326. Cīvarakkhandhake – padakkhiṇāti chekā kusalā.
326. In the Robe Section: Skillful means clever, expert.
326. Trong Cīvarakkhandhaka – padakkhiṇā nghĩa là khéo léo, thành thạo.
Abhisaṭāti abhigatā.
Approached means arrived at.
Abhisaṭā nghĩa là đã đến.
Kehi abhigatāti?
"Approached by whom?"
Đã đến bởi ai?
Atthikehi atthikehi manussehi; karaṇatthe pana sāmivacanaṃ katvā ‘‘atthikānaṃ atthikānaṃ manussāna’’nti vuttaṃ.
By those desiring, by desiring people; but making a possessive case for the agent, it is said "of desiring, desiring people."
Bởi những người có nhu cầu; nhưng để chỉ ý nghĩa của hành động, đã dùng cách sở hữu cách và nói “bởi những người có nhu cầu”.
Paññāsāya ca rattiṃ gacchatīti paññāsa kahāpaṇe gahetvā rattiṃ gacchati.
And goes at night for fifty means takes fifty kahāpaṇas and goes at night.
Và đi vào ban đêm với năm mươi nghĩa là nhận năm mươi đồng kahāpaṇa và đi vào ban đêm.
Negamoti kuṭumbiyagaṇo.
A townsman means a group of householders.
Negamo nghĩa là nhóm gia chủ.
327. Sālavatiṃ kumāriṃ gaṇikaṃ vuṭṭhāpesīti nāgarā dve satasahassāni, rājā satasahassanti tīṇi satasahassāni, aññañca ārāmuyyānavāhanādiparicchedaṃ datvā vuṭṭhāpesuṃ; gaṇikaṭṭhāne ṭhapesunti attho.
327. They appointed Sālavatī, the courtesan, means that the townspeople (gave) two hundred thousand, and the king (gave) one hundred thousand, totalling three hundred thousand, and also gave other requisites such as parks, gardens, and conveyances, and appointed her; the meaning is, they established her in the position of courtesan.
327. Đã đưa cô gái Sālavatī trở thành kỹ nữ nghĩa là, dân chúng trong thành dâng hai trăm ngàn, vua dâng một trăm ngàn, tổng cộng ba trăm ngàn, cùng với các vật dụng khác như vườn tược, xe cộ v.v., và đưa cô ấy trở thành kỹ nữ; nghĩa là đặt cô ấy vào vị trí kỹ nữ.
Paṭisatena ca rattiṃ gacchatīti rattiṃ paṭisatena gacchati.
And goes at night for a hundred means goes at night for a hundred each.
Và đi vào ban đêm với một trăm mỗi người nghĩa là đi vào ban đêm với một trăm mỗi người.
Gilānaṃ paṭivedeyyanti gilānabhāvaṃ jānāpeyyaṃ.
One should report the sick person means one should make known the state of illness.
Nên báo cáo người bệnh nghĩa là nên cho biết tình trạng bệnh tật.
Kattarasuppeti jiṇṇasuppe.
In a worn-out winnowing basket means in an old winnowing basket.
Trong cái sàng cũ nghĩa là trong cái sàng đã cũ.
328. Kā me deva mātā, ko pitāti kasmā pucchi?
328. "Who, O king, is my mother? Who is my father?" Why did he ask?
328. Thưa Đại vương, mẹ con là ai, cha con là ai nghĩa là tại sao lại hỏi?
Taṃ kira aññe rājadārakā kīḷantā kalahe uṭṭhite ‘‘nimmātiko nippitiko’’ti vadanti.
It is said that when other princes were playing, a quarrel arose, and they called him "motherless, fatherless."
Người ta kể rằng, khi những hoàng tử khác đang chơi đùa, có tranh cãi xảy ra, họ nói về cậu bé ấy: ‘Đứa vô mẹ vô cha’.
Yathā ca aññesaṃ dārakānaṃ chaṇādīsu cuḷamātāmahāmātādayo kiñci paṇṇākāraṃ pesenti, tathā tassa na koci kiñci peseti.
Furthermore, just as stepmothers, foster mothers, and others send some gifts to other children on occasions like festivals, so too, no one sends any gift to that Jīvaka.
Và cũng như những đứa trẻ khác, vào các dịp lễ hội, các dì, các bà ngoại, v.v., gửi cho chúng một món quà nào đó, thì không ai gửi cho cậu bé ấy bất cứ thứ gì.
Iti so taṃ sabbaṃ cintetvā ‘‘nimmātikoyeva nu kho aha’’nti jānanatthaṃ ‘‘kā me deva mātā, ko pitā’’ti pucchi.
Therefore, he reflected on all of that, and to know whether he was truly motherless, he asked, "Who is my mother, O lord? Who is my father?"
Vì vậy, Jīvaka suy nghĩ về tất cả những điều đó và để biết liệu mình có thực sự là ‘đứa vô mẹ vô cha’ hay không, cậu hỏi: “Thưa Đại vương, ai là mẹ của con, ai là cha của con?”
Yannūnāhaṃ sippaṃ sikkheyyanti yaṃnūna ahaṃ vejjasippaṃ sikkheyyanti cintesi.
Thinking, "If only I could learn the medical art!"
Ước gì tôi học được một nghề — Jīvaka nghĩ: “Ước gì tôi học được nghề y sĩ.”
Tassa kira etadahosi – ‘‘imāni kho hatthiassasippādīni parūpaghātapaṭisaṃyuttāni, vejjasippaṃ mettāpubbabhāgaṃ sattānaṃ hitapaṭisaṃyutta’’nti.
It is said that this thought occurred to him: "These arts like elephant-riding and horsemanship are associated with harming others, but the medical art is imbued with loving-kindness and is associated with the welfare of beings."
Người ta kể rằng, Jīvaka đã nghĩ: “Những nghề như huấn luyện voi và ngựa này liên quan đến việc làm hại người khác, còn nghề y sĩ thì lấy lòng từ bi làm nền tảng, liên quan đến lợi ích của chúng sinh.”
Tasmā vejjasippameva sandhāya ‘‘yaṃnūnāhaṃ sippaṃ sikkheyya’’nti cintesi.
Therefore, with the medical art in mind, he thought, "If only I could learn an art!"
Vì vậy, Jīvaka nghĩ đến nghề y sĩ mà rằng: “Ước gì tôi học được một nghề.”
Apicāyaṃ ito kappasatasahassassa upari padumuttarassa bhagavato upaṭṭhākaṃ ‘‘buddhupaṭṭhāko aya’’nti catuparisantare patthataguṇaṃ vejjaṃ disvā ‘‘aho vatāhampi evarūpaṃ ṭhānantaraṃ pāpuṇeyya’’nti cintetvā sattāhaṃ buddhappamukhassa saṅghassa dānaṃ datvā bhagavantaṃ vanditvā ‘‘ahampi bhagavā tumhākaṃ upaṭṭhāko asukavejjo viya anāgate buddhupaṭṭhāko bhaveyya’’nti patthanamakāsi.
Moreover, at a distance of one hundred thousand aeons above this, having seen a physician who was the attendant of Padumuttara Bhagavā, whose virtue was praised among the four assemblies as "this man is a Buddha's attendant," and thinking, "Oh, if only I could attain such a position!", he gave alms to the Saṅgha led by the Buddha for seven days. Then, having paid homage to the Bhagavā, he made a wish, saying, "Bhagavā, may I too become a Buddha's attendant in the future, like that physician."
Hơn nữa, Jīvaka này, một trăm ngàn kiếp về trước, đã thấy một y sĩ có đức hạnh được ca ngợi giữa bốn hội chúng là “người hầu cận của Đức Phật” – vị y sĩ hầu cận Đức Phật Padumuttara – và nghĩ: “Ước gì tôi cũng đạt được địa vị như vậy!” Sau khi cúng dường đến Tăng chúng do Đức Phật dẫn đầu trong bảy ngày, đảnh lễ Đức Thế Tôn và phát nguyện: “Bạch Đức Thế Tôn, con cũng mong được làm người hầu cận của Đức Phật trong tương lai, giống như vị y sĩ kia là người hầu cận của Ngài.”
Tāya purimapatthanāya codiyamānopesa vejjasippameva sandhāya ‘‘yaṃnūnāhaṃ sippaṃ sikkheyya’’nti cintesi.
Being prompted by that former aspiration, Jīvaka thought, "If only I could learn an art!" specifically with the medical art in mind.
Bị thúc đẩy bởi lời nguyện xưa ấy, Jīvaka đã nghĩ đến nghề y sĩ mà rằng: “Ước gì tôi học được một nghề.”
329. Disāpāmokkhoti sabbadisāsu vidito pākaṭo padhāno vāti attho.
329. Disāpāmokkho means known, famous, or foremost in all directions.
329. Disāpāmokkho (Nổi danh khắp các phương) nghĩa là được biết đến, nổi tiếng, hoặc đứng đầu khắp các phương.
Tasmiñca samaye takkasīlato vāṇijā abhayarājakumāraṃ dassanāya agamaṃsu.
At that time, merchants from Takkasilā came to see Prince Abhaya.
Vào thời điểm đó, các thương nhân từ Taxila đến để yết kiến hoàng tử Abhaya.
Te jīvako ‘‘kuto tumhe āgatā’’ti pucchi.
Jīvaka asked them, "Where have you come from?"
Jīvaka hỏi họ: “Các ông từ đâu đến?”
‘‘Takkasīlato’’ti vutte ‘‘atthi tattha vejjasippācariyo’’ti pucchi.
When they said, "From Takkasilā," he asked, "Is there a teacher of medical art there?"
Khi họ đáp: “Từ Taxila,” Jīvaka hỏi: “Ở đó có vị thầy dạy nghề y sĩ không?”
‘‘Āma kumāra, takkasīlāyaṃ disāpāmokkho vejjo paṭivasatī’’ti sutvā ‘‘tena hi yadā gacchatha, mayhaṃ āroceyyāthā’’ti āha.
Hearing, "Yes, Prince, a renowned physician resides in Takkasilā," he said, "Then, when you go back, please inform me."
Nghe họ nói: “Thưa hoàng tử, ở Taxila có một y sĩ nổi danh khắp các phương cư ngụ,” Jīvaka nói: “Vậy thì khi nào các ông đi, hãy báo cho tôi biết.”
Te tathā akaṃsu.
They did so.
Họ đã làm như vậy.
So pitaraṃ anāpucchā tehi saddhiṃ takkasīlaṃ agamāsi.
Without asking his father, he went to Takkasilā with them.
Jīvaka, không hỏi ý cha, đã cùng họ đến Taxila.
Tena vuttaṃ – ‘‘abhayaṃ rājakumāraṃ anāpucchā’’tiādi.
Therefore, it was said, "without asking Prince Abhaya," and so on.
Vì thế, có câu: “không hỏi ý hoàng tử Abhaya,” v.v.
Icchāmahaṃ ācariya sippaṃ sikkhitunti taṃ kira upasaṅkamantaṃ disvā so vejjo ‘‘kosi tvaṃ tātā’’ti pucchi.
"I wish to learn the art, teacher": It is said that when the physician saw him approaching, he asked, "Who are you, my son?"
Thưa thầy, con muốn học nghề – Người ta kể rằng, khi thấy Jīvaka đến gần, vị y sĩ hỏi: “Này con, con là ai?”
So ‘‘bimbisāramahārājassa nattā abhayakumārassa puttomhī’’ti āha.
He replied, "I am the son of Prince Abhaya, the grandson of King Bimbisāra."
Jīvaka đáp: “Con là cháu của Đại vương Bimbisāra, là con của hoàng tử Abhaya.”
‘‘Kasmā pana tvamasi tāta idhāgato’’ti, tato so ‘‘tumhākaṃ santike sippaṃ sikkhitu’’nti vatvā icchāmahaṃ ācariya sippaṃ sikkhitunti āha.
Then, when asked, "Why have you come here, my son?", he said, "To learn the art from you," and then added, "Teacher, I wish to learn the art."
“Này con, tại sao con lại đến đây?” Sau đó, Jīvaka nói: “Con đến đây để học nghề từ thầy,” rồi nói: “Thưa thầy, con muốn học nghề.”
Bahuñca gaṇhātīti yathā aññe khattiyakumārādayo ācariyassa dhanaṃ datvā kiñci kammaṃ akatvā sikkhantiyeva, na so evaṃ.
"And learns much": This refers to the fact that he was not like other Ksatriya princes who just learn by giving money to the teacher without doing any work.
Học được nhiều – Không giống như những hoàng tử Khattiya khác, họ chỉ học mà không làm bất cứ việc gì sau khi đã trả tiền cho thầy.
So pana kiñci dhanaṃ adatvā dhammantevāsikova hutvā ekaṃ kālaṃ upajjhāyassa kammaṃ karoti, ekaṃ kālaṃ sikkhati.
Instead, he, giving no money, became a pupil of the Dhamma, and at one time he would do work for the preceptor, at another time he would learn.
Jīvaka thì không trả tiền, mà trở thành một đệ tử theo pháp (dhammantevāsī), một lúc thì làm việc cho thầy, một lúc thì học.
Evaṃ santepi abhinīhārasampanno kulaputto attano medhāvitāya bahuñca gaṇhāti, lahuñca gaṇhāti, suṭṭhu ca upadhāreti, gahitañcassa na sammussati.
Even so, a young man endowed with strong aspiration, due to his intelligence, learns much, learns quickly, retains it well, and what he has learned is not forgotten.
Mặc dù vậy, người con trai gia đình cao quý, đầy đủ lời nguyện (abhinīhāra), nhờ trí tuệ nhanh nhạy của mình, đã học được nhiều, học nhanh, ghi nhớ kỹ, và những gì đã học không bị quên mất.
Satta ca me vassāni adhīyantassa nayimassa sippassa anto paññāyatīti ettha ayaṃ kira jīvako yattakaṃ ācariyo jānāti, yaṃ aññe soḷasahi vassehi uggaṇhanti, taṃ sabbaṃ sattahi vassehi uggahesi.
"Seven years have I studied, and the end of this art is not apparent to me": In this regard, it is said that Jīvaka learned everything the teacher knew, which others learned in sixteen years, in seven years.
Bảy năm tôi học mà chưa thấy hết được nghề này – Ở đây, Jīvaka này đã học được tất cả những gì vị thầy biết, những gì người khác phải mất mười sáu năm để học, Jīvaka đã học được trong bảy năm.
Sakkassa pana devarañño etadahosi – ‘‘ayaṃ buddhānaṃ upaṭṭhāko aggavissāsako bhavissati, handa naṃ bhesajjayojanaṃ sikkhāpemī’’ti ācariyassa sarīre ajjhāvasitvā yathā ṭhapetvā kammavipākaṃ avasesarogaṃ ekeneva bhesajjayogena tikicchituṃ sakkoti, tathā naṃ bhesajjayojanaṃ sikkhāpesi.
It occurred to Sakka, the king of devas, "This one will be the chief and most trusted attendant of the Buddhas. Come, I will teach him how to prepare medicines." So, dwelling within the teacher's body, he taught him how to prepare medicines such that, apart from diseases caused by kamma-vipāka, he could cure all other diseases with just one medicinal preparation.
Thần Sakka, vua chư thiên, đã nghĩ: “Jīvaka này sẽ là người hầu cận thân tín nhất của chư Phật, vậy ta hãy dạy cho cậu ấy cách bào chế thuốc.” Sau đó, ngự vào thân của vị thầy, thần đã dạy cho Jīvaka cách bào chế thuốc sao cho Jīvaka có thể chữa khỏi tất cả các bệnh (trừ những bệnh do nghiệp báo) chỉ bằng một lần bào chế thuốc.
So pana ‘‘ācariyassa santike sikkhāmī’’ti maññati, tasmā ‘‘samattho idāni jīvako tikicchitu’’nti sakkena vissaṭṭhamatte evaṃ cintetvā ācariyaṃ pucchi.
However, he thought, "I am learning from the teacher," and therefore, when Sakka released his influence, Jīvaka, reflecting, "Now Jīvaka is capable of healing," asked the teacher.
Jīvaka thì nghĩ: “Mình đang học từ thầy,” vì vậy, khi thần Sakka vừa rời đi, Jīvaka nghĩ: “Bây giờ Jīvaka đã có thể chữa bệnh,” rồi hỏi thầy.
Ācariyo pana ‘‘na iminā mamānubhāvena uggahitaṃ, devatānubhāvena uggahita’’nti ñatvāva tena hi bhaṇetiādimāha.
But the teacher, knowing, "This was not learned through my power, but through the power of devas," said, "Then, my boy," and so on.
Vị thầy, biết rằng: “Điều này không phải do năng lực của ta mà Jīvaka học được, mà do năng lực của chư thiên,” nên mới nói: “Vậy thì, này con,” v.v.
Samantā yojanaṃ āhiṇḍantoti divase divase ekekena dvārena nikkhamitvā cattāro divase āhiṇḍanto.
"Wandering a yojana all around" means wandering for four days, exiting through one gate each day.
Đi khắp một dojana – nghĩa là mỗi ngày đi ra từ một cổng và đi khắp trong bốn ngày.
Parittaṃ pātheyyaṃ pādāsīti appamattakaṃ adāsi.
"He gave him scanty provisions" means he gave him a small amount.
Đã cho một ít lương thực – nghĩa là đã cho một chút ít.
Tassa kira etadahosi – ‘‘ayaṃ mahākulassa putto gatamattoyeva pitipitāmahānaṃ santikā mahāsakkāraṃ labhissati, tato mayhaṃ vā sippassa vā guṇaṃ na jānissati, antarāmagge pana khīṇapātheyyo sippaṃ payojetvā avassaṃ mayhañca sippassa ca guṇaṃ jānissatī’’ti parittaṃ dāpesi.
It is said that the teacher thought, "This son of a great family, as soon as he arrives, will receive great honor from his father and grandfathers. Then he will not know the worth of me or the art. However, if his provisions run out on the way, he will surely employ his art and will know the worth of both me and the art." Thus, he gave him scanty provisions.
Người ta kể rằng, vị thầy đã nghĩ: “Jīvaka này là con của một gia đình lớn, vừa về đến nơi sẽ nhận được sự trọng vọng lớn từ cha và ông nội, sau đó sẽ không biết đến giá trị của ta hay của nghề này. Nhưng nếu trên đường đi, lương thực cạn kiệt, cậu ấy sẽ phải dùng đến nghề nghiệp và chắc chắn sẽ nhận ra giá trị của ta và của nghề này.” Vì vậy, vị thầy đã cho một ít lương thực.
330. Pasatenāti ekahatthapuṭena.
330. Pasatena means by one handful.
330. Pasatenā (bằng một nắm) nghĩa là bằng một vốc tay.
Picunāti kappāsapaṭalena.
Picunā means with a cotton swab.
Picunā (bằng một miếng vải) nghĩa là bằng một miếng bông.
Yatrahi nāmāti yā nāma.
Yatra hi nāmā means such a one.
Yatrahi nāmā (đến nỗi) nghĩa là người nào.
Kimpimāyanti kimpi me ayaṃ.
Kimpimāyanti means "what will she give me?"
Kimpimāyaṃ (cái gì của ta đây) nghĩa là “cái gì của ta đây?”
Upajānāmetassa saṃyamassāti katassa ca rogūpasamassa ca upakāraṃ jānāmāti adhippāyo.
Upajānāmetassa saṃyamassā means, the intention is, "we know the benefit of the healing and the cessation of the disease that has been effected."
Upajānāmetassa saṃyamassā (chúng tôi biết sự giúp đỡ của việc chữa trị này) nghĩa là “Chúng tôi biết sự giúp đỡ của việc chữa bệnh đã được thực hiện và sự giảm bớt bệnh tật.”
331. Sabbālaṅkāraṃ tuyhaṃ hotūti rājā kira ‘‘sace imaṃ gaṇhissati, pamāṇayutte ṭhāne naṃ ṭhapessāmi.
331. "Let all ornaments be yours": It is said that the king thought, "If he takes these, I will place him in a suitable position. If he does not take them, I will make him an intimate confidant." Thus, he spoke.
331. Hãy để tất cả đồ trang sức này thuộc về con – Người ta kể rằng, nhà vua đã nói như vậy sau khi nghĩ: “Nếu Jīvaka nhận cái này, ta sẽ đặt cậu ấy vào một vị trí xứng đáng.
Sace na gaṇhissati, abbhantarikaṃ naṃ vissāsakaṃ karissāmī’’ti cintetvā evamāha.
The dancers also had the thought, "Oh, if only he would not take them!"
Nếu Jīvaka không nhận, ta sẽ biến cậu ấy thành người thân tín trong cung.”
Abhayakumārassāpi nāṭakānampi cittaṃ uppajji ‘‘aho vata na gaṇheyyā’’ti.
Abhayakumāra and the actors also conceived the thought, "Oh, if only he would not accept it!"
Hoàng tử Abhaya và cả các vũ nữ cũng nảy sinh ý nghĩ: “Ước gì Jīvaka không nhận!”
Sopi tesaṃ cittaṃ ñatvā viya ‘‘idaṃ me deva ayyikānaṃ ābharaṇaṃ, nayidaṃ mayhaṃ gaṇhituṃ patirūpa’’nti vatvā alaṃ devātiādimāha.
And he, as if knowing their thoughts, said, "These are the ornaments of my grandmothers, O lord. It is not proper for me to take them," and thus spoke, "Enough, O lord," and so on.
Jīvaka, dường như biết được ý nghĩ của họ, nói: “Thưa Đại vương, đây là đồ trang sức của các bà nội của con, con không nên nhận chúng,” rồi nói: “Đủ rồi, thưa Đại vương,” v.v.
Adhikāraṃ me devo saratūti katassa upakāraṃ me devo saratūti attho.
"May Your Majesty remember my service" means, "May Your Majesty remember the good deed I have done."
Xin Đại vương hãy nhớ công lao của con – nghĩa là “Xin Đại vương hãy nhớ sự giúp đỡ mà con đã làm.”
Rājā pasanno sabbākārasampannaṃ gehañca ambavanuyyānañca anusaṃvaccharaṃ satasahassauṭṭhānakaṃ gāmañca mahāsakkārañca datvā tena hi bhaṇetiādimāha.
The king, being pleased, gave him a house complete in all aspects, a mango grove, a village yielding a hundred thousand* annually, and great honors, and then said, "Then, my boy," and so on.
Nhà vua, hài lòng, đã ban cho Jīvaka một ngôi nhà đầy đủ mọi tiện nghi, một vườn xoài, một ngôi làng có thu nhập hàng năm một trăm ngàn (đồng), và nhiều phần thưởng lớn, rồi nói: “Vậy thì, này con,” v.v.
332. Sakkhissasi pana tvaṃ gahapatīti kasmā āha?
332. "Will you be able to, householder?": Why did he say this?
332. Ông có thể (làm được điều đó) không, này gia chủ? – Tại sao Jīvaka lại nói như vậy?
Iriyāpathasamparivattanena kira matthaluṅgaṃ na saṇṭhāti, assa ca tīhi sattāhehi niccalassa nipannassa matthaluṅgaṃ saṇṭhahissatīti ñatvā appeva nāma sattasattamāse paṭijānitvā sattasattadivasepi nipajjeyyāti naṃ evamāha.
It is said that the brain does not settle due to changes in posture, and knowing that the brain of this householder, lying motionless for three fortnights, would settle, he thought, "Perhaps he will lie down for seven periods of seven days, having promised seven periods of seven months," and so he said this to him.
Người ta kể rằng, não bộ không ổn định khi thay đổi tư thế, nhưng nếu vị trưởng giả này nằm yên không động đậy trong ba tuần, não bộ sẽ ổn định. Biết vậy, Jīvaka đã nói với vị trưởng giả như thế, nghĩ rằng: “Có lẽ ông ấy sẽ nằm yên trong bảy ngày, bảy ngày, sau khi đã hứa trong bảy tháng, bảy tháng.”
Teneva parato vuttaṃ ‘‘api ca paṭikacceva mayā ñāto’’ti.
Therefore, it was later said, "But it was known by me beforehand."
Vì thế, sau này có câu nói: “Hơn nữa, ta đã biết trước điều đó rồi.”
Sīsacchaviṃ uppāṭetvāti sīsacammaṃ apanetvā.
"Having cut open the skin of the head" means having removed the scalp.
Lột da đầu – nghĩa là gỡ bỏ da đầu.
Sibbiniṃ vināmetvāti sibbiniṃ vivaritvā.
"Having unstitched the seam" means having opened the suture.
Tháo chỉ khâu – nghĩa là mở đường khâu.
Nāhaṃ ācariya sakkomīti tassa kira sarīre mahāḍāho uppajji, tasmā evamāha.
"Teacher, I am not able": It is said that a great burning sensation arose in his body, and therefore he spoke thus.
Thưa thầy, con không thể làm được – Người ta kể rằng, một cơn sốt lớn đã phát ra trong cơ thể vị trưởng giả, vì vậy ông ấy đã nói như vậy.
Tīhi sattāhehīti tīhi passehi ekekena sattāhena.
"For three fortnights" means for three sides, one fortnight each.
Trong ba tuần – nghĩa là mỗi tuần một lần ở ba bên.
334. Jegucchaṃ me sappīti ayaṃ kira rājā vicchikassa jāto, vicchikavisapaṭighātāya ca sappi bhesajjaṃ hoti vicchikānaṃ paṭikūlaṃ, tasmā evamāha.
334. ‘Ghee is loathsome to me.’ It seems this king was born of a scorpion, and ghee is a medicine that counteracts scorpion poison, but it is repulsive to scorpions. Therefore, he spoke thus.
334. ‘Bơ ghê tởm đối với ta’ – Nghe nói, vị vua này sinh ra từ loài bọ cạp, và bơ là thuốc giải độc cho nọc độc của bọ cạp, lại là thứ mà bọ cạp ghê tởm, vì vậy ông ta nói như vậy.
Uddekaṃ dassatīti uggāraṃ dassati.
‘Will give forth an eructation’ means will give forth a belch.
‘Sẽ nôn ra’ có nghĩa là sẽ nôn mửa.
Paññāsa yojanikā hotīti paññāsa yojanāni gantuṃ samatthā hoti.
‘Is fifty yojanas’ means is able to go fifty yojanas.
‘Có khả năng đi năm mươi do-tuần’ có nghĩa là có khả năng đi được năm mươi do-tuần.
Na kevalañcassa rañño hatthinīyeva, nāḷāgiri nāma hatthī yojanasataṃ gacchati, celakaṇṇo ca muñcakeso cāti dve assā vīsayojanasataṃ gacchanti, kāko dāso saṭṭhiyojanāni gacchati.
Not only the king’s elephant cow; the elephant named Nāḷāgiri goes a hundred yojanas; the two horses, Celakaṇṇa and Muñcadeso, go one hundred and twenty yojanas; the slave Kāka goes sixty yojanas.
Không chỉ con voi cái của vị vua ấy, mà con voi tên Nāḷāgiri đi được một trăm do-tuần, và hai con ngựa tên Celakaṇṇa và Muñcakesa đi được một trăm hai mươi do-tuần, còn người hầu Kākadāsa đi được sáu mươi do-tuần.
Ekassa kira kulaputtassa anuppanne buddhe ekadivasaṃ bhuñjituṃ nisinnassa paccekabuddho dvāre ṭhatvā agamāsi, tasseko puriso ‘‘paccekabuddho āgantvā gato’’ti ārocesi.
It is said that one day, before the Buddha had arisen, a certain noble son was seated to eat when a Paccekabuddha stood at his door and departed. A man informed him, “A Paccekabuddha came and went.”
Nghe nói, vào một ngày nọ, khi một thiện nam tử đang ngồi ăn, trước khi Đức Phật xuất hiện, một vị Phật Độc Giác đã đứng ở cửa rồi đi. Một người đàn ông đã báo cho anh ta biết: “Phật Độc Giác đã đến và đi rồi.”
So sutvā ‘‘gaccha, vegena pattaṃ āharā’’ti āharāpetvā attano sajjitaṃ bhattaṃ sabbaṃ datvā pesesi.
Hearing this, he said, “Go quickly, bring the bowl!” Having had the bowl brought, he gave all the food he had prepared and sent it.
Nghe vậy, anh ta nói: “Đi, mau đem bát về!” Sau khi cho người mang bát về, anh ta đã cúng dường tất cả thức ăn đã chuẩn bị cho mình và sai người mang đi.
Itaro taṃ āharitvā paccekabuddhassa hatthe ṭhapetvā ‘‘ahaṃ bhante tumhākaṃ katena iminā kāyaveyyāvatikena yattha yattha nibbattopi vāhanasampanno homī’’ti patthanaṃ akāsi.
The other person, having brought it and placed it in the Paccekabuddha’s hand, made a wish: “Venerable Sir, by this service I have rendered to you, wherever I am reborn, may I be endowed with conveyances.”
Người kia mang bát về, đặt vào tay vị Phật Độc Giác và phát nguyện: “Bạch Ngài, nhờ việc phụng sự thân thể này của Ngài, con nguyện dù tái sinh ở bất cứ nơi nào cũng sẽ được đầy đủ phương tiện di chuyển.”
So ayaṃ etarahi pajjoto nāma rājā jāto, tāya patthanāya ayaṃ vāhanasampatti.
That person is now reborn as King Pajjota. This abundance of conveyances is due to that wish.
Người ấy nay đã trở thành vị vua tên Pajjota. Nhờ lời nguyện đó mà có được sự đầy đủ phương tiện di chuyển này.
Sappiṃ pāyetvāti sappiñca pāyetvā; paricārikānañca āhārācāre vidhiṃ ācikkhitvā.
‘Having made him drink ghee’ means having made him drink ghee and having instructed his attendants in the method of food and conduct.
‘Sau khi cho uống bơ’ – sau khi cho uống bơ; và sau khi chỉ dẫn cách thức ăn uống cho các thị nữ.
Nakhena bhesajjaṃ olumpetvāti nakhena bhesajjaṃ odahitvā; pakkhipitvāti attho.
‘Having put the medicine with his fingernail’ means having placed the medicine with his fingernail; the meaning is, having put it in.
‘Dùng móng tay thoa thuốc’ – dùng móng tay đặt thuốc; tức là bỏ thuốc vào.
Nicchāresīti virecesi.
‘He purged’ means he caused him to purge.
‘Tống xuất ra’ – tống xuất, tức là làm cho đi ngoài.
335. Siveyyakaṃ nāma uttarakurūsu sivathikaṃ avamaṅgalavatthaṃ.
335. A Siveyyaka is an inauspicious cloth from a charnel ground in Uttarakuru.
335. Siveyyaka là loại vải không may mắn từ nghĩa địa ở Uttarakuru.
Tattha kira manussā mataṃ tena vatthena veṭhetvā nikkhipanti, taṃ ‘‘maṃsapesī’’ti sallakkhetvā hatthisoṇḍakasakuṇā ukkhipitvā himavantakūṭe ṭhapetvā vatthaṃ apanetvā khādanti.
It is said that people there wrap the dead in that cloth and leave them. Elephants and birds, mistaking it for a lump of flesh, lift it, place it on a Himalayan peak, remove the cloth, and eat the body.
Ở đó, người ta quấn xác chết bằng loại vải đó rồi bỏ đi. Những con chim có mỏ như vòi voi nhận lầm đó là miếng thịt, liền nhấc lên, đặt trên đỉnh Himavanta, gỡ vải ra rồi ăn thịt.
Atha vanacarakā vatthaṃ disvā rañño āharanti.
Then the forest dwellers, seeing the cloth, bring it to the king.
Sau đó, những người đi rừng thấy vải liền mang về cho vua.
Evamidaṃ pajjotena laddhaṃ.
Thus, this was obtained by Pajjota.
Loại vải này đã được vua Pajjota tìm thấy như vậy.
Siviraṭṭhe kusalā itthiyo tīhi aṃsūhi suttaṃ kantanti, tena suttena vāyitavatthaṃ etantipi vadanti.
Some say that this cloth is woven from thread spun by skilled women in the Sivi kingdom, using three strands.
Người ta cũng nói rằng, ở xứ Sivi, những phụ nữ khéo léo xe sợi bằng ba sợi chỉ, và loại vải được dệt từ sợi đó là Siveyyaka.
336. Sinehethāti kiṃ pana bhagavato kāyo lūkhoti na lūkho?
336. ‘You should oil him.’ Is the Buddha’s body dry, or is it not dry?
336. ‘Hãy thoa dầu’ – Vậy thân thể của Đức Thế Tôn có khô khan không? Không khô khan.
Bhagavato hi āhāre sadā devatā dibbojaṃ pakkhipanti, sinehapānaṃ pana sabbattha dose temeti, sirā mudukā karoti, tenāyaṃ evamāha.
Indeed, deities always put divine essence into the Buddha’s food, but the consumption of oil soaks the humors everywhere and makes the veins soft. Therefore, he spoke thus.
Thật vậy, chư thiên luôn bỏ thần dược vào thức ăn của Đức Thế Tôn. Nhưng việc cho uống dầu làm mềm các chất độc trong khắp cơ thể, làm mềm các mạch máu, vì vậy ông ấy đã nói như vậy.
Tīṇi uppalahatthānīti ekaṃ oḷārikadosaharaṇatthaṃ, ekaṃ majjhimadosaharaṇatthaṃ, ekaṃ sukhumadosaharaṇatthaṃ.
‘Three lotus-fuls’ means one for removing gross humors, one for removing medium humors, and one for removing subtle humors.
‘Ba nắm hoa sen’ – một nắm để loại bỏ chất độc thô, một nắm để loại bỏ chất độc trung bình, và một nắm để loại bỏ chất độc vi tế.
Nacirasseva pakatatto ahosīti evaṃ pakatatte pana kāye nāgarā dānaṃ sampādesuṃ.
‘He was soon restored to health.’ When the body was thus restored to health, the townspeople prepared a meal.
‘Chẳng bao lâu thân thể trở lại bình thường’ – Khi thân thể đã trở lại bình thường như vậy, các cư dân thành phố đã chuẩn bị một bữa cúng dường.
Jīvako āgantvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhagavā ajja nāgarā tumhākaṃ dānaṃ dātukāmā, mā antogāmaṃ piṇḍāya pavisathā’’ti.
Jīvaka came and said to the Buddha, “Venerable Sir, today the townspeople wish to offer you a meal. Do not enter the village for alms.”
Jīvaka đến và thưa với Đức Thế Tôn: “Bạch Đức Thế Tôn, hôm nay các cư dân thành phố muốn cúng dường Ngài, xin Ngài đừng vào làng khất thực.”
Mahāmoggallānatthero cintesi – ‘‘kuto nu kho ajja bhagavato paṭhamaṃ piṇḍapāto laddhuṃ vaṭṭatī’’ti.
Mahāmoggallāna Thera considered, “From where should the Buddha receive his first alms-food today?”
Trưởng lão Mahāmoggallāna suy nghĩ: “Hôm nay, Đức Thế Tôn nên nhận thức ăn đầu tiên từ đâu?”
Tato cintesi – ‘‘soṇo seṭṭhiputto khettaparikammato paṭṭhāya aññehi asādhāraṇānaṃ khīrodakasecanasaṃvaddhānaṃ gandhasālīnaṃ odanaṃ bhuñjati, tato bhagavato piṇḍapātaṃ āharissāmī’’ti iddhiyā gantvā tassa pāsādatale attānaṃ dassesi.
Then he thought, “Soṇa, the son of a wealthy man, eats rice from fragrant paddy, cultivated by watering it with milk, not common to others from the time of preparing the field. I will bring alms-food for the Buddha from there.” So, he went by psychic power and showed himself at the base of his mansion.
Sau đó, Ngài suy nghĩ: “Thiện nam tử Soṇa, con trai của trưởng giả, từ khi làm công việc đồng áng, đã ăn cơm gạo thơm được tưới bằng sữa và nước, không giống như của người khác. Ta sẽ mang thức ăn đó về cho Đức Thế Tôn.” Ngài dùng thần thông đến và hiện thân ở tầng lầu của cung điện của Soṇa.
So therassa pattaṃ gahetvā paṇītaṃ piṇḍapātaṃ adāsi.
Soṇa took the elder’s bowl and offered him exquisite alms-food.
Soṇa cầm bát của Trưởng lão và cúng dường thức ăn thượng hạng.
Therassa ca gamanākāraṃ disvā ‘‘bhuñjatha bhante’’ti āha.
Seeing the elder’s manner of departure, he said, “Venerable Sir, please eat.”
Thấy Trưởng lão có ý định rời đi, Soṇa thưa: “Bạch Ngài, xin Ngài dùng bữa.”
Thero tamatthaṃ ārocesi ‘‘bhuñjatha bhante, ahaṃ aññaṃ bhagavato dassāmī’’ti theraṃ bhojetvā gandhehi pattaṃ ubbaṭṭetvā piṇḍapātassa pūretvā adāsi, taṃ thero āharitvā bhagavato adāsi.
The elder explained the matter. “Venerable Sir, please eat; I will give other food to the Buddha.” Having fed the elder, Soṇa rubbed the bowl with perfumes, filled it with alms-food, and gave it to him. The elder brought it and offered it to the Buddha.
Trưởng lão thuật lại sự việc. Soṇa thưa: “Bạch Ngài, xin Ngài dùng bữa. Con sẽ cúng dường một phần khác cho Đức Thế Tôn.” Sau khi mời Trưởng lão dùng bữa, Soṇa dùng hương liệu xoa bát, đổ đầy thức ăn vào rồi cúng dường. Trưởng lão mang thức ăn đó về dâng lên Đức Thế Tôn.
Rājāpi kho bimbisāro ‘‘ajja bhagavā kiṃ bhuñjissatī’’ti vihāraṃ āgantvā pavisamānova piṇḍapātagandhaṃ ghāyitvā bhuñjitukāmo ahosi.
King Bimbisāra also thought, “What will the Buddha eat today?” He came to the monastery and, as soon as he entered, smelt the scent of the alms-food and wished to eat it.
Vua Bimbisāra cũng suy nghĩ: “Hôm nay Đức Thế Tôn sẽ dùng bữa gì?” Khi đến tịnh xá và vừa bước vào, ngửi thấy mùi thức ăn, vua liền muốn dùng bữa.
Bhagavato dvīsuyeva piṇḍapātesu bhājanagatesu devatā ojaṃ pakkhipiṃsu – yañca sujātā adāsi; yañca parinibbānakāle cundo kammāraputto; aññesu kabaḷe kabaḷe pakkhipiṃsu, tasmā bhagavā rañño icchaṃ jānitvā apakkhittojameva thokaṃ piṇḍapātaṃ rañño dāpesi.
Deities infused essence into the Buddha’s alms-food only on two occasions when it was in the bowl: what Sujātā offered, and what Cunda, the smith’s son, offered at the time of the Parinibbāna. On other occasions, they infused it into each mouthful. Therefore, the Buddha, knowing the king’s wish, had a small portion of alms-food, into which essence had not been put, given to the king.
Chư thiên chỉ bỏ thần dược vào hai bữa ăn của Đức Thế Tôn khi chúng được đặt vào bát – bữa ăn mà Sujātā đã dâng; và bữa ăn mà Cunda, con trai của thợ rèn, đã dâng vào lúc Đức Thế Tôn sắp nhập Niết Bàn. Đối với những bữa ăn khác, chư thiên bỏ thần dược vào từng miếng ăn. Vì vậy, Đức Thế Tôn biết được ý muốn của vua, đã cho dâng một ít thức ăn không có thần dược cho vua.
So paribhuñjitvā pucchi – ‘‘kiṃ bhante, uttarakuruto ābhataṃ bhojana’’nti?
Having consumed it, he asked, “Venerable Sir, is this food brought from Uttarakuru?”
Sau khi dùng bữa, vua hỏi: “Bạch Ngài, đây có phải là thức ăn mang từ Uttarakuru về không?”
‘‘Na mahārāja, uttarakuruto; apica kho taveva raṭṭhavāsino gahapatiputtassa bhojanaṃ eta’’nti vatvā soṇassa sampattiṃ ācikkhi.
“No, great king, not from Uttarakuru; but this food belongs to a householder’s son, a resident of your own kingdom,” saying this, the Buddha described Soṇa’s prosperity.
Đức Thế Tôn đáp: “Không phải, Đại vương, không phải từ Uttarakuru; mà là thức ăn của một thiện nam tử cư trú trong vương quốc của chính Đại vương.” Nói xong, Ngài kể về sự giàu có của Soṇa.
Taṃ sutvā rājā soṇaṃ daṭṭhukāmo hutvā cammakkhandhake vuttanayena asītiyā kulaputtasahassehi saddhiṃ soṇassa āgamanaṃ akāsi.
Hearing that, the king, wishing to see Soṇa, came with eighty thousand noble sons, as described in the Cammakkhandhaka.
Nghe vậy, vua muốn gặp Soṇa, liền cùng với tám vạn thiện nam tử đến gặp Soṇa theo cách đã kể trong Cammakkhandhaka.
Te bhagavato dhammadesanaṃ sutvā sotāpannā jātā.
They heard the Buddha’s Dhamma teaching and became Sotāpannas.
Những người đó nghe Đức Thế Tôn thuyết pháp và trở thành bậc Dự Lưu.
Soṇo pana pabbajitvā arahatte patiṭṭhito.
Soṇa, having gone forth, was established in Arahantship.
Còn Soṇa thì đã xuất gia và chứng đắc A-la-hán quả.
Bhagavāpi etadatthameva rañño piṇḍapātaṃ dāpesi.
The Buddha also had the alms-food given to the king for this very purpose.
Đức Thế Tôn cũng đã cho dâng thức ăn cho vua vì mục đích này.
337. Evaṃ katabhattakicce bhagavati atha kho jīvako komārabhacco taṃ siveyyakaṃ dussayugaṃ ādāya…pe… etadavoca.
337. When the Buddha had finished his meal in this way, Jīvaka Komārabhacca took that pair of Siveyyaka cloths… and said this.
337. Khi Đức Thế Tôn đã hoàn thành việc dùng bữa như vậy, lúc đó Jīvaka Komārabhacca cầm cặp y Siveyyaka… (vân vân)… và thưa.
Atikkantavarāti ettha vinicchayo mahākhandhake vuttanayeneva veditabbo.
‘Overcome boons.’ Here, the determination should be understood in the manner stated in the Mahākhandhaka.
‘Những ân điển đã quá thời’ – Ở đây, việc phán quyết cần được hiểu theo cách đã nói trong Mahākhandhaka.
Bhagavā bhante paṃsukūliko bhikkhusaṅgho cāti bhagavato hi buddhattaṃ pattato paṭṭhāya yāva idaṃ vatthaṃ, etthantare vīsati vassāni na koci gahapaticīvaraṃ sādiyi, sabbe paṃsukūlikāva ahesuṃ.
‘Venerable Sir, the Buddha and the Saṅgha of bhikkhus are paṃsukūlikas.’ Indeed, from the time the Buddha attained Buddhahood up to the time of this cloth, for twenty years no one accepted a householder’s robe; all were paṃsukūlikas.
‘Bạch Đức Thế Tôn, Tăng đoàn là những vị mặc y phấn tảo’ – Thật vậy, từ khi Đức Thế Tôn chứng đắc Phật quả cho đến khi y này được dâng, trong khoảng thời gian hai mươi năm đó, không một vị Tỳ-kheo nào nhận y của gia chủ. Tất cả đều là những vị mặc y phấn tảo.
Tenāyaṃ evamāha.
Therefore, he spoke thus.
Vì vậy, ông ấy đã nói như vậy.
Gahapaticīvaranti gahapatīhi dinnacīvaraṃ.
‘Householder’s robe’ means a robe given by householders.
‘Y của gia chủ’ – y do các gia chủ dâng cúng.
Dhammiyā kathāyāti vatthadānānisaṃsapaṭisaṃyuttāya kathāya.
‘With a Dhamma talk’ means with a talk related to the advantages of offering robes.
‘Bằng pháp thoại’ – bằng pháp thoại liên quan đến lợi ích của việc cúng dường y phục.
Itarītarenāpīti appagghenapi mahagghenapi; yena kenacīti attho.
‘With any kind’ means with something of little value or great value; with whatever kind of robe.
‘Bằng bất cứ thứ gì’ – bằng thứ có giá trị thấp hay có giá trị cao; tức là bằng bất cứ thứ gì.
Pāvāroti salomako kappāsādibhedo.
‘Cloak’ means a hairy outer garment, such as one made of cotton.
‘Pāvāra’ – một loại áo choàng có lông, làm từ bông hoặc các loại khác.
Anujānāmi bhikkhave kojavanti ettha pakatikojavameva vaṭṭati, mahāpiṭṭhiyakojavaṃ na vaṭṭati.
‘Bhikkhus, I allow a rug’ – here, an ordinary rug is permissible, but a large-backed rug is not permissible.
‘Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép dùng kojava’ – Ở đây, chỉ kojava thông thường là được phép, kojava có lưng lớn thì không được phép.
Mahāpiṭṭhiyakojavanti uṇṇāmayo pāvārasadiso kojavo.
A large-backed rug is a rug made of wool, similar to a cloak.
Kojava có lưng lớn là một loại thảm len giống như áo choàng.
338. Kāsirājāti kāsīnaṃ rājā; pasenadissa ekapitikabhātā esa.
338. ‘King of Kasi’ means the king of the Kasis; he was a half-brother of Pasenadi.
338. ‘Vua xứ Kāsī’ – vua của xứ Kāsī; đây là anh em cùng cha khác mẹ với vua Pasenadi.
Aḍḍhakāsiyanti ettha kāsīti sahassaṃ vuccati taṃ agghanako kāsiyo.
In ‘half-Kasiya,’ kasi refers to a thousand; a kasiya is a blanket worth that much.
‘Aḍḍhakāsiya’ – Ở đây, Kāsī được gọi là một ngàn. Loại kambala có giá trị một ngàn được gọi là Kāsīya.
Ayaṃ pana pañcasatāni agghati, tasmā ‘‘aḍḍhakāsiyo’’ti vutto.
This one, however, is worth five hundred, therefore it is called ‘half-Kasiya’.
Nhưng cái này có giá trị năm trăm, vì vậy được gọi là ‘Aḍḍhakāsīya’.
Tenevāha – ‘‘upaḍḍhakāsīnaṃ khamamāna’’nti.
That is why it says, ‘appropriate for five hundred kasis’.
Chính vì vậy mà có câu: “xứng đáng với nửa Kāsī.”
340. Ekaṃyeva bhagavatā cīvaraṃ anuññātaṃ na dveti te kira itarītarena cīvarenāti etassa ‘‘gahapatikena vā paṃsukūlena vā’’ti evaṃ atthaṃ sallakkhiṃsu.
340. ‘Only one robe was allowed by the Buddha, not two.’ They understood ‘with any kind of robe’ to mean ‘either a householder’s robe or a paṃsukūla robe’.
340. ‘Đức Thế Tôn chỉ cho phép một y, không phải hai’ – Nghe nói, họ đã hiểu câu “bằng y này hay y kia” có nghĩa là “bằng y của gia chủ hay y phấn tảo.”
Nāgamesunti yāva te susānato āgacchanti, tāva te na acchiṃsu; pakkamiṃsuyeva.
Nāgamesu means that as long as those bhikkhus seeking paṁsukūla had not returned from the charnel ground, those other bhikkhus did not stay; they simply departed.
Nāgamesu (không chờ đợi) nghĩa là cho đến khi các vị ấy (những Tỳ-khưu tìm vải) trở về từ nghĩa địa, thì các vị ấy (những Tỳ-khưu khác) đã không ở lại; họ đã bỏ đi rồi.
Nākāmā bhāgaṃ dātunti na anicchāya dātuṃ; yadi pana icchanti, dātabbo.
Nākāmā bhāgaṃ dātu means not to give unwillingly; but if they wish, it may be given.
Nākāmā bhāgaṃ dātu (không muốn chia phần) nghĩa là không phải không muốn thì không được cho; nhưng nếu họ muốn, thì có thể cho.
Āgamesunti upacāre acchiṃsu.
Āgamesu means they waited in the vicinity of the charnel ground.
Āgamesu (đã chờ đợi) nghĩa là đã ở lại trong khu vực nghĩa địa.
Tenāha bhagavā āha – ‘‘anujānāmi bhikkhave āgamentānaṃ akāmā bhāgaṃ dātu’’nti.
Therefore the Blessed One said: “Bhikkhus, I allow giving a share to those who are waiting, even unwillingly.”
Vì vậy, Đức Thế Tôn đã dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép chia phần cho những người chờ đợi, dù họ không muốn”.
Yadi pana manussā ‘‘idhāgatā eva gaṇhantū’’ti denti, saññāṇaṃ vā katvā gacchanti ‘‘sampattā gaṇhantū’’ti sampattānaṃ sabbesampi pāpuṇanti.
But if people give, saying, “Let only those who have come here take it,” or if they go away after making a mark, saying, “Let those who have arrived take it,” then it accrues to all who arrive.
Tuy nhiên, nếu người ta cúng dường và nói: “Những Tỳ-khưu nào đến đây thì hãy nhận lấy”, hoặc họ đánh dấu rồi đi, nói: “Những ai đến thì hãy nhận lấy”, thì tất cả những người đến đều được nhận.
Sace chaḍḍetvā gatā, yena gahitaṃ, so eva sāmī.
If they cast it away and left, whoever took it, he is the owner.
Nếu họ bỏ lại rồi đi, thì người nào đã lấy, người đó là chủ.
Sadisā susānaṃ okkamiṃsūti sabbe samaṃ okkamiṃsu; ekadisāya vā okkamiṃsūtipi attho.
Sadisā susānaṃ okkamiṃsu means all descended together; or it also means they descended in one direction.
Sadisā susānaṃ okkamiṃsu (đã cùng đến nghĩa địa) nghĩa là tất cả đều cùng đến; cũng có nghĩa là đã đến cùng một hướng.
Te katikaṃ katvāti laddhaṃ paṃsukūlaṃ sabbe bhājetvā gaṇhissāmāti bahimeva katikaṃ katvā.
Te katikaṃ katvā means, after making an agreement outside, saying, "We will all divide and take the paṁsukūla received."
Te katikaṃ katvā (họ đã thỏa thuận) nghĩa là họ đã thỏa thuận bên ngoài rằng tất cả sẽ chia nhau tấm vải phấn tảo đã nhận.
342. Cīvarapaṭiggāhakanti yo gahapatikehi saṅghassa dīyamānaṃ cīvaraṃ gaṇhāti.
342. The robe-receiver is one who accepts robes given by householders to the Sangha.
342. Cīvarapaṭiggāhaka (người nhận y) là người nhận y phục mà các gia chủ cúng dường cho Tăng-già.
Yo na chandāgatiṃ gaccheyyātiādīsu cīvarapaṭiggāhakesu pacchā āgatānampi attano ñātakādīnaṃ paṭhamataraṃ paṭiggaṇhanto vā ekaccasmiṃ pemaṃ dassetvā gaṇhanto vā lobhapakatikatāya attano pariṇāmento vā chandāgatiṃ gacchati nāma.
Among the robe-receivers, regarding phrases like ‘who would not go by way of desire’, one ‘goes by way of desire’ if he, due to a nature prone to greed, receives first the robes for his own relatives, etc., even if they arrived later, or shows affection to some, or appropriates them for himself.
Trong các câu như Yo na chandāgatiṃ gaccheyyā (người không đi theo ý muốn), người nhận y mà nhận trước cho người thân hoặc người quen đến sau, hoặc thể hiện sự ưu ái với một số người khi nhận, hoặc biển thủ cho riêng mình do bản chất tham lam, thì được gọi là đi theo ý muốn (chandāgatiṃ gacchati).
Paṭhamataraṃ āgatassāpi kodhavasena pacchā gaṇhanto vā duggatamanussesu avamaññaṃ katvā gaṇhanto vā ‘‘kiṃ vo ghare ṭhapanokāso natthi, tumhākaṃ santakaṃ gahetvā gacchathā’’ti evaṃ saṅghassa lābhantarāyaṃ karonto vā dosāgatiṃ gacchati nāma.
One ‘goes by way of hatred’ if he, due to anger, receives later even for those who arrived earlier, or shows contempt towards poor people, or causes an obstacle to the Sangha’s gain by saying, “Don’t you have a place to keep things at home? Take your belongings and leave!”
Người mà do sân hận mà nhận sau cho người đến trước, hoặc khinh thường những người nghèo khổ khi nhận, hoặc gây trở ngại cho lợi lộc của Tăng-già bằng cách nói: “Trong nhà các ông không có chỗ để cất giữ sao, hãy mang đồ của các ông về đi”, thì được gọi là đi theo ác ý (dosāgatiṃ gacchati).
Yo pana muṭṭhassati asampajāno, ayaṃ mohāgatiṃ gacchati nāma.
But if one is unmindful and not discerning, he ‘goes by way of delusion’.
Người nào mất chánh niệm, không tỉnh giác, người ấy được gọi là đi theo si mê (mohāgatiṃ gacchati).
Pacchā āgatānampi issarānampi bhayena paṭhamataraṃ paṭiggaṇhanto vā ‘‘cīvarapaṭiggāhakaṭṭhānaṃ nāmetaṃ bhāriya’’nti santasanto vā bhayāgatiṃ gacchati nāma.
One ‘goes by way of fear’ if he, out of fear of later-arriving powerful people, receives first, or if he is apprehensive, thinking, “This position of robe-receiver is indeed weighty.”
Người mà do sợ hãi những người quyền thế đến sau mà nhận trước, hoặc run sợ nghĩ rằng: “Vị trí người nhận y này thật khó khăn”, thì được gọi là đi theo sợ hãi (bhayāgatiṃ gacchati).
‘‘Mayā idañcidañca gahitaṃ, idañciṃdañca na gahita’’nti evaṃ jānanto gahitāgahitaṃ jānāti nāma.
One who knows, “I have taken this and that, and I have not taken this and that,” ‘knows what has been taken and what has not been taken’.
Người biết rõ: “Tôi đã nhận cái này và cái kia, tôi chưa nhận cái này và cái kia”, thì được gọi là biết cái đã nhận và cái chưa nhận (gahitāgahitaṃ jānāti).
Tasmā yo na chandāgatiādivasena gacchati, ñātakaaññātakaaḍḍhaduggatesu visesaṃ akatvā āgatapaapāṭiyā gaṇhāti, sīlācārapaṭipattiyutto hoti, satimā medhāvī bahussuto, sakkoti dāyakānaṃ vissaṭṭhavācāya parimaṇḍalehi padabyañjanehi anumodanaṃ karonto pasādaṃ janetuṃ, evarūpo sammannitabbo.
Therefore, one who does not proceed by way of desire and so forth, who makes no distinction among relatives, non-relatives, wealthy, or poor, but receives in the order of their arrival, who is endowed with moral conduct and practice, who is mindful, discerning, and learned, and who can generate faith among donors by offering an anumodanā with distinct words and well-rounded phrases—such a person should be appointed.
Vì vậy, người nào không đi theo ý muốn và các điều khác, không phân biệt người thân, người lạ, người giàu, người nghèo, mà nhận theo thứ tự đến, có giới hạnh và đạo đức, có chánh niệm, trí tuệ, đa văn, có khả năng làm cho các thí chủ hoan hỷ bằng cách tùy hỷ với lời nói rõ ràng, với những câu chữ tròn đầy, thì người như vậy nên được bổ nhiệm.
Evañca pana bhikkhave sammannitabboti ettha pana etāya yathāvuttāya kammavācāyapi apalokanenāpi antovihāre sabbasaṅghamajjhepi khaṇḍasīmāyapi sammannituṃ vaṭṭatiyeva.
Here, regarding ‘And thus, bhikkhus, should he be appointed,’ it is permissible to appoint him either with the aforementioned kammavācā or by apalokanā, within the vihāra, in the midst of the entire Saṅgha, or within a khaṇḍasīmā.
Evañca pana bhikkhave sammannitabbo (Này các Tỳ-khưu, người ấy nên được bổ nhiệm như thế này) – ở đây, việc bổ nhiệm có thể được thực hiện bằng một nghi thức (kammavācā) như đã nói hoặc bằng cách thông báo (apalokana), trong nội vi trú xứ, giữa toàn thể Tăng-già, hoặc trong khu vực sīmā nhỏ.
Evaṃ sammatena ca vihārapaccante vā padhānaghare vā na acchitabbaṃ.
And one thus appointed should not dwell in the remote parts of the vihāra or in a meditation house.
Người đã được bổ nhiệm như vậy không nên ở tại vùng biên giới của trú xứ hoặc trong nhà thiền định.
Yattha pana āgatāgatā manussā sukhaṃ passanti, tādise dhuravihāraṭṭhāne bījaniṃ passe ṭhapetvā sunivatthena supārutena nisīditabbanti.
Instead, he should sit in a prominent place in the vihāra, such as where all who come can easily see him, having a fan placed beside him, well-dressed and well-robed.
Mà nên ngồi ở một nơi quan trọng trong trú xứ, nơi mà những người đến có thể dễ dàng nhìn thấy, đặt quạt bên cạnh, mặc y chỉnh tề và đắp y ngay ngắn.
Tattheva ujjhitvāti ‘‘paṭiggahaṇameva amhākaṃ bhāro’’ti vatvā gahitaṭṭhāneyeva chaḍḍetvā gacchanti.
Tattheva ujjhitvā means they say, “Accepting is our burden,” and then abandon the robes right where they received them and leave.
Tattheva ujjhitvā (bỏ lại ngay tại đó) nghĩa là họ nói: “Việc nhận là trách nhiệm của chúng tôi”, rồi bỏ lại ngay tại chỗ đã nhận và bỏ đi.
Cīvaranidahakanti cīvarapaṭisāmakaṃ.
Cīvaranidahaka means the robe custodian.
Cīvaranidahaka (người cất giữ y) là người quản lý y phục.
Yo na chandāgatiṃ gaccheyyātiādīsu cettha ito parañca sabbattha vuttanayeneva vinicchayo veditabbo.
And here, in phrases like ‘who would not go by way of desire’, and in all subsequent instances, the explanation should be understood in the manner already stated.
Trong các câu như Yo na chandāgatiṃ gaccheyyā (người không đi theo ý muốn) và các câu tiếp theo, sự phân định nên được hiểu theo cách đã nói ở mọi nơi.
Sammutivinicchayopi kathitānusāreneva jānitabbo.
The determination of appointments should also be understood according to what has been said.
Sự phân định về việc bổ nhiệm cũng nên được biết theo những gì đã được trình bày.
343. Vihāraṃ vātiādīsu yo ārāmamajjhe ārāmikasāmaṇerādīhi avivitto sabbesaṃ samosaraṇaṭṭhāne vihāro vā aḍḍhayogo vā hoti, so sammannitabbo.
343. Regarding ‘a vihāra’ and so forth, a vihāra or an aḍḍhayoga that is not deserted by āramikas, sāmaṇeras, etc., in the middle of the monastery, where all gather, should be appointed.
343. Trong các câu như Vihāraṃ vā (hoặc trú xứ), trú xứ hoặc aḍḍhayoga (nhà nửa mái) nào không bị cô lập bởi các người làm vườn, sa-di, v.v., và là nơi tất cả mọi người có thể tụ họp, thì nên được bổ nhiệm.
Paccantasenāsanaṃ pana na sammannitabbaṃ.
However, a remote lodging should not be appointed.
Tuy nhiên, chỗ ở ở vùng biên giới không nên được bổ nhiệm.
Idaṃ pana bhaṇḍāgāraṃ khaṇḍasīmaṃ gantvā khaṇḍasīmāya nisinnehi sammannituṃ na vaṭṭati, vihāramajjheyeva sammannitabbaṃ.
This storeroom, however, should not be appointed by bhikkhus who have gone to a khaṇḍasīmā and are seated there; it should be appointed only in the middle of the vihāra.
Kho này không nên được bổ nhiệm bởi các Tỳ-khưu ngồi trong khu vực sīmā nhỏ sau khi đến đó, mà nên được bổ nhiệm ngay trong trung tâm trú xứ.
Guttāguttañca jāneyyāti ettha yassa tāva chadanādīsu koci doso natthi, taṃ guttaṃ.
Here, concerning ‘he should know what is secured and what is not secured’: firstly, a dwelling that has no fault in its roofing or other parts is called secured.
Guttāguttañca jāneyyā (và nên biết cái được bảo vệ và cái không được bảo vệ) – ở đây, cái nào không có lỗi trong mái che, v.v., thì được gọi là được bảo vệ (gutta).
Yassa pana chadanatiṇaṃ vā chadaniṭṭhakā vā yattha katthaci patitā, yena ovassati vā, mūsikādīnaṃ vā paveso hoti, bhittiādīsu vā katthaci chiddaṃ hoti, upacikā vā uṭṭhahanti, taṃ sabbaṃ aguttaṃ nāma.
However, if the roofing grass or tiles have fallen somewhere, or if it leaks, or if mice or other creatures can enter, or if there is a hole in a wall or elsewhere, or if termites are emerging, all of that is called unsecured.
Còn cái nào mà cỏ mái che hoặc gạch mái che rơi rụng ở đâu đó, khiến nước mưa chảy vào, hoặc chuột, v.v., có thể xâm nhập, hoặc có lỗ hổng ở tường, v.v., hoặc mối mọt nổi lên, thì tất cả những cái đó được gọi là không được bảo vệ (agutta).
Taṃ sallakkhetvā paṭisaṅkharitabbaṃ.
This should be noted and repaired.
Nên chú ý đến điều đó và sửa chữa.
Sītasamaye dvārañca vātapānañca supihitaṃ kātabbaṃ, sītena hi cīvarāni kaṇṇakitāni honti.
In the cold season, the doors and windows should be kept well-closed, for robes become mildewed by the cold.
Vào mùa lạnh, cửa ra vào và cửa sổ phải được đóng kín, vì y phục sẽ bị mốc do lạnh.
Uṇhasamaye antarantarā vātappavesanatthaṃ vivaritabbaṃ.
In the hot season, they should be opened from time to time to allow air to enter.
Vào mùa nóng, nên mở ra từng lúc để gió lùa vào.
Evaṃ karonto hi guttāguttaṃ jānāti nāma.
One who acts thus is said to know what is secured and what is not secured.
Làm như vậy thì được gọi là biết cái được bảo vệ và cái không được bảo vệ.
Imehi pana cīvarapaṭiggāhakādīhi tīhipi attano vattaṃ jānitabbaṃ.
These three, the robe-receiver and so forth, should know their respective duties.
Ba vị này, tức là người nhận y, v.v., nên biết bổn phận của mình.
Tattha cīvarapaṭiggāhakena tāva yaṃ yaṃ manussā ‘‘kālacīvara’’nti vā ‘‘akālacīvara’’nti vā ‘‘accekacīvara’’nti vā ‘‘vassikasāṭika’’nti vā ‘‘nisīdana’’nti vā ‘‘paccattharaṇa’’nti vā ‘‘mukhapuñchanacoḷa’’nti vā denti, taṃ sabbaṃ ekarāsiṃ katvā missetvā na gaṇhitabbaṃ, visuṃ visuṃ katvāva gaṇhitvā cīvaranidahakassa tatheva ācikkhitvā dātabbaṃ.
Among them, the robe-receiver should not take all robes that people give, whether they are kālacīvara, akālacīvara, accekacīvara, vassikasāṭika, nisīdana, or mukhapuñchanacoḷa, and pile them up together; rather, he should take them separately and, after informing the robe custodian accordingly, hand them over.
Trong số đó, người nhận y không nên nhận tất cả các loại y phục mà người ta cúng dường, dù là y đúng thời (kālacīvara), y không đúng thời (akālacīvara), y khẩn cấp (accekacīvara), y tắm mưa (vassikasāṭika), y tọa cụ (nisīdana), y trải (paccattharaṇa), hay khăn lau mặt (mukhapuñchanacoḷa), bằng cách gom chung lại thành một đống và trộn lẫn, mà phải nhận riêng từng loại và báo cáo cho người cất giữ y như vậy rồi giao cho họ.
Cīvaranidahakenāpi bhaṇḍāgārikassa dadamānena idaṃ kālacīvaraṃ…pe… idaṃ mukhapuñchanacoḷanti ācikkhitvāva dātabbaṃ.
The robe custodian, when giving to the bhaṇḍāgārika, should also inform him, “This is kālacīvara… this is mukhapuñchanacoḷa,” and then hand them over.
Người cất giữ y cũng phải báo cáo cho người quản lý kho rằng: “Đây là y đúng thời… đây là khăn lau mặt” rồi mới giao cho.
Bhaṇḍāgārikenāpi tatheva visuṃ visuṃ viya saññāṇaṃ katvā ṭhapetabbaṃ.
The bhaṇḍāgārika should also mark and store them separately in the same way.
Người quản lý kho cũng phải đánh dấu và cất giữ riêng từng loại như vậy.
Tato saṅghena ‘‘kālacīvaraṃ āharā’’ti vutte kālacīvarameva dātabbaṃ…pe… mukhapuñchanacoḷakaṃ āharāti vutte tadeva dātabbaṃ.
Then, when the Saṅgha says, “Bring the kālacīvara,” only the kālacīvara should be given… when they say, “Bring the mukhapuñchanacoḷaka,” only that should be given.
Sau đó, khi Tăng-già yêu cầu: “Hãy mang y đúng thời đến”, thì chỉ được giao y đúng thời… khi yêu cầu: “Hãy mang khăn lau mặt đến”, thì chỉ được giao khăn lau mặt.
Iti bhagavatā cīvarapaṭiggāhako anuññāto, cīvaranidahako anuññāto, bhaṇḍāgāraṃ anuññātaṃ, bhaṇḍāgāriko anuññāto, na bāhulikatāya na asantuṭṭhiyā; apica kho saṅghassānuggahāya.
Thus, the robe-receiver was permitted by the Blessed One, the robe custodian was permitted, the storeroom was permitted, and the bhaṇḍāgārika was permitted, not out of desire for many robes or dissatisfaction; but for the sake of supporting the Saṅgha.
Do đó, Đức Thế Tôn đã cho phép có người nhận y, người cất giữ y, kho y phục, và người quản lý kho, không phải vì sự dư thừa hay không hài lòng; mà là để hỗ trợ Tăng-già.
Sace hi āhaṭāhaṭaṃ gahetvā bhikkhū bhājeyyuṃ, neva āhaṭaṃ na anāhaṭaṃ na dinnaṃ nādinnaṃ na laddhaṃ nāladdhaṃ jāneyyuṃ, āhaṭāhaṭaṃ therāsane vā dadeyyuṃ, khaṇḍākhaṇḍaṃ vā chinditvā gaṇheyyuṃ; evaṃ sati ayuttaparibhogo ca hoti, na ca sabbesaṃ saṅgaho kato hoti.
For if bhikkhus were to divide whatever robes were brought and taken, they would not know what was brought or not brought, given or not given, received or not received; they might give brought robes to a thera’s seat, or tear them into pieces and take them; in such a case, there would be improper use, and not all would be provided for.
Nếu các Tỳ-khưu tự mình nhận và chia những y phục được mang đến, thì họ sẽ không biết cái nào đã được mang đến, cái nào chưa, cái nào đã được cúng dường, cái nào chưa, cái nào đã được nhận, cái nào chưa; họ có thể cúng dường những y phục đã được mang đến cho các vị trưởng lão, hoặc cắt thành từng mảnh nhỏ để nhận; trong trường hợp đó, việc sử dụng sẽ không phù hợp, và không phải tất cả mọi người đều được hỗ trợ.
Bhaṇḍāgāre pana cīvaraṃ ṭhapetvā ussannakāle ekekassa bhikkhuno ticīvaraṃ vā dve dve vā ekekaṃ vā cīvaraṃ dassanti, laddhāladdhaṃ jānissanti, aladdhabhāvaṃ ñatvā saṅgahaṃ kātuṃ maññissantīti.
But by keeping the robes in the storeroom, in times of abundance, they can give three robes, or two, or one robe to each bhikkhu, they will know who has received and who has not, and realizing who has not received, they will consider providing for them.
Nhưng khi y phục được cất giữ trong kho, vào những lúc có nhiều y phục, họ sẽ phân phát cho mỗi Tỳ-khưu ba y, hoặc hai y, hoặc mỗi người một y, họ sẽ biết ai đã nhận và ai chưa, và khi biết ai chưa nhận, họ sẽ nghĩ đến việc hỗ trợ.
Na bhikkhave bhaṇḍāgāriko vuṭṭhāpetabboti ettha aññepi avuṭṭhāpanīyā jānitabbā.
Here, regarding ‘Bhikkhus, a bhaṇḍāgārika should not be disrobed,’ it should be understood that there are others who should not be disrobed.
Na bhikkhave bhaṇḍāgāriko vuṭṭhāpetabbo (Này các Tỳ-khưu, không nên bãi nhiệm người quản lý kho) – ở đây, cũng nên biết những người khác không nên bị bãi nhiệm.
Cattāro hi na vuṭṭhāpetabbā – vuḍḍhataro, bhaṇḍāgāriko, gilāno, saṅghato laddhasenāsanoti.
Indeed, four should not be disrobed: an elder, a bhaṇḍāgārika, a sick person, and one who has received lodging from the Saṅgha.
Có bốn hạng người không nên bị bãi nhiệm: vị trưởng lão, người quản lý kho, người bệnh, và người đã được Tăng-già cấp chỗ ở.
Tattha vuḍḍhataro attano vuḍḍhatāya navakatarena na vuṭṭhāpetabbo, bhaṇḍāgāriko saṅghena sammannitvā bhaṇḍāgārassa dinnatāya, gilāno attano gilānatāya, saṅgho pana bahussutassa uddesaparipucchādīhi bahupakārassa bhāranitthārakassa phāsukaṃ āvāsaṃ anuṭṭhāpanīyaṃ katvā deti, tasmā so upakāratāya ca saṅghato laddhatāya ca na vuṭṭhāpetabboti.
Among these, an elder should not be made to rise from his seat by a junior on account of his seniority; a storekeeper, because he has been appointed by the Saṅgha and the storehouse has been given to him; a sick person, on account of his illness. But the Saṅgha gives a comfortable dwelling to a very learned bhikkhu who renders much service through recitation and questioning, etc., and who bears the burden*, making it a place from which he should not be made to rise. Therefore, he should not be made to rise on account of his helpfulness and his having received it from the Saṅgha.
Trong đó, một vị trưởng lão không nên bị một vị tân tỳ-khưu bắt đứng dậy vì tuổi tác của mình; một vị thủ kho đã được Tăng-già chấp thuận không nên bị bắt đứng dậy vì đã được giao phó cho kho; một vị bệnh nhân không nên bị bắt đứng dậy vì bệnh tật của mình. Còn Tăng-già, sau khi đã làm cho một trú xứ an lạc không thể bị bắt đứng dậy cho một vị đa văn, người có nhiều lợi ích qua việc giảng dạy và hỏi đáp, người gánh vác trách nhiệm, thì vị ấy ban cho. Do đó, vị ấy không nên bị bắt đứng dậy vì sự hữu ích và vì đã nhận được từ Tăng-già.
Ussannaṃ hotīti bahu rāsikataṃ hoti, bhaṇḍāgāraṃ na gaṇhāti.
Ussannaṃ hotīti means there is a large pile, and the storehouse cannot hold it.
Ussannaṃ hotīti có nghĩa là có nhiều, được chất đống; kho không thể chứa hết.
Sammukhībhūtenāti antoupacārasīmāyaṃ ṭhitena.
Sammukhībhūtenāti means by one standing within the precincts of the sīmā.
Sammukhībhūtenāti có nghĩa là bởi vị đang ở trong giới hạn của khu vực nội vi.
Bhājetunti kālaṃ ghosetvā paṭipāṭiyā bhājetuṃ.
Bhājetuṃ means to announce the time and distribute in order.
Bhājetuṃ có nghĩa là thông báo thời gian và phân chia theo thứ tự.
Kolāhalaṃ akāsīti ‘‘amhākaṃ ācariyassa detha, upajjhāyassa dethā’’ti evaṃ mahāsaddaṃ akāsi.
Kolāhalaṃ akāsīti means they made a great uproar, saying, “Give it to our teacher, give it to our preceptor!”
Kolāhalaṃ akāsīti có nghĩa là gây ra tiếng ồn lớn như: “Hãy đưa cho thầy của chúng tôi, hãy đưa cho vị bổn sư của chúng tôi!”
Cīvarabhājanakaṅgesu sabhāgānaṃ bhikkhūnaṃ apāpuṇantampi mahagghaṃ cīvaraṃ dento chandāgatiṃ gacchati nāma.
A bhikkhu who, among the robe-distributors, gives an expensive robe to bhikkhus of his own group, even if it is not due to them, is said to act with partiality due to desire (chandāgati).
Trong số những vị phân chia y, vị nào ban y giá trị cao cho các tỳ-khưu đồng bộ dù y đó không thuộc về họ, thì vị ấy đi theo con đường thiên vị (chandāgati).
Aññesaṃ vuḍḍhatarānaṃ pāpuṇantampi mahagghaṃ cīvaraṃ adatvā appagghaṃ dento dosāgatiṃ gacchati nāma.
One who, without giving an expensive robe that is due to other elder bhikkhus, gives a cheap robe, is said to act with partiality due to hatred (dosāgati).
Vị nào không ban y giá trị cao cho các vị trưởng lão khác dù y đó thuộc về họ, mà lại ban y giá trị thấp, thì vị ấy đi theo con đường sân hận (dosāgati).
Mohamūḷho cīvaradānavattaṃ ajānanto mohāgatiṃ gacchati nāma.
One who is deluded by ignorance (moha) and does not know the custom of robe distribution is said to act with partiality due to delusion (mohāgati).
Vị nào ngu muội vì si mê, không biết quy tắc phân chia y, thì vị ấy đi theo con đường si mê (mohāgati).
Mukharānaṃ navakānampi bhayena apāpuṇantameva mahagghaṃ cīvaraṃ dento bhayāgatiṃ gacchati nāma.
One who, out of fear of impudent junior bhikkhus, gives them an expensive robe that is not even due to them, is said to act with partiality due to fear (bhayāgati).
Vị nào vì sợ hãi mà ban y giá trị cao cho cả các tỳ-khưu tân học có lời lẽ thô tục dù y đó không thuộc về họ, thì vị ấy đi theo con đường sợ hãi (bhayāgati).
Yo evaṃ na gacchati, sabbesaṃ tulābhūto pamāṇabhūto majjhatto hoti, so sammannitabbo.
One who does not act in this manner, but is like a balance, a standard, impartial to all, should be appointed.
Vị nào không đi theo các con đường đó, mà là người công bằng, là thước đo cho tất cả, thì vị ấy nên được Tăng-già chấp thuận.
Bhājitābhājitanti ‘‘ettakāni vatthāni bhājitāni, ettakāni abhājitānī’’ti jānanto ‘‘bhājitābhājitañca jāneyyā’’ti vuccati.
Bhājitābhājitaṃ means knowing, "So many robes have been distributed, and so many have not been distributed," thus it is said, "He should know what has been distributed and what has not."
Bhājitābhājitaṃ có nghĩa là biết “bấy nhiêu y đã được phân chia, bấy nhiêu y chưa được phân chia”, nên được gọi là “biết y đã phân chia và chưa phân chia”.
Uccinitvāti ‘‘idaṃ thūlaṃ, idaṃ saṇhaṃ, idaṃ ghanaṃ, idaṃ tanukaṃ, idaṃ paribhuttaṃ, idaṃ aparibhuttaṃ, idaṃ dīghato ettakaṃ puthulato ettaka’’nti evaṃ vatthāni vicinitvā.
Uccinitvāti means having selected the robes thus: "This is coarse, this is fine; this is dense, this is thin; this is used, this is unused; this is so much in length, this is so much in width."
Uccinitvā có nghĩa là chọn lựa y như: “y này thô, y này mịn, y này dày, y này mỏng, y này đã dùng, y này chưa dùng, y này dài bấy nhiêu, rộng bấy nhiêu”.
Tulayitvāti ‘‘idaṃ ettakaṃ agghati, idaṃ ettaka’’nti evaṃ agghaparicchedaṃ katvā.
Tulayitvāti means having determined the value thus: "This is worth so much, and this is worth so much."
Tulayitvā có nghĩa là định giá như: “y này giá bấy nhiêu, y kia giá bấy nhiêu”.
Vaṇṇāvaṇṇaṃ katvāti sace sabbesaṃ ekekameva dasagghanakaṃ pāpuṇāti, iccetaṃ kusalaṃ; no ce pāpuṇāti, yaṃ nava vā aṭṭha vā agghati, taṃ aññena ekaagghanakena ca dviagghanakena ca saddhiṃ bandhitvā etena upāyena same paṭivīse ṭhapetvāti attho.
Vaṇṇāvaṇṇaṃ katvāti means if each bhikkhu receives one robe worth ten*, that is good; if not, then an item worth nine or eight* should be bundled with one item worth one* and another worth two*, and by this means, equal portions should be set aside.
Vaṇṇāvaṇṇaṃ katvā có nghĩa là, nếu mỗi vị đều nhận được một y trị giá mười đồng, thì điều đó là tốt; nếu không đủ, thì nên kết hợp y trị giá chín hoặc tám đồng với một y trị giá một hoặc hai đồng, và bằng cách này, đặt chúng thành những phần bằng nhau.
Bhikkhū gaṇetvā vaggaṃ bandhitvāti sace ekekassa diyamāne divaso nappahoti, dasa dasa bhikkhū gaṇetvā dasa dasa cīvarapaṭivīse ekavaggaṃ bandhitvā ekaṃ bhaṇḍikaṃ katvā evaṃ cīvarapaṭivīsaṃ ṭhapetuṃ anujānāmīti attho.
Bhikkhū gaṇetvā vaggaṃ bandhitvāti means if there is not enough time to distribute to each bhikkhu individually, I allow counting the bhikkhus in groups of ten, forming bundles of ten portions of robes into one lot, and thus setting aside the portions of robes.
Bhikkhū gaṇetvā vaggaṃ bandhitvā có nghĩa là, nếu thời gian một ngày không đủ để phân chia cho từng tỳ-khưu, thì cho phép đếm mười tỳ-khưu một nhóm, kết hợp mười phần y thành một nhóm, làm thành một gói, và phân chia phần y như vậy.
Evaṃ ṭhapitesu cīvarapaṭivīsesu kuso pātetabbo.
When the portions of robes are thus set aside, lots (kusapāta) should be cast.
Khi các phần y đã được sắp đặt như vậy, thì nên thả thẻ (kuso pātetabbo).
Tehipi bhikkhūhi puna kusapātaṃ katvā bhājetabbaṃ.
Those bhikkhus should then cast lots again and distribute them.
Các tỳ-khưu đó cũng nên thả thẻ lại và phân chia.
Sāmaṇerānaṃ upaḍḍhapaṭivīsanti ettha ye sāmaṇerā attissarā bhikkhusaṅghassa kattabbakammaṃ na karonti, uddesaparipucchāsu yuttā ācariyupajjhāyānaṃyeva vattapaṭipattiṃ karonti, aññesaṃ na karonti, etesaṃyeva upaḍḍhabhāgo dātabbo.
Sāmaṇerānaṃ upaḍḍhapaṭivīsaṃ: Here, for those sāmaṇeras who are their own masters, do not perform the duties of the Saṅgha, and only adhere to the observance of their teachers and preceptors regarding recitation and questioning, not serving others, only half a share should be given.
Sāmaṇerānaṃ upaḍḍhapaṭivīsaṃ – ở đây, những sa-di nào tự do, không làm các việc mà Tăng-già phải làm, chỉ chuyên tâm vào việc học hỏi và vấn đáp, chỉ thực hành bổn phận đối với thầy và bổn sư của mình, không làm cho người khác, thì chỉ nên cấp cho họ một nửa phần.
Ye pana purebhattañca pacchābhattañca bhikkhusaṅghasseva kattabbakiccaṃ karonti, tesaṃ samako dātabbo.
However, for those who perform the duties of the Bhikkhu Saṅgha both before and after meals, an equal share should be given.
Còn những ai làm các việc cần làm cho Tăng-già cả trước và sau bữa ăn, thì nên cấp cho họ phần bằng nhau.
Idañca piṭṭhisamaye uppannena bhaṇḍāgāre ṭhapitena akālacīvareneva kathitaṃ.
This has been stated with regard to out-of-season robes (akālacīvara) that arose at a later time and were kept in the storehouse.
Điều này được nói đến chỉ liên quan đến y phi thời được cất giữ trong kho, phát sinh sau mùa y.
Kālacīvaraṃ pana samakameva dātabbaṃ.
Timely robes (kālacīvara), however, should be given equally.
Còn y đúng thời thì nên cấp bằng nhau.
Tatruppādavassāvāsikaṃ sammuñjanībandhanādi saṅghassa phātikammaṃ katvā gahetabbaṃ.
The vassāvāsika robe arising there should be received after performing work beneficial to the Saṅgha, such as making broom handles.
Y mùa an cư phát sinh ở đó nên được nhận sau khi làm các việc lợi ích cho Tăng-già như bó chổi.
Etañhettha sabbesaṃ vattaṃ.
This is the duty for all in this regard.
Đây là bổn phận của tất cả trong trường hợp này.
Bhaṇḍāgārikacīvarepi sace sāmaṇerā āgantvā ‘‘bhante mayaṃ yāguṃ pacāma, bhattaṃ pacāma, khajjakaṃ pacāma, appaharitakaṃ karoma, dantakaṭṭhaṃ āharāma, raṅgachalliṃ kappiyaṃ katvā dema, kiṃ amhehi na kataṃ nāmā’’ti ukkuṭṭhiṃ karonti, samabhāgova dātabbo.
Regarding the storekeeper's robes, if sāmaṇeras come and complain loudly, saying, "Sirs, we cook gruel, we cook rice, we cook snacks, we clear the greenery, we fetch tooth-sticks, we prepare dye bark, what have we not done?" then an equal share should be given.
Ngay cả đối với y của thủ kho, nếu các sa-di đến và phàn nàn rằng: “Bạch chư Tăng, chúng con nấu cháo, nấu cơm, nấu thức ăn nhẹ, dọn dẹp sạch sẽ, mang củi chải răng, làm vỏ cây nhuộm y cho đúng pháp, có việc gì mà chúng con chưa làm đâu?”, thì nên cấp cho họ phần bằng nhau.
Etaṃ ye ca virajjhitvā karonti, yesañca karaṇabhāvo na paññāyati, te sandhāya vuttaṃ.
This is stated with reference to those who act neglectfully, and those whose performance of duties is not apparent.
Điều này được nói đến liên quan đến những người làm sai sót và những người không rõ ràng trong việc làm.
Kurundiyaṃ pana ‘‘sace sāmaṇerā ‘kasmā mayaṃ bhante saṅghakammaṃ na karoma, karissāmā’ti yācanti, samapaṭivīso dātabbo’’ti vuttaṃ.
However, in the Kurundī, it is said, "If sāmaṇeras request, 'Sirs, why should we not perform the Saṅgha's duties? We will perform them,' then an equal share should be given."
Tuy nhiên, trong Kurundī, có nói rằng: “Nếu các sa-di cầu xin rằng: ‘Bạch chư Tăng, tại sao chúng con không làm việc của Tăng-già? Chúng con sẽ làm’, thì nên cấp cho họ phần bằng nhau.”
Uttaritukāmoti nadiṃ vā kantāraṃ vā uttaritukāmo; satthaṃ labhitvā disā pakkamitukāmoti attho.
Uttaritukāmoti means one who desires to cross a river or a wilderness; it means one who desires to obtain a caravan and depart for other directions.
Uttaritukāmo có nghĩa là muốn vượt qua sông hoặc sa mạc; muốn đi đến các phương hướng sau khi tìm được bạn đồng hành.
Sakaṃ bhāgaṃ dātunti idaṃ bhaṇḍāgārato cīvarāni nīharitvā puñje kate ghaṇṭiyā pahaṭāya bhikkhusaṅghe sannipatite satthaṃ labhitvā gantukāmo ‘‘satthato mā parihāyī’’ti etamatthaṃ sandhāya vuttaṃ.
Sakaṃ bhāgaṃ dātuṃ: This statement refers to a bhikkhu who, after the robes have been brought out from the storehouse and piled up, and the bell has been rung, and the Bhikkhu Saṅgha has gathered, desires to leave with a caravan, so that he may not be left behind by the caravan.
Sakaṃ bhāgaṃ dātuṃ – lời này được nói đến để chỉ ý rằng một tỳ-khưu muốn đi sau khi tìm được bạn đồng hành, để không bị bỏ lại phía sau đoàn, khi y đã được lấy ra khỏi kho, được chất đống, chuông đã được đánh và Tăng-già đã tập hợp.
Tasmā anīhatesu vā cīvaresu appahaṭāya vā ghaṇṭiyā asannipatite vā saṅghe dātuṃ na vaṭṭati.
Therefore, it is not permissible to give it if the robes have not been brought out, or if the bell has not been rung, or if the Saṅgha has not assembled.
Do đó, không được cấp y khi y chưa được lấy ra, hoặc khi chuông chưa được đánh, hoặc khi Tăng-già chưa tập hợp.
Cīvaresu pana nīhatesu ghaṇṭiṃ paharitvā bhikkhusaṅghe sannipatite cīvarabhājakena ‘‘imassa bhikkhuno koṭṭhāsena ettakena bhavitabba’’nti takketvā nayaggāhena cīvaraṃ dātabbaṃ.
However, when the robes have been brought out, the bell rung, and the Bhikkhu Saṅgha assembled, the robe-distributor should estimate, "This bhikkhu's portion should be so much," and then give the robe by way of estimation.
Khi y đã được lấy ra, chuông đã được đánh, và Tăng-già đã tập hợp, vị phân y nên ước lượng và cấp y cho tỳ-khưu đó theo cách phù hợp, rằng “phần của tỳ-khưu này nên là bấy nhiêu”.
Tulāya tulitamiva hi samasamaṃ dātuṃ na sakkā, tasmā ūnaṃ vā hotu adhikaṃ vā, evaṃ takkena nayena dinnaṃ sudinnaṃ.
It is indeed not possible to give exactly equal amounts as if weighed on a scale; therefore, whether it is less or more, a robe given by such estimation is well-given.
Thật vậy, không thể cấp y hoàn toàn bằng nhau như cân bằng cân, do đó, dù thiếu hay thừa, y được cấp theo cách ước lượng này là được cấp đúng.
Neva ūnakaṃ puna dātabbaṃ, nātirittaṃ paṭiggaṇhitabbanti.
Neither should a deficient amount be given again, nor should an excessive amount be accepted.
Không nên cấp lại phần bị thiếu, và không nên nhận lại phần thừa.
Atirekabhāgenāti dasa bhikkhū honti, sāṭakāpi daseva, tesu eko dvādasa agghati, sesā dasagghanakā.
Atirekabhāgena: There are ten bhikkhus, and also ten cloths. Among these, one is worth twelve*, and the rest are worth ten*.
Atirekabhāgenāti có mười tỳ-khưu, và cũng có mười tấm y, trong đó một tấm trị giá mười hai đồng, còn lại chín tấm trị giá mười đồng.
Sabbesu dasagghanakavasena kuse pātite yassa bhikkhuno dvādasagghanako kuso pātito, so ‘‘ettakena mama cīvaraṃ pahotī’’ti tena atirekabhāgena gantukāmo hoti.
When lots (kusa) are cast for all, based on the value of ten*, the bhikkhu for whom the lot for the twelve-coin cloth is cast desires to depart with that excess share, thinking, "This robe is sufficient for me."
Khi thẻ được thả cho tất cả y theo giá trị mười đồng, nếu thẻ của tỳ-khưu nào rơi vào tấm y trị giá mười hai đồng, thì vị ấy muốn đi với phần y thừa đó, nói rằng: “Tấm y này đủ cho tôi.”
Bhikkhū ‘‘atirekaṃ āvuso saṅghassa santaka’’nti vadanti, taṃ sutvā bhagavā ‘‘saṅghike ca gaṇasantake ca appakaṃ nāma natthi, sabbattha saṃyamo kātabbo, gaṇhantenāpi kukkuccāyitabba’’nti dassetuṃ ‘‘anujānāmi bhikkhave anukkhepe dinne’’ti āha.
The bhikkhus say, "Friend, the excess belongs to the Saṅgha." Having heard that, the Buddha, wishing to show that "there is nothing small concerning what belongs to the Saṅgha or to a group, restraint should be practiced everywhere, and one who accepts should also feel scruple (kukkucca)," said, "Bhikkhus, I allow it when an anukkhepa has been given."
Các tỳ-khưu nói: “Thưa Đại đức, phần thừa đó thuộc về Tăng-già.” Nghe vậy, Đức Thế Tôn đã nói: “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép khi đã cấp một phần bổ sung (anukkhepa)”, để chỉ ra rằng không có gì là nhỏ nhặt trong tài sản của Tăng-già và của nhóm, mọi nơi đều phải giữ gìn, và người nhận cũng phải lo lắng (kukkucca).
Tattha anukkhepo nāma yaṃkiñci anukkhipitabbaṃ anuppadātabbaṃ kappiyabhaṇḍaṃ; yattakaṃ tassa paṭivīse adhikaṃ, tattake agghanake yasmiṃ kismiñci kappiyabhaṇḍe dinneti attho.
Here, anukkhepa means any permissible item (kappiyabhaṇḍa) that is to be added or supplemented; it means when any permissible item equivalent to the value of the excess in his portion has been given.
Trong đó, anukkhepo có nghĩa là bất kỳ vật dụng hợp pháp nào cần được bổ sung, cần được cấp thêm; có nghĩa là cấp bất kỳ vật dụng hợp pháp nào có giá trị tương đương với phần thừa trong phần của vị ấy.
Vikalake tosetvāti ettha cīvaravikalakaṃ puggalavikalakanti dve vikalakā.
Vikalake tosetvā: Here there are two types of deficiencies (vikalaka): a deficiency in robes (cīvaravikalaka) and a deficiency in persons (puggalavikalaka).
Vikalake tosetvāti – ở đây có hai loại thiếu sót: thiếu sót về y và thiếu sót về người.
Cīvaravikalakaṃ nāma sabbesaṃ pañca pañca vatthāni pattāni, sesānipi atthi, ekekaṃ pana na pāpuṇāti, chinditvā dātabbāni.
Cīvaravikalakaṃ means that everyone has received five cloths, and there are still more, but there is not enough for one each; they must be cut and given.
Cīvaravikalakaṃ có nghĩa là tất cả đều đã nhận được năm tấm y, còn lại một số nữa, nhưng không đủ cho mỗi người một tấm, nên phải cắt ra để cấp.
Chindantehi ca aḍḍhamaṇḍalādīnaṃ vā upāhanatthavikādīnaṃ vā pahonakāni khaṇḍāni katvā dātabbāni, heṭṭhimaparicchedena caturaṅgulavitthārampi anuvātappahonakāyāmaṃ khaṇḍaṃ katvā dātuṃ vaṭṭati, aparibhogaṃ pana na kātabbanti evamettha cīvarassa appahonakabhāvo cīvaravikalakaṃ.
When cutting, pieces sufficient for half-circles (aḍḍhamaṇḍala) or for sandal-bags (upāhanatthavikā), etc., should be made and given. Even a piece four finger-breadths wide and long enough for a sash (anuvātappahonakāyāma) may be given. But it should not be made unusable. Thus, the insufficiency of robes here is a deficiency in robes (cīvaravikalaka).
Khi cắt, phải cắt thành những mảnh đủ để làm bán nguyệt hoặc túi dép, v.v., và theo giới hạn thấp nhất, cũng được phép cắt một mảnh rộng bốn ngón tay và dài đủ để làm dây buộc. Tuy nhiên, không được làm cho nó không sử dụng được – đây là sự thiếu thốn y trong trường hợp này.
Chinditvā dinne pana taṃ tositaṃ hoti, atha kusapāto kātabbo.
When it is given after being cut, it is considered satisfied (tositaṃ); then lots should be cast.
Khi đã cắt và cấp, sự thiếu thốn đó được bù đắp, sau đó nên thả thẻ.
Sacepi ekassa bhikkhuno koṭṭhāse ekaṃ vā dve vā vatthāni nappahonti, tattha aññaṃ sāmaṇakaṃ parikkhāraṃ ṭhapetvā yo tena tussati, tassa taṃ bhāgaṃ datvā pacchā kusapāto kātabbo.
Even if one or two cloths are not enough for the portion of one bhikkhu, then, by placing other requisite suitable for ascetics there and giving that share to whoever is satisfied with it, the lot should be cast afterwards.
Nếu trong phần của một tỳ khưu mà một hay hai y phục không đủ, thì tại đó, sau khi đặt vật dụng Sa-môn khác vào, vị nào hài lòng với vật đó, thì nên trao phần đó cho vị ấy, rồi sau đó nên rút thăm.
Idampi cīvaravikalakanti andhakaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
This is also called "defective robe" (cīvaravikalaka), as stated in the Andhakaṭṭhakathā.
Điều này cũng được gọi là thiếu hụt y phục (cīvaravikalakaṃ), đã được nói trong Andhakaṭṭhakathā.
Puggalavikalakaṃ nāma dasa dasa bhikkhū gaṇetvā vaggaṃ karontānaṃ eko vaggo na pūrati, aṭṭha vā nava vā honti, tesaṃ aṭṭha vā nava vā koṭṭhāsā ‘‘tumhe ime gahetvā visuṃ bhājethā’’ti dātabbā.
Defective personnel (puggalavikalaka) means that when counting ten bhikkhus and forming groups, one group is not complete; there are eight or nine. To them, eight or nine portions should be given, saying, "You take these and divide them separately."
Thiếu hụt cá nhân (Puggalavikalakaṃ) là khi đếm mười tỳ khưu thành một nhóm, một nhóm không đủ, chỉ có tám hoặc chín vị, thì nên trao tám hoặc chín phần cho họ và nói: “Các vị hãy lấy những phần này và tự chia riêng.”
Evamayaṃ puggalānaṃ appahonakabhāvo puggalavikalakaṃ.
Thus, this insufficiency of persons is "defective personnel."
Như vậy, sự không đủ của các cá nhân này được gọi là thiếu hụt cá nhân.
Visuṃ dinne pana taṃ tositaṃ hoti, evaṃ tosetvā kusapāto kātabboti.
But when given separately, it satisfies them. So, after satisfying them, the lot should be cast.
Khi được chia riêng, điều đó được làm cho hài lòng, nên sau khi làm cho hài lòng như vậy, việc rút thăm nên được thực hiện.
Atha vā vikalake tosetvāti yo cīvaravibhāgo ūnako, taṃ aññena parikkhārena samaṃ katvā kusapāto kātabbo.
Alternatively, "after satisfying the defective" means that if the robe portion is deficient, it should be made equal with other requisites, and then the lot should be cast.
Hoặc là, về việc làm cho hài lòng sự thiếu hụt: phần y phục nào còn thiếu, nên làm cho nó tương đương với vật dụng khác rồi rút thăm.
344. Chakaṇenāti gomayena.
344. Chakaṇena means with cow dung.
Bằng phân bò (Chakaṇenā) là bằng phân bò.
Paṇḍumattikāyāti tambamattikāya.
Paṇḍumattikāya means with red earth.
Bằng đất sét vàng (Paṇḍumattikāyā) là bằng đất sét đỏ.
Mūlarajanādīsu haliddiṃ ṭhapetvā sabbaṃ mūlarajanaṃ vaṭṭati.
Among root dyes and so forth, all root dyes are permissible except turmeric.
Trong các loại thuốc nhuộm từ rễ cây, trừ nghệ ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ rễ cây đều được phép.
Mañjiṭṭhiñca tuṅgahārañca ṭhapetvā sabbaṃ khandharajanaṃ vaṭṭati.
All bark dyes are permissible except madder (mañjiṭṭhi) and tuṅgahāra.
Trừ cây Mañjiṭṭhi và Tuṅgahāra ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ thân cây đều được phép.
Tuṅgahāro nāma eko sakaṇṭakarukkho, tassa haritālavaṇṇaṃ khandharajanaṃ hoti.
Tuṅgahāra is a thorny tree; its bark dye is of the color of yellow orpiment.
Tuṅgahāra là một loại cây có gai, thuốc nhuộm từ thân cây của nó có màu vàng xanh.
Loddañca kaṇḍulañca ṭhapetvā sabbaṃ tacarajanaṃ vaṭṭati.
All bark dyes are permissible except lodda and kaṇḍula.
Trừ cây Lodda và Kaṇḍula ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ vỏ cây đều được phép.
Allipattaṃ nīlipattañca ṭhapetvā sabbaṃ pattarajanaṃ vaṭṭati.
All leaf dyes are permissible except allipatta and nīlipatta.
Trừ lá Allipatta và lá Nīlipatta ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ lá cây đều được phép.
Gihiparibhuttaṃ pana allipattena ekavāraṃ rajituṃ vaṭṭati.
However, a cloth used by laypeople is permissible to be dyed once with allipatta.
Tuy nhiên, y phục đã được cư sĩ sử dụng thì được phép nhuộm một lần bằng lá Allipatta.
Kiṃsukapupphañca kusumbhapupphañca ṭhapetvā sabbaṃ puppharajanaṃ vaṭṭati.
All flower dyes are permissible except the flower of the kiḿsuka tree and the kusumbha flower.
Trừ hoa Kiṃsuka và hoa Kusumbha ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ hoa đều được phép.
Phalarajane pana na kiñci na vaṭṭati.
However, among fruit dyes, nothing is impermissible.
Đối với thuốc nhuộm từ quả, không có loại nào không được phép.
Sītudakāti apakkarajanaṃ vuccati.
Sītudakā refers to unripe dye.
Nước lạnh (Sītudakā) được gọi là thuốc nhuộm thô (chưa nấu).
Uttarāḷumpanti vaṭṭādhārakaṃ, rajanakumbhiyā majjhe ṭhapetvā taṃ ādhārakaṃ parikkhipitvā rajanaṃ pakkhipituṃ anujānāmīti attho.
Uttarāḷumpaṃ is a circular base. The meaning is: "I allow placing that base in the middle of the dyeing pot and filling the dye around it."
Uttarāḷumpaṃ là vật giữ hình tròn, có nghĩa là cho phép đặt vật giữ đó vào giữa nồi nhuộm và đổ thuốc nhuộm xung quanh.
Evañhi kate rajanaṃ na uttarati.
When this is done, the dye does not overflow.
Khi làm như vậy, thuốc nhuộm sẽ không tràn ra ngoài.
Udake vā nakhapiṭṭhikāya vāti sace paripakkaṃ hoti, udakapātiyā dinno thevo sahasā na visarati, nakhapiṭṭhiyampi avisaranto tiṭṭhati.
Udake vā nakhapiṭṭhikāya vā: If it is well-cooked, a drop given in a water bowl does not spread quickly, and it remains unspread on the back of the fingernail.
Trong nước hoặc trên móng tay (Udake vā nakhapiṭṭhikāya vā): nếu đã chín (thuốc nhuộm), một giọt nhỏ vào chén nước sẽ không lan nhanh, và cũng sẽ không lan khi đặt trên móng tay.
Rajanuḷuṅkanti rajanauḷuṅkaṃ.
Rajanuḷuṅkaṃ means a dye scoop.
Rajanuḷuṅkaṃ là cái muỗng nhuộm.
Daṇḍakathālakanti tameva sadaṇḍakaṃ.
Daṇḍakathālakaṃ refers to the same bowl with a handle.
Daṇḍakathālakaṃ là cái chén có cán.
Rajanakolambanti rajanakuṇḍaṃ.
Rajanakolambaṃ means a dye tub.
Rajanakolambaṃ là cái thùng nhuộm.
Omaddantīti sammaddanti.
Omaddantī means they press down.
Omaddantī có nghĩa là nhào nặn.
Na ca acchinne theve pakkamitunti yāva rajanabindu gaḷitaṃ na chijjati, tāva na aññatra gantabbaṃ.
Na ca acchinne theve pakkamituṃ: One should not go elsewhere as long as the drop of dye does not stop dripping.
Không được đi nơi khác khi giọt (thuốc nhuộm) chưa dứt (Na ca acchinne theve pakkamituṃ) có nghĩa là không được đi nơi khác cho đến khi giọt thuốc nhuộm ngừng chảy.
Patthinnanti atirajitattā thaddhaṃ.
Patthinna means stiff due to being overdyed.
Patthinnaṃ là cứng do nhuộm quá nhiều.
Udake osāretunti udake pakkhipitvā ṭhapetuṃ.
Udake osāretuṃ means to put it into water and keep it there.
Để vào nước (Udake osāretuṃ) là để vào nước.
Rajane pana nikkhante taṃ udakaṃ chaḍḍetvā cīvaraṃ madditabbaṃ.
However, when the dye is gone, that water should be discarded, and the robe should be pressed.
Khi thuốc nhuộm đã ra hết, nên đổ nước đó đi và nhào y phục.
Dantakāsāvānīti ekaṃ vā dve vā vāre rajitvā dantavaṇṇāni dhārenti.
Dantakāsāvānī means they wear robes of ivory color, having dyed them once or twice.
Dantakāsāvānī là những y phục được nhuộm một hoặc hai lần và có màu ngà voi.
345. Acchibaddhanti caturassakedārakabaddhaṃ.
345. Acchibaddhaṃ means tied like square garden plots.
Acchibaddhaṃ là được nối theo hình vuông như ruộng lúa.
Pāḷibaddhanti āyāmato ca vitthārato ca dīghamariyādabaddhaṃ.
Pāḷibaddhaṃ means tied with long borders in both length and width.
Pāḷibaddhaṃ là được nối theo hình đường biên dài cả chiều dài và chiều rộng.
Mariyādabaddhanti antarantarā rassamariyādabaddhaṃ.
Mariyādabaddhaṃ means tied with short borders here and there.
Mariyādabaddhaṃ là được nối theo hình đường biên ngắn ở giữa.
Siṅghāṭakabaddhanti mariyādāya mariyādaṃ vinivijjhitvā gataṭṭhāne siṅghāṭakabaddhaṃ; catukkasaṇṭhānanti attho.
Siṅghāṭakabaddhaṃ means tied like a crossroad where one border intersects another border; that is, in the shape of a four-way junction.
Siṅghāṭakabaddhaṃ là được nối theo hình ngã tư tại nơi các đường biên giao nhau; có nghĩa là hình chữ thập.
Saṃvidahitunti kātuṃ.
Saṃvidahituṃ means to make.
Saṃvidahituṃ là để làm.
Ussahasi tvaṃ ānandāti sakkosi tvaṃ ānanda.
Ussahasi tvaṃ ānandā means "Are you able, Ānanda?"
Này Ānanda, ông có thể làm được không? (Ussahasi tvaṃ ānandā) có nghĩa là Ānanda, ông có khả năng không?
Ussahāmi bhagavāti tumhehi dinnanayena sakkomīti dasseti.
Ussahāmi bhagavā shows that, "I am able in the way given by you, venerable sir."
Con có thể, bạch Thế Tôn (Ussahāmi bhagavā) cho thấy rằng: con có thể làm theo cách mà Thế Tôn đã chỉ dạy.
Yatra hi nāmāti yo nāma.
Yatra hi nāmā means indeed, "whoever."
Yatra hi nāmā có nghĩa là ai mà.
Kusimpi nāmātiādīsu kusīti āyāmato ca vitthārato ca anuvātādīnaṃ dīghapattānametaṃ adhivacanaṃ.
In kusimpi nāmā and so forth, kusī is a term for long strips like the anuvāta, in both length and width.
Trong các từ như Kusimpi nāmā và các từ khác, kusī là tên gọi của những mảnh vải dài như anuvāta và các loại khác, cả về chiều dài và chiều rộng.
Aḍḍhakusīti antarantarā rassapattānaṃ nāmaṃ.
Aḍḍhakusī is the name for short strips here and there.
Aḍḍhakusī là tên gọi của những mảnh vải ngắn ở giữa.
Maṇḍalanti pañcakhaṇḍikacīvarassa ekekasmiṃ khaṇḍe mahāmaṇḍalaṃ.
Maṇḍalaṃ is the large circle in each section of a five-section robe.
Maṇḍalaṃ là mảnh lớn trong mỗi mảnh của y phục năm mảnh.
Aḍḍhamaṇḍalanti khuddakamaṇḍalaṃ.
Aḍḍhamaṇḍalaṃ is the small circle.
Aḍḍhamaṇḍalaṃ là mảnh nhỏ.
Vivaṭṭanti maṇḍalañca aḍḍhamaṇḍalañca ekato katvā sibbitaṃ majjhimakhaṇḍaṃ.
Vivaṭṭaṃ is the middle section sewn by joining the maṇḍala and aḍḍhamaṇḍala together.
Vivaṭṭaṃ là mảnh giữa được may bằng cách kết hợp maṇḍala và aḍḍhamaṇḍala.
Anuvivaṭṭanti tassa ubhosu passesu dve khaṇḍāni.
Anuvivaṭṭaṃ refers to the two sections on both sides of that.
Anuvivaṭṭaṃ là hai mảnh ở hai bên của nó.
Gīveyyakanti gīvāveṭhanaṭṭhāne daḷhīkaraṇatthaṃ aññaṃ suttasaṃsibbitaṃ āgantukapattaṃ.
Gīveyyakaṃ is an additional strip, sewn with threads, to strengthen the neck-wrapping area.
Gīveyyakaṃ là một mảnh vải phụ được may bằng chỉ để gia cố ở vị trí quấn quanh cổ.
Jaṅgheyyakanti jaṅghapāpuṇanaṭṭhāne tatheva saṃsibbitaṃ pattaṃ.
Jaṅgheyyakaṃ is a strip similarly sewn at the leg-covering area.
Jaṅgheyyakaṃ là một mảnh vải được may tương tự ở vị trí che ống chân.
Gīvaṭṭhāne ca jaṅghaṭṭhāne ca pattānamevetaṃ nāmantipi vadanti.
Some also say that these are names for the strips at the neck and leg areas.
Người ta cũng nói rằng đây là tên gọi của các mảnh vải ở vị trí cổ và ống chân.
Bāhantanti anuvivaṭṭānaṃ bahi ekekaṃ khaṇḍaṃ.
Bāhantaṃ is one section outside each of the anuvivaṭṭa.
Bāhantaṃ là một mảnh ở bên ngoài của các anuvivaṭṭa.
Iti pañcakhaṇḍikacīvarenetaṃ vicāritanti.
Thus, this has been explained with reference to a five-section robe.
Như vậy, điều này đã được xem xét với y phục năm mảnh.
Atha vā anuvivaṭṭanti vivaṭṭassa ekapassato dvinnaṃ ekapassato dvinnanti catunnampi khaṇḍānametaṃ nāmaṃ.
Alternatively, anuvivaṭṭaṃ is a name for all four sections: two on one side of the vivaṭṭa and two on the other side.
Hoặc là, anuvivaṭṭaṃ là tên gọi của bốn mảnh, hai mảnh ở một bên và hai mảnh ở một bên của vivaṭṭa.
Bāhantanti suppamāṇaṃ cīvaraṃ pārupantena saṃharitvā bāhāya upari ṭhapitā ubho antā bahimukhā tiṭṭhanti, tesaṃ etaṃ nāmaṃ.
Bāhantaṃ is a name for the two ends which, when a bhikkhu drapes a well-proportioned robe, are gathered and placed over the arm, facing outwards.
Bāhantaṃ là tên gọi của hai đầu của y phục khi một tỳ khưu khoác y phục vừa vặn, gấp lại và đặt trên cánh tay, hai đầu đó hướng ra ngoài.
Ayameva hi nayo mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttoti.
Indeed, this very method is stated in the Mahāaṭṭhakathā.
Quả thật, phương pháp này đã được nói trong Mahāaṭṭhakathā.
346. Cīvarehi ubbhaṇḍiketi cīvarehi ubbhaṇḍe kate; yathā ukkhittabhaṇḍā honti evaṃ kate; ukkhittabhaṇḍikabhāvaṃ āpāditeti attho.
346. Cīvarehi ubbhaṇḍike means when the robes are made into bundles; that is, when they are made like lifted goods, brought to the state of lifted goods.
Cīvarehi ubbhaṇḍike có nghĩa là khi các y phục được làm thành vật chất chồng chất lên nhau; có nghĩa là làm cho chúng trở thành như những vật chất được nâng lên.
Cīvarabhisinti ettha bhisīti dve tīṇi ekato katvā bhisisaṅkhepena saṃharitacīvarāni vuttāni.
In cīvarabhisiṃ, bhisī refers to robes folded together two or three at a time like a cushion.
Trong Cīvarabhisiṃ, bhisī có nghĩa là những y phục được gấp lại thành hình đống, hai hoặc ba cái cùng một lúc.
Te kira bhikkhū ‘‘dakkhiṇāgirito bhagavā lahuṃ paṭinivattissatī’’ti tattha gacchantā jīvakavatthusmiṃ laddhacīvarāni ṭhapetvā agamaṃsu.
Those bhikkhus, thinking "The Bhagavā will return quickly from Dakkhināgiri," left the robes they had received at Jīvaka's monastery and departed.
Các tỳ khưu đó, nghĩ rằng "Thế Tôn sẽ nhanh chóng trở về từ Dakkhināgiri," đã để lại những y phục đã nhận được tại chỗ của Jīvaka và đi tiếp.
Idāni pana cirena āgamissatīti maññamānā ādāya pakkamiṃsu.
Now, however, thinking "He will return after a long time," they took them and left.
Bây giờ, họ nghĩ rằng Ngài sẽ trở về muộn, nên đã mang theo và rời đi.
Antaraṭṭhakāsūti māghassa ca phagguṇassa ca antarā aṭṭhasu.
Antaraṭṭhakāsu means on the eight days between Māgha and Phagguṇa.
Antaraṭṭhakāsu là trong tám ngày giữa tháng Māgha và tháng Phagguṇa.
Na bhagavantaṃ sītaṃ ahosīti bhagavato sītaṃ nāhosi.
Na bhagavantaṃ sītaṃ ahosī means the cold did not affect the Bhagavā.
Thế Tôn không bị lạnh (Na bhagavantaṃ sītaṃ ahosī) có nghĩa là Thế Tôn không bị lạnh.
Etadahosi yepi kho te kulaputtāti na bhagavā ajjhokāse anisīditvā etamatthaṃ na jānāti, mahājanasaññāpanatthaṃ pana evamakāsi.
Etadahosi yepi kho te kulaputtā: It is not that the Bhagavā did not know this matter without sitting in the open, but he did so for the understanding of the many people.
Điều này xảy ra với những thiện nam tử đó (Etadahosi yepi kho te kulaputtā) có nghĩa là Thế Tôn không phải không biết điều này khi không ngồi ngoài trời, mà Ngài đã làm như vậy để làm cho đại chúng hiểu rõ.
Sītālukāti sītapakatikā; ye pakatiyāva sītena kilamanti.
Sītālukā means those who are by nature cold; those who naturally suffer from cold.
Sītālukā là những người có bản chất lạnh; những người vốn dĩ khổ sở vì lạnh.
Diguṇaṃ saṅghāṭinti dupaṭṭaṃ saṅghāṭiṃ.
Diguṇaṃ saṅghāṭiṃ means a double-layered outer robe.
Saṅghāṭi gấp đôi (Diguṇaṃ saṅghāṭiṃ) là saṅghāṭi hai lớp.
Ekacciyanti ekapaṭṭaṃ.
Ekacciyaṃ means a single-layered one.
Ekacciyaṃ là một lớp.
Iti ‘‘bhagavā attanā catūhi cīvarehi yāpeti, amhākaṃ pana ticīvaraṃ anujānātī’’ti vacanassa okāsaṃ upacchindituṃ diguṇaṃ saṅghāṭiṃ anujānāti, ekaccike itare.
Thus, to prevent the occasion for the saying, "The Bhagavā makes do with four robes himself, but allows us only three robes," he permitted a double-layered saṅghāṭi and single-layered others.
Như vậy, để ngăn chặn việc nói rằng "Thế Tôn tự mình sống với bốn y phục, nhưng lại cho phép chúng con chỉ có ba y phục," Ngài cho phép saṅghāṭi gấp đôi, còn những y phục khác thì một lớp.
Evañhi nesaṃ cattāri bhavissantīti.
For then, they would have four robes.
Khi đó, họ sẽ có bốn y phục.
348. Aggaḷaṃ acchupeyyanti chiddaṭṭhāne pilotikakhaṇḍaṃ laggāpeyyaṃ.
348. Aggaḷaṃ acchupeyya means to attach a piece of rag at the opening.
Aggaḷaṃ acchupeyya có nghĩa là nên gắn một mảnh vải vụn vào chỗ thủng.
Ahatakappānanti ekavāraṃ dhotānaṃ.
Ahatakappānaṃ means of those washed once.
Ahatakappānaṃ là những y phục đã giặt một lần.
Utuddhaṭānanti ututo dīghakālato uddhaṭānaṃ hatavatthakānaṃ, pilotikānanti vuttaṃ hoti.
Utuddhaṭānaṃ means cloths that have been removed for a long time from the proper season, meaning rags.
Utuddhaṭānaṃ là những y phục cũ đã qua mùa (thời gian dài), có nghĩa là những mảnh vải vụn.
Pāpaṇiketi antarāpaṇato patitapilotikacīvare.
Pāpaṇike means rag-robes that have fallen from the market.
Pāpaṇike là những y phục vụn rơi từ chợ.
Ussāho karaṇīyoti pariyesanā kātabbā.
Exertion should be made means investigation should be carried out.
Nên nỗ lực (Ussāho karaṇīyo) có nghĩa là nên tìm kiếm.
Paricchedo panettha natthi, paṭṭasatampi vaṭṭati.
There is no limit here; even a hundred pieces of cloth are allowable.
Ở đây không có giới hạn, một trăm mảnh cũng được phép.
Sabbamidaṃ sādiyantassa bhikkhuno vasena vuttaṃ.
All of this was said with reference to a bhikkhu who is willing to accept.
Tất cả điều này được nói theo ý của tỳ khưu chấp nhận.
Aggaḷaṃ tunnanti ettha uddharitvā allīyāpanakhaṇḍaṃ aggaḷaṃ, suttena saṃsibbitaṃ tunnaṃ; vaṭṭetvā karaṇaṃ ovaṭṭikaṃ .
In Aggaḷaṃ tunnaṃ, aggaḷaṃ is a piece of cloth to be affixed after removing the worn part; tunnaṃ is sewing, connecting with thread; ovaṭṭikaṃ is making by rolling.
Aggaḷaṃ tunna ở đây, miếng vải được dán vào sau khi loại bỏ (chỗ mục nát) là aggaḷaṃ (miếng vá); sự may bằng chỉ là tunnaṃ (sự may vá); sự làm bằng cách cuộn tròn là ovaṭṭikaṃ (sự may cuộn tròn).
Kaṇḍusakaṃ vuccati muddikā.
Kaṇḍusakaṃ is called muddikā.
Kaṇḍusakaṃ được gọi là muddikā.
Daḷhīkammanti anuddharitvāva upassayaṃ katvā allīyāpanakaṃ vatthakhaṇḍaṃ.
Daḷhīkammaṃ is a piece of cloth affixed as an overlay without removing the worn part.
Daḷhīkamma là miếng vải được dán vào bằng cách làm thành lớp phủ mà không nhổ bỏ đi.
349-351. Visākhāvatthu uttānatthaṃ.
The story of Visākhā is clear in meaning.
349-351. Câu chuyện về Visākhā có nghĩa rõ ràng.
Tato paraṃ pubbe vinicchitameva.
What follows from that has already been determined earlier.
Các đoạn sau đó đã được quyết định từ trước.
Sovaggikanti saggappattahetukaṃ.
Sovaggika means conducive to attaining heaven.
Sovaggika có nghĩa là nguyên nhân dẫn đến sự tái sinh ở cõi trời.
Tenevāha ‘‘sovaggika’’nti.
Therefore, it is said, "sovaggika."
Do đó, (Đức Phật) đã nói là “sovaggika”.
Sokaṃ apanetīti sokanudaṃ.
It removes sorrow, therefore it is sokanuda.
Loại bỏ sầu muộn nên là sokanudaṃ (diệt sầu).
Anāmayāti arogā.
Anāmayā means free from illness.
Anāmayā có nghĩa là không bệnh tật.
Saggamhi kāyamhīti saggopapannā.
Saggamhi kāyamhī means reborn in heaven.
Saggamhi kāyamhī có nghĩa là tái sinh ở cõi trời.
356. Sandiṭṭhoti diṭṭhamattakamitto.
Sandiṭṭho means a friend met just once.
356. Sandiṭṭho có nghĩa là người bạn chỉ mới gặp mặt.
Sambhattoti ekasambhogo daḷhamitto.
Sambhatto means a close friend with whom one shares food.
Sambhatto có nghĩa là người bạn thân thiết có cùng sự hưởng dụng.
Ālapitoti ‘‘mama santakaṃ yaṃ iccheyyāsi, taṃ gaṇhāhī’’ti evaṃ vutto.
Ālapito means one who has been told, "Whatever of mine you desire, take it."
Ālapito có nghĩa là người đã được nói rằng: “Ngươi muốn gì của ta thì hãy lấy đi!”
Etesu tīsu aññataranāmena saddhiṃ jīvati, gahite attamano hotīti imehi gahitavissāso ruhati.
Among these three, one lives with one of these names; one is pleased when something is taken; trust gained from these individuals thrives.
Trong ba loại này, người sống cùng với một trong các danh xưng đó, hoặc người vui vẻ khi nhận được (vật đã cho) – sự tin tưởng được nhận như vậy sẽ tăng trưởng.
359. Paṃsukūlakatoti katapaṃsukūlo.
Paṃsukūlakato means one who has made a rag-robe.
359. Paṃsukūlakato có nghĩa là y phấn tảo đã được làm.
Garuko hotīti jiṇṇajiṇṇaṭṭhāne aggaḷāropanena garuko hoti.
Garuko hotī means it becomes heavy by affixing patches on old and worn places.
Garuko hoti có nghĩa là trở nên nặng nề do việc vá lại ở những chỗ mục nát.
Suttalūkhaṃ kātunti sutteneva aggaḷaṃ kātunti attho.
Suttalūkhaṃ kātuṃ means to make the patch with thread only, that is the meaning.
Suttalūkhaṃ kātu có nghĩa là vá bằng chỉ.
Vikaṇṇo hotīti suttaṃ acchetvā acchetvā sibbantānaṃ eko saṅghāṭikoṇo dīgho hoti.
Vikaṇṇo hotī means one corner of the outer robe becomes long for those who sew by pulling and pulling the thread.
Vikaṇṇo hoti có nghĩa là một góc của y Saṅghāṭī (y tăng-già-lê) trở nên dài do các tỳ khưu may kéo chỉ liên tục.
Vikaṇṇaṃ uddharitunti dīghakoṇaṃ chindituṃ.
Vikaṇṇaṃ uddharituṃ means to cut off the long corner.
Vikaṇṇaṃ uddharitu có nghĩa là cắt bỏ góc dài đó.
Okiriyantīti chinnakoṇato gaḷanti.
Okiriyantī means they fray from the cut corner.
Okiriyantī có nghĩa là chỉ bị tuột ra từ góc đã cắt.
Anuvātaṃ paribhaṇḍanti anuvātañceva paribhaṇḍañca.
Anuvātaṃ paribhaṇḍaṃ means both the lengthwise border and the crosswise border.
Anuvātaṃ paribhaṇḍa có nghĩa là cả viền dọc và viền ngang.
Pattā lujjantīti mahantesu pattamukhesu dinnāni suttāni gaḷanti, tato pattā lujjanti.
Pattā lujjantī means the threads given in the large mouths of the borders become loose, and then the borders fall apart.
Pattā lujjantī có nghĩa là các chỉ được gắn vào các mép viền lớn bị tuột ra, do đó các mép viền bị hỏng.
Aṭṭhapadakaṃ kātunti aṭṭhapadakacchannena pattamukhaṃ sibbituṃ.
Aṭṭhapadakaṃ kātuṃ means to sew the mouth of the border with an eight-square stitch.
Aṭṭhapadakaṃ kātu có nghĩa là may mép viền bằng cách khâu hình tám ô vuông.
360. Anvādhikampi āropetunti āgantukapattampi dātuṃ.
Anvādhikampi āropetuṃ means to add even an additional layer (āgantuka patta).
360. Anvādhikampi āropetu có nghĩa là thêm vào một mảnh vải phụ (āgantukapatta).
Idaṃ pana appahonake āropetabbaṃ.
This should be added when there is not enough (cloth).
Tuy nhiên, điều này nên được thực hiện khi y phục không đủ.
Sace pahoti, āgantukapattaṃ na vaṭṭati, chinditabbameva.
If there is enough, an additional layer is not proper; it should be cut off.
Nếu đủ, thì không nên dùng mảnh vải phụ, mà phải cắt bỏ nó.
361. Na ca bhikkhave saddhādeyyanti ettha sesañātīnaṃ dento vinipātetiyeva.
In Na ca bhikkhave saddhādeyyaṃ, when giving to other relatives, one causes loss.
361. Na ca bhikkhave saddhādeyya ở đây, vị tỳ khưu cho các thân quyến khác thì chỉ làm hư hoại (tín thí) mà thôi.
Mātāpitaro pana sace rajje ṭhitā patthayanti, dātabbaṃ.
However, if parents, being established in sovereignty, desire it, it should be given.
Tuy nhiên, nếu cha mẹ đang ở vị trí vương giả mà mong muốn, thì nên cho.
362. Gilānoti gilānatāya gahetvā gantuṃ asamattho.
Gilāno means unable to take and go due to illness.
362. Gilāno có nghĩa là không thể mang (y phục) đi do bệnh tật.
Vassikasaṅketanti vassike cattāro māse.
Vassikasaṅketaṃ means the four months of the rainy season.
Vassikasaṅketa có nghĩa là bốn tháng mùa mưa.
Nadīpāranti nadiyā pāre bhattaṃ bhuñjitabbaṃ hoti.
Nadīpāraṃ means one has to eat alms-food on the other side of the river.
Nadīpāra có nghĩa là bữa ăn phải được dùng ở bờ bên kia sông.
Aggaḷaguttivihāroti sabbesveva cetesu gilānavassikasaṅketanadīpāragamanaatthatakathinabhāvesu aggaḷaguttiyeva pamāṇaṃ.
Aggaḷaguttivihāro means, in all these cases—illness, rainy season appointment, going across the river, and having had the Kathina ceremony—the securing of the dwelling with a door-bar is the measure.
Aggaḷaguttivihāro có nghĩa là trong tất cả các trường hợp bệnh tật, mùa mưa, đi qua sông và không có người thuyết pháp này, sự bảo vệ bằng cửa then cài là tiêu chuẩn.
Gutte eva hi vihāre etesu kāraṇesu nikkhipitvā bahi gantuṃ vaṭṭati, na agutte.
Indeed, in a dwelling secured with a door-bar, it is permissible to leave (the robes) and go outside for these reasons, but not in an unsecured one.
Thật vậy, chỉ trong những trú xứ được bảo vệ, mới được phép rời đi sau khi để lại (y phục) vì những lý do này, còn ở những trú xứ không được bảo vệ thì không được.
Āraññakassa pana vihāro na sugutto hoti, tena bhaṇḍukkhalikāya pakkhipitvā pāsāṇasusira rukkhasusirādīsu suppaṭicchannesu ṭhapetvā gantabbaṃ.
For a forest-dweller, however, the dwelling is not well-secured, so one should put them in a container and place them in well-covered places such as a cave or a hollow tree, and then go.
Tuy nhiên, trú xứ của vị tỳ khưu sống trong rừng thường không được bảo vệ tốt, do đó, vị ấy phải để y phục vào một cái nồi đựng đồ, hoặc trong các hốc đá, hốc cây, v.v., được che đậy kỹ càng, rồi mới rời đi.
363. Tuyheva bhikkhu tāni cīvarānīti aññattha gahetvā haṭānipi tuyheva; na tesaṃ añño koci issaroti.
Tuyheva bhikkhu tāni cīvarānī means even those (robes) taken and carried elsewhere are yours; no one else has authority over them.
363. Tuyheva bhikkhu tāni cīvarānī có nghĩa là những y phục này, dù đã được mang đi nơi khác, vẫn là của các ông; không ai khác có quyền sở hữu chúng.
Evañca pana vatvā anāgatepi nikkukkuccā gaṇhissantīti dassetuṃ idha panātiādimāha.
And having said this, in order to show that in the future too, they will take (them) without remorse, the Buddha states idha panā and so on.
Và sau khi nói như vậy, để chỉ ra rằng trong tương lai các vị sẽ nhận mà không còn hối tiếc, Đức Phật đã nói tiếp idha panā (nhưng ở đây) v.v.
Tasseva tāni cīvarāni yāva kathinassa ubbhārāti sace gaṇapūrake bhikkhū labhitvā kathinaṃ atthataṃ hoti, pañcamāse; no ce atthataṃ hoti, ekaṃ cīvaramāsameva.
Tasseva tāni cīvarāni yāva kathinassa ubbhārā means if the bhikkhus who complete the quorum have laid the Kathina, then for five months; if it has not been laid, then for one robe-month only.
Tasseva tāni cīvarāni yāva kathinassa ubbhārā có nghĩa là nếu các tỳ khưu đã thọ Kathina đầy đủ số lượng (gaṇapūraka), thì (y phục đó) thuộc về vị ấy trong năm tháng; nếu chưa thọ Kathina, thì chỉ trong một tháng y (cīvaramāsa) mà thôi.
Yaṃ ‘‘saṅghassa demā’’ti vā denti, ‘‘saṅghaṃ uddissa demā’’ti vā denti, ‘‘vassaṃvutthasaṅghassa demā’’ti vā denti, ‘‘vassāvāsikaṃ demā’’ti vā denti, sacepi matakacīvaraṃ avibhajitvā taṃ vihāraṃ pavisanti, taṃ sabbaṃ tasseva bhikkhuno hoti.
Whatever cloth is given saying, "We give to the Saṅgha," or "We give dedicating it to the Saṅgha," or "We give to the Saṅgha who have resided during the Rains," or "We give the Vassāvāsika," even if they enter that dwelling without dividing the robe of a deceased bhikkhu, all of it belongs to that bhikkhu alone.
Những y phục được dâng với lời nói: “Chúng con dâng cho Tăng đoàn”, hoặc “Chúng con dâng cho Tăng đoàn”, hoặc “Chúng con dâng cho Tăng đoàn đã an cư mùa mưa”, hoặc “Chúng con dâng y an cư mùa mưa”, ngay cả khi y phục của người đã mất chưa được phân chia mà các vị tỳ khưu vào trú xứ đó, tất cả đều thuộc về vị tỳ khưu ấy.
Yampi so vassāvāsatthāya vaḍḍhiṃ payojetvā ṭhapitaupanikkhepato vā tatruppādato vā vassāvāsikaṃ gaṇhāti, sabbaṃ suggahitameva hoti.
And whatever Vassāvāsika he receives by utilizing interest from stored deposits or from produce within that dwelling, all of it is well-received.
Ngay cả y an cư mùa mưa mà vị ấy nhận từ tiền gửi có lãi suất đã được dùng cho mục đích an cư mùa mưa, hoặc từ các sản vật phát sinh ở đó, tất cả đều được nhận một cách hợp pháp.
Idamettha lakkhaṇaṃ, yena tenākārena saṅghassa uppannaṃ vatthaṃ atthatakathinassa pañcamāse, anatthatakathinassa ekaṃ cīvaramāsaṃ pāpuṇātīti.
This is the characteristic here, that cloth produced for the Saṅgha in any way whatsoever belongs to the bhikkhu for five months if the Kathina has been laid, and for one robe-month if the Kathina has not been laid.
Đây là dấu hiệu ở đây, rằng y phục phát sinh cho Tăng đoàn bằng bất kỳ cách nào, sẽ thuộc về vị tỳ khưu đã thọ Kathina trong năm tháng, và thuộc về vị tỳ khưu chưa thọ Kathina trong một tháng y.
Yaṃ pana ‘‘idaṃ idha vassaṃvutthasaṅghassa demā’’ti vā ‘‘vassāvāsikaṃ demā’’ti vā vatvā dinnaṃ, taṃ anatthatakathinassāpi pañcamāse pāpuṇāti.
However, what is given saying, "We give this Vassāvāsika to the Saṅgha who have resided during the Rains here," or "We give the Vassāvāsika," that belongs for five months even if the Kathina has not been laid.
Tuy nhiên, y phục được dâng với lời nói: “Chúng con dâng y an cư mùa mưa này cho Tăng đoàn đã an cư mùa mưa ở đây”, hoặc “Chúng con dâng y an cư mùa mưa”, thì ngay cả vị tỳ khưu chưa thọ Kathina cũng được hưởng trong năm tháng.
Tato paraṃ pana uppannaṃ vassāvāsikaṃ pucchitabbaṃ – ‘‘kiṃ atītavasse idaṃ vassāvāsikaṃ, udāhu anāgatavasse’’ti!
But for the Vassāvāsika that arises after that, one should ask, "Is this Vassāvāsika for the past Rains, or for the coming Rains?"
Nhưng sau đó, đối với y an cư mùa mưa phát sinh, phải hỏi: “Y an cư mùa mưa này là của mùa mưa đã qua, hay của mùa mưa sắp tới?”
Piṭṭhisamaye uppannattā.
Because it arose after the robe-month period.
Vì nó phát sinh vào thời điểm sau (tháng y).
Utukālanti vassānato aññaṃ kālaṃ.
Utukālaṃ means a time other than the rainy season.
Utukāla có nghĩa là thời gian khác ngoài mùa mưa.
Tāni cīvarāni ādāya sāvatthiṃ gantvāti ettha tāni cīvarāni gatagataṭṭhāne saṅghikāneva honti, bhikkhūhi diṭṭhamattamevettha pamāṇaṃ.
Tāni cīvarāni ādāya sāvatthiṃ gantvā means here those robes are Saṅghika wherever one goes, and merely being seen by bhikkhus is the measure here.
Tāni cīvarāni ādāya sāvatthiṃ gantvā ở đây, những y phục đó vẫn là của Tăng đoàn ở bất cứ nơi nào chúng được mang đến, và việc các tỳ khưu nhìn thấy chúng là đủ.
Tasmā sace keci paṭipathaṃ āgacchantā ‘‘kuhiṃ āvuso gacchasī’’ti pucchitvā tamatthaṃ sutvā ‘‘kiṃ āvuso mayaṃ saṅgho na homā’’ti tattheva bhājetvā gaṇhanti, suggahitāni.
Therefore, if some coming along the path, asking "Where are you going, venerable sir?" and hearing the matter, say "Venerable sir, are we not the Saṅgha?", and divide and take (them) right there, they are well-received.
Vì vậy, nếu có một số vị đang đi trên đường hỏi: “Thưa Tôn giả, ông đi đâu?”, và sau khi nghe sự việc, họ nói: “Thưa Tôn giả, chúng tôi không phải là Tăng đoàn sao?”, rồi họ phân chia và nhận ngay tại chỗ, thì việc nhận đó là hợp pháp.
Sacepi esa maggā okkamitvā kañci vihāraṃ vā āsanasālaṃ vā piṇḍāya caranto ekaṃ gehameva vā pavisati, tatra ca naṃ bhikkhū disvā tamatthaṃ pucchitvā bhājetvā gaṇhanti, suggahitāneva.
Even if this (bhikkhu) leaves the road and enters some dwelling or alms-hall, or even a single house while on his alms-round, and bhikkhus there see him, ask about the matter, and divide and take (them), they are still well-received.
Ngay cả khi vị ấy rời khỏi con đường và vào một trú xứ nào đó, hoặc một giảng đường, hoặc đi khất thực vào một ngôi nhà, và ở đó các tỳ khưu nhìn thấy vị ấy, hỏi về sự việc, rồi phân chia và nhận, thì việc nhận đó vẫn là hợp pháp.
Adhiṭṭhātunti ettha adhiṭṭhahantena vattaṃ jānitabbaṃ.
In Adhiṭṭhātuṃ, the bhikkhu who determines (the robes) should know the proper procedure.
Adhiṭṭhātu ở đây, vị tỳ khưu tuyên bố sở hữu phải biết bổn phận.
Tena hi bhikkhunā ghaṇṭiṃ paharitvā kālaṃ ghosetvā thokaṃ āgametvā sace ghaṇṭisaññāya vā kālasaññāya vā bhikkhū āgacchanti, tehi saddhiṃ bhājetabbāni.
That bhikkhu should ring a bell, announce the time, wait a little, and if bhikkhus come in response to the bell's signal or the announcement of the time, they should be divided with them.
Vị tỳ khưu đó phải đánh chuông, thông báo thời gian, và đợi một lúc; nếu các tỳ khưu đến theo tiếng chuông hoặc theo sự biết thời gian, thì phải chia sẻ (y phục) với họ.
No ce āgacchanti, ‘‘mayhimāni cīvarāni pāpuṇantī’’ti adhiṭṭhātabbāni.
If they do not come, he should determine them, saying, "These robes belong to me."
Nếu họ không đến, thì phải tuyên bố sở hữu: “Những y phục này thuộc về tôi.”
Evaṃ adhiṭṭhite sabbāni tasseva honti, ṭhitikā pana na tiṭṭhati.
When so determined, all of them belong to him, but the established practice (ṭhitikā) does not stand.
Khi đã tuyên bố sở hữu như vậy, tất cả đều thuộc về vị ấy, nhưng quy tắc phân chia thì không còn hiệu lực.
Sace ekekaṃ uddharitvā ‘‘ayaṃ paṭhamabhāgo mayhaṃ pāpuṇāti, ayaṃ dutiyabhāgo’’ti evaṃ gaṇhāti, gahitāni ca suggahitāni honti, ṭhitikā ca tiṭṭhati.
If he takes them by individually removing each one and saying, "This first portion belongs to me, this second portion," and so on, then the robes taken are well-received, and the established practice stands.
Nếu vị ấy lấy từng chiếc một và nói: “Phần đầu tiên này thuộc về tôi, phần thứ hai này thuộc về tôi”, và nhận như vậy, thì những gì đã nhận là hợp pháp, và quy tắc phân chia vẫn còn hiệu lực.
Evaṃ pāpetvā gaṇhantenāpi adhiṭṭhitameva hoti.
Even by the one taking them in this way (after assigning them), they are considered determined.
Ngay cả khi nhận bằng cách làm cho (y phục) thuộc về mình như vậy, thì cũng được xem là đã tuyên bố sở hữu.
Sace pana ghaṇṭiṃ paharitvā vā appaharitvā vā kālampi ghosetvā vā aghosetvā vā ‘‘ahamevettha mayhameva imāni cīvarānī’’ti gaṇhāti, duggahitāni honti.
However, if he rings a bell or not, and announces the time or not, and takes them saying, "Only I am here, these robes are for me," they are badly received.
Tuy nhiên, nếu vị ấy đánh chuông hoặc không đánh chuông, thông báo thời gian hoặc không thông báo thời gian, rồi nói: “Chính tôi là chủ ở đây, những y phục này là của tôi”, và nhận, thì việc nhận đó là không hợp pháp.
Atha ‘‘añño koci idha natthi, mayhaṃ etāni pāpuṇantī’’ti gaṇhāti, suggahitāni.
But if he takes them saying, "There is no one else here, these belong to me," they are well-received.
Nếu vị ấy nói: “Không có ai khác ở đây, những y phục này thuộc về tôi”, và nhận, thì việc nhận đó là hợp pháp.
Pātite kuseti ekakoṭṭhāse kusadaṇḍake pātitamatte sacepi bhikkhusahassaṃ hoti, gahitameva nāma cīvaraṃ.
Pātite kuse means as soon as a blade of grass is dropped into one portion, even if there are a thousand bhikkhus, the robe is considered as taken.
Pātite kuse có nghĩa là ngay khi một cây que cỏ được đặt xuống trong một phần, thì y phục đó được xem là đã được nhận, ngay cả khi có một ngàn tỳ khưu.
Nākāmā bhāgo dātabbo.
A share should not be given against one's will.
Không được chia phần cho những người không muốn.
Sace pana attano ruciyā dātukāmā honti, dentu.
However, if they are willing to give by their own desire, let them give.
Tuy nhiên, nếu họ muốn cho theo ý mình, thì hãy cho.
Anubhāgepi eseva nayo.
The same applies to subsequent shares.
Tương tự đối với các phần phụ.
Sacīvarānīti ‘‘kālacīvarampi saṅghassa itova dassāma, visuṃ sajjiyamāne aticiraṃ hotī’’ti khippaṃyeva sacīvarāni bhattāni akaṃsu.
Sacīvarāni means they quickly made the alms-food with robes, thinking, "We will give the seasonal robes to the Saṅgha from here; it takes too long if prepared separately."
Sacīvarānī có nghĩa là “Chúng con sẽ dâng y đúng thời cho Tăng đoàn từ đây, nếu tự chuẩn bị riêng thì sẽ mất rất nhiều thời gian”, nên họ đã nhanh chóng làm các bữa ăn có y phục.
There āgamma uppannānīti tumhesu pasādena khippaṃ uppannāni.
There āgamma uppannāni means they arose quickly due to faith in the elders.
There āgamma uppannānī có nghĩa là (y phục) nhanh chóng phát sinh do lòng tin của các vị trưởng lão.
Saṅghassa demāti cīvarāni dentīti sakalampi cīvarakālaṃ saṇikaṃ saṇikaṃ dentiyeva.
'We give these robes to the Saṅgha' means they continue to give little by little throughout the entire robe season.
"Chúng tôi dâng y đến Tăng" là họ cứ từ từ dâng y trong suốt mùa dâng y.
Purimesu pana dvīsu vatthūsu pacchinnadānattā adaṃsūti vuttaṃ.
But in the previous two cases, it was said that they did not give because the giving was interrupted.
Tuy nhiên, trong hai sự việc trước đó, vì việc dâng cúng bị gián đoạn nên đã nói rằng họ không dâng.
Sambahulā therāti vinayadharapāmokkhatherā.
Many Theras means the Vinaya-holding, foremost theras.
"Các vị Trưởng lão đông đảo" là các vị Trưởng lão đứng đầu về Vinaya.
Idaṃ pana vatthuṃ saddhiṃ purimena dvebhātikavatthunā parinibbute bhagavati uppannaṃ, ime ca therā diṭṭhapubbā tathāgataṃ, tasmā purimesu vatthūsu tathāgatena paññattanayeneva kathesuṃ.
This incident, along with the previous incident of the two brothers, arose after the Blessed One had passed into parinibbāna. And these theras had seen the Tathāgata before; therefore, in the previous incidents, they spoke according to the method taught by the Tathāgata.
Sự việc này, cùng với sự việc về hai anh em trước đó, đã xảy ra sau khi Đức Thế Tôn nhập Niết Bàn, và các vị Trưởng lão này đã từng được thấy Đức Như Lai. Do đó, trong các sự việc trước, họ đã nói theo cách thức mà Đức Như Lai đã chế định.
364. Gāmakāvāsaṃ agamāsīti appeva nāma cīvarāni bhājentā mayhampi saṅgahaṃ kareyyunti cīvarabhājanakālaṃ sallakkhetvāva agamāsi.
364. Went to a village dwelling means he went, noticing the time for distributing robes, thinking, "Perhaps they will include me when they distribute the robes."
364. "Đã đi đến trú xứ làng" là ngài đã đi đến đó sau khi ước tính thời gian chia y, với ý nghĩ: "Có lẽ khi chia y, họ cũng sẽ chiếu cố đến mình."
Sādiyissasīti gaṇhissasi.
Will you accept? means will you take?
"Ngươi sẽ nhận chứ?" có nghĩa là "ngươi sẽ lấy chứ?"
Ettha ca kiñcāpi tassa bhāgo na pāpuṇāti.
And here, even though a share was not due to him,
Trong trường hợp này, dù phần của vị ấy không đến.
Atha kho ‘‘nagaravāsiko ayaṃ mukharo dhammakathiko’’ti te bhikkhū ‘‘sādiyissasī’’ti āhaṃsu.
those bhikkhus said, "Will you accept?" because "this city-dwelling bhikkhu is eloquent and a Dhamma speaker."
Tuy nhiên, các Tỳ khưu ấy đã nói: "Ngươi sẽ nhận chứ?" (với ý nghĩ) "Vị này là cư sĩ thành thị, là một pháp sư nói nhiều."
Yo sādiyeyya āpatti dukkaṭassāti ettha pana kiñcāpi lahukā āpatti, atha kho gahitāni gahitaṭṭhāne dātabbāni.
In 'Whoever accepts, there is an offense of dukkata,' even though it is a light offense, the received robes must be returned to the place where they were received.
Trong câu "Ai nhận thì phạm tội dukkaṭa", dù đây là một tội nhẹ, nhưng những vật đã nhận phải được trả lại nơi đã nhận.
Sacepi naṭṭhāni vā jiṇṇāni vā honti, tasseva gīvā.
Even if they are lost or worn out, the responsibility rests with him.
Ngay cả khi chúng bị mất hoặc hư hỏng, trách nhiệm vẫn thuộc về người đã nhận.
Dehīti vutte adento dhuranikkhepe bhaṇḍagghena kāretabbo.
If he is told to return them and does not, he must be made to pay their value because of his abandonment of responsibility.
Nếu được yêu cầu trả lại mà không trả, thì người đó phải bồi thường giá trị của vật phẩm do việc từ bỏ trách nhiệm.
Ekādhippāyanti ekaṃ adhippāyaṃ; ekaṃ puggalapaṭivīsameva dethāti attho.
A single intention means a single intention; the meaning is, "Give only a share to one individual."
"Ekādhippāyaṃ" nghĩa là một ý định; có nghĩa là hãy chỉ dâng cúng phần của một người.
Idāni yathā so dātabbo, taṃ dassetuṃ tantiṃ ṭhapento idha panātiādimāha.
Now, to show how it should be given, he begins with 'Herein, if...' to establish the text.
Bây giờ, để chỉ ra cách thức dâng cúng, Ngài đặt ra nguyên tắc và nói "idha panā" (ở đây thì) và tiếp theo.
Tattha sace amutra upaḍḍhaṃ amutra upaḍḍhanti ekekasmiṃ ekāhamekāhaṃ vā sattāhaṃ sattāhaṃ vā sace vasati, ekekasmiṃ vihāre yaṃ eko puggalo labhati, tato tato upaḍḍhaṃ upaḍḍhaṃ dātabbaṃ.
There, 'if a half here, a half there' means if one resides for one day here and one day there, or seven days here and seven days there, then in each monastery, whatever one individual receives, half of that from each place should be given.
Trong đó, "sace amutra upaḍḍhaṃ amutra upaḍḍhaṃ" (nếu ở chỗ kia một nửa, ở chỗ kia một nửa) có nghĩa là nếu vị ấy trú ở mỗi trú xứ một ngày một ngày, hoặc một tuần một tuần, thì ở mỗi trú xứ, phần mà một người nhận được, từ đó, phải dâng cúng một nửa một nửa.
Evaṃ ekādhippāyo dinno hoti.
In this way, a single intention is fulfilled.
Như vậy, một ý định đã được dâng cúng.
Yattha vā pana bahutaranti sace ekasmiṃ vihāre vasanto itarasmiṃ sattāhavārena aruṇameva uṭṭhāpeti, evaṃ purimasmiṃ bahutaraṃ vasati nāma.
Or wherever he stays more means if one resides in one monastery and in the other, he only causes the dawn to rise after seven days, then it is said that he resides more in the former.
"Yattha vā pana bahutaraṃ" (hoặc nơi nào nhiều hơn) có nghĩa là nếu một vị Tỳ khưu trú tại một trú xứ và chỉ thức dậy vào lúc bình minh ở trú xứ khác theo chu kỳ một tuần, thì trú xứ trước đó được gọi là nơi trú nhiều hơn.
Tasmā tato bahutaraṃ vasitavihārato tassa paṭivīso dātabbo.
Therefore, his share should be given from the monastery where he stayed more.
Vì vậy, phần của vị ấy phải được dâng cúng từ trú xứ nơi vị ấy trú nhiều hơn.
Evampi ekādhippāyo dinno hoti.
Even so, a single intention is fulfilled.
Như vậy, một ý định cũng đã được dâng cúng.
Idañca nānālābhehi nānūpacārehi ekasīmavihārehi kathitaṃ, nānāsīmavihāre pana senāsanaggāho paṭippassambhati.
This has been explained with reference to monasteries within the same sīmā, with various gains and various precincts. However, in monasteries with different sīmās, the taking of lodgings is suspended.
Điều này đã được nói đến đối với các trú xứ có cùng ranh giới (sīmā), có các lợi lộc khác nhau và các tiện nghi khác nhau. Tuy nhiên, ở các trú xứ có ranh giới khác nhau, việc thọ nhận chỗ ở bị đình chỉ.
Tasmā tattha cīvarapaṭivīso na pāpuṇāti.
Therefore, a share of robes is not due there.
Vì vậy, ở đó, phần y không được nhận.
Sesaṃ pana āmisabhesajjādi sabbaṃ sabbattha antosīmagatassa pāpuṇāti.
But all other requisites, such as food and medicine, are due everywhere to one who is within the sīmā.
Tuy nhiên, tất cả các vật phẩm khác như đồ ăn, thuốc men, v.v., đều được nhận bởi vị Tỳ khưu đang ở trong ranh giới ở mọi nơi.
365. Mañcake nipātesunti evaṃ dhovitvā aññaṃ kāsāvaṃ nivāsetvā mañcake nipajjāpesuṃ; nipajjāpetvā ca panāyasmā ānando muttakarīsakiliṭṭhaṃ kāsāvaṃ dhovitvā bhūmiyaṃ paribhaṇḍaṃ akāsi.
365. They laid him on a couch means they washed him thus, dressed him in another yellow robe, and made him lie down on a couch; and after making him lie down, Venerable Ānanda washed the robe soiled with urine and faeces and spread it on the ground.
365. "Đặt lên giường" là sau khi giặt giũ và cho mặc một chiếc y kāṣāya khác, họ đã đặt vị ấy nằm trên giường; và sau khi đặt nằm, Tôn giả Ānanda đã giặt chiếc y kāṣāya bị dơ bởi nước tiểu và phân, rồi phơi trên đất.
Yo bhikkhave maṃ upaṭṭhaheyya, so gilānaṃ upaṭṭhaheyyāti yo maṃ ovādānusāsanīkaraṇena upaṭṭhaheyya, so gilānaṃ upaṭṭhaheyya; mama ovādakārakena gilāno upaṭṭhātabboti ayamevettha attho.
'Whoever would attend on me, bhikkhus, should attend on the sick' means whoever would attend on me by giving advice and admonition, that person should attend on the sick; the meaning here is that the sick should be attended to by one who acts on my advice.
"Này các Tỳ khưu, ai muốn chăm sóc Ta, người ấy hãy chăm sóc người bệnh" có nghĩa là ai muốn chăm sóc Ta bằng cách thực hành lời giáo huấn và chỉ dạy của Ta, người ấy hãy chăm sóc người bệnh; người bệnh phải được chăm sóc bởi người thực hành lời giáo huấn của Ta, đó chính là ý nghĩa ở đây.
Bhagavato ca gilānassa ca upaṭṭhānaṃ ekasadisanti evaṃ panettha attho na gahetabbo.
The meaning here should not be taken as "attending to the Blessed One and attending to the sick are one and the same."
Không nên hiểu rằng việc chăm sóc Đức Thế Tôn và người bệnh là giống nhau.
Saṅghena upaṭṭhātabboti yassete upajjhādayo tasmiṃ vihāre natthi, āgantuko hoti ekacāriko bhikkhu, so saṅghassa bhāro, tasmā saṅghena upaṭṭhātabbo.
'He should be attended to by the Saṅgha' means if such a sick person has no preceptors or other senior monks in that monastery, and is an arriving bhikkhu who travels alone, then he is the responsibility of the Saṅgha; therefore, he should be attended to by the Saṅgha.
"Phải được Tăng chăm sóc" có nghĩa là nếu một vị Tỳ khưu khách hoặc một vị Tỳ khưu độc hành không có các vị Upajjhāya (Thầy tế độ) và các vị khác trong trú xứ đó, thì vị ấy là gánh nặng của Tăng. Do đó, vị ấy phải được Tăng chăm sóc.
No ce upaṭṭhaheyya, sakalassa saṅghassa āpatti.
If they do not attend to him, the entire Saṅgha incurs an offense.
Nếu không chăm sóc, toàn thể Tăng sẽ phạm tội.
Vāraṃ ṭhapetvā jaggantesu pana yo attano vāre na jaggati, tasseva āpatti.
However, among those who attend in turns, whoever does not attend during his turn incurs the offense.
Tuy nhiên, trong số những người được phân công chăm sóc theo phiên, ai không chăm sóc trong phiên của mình thì người đó phạm tội.
Saṅghattheropi vārako na muccati.
Even the Saṅgha's eldest thera is not exempt from the turn.
Ngay cả vị Tăng Trưởng cũng không được miễn trừ khỏi phiên của mình.
Sace sakalo saṅgho ekassa bhāraṃ karoti, eko vā vattasampanno bhikkhu ahameva jaggissāmīti paṭijaggati, saṅgho āpattito muccati.
If the entire Saṅgha assigns the responsibility to one bhikkhu, or if one bhikkhu, perfect in duties, undertakes, "I alone will attend to him," then the Saṅgha is exempt from offense.
Nếu toàn thể Tăng giao trách nhiệm cho một vị, hoặc một vị Tỳ khưu đầy đủ giới hạnh nói: "Chính tôi sẽ chăm sóc," và chăm sóc, thì Tăng được miễn tội.
366. Abhikkamantaṃ vā abhikkamatītiādīsu vaḍḍhantaṃ vā ābādhaṃ ‘‘idaṃ nāma me paribhuñjantassa vaḍḍhati, idaṃ paribhuñjantassa parihāyati, idaṃ paribhuñjantassa tiṭṭhatī’’ti yathābhūtaṃ nāvikarotīti evamattho daṭṭhabbo.
366. In 'increases when increasing' and so on, the meaning should be understood as: he does not accurately declare, "This ailment increases when I consume this, it decreases when I consume this, it remains stable when I consume this."
366. Trong các câu như "bệnh tăng lên hay giảm đi", ý nghĩa nên được hiểu là: vị ấy không thể biết rõ ràng rằng "bệnh của tôi tăng lên khi dùng cái này, giảm đi khi dùng cái này, hoặc giữ nguyên khi dùng cái này."
Nālanti na patirūpo, na yutto upaṭṭhātuṃ.
Unable means not fitting, not suitable to attend.
"Không thích hợp" nghĩa là không phù hợp, không nên để chăm sóc.
Bhesajjaṃ saṃvidhātunti bhesajjaṃ yojetuṃ asamattho hoti.
To procure medicine means he is unable to prepare medicine.
"Sắp xếp thuốc men" nghĩa là không có khả năng chuẩn bị thuốc men.
Āmisantaroti āmisaṃ assa antaranti āmisantaro.
Driven by material gain means he is one for whom material gain is the underlying reason.
"Āmisantaro" nghĩa là có "āmisa" (vật chất) bên trong vị ấy.
Antaranti kāraṇaṃ vuccati; āmisakāraṇā yāgubhattapattacīvarāni patthento upaṭṭhātīti attho.
'Underlying reason' means a cause; the meaning is, he attends with the desire for gruel, rice, bowls, and robes for the sake of material gain.
"Antara" được gọi là nguyên nhân; có nghĩa là vị ấy chăm sóc vì lý do vật chất, mong muốn cháo, cơm, bát, y, v.v.
367. Kālaṅkateti kālakiriyāya.
367. When he dies means at the time of death.
367. "Kālaṅkate" nghĩa là do cái chết.
Gilānupaṭṭhākānaṃ dātunti ettha anantaraṃ vuttāya kammavācāya dinnampi apaloketvā dinnampi dinnameva hoti, vaṭṭati.
'To be given to the attendants of the sick' here, even if given by a formal act (kammavācā) mentioned immediately before, or even if given after informing (apaloketvā), it is still considered given and is allowable.
Trong câu "dâng cúng cho những người chăm sóc người bệnh", ở đây, vật phẩm đã được dâng cúng bằng kammavācā (lời tuyên bố chính thức) vừa được nói đến, hoặc vật phẩm đã được dâng cúng sau khi đã xin phép, đều được xem là đã dâng cúng và được chấp thuận.
369. Yaṃ tattha lahubhaṇḍaṃ yaṃ tattha garubhaṇḍanti ettha lahubhaṇḍagarubhaṇḍānaṃ nānākaraṇaṃ parato vaṇṇayissāma.
369. In 'whatever light property is there, whatever heavy property is there,' we will explain the distinction between light and heavy property later.
369. Trong câu "những vật nhẹ và những vật nặng ở đó", chúng tôi sẽ giải thích sự khác biệt giữa vật nhẹ và vật nặng sau.
Gilānupaṭṭhākalābhe pana ayaṃ ādito paṭṭhāya vinicchayo –
However, regarding the gains for the sick attendant, this is the decision from the very beginning:
Tuy nhiên, về việc nhận lợi ích của người chăm sóc bệnh nhân, đây là quyết định từ đầu:
Sace sakale bhikkhusaṅghe upaṭṭhahante kālaṃ karoti, sabbepi sāmikā.
If the sick bhikkhu dies while the entire community of bhikkhus is attending to him, all are owners.
Nếu người bệnh qua đời khi toàn thể Tăng đoàn đang chăm sóc, thì tất cả đều là chủ sở hữu.
Atha ekaccehi vāre kate ekaccehi akateyeva kālaṃ karoti, tattha ekacce ācariyā vadanti – ‘‘sabbepi attano vāre sampatte kareyyuṃ, tasmā sabbepi sāmino’’ti.
If, however, he dies after some have performed their turns and before others have, some teachers say, "All would have performed their turns when it was due to them, therefore all are owners."
Nếu người bệnh qua đời khi một số vị đã làm phiên trực và một số vị chưa làm, thì một số vị Ācariya nói: "Tất cả đều sẽ làm phiên trực khi đến lượt của mình, vì vậy tất cả đều là chủ sở hữu."
Ekacce vadanti – ‘‘yehi jaggito te eva labhanti, itare na labhantī’’ti.
Some say, "Only those who attended receive, others do not."
Một số vị khác nói: "Chỉ những người đã chăm sóc mới nhận được, những người khác thì không."
Sāmaṇere kālaṅkate sace cīvaraṃ atthi, gilānupaṭṭhākānaṃ dātabbaṃ.
If a sāmaṇera dies, and there is a robe, it should be given to the attendants of the sick.
Nếu một Sāmaṇera qua đời và có y, thì y phải được dâng cúng cho những người chăm sóc bệnh nhân.
No ce atthi yaṃ atthi, taṃ dātabbaṃ.
If there is no robe, whatever property there is, that should be given.
Nếu không có y, thì bất cứ thứ gì có đều phải được dâng cúng.
Aññasmiṃ parikkhāre sati cīvarabhāgaṃ katvā dātabbaṃ.
If there are other requisites, a portion equivalent to a robe should be made and given.
Nếu có các vật dụng khác, thì phải chia phần y và dâng cúng.
Bhikkhu ca sāmaṇero ca sace samaṃ upaṭṭhahiṃsu, samako bhāgo dātabbo.
If both a bhikkhu and a sāmaṇera attended equally, an equal share should be given.
Nếu Tỳ khưu và Sāmaṇera cùng chăm sóc như nhau, thì phải chia phần bằng nhau.
Atha sāmaṇerova upaṭṭhahati, bhikkhussa saṃvidahanamattameva hoti, sāmaṇerassa jeṭṭhakabhāgo dātabbo.
If only the sāmaṇera attended, and the bhikkhu merely arranged things, then the larger share should be given to the sāmaṇera.
Nếu chỉ có Sāmaṇera chăm sóc, còn Tỳ khưu chỉ lo liệu một chút, thì phần lớn hơn phải được dâng cúng cho Sāmaṇera.
Sace sāmaṇero bhikkhunā ānītaudakena yāguṃ pacitvā paṭiggāhāpanamattameva karoti, bhikkhu upaṭṭhahati, bhikkhussa jeṭṭhakabhāgo dātabbo.
If the sāmaṇera merely cooks gruel with water brought by the bhikkhu and makes him accept it, and the bhikkhu is the one attending, then the larger share should be given to the bhikkhu.
Nếu Sāmaṇera chỉ nấu cháo bằng nước do Tỳ khưu mang đến và chỉ dâng cúng, còn Tỳ khưu chăm sóc, thì phần lớn hơn phải được dâng cúng cho Tỳ khưu.
Bahū bhikkhū samaggā hutvā upaṭṭhahanti, sabbesaṃ samako bhāgo dātabbo.
If many bhikkhus, in agreement, attend, an equal share should be given to all.
Nhiều Tỳ khưu cùng nhau chăm sóc, thì phần bằng nhau phải được dâng cúng cho tất cả.
Yo panettha visesena upaṭṭhahati, tassa viseso kātabbo.
Whoever attends with special effort among them, a special share should be made for that person.
Ai trong số họ chăm sóc đặc biệt hơn, thì phải dành cho người đó một phần đặc biệt.
Yena pana ekadivasampi gilānupaṭṭhākavasena yāgubhattaṃ vā pacitvā dinnaṃ, nahānaṃ vā paṭiyāditaṃ, sopi gilānupaṭṭhākova.
Furthermore, whoever has cooked and given gruel or rice, or prepared bath water, even for one day, as an attendant of the sick, is also an attendant of the sick.
Ai dù chỉ một ngày đã nấu cháo hoặc cơm để dâng cúng, hoặc đã chuẩn bị nước tắm với tư cách là người chăm sóc bệnh nhân, thì người đó cũng là người chăm sóc bệnh nhân.
Yo samīpaṃ anāgantvā bhesajjataṇḍulādīni peseti, ayaṃ gilānupaṭṭhāko na hoti.
Whoever sends medicine, rice, etc., without coming near, is not an attendant of the sick.
Ai không đến gần mà chỉ gửi thuốc men, gạo, v.v., thì người này không phải là người chăm sóc bệnh nhân.
Yo pariyesitvā gāhāpetvā āgacchati, ayaṃ gilānupaṭṭhākova.
Whoever seeks out and has it brought and then comes, that person is indeed an attendant of the sick.
Ai đã tìm kiếm, cho người khác lấy và mang đến, thì người này chính là người chăm sóc bệnh nhân.
Eko vattasīsena jaggati; eko paccāsāya, matakāle ubhopi paccāsīsanti, ubhinnampi dātabbaṃ.
One attends out of duty; another, out of hope. At the time of death, both hope for a share; it should be given to both.
Một người chăm sóc theo bổn phận; một người chăm sóc với hy vọng (lợi lộc). Khi người bệnh qua đời, cả hai đều có hy vọng, vì vậy cả hai đều phải được dâng cúng.
Eko upaṭṭhahitvā gilānassa vā kammena attano vā kammena katthaci gato ‘‘puna āgantvā jaggissāmī’’ti, etassapi dātabbaṃ.
If one attends and then goes elsewhere, either for the sick person's business or one's own, saying, "I will return and attend again," a share should be given to that person also.
Một người đã chăm sóc rồi đi đâu đó vì công việc của người bệnh hoặc công việc của mình, nói: "Tôi sẽ quay lại chăm sóc," thì người đó cũng phải được dâng cúng.
Eko ciraṃ upaṭṭhahitvā ‘‘idāni na sakkomī’’ti dhuraṃ nikkhipitvā gacchati, sacepi taṃdivasameva gilāno kālaṃkaroti, upaṭṭhākabhāgo na dātabbo.
If one, having attended for a long time, lays down the duty (thinking), ‘Now I am unable,’ and goes away, even if the sick person passes away on that very day, the attendant’s share should not be given.
Một người đã chăm sóc trong một thời gian dài rồi nói: "Bây giờ tôi không thể làm được nữa," và từ bỏ trách nhiệm rồi bỏ đi, thì ngay cả khi người bệnh qua đời vào chính ngày đó, phần của người chăm sóc cũng không phải được dâng cúng.
Gilānupaṭṭhāko nāma gihi vā hotu pabbajito vā, antamaso mātugāmopi, sabbe bhāgaṃ labhanti.
An attendant on the sick, whether a layperson or a renunciant, even a woman, all receive a share.
Người chăm sóc bệnh nhân, dù là người tại gia hay người xuất gia, cho đến cả người nữ, tất cả đều được nhận phần.
Sace tassa bhikkhuno pattacīvaramattameva hoti, aññaṃ natthi; sabbaṃ gilānupaṭṭhākānaṃyeva dātabbaṃ.
If that bhikkhu has only a bowl and robes and nothing else, all of it should be given to the sick attendants.
Nếu vị tỳ khưu ấy chỉ có y bát mà không có vật gì khác, thì tất cả nên được trao cho những người chăm sóc bệnh nhân.
Sacepi sahassaṃ agghati, aññaṃ pana bahumpi parikkhāraṃ te na labhanti; saṅghasseva hoti.
Even if it is worth a thousand, but if there are many other requisites, they do not receive them; it belongs to the Saṅgha.
Dù y bát có trị giá một ngàn, nhưng họ không nhận được các vật dụng khác dù nhiều đến đâu; chúng thuộc về Tăng chúng.
Avasesaṃ bhaṇḍaṃ bahukañceva mahagghañca, ticīvaraṃ appagghaṃ; tato gahetvā ticīvaraparikkhāro dātabbo.
If the remaining possessions are numerous and valuable, but the three robes are of little value, then the three robes and their accessories should be taken from those possessions and given.
Nếu các vật dụng còn lại vừa nhiều vừa có giá trị lớn, còn tam y lại có giá trị thấp, thì nên lấy từ các vật dụng đó để làm vật dụng phụ cho tam y.
Sabbañcetaṃ saṅghikatova labbhati.
And all of this is received only from what belongs to the Saṅgha.
Và tất cả những thứ này đều được nhận từ tài sản của Tăng chúng.
Sace pana so jīvamānoyeva sabbaṃ attano parikkhāraṃ nissajjitvā kassaci adāsi, koci vā vissāsaṃ aggahesi, yassa dinnaṃ, yena ca gahitaṃ, tasseva hoti.
If, however, that bhikkhu, while still alive, renounced all his requisites and gave them to someone, or if someone took them intimately, then whatever was given and taken belongs to that person.
Tuy nhiên, nếu vị ấy khi còn sống đã từ bỏ tất cả vật dụng của mình và cho ai đó, hoặc có người đã lấy vì thân tín, thì vật dụng đó thuộc về người đã được cho hoặc người đã lấy.
Tassa ruciyā eva gilānupaṭṭhākā labhanti, aññesaṃ adatvā dūre ṭhapitaparikkhārāpi tattha tattha saṅghasseva honti.
The sick attendants receive according to his wish, but other requisites that were kept far away without being given to others belong to the Saṅgha there and there.
Những người chăm sóc bệnh nhân chỉ nhận được theo ý muốn của vị ấy; các vật dụng dù được cất giữ ở xa mà không cho người khác cũng đều thuộc về Tăng chúng ở nơi đó.
Dvinnaṃ santakaṃ hoti avibhattaṃ, ekasmiṃ kālaṅkate itaro sāmī.
If it belongs to two and is undivided, when one passes away, the other is the owner.
Tài sản của hai người chưa phân chia, khi một người qua đời, người còn lại là chủ sở hữu.
Bahūnampi santake eseva nayo.
The same method applies to many as well.
Đối với tài sản của nhiều người cũng theo cách này.
Sabbesu matesu saṅghikaṃ hoti.
If all have passed away, it belongs to the Saṅgha.
Khi tất cả đều qua đời, tài sản thuộc về Tăng chúng.
Sacepi avibhajitvā saddhivihārikādīnaṃ denti adinnameva hoti.
Even if they give it to their co-residents and others without dividing it, it is considered not given.
Nếu họ cho các vị đồng trú v.v... mà chưa phân chia, thì xem như chưa cho.
Vibhajitvā dinnaṃ pana sudinnaṃ.
But if it is given after being divided, it is well-given.
Nhưng vật đã được cho sau khi phân chia thì là vật đã được cho đúng cách.
Taṃ tesu matesupi saddhivihārikādīnaṃyeva hoti, na saṅghassa.
Even if those owners pass away, it still belongs to the co-residents and others, not to the Saṅgha.
Vật đó, ngay cả khi họ đã qua đời, vẫn thuộc về các vị đồng trú v.v..., không thuộc về Tăng chúng.
371. Kusacīrādīsu akkanāḷanti akkanāḷamayaṃ.
Concerning grass robes and the like, akkanāḷa means made of akkanāḷa reeds.
371. Trong các loại y như y làm bằng cỏ kusa, akkanāḷa là y làm bằng thân cây akkanāḷa.
Potthakoti makacimayo vuccati.
Potthaka is said to be made of makacī (hemp).
Potthako được gọi là y làm bằng vỏ cây makaci.
Sesāni paṭhamapārājikavaṇṇanāyaṃ vuttāni.
The rest are explained in the commentary on the first Pārājika.
Các loại còn lại đã được nói đến trong phần giải thích về điều Pārājika thứ nhất.
Tesu potthake eva dukkaṭaṃ.
Among these, a dukkaṭa offense is incurred only by a potthaka robe.
Trong số đó, chỉ có y potthaka là phạm tội dukkaṭa.
Sesesu thullaccayānīti.
Thullaccaya offenses are incurred for the others.
Các loại còn lại thì phạm tội thullaccaya.
Akkadussakadalidussaerakadussāni pana potthakagatikāneva.
However, akkadussa, kadalīdussa, and erakadussa are in the same category as potthaka.
Tuy nhiên, các loại vải akkadussa, kadalidussa, và erakadussa cũng được xem như potthaka.
372. Sabbanīlakādīni rajanaṃ dhovitvā puna rajitvā dhāretabbāni.
All dark blue robes and the like should be dyed again after washing the dye, and then worn.
372. Các loại y như y toàn màu xanh v.v... nên được giặt sạch thuốc nhuộm, nhuộm lại rồi mới mặc.
Na sakkā ce honti dhovituṃ, paccattharaṇāni vā kātabbāni.
If they cannot be washed, they should be made into coverlets.
Nếu không thể giặt được, thì nên làm thành tấm trải giường.
Dupaṭṭacīvarassa vā majjhe dātabbāni.
Or they should be placed in the middle of a two-layered robe.
Hoặc nên đặt vào giữa y hai lớp.
Tesaṃ vaṇṇanānattaṃ upāhanāsu vuttanayameva.
The variety in their colors is as explained for sandals.
Sự khác biệt về màu sắc của chúng cũng giống như cách đã nói về giày dép.
Acchinnadasadīghadasāni dasā chinditvā dhāretabbāni.
Those with unsevered or long fringes should have their fringes cut and then be worn.
Các loại y có tua không cắt và y có tua dài nên được cắt tua rồi mới mặc.
Kañcukaṃ labhitvā phāletvā rajitvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
It is permissible to obtain a tunic, tear it, dye it, and then use it.
Khi nhận được áo kañcuka, được phép xé ra, nhuộm lại và sử dụng.
Veṭhanepi eseva nayo.
The same method applies to a headband.
Đối với khăn đội đầu cũng theo cách này.
Tirīṭakaṃ pana rukkhachallimayaṃ; taṃ pādapuñchanaṃ kātuṃ vaṭṭati.
A tirīṭaka, however, is made of tree bark; it is permissible to use it as a foot-wiper.
Còn y tirīṭaka thì làm bằng vỏ cây; được phép dùng làm đồ lau chân.
374. Patirūpe gāhaketi sace koci bhikkhu ‘‘ahaṃ tassa gaṇhāmī’’ti gaṇhāti, dātabbanti attho.
Patirūpe gāhake means that if a bhikkhu says, "I will take it for him," and takes it, it should be given.
374. Trong trường hợp có người nhận thích hợp nghĩa là nếu có vị tỳ khưu nào nói: "Tôi sẽ nhận thay cho vị ấy" và nhận lấy, thì nên trao cho.
Evametesu tevīsatiyā puggalesu soḷasa janā na labhanti, satta janā labhantīti.
Thus, among these twenty-three individuals, sixteen do not receive, and seven receive.
Như vậy, trong hai mươi ba người này, mười sáu người không được nhận, bảy người được nhận.
376. Saṅgho bhijjatīti bhijjitvā kosambakabhikkhū viya dve koṭṭhāsā honti.
Saṅgho bhijjatī means that, having split, they become two factions, like the bhikkhus of Kosambī.
376. Tăng chúng bị chia rẽ là sau khi chia rẽ, họ trở thành hai phe giống như các tỳ khưu ở Kosambi.
Ekasmiṃ pakkheti ekasmiṃ koṭṭhāse dakkhiṇodakañca gandhādīni ca denti, ekasmiṃ cīvarāni.
Ekasmiṃ pakkhe means that to one faction they give water of donation and fragrances, etc., and to the other, robes.
Ở một phe là ở một phe, họ cúng dường nước dakkhiṇa, hương liệu v.v..., và ở một phe khác, họ cúng dường y.
Saṅghassevetanti sakalassa saṅghassa dvinnampi koṭṭhāsānaṃ etaṃ hoti, ghaṇṭiṃ paharitvā dvīhipi pakkhehi ekato bhājetabbaṃ.
Saṅghassevetaṃ means this belongs to the entire Saṅgha, to both factions; a bell should be rung, and it should be divided equally by both factions.
Vật này thuộc về Tăng chúng là vật này thuộc về toàn thể Tăng chúng của cả hai phe, nên đánh chuông và cả hai phe cùng nhau phân chia.
Pakkhassevetanti evaṃ dinne yassa koṭṭhāsassa udakaṃ dinnaṃ, tassa udakameva hoti; yassa cīvaraṃ dinnaṃ, tasseva cīvaraṃ.
Pakkhassevetaṃ means that if given in this way, the water belongs to the faction to which the water was given; the robe belongs to the faction to which the robe was given.
Vật này thuộc về phe đó là khi được cúng dường như vậy, phe nào được cúng dường nước thì nước thuộc về phe đó; phe nào được cúng dường y thì y thuộc về phe đó.
Yattha pana dakkhiṇodakaṃ pamāṇaṃ hoti, tattha eko pakkho dakkhiṇodakassa laddhattā cīvarāni labhati, eko cīvarānameva laddhattāti ubhohipi ekato hutvā yathāvuḍḍhaṃ bhājetabbaṃ.
However, where the water of donation is the standard, there one faction receives robes because they received the water of donation, and the other because they received only robes; both should unite and divide it according to seniority.
Tuy nhiên, ở nơi nào nước dakkhiṇa là tiêu chuẩn, thì một phe nhận được y vì đã nhận nước dakkhiṇa, còn một phe thì vì đã nhận y, do đó cả hai phe nên cùng nhau phân chia theo thứ tự hạ lạp.
Idaṃ kira parasamudde lakkhaṇanti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
This is said to be the distinguishing mark in the land across the ocean, according to the Mahāaṭṭhakathā.
Điều này được cho là quy tắc ở bên kia đại dương, theo như đã nói trong Đại Chú Giải.
Tasmiṃyeva pakkheti ettha pana itaro pakkho anissaroyeva.
Tasmiṃyeva pakkhe means in this case, the other faction has no authority.
Chỉ trong phe đó thì ở đây phe còn lại không có quyền sở hữu.
Cīvarapesanavatthūni pākaṭāneva.
Cīvarapesanavatthūni (grounds for sending robes) are clear.
Các trường hợp gửi y thì đã rõ ràng.
379. Idāni ādito paṭṭhāya vuttacīvarānaṃ paṭilābhakhettaṃ dassetuṃ ‘‘aṭṭhimā bhikkhave mātikā’’tiādimāha.
Now, to show the field of acquisition for the robes mentioned from the beginning, he says, “Bhikkhus, there are these eight mātikās.”
379. Bây giờ, để chỉ ra phạm vi nhận được các loại y đã được đề cập từ đầu, Ngài đã nói "Này các tỳ khưu, có tám đề mục này" v.v...
Sīmāya detītiādi puggalādhiṭṭhānanayena vuttaṃ.
Sīmāya deti (gives to the sīmā) and so on, are stated according to the individual designation method.
Cúng dường cho sīmā v.v... được nói theo cách chỉ định cá nhân.
Ettha pana sīmāya dānaṃ ekā mātikā, katikāya dānaṃ dutiyā…pe… puggalassa dānaṃ aṭṭhamā.
Here, giving to the sīmā is one mātikā, giving by agreement is the second... and giving to an individual is the eighth.
Ở đây, việc cúng dường cho sīmā là đề mục thứ nhất, cúng dường theo thỏa thuận là đề mục thứ hai... cho đến... cúng dường cho cá nhân là đề mục thứ tám.
Tattha sīmāya dammīti evaṃ sīmaṃ parāmasitvā dento sīmāya deti nāma.
Among these, one who gives, referring to the sīmā saying, "I give to the sīmā," is called sīmāya deti.
Trong đó, người cúng dường sau khi suy xét về sīmā và nói "Tôi xin cúng dường cho sīmā" thì được gọi là cúng dường cho sīmā.
Esa nayo sabbattha.
This method applies everywhere.
Cách này cũng áp dụng cho tất cả các trường hợp khác.
Sīmāya deti, yāvatikā bhikkhū antosīmagatā tehi bhājetabbantiādimhi pana mātikāniddese sīmāya detīti ettha tāva khaṇḍasīmā, upacārasīmā, samānasaṃvāsasīmā, avippavāsasīmā, lābhasīmā, gāmasīmā, nigamasīmā, nagarasīmā, abbhantarasīmā, udakukkhepasīmā, janapadasīmā, raṭṭhasīmā, rajjasīmā, dīpasīmā, cakkavāḷasīmāti pannarasa sīmā veditabbā.
In the mātikā description beginning with "Sīmāya deti, yāvatikā bhikkhū antosīmagatā tehi bhājetabbaṃ" (Gives to the sīmā; it should be divided by as many bhikkhus as are within the sīmā), here, for "sīmāya deti", fifteen types of sīmā should be understood: khaṇḍasīmā (partial sīmā), upacārasīmā (proximity sīmā), samānasaṃvāsasīmā (common residence sīmā), avippavāsasīmā (non-departure sīmā), lābhasīmā (gain sīmā), gāmasīmā (village sīmā), nigamasīmā (town sīmā), nagarasīmā (city sīmā), abbhantarasīmā (inner sīmā), udakukkhepasīmā (water-throwing sīmā), janapadasīmā (district sīmā), raṭṭhasīmā (country sīmā), rajjasīmā (kingdom sīmā), dīpasīmā (island sīmā), and cakkavāḷasīmā (world-system sīmā).
Trong phần giải thích các đề mục như "Cúng dường cho sīmā, nên chia cho các tỳ khưu có mặt trong sīmā" v.v..., trước hết, trong câu "Cúng dường cho sīmā", cần phải hiểu có mười lăm loại sīmā: khaṇḍasīmā, upacārasīmā, samānasaṃvāsasīmā, avippavāsasīmā, lābhasīmā, gāmasīmā, nigamasīmā, nagarasīmā, abbhantarasīmā, udakukkhepasīmā, janapadasīmā, raṭṭhasīmā, rajjasīmā, dīpasīmā, và cakkavāḷasīmā.
Tattha khaṇḍasīmā sīmākathāyaṃ vuttāva.
Among these, the khaṇḍasīmā is as explained in the Sīmākathā.
Trong đó, khaṇḍasīmā đã được đề cập trong phần luận về sīmā.
Upacārasīmā parikkhittassa vihārassa parikkhepena aparikkhittassa parikkhepārahaṭṭhānena paricchinnā hoti.
The upacārasīmā is delimited by the enclosure of a walled monastery, or by the area fit for an enclosure if it is unwalled.
Upacārasīmā của một tu viện có hàng rào được xác định bởi hàng rào đó, còn của một tu viện không có hàng rào thì được xác định bởi khu vực đáng lẽ phải có hàng rào.
Apica bhikkhūnaṃ dhuvasannipātaṭṭhānato vā pariyante ṭhitabhojanasālato vā nibaddhavasanakaāvāsato vā thāmamajjhimassa purisassa dvinnaṃ leḍḍupātānaṃ anto upacārasīmā veditabbā, sā pana āvāsesu vaḍḍhantesu vaḍḍhati, parihāyantesu parihāyati.
Furthermore, the upacārasīmā should be known as the area within two clod-throws of a strong, medium-sized man, starting from the permanent assembly place of bhikkhus, or from the dining hall at the edge of the monastery, or from the regular dwelling; and it expands as monasteries expand and contracts as they contract.
Hơn nữa, upacārasīmā nên được hiểu là khu vực bên trong hai lần ném một viên sỏi của một người đàn ông có sức khỏe trung bình, tính từ nơi hội họp thường xuyên của các tỳ khưu, hoặc từ nhà ăn ở ngoài rìa, hoặc từ nơi ở cố định. Sīmā này mở rộng khi các nơi ở tăng lên, và thu hẹp khi chúng giảm đi.
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘bhikkhūsupi vaḍḍhantesu vaḍḍhatī’’ti vuttaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, it is stated that "it also expands as the number of bhikkhus increases."
Tuy nhiên, trong Mahāpaccarī có nói rằng: "Nó cũng mở rộng khi số lượng tỳ khưu tăng lên."
Tasmā sace vihāre sannipatitabhikkhūhi saddhiṃ ekābaddhā hutvā yojanasatampi pūretvā nisīdanti, yojanasatampi upacārasīmāva hoti, sabbesaṃ lābho pāpuṇāti.
Therefore, if bhikkhus gathered in a monastery sit together in a continuous line, extending even for a hundred yojanas, that hundred yojanas is also the upacārasīmā, and the gain reaches all of them.
Do đó, nếu các tỳ khưu tụ họp trong tu viện ngồi liền kề nhau và lấp đầy một khoảng cách dù là một trăm do tuần, thì cả một trăm do tuần đó cũng là upacārasīmā, và tất cả mọi người đều nhận được phần lợi lộc.
Samānasaṃvāsaavippavāsasīmādvayampi vuttameva.
The two sīmās, samānasaṃvāsa and avippavāsa, are also explained.
Hai loại sīmā là samānasaṃvāsa và avippavāsa cũng đã được đề cập.
Lābhasīmā nāma neva sammāsambuddhena anuññātā, na dhammasaṅgāhakattherehi ṭhapitā; apica kho rājarājamahāmattā vihāraṃ kāretvā gāvutaṃ vā aḍḍhayojanaṃ vā yojanaṃ vā samantato paricchinditvā ‘‘ayaṃ amhākaṃ vihārassa lābhasīmā’’ti nāmalikhitake thambhe nikhaṇitvā ‘‘yaṃ etthantare uppajjati, sabbaṃ taṃ amhākaṃ vihārassa demā’’ti sīmaṃ ṭhapenti, ayaṃ lābhasīmā nāma.
A lābhasīmā is not authorized by the Fully Enlightened Buddha, nor established by the Dhamma-reciting elders; but rather, kings, royal officials, and high ministers, after building a monastery, delimit an area of one gāvuta, half a yojana, or one yojana all around, and having erected pillars inscribed with "This is the lābhasīmā of our monastery," they establish a sīmā, saying, "Whatever arises within this boundary, all of it we give to our monastery"; this is called lābhasīmā.
Lābhasīmā không phải do Đức Chánh Đẳng Giác cho phép, cũng không phải do các vị Trưởng lão kết tập Pháp thiết lập; mà là do các vị vua và đại thần sau khi xây dựng tu viện, họ phân định một khu vực xung quanh khoảng một gāvuta, nửa do tuần, hoặc một do tuần, rồi cắm các cột mốc có ghi tên và tuyên bố: "Đây là lābhasīmā của tu viện chúng tôi. Tất cả những gì phát sinh trong khu vực này, chúng tôi xin cúng dường cho tu viện của chúng tôi." Đây được gọi là lābhasīmā.
Gāmanigamanagaraabbhantaraudakukkhepasīmāpi vuttā eva.
The gāma, nigama, nagara, abbhantara, and udakukkhepasīmās are also explained.
Các loại sīmā như gāma, nigama, nagara, abbhantara, và udakukkhepa cũng đã được đề cập.
Janapadasīmā nāma – kāsikosalaraṭṭhādīnaṃ anto bahū janapadā honti, tattha ekeko janapadaparicchedo janapadasīmā.
Janapadasīmā means that within great countries like Kāsi and Kosala, there are many districts; the boundary of each district is a janapadasīmā.
Janapadasīmā là trong các xứ như Kāsi, Kosala v.v... có nhiều janapada (quận), mỗi ranh giới của một janapada là một janapadasīmā.
Raṭṭhasīmā nāma kāsikosalādiraṭṭhaparicchedo.
Raṭṭhasīmā means the boundary of countries like Kāsi and Kosala.
Raṭṭhasīmā là ranh giới của các xứ như Kāsi, Kosala v.v...
Rajjasīmā nāma ‘‘coḷabhogo keraḷabhogo’’ti evaṃ ekekassa rañño āṇāpavattiṭṭhānaṃ.
Rajjasīmā means the sphere of authority of each king, such as "Cola dominion, Kerala dominion."
Rajjasīmā là khu vực quyền lực của mỗi vị vua, ví dụ như "lãnh thổ của vua Coḷa, lãnh thổ của vua Keraḷa".
Dīpasīmā nāma samuddantena paricchinnamahādīpā ca antaradīpā ca.
Dīpasīmā means the great islands delimited by the ocean, and the intermediate islands.
Dīpasīmā là các đại châu và các đảo nhỏ được bao quanh bởi biển.
Cakkavāḷasīmā nāma cakkavāḷapabbateneva paricchinnā.
Cakkavāḷasīmā means the boundary delimited only by the Cakkavāḷa mountain range.
Cakkavāḷasīmā là khu vực được bao quanh bởi dãy núi Cakkavāḷa.
Evametāsu sīmāsu khaṇḍasīmāya kenaci kammena sannipatitaṃ saṅghaṃ disvā ‘‘ettheva sīmāya saṅghassa demī’’ti vutte yāvatikā bhikkhū antokhaṇḍasīmagatā, tehi bhājetabbaṃ.
Thus, concerning these sīmās, when someone sees a Saṅgha gathered for some purpose within a khaṇḍasīmā and says, "I give to the Saṅgha within this very sīmā," it should be divided by as many bhikkhus as are within that khaṇḍasīmā.
Như vậy, trong các loại sīmā này, khi thấy Tăng chúng đang tụ họp trong một khaṇḍasīmā để làm một phận sự nào đó và có người nói: "Tôi xin cúng dường cho Tăng chúng ngay tại sīmā này", thì nên chia cho tất cả các tỳ khưu có mặt trong khaṇḍasīmā đó.
Tesaṃyeva hi taṃ pāpuṇāti.
Indeed, it is due to them.
Vì vật cúng dường đó thuộc về họ.
Aññesaṃ sīmantarikāya vā upacārasīmāya vā ṭhitānampi na pāpuṇāti.
It does not reach others, even those standing within a sīmantarika or an upacārasīmā.
Những người khác đang ở trong một sīmā khác hoặc trong upacārasīmā cũng không được nhận.
Khaṇḍasīmāya ṭhite pana rukkhe vā pabbate vā ṭhitassa heṭṭhā vā pathavīvemajjhagatassa pāpuṇātiyeva.
Moreover, to one standing in a tree or on a mountain within the khaṇḍasīmā, or to one situated deep within the earth, it accrues.
Tuy nhiên, nếu một vị tỳ-khưu ở trong khaṇḍasīmā, dù vị ấy đang ở trên cây, trên núi, hay ở dưới lòng đất, thì vẫn được nhận phần.
‘‘Imissā upacārasīmāya saṅghassa dammī’’ti dinnaṃ pana khaṇḍasīmāsīmantarikāsu ṭhitānampi pāpuṇāti.
But a robe given with the declaration, "I give to the Saṅgha within this upacārasīmā," accrues even to those standing in khaṇḍasīmā or sīmantarikā areas.
Còn nếu bố thí với lời rằng: “Tôi dâng cúng đến Tăng-già trong upacārasīmā này”, thì những vị tỳ-khưu đang ở trong khaṇḍasīmā và sīmantarikā cũng được nhận.
‘‘Samānasaṃvāsasīmāya dammī’’ti dinnaṃ pana khaṇḍasīmāsīmantarikāsu ṭhitānaṃ na pāpuṇāti.
However, a robe given with the declaration, "I give to the Saṅgha for the samānasaṃvāsasīmā," does not accrue to those standing in khaṇḍasīmā or sīmantarikā areas.
Nếu bố thí với lời rằng: “Tôi dâng cúng đến Tăng-già trong samānasaṃvāsasīmā”, thì những vị tỳ-khưu đang ở trong khaṇḍasīmā và sīmantarikā không được nhận.
Avippavāsasīmālābhasīmāsu dinnaṃ tāsu sīmāsu antogatānaṃ pāpuṇāti.
What is given in avippavāsasīmā and lābhasīmā accrues to those within those sīmās.
Nếu bố thí trong avippavāsasīmā và lābhasīmā, thì những vị tỳ-khưu ở trong các sīmā đó được nhận.
Gāmasīmādīsu dinnaṃ tāsaṃ sīmānaṃ abbhantare baddhasīmāya ṭhitānampi pāpuṇāti.
What is given in gāmasīmā and so forth accrues even to those standing in a baddhasīmā within those sīmās.
Nếu bố thí trong gāmasīmā và các sīmā khác, thì những vị tỳ-khưu đang ở trong baddhasīmā bên trong các sīmā đó cũng được nhận.
Abbhantarasīmāudakukkhepasīmāsu dinnaṃ tattha antogatānaṃyeva pāpuṇāti.
What is given in abbhantarasīmā and udakukkhepasīmā accrues only to those within those respective sīmās.
Nếu bố thí trong abbhantarasīmā và udakukkhepasīmā, thì chỉ những vị tỳ-khưu ở trong đó mới được nhận.
Janapadaraṭṭharajjadīpacakkavāḷasīmāsupi gāmasīmādīsu vuttasadisoyeva vinicchayo.
Regarding janapada, raṭṭha, rajja, dīpa, and cakkavāḷa sīmās, the decision is similar to what has been stated for gāmasīmā and so forth.
Đối với janapadasīmā, raṭṭhasīmā, rajjasīmā, dīpasīmā, cakkavāḷasīmā, phán quyết cũng tương tự như đã nói về gāmasīmā và các sīmā khác.
Sace pana jambudīpe ṭhito ‘‘tambapaṇṇidīpe saṅghassa dammī’’ti deti, tambapaṇṇidīpato ekopi gantvā sabbesaṃ gaṇhituṃ labhati.
If a donor in Jambudīpa declares, "I give to the Saṅgha in Tambapaṇṇidīpa," then even one bhikkhu from Tambapaṇṇidīpa may go and take the portion for all.
Tuy nhiên, nếu một thí chủ ở Jambudīpa dâng cúng với lời rằng: “Tôi dâng cúng đến Tăng-già ở Tambapaṇṇidīpa”, thì dù chỉ một vị tỳ-khưu từ Tambapaṇṇidīpa đến cũng có thể nhận phần cho tất cả.
Sacepi tatreva eko sabhāgabhikkhu sabhāgānaṃ bhāgaṃ gaṇhāti, na vāretabbo.
Even if a like-minded bhikkhu in Jambudīpa takes the share for the like-minded bhikkhus there (in Tambapaṇṇidīpa), he should not be prevented.
Dù một vị tỳ-khưu đồng giới ở chính Jambudīpa nhận phần cho các vị đồng giới ở Tambapaṇṇidīpa, thì cũng không nên ngăn cản.
Evaṃ tāva yo sīmaṃ parāmasitvā deti, tassa dāne vinicchayo veditabbo.
Thus, this is the decision to be understood regarding a gift made by one who specifies a sīmā.
Như vậy, đây là phán quyết cần biết về việc bố thí của người đã xác định sīmā.
Yo pana asukasīmāyāti vattuṃ na jānāti, kevalaṃ sīmāti vacanamattameva jānanto vihāraṃ gantvā ‘‘sīmāya dammī’’ti vā ‘‘sīmaṭṭhakasaṅghassa dammī’’ti vā bhaṇati, so pucchitabbo – ‘‘sīmā nāma bahuvidhā, katarasīmaṃ sandhāya bhaṇasī’’ti?
However, if one does not know how to state "in such-and-such a sīmā," but knows only the mere utterance "sīmā," and goes to a monastery and says, "I give to the sīmā" or "I give to the Saṅgha dwelling within the sīmā," he should be asked: "Sīmā is of many kinds; which sīmā do you mean?"
Còn nếu một thí chủ không biết nói “trong sīmā nào đó”, chỉ biết nói từ “sīmā” mà thôi, rồi đến tịnh xá nói: “Tôi dâng cúng trong sīmā” hoặc “Tôi dâng cúng đến Tăng-già đang ở trong sīmā”, thì vị ấy phải được hỏi: “Sīmā có nhiều loại, ông muốn nói đến sīmā nào?”
Sace vadati – ‘‘ahaṃ asukasīmāti na jānāmi, sīmaṭṭhakasaṅgho bhājetvā gaṇhātū’’ti katarasīmāya bhājetabbaṃ?
If he says, "I do not know 'such-and-such a sīmā'; let the Saṅgha dwelling within the sīmā divide and take it," then in which sīmā should it be divided?
Nếu vị ấy nói: “Tôi không biết sīmā nào cả, xin Tăng-già đang ở trong sīmā hãy phân chia và nhận lấy”, thì nên phân chia trong sīmā nào?
Mahāsīvatthero kirāha – ‘‘avippavāsasīmāyā’’ti.
It is said that the Elder Mahāsīva stated, "In the avippavāsasīmā."
Nghe nói, Trưởng lão Mahāsīva đã nói: “Trong avippavāsasīmā.”
Tato naṃ āhaṃsu – ‘‘avippavāsasīmā nāma tiyojanāpi hoti, evaṃ sante tiyojane ṭhitā lābhaṃ gaṇhissanti, tiyojane ṭhatvā āgantukavattaṃ pūretvā ārāmaṃ pavisitabbaṃ bhavissati, gamiko tiyojanaṃ gantvā senāsanaṃ āpucchissati, nissayapaṭipannassa tiyojanātikkame nissayo paṭippassambhissati, pārivāsikena tiyojanaṃ atikkamitvā aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ bhavissati, bhikkhuniyā tiyojane ṭhatvā ārāmappavesanaṃ āpucchitabbaṃ bhavissati, sabbampetaṃ upacārasīmāya paricchedavaseneva kātuṃ vaṭṭati.
Then they said to him, "An avippavāsasīmā can be three yojanas. If that is the case, bhikkhus residing three yojanas away will receive the offerings. A bhikkhu will have to travel three yojanas, fulfill the duties for incoming bhikkhus, and then enter the monastery. A traveling bhikkhu will have to ask for lodging after traveling three yojanas. The nissaya (dependence) of a bhikkhu living under dependence will cease if he crosses three yojanas. A bhikkhunī will have to ask permission to enter the monastery after standing three yojanas away. All these matters should be carried out based on the demarcation of the upacārasīmā.
Khi đó, họ đã thưa với ngài: “Avippavāsasīmā có thể rộng đến ba yojana. Nếu vậy, những vị tỳ-khưu ở cách ba yojana sẽ nhận được lợi lộc; những vị tỳ-khưu ở cách ba yojana sẽ phải hoàn thành bổn phận khách tăng rồi mới được vào tịnh xá; vị tỳ-khưu hành cước sẽ phải đi ba yojana để xin phép chỗ ở; đối với vị tỳ-khưu nương tựa, sự nương tựa sẽ chấm dứt khi vượt quá ba yojana; vị tỳ-khưu đang chịu hình phạt parivāsa sẽ phải vượt quá ba yojana để đón bình minh; tỳ-khưu-ni sẽ phải ở cách ba yojana để xin phép vào tịnh xá. Tất cả những điều này chỉ nên được thực hiện dựa trên giới hạn của upacārasīmā.
Tasmā upacārasīmāyameva bhājetabba’’nti.
Therefore, it should be divided only within the upacārasīmā."
Do đó, chỉ nên phân chia trong upacārasīmā.”
Katikāyāti samānalābhakatikāya.
Katikā means a formal agreement for equal gains.
Katikāyā (Theo thỏa thuận) là theo thỏa thuận về lợi lộc bình đẳng.
Tenevāha – ‘‘sambahulā āvāsā samānalābhā hontī’’ti.
For this reason, it is said: "Many residences should have equal gains."
Chính vì vậy, Đức Phật đã nói: “Nhiều trú xứ sẽ có lợi lộc bình đẳng.”
Tatrevaṃ katikā kātabbā, ekasmiṃ vihāre sannipatitehi bhikkhūhi yaṃ vihāraṃ saṅgaṇhitukāmā samānalābhaṃ kātuṃ icchanti, tassa nāmaṃ gahetvā asuko nāma vihāro porāṇakoti vā buddhādhivutthoti vā appalābhoti vā yaṃkiñci kāraṇaṃ vatvā taṃ vihāraṃ iminā vihārena saddhiṃ ekalābhaṃ kātuṃ saṅghassa ruccatīti tikkhattuṃ sāvetabbaṃ.
In this case, the formal agreement should be made as follows: The bhikkhus assembled in one monastery, wishing to support another monastery and desiring to make its gains equal, should mention its name, state a reason such as "that monastery is ancient" or "it was inhabited by the Buddha" or "it has few gains," and then declare three times: "It is agreeable to the Saṅgha to make that monastery share equal gains with this monastery."
Trong trường hợp đó, thỏa thuận phải được thực hiện như sau: các vị tỳ-khưu tập hợp tại một tịnh xá, nắm lấy tên của tịnh xá mà họ muốn hỗ trợ để có lợi lộc bình đẳng, rồi nói một lý do nào đó như “tịnh xá này là cổ tự”, hoặc “đức Phật đã từng trú ngụ”, hoặc “lợi lộc ít ỏi”, và tuyên bố ba lần rằng: “Tăng-già chấp thuận để tịnh xá này có lợi lộc bình đẳng với tịnh xá kia.”
Ettāvatā tasmiṃ vihāre nisinnopi idha nisinnova hoti, tasmiṃ vihārepi saṅghena evameva kātabbaṃ.
By this much, a bhikkhu seated in that monastery is considered seated here, and likewise, it should be done by the Saṅgha in that monastery.
Chỉ cần như vậy, vị tỳ-khưu đang ngồi trong tịnh xá đó cũng được xem như đang ngồi ở đây, và trong tịnh xá đó, Tăng-già cũng phải làm tương tự.
Ettāvatā idha nisinnopi tasmiṃ nisinnova hoti.
By this much, a bhikkhu seated here is considered seated there.
Chỉ cần như vậy, vị tỳ-khưu đang ngồi ở đây cũng được xem như đang ngồi trong tịnh xá đó.
Ekasmiṃ lābhe bhājiyamāne itarasmiṃ ṭhitassa bhāgaṃ gahetuṃ vaṭṭati.
When gains are being distributed in one monastery, it is permissible for a bhikkhu residing in the other monastery to receive a share.
Khi lợi lộc được phân chia tại một tịnh xá, vị tỳ-khưu đang ở tịnh xá khác có thể nhận phần của mình.
Evaṃ ekena vihārena saddhiṃ bahūpi āvāsā ekalābhā kātabbā.
In this way, many residences can be made to share equal gains with one monastery.
Tương tự như vậy, nhiều trú xứ cũng có thể được thiết lập để có lợi lộc bình đẳng với một tịnh xá.
Bhikkhāpaññattiyāti attano pariccāgapaññāpanaṭṭhāne.
Bhikkhāpaññattiyā means at the place where one's perpetual donations are established.
Bhikkhāpaññattiyā (Theo sự quy định về vật thực) là tại nơi quy định vật thực đã dâng cúng.
Tenevāha – ‘‘yattha saṅghassa dhuvakārā kariyantī’’ti.
For this reason, it is said: "Where regular services for the Saṅgha are performed."
Chính vì vậy, Đức Phật đã nói: “Nơi nào có những việc làm thường xuyên cho Tăng-già.”
Tassattho – yasmiṃ vihāre imassa cīvaradāyakassa santakaṃ saṅghassa pākavaṭṭaṃ vā vattati, yasmiṃ vā vihāre bhikkhū attano bhāraṃ katvā sadā gehe bhojeti, yattha vā anena āvāso kārito, salākabhattādīni vā nibaddhāni, yena pana sakalopi vihāro patiṭṭhāpito, tattha vattabbameva natthi, ime dhuvakārā nāma.
Its meaning is: a monastery where cooked food is regularly prepared for the Saṅgha by this robe-donor, or a monastery where bhikkhus are regularly fed at the donor's home, or where the donor has built a residence, or where meal tickets and other provisions are regularly established by him. If a donor has established the entire monastery, there is no need to say anything about it; these are called "regular services."
Ý nghĩa của điều đó là: trong tịnh xá nào mà thí chủ dâng y này có việc cúng dường vật thực thường xuyên cho Tăng-già, hoặc trong tịnh xá nào mà các vị tỳ-khưu tự gánh vác việc thường xuyên cúng dường vật thực tại nhà, hoặc nơi nào thí chủ này đã xây dựng trú xứ, hoặc đã thiết lập các bữa ăn theo phiếu (salākabhatta) và các loại khác một cách thường xuyên. Còn đối với người đã thiết lập toàn bộ tịnh xá, thì không cần phải nói gì thêm, đây được gọi là những việc làm thường xuyên (dhuvakārā).
Tasmā sace so ‘‘yattha mayhaṃ dhuvakārā karīyanti, tattha dammī’’ti vā ‘‘tattha dethā’’ti vā bhaṇati, bahūsu cepi ṭhānesu dhuvakārā honti, sabbattha dinnameva hoti.
Therefore, if he says, "I give where my regular services are performed" or "Give it there," even if there are regular services in many places, it is considered given in all those places.
Do đó, nếu vị ấy nói: “Tôi dâng cúng tại nơi có những việc làm thường xuyên của tôi” hoặc “Xin hãy dâng cúng tại đó”, thì dù có nhiều nơi có những việc làm thường xuyên, tất cả đều được xem là đã dâng cúng.
Sace pana ekasmiṃ vihāre bhikkhū bahutarā honti, tehi vattabbaṃ – ‘‘tumhākaṃ dhuvakāre ekattha bhikkhū bahū ekattha appakā’’ti.
If, however, there are many bhikkhus in one monastery, they should say: "In your monastery where you perform regular services, there are many bhikkhus in one place and few in another."
Tuy nhiên, nếu trong một tịnh xá có nhiều vị tỳ-khưu hơn, thì họ phải nói: “Trong các nơi có việc làm thường xuyên của quý vị, có nơi tỳ-khưu đông, có nơi tỳ-khưu ít.”
Sace ‘‘bhikkhugaṇanāya gaṇhathā’’ti bhaṇati, tathā bhājetvā gaṇhituṃ vaṭṭati.
If he says, "Take according to the number of bhikkhus," it is permissible to divide it that way.
Nếu vị ấy nói: “Hãy nhận theo số lượng tỳ-khưu”, thì có thể phân chia và nhận như vậy.
Ettha ca vatthabhesajjādi appakampi sukhena bhājiyati.
Here, even small items like cloth and medicine are easily distributed.
Ở đây, các vật phẩm như y phục và thuốc men, dù ít, cũng dễ dàng phân chia.
Yadi pana mañco vā pīṭhakaṃ vā ekameva hoti, taṃ pucchitvā yassa vā vihārassa ekavihārepi vā yassa senāsanassa so vicāreti, tattha dātabbaṃ.
But if there is only one couch or stool, the donor should be asked, and it should be given to the monastery or dwelling for which he intends it, even if it is within one monastery.
Tuy nhiên, nếu chỉ có một cái giường hoặc một cái ghế, thì phải hỏi thí chủ và dâng cúng cho tịnh xá hoặc chỗ ở mà vị ấy muốn.
Sace ‘‘asukabhikkhu gaṇhātū’’ti vadati, vaṭṭati.
If he says, "Let such-and-such a bhikkhu take it," it is permissible.
Nếu vị ấy nói: “Xin vị tỳ-khưu kia nhận lấy”, thì được phép.
Atha ‘‘mayhaṃ dhuvakāre dethā’’ti vatvā avicāretvāva gacchati, saṅghassāpi vicāretuṃ vaṭṭati.
But if he says, "Give it for my regular services," and leaves without specifying, the Saṅgha is permitted to decide.
Nếu vị ấy nói: “Xin hãy dâng cúng tại nơi có việc làm thường xuyên của tôi” rồi ra đi mà không chỉ định rõ, thì Tăng-già cũng có thể tự chỉ định.
Evaṃ pana vicāretabbaṃ – ‘‘saṅghattherassa vasanaṭṭhāne dethā’’ti vattabbaṃ.
Thus, it should be decided as follows: "It should be given to the dwelling place of the Saṅgha-elder."
Tuy nhiên, nên chỉ định như sau: “Hãy dâng cúng tại chỗ ở của vị Trưởng lão Tăng-già.”
Sace tassa senāsanaṃ paripuṇṇaṃ hoti, yattha nappahoti, tattha dātabbaṃ.
If his lodging is complete, it should be given to a place where there is a lack.
Nếu chỗ ở của vị ấy đã đầy đủ, thì nên dâng cúng tại nơi nào còn thiếu.
Sace eko bhikkhu ‘‘mayhaṃ vasanaṭṭhāne senāsanaparibhogabhaṇḍaṃ natthī’’ti vadati, tattha dātabbaṃ.
If one bhikkhu says, "There are no lodging and furniture items in my dwelling place," it should be given there.
Nếu một vị tỳ-khưu nói: “Chỗ ở của tôi không có đồ dùng như giường chiếu”, thì nên dâng cúng tại đó.
Saṅghassa detīti vihāraṃ pavisitvā ‘‘imāni cīvarāni saṅghassa dammī’’ti deti.
Gives to the Saṅgha means entering the monastery and saying, "I give these robes to the Saṅgha."
Saṅghassa detī (Dâng cúng cho Tăng-già) là vào tịnh xá và nói: “Tôi dâng cúng những y phục này cho Tăng-già.”
Sammukhībhūtenāti upacārasīmāya ṭhitena saṅghena ghaṇṭiṃ paharitvā kālaṃ ghosetvā bhājetabbaṃ.
By those present means the Saṅgha standing within the upacārasīmā should strike a bell, announce the time, and then divide it.
Sammukhībhūtena (Bởi Tăng-già hiện diện) là Tăng-già đang ở trong upacārasīmā phải đánh chuông, thông báo thời gian, rồi phân chia.
Sīmaṭṭhassa asampattassāpi bhāgaṃ gaṇhanto na vāretabbo.
One who takes a share for a bhikkhu residing within the sīmā who has not arrived should not be prevented.
Không nên ngăn cản vị tỳ-khưu đang ở trong sīmā nhưng chưa đến mà vẫn nhận phần.
Vihāro mahā hoti, therāsanato paṭṭhāya vatthesu diyyamānesu alasajātikā mahātherā pacchā āgacchanti, ‘‘bhante vīsativassānaṃ diyyati, tumhākaṃ ṭhitikā atikkantā’’ti na vattabbā, ṭhitikaṃ ṭhapetvā tesaṃ datvā pacchā ṭhitikāya dātabbaṃ.
If the monastery is large, and the Mahātheras, being lazy, arrive late while robes are being given starting from the seat of the elders, it should not be said, "Venerables, it is being given to those with twenty vassas; your turn has passed." Instead, their portion should be set aside, given to them, and then the distribution should continue according to seniority.
Nếu tịnh xá rộng lớn, khi y phục được phân phát từ chỗ ngồi của các vị trưởng lão trở đi, các vị đại trưởng lão lười biếng đến sau, thì không nên nói: “Bạch chư Tôn đức, y phục được phân phát cho các vị có hai mươi hạ lạp, thời gian của quý vị đã qua rồi.” Mà nên tạm dừng việc phân phát theo thứ tự, dâng cúng cho các vị ấy trước, sau đó mới phân phát theo thứ tự.
Asukavihāre kira bahuṃ cīvaraṃ uppannanti sutvā yojanantarikavihāratopi bhikkhū āgacchanti, sampattasampattānaṃ ṭhitaṭṭhānato paṭṭhāya dātabbaṃ.
Hearing that many robes have arisen in a certain monastery, bhikkhus from monasteries a yojana away may come; to those who arrive, it should be given starting from their established seniority.
Nghe nói có nhiều y phục phát sinh tại tịnh xá kia, các vị tỳ-khưu từ tịnh xá cách một yojana cũng đến, thì nên phân phát cho những vị đã đến, bắt đầu từ chỗ họ đang đứng.
Asampattānampi upacārasīmaṃ paviṭṭhānaṃ antevāsikādīsu gaṇhantesu dātabbameva.
Even to those who have not arrived but have entered the upacārasīmā, it should be given if their students or others take it on their behalf.
Ngay cả những vị chưa đến nhưng đã vào upacārasīmā, nếu các đệ tử của họ nhận thay, thì cũng phải được phân phát.
‘‘Bahiupacārasīmāya ṭhitānaṃ dethā’’ti vadanti, na dātabbaṃ.
If they say, "Give it to those outside the upacārasīmā," it should not be given.
Nếu họ nói: “Hãy dâng cúng cho những vị đang ở ngoài upacārasīmā”, thì không nên dâng cúng.
Sace pana upacārasīmaṃ okkantehi ekābaddhā hutvā attano vihāradvāre vā antovihāreyeva vā honti, parisavasena vaḍḍhitā nāma hoti sīmā, tasmā dātabbaṃ.
However, if those who have entered the upacārasīmā are connected as one group and are either at the monastery gate or within the monastery itself, the sīmā is considered to have expanded by virtue of the assembly, therefore it should be given.
Tuy nhiên, nếu những vị đã vào upacārasīmā hợp thành một nhóm và đang ở ngay cổng tịnh xá hoặc bên trong tịnh xá, thì sīmā được xem là đã mở rộng theo sự hiện diện của hội chúng, do đó nên dâng cúng.
Saṅghanavakassa dinnepi pacchā āgatānaṃ dātabbameva.
Even if it has been given to a new bhikkhu in the Saṅgha, it must still be given to those who arrive later.
Ngay cả khi đã dâng cúng cho vị tỳ-khưu mới trong Tăng-già, thì cũng phải dâng cúng cho những vị đến sau.
Dutiyabhāge pana therāsanaṃ āruḷhe āgatānaṃ paṭhamabhāgo na pāpuṇāti, dutiyabhāgato vassaggena dātabbaṃ.
However, if the second portion has already reached the seat of the elders, the first portion does not accrue to those who arrive later; it should be given from the second portion according to their seniority in vassas.
Tuy nhiên, ở phần thứ hai, khi vị trưởng lão đã ngồi vào chỗ, những vị đến sau sẽ không được nhận phần đầu tiên, mà phải được dâng cúng theo hạ lạp từ phần thứ hai.
Ekasmiṃ vihāre dasa bhikkhū honti, ‘‘dasa vatthāni saṅghassa demā’’ti denti, pāṭekkaṃ bhājetabbāni.
If there are ten bhikkhus in one monastery, and they give "ten robes to the Saṅgha," they should be divided individually.
Nếu trong một tịnh xá có mười vị tỳ-khưu, và thí chủ dâng cúng mười tấm vải với lời: “Chúng tôi dâng cúng mười tấm vải này cho Tăng-già”, thì mỗi vị sẽ được chia riêng.
Sace ‘‘sabbāneva amhākaṃ pāpuṇantī’’ti gahetvā gacchanti, duppāpitāni ceva duggahitāni ca gatagataṭṭhāne saṅghikāneva honti.
If, saying, “All indeed belong to us,” they take them and go, they are badly obtained and wrongly acquired, and in whatever place they go, they remain Saṅghika property.
Nếu họ nhận lấy và đi, nói rằng "tất cả đều thuộc về chúng tôi", thì chúng đã được phân phối sai và nhận sai, và chúng vẫn là của Tăng (saṅghika) ở bất cứ nơi nào họ đến.
Ekaṃ pana uddharitvā ‘‘idaṃ tumhākaṃ pāpuṇātī’’ti saṅghattherassa datvā ‘‘sesāni amhākaṃ pāpuṇantī’’ti gahetuṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to single out one (robe), saying, “This belongs to you,” give it to the eldest bhikkhu of the Saṅgha, and then take the rest, saying, “The remainder belongs to us.”
Tuy nhiên, được phép lấy một cái và nói với vị Tăng trưởng lão (saṅghatthera) rằng "cái này thuộc về quý vị", rồi nhận lấy phần còn lại, nói rằng "phần còn lại thuộc về chúng tôi".
Ekameva vatthaṃ saṅghassa demāti āharanti, abhājetvāva amhākaṃ pāpuṇantīti gaṇhanti, duppāpitañceva duggahitañca.
If they bring just one cloth, saying, “We give this to the Saṅgha,” and take it without dividing it, thinking, “It belongs to us,” it is badly obtained and wrongly acquired.
Họ mang đến một tấm vải duy nhất và nói rằng "chúng tôi dâng cái này cho Tăng", nhưng họ nhận lấy mà không chia, nói rằng "nó thuộc về chúng tôi". Điều này là phân phối sai và nhận sai.
Satthakena pana haliddiādinā vā lekhaṃ katvā ekaṃ koṭṭhāsaṃ ‘‘imaṃ ṭhānaṃ tumhākaṃ pāpuṇātī’’ti saṅghattherassa pāpetvā ‘‘sesaṃ amhākaṃ pāpuṇātī’’ti gahetuṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to make a mark with a knife or turmeric, etc., and having designated one portion, saying, “This part belongs to you,” deliver it to the Saṅghatthera, and then take the rest, saying, “The remainder belongs to us.”
Tuy nhiên, được phép dùng dao hoặc nghệ để đánh dấu, rồi đưa một phần cho vị Tăng trưởng lão (saṅghatthera) và nói rằng "phần này thuộc về quý vị", rồi nhận lấy phần còn lại, nói rằng "phần còn lại thuộc về chúng tôi".
Yaṃ pana vatthasseva pupphaṃ vā vali vā, tena paricchedaṃ kātuṃ na vaṭṭati.
But it is not permissible to make a division based on a flower or a fold of the cloth itself.
Nhưng không được phép dùng hoa hoặc nếp gấp của tấm vải để phân chia.
Sace ekaṃ tantaṃ uddharitvā ‘‘idaṃ ṭhānaṃ tumhākaṃ pāpuṇātī’’ti saṅghattherassa datvā ‘‘sesaṃ amhākaṃ pāpuṇātī’’ti gaṇhanti, vaṭṭati.
If they pull out one thread and, saying, “This part belongs to you,” give it to the Saṅghatthera, and then take the rest, saying, “The remainder belongs to us,” it is permissible.
Nếu họ lấy một sợi chỉ và nói với vị Tăng trưởng lão (saṅghatthera) rằng "phần này thuộc về quý vị", rồi nhận lấy phần còn lại, nói rằng "phần còn lại thuộc về chúng tôi", thì điều đó được phép.
Khaṇḍaṃ khaṇḍaṃ chinditvā bhājiyamānaṃ vaṭṭatiyeva.
If it is cut into pieces and divided, it is certainly permissible.
Nếu cắt thành từng mảnh nhỏ để phân chia thì hoàn toàn được phép.
Ekabhikkhuke vihāre saṅghassa cīvaresu uppannesu sace pubbe vuttanayeneva so bhikkhu ‘‘sabbāni mayhaṃ pāpuṇantī’’ti gaṇhāti, suggahitāni, ṭhitikā pana na tiṭṭhati.
In a monastery with only one bhikkhu, if robes arise for the Saṅgha, and that bhikkhu takes all of them, saying, “All belong to me,” in the manner previously described, they are well-acquired, but the seniority arrangement (ṭhitikā) is not established.
Trong một tu viện chỉ có một Tỳ-khưu, nếu có y phục phát sinh cho Tăng, vị Tỳ-khưu đó nhận lấy tất cả theo cách đã nói trước đây, nói rằng "tất cả đều thuộc về tôi", thì chúng được nhận đúng cách, nhưng quy tắc (ṭhitikā) không được thiết lập.
Sace ekekaṃ uddharitvā ‘‘idaṃ mayhaṃ pāpuṇātī’’ti gaṇhāti, ṭhitikā tiṭṭhati.
If he singles out each one and takes it, saying, “This belongs to me,” the seniority arrangement is established.
Nếu vị ấy lấy từng cái một và nói rằng "cái này thuộc về tôi", thì quy tắc (ṭhitikā) được thiết lập.
Tattha aṭṭhitāya ṭhitikāya puna aññasmiṃ cīvare uppanne sace eko bhikkhu āgacchati, majjhe chinditvā dvīhipi gahetabbaṃ.
If the seniority arrangement is not established there, and another robe arises, and another bhikkhu comes, it should be cut in the middle and taken by both.
Trong trường hợp quy tắc chưa được thiết lập, nếu có một Tỳ-khưu khác đến khi có y phục phát sinh thêm, thì hai vị phải chia đôi.
Ṭhitāya ṭhitikāya puna aññasmiṃ cīvare uppanne sace navakataro āgacchati, ṭhitikā heṭṭhā orohati.
If the seniority arrangement is established, and another robe arises, and a younger bhikkhu comes, the seniority arrangement moves down.
Nếu quy tắc đã được thiết lập, khi có y phục phát sinh thêm và có vị Tỳ-khưu trẻ hơn đến, thì quy tắc sẽ hạ xuống.
Sace vuḍḍhataro āgacchati, ṭhitikā uddhaṃ ārohati.
If an elder bhikkhu comes, the seniority arrangement moves up.
Nếu có vị Tỳ-khưu lớn tuổi hơn đến, thì quy tắc sẽ nâng lên.
Athañño natthi, puna attano pāpetvā gahetabbaṃ.
If there is no other, he should make it his own again and take it.
Nếu không có ai khác, thì vị ấy phải tự nhận lấy.
‘‘Saṅghassa demā’’ti vā ‘‘bhikkhusaṅghassa demā’’ti vā yena kenaci ākārena saṅghaṃ āmasitvā dinnaṃ pana paṃsukūlikānaṃ na vaṭṭati, ‘‘gahapaticīvaraṃ paṭikkhipāmi paṃsukūlikaṅgaṃ samādiyāmī’’ti vuttattā, na pana akappiyattā.
However, robes given by touching the Saṅgha in any way, such as by saying, “We give to the Saṅgha” or “We give to the Bhikkhusaṅgha,” are not permissible for a paṃsukūlika (one who observes the dhutaṅga of wearing rag-robes), because it is stated, “I reject household robes; I undertake the dhutaṅga of paṃsukūlika robes,” but not because they are unallowable (akappiya).
Tuy nhiên, y phục được dâng cho Tăng bằng cách nói "chúng tôi dâng cho Tăng" hoặc "chúng tôi dâng cho Tăng chúng Tỳ-khưu" theo bất kỳ cách nào, thì không được phép cho các vị Tỳ-khưu đắp y phấn tảo (paṃsukūlika), vì đã nói rằng "tôi từ bỏ y của gia chủ, tôi thọ trì hạnh đắp y phấn tảo", chứ không phải vì y đó là không thích hợp (akappiya).
Bhikkhusaṅghena apaloketvā dinnampi na gahetabbaṃ.
Even if given by the Bhikkhusaṅgha with apalokana, they should not be taken.
Y phục do Tăng chúng Tỳ-khưu cho phép (apaloketvā) cũng không được nhận.
Yaṃ pana bhikkhu attano santakaṃ deti, taṃ bhikkhudattiyaṃ nāma vaṭṭati, paṃsukūlaṃ pana na hoti.
But if a bhikkhu gives something of his own, that is called a bhikkhu’s gift, and it is permissible, but it is not a paṃsukūla robe.
Tuy nhiên, y phục mà một Tỳ-khưu tự mình dâng thì được gọi là y cúng dường của Tỳ-khưu (bhikkhudattiyaṃ) và được phép, nhưng nó không phải là y phấn tảo (paṃsukūlaṃ).
Evaṃ santepi dhutaṅgaṃ na bhijjati.
Even so, the dhutaṅga is not broken.
Dù vậy, hạnh đầu đà (dhutaṅga) không bị phá vỡ.
‘‘Bhikkhūnaṃ dema, therānaṃ demā’’ti vutte pana paṃsukūlikānampi vaṭṭati.
However, if it is said, “We give to the bhikkhus, we give to the elders,” it is permissible even for paṃsukūlikas.
Tuy nhiên, khi nói "chúng tôi dâng cho các Tỳ-khưu, chúng tôi dâng cho các vị trưởng lão", thì các vị Tỳ-khưu đắp y phấn tảo (paṃsukūlika) cũng được phép nhận.
‘‘Idaṃ vatthaṃ saṅghassa dema, iminā upāhanatthavikapattatthavikaāyogaaṃsabaddhakādīni karontū’’ti dinnampi vaṭṭati.
Even a cloth given with the instruction, “We give this cloth to the Saṅgha; with this, may they make shoe-bags, bowl-bags, waist-bands, shoulder-straps, etc.,” is permissible.
Y phục được dâng với lời nói "chúng tôi dâng tấm vải này cho Tăng, xin hãy dùng nó để làm túi giày (upāhanatthavika), túi bát (pattatthavika), dây thắt lưng (āyoga), y vai (aṃsabaddhaka), v.v." cũng được phép.
Pattatthavikādīnaṃ atthāya dinnāni bahūnipi honti, cīvaratthāyapi pahonti, tato cīvaraṃ katvā pārupituṃ vaṭṭati.
Many cloths given for bowl-bags, etc., can also be sufficient for robes; it is permissible to make a robe from them and wear it.
Nhiều tấm vải được dâng để làm túi bát (pattatthavika), v.v., và cũng đủ để làm y phục; từ đó, được phép may y và mặc.
Sace pana saṅgho bhājitātirittāni vatthāni chinditvā upāhanatthavikādīnaṃ atthāya bhājeti, tato gahetuṃ na vaṭṭati.
However, if the Saṅgha divides the remaining cloths after distribution and designates them for shoe-bags, etc., it is not permissible to take from them.
Tuy nhiên, nếu Tăng cắt những tấm vải còn lại sau khi đã chia và dùng chúng để làm túi giày (upāhanatthavika), v.v., thì không được phép nhận từ đó.
Sāmikehi vicāritameva hi vaṭṭati, na itaraṃ.
Only what is designated by the donors is permissible, not otherwise.
Chỉ những gì được chủ sở hữu (sāmika) quy định mới được phép, những thứ khác thì không.
‘‘Paṃsukūlikasaṅghassa dhamakaraṇapaṭādīnaṃ atthāya demā’’ti vuttepi gahetuṃ vaṭṭati, parikkhāro nāma paṃsukūlikānampi icchitabbo.
Even if it is said, “We give to the paṃsukūlika Saṅgha for their water-filters, mats, etc.,” it is permissible to take them, for requisites are desirable even for paṃsukūlikas.
Khi nói "chúng tôi dâng cho Tăng chúng Tỳ-khưu đắp y phấn tảo (paṃsukūlika) để làm y lọc nước (dhamakaraṇa), khăn trải (paṭa), v.v.", thì cũng được phép nhận, vì các vật dụng (parikkhāra) cũng được mong muốn bởi các vị Tỳ-khưu đắp y phấn tảo.
Yaṃ tattha atirekaṃ hoti, taṃ cīvarepi upanetuṃ vaṭṭati.
Whatever is surplus from that, it is permissible to apply it even to robes.
Nếu có phần dư thừa ở đó, thì cũng được phép dùng nó làm y phục.
Suttaṃ saṅghassa denti, paṃsukūlikehipi gahetabbaṃ.
If thread is given to the Saṅgha, it should be taken even by paṃsukūlikas.
Nếu họ dâng sợi chỉ cho Tăng, thì các vị Tỳ-khưu đắp y phấn tảo (paṃsukūlika) cũng được phép nhận.
Ayaṃ tāva vihāraṃ pavisitvā ‘‘imāni cīvarāni saṅghassa dammī’’ti dinnesu vinicchayo.
This, then, is the determination regarding robes given by entering a monastery and saying, “I give these robes to the Saṅgha.”
Đây là quyết định đối với các y phục được dâng khi vào tu viện và nói "tôi dâng những y phục này cho Tăng".
Sace pana bahiupacārasīmāyaṃ addhānappaṭipanne bhikkhū disvā ‘‘saṅghassa dammī’’ti saṅghattherassa vā saṅghanavakassa vā āroceti, sacepi yojanaṃ pharitvā parisā ṭhitā hoti, ekabaddhā ce, sabbesaṃ pāpuṇāti.
However, if, seeing bhikkhus on a journey outside the precinct boundary, one informs the Saṅghatthera or a junior bhikkhu of the Saṅgha, saying, “I give to the Saṅgha,” even if the assembly extends for a yojana, if it is connected as one body, it belongs to all.
Tuy nhiên, nếu ở bên ngoài ranh giới (upacārasīmā), thấy các Tỳ-khưu đang trên đường đi và nói với vị Tăng trưởng lão (saṅghatthera) hoặc vị Tăng trẻ (saṅghanavaka) rằng "tôi dâng cho Tăng", thì nếu hội chúng (parisā) đứng trải dài một do-tuần (yojana) và được kết nối liền mạch (ekabaddhā), tất cả đều được nhận.
Ye pana dvādasahi hatthehi parisaṃ asampattā, tesaṃ na pāpuṇāti.
But for those who are not within twelve cubits of the assembly, it does not apply.
Tuy nhiên, những vị nào không đến được hội chúng trong vòng mười hai cánh tay (dvādasahi hatthehi), thì họ không được nhận.
Ubhatosaṅghassa detīti ettha ‘‘ubhatosaṅghassa dammī’’ti vuttepi ‘‘dvidhā saṅghassa dammi, dvinnaṃ saṅghānaṃ dammi, bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunisaṅghassa ca dammī’’ti vuttepi ubhatosaṅghassa dinnameva hoti.
Regarding gives to both Saṅghas, even if it is said, “I give to both Saṅghas,” or “I give to the Saṅgha in two ways,” or “I give to two Saṅghas,” or “I give to the Bhikkhusaṅgha and the Bhikkhunīsaṅgha,” it is considered given to both Saṅghas.
Trong trường hợp nói "dâng cho cả hai chúng Tăng" (ubhatosaṅghassa deti), dù nói "tôi dâng cho cả hai chúng Tăng" (ubhatosaṅghassa dammīti), "tôi dâng cho hai phần Tăng" (dvidhā saṅghassa dammi), "tôi dâng cho hai chúng Tăng" (dvinnaṃ saṅghānaṃ dammi), hoặc "tôi dâng cho Tăng chúng Tỳ-khưu và Tăng chúng Tỳ-khu-ni" (bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunisaṅghassa ca dammī), thì đó đều là dâng cho cả hai chúng Tăng.
Upaḍḍhaṃ dātabbanti dvebhāge same katvā eko dātabbo.
Half should be given means that two equal shares should be made, and one should be given.
"Phải chia làm đôi" (upaḍḍhaṃ dātabbaṃ) nghĩa là chia thành hai phần bằng nhau và dâng một phần.
‘‘Ubhatosaṅghassa ca tuyhañca dammī’’ti vutte sace dasa dasa bhikkhū ca bhikkhuniyo ca honti, ekavīsati paṭivīse katvā eko puggalassa dātabbo, dasa bhikkhusaṅghassa, dasa bhikkhunisaṅghassa yena puggaliko laddho so saṅghatopi attano vassaggena gahetuṃ labhati.
If it is said, “I give to both Saṅghas and to you,” and there are ten bhikkhus and ten bhikkhunīs, twenty-one shares should be made, and one should be given to the individual, ten to the Bhikkhusaṅgha, and ten to the Bhikkhunīsaṅgha. The individual who received a personal share may also take from the Saṅgha’s portion according to his seniority.
Nếu nói "tôi dâng cho cả hai chúng Tăng và cho quý vị", và nếu có mười Tỳ-khưu và mười Tỳ-khu-ni, thì chia thành hai mươi mốt phần, một phần dâng cho cá nhân, mười phần cho Tăng chúng Tỳ-khưu, và mười phần cho Tăng chúng Tỳ-khu-ni. Vị cá nhân đã nhận phần của mình cũng có thể nhận thêm từ Tăng theo tuổi hạ của mình.
Ubhatosaṅghaggahaṇena gahitattā.
Because it is included by the term "both Saṅghas."
Vì đã được nhận theo cách "cả hai chúng Tăng" (ubhatosaṅghaggahaṇena).
‘‘Ubhatosaṅghassa ca cetiyassa ca dammī’’ti vuttepi eseva nayo.
The same applies if it is said, “I give to both Saṅghas and to the cetiya.”
Nếu nói "tôi dâng cho cả hai chúng Tăng và cho tháp (cetiya)", thì cũng theo cách tương tự.
Idha pana cetiyassa saṅghato pāpuṇanakoṭṭhāso nāma natthi, ekapuggalassa pattakoṭṭhāsasamova koṭṭhāso hoti.
Here, however, there is no share for the cetiya that comes from the Saṅgha; its share is equal to the share received by a single individual.
Tuy nhiên, ở đây, không có phần nào cho tháp (cetiya) từ Tăng, mà phần của nó chỉ tương đương với phần mà một cá nhân được nhận.
‘‘Ubhatosaṅghassa ca tuyhañca cetiyassa cā’’ti vutte pana dvāvīsati koṭṭhāse katvā dasa bhikkhūnaṃ, dasa bhikkhunīnaṃ, eko puggalassa, eko cetiyassa dātabbo.
But if it is said, “To both Saṅghas, and to you, and to the cetiya,” twenty-two shares should be made: ten for the bhikkhus, ten for the bhikkhunīs, one for the individual, and one for the cetiya.
Tuy nhiên, nếu nói "cho cả hai chúng Tăng, cho quý vị và cho tháp (cetiya)", thì chia thành hai mươi hai phần, mười phần cho các Tỳ-khưu, mười phần cho các Tỳ-khu-ni, một phần cho cá nhân, và một phần cho tháp (cetiya).
Tattha puggalo saṅghatopi attano vassaggena puna gahetuṃ labhati, cetiyassa ekoyeva.
In that case, the individual may again take from the Saṅgha’s portion according to his seniority, but the cetiya receives only one share.
Ở đây, cá nhân có thể nhận thêm từ Tăng theo tuổi hạ của mình, còn tháp (cetiya) chỉ có một phần.
‘‘Bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunīnañca dammī’’ti vutte pana na majjhe bhinditvā dātabbaṃ, bhikkhū ca bhikkhuniyo ca gaṇetvā dātabbaṃ.
However, if it is said, “I give to the Bhikkhusaṅgha and to the bhikkhunīs,” it should not be divided in the middle; it should be given by counting the bhikkhus and bhikkhunīs.
Tuy nhiên, nếu nói "tôi dâng cho Tăng chúng Tỳ-khưu và cho các Tỳ-khu-ni", thì không được chia đôi ở giữa, mà phải đếm số Tỳ-khưu và Tỳ-khu-ni rồi phân chia.
‘‘Bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunīnañca tuyhañcā’’ti vutte pana puggalo visuṃ na labhati, pāpuṇanaṭṭhānato ekameva labhati.
But if it is said, “To the Bhikkhusaṅgha, and to the bhikkhunīs, and to you,” the individual does not receive a separate share; he receives only one from the place where it is applicable.
Tuy nhiên, nếu nói "cho Tăng chúng Tỳ-khưu, cho các Tỳ-khu-ni và cho quý vị", thì cá nhân không nhận được riêng, mà chỉ nhận một phần từ nơi được nhận.
Bhikkhusaṅghaggahaṇena gahitattā.
Because it is included by the term "Bhikkhusaṅgha."
Vì đã được nhận theo cách "Tăng chúng Tỳ-khưu" (bhikkhusaṅghaggahaṇena).
‘‘Bhikkhusaṅghassa ca bhikkhunīnañca tuyhañca cetiyassa cā’’ti vuttepi cetiyassa ekapuggalapaṭivīso labbhati, puggalassa visuṃ na labbhati, tasmā ekaṃ cetiyassa datvā avasesaṃ bhikkhū ca bhikkhuniyo ca gaṇetvā bhājetabbaṃ.
Even if it is said, “To the Bhikkhusaṅgha, and to the bhikkhunīs, and to you, and to the cetiya,” the cetiya receives a share equal to that of one individual, but the individual does not receive a separate share. Therefore, one share should be given to the cetiya, and the remainder should be divided by counting the bhikkhus and bhikkhunīs.
Nếu nói "cho Tăng chúng Tỳ-khưu, cho các Tỳ-khu-ni, cho quý vị và cho tháp (cetiya)", thì tháp (cetiya) nhận được một phần tương đương với một cá nhân, còn cá nhân không nhận được riêng. Do đó, sau khi dâng một phần cho tháp (cetiya), phần còn lại phải được chia bằng cách đếm số Tỳ-khưu và Tỳ-khu-ni.
‘‘Bhikkhūnañca bhikkhunīnañca dammī’’ti vuttepi majjhe bhinditvā na dātabbaṃ, puggalagaṇanāya eva vibhajitabbaṃ.
Even if it is said, “I give to the bhikkhus and to the bhikkhunīs,” it should not be divided in the middle; it should be divided according to the number of individuals.
Nếu nói "tôi dâng cho các Tỳ-khưu và cho các Tỳ-khu-ni", thì cũng không được chia đôi ở giữa, mà phải phân chia theo số lượng cá nhân.
‘‘Bhikkhūnañca bhikkhunīnañca tuyhañca cetiyassa cā’’ti evaṃ vuttepi cetiyassa ekapuggalapaṭivīso labbhati, puggalassa visuṃ natthi, bhikkhū ca bhikkhuniyo ca gaṇetvā eva bhājetabbaṃ.
Even if it is said, “To the bhikkhus, and to the bhikkhunīs, and to you, and to the cetiya,” the cetiya receives a share equal to that of one individual, but there is no separate share for the individual; it should be divided by counting the bhikkhus and bhikkhunīs.
Nếu nói "cho các Tỳ-khưu, cho các Tỳ-khu-ni, cho quý vị và cho tháp (cetiya)", thì tháp (cetiya) nhận được một phần tương đương với một cá nhân, còn cá nhân không nhận được riêng, mà phải chia bằng cách đếm số Tỳ-khưu và Tỳ-khu-ni.
Yathā ca bhikkhusaṅghaṃ ādiṃ katvā nayo nīto, evaṃ bhikkhunisaṅghaṃ ādiṃ katvāpi netabbo.
And just as the method has been explained starting with the Bhikkhusaṅgha, so too should it be applied starting with the Bhikkhunīsaṅgha.
Và như cách đã được dẫn dắt bắt đầu từ Tăng chúng Tỳ-khưu, thì cũng phải được dẫn dắt bắt đầu từ Tăng chúng Tỳ-khu-ni.
‘‘Bhikkhusaṅghassa ca tuyhañcā’’ti vutte puggalassa visuṃ na labbhati, vassaggeneva gahetabbaṃ.
If it is said, “To the Bhikkhusaṅgha and to you,” the individual does not receive a separate share; it should be taken according to seniority.
Nếu nói "cho Tăng chúng Tỳ-khưu và cho quý vị", thì cá nhân không nhận được riêng, mà phải nhận theo tuổi hạ.
‘‘Bhikkhusaṅghassa ca cetiyassa cā’’ti vutte pana cetiyassa visuṃ paṭivīso labbhati.
However, if it is said, “To the Bhikkhusaṅgha and to the cetiya,” the cetiya receives a separate share.
Tuy nhiên, nếu nói "cho Tăng chúng Tỳ-khưu và cho tháp (cetiya)", thì tháp (cetiya) nhận được một phần riêng.
‘‘Bhikkhusaṅghassa ca tuyhañca cetiyassa cā’’ti vuttepi cetiyasseva labbhati, na puggalassa.
Even if it is said, “To the Bhikkhusaṅgha, and to you, and to the cetiya,” only the cetiya receives a share, not the individual.
Nếu nói "cho Tăng chúng Tỳ-khưu, cho quý vị và cho tháp (cetiya)", thì chỉ tháp (cetiya) nhận được, còn cá nhân thì không.
‘‘Bhikkhūnañca tuyhañcā’’ti vuttepi visuṃ na labbhati.
Even if it is said, “To the bhikkhus and to you,” a separate share is not received.
Nếu nói "cho các Tỳ-khưu và cho quý vị", thì cũng không nhận được riêng.
‘‘Bhikkhūnañca cetiyassa cā’’ti vutte pana cetiyassa labbhati.
But when it is said, "for the bhikkhus and for the cetiya," it is obtained for the cetiya (alone).
Tuy nhiên, nếu nói ‘‘cho các Tỳ-khưu và cho bảo tháp’’, thì bảo tháp được nhận riêng.
‘‘Bhikkhūnañca tuyhañca cetiyassa cā’’ti vuttepi cetiyasseva visuṃ labbhati, na puggalassa.
Even if it is said, "for the bhikkhus, for you, and for the cetiya," it is obtained only for the cetiya separately, not for the individual.
Ngay cả khi nói ‘‘cho các Tỳ-khưu, cho bạn, và cho bảo tháp’’, thì chỉ bảo tháp được nhận riêng, không phải cho cá nhân.
Bhikkhunisaṅghaṃ ādiṃ katvāpi evameva yojetabbaṃ.
Even taking the Bhikkhunī Saṅgha as the starting point, it should be applied in the same way.
Ngay cả khi bắt đầu với Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni, cũng nên áp dụng theo cách tương tự.
Pubbe buddhappamukhassa ubhatosaṅghassa dānaṃ denti, bhagavā majjhe nisīdati, dakkhiṇato bhikkhū vāmato bhikkhuniyo nisīdanti, bhagavā ubhinnaṃ saṅghatthero, tadā bhagavā attanā laddhapaccaye attanāpi paribhuñjati, bhikkhūnampi dāpeti.
Formerly, people offered alms to the Dual Saṅgha, with the Buddha at its head. The Blessed One would sit in the middle, the bhikkhus would sit on the right, and the bhikkhunīs on the left. The Blessed One was the Saṅghatthera of both, and at that time, the Blessed One would consume the requisites he received himself, and also have them given to the bhikkhus.
Trước kia, người ta cúng dường đến Tăng đoàn lưỡng bộ do Đức Phật đứng đầu; Đức Thế Tôn ngự ở giữa, các Tỳ-khưu ngồi bên phải, các Tỳ-khưu-ni ngồi bên trái, Đức Thế Tôn là Tăng trưởng của cả hai bộ. Khi ấy, Đức Thế Tôn tự mình thọ dụng các vật phẩm đã nhận, và cũng cho phép các Tỳ-khưu thọ dụng.
Etarahi pana paṇḍitamanussā sadhātukaṃ paṭimaṃ vā cetiyaṃ vā ṭhapetvā buddhappamukhassa ubhatosaṅghassa dānaṃ denti.
However, in this present time, wise people establish an image or a cetiya containing relics, and then offer alms to the Dual Saṅgha with the Buddha at its head.
Tuy nhiên, hiện nay, những người trí thức đặt tượng Phật có xá-lợi hoặc bảo tháp rồi cúng dường đến Tăng đoàn lưỡng bộ do Đức Phật đứng đầu.
Paṭimāya vā cetiyassa vā purato ādhārake pattaṃ ṭhapetvā dakkhiṇodakaṃ datvā buddhānaṃ demāti, tattha yaṃ paṭhamaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ denti, vihāraṃ vā āharitvā idaṃ cetiyassa demāti piṇḍapātañca mālāgandhādīni ca denti, tattha kathaṃ paṭipajjitabbanti?
Placing a bowl in front of the image or cetiya, they pour the water of dedication and say, "We offer this to the Buddhas." Then, what should be done regarding the first solid food and soft food they offer there, or when they bring food to the monastery and say, "This is for the cetiya," and offer almsfood, flowers, perfumes, and so on?
Họ đặt bát trên giá trước tượng Phật hoặc bảo tháp, rồi dâng nước hồi hướng và nói: ‘‘Chúng con xin dâng cúng đến chư Phật’’. Trong trường hợp đó, các món ăn cứng và ăn mềm được dâng cúng đầu tiên, hoặc họ mang vật phẩm đến tu viện và nói: ‘‘Đây là vật cúng dường cho bảo tháp’’, rồi dâng cúng vật thực khất thực (piṇḍapāta) và các loại hoa, hương liệu v.v… Vậy, trong trường hợp đó, phải hành xử như thế nào?
Mālāgandhādīni tāva cetiye āropetabbāni, vatthehi paṭākā, telena padīpā kātabbā, piṇḍapātamadhuphāṇitādīni pana yo nibaddhacetiyajaggako hoti pabbajito vā gahaṭṭho vā, tasseva dātabbāni.
Flowers, perfumes, and so on, should be placed on the cetiya; banners should be made with cloths, and lamps with oil. As for almsfood, honey, molasses, and so on, these should be given to whoever is the regular caretaker of the cetiya, whether a renunciant or a householder.
Các loại hoa và hương liệu v.v… nên được dâng lên bảo tháp; cờ phướn nên được làm bằng vải, đèn nên được thắp bằng dầu. Còn vật thực khất thực, mật ong, đường phèn v.v… thì nên được dâng cho người chăm sóc bảo tháp thường xuyên, dù là người xuất gia hay cư sĩ.
Nibaddhajaggake asati āhaṭabhattaṃ ṭhapetvā vattaṃ katvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
If there is no regular caretaker, it is permissible to keep the brought food, perform the duties, and then consume it.
Nếu không có người chăm sóc thường xuyên, thì nên đặt vật thực đã mang đến, làm các phận sự (vatta) rồi thọ dụng.
Upakaṭṭhe kāle bhuñjitvā pacchāpi vattaṃ kātuṃ vaṭṭatiyeva.
It is also permissible to eat when the time is close and then perform the duties later.
Nếu thời gian thọ dụng đã gần đến, thì có thể thọ dụng trước rồi sau đó làm các phận sự cũng được.
Mālāgandhādīsu ca yaṃ kiñci ‘‘idaṃ haritvā cetiyassapūjaṃ karothā’’ti vutte dūrampi haritvā pūjetabbaṃ.
Furthermore, regarding flowers, perfumes, and so on, if anything is said with, "Take this and make an offering to the cetiya," it should be taken and offered even to a distant place.
Đối với các loại hoa, hương liệu v.v… bất cứ thứ gì được nói là ‘‘Hãy mang cái này đi và cúng dường bảo tháp’’, thì nên mang đi xa cũng được và cúng dường.
‘‘Bhikkhaṃ saṅghassa harā’’ti vuttepi haritabbaṃ.
Even if it is said, "Take almsfood for the Saṅgha," it should be taken.
Nếu nói ‘‘Hãy mang vật thực khất thực này cho Tăng đoàn’’, thì cũng nên mang đi.
Sace pana ‘‘ahaṃ piṇḍāya carāmi, āsanasālāya bhikkhū atthi, te āharissantī’’ti vutte ‘‘bhante tuyhaṃyeva dammī’’ti vadati, bhuñjituṃ vaṭṭati.
If, however, one says, "I am going on almsround; there are bhikkhus in the assembly hall, they will bring it," and the donor says, "Venerable Sir, I give it only to you," then it is permissible to consume it.
Tuy nhiên, nếu vị ấy nói: ‘‘Tôi đang đi khất thực, có các Tỳ-khưu ở giảng đường, họ sẽ mang đến’’, và người thí chủ nói: ‘‘Bạch Đại đức, con chỉ dâng cúng cho Đại đức thôi’’, thì vị ấy được phép thọ dụng.
Atha pana ‘‘bhikkhusaṅghassa dassāmī’’ti harantassa gacchato antarāva kālo upakaṭṭho hoti, attano pāpetvā bhuñjituṃ vaṭṭati.
But if, while taking (almsfood) with the intention to give it to the Bhikkhu Saṅgha, the time approaches along the way, it is permissible to take it for oneself and consume it.
Còn nếu vị ấy đang mang vật thực đi để dâng cúng cho Tăng đoàn Tỳ-khưu, nhưng trên đường đi thời gian thọ dụng đã gần đến, thì vị ấy được phép mang vật thực đó đến cho mình và thọ dụng.
Vassaṃvuṭṭhasaṅghassa detīti vihāraṃ pavisitvā ‘‘imāni cīvarāni vassaṃvuṭṭhasaṅghassa dammī’’ti deti.
"Gives to the Saṅgha that has completed the vassa": This means entering a monastery and saying, "I give these robes to the Saṅgha that has completed the vassa," and then giving them.
‘‘Cúng dường cho Tăng đoàn đã an cư mùa mưa’’ nghĩa là đi vào tu viện và nói: ‘‘Những y phục này, tôi xin cúng dường cho Tăng đoàn đã an cư mùa mưa’’, rồi dâng cúng.
Yāvatikā bhikkhū tasmiṃ āvāse vassaṃvuṭṭhāti yattakā vassacchedaṃ akatvā purimavassaṃvuṭṭhā, tehi bhājetabbaṃ, aññesaṃ na pāpuṇāti.
"As many bhikkhus as have completed the vassa in that residence": This means that as many bhikkhus as have completed the former vassa without breaking it, among them it should be divided; it does not accrue to others.
‘‘Số lượng Tỳ-khưu đã an cư mùa mưa tại trú xứ đó’’ nghĩa là y phục đó nên được chia cho số lượng Tỳ-khưu đã an cư mùa mưa trước đó mà không bị gián đoạn mùa mưa; những vị khác không được nhận.
Disāpakkantassāpi sati paṭiggāhake yāva kathinassubbhārā dātabbaṃ, anatthate pana kathine antohemante evañca vatvā dinnaṃ, pacchimavassaṃvuṭṭhānampi pāpuṇātīti lakkhaṇaññū vadanti.
Even if one has gone to another direction, if there is a recipient, it should be given until the withdrawal of the Kathina. However, when the Kathina has not been spread, if it is given within the winter season, saying it in this way, it accrues even to those who have completed the latter vassa—so say the experts in characteristics.
Ngay cả đối với vị đã rời đi nơi khác, nếu có người đại diện nhận, thì nên dâng cúng cho đến khi Kathina được xả. Tuy nhiên, các vị thông hiểu dấu hiệu (lakkhaṇaññū) nói rằng nếu Kathina chưa được trải, và trong mùa đông, nếu y phục được dâng cúng với lời nói như vậy, thì các vị đã an cư mùa mưa sau cũng được nhận.
Aṭṭhakathāsu panetaṃ na vicāritaṃ.
But this has not been discussed in the Commentaries.
Tuy nhiên, điều này không được xem xét trong các bản Chú giải (Aṭṭhakathā).
Sace pana bahiupacārasīmāyaṃ ṭhito ‘‘vassaṃvuṭṭhasaṅghassa dammī’’ti vadati, sampattānaṃ sabbesaṃ pāpuṇāti.
If, however, one stands outside the precincts and says, "I give to the Saṅgha that has completed the vassa," it accrues to all who are present.
Tuy nhiên, nếu một thí chủ đứng ngoài ranh giới (upacārasīmā) và nói: ‘‘Tôi xin cúng dường cho Tăng đoàn đã an cư mùa mưa’’, thì tất cả những vị có mặt đều được nhận.
Atha ‘‘asukavihāre vassaṃvuṭṭhasaṅghassā’’ti vadati, tatra vassaṃvuṭṭhānameva yāva kathinassubbhārā pāpuṇāti.
If one says, "for the Saṅgha that has completed the vassa in such-and-such a monastery," then it accrues only to those who have completed the vassa there, until the withdrawal of the Kathina.
Nếu vị ấy nói: ‘‘Tôi xin cúng dường cho Tăng đoàn đã an cư mùa mưa tại tu viện kia’’, thì chỉ những vị đã an cư mùa mưa tại tu viện đó được nhận cho đến khi Kathina được xả.
Sace pana gimhānaṃ paṭhamadivasato paṭṭhāya evaṃ vadati, tatra sammukhībhūtānaṃ sabbesaṃ pāpuṇāti.
But if one says this from the first day of the hot season, it accrues to all who are present there.
Tuy nhiên, nếu vị ấy nói như vậy từ ngày đầu tiên của mùa hè, thì tất cả những vị Tỳ-khưu có mặt tại đó đều được nhận.
Piṭṭhisamaye uppannattā.
Because it arose during the post-vassa period.
Vì nó phát sinh vào thời điểm sau mùa y (piṭṭhisamaya).
Antovasseyeva ‘‘vassaṃ vasantānaṃ dammī’’ti vutte chinnavassā na labhanti, vassaṃ vasantāva labhanti.
If it is said, "I give to those who are observing the vassa," within the vassa itself, those whose vassa has been broken do not receive it; only those who are observing the vassa receive it.
Nếu trong mùa mưa, nói: ‘‘Tôi xin cúng dường cho những vị đang an cư mùa mưa’’, thì những vị đã hủy bỏ mùa mưa sẽ không được nhận, chỉ những vị đang an cư mùa mưa mới được nhận.
Cīvaramāse pana ‘‘vassaṃ vasantānaṃ dammī’’ti vutte pacchimikāya vassūpagatānaṃyeva pāpuṇāti, purimikāya vassūpagatānañca chinnavassānañca na pāpuṇāti.
But if it is said, "I give to those who are observing the vassa," during the robe month, it accrues only to those who entered the latter vassa, and does not accrue to those who entered the former vassa or whose vassa has been broken.
Tuy nhiên, nếu trong tháng y, nói: ‘‘Tôi xin cúng dường cho những vị đang an cư mùa mưa’’, thì chỉ những vị đã nhập hạ sau mới được nhận; những vị đã nhập hạ trước và những vị đã hủy bỏ mùa mưa sẽ không được nhận.
Cīvaramāsato paṭṭhāya yāva hemantassa pacchimo divaso, tāva vassāvāsikaṃ demāti vutte kathinaṃ atthataṃ vā hotu anatthataṃ vā atītavassaṃvuṭṭhānameva pāpuṇāti.
If it is said, "We give this vassa-robe (vassāvāsika) from the robe month until the last day of the winter season," it accrues only to those who completed the past vassa, whether the Kathina has been spread or not.
Nếu nói: ‘‘Chúng tôi xin cúng dường y phục an cư mùa mưa từ tháng y cho đến ngày cuối cùng của mùa đông’’, thì dù Kathina đã được trải hay chưa được trải, y phục đó vẫn thuộc về những vị đã an cư mùa mưa trước đó.
Gimhānaṃ paṭhamadivasato paṭṭhāya vutte pana mātikā āropetabbā – ‘‘atītavassāvāsassa pañca māsā atikkantā, anāgato catumāsaccayena bhavissati, kataravassāvāsassa detī’’ti?
If it is said from the first day of the hot season, then a classification should be made: "Five months have passed since the past vassa-residence; the coming (vassa) will be after four months. To which vassa-residence is it given?"
Tuy nhiên, nếu nói như vậy từ ngày đầu tiên của mùa hè, thì một câu hỏi (mātikā) nên được đặt ra: ‘‘Đã năm tháng trôi qua kể từ mùa an cư trước, mùa an cư sắp tới sẽ đến sau bốn tháng nữa. Vậy là cúng dường cho mùa an cư nào?’’
Sace ‘‘atītavassaṃvuṭṭhānaṃ dammī’’ti vadati, taṃantovassaṃvuṭṭhānameva pāpuṇāti, disāpakkantānampi sabhāgā gaṇhituṃ labhanti.
If one says, "I give to those who completed the past vassa," it accrues only to those who completed that vassa, and even those who have departed to other directions can receive their share.
Nếu vị ấy nói: ‘‘Tôi xin cúng dường cho những vị đã an cư mùa mưa trước’’, thì y phục đó chỉ thuộc về những vị đã an cư trong mùa mưa đó; những vị đã rời đi nơi khác cũng có thể nhận phần tương ứng.
Sace ‘‘anāgate vassāvāsikaṃ dammī’’ti vadati, taṃ ṭhapetvā vassūpanāyikadivase gahetabbaṃ.
If one says, "I give the vassa-robe for the future," it should be put aside and taken on the day of entering the vassa.
Nếu vị ấy nói: ‘‘Tôi xin cúng dường y phục an cư mùa mưa cho tương lai’’, thì y phục đó nên được giữ lại và nhận vào ngày nhập hạ.
Atha ‘‘agutto vihāro, corabhayaṃ atthi, na sakkā ṭhapetuṃ, gaṇhitvā vā āhiṇḍitu’’nti vutte ‘‘sampattānaṃ dammī’’ti vadati, bhājetvā gahetabbaṃ.
But if it is said, "The monastery is unguarded, there is fear of thieves, it cannot be kept or carried around," and one says, "I give to those who are present," it should be divided and taken.
Tuy nhiên, nếu nói: ‘‘Tu viện không được bảo vệ, có nguy cơ trộm cắp, không thể giữ lại hoặc mang theo khi đi lại’’, và vị ấy nói: ‘‘Tôi xin cúng dường cho những vị có mặt’’, thì y phục đó nên được chia và nhận.
Sace vadati ‘‘ito me bhante tatiye vasse vassāvāsikaṃ na dinnaṃ, taṃ dammī’’ti, tasmiṃ antovasse vuṭṭhabhikkhūnaṃ pāpuṇāti.
If one says, "Venerable Sir, I have not given the vassa-robe in the third year from this one; I give that," it accrues to the bhikkhus who completed the vassa in that particular year.
Nếu vị ấy nói: ‘‘Bạch Đại đức, y phục an cư mùa mưa của con đã không được dâng cúng vào năm thứ ba kể từ năm nay, con xin dâng cúng nó’’, thì y phục đó thuộc về các Tỳ-khưu đã an cư trong mùa mưa đó.
Sace te disā pakkantā, añño vissāsiko gaṇhāti, dātabbaṃ.
If they have departed to other directions, another trusted bhikkhu may receive it; it should be given.
Nếu các vị ấy đã rời đi nơi khác, và có một vị Tỳ-khưu đáng tin cậy khác nhận, thì nên dâng cúng.
Atha ekoyeva avasiṭṭho, sesā kālaṅkatā, sabbaṃ ekasseva pāpuṇāti.
If only one remains and the rest have passed away, the entire amount accrues to that one bhikkhu.
Nếu chỉ còn một vị, và những vị khác đã qua đời, thì tất cả đều thuộc về một vị đó.
Sace ekopi natthi, saṅghikaṃ hoti, sammukhībhūtehi bhājetabbaṃ.
If not even one remains, it becomes Saṅghika, and should be divided by those present.
Nếu không còn vị nào, thì đó là tài sản của Tăng đoàn (saṅghikaṃ), và nên được chia bởi các vị có mặt.
Ādissa detīti ādisitvā paricchinditvā deti; yāguyā vātiādīsu ayamattho – yāguyā vā…pe… bhesajje vā ādissa deti.
"Gives by specifying": This means giving by specifying and delimiting. In phrases like "with rice-gruel or...", the meaning is: gives by specifying with rice-gruel, etc., or with medicine.
‘‘Cúng dường một cách chỉ định’’ nghĩa là chỉ định và phân chia rồi cúng dường; trong các trường hợp như ‘‘với cháo’’ v.v…, ý nghĩa là như sau: cúng dường một cách chỉ định với cháo… v.v… hoặc với thuốc men.
Tatrāyaṃ yojanā – bhikkhū ajjatanāya vā svātanāya vā yāguyā nimantetvā tesaṃ gharaṃ paviṭṭhānaṃ yāguṃ deti, yāguṃ datvā pītāya yāguyā ‘‘imāni cīvarāni, yehi mayhaṃ yāgu pītā, tesaṃ dammī’’ti deti, yehi nimantitehi yāgu pītā, tesaṃyeva pāpuṇāti.
Here is the application: people invite bhikkhus for rice-gruel today or tomorrow. Having entered their house, they give them rice-gruel. Having given the rice-gruel and when the rice-gruel has been consumed, they say, "These robes are for those by whom my rice-gruel was consumed," and give them. It accrues only to those bhikkhus who were invited and consumed the rice-gruel.
Ở đây, cách áp dụng là: các Tỳ-khưu được mời dùng cháo cho ngày hôm nay hoặc ngày mai, và khi họ đã vào nhà, thí chủ dâng cháo cho họ. Sau khi dâng cháo và cháo đã được dùng, thí chủ nói: ‘‘Những y phục này, tôi xin dâng cho những vị đã dùng cháo của tôi’’. Y phục đó chỉ thuộc về những vị đã được mời và đã dùng cháo.
Yehi pana bhikkhācāravattena gharadvārena gacchantehi vā gharaṃ paviṭṭhehi vā yāgu laddhā, yesaṃ vā āsanasālato pattaṃ āharitvā manussehi nītā, yesaṃ vā therehi pesitā, tesaṃ na pāpuṇāti.
But it does not accrue to those bhikkhus who received rice-gruel while passing by the house door on their almsround, or who entered the house, or for whom a bowl was brought from the assembly hall by people, or for whom it was sent by the Theras.
Tuy nhiên, y phục đó không thuộc về những Tỳ-khưu đã nhận cháo khi đi ngang qua cửa nhà theo phận sự khất thực, hoặc đã vào nhà, hoặc những vị mà bát của họ đã được người ta mang từ giảng đường đến, hoặc những vị mà cháo đã được các vị trưởng lão gửi đến.
Sace pana nimantitabhikkhūhi saddhiṃ aññepi bahū āgantvā antogehañca bahigehañca pūretvā nisinnā, dāyako ca evaṃ vadati – ‘‘nimantitā vā hontu animantitā vā, yesaṃ mayā yāgu dinnā, sabbesaṃ imāni vatthāni hontū’’ti sabbesaṃ pāpuṇanti.
However, if many other bhikkhus also come with the invited bhikkhus and fill the inner and outer parts of the house and sit, and the donor says, "Whether invited or uninvited, let these cloths be for all to whom I have given rice-gruel," then they accrue to all.
Tuy nhiên, nếu cùng với các Tỳ-khưu được mời, có nhiều Tỳ-khưu khác đến, lấp đầy cả trong nhà và ngoài nhà, và thí chủ nói: ‘‘Dù được mời hay không được mời, những y phục này xin thuộc về tất cả những vị mà tôi đã dâng cháo’’, thì tất cả đều được nhận.
Yehi pana therānaṃ hatthato yāgu laddhā, tesaṃ na pāpuṇanti.
But they do not accrue to those who received rice-gruel from the hands of the Theras.
Tuy nhiên, những vị đã nhận cháo từ tay các vị trưởng lão thì không được nhận.
Atha so ‘‘yehi mayhaṃ yāgu pītā, sabbesaṃ hontū’’ti vadati, sabbesaṃ pāpuṇanti.
If he says, "Let them be for all by whom my rice-gruel was consumed," they accrue to all.
Còn nếu vị ấy nói: ‘‘Xin tất cả những vị đã dùng cháo của tôi đều được nhận’’, thì tất cả đều được nhận.
Bhattakhādanīyesupi eseva nayo.
The same method applies to meals and solid foods.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho vật thực và thức ăn cứng.
Cīvare vāti pubbepi yena vassaṃ vāsetvā bhikkhūnaṃ cīvaraṃ dinnapubbaṃ hoti, so ce bhikkhū bhojetvā vadati – ‘‘yesaṃ mayā pubbe cīvaraṃ dinnaṃ, tesaṃyeva imaṃ cīvaraṃ vā suttaṃ vā sappimadhuphāṇitādīni vā hontū’’ti, sabbaṃ tesaṃyeva pāpuṇāti.
"Or with a robe": This means that if someone who previously gave robes to bhikkhus after they completed the vassa, now, after feeding bhikkhus, says, "Let this robe or thread or ghee, honey, molasses, and so on, be only for those to whom I previously gave robes," then all of it accrues only to them.
‘‘Hoặc về y phục’’: Trước đây, nếu một người đã từng cúng dường y phục cho các Tỳ-khưu sau khi họ an cư mùa mưa, và sau đó người ấy đãi các Tỳ-khưu ăn rồi nói: ‘‘Những y phục này, hoặc sợi chỉ này, hoặc bơ sữa, mật ong, đường phèn v.v… này xin thuộc về những vị mà tôi đã cúng dường y phục trước đây’’, thì tất cả đều thuộc về những vị ấy.
Senāsane vāti yo mayā kārite vihāre vā pariveṇe vā vasati, tassidaṃ hotū’’ti vutte tasseva hoti.
"Or with a dwelling": If it is said, "Let this be for whoever resides in the monastery or cell I had built," then it belongs only to that person.
‘‘Hoặc về chỗ ở’’: Nếu nói: ‘‘Đây xin thuộc về vị nào đang trú ngụ trong tu viện hoặc tịnh xá mà tôi đã xây dựng’’, thì nó thuộc về vị ấy.
Bhesajje vāti ‘‘mayaṃ kālena kālaṃ therānaṃ sappiādīni bhesajjāni dema, yehi tāni laddhāni, tesaṃyevidaṃ hotū’’ti vutte tesaṃyeva hoti.
Or concerning medicine means: if, when it is said, "We donate butter and other medicines to the Elders from time to time; may this belong only to those by whom they have been received," it belongs only to them.
Hoặc về thuốc men – khi nói rằng: “Chúng tôi thỉnh thoảng cúng dường chư Trưởng lão các loại thuốc như bơ sữa, v.v., nguyện cho những vật này thuộc về những vị đã nhận chúng,” thì chúng sẽ thuộc về chư vị ấy.
Puggalassa detīti ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dammī’’ti evaṃ parammukhā vā pādamūle ṭhapetvā ‘‘imaṃ bhante tumhākaṃ dammī’’ti evaṃ sammukhā vā deti.
Gives to an individual means: he gives a robe by saying, "I give this robe to so-and-so," either in his absence, or by placing it at his feet and saying, "Venerable Sir, I give this to you," in his presence.
Dâng cho cá nhân – là khi nói: “Con xin dâng y này cho vị có tên như vầy,” theo cách gián tiếp như vậy, hoặc đặt dưới chân rồi nói: “Bạch Tôn giả, con xin dâng y này cho Tôn giả,” theo cách trực tiếp như vậy mà dâng.
Sace pana ‘‘idaṃ tumhākañca tumhākaṃ antevāsikānañca dammī’’ti evaṃ vadati, therassa ca antevāsikānañca pāpuṇāti.
However, if he says, "I give this to you and to your pupils," it reaches both the Elder and his pupils.
Tuy nhiên, nếu nói: “Con xin dâng vật này cho cả Tôn giả và các đệ tử của Tôn giả,” thì vật ấy thuộc về cả Trưởng lão và các đệ tử của ngài.
Uddesaṃ gahetuṃ āgato gahetvā gacchanto ca atthi, tassāpi pāpuṇāti.
It also reaches a pupil who has come to learn the recitation and is leaving after having learned it.
Cũng có những vị đến để học tụng (uddesa), và những vị đã học xong rồi ra đi; vật ấy cũng thuộc về những vị ấy.
‘‘Tumhehi saddhiṃ nibaddhacārikabhikkhūnaṃ dammī’’ti vutte uddesantevāsikānaṃ vattaṃ katvā uddesaparipucchādīni gahetvā vicarantānaṃ sabbesaṃ pāpuṇāti.
When it is said, "I give it to the bhikkhus who constantly reside with you," it reaches all the pupils who learn the recitation, and those who perform the duties and wander about after learning the recitation and interrogation.
Khi nói: “Con xin dâng cho những vị tỳ khưu thường du hành cùng Tôn giả,” thì vật ấy thuộc về tất cả những vị đệ tử học tụng (uddesantevāsika) đã thực hành bổn phận (vatta) và đang du hành sau khi đã nhận được các bài học tụng (uddesa), các câu hỏi (paripucchā), v.v.
Ayaṃ puggalassa detīti imasmiṃ pade vinicchayo.
This is the determination concerning the phrase "gives to an individual."
Đây là sự phân định trong câu “dâng cho cá nhân.”
Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
All the rest is clear everywhere.
Còn lại, tất cả các chỗ khác đều rõ ràng.
380. Campeyyakkhandhake – gaggarāya pokkharaṇiyā tīreti gaggarānāmikāya itthiyā kāritapokkharaṇiyā tīre.
In the Campeyyakkhandhaka: On the bank of the Gaggara lotus pond means: on the bank of the lotus pond constructed by a woman named Gaggara.
Trong chương Campeyya – trên bờ hồ Gaggarā nghĩa là trên bờ hồ được xây bởi một người phụ nữ tên Gaggarā.
Tantibaddhoti tasmiṃ āvāse kattabbatātantipaṭibaddho.
Bound by regulation means: bound by the regulation of what must be done in that dwelling.
Bị trói buộc bởi quy tắc – nghĩa là bị ràng buộc bởi các quy tắc phải thực hiện trong trú xứ đó.
Ussukkampi akāsi yāguyātiādīsu manussehi āgantukesu āgatesu ācikkheyyāthāti vuttaṭṭhāneyeva ussukkaṃ kātuṃ vaṭṭati; na avuttaṭṭhāne.
He even showed zeal for rice gruel and so on means: zeal should only be shown where it has been stated, "When strangers arrive, you should announce it"; it should not be shown where it has not been stated.
Trong các câu như cũng đã cố gắng vì cháo v.v., chỉ nên cố gắng ở những chỗ đã được nói là “các ông hãy báo cho những người đến là khách”; không phải ở những chỗ chưa được nói.
Gaccha tvaṃ bhikkhūti satthā tassa bhikkhuno tattheva senāsanaṃ sappāyanti addasa, tenevamāha.
Go, bhikkhu means: the Teacher saw that that lodging was suitable for that bhikkhu, and so he spoke thus.
Này tỳ khưu, ông hãy đi – Đức Bổn Sư thấy chỗ ở đó thích hợp cho vị tỳ khưu ấy, nên đã nói như vậy.
385. Aññatrāpi dhammā kammaṃ karontīti aññatrāpi dhammaṃ kammaṃ karonti, ayameva vā pāṭho.
They perform an act also contrary to Dhamma; or this is the reading.
Cũng làm nghiệp phi pháp – là họ làm nghiệp trái với pháp (dhamma), hoặc đây là một bản đọc khác.
Bhūtena vatthunā kataṃ dhammena kataṃ nāma hoti, tathā na karontīti attho.
An act performed with a real matter is called an act performed in accordance with Dhamma; it means they do not act in that manner.
Nghiệp được thực hiện với sự việc có thật được gọi là nghiệp được thực hiện đúng pháp; nghĩa là họ không làm như vậy.
Aññatrāpi vinayā kammaṃ, aññatrāpi satthusāsanā kammanti etesupi eseva nayo.
The same method applies to an act also contrary to Vinaya, an act also contrary to the Teacher's teaching.
Đối với các câu nghiệp trái với Vinaya, nghiệp trái với lời dạy của Đức Bổn Sư cũng theo cách tương tự.
Ettha pana vinayoti codanā ca sāraṇā ca.
Here, however, Vinaya means both reproof and recall.
Ở đây, Vinaya là sự quở trách (codanā) và sự nhắc nhở (sāraṇā).
Satthusāsananti ñattisampadā anussāvanasampadā ca; tāhi vinā kammaṃ karontīti attho.
Teacher's teaching means both the completion of the motion (ñatti) and the completion of the announcement (anussāvana); it means they perform an act without these.
Lời dạy của Đức Bổn Sư là sự đầy đủ của ñaatti (ñattisampadā) và sự đầy đủ của anussāvanā (anussāvanasampadā); nghĩa là họ làm nghiệp mà không có những điều đó.
Paṭikuṭṭhakatanti paṭikuṭṭhañceva katañca; yaṃ aññesu paṭikkosantesu kataṃ taṃ paṭikuṭṭhañceva hoti katañca; tādisampi kammaṃ karontīti attho.
An act that has been rejected means both rejected and done; an act done while others were rejecting it is both rejected and done; it means they perform even such an act.
Đã làm bị phản đối – là vừa bị phản đối vừa đã làm; nghiệp được thực hiện khi những người khác phản đối thì vừa bị phản đối vừa đã làm; nghĩa là họ cũng làm nghiệp như vậy.
387. Chayimāni bhikkhave kammāni adhammakammantiādīsu pana ‘‘dhammo’’ti pāḷiyā adhivacanaṃ.
However, in "Bhikkhus, these six acts are acts contrary to Dhamma," and so on, "Dhamma" is a designation for the Pāḷi.
Tuy nhiên, trong các câu như Này các tỳ khưu, có sáu nghiệp phi pháp này v.v., “pháp” (dhamma) là tên gọi của Pāḷi.
Tasmā yaṃ yathāvuttāya pāḷiyā na kariyati, taṃ adhammakammanti veditabbaṃ.
Therefore, what is not performed according to the Pāḷi as stated, should be understood as an act contrary to Dhamma.
Do đó, nghiệp nào không được thực hiện theo Pāḷi đã nói, thì nên hiểu đó là nghiệp phi pháp.
Ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana pāḷiyaṃyeva āgato.
This is the brief explanation here, but the detailed explanation has appeared in the Pāḷi itself.
Đây là tóm tắt ở đây, còn phần chi tiết đã được trình bày trong Pāḷi.
So ca kho ñattidutiyañatticatutthakammānaṃyeva vasena.
And that is only in terms of the ñattidutiya and ñatticatuttha acts.
Và điều đó chỉ liên quan đến các nghiệp ñaatti-dutiya và ñaatti-catuttha.
Yasmā pana ñattikamme ñattidutiyañatticatutthesu viya hāpanaṃ vā aññathā karaṇaṃ vā natthi, apalokanakammañca sāvetvāva kariyati, tasmā tāni pāḷiyaṃ na dassitāni, tesaṃ sabbesampi kammānaṃ vinicchayaṃ parato vaṇṇayissāma.
However, since in the ñatti act there is no omission or alteration as in the ñattidutiya and ñatticatuttha acts, and the apalokana act is performed only after announcement, those are not shown in the Pāḷi, but we will explain the determination of all those acts later.
Tuy nhiên, vì trong ñaatti-kamma không có sự bỏ sót hay thay đổi như trong ñaatti-dutiya và ñaatti-catuttha, và apalokana-kamma được thực hiện sau khi đã thông báo, nên những điều đó không được trình bày trong Pāḷi; chúng tôi sẽ giải thích sự phân định của tất cả các nghiệp đó sau này.
388. Idāni yadidaṃ chaṭṭhaṃ dhammena samaggakammaṃ nāma, taṃ yehi saṅghehi kātabbaṃ, tesaṃ pabhedaṃ dassetuṃ ‘‘pañca saṅghā’’tiādi vuttaṃ.
Now, in order to show the distinctions of the Sanghas by whom this sixth act, called an act of concord in accordance with Dhamma, should be performed, "There are five Sanghas" and so on has been stated.
Bây giờ, để trình bày sự phân loại của các Tăng đoàn phải thực hiện cái gọi là nghiệp hòa hợp đúng Pháp thứ sáu này, đã nói “năm Tăng đoàn” v.v.
Kammappattoti kammaṃ patto, kammayutto kammāraho; na kiñci kammaṃ kātuṃ nārahatīti attho.
Fit for the act means: having reached the act, associated with the act, worthy of the act; it means he is not unworthy to perform any act.
Đủ tư cách làm nghiệp – nghĩa là đã đạt đến nghiệp, phù hợp với nghiệp, xứng đáng làm nghiệp; nghĩa là không có nghiệp nào mà vị ấy không xứng đáng làm.
389. Catuvaggakaraṇañce bhikkhave kammaṃ bhikkhunicatutthotiādi parisato kammavipattidassanatthaṃ vuttaṃ.
"Bhikkhus, if a four-fold act with a bhikkhunī as the fourth" and so on has been stated to show the failure of an act due to the assembly.
Các câu như Này các tỳ khưu, nếu nghiệp được thực hiện bởi bốn tỳ khưu, trong đó có một tỳ khưu ni v.v. được nói ra để trình bày sự thất bại của nghiệp do hội chúng.
Tattha ukkhittakaggahaṇena kammanānāsaṃvāsako gahito, nānāsaṃvāsakaggahaṇena laddhinānāsaṃvāsako.
There, by "one who has been suspended" is meant one whose saṃvāsa is different due to an act; by "one whose saṃvāsa is different" is meant one whose saṃvāsa is different due to doctrine.
Ở đó, bằng cách nắm giữ ukkhittaka, một vị có saṃvāsa khác biệt do nghiệp được nắm giữ; bằng cách nắm giữ nānāsaṃvāsaka, một vị có saṃvāsa khác biệt do tà kiến được nắm giữ.
Nānāsīmāya ṭhitacatutthoti sīmantarikāya vā bahisīmāya vā hatthapāse ṭhitenāpi saddhiṃ catuvaggo hutvāti attho.
A fourth standing in a different boundary means: being a group of four even with one standing within the sīmā or outside the sīmā within arm's reach.
Bốn vị đứng ở các sīmā khác nhau – nghĩa là trở thành một nhóm bốn vị cùng với một vị đứng trong sīmā (sīmantarikā) hoặc ngoài sīmā (bahisīmā) trong tầm tay (hatthapāsa).
394. Ekaccassa bhikkhave saṅghamajjhe paṭikkosanā ruhatītiādi paṭikuṭṭhakatakammassa kuppākuppabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ.
"Bhikkhus, for some, a rejection in the midst of the Sangha is upheld" and so on has been stated to show whether an act that has been rejected is valid or invalid.
Các câu như Này các tỳ khưu, sự phản đối trong Tăng đoàn đối với một số vị sẽ có hiệu lực v.v. được nói ra để trình bày tính hiệu lực và không hiệu lực của nghiệp đã làm bị phản đối.
Pakatattassāti avipannasīlassa pārājikaṃ anajjhāpannassa.
Of one in normal standing means: of one whose sīla is not corrupted, who has not incurred a pārājika offense.
Của vị có thân thể bình thường – là của vị có giới hạnh không bị hư hoại, không phạm tội pārajika.
Ānantarikassāti attano anantaraṃ nisinnassa.
Of one sitting immediately next means: of one sitting immediately after himself.
Của vị liền kề – là của vị đang ngồi ngay sau mình.
395. Dvemā bhikkhave nissāraṇātiādi vatthuto kammānaṃ kuppākuppabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ.
"Bhikkhus, there are these two expulsions" and so on has been stated to show whether acts are valid or invalid based on the matter.
Các câu như Này các tỳ khưu, có hai sự trục xuất này v.v. được nói ra để trình bày tính hiệu lực và không hiệu lực của các nghiệp theo sự việc.
Tattha ‘‘appatto nissāraṇaṃ, tañce saṅgho nissāreti, sunissārito’’ti idaṃ pabbājanīyakammaṃ sandhāya vuttaṃ.
There, "He is not fit for expulsion, but if the Sangha expels him, he is well-expelled" is stated with reference to the pabbājanīya act.
Ở đó, câu “vị ấy không đủ tư cách bị trục xuất, nhưng nếu Tăng đoàn trục xuất vị ấy, thì vị ấy đã bị trục xuất đúng cách” được nói ra để chỉ nghiệp pabbājanīya.
Pabbājanīyakammena hi vihārato nissārenti, tasmā taṃ ‘‘nissāraṇā’’ti vuccati.
Indeed, by a pabbājanīya act, they expel one from the monastery; therefore, it is called "expulsion."
Thật vậy, bằng nghiệp pabbājanīya, họ trục xuất khỏi trú xứ, do đó nó được gọi là “sự trục xuất.”
Tañcesa yasmā kuladūsako na hoti, tasmā āveṇikena lakkhaṇena appatto.
And since he is not a 'corrupter of families,' he is unfit by unique characteristic.
Và vì vị ấy không phải là người làm ô uế gia đình, nên vị ấy không đủ tư cách theo đặc điểm riêng biệt.
Yasmā panassa ākaṅkhamāno saṅgho pabbājanīyakammaṃ kareyyāti vuttaṃ, tasmā sunissārito hoti.
However, since it is stated, "If the Sangha wishes, it may perform the pabbājanīya act on him," he is well-expelled.
Tuy nhiên, vì đã nói rằng “nếu Tăng đoàn muốn, có thể thực hiện nghiệp pabbājanīya đối với vị ấy,” nên vị ấy đã bị trục xuất đúng cách.
Tañce saṅgho nissāretīti sace saṅgho tajjanīyakammādivasena nissāreti, so yasmā tattha ‘‘tiṇṇaṃ bhikkhave bhikkhūnaṃ ākaṅkhamāno saṅgho tajjanīyakammaṃ kareyya – eko bhaṇḍanakārako hoti kalahakārako vivādakārako bhassakārako saṅghe adhikaraṇakārako, eko bālo hoti abyatto āpattibahulo anapadāno, eko gihisaṃsaṭṭho viharati ananulomikehi gihisaṃsaggehī’’ti (cūḷava. 395) evaṃ ekekenapi aṅgena nissāraṇā anuññātā, tasmā sunissārito.
If the Sangha expels him means: if the Sangha expels him by means of the tajjanīya act and so on, that bhikkhu is well-expelled, because there, for the tajjanīya and similar acts, expulsion is permitted by even a single factor, as stated: "Bhikkhus, if the Sangha wishes, it may perform the tajjanīya act on three bhikkhus—one who causes quarrels, disputes, arguments, contentions, causing judicial cases in the Sangha; one who is foolish, ignorant, frequently offending, unmindful; one who lives associated with laypeople through improper associations."
Và nếu Tăng đoàn trục xuất vị ấy – nếu Tăng đoàn trục xuất vị ấy bằng nghiệp tajjanīya, v.v., thì vì ở đó đã cho phép trục xuất bằng từng chi phần như: “Này các tỳ khưu, nếu Tăng đoàn muốn, có thể thực hiện nghiệp tajjanīya đối với ba tỳ khưu – một vị là người gây tranh cãi, gây xung đột, gây bất hòa, gây chuyện thị phi, gây tranh chấp trong Tăng đoàn; một vị là người ngu si, không khéo léo, phạm nhiều lỗi lầm, không biết hối lỗi; một vị sống giao du với gia chủ bằng những cách giao du không phù hợp với gia chủ,” nên vị ấy đã bị trục xuất đúng cách.
396. Osāraṇāti pavesanā.
Reinstatement means: admitting.
Sự thu nhận – là sự cho vào.
Tattha tañce saṅgho osāretīti upasampadakammavasena paveseti.
There, if the Sangha reinstates him means: if it admits him by means of an upasampadā act.
Ở đó, và nếu Tăng đoàn thu nhận vị ấy – là cho vào bằng nghiệp upasampadā.
Dosāritoti duosārito.
Poorly admitted means: badly admitted.
Bị thu nhận sai – là bị thu nhận một cách không tốt.
Sahassakkhattumpi upasampādito anupasampannova hoti ācariyupajjhāyā ca sātisārā, tathā seso kārakasaṅgho, na koci āpattito muccati.
Even if admitted a thousand times, he is not ordained, and the ācariya and upajjhāya incur an offense, as do the rest of the performing Sangha; no one is freed from offense.
Dù đã được thọ giới một ngàn lần, vị ấy vẫn không phải là người đã thọ giới; các vị Ācariya và Upajjhāya đều mắc lỗi, cũng như Tăng đoàn đã thực hiện nghiệp, không ai thoát khỏi lỗi lầm.
Iti ime ekādasa abhabbapuggalā dosāritā.
Thus, these eleven abhabbapuggalā are poorly admitted.
Như vậy, mười một người không thể thọ giới này đã bị thu nhận sai.
Hatthacchinnādayo pana dvattiṃsa suosāritā, upasampāditā upasampannāva honti, na te labbhā kiñci vattuṃ.
However, the thirty-two, such as those with severed hands, are well-admitted; those who have been admitted are truly admitted, and nothing can be said against them.
Tuy nhiên, ba mươi hai người như những người bị chặt tay, v.v. đã được thu nhận đúng cách; những người đã được thọ giới thì đúng là đã thọ giới, không thể nói gì về họ.
Ācariyupajjhāyā pana kārakasaṅgho ca sātisārā, na koci āpattito muccati.
But the ācariya and upajjhāya and the performing Sangha incur an offense; no one is freed from offense.
Tuy nhiên, các vị Ācariya và Upajjhāya cùng với Tăng đoàn đã thực hiện nghiệp đều mắc lỗi, không ai thoát khỏi lỗi lầm.
397. Idha pana bhikkhave bhikkhussa na hoti āpatti daṭṭhabbātiādi abhūtavatthuvasena adhammakammaṃ, bhūtavatthuvasena dhammakammañca dassetuṃ vuttaṃ.
"Bhikkhus, here for a bhikkhu there should be no offense seen" and so on has been stated to show an act contrary to Dhamma based on a non-existent matter and an act in accordance with Dhamma based on an existent matter.
Các câu như Này các tỳ khưu, ở đây, một tỳ khưu không nên thấy có lỗi v.v. được nói ra để trình bày nghiệp phi pháp theo sự việc không có thật, và nghiệp đúng pháp theo sự việc có thật.
Tattha paṭinissajjitāti paṭinissajjitabbā.
There, to be renounced means: should be renounced.
Ở đó, paṭinissajjitā – là nên từ bỏ.
400. Upālipañhesupi vatthuvaseneva dhammādhammakammaṃ vibhattaṃ.
In Upāli's questions too, acts in accordance with Dhamma and contrary to Dhamma are distinguished based on the matter.
Trong các câu hỏi của Upāli, nghiệp đúng pháp và phi pháp cũng được phân biệt theo sự việc.
Tattha dve nayā – ekamūlako ca dvimūlako ca.
There are two methods: the single-root method and the double-root method.
Ở đó có hai cách – cách một gốc và cách hai gốc.
Ekamūlako uttānoyeva.
The one-rooted (method) is straightforward.
Chỉ là một gốc rõ ràng.
Dvimūlake yathā sativinayo amūḷhavinayena saddhiṃ ekā pucchā katā, evaṃ amūḷhavinayādayopi tassapāpiyyasikādīhi.
In the two-rooted (method), just as one question is made concerning sativinaya together with amūḷhavinaya, so too are amūḷhavinaya and others (to be combined) with tassapāpiyyasikā and so on.
Trong hai gốc, như sativinaya cùng với amūḷhavinaya đã được hỏi một câu hỏi, thì amūḷhavinaya và những cái khác cũng vậy, cùng với tassapāpiyyasikā và những cái khác.
Avasāne pana upasampadārahaṃ upasampādetīti ekameva padaṃ hoti.
However, at the end, there is only one phrase: "He gives ordination to one worthy of upasampadā."
Tuy nhiên, ở cuối, chỉ có một từ là upasampadārahaṃ upasampādetī (cho người xứng đáng được thọ giới).
Parato bhikkhūnampi sativinayaṃ ādiṃ katvā ekekena saddhiṃ sesapadāni yojetabbāni.
Thereafter, for the bhikkhus, starting with sativinaya, the remaining terms should be combined with each one.
Sau đó, đối với các Tỳ-khưu, bắt đầu từ sativinaya, các từ còn lại phải được kết hợp với từng từ một.
407. Idha pana bhikkhave bhikkhu bhaṇḍanakārakotiādi ‘‘adhammenavaggaṃ, adhammenasamaggaṃ; dhammenavaggaṃ, dhammapatirūpakenavaggaṃ, dhammapatirūpakenasamagga’’nti imesaṃ vasena cakkaṃ bandhitvā tajjanīyādīsu sattasu kammesu paṭipassaddhīsu ca vipattidassanatthaṃ vuttaṃ.
The passage beginning with "Here, bhikkhus, a bhikkhu who is contentious" and so on, was spoken to show the failures in the seven kinds of actions such as tajjanīya, and in the acts of annulment, by forming a cycle according to "a faction by means of what is not Dhamma, a united body by means of what is not Dhamma; a faction by means of Dhamma, a faction by means of what resembles Dhamma, a united body by means of what resembles Dhamma."
407. Idha pana bhikkhave bhikkhu bhaṇḍanakārako (Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu gây tranh cãi) và những câu tương tự đã được nói để chỉ ra sự thất bại trong bảy loại hành động như tajjanīya và trong các trường hợp đình chỉ, bằng cách tạo ra một vòng tròn theo các cách sau: adhammenavaggaṃ (hành động bất pháp không hòa hợp), adhammenasamaggaṃ (hành động bất pháp hòa hợp); dhammenavaggaṃ (hành động hợp pháp không hòa hợp), dhammapatirūpakenavaggaṃ (hành động tương tự pháp không hòa hợp), dhammapatirūpakenasamaggaṃ (hành động tương tự pháp hòa hợp).
Tattha anapadānoti apadānavirahito.
There, anapadāno means without a determination.
Trong đó, anapadāno nghĩa là không có sự phân định.
Apadānaṃ vuccati paricchedo; āpattiparicchedavirahitoti attho.
A determination is called a demarcation; the meaning is, without a demarcation of the offense.
Apadāna được gọi là sự phân định; nghĩa là không có sự phân định về āpatti.
Tato paraṃ paṭikuṭṭhakatakammappabhedaṃ dassetuṃ sāyeva pāḷi ‘‘akataṃ kamma’’ntiādīhi saṃsanditvā vuttā.
After that, to show the distinctions of a kamma that has been rejected and performed, that very Pali text is combined and explained by phrases such as "an unperformed kamma."
Sau đó, để chỉ ra các loại paṭikuṭṭhakatakamma (hành động bị phản đối và đã được thực hiện), cùng một đoạn pāḷi đó đã được nói bằng cách kết hợp với ‘‘akataṃ kamma’’ (hành động chưa được thực hiện) và những đoạn khác.
Tattha na kiñci pāḷianusārena na sakkā vidituṃ, tasmā vaṇṇanaṃ na vitthārayimhāti.
In that (section), there is nothing that cannot be understood according to the Pali text, therefore we have not elaborated the commentary.
Trong đó, không có gì không thể hiểu được theo pāḷi, vì vậy chúng tôi không giải thích chi tiết.
451. Kosambakakkhandhake – taṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipiṃsūti ettha ayamanupubbikathā – dve kira bhikkhū ekasmiṃ āvāse vasanti vinayadharo ca suttantiko ca.
In the Kosambaka Khandhaka, concerning "they suspended that bhikkhu for not seeing an offense", this is the preceding story: it is said that two bhikkhus lived in one monastery, one a Vinaya-holder and the other a Sutta-knower.
451. Trong Kosambakakkhandhaka – về câu taṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipiṃsū (họ đã đình chỉ Tỳ-khưu đó vì không thấy āpatti), đây là câu chuyện theo thứ tự: Có hai Tỳ-khưu sống trong một trú xứ, một vị là bậc trì luật (vinayadhara) và một vị là bậc trì kinh (suttantika).
Tesu suttantiko bhikkhu ekadivasaṃ vaccakuṭiṃ paviṭṭho ācamanaudakāvasesaṃ bhājane ṭhapetvāva nikkhami.
Among them, the Sutta-knower bhikkhu, one day, entered the toilet hut, and having left the leftover water for rinsing in the vessel, he came out.
Một ngày nọ, trong số đó, Tỳ-khưu trì kinh đi vào nhà vệ sinh, để lại nước rửa tay còn thừa trong bình rồi đi ra.
Vinayadharo pacchā paviṭṭho taṃ udakaṃ disvā nikkhamitvā taṃ bhikkhuṃ pucchi – ‘‘āvuso, tayā idaṃ udakaṃ ṭhapita’’nti?
The Vinaya-holder, having entered afterwards and seen that water, came out and asked that bhikkhu: "Friend, was this water left by you?"
Vị trì luật đi vào sau, thấy nước đó, liền đi ra hỏi vị Tỳ-khưu kia: “Thưa Đại đức, nước này do Đại đức để lại phải không?”
‘‘Āmāvuso’’ti.
"Yes, friend," (he replied).
“Vâng, thưa Đại đức.”
‘‘Kiṃ tvaṃ ettha āpattibhāvaṃ na jānāsī’’ti?
"Do you not know that this is an offense here?"
“Đại đức có biết đây là một āpatti không?”
‘‘Āma, na jānāmī’’ti.
"Yes, I do not know," (he replied).
“Vâng, tôi không biết.”
‘‘Hoti, āvuso ettha āpattī’’ti?
"Friend, is there an offense here?"
“Thưa Đại đức, đây có phải là một āpatti không?”
‘‘Sace hoti, desissāmī’’ti.
"If there is, I will confess it," (he replied).
“Nếu là āpatti, tôi sẽ sám hối.”
‘‘Sace pana te, āvuso, asañcicca asatiyā kataṃ, natthi āpattī’’ti.
"However, friend, if it was done unintentionally and without mindfulness, there is no offense," (replied the Vinaya-holder).
“Nhưng nếu, thưa Đại đức, Đại đức đã làm điều đó mà không cố ý và không có sự chú tâm, thì không có āpatti.”
So tassā āpattiyā anāpattidiṭṭhi ahosi.
He (the Sutta-knower) held the view that there was no offense in that offense.
Vị ấy lại có quan điểm rằng đó không phải là āpatti.
Vinayadharopi attano nissitakānaṃ ‘‘ayaṃ suttantiko āpattiṃ āpajjamānopi na jānātī’’ti ārocesi.
The Vinaya-holder also informed his own dependants, "This Sutta-knower bhikkhu, even when committing an offense, does not know that it is an offense."
Vị trì luật cũng báo cho các đệ tử của mình rằng: “Vị trì kinh này dù phạm āpatti nhưng không biết đó là āpatti.”
Te tassa nissitake disvā ‘‘tumhākaṃ upajjhāyo āpattiṃ āpajjitvāpi āpattibhāvaṃ na jānātī’’ti āhaṃsu.
Having seen his (the Sutta-knower's) dependants, they said, "Your preceptor, even having committed an offense, does not know that it is an offense."
Khi các đệ tử của vị trì luật gặp các đệ tử của vị trì kinh, họ nói: “Thầy của quý vị đã phạm āpatti mà không biết đó là āpatti.”
Te gantvā attano upajjhāyassa ārocesuṃ.
They went and informed their preceptor.
Các đệ tử của vị trì kinh về báo lại cho thầy của mình.
So evamāha – ‘‘ayaṃ vinayadharo pubbe anāpattī’’ti vatvā ‘‘idāni āpattī’’ti vadati.
He said this: "This Vinaya-holder, having previously said 'it is not an offense,' now says 'it is an offense'."
Vị ấy nói: “Vị trì luật này trước đây đã nói ‘không phải āpatti’ nhưng bây giờ lại nói ‘là āpatti’.”
Musāvādī esoti.
"He is a liar."
“Vị ấy là kẻ nói dối.”
Te gantvā ‘‘tumhākaṃ upajjhāyo musāvādī’’ti evaṃ aññamaññaṃ kalahaṃ vaḍḍhayiṃsu.
They went and said, "Your preceptor is a liar," and thus they increased the quarrel among themselves.
Các đệ tử của vị trì kinh đi nói: “Thầy của quý vị là kẻ nói dối,” và cứ thế họ làm tăng thêm sự tranh cãi lẫn nhau.
Tato vinayadharo okāsaṃ labhitvā tassa āpattiyā adassane ukkhepanīyakammaṃ akāsi.
Then the Vinaya-holder, having found an opportunity, performed an act of suspension on him for not seeing his offense.
Từ đó, vị trì luật nhân cơ hội đã thực hiện ukkhepanīyakamma (hành động đình chỉ) đối với vị trì kinh đó vì không thấy āpatti.
Tena vuttaṃ – ‘‘taṃ bhikkhuṃ āpattiyā adassane ukkhipiṃsū’’ti.
Therefore it was said, "they suspended that bhikkhu for not seeing an offense."
Vì vậy, đã nói: “Họ đã đình chỉ Tỳ-khưu đó vì không thấy āpatti.”
453. Bhinno bhikkhusaṅgho bhinno bhikkhusaṅghoti ettha na tāva bhinno; apica kho yathā deve vuṭṭhe ‘‘idāni sassaṃ nipphanna’’nti vuccati, avassañhi taṃ nipphajjissati, evameva iminā kāraṇena āyatiṃ avassaṃ bhijjissati, so ca kho kalahavasena na saṅghabhedavasena, tasmā ‘‘bhinno’’ti vuttaṃ.
Concerning "the community of bhikkhus is divided, the community of bhikkhus is divided", it is not yet divided; however, just as when it rains, it is said, "now the harvest is ripe," because it will certainly ripen, so too, for this reason, it will certainly become divided in the future, and that (division) is due to quarrels, not due to schism of the Sangha. Therefore it was said "divided."
453. Về câu Bhinno bhikkhusaṅgho bhinno bhikkhusaṅgho (Tăng đoàn đã chia rẽ, Tăng đoàn đã chia rẽ), ở đây, Tăng đoàn chưa thực sự chia rẽ; nhưng cũng giống như khi trời mưa, người ta nói: “Bây giờ mùa màng đã chín,” vì chắc chắn nó sẽ chín, thì cũng vậy, vì lý do này, chắc chắn nó sẽ chia rẽ trong tương lai, nhưng đó là do tranh cãi chứ không phải do chia rẽ Tăng, vì vậy đã nói là “chia rẽ.”
Sambhamaatthavasena cettha āmeḍitaṃ veditabbaṃ.
Here, the repetition (of the word) should be understood as expressing alarm.
Ở đây, cần hiểu rằng sự lặp lại là do nghĩa của sự vội vàng.
454. Etamatthaṃ bhāsitvā uṭṭhāyāsanā pakkāmīti kasmā evaṃ bhāsitvā pakkāmi?
"Having spoken this matter, he rose from his seat and departed." Why did he speak thus and depart?
454. Etamatthaṃ bhāsitvā uṭṭhāyāsanā pakkāmī (Sau khi nói điều này, Ngài đứng dậy rời khỏi chỗ ngồi) – tại sao Ngài lại nói như vậy rồi rời đi?
Sace hi bhagavā ukkhepake vā ‘‘akāraṇe tumhehi so bhikkhu ukkhitto’’ti vadeyya, ukkhittānuvattake vā ‘‘tumhe āpattiṃ āpannā’’ti vadeyya, ‘‘etesaṃ bhagavā pakkho, etesaṃ bhagavā pakkho’’ti vatvā āghātaṃ bandheyyuṃ, tasmā tantimeva ṭhapetvā etamatthaṃ bhāsitvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
For if the Blessed One were to say to those who imposed the suspension, "You have suspended that bhikkhu without cause," or to those who sided with the suspended bhikkhu, "You have committed an offense," they would say, "The Blessed One takes their side, the Blessed One takes their side," and would bear resentment. Therefore, having merely laid down the Pali text, he spoke this matter, rose from his seat, and departed.
Nếu Đức Phật nói với những người đình chỉ rằng: “Các ông đã đình chỉ Tỳ-khưu đó mà không có lý do,” hoặc nói với những người ủng hộ Tỳ-khưu bị đình chỉ rằng: “Các ông đã phạm āpatti,” thì họ sẽ nói: “Đức Phật thiên vị nhóm này, Đức Phật thiên vị nhóm kia,” và sẽ nuôi lòng oán hận. Vì vậy, Đức Phật đã giữ nguyên pāḷi và nói điều này rồi đứng dậy rời khỏi chỗ ngồi.
455. Attanā vā attānanti ettha yo saṅghena ukkhepanīyakatānaṃ adhammavādīnaṃ pakkhe nisinno ‘‘tumhe kiṃ bhaṇathā’’ti tesañca itaresañca laddhiṃ sutvā ‘‘ime adhammavādino, itare dhammavādino’’ti cittaṃ uppādeti, ayaṃ tesaṃ majjhe nisinnova tesaṃ nānāsaṃvāsako hoti, kammaṃ kopeti, itaresampi hatthapāsaṃ anāgatattā kopeti.
Here, in "by oneself, or himself", whoever sits on the side of those who are speakers of what is not Dhamma, who have been subjected to an act of suspension by the Sangha, and asking "What do you say?" and having heard their view and that of the others, develops the thought, "These are speakers of what is not Dhamma, the others are speakers of Dhamma," he, by merely sitting among them, becomes one who has a different saṃvāsa from them, and he invalidates the act (of suspension); he also invalidates it for the others by not coming within their reach.
455. Về câu Attanā vā attānaṃ (tự mình hoặc chính mình), ở đây, vị nào ngồi về phe của những người adhammavādī (nói bất pháp) bị Tăng đoàn thực hiện ukkhepanīyakamma, nghe họ và những người khác nói: “Các ông nói gì vậy?” rồi khởi tâm nghĩ: “Những người này là adhammavādī, những người kia là dhammavādī,” thì vị ấy, dù đang ngồi giữa họ, vẫn trở thành người có saṃvāsa (chung sống) khác biệt với họ, làm hỏng kamma (hành động), và cũng làm hỏng kamma của những người khác vì họ không nằm trong tầm tay.
Evaṃ attanā vā attānaṃ nānāsaṃvāsakaṃ karoti.
Thus, one makes oneself one who has a different saṃvāsa.
Như vậy, tự mình làm cho mình trở thành người có saṃvāsa khác biệt.
Samānasaṃvāsakanti etthāpi yo adhammavādīnaṃ pakkhe nisinno ‘‘adhammavādino ime, itare dhammavādino’’ti tesaṃ majjhaṃ pavisati, yattha vā tattha vā pana pakkhe nisinno ‘‘ime dhammavādino’’ti gaṇhāti, ayaṃ attanā vā attānaṃ samānasaṃvāsakaṃ karotīti veditabbo.
Likewise, in samānasaṃvāsaka (one who has the same saṃvāsa), it should be understood that whoever sits on the side of the speakers of what is not Dhamma, and knowing "These are speakers of what is not Dhamma, the others are speakers of Dhamma," enters among those (speakers of Dhamma), or, sitting on either side, takes the view "These are speakers of Dhamma," he makes himself one who has the same saṃvāsa.
Về câu Samānasaṃvāsakaṃ (người có saṃvāsa giống nhau), ở đây, vị nào ngồi về phe của những người adhammavādī rồi nghĩ: “Những người này là adhammavādī, những người kia là dhammavādī,” và đi vào giữa họ, hoặc ngồi về phe nào đó và nghĩ: “Những người này là dhammavādī,” thì vị ấy được biết là tự mình làm cho mình trở thành người có saṃvāsa giống nhau.
456. Kāyakammaṃ vacīkammanti ettha kāyena paharantā kāyakammaṃ upadaṃsenti, pharusaṃ vadantā vacīkammaṃ upadaṃsentīti veditabbā.
Here, in "physical action, verbal action", it should be understood that those who strike with their bodies demonstrate physical action, and those who speak harshly demonstrate verbal action.
456. Về câu Kāyakammaṃ vacīkammaṃ (thân nghiệp, khẩu nghiệp), cần hiểu rằng những người đánh bằng thân thể là biểu thị thân nghiệp, và những người nói lời thô tục là biểu thị khẩu nghiệp.
Hatthaparāmāsaṃ karontīti kodhavasena hatthehi aññamaññaṃ parāmasanaṃ karonti.
"They make hand-touching" means they touch each other with their hands out of anger.
Hatthaparāmāsaṃ karontī (họ chạm tay vào nhau) nghĩa là họ chạm tay vào nhau do sân hận.
Adhammiyāyamāneti adhammiyāni kiccāni kurumāne.
"While acting in an un-Dhamma-like way" means while performing un-Dhamma-like deeds.
Adhammiyāyamāne (khi thực hiện những hành động bất pháp) nghĩa là khi thực hiện những việc không phù hợp với Pháp.
Asammodikāvattamānāyāti asammodikāya vattamānāya.
"While not acting in an amiable way" means while not acting with amiability.
Asammodikāvattamānāyā (khi không có sự hòa hợp) nghĩa là khi không có sự hòa hợp.
Ayameva vā pāṭho.
Or this is the reading (of the word).
Hoặc đây là một cách đọc khác.
Sammodanakathāya avattamānāyāti attho.
The meaning is: while not speaking words of amiability.
Nghĩa là khi không có lời nói hòa hợp.
Ettāvatā na aññamaññanti ettha dve pantiyo katvā upacāraṃ muñcitvā nisīditabbaṃ, dhammiyāyamāne pana sammodikāya vattamānāya āsanantarikāya nisīditabbaṃ, ekekaṃ āsanaṃ antaraṃ katvā nisīditabbaṃ.
Here, in "not to each other by this much", two rows should be formed, and one should sit away from the area (of engagement); however, when acting in a Dhamma-like way, and while acting in an amiable way, one should sit with an intervening seat, leaving one seat between each person.
Về câu Ettāvatā na aññamaññaṃ (đến đây thì không còn lẫn nhau nữa), cần tạo hai hàng và ngồi cách xa nhau, nhưng khi thực hiện những việc phù hợp với Pháp và có lời nói hòa hợp, thì nên ngồi cách một chỗ ngồi.
457-458. Mā bhaṇḍanantiādīsu ‘‘akatthā’’ti pāṭhasesaṃ gahetvā ‘‘mā bhaṇḍanaṃ akatthā’’ti evamattho daṭṭhabbo.
In "Do not quarrel," and so on, the remaining part of the text "you did" should be taken, and the meaning should be understood as "Do not quarrel."
457-458. Trong Mā bhaṇḍana (Đừng tranh cãi) và những câu tương tự, cần lấy phần còn lại của pāḷi là ‘‘akatthā’’ (đừng làm) và hiểu nghĩa là ‘‘mā bhaṇḍanaṃ akatthā’’ (đừng gây tranh cãi).
Adhammavādīti ukkhittānuvattakesu aññataro.
Adhammavādī means one of those who sided with the suspended bhikkhu.
Adhammavādī (người nói bất pháp) là một trong những Tỳ-khưu ủng hộ người bị đình chỉ.
Ayaṃ pana bhikkhu bhagavato atthakāmo, ayaṃ kirassa adhippāyo ‘‘ime bhikkhū kodhābhibhūtā satthu vacanaṃ na gaṇhanti, mā bhagavā ete ovadanto kilamitthā’’ti tasmā evamāha.
This bhikkhu, however, desired the welfare of the Blessed One; this was his intention: "These bhikkhus are overcome by anger and do not heed the Master's word; may the Blessed One not weary Himself admonishing them." Therefore, he spoke thus.
Tuy nhiên, vị Tỳ-khưu này mong muốn lợi ích cho Đức Phật, ý định của vị ấy là: “Những Tỳ-khưu này bị sân hận chi phối nên không nghe lời Đức Thế Tôn, xin Đức Phật đừng mệt nhọc khi giáo huấn họ.” Vì vậy, vị ấy đã nói như vậy.
Bhagavā pana ‘‘pacchāpi saññaṃ labhitvā oramissantī’’ti tesaṃ anukampāya atītavatthuṃ āharitvā kathesi.
However, the Blessed One, out of compassion for them, thinking, "They will come to their senses later and turn back," brought forth a past story and related it.
Nhưng Đức Phật, vì lòng từ bi đối với họ, nghĩ rằng “sau này họ sẽ nhận ra và từ bỏ,” nên đã kể một câu chuyện quá khứ.
Tattha anatthatoti anattho ato; etasmā me purisā anatthoti vuttaṃ hoti.
There, anatthato means 'misfortune from this (person)'; it is said "misfortune for me from this person."
Trong đó, anatthato (từ sự bất lợi) nghĩa là “sự bất lợi đến từ người này.”
Atha vā anatthatoti anatthado.
Alternatively, anatthato means 'one who brings misfortune'.
Hoặc anatthato nghĩa là kẻ gây bất lợi.
Sesaṃ pākaṭameva.
The rest is clear.
Phần còn lại là rõ ràng.
464. Puthusaddotiādigāthāsu pana puthu mahā saddo assāti puthusaddo.
In the verses beginning "a loud noise," puthusaddo means "may there be a great, widespread noise."
464. Trong các bài kệ Puthusaddo (tiếng ồn lớn) và những câu tương tự, puthusaddo nghĩa là một tiếng ồn lớn.
Samajanoti samāno ekasadiso jano; sabbo cāyaṃ bhaṇḍanakārakojano samantato saddanicchāraṇena puthusaddo ceva sadiso cāti vuttaṃ hoti.
Samajano means a uniform, single multitude of people; it is said that this entire multitude of quarrelsome people is both making a loud noise and is uniform through their continuous shouting.
Samajano (những người giống nhau) nghĩa là những người giống hệt nhau; tất cả những người gây tranh cãi này được nói là vừa gây tiếng ồn lớn vừa giống hệt nhau do phát ra tiếng ồn từ mọi phía.
Na bālo koci maññathāti tattha koci ekopi ‘‘ahaṃ bālo’’ti na maññittha; sabbepi paṇḍitamāninoyeva.
"Let no one think himself foolish" means not a single one there thought, "I am a fool"; all considered themselves wise.
Na bālo koci maññathā (không ai nghĩ mình là kẻ ngu si) nghĩa là không một ai nghĩ rằng “tôi là kẻ ngu si”; tất cả đều tự cho mình là người trí tuệ.
Nāññaṃ bhiyyo amaññarunti koci ekopi ‘‘ahaṃ bālo’’ti ca na maññittha; bhiyyo ca saṅghasmiṃ bhijjamāne aññampi ekaṃ ‘‘mayhaṃ kāraṇā saṅgho bhijjatī’’ti idaṃ kāraṇaṃ na maññitthāti attho.
Nāññaṃ bhiyyo amaññaru means that not a single one thought, "I am a fool," and further, when the Saṅgha was splitting, not a single one thought that "the Saṅgha is splitting because of me." This is the meaning.
Nāññaṃ bhiyyo amaññarunti: không một ai tự nghĩ rằng: “Tôi là kẻ ngu si”; và khi Tăng-già bị chia rẽ, cũng không một ai khác nghĩ rằng: “Vì tôi mà Tăng-già bị chia rẽ,” đó là ý nghĩa.
Parimuṭṭhāti parimuṭṭhassatino.
Parimuṭṭhā means those whose mindfulness is utterly lost.
Parimuṭṭhāti: những người bị quên mất chánh niệm.
Vācāgocarabhāṇinoti rākārassa rassādeso kato, vācāgocarā na satipaṭṭhānādigocarā.
Vācāgocarabhāṇino: The short vowel substitution for the rā syllable has been made. Their range is speech, not the range of Satipaṭṭhāna and so on.
Vācāgocarabhāṇinoti: âm “rā” được rút ngắn; lời nói là đối tượng của họ, không phải là đối tượng của niệm xứ (satipaṭṭhāna) và các pháp khác.
Bhāṇino ca kathaṃ bhāṇino?
And speaking, how are they speaking?
Và họ là những người nói như thế nào?
Yāvicchanti mukhāyāmaṃ yāva mukhaṃ pasāretuṃ icchanti, tāva pasāretvā bhāṇino, ekopi saṅghagāravena mukhasaṅkocaṃ na karotīti attho.
Yāvicchanti mukhāyāmaṃ: They speak, stretching their mouths as much as they desire; that is, no one holds back their speech out of reverence for the Saṅgha.
Yāvicchanti mukhāyāmaṃ: họ nói tùy ý muốn mở miệng, không một ai vì lòng kính trọng Tăng-già mà khép miệng lại, đó là ý nghĩa.
Yena nītāti yena kalahena imaṃ nillajjabhāvaṃ nītā.
Yena nītā: By which dispute they were led to this shameless state.
Yena nītāti: bởi sự tranh cãi nào mà họ bị dẫn đến sự vô liêm sỉ này.
Na taṃ vidūti na taṃ jānanti, ‘‘evaṃ sādīnavo aya’’nti.
Na taṃ vidū: They do not know it, that "this (dispute) is so harmful."
Na taṃ vidūti: họ không biết điều đó, rằng “điều này có nhiều tai hại như vậy.”
Pareti paṇḍite ṭhapetvā tato aññe bhaṇḍanakārakā pare nāma.
Pare: Those other than the wise, meaning those who cause quarrels, are called pare.
Pareti: ngoại trừ những người trí tuệ, những người khác gây tranh cãi được gọi là “pare” (người khác).
Te ettha saṅghamajjhe kalahaṃ karontā ‘‘mayaṃ yamāmase upayamāma; satataṃ samitaṃ maccusantikaṃ gacchāmā’’ti na jānanti.
Those who cause disputes in the midst of the Saṅgha here do not know that "we are continually going to the presence of death, incessantly, without ceasing."
Những người này, khi gây tranh cãi giữa Tăng-già, không biết rằng “chúng ta đang tự hủy hoại, chúng ta đang liên tục đi về phía tử thần.”
Ye ca tattha vijānantīti ye tattha paṇḍitā ‘‘mayaṃ maccusamīpaṃ gacchāmā’’ti vijānanti.
Ye ca tattha vijānantī: And those wise ones who know, "we are going to the presence of death."
Ye ca tattha vijānantīti: những người trí tuệ ở đó biết rằng “chúng ta đang đi về phía tử thần.”
Tato sammanti medhagāti evañhi te jānantā yonisomanasikāraṃ uppādetvā medhagānaṃ kalahānaṃ vūpasamāya paṭipajjanti.
Tato sammanti medhagā: For indeed, knowing thus, they generate proper attention and practice for the appeasement of disputes and quarrels.
Tato sammanti medhagāti: khi biết như vậy, họ phát khởi tác ý đúng đắn (yonisomanasikāra) và thực hành để chấm dứt các cuộc tranh cãi.
Aṭṭhicchinnāti ayaṃ gāthā brahmadattañca dīghāvukumārañca sandhāya vuttā.
Aṭṭhicchinnā: This stanza was spoken with reference to King Brahmadatta and Prince Dīghāvu.
Aṭṭhicchinnāti: bài kệ này được nói liên quan đến Brahmadatta và hoàng tử Dīghāvu.
Tesampi hoti saṅgati, kasmā tumhākaṃ na hoti, yesaṃ vo neva mātāpitūnaṃ aṭṭhīni chinnāni, na pāṇā hatā, na gavāssadhanāni haṭānīti.
Even for them there was accord; why is there none for you, whose parents' bones were not broken, lives not taken, and cattle, horses, and wealth not plundered?
Ngay cả họ cũng có thể hòa hợp, tại sao quý vị lại không thể, những người mà xương cốt của cha mẹ quý vị chưa từng bị chặt, sinh mạng chưa từng bị giết, trâu bò, ngựa, tài sản chưa từng bị cướp đi?
Sace labhethātiādigāthā paṇḍitasahāyassa ca bālasahāyassa ca vaṇṇāvaṇṇadīpanatthaṃ vuttā.
The stanza beginning Sace labhethā was spoken to illustrate the merits and demerits of a wise companion and a foolish companion.
Sace labhethāti: bài kệ này và các bài kệ tiếp theo được nói để làm rõ giá trị và phi giá trị của bạn bè trí tuệ và bạn bè ngu si.
Abhibhuyya sabbāni parissayānīti pākaṭaparissaye ca paṭicchannaparissaye ca abhibhavitvā tena saddhiṃ attamano satimā careyya.
Abhibhuyya sabbāni parissayāni: Overcoming all dangers, both apparent and hidden, one should live with him, joyful and mindful.
Abhibhuyya sabbāni parissayānīti: vượt qua mọi hiểm nguy rõ ràng và hiểm nguy tiềm ẩn, người ấy nên sống hoan hỷ và có chánh niệm cùng với người bạn đó.
Rājāva raṭṭhaṃ vijitanti yathā attano vijitaṃ raṭṭhaṃ mahājanakarājā ca arindamamahārājā ca pahāya ekakā cariṃsu; evaṃ careyyāti attho.
Rājāva raṭṭhaṃ vijitaṃ: Just as King Mahājanaka and King Arindama abandoned their conquered kingdoms and lived alone, so should one live.
Rājāva raṭṭhaṃ vijitanti: như vua Mahājanaka và vua Arindama đã từ bỏ vương quốc của mình và sống một mình; ý nghĩa là nên sống như vậy.
Mātaṅgaraññeva nāgoti mātaṅgo araññe nāgova.
Mātaṅgaraññeva nāgo: Like a great elephant in the Mātaṅga forest.
Mātaṅgaraññeva nāgoti: như một con voi chúa (nāga) trong rừng (mātaṅga).
Mātaṅgoti hatthī vuccati; nāgoti mahantādhivacanametaṃ.
Mātaṅgo means an elephant; nāgo is an appellation for a great one.
Mātaṅgoti: được gọi là voi; nāgoti: là từ chỉ sự vĩ đại.
Yathā hi mātuposako mātaṅganāgo araññe eko cari, na ca pāpāni akāsi.
Just as the great elephant who sustained his mother lived alone in the forest and did no evil.
Như con voi chúa Mātaṅga nuôi mẹ đã sống một mình trong rừng và không làm điều ác.
Yathā ca pālileyyako, evaṃ eko care, na ca pāpāni kayirāti vuttaṃ hoti.
And just as the Pālileyyaka elephant, so should one live alone and do no evil.
Như con voi Pālileyyaka, nên sống một mình và không làm điều ác, đó là điều đã được nói.
467. Pālileyyake viharati rakkhitavanasaṇḍeti pālileyyakaṃ upanissāya rakkhitavanasaṇḍe viharati.
467. Pālileyyake viharati rakkhitavanasaṇḍe: He dwells in a protected forest grove near Pālileyyaka.
467. Pālileyyake viharati rakkhitavanasaṇḍeti: trú ngụ trong khu rừng được bảo vệ gần Pālileyyaka.
Hatthināgoti mahāhatthī.
Hatthināgo: A great elephant.
Hatthināgoti: con voi lớn.
Hatthikalabhehīti hatthipotakehi.
Hatthikalabhehī: With elephant calves.
Hatthikalabhehīti: với những con voi con.
Hatthicchāpehīti khīrūpakehi daharapotakehi.
Hatthicchāpehī: With young calves that still suckle milk.
Hatthicchāpehīti: với những con voi con còn bú sữa mẹ.
Chinnaggānīti tehi purato purato gacchantehi chinnaggāni khāyitāvasesāni khāṇusadisāni tiṇāni khādati.
Chinnaggāni: He eats the grasses whose tips have been broken off by them going ahead, eaten and left like stumps.
Chinnaggānīti: nó ăn những ngọn cỏ đã bị cắt bỏ, còn lại như gốc cây, do những con voi khác đi trước ăn.
Obhaggobhagganti tena hatthināgena uccaṭṭhānato bhañjitvā bhañjitvā pātitaṃ.
Obhaggobhaggaṃ: That which was broken down by that great elephant from a high place, repeatedly broken and thrown down.
Obhaggobhagganti: những cành cây bị con voi lớn đó bẻ gãy từ trên cao và làm rơi xuống.
Assa sākhābhaṅganti etassa santakaṃ sākhābhaṅgaṃ te khādanti.
Assa sākhābhaṅgaṃ: These (calves) eat the broken branches belonging to that elephant.
Assa sākhābhaṅganti: những con voi con ăn những cành cây đã bị bẻ gãy của con voi lớn này.
Āvilānīti tehi paṭhamataraṃ otaritvā pivantehi ālulitāni kaddamodakāni pivati.
Āvilāni: He drinks the muddy water that has been stirred up by them, who descended and drank first.
Āvilānīti: nó uống nước bùn bị khuấy đục bởi những con voi con đã xuống uống trước.
Ogāhāti titthato.
Ogāhā: From the bathing place.
Ogāhāti: từ bến nước.
Nāgassa nāgenāti hatthināgassa buddhanāgena.
Nāgassa nāgenā: The great elephant's (mind) with the Buddha-Nāga.
Nāgassa nāgenāti: tâm của con voi chúa hòa hợp với tâm của Đức Phật (Nāga).
Īsādantassāti rathaīsāsadisadantassa.
Īsādantassā: Whose tusks are like chariot shafts.
Īsādantassāti: có ngà giống như trục xe.
Yadeko ramatī vaneti yasmā buddhanāgo viya ayampi hatthināgo eko pavivitto vane ramati; tasmāssa nāgassa nāgena cittaṃ sameti, ekībhāvaratiyā ekasadisaṃ hotīti attho.
Yadeko ramatī vane: Because this great elephant also delights alone, secluded in the forest, like the Buddha-Nāga; therefore, the mind of that great elephant accords with the Buddha-Nāga, being similar in delighting in solitude.
Yadeko ramatī vaneti: bởi vì con voi chúa này cũng như Đức Phật (Nāga), sống một mình, ẩn dật trong rừng và hoan hỷ; do đó, tâm của con voi chúa này hòa hợp với tâm của Đức Phật (Nāga), đồng nhất trong sự hoan hỷ sống độc cư, đó là ý nghĩa.
Yathābhirantaṃ viharitvāti ettha temāsaṃ bhagavā tattha vihāsīti veditabbo.
Yathābhirantaṃ viharitvā: Here, it should be understood that the Blessed One dwelled there for three months.
Yathābhirantaṃ viharitvāti: ở đây, cần biết rằng Đức Thế Tôn đã trú ngụ ở đó trong ba tháng mùa mưa.
Ettāvatā kosambakehi kira ubbāḷho bhagavā temāsaṃ araññaṃ pavisitvā vasīti sabbattha kathā patthaṭā ahosi.
Thus, the story spread everywhere that the Blessed One, troubled by the monks of Kosambī, entered the forest and resided there for three months.
Đến lúc đó, câu chuyện lan truyền khắp nơi rằng Đức Thế Tôn, vì bị các cư sĩ Kosambī quấy rầy, đã vào rừng và trú ngụ trong ba tháng.