Table of Contents

⮲

Vuttodayapāṭha

Edit
61

2. Mattāvuttiniddesa-dutiyapariccheda

2. The Second Chapter: Elucidation of Māttāvuttis

2. Chương Hai: Giải thích các vần điệu theo âm tiết

62

Gaṇaniyama

Rules for Gaṇas

Quy tắc gaṇa

63
17.
17.
17.
64
Chaṭṭho’khilalahu,jo vā,
The sixth gaṇa is entirely light, or it is a ja-gaṇa.
Gaṇa thứ sáu là tất cả các chữ nhẹ, hoặc Jo (nếu nó là tất cả các chữ nhẹ);
65
Gayutā’ññe,cha’ggaṇā,na jo visame,;
In other cases, the gaṇas are G-Y-T; the ja-gaṇa does not occur in odd feet.
Các gaṇa khác là Gayutā, có sáu gaṇa khác, Jo không có trong các dòng lẻ;
66
Ariyāya’ntaḍḍhe lo, chaṭṭho,’nte go,gaṇā cha’ññe.
In the latter half of an Ariyā, there is an L at the sixth position, and a G at the end. The other six are gaṇas.
Trong Ariyā, ở nửa cuối là Lo, gaṇa thứ sáu, ở cuối là Go, và sáu gaṇa khác.
67

Yatiniyama

Rules for Caesura (Yati)

Quy tắc Yatī

68
18.
18.
18.
69
Paṭhamaḍḍhe chaṭṭho ce,
If in the first half the sixth (syllable) is
Nếu có Yatī ở gaṇa thứ sáu trong nửa đầu;
70
Sabbalahe,’tthā’dilahuni bhavatiyati;
entirely light, then the caesura occurs after the first light syllable.
Ở đây, trong tất cả các chữ nhẹ, nó trở thành Yatī ở chữ nhẹ đầu tiên;
71
Tapparako,ntepi, sace, carimepi, bhavati catuttho’nte.
If it is similar in the latter part, then in the last (foot), the caesura occurs after the fourth.
Nếu nó ở sau đó, và ở cuối, thì Yatī ở thứ tư ở cuối.
72
19. Ariyāsāmaññaṃ ce, pubbo’dita lakkhaṇaṃ bhave yassā.
19. That meter which possesses the characteristics described before is called Ariyāsāmaññaṃ (General Ariyā).
19. Ariyāsāmaññaṃ là loại có đặc điểm đã nêu trước đó.
73
20. Ādima’matha pādayugaṃ, yassā tyaṃ’sehi sā pathyā.
20. That meter whose first and second pairs of feet are uniform in their aṃsa (parts) is Pathyā.
20. Loại mà hai dòng đầu tiên có cùng đặc điểm thì là Pathyā.
74
21.
21.
21.
75
Yattha gaṇattaya mullaṅghi,
Where there is a transgression of three gaṇas,
Nếu ba gaṇa bị bỏ qua;
76
Yo’bhayatthā’dimo bhave vipulā.
and the first gaṇa is uniform in both (halves), that is Vipulā.
Và gaṇa đầu tiên ở cả hai phần thì là Vipulā.
77
22. Garumajjhago jakāro, catutthako dutiyako capalā.
22. Where the ja-kāra is in the middle of a heavy syllable, and the fourth (syllable) is the second (light syllable), that is Capalā.
22. Nếu Jakāra có chữ nặng ở giữa, và là gaṇa thứ tư và thứ hai thì là Capalā.
78
23.
23.
23.
79
Capalā’gatā’khilaṃ ce, dalā’dimaṃ lakkhaṇaṃ bhajati yassā;
If the entire first half of a meter possesses the characteristics of Capalā, and
Nếu Capalā xuất hiện hoàn toàn, và dòng đầu tiên có đặc điểm của nó;
80
Pathyālakkhaṇa’maññaṃ, mukhacapalā nāma sā bhavati.
the other (half) has the characteristics of Pathyā, that is called Mukhacapalā.
Và các dòng khác có đặc điểm của Pathyā, thì đó là Mukhacapalā.
81
24.
24.
24.
82
Pathyāya lakkhaṇaṃ ce, paṭhamaḍḍhe lakkhaṇaṃ tu capalāya;
If the first half has the characteristics of Pathyā, but the second half possesses the characteristics of Capalā,
Nếu đặc điểm của Pathyā ở nửa đầu, và đặc điểm của Capalā ở nửa sau;
83
Dutiye dale’tha yassā, pakittitā sā jaghanacapalā.
that is declared to be Jaghanacapalā.
Của dòng, thì nó được gọi là Jaghanacapalā.
84
Ariyājātiyo.
Ariyājātis (Varieties of Ariyā).
Các loại Ariyā.
85
25.
25.
25.
86
Sabbaṃpaṭhamadale yadi, lakkhaṇa’mariyāya vutta’mubhayesu;
If the characteristics of Ariyā, as described for both halves,
Nếu tất cả các đặc điểm của Ariyā được nói ở dòng đầu tiên của cả hai phần;
87
Yassā dalesu yuttaṃ,
are present in all the feet of a meter,
Nếu nó được áp dụng cho cả hai dòng,
88
Vuttā sā gīti vutta yati lalitā.
that is called Gīti, spoken beautifully and gracefully.
Thì đó là Gīti, được nói là có Yatī duyên dáng.
89
26.
26.
26.
90
Ariyāyaṃ dutiya’ḍḍhe, gaditā’khilalakkhaṇaṃ yaṃ taṃ;
If all the characteristics described for the second half of Ariyā,
Trong Ariyā, nếu tất cả các đặc điểm đã nói ở nửa thứ hai;
91
Bhavati dalesu’bhayesupi,
are present in both halves of a meter,
Được áp dụng cho cả hai dòng,
92
Yadi yassā sā’ya mupagīti.
that is Upagīti.
Thì đó là Upagīti.
93
27.
27.
27.
94
Ariyāya’ḍḍhadvitayaṃ, pubbodita lakkhaṇo’petaṃ;
If the two halves of Ariyā, possessing the characteristics described previously,
Nếu hai nửa của Ariyā có đặc điểm đã nêu trước đó;
95
Vipariyayenā’bhihitaṃ,
are recited in reverse order,
Được đảo ngược,
96
Yassā sambhavati ce’ha so’ ggīti.
that is called Aggīti.
Nếu điều đó xảy ra ở đây, thì đó là Uggīti.
97
28.
28.
28.
98
Ariyāpubba’ḍḍhaṃ yadi, garune’kenā’dhikena nidhane yuttaṃ;
If the first half of Ariyā is endowed with one extra heavy syllable at the end,
Nếu nửa đầu của Ariyā có thêm một chữ nặng ở cuối;
99
Yadi pubba’ḍḍhasamānaṃ, dala mitaraṃ co’ditā’ya’ mariyāgīti.
and the other half is similar to the first half, then that is called Ariyāgīti.
Và nửa kia giống nửa đầu, thì đó là Ariyāgīti.
100
Gītijātiyo.
Gītijātis (Varieties of Gīti).
Các loại Gīti.
101
29.
29.
29.
102
Visame cha siyuṃ kalā mukhe,
In the odd feet, there are six kalā at the beginning;
Ở các dòng lẻ có sáu âm tiết, ở các dòng chẵn có tám, sau đó là Ra, La, Ga;
103
Same tva’ṭṭha, ra,la,gā, tato’pari;
in the even feet, there are eight, with ra, la, ga after them;
Đó được gọi là Vetālīyaṃ, không có sáu chữ nhẹ liên tục ở các dòng chẵn.
104
Vetālīyaṃ ta muccate, lahu chakkaṃ na nirantaraṃ same.
this is called Vetālīyaṃ. There are no six consecutive light syllables in the even feet.
30.
105
30.
30.
Loại giống Vetālīyaṃ ở đầu,
106
Vetālīyopamaṃ mukhe taṃ,
That which resembles Vetālīya at the beginning,
Là Opacchandasakaṃ nếu có Ra, Ya ở cuối.
107
Opacchandasakaṃ ra,yā ya’dante.
and has ra and ya at the end, is Opacchandasakaṃ.
31. Āpātalikā được nói là như vậy, nếu có Bha, Ga, Ga ở cuối, giống như trước.
108
31. Āpātalikā kathitā’yaṃ, bhagagā’nte yadi pubbamiva’ññaṃ.
31. This is called Āpātalikā if, like the former, it has bha, ga, ga at the end.
32.
109
32.
32.
Khi Dakkhiṇantikā bắt đầu,
110
Yadā’dito dakkhiṇantikā,
When at the beginning it is Dakkhiṇantikā, (that is)
Nếu Jo có mặt ở tất cả các dòng ở đây.
111
Ṭhite’ttha pādesvā’khilesu jo.
if the ja-gaṇa is present in all its feet.
33.
112
33.
33.
Nó được gọi là Udiccavuttī,
113
‘Udiccavuttī’ti vuccate,
It is called Udiccavuttī
Nếu Jo có mặt ở đầu các dòng lẻ.
114
Jo cā’do visamesu saṇṭhito.
if the ja-gaṇa is present at the beginning of the odd feet.
34. Nếu Ga, Ja có mặt ở đầu các dòng chẵn, thì đó được gọi là Paccāvuttī.
115
34. Pubbattha, samesu ce ga, jā, ‘paccavutti’ ruditā’ti saṇṭhitā.
34. When ga and ja are present in the even feet, that is called Paccavuttī.
35.
116
35.
35.
Nếu các âm tiết ở các dòng lẻ và chẵn giống nhau,
117
Samāsamā’trā’dinaṃ samā,
When the odd and even māttās are similar,
Thì đó là Pavattakaṃ.
118
Saṃyutā bhavati taṃ pavattakaṃ.
it is called Pavattakaṃ.
36. Nếu nó có sự giống nhau, thì đó là Parantikā.
119
36. Assa sā sama katā’ parantikā.
36. Its similarity is Parantikā.
37. Loại khác là Cāruhāsinī.
120
37. Tada’ññajā cāruhāsinī.
37. The other kind is Cāruhāsinī.
Các loại Vetālīya.
121
Vetālīyajātiyo.
Vetālīyajātis (Varieties of Vetālīya).
38. Ở đây, Acaladhiti có tám chữ nhẹ nhân đôi.
122
38. Dvika vihata vasu lahu acaladhiti ri’ha.
38. Here, two times eight light syllables is Acaladhiti.
39. Mattāsamakaṃ có Lga ở cuối gaṇa thứ chín.
123
39. Mattāsamakaṃ navamo lga’nte.
39. When there is lga at the ninth position, it is Mattāsamakaṃ.
40. Jo, Nlā, hoặc Aṇṇavā là Visiloko.
124
40. Jo nlā’ thavā’ṇṇavā visiloko.
40. If there are jo or nla or aṇṇavā, it is Visiloka.
41. Từ hai loại đó được gọi là Vānavāsikā.
125
41. Tadvayato vānavāsikā’khyā.
41. From these two, it is named Vānavāsikā.
42. Nếu Lo có mặt ở thứ năm, thứ tám, thứ chín thì là Citrā.
126
42. Pañca,ṭṭha,navasu yadi lo citrā.
42. If there is lo at the fifth, eighth, and ninth positions, it is Citrā.
43. Nếu Ga, Lyā có mặt ở thứ tám thì đó là Upacitrā.
127
43. Ga,lyā’ṭṭhahi ce’sā vu’ pacitrā.
43. If it has ga and lyā at the eighth position, this is Upacitrā.
44.
128
44.
44.
Loại có đặc điểm khác biệt đã qua (Citrā),
129
Ya’matīta lakkhaṇa visesa yutaṃ, (citrā)
That which is endowed with special characteristics surpassing the aforementioned, (Citrā)
Có các dòng bắt đầu bằng Mattāsamā (Visiloka);
130
Mattā samā’di pādā’bhihitaṃ; (Visiloka)
and has feet described as māttāsamā and others; (Visiloka)
Với số lượng âm tiết không cố định (Vānavāsikā),
131
Aniyata vutta parimāṇa sahitaṃ, (vānavāsikā)
which possesses an indeterminate number of syllables, (Vānavāsikā)
Được biết đến trong dân gian là Pādākulakaṃ (Visiloka).
132
Pathitaṃ janesu pādākulakaṃ. (visiloka)
is renowned among people as Pādākulakaṃ (Visiloka).
133.
133
Mattāsamaka jātiyo.
Mattāsamakajātis (Varieties of Mattāsamaka).
Các loại Mattāsamaka.
134
45.
45.
45.
135
Vinā vaṇṇehi mattā gā, vinā vaṇṇā garūhi tu;
The māttā (meter) without syllables, or the gaṇas without syllables,
Gaṇa không có chữ cái là Mattā, không có chữ cái là Garu;
136
Vinā lahūhi garavo, dale pathyādino matā.
the heavy syllables without light syllables, are considered in the foot of Pathyā and others.
Garu không có chữ nhẹ, được xem là Pathyā, v.v., ở dòng.
137
Iti vuttodaye chandasi mattāvuttiniddeso nāma
Thus ends the elucidation of Māttāvuttis in the prosody of Vuttodayaṃ,
Như vậy, trong Vuttodayaṃ, chương thứ hai có tên là Mattāvuttiniddesa (Giải thích các vần điệu theo âm tiết).
138
Dutiyo paricchedo.
the second chapter.
Chương thứ hai.
139

3. Samavuttiniddesa-tatiyapariccheda

3. The Third Chapter: Elucidation of Samavuttis

3. Chương Ba: Giải thích các vần điệu đồng đều

140
46. Tyā’ ce tanumajjhā.
46. If it has tyā, it is Tanumajjhā.
46. Nếu có Tyā, thì đó là Tanumajjhā.
141
Gāyattī.
Gāyattī.
Gāyattī.
142
47. Kumāra lalitā jsgā.
47. Kumāralalitā is jsgā.
47. Kumāralalitā là Jsga.
143
Uṇhikā.
Uṇhikā.
Uṇhikā.
144
48. Citrapadā yadi bhā gā.
48. If it has bhā and gā, it is Citrapadā.
48. Citrapadā nếu có Bhā Gā.
145
49. Mo mo go go vijjummālā.
49. If it has mo, mo, go, go, it is Vijjummālā.
49. Mo Mo Go Go là Vijjummālā.
146
50. Bhā ta, la, gā māṇavakaṃ.
50. If it has bhā, ta, la, gā, it is Māṇavakaṃ.
50. Bhā Ta La Gā là Māṇavakaṃ.
147
51. Glā samānikā ra,jā ca.
51. If it has gla, ra, and jā, it is Samānikā.
51. Glā Samānikā là Ra Jā.
148
52. Pamāṇikā ja, rā la, gā.
52. If it has ja, rā, la, gā, it is Pamāṇikā.
52. Pamāṇikā là Ja Rā La Gā.
149
Anuṭṭhubhā.
Anuṭṭhubhā.
Anuṭṭhubhā.
150
53. Rā na,sā yadi halamukhī.
53. If it has rā, na, sā, it is Halamukhī.
53. Rā Na Sā nếu có là Halamukhī.
151
54. Bhujaga susu saṭā nā mo.
54. If it has bhujaga, su, su, saṭā, nā, mo, it is Bhujagasususaṭā.
54. Bhujagasususaṭā là Nā Mo.
152
Brahatī.
Brahatī.
Brahatī.
153
55. Msājgā suddhavirājitaṃ mataṃ.
55. Msājgā is considered Suddhavirājitaṃ.
55. Msājgā được xem là Suddhavirājitaṃ.
154
56. Mnā yo go yadi paṇavo khyāto.
56. If it has mnā, yo, go, it is known as Paṇavo.
56. Mnā Yo Go nếu có là Paṇavo nổi tiếng.
155
57. Mbhā sa,gayuttā rummavatī sā.
57. If it has mbhā, sa, ga, yuttā, it is Rummavatī.
57. Mbhā Sagayuttā là Rummavatī.
156
58. Ñeyyā mattā ma, bha, sa, gayuttā.
58. If it has ma, bha, sa, ga, yuttā, it should be known as Mattā.
58. Mattā được biết là Ma Bha Sagayuttā.
157
59. Campakamālā ce bha, ma, sā go* .
59. Campakamālā, verily, has bha, ma, sā, go*.
59. Nếu có Campakamālā thì là bha, ma, sā, go* .
158
60. Na, ra, ja, gehi sā manoramā.
60. With na, ra, ja, ga, it is Manoramā.
60. Với na, ra, ja, ga thì đó là Manoramā.
159
61. Ubbhāsakaṃ taṃ ce to ma, rā lca.
61. That is Ubbhāsakaṃ if it has ce, to, ma, rā, lca.
61. Nếu có ta, ma, rā, lca thì đó là Ubbhāsakaṃ.
160
62. To jā garunā’ya’ mupaṭṭhitā.
62. This is Upaṭṭhitā by to, jā, garu.
62. Với ta, jā, garu thì đây là Upaṭṭhitā.
161
Panti.
Panti.
Hàng (Panti).
162
63. Indādikā tā vajirā ja, gā go.
63. Indādika and Vajirā have ja, gā, go.
63. Indādikā đó là Vajirā với ja, gā, go.
163
64. Upādikā sā’va ja,tā ja,gā go.
64. Upādikā is that which has ja, tā, ja, gā, go.
64. Upādikā đó là ja, tā, ja, gā, go.
164
65.
65.
65.
165
Anantaro’dīrita lakkhaṇā ce, (upendavajira)
If the previously mentioned characteristics, (Upendavajira)
Nếu các chân (pāda) có đặc điểm được nêu trên (upendavajira)
166
Pādā vimissā upajātiyo tā; (Indavajira)
of mixed feet, are Upajātiyo; (Indavajira)
được trộn lẫn thì đó là Upajātiyo; (Indavajira)
167
Evaṃ kila’ññāsupi missitāsu, (indavajira)
Thus, when mixed with others, (Indavajira)
Tương tự, khi trộn lẫn với các loại khác, (indavajira)
168
Vadanti jātisvida’ meva nāmaṃ.(upendavajira)
they declare this very name for the species. (Upendavajira)
người ta gọi đây là cùng tên. (upendavajira)
169
66. Na, ja, ja, la, gā gaditā sumukhī.
66. With na, ja, ja, la, gā, it is called Sumukhī.
66. Na, ja, ja, la, gā được gọi là Sumukhī.
170
67. Dodhaka micchati ce bha,bha,bhā gā.
67. Dodhaka desires bha, bha, bhā, gā.
67. Nếu muốn Dodhaka thì là bha, bha, bhā, gā.
171
68. Veda,ssehi,dhtā tgagā, sālinī sā.
68. With veda (4) and assehi (2) divisions, and tga, gā, it is Sālinī.
68. Với veda, ssehi, dhtā, tgagā thì đó là Sālinī.
172
69. Vātommī sā, yati sā mbhā ta, gā go.
69. That Vātommī has yati, sā, mbhā, ta, gā, go.
69. Vātommī đó là yati, sā, mbhā, ta, gā, go.
173
70. Bhā ta, na, gā go’su, rasa sirī sā.
70. That Sirī has bhā, ta, na, gā, go, asu, rasa.
70. Bhā, ta, na, gā, go’su, rasa thì đó là Sirī.
174
71. Ro na, rā iha rathoddhatā la, gā.
71. Here, Rathoddhatā has ro, na, rā, la, gā.
71. Ro, na, rā, iha, Rathoddhatā là la, gā.
175
72. Svāgate’ti ra, na, bhā garukā dve.
72. Svāgate’ti has ra, na, bhā, garukā dve (two gurus).
72. Svāgate thì là ra, na, bhā, garukā, dve.
176
73. Na,na,ra,lahu,garūhi bhaddikā.
73. Bhaddikā has na, na, ra, lahu, garu.
73. Với na, na, ra, lahu, garū thì là Bhaddikā.
177
Tiṭṭhubhā.
Tiṭṭhubhā.
Tiṭṭhubhā.
178
74. Vadanti vaṃsaṭṭhami’daṃ ja, tā ja, rā.
74. They call this Vaṃsaṭṭham when it has ja, tā, ja, rā.
74. Người ta gọi đây là Vaṃsaṭṭhami với ja, tā, ja, rā.
179
75. Sā indavaṃsā khalu yattha tā ja,rā.
75. Indeed, that is Indavaṃsā where there are tā, ja, rā.
75. Quả thật, đó là Indavaṃsā nơi có tā, ja, rā.
180
76. Idha toṭaka mambudhi,sehi mitaṃ.
76. Here, Toṭaka is measured by ambudhi (4) and se (6).
76. Ở đây, Toṭaka được đo bằng ambudhi, sehi.
181
77. Dutavilambita māha na, bhā bha,rā.
77. Dutavilambita is said to have na, bhā, bha, rā.
77. Dutavilambita được nói là na, bhā, bha, rā.
182
78. Vasu yuga viratī nā,myā’ puṭo’yaṃ.
78. This Apuṭa has vasu (8) and yuga (4) pauses, with nā, myā.
78. Với vasu, yuga, viratī, nā, myā thì đây là Puṭo.
183
79. Na, ya, sahitā nyā’ kusumavicittā.
79. Kusumavicittā has na, ya, sahitā, nyā.
79. Na, ya, sahitā, nyā thì là Kusumavicittā.
184
80. Bhujaṅga’ppayātaṃ bhave veda, yehi.
80. Bhujaṅgappayātaṃ occurs with veda (4) ye (1).
80. Bhujaṅga’ppayātaṃ sẽ là veda, yehi.
185
81. Na, bha, ja, rehi bhavati’ ppiyaṃvadā.
81. Ppiyaṃvadā is with na, bha, ja, rehi.
81. Với na, bha, ja, rehi thì sẽ là Ppiyaṃvadā.
186
82. Vuttā sudhīhi lalitā ta, bhā ja, rā.
82. The wise call Lalitā with ta, bhā, ja, rā.
82. Người trí nói Lalitā là ta, bhā, ja, rā.
187
83. Pamitakkharā sa, ja, sa,sehu’ditā.
83. Pamitakkharā is declared with sa, ja, sa, sehu.
83. Pamitakkharā được nói là sa, ja, sa, sehu.
188
84. Na,na,bha,ra,sahitā’bhihitu’ jjalā.
84. Ujjalā is declared with na, na, bha, ra, sahitā.
84. Na, na, bha, ra, sahitā được gọi là Ujjalā.
189
85. Pañca’ssa’cchinnā, vessadevī ma,mā yā.
85. Vessadevī is that which has pañca (5) assa (7) cuts, ma, mā, yā.
85. Pañca’ssa’cchinnā, Vessadevī là ma, mā, yā.
190
86. Bhavati hi tāmarasaṃ na, ja, jā yo.
86. Indeed, Tāmarasaṃ is with na, ja, jā, yo.
86. Quả thật, Tāmarasaṃ là na, ja, jā, yo.
191
87. ‘Kamalā’ti ñeyyā sa,ya,sehi yo ce.
87. It is to be known as Kamalā if it has sa, ya, sehi, yo.
87. Nên biết Kamalā là sa, ya, sehi, yo, ce.
192
Jagatī.
Jagatī.
Jagatī.
193
88. Mnā jrā go, tidasayati’ ppahassiṇī sā.
88. That Pahassiṇī has m, nā, j, rā, go, with pauses at tidasa (10) and yati (6).
88. Mnā, jrā, go, tidasayati thì đó là Ppahassiṇī.
194
89. Catu,ggahe,hi’ha rucirā, ja,bhā sja,gā.
89. Here, Rucirā has ja, bhā, sja, gā, with catu (4) and gga (3) breaks.
89. Ở đây, với catu, ggahe, hi thì Rucirā là ja, bhā, sja, gā.
195
Atijagatī.
Atijagatī.
Atijagatī.
196
90. Na,na,ra,sa,lahu,gā,sarehi’ parājitā.
90. Parājitā has na, na, ra, sa, lahu, gā, with sara (5) breaks.
90. Na, na, ra, sa, lahu, gā, sarehi thì là Parājitā.
197
91. Na,na,bha,na,la,gi’ti, ppaharaṇakalikā.
91. Ppaharaṇakalikā is na, na, bha, na, la, gi.
91. Na, na, bha, na, la, gi thì là Ppaharaṇakalikā.
198
92. Vuttā vasantatilakā ta,bha,jā ja,gā go.
92. Vasantatilakā is declared with ta, bha, jā, ja, gā, go.
92. Vasantatilakā được nói là ta, bha, jā, ja, gā, go.
199
Sakkarī.
Sakkarī.
Sakkarī.
200
93. Dvihata haya lahu ra’tha gi’ti sasikalā.
93. Sasikalā has dvihata (2) haya (7) lahu, ra, tha, gi.
93. Dvihata, haya, lahu, ra’tha, gi thì là Sasikalā.
201
94. Vasu,haya,yati ri’ha, maṇiguṇanikaro.
94. Here, Maṇiguṇanikaro has vasu (8) haya (7) yati, ri.
94. Vasu, haya, yati, ri’ha thì là Maṇiguṇanikaro.
202
95. Na,na,ma,ya,ya,yutā’yaṃ, mālinī bhogi’sīhi.
95. This Mālinī has na, na, ma, ya, ya, yutā, with bhogi (8) and sī (7) breaks.
95. Na, na, ma, ya, ya, yutā thì đây là Mālinī với bhogi’sīhi.
203
96. Bhavati na,jā,bha,jā rasahitā pabhaddakaṃ.
96. Pabhaddakaṃ occurs with na, jā, bha, jā, rasa (6) sahitā.
96. Na, jā, bha, jā, rasahitā thì là Pabhaddakaṃ.
204
Atisakkarī.
Atisakkarī.
Atisakkarī.
205
97. Na,ja,bha,ja,rā sadā bhavati vāṇinī ga, yuttā.
97. Vāṇinī always has na, ja, bha, ja, rā, ga, yuttā.
97. Na, ja, bha, ja, rā, sadā, bhavati, Vāṇinī với ga, yuttā.
206
Aṭṭhi.
Aṭṭhi.
Aṭṭhi.
207
98. Ya, mā no so bhalgā, rasa, haravirāmā sikharaṇī.
98. Sikharaṇī has ya, mā, no, so, bhalgā, with pauses at rasa (6) and hara (11).
98. Ya, mā, no, so, bhalgā, rasa, haravirāmā thì là Sikharaṇī.
208
99. Rasa, yugi, sito, no so mrā slā, gya’dā hariṇī tadā.
99. Then Hariṇī has rasa (6) yugi (4) sito (7) breaks, no, so, mrā, slā, gya, dā.
99. Rasa, yugi, sito, no, so, mrā, slā, gya’dā thì đó là Hariṇī.
209
100. Mandakkantā, ma,bha,na,ta,ta,gā, go yugu,tva,ssakehi.
100. Mandakkantā has ma, bha, na, ta, ta, gā, go, with pauses at yugu (4) and tvassa (7).
100. Mandakkantā là ma, bha, na, ta, ta, gā, go với yugu, tva, ssakehi.
210
Accaṭṭhi.
Accaṭṭhi.
Accaṭṭhi.
211
101. Mo to no yo yā, kusumitalatā, vellitā’ kkhu,tvi,sīhi.
101. Kusumitalatā Vellitā has mo, to, no, yo, yā, with pauses at akhu (12) and tvi (1).
101. Mo, to, no, yo, yā thì Kusumitalatā, Vellitā với kkhu, tvi, sīhi.
212
Dhuti.
Dhuti.
Dhuti.
213
102. Rasu,tva,ssehi ymā, na,sa,ra,ra,garū, meghavipphujjitā sā.
103. Saddūlavikkīḷitaṃ has msā, jā, sā, tā, tā, gā, with pauses at akkasse (12) and yati (7).
102. Rasu, tva, ssehi, ymā, na, sa, ra, ra, garū thì đó là Meghavipphujjitā.
214
103. Akkassehi yati msa,jāsa,ta,ta,gā, saddūlavikkīḷitaṃ.
104. It is declared that this kind of meter is called ra, jā, ra, jā, ra, jā, garū, lahū.
103. Akkassehi, yati, msa, jāsa, ta, ta, gā thì là Saddūlavikkīḷitaṃ.
215
Atidhuti.
Atidhuti.
Atidhuti.
216
104. Vutta mīdisaṃ tu nāmato ra,jā ra,jā ra,jā garū,lahū ca.
104. It is declared that this kind of meter is called ra, jā, ra, jā, ra, jā, garū, lahū.
104. Vutta có tên như vậy là ra, jā, ra, jā, ra, jā, garū, lahu, ca.
217
Kati.
Kati.
Kati.
218
105. Mrā bhnā yo yo’tra yena,tti,muni, yatiyutā, sandharā kittitā’yaṃ.
105. This Sandharā is praised, having mrā, bhnā, yo, yo here, with pauses at tti (3) and muni (7).
105. Mrā, bhnā, yo, yo’tra, yena, tti, muni, yatiyutā thì đây được gọi là Sandharā.
219
Pakati.
Pakati.
Pakati.
220
106. O na,ra,nā ra,nā ca tha garū dasa,kka,viramañhi bhaddaka’midaṃ.
106. This Bhaddakaṃ has o, na, ra, nā, ra, nā, and ca, tha, garū with pauses at dasa (10) and kka (4).
106. O, na, ra, nā, ra, nā, ca, tha, garū, dasa, kka, viramañhi thì đây là Bhaddakaṃ.
221
Ākati.
Ākati.
Ākati.
222
Iti vuttodaye chandasi samavuttiniddeso nāma
Thus, in the Vuttodaya prosody, ends the
Như vậy, trong Vuttodaya Chandas, phần trình bày về các vần bằng (Samavutti) có tên là
223
Tatiyo paricchedo.
Third Chapter called Description of Equal-Footed Meters.
Chương Ba.
224

4. Aḍḍhasamavuttiniddesa-catutthapariccheda

4. Description of Half-Equal-Footed Meters—Fourth Chapter

4. Phần trình bày về các vần bán bằng (Aḍḍhasamavutti) - Chương Bốn

225
107.
107.
107.
226
Visame yadi sā sa,la,gā same,
If in the odd feet there are sā, sa, la, gā, and in the even feet,
Nếu ở chân lẻ có sā, sa, la, gā,
227
Bha,ttayato garukā vu’ pacittaṃ.
with three bhas followed by garukā, it is called Upacittaṃ.
và ở chân chẵn có bha, ttayato, garukā thì được gọi là Upacittaṃ.
228
108.
108.
108.
229
Bha,ttayato yadi gā dutamajjhā;
If there are three bhas followed by gā, it is Dutamajjhā;
Nếu có bha, ttayato, gā thì đó là Dutamajjhā;
230
Yadi punare’va bhavanti na, jā jyā.
If again there are na, jā, jyā.
Nếu lại có na, jā, jyā.
231
109.
109.
109.
232
Yadi sa,ttitayaṃ garuyuttaṃ,
If there are three sas combined with garu,
Nếu có sa, ttitayaṃ, garuyuttaṃ,
233
Vegavatī yadi bha,ttitayā gā.
it is Vegavatī if there are three bhas followed by gā.
và Vegavatī nếu có bha, ttītayā, gā.
234
110.
110.
110.
235
To jo visame rato garū ce;
If to, jo in the odd, and rato, garū in the even;
Nếu ở chân lẻ có to, jo, rato, garū, ce;
236
Smā jgā bhaddavirāja mettha go ce.
Then with smā, jgā, it is Bhaddavirāja if it has go.
Thì ở đây, smā, jgā là Bhaddavirāja nếu có go, ce.
237
111.
111.
111.
238
Visame sa, jā sa,garu,yuttā;
In the odd, if it has sa, jā, sa, combined with garu;
Nếu ở chân lẻ có sa, jā, sa, garu, yuttā;
239
Ketumatī same bha,ra,na,gā go.
In the even, Ketumatī has bha, ra, na, gā, go.
Và Ketumatī ở chân chẵn là bha, ra, na, gā, go.
240
112.
112.
112.
241
Ākhyānakī tā visame ja, gā go; (Indavajira)
In the odd, it is Ākhyānakī with ja, gā, go; (Indavajira)
Ākhyānakī là tā ở chân lẻ, ja, gā, go; (Indavajira)
242
Ja,tā ja,gā go tu same’tha pāde.(upendavajira)
But in the even foot, ja, tā, ja, gā, go. (Upendavajira)
Còn ja, tā, ja, gā, go thì ở chân chẵn. (upendavajira)
243
113.
113.
113.
244
Ja,tā ja,gā go visame same tu; (Upendavajira)
In the odd, ja, tā, ja, gā, go, but in the even; (Upendavajira)
Ja, tā, ja, gā, go ở chân lẻ, còn ở chân chẵn thì; (Upendavajira)
245
Tā jo ga,gā ce viparītapubbā. (indavajira)
If tā, jo, ga, gā, it is Viparītapubbā. (Indavajira)
Tā, jo, ga, gā, ce thì là Viparītapubbā. (indavajira)
246
114.
114.
114.
247
Sa,sa,to sa,la,gā visame same;
In the odd, sa, sa, to, sa, la, gā; in the even,
Sa, sa, to, sa, la, gā ở chân lẻ, còn ở chân chẵn thì;
248
Na,bha,bha,rā bhavate hariṇaplutā.
it becomes Hariṇaplutā with na, bha, bha, rā.
Na, bha, bha, rā sẽ là Hariṇaplutā.
249
115.
115.
115.
250
Yadi na,na,ra,la,gā na,jā ja,rā,
If na, na, ra, la, gā, na, jā, ja, rā,
Nếu có na, na, ra, la, gā, na, jā, ja, rā,
251
Yadi ca tadā’ paravatta micchati.
And if it then desires Aparavatta.
Và nếu có tadā thì muốn Paravatta.
252
116.
116.
116.
253
Visama mupagatā na,nā ra,yā ce;
If na, nā, ra, yā are present in the odd;
Nếu na, nā, ra, yā đi vào chân lẻ;
254
Na,ja,ja,ra,gā samake ca pupphitaggā.
And in the even, na, ja, ja, ra, gā is Pupphitaggā.
Và na, ja, ja, ra, gā ở chân chẵn thì là Pupphitaggā.
255
Dvayaṃ midaṃ vetālīya’ppabhedo.
These two are varieties of Vetālīya.
Hai loại này là biến thể của Vetālīya.
256
117.
117.
117.
257
Sā yavādikā matī ra,jā ra,jā tva,
That Yavādikā Matī has ra, jā, ra, jā, tva (in the first and third feet),
Sā Yavādikā Matī là ra, jā, ra, jā, tva,
258
Same same ja,rā ja,rā garū bhaveyyuṃ.
And in the even feet, ja, rā, ja, rā, garū should occur.
Ở các chân chẵn thì ja, rā, ja, rā, garū sẽ xảy ra.
259
Iti vuttodaye chandasi aḍḍhasamavuttiniddeso nāma
Thus, in the Vuttodaya prosody, ends the Description of Half-Equal-Footed Meters,
Như vậy, trong Vuttodaya Chandas, phần trình bày về các vần bán bằng (Aḍḍhasamavutti) có tên là
260
Catuttho paricchedo.
The Fourth Chapter.
Chương Bốn.
261

5. Visamavuttiniddesa-pañcamapariccheda

5. Description of Unequal-Footed Meters—Fifth Chapter

5. Phần trình bày về các vần không bằng (Visamavutti) - Chương Năm

262
118. Na’ṭṭhakkharesu pādesu, snā’dimhā yo’ṇṇavā vattaṃ.
118. In feet with eight syllables, from sṇā initial at oṇṇavā (4), it is Vattaṃ.
118. Ở các chân không có tám âm tiết, từ snā’dimhā, yo’ṇṇavā là Vattaṃ.
263
119. Samesu sindhuto jena, pathyāvattaṃ pakittitaṃ.
119. In even feet, from sindhu (7) to jena, it is declared Pathyāvattaṃ.
119. Ở các chân chẵn từ sindhuto, jena thì được gọi là Pathyāvattaṃ.
264
120. Ojesu jena sindhuto, ta’meva vīparītā’di.
120. In odd feet, from jena to sindhu (7), that is Vīparītādi.
120. Ở các chân lẻ từ jena, sindhuto thì đó là Vīparītā’di.
265
121. Na,kāro ce jaladhito, capalāvatta’micce’taṃ.
121. If nakāro is at jaladhi (4), this is called Capalāvattaṃ.
121. Nếu na, kāro từ jaladhito thì đó là Capalāvatta.
266
122. Same lo sattamo yassā, vipulā piṅgalassa sā.
122. That which has lo as the seventh in the even feet, is Pingala's Vipulā.
122. Nếu lo là âm thứ bảy ở chân chẵn thì đó là Vipulā của Piṅgala.
267
123. Setavassā’khilesupi.
123. Setavassā in all feet.
123. Setavassā ở tất cả.
268
124. Bhena’ṇṇavā bha’bbipulā.
124. With bha at aṇṇavā (4), it is Bhabbipulā.
124. Từ bhena’ṇṇavā là Bha’bbipulā.
269
125. Eva’ maññā ro catutthā.
125. Thus, Aññā Ro is the fourth.
125. Tương tự, Aññā ro là thứ tư.
270
126. No’ṇṇavā ce navipulā.
126. If no at aṇṇavā (4), it is Navipulā.
126. Nếu no’ṇṇavā thì là Navipulā.
271
127. To’ṇṇavā tathā’ ññā siyā.
127. Similarly, if to at aṇṇavā (4), it is Aññā.
127. To’ṇṇavā cũng sẽ là Aññā.
272
Vatta’ppabhedo.
Varieties of Vatta.
Biến thể của Vatta.
273
128.
128.
128.
274
Nadissate’ttha yaṃ chandaṃ, payoge dissate yadi;
That meter which is not seen here, but is seen in use,
Nếu có vần nào không được thấy ở đây,
275
Visama’kkharapādaṃ taṃ, gāthā sāmaññanāmato.
With unequal-syllabled feet, that Gāthā is the general name.
nhưng được thấy trong cách sử dụng,
276
Iti vuttodaye chandasi visamavutti niddeso nāma
Thus, in the Vuttodaya prosody, ends the Description of Unequal-Footed Meters,
với các chân có số âm tiết không bằng nhau, thì đó là Gāthā theo tên chung.
277
Pañcamo paricchedo.
The Fifth Chapter.
Như vậy, trong Vuttodaya Chandas, phần trình bày về các vần không bằng (Visamavutti) có tên là
278

6. Chappaccayavibhāga-chaṭṭhapariccheda

6. Analysis of Six Requisites—Sixth Chapter

Chương Năm.
279

Patthāranaya

Patthāranaya (Method of Expansion)

6. Phần phân loại sáu yếu tố (Chappaccayavibhāga) - Chương Sáu

280
129.
129.

Phương pháp trải rộng (Patthāranaya)

281
Patthāre sabbage pāde, pubbagā’dho lpa’re samā;
In the Patthāra, in every foot, those preceding below are laghu, others are equal;
Nên trải ra tất cả các chân, phần trước, phần dưới và phần sau đều nhau;
282
Pubbe garu te ca mime, kattabbā yāva sabbalā.
Those with garu first, and those similar, should be done until all are laghu.
Trong Patthāra, ở tất cả các chân, các âm tiết nhẹ (laghu) đi trước được đặt xuống dưới; các âm tiết nặng (garu) đó được làm như vậy cho đến khi tất cả đều là âm tiết nhẹ.
283

Naṭṭhanaya

Naṭṭhanaya (Method of Lost Meter)

Phương pháp tìm số (Naṭṭhanaya)

284
130.
130.
130.
285
Naṭṭhassa yo bhaveyya’ṅko, tasmiṃ lo’ddhikate same;
The number that belongs to the lost meter, if it is odd, it has laghu at half plus one;
Số nào là của Naṭṭha, nếu là số chẵn, thì âm tiết nhẹ (laghu) ở đó được chia đôi;
286
Visame tve’kasahite, bhaveyya’ddhikate garu.
If it is even, then it should have garu at half plus one.
Nếu là số lẻ, thì sau khi cộng thêm một, âm tiết nặng (garu) sẽ được chia đôi.
287

Uddiṭṭhanaya

Uddiṭṭhanaya (Method of Indicated Meter)

Phương pháp chỉ định (Uddiṭṭhanaya)

288
131.
131.
131.
289
Ekā’dinukkamena’ṅke, pubbādho dviguṇe likhe;
Write numbers in ascending order, from one, below doubled previous numbers;
Viết các số theo thứ tự từ một, mỗi số phía dưới gấp đôi số trên;
290
Missakehi lahuṭṭhehi, se’kehu’ddiṭṭhakaṃ bhave.
With the combination of lahu places, minus one, it becomes the indicated meter.
Với các âm tiết nhẹ (laghu) được trộn lẫn, và mỗi âm tiết nhẹ có số một, thì đó là Uddiṭṭhakaṃ.
291

Sabbagalakriyanaya

Sabbagalakriyanaya (Method of All Combinations of Garu and Laghu)

Phương pháp thực hiện tất cả các âm nặng (Sabbagalakriyanaya)

292
132.
132.
132.
293
Vutta’kkhara samā saṅkhyā, likkhya seko’parū’pari;
The number equal to the syllables of the meter, write one above the other;
Số lượng âm tiết được nói, viết một số lên trên;
294
Ekekahīna mekādi, nu’ṭṭhāne sabbagādikaṃ.
Starting from one, decreasing by one each time, to get all combinations of garu and laghu.
Mỗi vị trí từ một trở đi, giảm đi một, sẽ là Sabbagādikaṃ.
295

Vuttasaṅkhyānaya

Vuttasaṅkhyānaya (Method of Number of Meters)

Phương pháp đếm vần (Vuttasaṅkhyānaya)

296
133.
133.
133.
297
Garukriyā’ṅka sandohe, bhave saṅkhyā vimissite;
In a collection of garu (heavy syllable) counts, when numbers are combined,
Trong tập hợp các chữ số của âm nặng, khi số lượng được kết hợp;
298
Uddiṭṭha’ṅka samāhāro, se’ko ve’maṃ samā’naye.
The sum of the indicated counts, being one, will certainly bring this about.
Tổng số các chữ số đã được chỉ định, chính nó sẽ dẫn đến điều này.
299

Vuttaaddhānaya

The Course of the Verse

Vuttaaddhānaya

300
134.
134.
134.
301
Saṅkhyeva dviguṇe’kūnā, vitthārā’yāmasambhavā;
The number itself, doubled and less one, arises from breadth and length;
Số lượng, gấp đôi trừ một, do sự phát triển của chiều rộng và chiều dài;
302
Vuttassa’ddha’ntarānañca, garulānañca aṅgulaṃ.
And the aṅgula (finger-breadth) of the garu (heavy syllables) and the intervals of the half-verse.
Là một ngón tay (aṅgula) của những khoảng cách đã nói và của các âm nặng.
303
Iti vuttodaye chandasi chappaccayavibhāgo nāma
Thus, in the Vuttodaya on prosody, is the 'Analysis of Six Factors'
Như vậy, trong Vuttodaya Chandas, phần phân chia sáu yếu tố
304
Chaṭṭho paricchedo.
The Sixth Chapter.
Là chương thứ sáu.
305

Nigamana

Conclusion

Lời kết

Settings