2. Kīdisaṃ pana dvāraṃ saṃvaritabbaṃ, kīdisaṃ na saṃvaritabbaṃ?
2. But what kind of door should be closed, and what kind should not be closed? Only a revolving door, made of planks of wood, bamboo, mats, leaves, or whatever, inserted below into a pivot and above into a transom, should be closed. Other types of doors should not be closed: a door with a wooden bar like in cattle pens, a door with a wheel like in village gates, a sliding lattice door made by joining two or three wheels on planks or lattices, a lift-up lattice door like in shops, a bamboo-bar door made in leaf huts by weaving bamboo strips in two or three places, or a cloth or hemp-fiber door. However, for a monk holding an alms-bowl, only a cloth or hemp-fiber door is not an offense if he pushes it open; for one who pushes open the other types, there is an offense. But for one resting during the day, only a revolving door causes an offense; for those resting with other types of doors, whether closed or not closed, there is no offense. Nevertheless, it should be closed; this is the proper practice.
2. Vậy loại cửa nào nên đóng, loại nào không nên đóng?
Rukkhapadaraveḷupadarakilañjapaṇṇādīnaṃ yena kenaci kavāṭaṃ katvā heṭṭhā udukkhale upari uttarapāsake ca pavesetvā kataṃ parivattakadvārameva saṃvaritabbaṃ.
Chỉ nên đóng loại cửa xoay được làm bằng gỗ, tre, chiếu, lá, v.v., bằng cách lắp vào lỗ mộng phía dưới và thanh ngang phía trên.
Aññaṃ gorūpānaṃ vajesu viya rukkhasūcikaṇṭakadvāraṃ, gāmathakanakaṃ cakkalakayuttadvāraṃ, phalakesu vā kiṭikāsu vā dve tīṇi cakkalakāni yojetvā kataṃ saṃsaraṇakiṭikadvāraṃ, āpaṇesu viya kataṃ ugghāṭanakiṭikadvāraṃ, dvīsu tīsu ṭhānesu veḷusalākā gopphetvā paṇṇakuṭīsu kataṃ salākahatthakadvāraṃ, dussasāṇidvāranti evarūpaṃ dvāraṃ na saṃvaritabbaṃ.
Các loại cửa khác như cửa chốt gỗ hoặc cửa gai như trong chuồng bò, cửa có bánh xe như trong làng, cửa lưới trượt được làm bằng cách gắn hai hoặc ba bánh xe vào các tấm ván hoặc lưới, cửa nâng lên như trong các cửa hàng, cửa tay chốt được làm bằng cách buộc các thanh tre ở hai hoặc ba chỗ trong các túp lều lá, và cửa vải bạt thì không nên đóng.
Pattahatthassa kavāṭappaṇāmane pana ekaṃ dussasāṇidvārameva anāpattikaraṃ, avasesāni paṇāmentassa āpatti.
Tuy nhiên, đối với Tỳ-khưu cầm bát, chỉ có cửa vải bạt là không phạm tội khi mở ra; còn mở các loại cửa khác thì phạm tội.
Divā paṭisallīyantassa pana parivattakadvārameva āpattikaraṃ, sesāni saṃvaritvā vā asaṃvaritvā vā nipajjantassa āpatti natthi, saṃvaritvā pana nipajjitabbaṃ, etaṃ vattaṃ.
Đối với Tỳ-khưu nằm nghỉ trưa, chỉ có cửa xoay được là gây phạm tội; còn đối với các loại cửa khác, nằm nghỉ khi đóng hay không đóng đều không phạm tội. Tuy nhiên, nên nằm nghỉ khi đã đóng cửa, đó là phận sự.
3. Parivattakadvāraṃ kittakena saṃvutaṃ hoti?
3. How much should a revolving door be closed to be considered closed? It is considered closed when the latches and bolts are in place. Furthermore, it is allowable even if only the latch is in place, or even if only the bolt is in place, or even if it is just placed touching the doorpost, or even if it is slightly not touching. In the most extreme case, it is allowable even if it is not touching, as long as a head cannot enter. If it is a place frequented by many, it is allowable to lie down even after saying to a monk or a novice, "Venerable sir, guard the door." If monks are sitting performing robe-work or some other task, it is allowable to lie down with the thought, "These monks will guard the door." In the Kurundaṭṭhakathā, however, it is stated: "It is allowable to lie down even after asking a lay follower or with the thought 'this lay follower will guard it,' but it is not allowable to ask a bhikkhunī or any woman." This is appropriate. Thus, in all cases, whatever Theravāda tradition or commentary tradition is stated later, that should be taken as the authority.
3. Cửa xoay được đóng như thế nào?
Sūcighaṭikāsu dinnāsu saṃvutameva hoti.
Khi chốt then đã được cài, cửa đã được đóng.
Apica kho sūcimattepi dinne vaṭṭati, ghaṭikāmattepi dinne vaṭṭati, dvārabāhaṃ phusitvā ṭhapitamattepi vaṭṭati, īsakaṃ aphusitepi vaṭṭati, sabbantimena vidhinā yāvatā sīsaṃ nappavisati, tāvatā aphusitepi vaṭṭati.
Hơn nữa, chỉ cần cài then nhỏ cũng được, chỉ cần cài then lớn cũng được, chỉ cần đặt chạm vào khung cửa cũng được, ngay cả khi hơi không chạm cũng được, và theo cách cuối cùng, ngay cả khi không chạm đến mức đầu không thể lọt vào cũng được.
Sace bahūnaṃ vaḷañjanaṭṭhānaṃ hoti, bhikkhuṃ vā sāmaṇeraṃ vā ‘‘dvāraṃ, āvuso, jaggāhī’’ti vatvāpi nipajjituṃ vaṭṭati.
Nếu đó là nơi nhiều người qua lại, thì có thể nằm nghỉ sau khi nói với một Tỳ-khưu hay Sa-di rằng: “Này Hiền giả, hãy canh chừng cửa.”
Atha bhikkhū cīvarakammaṃ vā aññaṃ vā kiñci karontā nisinnā honti, ‘‘ete dvāraṃ jaggissantī’’ti ābhogaṃ katvāpi nipajjituṃ vaṭṭati.
Nếu các Tỳ-khưu đang ngồi làm y hoặc làm việc gì khác, thì cũng có thể nằm nghỉ với ý nghĩ: “Những Tỳ-khưu này sẽ canh chừng cửa.”
Kurundaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘upāsakampi āpucchitvā vā ‘esa jaggissatī’ti ābhogaṃ katvā vā nipajjituṃ vaṭṭati, kevalaṃ bhikkhuniṃ vā mātugāmaṃ vā āpucchituṃ na vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, taṃ yuttaṃ.
Tuy nhiên, trong Chú giải Kurundi có nói: “Có thể hỏi một cận sự nam hoặc nằm nghỉ với ý nghĩ ‘người này sẽ canh chừng,’ nhưng không được hỏi một Tỳ-khưu-ni hay một người nữ,” điều này là hợp lý.
Evaṃ sabbatthapi yo yo theravādo vā aṭṭhakathāvādo vā pacchā vuccati, so sova pamāṇanti gahetabbaṃ.
Như vậy, ở mọi nơi, bất kỳ giáo thuyết của Trưởng lão (Theravāda) hay giáo thuyết của Chú giải (Aṭṭhakathāvāda) nào được nói sau, thì đó chính là chuẩn mực cần được chấp nhận.
4. Atha dvārassa udukkhalaṃ vā uttarapāsako vā bhinno hoti aṭṭhapito vā, saṃvarituṃ na sakkoti, navakammatthaṃ vā pana iṭṭhakapuñjo vā mattikādīnaṃ vā rāsi antodvāre kato hoti, aṭṭaṃ vā bandhanti, yathā saṃvarituṃ na sakkoti.
4. Now, if the door’s pivot or transom is broken or not installed, so it cannot be closed, or if a pile of bricks or a heap of clay, etc., has been placed inside the doorway for new construction, or if scaffolding is being erected in such a way that the door cannot be closed: in such an obstruction, it is allowable to lie down even without closing it. If there is no door at all, it is simply permitted. One lying on an upper floor should lie down after raising the ladder. If there is a covering at the top of the ladder, one should lie down after covering it. One lying in an inner room may close either the inner room door or the main door, whichever is convenient. If, in a single-walled dwelling, doors are made on two sides and are being used, both doors must be guarded. Even in a three-storied palace, the door must be guarded. If, after returning from alms-round, many monks enter a palace similar to the Brazen Palace for daytime resting, the senior monk of the Saṅgha should enter and lie down either after telling the doorkeeper, "Guard the door," or with the thought, "Guarding the door is the responsibility of this doorkeeper." This same practice should be observed by all monks down to the newest member of the Saṅgha. For those who enter earlier, it is even allowable to think, "Guarding the door is the responsibility of those who enter later." An offense is incurred by those who lie down without asking or without reflecting, or by those who lie down inside an inner room or outside with an unclosed door. Even when lying down in an inner room or outside, it is allowable to lie down with the thought, "Guarding the door is the responsibility of the doorkeeper at the main door." Thus, even when lying down on the open terrace of a Brazen Palace or similar structure, the door must be closed.
4. Nếu ngưỡng cửa hoặc thanh ngang của cửa bị hỏng hoặc không được lắp đặt, không thể đóng cửa được, hoặc có một đống gạch hoặc đống đất, v.v., được chất bên trong cửa để xây dựng mới, hoặc đang buộc giàn giáo, khiến không thể đóng cửa được.
Evarūpe antarāye sati asaṃvaritvāpi nipajjituṃ vaṭṭati.
Trong trường hợp có chướng ngại như vậy, có thể nằm nghỉ mà không đóng cửa.
Yadi pana kavāṭaṃ natthi, laddhakappameva.
Nếu không có cánh cửa, thì được phép.
Upari sayantena nisseṇiṃ āropetvā nipajjitabbaṃ.
Tỳ-khưu nằm nghỉ ở tầng trên phải đặt thang rồi nằm nghỉ.
Sace nisseṇimatthake thakanakaṃ hoti, thaketvāpi nipajjitabbaṃ.
Nếu có vật che chắn ở đầu thang, thì phải che chắn rồi nằm nghỉ.
Gabbhe nipajjantena gabbhadvāraṃ vā pamukhadvāraṃ vā yaṃ kiñci saṃvaritvā nipajjituṃ vaṭṭati.
Tỳ-khưu nằm nghỉ trong phòng thì có thể đóng cửa phòng hoặc cửa chính, hoặc bất kỳ cửa nào rồi nằm nghỉ.
Sace ekakuṭṭake gehe dvīsu passesu dvārāni katvā vaḷañjanti, dvepi dvārāni jaggitabbāni, tibhūmakepi pāsāde dvāraṃ jaggitabbameva.
Nếu trong một ngôi nhà có một bức tường, người ta sử dụng các cửa ở hai bên, thì cả hai cửa đều phải được canh chừng; ngay cả trong một lâu đài ba tầng, cửa cũng phải được canh chừng.
Sace bhikkhācārā paṭikkamma lohapāsādasadisaṃ pāsādaṃ bahū bhikkhū divāvihāratthaṃ pavisanti, saṅghattherena dvārapālassa ‘‘dvāraṃ jaggāhī’’ti vatvā vā ‘‘dvārajagganaṃ nāma etassa bhāro’’ti ābhogaṃ katvā vā pavisitvā nipajjitabbaṃ.
Nếu nhiều Tỳ-khưu trở về từ việc khất thực và vào một lâu đài giống như lâu đài sắt để nghỉ trưa, thì Tăng trưởng lão phải nói với người gác cửa: “Hãy canh chừng cửa,” hoặc với ý nghĩ “việc canh chừng cửa là trách nhiệm của người này,” rồi vào nằm nghỉ.
Yāva saṅghanavakena evameva kātabbaṃ.
Ngay cả Tỳ-khưu mới vào Tăng đoàn cũng phải làm như vậy.
Pure pavisantānaṃ ‘‘dvārajagganaṃ nāma pacchimānaṃ bhāro’’ti evaṃ ābhogaṃ kātumpi vaṭṭati.
Những người vào trước cũng có thể có ý nghĩ: “Việc canh chừng cửa là trách nhiệm của những người vào sau.”
Anāpucchā vā ābhogaṃ akatvā vā antogabbhe vā asaṃvutadvāre bahi vā nipajjantānaṃ āpatti.
Những Tỳ-khưu nằm nghỉ mà không hỏi ý kiến hoặc không có ý nghĩ, hoặc nằm nghỉ trong phòng hoặc bên ngoài khi cửa không đóng, thì phạm tội.
Gabbhe vā bahi vā nipajjanakālepi ‘‘dvārajagganaṃ nāma mahādvāre dvārapālassa bhāro’’ti ābhogaṃ katvā nipajjituṃ vaṭṭatiyeva.
Ngay cả khi nằm nghỉ trong phòng hay bên ngoài, cũng có thể nằm nghỉ với ý nghĩ: “Việc canh chừng cửa chính là trách nhiệm của người gác cửa.”
Evaṃ lohapāsādādīsu ākāsatale nipajjantenapi dvāraṃ saṃvaritabbameva.
Như vậy, ngay cả khi nằm nghỉ trên sân thượng của các lâu đài sắt, v.v., cũng phải đóng cửa.
Ayañhettha saṅkhepo – idaṃ divāpaṭisallīyanaṃ yena kenaci parikkhitte sadvārabandhe ṭhāne kathitaṃ, tasmā abbhokāse vā rukkhamūle vā maṇḍape vā yattha katthaci sadvārabandhe nipajjantena dvāraṃ saṃvaritvāva nipajjitabbaṃ.
Here is the summary regarding this: this daytime resting is spoken of as being in any enclosed place with a fastened door. Therefore, one who lies down in an open space, or at the foot of a tree, or in a pavilion, or anywhere else with a fastened door, should always lie down after closing the door. If it is a large precinct, like the precincts of the Great Bodhi Tree or the Brazen Palace, a place where many gather, where even if the door is closed, it does not remain closed, and people climb over the wall to move around if they cannot find a door, there is no need to close it. If a monk lies down at night with the door open, no offense is incurred if dawn breaks (while he is still asleep). However, if he wakes up and then sleeps again, an offense is incurred. If a monk, having determined, "I will get up when dawn breaks," lies down at night without closing the door, and then gets up exactly as he determined, he still incurs an offense. Furthermore, in the Mahāpaccari it is stated: "One who lies down in this manner is not freed even from a anādariyadukkaṭa (offense of disrespect). "
Tóm lại ở đây là: Việc nằm nghỉ trưa này được nói đến trong một nơi có rào chắn và có cửa. Do đó, khi nằm nghỉ ở ngoài trời, dưới gốc cây, trong giảng đường, hoặc bất cứ nơi nào có rào chắn và có cửa, thì phải đóng cửa rồi nằm nghỉ.
Sace mahāpariveṇaṃ hoti mahābodhiyaṅgaṇalohapāsādaṅgaṇasadisaṃ bahūnaṃ osaraṇaṭṭhānaṃ, yattha dvāraṃ saṃvutampi saṃvutaṭṭhāne na tiṭṭhati, dvāraṃ alabhantā pākāraṃ āruhitvāpi vicaranti, tattha saṃvaraṇakiccaṃ natthi.
Nếu là một khu vực rộng lớn như sân Bồ-đề vĩ đại hoặc sân Lâu đài Sắt, nơi nhiều người qua lại, và dù cửa có đóng cũng không giữ được ở trạng thái đóng, những người không tìm được cửa thì leo tường vào, thì ở đó không cần phải đóng cửa.
Rattiṃ dvāraṃ vivaritvā nipanno aruṇe uggate vuṭṭhāti, anāpatti.
If one, having left the door open at night, lies down and gets up at dawn, there is no offense.
Vị tỳ-khưu ngủ đêm mở cửa, thức dậy khi rạng đông đã lên, không phạm tội.
Sace pana pabujjhitvā puna supati, āpatti.
But if, having woken up, one sleeps again, there is an offense.
Nhưng nếu đã thức dậy mà ngủ lại, thì phạm tội.
Yo pana ‘‘aruṇe uggate vuṭṭhahissāmī’’ti paricchinditvāva dvāraṃ asaṃvaritvā rattiṃ nipajjati, yathāparicchedameva vuṭṭhāti, tassa āpattiyeva.
However, if one, having determined, "I will get up when dawn breaks," lies down at night without closing the door, and then gets up exactly as he had determined, it is still an offense for him.
Còn vị nào, đã quyết định rằng: “Ta sẽ thức dậy khi rạng đông đã lên,” rồi ngủ đêm mà không đóng cửa, và thức dậy đúng như đã quyết định, thì vị ấy vẫn phạm tội.
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘evaṃ nipajjanto anādariyadukkaṭāpi na muccatī’’ti vuttaṃ.
In the Mahāpaccariya, it is said, "One who lies down in this manner is not even free from an anādariyadukkaṭa offense."
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya có nói rằng: “Người ngủ như vậy cũng không thoát khỏi tội anādariya dukkaṭa.”
5. Yo pana bahudeva rattiṃ jaggitvā addhānaṃ vā gantvā divā kilantarūpo mañce nisinno pāde bhūmito amocetvāva niddāvasena nipajjati, tassa anāpatti.
5. If a bhikkhu, having stayed awake for much of the night or having traveled a long distance, being weary during the day, sits on a bed and lies down due to drowsiness without taking his feet off the ground, there is no offense for him.
5. Còn vị nào, sau khi thức suốt nhiều đêm hoặc đi đường xa, ban ngày mệt mỏi, ngồi trên giường mà không nhấc chân khỏi mặt đất, rồi ngủ gật, thì vị ấy không phạm tội.
Sace okkantaniddo ajānantopi pāde mañcakaṃ āropeti, āpattiyeva.
But if, being deeply asleep and unknowingly, he places his feet onto the bed, it is an offense.
Nếu vị ấy ngủ sâu mà không hay biết, lại gác chân lên giường, thì vẫn phạm tội.
Nisīditvā apassāya supantassa anāpatti.
For one who sits down and sleeps leaning against something, there is no offense.
Người ngồi tựa lưng ngủ thì không phạm tội.
Yopi ca ‘‘niddaṃ vinodessāmī’’ti caṅkamanto patitvā sahasā vuṭṭhāti, tassapi anāpatti.
And if one, while walking to dispel drowsiness, falls and gets up quickly, there is also no offense for him.
Vị nào đi kinh hành để xua tan buồn ngủ, rồi bị ngã và nhanh chóng đứng dậy, vị ấy cũng không phạm tội.
Yo pana patitvā tattheva sayati, na vuṭṭhāti, tassa āpatti.
But if one falls and lies down right there without getting up, it is an offense for him.
Còn vị nào bị ngã rồi cứ nằm ngủ tại chỗ đó mà không đứng dậy, thì vị ấy phạm tội.
Ko muccati, ko na muccatīti?
Who is exempt, and who is not exempt?
Ai được miễn tội, ai không được miễn tội?
Mahāpaccariyaṃ tāva ‘‘ekabhaṅgena nipannako eva muccati.
In the Mahāpaccariya, it is said: "Only one who lies down on one side is exempt.
Trong Mahāpaccariya có nói rằng: “Chỉ người nằm nghiêng một bên mới được miễn tội.
Pāde pana bhūmito mocetvā nipannopi yakkhagahitakopi visaññībhūtopi na muccatī’’ti vuttaṃ.
But one who lies down after lifting his feet from the ground, or one who is possessed by a yakkha, or one who has become unconscious, is not exempt."
Còn người nằm mà nhấc chân khỏi mặt đất, hoặc người bị yakkha (quỷ) ám, hoặc người bị bất tỉnh, thì không được miễn tội.”
Kurundaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘bandhitvā nipajjāpitova muccatī’’ti vuttaṃ.
In the Kurundaṭṭhakathā, however, it is said: "Only one who is bound and made to lie down is exempt."
Trong Kurundaṭṭhakathā lại nói rằng: “Chỉ người bị trói và được đặt nằm mới được miễn tội.”
Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘yo caṅkamanto mucchitvā patito tattheva supati, tassapi avisayatāya āpatti na dissati.
In the Mahāaṭṭhakathā, it is said: "If one, while walking, faints and falls and sleeps right there, no offense is seen for him due to being beyond his control.
Trong Mahāaṭṭhakathā lại nói rằng: “Vị nào đi kinh hành rồi ngất xỉu và ngã xuống, sau đó ngủ luôn tại chỗ đó, thì tội không được thấy rõ vì không phải do ý muốn.
Ācariyā pana evaṃ na kathayanti, tasmā āpattiyevāti mahāpadumattherena vuttaṃ.
But the teachers do not speak thus; therefore, Mahāpadumatthera said it is an offense."
Tuy nhiên, các vị thầy không nói như vậy, do đó vẫn phạm tội,” đó là lời của trưởng lão Mahāpaduma.
Dve pana janā āpattito muccantiyeva, yo ca yakkhagahitako, yo ca bandhitvā nipajjāpito’’ti.
"However, two types of people are exempt from offense: one who is possessed by a yakkha, and one who is bound and made to lie down."
“Nhưng có hai loại người được miễn tội: một là người bị yakkha ám, hai là người bị trói và được đặt nằm.”
6. Parikkhāroti samaṇaparikkhāro.
6. Requisite means a monastic requisite.
6. Parikkhāra (vật dụng) là vật dụng của Sa-môn.
Tatrāyaṃ kappiyākappiyaparikkhāravinicchayo (pārā. aṭṭha. 1.85) – keci tālapaṇṇacchattaṃ anto vā bahi vā pañcavaṇṇena suttena sibbitvā vaṇṇamaṭṭhaṃ karonti, taṃ na vaṭṭati.
Herein is the determination of permissible and non-permissible requisites: some sew a palm-leaf umbrella with five-colored threads, either inside or out, making it beautiful in color; this is not permissible.
Đây là sự quyết định về các vật dụng được phép và không được phép: Một số vị dùng lọng lá cọ, may bằng năm màu chỉ cả bên trong lẫn bên ngoài để làm cho nó đẹp, điều đó không được phép.
Ekavaṇṇena pana nīlena vā pītakena vā yena kenaci suttena anto vā bahi vā sibbituṃ, chattadaṇḍaggāhakaṃ salākapañjaraṃ vā vinandhituṃ vaṭṭati, tañca kho thirakaraṇatthaṃ vaṭṭati, na vaṇṇamaṭṭhatthāya.
However, it is permissible to sew it with a single-colored thread, be it blue or yellow or any other color, either inside or out, or to wrap the stick-frame that holds the umbrella handle, but this is only permissible for strengthening it, not for making it beautiful in color.
Tuy nhiên, được phép may bằng một màu chỉ duy nhất, dù là màu xanh, màu vàng, hoặc bất kỳ màu chỉ nào khác, cả bên trong lẫn bên ngoài, hoặc quấn quanh khung nan giữ cán lọng để làm cho nó chắc chắn, chứ không phải để làm cho nó đẹp.
Chattapaṇṇesu makaradantakaṃ vā aḍḍhacandakaṃ vā chindituṃ na vaṭṭati.
It is not permissible to cut a makara-tooth design or a half-moon shape into the umbrella leaves.
Không được phép cắt hình răng cá sấu hoặc hình bán nguyệt trên lá lọng.
Chattadaṇḍe gehatthambhesu viya ghaṭako vā vāḷarūpakaṃ vā na vaṭṭati.
On the umbrella handle, a pot-shape (ghaṭaka) or an animal-figure (vāḷarūpaka), like on house pillars, is not permissible.
Trên cán lọng, không được phép chạm khắc hình bình hoa hoặc hình thú vật như trên các cột nhà.
Sacepi sabbattha āraggena lekhā dinnā hoti, sāpi na vaṭṭati.
Even if lines are drawn everywhere with a gouge, that too is not permissible.
Ngay cả nếu có một đường kẻ được khắc bằng dùi nhọn khắp nơi, điều đó cũng không được phép.
Ghaṭakaṃ vā vāḷarūpakaṃ vā bhinditvā dhāretabbaṃ, lekhāpi ghaṃsitvā vā apanetabbā, suttakena vā daṇḍo veṭhetabbo.
The pot-shape or animal-figure should be broken off and then used; the lines should also be rubbed off or removed, or the handle should be wrapped with thread.
Hình bình hoa hoặc hình thú vật phải được phá bỏ mới được dùng; đường kẻ cũng phải được mài hoặc xóa bỏ, hoặc cán lọng phải được quấn bằng sợi chỉ.
Daṇḍabunde pana ahicchattakasaṇṭhānaṃ vaṭṭati.
However, a mushroom-like shape at the base of the handle is permissible.
Tuy nhiên, hình dạng như nấm rắn ở phần gốc cán thì được phép.
Vātappahārena acalanatthaṃ chattamaṇḍalikaṃ rajjukehi gāhetvā daṇḍe bandhanti, tasmiṃ bandhanaṭṭhāne valayamiva ukkiritvā lekhaṃ ṭhapenti, sā vaṭṭati.
To prevent the umbrella-dome from swaying in the wind, they secure it to the handle with ropes; at that tying point, they carve a line like a ring and place it there—that is permissible.
Để lọng không bị lay động bởi gió, họ dùng dây cột vòng tròn lọng vào cán; tại chỗ cột đó, họ khắc một đường kẻ giống như chiếc vòng, điều đó được phép.
7. Cīvaramaṇḍanatthāya nānāsuttakehi satapadisadisaṃ sibbantā āgantukapaṭṭaṃ ṭhapenti, aññampi yaṃ kiñci sūcikammavikāraṃ karonti, paṭṭamukhe vā pariyante vā veṇiṃ vā saṅkhalikaṃ vā muggaraṃ vā evamādi sabbaṃ na vaṭṭati, pakatisūcikammameva vaṭṭati.
7. To adorn robes, some sew centipede-like patterns with various threads, attaching an ornamental strip (āgantukapaṭṭa) or making any other decorative needlework. Creating braids, chains, maces, or similar designs at the edge or end of the strip is all impermissible; only plain needlework is permissible.
7. Để trang trí y, họ dùng nhiều loại chỉ khác nhau để may hình giống như con rết, đặt thêm dải vải trang trí, hoặc làm bất kỳ kiểu thêu thùa phức tạp nào khác; hoặc ở mép hay viền dải vải, họ làm hình bím tóc, hình dây xích, hình chùy, tất cả những điều này đều không được phép, chỉ có việc may vá thông thường là được phép.
Gaṇṭhikapaṭṭakañca pāsakapaṭṭakañca aṭṭhakoṇampi soḷasakoṇampi karonti, tattha agghiyagayamuggarādīni dassenti, kakkaṭakkhīni ukkiranti, sabbaṃ na vaṭṭati, catukoṇameva vaṭṭati, koṇasuttapīḷakā ca cīvare ratte duviññeyyarūpā vaṭṭanti.
They make knot-straps and loop-straps into eight-cornered or sixteen-cornered shapes, depicting stupa-like designs, spikes, maces, and other things, or carving out crab's eyes; all this is impermissible. Only a four-cornered shape is permissible, and small thread-knots at the corners that are not easily discernible when the robe is dyed are permissible.
Họ làm dải nút thắt và dải móc cài hình tám cạnh hoặc mười sáu cạnh, trên đó họ chạm khắc hình cetiya, hình mũi dùi, hình chùy, v.v., hoặc khắc hình mắt cua, tất cả những điều này đều không được phép, chỉ có hình vuông là được phép; và các nút chỉ nhỏ ở góc y, nếu sau khi nhuộm y mà không dễ nhận ra, thì được phép.
Kañjikapiṭṭhakhaliaalakādīsu cīvaraṃ pakkhipituṃ na vaṭṭati, cīvarakammakāle pana hatthamalasūcimalādīnaṃ dhovanatthaṃ kiliṭṭhakāle ca dhovanatthaṃ vaṭṭati, gandhaṃ vā lākhaṃ vā telaṃ vā rajane pakkhipituṃ na vaṭṭati.
It is not permissible to put robes into rice gruel, rice flour, or other starchy liquids. However, it is permissible to wash them to remove hand dirt, needle dirt, etc., during robe-making, and for washing when they are dirty. It is not permissible to put perfume, lac, or oil into the dye.
Không được phép ngâm y vào nước cháo, nước bột gạo, nước cám, hoặc các chất tương tự; tuy nhiên, khi làm y, được phép giặt để làm sạch vết bẩn tay, vết bẩn kim, v.v., và khi y bị bẩn thì được phép giặt; không được phép cho hương liệu, cánh kiến, hoặc dầu vào thuốc nhuộm.
Rajanesu ca haliddiṃ ṭhapetvā sabbaṃ mūlarajanaṃ vaṭṭati, mañjiṭṭhiñca tuṅgahārañca ṭhapetvā sabbaṃ khandharajanaṃ vaṭṭati.
Among dyes, all root-dyes are permissible except turmeric; and all trunk-dyes are permissible except madder (mañjiṭṭhi) and tuṅgahāra.
Trong các loại thuốc nhuộm, trừ nghệ ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ rễ đều được phép; trừ mañjiṭṭhi (cây thiên thảo) và tuṅgahāra ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ thân cây đều được phép.
Tuṅgahāro nāma eko sakaṇṭakarukkho, tassa haritālavaṇṇaṃ khandharajanaṃ hoti.
Tuṅgahāra is a kind of thorny tree, whose trunk-dye is the color of orpiment.
Tuṅgahāra là một loại cây có gai, thuốc nhuộm từ thân cây của nó có màu vàng xanh như haritāla (thạch tín vàng).
Loddañca kaṇḍulañca ṭhapetvā sabbaṃ tacarajanaṃ vaṭṭati.
All bark-dyes are permissible except Lodda and Kaṇḍula.
Trừ lodda (vỏ cây Symplocos racemosa) và kaṇḍula (vỏ cây Ficus glomerata) ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ vỏ cây đều được phép.
Allipattañca nīlipattañca ṭhapetvā sabbaṃ pattarajanaṃ vaṭṭati.
All leaf-dyes are permissible except Allipatta and Nīlipatta.
Trừ lá alli và lá nīli ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ lá cây đều được phép.
Gihiparibhuttakaṃ pana allipattena ekavāraṃ rajituṃ vaṭṭati.
However, a layperson's used garment may be dyed once with Allipatta.
Tuy nhiên, đối với y phục đã được người cư sĩ sử dụng, được phép nhuộm một lần bằng lá alli.
Kiṃsukapupphañca kusumbhapupphañca ṭhapetvā sabbaṃ puppharajanaṃ vaṭṭati.
All flower-dyes are permissible except the flower of the Kinsuka tree and the Kusumbha flower.
Trừ hoa kiṃsuka và hoa kusumbha ra, tất cả các loại thuốc nhuộm từ hoa đều được phép.
Phalarajane pana na kiñci na vaṭṭati (mahāva. aṭṭha. 344).
As for fruit-dyes, nothing is impermissible.
Còn đối với thuốc nhuộm từ quả, thì không có loại nào là không được phép.
8. Cīvaraṃ rajitvā saṅkhena vā maṇinā vā yena kenaci na ghaṭṭetabbaṃ, bhūmiyaṃ jāṇukāni nihantvā hatthehi gahetvā doṇiyampi na ghaṃsitabbaṃ.
8. After dyeing a robe, it should not be rubbed with a conch shell, a gem, or anything else. One should not kneel on the ground and rub it in a trough with one's hands.
8. Sau khi nhuộm y, không được chà xát bằng vỏ ốc, bằng ngọc, hoặc bất kỳ vật gì khác; không được quỳ trên đất, dùng tay nắm y mà chà xát trong thùng.
Doṇiyaṃ vā phalake vā ṭhapetvā ante gāhāpetvā hatthena paharituṃ pana vaṭṭati, tampi muṭṭhinā na kātabbaṃ.
However, it is permissible to place it in a trough or on a board, have one end held, and beat it with the hand; but this should not be done with a fist.
Tuy nhiên, được phép đặt y trong thùng hoặc trên tấm ván, rồi một người giữ các mép y và người kia dùng tay đập; việc này cũng không được làm bằng nắm đấm.
Porāṇakattherā pana doṇiyampi na ṭhapesuṃ.
But the ancient Elder monks did not even place it in a trough.
Các vị trưởng lão thời xưa thậm chí còn không đặt y vào thùng.
Eko cīvaraṃ gahetvā tiṭṭhati, aparo hatthe katvā hatthena paharati.
One person holds the robe, and another places it on their hand and beats it with their hand.
Một vị giữ y, một vị khác cầm y trong tay và đập bằng tay.
Cīvarassa kaṇṇasuttakaṃ na vaṭṭati, rajitakāle chinditabbaṃ.
The small loop at the corner of the robe is not permissible; it should be cut off when dyeing.
Dây buộc góc y không được phép; phải cắt bỏ khi nhuộm xong.
Yaṃ pana ‘‘anujānāmi, bhikkhave, kaṇṇasuttaka’’nti (mahāva. 344) evaṃ anuññātaṃ, taṃ anuvāte pāsakaṃ katvā bandhitabbaṃ rajanakāle lagganatthāya.
However, the small loop that was permitted by the Buddha, as in, "Monks, I allow the small loop (kaṇṇasuttaka)," should be made into a hook at the lengthwise edge of the robe to hang it during dyeing.
Còn dây buộc góc y đã được cho phép, như “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép dây buộc góc y,” thì phải làm thành vòng ở mép dọc và buộc lại để treo khi nhuộm.
Gaṇṭhikepi sobhākaraṇatthaṃ lekhā vā pīḷakā vā na vaṭṭati, nāsetvā paribhuñjitabbaṃ.
On the key-knot (gaṇṭhika), lines or small knots for beautification are not permissible; they should be destroyed before use.
Trên dây thắt lưng cũng không được phép có các đường kẻ hoặc nút thắt để trang trí; phải phá bỏ rồi mới được sử dụng.
10. Kāyabandhanassa sobhanatthaṃ tahiṃ tahiṃ diguṇaṃ suttaṃ koṭṭenti, kakkaṭakkhīni uṭṭhāpenti, na vaṭṭati, ubhosu pana antesu dasāmukhassa thirabhāvāya diguṇaṃ koṭṭetuṃ vaṭṭati.
10. To beautify the waist-band, they plait double threads here and there, and raise crab's eyes; this is not permissible. However, it is permissible to plait a double thread at both ends to strengthen the fringe.
10. Để làm đẹp dây lưng, họ bện chỉ đôi ở nhiều chỗ, làm nổi lên hình mắt cua, điều đó không được phép; tuy nhiên, được phép bện chỉ đôi ở hai đầu để làm cho phần tua rua chắc chắn.
Dasāmukhe pana ghaṭakaṃ vā makaramukhaṃ vā deḍḍubhasīsaṃ vā yaṃ kiñci vikārarūpaṃ kātuṃ na vaṭṭati, tattha tattha acchīni dassetvā mālākammādīni vā katvā koṭṭitakāyabandhanampi na vaṭṭati, ujukameva pana macchakaṇṭakaṃ vā khajjūripattakaṃ vā maṭṭhakapaṭṭikaṃ vā katvā koṭṭetuṃ vaṭṭati.
However, at the end of the fringe, it is not allowable to make any deformed or strange shape, such as a pot-like shape, a makara's mouth-like shape, or a water snake's head-like shape. Also, a plaited waistband made by displaying eye-patterns or floral patterns in such places is not allowable. However, it is allowable to plait it straight only, making it a fish-bone-like shape, a date-leaf-like shape, or a smooth flat strip-like shape.
Tuy nhiên, ở đầu tua (dây lưng), không được phép làm hình bình hoa sen, hình miệng cá sấu, hình đầu rắn nước, hay bất kỳ hình dạng biến dạng nào; cũng không được phép làm dây lưng được tết với hình mắt voi ở những chỗ đó, hoặc làm các loại trang trí hoa văn. Chỉ được phép tết dây lưng với hình xương cá, hình lá chà là, hoặc hình dải trơn.
Kāyabandhanassa dasā ekā vaṭṭati, dve tīṇi cattāripi vaṭṭanti, tato paraṃ na vaṭṭanti.
One strand for the waistband's fringe is allowable. Two, three, or four strands are also allowable. More than that, however, is not allowable.
Dây tua của dây lưng, một sợi thì được phép, hai, ba, bốn sợi cũng được phép; nhiều hơn thế thì không được phép.
Rajjukakāyabandhanaṃ ekameva vaṭṭati, pāmaṅgasaṇṭhānaṃ pana ekampi na vaṭṭati, dasā pana pāmaṅgasaṇṭhānāpi vaṭṭati, bahurajjuke ekato katvā ekena nirantaraṃ veṭhetvā kataṃ bahurajjukanti na vattabbaṃ, taṃ vaṭṭati.
A rope waistband with only one strand is allowable. However, a round shape is not allowable even for a single strand. But fringes with a round shape are allowable. It should not be said that a multi-strand cord made by combining many strands and continuously winding them with one strand is a multi-strand cord; that is allowable.
Dây lưng bằng sợi dây chỉ được phép có một sợi. Tuy nhiên, hình dạng con quay thì dù chỉ một cũng không được phép. Nhưng dây tua có hình dạng con quay thì được phép. Không nên nói rằng dây lưng nhiều sợi được làm bằng cách gộp nhiều sợi lại và quấn liên tục bằng một sợi là dây lưng nhiều sợi; cái đó thì được phép.
11. Añjaniyaṃ itthipurisacatuppadasakuṇarūpaṃ vā mālākammalatākammamakaradantakagomuttakaaḍḍhacandakādibhedaṃ vā vikārarūpaṃ na vaṭṭati, ghaṃsitvā vā bhinditvā vā yathā vā na paññāyati, tathā suttakena veṭhetvā vaḷañjetabbā.
11. In an añjanī (collyrium holder), it is not allowable to have figures of women, men, quadrupeds, or birds, nor deformed shapes such as floral patterns, creeper patterns, makara-teeth patterns, cow-urine patterns, or crescent-moon patterns. It should be used wrapped with thread so that it is not visible by grinding or breaking it.
11. Trong ống thuốc mắt, không được phép làm các hình dạng biến dạng như hình người nam, người nữ, động vật bốn chân, chim chóc, hoặc các loại hoa văn như dây hoa, dây leo, răng cá sấu, hình móng bò, hình bán nguyệt, v.v. Nên dùng sợi chỉ quấn lại sao cho không thể nhận ra bằng cách mài hoặc đập vỡ.
Ujukameva pana caturaṃsā vā aṭṭhaṃsā vā soḷasaṃsā vā añjanī vaṭṭati.
However, a straight añjanī that is square, octagonal, or sixteen-sided is allowable.
Tuy nhiên, ống thuốc mắt thẳng, hình vuông, hình bát giác, hoặc hình mười sáu cạnh thì được phép.
Heṭṭhatopissā dve vā tisso vā vaṭṭalekhāyo vaṭṭanti, gīvāyampissā pidhānakabandhanatthaṃ ekā vaṭṭalekhā vaṭṭati.
At its bottom, two or three circular lines are allowable, and at its neck, one circular line for securing the lid is allowable.
Ở phía dưới ống, hai hoặc ba đường tròn thì được phép; ở cổ ống, một đường tròn để buộc nắp cũng được phép.
12. Ārakaṇṭakepi vaṭṭamaṇikaṃ vā aññaṃ vā vaṇṇamaṭṭhaṃ na vaṭṭati, gīvāyaṃ pana paricchedalekhā vaṭṭati.
12. On an ārakaṇṭaka (awl), a round jewel or any other ornate decoration is not allowable. However, a demarcation line on its neck is allowable.
12. Trên kim may, không được phép làm hạt tròn hoặc bất kỳ hình trang trí màu sắc nào khác; tuy nhiên, ở cổ kim thì được phép có đường phân chia.
Pipphalikepi maṇikaṃ vā pīḷakaṃ vā yaṃ kiñci uṭṭhāpetuṃ na vaṭṭati, daṇḍake pana paricchedalekhā vaṭṭati.
On a pipphalikā (razor), it is not allowable to raise a gem, a knot, or anything else. However, a demarcation line on the handle is allowable.
Trên dao cạo cũng không được phép làm bất kỳ hạt tròn hay hạt nhỏ nào nhô lên; tuy nhiên, trên cán dao thì được phép có đường phân chia.
Nakhacchedanaṃ valitakaṃyeva karonti, tasmā taṃ vaṭṭati.
A nail cutter is made bent; therefore, it is allowable.
Dụng cụ cắt móng tay được làm cong, vì vậy cái đó được phép.
Uttarāraṇiyaṃ vāpi araṇidhanuke vā uparipellanadaṇḍake vā mālākammādi yaṃ kiñci vaṇṇamaṭṭhaṃ na vaṭṭati.
On the upper fire-stick (uttarāraṇi), on the bow for fire-making (araṇidhanuka), or on the upper pressing stick (uparipellanadaṇḍaka), any ornate decoration like floral patterns is not allowable.
Trên cây dùi lửa trên, hoặc trên cung dùi lửa, hoặc trên cán dùi lửa phía trên, không được phép làm bất kỳ hình trang trí màu sắc nào như hoa văn, v.v.
Pellanadaṇḍakassa pana vemajjhe maṇḍalaṃ hoti, tattha paricchedalekhāmattaṃ vaṭṭati.
However, in the middle of the pressing stick, there is a circular part, and only a demarcation line there is allowable.
Tuy nhiên, ở giữa cán dùi lửa có một vòng tròn, chỉ được phép có đường phân chia ở đó.
Sūcisaṇḍāsaṃ karonti, yena sūciṃ ḍaṃsāpetvā ghaṃsanti, tattha makaramukhādikaṃ yaṃ kiñci vaṇṇamaṭṭhaṃ na vaṭṭati, sūciḍaṃsanatthaṃ pana mukhamattaṃ hoti, taṃ vaṭṭati.
A needle clamp (sūcisaṇḍāsa) is made, with which a needle is gripped and ground. On it, any ornate decoration like a makara's mouth is not allowable. However, a mouth-like part for gripping the needle is allowable.
Kẹp kim được làm để kẹp kim và mài; trên đó không được phép làm bất kỳ hình trang trí màu sắc nào như miệng cá sấu, v.v. Tuy nhiên, chỉ có phần miệng để kẹp kim thì được phép.
13. Telabhājanesu visāṇe vā nāḷiyaṃ vā alābuke vā āmaṇḍasārake vā ṭhapetvā itthirūpaṃ purisarūpañca avasesaṃ sabbampi vaṇṇamaṭṭhakammaṃ vaṭṭati.
13. In oil containers, on a horn, a coconut shell, a gourd, or a tree sap container, all ornate decoration is allowable, except for the figures of women and men.
13. Trong các vật đựng dầu, ngoại trừ hình người nam và người nữ, tất cả các hình trang trí màu sắc khác đều được phép trên sừng, ống tre, bầu khô, hoặc vỏ quả thị.
Mañcapīṭhe bhisibimbohane bhūmattharaṇe pādapuñchane caṅkamanabhisiyā sammuñjaniyaṃ kacavarachaḍḍanake rajanadoṇikāya pānīyauḷuṅke pānīyaghaṭe pādakathalikāya phalakapīṭhake valayādhārake daṇḍādhārake pattapidhāne tālavaṇṭe bījaneti etesu sabbaṃ mālākammādi vaṇṇamaṭṭhakammaṃ vaṭṭati.
On beds and chairs, cushions and pillows, ground coverings, foot-wipers, walking cushions, brooms, rubbish bins, dyeing tubs, water ladles, water pots, foot basins, wooden stools, bracelet stands, staff stands, bowl covers, palm-leaf fans, and hand fans—on all of these, all ornate decoration, such as floral patterns, is allowable.
Trên giường, ghế, gối lót, gối tựa, thảm trải sàn, thảm chùi chân, gối đi kinh hành, chổi, thùng rác, chậu nhuộm, gáo múc nước, bình nước, chậu rửa chân, ghế gỗ, giá vòng tay, giá gậy, nắp bát, quạt lá, quạt tay – trên tất cả những thứ này, tất cả các loại hình trang trí màu sắc như hoa văn, v.v. đều được phép.
14. Senāsane pana dvārakavāṭavātapānakavāṭādīsu sabbaratanamayampi vaṇṇamaṭṭhakammaṃ vaṭṭati.
14. However, concerning a dwelling (senāsana), all kinds of ornate decoration, even those made of jewels, are allowable on door panels, window shutters, and so forth.
14. Tuy nhiên, trong trú xứ (senāsana), trên cửa ra vào, cửa sổ, v.v., tất cả các hình trang trí màu sắc làm bằng ngọc quý cũng được phép.
Senāsane kiñci paṭisedhetabbaṃ natthi aññatra viruddhasenāsanā.
Nothing in a dwelling is to be prohibited, except for an inappropriate dwelling.
Trong trú xứ, không có gì bị cấm, ngoại trừ trú xứ đối nghịch.
Viruddhasenāsanaṃ nāma aññesaṃ sīmāya rājavallabhehi katasenāsanaṃ vuccati.
An inappropriate dwelling refers to a dwelling built by royal favorites in the monastic boundary (sīmā) of others.
Trú xứ đối nghịch (viruddhasenāsana) là trú xứ được xây dựng bởi những vị Tỳ-khưu thân cận với vua trong ranh giới của người khác.
Tasmā ye tādisaṃ senāsanaṃ karonti, te vattabbā ‘‘mā amhākaṃ sīmāya senāsanaṃ karothā’’ti.
Therefore, those who build such a dwelling should be told, "Do not build a dwelling in our monastic boundary."
Vì vậy, những ai xây dựng trú xứ như vậy, nên được nói rằng: “Đừng xây trú xứ trong ranh giới của chúng tôi.”
Anādiyitvā karontiyeva, punapi vattabbā ‘‘mā evaṃ akattha, mā amhākaṃ uposathapavāraṇānaṃ antarāyamakattha, mā sāmaggiṃ bhindittha, tumhākaṃ senāsanaṃ katampi kataṭṭhāne na ṭhassatī’’ti.
If they disregard this and continue to build, they should be told again, "Do not do this, do not obstruct our Uposatha and Pavāraṇā, do not break our harmony. Your dwelling, even if built, will not stand in the place where it was built."
Nếu họ không nghe lời mà vẫn tiếp tục xây dựng, thì nên nói lại: “Đừng làm như vậy, đừng làm gián đoạn lễ Uposatha và Pavāraṇā của chúng tôi, đừng phá hoại sự hòa hợp. Trú xứ của quý vị, dù đã xây, cũng sẽ không tồn tại ở nơi đã xây.”
Sace balakkārena karontiyeva, yadā tesaṃ lajjiparisā ussannā hoti, sakkā ca hoti laddhuṃ dhammiko vinicchayo, tadā tesaṃ pesetabbaṃ ‘‘tumhākaṃ āvāsaṃ harathā’’ti.
If they continue to build by force, when there is a large assembly of monks with shame (lajjī) and it is possible to obtain a righteous judgment, then they should be sent word, "Remove your dwelling."
Nếu họ vẫn tiếp tục xây dựng bằng vũ lực, khi nào hội chúng Tỳ-khưu biết hổ thẹn đông đảo và có thể đạt được một phán quyết hợp pháp, lúc đó nên gửi lời đến họ: “Hãy dời trú xứ của quý vị đi.”
Sace yāvatatiyaṃ pesite haranti, sādhu.
If they remove it after being sent word a third time, that is good.
Nếu sau khi gửi lời đến lần thứ ba mà họ dời đi, thì tốt.
No ce haranti, ṭhapetvā bodhiñca cetiyañca avasesasenāsanāni bhinditabbāni, no ca kho aparibhogaṃ karontehi, paṭipāṭiyā pana chadanagopānasīiṭṭhakādīni apanetvā tesaṃ pesetabbaṃ ‘‘tumhākaṃ dabbasambhāre harathā’’ti.
If they do not remove it, then, apart from the bodhi tree and the cetiya, the remaining dwellings should be dismantled. However, this should not be done in a way that renders them unusable, but by removing the roofing, rafters, bricks, and so forth in proper order, and then sending word to them, "Remove your building materials."
Nếu không dời đi, thì nên phá hủy các trú xứ còn lại, ngoại trừ cây Bồ-đề và tháp thờ (cetiya). Tuy nhiên, không phải là phá hủy mà không sử dụng, mà là lần lượt tháo dỡ mái nhà, xà nhà, gạch, v.v., rồi gửi lời đến họ: “Hãy mang đồ đạc của quý vị đi.”
Sace haranti, sādhu.
If they remove them, that is good.
Nếu họ mang đi, thì tốt.
No ce haranti, atha tesu dabbasambhāresu himavassavātātapādīhi pūtibhūtesu vā corehi vā haṭesu agginā vā daḍḍhesu sīmasāmikā bhikkhū anupavajjā, na labbhā codetuṃ ‘‘tumhehi amhākaṃ dabbasambhārā nāsitā’’ti vā ‘‘tumhākaṃ gīvā’’ti vā.
If they do not remove them, and those building materials are ruined by snow, rain, wind, and sun, or stolen by thieves, or burned by fire, the monks who own the monastic boundary are not to be blamed. It is not allowable to accuse them, saying, "You have destroyed our building materials," or "It is your responsibility."
Nếu họ không mang đi, và những đồ đạc đó bị hư hỏng do mưa tuyết, gió, nắng, v.v., hoặc bị trộm cắp, hoặc bị cháy, thì các Tỳ-khưu chủ ranh giới không có lỗi, không thể bị quở trách: “Quý vị đã phá hủy đồ đạc của chúng tôi” hoặc “Đó là lỗi của quý vị.”
Yaṃ pana sīmasāmikehi bhikkhūhi kataṃ, taṃ sukatameva hoti.
Whatever the monks who own the monastic boundary have done, that is well done.
Tuy nhiên, những gì các Tỳ-khưu chủ ranh giới đã làm thì đều là đúng đắn.
Yopi bhikkhu bahussuto vinayaññū aññaṃ bhikkhuṃ akappiyaparikkhāraṃ gahetvā vicarantaṃ disvā chindāpeyya vā bhindāpeyya vā, anupavajjo, so neva codetabbo na sāretabbo, na taṃ labbhā vattuṃ ‘‘ayaṃ nāma mama parikkhāro tayā nāsito, taṃ me dehī’’ti.
Even a monk who is learned and knowledgeable in Vinaya, seeing another monk wandering with unallowable requisites, may have them cut or broken; he is not to be blamed. He should not be accused or reproached. It is not allowable to say to him, "This requisite of mine was destroyed by you; give it back to me."
Vị Tỳ-khưu nào đa văn, thông hiểu Vinaya, thấy một Tỳ-khưu khác mang theo vật dụng không phù hợp mà ra lệnh cắt hoặc phá hủy, thì vị ấy không có lỗi, không nên bị quở trách hay nhắc nhở. Không được phép nói: “Vật dụng của tôi đã bị ông phá hủy, hãy trả lại cho tôi.”
15. Bhesajjakaraṇaparittapaṭisanthāresu pana bhesajjakaraṇe tāva ayaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.185-7) – āgatāgatassa parajanassa bhesajjaṃ na kātabbaṃ, karonto dukkaṭaṃ āpajjati.
15. In determining medicine, protection, and hospitality, regarding determining medicine, this is the judgment: medicine should not be made for any outsider who comes, doing so incurs a dukkata offense.
15. Trong việc làm thuốc, tụng kinh bảo hộ (paritta), và tiếp đãi, thì đây là quyết định về việc làm thuốc: Không nên làm thuốc cho bất kỳ người lạ nào đến; nếu làm thì phạm tội dukkaṭa.
Pañcannaṃ pana sahadhammikānaṃ kātabbaṃ bhikkhussa bhikkhuniyā sikkhamānāya sāmaṇerassa sāmaṇeriyāti.
However, it should be made for the five co-Dhamma practitioners: a bhikkhu, a bhikkhunī, a sikkhamānā, a sāmaṇera, and a sāmaṇerī.
Tuy nhiên, nên làm thuốc cho năm vị đồng Phạm hạnh: Tỳ-khưu, Tỳ-khưu-ni, Nữ học giới (Sikkhamānā), Sa-di, và Sa-di-ni.
Samasīlasaddhāpaññānañhi etesaṃ tīsu sikkhāsu yuttānaṃ bhesajjaṃ akātuṃ na labbhati.
For these individuals who are equal in sīla, saddhā, and paññā, and are diligent in the three trainings, it is not allowable not to make medicine.
Thật vậy, không được phép không làm thuốc cho những vị này có cùng giới hạnh, tín tâm, trí tuệ, và đang thực hành ba học pháp.
Karontena ca sace tesaṃ atthi, tesaṃ santakaṃ gahetvā yojetvā dātabbaṃ, sace natthi, attano santakaṃ kātabbaṃ.
When making it, if they have their own, it should be taken from them, combined, and given. If they do not have any, one's own should be made.
Nếu có, thì nên lấy thuốc của họ để pha chế và cho họ; nếu không có, thì nên dùng thuốc của mình để làm.
Sace attanopi natthi, bhikkhācāravattena vā ñātakapavāritaṭṭhānato vā pariyesitabbaṃ, alabhantena gilānassa atthāya akataviññattiyāpi āharitvā kātabbaṃ.
If one also has none, it should be sought through the practice of alms-round or from a place where one has been invited by relatives. If still unable to obtain it, it should be brought and made for the sick person, even without a proper request.
Nếu bản thân cũng không có, thì nên tìm kiếm bằng cách khất thực hoặc từ những người thân đã thỉnh mời; nếu không tìm được, thì nên mang về và làm thuốc cho người bệnh mà không cần phải thỉnh cầu.
16. Aparesampi pañcannaṃ kātuṃ vaṭṭati mātu pitu tadupaṭṭhākānaṃ attano veyyāvaccakarassa paṇḍupalāsassa cāti.
16. It is proper to do (it) for five others: mother, father, their attendants, one's own attendant, and a paṇḍupalāsa.
16. Cũng được phép làm (thuốc) cho năm người khác: mẹ, cha, những người hầu hạ mẹ cha, người làm công việc của mình, và một người xuất gia dự bị (paṇḍupalāsa).
Paṇḍupalāso nāma yo pabbajjāpekkho yāva pattacīvaraṃ paṭiyādiyati, tāva vihāre vasati.
A paṇḍupalāsa is one who, aspiring for ordination, stays in the monastery until he prepares his bowl and robes.
Paṇḍupalāsa là người mong muốn xuất gia, sống trong tu viện cho đến khi chuẩn bị xong y bát.
Tesu sace mātāpitaro issarā honti na paccāsīsanti, akātuṃ vaṭṭati.
Among these, if the parents are wealthy and do not expect (it), it is permissible not to do (it).
Trong số đó, nếu cha mẹ là những người có quyền thế và không mong cầu, thì không cần phải làm (thuốc).
Sace pana rajjepi ṭhitā paccāsīsanti, akātuṃ na vaṭṭati.
However, even if they are kings and they expect (it), it is not permissible not to do (it).
Nhưng nếu họ là vua chúa mà vẫn mong cầu, thì không được phép không làm.
Bhesajjaṃ paccāsīsantānaṃ bhesajjaṃ dātabbaṃ, yojetuṃ ajānantānaṃ yojetvā dātabbaṃ.
If they expect medicine, medicine should be given. If they do not know how to prepare it, it should be prepared and given.
Đối với những người mong cầu thuốc, phải cho thuốc; đối với những người không biết bào chế, phải bào chế rồi cho.
Sabbesaṃ atthāya sahadhammikesu vuttanayeneva pariyesitabbaṃ.
For the benefit of all, it should be sought in the manner stated concerning fellow celibates.
Vì lợi ích của tất cả, phải tìm kiếm theo cách đã nói đối với các đồng Phạm hạnh.
Sace pana mātaraṃ vihāraṃ ānetvā jaggati, sabbaṃ parikammaṃ anāmasantena kātabbaṃ, khādanīyabhojanīyaṃ sahatthā dātabbaṃ.
However, if one brings one's mother to the monastery and attends to her, all service should be done without touching the mother, and food and drink should be given with one's own hands.
Nhưng nếu mang mẹ về tu viện để chăm sóc, thì tất cả các công việc phục vụ phải được thực hiện mà không chạm vào mẹ, đồ ăn thức uống phải tự tay dâng cho.
Pitā pana yathā sāmaṇero, evaṃ sahatthena nhāpanasambāhanādīni katvā upaṭṭhātabbo.
But a father should be attended to like a novice, by bathing and massaging him with one's own hands.
Còn đối với cha, phải chăm sóc như một sa-di, tự tay tắm rửa, xoa bóp, v.v.
Ye ca mātāpitaro upaṭṭhahanti paṭijagganti, tesampi evameva kātabbaṃ.
And for those who attend to and care for one's parents, it should be done in the same way.
Đối với những người chăm sóc và nuôi dưỡng cha mẹ, cũng phải làm như vậy.
Veyyāvaccakaro nāma yo vetanaṃ gahetvā araññe dārūni vā chindati, aññaṃ vā kiñci kammaṃ karoti, tassa roge uppanne yāva ñātakā na passanti, tāva bhesajjaṃ kātabbaṃ.
A veyyāvaccakaro (attendant) is one who, having taken wages, cuts wood in the forest or performs any other work. If illness arises for him, medicine should be prepared as long as his relatives do not see him.
Veyyāvaccakara là người nhận tiền công để chặt củi trong rừng hoặc làm bất kỳ công việc nào khác; nếu người đó bị bệnh, phải làm thuốc cho đến khi người thân của họ đến thăm.
Yo pana bhikkhunissitakova hutvā sabbakammāni karoti, tassa bhesajjaṃ kātabbameva.
However, for one who is solely dependent on the bhikkhus and performs all tasks, medicine must certainly be prepared.
Còn người chỉ nương tựa vào Tỳ-kheo để làm mọi công việc, thì nhất định phải làm thuốc cho người đó.
Paṇḍupalāsepi sāmaṇere viya paṭipajjitabbaṃ.
Towards a paṇḍupalāsa, one should behave as towards a novice.
Đối với paṇḍupalāsa, phải đối xử như đối với sa-di.
17. Aparesampi dasannaṃ kātuṃ vaṭṭati jeṭṭhabhātu kaniṭṭhabhātu jeṭṭhabhaginiyā kaniṭṭhabhaginiyā cūḷamātuyā mahāmātuyā cūḷapituno mahāpituno pitucchāya mātulassāti.
17. It is proper to do (it) for ten others: an elder brother, a younger brother, an elder sister, a younger sister, a paternal aunt, a maternal aunt, a paternal uncle, a maternal uncle, a father's sister, and a mother's brother.
17. Cũng được phép làm (thuốc) cho mười người khác: anh trai, em trai, chị gái, em gái, dì út, dì cả, chú út, chú cả, cô, và cậu.
Tesaṃ pana sabbesampi karontena tesaṃyeva santakaṃ bhesajjaṃ gahetvā kevalaṃ yojetvā dātabbaṃ.
For all of these, the bhikkhu who performs (the care) should take their own medicine and merely prepare and give it.
Tuy nhiên, khi làm cho tất cả những người này, Tỳ-kheo chỉ được lấy thuốc của chính họ để bào chế và cho họ.
Sace pana nappahonti yācanti ca ‘‘detha no, bhante, tumhākaṃ paṭidassāmā’’ti, tāvakālikaṃ dātabbaṃ.
If they do not have enough and ask, "Venerable sir, give it to us; we will repay you," it should be given temporarily.
Nếu họ không đủ (thuốc) và cầu xin: “Bạch Đại đức, xin hãy cho chúng con, chúng con sẽ trả lại cho Đại đức,” thì được phép cho tạm thời.
Sacepi na yācanti, ‘‘amhākaṃ bhesajjaṃ atthi, tāvakālikaṃ gaṇhathā’’ti vatvā vā ‘‘yadā tesaṃ bhavissati, tadā dassantī’’ti ābhogaṃ vā katvā dātabbaṃ.
Even if they do not ask, it should be given, either by saying, "We have medicine, take it temporarily," or by thinking, "When they have (it), they will repay (it)."
Dù họ không cầu xin, cũng được phép nói: “Chúng tôi có thuốc, quý vị hãy dùng tạm thời,” hoặc nghĩ rằng: “Khi nào họ có, họ sẽ trả lại,” rồi cho.
Sace paṭidenti, gahetabbaṃ.
If they repay, it should be accepted.
Nếu họ trả lại, thì được phép nhận.
No ce denti, na codetabbā.
If they do not give, they should not be pressed.
Nếu họ không trả, thì không được đòi hỏi.
Ete dasa ñātake ṭhapetvā aññesaṃ na kātabbaṃ.
Excluding these ten relatives, it should not be done for others.
Ngoài mười người thân này, không được phép làm (thuốc) cho người khác.
Etesaṃ puttaparamparāya pana yāva sattamā kulaparivaṭṭā, tāva cattāro paccaye āharāpentassa akataviññatti vā bhesajjaṃ karontassa vejjakammaṃ vā kuladūsakāpatti vā na hoti.
For their descendants, up to the seventh generation of family succession, there is no vinñatti (asking for requisites) for obtaining the four requisites, no fault of practicing medicine, nor an offense of kuladūsaka (corrupting families) for the one who provides medicine.
Đối với con cháu của những người này, cho đến bảy đời gia tộc, nếu Tỳ-kheo mang bốn vật dụng đến cho hoặc làm thuốc mà không cầu xin, hoặc làm nghề y, thì không mắc tội làm ô uế gia tộc.
Sace bhātu jāyā, bhaginiyā sāmiko vā gilāno hoti, ñātakā ce, tesampi vaṭṭati.
If a brother's wife or a sister's husband is sick, and they are relatives, it is permissible to do (it) for them too.
Nếu vợ của anh/em trai, hoặc chồng của chị/em gái bị bệnh, và họ là người thân, thì cũng được phép làm (thuốc) cho họ.
Aññātakā ce, bhātu ca bhaginiyā ca katvā dātabbaṃ ‘‘tumhākaṃ jagganaṭṭhāne dethā’’ti.
If they are not relatives, it should be done for the brother and sister, saying, "Give it to them in their place of care."
Nếu họ không phải là người thân, thì phải làm (thuốc) cho anh/em trai và chị/em gái, rồi nói: “Hãy cho họ ở nơi quý vị chăm sóc.”
Atha vā tesaṃ puttānaṃ katvā dātabbaṃ ‘‘tumhākaṃ mātāpitūnaṃ dethā’’ti.
Alternatively, it should be done for their children, saying, "Give it to your parents."
Hoặc làm (thuốc) cho con cái của họ, rồi nói: “Hãy cho cha mẹ của quý vị.”
Etenupāyena sabbapadesu vinicchayo veditabbo.
By this method, the decision should be understood in all cases.
Theo cách này, phải hiểu sự phân định trong tất cả các trường hợp.
Tesaṃ atthāya ca sāmaṇerehi araññato bhesajjaṃ āharāpentena ñātisāmaṇerehi vā āharāpetabbaṃ, aññātakehi attano atthāya vā āharāpetvā dātabbaṃ.
For their benefit, medicine should be brought from the forest by novices, or caused to be brought by relative novices, or caused to be brought by non-relatives for one's own benefit, and then given.
Vì lợi ích của họ, Tỳ-kheo khi mang thuốc từ rừng về phải nhờ các sa-di là người thân mang về, hoặc nhờ người không phải là người thân mang về vì lợi ích của mình rồi cho.
Tehipi ‘‘upajjhāyassa āharāmā’’ti vattasīsena āharitabbaṃ.
They too should bring it as a duty, thinking, "We are bringing it for the preceptor."
Các sa-di đó cũng phải mang về với tâm ý làm bổn phận: “Chúng tôi mang đến cho Hòa thượng.”
Upajjhāyassa mātāpitaro gilānā vihāraṃ āgacchanti, upajjhāyo ca disāpakkanto hoti, saddhivihārikena upajjhāyassa santakaṃ bhesajjaṃ dātabbaṃ.
If the preceptor's parents come to the monastery ill, and the preceptor has gone elsewhere, the co-resident pupil should give medicine belonging to the preceptor.
Nếu cha mẹ của Hòa thượng bị bệnh và đến tu viện, mà Hòa thượng lại đi vắng, thì đệ tử đồng trú phải cho thuốc của Hòa thượng.
No ce atthi, attano bhesajjaṃ upajjhāyassa pariccajitvā dātabbaṃ.
If there is none, one's own medicine should be given after dedicating it to the preceptor.
Nếu không có, thì phải từ bỏ thuốc của mình để cho Hòa thượng.
Attanopi asante vuttanayeneva pariyesitvā upajjhāyassa santakaṃ katvā dātabbaṃ.
If one also has none, it should be sought in the manner stated and given as belonging to the preceptor.
Nếu cả mình cũng không có, thì phải tìm kiếm theo cách đã nói rồi làm thành thuốc của Hòa thượng để cho.
Upajjhāyenapi saddhivihārikassa mātāpitūsu evameva paṭipajjitabbaṃ.
A preceptor should also act in the same way towards the parents of his co-resident pupil.
Hòa thượng cũng phải đối xử tương tự với cha mẹ của đệ tử đồng trú.
Eseva nayo ācariyantevāsikesupi.
The same principle applies to teachers and their pupils.
Cách này cũng áp dụng cho thầy và đệ tử nội trú.
Aññopi yo āgantuko vā coro vā yuddhaparājito issaro vā ñātakehi pariccatto kapaṇo vā gamiyamanusso vā gilāno hutvā vihāraṃ pavisati, sabbesaṃ apaccāsīsantena bhesajjaṃ kātabbaṃ.
Furthermore, if any stranger, robber, defeated king, destitute person abandoned by relatives, or traveler enters the monastery ill, medicine should be prepared for all of them without expecting anything in return.
Bất kỳ ai khác, dù là khách lạ, kẻ trộm, vua chúa bị thua trận, người nghèo bị người thân bỏ rơi, hay người đi đường, nếu bị bệnh mà vào tu viện, thì phải làm thuốc cho tất cả mà không mong cầu lợi lộc.
18. Saddhaṃ kulaṃ hoti catūhi paccayehi upaṭṭhāyakaṃ bhikkhusaṅghassa mātāpituṭṭhāniyaṃ, tatra ce koci gilāno hoti, tassatthāya vissāsena ‘‘bhesajjaṃ katvā bhante dethā’’ti vadanti, neva dātabbaṃ na kātabbaṃ.
18. There is a faithful family that supports the Saṅgha with the four requisites, like parents. If someone there falls ill and they say confidentially, "Venerable sir, prepare and give medicine," it should neither be given nor prepared.
18. Có một gia đình có đức tin, cúng dường bốn vật dụng cho Tăng đoàn như cha mẹ, nếu có ai trong gia đình đó bị bệnh, và họ nói với sự thân mật: “Bạch Đại đức, xin hãy làm thuốc rồi cho chúng con,” thì không được phép cho cũng không được phép làm.
Atha pana kappiyaṃ ñatvā evaṃ pucchanti ‘‘bhante, asukassa nāma rogassa kiṃ bhesajjaṃ karontī’’ti, ‘‘idañcidañca gahetvā karontī’’ti vattuṃ vaṭṭati.
However, if they know it is permissible and ask, "Venerable sir, what medicine is prepared for such-and-such an illness?", it is permissible to say, "They take this and that and prepare it."
Nhưng nếu họ biết điều đó là hợp pháp và hỏi: “Bạch Đại đức, đối với bệnh đó thì người ta làm thuốc gì?” thì được phép nói: “Người ta lấy cái này cái này mà làm.”
‘‘Bhante, mayhaṃ mātā gilānā, bhesajjaṃ tāva ācikkhathā’’ti evaṃ pucchite pana na ācikkhitabbaṃ, aññamaññaṃ pana kathā kātabbā ‘‘āvuso, asukassa nāma bhikkhuno imasmiṃ roge kiṃ bhesajjaṃ kariṃsū’’ti.
But if asked, "Venerable sir, my mother is ill; please tell me some medicine," it should not be told directly. Instead, a conversation should be held: "Friend, what medicine did they prepare for such-and-such a bhikkhu when he had this illness?"
Tuy nhiên, nếu họ hỏi: “Bạch Đại đức, mẹ con bị bệnh, xin hãy chỉ cho con thuốc,” thì không được phép chỉ. Thay vào đó, phải nói chuyện với nhau: “Này bạn, đối với bệnh này của Tỳ-kheo tên là X, người ta đã làm thuốc gì?”
Idañcidañca bhesajjaṃ bhanteti.
"Venerable sir, they prepared this and that medicine."
“Bạch Đại đức, họ đã làm thuốc này thuốc này.”
Taṃ sutvā itaro mātu bhesajjaṃ karoti, vaṭṭati.
Hearing that, if the other person prepares medicine for his mother, it is permissible.
Nghe vậy, người kia làm thuốc cho mẹ mình, thì được phép.
Mahāpadumatthero kira vasabharaññopi deviyā roge uppanne ekāya itthiyā āgantvā pucchito ‘‘na jānāmī’’ti avatvā evameva bhikkhūhi saddhiṃ samullapesi.
It is said that when illness arose for the Queen of King Vasabha, the Elder Mahāpaduma, when asked by a woman who came to him, did not say, "I do not know," but simply conversed with the bhikkhus in this way.
Nghe nói, khi hoàng hậu của vua Vasabha bị bệnh, một người phụ nữ đến hỏi Đại trưởng lão Mahāpaduma, ngài không nói: “Tôi không biết,” mà chỉ nói chuyện với các Tỳ-kheo như vậy.
Taṃ sutvā tassā bhesajjamakaṃsu.
Hearing that, they prepared medicine for her.
Nghe vậy, họ đã làm thuốc cho hoàng hậu.
Vūpasante ca roge ticīvarena tīhi ca kahāpaṇasatehi saddhiṃ bhesajjacaṅkoṭakaṃ pūretvā āharitvā therassa pādamūle ṭhapetvā ‘‘bhante, pupphapūjaṃ karothā’’ti āhaṃsu.
When the illness subsided, they filled a medicine box with three robes and three hundred kahāpaṇas, brought it, placed it at the Elder's feet, and said, "Venerable sir, please perform a flower offering."
Khi bệnh đã thuyên giảm, họ mang đến một hộp thuốc đầy ắp cùng với ba y và ba trăm đồng kahāpaṇa, đặt dưới chân Đại trưởng lão và nói: “Bạch Đại đức, xin hãy làm lễ dâng hoa.”
Thero ‘‘ācariyabhāgo nāma aya’’nti kappiyavasena gāhāpetvā pupphapūjamakāsi.
The Elder, saying, "This is the teacher's portion," had it accepted in a permissible manner and performed the flower offering.
Đại trưởng lão nói: “Đây là phần của thầy,” rồi cho phép nhận theo cách hợp pháp và làm lễ dâng hoa.
Evaṃ tāva bhesajje paṭipajjitabbaṃ.
Thus, one should proceed with medicine.
Như vậy, phải thực hành trong việc làm thuốc.
19. Paritte pana ‘‘gilānassa parittaṃ karotha, bhante’’ti vutte na kātabbaṃ, ‘‘parittaṃ bhaṇathā’’ti vutte pana bhaṇitabbaṃ.
19. As for paritta, if it is said, "Venerable sir, perform paritta for the sick person," it should not be done. However, if it is said, "Recite paritta," it should be recited.
19. Còn về paritta (kinh hộ trì), khi được nói: “Bạch Đại đức, xin hãy làm paritta cho người bệnh,” thì không được làm; nhưng khi được nói: “Xin hãy tụng paritta,” thì phải tụng.
Sacepissa evaṃ hoti ‘‘manussā nāma na jānanti, akariyamāne vippaṭisārino bhavissantī’’ti, kātabbaṃ.
If one thinks, "People do not know (the rules); they will be regretful if it is not done," it should be done.
Nếu Tỳ-kheo nghĩ rằng: “Con người không biết (luật), nếu không làm thì họ sẽ hối tiếc,” thì được phép làm.
‘‘Parittodakaṃ parittasuttaṃ katvā dethā’’ti vutte pana tesaṃyeva udakaṃ hatthena cāletvā suttaṃ parimajjitvā dātabbaṃ.
But if it is said, "Prepare paritta water and paritta thread and give it," their own water should be stirred with the hand, and the thread rubbed, and then given.
Khi được nói: “Xin hãy làm nước paritta và chỉ paritta rồi cho chúng con,” thì phải dùng tay khuấy nước của chính họ và xoa chỉ rồi cho.
Sace vihārato udakaṃ attano santakaṃ vā suttaṃ deti, dukkaṭaṃ.
If one gives water from the monastery or one's own thread, it is a dukkaṭa offense.
Nếu Tỳ-kheo cho nước từ tu viện hoặc chỉ của mình, thì mắc tội dukkata.
Manussā udakañca suttañca gahetvā nisīditvā ‘‘parittaṃ bhaṇathā’’ti vadanti, kātabbaṃ.
If people take water and thread, sit down, and say, "Recite paritta," it should be done.
Nếu người ta lấy nước và chỉ, ngồi xuống và nói: “Xin hãy tụng paritta,” thì được phép làm.
No ce jānanti, ācikkhitabbaṃ.
If they do not know, they should be informed.
Nếu họ không biết, thì phải chỉ dẫn.
Bhikkhūnaṃ nisinnānaṃ pādesu udakaṃ ākiritvā suttañca ṭhapetvā gacchanti ‘‘parittaṃ karotha, parittaṃ bhaṇathā’’ti, na pādā apanetabbā.
If people pour water at the feet of seated bhikkhus, place thread, and then leave, saying, "Perform paritta, recite paritta," the feet should not be withdrawn.
Nếu người ta đổ nước lên chân các Tỳ-kheo đang ngồi và đặt chỉ xuống rồi đi, nói: “Xin hãy làm paritta, xin hãy tụng paritta,” thì không được nhấc chân lên.
Manussā hi vippaṭisārino honti.
For people will be regretful.
Vì con người sẽ hối tiếc.
Antogāmepi gilānassa atthāya vihāraṃ pesenti ‘‘parittaṃ bhaṇantū’’ti, bhaṇitabbaṃ.
Even within the village, if they send (a message) to the monastery for a sick person, saying, "Let them recite paritta," it should be recited.
Ngay cả trong làng, nếu người ta sai đến tu viện vì người bệnh, nói: “Xin hãy tụng paritta,” thì phải tụng.
Antogāme rājagehādīsu roge vā upaddave vā uppanne pakkosāpetvā bhaṇāpenti, āṭānāṭiyasuttādīni bhaṇitabbāni.
If, within the village, when illness or danger arises in royal palaces or other places, they invite and cause (bhikkhus) to recite, āṭānāṭiyasutta and other suttas should be recited.
Trong làng, nếu có bệnh tật hoặc tai họa xảy ra ở nhà vua, v.v., người ta mời đến để tụng, thì phải tụng Āṭānāṭiya Sutta, v.v.
‘‘Āgantvā gilānassa sikkhāpadāni dentu, dhammaṃ kathentu, rājantepure vā amaccagehe vā āgantvā sikkhāpadāni dentu, dhammaṃ kathentū’’ti pesitepi gantvā sikkhāpadāni dātabbāni, dhammo kathetabbo.
Even if one is sent with the message: “‘Come and give the precepts to the sick, preach the Dhamma, or come to the royal palace or the minister’s house and give the precepts, preach the Dhamma,’ one should go and give the precepts, and the Dhamma should be preached.
‘‘Khi được sai đi với lời nhắn: ‘Hãy đến ban giới luật cho người bệnh, hãy thuyết pháp; hoặc hãy đến cung vua hay nhà quan mà ban giới luật, thuyết pháp’, thì phải đi và ban giới luật, thuyết pháp.
‘‘Matānaṃ parivāratthaṃ āgacchantū’’ti pakkosanti, na gantabbaṃ.
If they invite with the words: “‘Come for the retinue of the dead,’ one should not go.
Nếu họ mời: ‘Xin hãy đến để hộ tống người chết’, thì không được đi.
‘‘Sīvathikadassane asubhadassane ca maraṇassatiṃ paṭilabhissāmā’’ti kammaṭṭhānasīsena gantuṃ vaṭṭati.
It is permissible to go for the sake of meditation, thinking: “‘By seeing a charnel ground and seeing a repulsive corpse, I will gain mindfulness of death.’
Với ý nghĩ ‘Chúng ta sẽ đạt được niệm chết (maraṇassati) khi thấy nghĩa địa hay thấy tử thi bất tịnh’, thì được phép đi theo phương pháp thiền quán (kammaṭṭhāna).
‘‘Pahāredinne matepi amaraṇādhippāyassa anāpatti vuttā’’ti na ettakeneva amanussagahitassa pahāro dātabbo, tālapaṇṇaṃ pana parittasuttaṃ vā hatthe vā pāde vā bandhitabbaṃ, ratanasuttādīni parittāni bhaṇitabbāni, ‘‘mā sīlavantaṃ bhikkhuṃ viheṭhehī’’ti dhammakathā kātabbā, āṭānāṭiyaparittaṃ vā bhaṇitabbaṃ.
It is said that for one who did not intend to kill, there is no offense even if one strikes and the person dies. However, on that account alone, one should not strike a person possessed by a non-human being. Instead, a palm leaf or a protective cord should be tied to the hand or foot, and Ratanasutta and other protective verses should be recited, a Dhamma talk should be given, saying: “‘Do not torment a virtuous bhikkhu,’ or the Āṭānāṭiya Paritta should be recited.
Tuy nói rằng ‘dù có đánh chết người mà không có ý muốn giết thì không phạm tội’, nhưng không phải vì thế mà được đánh người bị phi nhân (amanussa) nhập; thay vào đó, nên buộc lá cây thốt nốt (tālapaṇṇa) hoặc sợi chỉ hộ mệnh (parittasutta) vào tay hoặc chân, tụng các bài kinh hộ mệnh (paritta) như kinh Ratana, thuyết pháp với lời ‘chớ làm hại vị tỳ khưu có giới đức’, hoặc tụng kinh Āṭānāṭiya Paritta.
Idha pana āṭānāṭiyaparittassa parikammaṃ veditabbaṃ (dī. ni. aṭṭha. 3.282).
Here, however, the preliminary preparation for the Āṭānāṭiya Paritta should be understood.
Ở đây, cần biết về sự chuẩn bị cho kinh Āṭānāṭiya Paritta.
Paṭhamameva hi āṭānāṭiyasuttaṃ na bhaṇitabbaṃ, mettasuttaṃ (khu. pā. 9.1 ādayo; su. ni. 143 ādayo) dhajaggasuttaṃ (saṃ. ni. 1.249) ratanasuttanti (khu. pā. 6.1 ādayo; su. ni. 224 ādayo) imāni sattāhaṃ bhaṇitabbāni.
Indeed, the Āṭānāṭiya Sutta should not be recited first; instead, the Mettasutta, Dhajaggasutta, and Ratanasutta should be recited for seven days.
Thật vậy, lúc đầu không nên tụng ngay kinh Āṭānāṭiya Sutta, mà nên tụng kinh Metta Sutta, kinh Dhajagga Sutta, kinh Ratana Sutta trong bảy ngày.
Sace muñcati, sundaraṃ.
If it releases, that is good.
Nếu người bệnh được giải thoát thì tốt.
No ce muñcati, āṭānāṭiyasuttaṃ bhaṇitabbaṃ.
If it does not release, then the Āṭānāṭiya Sutta should be recited.
Nếu không được giải thoát, thì mới tụng kinh Āṭānāṭiya Sutta.
Taṃ bhaṇantena ca bhikkhunā piṭṭhaṃ vā maṃsaṃ vā na khāditabbaṃ, susāne na vasitabbaṃ.
And a bhikkhu reciting it should not eat flour or meat, nor should he reside in a charnel ground.
Vị tỳ khưu tụng kinh đó không được ăn bột hay thịt, không được ở nghĩa địa.
Amanussā otāraṃ labhanti.
Non-human beings gain an opportunity.
Vì các phi nhân (amanussa) sẽ có cơ hội xâm nhập.
Parittakaraṇaṭṭhānaṃ haritūpalittaṃ kāretvā tattha parisuddhaṃ āsanaṃ paññapetvā nisīditabbaṃ.
The place for performing the protection ritual should be plastered with fresh cow dung, and a clean seat should be arranged there for sitting.
Nơi tụng kinh hộ mệnh (paritta) phải được quét dọn và trát bằng phân bò tươi, rồi đặt một chỗ ngồi sạch sẽ ở đó và ngồi xuống.
Parittakārako bhikkhu vihārato gharaṃ nentehi phalakāvudhehi parivāretvā netabbo.
The bhikkhu performing the protection ritual should be escorted from the monastery to the house, surrounded by those carrying shields and weapons.
Vị tỳ khưu tụng kinh hộ mệnh phải được các cư sĩ mang theo khiên và vũ khí hộ tống từ tịnh xá về nhà.
Abbhokāse nisīditvā na vattabbaṃ, dvāravātapānāni pidahitvā nisinnena āvudhahatthehi samparivāritena mettacittaṃ purecārikaṃ katvā vattabbaṃ, paṭhamaṃ sikkhāpadāni gāhāpetvā sīle patiṭṭhitassa parittaṃ kātabbaṃ.
It should not be recited while sitting in the open; rather, the doors and windows should be closed, and it should be recited by a seated bhikkhu surrounded by those with weapons in their hands, with a mind of loving-kindness as the forerunner. First, the precepts should be administered, and then the protection ritual should be performed for one established in virtue.
Không nên tụng kinh ở ngoài trời; phải đóng cửa và cửa sổ, rồi ngồi xuống, được những người cầm vũ khí vây quanh, khởi tâm từ (mettacitta) làm tiên phong rồi mới tụng kinh; trước hết phải cho người bệnh thọ trì giới luật, tụng kinh hộ mệnh cho người đã an trú trong giới.
Evampi mocetuṃ asakkontena vihāraṃ netvā cetiyaṅgaṇe nipajjāpetvā āsanapūjaṃ kāretvā dīpe jālāpetvā cetiyaṅgaṇaṃ sammajjitvā maṅgalakathā vattabbā, sabbasannipāto ghosetabbo, vihārassa upavane jeṭṭhakarukkho nāma hoti, tattha ‘‘bhikkhusaṅgho tumhākaṃ āgamanaṃ patimānetī’’ti pahiṇitabbaṃ.
Even if one is unable to release the person this way, the person should be brought to the monastery, laid down in the cetiyaṅgaṇa, an offering of seats should be made, lamps should be lit, the cetiyaṅgaṇa should be swept, auspicious words should be spoken, a general assembly should be proclaimed, and a message should be sent to the Jeṭṭhaka tree (chief tree) in the monastery grove, saying, “‘The Saṅgha awaits your arrival.’”
Dù vậy, nếu không thể giải thoát được, thì phải đưa người bệnh về tịnh xá, đặt nằm tại sân tháp, cúng dường tòa ngồi, thắp đèn, quét dọn sân tháp, rồi nói lời cát tường (maṅgalakathā), thông báo toàn thể chư Tăng tập họp, và sai người đến cây cổ thụ tên Jeṭṭhaka trong khu rừng gần tịnh xá để báo rằng ‘Tăng chúng đang chờ đợi sự có mặt của các vị’.
Sabbasannipātaṭṭhāne anāgantuṃ nāma na labhati, tato amanussagahitako ‘‘tvaṃ konāmosī’’ti pucchitabbo, nāme kathite nāmeneva ālapitabbo, ‘‘itthannāma tuyhaṃ mālāgandhādīsu patti, āsanapūjāyaṃ patti, piṇḍapāte patti, bhikkhusaṅghena tuyhaṃ paṇṇākāratthāya mahāmaṅgalakathā vuttā, bhikkhusaṅghe gāravena etaṃ muñcāhī’’ti mocetabbo.
One cannot fail to come to a general assembly. Then the person possessed by a non-human being should be asked: “‘What is your name?’ And when the name is told, the person should be addressed by that name: “‘O such-and-such non-human being, you have a share in these garlands and perfumes, a share in the seat offering, a share in the alms-food. The Saṅgha has recited a great auspicious discourse as a present for you. Out of respect for the Saṅgha, release this person!’” This way, the person should be released.
Các phi nhân không thể không đến nơi tập họp, rồi người bị phi nhân nhập phải được hỏi: ‘Ngươi là ai?’ Khi đã nói tên, thì phải gọi bằng tên đó, và nói: ‘Này phi nhân tên… này, phần phước trong việc cúng dường vòng hoa, hương liệu... này là của ngươi, phần phước trong việc cúng dường chỗ ngồi này là của ngươi, phần phước trong việc cúng dường vật thực khất thực này là của ngươi, Tăng chúng đã thuyết lời cát tường vĩ đại này để tặng ngươi, hãy phóng thích người này với lòng tôn kính Tăng chúng!’ Như vậy, người bệnh sẽ được giải thoát.
Sace na muñcati, devatānaṃ ārocetabbaṃ ‘‘tumhe jānātha, ayaṃ amanusso amhākaṃ vacanaṃ na karoti, mayaṃ buddhaāṇaṃ karissāmā’’ti parittaṃ kātabbaṃ.
If it does not release, the devas should be informed: “‘You know that this non-human being does not obey our words. We will act according to the Buddha’s command.’” Then the protection ritual should be performed.
Nếu phi nhân không chịu phóng thích, thì phải thưa với các vị thiên rằng: ‘Các vị hãy biết, phi nhân này không vâng lời chúng tôi, chúng tôi sẽ thực hiện theo lời dạy của Đức Phật’. Rồi tụng kinh hộ mệnh.
Etaṃ tāva gihīnaṃ parikammaṃ.
This much is the preliminary preparation for laypeople.
Đây là sự chuẩn bị dành cho hàng cư sĩ.
Sace pana bhikkhu amanussena gahito hoti, āsanāni dhovitvā sabbasannipātaṃ ghosāpetvā gandhamālādīsu pattiṃ datvā parittaṃ bhaṇitabbaṃ, idaṃ bhikkhūnaṃ parikammaṃ.
However, if a bhikkhu is possessed by a non-human being, the seats should be washed, a general assembly should be proclaimed, a share in perfumes, garlands, and so forth should be given, and the protection ritual should be recited. This is the preliminary preparation for bhikkhus.
Tuy nhiên, nếu một vị tỳ khưu bị phi nhân nhập, thì phải rửa sạch các chỗ ngồi, thông báo toàn thể chư Tăng tập họp, cúng dường hương hoa và các thứ khác, rồi tụng kinh hộ mệnh. Đây là sự chuẩn bị dành cho chư tỳ khưu.
Evaṃ paritte paṭipajjitabbaṃ.
This is how one should practice regarding protection rituals.
Cần thực hành như vậy trong việc tụng kinh hộ mệnh.
20. Paṭisanthāre pana ayaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.185-7) – anāmaṭṭhapiṇḍapāto kassa dātabbo, kassa na dātabbo?
20. In the matter of hospitality (paṭisanthāra), this is the determination: to whom should un-tasted alms-food be given, and to whom should it not be given?
20. Trong việc tiếp đãi (paṭisanthāra), đây là sự phân định: vật thực khất thực chưa được thọ dụng (anāmaṭṭhapiṇḍapāta) nên bố thí cho ai và không nên bố thí cho ai?
Mātāpitūnaṃ tāva dātabbo.
First, it should be given to one's parents.
Trước hết, phải bố thí cho cha mẹ.
Sacepi kahāpaṇagghanako hoti, saddhādeyyavinipātanaṃ natthi.
Even if it is worth a kahāpaṇa, there is no wasting of what was given out of faith.
Dù vật thực đó có giá trị một đồng tiền vàng (kahāpaṇa), cũng không làm mất đi phước báu của vật thí do lòng tin (saddhādeyya).
Mātāpituupaṭṭhākānaṃ veyyāvaccakarassa paṇḍupalāsassa cāti etesampi dātabbo.
It should also be given to those who attend to parents, to one’s attendant, and to a novice in training (paṇḍupalāsa).
Cũng phải bố thí cho những người hầu hạ cha mẹ, người làm công quả (veyyāvaccakara), và người xuất gia tập sự (paṇḍupalāsa).
Tattha paṇḍupalāsassa thālake pakkhipitvāpi dātuṃ vaṭṭati, taṃ ṭhapetvā aññesaṃ agārikānaṃ mātāpitūnampi na vaṭṭati.
Among these, it is permissible to give to a novice in training even by putting it in his bowl. Excluding him, it is not permissible to give to other laypeople, even to one’s parents, by putting it in their bowls.
Trong số đó, được phép đặt vật thực vào bát để bố thí cho người xuất gia tập sự, nhưng không được phép đặt vào bát để bố thí cho các cư sĩ khác, kể cả cha mẹ.
Pabbajitaparibhogo hi agārikānaṃ cetiyaṭṭhāniyo.
For laypeople, that which is enjoyed by monastics is equivalent to a cetiya.
Vì vật dụng của người xuất gia được xem như bảo tháp (cetiyaṭṭhāniya) đối với cư sĩ.
Apica anāmaṭṭhapiṇḍapātho nāmesa sampattassa dāmarikacorassapi issariyassapi dātabbo.
Moreover, this untasted alms-food should be given to whoever arrives, even to a tyrannical bandit or a ruler.
Hơn nữa, vật thực khất thực chưa được thọ dụng này cũng phải bố thí cho bất kỳ ai đến, dù là kẻ cướp hung ác hay một vị vua.
Te hi adīyamānepi ‘‘na dentī’’ti āmasitvā dīyamānepi ‘‘ucchiṭṭhakaṃ dentī’’ti kujjhanti, kuddhā jīvitāpi voropenti, sāsanassapi antarāyaṃ karonti.
Because if it is not given, they become displeased, saying, “‘They don’t give’”; and if it is given after being tasted, they become angry, saying, “‘They give leftovers.’” If they are angry, they may even take lives and cause harm to the Dispensation.
Vì nếu không bố thí, họ sẽ nổi giận mà nói: ‘Họ không bố thí!’; nếu bố thí mà họ nghĩ ‘Họ bố thí đồ thừa!’, họ cũng sẽ nổi giận, và khi nổi giận, họ có thể cướp đi mạng sống và gây trở ngại cho giáo pháp.
Rajjaṃ patthayamānassa vicarato coranāgassa vatthu cettha kathetabbaṃ.
The story of the bandit Nāga, who wandered about seeking sovereignty, should be told here.
Ở đây, nên kể câu chuyện về vị vua cướp (coranāga) đang đi lang thang để tìm kiếm vương quốc.
Evaṃ anāmaṭṭhapiṇḍapāte paṭipajjitabbaṃ.
This is how one should practice regarding untasted alms-food.
Cần thực hành như vậy đối với vật thực khất thực chưa được thọ dụng.
Paṭisanthāro ca nāmāyaṃ kassa kātabbo, kassa na kātabbo?
And to whom should this hospitality be shown, and to whom should it not be shown?
Sự tiếp đãi này nên được thực hiện cho ai, và không nên thực hiện cho ai?
Paṭisanthāro nāma vihāraṃ sampattassa yassa kassaci āgantukassa vā daliddassa vā corassa vā issarassa vā kātabboyeva.
Hospitality should be shown to any guest, poor person, thief, or ruler who arrives at the monastery.
Sự tiếp đãi nên được thực hiện cho bất kỳ ai đến tịnh xá, dù là khách, người nghèo, kẻ cướp, hay người có quyền lực.
Kathaṃ?
How?
Thực hiện như thế nào?
Āgantukaṃ tāva khīṇaparibbayaṃ vihāraṃ sampattaṃ disvā ‘‘pānīyaṃ pivā’’ti dātabbaṃ, pādamakkhanatelaṃ dātabbaṃ, kāle āgatassa yāgubhattaṃ, vikāle āgatassa sace taṇḍulā atthi, taṇḍulā dātabbā.
When one sees a guest arriving at the monastery, having exhausted his provisions, one should first offer him drinking water, give foot-rubbing oil, gruel and rice for those who arrive in the morning, and if there are rice grains, rice grains for those who arrive in the afternoon.
Khi thấy một vị khách đã hết tiền chi phí đến tịnh xá, trước hết nên cho nước uống, cho dầu xoa chân; nếu khách đến đúng giờ thì cho cháo và cơm, nếu đến trái giờ mà có gạo thì cho gạo.
Avelāya sampattopi ‘‘gacchāhī’’ti na vattabbo, sayanaṭṭhānaṃ dātabbaṃ.
Even if someone arrives at an improper time, he should not be told to “‘go away’”; a sleeping place should be provided.
Dù khách đến trái giờ cũng không nên nói ‘Hãy đi đi’, mà phải cho chỗ ngủ.
Sabbaṃ apaccāsīyanteneva kātabbaṃ.
Everything should be done without expecting anything in return.
Tất cả mọi việc đều phải làm mà không mong cầu điều gì.
‘‘Manussā nāma catupaccayadāyakā, evaṃ saṅgahe kariyamāne punappunaṃ pasīditvā upakāraṃ karissantī’’ti cittaṃ na uppādetabbaṃ.
One should not conceive the thought, “‘People are givers of the four requisites; if such help is provided, they will again and again become pleased and render assistance.’”
Không nên khởi tâm nghĩ rằng ‘Con người là những người cúng dường bốn vật dụng, nếu được đối xử tốt như vậy, họ sẽ hoan hỷ mà giúp đỡ nhiều lần’.
Corānaṃ pana saṅghikampi dātabbaṃ.
However, even communal property should be given to thieves.
Đối với kẻ cướp, thậm chí tài sản của Tăng (saṅghika) cũng phải bố thí.
Paṭisanthārānisaṃsadīpanatthañca coranāgavatthu, bhātarā saddhiṃ jambudīpagatassa mahānāgarañño vatthu, piturājassa rajje catunnaṃ amaccānaṃ vatthu, abhayacoravatthūti evamādīni bahūni vatthūni mahāaṭṭhakathāyaṃ vitthārato vuttāni.
And for the purpose of illustrating the benefit of hospitality, many stories such as the story of the Nāga thief, the story of the great Nāga king who went to Jambudīpa with his brother, the story of the four ministers in the kingdom of King Pitu, and the story of the thief Abhaya, are extensively narrated in the Mahāaṭṭhakathā.
Để làm sáng tỏ lợi ích của sự tiếp đãi, nhiều câu chuyện như câu chuyện về vị vua cướp (coranāga), câu chuyện về vua Mahānāga cùng với em trai đi đến Jambudīpa, câu chuyện về bốn vị đại thần dưới thời vua Pitu, và câu chuyện về tên cướp Abhaya đã được kể chi tiết trong Mahāaṭṭhakathā.
Tatrāyaṃ ekavatthudīpanā – sīhaḷadīpe kira abhayo nāma coro pañcasataparivāro ekasmiṃ ṭhāne khandhāvāraṃ bandhitvā samantā tiyojanaṃ ubbāsetvā vasati.
Here is the illustration of one story: In the island of Tambapaṇṇi, there lived a thief named Abhaya, with a retinue of five hundred, who had set up a camp in one place and terrorized a three-yojana radius around it.
Trong số đó, đây là một câu chuyện minh họa: Ở đảo Sīhaḷa, có một tên cướp tên Abhaya, với năm trăm tùy tùng, đóng trại ở một nơi và sống bằng cách cướp bóc trong phạm vi ba dojana xung quanh.
Anurādhapuravāsino kadambanadiṃ na uttaranti, cetiyagirimagge janasañcāro upacchinno.
The residents of Anurādhapura could not cross the Kadamba river, and passage on the Cetiyagiri road was cut off.
Những người dân sống ở Anurādhapura không dám vượt sông Kadamba, và con đường đến núi Cetiyagiri đã bị cắt đứt giao thông.
Athekadivasaṃ coro ‘‘cetiyagiriṃ vilumpissāmī’’ti agamāsi.
Then one day, the thief went, thinking, “‘I will plunder Cetiyagiri.’”
Một ngày nọ, tên cướp đi đến với ý định ‘Ta sẽ cướp núi Cetiyagiri’.
Ārāmikā disvā dīghabhāṇakaabhayattherassa ārocesuṃ.
The monastery attendants saw him and reported to Dīghabhāṇaka Abhaya Thera.
Các người giữ vườn (ārāmika) thấy vậy, liền báo cho Đại Trưởng lão Abhaya, người thọ trì Dīghanikāya.
Thero ‘‘sappiphāṇitādīni atthī’’ti pucchi.
The Thera asked, “‘Are there ghee, treacle, and so forth?’”
Đại Trưởng lão hỏi: ‘Có bơ và mật không?’
‘‘Atthi, bhante’’ti.
“‘Yes, venerable sir.’”
‘Bạch Đại đức, có ạ!’
‘‘Corānaṃ detha’’.
“‘Give them to the thieves.’”
‘Hãy cho bọn cướp.’
‘‘Taṇḍulā atthī’’ti.
“‘Are there rice grains?’”
‘Có gạo không?’
‘‘Atthi, bhante, saṅghassatthāya āhaṭā taṇḍulā ca pakkasākañca goraso cā’’ti.
“‘Yes, venerable sir, there are rice grains brought for the Saṅgha, as well as cooked vegetables and dairy products.’”
‘Bạch Đại đức, có gạo, rau đã nấu chín và sữa bò được mang đến cho Tăng chúng ạ!’
‘‘Bhattaṃ sampādetvā corānaṃ dethā’’ti.
“‘Prepare rice and give it to the thieves.’”
‘Hãy chuẩn bị cơm và cho bọn cướp.’
Ārāmikā tathā kariṃsu.
The monastery attendants did so.
Các người giữ vườn đã làm theo.
Corā bhattaṃ bhuñjitvā ‘‘kenāyaṃ paṭisanthāro kato’’ti pucchiṃsu.
The thieves ate the rice and asked, “‘Who provided this hospitality?’”
Bọn cướp ăn cơm xong, hỏi: ‘Ai đã thực hiện sự tiếp đãi này?’
‘‘Amhākaṃ ayyena abhayattherenā’’ti.
“‘Our venerable master, Abhaya Thera.’”
‘Là Đại Trưởng lão Abhaya, bậc thầy của chúng tôi.’
Corā therassa santikaṃ gantvā vanditvā āhaṃsu ‘‘mayaṃ ‘saṅghassa ca cetiyassa ca santakaṃ acchinditvā gahessāmā’ti āgatā, tumhākaṃ pana iminā paṭisanthārena mayaṃ pasannā, ajja paṭṭhāya vihāre dhammikārakkhā amhākaṃ āyattā hotu, nāgarā āgantvā dānaṃ dentu, cetiyaṃ vandantū’’ti.
The robbers went to the elder, saluted him, and said, “We came intending to plunder the property of the Saṅgha and the cetiya, but we are pleased by this hospitable reception from you. From today onwards, let the lawful protection of the monastery be our responsibility. Let the townsfolk come and give offerings and venerate the cetiya.”
Những tên cướp đến chỗ vị Trưởng lão, đảnh lễ rồi nói: “Chúng con đến đây với ý định cướp tài sản của Tăng đoàn và của tháp thờ (cetiya). Tuy nhiên, chúng con rất hoan hỷ với sự tiếp đón này của ngài. Từ hôm nay trở đi, việc bảo vệ chánh pháp trong tu viện (vihāra) hãy để chúng con lo liệu. Cư dân thành phố hãy đến cúng dường (dāna) và đảnh lễ tháp thờ (cetiya).”
Tato paṭṭhāya ca nāgare dānaṃ dātuṃ āgacchante nadītīreyeva paccuggantvā rakkhantā vihāraṃ nenti, vihārepi dānaṃ dentānaṃ rakkhaṃ katvā tiṭṭhanti.
From then on, when the townsfolk came to give offerings, the robbers would go out to meet them at the riverbank, escort them to the monastery while guarding them, and stand guard while they made offerings at the monastery.
Từ đó trở đi, khi cư dân thành phố đến cúng dường, những tên cướp này đón họ ngay tại bờ sông, bảo vệ họ và đưa họ đến tu viện. Tại tu viện, chúng cũng đứng canh gác cho những người đang cúng dường.
Tepi bhikkhūnaṃ bhuttāvasesaṃ corānaṃ denti.
Those townsfolk would also give the bhikkhus’ leftover food to the robbers.
Những cư dân ấy cũng dâng phần thức ăn thừa của các Tỳ-kheo cho bọn cướp.
Gamanakālepi te corā nadītīraṃ pāpetvā nivattanti.
When it was time to leave, those robbers would see them to the riverbank and then return.
Khi ra về, những tên cướp đó cũng đưa họ đến bờ sông rồi quay trở lại.
Athekadivasaṃ bhikkhusaṅghe khīyanakakathā uppannā ‘‘thero issaravatāya saṅghasantakaṃ corānaṃ adāsī’’ti.
Then one day, a grumbling talk arose in the community of bhikkhus: “The elder, out of his authority, gave Saṅgha property to the robbers.”
Rồi một ngày nọ, trong Tăng đoàn phát sinh lời bàn tán chỉ trích: “Vị Trưởng lão đã lấy tài sản của Tăng đoàn mà cho bọn cướp vì có quyền lực.”
Thero sannipātaṃ kārāpetvā āha ‘‘corā ‘saṅghassa pakativaṭṭañca cetiyasantakañca acchinditvā gaṇhissāmā’ti āgamiṃsu, atha tesaṃ mayā ‘etaṃ na harissantī’ti ettako nāma paṭisanthāro kato, taṃ sabbampi ekato sampiṇḍetvā agghāpetha, tena kāraṇena aviluttaṃ bhaṇḍaṃ ekato sampiṇḍetvā agghāpethā’’ti.
The elder arranged a gathering and said, “The robbers came intending to plunder the customary dues of the Saṅgha and the property of the cetiya. Then I extended such a measure of hospitality to them, thinking, ‘They will not carry these away.’ Appraise all of that hospitality together. And because of that, appraise all of the unplundered property together.”
Vị Trưởng lão triệu tập một cuộc họp và nói: “Bọn cướp đã đến với ý định cướp đi tài sản thông thường của Tăng đoàn và tài sản của tháp thờ (cetiya). Sau đó, ta đã tiếp đón chúng một cách thân thiện để chúng không cướp đi những thứ đó. Hãy tổng hợp tất cả những gì ta đã cho và định giá nó. Vì lý do đó, hãy tổng hợp và định giá những tài sản không bị cướp bóc.”
Tato sabbampi therena dinnakaṃ cetiyaghare ekaṃ varapotthakacittattharaṇaṃ na agghati.
Thereupon, all of what the elder had given did not amount to the value of a single fine embroidered rug in the cetiya-house.
Sau đó, tất cả những gì vị Trưởng lão đã cho không bằng giá trị của một tấm thảm trải có thêu hình vẽ đẹp trong nhà thờ tháp.
Tato āhaṃsu ‘‘therena kato paṭisanthāro sukato, codetuṃ vā sāretuṃ vā na labbhati, gīvā vā avahāro vā natthī’’ti.
Then they said, “The hospitality shown by the elder was well done. He cannot be reproved or reminded; there is no penalty of forfeiture or theft.”
Sau đó, họ nói: “Sự tiếp đón của vị Trưởng lão là đúng đắn, không thể khiển trách hay nhắc nhở được, không có sự mất mát hay trộm cắp nào.”
Evaṃ mahānisaṃso paṭisanthāroti sallakkhetvā kattabbo paṇḍitena bhikkhunāti.
Thus, reflecting that hospitality is of great benefit, a wise bhikkhu should practice it.
Như vậy, một Tỳ-kheo có trí tuệ nên nhận thức rằng sự tiếp đón có lợi ích lớn lao như thế và nên thực hành nó.
21. Viññattīti yācanā.
21. Viññatti means requesting.
21. Viññatti có nghĩa là thỉnh cầu.
Tatrāyaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.342) – mūlacchejjāya purisaṃ yācituṃ na vaṭṭati, ‘‘sahāyatthāya kammakaraṇatthāya purisaṃ dethā’’ti yācituṃ vaṭṭati, purisena kattabbaṃ hatthakammasaṅkhātaṃ purisattakaraṃ yācituṃ vaṭṭatiyeva.
The decision here is that it is not allowable to request a man outright (mūlacchejja), but it is allowable to request, “Give a man for assistance or for work,” and it is certainly allowable to request manual labor, which is a man’s work.
Về điều này, có phán quyết sau: không được thỉnh cầu một người để làm việc cắt đứt gốc rễ (mūlacchejja), nhưng được thỉnh cầu: “Hãy cho một người để giúp đỡ hoặc để làm việc”, và được thỉnh cầu công việc chân tay (hatthakamma) do người khác làm.
Hatthakammañhi kiñci vatthu na hoti, tasmā taṃ ṭhapetvā migaluddakamacchabandhanakādīnaṃ sakakammaṃ avasesaṃ sabbaṃ kappiyaṃ.
For manual labor is not any kind of tangible object; therefore, excluding the specific work of hunters, fishers, and so forth, all other work is allowable.
Vì công việc chân tay (hatthakamma) không phải là một vật chất, nên ngoại trừ công việc riêng của thợ săn thú, thợ đánh cá, v.v., tất cả những việc khác đều hợp pháp (kappiya).
‘‘Kiṃ, bhante, āgatāttha kena kammenā’’ti pucchite vā apucchite vā yācituṃ vaṭṭati, viññattipaccayā doso natthi.
Whether asked “Venerable sir, why have you come, for what work?” or not asked, it is allowable to make a request; there is no fault due to requesting.
Dù được hỏi hay không hỏi: “Bạch Đại đức, ngài đến vì việc gì?”, vẫn được phép thỉnh cầu; không có lỗi do sự thỉnh cầu (viññatti).
Migaluddakādayo pana sakakammaṃ na yācitabbā, ‘‘hatthakammaṃ dethā’’ti aniyametvāpi na yācitabbā.
However, hunters and the like should not be asked for their specific work, nor should they be asked without specifying, “Give manual labor.”
Tuy nhiên, không được thỉnh cầu thợ săn thú, v.v., làm công việc riêng của họ, và cũng không được thỉnh cầu một cách không xác định rằng: “Hãy cho công việc chân tay.”
Evaṃ yācitā hi te ‘‘sādhu, bhante’’ti bhikkhū uyyojetvā migepi māretvā āhareyyuṃ.
For if asked in this way, they might say, “Very well, Venerable sir,” send the bhikkhus away, and then even kill deer and bring them.
Vì nếu được thỉnh cầu như vậy, họ có thể nói: “Bạch Đại đức, tốt lắm,” rồi tiễn các Tỳ-kheo đi và sau đó giết thú mang về.
Niyametvā pana ‘‘vihāre kiñci kattabbaṃ atthi, tattha hatthakammaṃ dethā’’ti yācitabbā, phālanaṅgalādīni upakaraṇāni gahetvā kasituṃ vā vapituṃ vā lāyituṃ vā gacchantaṃ sakakiccapasutampi kassakaṃ vā aññaṃ vā kiñci hatthakammaṃ yācituṃ vaṭṭateva.
But it is allowable to ask them specifically, “There is something to be done at the monastery; give manual labor for that.” It is certainly allowable to ask a farmer or anyone else, even if engrossed in his own work, going to plow, sow, or harvest with tools like plows, for some manual labor.
Tuy nhiên, phải thỉnh cầu một cách xác định: “Có việc cần làm trong tu viện, hãy cho công việc chân tay ở đó.” Được phép thỉnh cầu công việc chân tay từ một nông dân hoặc bất kỳ ai khác đang bận rộn với công việc riêng của mình, như đang cầm cày, bừa, v.v., để cày, gieo hạt hoặc gặt.
Yo pana vighāsādo vā añño vā koci nikkammo niratthakakathaṃ kathento niddāyanto vā viharati, evarūpaṃ ayācitvāpi ‘‘ehi re idaṃ vā idaṃ vā karohī’’ti yadicchakaṃ kārāpetuṃ vaṭṭati.
But if there is someone, a scavenger or anyone else, who is idle, speaking useless talk, or sleeping, it is allowable to make such a person do whatever is desired without even asking him, saying, “Hey, come, do this or that.”
Còn đối với người sống nhờ thức ăn thừa (vighāsādo) hoặc bất kỳ ai khác đang nhàn rỗi, nói chuyện vô ích hoặc ngủ, thì không cần thỉnh cầu mà vẫn được phép sai bảo: “Này anh, hãy đến làm việc này hoặc việc kia tùy ý.”
Hatthakammassa pana sabbakappiyabhāvadīpanatthaṃ imaṃ nayaṃ kathenti.
To explain that manual labor is always allowable, they relate this method.
Để làm rõ rằng tất cả công việc chân tay đều hợp pháp (kappiya), họ trình bày phương pháp này.
Sace hi bhikkhu pāsādaṃ kāretukāmo hoti, thambhatthāya pāsāṇakoṭṭakānaṃ gharaṃ gantvā vattabbaṃ ‘‘hatthakammaṃ laddhuṃ vaṭṭati upāsakā’’ti.
If a bhikkhu wishes to have a mansion built, he should go to the house of stonecutters for pillars and say, “It is allowable to receive manual labor, lay devotees.”
Nếu một Tỳ-kheo muốn xây một tòa nhà cao tầng (pāsāda), ngài nên đến nhà của những người thợ đá để làm cột và nói: “Thưa các thiện nam tử, được phép nhận công việc chân tay.”
‘‘Kiṃ kātabbaṃ, bhante’’ti?
“What is to be done, Venerable sir?”
“Bạch Đại đức, chúng con phải làm gì?”
‘‘Pāsāṇatthambhā uddharitvā dātabbā’’ti.
“Stone pillars should be excavated and given.”
“Hãy khai thác và cung cấp các cột đá.”
Sace te uddharitvā vā denti, uddharitvā nikkhitte attano thambhe vā denti, vaṭṭati.
If they either excavate and give them, or give their own pillars that have been excavated and set aside, it is allowable.
Nếu họ khai thác và cung cấp, hoặc cung cấp các cột của họ đã được khai thác và đặt sẵn, thì được phép.
Athāpi vadanti ‘‘amhākaṃ, bhante, hatthakammaṃ kātuṃ khaṇo natthi, aññaṃ uddharāpetha, tassa mūlaṃ dassāmā’’ti, uddharāpetvā ‘‘pāsāṇatthambhe uddhaṭamanussānaṃ mūlaṃ dethā’’ti vattuṃ vaṭṭati.
Or if they say, “Venerable sir, we do not have time to do manual labor; have someone else excavate, and we will give the payment for it,” it is allowable to have them excavated and say, “Give the payment to the people who excavated the stone pillars.”
Hoặc nếu họ nói: “Bạch Đại đức, chúng con không có thời gian để làm công việc chân tay, xin ngài hãy thuê người khác khai thác, chúng con sẽ trả tiền cho người đó,” thì được phép nói: “Hãy trả tiền cho những người đã khai thác các cột đá.”
Eteneva upāyena pāsādadārūnaṃ atthāya vaḍḍhakīnaṃ santikaṃ, iṭṭhakatthāya iṭṭhakavaḍḍhakīnaṃ, chadanatthāya gehacchādakānaṃ, cittakammatthāya cittakārānanti yena yena attho hoti, tassa tassa atthāya tesaṃ tesaṃ sippakārakānaṃ santikaṃ gantvā hatthakammaṃ yācituṃ vaṭṭati, hatthakammayācanavasena ca mūlacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena vā laddhampi sabbaṃ gahetuṃ vaṭṭati.
By this same method, it is allowable to go to carpenters for timber for the mansion, to bricklayers for bricks, to roofers for roofing, to painters for painting, and to any such craftspeople for whatever is needed, and request manual labor. And by way of requesting manual labor, it is allowable to accept anything obtained outright or through providing meals and wages.
Theo cách tương tự, để có gỗ cho tòa nhà cao tầng, được phép đến chỗ thợ mộc; để có gạch, đến chỗ thợ gạch; để lợp mái, đến chỗ thợ lợp nhà; để vẽ tranh, đến chỗ họa sĩ, v.v. Để có được bất cứ thứ gì cần thiết, được phép đến chỗ những người thợ thủ công đó và thỉnh cầu công việc chân tay. Và bằng cách thỉnh cầu công việc chân tay, tất cả những gì nhận được, dù là thông qua việc cắt đứt gốc rễ (mūlacchejja) hay thông qua việc cung cấp thức ăn và tiền công, đều được phép nhận.
Araññato āharāpentena ca sabbaṃ anajjhāvutthakaṃ āharāpetabbaṃ.
And when having things brought from the forest, everything should be brought that has not been taken possession of by an owner.
Và khi mang từ rừng về, tất cả mọi thứ phải là những thứ không có chủ.
22. Na kevalañca pāsādaṃ kāretukāmena, mañcapīṭhapattaparissāvanadhamakaraṇacīvarādīni kārāpetukāmenapi dārulohasuttādīni labhitvā te te sippakārake upasaṅkamitvā vuttanayeneva hatthakammaṃ yācitabbaṃ.
22. Not only for one who wishes to have a mansion built, but also for one who wishes to have couches, chairs, bowls, water-filters, dhammakaraṇa, robes, and so forth made, timber, metal, thread, and so forth should be obtained, and those respective craftspeople should be approached, and manual labor should be requested in the manner stated.
22. Không chỉ người muốn xây tòa nhà cao tầng, mà cả người muốn làm giường, ghế, bát, rây lọc, pháp khí (dhammakaraṇa), y phục, v.v., cũng phải tìm kiếm gỗ, kim loại, chỉ, v.v., rồi đến chỗ các thợ thủ công đó và thỉnh cầu công việc chân tay theo cách đã nói.
Hatthakammayācanavasena ca mūlacchejjāya vā bhattavetanānuppadānena vā laddhampi sabbaṃ gahetabbaṃ.
And by way of requesting manual labor, it is allowable to accept anything obtained outright or through providing meals and wages.
Và bằng cách thỉnh cầu công việc chân tay, tất cả những gì nhận được, dù là thông qua việc cắt đứt gốc rễ (mūlacchejja) hay thông qua việc cung cấp thức ăn và tiền công, đều được phép nhận.
Sace pana kātuṃ na icchanti, bhattavetanaṃ paccāsīsanti, akappiyakahāpaṇādi na dātabbaṃ, bhikkhācāravattena taṇḍulādīni pariyesitvā dātuṃ vaṭṭati.
If, however, they do not wish to do the work and expect meals and wages, unallowable money or the like should not be given, but it is allowable to seek out and give rice and so forth according to the alms-round practice.
Nếu họ không muốn làm, mà mong đợi thức ăn và tiền công, thì không được đưa tiền kāhāpaṇa (đồng tiền cổ) hoặc những thứ không hợp pháp khác, nhưng được phép tìm kiếm gạo, v.v., bằng cách khất thực và đưa cho họ.
Hatthakammavasena pattaṃ kāretvā tatheva pācetvā navapakkassa pattassa puñchanatelatthāya antogāmaṃ paviṭṭhena ‘‘bhikkhāya āgato’’ti sallakkhetvā yāguyā vā bhatte vā ānīte hatthena patto pidhātabbo.
Having had a bowl made through manual labor, and having fired it in the same way, if one enters a village for rubbing oil for a newly fired bowl, and thinking “He has come for alms,” if gruel or rice is brought, the bowl should be covered with the hand.
Sau khi làm bát bằng cách thỉnh cầu công việc chân tay và nung nó theo cách tương tự, khi vào làng để tìm dầu lau cho chiếc bát mới nung, nếu được người ta mang cháo hoặc cơm đến vì nghĩ rằng “vị Tỳ-kheo đến để khất thực,” thì phải dùng tay che bát lại.
Sace upāsikā ‘‘kiṃ, bhante’’ti pucchati, ‘‘navapakko patto, puñchanatelena attho’’ti vattabbaṃ.
If the female lay devotee asks, “What is it, Venerable sir?” it should be said, “It is a newly fired bowl; oil for rubbing is needed.”
Nếu nữ cư sĩ hỏi: “Bạch Đại đức, có việc gì ạ?”, thì phải nói: “Chiếc bát mới nung, con cần dầu để lau.”
Sace sā ‘‘dehi, bhante’’ti pattaṃ gahetvā telena puñchitvā yāguyā vā bhattassa vā pūretvā deti, viññatti nāma na hoti, gahetuṃ vaṭṭati.
If she says, “Give it, Venerable sir,” and taking the bowl, rubs it with oil, then fills it with gruel or rice and gives it, it is not considered a request, and it is allowable to accept it.
Nếu cô ấy nói: “Bạch Đại đức, xin hãy đưa đây,” rồi lấy bát, lau bằng dầu, và đổ cháo hoặc cơm đầy bát rồi dâng, thì đó không phải là sự thỉnh cầu (viññatti), và được phép nhận.
23. Bhikkhū pageva piṇḍāya caritvā āsanasālaṃ gantvā āsanaṃ apassantā tiṭṭhanti.
23. If bhikkhus, having gone on alms-round early, go to the assembly hall and stand there not seeing any seats.
23. Các Tỳ-kheo đã đi khất thực từ sớm, đến sảnh ngồi (āsanasālā) nhưng không thấy chỗ ngồi nên đứng.
Tatra ce upāsakā bhikkhū ṭhite disvā sayameva āsanāni āharāpenti, nisīditvā gacchantehi āpucchitvā gantabbaṃ, anāpucchā gatānampi naṭṭhaṃ gīvā na hoti, āpucchitvā gamanaṃ pana vattaṃ.
If, seeing the bhikkhus standing, the lay devotees themselves bring seats, then having sat down, those departing should do so after taking leave. Even if they depart without taking leave, there is no penalty of forfeiture for things that disappear, but departing after taking leave is the proper practice.
Ở đó, nếu các cư sĩ thấy các Tỳ-kheo đang đứng mà tự mình mang ghế đến, thì sau khi ngồi xong, khi ra về phải xin phép. Nếu đi mà không xin phép, thì không bị lỗi mất mát (gīvā). Tuy nhiên, việc xin phép khi ra về là một bổn phận (vatta).
Sace bhikkhūhi ‘‘āsanāni āharathā’’ti vuttehi āhaṭāni honti, āpucchitvāva gantabbaṃ, anāpucchā gatānaṃ vattabhedo ca naṭṭhañca gīvā.
If, when the bhikkhus have said, “Bring seats,” they are brought, then they should depart only after taking leave. For those who depart without taking leave, there is a breach of proper practice and a penalty of forfeiture for things that disappear.
Nếu các cư sĩ mang ghế đến sau khi các Tỳ-kheo nói: “Hãy mang ghế đến,” thì phải xin phép khi ra về. Nếu đi mà không xin phép, thì sẽ bị lỗi vi phạm bổn phận (vattabhedo) và lỗi mất mát (gīvā).
Attharaṇakojavakādīsupi eseva nayo.
The same rule applies to rugs, blankets, and so forth.
Đối với các loại thảm trải, chăn nệm, v.v., cũng theo nguyên tắc này.
Makkhikā bahukā honti, ‘‘makkhikabījaniṃ āharathā’’ti vattabbaṃ, pucimandasākhādīni āharanti, kappiyaṃ kārāpetvā paṭiggahetabbāni.
If there are many flies, it should be said, “Bring a fly whisk.” If they bring neem branches and so forth, they should be made allowable and accepted.
Nếu có nhiều ruồi, phải nói: “Hãy mang quạt ruồi đến.” Nếu họ mang cành cây neem (pucimanda) hoặc những thứ tương tự đến, thì phải làm cho nó hợp pháp (kappiya) rồi nhận.
Āsanasālāyaṃ udakabhājanaṃ rittaṃ hoti, ‘‘dhamakaraṇaṃ gaṇhāhī’’ti na vattabbaṃ.
If the water jar in the assembly hall is empty, it should not be said, “Take the dhammakaraṇa.”
Nếu bình nước trong sảnh ngồi (āsanasālā) trống rỗng, không được nói: “Hãy lấy cái lọc nước (dhammakaraṇa).”
Dhamakaraṇañhi rittabhājane pakkhipanto bhindeyya, ‘‘nadiṃ vā taḷākaṃ vā gantvā udakaṃ āharā’’ti pana vattuṃ vaṭṭati, ‘‘gehato āharā’’ti neva vattuṃ vaṭṭati, na āhaṭaṃ paribhuñjituṃ.
For indeed, if one places a water-strainer into an empty vessel, it might break. However, it is allowable to say, "Go to the river or the pond and fetch water." But it is not allowable to say, "Fetch it from the house," nor to consume water brought from the house in that manner.
Vì nếu đặt dụng cụ lọc nước (dhamakaraṇa) vào bình rỗng, nó sẽ vỡ. Nhưng có thể nói: “Hãy đi đến sông hoặc ao mà lấy nước về.” Tuy nhiên, không được nói: “Hãy lấy nước từ nhà về,” và cũng không được dùng nước đã lấy từ nhà về.
Āsanasālāya vā araññe vā bhattakiccaṃ karontehi tattha jātakaṃ anajjhāvutthakaṃ yaṃ kiñci uttaribhaṅgārahaṃ pattaṃ vā phalaṃ vā sace kiñci kammaṃ karontaṃ āharāpeti, hatthakammavasena āharāpetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati, alajjīhi pana bhikkhūhi vā sāmaṇerehi vā hatthakammaṃ na kāretabbaṃ.
When performing a meal in an assembly hall or in a forest, if one causes a person to bring any leaves or fruits that have grown there, are unclaimed, and are fit to be made into a curry, by way of manual labor, it is allowable to consume them after they have been brought. However, monks or novices who are shameless should not be made to do manual labor.
Khi các tỳ khưu đang dùng bữa trong hội trường hoặc trong rừng, nếu họ sai người mang về bất cứ lá cây hay trái cây nào mọc ở đó, không có người sở hữu và phù hợp làm món rau phụ, thì được phép sai người làm việc tay chân (hatthakamma) để mang về và dùng. Tuy nhiên, các tỳ khưu hay sa-di vô liêm sỉ không được sai người làm việc tay chân.
Ayaṃ tāva purisattakare nayo.
This is the method concerning manual labor for a person.
Đây là phương pháp liên quan đến việc làm việc của người đàn ông.
24. Goṇaṃ pana aññātakaappavāritaṭṭhānato āharāpetuṃ na vaṭṭati, āharāpentassa dukkaṭaṃ.
24. It is not allowable to have an ox brought from a place where it is not known or not invited; one incurs a dukkaṭa if one has it brought.
24. Không được phép sai người mang bò từ nơi không phải bà con và không được mời. Người sai mang sẽ phạm tội dukkaṭa.
Ñātakapavāritaṭṭhānatopi mūlacchejjāya yācituṃ na vaṭṭati, tāvakālikanayena sabbattha vaṭṭati.
Even from a place where it is known and invited, it is not allowable to ask for it with the intention of permanently acquiring it, but it is allowable everywhere for a temporary period.
Ngay cả từ nơi bà con đã được mời, cũng không được cầu xin với ý định cắt đứt gốc rễ (mūlacchejjāya). Tuy nhiên, được phép cầu xin tạm thời (tāvakālika) ở mọi nơi.
Evaṃ āharāpitañca goṇaṃ rakkhitvā jaggitvā sāmikā paṭicchāpetabbā.
An ox thus brought should be protected and cared for, and then returned to its owners.
Con bò đã được sai mang về như vậy phải được giữ gìn, chăm sóc và trả lại cho chủ.
Sacassa pādo vā siṅgaṃ vā bhijjati vā nassati vā, sāmikā ce sampaṭicchanti, iccetaṃ kusalaṃ.
If its leg or horn breaks or it is lost, and the owners accept this, then it is well.
Nếu chân hoặc sừng của nó bị gãy hoặc mất, nếu chủ chấp nhận thì đó là điều tốt lành.
No ce sampaṭicchanti, gīvā hoti.
If they do not accept, then compensation is due.
Nếu không chấp nhận, thì phải bồi thường.
Sace ‘‘tumhākaṃyeva demā’’ti vadanti, na sampaṭicchitabbaṃ.
If they say, "We give it to you," it should not be accepted.
Nếu họ nói: “Chúng tôi chỉ dâng cho quý ngài,” thì không được chấp nhận.
‘‘Vihārassa demā’’ti vutte pana ‘‘ārāmikānaṃ ācikkhatha jagganatthāyā’’ti vattabbā.
However, if they say, "We give it to the monastery," one should tell them to "inform the monastery attendants for its upkeep."
Nhưng nếu nói: “Chúng tôi dâng cho tịnh xá,” thì phải nói: “Hãy báo cho các người giữ vườn (ārāmika) để chăm sóc.”
25. ‘‘Sakaṭaṃ dethā’’tipi aññātakaappavārite vattuṃ na vaṭṭati, viññatti eva hoti, dukkaṭaṃ āpajjati.
25. Similarly, it is not allowable to say "give a cart" to one who is unknown and uninvited; it becomes a request and incurs a dukkaṭa.
25. Cũng không được nói: “Hãy cho một chiếc xe bò” với người không phải bà con và không được mời. Đó là một sự thỉnh cầu (viññatti) và sẽ phạm tội dukkaṭa.
Ñātakapavāritaṭṭhāne pana vaṭṭati, tāvakālikaṃ vaṭṭati, kammaṃ pana katvā puna dātabbaṃ.
But it is allowable in a place where one is known and invited; it is allowable for a temporary period, but after the work is done, it must be returned.
Tuy nhiên, ở nơi bà con đã được mời thì được phép. Được phép tạm thời, nhưng sau khi dùng xong phải trả lại.
Sace nemiādīni bhijjanti, pākatikāni katvā dātabbaṃ, naṭṭhe gīvā hoti.
If the rim or other parts break, they must be repaired and returned to their normal state; if it is lost, compensation is due.
Nếu vành bánh xe hoặc các bộ phận khác bị gãy, phải sửa chữa lại như cũ rồi trả. Nếu bị mất, thì phải bồi thường.
‘‘Tumhākameva demā’’ti vutte dārubhaṇḍaṃ nāma sampaṭicchituṃ vaṭṭati.
If it is said, "We give it to you," then it is allowable to accept wooden articles.
Nếu họ nói: “Chúng tôi chỉ dâng cho quý ngài,” thì được phép nhận các vật dụng bằng gỗ.
Esa nayo vāsipharasukuṭhārīkudālanikhādanesu valliādīsu ca parapariggahitesu.
This rule applies to chisels, axes, adzes, hoes, pickaxes, and vines, and other items belonging to others.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho các vật dụng như rìu, búa, cuốc, xẻng, và các loại dây leo thuộc sở hữu của người khác.
Garubhaṇḍappahonakesuyeva valliādīsu viññatti hoti, na tato oraṃ.
A request (viññatti) is made only for vines, etc., that are worth a heavy article (garubhaṇḍa), not for anything less than that.
Sự thỉnh cầu (viññatti) chỉ được phép đối với các loại dây leo và các vật phẩm tương đương thuộc loại vật nặng (garubhaṇḍa), không phải các vật phẩm nhỏ hơn.
26. Anajjhāvutthakaṃ pana yaṃ kiñci āharāpetuṃ vaṭṭati.
26. However, it is allowable to have anything unclaimed brought.
26. Tuy nhiên, được phép sai người mang về bất cứ thứ gì không có người sở hữu.
Rakkhitagopitaṭṭhāneyeva hi viññatti nāma vuccati.
For indeed, a request is only said to apply to things that are guarded and protected.
Vì sự thỉnh cầu (viññatti) chỉ được gọi là áp dụng cho những vật đã được bảo vệ và giữ gìn.
Sā dvīsu paccayesu sabbena sabbaṃ na vaṭṭati.
Such a request is absolutely not allowable for two requisites (robes and almsfood).
Sự thỉnh cầu đó hoàn toàn không được phép đối với hai loại vật phẩm (y phục và thức ăn).
Senāsanapaccaye pana ‘‘āhara dehī’’ti viññattimattameva na vaṭṭati, parikathobhāsanimittakammāni vaṭṭanti.
However, regarding the requisite of dwelling, a mere direct request (viññattimatta) like "Bring and give" is not allowable, but indirect discourse (parikathā), hints (obhāsa), and suggestive actions (nimittakamma) are allowable.
Tuy nhiên, đối với vật phẩm chỗ ở (senāsana), chỉ riêng việc thỉnh cầu “Hãy mang đến, hãy cho” là không được phép. Các cách nói gián tiếp (parikathā), gợi ý (obhāsa), và làm dấu hiệu (nimittakamma) thì được phép.
Tattha uposathāgāraṃ vā bhojanasālaṃ vā aññaṃ vā kiñci senāsanaṃ icchato ‘‘imasmiṃ vata okāse evarūpaṃ senāsanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti vā ‘‘yutta’’nti vā ‘‘anurūpa’’nti vātiādinā nayena vacanaṃ parikathā nāma.
Therein, for one who desires an Uposatha hall, a refectory, or any other dwelling, speech like "It is allowable to construct such a dwelling in this place," or "It is suitable," or "It is appropriate," etc., is called indirect discourse (parikathā).
Trong đó, đối với người muốn có một phòng Uposatha, một phòng ăn, hoặc bất kỳ chỗ ở nào khác, việc nói theo cách như: “Thật vậy, ở nơi này, một chỗ ở như thế này là thích hợp để xây dựng,” hoặc “thích đáng,” hoặc “phù hợp,” v.v., được gọi là parikathā (nói gián tiếp).
Upāsakā tumhe kuhiṃ vasathāti.
"Lay followers, where do you reside?"
“Thưa các cận sự nam, quý vị ở đâu?”
Pāsāde, bhanteti.
"In a palace, Venerable Sir."
“Thưa Đại đức, ở trên lầu.”
‘‘Kiṃ bhikkhūnaṃ pana upāsakā pāsādo na vaṭṭatī’’ti evamādivacanaṃ obhāso nāma.
Such speech as "Lay followers, is it not allowable for monks to have a palace?" is called a hint (obhāsa).
Việc nói như: “Thưa các cận sự nam, vậy thì các tỳ khưu không được ở trên lầu sao?” v.v., được gọi là obhāsa (gợi ý).
Manusse disvā rajjuṃ pasāreti, khīle ākoṭāpeti, ‘‘kiṃ idaṃ, bhante’’ti vutte ‘‘idha āvāsaṃ karissāmā’’ti evamādikaraṇaṃ pana nimittakammaṃ nāma.
Seeing people, one stretches out a rope, or has stakes driven in. When asked, "What is this, Venerable Sir?" saying "We will make a dwelling here," and so on, is called a suggestive action (nimittakamma).
Việc thấy người rồi căng dây, đóng cọc, và khi được hỏi: “Thưa Đại đức, đây là gì?” thì trả lời: “Chúng tôi sẽ xây dựng chỗ ở ở đây,” v.v., được gọi là nimittakamma (làm dấu hiệu).
Gilānapaccaye pana viññattipi vaṭṭati, pageva parikathādīni.
However, regarding the requisite for the sick, even a direct request (viññatti) is allowable, let alone indirect discourse, etc.
Tuy nhiên, đối với vật phẩm thuốc men cho người bệnh (gilānapaccaya), ngay cả việc thỉnh cầu (viññatti) cũng được phép, huống chi là các cách nói gián tiếp (parikathā) v.v.
28. Tattha akappiyavohāro nāma allaharitānaṃ koṭṭanaṃ koṭṭāpanaṃ, āvāṭassa khaṇanaṃ khaṇāpanaṃ, mālāvacchassa ropanaṃ ropāpanaṃ, āḷiyā bandhanaṃ bandhāpanaṃ, udakassa secanaṃ secāpanaṃ, mātikāya sammukhakaraṇaṃ, kappiyaudakasiñcanaṃ, hatthapādamukhadhovananahānodakasiñcanaṃ.
28. Among these, improper speech/action (akappiyavohāra) means cutting or having cut fresh green things, digging or having dug a pit, planting or having planted a small plant for garlands, building or having built an embankment, pouring or having poured water, making a water channel direct, pouring proper water, and pouring water for washing hands, feet, face, or for bathing.
28. Trong đó, akappiyavohāra (hành vi không phù hợp) là tự cắt hoặc sai người cắt cây cỏ tươi, tự đào hoặc sai người đào hố, tự trồng hoặc sai người trồng cây hoa, tự đắp hoặc sai người đắp bờ, tự tưới hoặc sai người tưới nước, làm thẳng mương nước, tưới nước phù hợp (kappiyaudaka), tưới nước rửa tay, chân, mặt và nước tắm.
Kappiyavohāro nāma ‘‘imaṃ rukkhaṃ jāna, imaṃ āvāṭaṃ jāna, imaṃ mālāvacchaṃ jāna, ettha udakaṃ jānā’’tiādivacanaṃ sukkhamātikāya ujukaraṇañca.
Proper speech/action (kappiyavohāra) means saying "Know this tree, know this pit, know this small plant for garlands, know the water here," and so on, and straightening a dry water channel.
Kappiyavohāra (hành vi phù hợp) là việc nói: “Hãy biết cái cây này, hãy biết cái hố này, hãy biết cái cây hoa này, hãy biết nước ở đây,” v.v., và làm thẳng mương khô.
Pariyāyo nāma ‘‘paṇḍitena mālāvacchādayo ropāpetabbā, nacirasseva upakārāya saṃvattantī’’tiādivacanaṃ.
Indirect speech (pariyāya) means saying "Wise people should have small plants for garlands, etc., planted, as they will soon be beneficial," and so on.
Pariyāya (cách nói gián tiếp) là việc nói: “Người trí nên sai người trồng các cây hoa, v.v., chúng sẽ nhanh chóng mang lại lợi ích,” v.v.
Obhāso nāma kudālakhaṇittādīni ca mālāvacche ca gahetvā ṭhānaṃ.
A hint (obhāsa) means standing while holding a hoe, pickaxe, etc., and a small plant for garlands.
Obhāsa (gợi ý) là việc cầm cuốc, xẻng, v.v., và các cây hoa rồi đứng.
Evaṃ ṭhitañhi sāmaṇerādayo disvā ‘‘thero kārāpetukāmo’’ti gantvā karonti.
For indeed, when novices and others see him standing thus, they think, "The elder wishes to have it done," and they go and do it.
Khi các sa-di, v.v., thấy vị Tỳ khưu đứng như vậy, họ nghĩ: “Vị trưởng lão muốn sai người làm,” rồi đi làm.
Nimittakammaṃ nāma kudālakhaṇittivāsipharasuudakabhājanāni āharitvā samīpe ṭhapanaṃ.
A suggestive action (nimittakamma) means bringing hoes, pickaxes, chisels, axes, and water vessels and placing them nearby.
Nimittakamma (làm dấu hiệu) là việc mang cuốc, xẻng, rìu, búa, và các bình nước đến đặt gần đó.
29. Imāni pañcapi kulasaṅgahatthāya ropanaropāpanādīsu na vaṭṭanti.
29. All these five are not allowable for planting or having planted, etc., for the purpose of family support.
29. Cả năm điều này đều không được phép đối với việc trồng trọt, sai người trồng trọt, v.v., với mục đích kết giao gia đình.
Phalaparibhogatthāya kappiyākappiyavohāradvayameva na vaṭṭati, itarattayaṃ vaṭṭati.
For the purpose of consuming fruits, only the two (improper and proper speech/action) are not allowable; the other three are allowable.
Đối với mục đích dùng quả, chỉ hai hành vi kappiyavohāra và akappiyavohāra là không được phép, ba điều còn lại thì được phép.
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘kappiyavohāropi vaṭṭati, yañca attano paribhogatthāya vaṭṭati, taṃ aññapuggalassa vā saṅghassa vā cetiyassa vā atthāyapi vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, it is stated that "proper speech/action is also allowable, and whatever is allowable for one's own consumption is also allowable for the benefit of another person, the Saṅgha, or a cetiya."
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya có nói rằng: “Kappiyavohāra cũng được phép. Và bất cứ thứ gì được phép dùng cho bản thân thì cũng được phép dùng cho người khác, cho Tăng đoàn, hoặc cho tháp thờ.”
Ārāmatthāya pana vanatthāya chāyatthāya ca akappiyavohāramattameva na vaṭṭati, sesaṃ vaṭṭati.
For the purpose of an park, a forest, or shade, only improper speech/action is not allowable; the rest are allowable.
Đối với mục đích làm vườn, làm rừng, hoặc lấy bóng mát, chỉ riêng akappiyavohāra là không được phép, phần còn lại thì được phép.
Na kevalañca sesaṃ, yaṃ kiñci mātikampi ujuṃ kātuṃ kappiyaudakaṃ siñcituṃ nahānakoṭṭhakaṃ katvā nahāyituṃ hatthapādamukhadhovanaudakāni ca tattha chaḍḍetumpi vaṭṭati.
And not only the rest, but it is also allowable to straighten any water channel, pour proper water, make a bathing cubicle and bathe, and discard water for washing hands, feet, and face there.
Không chỉ phần còn lại, mà bất cứ mương nào cũng được phép làm thẳng, được phép tưới nước phù hợp, được phép xây phòng tắm và tắm, và được phép đổ nước rửa tay, chân, mặt vào đó.
Mahāpaccariyaṃ pana kurundiyañca ‘‘kappiyapathaviyaṃ sayaṃ ropetumpi vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
However, in the Mahāpaccariya and Kurundī, it is stated that "it is even allowable to plant by oneself on proper ground."
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya và Kurundī có nói: “Được phép tự trồng trên đất phù hợp (kappiyapathavī).”
Ārāmādiatthāya pana ropitassa vā ropāpitassa vā phalaṃ paribhuñjitumpi vaṭṭati.
It is also allowable to consume fruits from what has been planted or caused to be planted for the purpose of a park, etc.
Và được phép dùng quả của cây đã được tự trồng hoặc sai người trồng với mục đích làm vườn, v.v.
30. Ayaṃ pana ādito paṭṭhāya vitthārena āpattivinicchayo – kuladūsanatthāya akappiyapathaviyaṃ mālāvacchaṃ ropentassa pācittiyañceva dukkaṭañca, tathā akappiyavohārena ropāpentassa.
30. Furthermore, this is the detailed determination of offenses from the beginning: One who plants a small plant for garlands on improper ground for the purpose of disgracing families incurs both a pācittiya and a dukkaṭa. Similarly, one who has it planted with improper speech/action.
30. Đây là quyết định về tội phạm từ đầu đến cuối một cách chi tiết: Người tự trồng cây hoa trên đất không phù hợp (akappiyapathavī) với mục đích làm hư hỏng gia đình (kuladūsana) sẽ phạm tội pācittiya và dukkaṭa. Tương tự, người sai người trồng bằng cách nói không phù hợp (akappiyavohāra).
Kappiyapathaviyaṃ ropanepi ropāpanepi dukkaṭameva.
Even for planting or having it planted on proper ground, it is only a dukkaṭa.
Khi tự trồng hoặc sai người trồng trên đất phù hợp (kappiyapathavī), chỉ phạm tội dukkaṭa.
Ubhayatrāpi sakiṃ āṇattiyā bahūnampi ropane ekameva sapācittiyadukkaṭaṃ vā suddhadukkaṭaṃ vā hoti.
In both cases, for planting many by a single command, there is only one pācittiya-dukkata or a pure dukkaṭa.
Trong cả hai trường hợp, khi ra lệnh một lần mà nhiều cây được trồng, thì chỉ có một tội pācittiya và dukkaṭa, hoặc chỉ một tội dukkaṭa thuần túy.
Paribhogatthāya kappiyabhūmiyaṃ vā akappiyabhūmiyaṃ vā kappiyavohārena ropāpane anāpatti.
For the purpose of consumption, there is no offense for having it planted on proper ground or improper ground with proper speech/action.
Đối với mục đích dùng quả, khi sai người trồng bằng cách nói phù hợp (kappiyavohāra) trên đất phù hợp hay không phù hợp đều không phạm tội.
Ārāmādiatthāyapi akappiyapathaviyaṃ ropentassa vā akappiyavacanena ropāpentassa vā pācittiyaṃ.
For the purpose of a park, etc., one who plants on improper ground or has it planted with improper speech/action incurs a pācittiya.
Đối với mục đích làm vườn, v.v., người tự trồng trên đất không phù hợp (akappiyapathavī) hoặc sai người trồng bằng cách nói không phù hợp (akappiyavacana) sẽ phạm tội pācittiya.
Ayaṃ pana nayo mahāaṭṭhakathāyaṃ na suṭṭhu vibhatto, mahāpaccariyaṃ pana vibhattoti.
However, this rule is not well explained in the Mahāaṭṭhakathā, but it is explained in the Mahāpaccariya.
Tuy nhiên, phương pháp này không được giải thích rõ ràng trong Mahāaṭṭhakathā, nhưng được giải thích rõ ràng trong Mahāpaccariya.
31. Ganthanaganthāpanesu pana sabbāpi cha pupphavikatiyo veditabbā – ganthimaṃ gopphimaṃ vedhimaṃ veṭhimaṃ pūrimaṃ vāyimanti.
31. Regarding stringing and causing to string, all six types of flower arrangements should be understood: ganthimaṃ, gopphimaṃ, vedhimaṃ, veṭhimaṃ, pūrimaṃ, and vāyimaṃ.
31. Trong việc kết hoa và bảo người khác kết hoa, có sáu loại hoa được biết đến: ganthimaṃ (kết), gopphimaṃ (xâu), vedhimaṃ (đâm), veṭhimaṃ (quấn), pūrimaṃ (chồng chất), vāyimaṃ (dệt).
Tattha ganthimaṃ nāma sadaṇḍakesu vā uppalapadumādīsu aññesu vā dīghavaṇṭesu pupphesu daṭṭhabbaṃ.
Among these, ganthimaṃ (strung) should be understood as referring to lotuses, water lilies, etc., with stalks, or other flowers with long stems.
Trong đó, ganthimaṃ được hiểu là các loại hoa có cuống như hoa sen, hoa súng, hoặc các loại hoa khác có cuống dài.
Daṇḍakena vā daṇḍakaṃ, vaṇṭena vā vaṇṭaṃ ganthetvā katameva hi ganthimaṃ.
Indeed, ganthimaṃ is made by stringing stalk to stalk or stem to stem.
Thật vậy, ganthimaṃ là việc kết cuống với cuống, hoặc thân với thân.
Taṃ bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā kātumpi akappiyavacanena kārāpetumpi na vaṭṭati, ‘‘evaṃ jāna, evaṃ kate sobheyya, yathā etāni pupphāni na vikiriyanti, tathā karohī’’tiādinā pana kappiyavacanena kārāpetuṃ vaṭṭati.
It is not permissible for a bhikkhu or bhikkhunī to make it themselves, nor to have it made with an impermissible expression (e.g., "string this, weave that"); however, it is permissible to have it made with a permissible expression such as, "Know this: if made in this way, it would be beautiful. Make it so that these flowers do not scatter."
Tỳ khưu hay Tỳ khưu ni không được tự mình làm hoặc bảo người khác làm bằng lời nói không hợp pháp; nhưng được phép bảo người khác làm bằng lời nói hợp pháp như: “Hãy biết như vậy, làm như vậy sẽ đẹp, hãy làm sao cho những bông hoa này không bị rơi rụng.”
Vedhimaṃ nāma savaṇṭakāni vassikapupphādīni vaṇṭe, avaṇṭakāni vakulapupphādīni attano chiddesu sūcitālahīrādīhi vinivijjhitvā āvunanti, etaṃ vedhimaṃ nāma.
Vedhimaṃ (pierced) refers to piercing stemmed flowers like jasmine at their stems, and stemless flowers like bakula at their natural holes, with needles, palm-leaf midribs, etc., and then stringing them. This is called vedhimaṃ.
Vedhimaṃ là việc đâm các loại hoa có cuống như hoa lài, v.v., vào cuống của chúng, hoặc đâm các loại hoa không cuống như hoa thị, v.v., vào các lỗ của chúng bằng kim, ghim lá cọ, v.v., rồi xâu lại; đây gọi là vedhimaṃ.
Taṃ purimanayeneva na vaṭṭati.
It is not permissible in the same way as before.
Việc đó không được phép theo cách thức đã nói trước.
Keci pana kadalikkhandhamhi kaṇṭake vā tālahīrādīni vā pavesetvā tattha pupphāni vinivijjhitvā ṭhapenti, keci kaṇṭakasākhāsu, keci pupphachattapupphakūṭāgārakaraṇatthaṃ chatte ca bhittiyañca pavesetvā ṭhapitakaṇṭakesu, keci dhammāsanavitāne baddhakaṇṭakesu, keci kaṇikārapupphādīni salākāhi vijjhanti, chattādhichattaṃ viya karonti, taṃ atioḷārikameva.
Some people insert thorns or palm-leaf midribs into a banana trunk and then pierce and place flowers there; some, on thorny branches; some, on thorns inserted into canopies and walls for making flower-umbrellas and flower-pavilions; some, on thorns tied to the canopy of the Dhamma-seat; some pierce kaṇikāra flowers, etc., with skewers, making them like multi-tiered umbrellas. This is extremely coarse.
Một số người đâm gai hoặc ghim lá cọ, v.v., vào thân cây chuối rồi đâm hoa vào đó để giữ. Một số người đâm vào cành cây có gai. Một số người để làm lọng hoa, nhà vòm hoa, đâm vào gai đã cắm trên lọng và tường. Một số người đâm vào gai đã buộc trên trần pháp tòa. Một số người đâm các loại hoa như hoa vàng bằng que, làm như lọng chồng lọng; việc đó rất thô thiển.
Pupphavijjhanatthaṃ pana dhammāsanavitāne kaṇṭakampi bandhituṃ kaṇṭakādīhi vā ekapupphampi vijjhituṃ puppheyeva vā pupphaṃ pavesetuṃ na vaṭṭati.
However, for piercing flowers, it is not permissible to tie thorns to the canopy of the Dhamma-seat, nor to pierce even a single flower with thorns, etc., nor to insert a flower into another flower.
Tuy nhiên, không được phép buộc gai vào trần pháp tòa để đâm hoa, hoặc đâm một bông hoa bằng gai, v.v., hoặc đâm hoa vào chính hoa.
Jālavitānavedikanāgadantakapupphapaṭicchakatālapaṇṇaguḷakādīnaṃ pana chiddesu asokapiṇḍiyā vā antaresu pupphāni pavesetuṃ na doso.
However, there is no fault in inserting flowers into the holes of nets, canopies, railings, elephant-tusk ornaments, flower-receptacles, palm-leaf globes, etc., or between asoka flower clusters.
Nhưng không có lỗi khi đâm hoa vào các lỗ của màn lưới, trần, hàng rào, răng rồng, giá đỡ hoa, quả lá cọ, v.v., hoặc đâm hoa vào giữa các chùm hoa Asoka.
Na hetaṃ vedhimaṃ hoti.
This is not vedhimaṃ.
Việc này không phải là vedhimaṃ.
Dhammarajjuyampi eseva nayo.
The same method applies to Dhamma-ropes.
Tương tự đối với dây buộc pháp tòa.
Veṭhimaṃ nāma pupphadāmapupphahatthakesu daṭṭhabbaṃ.
Veṭhimaṃ (wrapped) should be understood in flower garlands and flower bouquets.
Veṭhimaṃ được hiểu là các chuỗi hoa và bó hoa.
Keci hi matthakadāmaṃ karontā heṭṭhā ghaṭakākāraṃ dassetuṃ pupphehi veṭhenti, keci aṭṭha aṭṭha vā dasa dasa vā uppalapupphādīni suttena vā vākena vā daṇḍakesu bandhitvā uppalahatthake vā padumahatthake vā karonti, taṃ sabbaṃ purimanayeneva na vaṭṭati.
For indeed, some people, when making a head-garland, wrap it with flowers below to show a pot-like shape; some tie eight or ten lotus flowers, etc., with thread or fiber to their stalks, making lotus bouquets or water lily bouquets. All of this is not permissible in the same way as before.
Một số người khi làm vòng hoa đội đầu, để tạo hình dáng như một cái bình ở phía dưới, họ quấn bằng hoa. Một số người buộc tám hoặc mười bông hoa sen, v.v., vào cuống bằng chỉ hoặc vỏ cây, rồi làm thành bó hoa sen hoặc bó hoa súng; tất cả những việc đó đều không được phép theo cách thức đã nói trước.
Sāmaṇerehi uppāṭetvā thale ṭhapitauppalādīni kāsāvena bhaṇḍikampi bandhituṃ na vaṭṭati.
It is also not permissible to tie up lotuses, etc., plucked by sāmaṇeras and placed on the ground, into a bundle with a robe.
Không được phép dùng y ca sa để gói các loại hoa sen, v.v., mà các Sa di đã nhổ và đặt trên đất khô.
Tesaṃyeva pana vākena vā daṇḍakena vā bandhituṃ aṃsabhaṇḍikaṃ vā kātuṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to tie them with fiber or stalks, or to make a shoulder-bundle.
Nhưng được phép buộc chúng bằng vỏ cây hoặc cuống của chính chúng, hoặc làm thành một bó đeo vai.
Aṃsabhaṇḍikaṃ nāma khandhe ṭhapitakāsāvassa ubho ante āharitvā bhaṇḍikaṃ katvā tasmiṃ pasibbake viya pupphāni pakkhipanti, ayaṃ vuccati aṃsabhaṇḍikā, etaṃ kātuṃ vaṭṭati.
A shoulder-bundle is when one brings the two ends of a robe placed on the shoulder, makes a bundle, and puts flowers into it as if into a pouch. This is called a shoulder-bundle, and it is permissible to make it.
Bó đeo vai (aṃsabhaṇḍikā) là việc người ta kéo hai đầu của y ca sa đã đặt trên vai lại, làm thành một cái gói, rồi bỏ hoa vào đó như một cái túi; cái này gọi là aṃsabhaṇḍikā, được phép làm.
Daṇḍakehi paduminipaṇṇaṃ vijjhitvā uppalādīni paṇṇena veṭhetvā gaṇhanti, tatrāpi pupphānaṃ upari paduminipaṇṇameva bandhituṃ vaṭṭati, heṭṭhā daṇḍakaṃ pana bandhituṃ na vaṭṭati.
If they pierce a lotus leaf with stalks, wrap lotuses, etc., with the leaf, and take them, then in that case, it is permissible to tie only the lotus leaf over the flowers; however, it is not permissible to tie the stalk below.
Người ta đâm lá sen bằng cuống sen, rồi quấn các loại hoa sen, v.v., bằng lá và cầm đi; trong trường hợp đó, chỉ được phép buộc lá sen ở phía trên hoa, nhưng không được phép buộc cuống ở phía dưới.
Pūrimaṃ nāma mālāguṇe ca pupphapaṭe ca daṭṭhabbaṃ.
Pūrimaṃ (overlapping) should be understood in flower garlands and flower cloths.
Pūrimaṃ được hiểu là các chuỗi hoa và tấm thảm hoa.
Yo hi mālāguṇena cetiyaṃ vā bodhiṃ vā vedikaṃ vā parikkhipanto puna ānetvā purimaṭṭhānaṃ atikkāmeti, ettāvatā pūrimaṃ nāma hoti, ko pana vādo anekakkhattuṃ parikkhipantassa.
If a bhikkhu, encircling a cetiya, a bodhi tree, or a railing with a flower garland, brings it back again and causes it to overlap the previous position, merely by this much it is pūrimaṃ; what then of one who encircles it many times?
Nếu một Tỳ khưu quấn một chuỗi hoa quanh một bảo tháp, cây Bồ đề, hoặc hàng rào, rồi lại kéo về và vượt qua vị trí ban đầu, thì đó gọi là pūrimaṃ; huống chi là người quấn nhiều lần.
Nāgadantakantarehi pavesetvā haranto olambakaṃ katvā puna nāgadantakaṃ parikkhipati, etampi pūrimaṃ nāma.
If one carries (a garland) by inserting it through the spaces of elephant-tusk ornaments, making it hang down, and then encircles the elephant-tusk ornament again, this is also pūrimaṃ.
Nếu mang hoa bằng cách luồn qua các kẽ răng rồng, rồi làm thành một chuỗi rủ xuống và lại quấn quanh răng rồng, thì đây cũng gọi là pūrimaṃ.
Nāgadantake pana pupphavalayaṃ pavesetuṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to insert a flower wreath into an elephant-tusk ornament.
Tuy nhiên, được phép luồn vòng hoa vào răng rồng.
Mālāguṇehi pupphapaṭaṃ karonti, tatrāpi ekameva mālāguṇaṃ harituṃ vaṭṭati.
They make a flower cloth from flower garlands. In that case, it is permissible to carry only one flower garland.
Người ta làm tấm thảm hoa bằng chuỗi hoa; trong trường hợp đó, chỉ được phép mang một chuỗi hoa.
Puna paccāharato pūrimameva hoti.
Bringing it back again becomes pūrimaṃ.
Nếu lại kéo về, thì đó là pūrimaṃ.
Taṃ sabbaṃ purimanayeneva na vaṭṭati.
All of that is not permissible in the same way as before.
Tất cả những việc đó đều không được phép theo cách thức đã nói trước.
Mālāguṇehi pana bahūhipi kataṃ pupphadāmaṃ labhitvā āsanamatthakādīsu bandhituṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to obtain a flower garland made from many flower garlands and tie it to the top of a seat, etc.
Tuy nhiên, được phép nhận một chuỗi hoa lớn được làm từ nhiều chuỗi hoa và buộc nó vào đỉnh chỗ ngồi, v.v.
Atidīghaṃ pana mālāguṇaṃ ekavāraṃ haritvā parikkhipitvā puna itarassa bhikkhuno dātuṃ vaṭṭati, tenapi tatheva kātuṃ vaṭṭati.
But it is permissible to carry a very long flower garland once, encircle (something with it), and then give it to another bhikkhu; and it is permissible for that bhikkhu to do likewise.
Nhưng được phép mang một chuỗi hoa rất dài một lần, quấn quanh, rồi đưa cho một Tỳ khưu khác; Tỳ khưu đó cũng được phép làm tương tự.
Vāyimaṃ nāma pupphajālapupphapaṭapuppharūpesu daṭṭhabbaṃ.
Vāyimaṃ (woven) should be understood in flower nets, flower cloths, and flower figures.
Vāyimaṃ được hiểu là các mạng lưới hoa, tấm thảm hoa, và hình tượng hoa.
Cetiye pupphajālaṃ karontassa ekamekamhi jālachiddake dukkaṭaṃ.
For a bhikkhu making a flower net at a cetiya, there is a dukkaṭa for each hole in the net.
Nếu một Tỳ khưu làm mạng lưới hoa tại bảo tháp, thì mỗi lỗ lưới sẽ bị tội dukkaṭa.
Bhittichattabodhitthambhādīsupi eseva nayo.
The same method applies to walls, umbrellas, Bodhi trees, pillars, etc.
Tương tự đối với tường, lọng, cây Bồ đề, cột, v.v.
Pupphapaṭaṃ pana parehi pūritampi vāyituṃ na labbhati.
However, it is not permissible to weave a flower cloth even if others have filled it.
Tuy nhiên, không được phép dệt một tấm thảm hoa đã được người khác hoàn thành.
Gopphimapuppheheva hatthiassādirūpakāni karonti, tānipi vāyimaṭṭhāne tiṭṭhanti.
They make figures of elephants, horses, etc., purely with woven flowers; those figures also fall under vāyimaṃ.
Người ta làm các hình tượng voi, ngựa, v.v., bằng hoa đã xâu; những hình tượng đó cũng thuộc loại vāyimaṃ.
Purimanayeneva sabbaṃ na vaṭṭati.
All of it is not permissible in the same way as before.
Tất cả đều không được phép theo cách thức đã nói trước.
Aññehi kataparicchede pana pupphāni ṭhapentena hatthiassādirūpakampi kātuṃ vaṭṭati.
However, it is permissible for a bhikkhu to place flowers within boundaries made by others, and also to make figures of elephants, horses, etc.
Nhưng được phép đặt hoa vào các phần đã được người khác định sẵn, và cũng được phép làm các hình tượng voi, ngựa, v.v.
Mahāpaccariyaṃ pana kaḷambakena aḍḍhacandakena ca saddhiṃ aṭṭha pupphavikatiyo vuttā.
In the Mahāpaccariyaṃ, however, eight kinds of flower arrangements are mentioned, including kaḷambaka and aḍḍhacandaka.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya, có tám loại hoa được nói đến, bao gồm kaḷambaka và aḍḍhacandaka.
32. Tattha kaḷambakoti aḍḍhacandakantare ghaṭikadāmaolambako vutto.
32. Among these, kaḷambako refers to a hanging garland like a small pot within a half-moon shape.
32. Trong đó, kaḷambako được nói đến là một chuỗi hoa rủ xuống như một cái bình ở giữa hình bán nguyệt.
Aḍḍhacandakoti aḍḍhacandākārena mālāguṇaparikkhepo.
Aḍḍhacandako (half-moon) refers to encircling with flower garlands in a half-moon shape.
Aḍḍhacandako là việc quấn chuỗi hoa theo hình bán nguyệt.
Tadubhayampi pūrimeyeva paviṭṭhaṃ.
Both of these are included in pūrimaṃ.
Cả hai loại này đều thuộc pūrimaṃ.
Kurundiyaṃ pana ‘‘dve tayo mālāguṇe ekato katvā pupphadāmakaraṇampi vāyimaṃyevā’’ti vuttaṃ.
In the Kurundī, however, it is stated that "making a flower garland by combining two or three garlands is also vāyimaṃ."
Tuy nhiên, trong Kurundiya, có nói: “Việc làm chuỗi hoa bằng cách kết hai hoặc ba chuỗi hoa lại với nhau cũng là vāyimaṃ.”
Tampi idha pūrimaṭṭhāneyeva paviṭṭhaṃ.
This, too, is included here in the category of pūrimaṃ.
Việc này cũng thuộc loại pūrimaṃ ở đây.
Na kevalañca pupphadāmameva, piṭṭhamayadāmampi geṇḍukapupphadāmampi kurundiyaṃ vuttaṃ.
And not only flower garlands, but also garlands made of dough and spherical flower garlands are mentioned in the Kurundī.
Không chỉ chuỗi hoa, mà chuỗi hoa làm từ bột và chuỗi hoa hình cầu cũng được nói đến trong Kurundiya là vāyimaṃ.
Kharapattadāmampi sikkhāpadassa sādhāraṇattā bhikkhūnampi bhikkhunīnampi neva kātuṃ, na kārāpetuṃ vaṭṭati, pūjānimittaṃ pana kappiyavacanaṃ sabbattha vattuṃ vaṭṭati.
A garland made of thorny leaves is also not permissible for bhikkhus or bhikkhunīs to make themselves or to have made by others, due to the commonality of the training rule; however, it is permissible to speak a permissible expression everywhere for the purpose of offering.
Chuỗi hoa làm từ lá khô cũng không được phép tự mình làm hoặc bảo người khác làm, vì giới luật này áp dụng chung cho cả Tỳ khưu và Tỳ khưu ni; nhưng được phép nói lời hợp pháp với mục đích cúng dường ở mọi nơi.
Pariyāyaobhāsanimittakammāni vaṭṭantiyeva.
Indirect allusions and suggestive actions are certainly permissible.
Các hành động biểu thị, ám chỉ gián tiếp thì được phép.
33. Pupphaṃ nāma kassa dātuṃ vaṭṭati, kassa na vaṭṭatīti?
33. To whom is it proper to give flowers, and to whom is it not proper?
33. Hoa thì nên cho ai, không nên cho ai?
Mātāpitūnaṃ tāva haritvāpi harāpetvāpi pakkositvāpi pakkosāpetvāpi dātuṃ vaṭṭati, sesañātakānaṃ pakkosāpetvāva.
To one's parents, it is proper to give them after bringing them oneself, having them brought, inviting them oneself, or having them invited. To other relatives, it is proper to give them only after having had them invited.
Trước hết, đối với cha mẹ, được phép tự mình mang đến hoặc sai người khác mang đến, tự mình mời hoặc sai người khác mời để cho; đối với những người thân khác, chỉ được phép sai người khác mời (đến để nhận).
Tañca kho vatthupūjanatthāya, maṇḍanatthāya pana sivaliṅgādipūjanatthāya vā kassacipi dātuṃ na vaṭṭati.
And that should be given only for the purpose of offering to the three jewels; however, it is not proper to give to anyone for the purpose of adornment or for offering to Sivaliṅga and the like.
Và điều đó là để cúng dường vật phẩm, nhưng để trang sức hoặc cúng dường các tượng thần Śiva (sivaliṅga) v.v… thì không được phép cho bất cứ ai.
Mātāpitūnañca harāpentena ñātisāmaṇereheva harāpetabbaṃ.
And when having flowers brought for one's parents, one should have them brought only by sāmaṇeras who are relatives.
Và khi sai người khác mang đến cho cha mẹ, chỉ nên sai các Sa-di là người thân.
Itare pana yadi sayameva icchanti, vaṭṭati.
As for others, if they wish to bring them of their own accord, it is proper.
Còn những người khác, nếu họ tự mình muốn (mang đến), thì được phép.
Sammatena pupphabhājakena pupphabhājanakāle sampattānaṃ sāmaṇerānaṃ upaḍḍhabhāgaṃ dātuṃ vaṭṭati.
For an appointed distributor of flowers, it is proper to give a half-share to the sāmaṇeras who have arrived at the time of distributing flowers.
Vị Tỳ-kheo được Tăng-già chấp thuận làm người chia hoa, vào lúc chia hoa, được phép cho một nửa phần cho các Sa-di có mặt.
Kurundiyaṃ pana ‘‘sampattagihīnaṃ upaḍḍhabhāgaṃ’’, mahāpaccariyaṃ ‘‘cūḷakaṃ dātuṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
However, in the Kurundī it is said, "a half-share to the laypeople who have arrived"; in the Mahāpaccarī it is said, "it is proper to give a small amount."
Tuy nhiên, trong Kurundī, có nói: “được phép cho một nửa phần cho các cư sĩ có mặt”, và trong Mahāpaccariya, có nói: “được phép cho một phần nhỏ”.
Asammatena apaloketvā dātabbaṃ.
One who is not appointed should give after informing the Saṅgha.
Đối với vị Tỳ-kheo không được chấp thuận, phải thông báo trước khi cho.
Ācariyupajjhāyesu sagāravā sāmaṇerā bahūni pupphāni āharitvā rāsiṃ katvā ṭhapenti, therā pātova sampattānaṃ saddhivihārikādīnaṃ upāsakādīnaṃ vā ‘‘tvaṃ idaṃ gaṇha, tvaṃ idaṃ gaṇhā’’ti denti, pupphadānaṃ nāma na hoti.
Sāmaṇeras who are respectful towards their teachers and preceptors bring many flowers and place them in a pile. If the elder monks in the early morning give them to the resident pupils and others or to lay devotees and others who have arrived, saying, "You take this, you take that," it is not considered the giving of flowers.
Các Sa-di có lòng tôn kính đối với các vị A-xà-lê và Yết-ma-sư, mang nhiều hoa đến, chất thành đống và để đó. Các vị Trưởng lão vào buổi sáng sớm, cho các đệ tử (saddhivihārika) v.v... hoặc các cư sĩ (upāsaka) v.v... có mặt, rằng: “Con hãy lấy cái này, con hãy lấy cái kia”. Việc cho hoa này không phải là sự bố thí hoa.
‘‘Cetiyaṃ pūjessāmā’’ti gahetvā gacchantāpi pūjaṃ karontāpi tattha tattha sampattānaṃ cetiyapūjanatthāya denti, etampi pupphadānaṃ nāma na hoti.
Even those who, having taken flowers with the thought, "We will make an offering at the cetiya," are going or are making the offering, give them to those who have arrived at various places for the purpose of making an offering at the cetiya; this too is not considered the giving of flowers.
Những vị đi mang hoa với ý định “chúng ta sẽ cúng dường bảo tháp (cetiya)”, hoặc đang cúng dường, cho hoa cho những người có mặt ở đó để cúng dường bảo tháp. Điều này cũng không phải là sự bố thí hoa.
Upāsake akkapupphādīhi pūjente disvā ‘‘vihāre kaṇikārapupphādīni atthi, upāsakā tāni gahetvā pūjethā’’ti vattumpi vaṭṭati.
Seeing lay devotees making offerings with swallow-wort flowers and the like, it is also proper to say, "There are trumpet flowers and the like in the monastery; lay devotees, you may take those and make an offering."
Khi thấy các cư sĩ đang cúng dường bằng hoa Akka (akkapuppha) v.v..., được phép nói: “Trong tịnh xá có hoa Kanikāra (kaṇikārapuppha) v.v..., các cư sĩ hãy lấy những bông hoa đó mà cúng dường”.
Bhikkhū pupphapūjaṃ katvā divātaraṃ gāmaṃ paviṭṭhe ‘‘kiṃ, bhante, atidivā paviṭṭhatthā’’ti pucchanti, ‘‘vihāre pupphāni bahūni, pūjaṃ akarimhā’’ti vadanti.
After monks have made a flower offering and entered the village late in the day, if they are asked, "Venerable sirs, why did you enter so late in the day?" they reply, "There were many flowers in the monastery, so we made an offering."
Các vị Tỳ-kheo sau khi cúng dường hoa, vào làng khá muộn trong ngày, người ta hỏi: “Bạch chư Tôn đức, vì sao lại vào làng muộn như vậy?” Các vị trả lời: “Trong tịnh xá có nhiều hoa, chúng con đã cúng dường rồi”.
Manussā ‘‘bahūni kira vihāre pupphānī’’ti punadivase pahūtaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ gahetvā vihāraṃ gantvā pupphapūjañca karonti dānañca denti, vaṭṭati.
The people, thinking, "It seems there are many flowers in the monastery," on the next day take plenty of hard and soft food, go to the monastery, make a flower offering, and give a donation. This is proper.
Người dân nghe nói: “Hình như trong tịnh xá có nhiều hoa”, vào ngày hôm sau, họ mang nhiều thức ăn, đồ uống đến tịnh xá, vừa cúng dường hoa vừa bố thí. Điều này được phép.
34. Manussā ‘‘mayaṃ, bhante, asukadivasaṃ nāma pūjessāmā’’ti pupphavāraṃ yācitvā anuññātadivase āgacchanti, sāmaṇerehi ca pageva pupphāni ocinitvā ṭhapitāni honti, te rukkhesu pupphāni apassantā ‘‘kuhiṃ, bhante, pupphānī’’ti vadanti, sāmaṇerehi ocinitvā ṭhapitāni, tumhe pana pūjetvā gacchatha, saṅgho aññaṃ divasaṃ pūjessatīti.
34. People, having requested a turn for flowers by saying, "Venerable sirs, we will make an offering on such-and-such a day," come on the permitted day. The sāmaṇeras have already picked the flowers early and set them aside. Not seeing flowers on the trees, they say, "Venerable sirs, where are the flowers?" You may offer them and go; the Saṅgha will make an offering on another day.
34. Người dân thỉnh cầu một ngày để cúng dường hoa, nói: “Bạch chư Tôn đức, chúng con sẽ cúng dường vào ngày đó”. Vào ngày được chấp thuận, họ đến. Các Sa-di đã hái hoa và để sẵn từ trước. Khi không thấy hoa trên cây, họ nói: “Bạch chư Tôn đức, hoa ở đâu?” (Các vị Tỳ-kheo trả lời): “Các Sa-di đã hái và để sẵn rồi, quý vị hãy cúng dường rồi về đi. Tăng-già sẽ cúng dường vào một ngày khác”.
Te pūjetvā dānaṃ datvā gacchanti, vaṭṭati.
They make the offering, give a donation, and leave. This is proper.
Họ cúng dường, bố thí rồi về. Điều này được phép.
Mahāpaccariyaṃ pana kurundiyañca ‘‘therā sāmaṇerehi dāpetuṃ na labhanti, sace sayameva tāni pupphāni tesaṃ denti, vaṭṭati.
However, in the Mahāpaccarī and the Kurundī it is said, "The elder monks are not able to have the sāmaṇeras give them. If the sāmaṇeras themselves give those flowers to them, it is proper.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya và Kurundī có nói: “Các vị Trưởng lão không được phép sai các Sa-di cho (hoa), nhưng nếu tự mình cho những bông hoa đó cho họ, thì được phép.
Therehi pana ‘sāmaṇerehi ocinitvā ṭhapitānī’ti ettakameva vattabba’’nti vuttaṃ.
The elders, however, should only say this much: 'They have been picked and set aside by the sāmaṇeras.'"
Các vị Trưởng lão chỉ nên nói: ‘Các Sa-di đã hái và để sẵn rồi’”.
Sace pana pupphavāraṃ yācitvā anocitesu pupphesu yāgubhattādīni ādāya āgantvā sāmaṇere ‘‘ocinitvā dethā’’ti vadanti, ñābhisāmaṇerānaṃyeva ocinitvā dātuṃ vaṭṭati.
But if, having requested a turn for flowers, people come with gruel, rice, and other items while the flowers have not yet been picked, and they say to the sāmaṇeras, "Please pick and give them," it is proper only for sāmaṇeras who are relatives to pick and give them.
Tuy nhiên, nếu sau khi thỉnh cầu một ngày để cúng dường hoa, và hoa chưa được hái, người ta mang cháo, cơm v.v... đến và nói với các Sa-di: “Hãy hái và cho chúng tôi”, thì chỉ được phép hái và cho cho các Sa-di là người thân (ñātisāmaṇera).
Aññātake ukkhipitvā rukkhasākhāya ṭhapenti, na orohitvā palāyitabbaṃ, ocinitvā dātuṃ vaṭṭati.
If they lift up a sāmaṇera who is not a relative and place him on a tree branch, he should not climb down and run away; it is proper for him to pick and give them.
Nếu các Sa-di không phải là người thân nhặt hoa và đặt lên cành cây, thì không được phép trốn xuống mà phải hái và cho (hoa).
Sace pana koci dhammakathiko ‘‘bahūni upāsakā vihāre pupphāni, yāgubhattādīni ādāya gantvā pupphapūjaṃ karothā’’ti vadati, tasseva na kappatīti mahāpaccariyañca kurundiyañca vuttaṃ.
But if some Dhamma-teacher says, "Lay devotees, there are many flowers in the monastery; take gruel, rice, and other items, go and make a flower offering," it is not allowable for him. So it is said in the Mahāpaccarī and the Kurundī.
Tuy nhiên, nếu có một vị thuyết pháp nói: “Hỡi các cư sĩ, trong tịnh xá có nhiều hoa, hãy mang cháo, cơm v.v... đến và cúng dường hoa”, thì chỉ vị thuyết pháp đó không được phép. Điều này được nói trong Mahāpaccariya và Kurundī.
Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘etaṃ akappiyaṃ na vaṭṭatī’’ti avisesena vuttaṃ.
However, in the Mahā-aṭṭhakathā, it is stated without distinction, "This is not allowable; it is not proper."
Tuy nhiên, trong Mahāaṭṭhakathā có nói một cách không phân biệt rằng: “Điều này là không thích hợp, không được phép”.
35. Phalampi attano santakaṃ vuttanayeneva mātāpitūnañca sesañātīnañca dātuṃ vaṭṭati.
35. It is also proper to give one's own fruit to one's parents and other relatives in the same way as has been stated.
35. Trái cây của riêng mình cũng được phép cho cha mẹ và những người thân khác theo cách đã nói.
Kulasaṅgahatthāya pana dentassa vuttanayeneva attano santake parasantake saṅghike senāsanatthāya niyamite ca dukkaṭādīni veditabbāni.
However, for one who gives for the purpose of maintaining good relations with families, offenses of dukkaṭa and so on should be understood in the same way as has been stated regarding one's own property, the property of others, Saṅgha property, and that designated for the sake of lodging.
Tuy nhiên, đối với người cho vì mục đích duy trì gia đình (kulasaṅgaha), các tội dukkaṭa v.v... cần được hiểu theo cách đã nói, dù là tài sản của mình, tài sản của người khác, tài sản của Tăng-già, hay tài sản được quy định cho chỗ ở.
Attano santakaṃyeva gilānamanussānaṃ vā sampattaissarānaṃ vā khīṇaparibbayānaṃ vā dātuṃ vaṭṭati, phaladānaṃ na hoti.
It is proper to give one's own property to sick people, to rulers who have arrived, or to those whose provisions are exhausted; this is not considered the giving of fruit.
Chỉ được phép cho trái cây của riêng mình cho người bệnh, hoặc cho các vị vua có mặt, hoặc cho những người đã hết tiền tiêu dùng. Điều này không phải là bố thí trái cây.
Phalabhājakenapi sammatena saṅghassa phalabhājanakāle sampattamanussānaṃ upaḍḍhabhāgaṃ dātuṃ vaṭṭati, asammatena apaloketvā dātabbaṃ.
Also for an appointed distributor of fruit, at the time of distributing fruit for the Saṅgha, it is proper to give a half-share to the people who have arrived. If he is not appointed, it should be given after informing the Saṅgha.
Người chia trái cây được Tăng-già chấp thuận, vào lúc chia trái cây của Tăng-già, được phép cho một nửa phần cho những người có mặt. Người không được chấp thuận thì phải thông báo trước khi cho.
Saṅghārāmepi phalaparicchedena vā rukkhaparicchedena vā katikā kātabbā ‘‘tato gilānamanussānaṃ vā aññesaṃ vā phalaṃ yācantānaṃ yathāparicchedena cattāri pañca phalāni dātabbāni, rukkhā vā dassetabbā ‘ito gahetuṃ labbhatī’’’ti.
Even in a monastery park belonging to the Saṅgha, an agreement should be made by apportioning the fruit or by apportioning the trees, saying, "From that, four or five fruits should be given as apportioned to sick people or to others who ask for fruit, or the trees should be pointed out, saying, 'It is permissible to take from here.'"
Trong Tăng-già-viện (saṅghārāma), cần phải có sự thỏa thuận (katikā) về việc phân chia trái cây hoặc phân chia cây, rằng: “Từ đó, bốn hoặc năm trái cây sẽ được cho theo quy định cho người bệnh hoặc những người khác xin trái cây, hoặc các cây sẽ được chỉ ra rằng ‘có thể lấy từ đây’”.
‘‘Idha phalāni sundarāni, ito gaṇhathā’’ti evaṃ pana na vattabbaṃ.
However, one should not say, "The fruits here are good, take from here."
Tuy nhiên, không nên nói: “Ở đây trái cây đẹp, hãy lấy từ đây”.
Attano santakaṃ sirīsacuṇṇaṃ vā aññaṃ vā yaṃ kiñci kasāvaṃ kulasaṅgahatthāya deti, dukkaṭaṃ.
If one gives one's own sirīsa powder or any other kind of astringent powder for the purpose of maintaining good relations with families, it is a dukkaṭa offense.
Nếu cho bột cây Sirīsa (sirīsacuṇṇa) của riêng mình hoặc bất kỳ loại thuốc nhuộm (kasāva) nào khác vì mục đích duy trì gia đình, thì phạm tội dukkaṭa.
Parasantakādīsupi vuttanayeneva vinicchayo veditabbo.
Regarding the property of others and so on, the decision should be understood in the same way as has been stated.
Đối với tài sản của người khác v.v..., phán quyết cần được hiểu theo cách đã nói.
Ayaṃ pana viseso – saṅghassa rakkhitagopitāpi rukkhachalli garubhaṇḍamevāti.
This, however, is the distinction: even the bark of a tree that is guarded and protected by the Saṅgha is indeed a grave requisite.
Tuy nhiên, đây là điểm khác biệt – vỏ cây được Tăng-già bảo vệ và giữ gìn cũng là tài sản nặng (garubhaṇḍa).
Mattikadantakaṭṭhaveḷupaṇṇesupi garubhaṇḍūpagaṃ ñatvā cuṇṇe vuttanayeneva vinicchayo veditabbo.
In the case of clay, tooth-sticks, bamboo, and leaves as well, having understood what is considered a grave requisite, the decision should be understood in the same way as has been stated for powder.
Đối với đất sét, que xỉa răng, tre, lá, cũng cần biết rằng chúng thuộc loại tài sản nặng và phán quyết cần được hiểu theo cách đã nói đối với bột.
36. Jaṅghapesaniyanti gihīnaṃ dūteyyaṃ sāsanaharaṇakammaṃ vuccati, taṃ na kātabbaṃ.
36. The act of carrying messages for laypeople, their messenger service, is called jaṅghapesaniya. It should not be done.
36. Jaṅghapesaniya được gọi là việc làm sứ giả, mang thông điệp cho người tại gia. Việc đó không nên làm.
Gihīnañhi sāsanaṃ gahetvā gacchantassa pade pade dukkaṭaṃ.
For one who goes having taken a message for laypeople, there is a dukkaṭa offense at every step.
Đối với người mang thông điệp của người tại gia, mỗi bước đi đều phạm tội dukkaṭa.
Taṃ kammaṃ nissāya laddhabhojanaṃ bhuñjantassapi ajjhohāre ajjhohāre dukkaṭaṃ.
For one who eats a meal obtained on account of that service, there is a dukkaṭa offense with every mouthful.
Khi ăn thức ăn nhận được do việc làm đó, mỗi lần nuốt đều phạm tội dukkaṭa.
Paṭhamaṃ sāsanaṃ aggahetvāpi pacchā ‘‘ayaṃ dāni so gāmo, handa naṃ sāsanaṃ ārocemī’’ti maggā okkamantassapi pade pade dukkaṭaṃ.
Even if one has not taken the message at first, but later thinks, "Now, this is that village. Come, I will deliver the message," and deviates from the path, there is a dukkaṭa offense at every step.
Ngay cả khi ban đầu không nhận thông điệp, nhưng sau đó nghĩ: “Đây là ngôi làng đó rồi, thôi mình báo tin nhắn cho họ”, và rẽ khỏi đường chính, mỗi bước đi đều phạm tội dukkaṭa.
Sāsanaṃ ārocetvā laddhabhojanaṃ bhuñjato purimanayeneva dukkaṭaṃ.
For one who eats a meal obtained after delivering the message, there is a dukkaṭa offense in the same way as before.
Khi báo tin nhắn và ăn thức ăn nhận được, thì phạm tội dukkaṭa theo cách đã nói trước đó.
Sāsanaṃ aggahetvā āgatena pana ‘‘bhante, tasmiṃ gāme itthannāmassa kā pavattī’’ti pucchiyamānena kathetuṃ vaṭṭati, pucchitapañhe doso natthi.
However, for one who has come without having taken a message, if he is asked, "Venerable sir, what is the news of so-and-so in that village?" it is proper to tell. There is no fault in answering a question that is asked.
Tuy nhiên, đối với người đến mà không nhận thông điệp, khi được hỏi: “Bạch chư Tôn đức, có tin tức gì về người tên đó ở làng kia không?”, thì được phép kể lại. Không có lỗi trong việc trả lời câu hỏi.
Pañcannaṃ pana sahadhammikānaṃ mātāpitūnaṃ paṇḍupalāsassa attano veyyāvaccakarassa sāsanaṃ harituṃ vaṭṭati, gihīnañca kappiyasāsanaṃ, tasmā ‘‘mama vacanena bhagavato pāde vandathā’’ti vā ‘‘cetiyaṃ paṭimaṃ bodhiṃ saṅghattheraṃ vandathā’’ti vā ‘‘cetiye gandhapūjaṃ karothā’’ti vā ‘‘pupphapūjaṃ karothā’’ti vā ‘‘bhikkhū sannipātetha, dānaṃ dassāma, dhammaṃ desāpayissāmā’’ti vā īdisesu sāsanesu kukkuccaṃ na kātabbaṃ.
However, it is proper to carry a message for the five kinds of co-religionists, for one's parents, for one who is like a withered leaf, and for one's own attendant. And it is proper to carry an allowable message for laypeople. Therefore, one should not have any scruple regarding such messages as, "With my words, pay homage at the feet of the Blessed One," or "Pay homage to the cetiya, the image, the Bodhi tree, the elder of the Saṅgha," or "Make a scent offering at the cetiya," or "Make a flower offering," or "Assemble the monks; we will give a donation; we will have the Dhamma taught."
Tuy nhiên, được phép mang thông điệp cho năm vị đồng phạm hạnh (sahadhammika), cho cha mẹ, cho Paṇḍupalāsa, cho người phục vụ của mình, và thông điệp hợp pháp của người tại gia. Do đó, không nên có sự hối hận (kukkucca) trong các thông điệp như: “Thay lời con, hãy đảnh lễ chân Đức Thế Tôn”, hoặc “Hãy đảnh lễ bảo tháp (cetiya), tượng Phật (paṭimā), cây Bồ-đề (bodhi), vị Trưởng lão của Tăng-già (saṅghatthera)”, hoặc “Hãy cúng dường hương (gandhapūja) tại bảo tháp”, hoặc “Hãy cúng dường hoa (pupphapūja)”, hoặc “Hãy tập hợp các Tỳ-kheo lại, chúng tôi sẽ bố thí, chúng tôi sẽ thỉnh thuyết pháp”.
Kappiyasāsanāni hi etāni, na gihīnaṃ gihikammapaṭisaṃyuttānīti.
For these are allowable messages, not connected with the worldly affairs of laypeople.
Vì những thông điệp này là hợp pháp, không liên quan đến việc làm của người tại gia.
Imehi pana aṭṭhahi kuladūsakakammehi uppannapaccayā pañcannampi sahadhammikānaṃ na kappanti.
However, requisites that have arisen from these eight acts of corrupting families are not allowable for any of the five kinds of co-religionists.
Tuy nhiên, các vật phẩm nhận được từ tám việc làm làm ô uế gia đình này không thích hợp cho cả năm vị đồng phạm hạnh.
Abhūtārocanarūpiyasaṃvohārehi uppannapaccayasadisāva honti.
They are just like requisites that have arisen from falsely claiming an attainment or from transacting with gold and silver.
Chúng giống như các vật phẩm nhận được từ việc báo cáo những điều không có thật và việc trao đổi tiền bạc.
Pabbājanīyakammakato pana yasmiṃ gāme vā nigame vā kuladūsakakammaṃ kataṃ, yasmiñca vihāre vasati, neva tasmiṃ gāme vā nigame vā carituṃ labhati, na vihāre vasituṃ.
But as for one on whom the act of banishment has been carried out, in whichever village or town the act of corrupting families was done, and in whichever monastery he resides, he is not permitted to frequent that village or town, nor to reside in that monastery.
Tuy nhiên, một Tỳ-kheo đã bị thi hành yết-ma trục xuất (pabbājanīyakamma) vì làm ô uế gia đình ở làng hay thị trấn nào, và đang ở tịnh xá nào, thì không được phép đi lại trong làng hay thị trấn đó, cũng không được phép ở trong tịnh xá đó.
Paṭippassaddhakammenapi ca tena yesu kulesu pubbe kuladūsakakammaṃ kataṃ, tato uppannapaccayā na gahetabbā, āsavakkhayapattenapi na gahetabbā, akappiyāva honti.
Even after the act of expulsion (pabbājanīyakamma) has been pacified, the requisites arising from those families where the offense of bringing disrepute to families was previously committed by that bhikkhu should not be accepted. Even if he has attained the destruction of defilements, they should not be accepted; they are simply unsuitable.
Ngay cả khi hành động paṭippassaddha kamma (hành động xoa dịu) đã được thực hiện, những vật dụng do các gia đình mà trước đây đã bị làm ô uế (kuladūsaka kamma) thì không được thọ nhận. Dù đã đạt đến sự diệt trừ các lậu hoặc (āsavakkhaya), chúng cũng không được thọ nhận; chúng vẫn là bất hợp pháp (akappiya).
‘‘Kasmā na gaṇhathā’’ti pucchitena ‘‘pubbe evaṃ katattā’’ti vutte sace vadanti ‘‘na mayaṃ tena kāraṇena dema, idāni sīlavantatāya demā’’ti, gahetabbā.
If, when asked, "Why do you not accept (these)?" and it is said, "Because such a deed was done previously," if they (the givers) say, "We do not give for that reason; now we give because of your virtuousness," then they may be accepted.
Nếu khi được hỏi: “Tại sao quý vị không thọ nhận?”, và được trả lời: “Vì trước đây đã làm như vậy”, mà họ nói: “Chúng tôi không dâng cúng vì lý do đó, bây giờ chúng tôi dâng cúng vì quý vị là người giữ giới”, thì có thể thọ nhận.
Pakatiyā dānaṭṭhāneyeva kuladūsakakammaṃ kataṃ hoti, tato pakatidānameva gahetuṃ vaṭṭati.
If the act of bringing disrepute to families was committed in a place of regular giving (before the pabbājanīyakamma), then only the regular gifts from that place may be accepted.
Nếu hành động làm ô uế gia đình (kuladūsaka kamma) được thực hiện tại nơi cúng dường thông thường, thì chỉ được thọ nhận vật cúng dường thông thường.
Yaṃ vaḍḍhetvā denti, taṃ na vaṭṭati.
Whatever they give as an increase, that is not permissible to accept.
Còn những gì họ tăng thêm để cúng dường thì không được phép.
Yasmā ca pucchitapañhe doso natthi, tasmā aññampi bhikkhuṃ pubbaṇhe vā sāyanhe vā antaragharaṃ paviṭṭhaṃ koci puccheyya ‘‘kasmā, bhante, carathā’’ti.
Since there is no fault in being asked a question, someone might ask another bhikkhu who has entered a house, either in the forenoon or evening, "Venerable sir, why are you going about?"
Vì không có lỗi trong câu hỏi được hỏi, nên bất kỳ vị tỳ khưu nào khác đi vào xóm làng vào buổi sáng hoặc buổi chiều, nếu có người nào đó hỏi: “Bạch Đại đức, tại sao Đại đức đi khất thực?”,
Yenatthena carati, taṃ ācikkhitvā ‘‘laddhaṃ na laddha’’nti vutte sace na laddhaṃ, ‘‘na laddha’’nti vatvā yaṃ so deti, taṃ gahetuṃ vaṭṭati.
Having explained the purpose for which he is going about, if, when asked "Have you received (anything) or not received (anything)?", he replies "I have not received (anything)," then it is permissible to accept whatever is given by that person.
Vị ấy nên nói rõ mục đích mình đi khất thực, và khi được hỏi: “Đã nhận được chưa hay chưa nhận được?”, nếu chưa nhận được, vị ấy nên nói: “Chưa nhận được”, và những gì người đó dâng cúng thì có thể thọ nhận.
37. ‘‘Na ca, bhikkhave, paṇidhāya araññe vatthabbaṃ, yo vaseyya, āpatti dukkaṭassa.
37. “Bhikkhus, one should not dwell in a forest with a wish; whoever should dwell (thus), incurs an offense of dukkaṭa.
37. “Này các tỳ khưu, không nên ở trong rừng với ý định (tính toán trước); ai ở như vậy sẽ mắc tội dukkaṭa.
Na ca, bhikkhave, paṇidhāya piṇḍāya caritabbaṃ…pe… na ca, bhikkhave, paṇidhāya caṅkamitabbaṃ…pe… na ca, bhikkhave, paṇidhāya ṭhātabbaṃ…pe… na ca, bhikkhave, paṇidhāya nisīditabbaṃ…pe… na ca, bhikkhave, paṇidhāya seyyā kappetabbā, yo kappeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 223 ādayo) vuttattā ‘‘evaṃ (pārā. aṭṭha. 2.223) araññe vasantaṃ maṃ jano arahatte vā sekkhabhūmiyaṃ vā sambhāvessati, tato lokassa sakkato bhavissāmi garukato mānito pūjito’’ti evaṃ patthanaṃ katvā araññe na vasitabbaṃ.
And, bhikkhus, one should not go for alms with a wish… And, bhikkhus, one should not walk with a wish… And, bhikkhus, one should not stand with a wish… And, bhikkhus, one should not sit with a wish… And, bhikkhus, one should not arrange one’s bed with a wish; whoever should arrange (thus), incurs an offense of dukkaṭa,” —because it is stated thus, one should not dwell in a forest having made such a wish as, “While dwelling thus in the forest, people will revere me as an Arahant or one on the path of training (sekkhabhūmi), and thereby I shall be respected, honored, esteemed, and worshipped by the world.”
Này các tỳ khưu, không nên đi khất thực với ý định (tính toán trước)… (văn tắt)… Này các tỳ khưu, không nên đi kinh hành với ý định (tính toán trước)… (văn tắt)… Này các tỳ khưu, không nên đứng với ý định (tính toán trước)… (văn tắt)… Này các tỳ khưu, không nên ngồi với ý định (tính toán trước)… (văn tắt)… Này các tỳ khưu, không nên nằm với ý định (tính toán trước); ai nằm như vậy sẽ mắc tội dukkaṭa.” Vì đã được nói như vậy, nên không được ở trong rừng với ý định: “Khi ta ở trong rừng như vậy, mọi người sẽ kính trọng ta như một vị A-la-hán hoặc một vị hữu học (sekkhabhūmiyaṃ), từ đó ta sẽ được thế gian tôn kính, cung kính, trọng vọng và cúng dường”.
Evaṃ paṇidhāya ‘‘araññe vasissāmī’’ti gacchantassa padavāre padavāre dukkaṭaṃ, tathā araññe kuṭikaraṇacaṅkamananisīdananivāsanapārupanādīsu sabbakiccesu payoge payoge dukkaṭaṃ, tasmā evaṃ araññe na vasitabbaṃ.
For one who goes to the forest with such a wish as, "I will dwell in the forest," an offense of dukkaṭa is incurred at every step. Similarly, in all activities in the forest such as building a hut, walking, sitting, donning the lower robe, wearing the upper robe, an offense of dukkaṭa is incurred at every endeavor. Therefore, one should not dwell in the forest with such a wish.
Nếu đi vào rừng với ý định như vậy: “Ta sẽ ở trong rừng”, thì mỗi bước chân đều mắc tội dukkaṭa. Tương tự, trong tất cả các hoạt động như xây cất tịnh xá, đi kinh hành, ngồi, mặc y, đắp y, v.v., trong rừng, mỗi hành động đều mắc tội dukkaṭa. Do đó, không nên ở trong rừng với ý định như vậy.
Evaṃ vasanto hi sambhāvanaṃ labhatu vā mā vā, dukkaṭaṃ āpajjati.
For one dwelling thus, whether he gains reverence or not, he incurs an offense of dukkaṭa.
Vị nào ở như vậy, dù có được kính trọng hay không, cũng sẽ mắc tội dukkaṭa.
Yo pana samādinnadhutaṅgo ‘‘dhutaṅgaṃ rakkhissāmī’’ti vā ‘‘gāmante me vasato cittaṃ vikkhipati, araññaṃ sappāya’’nti cintetvā vā ‘‘addhā araññe tiṇṇaṃ vivekānaṃ aññataraṃ pāpuṇissāmī’’ti vā ‘‘araññaṃ pavisitvā arahattaṃ apāpuṇitvā na nikkhamissāmī’’ti vā ‘‘araññavāso nāma bhagavatā pasattho, mayi ca araññe vasante bahū sabrahmacārī gāmantaṃ hitvā āraññakā bhavissantī’’ti vā evaṃ anavajjavāsaṃ vasitukāmo hoti, teneva vasitabbaṃ.
However, if a bhikkhu has undertaken a dhutaṅga practice and wishes to dwell without fault, thinking, "I will maintain the dhutaṅga," or "My mind is distracted when I dwell near the village, the forest is suitable (for me)," or "Surely, dwelling in the forest, I will attain one of the three kinds of seclusion (viveka)," or "Having entered the forest, I will not leave without attaining arahantship," or "Dwelling in the forest has been praised by the Blessed One, and if I dwell in the forest, many fellow celibates will abandon the village and become forest-dwellers"—then he may dwell thus.
Tuy nhiên, vị nào đã thọ trì dhutaṅga (khổ hạnh đầu đà) và muốn ở một cách vô tội, với ý nghĩ: “Ta sẽ giữ dhutaṅga” hoặc “Tâm ta bị xao nhãng khi ở gần làng, rừng là nơi thích hợp” hoặc “Chắc chắn ta sẽ đạt được một trong ba sự thanh tịnh (viveka) trong rừng” hoặc “Ta sẽ không rời rừng cho đến khi đạt được A-la-hán quả” hoặc “Đức Thế Tôn đã tán thán việc ở rừng, và khi ta ở rừng, nhiều vị đồng phạm hạnh sẽ từ bỏ làng mạc để trở thành những người ở rừng”, thì vị ấy nên ở như vậy.
Piṇḍāya carantassapi ‘‘abhikkantādīni saṇṭhapetvā piṇḍāya carissāmī’’ti nivāsanapārupanakiccato pabhuti yāva bhojanapariyosānaṃ, tāva payoge payoge dukkaṭaṃ, sambhāvanaṃ labhatu vā mā vā, dukkaṭameva.
For one going for alms with the wish, “I will arrange my comportment, etc., and go for alms,” from the act of donning the lower robe and wearing the upper robe until the end of the meal, an offense of dukkaṭa is incurred at every endeavor. Whether he gains reverence or not, it is still a dukkaṭa.
Đối với người đi khất thực, từ việc chỉnh tề y phục cho đến khi kết thúc bữa ăn, mỗi hành động đều mắc tội dukkaṭa, dù có được kính trọng hay không, cũng đều mắc tội dukkaṭa.
Khandhakavattasekhiyavattaparipūraṇatthaṃ pana sabrahmacārīnaṃ diṭṭhānugatiāpajjanatthaṃ vā pāsādikehi abhikkamapaṭikkamādīhi piṇḍāya pavisanto anupavajjo viññūnaṃ.
However, a bhikkhu who enters the village for alms with dignified deportment in his going forth and returning, etc., for the purpose of fulfilling the Khuddaka Vatta and Sekhiya Vatta, or to set a good example for his fellow celibates, is not blameworthy in the eyes of the discerning.
Tuy nhiên, nếu đi vào làng khất thực với dáng đi đứng trang nghiêm, để hoàn thành các giới luật khandhaka và sekhiyavatta, hoặc để các vị đồng phạm hạnh noi theo, thì không bị người trí khiển trách.
Caṅkamanādīsupi eseva nayo.
The same principle applies to walking, etc.
Đối với việc đi kinh hành, v.v., cũng theo cách này.
38. Macchamaṃsesu pana macchaggahaṇena sabbampi jalajaṃ vuttaṃ.
38. Concerning fish and meat, the term "fish" refers to all aquatic creatures.
38. Về cá và thịt (macchamaṃsesu), từ “cá” bao gồm tất cả các loài thủy sản.
Tattha akappiyaṃ nāma natthi.
Among these, there is nothing that is not permissible.
Trong đó, không có gì là bất hợp pháp (akappiya).
Maṃsesu pana manussahatthiassasunakhaahisīhabyagghadīpiacchataracchānaṃ vasena dasa maṃsāni akappiyāni.
However, among meats, ten kinds of meat are not permissible: human, elephant, horse, dog, snake, lion, tiger, leopard, bear, and hyena (or bear-like animal).
Tuy nhiên, có mười loại thịt là bất hợp pháp: thịt người, voi, ngựa, chó, rắn, sư tử, hổ, báo, gấu và linh cẩu.
Tattha manussamaṃse thullaccayaṃ, sesesu dukkaṭaṃ.
Among these, consuming human flesh incurs a gross offense (thullaccaya), while consuming the others incurs a dukkaṭa offense.
Trong số đó, thịt người mắc tội thullaccaya, các loại còn lại mắc tội dukkaṭa.
Iti imesaṃ manussādīnaṃ dasannaṃ maṃsampi aṭṭhipi lohitampi cammampi lomampi sabbaṃ na vaṭṭati.
Thus, of these ten, the meat, bones, blood, skin, and hair of humans and other prohibited animals are all not permissible.
Vì vậy, tất cả các phần của mười loại này, như thịt, xương, máu, da, lông, đều không được phép.
Vasāsu pana ekā manussavasāva na vaṭṭati.
However, among fats, only human fat is not permissible.
Về mỡ, chỉ có mỡ người là không được phép.
Khīrādīsu akappiyaṃ nāma natthi.
Among milk and similar products, there is nothing that is not permissible.
Trong sữa, v.v., không có gì là bất hợp pháp (akappiya).
Imesu pana akappiyamaṃsesu aṭṭhiādīsu vā yaṃ kiñci ñatvā vā añatvā vā khādantassa āpattiyeva.
However, if one consumes any of these impermissible meats, bones, or other parts, whether knowingly or unknowingly, an offense is incurred.
Tuy nhiên, đối với những loại thịt bất hợp pháp này, hoặc xương, v.v., nếu ăn mà biết hay không biết, đều mắc tội.
Yadā jānāti, tadā desetabbā.
When one knows it, it should be confessed.
Khi biết, phải sám hối.
‘‘Apucchitvāva khādissāmī’’ti gaṇhato paṭiggahaṇepi dukkaṭaṃ, ‘‘pucchitvā khādissāmī’’ti gaṇhato anāpatti.
For one who accepts (food) thinking, “I will eat it without asking,” a dukkaṭa is incurred even at the time of acceptance. For one who accepts thinking, “I will eat it after asking,” there is no offense.
Nếu nhận mà nghĩ: “Ta sẽ ăn mà không hỏi”, thì khi nhận cũng mắc tội dukkaṭa; nếu nhận mà nghĩ: “Ta sẽ hỏi rồi mới ăn”, thì không mắc tội.
Uddissakataṃ pana jānitvā khādantasseva āpatti, pacchā jānanto āpattiyā na kāretabbo (mahāva. aṭṭha. 281).
However, an offense is incurred only by one who knowingly eats meat killed specifically for bhikkhus. One who learns of it later should not be held accountable for the offense.
Tuy nhiên, đối với thịt được giết mổ có chủ đích (uddissakataṃ), chỉ khi ăn mà biết thì mới mắc tội; nếu biết sau đó thì không bị buộc tội.
Tattha (pārā. aṭṭha. 2.410) uddissakataṃ nāma bhikkhūnaṃ atthāya vadhitvā sampāditaṃ macchamaṃsaṃ.
Therein, meat killed specifically for bhikkhus (uddissakataṃ) refers to fish and meat killed and prepared for the sake of bhikkhus.
Trong đó, thịt được giết mổ có chủ đích (uddissakataṃ) là cá và thịt được giết mổ và chế biến vì lợi ích của các tỳ khưu.
Ubhayampi hi uddissakataṃ na vaṭṭati.
Indeed, both are not permissible if killed specifically for bhikkhus.
Cả hai loại thịt được giết mổ có chủ đích đều không được phép.
Tampi adiṭṭhaṃ asutaṃ aparisaṅkitaṃ vaṭṭati.
However, that (fish or meat) which is unseen, unheard, and unsuspected is permissible.
Tuy nhiên, thịt đó vẫn được phép nếu không thấy, không nghe, không nghi ngờ.
Tikoṭiparisuddhañhi macchamaṃsaṃ bhagavatā anuññātaṃ adiṭṭhaṃ asutaṃ aparisaṅkitaṃ.
For the Blessed One allowed fish and meat that are pure in three respects: unseen, unheard, and unsuspected.
Thật vậy, cá và thịt thanh tịnh ba phương diện (không thấy, không nghe, không nghi ngờ) đã được Đức Thế Tôn cho phép.
Tattha adiṭṭhaṃ nāma bhikkhūnaṃ atthāya migamacche vadhitvā gayhamānaṃ adiṭṭhaṃ.
Therein, unseen (adiṭṭhaṃ) means that one has not seen animals or fish being killed and taken for the sake of bhikkhus.
Trong đó, không thấy (adiṭṭhaṃ) có nghĩa là không thấy người ta giết mổ thú rừng hoặc cá để lấy thịt cho các tỳ khưu.
Asutaṃ nāma bhikkhūnaṃ atthāya migamacche vadhitvā gahitanti asutaṃ.
Unheard (asutaṃ) means that one has not heard that animals or fish were killed and taken for the sake of bhikkhus.
Không nghe (asutaṃ) có nghĩa là không nghe nói rằng người ta đã giết mổ thú rừng hoặc cá để lấy thịt cho các tỳ khưu.
Aparisaṅkitaṃ pana diṭṭhaparisaṅkitaṃ sutaparisaṅkitaṃ tadubhayavinimuttaparisaṅkitañca ñatvā tabbipakkhato jānitabbaṃ.
Unsuspected (aparisaṅkitaṃ), on the other hand, should be understood by its opposite, knowing what constitutes "seen and suspected," "heard and suspected," and "suspected due to both (seeing and hearing)."
Còn không nghi ngờ (aparisaṅkitaṃ) thì phải hiểu là đối lập với sự nghi ngờ do thấy, nghi ngờ do nghe, và nghi ngờ không thuộc hai loại trên.
Kathaṃ?
How so?
Như thế nào?
Idha bhikkhū passanti manusse jālavāgurādihatthe gāmato vā nikkhamante araññe vā vicarante.
Here, bhikkhus see people leaving a village with nets, snares, etc., in their hands, or wandering in the forest.
Ở đây, các tỳ khưu thấy người dân cầm lưới, bẫy, v.v., rời làng hoặc đi lại trong rừng.
Dutiyadivase ca nesaṃ taṃ gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhānaṃ samacchamaṃsaṃ piṇḍapātaṃ abhiharanti.
On the following day, when those bhikkhus enter that village for alms, they are offered alms-food with fish and meat.
Và vào ngày thứ hai, khi các vị ấy vào làng khất thực, người dân dâng cúng thức ăn có cá và thịt.
Te tena diṭṭhena parisaṅkanti ‘‘bhikkhūnaṃ nu kho atthāya kata’’nti, idaṃ diṭṭhaparisaṅkitaṃ, etaṃ gahetuṃ na vaṭṭati.
They suspect due to what they have seen, "Was this not made for the sake of bhikkhus?" This is called seen and suspected (diṭṭhaparisaṅkitaṃ). It is not permissible to accept this.
Các vị ấy nghi ngờ do những gì đã thấy: “Phải chăng thịt này được làm vì lợi ích của các tỳ khưu?”, đây là nghi ngờ do thấy (diṭṭhaparisaṅkitaṃ), không được phép thọ nhận.
Yaṃ evaṃ aparisaṅkitaṃ, taṃ vaṭṭati.
That which is not suspected in this manner is permissible.
Những gì không nghi ngờ như vậy thì được phép.
Sace pana te manussā ‘‘kasmā, bhante, na gaṇhathā’’ti pucchitvā tamatthaṃ sutvā ‘‘nayidaṃ, bhante, bhikkhūnaṃ atthāya kataṃ, amhehi attano atthāya vā rājayuttādīnaṃ vā atthāya kata’’nti vadanti, kappati.
However, if those people, after being asked, "Venerable sirs, why do you not accept (this)?" and having heard the reason, say, "Venerable sirs, this was not made for the sake of bhikkhus, but was made for our own sake or for the sake of royal officials and so on," then it is permissible.
Tuy nhiên, nếu những người dân đó hỏi: “Bạch Đại đức, tại sao Đại đức không thọ nhận?”, và sau khi nghe lý do, họ nói: “Bạch Đại đức, thịt này không phải được làm vì lợi ích của các tỳ khưu, chúng tôi làm vì lợi ích của chính mình hoặc vì các quan chức triều đình, v.v.”, thì được phép.
Na heva kho bhikkhū passanti, apica kho suṇanti ‘‘manussā kira jālavāgurādihatthā gāmato vā nikkhamanti, araññe vā vicarantī’’ti.
The bhikkhus do not actually see (the killing), but they hear, "Indeed, people with nets, snares, etc., in their hands are leaving the village or wandering in the forest."
Các tỳ khưu không thấy, nhưng nghe nói: “Hình như người dân cầm lưới, bẫy, v.v., rời làng hoặc đi lại trong rừng”.
Dutiyadivase ca tesaṃ taṃ gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhānaṃ samacchamaṃsaṃ piṇḍapātaṃ abhiharanti.
On the following day, when those bhikkhus enter that village for alms, they are offered alms-food with fish and meat.
Và vào ngày thứ hai, khi các vị ấy vào làng khất thực, người dân dâng cúng thức ăn có cá và thịt.
Te tena sutena parisaṅkanti ‘‘bhikkhūnaṃ nu kho atthāya kata’’nti, idaṃ sutaparisaṅkitaṃ nāma, etaṃ gahetuṃ na vaṭṭati.
They suspect due to what they have heard, "Was this not made for the sake of bhikkhus?" This is called heard and suspected (sutaparisaṅkitaṃ). It is not permissible to accept this.
Các vị ấy nghi ngờ do những gì đã nghe: “Phải chăng thịt này được làm vì lợi ích của các tỳ khưu?”, đây là nghi ngờ do nghe (sutaparisaṅkitaṃ), không được phép thọ nhận.
Yaṃ evaṃ aparisaṅkitaṃ, taṃ vaṭṭati.
That which is not suspected in this manner is permissible.
Những gì không nghi ngờ như vậy thì được phép.
Sace pana te manussā ‘‘kasmā, bhante, na gaṇhathā’’ti pucchitvā tamatthaṃ sutvā ‘‘nayidaṃ, bhante, bhikkhūnaṃ atthāya kataṃ, amhehi attano atthāya vā rājayuttādīnaṃ vā atthāya kata’’nti vadanti, kappati.
However, if those people, after being asked, "Venerable sirs, why do you not accept (this)?" and having heard the reason, say, "Venerable sirs, this was not made for the sake of bhikkhus, but was made for our own sake or for the sake of royal officials and so on," then it is permissible.
Tuy nhiên, nếu những người dân đó hỏi: “Bạch Đại đức, tại sao Đại đức không thọ nhận?”, và sau khi nghe lý do, họ nói: “Bạch Đại đức, thịt này không phải được làm vì lợi ích của các tỳ khưu, chúng tôi làm vì lợi ích của chính mình hoặc vì các quan chức triều đình, v.v.”, thì được phép.
Na heva kho pana bhikkhū passanti na suṇanti, apica kho tesaṃ taṃ gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhānaṃ pattaṃ gahetvā samacchamaṃsaṃ piṇḍapātaṃ abhisaṅkharitvā abhiharanti.
The bhikkhus do not see or hear, but for them, having entered the village for alms, taking their bowls, they prepare and offer alms food with fish and meat.
Chư Tỳ-khưu không thấy cũng không nghe, nhưng khi họ đi khất thực vào làng đó, người ta lấy bát của họ, chuẩn bị vật thực có cá và thịt, rồi mang đến.
Te parisaṅkanti ‘‘bhikkhūnaṃ nu kho atthāya kata’’nti, idaṃ tadubhayavinimuttaparisaṅkitaṃ nāma, etampi gahetuṃ na vaṭṭati.
They suspect, "Was this done for the bhikkhus?" This is called tadubhayavinimuttaparisaṅkitaṃ, and it is not allowable to accept it.
Các vị ấy nghi ngờ rằng: “Có phải thứ này được làm vì lợi ích của chư Tỳ-khưu không?” Điều này được gọi là tadubhayavinimuttaparisaṅkitaṃ (sự nghi ngờ không thấy không nghe cả hai). Vật thực này cũng không được thọ nhận.
Yaṃ evaṃ aparisaṅkitaṃ, taṃ vaṭṭati.
Whatever is not suspected in this way is allowable.
Vật thực nào không bị nghi ngờ như vậy thì được phép.
Sace pana te manussā ‘‘kasmā, bhante, na gaṇhathā’’ti pucchitvā tamatthaṃ sutvā ‘‘nayidaṃ, bhante, bhikkhūnaṃ atthāya kataṃ, amhehi attano atthāya vā rājayuttādīnaṃ vā atthāya kataṃ, pavattamaṃsaṃ vā kappiyameva labhitvā bhikkhūnaṃ atthāya sampādita’’nti vadanti, kappati.
But if those people, having asked, "Why, Venerable Sir, do you not accept?" and having heard that reason, say, "Venerable Sir, this was not done for the bhikkhus; it was done for ourselves or for royal officials, or having obtained naturally available and suitable meat, it was prepared for the bhikkhus," it is allowable.
Tuy nhiên, nếu những người đó hỏi: “Bạch Đại đức, tại sao quý vị không thọ nhận?” và sau khi nghe sự việc, họ nói: “Bạch Đại đức, đây không phải được làm vì lợi ích của chư Tỳ-khưu, chúng tôi làm vì lợi ích của chính mình hoặc vì lợi ích của các quan chức hoàng gia, v.v., hoặc chúng tôi đã có được thịt hợp lệ (pavatta maṃsaṃ) rồi chuẩn bị vì lợi ích của chư Tỳ-khưu”, thì được phép.
Matānaṃ petakiccatthāya maṅgalādīnaṃ vā atthāya katepi eseva nayo.
The same method applies if it was done for the sake of funerary rites for the deceased or for auspicious ceremonies.
Đối với thịt được làm vì lễ tang cho người đã chết hoặc vì các lễ hội, v.v., cũng theo cách này.
Yaṃ yañhi bhikkhūnaṃyeva atthāya akataṃ, yattha ca nibbematiko hoti, taṃ sabbaṃ kappati.
Indeed, whatever was not done solely for the bhikkhus, and regarding which there is no doubt, all of that is allowable.
Quả thật, bất cứ thứ gì không được làm chỉ vì lợi ích của chư Tỳ-khưu, và không có sự nghi ngờ nào về nó, thì tất cả đều được phép.
39. Sace pana ekasmiṃ vihāre bhikkhūnaṃ uddissakataṃ hoti, te ca attano atthāya katabhāvaṃ na jānanti, aññe jānanti.
39. If, however, in one monastery, it was prepared specifically for certain bhikkhus, and those bhikkhus do not know that it was prepared for their sake, but others know.
39. Tuy nhiên, nếu thịt được làm vì lợi ích của chư Tỳ-khưu trong một tu viện, và những vị Tỳ-khưu đó không biết rằng nó được làm vì lợi ích của mình, nhưng những vị khác thì biết.
Ye jānanti, tesaṃ na vaṭṭati, itaresaṃ pana vaṭṭati.
For those who know, it is not allowable; but for the others, it is allowable.
Những vị nào biết thì không được phép thọ nhận, còn những vị khác thì được phép.
Aññe na jānanti, teyeva jānanti, tesaṃyeva na vaṭṭati, aññesaṃ vaṭṭati.
If others do not know, and only they know, then it is not allowable only for them, but it is allowable for others.
Nếu những vị khác không biết, nhưng chỉ những vị Tỳ-khưu đó biết, thì chỉ những vị đó không được phép thọ nhận, còn những vị khác thì được phép.
Tepi ‘‘amhākaṃ atthāya kata’’nti jānanti, aññepi ‘‘etesaṃ atthāya kata’’nti jānanti, sabbesampi na vaṭṭati.
If those bhikkhus also know, "This was prepared for our sake," and others also know, "This was prepared for their sake," then it is not allowable for all of them.
Nếu cả những vị đó biết rằng “được làm vì lợi ích của chúng tôi”, và những vị khác cũng biết rằng “được làm vì lợi ích của các vị ấy”, thì tất cả đều không được phép thọ nhận.
Sabbe na jānanti, sabbesampi vaṭṭati.
If all do not know, it is allowable for all of them.
Nếu tất cả đều không biết, thì tất cả đều được phép thọ nhận.
Pañcasu hi sahadhammikesu yassa vā tassa vā atthāya uddissakataṃ sabbesaṃ na kappati.
Indeed, among the five fellow renunciants, if something is prepared specifically for any one of them, it is not allowable for all.
Vì trong năm vị đồng Phạm hạnh (sahadhammika), nếu thịt được làm vì lợi ích của bất kỳ ai trong số họ, thì tất cả đều không được phép thọ nhận.
Sace pana koci ekaṃ bhikkhuṃ uddissa pāṇaṃ vadhitvā tassa pattaṃ pūretvā deti, so ca attano atthāya katabhāvaṃ jānaṃyeva gahetvā aññassa bhikkhuno deti, so taṃ tassa saddhāya paribhuñjati, kassa āpattīti?
If, however, someone kills an animal specifically for one bhikkhu and fills his bowl with its flesh, and that bhikkhu, knowing that it was prepared for his sake, accepts it and gives it to another bhikkhu, and that other bhikkhu consumes it out of faith in the first bhikkhu, for whom is there an offense?
Tuy nhiên, nếu có người giết một con vật vì một vị Tỳ-khưu, rồi đổ đầy bát của vị ấy và dâng cúng, và vị ấy biết rằng thịt đó được làm vì mình, nhưng vẫn thọ nhận rồi dâng cho một Tỳ-khưu khác, và vị Tỳ-khưu kia tin tưởng mà thọ dụng, thì ai mắc tội?
Dvinnampi anāpatti.
There is no offense for either of them.
Cả hai vị đều không phạm tội.
Yañhi uddissa kataṃ, tassa abhuttatāya anāpatti, itarassa ajānanatāya.
For the one for whom it was specifically prepared, there is no offense because it was not consumed; for the other, because of his not knowing.
Vị Tỳ-khưu mà thịt được làm vì lợi ích của mình không phạm tội vì chưa thọ dụng, còn vị kia không phạm tội vì không biết.
Kappiyamaṃsassa hi paṭiggahaṇe āpatti natthi, uddissakatañca ajānitvā bhuttassa pacchā ñatvā āpattidesanākiccaṃ nāma natthi.
Indeed, there is no offense in accepting suitable meat, and there is no need to declare an offense after consuming meat specifically prepared when unaware, even if one later comes to know of it.
Thật vậy, không có tội khi thọ nhận thịt hợp lệ (kappiya maṃsaṃ), và không có việc phải sám hối tội lỗi sau khi biết rằng đã thọ dụng thịt được làm vì mình mà không biết trước.
Akappiyamaṃsaṃ pana ajānitvā bhuttena pacchā ñatvāpi āpatti desetabbā.
However, if unsuitable meat was consumed unknowingly, an offense must be declared even if one later comes to know of it.
Tuy nhiên, nếu đã thọ dụng thịt không hợp lệ (akappiya maṃsaṃ) mà không biết, sau đó biết được, thì vẫn phải sám hối tội lỗi.
Uddissakatañhi ñatvā bhuñjatova āpatti, akappiyamaṃsaṃ ajānitvā bhuñjantassapi āpattiyeva, tasmā āpattibhīrukena rūpaṃ sallakkhentenapi pucchitvāva maṃsaṃ paṭiggahetabbaṃ.
Indeed, an offense arises only if one consumes specifically prepared meat while knowing it; but in the case of unsuitable meat, an offense arises even if one consumes it unknowingly. Therefore, a bhikkhu who fears offense should inquire before accepting meat, even if he observes its appearance.
Thật vậy, chỉ khi biết thịt được làm vì mình mà thọ dụng thì mới phạm tội; còn thịt không hợp lệ thì dù thọ dụng mà không biết vẫn phạm tội. Do đó, người sợ tội nên hỏi trước khi thọ nhận thịt, dù chỉ là nhận biết qua hình dáng.
Paribhogakāle ‘‘pucchitvā paribhuñjissāmī’’ti vā gahetvā pucchitvāva paribhuñjitabbaṃ.
Or, at the time of consumption, having thought, "I will consume it after inquiring," one should accept it and consume it only after inquiring.
Trong lúc thọ dụng, nên nghĩ: “Tôi sẽ hỏi rồi thọ dụng”, hoặc sau khi thọ nhận thì phải hỏi trước khi thọ dụng.
Duviññeyyattā.
Because it is difficult to ascertain.
Vì khó nhận biết.
Acchamaṃsampi hi sūkaramaṃsasadisaṃ hoti, dīpimaṃsādīni ca migamaṃsādisadisāni, tasmā pucchitvā gahaṇameva vattanti vadanti.
Indeed, bear meat is similar to pork, and leopard meat, etc., are similar to deer meat, etc. Therefore, they say that it is always proper to accept it after inquiring.
Thật vậy, thịt gấu cũng giống thịt heo, và thịt báo, v.v., cũng giống thịt nai, v.v. Do đó, các vị thầy nói rằng chỉ nên hỏi trước khi thọ nhận thịt.
40. Anāmāsanti na parāmasitabbaṃ.
40. Anāmāsaṃ means "not to be touched."
40. Anāmāsa có nghĩa là không được chạm vào.
Tatrāyaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.281) – yasmā mātā vā hotu dhītā vā bhaginī vā, itthī nāma sabbāpi brahmacariyassa pāribanthikāva anāmāsā ca, tasmā ‘‘ayaṃ me mātā, ayaṃ me dhītā, ayaṃ me bhaginī’’ti gehassitapemena āmasatopi dukkaṭameva vuttaṃ.
Concerning this, the determination is as follows: since a woman, whether a mother, a daughter, or a sister, is always an obstacle to the holy life and is unsuitable to be touched, it is taught that there is an offense of dukkaṭa even for touching with household affection, thinking, "This is my mother, this is my daughter, this is my sister."
Đây là quyết định về vấn đề đó: vì dù là mẹ, con gái hay chị em gái, tất cả phụ nữ đều là chướng ngại cho đời sống Phạm hạnh và không được chạm vào (anāmāsa), nên nếu một vị Tỳ-khưu chạm vào họ với tình cảm thế tục, nghĩ rằng: “Đây là mẹ tôi, đây là con gái tôi, đây là chị em gái tôi”, thì Đức Phật đã dạy rằng vị ấy mắc tội dukkaṭa.
Imaṃ pana bhagavato āṇaṃ anussarantena sacepi nadīsotena vuyhamānaṃ mātaraṃ passati, neva hatthena parāmasitabbā, paṇḍitena pana bhikkhunā nāvā vā phalakaṃ vā kadalikkhandho vā dārukkhandho vā upasaṃharitabbo.
However, a wise bhikkhu, remembering this command of the Blessed One, even if he sees his mother being carried away by a river current, should not touch her with his hand, but should bring a boat, a plank, a banana trunk, or a log near her.
Tuy nhiên, một vị Tỳ-khưu trí tuệ, ghi nhớ lời dạy này của Đức Thế Tôn, dù thấy mẹ mình đang trôi theo dòng sông, cũng không được dùng tay chạm vào; mà phải đưa thuyền, tấm ván, thân cây chuối, hoặc khúc gỗ đến gần.
Tasmiṃ asati kāsāvampi upasaṃharitvā purato ṭhapetabbaṃ, ‘‘ettha gaṇhāhī’’ti pana na vattabbā.
If these are not available, he should bring even his monastic robe near and place it in front of her, but he should not say, "Take hold of this."
Nếu không có những thứ đó, cũng phải đưa y kāṣāya đến gần và đặt trước mặt, nhưng không được nói: “Hãy nắm lấy cái này”.
Gahite ‘‘parikkhāraṃ kaḍḍhāmī’’ti kaḍḍhantena gantabbaṃ.
When she has taken hold, he should proceed, thinking, "I am pulling my requisites."
Khi người mẹ đã nắm lấy, vị Tỳ-khưu phải kéo đi, nghĩ rằng: “Tôi đang kéo vật dụng của mình”.
Sace pana bhāyati, purato purato gantvā ‘‘mā bhāyī’’ti samassāsetabbā.
If she is frightened, he should go in front of her and reassure her, "Do not be afraid."
Nếu người mẹ sợ hãi, vị Tỳ-khưu phải đi trước và an ủi: “Đừng sợ”.
Sace bhāyamānā puttassa sahasā khandhe vā abhiruhati, hatthe vā gaṇhāti, na ‘‘apehi mahallike’’ti niddhunitabbā, thalaṃ pāpetabbā.
If, being frightened, she suddenly climbs onto her son's shoulder or grasps his hand, she should not be pushed away with "Go away, old woman!" but should be brought to dry land.
Nếu người mẹ đang sợ hãi bất ngờ leo lên vai hoặc nắm tay con trai mình, thì không được xua đuổi: “Này bà già, hãy tránh ra!”, mà phải đưa bà lên bờ.
Kaddame laggāyapi kūpe patitāyapi eseva nayo.
The same method applies if she is stuck in mud or has fallen into a well.
Đối với trường hợp người mẹ bị mắc kẹt trong bùn hoặc rơi xuống giếng cũng theo cách này.
Tatrāpi hi yottaṃ vā vatthaṃ vā pakkhipitvā hatthena gahitabhāvaṃ ñatvā uddharitabbā, na tveva āmasitabbā.
In such cases too, a rope or a cloth should be lowered, and knowing that she has grasped it with her hand, she should be pulled out; but she must not be touched.
Trong những trường hợp đó, cũng phải thả dây thừng hoặc y phục xuống, và sau khi biết người mẹ đã nắm lấy, thì kéo lên, nhưng tuyệt đối không được chạm vào.
Na kevalañca mātugāmassa sarīrameva anāmāsaṃ, nivāsanapārupanampi ābharaṇabhaṇḍampi antamaso tiṇaṇḍupakaṃ vā tālapaṇṇamuddikaṃ vā upādāya anāmāsameva.
Not only is the body of a woman unsuitable to touch, but also her undergarments and outer garments, and her ornaments and belongings, down to a grass cushion or a palm-leaf ring, are unsuitable to touch.
Không chỉ thân thể phụ nữ là không được chạm vào, mà y phục, khăn choàng, đồ trang sức, thậm chí cả một cuộn cỏ hay một chiếc nhẫn lá cọ cũng là anāmāsa.
Tañca kho nivāsanapāvuraṇaṃ piḷandhanatthāya ṭhapitameva.
However, those undergarments and outer garments are only if they are kept for wearing or adorning.
Tuy nhiên, y phục và khăn choàng đó chỉ là anāmāsa khi được dùng để trang sức.
Sace pana nivāsanaṃ vā pārupanaṃ vā parivattetvā cīvaratthāya pādamūle ṭhapeti, vaṭṭati.
But if one exchanges an undergarment or outer garment and places it at the foot of one's bed for use as a monastic robe, it is allowable.
Nếu y phục hoặc khăn choàng được đổi lấy và đặt dưới chân để làm y (cīvara), thì được phép.
Ābharaṇabhaṇḍesu pana sīsapasādhanadantasūciādikappiyabhaṇḍaṃ ‘‘imaṃ, bhante, tumhākaṃ dema, gaṇhathā’’ti dīyamānaṃ sipāṭikāsūciādiupakaraṇatthāya gahetabbaṃ.
Among ornaments and belongings, suitable items such as head decorations and ivory needles, offered with the words, "Venerable Sir, we give this to you, please accept," should be accepted for use as tools like a razor-case or a stylus.
Trong số các đồ trang sức, những vật hợp lệ như đồ trang sức đầu, kim xỉa răng, v.v., nếu được dâng cúng với lời nói: “Bạch Đại đức, chúng con xin dâng cái này cho quý vị, xin quý vị thọ nhận”, thì có thể thọ nhận để làm dụng cụ như kim khâu, v.v.
Suvaṇṇarajatamuttādimayaṃ pana anāmāsameva, dīyamānampi na gahetabbaṃ.
However, items made of gold, silver, pearls, etc., are unsuitable to touch, and should not be accepted even if offered.
Tuy nhiên, những vật làm bằng vàng, bạc, ngọc trai, v.v., thì là anāmāsa, dù được dâng cúng cũng không được thọ nhận.
Na kevalañca etāsaṃ sarīrūpagameva anāmāsaṃ, itthisaṇṭhānena kataṃ kaṭṭharūpampi dantarūpampi ayarūpampi loharūpampi tipurūpampi potthakarūpampi sabbaratanarūpampi antamaso piṭṭhamayarūpampi anāmāsameva.
Not only is the body and personal effects of these women unsuitable to touch, but also wooden figures, ivory figures, iron figures, copper figures, lead figures, clay figures, all jewel figures, and even figures made of flour, if they are made in the form of a woman, are unsuitable to touch.
Không chỉ những vật dụng dính liền với thân thể phụ nữ là anāmāsa, mà cả những hình nộm phụ nữ làm bằng gỗ, ngà voi, sắt, đồng, thiếc, đất sét, hoặc tất cả các loại đá quý, thậm chí cả hình nộm làm bằng bột cũng là anāmāsa.
Paribhogatthāya pana ‘‘idaṃ tumhākaṃ hotū’’ti labhitvā ṭhapetvā sabbaratanamayaṃ avasesaṃ bhinditvā upakaraṇārahaṃ upakaraṇe, paribhogārahaṃ paribhoge upanetuṃ vaṭṭati.
However, for the purpose of use, having received it with the words, "May this be yours," it is allowable to set aside figures made of all jewels, and to break the remaining figures, putting what is suitable for tools into tools, and what is suitable for use into use.
Tuy nhiên, để thọ dụng, sau khi nhận được với lời nói: “Cái này là của quý vị”, thì ngoại trừ hình nộm làm bằng tất cả các loại đá quý, những hình nộm còn lại có thể đập vỡ và dùng làm dụng cụ nếu thích hợp cho dụng cụ, hoặc dùng làm vật thọ dụng nếu thích hợp cho việc thọ dụng.
41. Yathā ca itthirūpakaṃ, evaṃ sattavidhaṃ dhaññampi anāmāsameva.
41. Just as a female figure is unsuitable to touch, so too are the seven kinds of grains unsuitable to touch.
41. Cũng như hình nộm phụ nữ, bảy loại ngũ cốc cũng là anāmāsa.
Tasmā khettamajjhena gacchantena tatthajātakampi dhaññaphalaṃ na āmasantena gantabbaṃ.
Therefore, a bhikkhu walking through the middle of a field should not touch the grain that grows there.
Do đó, khi đi qua giữa cánh đồng, không được chạm vào hạt ngũ cốc mọc ở đó.
Sace gharadvāre vā antarāmagge vā dhaññaṃ pasāritaṃ hoti, passena ca maggo atthi, na maddantena gantabbaṃ.
If grain is spread out at a house door or on a road, and there is a path at the side, one should not tread on it.
Nếu ngũ cốc được trải ra ở cửa nhà hoặc giữa đường, và có lối đi bên cạnh, thì không được giẫm lên mà đi.
Gamanamagge asati maggaṃ adhiṭṭhāya gantabbaṃ.
If there is no path for walking, one should declare the path and proceed.
Nếu không có lối đi, thì phải xác định đó là đường rồi đi qua.
Antaraghare dhaññassa upari āsanaṃ paññapetvā denti, nisīdituṃ vaṭṭati.
If, inside a house, people spread out grain and place a seat on top of it, it is allowable to sit.
Nếu người ta trải chiếu ngồi trên ngũ cốc trong nhà và dâng cúng, thì được phép ngồi.
Keci āsanasālāya dhaññaṃ ākiranti, sace sakkā hoti harāpetuṃ, harāpetabbaṃ.
Some people scatter grain in the assembly hall; if it is possible to have it removed, it should be removed.
Một số người trải ngũ cốc trong sảnh đường ăn. Nếu có thể di chuyển được, thì nên di chuyển nó đi.
No ce, ekamantaṃ dhaññaṃ amaddantena pīṭhakaṃ paññapetvā nisīditabbaṃ.
If not, one should place a stool to the side, avoiding the grain, and sit down.
Nếu không, thì phải đặt một chiếc ghế nhỏ sang một bên mà ngồi, không giẫm lên ngũ cốc.
Sace okāso na hoti, manussā dhaññamajjheyeva paññapetvā denti, nisīditabbaṃ.
If there is no space, and people place a seat in the midst of the grain and offer it, it is allowable to sit.
Nếu không có chỗ trống, và người ta đặt chiếu ngồi ngay giữa ngũ cốc và dâng cúng, thì được phép ngồi.
Tatthajātakāni muggamāsādīni aparaṇṇānipi tālapanasādīni vā phalāni kīḷantena na āmasitabbāni.
One should not touch playful crops such as mung beans and lentils, or fruits such as palmyra fruits and jackfruits that grow there.
Các loại đậu như đậu xanh, đậu đen, v.v., mọc ở đó, hoặc các loại trái cây như thốt nốt, mít, v.v., không được chạm vào một cách vui đùa.
Manussehi rāsikatesupi eseva nayo.
The same method applies to those piled up by people.
Đối với những loại được con người chất thành đống cũng theo cách này.
Araññe pana rukkhato patitāni phalāni ‘‘anupasampannānaṃ dassāmī’’ti gaṇhituṃ vaṭṭati.
However, in the wilderness, it is allowable to collect fruits that have fallen from trees with the intention of giving them to those who are not fully ordained.
Tuy nhiên, trong rừng, những trái cây rụng từ cây thì được phép thọ nhận, nghĩ rằng: “Tôi sẽ dâng cho những người chưa thọ giới (anupasampanna)”.
42. Muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavāḷaṃ rajataṃ jātarūpaṃ lohitaṅko masāragallanti imesu dasasu ratanesu muttā adhotā aviddhā yathājātāva āmasituṃ vaṭṭati, sesā anāmāsāti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ.
42. Among these ten gems—pearl, gem, beryl, conch, rock crystal, coral, silver, gold, ruby, and cat's eye— pearls that are unpolished, unpierced, and in their natural state are permissible to handle; the rest are not to be handled, they say. That is not to be accepted.
42. Trong mười loại châu báu này: ngọc trai, ngọc maṇi, ngọc bích, xà cừ, đá thạch anh, san hô, bạc, vàng, hồng ngọc, mã não — ngọc trai chưa được làm sạch, chưa được khoan, ở trạng thái tự nhiên thì được phép chạm vào. Người ta nói rằng những loại còn lại thì không được phép chạm vào, nhưng điều đó không nên chấp nhận.
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘muttā dhotāpi adhotāpi anāmāsā, bhaṇḍamūlatthāya ca sampaṭicchituṃ na vaṭṭati, kuṭṭharogassa bhesajjatthāya pana vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, taṃ yuttaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, it is stated: “Pearls, whether polished or unpolished, are not to be handled, nor are they permissible to accept as the value of requisites; but for medicinal purposes for leprosy, they are permissible.” That statement is suitable.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya đã nói rằng: “Ngọc trai dù đã được làm sạch hay chưa được làm sạch đều không được phép chạm vào, và không được phép nhận để đổi lấy vật phẩm. Nhưng được phép nhận để làm thuốc chữa bệnh phong.” Điều đó là hợp lý.
Antamaso jātiphalikaṃ upādāya sabbopi nīlapītādivaṇṇabhedo maṇi dhotaviddhavaṭṭito anāmāso, yathājāto pana ākaramutto pattādibhaṇḍamūlatthaṃ sampaṭicchituṃ vaṭṭatīti vuttaṃ, tampi mahāpaccariyaṃ paṭikkhittaṃ.
All gems, starting from the jātiphalika (nutmeg-colored gem) and including all varieties of blue, yellow, etc., that are polished, pierced, and cut are not to be handled. However, it is stated that if a gem is in its natural state, just extracted from the mine, it is permissible to accept it as the value of bowls and other requisites. This too is rejected in the Mahāpaccariya.
Ngay cả những loại ngọc maṇi có màu sắc khác nhau như xanh, vàng, v.v., bắt đầu từ loại ngọc jātiphalika, nếu đã được làm sạch, khoan và mài giũa thì không được phép chạm vào. Tuy nhiên, người ta nói rằng nếu ở trạng thái tự nhiên, vừa được lấy ra khỏi mỏ, thì được phép nhận để đổi lấy vật phẩm như bát, v.v. Điều này cũng bị Mahāpaccariya bác bỏ.
Pacitvā kato kācamaṇiyeveko vaṭṭatīti vuttaṃ.
It is stated that only a single type of glass gem, made by smelting, is permissible.
Người ta nói rằng chỉ có một loại ngọc thủy tinh được làm bằng cách nung thì được phép.
Veḷuriyepi maṇisadisova vinicchayo.
The decision regarding beryl is similar to that for gems.
Đối với veḷuriya (ngọc bích), phán quyết cũng tương tự như đối với ngọc maṇi.
Saṅkho dhamanasaṅkho ca dhotaviddho ca ratanamisso anāmāso, pānīyasaṅkho dhotopi adhotopi āmāsova.
A conch used for blowing, if polished, pierced, or mixed with other gems, is not to be handled. A drinking conch, whether polished or unpolished, is permissible to handle.
Xà cừ dùng để thổi, dù đã được làm sạch, khoan, hay trộn lẫn với châu báu thì không được phép chạm vào. Xà cừ dùng để uống nước, dù đã được làm sạch hay chưa được làm sạch thì vẫn được phép chạm vào.
Sesañca añjanādibhesajjatthāyapi bhaṇḍamūlatthāyapi sampaṭicchituṃ vaṭṭati.
The remaining conches are permissible to accept for eye-ointment and other medicines, and also as the value of requisites.
Những loại còn lại thì được phép nhận để làm thuốc như thuốc nhỏ mắt, v.v., hoặc để đổi lấy vật phẩm.
Silā dhotaviddhā ratanasaṃyuttā muggavaṇṇāva anāmāsā, sesā satthakanighaṃsanādiatthāya gaṇhituṃ vaṭṭati.
Rock crystal (silā), if polished, pierced, combined with gems, and mung-bean-colored, is not to be handled. The rest are permissible to take for sharpening knives and other purposes.
Đá thạch anh (silā), nếu đã được làm sạch, khoan, kết hợp với châu báu và có màu xanh đậu thì không được phép chạm vào. Những loại khác thì được phép lấy để mài dao, v.v.
Ettha ca ratanasaṃyuttāti suvaṇṇena saddhiṃ yojetvā pacitvā katāti vadanti.
Here, combined with gems means fused and made with gold, they say.
Ở đây, kết hợp với châu báu có nghĩa là được nung và chế tác cùng với vàng.
Pavāḷaṃ dhotaviddhaṃ anāmāsaṃ, sesaṃ āmāsañca bhaṇḍamūlatthañca sampaṭicchituṃ vaṭṭatīti vadanti, taṃ na gahetabbaṃ.
Coral (pavāḷaṃ), if polished and pierced, is not to be handled. The rest, they say, are permissible to handle and to accept as the value of requisites. That is not to be accepted.
San hô đã được làm sạch, khoan thì không được phép chạm vào. Người ta nói rằng những loại khác thì được phép chạm vào và được phép nhận để đổi lấy vật phẩm, nhưng điều đó không nên chấp nhận.
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘dhotampi adhotampi sabbaṃ anāmāsañca na ca sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ, taṃ yuttaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, it is stated: “All coral, whether polished or unpolished, is entirely not to be handled and is not permissible to accept.” That is suitable.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya đã nói rằng: “Tất cả san hô, dù đã được làm sạch hay chưa được làm sạch, đều không được phép chạm vào và không được phép nhận.” Điều đó là hợp lý.
Rajatañca jātarūpañca katabhaṇḍampi akatabhaṇḍampi sabbena sabbaṃ bījato paṭṭhāya anāmāsañca asampaṭicchanīyañca.
Both silver and gold, whether fashioned or unfashioned, are entirely not to be handled and not to be accepted, from the raw ore onwards.
Bạc và vàng, dù đã được chế tác thành vật phẩm hay chưa, tất cả từ nguyên liệu thô trở đi, đều không được phép chạm vào và không được phép nhận.
Uttararājaputto kira suvaṇṇacetiyaṃ kārāpetvā mahāpadumattherassa pesesi.
It is said that Prince Uttararāja had a golden cetiya made and sent it to Mahāpadumatthera.
Nghe nói, Hoàng tử Uttara đã cho xây một tháp vàng và gửi đến Đại Trưởng lão Mahāpaduma.
Thero ‘‘na kappatī’’ti paṭikkhipi.
The Thera rejected it, saying, “It is not allowable.”
Vị Trưởng lão đã từ chối, nói rằng: “Điều đó không hợp.”
Cetiyaghare suvaṇṇapadumasuvaṇṇabubbuḷakādīni honti, etānipi anāmāsāni.
In cetiya-houses there are golden lotuses, golden bubbles, etc. These too are not to be handled.
Trong các nhà thờ tháp có những vật trang trí bằng vàng như hoa sen vàng, bong bóng vàng, v.v. Những thứ này cũng không được phép chạm vào.
Cetiyagharagopakā pana rūpiyachaḍḍakaṭṭhāne ṭhitā, tasmā tesaṃ keḷāpayituṃ vaṭṭatīti vuttaṃ.
However, it is said that the custodians of cetiya-houses, being in the position of those who renounce silver, may move them about.
Tuy nhiên, người ta nói rằng những vị giữ nhà thờ tháp thì ở vị trí được phép từ bỏ tiền bạc, do đó họ được phép di chuyển những vật phẩm đó.
Kurundhiyaṃ pana tampi paṭikkhittaṃ, suvaṇṇacetiye kacavarameva harituṃ vaṭṭatīti ettakameva anuññātaṃ.
But in the Kurundī, even that is rejected; only sweeping away the rubbish from a golden cetiya is permitted, to that extent only.
Tuy nhiên, trong Kurundī điều đó cũng bị bác bỏ. Chỉ được phép dọn dẹp rác rưởi trong tháp vàng mà thôi.
Ārakūṭalohampi jātarūpagatikameva anāmāsanti sabbaṭṭhakathāsu vuttaṃ.
It is stated in all commentaries that even brass (ārakūṭaloha) is not to be handled, like gold.
Tất cả các chú giải đều nói rằng đồng thau cũng giống như vàng, không được phép chạm vào.
Senāsanaparibhoge pana sabbopi kappiyo, tasmā jātarūparajatamayā sabbepi senāsanaparikkhārā āmāsā, bhikkhūnaṃ dhammavinayavaṇṇanaṭṭhāne ratanamaṇḍape karonti phalikatthambhe ratanadāmapaṭimaṇḍite, tattha sabbūpakaraṇāni bhikkhūnaṃ paṭijaggituṃ vaṭṭanti.
However, in the use of dwellings, all metals are allowable; therefore, all dwelling requisites made of gold and silver are permissible to handle. When monks describe the Dhamma and Vinaya, they do so in gem-pavilions with crystal pillars adorned with garlands of gems; there, all the implements are permissible for monks to tend to.
Tuy nhiên, trong việc sử dụng chỗ ở, tất cả đều được phép. Do đó, tất cả các vật dụng chỗ ở làm bằng vàng và bạc đều được phép chạm vào. Các tỳ khưu xây dựng các điện thờ châu báu với cột pha lê được trang trí bằng các chuỗi châu báu tại nơi thuyết giảng Pháp và Luật. Ở đó, tất cả các vật dụng đều được phép cho các tỳ khưu chăm sóc.
Lohitaṅkamasāragallā dhotaviddhā anāmāsā, itare āmāsā, bhaṇḍamūlatthāya ca sampaṭicchituṃ vaṭṭatīti vuttaṃ.
Rubies and cat's eyes, if polished and pierced, are not to be handled; others are to be handled, and are permissible to accept as the value of requisites, it is stated.
Hồng ngọc và mã não, nếu đã được làm sạch, khoan thì không được phép chạm vào. Những loại khác thì được phép chạm vào và được phép nhận để đổi lấy vật phẩm.
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘dhotāpi adhotāpi sabbaso anāmāsā, na ca sampaṭicchituṃ vaṭṭantī’’ti paṭikkhittaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, it is rejected: “Whether polished or unpolished, they are entirely not to be handled and are not permissible to accept.”
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya đã bác bỏ điều đó, nói rằng: “Dù đã được làm sạch hay chưa được làm sạch, tất cả đều không được phép chạm vào và không được phép nhận.”
43. Sabbaṃ āvudhabhaṇḍaṃ anāmāsaṃ, bhaṇḍamūlatthāya dīyamānampi na sampaṭicchitabbaṃ.
43. All weapons are not to be handled, nor are they permissible to accept even if offered as the value of requisites.
43. Tất cả các vật phẩm vũ khí đều không được phép chạm vào, và không được phép nhận dù được cho để đổi lấy vật phẩm.
Satthavaṇijjā nāma na vaṭṭati.
Dealing in weapons is not permissible.
Việc buôn bán vũ khí thì không được phép.
Suddhadhanudaṇḍopi dhanujiyāpi patodopi tomaropi aṅkusopi antamaso vāsipharasuādīnipi āvudhasaṅkhepena katāni anāmāsāni.
Even a mere bow-stave, a bow-string, an arrow, a spear, a goad, down to adzes and axes made in the form of weapons, are not to be handled.
Ngay cả một cây cung trơn, dây cung, mũi tên, giáo, móc câu, cho đến các dụng cụ như rìu, búa, v.v., nếu được chế tác dưới dạng vũ khí thì đều không được phép chạm vào.
Sace kenaci vihāre satti vā tomaro vā ṭhapito hoti, vihāraṃ jaggantena ‘‘harantū’’ti sāmikānaṃ pesetabbaṃ.
If someone has left a spear or a javelin in the monastery, the monk who looks after the monastery should send word to the owners, "Please take it away."
Nếu có ai đó để giáo hoặc lao trong tịnh xá, thì người chăm sóc tịnh xá phải gửi lời nhắn đến chủ nhân rằng: “Hãy mang chúng đi.”
Sace na haranti, taṃ acālentena vihāro paṭijaggitabbo.
If they do not take it away, the monastery should be maintained without moving it.
Nếu họ không mang đi, thì người đó phải chăm sóc tịnh xá mà không được di chuyển những vật đó.
Yuddhabhūmiyaṃ pana patitaṃ asiṃ vā sattiṃ vā tomaraṃ vā disvā pāsāṇena vā kenaci vā asiṃ bhinditvā satthakatthāya gahetuṃ vaṭṭati.
However, if one sees a sword, spear, or javelin fallen on a battlefield, it is permissible to break the sword with a stone or some other object and take it for a knife.
Tuy nhiên, nếu thấy một thanh kiếm, giáo hoặc lao rơi trên chiến trường, thì được phép đập vỡ thanh kiếm bằng đá hoặc vật gì đó để lấy làm dao nhỏ.
Itarānipi viyojetvā kiñci satthakatthāya, kiñci kattaradaṇḍādiatthāya gahetuṃ vaṭṭati.
Other weapons too, may be dismantled, taking some parts for knives and others for making staff handles, etc.
Các vật phẩm khác cũng được phép tháo rời, một phần để làm dao nhỏ, một phần để làm cán dao, v.v.
‘‘Idaṃ gaṇhathā’’ti dīyamānaṃ pana vināsetvā ‘‘kappiyabhaṇḍaṃ karissāmī’’ti sabbampi sampaṭicchituṃ vaṭṭati.
If something is offered with the words, “Take this,” it is permissible to accept all of it, intending, “I will destroy it and make it into an allowable requisite.”
Tuy nhiên, nếu được cho với lời: “Hãy nhận lấy cái này,” thì được phép nhận tất cả bằng cách phá hủy nó và nghĩ: “Tôi sẽ biến nó thành vật phẩm hợp lệ.”
Macchajālapakkhijālādīnipi phalakajālikādīnipi saraparittāṇānipi sabbāni anāmāsāni, paribhogatthāya labbhamānesu pana jālaṃ tāva ‘‘āsanassa vā cetiyassa vā upari bandhissāmi, chattaṃ vā veṭhessāmī’’ti gahetuṃ vaṭṭati.
Fishing nets, bird nets, and so forth, as well as shields, nets of planks, and armaments for protection, all these are not to be handled. However, if nets are obtained for use, it is permissible to take a net with the intention, “I will hang it above a seat or a cetiya, or I will wrap it around a parasol.”
Lưới đánh cá, lưới bẫy chim, v.v., cũng như các loại khiên, giáp, v.v., tất cả đều không được phép chạm vào. Tuy nhiên, trong số những vật được phép nhận để sử dụng, lưới thì được phép lấy với ý nghĩ: “Tôi sẽ treo nó lên trên chỗ ngồi hoặc trên tháp, hoặc tôi sẽ quấn nó làm lọng.”
Saraparittāṇaṃ sabbampi bhaṇḍamūlatthāya sampaṭicchituṃ vaṭṭati.
All armaments for protection are permissible to accept as the value of requisites.
Tất cả các vật bảo vệ khỏi mũi tên (saraparittāṇa) đều được phép nhận để đổi lấy vật phẩm.
Parūparodhanivāraṇañhi etaṃ, na uparodhakaranti.
For these prevent harm to others, they do not cause harm.
Vì chúng dùng để ngăn chặn sự tấn công của người khác, chứ không phải là vật gây tấn công.
Phalakaṃ ‘‘dantakaṭṭhabhājanaṃ karissāmī’’ti gahetuṃ vaṭṭati.
A shield is permissible to take with the intention, “I will make it into a toothbrush holder.”
Khiên (phalaka) thì được phép lấy với ý nghĩ: “Tôi sẽ làm nó thành hộp đựng tăm xỉa răng.”
Cammavinaddhāni vīṇābheriādīni anāmāsāni.
Vīṇās, bheris, and other instruments covered with hide are not to be handled.
Các nhạc cụ được bọc da như đàn vīṇā, trống bheri, v.v., đều không được phép chạm vào.
Kurundiyaṃ pana ‘‘bherisaṅghāṭopi vīṇāsaṅghāṭopi tucchapokkharampi mukhavaṭṭiyaṃ āropitacammampi vīṇādaṇḍakopi sabbaṃ anāmāsa’’nti vuttaṃ.
However, in the Kurundī, it is stated: “The drum (bheri-saṅghāṭa), the lute (vīṇā-saṅghāṭa), the empty shell, the hide placed on the mouth, and the lute stick—all are not to be handled.”
Tuy nhiên, trong Kurundī đã nói rằng: “Dù là trống bheri đã bọc da, đàn vīṇā đã bọc da, hay chỉ là thân trống/đàn rỗng, hay chỉ là miếng da được căng trên mặt, hay cán đàn vīṇā, tất cả đều không được phép chạm vào.”
Onahituṃ vā onahāpetuṃ vā vādetuṃ vā vādāpetuṃ vā na labbhatiyeva.
It is not permissible to stretch or have stretched, nor to play or have played, such instruments.
Không được phép tự mình căng da hoặc cho người khác căng da, không được phép tự mình đánh hoặc cho người khác đánh.
Cetiyaṅgaṇe pūjaṃ katvā manussehi chaḍḍitaṃ disvāpi acāletvāva antarantare sammajjitabbaṃ, kacavarachaḍḍanakāle pana kacavaraniyāmeneva haritvā ekamantaṃ nikkhipituṃ vaṭṭatīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
In the cetiya compound, if one sees such items discarded by people after making offerings, one should sweep between them without moving them. However, in the Mahāpaccariya, it is stated that during the removal of rubbish, it is permissible to remove them as mere rubbish and place them aside.
Trong Mahāpaccariya đã nói rằng: Nếu thấy những nhạc cụ như trống lớn, v.v., bị người ta vứt bỏ sau khi cúng dường tại sân tháp, thì phải quét dọn xung quanh mà không được di chuyển chúng. Tuy nhiên, khi dọn rác, được phép mang chúng đi và đặt sang một bên như rác thông thường.
Bhaṇḍamūlatthāya sampaṭicchitumpi vaṭṭati, paribhogatthāya labbhamānesu pana vīṇādoṇikañca bheripokkharañca dantakaṭṭhabhājanaṃ karissāma, cammaṃ satthakakosakanti evaṃ tassa tassa parikkhārassa upakaraṇatthāya gahetvā tathā tathā kātuṃ vaṭṭati.
It is also permissible to accept them as the value of requisites. If they are obtained for use, it is permissible to take the body of a vīṇā or the shell of a bheri with the intention, “We will make a toothbrush holder,” and the hide with the intention, “We will make a knife-sheath,” and so on, taking them for the purpose of being accessories for those specific requisites, and to make them in such ways.
Cũng được phép nhận để đổi lấy vật phẩm. Tuy nhiên, trong số những vật được phép nhận để sử dụng, thì được phép lấy thân đàn vīṇā và thân trống bheri để làm hộp đựng tăm xỉa răng, và da để làm bao đựng dao nhỏ, v.v., tức là được phép chế tác chúng theo những cách đó để làm vật dụng phụ trợ cho các vật phẩm đó.
44. Adhiṭṭhānavikappanesu pana – anujānāmi, bhikkhave, ticīvaraṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ, vassikasāṭikaṃ vassānaṃ cātumāsaṃ adhiṭṭhātuṃ tato paraṃ vikappetuṃ, nisīdanaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ, paccattharaṇaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ, kaṇḍuppaṭicchādiṃ yāva ābādhā adhiṭṭhātuṃ tato paraṃ vikappetuṃ, mukhapuñchanacoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetuṃ, parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ na vikappetu’’nti (mahāva. 358) vacanato ticīvarādiniyāmeneva adhiṭṭhahitvā paribhuñjitukaāmena ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’tiādinā nāmaṃ vatvā adhiṭṭhātabbaṃ.
44. As for Adhiṭṭhāna and Vikappana, a monk who wishes to establish and use the three robes and so forth in the prescribed manner, in accordance with the statement, “Monks, I allow you to establish the three robes but not to make them vikappita; to establish the rain-cloth for the four months of the rainy season, and thereafter to make it vikappita; to establish the sitting cloth but not to make it vikappita; to establish the ground-cover but not to make it vikappita; to establish the itch-covering as long as the ailment lasts, and thereafter to make it vikappita; to establish the mouth-wiping cloth but not to make it vikappita; to establish the requisites-cloth but not to make it vikappita,” should establish them by stating their names, such as “I establish this outer robe.”
44. Đối với adhiṭṭhāna và vikappana, theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép các ông adhiṭṭhāna (tuyên bố sở hữu) tam y (ticīvara) chứ không cho phép vikappana (chuyển giao sở hữu tạm thời). Ta cho phép adhiṭṭhāna y áo mưa (vassikasāṭika) trong bốn tháng mùa mưa, sau đó thì vikappana. Ta cho phép adhiṭṭhāna tọa cụ (nisīdana) chứ không cho phép vikappana. Ta cho phép adhiṭṭhāna tấm trải (paccattharaṇa) chứ không cho phép vikappana. Ta cho phép adhiṭṭhāna y áo che ghẻ (kaṇḍuppaṭicchādi) cho đến khi bệnh khỏi, sau đó thì vikappana. Ta cho phép adhiṭṭhāna khăn lau mặt (mukhapuñchanacoḷa) chứ không cho phép vikappana. Ta cho phép adhiṭṭhāna y áo vật dụng (parikkhāracoḷa) chứ không cho phép vikappana” – người muốn sử dụng tam y, v.v., bằng cách adhiṭṭhāna theo quy định, phải adhiṭṭhāna bằng cách nói tên của vật phẩm, chẳng hạn như: “Tôi adhiṭṭhāna y Tăng-già-lê này.”
Vikappentena pana nāmaṃ aggahetvāva ‘‘imaṃ cīvaraṃ tuyhaṃ vikappemī’’ti vatvā vikappetabbaṃ.
However, when making something vikappita, one should do so by saying, “I make this robe vikappita for you,” without mentioning its specific name.
Tuy nhiên, khi vikappana, phải nói: “Tôi vikappana y áo này cho ông,” mà không cần nói tên của vật phẩm.
Tattha (pārā. aṭṭha. 2.469) ticīvaraṃ adhiṭṭhahantena rajitvā kappabinduṃ datvā pamāṇayuttameva adhiṭṭhātabbaṃ.
Therein, a monk who establishes the three robes must dye them, apply the kappabindu, and establish them only if they are of appropriate size.
Trong đó, khi một tỳ khưu adhiṭṭhāna tam y, y áo phải được nhuộm, chấm kappabindu, và có kích thước phù hợp.
Assa pamāṇaṃ ukkaṭṭhaparicchedena sugatacīvarato ūnakaṃ vaṭṭati, lāmakaparicchedena saṅghāṭiyā uttarāsaṅgassa ca dīghato muṭṭhipañcakaṃ, tiriyaṃ muṭṭhittikaṃ pamāṇaṃ vaṭṭati.
The maximum size of these* may be less than the Sugata's robe; the minimum size, for the saṅghāṭi and uttarāsaṅga, is five fist-lengths in length and three fist-lengths in width.
Kích thước của nó, theo tiêu chuẩn tối đa, phải nhỏ hơn y Sugata. Theo tiêu chuẩn tối thiểu, đối với saṅghāṭi và uttarāsaṅga, chiều dài năm nắm tay và chiều rộng ba nắm tay là được phép.
Antaravāsako dīghaso muṭṭhipañcako, tiriyaṃ dvihatthopi vaṭṭati.
The antaravāsaka is five fist-lengths in length, and even two cubits in width is allowable.
Antaravāsaka (y nội) thì chiều dài năm nắm tay, chiều rộng hai cubit cũng được phép.
Pārupanenapi hi sakkā nābhiṃ paṭicchādetunti.
Indeed, it is possible to cover the navel with the outer robe.
Vì có thể che rốn bằng y khoác (uttarāsaṅga).
Vuttappamāṇato pana atirekañca ūnakañca ‘‘parikkhāracoḷaka’’nti adhiṭṭhātabbaṃ.
However, a robe that is either larger or smaller than the prescribed size should be established as a "parikkhāracoḷa".
Tuy nhiên, y phục có kích thước lớn hơn hoặc nhỏ hơn kích thước đã nói thì phải được adhiṭṭhāna (an vị) là 'parikkhāracoḷaka' (y vật dụng).
Tattha yasmā ‘‘dve cīvarassa adhiṭṭhānā kāyena vā adhiṭṭheti, vācāya vā adhiṭṭhetī’’ti (pari. 322) vuttaṃ, tasmā purāṇasaṅghāṭiṃ ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ paccuddharāmī’’ti paccuddharitvā navaṃ saṅghāṭiṃ hatthena gahetvā ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti cittena ābhogaṃ katvā kāyavikāraṃ karontena kāyena adhiṭṭhātabbā.
Since it is said, "There are two ways of establishing a robe: one establishes it by body or establishes it by speech," therefore, after disestablishing an old saṅghāṭi by saying, "I disestablish this saṅghāṭi," one should take a new saṅghāṭi in hand, make a mental intention by saying, "I establish this saṅghāṭi," and establish it by physical action, making a bodily gesture.
Vì ở đó đã nói rằng: “Có hai cách adhiṭṭhāna y: hoặc adhiṭṭhāna bằng thân, hoặc adhiṭṭhāna bằng lời nói”, do đó, sau khi hủy bỏ y saṅghāṭi cũ bằng cách nói “imaṃ saṅghāṭiṃ paccuddharāmī” (tôi hủy bỏ y saṅghāṭi này), vị tỳ khưu phải adhiṭṭhāna y saṅghāṭi mới bằng thân, bằng cách cầm y saṅghāṭi mới trong tay, tâm ý hướng đến “imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī” (tôi an vị y saṅghāṭi này) và thực hiện cử chỉ thân.
Idaṃ kāyena adhiṭṭhānaṃ, taṃ yena kenaci sarīrāvayavena aphusantassa na vaṭṭati.
This establishment by body is not allowable if one does not touch it with any part of the body.
Đây là sự an vị bằng thân; nếu không chạm vào bằng bất kỳ bộ phận nào của cơ thể thì không được phép.
Vācāya adhiṭṭhāne pana vacībhedaṃ katvā vācāya adhiṭṭhātabbā.
For establishment by speech, one should articulate it with words and establish it by speech.
Còn đối với sự an vị bằng lời nói, phải thực hiện bằng lời nói sau khi phát ra lời nói.
Tatra duvidhaṃ adhiṭṭhānaṃ – sace hatthapāse hoti, ‘‘imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbā.
There are two types of establishment by speech: if it is within arm's reach, the words "I establish this saṅghāṭi" should be uttered.
Trong đó, có hai loại adhiṭṭhāna: nếu y phục ở trong tầm tay, thì phải nói rõ “imaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī” (tôi an vị y saṅghāṭi này).
Atha antogabbhe vā uparipāsāde vā sāmantavihāre vā hoti, ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā ‘‘etaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbā.
If it is inside a chamber, or on an upper story, or in an adjacent monastery, one should discern its location and utter the words "I establish that saṅghāṭi".
Nếu y phục ở trong phòng, hoặc trên lầu, hoặc trong tu viện gần đó, thì phải nói rõ “etaṃ saṅghāṭiṃ adhiṭṭhāmī” (tôi an vị y saṅghāṭi đó) sau khi nhận biết vị trí đặt y.
Esa nayo uttarāsaṅge antaravāsake ca.
The same method applies to the uttarāsaṅga and antaravāsaka.
Cách này cũng áp dụng cho uttarāsaṅga (y vai) và antaravāsaka (y nội).
Nāmamattameva hi viseso, tasmā sabbāni saṅghāṭiṃ uttarāsaṅgaṃ antaravāsakanti evaṃ attano nāmeneva adhiṭṭhātabbāni.
Indeed, only the name differs; therefore, all of them—saṅghāṭi, uttarāsaṅga, and antaravāsaka—should be established by their respective names in this manner.
Vì chỉ có tên gọi là khác biệt, do đó, tất cả các y phục như saṅghāṭi, uttarāsaṅga, và antaravāsaka phải được adhiṭṭhāna bằng chính tên gọi của chúng.
Sace adhiṭṭhahitvā ṭhapitavatthehi saṅghāṭiādīni karoti, niṭṭhite rajane ca kappe ca ‘‘imaṃ paccuddharāmī’’ti paccuddharitvā puna adhiṭṭhātabbāni.
If one makes saṅghāṭi and other robes from cloths that were established and set aside, once the dyeing and marking are completed, they should be disestablished by saying, "I disestablish this," and then re-established.
Nếu sau khi adhiṭṭhāna, vị tỳ khưu dùng những y phục đã được đặt tên để làm saṅghāṭi, v.v., thì sau khi nhuộm và đánh dấu kappabindu xong, phải hủy bỏ adhiṭṭhāna bằng cách nói “imaṃ paccuddharāmī” (tôi hủy bỏ y này) rồi adhiṭṭhāna lại.
Adhiṭṭhitena pana saddhiṃ mahantatarameva dutiyapaṭṭaṃ vā khaṇḍaṃ vā sibbantena puna adhiṭṭhātabbaṃ.
However, when sewing a second strip or piece that is larger than an established robe, it must be re-established.
Tuy nhiên, khi may một miếng vải hoặc một mảnh vải thứ hai lớn hơn vào y đã được adhiṭṭhāna, thì phải adhiṭṭhāna lại.
Same vā khuddake vā adhiṭṭhānakiccaṃ natthi.
If it is of the same size or smaller, there is no need for re-establishment.
Nếu miếng vải hoặc mảnh vải đó bằng hoặc nhỏ hơn, thì không cần phải adhiṭṭhāna.
Ticīvaraṃ pana parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ vaṭṭati, na vaṭṭatīti?
Is it allowable to establish the three robes as a parikkhāracoḷa, or not?
Vậy y ticīvara (ba y) có được phép adhiṭṭhāna thành parikkhāracoḷa (y vật dụng) hay không?
Mahāpadumatthero kirāha ‘‘ticīvaraṃ ticīvarameva adhiṭṭhātabbaṃ, sace parikkhāracoḷādhiṭṭhānaṃ labheyya, udositasikkhāpade parihāro niratthako bhaveyyā’’ti.
Mahāpadumatthera is said to have stated, "The three robes should be established as the three robes. If they were to be established as parikkhāracoḷa, then the safeguard in the udosita training rule would be meaningless."
Đại Trưởng lão Mahāpaduma đã nói rằng: “Y ticīvara chỉ nên được adhiṭṭhāna là ticīvara. Nếu được phép adhiṭṭhāna là parikkhāracoḷa, thì sự bảo vệ trong giới udosita sẽ trở nên vô nghĩa.”
Evaṃ vutte kira avasesā bhikkhū āhaṃsu ‘‘parikkhāracoḷampi bhagavatāva ‘adhiṭṭhātabba’nti vuttaṃ, tasmā vaṭṭatī’’ti.
When this was said, the other bhikkhus are said to have replied, "The Buddha himself stated that a parikkhāracoḷa should also be established; therefore, it is allowable."
Khi Ngài nói vậy, các tỳ khưu còn lại đã nói rằng: “Đức Thế Tôn cũng đã cho phép adhiṭṭhāna parikkhāracoḷa, do đó, điều đó là được phép.”
Mahāpaccariyampi vuttaṃ ‘‘parikkhāracoḷaṃ nāma pāṭekkaṃ nidhānamukhametaṃ.
In the Mahāpaccariya it is also said, "A parikkhāracoḷa is a separate type of stored item.
Trong Mahāpaccariya cũng đã nói rằng: “Parikkhāracoḷa là một loại phương tiện cất giữ riêng biệt.
Ticīvaraṃ ‘parikkhāracoḷa’nti adhiṭṭhahitvā paribhuñjituṃ vaṭṭati, udositasikkhāpade (pārā. 471 ādayo) pana ticīvaraṃ adhiṭṭhahitvā pariharantassa parihāro vutto’’ti.
It is allowable to use the three robes after establishing them as 'parikkhāracoḷa'; however, in the udosita training rule, a safeguard is mentioned for one who uses the three robes after establishing them as the three robes."
Y ticīvara được phép sử dụng sau khi adhiṭṭhāna là ‘parikkhāracoḷa’. Tuy nhiên, trong giới udosita, sự bảo vệ đã được nói đến đối với người giữ y ticīvara sau khi adhiṭṭhāna là ticīvara.”
Ubhatovibhaṅgabhāṇako puṇṇavālikavāsī mahātissattheropi kirāha ‘‘mayaṃ pubbe mahātherānaṃ assumhā ‘araññavāsino bhikkhū rukkhasusirādīsu cīvaraṃ ṭhapetvā padhānaṃ padahanatthāya gacchanti, sāmantavihāre dhammassavanatthāya gatānañca tesaṃ sūriye uṭṭhite sāmaṇerā vā daharabhikkhū vā pattacīvaraṃ gahetvā gacchanti, tasmā sukhaparibhogatthaṃ ticīvaraṃ parikkhāracoḷaṃ adhiṭṭhātuṃ vaṭṭatī’’’ti.
Mahātissatthera, the reciter of the Ubhatovibhaṅga, who resided in Puṇṇavāḷika, is also said to have stated, "We heard from the great elders in the past that 'forest-dwelling bhikkhus, after leaving their robes in hollow trees and so forth, go to strive for exertion, and for those who go to listen to the Dhamma in nearby monasteries, sāmāṇeras or young bhikkhus take their bowls and robes and follow when the sun rises; therefore, for ease of use, it is allowable to establish the three robes as a parikkhāracoḷa.'"
Đại Trưởng lão Mahātissa, người sống ở Puṇṇavālika và là người thuyết giảng Ubhatovibhaṅga, cũng đã nói rằng: “Trước đây, chúng tôi đã nghe các vị Đại Trưởng lão nói rằng: ‘Các tỳ khưu sống trong rừng thường để y phục của mình trong các hốc cây, v.v., rồi đi hành thiền. Khi họ đi nghe Pháp ở các tu viện gần đó, các sa-di hoặc tỳ khưu trẻ thường mang bát và y phục của họ theo khi mặt trời mọc. Do đó, để tiện lợi khi sử dụng, y ticīvara được phép adhiṭṭhāna là parikkhāracoḷa.’”
Mahāpaccariyampi vuttaṃ ‘‘pubbe āraññikā bhikkhū abaddhasīmāya dupparihāranti ticīvaraṃ parikkhāracoḷameva adhiṭṭhahitvā paribhuñjiṃsū’’ti.
In the Mahāpaccariya it is also said, "Formerly, forest-dwelling bhikkhus, considering it difficult to maintain within an unestablished boundary, used the three robes after establishing them as parikkhāracoḷa."
Trong Mahāpaccariya cũng đã nói rằng: “Trước đây, các tỳ khưu sống trong rừng đã adhiṭṭhāna y ticīvara của họ là parikkhāracoḷa và sử dụng chúng vì khó bảo quản trong sīmā chưa được kết giới.”
45. Vassikasāṭikā anatirittappamāṇā nāmaṃ gahetvā vuttanayeneva cattāro vassike māse adhiṭṭhātabbā, tato paraṃ paccuddharitvā vikappetabbā.
45. A vassikasāṭikā of unexcessive size should be established for the four months of the rainy season, in the manner described, by taking its name. After that, it should be disestablished and assigned.
45. Vassikasāṭikā (y tắm mưa) có kích thước không vượt quá quy định phải được adhiṭṭhāna bằng cách gọi tên theo cách đã nói trong bốn tháng mùa mưa. Sau đó, phải hủy bỏ adhiṭṭhāna và vikappana.
Vaṇṇabhedamattarattāpi cesā vaṭṭati, dve pana na vaṭṭanti.
Even if it is merely of a different colour, it is allowable, but two are not allowable.
Y này, dù chỉ thay đổi màu sắc một chút, cũng được phép, nhưng hai y thì không được phép.
Nisīdanaṃ vuttanayena adhiṭṭhātabbameva, tañca kho pamāṇayuttaṃ ekameva, dve na vaṭṭanti.
A nisīdana should also be established in the manner described, and it must be of the proper size and only one; two are not allowable.
Nisīdana (tọa cụ) phải được adhiṭṭhāna theo cách đã nói, và chỉ một cái có kích thước hợp lý, hai cái thì không được phép.
Paccattharaṇampi adhiṭṭhātabbameva, taṃ pana mahantampi vaṭṭati, ekampi vaṭṭati, bahūnipi vaṭṭanti, nīlampi pītakampi sadasampi pupphadasampīti sabbappakāraṃ vaṭṭati.
A paccattharaṇa (covering sheet) should also be established. This may be large, one is allowable, many are allowable, and it is allowable in all types, such as blue, yellow, patterned, or flower-patterned.
Paccattharaṇa (khăn trải giường) cũng phải được adhiṭṭhāna. Y này, dù lớn cũng được phép, một cái cũng được phép, nhiều cái cũng được phép, màu xanh, màu vàng, có hoa văn hay không có hoa văn – tất cả các loại đều được phép.
Kaṇḍuppaṭicchādi yāva ābādho atthi, tāva pamāṇikā adhiṭṭhātabbā.
A kaṇḍuppaṭicchādi (itch-covering robe) should be established of the proper size for as long as the ailment persists.
Kaṇḍuppaṭicchādi (khăn che ghẻ lở) phải được adhiṭṭhāna theo kích thước quy định chừng nào còn bệnh.
Ābādhe vūpasante paccuddharitvā vikappetabbā, ekāva vaṭṭati.
When the ailment subsides, it should be disestablished and assigned; only one is allowable.
Khi bệnh đã khỏi, phải hủy bỏ adhiṭṭhāna và vikappana, chỉ một cái là được phép.
Mukhapuñchanacoḷaṃ adhiṭṭhātabbameva, yāva ekaṃ dhovīyati, tāva aññaṃ paribhogatthāya icchitabbanti dvepi vaṭṭanti.
A mukhapuñchanacoḷa (mouth-wiping cloth) should be established, and two are allowable, as another is needed for use while one is being washed.
Mukhapuñchanacoḷa (khăn lau mặt) phải được adhiṭṭhāna. Chừng nào một cái đang được giặt, thì có thể muốn một cái khác để sử dụng, do đó hai cái cũng được phép.
Apare pana therā ‘‘nidhānamukhametaṃ, bahūnipi vaṭṭantī’’ti vadanti.
Other elders, however, say, "This is a type of stored item; many are allowable."
Tuy nhiên, các vị trưởng lão khác nói rằng: “Đây là một phương tiện cất giữ, nhiều cái cũng được phép.”
Parikkhāracoḷe gaṇanā natthi, yattakaṃ icchati, tattakaṃ adhiṭṭhātabbameva.
For parikkhāracoḷa (utility cloths), there is no limit to the number; as many as one desires should be established.
Đối với Parikkhāracoḷa, không có giới hạn số lượng, muốn bao nhiêu thì adhiṭṭhāna bấy nhiêu.
Thavikāpi parissāvanampi vikappanūpagapacchimacīvarappamāṇaṃ ‘‘parikkhāracoḷa’’nti adhiṭṭhātabbameva.
A thavikā (bag) and a parissāvana (water-strainer) should also be established as "parikkhāracoḷa" with the size of a pacchimacīvara (last robe) suitable for vikappana.
Thavikā (túi) và parissāvana (dụng cụ lọc nước) cũng phải được adhiṭṭhāna là “parikkhāracoḷa” với kích thước của y cuối cùng có thể vikappana.
Tassa pamāṇaṃ dīghato dve vidatthiyo tiriyaṃ vidatthi, taṃ pana dīghato vaḍḍhakīhatthappamāṇaṃ, vitthārato tato upaḍḍhappamāṇaṃ hoti.
Its size is two spans in length and one span in width. Its length is the measure of a carpenter's cubit, and its width is half of that.
Kích thước của nó là hai tấc theo chiều dài và một tấc theo chiều rộng. Y đó có chiều dài bằng một cubit của người thợ mộc, và chiều rộng bằng một nửa của chiều dài.
Tatrāyaṃ pāḷi ‘‘anujānāmi, bhikkhave, āyāmena aṭṭhaṅgulaṃ sugataṅgulena caturaṅgulavitthataṃ pacchimaṃ cīvaraṃ vikappetu’’nti (mahāva. 358).
Regarding this, the Pāḷi states, "Bhikkhus, I allow you to assign a last robe that is eight sugata-fingerbreadths in length and four* in width."
Trong đó, Pāḷi nói rằng: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép vikappana y cuối cùng có chiều dài tám ngón tay theo ngón tay của Sugata và chiều rộng bốn ngón tay.”
Bahūnipi ekato katvā ‘‘imāni cīvarāni parikkhāracoḷāni adhiṭṭhāmī’’ti adhiṭṭhātumpi vaṭṭatiyeva.
It is also allowable to establish many cloths together by saying, "I establish these robes as parikkhāracoḷa."
Nhiều y phục cũng có thể được adhiṭṭhāna cùng lúc bằng cách nói “imāni cīvarāni parikkhāracoḷāni adhiṭṭhāmī” (tôi an vị những y phục này là y vật dụng).
Bhesajjanavakammamātāpituādīnaṃ atthāya ṭhapentena anadhiṭṭhitepi natthi āpatti.
If one sets aside cloth for medicine, new work, parents, or other purposes, there is no offense even if it is not established.
Nếu cất giữ y phục chưa được adhiṭṭhāna để làm thuốc, công việc mới, hoặc cho cha mẹ, v.v., thì không có lỗi.
Mañcabhisi pīṭhabhisi bimbohanaṃ pāvāro kojavoti etesu pana senāsanaparikkhāratthāya dinnapaccattharaṇe ca adhiṭṭhānakiccaṃ natthiyeva.
However, for a mañcabhisi (mattress for a bed), pīṭhabhisi (mattress for a chair), bimbohana (pillow), pāvāro (blanket), and kojavo (rug), and for a covering sheet given for the purpose of monastic requisites, there is no need for establishment.
Tuy nhiên, đối với mañcabhisi (nệm giường), pīṭhabhisi (nệm ghế), bimbohana (gối), pāvāra (chăn), kojava (thảm lông), và khăn trải giường được cúng dường cho mục đích vật dụng chỗ ở, thì không cần phải adhiṭṭhāna.
Sace pana (pārā. aṭṭha. 2.636-38) ñātakapavāritaṭṭhānato suttaṃ labhitvā ñātakapavāriteneva tantavāyena aññena vā mūlaṃ datvā cīvaraṃ vāyāpeti, vāyāpanapaccayā anāpatti.
If, having obtained thread from a kinsman or one who has invited one, one has a robe woven by that kinsman or invited person, or by another by paying money, there is no offense due to having it woven.
Tuy nhiên, nếu nhận được chỉ từ thân quyến đã mời, và trả tiền cho người dệt y (có thể là thân quyến đã mời hoặc người khác) để dệt y, thì không có lỗi do việc dệt.
Dasāhātikkamanapaccayā pana āpattiṃ rakkhantena vikappanupagappamāṇamatte vīte tante ṭhitaṃyeva adhiṭṭhātabbaṃ.
However, to guard against an offense due to exceeding the ten days, it should be established while still on the loom, as soon as it reaches the size suitable for vikappana.
Nhưng để tránh lỗi do vượt quá mười ngày, y phục phải được adhiṭṭhāna ngay khi nó đang còn trên khung dệt và đã dệt xong một phần có kích thước đủ để vikappana.
Dasāhātikkamena niṭṭhāpiyamānañhi nissaggiyaṃ bhaveyyāti.
Indeed, if it is finished after exceeding ten days, it would become nissaggiya.
Vì y phục được hoàn thành sau khi vượt quá mười ngày sẽ trở thành nissaggiya (phải xả bỏ).
Ñātakādīhi tantaṃ āropāpetvā ‘‘tumhākaṃ, bhante, idaṃ cīvaraṃ gaṇheyyāthā’’ti niyyātitepi eseva nayo.
The same method applies if kinsmen and others have put the thread on the loom and hand over the robe, saying, "Venerable sir, this robe is yours; please accept it."
Cũng tương tự như vậy khi thân quyến, v.v., đã căng chỉ lên khung dệt và dâng y phục, nói rằng: “Bạch Đại đức, đây là y phục của Đại đức, xin Đại đức thọ nhận.”
Sace tantavāyo evaṃ payojito vā sayaṃ dātukāmo vā hutvā ‘‘ahaṃ, bhante, tumhākaṃ cīvaraṃ asukadivase nāma vāyitvā ṭhapessāmī’’ti vadati, bhikkhu ca tena paricchinnadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
If a weaver, being so engaged or wishing to give it himself, says, "Venerable sir, I will weave your robe and set it aside on such-and-such a day," and the bhikkhu allows ten days to pass starting from the day specified by the weaver, it is a nissaggiya pācittiya.
Nếu người thợ dệt, được yêu cầu như vậy hoặc tự nguyện muốn cúng dường, nói rằng: “Bạch Đại đức, con sẽ dệt xong y phục của Đại đức vào ngày đó và đặt ở đó,” và vị tỳ khưu vượt quá mười ngày kể từ ngày người thợ dệt đã định, thì đó là nissaggiya pācittiya.
Sace pana tantavāyo ‘‘ahaṃ tumhākaṃ cīvaraṃ vāyitvā sāsanaṃ pesessāmī’’ti vatvā tatheva karoti, tena pesitabhikkhu pana tassa bhikkhuno na āroceti, añño disvā vā sutvā vā ‘‘tumhākaṃ, bhante, cīvaraṃ niṭṭhita’’nti āroceti, etassa ārocanaṃ na pamāṇaṃ.
However, if the weaver says, "I will weave robes for you and send word*," and does so, but the bhikkhu sent by him does not inform that bhikkhu, and another (bhikkhu), having seen or heard (about it), informs (him) saying, "Venerable sir, your robe is finished," this information is not valid.
Tuy nhiên, nếu người thợ dệt nói: “Tôi sẽ dệt y cho quý vị và gửi tin báo,” rồi làm đúng như vậy, nhưng vị tỳ khưu được gửi đi lại không báo cho vị tỳ khưu kia biết, mà một vị khác thấy hoặc nghe rồi báo: “Bạch Đại đức, y của quý vị đã xong,” thì lời báo đó không có giá trị.
Yadā pana tena pesitoyeva āroceti, tassa vacanaṃ sutadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
But when only the bhikkhu sent by him informs (him), for one who overpasses ten days, starting from the day that word is heard, it is a Nissaggiya Pācittiya offence.
Tuy nhiên, khi chính vị tỳ khưu được gửi đi báo, nếu vị tỳ khưu kia để quá mười ngày kể từ ngày nghe lời báo đó, thì phạm tội nissaggiya pācittiya.
Sace tantavāyo ‘‘ahaṃ tumhākaṃ cīvaraṃ vāyitvā kassaci hatthe pahiṇissāmī’’ti vatvā tatheva karoti, cīvaraṃ gahetvā gatabhikkhu pana attano pariveṇe ṭhapetvā tassa na āroceti, añño koci bhaṇati ‘‘api, bhante, adhunā ābhataṃ cīvaraṃ sundara’’nti.
If the weaver says, "I will weave robes for you and send them by someone," and does just that, but the bhikkhu who took the robe keeps it in his own dwelling and does not inform that (other) bhikkhu, and another person says, "Venerable sir, is the robe brought recently beautiful?"
Nếu người thợ dệt nói: “Tôi sẽ dệt y cho quý vị và gửi qua tay một người nào đó,” rồi làm đúng như vậy, nhưng vị tỳ khưu mang y về lại để trong tịnh xá của mình mà không báo cho vị tỳ khưu kia biết, có một người khác nói: “Bạch Đại đức, chiếc y mới mang về đẹp quá.”
Kuhiṃ, āvuso, cīvaranti.
"Where, friend, is the robe?"
“Này hiền giả, chiếc y ở đâu?”
Itthannāmassa hatthe pesitanti.
"It was sent to So-and-so."
“Đã gửi qua tay vị Tỳ-kheo tên là Itthannāma.”
Etassapi vacanaṃ na pamāṇaṃ.
This statement is also not valid.
Lời nói của vị đó cũng không có giá trị.
Yadā pana so bhikkhu cīvaraṃ deti, laddhadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
However, when that bhikkhu gives the robe, for one who overpasses ten days, starting from the day of receiving it, it is a Nissaggiya Pācittiya offence.
Tuy nhiên, khi vị tỳ khưu kia trao y, nếu vị tỳ khưu này để quá mười ngày kể từ ngày nhận y, thì phạm tội nissaggiya pācittiya.
Sace pana vāyāpanamūlaṃ adinnaṃ hoti, yāva kākaṇikamattampi avasiṭṭhaṃ, tāva rakkhati.
But if the weaving wage has not been given, he may keep it as long as even a kākaṇika (small coin) remains outstanding.
Tuy nhiên, nếu tiền công dệt chưa được trả, dù chỉ còn một đồng kākaṇika (một phần nhỏ), thì vị ấy vẫn giữ y.
46. Adhiṭṭhitacīvaraṃ (pārā. aṭṭha. 2.469) pana paribhuñjato kathaṃ adhiṭṭhānaṃ vijahatīti?
46. But how does an adhiṭṭhita (determined) robe lose its determination when it is used?
46. Vậy, chiếc y đã adhiṭṭhāna (tuyên bố sở hữu) sẽ mất sự adhiṭṭhāna như thế nào khi được sử dụng?
Aññassa dānena acchinditvā gahaṇena vissāsaggāhena hīnāyāvattanena sikkhāpaccakkhānena kālakiriyāya liṅgaparivattanena paccuddharaṇena chiddabhāvenāti imehi navahi kāraṇehi vijahati.
It loses it by these nine reasons: by giving it to another, by taking it by force, by taking it presumptuously, by reverting to a lower state, by renouncing the training, by death, by change of gender, by withdrawing the determination, and by being torn.
Nó mất đi do chín nguyên nhân này: do dâng cho người khác, do giật lấy, do chiếm đoạt một cách thân mật, do hoàn tục, do từ bỏ giới học, do chết, do thay đổi giới tính, do paccuddhāraṇa (tuyên bố từ bỏ sở hữu), và do bị thủng.
Tattha purimehi aṭṭhahi sabbacīvarāni adhiṭṭhānaṃ vijahanti, chiddabhāvena pana ticīvarasseva sabbaṭṭhakathāsu adhiṭṭhānavijahanaṃ vuttaṃ, tañca nakhapiṭṭhippamāṇena chiddena.
Among these, all robes lose their determination by the first eight (reasons), but the loss of determination for only the three robes (ticīvara) due to being torn is stated in all commentaries, and that is by a tear the size of a fingernail.
Trong số đó, tám nguyên nhân đầu tiên làm mất adhiṭṭhāna của tất cả các loại y, còn việc mất adhiṭṭhāna do bị thủng thì trong tất cả các bản chú giải chỉ nói đến ba y, và đó là lỗ thủng có kích thước bằng móng tay.
Tattha nakhapiṭṭhippamāṇaṃ kaniṭṭhaṅgulinakhavasena veditabbaṃ, chiddañca vinividdhachiddameva.
Here, the size of a fingernail should be understood as the size of the little finger's nail, and a tear must be a hole pierced through.
Ở đây, kích thước bằng móng tay được hiểu là móng tay út, và lỗ thủng phải là lỗ thủng xuyên qua.
Chiddassa hi abbhantare ekatantu cepi acchinno hoti, rakkhati.
For if even a single thread within the tear is not cut, the determination is maintained.
Nếu chỉ một sợi chỉ bên trong lỗ thủng mà không bị đứt, thì adhiṭṭhāna vẫn được giữ.
Tattha saṅghāṭiyā ca uttarāsaṅgassa ca dīghantato vidatthippamāṇassa, tiriyantato aṭṭhaṅgulappamāṇassa padesassa orato chiddaṃ adhiṭṭhānaṃ bhindati, antaravāsakassa pana dīghantato vidatthippamāṇasseva, tiriyantato caturaṅgulappamāṇassa padesassa orato chiddaṃ adhiṭṭhānaṃ bhindati, parato na bhindati, tasmā jāte chidde ticīvaraṃ atirekacīvaraṭṭhāne tiṭṭhati, sūcikammaṃ katvā puna adhiṭṭhātabbaṃ.
Here, for the saṅghāṭi and uttarāsaṅga, a tear within a region of one span in length and eight finger-breadths in width from the edges breaks the determination; but for the antaravāsaka, a tear within a region of one span in length and four finger-breadths in width from the edges breaks the determination. Beyond that, it does not break it. Therefore, when a tear occurs, the three robes stand in the place of an extra robe (atirekacīvara). After mending it with needlework, it must be determined again.
Ở đây, đối với y saṅghāṭī (y Tăng-già-lê) và uttarāsaṅga (y Thượng y), lỗ thủng nằm trong phạm vi một gang tay từ mép dài và tám ngón tay từ mép ngang sẽ làm mất adhiṭṭhāna; còn đối với antaravāsaka (y An-đà-hàm), lỗ thủng nằm trong phạm vi một gang tay từ mép dài và bốn ngón tay từ mép ngang sẽ làm mất adhiṭṭhāna, ngoài phạm vi đó thì không làm mất. Do đó, khi có lỗ thủng, ba y sẽ trở thành atirekacīvara (y dư), cần phải may vá và adhiṭṭhāna lại.
Yo pana dubbalaṭṭhāne paṭhamaṃ aggaḷaṃ datvā pacchā dubbalaṭṭhānaṃ chinditvā apaneti, adhiṭṭhānaṃ na bhijjati.
But if someone first applies a patch to a weak spot and then cuts and removes the weak spot, the determination is not broken.
Tuy nhiên, nếu một vị tỳ khưu trước tiên vá một miếng vải lên chỗ yếu, sau đó mới cắt bỏ chỗ yếu đó, thì adhiṭṭhāna không bị mất.
Maṇḍalaparivattanepi eseva nayo.
The same method applies to changing the border.
Đối với việc thay đổi các mảnh vải tròn cũng theo cách tương tự.
Dupaṭṭassa ekasmiṃ paṭale chidde vā jāte gaḷite vā adhiṭṭhānaṃ na bhijjati, khuddakaṃ cīvaraṃ mahantaṃ karoti, mahantaṃ vā khuddakaṃ karoti, adhiṭṭhānaṃ na bhijjati.
If a two-layered robe has a tear or a frayed spot in one layer, the determination is not broken. If a small robe is made large, or a large one small, the determination is not broken.
Nếu một trong hai lớp của y hai lớp bị thủng hoặc bị rách, adhiṭṭhāna không bị mất. Nếu làm một chiếc y nhỏ thành lớn, hoặc một chiếc y lớn thành nhỏ, adhiṭṭhāna cũng không bị mất.
Ubho koṭiyo majjhe karonto sace paṭhamaṃ chinditvā pacchā ghaṭeti, adhiṭṭhānaṃ bhijjati.
If one making both ends meet in the middle first cuts and then joins, the determination is broken.
Nếu khi nối hai mép vào giữa, vị ấy cắt trước rồi mới nối, thì adhiṭṭhāna bị mất.
Atha ghaṭetvā chindati, na bhijjati.
But if one joins and then cuts, it is not broken.
Nếu nối trước rồi mới cắt, thì không bị mất.
Rajakehi dhovāpetvā setaṃ kārāpentassapi adhiṭṭhānaṃ adhiṭṭhānamevāti.
Even when having it washed by washermen and made white, the determination remains determined.
Ngay cả khi giặt tẩy bởi thợ nhuộm và làm cho y trở nên trắng, adhiṭṭhāna vẫn là adhiṭṭhāna.
Ayaṃ tāva adhiṭṭhāne vinicchayo.
This much is the decision concerning determination.
Đây là sự quyết định về adhiṭṭhāna.
47. Vikappane pana dve vikappanā sammukhāvikappanā parammukhāvikappanā ca.
47. Regarding vikappana (placing a robe in trust), there are two types of vikappanā: sammukhāvikappanā (in-presence placement) and parammukhāvikappanā (out-of-presence placement).
47. Còn về vikappana (tuyên bố tạm sở hữu), có hai loại vikappana: sammukhāvikappana (tuyên bố trước mặt) và parammukhāvikappana (tuyên bố vắng mặt).
Kathaṃ sammukhāvikappanā hoti?
How does sammukhāvikappanā occur?
Sammukhāvikappana diễn ra như thế nào?
Cīvarānaṃ ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā ‘‘imaṃ cīvara’’nti vā ‘‘imāni cīvarānī’’ti vā ‘‘etaṃ cīvara’’nti vā ‘‘etāni cīvarānī’’ti vā vatvā ‘‘tuyhaṃ vikappemī’’ti vattabbaṃ, ayamekā sammukhāvikappanā.
Knowing whether the robe(s) is/are single or multiple, and whether it is/they are present or not present, one should say, "This robe (or these robes), I place in trust for you." This is one type of sammukhāvikappanā.
Sau khi biết số lượng y (một hay nhiều) và sự gần gũi hay xa cách của chúng, vị ấy nên nói: “Chiếc y này” hoặc “Những chiếc y này” hoặc “Chiếc y đó” hoặc “Những chiếc y đó”, rồi nói: “Tôi vikappana cho quý vị.” Đây là một loại sammukhāvikappana.
Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhuñjituṃ pana vissajjetuṃ vā adhiṭṭhātuṃ vā na vaṭṭati.
By this much, it is permissible to keep it in storage, but it is not permissible to use it, dispose of it, or determine it.
Chỉ đến đây thì được phép cất giữ, nhưng không được phép sử dụng, từ bỏ hay adhiṭṭhāna.
‘‘Mayhaṃ santakaṃ, mayhaṃ santakāni paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti evaṃ pana vutte paccuddhāro nāma hoti, tato pabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.
However, when it is said, "It belongs to me (or they belong to me). Use it (or them), dispose of it (or them), or do as you deem fit," that is called paccuddhāra (withdrawal of trust), and from then on, usage and so forth become permissible.
Tuy nhiên, khi nói: “Tài sản của tôi, những tài sản của tôi, quý vị hãy dùng, hoặc từ bỏ, hoặc làm tùy theo duyên,” thì đó gọi là paccuddhāra (tuyên bố từ bỏ). Từ đó trở đi, việc sử dụng và các việc khác cũng được phép.
Aparo nayo – tatheva cīvarānaṃ ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā tasseva bhikkhuno santike ‘‘imaṃ cīvara’’nti vā ‘‘imāni cīvarānī’’ti vā ‘‘etaṃ cīvara’’nti vā ‘‘etāni cīvarānī’’ti vā vatvā pañcasu sahadhammikesu aññatarassa attanā abhirucitassa yassa kassaci nāmaṃ gahetvā ‘‘tissassa bhikkhuno vikappemī’’ti vā ‘‘tissāya bhikkhuniyā, tissāya sikkhamānāya, tissassa sāmaṇerassa, tissāya sāmaṇeriyā vikappemī’’ti vā vattabbaṃ, ayaṃ aparāpi sammukhāvikappanā.
Another method: Similarly, knowing whether the robe(s) is/are single or multiple, and whether it is/they are present or not present, one should say to that same bhikkhu, "This robe (or these robes), I place in trust for Bhikkhu Tissa" (or for a bhikkhunī named Tissā, a sikkhamānā named Tissā, a sāmaṇera named Tissa, or a sāmaṇerī named Tissā), taking the name of any one of the five co-religionists (sahadhammika) one prefers. This is another type of sammukhāvikappanā.
Một cách khác – cũng biết số lượng y (một hay nhiều) và sự gần gũi hay xa cách của chúng, rồi ở trước mặt vị tỳ khưu đó, nói: “Chiếc y này” hoặc “Những chiếc y này” hoặc “Chiếc y đó” hoặc “Những chiếc y đó”, rồi gọi tên một trong năm vị đồng phạm hạnh mà mình ưa thích, nói: “Tôi vikappana cho Tỳ-kheo Tissa” hoặc “cho Tỳ-kheo-ni Tissā, cho Thức-xoa-ma-na Tissā, cho Sa-di Tissa, cho Sa-di-ni Tissā.” Đây là một loại sammukhāvikappana khác.
Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhogādīsu pana ekampi na vaṭṭati.
By this much, it is permissible to keep it in storage, but none of the uses like consumption are permissible.
Chỉ đến đây thì được phép cất giữ, nhưng không một việc nào trong số việc sử dụng v.v. được phép.
Tena pana bhikkhunā ‘‘tissassa bhikkhuno santakaṃ…pe… tissāya sāmaṇeriyā santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti vutte paccuddhāro nāma hoti, tato pabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.
However, when that bhikkhu says, "It belongs to Bhikkhu Tissa… (and so on) …it belongs to Sāmaṇerī Tissā. Use it (or them), dispose of it (or them), or do as you deem fit," that is called paccuddhāra, and from then on, usage and so forth become permissible.
Tuy nhiên, khi vị tỳ khưu đó nói: “Tài sản của Tỳ-kheo Tissa… cho đến… tài sản của Sa-di-ni Tissā, quý vị hãy dùng, hoặc từ bỏ, hoặc làm tùy theo duyên,” thì đó gọi là paccuddhāra. Từ đó trở đi, việc sử dụng và các việc khác cũng được phép.
Kathaṃ parammukhāvikappanā hoti?
How does parammukhāvikappanā occur?
Parammukhāvikappana diễn ra như thế nào?
Cīvarānaṃ tatheva ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā ‘‘imaṃ cīvara’’nti vā ‘‘imāni cīvarānī’’ti vā ‘‘etaṃ cīvara’’nti vā ‘‘etāni cīvarānī’’ti vā vatvā ‘‘tuyhaṃ vikappanatthāya dammī’’ti vattabbaṃ.
Similarly, knowing whether the robe(s) is/are single or multiple, and whether it is/they are present or not present, one should say, "This robe (or these robes), I give to you for placing in trust."
Sau khi biết số lượng y (một hay nhiều) và sự gần gũi hay xa cách của chúng, nói: “Chiếc y này” hoặc “Những chiếc y này” hoặc “Chiếc y đó” hoặc “Những chiếc y đó”, rồi nói: “Tôi trao cho quý vị để vikappana.”
Tena vattabbo ‘‘ko te mitto vā sandiṭṭho vā’’ti.
Then that (second) bhikkhu should say, "Who is your friend or acquaintance?"
Vị đó nên hỏi: “Ai là bạn hay người quen của quý vị?”
Tato itarena purimanayeneva ‘‘tisso bhikkhū’’ti vā…pe… ‘‘tissā sāmaṇerī’’ti vā vattabbaṃ.
Then the other (bhikkhu) should say, "Bhikkhu Tissa" (or, in the same way, "Sāmaṇerī Tissā").
Sau đó, vị kia nên nói theo cách trước: “Tỳ-kheo Tissa” hoặc… “Sa-di-ni Tissā.”
Puna tena bhikkhunā ‘‘ahaṃ tissassa bhikkhuno dammī’’ti vā…pe… ‘‘tissāya sāmaṇeriyā dammī’’ti vā vattabbaṃ, ayaṃ parammukhāvikappanā.
Then that (second) bhikkhu should say, "I give it to Bhikkhu Tissa" (or… "I give it to Sāmaṇerī Tissā"). This is parammukhāvikappanā.
Rồi vị tỳ khưu đó nên nói: “Tôi trao cho Tỳ-kheo Tissa” hoặc… “trao cho Sa-di-ni Tissā.” Đây là parammukhāvikappana.
Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhogādīsu pana ekampi na vaṭṭati.
By this much, it is permissible to keep it in storage, but none of the uses like consumption are permissible.
Chỉ đến đây thì được phép cất giữ, nhưng không một việc nào trong số việc sử dụng v.v. được phép.
Tena pana bhikkhunā dutiyasammukhāvikappanāyaṃ vuttanayeneva ‘‘itthannāmassa santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti vutte paccuddhāro nāma hoti, tato pabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.
However, when that (second) bhikkhu says, in the manner stated for the second sammukhāvikappanā, "It belongs to so-and-so. Use it, dispose of it, or do as you deem fit," that is called paccuddhāra, and from then on, usage and so forth become permissible.
Tuy nhiên, khi vị tỳ khưu đó nói theo cách đã nói trong sammukhāvikappana thứ hai: “Tài sản của người tên là Itthannāma, quý vị hãy dùng, hoặc từ bỏ, hoặc làm tùy theo duyên,” thì đó gọi là paccuddhāra. Từ đó trở đi, việc sử dụng và các việc khác cũng được phép.
Dvinnaṃ vikappanānaṃ kiṃ nānākaraṇaṃ?
What is the difference between the two types of vikappanā?
Sự khác biệt giữa hai loại vikappana là gì?
Sammukhāvikappanāyaṃ sayaṃ vikappetvā parena paccuddharāpeti, parammukhāvikappanāyaṃ pareneva vikappāpetvā pareneva paccuddharāpeti, idamettha nānākaraṇaṃ.
In sammukhāvikappanā, one oneself places it in trust and has another withdraw it. In parammukhāvikappanā, one has another place it in trust and also has another withdraw it. This is the difference here.
Trong sammukhāvikappana, tự mình vikappana rồi nhờ người khác paccuddhāra lại cho mình; trong parammukhāvikappana, tự mình nhờ người khác vikappana rồi nhờ người khác paccuddhāra lại cho mình. Đây là sự khác biệt giữa chúng.
Sace pana yassa vikappeti, so paññattikovido na hoti, na jānāti paccuddharituṃ, taṃ cīvaraṃ gahetvā aññassa byattassa santikaṃ gantvā puna vikappetvā parena paccuddharāpetabbaṃ.
However, if the one for whom it is placed in trust is not skilled in regulations and does not know how to withdraw it, one should take that robe, go to another skilled person, place it in trust again, and have that other person withdraw it.
Tuy nhiên, nếu người mà mình vikappana cho không thạo về Luật, không biết cách paccuddhāra, thì nên lấy chiếc y đó, đến gặp một vị có trí tuệ khác, vikappana lại, rồi nhờ vị đó paccuddhāra lại cho mình.
Vikappitavikappanā nāmesā vaṭṭati.
This is called "vikappitavikappanā" (placing in trust an already placed-in-trust robe) and is permissible.
Đây gọi là vikappitavikappanā (tuyên bố tạm sở hữu đã được tuyên bố tạm sở hữu), và điều này được phép.
Evaṃ tāva cīvare adhiṭṭhānavikappanānayo veditabbo.
Thus far, the method of determination and placing in trust for robes should be understood.
Như vậy, đây là phương pháp adhiṭṭhāna và vikappana đối với y phục cần được hiểu rõ.
48. Patte pana ayaṃ nayo – pattaṃ adhiṭṭhahantena ukkaṭṭhamajjhimomakānaṃ aññataro pamāṇayuttova adhiṭṭhātabbo.
48. As for a bowl, this is the method: A bhikkhu intending to perform adhiṭṭhāna on a bowl should only perform adhiṭṭhāna on one that is of proper measure, whether it be of the superior (ukkaṭṭha), medium (majjhima), or inferior (omaka) type.
48. Hơn nữa, về bát thì có quy tắc này – Vị tỳ-khưu muốn làm adhiṭṭhāna (tuyên bố sở hữu) cho bát thì chỉ nên làm adhiṭṭhāna cho một trong các loại bát thượng, trung, hạ, mà phải là bát có kích thước đúng quy định.
Tassa pamāṇaṃ ‘‘aḍḍhāḷhakodanaṃ gaṇhātī’’tiādinā (pārā. 602) nayena pāḷiyaṃ vuttaṃ.
Its measure is stated in the Pāḷi text with phrases like, "it holds rice cooked from half an āḷhaka of grain."
Kích thước của bát đó đã được nêu trong Pāḷi theo cách thức “chứa được nửa āḷhaka cơm” và tương tự.
Tatrāyaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.602 ādayo) – anupahatapurāṇasālitaṇḍulānaṃ sukoṭṭitaparisuddhānaṃ dve magadhanāḷiyo gahetvā tehi taṇḍulehi anuttaṇḍulamakilinnamapiṇḍitaṃ suvisadaṃ kundamakuḷarāsisadisaṃ avassāvitodanaṃ pacitvā niravasesaṃ patte pakkhipitvā tassa odanassa catutthabhāgappamāṇo nātighano nātitanuko hatthahāriyo sabbasambhārasaṅkhato muggasūpo pakkhipitabbo, tato ālopassa ālopassa anurūpaṃ yāvacarimālopappahonakaṃ macchamaṃsādibyañjanaṃ pakkhipitabbaṃ, sappitelatakkarasakañjikādīni pana gaṇanūpagāni na honti.
Herein, this is the determination: Taking two Magadhan nāḷis of unblemished, old, purified rice grains that have been well-pounded and cleaned, and cooking rice from these grains—rice that is neither too firm nor too soft, not lumpy, very clear, like a heap of jasmine buds, and without stuck-on parts—one should place it entirely into the bowl. Then, one should add a mung bean soup that is a fourth the measure of that rice, neither too thick nor too thin, easily held by hand, and prepared with all condiments. After that, fish, meat, or other curries suitable for each morsel, sufficient for the very last morsel, should be added. However, ghee, oil, treacle, and sour gruel, etc., are not counted.
Về điều này có sự phân định như sau – Lấy hai nāḷi gạo sālī cũ, không bị hư hại, đã được giã sạch và tinh khiết, rồi nấu thành cơm không bị nhão, không bị dính cục, rất trắng sạch, giống như đống nụ hoa lài, không bị cháy cơm, sau đó đổ hết vào bát. Kế đến, một phần tư lượng cơm đó, canh đậu xanh (muggasūpa) không quá đặc, không quá loãng, có thể dùng tay bốc được, được chế biến với đầy đủ gia vị, phải được cho vào. Sau đó, các món ăn kèm như cá, thịt, v.v., đủ cho từng miếng cơm cho đến miếng cuối cùng, phải được cho vào. Bơ sữa, dầu, mật ong, nước đường, giấm, v.v., thì không được tính vào.
Tāni hi odanagatikāni honti, neva hāpetuṃ, na vaḍḍhetuṃ sakkonti.
For these follow the rice; they cannot decrease or increase the measure.
Vì những thứ đó tùy thuộc vào cơm, không thể làm giảm hay tăng lượng cơm.
Evametaṃ sabbampi pakkhittaṃ sace pattassa mukhavaṭṭiyā heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, suttena vā hīrena vā chindantassa suttassa vā hīrassa vā heṭṭhimantaṃ phusati, ayaṃ ukkaṭṭho nāma patto.
If, when all this is placed in the bowl in this manner, it stands level with the lower rim of the bowl's mouth, or if, when cutting it with a string or a strand of fiber, it touches the lower end of the string or fiber, this is called a superior bowl (ukkaṭṭha patta).
Nếu tất cả những thứ đã cho vào như vậy nằm ngang bằng với đường viền dưới của miệng bát, hoặc nếu khi cắt bằng sợi chỉ hay sợi vải thì chạm vào mép dưới của sợi chỉ hay sợi vải đó, thì đây được gọi là bát thượng đẳng (ukkaṭṭha).
Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ ukkaṭṭhomako nāma patto.
If, exceeding that rim, it stands piled up, this is called a superior-inferior bowl (ukkaṭṭhomaka patta).
Nếu nó vượt quá đường viền đó và chất thành đống, thì đây được gọi là bát thượng trung (ukkaṭṭhomaka).
Sace taṃ rājiṃ na sampāpuṇāti antogadhameva hoti, ayaṃ ukkaṭṭhukkaṭṭho nāma patto.
If it does not reach that rim and remains contained within it, this is called a superior-superior bowl (ukkaṭṭhukkaṭṭha patta).
Nếu nó không đạt đến đường viền đó mà nằm thấp hơn, thì đây được gọi là bát thượng thượng (ukkaṭṭhukkaṭṭha).
Ukkaṭṭhato upaḍḍhappamāṇo majjhimo nāma patto.
A bowl half the size of the superior one is called a medium bowl (majjhima patta).
Bát có kích thước bằng một nửa bát thượng đẳng được gọi là bát trung đẳng (majjhima).
Majjhimato upaḍḍhappamāṇo omako.
A bowl half the size of the medium one is called an inferior bowl (omaka patta).
Bát có kích thước bằng một nửa bát trung đẳng được gọi là bát hạ đẳng (omaka).
Tasmā sace magadhanāḷiyā nāḷikodanādisabbampi pakkhittaṃ vuttanayeneva heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, ayaṃ majjhimo nāma patto.
Therefore, if all that is placed, such as rice from one Magadhan nāḷi, stands level with the lower rim in the manner described, this is called a medium bowl (majjhima patta).
Do đó, nếu tất cả những thứ đã cho vào, như cơm một nāḷi Magadha và các thứ khác, nằm ngang bằng với đường viền dưới theo cách đã nói, thì đây được gọi là bát trung đẳng (majjhima).
Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ majjhimomako nāma patto.
If, exceeding that rim, it stands piled up, this is called a medium-inferior bowl (majjhimomaka patta).
Nếu nó vượt quá đường viền đó và chất thành đống, thì đây được gọi là bát trung hạ (majjhimomaka).
Sace taṃ rājiṃ na sampāpuṇāti antogadhameva hoti, ayaṃ majjhimukkaṭṭho nāma patto.
If it does not reach that rim and remains contained within it, this is called a medium-superior bowl (majjhimukkaṭṭha patta).
Nếu nó không đạt đến đường viền đó mà nằm thấp hơn, thì đây được gọi là bát trung thượng (majjhimukkaṭṭha).
Sace magadhanāḷiyā upaḍḍhanāḷikodanādisabbampi pakkhittaṃ heṭṭhimarājisamaṃ tiṭṭhati, ayaṃ omako nāma patto.
If all that is placed, such as rice from half a Magadhan nāḷi, stands level with the lower rim, this is called an inferior bowl (omaka patta).
Nếu tất cả những thứ đã cho vào, như cơm nửa nāḷi Magadha và các thứ khác, nằm ngang bằng với đường viền dưới, thì đây được gọi là bát hạ đẳng (omaka).
Sace taṃ rājiṃ atikkamma thūpīkataṃ tiṭṭhati, ayaṃ omakomako nāma patto.
If, exceeding that rim, it stands piled up, this is called an inferior-inferior bowl (omakomaka patta).
Nếu nó vượt quá đường viền đó và chất thành đống, thì đây được gọi là bát hạ hạ (omakomaka).
Sace taṃ rājiṃ na sampāpuṇāti antogadhameva hoti, ayaṃ omakukkaṭṭho nāma patto.
If it does not reach that rim and remains contained within it, this is called an inferior-superior bowl (omakukkaṭṭha patta).
Nếu nó không đạt đến đường viền đó mà nằm thấp hơn, thì đây được gọi là bát hạ thượng (omakukkaṭṭha).
Evamete nava pattā.
Thus there are nine bowls.
Như vậy có chín loại bát này.
Tesu dve apattā ukkaṭṭhukkaṭṭho ca omakomako cāti.
Among these, two are not considered bowls (for adhiṭṭhāna or vikappana): the superior-superior and the inferior-inferior.
Trong số đó, có hai loại không phải là bát (apātta) là bát thượng thượng (ukkaṭṭhukkaṭṭha) và bát hạ hạ (omakomaka).
Tasmā ete bhājanaparibhogena paribhuñjitabbā, na adhiṭṭhānūpagā na vikappanūpagā.
Therefore, these should be used as mere vessels; they are not subject to adhiṭṭhāna nor vikappana.
Do đó, hai loại bát này phải được sử dụng như đồ chứa, không thể làm adhiṭṭhāna hay vikappanā.
Itare pana satta adhiṭṭhahitvā vā vikappetvā vā paribhuñjitabbā.
The other seven, however, should be used after performing adhiṭṭhāna or vikappana.
Bảy loại còn lại thì có thể làm adhiṭṭhāna hoặc vikappanā rồi sử dụng.
Pamāṇayuttānampi etesaṃ adhiṭṭhānavikappanūpagattaṃ evaṃ veditabbaṃ – ayopatto pañcahi pākehi, mattikāpatto dvīhi pākehi pakko adhiṭṭhānūpago.
The suitability of even these bowls of proper measure for adhiṭṭhāna and vikappana should be understood thus: an iron bowl baked five times and an earthenware bowl baked twice are fit for adhiṭṭhāna.
Việc các loại bát có kích thước đúng quy định này có thể làm adhiṭṭhāna và vikappanā cần được hiểu như sau – Bát sắt được nung năm lần, bát đất được nung hai lần thì mới đủ điều kiện để làm adhiṭṭhāna.
Ubhopi yaṃ mūlaṃ dātabbaṃ, tasmiṃ dinneyeva.
Both, only when the price that should be given has been paid.
Cả hai loại bát này chỉ khi giá tiền cần trả đã được trả xong.
Sace ekopi pāko ūno hoti, kākaṇikamattampi vā mūlaṃ adinnaṃ, na adhiṭṭhānūpago.
If even one baking is lacking, or if even a kākaṇika (a tiny fraction) of the price has not been paid, it is not fit for adhiṭṭhāna.
Nếu thiếu dù chỉ một lần nung, hoặc nếu dù chỉ một kākaṇika tiền cũng chưa trả, thì không đủ điều kiện để làm adhiṭṭhāna.
Sace pattasāmiko vadati ‘‘yadā tumhākaṃ mūlaṃ bhavissati, tadā dassatha adhiṭṭhahitvā paribhuñjathā’’ti, neva adhiṭṭhānūpago hoti, pākassa hi ūnattā pattasaṅkhyaṃ na gacchati, mūlassa sakalassa vā ekadesassa vā adinnattā sakabhāvaṃ na upeti, aññasseva santako hoti, tasmā pāke ca mūle ca suniṭṭhiteyeva adhiṭṭhānūpago hoti.
If the owner of the bowl says, "When you have the money, you may give it then; perform adhiṭṭhāna and use it," it is still not fit for adhiṭṭhāna. Due to the lack of baking, it does not attain the designation of a bowl (as in 'a five-times baked bowl' or 'a twice-baked bowl'), and due to all or part of the price not being paid, it does not become one's own property but remains the property of another. Therefore, it is fit for adhiṭṭhāna only when both the baking and the price are completely settled.
Nếu chủ bát nói: “Khi nào quý vị có tiền, hãy trả sau, bây giờ cứ làm adhiṭṭhāna và dùng đi”, thì cũng không đủ điều kiện để làm adhiṭṭhāna, vì thiếu lần nung nên nó không đạt đến danh hiệu bát (patta), và vì chưa trả toàn bộ hoặc một phần tiền nên nó không trở thành tài sản của mình, mà vẫn là tài sản của người khác. Do đó, chỉ khi việc nung và trả tiền đã hoàn tất đầy đủ thì mới đủ điều kiện để làm adhiṭṭhāna.
Yo adhiṭṭhānūpago, sveva vikappanūpago.
That which is fit for adhiṭṭhāna is also fit for vikappana.
Bát nào đủ điều kiện làm adhiṭṭhāna thì cũng đủ điều kiện làm vikappanā.
So hatthaṃ āgatopi anāgatopi adhiṭṭhātabbo vikappetabbo vā.
Whether it has been received or not, adhiṭṭhāna or vikappana should be performed on it.
Bát đó, dù đã nhận được hay chưa, đều có thể làm adhiṭṭhāna hoặc vikappanā.
Yadi hi pattakārako mūlaṃ labhitvā sayaṃ vā dātukāmo hutvā ‘‘ahaṃ bhante tumhākaṃ pattaṃ katvā asukadivase nāma pacitvā ṭhapessāmī’’ti vadati, bhikkhu ca tena paricchinnadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
If the bowl-maker, having received the payment and wishing to give it himself, says, "Venerable Sir, I will make your bowl and, having fired it, will set it aside on such-and-such a day," and the bhikkhu allows ten days to pass from the specified day, he incurs an offense of nissaggiya pācittiya.
Nếu người làm bát nhận tiền rồi, hoặc muốn tự mình dâng bát, nói: “Bạch Đại đức, con sẽ làm bát cho quý vị và nung xong để đó vào ngày đó”, và vị tỳ-khưu để quá mười ngày kể từ ngày người đó đã định, thì phạm tội Nissaggiya Pācittiya.
Sace pana pattakārako ‘‘ahaṃ tumhākaṃ pattaṃ katvā pacitvā sāsanaṃ pesessāmī’’ti vatvā tatheva karoti, tena pesitabhikkhu pana tassa bhikkhuno na āroceti, añño disvā vā sutvā vā ‘‘tumhākaṃ, bhante, patto niṭṭhito’’ti āroceti, etassa ārocanaṃ na pamāṇaṃ.
However, if the bowl-maker says, "I will make your bowl, fire it, and send a message," and does so, but the bhikkhu sent by him does not inform that bhikkhu, and another bhikkhu, having seen or heard, informs, "Venerable Sir, your bowl is finished," this informing is not valid.
Nếu người làm bát nói: “Con sẽ làm bát cho quý vị, nung xong rồi sẽ gửi tin báo”, và làm đúng như vậy, nhưng vị tỳ-khưu được gửi đi không báo cho vị tỳ-khưu kia, mà một người khác thấy hoặc nghe rồi báo: “Bạch Đại đức, bát của quý vị đã xong rồi”, thì lời báo này không có giá trị.
Yadā pana tena pesitoyeva āroceti, tassa vacanaṃ sutadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
But when the bhikkhu sent by him does inform, if the bhikkhu allows ten days to pass from the day he hears the message, he incurs an offense of nissaggiya pācittiya.
Chỉ khi vị tỳ-khưu được gửi đi tự mình báo, thì nếu vị tỳ-khưu kia để quá mười ngày kể từ ngày nghe lời báo đó, sẽ phạm tội Nissaggiya Pācittiya.
Sace pana pattakārako ‘‘ahaṃ tumhākaṃ pattaṃ katvā pacitvā kassaci hatthe pahiṇissāmī’’ti vatvā tatheva karoti, pattaṃ gahetvā āgatabhikkhu pana attano pariveṇe ṭhapetvā tassa na āroceti, añño koci bhaṇati ‘‘api, bhante, adhunā ābhato patto sundaro’’ti.
However, if the bowl-maker says, "I will make your bowl, fire it, and send it with someone," and does so, but the bhikkhu who brought the bowl places it in his own monastery and does not inform that bhikkhu, and someone else says, "Venerable Sir, the bowl brought just now is beautiful."
Nếu người làm bát nói: “Con sẽ làm bát cho quý vị, nung xong rồi sẽ gửi cho ai đó”, và làm đúng như vậy, nhưng vị tỳ-khưu mang bát đến lại để ở chỗ riêng của mình mà không báo cho vị tỳ-khưu kia, thì một người khác hỏi: “Bạch Đại đức, bát mới mang về có đẹp không?”
‘‘Kuhiṃ, āvuso, patto’’ti?
"Where is the bowl, friend?"
“Bạch Hiền giả, bát ở đâu?”
‘‘Itthannāmassa hatthe pesito’’ti.
"It was sent with so-and-so."
“Đã được gửi cho vị có tên như vậy.”
Etassapi vacanaṃ na pamāṇaṃ.
Even this statement is not valid.
Lời nói này cũng không có giá trị.
Yadā pana so bhikkhu pattaṃ deti, laddhadivasato paṭṭhāya dasāhaṃ atikkāmayato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, tasmā dasāhaṃ anatikkāmetvāva adhiṭṭhātabbo vikappetabbo vā.
But when that bhikkhu gives the bowl, if the bhikkhu allows ten days to pass from the day he receives it, he incurs an offense of nissaggiya pācittiya. Therefore, adhiṭṭhāna or vikappana should be performed without letting ten days pass.
Chỉ khi vị tỳ-khưu đó dâng bát, thì nếu vị tỳ-khưu kia để quá mười ngày kể từ ngày nhận được, sẽ phạm tội Nissaggiya Pācittiya. Do đó, phải làm adhiṭṭhāna hoặc vikappanā mà không để quá mười ngày.
Tattha dve pattassa adhiṭṭhānā kāyena vā adhiṭṭhāti, vācāya vā adhiṭṭhāti.
There are two ways of performing adhiṭṭhāna on a bowl: one performs adhiṭṭhāna with the body, or one performs adhiṭṭhāna with speech.
Có hai cách làm adhiṭṭhāna cho bát: làm adhiṭṭhāna bằng thân hoặc làm adhiṭṭhāna bằng lời nói.
Tesaṃ vasena adhiṭṭhahantena ‘‘imaṃ pattaṃ paccuddharāmī’’ti vā ‘‘etaṃ pattaṃ paccuddharāmī’’ti vā vatvā evaṃ sammukhe vā parammukhe vā ṭhitaṃ purāṇapattaṃ paccuddharitvā aññassa vā datvā navaṃ pattaṃ yattha katthaci ṭhitaṃ hatthena parāmasitvā ‘‘idaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti cittena ābhogaṃ katvā kāyavikāraṃ karontena kāyena vā adhiṭṭhātabbo.
According to these, the bhikkhu performing adhiṭṭhāna should revoke the old bowl, which may be present or absent, by saying, "I revoke this bowl," or "I revoke that bowl," and giving it to another. Then, touching the new bowl, wherever it may be, with his hand, and making a mental resolve, "I perform adhiṭṭhāna on this bowl," while making a bodily gesture, adhiṭṭhāna should be performed with the body.
Theo hai cách này, vị tỳ-khưu muốn làm adhiṭṭhāna phải nói “Con xin rút bỏ bát này” hoặc “Con xin rút bỏ bát đó” để rút bỏ bát cũ đang ở trước mặt hoặc khuất mặt, hoặc dâng cho người khác. Sau đó, chạm tay vào bát mới đang ở bất cứ đâu, tâm ý niệm “Con xin làm adhiṭṭhāna cho bát này”, rồi làm cử chỉ thân để làm adhiṭṭhāna bằng thân.
Vacībhedaṃ katvā vācāya vā adhiṭṭhābhabbo.
Or, by uttering words, adhiṭṭhāna should be performed with speech.
Hoặc phát ra lời nói để làm adhiṭṭhāna bằng lời nói.
Tatra duvidhaṃ adhiṭṭhānaṃ – sace hatthapāse hoti, ‘‘imaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbā, atha antogabbhe vā uparipāsāde vā sāmantavihāre vā hoti, ṭhapitaṭṭhānaṃ sallakkhetvā ‘‘etaṃ pattaṃ adhiṭṭhāmī’’ti vācā bhinditabbā.
Herein, there are two types of adhiṭṭhāna: if it is within arm's reach, the words "I perform adhiṭṭhāna on this bowl" should be uttered. If it is inside the inner chamber, or on an upper floor, or in an adjacent monastery, one should ascertain its location and utter the words "I perform adhiṭṭhāna on that bowl."
Trong đó có hai loại adhiṭṭhāna – Nếu bát ở trong tầm tay, phải phát ra lời “Con xin làm adhiṭṭhāna cho bát này”. Nếu bát ở trong phòng, trên lầu cao, hoặc ở tịnh xá lân cận, thì phải ghi nhớ nơi đặt bát rồi phát ra lời “Con xin làm adhiṭṭhāna cho bát đó”.
Adhiṭṭhahantena pana ekakena adhiṭṭhātumpi vaṭṭati, aññassa santike adhiṭṭhātumpi vaṭṭati.
A bhikkhu performing adhiṭṭhāna may do so alone, or may do so in the presence of another.
Vị tỳ-khưu làm adhiṭṭhāna có thể tự mình làm adhiṭṭhāna, hoặc làm adhiṭṭhāna trước mặt người khác.
Aññassa santike ayamānisaṃso – sacassa ‘‘adhiṭṭhito nu kho me, no’’ti vimati uppajjati, itaro sāretvā vimatiṃ chindissatīti.
There is this advantage in doing it in the presence of another: if a doubt arises, "Has adhiṭṭhāna been performed by me or not?", the other will remind him and resolve the doubt.
Làm adhiṭṭhāna trước mặt người khác có lợi ích này: nếu vị ấy có nghi ngờ “Mình đã làm adhiṭṭhāna chưa?”, thì người kia sẽ nhắc nhở và giải tỏa nghi ngờ đó.
Sace koci dasa patte labhitvā sabbe attanāva paribhuñjitukāmo hoti, na sabbe adhiṭṭhātabbā, ekaṃ pattaṃ adhiṭṭhāya punadivase taṃ paccuddharitvā añño adhiṭṭhātabbo.
If someone receives ten bowls and wishes to use them all himself, he should not perform adhiṭṭhāna on all of them. He should perform adhiṭṭhāna on one bowl, then on the next day, revoke that one and perform adhiṭṭhāna on another.
Nếu một vị nào đó nhận được mười cái bát và muốn tự mình sử dụng tất cả, thì không nên làm adhiṭṭhāna cho tất cả. Chỉ nên làm adhiṭṭhāna cho một cái bát, rồi vào ngày hôm sau, rút bỏ cái bát đó và làm adhiṭṭhāna cho cái khác.
Eteneva upāyena vassasatampi pariharituṃ sakkā.
By this very method, it is possible to maintain them for even a hundred years.
Với phương pháp này, có thể duy trì việc sử dụng trong cả trăm năm.
49. Vikappane pana dve vikappanā sammukhāvikappanā ceva parammukhāvikappanā ca.
49. In vikappanā (designation by proxy), there are two kinds of vikappanā: sammukhā-vikappanā (designation in presence) and parammukhā-vikappanā (designation in absence).
49. Còn về vikappanā (sự nhượng lại), có hai loại vikappanā: sammukhāvikappanā (nhượng lại trực tiếp) và parammukhāvikappanā (nhượng lại gián tiếp).
Kathaṃ sammukhāvikappanā hoti?
How does sammukhā-vikappanā occur?
Sammukhāvikappanā được thực hiện như thế nào?
Pattānaṃ ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā ‘‘imaṃ patta’’nti vā ‘‘ime patte’’ti vā ‘‘etaṃ patta’’nti vā ‘‘ete patte’’ti vā vatvā ‘‘tuyhaṃ vikappemī’’ti vattabbaṃ, ayamekā sammukhāvikappanā.
Having known whether the bowls are one or many, and whether they are near or far, one should say, “This bowl,” or “These bowls,” or “That bowl,” or “Those bowls,” and then say, “I designate by proxy to you.” This is one kind of sammukhā-vikappanā.
Sau khi biết số lượng y bát là một hay nhiều, và có ở gần hay không ở gần, rồi nói: “Y bát này” hoặc “Những y bát này” hoặc “Y bát đó” hoặc “Những y bát đó”, rồi nói: “Tôi nhượng lại cho ông”, đây là một loại sammukhāvikappanā.
Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhuñjituṃ pana vissajjetuṃ vā adhiṭṭhātuṃ vā na vaṭṭati.
By this much, it is permissible to store them; however, it is not permissible to use them, or give them away, or designate them.
Chỉ với điều này thì được phép cất giữ, nhưng không được phép sử dụng, nhượng lại hoặc adhiṭṭhāna.
‘‘Mayhaṃ santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti evaṃ pana vutte paccuddhāro nāma hoti, tato pabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.
But when it is said, “Use my property, or give it away, or do with it as you deem fit,” then it is called paccuddhāra, and from then on, using and so forth become permissible.
Tuy nhiên, khi nói: “Hãy sử dụng đồ của tôi, hoặc nhượng lại, hoặc làm theo tùy ý”, thì đó gọi là paccuddhāra (sự từ bỏ quyền sở hữu), từ đó trở đi thì việc sử dụng và các việc khác đều được phép.
Aparo nayo – tatheva pattānaṃ ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā tasseva bhikkhuno santike ‘‘imaṃ patta’’nti vā ‘‘ime patte’’ti vā ‘‘etaṃ patta’’nti vā ‘‘ete patte’’ti vā vatvā pañcasu sahadhammikesu aññatarassa attanā abhirucitassa yassa kassaci nāmaṃ gahetvā ‘‘tissassa bhikkhuno vikappemī’’ti vā ‘‘tissāya bhikkhuniyā, sikkhamānāya, sāmaṇerassa, tissāya sāmaṇeriyā vikappemī’’ti vā vattabbaṃ, ayaṃ aparāpi sammukhāvikappanā.
Another method: having known whether the bowls are one or many, and whether they are near or far, in the presence of that bhikkhu, one should say, “This bowl,” or “These bowls,” or “That bowl,” or “Those bowls,” and taking the name of any one of the five sahadhammikas whom one prefers, say, “I designate by proxy for the bhikkhu Tissa,” or “for the bhikkhunī Tissā, for the sikkhamānā, for the sāmaṇera, for the sāmaṇerī Tissā.” This is another kind of sammukhā-vikappanā.
Một cách khác – cũng như vậy, sau khi biết số lượng y bát là một hay nhiều, và có ở gần hay không ở gần, rồi nói trước mặt vị tỳ khưu đó: “Y bát này” hoặc “Những y bát này” hoặc “Y bát đó” hoặc “Những y bát đó”, rồi lấy tên của một trong năm vị đồng Phạm hạnh mà mình thích, và nói: “Tôi nhượng lại cho Tissa tỳ khưu” hoặc “Tôi nhượng lại cho Tissa tỳ khưu ni, cho vị thức xoa ma na, cho Tissa sa di, cho Tissa sa di ni”, đây là một loại sammukhāvikappanā khác.
Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati.
By this much, it is permissible to store them.
Chỉ với điều này thì được phép cất giữ.
Paribhogādīsu pana ekampi na vaṭṭati.
However, not even one of the acts of use and so forth is permissible.
Tuy nhiên, trong việc sử dụng và các việc khác thì không một việc nào được phép.
Tena pana bhikkhunā tissassa bhikkhuno santakaṃ…pe… tissāya sāmaṇeriyā santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohīti vutte paccuddhāro nāma hoti, tato pabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.
But when that bhikkhu says, in the manner stated in the second sammukhā-vikappanā, “Use Tissa’s property, or give it away, or do with it as you deem fit,” then it is called paccuddhāra, and from then on, using and so forth become permissible.
Tuy nhiên, khi vị tỳ khưu đó nói: “Hãy sử dụng đồ của Tissa tỳ khưu… cho đến… đồ của Tissa sa di ni, hoặc nhượng lại, hoặc làm theo tùy ý”, thì đó gọi là paccuddhāra, từ đó trở đi thì việc sử dụng và các việc khác đều được phép.
Kathaṃ parammukhāvikappanā hoti?
How does parammukhā-vikappanā occur?
Parammukhāvikappanā được thực hiện như thế nào?
Pattānaṃ tatheva ekabahubhāvaṃ sannihitāsannihitabhāvañca ñatvā ‘‘imaṃ patta’’nti vā ‘‘ime patte’’ti vā ‘‘etaṃ patta’’nti vā ‘‘ete patte’’ti vā vatvā ‘‘tuyhaṃ vikappanatthāya dammī’’ti vattabbaṃ.
Having known whether the bowls are one or many, and whether they are near or far, one should say, “This bowl,” or “These bowls,” or “That bowl,” or “Those bowls,” and then say, “I give for your designation by proxy.”
Cũng như vậy, sau khi biết số lượng y bát là một hay nhiều, và có ở gần hay không ở gần, rồi nói: “Y bát này” hoặc “Những y bát này” hoặc “Y bát đó” hoặc “Những y bát đó”, rồi nói: “Tôi dâng cho ông để vikappanā”.
Tena vattabbo ‘‘ko te mitto vā sandiṭṭho vā’’ti.
Then that bhikkhu should be asked, “Who is your friend or acquaintance?”
Vị đó phải nói: “Ai là bạn hoặc người thân của ông?”
Tato itarena purimanayena ‘‘tisso bhikkhū’’ti vā…pe… ‘‘tissā sāmaṇerī’’ti vā vattabbaṃ.
Then the other should say, in the former manner, “The bhikkhu Tissa,” or…pe… “The sāmaṇerī Tissā.”
Rồi vị kia phải nói theo cách trước: “Tissa tỳ khưu” hoặc… cho đến… “Tissa sa di ni”.
Puna tena bhikkhunā ‘‘ahaṃ tissassa bhikkhuno dammī’’ti vā…pe… ‘‘tissāya sāmaṇeriyā dammī’’ti vā vattabbaṃ, ayaṃ parammukhāvikappanā.
Then that bhikkhu should say, “I give to the bhikkhu Tissa,” or…pe… “I give to the sāmaṇerī Tissā.” This is parammukhā-vikappanā.
Rồi vị tỳ khưu đó phải nói: “Tôi dâng cho Tissa tỳ khưu” hoặc… cho đến… “Tôi dâng cho Tissa sa di ni”, đây là parammukhāvikappanā.
Ettāvatā nidhetuṃ vaṭṭati, paribhogādīsu pana ekampi na vaṭṭati.
By this much, it is permissible to store them; however, not even one of the acts of use and so forth is permissible.
Chỉ với điều này thì được phép cất giữ, nhưng trong việc sử dụng và các việc khác thì không một việc nào được phép.
Tena pana bhikkhunā dutiyasammukhāvikappanāyaṃ vuttanayeneva ‘‘itthannāmassa santakaṃ paribhuñja vā vissajjehi vā yathāpaccayaṃ vā karohī’’ti vutte paccuddhāro nāma hoti, tato pabhuti paribhogādayopi vaṭṭanti.
But when that bhikkhu says, in the manner stated in the second sammukhā-vikappanā, “Use the property of so-and-so, or give it away, or do with it as you deem fit,” then it is called paccuddhāra, and from then on, using and so forth become permissible.
Tuy nhiên, khi vị tỳ khưu đó nói theo cách đã nói trong sammukhāvikappanā thứ hai: “Hãy sử dụng đồ của người tên là… hoặc nhượng lại, hoặc làm theo tùy ý”, thì đó gọi là paccuddhāra, từ đó trở đi thì việc sử dụng và các việc khác đều được phép.
Ayaṃ vikappane nayo.
This is the method for vikappanā.
Đây là cách thức trong vikappanā.
50. Evaṃ adhiṭṭhahitvā vikappetvā ca paribhuñjantena patte bhinne kiṃ kātabbanti?
50. When a bowl that has been designated and put to use in this way breaks, what should be done?
50. Như vậy, sau khi adhiṭṭhāna và vikappanā, khi y bát bị vỡ thì phải làm gì?
Yassa patte rājimukhavaṭṭito heṭṭhā dvaṅgulappamāṇā na hoti tena na kiñci kātabbaṃ.
If a bhikkhu's bowl does not have a crack two finger-breadths below the rim, then nothing needs to be done.
Đối với y bát mà vết nứt không dài quá hai đốt ngón tay tính từ vành miệng trở xuống thì không cần làm gì cả.
Yassa (pārā. aṭṭha. 2.612-3) pana tādisā ekāpi rāji hoti, tena tassā rājiyā heṭṭhimapariyante pattavedhakena vijjhitvā pacitvā suttarajjukamakacirajjukādīhi vā tipusuttakena vā bandhitvā taṃ bandhanaṃ āmisassa alagganatthaṃ tipupaṭṭena vā kenaci vā baddhasilesena paṭicchādetabbaṃ.
But if there is even one such crack, then at the lower end of that crack, it should be pierced with a bowl-borer, then fired, and bound with string, fibre-cord, etc., or with a tin thread, and that binding should be covered with a tin plate or some other adhesive material to prevent food from sticking.
Đối với y bát mà có một vết nứt như vậy, thì phải dùng dùi chọc thủng ở phần cuối của vết nứt đó, rồi nung nóng, sau đó dùng dây chỉ, dây vỏ cây hoặc dây thiếc để buộc lại, và che mối buộc đó bằng một miếng thiếc hoặc một chất kết dính nào đó để thức ăn không bị dính vào.
So ca patto adhiṭṭhahitvā paribhuñjitabbo.
And that bowl should be used after designation.
Y bát đó phải được adhiṭṭhāna và sử dụng.
Sukhumaṃ vā chiddaṃ katvā bandhitabbo.
Or it should be bound after making a fine hole.
Hoặc là đục một lỗ nhỏ rồi buộc lại.
Suddhehi pana madhukasitthakalākhāsajjurasādīhi bandhituṃ na vaṭṭati, phāṇitaṃ jhāpetvā pāsāṇacuṇṇena bandhituṃ vaṭṭati.
However, it is not permissible to bind with pure beeswax, lac-resin, or pine-resin, etc.; it is permissible to bind by melting jaggery and using stone powder.
Tuy nhiên, không được phép buộc bằng sáp ong, nhựa cánh kiến, nhựa cây sajjura nguyên chất, v.v., nhưng được phép nung chảy đường mật và buộc bằng bột đá.
Mukhavaṭṭisamīpe pana pattavedhakena vijjhiyamāno kapālassa bahalattā bhijjati, tasmā heṭṭhā vijjhitabbo.
However, if pierced near the rim with a bowl-borer, it breaks due to the thickness of the material; therefore, it should be pierced below.
Tuy nhiên, nếu dùng dùi chọc gần vành miệng thì y bát sẽ bị vỡ do thành dày, vì vậy phải chọc ở phía dưới.
Yassa pana dve rājiyo, ekāyeva vā caturaṅgulā, tassa dve bandhanāni dātabbāni.
If a bowl has two cracks, or only one crack four finger-breadths long, two bindings should be applied.
Đối với y bát có hai vết nứt, hoặc chỉ một vết nứt dài bốn đốt ngón tay, thì phải buộc hai mối.
Yassa tisso, ekāyeva vā chaḷaṅgulā, tassa tīṇi.
If it has three, or only one six finger-breadths long, three bindings.
Đối với y bát có ba vết nứt, hoặc chỉ một vết nứt dài sáu đốt ngón tay, thì phải buộc ba mối.
Yassa catasso, ekāyeva vā aṭṭhaṅgulā, tassa cattāri.
If it has four, or only one eight finger-breadths long, four bindings.
Đối với y bát có bốn vết nứt, hoặc chỉ một vết nứt dài tám đốt ngón tay, thì phải buộc bốn mối.
Yassa pañca, ekāyeva vā dasaṅgulā, so baddhopi abaddhopi apattoyeva, añño viññāpetabbo.
If it has five, or only one ten finger-breadths long, it is not a proper bowl whether bound or unbound; another one should be requested.
Đối với y bát có năm vết nứt, hoặc chỉ một vết nứt dài mười đốt ngón tay, thì dù có buộc hay không buộc, y bát đó cũng không còn là y bát nữa, phải xin một cái khác.
Esa tāva mattikāpatte vinicchayo.
This is the determination for earthenware bowls.
Đây là quyết định về y bát đất.
Ayopatte pana sacepi pañca vā atirekāni vā chiddāni honti, tāni ca ayacuṇṇena vā āṇiyā vā lohamaṇḍalakena vā baddhāni maṭṭhāni honti, sveva patto paribhuñjitabbo, añño na viññāpetabbo.
In the case of iron bowls, even if there are five or more holes, and they are bound and smoothed with iron powder or a nail or an iron disc, that very bowl should be used, and another should not be requested.
Còn về y bát sắt, dù có năm lỗ thủng hoặc nhiều hơn, nếu chúng được trám bằng bột sắt, đinh hoặc miếng sắt tròn và được làm nhẵn, thì vẫn được phép sử dụng y bát đó, không cần xin cái khác.
Atha pana ekampi chiddaṃ mahantaṃ hoti, lohamaṇḍalakena baddhampi maṭṭhaṃ na hoti, patte āmisaṃ laggati, akappiyo hoti, ayaṃ apatto, añño viññāpetabbo.
However, if even one hole is large, and it is not smoothed even when bound with an iron disc, and food sticks to the bowl, then it is not permissible; this is not a proper bowl, and another should be requested.
Tuy nhiên, nếu có một lỗ thủng lớn, dù đã được trám bằng miếng sắt tròn nhưng không nhẵn, và thức ăn dính vào y bát, thì y bát đó không thích hợp, không còn là y bát nữa, phải xin cái khác.
Viññāpentena ca saṅghavasena pavāritaṭṭhāne pañcabandhaneneva pattena aññaṃ pattaṃ viññāpetuṃ vaṭṭati, puggalavasena pana pavāritaṭṭhāne ūnapañcabandhanenāpi vaṭṭati.
When requesting, it is permissible to request another bowl with a bowl of five bindings in a communal pavāraṇā, but individually, it is permissible even with a bowl of less than five bindings.
Khi xin y bát, nếu theo cách của Tăng đoàn tại nơi đã được mời, thì được phép xin y bát khác bằng y bát có năm mối buộc; còn theo cách cá nhân tại nơi đã được mời, thì được phép bằng y bát có ít hơn năm mối buộc.
Pattaṃ labhitvā paribhuñjantena ca yāgurandhanarajanapacanādinā aparibhogena na paribhuñjitabbo, antarāmagge pana byādhimhi uppanne aññasmiṃ bhājane asati mattikāya limpetvā yāguṃ vā pacituṃ udakaṃ vā tāpetuṃ vaṭṭati.
Having received a bowl, one should not use it for inappropriate purposes such as cooking gruel, dyeing, or heating; but if illness arises during a journey and there is no other vessel, it is permissible to plaster it with clay and cook gruel or heat water.
Khi nhận được y bát và sử dụng, không được dùng để nấu cháo, nhuộm vải, nấu ăn, v.v., những việc không phải để sử dụng y bát; tuy nhiên, nếu bị bệnh trên đường đi và không có vật chứa khác, thì được phép trát đất sét vào để nấu cháo hoặc đun nước.
Mañcapīṭhachattanāgadantakādike adesepi na nikkhipitabbo.
It should not be placed in unsuitable places like beds, chairs, umbrellas, or elephant tusks.
Không được đặt y bát ở những nơi không thích hợp như giường, ghế, dù, ngà voi, v.v.
Pattassa hi nikkhipanadeso ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pattādhāraka’’ntiādinā (cūḷava. 254) nayena khandhake vuttoyeva.
The proper place for placing a bowl is already stated in the Khandhaka, beginning with, “Bhikkhus, I allow a bowl stand.”
Nơi đặt y bát đã được quy định trong Khandhaka theo cách như: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép giá y bát”, v.v.
51. Cīvarenavināvāsoti ticīvarādhiṭṭhānena adhiṭṭhitānaṃ tiṇṇaṃ cīvarānaṃ aññatarena vippavāso.
51. Dwelling without a robe means dwelling without one of the three robes that have been designated with the adhiṭṭhāna of the three robes.
51. Cīvarenavināvāsa (Xa lìa y phục) là việc sống xa lìa một trong ba y phục đã được adhiṭṭhāna theo adhiṭṭhāna của tam y (ticīvara).
Evaṃ adhiṭṭhitesu hi tīsu cīvaresu ekenapi vinā vasituṃ na vaṭṭati, vasantassa saha aruṇuggamanā cīvaraṃ nissaggiyaṃ hoti, tasmā aruṇuggamanasamaye cīvaraṃ aḍḍhateyyaratanappamāṇe hatthapāse katvā vasitabbaṃ.
Because it is not proper to stay without even one of the three robes thus consecrated; for one who stays, with the rising of dawn, the robe becomes liable to forfeiture. Therefore, at the time of dawn, one should stay with the robe made to be within reach, in the measure of two and a half cubits.
Vì vậy, khi ba y (cīvara) đã được tác pháp (adhiṭṭhita) như vậy, không được phép ở mà không có dù chỉ một y, nếu Tỳ-khưu ở mà không có y thì y sẽ trở thành vật xả đọa (nissaggiya) cùng với lúc bình minh lên. Do đó, vào lúc bình minh lên, y phải được để trong tầm tay (hatthapāsa) với kích thước hai thước rưỡi (aḍḍhateyyaratana) và Tỳ-khưu phải ở trong tầm đó.
Gāmanivesanaudositaaḍḍamāḷapāsādahammiyanāvāsatthakhettadhaññakaraṇaārāmavihārarukkhamūlaajjhokāsesu pana ayaṃ viseso (pārā. aṭṭha. 2.477-8) – sace ekassa rañño gāmabhojakassa vā santako gāmo hoti, yena kenaci pākārena vā vatiyā vā parikhāya vā parikkhitto ca, evarūpe gāme cīvaraṃ nikkhipitvā gāmabbhantare yattha katthaci yathārucitaṭṭhāne aruṇaṃ uṭṭhāpetuṃ vaṭṭati.
However, regarding villages, dwelling places, udosita, aḍḍamāḷa, palaces, mansions, boats, caravans, fields, threshing floors, monasteries, forest hermitages, and open spaces, this is the special rule: If there is a village belonging to one king or one village headman, and it is enclosed by any kind of wall or fence or moat, in such a village, having deposited the robe, it is proper for the dawn to rise (while one is there) anywhere one desires within the village.
Tuy nhiên, có một điểm đặc biệt liên quan đến làng (gāma), khu định cư (nivesana), nhà kho (udosita), nhà nửa tầng (aḍḍhamāḷa), cung điện (pāsāda), biệt thự (hammiya), thuyền (nāvā), đoàn lữ hành (satthaka), ruộng (khetta), sân đập lúa (dhaññakaraṇa), khu vườn (ārāma), tịnh xá (vihāra), gốc cây (rukkhamūla), và nơi trống trải (ajjhokāsa) – nếu đó là một làng thuộc sở hữu của một vị vua hoặc một chủ làng, và được bao quanh bởi tường thành (pākāra), hàng rào (vati), hoặc hào nước (parikhā), thì trong một ngôi làng như vậy, Tỳ-khưu có thể để y lại và đón bình minh ở bất cứ nơi nào tùy thích trong làng.
Sace pana aparikkhitto hoti, evarūpe gāme yasmiṃ ghare cīvaraṃ nikkhittaṃ, tasmiṃ vatthabbaṃ, tassa vā gharassa hatthapāse samantā aḍḍhateyyaratanabbhantare vasitabbaṃ.
However, if it is not enclosed, in such a village, one should stay in the house where the robe is deposited, or one should stay within two and a half cubits all around within reach of that house.
Tuy nhiên, nếu làng đó không có tường bao quanh, thì trong ngôi làng như vậy, Tỳ-khưu phải ở trong ngôi nhà mà y được để lại, hoặc ở trong phạm vi tầm tay (hatthapāsa) của ngôi nhà đó, tức là trong vòng hai thước rưỡi xung quanh.
Taṃ pamāṇaṃ atikkamitvā sacepi iddhimā bhikkhu ākāse aruṇaṃ uṭṭhāpeti, cīvaraṃ nissaggiyameva hoti.
If a bhikkhu with psychic power, having exceeded that measure, causes the dawn to rise even in the sky, the robe is still liable to forfeiture.
Nếu một Tỳ-khưu có thần thông (iddhimā) vượt quá giới hạn đó và đón bình minh trên không trung, thì y vẫn là vật xả đọa (nissaggiya).
Sace nagarassa bahūnipi dvārāni honti bahūni ca sabhāyāni, sabbattha vasituṃ na vaṭṭati.
If a city has many gates and many assembly halls, it is not proper to stay at all of them.
Nếu thành phố có nhiều cổng và nhiều hội trường, thì không được phép ở khắp mọi nơi.
Yassā pana vīthiyā cīvaraṃ ṭhapitaṃ, yaṃ tassā sammukhaṭṭhāne sabhāyañca dvārañca, tassa sabhāyassa ca dvārassa ca hatthapāse vasitabbaṃ.
However, one should stay within reach of the assembly hall and the gate that are in front of the street where the robe is placed.
Tuy nhiên, Tỳ-khưu phải ở trong tầm tay của hội trường và cổng thành nằm đối diện với con đường mà y được để lại.
Evañhi sati sakkā cīvarassa pavattiṃ jānituṃ.
By doing so, it is possible to know the situation of the robe.
Khi làm như vậy, có thể biết được tình trạng của y.
Sabhāyaṃ pana gacchantena yassa āpaṇikassa hatthe nikkhittaṃ, sace so taṃ cīvaraṃ atiharitvā ghare nikkhipati, vīthihatthapāso na rakkhati, gharassa hatthapāse vatthabbaṃ.
However, if, when going to the assembly hall, the shopkeeper in whose hands it was deposited takes that robe beyond his shop and places it in his house, the reach of the street does not protect it; one must stay within reach of the house.
Tuy nhiên, khi đi đến hội trường, nếu người chủ cửa hàng mà y được giao giữ mang y đi quá xa cửa hàng của mình và để vào nhà, thì tầm tay của con đường không còn bảo vệ y nữa, Tỳ-khưu phải ở trong tầm tay của ngôi nhà đó.
Sace mahantaṃ gharaṃ hoti dve vīthiyo pharitvā ṭhitaṃ, purato vā pacchato vā hatthapāseyeva aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ.
If the house is large and extends across two streets, the dawn must rise while one is within reach of the house, whether in front or behind.
Nếu đó là một ngôi nhà lớn trải dài qua hai con đường, thì phải đón bình minh trong tầm tay ở phía trước hoặc phía sau ngôi nhà.
Sabhāye nikkhipitvā pana sabhāye vā tassa sammukhe nagaradvāramūle vā tesaṃyeva hatthapāse vā aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ.
However, having deposited it in the assembly hall, the dawn must rise while one is in the assembly hall itself, or at the city gate facing it, or within reach of those places.
Tuy nhiên, nếu để y trong hội trường, thì phải đón bình minh trong hội trường, hoặc ở gần cổng thành đối diện với hội trường đó, hoặc trong tầm tay của những nơi đó.
Sace pana gāmo aparikkhitto hoti, yasmiṃ ghare cīvaraṃ nikkhittaṃ, tasmiṃ ghare tassa gharassa vā hatthapāse vatthabbaṃ.
However, if the village is not enclosed, one must stay in the house where the robe is deposited, or within reach of that house.
Tuy nhiên, nếu ngôi làng không có tường bao quanh, thì Tỳ-khưu phải ở trong ngôi nhà mà y được để lại, hoặc trong tầm tay của ngôi nhà đó.
Sace (pārā. 480) ekakulassa santakaṃ nivesanaṃ hoti parikkhittañca nānāgabbhaṃ nānāovarakaṃ, antonivesane cīvaraṃ nikkhipitvā antonivesane vatthabbaṃ.
If there is a dwelling place belonging to a single family, and it is enclosed with many chambers and many rooms, having deposited the robe inside the dwelling place, one must stay inside the dwelling place.
Nếu đó là một khu định cư (nivesana) thuộc sở hữu của một gia đình, có tường bao quanh, có nhiều phòng và nhiều khoang khác nhau, thì Tỳ-khưu có thể để y trong khu định cư và ở trong khu định cư đó.
Sace aparikkhittaṃ, yasmiṃ gabbhe cīvaraṃ nikkhittaṃ hoti, tasmiṃ gabbhe vatthabbaṃ gabbhassa hatthapāse vā.
If it is not enclosed, one must stay in the chamber where the robe is deposited, or within reach of the chamber.
Nếu không có tường bao quanh, thì Tỳ-khưu phải ở trong phòng mà y được để lại, hoặc trong tầm tay của phòng đó.
Sace nānākulassa nivesanaṃ hoti parikkhittañca nānāgabbhaṃ nānāovarakaṃ, yasmiṃ gabbhe cīvaraṃ nikkhittaṃ hoti, tasmiṃ gabbhe vatthabbaṃ, sabbesaṃ sādhāraṇe gharadvāramūle vā gabbhassa vā gharadvāramūlassa vā hatthapāse.
If there is a dwelling place belonging to different families, and it is enclosed with many chambers and many rooms, one must stay in the chamber where the robe is deposited, or at the main entrance shared by all, or within reach of the chamber or the main entrance.
Nếu đó là một khu định cư thuộc nhiều gia đình, có tường bao quanh, có nhiều phòng và nhiều khoang khác nhau, thì Tỳ-khưu phải ở trong phòng mà y được để lại, hoặc ở gần cổng chung của ngôi nhà, hoặc trong tầm tay của phòng hoặc cổng nhà đó.
Sace aparikkhittaṃ hoti, yasmiṃ gabbhe cīvaraṃ nikkhittaṃ, tasmiṃ gabbhe vatthabbaṃ gabbhassa vā hatthapāse.
If it is not enclosed, one must stay in the chamber where the robe is deposited, or within reach of the chamber.
Nếu không có tường bao quanh, thì Tỳ-khưu phải ở trong phòng mà y được để lại, hoặc trong tầm tay của phòng đó.
Udositaaḍḍamāḷapāsādahammiyesupi nivesane vuttanayeneva vinicchayo veditabbo.
The decision for udosita, aḍḍamāḷa, palaces, and mansions should be understood in the same way as for a dwelling place.
Đối với nhà kho (udosita), nhà nửa tầng (aḍḍhamāḷa), cung điện (pāsāda) và biệt thự (hammiya), cũng phải hiểu theo cách tương tự như đối với khu định cư.
Sace ekakulassa sattho hoti, tasmiṃ satthe cīvaraṃ nikkhipitvā purato vā pacchato vā sattabbhantarā na vijahitabbā, passato abbhantaraṃ na vijahitabbaṃ.
If there is a caravan belonging to a single family, having deposited the robe in that caravan, one must not leave the seven inner sections either in front or behind; one must not leave the inner section on the side.
Nếu đó là một đoàn lữ hành (satthaka) thuộc sở hữu của một gia đình, thì Tỳ-khưu có thể để y trong đoàn lữ hành và không được rời khỏi bảy khoang (abbhantara) ở phía trước hoặc phía sau, cũng không được rời khỏi khoang ở bên cạnh.
Ekaṃ abbhantaraṃ aṭṭhavīsatihatthaṃ hoti.
One inner section is twenty-eight cubits in length.
Một khoang (abbhantara) có kích thước hai mươi tám cubit (aṭṭhavīsatihattha).
Sace nānākulassa sattho hoti, satthe cīvaraṃ nikkhipitvā cīvarassa hatthapāse vasitabbaṃ.
If there is a caravan belonging to different families, having deposited the robe in the caravan, one must stay within reach of the robe.
Nếu đó là một đoàn lữ hành thuộc nhiều gia đình, thì Tỳ-khưu phải để y trong đoàn lữ hành và ở trong tầm tay của y.
Sace sattho gacchanto gāmaṃ vā nadiṃ vā pariyādiyitvā tiṭṭhati, antopaviṭṭhena saddhiṃ ekābaddho hutvā orañca pārañca pharitvā ṭhito hoti, satthaparihāro labbhati.
If the caravan, while moving, stops having encircled a village or a river, and becomes connected as one with those who have entered it, extending across this side and that side, then the caravan's protection is obtained.
Nếu đoàn lữ hành đang đi và dừng lại ở một ngôi làng hoặc một con sông, và nó được kết nối thành một khối với những người đã vào trong, trải dài cả hai bờ, thì sự bảo vệ của đoàn lữ hành được áp dụng.
Atha gāme vā nadiyā vā pariyāpanno hoti, gāmaparihāro ceva nadīparihāro ca labbhati.
But if it is encompassed by a village or a river, the protection of the village and the protection of the river are obtained.
Nếu nó đã vào trong làng hoặc sông, thì sự bảo vệ của làng và sự bảo vệ của sông được áp dụng.
Sace vihārasīmaṃ atikkamitvā tiṭṭhati, antosīmāya ca cīvaraṃ hoti, vihāraṃ gantvā vasitabbaṃ.
If it stops having passed beyond the monastery boundary, and the robe is within the boundary, one must go to the monastery and stay there.
Nếu nó dừng lại vượt quá ranh giới (sīma) của tịnh xá (vihāra), và y ở trong ranh giới, thì Tỳ-khưu phải đi đến tịnh xá và ở đó.
Sace bahisīmāya cīvaraṃ hoti, satthasamīpeyeva vasitabbaṃ.
If the robe is outside the boundary, one must stay near the caravan.
Nếu y ở ngoài ranh giới, thì Tỳ-khưu phải ở gần đoàn lữ hành.
Sace gacchanto sattho sakaṭe vā bhagge goṇe vā naṭṭhe antarā chijjati, yasmiṃ koṭṭhāse cīvaraṃ nikkhittaṃ, tattha vasitabbaṃ.
If the caravan, while moving, breaks apart in the middle due to a broken cart or lost oxen, one must stay in the part where the robe is deposited.
Nếu đoàn lữ hành đang đi và bị đứt quãng giữa chừng do một chiếc xe bị hỏng hoặc một con bò bị mất, thì Tỳ-khưu phải ở trong phần mà y được để lại.
Sace ekakulassa dhaññakaraṇaṃ hoti parikkhittañca, antodhaññakaraṇe cīvaraṃ nikkhipitvā antodhaññakaraṇe vatthabbaṃ.
If there is a threshing floor belonging to a single family and it is enclosed, having deposited the robe inside the threshing floor, one must stay inside the threshing floor.
Nếu đó là một sân đập lúa (dhaññakaraṇa) thuộc sở hữu của một gia đình và có tường bao quanh, thì Tỳ-khưu có thể để y trong sân đập lúa và ở trong sân đập lúa.
Sace aparikkhittaṃ hoti, cīvarassa hatthapāse vasitabbaṃ.
If it is not enclosed, one must stay within reach of the robe.
Nếu không có tường bao quanh, thì Tỳ-khưu phải ở trong tầm tay của y.
Sace nānākulassa dhaññakaraṇaṃ hoti parikkhittañca, antodhaññakaraṇe cīvaraṃ nikkhipitvā dvāramūle vā vatthabbaṃ dvāramūlassa vā hatthapāse.
If there is a threshing floor belonging to different families and it is enclosed, having deposited the robe inside the threshing floor, one must stay at the gate, or within reach of the gate.
Nếu đó là một sân đập lúa thuộc nhiều gia đình và có tường bao quanh, thì Tỳ-khưu có thể để y trong sân đập lúa và ở gần cổng, hoặc trong tầm tay của cổng.
Sace aparikkhittaṃ hoti, cīvarassa hatthapāse vasitabbaṃ.
If it is not enclosed, one must stay within reach of the robe.
Nếu không có tường bao quanh, thì Tỳ-khưu phải ở trong tầm tay của y.
Pupphārāmaphalārāmesupi khette vuttanayeneva vinicchayo veditabbo.
The decision for flower gardens and fruit orchards should be understood in the same way as for a field.
Đối với vườn hoa (pupphārāma) và vườn cây ăn quả (phalārāma), cũng phải hiểu theo cách tương tự như đối với ruộng.
Sace ekakulassa rukkhamūlaṃ hoti, yaṃ majjhanhike kāle samantā chāyā pharati, antochāyāya cīvaraṃ nikkhipitvā antochāyāya vatthabbaṃ.
If it is the foot of a tree belonging to one family, where the shade spreads all around at midday, then having placed the robe within the shade, one should dwell within the shade.
Nếu là gốc cây của một gia đình, nơi mà bóng cây che phủ khắp xung quanh vào buổi trưa, thì phải đặt y trong bóng cây và ở trong bóng cây.
Viraḷasākhassa pana rukkhassa ātapena phuṭṭhokāse ṭhapitaṃ nissaggiyameva hoti, tasmā tādisassa rukkhassa sākhacchāyāya vā khandhacchāyāya vā ṭhapetabbaṃ.
However, a robe placed in a spot touched by the sun of a tree with sparse branches becomes nissaggiya (requiring forfeiture); therefore, it should be placed in the shade of such a tree's branches or in the shade of its trunk.
Còn nếu là y được đặt ở nơi bị nắng chiếu của cây có cành thưa thớt, thì y đó sẽ trở thành vật nissaggiya (phải xả bỏ). Do đó, phải đặt y ở nơi có bóng cành hoặc bóng thân của loại cây như vậy.
Sace sākhāya vā viṭape vā ṭhapeti, upari aññasākhacchāyāya phuṭṭhokāseyeva ṭhapetabbaṃ.
If one places it on a branch or a fork, it should be placed only in a spot touched by the shade of another branch above.
Nếu đặt trên cành hoặc trên chạc cây, thì phải đặt ở nơi có bóng của cành khác che phủ phía trên.
Khujjarukkhassa chāyā dūraṃ gacchati, chāyāya gataṭṭhāne ṭhapetuṃ vaṭṭatiyeva.
The shade of a stunted tree reaches far; it is permissible to place it where the shade reaches.
Bóng của cây lùn lan xa, được phép đặt y ở nơi mà bóng cây đã lan tới.
Sace nānākulassa rukkhamūlaṃ hoti, cīvarassa hatthapāse vasitabbaṃ.
If it is the foot of a tree belonging to many families, one should dwell within arm's reach of the robe.
Nếu là gốc cây của nhiều gia đình, thì phải ở trong tầm tay của y.
Ajjhokāse pana agāmake araññe cīvaraṃ ṭhapetvā tassa samantā sattabbhantare vasitabbaṃ.
However, in the open, in a remote forest, having placed the robe, one should dwell within a distance of seven abbhantara (paces/cubits) all around it.
Còn ở ajjhokāsa (ngoài trời), trong rừng không có làng mạc, sau khi đặt y, thì phải ở trong phạm vi bảy abbhantara (28 cubits) xung quanh y.
Agāmakaṃ nāma araññaṃ viñjhāṭavīādīsu vā samuddamajjhe vā macchabandhānaṃ agamanapathe dīpakesu labbhati.
A remote forest refers to places like the Vindhya forest, or islands in the middle of the ocean where fishermen do not travel.
Rừng không có làng mạc được tìm thấy ở những nơi như rừng già Vindhya hoặc trên các hòn đảo giữa biển, nơi mà ngư dân không thể đến được.
Tādise araññe majjhe ṭhitassa samantā sattabbhantaraparicchedo, vinibbedhena cuddasa honti.
In such a forest, the boundary of seven abbhantara all around for one standing in the middle makes fourteen if measured through.
Trong khu rừng như vậy, phạm vi bảy abbhantara xung quanh vị Tỳ-khưu đang ở giữa, nếu tính xuyên qua thì là mười bốn abbhantara.
Majjhe nisinno puratthimāya vā pacchimāya vā disāya pariyante ṭhapitacīvaraṃ rakkhati.
A bhikkhu sitting in the middle protects the robe placed at the eastern or western edge.
Vị Tỳ-khưu ngồi ở giữa sẽ canh giữ y đã đặt ở phía đông hoặc phía tây.
Sace pana aruṇuggamanasamaye kesaggamattampi puratthimaṃ disaṃ gacchati, pacchimāya disāya cīvaraṃ nissaggiyaṃ hoti.
However, if, at the time of dawn, one goes even a hair's breadth towards the east, the robe in the western direction becomes nissaggiya.
Tuy nhiên, nếu vào lúc bình minh, dù chỉ một sợi tóc cũng đi về phía đông, thì y ở phía tây sẽ trở thành nissaggiya.
Esa nayo itarasmiṃ.
The same method applies to the other direction.
Trường hợp ngược lại cũng vậy.
Nissaggiyaṃ pana cīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjanto dukkaṭaṃ āpajjati.
Moreover, one who uses a nissaggiya robe without formally relinquishing it incurs a dukkaṭa offense.
Tuy nhiên, vị Tỳ-khưu sử dụng y nissaggiya mà không xả bỏ sẽ phạm tội dukkaṭa.
52. Sace padhāniko bhikkhu sabbarattiṃ padhānamanuyuñjitvā paccūsasamaye ‘‘nahāyissāmī’’ti tīṇi cīvarāni tīre ṭhapetvā nadiṃ otarati, nahāyantasseva cassa aruṇaṃ uṭṭhahati, kiṃ kātabbaṃ?
52. If a striving bhikkhu, having engaged in striving throughout the night, descends into a river at dawn, thinking "I will bathe," after placing his three robes on the bank, and dawn breaks while he is still bathing, what should be done?
52. Nếu một vị Tỳ-khưu tinh tấn đã chuyên tâm tu tập suốt đêm, vào lúc rạng đông nghĩ rằng: “Ta sẽ đi tắm,” rồi đặt ba y trên bờ và xuống sông, và bình minh lên ngay khi vị ấy đang tắm, thì phải làm gì?
So hi yadi uttaritvā cīvaraṃ nivāseti, nissaggiyaṃ cīvaraṃ, anissajjitvā paribhuñjanapaccayā dukkaṭaṃ āpajjati.
For if he comes out and wears the robe, it is a nissaggiya robe, and by using it without relinquishing it, he incurs a dukkaṭa offense.
Nếu vị ấy lên bờ và mặc y, thì y đó là nissaggiya, và do sử dụng mà không xả bỏ, vị ấy sẽ phạm tội dukkaṭa.
Atha naggo gacchati, evampi dukkaṭaṃ āpajjatīti?
And if he goes naked, will he also incur a dukkaṭa offense?
Còn nếu vị ấy đi khỏa thân, thì cũng phạm tội dukkaṭa sao?
Nāpajjati.
No, he will not incur one.
Không phạm.
So hi yāva aññaṃ bhikkhuṃ disvā vinayakammaṃ na karoti, tāva tesaṃ cīvarānaṃ aparibhogārahattā naṭṭhacīvaraṭṭhāne ṭhito hoti, naṭṭhacīvarassa ca akappiyaṃ nāma natthi, tasmā ekaṃ nivāsetvā dve hatthena gahetvā vihāraṃ gantvā vinayakammaṃ kātabbaṃ.
For as long as he does not perform the vinayakamma (Vinaya procedure) after seeing another bhikkhu, for that period, due to the unsuitability of using those robes, he is in the position of one whose robes are lost, and for one whose robes are lost, nothing is impermissible. Therefore, he should wear one, take two in his hand, go to the vihāra, and perform the vinayakamma.
Thật vậy, chừng nào vị ấy chưa gặp một vị Tỳ-khưu khác để thực hiện vinayakamma (pháp hành theo luật), chừng đó vị ấy ở trong tình trạng như người mất y, và đối với người mất y thì không có gì là không phù hợp. Do đó, vị ấy nên mặc một y, cầm hai y bằng tay, đi đến tu viện và thực hiện vinayakamma.
Sace dūre vihāro hoti, antarāmagge manussā sañcaranti, ekaṃ nivāsetvā ekaṃ pārupitvā ekaṃ aṃsakūṭe ṭhapetvā gantabbaṃ.
If the vihāra is far away and people are traveling on the road, he should wear one, wrap himself in one, place one on his shoulder, and go.
Nếu tu viện ở xa, và có người qua lại trên đường, thì nên mặc một y, khoác một y, và đặt một y lên vai rồi đi.
Sace vihāre sabhāgaṃ bhikkhuṃ na passati, bhikkhācāraṃ gatā honti, saṅghāṭiṃ bahigāme ṭhapetvā santaruttarena āsanasālaṃ gantvā vinayakammaṃ kātabbaṃ.
If he does not see a bhikkhu who is a kinsman at the vihāra, and they have gone for alms, he should place his saṅghāṭī outside the village, go to the assembly hall with his santaruttara (inner and outer robes), and perform the vinayakamma.
Nếu không thấy vị Tỳ-khưu cùng hội ở tu viện, vì họ đã đi khất thực, thì nên đặt y saṅghāṭi (tăng-già-lê) ở ngoại ô làng, rồi đi đến āsanasālā (phòng ăn) với y antaravāsaka (nội y) và uttarāsaṅga (thượng y) để thực hiện vinayakamma.
Sace bahigāme corabhayaṃ hoti, pārupitvā gantabbaṃ.
If there is danger from thieves outside the village, he should wrap himself and go.
Nếu ở ngoại ô làng có nguy hiểm từ trộm cướp, thì nên khoác y rồi đi.
Sace āsanasālā sambādhā hoti, janākiṇṇā na sakkā ekamante cīvaraṃ apanetvā vinayakammaṃ kātuṃ, ekaṃ bhikkhuṃ ādāya bahigāmaṃ gantvā vinayakammaṃ katvā cīvarāni paribhuñjitabbāni.
If the assembly hall is crowded and full of people, and it is not possible to remove the robe in a secluded spot and perform the vinayakamma, he should take one bhikkhu, go outside the village, perform the vinayakamma, and then use the robes.
Nếu āsanasālā chật chội, đông người, không thể cởi y ở một góc riêng để thực hiện vinayakamma, thì nên dẫn một vị Tỳ-khưu đến ngoại ô làng, thực hiện vinayakamma rồi sử dụng y.
Sace therā bhikkhū daharānaṃ hatthe pattacīvaraṃ datvā maggaṃ gacchantā pacchimayāme sayitukāmā honti, attano attano cīvaraṃ hatthapāse katvāva sayitabbaṃ.
If elder bhikkhus give their bowl and robe to junior bhikkhus and wish to sleep in the last watch while traveling, they should sleep only after keeping their robes within arm's reach.
Nếu các vị Tỳ-khưu trưởng lão trao bát và y cho các vị Tỳ-khưu trẻ rồi đi đường, muốn nghỉ vào canh cuối, thì phải đặt y của mình trong tầm tay rồi mới ngủ.
Sace gacchantānaṃyeva asampattesu daharesu aruṇaṃ uggacchati, cīvaraṃ nissaggiyaṃ hoti, nissayo pana na paṭippassambhati.
If dawn breaks while they are traveling and the junior bhikkhus have not yet reached them, the robe becomes nissaggiya, but the nissaya (reliance on a teacher) does not cease.
Nếu bình minh lên khi các vị Tỳ-khưu trẻ chưa đến kịp trong lúc đang đi, thì y trở thành nissaggiya, nhưng nissaya (sự nương tựa) không chấm dứt.
Daharānampi purato gacchantānaṃ theresu asampattesu eseva nayo.
The same rule applies to junior bhikkhus traveling ahead, if the elder bhikkhus have not yet reached them.
Đối với các vị Tỳ-khưu trẻ đi trước mà các vị trưởng lão chưa đến kịp, cũng áp dụng nguyên tắc tương tự.
Maggaṃ virajjhitvā araññe aññamaññaṃ apassantesupi eseva nayo.
The same rule applies even if they miss the path and do not see each other in the forest.
Nguyên tắc này cũng áp dụng nếu họ lạc đường trong rừng và không thấy nhau.
Sace pana daharā ‘‘mayaṃ, bhante, muhuttaṃ sayitvā asukasmiṃ nāma okāse tumhe sampāpuṇissāmā’’ti vatvā yāva aruṇuggamanā sayanti, cīvarañca nissaggiyaṃ hoti, nissayo ca paṭippassambhati.
However, if the junior bhikkhus say, "Venerable sirs, we will sleep for a moment and reach you at such-and-such a place," and they sleep until dawn breaks, then the robe becomes nissaggiya, and the nissaya also ceases.
Tuy nhiên, nếu các vị Tỳ-khưu trẻ nói: “Bạch chư Tôn đức, chúng con sẽ ngủ một lát rồi sẽ đến kịp chư Tôn đức ở chỗ kia,” và ngủ cho đến khi bình minh lên, thì y trở thành nissaggiya, và nissaya cũng chấm dứt.
Dahare uyyojetvā theresu sayantesupi eseva nayo.
The same rule applies if the elder bhikkhus send away the junior bhikkhus and then sleep.
Trường hợp các vị trưởng lão cho phép các vị trẻ đi trước rồi tự mình ngủ cũng vậy.
Dvedhāpathaṃ disvā therā ‘‘ayaṃ maggo’’, daharā ‘‘ayaṃ maggo’’ti vatvā aññamaññassa vacanaṃ aggahetvā gatā, saha aruṇassa uggamanā cīvarāni ca nissaggiyāni honti, nissayo ca paṭippassambhati.
If, seeing a fork in the road, the elder bhikkhus say, "This is the path," and the junior bhikkhus say, "This is the path," and they go without heeding each other's words, then with the breaking of dawn, the robes become nissaggiya, and the nissaya also ceases.
Khi thấy ngã ba đường, các vị trưởng lão nói: “Đây là đường,” còn các vị trẻ nói: “Đây là đường,” và họ đi mà không nghe lời nhau, thì khi bình minh lên, y trở thành nissaggiya, và nissaya cũng chấm dứt.
Sace daharā maggato okkamma ‘‘antoaruṇeyeva nivattissāmā’’ti bhesajjatthāya gāmaṃ pavisitvā āgacchanti, asampattānaṃyeva ca nesaṃ aruṇo uggacchati, cīvarāni nissaggiyāni honti, nissayo pana na paṭippassambhati.
However, if the junior bhikkhus deviate from the path, enter a village for medicine, thinking, "We will return before dawn," and dawn breaks while they have not yet reached, then the robes become nissaggiya, but the nissaya does not cease.
Tuy nhiên, nếu các vị Tỳ-khưu trẻ rẽ khỏi đường chính, vào làng để tìm thuốc với ý nghĩ: “Chúng ta sẽ quay lại trước bình minh,” và bình minh lên khi họ chưa đến kịp, thì y trở thành nissaggiya, nhưng nissaya không chấm dứt.
Sace pana dhenubhayena vā sunakhabhayena vā muhuttaṃ ṭhatvā ‘‘gamissāmā’’ti ṭhatvā vā nisīditvā vā gacchanti, antarā aruṇe uggate cīvarāni ca nissaggiyāni honti, nissayo ca paṭippassambhati.
However, if they stop for a moment due to fear of cows or fear of dogs, and then, thinking "We will go," they go after standing or sitting, and dawn breaks in the interim, then the robes become nissaggiya, and the nissaya also ceases.
Tuy nhiên, nếu vì sợ bò cái hoặc sợ chó, họ dừng lại một lát rồi nói: “Chúng ta sẽ đi,” và đi sau khi đã dừng hoặc ngồi, và bình minh lên giữa đường, thì y trở thành nissaggiya, và nissaya cũng chấm dứt.
Sace ‘‘antoaruṇeyeva āgamissāmā’’ti antosīmāyaṃ gāmaṃ paviṭṭhānaṃ antarā aruṇo uggacchati, neva cīvarāni nissaggiyāni honti, na nissayo paṭippassambhati.
If dawn breaks in the interim for those who entered the village within the sīmā (boundary), thinking, "We will come back before dawn," then neither do the robes become nissaggiya, nor does the nissaya cease.
Nếu các vị Tỳ-khưu vào làng trong phạm vi sīmā (giới hạn) với ý nghĩ: “Chúng ta sẽ quay lại trước bình minh,” và bình minh lên giữa đường, thì y không trở thành nissaggiya, và nissaya cũng không chấm dứt.
Sace pana ‘‘vibhāyatu tāvā’’ti nisīdanti, aruṇe uggate na cīvarāni nissaggiyāni honti, nissayo pana paṭippassambhati.
However, if they sit down thinking, "Let it be daylight first," then when dawn breaks, the robes do not become nissaggiya, but the nissaya does cease.
Tuy nhiên, nếu họ ngồi xuống với ý nghĩ: “Hãy đợi cho trời sáng đã,” thì khi bình minh lên, y không trở thành nissaggiya, nhưng nissaya chấm dứt.
Sace yepi ‘‘antoaruṇeyeva āgamissāmā’’ti sāmantavihāraṃ dhammassavanatthāya saussāhā gacchanti, antarāmaggeyeva ca nesaṃ aruṇo uggacchati, cīvarāni nissaggiyāni honti, nissayo pana na paṭippassambhati.
If, even for those who earnestly go to a nearby vihāra to listen to the Dhamma, thinking, "We will come back before dawn," dawn breaks on the way, then the robes become nissaggiya, but the nissaya does not cease.
Nếu các vị Tỳ-khưu đi đến tu viện gần đó để nghe Pháp với ý nghĩ: “Chúng ta sẽ quay lại trước bình minh,” và bình minh lên giữa đường, thì y trở thành nissaggiya, nhưng nissaya không chấm dứt.
Sace dhammagāravena ‘‘yāvapariyosānaṃ sutvāva gamissāmā’’ti nisīdanti, saha aruṇassa uggamanā cīvarānipi nissaggiyāni honti, nissayo ca paṭippassambhati.
However, if, out of reverence for the Dhamma, they sit down thinking, "We will go only after listening to the end," then with the breaking of dawn, the robes become nissaggiya, and the nissaya also ceases.
Tuy nhiên, nếu vì tôn kính Pháp, họ ngồi xuống với ý nghĩ: “Chúng ta sẽ nghe cho đến khi kết thúc rồi mới đi,” thì khi bình minh lên, y trở thành nissaggiya, và nissaya cũng chấm dứt.
Therena daharaṃ cīvaradhovanatthāya gāmakaṃ pesentena attano cīvaraṃ paccuddharitvāva dātabbaṃ, daharassapi cīvaraṃ paccuddharāpetvāva ṭhapetabbaṃ.
An elder bhikkhu sending a junior bhikkhu to a village for washing robes should give his own robe only after formally revoking his determination for it, and should also have the junior bhikkhu revoke his determination for his own robe before leaving it.
Khi vị trưởng lão sai vị Tỳ-khưu trẻ đi giặt y, thì phải paccuddhara (xả bỏ) y của mình rồi mới trao, và cũng phải bảo vị Tỳ-khưu trẻ paccuddhara y của mình rồi mới đặt xuống.
Sace asatiyā gacchati, attano cīvaraṃ paccuddharitvā daharassa cīvaraṃ vissāsena gahetvā ṭhapetabbaṃ.
If he goes unmindfully, he should revoke the determination for his own robe, and take the junior bhikkhu's robe with confidence and place it.
Nếu vị ấy đi mà quên, thì sau khi paccuddhara y của mình, nên lấy y của vị Tỳ-khưu trẻ một cách tin tưởng rồi đặt xuống.
Sace thero na sarati, daharova sarati, daharena attano cīvaraṃ paccuddharitvā therassa cīvaraṃ vissāsena gahetvā gantvā vattabbaṃ ‘‘bhante, tumhākaṃ cīvaraṃ adhiṭṭhahitvā paribhuñjathā’’ti.
If the elder bhikkhu does not remember, but the junior bhikkhu does, the junior bhikkhu should revoke the determination for his own robe, take the elder bhikkhu's robe with confidence, go, and say, "Venerable sir, you may determine your robe and use it."
Nếu vị trưởng lão không nhớ, mà chỉ có vị Tỳ-khưu trẻ nhớ, thì vị Tỳ-khưu trẻ nên paccuddhara y của mình, lấy y của vị trưởng lão một cách tin tưởng, rồi đi đến và nói: “Bạch chư Tôn đức, xin chư Tôn đức adhiṭṭhāna (kiên định) y của mình rồi sử dụng.”
Attanopi cīvaraṃ adhiṭṭhātabbaṃ.
One's own robe should also be determined.
Y của chính mình cũng phải được adhiṭṭhāna.
Evaṃ ekassa satiyāpi āpattimokkho hoti.
Thus, even with the mindfulness of one, there is release from the offense.
Như vậy, dù chỉ một người nhớ cũng thoát khỏi tội lỗi.
53. Bhaṇḍassa paṭisāmananti paresaṃ bhaṇḍassa gopanaṃ.
53. Keeping of goods means the safeguarding of others' goods.
53. Bhaṇḍassa paṭisāmana (cất giữ vật dụng) nghĩa là bảo quản vật dụng của người khác.
Paresañhi (pāci. aṭṭha. 506) kappiyavatthu vā hotu akappiyavatthu vā, antamaso mātu kaṇṇapiḷandhanaṃ kālapaṇṇampi gihisantakaṃ bhaṇḍāgārikasīsena paṭisāmentassa pācittiyaṃ.
Indeed, whether it is allowable property or unallowable property belonging to others, even a mother's ear ornament or a mere palm-leaf, for a bhikkhu storing a householder's property as a storekeeper, it is a pācittiya.
Thật vậy, đối với một vật dụng hợp pháp hay không hợp pháp của người khác, ngay cả một chiếc khuyên tai bằng lá cọ của mẹ, là tài sản của gia chủ, một Tỳ-khưu giữ gìn với tư cách là người giữ kho thì phạm tội Pācittiya.
Sace pana mātāpitūnaṃ santakaṃ avassaṃ paṭisāmetabbaṃ kappiyabhaṇḍaṃ hoti, attano atthāya gahetvā paṭisāmetabbaṃ.
If, however, it is allowable property belonging to one's parents that must definitely be stored, it may be taken and stored for one's own use.
Tuy nhiên, nếu đó là vật dụng hợp pháp thuộc sở hữu của cha mẹ mà cần phải cất giữ, thì nên nhận lấy vì lợi ích của mình mà cất giữ.
‘‘Idaṃ paṭisāmetvā dehī’’ti pana vutte ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitabbaṃ.
But if one is told, "Store this and give it back," it should be refused, saying, "It is not allowable."
Nhưng nếu được nói rằng: “Hãy cất giữ vật này rồi đưa cho tôi,” thì nên từ chối: “Điều đó không hợp pháp.”
Sace ‘‘paṭisāmehī’’ti pātetvā gacchanti, palibodho nāma hoti, paṭisāmetuṃ vaṭṭati.
If they leave it, saying, "Store it!", then it becomes a burden, and it is allowable to store it.
Nếu họ để lại và đi, nói: “Hãy cất giữ!” thì đó là một sự ràng buộc, và việc cất giữ là hợp pháp.
Vihāre kammaṃ karontā vaḍḍhakīādayo vā rājavallabhā vā ‘‘attano upakaraṇabhaṇḍaṃ vā sayanabhaṇḍaṃ vā paṭisāmetvā dethā’’ti vadanti, chandenapi bhayenapi na kātabbameva, guttaṭṭhānaṃ pana dassetuṃ vaṭṭati, balakkārena pātetvā gatesu ca paṭisāmetuṃ.
Or if carpenters and others working in the monastery, or royal officials, say, "Store our tools or bedding for us," it should not be done out of affection or fear; but it is allowable to show them a secure place, or to store it if they leave it by force.
Hoặc nếu những người thợ mộc đang làm việc trong tinh xá, hoặc những người thân cận của vua, nói: “Xin hãy cất giữ dụng cụ hoặc đồ dùng giường chiếu của chúng tôi,” thì không nên làm điều đó vì thiện chí hay vì sợ hãi. Tuy nhiên, được phép chỉ cho họ một nơi an toàn, và cũng được phép cất giữ nếu họ để lại bằng vũ lực rồi bỏ đi.
Sace (pārā. aṭṭha. 1.111) attano hatthe paṭisāmanatthāya ṭhapitaṃ bhaṇḍaṃ sāmikena ‘‘dehi me bhaṇḍa’’nti yācito adātukāmo ‘‘nāhaṃ gaṇhāmī’’ti bhaṇati, sampajānamusāvādepi adinnādānassa payogattā dukkaṭaṃ.
If, when property placed in one's hand for safekeeping is requested by its owner, "Give me my property," the bhikkhu, unwilling to give it, says, "I am not taking it," he incurs a dukkaṭa, as it is an act of intentional false speech and attempted theft.
Nếu một Tỳ-khưu được chủ nhân yêu cầu trả lại vật đã được giao cho mình để cất giữ, nhưng không muốn trả lại và nói: “Tôi không giữ vật đó,” thì phạm tội Dukkaṭa, vì đó là một hành vi của việc trộm cắp, dù là nói dối có chủ ý.
‘‘Kiṃ tumhe bhaṇatha, nevidaṃ mayhaṃ anurūpaṃ, na tumhāka’’ntiādīni vadantassapi dukkaṭameva.
Even for one who says, "What are you saying? This is not suitable for me, nor for you," a dukkaṭa is incurred.
Ngay cả khi nói những điều như: “Quý vị nói gì vậy? Vật này không phù hợp với tôi, cũng không phù hợp với quý vị,” thì cũng phạm tội Dukkaṭa.
‘‘Raho mayā etassa hatthe ṭhapitaṃ, na añño koci jānāti, dassati nu kho me, no’’ti sāmiko vimatiṃ uppādeti, bhikkhussa thullaccayaṃ.
If the owner develops doubt, thinking, "I placed this in his hand secretly; no one else knows. Will he give it to me or not?", the bhikkhu incurs a thullaccaya.
Nếu chủ nhân nghi ngờ, nghĩ: “Tôi đã giao vật này cho người đó ở nơi kín đáo, không ai khác biết. Liệu người đó có trả lại cho tôi không, hay không?” thì Tỳ-khưu phạm tội Thullaccaya.
Tassa pharusādibhāvaṃ disvā sāmiko ‘‘na mayhaṃ dassatī’’ti dhuraṃ nikkhipati, tatra sacāyaṃ bhikkhu ‘‘kilametvā naṃ dassāmī’’ti dāne saussāho, rakkhati tāva.
If, seeing his harshness and so forth, the owner abandons the claim, thinking, "He will not give it to me," then if this bhikkhu is diligent in giving, thinking, "I will give it after tiring him out," he may keep it for a while.
Nếu chủ nhân thấy thái độ thô lỗ của vị ấy và từ bỏ hy vọng, nghĩ: “Người đó sẽ không trả lại cho tôi,” thì nếu Tỳ-khưu này vẫn có ý định trả lại sau khi làm cho chủ nhân mệt mỏi, thì vẫn giữ vật đó.
Sacepi so dāne nirussāho, bhaṇḍasāmiko pana gahaṇe saussāho, rakkhatiyeva.
Even if he is not diligent in giving, but the owner is diligent in taking, he may still keep it.
Ngay cả khi Tỳ-khưu đó không có ý định trả lại, nhưng chủ nhân vẫn có ý định lấy lại, thì Tỳ-khưu vẫn giữ vật đó.
Yadi pana tasmiṃ dāne nirussāho bhaṇḍasāmiko ‘‘na mayhaṃ dassatī’’ti dhuraṃ nikkhipati, evaṃ ubhinnaṃ dhuranikkhepena bhikkhuno pārājikaṃ.
But if he is not diligent in giving, and the owner abandons the claim, thinking, "He will not give it to me," then with both having abandoned the claim, the bhikkhu incurs a pārājika.
Nhưng nếu Tỳ-khưu không có ý định trả lại, và chủ nhân cũng từ bỏ hy vọng, nghĩ: “Người đó sẽ không trả lại cho tôi,” thì khi cả hai bên từ bỏ hy vọng như vậy, Tỳ-khưu phạm tội Pārājika.
Yadipi mukhena ‘‘dassāmī’’ti vadati, cittena pana adātukāmo, evampi sāmikassa dhuranikkhepe pārājikaṃ.
Even if he says with his mouth, "I will give it," but is unwilling in mind, he still incurs a pārājika if the owner abandons the claim.
Ngay cả khi Tỳ-khưu nói bằng miệng: “Tôi sẽ trả lại,” nhưng trong tâm không muốn trả, thì khi chủ nhân từ bỏ hy vọng, Tỳ-khưu cũng phạm tội Pārājika.
Taṃ pana saṅgopanatthāya attano hatthe parehi ṭhapitaṃ bhaṇḍaṃ aguttadesato ṭhānā cāvetvā guttaṭṭhāne ṭhapanatthāya harato anāpatti.
However, if one moves property placed in one's hand by others for safekeeping from an unsecured place to a secure place for its protection, there is no offense.
Tuy nhiên, nếu một Tỳ-khưu di chuyển vật đã được người khác giao cho mình để cất giữ từ nơi không an toàn đến nơi an toàn để bảo vệ, thì không có lỗi.
Theyyacittenapi ṭhānā cāventassa avahāro natthi.
Even if one moves it with thievish intent, there is no misappropriation.
Ngay cả khi di chuyển vật đó với ý định trộm cắp, thì cũng không có lỗi trộm cắp.
Attano hatthe nikkhittattā, bhaṇḍadeyyaṃ pana hoti.
Because it was deposited in his hand; but it is liable to be returned.
Vì vật đó đã được giao cho mình giữ, nhưng có thể bị mất.
Theyyacittena paribhuñjatopi eseva nayo.
The same applies even if one uses it with thievish intent.
Cũng vậy, khi sử dụng vật đó với ý định trộm cắp.
54. Pañcannaṃ sahadhammikānaṃ santakaṃ pana yaṃ kiñci parikkhāraṃ paṭisāmetuṃ vaṭṭati.
54. However, it is allowable to store any requisites belonging to one's five co-religionists.
54. Tuy nhiên, được phép cất giữ bất kỳ vật dụng nào thuộc sở hữu của năm người bạn đồng Phạm hạnh.
Sace āgantuko bhikkhu āvāsikānaṃ cīvarakammaṃ karontānaṃ samīpe pattacīvaraṃ ṭhapetvā ‘‘ete saṅgopessantī’’ti maññamāno nahāyituṃ vā aññatra vā gacchati, sace taṃ āvāsikā saṅgopenti, iccetaṃ kusalaṃ.
If a visiting bhikkhu, leaving his bowl and robe near resident bhikkhus who are sewing robes, goes to bathe or elsewhere, thinking, "They will take care of these," and if the residents do take care of them, that is good.
Nếu một Tỳ-khưu khách để y bát của mình gần các Tỳ-khưu thường trú đang may y, nghĩ: “Họ sẽ cất giữ chúng,” rồi đi tắm hoặc đi nơi khác, nếu các Tỳ-khưu thường trú cất giữ chúng, thì điều đó là tốt.
No ce, naṭṭhe gīvā na hoti.
If not, and they are lost, there is no responsibility.
Nếu không, khi vật đó bị mất, họ không chịu trách nhiệm.
Sacepi so ‘‘idaṃ, bhante, ṭhapethā’’ti vatvā gacchati, itare ca kiccapasutattā na jānanti, eseva nayo.
Even if he says, "Sirs, please keep these," and goes, and the others, being busy, do not know, the same rule applies.
Ngay cả khi Tỳ-khưu khách nói: “Bạch quý Ngài, xin hãy giữ vật này,” rồi đi, và các Tỳ-khưu kia vì bận việc nên không biết, thì cũng vậy.
Athāpi te ‘‘idaṃ, bhante, ṭhapethā’’ti vuttā ‘‘mayaṃ byāvaṭā’’ti paṭikkhipanti, itaro ca ‘‘avassaṃ ṭhapessantī’’ti anādiyitvā gacchati, eseva nayo.
Or if, when asked, "Sirs, please keep these," they refuse, saying, "We are busy," and the other, disregarding this, goes, thinking, "They will certainly keep them," the same rule applies.
Hoặc nếu Tỳ-khưu khách nói: “Bạch quý Ngài, xin hãy giữ vật này,” nhưng các Tỳ-khưu kia từ chối: “Chúng tôi đang bận,” và Tỳ-khưu khách vẫn đi mà không quan tâm, nghĩ: “Họ chắc chắn sẽ giữ,” thì cũng vậy.
Sace pana te tena yācitā vā ayācitā vā ‘‘mayaṃ ṭhapessāma, tvaṃ gacchā’’ti vadanti, taṃ saṅgopitabbaṃ.
But if, whether asked by him or not, they say, "We will keep them, you may go," then those items must be protected.
Tuy nhiên, nếu Tỳ-khưu khách yêu cầu hoặc không yêu cầu, mà các Tỳ-khưu kia nói: “Chúng tôi sẽ giữ, Ngài cứ đi,” thì vật đó phải được cất giữ.
No ce saṅgopenti, naṭṭhe gīvā.
If they do not protect them, and they are lost, there is responsibility.
Nếu không cất giữ, khi vật đó bị mất, họ chịu trách nhiệm.
Sampaṭicchitattā.
Because they accepted the responsibility.
Vì đã chấp nhận trách nhiệm.
Yo bhikkhu bhaṇḍāgāriko hutvā paccūsasamaye eva bhikkhūnaṃ pattacīvarāni heṭṭhāpāsādaṃ oropetvā dvāraṃ apidahitvā tesampi anārocetvāva dūre bhikkhācāraṃ gacchati, tāni ce corā haranti, tasseva gīvā.
If a bhikkhu acting as a storekeeper lowers the bhikkhus' bowls and robes to the lower pavilion very early in the morning, closes the door, and goes on alms-round far away without informing them, and thieves steal them, the responsibility falls on him.
Nếu một Tỳ-khưu làm người giữ kho, vào lúc rạng đông đã hạ y bát của các Tỳ-khưu xuống tầng dưới của ngôi nhà nhiều tầng, rồi không đóng cửa và cũng không báo cho họ biết mà đi khất thực ở xa, nếu trộm cướp lấy mất những vật đó, thì chính vị ấy chịu trách nhiệm.
Yo pana bhikkhu bhikkhūhi ‘‘oropetha, bhante, pattacīvarāni, kālo salākaggahaṇassā’’ti vutto ‘‘samāgatātthā’’ti pucchitvā ‘‘āma samāgatāmhā’’ti vutte pattacīvarāni nīharitvā nikkhipitvā bhaṇḍāgāradvāraṃ bandhitvā ‘‘tumhe pattacīvarāni gahetvā heṭṭhāpāsādadvāraṃ paṭijaggitvā gaccheyyāthā’’ti vatvā gacchati.
However, if a bhikkhu, when told by other bhikkhus, "Sirs, lower the bowls and robes, it's time to draw lots for alms-food," asks, "Are you all assembled?", and upon being told, "Yes, we are assembled," he takes out and places the bowls and robes, closes the storehouse door, and goes, saying, "You should take your bowls and robes, attend to the lower pavilion door, and then go."
Tuy nhiên, nếu một Tỳ-khưu được các Tỳ-khưu khác nói: “Bạch quý Ngài, xin hãy hạ y bát xuống, đã đến lúc nhận phiếu ăn,” và sau khi hỏi: “Quý vị đã tập hợp đủ chưa?” được trả lời: “Vâng, chúng tôi đã tập hợp đủ,” thì vị ấy lấy y bát ra, đặt xuống, đóng cửa kho, rồi nói: “Quý vị hãy lấy y bát của mình, trông chừng cửa tầng dưới của ngôi nhà nhiều tầng rồi đi,” và vị ấy đi.
Tatra ceko alasajātiko bhikkhu bhikkhūsu gatesu pacchā akkhīni puñchanto uṭṭhahitvā udakaṭṭhānaṃ mukhadhovanatthaṃ gacchati, taṃ khaṇaṃ disvā corā tassa pattacīvaraṃ haranti, suhaṭaṃ, bhaṇḍāgārikassa gīvā na hoti.
If then one lazy bhikkhu, after the others have left, wipes his eyes, gets up, and goes to the water place to wash his face, and thieves, seeing that moment, steal his bowl and robe, it is well stolen, and the storekeeper is not responsible.
Trong trường hợp đó, nếu có một Tỳ-khưu lười biếng, sau khi các Tỳ-khưu khác đã đi, vị ấy dụi mắt đứng dậy đi đến chỗ nước để rửa mặt, và bọn trộm cướp thấy cơ hội đó mà lấy mất y bát của vị ấy, thì vật đó bị mất một cách hợp lý, người giữ kho không chịu trách nhiệm.
Sacepi koci bhaṇḍāgārikassa anārocetvāva bhaṇḍāgāre attano parikkhāraṃ ṭhapeti, tasmimpi naṭṭhe bhaṇḍāgārikassa gīvā na hoti.
Even if someone places his own requisites in the storehouse without informing the storekeeper, and they are lost, the storekeeper is not responsible.
Ngay cả khi có người nào đó để đồ dùng của mình trong kho mà không báo cho người giữ kho biết, khi vật đó bị mất, người giữ kho cũng không chịu trách nhiệm.
Sace pana bhaṇḍāgāriko taṃ disvā ‘‘aṭṭhāne ṭhapita’’nti gahetvā ṭhapeti, naṭṭhe tasseva gīvā.
But if the storekeeper, seeing them, takes them, saying, "These are placed in the wrong spot," and puts them away, and they are lost, the responsibility falls on him.
Tuy nhiên, nếu người giữ kho thấy vật đó, nghĩ: “Vật này được đặt sai chỗ,” rồi lấy đi và đặt ở chỗ khác, khi vật đó bị mất, chính vị ấy chịu trách nhiệm.
Sacepi ṭhapitabhikkhunā ‘‘mayā, bhante, īdiso nāma parikkhāro ṭhapito, upadhāreyyāthā’’ti vutto ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchati, dunnikkhittaṃ vā maññamāno aññasmiṃ ṭhāne ṭhapeti, naṭṭhe tasseva gīvā.
Even if the bhikkhu who placed them says, "Sir, I have placed such and such requisites; please take note," and the storekeeper accepts, saying, "Very well," or, thinking they are badly placed, puts them in another spot, and they are lost, the responsibility falls on him.
Ngay cả khi Tỳ-khưu đã đặt vật đó nói: “Bạch quý Ngài, tôi đã đặt một vật dụng như thế này, xin hãy lưu ý,” và người giữ kho chấp nhận: “Được,” hoặc nghĩ rằng vật đó được đặt không đúng chỗ mà đặt ở nơi khác, khi vật đó bị mất, chính vị ấy chịu trách nhiệm.
‘‘Nāhaṃ jānāmī’’ti paṭikkhipantassa pana natthi gīvā.
But for one who refuses, saying, "I don't know," there is no responsibility.
Nhưng đối với người từ chối: “Tôi không biết,” thì không có trách nhiệm.
Yopi tassa passantasseva ṭhapeti, bhaṇḍāgārikañca na sampaṭicchāpeti, naṭṭhaṃ sunaṭṭhameva.
If someone places requisites while the storekeeper is watching, but does not get the storekeeper to accept them, and they are lost, they are simply lost.
Và nếu có người đặt vật đó ngay trước mắt người giữ kho nhưng không yêu cầu người giữ kho chấp nhận, thì vật bị mất là mất hẳn.
Sace pana naṃ bhaṇḍāgāriko aññatra ṭhapeti, naṭṭhe gīvā.
If, however, the storekeeper places them elsewhere, and they are lost, he is responsible.
Tuy nhiên, nếu người giữ kho đặt vật đó ở nơi khác, khi vật đó bị mất, vị ấy chịu trách nhiệm.
Sace bhaṇḍāgāraṃ suguttaṃ, sabbo saṅghassa cetiyassa ca parikkhāro tattheva ṭhapīyati, bhaṇḍāgāriko ca bālo abyatto dvāraṃ vivaritvā dhammakathaṃ vā sotuṃ aññaṃ vā kiñci kātuṃ katthaci gacchati, taṃ khaṇaṃ disvā yattakaṃ corā haranti, sabbaṃ tassa gīvā.
If the storehouse is very secure, and all the requisites of the Saṅgha and the cetiya are placed there, and the storekeeper, being foolish and unskilled, opens the door and goes somewhere to listen to Dhamma talk or to do something else, and thieves, seeing that moment, steal whatever they can, the responsibility for all of it falls on him.
Nếu kho được bảo vệ tốt, và tất cả đồ dùng của Tăng-già và bảo tháp đều được cất giữ ở đó, nhưng người giữ kho là người ngu dốt, thiếu kinh nghiệm, mở cửa rồi đi đâu đó để nghe pháp hoặc làm việc gì khác, và bọn trộm cướp thấy cơ hội đó mà lấy mất bao nhiêu, thì tất cả đều do vị ấy chịu trách nhiệm.
Bhaṇḍāgārato nikkhamitvā bahi caṅkamantassa vā dvāraṃ vivaritvā sarīraṃ utuṃ gāhāpentassa vā tattheva samaṇadhammānuyogena nisinnassa vā tattheva nisīditvā kenaci kammena byāvaṭassa vā uccārapassāvapīḷitassapi sato tattheva upacāre vijjamāne bahi gacchato vā aññena vā kenaci ākārena pamattassa sato dvāraṃ vivaritvā vā vivaṭameva pavisitvā vā sandhiṃ chinditvā vā yattakaṃ tassa pamādapaccayā corā haranti, sabbaṃ tasseva gīvā.
If, after leaving the storehouse, he is walking outside, or opens the door to expose his body to the weather, or is sitting there engaged in monastic practice, or is sitting there occupied with some task, or is afflicted by bodily excretions and goes outside even when there is an urinal/latrine nearby, or is negligent in any other way, and thieves, taking advantage of his negligence, open the door, or enter through an already open door, or break in through a wall, and steal whatever they can, the responsibility for all of it falls on him.
Nếu người giữ kho ra khỏi kho và đi kinh hành bên ngoài, hoặc mở cửa để cho thân thể đón gió, hoặc ngồi thiền định ở đó, hoặc ngồi ở đó bận rộn với công việc nào đó, hoặc bị đại tiểu tiện thúc bách mà vẫn có phạm vi để đi ra ngoài, hoặc vì bất kỳ lý do nào khác mà lơ đễnh, mở cửa hoặc đi vào qua cửa đã mở, hoặc phá tường mà lấy mất bao nhiêu do sự lơ đễnh của vị ấy, thì tất cả đều do vị ấy chịu trách nhiệm.
‘‘Uṇhasamaye pana vātapānaṃ vivaritvā nipajjituṃ vaṭṭatī’’ti vadanti.
They say, "In the hot season, it is allowable to open the window and lie down."
Người ta nói: “Trong mùa nóng, được phép mở cửa sổ và nằm xuống.”
Uccārapīḷitassa pana tasmiṃ upacāre asati aññattha gacchantassa gilānapakkhe ṭhitattā avisayo, tasmā gīvā na hoti.
However, if one is afflicted by bodily excretions and there is no urinal/latrine in that proximity, and one goes elsewhere, being in the category of the sick, it is not within his purview, therefore there is no responsibility.
Tuy nhiên, đối với người bị đại tiểu tiện thúc bách mà không có phạm vi trong kho đó để giải quyết, khi đi nơi khác thì không thuộc phạm vi trách nhiệm vì thuộc về trường hợp bệnh, do đó không có trách nhiệm.
55. Yo pana anto uṇhapīḷito dvāraṃ suguttaṃ katvā bahi nikkhamati, corā taṃ gahetvā ‘‘dvāraṃ vivarā’’ti vadanti, yāvatatiyaṃ na vivaritabbaṃ.
55. If one, being afflicted by heat inside, secures the door and goes outside, and thieves catch him and say, "Open the door!", he should not open it even up to the third time.
55. Tuy nhiên, nếu một người bị nóng bức bên trong, đóng cửa kho cẩn thận rồi đi ra ngoài, và bọn trộm cướp bắt được vị ấy rồi nói: “Hãy mở cửa!” thì không nên mở cho đến lần thứ ba.
Yadi pana te corā ‘‘sace na vivarasi, tañca māressāma, dvārañca bhinditvā parikkhāraṃ harissāmā’’ti pharasuādīni ukkhipanti, ‘‘mayi ca mate saṅghassa ca senāsane vinaṭṭhe guṇo natthī’’ti vivarituṃ vaṭṭati.
If, however, those thieves raise axes and so on, saying, "If you do not open, we will kill you and break down the door and take the requisites," then it is proper to open, thinking, "If I die and the Saṅgha's dwelling is destroyed, there is no benefit."
Tuy nhiên, nếu những tên trộm đó giơ rìu và các vật tương tự lên, nói rằng: “Nếu ngươi không mở cửa, chúng ta sẽ giết ngươi và phá cửa lấy đồ vật,” thì vị tỳ khưu nên mở cửa, nghĩ rằng: “Nếu ta chết và chỗ ở của Tăng-già bị hư hại, thì không có lợi ích gì.”
Idhāpi ‘‘avisayattā gīvā natthī’’ti vadanti.
Here too, they say, "There is no gīvā due to being beyond one's control."
Ở đây, họ nói rằng: “Không có lỗi (gīvā) vì đó không phải là phạm vi trách nhiệm của mình.”
Sace koci āgantuko kuñcikaṃ vā deti, dvāraṃ vā vivarati, yattakaṃ corā haranti, sabbaṃ tassa gīvā.
If a certain visitor gives a key or opens the door, whatever the thieves take, all of it is his gīvā.
Nếu có người khách nào đưa chìa khóa hoặc mở cửa, thì tất cả những gì bọn trộm lấy đi đều là lỗi (gīvā) của người đó.
Saṅghena bhaṇḍāgāraṃ guttatthāya sūciyantakañca kuñcikamuddikā ca yojetvā dinnā hoti, bhaṇḍāgāriko ghaṭikamattaṃ datvā nipajjati, corā vivaritvā parikkhāraṃ haranti, tasseva gīvā.
If the Saṅgha has provided a locking bar, a key, and a bolt for the protection of the storehouse, and the storekeeper inserts the bolt and lies down, and thieves open it and take the requisites, it is his gīvā.
Nếu Tăng-già đã giao kho bằng cách lắp khóa then và chìa khóa, và vị giữ kho đặt một thanh chốt rồi ngủ, bọn trộm mở cửa và lấy đồ vật, thì đó là lỗi (gīvā) của chính vị ấy.
Sūciyantakañca kuñcikamuddikañca yojetvā nipannaṃ panetaṃ sace corā āgantvā ‘‘dvāraṃ vivarāhī’’ti vadanti, tattha purimanayeneva paṭipajjitabbaṃ.
If, however, the storekeeper, having inserted the locking bar, key, and bolt, lies down, and thieves come and say, "Open the door," he should act in the same way as before.
Tuy nhiên, nếu vị ấy đã lắp khóa then và chìa khóa rồi ngủ, mà bọn trộm đến nói: “Hãy mở cửa!” thì phải hành xử theo cách đã nói trước đó.
Evaṃ suguttaṃ katvā nipanne pana sace bhittiṃ vā chadanaṃ vā bhinditvā umaṅgena vā pavisitvā haranti, na tassa gīvā.
If, however, he lies down having secured it so well, and thieves break through a wall or the roof, or enter through a tunnel and steal, it is not his gīvā.
Nhưng nếu sau khi đã khóa kỹ như vậy mà bọn trộm phá tường hoặc mái nhà, hoặc đào đường hầm mà vào lấy đồ, thì đó không phải là lỗi (gīvā) của vị ấy.
Sace bhaṇḍāgāre aññepi therā vasanti, vivaṭe dvāre attano attano parikkhāraṃ gahetvā gacchanti, bhaṇḍāgāriko tesu gatesu dvāraṃ na jaggati, sace tattha kiñci avaharīyati, bhaṇḍāgārikassa issaravatāya bhaṇḍāgārikasseva gīvā, therehi pana sahāyehi bhavitabbaṃ.
If other elders also reside in the storehouse, and when the door is open, they take their own requisites and leave, and the storekeeper does not guard the door after they have gone, and if anything is stolen there, it is the storekeeper's gīvā due to his authority; however, the elders should be his companions.
Nếu trong kho có các vị trưởng lão khác đang ở, khi cửa mở, họ lấy đồ vật của riêng mình rồi đi, mà vị giữ kho không canh giữ cửa, nếu có bất cứ thứ gì bị mất ở đó, thì đó là lỗi (gīvā) của chính vị giữ kho do quyền hạn của vị ấy; nhưng các vị trưởng lão kia phải là người hỗ trợ.
Ayañhi sāmīci.
This is indeed the proper conduct.
Đây là điều đúng đắn.
Yadi bhaṇḍāgāriko ‘‘tumhe bahi ṭhatvā tumhākaṃ parikkhāraṃ gaṇhatha, mā pavisitthā’’ti vadati, tesañca eko lolamahāthero sāmaṇerehi ceva upaṭṭhākehi ca saddhiṃ bhaṇḍāgāraṃ pavisitvā nisīdati ceva nipajjati ca, yattakaṃ bhaṇḍaṃ nassati, sabbaṃ tassa gīvā, bhaṇḍāgārikena pana avasesatherehi ca sahāyehi bhavitabbaṃ.
If the storekeeper says, "You stand outside and take your requisites; do not enter," and one frivolous elder among them enters the storehouse with sāmaṇeras and attendants, and sits and lies down there, whatever property is lost, all of it is his gīvā; however, the storekeeper and the remaining elders should be his companions.
Nếu vị giữ kho nói: “Các ngài hãy đứng bên ngoài mà lấy đồ vật của mình, đừng vào,” mà một vị đại trưởng lão lơ đễnh cùng với các sa-di và người hầu vào kho ngồi và ngủ, thì tất cả những đồ vật bị mất đều là lỗi (gīvā) của vị ấy; nhưng vị giữ kho và các vị trưởng lão còn lại phải là người hỗ trợ.
Atha bhaṇḍāgārikova lolasāmaṇere ca upaṭṭhāke ca gahetvā bhaṇḍāgāre nisīdati ceva nipajjati ca, yattakaṃ nassati, sabbaṃ tasseva gīvā.
If the storekeeper himself takes frivolous sāmaṇeras and attendants, and sits and lies down in the storehouse, whatever is lost, all of it is his gīvā.
Nếu chính vị giữ kho lơ đễnh, dẫn các sa-di và người hầu vào kho ngồi và ngủ, thì tất cả những gì bị mất đều là lỗi (gīvā) của chính vị ấy.
Tasmā bhaṇḍāgārikeneva tattha vasitabbaṃ, avasesehi appeva rukkhamūle vasitabbaṃ, na ca bhaṇḍāgāreti.
Therefore, only the storekeeper should reside there; the others should reside even at the foot of a tree, but not in the storehouse.
Vì vậy, chỉ có vị giữ kho mới nên ở đó; những người còn lại, dù là ở gốc cây, cũng không nên ở trong kho.
56. Ye pana attano attano sabhāgabhikkhūnaṃ vasanagabbhesu parikkhāraṃ ṭhapenti, parikkhāre naṭṭhe yehi ṭhapito, tesaṃyeva gīvā, itarehi pana sahāyehi bhavitabbaṃ.
56. If monks store their requisites in the dwellings of their fellow monks, and the requisites are lost, it is the gīvā of those who stored them; however, the other monks should be companions.
56. Còn những vị tỳ khưu cất đồ vật trong phòng ở của các tỳ khưu đồng bạn của mình, nếu đồ vật bị mất, thì đó là lỗi (gīvā) của chính những người đã cất giữ; những người khác phải là người hỗ trợ.
Yadi pana saṅgho bhaṇḍāgārikassa vihāreyeva yāgubhattaṃ dāpeti, so ca bhikkhācāratthāya gāmaṃ gacchati, naṭṭhaṃ tasseva gīvā.
If the Saṅgha provides gruel and rice for the storekeeper in the monastery itself, and he goes to the village for alms, whatever is lost is his gīvā.
Tuy nhiên, nếu Tăng-già đã cấp cháo và cơm cho vị giữ kho ngay trong tu viện, mà vị ấy đi khất thực vào làng, thì đồ vật bị mất là lỗi (gīvā) của chính vị ấy.
Bhikkhācāraṃ pavisantehi atirekacīvaraṃ rakkhaṇatthāya ṭhapitavihāravārikassapi yāgubhattaṃ vā nivāpaṃ vā labhamānasseva bhikkhācāraṃ gacchato yaṃ tattha nassati, sabbaṃ gīvā.
If a monastery caretaker, appointed to guard extra robes, also receives gruel or food and goes for alms, whatever is lost there is all his gīvā.
Ngay cả vị tỳ khưu giữ phiên tu viện, người được cấp cháo hoặc cơm để giữ gìn y tăng thêm, mà đi khất thực, thì tất cả những gì bị mất ở đó đều là lỗi (gīvā) của vị ấy.
Na kevalañca ettakameva, bhaṇḍāgārikassa viya yaṃ tassa pamādapaccayā nassati, sabbaṃ gīvā.
And it is not just this much; whatever is lost due to his heedlessness, like that of the storekeeper, is all his gīvā.
Không chỉ có vậy, mà tất cả những gì bị mất do sự lơ đễnh của vị ấy, cũng giống như vị giữ kho, đều là lỗi (gīvā) của vị ấy.
Sace vihāro mahā hoti, aññaṃ padesaṃ rakkhituṃ gacchantassa aññasmiṃ padese nikkhittaṃ haranti, avisayattā gīvā na hoti.
If the monastery is large, and he goes to guard another area, and property left in a different area is stolen, there is no gīvā because it is beyond his sphere of influence.
Nếu tu viện lớn, mà khi vị ấy đi bảo vệ một khu vực khác, đồ vật cất ở khu vực khác bị lấy trộm, thì không có lỗi (gīvā) vì đó không phải là phạm vi trách nhiệm của vị ấy.
Īdise pana vihāre vemajjhe sabbesaṃ osaraṇaṭṭhāne parikkhāre ṭhapetvā nisīditabbaṃ, vihāravārikā vā dve tayo ṭhapetabbā.
In such a monastery, one should sit with requisites placed in the assembly area in the middle, or two or three monastery caretakers should be appointed.
Tuy nhiên, trong một tu viện như vậy, nên cất đồ vật ở khu vực trung tâm là nơi tập trung của tất cả mọi người, hoặc nên cử hai ba vị tỳ khưu giữ phiên tu viện.
Sace tesampi appamattānaṃ ito cito ca rakkhataṃyeva kiñci nassati, gīvā na hoti.
If, even though they are diligent and guarding from here and there, something is lost, there is no gīvā.
Nếu ngay cả những vị này, trong khi không lơ đễnh mà vẫn canh giữ ở đây đó, mà có thứ gì bị mất, thì không có lỗi (gīvā).
Vihāravārike bandhitvā haritabhaṇḍampi corānaṃ paṭipathaṃ gatesu aññena maggena haritabhaṇḍampi na tesaṃ gīvā.
Even if monastery caretakers are bound and goods are taken by force, or if they pursue thieves and goods are taken by another route, it is not their gīvā.
Ngay cả đồ vật bị lấy trộm sau khi trói các vị tỳ khưu giữ phiên tu viện, hoặc đồ vật bị lấy trộm bằng con đường khác khi bọn trộm đã đi trước, thì cũng không phải là lỗi (gīvā) của các vị ấy.
Sace vihāravārikānaṃ vihāre dātabbaṃ yāgubhattaṃ vā nivāpo vā na hoti, tehi pattabbalābhato atirekā dve tisso yāgusalākā tesaṃ pahonakabhattasalākā ca ṭhapetuṃ vaṭṭati, nibaddhaṃ katvā pana na ṭhapetabbā.
If there is no gruel, rice, or food to be given to the monastery caretakers in the monastery, it is proper for them to set aside two or three extra gruel tickets and enough meal tickets for their needs; however, they should not be kept permanently.
Nếu các vị tỳ khưu giữ phiên tu viện không được cấp cháo hoặc cơm trong tu viện, thì nên cấp cho họ hai ba suất cháo và đủ suất cơm từ những lợi lộc tăng thêm mà họ nhận được; nhưng không nên cấp cố định.
Manussā hi vippaṭisārino honti ‘‘vihāravārikāyeva amhākaṃ bhattaṃ bhuñjantī’’ti, tasmā parivattetvā parivattetvā ṭhapetabbā.
People indeed become discontent, saying, "The monastery caretakers themselves are eating our food"; therefore, they should be rotated and set aside.
Vì con người thường có sự không hài lòng, nói rằng: “Chính các vị tỳ khưu giữ phiên tu viện đang ăn cơm của chúng ta,” vì vậy nên thay phiên nhau mà cấp.
Sace tesaṃ sabhāgā salākabhattādīni āharitvā denti, iccetaṃ kusalaṃ.
If their fellow monks bring and give them meal tickets and so on, that is wholesome.
Nếu các tỳ khưu đồng bạn của họ mang đến và cấp cháo và cơm theo phiếu, thì điều đó là tốt lành.
No ce denti, vāraṃ gāhāpetvā nīharāpetabbāni.
If they do not give, turns should be assigned and they should be taken out.
Nếu không cấp, thì nên luân phiên cho họ nhận.
Sace vihāravāriko dve tisso yāgusalākā ca cattāri pañca salākabhattāni ca labhamāno bhikkhācāraṃ gacchati, bhaṇḍāgārikassa viya sabbaṃ naṭṭhaṃ gīvā hoti.
If a monastery caretaker, receiving two or three gruel tickets and four or five meal tickets, goes for alms, whatever is lost is his gīvā, just like the storekeeper.
Nếu vị tỳ khưu giữ phiên tu viện nhận được hai ba suất cháo và bốn năm suất cơm theo phiếu mà đi khất thực, thì tất cả những gì bị mất đều là lỗi (gīvā) của vị ấy, giống như vị giữ kho.
Sace saṅghassa vihārapālānaṃ dātabbaṃ bhattaṃ vā nivāpo vā natthi, bhikkhū vihāravāraṃ gahetvā attano attano nissitake vihāraṃ jaggāpenti, sampattavāraṃ aggahetuṃ na labhati.
If there is no food or provisions to be given to the monastery guards by the Saṅgha, and monks take turns guarding the monastery, having their disciples guard it, they cannot refuse a turn that has fallen to them.
Nếu Tăng-già không có cơm hoặc thức ăn để cấp cho các vị bảo vệ tu viện, thì các tỳ khưu nhận phiên giữ tu viện và nhờ các đệ tử của mình canh giữ tu viện; không được từ chối phiên đã đến.
Yathā aññe bhikkhū karonti, tatheva kātabbaṃ.
It should be done just as other monks do.
Phải làm như các tỳ khưu khác làm.
Bhikkhūhi pana asahāyassa vā adutiyassa vā yassa sabhāgo bhikkhu bhattaṃ ānetvā dātā natthi, evarūpassa vāro na pāpetabbo.
However, a monk who has no companion or secondary attendant, or one who has no fellow monk to bring and give him food, such a monk should not be assigned a turn.
Tuy nhiên, không nên giao phiên cho vị tỳ khưu không có bạn bè hoặc không có người đi cùng, hoặc không có tỳ khưu đồng bạn mang cơm đến cho.
Yampi pākavaṭṭatthāya vihāre ṭhapenti, taṃ gahetvā upajīvantena ṭhātabbaṃ.
Whatever is placed in the monastery for the purpose of cooking duties, one who lives by depending on it should stand guard.
Những gì được cất giữ trong tu viện để dùng cho việc nấu nướng, thì người sử dụng chúng phải ở lại.
Yo taṃ na upajīvati, so vāraṃ na gāhāpetabbo.
One who does not depend on it should not be assigned a turn.
Người nào không sử dụng chúng, thì không nên giao phiên cho.
Phalāphalatthāyapi vihāre bhikkhuṃ ṭhapenti, jaggitvā gopetvā phalavārena bhājetvā khādanti.
They also appoint a monk in the monastery for fruits and other produce, who guards and protects them, and divides and eats them according to the fruit allocation.
Các tỳ khưu cũng được cử ở tu viện để trông coi trái cây; họ canh giữ, bảo vệ, rồi chia theo phiên trái cây để ăn.
Yo tāni khādati, tena ṭhātabbaṃ, anupajīvanto na gāhāpetabbo.
One who eats them should stand guard; one who does not depend on them should not be assigned a turn.
Người nào ăn những thứ đó, thì phải ở lại; người nào không sử dụng, thì không nên giao phiên cho.
Senāsanamañcapīṭhapaccattharaṇarakkhaṇatthāyapi ṭhapenti, āvāse vasantena ṭhātabbaṃ, abbhokāsiko pana rukkhamūliko vā na gāhāpetabbo.
They also appoint monks for guarding beds, chairs, stools, and coverings in the dwelling; one residing in the dwelling should stand guard; however, one who dwells in the open air or at the foot of a tree should not be assigned a turn.
Các tỳ khưu cũng được cử để bảo vệ chỗ ở, giường, ghế, và các vật trải; người nào ở trong tu viện thì phải ở lại; nhưng người ở ngoài trời hoặc dưới gốc cây thì không nên giao phiên cho.
Eko navako hoti, bahussuto pana bahūnaṃ dhammaṃ vāceti, paripucchaṃ deti, pāḷiṃ vaṇṇeti, dhammakathaṃ katheti, saṅghassa bhāraṃ nittharati, ayaṃ lābhaṃ paribhuñjantopi āvāse vasantopi vāraṃ na gāhāpetabbo.
There may be a young monk, but he is learned and teaches Dhamma to many, answers questions, explains the Pali, delivers Dhamma talks, and carries the burden of the Saṅgha; even if he enjoys gains and resides in the monastery, he should not be assigned a turn.
Có một vị tỳ khưu mới xuất gia, nhưng là người đa văn, giảng pháp cho nhiều người, giải đáp thắc mắc, chú giải kinh điển, thuyết pháp, gánh vác trách nhiệm của Tăng-già; vị này dù có hưởng lợi lộc và ở trong tu viện, cũng không nên giao phiên cho.
‘‘Purisaviseso nāma ñātabbo’’ti vadanti.
They say, "A special person should be known."
Họ nói rằng: “Phải biết phân biệt người đặc biệt.”
Uposathāgārapaṭimāgharajagganakassa pana diguṇaṃ yāgubhattaṃ, devasikaṃ taṇḍulanāḷi, saṃvacchare ticīvaraṃ dasavīsagghanakaṃ kappiyabhaṇḍañca dātabbaṃ.
However, to the one who guards the Uposatha hall and the image house, double gruel and rice, a nāḷi of rice daily, and robes for three years worth ten or twenty* and suitable requisites should be given.
Tuy nhiên, đối với người canh giữ nhà Uposatha và nhà tượng Phật, nên cấp cháo và cơm gấp đôi, mỗi ngày một nắm gạo, và mỗi năm ba y trị giá mười hai mươi đồng tiền, cùng với các vật dụng hợp lệ (kappiyabhaṇḍa).
Sace pana tassa taṃ labhamānasseva pamādena tattha kiñci nassati, sabbaṃ gīvā.
If, however, while he receives these, something is lost there due to his heedlessness, all of it is his gīvā.
Nhưng nếu vị ấy nhận được những thứ đó mà do lơ đễnh để mất bất cứ thứ gì ở đó, thì tất cả đều là lỗi (gīvā).
Bandhitvā balakkārena acchinnaṃ, na gīvā.
If it is taken by force, having been bound, it is not gīvā.
Nếu bị trói và cướp giật bằng vũ lực, thì không có lỗi (gīvā).
Tattha cetiyassa vā saṅghassa vā santakena cetiyassa santakaṃ rakkhāpetuṃ vaṭṭati, cetiyassa santakena saṅghassa santakaṃ rakkhāpetuṃ na vaṭṭati.
It is proper to have the property of the cetiya guarded with the property given to the guard, but it is not proper to have the Saṅgha's property guarded with the cetiya's property.
Ở đó, được phép dùng tài sản của Tăng-già để bảo vệ tài sản của tháp (cetiya); không được phép dùng tài sản của tháp để bảo vệ tài sản của Tăng-già.
Yaṃ pana cetiyassa santakena saddhiṃ saṅghassa santakaṃ ṭhapitaṃ hoti, taṃ cetiyasantake rakkhāpite rakkhitameva hotīti evaṃ vaṭṭati.
However, if the Saṅgha's property is placed together with the cetiya's property, then it is considered guarded if the cetiya's property is guarded; thus, it is proper.
Tuy nhiên, nếu tài sản của Tăng-già được cất chung với tài sản của tháp, thì khi tài sản của tháp được bảo vệ, tài sản của Tăng-già cũng được bảo vệ; điều này là được phép.
Pakkhavārena uposathāgārādīni rakkhatopi pamādavasena naṭṭhaṃ gīvāyevāti.
Even for one who guards the Uposatha hall and so on in turns, whatever is lost due to heedlessness is indeed gīvā.
Ngay cả người canh giữ nhà Uposatha và các nơi khác theo phiên nửa tháng, nếu có thứ gì bị mất do lơ đễnh, thì đó vẫn là lỗi (gīvā).
Tatrāyaṃ vinicchayo – vatthena vā vatthaṃ hotu, bhattena vā bhattaṃ, yaṃ kiñci kappiyaṃ ‘‘iminā imaṃ dehī’’ti vadati, dukkaṭaṃ.
Concerning this, this is the explanation: whether it be cloth for cloth, or food for food, if one says “Give this for this” for any allowable article, it is a dukkata offense.
Trong trường hợp này, đây là sự phân định: Dù là y đổi y, hay thức ăn đổi thức ăn, nếu nói “Hãy lấy cái này đổi cái kia” đối với bất kỳ vật dụng hợp pháp nào, thì phạm lỗi dukkaṭa.
Evaṃ vatvā mātuyāpi attano bhaṇḍaṃ deti, dukkaṭaṃ, ‘‘iminā imaṃ dehī’’ti vutto vā ‘‘imaṃ dehi, imaṃ te dassāmī’’ti taṃ vatvā vā mātuyāpi bhaṇḍaṃ attanā gaṇhāti, dukkaṭaṃ, attano bhaṇḍe parahatthaṃ, parabhaṇḍe ca attano hatthaṃ sampatte nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
Having said this, if one gives one's own article even to one's mother, it is a dukkata offense; or if, being told “Give this for this,” one says “Give this, I will give you this,” and then takes an article even from one's mother, it is a dukkata offense. When one’s own article reaches another’s hand or another’s article reaches one’s own hand, it is a nissaggiya pācittiya.
Nói như vậy rồi dâng vật dụng của mình cho mẹ cũng phạm dukkaṭa; hoặc khi được người khác nói “Hãy lấy cái này đổi cái kia”, hay nói với mẹ “Hãy lấy cái này, tôi sẽ cho bà cái này” rồi tự mình lấy vật dụng của mẹ, cũng phạm dukkaṭa; khi vật dụng của mình đến tay người khác, và vật dụng của người khác đến tay mình, thì phạm Nissaggiya Pācittiya.
Mātaraṃ vā pana pitaraṃ vā ‘‘imaṃ dehī’’ti vadato viññatti na hoti, ‘‘imaṃ gaṇhāhī’’ti dadato saddhādeyyavinipātanaṃ na hoti.
However, for one who says to one's mother or father, “Give this,” it is not an act of solicitation (viññatti); for one who says, “Take this,” it is not a squandering of a donation given in faith (saddhādeyyavinipātana).
Tuy nhiên, khi nói “Hãy cho tôi cái này” với mẹ hoặc cha thì không phải là sự thỉnh cầu (viññatti); khi dâng “Hãy nhận cái này” thì không phải là sự phá hoại vật cúng dường do lòng tin (saddhādeyyavinipātana).
Aññātakaṃ ‘‘imaṃ dehī’’ti vadato viññatti, ‘‘imaṃ gaṇhāhī’’ti dadato saddhādeyyavinipātanaṃ, ‘‘iminā imaṃ dehī’’ti kayavikkayaṃ āpajjato nissaggiyaṃ.
For one who says “Give this” to a stranger, it is a solicitation; for one who says “Take this,” it is a squandering of a donation given in faith; for one who engages in buying and selling with “Give this for this,” it is a nissaggiya offense.
Khi nói “Hãy cho tôi cái này” với người không thân thuộc thì là sự thỉnh cầu; khi dâng “Hãy nhận cái này” thì là sự phá hoại vật cúng dường do lòng tin; khi rơi vào việc mua bán bằng cách nói “Hãy lấy cái này đổi cái kia” thì phạm Nissaggiya.
Tasmā kappiyabhaṇḍaṃ parivattantena mātāpitūhipi saddhiṃ kayavikkayaṃ, aññātakehi saddhiṃ tisso āpattiyo mocentena parivattetabbaṃ.
Therefore, when exchanging allowable articles, one should avoid buying and selling with parents, and avoid the three offenses (viññatti, saddhādeyyavinipātana, nissaggiya) with strangers.
Vì vậy, khi trao đổi vật dụng hợp pháp, Tỳ-khưu phải tránh việc mua bán với cha mẹ, và với người không thân thuộc thì phải tránh ba lỗi (viññatti, saddhādeyyavinipātana, nissaggiya) khi trao đổi.
Tatrāyaṃ parivattanavidhi – bhikkhussa pātheyyataṇḍulā honti, so antarāmagge bhattahatthaṃ purisaṃ disvā ‘‘amhākaṃ taṇḍulā atthi, na ca no imehi attho, bhattena pana attho’’ti vadati, puriso taṇḍule gahetvā bhattaṃ deti, vaṭṭati.
Here is the method of exchange: if a bhikkhu has travel rice, and he sees a man with food along the way, he says, “We have rice, but we have no need of this; we need food.” If the man takes the rice and gives food, it is allowable.
Đây là phương pháp trao đổi: Nếu một Tỳ-khưu có gạo dự trữ, trên đường đi, thấy một người mang thức ăn, Tỳ-khưu nói: “Chúng tôi có gạo, nhưng chúng tôi không cần gạo này, chúng tôi cần thức ăn.” Người đàn ông lấy gạo và dâng thức ăn, thì được phép.
Tissopi āpattiyo na honti, antamaso nimittakammamattampi na hoti.
None of the three offenses are incurred, not even a mere hint (nimittakamma).
Cả ba lỗi (viññatti, saddhādeyyavinipātana, nissaggiya) đều không xảy ra, ngay cả một hành động gợi ý nhỏ cũng không có.
Mūlassa atthitāya.
Because there is a value (mūla).
Vì có vật tương đương (mūla).
Yo pana evaṃ akatvā ‘‘iminā imaṃ dehī’’ti parivatteti, yathāvatthukameva.
But if, without doing so, one exchanges it by saying, “Give this for this,” it is as the object dictates.
Tuy nhiên, nếu không làm như vậy mà trao đổi bằng cách nói “Hãy lấy cái này đổi cái kia”, thì tùy theo trường hợp.
Vighāsādaṃ disvā ‘‘imaṃ odanaṃ bhuñjitvā rajanaṃ vā dārūni vā āharā’’ti vadati, rajanachalligaṇanāya dārugaṇanāya ca nissaggiyāni honti.
If one sees a remnant-eater (vighāsāda) and says, “Eat this rice and bring dyes or firewood,” then nissaggiya offenses are incurred according to the number of dyes or pieces of firewood.
Thấy một người ăn thức ăn thừa, Tỳ-khưu nói: “Hãy ăn cơm này rồi mang thuốc nhuộm hoặc củi đến.” Thì phạm Nissaggiya tùy theo số lượng thuốc nhuộm hoặc số lượng củi.
‘‘Imaṃ odanaṃ bhuñjitvā imaṃ nāma karothā’’ti dantakārādīhi sippikehi dhammakaraṇādīsu taṃ taṃ parikkhāraṃ kāreti, rajakehi vā vatthaṃ dhovāpeti, yathāvatthukameva.
If one says, “Eat this rice and do such and such work,” and has craftsmen like ivory carvers make various requisites such as a Dhamma-tool, or has washermen wash clothes, it is as the object dictates.
Nói “Hãy ăn cơm này rồi làm cái này” và nhờ thợ thủ công như thợ làm răng v.v. làm các vật dụng như dhammakaraṇa v.v., hoặc nhờ thợ giặt giặt y phục, thì tùy theo trường hợp.
Nahāpitena kese chindāpeti, kammakārehi navakammaṃ kāreti, yathāvatthukameva.
If one has a barber cut one's hair, or workers perform new construction, it is as the object dictates.
Nhờ thợ cắt tóc cắt tóc, nhờ công nhân làm công việc xây dựng mới, thì tùy theo trường hợp.
Sace pana ‘‘idaṃ bhattaṃ bhuñjitvā idaṃ karothā’’ti na vadati, ‘‘idaṃ bhattaṃ bhuñja, bhuttosi, bhuñjissasi, idaṃ nāma karohī’’ti vadati, vaṭṭati.
However, if one does not say, “Eat this rice and do this,” but rather says, “Eat this rice; you have eaten; you will eat; do such and such,” it is allowable.
Tuy nhiên, nếu không nói “Hãy ăn cơm này rồi làm cái này” mà nói “Hãy ăn cơm này, ông đã ăn rồi, ông sẽ ăn, hãy làm cái này”, thì được phép.
Ettha ca kiñcāpi vatthadhovane vā kesacchedane vā bhūmisodhanādinavakamme vā parabhaṇḍaṃ attano hatthagataṃ nissajjitabbaṃ nāma natthi, mahāaṭṭhakathāyaṃ pana daḷhaṃ katvā vuttattā na sakkā etaṃ paṭikkhipituṃ, tasmā yathā nissaggiyavatthumhi paribhutte vā naṭṭhe vā pācittiyaṃ deseti, evamidhāpi desetabbaṃ.
Here, although there is no item of another that needs to be given up (nissajjitabba) if it has come into one's possession for washing clothes, cutting hair, or performing new construction like sweeping the ground, it cannot be rejected because it is strongly stated in the Mahā-aṭṭhakathā. Therefore, just as one confesses a pācittiya offense when a nissaggiya item is used up or lost, so too should it be confessed here.
Ở đây, mặc dù không có vật dụng của người khác nào đáng phải xả bỏ khi giặt y phục, cắt tóc, hay làm các công việc xây dựng mới như dọn đất v.v., nhưng vì điều này đã được nói rõ trong Mahāaṭṭhakathā, nên không thể bác bỏ được, do đó, cũng như khi vật Nissaggiya đã được sử dụng hoặc mất thì Tỳ-khưu phải sám hối Pācittiya, thì ở đây cũng phải sám hối như vậy.
Yaṃ kiñci kappiyabhaṇḍaṃ gaṇhitukāmatāya agghaṃ pucchituṃ vaṭṭati, tasmā ‘‘ayaṃ tava patto kiṃ agghatī’’ti pucchite ‘‘idaṃ nāmā’’ti vadati, sace attano kappiyabhaṇḍaṃ mahagghaṃ hoti, evañca naṃ paṭivadati ‘‘upāsaka mama idaṃ vatthu mahagghaṃ, tava pattaṃ aññassa dehī’’ti.
It is allowable to ask the price of any allowable article one wishes to acquire. Therefore, if one is asked, “How much is your bowl worth?” and replies, “It is worth so much,” if one’s own allowable article is valuable, and one replies to the devotee (upāsaka) saying, “Upāsaka, my article is very valuable; give your bowl to someone else.”
Được phép hỏi giá để muốn lấy bất kỳ vật dụng hợp pháp nào. Vì vậy, khi được hỏi “Bát của ông giá bao nhiêu?”, Tỳ-khưu nói “Giá chừng này.” Nếu vật dụng hợp pháp của mình có giá trị cao, và Tỳ-khưu đáp lại rằng: “Này cận sự nam, vật dụng này của tôi có giá trị cao, ông hãy dâng bát của ông cho người khác.”
Taṃ sutvā itaro ‘‘aññaṃ thālakampi dassāmī’’ti vadati, gaṇhituṃ vaṭṭati.
Having heard that, if the other person says, “I will give another pot as well,” it is allowable to accept it.
Nghe vậy, người kia nói: “Tôi sẽ dâng một cái chén khác nữa.” Thì được phép nhận.
Sace so patto mahaggho, bhikkhuno vatthu appagghaṃ, pattasāmiko cassa appagghabhāvaṃ na jānāti, patto na gahetabbo, ‘‘mama vatthu appaggha’’nti ācikkhitabbaṃ.
If that bowl is valuable, and the bhikkhu’s article is of little value, and the owner of the bowl does not know its low value, the bowl should not be accepted, and one should explain, “My article is of little value.”
Nếu cái bát đó có giá trị cao, vật dụng của Tỳ-khưu có giá trị thấp, và chủ bát không biết vật dụng của Tỳ-khưu có giá trị thấp, thì không được nhận bát, phải nói rõ: “Vật dụng của tôi có giá trị thấp.”
Mahagghabhāvaṃ ñatvā vañcetvā gaṇhantopi hi bhaṇḍaṃ agghāpetvā kāretabbataṃ āpajjati.
Indeed, one who knowingly deceives and takes a valuable item incurs the obligation to have the item valued and rectified.
Nếu biết giá trị cao mà lừa dối để nhận thì cũng rơi vào việc phải định giá vật dụng đã nhận.
Sace pattasāmiko ‘‘hotu, bhante, sesaṃ mama puññaṃ bhavissatī’’ti deti, vaṭṭati.
If the owner of the bowl says, “Never mind, Venerable Sir, the remainder will be my merit,” and gives it, it is allowable.
Nếu chủ bát nói: “Thưa Đại đức, cứ vậy đi, phần còn lại sẽ là phước báu của tôi.” rồi dâng, thì được phép.
Kappiyakārakassa pana ‘‘iminā imaṃ gahetvā dehī’’ti ācikkhituṃ vaṭṭati, tasmā yassa hatthato bhaṇḍaṃ gaṇhāti, taṃ ṭhapetvā aññaṃ antamaso tassa puttabhātikampi kappiyakārakaṃ katvā ‘‘iminā imaṃ nāma gahetvā dehī’’ti ācikkhati, so ce cheko hoti, punappunaṃ apanetvā vivaditvā gaṇhāti, tuṇhībhūtena ṭhātabbaṃ.
However, it is allowable to instruct a kappiyakāraka, “Take this and give that for this.” Therefore, excluding the person from whose hand one is taking the article, one may make anyone else, even that person’s son or brother, a kappiyakāraka and instruct them, “Take such and such an article for this and give it.” If that kappiyakāraka is clever, repeatedly putting it aside and disputing before taking it, one should remain silent.
Tuy nhiên, được phép chỉ dẫn cho người làm vật dụng hợp pháp rằng: “Hãy lấy cái này đổi cái kia.” Vì vậy, nếu muốn mua vật dụng từ một người nào đó, Tỳ-khưu để người đó sang một bên, rồi nhờ một người khác, ngay cả con trai hay anh em của người đó, làm người làm vật dụng hợp pháp và chỉ dẫn: “Hãy lấy vật dụng tên này đổi bằng cái này.” Nếu người đó khéo léo, nhiều lần từ chối và tranh cãi rồi mới nhận, thì Tỳ-khưu phải giữ im lặng.
No ce cheko hoti, na jānāti gahetuṃ, vāṇijako ca taṃ vañceti, ‘‘mā gaṇhāhī’’ti vattabbo.
If the kappiyakāraka is not clever, does not know how to take it, and the merchant tries to deceive him, one should say, “Do not take it.”
Nếu người đó không khéo léo, không biết cách nhận, và người bán lừa dối người đó, thì Tỳ-khưu phải nói: “Đừng nhận.”
‘‘Idaṃ paṭiggahitaṃ telaṃ vā sappi vā amhākaṃ atthi, amhākañca aññena appaṭiggahitakena attho’’ti vutte pana sace so taṃ gahetvā aññaṃ deti, paṭhamaṃ attano telaṃ na mināpetabbaṃ.
However, if one says, “We have this oil or ghee that has been accepted, but we need other unaccepted oil or ghee,” and if the other person takes that and gives other oil or ghee, one’s own oil should not be measured first.
Tuy nhiên, khi được nói: “Chúng tôi có dầu hoặc bơ đã được cúng dường này, nhưng chúng tôi cần loại khác chưa được cúng dường.” Nếu người đó lấy cái đã được cúng dường rồi dâng cái khác, thì không được đo lường dầu của mình trước.
Nāḷiyañhi avasiṭṭhatelaṃ hoti, taṃ pacchā minantassa appaṭiggahitaṃ dūseyya.
Because there might be leftover oil in the measuring container (nāḷī), and if one measures it afterwards, it might contaminate the unaccepted oil.
Vì có thể có dầu còn sót lại trong ống, nếu đo lường sau, dầu chưa được cúng dường sẽ bị nhiễm bẩn.
Ayañca kayavikkayo nāma kappiyabhaṇḍavasena vutto.
This transaction of buying and selling is stated in terms of allowable articles.
Và việc mua bán này được nói đến dựa trên vật dụng hợp pháp.
Kappiyena hi kappiyaṃ parivattentassa kayavikkayasikkhāpadena nissaggiyaṃ vuttaṃ, akappiyena pana akappiyaṃ parivattentassa, kappiyena vā akappiyaṃ akappiyena vā kappiyaṃ parivattentassa rūpiyasaṃvohārasikkhāpadena nissaggiyaṃ, tasmā ubhosu vā ekasmiṃ vā akappiye sati rūpiyasaṃvohāro nāma hoti.
Indeed, for one who exchanges an allowable article for an allowable article, a nissaggiya is stated by the training rule on buying and selling; but for one who exchanges an unallowable article for an unallowable article, or an allowable article for an unallowable article, or an unallowable article for an allowable article, a nissaggiya is stated by the training rule on dealing in silver and gold (rūpiyasaṃvohāra). Therefore, if one or both items are unallowable, it is called dealing in silver and gold.
Thật vậy, đối với Tỳ-khưu trao đổi vật dụng hợp pháp bằng vật dụng hợp pháp thì phạm Nissaggiya theo giới điều mua bán; còn đối với Tỳ-khưu trao đổi vật dụng không hợp pháp bằng vật dụng không hợp pháp, hoặc vật dụng hợp pháp bằng vật dụng không hợp pháp, hoặc vật dụng không hợp pháp bằng vật dụng hợp pháp thì phạm Nissaggiya theo giới điều giao dịch tiền bạc (rūpiyasaṃvohāra). Do đó, nếu có một hoặc cả hai vật không hợp pháp thì gọi là giao dịch tiền bạc.
58. Rūpiyasaṃvohārassa ca garubhāvadīpanatthaṃ idaṃ pattacatukkaṃ veditabbaṃ.
58. To illustrate the gravity of dealing in silver and gold, these four bowls should be understood.
Để làm rõ mức độ nghiêm trọng của giao dịch tiền bạc, cần phải biết về bốn loại bát này.
Yo hi rūpiyaṃ uggaṇhitvā tena ayabījaṃ samuṭṭhāpeti, taṃ koṭṭāpetvā tena lohena pattaṃ kāreti, ayaṃ patto mahāakappiyo nāma, na sakkā kenaci upāyena kappiyo kātuṃ.
Indeed, if one accepts silver or gold (rūpiya), and with that produces iron ore, and having had it pounded, has a bowl made from that iron, this bowl is considered greatly unallowable (mahāakappiya); it cannot be made allowable by any means.
Vị Tỳ-khưu nào nhận tiền bạc rồi dùng tiền đó để tạo ra phôi sắt, rồi cho nghiền phôi sắt đó, rồi dùng sắt đó để làm bát, thì cái bát này được gọi là vật không hợp pháp lớn (mahāakappiya), không thể làm cho hợp pháp bằng bất kỳ cách nào.
Sacepi taṃ vināsetvā thālakaṃ kāreti, tampi akappiyaṃ.
Even if one destroys it and makes a small pot, that too is unallowable.
Ngay cả khi hủy nó đi để làm một cái chén nhỏ, cái đó cũng không hợp pháp.
Vāsiṃ kāreti, tāya chinnadantakaṭṭhampi akappiyaṃ.
If one makes an axe, even the tooth-sticks cut with it are unallowable.
Làm một cái rìu, ngay cả cây tăm xỉa răng được cắt bằng cái rìu đó cũng không hợp pháp.
Baḷisaṃ kāreti, tena māritā macchāpi akappiyā.
If one makes a fishing hook, even the fish caught with it are unallowable.
Làm một cái lưỡi câu, ngay cả những con cá bị bắt bằng cái lưỡi câu đó cũng không hợp pháp.
Vāsiṃ tāpetvā udakaṃ vā khīraṃ vā uṇhāpeti, tampi akappiyameva.
If one heats an axe and warms water or milk, that too is unallowable.
Đun nóng cái rìu rồi đun nước hoặc sữa, cái đó cũng không hợp pháp.
Yo pana rūpiyaṃ asampaṭicchitvā ‘‘therassa pattaṃ kiṇitvā dehī’’ti pahitakappiyakārakena saddhiṃ kammārakulaṃ gantvā pattaṃ disvā ‘‘ime kahāpaṇe gahetvā imaṃ dehī’’ti kahāpaṇe dāpetvā gahito, ayaṃ patto etasseva bhikkhuno na vaṭṭati dubbicāritattā, aññesaṃ pana vaṭṭati mūlassa asampaṭicchitattā.
However, if one, without accepting money, went with an authorized attendant (kappiyakāraka) sent with the message, “Buy a bowl for the elder and give it,” and having seen a bowl at the blacksmith’s house, said, “Take these kahāpaṇa and give this,” and had the kahāpaṇa given and received the bowl, this bowl is not permissible for that very bhikkhu, due to his improper conduct. But it is permissible for others, due to the price not having been accepted.
Tuy nhiên, nếu một tỳ khưu không trực tiếp nhận tiền, mà đi đến nhà thợ rèn cùng với một người giữ vật hợp lệ (kappiyakāraka) đã được sai đi với lời dặn “Hãy mua bát cho trưởng lão và dâng cho ngài,” khi thấy một cái bát, nói “Hãy lấy những đồng tiền này và đưa cái này cho tôi,” rồi bảo người giữ vật hợp lệ trả tiền và nhận lấy cái bát, thì cái bát này không hợp lệ cho chính vị tỳ khưu ấy vì hành vi sai trái của ngài, nhưng lại hợp lệ cho những vị khác vì tiền gốc chưa được nhận trực tiếp.
Mahāsumattherassa kira upajjhāyo anuruddhatthero nāma ahosi.
It is said that Mahāsuma Thera’s preceptor was Anuruddha Thera.
Nghe nói, thầy tế độ của Trưởng lão Mahāsumā là Trưởng lão Anuruddha.
So attano evarūpaṃ pattaṃ sappissa pūretvā saṅghassa nissajji.
He filled a bowl of this kind with ghee and relinquished it to the Saṅgha.
Ngài đã từ bỏ một cái bát như vậy của mình, đổ đầy bơ sữa vào và dâng cho Tăng chúng.
Tipiṭakacūḷanāgattherassa saddhivihārikānaṃ evarūpo patto ahosi.
The co-residents of Tipiṭakacūḷanāga Thera had a bowl of this kind.
Các đệ tử của Trưởng lão Tipiṭakacūḷanāga cũng có một cái bát như vậy.
Taṃ theropi sappissa pūretvā saṅghassa nissajjāpesīti.
That Thera also had it filled with ghee and relinquished to the Saṅgha.
Vị trưởng lão ấy cũng đã đổ đầy bơ sữa vào và bảo họ dâng cho Tăng chúng.
Idaṃ akappiyapattacatukkaṃ.
This is the section on the four impermissible bowls.
Đây là bốn loại bát không hợp lệ.
59. Rūpiyādipaṭiggahoti jātarūpādipaṭiggaṇhanaṃ.
59. Acceptance of money, etc., means the acceptance of gold, etc.
59. Rūpiyādipaṭiggaho (nhận tiền bạc, v.v.) nghĩa là nhận vàng, bạc, v.v.
Tattha (pārā. aṭṭha. 2.583-4) jātarūpaṃ rajataṃ jātarūpamāsako rajatamāsakoti catubbidhaṃ nissaggiyavatthu.
Among these, gold, silver, a gold māsaka, and a silver māsaka are four kinds of things that incur relinquishment (nissaggiya).
Trong đó, vàng, bạc, đồng tiền vàng, đồng tiền bạc là bốn loại vật phẩm phải xả (nissaggiya-vatthu).
Tambalohādīhi kato lohamāsako.
A metal māsaka is made from copper, iron, etc.
Lohamāsako (đồng tiền kim loại) là đồng tiền được làm từ đồng, sắt, v.v.
Sāradārunā vā veḷupesikāya vā antamaso tālapaṇṇenapi rūpaṃ chinditvā kato dārumāsako.
A wooden māsaka is made by cutting a shape from hard wood or bamboo strips, or even from a palm leaf.
Dārumāsako (đồng tiền gỗ) là đồng tiền được chạm khắc từ gỗ cứng, hoặc từ một mảnh tre, hoặc thậm chí từ lá cọ.
Lākhāya vā niyyāsena vā rūpaṃ samuṭṭhāpetvā kato jatumāsako.
A lac māsaka is made by forming a shape from lac or resin.
Jatumāsako (đồng tiền keo) là đồng tiền được tạo hình từ sơn mài hoặc nhựa cây.
Yo yo yattha yattha janapade yadā yadā vohāraṃ gacchati, antamaso aṭṭhimayopi cammamayopi rukkhaphalabījamayopi samuṭṭhāpitarūpopi asamuṭṭhāpitarūpopīti ayaṃ sabbopi rajatamāsakeneva saṅgahito.
Whatever māsaka is in common use, in whatever country, at whatever time—even if made of bone, leather, or fruit/seed material, with a formed shape or without a formed shape—all of this is included under the term ‘silver māsaka’.
Bất cứ loại tiền nào được sử dụng trong bất kỳ quốc gia nào, vào bất kỳ thời điểm nào, dù là tiền xương, tiền da, tiền hạt quả cây, tiền có hình chạm khắc hay không có hình chạm khắc, tất cả đều được bao gồm trong loại tiền bạc (rajatamāsaka).
Muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavāḷaṃ lohitaṅko masāragallaṃ satta dhaññāni dāsidāsakhettavatthupupphārāmaphalārāmādayoti idaṃ dukkaṭavatthu.
Pearls, gems, cat’s eye gems, conch shells, stones, coral, rubies, masāragalla (a type of precious stone), the seven grains, female and male slaves, fields, land, flower gardens, fruit orchards, and so forth—these are items that incur a dukkata offense.
Ngọc trai, ngọc báu, mã não, ốc xà cừ, đá quý, san hô, hồng ngọc, mã não sọc, bảy loại ngũ cốc, nô tỳ nam nữ, đất đai, nhà cửa, vườn hoa, vườn cây ăn quả, v.v., đây là các vật phẩm phạm tội dukkaṭa.
Tattha nissaggiyavatthuṃ attano vā saṅghagaṇapuggalacetiyānaṃ vā atthāya sampaṭicchituṃ na vaṭṭati.
Among these, it is not permissible to accept an item that incurs relinquishment (nissaggiya-vatthu) for oneself or for the Saṅgha, a group, an individual, or a cetiya.
Trong đó, không được phép nhận vật phẩm phải xả (nissaggiya-vatthu) cho chính mình, hoặc cho Tăng chúng, cho một nhóm, cho một cá nhân, hoặc cho một bảo tháp.
Attano atthāya sampaṭicchato nissaggiyaṃ pācittiyaṃ hoti, sesānaṃ atthāya dukkaṭaṃ.
For one who accepts it for oneself, it is a nissaggiya pācittiya; for the sake of others, it is a dukkata.
Nếu nhận cho chính mình, sẽ phạm tội pācittiya phải xả; nếu nhận cho những người khác, sẽ phạm tội dukkaṭa.
Dukkaṭavatthuṃ sabbesampi atthāya sampaṭicchato dukkaṭameva.
For one who accepts an item that incurs a dukkata offense for the sake of any of them, it is only a dukkata.
Nếu nhận vật phẩm phạm tội dukkaṭa cho bất kỳ ai, kể cả cho chính mình, thì chỉ phạm tội dukkaṭa.
Tatrāyaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.538-9) – sace koci jātarūparajataṃ āharitvā ‘‘idaṃ saṅghassa dammi, ārāmaṃ vā karotha cetiyaṃ vā bhojanasālādīnaṃ vā aññatara’’nti vadati, idaṃ sampaṭicchituṃ na vaṭṭati.
Herein is the decision: If someone brings gold and silver and says, “I give this to the Saṅgha; make a monastery or a cetiya or any other thing such as a refectory,” it is not permissible to accept this.
Đây là quyết định (Pārā. Aṭṭha. 2.538-9): Nếu ai đó mang vàng bạc đến và nói “Tôi dâng cái này cho Tăng chúng, để xây dựng một khu vườn, một bảo tháp, hoặc một trong những phòng ăn, v.v.,” thì không được phép nhận.
Sace pana ‘‘nayidaṃ bhikkhūnaṃ sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti paṭikkhitte ‘‘vaḍḍhakīnaṃ vā kammakārānaṃ vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe sukatadukkaṭaṃ jānāthā’’ti vatvā tesaṃ hatthe datvā pakkamati, vaṭṭati.
However, if, when it is declined with the words, “It is not permissible for bhikkhus to accept this,” he says, “It will be in the hands of the carpenters or the workers; you merely know what is well done and what is ill done,” and then gives it into their hands and departs, it is permissible.
Tuy nhiên, nếu sau khi bị từ chối với lời nói “Các tỳ khưu không được phép nhận cái này,” người ấy nói “Nó sẽ ở trong tay của các thợ mộc hoặc các công nhân, quý vị chỉ cần biết điều đúng và sai mà thôi,” rồi trao nó cho họ và rời đi, thì điều đó là hợp lệ.
Athāpi ‘‘mama manussānaṃ hatthe bhavissati, mayhameva vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe yaṃ yassa dātabbaṃ, tadatthāya pesethā’’ti vadati, evampi vaṭṭati.
Or if he says, “It will be in the hands of my people, or it will be in my own hands; you merely send it for whatever purpose it is to be given,” even so, it is permissible.
Hoặc nếu người ấy nói “Nó sẽ ở trong tay của những người của tôi, hoặc nó sẽ ở trong tay của chính tôi, quý vị chỉ cần sai khiến để trao cái gì cho ai thì trao cái đó,” thì điều đó cũng hợp lệ.
Sace pana saṃghaṃ vā gaṇaṃ vā puggalaṃ vā anāmasitvā ‘‘idaṃ hiraññasuvaṇṇaṃ cetiyassa dema, vihārassa dema, navakammassa demā’’ti vadanti, paṭikkhipituṃ na vaṭṭati, ‘‘ime idaṃ bhaṇantī’’ti kappiyakārakānaṃ ācikkhitabbaṃ.
However, if they do not refer to the Saṅgha, a group, or an individual, but say, “We give this gold and silver for a cetiya, we give it for a monastery, we give it for new construction,” it is not permissible to decline it; the authorized attendants (kappiyakāraka) should be informed that “these people are saying this.”
Tuy nhiên, nếu họ nói “Chúng tôi dâng vàng bạc này cho bảo tháp, cho tịnh xá, cho công trình mới,” mà không đề cập đến Tăng chúng, một nhóm, hoặc một cá nhân, thì không được phép từ chối, mà phải báo cho người giữ vật hợp lệ rằng “Những người này đang nói điều này.”
‘‘Cetiyādīnaṃ atthāya tumhe gahetvā ṭhapetvā’’ti vutte pana ‘‘amhākaṃ gahetuṃ na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitabbaṃ.
But if they say, “You take and keep this for the sake of cetiyas, etc.,” it should be declined with the words, “It is not permissible for us to take it.”
Nhưng nếu họ nói “Quý vị hãy nhận và giữ cái này cho bảo tháp, v.v.,” thì phải từ chối rằng “Chúng tôi không được phép nhận.”
Sace pana koci bahuṃ hiraññasuvaṇṇaṃ ānetvā ‘‘idaṃ saṃghassa dammi, cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti vadati, tañce saṃgho sampaṭicchati, paṭiggahaṇepi paribhogepi āpatti.
If someone brings much gold and silver and says, “I give this to the Saṅgha, use the four requisites,” and the Saṅgha accepts it, there is an offense both in accepting and in using it.
Nếu ai đó mang nhiều vàng bạc đến và nói “Tôi dâng cái này cho Tăng chúng, quý vị hãy sử dụng bốn vật dụng thiết yếu,” và nếu Tăng chúng nhận nó, thì sẽ có tội cả khi nhận và khi sử dụng.
Tatra ceko bhikkhu ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti paṭikkhipati, upāsako ca ‘‘yadina kappati, mayhameva bhavissatī’’ti taṃ ādāya gacchati.
If one bhikkhu among them says, “This is not permissible,” and the lay follower takes it back, saying, “If it is not permissible, it will be mine,”
Trong trường hợp đó, nếu một tỳ khưu từ chối và nói “Cái này không hợp lệ,” và người cư sĩ mang vàng bạc đó đi với lời nói “Nếu không hợp lệ, thì nó sẽ thuộc về tôi.”
So bhikkhu ‘‘tayā saṃghassa lābhantarāyo kato’’ti na kenaci kiñci vattabbo.
that bhikkhu should not be spoken to by anyone with any words like, “You have caused an obstacle to the Saṅgha’s gains.”
Không ai được nói bất cứ điều gì với vị tỳ khưu ấy rằng “Ngài đã gây trở ngại cho lợi lộc của Tăng chúng.”
Yo hi taṃ codeti, sveva sāpattiko hoti.
Indeed, whoever reproaches him incurs an offense himself.
Vì bất cứ ai chỉ trích ngài, chính người đó sẽ phạm tội.
Tena panekena bahū anāpattikā katā.
By that one bhikkhu, many have been rendered free from offense.
Nhưng nhờ một vị tỳ khưu ấy mà nhiều vị khác không phạm tội.
Sace pana bhikkhūhi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitte ‘‘kappiyakārakānaṃ vā hatthe bhavissati, mama purisānaṃ vā mayhaṃ vā hatthe bhavissati, kevalaṃ tumhe paccaye paribhuñjathā’’ti vadati, vaṭṭati.
However, if, when the bhikkhus have declined it saying, “It is not permissible,” he says, “It will be in the hands of the authorized attendants, or in the hands of my men, or in my own hands; you merely use the requisites,” it is permissible.
Tuy nhiên, nếu sau khi các tỳ khưu từ chối với lời nói “Không hợp lệ,” người ấy nói “Nó sẽ ở trong tay của người giữ vật hợp lệ, hoặc trong tay của người của tôi, hoặc trong tay của chính tôi, quý vị chỉ cần sử dụng các vật dụng thiết yếu mà thôi,” thì điều đó là hợp lệ.
Catupaccayatthāya ca dinnaṃ yena yena paccayena attho hoti, taṃ tadatthaṃ upanetabbaṃ.
And whatever is given for the four requisites should be applied to the requisite for which there is a need.
Và những gì được dâng cho bốn vật dụng thiết yếu, thì phải được sử dụng cho mục đích của vật dụng thiết yếu nào cần đến nó.
Civaratthāya dinnaṃ cīvareyeva upanetabbaṃ.
What is given for robes should be applied to robes only.
Những gì được dâng cho y phục thì chỉ nên được sử dụng cho y phục.
Sace cīvarena tādiso attho natthi, piṇḍapātādīhi saṃgho kilamati, saṃghasuṭṭhutāya apaloketvā tadatthāyapi upanetabbaṃ.
If there is no such need for robes, but the Saṅgha suffers from lack of almsfood, etc., it should be announced for the welfare of the Saṅgha and applied for that purpose as well.
Nếu không có nhu cầu cấp thiết về y phục, và Tăng chúng đang gặp khó khăn với thực phẩm, v.v., thì sau khi thông báo cho Tăng chúng, cũng có thể sử dụng cho mục đích đó vì sự thuận tiện của Tăng chúng.
Esa nayo piṇḍapātagilānapaccayatthāya dinnepi.
The same method applies to what is given for almsfood and medicines for the sick.
Nguyên tắc tương tự cũng áp dụng cho những gì được dâng cho thực phẩm và thuốc men cho người bệnh.
Senāsanatthāya dinnaṃ pana senāsanassa garubhaṇḍattā senāsaneyeva upanetabbaṃ.
However, what is given for dwellings should be applied to dwellings only, because dwellings are heavy property.
Tuy nhiên, những gì được dâng cho chỗ ở thì chỉ nên được sử dụng cho chỗ ở, vì chỗ ở là vật phẩm nặng.
Sace pana bhikkhūsu senāsanaṃ chaḍḍetvā gatesu senāsanaṃ vinassati, īdise kāle senāsanaṃ vissajjetvāpi bhikkhūnaṃ paribhogo anuññāto, tasmā senāsanajagganatthaṃ mūlacchejjaṃ akatvā yāpanamattaṃ paribhuñjitabbaṃ.
But if, when the bhikkhus have abandoned the dwellings and gone, the dwellings are destroyed, in such a situation, it is permitted for bhikkhus to use the dwellings after relinquishing them. Therefore, for the upkeep of dwellings, one should use them just for sustenance without causing utter destruction.
Tuy nhiên, nếu chỗ ở bị hư hỏng khi các tỳ khưu bỏ đi, thì trong trường hợp như vậy, việc sử dụng chỗ ở sau khi đã từ bỏ nó cũng được cho phép cho các tỳ khưu; do đó, để duy trì chỗ ở, nên sử dụng nó chỉ ở mức độ đủ để sống qua ngày mà không làm hư hại hoàn toàn.
60. Sace koci ‘‘mayhaṃ tisassasampādanakaṃ mahātaḷākaṃ atthi, taṃ saṃghassa dammī’’ti vadati, tañce saṃgho sampaṭicchati, paṭiggahaṇepi paribhogepi āpattiyeva.
60. If someone says, “I have a great pond that yields three harvests; I give it to the Saṅgha,” and the Saṅgha accepts it, there is an offense both in accepting and in using it.
60. Nếu ai đó nói “Tôi có một cái ao lớn có thể cho ba vụ mùa, tôi dâng nó cho Tăng chúng,” và nếu Tăng chúng nhận nó, thì sẽ có tội cả khi nhận và khi sử dụng.
Yo pana taṃ paṭikkhipati, so purimanayeneva na kenaci kiñci vattabbo.
But for one who declines it, in the same way as before, nothing whatsoever should be said by anyone.
Vị nào từ chối điều đó, thì không ai được nói bất cứ điều gì với ngài theo cách đã nói trước đó.
Yo hi taṃ codeti, sveva sāpattiko hoti.
Indeed, whoever reproaches him incurs an offense himself.
Vì bất cứ ai chỉ trích ngài, chính người đó sẽ phạm tội.
Tena panekena bahū anāpattikā katā.
By that one, many have been rendered free from offense.
Nhưng nhờ một vị tỳ khưu ấy mà nhiều vị khác không phạm tội.
Yo pana ‘‘tādisaṃyeva taḷākaṃ dammī’’ti vatvā bhikkhūhi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto vadati ‘‘asukañca asukañca saṅghassa taḷākaṃ atthi, taṃ kathaṃ vaṭṭatī’’ti.
If, however, a donor, having said, “I give such a pond,” is declined by the bhikkhus saying, “It is not permissible,” and he asks, “The Saṅgha has such-and-such a pond, how is that permissible?”
Tuy nhiên, nếu một người nói “Tôi dâng một cái ao tương tự,” và bị các tỳ khưu từ chối với lời nói “Không hợp lệ,” thì người ấy nói “Tăng chúng có ao này và ao kia, tại sao những cái đó lại hợp lệ?”
So vattabbo ‘‘kappiyaṃ katvā dinnaṃ bhavissatī’’ti.
He should be told, “It must have been given in a permissible way.”
Người ấy nên được nói rằng “Nó đã được dâng sau khi đã được làm cho hợp lệ.”
Kathaṃ dinnaṃ kappiyaṃ hotīti.
“How is it that a given thing is permissible?”
“Làm thế nào mà việc dâng đó trở nên hợp lệ?”
‘‘Cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti vatvā dinnanti.
“It is given by saying, ‘Use the four requisites’.”
“Đó là khi người ấy nói ‘Hãy sử dụng bốn vật dụng thiết yếu’ rồi dâng.”
So sace ‘‘sādhu, bhante cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti deti, vaṭṭati.
If he then says, “Very well, venerable sirs, use the four requisites,” and gives it, it is permissible.
Nếu người ấy nói “Bạch Đại đức, tốt lành thay, Tăng chúng hãy sử dụng bốn vật dụng thiết yếu” rồi dâng, thì điều đó là hợp lệ.
Athāpi ‘‘taḷākaṃ gaṇhathā’’ti vatvā ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto ‘‘kappiyakārako atthī’’ti pucchitvā ‘‘natthī’’ti vutte ‘‘idaṃ asuko nāma vicāressati, asukassa vā hatthe mayhaṃ vā hatthe bhavissati, saṅgho kappiyabhaṇḍaṃ paribhuñjatū’’ti vadati, vaṭṭati.
Furthermore, if, having said, “Receive the pond,” and being rejected with “It is not allowable,” he then asks, “Is there a steward (kappiyakāraka)?” and when told “There is none,” he says, “So-and-so will manage this; it will be in the hand of so-and-so or in my hand; may the Saṅgha use allowable requisites,” it is allowable.
Nếu có người nói: “Xin các ngài nhận cái ao này,” nhưng bị từ chối là “Không được phép,” rồi người ấy hỏi: “Có người làm việc hợp pháp (kappiyakāraka) không?” và khi được trả lời là “Không có,” người ấy nói: “Người tên là X này sẽ quản lý cái này, nó sẽ ở trong tay người X hoặc trong tay tôi, Saṅgha hãy sử dụng vật phẩm hợp pháp (kappiyabhaṇḍa),” thì điều đó được phép.
Sacepi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto ‘‘udakaṃ paribhuñjissati, bhaṇḍakaṃ dhovissati, migapakkhino pivissantī’’ti vadati, evampi vaṭṭati.
Even if, being rejected with “It is not allowable,” he says, “They will use the water, they will wash their clothes, birds and animals will drink,” it is allowable thus.
Nếu bị từ chối là “Không được phép,” rồi người ấy nói: “Nước sẽ được sử dụng, quần áo sẽ được giặt, chim muông sẽ uống,” thì điều đó cũng được phép.
Athāpi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhitto vadati ‘‘kappiyasīsena gaṇhathā’’ti.
Moreover, if, being rejected with “It is not allowable,” he says, “Receive it on an allowable basis.”
Hoặc nếu bị từ chối là “Không được phép,” người ấy nói: “Xin các ngài nhận theo cách hợp pháp (kappiyasīsena).”
‘‘Sādhu upāsaka, saṅgho pānīyaṃ pivissati, bhaṇḍakaṃ dhovissati, migapakkhino pivissantī’’ti vatvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
It is allowable to use it, having said, “Good, lay follower, the Saṅgha will drink water, will wash clothes, birds and animals will drink.”
Nói: “Tốt lắm, cận sự nam, Saṅgha sẽ uống nước, sẽ giặt quần áo, chim muông sẽ uống,” rồi sử dụng thì được phép.
Athāpi ‘‘mama taḷākaṃ vā pokkharaṇiṃ vā saṅghassa dammī’’ti vutte ‘‘sādhu upāsaka, saṅgho pānīyaṃ pivissatī’’tiādīni vatvā paribhuñjituṃ vaṭṭatiyeva.
Furthermore, if, when he says, “I give my pond or lotus pond to the Saṅgha,” it is allowable to use it, having said, “Good, lay follower, the Saṅgha will drink water,” and so on.
Hoặc nếu có người nói: “Tôi cúng dường cái ao hoặc cái hồ của tôi cho Saṅgha,” nói: “Tốt lắm, cận sự nam, Saṅgha sẽ uống nước,” v.v., rồi sử dụng thì vẫn được phép.
Yadi pana bhikkhūhi hatthakammaṃ yācitvā sahatthena ca kappiyapathaviṃ khaṇitvā udakaparibhogatthāya taḷākaṃ kāritaṃ hoti, tañce nissāya sassaṃ nipphādetvā manussā vihāre kappiyabhaṇḍaṃ denti, vaṭṭati.
However, if bhikkhus, having asked for manual labor and having dug allowable soil with their own hands, have a pond constructed for the purpose of using water, and if people, relying on that, produce crops and give allowable requisites to the monastery, it is allowable.
Nếu các Tỳ-khưu đã yêu cầu lao động chân tay và tự tay đào đất hợp pháp (kappiyapathaviṃ) để làm một cái ao nhằm mục đích sử dụng nước, và nếu dựa vào đó, mọi người đã trồng trọt và cúng dường vật phẩm hợp pháp (kappiyabhaṇḍa) cho tu viện, thì điều đó được phép.
Atha manussā eva saṅghassa upakāratthāya saṅghikabhūmiṃ khaṇitvā taṃ nissāya nipphannasassato kappiyabhaṇḍaṃ denti, etampi vaṭṭati.
If, however, people themselves, for the benefit of the Saṅgha, dig a Saṅgha's land and, relying on that, produce crops from which they give allowable requisites, this too is allowable.
Nếu chính mọi người tự đào đất của Saṅgha để giúp đỡ Saṅgha, và dựa vào vụ mùa thu hoạch từ đó mà cúng dường vật phẩm hợp pháp (kappiyabhaṇḍa), thì điều này cũng được phép.
‘‘Amhākaṃ ekaṃ kappiyakārakaṃ ṭhapethā’’ti vutte ca ṭhapetumpi labbhati.
And when it is said, “Appoint a steward (kappiyakāraka) for us,” it is allowable to appoint one.
Khi được yêu cầu: “Xin hãy chỉ định một người làm việc hợp pháp (kappiyakāraka) cho chúng tôi,” thì cũng được phép chỉ định.
Atha te manussā rājabalinā upaddutā pakkamanti, aññe paṭipajjanti, na ca bhikkhūnaṃ kiñci denti, udakaṃ vāretuṃ labbhati, tañca kho kasikammakāleyeva, na sassakāle.
If those people, oppressed by royal taxes, leave, and others take over but give nothing to the bhikkhus, it is allowable to restrict the water, but only during the time of cultivation, not during the time of harvest.
Nếu những người đó bị thuế vua áp bức và bỏ đi, rồi những người khác đến làm việc nhưng không cúng dường gì cho các Tỳ-khưu, thì được phép chặn nước, nhưng chỉ vào mùa cày cấy, không phải vào mùa vụ.
Sace te vadanti ‘‘nanu, bhante, pubbepi manussā imaṃ nissāya sassaṃ akaṃsū’’ti, tato vattabbā ‘‘te saṅghassa imañca imañca upakāraṃ akaṃsu, idañcidañca kappiyabhaṇḍakaṃ adaṃsū’’ti.
If they say, “Bhante, didn't people in the past also cultivate crops relying on this?” then they should be told, “They performed such and such services for the Saṅgha, and they gave such and such allowable requisites.”
Nếu họ nói: “Bạch chư Tôn giả, trước đây những người khác cũng đã trồng trọt dựa vào cái này mà, phải không?” thì phải trả lời: “Những người đó đã làm điều tốt này và điều tốt kia cho Saṅgha, đã cúng dường vật phẩm hợp pháp (kappiyabhaṇḍaka) này và vật phẩm hợp pháp kia.”
Sace te vadanti ‘‘mayampi dassāmā’’ti, evampi vaṭṭati.
If they say, “We too will give,” then it is allowable.
Nếu họ nói: “Chúng tôi cũng sẽ cúng dường,” thì điều đó cũng được phép.
Sace pana koci abyatto akappiyavohārena taḷākaṃ paṭiggaṇhāti vā kāreti vā, taṃ bhikkhūhi na paribhuñjitabbaṃ, taṃ nissāya laddhakappiyabhaṇḍampi akappiyameva.
If, however, some inexperienced person receives or causes to be made a pond by means of an unallowable transaction, that should not be used by the bhikkhus; any allowable requisites obtained relying on it are also unallowable.
Nếu một Tỳ-khưu không khéo léo nhận hoặc làm một cái ao bằng cách nói không hợp pháp (akappiyavohārena), thì các Tỳ-khưu không được sử dụng nó, và vật phẩm hợp pháp (kappiyabhaṇḍa) có được nhờ vào đó cũng là không hợp pháp (akappiya).
Sace bhikkhūhi pariccattabhāvaṃ ñatvā sāmiko vā tassa puttadhītaro vā añño vā koci vaṃse uppanno puna kappiyavohārena deti, vaṭṭati.
If the owner or his sons and daughters or any other person in his lineage, knowing that it has been relinquished by the bhikkhus, gives it again by means of an allowable transaction, it is allowable.
Nếu chủ sở hữu hoặc con cái của người đó, hoặc bất kỳ ai khác trong dòng dõi, biết rằng các Tỳ-khưu đã từ bỏ nó, rồi lại cúng dường bằng cách nói hợp pháp (kappiyavohārena), thì điều đó được phép.
Pacchinne kulavaṃse yo tassa janapadassa sāmiko, so acchinditvā kappiyavohārena puna deti cittalapabbate bhikkhunā nīhaṭaudakavāhakaṃ aḷanāgarājamahesī viya, evampi vaṭṭati.
If, when the family lineage is broken, the ruler of that region, without confiscating it, gives it again with an allowable transaction, just like the chief queen of Aḷanāgarāja (the naga king) gave the water channel dug by a bhikkhu on Cittala Mountain, it is also allowable.
Khi dòng dõi đã tuyệt chủng, vị vua cai trị xứ đó, không chiếm đoạt mà lại cúng dường bằng cách nói hợp pháp (kappiyavohārena), giống như Hoàng hậu Aḷanāga đã cúng dường lại kênh dẫn nước do một Tỳ-khưu đào ở núi Cittala, thì điều đó cũng được phép.
Kappiyavohārepi udakavasena paṭiggahitataḷāke suddhacittānaṃ mattikuddharaṇapāḷibandhanādīni ca kātuṃ vaṭṭati.
Even in allowable transactions, it is allowable for bhikkhus with pure minds to perform acts such as removing earth and building embankments for a pond received for the purpose of water.
Ngay cả trong cách nói hợp pháp (kappiyavohāra), đối với ao hồ được nhận theo cách liên quan đến nước, các Tỳ-khưu có tâm thanh tịnh cũng được phép thực hiện các công việc như nạo vét bùn, đắp bờ.
Taṃ nissāya pana sassaṃ karonte disvā kappiyakārakaṃ ṭhapetuṃ na vaṭṭati.
However, seeing people cultivate crops relying on it, it is not allowable to appoint a steward.
Tuy nhiên, khi thấy những người trồng trọt dựa vào đó, thì không được phép chỉ định một người làm việc hợp pháp (kappiyakāraka).
Yadi te sayameva kappiyabhaṇḍaṃ denti, gahetabbaṃ.
If they themselves give allowable requisites, they should be accepted.
Nếu họ tự cúng dường vật phẩm hợp pháp (kappiyabhaṇḍa), thì nên nhận.
No ce denti, na codetabbaṃ.
If they do not give, they should not be urged.
Nếu không cúng dường, thì không nên thúc giục.
Paccayavasena paṭiggahitataḷāke kappiyakārakaṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati, mattikuddharaṇapāḷibandhanādīni kāretuṃ na vaṭṭati.
In the case of a pond received as a requisite, it is allowable to appoint a steward, but it is not allowable to cause to be made acts such as removing earth or building embankments.
Đối với ao hồ được nhận theo cách liên quan đến các vật phẩm (paccaya), được phép chỉ định một người làm việc hợp pháp (kappiyakāraka), nhưng không được phép thực hiện các công việc như nạo vét bùn, đắp bờ.
Sace kappiyakārakā sayameva karonti, vaṭṭati.
If the stewards (kappiyakārakā) themselves do it, it is allowable.
Nếu những người làm việc hợp pháp (kappiyakāraka) tự làm, thì được phép.
Abyattena pana lajjibhikkhunā kārāpitesu kiñcāpi paṭiggahaṇaṃ kappiyaṃ, bhikkhussa pana payogapaccayā uppannena missattā visagatapiṇḍapāto viya akappiyamaṃsarasamissabhojanaṃ viya ca dubbinibhogaṃ hoti, sabbesaṃ akappiyameva.
However, in things caused to be made by an inexperienced but conscientious bhikkhu, even if the reception is allowable, since it is mixed with what arises from the bhikkhu's effort, it becomes difficult to separate, like alms-food mixed with poison or food mixed with unallowable meat broth, and it is unallowable for all.
Tuy nhiên, đối với những thứ được một Tỳ-khưu thiếu kinh nghiệm nhưng biết hổ thẹn (lajjibhikkhu) sai làm, mặc dù việc nhận có thể hợp pháp, nhưng vì nó bị pha trộn với những thứ phát sinh do sự nỗ lực của Tỳ-khưu, nên nó trở nên khó phân biệt, giống như thức ăn bị nhiễm độc hoặc thức ăn trộn lẫn với thịt và nước dùng không hợp pháp (akappiyamaṃsarasa), và tất cả đều là không hợp pháp (akappiya).
61. Sace pana udakassa okāso atthi, taḷākassa pāḷi thirā, ‘‘yathā bahuṃ udakaṃ gaṇhāti, evaṃ karohi, tīrasamīpe udakaṃ karohī’’ti evaṃ udakameva vicāreti, vaṭṭati.
61. If, however, there is space for water, and the pond's embankment is firm, and he only manages the water by saying, “Make it so that it holds much water, make water near the bank,” it is allowable.
61. Nếu có chỗ chứa nước và bờ ao vững chắc, người ấy chỉ quản lý nước bằng cách nói: “Hãy làm sao cho chứa được nhiều nước, hãy làm nước gần bờ,” thì điều đó được phép.
Uddhane aggiṃ na pātenti, ‘‘udakakammaṃ labbhatu upāsakā’’ti vattuṃ vaṭṭati, ‘‘sassaṃ katvā āharathā’’ti vattuṃ pana na vaṭṭati.
They should not light a fire in the hearth. It is allowable to say, “May you obtain water work, lay followers,” but it is not allowable to say, “Cultivate crops and bring them.”
Không được đốt lửa trong lò, được phép nói: “Cận sự nam, có thể lấy nước không?” nhưng không được nói: “Hãy trồng trọt rồi mang đến.”
Sace pana taḷāke atibahuṃ udakaṃ disvā passato vā piṭṭhito vā mātikaṃ nīharāpeti, vanaṃ chindāpetvā kedāre kārāpeti, porāṇakedāresu vā pakatibhāgaṃ aggahetvā atirekaṃ gaṇhāti, navasasse vā aparicchinnabhāge ‘‘ettake kahāpaṇe dethā’’ti kahāpaṇe uṭṭhāpeti, sabbesaṃ akappiyaṃ.
If, however, seeing much water in the pond, he causes a water channel to be dug either to the left or right, or from behind it, or causes a forest to be cleared and fields to be made, or takes an excess share from old fields without taking the usual share, or demands payments, saying, “Give so many kahāpaṇas” for new crops or undesignated portions, it is unallowable for all.
Tuy nhiên, nếu thấy quá nhiều nước trong ao, rồi sai người đào kênh từ phía bên hoặc phía sau, hoặc sai người chặt rừng để làm ruộng, hoặc không lấy phần bình thường mà lấy thêm phần dư ở những ruộng cũ, hoặc yêu cầu số tiền vàng (kahāpaṇa) nhất định cho vụ mùa mới mà phần đất chưa được xác định, thì tất cả đều là không hợp pháp (akappiya).
Yo pana ‘‘kasatha vapathā’’ti avatvā ‘‘ettakāya bhūmiyā ettako nāma bhāgo’’ti evaṃ bhūmiṃ vā patiṭṭhāpeti, ‘‘ettake bhūmibhāge amhehi sassaṃ kataṃ, ettakaṃ nāma bhāgaṃ gaṇhathā’’ti vadantesu kassakesu bhūmippamāṇagahaṇatthaṃ rajjuyā vā daṇḍena vā mināti, khale vā ṭhatvā rakkhati, khalato vā nīharāpeti, koṭṭhāgāre vā paṭisāmeti, tasseva taṃ akappiyaṃ.
But if someone, without saying “Cultivate and sow,” establishes a portion of land by saying, “This much is the portion for this much land,” or if, when farmers say, “We have cultivated crops on this much land, take this much portion,” he measures the land with a rope or a stick to ascertain the land's size, or stands on the threshing floor and guards it, or causes it to be removed from the threshing floor, or stores it in a granary, that is unallowable for that bhikkhu alone.
Nếu một Tỳ-khưu không nói: “Hãy cày cấy, hãy gieo trồng,” mà xác định đất bằng cách nói: “Phần đất này là bấy nhiêu,” hoặc khi những người nông dân nói: “Chúng tôi đã trồng trọt trên phần đất bấy nhiêu này, xin các ngài nhận phần bấy nhiêu,” thì Tỳ-khưu đó dùng dây hoặc gậy để đo đạc diện tích đất, hoặc đứng ở sân đập lúa để canh giữ, hoặc sai người mang lúa ra khỏi sân đập lúa, hoặc cất giữ vào kho, thì điều đó là không hợp pháp (akappiya) đối với chính Tỳ-khưu đó.
Sace kassakā kahāpaṇe āharitvā ‘‘ime saṅghassa āhaṭā’’ti vadanti, aññataro ca bhikkhu ‘‘na saṅgho kahāpaṇe khādatī’’ti saññāya ‘‘ettakehi kahāpaṇehi sāṭake āharatha, ettakehi yāguādīni sampādethā’’ti vadati, yaṃ te āharanti, taṃ sabbesaṃ akappiyaṃ.
If farmers bring kahāpaṇas and say, “These have been brought for the Saṅgha,” and a certain bhikkhu, understanding that “the Saṅgha does not consume kahāpaṇas,” says, “Bring clothes with this many kahāpaṇas, prepare gruel and so on with this many,” whatever they bring is unallowable for all.
Nếu những người nông dân mang tiền vàng (kahāpaṇa) đến và nói: “Đây là tiền cúng dường cho Saṅgha,” và một Tỳ-khưu nào đó, với nhận thức rằng “Saṅgha không ăn tiền vàng,” nói: “Hãy mang vải đến với số tiền vàng này, hãy chuẩn bị cháo (yāgu) và các thứ khác với số tiền vàng này,” thì những gì họ mang đến đều là không hợp pháp (akappiya) cho tất cả.
Kahāpaṇānaṃ vicāritattā.
Because the kahāpaṇas have been managed.
Vì tiền vàng (kahāpaṇa) đã được quản lý.
Sace dhaññaṃ āharitvā ‘‘idaṃ saṅghassa āhaṭa’’nti vadanti, aññataro ca bhikkhu purimanayeneva ‘‘ettakehi vīhīhi idañcidañca āharathā’’ti vadati, yaṃ te āharanti, taṃ tasseva akappiyaṃ.
If they bring grain and say, “This has been brought for the Saṅgha,” and a certain bhikkhu, in the same manner as before, says, “Bring such and such with this much grain,” whatever they bring is unallowable for that bhikkhu alone.
Nếu họ mang ngũ cốc đến và nói: “Đây là ngũ cốc cúng dường cho Saṅgha,” và một Tỳ-khưu nào đó, theo cách tương tự như trước, nói: “Hãy mang thứ này và thứ kia đến với số lúa này,” thì những gì họ mang đến là không hợp pháp (akappiya) đối với chính Tỳ-khưu đó.
Dhaññassa vicāritattā.
Because the grain has been managed.
Vì ngũ cốc đã được quản lý.
Sace taṇḍulaṃ vā aparaṇṇaṃ vā āharitvā ‘‘idaṃ saṅghassa āhaṭa’’nti vadanti, aññataro ca bhikkhu purimanayeneva ‘‘ettakehi taṇḍulehi idañcidañca āharathā’’ti vadati, yaṃ te āharanti, taṃ sabbesaṃ kappiyaṃ.
If they bring rice or pulses and say, “This has been brought for the Saṅgha,” and a certain bhikkhu, in the same manner as before, says, “Bring such and such with this much rice,” whatever they bring is allowable for all.
Nếu họ mang gạo hoặc đậu đến và nói: “Đây là gạo/đậu cúng dường cho Saṅgha,” và một Tỳ-khưu nào đó, theo cách tương tự như trước, nói: “Hãy mang thứ này và thứ kia đến với số gạo này,” thì những gì họ mang đến là hợp pháp (kappiya) cho tất cả.
Kappiyānaṃ taṇḍulādīnaṃ vicāritattā.
Because the allowable rice and so on have been managed.
Vì gạo và các thứ hợp pháp (kappiya) khác đã được quản lý.
Kayavikkayepi anāpatti kappiyakārakassa ācikkhitattā.
Even in buying and selling, there is no offense because it has been entrusted to a steward (kappiyakāraka).
Trong việc mua bán cũng không có tội (anāpatti) vì đã chỉ định người làm việc hợp pháp (kappiyakāraka).
62. Pubbe pana cittalapabbate eko bhikkhu catusāladvāre ‘‘aho vata sve saṅghassa ettakappamāṇe pūve paceyyu’’nti ārāmikānaṃ saññājananatthaṃ bhūmiyaṃ maṇḍalaṃ akāsi.
62. In the past, on Cittala Mountain, a certain bhikkhu made a circle on the ground at the entrance of the four-halls, to indicate to the monastery attendants, “Oh, if only they would cook so many cakes for the Saṅgha tomorrow!”
62. Trước đây, ở núi Cittala, một Tỳ-khưu đã vẽ một vòng tròn trên đất ở cổng của bốn sảnh (catusāla) để ra hiệu cho các thị giả (ārāmika) rằng: “Ôi, ước gì ngày mai họ sẽ chiên một lượng bánh bấy nhiêu cho Saṅgha.”
Taṃ disvā cheko ārāmiko tatheva katvā dutiyadivase bheriyā ākoṭitāya sannipatite saṅghe pūvaṃ gahetvā saṅghattheraṃ āha – ‘‘bhante, amhehi ito pubbe neva pitūnaṃ, na pitāmahānaṃ evarūpaṃ sutapubbaṃ, ekena ayyena catusāladvāre pūvatthāya saññā katā, ito dāni pabhuti ayyā attano attano cittānurūpaṃ vadantu, amhākampi phāsuvihāro bhavissatī’’ti.
Seeing that, a clever monastery attendant, having done the same thing (cooked cakes), on the second day, when the drum was beaten and the Saṅgha had assembled, took the cakes and said to the Saṅgha elder, “Bhante, before this, we have never heard such a thing from our fathers or grandfathers; a venerable one has made a sign for cakes at the entrance of the four-halls. From now on, venerable sirs, please speak according to your own wishes; it will also be comfortable for us to live.”
Thấy vậy, một thị giả khéo léo đã làm y hệt như vậy, và vào ngày hôm sau, khi tiếng trống (bheri) được đánh, Saṅgha đã tập hợp. Thị giả đó mang bánh đến và nói với vị trưởng lão của Saṅgha (Saṅghatthera): “Bạch Tôn giả, trước đây chúng con chưa từng nghe cha ông hay ông bà chúng con làm điều như vậy, một Tôn giả đã ra hiệu để làm bánh ở cổng bốn sảnh. Từ nay trở đi, xin các Tôn giả hãy nói theo ý muốn của mình, và chúng con cũng sẽ có cuộc sống thoải mái hơn.”
Mahāthero tatova nivatti, ekabhikkhunāpi pūvo na gahito.
The Mahāthera returned from that very place, and not a single bhikkhu accepted a cake.
Đại Trưởng lão (Mahāthera) đã quay về từ đó, và không một Tỳ-khưu nào nhận bánh.
Evaṃ pubbe tatruppādaṃ na paribhuñjiṃsu.
Thus, in the past, they did not partake of what was produced there.
Như vậy, trước đây họ đã không sử dụng những thứ phát sinh ở đó.
Tasmā –
Therefore—
Vì vậy –
63. Pubbaṇṇāparaṇṇaucchuphalāphalādīnaṃ viruhanaṭṭhānaṃ yaṃ kiñci khettaṃ vā vatthuṃ vā ‘‘dammī’’ti vuttepi ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitvā taḷāke vuttanayeneva yadā kappiyavohārena ‘‘catupaccayaparibhogatthāya dammī’’ti vadati, tadā sampaṭicchitabbaṃ, ‘‘vanaṃ dammi araññaṃ dammī’’ti vutte pana vaṭṭati.
63. If, regarding any field or piece of land that is a place for the growth of grains, pulses, sugar cane, various fruits, and so forth, it is said, ‘‘I give it,’’ one should refuse, saying, ‘‘It is not allowable.’’ However, if it is said with an allowable expression, in the same way as was stated for a pond, ‘‘I give it for the enjoyment of the four requisites,’’ then it should be accepted. If it is said, ‘‘I give the forest, I give the wilderness,’’ then it is allowable.
63. Bất cứ cánh đồng hay đất đai nào là nơi trồng ngũ cốc, đậu, mía, trái cây, v.v., khi được nói là “Tôi dâng cúng” (dammī), thì nên từ chối bằng cách nói “Không hợp pháp” (na vaṭṭati). Chỉ khi nào người ta nói bằng cách hợp pháp rằng “Tôi dâng cúng để sử dụng cho bốn vật dụng” (catupaccayaparibhogatthāya dammī) theo cách đã nói đối với ao nước, thì lúc đó nên chấp nhận. Nhưng nếu nói “Tôi dâng cúng khu rừng, tôi dâng cúng khu rừng hoang” (vanaṃ dammi araññaṃ dammī), thì điều đó là hợp pháp.
Sace manussā bhikkhūhi anāṇattāyeva tattha rukkhe chinditvā aparaṇṇādīni sampādetvā bhikkhūnaṃ bhāgaṃ denti, vaṭṭati, adentā na codetabbā.
If people, without being instructed by the bhikkhus, cut down trees there and produce pulses and so forth, and then give a share to the bhikkhus, it is allowable. If they do not give, they should not be urged.
Nếu người dân, không theo lệnh của các tỳ-khưu, chặt cây ở đó, rồi chuẩn bị đậu, v.v., và dâng phần cho các tỳ-khưu, thì điều đó là hợp pháp. Nếu họ không dâng, thì không nên yêu cầu.
Sace kenacideva antarāyena tesu pakkantesu aññe karonti, na ca bhikkhūnaṃ kiñci denti, te vāretabbā.
If, due to some impediment, those people leave, and others take over but do not give anything to the bhikkhus, they should be stopped.
Nếu do một trở ngại nào đó mà những người đó rời đi và những người khác đến làm việc, mà không dâng cúng gì cho các tỳ-khưu, thì nên ngăn cản họ.
Sace vadanti ‘‘nanu, bhante, pubbe manussā idha sassāni akaṃsū’’ti, tato vattabbā ‘‘te saṅghassa idañcidañca kappiyabhaṇḍaṃ adaṃsū’’ti.
If they say, ‘‘Venerable sirs, did not people cultivate crops here before?’’ then it should be said, ‘‘Those people gave such and such allowable requisites to the Saṅgha.’’
Nếu họ nói “Bạch Đại đức, trước đây người dân đã trồng trọt ở đây mà?”, thì nên nói “Họ đã dâng cúng các vật dụng hợp pháp này và kia cho Tăng đoàn”.
Sace vadanti ‘‘mayampi dassāmā’’ti, evaṃ vaṭṭati.
If they say, ‘‘We too will give,’’ then it is allowable.
Nếu họ nói “Chúng tôi cũng sẽ dâng cúng”, thì điều đó là hợp pháp.
Kiñci sassuṭṭhānakaṃ bhūmippadesaṃ sandhāya ‘‘sīmaṃ demā’’ti vadanti, vaṭṭati.
If, referring to any plot of land where crops grow, they say, ‘‘We give the boundary,’’ it is allowable.
Nếu họ nói “Chúng tôi dâng cúng ranh giới” (sīmaṃ demā) liên quan đến một vùng đất trồng trọt nào đó, thì điều đó là hợp pháp.
Sīmaparicchedanatthaṃ pana thambhā vā pāsāṇā vā sayaṃ na ṭhapetabbā, bhūmi nāma anagghā, appakenapi pārājiko bhaveyya.
However, for marking the boundary, posts or stones should not be placed by oneself, for land is invaluable; one could incur a pārājika offense even for a small piece.
Tuy nhiên, không nên tự mình đặt các cột mốc hay đá để phân định ranh giới, vì đất đai là vô giá, và có thể dẫn đến pārājika chỉ với một chút đất.
Ārāmikānaṃ pana vattabbaṃ ‘‘iminā ṭhānena amhākaṃ sīmā gatā’’ti.
But it should be told to the āramikas, ‘‘Our boundary extends through this place.’’
Nhưng nên nói với các ārāmika (người coi sóc tu viện) rằng “Ranh giới của chúng tôi đi qua nơi này”.
Sacepi hi te adhikaṃ gaṇhanti, pariyāyena kathitattā anāpatti.
Even if they take more, there is no offense because it was stated indirectly.
Ngay cả khi họ lấy nhiều hơn, thì cũng không có tội vì đã được nói một cách gián tiếp.
Yadi pana rājarājamahāmattādayo sayameva thambhe ṭhapāpetvā ‘‘cattāro paccaye paribhuñjathā’’ti denti, vaṭṭatiyeva.
However, if kings, ministers, and so forth themselves have posts placed and give it, saying, ‘‘Enjoy the four requisites,’’ it is certainly allowable.
Tuy nhiên, nếu các vị vua, đại thần, v.v., tự mình cho đặt các cột mốc và nói “Hãy sử dụng bốn vật dụng”, thì điều đó hoàn toàn hợp pháp.
Sace koci antosīmāyaṃ taḷākaṃ vā khaṇati, vihāramajjhena vā mātikaṃ neti, cetiyaṅgaṇabodhiyaṅgaṇādīni dussanti, vāretabbo.
If anyone digs a pond within the boundary or leads a canal through the middle of the monastery, and thereby defiles the cetiya compound, the Bodhi tree compound, and so forth, they should be stopped.
Nếu có người đào ao hoặc dẫn mương qua giữa tu viện trong phạm vi ranh giới (antosīmāyaṃ), làm hư hại sân tháp, sân Bồ-đề, v.v., thì nên ngăn cản.
Sace saṅgho kiñci labhitvā āmisagarukatāya na vāreti, eko bhikkhu vāreti, sova bhikkhu issaro.
If the Saṅgha, having received some material gain, does not stop them due to attachment to that gain, and a single bhikkhu stops them, that bhikkhu alone is the authority.
Nếu Tăng đoàn nhận được thứ gì đó và không ngăn cản vì quá coi trọng lợi dưỡng (āmisagarukatāya), thì một tỳ-khưu có thể ngăn cản, và tỳ-khưu đó là người có quyền.
Sace eko bhikkhu na vāreti ‘‘netha tumhe’’ti, tesaṃyeva pakkho hoti.
If a single bhikkhu does not stop them, saying, ‘‘You may proceed,’’ then it is their side (the side of the diggers/canal-layers).
Nếu một tỳ-khưu không ngăn cản mà nói “Các vị cứ làm đi” (netha tumhe), thì đó là phe của họ.
Saṅgho vāreti, saṅghova issaro.
If the Saṅgha stops them, the Saṅgha alone is the authority.
Nếu Tăng đoàn ngăn cản, thì Tăng đoàn là người có quyền.
Saṅghikesu hi kammesu yo dhammakammaṃ karoti, sova issaro.
For in Saṅgha's affairs, whoever performs a righteous action is the authority.
Vì trong các công việc của Tăng đoàn, ai thực hiện hành động đúng Pháp (dhammakammaṃ), người đó là người có quyền.
Sace vāriyamānopi karoti, heṭṭhā gahitaṃ paṃsuṃ heṭṭhā pakkhipitvā, upari gahitaṃ paṃsuṃ upari pakkhipitvā pūretabbā.
If, even when stopped, they continue, the earth taken from below should be put back below, and the earth taken from above should be put back above, and it should be filled in.
Nếu người đó vẫn tiếp tục làm dù bị ngăn cản, thì nên lấp đầy lại bằng cách đặt đất đã lấy từ dưới xuống dưới và đất đã lấy từ trên xuống trên.
Sace koci yathājātameva ucchuṃ vā aparaṇṇaṃ vā alābukumbhaṇḍādikaṃ vā valliphalaṃ dātukāmo ‘‘etaṃ sabbaṃ ucchukhettaṃ aparaṇṇavatthuṃ valliphalāvāṭaṃ dammī’’ti vadati, saha vatthunā parāmaṭṭhattā na vaṭṭatīti mahāsumatthero āha.
If someone wishing to give sugarcane, pulses, gourds, pumpkins, or vine fruits as they are, says, ‘‘I give this whole sugarcane field, this pulse field, this vine fruit patch,’’ the Mahāsumatthera said it is not allowable because it is associated with the land.
Nếu có người muốn dâng cúng mía, đậu, bí đao, bí đỏ, hoặc trái cây dây leo, v.v., ngay khi chúng còn ở dạng tự nhiên, và nói “Tôi dâng cúng toàn bộ cánh đồng mía này, đất trồng đậu này, vườn cây dây leo này” (etaṃ sabbaṃ ucchukhettaṃ aparaṇṇavatthuṃ valliphalāvāṭaṃ dammī), thì Trưởng lão Mahāsumā nói rằng điều đó không hợp pháp vì đã liên quan đến đất đai.
Mahāpadumatthero pana ‘‘abhilāpamattametaṃ, sāmikānaṃyeva hi so bhūmibhāgo, tasmā vaṭṭatī’’ti āha.
However, the Mahāpadumatthera said, ‘‘This is merely an expression; that piece of land belongs to the owners themselves, therefore it is allowable.’’
Nhưng Trưởng lão Mahāpaduma nói rằng “Đây chỉ là lời nói. Phần đất đó thuộc về chủ sở hữu. Vì vậy, điều đó là hợp pháp”.
‘‘Dāsaṃ dammī’’ti vadati, na vaṭṭati.
If one says, ‘‘I give a slave,’’ it is not allowable.
Nếu nói “Tôi dâng cúng nô lệ” (dāsaṃ dammī), thì không hợp pháp.
‘‘Ārāmikaṃ dammi, veyyāvaccakaraṃ dammi, kappiyakārakaṃ dammī’’ti vutte vaṭṭati.
If one says, ‘‘I give an āramika, I give a steward, I give a kappiyakāraka,’’ it is allowable.
Nếu nói “Tôi dâng cúng ārāmika (người coi sóc tu viện), tôi dâng cúng người làm công, tôi dâng cúng người làm việc hợp pháp” (ārāmikaṃ dammi, veyyāvaccakaraṃ dammi, kappiyakārakaṃ dammī), thì điều đó là hợp pháp.
Sace ārāmiko purebhattampi pacchābhattampi saṅghasseva kammaṃ karoti, sāmaṇerassa viya sabbaṃ bhesajjaṃ paṭijagganampi tassa kātabbaṃ.
If an āramika performs work for the Saṅgha both before and after noon, all medicine care should be provided for him as for a novice.
Nếu ārāmika làm việc cho Tăng đoàn cả trước bữa ăn và sau bữa ăn, thì nên chăm sóc mọi loại thuốc men cho người đó như đối với một sāmaṇera (sa di).
Sace purebhattameva saṅghassa kammaṃ karoti, pacchābhattaṃ attano karoti, sāyaṃ nivāpo na dātabbo.
If he performs work for the Saṅgha only before noon and his own work after noon, no evening meal should be given.
Nếu người đó chỉ làm việc cho Tăng đoàn trước bữa ăn, và làm việc cho riêng mình sau bữa ăn, thì không nên cấp thức ăn vào buổi tối.
Yepi pañcadivasavārena vā pakkhavārena vā saṅghassa kammaṃ katvā sesakāle attano kammaṃ karonti, tesampi karaṇakāleyeva bhattañca nivāpo ca dātabbo.
Even those who perform work for the Saṅgha for five days at a turn or half a month at a turn, and do their own work during the remaining time, should be given food and sustenance only during their working period.
Những người làm việc cho Tăng đoàn theo chu kỳ năm ngày hoặc nửa tháng, rồi làm việc cho riêng mình vào thời gian còn lại, thì cũng chỉ nên cấp thức ăn và đồ dùng vào thời gian họ làm việc.
Sace saṅghassa kammaṃ natthi, attanoyeva kammaṃ katvā jīvanti, te ce hatthakammamūlaṃ ānetvā denti, gahetabbaṃ.
If there is no work for the Saṅgha, and they live by doing their own work, if they bring and give the wages for their manual labor, it should be accepted.
Nếu không có việc gì cho Tăng đoàn, và họ tự làm việc để kiếm sống, nếu họ mang tiền công lao động đến dâng cúng, thì nên nhận.
No ce denti, na kiñci vattabbā.
If they do not give, nothing should be said to them.
Nếu họ không dâng cúng, thì không nên nói gì.
Yaṃ kiñci rajakadāsampi pesakāradāsampi ārāmikanāmena sampaṭicchituṃ vaṭṭati.
Any washerman-slave or weaver-slave may be accepted under the name of an āramika.
Bất kỳ nô lệ thợ giặt hay nô lệ thợ dệt nào cũng có thể được chấp nhận dưới danh nghĩa ārāmika.
Sace ‘‘gāvo demā’’ti vadanti, ‘‘na vaṭṭatī’’ti paṭikkhipitabbā.
If they say, ‘‘We give cows,’’ it should be refused, saying, ‘‘It is not allowable.’’
Nếu họ nói “Chúng tôi dâng cúng bò” (gāvo demā), thì nên từ chối bằng cách nói “Không hợp pháp”.
Imā gāvo kutoti.
‘‘From where are these cows?’’
“Tại sao những con bò này không hợp pháp?”
Paṇḍitehi pañcagorasaparibhogatthāya dinnāti.
‘‘They are given by the wise for the enjoyment of the five cow products.’’
“Chúng được những người trí tuệ dâng cúng để sử dụng năm loại sản phẩm từ bò sữa.”
‘‘Mayampi pañcagorasaparibhogatthāya demā’’ti vutte vaṭṭanti.
If it is then said, ‘‘We too give them for the enjoyment of the five cow products,’’ they are allowable.
Nếu họ nói “Chúng tôi cũng dâng cúng để sử dụng năm loại sản phẩm từ bò sữa”, thì điều đó là hợp pháp.
Ajikādīsupi eseva nayo.
The same method applies to goats and so forth.
Điều tương tự cũng áp dụng cho dê, v.v.
‘‘Hatthiṃ dema, assaṃ, mahiṃsaṃ, kukkuṭaṃ, sūkaraṃ demā’’ti vadanti, sampaṭicchituṃ na vaṭṭati.
If they say, ‘‘We give an elephant, a horse, a buffalo, a chicken, a pig,’’ it is not allowable to accept them.
Nếu họ nói “Chúng tôi dâng cúng voi, ngựa, trâu, gà, heo” (hatthiṃ dema, assaṃ, mahiṃsaṃ, kukkuṭaṃ, sūkaraṃ demā), thì không hợp pháp để chấp nhận.
Sace keci manussā ‘‘appossukkā, bhante, tumhe hotha, mayaṃ ime gahetvā tumhākaṃ kappiyabhaṇḍaṃ dassāmā’’ti gaṇhanti, vaṭṭati.
If some people, saying, ‘‘Venerable sirs, be free from concern, we will take these and give you allowable requisites,’’ accept them, it is allowable.
Nếu một số người nói “Bạch Đại đức, xin các Đại đức đừng lo lắng, chúng tôi sẽ nhận những con vật này và dâng cúng các vật dụng hợp pháp cho các Đại đức”, và họ nhận, thì điều đó là hợp pháp.
Kukkuṭasūkare ‘‘sukhaṃ jīvantū’’ti araññe vissajjāpetuṃ vaṭṭati.
It is allowable to release chickens and pigs in the wilderness with the thought, ‘‘May they live happily.’’
Có thể thả gà và heo vào rừng để chúng “sống an lạc” (sukhaṃ jīvantū).
‘‘Imaṃ taḷākaṃ, imaṃ khettaṃ, imaṃ vatthuṃ vihārassa demā’’ti vutte paṭikkhipituṃ na labbhati.
If it is said, ‘‘We give this pond, this field, this land to the monastery,’’ it is not permitted to refuse.
Nếu nói “Chúng tôi dâng cúng ao này, cánh đồng này, đất đai này cho tu viện” (imaṃ taḷākaṃ, imaṃ khettaṃ, imaṃ vatthuṃ vihārassa demā), thì không được từ chối.
64. Sace koci bhikkhuṃ uddissa dūtena hiraññasuvaṇṇādicīvaracetāpannaṃ pahiṇeyya ‘‘iminā cīvaracetāpannena cīvaraṃ cetāpetvā itthannāmaṃ bhikkhuṃ cīvarena acchādehī’’ti, so ce dūto taṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadeyya ‘‘idaṃ kho, bhante, āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhataṃ, paṭiggaṇhatu āyasmā cīvaracetāpanna’’nti, tena bhikkhunā so dūto evamassa vacanīyo ‘‘na kho mayaṃ, āvuso, cīvaracetāpannaṃ paṭiggaṇhāma, cīvarañca kho mayaṃ paṭiggaṇhāma kālena kappiya’’nti.
64. If someone were to send a messenger with money, gold, or other valuables for robes, or payment for robes, for a particular bhikkhu, saying, ‘‘Buy a robe with this money for robes and clothe such-and-such bhikkhu with it,’’ and that messenger were to approach that bhikkhu and say, ‘‘Venerable sir, this money for robes has been brought for you; please accept the money for robes,’’ that bhikkhu should say to the messenger thus: ‘‘Friend, we do not accept money for robes. We accept robes in due time, when they are allowable.’’
64. Nếu có người gửi tiền mua y phục như vàng, bạc, v.v., cho một tỳ-khưu qua một sứ giả, nói rằng “Hãy dùng tiền mua y phục này để mua y phục và dâng cúng cho tỳ-khưu tên là X”, nếu sứ giả đó đến gặp tỳ-khưu đó và nói “Bạch Đại đức, đây là tiền mua y phục được mang đến cho Đại đức, xin Đại đức hãy nhận tiền mua y phục này”, thì tỳ-khưu đó nên nói với sứ giả đó rằng “Này hiền hữu, chúng tôi không nhận tiền mua y phục, chúng tôi chỉ nhận y phục hợp pháp vào đúng thời điểm”.
So ce dūto taṃ bhikkhuṃ evaṃ vadeyya ‘‘atthi panāyasmato koci veyyāvaccakaro’’ti, cīvaratthikena bhikkhunā veyyāvaccakaro niddisitabbo ārāmiko vā upāsako vā ‘‘eso kho, āvuso, bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti.
If that messenger were to say to that bhikkhu, ‘‘Does the venerable one have any steward?’’ the bhikkhu who needs a robe should point out a steward, either an āramika or a lay follower, saying, ‘‘Friend, that person is a steward for the bhikkhus.’’
Nếu sứ giả đó nói với tỳ-khưu đó rằng “Đại đức có người làm công việc hộ trì nào không?”, thì tỳ-khưu cần y phục nên chỉ định một người làm công việc hộ trì, có thể là một ārāmika hoặc một upāsaka (cận sự nam), nói rằng “Này hiền hữu, đó là người làm công việc hộ trì cho các tỳ-khưu”.
Na vattabbo ‘‘tassa dehī’’ti vā ‘‘so vā nikkhipissati, so vā parivattessati, so vā cetāpessatī’’ti.
He should not say, ‘‘Give it to him,’’ or ‘‘He will keep it,’’ or ‘‘He will exchange it,’’ or ‘‘He will buy it.’’
Không nên nói “Hãy đưa cho người đó” hoặc “Người đó sẽ cất giữ”, hoặc “Người đó sẽ đổi”, hoặc “Người đó sẽ mua”.
So ce dūto taṃ veyyāvaccakaraṃ saññāpetvā taṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadeyya ‘‘yaṃ kho, bhante, āyasmā veyyāvaccakaraṃ niddisi, āṇatto so mayā, upasaṅkamatu āyasmā kālena, cīvarena taṃ acchādessatī’’ti.
If that messenger, having instructed that steward, were to approach that bhikkhu and say, ‘‘Venerable sir, the steward whom you pointed out has been instructed by me. Please approach him in due time; he will clothe you with a robe,’’
Nếu sứ giả đó đã thông báo cho người làm công việc hộ trì đó, rồi đến gặp tỳ-khưu đó và nói “Bạch Đại đức, người làm công việc hộ trì mà Đại đức đã chỉ định, tôi đã ra lệnh cho người đó rồi. Xin Đại đức hãy đến gặp người đó vào đúng thời điểm, người đó sẽ dâng y phục cho Đại đức”.
Cīvaratthikena bhikkhunā veyyāvaccakaro upasaṅkamitvā dvattikkhattuṃ codetabbo sāretabbo ‘‘attho me, āvuso, cīvarenā’’ti.
The bhikkhu who needs a robe should approach the steward and urge him two or three times, remind him, saying, ‘‘Friend, I need a robe.’’
Tỳ-khưu cần y phục nên đến gặp người làm công việc hộ trì và nhắc nhở, khuyên nhủ hai hoặc ba lần rằng “Này hiền hữu, tôi cần y phục”.
Na vattabbo ‘‘dehi me cīvaraṃ, āhara me cīvaraṃ, parivattehi me cīvaraṃ, cetāpehi me cīvara’’nti.
He should not say, ‘‘Give me a robe, bring me a robe, exchange a robe for me, buy a robe for me.’’
Không nên nói “Hãy đưa y phục cho tôi, hãy mang y phục đến cho tôi, hãy đổi y phục cho tôi, hãy mua y phục cho tôi”.
Sace dvattikkhattuṃ codayamāno sārayamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeti, iccetaṃ kusalaṃ.
If, by urging and reminding two or three times, he obtains that robe, that is good.
Nếu sau khi nhắc nhở và khuyên nhủ hai hoặc ba lần, người đó chuẩn bị được y phục, thì điều đó là tốt.
No ce abhinipphādeti, tattha gantvā catukkhattuṃ pañcakkhattuṃ chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena uddissa ṭhātabbaṃ, na āsane nisīditabbaṃ, na āmisaṃ paṭiggahetabbaṃ, na dhammo bhāsitabbo.
If he does not obtain it, he should go there and stand silently, referring to the matter, for a maximum of four, five, or six times. He should not sit on a seat, nor accept food, nor teach the Dhamma.
Nếu người đó không chuẩn bị được, thì nên đến đó và đứng im lặng, chỉ định (y phục) tối đa bốn, năm, sáu lần; không nên ngồi trên ghế, không nên nhận thức ăn, không nên thuyết pháp.
‘‘Kiṃ kāraṇā āgatosī’’ti pucchiyamānena ‘‘jānāhi, āvuso’’ti ettakameva vattabbaṃ.
When asked, “For what reason have you come?”, only this much should be said: “Know it, friend.”
“Ông đến vì lý do gì?” khi được hỏi như vậy, chỉ nên nói “Này hiền giả, hãy biết vậy” mà thôi.
Sace āsane vā nisīdati, āmisaṃ vā paṭiggaṇhāti, dhammaṃ vā bhāsati, ṭhānaṃ bhañjati.
If he sits on a seat, or accepts an offering, or preaches the Dhamma, he breaks the standing.
Nếu vị ấy ngồi trên ghế, hoặc nhận thực phẩm, hoặc thuyết pháp, thì vị ấy đã phá vỡ sự đứng chờ.
Sace catukkhattuṃ codeti, catukkhattuṃ ṭhātabbaṃ.
If he makes a request four times, he should stand four times.
Nếu vị ấy yêu cầu bốn lần, thì phải đứng chờ bốn lần.
Pañcakkhattuṃ codeti, dvikkhattuṃ ṭhātabbaṃ.
If he makes a request five times, he should stand two times.
Nếu vị ấy yêu cầu năm lần, thì phải đứng chờ hai lần.
Chakkhattuṃ codeti, na ṭhātabbaṃ.
If he makes a request six times, he should not stand.
Nếu vị ấy yêu cầu sáu lần, thì không được đứng chờ.
Ekāya hi codanāya ṭhānadvayaṃ bhañjati.
For indeed, by one request, he breaks two standings.
Vì một lần yêu cầu đã phá vỡ hai lần đứng chờ.
Yathā chakkhattuṃ codetvā na ṭhātabbaṃ, evaṃ dvādasakkhattuṃ ṭhatvā na codetabbaṃ.
Just as one should not stand after making six requests, so too, one should not make a request after standing twelve times.
Cũng như không được đứng chờ sau khi đã yêu cầu sáu lần, thì cũng không được yêu cầu sau khi đã đứng chờ mười hai lần.
Tasmā sace codetiyeva na tiṭṭhati, cha codanā labbhanti.
Therefore, if he only makes requests and does not stand, six requests are obtainable.
Vì vậy, nếu vị ấy chỉ yêu cầu mà không đứng chờ, thì được sáu lần yêu cầu.
Sace tiṭṭhatiyeva na codeti, dvādasa ṭhānāni labbhanti.
If he only stands and does not make requests, twelve standings are obtainable.
Nếu vị ấy chỉ đứng chờ mà không yêu cầu, thì được mười hai lần đứng chờ.
Sace codetipi tiṭṭhatipi, ekāya codanāya dve ṭhānāni hāpetabbāni.
If he both makes requests and stands, by one request two standings should be omitted.
Nếu vị ấy vừa yêu cầu vừa đứng chờ, thì mỗi lần yêu cầu phải bỏ qua hai lần đứng chờ.
Tattha yo ekadivasameva punappunaṃ gantvā chakkhattuṃ codeti, sakiṃyeva vā gantvā ‘‘attho me, āvuso, cīvarenā’’ti chakkhattuṃ vadati, tattha ekadivasameva punappunaṃ gantvā dvādasakkhattuṃ tiṭṭhati, sakimeva vā gantvā tatra tatra ṭhāne tiṭṭhati, sopi sabbacodanāyo sabbaṭṭhānāni ca bhañjati, ko pana vādo nānādivasesu.
Among these, whoever, on the same day, goes repeatedly and makes a request six times, or goes once and says “I need a robe, friend” six times; whoever, on the same day, goes repeatedly and stands twelve times, or goes once and stands in various places, he too breaks all requests and all standings. What then to speak of different days?
Ở đây, vị nào trong cùng một ngày đi đi lại lại yêu cầu sáu lần, hoặc chỉ đi một lần và nói “Này hiền giả, tôi cần y phục” sáu lần; vị nào trong cùng một ngày đi đi lại lại đứng chờ mười hai lần, hoặc chỉ đi một lần và đứng chờ ở nhiều chỗ khác nhau, thì vị ấy cũng đã phá vỡ tất cả các lần yêu cầu và tất cả các lần đứng chờ. Huống chi là trong những ngày khác nhau.
Tato ce uttari vāyamamāno taṃ cīvaraṃ abhinipphādeti, payoge dukkaṭaṃ, paṭilābhena nissaggiyaṃ hoti.
If, striving further beyond that limit, he obtains that robe, there is a dukkata offence for the effort, and a nissaggiya if he receives it.
Nếu sau đó, vị ấy cố gắng và làm cho y phục đó được hoàn thành, thì có một tội dukkaṭa trong nỗ lực, và trở thành nissaggiya khi nhận được.
No ce sakkoti taṃ abhinipphādetuṃ, yato rājato rājamahāmattato vā assa bhikkhuno taṃ cīvaracetāpannaṃ ānītaṃ, tassa santikaṃ sāmaṃ vā gantabbaṃ, dūto vā pāhetabbo ‘‘yaṃ kho tumhe āyasmanto bhikkhuṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ pahiṇittha, na taṃ tassa bhikkhuno kiñci atthaṃ anubhoti, yuñjantāyasmanto sakaṃ, mā tumhākaṃ santakaṃ vinassatū’’ti.
If he is unable to obtain it, then he himself should go to the king or royal minister from whom the robe-money for that bhikkhu was brought, or a messenger should be sent, saying: “That robe-money which you reverends sent for such-and-such a bhikkhu does not benefit that bhikkhu in any way. Venerable sirs, take back your own, lest your property be lost.”
Nếu vị ấy không thể làm cho y phục đó được hoàn thành, thì vị ấy phải tự mình đến hoặc sai người đưa tin đến vị vua hoặc đại thần đã gửi tiền y phục đó cho vị tỳ khưu ấy mà nói rằng: “Này các ngài đáng kính, số tiền y phục mà các ngài đã gửi cho vị tỳ khưu kia không mang lại lợi ích gì cho vị tỳ khưu ấy. Xin các ngài hãy nhận lại của mình, đừng để tài sản của các ngài bị mất.”
Ayaṃ tattha sāmīci.
This is the proper procedure there.
Đó là cách xử sự đúng đắn trong trường hợp đó.
Yo pana neva sāmaṃ gacchati, na dūtaṃ pāheti, vattabhede dukkaṭaṃ āpajjati.
But whoever neither goes himself nor sends a messenger incurs a dukkata offence for breaking the rule.
Vị nào không tự mình đến cũng không sai người đưa tin, thì mắc tội dukkaṭa vì vi phạm quy tắc.
65. Kiṃ pana (pārā. aṭṭha. 2.538-9) sabbakappiyakārakesu evaṃ paṭipajjitabbanti?
65. Should one proceed in this manner with all kappiya-kārakas?
65. Vậy có phải tất cả những người làm việc hợp pháp (kappiyakāraka) đều phải hành xử như vậy không?
Na paṭipajjitabbaṃ.
No, one should not proceed in that manner.
Không phải hành xử như vậy.
Ayañhi kappiyakārako nāma saṅkhepato duvidho niddiṭṭho aniddiṭṭho ca.
For this kappiya-kāraka is concisely described as being of two kinds: designated and undesignated.
Người làm việc hợp pháp này được nêu tóm tắt thành hai loại: được chỉ định (niddiṭṭha) và không được chỉ định (aniddiṭṭha).
Tattha niddiṭṭho duvidho bhikkhunā niddiṭṭho dūtena niddiṭṭhoti.
Among these, the designated kind is of two kinds: designated by a bhikkhu and designated by a messenger.
Trong đó, loại được chỉ định có hai loại: được tỳ khưu chỉ định và được người đưa tin chỉ định.
Aniddiṭṭhopi duvidho mukhavevaṭikakappiyakārako parammukhakappiyakārakoti.
The undesignated kind is also of two kinds: a kappiya-kāraka designated verbally in person and a kappiya-kāraka designated in absence.
Loại không được chỉ định cũng có hai loại: người làm việc hợp pháp nói trực tiếp và người làm việc hợp pháp nói gián tiếp.
Tesu bhikkhunā niddiṭṭho sammukhāsammukhavasena catubbidho hoti, tathā dūtena niddiṭṭhopi.
Among these, the one designated by a bhikkhu is of four kinds in terms of being in-person or out-of-person. Similarly, the one designated by a messenger is also of four kinds.
Trong số đó, người được tỳ khưu chỉ định có bốn loại theo cách trực tiếp và gián tiếp, và người được người đưa tin chỉ định cũng vậy.
Kathaṃ?
How so?
Như thế nào?
Idhekacco bhikkhussa cīvaratthāya dūtena akappiyavatthuṃ pahiṇati, dūto taṃ bhikkhuṃ upasaṅkamitvā ‘‘idaṃ, bhante, itthannāmena tumhākaṃ cīvaratthāya pahitaṃ, gaṇhatha na’’nti vadati, bhikkhu ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti paṭikkhipati, dūto ‘‘atthi pana te, bhante, veyyāvaccakaro’’ti pucchati, puññatthikehi ca upāsakehi ‘‘bhikkhūnaṃ veyyāvaccaṃ karothā’’ti āṇattā vā, bhikkhūnaṃ vā sandiṭṭhasambhattā keci veyyāvaccakarā honti, tesaṃ aññataro tasmiṃ khaṇe bhikkhussa santike nisinno hoti, bhikkhu taṃ niddisati ‘‘ayaṃ bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti, dūto tassa hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘therassa cīvaraṃ kiṇitvā dehī’’ti gacchati, ayaṃ bhikkhunā sammukhāniddiṭṭho.
Here, someone sends an unallowable article for a bhikkhu's robe through a messenger. The messenger approaches that bhikkhu and says, “Venerable sir, this has been sent by so-and-so for your robe. Please accept it.” The bhikkhu refuses, saying, “This is not allowable.” The messenger asks, “Venerable sir, do you have a kappiya-kāraka?” Some kappiya-kārakas are either ordered by devout lay followers, saying, “Perform service for the bhikkhus,” or are familiar and associated with bhikkhus. If one of them is sitting with the bhikkhu at that moment, the bhikkhu designates him, saying, “This is a kappiya-kāraka for bhikkhus.” The messenger gives the unallowable article into his hand and departs, saying, “Buy a robe for the elder and give it.” This is a kappiya-kāraka designated in-person by a bhikkhu.
Ở đây, có một người gửi vật không hợp pháp cho một tỳ khưu qua người đưa tin để làm y phục. Người đưa tin đến gặp vị tỳ khưu và nói: “Bạch Thế Tôn, đây là vật được người tên là X gửi đến để làm y phục cho ngài, xin ngài hãy nhận lấy.” Vị tỳ khưu từ chối: “Vật này không hợp pháp.” Người đưa tin hỏi: “Bạch Thế Tôn, ngài có người làm việc hộ trì (veyyāvaccakara) nào không?” Có những người làm việc hộ trì được các cận sự nam có ý muốn tạo phước chỉ định rằng “Hãy làm việc hộ trì cho các tỳ khưu,” hoặc là những người quen biết và thân thiết với các tỳ khưu. Một trong số họ đang ngồi gần vị tỳ khưu vào lúc đó. Vị tỳ khưu chỉ định người đó: “Đây là người làm việc hộ trì cho các tỳ khưu.” Người đưa tin đưa vật không hợp pháp vào tay người đó và nói: “Hãy mua y phục cho vị trưởng lão và dâng cúng,” rồi bỏ đi. Đây là người làm việc hộ trì được tỳ khưu chỉ định trực tiếp.
Aparo bhikkhu purimanayeneva dūtena pucchito ‘‘natthamhākaṃ kappiyakārako’’ti vadati, tadañño samīpe ṭhito sutvā ‘‘āhara bho, ahaṃ ayyassa cīvaraṃ cetāpetvā dassāmī’’ti vadati.
Another bhikkhu, when asked by a messenger in the same manner as before, replies, “We have no kappiya-kāraka.” Then, another person standing nearby hears this and says, “Bring it, friend; I will buy a robe for the venerable one and give it.” The messenger, saying, “Here, friend, you should give it,” places it in his hand and departs without informing the bhikkhu. This is a mukhavevaṭika kappiya-kāraka.
Một tỳ khưu khác, khi được người đưa tin hỏi theo cách trước đó, nói: “Chúng tôi không có người làm việc hợp pháp.” Một người khác đứng gần đó nghe thấy và nói: “Này bạn, hãy mang đến, tôi sẽ mua y phục cho Tôn giả và dâng cúng.”
Dūto ‘‘handa bho dadeyyāsī’’ti tassa hatthe datvā bhikkhussa anārocetvāva gacchati, ayaṃ mukhavevaṭikakappiyakārako.
The messenger, saying, “Here, friend, you should give,” places it in that person’s hand and leaves without informing the bhikkhu; this is a mukhavevaṭika-kappiyakāraka.
Người đưa tin nói: “Này bạn, xin hãy nhận lấy và dâng cúng,” rồi đưa vào tay người đó và bỏ đi mà không báo cho vị tỳ khưu. Đây là người làm việc hợp pháp nói trực tiếp.
Aparo bhikkhuno upaṭṭhākassa vā aññassa vā hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘therassa cīvaraṃ dadeyyāsī’’ti ettova pakkamati, ayaṃ parammukhākappiyakārakoti ime dve aniddiṭṭhakappiyakārakā nāma.
Another (messenger), having given an unallowable article into the hand of a bhikkhu’s attendant or another person, saying, ‘‘You should give this robe to the elder,’’ then departs from that place. This person is called a parammukhākappiyakāraka, and these two are known as aniddiṭṭhakappiyakārakas.
Một người khác, sau khi trao một vật không thích hợp (akappiyavatthu) vào tay của người thị giả của tỳ-khưu hoặc một người khác, rồi nói: ‘‘Hãy dâng y cho vị Trưởng lão này,’’ và sau đó bỏ đi ngay. Người này được gọi là parammukhākappiyakāraka (người làm việc không thích hợp vắng mặt). Hai loại người này được gọi là aniddiṭṭhakappiyakāraka (người làm việc thích hợp không được chỉ định).
Etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbaṃ.
Regarding these, one should act as with unknown and uninvited persons.
Đối với những người này, nên hành xử như đối với những người không quen biết và không được mời.
Sace sayameva cīvaraṃ ānetvā dadanti, gahetabbaṃ.
If they themselves bring and give robes, they may be accepted.
Nếu họ tự mình mang y đến và dâng, thì nên nhận.
No ce, na kiñci vattabbā.
If not, nothing should be said.
Nếu không, thì không nên nói gì cả.
Yathā ca dūtassa hatthe cīvaratthāya akappiyavatthumhi pesite vinicchayo vutto, evaṃ piṇḍapātādīnampi atthāya pesite sayaṃ āgantvā dīyamāne ca vinicchayo veditabbo.
And just as the decision was stated for an unallowable article sent via a messenger for a robe, so too should the decision be understood for articles sent for alms-food and the like, and for those given when the donor comes of their own accord.
Và như đã nói về phán quyết khi một vật không thích hợp được gửi đến qua tay người sứ giả để xin y, thì cũng vậy, khi vật được gửi đến để xin vật thực khất thực (piṇḍapāta) v.v… hoặc khi vật được tự mình mang đến và dâng, thì phán quyết cũng cần được biết.
66. Upanikkhittasādiyane pana ayaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.583-4) – kiñci akappiyavatthuṃ pādamūle ṭhapetvā ‘‘idaṃ ayyassa hotū’’ti vutte sacepi cittena sādiyati, gaṇhitukāmo hoti, kāyena vā vācāya vā ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti paṭikkhipati, anāpatti.
66. However, concerning the acceptance of a deposited article, this is the decision: if, after an unallowable article is placed at one’s feet and it is said, ‘‘This is for the venerable one,’’ one mentally approves or desires to take it, but rejects it with body or speech saying, ‘‘This is not allowable,’’ there is no offense.
66. Còn về sự chấp nhận vật đã được đặt xuống (upanikkhittasādiyana), đây là phán quyết: Nếu một vật không thích hợp nào đó được đặt dưới chân và nói: ‘‘Vật này là của Ngài,’’ thì dù có chấp nhận trong tâm, có ý muốn nhận, nhưng nếu dùng thân hay lời nói để từ chối: ‘‘Vật này không thích hợp,’’ thì không có tội.
Kāyavācāhi vā appaṭikkhipitvāpi suddhacitto hutvā ‘‘nayidaṃ amhākaṃ kappatī’’ti na sādiyati, anāpattiyeva.
Even without rejecting it with body or speech, if one, with a pure mind, does not accept it, thinking, ‘‘This is not allowable for us,’’ there is no offense.
Dù không từ chối bằng thân và lời nói, nhưng nếu có tâm thanh tịnh và không chấp nhận với ý nghĩ: ‘‘Vật này không thích hợp cho chúng ta,’’ thì cũng không có tội.
Tīsu dvāresu hi yena kenaci paṭikkhittaṃ paṭikkhittameva hoti.
For, indeed, what is rejected by any one of the three doors is rejected.
Thật vậy, đối với ba cửa (thân, khẩu, ý), nếu đã từ chối bằng bất kỳ cửa nào, thì nó đã được từ chối.
Sace pana kāyavācāhi appaṭikkhipitvā cittena adhivāseti, kāyavācāhi kattabbassa paṭikkhepassa akaraṇato akiriyasamuṭṭhānaṃ kāyadvāre ca vacīdvāre ca āpattiṃ āpajjati, manodvāre pana āpatti nāma natthi.
However, if one does not reject it with body or speech but mentally acquiesces, due to the non-performance of the rejection that should be done with body and speech, an offense arises in the bodily door and the verbal door, originating from non-action; but there is no offense in the mental door.
Tuy nhiên, nếu không từ chối bằng thân và lời nói mà chấp nhận trong tâm, do không thực hiện sự từ chối đáng lẽ phải làm bằng thân và lời nói, thì phạm tội qua cửa thân và cửa khẩu, nhưng không có tội qua cửa ý.
Eko sataṃ vā sahassaṃ vā pādamūle ṭhapeti ‘‘tuyhidaṃ hotū’’ti, bhikkhu ‘‘nayidaṃ kappatī’’ti paṭikkhipati, upāsako ‘‘pariccattaṃ mayā tumhāka’’nti gato, añño tattha āgantvā pucchati ‘‘kiṃ, bhante, ida’’nti, yaṃ tena ca attanā ca vuttaṃ, taṃ ācikkhitabbaṃ.
If someone places a hundred or a thousand (coins) at a bhikkhu’s feet, saying, ‘‘This is for you,’’ and the bhikkhu rejects it, saying, ‘‘This is not allowable,’’ and the lay follower departs, saying, ‘‘It has been given by me to you,’’ and another person comes and asks, ‘‘Bhante, what is this?’’—then what was said by that person and oneself should be explained.
Một người đặt một trăm hoặc một ngàn (đồng) dưới chân và nói: ‘‘Cái này là của Ngài,’’ vị tỳ-khưu từ chối: ‘‘Cái này không thích hợp.’’ Vị cư sĩ nói: ‘‘Tôi đã dâng cho các Ngài rồi,’’ rồi bỏ đi. Một người khác đến đó hỏi: ‘‘Bạch Ngài, cái này là gì?’’ thì nên kể lại những gì vị cư sĩ kia và chính mình đã nói.
So ce vadati ‘‘gopayissāmahaṃ, bhante, guttaṭṭhānaṃ dassethā’’ti, sattabhūmikampi pāsādaṃ abhiruhitvā ‘‘idaṃ guttaṭṭhāna’’nti ācikkhitabbaṃ, ‘‘idha nikkhipāhī’’ti na vattabbaṃ.
If that person says, ‘‘Bhante, I will protect it; show me a safe place,’’ then even if it is a seven-storied palace, one should ascend and merely say, ‘‘This is a safe place,’’ but one should not say, ‘‘Place it here.’’
Nếu người đó nói: ‘‘Bạch Ngài, con sẽ giữ gìn nó, xin Ngài chỉ chỗ an toàn,’’ thì dù là một tòa lâu đài bảy tầng, cũng nên leo lên và chỉ: ‘‘Đây là chỗ an toàn,’’ không nên nói: ‘‘Hãy đặt nó ở đây.’’
Ettāvatā kappiyañca akappiyañca nissāya ṭhitaṃ hoti, dvāraṃ pidahitvā rakkhantena vasitabbaṃ.
In this way, it stands as both allowable and unallowable, and one should dwell protecting it by closing the door.
Chỉ đến mức đó, nó mới trở thành vật thích hợp và không thích hợp dựa vào nhau. Vị tỳ-khưu nên ở trong đó, đóng cửa và giữ gìn.
Sace kiñci vikkāyikabhaṇḍaṃ pattaṃ vā cīvaraṃ vā gahetvā āgacchati, ‘‘idaṃ gahessatha, bhante’’ti vutte ‘‘upāsaka, atthi amhākaṃ iminā attho, vatthu ca evarūpaṃ nāma saṃvijjati, kappiyakārako natthī’’ti vattabbaṃ.
If someone brings some saleable item, such as a bowl or a robe, and says, ‘‘Bhante, please accept this,’’ one should say, ‘‘Lay follower, we have a need for this, but such a substance exists (referring to money), and there is no kappiyakāraka (steward) available.’’
Nếu một người mang đến một vật phẩm có thể bán được, như một cái bát hoặc một bộ y, khi được hỏi: ‘‘Bạch Ngài, Ngài có nhận cái này không?’’ thì nên nói: ‘‘Này cư sĩ, chúng tôi có nhu cầu về cái này, và vật phẩm như thế này thì có sẵn, nhưng không có người làm việc thích hợp (kappiyakāraka).’’
Sace so vadati ‘‘ahaṃ kappiyakārako bhavissāmi, dvāraṃ vivaritvā dethā’’ti, dvāraṃ vivaritvā ‘‘imasmiṃ okāse ṭhapita’’nti vattabbaṃ, ‘‘idaṃ gaṇhā’’ti na vattabbaṃ.
If that person says, ‘‘I will be the kappiyakāraka; please open the door and give it,’’ one should open the door and say, ‘‘It is placed in this spot,’’ but one should not say, ‘‘Take this.’’
Nếu người đó nói: ‘‘Con sẽ là người làm việc thích hợp, xin Ngài mở cửa và cho con,’’ thì nên mở cửa và nói: ‘‘Nó được đặt ở chỗ này,’’ không nên nói: ‘‘Hãy lấy cái này.’’
Evampi kappiyañca akappiyañca nissāya ṭhitameva hoti.
Even in this way, it stands as both allowable and unallowable.
Ngay cả như vậy, nó vẫn là thích hợp và không thích hợp dựa vào nhau.
So ce taṃ gahetvā tassa kappiyabhaṇḍaṃ deti, vaṭṭati.
If that person takes it and gives an allowable article to the bhikkhu, it is permissible.
Nếu người đó lấy nó và dâng vật phẩm thích hợp cho vị tỳ-khưu, thì được phép.
Sace adhikaṃ gaṇhāti, ‘‘na mayaṃ tava bhaṇḍaṃ gaṇhāma, nikkhamāhī’’ti vattabbo.
If one takes more than is desired, one should be told, ‘‘We do not take your goods; depart.’’
Nếu người đó lấy nhiều hơn, thì nên nói: ‘‘Chúng tôi không nhận vật phẩm của ông, hãy ra ngoài.’’
67. Yena pana jātarūpādicatubbidhaṃ nissaggiyavatthu paṭiggahitaṃ, tena kiṃ kātabbanti?
67. But what should be done by the bhikkhu who has received any of the four kinds of nissaggiya articles, such as gold and silver?
67. Vậy thì, một vị tỳ-khưu đã nhận bốn loại vật phẩm nissaggiya như vàng bạc (jātarūpa) v.v… nên làm gì?
Saṅghamajjhe nissajjitabbaṃ.
It must be relinquished in the midst of the Saṅgha.
Nên xả bỏ trong Tăng đoàn.
Kathaṃ?
How?
Bằng cách nào?
Tena bhikkhunā (pārā. 584) saṅghaṃ upasaṅkamitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā evamassa vacanīyo ‘‘ahaṃ, bhante, rūpiyaṃ paṭiggahesiṃ, idaṃ me nissaggiyaṃ, imāhaṃ nissajjāmī’’ti nissajjitvā āpatti desetabbā.
That bhikkhu, approaching the Saṅgha, arranging his outer robe over one shoulder, bowing at the feet of the elder bhikkhus, sitting in a squatting position, and raising his clasped hands, should speak thus: ‘‘Venerables, I have received silver; this is a nissaggiya (item to be relinquished) for me; I relinquish this.’’ Having relinquished it, the offense should be declared.
Vị tỳ-khưu đó nên đến Tăng đoàn, đắp y vai trái, đảnh lễ chân các vị tỳ-khưu trưởng thượng, ngồi xổm, chắp tay và nói như sau: ‘‘Bạch chư Tăng, con đã nhận bạc (rūpiya), vật này của con là nissaggiya, con xin xả bỏ vật này.’’ Sau khi xả bỏ, nên sám hối tội lỗi.
Byattena bhikkhunā paṭibalena āpatti paṭiggahetabbā.
A competent bhikkhu, who is capable, should accept the declaration of the offense.
Một vị tỳ-khưu có khả năng và thông thạo nên nhận sự sám hối.
Sace tattha āgacchati ārāmiko vā upāsako vā, so vattabbo ‘‘āvuso, idaṃ jānāhī’’ti.
If a monastery worker or a lay follower comes there, they should be told, ‘‘Friend, understand this (matter).’’
Nếu một người làm vườn (ārāmika) hoặc một cư sĩ đến đó, thì nên nói với người đó: ‘‘Này bạn, hãy biết điều này.’’
Sace so bhaṇati ‘‘iminā kiṃ āharissāmī’’ti, na vattabbo ‘‘imaṃ vā imaṃ vā āharā’’ti, kappiyaṃ ācikkhitabbaṃ sappiṃ vā telaṃ vā madhuṃ vā phāṇitaṃ vā.
If they say, ‘‘What shall I bring with this?’’ one should not say, ‘‘Bring this or that,’’ but should state what is allowable: ghee, or oil, or honey, or treacle.
Nếu người đó hỏi: ‘‘Con sẽ mang gì đến bằng cái này?’’ thì không nên nói: ‘‘Hãy mang cái này hoặc cái kia đến,’’ mà nên chỉ những vật thích hợp như bơ sữa (sappi), dầu (tela), mật ong (madhu) hoặc đường phèn (phāṇita).
Ācikkhantena ca ‘‘iminā sappiṃ vā telaṃ vā madhuṃ vā phāṇitaṃ vā āharā’’ti na vattabbaṃ, ‘‘idañcidañca saṅghassa kappiya’’nti ettakameva vattabbaṃ.
When explaining, one should not say, ‘‘Bring ghee, or oil, or honey, or treacle with this,’’ but should only say, ‘‘This and this are allowable for the Saṅgha.’’
Khi chỉ dẫn, không nên nói: ‘‘Hãy mang bơ sữa, dầu, mật ong hoặc đường phèn đến bằng cái này,’’ mà chỉ nên nói: ‘‘Vật này và vật kia là thích hợp cho Tăng đoàn.’’
Sace so tena parivattetvā kappiyaṃ āharati, rūpiyapaṭiggāhakaṃ ṭhapetvā sabbeheva bhājetvā paribhuñjitabbaṃ, rūpiyapaṭiggāhakena bhāgo na gahetabbo.
If that person exchanges it and brings an allowable article, then everyone should divide and partake of it, except for the bhikkhu who received the silver; the bhikkhu who received the silver should not take a share.
Nếu người đó đổi vật đó lấy vật thích hợp và mang đến, thì tất cả chư Tăng, trừ vị đã nhận bạc, nên chia và thọ dụng. Vị đã nhận bạc không nên nhận phần của mình.
Aññesaṃ (pārā. aṭṭha. 2.583-4) bhikkhūnaṃ vā ārāmikānaṃ vā pattabhāgampi labhitvā paribhuñjituṃ na vaṭṭati, antamaso makkaṭādīhi tato haritvā araññe ṭhapitaṃ vā tesaṃ hatthato gaḷitaṃ vā tiracchānapaṭiggahitampi paṃsukūlampi na vaṭṭatiyeva.
It is not allowable to receive and consume even the share that comes to other bhikkhus or monastery workers, nor even a rags-from-a-dunghill robe that has been carried away from there by monkeys and others, or has fallen from their hands, or has been received by an animal.
Các vị tỳ-khưu khác hoặc những người làm vườn cũng không được nhận phần đã được chia và thọ dụng; thậm chí những vật phẩm như bơ sữa v.v… đã được khỉ hay các loài vật khác mang từ nơi chia đến và đặt trong rừng, hoặc rơi từ tay chúng, hoặc được các loài vật nhận, hay ngay cả paṃsukūla (y phấn tảo) cũng không được phép thọ dụng.
Tato āhaṭena phāṇitena senāsanadhūpanampi na vaṭṭati.
It is not allowable even to fumigate the dwelling with treacle brought from there.
Đường phèn mang đến từ đó cũng không được dùng để xông hương chỗ ở (senāsana).
Sappinā vā telena vā padīpaṃ katvā dīpāloke nipajjituṃ, kasiṇaparikammaṃ kātuṃ, potthakampi vācetuṃ na vaṭṭati.
It is not allowable to lie down in the light of a lamp made with ghee or oil, nor to perform kasiṇa meditation, nor to read a book.
Không được dùng bơ sữa hoặc dầu để làm đèn và nằm dưới ánh đèn, hoặc thực hành kasiṇa (thiền định), hoặc đọc sách.
Telamadhuphāṇitehi pana sarīre vaṇaṃ makkhetuṃ na vaṭṭatiyeva.
It is certainly not allowable to anoint a wound on the body with oil, honey, or treacle.
Và không được dùng dầu, mật ong, đường phèn để bôi vết thương trên cơ thể.
Tena vatthunā mañcapīṭhādīni vā gaṇhanti, uposathāgāraṃ vā bhojanasālaṃ vā karonti, paribhuñjituṃ na vaṭṭati.
If beds, chairs, and so forth are taken with that article, or if a Uposatha hall or a refectory is built with it, it is not allowable to use them.
Nếu dùng vật phẩm đó để làm giường, ghế v.v… hoặc làm nhà uposatha (nơi tụng giới) hoặc phòng ăn, thì không được phép thọ dụng.
Chāyāpi gehaparicchedena ṭhitāva na vaṭṭati, paricchedātikkantā āgantukattā vaṭṭati.
Even the shade, if it remains within the boundary of the dwelling, is not allowable; if it extends beyond the boundary, it is allowable as it is considered 'guest' shade.
Ngay cả bóng râm của những công trình đó cũng không được phép, nếu nó nằm trong phạm vi của công trình; nhưng nếu nó vượt ra ngoài phạm vi, thì được phép vì là bóng râm của khách.
Taṃ vatthuṃ vissajjetvā katena maggenapi setunāpi nāvāyapi uḷumpenāpi gantuṃ na vaṭṭati.
It is not allowable to travel on a path, bridge, boat, or raft made after disposing of that article.
Không được đi trên con đường, cây cầu, thuyền hoặc bè được làm bằng cách bán vật phẩm đó.
Tena vatthunā khaṇāpitāya pokkharaṇiyā ubbhidodakaṃ pātuṃ vā paribhuñjituṃ vā na vaṭṭati.
It is not allowable to drink or consume spring water from a pond dug with that article.
Không được uống hoặc thọ dụng nước từ giếng được đào bằng vật phẩm đó.
Anto udake pana asati aññaṃ āgantukaṃ udakaṃ vā vassodakaṃ vā paviṭṭhaṃ vaṭṭati.
However, if there is no (spring) water inside (the pond), then other incoming water or rainwater that has entered is allowable.
Tuy nhiên, nếu không có nước bên trong, nước từ nơi khác đến hoặc nước mưa chảy vào thì được phép.
Kītāya yena saddhiṃ kītā, taṃ āgantukampi na vaṭṭati.
If a pond is bought with it, even the water that was with it when bought is not allowable, even if it is considered 'guest' water.
Nếu giếng được mua bằng vật phẩm đó, thì ngay cả nước đến (từ bên ngoài) cũng không được phép.
Taṃ vatthuṃ upanikkhepaṃ ṭhapetvā saṅgho paccaye paribhuñjati, tepi paccayā tassa na vaṭṭanti.
If the Saṅgha uses provisions by depositing that article, those provisions are also not allowable for that bhikkhu.
Nếu Tăng đoàn thọ dụng các vật phẩm bằng cách đặt vật phẩm đó làm vật ký gửi, thì những vật phẩm đó cũng không được phép cho vị tỳ-khưu đã phạm tội.
Ārāmo gahito hoti, sopi paribhuñjituṃ na vaṭṭati.
If a monastery is taken (with it), that too is not allowable for use.
Nếu một khu vườn (ārāma) được nhận, thì cũng không được phép thọ dụng.
Yadi bhūmipi bījampi akappiyaṃ, neva bhūmiṃ, na phalaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭati.
If both the land and the seeds are unallowable, it is not allowable to use either the land or the produce.
Nếu cả đất và hạt giống đều không thích hợp, thì không được phép thọ dụng cả đất lẫn trái cây.
Sace bhūmiṃyeva kiṇitvā aññāni bījāni ropitāni, phalaṃ vaṭṭati.
If only the land is bought and other seeds are planted, the produce is allowable.
Nếu chỉ mua đất và trồng các loại hạt giống khác, thì trái cây được phép.
Atha bījāni kiṇitvā kappiyabhūmiyaṃ ropitāni, phalaṃ na vaṭṭati, bhūmiyaṃ nisīdituṃ vā nipajjituṃ vā vaṭṭati.
But if seeds are bought and planted in allowable land, the produce is not allowable, but it is allowable to sit or lie down on the land.
Nếu mua hạt giống và trồng trên đất thích hợp, thì trái cây không được phép, nhưng được phép ngồi hoặc nằm trên đất.
Sace pana tattha āgato kappiyakārako taṃ parivattetvā saṅghassa kappiyaṃ sappitelādiṃ āharituṃ na jānāti, so vattabbo ‘‘āvuso, imaṃ chaḍḍehī’’ti.
However, if a kappiyakāraka who comes there does not know how to exchange that (unallowable article) and bring allowable ghee, oil, and so forth for the Saṅgha, that person should be told, ‘‘Friend, discard this.’’
Tuy nhiên, nếu người làm việc thích hợp đến đó mà không biết cách đổi vật đó lấy bơ sữa, dầu v.v… thích hợp cho Tăng đoàn, thì nên nói với người đó: ‘‘Này bạn, hãy bỏ cái này đi.’’
Sace so chaḍḍeti, iccetaṃ kusalaṃ.
If that person discards it, that is well and good.
Nếu người đó bỏ đi, thì điều đó là tốt.
No ce chaḍḍeti, pañcahaṅgehi samannāgato bhikkhu rūpiyachaḍḍako sammannitabbo yo na chandāgatiṃ gaccheyya, na dosāgatiṃ gaccheyya, na mohāgatiṃ gaccheyya, na bhayāgatiṃ gaccheyya, chaḍḍitāchaḍḍitañca jāneyya.
If that person does not discard it, a bhikkhu endowed with five qualities should be appointed as a rūpiyachaḍḍaka (one who discards silver and gold): one who does not go astray through desire, nor through aversion, nor through delusion, nor through fear, and who knows what has been discarded and what has not been discarded.
Nếu người đó không bỏ đi, thì một vị tỳ-khưu có năm yếu tố nên được chỉ định làm người bỏ bạc (rūpiyachaḍḍaka), vị đó không nên đi theo dục vọng (chandāgati), không nên đi theo sân hận (dosāgati), không nên đi theo si mê (mohāgati), không nên đi theo sợ hãi (bhayāgati), và nên biết vật nào đã được bỏ và vật nào chưa được bỏ.
Evañca pana sammannitabbo, paṭhamaṃ bhikkhu yācitabbo, yācitvā byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
And thus should he be appointed. First, the bhikkhu should be requested. Having requested him, the Sangha should be informed by a competent and able bhikkhu—
Và như vậy phải được chấp thuận: trước tiên, vị Tỳ-khưu phải được thỉnh cầu, sau khi thỉnh cầu, vị Tỳ-khưu có khả năng và khéo léo phải thông báo cho Tăng-già –
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho, yadi saṅghassa pattakallaṃ, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ rūpiyachaḍḍakaṃ sammanneyya, esā ñatti.
“May the Sangha, venerable sirs, hear me. If it is fitting for the Sangha, the Sangha should appoint the bhikkhu named such-and-such as the disposer of money. This is the ñatti.
“Bạch chư Tăng, xin Tăng-già lắng nghe lời con. Nếu Tăng-già thấy thích hợp, Tăng-già nên chỉ định vị Tỳ-khưu tên là X làm người vứt bỏ tiền bạc. Đây là lời thỉnh cầu.
Suṇātu me, bhante, saṅgho, saṅgho itthannāmaṃ bhikkhuṃ rūpiyachaḍḍakaṃ sammannati, yassāyasmato khamati itthannāmassa bhikkhuno rūpiyachaḍḍakassa sammuti, so tuṇhassa.
May the Sangha, venerable sirs, hear me. The Sangha appoints the bhikkhu named such-and-such as the disposer of money. If the appointment of the bhikkhu named such-and-such as the disposer of money is acceptable to any venerable one, let him remain silent.
Bạch chư Tăng, xin Tăng-già lắng nghe lời con. Tăng-già chỉ định vị Tỳ-khưu tên là X làm người vứt bỏ tiền bạc. Vị Tỳ-khưu nào chấp thuận sự chỉ định vị Tỳ-khưu tên là X làm người vứt bỏ tiền bạc, vị ấy hãy im lặng.
Yassa nakkhamati, so bhāseyya.
If it is not acceptable to anyone, let him speak.
Vị nào không chấp thuận, vị ấy hãy phát biểu.
Sammato saṅghena itthannāmo bhikkhu rūpiyachaḍḍako, khamati saṅghassa, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmī’’ti (pārā. 585).
The bhikkhu named such-and-such has been appointed by the Sangha as the disposer of money. It is acceptable to the Sangha, therefore it is silent. Thus do I understand it.”
Vị Tỳ-khưu tên là X đã được Tăng-già chỉ định làm người vứt bỏ tiền bạc. Tăng-già chấp thuận, do đó im lặng. Con xin ghi nhận điều này.”
68. Tena sammatena (pārā. aṭṭha. 2.585) bhikkhunā nimittaṃ akatvā akkhīni nimīletvā nadiyā vā papāte vā vanagahane vā gūthaṃ viya anapekkhena patitokāsaṃ asamannārahantena chaḍḍetabbaṃ.
68. That appointed bhikkhu should dispose of the money without making any sign, with eyes closed, in a river, a precipice, or a forest thicket, like excrement, without attachment, without considering the place where it falls.
68. Vị Tỳ-khưu đã được chỉ định đó phải vứt bỏ tiền bạc mà không đặt dấu hiệu, nhắm mắt lại, như vứt bỏ phân, không luyến tiếc, không quan tâm đến nơi tiền bạc sẽ rơi, dù là ở sông, vực thẳm hay rừng rậm.
Sace nimittaṃ katvā pāteti, dukkaṭaṃ āpajjati.
If he throws it down after making a sign, he incurs a dukkaṭa offense.
Nếu đặt dấu hiệu rồi vứt bỏ, vị ấy phạm tội dukkaṭa.
Evaṃ jigucchitabbepi rūpiye bhagavā pariyāyena bhikkhūnaṃ paribhogaṃ ācikkhi.
Thus, even for money, which is to be detested, the Blessed One, by implication, taught its use to bhikkhus.
Ngay cả đối với tiền bạc đáng ghê tởm như vậy, Đức Thế Tôn đã chỉ ra cách sử dụng gián tiếp cho các Tỳ-khưu.
Rūpiyapaṭiggāhakassa pana kenaci pariyāyena tato uppannapaccayaparibhogo na vaṭṭati.
However, for one who accepts money, the use of requisites arising from it is not allowable by any implication.
Tuy nhiên, đối với người nhận tiền bạc, việc sử dụng các vật phẩm phát sinh từ đó, bằng bất kỳ cách nào, đều không được phép.
Yathā cāyaṃ etassa na vaṭṭati, evaṃ asantasambhāvanāya vā kuladūsakakammena vā kuhanādīhi vā uppannapaccayā neva tassa, na aññassa vaṭṭanti, dhammena samena uppannāpi apaccavekkhitvā paribhuñjituṃ na vaṭṭanti.
Just as it is not allowable for such a bhikkhu, so too, requisites obtained through falsely claiming attainments, or through defiling families, or by deceit, etc., are not allowable for him, nor for anyone else; even requisites rightly and properly obtained are not allowable if consumed without reflection.
Cũng như việc này không được phép đối với người đó, các vật phẩm phát sinh do giả mạo những thành tựu không có, hoặc do hành vi làm ô uế gia đình, hoặc do lừa dối, v.v., đều không được phép cho người đó cũng như cho người khác. Ngay cả những vật phẩm thu được một cách hợp pháp cũng không được phép sử dụng mà không quán xét.
Cattāro hi paribhogā – theyyaparibhogo iṇaparibhogo dāyajjaparibhogo sāmiparibhogoti.
There are four kinds of consumption: consumption as theft, consumption as a debt, consumption as an inheritance, and consumption as a master.
Thật vậy, có bốn loại sử dụng: sử dụng như kẻ trộm, sử dụng như người vay nợ, sử dụng như người thừa kế, và sử dụng như chủ nhân.
Tattha saṅghamajjhepi nisīditvā paribhuñjantassa dussīlassa paribhogo theyyaparibhogo nāma.
Among these, the consumption by a corrupt person, even if he sits and consumes in the midst of the Sangha, is called consumption as theft.
Trong đó, việc sử dụng của người phạm giới, ngay cả khi ngồi giữa Tăng-già, được gọi là sử dụng như kẻ trộm.
Sīlavato apaccavekkhitaparibhogo iṇaparibhogo nāma.
The consumption by a virtuous person without reflection is called consumption as a debt.
Việc sử dụng của người giữ giới mà không quán xét được gọi là sử dụng như người vay nợ.
Tasmā cīvaraṃ paribhoge paribhoge paccavekkhitabbaṃ, piṇḍapāto ālope ālope, tathā asakkontena purebhattapacchābhattapurimayāmamajjhimayāmapacchimayāmesu.
Therefore, a robe should be reflected upon each time it is used; almsfood, each mouthful. If one is unable to do so, it should be done before and after the meal, and during the first, middle, and last watches of the night.
Vì vậy, y phục phải được quán xét mỗi khi sử dụng; vật thực khất thực phải được quán xét từng miếng; nếu không thể làm như vậy, thì vào buổi sáng trước bữa ăn, sau bữa ăn, vào canh đầu, canh giữa, canh cuối của đêm.
Sacassa apaccavekkhato aruṇo uggacchati, iṇaparibhogaṭṭhāne tiṭṭhati.
If dawn breaks for him while he consumes without reflection, he stands in the position of one consuming a debt.
Nếu mặt trời mọc mà vị ấy chưa quán xét, thì vị ấy ở vào tình trạng sử dụng như người vay nợ.
Senāsanampi paribhoge paribhoge paccavekkhitabbaṃ.
A lodging should also be reflected upon each time it is used.
Chỗ ở cũng phải được quán xét mỗi khi sử dụng.
Bhesajjassa paṭiggahaṇepi paribhogepi satipaccayatā vaṭṭati, evaṃ santepi paṭiggahaṇe satiṃ katvā paribhoge akarontasseva āpatti, paṭiggahaṇe pana satiṃ akatvā paribhoge karontassa anāpatti.
In the case of medicine, mindfulness with conditions is allowable when accepting and when using; even so, an offense is incurred only by one who is mindful at acceptance but not at use, but for one who is not mindful at acceptance but is mindful at use, there is no offense.
Đối với việc nhận thuốc và sử dụng thuốc, sự quán xét có chánh niệm là được phép; tuy nhiên, ngay cả khi như vậy, chỉ có lỗi nếu vị ấy có chánh niệm khi nhận nhưng không có chánh niệm khi sử dụng; còn nếu không có chánh niệm khi nhận nhưng có chánh niệm khi sử dụng thì không có lỗi.
Catubbidhā hi suddhi – desanāsuddhi saṃvarasuddhi pariyeṭṭhisuddhi paccavekkhaṇasuddhīti.
There are four kinds of purity: purity of confession, purity of restraint, purity of livelihood, and purity of reflection.
Thật vậy, có bốn loại thanh tịnh: thanh tịnh do thuyết giảng (desanāsuddhi), thanh tịnh do phòng hộ (saṃvarasuddhi), thanh tịnh do tìm cầu (pariyeṭṭhisuddhi), và thanh tịnh do quán xét (paccavekkhaṇasuddhi).
Tattha desanāsuddhi nāma pātimokkhasaṃvarasīlaṃ.
Among these, purity of confession means the morality of Pātimokkha restraint.
Trong đó, thanh tịnh do thuyết giảng là giới luật phòng hộ Ba-la-đề-mộc-xoa.
Tañhi desanāya sujjhanato ‘‘desanāsuddhī’’ti vuccati.
For this is called “purity of confession” because it is purified by confession.
Vì giới luật đó được thanh tịnh nhờ sự thuyết giảng, nên được gọi là “thanh tịnh do thuyết giảng”.
Saṃvarasuddhi nāma indriyasaṃvarasīlaṃ.
Purity of restraint means the morality of sense-faculty restraint.
Thanh tịnh do phòng hộ là giới luật phòng hộ các căn.
Tañhi ‘‘na punevaṃ karissāmī’’ti cittādhiṭṭhānasaṃvareneva sujjhanato ‘‘saṃvarasuddhī’’ti vuccati.
For this is called “purity of restraint” because it is purified by the restraint of mental determination, thinking, “I will not do so again.”
Vì giới luật đó được thanh tịnh chỉ nhờ sự phòng hộ với quyết tâm trong tâm rằng “ta sẽ không làm như vậy nữa”, nên được gọi là “thanh tịnh do phòng hộ”.
Pariyeṭṭhisuddhi nāma ājīvapārisuddhisīlaṃ.
Purity of livelihood means the morality of pure livelihood.
Thanh tịnh do tìm cầu là giới luật thanh tịnh về phương tiện sinh sống.
Tañhi anesanaṃ pahāya dhammena samena paccaye uppādentassa pariyesanāya suddhattā ‘‘pariyeṭṭhisuddhī’’ti vuccati.
For this is called “purity of livelihood” because it is purified by the search for requisites by one who has abandoned improper searching and obtains them lawfully and rightfully.
Vì giới luật đó được thanh tịnh nhờ sự tìm cầu của người từ bỏ việc tìm cầu không chính đáng và tạo ra các vật phẩm một cách hợp pháp và đúng đắn, nên được gọi là “thanh tịnh do tìm cầu”.
Paccavekkhaṇasuddhi nāma paccayaparibhogasannissitasīlaṃ.
Purity of reflection means the morality based on the use of requisites.
Thanh tịnh do quán xét là giới luật nương tựa vào việc sử dụng các vật phẩm.
Tañhi ‘‘paṭisaṅkhā yoniso cīvaraṃ paṭisevāmī’’tiādinā (ma. ni. 1.23; a. ni. 6.58) nayena vuttena paccavekkhaṇena sujjhanato ‘‘paccavekkhaṇasuddhī’’ti vuccati, tena vuttaṃ ‘‘paṭiggahaṇe pana satiṃ akatvā paribhoge karontassa anāpattī’’ti.
For this is called “purity of reflection” because it is purified by reflection as stated in the manner of “I use robes wisely reflecting” and so forth; hence it is said, “but for one who is not mindful at acceptance but is mindful at use, there is no offense.”
Vì giới luật đó được thanh tịnh nhờ sự quán xét đã được nói đến theo cách “Ta quán xét y phục một cách đúng đắn rồi thọ dụng” và tương tự, nên được gọi là “thanh tịnh do quán xét”. Do đó, đã nói rằng “nếu không có chánh niệm khi nhận nhưng có chánh niệm khi sử dụng thì không có lỗi”.
Sattannaṃ sekkhānaṃ paccayaparibhogo dāyajjaparibhogo nāma.
The consumption of requisites by the seven trainees (sekhas) is called consumption as an inheritance.
Việc sử dụng vật phẩm của bảy vị Hữu Học (sekkhā) được gọi là sử dụng như người thừa kế.
Te hi bhagavato puttā, tasmā pitusantakānaṃ paccayānaṃ dāyādā hutvā te paccaye paribhuñjanti.
For they are sons of the Blessed One; therefore, having become heirs to the requisites belonging to the father, they consume those requisites.
Vì các vị ấy là con của Đức Thế Tôn, nên các vị ấy trở thành người thừa kế các vật phẩm của cha mình và thọ dụng chúng.
Kiṃ pana te bhagavato paccaye paribhuñjanti, gihīnaṃ paccaye paribhuñjantīti?
But do they consume the requisites of the Blessed One, or do they consume the requisites of laypeople?
Vậy các vị ấy thọ dụng vật phẩm của Đức Thế Tôn hay vật phẩm của cư sĩ?
Gihīhi dinnāpi bhagavatā anuññātattā bhagavato santakā honti, tasmā bhagavato paccaye paribhuñjantīti veditabbaṃ.
Even requisites given by laypeople become the property of the Blessed One because they were authorized by the Blessed One; therefore, it should be understood that they consume the requisites of the Blessed One.
Ngay cả những vật phẩm do cư sĩ cúng dường cũng trở thành của Đức Thế Tôn vì đã được Ngài cho phép. Do đó, phải hiểu rằng các vị ấy thọ dụng vật phẩm của Đức Thế Tôn.
Dhammadāyādasutta (ma. ni. 1.29 ādayo) ñcettha sādhakaṃ.
The Dhammadāyāda Sutta here is also a supporting text.
Kinh Dhammadāyāda cũng là bằng chứng cho điều này.
Khīṇāsavānaṃ paribhogo sāmiparibhogo nāma.
The consumption by Arahants (khīṇāsavas) is called consumption as a master.
Việc sử dụng của các vị A-la-hán (khīṇāsavā) được gọi là sử dụng như chủ nhân.
Te hi taṇhāya dāsabyaṃ atītattā sāmino hutvā paribhuñjanti.
For having overcome the servitude of craving, they consume as masters.
Vì các vị ấy đã vượt qua sự nô lệ của ái dục, nên các vị ấy thọ dụng như chủ nhân.
Iti imesu paribhogesu sāmiparibhogo ca dāyajjaparibhogo ca sabbesampi vaṭṭati, iṇaparibhogo na vaṭṭati, theyyaparibhoge kathāyeva natthi.
Thus, among these modes of consumption, consumption as a master and consumption as an inheritance are allowable for all, consumption as a debt is not allowable, and there is no question of consumption as theft.
Như vậy, trong các loại sử dụng này, việc sử dụng như chủ nhân và sử dụng như người thừa kế đều được phép cho tất cả (người giữ giới, Hữu học, A-la-hán), việc sử dụng như người vay nợ thì không được phép, còn việc sử dụng như kẻ trộm thì không cần bàn đến.
Aparepi cattāro paribhogā – lajjiparibhogo alajjiparibhogo dhammiyaparibhogo adhammiyaparibhogoti.
There are another four kinds of consumption: consumption with a conscientious person, consumption with an unconscientious person, consumption of lawful requisites, and consumption of unlawful requisites.
Có bốn loại sử dụng khác nữa: sử dụng của người có lòng hổ thẹn (lajjiparibhoga), sử dụng của người không có lòng hổ thẹn (alajjiparibhoga), sử dụng đúng Pháp (dhammiyaparibhoga), và sử dụng không đúng Pháp (adhammiyaparibhoga).
Tattha alajjino lajjinā saddhiṃ paribhogo vaṭṭati, āpattiyā na kāretabbo.
Among these, consumption by an unconscientious person together with a conscientious person is allowable; he should not be penalized with an offense.
Trong đó, việc sử dụng của người không có lòng hổ thẹn cùng với người có lòng hổ thẹn là được phép, không bị buộc tội.
Lajjino alajjinā saddhiṃ yāva na jānāti, tāva vaṭṭati.
Consumption by a conscientious person together with an unconscientious person is allowable as long as he does not know (that the other is unconscientious).
Việc sử dụng của người có lòng hổ thẹn cùng với người không có lòng hổ thẹn là được phép cho đến khi chưa biết (người kia không có lòng hổ thẹn).
Ādito paṭṭhāya hi alajjī nāma natthi, tasmā yadāssa alajjibhāvaṃ jānāti, tadā vattabbo ‘‘tumhe kāyadvāre vacīdvāre ca vītikkamaṃ karotha, taṃ appatirūpaṃ, mā evamakatthā’’ti.
For there is no such thing as an unconscientious person from the very beginning; therefore, when he knows of the other’s unconscientiousness, he should be told: “You are transgressing through bodily action and verbal action; that is improper; do not act thus.”
Thật vậy, ngay từ đầu không có ai là người không có lòng hổ thẹn cả, do đó, khi biết được người kia không có lòng hổ thẹn, thì phải nói rằng: “Này các vị, các vị đã phạm lỗi qua thân và lời nói. Điều đó không phù hợp. Xin đừng làm như vậy nữa.”
Sace anādiyitvā karotiyeva, yadi tena saddhiṃ paribhogaṃ karoti, sopi alajjīyeva hoti.
If he continues to act without heeding, and if one consumes with him, then one also becomes unconscientious.
Nếu vị ấy không nghe theo mà vẫn tiếp tục làm, và nếu người kia vẫn tiếp tục sử dụng chung với vị ấy, thì người kia cũng trở thành người không có lòng hổ thẹn.
Yopi attano bhārabhūtena alajjinā saddhiṃ paribhogaṃ karoti, sopi nivāretabbo.
Even one who consumes with an unconscientious person who is a burden to oneself should be prevented.
Vị nào sử dụng chung với người không có lòng hổ thẹn mà mình có trách nhiệm, vị ấy cũng phải được ngăn cản.
Sace na oramati, ayampi alajjīyeva hoti.
If he does not desist, he too becomes unconscientious.
Nếu vị ấy không từ bỏ, thì vị này cũng trở thành người không có lòng hổ thẹn.
Evaṃ eko alajjī alajjisatampi karoti.
Thus, one unconscientious person makes a hundred unconscientious.
Như vậy, một người không có lòng hổ thẹn có thể làm cho hàng trăm người khác cũng không có lòng hổ thẹn.
Alajjino pana alajjināva saddhiṃ paribhoge āpatti nāma natthi.
However, for an unconscientious person consuming with another unconscientious person, there is no offense called an offense.
Tuy nhiên, đối với việc sử dụng của người không có lòng hổ thẹn cùng với người không có lòng hổ thẹn, thì không có lỗi nào cả.
Lajjino lajjinā saddhiṃ paribhogo dvinnaṃ khattiyakumārānaṃ suvaṇṇapātiyaṃ bhojanasadiso.
The consumption by a conscientious person with another conscientious person is like two khattiya princes eating from a golden bowl.
Việc sử dụng của người có lòng hổ thẹn cùng với người có lòng hổ thẹn giống như hai hoàng tử Kṣatriya dùng bữa trong bát vàng.
Dhammiyādhammiyaparibhogo paccayavaseneva veditabbo.
Consumption of lawful and unlawful requisites should be understood based on the nature of the requisites themselves.
Việc sử dụng đúng Pháp và không đúng Pháp phải được hiểu dựa trên vật phẩm.
Tattha sace puggalopi alajjī, piṇḍapātopi adhammiyo, ubho jegucchā.
Among these, if the person is unconscientious and the almsfood is also unlawful, both are to be detested.
Trong đó, nếu cá nhân cũng không có lòng hổ thẹn, và vật thực khất thực cũng không đúng Pháp, thì cả hai đều đáng ghê tởm.
Puggalo alajjī, piṇḍapāto dhammiyo, puggalaṃ jigucchitvā piṇḍapāto na gahetabbo.
If the person is unconscientious but the almsfood is lawful, one should detest the person and not accept the almsfood.
Nếu cá nhân không có lòng hổ thẹn, vật thực khất thực đúng Pháp, thì phải ghê tởm cá nhân và không được nhận vật thực khất thực.
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘dussīlo saṅghato uddesabhattādīni labhitvā saṅghasseva deti, etāni yathādānameva gahitattā vaṭṭantī’’ti vuttaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, it is stated: “If a corrupt person obtains meals allocated by the Sangha, etc., and gives them to the Sangha itself, these are allowable because they were accepted as such.”
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya, đã nói rằng: “Người phạm giới nhận đồ ăn cúng dường, v.v., từ Tăng-già rồi cúng lại cho Tăng-già, những thứ này được phép vì đã được nhận đúng cách.”
Puggalo lajjī, piṇḍapāto adhammiyo, piṇḍapāto jeguccho na gahetabbo.
If the person is conscientious but the almsfood is unlawful, the almsfood is to be detested and not accepted.
Nếu cá nhân có lòng hổ thẹn, vật thực khất thực không đúng Pháp, thì vật thực khất thực đáng ghê tởm và không được nhận.
Puggalo lajjī, piṇḍapātopi dhammiyo, vaṭṭati.
If the person is conscientious and the almsfood is also lawful, it is allowable.
Nếu cá nhân có lòng hổ thẹn, vật thực khất thực cũng đúng Pháp, thì được phép.
Apare dve paggahā dve ca paribhogā – lajjipaggaho alajjipaggaho, dhammaparibhogo āmisaparibhogoti.
There are another two supports and two kinds of consumption: supporting a conscientious person, supporting an unconscientious person, consumption of Dhamma, and consumption of material things.
Có hai loại nâng đỡ và hai loại sử dụng khác nữa: nâng đỡ người có lòng hổ thẹn (lajjipaggaha), nâng đỡ người không có lòng hổ thẹn (alajjipaggaha), sử dụng Pháp (dhammaparibhoga), và sử dụng vật chất (āmisaparibhoga).
Tattha alajjino lajjiṃ paggahetuṃ vaṭṭati, na so āpattiyā kāretabbo.
Among these, it is allowable for an unconscientious person to support a conscientious person; he should not be penalized with an offense.
Trong đó, người không có lòng hổ thẹn được phép nâng đỡ người có lòng hổ thẹn, người đó không bị buộc tội.
Sace pana lajjī alajjiṃ paggaṇhāti, anumodanāya ajjhesati, dhammakathāya ajjhesati, kulesu upatthambheti, itaropi ‘‘amhākaṃ ācariyo īdiso ca īdiso cā’’ti tassa parisati vaṇṇaṃ bhāsati, ayaṃ sāsanaṃ osakkāpeti antaradhāpetīti veditabbo.
However, if a conscientious person supports an unconscientious person, invites him for approval, invites him for Dhamma talks, or assists him in families, and the other speaks praises of him in an assembly, saying, “Our teacher is such-and-such,” it should be understood that this causes the Sāsana to decline and disappear.
Tuy nhiên, nếu người có lòng hổ thẹn nâng đỡ người không có lòng hổ thẹn, thỉnh cầu người đó hoan hỷ, thỉnh cầu người đó thuyết Pháp, hỗ trợ người đó trong các gia đình, và người kia cũng tán dương người đó trong hội chúng rằng “vị đạo sư của chúng ta là người như thế này, như thế kia”, thì phải hiểu rằng người này đang làm suy yếu và làm biến mất giáo pháp.
Dhammaparibhogaāmisaparibhogesu pana yattha āmisaparibhogo vaṭṭati, dhammaparibhogopi tattha vaṭṭati.
However, regarding the consumption of Dhamma and the consumption of material things, wherever the consumption of material things is permissible, the consumption of Dhamma is also permissible there.
Tuy nhiên, trong việc thọ dụng giáo pháp (dhammaparibhoga) và thọ dụng vật chất (āmisaparibhoga), nơi nào được phép thọ dụng vật chất, nơi đó cũng được phép thọ dụng giáo pháp.
Yo pana koṭiyaṃ ṭhito, gantho tassa puggalassa accayena nassissati, taṃ dhammānuggahena uggaṇhituṃ vaṭṭatīti vuttaṃ.
But it is said that if a person is on the verge (of falling away) and the text (scripture) would be lost with that person's passing, it is permissible to learn it out of consideration for the Dhamma.
Người nào đứng trên đỉnh cao (của sự hiểu biết), kinh điển sẽ bị mất đi do sự hủy hoại của người đó; việc học hỏi kinh điển đó để ủng hộ Pháp là điều nên làm, như đã nói.
Tatridaṃ vatthu – mahābhaye kira ekasseva bhikkhuno mahāniddeso paguṇo ahosi.
In this regard, there is a story: during a great famine, it is said that only one bhikkhu had fully mastered the Mahāniddesa.
Về vấn đề này, có một câu chuyện như sau: Vào thời đại khủng khiếp, chỉ có một vị Tỳ-khưu duy nhất thông thạo Mahāniddesa.
Atha catunikāyikatissattherassa upajjhāyo mahātipiṭakatthero nāma mahārakkhitattheraṃ āha ‘‘āvuso mahārakkhita, etassa santike mahāniddesaṃ gaṇhāhī’’ti.
Then the preceptor of Tissa Thera, who was conversant with the four Nikāyas, named Mahātipiṭaka Thera, said to Mahārakkhita Thera, "Friend Mahārakkhita, learn the Mahāniddesa from him."
Khi đó, vị Upajjhāya của Trưởng lão Tissa, người thông thạo bốn Nikāya, tên là Trưởng lão Mahātipiṭaka, đã nói với Trưởng lão Mahārakkhita rằng: “Này Tôn giả Mahārakkhita, hãy học Mahāniddesa từ vị ấy.”
‘‘Pāpo kirāyaṃ, bhante, na gaṇhāmī’’ti.
"Venerable Sir, I hear he is a wicked person; I will not learn from him."
“Bạch Ngài, con nghe nói vị ấy là người xấu, con sẽ không học.”
‘‘Gaṇhāvuso, ahaṃ te santike nisīdissāmī’’ti.
"Learn it, friend; I will sit near you."
“Này Tôn giả, hãy học đi, tôi sẽ ngồi bên cạnh ông.”
‘‘Sādhu, bhante, tumhesu nisinnesu gaṇhissāmī’’ti paṭṭhapetvā rattindivaṃ nirantaraṃ pariyāpuṇanto osānadivase heṭṭhāmañce itthiṃ disvā ‘‘bhante, sutaṃyeva me pubbe, sacāhaṃ evaṃ jāneyyaṃ, na īdisassa santike dhammaṃ pariyāpuṇeyya’’nti āha.
"Very well, Venerable Sir, I will learn while you are seated near me," he agreed, and then, studying diligently day and night without interruption, on the last day, he saw a woman under the bed and said, "Venerable Sir, I had only heard about this before, but if I had known this visually, I would not have learned the Dhamma from such a person."
“Bạch Ngài, tốt lắm, khi Ngài ngồi đó con sẽ học,” sau khi chấp thuận và bắt đầu học ngày đêm không ngừng, vào ngày cuối cùng, khi thấy một người phụ nữ dưới giường, vị ấy nói: “Bạch Ngài, trước đây con chỉ nghe nói, nếu con biết điều này, con đã không học Pháp từ một người như vậy.”
Tassa pana santike bahū mahātherā uggaṇhitvā mahāniddesaṃ patiṭṭhāpesunti.
But many great theras learned from him and established the Mahāniddesa.
Tuy nhiên, nhiều vị Trưởng lão đã học từ vị ấy và đã thiết lập Mahāniddesa.
69. Dānavissāsaggāhehi lābhassa pariṇāmananti ettha tāva dānanti attano santakassa cīvarādiparikkhārassa saddhivihārikādīsu yassa kassaci dānaṃ.
In "the transfer of gains by giving (dāna), trust (vissāsa), or acceptance (aggaha)," first, "dāna" means the giving of one's own requisites such as robes, etc., to any of one's co-residents or others.
69. Trong câu “Chuyển hóa tài vật bằng cách bố thí, tin tưởng và nhận”, trước hết, bố thí là việc bố thí y phục và các vật dụng khác của mình cho bất kỳ ai trong số các saddhivihārika v.v.
Tatridaṃ dānalakkhaṇaṃ – ‘‘idaṃ tuyhaṃ demi dadāmi dajjāmi oṇojemi pariccajāmi vissajjāmī’’ti vā ‘‘itthannāmassa demi…pe… vissajjāmī’’ti vā vadati, sammukhāpi parammukhāpi dinnaṃyeva hoti.
Here is the characteristic of giving: whether one says, "I give this to you," "I present this," "I offer this," "I abandon this," "I renounce this," "I give up this," or "I give this robe to so-and-so," "I renounce this," whether in person or not in person, it is considered given.
Ở đây, đặc điểm của sự bố thí là: nói “Tôi cho cái này cho ông, tôi sẽ cho, tôi sẽ dâng, tôi sẽ từ bỏ, tôi sẽ bố thí” hoặc “Tôi cho y phục này cho người tên là… v.v. tôi sẽ bố thí,” thì dù trực tiếp hay gián tiếp, đó cũng là sự bố thí.
‘‘Tuyhaṃ gaṇhāhī’’ti vutte ‘‘mayhaṃ gaṇhāmī’’ti vadati, sudinnaṃ suggahitañca.
When it is said, "Take this for yourself," and he says, "I take it for myself," it is well-given and well-received.
Khi được nói “Hãy nhận lấy của ông,” nếu người kia nói “Tôi nhận lấy của tôi,” thì đó là sự bố thí tốt và sự nhận lãnh tốt.
‘‘Tava santakaṃ karohi, tava santakaṃ hotu, tava santakaṃ hotī’’ti vutte ‘‘mama santakaṃ karomi, mama santakaṃ hotu, mama santakaṃ karissāmī’’ti vadati, dudinnaṃ duggahitañca.
When it is said, "Make it yours," "Let it be yours," "It is yours," and he says, "I will make it mine," "Let it be mine," "I will make it mine," it is ill-given and ill-received.
Khi được nói “Hãy làm cho cái này thành của ông, hãy để cái này là của ông, cái này là của ông,” nếu người kia nói “Tôi sẽ làm cho cái này thành của tôi, hãy để cái này là của tôi, tôi sẽ làm cho cái này thành của tôi,” thì đó là sự bố thí không tốt và sự nhận lãnh không tốt.
Neva dātā dātuṃ jānāti, na itaro gahetuṃ, sace pana ‘‘tava santakaṃ karohī’’ti vutte ‘‘sādhu, bhante, mayhaṃ gaṇhāmī’’ti gaṇhāti, suggahitaṃ.
Neither the giver knows how to give, nor the other how to receive; but if, when it is said, "Make it yours," he says, "Very well, Venerable Sir, I take it for myself," and takes it, it is well-received.
Người cho không biết cách cho, người nhận không biết cách nhận. Tuy nhiên, nếu khi được nói “Hãy làm cho cái này thành của ông,” người kia nói “Bạch Ngài, tốt lắm, tôi nhận lấy của tôi,” và nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh tốt.
Sace pana eko ‘‘idaṃ cīvaraṃ gaṇhāhī’’ti vadati, itaro ‘‘na gaṇhāmī’’ti vadati, puna so ‘‘dinnaṃ mayā tuyhaṃ, gaṇhāhī’’ti vadati, itaropi ‘‘na mayhaṃ iminā attho’’ti vadati, tato purimopi ‘‘mayā dinna’’nti dasāhaṃ atikkāmeti, pacchimopi ‘‘mayā paṭikkhitta’’nti, kassa āpattīti?
But if one bhikkhu says, "Take this robe," and the other says, "I will not take it," then the first one says again, "It is given by me to you, take it," and the other one also says, "I have no need of this," and then the first one passes ten days thinking, "It was given by me," and the other one passes ten days thinking, "It was rejected by me," who incurs an offense?
Tuy nhiên, nếu một vị nói “Hãy nhận lấy y phục này,” và vị kia nói “Tôi không nhận,” rồi vị ấy lại nói “Tôi đã cho ông rồi, hãy nhận lấy,” và vị kia cũng nói “Tôi không cần cái này,” thì sau đó, vị trước nghĩ “Tôi đã cho rồi” và vượt quá mười ngày, còn vị sau nghĩ “Tôi đã từ chối rồi,” thì ai sẽ phạm tội?
Na kassaci.
No one incurs an offense.
Không ai phạm tội cả.
Yassa pana ruccati, tena adhiṭṭhahitvā paribhuñjitabbaṃ.
But whoever desires it, that one should determine it and use it.
Tuy nhiên, ai muốn thì nên tác ý và sử dụng.
‘‘Itthannāmassa dehī’’ti dinnaṃ yāva parassa hatthaṃ na pāpuṇāti, tāva yo pahiṇati, tasseva santakaṃ, ‘‘itthannāmassa dammī’’ti dinnaṃ pana yassa pahīyati, tassa santakaṃ.
A robe given with the instruction "Give this to so-and-so" belongs to the sender as long as it does not reach the recipient's hand; but a robe given with the statement "I give this to so-and-so" belongs to the intended recipient.
Y phục được cho với lời “Hãy đưa cho người tên là…” thì cho đến khi chưa đến tay người kia, nó vẫn là của người gửi; còn y phục được cho với lời “Tôi cho người tên là…” thì nó là của người được gửi đến.
Tasmā bhikkhu bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘idaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dehī’’ti.
Therefore, a bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the instruction, "Give this robe to so-and-so."
Vì vậy, một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Hãy đưa y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge yo pahiṇati, tassa vissāsā gaṇhāti, suggahitaṃ.
If the bhikkhu carrying it takes it on the way out of trust with the sender, it is well-received.
Nếu vị ấy trên đường đi, do tin tưởng người gửi, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh tốt.
Yassa pahīyati, tassa vissāsā gaṇhāti, duggahitaṃ.
If he takes it out of trust with the recipient, it is ill-received.
Nếu vị ấy do tin tưởng người được gửi đến, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh không tốt.
Bhikkhu (mahāva. 378-379) bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dehī’’ti.
A bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the instruction, "Give this robe to so-and-so."
Một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Hãy đưa y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge suṇāti ‘‘yo pahiṇati, so kālakato’’ti, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, svādhiṭṭhitaṃ.
On the way, he hears, "The sender has passed away." He determines that robe as a deceased bhikkhu's robe; it is well-determined.
Nếu vị ấy trên đường đi nghe nói “Người gửi đã qua đời,” thì vị ấy tác ý y phục của người đã mất, thì đó là sự tác ý tốt.
Yassa pahīyati, tassa vissāsā gaṇhāti, duggahitaṃ.
If he takes it out of trust with the recipient, it is ill-received.
Nếu vị ấy do tin tưởng người được gửi đến, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh không tốt.
Bhikkhu bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dehī’’ti.
A bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the instruction, "Give this robe to so-and-so."
Một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Hãy đưa y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge suṇāti ‘‘yassa pahīyati, so kālakato’’ti, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, dvādhiṭṭhitaṃ.
On the way, he hears, "The recipient has passed away." He determines that robe as a deceased bhikkhu's robe; it is doubly determined.
Nếu vị ấy trên đường đi nghe nói “Người được gửi đến đã qua đời,” thì vị ấy tác ý y phục của người đã mất, thì đó là sự tác ý không tốt.
Yo pahiṇati, tassa vissāsā gaṇhāti, suggahitaṃ.
If he takes it out of trust with the sender, it is well-received.
Nếu vị ấy do tin tưởng người gửi, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh tốt.
Bhikkhu bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dehī’’ti.
A bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the instruction, "Give this robe to so-and-so."
Một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Hãy đưa y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge suṇāti ‘‘ubho kālakatā’’ti, yo pahiṇati, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, svādhiṭṭhitaṃ.
On the way, he hears, "Both have passed away." He determines the sender's robe as a deceased bhikkhu's robe; it is well-determined.
Nếu vị ấy trên đường đi nghe nói “Cả hai đều đã qua đời,” thì vị ấy tác ý y phục của người gửi đã mất, thì đó là sự tác ý tốt.
Yassa pahīyati, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, dvādhiṭṭhitaṃ.
He determines the recipient's robe as a deceased bhikkhu's robe; it is doubly determined.
Nếu vị ấy tác ý y phục của người được gửi đến đã mất, thì đó là sự tác ý không tốt.
Bhikkhu bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dammī’’ti.
A bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the statement, "I give this robe to so-and-so."
Một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Tôi cho y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge yo pahiṇati, tassa vissāsā gaṇhāti, duggahitaṃ.
On the way, if he takes it out of trust with the sender, it is ill-received.
Nếu vị ấy trên đường đi, do tin tưởng người gửi, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh không tốt.
Yassa pahīyati, tassa vissāsā gaṇhāti, suggahitaṃ.
If he takes it out of trust with the recipient, it is well-received.
Nếu vị ấy do tin tưởng người được gửi đến, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh tốt.
Bhikkhu bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dammī’’ti.
A bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the statement, "I give this robe to so-and-so."
Một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Tôi cho y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge suṇāti ‘‘yo pahiṇati, so kālakato’’ti, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, dvādhiṭṭhitaṃ.
On the way, he hears, "The sender has passed away." He determines that robe as a deceased bhikkhu's robe; it is doubly determined.
Nếu vị ấy trên đường đi nghe nói “Người gửi đã qua đời,” thì vị ấy tác ý y phục của người gửi đã mất, thì đó là sự tác ý không tốt.
Yassa pahīyati, tassa vissāsā gaṇhāti, suggahitaṃ.
If he takes it out of trust with the recipient, it is well-received.
Nếu vị ấy do tin tưởng người được gửi đến, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh tốt.
Bhikkhu bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dammī’’ti.
A bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the statement, "I give this robe to so-and-so."
Một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Tôi cho y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge suṇāti ‘‘yassa pahīyati, so kālakato’’ti, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, svādhiṭṭhitaṃ.
On the way, he hears, "The recipient has passed away." He determines that robe as a deceased bhikkhu's robe; it is well-determined.
Nếu vị ấy trên đường đi nghe nói “Người được gửi đến đã qua đời,” thì vị ấy tác ý y phục của người được gửi đến đã mất, thì đó là sự tác ý tốt.
Yo pahiṇati, tassa vissāsā gaṇhāti, duggahitaṃ.
If he takes it out of trust with the sender, it is ill-received.
Nếu vị ấy do tin tưởng người gửi, mà nhận lấy, thì đó là sự nhận lãnh không tốt.
Bhikkhu bhikkhussa hatthe cīvaraṃ pahiṇati ‘‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa dammī’’ti.
A bhikkhu sends a robe through another bhikkhu with the statement, "I give this robe to so-and-so."
Một vị Tỳ-khưu gửi y phục qua tay một vị Tỳ-khưu khác với lời “Tôi cho y phục này cho người tên là…”
So antarāmagge suṇāti ‘‘ubho kālakatā’’ti.
On the way, he hears, "Both have passed away."
Nếu vị ấy trên đường đi nghe nói “Cả hai đều đã qua đời.”
Yo pahiṇati, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, dvādhiṭṭhitaṃ.
He determines the sender's robe as a deceased bhikkhu's robe; it is doubly determined.
Nếu vị ấy tác ý y phục của người gửi đã mất, thì đó là sự tác ý không tốt.
Yassa pahīyati, tassa matakacīvaraṃ adhiṭṭhāti, svādhiṭṭhitaṃ.
He determines the recipient's robe as a deceased bhikkhu's robe; it is well-determined.
Nếu vị ấy tác ý y phục của người được gửi đến đã mất, thì đó là sự tác ý tốt.
Pariccajitvā dinnaṃ puna kenaci kāraṇena kupito āharāpetuṃ na labhati.
Having given something away, one is not allowed to take it back later due to some anger.
Y phục đã được từ bỏ và bố thí, thì sau đó, vì bất kỳ lý do nào mà nổi giận, cũng không được phép lấy lại.
Attanā dinnampi hi cīvaraṃ sakasaññāya acchindato nissaggiyaṃ, aññaṃ parikkhāraṃ antamaso sūcimpi acchindato dukkaṭaṃ.
Indeed, if one forcibly takes back a robe that one has given away, thinking it is still one's own, it is a nissaggiya offense; forcibly taking any other requisite, down to a needle, is a dukkaṭa offense.
Thật vậy, nếu một vị Tỳ-khưu giật lấy y phục mà mình đã cho, với ý nghĩ đó là của mình, thì phạm tội Nissaggiya; nếu giật lấy bất kỳ vật dụng nào khác, dù chỉ là một cây kim, thì phạm tội Dukkaṭa.
Sace pana ‘‘bhante, tumhākaṃ idaṃ sāruppa’’nti sayameva deti, gahetuṃ vaṭṭati.
However, if the bhikkhu himself says, "Venerable Sir, this is suitable for you," and gives it, it is permissible to accept it.
Tuy nhiên, nếu vị ấy tự mình nói “Bạch Ngài, cái này thích hợp với Ngài,” và dâng cúng, thì được phép nhận.
Atha pana ‘‘āvuso, mayaṃ tuyhaṃ ‘vattapaṭivattaṃ karissati, amhākaṃ santike upajjhaṃ gaṇhissati, dhammaṃ pariyāpuṇissatī’ti cīvaraṃ adamhā, so dāni tvaṃ na vattaṃ karosi, na upajjhaṃ gaṇhāsi, na dhammaṃ pariyāpuṇāsī’’ti evamādīni vutto ‘‘bhante, cīvaratthāya maññe bhaṇatha, idaṃ vo cīvara’’nti deti, evampi vaṭṭati.
But if, on the other hand, one is told, "Friend, we gave you this robe thinking you would perform the proper duties, take an upajjhāya from us, and learn the Dhamma, but now you do not perform the duties, do not take an upajjhāya, and do not learn the Dhamma," and similar things, and he then says, "Venerable Sir, I suppose you are speaking for the sake of the robe; here is your robe," even then it is permissible (to accept it).
Nếu không, thì khi được nói những lời như “Này Tôn giả, chúng tôi đã cho ông y phục này với ý nghĩ rằng ông sẽ thực hành các bổn phận, sẽ thọ y chỉ nơi chúng tôi, sẽ học Pháp; nhưng bây giờ ông không thực hành bổn phận, không thọ y chỉ, không học Pháp,” và vị ấy nói “Bạch Ngài, con nghĩ Ngài nói về y phục, đây là y phục của Ngài,” và dâng cúng, thì cũng được phép.
Disāpakkamantaṃ vā pana daharaṃ ‘‘nivattetha na’’nti bhaṇati, so na nivattati, cīvare gahetvā nirundhathāti, evañce nivattati, sādhu.
Or if one says to a young bhikkhu who is departing for another direction, "Make him return!" and he does not return, then says, "Take his robes and restrain him!" If he returns in this way, it is good.
Hoặc nếu một vị nói với một vị Sa-di đang rời đi phương khác “Hãy quay lại đi,” mà vị ấy không quay lại, thì hãy giữ y phục lại và ngăn cản; nếu vị ấy quay lại như vậy, thì tốt.
Sace ‘‘pattacīvaratthāya maññe tumhe bhaṇatha, gaṇhatha na’’nti deti, evampi vaṭṭati.
If he says, "I suppose you are speaking for the sake of the bowl and robes; take them," and gives them, even then it is permissible (to accept them).
Nếu vị ấy nói “Con nghĩ Ngài nói về y bát, xin Ngài hãy nhận lấy,” và dâng cúng, thì cũng được phép.
Vibbhamantaṃ vā disvā ‘‘mayaṃ tuyhaṃ ‘vattaṃ karissatī’ti pattacīvaraṃ adamhā, so dāni tvaṃ vibbhamitvā carasī’’ti vadati, itaro ‘‘gaṇhatha tumhākaṃ pattacīvara’’nti deti, evampi vaṭṭati.
Or having seen one who has fallen away, one says, "We gave you bowls and robes, thinking 'he will perform the observances.' But now you have fallen away and wander about." The other says, "Take your bowls and robes," and gives them. This is permissible.
Hoặc khi thấy một vị tỳ khưu đã hoàn tục, nói rằng: “Chúng tôi đã cho ông y bát vì nghĩ rằng ông sẽ thực hành bổn phận. Bây giờ ông đã hoàn tục và đi lại.” Vị tỳ khưu kia nói: “Xin quý vị hãy lấy lại y bát của quý vị.” Như vậy cũng được phép.
‘‘Mama santike upajjhaṃ gaṇhantasseva demi, aññattha gaṇhantassa na demi, vattaṃ karontasseva demi, akarontassa na demi, dhammaṃ pariyāpuṇantasseva demi, apariyāpuṇantassa na demi, avibbhamantasseva demi, vibbhamantassa na demī’’ti evaṃ pana dātuṃ na vaṭṭati, dadato dukkaṭaṃ, āharāpetuṃ pana vaṭṭati, vissajjetvā dinnaṃ acchinditvā gaṇhanto bhaṇḍagghena kāretabbo.
However, it is not permissible to give them with conditions such as, "I will give only to one who takes an upajjha from me; I will not give to one who takes from another. I will give only to one who performs the observances; I will not give to one who does not. I will give only to one who learns the Dhamma; I will not give to one who does not. I will give only to one who does not fall away; I will not give to one who falls away." If one gives with such conditions, it is a dukkaṭa. But it is permissible to cause them to be brought back. If one takes back what was given and relinquished, without seizing it by force, one should be made to settle the matter by paying the price of the item.
Tuy nhiên, không được phép cho với điều kiện như sau: “Tôi chỉ cho người thọ giới với tôi làm Upajjhāya (Thầy tế độ), không cho người thọ giới với người khác; tôi chỉ cho người thực hành bổn phận, không cho người không thực hành bổn phận; tôi chỉ cho người học Pháp, không cho người không học Pháp; tôi chỉ cho người không hoàn tục, không cho người hoàn tục.” Nếu cho như vậy thì phạm tội Dukkaṭa. Tuy nhiên, được phép thỉnh vật đó trở lại. Nếu vị tỳ khưu nào đã từ bỏ vật đã cho mà lại giật lấy thì phải bị bắt bồi thường giá trị vật đó.
Ayaṃ tāva dāne vinicchayo.
This concludes the determination regarding giving.
Đây là sự phân định về việc bố thí.
Tattha (pārā. aṭṭha. 1.131) sandiṭṭhoti diṭṭhamattakamitto.
Here, sandiṭṭha means a friend merely seen.
Trong đó, sandiṭṭho có nghĩa là người bạn chỉ mới gặp mặt.
Sambhattoti daḷhamitto.
Sambhatta means a close friend.
Sambhatto là người bạn thân thiết.
Ālapitoti ‘‘mama santakaṃ yaṃ icchasi, taṃ gaṇheyyāsi, āpucchitvā gahaṇe kāraṇaṃ natthī’’ti vutto.
Ālapita means one who has been told, "Whatever of mine you desire, you may take it; there is no need to ask permission when taking."
Ālapito là người đã được nói: “Vật gì của tôi mà ông muốn, ông có thể lấy, không cần phải hỏi khi lấy.”
Jīvatīti anuṭṭhānaseyyāya sayitopi yāvajīvitindriyupacchedaṃ na pāpuṇāti.
Jīvati means one who, even if lying in bed unable to rise, has not yet reached the cutting off of the faculty of life.
Jīvati là người dù nằm liệt giường nhưng vẫn chưa đến lúc mạng căn bị cắt đứt.
Gahite ca attamanoti gahite tuṭṭhacitto hoti.
Gahite ca attamano means one whose mind is pleased when it is taken.
Gahite ca attamano là người có tâm hoan hỷ khi vật đó được lấy đi.
‘‘Evarūpassa santakaṃ gahite me attamano bhavissatī’’ti jānantena gahetuṃ vaṭṭati.
It is permissible to take when one knows, "He will be pleased with me if his property is taken."
Được phép lấy vật khi biết rằng: “Khi vật của người như vậy được lấy đi, người đó sẽ hoan hỷ.”
Anavasesapariyādānavasena cetāni pañcaṅgāni vuttāni, vissāsaggāho pana tīhi aṅgehi ruhati sandiṭṭho, jīvati, gahite attamano, sambhatto, jīvati, gahite attamano, ālapito, jīvati, gahite attamanoti.
These five factors are stated in terms of taking without any remainder; however, taking by trust (vissāsaggāha) is established with three factors: he is familiar, he is alive, and he is pleased when taken; or he is intimate, he is alive, and he is pleased when taken; or he has been spoken to, he is alive, and he is pleased when taken.
Năm yếu tố này được nói đến theo cách bao gồm tất cả, không bỏ sót. Tuy nhiên, việc lấy vật không hỏi có thể thành tựu với ba yếu tố: người quen biết, còn sống, và hoan hỷ khi vật đó được lấy đi; hoặc người thân thiết, còn sống, và hoan hỷ khi vật đó được lấy đi; hoặc đã được nói chuyện, còn sống, và hoan hỷ khi vật đó được lấy đi.
Yo pana na jīvati, na ca gahite attamano hoti, tassa santakaṃ vissāsaggāhena gahitampi puna dātabbaṃ.
However, if one is not alive, or is not pleased when it is taken, then even if his property was taken by trust, it must be returned.
Tuy nhiên, nếu người đó không còn sống, hoặc không hoan hỷ khi vật đó được lấy đi, thì vật của người đó dù đã được lấy đi không hỏi cũng phải trả lại.
Dadamānena ca matakadhanaṃ tāva ye tassa dhane issarā gahaṭṭhā vā pabbajitā vā, tesaṃ dātabbaṃ.
And when returning, the property of the deceased should first be given to those householders or monastics who are in charge of his property.
Khi trả lại, tài sản của người đã chết phải được trả cho những người có quyền sở hữu tài sản đó, dù là gia chủ hay người xuất gia.
Anattamanassa santakaṃ tasseva dātabbaṃ, yo pana paṭhamaṃyeva ‘‘suṭṭhu kataṃ tayā mama santakaṃ gaṇhantenā’’ti vacībhedena vā cittuppādamattena vā anumoditvā pacchā kenaci kāraṇena kupito, paccāharāpetuṃ na labhati, yopi adātukāmo, cittena pana adhivāseti, na kiñci vadati, sopi puna paccāharāpetuṃ na labhati.
The property of one who is not pleased should be returned to that very person. However, if one initially expressed approval, either verbally or merely by thought, saying "You did well by taking my property," and later becomes angry for some reason, he is not allowed to demand it back. Even if one does not wish to give, but mentally assents and says nothing, he also cannot demand it back.
Vật của người không hoan hỷ phải được trả lại cho chính người đó. Tuy nhiên, nếu một vị tỳ khưu ban đầu đã hoan hỷ bằng lời nói hoặc chỉ bằng ý nghĩ rằng: “Ông đã làm rất tốt khi lấy vật của tôi,” nhưng sau đó vì một lý do nào đó mà nổi giận, thì không được phép đòi lại. Hoặc nếu một người không muốn cho, nhưng trong tâm vẫn chấp nhận và không nói gì, thì người đó cũng không được phép đòi lại sau này.
Yo pana ‘‘mayā tumhākaṃ santakaṃ gahitaṃ vā paribhuttaṃ vā’’ti vutte ‘‘gahitaṃ vā hotu paribhuttaṃ vā, mayā pana taṃ kenacideva karaṇīyena ṭhapitaṃ, taṃ pākatikaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti vadati, ayaṃ paccāharāpetuṃ labhati.
However, if, when told "I have taken or used your property," he says, "Whether taken or used, I had set that item aside for some purpose, and it is proper to restore it to its original state," he is allowed to demand it back.
Tuy nhiên, nếu khi được nói: “Vật của quý vị đã được tôi lấy hoặc sử dụng,” mà người đó nói: “Dù đã được lấy hay sử dụng, tôi đã để dành vật đó vì một việc cần thiết nào đó, nên phải làm cho nó trở lại như cũ,” thì người này được phép đòi lại.
Ayaṃ vissāsaggāhe vinicchayo.
This concludes the determination regarding taking by trust.
Đây là sự phân định về việc lấy vật không hỏi.
71. Lābhassa pariṇāmananti idaṃ pana aññesaṃ atthāya pariṇatalābhassa attano aññassa vā pariṇāmanaṃ sandhāya vuttaṃ.
71. The phrase "diverting gains" (lābhassa pariṇāmanaṃ) refers to diverting gains that are designated for others to oneself or to another.
71. Chuyển hướng lợi lộc này được nói đến để chỉ việc chuyển hướng lợi lộc đã được dành cho người khác sang cho mình hoặc cho người khác.
Tatrāyaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.659-660) – saṅghassa pariṇataṃ sahadhammikānaṃ vā gihīnaṃ vā antamaso mātusantakampi ‘‘idaṃ mayhaṃ dehī’’ti saṅghassa pariṇatabhāvaṃ ñatvā attano pariṇāmetvā gaṇhantassa nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, ‘‘imassa bhikkhuno dehī’’ti evaṃ aññassa pariṇāmentassa suddhikapācittiyaṃ.
Here is the determination: If one knows that a gain designated for the Sangha, or for fellow Dhamma practitioners, or for laypeople, or even for one's mother, has been designated for the Sangha, and says, "Give this to me," thereby diverting it to oneself and taking it, it is a Nissaggiya Pācittiya. If one diverts it to another, saying, "Give it to this bhikkhu," it is a pure Pācittiya.
Trong đó có sự phân định này: Nếu biết rằng lợi lộc đã được dành cho Tăng đoàn, hoặc cho các vị đồng Phạm hạnh, hoặc cho cư sĩ, thậm chí là của mẹ mình, mà lại nói: “Hãy cho tôi vật này,” rồi tự mình chuyển hướng và nhận lấy, thì phạm tội Nissaggiya Pācittiya. Nếu chuyển hướng cho người khác bằng cách nói: “Hãy cho vị tỳ khưu này,” thì phạm tội Suddhika Pācittiya.
Tasmā yopi vassikasāṭikasamaye mātugharepi saṅghassa pariṇataṃ vassikasāṭikaṃ ñatvā attano pariṇāmeti, nissaggiyaṃ pācittiyaṃ, parassa pariṇāmeti, suddhikapācittiyaṃ.
Therefore, if during the time of rain-bathing robes, even in one's mother's house, one knows that a rain-bathing robe has been designated for the Sangha and diverts it to oneself, it is a Nissaggiya Pācittiya. If one diverts it to another, it is a pure Pācittiya.
Vì vậy, ngay cả khi vào mùa y tắm mưa, nếu biết rằng y tắm mưa đã được mẹ dành cho Tăng đoàn mà lại tự mình chuyển hướng, thì phạm tội Nissaggiya Pācittiya. Nếu chuyển hướng cho người khác, thì phạm tội Suddhika Pācittiya.
Manussā ‘‘saṅghabhattaṃ karissāmā’’ti sappitelādīni āharanti, gilāno cepi bhikkhusaṅghassa pariṇatabhāvaṃ ñatvā kiñci yācati, nissaggiyaṃ pācittiyameva.
If people bring ghee, oil, and so forth, intending to make an offering to the Sangha, and even a sick bhikkhu, knowing that these items are designated for the Bhikkhu Sangha, asks for something, it is a Nissaggiya Pācittiya.
Người ta mang bơ, dầu, v.v., đến để “cúng dường Tăng đoàn.” Nếu một vị tỳ khưu bị bệnh mà biết rằng vật đó đã được dành cho Tăng đoàn, nhưng lại xin bất cứ thứ gì, thì vẫn phạm tội Nissaggiya Pācittiya.
Sace pana so ‘‘tumhākaṃ sappiādīni ābhatāni atthī’’ti pucchitvā ‘‘āma, atthī’’ti vutte ‘‘mayhampi dethā’’ti vadati, vaṭṭati.
However, if that bhikkhu asks, "Do you have ghee and other things brought for you?" and when they reply, "Yes, we do," he says, "Give some to me too," it is permissible.
Tuy nhiên, nếu vị tỳ khưu đó hỏi: “Quý vị có mang bơ, dầu, v.v., đến không?” và khi được trả lời: “Vâng, có ạ,” rồi vị ấy nói: “Xin hãy cho tôi một ít,” thì được phép.
Athāpi naṃ kukkuccāyantaṃ upāsakā vadanti ‘‘saṅghopi amhehi dinnameva labhati, gaṇhatha, bhante’’ti, evampi vaṭṭati.
Or if the lay devotees, seeing him hesitate, say, "Venerable sir, even the Sangha receives what is given by us. Please accept it," this is also permissible.
Hoặc nếu các Upāsaka thấy vị ấy đang lo lắng mà nói: “Bạch Đại đức, Tăng đoàn cũng chỉ nhận những gì chúng con đã cúng dường thôi, xin Đại đức hãy nhận lấy,” thì như vậy cũng được phép.
Ekasmiṃ vihāre saṅghassa pariṇataṃ aññavihāraṃ uddisitvā ‘‘asukasmiṃ nāma vihāre saṅghassa dethā’’ti pariṇāmeti, ‘‘kiṃ saṅghassa dānena, cetiyassa pūjaṃ karothā’’ti evaṃ cetiyassa vā pariṇāmeti, dukkaṭaṃ.
If one diverts a gain designated for the Sangha in one monastery to another monastery, saying, "Give it to the Sangha in such-and-such a monastery," or if one diverts it to a cetiya, saying, "What is the use of giving to the Sangha? Make an offering to the cetiya," it is a dukkaṭa.
Nếu chuyển hướng lợi lộc đã được dành cho Tăng đoàn ở một tu viện sang một tu viện khác bằng cách nói: “Hãy cúng dường cho Tăng đoàn ở tu viện tên là…,” hoặc chuyển hướng sang một tháp thờ bằng cách nói: “Cúng dường cho Tăng đoàn làm gì, hãy cúng dường cho tháp thờ đi,” thì phạm tội Dukkaṭa.
Cetiyassa pariṇataṃ aññacetiyassa vā saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā pariṇāmeti, dukkaṭameva.
If one diverts something designated for a cetiya to another cetiya, or to the Sangha, or to a group, or to an individual, it is also a dukkaṭa.
Nếu chuyển hướng vật đã được dành cho một tháp thờ sang một tháp thờ khác, hoặc cho Tăng đoàn, hoặc cho một nhóm, hoặc cho một cá nhân, thì cũng phạm tội Dukkaṭa.
Niyametvā aññacetiyassa atthāya ropitamālāvacchato aññacetiyamhi pupphampi āropetuṃ na vaṭṭati, ekassa cetiyassa pana chattaṃ vā paṭākaṃ vā āropetvā ṭhitaṃ disvā sesaṃ aññacetiyassa dāpetuṃ vaṭṭati.
It is not permissible to place flowers from a garland-plant designated for a specific cetiya in another cetiya. However, if one sees that a parasol or banner has already been placed on one cetiya, it is permissible to have the remainder given to another cetiya.
Ngay cả việc hái hoa từ một cây hoa đã được trồng để dành riêng cho một tháp thờ khác cũng không được phép đặt lên tháp thờ khác. Tuy nhiên, nếu thấy một chiếc lọng hoặc cờ đã được treo lên một tháp thờ, thì được phép cúng dường phần còn lại cho một tháp thờ khác.
Antamaso sunakhassapi pariṇataṃ ‘‘imassa sunakhassa mā dehi, etassa dehī’’ti evaṃ aññapuggalassa pariṇāmeti, dukkaṭaṃ.
Even if something is designated for a dog, and one diverts it to another person, saying, "Do not give it to this dog; give it to that one," it is a dukkaṭa.
Ngay cả vật đã được dành cho một con chó, nếu chuyển hướng cho một cá nhân khác bằng cách nói: “Đừng cho con chó này, hãy cho con chó kia,” thì phạm tội Dukkaṭa.
Sace pana dāyakā ‘‘mayaṃ saṅghabhattaṃ kātukāmā, cetiyapūjaṃ kātukāmā, ekassa bhikkhuno parikkhāraṃ dātukāmā, tumhākaṃ ruciyā dassāma, bhaṇatha kattha demā’’ti vadanti, evaṃ vutte tena bhikkhunā ‘‘yattha icchatha, tattha dethā’’ti vattabbā.
However, if the donors say, "We wish to offer a meal to the Sangha, we wish to make an offering to a cetiya, we wish to give requisites to a certain bhikkhu. We will give according to your preference. Please tell us where we should give," then when spoken to in this manner, that bhikkhu should say, "Give wherever you wish."
Tuy nhiên, nếu các thí chủ nói: “Chúng con muốn cúng dường bữa ăn cho Tăng đoàn, muốn cúng dường cho tháp thờ, muốn cúng dường vật dụng cho một vị tỳ khưu, chúng con sẽ cúng dường theo ý muốn của quý vị, xin quý vị hãy nói chúng con nên cúng dường ở đâu,” thì khi được nói như vậy, vị tỳ khưu phải nói: “Quý vị muốn cúng dường ở đâu thì hãy cúng dường ở đó.”
Sace pana kevalaṃ ‘‘kattha demā’’ti pucchanti, ‘‘yattha tumhākaṃ deyyadhammo paribhogaṃ vā labheyya, paṭisaṅkhāraṃ vā labheyya, ciraṭṭhitiko vā assa, yattha vā pana tumhākaṃ cittaṃ pasīdati, tattha dethā’’ti vattuṃ vaṭṭati.
If, however, they merely ask, "Where should we give?" it is permissible to say, "Give it where your offering would be utilized, or where it would be repaired, or where it would last long, or wherever your mind is pleased."
Tuy nhiên, nếu họ chỉ hỏi: “Chúng con nên cúng dường ở đâu?” thì được phép nói: “Nơi nào mà vật cúng dường của quý vị có thể được sử dụng, hoặc được sửa chữa, hoặc có thể tồn tại lâu dài, hoặc nơi nào mà tâm quý vị hoan hỷ, thì hãy cúng dường ở đó.”
72. Pathavīti dve pathavī jātā ca pathavī ajātā ca pathavīti.
72. Earth refers to two types of earth: natural earth and unnatural earth.
72. Đất có hai loại: đất tự nhiên và đất không tự nhiên.
Tattha jātā nāma pathavī suddhapaṃsukā suddhamattikā appapāsāṇā appasakkharā appakaṭhalā appamarumbā appavālukā yebhuyyenapaṃsukā yebhuyyenamattikā, adaḍḍhāpi vuccati ‘‘jātā pathavī’’ti.
Among these, natural earth (jātā pathavī) is pure dust, pure clay, with few stones, few pebbles, few potsherds, few rubble, few sand; mostly dust, mostly clay; also, unburnt earth is called "natural earth."
Trong đó, đất tự nhiên là đất thuần cát, thuần đất sét, ít đá, ít sỏi, ít mảnh gốm, ít đá vụn, ít cát, chủ yếu là cát, chủ yếu là đất sét, và đất chưa bị đốt cũng được gọi là “đất tự nhiên.”
Yopi paṃsupuñjo vā mattikāpuñjo vā atirekacātumāsaṃ ovaṭṭho, sopi vuccati ‘‘jātā pathavī’’ti.
Also, a heap of dust or a heap of clay that has been soaked by rain for more than four months is called "natural earth."
Ngay cả một đống cát hoặc một đống đất sét đã bị mưa làm ướt quá bốn tháng cũng được gọi là “đất tự nhiên.”
Ajātā nāma pathavī suddhapāsāṇā suddhasakkharā suddhakaṭhalā suddhamarumbā suddhavālukā appapaṃsukā appamattikā yebhuyyenapāsāṇā yebhuyyenasakkharā yebhuyyenakaṭhalā yebhuyyenamarumbā yebhuyyenavālukā, daḍḍhāpi vuccati ‘‘ajātā pathavī’’ti.
Unnatural earth (ajātā pathavī) is pure stones, pure pebbles, pure potsherds, pure rubble, pure sand, with few dust, few clay; mostly stones, mostly pebbles, mostly potsherds, mostly rubble, mostly sand; also, burnt earth is called "unnatural earth."
Đất không tự nhiên là đất thuần đá, thuần sỏi, thuần mảnh gốm, thuần đá vụn, thuần cát, ít cát, ít đất sét, chủ yếu là đá, chủ yếu là sỏi, chủ yếu là mảnh gốm, chủ yếu là đá vụn, chủ yếu là cát, và đất đã bị đốt cũng được gọi là “đất không tự nhiên.”
Yopi paṃsupuñjo vā mattikāpuñjo vā omakacātumāsaṃ ovaṭṭho, sopi vuccati ‘‘ajātā pathavī’’ti (pāci. 84-86).
Even a heap of dust or a heap of clay that has been moistened by rain for less than four months is also called "ajātā pathavī" (non-virgin earth).
Đống đất bụi hay đống đất sét nào bị mưa làm ướt dưới bốn tháng, đống đó cũng được gọi là ‘đất chưa sinh (ajātā pathavī)’.
Tattha jātapathaviṃ khaṇantassa khaṇāpentassa vā pācittiyaṃ.
There, for one who digs or causes to dig jātapathavī (virgin earth), there is a pācittiya offense.
Trong đó, đối với người tự đào đất đã sinh (jātapathavī) hoặc sai người khác đào, thì phạm tội pācittiya.
Tatrāyaṃ vinicchayo (pāci. aṭṭha. 86) – sace sayaṃ khaṇati, pahāre pahāre pācittiyaṃ.
In this regard, this is the distinction: if one digs oneself, there is a pācittiya offense for each stroke.
Về điều này có sự phân định như sau: nếu tự mình đào, thì mỗi nhát cuốc đều phạm pācittiya.
Sace aññaṃ āṇāpeti, sakiṃ āṇatto sacepi sakaladivasaṃ khaṇati, āṇāpakassa ekameva pācittiyaṃ.
If one commands another, and that person, having been commanded once, digs for the entire day, the one who commanded incurs only one pācittiya.
Nếu sai người khác, người bị sai dù đào cả ngày chỉ với một lần sai bảo, thì người sai bảo chỉ phạm một pācittiya.
Sace pana kusīto hoti, punappunaṃ āṇāpetabbo, taṃ āṇāpetvā khaṇāpentassa vācāya vācāya pācittiyaṃ.
If, however, the person is lazy, one should command them again and again, and for one who commands them to dig, there is a pācittiya offense for each command.
Tuy nhiên, nếu người đó lười biếng, cần phải sai bảo nhiều lần, thì người sai bảo sẽ phạm pācittiya mỗi lần ra lệnh.
Sace ‘‘pokkharaṇiṃ khaṇāhī’’ti vadati, vaṭṭati.
If one says, "Dig a pond," it is permissible.
Nếu nói: “Hãy đào một cái ao”, thì được phép.
Khatāyeva hi pokkharaṇī nāma hoti.
Indeed, a pond is called such only when it has been dug.
Vì cái ao chỉ được gọi là ao khi đã được đào.
Tasmā ayaṃ kappiyavohāro.
Therefore, this is a permissible expression.
Do đó, đây là cách nói hợp lệ.
Esa nayo ‘‘vāpiṃ taḷākaṃ āvāṭaṃ khaṇā’’tiādīsupi.
The same method applies to expressions like "Dig a well, a tank, a ditch," and so on.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho các trường hợp như: “Hãy đào một cái hồ, một cái ao, một cái hố”, v.v.
‘‘Imaṃ okāsaṃ khaṇa, imasmiṃ okāse pokkharaṇiṃ khaṇā’’ti vattuṃ pana na vaṭṭati.
However, it is not permissible to say, "Dig this spot, dig a pond in this spot."
Tuy nhiên, không được nói: “Hãy đào chỗ này, hãy đào một cái ao ở chỗ này.”
‘‘Kandaṃ khaṇa, mūlaṃ khaṇā’’ti aniyametvā vattuṃ vaṭṭati, ‘‘imaṃ valliṃ khaṇa, imasmiṃ okāse kandaṃ vā mūlaṃ vā khaṇā’’ti vattuṃ na vaṭṭati.
It is permissible to say, "Dig a bulb, dig a root," without specifying, but it is not permissible to say, "Dig this creeper, dig a bulb or a root in this spot."
Được phép nói chung chung: “Hãy đào củ, hãy đào rễ”, nhưng không được nói: “Hãy đào dây leo này, hãy đào củ hay rễ ở chỗ này.”
73. Pokkharaṇiṃ sodhentehi yo kuṭehi ussiñcituṃ sakkā hoti tanukakaddamo, taṃ apanetuṃ vaṭṭati, bahalo na vaṭṭati.
73. When cleaning a pond, if there is thin mud that can be scooped out with pots, it is permissible to remove it; thick mud is not permissible.
Khi dọn dẹp ao, nếu bùn mỏng có thể múc ra bằng gáo, thì được phép loại bỏ, nhưng bùn đặc thì không được phép.
Ātapena sukkhakaddamo phalati, tatra yo heṭṭhā pathaviyā asambandho, tameva apanetuṃ vaṭṭati.
Dry mud cracks from the heat of the sun; there, it is permissible to remove only that which is not connected to the earth below.
Bùn khô bị nứt nẻ do nắng, trong đó, chỉ được phép loại bỏ phần không dính vào đất bên dưới.
Udakena gataṭṭhāne udakapappaṭako nāma hoti, vātapahārena calati, taṃ apanetuṃ vaṭṭati.
In places where water has flowed, there is something called udakapappaṭako (water film), which moves with the force of the wind; it is permissible to remove it.
Ở chỗ nước chảy qua, có cái gọi là bọt nước, nó di chuyển do gió thổi, được phép loại bỏ nó.
Pokkharaṇīādīnaṃ taṭaṃ bhijjitvā udakasāmantā patati.
The bank of a pond, etc., breaks and falls near the water.
Bờ ao, hồ, v.v., bị vỡ và sạt lở xuống gần mặt nước.
Sace omakacātumāsaṃ ovaṭṭhaṃ, chindituṃ bhindituṃ vā vaṭṭati, cātumāsato uddhaṃ na vaṭṭati.
If it has been moistened by rain for less than four months, it is permissible to cut or break it; if it has been moistened for more than four months, it is not permissible.
Nếu bị mưa làm ướt dưới bốn tháng, thì được phép cắt hoặc phá bỏ, nhưng nếu quá bốn tháng thì không được phép.
Sace pana udakeyeva patati, devena atirekacātumāsaṃ ovaṭṭhepi udakeyeva udakassa patitattā vaṭṭati.
If, however, it falls into the water itself, it is permissible even if the rain has moistened it for more than four months, because the rainwater falls directly into the water.
Tuy nhiên, nếu nó sạt lở xuống nước, thì dù trời mưa làm ướt quá bốn tháng, vẫn được phép vì nước mưa rơi xuống nước.
Pāsāṇapiṭṭhiyaṃ soṇḍiṃ khaṇanti, sace tattha paṭhamameva sukhumarajaṃ patati, taṃ devena ovaṭṭhaṃ hoti, cātumāsaccayena akappiyapathavīsaṅkhyaṃ gacchati.
They dig a ditch on a stone slab; if fine dust falls there initially, and it becomes wet from rain, after four months, it becomes akappiyapathavī (unsuitable earth).
Người ta đào các rãnh trên mặt đá; nếu bụi mịn rơi vào đó trước, và bị mưa làm ướt, thì sau bốn tháng sẽ trở thành đất không hợp lệ.
Udake pariyādinne soṇḍiṃ sodhentehi vikopetuṃ na vaṭṭati.
When the water is depleted, it is not permissible to disturb the ditch while cleaning it.
Khi nước cạn, những người dọn dẹp rãnh không được phép làm hỏng nó.
Sace paṭhamameva udakena pūrati, pacchā rajaṃ patati, taṃ vikopetuṃ vaṭṭati.
If it fills with water first, and dust falls afterwards, it is permissible to disturb it.
Nếu nước đầy trước, sau đó bụi rơi vào, thì được phép làm hỏng nó.
Tattha hi deve vassantepi udakeyeva udakaṃ patati.
For there, even when it rains, the rainwater falls directly into the water.
Vì ở đó, dù trời mưa, nước vẫn rơi xuống nước.
Piṭṭhipāsāṇe sukhumarajaṃ hoti, deve phusāyante allīyati, tampi cātumāsaccayena vikopetuṃ na vaṭṭati.
There is fine dust on the surface of a stone slab; if it is touched by rain, it adheres; it is also not permissible to disturb it after four months.
Trên mặt đá có bụi mịn, khi trời mưa nó dính vào, sau bốn tháng cũng không được phép làm hỏng nó.
Akatapabbhāre vammiko uṭṭhito hoti, yathāsukhaṃ vikopetuṃ vaṭṭati.
If a termite mound has arisen in an uncovered cave, it is permissible to disturb it as one wishes.
Nếu có một ụ mối mọc lên ở nơi chưa được làm phẳng, thì được phép làm hỏng tùy ý.
Sace abbhokāse uṭṭhahati, omakacātumāsaṃ ovaṭṭhoyeva vaṭṭati.
If it arises in the open, it is permissible only if it has been moistened by rain for less than four months.
Nếu nó mọc lên ở ngoài trời, thì chỉ được phép nếu bị mưa làm ướt dưới bốn tháng.
Rukkhādīsu āruḷhaupacikamattikāyampi eseva nayo.
The same method applies to termite clay accumulated on trees, etc.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho đất mối đùn lên cây cối, v.v.
Gaṇḍuppādagūthamūsikukkaragokaṇṭakādīsupi eseva nayo.
The same method applies to earthworm excrement, mouse excrement, dog footprints, cow hoof-marks, etc.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho phân giun đất, phân chuột, phân chó, dấu chân bò, v.v.
Gokaṇṭako nāma gāvīnaṃ khuracchinnakaddamo vuccati.
Gokaṇṭako is called mud cut by the hooves of cows.
Dấu chân bò (gokaṇṭako) được gọi là bùn bị móng bò cắt.
Sace pana heṭṭhimatalena bhūmisambandho hoti, ekadivasampi na vaṭṭati.
If, however, it is connected to the ground at its lower surface, it is not permissible even for one day.
Tuy nhiên, nếu nó dính liền với mặt đất bên dưới, thì dù chỉ bị ướt một ngày cũng không được phép.
Kasitaṭṭhāne naṅgalacchinnamattikāpiṇḍaṃ gaṇhantassa eseva nayo.
The same method applies to one who takes a clod of mud cut by a plough in a cultivated field.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho người lấy cục đất bị cày xới ở chỗ đất đã cày.
Purāṇasenāsanaṃ hoti acchadanaṃ vā vinaṭṭhacchadanaṃ vā atirekacātumāsaṃ ovaṭṭhaṃ jātapathavīsaṅkhyameva gacchati, tato avasesaṃ chadaniṭṭhakaṃ vā gopānasīādikaṃ upakaraṇaṃ vā ‘‘iṭṭhakaṃ gaṇhāmi, gopānasiṃ bhittipādaṃ padarattharaṇaṃ pāsādatthambhaṃ gaṇhāmī’’ti saññāya gaṇhituṃ vaṭṭati, tena saddhiṃ mattikā patati, anāpatti, bhittimattikaṃ gaṇhantassa pana āpatti.
If an old dwelling is either without a roof or has a ruined roof, and it has been moistened by rain for more than four months, it falls into the category of jātapathavī (virgin earth). Anything remaining from that, such as roofing tiles or building materials like rafters, may be taken with the intention, "I will take a tile, I will take a rafter, a wall base plank, a paving stone, a pillar," and if earth falls with it, there is no offense. However, for one taking wall clay, there is an offense.
Một chỗ ở cũ không có mái che hoặc mái che bị hư hỏng, nếu bị mưa làm ướt quá bốn tháng, thì được xem là đất đã sinh (jātapathavī). Phần còn lại như gạch lợp mái hoặc các vật dụng như xà ngang, v.v., thì được phép lấy với ý định “Tôi sẽ lấy gạch, tôi sẽ lấy xà ngang, ván lót tường, trụ đá của lâu đài”. Nếu đất sét rơi xuống cùng với chúng, thì không có lỗi. Tuy nhiên, nếu lấy đất sét của tường, thì có lỗi.
Sace yā yā atintā, taṃ taṃ gaṇhāti, anāpatti.
If one takes whatever part is dry, there is no offense.
Nếu lấy bất cứ phần nào không bị ướt, thì không có lỗi.
Antogehe mattikāpuñjo hoti, tasmiṃ ekadivasaṃ ovaṭṭhe gehaṃ chādenti.
If there is a heap of clay inside a house, and it has been wet for one day, they roof the house.
Trong nhà có một đống đất sét, khi đống đó bị mưa làm ướt một ngày, người ta lợp mái nhà.
Sace sabbo tinto, cātumāsaccayena jātapathavīyeva.
If it is all wet, after four months, it is jātapathavī itself.
Nếu tất cả đều bị ướt, thì sau bốn tháng nó sẽ là đất đã sinh.
Athassa uparibhāgoyeva tinto, anto atinto, yattakaṃ tintaṃ, taṃ kappiyakārakehi kappiyavohārena apanāmetvā sesaṃ yathāsukhaṃ vaḷañjetuṃ vaṭṭati udakena temitattā.
But if only its upper part is wet, and the inside is dry, it is permissible to have the wet part removed by suitable workers using a permissible expression, and to use the rest as one wishes, because it is moistened by water.
Nếu chỉ phần trên bị ướt, còn bên trong không bị ướt, thì được phép nhờ những người hợp lệ loại bỏ phần bị ướt bằng cách hợp lệ, và sử dụng phần còn lại tùy ý vì nó đã bị nước làm ướt.
Ekābaddhāyeva hi jātapathavī hoti, na itarāti.
Indeed, only earth that is united as one is jātapathavī, not the other kind.
Vì đất đã sinh chỉ là một khối liền mạch, chứ không phải là đất khác.
Abbhokāse mattikāpākāro hoti, atirekacātumāsaṃ ovaṭṭho jātapathavīsaṅkhyaṃ gacchati, tattha laggapaṃsuṃ pana allahatthena chupitvā gahetuṃ vaṭṭati.
If there is a clay wall in the open, and it has been moistened by rain for more than four months, it falls into the category of jātapathavī; however, it is permissible to touch and take the earth adhering to it with a wet hand.
Có một bức tường đất sét ở ngoài trời, nếu bị mưa làm ướt quá bốn tháng, thì được xem là đất đã sinh. Tuy nhiên, được phép chạm vào và lấy đất bụi dính vào đó bằng tay ướt.
Sace iṭṭhakapākāro hoti, yebhuyyenakaṭhalaṭṭhāne tiṭṭhati, yathāsukhaṃ vikopetuṃ vaṭṭati.
If it is a brick wall, it stands mostly on hard ground, and it is permissible to disturb it as one wishes.
Nếu là bức tường gạch, nó thường nằm ở chỗ có nhiều mảnh vỡ, thì được phép làm hỏng tùy ý.
Abbhokāse ṭhitamaṇḍapatthambhaṃ ito cito ca sañcāletvā pathaviṃ vikopentena gahetuṃ na vaṭṭati, ujukameva uddharituṃ vaṭṭati.
It is not permissible to take a pavilion pillar standing in the open by moving it hither and thither and disturbing the earth; it is permissible to pull it straight up.
Không được phép di chuyển trụ lều đang đứng ở ngoài trời từ đây sang đó để làm hỏng đất rồi lấy đi, mà chỉ được phép nhổ thẳng lên.
Aññampi sukkharukkhaṃ sukkhakhāṇukaṃ vā gaṇhantassa eseva nayo.
The same method applies to one taking any dry tree or dry tree stump.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho người lấy cây khô hoặc gốc cây khô khác.
74. Navakammatthaṃ thambhaṃ vā pāsāṇaṃ vā rukkhaṃ vā daṇḍakehi uccāletvā pavaṭṭentā gacchanti, tattha jātapathavī bhijjati, sace suddhacittā pavaṭṭenti, anāpatti.
74. For new construction, they raise and roll a post, stone, or tree with poles, and there, the jātapathavī is broken; if they roll it with a pure mind, there is no offense.
Để làm công việc mới, người ta nâng trụ, đá hoặc cây bằng đòn bẩy và di chuyển chúng, làm vỡ đất đã sinh. Nếu họ di chuyển với tâm ý trong sạch, thì không có lỗi.
Atha pana tena apadesena pathaviṃ bhinditukāmāyeva honti, āpatti.
But if they intend to break the earth through that pretext, there is an offense.
Tuy nhiên, nếu họ có ý định phá đất bằng cách đó, thì có lỗi.
Sākhādīni kaḍḍhantānampi pathaviyaṃ dārūni phālentānampi eseva nayo.
The same method applies to those pulling branches, etc., and those splitting wood on the earth.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho những người kéo cành cây, v.v., và những người chẻ củi trên đất.
Pathaviyaṃ aṭṭhisūcikaṇṭakādīsupi yaṃ kiñci ākoṭetuṃ vā pavesetuṃ vā na vaṭṭati, ‘‘passāvadhārāya vegena pathaviṃ bhindissāmī’’ti evaṃ passāvampi kātuṃ na vaṭṭati.
It is not permissible to strike or insert anything into the earth, such as bones, needles, or thorns; it is also not permissible to pass urine with the intention, "I will break the earth with the force of the stream of urine."
Không được phép đóng hoặc đâm bất cứ thứ gì như xương, kim, gai, v.v., vào đất. Cũng không được phép đi tiểu với ý định: “Ta sẽ dùng dòng nước tiểu mạnh để phá đất.”
Karontassa bhijjati, āpatti, ‘‘visamabhūmiṃ samaṃ karissāmī’’ti sammajjaniyā ghaṃsitumpi na vaṭṭati.
If one does so and it breaks, there is an offense; it is also not permissible to scrub with a broom with the intention, "I will make uneven ground even."
Nếu làm như vậy mà đất bị phá, thì có lỗi. Cũng không được phép chà xát bằng chổi với ý định: “Ta sẽ làm phẳng chỗ đất gồ ghề.”
Vattasīseneva hi sammajjitabbaṃ.
Indeed, one should sweep only with the brush-head.
Chỉ nên quét bằng đầu chổi.
Keci kattarayaṭṭhiyā bhūmiṃ koṭṭenti, pādaṅguṭṭhakena vilikhanti, ‘‘caṅkamitaṭṭhānaṃ dassessāmā’’ti punappunaṃ bhūmiṃ bhindantā caṅkamanti, sabbaṃ na vaṭṭati, vīriyasampaggahatthaṃ pana samaṇadhammaṃ karontena suddhacittena caṅkamituṃ vaṭṭati.
Some strike the ground with a stick, scratch with a toe, or walk back and forth, breaking the ground again and again with the intention, "We will show the walking path"—all of this is not permissible. However, for a monk practicing the monastic life with a pure mind to promote energy, circumambulation is permissible.
Một số người đâm đất bằng gậy, cào đất bằng ngón chân cái, và đi kinh hành nhiều lần để phá đất với ý định: “Chúng ta sẽ chỉ ra chỗ đi kinh hành.” Tất cả đều không được phép. Tuy nhiên, được phép đi kinh hành với tâm ý trong sạch để tăng cường tinh tấn trong việc thực hành Pháp của một sa-môn.
‘‘Hatthaṃ khovissāmā’’ti pathaviyaṃ ghaṃsanti, na vaṭṭati, aghaṃsantena pana allahatthaṃ pathaviyaṃ ṭhapetvā rajaṃ gahetuṃ vaṭṭati.
They rub their hands on the earth with the intention, "We will clean our hands"; this is not permissible. However, it is permissible to place a wet hand on the earth without rubbing and take up dust.
Chà xát tay vào đất với ý định: “Chúng ta sẽ rửa tay”, thì không được phép. Tuy nhiên, được phép đặt tay ướt lên đất và lấy bụi mà không chà xát.
Keci kaṇḍukacchuādīhi ābādhikā chinnataṭādīsu aṅgapaccaṅgāni ghaṃsanti, na vaṭṭati.
Some who suffer from itching, scabies, etc., rub their limbs on broken banks, etc.; this is not permissible.
Một số người bị bệnh ngứa, ghẻ lở, v.v., chà xát các bộ phận cơ thể vào bờ đất bị sạt lở, v.v., thì không được phép.
Jātapathaviṃ dahati vā dahāpeti vā, pācittiyaṃ, antamaso pattampi pacanto yattakesu ṭhānesu aggiṃ deti vā dāpeti vā, tattakāni pācittiyāni, tasmā pattaṃ pacantenapi pubbe pakkaṭṭhāneyeva pacitabbo.
If one burns jātapathavī or causes it to be burnt, there is a pācittiya offense. Even when firing a bowl, for each place one puts fire or causes fire to be put, there are as many pācittiya offenses. Therefore, one who fires a bowl should fire it only in a place where it has been fired before.
Nếu tự đốt đất đã sinh hoặc sai người khác đốt, thì phạm pācittiya. Dù chỉ nung bát, ở bao nhiêu chỗ tự đốt lửa hoặc sai người khác đốt lửa, thì phạm bấy nhiêu pācittiya. Do đó, người nung bát cũng phải nung ở chỗ đã nung trước đó.
Adaḍḍhāya pathaviyā aggiṃ ṭhapetuṃ na vaṭṭati, pattapacanakapālassa pana upari aggiṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati.
It is not permissible to place fire on unburnt earth; however, it is permissible to place fire on top of the pot used for firing bowls.
Không được phép đặt lửa trên đất chưa bị đốt. Tuy nhiên, được phép đặt lửa trên cái vung nung bát.
Dārūnaṃ upari ṭhapeti, so aggi tāni dahanto gantvā pathaviṃ dahati, na vaṭṭati.
If one places fire on top of wood, that fire, burning the wood, goes and burns the earth; this is not permissible.
Nếu đặt lửa trên củi, lửa đó sẽ đốt cháy củi rồi lan đến đốt cháy đất, thì không được phép.
Iṭṭhakakapālādīsupi eseva nayo.
The same method applies to brick fragments, etc.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho gạch vỡ, v.v.
Tatrāpi hi iṭṭhakādīnaṃyeva upari ṭhapetuṃ vaṭṭati.
There also, it is permissible to place fire only on top of bricks, etc.
Ở đó cũng vậy, chỉ được phép đặt lửa trên gạch, v.v.
Tesaṃ anupādānattā.
Because they are not fuel.
Vì chúng không phải là vật liệu gây cháy.
Na hi tāni aggissa upādānasaṅkhyaṃ gacchanti, sukkhakhāṇusukkharukkhādīsupi aggiṃ dātuṃ na vaṭṭati.
Indeed, those do not count as fuel for fire. It is also not permissible to set fire to dry stumps, dry trees, and so forth.
Quả thật, những thứ đó không được xem là vật liệu bắt lửa, và cũng không được phép châm lửa vào các gốc cây khô, cây khô, v.v.
Sace pana ‘‘pathaviṃ appattameva nibbāpetvā gamissāmī’’ti deti, vaṭṭati.
If, however, one gives it, thinking, “I will extinguish it before it reaches the ground and go,” then it is permissible.
Nhưng nếu (vị Tỳ-khưu) châm lửa với ý nghĩ: “Ta sẽ dập tắt lửa trước khi nó chạm đất”, thì được phép.
Pacchā nibbāpetuṃ na sakkoti, avisayattā anāpatti.
If one is unable to extinguish it later, there is no offense due to it being beyond one’s control.
Nếu sau đó (vị ấy) không thể dập tắt được (lửa), thì không phạm lỗi vì nằm ngoài khả năng.
Tiṇukkaṃ gahetvā gacchanto hatthe ḍayhamāne bhūmiyaṃ pāteti, anāpatti.
If a bhikkhu carrying a torch, when his hand gets burned, drops it on the ground, there is no offense.
Vị Tỳ-khưu đang đi với bó đuốc cỏ, nếu tay bị bỏng và làm rơi xuống đất, thì không phạm lỗi.
Patitaṭṭhāneyeva upādānaṃ datvā aggiṃ kātuṃ vaṭṭati.
It is permissible to make a fire at the spot where it fell by adding fuel.
Được phép châm lửa tại chỗ nó rơi xuống bằng cách thêm vật liệu bắt lửa.
Daḍḍhapathaviyā ca yattakaṃ ṭhānaṃ usumāya anugataṃ, sabbaṃ vikopetuṃ vaṭṭati.
And whatever part of the burned ground has been affected by the heat, it is permissible to disturb all of it.
Và bất cứ chỗ nào trên đất bị cháy mà hơi nóng đã lan đến, tất cả đều được phép làm cho hư hại.
Yo pana ajānanako bhikkhu araṇisahitena aggiṃ nibbattetvā hatthena ukkhipitvā ‘‘kiṃ karomī’’ti vadati, ‘‘jālehī’’ti vattabbo.
If a bhikkhu who is ignorant, having produced fire with a fire-drill, lifts it with his hand and says, “What shall I do?”, he should be told, “Kindle it.”
Nếu một vị Tỳ-khưu không biết (giới luật) đã tạo ra lửa bằng cách cọ xát hai thanh gỗ (araṇi) và cầm lửa trên tay, hỏi: “Con phải làm gì?”, thì nên nói: “Hãy đốt đi!”
‘‘Hattho ḍayhatī’’ti vadati, ‘‘yathā na ḍayhati, tathā karohī’’ti vattabbo.
If he says, “My hand is burning,” he should be told, “Do it so that it does not burn.”
Nếu (vị ấy) nói: “Tay con bị bỏng”, thì nên nói: “Hãy làm sao cho tay không bị bỏng!”
‘‘Bhūmiyaṃ pātehī’’ti pana na vattabbo.
But he should not be told, “Throw it on the ground.”
Nhưng không được nói: “Hãy ném xuống đất!”
Sace hatthe ḍayhamāne pāteti, ‘‘pathaviṃ dahissāmī’’ti apātitattā anāpatti, patitaṭṭhāne pana aggiṃ kātuṃ vaṭṭati.
If, when his hand is burning, he throws it down, there is no offense, as he did not throw it with the intention of burning the ground; but it is permissible to make a fire at the spot where it fell.
Nếu tay bị bỏng mà (vị ấy) làm rơi xuống đất, thì không phạm lỗi vì không có ý định “Ta sẽ đốt đất”, nhưng được phép châm lửa tại chỗ nó rơi xuống.
‘‘Imassa thambhassa āvāṭaṃ jāna, mahāmattikaṃ jāna, thusamattikaṃ jāna, mahāmattikaṃ dehi, thusamattikaṃ dehi, mattikaṃ āhara, paṃsuṃ āhara, mattikāya attho, paṃsunā attho, imassa thambhassa āvāṭaṃ kappiyaṃ karohi, imaṃ mattikaṃ kappiyaṃ karohi, imaṃ paṃsuṃ kappiyaṃ karohī’’ti evaṃ kappiyavohārena yaṃ kiñci kārāpetuṃ vaṭṭati.
It is permissible to have anything done using proper terms such as: “Know the pit for this pillar, know the large amount of earth, know the small amount of chaff; give the large amount of earth, give the small amount of chaff; bring earth, bring dust; there is a need for earth, there is a need for dust; make this pit for the pillar permissible, make this earth permissible, make this dust permissible.”
Được phép sai bảo làm bất cứ điều gì bằng cách dùng các từ ngữ cho phép (kappiya-vohāra) như: “Hãy biết cái lỗ của cây cột này, hãy biết đất lớn, hãy biết đất trấu, hãy đưa đất lớn, hãy đưa đất trấu, hãy mang đất đến, hãy mang cát đến, cần đất, cần cát, hãy làm cho cái lỗ của cây cột này trở nên thích hợp, hãy làm cho đất này trở nên thích hợp, hãy làm cho cát này trở nên thích hợp.”
Aññavihito kenaci saddhiṃ kiñci kathento pādaṅguṭṭhakena kattarayaṭṭhiyā vā pathaviṃ vilikhanto tiṭṭhati, evaṃ asatiyā vilikhantassa bhindantassa vā anāpatti.
If, preoccupied with something else, a bhikkhu stands scratching the ground with his big toe or with a small stick while talking to someone, there is no offense for scratching or breaking it unintentionally.
Một vị Tỳ-khưu đang nói chuyện với ai đó về một việc khác, đứng gạch đất bằng ngón chân cái hoặc bằng một cái que nhỏ, thì không phạm lỗi nếu gạch hoặc phá hủy (đất) mà không có chủ ý.
75. Bhūtagāmoti pañcahi bījehi jātānaṃ rukkhalatādīnametaṃ adhivacanaṃ.
75. Bhūtagāma is a designation for trees, vines, and so forth, which originate from five kinds of seeds.
75. Bhūtagāma là tên gọi của các loại cây cối, dây leo, v.v., phát sinh từ năm loại hạt giống.
Tatrimāni pañca bījāni – mūlabījaṃ khandhabījaṃ phaḷubījaṃ aggabījaṃ bījabījanti.
Therein are these five kinds of seeds: root-seed, stem-seed, joint-seed, shoot-seed, and true seed.
Năm loại hạt giống đó là: hạt giống rễ (mūlabīja), hạt giống thân (khandhabīja), hạt giống đốt (phaḷubīja), hạt giống ngọn (aggabīja), và hạt giống hột (bījabīja).
Tattha mūlabījaṃ nāma haliddi siṅgiveraṃ vacā vacattaṃ ativisaṃ kaṭukarohiṇī usīraṃ bhaddamuttakaṃ, yāni vā panaññānipi atthi mūle jāyanti mūle sañjāyanti, etaṃ mūlabījaṃ nāma. Khandhabījaṃ nāma assattho nigrodho pilakkho udumbaro kacchako kapitthano, yāni vā panaññānipi atthi khandhe jāyanti khandhe sañjāyanti, etaṃ khandhabījaṃ nāma.
Among these, root-seed refers to turmeric, ginger, calamus, Acorus calamus, ativisa, kaṭukarohiṇī, usīra, bhaddamuttaka, and any other seeds that grow from roots or arise from roots—these are called root-seeds. Stem-seed refers to the aśvattha, banyan, pilakkha, udumbara, kacchaka, kapittha, and any other seeds that grow from stems or arise from stems—these are called stem-seeds.
Trong đó, hạt giống rễ là nghệ, gừng, xương bồ, vacatta, ativisa, kaṭukarohiṇī, cỏ hương bài (usīra), bhaddamuttaka, hoặc bất kỳ loại nào khác mọc từ rễ, phát sinh từ rễ, đó là hạt giống rễ. Hạt giống thân là cây bồ đề, cây đa, cây pilakkha, cây sung, cây kacchaka, cây kapitthana, hoặc bất kỳ loại nào khác mọc từ thân, phát sinh từ thân, đó là hạt giống thân.
Phaḷubījaṃ nāma ucchu veḷu naḷo, yāni vā panaññānipi atthi pabbe jāyanti pabbe sañjāyanti, etaṃ phaḷubījaṃ nāma.
Joint-seed refers to sugarcane, bamboo, reeds, and any other seeds that grow from joints or arise from joints—these are called joint-seeds.
Hạt giống đốt là mía, tre, sậy, hoặc bất kỳ loại nào khác mọc từ đốt, phát sinh từ đốt, đó là hạt giống đốt.
Aggabījaṃ nāma ajjukaṃ phaṇijjakaṃ hiriveraṃ, yāni vā panaññānipi atthi agge jāyanti agge sañjāyanti, etaṃ aggabījaṃ nāma.
Shoot-seed refers to ajjukā, phaṇijjaka, hirivera, and any other seeds that grow from shoots or arise from shoots—these are called shoot-seeds.
Hạt giống ngọn là húng quế, húng tây, hirivera, hoặc bất kỳ loại nào khác mọc từ ngọn, phát sinh từ ngọn, đó là hạt giống ngọn.
Bījabījaṃ nāma pubbaṇṇaṃ aparaṇṇaṃ, yāni vā panaññānipi atthi bīje jāyanti bīje sañjāyanti, etaṃ bījabījaṃ nāma (pāci. 91).
True seed refers to early grains, late grains, and any other seeds that grow from seeds or arise from seeds—these are called true seeds.
Hạt giống hột là ngũ cốc mùa sớm, ngũ cốc mùa muộn, hoặc bất kỳ loại nào khác mọc từ hạt, phát sinh từ hạt, đó là hạt giống hột.
Tattha bhūtagāme bhūtagāmasaññī chindati vā chindāpeti vā bhindati vā bhindāpeti vā pacati vā pacāpeti vā, pācittiyaṃ.
Therein, if one, perceiving it as plant life, cuts it, causes it to be cut, breaks it, causes it to be broken, cooks it, or causes it to be cooked, there is a pācittiya offense.
Trong trường hợp đó, nếu một vị Tỳ-khưu nhận thức là bhūtagāma và chặt hoặc sai người chặt, phá hoặc sai người phá, nấu hoặc sai người nấu, thì phạm tội Pācittiya.
Bhūtagāmañhi vikopentassa pācittiyaṃ, bhūtagāmaparimocitaṃ pañcavidhampi bījagāmaṃ vikopentassa dukkaṭaṃ.
Indeed, for destroying plant life, there is a pācittiya offense; for destroying any of the five kinds of seed-growths that are exempt from plant life, there is a dukkaṭa offense.
Thật vậy, phá hoại bhūtagāma thì phạm Pācittiya, còn phá hoại năm loại bījagāma đã được tách khỏi bhūtagāma thì phạm Dukkaṭa.
76. Bījagāmabhūtagāmo (pāci. aṭṭha. 922) nāmesa atthi udakaṭṭho, atthi thalaṭṭho.
76. This bījagāma (seed-growth) and bhūtagāma (plant life) can be either aquatic or terrestrial.
76. Bījagāmabhūtagāma này có loại mọc dưới nước và có loại mọc trên cạn.
Tattha udakaṭṭho sāsapamattikatilabījakādibhedā sapaṇṇikā ca apaṇṇikā ca sabbā sevālajāti, antamaso udakapappaṭakaṃ upādāya ‘‘bhūtagāmo’’ti veditabbo.
Among these, the aquatic kind, which includes all types of algae, both leafy and non-leafy, such as those that are mustard-seed-sized or sesame-seed-sized, up to water-foam, should be understood as bhūtagāma.
Trong đó, loại mọc dưới nước bao gồm tất cả các loại rong rêu, có lá và không lá, như rêu hạt cải, rêu hạt mè, v.v., cho đến cả bèo tấm (udakapappaṭaka) cũng được xem là bhūtagāma.
Udakapappaṭako nāma upari thaddho pharusavaṇṇo heṭṭhā mudu nīlavaṇṇo hoti.
Water-foam is rough and coarse-textured on top, but soft and blue-green underneath.
Bèo tấm là loại có phần trên cứng và màu thô ráp, phần dưới mềm và màu xanh lam.
Tattha yassa sevālassa mūlaṃ oruhitvā pathaviyaṃ patiṭṭhitaṃ, tassa pathavī ṭhānaṃ.
Among these, for algae whose roots have descended and established themselves in the ground, the ground is its abode.
Trong đó, đối với loại rong rêu mà rễ đã bám sâu vào đất, thì đất là nơi trú ngụ của nó.
Yo udake sañcarati, tassa udakaṃ.
For that which moves in the water, the water is its abode.
Đối với loại di chuyển trong nước, thì nước là nơi trú ngụ của nó.
Pathaviyaṃ patiṭṭhitaṃ yattha katthaci vikopentassa, uddharitvā vā ṭhānantaraṃ saṅkāmentassa pācittiyaṃ, udake sañcarantaṃ vikopentasseva pācittiyaṃ.
For one who damages algae established in the ground anywhere, or uproots it and transfers it to another place, there is a pācittiya offense; for one who damages algae moving in the water, there is also a pācittiya offense.
Nếu phá hoại loại rêu bám vào đất ở bất cứ đâu, hoặc nhổ lên và di chuyển đến chỗ khác, thì phạm Pācittiya; nếu phá hoại loại di chuyển trong nước, thì phạm Pācittiya.
Hatthehi pana ito cito ca viyūhitvā nahāyituṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to bathe by parting it here and there with the hands.
Tuy nhiên, được phép dùng tay gạt nước qua lại để tắm.
Sakalañhi udakaṃ tassa ṭhānaṃ, tasmā na so ettāvatā ṭhānantaraṃ saṅkāmito hoti.
For the entire body of water is its abode; therefore, it is not considered to have been transferred to another place by this act.
Vì toàn bộ nước là nơi trú ngụ của nó, nên việc di chuyển như vậy không được xem là đã di chuyển nó đến một nơi khác.
Udakato pana udakena vinā sañcicca ukkhipituṃ na vaṭṭati, udakena saddhiṃ ukkhipitvā puna udake pakkhipituṃ vaṭṭati.
However, it is not permissible to intentionally lift it out of the water without water; it is permissible to lift it with water and then place it back in the water.
Tuy nhiên, không được phép cố ý nhấc (rêu) ra khỏi nước mà không có nước; được phép nhấc lên cùng với nước rồi đặt lại vào nước.
Uppalinipaduminiādīni jalajavallitiṇāni udakato uddharantassa vā tattheva vikopentassa vā pācittiyaṃ, parehi uppāṭitāni vikopentassa dukkaṭaṃ.
For one who uproots aquatic vines and grasses such as water lilies and lotuses from the water, or damages them while they are still in the water, there is a pācittiya offense; for one who damages them after they have been uprooted by others, there is a dukkaṭa offense.
Nếu nhổ các loại cây leo và cỏ mọc dưới nước như hoa súng, hoa sen, v.v., ra khỏi nước hoặc phá hoại chúng ngay tại đó, thì phạm Pācittiya; nếu phá hoại những cây đã bị người khác nhổ lên, thì phạm Dukkaṭa.
Tāni hi bījagāme saṅgahaṃ gacchanti, tilabījakasāsapamattikasevālopi udakato uddhaṭo amilāto aggabījasaṅgahaṃ gacchati.
Indeed, these are included in the category of seed-growth; even algae that are the size of sesame seeds or mustard seeds, if uprooted from the water and not withered, are included in the category of shoot-growth.
Vì những thứ đó thuộc về bījagāma; ngay cả rêu hạt mè, rêu hạt cải được nhổ ra khỏi nước mà chưa héo cũng thuộc về aggabīja (hạt giống ngọn).
Mahāpaccariyādīsu ‘‘anantakatilabījakaudakapappaṭakādīni dukkaṭavatthūnī’’ti vuttaṃ, tattha kāraṇaṃ na dissati.
In the Mahāpaccariya and other commentaries, it is stated that "unending sesame seeds, water-foam, etc., are objects of dukkaṭa," but no reason for this is apparent.
Trong các tác phẩm như Mahāpaccariya, có nói rằng “rêu hạt mè, bèo tấm, v.v., chưa bị cắt đứt là những vật thuộc Dukkaṭa”, nhưng lý do cho điều đó không được thấy rõ.
Andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘sampuṇṇabhūtagāmaṃ na hoti, tasmā dukkaṭa’’nti vuttaṃ, tampi na sameti.
In the Andhakaṭṭhakathā, it is stated that "it is not complete plant life, therefore it is dukkaṭa," but this also does not align.
Trong Andhakaṭṭhakathā có nói: “Vì không phải là bhūtagāma hoàn chỉnh, nên phạm Dukkaṭa”, điều này cũng không phù hợp.
Bhūtagāme hi pācittiyaṃ bījagāme dukkaṭaṃ vuttaṃ.
For a pācittiya offense is stated for plant life, and a dukkaṭa offense for seed-growth.
Thật vậy, đối với bhūtagāma thì nói là Pācittiya, còn đối với bījagāma thì nói là Dukkaṭa.
Asampuṇṇabhūtagāmo nāma tatiyo koṭṭhāso neva pāḷiyaṃ,na aṭṭhakathāsu āgato, athetaṃ bījagāmasaṅgahaṃ gamissatīti, tampi na yuttaṃ abhūtagāmamūlattā tādisassa bījagāmassāti.
An incomplete plant life, which is a third category, is not mentioned in either the Pāḷi or the Aṭṭhakathās; and if it were to be argued that such (algae without shoots or roots) would be included in the category of seed-growth, that too would be inappropriate, because such seed-growth does not have plant life as its root.
Cái gọi là bhūtagāma không hoàn chỉnh là một loại thứ ba không được đề cập trong cả Pāḷi lẫn Aṭṭhakathā; và nếu nói rằng nó sẽ thuộc về bījagāma, thì điều đó cũng không hợp lý, vì loại bījagāma như vậy không có nguồn gốc từ bhūtagāma.
Apica ‘‘garukalahukesu garuke ṭhātabba’’nti etaṃ vinayalakkhaṇaṃ.
Furthermore, it is a characteristic of Vinaya that "among grave and light offenses, one should adhere to the grave."
Hơn nữa, “trong những điều nặng và nhẹ, phải giữ điều nặng” là một đặc điểm của Vinaya.
Thalaṭṭhe chinnarukkhānaṃ avasiṭṭho haritakhāṇu nāma hoti, tattha kakudhakarañjapiyaṅgupanasādīnaṃ khāṇu uddhaṃ vaḍḍhati, so bhūtagāmena saṅgahito.
Among terrestrial plants, the remaining green stump of cut trees is called a green stump. The stumps of kakudha, karañja, piyaṅgu, panasa, etc., grow upwards, and these are included in bhūtagāma.
Trên cạn, phần còn lại của cây bị chặt gọi là gốc cây xanh (haritakhāṇu); trong đó, gốc của các cây như kakudha, karañja, piyaṅgu, panasa, v.v., sẽ mọc lên, và nó thuộc về bhūtagāma.
Tālanāḷikerādīnaṃ khāṇu uddhaṃ na vaḍḍhati, so bījagāmena saṅgahito.
The stumps of palm trees, coconut trees, etc., do not grow upwards, and these are included in bījagāma.
Gốc của các cây như cây cọ, cây dừa, v.v., sẽ không mọc lên, và nó thuộc về bījagāma.
Kadaliyā pana aphalitāya khāṇu bhūtagāmena saṅgahito, phalitāya bījagāmena.
However, the stump of an un-fruited banana tree is included in bhūtagāma; that of a fruited one, in bījagāma.
Đối với cây chuối chưa ra quả, gốc của nó thuộc về bhūtagāma; khi đã ra quả, thì thuộc về bījagāma.
Kadalī pana phalitā yāva nīlapaṇṇā, tāva bhūtagāmeneva saṅgahitā, tathā phalito veḷu.
A fruited banana tree, as long as its leaves are green, is included in bhūtagāma; similarly for a fruited bamboo.
Cây chuối đã ra quả, chừng nào lá còn xanh, vẫn thuộc về bhūtagāma; cây tre đã ra quả cũng vậy.
Yadā pana aggato paṭṭhāya sussati, tadā bījagāmena saṅgahaṃ gacchati.
However, when it withers from the top downwards, it becomes included in bījagāma.
Tuy nhiên, khi nó bắt đầu khô từ ngọn, thì nó thuộc về bījagāma.
Katarabījagāmena?
Which bījagāma?
Thuộc về loại bījagāma nào?
Phaḷubījagāmena.
Joint-seed-growth ( phaḷubījagāma).
Thuộc về phaḷubījagāma (hạt giống đốt).
Kiṃ tato nibbattati?
What arises from it?
Có gì mọc ra từ đó không?
Na kiñci.
Nothing at all.
Không có gì cả.
Yadi hi nibbatteyya, bhūtagāmena saṅgahaṃ gaccheyya.
If something were to arise, it would be included in bhūtagāma.
Nếu có mọc ra, thì nó sẽ thuộc về bhūtagāma.
Indasālādirukkhe chinditvā rāsiṃ karonti, kiñcāpi rāsikatadaṇḍakehi ratanappamāṇāpi sākhā nikkhamanti, bījagāmeneva pana saṅgahaṃ gacchanti.
People cut indasāla and other trees and make a pile. Although branches of a cubit's length may emerge from the piled logs, they are nevertheless included in bījagāma.
Người ta chặt các cây như indasāla, v.v., và chất thành đống; mặc dù từ các cành cây đã chất thành đống có thể mọc ra những cành dài một gang tay, nhưng chúng vẫn thuộc về bījagāma.
Maṇḍapatthāya vā vatiatthāya vā valliāropanatthāya vā bhūmiyaṃ nikhaṇanti, mūlesu ceva paṇṇesu ca niggatesu puna bhūtagāmasaṅkhyaṃ gacchanti, mūlamattesu pana paṇṇamattesu vā niggatesupi bījagāmena saṅgahitā eva.
If they are planted in the ground for a pavilion, or for a fence, or for growing vines, they become bhūtagāma again when roots and leaves emerge. But if only roots or only leaves emerge, they remain bījagāma.
Nếu chôn xuống đất để làm lều, làm hàng rào, hoặc để trồng cây leo, thì khi rễ và lá mọc ra, chúng lại thuộc về bhūtagāma; nhưng nếu chỉ có rễ hoặc chỉ có lá mọc ra, thì chúng vẫn thuộc về bījagāma.
Yāni kānici bījāni pathaviyaṃ vā udakena siñcitvā ṭhapitāni, kapālādīsu vā allapaṃsuṃ pakkhipitvā nikkhittāni honti, sabbāni mūlamatte vā paṇṇamatte vā niggatepi bījāniyeva.
Any seeds, whether placed on the earth having been sprinkled with water, or placed in pots etc. having put in wet soil, all are bījagāma even if merely a root or a leaf emerges.
Bất cứ hạt giống nào được đặt trên đất và tưới nước, hoặc được đặt trong các mảnh sành hay tương tự với đất ẩm được cho vào, tất cả những hạt giống đó, dù chỉ mới mọc rễ hoặc chỉ mới mọc lá, vẫn chỉ là bījagāma (hạt giống) mà thôi.
Sacepi mūlāni ca upari aṅkuro ca niggacchati, yāva aṅkuro harito na hoti, tāva bījāniyeva.
And if roots emerge and a sprout on top, as long as the sprout is not green, they are bījagāma.
Dù rễ đã mọc và mầm đã nhú lên, nhưng chừng nào mầm chưa xanh, chừng đó chúng vẫn chỉ là bījagāma (hạt giống).
Muggādīnaṃ pana paṇṇesu uṭṭhitesu, vīhiādīnaṃ vā aṅkure harite nīlavaṇṇe jāte bhūtagāmasaṅgahaṃ gacchanti.
But when the leaves of mung beans etc. emerge, or when the sprout of paddy etc. has developed a green, bluish-green leaf-color, they become reckoned as bhūtagāma.
Nhưng khi lá của đậu xanh (mung) và tương tự đã mọc, hoặc khi mầm của lúa và tương tự đã xanh và có màu xanh đậm, chúng được xếp vào bhūtagāma (thực vật).
Tālaṭṭhīnaṃ paṭhamaṃ sūkaradāṭhā viya mūlaṃ niggacchati, niggatepi yāva upari pattavaṭṭi na niggacchati, tāva bījagāmo nāmayeva.
For palm seeds, the root first emerges like a boar’s tusk. Even if it has emerged, as long as a leaf-bud does not emerge on top, it is called bījagāma.
Đối với hạt cau vua, rễ đầu tiên mọc ra như răng nanh lợn rừng, nhưng chừng nào lá chưa nhú lên trên, chừng đó chúng vẫn chỉ là bījagāma (hạt giống) mà thôi.
Nāḷikerassa tacaṃ bhinditvā dantasūci viya aṅkuro niggacchati, yāva migasiṅgasadisā nīlapattavaṭṭi na hoti, tāva bījagāmoyeva.
For a coconut, having broken the husk, a sprout emerges like an ivory needle. As long as a bluish-green leaf-bud resembling a deer’s horn does not appear, it is still bījagāma.
Đối với dừa, mầm nhú ra xuyên qua vỏ như ngà voi, nhưng chừng nào lá xanh giống sừng hươu chưa xuất hiện, chừng đó chúng vẫn chỉ là bījagāma (hạt giống) mà thôi.
Mūle aniggatepi tādisāya pattavaṭṭiyā jātāya amūlakabhūtagāme saṅgahaṃ gacchati.
Even if the root has not emerged, when such a leaf-bud has appeared, it becomes reckoned as rootless bhūtagāma.
Ngay cả khi rễ chưa mọc, nhưng nếu lá như vậy đã xuất hiện, chúng được xếp vào bhūtagāma (thực vật không rễ).
Ambaṭṭhiādīni vīhiādīhi vinicchinitabbāni.
Mango stones etc. should be discerned like paddy etc.
Hạt xoài và tương tự cần được phân biệt theo cách của lúa và tương tự.
Vandākā vā aññā vā yā kāci rukkhe jāyitvā rukkhaṃ ottharati, rukkhova tassā ṭhānaṃ, taṃ vikopentassa vā tato uddharantassa vā pācittiyaṃ.
If any creeper or vine, like mistletoe, grows on a tree and covers it, the tree is its support. If one disturbs that tree or removes the creeper from it, there is an offence of pācittiya.
Bất cứ cây tầm gửi (vandākā) hay dây leo nào khác mọc trên cây và bao phủ cây, thì cây đó là nơi trú ngụ của nó. Tỳ khưu nào làm hư hại hoặc nhổ nó ra khỏi cây đó thì phạm pācittiya.
Ekā amūlikā latā hoti, aṅguliveṭhako viya vanappagumbadaṇḍake veṭheti, tassāpi ayameva vinicchayo.
There is also a rootless creeper that coils around a thicket of trees or a bush like a finger-ring; the same discernment applies to it.
Có một loại dây leo không rễ, nó quấn quanh thân cây bụi như một chiếc nhẫn đeo ngón tay; đối với loại này cũng có phán quyết tương tự.
Gehapamukhapākāravedikā cetiyādīsu nīlavaṇṇo sevālo hoti, yāva dve tīṇi pattāni na sañjāyanti, tāva aggabījasaṅgahaṃ gacchati.
On entrance gates, ramparts, railings, cetiyas etc., there is bluish-green moss. As long as two or three leaves have not appeared, it is reckoned as aggabīja.
Rêu xanh mọc trên các bức tường, bệ đá, tháp thờ, v.v. ở cổng nhà; chừng nào chưa có hai hoặc ba lá mọc ra, chừng đó nó được xếp vào loại hạt giống đầu ngọn (aggabīja).
Pattesu jātesu pācittiyavatthu, tasmā tādisesu ṭhānesu sudhālepampi dātuṃ na vaṭṭati, anupasampannena littassa upari sinehalepo dātuṃ vaṭṭati.
When leaves have appeared, it is a ground for a pācittiya offence. Therefore, it is not allowable to apply even plaster on such places. It is allowable to apply an oily coating on top of what an unordained person has already smeared.
Khi lá đã mọc, đó là cơ sở cho pācittiya. Do đó, không được phép trát vôi lên những nơi như vậy. Được phép trát một lớp dầu lên trên lớp vôi đã được người chưa thọ giới trát.
Sace nidāghasamaye sukkhasevālo tiṭṭhati, taṃ sammuñjanīādīhi ghaṃsitvā apanetuṃ vaṭṭati.
If dry moss remains during the hot season, it is allowable to scrape it off with a broom etc.
Nếu vào mùa khô, rêu khô vẫn còn, thì được phép dùng chổi hoặc tương tự để cạo bỏ.
Pānīyaghaṭādīnaṃ bahi sevālo dukkaṭavatthu, anto abbohāriko, dantakaṭṭhapūvādīsu kaṇṇakampi abbohārikameva.
Moss on the outside of water jars etc. is a ground for a dukkaṭa offence; that inside is not an offence. Mold on tooth-sticks, cakes etc. is also not an offence.
Rêu bên ngoài bình nước và tương tự là cơ sở cho dukkaṭa; rêu bên trong thì không bị chi phối. Nấm mốc trên tăm xỉa răng, bánh ngọt và tương tự cũng không bị chi phối.
Vuttañhetaṃ ‘‘sace gerukaparikammakatā bhitti kaṇṇakitā hoti, coḷakaṃ temetvā pīḷetvā pamajjitabbā’’ti (mahāva. 66).
It is said: “If a wall plastered with red ochre has become moldy, it should be wiped with a wet and squeezed cloth.”
Điều này đã được nói: “Nếu bức tường đã được trát bằng đất sét đỏ bị mốc, thì nên làm ướt một miếng vải, vắt khô và lau sạch” (Mahāvagga 66).
77. Pāsāṇajāti pāsāṇadaddusevālaseleyyakādīni aharitavaṇṇāni apattakāni ca dukkaṭavatthukāni.
77. Stone-born things like stone lichen, stone moss, and seleyyaka (rock salt) that are not green and have no leaves are grounds for a dukkaṭa offence.
77. Các loại đá như địa y, rêu đá, địa y đá và tương tự, không có màu xanh và không có lá, là cơ sở cho dukkaṭa.
Ahicchattakaṃ yāva makuṭaṃ hoti, tāva dukkaṭavatthu, pupphitakālato paṭṭhāya abbohārikaṃ, allarukkhato pana ahicchattakaṃ gaṇhanto rukkhatacaṃ vikopeti, tasmā tattha pācittiyaṃ.
A mushroom, as long as it is in bud, is a ground for a dukkaṭa offence. From the time it blossoms, it is not an offence. However, one who takes a mushroom from a living tree damages the tree bark, therefore there is a pācittiya offence in that case.
Nấm (ahicchattaka), chừng nào còn là nụ, thì là cơ sở cho dukkaṭa; từ khi nở hoa trở đi thì không bị chi phối. Tuy nhiên, nếu một tỳ khưu hái nấm từ cây tươi, thì anh ta đã làm hư hại vỏ cây; do đó, việc đó là pācittiya.
Rukkhapapaṭikāyapi eseva nayo.
The same rule applies to tree fungus.
Điều tương tự cũng áp dụng cho vỏ cây.
Yā pana indasālakakudhādīnaṃ papaṭikā rukkhato muccitvā tiṭṭhati, taṃ gaṇhantassa anāpatti.
But for the fungus of indasālaka (Sal tree), kudhā (kudzu vine) etc. that has detached from the tree and remains, there is no offence for one who takes it.
Nhưng đối với vỏ cây của cây indasālaka, kudhaka và tương tự đã tách ra khỏi cây, thì không có lỗi khi lấy nó.
Niyyāsampi rukkhato muccitvā ṭhitaṃ sukkharukkhe vā laggaṃ gaṇhituṃ vaṭṭati, allarukkhato na vaṭṭati.
It is allowable to take resin that has detached from a tree or is stuck on a dry tree, but not from a living tree.
Cũng được phép lấy nhựa cây đã tách ra khỏi cây hoặc dính vào cây khô; không được phép lấy từ cây tươi.
Lākhāyapi eseva nayo.
The same rule applies to lac.
Điều tương tự cũng áp dụng cho cánh kiến.
Rukkhaṃ cāletvā paṇḍupalāsaṃ vā pariṇatakaṇikārādipupphaṃ vā pātentassa pācittiyameva.
One who shakes a tree and causes yellowed leaves or ripe kaṇikāra (cassia) flowers etc. to fall incurs a pācittiya offence.
Tỳ khưu nào lay cây để làm rụng lá úa hoặc hoa đã chín của cây kanikāra và tương tự, thì phạm pācittiya.
Hatthakukkuccena mudukesu indasālanuhīkhandhādīsu vā tatthajātakatālapaṇṇādīsu vā akkharaṃ chindantassapi eseva nayo.
The same rule applies to one who, out of heedlessness with the hand, inscribes letters on soft indasāla (Sal tree) trunks or nuhīkhandha (Euphorbia) trunks, or on palm leaves etc. grown there.
Điều tương tự cũng áp dụng cho tỳ khưu nào dùng tay khắc chữ lên thân cây indasālaka mềm hoặc cây nuhī, hoặc lên lá cọ và tương tự mọc trên đó.
Sāmaṇerānaṃ pupphaṃ ocinantānaṃ sākhaṃ onāmetvā dātuṃ vaṭṭati.
For sāmaṇeras who are picking flowers, it is allowable to bend a branch and give it to them.
Được phép uốn cành cây xuống để các sadi (sāmaṇera) hái hoa.
Tehi pana pupphehi pānīyaṃ na vāsetabbaṃ, pānīyavāsatthikena sāmaṇeraṃ ukkhipitvā ocināpetabbāni.
However, water should not be scented with these flowers. One who desires scented water should have the sāmaṇera lift them up and pick them.
Tuy nhiên, không được phép dùng những bông hoa đó để ướp nước uống; nếu muốn ướp nước uống, nên nâng sadi lên để họ hái hoa.
Phalasākhāpi attanā khāditukāmena na onāmetabbā, sāmaṇeraṃ ukkhipitvā phalaṃ gāhāpetabbaṃ.
A fruit-bearing branch should also not be bent down by one who wishes to eat the fruit oneself; the sāmaṇera should be lifted up to take the fruit.
Cành cây có quả cũng không được tự mình uốn xuống nếu muốn ăn; nên nâng sadi lên để họ hái quả.
Kiñci gacchaṃ vālataṃ vā uppāṭentehi sāmaṇerehi saddhiṃ gahetvā ākaḍḍhituṃ na vaṭṭati, tesaṃ pana ussāhajananatthaṃ anākaḍḍhantena kaḍḍhanākāraṃ dassentena viya agge gahetuṃ vaṭṭati.
It is not allowable for sāmaṇeras to pull any bush or creeper while holding it together with a bhikkhu. However, to encourage them, it is allowable for a bhikkhu to hold the tip as if showing them how to pull, without actually pulling.
Không được phép cùng với các sadi nắm và kéo bất kỳ cây bụi hoặc dây leo nào khi nhổ chúng; nhưng để khuyến khích họ, được phép nắm ở ngọn như thể đang kéo, mà không thực sự kéo.
Yesaṃ rukkhānaṃ sākhā ruhati, tesaṃ sākhaṃ makkhikabījanādīnaṃ atthāya kappiyaṃ akārāpetvā gahitaṃ, tace vā patte vā antamaso nakhenapi vilekhantassa dukkaṭaṃ.
For trees whose branches sprout, if a branch is taken without making it allowable for the purpose of a fly-whisk etc., there is a dukkaṭa offence for one who scratches it with nails, or on the bark or leaves, even to the slightest extent.
Nếu một cành cây có thể mọc lại được lấy để làm quạt đuổi ruồi hoặc tương tự mà không được phép làm cho nó trở thành vật hợp pháp (kappiya), thì tỳ khưu nào dùng móng tay cào vào vỏ hoặc lá, dù chỉ một chút, thì phạm dukkaṭa.
Allasiṅgiverādīsupi eseva nayo.
The same rule applies to fresh ginger etc.
Điều tương tự cũng áp dụng cho gừng tươi và tương tự.
Sace pana kappiyaṃ kārāpetvā sītale padese ṭhapitassa mūlaṃ sañjāyati, uparibhāge chindituṃ vaṭṭati.
If, however, after it has been made allowable and placed in a cool spot, a root develops, it is allowable to cut the upper part.
Tuy nhiên, nếu một vật đã được làm cho hợp pháp và đặt ở nơi mát mẻ mà rễ mọc ra, thì được phép cắt phần trên.
Sace aṅkuro jāyati, heṭṭhābhāge chindituṃ vaṭṭati, mūle ca aṅkure ca jāte na vaṭṭati.
If a sprout emerges, it is allowable to cut the lower part. If both root and sprout have emerged, it is not allowable.
Nếu mầm mọc ra, thì được phép cắt phần dưới; nhưng nếu cả rễ và mầm đều mọc ra, thì không được phép.
‘‘Sammuñjanīsalākāyapi tiṇāni chindissāmī’’ti bhūmiyaṃ sammajjanto sayaṃ vā chindati, aññena vā chedāpeti, na vaṭṭati.
“I will cut the grass even with a broomstick,” thus sweeping the ground, if one cuts them oneself or has another cut them, it is not allowable.
Tỳ khưu nào quét đất với ý định “Tôi sẽ cắt cỏ bằng chổi,” rồi tự mình cắt hoặc sai người khác cắt, thì không được phép.
Caṅkamantopi ‘‘chijjanakaṃ chijjatu, bhijjanakaṃ bhijjatu, caṅkamitaṭṭhānaṃ dassessāmī’’ti sañcicca pādehi akkamanto tiṇavalliādīni sayaṃ vā chindati, aññena vā chedāpeti, na vaṭṭati.
Even while walking, one who intentionally steps on grass and vines etc. with the thought, “Let what can be cut be cut, let what can be broken be broken, I will mark the path I walked,” thus cutting them oneself or having another cut them, is not allowable.
Ngay cả khi đi kinh hành, tỳ khưu nào cố ý giẫm chân lên cỏ và dây leo, v.v., với ý nghĩ “Hãy để cái gì có thể đứt thì đứt, cái gì có thể vỡ thì vỡ, tôi sẽ cho thấy chỗ đi kinh hành,” rồi tự mình cắt hoặc sai người khác cắt, thì không được phép.
Sacepi hi tiṇaṃ vā lataṃ vā ganthiṃ karontassa bhijjati, ganthimpi kātuṃ na vaṭṭati.
Indeed, even if a grass or vine breaks while one is tying a knot, it is not allowable to tie a knot.
Ngay cả khi cỏ hoặc dây leo bị đứt khi đang buộc thành nút, thì cũng không được phép buộc nút.
Tālarukkhādīsu pana corānaṃ anāruhaṇatthāya dārumakkaṭakaṃ ākoṭenti, kaṇṭake bandhanti, bhikkhussa evaṃ kātuṃ na vaṭṭati.
However, on palm trees etc., wooden steps are nailed and thorns are tied so that thieves cannot climb. It is not allowable for a bhikkhu to do this.
Tuy nhiên, đối với cây cau vua và tương tự, người ta đóng thang gỗ hoặc buộc gai để bọn trộm không trèo lên được; tỳ khưu không được phép làm như vậy.
Sace dārumakkaṭako rukkhe allīnamattova hoti, rukkhaṃ na pīḷeti, vaṭṭati.
If the wooden step is merely stuck to the tree and does not harm the tree, it is allowable.
Nếu thang gỗ chỉ dính vào cây mà không làm hại cây, thì được phép.
‘‘Rukkhaṃ chinda, lataṃ chinda, kandaṃ vā mūlaṃ vā uppāṭehī’’ti vattuṃ vaṭṭati aniyamitattā.
It is allowable to say, “Cut a tree, cut a creeper, uproot a tuber or a root,” because it is not specified.
Được phép nói: “Hãy chặt cây, chặt dây leo, nhổ củ hoặc rễ,” vì không có sự xác định cụ thể.
Niyametvā pana ‘‘imaṃ rukkhaṃ chindā’’tiādi vattuṃ na vaṭṭati.
But to say specifically, “Cut this tree,” etc. is not allowable.
Nhưng không được phép nói: “Hãy chặt cây này,” v.v., với sự xác định cụ thể.
Nāmaṃ gahetvāpi ‘‘ambarukkhaṃ caturaṃsavalliṃ āluvakandaṃ muñjatiṇaṃ asukarukkhacchalliṃ chinda bhinda uppāṭehī’’tiādivacanampi aniyamitameva hoti.
Even saying, by naming it, “Cut, break, or uproot a mango tree, a four-angled vine, an āluva tuber, muñja grass, the bark of such-and-such tree,” is not specified.
Ngay cả việc gọi tên và nói: “Hãy chặt, phá, nhổ cây xoài, dây leo bốn cạnh, củ khoai môn, cỏ muñja, vỏ cây nào đó,” v.v., cũng là không xác định cụ thể.
‘‘Imaṃ ambarukkha’’ntiādivacanameva hi niyamitaṃ nāma, taṃ na vaṭṭati.
Indeed, saying “this mango tree” etc. is specified, and that is not allowable.
Chỉ những lời nói như “cây xoài này” mới là xác định cụ thể, và điều đó không được phép.
Pattampi pacitukāmo tiṇādīnaṃ upari sañcicca aggiṃ karonto sayaṃ vā pacati, aññena vā pacāpeti, na vaṭṭati.
Even one who wishes to cook leaves, intentionally making fire on top of grass etc., if one cooks it oneself or has another cook it, it is not allowable.
Tỳ khưu nào muốn nấu lá, cố ý đốt lửa trên cỏ và tương tự, rồi tự mình nấu hoặc sai người khác nấu, thì không được phép.
Aniyametvā pana ‘‘mugge paca, māse pacā’’tiādi vattuṃ vaṭṭati, ‘‘ime mugge pacā’’ti evaṃ vattuṃ na vaṭṭati.
But to say, without specifying, “Cook mung beans, cook lentils,” etc. is allowable. To say, “Cook these mung beans,” is not allowable.
Tuy nhiên, được phép nói: “Hãy nấu đậu xanh, nấu đậu đen,” v.v., mà không xác định cụ thể; không được phép nói: “Hãy nấu những hạt đậu xanh này.”
‘‘Imaṃ mūlabhesajjaṃ jāna, imaṃ mūlaṃ vā paṇṇaṃ vā dehi, imaṃ rukkhaṃ vā lataṃ vā āhara, iminā pupphena phalena vā attho, imaṃ rukkhaṃ vā lataṃ vā phalaṃ vā kappiyaṃ karohī’’ti evaṃ pana vattuṃ vaṭṭati.
However, it is allowable to say, “Know this root medicine, give this root or leaf, bring this tree or creeper, I need this flower or fruit, make this tree or creeper or fruit allowable.”
Nhưng được phép nói: “Hãy biết loại thuốc rễ này, hãy cho rễ hoặc lá này, hãy mang cây hoặc dây leo này, tôi cần hoa hoặc quả này, hãy làm cho cây hoặc dây leo hoặc quả này trở thành vật hợp pháp (kappiya).”
Ettāvatā bhūtagāmaparimocitaṃ kataṃ hoti.
By this much, the bhūtagāma is freed from offence.
Bằng cách này, bhūtagāma (thực vật) được giải thoát khỏi sự chi phối.
Tattha aggiparijitanti agginā parijitaṃ adhibhūtaṃ daḍḍhaṃ phuṭṭhanti attho.
Here, aggiparijita means made allowable by fire, overcome, burnt, touched.
Trong đó, aggiparijita có nghĩa là được lửa làm chín, bị lửa áp đảo, cháy xém, hoặc chạm vào.
Satthaparijitanti satthena parijitaṃ adhibhūtaṃ chinnaṃ viddhaṃ vāti attho.
Satthaparijita means made allowable by a knife, overcome, cut, or pierced.
Satthaparijita có nghĩa là được dao làm hư hại, bị dao cắt, đâm, hoặc xuyên qua.
Esa nayo nakhaparijite.
This is the rule for made allowable by a nail.
Điều này cũng áp dụng cho nakhaparijita (được làm hư hại bằng móng tay).
Abījanibbaṭṭabījāni sayameva kappiyāni.
Fruits with undeveloped seeds, and fruits from which seeds are removed, are themselves allowable.
Trái cây non hạt, hoặc trái cây có thể ăn sau khi bỏ hạt, tự chúng là vật thích hợp (kappiya).
Agginā kappiyaṃ karontena kaṭṭhaggigomayaggiādīsu yena kenaci antamaso lohakhaṇḍenapi ādittena kappiyaṃ kātabbaṃ, tañca kho ekadese phusantena ‘‘kappiya’’nti vatvāva kātabbaṃ.
When making something allowable by fire, it should be done with any kind of fire, such as a wood fire or a cow-dung fire, or even with a blazing iron bar, by touching it in one place and only after saying, “It is allowable.”
Khi làm cho vật thích hợp bằng lửa, phải dùng bất kỳ loại lửa nào như lửa củi, lửa phân bò, v.v., hoặc thậm chí bằng một mảnh sắt nung đỏ, và phải làm cho nó thích hợp bằng cách chạm vào một phần của vật đó và nói: “Đây là vật thích hợp (kappiya).”
Satthena karontena yassa kassaci lohamayasatthassa antamaso sūcinakhacchedanānampi tuṇḍena vā dhārāya vā chedaṃ vā vedhaṃ vā dassentena ‘‘kappiya’’nti vatvāva kātabbaṃ.
When making something allowable by a knife, it should be done with the point or edge of any iron knife, even a needle, awl, or nail clipper, by showing a cut or a pierce, and only after saying, “It is allowable.”
Khi làm cho vật thích hợp bằng dao, phải dùng bất kỳ loại dao sắt nào, thậm chí bằng mũi kim hoặc dụng cụ cắt móng tay, bằng cách cắt hoặc đâm bằng đầu hoặc lưỡi dao, và phải nói: “Đây là vật thích hợp (kappiya).”
Nakhena kappiyaṃ karontena pūtinakhena na kātabbaṃ, manussānaṃ pana sīhabyagghadīpimakkaṭānaṃ sakuntānañca nakhā tikhiṇā honti, tehi kātabbaṃ.
When making something allowable with nails, it should not be done with rotten nails. However, the nails of humans, lions, tigers, leopards, monkeys, and birds are sharp; with these, it should be done.
Khi làm cho vật thích hợp bằng móng tay, không được dùng móng tay thối rữa. Tuy nhiên, móng tay của người, sư tử, hổ, báo, khỉ và chim thì sắc bén, có thể dùng để làm cho vật thích hợp.
Assamahiṃsasūkaramigagorūpādīnaṃ khurā atikhiṇā, tehi na kātabbaṃ, katampi akataṃ hoti.
The hooves of horses, buffaloes, boars, deer, and oxen are not sharp; they are blunt. It should not be done with these. If done, it is considered not done.
Móng guốc của ngựa, trâu, heo, nai, bò, v.v. thì quá cùn, không được dùng để làm cho vật thích hợp; nếu đã làm thì cũng coi như chưa làm.
Hatthinakhā pana khurā na honti, tehi ca vaṭṭati.
However, elephant tusks are not hooves, and it is allowable to use them.
Tuy nhiên, móng của voi không phải là móng guốc, nên có thể dùng được.
Yehi pana kātuṃ vaṭṭati, tehi tatthajātakehipi uddharitvā gahitakepi chedaṃ vā vedhaṃ vā dassentena ‘‘kappiya’’nti vatvāva kātabbaṃ.
With those nails that are allowable to use, whether they are still attached to the person (or animal) or detached and taken, it should be done by showing a cut or a pierce and only after saying, “It is allowable.”
Đối với những vật có thể làm cho thích hợp, dù là móng tay hay móng chân mọc tự nhiên trên người hoặc đã được cắt ra, khi cắt hoặc đâm, phải nói: “Đây là vật thích hợp (kappiya).”
Tattha sacepi bījānaṃ pabbatamatto rāsi, rukkhasahassaṃ vā chinditvā ekābaddhaṃ katvā ucchūnaṃ vā mahābhāro bandhitvā ṭhapito hoti, ekasmiṃ bīje vā rukkhasākhāya vā ucchumhi vā kappiye kate sabbaṃ kataṃ hoti.
In that act of making allowable, even if there is a mountain-like heap of seeds, or a thousand trees cut and bound together, or a large bundle of sugarcane placed, by making one seed, one tree branch, or one sugarcane stalk allowable, everything is considered allowable.
Trong trường hợp đó, dù là một đống hạt cao như núi, hoặc một ngàn cây đã được chặt và bó lại thành một khối, hoặc một gánh mía lớn đã được bó lại, chỉ cần làm cho một hạt, một cành cây, hoặc một cây mía thích hợp thì tất cả đều trở thành thích hợp.
Ucchū ca dārūni ca ekato baddhāni honti, ‘‘ucchuṃ kappiyaṃ karissāmī’’ti dāruṃ vijjhati, vaṭṭatiyeva.
If sugarcane and wood are bound together, and one pierces the wood intending to make the sugarcane allowable, it is allowable.
Nếu mía và củi được bó chung, và người đó đâm vào củi với ý định “Tôi sẽ làm cho mía thích hợp,” thì vẫn được phép.
Sace pana yāya rajjuyā vā valliyā vā baddhāni, taṃ vijjhati, na vaṭṭati.
However, if one pierces the rope or creeper with which they are bound, it is not allowable.
Nhưng nếu người đó đâm vào sợi dây hoặc dây leo dùng để bó, thì không được phép.
Ucchukhaṇḍānaṃ pacchiṃ pūretvā āharanti, ekasmiṃ khaṇḍe kappiye kate sabbaṃ katameva.
If a basket is filled with pieces of sugarcane and brought, by making one piece allowable, everything is considered allowable.
Nếu họ mang về một giỏ đầy các khúc mía, chỉ cần làm cho một khúc thích hợp thì tất cả đều trở thành thích hợp.
Marīcapakkādīhi ca missetvā bhattaṃ āharanti, ‘‘kappiyaṃ karohī’’ti vutte sacepi bhattasitthe vijjhati, vaṭṭatiyeva.
If rice is brought mixed with chili peppers and other things, and one is told, “Make it allowable,” even if one pierces a grain of rice, it is allowable.
Nếu họ mang về cơm trộn với ớt và các loại khác, khi được yêu cầu “Hãy làm cho nó thích hợp,” nếu người đó đâm vào một hạt cơm, thì vẫn được phép.
Tilataṇḍulādīsupi eseva nayo.
The same method applies to sesame seeds, grains, and so forth.
Đối với mè, gạo, v.v. cũng vậy.
Yāguyā pakkhittāni pana ekābaddhāni hutvā na santiṭṭhanti, tattha ekamekaṃ vijjhitvā kappiyaṃ kātabbameva.
However, chili peppers, sesame seeds, and so forth, when put into gruel, do not remain in a single mass; in that case, each one must be pierced and made allowable.
Tuy nhiên, những thứ được bỏ vào cháo thì không dính liền thành một khối, nên phải đâm từng hạt một để làm cho chúng thích hợp.
Kapitthaphalādīnaṃ anto miñjaṃ kaṭāhaṃ muñcitvā sañcarati, bhindāpetvā kappiyaṃ kārāpetabbaṃ, ekābaddhaṃ hoti, kaṭāhepi kātuṃ vaṭṭati.
In wood-apple fruits and the like, the pulp inside moves around, separated from the shell. It should be broken open and made allowable. If it is in a single mass, it is allowable to make the shell allowable.
Đối với trái kapittha và các loại tương tự, phần ruột bên trong có thể tách rời khỏi vỏ, nên phải đập vỡ ra và làm cho thích hợp; nếu nó dính liền thành một khối, thì cũng có thể làm cho thích hợp ngay trên vỏ.
79. Duvidhaṃ sahaseyyakanti ‘‘yo pana bhikkhu anupasampannena uttaridirattatirattaṃ sahaseyyaṃ kappeyya, pācittiyaṃ (pāci. 49).
79. Sleeping together is of two kinds, spoken of with reference to the two training rules regarding sleeping together, as in: “Should any bhikkhu sleep in the same lodging with an unordained person for more than two or three nights, it is a pācittiya.
79. Thuật ngữ “sahaseyya” (cùng ngủ) có hai loại, được đề cập đến trong hai giới luật sahaseyya: “Tỳ-khưu nào ngủ chung với người chưa thọ giới quá hai hoặc ba đêm, thì phạm tội pācittiya.”
Yo pana bhikkhu mātugāmena sahaseyyaṃ kappeyya, pācittiya’’nti (pāci. 56) evaṃ vuttaṃ sahaseyyasikkhāpadadvayaṃ sandhāya vuttaṃ.
Should any bhikkhu sleep in the same lodging with a woman, it is a pācittiya.”
“Tỳ-khưu nào ngủ chung với nữ giới, thì phạm tội pācittiya.”
Tatrāyaṃ vinicchayo (pāci. aṭṭha. 50-51) – anupasampannena saddhiṃ tiṇṇaṃ rattīnaṃ upari catutthadivase atthaṅgate sūriye sabbacchannasabbaparicchanne yebhuyyacchannayebhuyyaparicchanne vā senāsane pubbāpariyena vā ekakkhaṇe vā nipajjantassa pācittiyaṃ.
Herein, this is the determination: A pācittiya offense is incurred by a bhikkhu who lies down with an unordained person after sunset on the fourth day, in a lodging that is entirely covered and entirely enclosed, or mostly covered and mostly enclosed, whether lying down sequentially or simultaneously.
Đây là quyết định về giới luật đó: Nếu một Tỳ-khưu nằm chung với người chưa thọ giới trong một chỗ ở được che chắn hoàn toàn hoặc che chắn phần lớn, sau khi mặt trời lặn vào ngày thứ tư (tức là quá ba đêm), dù là nằm trước sau hay nằm cùng lúc, thì phạm tội pācittiya.
Tattha chadanaṃ anāhacca diyaḍḍhahatthubbedhena pākārādinā yena kenaci paricchannampi sabbaparicchannamicceva veditabbaṃ.
Here, a lodging enclosed by any kind of wall or similar structure, half a cubit high, without touching the roof, is to be understood as entirely enclosed.
Trong trường hợp đó, một chỗ ở được bao quanh bởi tường cao một thước rưỡi hoặc bất kỳ vật gì khác, mà không cần tính đến mái che, cũng được coi là được bao quanh hoàn toàn.
Yaṃ senāsanaṃ upari pañcahi chadanehi aññena vā kenaci sabbameva paricchannaṃ, idaṃ sabbacchannaṃ nāma senāsanaṃ.
A lodging that is entirely covered from above by five kinds of roofing or by any other means, this lodging is called entirely covered.
Một chỗ ở mà phía trên được che chắn hoàn toàn bằng năm loại mái che hoặc bất kỳ vật gì khác, chỗ ở này được gọi là che chắn hoàn toàn (sabbacchannaṃ).
Aṭṭhakathāsu pana pākaṭavohāraṃ gahetvā vācuggatavasena ‘‘sabbacchannaṃ nāma pañcahi chadanehi channa’’nti vuttaṃ.
However, in the Commentaries, taking the common usage, it is said verbally, “Entirely covered means covered with five kinds of roofing.”
Tuy nhiên, trong các bản Chú giải (Aṭṭhakathā), dựa trên cách dùng thông thường, người ta nói: “Che chắn hoàn toàn (sabbacchannaṃ) có nghĩa là được che chắn bằng năm loại mái che.”
Kiñcāpi vuttaṃ, atha kho dussakuṭiyaṃ sayantassapi na sakkā anāpatti kātuṃ, tasmā yaṃ kiñci paṭicchādanasamatthaṃ idha chadanañca paricchannañca veditabbaṃ.
Although it is said so, it is not possible to avoid an offense for one who sleeps in a cloth hut. Therefore, any covering or enclosure capable of covering anything is to be understood as such here.
Mặc dù đã nói như vậy, nhưng nếu một Tỳ-khưu nằm trong một túp lều vải, thì không thể không phạm lỗi. Do đó, bất kỳ vật gì có khả năng che chắn đều được coi là mái che và vật bao quanh ở đây.
Pañcavidhacchadaneyeva hi gayhamāne padaracchannepi sahaseyyā na bhaveyya, tasmā yaṃ senāsanaṃ bhūmito paṭṭhāya yāvachadanaṃ āhacca pākārena vā aññena vā kenaci antamaso vatthenapi parikkhittaṃ, idaṃ sabbaparicchannaṃ nāma senāsanaṃ.
For if only five kinds of roofing were taken, there would be no offense of sleeping together in a lodging roofed with planks. Therefore, a lodging that is enclosed by a wall or any other means, even cloth, from the ground up to the roof, is called an entirely enclosed lodging.
Nếu chỉ chấp nhận năm loại mái che, thì sẽ không có tội sahaseyya trong một chỗ ở có mái che bằng ván. Do đó, một chỗ ở được bao quanh bằng tường hoặc bất kỳ vật gì khác, thậm chí bằng vải, từ mặt đất cho đến mái che, chỗ ở này được gọi là được bao quanh hoàn toàn (sabbaparicchannaṃ).
Chadanaṃ anāhacca sabbantimena pariyāyena diyaḍḍhahatthubbedhena pākārādinā parikkhittampi sabbaparicchannameva.
Even if it is enclosed by a wall or similar structure, half a cubit high, without touching the roof, by way of the lowest extremity, it is still considered entirely enclosed.
Ngay cả một chỗ ở được bao quanh bằng tường hoặc các vật tương tự cao một thước rưỡi, không chạm đến mái che, cũng được coi là được bao quanh hoàn toàn.
Yassa pana upari bahutaraṃ ṭhānaṃ channaṃ, appaṃ acchannaṃ, samantato vā bahutaraṃ parikkhittaṃ, appaṃ aparikkhittaṃ, idaṃ yebhuyyenachannaṃ yebhuyyenaparicchannaṃ nāma.
However, a lodging where a greater part of the upper area is covered and a small part is uncovered, or where a greater part all around is enclosed and a small part is unenclosed, is called mostly covered and mostly enclosed.
Nhưng một chỗ ở mà phần lớn phía trên được che chắn, chỉ một phần nhỏ không được che chắn, hoặc phần lớn xung quanh được bao quanh, chỉ một phần nhỏ không được bao quanh, chỗ ở này được gọi là phần lớn được che chắn và phần lớn được bao quanh (yebhuyyenachannaṃ yebhuyyenaparicchannaṃ).
Iminā lakkhaṇena samannāgato sacepi sattabhūmiko pāsādo ekūpacāro hoti, satagabbhaṃ vā catusālaṃ, ekaṃ senāsanamicceva saṅkhaṃ gacchati.
A seven-storied palace or a four-gabled hall with a hundred rooms, if endowed with this characteristic and having a single precinct (upacāra), is counted as one lodging.
Một cung điện bảy tầng hoặc một tòa nhà bốn sảnh có một trăm phòng, nếu có đặc điểm này, thì vẫn được tính là một chỗ ở.
Evarūpe senāsane anupasampannena saddhiṃ catutthadivase atthaṅgate sūriye nipajjantassa pācittiyaṃ vuttaṃ.
In such a lodging, if one lies down with an unordained person after sunset on the fourth day, a pācittiya is incurred.
Nếu một Tỳ-khưu nằm trong một chỗ ở như vậy với người chưa thọ giới, sau khi mặt trời lặn vào ngày thứ tư, thì phạm tội pācittiya.
Sace pana sambahulā sāmaṇerā, eko bhikkhu, sāmaṇeragaṇanāya pācittiyā.
If there are many sāmaṇeras and one bhikkhu, there are as many pācittiya offenses as there are sāmaṇeras.
Nếu có nhiều Sa-di và một Tỳ-khưu, thì số tội pācittiya sẽ tính theo số Sa-di.
Te ce uṭṭhāyuṭṭhāya nipajjanti, tesaṃ payoge payoge bhikkhussa āpatti, bhikkhussa uṭṭhāyuṭṭhāya nipajjane pana bhikkhusseva payogena bhikkhussa āpatti.
If they (the sāmaṇeras) get up and lie down repeatedly, the bhikkhu incurs an offense with each action (of the sāmaṇeras); but if the bhikkhu gets up and lies down repeatedly, the bhikkhu incurs an offense only by his own action.
Nếu các Sa-di đó cứ đứng lên rồi nằm xuống, thì mỗi lần họ hành động, Tỳ-khưu sẽ phạm tội. Nhưng nếu Tỳ-khưu cứ đứng lên rồi nằm xuống, thì Tỳ-khưu chỉ phạm tội do hành động của chính mình.
Sace sambahulā bhikkhū, eko sāmaṇero, ekopi sabbesaṃ āpattiṃ karoti.
If there are many bhikkhus and one sāmaṇera, even that one (sāmaṇera) causes an offense for all of them.
Nếu có nhiều Tỳ-khưu và một Sa-di, thì Sa-di đó cũng khiến tất cả các Tỳ-khưu phạm tội.
Tassa uṭṭhāyuṭṭhāya nipajjanenapi bhikkhūnaṃ āpattiyeva.
Even by his (the sāmaṇera’s) getting up and lying down repeatedly, the bhikkhus incur an offense.
Ngay cả khi Sa-di đó cứ đứng lên rồi nằm xuống, các Tỳ-khưu vẫn phạm tội.
Ubhayesaṃ sambahulabhāvepi eseva nayo.
The same method applies if both are numerous.
Trong trường hợp cả hai bên đều có nhiều người, thì cũng áp dụng nguyên tắc tương tự.
80. Apicettha ekāvāsādikampi catukkaṃ veditabbaṃ.
80. Moreover, in this regard, the four categories concerning a single dwelling and so forth should be understood.
80. Hơn nữa, ở đây cần hiểu bốn trường hợp liên quan đến cùng một chỗ ở, v.v.
Yo hi ekasmiṃ āvāse ekeneva anupasampannena saddhiṃ tirattaṃ sahaseyyaṃ kappeti, tassa catutthadivasato paṭṭhāya devasikā āpatti.
Indeed, if a bhikkhu sleeps together with one unordained person in one dwelling for three nights, he incurs a daily pācittiya from the fourth day onwards.
Tỳ-khưu nào ngủ chung với cùng một người chưa thọ giới trong cùng một chỗ ở trong ba đêm, thì từ ngày thứ tư trở đi, mỗi ngày đều phạm tội.
Yopi ekasmiṃyeva āvāse nānāanupasampannehi saddhiṃ tirattaṃ sahaseyyaṃ kappeti, tassapi.
The same applies if he sleeps together with various unordained persons in the same dwelling for three nights.
Tỳ-khưu nào ngủ chung với nhiều người chưa thọ giới khác nhau trong cùng một chỗ ở trong ba đêm, thì cũng phạm tội.
Yopi nānāāvāsesu ekeneva anupasampannena saddhiṃ tirattaṃ sahaseyyaṃ kappeti, tassapi.
The same applies if he sleeps together with one unordained person in various dwellings for three nights.
Tỳ-khưu nào ngủ chung với cùng một người chưa thọ giới trong nhiều chỗ ở khác nhau trong ba đêm, thì cũng phạm tội.
Yopi nānāāvāsesu nānāanupasampannehi saddhiṃ yojanasatampi gantvā sahaseyyaṃ kappeti, tassapi catutthadivasato paṭṭhāya devasikā āpatti.
And if he sleeps together with various unordained persons in various dwellings, even after traveling a hundred yojanas, he incurs a daily pācittiya from the fourth day onwards.
Tỳ-khưu nào đi xa đến một trăm do-tuần và ngủ chung với nhiều người chưa thọ giới khác nhau trong nhiều chỗ ở khác nhau, thì từ ngày thứ tư trở đi, mỗi ngày đều phạm tội.
Ayañca sahaseyyāpatti nāma ‘‘bhikkhuṃ ṭhapetvā avaseso anupasampanno nāmā’’ti vacanato antamaso pārājikavatthubhūtena tiracchānagatenapi saddhiṃ hoti, tasmā sacepi godhābiḷālamaṅgusādīsu koci pavisitvā bhikkhuno vasanasenāsane ekūpacāraṭṭhāne sayati, sahaseyyāva hoti.
This offense of sleeping together arises even with an animal, which is considered an unordained person as per the saying, “An unordained person is anyone other than a bhikkhu.” Therefore, if a monitor lizard, cat, mongoose, or any other animal enters and sleeps in the bhikkhu’s dwelling in a common precinct, it is still considered sleeping together.
Tội sahaseyya này phát sinh ngay cả với động vật, được nói rằng “ngoại trừ Tỳ-khưu, những người còn lại là người chưa thọ giới,” do đó, ngay cả khi một con thằn lằn, mèo, chồn, v.v. đi vào và nằm trong chỗ ở của Tỳ-khưu, trong cùng một khu vực tiếp cận, thì vẫn là sahaseyya.
Yadi pana thambhānaṃ upari katapāsādassa uparimatalena saddhiṃ asambaddhabhittikassa bhittiyā upariṭhitasusiratulāsīsassa susirena pavisitvā tulāya abbhantare sayitvā teneva susirena nikkhamitvā gacchati, heṭṭhāpāsāde sayitabhikkhussa anāpatti.
However, if an animal enters through a hole in the roof beam, which is situated above a wall of a palace built on pillars and unconnected to the upper floor, sleeps within the beam, and then exits through the same hole, the bhikkhu sleeping on the lower floor of the palace incurs no offense.
Tuy nhiên, nếu một con vật đi vào qua một lỗ hổng trên xà ngang của một tòa nhà không có tường liền với tầng trên của cung điện được xây trên các cột, và nằm bên trong xà ngang, rồi đi ra bằng chính lỗ hổng đó, thì Tỳ-khưu nằm ở tầng dưới của cung điện không phạm tội.
Sace chadane chiddaṃ hoti, tena pavisitvā antochadane vasitvā teneva pakkamati, nānūpacāre uparimatale chadanabbhantare sayitassa āpatti, heṭṭhimatale sayitassa anāpatti.
If there is a hole in the roof, and* enters through it, dwells inside the roof, and then departs through that same hole—if a monk sleeps on the upper story, inside the roof, having a separate precinct*, there is an offence. If he sleeps on the lower story, there is no offence.
Nếu trên mái nhà có lỗ thủng, (người chưa thọ giới) đi vào bằng lỗ đó, ở bên trong mái nhà, rồi lại đi ra bằng chính lỗ đó, thì đối với người nằm ở tầng trên bên trong mái nhà, nơi có khu vực sử dụng khác biệt (với tầng dưới), sẽ phạm tội. Đối với người nằm ở tầng dưới thì không phạm tội.
Sace antopāsādeneva ārohitvā sabbatalāni paribhuñjanti, ekūpacārāni honti, tesu yattha katthaci sayitassa āpatti, sabhāsaṅkhepena kate aḍḍhakuṭṭake senāsane sayitassa tulāvāḷasaghāṭādīsu kapotādayo sayanti, āpattiyeva.
If they ascend from within the palace itself and make use of all the levels, they are considered to be of a single precinct. In any of these levels, if* sleeps there, there is an offence. If doves or other creatures enter and sleep in a half-walled dwelling, made in the style of an assembly hall, in the beams, rafter-ends, or similar places, it is also an offence.
Nếu (chư Tăng) trèo lên từ bên trong cung điện và sử dụng tất cả các tầng, thì các tầng đó có cùng một khu vực sử dụng; nếu (người chưa thọ giới) nằm ở bất kỳ tầng nào trong số đó, thì sẽ phạm tội. Trong một tịnh xá có tường bao chỉ một nửa, được xây dựng theo kiểu hội trường, nếu chim bồ câu và các loài vật khác nằm trên các xà ngang, các hình chạm khắc thú vật, v.v., thì vẫn phạm tội.
Parikkhepassa bahigate nibbakosabbhantare sayanti, anāpatti.
If they sleep outside the enclosure, within the eaves, there is no offence.
Nếu (người chưa thọ giới) nằm bên ngoài hàng rào, bên trong khu vực không có mái hiên, thì không phạm tội.
Parimaṇḍalaṃ vā caturassaṃ vā ekacchadanāya gabbhamālāya satagabbhaṃ cepi senāsanaṃ hoti, tatra ce ekena sādhāraṇadvārena pavisitvā visuṃ pākārena aparicchinnagabbhūpacāre sabbagabbhepi pavisanti, ekagabbhepi anupasampanne nipanne sabbagabbhesu nipannānaṃ āpatti.
If a dwelling has a single roof, whether it is round, square, or a gallery of a hundred chambers, and if* enter through one common door and proceed into all the chambers whose precincts are not separated by individual walls, then if an unordained person lies down in any one chamber, all those lying down in all the chambers incur an offence.
Nếu một tịnh xá có hình tròn hoặc vuông, có một mái nhà duy nhất, có một dãy phòng và thậm chí có một trăm phòng, và nếu (chư Tăng) đi vào tất cả các phòng đó thông qua một cánh cửa chung duy nhất, và các khu vực sử dụng của các phòng không bị ngăn cách bởi tường riêng biệt, thì nếu có một người chưa thọ giới nằm trong một phòng, tất cả những người nằm trong các phòng khác đều phạm tội.
Sace sapamukhā gabbhā honti, pamukhañca upari acchannaṃ, pamukhe sayito gabbhe sayitānaṃ āpattiṃ na karoti.
If the chambers have separate porches, and the porch is uncovered above, then if an unordained person sleeps in the porch, he does not cause an offence for those sleeping in the chambers.
Nếu các phòng có mái hiên, và mái hiên phía trên không được che phủ, thì người nằm trên mái hiên sẽ không làm cho những người nằm trong các phòng phạm tội.
Sace pana gabbhacchadaneneva saddhiṃ sambandhachadanaṃ, tatra sayito sabbesaṃ āpattiṃ karoti.
But if the porch roof is connected to the chamber roof, then if an unordained person sleeps there, he causes an offence for all.
Tuy nhiên, nếu mái hiên đó được nối liền với mái nhà của các phòng, thì người nằm trên đó sẽ làm cho tất cả (chư Tăng) phạm tội.
Sabbacchannattā ca sabbaparicchannattā ca.
Because it is completely covered and completely enclosed.
Vì tất cả đều được che phủ và tất cả đều được bao quanh.
Gabbhaparikkhepoyeva hissa parikkhepo.
For its enclosure is indeed the enclosure of the chamber itself.
Bởi vì khu vực bao quanh của các phòng chính là khu vực bao quanh của mái hiên đó.
81. Yepi ekasāladvisālatisālacatusālasannivesā mahāpāsādā ekasmiṃ okāse pāde dhovitvā paviṭṭhena sakkā honti sabbattha anuparigantuṃ, tesupi sahaseyyāpattiyā na muccati.
81. Even in large palaces with one, two, three, or four halls, where one can wash one's feet in one place and then wander everywhere, one is not free from the offence of sahaseyyā.
81. Ngay cả những cung điện lớn có một, hai, ba hoặc bốn lối vào, mà một khi đã rửa chân và bước vào một nơi, có thể đi khắp mọi nơi, thì (chư Tăng) cũng không thoát khỏi tội ngủ chung.
Sace tasmiṃ tasmiṃ ṭhāne upacāraṃ paricchinditvā katā honti, ekūpacāraṭṭhāneyeva āpatti.
If precincts are demarcated in each place, the offence occurs only in the place of a single precinct.
Nếu (các khu vực) được xây dựng bằng cách phân chia khu vực sử dụng ở từng nơi, thì tội chỉ xảy ra ở nơi có cùng khu vực sử dụng.
Dvīhi dvārehi yuttassa sudhāchadanamaṇḍapassa majjhe pākāraṃ karonti, ekena dvārena pavisitvā ekasmiṃ paricchede anupasampanno sayati, ekasmiṃ bhikkhu, anāpatti.
If a wall is made in the middle of a whitewashed pavilion with two doors, and an unordained person enters through one door and sleeps in one section, while a bhikkhu sleeps in the other section, there is no offence.
Nếu người ta xây một bức tường ở giữa một hội trường có mái bằng vữa và có hai cửa, và một người chưa thọ giới nằm trong một khu vực sau khi đi vào bằng một cửa, còn một Tỳ-kheo nằm trong khu vực khác, thì không phạm tội.
Pākāre godhādīnaṃ pavisanamattaṃ chiddaṃ hoti, ekasmiñca paricchede godhā sayanti, anāpattiyeva.
If there is a hole in the wall just big enough for monitor lizards and other creatures to enter, and monitor lizards sleep in one section, there is no offence.
Nếu có một lỗ thủng trên bức tường đủ lớn để thằn lằn và các loài vật khác có thể đi vào, và thằn lằn nằm trong một khu vực, thì cũng không phạm tội.
Na hi chiddena gehaṃ ekūpacāraṃ nāma hoti.
For a dwelling with a hole is not considered a single precinct.
Bởi vì một ngôi nhà có lỗ thủng không được gọi là có cùng khu vực sử dụng.
Sace pākāramajjhe chinditvā dvāraṃ yojenti, ekūpacāratāya āpatti.
If they break through the middle of the wall and install a door, there is an offence due to it being a single precinct.
Nếu người ta đục một lỗ ở giữa bức tường và lắp một cánh cửa, thì sẽ phạm tội vì có cùng khu vực sử dụng.
Taṃ dvāraṃ kavāṭena pidahitvā sayanti, āpattiyeva.
If they close that door with a panel and sleep, there is still an offence.
Nếu người ta đóng cánh cửa đó lại và nằm, thì vẫn phạm tội.
Na hi dvārapidahanena gehaṃ nānūpacāraṃ nāma hoti, dvāraṃ vā advāraṃ.
For closing a door does not make a dwelling into multiple precincts, nor does it make a door into a non-door.
Bởi vì việc đóng cửa không làm cho ngôi nhà có khu vực sử dụng khác biệt, hay cánh cửa đó không còn là cửa nữa.
Kavāṭañhi saṃvaraṇavivaraṇehi yathāsukhaṃ vaḷañjanatthāya kataṃ, na vaḷañjupacchedanatthāya.
A door panel is made for convenient opening and closing, not for severing access.
Cánh cửa được làm ra để sử dụng dễ dàng bằng cách đóng mở, chứ không phải để ngăn chặn việc sử dụng.
Sace taṃ dvāraṃ puna iṭṭhakāhi pidahanti, advāraṃ hoti, purime nānūpacārabhāveyeva tiṭṭhati.
If that door is again closed with bricks, it becomes a non-door, and it remains in its former state of having distinct precincts.
Nếu người ta lại xây gạch bít cánh cửa đó, thì nó không còn là cửa nữa, và vẫn giữ nguyên trạng thái có khu vực sử dụng khác biệt như trước.
Dīghapamukhaṃ cetiyagharaṃ hoti, ekaṃ kavāṭaṃ anto, ekaṃ bahi, dvinnaṃ kavāṭānaṃ antare anupasampanno antocetiyaghare sayantassa āpattiṃ karoti ekūpacārattā.
If it is a cetiya-house with a long porch, with one door inside and one outside, and an unordained person sleeps between the two doors, he causes an offence for the monk sleeping inside the cetiya-house, because it is of a single precinct.
Nếu có một ngôi nhà thờ tháp có mái hiên dài, một cánh cửa ở trong và một cánh cửa ở ngoài, thì nếu một người chưa thọ giới nằm giữa hai cánh cửa đó, sẽ làm cho Tỳ-kheo nằm trong nhà thờ tháp phạm tội, vì có cùng khu vực sử dụng.
Ayañhettha saṅkhepo – senāsanaṃ khuddakaṃ vā hotu mahantaṃ vā, aññena saddhiṃ sambandhaṃ vā asambandhaṃ vā, dīghaṃ vā vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā, ekabhūmikaṃ vā anekabhūmikaṃ vā, yaṃ yaṃ ekūpacāraṃ, sabbattha sahaseyyāpatti hotīti.
Here is the summary: Whether a lodging is small or large, connected or unconnected with another, long or circular or square, single-storied or multi-storied, wherever there is a single precinct, the offence of sahaseyyā occurs.
Đây là tóm tắt: Bất kể tịnh xá nhỏ hay lớn, có liên quan hay không liên quan đến cái khác, dài hay tròn hay vuông, một tầng hay nhiều tầng, bất cứ nơi nào có cùng khu vực sử dụng, thì đều phạm tội ngủ chung.
Ettha ca yena kenaci paṭicchadanena sabbacchanne sabbaparicchanne pācittiyaṃ, yebhuyyenachanne yebhuyyenaparicchanne pācittiyaṃ, sabbacchanne yebhuyyenaparicchanne pācittiyaṃ, sabbacchanne upaḍḍhaparicchanne pācittiyaṃ, yebhuyyenachanne upaḍḍhaparicchanne pācittiyaṃ, sabbaparicchanne yebhuyyenachanne pācittiyaṃ, sabbaparicchanne upaḍḍhacchanne pācittiyaṃ, yebhuyyenaparicchanne upaḍḍhacchanne pācittiyanti aṭṭha pācittiyāni.
In this regard, there are eight pācittiyas: pācittiya when completely covered and completely enclosed by any covering; pācittiya when mostly covered and mostly enclosed; pācittiya when completely covered and mostly enclosed; pācittiya when completely covered and half-enclosed; pācittiya when mostly covered and half-enclosed; pācittiya when completely enclosed and mostly covered; pācittiya when completely enclosed and half-covered; and pācittiya when mostly enclosed and half-covered.
Ở đây, có tám tội Pācittiya: nếu được che phủ hoàn toàn và bao quanh hoàn toàn thì phạm Pācittiya; nếu được che phủ phần lớn và bao quanh phần lớn thì phạm Pācittiya; nếu được che phủ hoàn toàn và bao quanh phần lớn thì phạm Pācittiya; nếu được che phủ hoàn toàn và bao quanh một nửa thì phạm Pācittiya; nếu được che phủ phần lớn và bao quanh một nửa thì phạm Pācittiya; nếu được bao quanh hoàn toàn và che phủ phần lớn thì phạm Pācittiya; nếu được bao quanh hoàn toàn và che phủ một nửa thì phạm Pācittiya; nếu được bao quanh phần lớn và che phủ một nửa thì phạm Pācittiya.
Upaḍḍhacchanne upaḍḍhaparicchanne dukkaṭaṃ, sabbacchanne cūḷakaparicchanne dukkaṭaṃ, yebhuyyenachanne cūḷakaparicchanne dukkaṭaṃ, sabbaparicchanne cūḷakacchanne dukkaṭaṃ, yebhuyyenaparicchanne cūḷakacchanne dukkaṭanti pañca dukkaṭāni veditabbāni.
Five dukkaṭas are to be understood: dukkaṭa when half-covered and half-enclosed; dukkaṭa when completely covered and slightly enclosed; dukkaṭa when mostly covered and slightly enclosed; dukkaṭa when completely enclosed and slightly covered; and dukkaṭa when mostly enclosed and slightly covered.
Năm tội Dukkaṭa cần được biết: nếu được che phủ một nửa và bao quanh một nửa thì phạm Dukkaṭa; nếu được che phủ hoàn toàn và bao quanh một phần nhỏ thì phạm Dukkaṭa; nếu được che phủ phần lớn và bao quanh một phần nhỏ thì phạm Dukkaṭa; nếu được bao quanh hoàn toàn và che phủ một phần nhỏ thì phạm Dukkaṭa; nếu được bao quanh phần lớn và che phủ một phần nhỏ thì phạm Dukkaṭa.
Sabbacchanne sabbaaparicchanne, sabbaparicchanne sabbaacchanne, yebhuyyenaacchanne yebhuyyenaaparicchanne, upaḍḍhacchanne cūḷakaparicchanne, upaḍḍhaparicchanne cūḷakacchanne cūḷakaparicchanne ca anāpatti.
There is no offence when completely covered and not at all enclosed; when completely enclosed and not at all covered; when mostly uncovered and mostly unenclosed; when half-covered and slightly enclosed; and when half-enclosed and slightly covered.
Nếu được che phủ hoàn toàn và không bao quanh hoàn toàn, nếu được bao quanh hoàn toàn và không che phủ hoàn toàn, nếu không che phủ phần lớn và không bao quanh phần lớn, nếu được che phủ một nửa và bao quanh một phần nhỏ, nếu được bao quanh một nửa và che phủ một phần nhỏ, và nếu được bao quanh một phần nhỏ, thì không phạm tội.
Mātugāmena saha nipajjantassapi ayameva vinicchayo.
The same ruling applies to sleeping with a woman.
Đối với việc nằm chung với phụ nữ, phán quyết cũng tương tự.
Ayañhettha viseso – anupasampannena saddhiṃ nipajjantassa catutthadivase āpatti, mātugāmena saddhiṃ paṭhamadivaseti.
Here is the difference: For sleeping with an unordained person, the offence occurs on the fourth day; for sleeping with a woman, on the first day.
Điểm khác biệt ở đây là: đối với việc nằm chung với người chưa thọ giới thì phạm tội vào ngày thứ tư, còn đối với việc nằm chung với phụ nữ thì phạm tội vào ngày đầu tiên.
Yakkhipetīhi pana dissamānakarūpāhi tiracchānagatitthiyā ca methunadhammavatthubhūtāya eva dukkaṭaṃ, sesāhi anāpatti.
However, for visible female yakkhas and petas, and for a female animal that can be a basis for sexual intercourse, there is a dukkaṭa; for others, there is no offence.
Tuy nhiên, đối với các nữ dạ-xoa và nữ ngạ-quỷ có hình dạng có thể nhìn thấy, và đối với nữ súc sanh mà có thể là đối tượng của hành vi tà dâm, thì chỉ phạm Dukkaṭa. Đối với các trường hợp khác thì không phạm tội.
Tattha seyyā nāma bhisi cimilikā uttarattharaṇaṃ bhūmattharaṇaṃ taṭṭikā cammakhaṇḍo nisīdanaṃ paccattharaṇaṃ tiṇasanthāro paṇṇasanthāroti dasavidhā.
Therein, seyyā (bedding) is of ten kinds: bhisī (mattress), cimilikā (rough cloth covering), uttarattharaṇa (upper covering), bhūmattharaṇa (floor covering), taṭṭikā (matting), cammakhaṇḍa (piece of hide), nisīdana (sitting cloth), paccattharaṇa (covering for a bed), tiṇasanthāra (grass mat), paṇṇasanthāra (leaf mat).
Ở đây, chỗ nằm được chia thành mười loại: nệm, vải trải, chăn đắp, thảm trải sàn, chiếu, mảnh da, tọa cụ, chăn phủ, thảm cỏ, thảm lá.
Tattha bhisīti mañcakabhisi vā pīṭhakabhisi vā.
Therein, bhisī means a bed mattress or a chair mattress.
Trong đó, nệm là nệm giường hoặc nệm ghế.
Cimilikā nāma sudhādiparikammakatāya bhūmiyā vaṇṇānurakkhaṇatthaṃ katā, taṃ heṭṭhā pattharitvā upari kaṭasārakaṃ pattharanti.
Cimilikā refers to a covering made for the purpose of preserving the color of a floor smoothed with plaster, etc. One spreads it below and then spreads a reed mat on top.
Vải trải là loại được làm để bảo vệ màu sắc của sàn nhà đã được trát vữa, v.v.; người ta trải nó ở dưới rồi trải chiếu lên trên.
Uttarattharaṇaṃ nāma mañcapīṭhānaṃ upari attharitabbakapaccattharaṇaṃ.
Uttarattharaṇa refers to a covering or cushion to be spread over beds and chairs.
Chăn đắp là chăn hoặc vải phủ dùng để trải lên giường và ghế.
Bhūmattharaṇaṃ nāma bhūmiyaṃ attharitabbā kaṭasārakādivikati.
Bhūmattharaṇa refers to a mat or similar item to be spread on the ground.
Thảm trải sàn là các loại chiếu, v.v., được trải trên sàn nhà.
Taṭṭikā nāma tālapaṇṇehi vā vākehi vā katataṭṭikā.
Taṭṭikā refers to a mat made from palm leaves or bark fibers.
Chiếu là chiếu làm bằng lá cọ hoặc vỏ cây.
Cammakhaṇḍo nāma sīhabyagghadīpitaracchacammādīsupi yaṃ kiñci cammaṃ.
Cammakhaṇḍa refers to any piece of hide, even from lions, tigers, leopards, or other wild animals.
Mảnh da là bất kỳ loại da nào, kể cả da sư tử, da hổ, da báo, da thú, v.v.
Aṭṭhakathāsu hi senāsanaparibhoge paṭikkhittacammaṃ na dissati, tasmā sīhabyagghacammādīnaṃ pariharaṇeyeva paṭikkhepo veditabbo.
Indeed, in the Aṭṭhakathās, no hide is seen to be prohibited for use as lodging; therefore, the prohibition of hides of lions, tigers, etc., should be understood as applying only to carrying them.
Trong các Chú giải, không thấy có quy định cấm sử dụng da trong chỗ ở; do đó, việc cấm chỉ áp dụng cho việc mang theo da sư tử, da hổ, v.v.
Nisīdananti sadasaṃ veditabbaṃ.
Nisīdana should be understood as having three tassels.
Tọa cụ cần được hiểu là có tua rua.
Paccattharaṇanti pāvāro kojavoti ettakameva vuttaṃ.
Paccattharaṇa is merely stated to be a blanket or a rug.
Chăn phủ chỉ được nói đến là áo choàng và thảm len.
Tiṇasanthāroti yesaṃ kesañci tiṇānaṃ santhāro.
Grass-mat means a mat made of any kind of grass.
Tiṇasanthāro (chiếu cỏ) là chiếu được làm từ bất kỳ loại cỏ nào.
Esa nayo paṇṇasanthārepi.
The same method applies to a leaf-mat.
Điều này cũng áp dụng tương tự cho paṇṇasanthāra (chiếu lá).
Evaṃ pana imaṃ dasavidhaṃ seyyaṃ saṅghike vihāre santharitvā vā santharāpetvā vā pakkamantena āpucchitvā pakkamitabbaṃ, āpucchantena ca bhikkhumhi sati bhikkhu āpucchitabbo, tasmiṃ asati sāmaṇero, tasmiṃ asati ārāmiko, tasmiṃ asati yena vihāro kārito, so vihārasāmiko, tassa vā kule yo koci āpucchitabbo, tasmimpi asati catūsu pāsāṇesu mañcaṃ ṭhapetvā mañce avasesamañcapīṭhāni āropetvā upari bhisiādikaṃ dasavidhampi seyyaṃ rāsiṃ katvā dārubhaṇḍaṃ mattikābhaṇḍaṃ paṭisāmetvā dvāravātapānāni pidahitvā gamiyavattaṃ pūretvā gantabbaṃ.
However, having spread or had spread this ten-fold bedding in a Saṅghika monastery, one who departs should do so after asking permission. When asking permission, if there is a bhikkhu, the bhikkhu should be asked; if there is no bhikkhu, the sāmaṇera; if there is no sāmaṇera, the monastery attendant (ārāmiko); if there is no attendant, the householder who built the monastery (vihārasāmiko); or if that person is absent, anyone in his family should be asked. If there is no one in that family either, one should place the bed on four stones, place the remaining beds and chairs on top of the bed, stack all ten kinds of bedding like bhisī etc. on top, put away wooden and clay utensils, close the doors and windows, fulfill the traveler's duties, and then depart.
Tuy nhiên, khi một Tỳ-khưu rời khỏi tu viện của Tăng-già sau khi tự mình trải hoặc cho người khác trải một trong mười loại giường nằm này, vị ấy phải xin phép trước khi đi. Khi xin phép, nếu có Tỳ-khưu, vị ấy phải xin phép Tỳ-khưu; nếu không có Tỳ-khưu, thì xin phép Sa-di; nếu không có Sa-di, thì xin phép người giữ vườn (ārāmika); nếu không có người giữ vườn, thì xin phép vị thí chủ đã xây tu viện, hoặc bất kỳ ai trong gia đình của vị thí chủ đó. Nếu cũng không có ai trong số đó, vị ấy phải đặt một cái giường trên bốn tảng đá, đặt các giường và ghế còn lại lên trên giường, chất mười loại giường nằm, bao gồm cả bhisī, thành một đống, cất giữ các vật dụng bằng gỗ và đất sét, đóng cửa và cửa sổ, hoàn thành bổn phận của người đi đường, rồi mới được đi.
Sace pana senāsanaṃ ovassati, chadanatthañca tiṇaṃ vā iṭṭhakā vā ānītā honti, sace ussahati, chādetabbaṃ.
If the lodging is leaking, and grass or bricks have been brought for roofing, if one is able, it should be roofed.
Nếu chỗ ở bị dột, và cỏ hoặc gạch đã được mang đến để lợp, nếu có thể, thì nên lợp.
No ce sakkoti, yo okāso anovassako, tattha mañcapīṭhādīni nikkhipitvā gantabbaṃ.
If one is unable, one should place the beds, chairs, and so on in a place that is not leaking, and then depart.
Nếu không thể, thì nên đặt giường ghế và các vật dụng khác vào chỗ không bị dột rồi đi.
Sace sabbampi ovassati, ussahantena antogāme upāsakānaṃ ghare ṭhapetabbaṃ.
If the entire lodging is leaking, one who is able should place the items in the houses of the lay followers within the village.
Nếu toàn bộ chỗ ở đều bị dột, nếu có thể, thì nên gửi các vật dụng vào nhà của các cận sự nam trong làng.
Sace tepi ‘‘saṅghikaṃ nāma, bhante, bhāriyaṃ, aggidāhādīnaṃ bhāyāmā’’ti na sampaṭicchanti, abbhokāsepi pāsāṇānaṃ upari mañcaṃ ṭhapetvā sesaṃ pubbe vuttanayeneva nikkhipitvā tiṇehi ca paṇṇehi ca paṭicchādetvā gantuṃ vaṭṭati.
If they too do not agree, saying, "Venerable sir, Saṅghika property is heavy*; we fear fire and other dangers," it is permissible to place the bed on stones even in the open air, put away the rest in the manner mentioned before, cover them with grass and leaves, and then depart.
Nếu họ không chấp nhận, nói rằng: “Bạch Đại đức, vật dụng của Tăng-già là rất nặng, chúng con sợ hỏa hoạn và các tai họa khác,” thì được phép đặt giường trên đá ở ngoài trời, cất giữ phần còn lại theo cách đã nói ở trên, rồi che đậy bằng cỏ và lá cây mà đi.
Yañhi tattha aṅgamattampi avasissati, taṃ aññesaṃ tattha āgatabhikkhūnaṃ upakāraṃ bhavissatīti.
For even a small part of it that remains there will be useful to other bhikkhus who come to that place.
Bởi vì bất kỳ phần nào còn sót lại ở đó cũng sẽ hữu ích cho các Tỳ-khưu khác đến đó.
Uddharitvā gacchantena pana mañcapīṭhakavāṭaṃ sabbaṃ apanetvā saṃharitvā cīvaravaṃse laggetvāva gantabbaṃ.
However, one who departs after taking up (the items) should remove all bed, chair, and door components, gather them, hang them on the robe-rail, and then depart.
Khi đi, vị ấy phải tháo dỡ tất cả các cánh cửa, giường và ghế, thu dọn chúng và treo lên sào phơi y rồi mới đi.
Pacchā āgantvā vasanakabhikkhunāpi puna mañcapīṭhaṃ ṭhapayitvā gacchantena tatheva kātabbaṃ.
A bhikkhu who comes and stays afterwards should also do the same when departing, after putting the bed and chair back.
Vị Tỳ-khưu đến ở sau đó cũng phải làm tương tự khi đặt giường ghế và khi đi.
Antokuṭṭato seyyaṃ bahikuṭṭe paññapetvā vasantena gamanakāle puna gahitaṭṭhāneyeva paṭisāmetabbaṃ.
One who spreads bedding outside a cell while staying inside should put it back in its original place when departing.
Vị Tỳ-khưu trải giường nằm bên ngoài phòng khi ở trong phòng, khi đi phải cất lại vào chỗ cũ.
Uparipāsādato oropetvā heṭṭhāpāsāde vasantassapi eseva nayo.
The same applies to one who takes bedding down from an upper story and stays on a lower story.
Điều này cũng áp dụng tương tự cho vị Tỳ-khưu dời từ lầu trên xuống ở lầu dưới.
Rattiṭṭhānadivāṭṭhānesu mañcapīṭhaṃ paññapetvā bahigamanakāle puna gahitaṭṭhāneyeva ṭhapetabbaṃ.
Having spread a bed or chair in a night-place or day-place, one should put it back in its original place when departing.
Khi đi ra ngoài, vị ấy phải đặt giường ghế ở chỗ nằm ban đêm và chỗ nằm ban ngày, rồi cất lại vào chỗ đã lấy.
83. Senāsanesu pana ayaṃ āpucchitabbānāpucchitabbavinicchayo – yā tāva bhūmiyaṃ dīghasālā vā paṇṇasālā vā hoti, yaṃ vā rukkhatthambhesu katagehaṃ upacikānaṃ uṭṭhānaṭṭhānaṃ hoti, tato pakkamantena tāva āpucchitvāva pakkamitabbaṃ.
83. Regarding lodging, this is the distinction between what should be asked permission for and what should not: if there is a long hall or a leaf-hut on the ground, or a house built on tree trunks that is a place where termites arise, one must depart only after asking permission from that place.
83. Tuy nhiên, đối với chỗ ở, đây là sự phân định về việc nên xin phép hay không nên xin phép: Đối với những nhà dài hoặc nhà lá trên mặt đất, hoặc những ngôi nhà được xây trên thân cây nơi mối mọt có thể phát triển, khi rời đi, vị ấy phải xin phép rồi mới được đi.
Tasmiñhi katipayāni divasāni ajaggiyamāne vammikāva santiṭṭhanti.
For if it is not attended to for a few days, only termite mounds will remain.
Bởi vì nếu không được chăm sóc trong vài ngày, những chỗ đó sẽ trở thành đống mối.
Yaṃ pana pāsāṇapiṭṭhiyaṃ vā pāsāṇatthambhesu vā katasenāsanaṃ siluccayaleṇaṃ vā sudhālittasenāsanaṃ vā, yattha yattha upacikāsaṅkā natthi, tato pakkamantassa āpucchitvāpi anāpucchitvāpi gantuṃ vaṭṭati, āpucchanaṃ pana vattaṃ.
However, if the lodging is built on a rock-surface or on rock-pillars, or it is a cave in a rock-mass, or a lodging plastered with stucco, wherever there is no suspicion of termites, one may depart from there either after asking permission or without asking permission, but asking permission is a duty (vatta).
Tuy nhiên, đối với chỗ ở được xây trên mặt đá hoặc trên cột đá, hoặc hang đá tự nhiên, hoặc chỗ ở được trát vôi, nơi không có mối mọt, thì khi rời đi, vị ấy có thể đi mà không cần xin phép hoặc có xin phép; nhưng việc xin phép là một bổn phận.
Sace tādisepi senāsane ekena passena upacikā ārohanti, āpucchitvāva gantabbaṃ.
If even in such a lodging, termites climb up on one side, one should depart only after asking permission.
Nếu ngay cả trong chỗ ở như vậy, mối mọt leo lên một bên, thì vị ấy phải xin phép rồi mới được đi.
Yo pana āgantuko bhikkhu saṅghikasenāsanaṃ gahetvāva santaṃ bhikkhuṃ anuvattanto attano senāsanaṃ aggahetvā vasati, yāva so na gaṇhāti, tāva taṃ senāsanaṃ purimabhikkhusseva palibodho.
If an arriving bhikkhu stays, following a resident bhikkhu who has taken a Saṅghika lodging, but without taking lodging for himself, as long as he does not take it, that lodging is still the responsibility (palibodho) of the former bhikkhu.
Nếu một Tỳ-khưu khách đến, không nhận chỗ ở của mình mà ở theo sự hướng dẫn của một Tỳ-khưu đang ở đó đã nhận chỗ ở của Tăng-già, thì chừng nào vị Tỳ-khưu khách đó chưa nhận chỗ ở, chừng đó chỗ ở đó vẫn là trách nhiệm của vị Tỳ-khưu cũ.
Yadā pana so senāsanaṃ gahetvā attano issariyena vasati, tato paṭṭhāya āgantukasseva palibodho.
But when he takes the lodging and stays with his own authority, from then on it is the responsibility (palibodho) of the arriving bhikkhu.
Tuy nhiên, khi vị Tỳ-khưu khách đó nhận chỗ ở và ở theo quyền của mình, từ đó trở đi, chỗ ở đó là trách nhiệm của vị Tỳ-khưu khách.
Sace ubhopi vibhajitvā gaṇhanti, ubhinnampi palibodho.
If both divide and take it, it is the responsibility (palibodho) of both.
Nếu cả hai đều chia nhau nhận, thì là trách nhiệm của cả hai.
Mahāpaccariyaṃ pana vuttaṃ – sace dve tayo ekato hutvā paññapenti, gamanakāle sabbehi āpucchitabbaṃ.
In the Mahāpaccariya, however, it is stated: If two or three bhikkhus spread bedding together, all of them must ask permission when departing.
Trong Mahāpaccariya đã nói rằng: Nếu hai hoặc ba Tỳ-khưu cùng nhau trải giường, khi đi, tất cả đều phải xin phép.
Tesu ce paṭhamaṃ gacchanto ‘‘pacchimo jaggissatī’’ti ābhogaṃ katvā gacchati, vaṭṭati, pacchimassa ābhogena mutti natthi.
If, among them, the first one to depart leaves with the thought, "The one remaining behind will take care of it," it is permissible, but the one remaining behind is not exempt from responsibility by that thought.
Nếu trong số đó, vị Tỳ-khưu đi trước nghĩ rằng: “Vị Tỳ-khưu ở lại sẽ trông nom,” rồi đi, thì được phép, nhưng vị Tỳ-khưu ở lại không được miễn trách nhiệm.
Bahū ekaṃ pesetvā santharāpenti, gamanakāle sabbehi vā āpucchitabbaṃ, ekaṃ vā pesetvā āpucchitabbaṃ.
If many bhikkhus send one person to spread the bedding, when departing, either all of them should ask permission, or one person should be sent to ask permission.
Nếu nhiều Tỳ-khưu cử một người đi trải giường, khi đi, tất cả đều phải xin phép, hoặc cử một người đi xin phép.
Aññato mañcapīṭhādīni ānetvā aññatra vasitvā gamanakāle tattheva netabbāni.
If one brings beds, chairs, and so on from elsewhere, stays in another place, one should return them to that original place when departing.
Các giường ghế và các vật dụng khác được mang từ nơi khác đến, sau khi ở một nơi khác, khi đi phải mang trả lại chỗ cũ.
Sace aññato ānetvā vasamānassa añño vuḍḍhataro āgacchati, na paṭibāhitabbo, ‘‘mayā, bhante, aññāvāsato ānītaṃ, pākatikaṃ kareyyāthā’’ti vattabbaṃ.
If, while one is staying after bringing items from elsewhere, another elder bhikkhu arrives, he should not be prevented; one should say, "Venerable sir, I brought this from another dwelling; please arrange it as usual."
Nếu khi vị ấy đang ở, một vị trưởng lão khác đến, thì không được cản trở, mà phải nói: “Bạch Đại đức, con đã mang vật này từ chỗ ở khác đến, xin Đại đức cứ dùng như thường lệ.”
Tena ‘‘evaṃ karissāmī’’ti sampaṭicchite itarassa gantuṃ vaṭṭati.
If that elder agrees, saying, "I will do so," then the other may depart.
Nếu vị trưởng lão đó chấp nhận nói: “Ta sẽ làm như vậy,” thì vị Tỳ-khưu kia được phép đi.
Evaṃ aññattha haritvāpi saṅghikaparibhogena paribhuñjantassa hi naṭṭhaṃ vā jiṇṇaṃ vā corehi vā haṭaṃ gīvā neva hoti, puggalikaparibhogena paribhuñjantassa pana gīvā hoti.
Indeed, if one carries it elsewhere and uses it as Saṅghika property, if it is lost, worn out, or stolen by thieves, there is no offense; but if one uses it as personal property, there is an offense.
Thật vậy, đối với người sử dụng vật dụng của Tăng-già, dù mang đi nơi khác, nếu vật đó bị mất, hư hỏng, hoặc bị trộm, thì không có tội; nhưng đối với người sử dụng vật dụng cá nhân, thì có tội.
Aññassa mañcapīṭhaṃ pana saṅghikaparibhogena vā puggalikaparibhogena vā paribhuñjantassa naṭṭhaṃ gīvāyeva.
However, if one uses another's bed or chair, whether as Saṅghika property or personal property, if it is lost, it is certainly an offense.
Tuy nhiên, đối với giường ghế của người khác, dù sử dụng với mục đích của Tăng-già hay mục đích cá nhân, nếu bị mất, thì vẫn có tội.
Antovihāre seyyaṃ santharitvā ‘‘ajjeva āgantvā paṭijaggissāmī’’ti evaṃ sāpekkho nadīpāraṃ gāmantaraṃ vā gantvā yatthassa gamanacittaṃ uppannaṃ, tattheva ṭhito kañci pesetvā āpucchati, nadīpūrarājacorādīsu vā kenaci palibodho hoti upadduto, na sakkoti paccāgantuṃ, evaṃbhūtassa anāpatti.
If one spreads bedding inside a monastery and then goes to the other side of a river or to another village with the intention, "I will come back today and attend to it," and being there, sends someone to ask permission, or if one is hindered or afflicted by dangers such as a flooded river, kings, or thieves, and cannot return, in such a situation there is no offense.
Nếu một vị Tỳ-khưu trải giường nằm trong tu viện, rồi đi qua sông hoặc đến một làng khác với ý định: “Hôm nay ta sẽ trở lại và trông nom,” và khi ý định đi đường của vị ấy phát sinh ở đâu, vị ấy đứng ở đó và cử người đi xin phép, hoặc bị cản trở bởi lũ lụt, vua chúa, trộm cướp, v.v., không thể quay lại, thì trong trường hợp như vậy, vị ấy không phạm tội.
Vihārassa upacāre pana upaṭṭhānasālāya vā maṇḍape vā rukkhamūle vā seyyaṃ santharitvā vā santharāpetvā vā taṃ pakkamanto neva uddharati na uddharāpeti anāpucchaṃ vā gacchati, dukkaṭaṃ.
However, if one spreads or has spread bedding in the monastery precinct, or in a service hall (upaṭṭhānasālā), or in a pavilion, or at the foot of a tree, and departs without removing it or having it removed, or without asking permission, it is a dukkaṭa offense.
Tuy nhiên, nếu một vị Tỳ-khưu trải giường nằm hoặc cho người khác trải giường nằm trong khuôn viên tu viện, tại sảnh đường phục vụ, tại giảng đường, hoặc dưới gốc cây, rồi rời đi mà không tự mình dọn dẹp hoặc không cho người khác dọn dẹp, hoặc đi mà không xin phép, thì phạm tội dukkata.
Vuttappakārañhi dasavidhaṃ seyyaṃ antogabbhādimhi guttaṭṭhāne paññapetvā gacchantassa yasmā seyyāpi senāsanampi upacikāhi palujjati, vammikarāsiyeva hoti, tasmā pācittiyaṃ vuttaṃ.
Because if the aforementioned ten-fold bedding is spread in a protected place, such as inside a cell, and one departs, both the bedding and the lodging are destroyed by termites and become a termite mound; therefore, a pācittiya offense is stated.
Vì mười loại giường nằm đã nói ở trên, nếu được trải trong những chỗ được bảo vệ như trong phòng, v.v., khi vị ấy rời đi, cả giường nằm và chỗ ở đều bị mối mọt phá hoại, trở thành đống mối, do đó đã nói là phạm tội pācittiya.
Bahi pana upaṭṭhānasālādīsu paññapetvā gacchantassa seyyāmattameva nasseyya ṭhānassa aguttatāya, na senāsanaṃ, tasmā ettha dukkaṭaṃ vuttaṃ.
But if it is spread outside in a service hall (upaṭṭhānasālā) or similar place, and one departs, only the bedding itself might be ruined due to the insecurity of the place, not the lodging; therefore, a dukkaṭa offense is stated here.
Tuy nhiên, khi được trải bên ngoài, tại sảnh đường phục vụ, v.v., khi vị ấy rời đi, chỉ có giường nằm bị hư hại do chỗ đó không được bảo vệ, chứ chỗ ở thì không, do đó ở đây đã nói là phạm tội dukkata.
Mañcapīṭhaṃ pana yasmā na sakkā sahasā upacikāhi khāyituṃ, tasmā taṃ vihārepi santharitvā gacchantassa dukkaṭaṃ.
However, since a bed or chair cannot be quickly eaten away by termites, it is a dukkaṭa offense for one who spreads it even in a monastery and departs.
Vì giường ghế không thể bị mối mọt phá hoại nhanh chóng, do đó, khi trải giường ghế trong tu viện rồi rời đi, thì phạm tội dukkata.
Vihārassūpacāre upaṭṭhānasālāyaṃ maṇḍape rukkhamūlepi santharitvā pakkamantassa dukkaṭameva.
If one spreads it in the monastery precinct, in a service hall (upaṭṭhānasālā), in a pavilion, or at the foot of a tree, and departs, it is merely a dukkaṭa offense.
Khi trải giường ghế trong khuôn viên tu viện, tại sảnh đường phục vụ, tại giảng đường, hoặc dưới gốc cây rồi rời đi, thì cũng chỉ phạm tội dukkata.
84. ‘‘Yo pana bhikkhu saṅghikaṃ mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā bhisiṃ vā kocchaṃ vā ajjhokāse santharitvā vā santharāpetvā vā taṃ pakkamanto neva uddhareyya na uddharāpeyya anāpucchaṃ vā gaccheyya, pācittiya’’nti (pāci. 109) vacanato saṅghikāni pana mañcapīṭhādīni cattāri ajjhokāse santharitvā vā santharāpetvā vā uddharaṇādīni akatvā ‘‘ajjeva āgamissāmī’’ti gacchantassapi thāmamajjhimassa purisassa leḍḍupātātikkame pācittiyaṃ.
84. According to the saying, "If any bhikkhu spreads or has spread a Saṅghika bed, chair, mattress (bhisi), or cushion (koccha) in the open air, and departs without removing it or having it removed, or without asking permission, it is a pācittiya offense," for one who spreads or has spread these four Saṅghika items—bed, chair, bhisī, etc.—in the open air, and departs without removing them or having them removed, with the thought, "I will come back today," it is a pācittiya offense if he goes beyond the distance of a stone's throw for a man of average strength.
84. Theo lời dạy: “Nếu một Tỳ-khưu trải giường, ghế, nệm, hoặc chiếu của Tăng-già ở ngoài trời, hoặc cho người khác trải, rồi rời đi mà không tự mình dọn dẹp hoặc không cho người khác dọn dẹp, hoặc đi mà không xin phép, thì phạm tội pācittiya,” do đó, nếu một Tỳ-khưu trải bốn vật dụng của Tăng-già như giường ghế, v.v., ở ngoài trời, hoặc cho người khác trải, rồi không dọn dẹp, v.v., mà đi với ý định: “Hôm nay ta sẽ trở lại,” thì cũng phạm tội pācittiya nếu vượt quá khoảng cách ném một cục đất của một người đàn ông có sức khỏe trung bình.
Ettha kocchaṃ nāma vākamayaṃ vā usīramayaṃ vā muñjamayaṃ vā pabbajamayaṃ vā heṭṭhā ca upari ca vitthataṃ majjhe saṃkhittaṃ paṇavasaṇṭhānaṃ katvā baddhaṃ.
Here, a koccha is a mat made of bark fiber or fragrant grass or muñja grass or pabbaja grass; it is wide below and above, narrow in the middle, and tied, having been made in the shape of a drum.
Ở đây, koccha (thảm) được làm bằng vỏ cây, hoặc cỏ usīra, hoặc cỏ muñja, hoặc cỏ pabbaja, được dệt rộng ở phía dưới và phía trên, thắt chặt ở giữa, có hình dạng như trống paṇava.
Taṃ kira majjhe sīhabyagghacammaparikkhittampi karonti, akappiyacammaṃ nāmettha natthi.
It is said that they even adorn that with lion and tiger skins in the middle. Here, there is no unallowable hide for Sanghika dwellings.
Người ta còn làm cho nó được bao bọc ở giữa bằng da sư tử hay da cọp, vì ở đây không có loại da nào bị xem là không thích hợp.
Senāsanañhi sovaṇṇamayampi vaṭṭati, tasmā taṃ mahagghaṃ hoti.
Because even a dwelling place made of gold is permissible, therefore it is of great value.
Vì chỗ nằm ngồi (senāsana) thậm chí bằng vàng cũng được phép, nên nó có giá trị cao.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, aṭṭha māse avassikasaṅkete maṇḍape vā rukkhamūle vā yattha kākā vā kulalā vā na ūhadanti, tattha senāsanaṃ nikkhipitu’’nti (pāci. 110) vacanato pana vassikavassānamāsāti evaṃ apaññāte cattāro hemantike, cattāro gimhiketi aṭṭha māse sākhāmaṇḍape vā padaramaṇḍape vā rukkhamūle vā nikkhipituṃ vaṭṭati.
However, by the statement: “Bhikkhus, I allow you to store dwelling places for eight months in a pavilion or at the foot of a tree where crows or kites do not evacuate,” it is permissible to store them for eight months—four in winter and four in summer—in a leaf-roofed pavilion, a plank-roofed pavilion, or at the foot of a tree, in places not designated as rainy season months.
Theo lời dạy: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép cất giữ chỗ nằm ngồi trong tám tháng, tại một giảng đường hoặc dưới gốc cây nơi quạ hoặc diều hâu không phóng uế, nơi không có dấu hiệu mưa.” Vì vậy, trong tám tháng, bao gồm bốn tháng mùa đông và bốn tháng mùa hè, khi các tháng mưa không được xác định rõ ràng, thì được phép cất giữ chỗ nằm ngồi trong giảng đường bằng cành cây, hoặc giảng đường bằng ván, hoặc dưới gốc cây.
Yasmiṃ pana kākā vā kulalā vā aññe vā sakuntā dhuvanivāsena kulāvake katvā vasanti, tassa rukkhassa mūle na nikkhipitabbaṃ.
However, it should not be stored at the foot of a tree where crows, kites, or other birds reside permanently, having built nests.
Tuy nhiên, không được cất giữ dưới gốc cây mà quạ, diều hâu hoặc các loài chim khác thường xuyên làm tổ và sinh sống.
‘‘Aṭṭha māse’’ti vacanato yesu janapadesu vassakāle na vassati, tesu cattāro māse nikkhipituṃ na vaṭṭatiyeva.
By the statement “for eight months,” in countries where it does not rain during the rainy season, it is not permissible to store it for four months (the rainy season itself).
Theo lời dạy “tám tháng”, ở những quốc gia không có mưa trong mùa mưa, thì không được phép cất giữ trong bốn tháng mưa.
‘‘Avassikasaṅkete’’ti vacanato yattha hemante devo vassati, tattha hemantepi ajjhokāse nikkhipituṃ na vaṭṭati.
By the statement “in a place not designated as rainy,” where it rains in winter, it is not permissible to store it in the open air even in winter.
Theo lời dạy “nơi không có dấu hiệu mưa”, ở những quốc gia có mưa vào mùa đông, thì không được phép cất giữ ở ngoài trời ngay cả vào mùa đông.
Gimhe pana sabbattha vigatavalāhakaṃ visuddhaṃ nataṃ hoti, evarūpe kāle kenacideva karaṇīyena ajjhokāse mañcapīṭhaṃ nikkhipituṃ vaṭṭati.
However, in summer, everywhere the sky is clear and pure, free from clouds. In such a time, for some reason, it is permissible to store a couch or chair in the open air.
Tuy nhiên, vào mùa hè, bầu trời ở khắp mọi nơi đều trong xanh, không có mây, vào thời điểm như vậy, vì một lý do nào đó, được phép đặt giường ghế ở ngoài trời.
85. Abbhokāsikenapi vattaṃ jānitabbaṃ.
85. The practice (vattaṃ) should also be known by one who observes the "in the open air" ascetic practice (abbhokāsika). For example, how should it be known?
85. Vị tỳ khưu sống ngoài trời (abbhokāsika) cũng phải biết các quy tắc.
Tassa hi sace puggalikamañcako atthi, tattheva sayitabbaṃ.
If that bhikkhu has a personal couch, he should sleep on it.
Nếu vị ấy có giường cá nhân, thì nên ngủ ở đó.
Saṅghikaṃ gaṇhantena vettena vā vākena vā vītamañcako gahetabbo, tasmiṃ asati purāṇamañcako gahetabbo, tasmiṃ asati navavāyimo vā onaddhako vā gahetabbo.
When taking a Sanghika couch, one should take a woven couch made of rattan or bark fiber. If that is not available, one should take an old couch. If that is not available, one should take a newly woven or leather-covered couch.
Khi lấy giường của Tăng, nên lấy giường đan bằng mây hoặc vỏ cây; nếu không có, nên lấy giường cũ; nếu không có, nên lấy giường mới đan hoặc giường bọc da.
Gahetvā pana ‘‘ahaṃ ukkaṭṭharukkhamūliko ukkaṭṭhaabbhokāsiko’’ti cīvarakuṭimpi akatvā asamaye ajjhokāse vā rukkhamūle vā paññapetvā nipajjituṃ na vaṭṭati.
However, having taken it, one should not spread it out and lie down in the open air or at the foot of a tree at an improper time, without even making a robe-shelter, thinking: “I observe the excellent ascetic practice of dwelling at the foot of a tree; I observe the excellent ascetic practice of dwelling in the open air.”
Tuy nhiên, sau khi lấy, không được phép trải ra và nằm xuống ở ngoài trời hoặc dưới gốc cây vào thời điểm không thích hợp, với ý nghĩ: “Ta là người thực hành hạnh đầu đà ngủ dưới gốc cây tối thượng, là người thực hành hạnh đầu đà sống ngoài trời tối thượng”, mà không làm một cái lều bằng y.
Sace pana catugguṇenapi cīvarena katā kuṭi atementaṃ rakkhituṃ na sakkoti, sattāhavaddalikādīni bhavanti, bhikkhuno kāyānugatikattā vaṭṭati.
However, if a shelter made even with a fourfold robe cannot protect one from getting wet, and there are seven-day incessant rains, etc., it is permissible due to the bhikkhu's adherence to his body's needs.
Nếu một cái lều được làm bằng y bốn lớp cũng không thể giữ cho y không bị ướt, và có những trận mưa lớn kéo dài bảy ngày, thì điều đó được phép vì sự phù hợp với thân thể của tỳ khưu.
Araññe paṇṇakuṭīsu vasantānaṃ sīlasampadāya pasannacittā manussā navaṃ mañcapīṭhaṃ denti ‘‘saṅghikaparibhogena paribhuñjathā’’ti, vasitvā gacchantehi sāmantavihāre sabhāgabhikkhūnaṃ pesetvā gantabbaṃ, sabhāgānaṃ abhāvena anovassake nikkhipitvā gantabbaṃ, anovassake asati rukkhe laggetvā gantabbaṃ.
To those dwelling in leaf-huts in the forest, people whose minds are purified by their virtue offer new couches and chairs, saying, "Please use them for the Sangha's use." Those departing after dwelling there should send them to bhikkhus who are agreeable in nearby monasteries. If there are no agreeable bhikkhus, they should leave them in a dry place and depart. If there is no dry place, they should hang them on a tree and depart.
Những người có tâm hoan hỷ vì sự viên mãn về giới của các vị tỳ khưu sống trong các túp lều lá trong rừng, cúng dường giường ghế mới và nói: “Xin quý vị hãy sử dụng như tài sản của Tăng.” Khi sống xong và rời đi, các vị ấy nên gửi chúng cho các tỳ khưu đồng phạm hạnh ở các trú xứ gần đó; nếu không có các vị đồng phạm hạnh, thì nên đặt chúng ở nơi không bị mưa và rời đi; nếu không có nơi không bị mưa, thì nên treo chúng lên cây và rời đi.
Cetiyaṅgaṇe sammajjaniṃ gahetvā bhojanasālaṅgaṇaṃ vā uposathāgāraṅgaṇaṃ vā pariveṇadivāṭṭhānaaggisālādīsu vā aññataraṃ sammajjitvā dhovitvā puna sammajjanimāḷakeyeva ṭhapetabbā.
Having taken a broom in the pagoda precinct, one should sweep either the refectory precinct or the Uposatha-house precinct or one of the precincts of the pariveṇa, day-rest area, fire-hall, etc., then wash it, and then put the broom back in its broom rack.
Sau khi lấy chổi ở sân tháp, hoặc quét dọn sân trai đường, hoặc sân phòng Bố tát, hoặc một nơi nào đó trong khu vực tinh xá, nơi nghỉ ban ngày, phòng lửa, v.v., và rửa sạch, thì nên đặt chổi lại đúng chỗ cũ.
Uposathāgārādīsu aññatarasmiṃ gahetvā avasesāni sammajjantassapi eseva nayo.
The same method applies when taking it from one of the Uposatha-houses etc. and sweeping the remaining areas.
Cũng theo cách này đối với việc lấy chổi ở một nơi nào đó trong phòng Bố tát, v.v., và quét dọn các nơi còn lại.
Yo pana bhikkhācāramaggaṃ sammajjanto gantukāmo hoti, tena sammajjitvā sace antarāmagge sālā atthi, tattha ṭhapetabbā.
However, if a bhikkhu intends to go sweeping the alms-round path, after sweeping, if there is a hall along the way, it should be placed there.
Còn vị tỳ khưu nào muốn đi khất thực và quét dọn đường đi, thì sau khi quét dọn, nếu có sảnh trên đường đi, nên đặt chổi ở đó.
Sace natthi, valāhakānaṃ anuṭṭhitabhāvaṃ sallakkhetvā ‘‘yāvāhaṃ gāmato nikkhamāmi, tāva na vassissatī’’ti jānantena yattha katthaci nikkhipitvā puna paccāgacchantena pākatikaṭṭhāne ṭhapetabbā.
If there is not, having observed that the clouds have not gathered, if he knows "it will not rain until I leave the village," he may place it anywhere, and when returning, he should place it in its usual spot.
Nếu không có, thì biết rằng mây chưa nổi lên, “cho đến khi ta ra khỏi làng, trời sẽ không mưa”, nên đặt chổi ở bất cứ đâu, và khi trở về, nên đặt lại ở chỗ bình thường.
‘‘Sace vassissatīti jānanto ajjhokāse ṭhapeti, dukkaṭa’’nti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
It is stated in the Mahāpaccariya that "if he places it in the open air, knowing that it will rain, it is a dukkata."
Trong Mahāpaccariya đã nói: “Nếu biết trời sẽ mưa mà đặt ở ngoài trời, thì phạm tội dukkata.”
Sace pana tatra tatreva sammajjanatthāya sammajjanī nikkhittā hoti, taṃ taṃ ṭhānaṃ sammajjitvā tatra tatreva nikkhipituṃ vaṭṭati, āsanasālaṃ sammajjantena vattaṃ jānitabbaṃ.
However, if brooms are placed at various spots for sweeping those specific places, it is permissible to sweep those places and put them back there. When sweeping the assembly hall, the practice should be known.
Tuy nhiên, nếu chổi đã được đặt ở mỗi nơi để quét dọn, thì được phép quét dọn từng nơi và đặt lại ở đó; khi quét dọn sảnh ngồi, phải biết các quy tắc.
Tatridaṃ vattaṃ – majjhato paṭṭhāya pādaṭṭhānābhimukhā vālikā haritabbā, kacavaraṃ hatthehi gahetvā bahi chaḍḍetabbaṃ.
Here is the practice: sweep the sand from the middle towards the footrests, and gather the rubbish with hands to discard it outside.
Đây là quy tắc: cát phải được quét từ giữa ra phía chỗ đặt chân, và rác phải được nhặt bằng tay rồi vứt ra ngoài.
86. Sace vuttappakāraṃ catubbidhampi saṅghikaṃ senāsanaṃ ajjhokāse vā rukkhamūle vā maṇḍape vā anupasampannena santharāpeti, yena santharāpitaṃ, tassa palibodho.
86. If a non-bhikkhu is made to spread out any of the four types of Sanghika dwelling places mentioned above—whether in the open air, at the foot of a tree, or in a pavilion—the responsibility lies with the one who made him spread it.
86. Nếu một người chưa thọ giới cụ túc trải hoặc sai người chưa thọ giới cụ túc trải chỗ nằm ngồi của Tăng gồm bốn loại đã nói trên ở ngoài trời, hoặc dưới gốc cây, hoặc trong giảng đường, thì người đã sai trải sẽ bị vướng mắc.
Sace pana upasampannena santharāpeti, yena santhataṃ, tassa palibodho.
However, if an ordained bhikkhu is made to spread it, the responsibility lies with the one who spread it.
Còn nếu sai người đã thọ giới cụ túc trải, thì người đã trải sẽ bị vướng mắc.
Tatrāyaṃ vinicchayo (pāci. aṭṭha. 111) – thero bhojanasālāyaṃ bhattakiccaṃ katvā daharaṃ āṇāpeti ‘‘gaccha divāṭṭhāne mañcapīṭhaṃ paññapehī’’ti.
In this regard, this is the explanation: An elder bhikkhu, having finished his meal in the refectory, instructs a junior bhikkhu: "Go and prepare a couch and chair in the day-rest area."
Đây là sự phân định (Chú giải Pācittiya 111): Một vị trưởng lão sau khi hoàn thành bữa ăn tại trai đường, ra lệnh cho một vị tỳ khưu trẻ: “Hãy đi trải giường ghế ở chỗ nghỉ ban ngày.”
So tathā katvā nisinno, thero yathāruci vicaritvā tattha gantvā thavikaṃ vā uttarāsaṅgaṃ vā ṭhapeti, tato paṭṭhāya therassa palibodho.
If that junior bhikkhu does so and sits down, and the elder, having walked around as he pleased, goes there and places his bag or outer robe, from that moment on, the responsibility lies with the elder.
Vị tỳ khưu trẻ làm theo và ngồi xuống. Vị trưởng lão đi dạo tùy ý, sau đó đến đó và đặt túi hoặc y tăng già lê của mình lên. Từ đó trở đi, vị trưởng lão bị vướng mắc.
Nisīditvā sayaṃ gacchanto neva uddharati na uddharāpeti, leḍḍupātātikkame pācittiyaṃ.
If the elder, having sat down, leaves himself without removing it or having it removed, it is a pācittiya beyond the throw of a clod.
Nếu vị ấy đã ngồi rồi mà tự mình đi mà không nhấc lên hoặc không sai người nhấc lên, thì phạm tội pācittiya khi vượt quá tầm ném đất.
Sace pana thero tattha thavikaṃ vā uttarāsaṅgaṃ vā aṭṭhapetvā caṅkamantova daharaṃ ‘‘gaccha tva’’nti bhaṇati, tena ‘‘idaṃ, bhante, mañcapīṭha’’nti ācikkhitabbaṃ.
However, if the elder, without placing his bag or outer robe there, merely walks about and says to the junior bhikkhu, "You go," then the junior bhikkhu should tell him, "Venerable sir, this couch and chair have been prepared."
Tuy nhiên, nếu vị trưởng lão không đặt túi hoặc y tăng già lê ở đó mà đang đi kinh hành, nói với vị tỳ khưu trẻ: “Con đi đi!”, thì vị tỳ khưu trẻ nên trình bày: “Bạch Đại đức, đây là giường ghế đã được trải.”
Sace thero vattaṃ jānāti, ‘‘tvaṃ gaccha, ahaṃ pākatikaṃ karissāmī’’ti vattabbaṃ.
If the elder knows the practice, he should say, "You go, I will make it as it usually is."
Nếu vị trưởng lão biết các quy tắc, thì nên nói: “Con đi đi, ta sẽ làm cho nó trở lại bình thường.”
Sace bālo hoti anuggahitavatto, ‘‘gaccha, mā idha tiṭṭha, neva nisīdituṃ na nipajjituṃ demī’’ti daharaṃ tajjetiyeva.
If he is foolish and does not observe the practice, he will indeed scold the junior bhikkhu, saying, "Go, do not stand here! I will not allow you to sit or lie down!"
Nếu vị ấy là người ngu si, không được hướng dẫn về các quy tắc, thì vị ấy sẽ quát mắng vị tỳ khưu trẻ: “Đi đi, đừng đứng ở đây, ta không cho phép ngồi hay nằm!”
Daharena ‘‘bhante, sukhaṃ sayathā’’ti kappaṃ labhitvā vanditvā gantabbaṃ.
The junior bhikkhu, having obtained permission by saying, "Venerable sir, may you rest comfortably," should bow and depart.
Vị tỳ khưu trẻ nên xin phép: “Bạch Đại đức, xin Đại đức an nghỉ”, rồi đảnh lễ và rời đi.
Tasmiṃ gate therasseva palibodho, purimanayeneva cassa āpatti veditabbā.
When that junior bhikkhu has left, the responsibility lies with the elder, and his offense should be understood in the same way as before.
Khi vị tỳ khưu trẻ đã đi, thì vị trưởng lão sẽ bị vướng mắc, và vị ấy sẽ phạm tội theo cách đã nói trước đó.
Atha pana āṇattikkhaṇeyeva daharo ‘‘mayhaṃ bhaṇḍe bhaṇḍadhovanādi kiñci karaṇīyaṃ atthī’’ti vadati, thero pana taṃ ‘‘paññapetvā gacchāhī’’ti vatvā bhojanasālato nikkhamitvā aññattha gacchati, pāduddhārena kāretabbo.
However, if at the very moment of instruction, the junior bhikkhu says, "I have some chore such as washing robes," and the elder, saying to that junior bhikkhu, "Spread it out and then go," leaves the refectory and goes elsewhere, he should be made to pay with a "foot-lifting" offense.
Tuy nhiên, nếu ngay lúc ra lệnh, vị tỳ khưu trẻ nói: “Con có một số việc cần làm như giặt y, v.v.”, nhưng vị trưởng lão nói: “Con cứ trải rồi đi đi!”, sau đó rời khỏi trai đường và đi nơi khác, thì vị ấy phải bị phạt bằng cách nâng chân lên.
Sace tattheva gantvā nisīdati, purimanayeneva cassa leḍḍupātātikkame āpatti.
However, if he goes there and sits down, it is an offense for him, similar to the previous case, if he passes beyond the throw of a clod.
Nếu vị ấy đi đến đó và ngồi xuống, thì vị ấy sẽ phạm tội khi vượt quá tầm ném đất theo cách đã nói trước đó.
Sace pana thero sāmaṇeraṃ āṇāpeti, sāmaṇere tattha mañcapīṭhaṃ paññapetvā nisinnepi bhojanasālato aññattha gacchanto pāduddhārena kāretabbo.
However, if the elder instructs a novice, and even if the novice spreads out the couch and chair there and sits down, the elder who leaves the refectory for elsewhere should be made to pay with a "foot-lifting" offense.
Tuy nhiên, nếu vị trưởng lão ra lệnh cho một sa di, thì ngay cả khi sa di đã trải giường ghế ở đó và ngồi xuống, vị trưởng lão rời khỏi trai đường và đi nơi khác, thì vị ấy phải bị phạt bằng cách nâng chân lên.
Gantvā nisinno puna gamanakāle leḍḍupātātikkame āpattiyā kāretabbo.
If he goes and sits down, he should be made to pay for an offense if he passes beyond the throw of a clod when leaving again.
Vị trưởng lão đã đi đến và ngồi xuống, khi đến lúc rời đi, nếu vượt quá tầm ném đất, thì phải bị phạt tội.
Sace pana āṇāpento ‘‘mañcapīṭhaṃ paññapetvā tattheva nisīdā’’ti āṇāpeti, yatricchati, tatra gantvā āgantuṃ labhati.
However, if the one giving instructions says, "Spread out the couch and chair and sit there," then one may go and return wherever one wishes.
Tuy nhiên, nếu vị trưởng lão ra lệnh: “Hãy trải giường ghế và ngồi ngay ở đó!”, thì vị ấy được phép đi và đến bất cứ nơi nào mình muốn.
Sayaṃ pana pākatikaṃ akatvā gacchantassa leḍḍupātātikkame pācittiyaṃ.
But for one who leaves without making it as it usually is, it is a pācittiya if he passes beyond the throw of a clod.
Còn nếu tự mình đi mà không làm cho nó trở lại bình thường, thì phạm tội pācittiya khi vượt quá tầm ném đất.
Antarasannipāte mañcapīṭhādīni paññapetvā nisinnehi gamanakāle ārāmikānaṃ ‘‘idaṃ paṭisāmethā’’ti vattabbaṃ, avatvā gacchantānaṃ leḍḍupātātikkame āpatti.
When bhikkhus have assembled for a brief gathering, having spread out couches and chairs, they should tell the monastery attendants when leaving, "Please put these away." For those who leave without saying so, it is an offense if they pass beyond the throw of a clod.
Trong những cuộc họp ngắn (antarasannipāta), các vị tỳ khưu đã trải giường ghế và ngồi xuống, khi đến lúc rời đi, nên nói với các cư sĩ giữ vườn: “Xin hãy cất giữ những thứ này.” Nếu đi mà không nói, thì phạm tội khi vượt quá tầm ném đất.
87. Mahādhammassavanaṃ nāma hoti, tattha uposathāgāratopi bhojanasālatopi āharitvā mañcapīṭhāni paññapenti, āvāsikānaṃyeva palibodho.
87. When there is a great Dharma hearing, couches and chairs are brought from the Uposatha-house and the refectory and spread out. The responsibility lies with the resident bhikkhus.
87. Có một buổi thuyết pháp lớn (mahādhammassavana), ở đó người ta mang giường ghế từ phòng Bố tát và từ trai đường ra để trải. Chỉ những vị tỳ khưu trú xứ mới bị vướng mắc.
Sace āgantukā ‘‘idaṃ amhākaṃ upajjhāyassa, idaṃ ācariyassā’’ti gaṇhanti, tato paṭṭhāya tesaṃ palibodho.
If visiting monks take (beds and chairs), saying, "This is for our preceptor, this is for our teacher," then from that point on, it is their responsibility (palibodha).
Nếu các vị khách đến và lấy (chỗ ngồi) mà nói rằng: “Cái này là của Upajjhāya của chúng tôi, cái này là của Ācariya của chúng tôi,” thì từ đó trở đi, sự ràng buộc thuộc về họ.
Gamanakāle pākatikaṃ akatvā leḍḍupātaṃ atikkamantānaṃ āpatti.
If, when leaving, without restoring it to its original state, they pass beyond a clod's throw, there is an offense.
Khi đi, nếu không làm cho mọi thứ trở lại bình thường và vượt qua tầm ném gạch, thì phạm tội.
Mahāpaccariyaṃ pana vuttaṃ ‘‘yāva aññe na nisīdanti, tāva yehi paññattaṃ, tesaṃ bhāro, aññesu āgantvā nisinnesu nisinnakānaṃ bhāro.
However, in the Mahāpaccariya, it is stated: "As long as others do not sit, the burden is on those who arranged it; when others arrive and sit, the burden is on those who have sat.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya đã nói rằng: “Cho đến khi các vị khác chưa ngồi, thì trách nhiệm thuộc về những vị đã sắp đặt (chỗ ngồi). Khi các vị khác đến ngồi, thì trách nhiệm thuộc về những vị đang ngồi.
Sace te anuddharitvā vā anuddharāpetvā vā gacchanti, dukkaṭaṃ.
If they go without removing it themselves or having it removed, it is a dukkaṭa.
Nếu các vị ấy bỏ đi mà không dọn dẹp hoặc không sai người dọn dẹp, thì phạm tội dukkaṭa.
Anāṇattiyā paññapitattā’’ti.
Because it was arranged without permission."
Vì đã sắp đặt mà không có sự ủy quyền.”
Dhammāsane paññatte yāva ussārako vā dhammakathiko vā nāgacchati, tāva paññāpakānaṃ palibodho.
When a Dhamma seat is arranged, as long as the reciter or the Dhamma speaker does not arrive, the responsibility (palibodha) is on those who arranged it.
Khi pháp tòa đã được sắp đặt, cho đến khi người đọc kinh hoặc vị thuyết pháp chưa đến, thì sự ràng buộc thuộc về những vị đã sắp đặt.
Tasmiṃ āgantvā nisinne tassa palibodho.
When he arrives and sits, the responsibility is his.
Khi vị ấy đến ngồi, thì sự ràng buộc thuộc về vị ấy.
Sakalaṃ ahorattaṃ dhammassavanaṃ hoti, añño ussārako vā dhammakathiko vā uṭṭhāti, añño nisīdati, yo yo āgantvā nisīdati, tassa tasseva bhāro.
If Dhamma listening takes place for the entire day and night, and one reciter or Dhamma speaker gets up and another sits, the responsibility is on whoever comes and sits.
Nếu việc nghe pháp diễn ra suốt ngày đêm, một người đọc kinh hoặc vị thuyết pháp khác đứng dậy, một người khác ngồi xuống, thì trách nhiệm thuộc về mỗi vị đến ngồi.
Uṭṭhahantena pana ‘‘idamāsanaṃ tumhākaṃ bhāro’’ti vatvā gantabbaṃ.
However, one who gets up should say, "This seat is your responsibility," and then go.
Tuy nhiên, khi đứng dậy, phải nói rằng: “Chỗ ngồi này là trách nhiệm của quý vị,” rồi mới đi.
Sacepi itarasmiṃ anāgate paṭhamaṃ nisinno uṭṭhāya gacchati, tasmiñca antoupacāraṭṭheyeva itaro āgantvā nisīdati, uṭṭhāya gato āpattiyā na kāretabbo.
Even if the first person sitting gets up and goes before the other person arrives, and the other person arrives and sits within the upacāra boundary, the one who got up and left is not to be made liable for an offense.
Dù cho người ngồi trước đứng dậy ra đi khi người khác chưa đến, nhưng nếu người khác đến ngồi ngay trong phạm vi sân, thì người đã đứng dậy ra đi không bị buộc tội.
Sace pana itarasmiṃ anāgateyeva paṭhamaṃ nisinno uṭṭhāyāsanā leḍḍupātaṃ atikkamati, āpattiyā kāretabbo.
However, if the first person sitting gets up from the seat and passes beyond a clod's throw before the other person arrives, he is to be made liable for an offense.
Tuy nhiên, nếu người ngồi trước đứng dậy khỏi chỗ ngồi và vượt qua tầm ném gạch khi người khác chưa đến, thì bị buộc tội.
‘‘Sabbattha leḍḍupātātikkame paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiyapāde pācittiya’’nti ayaṃ nayo mahāpaccariyaṃ vuttoti.
It is stated in the Mahāpaccariya: "Everywhere, in passing beyond a clod's throw, a dukkaṭa for the first foot, a pācittiya for the second foot" – this is the method.
“Ở khắp mọi nơi, khi vượt quá tầm ném gạch, thì phạm tội dukkaṭa ở bước đầu tiên, và phạm tội pācittiya ở bước thứ hai,” quy tắc này đã được nói trong Mahāpaccariya.
88. Sace pana vuttappakārasenāsanato aññaṃ saṅghikaṃ cimilikaṃ vā uttarattharaṇaṃ vā bhūmattharaṇaṃ vā taṭṭikaṃ vā cammakhaṇḍaṃ vā pādapuñchaniṃ vā phalakapīṭhaṃ vā ajjhokāse santharitvā vā santharāpetvā vā taṃ pakkamanto neva uddharati na uddharāpeti anāpucchaṃ vā gacchati, dukkaṭaṃ.
88. If, however, a monk spreads or has spread another saṅghika bed or chair, such as a cimilika, an upper covering, a ground covering, a mat, a piece of hide, a foot-wiping cloth, or a wooden plank, in the open air, and then leaves without removing it or having it removed, or goes without asking permission, it is a dukkaṭa.
88. Tuy nhiên, nếu một vị tỳ khưu tự mình trải hoặc sai người trải một tấm thảm nhỏ của Tăng, hoặc một tấm trải trên, hoặc một tấm trải sàn, hoặc một tấm chiếu, hoặc một miếng da, hoặc một tấm thảm lau chân, hoặc một cái ghế gỗ khác ngoài chỗ nằm ngồi đã nói ở trên, ở ngoài trời, rồi bỏ đi mà không tự mình dọn dẹp hoặc không sai người dọn dẹp, hoặc đi mà không xin phép, thì phạm tội dukkaṭa.
Ādhārakaṃ pattapidhānakaṃ pādakaṭhalikaṃ tālavaṇṭaṃ bījanipattakaṃ yaṃ kiñci dārubhaṇḍaṃ antamaso pānīyauḷuṅkaṃ pānīyasaṅkhaṃ ajjhokāse nikkhipitvā gacchantassapi dukkaṭaṃ.
If a monk places any wooden article, such as a stand for a bowl, a bowl-cover, a foot-rubbing stone, a palm-leaf fan, a square fan, down to a water dipper or a water conch, in the open air and leaves, it is also a dukkaṭa.
Nếu một vị tỳ khưu bỏ đi sau khi đặt bất kỳ vật dụng bằng gỗ nào, dù là cái kê bát, nắp bát, ghế kê chân, quạt lá cọ, quạt hình vuông, cho đến cái gáo nước uống hoặc vỏ ốc đựng nước uống, ở ngoài trời, thì cũng phạm tội dukkaṭa.
Ajjhokāse rajanaṃ pacitvā rajanabhājanaṃ rajanauḷuṅko rajanadoṇikāti sabbaṃ aggisālāya paṭisāmetabbaṃ.
Dye boiled in the open air—the dye pot, dye dipper, dye trough—all of these must be kept in the fireplace hall.
Nồi nhuộm, gáo nhuộm, máng nhuộm, v.v., sau khi đun thuốc nhuộm ở ngoài trời, tất cả phải được cất giữ trong phòng lửa.
Sace aggisālā natthi, anovassake pabbhāre nikkhipitabbaṃ.
If there is no fireplace hall, they should be placed in a cave where rain does not fall.
Nếu không có phòng lửa, thì phải đặt ở một hang động không bị mưa ướt.
Tasmimpi asati yattha olokentā bhikkhū passanti, tādise ṭhāne ṭhapetvā gantuṃ vaṭṭati.
If that is also unavailable, it is permissible to place them in a spot where looking bhikkhus can see them.
Nếu cũng không có chỗ đó, thì có thể đặt ở nơi mà các tỳ khưu có thể nhìn thấy, rồi đi.
Aññapuggalike pana mañcapīṭhādisenāsanepi dukkaṭameva.
However, for beds and chairs belonging to another individual (aññapuggalika), it is only a dukkaṭa.
Tuy nhiên, đối với chỗ nằm ngồi như giường, ghế thuộc về người khác, thì cũng là tội dukkaṭa.
Ettha pana ‘‘yasmiṃ vissāsaggāho na ruhati, tassa santake dukkaṭaṃ.
Here, it is stated in the Mahāpaccariya and other texts: "If there is no familiarity (vissāsaggāha) with a person, it is a dukkaṭa concerning their belongings.
Ở đây, trong Mahāpaccariya và các bộ khác đã nói rằng: “Đối với tài sản của người mà không có sự tin cậy để lấy, thì phạm tội dukkaṭa.
Yasmiṃ pana vissāsaggāho ruhati, tassa santakaṃ attano puggalikameva hotī’’ti mahāpaccariyādīsu vuttaṃ.
But if there is familiarity, their belongings are considered one's own personal property (puggalika)."
Tuy nhiên, đối với tài sản của người mà có sự tin cậy để lấy, thì đó là tài sản cá nhân của mình.”
Attano puggalike pana anāpattiyeva.
For one's own personal property, there is no offense.
Đối với tài sản cá nhân của mình, thì không phạm tội.
Yo bhikkhu vā sāmaṇero vā ārāmiko vā lajjī hoti, attano palibodhaṃ viya maññati, tathārūpaṃ anāpucchitvā gacchantassapi anāpatti.
If a bhikkhu, sāmaṇera, or monastery attendant is conscientious and regards it as his own responsibility (palibodha), and a bhikkhu goes without asking such a person, there is no offense.
Nếu một vị tỳ khưu, một sa-di, hoặc một người hộ trì tu viện là người có lòng hổ thẹn, tự xem đó là sự ràng buộc của mình, thì nếu đi mà không hỏi người như vậy, cũng không phạm tội.
Yo pana ātape otāpento ‘‘āgantvā uddharissāmī’’ti gacchati, tassapi anāpatti.
And if a bhikkhu places something in the sun to dry, intending to remove it later, there is no offense for him.
Nếu một vị tỳ khưu đang phơi nắng mà nghĩ rằng: “Tôi sẽ đến và dọn dẹp,” rồi đi, thì vị ấy cũng không phạm tội.
89. Kālikānipi cattārīti ettha (pāci. aṭṭha. 255-256) yāvakālikaṃ yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikanti imāni cattāri kālikāni veditabbāni.
89. Here, in the phrase " Four kinds of kālikas," these four kālikas should be understood: yāvakālika, yāmakālika, sattāhakālika, and yāvajīvika.
89. Ở đây, trong “ Bốn loại Kālikā,” cần phải biết bốn loại Kālikā này: yāvakālika (thực phẩm dùng trong một thời gian nhất định), yāmakālika (thực phẩm dùng trong một canh), sattāhakālika (thực phẩm dùng trong bảy ngày), và yāvajīvika (thực phẩm dùng trọn đời).
Tattha purebhattaṃ paṭiggahetvā paribhuñjitabbaṃ yaṃ kiñci khādanīyabhojanīyaṃ yāva majjhanhikasaṅkhato kālo, tāva paribhuñjitabbato yāvakālikaṃ.
Among these, anything edible or consumable received before noon and to be consumed until the time reckoned as midday is yāvakālika, because it is to be consumed until that time.
Trong đó, bất kỳ loại khādanīya (thức ăn nhẹ) hay bhojanīya (thức ăn chính) nào được thọ nhận trước bữa ăn và được dùng cho đến thời điểm được gọi là giữa trưa, thì được gọi là yāvakālika vì nó được dùng trong một thời gian nhất định.
Saddhiṃ anulomapānehi aṭṭhavidhaṃ pānaṃ yāva rattiyā pacchimayāmasaṅkhāto yāmo, tāva paribhuñjitabbato yāmo kālo assāti yāmakālikaṃ.
The eight kinds of drinks, together with suitable drinks, which are to be consumed until the watch reckoned as the last watch of the night, are called yāmakālika because that watch is their time.
Tám loại nước uống cùng với các loại nước uống hợp lệ, được dùng cho đến canh cuối cùng của đêm, thì được gọi là yāmakālika vì canh đó là thời gian của nó.
Sappiādi pañcavidhaṃ bhesajjaṃ paṭiggahetvā sattāhaṃ nidhetabbato sattāho kālo assāti sattāhakālikaṃ.
The five kinds of medicines, such as ghee, which are to be stored for seven days after being received, are called sattāhakālika because seven days are their time.
Năm loại thuốc như bơ sữa (sappi), v.v., được thọ nhận và cất giữ trong bảy ngày, thì được gọi là sattāhakālika vì bảy ngày đó là thời gian của nó.
Ṭhapetvā udakaṃ avasesaṃ sabbampi paṭiggahitaṃ yāvajīvaṃ pariharitvā sati paccaye paribhuñjitabbato yāvajīvikanti vuccati.
Excluding water, all other things received are called yāvajīvika because they are to be kept for life and consumed when there is a condition (such as illness).
Tất cả những gì được thọ nhận, ngoại trừ nước, được giữ gìn trọn đời và được dùng khi có điều kiện, thì được gọi là yāvajīvika.
90. Tattha yāvakālikesu bhojanīyaṃ nāma odano kummāso sattu maccho maṃsanti.
90. Among these kālikas, bhojanīya (staple food) refers to cooked rice, barley meal, flour meal, fish, and meat.
90. Trong đó, bhojanīya trong các loại yāvakālika là cơm, cháo lúa mạch, bột rang, cá, thịt.
Pañca bhojanāni yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikañca ṭhapetvā avasesaṃ khādanīyaṃ nāma.
Excluding the five staple foods (bhojanas), yāmakālika, sattāhakālika, and yāvajīvika, the remainder is called khādanīya (non-staple food).
Tất cả những gì còn lại, ngoại trừ năm loại bhojanīya, yāmakālika, sattāhakālika và yāvajīvika, thì được gọi là khādanīya.
Ettha (pāci. aṭṭha. 248-9) pana yaṃ tāva sakkhalimodakādi pubbaṇṇāparaṇṇamayaṃ khādanīyaṃ, tattha vattabbameva natthi.
Here, concerning khādanīya made of grains from early and late harvests, such as sakkhalimodaka, there is nothing to say.
Ở đây, về các loại khādanīya làm từ ngũ cốc và các loại đậu như sakkhalimodaka, v.v., thì không cần phải nói gì thêm.
Yampi vanamūlādippabhedaṃ āmisagatikaṃ hoti.
And any kind of forest root, etc., which is categorized as āmisa (foodstuff).
Và những loại có tính chất như thức ăn, thuộc loại rễ cây rừng, v.v.,
Seyyathidaṃ – mūlakhādanīyaṃ kandakhādanīyaṃ muḷālakhādanīyaṃ matthakakhādanīyaṃ khandhakhādanīyaṃ tacakhādanīyaṃ pattakhādanīyaṃ pupphakhādanīyaṃ phalakhādanīyaṃ aṭṭhikhādanīyaṃ piṭṭhakhādanīyaṃ niyyāsakhādanīyanti, idampi khādanīyasaṅkhyameva gacchati.
For example, root-eatable, tuber-eatable, rhizome-eatable, sprout-eatable, stem-eatable, bark-eatable, leaf-eatable, flower-eatable, fruit-eatable, seed-eatable, pith-eatable, and sap-eatable – all these are included in the category of khādanīya.
Chẳng hạn như: khādanīya rễ, khādanīya củ, khādanīya thân ngầm, khādanīya chồi, khādanīya thân, khādanīya vỏ, khādanīya lá, khādanīya hoa, khādanīya trái, khādanīya hạt, khādanīya bột, khādanīya nhựa cây, tất cả những loại này đều thuộc vào loại khādanīya.
Tattha pana āmisagatikasallakkhaṇatthaṃ idaṃ mukhamattanidassanaṃ – mūlakhādanīye tāva mūlakamūlaṃ khārakamūlaṃ caccumūlaṃ tambakamūlaṃ taṇḍuleyyakamūlaṃ vatthuleyyakamūlaṃ vajakalimūlaṃ jajjharimūlanti evamādīni sūpeyyapaṇṇamūlāni āmisagatikāni.
Here, to specify what is considered āmisa (foodstuff), this is merely an example of a guideline: among root-eatables, radish roots, mustard roots, cañcu roots, tambaka roots, taṇḍuleyyaka roots, vatthuleyyaka roots, vajakali roots, and jajjhari roots—these and similar roots of vegetables and leaf plants are considered āmisa.
Tuy nhiên, để nhận biết những loại có tính chất như thức ăn, đây là một ví dụ sơ lược: Trong khādanīya rễ, các loại rễ như rễ củ cải, rễ cây khāraka, rễ cây caccu, rễ cây tambaka, rễ cây taṇḍuleyyaka, rễ cây vatthuleyyaka, rễ cây vajakali, rễ cây jajjhari, v.v., là những loại rễ rau thích hợp cho món súp và có tính chất như thức ăn.
Ettha ca vajakalimūle jaraṭṭhaṃ chinditvā chaḍḍenti, taṃ yāvajīvikaṃ hoti.
And in the case of vajakali roots, the mature part is cut and discarded, and that is yāvajīvika.
Ở đây, đối với rễ cây vajakali, người ta cắt bỏ phần già và vứt đi; phần đó là yāvajīvika.
Aññampi evarūpaṃ eteneva nayena veditabbaṃ.
Other similar mature roots should be understood in the same way.
Các loại khác tương tự cũng nên được hiểu theo cách này.
Mūlakakhārakajajjharimūlānaṃ pana jaraṭṭhānipi āmisagatikānevāti vuttaṃ.
However, the mature roots of radish, mustard, and jajjhari are also considered āmisa.
Tuy nhiên, phần già của rễ củ cải (mūlaka), rễ cây khāraka và rễ cây jajjhari cũng có tính chất như thức ăn.
Yāni pana pāḷiyaṃ –
But those mentioned in the Pāḷi –
Còn những loại được nói trong Pāḷi –
Vuttāni, tāni yāvajīvikāni.
Those mentioned are yāvajīvika.
Những loại này là yāvajīvika.
Tesaṃ cūḷapañcamūlaṃ mahāpañcamūlantiādinā nayena gaṇiyamānānaṃ gaṇanāya anto natthi, khādanīyatthañca bhojanīyatthañca apharaṇabhāvoyeva panetesaṃ lakkhaṇaṃ.
There is no end to counting them by methods such as "small five roots" and "great five roots"; their characteristic is simply that they do not serve as khādanīya or bhojanīya.
Nếu đếm theo cách như năm loại rễ nhỏ (cūḷapañcamūla), năm loại rễ lớn (mahāpañcamūla), v.v., thì không có giới hạn về số lượng của chúng, nhưng đặc điểm của chúng là không có công dụng như khādanīya hay bhojanīya.
Tasmā yaṃ kiñci mūlaṃ tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthaṃ bhojanīyatthañca pharati, taṃ yāvakālikaṃ, itaraṃ yāvajīvikanti veditabbaṃ.
Therefore, any root that, in various regions, naturally serves as khādanīya or bhojanīya for humans is to be understood as yāvakālika; any other is yāvajīvika.
Do đó, bất kỳ loại rễ nào, ở các vùng đất khác nhau, theo thói quen ăn uống của con người, có công dụng như khādanīya hoặc bhojanīya, thì được biết là yāvakālika; còn loại khác là yāvajīvika.
Subahuṃ vatvāpi hi imasmiṃyeva lakkhaṇe ṭhātabbaṃ.
Even after saying much, one must rely on this characteristic.
Thật vậy, dù nói nhiều, cũng chỉ nên dựa vào đặc điểm này.
Nāmasaññāsu pana vuccamānāsu taṃ taṃ nāmaṃ ajānantānaṃ sammohoyeva hoti, tasmā nāmasaññāya ādaraṃ akatvā lakkhaṇameva dassitaṃ.
However, when names are given, those who do not know the respective names become confused; therefore, without giving importance to names, only the characteristic has been shown.
Tuy nhiên, khi nói về các tên gọi, những người không biết tên gọi đó sẽ bị hoang mang; vì vậy, không chú trọng vào tên gọi mà chỉ trình bày đặc điểm.
Yathā ca mūle, evaṃ kandādīsupi lakkhaṇaṃ dassayissāma, tasseva vasena vinicchayo veditabbo.
Just as with roots, so too shall we show the characteristic even for tubers and so forth; the determination should be understood by means of that characteristic alone.
Cũng như đối với rễ, chúng tôi sẽ trình bày các đặc điểm cho củ và các loại khác, và sự phân định phải được hiểu theo các đặc điểm đó.
Yañca taṃ pāḷiyaṃ haliddādi aṭṭhavidhaṃ vuttaṃ, tassa khandhatacapupphaphalādi sabbaṃ yāvajīvikanti vuttaṃ.
And whatever eightfold type of turmeric, etc., is mentioned in the Pāli, all of its stem, bark, flowers, fruits, and so forth, are said to be for life (yāvajīvika).
Và điều đã được nói trong Pāḷi về tám loại rễ như nghệ, thì tất cả thân cây, vỏ cây, hoa, quả, v.v. của chúng đều được gọi là yāvajīvika (dùng trọn đời).
Kandakhādanīye duvidho kando dīgho ca bhisakiṃsukakandādi, vaṭṭo ca uppalakaserukakandādi, yaṃ gaṇṭhītipi vadanti.
Concerning chewable tubers (kandakhādanīye): Tubers are of two kinds: long, like the tubers of lotus, kiṃsuka, etc.; and round, like the tubers of water-lilies, kaseruka, etc., which they also call gaṇṭhi (knots).
Trong các loại củ có thể ăn được (Kandakhādanīya), củ có hai loại: loại dài như củ sen, củ cây kim túc (kiṃsuka), v.v.; và loại tròn như củ sen xanh (uppala), củ kāseruka, v.v., mà người ta cũng gọi là gaṇṭhi (nút).
Tattha sabbesaṃ kandānaṃ jiṇṇajaraṭṭhaṭṭhānañca challi ca sukhumamūlāni ca yāvajīvikāni, taruṇo pana sukhakhādanīyo sālakalyāṇipotakakando kiṃsukapotakakando ambāṭakakando ketakakando māluvakando bhisasaṅkhāto padumapuṇḍarīkakando piṇḍālumasāluādayo ca khīravallikando āluvakando siggukando tālakando nīluppalarattuppalakumudasogandhikānaṃ kandā kadalikando veḷukando kaserukakandoti evamādayo tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthañca bhojanīyatthañca pharaṇakakandā yāvakālikā.
Among these, for all tubers, the old, mature, hardened parts, the bark, and the fine rootlets are for life (yāvajīvika); but tender, easily chewable tubers like young sālakalyāṇi tubers, young kiṃsuka tubers, ambāṭaka tubers, ketaka tubers, māluva tubers, lotus and puṇḍarīka tubers (known as bhisa), piṇḍālu, masālu, and so forth, khīravalli tubers, ālu tubers, siggu tubers, palm tubers, tubers of blue water-lilies, red water-lilies, kumuda, and sogandhika, plantain tubers, bamboo tubers, kaseruka tubers, and so forth—such tubers that, in various regions, serve as food for humans, to be chewed and eaten as their customary diet—are for a limited time (yāvakālika).
Trong đó, phần già cỗi, vỏ cây và rễ nhỏ của tất cả các loại củ đều là yāvajīvika; còn củ non, dễ ăn, như củ sāla-kalyāṇī non, củ kim túc non, củ ambāṭaka, củ ketaka, củ māluva, củ sen (paduma) và sen trắng (puṇḍarīka) được gọi là bhisa, củ khoai mài (piṇḍālu), khoai sọ (masālu), v.v., củ khīravallī, củ khoai môn (āluva), củ siggu, củ thốt nốt (tāla), củ sen xanh (nīluppala), sen đỏ (rattuppala), súng trắng (kumuda) và súng thơm (sogandhika), củ chuối (kadalī), củ tre (veḷu), củ kāseruka, v.v., và các loại củ tương tự ở các vùng khác nhau, được dùng làm thức ăn hoặc thực phẩm thông thường cho con người, đều là yāvakālika (dùng tạm thời).
Khīravallikando adhoto yāvajīviko, dhoto yāvakāliko.
A khīravalli tuber, if unwashed, is for life (yāvajīvika); if washed, it is for a limited time (yāvakālika).
Củ khīravallī chưa rửa là yāvajīvika, còn nếu đã rửa thì là yāvakālika.
Khīrakākolijīvikausabhakalasuṇādikandā pana yāvajīvikā.
However, khīrakākoḷi, jīvaka, usabha, lasuṇa, and similar tubers are for life (yāvajīvika).
Tuy nhiên, các loại củ như khīrakākolī, jīvika, usabha, lasuṇa, v.v. đều là yāvajīvika.
Te pāḷiyaṃ ‘‘yāni vā panaññānipi atthi mūlāni bhesajjānī’’ti evaṃ (mahāva. 263) mūlabhesajjasaṅgaheneva saṅgahitā.
These are all included in the Pāli under the heading of root medicines as: “and whatever other roots there are that are medicines.”
Những loại này được bao gồm trong Pāḷi dưới danh mục thuốc rễ, như đã nói: "Và bất kỳ loại rễ nào khác là thuốc..."
Muḷālakhādanīye padumamuḷālaṃ puṇḍarīkamuḷālaṃ mūlasadisaṃyeva.
Concerning chewable stalks (muḷālakhādanīye): The stalks of lotus (padumamuḷāla) and white water-lily (puṇḍarīkamuḷāla) are similar to roots.
Trong các loại thân ngầm có thể ăn được (Muḷālakhādanīya), thân ngầm của sen (paduma) và sen trắng (puṇḍarīka) cũng giống như rễ.
Erakamuḷālaṃ kandulamuḷālanti evamādi tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthaṃ bhojanīyatthañca pharaṇakamuḷālaṃ yāvakālikaṃ, haliddisiṅgiveramakacicaturassavalliketakatālahintālakuntālanāḷikerapūgarukkhādimuḷālaṃ pana yāvajīvikaṃ.
Erakamuḷāla, kandulamuḷāla, and so forth—such stalks that, in various regions, serve as food for humans, to be chewed and eaten as their customary diet—are for a limited time (yāvakālika); however, the stalks of turmeric (haliddī), ginger (siṅgivera), makaci, caturassa creeper, ketaka, palm, hintāla, kuntāla, coconut, areca nut tree, and so forth, are for life (yāvajīvika).
Thân ngầm của eraka, thân ngầm của kandula, v.v., và các loại thân ngầm tương tự ở các vùng khác nhau, được dùng làm thức ăn hoặc thực phẩm thông thường cho con người, đều là yāvakālika; còn thân ngầm của nghệ (haliddī), gừng (siṅgivera), makacī, caturassavallī, ketaka, tāla, hintāla, kuntāla, dừa (nāḷikera), cau (pūga), v.v. thì là yāvajīvika.
Taṃ sabbampi pāḷiyaṃ ‘‘yāni vā panaññānipi atthi mūlāni bhesajjānī’’ti evaṃ mūlabhesajjasaṅgaheneva saṅgahitaṃ.
All of these are included in the Pāli under the heading of root medicines as: “and whatever other roots there are that are medicines.”
Tất cả những loại này đều được bao gồm trong Pāḷi dưới danh mục thuốc rễ, như đã nói: "Và bất kỳ loại rễ nào khác là thuốc..."
Matthakakhādanīye tālahintālakuntālaketakanāḷikerapūgarukkhakhajjūrivettaerakakadalīnaṃ kaḷīrasaṅkhātā matthakā, veṇukaḷīro naḷakaḷīro ucchukaḷīro mūlakakaḷīro sāsapakaḷīro satāvarikaḷīro sattannaṃ dhaññānaṃ kaḷīrāti evamādi tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthaṃ bhojanīyatthañca pharaṇako rukkhavalliādīnaṃ matthako yāvakāliko, haliddisiṅgiveravacamakacilasuṇānaṃ kaḷīrā, tālahintālakuntālanāḷikerakaḷīrānañca chinditvā pātito jaraṭṭhabundo yāvajīviko.
Concerning chewable shoots (matthakakhādanīye): The terminal shoots (matthaka) of palm, hintāla, kuntāla, ketaka, coconut, areca nut tree, date palm, rattan, eraka, and plantain, which are called kaḷīra; also bamboo shoots (veṇukaḷīra), reed shoots (naḷakaḷīra), sugarcane shoots (ucchukaḷīra), radish shoots (mūlakakaḷīra), mustard shoots (sāsapakaḷīra), asparagus shoots (satāvarikaḷīra), and the shoots of the seven grains (dhañña)—and so forth—such terminal shoots of trees, creepers, etc., that, in various regions, serve as food for humans, to be chewed and eaten as their customary diet, are unconditionally for a limited time (yāvakālika); however, the shoots of turmeric, ginger, vacā, makaci, and garlic, as well as the cut and fallen mature trunks of palm, hintāla, kuntāla, and coconut shoots, are for life (yāvajīvika).
Trong các loại đọt có thể ăn được (Matthakakhādanīya), các đọt được gọi là kaḷīra của thốt nốt (tāla), chà là dại (hintāla), kuntāla, ketaka, dừa (nāḷikera), cau (pūga), chà là (khajjūrī), mây (vetta), eraka, chuối (kadalī); đọt tre (veṇukaḷīra), đọt lau (naḷakaḷīra), đọt mía (ucchukaḷīra), đọt củ cải (mūlakakaḷīra), đọt cải (sāsapakaḷīra), đọt măng tây (satāvarikaḷīra), đọt của bảy loại ngũ cốc, v.v., và các loại đọt cây, dây leo tương tự ở các vùng khác nhau, được dùng làm thức ăn hoặc thực phẩm thông thường cho con người, đều là yāvakālika; còn đọt của nghệ (haliddī), gừng (siṅgivera), vaca, makacī, tỏi (lasuṇa), và phần gốc đã già cỗi bị chặt đứt của đọt thốt nốt (tāla), chà là dại (hintāla), kuntāla, dừa (nāḷikera) đều là yāvajīvika.
Pattakhādanīye mūlakaṃ khārako caccu tambako taṇḍuleyyako papunnāgo vatthuleyyako vajakali jajjhari sellu siggu kāsamaddako ummācīnamuggo māso rājamāso ṭhapetvā mahānipphāvaṃ avasesanipphāvo aggimantho sunisannako setavaraṇo nāḷikā bhūmiyaṃ jātaloṇīti etesaṃ pattāni, aññāni ca evarūpāni tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthañca bhojanīyatthañca pharaṇakāni pattāni ekaṃsena yāvakālikāni, yā panaññā mahānakhapiṭṭhimattapaṇṇā loṇirukkhe ca gacche ca ārohati, tassā pattaṃ yāvajīvikaṃ.
Concerning chewable leaves (pattakhādanīye): The leaves of radish, khāraka, caccu, tambaka, taṇḍuleyyaka, papunnāga, vatthuleyyaka, vajakali, jajjhari, sellu, siggu, kāsamaddaka, ummā, cīna pea, mung bean, māsa bean, rājamāsa bean (excluding the large nipphāva bean, all other nipphāva beans), aggimantha, sunisannaka, setavaraṇa, nāḷikā, and the loṇī herb growing on the ground—and other such leaves that, in various regions, serve as food for humans, to be chewed and eaten as their customary diet—are definitely for a limited time (yāvakālika); however, the leaves of a certain creeping plant (paṇṇaloṇī) that grows on trees and bushes, and is as large as a fingernail, are for life (yāvajīvika).
Trong các loại lá có thể ăn được (Pattakhādanīya), lá của củ cải (mūlaka), khāraka, caccu, tambaka, taṇḍuleyyaka, papunnāga, vatthuleyyaka, vajakalī, jajjharī, sellu, siggu, kāsamaddaka, ummā, đậu xanh Trung Quốc (cīnamugga), đậu đen (māsa), đậu lớn (rājamāsa) (ngoại trừ đậu nipphāva lớn, tất cả các loại đậu nipphāva còn lại), aggimantha, sunisannaka, setavaraṇa, nāḷikā, và rau sam (loṇī) mọc trên đất, cùng các loại lá tương tự ở các vùng khác nhau, được dùng làm thức ăn hoặc thực phẩm thông thường cho con người, đều hoàn toàn là yāvakālika; còn lá của cây loṇī lớn có lá to bằng móng tay cái, mọc trên cây hoặc bụi cây, thì là yāvajīvika.
Brahmipattañca yāvakālikanti dīpavāsino vadanti.
And the inhabitants of the island say that brahmi leaves are for a limited time (yāvakālika).
Người dân trên đảo nói rằng lá brahmi là yāvakālika.
Ambapallavaṃ yāvakālikaṃ, asokapallavaṃ pana yāvajīvikaṃ.
Mango sprouts (ambapallava) are for a limited time (yāvakālika), but asoka sprouts (asokapallava) are for life (yāvajīvika).
Lá non xoài (ambapallava) là yāvakālika, còn lá non asoka thì là yāvajīvika.
Yāni caññāni pāḷiyaṃ –
And whatever other leaves are mentioned in the Pāli –
Và những loại khác được nói trong Pāḷi –
Pupphakhādanīye mūlakapupphaṃ khārakapupphaṃ caccupupphaṃ tambakapupphaṃ vajakalipupphaṃ jajjharipupphaṃ cūḷanipphāvapupphaṃ mahānipphāvapupphaṃ kaserukapupphaṃ nāḷikeratālaketakānaṃ taruṇapupphāni setavaraṇapupphaṃ siggupupphaṃ uppalapadumajātikānaṃ pupphānaṃ kaṇṇikāmattaṃ agandhipupphaṃ karīrapupphaṃ jīvantī pupphanti evamādi tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthaṃ bhojanīyatthañca pharaṇapupphaṃ yāvakālikaṃ, asokabakulakuyyakapunnāgacampakajātikaravīrakaṇikārakundanavamālikamallikādīnaṃ pana pupphaṃ yāvajīvikaṃ, tassa gaṇanāya anto natthi.
Concerning chewable flowers (pupphakhādanīye): Radish flowers, khāraka flowers, caccu flowers, tambaka flowers, vajakali flowers, jajjhari flowers, small nipphāva flowers, large nipphāva flowers, kaseruka flowers, the young flowers of coconut, palm, and ketaka, setavaraṇa flowers, siggu flowers, only the pistils of water-lily and lotus species, agandhi flowers, karīra flowers, jīvantī flowers—and so forth—such flowers that, in various regions, serve as food for humans, to be chewed and eaten as their customary diet, are for a limited time (yāvakālika); however, the flowers of asoka, bakula, kuyyaka, punnāga, campaka, jātī, karavīra, kaṇikāra, kunda, navamālikā, mallikā, and so forth, are for life (yāvajīvika), and there is no end to their enumeration.
Trong các loại hoa có thể ăn được (Pupphakhādanīya), hoa củ cải (mūlakapuppha), hoa khāraka, hoa caccu, hoa tambaka, hoa vajakalī, hoa jajjharī, hoa đậu nipphāva nhỏ (cūḷanipphāvapuppha), hoa đậu nipphāva lớn (mahānipphāvapuppha), hoa kāseruka, hoa non của dừa (nāḷikera), thốt nốt (tāla), ketaka, hoa setavaraṇa, hoa siggu, chỉ phần nhụy của hoa sen xanh (uppala) và sen (paduma), hoa không mùi (agandhipuppha), hoa karīra, hoa jīvantī, v.v., và các loại hoa tương tự ở các vùng khác nhau, được dùng làm thức ăn hoặc thực phẩm thông thường cho con người, đều là yāvakālika; còn hoa của asoka, bakula, kuyyaka, punnāga, champaka, jātī, karavīra, kaṇikāra, kunda, navamālika, mallikā, v.v. thì là yāvajīvika, và không có giới hạn về số lượng của chúng.
Pāḷiyaṃ panassa kasāvabhesajjena saṅgaho veditabbo.
In the Pāli, however, their inclusion should be understood as under the category of astringent medicine.
Tuy nhiên, trong Pāḷi, chúng phải được hiểu là nằm trong nhóm thuốc chát (kasāvabhesajja).
Phalakhādanīye panasalabujatālanāḷikeraambajambuambāṭakatintiṇikamātuluṅgakapitthalābukumbhaṇḍapussaphalatimbarūsakatipusavātiṅgaṇacocamocamadhukādīnaṃ phalāni, yāni loke tesu tesu janapadesu pakatiāhāravasena manussānaṃ khādanīyatthaṃ bhojanīyatthañca pharanti, sabbāni tāni yāvakālikāni, nāmagaṇanavasena tesaṃ na sakkā pariyantaṃ dassetuṃ.
Concerning chewable fruits (phalakhādanīye): The fruits of jackfruit, labuja, palm, coconut, mango, rose-apple, ambāṭaka, tamarind, matuluṅga, kapittha, gourd, kumbhaṇḍa, pussaphala, timbarūsaka, cucumber, eggplant, seeded banana (coca), seedless banana (moca), madhuka, and so forth—all such fruits that, in various regions, serve as food for humans, to be chewed and eaten as their customary diet—are for a limited time (yāvakālika); it is impossible to indicate their limit by enumeration of names.
Trong các loại quả có thể ăn được (Phalakhādanīya), các loại quả như mít (panasa), labuja, thốt nốt (tāla), dừa (nāḷikera), xoài (amba), ổi (jambu), ambāṭaka, me (tintiṇika), mātuluṅga, kapittha, bầu (lābu), bí (kumbhaṇḍa), dưa chuột (pussaphala), timbarūsaka, dưa chuột (tipusa), cà tím (vātiṅgaṇa), chuối có hạt (coca), chuối không hạt (moca), madhukā, v.v., mà ở các vùng khác nhau, chúng được dùng làm thức ăn hoặc thực phẩm thông thường cho con người, tất cả đều là yāvakālika, và không thể liệt kê hết tên của chúng.
Yāni pana pāḷiyaṃ –
However, in the Pāli –
Còn những loại được nói trong Pāḷi –
Aṭṭhikhādanīye labujaṭṭhi panasaṭṭhi ambāṭakaṭṭhi sālaṭṭhi khajjūrīketakatimbarūsakānaṃ taruṇaphalaṭṭhi tintiṇikaṭṭhi bimbaphalaṭṭhi uppalapadumajātīnaṃ pokkharaṭṭhīti evamādīni tesu tesu janapadesu manussānaṃ pakatiāhāravasena khādanīyatthaṃ bhojanīyatthañca pharaṇakāni aṭṭhīni yāvakālikāni, madhukaṭṭhi punnāgaṭṭhi harītakādīnaṃ aṭṭhīni siddhatthakaṭṭhi rājikaṭṭhīti evamādīni aṭṭhīni yāvajīvikāni.
Hard edibles (aṭṭhikhādanīya): The seeds of breadfruit (labuja), jackfruit (panasa), hog plum (ambāṭaka), sal (sāla), date palm (khajjūrī), screwpine (ketaka), and timbarūsa, the tender seeds of these, tamarind seeds (tintiṇika), bimba seeds, lotus seeds (pokkharaṭṭhi) of various water lilies (uppala) and lotuses (paduma) – these seeds, which are consumed or eaten as natural food by people in various regions, are yāvakālika. However, seeds of madhuka, punnāga, harītaka and so on, mustard seeds (siddhattha), and black mustard seeds (rājika) – these seeds are yāvajīvika.
Đối với các loại hạt ăn được (aṭṭhikhādanīye), hạt labuja (mít rừng), hạt panasa (mít), hạt ambāṭaka (cóc), hạt sāla (cây dầu), hạt của quả non khajjūrī (chà là), ketaka (dứa dại), timbarūsaka (cây thị), hạt tintiṇika (me), hạt bimbaphala (gấc), hạt của các loại sen như uppala, paduma, v.v. — những loại hạt như vậy, tùy theo từng vùng đất, được dùng làm thức ăn và thực phẩm thông thường của con người, là những loại dùng trong thời gian nhất định (yāvakālika). Còn hạt madhuka (cam thảo), hạt punnāga (mù u), hạt của harītaka (kha tử), v.v., hạt siddhatthaka (mù tạt đen), hạt rājika (mù tạt trắng), v.v. — những loại hạt như vậy là những loại dùng trọn đời (yāvajīvika).
Tesaṃ pāḷiyaṃ phalabhesajjeneva saṅgaho veditabbo.
Their inclusion should be understood as fruit medicine in the Pāḷi.
Đối với những loại này, cần hiểu rằng chúng được bao gồm trong nhóm quả thuốc theo Pāḷi.
91. Yāmakālikesu pana aṭṭha pānāni nāma ambapānaṃ jambupānaṃ cocapānaṃ mocapānaṃ madhukapānaṃ muddikapānaṃ sālūkapānaṃ phārusakapānanti imāni aṭṭha pānāni.
91. Among the yāmakālika things, the eight kinds of beverages are mango juice (ambapāna), rose-apple juice (jambupāna), coca juice (cocapāna), banana juice (mocapāna), madhuka juice (madhukapāna), grape juice (muddikapāna), water-lily root juice (sālūkapāna), and phārusaka juice (phārusakapāna). These are the eight beverages.
91. Còn đối với các loại dùng trong một ngày một đêm (yāmakālika), tám loại nước uống (aṭṭha pānāni) là: nước xoài (ambapāna), nước ổi (jambupāna), nước chuối có hạt (cocapāna), nước chuối không hạt (mocapāna), nước madhuka (cam thảo), nước nho (muddikapāna), nước củ sen (sālūkapāna), nước phārusaka (quả phārusaka) – đây là tám loại nước uống.
Tattha (mahāva. aṭṭha. 300) ambapānanti āmehi vā pakkehi vā ambehi katapānaṃ.
Among these, mango juice (ambapāna) means a beverage made from either unripe or ripe mangoes.
Trong đó, nước xoài (ambapāna) là nước được làm từ xoài xanh hoặc xoài chín.
Tattha āmehi karontena ambataruṇāni bhinditvā udake pakkhipitvā ātape ādiccapākena pacitvā parissāvetvā tadahupaṭiggahitakehi madhusakkārakappūrādīhi yojetvā kātabbaṃ, evaṃ kataṃ purebhattameva kappati.
When making it from unripe mangoes, one should break open young mangoes, put them in water, cook them by sun-ripening in the sun, filter them, and combine them with honey, sugar candy, camphor, etc., received on that very day; a beverage thus made is allowable only before noon.
Để làm từ xoài xanh, người ta phải bẻ xoài non, cho vào nước, nấu chín bằng cách phơi nắng, lọc, rồi pha với mật ong, đường, long não, v.v. đã được nhận trong ngày. Nước đã làm như vậy chỉ được phép dùng trước bữa ăn.
Anupasampannehi kataṃ labhitvā pana purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisaparibhogenapi vaṭṭati, pacchābhattaṃ nirāmisaparibhogena yāva aruṇuggamanā vaṭṭati.
If a beverage made by unordained persons is received before noon, it is allowable for consumption with food before noon; after noon, it is allowable for consumption without food until sunrise.
Nếu nhận được nước do người chưa thọ giới làm, thì nếu nhận trước bữa ăn, được phép dùng trước bữa ăn cùng với thức ăn; nếu nhận sau bữa ăn, được phép dùng không cùng thức ăn cho đến khi mặt trời mọc.
Esa nayo sabbapānesu.
This rule applies to all beverages.
Nguyên tắc này áp dụng cho tất cả các loại nước uống.
Jambupānanti jambuphalehi katapānaṃ.
Rose-apple juice (jambupāna) means a beverage made from rose-apple fruits.
Nước ổi (jambupāna) là nước làm từ quả ổi.
Cocapānanti aṭṭhikakadaliphalehi katapānaṃ.
Coca juice (cocapāna) means a beverage made from seeded wild bananas.
Nước chuối có hạt (cocapāna) là nước làm từ quả chuối có hạt.
Mocapānanti anaṭṭhikehi kadaliphalehi katapānaṃ.
Banana juice (mocapāna) means a beverage made from seedless cultivated bananas.
Nước chuối không hạt (mocapāna) là nước làm từ quả chuối không hạt.
Madhukapānanti madhukānaṃ jātirasena katapānaṃ.
Madhuka juice (madhukapāna) means a beverage made from the unmixed sap of madhuka fruits.
Nước madhuka (cam thảo) là nước làm từ nhựa cây madhuka.
Taṃ pana udakasambhinnaṃ vaṭṭati, suddhaṃ na vaṭṭati.
That (natural madhuka sap) is allowable if mixed with water, but not if unmixed.
Nước này được phép dùng khi pha với nước, không được phép dùng nguyên chất.
Muddikapānanti muddikā udake madditvā ambapānaṃ viya katapānaṃ.
Grape juice (muddikapāna) means a beverage made by crushing grapes in water, similar to mango juice.
Nước nho (muddikapāna) là nước làm bằng cách nghiền nho trong nước, giống như nước xoài.
Sālūkapānanti rattuppalanīluppalādīnaṃ sālūke madditvā katapānaṃ.
Water-lily root juice (sālūkapāna) means a beverage made by crushing the roots of red or blue water lilies and so on.
Nước củ sen (sālūkapāna) là nước làm bằng cách nghiền củ sen của các loại sen như sen đỏ (rattuppala), sen xanh (nīluppala), v.v.
Phārusakapānanti phārusakaphalehi ambapānaṃ viya katapānaṃ.
Phārusaka juice (phārusakapāna) means a beverage made from phārusaka fruits, similar to mango juice.
Nước phārusaka (quả phārusaka) là nước làm từ quả phārusaka, giống như nước xoài.
Imāni aṭṭha pānāni sītānipi ādiccapākānipi vaṭṭanti, aggipākāni na vaṭṭanti.
These eight beverages are allowable both cold and sun-ripened, but not if cooked over fire.
Tám loại nước uống này được phép dùng khi lạnh hoặc khi nấu bằng nắng, không được phép dùng khi nấu bằng lửa.
Avasesāni vettatintiṇikamātuluṅgakapitthakosambakaramandādikhuddakaphalapānāni aṭṭhapānagaakāneva.
The remaining beverages from small fruits like rattan, tamarind, citron, wood apple, and karamanda are similar to the eight beverages.
Các loại nước quả nhỏ còn lại như nước mây (vetta), nước me (tintiṇika), nước bưởi (mātuluṅga), nước kapittha (cây mộc qua), nước kosamba (cây kosamba), nước karamanda (cây karamanda), v.v. đều thuộc loại tám loại nước uống.
Tāni kiñcāpi pāḷiyaṃ na vuttāni, atha kho kappiyaṃ anulomenti, tasmā kappanti.
Although they are not stated in the Pāḷi, they are in conformity with what is allowable; therefore, they are allowable.
Mặc dù chúng không được đề cập trong Pāḷi, nhưng chúng phù hợp với giới luật, do đó được phép dùng.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sabbaṃ phalarasaṃ ṭhapetvā dhaññaphalarasa’’nti (mahāva. aṭṭha. 300) vuttattā ṭhapetvā sānulomadhaññaphalarasaṃ aññaṃ phalapānaṃ nāma akappiyaṃ natthi, sabbaṃ yāmakālikameva.
Because it is stated, “Monks, I allow all fruit juices except grain fruit juice,” there is no other fruit beverage that is unallowable apart from grain fruit juice along with its substitutes; all are yāmakālika.
Vì có lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép tất cả các loại nước quả, trừ nước quả ngũ cốc,” nên ngoài nước quả ngũ cốc cùng các loại phụ trợ, không có loại nước quả nào khác là không được phép; tất cả đều là yāmakālika (dùng trong một ngày một đêm).
Tattha sānulomadhaññaphalaraso nāma sattannañceva dhaññānaṃ tālanāḷikerapanasalabujaalābukumbhaṇḍapussaphalatipusaeḷālukāti navannañca mahāphalānaṃ sabbesañca pubbaṇṇāparaṇṇānaṃ anulomadhaññānaṃ raso yāvakāliko, tasmā pacchābhattaṃ na vaṭṭati.
Here, grain fruit juice along with its substitutes means the juice of the seven grains, the nine great fruits (palm, coconut, jackfruit, breadfruit, bottle gourd, pumpkin, cucumber, another type of cucumber, and eḷāluka), and all other early and late grains which are substitutes for grain; this juice is yāvakālika, therefore it is not allowable after noon.
Trong đó, nước quả ngũ cốc cùng các loại phụ trợ (sānulomadhaññaphalaraso) là nước ép từ bảy loại ngũ cốc, chín loại quả lớn như cọ (tāla), dừa (nāḷikera), mít (panasa), mít rừng (labuja), bầu (alābu), bí đao (kumbhaṇḍa), dưa chuột (pussaphala), dưa chuột (tipusa), dưa chuột (eḷāluka), và tất cả các loại ngũ cốc chính, phụ cùng các loại ngũ cốc phụ trợ — nước ép này là yāvakālika (dùng trong thời gian nhất định), do đó không được phép dùng sau bữa ăn.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sabbaṃ pattarasaṃ ṭhapetvā ḍākarasa’’nti (mahāva. 300) vuttattā pakkaḍākarasaṃ ṭhapetvā yāvakālikapattānampi sītodakena madditvā kataraso vā ādiccapāko vā vaṭṭati.
Because it is stated, “Monks, I allow all leaf juices except cooked vegetable juice,” it is allowable to make juice from even yāvakālika leaves by crushing them with cold water, or to have them sun-ripened, except for cooked vegetable juice.
Vì có lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép tất cả các loại nước lá, trừ nước rau đã nấu chín,” nên ngoài nước rau đã nấu chín, nước ép từ lá yāvakālika (dùng trong thời gian nhất định) được nghiền bằng nước lạnh hoặc nấu bằng nắng đều được phép dùng.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, sabbaṃ puppharasaṃ ṭhapetvā madhukapuppharasa’’nti vuttattā madhukapuppharasaṃ ṭhapetvā sabbopi puppharaso vaṭṭati.
Because it is stated, “Monks, I allow all flower juices except madhuka flower juice,” all flower juices are allowable except madhuka flower juice.
Vì có lời dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép tất cả các loại nước hoa, trừ nước hoa madhuka,” nên ngoài nước hoa madhuka, tất cả các loại nước hoa đều được phép dùng.
92. Sattāhakālikaṃ nāma sappi navanītaṃ telaṃ madhu phāṇitanti imāni pañca bhesajjāni.
92. What is called sattāhakālika (allowable for seven days) consists of these five medicines: ghee, fresh butter, oil, honey, and treacle.
92. Các loại dùng trong bảy ngày (sattāhakālika) là: bơ tươi (sappi), bơ sữa (navanīta), dầu (tela), mật ong (madhu), và đường phèn (phāṇita) – đây là năm loại thuốc.
Tattha sappi nāma gosappi vā ajikāsappi vā mahiṃsasappi vā yesaṃ maṃsaṃ kappati, tesaṃ sappi.
Here, ghee means ghee from cows, goats, or buffaloes – the ghee of animals whose meat is allowable.
Trong đó, bơ tươi (sappi) là bơ tươi từ bò, hoặc bơ tươi từ dê, hoặc bơ tươi từ trâu – bơ tươi của những loài mà thịt của chúng được phép dùng.
Navanītaṃ nāma tesaṃyeva navanītaṃ.
Fresh butter means the fresh butter of those same animals.
Bơ sữa (navanīta) là bơ sữa của chính những loài đó.
Telaṃ nāma tilatelaṃ sāsapatelaṃ madhukatelaṃ eraṇḍatelaṃ vasātelaṃ.
Oil means sesame oil, mustard oil, madhuka oil, castor oil, and animal fat oil.
Dầu (tela) là dầu mè (tilatela), dầu mù tạt (sāsapatela), dầu madhuka (cam thảo), dầu thầu dầu (eraṇḍatela), dầu mỡ (vasātela).
Madhu nāma makkhikāmadhu.
Honey means bee's honey.
Mật ong (madhu) là mật ong của ong.
Phāṇitaṃ nāma ucchumhā nibbattaṃ (paci. 260).
Treacle means that which is produced from sugarcane.
Đường phèn (phāṇita) là đường được làm từ mía.
Yāvajīvikaṃ pana heṭṭhā yāvakālike mūlakhādanīyādīsu vuttanayeneva veditabbaṃ.
However, yāvajīvika (allowable for life) should be understood in the same way as stated below for root edibles and so on, which are yāvakālika.
Còn các loại dùng trọn đời (yāvajīvika) cần được hiểu theo cách đã nói ở dưới trong các loại rễ ăn được, v.v. thuộc nhóm yāvakālika.
93. Tattha (pāci. aṭṭha. 256) aruṇodaye paṭiggahitaṃ yāvakālikaṃ satakkhattumpi nidahitvā yāva kālo nātikkamati, tāva paribhuñjituṃ vaṭṭati, yāmakālikaṃ ekaṃ ahorattaṃ, sattāhakālikaṃ sattarattaṃ, itaraṃ sati paccaye yāvajīvampi paribhuñjituṃ vaṭṭati.
93. Among these (four kinds of food), yāvakālika food received at dawn is allowable to be consumed even if stored a hundred times, as long as the time (before noon) has not passed. Yāmakālika food is allowable for one day and one night. Sattāhakālika food is allowable for seven nights. The other (yāvajīvika) food is allowable to be consumed for as long as one lives, if there is a reason.
93. Trong đó, loại yāvakālika (dùng trong thời gian nhất định) được nhận vào lúc bình minh, dù cất giữ một trăm lần, vẫn được phép dùng cho đến khi thời gian (trước giữa trưa) chưa trôi qua. Loại yāmakālika (dùng trong một ngày một đêm) được phép dùng trong một ngày một đêm, loại sattāhakālika (dùng trong bảy ngày) được phép dùng trong bảy ngày, còn loại kia (yāvajīvika – dùng trọn đời) nếu có lý do thì được phép dùng trọn đời.
Paṭiggahetvā ekarattaṃ vītināmitaṃ pana yaṃ kiñci yāvakālikaṃ vā yāmakālikaṃ vā ajjhoharitukāmatāya gaṇhantassa paṭiggahaṇe tāva dukkaṭaṃ, ajjhoharato pana ekamekasmiṃ ajjhohāre sannidhipaccayā pācittiyaṃ.
However, if one receives any yāvakālika or yāmakālika food and keeps it for one night, and then takes it with the intention of eating it, there is a dukkaṭa at the moment of taking it; but when one eats it, for each mouthful, there is a pācittiya due to the act of storing it.
Tuy nhiên, nếu một loại yāvakālika hoặc yāmakālika nào đó đã được nhận và để qua một đêm, thì khi một Tỳ-khưu muốn nuốt nó và cầm lấy, sẽ phạm dukkaṭa ngay khi nhận. Còn khi nuốt, mỗi lần nuốt sẽ phạm pācittiya do cất giữ.
Sacepi patto duddhoto hoti, yaṃ aṅguliyā ghaṃsantassa lekhā paññāyati, gaṇṭhikapattassa vā gaṇṭhikantare sneho paviṭṭho hoti, so uṇhe otāpentassa paggharati, uṇhayāguyā vā gahitāya sandissati, tādise pattepi punadivase bhuñjantassa pācittiyaṃ, tasmā pattaṃ dhovitvā puna tattha acchodakaṃ vā āsiñcitvā aṅguliyā vā ghaṃsitvā nisnehabhāvo jānitabbo.
If a bowl is not well-washed, and a streak becomes visible when one rubs it with a finger, or if grease has entered between the knots of a knotted bowl and oozes out when dried in the sun, or becomes visible when hot gruel is received into it, then consuming food from such a bowl on the next day incurs a pācittiya. Therefore, after washing the bowl, one should pour clear water into it again or rub it with a finger to ascertain that it is free of grease.
Ngay cả khi bát chưa được rửa sạch, nếu khi chà ngón tay mà có vết hằn hiện ra, hoặc nếu trong kẽ dây buộc của bát có dầu mỡ lọt vào, và khi phơi nắng thì nó chảy ra, hoặc khi đựng cháo nóng thì nó hiện rõ, thì việc thọ dụng trong bát như vậy vào ngày hôm sau là phạm pācittiya. Do đó, sau khi rửa bát, phải đổ nước sạch vào hoặc chà bằng ngón tay để biết chắc rằng không còn dầu mỡ.
Sace hi udake vā snehabhāvo, patte vā aṅgulilekhā paññāyati, duddhoto hoti, telavaṇṇapatte pana aṅgulilekhā paññāyati, sā abbohārikā.
If grease is present in the water, or a finger-streak appears in the bowl, it is considered unwashed. However, if a finger-streak appears in an oil-colored bowl, it is not a matter for an offence.
Nếu có dầu mỡ trong nước, hoặc có vết ngón tay hiện ra trên bát, thì bát được xem là chưa rửa sạch. Nhưng đối với bát có màu dầu, vết ngón tay hiện ra thì không đáng kể (không phạm tội).
Yampi bhikkhū nirapekkhā sāmaṇerānaṃ pariccajanti, tañce sāmaṇerā nidahitvā denti, sabbaṃ vaṭṭati.
If bhikkhus, without attachment, give food to sāmaṇeras, and the sāmaṇeras store it and then give it back, it is all permissible.
Nếu các Tỳ-khưu không bận tâm mà bố thí cho các Sa-di, và nếu các Sa-di cất giữ rồi dâng lại, thì tất cả đều hợp pháp.
Sayaṃ paṭiggahetvā apariccattameva hi dutiyadivase na vaṭṭati.
What is not given away and received by oneself is certainly not permissible on the second day.
Chỉ những thứ tự mình đã nhận mà chưa từ bỏ (chưa bố thí cho người khác) thì không được phép thọ dụng vào ngày hôm sau.
Tato hi ekasitthampi ajjhoharato pācittiyameva.
Eating even a single grain of rice from such stored food incurs a pācittiya.
Vì nếu ăn dù chỉ một hạt cơm từ những thứ đã cất giữ đó, thì vẫn phạm pācittiya.
Akappiyamaṃsesu manussamaṃse thullaccayena saddhiṃ pācittiyaṃ, avasesesu dukkaṭena saddhiṃ.
Among the ten kinds of unsuitable meat, human flesh incurs a pācittiya along with a thullaccaya; the remaining nine kinds incur a pācittiya along with a dukkaṭa.
Trong số các loại thịt không hợp lệ, thịt người thì phạm thullaccaya kèm pācittiya, còn các loại thịt khác thì phạm dukkaṭa kèm pācittiya.
Yāmakālikaṃ sati paccaye ajjhoharato pācittiyaṃ, āhāratthāya ajjhoharato dukkaṭena saddhiṃ pācittiyaṃ.
Consuming yāmakālika food when there is a reason incurs a pācittiya. Consuming it for the sake of nourishment incurs a pācittiya along with a dukkaṭa.
Nếu thọ dụng yāmakālika khi có bệnh thì phạm pācittiya; nếu thọ dụng với mục đích ăn uống thì phạm dukkaṭa kèm pācittiya.
Sace pavārito hutvā anatirittakataṃ ajjhoharati, pakatiāmise dve pācittiyāni, manussamaṃse thullaccayena saddhiṃ dve, sesaakappiyamaṃse dukkaṭena saddhiṃ.
If one consumes un-atikitta food after having made the pavāraṇā, there are two pācittiyas for ordinary āmisas; for human flesh, two pācittiyas along with a thullaccaya; for the remaining nine kinds of unsuitable meat, two pācittiyas along with a dukkaṭa.
Nếu sau khi đã từ chối (pavārito) mà thọ dụng vật chưa làm cho dư (anatirittakataṃ), thì đối với thức ăn thông thường là hai pācittiya; đối với thịt người là hai pācittiya kèm thullaccaya; đối với các loại thịt không hợp lệ còn lại là hai pācittiya kèm dukkaṭa.
Yāmakālikaṃ sati paccaye sāmisena mukhena ajjhoharato dve, nirāmisena ekameva.
Consuming yāmakālika food with an āmisas-stained mouth, when there is a reason, incurs two pācittiyas; with a clean mouth, only one.
Nếu thọ dụng yāmakālika khi có bệnh với miệng có dính thức ăn (sāmisa) thì hai pācittiya; với miệng không dính thức ăn (nirāmisa) thì chỉ một pācittiya.
Āhāratthāya ajjhoharato vikappadvayepi dukkaṭaṃ vaḍḍhati.
If consumed for the sake of nourishment, a dukkaṭa is added in both cases of vikappa.
Nếu thọ dụng với mục đích ăn uống, thì trong cả hai trường hợp đều tăng thêm dukkaṭa.
Sace vikāle ajjhoharati, pakatibhojane sannidhipaccayā ca vikālabhojanapaccayā ca dve pācittiyāni, akappiyamaṃse thullaccayaṃ dukkaṭañca vaḍḍhati.
If one consumes food at the wrong time (vikāla), for ordinary food, there are two pācittiyas due to storing and due to consuming at the wrong time; for unsuitable meat, a thullaccaya and a dukkaṭa are added.
Nếu thọ dụng vào phi thời (vikāle), thì đối với thức ăn thông thường là hai pācittiya do cất giữ (sannidhipaccayā) và do ăn phi thời (vikālabhojanapaccayā); đối với thịt không hợp lệ thì tăng thêm thullaccaya và dukkaṭa.
Yāmakālike vikālapaccayā anāpatti.
For yāmakālika food, there is no offense due to consuming at the wrong time.
Đối với yāmakālika, không phạm tội do nhân ăn phi thời (vikālapaccayā anāpatti).
Anatirittapaccayā pana vikāle sabbavikappesu anāpatti.
However, there is no offense in all cases of vikāla if the food is not atiritta.
Tuy nhiên, đối với nhân chưa làm cho dư (anatirittapaccayā), thì vào phi thời, trong mọi trường hợp đều không phạm tội.
94. Sattāhakālikesu pana sappiādīsu ayaṃ vinicchayo (pārā. aṭṭha. 2.622) – sappi tāva purebhattaṃ paṭiggahitaṃ tadahupurebhattaṃ sāmisampi nirāmisampi paribhuñjituṃ vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisaṃ paribhuñjitabbaṃ.
94. Regarding clarified butter (sappi) and other sattāhakālika substances, this is the determination: Clarified butter received before noon is permissible to consume with or without āmissa on that same day before noon. From the afternoon onwards, it must be consumed without āmissa for seven days.
94. Đối với bơ sữa (sappi) và các loại sattāhakālika khác, đây là sự phân định: Bơ sữa (sappi) được nhận trước bữa ăn thì được phép thọ dụng có lẫn thức ăn hay không lẫn thức ăn trong cùng ngày trước bữa ăn đó. Từ sau bữa ăn trở đi, trong bảy ngày phải thọ dụng không lẫn thức ăn.
Sattāhātikkame sace ekabhājane ṭhapitaṃ, ekaṃ nissaggiyaṃ.
If seven days have passed and it is stored in one vessel, one nissaggiya offence is incurred.
Nếu quá bảy ngày, và nếu để trong một bình thì phạm một nissaggiya.
Sace bahūsu, vatthugaṇanāya nissaggiyāni.
If in many vessels, nissaggiyas are incurred according to the number of substances.
Nếu để trong nhiều bình, thì phạm nissaggiya tùy theo số vật chứa.
Pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ nirāmisameva vaṭṭati, purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā uggahitakaṃ katvā nikkhittaṃ ajjhoharituṃ na vaṭṭati, abbhañjanādīsu upanetabbaṃ.
Clarified butter received in the afternoon is permissible only without āmissa for seven days. If it has been set aside after being dislodged (uggahitakaṃ), whether received before or after noon, it is not permissible to eat, but it may be used for anointing and so forth.
Bơ sữa được nhận sau bữa ăn thì chỉ được phép thọ dụng không lẫn thức ăn trong bảy ngày. Nếu đã được làm cho không hợp lệ (uggahitakaṃ) và cất giữ, dù là trước bữa ăn hay sau bữa ăn, thì không được phép thọ dụng, mà phải dùng vào việc xoa bóp, v.v.
Sattāhātikkamepi anāpatti anajjhoharaṇīyataṃ āpannattā.
Even if seven days pass, there is no offense as it has become unsuitable for consumption.
Nếu quá bảy ngày thì không phạm tội vì nó đã trở thành vật không được phép thọ dụng.
Sace anupasampanno purebhattaṃ paṭiggahitanavanītena sappiṃ katvā deti, purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, sace sayaṃ karoti, sattāhampi nirāmisameva vaṭṭati.
If an unordained person makes clarified butter with fresh butter received before noon and gives it, it is permissible to consume it even with āmissa before noon. If one makes it oneself, it is permissible only without āmissa for seven days.
Nếu một Sa-di chưa thọ giới làm bơ sữa từ bơ tươi (navanīta) đã được nhận trước bữa ăn và dâng lên, thì bơ sữa đó được phép thọ dụng có lẫn thức ăn trong cùng ngày trước bữa ăn. Nếu Tỳ-khưu tự mình làm, thì chỉ được phép thọ dụng không lẫn thức ăn trong bảy ngày.
Pacchābhattaṃ paṭiggahitanavanītena yena kenaci katasappi sattāhampi nirāmisameva vaṭṭati, uggahitakena kate pubbe vuttasuddhasappinayeneva vinicchayo veditabbo.
Clarified butter made by anyone with fresh butter received after noon is permissible only without āmissa for seven days. If made with dislodged (uggahitaka) fresh butter, the determination should be understood in the same way as pure clarified butter mentioned earlier.
Bơ sữa được làm từ bơ tươi đã nhận sau bữa ăn, dù do bất kỳ ai làm, thì chỉ được phép thọ dụng không lẫn thức ăn trong bảy ngày. Đối với bơ sữa làm từ vật đã làm cho không hợp lệ (uggahitaka), sự phân định phải được hiểu theo cách của bơ sữa tinh khiết đã nói ở trên.
Purebhattaṃ paṭiggahitakhīrena vā dadhinā vā katasappi anupasampannena kataṃ sāmisampi tadahupurebhattaṃ vaṭṭati, sayaṃkataṃ nirāmisameva vaṭṭati.
Clarified butter made by an unordained person with milk or curds received before noon is permissible to consume even with āmissa on that same day before noon. If made by oneself, it is permissible only without āmissa on that same day before noon.
Bơ sữa làm từ sữa hoặc sữa đông đã nhận trước bữa ăn, nếu do người chưa thọ giới làm, thì được phép thọ dụng có lẫn thức ăn trong cùng ngày trước bữa ăn. Nếu tự mình làm, thì chỉ được phép thọ dụng không lẫn thức ăn.
95. Navanītaṃ tāpentassa hi sāmaṃpāko na hoti, sāmaṃpakkena pana tena saddhiṃ āmisaṃ na vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya ca na vaṭṭatiyeva.
95. For fresh butter (navanīta), when heating it, it does not become self-cooked. However, āmissa is not permissible with that self-cooked butter. From the afternoon onwards, it is certainly not permissible.
95. Khi đun bơ tươi (navanīta), nó không tự chín, nhưng thức ăn có lẫn với bơ tươi tự chín đó thì không được phép thọ dụng. Từ sau bữa ăn trở đi thì hoàn toàn không được phép thọ dụng.
Sattāhātikkamepi anāpatti savatthukassa paṭiggahitattā.
Even if seven days pass, there is no offense because it was received along with its substance.
Nếu quá bảy ngày thì không phạm tội vì đã nhận vật có chất liệu (savatthuka).
Pacchābhattaṃ paṭiggahitakehi kataṃ pana abbhañjanādīsu upanetabbaṃ.
Fresh butter made from milk or curds received after noon should be used for anointing and so forth.
Còn bơ sữa làm từ những thứ đã nhận sau bữa ăn thì phải dùng vào việc xoa bóp, v.v.
Purebhattampi ca uggahitakehi kataṃ, ubhayesampi sattāhātikkame anāpatti.
And if it was made from milk or curds received before noon which were dislodged (uggahitaka), in both cases, there is no offense if seven days pass.
Và bơ sữa làm từ những thứ đã làm cho không hợp lệ (uggahitaka) trước bữa ăn, thì cả hai loại này đều không phạm tội nếu quá bảy ngày.
Esa nayo akappiyamaṃsasappimhi.
This same rule applies to clarified butter made from unsuitable meat.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho bơ sữa từ thịt không hợp lệ (akappiyamaṃsasappi).
Ayaṃ pana viseso – yattha pāḷiyaṃ āgatasappinā nissaggiyaṃ, tattha iminā dukkaṭaṃ.
This, however, is the distinction: where the Pāli text mentions a nissaggiya with suitable clarified butter, here it incurs a dukkaṭa.
Tuy nhiên, có điểm khác biệt này: nơi nào trong kinh điển Pali nói rằng bơ sữa (sappi) phạm nissaggiya, thì ở đây (với bơ sữa từ thịt không hợp lệ) phạm dukkaṭa.
Andhakaṭṭhakathāyaṃ kāraṇapatirūpakaṃ vatvā manussasappi ca navanītañca paṭikkhittaṃ, taṃ duppaṭikkhittaṃ sabbaaṭṭhakathāsu anuññātattā.
In the Andhakaṭṭhakathā, human clarified butter and fresh butter are prohibited with an unsuitable reason; this is an improper prohibition because they are permitted in all Aṭṭhakathās.
Trong Andhakaṭṭhakathā, sau khi đưa ra lý do không hợp lý, thịt người và bơ tươi từ người bị cấm, điều đó là cấm đoán sai lầm vì tất cả các bộ Chú giải đều cho phép.
Parato cassa vinicchayopi āgacchissati.
Its determination will also come later.
Sự phân định về điều đó cũng sẽ được đề cập sau.
Pāḷiyaṃ āgatanavanītampi purebhattaṃ paṭiggahitaṃ tadahupurebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya nirāmisameva.
Even fresh butter mentioned in the Pāli text, if received before noon, is permissible to consume with āmissa on that same day before noon; from the afternoon onwards, it is only permissible without āmissa.
Bơ tươi (navanīta) được đề cập trong kinh điển Pali, nếu nhận trước bữa ăn thì được phép thọ dụng có lẫn thức ăn trong cùng ngày trước bữa ăn; từ sau bữa ăn trở đi thì chỉ được phép thọ dụng không lẫn thức ăn.
Sattāhātikkame nānābhājanesu ṭhapite bhājanagaṇanāya, ekabhājanepi amissetvā piṇḍapiṇḍavasena ṭhapite piṇḍagaṇanāya nissaggiyāni.
If seven days pass and it is stored in separate vessels, nissaggiyas are incurred according to the number of vessels. If stored in one vessel but in separate lumps without being mixed, nissaggiyas are incurred according to the number of lumps.
Nếu quá bảy ngày, và nếu để trong các bình khác nhau thì phạm nissaggiya tùy theo số bình; nếu để trong cùng một bình mà không trộn lẫn, để từng cục từng cục, thì phạm nissaggiya tùy theo số cục.
Pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ sappinayena veditabbaṃ.
What is received after noon should be understood according to the rule for clarified butter.
Bơ tươi nhận sau bữa ăn thì phải được hiểu theo nguyên tắc của bơ sữa (sappi).
Ettha pana dadhiguḷikāyopi takkabindūnipi honti, tasmā dhotaṃ vaṭṭatīti upaḍḍhattherā āhaṃsu.
However, in this fresh butter, there can be small lumps of curds and drops of buttermilk. Therefore, the Half-Elder bhikkhus said that it is permissible if strained.
Tuy nhiên, trong bơ tươi này cũng có những viên sữa đông nhỏ và những giọt nước sữa chua. Vì vậy, các vị Trưởng lão Upaḍḍhaṭṭhera đã nói rằng: "Nếu đã lọc sạch thì được phép."
Mahāsivatthero pana ‘‘bhagavatā anuññātakālato paṭṭhāya takkato uddhaṭamattameva khādiṃsū’’ti āha.
But Mahāsivatthera said, "From the time it was permitted by the Blessed One, they consumed only what was extracted from buttermilk."
Còn Trưởng lão Mahāsiva thì nói: "Từ thời Đức Phật cho phép, các vị chỉ ăn những gì đã được vớt ra khỏi nước sữa chua."
Tasmā navanītaṃ paribhuñjantena dhovitvā dadhitakkamakkhikākipillikādīni apanetvā paribhuñjitabbaṃ.
Therefore, when consuming fresh butter, one should strain it, remove curds, buttermilk, flies, ants, and so forth, and then consume it.
Vì vậy, khi thọ dụng bơ tươi, phải rửa sạch, loại bỏ các viên sữa đông, giọt nước sữa chua, ruồi, kiến, v.v., rồi mới thọ dụng.
Pacitvā sappiṃ katvā paribhuñjitukāmena adhotampi paribhuñjituṃ vaṭṭati.
If one wishes to cook it and make clarified butter to consume, it is permissible to consume it even unstrained.
Nếu muốn nấu thành bơ sữa rồi thọ dụng, thì dù không rửa sạch cũng được phép thọ dụng.
Yaṃ tattha dadhigataṃ vā takkagataṃ vā, taṃ khayaṃ gamissati.
Whatever curds or buttermilk are present therein will perish.
Những gì là sữa đông hay nước sữa chua trong đó sẽ tiêu tan.
Ettāvatā hi savatthukapaṭiggahitaṃ nāma na hotīti ayamettha adhippāyo.
The intention here is that by this much, it is not considered as having been received with its substance.
Ý nghĩa ở đây là: chỉ với việc nhận vật có chất liệu như vậy thì không được gọi là đã nhận vật có chất liệu.
Āmisena saddhiṃ pakkattā pana tasmimpi kukkuccāyanti kukkuccakā.
However, those who are scrupulous (kukkuccakā) feel remorse even in that instance, because it was cooked together with āmissa.
Tuy nhiên, những vị Tỳ-khưu lo sợ (kukkuccakā) thì vẫn cảm thấy lo ngại (kukkuccāyanti) về điều đó vì nó được nấu lẫn với thức ăn.
Idāni uggahetvā ṭhapitanavanīte ca purebhattaṃ khīradadhīni paṭiggahetvā katanavanīte ca pacchābhattaṃ tāni paṭiggahetvā katanavanīte ca uggahitakehi katanavanīte ca akappiyamaṃsanavanīte ca sabbo āpattānāpattiparibhogāparibhoganayo sappimhi vuttakkameneva gahetabbo.
Now, regarding fresh butter that has been set aside after being dislodged, fresh butter made from milk and curds received before noon, fresh butter made from those substances received after noon, fresh butter made from dislodged (uggahitaka) milk and curds, and fresh butter made from unsuitable meat – all rules regarding offenses, non-offenses, permissible consumption, and impermissible consumption should be adopted in the same sequence as stated for clarified butter.
Bây giờ, tất cả các nguyên tắc về phạm tội, không phạm tội, được phép thọ dụng, không được phép thọ dụng đối với bơ tươi đã làm cho không hợp lệ và cất giữ, bơ tươi làm từ sữa và sữa đông đã nhận trước bữa ăn, bơ tươi làm từ những thứ đó đã nhận sau bữa ăn, bơ tươi làm từ những thứ đã làm cho không hợp lệ, và bơ tươi từ thịt không hợp lệ, đều phải được áp dụng theo thứ tự đã nói trong trường hợp bơ sữa (sappi).
Telabhikkhāya paviṭṭhānaṃ pana bhikkhūnaṃ tattheva sappimpi navanītampi pakkatelampi apakkatelampi ākiranti.
For bhikkhus who enter a village for oil-alms, clarified butter, fresh butter, cooked oil, and uncooked oil are poured into their bowls there.
Đối với các Tỳ-khưu vào làng khất thực dầu, họ được đổ cả bơ sữa (sappi), bơ tươi (navanīta), dầu đã nấu (pakkatela) và dầu chưa nấu (apakkatela) vào bát ngay tại đó.
Tattha takkadadhibindūnipi bhattasitthānipi taṇḍulakaṇāpi makkhikādayopi honti, ādiccapākaṃ katvā parissāvetvā gahitaṃ sattāhakālikaṃ hoti.
In such cases, there can be drops of buttermilk and curds, grains of rice, fragments of unbroken rice, flies, and so forth. If it is prepared by sun-cooking and strained, it becomes sattāhakālika.
Trong đó có thể có những giọt nước sữa chua, viên sữa đông, hạt cơm, hạt gạo vỡ, ruồi, v.v. Nếu được làm chín bằng nắng (ādiccapākaṃ) và lọc sạch rồi nhận, thì đó là sattāhakālika.
Paṭiggahetvā ca ṭhapitabhesajjehi saddhiṃ pacitvā natthupānampi kātuṃ vaṭṭati.
It is also permissible to cook it with medicines that have been received and stored, and make it into a nasal medicine.
Sau khi nhận, cũng được phép nấu với các loại thuốc đã cất giữ và dùng làm thuốc nhỏ mũi (natthupānaṃ).
Sace vaddalisamaye lajjī sāmaṇero yathā tattha patitataṇḍulakaṇādayo na paccanti, evaṃ aggimhi vilīyāpetvā parissāvetvā puna pacitvā deti, purimanayeneva sattāhaṃ vaṭṭati.
If, during the rainy season, a scrupulous sāmaṇera melts it over a fire in such a way that the fallen grains of rice and so forth do not get cooked, strains it, and then cooks it again and gives it, it is permissible for seven days according to the previous method.
Nếu vào mùa mưa, một Sa-di có lòng hổ thẹn, để tránh việc các hạt gạo vỡ, v.v., bị lẫn vào đó không chín, thì làm tan chảy vật đó trên lửa, lọc sạch, rồi nấu lại và dâng lên, thì nó vẫn là sattāhakālika trong bảy ngày theo nguyên tắc đã nói trước đó.
96. Telesu tilatelaṃ tāva purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya nirāmisameva vaṭṭati.
96. Regarding oils: Sesame oil, if received before noon, is permissible even with solid food (sāmisa) before noon. From the afternoon onwards, it is permissible only without solid food (nirāmisa).
96. Trong các loại dầu, dầu mè (tilatela) được thọ nhận trước bữa ăn thì được phép dùng chung với thức ăn (sāmisa) trước bữa ăn; sau bữa ăn, chỉ được phép dùng không kèm thức ăn (nirāmisa).
Sattāhātikkame tassa bhājanagaṇanāya nissaggiyabhāvo veditabbo.
When seven days have passed, its state of being nissaggiya should be understood by the number of containers.
Sau bảy ngày, tình trạng trở thành vật cần xả (nissaggiya) của dầu đó phải được hiểu theo số lượng bình chứa.
Pacchābhattaṃ paṭiggahitaṃ sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati, uggahitakaṃ katvā nikkhittaṃ ajjhoharituṃ na vaṭṭati, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti.
If received in the afternoon, it is permissible only without solid food for seven days. If set aside after being accepted (uggahitaka), it is not permissible to swallow, but it should be used for head anointing and so forth. Even if seven days are exceeded, there is no offense.
Dầu được thọ nhận sau bữa ăn thì được phép dùng không kèm thức ăn trong bảy ngày; nếu đã được cất giữ (uggahitaka) thì không được phép nuốt, phải dùng để xoa đầu, v.v.; dù quá bảy ngày cũng không phạm tội.
Purebhattaṃ tile paṭiggahetvā katatelaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya anajjhoharaṇīyaṃ hoti, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti.
Oil made from sesame seeds received before noon is permissible even with solid food (sāmisa) before noon. From the afternoon onwards, it is not to be swallowed, but should be used for head anointing and so forth. Even if seven days are exceeded, there is no offense.
Dầu được làm từ hạt mè đã thọ nhận trước bữa ăn thì được phép dùng chung với thức ăn trước bữa ăn; sau bữa ăn, không được phép nuốt, phải dùng để xoa đầu, v.v.; dù quá bảy ngày cũng không phạm tội.
Pacchābhattaṃ tile paṭiggahetvā katatelaṃ anajjhoharaṇīyameva savatthukapaṭiggahitattā.
Oil made from sesame seeds received in the afternoon is not to be swallowed, because it was received along with its substance.
Dầu được làm từ hạt mè đã thọ nhận sau bữa ăn thì hoàn toàn không được phép nuốt, vì đã thọ nhận vật có căn bản (savatthuka).
Sattāhātikkamepi anāpatti, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ.
Even if seven days are exceeded, there is no offense. It should be used for head anointing and so forth.
Dù quá bảy ngày cũng không phạm tội, phải dùng để xoa đầu, v.v.
Purebhattaṃ vā pacchābhattaṃ vā uggahitakatilehi katatelepi eseva nayo.
The same method applies to oil made from sesame seeds that were no longer allowable (uggahitaka), whether received before noon or in the afternoon.
Đối với dầu được làm từ hạt mè đã bị hủy bỏ (uggahitaka), dù thọ nhận trước bữa ăn hay sau bữa ăn, cũng áp dụng nguyên tắc tương tự.
Purebhattaṃ paṭiggahitatile bhajjitvā vā tilapiṭṭhaṃ vā sedetvā uṇhodakena vā temetvā katatelaṃ sace anupasampannena kataṃ, purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, attanā kataṃ nibbaṭṭitattā purebhattaṃ nirāmisaṃ vaṭṭati, sāmaṃpakkattā sāmisaṃ na vaṭṭati.
If sesame oil made from seeds received before noon, whether roasted, or sesame paste steamed, or soaked with warm water, was made by an unordained person, it is permissible even with solid food before noon. If made by oneself, since it has been extracted from a yāvakālika substance (sesame seeds), it is permissible without solid food before noon. Since it was cooked by oneself, it is not permissible with solid food.
Nếu dầu được làm từ hạt mè đã thọ nhận trước bữa ăn, bằng cách rang hoặc hấp bột mè, hoặc ngâm với nước nóng, nếu do người chưa xuất gia (anupasampanna) làm thì được phép dùng chung với thức ăn trước bữa ăn; nếu do tự mình làm, vì đã được chiết xuất từ vật có thời hạn (yāvakālika), nên chỉ được phép dùng không kèm thức ăn trước bữa ăn, không được phép dùng chung với thức ăn vì đã tự mình nấu.
Savatthukapaṭiggahitattā pana pacchābhattato paṭṭhāya ubhayampi anajjhoharaṇīyaṃ, sīsamakkhanādīsu upanetabbaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti.
However, since it was received along with its substance, both are not to be swallowed from the afternoon onwards. It should be used for head anointing and so forth. Even if seven days are exceeded, there is no offense.
Tuy nhiên, vì đã thọ nhận vật có căn bản, nên từ sau bữa ăn trở đi, cả hai loại dầu đều không được phép nuốt, phải dùng để xoa đầu, v.v.; dù quá bảy ngày cũng không phạm tội.
Yadi pana appaṃ uṇhodakaṃ hoti abbhukkiraṇamattaṃ, abbohārikaṃ hoti sāmaṃpākagaṇanaṃ na gacchati.
However, if the warm water is little, only enough for sprinkling, it is not considered as if cooked by oneself and does not count as cooked by oneself.
Nếu nước nóng chỉ một ít, vừa đủ để rưới, thì không được gọi là tự nấu.
Sāsapatelādīsupi avatthukapaṭiggahitesu avatthukatilatele vuttasadisova vinicchayo.
Regarding mustard oil and other oils, the decision for those received without their substance (avatthuka) is similar to what was stated for sesame oil received without its substance (avatthukatilatela).
Đối với dầu mù tạt (sāsapatela) và các loại dầu khác được thọ nhận mà không có căn bản (avatthuka), thì phán quyết tương tự như đối với dầu mè không có căn bản đã nói.
Sace pana purebhattaṃ paṭiggahitānaṃ sāsapādīnaṃ cuṇṇehi ādiccapākena sakkā telaṃ kātuṃ, taṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya nirāmisameva vaṭṭati, sattāhātikkame nissaggiyaṃ.
However, if oil can be made from the powders of mustard seeds and other substances received before noon by sun-cooking, that oil is permissible even with solid food (sāmisa) before noon. From the afternoon onwards, it is permissible only without solid food (nirāmisa). If seven days are exceeded, it becomes nissaggiya.
Nếu có thể làm dầu từ bột mù tạt (sāsapa) và các loại hạt khác đã thọ nhận trước bữa ăn bằng cách phơi nắng (ādiccapākena), thì dầu đó được phép dùng chung với thức ăn trước bữa ăn; sau bữa ăn, chỉ được phép dùng không kèm thức ăn; nếu quá bảy ngày thì là vật cần xả (nissaggiya).
Yasmā pana sāsapamadhukacuṇṇāni sedetvā eraṇḍakaṭṭhīni ca bhajjitvā eva telaṃ karonti, tasmā etesaṃ telaṃ anupasampannehi kataṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, vatthūnaṃ yāvajīvikattā pana savatthukapaṭiggahaṇe doso natthi.
However, since mustard seed powder, licorice root powder are steamed, and castor seeds are roasted to make oil, oil made from these by unordained persons is permissible even with solid food (sāmisa) before noon. As the substances (mustard seeds, etc.) are yāvajīvika, there is no fault in receiving them with their substance.
Tuy nhiên, vì bột mù tạt và bột cam thảo được hấp, và hạt thầu dầu được rang mới làm ra dầu, nên dầu của chúng, nếu do người chưa xuất gia làm, được phép dùng chung với thức ăn trước bữa ăn; và vì các vật liệu (vatthu) này là vật dùng trọn đời (yāvajīvika), nên không có lỗi khi thọ nhận chúng cùng với căn bản (savatthukapaṭiggahaṇe).
Attanā kataṃ sattāhaṃ nirāmisaparibhogeneva paribhuñjitabbaṃ.
If made by oneself, it should be consumed for seven days only without solid food (nirāmisa).
Nếu tự mình làm, thì phải dùng không kèm thức ăn trong bảy ngày.
Uggahitakehi kataṃ anajjhoharaṇīyaṃ, bāhiraparibhoge vaṭṭati, sattāhātikkamepi anāpatti.
If made from seeds that were no longer allowable (uggahitaka), it is not to be swallowed. It is permissible for external use. Even if seven days are exceeded, there is no offense.
Nếu làm từ vật đã bị hủy bỏ (uggahitaka), thì không được phép nuốt, được phép dùng bên ngoài; dù quá bảy ngày cũng không phạm tội.
Telakaraṇatthāya sāsapamadhukaeraṇḍakaṭṭhīni paṭiggahetvā katatelaṃ sattāhakālikaṃ, dutiyadivase kataṃ chāhaṃ vaṭṭati, tatiyadivase kataṃ pañcāhaṃ vaṭṭati, catuttha, pañcama, chaṭṭha, sattamadivase kataṃ tadaheva vaṭṭati.
Oil made from mustard seeds, licorice root, and castor seeds received for the purpose of making oil is a sattāhakālika. If made on the second day, it is permissible for six days. If made on the third day, it is permissible for five days. If made on the fourth, fifth, sixth, or seventh day, it is permissible only for that day.
Dầu được làm sau khi thọ nhận hạt mù tạt, cam thảo, hạt thầu dầu để làm dầu thì có thời hạn bảy ngày; nếu làm vào ngày thứ hai thì được phép dùng sáu ngày; nếu làm vào ngày thứ ba thì được phép dùng năm ngày; nếu làm vào ngày thứ tư, thứ năm, thứ sáu, thứ bảy thì chỉ được phép dùng trong cùng ngày đó.
Sace yāva aruṇassa uggamanā tiṭṭhati, nissaggiyaṃ, aṭṭhamadivase kataṃ anajjhoharaṇīyaṃ, anissaggiyattā pana bāhiraparibhoge vaṭṭati.
If it remains until dawn, it is nissaggiya. If made on the eighth day, it is not to be swallowed, but because it is not nissaggiya, it is permissible for external use.
Nếu để đến khi bình minh mọc, thì là vật cần xả; nếu làm vào ngày thứ tám thì không được phép nuốt, nhưng vì không phải là vật cần xả, nên được phép dùng bên ngoài.
Sacepi na karoti, telatthāya gahitasāsapādīnaṃ sattāhātikkame dukkaṭameva.
Even if one does not make it, exceeding seven days for mustard seeds and other substances received for oil results in a dukkata offense.
Dù không làm, nếu hạt mù tạt và các loại hạt khác được thọ nhận để làm dầu mà quá bảy ngày thì chỉ phạm tội dukkaṭa.
Pāḷiyaṃ pana anāgatāni aññānipi nāḷikeranimbakosambakaramandādīnaṃ telāni atthi, tāni paṭiggahetvā sattāhaṃ atikkāmayato dukkaṭaṃ hoti.
There are also other oils not mentioned in the Pāḷi, such as coconut, neem, kosamba, and karamanda oils. If one receives these and exceeds seven days, a dukkata offense arises.
Trong Pāḷi, còn có các loại dầu khác không được đề cập như dầu dừa, dầu nim, dầu kosamba, dầu karamanda, v.v. Nếu thọ nhận chúng mà để quá bảy ngày thì phạm tội dukkaṭa.
Ayametesu viseso – sesaṃ yāvakālikavatthuṃ yāvajīvikavatthuñca sallakkhetvā sāmaṃpākasavatthukapurebhattapacchābhattapaṭiggahitauggahitavatthuvidhānaṃ sabbaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ.
This is the distinction among these. The rest of the regulations for yāvakālika and yāvajīvika substances, self-cooked (sāmaṃpāka), received with substance (savatthuka), received before noon (purebhatta), received in the afternoon (pacchābhatta), and no longer allowable (uggahitavatthu) should all be understood in the manner described.
Đây là sự khác biệt giữa chúng – còn lại, tất cả các quy định về vật có thời hạn (yāvakālika) và vật dùng trọn đời (yāvajīvika), về việc tự nấu, về việc thọ nhận vật có căn bản, trước bữa ăn và sau bữa ăn, và vật đã bị hủy bỏ, đều phải được hiểu theo cách đã nói.
Vasātelaṃ nāma ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pañca vasāni acchavasaṃ macchavasaṃ susukāvasaṃ sūkaravasaṃ gadrabhavasa’’nti (mahāva. 262) evaṃ anuññātavasānaṃ telaṃ.
“Fat oil” (vasātela) refers to oil made from the fats permitted thus: “Monks, I allow five fats: bear fat, fish fat, porpoise fat, pig fat, and donkey fat.”
Dầu mỡ (vasātela) là dầu từ các loại mỡ đã được cho phép như “Ta cho phép, này các Tỳ-khưu, năm loại mỡ: mỡ gấu, mỡ cá, mỡ cá heo, mỡ heo, mỡ lừa” (Mahāva. 262).
Ettha ca ‘‘acchavasa’’nti vacanena ṭhapetvā manussavasaṃ sabbesaṃ akappiyamaṃsānaṃ vasā anuññātā.
Here, by the statement "bear fat," the fats of all unallowable meats, except human fat, are permitted.
Ở đây, với lời nói “mỡ gấu”, tất cả các loại mỡ từ thịt không được phép, trừ mỡ người, đều được cho phép.
Macchaggahaṇena ca susukāpi gahitā honti, vāḷamacchattā pana visuṃ vuttaṃ.
By the inclusion of "fish," porpoises are also included, but they are mentioned separately because they are predatory fish.
Với việc đề cập đến cá, cá heo cũng được bao gồm, nhưng vì chúng là cá dữ nên được nói riêng.
Macchādiggahaṇena cettha sabbesampi kappiyamaṃsānaṃ vasā anuññātā.
By the inclusion of "fish" and so forth here, the fats of all allowable meats are also permitted.
Với việc đề cập đến cá, v.v., tất cả các loại mỡ từ thịt được phép cũng đều được cho phép ở đây.
Maṃsesu hi dasa manussahatthiassasunakhaahisīhabyagghadīpiacchataracchānaṃ maṃsāni akappiyāni, vasāsu ekā manussavasā.
Among meats, the meats of ten (humans, elephants, horses, dogs, snakes, lions, tigers, leopards, bears, hyenas) are unallowable. Among fats, only human fat is unallowable.
Trong các loại thịt, mười loại thịt không được phép là thịt người, voi, ngựa, chó, rắn, sư tử, hổ, báo, gấu, linh cẩu; trong các loại mỡ, chỉ có mỡ người là không được phép.
Khīrādīsu akappiyaṃ nāma natthi.
Among milk and so forth, there is nothing unallowable.
Trong sữa, v.v., không có loại nào không được phép.
Anupasampannehi kataṃ nibbaṭṭitaṃ vasātelaṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati.
Fat oil, if made by unordained persons and extracted (nibbaṭṭitaṃ), if received before noon, is permissible even with solid food (sāmisa) before noon. From the afternoon onwards, it is permissible only without solid food (nirāmisa) for seven days.
Dầu mỡ đã được chiết xuất (nibbaṭṭita) do người chưa xuất gia làm, nếu được thọ nhận trước bữa ăn thì được phép dùng chung với thức ăn trước bữa ăn; từ sau bữa ăn trở đi, chỉ được phép dùng không kèm thức ăn trong bảy ngày.
Yaṃ pana tattha sukhumarajasadisaṃ maṃsaṃ vā nhāru vā aṭṭhi vā lohitaṃ vā hoti, taṃ abbohārikaṃ.
However, any meat, sinew, bone, or blood in it that resembles fine dust is not considered a yāvakālika substance.
Tuy nhiên, nếu có thịt, gân, xương hoặc máu mịn như bụi trong đó, thì đó là vật không được gọi là yāvakālika.
Sace pana vasaṃ paṭiggahetvā sayaṃ karoti, purebhattaṃ paṭiggahetvā pacitvā parissāvetvā sattāhaṃ nirāmisaparibhogena paribhuñjitabbaṃ.
But if one receives fat and makes it oneself, if received before noon, it should be cooked, strained, and consumed for seven days without solid food (nirāmisa).
Nếu tự mình thọ nhận mỡ và tự mình làm, thì sau khi thọ nhận trước bữa ăn, nấu và lọc, phải dùng không kèm thức ăn trong bảy ngày.
Nirāmisaparibhogañhi sandhāya idaṃ vuttaṃ ‘‘kāle paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjitu’’nti (mahāva. 262).
Indeed, regarding consumption without solid food, it was stated: “I allow to consume the oil that is received at the proper time, cooked at the proper time, mixed at the proper time, with the use of oil.”
Lời này đã được nói để chỉ việc dùng không kèm thức ăn: “Ta cho phép dùng dầu đã được thọ nhận đúng lúc, nấu đúng lúc, trộn đúng lúc.” (Mahāva. 262).
Tatrāpi abbohārikaṃ abbohārikameva, pacchābhattaṃ pana paṭiggahetuṃ vā kātuṃ vā na vaṭṭatiyeva.
Even there, what is not considered a yāvakālika substance remains not considered a yāvakālika substance. However, it is not permissible to receive or make it in the afternoon.
Trong trường hợp đó, vật không được gọi là yāvakālika thì vẫn là vật không được gọi là yāvakālika; tuy nhiên, không được phép thọ nhận hoặc làm sau bữa ăn.
Vuttañhetaṃ –
For it was stated:
Điều này đã được nói:
‘‘Vikāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ.
“Monks, if it is received at the wrong time, cooked at the wrong time, mixed at the wrong time, and one consumes it, there is an offense of three dukkata.
“Này các Tỳ-khưu, nếu được thọ nhận vào lúc phi thời, nấu vào lúc phi thời, trộn vào lúc phi thời, nếu dùng thì phạm ba tội dukkaṭa.
Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ.
Monks, if it is received at the proper time, cooked at the wrong time, mixed at the wrong time, and one consumes it, there is an offense of two dukkata.
Này các Tỳ-khưu, nếu được thọ nhận vào lúc đúng thời, nấu vào lúc phi thời, trộn vào lúc phi thời, nếu dùng thì phạm hai tội dukkaṭa.
Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa.
Monks, if it is received at the proper time, cooked at the proper time, mixed at the wrong time, and one consumes it, there is an offense of one dukkata.
Này các Tỳ-khưu, nếu được thọ nhận vào lúc đúng thời, nấu vào lúc đúng thời, trộn vào lúc phi thời, nếu dùng thì phạm một tội dukkaṭa.
Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, anāpattī’’ti (mahāva. 262).
Monks, if it is received at the proper time, cooked at the proper time, mixed at the proper time, and one consumes it, there is no offense.”
Này các Tỳ-khưu, nếu được thọ nhận vào lúc đúng thời, nấu vào lúc đúng thời, trộn vào lúc đúng thời, nếu dùng thì không phạm tội.” (Mahāva. 262).
Upatissattheraṃ pana antevāsikā pucchiṃsu ‘‘bhante, sappinavanītavasāni ekato pacitvā nibbaṭṭitāni vaṭṭanti, na vaṭṭantī’’ti?
The disciples asked Venerable Upatissa, “Venerable sir, are ghee, fresh butter, and fat, when cooked together and extracted, allowable or not allowable?”
Các đệ tử đã hỏi Trưởng lão Upatissa: “Thưa Tôn giả, bơ (sappi), dầu mới (navanīta) và mỡ (vasā) được nấu chung và chiết xuất thì có được phép không?”
‘‘Na vaṭṭanti, āvuso’’ti.
“They are not allowable, friends.”
“Không được phép, này các hiền giả.”
Thero kirettha pakkatelakasaṭe viya kukkuccāyati.
It seems the Elder had scruples about this, like with the residue of cooked oil.
Trưởng lão đã do dự về điều này, giống như về cặn dầu đã nấu.
Tato naṃ uttari pucchiṃsu ‘‘bhante, navanīte dadhiguḷikā vā takkabindu vā hoti, etaṃ vaṭṭatī’’ti?
Then they further asked him, “Venerable sir, if there is a lump of curds or a drop of buttermilk in fresh butter, is that allowable?”
Sau đó, họ hỏi thêm: “Thưa Tôn giả, nếu trong dầu mới có cục sữa đông (dadhiguḷikā) hoặc giọt sữa đặc (takkabindu), thì có được phép không?”
‘‘Etampi, āvuso, na vaṭṭatī’’ti.
“That too, friends, is not allowable.”
“Cái đó cũng không được phép, này các hiền giả.”
Tato naṃ āhaṃsu ‘‘bhante, ekato pacitvā ekato saṃsaṭṭhāni tejavantāni honti, rogaṃ niggaṇhantī’’ti.
Then they said to him, “Venerable sir, when cooked together and mixed together, they become potent and suppress illnesses.”
Sau đó, họ nói với Trưởng lão: “Thưa Tôn giả, nếu nấu chung và trộn chung thì chúng có hiệu lực mạnh, có thể trấn áp bệnh tật.”
‘‘Sādhāvuso’’ti thero sampaṭicchi.
“It is good, friends,” the Elder assented.
“Tốt lắm, này các hiền giả,” Trưởng lão chấp thuận.
Mahāsumatthero panāha ‘‘kappiyamaṃsavasāva sāmisaparibhoge vaṭṭati, itarā nirāmisaparibhoge vaṭṭatī’’ti.
However, Mahāsumatthera said, “Only the fat of allowable meat is permissible for consumption with solid food (sāmisa). Other fats are permissible for consumption without solid food (nirāmisa).”
Tuy nhiên, Trưởng lão Mahāsumma nói: “Mỡ từ thịt được phép thì được phép dùng chung với thức ăn; còn loại khác thì được phép dùng không kèm thức ăn.”
Mahāpadumatthero pana ‘‘idaṃ ki’’nti paṭikkhipitvā ‘‘nanu vātābādhikā bhikkhū pañcamūlakasāvayāguyaṃ acchasūkaratelādīni pakkhipitvā yāguṃ pivanti, sā tejussadattā rogaṃ niggaṇhātī’’ti vatvā ‘‘vaṭṭatī’’ti āha.
But Mahāpadumatthera, having rejected it, saying, “What is this (ruling)?” said, “Do not monks suffering from wind sickness put bear's fat, pork fat, and so on, into gruel prepared with five astringent roots and drink that gruel? Because of its high potency, does it not suppress the illness?” Having said this, he declared, “It is allowable.”
Tuy nhiên, Trưởng lão Mahāpaduma, bác bỏ ý kiến đó và nói: “Chẳng phải các Tỳ-khưu bị bệnh phong thấp thường cho dầu heo trắng và các thứ khác vào cháo thuốc năm gốc rồi uống cháo sao? Cháo ấy do có nhiều năng lực nên làm giảm bệnh.” Rồi ngài nói: “Được phép.”
97. Madhu nāma madhukarīhi madhumakkhikāhi khuddakamakkhikāhi bhamaramakkhikāhi ca kataṃ madhu.
97. Honey (madhu) means honey made by honey bees, small bees, and bumble bees.
97. Mật là mật do các loài ong mật, ong nhỏ, ong vò vẽ làm ra.
Taṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisaparibhogampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisaparibhogameva vaṭṭati, sattāhātikkame nissaggiyaṃ.
If it is received before noon, its consumption with solid food before noon is allowable. From after noon onwards, for seven days, only its consumption without solid food is allowable. If seven days are exceeded, it incurs confiscation (nissaggiya).
Mật này, nếu được thọ nhận trước bữa ăn, thì được phép dùng chung với thức ăn trước bữa ăn; từ sau bữa ăn trở đi, chỉ được phép dùng không chung với thức ăn trong bảy ngày; sau bảy ngày thì là vật phải xả bỏ (nissaggiya).
Sace silesasadisaṃ mahāmadhuṃ khaṇḍaṃ katvā ṭhapitaṃ, itaraṃ vā nānābhājanesu, vatthugaṇanāya nissaggiyāni.
If large pieces of honey, like resin, are kept cut into pieces, or other kinds are kept in various containers, they are all liable to confiscation according to the number of items.
Nếu mật lớn giống như nhựa cây được cắt thành từng miếng và cất giữ, hoặc các loại mật khác được cất giữ trong nhiều bình khác nhau, thì chúng là vật phải xả bỏ theo số lượng vật chứa.
Sace ekameva khaṇḍaṃ, ekabhājane vā itaraṃ, ekameva nissaggiyaṃ.
If there is only one piece, or the other kind is in one container, only one (offense of) confiscation is incurred.
Nếu chỉ có một miếng, hoặc loại mật khác trong một bình, thì chỉ là một vật phải xả bỏ.
Uggahitakaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ, arumakkhanādīsu upanetabbaṃ.
That which has been declared (as medicine) should be understood in the same way as stated (for ghee, etc.) and should be used for smearing on wounds and similar purposes.
Vật đã được cất giữ phải được hiểu theo cách đã nói, và phải được dùng để bôi vết thương, v.v.
Madhupaṭalaṃ vā madhusitthakaṃ vā sace madhunā amakkhitaṃ parisuddhaṃ, yāvajīvikaṃ, madhumakkhitaṃ pana madhugatikameva.
If a honeycomb or beeswax is clean and not smeared with honey, it is allowable for life. But if it is smeared with honey, it follows the rule for honey (i.e., sattāhakālika).
Tổ ong mật hoặc sáp ong, nếu không dính mật và sạch sẽ, thì được phép dùng trọn đời; còn nếu dính mật thì thuộc loại mật ong.
Cīrikā nāma sapakkhā dīghamakkhikā tumbaḷanāmikā ca aṭṭhipakkhikā kāḷamahābhamarā honti, tesaṃ āsayesu niyyāsasadisaṃ madhu hoti, taṃ yāvajīvikaṃ.
Cīrikā are winged long flies and bees called tumbaḷa, and large black bumble bees with bony wings. In their nests, there is honey like resin, which is allowable for life.
Cīrikā là những con ong dài có cánh, tên là tumbaḷa, và những con ong vò vẽ lớn màu đen có cánh cứng; trong tổ của chúng có mật giống như nhựa cây, mật đó được phép dùng trọn đời.
98. Phāṇitaṃ nāma ucchurasaṃ upādāya apakkā vā avatthukapakkā vā sabbāpi avatthukā ucchuvikati.
98. Jaggery (phāṇita) is any variety of sugarcane product, starting from sugarcane juice, whether unripe or ripe without fibrous matter, or any sugar product without fibrous matter.
98. Phāṇita là tất cả các loại sản phẩm từ mía, chưa nấu chín hoặc đã nấu chín nhưng không còn bã mía.
Taṃ phāṇitaṃ purebhattaṃ paṭiggahitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati, sattāhātikkame vatthugaṇanāya nissaggiyaṃ.
If that jaggery is received before noon, its consumption even with solid food before noon is allowable. From after noon onwards, for seven days, only its consumption without solid food is allowable. If seven days are exceeded, it incurs confiscation according to the number of items.
Phāṇita đó, nếu được thọ nhận trước bữa ăn, thì được phép dùng chung với thức ăn trước bữa ăn; từ sau bữa ăn trở đi, chỉ được phép dùng không chung với thức ăn trong bảy ngày; sau bảy ngày thì là vật phải xả bỏ theo số lượng vật chứa.
Bahū piṇḍā cuṇṇe katvā ekabhājane pakkhittā honti ghanasannivesā, ekameva nissaggiyaṃ.
If many lumps are pounded into powder and placed in one container, compacted together, it incurs only one (offense of) confiscation.
Nếu nhiều viên được nghiền thành bột và cho vào một bình, tạo thành một khối đặc, thì chỉ là một vật phải xả bỏ.
Uggahitakaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ, gharadhūpanādīsu upanetabbaṃ.
That which has been declared (as medicine) should be understood in the same way as stated (for ghee, etc.) and should be used for fumigating houses and similar purposes.
Vật đã được cất giữ phải được hiểu theo cách đã nói, và phải được dùng để xông nhà, v.v.
Purebhattaṃ paṭiggahitena aparissāvitaucchurasena kataphāṇitaṃ sace anupasampannena kataṃ, sāmisampi vaṭṭati, sayaṃkataṃ nirāmisameva vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya pana savatthukapaṭiggahitattā anajjhoharaṇīyaṃ, sattāhātikkamepi anāpatti.
If jaggery made from unsieved sugarcane juice received before noon is made by an unordained person, it is allowable even with solid food. If made by oneself, it is allowable only without solid food. But from after noon onwards, since it was received with fibrous matter, it is not to be consumed. Even if seven days are exceeded, there is no offense.
Phāṇita được làm từ nước mía chưa lọc, nếu do người chưa thọ giới làm ra và được thọ nhận trước bữa ăn, thì được phép dùng chung với thức ăn; nếu tự mình làm ra thì chỉ được phép dùng không chung với thức ăn. Từ sau bữa ăn trở đi, do được thọ nhận cùng với vật chất, nên không được phép ăn; sau bảy ngày cũng không có tội.
Pacchābhattaṃ aparissāvitapaṭiggahitena katampi anajjhoharaṇīyameva, sattāhātikkamepi anāpatti.
Even jaggery made from unsieved sugarcane juice received after noon is not to be consumed. Even if seven days are exceeded, there is no offense.
Phāṇita được làm từ nước mía chưa lọc, nếu được thọ nhận sau bữa ăn, thì cũng không được phép ăn; sau bảy ngày cũng không có tội.
Esa nayo ucchuṃ paṭiggahetvā kataphāṇitepi.
The same rule applies to jaggery made after receiving sugarcane stalks.
Nguyên tắc này cũng áp dụng cho phāṇita được làm sau khi thọ nhận mía.
Purebhattaṃ pana parissāvitapaṭiggahitena kataṃ sace anupasampannena kataṃ, purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva.
But if jaggery made from sieved sugarcane juice received before noon is made by an unordained person, it is allowable even with solid food before noon. From after noon onwards, for seven days, it is allowable only without solid food.
Tuy nhiên, phāṇita được làm từ nước mía đã lọc, nếu do người chưa thọ giới làm ra và được thọ nhận trước bữa ăn, thì được phép dùng chung với thức ăn; từ sau bữa ăn trở đi, chỉ được phép dùng không chung với thức ăn trong bảy ngày.
Sayaṃkataṃ purebhattampi nirāmisameva, pacchābhattaṃ parissāvitapaṭiggahitena kataṃ pana nirāmisameva sattāhaṃ vaṭṭati.
If made by oneself, it is allowable only without solid food even before noon. But jaggery made from sieved sugarcane juice received after noon is allowable only without solid food for seven days.
Nếu tự mình làm ra, thì trước bữa ăn cũng chỉ được phép dùng không chung với thức ăn. Tuy nhiên, phāṇita được làm từ nước mía đã lọc và được thọ nhận sau bữa ăn, thì chỉ được phép dùng không chung với thức ăn trong bảy ngày.
Uggahitakataṃ vuttanayameva.
That which has been declared (as medicine) follows the same rule.
Vật đã được cất giữ thì theo nguyên tắc đã nói.
‘‘Jhāmaucchuphāṇitaṃ vā koṭṭitaucchuphāṇitaṃ vā purebhattameva vaṭṭatī’’ti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
In the Mahāaṭṭhakathā, it is said, "Burnt sugarcane jaggery or pounded sugarcane jaggery is allowable only before noon."
Trong Mahāaṭṭhakathā có nói: “Phāṇita mía bị cháy hoặc phāṇita mía đã giã nát chỉ được phép dùng trước bữa ăn.”
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘etaṃ savatthukapakkaṃ vaṭṭati, no vaṭṭatī’’ti pucchaṃ katvā ‘‘ucchuphāṇitaṃ pacchābhattaṃ no vaṭṭanakaṃ nāma natthī’’ti vuttaṃ, taṃ yuttaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, having raised the question, "Is this ripe product with fibrous matter allowable or not allowable?", it is stated, "There is no such thing as sugarcane jaggery not being allowable after noon." This is reasonable.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya thì sau khi đặt câu hỏi: “Cái này có được phép dùng khi đã nấu chín cùng với vật chất không, hay không được phép dùng?”, rồi nói: “Không có cái gọi là phāṇita mía không được phép dùng sau bữa ăn.” Điều đó là hợp lý.
Sītodakena kataṃ madhukapupphaphāṇitaṃ purebhattaṃ sāmisampi vaṭṭati, pacchābhattato paṭṭhāya sattāhaṃ nirāmisameva vaṭṭati, sattāhātikkame vatthugaṇanāya dukkaṭaṃ, khīraṃ pakkhipitvā kataṃ madhukaphāṇitaṃ yāvakālikaṃ.
Jaggery made from Madhuka flowers with cold water is allowable even with solid food before noon. From after noon onwards, for seven days, it is allowable only without solid food. If seven days are exceeded, it incurs a dukkaṭa offense according to the number of items. Madhuka jaggery made by adding milk is allowable only for a limited time (yāvakālika).
Phāṇita hoa madhuka được làm bằng nước lạnh, nếu được thọ nhận trước bữa ăn, thì được phép dùng chung với thức ăn; từ sau bữa ăn trở đi, chỉ được phép dùng không chung với thức ăn trong bảy ngày; sau bảy ngày thì phạm dukkaṭa theo số lượng vật chứa. Phāṇita madhuka được làm bằng cách cho sữa vào thì là yāvakālika.
Khaṇḍasakkharaṃ pana khīrajallikaṃ apanetvā sodhenti, tasmā vaṭṭati.
But lump sugar (khaṇḍasakkhara) is purified by removing the milk scum; therefore, it is allowable.
Đường phèn thì được tinh chế bằng cách loại bỏ váng sữa; do đó, được phép dùng.
99. Madhukapupphaṃ pana purebhattampi allaṃ vaṭṭati.
99. Fresh Madhuka flower is allowable even before noon.
99. Hoa madhuka, dù tươi, cũng được phép dùng trước bữa ăn.
Bhajjitampi vaṭṭati, bhajjitvā tilādīhi missaṃ vā amissaṃ vā katvā koṭṭitaṃ vaṭṭati.
Roasted (Madhuka flower) is also allowable. Pounded (Madhuka flower), whether mixed with sesame seeds or other things, or unmixed, is allowable.
Đã rang cũng được phép dùng; đã rang rồi trộn với mè, v.v., hoặc không trộn, rồi giã nát cũng được phép dùng.
Yadi pana taṃ gahetvā merayatthāya yojenti, yojitaṃ bījato paṭṭhāya na vaṭṭati.
But if one takes it and uses it for fermented liquor, once it is mixed with yeast, it is not allowable.
Tuy nhiên, nếu lấy hoa đó để làm rượu, thì từ khi cho men vào, không được phép dùng.
Kadalīkhajjūrīambalabujapanasaciñcādīnaṃ sabbesaṃ yāvakālikaphalānaṃ phāṇitaṃ yāvakālikameva.
Jaggery made from all temporary (yāvakālika) fruits such as banana, date, mango, wood apple, jackfruit, and tamarind is also temporary (yāvakālika).
Phāṇita của tất cả các loại trái cây yāvakālika như chuối, chà là, xoài, mít, me, v.v., đều là yāvakālika.
Maricapakkehi phāṇitaṃ karonti, taṃ yāvajīvikaṃ.
They make jaggery from ripe pepper. That is allowable for life (yāvajīvika).
Người ta làm phāṇita từ ớt chín, phāṇita đó được phép dùng trọn đời.
Evaṃ yathāvuttāni sattāhakālikāni sappiādīni pañca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, pañca bhesajjānī’’ti (mahāva. 260) bhesajjanāmena anuññātattā bhesajjakiccaṃ karontu vā mā vā, āhāratthaṃ pharituṃ samatthānipi paṭiggahetvā tadahupurebhattaṃ yathāsukhaṃ, pacchābhattato paṭṭhāya sati paccaye vuttanayena sattāhaṃ paribhuñjitabbāni, sattāhātikkame pana bhesajjasikkhāpadena nissaggiyaṃ pācittiyaṃ.
Thus, the five seven-day medicines (sattāhakālikāni) such as ghee, etc., which are allowed by the Buddha by the name of medicine, as it is stated, “Monks, I allow these five medicines,” whether they are used as medicine or not, even if they are capable of serving as food, after receiving them, they should be consumed as desired on that day before noon. From after noon onwards, if there is a reason, they should be consumed for seven days in the manner stated. If seven days are exceeded, it is a nissaggiya pācittiya under the medicine training rule.
Như vậy, năm loại thuốc bơ sữa, v.v., đã nói ở trên, do được cho phép với tên gọi là thuốc: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép năm loại thuốc”, nên dù có dùng làm thuốc hay không, nếu có thể dùng làm thức ăn, thì sau khi thọ nhận, được phép dùng tùy thích vào buổi sáng của ngày đó; từ sau bữa ăn trở đi, nếu có điều kiện, thì phải dùng theo cách đã nói trong bảy ngày. Tuy nhiên, sau bảy ngày, thì phạm nissaggiya pācittiya theo học giới về thuốc.
Sacepi sāsapamattaṃ hoti, sakiṃ vā aṅguliyā gahetvā jivhāya sāyanamattaṃ, nissajjitabbameva pācittiyañca desetabbaṃ.
Even if it is only the size of a mustard seed, or only enough to taste with a finger on the tongue once, it must be renounced, and the pācittiya must be confessed.
Dù chỉ nhỏ bằng hạt cải, hoặc chỉ một lần dùng ngón tay lấy rồi nếm bằng lưỡi, cũng phải xả bỏ và phải sám hối tội pācittiya.
Nissaṭṭhaṃ paṭilabhitvā na ajjhoharitabbaṃ, na kāyikena paribhogena paribhuñjitabbaṃ, kāyo vā kāye aru vā na makkhetabbaṃ.
After renouncing and re-obtaining it, it should not be swallowed; it should not be consumed by bodily use; the body or a wound on the body should not be smeared with it.
Sau khi đã xả bỏ, không được ăn; không được dùng cho cơ thể; không được bôi lên cơ thể hoặc vết thương trên cơ thể.
Tehi makkhitāni kāsāvakattarayaṭṭhiupāhanapādakaṭhalikamañcapīṭhādīnipi aparibhogāni.
Robes, staffs, sandals, foot-wipes, beds, chairs, and other items smeared with them are also not to be used.
Các vật như y phục, gậy, dép, thảm chân, giường, ghế, v.v., đã bị bôi bởi chúng, thì cũng không được phép dùng.
‘‘Dvāravātapānakavāṭesupi hatthena gahaṇaṭṭhānaṃ na makkhetabba’’nti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
In the Mahāpaccariya, it is said, "One should not smear the place where one holds the door-panels, windows, or door-leaves with one's hand."
Trong Mahāpaccariya có nói: “Ngay cả chỗ cầm nắm trên cửa lớn, cửa sổ, cánh cửa cũng không được bôi.”
‘‘Kasāve pana pakkhipitvā dvāravātapānakavāṭāni makkhetabbānī’’ti mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
However, in the Mahāaṭṭhakathā, it is said, "One should put it in a kasāva cloth and smear the door-panels, windows, and door-leaves."
Tuy nhiên, trong Mahāaṭṭhakathā có nói: “Phải cho vào y phục rồi bôi lên cửa lớn, cửa sổ, cánh cửa.”
Padīpe vā kāḷavaṇṇe vā upanetuṃ vaṭṭati.
It is allowable to use it for lamps or for blackening.
Được phép dùng cho đèn hoặc cho màu đen.
Aññena pana bhikkhunā kāyikena paribhogena paribhuñjitabbaṃ, na ajjhoharitabbaṃ.
However, it should be consumed by bodily use by another bhikkhu, but it should not be swallowed.
Tuy nhiên, một Tỳ-khưu khác được phép dùng cho cơ thể, nhưng không được ăn.
‘‘Anāpatti antosattāhaṃ adhiṭṭhetī’’ti (pārā. 625) vacanato pana sattāhabbhantare sappiñca telañca vasañca muddhani telaṃ vā abbhañjanaṃ vā madhuṃ arumakkhanaṃ phāṇitaṃ gharadhūpanaṃ adhiṭṭheti anāpatti, neva nissaggiyaṃ hoti.
But according to the saying, "There is no offense if he determines it within seven days," there is no offense if he determines ghee, oil, fat, oil for the head, anointing oil, honey for smearing wounds, or jaggery for fumigating the house, within seven days. It does not become nissaggiya.
Tuy nhiên, theo lời dạy: “Không có tội nếu tác ý trong vòng bảy ngày”, thì trong vòng bảy ngày, nếu tác ý bơ sữa, dầu, mỡ, hoặc dầu bôi đầu, hoặc dầu xoa bóp, mật để bôi vết thương, phāṇita để xông nhà, thì không có tội, và cũng không trở thành nissaggiya.
Sace adhiṭṭhitatelaṃ anadhiṭṭhitatelabhājane ākiritukāmo hoti, bhājane ce sukhumaṃ chiddaṃ, paviṭṭhaṃ paviṭṭhaṃ telaṃ purāṇatelena ajjhottharīyati, puna adhiṭṭhātabbaṃ.
If he intends to pour determined oil into a container of undetermined oil, and if there is a small hole in the container, the oil that enters, as it enters, gets covered by the old oil; it must be redetermined.
Nếu muốn đổ dầu đã tác ý vào bình dầu chưa tác ý, và nếu bình có lỗ nhỏ, thì dầu đã đổ vào sẽ bị dầu cũ bao phủ, phải tác ý lại.
Atha mahāmukhaṃ hoti, sahasāva bahu telaṃ pavisitvā purāṇatelaṃ ajjhottharati, puna adhiṭṭhānakiccaṃ natthi.
But if the opening is large, a lot of oil enters quickly and covers the old oil; there is no need to redetermine it.
Nếu miệng bình lớn, nhiều dầu sẽ nhanh chóng chảy vào và bao phủ dầu cũ, thì không cần tác ý lại.
Adhiṭṭhitagatikameva hi taṃ hoti.
For it then effectively becomes determined.
Vì dầu đó sẽ trở thành loại đã tác ý.
Etena nayena adhiṭṭhitatelabhājane anadhiṭṭhitatelaākiraṇampi veditabbaṃ.
In the same way, pouring undetermined oil into a container of determined oil should also be understood.
Theo cách này, việc đổ dầu chưa tác ý vào bình dầu đã tác ý cũng phải được hiểu tương tự.
Sace pana sattāhātikkantaṃ anupasampannassa pariccajitvā deti, puna tena attano santakaṃ katvā dinnaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭati.
However, if he renounces and gives oil that has exceeded seven days to an unordained person, and that person then makes it his own and gives it back, it is allowable to consume it.
Tuy nhiên, nếu dầu đã quá bảy ngày được xả bỏ và cho người chưa thọ giới, thì sau đó, người đó biến nó thành của mình và cho lại, thì được phép dùng.
Sace hi so abhisaṅkharitvā vā anabhisaṅkharitvā vā tassa bhikkhuno natthukammatthaṃ dadeyya, gahetvā natthukammaṃ kātabbaṃ.
If that (unordained person), whether having prepared it or not prepared it, were to give it to that bhikkhu for snuffing, it should be taken and used for snuffing.
Nếu người đó chuẩn bị hoặc không chuẩn bị, rồi cho Tỳ-khưu đó để làm thuốc nhỏ mũi, thì phải nhận lấy và làm thuốc nhỏ mũi.
Sace bālo hoti, dātuṃ na jānāti, aññena bhikkhunā vattabbo ‘‘atthi te sāmaṇera tela’’nti?
If he is ignorant and does not know how to give it, another bhikkhu should say, “Do you have oil, novice?”
Nếu người đó là người ngu, không biết cách cho, thì một Tỳ-khưu khác phải hỏi: “Này Sadi, con có dầu không?”
‘‘Āma, bhante, atthī’’ti.
“Yes, venerable sir, I have,” (he replies).
“Thưa Đại đức, có ạ.”
Āhara therassa bhesajjaṃ karissāmāti.
"Bring the medicine for the Elder; we will make use of it."
Hãy mang đến đây, chúng tôi sẽ làm thuốc cho vị Trưởng lão.
Evampi vaṭṭati.
Even this is permissible.
Điều này cũng được phép.
Sace dvinnaṃ santakaṃ ekena paṭiggahitaṃ avibhattaṃ hoti, sattāhātikkame dvinnampi anāpatti, paribhuñjituṃ pana na vaṭṭati.
If an item belonging to two monks is received by one and is not yet divided, there is no offence for either of the two even if seven days pass, but it is not permissible to consume it.
Nếu vật sở hữu của hai vị Tỳ-khưu được một vị thọ nhận nhưng chưa chia, thì sau bảy ngày, cả hai vị đều không phạm tội (anāpatti), nhưng không được phép sử dụng.
Sace yena paṭiggahitaṃ, so itaraṃ bhaṇati ‘‘āvuso, imaṃ telaṃ sattāhamattaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭatī’’ti, so ca paribhogaṃ na karoti, kassa āpatti?
If the one who received it says to the other, "Friend, this oil is permissible to be consumed for seven days," and that other monk does not consume it, for whom is there an offence?
Nếu vị đã thọ nhận nói với vị kia rằng: “Này hiền giả, dầu này được phép dùng trong bảy ngày”, nhưng vị kia không dùng, thì ai phạm tội?
Na kassaci.
Not for anyone.
Không ai cả.
Yena paṭiggahitaṃ, tena vissajjitattā, itarassa appaṭiggahitattā.
Because it was relinquished by the one who received it, and it was not received by the other.
Vì vị đã thọ nhận đã từ bỏ, và vị kia chưa thọ nhận.
100. Imesu (mahāva. aṭṭha. 305) pana catūsu kālikesu yāvakālikaṃ yāmakālikanti idameva dvayaṃ antovutthakañceva sannidhikārakañca hoti, sattāhakālikañca yāvajīvikañca akappiyakuṭiyaṃ nikkhipitumpi vaṭṭati, sannidhimpi na janeti.
100. Among these four types of proper time items (kālika), yāvakālika (food proper for a meal) and yāmakālika (juice proper until dawn) are both items that bring the antovutthaka offence and create a store (sannidhi). The sattāhakālika (medicine proper for seven days) and yāvajīvika (medicine proper for life) are permissible to be kept in an unallowable dwelling (akappiyakuṭi) and do not create a store.
100. Trong bốn loại vật dụng (kālika) này, chỉ có yāvakālika và yāmakālika là được cất giữ bên trong (antovutthaka) và tạo thành vật tích trữ (sannidhikāraka). Còn sattāhakālika và yāvajīvika thì được phép cất giữ trong tịnh xá không hợp lệ (akappiyakuṭi) và không tạo thành vật tích trữ.
Yāvakālikaṃ pana attanā saddhiṃ sambhinnarasāni tīṇipi yāmakālikādīni attano sabhāvaṃ upaneti.
However, yāvakālika, when mixed with the other three kālika items (beginning with yāmakālika) of a similar flavour, causes them to take on its own nature.
Tuy nhiên, yāvakālika khi trộn lẫn với ba loại yāmakālika trở đi sẽ biến chúng thành tính chất của yāvakālika.
Yāmakālikaṃ dvepi sattāhakālikādīni attano sabhāvaṃ upaneti, sattāhakālikampi attanā saddhiṃ saṃsaṭṭhaṃ yāvajīvikaṃ attano sabhāvaññeva upaneti, tasmā yāvakālikena tadahupaṭiggahitena saddhiṃ saṃsaṭṭhaṃ sambhinnarasaṃ sesakālikattayaṃ tadahupurebhattameva vaṭṭati.
Similarly, yāmakālika causes the two items (beginning with sattāhakālika) to take on its own nature, and sattāhakālika likewise causes yāvajīvika mixed with it to take on its own nature. Therefore, any of the remaining three kālika items (excluding yāvakālika), if mixed with a yāvakālika item received on that day and having a similar flavour, is only permissible until the forenoon of that same day.
Yāmakālika khi trộn lẫn với hai loại sattāhakālika trở đi cũng biến chúng thành tính chất của yāmakālika. Sattāhakālika khi trộn lẫn với yāvajīvika cũng biến yāvajīvika thành tính chất của sattāhakālika. Do đó, ba loại kālika còn lại, khi trộn lẫn với yāvakālika được thọ nhận trong cùng ngày và có hương vị hòa quyện, thì chỉ được phép dùng trước buổi ăn của ngày hôm đó.
Yāmakālikena saṃsaṭṭhaṃ pana itaradvayaṃ tadahupaṭiggahitaṃ yāva aruṇuggamanā vaṭṭati.
However, the other two (i.e., sattāhakālika and yāvajīvika) mixed with a yāmakālika item received on that day are permissible until dawn.
Còn hai loại kia (sattāhakālika và yāvajīvika) khi trộn lẫn với yāmakālika được thọ nhận trong cùng ngày, thì được phép dùng cho đến khi mặt trời mọc.
Sattāhakālikena pana tadahupaṭiggahitena saddhiṃ saṃsaṭṭhaṃ tadahupaṭiggahitaṃ vā purepaṭiggahitaṃ vā yāvajīvikaṃ sattāhaṃ kappati.
If a yāvajīvika item is mixed with a sattāhakālika item received on that day, or if it was received earlier, it is permissible for seven days.
Tuy nhiên, yāvajīvika khi trộn lẫn với sattāhakālika được thọ nhận trong cùng ngày, dù là được thọ nhận trong cùng ngày hay đã được thọ nhận trước đó, thì được phép dùng trong bảy ngày.
Dvīhapaṭiggahitena chāhaṃ.
If it was received two days prior, it is permissible for six days.
Nếu được thọ nhận hai ngày rồi, thì dùng trong sáu ngày.
Tīhapaṭiggahitena pañcāhaṃ…pe… sattāhapaṭiggahitena tadaheva kappatīti veditabbaṃ.
If received three days prior, for five days... and so on... if received seven days prior, it is permissible only for that day, so it should be understood.
Nếu được thọ nhận ba ngày rồi, thì dùng trong năm ngày… và cứ thế… nếu được thọ nhận bảy ngày rồi, thì chỉ được phép dùng trong cùng ngày. Điều này cần được hiểu.
Kālayāmasattāhātikkamesu cettha vikālabhojanasannidhibhesajjasikkhāpadānaṃ vasena āpattiyo veditabbā.
In cases where the periods for kālika, yāmakālika, and sattāhakālika are exceeded, offences are incurred according to the rules of eating at improper times, storing food, and consuming medicine without making a determination.
Ở đây, các tội (āpatti) cần được hiểu theo các giới luật về ăn phi thời (vikālabhojana), tích trữ (sannidhi) và thuốc men (bhesajja) khi vượt quá thời gian kāla, yāma và sattāha.
Sace pana ekato paṭiggahitānipi cattāri kālikāni sambhinnarasāni na honti, tassa tasseva kālassa vasena paribhuñjituṃ vaṭṭanti.
However, if the four kālika items, though received together, do not have mixed flavours, they are permissible to be consumed according to their respective proper times.
Tuy nhiên, nếu bốn loại kālika được thọ nhận cùng lúc mà không hòa lẫn hương vị, thì được phép sử dụng theo thời hạn riêng của từng loại.
Sace hi challimpi anapanetvā sakaleneva nāḷikeraphalena saddhiṃ ambapānādipānakaṃ paṭiggahitaṃ hoti, nāḷikeraṃ apanetvā taṃ vikālepi kappati.
For instance, if a mango juice or other beverage is received together with an unpeeled coconut, after removing the coconut, the beverage is permissible even at an improper time.
Nếu nước giải khát như nước xoài được thọ nhận cùng với nguyên trái dừa mà không gọt vỏ, thì sau khi bỏ dừa đi, nước giải khát đó vẫn được phép dùng vào phi thời.
Upari sappipiṇḍaṃ ṭhapetvā sītalapāyāsaṃ denti, yaṃ pāyāsena asaṃsaṭṭhaṃ sappi, taṃ apanetvā sattāhaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭati.
If cold rice pudding is offered with a lump of ghee placed on top, the ghee that is not mixed with the pudding, after being separated, is permissible to be consumed for seven days.
Nếu họ đặt một cục bơ (sappi) lên trên món cháo sữa lạnh (pāyāsa), thì sau khi lấy phần bơ không trộn lẫn với cháo sữa ra, được phép dùng trong bảy ngày.
Thaddhamadhuphāṇitādīsupi eseva nayo.
The same method applies to solidified honey, treacle, and so forth.
Đối với mật ong đặc và đường phèn, v.v., cũng theo nguyên tắc này.
Takkolajātiphalādīhi alaṅkaritvā piṇḍapātaṃ denti, tāni uddharitvā dhovitvā yāvajīvaṃ paribhuñjitabbāni.
If alms food is offered garnished with takkola fruits, nutmeg, and so forth, these should be removed, washed, and may be consumed for life.
Nếu họ cúng dường vật thực (piṇḍapāta) đã được trang trí bằng các loại quả như takkola và jātiphala, thì những thứ đó cần được lấy ra, rửa sạch và được phép dùng trọn đời.
Yāguyaṃ pakkhipitvā dinnasiṅgiverādīsupi telādīsu pakkhipitvā dinnalaṭṭhimadhukādīsupi eseva nayo.
The same method applies to ginger and similar items placed in gruel, and to liquorice and similar items placed in oil or other substances.
Đối với gừng, v.v., được cho vào cháo (yāgu), và cam thảo, v.v., được cho vào dầu, v.v., cũng theo nguyên tắc này.
Evaṃ yaṃ yaṃ asambhinnarasaṃ hoti, taṃ taṃ ekato paṭiggahitampi yathā suddhaṃ hoti, tathā dhovitvā tacchetvā vā tassa tassa kālassa vasena paribhuñjituṃ vaṭṭati.
Thus, whatever item has an unmixed flavour, even if received together with other items, it is permissible to wash or peel it until it is pure, and then consume it according to its proper time.
Như vậy, bất cứ thứ gì không hòa lẫn hương vị, dù được thọ nhận cùng lúc, thì sau khi rửa sạch hoặc gọt vỏ để làm cho tinh khiết, vẫn được phép sử dụng theo thời hạn riêng của từng loại.
Sace sambhinnarasaṃ hoti saṃsaṭṭhaṃ, na vaṭṭati.
If it is mixed and has a blended flavour, it is not permissible.
Nếu hương vị đã hòa lẫn và trộn lẫn, thì không được phép.
101. Kappiyācatubhūmiyoti ettha ‘‘anujānāmi, bhikkhave, catasso kappiyabhūmiyo ussāvanantikaṃ gonisādikaṃ gahapatiṃ sammuti’’nti (mahāva. 295) vacanato ussāvanantikā gonisādikā gahapati sammutīti imā catasso kappiyabhūmiyo veditabbā.
101. Here, regarding the phrase " Four permissible dwelling places" (kappiyācatubhūmiyo), these four permissible dwelling places are to be understood as ussāvanantika, gonisādika, gahapati, and sammuti, according to the statement: "Monks, I allow four permissible dwelling places: ussāvanantika, gonisādika, gahapati, and sammuti."
101. Về bốn khu đất hợp lệ (kappiyācatubhūmiyo), theo câu nói: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép bốn khu đất hợp lệ: ussāvanantika, gonisādika, gahapati, sammuti”, thì bốn khu đất hợp lệ này cần được hiểu là ussāvanantika, gonisādika, gahapati và sammuti.
Tattha (mahāva. aṭṭha. 295) ussāvanantikā tāva evaṃ kātabbā – yo thambhānaṃ vā upari bhittipāde vā nikhanitvā vihāro karīyati, tassa heṭṭhā thambhapaṭicchakā pāsāṇā bhūmigatikā eva.
Among these, the ussāvanantika should be made thus: For a monastery constructed with pillars or by embedding wall bases, the stones supporting the pillars at the bottom are considered part of the ground itself.
Trong đó, ussāvanantikā được thực hiện như sau: Đối với tịnh xá được xây dựng trên các cột hoặc bằng cách chôn các chân tường, thì những tảng đá kê cột bên dưới đều nằm dưới mặt đất.
Paṭhamatthambhaṃ pana paṭhamabhittipādaṃ vā patiṭṭhāpentehi bahūhi samparivāretvā ‘‘kappiyakuṭiṃ karoma, kappiyakuṭiṃ karomā’’ti vācaṃ nicchārentehi manussesu ukkhipitvā patiṭṭhāpentesu āmasitvā vā sayaṃ ukkhipitvā vā thambho vā bhittipādo vā patiṭṭhāpetabbo.
When erecting the first pillar or the first wall base, numerous monks should surround it and, while uttering the words, "We are making a permissible dwelling, we are making a permissible dwelling," they should touch it while people lift and place it, or they themselves should lift and place the pillar or wall base.
Khi đặt cột đầu tiên hoặc chân tường đầu tiên, các Tỳ-khưu phải vây quanh đông đảo, nói lời: “Chúng tôi làm tịnh xá hợp lệ, chúng tôi làm tịnh xá hợp lệ”, rồi chạm tay vào khi người ta nâng lên đặt xuống, hoặc tự mình nâng lên đặt xuống cột hoặc chân tường.
Kurundimahāpaccarīsu pana ‘‘kappiyakuṭi kappiyakuṭīti vatvā patiṭṭhāpetabba’’nti vuttaṃ.
However, in the Kurundi and Mahāpaccari it is stated, "It should be erected saying 'Permissible dwelling, permissible dwelling'."
Tuy nhiên, trong Kurundi và Mahāpaccarī có nói: “Cần phải nói ‘kappiyakuṭi, kappiyakuṭi’ rồi mới đặt xuống”.
Andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘saṅghassa kappiyakuṭiṃ adhiṭṭhāmī’’ti vuttaṃ, taṃ pana avatvāpi aṭṭhakathāsu vuttanayena vutte doso natthi.
In the Andhakaṭṭhakathā it is stated, "I dedicate this permissible dwelling to the Saṅgha," but there is no fault in not saying this and proceeding as stated in the commentaries.
Trong Andhakaṭṭhakathā có nói: “Con quyết định đây là tịnh xá hợp lệ cho Tăng chúng”. Tuy nhiên, nếu không nói như vậy mà nói theo cách đã nêu trong các bản Chú giải thì cũng không có lỗi.
Idaṃ panettha sādhāraṇalakkhaṇaṃ ‘‘thambhapatiṭṭhāpanañca vacanapariyosānañca samakālaṃ vaṭṭatī’’ti.
The general characteristic here is: "The erection of the pillar and the conclusion of the utterance should occur simultaneously."
Điểm chung ở đây là: “Việc đặt cột và việc kết thúc lời nói phải diễn ra cùng lúc”.
Sace hi aniṭṭhite vacane thambho patiṭṭhāti, appatiṭṭhite vā tasmiṃ vacanaṃ niṭṭhāti, akatā hoti kappiyakuṭi.
For if the pillar is erected before the utterance is finished, or if the utterance is finished before it is erected, the permissible dwelling is not properly made.
Nếu lời nói chưa dứt mà cột đã được đặt xuống, hoặc lời nói đã dứt mà cột chưa được đặt xuống, thì tịnh xá hợp lệ đó chưa được tạo lập.
Teneva mahāpaccariyaṃ vuttaṃ ‘‘bahūhi samparivāretvā vattabbaṃ, avassañhi ettha ekassapi vacananiṭṭhānañca thambhapatiṭṭhānañca ekato bhavissatī’’ti.
Therefore, in the Mahāpaccari it is stated, "It should be spoken while many are gathered around, for it is certain that for at least one of them, the completion of the utterance and the erection of the pillar will coincide."
Chính vì vậy, trong Mahāpaccarī có nói: “Cần phải vây quanh đông đảo mà nói, vì chắc chắn sẽ có ít nhất một người mà lời nói kết thúc và việc đặt cột diễn ra cùng lúc”.
Iṭṭhakāsilāmattikākuṭṭakāsu pana kuṭīsu heṭṭhā cayaṃ bandhitvā vā abandhitvā vā karontu, yato paṭṭhāya bhittiṃ uṭṭhāpetukāmā honti, taṃ sabbapaṭhamaṃ iṭṭhakaṃ vā silaṃ vā mattikāpiṇḍaṃ vā gahetvā vuttanayeneva kappiyakuṭi kātabbā, iṭṭhakādayo bhittiyaṃ paṭhamiṭṭhakādīnaṃ heṭṭhā na vaṭṭanti, thambhā pana upari uggacchanti, tasmā vaṭṭanti.
However, for dwellings made of bricks, stones, or earth, whether a foundation is laid or not, from the point where they wish to raise the wall, the very first brick, stone, or lump of earth should be taken and the permissible dwelling made in the manner described. Bricks and similar items beneath the first layer of bricks in a wall are not permissible, but pillars extend upwards, and therefore they are permissible.
Tuy nhiên, đối với các tịnh xá làm bằng gạch, đá, đất sét, dù có xây nền hay không, khi muốn dựng tường, thì viên gạch, tảng đá, hoặc cục đất sét đầu tiên cần được lấy ra và tạo thành tịnh xá hợp lệ theo cách đã nêu. Gạch, v.v., không được phép ở dưới các viên gạch đầu tiên, v.v., của bức tường, nhưng các cột thì vươn lên trên, do đó được phép.
Andhakaṭṭhakathāyaṃ ‘‘thambhehi kariyamāne catūsu koṇesu cattāro thambhā, iṭṭhakādikuṭṭe catūsu koṇesu dve tisso iṭṭhakā adhiṭṭhātabbā’’ti vuttaṃ.
In the Andhakaṭṭhakathā it is stated, "When constructing with pillars, four pillars should be dedicated at the four corners; for brick or similar dwellings, two or three bricks should be dedicated at the four corners."
Trong Andhakaṭṭhakathā có nói: “Khi làm bằng cột, cần quyết định bốn cột ở bốn góc; khi làm bằng gạch, v.v., cần quyết định hai hoặc ba viên gạch ở bốn góc”.
Tathā pana akatāyapi doso natthi, aṭṭhakathāsu hi vuttameva pamāṇaṃ.
However, there is no fault even if it is not done in that way, for what is stated in the commentaries is the proper standard.
Tuy nhiên, nếu không làm như vậy cũng không có lỗi, vì chỉ những gì được nói trong các bản Chú giải mới là tiêu chuẩn.
Gonisādikā duvidhā ārāmagonisādikā vihāragonisādikāti.
The gonisādika is of two kinds: the ārāma-gonisādika and the vihāra-gonisādika.
Gonisādika có hai loại: ārāmagonisādika và vihāragonisādika.
Tāsu yattha neva ārāmo, na senāsanāni parikkhittāni honti, ayaṃ ārāmagonisādikā nāma.
Among these, a place where neither the monastery grounds (ārāma) nor the dwellings (senāsana) are fenced in is called an ārāma-gonisādika.
Trong đó, nơi mà cả khu vườn (ārāma) và các chỗ ở (senāsana) đều không có hàng rào, đó gọi là ārāmagonisādika.
Yattha senāsanāni sabbāni vā ekaccāni vā parikkhittāni, ārāmo aparikkhitto, ayaṃ vihāragonisādikā nāma.
A place where all or some of the dwellings are fenced in, but the monastery grounds are not fenced in, is called a vihāra-gonisādika.
Nơi mà tất cả hoặc một số chỗ ở có hàng rào, nhưng khu vườn không có hàng rào, đó gọi là vihāragonisādika.
Iti ubhayatrāpi ārāmassa aparikkhittabhāvoyeva pamāṇaṃ.
Thus, in both cases, the absence of fencing for the monastery grounds is the standard.
Như vậy, trong cả hai trường hợp, việc khu vườn không có hàng rào là tiêu chuẩn.
‘‘Ārāmo pana upaḍḍhaparikkhittopi bahutaraṃ parikkhittopi parikkhittoyeva nāmā’’ti kurundimahāpaccarīsu vuttaṃ, ettha kappiyakuṭiṃ laddhuṃ vaṭṭati.
In the Kurundi and Mahāpaccari it is stated, "A monastery ground that is half-fenced or mostly fenced is still considered fenced." In such a place, it is permissible to acquire a permissible dwelling.
Trong Kurundi và Mahāpaccarī có nói: “Khu vườn dù có hàng rào một nửa hay phần lớn đều được gọi là có hàng rào”. Ở đây, tịnh xá hợp lệ (kappiyakuṭi) được phép nhận.
Gahapatīti manussā āvāsaṃ katvā ‘‘kappiyakuṭiṃ dema, paribhuñjathā’’ti vadanti, esā gahapati nāma, ‘‘kappiyakuṭiṃ kātuṃ demā’’ti vuttepi vaṭṭatiyeva.
A Gahapati is when people build a dwelling and say, "We give a permissible dwelling, use it." This is called a gahapati. It is also permissible if they say, "We give it for constructing a permissible dwelling."
Gahapati là khi người cư sĩ xây dựng một chỗ ở và nói: “Chúng tôi cúng dường tịnh xá hợp lệ, xin hãy sử dụng”. Đó gọi là gahapati. Ngay cả khi nói: “Chúng tôi cúng dường để xây tịnh xá hợp lệ”, thì cũng được phép.
Andhakaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘yasmā bhikkhuṃ ṭhapetvā sesasahadhammikānaṃ sabbesañca devamanussānaṃ hatthato paṭiggaho ca sannidhi ca antovutthañca tesaṃ santakaṃ bhikkhussa vaṭṭati, tasmā tesaṃ gehāni vā tehi dinnakappiyakuṭi vā gahapatīti vuccatī’’ti vuttaṃ, punapi vuttaṃ ‘‘bhikkhusaṅghassa vihāraṃ ṭhapetvā bhikkhunupassayo vā ārāmikānaṃ vā titthiyānaṃ vā devatānaṃ vā nāgānaṃ vā api brahmānaṃ vimānaṃ kappiyakuṭi hotī’’ti, taṃ suvuttaṃ.
In the Andhakaṭṭhakathā, however, it is said: “Since requisites received from the hands of the remaining four co-Dhamma practitioners, and all devas and humans, and those stored as sannidhi and antovuttha belonging to them, are allowable for a monk; therefore, their houses, or an allowable dwelling given by them, are called a householder’s dwelling.” Again, it is said: “Apart from a monastery belonging to the Saṅgha of monks, a nunnery, or a dwelling of ārāmikas, or of heretics, or of devas, or of nāgas, or even the celestial mansion of Brahmās, is an allowable dwelling.” That statement is well-said.
Trong Andhakaṭṭhakathā thì được nói rằng: “Vì tài vật được thọ nhận bằng tay, tài vật được cất giữ (sannidhi) và tài vật được để bên trong (antovuttha) từ tất cả chư thiên và nhân loại, trừ tỳ khưu và bốn đồng phạm hạnh khác, đều là tài vật hợp pháp cho tỳ khưu. Do đó, nhà của họ hoặc tịnh xá hợp pháp (kappiyakuṭi) do họ dâng cúng được gọi là ‘gahapati’ (gia chủ).” Lại nữa, được nói rằng: “Trừ tịnh xá của Tăng chúng, thì tịnh xá của tỳ khưu-ni, hoặc nhà của các ārāmika (người giữ vườn), hoặc của các ngoại đạo, hoặc của chư thiên, hoặc của chư Nāga, hoặc thậm chí là thiên cung của chư Phạm thiên, đều là kappiyakuṭi.” Lời nói ấy rất đúng.
Saṅghasantakameva hi bhikkhusantakaṃ vā gehaṃ gahapatikuṭikā na hoti.
For indeed, a dwelling belonging to the Saṅgha, or even a dwelling belonging to a monk, is not a householder’s dwelling.
Thật vậy, một ngôi nhà thuộc về Tăng chúng hay thuộc về một cá nhân tỳ khưu thì không phải là gahapatikuṭikā.
Tatrāyaṃ vinicchayo – sāmaṇero bhikkhussa taṇḍulādikaṃ āmisaṃ āharitvā kappiyakuṭiyaṃ nikkhipitvā punadivase pacitvā deti, antovutthaṃ na hoti.
Herein, this is the determination: If a sāmaṇera (novice monk) brings rice and other requisites to a monk, places them in an allowable dwelling, cooks them the next day, and gives them, it is not antovuttha.
Đây là sự phân định về vấn đề đó: Nếu một sāmaṇera mang gạo và các thực phẩm khác của tỳ khưu, đặt vào kappiyakuṭi, rồi ngày hôm sau nấu và dâng cúng, thì đó không phải là antovuttha.
Tattha akappiyakuṭiyaṃ nikkhittasappiādīsu kiñci pakkhipitvā deti.
If, in that cooked food, he adds something from ghee etc., stored in an unallowable dwelling, and gives it,
Nếu sāmaṇera đó cho thêm một ít bơ lỏng hoặc các thứ tương tự đã được cất giữ trong akappiyakuṭi, rồi dâng cúng.
Mukhasannidhi nāma hoti.
it is called mukhasannidhi (storage by means of the mouth).
Đó được gọi là mukhasannidhi (sự cất giữ bằng miệng).
Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘antovutthaṃ hotī’’ti vuttaṃ.
However, in the Mahāpaccari, it is said to be antovuttha.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya thì nói rằng: “Đó là antovuttha.”
Tattha nāmamattameva nānākaraṇaṃ, bhikkhu akappiyakuṭiyaṃ ṭhapitasappiñca yāvajīvikapaṇṇañca ekato pacitvā paribhuñjati, sattāhaṃ nirāmisaṃ vaṭṭati.
Here, the distinction is merely in name. If a monk cooks together ghee stored in an unallowable dwelling and yāvajīvika leaves, and consumes them, it is allowable for seven days if it is nirāmisa (without mixed meat/fish).
Ở đây, chỉ có sự khác biệt về tên gọi. Nếu một tỳ khưu nấu chung bơ lỏng đã cất trong akappiyakuṭi và các loại rau yāvajīvika (dùng trọn đời) rồi thọ dụng, thì trong bảy ngày, việc thọ dụng không có thực phẩm (ámisa) là hợp pháp.
Sace āmisasaṃsaṭṭhaṃ katvā paribhuñjati, antovutthañceva sāmaṃpakkañca hoti.
If he consumes it mixed with other requisites, it becomes both antovuttha and sāmaṃpakka (cooked by oneself).
Nếu thọ dụng bằng cách trộn lẫn với thực phẩm (ámisa), thì đó là antovuttha và sāmaṃpakka (tự nấu).
Etenupāyena sabbasaṃsaggā veditabbā.
By this method, all mixtures should be understood.
Theo cách này, tất cả các sự trộn lẫn đều phải được hiểu.
Yaṃ kiñci āmisaṃ bhikkhuno pacituṃ na vaṭṭati.
It is not allowable for a monk to cook any kind of requisites.
Bất kỳ loại thực phẩm nào tỳ khưu cũng không được phép tự nấu.
Sacepissa uṇhayāguyā sulasipaṇṇāni vā siṅgiveraṃ vā loṇaṃ vā pakkhipanti, tampi cāletuṃ na vaṭṭati, ‘‘yāguṃ nibbāpemī’’ti pana cāletuṃ vaṭṭati.
Even if basil leaves, or ginger, or salt are put into his hot porridge, it is not allowable to stir it, but it is allowable to stir it with the intention of "cooling the porridge".
Ngay cả khi người ta cho lá sulasi (húng quế), gừng, hoặc muối vào cháo nóng, tỳ khưu cũng không được phép khuấy. Tuy nhiên, được phép khuấy với ý nghĩ “Tôi sẽ làm nguội cháo.”
Uttaṇḍulabhattaṃ labhitvā pidahituṃ na vaṭṭati.
Having received uncooked rice, it is not allowable to cover it.
Sau khi nhận cơm gạo chưa nấu chín, không được phép đậy lại.
Sace pana manussā pidahitvā denti, vaṭṭati.
However, if people cover it and give it, it is allowable.
Tuy nhiên, nếu người ta đậy lại rồi dâng cúng, thì hợp pháp.
‘‘Bhattaṃ mā nibbāyatū’’ti pidahituṃ vaṭṭati, khīratakkādīsu pana sakiṃ kuthitesu aggiṃ kātuṃ vaṭṭati punapākassa anuññātattā.
It is allowable to cover (food) with the thought, "May the food not get cold," but for milk, buttermilk, etc., after they have boiled once, it is allowable to apply heat again, as re-heating is permitted.
Được phép đậy lại với ý nghĩ “Đừng để cơm nguội.” Đối với sữa, bơ sữa và các loại tương tự, sau khi đã sôi một lần, được phép đun lửa lại vì việc nấu lại đã được cho phép.
Imā pana kappiyakuṭiyo kadā jahitavatthukā honti?
But when do these allowable dwellings (kappiyakuṭi) become jahitavatthukā (having abandoned their basis)?
Vậy những kappiyakuṭi này khi nào thì mất đi nền tảng?
Ussāvanantikā tāva yā thambhānaṃ upari bhittipāde vā nikhanitvā katā, sā sabbesu thambhesu ca bhittipādesu ca apanītesu jahitavatthukā hoti.
An ussāvanantikā dwelling, for instance, which is built by digging in or placing on top of pillars or wall-foundations, becomes jahitavatthukā when all its pillars and wall-foundations are removed.
Đối với ussāvanantikā (tịnh xá được xây dựng trên nền móng), tức là tịnh xá được xây dựng bằng cách chôn các trụ hoặc chân tường, thì khi tất cả các trụ và chân tường được dỡ bỏ, nó sẽ mất đi nền tảng.
Sace pana thambhe vā bhittipāde vā parivattenti, yo yo ṭhito, tattha tattha patiṭṭhāti, sabbesupi parivattitesu ajahitavatthukāva hoti.
If, however, the pillars or wall-foundations are merely replaced, it remains established on whichever part remains standing, and even if all are replaced, it is still ajahitavatthukā (not having abandoned its basis).
Tuy nhiên, nếu các trụ hoặc chân tường được thay thế, thì cái nào còn đứng vững, cái đó vẫn còn nền tảng. Ngay cả khi tất cả đều được thay thế, nó vẫn không mất đi nền tảng.
Iṭṭhakādīhi katā cayassa upari bhittiatthāya ṭhapitaṃ iṭṭhakaṃ vā silaṃ vā mattikāpiṇḍaṃ vā ādiṃ katvā vināsitakāle jahitavatthukāva hoti.
A dwelling made of bricks and so forth becomes jahitavatthukā when the first brick, stone, or lump of clay placed on the foundation for the wall is destroyed.
Đối với tịnh xá được xây bằng gạch và các vật liệu tương tự, khi gạch, đá, hoặc cục đất sét được đặt trên đống vật liệu để làm tường bị phá hủy, nó sẽ mất đi nền tảng.
Yehi pana iṭṭhakādīhi adhiṭṭhitā, tesu apanītesupi tadaññesu patiṭṭhātīti ajahitavatthukāva hoti.
But if it is established by bricks and so forth, and even when those (original) parts are removed, it is re-established on other similar parts, it remains ajahitavatthukā.
Nhưng nếu nó được đặt trên những viên gạch và các vật liệu khác, ngay cả khi những vật liệu ban đầu bị dỡ bỏ, nó vẫn tồn tại trên những vật liệu khác, nên nó không mất đi nền tảng.
Gonisādikā pākārādīhi parikkhepe kate jahitavatthukāva hoti.
A gonisādika dwelling becomes jahitavatthukā when an enclosure with walls and so forth is built.
Đối với gonisādikā (tịnh xá được xây trong chuồng bò), khi hàng rào và các vật cản khác được dựng lên, nó sẽ mất đi nền tảng.
Puna tasmiṃ ārāme kappiyakuṭiṃ laddhuṃ vaṭṭati.
Then, it is allowable to obtain an allowable dwelling in that same monastery again.
Sau đó, được phép nhận một kappiyakuṭi khác trong khu vườn đó.
Sace pana punapi pākārādayo tattha tattha khaṇḍā honti, tato tato gāvo pavisanti, puna kappiyakuṭi hoti.
However, if the walls and so forth become fragmented in various places again, and cows enter from those places, it becomes an allowable dwelling again.
Tuy nhiên, nếu hàng rào và các vật cản khác lại bị hư hại ở nhiều chỗ, và bò đi vào từ những chỗ đó, thì nó lại trở thành kappiyakuṭi.
Itarā pana dve gopānasīmattaṃ ṭhapetvā sabbasmiṃ chadane vinaṭṭhe jahitavatthukāva honti.
The other two, however, become jahitavatthukā if the entire roof is destroyed, except for the gopānasīmattaṃ (ridge-rafters).
Hai loại còn lại (gahapatikuṭi và sammutikuṭi) thì khi toàn bộ mái nhà bị hư hại, trừ phần gopānasī (xà ngang), chúng sẽ mất đi nền tảng.
Sace gopānasīnaṃ upari ekampi pakkhapāsakamaṇḍalaṃ atthi, rakkhati.
If even one pakkhapāsakamaṇḍala (pigeon-hole ornament) remains on top of the gopānasī, it preserves it.
Nếu trên gopānasī vẫn còn dù chỉ một miếng gỗ mái, thì nó vẫn được bảo vệ.
103. Yatra panimā catassopi kappiyabhūmiyo natthi, tattha kiṃ kātabbanti?
103. But what should be done where these four types of allowable precincts do not exist?
103. Vậy nếu không có cả bốn loại kappiyabhūmi này, thì phải làm gì?
Anupasampannassa datvā tassa santakaṃ katvā paribhuñjitabbaṃ.
It should be given to an unordained person, made their property, and then consumed.
Nên dâng cúng cho một người chưa thọ giới (anupasampanna), biến nó thành tài sản của người đó, rồi thọ dụng.
Tatridaṃ vatthu – karavikatissatthero kira vinayadharapāmokkho mahāsīvattherassa santikaṃ agamāsi.
Regarding this, there is this story: Venerable Karavikatissa, a prominent Vinaya expert, once went to Venerable Mahāsīva.
Đây là câu chuyện về vấn đề đó: Nghe nói Trưởng lão Karavikatisssa, vị đứng đầu trong các vị trì luật (Vinayadhara), đã đến gặp Trưởng lão Mahāsīva.
So dīpālokena sappikumbhaṃ passitvā ‘‘bhante, kimeta’’nti pucchi.
Seeing a pot of ghee by lamplight, he asked, ‘‘Venerable sir, what is this?’’
Vị ấy nhìn thấy một vò bơ lỏng dưới ánh đèn và hỏi: “Bạch Đại đức, cái này là gì?”
Thero ‘‘āvuso, gāmato sappikumbho ābhato lūkhadivase sappinā bhuñjanatthāyā’’ti āha.
The elder replied, ‘‘Friend, a pot of ghee was brought from the village to be consumed with food on a lean day.’’
Trưởng lão Mahāsīva nói: “Này Hiền giả, vò bơ lỏng này được mang từ làng về để dùng với cơm vào những ngày khô khan.”
Tato naṃ tissatthero ‘‘na vaṭṭati, bhante’’ti āha.
Then Venerable Tissa said to him, ‘‘Venerable sir, it is not allowable.’’
Khi đó, Trưởng lão Tissa nói với ngài: “Bạch Đại đức, điều đó không hợp pháp.”
Thero punadivase pamukhe nikkhipāpesi.
The elder had it placed at the entrance the next day.
Ngày hôm sau, Trưởng lão Mahāsīva cho người đặt vò bơ lỏng ở phía trước.
Tissatthero puna ekadivasaṃ āgato taṃ disvā tatheva pucchitvā ‘‘bhante, sahaseyyappahonakaṭṭhāne ṭhapetuṃ na vaṭṭatī’’ti āha.
Venerable Tissa came again one day, saw it, and asked the same question, saying, ‘‘Venerable sir, it is not allowable to keep it in a place large enough for two people to lie down.’’
Một ngày khác, Trưởng lão Tissa đến, thấy vò bơ lỏng đó và hỏi như vậy. Ngài nói: “Bạch Đại đức, không được phép đặt nó ở nơi có thể ngủ chung.”
Thero punadivase bahi nīharāpetvā nikkhipāpesi, taṃ corā hariṃsu.
The elder had it removed outside and placed there the next day, and thieves stole it.
Ngày hôm sau, Trưởng lão Mahāsīva cho người mang vò bơ lỏng ra ngoài và đặt ở đó. Những tên trộm đã lấy mất.
So puna ekadivasaṃ āgataṃ tissattheramāha ‘‘āvuso, tayā ‘na vaṭṭatī’ti vutte so kumbho bahi nikkhitto corehi haṭo’’ti.
One day, when Venerable Tissa came again, the elder said to him, ‘‘Friend, when you said ‘it is not allowable,’ that pot was placed outside and stolen by thieves.’’
Một ngày khác, khi Trưởng lão Tissa đến, ngài Mahāsīva nói: “Này Hiền giả, khi ngươi nói ‘không hợp pháp’, vò bơ lỏng đó đã được đặt ra ngoài và bị trộm lấy mất.”
Tato naṃ tissatthero āha ‘‘nanu, bhante, anupasampannassa dātabbo assa, anupasampannassa hi datvā tassa santakaṃ katvā paribhuñjituṃ vaṭṭatī’’ti.
Then Venerable Tissa said to him, ‘‘Venerable sir, should it not have been given to an unordained person? For it is allowable to give it to an unordained person, make it his property, and then consume it.’’
Khi đó, Trưởng lão Tissa nói với ngài: “Bạch Đại đức, lẽ ra ngài phải dâng cúng cho một người chưa thọ giới, vì dâng cúng cho người chưa thọ giới, biến nó thành tài sản của người đó, rồi thọ dụng thì hợp pháp.”
Sace pana dāyakapaṭiggāhakesu eko ākāse hoti, eko bhūmiyaṃ, bhūmaṭṭhassa ca sīsena, ākāsaṭṭhassa ca ṭhapetvā dātuṃ vā gahetuṃ vā pasāritahatthaṃ yaṃ āsannataraṃ aṅgaṃ, tassa orimantena hatthapāsapamāṇaṃ paricchinditabbaṃ.
However, if, among the donor and recipient, one is in the air and the other on the ground, then the measure of the hatthapāsa should be delimited by the head of the one on the ground and, for the one in the air, by the nearest part of his body, excluding the arm stretched out to give or receive.
Tuy nhiên, nếu một trong hai người, thí chủ và người thọ nhận, ở trên không, một người ở trên mặt đất, thì tầm tay nên được xác định từ đỉnh đầu của người ở trên mặt đất và từ mé gần nhất của bộ phận cơ thể gần nhất của người ở trên không, sau khi trừ đi cánh tay đang duỗi ra để dâng cúng hoặc thọ nhận.
Sacepi eko kūpe hoti, eko kūpataṭe, eko vā pana rukkhe, eko pathaviyaṃ, vuttanayeneva hatthapāsapamāṇaṃ paricchinditabbaṃ.
Even if one is in a well and the other on the well’s edge, or one in a tree and the other on the ground, the measure of the hatthapāsa should be delimited in the manner stated.
Dù một người ở dưới giếng, một người ở trên bờ giếng, hoặc một người ở trên cây, một người ở trên mặt đất, tầm tay cũng nên được xác định theo cách đã nói trên.
Evarūpe hatthapāse ṭhatvā sacepi pakkhī mukhatuṇḍakena vā hatthī vā soṇḍāya gahetvā pupphaṃ vā phalaṃ vā deti, paṭiggahaṇaṃ ruhati.
If, standing within such a hatthapāsa, even a bird gives a flower or fruit with its beak, or an elephant with its trunk, the acceptance is valid.
Nếu đứng trong tầm tay như vậy, dù chim dùng mỏ hoặc voi dùng vòi dâng hoa hay quả, việc thọ nhận vẫn hợp lệ.
Sace pana aḍḍhaṭṭhamaratanassapi hatthino khandhe nisinno tena soṇḍāya dīyamānaṃ gaṇhāti, vaṭṭatiyeva.
However, if one sits on the shoulder of an elephant that is seven and a half cubits tall and receives what it offers with its trunk, it is still permissible.
Tuy nhiên, nếu vị ấy ngồi trên lưng con voi cao bảy khuỷu tay rưỡi và thọ nhận vật được voi dâng bằng vòi, thì vẫn hợp lệ.
Hatthādīsu yena kenaci sarīrāvayavena antamaso pādaṅguliyāpi dīyamānaṃ kāyena dinnaṃ nāma hoti.
When given by an elephant or other animal with any bodily part, even a toe, it is considered as given by body.
Trong số các bộ phận như tay, bất cứ bộ phận cơ thể nào, dù chỉ là ngón chân, dâng cúng vật thì được gọi là dâng cúng bằng thân.
Paṭiggahaṇepi eseva nayo.
The same method applies to receiving.
Trong việc thọ nhận cũng vậy.
Yena kenaci hi sarīrāvayavena gahitaṃ kāyena gahitameva hoti.
Whatever is received by any bodily part is considered as received by body.
Thật vậy, vật được thọ nhận bằng bất cứ bộ phận cơ thể nào cũng được xem là thọ nhận bằng thân.
Sacepi natthukaraṇiyaṃ dīyamānaṃ nāsāpuṭena akallako vā mukhena paṭiggaṇhāti, ābhogameva hettha pamāṇaṃ.
Even if a sick bhikkhu receives what is given for nasal administration with his nostril, or with his mouth, here the intention is the measure.
Dù là thuốc nhỏ mũi được dâng cúng, nếu người bệnh thọ nhận bằng lỗ mũi hoặc bằng miệng, thì ý định là thước đo ở đây.
105. Kaṭacchuādīsu pana yena kenaci upakaraṇena dinnaṃ kāyapaṭibaddhena dinnaṃ nāma hoti.
Regarding ladles and the like, whatever is given with any implement is considered as given by something connected to the body.
105. Trong trường hợp muỗng, vá, v.v., vật được dâng cúng bằng bất cứ dụng cụ nào thì được gọi là dâng cúng bằng vật liên hệ với thân.
Paṭiggahaṇepi eseva nayo.
The same method applies to receiving.
Trong việc thọ nhận cũng vậy.
Yena kenaci hi sarīrasambaddhena pattathālakādinā gahitaṃ kāyapaṭibaddhena gahitameva hoti.
Whatever is received by a bowl, plate, or other object connected to the body is considered as received by something connected to the body.
Thật vậy, vật được thọ nhận bằng bất cứ vật gì liên hệ với thân như bát, đĩa, v.v., thì được xem là thọ nhận bằng vật liên hệ với thân.
Kāyato pana kāyapaṭibaddhato ca mocetvā hatthapāse ṭhitassa kāye vā kāyapaṭibaddhe vā pātiyamānampi nissaggiyena payogena dinnaṃ nāma hoti.
But if, having released it from the body or from what is connected to the body, it is cast into the body or what is connected to the body of one standing within the hatthapāsa, it is considered as given by an act of abandonment (nissaggiya).
Tuy nhiên, nếu một vật được dâng cúng bằng cách thả xuống thân hoặc vật liên hệ với thân của vị Tỳ-khưu đang đứng trong tầm tay, sau khi đã tách khỏi thân của người dâng hoặc vật liên hệ với thân của người dâng, thì được gọi là dâng cúng bằng hành động phóng thích (nissaggiya payoga).
Eko bahūni bhattabyañjanabhājanāni sīse katvā bhikkhussa santikaṃ āgantvā ṭhitakova ‘‘gaṇhathā’’ti vadati, na tāva abhihāro paññāyati, tasmā na gahetabbaṃ.
If a person carries many bowls of rice and curry on his head and comes to a bhikkhu, standing still and saying, “Please take,” the act of offering is not yet evident, therefore it should not be taken.
Nếu một người đội nhiều bát cơm và thức ăn trên đầu, đến gần tỳ-khưu và đứng yên nói: “Xin hãy thọ nhận!”, thì sự dâng cúng chưa biểu hiện rõ ràng, do đó không nên thọ nhận.
Sace pana īsakampi onamati, bhikkhunā hatthaṃ pasāretvā heṭṭhimabhājanaṃ ekadesenapi sampaṭicchitabbaṃ.
However, if he inclines it even slightly, the bhikkhu should stretch out his hand and receive the bottommost bowl, even a part of it.
Tuy nhiên, nếu người ấy hơi cúi xuống một chút, tỳ-khưu nên duỗi tay ra và thọ nhận ít nhất một phần của bát dưới cùng.
Ettāvatā sabbabhājanāni paṭiggahitāni honti.
By this much, all the bowls are considered received.
Khi đó, tất cả các bát đều được thọ nhận.
Tato paṭṭhāya oropetvā ugghāṭetvā vā yaṃ icchati, taṃ gahetuṃ vaṭṭati.
From then on, it is permissible to take whatever one wishes, by setting them down or opening them.
Từ đó trở đi, sau khi đặt xuống hoặc mở ra, vị ấy có thể lấy bất cứ thứ gì mình muốn.
Bhattapacchiādimhi pana ekabhājane vattabbameva natthi.
As for a single container like a rice basket, there is nothing special to say.
Trong trường hợp một bát duy nhất như giỏ cơm, v.v., thì không cần phải nói gì thêm.
Kājena bhattaṃ harantopi sace kājaṃ onametvā deti, vaṭṭati.
Even one carrying food on a carrying-pole, if he bows the pole and gives it, it is permissible.
Ngay cả người mang cơm bằng đòn gánh, nếu cúi đòn gánh xuống để dâng, thì vẫn hợp lệ.
Tiṃsahattho veṇu hoti, ekasmiṃ ante guḷakumbho baddho, ekasmiṃ sappikumbho, tañce paṭiggaṇhāti, sabbaṃ paṭiggahitameva.
If there is a bamboo pole thirty cubits long, with a lump of jaggery tied to one end and a pot of ghee to the other, and one receives it, all of it is considered received.
Nếu có một cây tre dài ba mươi khuỷu tay, một đầu buộc một chum đường, một đầu buộc một chum bơ, và vị ấy thọ nhận, thì tất cả đều được thọ nhận.
Ucchuyantadoṇito paggharantameva ‘‘rasaṃ gaṇhathā’’ti vadati, abhihāro na paññāyatīti na gahetabbo.
If one says, “Please take the juice,” while it is still flowing from a sugar cane press, it should not be taken, as the act of offering is not evident.
Nếu người ta nói: “Hãy thọ nhận nước ép!” khi nước ép mía đang chảy ra từ máng máy ép mía, thì không nên thọ nhận vì sự dâng cúng chưa biểu hiện rõ ràng.
Sace pana kasaṭaṃ chaḍḍetvā hatthena ussiñcitvā deti, vaṭṭati.
However, if one discards the dregs and gives it by scooping it up with the hand, it is permissible.
Tuy nhiên, nếu người ta vứt bỏ bã, rồi dùng tay múc từng muỗng dâng cúng, thì hợp lệ.
Bahū pattā mañce vā pīṭhe vā kaṭasāre vā doṇiyaṃ vā phalake vā ṭhapitā honti, yattha ṭhitassa dāyako hatthapāse hoti, tattha ṭhatvā paṭiggahaṇasaññāya mañcādīni aṅguliyāpi phusitvā ṭhitena vā nisinnena vā nipannena vā yaṃ tesu pattesu dīyati, taṃ sabbaṃ paṭiggahitaṃ hoti.
If many bowls are placed on a couch, stool, mat, trough, or plank, and the donor is within hatthapāsa of where the bhikkhu is standing, then by standing there, or sitting, or lying, and touching the couch, etc., even with a finger, with the intention of receiving, whatever is given into those bowls is considered received.
Nhiều bát được đặt trên giường, ghế, chiếu đan, máng gỗ hoặc tấm ván. Nếu thí chủ ở trong tầm tay của vị tỳ-khưu đang đứng ở đó, thì vị tỳ-khưu đang đứng, ngồi hoặc nằm ở đó, với ý niệm thọ nhận, chạm vào giường, v.v., dù chỉ bằng một ngón tay, thì tất cả những gì được dâng cúng vào các bát đó đều được thọ nhận.
Sacepi ‘‘paṭiggahessāmī’’ti mañcādīni abhiruhitvā nisīdati, vaṭṭatiyeva.
Even if one climbs onto the couch, etc., with the intention of saying, “I will receive,” and sits down, it is still permissible.
Ngay cả khi vị ấy trèo lên giường, v.v., và ngồi xuống với ý định “Tôi sẽ thọ nhận”, thì vẫn hợp lệ.
Pathaviyaṃ pana sacepi kucchiyā kucchiṃ āhacca ṭhitā honti, yaṃ yaṃ aṅguliyā vā sūciyā vā phusitvā nisinno hoti, tattha tattha dīyamānameva paṭiggahitaṃ hoti.
However, if on the ground, even if they are placed belly to belly, whatever is given into the bowls that one is sitting by, having touched them with a finger or a stylus, is considered received.
Tuy nhiên, trên mặt đất, dù các bát được đặt sát nhau, vị ấy ngồi xuống và chạm vào từng bát bằng ngón tay hoặc que, thì chỉ những gì được dâng cúng vào bát mà vị ấy chạm vào mới được thọ nhận.
Yattha katthaci mahākaṭasārahatthattharaṇādīsu ṭhapitapatte paṭiggahaṇaṃ na ruhatīti vuttaṃ, taṃ hatthapāsātikkamaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ, hatthapāse pana sati yattha katthaci vaṭṭati aññatra tatthajātakā.
What is said about receiving not being permissible when bowls are placed on large mats, elephant howdahs, and so on, should be understood as referring to exceeding the hatthapāsa; but if it is within hatthapāsa, it is permissible anywhere, except for those grown there.
Việc nói rằng không hợp lệ để thọ nhận các bát đặt trên các vật lớn như chiếu đan lớn, yên voi, v.v., nên được hiểu là nói về việc vượt quá tầm tay; nhưng nếu ở trong tầm tay, thì ở bất cứ đâu cũng hợp lệ, trừ những vật sinh ra từ đó.
Tatthajātake pana paduminipaṇṇe vā kiṃsukapaṇṇādimhi vā na vaṭṭati.
However, it is not permissible on lotus leaves or kiṃsuka leaves, etc., that have grown there.
Tuy nhiên, trên lá sen hoặc lá cây kiṃsuka, v.v., sinh ra từ đó, thì không hợp lệ.
Na hi taṃ kāyapaṭibaddhasaṅkhyaṃ gacchati.
For they do not count as being connected to the body.
Vì những vật đó không được xem là vật liên hệ với thân.
Yathā ca tatthajātake, evaṃ khāṇuke bandhitvā ṭhapitamañcādimhi asaṃhārime phalake vā pāsāṇe vā na ruhatiyeva.
And just as with those grown there, so too it is not permissible on a couch or similar object tied to a tree-stump, or on an immovable plank or stone.
Cũng như những vật sinh ra từ đó, trên giường, v.v., được buộc vào gốc cây, hoặc trên tấm ván không thể di chuyển, hoặc trên tảng đá, thì cũng không hợp lệ.
Tepi hi tatthajātakasaṅkhyupagā honti.
For these also fall into the category of those grown there.
Vì những vật đó cũng được xem là những vật sinh ra từ đó.
Bhūmiyaṃ atthatesu sukhumesu tintiṇikādipaṇṇesu paṭiggahaṇaṃ na ruhati.
Receiving is not permissible on delicate leaves of tamarind, etc., spread on the ground.
Việc thọ nhận trên những lá mỏng manh như lá me, v.v., trải trên mặt đất, thì không hợp lệ.
Na hi tāni sandhāretuṃ samatthānīti.
For they are not capable of holding things.
Vì những lá đó không có khả năng nâng đỡ.
Mahantesu pana paduminipaṇṇādīsu ruhati.
However, it is permissible on large lotus leaves and the like.
Tuy nhiên, trên những lá sen lớn, v.v., thì hợp lệ.
Sace hatthapāsaṃ atikkammaṭhito dīghadaṇḍakena uḷuṅkena deti, ‘‘āgantvā dehī’’ti vattabbo.
If one stands beyond the hatthapāsa and gives with a long-handled ladle, one should be told, “Come closer and give.”
Nếu người đứng ngoài tầm tay dùng vá có cán dài để dâng cúng, thì nên nói: “Hãy đến gần và dâng cúng!”
Vacanaṃ asutvā vā anādiyitvā vā patte ākiratiyeva, puna paṭiggahetabbaṃ.
If he pours it into the bowl without hearing or heeding the instruction, it should be received again.
Nếu người đó không nghe lời hoặc bỏ qua lời nói và cứ đổ vào bát, thì nên thọ nhận lại.
Dūre ṭhatvā bhattapiṇḍaṃ khipantepi eseva nayo.
The same method applies to one standing at a distance and throwing a lump of rice.
Trong trường hợp ném nắm cơm từ xa cũng vậy.
106. Sace pattathavikato nīhariyamāne patte rajanacuṇṇāni honti, sati udake dhovitabbo, asati rajanacuṇṇaṃ puñchitvā paṭiggahetvā vā piṇḍāya caritabbaṃ.
If, when taking the bowl out of the bowl-bag, there is dye powder on the bowl, it should be washed if there is water. If there is no water, the dye powder should be wiped off, and then one may receive alms or go on alms-round.
106. Nếu có bột nhuộm trong bát khi lấy ra từ túi bát, nếu có nước thì nên rửa, nếu không có nước thì nên lau sạch bột nhuộm rồi thọ nhận hoặc đi khất thực.
Sace piṇḍāya carantassa patte rajaṃ patati, paṭiggahetvā bhikkhā gaṇhitabbā, appaṭiggahetvā gaṇhato vinayadukkaṭaṃ, taṃ pana puna paṭiggahetvā bhuñjato anāpatti.
If, while on alms-round, dust falls into the bowl, one should receive the alms. If one receives without accepting it formally, it is a Vinaya wrong-doing ( dukkaṭa), but there is no offence if one then formally accepts it and eats.
Nếu khi đi khất thực, bụi rơi vào bát, thì nên thọ nhận rồi lấy thức ăn. Nếu không thọ nhận mà lấy, thì phạm Vinaya dukkata; nhưng sau đó thọ nhận lại rồi thọ dụng thì không phạm lỗi.
Sace pana ‘‘paṭiggahetvā dethā’’ti vutte vacanaṃ asutvā vā anādiyitvā vā bhikkhaṃ dentiyeva, vinayadukkaṭaṃ natthi, puna paṭiggahetvā aññā bhikkhā gahetabbā.
However, if, when told, “Please give after formally accepting it,” they give the alms without hearing or heeding the instruction, there is no Vinaya wrong-doing, and another alms-food should be received after formally accepting it.
Tuy nhiên, nếu sau khi nói: “Xin hãy thọ nhận rồi dâng cúng!”, người ta không nghe lời hoặc bỏ qua lời nói và cứ dâng thức ăn, thì không có Vinaya dukkata. Nên thọ nhận lại rồi lấy thức ăn khác.
Sace mahāvāto tato tato rajaṃ pāteti, na sakkā hoti bhikkhaṃ gahetuṃ, ‘‘anupasampannassa dassāmī’’ti suddhacittena ābhogaṃ katvā gaṇhituṃ vaṭṭati.
If a strong wind blows dust from all directions, and it is impossible to receive alms, it is permissible to take it with a pure intention, thinking, “I will give it to an unordained person.”
Nếu gió lớn thổi bụi từ khắp nơi, không thể lấy thức ăn, thì với tâm thanh tịnh, nên có ý định: “Tôi sẽ dâng cho người chưa thọ giới”, rồi thọ nhận thì hợp lệ.
Evaṃ piṇḍāya caritvā vihāraṃ vā āsanasālaṃ vā gantvā taṃ anupasampannassa datvā puna tena dinnaṃ vā tassa vissāsena vā paṭiggahetvā bhuñjituṃ vaṭṭati.
Having gone on alms-round in this way, and gone to the monastery or assembly hall, it is permissible to give it to an unordained person, and then receive what that person gives, or receive it out of familiarity with that person, and then eat it.
Sau khi khất thực như vậy, đến tịnh xá hoặc giảng đường, dâng cúng thức ăn đó cho người chưa thọ giới, rồi thọ nhận lại từ người đó hoặc thọ nhận do sự tin tưởng với người đó rồi thọ dụng thì hợp lệ.
Sace bhikkhācāre sarajaṃ pattaṃ bhikkhussa deti, so vattabbo ‘‘imaṃ paṭiggahetvā bhikkhaṃ vā gaṇheyyāsi paribhuñjeyyāsi vā’’ti, tena tathā kātabbaṃ.
If, on an alms-round, one gives a dusty bowl to another bhikkhu, that bhikkhu should be told, “Receive this, and then either take alms or consume it.” And he should do so.
Nếu trong khi khất thực, người ta dâng cho tỳ-khưu một cái bát có bụi, thì vị ấy nên được nói: “Hãy thọ nhận cái bát này rồi lấy thức ăn hoặc thọ dụng!” Vị ấy nên làm như vậy.
Sace rajaṃ upari uppilavati, kañjikaṃ pavāhetvā sesaṃ bhuñjitabbaṃ.
If dust floats on top, the gruel should be poured out, and the remainder should be eaten.
Nếu bụi nổi lên trên, thì nên đổ nước cơm ra rồi thọ dụng phần còn lại.
Sace antopaviṭṭhaṃ hoti, paṭiggahetabbaṃ.
If it has entered inside, it should be received.
Nếu bụi đã chìm vào trong, thì nên thọ nhận.
Anupasampanne asati hatthato amocenteneva yattha anupasampanno atthi, tattha netvā paṭiggahetabbaṃ.
If there is no unordained person, one should take it to where an unordained person is, without releasing it from the hand, and then receive it.
Nếu không có người chưa thọ giới, thì nên mang đến nơi có người chưa thọ giới mà không buông tay, rồi thọ nhận.
Sukkhabhatte patitarajaṃ apanetvā bhuñjituṃ vaṭṭati.
It is permissible to remove dust that has fallen on dry rice and eat it.
Trong trường hợp cơm khô, thì nên gạt bỏ bụi bám trên đó rồi thọ dụng thì hợp lệ.
Sace atisukhumaṃ hoti, upari bhattena saddhiṃ apanetabbaṃ, paṭiggahetvā vā bhuñjitabbaṃ.
If the dust is very fine, it should be removed along with the top layer of rice, or it should be received and eaten.
Nếu bụi rất mịn, thì nên gạt bỏ cùng với lớp cơm trên cùng, hoặc thọ nhận rồi thọ dụng.
Yāguṃ vā sūpaṃ vā purato ṭhapetvā āluḷentānaṃ bhājanato phusitāni uggantvā patte patanti, patto paṭiggahetabbo.
If, when they are stirring gruel or soup placed in front of them, drops splash up from the vessel and fall into the bowl, the bowl must be formally received.
Khi khuấy cháo hoặc canh đã đặt trước mặt, những giọt bắn từ bát bay lên và rơi vào bát. Bát phải được thọ nhận.
107. Uḷuṅkena āharitvā dentānaṃ paṭhamataraṃ uḷuṅkato thevā patte patanti, supatitā, abhihaṭattā doso natthi.
107. When they are bringing and giving with a ladle, if drops first fall from the ladle into the bowl, they have fallen properly; because it was brought for offering, there is no fault.
107. Khi các thí chủ dâng thức ăn bằng muỗng, nếu trước khi thức ăn được đổ vào bát, những giọt bắn từ muỗng rơi vào bát, thì điều đó được xem là rơi đúng cách, không có lỗi vì đã được dâng cúng.
Sacepi carukena bhatte ākiriyamāne carukato masi vā chārikā vā patati, abhihaṭattā nevatthi doso.
Even if, while rice is being served with a small pot, soot or ash falls from the pot, because it was brought for offering, there is no fault.
Ngay cả khi cơm được đổ bằng một cái nồi nhỏ, nếu muội than hoặc tro rơi từ nồi xuống, thì không có lỗi vì đã được dâng cúng.
Anantarassa bhikkhuno dīyamānaṃ pattato uppatitvā itarassa patte patati, supatitaṃ.
If something being given to the adjacent bhikkhu jumps from his bowl and falls into another's bowl, it has fallen properly.
Khi thức ăn được dâng cho một tỳ khưu kế tiếp, nếu nó bật ra khỏi bát của vị ấy và rơi vào bát của vị khác, thì điều đó được xem là rơi đúng cách.
Paṭiggahitameva hi taṃ hoti.
Indeed, it is considered as having been received.
Quả thật, điều đó đã được thọ nhận.
Sace jajjharisākhādiṃ phāletvā ekassa bhikkhuno dentānaṃ sākhato phusitāni aññassa patte patanti, patto paṭiggahetabbo, yassa pattassa upari phālenti, tassa patte patitesu dātukāmatāya abhihaṭattā doso natthi.
If, when they split a branch of the jajjari plant and are giving it to one bhikkhu, drops from the branch fall into another's bowl, the bowl must be formally received. For the one over whose bowl they are splitting it, when drops fall into his bowl, because it was brought with the intention to give, there is no fault.
Nếu khi chẻ cành cây mục nát hoặc tương tự để dâng cho một tỳ khưu, những giọt bắn từ cành cây rơi vào bát của một vị khác, thì bát phải được thọ nhận. Nếu chúng rơi vào bát của vị mà họ đang chẻ phía trên bát của vị ấy, thì không có lỗi vì đã được dâng cúng với ý muốn dâng.
Pāyāsassa pūretvā pattaṃ denti, uṇhattā heṭṭhā gahetuṃ na sakkoti, mukhavaṭṭiyāpi gahetuṃ vaṭṭati.
If they give a bowl filled with milk-rice, and because it is hot, he is unable to hold it from below, it is allowable to hold it even by the rim.
Khi họ dâng bát đựng đầy cháo sữa, vì nóng không thể cầm ở phía dưới, thì được phép cầm ở vành miệng bát.
Sace tathāpi na sakkoti, ādhārakena gahetabbo.
If he is still unable to do so, it should be received with a bowl-stand.
Nếu ngay cả như vậy vẫn không thể cầm được, thì phải dùng giá đỡ.
Āsanasālāya pattaṃ gahetvā nisinno bhikkhu niddaṃ okkanto hoti, neva āhariyamānaṃ, na dīyamānaṃ jānāti, appaṭiggahitaṃ hoti.
A bhikkhu seated in the assembly hall holding his bowl falls asleep; he does not know that it is being brought nor that it is being given. This is considered not received.
Một tỳ khưu đang ngồi trong giảng đường, cầm bát mà ngủ gật, không biết thức ăn đang được mang đến hay được dâng, thì bát ấy chưa được thọ nhận.
Sace pana ābhogaṃ katvā nisinno hoti, vaṭṭati.
But if he is seated having made a mental note, it is allowable.
Tuy nhiên, nếu vị ấy ngồi với ý thức, thì được phép.
Sacepi so hatthena ādhārakaṃ muñcitvā pādena pelletvā niddāyati, vaṭṭatiyeva.
Even if he releases the bowl-stand with his hand and sleeps while pressing it with his foot, it is still allowable.
Ngay cả khi vị ấy bỏ giá đỡ bằng tay và dùng chân kẹp rồi ngủ, thì vẫn được phép.
Pādena ādhārakaṃ akkamitvā paṭiggaṇhantassa pana jāgarantassapi anādarapaṭiggahaṇaṃ hoti, tasmā na kattabbaṃ.
However, for one who receives by stepping on the bowl-stand with his foot, even while awake, it is an irreverent reception; therefore, it should not be done.
Tuy nhiên, đối với người đang thức mà dùng chân đạp giá đỡ để thọ nhận, đó là sự thọ nhận thiếu tôn kính, do đó không nên làm.
Keci ‘‘evaṃ ādhārakena paṭiggahaṇaṃ kāyapaṭibaddhapaṭibaddhena paṭiggahaṇaṃ nāma hoti, tasmā na vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ vacanamattameva, atthato pana sabbampetaṃ kāyapaṭibaddhameva hoti.
Some say, "Receiving thus with a bowl-stand is called receiving with what is connected to what is connected to the body; therefore, it is not allowable." This is mere assertion; in reality, all of this is connected to the body.
Một số vị nói: “Sự thọ nhận bằng giá đỡ như vậy được gọi là sự thọ nhận gắn liền với thân thể, do đó không được phép,” nhưng đó chỉ là lời nói, trên thực tế, tất cả những điều này đều gắn liền với thân thể.
Kāyasaṃsaggepi cesa nayo dassito.
This principle is also shown in the section on bodily contact.
Và nguyên tắc này cũng đã được chỉ ra trong trường hợp tiếp xúc thân thể.
Yampi bhikkhussa dīyamānaṃ patati, tampi sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
Also, that which falls while being given to a bhikkhu, it is allowable for him to take and consume it himself.
Ngay cả thức ăn được dâng cho một tỳ khưu mà rơi xuống, vị ấy cũng được phép tự mình nhặt lên và dùng.
Idañca pana suttaṃ neyyatthaṃ, tasmā evamettha adhippāyo veditabbo – yaṃ dīyamānaṃ dāyakassa hatthato parigaḷitvā suddhāya vā bhūmiyā paduminipaṇṇe vā vatthakaṭasārakādīsu vā patati, taṃ sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
And this Sutta has a meaning that needs to be inferred; therefore, the intention here should be understood thus: that which, while being given, slips from the donor's hand and falls on clean ground, or on a lotus leaf, or on cloth, a mat, a rug, etc., it is allowable to take and consume it oneself.
Tuy nhiên, bài kinh này là neyyattha (có nghĩa cần được giải thích), do đó ý nghĩa ở đây phải được hiểu như sau: Thức ăn nào được dâng mà rơi khỏi tay của thí chủ xuống đất sạch, hoặc trên lá sen, hoặc trên vải, chiếu cói, v.v., thì được phép tự mình nhặt lên và dùng.
Yaṃ pana sarajāya bhūmiyaṃ patati, taṃ rajaṃ puñchitvā vā dhovitvā vā paṭiggahetvā vā paribhuñjitabbaṃ.
But that which falls on dusty ground should be consumed after wiping off or washing away the dust, and after having it formally received.
Tuy nhiên, thức ăn nào rơi xuống đất có bụi, thì phải lau sạch bụi hoặc rửa sạch rồi thọ nhận và dùng.
Sace pavaṭṭantaṃ aññassa bhikkhuno santikaṃ gacchati, tena āharāpetumpi vaṭṭati.
If it rolls and goes to another bhikkhu, it is allowable to have him bring it.
Nếu thức ăn lăn đến chỗ một tỳ khưu khác, thì cũng được phép nhờ vị ấy mang đến.
Sace taṃ bhikkhuṃ vadati ‘‘tvaṃyeva khādā’’ti, tassapi khādituṃ vaṭṭati, anāṇattena pana tena na gahetabbaṃ.
If he tells that bhikkhu, “You eat it,” it is allowable for that one also to eat it. But without being instructed, it should not be taken by him.
Nếu vị ấy nói với tỳ khưu đó: “Chính ông hãy dùng đi,” thì vị ấy cũng được phép dùng, nhưng không được tự ý lấy nếu không được sai bảo.
‘‘Anāṇattenapi itarassa dassāmīti gahetuṃ vaṭṭatī’’ti kurundiyaṃ vuttaṃ.
In the Kurundī it is said, “Even without being instructed, it is allowable to take it with the intention, ‘I will give it to the other.’”
Trong Kurundi có nói: “Ngay cả khi không được sai bảo, nếu có ý nghĩ sẽ trao cho người khác, thì cũng được phép lấy.”
Kasmā panetaṃ itarassa bhikkhuno gahetuṃ na vaṭṭatīti?
Why is it not allowable for the other bhikkhu to take it?
Tại sao không được phép cho tỳ khưu khác lấy?
Bhagavatā ananuññātattā.
Because it has not been allowed by the Blessed One.
Vì Đức Thế Tôn chưa cho phép.
Bhagavatā hi ‘‘sāmaṃ gahetvā paribhuñjitu’’nti vadantena yasseva taṃ dīyamānaṃ patati, tassa appaṭiggahitakampi taṃ gahetvā paribhogo anuññāto.
Indeed, by the Blessed One saying, “to be taken and consumed by oneself,” consumption after taking it, even if it was not formally received, was allowed only for the one to whom it was being given when it fell.
Vì Đức Thế Tôn khi nói “tự mình nhặt lên và dùng” đã cho phép vị tỳ khưu mà thức ăn được dâng cho, được dùng thức ăn đó ngay cả khi chưa được thọ nhận.
‘‘Pariccattaṃ taṃ, bhikkhave, dāyakehī’’ti vacanena panettha parasantakabhāvo dīpito, tasmā aññassa sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ na vaṭṭati, tassa pana āṇattiyā vaṭṭatīti ayaṃ kirettha adhippāyo.
By the statement, “That, bhikkhus, has been relinquished by the donors,” the state of being another's property is indicated. Therefore, it is not allowable for another to take and consume it himself. But with the instruction of that bhikkhu, it is allowable. This, it is said, is the intention here.
Và với lời nói “Này các Tỳ khưu, điều đó đã được các thí chủ từ bỏ,” ở đây đã chỉ rõ rằng đó là tài sản của người khác. Do đó, một tỳ khưu khác không được phép tự mình nhặt lên và dùng, nhưng nếu được vị tỳ khưu đó sai bảo thì được phép. Đây là ý nghĩa ở đây.
Yasmā ca etaṃ appaṭiggahitakattā anuññātaṃ, tasmā yathāṭhitaṃyeva anāmasitvā kenaci pidahitvā ṭhapitaṃ dutiyadivasepi paribhuñjituṃ vaṭṭati, sannidhipaccayā anāpatti, paṭiggahetvā pana paribhuñjitabbaṃ.
And because it is allowed due to not having been formally received, it is allowable to consume it even on the second day if it is kept covered by something, untouched, just as it is. There is no offense due to the factor of storage. However, it should be consumed after being formally received.
Và vì điều này được cho phép do chưa được thọ nhận, nên được phép dùng vào ngày thứ hai ngay cả khi nó được che đậy và đặt ở nguyên vị mà không chạm vào, không có lỗi về sannidhi (tích trữ). Tuy nhiên, nó phải được thọ nhận rồi mới dùng.
Taṃ divasaṃyeva hi tassa sāmaṃ gahetvā paribhogo anuññāto, na tato paranti ayampi kirettha adhippāyo.
Indeed, its consumption by taking it himself was allowed for that day only, not after that. This too, it is said, is the intention here.
Vì chỉ trong ngày đó, việc tự mình nhặt lên và dùng mới được cho phép đối với vị ấy, chứ không phải sau đó. Đây cũng là ý nghĩa ở đây.
108. Idāni abbohārikanayo vuccati.
108. Now the method of what is non-consumable is explained.
108. Bây giờ, nguyên tắc về abbohārika (không đáng kể) được nói đến.
Bhuñjantānañhi dantā khīyanti, nakhā khīyanti, pattassa vaṇṇo khīyati, sabbaṃ abbohārikaṃ.
For those eating, teeth wear away, nails wear away, the color of the bowl wears away; all of this is non-consumable.
Khi đang dùng bữa, răng bị mòn, móng tay bị mòn, màu sắc của bát bị phai, tất cả đều là abbohārika.
Satthakena ucchuādīsu phālitesu malaṃ paññāyati, etaṃ navasamuṭṭhitaṃ nāma, paṭiggahetvā paribhuñjitabbaṃ.
When sugarcane and the like are split with a knife, if rust is visible, this is called newly-arisen. It should be consumed after being formally received.
Khi chẻ mía hoặc tương tự bằng dao, nếu có chất bẩn xuất hiện, đó được gọi là chất bẩn mới phát sinh, phải thọ nhận rồi mới dùng.
Satthakaṃ dhovitvā phālitesu malaṃ na paññāyati, lohagandhamattaṃ hoti, taṃ abbohārikaṃ.
When they are split after washing the knife, if rust is not visible and there is only a metallic smell, that is non-consumable.
Nếu chẻ bằng dao đã rửa sạch mà không thấy chất bẩn, chỉ có mùi kim loại, thì điều đó là abbohārika.
Yampi satthakaṃ gahetvā pariharanti, tena phālitepi eseva nayo.
This same principle applies even when something is split with a knife that is carried around.
Nguyên tắc này cũng áp dụng khi chẻ bằng dao mà người ta mang theo.
Na hi taṃ paribhogatthāya pariharantīti.
For they do not carry it for the purpose of consumption.
Vì họ không mang theo dao đó để dùng.
Mūlabhesajjādīni pisantānaṃ vā koṭṭentānaṃ vā nisadanisadapotakaudukkhalamusalādīni khīyanti, pariharaṇakavāsiṃ tāpetvā bhesajjatthāya takke vā khīre vā pakkhipanti, tattha nīlikā paññāyati, satthake vuttasadisova vinicchayo.
For those grinding or pounding medicinal roots and the like, the grinding stone, pestle, mortar, etc., wear away. If they heat a portable adze and immerse it in buttermilk or milk for medicinal purposes, and a dark substance appears in it, the decision is the same as that stated for the knife.
Khi nghiền hoặc giã thuốc gốc, v.v., thì đá nghiền, cối, chày, v.v., bị mòn. Khi hơ nóng dao gọt mang theo và bỏ vào bơ sữa hoặc sữa để làm thuốc, nếu thấy màu xanh, thì phán quyết tương tự như trường hợp con dao đã nói.
Āmakatakkādīsu pana sayaṃ na pakkhipitabbā, pakkhipati ce, sāmaṃpākato na muccati.
However, one should not immerse it oneself into uncooked buttermilk and the like. If one does immerse it, one is not free from the offense of cooking for oneself.
Tuy nhiên, không được tự mình bỏ vào bơ sữa tươi, v.v. Nếu bỏ vào, vị ấy sẽ không thoát khỏi tội sāmaṃpāka.
Deve vassante piṇḍāya carantassa sarīrato vā cīvarato vā kiliṭṭhaudakaṃ patte patati, paṭiggahetabbaṃ.
While it is raining, if soiled water from the body or robe of one walking for alms falls into the bowl, it should be formally received.
Khi trời mưa, nếu nước bẩn từ thân thể hoặc y phục của tỳ khưu đang đi khất thực rơi vào bát, thì bát phải được thọ nhận.
Rukkhamūlādīsu bhuñjantassa patitepi eseva nayo.
This same principle applies if it falls while one is eating at the foot of a tree and so on.
Nguyên tắc này cũng áp dụng khi nước rơi vào bát của tỳ khưu đang dùng bữa dưới gốc cây, v.v.
Sace pana sattāhaṃ vassante deve suddhaṃ udakaṃ hoti, abbhokāsato vā patati, vaṭṭati.
But if, while it is raining for seven days, the water is clean, or if it falls from the open sky, it is allowable.
Tuy nhiên, nếu trời mưa suốt bảy ngày mà nước trong sạch, hoặc rơi từ không gian trống, thì được phép.
109. Sāmaṇerassa odanaṃ dentena tassa pattagataṃ acchupanteneva dātabbo, patto vāssa paṭiggahetabbo.
109. When giving rice to a novice, one should give it without touching what is in his bowl, or his bowl should be formally received.
109. Khi dâng cơm cho một sa-di, vị tỳ khưu phải dâng mà không chạm vào cơm trong bát của sa-di, hoặc bát của sa-di phải được thọ nhận.
Appaṭiggahite odanaṃ chupitvā puna attano patte odanaṃ gaṇhantassa uggahitako hoti.
For one who touches the rice in the unreceived bowl and then takes rice in his own bowl, it becomes an invalidly received item.
Nếu chạm vào cơm trong bát chưa được thọ nhận rồi lại lấy cơm vào bát của mình, thì cơm đó trở thành uggahitaka (chưa được thọ nhận một cách hợp lệ).
Sace pana dātukāmo hutvā ‘‘āhara, sāmaṇera, pattaṃ, odanaṃ gaṇhāhī’’ti vadati, itaro ‘‘alaṃ mayha’’nti paṭikkhipati, puna ‘‘tavetaṃ mayā pariccatta’’nti ca vutte ‘‘na mayhaṃ etenattho’’ti vadati, satakkhattumpi pariccajatu, yāva attano hatthagataṃ, tāva paṭiggahitameva hoti.
But if, wishing to give, he says, “Bring your bowl, novice, take some rice,” and the other refuses, saying, “Enough for me,” and then, even when told, “This has been given up by me for you,” he says, “I have no need for this,” let him renounce it a hundred times; as long as it is in one's own hand, it remains formally received.
Tuy nhiên, nếu vị tỳ khưu muốn dâng và nói: “Này sa-di, hãy mang bát đến, hãy lấy cơm,” và sa-di từ chối nói: “Con đủ rồi,” rồi vị ấy lại nói: “Ta đã từ bỏ cái này cho con,” và sa-di nói: “Con không cần cái này,” thì dù vị ấy từ bỏ một trăm lần, chừng nào thức ăn còn trong tay vị tỳ khưu, chừng đó nó vẫn được xem là đã được thọ nhận.
Sace pana ādhārake ṭhitaṃ nirapekkho ‘‘gaṇhāhī’’ti vadati, puna paṭiggahetabbaṃ.
But if, being unattached, he says, “Take it,” while it is on a stand, it must be formally received again.
Tuy nhiên, nếu vị ấy không quan tâm và nói: “Hãy lấy đi” khi bát đang đặt trên giá đỡ, thì bát phải được thọ nhận lại.
Sāpekkho ādhārake pattaṃ ṭhapetvā ‘‘etto pūvaṃ vā bhattaṃ vā gaṇhāhī’’ti sāmaṇeraṃ vadati, sāmaṇero hatthaṃ dhovitvā sacepi satakkhattuṃ gahetvā attano pattagataṃ aphusantova attano patte pakkhipati, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
Being attached, having placed the bowl on a stand, he tells a novice, “Take a cake or rice from this.” If the novice, after washing his hands, takes and puts it in his own bowl, even a hundred times, without touching what is already in his own bowl, there is no need for formal reception again.
Nếu vị tỳ khưu có ý quan tâm, đặt bát trên giá đỡ và nói với sa-di: “Hãy lấy bánh hoặc cơm từ đây,” thì sa-di rửa tay và dù có lấy một trăm lần mà không chạm vào cơm trong bát của mình rồi bỏ vào bát của mình, thì không cần phải thọ nhận lại.
Yadi pana attano pattagataṃ phusitvā tato gaṇhāti, sāmaṇerasantakena saṃsaṭṭhaṃ hoti, puna paṭiggahetabbaṃ.
But if he takes from there after touching what is in his own bowl, it becomes mixed with the novice's property; it must be formally received again.
Nhưng nếu vị ấy chạm vào cơm trong bát của mình rồi lấy từ đó, thì cơm đó đã bị trộn lẫn với cơm của sa-di, và phải thọ nhận lại.
Keci pana ‘‘sacepi gayhamānaṃ chijjitvā tattha patati, puna paṭiggahetabba’’nti vadanti.
Some, however, say, “Even if what is being taken breaks off and falls in there, it must be formally received again.”
Một số vị nói: “Ngay cả khi thức ăn đang được lấy mà bị đứt và rơi vào đó, thì cũng phải thọ nhận lại.”
Taṃ ‘‘ekaṃ bhattapiṇḍaṃ gaṇha, ekaṃ pūvaṃ gaṇha, imassa guḷapiṇḍassa ettakaṃ padesaṃ gaṇhā’’ti evaṃ paricchinditvā vutte veditabbaṃ, idha pana paricchedo natthi, tasmā yaṃ sāmaṇerassa patte patati, tadeva paṭiggahaṇaṃ vijahati, hatthagataṃ pana yāva sāmaṇero vā ‘‘ala’’nti na oramati, bhikkhu vā na vāreti, tāva bhikkhusseva santakaṃ, tasmā paṭiggahaṇaṃ na vijahati.
That (statement) should be understood as spoken when there is a specification, such as, ‘‘Take one handful of rice, take one cake, take this much portion of this lump of jaggery.’’ Here, however, there is no specification; therefore, whatever falls into the sāmaṇera’s bowl, that alone abandons the acceptance. But what is in hand, as long as the sāmaṇera does not decline, saying ‘‘Enough,’’ or the bhikkhu does not stop him, it belongs to the bhikkhu. Therefore, the acceptance is not abandoned.
Điều đó cần được hiểu là đã được nói đến khi phân định rõ ràng như: “Hãy lấy một nắm cơm, hãy lấy một cái bánh, hãy lấy chừng này phần của cục đường thốt nốt này”. Tuy nhiên, ở đây không có sự phân định rõ ràng nào cả. Do đó, cái gì rơi vào bát của sāmaṇera thì cái đó mới chấm dứt sự thọ nhận. Còn vật gì đang ở trong tay (của tỳ-khưu) thì chừng nào sāmaṇera chưa nói “đủ rồi” hoặc tỳ-khưu chưa ngăn lại, thì chừng đó vật ấy vẫn là của tỳ-khưu. Vì vậy, sự thọ nhận không chấm dứt.
Sace attano vā bhikkhūnaṃ vā yāgupacanakabhājane kesañci atthāya bhattaṃ pakkhipati, ‘‘sāmaṇera, bhājanassa upari hatthaṃ karohī’’ti vatvā tassa hatthe pakkhipitabbaṃ.
If, for the sake of himself or the bhikkhus, one puts rice into a vessel for cooking porridge for someone, it should be placed in the sāmaṇera’s hand after saying, ‘‘Sāmaṇera, place your hand over the vessel.’’
Nếu vị ấy bỏ cơm vào nồi nấu cháo cho mình hoặc cho các tỳ-khưu khác, vì lợi ích của một số người, thì cần phải nói: “Sāmaṇera, hãy đặt tay lên trên nồi!” rồi bỏ vào tay sāmaṇera.
Tassa hatthato bhājane patitañhi dutiyadivase bhājanassa akappiyabhāvaṃ na karoti pariccattattā.
This is because the rice that falls into the vessel from his hand does not make the vessel unallowable on the next day, due to it having been offered.
Vì cơm rơi từ tay sāmaṇera vào nồi sẽ không làm cho cái nồi trở thành không hợp lệ vào ngày hôm sau, do đã được sāmaṇera từ bỏ.
Sace evaṃ akatvā pakkhipati, pattamiva bhājanaṃ nirāmisaṃ katvā paribhuñjitabbaṃ.
If one puts it in without doing so, the vessel should be consumed as if it were an unallowable bowl, devoid of edible food.
Nếu không làm như vậy mà bỏ vào, thì cái nồi cần được sử dụng như cái bát, tức là làm cho nó không còn dính thịt (không còn dính đồ ăn không hợp lệ).
110. Dāyakā yāgukuṭaṃ ṭhapetvā gatā, taṃ daharasāmaṇero paṭiggaṇhāpetuṃ na sakkoti, bhikkhu pattaṃ upanāmeti, sāmaṇero kuṭassa gīvaṃ pattassa mukhavaṭṭiyaṃ ṭhapetvā āvajjeti, pattagatā yāgu paṭiggahitāva hoti.
110. When the donors have placed a pot of porridge and departed, and a young sāmaṇera is unable to make it acceptable, the bhikkhu brings his bowl near, and the sāmaṇera places the neck of the pot on the rim of the bowl and pours it out; the porridge that enters the bowl is thereby accepted.
110. Các thí chủ đã đặt nồi cháo rồi đi. Sāmaṇera nhỏ không thể làm cho cháo được thọ nhận. Tỳ-khưu đưa bát lại gần, sāmaṇera đặt cổ nồi lên miệng bát rồi đổ cháo vào. Cháo đã vào bát thì được xem là đã thọ nhận.
Atha vā bhikkhu bhūmiyaṃ hatthaṃ ṭhapeti, sāmaṇero pavaṭṭetvā hatthaṃ āropeti, vaṭṭati.
Or, if a bhikkhu places his hand on the ground, and the sāmaṇera strikes it to put it into the bhikkhu's hand, it is allowable.
Hoặc tỳ-khưu đặt tay xuống đất, sāmaṇera đẩy (cháo) rồi đặt vào tay (tỳ-khưu), điều đó được phép.
Pūvapacchibhattapacchiucchubhārādīsupi eseva nayo.
The same method applies to baskets of cakes, baskets of rice, bundles of sugarcane, and so forth.
Đối với giỏ bánh, giỏ cơm, bó mía, v.v., cũng theo cách này.
Sace paṭiggahaṇūpagaṃ bhāraṃ dve tayo sāmaṇerā denti, ekena vā balavatā ukkhittaṃ dve tayo bhikkhū gaṇhanti, vaṭṭati.
If two or three sāmaṇeras give a heavy item that is suitable for acceptance, or if it is lifted by one strong sāmaṇera and two or three bhikkhus receive it, it is allowable.
Nếu hai ba sāmaṇera dâng một vật nặng có thể thọ nhận được, hoặc một sāmaṇera khỏe mạnh nâng lên, hai ba tỳ-khưu nhận lấy, điều đó được phép.
Mañcassa vā pīṭhassa vā pāde telaghaṭaṃ vā phāṇitaghaṭaṃ vā laggenti, bhikkhussa mañcepi pīṭhepi nisīdituṃ vaṭṭati, uggahitakaṃ nāma na hoti.
If they hang an oil pot or a jaggery pot on the leg of a couch or a chair, it is allowable for the bhikkhu to sit on the couch or chair; it is not considered unaccepted.
Nếu họ treo một bình dầu hoặc một bình đường thốt nốt vào chân giường hoặc chân ghế, tỳ-khưu được phép ngồi trên giường hoặc ghế đó, vật đó không bị xem là đã bị từ bỏ.
Nāgadantake vā aṅkusake vā dve telaghaṭā laggitā honti upari paṭiggahitako, heṭṭhā appaṭiggahitako.
On a hook or a rack, there might be two oil pots hanging: the upper one accepted, the lower one unaccepted.
Trên giá tường hoặc móc treo có hai bình dầu được treo, bình trên đã được thọ nhận, bình dưới chưa được thọ nhận.
Uparimaṃ gahetuṃ vaṭṭati, heṭṭhā paṭiggahitako, upari appaṭiggahitako, uparimaṃ gahetvā itaraṃ gaṇhato uparimo uggahitako hoti.
It is allowable to take the upper one. If the lower one is accepted, and the upper one unaccepted, when one takes the upper one first, that upper one becomes unaccepted.
Được phép lấy bình trên. Nếu bình dưới đã được thọ nhận, bình trên chưa được thọ nhận, khi lấy bình trên rồi lấy bình kia, thì bình trên bị xem là đã bị từ bỏ.
Heṭṭhāmañce appaṭiggahitakaṃ telathālakaṃ hoti, tañce sammajjanto sammuñjaniyā ghaṭṭeti, uggahitakaṃ na hoti, ‘‘paṭiggahitakaṃ gaṇhissāmī’’ti appaṭiggahitakaṃ gahetvā ñatvā puna ṭhapeti, uggahitakaṃ na hoti, bahi nīharitvā sañjānāti, bahi aṭṭhapetvā haritvā tattheva ṭhapetabbaṃ, natthi doso.
If there is an unaccepted oil saucer under a bed, and one cleaning touches it with a broom, it does not become unaccepted. If, intending to take an accepted item, one takes an unaccepted item, realizes it, and puts it back, it does not become unaccepted. If one takes it out and identifies it, it should be brought back and placed in the same spot without leaving it outside; there is no fault.
Trên ghế thấp có một chén dầu chưa được thọ nhận. Nếu khi quét dọn mà chạm phải chén đó bằng chổi, thì nó không bị xem là đã bị từ bỏ. Nếu nghĩ rằng “tôi sẽ lấy vật đã được thọ nhận” nhưng lại lấy vật chưa được thọ nhận, rồi biết được và đặt lại, thì nó không bị xem là đã bị từ bỏ. Nếu mang ra ngoài rồi mới nhận ra, thì cần phải mang vào và đặt lại chỗ cũ, không có lỗi. (capana: Nếu mang ra ngoài rồi nhận ra, thì không được đặt ra ngoài mà phải mang vào và đặt lại chỗ cũ, không có lỗi).
Sace pana pubbe vivaritvā ṭhapitaṃ, na pidahitabbaṃ.
However, if it was previously placed open, it should not be covered.
Tuy nhiên, nếu nó đã được mở ra và đặt sẵn từ trước, thì không được đậy lại.
Yathā pubbe ṭhitaṃ, tatheva ṭhapetabbaṃ.
It should be placed just as it was before.
Cần phải đặt lại đúng như trạng thái ban đầu.
Sace bahi ṭhapeti, puna na chupitabbaṃ.
If it is placed outside, it should not be touched again.
Nếu đặt ra ngoài, thì không được chạm vào nữa.
111. Paṭiggahitake telādimhi kaṇṇikā uṭṭheti, siṅgiverādimhi ghanacuṇṇaṃ, taṃsamuṭṭhānameva nāma taṃ, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
111. If mold appears on accepted oil or similar items, or solidified powder on ginger or similar items, that is merely a natural outgrowth; there is no need for another acceptance.
111. Trên dầu đã thọ nhận, v.v., mọc nấm; trên gừng, v.v., có bột đặc. Đó là những thứ phát sinh từ chính vật đó, không cần phải thọ nhận lại.
Tālaṃ vā nāḷikeraṃ vā āruḷho yottena phalapiṇḍiṃ otāretvā upari ṭhitova ‘‘gaṇhathā’’ti vadati, na gahetabbaṃ.
If a person who has climbed a palm tree or a coconut tree lowers a cluster of fruits with a rope and says, while still up there, ‘‘Take them,’’ they should not be taken.
Người leo lên cây thốt nốt hoặc cây dừa, thả buồng quả xuống bằng dây thừng, rồi vẫn đứng trên cây mà nói: “Hãy lấy đi!”, thì không được phép lấy.
Sace añño bhūmiyaṃ ṭhito yottapāsake gahetvā ukkhipitvā deti, vaṭṭati.
If another person standing on the ground takes the loops of the rope, lifts them up, and gives them, it is allowable.
Nếu người khác đứng dưới đất, cầm vòng dây kéo lên rồi đưa cho, thì được phép.
Saphalaṃ mahāsākhaṃ kappiyaṃ kāretvā paṭiggaṇhāti, phalāni paṭiggahitāneva honti, yathāsukhaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭati.
If one makes a large branch with fruit allowable and accepts it, the fruits are thereby accepted, and it is allowable to consume them as desired.
Nếu làm cho một cành cây lớn có quả trở nên hợp lệ rồi thọ nhận, thì các quả cũng được xem là đã thọ nhận, được phép ăn tùy ý.
Antovatiyaṃ ṭhatvā vatiṃ chinditvā ucchuṃ vā timbarūsakaṃ vā denti, hatthapāse sati vaṭṭati.
If people stand within a fence, cut the fence, and offer sugarcane or jujube fruits, it is allowable if it is within arm’s reach.
Nếu đứng bên trong hàng rào, chặt hàng rào rồi đưa mía hoặc quả timbarūsaka, thì được phép nếu trong tầm tay.
Daṇḍakesu apaharitvā niggataṃ gaṇhantassa vaṭṭati, paharitvā niggate aṭṭhakathāsu doso na dassito.
It is allowable for one to take what falls out after being struck on the fence posts; in the commentaries, no fault is indicated for items that fall after being struck.
Được phép nhận những thứ rơi ra mà không cần đập vào các cọc hàng rào. Đối với những thứ rơi ra do bị đập, các chú giải không chỉ ra lỗi.
Mayaṃ pana ‘‘yaṃ ṭhānaṃ pahaṭaṃ, tato sayaṃpatitamiva hotī’’ti takkayāma, tampi ṭhatvā gacchante yujjati suṅkaghātato pavaṭṭetvā bahipatitabhaṇḍaṃ viya.
However, we speculate that ‘‘the place that is struck, from there it is as if it fell by itself.’’ This is also applicable if one stands there and goes, like goods that fall out after being pushed past a customs barrier.
Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng: “Chỗ nào bị đập, từ đó vật rơi ra giống như tự nó rơi xuống”, điều này cũng hợp lý khi nó đến từ người đang đi, giống như hàng hóa bị đánh rơi ra ngoài từ trạm thu thuế.
Vatiṃ vā pākāraṃ vā laṅghāpetvā denti, sace pana aputhulo pākāro, antopākāre bahipākāre ca ṭhitassa hatthapāso pahoti, hatthasatampi uddhaṃ gantvā sampattaṃ gahetuṃ vaṭṭati.
If they throw an item over a fence or wall and give it, it is allowable if the wall is not thick and the arm’s reach extends to a person standing both inside and outside the wall; it is allowable to take an item that has gone up even a hundred cubits and arrived.
Nếu họ vượt qua hàng rào hoặc bức tường rồi đưa cho, thì nếu bức tường không quá dày, và tầm tay của người đứng bên trong hoặc bên ngoài bức tường đủ tới, thì được phép lấy vật đã đến, dù cao tới một trăm cubit.
Bhikkhu gilānaṃ sāmaṇeraṃ khandhena vahati, so phalāphalaṃ disvā gahetvā khandhe nisinnova deti, vaṭṭati.
A bhikkhu carries a sick sāmaṇera on his shoulder. The sāmaṇera sees fruits, takes them, and, while sitting on the shoulder, gives them; it is allowable.
Một tỳ-khưu cõng một sāmaṇera bị bệnh trên vai. Sāmaṇera thấy trái cây, lấy rồi đưa cho tỳ-khưu trong khi vẫn ngồi trên vai, điều đó được phép.
Aparo bhikkhuṃ vahanto khandhe nisinnassa bhikkhuno deti, vaṭṭatiyeva.
Another person carries a bhikkhu, and, while the bhikkhu is seated on his shoulder, gives something to the bhikkhu; that too is allowable.
Một sāmaṇera khác cõng một tỳ-khưu, rồi đưa cho tỳ-khưu đang ngồi trên vai, điều đó cũng được phép.
Bhikkhu phaliniṃ sākhaṃ chāyatthāya gahetvā gacchati, phalāni khādituṃ citte uppanne paṭiggahāpetvā khādituṃ vaṭṭati.
A bhikkhu takes a fruit-bearing branch for shade and walks. If the thought to eat the fruits arises, it is allowable to make them accepted and eat them.
Một tỳ-khưu cầm một cành cây có quả để lấy bóng mát mà đi. Nếu tâm khởi muốn ăn quả, thì được phép làm cho quả được thọ nhận rồi ăn.
Macchikavāraṇatthaṃ kappiyaṃ kāretvā paṭiggaṇhāti, khāditukāmo ce hoti, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati, khādantassa natthi doso.
If one makes an item allowable to ward off flies and accepts it, and then desires to eat it, the original acceptance is allowable, and there is no fault in eating it.
Nếu làm cho vật hợp lệ để xua ruồi rồi thọ nhận, nếu muốn ăn, thì chỉ cần thọ nhận ban đầu là được phép, không có lỗi khi ăn.
Bhikkhu paṭiggahaṇārahaṃ bhaṇḍaṃ manussānaṃ yāne ṭhapetvā maggaṃ gacchati, yānaṃ kaddame laggati, daharo cakkaṃ gahetvā ukkhipati, vaṭṭati, uggahitakaṃ nāma na hoti.
A bhikkhu places an item suitable for acceptance in a human-driven vehicle and travels on the road. The vehicle gets stuck in mud. A young man takes the wheel and lifts it; it is allowable, and the item does not become unaccepted.
Một tỳ-khưu đặt vật phẩm có thể thọ nhận được lên xe của người khác rồi đi đường. Nếu xe bị kẹt trong bùn, một sāmaṇera trẻ cầm bánh xe nâng lên, điều đó được phép, không bị xem là đã bị từ bỏ.
Nāvāya ṭhapetvā nāvaṃ arittena vā pājeti, hatthena vā kaḍḍhati, vaṭṭati.
If one places items in a boat and punts the boat with a pole or pulls it with a hand, it is allowable.
Nếu đặt lên thuyền rồi dùng sào đẩy thuyền hoặc dùng tay kéo, điều đó được phép.
Uḷumpepi eseva nayo.
The same method applies to a raft.
Đối với bè cũng theo cách này.
Cāṭiyaṃ vā kuṇḍake vā ṭhapetvāpi taṃ anupasampannena gāhāpetvā anupasampannaṃ bāhāyaṃ gahetvā tarituṃ vaṭṭati.
Even if one places it in a pot or a basket, it is allowable to have an unordained person hold it and then hold the unordained person’s arm to cross.
Nếu đặt vật phẩm vào một cái nồi hoặc một cái giỏ, rồi làm cho người chưa thọ giới cầm nó, và tỳ-khưu cầm tay người chưa thọ giới để qua sông, điều đó được phép.
Tasmimpi asati anupasampannaṃ gāhāpetvā taṃ bāhāyaṃ gahetvā tarituṃ vaṭṭati.
If even that is not present, it is allowable to have an unordained person hold it and then hold that unordained person’s arm to cross.
Nếu không có cái nồi hoặc giỏ đó, thì được phép làm cho người chưa thọ giới cầm vật phẩm, rồi tỳ-khưu cầm tay người chưa thọ giới để qua sông.
Upāsakā gamikabhikkhūnaṃ pātheyyataṇḍule denti, sāmaṇerā bhikkhūnaṃ taṇḍule gahetvā attano taṇḍule gahetuṃ na sakkonti, bhikkhū tesaṃ taṇḍule gaṇhanti, sāmaṇerā attanā gahitataṇḍulesu khīṇesu itarehi taṇḍulehi yāguṃ pacitvā sabbesaṃ pattāni paṭipāṭiyā ṭhapetvā yāguṃ ākiranti, paṇḍito sāmaṇero attano pattaṃ gahetvā therassa deti, therassa pattaṃ dutiyattherassāti evaṃ sabbānipi parivatteti, sabbehi sāmaṇerassa santakaṃ bhuttaṃ hoti, vaṭṭati.
When lay followers give provisions of rice to traveling bhikkhus, and the sāmaṇeras, having taken the bhikkhus' rice, are unable to take their own rice, the bhikkhus take their rice. When the sāmaṇeras' own rice is consumed, they cook porridge with the other bhikkhus' rice, arrange everyone's bowls in order, and pour the porridge into them. A wise sāmaṇera takes his own bowl and gives it to the elder; the elder's bowl is given to the second elder, and so on, thus exchanging all of them. All the bhikkhus have consumed the sāmaṇera's portion, and this is allowable.
Các cư sĩ dâng gạo làm lương thực cho các tỳ-khưu đang đi đường. Các sāmaṇera không thể nhận gạo của tỳ-khưu và cũng không thể nhận gạo của mình. Các tỳ-khưu nhận gạo của sāmaṇera. Khi gạo của sāmaṇera đã hết, họ nấu cháo bằng gạo của tỳ-khưu, đặt tất cả các bát theo thứ tự rồi đổ cháo vào. Sāmaṇera thông minh cầm bát của mình đưa cho vị trưởng lão, bát của vị trưởng lão đưa cho vị trưởng lão thứ hai, cứ thế đổi tất cả các bát. Như vậy, tất cả đều ăn vật phẩm của sāmaṇera, điều đó được phép.
Sacepi sāmaṇero apaṇḍito hoti, attano patte yāguṃ sayameva pātuṃ ārabhati, ‘‘āvuso, tuyhaṃ yāguṃ mayhaṃ dehī’’ti therehi paṭipāṭiyā yācitvāpi pivituṃ vaṭṭati, sabbehi sāmaṇerassa santakameva bhuttaṃ hoti, neva uggahitapaccayā, na sannidhipaccayā vajjaṃ phusanti.
Even if the sāmaṇera is not wise and starts to drink the porridge in his own bowl by himself, it is allowable for the elders to ask for it in order, saying, ‘‘Friend, give me your porridge,’’ and drink it. All the bhikkhus have consumed the sāmaṇera’s portion, and they do not incur fault due to unaccepted food or due to storing food.
Ngay cả khi sāmaṇera không thông minh, tự mình bắt đầu uống cháo trong bát của mình, thì các vị trưởng lão cũng được phép tuần tự xin cháo của sāmaṇera mà uống. Tất cả đều ăn vật phẩm của sāmaṇera, không mắc lỗi do vật phẩm bị từ bỏ (uggahitapaccayā) hay do tích trữ (sannidhipaccayā).
Ettha pana mātāpitūnaṃ telādīni, chāyādīnaṃ atthāya sākhādīni ca harantānaṃ imesañca viseso na dissati, tasmā kāraṇaṃ upaparikkhitabbaṃ.
Here, however, no difference is seen between those who carry oil and so forth for their parents, or branches and so forth for shade, and these bhikkhus. Therefore, the reason should be examined.
Tuy nhiên, ở đây không thấy sự khác biệt giữa việc mang dầu, v.v., của cha mẹ và việc mang cành cây, v.v., để lấy bóng mát, v.v., và những trường hợp này. Vì vậy, cần phải xem xét kỹ nguyên nhân.
112. Sāmaṇero bhattaṃ pacitukāmo taṇḍule dhovitvā niccāletuṃ na sakkoti, bhikkhunā taṇḍule ca bhājanañca paṭiggahetvā taṇḍule dhovitvā niccāletvā bhājanaṃ uddhanaṃ āropetabbaṃ, aggi na kātabbo, pakkakāle vivaritvā pakkabhāvo jānitabbo.
112. If a sāmaṇera wishes to cook rice but cannot wash and drain the rice, the bhikkhu should accept the rice and the vessel, wash and drain the rice, and place the vessel on the stove. No fire should be made. When it is cooked, it should be uncovered to ascertain its cooked state.
112. Nếu sāmaṇera muốn nấu cơm nhưng không thể vo gạo và chắt nước, thì tỳ-khưu phải thọ nhận gạo và nồi, vo gạo và chắt nước, rồi đặt nồi lên bếp. Không được đốt lửa. Khi cơm chín, phải mở nắp ra để biết cơm đã chín hay chưa.
Sace duppakkaṃ hoti, pākatthāya pidahituṃ na vaṭṭati, rajassa vā chārikāya vā apatanatthāya vaṭṭati, pakkakāle oropituṃ bhuñjitumpi vaṭṭati, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
If it is undercooked, it is not allowable to cover it for cooking, but it is allowable to prevent dust or ash from falling into it. When it is cooked, it is allowable to take it down and consume it. There is no need for a fresh acceptance.
Nếu cơm chưa chín, không được đậy lại để nấu tiếp, nhưng được đậy để bụi hoặc tro không rơi vào. Khi cơm đã chín, được phép lấy xuống và ăn, không cần phải thọ nhận lại.
Sāmaṇero paṭibalo pacituṃ, khaṇo panassa natthi katthaci gantukāmo, bhikkhunā sataṇḍulodakaṃ bhājanaṃ paṭiggahetvā uddhanaṃ āropetvā ‘‘aggiṃ jāletvā gacchā’’ti vattabbo.
If a sāmaṇera is capable of cooking, but does not have the time as he wants to go somewhere, the bhikkhu should accept a pot with rice and water, place it on the stove, and say, "Light the fire and go."
Nếu một Sa-di có khả năng nấu ăn, nhưng không có thời gian rảnh vì muốn đi đâu đó, thì một Tỳ-khưu nên thọ nhận cái nồi có gạo và nước, đặt lên bếp và nói: “Hãy nhóm lửa rồi đi đi.”
Tato paraṃ purimanayeneva sabbaṃ kātuṃ vaṭṭati.
After that, it is allowable to do everything in the same manner as before.
Sau đó, mọi việc đều được phép làm theo cách tương tự như trước.
Bhikkhu yāguatthāya suddhabhājanaṃ āropetvā udakaṃ tāpeti, vaṭṭati.
It is allowable for a bhikkhu to put a clean pot on the stove and heat water for gruel.
Một Tỳ-khưu đặt một cái nồi sạch lên bếp để nấu cháo và đun nước, điều đó là được phép.
Tatte udake sāmaṇero taṇḍule pakkhipati, tato paṭṭhāya bhikkhunā aggi na kātabbo, pakkayāguṃ paṭiggahetvā pātuṃ vaṭṭati.
When the water is hot, a sāmaṇera puts the rice in it. From that point on, the bhikkhu should not make a fire. It is allowable to accept the cooked gruel and drink it.
Khi nước đã sôi, Sa-di cho gạo vào. Kể từ đó, Tỳ-khưu không được nhóm lửa; được phép thọ nhận cháo đã chín và uống.
Sāmaṇero yāguṃ pacati, hatthakukkuccako bhikkhu kīḷanto bhājanaṃ āmasati, pidhānaṃ āmasati, uggataṃ pheṇaṃ chinditvā paharati, tasseva pātuṃ na vaṭṭati, durupaciṇṇaṃ nāma hoti.
If a sāmaṇera cooks gruel, and a bhikkhu who is prone to meddling touches the pot or the lid playfully, or breaks off the rising foam and strikes it, it is not allowable for that bhikkhu to consume the gruel. This is called durupaciṇṇaṃ.
Nếu một Sa-di đang nấu cháo, một Tỳ-khưu tay ngứa ngáy, nghịch ngợm chạm vào nồi, chạm vào nắp, hớt bỏ bọt nổi lên, thì Tỳ-khưu đó không được phép uống cháo đó. Điều đó gọi là hành động không đúng đắn (durupaciṇṇa).
Sace pana dabbiṃ vā uḷuṅkaṃ vā gahetvā anukkhipanto āloḷeti, sabbesaṃ na vaṭṭati, sāmaṃpākañceva hoti durupaciṇṇañca.
However, if he takes a spoon or ladle and stirs it without lifting it, it is not allowable for anyone, as it becomes both sāmaṃpāka and durupaciṇṇaṃ.
Tuy nhiên, nếu Tỳ-khưu đó dùng muỗng hoặc vá khuấy mà không nhấc nồi lên, thì tất cả mọi người đều không được phép ăn, vì đó là món tự nấu (sāmaṃpāka) và hành động không đúng đắn (durupaciṇṇa).
Sace ukkhipati, uggahitakampi hoti.
If he lifts it, it also becomes uggahitaka.
Nếu Tỳ-khưu đó nhấc nồi lên, thì đó cũng là vật đã bị chiếm hữu (uggahitaka).
113. Bhikkhunā piṇḍāya caritvā ādhārake patto ṭhapito hoti.
113. A bhikkhu, having gone for alms, has placed his bowl on a bowl-stand.
113. Một Tỳ-khưu đi khất thực về và đặt bát trên giá đỡ.
Tatra ce añño lolabhikkhu kīḷanto pattaṃ āmasati, pattapidhānaṃ āmasati, tasseva tato laddhabhattaṃ na vaṭṭati.
If another frivolous bhikkhu playfully touches the bowl or the bowl's lid, the food obtained from that bowl is not allowable for him.
Nếu một Tỳ-khưu tham lam khác nghịch ngợm chạm vào bát, chạm vào nắp bát, thì thức ăn nhận được từ đó không được phép cho riêng Tỳ-khưu đó.
Sace na pattaṃ ukkhipitvā ṭhapeti, sabbesaṃ na vaṭṭati.
If he lifts the bowl and does not set it down, it is not allowable for anyone.
Nếu Tỳ-khưu đó không nhấc bát lên và đặt xuống, thì tất cả mọi người đều không được phép ăn.
Tatthajātakaphalinisākhāya vā valliyā vā gahetvā cāleti, tasseva tato laddhaphalaṃ na vaṭṭati, durupaciṇṇadukkaṭañca āpajjati.
If he takes a branch or creeper bearing fruit from that tree and shakes it, the fruit obtained from it is not allowable for him, and he incurs a durupaciṇṇadukkaṭa.
Nếu Tỳ-khưu đó cầm cành cây hoặc dây leo của cây ăn quả mọc ở đó mà lắc, thì quả nhận được từ đó không được phép cho riêng Tỳ-khưu đó, và Tỳ-khưu đó phạm tội ác hạnh (durupaciṇṇa) và lỗi dukkata.
‘‘Phalarukkhaṃ pana apassayituṃ vā tattha kaṇṭakaṃ vā bandhituṃ vaṭṭati, durupaciṇṇaṃ na hotī’’ti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
It is stated in the Mahāpaccariya that, "It is allowable to lean against a fruit tree or to tie a thorn to it; it is not durupaciṇṇaṃ."
Trong Mahāpaccariya có nói: “Tuy nhiên, được phép dựa vào cây ăn quả hoặc buộc gai vào đó, thì không phải là hành động không đúng đắn (durupaciṇṇa).”
Araññe patitaṃ pana ambaphalādiṃ disvā ‘‘sāmaṇerassa dassāmī’’ti āharitvā dātuṃ vaṭṭati.
Having seen a mango or other fruit fallen in the forest, it is allowable to bring it and give it to a sāmaṇera with the thought, "I will give this to the sāmaṇera."
Nếu thấy quả xoài hoặc các loại quả khác rơi trong rừng, được phép mang về và cho Sa-di với ý nghĩ “Ta sẽ cho Sa-di”.
Sīhavighāsādiṃ disvāpi ‘‘sāmaṇerassa dassāmī’’ti paṭiggahetvā vā appaṭiggahetvā vā āharitvā dātuṃ vaṭṭati.
Having seen the remnants of a lion's meal, etc., it is allowable to accept it or not accept it, bring it, and give it to a sāmaṇera with the thought, "I will give this to the sāmaṇera."
Nếu thấy thức ăn thừa của sư tử hoặc các loại tương tự, được phép thọ nhận hoặc không thọ nhận, rồi mang về và cho Sa-di với ý nghĩ “Ta sẽ cho Sa-di”.
Sace pana sakkoti vitakkaṃ sodhetuṃ, tato laddhaṃ khāditumpi vaṭṭati, neva āmakamaṃsapaṭiggahaṇapaccayā, na uggahitakapaccayā vajjaṃ phusati.
However, if he is able to purify his intention, it is allowable for him to consume the meat obtained from there. No offense arises on account of accepting raw meat or on account of it being uggahitaka.
Tuy nhiên, nếu Tỳ-khưu đó có khả năng thanh lọc suy nghĩ, thì được phép ăn những gì nhận được từ đó, không có lỗi do thọ nhận thịt sống hoặc do vật đã bị chiếm hữu (uggahitaka).
Mātāpitūnaṃ atthāya telādīni gahetvā gacchato antarāmagge byādhi uppajjati, tato yaṃ icchati, taṃ paṭiggahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
If a bhikkhu, carrying oil, etc., for his parents, falls ill on the way, it is allowable for him to accept and consume whatever he desires from it.
Nếu một Tỳ-khưu mang dầu và các thứ khác cho cha mẹ, nhưng bị bệnh trên đường đi, thì được phép thọ nhận và sử dụng bất cứ thứ gì Tỳ-khưu đó muốn từ đó.
Sace pana mūlepi paṭiggahitaṃ hoti, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
However, if it was accepted at the outset, there is no need for a fresh acceptance.
Tuy nhiên, nếu đã thọ nhận từ ban đầu, thì không cần phải thọ nhận lại.
Mātāpitūnaṃ taṇḍule āharitvā deti, te tatoyeva yāguādīni sampādetvā tassa denti, vaṭṭati, sannidhipaccayā uggahitapaccayā vā doso natthi.
If he brings rice to his parents, and they prepare gruel, etc., from that very rice and offer it to him, it is allowable. There is no fault due to sannidhi (storing) or uggahitaka (unaccepted food).
Nếu Tỳ-khưu mang gạo cho cha mẹ, và cha mẹ dùng chính gạo đó để làm cháo và các thứ khác rồi dâng cho Tỳ-khưu, thì điều đó là được phép, không có lỗi do tích trữ (sannidhi) hoặc do vật đã bị chiếm hữu (uggahitaka).
114. Bhikkhu pidahitvā udakaṃ tāpeti, yāva parikkhayā paribhuñjituṃ vaṭṭati.
114. If a bhikkhu covers and heats water, it is allowable to consume it until it is used up.
114. Một Tỳ-khưu đun nước có đậy nắp, được phép sử dụng cho đến khi hết.
Sace panettha chārikā patati, paṭiggahetabbaṃ.
If ash falls into it, it must be accepted anew.
Nếu có tro rơi vào, thì phải thọ nhận.
Dīghasaṇḍāsena thālakaṃ gahetvā telaṃ pacantassa chārikā patati, hatthena amuñcanteneva pacitvā otāretvā paṭiggahetabbaṃ.
If ash falls into the oil being cooked by a bhikkhu holding a pan with long tongs, he must cook it, take it down, and accept it without releasing it from his hand.
Nếu một Tỳ-khưu đang nấu dầu bằng cách cầm cái bát bằng kẹp dài mà tro rơi vào, thì Tỳ-khưu đó phải nấu xong, nhấc xuống và thọ nhận mà không buông tay.
Sace aṅgārāpi dārūnipi paṭiggahetvā ṭhapitāni, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati.
If embers or firewood have been accepted and stored, the original acceptance is sufficient.
Nếu than hoặc củi đã được thọ nhận và cất giữ, thì chỉ cần thọ nhận ban đầu là được.
Bhikkhu ucchuṃ khādati, sāmaṇero ‘‘mayhampi dethā’’ti vadati, ‘‘ito chinditvā gaṇhā’’ti vutto gaṇhāti, avasese puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
If a bhikkhu eats sugarcane, and a sāmaṇera says, "Give me some too," and is told, "Break off some from here and take it," and he takes it, there is no need for a fresh acceptance for the remainder.
Một Tỳ-khưu đang ăn mía, Sa-di nói: “Xin cho con một ít.” Nếu được nói: “Hãy chặt từ đây mà lấy,” Sa-di đó lấy, thì phần còn lại không cần phải thọ nhận lại.
Guḷapiṇḍaṃ khādantassapi eseva nayo.
The same rule applies to one eating a lump of jaggery.
Khi ăn cục đường cũng vậy.
Vuttokāsato chinditvā gahitāvasesañhi ajahitapaṭiggahaṇameva hoti.
For the portion remaining after being broken off from the indicated place, it is considered as if it was not let go from the original acceptance.
Vì phần còn lại sau khi chặt từ chỗ được chỉ định là vẫn thuộc về sự thọ nhận ban đầu, không bị bỏ rơi.
Bhikkhu guḷaṃ bhājento paṭiggahetvā koṭṭhāse karoti, bhikkhūpi sāmaṇerāpi āgantvā ekaggahaṇeneva ekamekaṃ koṭṭhāsaṃ gaṇhanti, gahitāvasesaṃ paṭiggahitameva hoti.
If a bhikkhu divides jaggery, having accepted it, and makes it into portions, and bhikkhus and sāmaṇeras come and take one portion each with a single act of taking, the remainder is still considered accepted.
Một Tỳ-khưu chia đường, thọ nhận rồi chia thành từng phần. Các Tỳ-khưu và Sa-di đến và mỗi người lấy một phần chỉ bằng một lần lấy, thì phần còn lại sau khi lấy vẫn được coi là đã thọ nhận.
Sace lolasāmaṇero gaṇhitvā gaṇhitvā puna ṭhapeti, tassa gahitāvasesaṃ appaṭiggahitakameva hoti.
If a mischievous sāmaṇera repeatedly takes and puts back, the remainder that he took is considered unaccepted.
Tuy nhiên, nếu một Sa-di tham lam cứ lấy rồi lại đặt xuống, thì phần còn lại sau khi Sa-di đó lấy được coi là chưa thọ nhận.
Bhikkhu dhūmavaṭṭiṃ paṭiggahetvā dhūmaṃ pivati, mukhañca kaṇṭho ca manosilāya litto viya hoti, yāvakālikaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati, yāvakālikena yāvajīvikasaṃsagge doso natthi.
A bhikkhu accepts a smoking stick and smokes it; his mouth and throat become as if smeared with realgar. It is allowable to consume it as a yāvakālika. There is no fault in mixing a yāvakālika with a yāvajīvika.
Một Tỳ-khưu thọ nhận một điếu thuốc và hút khói, miệng và cổ họng như bị bôi son, thì được phép dùng như vật yāvakālika. Không có lỗi khi trộn vật yāvakālika với vật yāvajīvika.
Pattaṃ vā rajanaṃ vā pacantassa kaṇṇanāsacchiddehi dhūmo pavisati, byādhipaccayā pupphaṃ vā phalaṃ vā upasiṅghati, abbohārikattā vaṭṭati.
If smoke enters the ear and nose holes of one cooking a bowl or dye, or if, due to illness, one smells a flower or fruit, it is allowable because it is not a matter of commerce (abbohārika).
Nếu khói bay vào lỗ tai và mũi của Tỳ-khưu đang đun bát hoặc thuốc nhuộm, hoặc Tỳ-khưu đó ngửi hoa hoặc quả do bệnh tật, thì điều đó được phép vì không phải là hành vi sử dụng (abbohārika).
Bhattuggāro tāluṃ āhacca antoyeva pavisati, avisayattā vaṭṭati, mukhaṃ paviṭṭhaṃ pana ajjhoharato vikāle āpatti.
If regurgitated food touches the palate and goes inwards, it is allowable because it is not within the scope of an offense. However, if food that has entered the mouth is swallowed during the wrong time, it is an offense.
Nếu thức ăn trào ngược chạm vào vòm miệng rồi đi vào bên trong, thì điều đó được phép vì không thuộc phạm vi của tội. Tuy nhiên, nếu nuốt thức ăn đã vào miệng thì phạm tội vào phi thời.
Dantantare laggassa āmisassa raso pavisati, āpattiyeva.
If the juice of food stuck between the teeth enters, it is an offense.
Nếu nước cốt của thức ăn dính vào kẽ răng đi vào, thì đó là một tội.
Sace sukhumaṃ āmisaṃ hoti, raso na paññāyati, abbohārikapakkhaṃ bhajati.
If the food is very fine and its taste is not discernible, it falls into the category of abbohārika.
Nếu đó là thức ăn rất nhỏ, không thể nhận biết được hương vị, thì được coi là không phải hành vi sử dụng (abbohārika).
Upakaṭṭhe kāle nirudakaṭṭhāne bhattaṃ bhuñjitvā kakkhāretvā dve tayo kheḷapiṇḍe pātetvā udakaṭṭhānaṃ gantvā mukhaṃ vikkhāletabbaṃ.
When the time is near noon, having eaten a meal in a place without water, one should clear one's throat, spit out two or three phlegm balls, go to a water place, and rinse one's mouth.
Vào thời gian gần giữa trưa, sau khi ăn xong ở nơi không có nước, phải khạc nhổ hai ba cục đờm rồi đi đến chỗ có nước để súc miệng.
Paṭiggahetvā ṭhapitasiṅgiverādīnaṃ aṅkurā nikkhamanti, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
If shoots emerge from ginger, etc., that have been accepted and stored, there is no need for a fresh acceptance.
Nếu gừng và các thứ khác đã được thọ nhận và cất giữ mà mọc mầm, thì không cần phải thọ nhận lại.
Loṇe asati samuddodakena loṇakiccaṃ kātuṃ vaṭṭati, paṭiggahetvā ṭhapitaloṇodakaṃ loṇaṃ hoti, loṇaṃ vā udakaṃ hoti, raso vā phāṇitaṃ hoti, phāṇitaṃ vā raso hoti, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati.
If there is no salt, it is allowable to use seawater for the purpose of salt. If saltwater accepted and stored becomes salt, or if salt becomes water, or if juice becomes molasses, or if molasses becomes juice, the original acceptance is sufficient.
Nếu không có muối, được phép dùng nước biển để làm muối, vì nước muối đã thọ nhận và cất giữ là muối; hoặc muối là nước; hoặc nước mía là đường; hoặc đường là nước mía, thì chỉ cần thọ nhận ban đầu là được.
Himakarakā udakagatikā eva.
Hailstones are considered as water.
Mưa đá và băng tuyết đều thuộc loại nước.
Pārihārikena katakaṭṭhinā udakaṃ pasādenti, taṃ abbohārikaṃ, āmisena saddhiṃ vaṭṭati.
People clarify water with katakaṭṭhina (Strychnos potatorum seeds) carried for travel; that water is abbohārika, and it is allowable with solid food.
Họ làm trong nước bằng hạt Katakaṭṭhi (một loại cây) mang theo, điều đó không phải là hành vi sử dụng (abbohārika), được phép dùng với thức ăn.
Āmisagatikehi kapitthaphalādīhi pasāditaṃ purebhattameva vaṭṭati.
Water clarified with kapittha fruit, etc., which are like solid food, is allowable only before the meal.
Nước được làm trong bằng quả Kapittha và các loại tương tự, thuộc loại thức ăn, chỉ được phép dùng trước bữa ăn.
Pokkharaṇīādīsu udakaṃ bahalaṃ hoti, vaṭṭati.
In ponds, etc., if the water is thick, it is allowable.
Nước trong ao hồ và các nơi tương tự thường đặc, điều đó là được phép.
Sace pana mukhe hatthe ca laggati, na vaṭṭati, paṭiggahetvā paribhuñjitabbaṃ.
However, if it sticks to the face and hands, it is not allowable; it must be accepted before consuming.
Tuy nhiên, nếu nước dính vào miệng và tay, thì không được phép, phải thọ nhận rồi mới dùng.
Khettesu kasitaṭṭhāne bahalaṃ udakaṃ hoti, paṭiggahetabbaṃ.
In cultivated fields, in ploughed areas, if the water is thick, it must be accepted.
Nước đặc ở những nơi đã cày cấy trong các cánh đồng, thì phải thọ nhận.
Sace sanditvā kandarādīni pavisitvā nadiṃ pūreti, vaṭṭati.
If it flows and enters ravines, etc., and fills a river, it is allowable.
Tuy nhiên, nếu nước chảy vào các khe núi và các nơi tương tự rồi làm đầy sông, thì điều đó là được phép.
Kakudhasobbhādayo honti rukkhato patitehi pupphehi sañchannodakā.
There are streams like kakudhasobha whose water is covered with fallen flowers from trees.
Các hố nước Kakudha và các nơi tương tự có nước bị che phủ bởi hoa rơi từ cây.
Sace puppharaso na paññāyati, paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
If the taste of the flowers is not discernible, there is no need for acceptance.
Nếu không nhận biết được hương vị của hoa, thì không cần phải thọ nhận.
Parittaṃ udakaṃ hoti, raso paññāyati, paṭiggahetabbaṃ.
If the water is little and the taste is discernible, it must be accepted.
Nếu nước ít và hương vị có thể nhận biết được, thì phải thọ nhận.
Pabbatakandarādīsu kāḷavaṇṇapaṇṇacchannaudakepi eseva nayo.
The same rule applies to water covered with dark-colored leaves in mountain ravines, etc.
Trong các khe núi và hang động, nước bị che phủ bởi lá cây màu đen cũng tương tự như vậy.
Pānīyaghaṭe sareṇukāni vā savaṇṭakhīrāni vā pupphāni pakkhittāni honti, paṭiggahetabbaṃ, pupphāni vā paṭiggahetvā pakkhipitabbāni.
In a drinking water pot, flowers with pollen or flowers with stems and sap are placed. It must be accepted, or flowers must be accepted and then placed in it.
Trong bình nước uống có bỏ hoa có phấn hoặc hoa có cuống, thì phải thọ nhận, hoặc phải thọ nhận rồi bỏ hoa vào.
Pāṭalimallikā pakkhittā honti, vāsamattaṃ tiṭṭhati, taṃ abbohārikaṃ.
If pāṭali or jasmine flowers are placed, the fragrance alone remains. That is abbohārika.
Nếu bỏ hoa Pāṭali và Mallikā vào, chỉ còn mùi hương, thì nước đó không phải là hành vi sử dụng (abbohārika).
Dubhiyadivasepi āmisena saddhiṃ vaṭṭati.
It is allowable even on the second day with solid food.
Vào ngày thứ hai cũng được phép dùng với thức ăn.
Bhikkhunā ṭhapitapupphavāsitakapānīyato sāmaṇero pānīyaṃ gahetvā pītāvasesakaṃ tattheva ākirati, paṭiggahetabbaṃ.
If a sāmaṇera takes drinking water flavored with flowers placed by a bhikkhu, and pours the remaining water back into the same pot, it must be accepted anew.
Nếu Sa-di lấy nước uống từ bình nước có hương hoa do Tỳ-khưu đặt, và đổ phần còn lại sau khi uống vào chính bình đó, thì phải thọ nhận.
Padumasarādīsu udakaṃ santharitvā ṭhitaṃ pupphareṇuṃ ghaṭena vikkhambhetvā udakaṃ gahetuṃ vaṭṭati.
In lotus ponds, etc., it is allowable to push aside the lotus pollen spread over the water with a pot and take the water.
Trong các ao sen và các nơi tương tự, được phép dùng bình gạt bỏ phấn hoa nổi trên mặt nước để lấy nước.
Kappiyaṃ kārāpetvā paṭiggahetvā ṭhapitaṃ dantakaṭṭhaṃ hoti, sace tassa rasaṃ pivitukāmo, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati, appaṭiggahetvā ṭhapitaṃ paṭiggahetabbaṃ.
If a tooth-stick has been made allowable, accepted, and set aside, and one wishes to drink its sap, only the original acceptance is allowable. A tooth-stick that has been set aside without being accepted must be accepted.
Tăm xỉa răng đã được làm cho hợp lệ (kappiya), đã được thọ nhận và cất giữ, nếu muốn uống nước của nó, thì chỉ cần thọ nhận gốc (mūlapaṭiggahaṇa) là được phép. Nếu tăm xỉa răng chưa được thọ nhận và cất giữ, thì phải thọ nhận.
Ajānantassa rase paviṭṭhepi āpattiyeva.
Even if the sap enters the mouth of one who does not know (the rule), it is still an offense.
Ngay cả khi nước tăm xỉa răng đã vào miệng của người không biết giới luật, thì vẫn phạm tội.
Acittakañhi idaṃ sikkhāpadaṃ.
For this training rule is unintentional (does not require intention).
Vì giới luật này là vô ý (acittaka).
115. Mahābhūtesu kiṃ vaṭṭati, kiṃ na vaṭṭatīti?
115. What is allowable among the great elements, and what is not allowable?
115. Trong các đại chủng (mahābhūta), cái gì được phép, cái gì không được phép?
Khīraṃ tāva vaṭṭati, kappiyamaṃsakhīraṃ vā hotu akappiyamaṃsakhīraṃ vā, pivantassa anāpatti.
Milk is allowable, whether it is milk from an animal whose flesh is allowable or milk from an animal whose flesh is not allowable; for one who drinks it, there is no offense.
Sữa thì được phép, dù là sữa từ thịt hợp lệ hay sữa từ thịt không hợp lệ, người uống không phạm tội.
Assu kheḷo siṅghāṇikā muttaṃ karīsaṃ semhaṃ dantamalaṃ akkhigūthako kaṇṇagūthako sarīre uṭṭhitaloṇanti idaṃ sabbaṃ vaṭṭati.
Tears, saliva, nasal mucus, urine, feces, phlegm, tooth-dirt, eye-crust, earwax, and salt appearing on the body—all of these are allowable.
Nước mắt, đờm, nước mũi, nước tiểu, phân, chất nhầy, cặn răng, ghèn mắt, ráy tai, muối kết tinh trên thân—tất cả những thứ này đều được phép.
Yaṃ panettha ṭhānato cavitvā patte vā hatthe vā patati, taṃ paṭiggahetabbaṃ, aṅgalaggaṃ paṭiggahitakameva.
If any of these, like saliva, having dropped from their place, fall into the bowl or onto the hand, they must be accepted. Whatever sticks to the body is considered already accepted.
Bất cứ thứ gì trong số đó rơi khỏi vị trí của nó xuống bát hay tay, thì phải được thọ nhận; thứ gì dính trên ngón tay thì đã được thọ nhận rồi.
Uṇhapāyāsaṃ bhuñjantassa sedo aṅgulianusārena ekābaddhova hutvā pāyāse santiṭṭhati, piṇḍāya vā carantassa hatthato pattassa mukhavaṭṭito vā pattatalaṃ orohati, ettha paṭiggahaṇakiccaṃ natthi, jhāmamahābhūte idaṃ nāma na vaṭṭatīti natthi, dujjhāpitaṃ pana na vaṭṭati.
When one is eating hot porridge, if sweat, following the fingers, continuously forms and remains in the porridge, or when one is on alms-round, it descends from the hand or from the rim of the bowl to the bottom of the bowl, there is no need for acceptance here. Among burnt great elements, there is nothing specifically called 'not allowable', but what is improperly burnt is not allowable.
Khi ăn cháo nóng, mồ hôi chảy dọc theo ngón tay thành một dòng và đọng lại trong cháo; hoặc khi đi khất thực, mồ hôi từ tay hoặc từ miệng bát chảy xuống đáy bát, trong trường hợp này không cần thọ nhận. Đối với các đại chủng đã được đốt cháy (jhāmamahābhūta), không có quy định nào nói rằng thứ này không được phép; nhưng thứ chưa được đốt cháy kỹ thì không được phép.
Sujjhāpitaṃ pana manussaṭṭhimpi cuṇṇaṃ katvā lehe upanetuṃ vaṭṭati.
However, what is properly burnt, even human bones, may be made into powder and presented as a lickable medicine.
Tuy nhiên, thứ đã được đốt cháy kỹ thì ngay cả xương người cũng có thể nghiền thành bột và dùng làm thuốc bôi.
Cattāri mahāvikaṭāni asati kappiyakārake sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭanti.
The four great unclean substances are allowable to be taken and consumed by oneself if there is no one present to make them allowable.
Bốn loại thuốc đại việt (mahāvikaṭa) được phép tự lấy và sử dụng khi không có người kappiya.
Ettha ca dubbacopi asamatthopi kappiyakārako asantapakkheyeva tiṭṭhati.
Here, an allowable-maker, even if ill-spoken or incapable, is considered as not present.
Trong trường hợp này, người kappiya dù khó bảo hay không có khả năng cũng được xem như không có.
Chārikāya asati sukkhadāruṃ jhāpetvā chārikā gahetabbā.
If there is no ash, dry wood should be burnt, and ash should be taken.
Nếu không có tro, phải đốt củi khô để lấy tro.
Sukkhadārumhi asati alladāruṃ rukkhato chinditvāpi kātuṃ vaṭṭati.
If there is no dry wood, it is allowable to cut fresh wood from a tree and make ash.
Nếu không có củi khô, cũng được phép chặt củi tươi từ cây để làm.
Idaṃ pana catubbidhampi mahāvikaṭaṃ kālodissaṃ nāma, sappadaṭṭhakkhaṇeyeva vaṭṭati.
However, these four kinds of great unclean substances are only allowable at the moment of a snakebite, being called kālodissa (time-specific).
Tuy nhiên, bốn loại thuốc đại việt này được gọi là kālodissa, chỉ được phép dùng khi bị rắn cắn.
116. Paṭikkhepapavāraṇāti pañcannaṃ bhojanānaṃ aññataraṃ bhuñjamānena yassa kassaci abhihaṭabhojanassa paṭikkhepasaṅkhātā pavāraṇā.
116. Paṭikkhepapavāraṇā (Refusal-Invitation) is the invitation, that is, the refusal of any presented food by whoever, while eating one of the five kinds of food.
116. Paṭikkhepapavāraṇā là sự từ chối, tức là sự từ chối thức ăn được dâng cúng (abhihaṭabhojana) bởi bất kỳ ai, trong khi đang thọ dụng một trong năm loại thức ăn.
Sā ca na kevalaṃ paṭikkhepamattena hoti, atha kho pañcaṅgavasena.
And this refusal is not merely by the act of refusing, but through five factors.
Và sự từ chối đó không chỉ đơn thuần là hành động từ chối, mà còn dựa trên năm yếu tố.
Tatrimāni pañcaṅgāni – asanaṃ, bhojanaṃ, dāyakassa hatthapāse ṭhānaṃ, abhihāro, abhihaṭassa paṭikkhepoti.
These are the five factors: 1. the act of eating, 2. the food, 3. the donor standing within arm's reach, 4. the offering, and 5. the refusal of what has been offered.
Năm yếu tố đó là: đang ăn (asana), thức ăn (bhojana), người dâng cúng ở trong tầm tay (dāyakassa hatthapāse ṭhāna), sự dâng cúng (abhihāro), và sự từ chối thức ăn được dâng cúng (abhihaṭassa paṭikkhepo).
Tattha asananti vippakatabhojanaṃ, bhuñjamāno cesa puggalo hotīti attho.
Here, asana means "not yet finished eating"; the meaning is that the person is still in the process of eating.
Trong đó, asana có nghĩa là thức ăn chưa dùng xong, tức là người đang ăn.
Bhojananti pavāraṇappahonakaṃ bhojanaṃ, odanādīnañca aññataraṃ paṭikkhipitabbaṃ bhojanaṃ hotīti attho.
Bhojana means "food suitable for pavāraṇā (invitation/refusal)"; the meaning is that the food to be refused is one of the five kinds of food such as rice.
Bhojana có nghĩa là thức ăn đủ để bị từ chối (pavāraṇappahonakaṃ bhojanaṃ), tức là một trong các loại thức ăn như cơm, v.v., cần phải từ chối.
Dāyakassa hatthapāse ṭhānanti pavāraṇappahonakaṃ bhojanaṃ gaṇhitvā dāyakassa aḍḍhateyyahatthappamāṇe okāse avaṭṭhānaṃ.
Dāyakassa hatthapāse ṭhāna means "the donor standing within arm's reach," which is the donor standing within two and a half cubits, having brought food suitable for pavāraṇā.
Dāyakassa hatthapāse ṭhāna có nghĩa là người dâng cúng đứng trong khoảng cách hai rưỡi cánh tay (aḍḍhateyyahatthappamāṇa) sau khi đã cầm thức ăn đủ để bị từ chối.
Abhihāroti hatthapāse ṭhitassa dāyakassa kāyena abhihāro.
Abhihāro means "the presentation by the donor's body," a presentation by the donor standing within arm's reach.
Abhihāro có nghĩa là sự dâng cúng bằng thân của người dâng cúng đang đứng trong tầm tay.
Abhihaṭassa paṭikkhepoti evaṃ abhihaṭassa kāyena vā vācāya vā paṭikkhepo.
Abhihaṭassa paṭikkhepo means "the refusal of what has been presented," a refusal by body or speech of such presented food.
Abhihaṭassa paṭikkhepo có nghĩa là sự từ chối thức ăn đã được dâng cúng như vậy, bằng thân hoặc bằng lời nói.
Iti imesaṃ pañcannaṃ aṅgānaṃ vasena pavāraṇā hoti.
Thus, pavāraṇā occurs by way of these five factors.
Như vậy, sự từ chối (pavāraṇā) xảy ra dựa trên năm yếu tố này.
Vuttampi cetaṃ –
It has also been said:
Điều này cũng đã được nói:
117. Tatrāyaṃ vinicchayo (pāci. aṭṭha. 238-9) – ‘‘asana’’ntiādīsu tāva yaṃ asnāti, yañca bhojanaṃ hatthapāse ṭhitena abhihaṭaṃ paṭikkhipati, taṃ odano kummāso sattu maccho maṃsanti imesaṃ aññatarameva veditabbaṃ.
117. The decision here is as follows: Among "eating" and so on, whatever is eaten and whatever food is presented by one standing within arm's reach and refused, that should be understood as one of these: rice, barley-meal, flour, fish, or meat.
117. Trong đó, đây là quyết định: Trong “asana” và các yếu tố khác, thứ mà người đó đang ăn và thứ mà người đó từ chối được dâng cúng bởi người đang ở trong tầm tay, phải được hiểu là một trong các loại: cơm, kummāsa (bánh lúa mạch), sattu (bột ngũ cốc), cá, hoặc thịt.
Tattha odano nāma sāli vīhi yavo godhumo kaṅgu varako kudrūsakoti sattannaṃ dhaññānaṃ taṇḍulehi nibbatto.
Here, odano (rice) means rice prepared from the grains of seven kinds of cereals: sāli, vīhi, barley, wheat, kaṅgu, varaka, and kudrūsaka.
Trong đó, odano (cơm) là thứ được làm từ gạo của bảy loại ngũ cốc: sāli (lúa sāli), vīhi (lúa vīhi), yava (lúa mạch), godhuma (lúa mì), kaṅgu (kê), varaka (hạt varaka), kudrūsaka (lúa kudrūsaka).
Tatra sālīti antamaso nīvāraṃ upādāya sabbāpi sālijāti.
Here, sālī refers to all varieties of sāli rice, down to wild rice (nīvāra).
Trong đó, sālī là tất cả các loại lúa sāli, kể cả nīvāra.
Vīhīti sabbāpi vīhijāti.
Vīhī refers to all varieties of vīhi rice.
Vīhī là tất cả các loại lúa vīhi.
Yavagodhumesu bhedo natthi.
There is no distinction in yava-godhuma (barley and wheat).
Yavagodhumesu (lúa mạch và lúa mì) không có sự khác biệt.
Kaṅgūti setarattakāḷabhedā sabbāpi kaṅgujāti.
Kaṅgū refers to all varieties of kaṅgu distinguished by white, red, or black colors.
Kaṅgū là tất cả các loại kê, phân biệt theo màu trắng, đỏ, đen.
Varakoti antamaso varakacorakaṃ upādāya sabbāpi setavaṇṇā varakajāti.
Varako refers to all white varieties of varaka, down to varakacoraka.
Varako là tất cả các loại varaka màu trắng, kể cả varakacoraka.
Kudrūsakoti kāḷakudrūsako ceva sāmākādibhedā ca sabbāpi tiṇadhaññajāti.
Kudrūsako refers to both black kudrūsaka and all varieties of grass-grains such as sāmāka.
Kudrūsako là kudrūsaka đen và tất cả các loại ngũ cốc từ cỏ, phân biệt như sāmāka, v.v.
Nīvāravarakacorakā cettha dhaññānulomāti vadanti, dhaññāni hontu dhaññānulomāni vā, etesaṃ vuttappabhedānaṃ sattannaṃ dhaññānaṃ taṇḍule gahetvā ‘‘bhattaṃ pacissāmā’’ti vā ‘‘yāguṃ pacissāmā’’ti vā ‘‘ambilapāyāsādīsu aññataraṃ pacissāmā’’ti vā yaṃ kiñci sandhāya pacantu, sace uṇhaṃ sītalaṃ vā bhuñjantānaṃ bhojanakāle gahitagahitaṭṭhāne odhi paññāyati, odanasaṅgahameva gacchati, pavāraṇaṃ janeti.
Nīvāra, varaka, and coraka are said to be grain-like. Whether they are grains or grain-like, if they are cooked with the husked grains of these seven specified cereals, intending to make rice (bhatta), or porridge (yāgu), or sweet-sour porridge (ambilapāyāsa), or any other dish, and if, at the time of eating, hot or cold, a distinct imprint (from the hand) is visible where it is taken, it is classified as odana and generates pavāraṇā.
Họ nói rằng nīvāra và varakacoraka là những loại ngũ cốc phụ. Dù là ngũ cốc chính hay ngũ cốc phụ, nếu họ lấy gạo từ bảy loại ngũ cốc đã nói trên và nấu với ý định “chúng ta sẽ nấu cơm” hoặc “chúng ta sẽ nấu cháo” hoặc “chúng ta sẽ nấu một trong các món như cháo chua (ambilapāyāsa), v.v.”, và nếu khi ăn nóng hay lạnh, dấu vết (odhi) vẫn còn rõ ràng ở chỗ cầm nắm, thì nó được xếp vào loại cơm và phát sinh sự từ chối.
Sace odhi na paññāyati, yāgusaṅgahaṃ gacchati, pavāraṇaṃ na janeti.
If no distinct imprint is visible, it is classified as yāgu and does not generate pavāraṇā.
Nếu dấu vết không rõ ràng, thì nó được xếp vào loại cháo và không phát sinh sự từ chối.
Yopi pāyāso vā paṇṇaphalakaḷīramissakā ambilayāgu vā uddhanato otāritamattā abbhuṇhā hoti āvajjitvā pivituṃ sakkā, hatthena gahitokāsepi odhiṃ na dasseti, pavāraṇaṃ na janeti.
Even if the porridge or a sour porridge mixed with leaves, fruits, and shoots is just taken down from the stove, is steaming hot, and can be drunk by inclining the bowl, and shows no distinct imprint even where held by hand, it does not generate pavāraṇā.
Ngay cả cháo ngọt (pāyāsa) hoặc cháo chua (ambilayāgu) trộn lẫn lá, quả, và chồi cây, vừa mới lấy ra khỏi lò còn rất nóng, có thể uống được khi nghiêng bát, và không để lại dấu vết ở chỗ cầm nắm, thì cũng không phát sinh sự từ chối.
Sace pana usumāya vigatāya sītalabhūtā ghanabhāvaṃ gacchati, odhiṃ dasseti, puna pavāraṇaṃ janeti, pubbe tanubhāvo na rakkhati.
But if, once the steam has dissipated and it has cooled, it becomes thick and shows a distinct imprint, then it again generates pavāraṇā; its previous thin state does not prevent this.
Tuy nhiên, nếu sau khi hơi nóng đã tan đi và nguội lạnh, nó trở nên đặc lại và để lại dấu vết, thì lại phát sinh sự từ chối; trạng thái lỏng ban đầu không được duy trì.
Sacepi dadhitakkādīni āropetvā bahū paṇṇaphalakaḷīre pakkhipitvā muṭṭhimattāpi taṇḍulā pakkhittā honti, bhojanakāle ce odhi paññāyati, pavāraṇaṃ janeti.
Even if curd, buttermilk, etc., are added, many leaves, fruits, and shoots are put in, and even just a handful of husked grains are added, if a distinct imprint is visible at the time of eating, it generates pavāraṇā.
Ngay cả khi sữa đông, sữa chua, v.v., được thêm vào, nhiều lá, quả, chồi cây được cho vào, và chỉ một nắm gạo được bỏ vào, nếu khi ăn mà dấu vết vẫn rõ ràng, thì phát sinh sự từ chối.
Ayāguke nimantane ‘‘yāguṃ dassāmā’’ti bhatte udakakañjikakhīrādīni ākiritvā ‘‘yāguṃ gaṇhathā’’ti denti.
In invitations where there is no porridge, if water, rice-gruel, milk, etc., are poured into rice and it is offered, saying, "Take porridge."
Trong một lời mời không có cháo (ayāguke nimantane), họ nói “chúng tôi sẽ dâng cháo”, nhưng thực chất họ đổ nước, nước gạo, sữa, v.v., vào cơm và nói “xin hãy dùng cháo”.
Kiñcāpi tanuko hoti, pavāraṇaṃ janetiyeva.
Even if it is thin, it still generates pavāraṇā.
Mặc dù nó lỏng, nhưng vẫn phát sinh sự từ chối.
Sace pana pakkuthitesu udakādīsu pakkhipitvā pacitvā denti, yāgusaṅgahameva gacchati.
But if it is added to boiling water, etc., and cooked and then offered, it is classified as yāgu (porridge).
Tuy nhiên, nếu họ bỏ vào nước sôi, v.v., nấu chín rồi dâng, thì nó được xếp vào loại cháo.
Yāgusaṅgahaṃ gatepi tasmiṃ vā aññasmiṃ vā yattha macchamaṃsaṃ pakkhipanti, sace sāsapamattampi macchamaṃsakhaṇḍaṃ vā nhāru vā paññāyati, pavāraṇaṃ janeti, suddharasako pana rasakayāgu vā na janeti.
Even when it is classified as yāgu, or in any other liquid where fish or meat is added, if even a mustard-seed-sized piece of fish or meat or tendon is visible, it generates pavāraṇā. However, pure juice (suddharasako) or liquid porridge (rasakayāgu) does not generate pavāraṇā.
Ngay cả khi đã được xếp vào loại cháo, hoặc trong bất kỳ loại cháo nào khác mà họ bỏ cá hoặc thịt vào, nếu có dù chỉ một mảnh cá hoặc thịt nhỏ bằng hạt cải, hoặc một sợi gân (nhāru) xuất hiện, thì phát sinh sự từ chối; nhưng cháo chỉ có nước cốt hoặc cháo nước cốt thì không phát sinh.
Ṭhapetvā vuttadhaññataṇḍule aññehi veṇutaṇḍulādīhi vā kaṇḍamūlaphalehi vā yehi kehici kataṃ bhattampi pavāraṇaṃ na janeti, pageva ghanayāgu.
Any rice made from other sources than the aforementioned husked grains, such as bamboo-rice or roots, tubers, and fruits, does not generate pavāraṇā, much less thick porridge.
Cơm được làm từ các loại gạo khác ngoài các loại ngũ cốc đã nói, như gạo tre (veṇutaṇḍula), v.v., hoặc từ củ, rễ, quả, hoặc bất cứ thứ gì khác, cũng không phát sinh sự từ chối, huống chi là cháo đặc.
Sace panettha macchamaṃsaṃ pakkhipanti, janeti.
But if fish or meat is added to it, it generates pavāraṇā.
Tuy nhiên, nếu bỏ cá hoặc thịt vào đó, thì sẽ phát sinh.
Mahāpaccariyaṃ ‘‘pupphiatthāya bhattampi pavāraṇaṃ janetī’’ti vuttaṃ.
In the Mahāpaccariya, it is stated that "even rice meant for popping (pupphiatthāya bhattaṃ) generates pavāraṇā."
Trong Mahāpaccariya, có nói rằng “cơm dùng để làm bánh pupphi cũng phát sinh sự từ chối.”
Pupphiatthāya bhattaṃ nāma pupphikhajjakatthāya kuthitudake pakkhipitvā seditataṇḍulā vuccanti.
Rice meant for popping is husked grains that have been boiled in hot water for making puffed rice (pupphikhajjakatthāya).
Cơm dùng để làm bánh pupphi có nghĩa là gạo đã được luộc trong nước sôi để làm bánh pupphikhajja.
Sace pana te taṇḍule sukkhāpetvā khādanti, vaṭṭati, neva sattusaṅkhyaṃ, na bhattasaṅkhyaṃ gacchanti.
However, if those husked grains are dried and eaten, it is allowable; they are not counted as flour (sattu) or as rice (bhatta).
Tuy nhiên, nếu họ phơi khô những hạt gạo đó rồi ăn, thì được phép, chúng không được tính là sattu hay cơm.
Puna tehi katabhattaṃ pavāretiyeva.
But rice made from them again generates pavāraṇā.
Cơm được làm từ những hạt gạo đó thì vẫn phát sinh sự từ chối.
Te taṇḍule sappitelādīsu vā pacanti, pūvaṃ vā karonti, na pavārenti.
If those husked grains are cooked in ghee, oil, etc., or made into cakes, they do not generate pavāraṇā.
Nếu họ nấu những hạt gạo đó với bơ, dầu, v.v., hoặc làm bánh, thì không phát sinh sự từ chối.
Puthukā vā tāhi katasattubhattādīni vā na pavārenti.
Flattened rice (puthukā) or flour-rice (sattubhatta) etc. made from them do not generate pavāraṇā.
Puthukā (cơm dẹt) hoặc sattu, cơm, v.v., được làm từ những hạt gạo đó thì không phát sinh sự từ chối.
Sattu nāma sālivīhiyavehi katasattu.
Sattu refers to flour cakes made from rice, barley, and millet.
Sattu là món sattu làm từ gạo tẻ, lúa và lúa mạch.
Kaṅguvarakakudrūsakasīsānipi bhajjitvā īsakaṃ koṭṭetvā thuse palāpetvā puna daḷhaṃ koṭṭetvā cuṇṇaṃ karonti.
Finger millet, foxtail millet, kodo millet, and similar grains are roasted, slightly pounded, winnowed to remove husks, then pounded firmly again to make flour.
Họ rang kê, hạt kê, hạt lúa mì, v.v., giã nhẹ, loại bỏ trấu, rồi giã mạnh lại thành bột.
Sacepi taṃ allattā ekabaddhaṃ hoti, sattusaṅgahameva gacchati.
Even if that flour becomes a single mass due to moisture, it is still classified as sattu.
Dù bột đó do ẩm ướt mà kết lại thành một khối, nó vẫn được xếp vào loại sattu.
Kharapākabhajjitānaṃ vīhīnaṃ taṇḍule koṭṭetvā denti, tampi cuṇṇaṃ sattusaṅgahameva gacchati.
If grains roasted until hard are husked and pounded into flour, that flour is also classified as sattu.
Họ giã gạo từ lúa đã rang kỹ rồi đưa cho, bột đó cũng được xếp vào loại sattu.
Samapākabhajjitānaṃ pana vīhīnaṃ vā vīhipalāsānaṃ vā taṇḍulā bhajjitataṇḍulā eva vā na pavārenti.
However, grains merely roasted to a crisp, whether rice grains or bamboo grains, or just roasted rice, do not constitute pavāraṇā.
Tuy nhiên, gạo từ lúa rang vừa chín tới hoặc từ vỏ lúa, hay chỉ là gạo rang, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Tesaṃ pana taṇḍulānaṃ cuṇṇaṃ pavāreti, kharapākabhajjitānaṃ vīhīnaṃ kuṇḍakampi pavāreti.
But the flour of those rice grains constitutes pavāraṇā; even the broken rice of hard-roasted grains constitutes pavāraṇā.
Nhưng bột của loại gạo đó thì làm phát sinh sự từ chối, và cám của lúa rang kỹ cũng làm phát sinh sự từ chối.
Samapākabhajjitānaṃ pana ātapasukkhānaṃ vā kuṇḍakaṃ na pavāreti.
But the broken rice of grains roasted just to a crisp or sun-dried does not constitute pavāraṇā.
Tuy nhiên, cám của lúa rang vừa chín tới hoặc lúa phơi nắng thì không làm phát sinh sự từ chối.
Lājā vā tehi katabhattasattuādīni vā na pavārenti, bhajjitapiṭṭhaṃ vā yaṃ kiñci suddhakhajjakaṃ vā na pavāreti.
Neither puffed rice, nor rice and sattu cakes made from it, nor roasted flour, nor any pure dry food, constitutes pavāraṇā.
Bỏng lúa, hoặc cơm sattu, v.v., làm từ chúng, hay bột rang, hoặc bất kỳ món ăn vặt thuần túy nào cũng không làm phát sinh sự từ chối.
Macchamaṃsapūritakhajjakaṃ pana sattumodako vā pavāreti.
However, food filled with fish or meat, or sattu-modaka, constitutes pavāraṇā.
Tuy nhiên, món ăn vặt có nhân cá và thịt, hoặc viên sattu ngọt thì làm phát sinh sự từ chối.
Maccho maṃsañca pākaṭameva.
Fish and meat are obvious.
Cá và thịt thì đã rõ ràng.
Ayaṃ pana viseso – sace yāguṃ pivantassa yāgusitthamattāneva dve macchakhaṇḍāni vā maṃsakhaṇḍāni vā ekabhājane vā nānābhājane vā denti, tāni ce akhādanto aññaṃ yaṃ kiñci pavāraṇappahonakaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
However, this is the distinction: if, while a bhikkhu is drinking gruel, two pieces of fish or two pieces of meat, of the size of a lump of rice in the gruel, are offered to him in one or different bowls, and he rejects some other food that would constitute pavāraṇā without having eaten those pieces, it does not constitute pavāraṇā.
Tuy nhiên, có một điểm khác biệt: nếu khi một Tỳ-kheo đang uống cháo, người ta dâng hai miếng cá hoặc hai miếng thịt, dù chỉ bằng hạt cơm trong cháo, đặt trong cùng một bát hoặc trong các bát khác nhau, nếu Tỳ-kheo đó không ăn chúng mà từ chối bất kỳ món ăn nào khác đủ để làm phát sinh sự từ chối, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Tato ekaṃ khāditaṃ, ekaṃ hatthe vā patte vā hoti, so ce aññaṃ paṭikkhipati, pavāreti.
If one of them has been eaten, and one is still in his hand or bowl, and he rejects other food, it constitutes pavāraṇā.
Nếu một miếng đã được ăn, và một miếng đang ở trong tay hoặc trong bát, nếu vị đó từ chối món khác, thì làm phát sinh sự từ chối.
Dvepi khāditāni honti, mukhe sāsapamattampi avasiṭṭhaṃ natthi, sacepi aññaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
If both have been eaten, and not even a mustard seed’s worth remains in his mouth, even if he rejects other food, it does not constitute pavāraṇā.
Nếu cả hai miếng đã được ăn, và không còn dù chỉ một hạt cải trong miệng, nếu vị đó từ chối món khác, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Kappiyamaṃsaṃ khādanto kappiyamaṃsaṃ paṭikkhipati, pavāreti.
If, while eating allowable meat, he rejects allowable meat, it constitutes pavāraṇā.
Nếu đang ăn thịt hợp pháp mà từ chối thịt hợp pháp, thì làm phát sinh sự từ chối.
Kappiyamaṃsaṃ khādanto akappiyamaṃsaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
If, while eating allowable meat, he rejects unallowable meat, it does not constitute pavāraṇā.
Nếu đang ăn thịt hợp pháp mà từ chối thịt không hợp pháp, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Avatthutāya.
Because it is not a proper object (for pavāraṇā).
Vì không phải là đối tượng (của sự từ chối hợp lệ).
Yañhi bhikkhuno khādituṃ vaṭṭati, taṃyeva paṭikkhipato pavāraṇā hoti.
For pavāraṇā occurs only when a bhikkhu rejects what is suitable for him to eat.
Chỉ khi từ chối món ăn mà Tỳ-kheo được phép ăn thì sự từ chối mới phát sinh.
Idaṃ pana jānanto akappiyattā paṭikkhipati, ajānantopi paṭikkhipitabbaṭṭhāne ṭhitameva paṭikkhipati nāma, tasmā na pavāreti.
If he rejects this (unallowable meat), knowing it to be unallowable, it is because it is unallowable; even if he rejects it unknowingly, he is still rejecting something that stands in the place of what should be rejected, therefore it does not constitute pavāraṇā.
Vị đó biết đây là thịt không hợp pháp nên từ chối, hoặc dù không biết, vị đó vẫn từ chối một món mà lẽ ra phải từ chối, do đó không làm phát sinh sự từ chối.
Sace pana akappiyamaṃsaṃ khādanto kappiyamaṃsaṃ paṭikkhipati, pavāreti.
However, if, while eating unallowable meat, he rejects allowable meat, it constitutes pavāraṇā.
Tuy nhiên, nếu đang ăn thịt không hợp pháp mà từ chối thịt hợp pháp, thì làm phát sinh sự từ chối.
Vatthutāya.
Because it is a proper object (for pavāraṇā).
Vì là đối tượng (của sự từ chối hợp lệ).
Yañhi tena paṭikkhittaṃ, taṃ pavāraṇāya vatthu, yaṃ pana khādati, taṃ kiñcāpi paṭikkhipitabbaṭṭhāne ṭhitaṃ, khādiyamānaṃ pana maṃsabhāvaṃ na jahati, tasmā pavāreti.
For what he rejected is an object for pavāraṇā; and although what he eats stands in the place of what should be rejected, the unallowable meat being eaten does not cease to be meat. Therefore, it constitutes pavāraṇā.
Vì món thịt hợp pháp mà vị đó từ chối là đối tượng của sự từ chối, còn món mà vị đó đang ăn, dù là thứ phải từ chối, nhưng khi đang được ăn thì nó không mất đi bản chất là thịt, do đó làm phát sinh sự từ chối.
Akappiyamaṃsaṃ vā khādanto akappiyamaṃsaṃ paṭikkhipati, purimanayeneva na pavāreti.
Or if, while eating unallowable meat, he rejects unallowable meat, it does not constitute pavāraṇā by the same reasoning as before.
Hoặc nếu đang ăn thịt không hợp pháp mà từ chối thịt không hợp pháp, thì theo cách giải thích trước, không làm phát sinh sự từ chối.
Kappiyamaṃsaṃ vā akappiyamaṃsaṃ vā khādanto pañcannaṃ bhojanānaṃ yaṃ kiñci kappiyabhojanaṃ paṭikkhipati, pavāreti.
If, while eating allowable or unallowable meat, he rejects any allowable food among the five kinds of food, it constitutes pavāraṇā.
Nếu đang ăn thịt hợp pháp hay không hợp pháp mà từ chối bất kỳ món ăn hợp pháp nào trong năm loại thực phẩm, thì làm phát sinh sự từ chối.
Kuladūsakavejjakammauttarimanussadhammārocanasāditarūpiyādīhi nibbattaṃ buddhapaṭikuṭṭhaṃ anesanāya uppannaṃ akappiyabhojanaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
If he rejects unallowable food, which is condemned by the Buddha, obtained by unrighteous means such as defiling families, practicing medicine, proclaiming superhuman states, or receiving silver and gold, it does not constitute pavāraṇā.
Nếu từ chối món ăn không hợp pháp phát sinh do những việc bất tịnh như làm suy đồi gia đình, hành nghề y, khoe khoang pháp thượng nhân, hoặc nhận tiền bạc, v.v., những việc bị Đức Phật quở trách, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Kappiyabhojanaṃ vā akappiyabhojanaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
If he rejects allowable food or unallowable food, it does not constitute pavāraṇā.
Nếu từ chối món ăn không hợp pháp trong khi đang ăn món ăn hợp pháp, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Kappiyabhojanaṃ vā akappiyabhojanaṃ vā bhuñjantopi kappiyabhojanaṃ paṭikkhipati, pavāreti.
Even if he is eating allowable food or unallowable food, if he rejects allowable food, it constitutes pavāraṇā.
Dù đang ăn món ăn hợp pháp hay không hợp pháp mà từ chối món ăn hợp pháp, thì làm phát sinh sự từ chối.
Akappiyabhojanaṃ paṭikkhipati, na pavāretīti sabbattha vuttanayeneva kāraṇaṃ veditabbaṃ.
If he rejects unallowable food, it does not constitute pavāraṇā; the reason should be understood everywhere according to the method stated.
Lý do cho việc từ chối món ăn không hợp pháp mà không làm phát sinh sự từ chối phải được hiểu theo cách đã nói ở khắp mọi nơi.
118. Evaṃ ‘‘asana’’ntiādīsu yañca asnāti, yañca bhojanaṃ hatthapāse ṭhitena abhihaṭaṃ paṭikkhipanto pavāraṇaṃ āpajjati, taṃ utvā idāni yathā āpajjati, tassa jānanatthaṃ ayaṃ vinicchayo – asanaṃ bhojananti ettha tāva yena ekasitthampi ajjhohaṭaṃ hoti so sace pattamukhahatthānaṃ yattha katthaci pañcasu bhojanesu ekasmimpi sati aññaṃ pañcasu bhojanesu ekampi paṭikkhipati, pavāreti.
118. Having understood that in phrases like "food" (asana), pavāraṇā is incurred when one rejects any food which one is eating, or which has been brought and is within arm's reach, this judgment is now given to know how it is incurred: In the expression "eating food" (asanaṃ bhojanaṃ), if a bhikkhu has swallowed even one lump of rice, and if there is any one of the five kinds of food in his bowl, mouth, or hand, and he rejects any other single food out of the five kinds of food, it constitutes pavāraṇā.
118. Như vậy, sau khi đã biết rằng Tỳ-kheo từ chối món ăn (asana) và thực phẩm (bhojana) được dâng đến trong tầm tay thì phạm tội từ chối, bây giờ để biết cách phạm tội, đây là sự phân định: Ở đây, trong cụm từ “asanaṃ bhojanaṃ” (ăn uống), nếu Tỳ-kheo đã nuốt dù chỉ một hạt cơm, và nếu có bất kỳ một trong năm loại thực phẩm nào đó trong bát, miệng hoặc tay, mà vị đó từ chối một món khác trong năm loại thực phẩm, thì làm phát sinh sự từ chối.
Katthaci bhojanaṃ natthi, āmisagandhamattaṃ paññāyati, na pavāreti.
If there is no food anywhere, but only the smell of food is perceptible, it does not constitute pavāraṇā.
Nếu không có thực phẩm nào ở đâu cả, chỉ có mùi thức ăn, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Mukhe ca hatthe ca bhojanaṃ natthi, patte atthi, tasmiṃ pana āsane abhuñjitukāmo, vihāraṃ vā pavisitvā bhuñjitukāmo, aññassa vā dātukāmo tasmiṃ ce antare bhojanaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
If there is no food in his mouth or hand, but there is food in his bowl, and he does not wish to eat in that place, or wishes to go into the monastery and eat, or wishes to give it to another, and in the meantime he rejects food, it does not constitute pavāraṇā.
Nếu không có thực phẩm trong miệng và tay, nhưng có trong bát, và vị đó không muốn ăn tại chỗ đó, hoặc muốn vào tịnh xá để ăn, hoặc muốn cho người khác, nếu trong khoảng thời gian đó vị đó từ chối thực phẩm, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Vippakatabhojanabhāvassa upacchinnattā.
Because the state of being in the midst of eating has ceased.
Vì trạng thái thực phẩm đang được ăn đã bị gián đoạn.
‘‘Yopi aññatra gantvā bhuñjitukāmo mukhe bhattaṃ gilitvā sesaṃ ādāya gacchanto antarāmagge aññaṃ bhojanaṃ paṭikkhipati, tassapi pavāraṇā na hotī’’ti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
It is stated in the Mahāpaccariya that "even for a bhikkhu who wishes to go elsewhere and eat, having swallowed the food in his mouth and taking the rest, if he rejects other food on the way, pavāraṇā does not occur for him."
Trong Mahāpaccariya đã nói: “Dù Tỳ-kheo đi đến nơi khác để ăn, nuốt cơm trong miệng rồi mang phần còn lại đi, nếu trên đường đi từ chối món ăn khác, thì sự từ chối của vị đó cũng không phát sinh.”
Yathā ca patte, evaṃ hatthepi.
Just as with the bowl, so too with the hand.
Như trong bát, thì cũng vậy trong tay.
Mukhepi vā vijjamānaṃ bhojanaṃ sace anajjhoharitukāmo hoti, tasmiñca khaṇe aññaṃ paṭikkhipati, na pavāreti.
Even if there is food in his mouth but he does not wish to swallow it, and at that moment he rejects other food, it does not constitute pavāraṇā.
Hoặc nếu thực phẩm đang có trong miệng mà vị đó không muốn nuốt, và vào lúc đó từ chối món khác, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Ekasmiñhi pade vuttaṃ lakkhaṇaṃ sabbattha veditabbaṃ hoti.
For the characteristic stated in one instance should be understood everywhere.
Vì đặc điểm được nói trong một từ phải được hiểu ở khắp mọi nơi.
Apica kurundiyaṃ esa nayo dassitoyeva.
Moreover, this method has been shown in the Kurundī.
Hơn nữa, trong Kurundi đã chỉ rõ nguyên tắc này.
Vuttañhi tattha ‘‘mukhe bhattaṃ gilitaṃ, hatthe bhattaṃ vighāsādassa dātukāmo, patte bhattaṃ bhikkhussa dātukāmo, sace tasmiṃ khaṇe paṭikkhipati, na pavāretī’’ti.
For it is stated there: "If the food in his mouth has been swallowed, if he wishes to give the food in his hand to one who eats leavings, if he wishes to give the food in his bowl to another bhikkhu, if he rejects it at that moment, it does not constitute pavāraṇā."
Ở đó đã nói: “Nếu cơm trong miệng đã nuốt, cơm trong tay muốn cho người ăn phần thừa, cơm trong bát muốn cho Tỳ-kheo khác, nếu vào lúc đó từ chối, thì không làm phát sinh sự từ chối.”
Abhiharatīti hatthapāsabbhantare ṭhito gahaṇatthaṃ upanāmeti.
Brings (Abhiharati) means that the donor, standing within arm's reach, presents it for acceptance.
Abhiharati (dâng đến) nghĩa là người đứng trong tầm tay đưa món ăn đến để nhận.
Sace pana anantaranisinnopi bhikkhu hatthe vā ūrūsu vā ādhārake vā ṭhitaṃ pattaṃ anabhiharitvā ‘‘bhattaṃ gaṇhāhī’’ti vadati, taṃ paṭikkhipato pavāraṇā natthi.
However, if a bhikkhu seated nearby, without offering or tilting the bowl placed in his hand, on his lap, or on a stand, says, "Receive the food," and the other rejects it, there is no pavāraṇā.
Tuy nhiên, nếu một Tỳ-kheo đang ngồi gần đó, không dâng bát đang ở trong tay, trên đùi, hoặc trên giá đỡ, mà chỉ nói “Hãy nhận cơm đi,” thì khi từ chối món đó, không làm phát sinh sự từ chối.
Bhattapacchiṃ ānetvā purato bhūmiyaṃ ṭhapetvā ‘‘gaṇhāhī’’ti vuttepi eseva nayo.
The same rule applies if a rice container is brought, placed on the ground in front, and then "Receive it" is said.
Dù mang giỏ cơm đến đặt trước mặt trên đất rồi nói “Hãy nhận đi,” thì cũng theo nguyên tắc này.
Īsakaṃ pana uddharitvā vā apanāmetvā vā ‘‘gaṇhathā’’ti vutte paṭikkhipato pavāraṇā hoti.
However, if it is slightly lifted or tilted (a bowl or container) and "Receive it" is said, then rejecting it constitutes pavāraṇā.
Tuy nhiên, nếu nhấc lên một chút hoặc nghiêng đi rồi nói “Hãy nhận đi,” thì khi từ chối, làm phát sinh sự từ chối.
Therāsane nisinno thero dūre nisinnassa daharabhikkhussa pattaṃ pesetvā ‘‘ito odanaṃ gaṇhāhī’’ti vadati, gaṇhitvā pana gato tuṇhī tiṭṭhati, daharo ‘‘alaṃ mayha’’nti paṭikkhipati, na pavāreti.
An elder seated on the elder's seat sends his bowl to a young bhikkhu seated far away and says, "Take rice from this." But the messenger, having taken it, stands silently. If the young bhikkhu rejects it, saying, "Enough for me," it does not constitute pavāraṇā.
Trưởng lão đang ngồi trên chỗ ngồi của trưởng lão, sai một Tỳ-kheo trẻ đang ngồi xa mang bát đến và nói “Hãy nhận cơm từ đây đi.” Nếu Tỳ-kheo trẻ đó nhận rồi đi mà giữ im lặng, và vị Tỳ-kheo trẻ kia nói “Đủ rồi cho tôi” rồi từ chối, thì không làm phát sinh sự từ chối.
Therassa dūrabhāvato dūtassa ca anabhiharaṇato.
Because the elder is far away, and the messenger did not offer it.
Vì trưởng lão ở xa và sứ giả không dâng đến.
Sace pana gahetvā āgato bhikkhu ‘‘idaṃ bhattaṃ gaṇhā’’ti vadati, taṃ paṭikkhipato pavāraṇā hoti.
However, if the bhikkhu who took the bowl and came says, "Receive this food," then rejecting it constitutes pavāraṇā.
Tuy nhiên, nếu Tỳ-kheo mang đến rồi nói “Hãy nhận món cơm này,” thì khi từ chối món đó, làm phát sinh sự từ chối.
Parivesanāyaeko ekena hatthena odanapacchiṃ, ekena kaṭacchuṃ gahetvā bhikkhuṃ parivisati, tatra ce añño āgantvā ‘‘ahaṃ pacchiṃ dhāressāmi, tvaṃ odanaṃ dehī’’ti vatvā gahitamattameva karoti, parivesako eva pana taṃ dhāreti, tasmā sā abhihaṭāva hoti, tato dātukāmatāya gaṇhantaṃ paṭikkhipantassa pavāraṇā hoti.
For serving, one person holds a rice basket with one hand and a ladle with the other, and serves a bhikkhu. If, at that time, another person comes up and, saying, “I will hold the basket, you give the rice,” just takes hold of it, but the server himself continues to hold it, then it is considered as brought by the server. Then, for the bhikkhu who rejects the food that is being taken from that basket with the wish to give, there is a pavāraṇā.
Để cúng dường, một người cầm hộp cơm bằng một tay và vá múc canh bằng tay kia để cúng dường vị tỳ-khưu. Nếu có người khác đến nói: “Tôi sẽ cầm hộp cơm, ông hãy múc cơm đi,” và chỉ cầm hộp cơm đó, nhưng người cúng dường ban đầu vẫn cầm hộp cơm ấy, thì hộp cơm đó vẫn được xem là đã được dâng đến. Do đó, nếu vị tỳ-khưu từ chối cơm được múc ra với ý muốn dâng, thì có sự từ chối (pavāraṇā).
Sace pana parivesakena phuṭṭhamattāva hoti, itarova naṃ dhāreti, tato dātukāmatāya gaṇhantaṃ paṭikkhipantassa pavāraṇā na hoti, kaṭacchunā uddhaṭabhatte pana hoti.
But if the server merely touches it while the other person holds it, then for the one who rejects the food taken with the wish to give, there is no pavāraṇā. However, for the rice scooped with a ladle, there is.
Nhưng nếu người cúng dường chỉ chạm vào hộp cơm, còn người khác cầm nó, thì khi vị tỳ-khưu từ chối cơm được múc ra với ý muốn dâng, không có sự từ chối (pavāraṇā). Tuy nhiên, đối với cơm được múc bằng vá, thì có sự từ chối.
Kaṭacchunā abhihāroyeva hi tassa abhihāro.
For the bringing by the ladle itself is his bringing.
Vì việc dâng bằng vá chính là sự dâng của người đó.
‘‘Dvinnaṃ samabhārepi paṭikkhipanto pavāretiyevā’’ti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
In the Mahāpaccarī, it is said: “Even with an equal burden between two people, one who rejects it makes a pavāraṇā.”
Trong Mahāpaccariya đã nói: “Ngay cả khi từ chối vật phẩm có trọng lượng bằng nhau của hai người, vị tỳ-khưu vẫn phạm giới từ chối (pavāreti).”
Anantarassa bhikkhuno bhatte dīyamāne itaro pattaṃ hatthena pidahati, pavāraṇā natthi.
While food is being given to the adjacent bhikkhu, another covers his bowl with his hand; there is no pavāraṇā.
Khi cơm được dâng cho vị tỳ-khưu kế cận, vị tỳ-khưu kia che bát bằng tay, không có sự từ chối (pavāraṇā).
Aññassa abhihaṭe paṭikkhittattā.
Because of having rejected what was brought for another.
Vì vật phẩm được dâng cho người khác đã bị từ chối.
Paṭikkhepo paññāyatīti ettha vācāya abhihaṭaṃ paṭikkhipato pavāraṇā natthi, kāyena abhihaṭaṃ pana yena kenaci ākārena kāyena vā vācāya vā paṭikkhipantassa pavāraṇā hotīti veditabbo.
In the phrase “a rejection is apparent”, it should be understood that for one who rejects something brought by speech, there is no pavāraṇā, but for something brought by body, for one who rejects it by body or by speech in any way whatsoever, there is a pavāraṇā.
Ở đây, trong câu “ Paṭikkhepo paññāyatīti” (sự từ chối được biết đến), nếu từ chối vật phẩm được dâng bằng lời nói thì không có sự từ chối (pavāraṇā). Tuy nhiên, đối với vật phẩm được dâng bằng thân, nếu từ chối bằng bất kỳ cách nào, bằng thân hay bằng lời nói, thì có sự từ chối (pavāraṇā) – điều này cần được hiểu rõ.
Tatra kāyena paṭikkhepo nāma aṅguliṃ vā hatthaṃ vā makkhikābījaniṃ vā cīvarakaṇṇaṃ vā cāleti, bhamukāya vā ākāraṃ karoti, kuddho vā oloketi.
Therein, rejection by body means one moves a finger or a hand, or a fly-whisk, or the corner of a robe, or makes a gesture with the eyebrow, or looks with anger.
Ở đây, sự từ chối bằng thân có nghĩa là cử động ngón tay, bàn tay, quạt đuổi ruồi, hoặc một góc y, hoặc làm điệu bộ bằng lông mày, hoặc nhìn với vẻ giận dữ.
Vācāya paṭikkhepo nāma ‘‘ala’’nti vā ‘‘na gaṇhāmī’’ti vā ‘‘mā ākirā’’ti vā ‘‘apagacchā’’ti vā vadati.
Rejection by speech means one says, “Enough,” or “I will not accept,” or “Do not pour,” or “Go away.”
Sự từ chối bằng lời nói có nghĩa là nói “đủ rồi” hoặc “tôi không nhận” hoặc “đừng múc nữa” hoặc “hãy đi đi”.
Evaṃ yena kenaci ākārena kāyena vā vācāya vā paṭikkhitte pavāraṇā hoti.
Thus, when rejected by body or speech in any way whatsoever, there is a pavāraṇā.
Như vậy, nếu bị từ chối bằng bất kỳ cách nào, bằng thân hay bằng lời nói, thì có sự từ chối (pavāraṇā).
Kaḷīrapanasādīhi missetvā maṃsaṃ pacanti, taṃ gahetvā ‘‘kaḷīrasūpaṃ gaṇhatha, panasabyañjanaṃ gaṇhathā’’ti vadanti, evampi na pavāreti.
They cook meat mixed with shoots of the kaḷīra plant, jackfruit, and so on. Taking it, they say, “Have some kaḷīra soup, have some jackfruit curry.” Even so, he does not make a pavāraṇā.
Họ nấu thịt trộn với chồi tre non, mít non, v.v. Khi dâng, họ nói: “Xin hãy dùng canh chồi tre non, xin hãy dùng món mít non.” Ngay cả như vậy cũng không có sự từ chối (pavāreti).
Apavāraṇārahassa nāmena vuttattā.
Because it was said by the name of something not subject to pavāraṇā.
Vì được nói bằng tên của vật phẩm không đáng bị từ chối.
Sace pana ‘‘macchasūpaṃ maṃsasūpa’’nti vā ‘‘idaṃ gaṇhathā’’ti vā vadanti, pavāreti, maṃsakarambako nāma hoti.
But if they say, “Fish soup, meat soup,” or “Have this,” he makes a pavāraṇā. There is what is called a maṃsakarambaka.
Nhưng nếu họ nói “canh cá, canh thịt” hoặc “xin hãy dùng cái này,” thì có sự từ chối (pavāreti). Có một món gọi là maṃsakarambaka (món trộn thịt).
Taṃ dātukāmopi ‘‘karambakaṃ gaṇhathā’’ti vadati, vaṭṭati, na pavāreti, ‘‘maṃsakarambaka’’nti vā ‘‘ida’’nti vā vutte pana pavāreti.
Even one wishing to give it says, “Have some karambaka.” It is allowable; he does not make a pavāraṇā. But when it is said as “maṃsakarambaka” or “this,” he makes a pavāraṇā.
Ngay cả người muốn dâng món đó cũng nói: “Xin hãy dùng karambaka.” Thì được phép, không có sự từ chối (pavāreti). Nhưng nếu nói “maṃsakarambaka” hoặc “cái này,” thì có sự từ chối (pavāreti).
Esa nayo sabbesu macchamaṃsamissakesu.
This is the method in all cases of mixtures with fish and meat.
Nguyên tắc này áp dụng cho tất cả các món trộn lẫn cá và thịt.
120. ‘‘Yo pana nimantane bhuñjamāno maṃsaṃ abhihaṭaṃ ‘uddissakata’nti maññamāno paṭikkhipati, pavāritova hotī’’ti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
120. In the Mahāpaccarī, it is said: “But whatever bhikkhu, while eating at an invitation, rejects meat that has been brought, thinking it to be ‘specifically prepared’, is considered to have made a pavāraṇā.”
120. Trong Mahāpaccariya đã nói: “Vị tỳ-khưu nào đang thọ thực trong một bữa cúng dường, từ chối thịt được dâng đến vì nghĩ rằng đó là ‘thịt được giết riêng cho mình’, thì vị ấy đã phạm giới từ chối (pavārita) rồi.”
Missakakathā pana kurundiyaṃ suṭṭhu vuttā.
But the discussion on mixtures is well stated in the Kurundī.
Tuy nhiên, câu chuyện về các món trộn lẫn đã được giải thích rất rõ trong Kurundi.
Evañhi tattha vuttaṃ – piṇḍacāriko bhikkhu bhattamissakaṃ yāguṃ āharitvā ‘‘yāguṃ gaṇhathā’’ti vadati, na pavāreti, ‘‘bhattaṃ gaṇhathā’’ti vutte pavāreti.
For thus it is stated there: An alms-faring bhikkhu, having brought gruel mixed with rice, says, “Have some gruel.” He does not make a pavāraṇā. When it is said, “Have some rice,” he makes a pavāraṇā.
Ở đó đã nói như sau: Một vị tỳ-khưu khất thực mang về cháo trộn cơm và nói: “Xin hãy dùng cháo.” Thì không có sự từ chối (pavāreti). Nếu nói: “Xin hãy dùng cơm.” Thì có sự từ chối (pavāreti).
Yenāpucchito, tassa atthitāya.
Because of the presence of that by which he was invited.
Vì vật phẩm được hỏi đến có mặt.
Ayamettha adhippāyo – ‘‘yāgumissakaṃ gaṇhathā’’ti vadati, tatra ce yāgu bahutarā vā hoti samasamā vā, na pavāreti.
This is the intention here: He says, “Have the gruel mixture.” If, in that mixture, the gruel is greater or equal, he does not make a pavāraṇā.
Ý nghĩa ở đây là: Nếu nói “xin hãy dùng món trộn cháo,” và nếu cháo nhiều hơn hoặc bằng cơm, thì không có sự từ chối (pavāreti).
Yāgu mandā, bhattaṃ bahutaraṃ, pavāreti.
If the gruel is little and the rice is greater, he makes a pavāraṇā.
Nếu cháo ít, cơm nhiều hơn, thì có sự từ chối (pavāreti).
Idañca sabbaaṭṭhakathāsu vuttattā na sakkā paṭikkhipituṃ, kāraṇaṃ panettha duddasaṃ.
And this, being stated in all the commentaries, cannot be rejected; the reason for this, however, is difficult to see.
Điều này không thể phủ nhận vì đã được nói trong tất cả các bản chú giải, nhưng lý do ở đây khó thấy.
‘‘Bhattamissakaṃ gaṇhathā’’ti vadati, bhattaṃ bahutaraṃ vā samaṃ vā appataraṃ vā hoti, pavāretiyeva.
He says, “Have the rice mixture.” Whether the rice is greater, equal, or lesser, he makes a pavāraṇā.
Nếu nói “xin hãy dùng món trộn cơm,” và nếu cơm nhiều hơn, bằng hoặc ít hơn, thì vẫn có sự từ chối (pavāreti).
Bhattaṃ vā yāguṃ vā anāmasitvā ‘‘missakaṃ gaṇhathā’’ti vadati, tatra ce bhattaṃ bahutaraṃ vā samakaṃ vā hoti, pavāreti, appataraṃ na pavāreti, idañca karambakena na samānetabbaṃ.
Without specifying rice or gruel, he says, “Have the mixture.” If, in that, the rice is greater or equal, he makes a pavāraṇā; if lesser, he does not make a pavāraṇā. And this should not be equated with karambaka.
Nếu không đề cập đến cơm hay cháo mà nói: “Xin hãy dùng món trộn,” và nếu cơm nhiều hơn hoặc bằng, thì có sự từ chối (pavāreti); nếu ít hơn thì không có sự từ chối. Điều này không nên so sánh với karambaka (món trộn).
Karambako hi maṃsamissakopi hoti amaṃsamissakopi, tasmā karambakanti vutte pavāraṇā natthi, idaṃ pana bhattamissakameva.
For karambaka can be mixed with meat or without meat; therefore, when it is said as “karambaka,” there is no pavāraṇā. But this is mixed only with rice.
Vì karambaka có thể trộn với thịt hoặc không trộn với thịt, do đó khi nói karambaka thì không có sự từ chối (pavāraṇā). Nhưng đây chỉ là món trộn với cơm.
Ettha vuttanayeneva pavāraṇā hoti.
The pavāraṇā occurs according to the method stated herein.
Ở đây, sự từ chối (pavāraṇā) xảy ra theo cách đã nói.
Bahurase bhatte rasaṃ, bahukhīre khīraṃ, bahusappimhi ca pāyāse sappiṃ gaṇhathāti visuṃ katvā deti, taṃ paṭikkhipato pavāraṇā natthi.
In rice with much sauce, he offers by separating, saying, “Have some sauce”; in that with much milk, “Have some milk”; and in milk-rice with much ghee, “Have some ghee.” For one who rejects it, there is no pavāraṇā.
Trong cơm có nhiều nước canh, họ tách riêng nước canh ra và nói: “Xin hãy dùng nước canh.” Trong sữa có nhiều sữa, họ tách riêng sữa ra và nói: “Xin hãy dùng sữa.” Trong món pāyāsa có nhiều bơ lỏng, họ tách riêng bơ lỏng ra và nói: “Xin hãy dùng bơ lỏng.” Khi từ chối những thứ đó, không có sự từ chối (pavāraṇā).
Yo pana gacchanto pavāreti, so gacchantova bhuñjituṃ labhati.
But a person who makes a pavāraṇā while walking is permitted to eat while walking.
Vị tỳ-khưu nào từ chối (pavāreti) khi đang đi, vị ấy được phép thọ thực khi đang đi.
Kaddamaṃ vā udakaṃ vā patvā ṭhitena atirittaṃ kāretabbaṃ.
One who has stopped upon reaching mud or water should have the atiritta done.
Nếu đến chỗ bùn hoặc nước mà đứng lại, thì phải làm nghi thức atiritta.
Sace antarā nadī pūrā hoti, nadītīre gumbaṃ anupariyāyantena bhuñjitabbaṃ.
If a river on the way is full, one should eat while circling a thicket on the riverbank.
Nếu giữa đường có con sông đầy nước, thì phải thọ thực bằng cách đi vòng quanh bụi cây bên bờ sông.
Atha nāvā vā setu vā atthi, taṃ abhiruhitvāpi caṅkamanteneva bhuñjitabbaṃ, gamanaṃ na upacchinditabbaṃ.
But if there is a boat or a bridge, even after boarding it, one should eat while walking back and forth; the movement should not be interrupted.
Nếu có thuyền hoặc cầu, thì phải thọ thực khi đang đi kinh hành trên đó, không được gián đoạn việc đi.
Yāne vā hatthiassapiṭṭhe vā candamaṇḍale vā sūriyamaṇḍale vā nisīditvā pavāritena yāva majjhanhikaṃ, tāva tesu gacchantesupi nisinneneva bhuñjitabbaṃ.
One who has made a pavāraṇā while seated in a vehicle, or on the back of an elephant, or in the moon-disc, or in the sun-disc, should eat while seated, even while these are moving, until midday.
Vị tỳ-khưu nào từ chối (pavāriti) khi đang ngồi trên xe, hoặc trên lưng voi, hoặc trên mặt trăng, hoặc trên mặt trời, thì phải thọ thực khi đang ngồi trên những vật đó đang di chuyển, cho đến giữa trưa.
Yo ṭhito pavāreti, ṭhiteneva, yo nisinno pavāreti, nisinneneva paribhuñjitabbaṃ, taṃ taṃ iriyāpathaṃ vikopentena atirittaṃ kāretabbaṃ.
One who makes a pavāraṇā while standing should consume only while standing. One who makes a pavāraṇā while sitting should consume only while sitting. One who alters that posture should have the atiritta done.
Vị tỳ-khưu nào từ chối (pavāreti) khi đang đứng, thì phải thọ thực khi đang đứng; vị tỳ-khưu nào từ chối khi đang ngồi, thì phải thọ thực khi đang ngồi. Nếu thay đổi tư thế, phải làm nghi thức atiritta.
Yo ukkuṭiko nisīditvā pavāreti, tena ukkuṭikeneva bhuñjitabbaṃ.
One who makes a pavāraṇā while sitting in the squatting posture must eat in that very squatting posture.
Vị tỳ-khưu nào từ chối (pavāreti) khi đang ngồi xổm (ukkuṭika), thì vị ấy phải thọ thực khi đang ngồi xổm.
Tassa pana heṭṭhā palālapīṭhaṃ vā kiñci vā nisīdanakaṃ dātabbaṃ.
However, a straw mat or some kind of seat should be given to him underneath.
Tuy nhiên, có thể đặt một cái ghế rơm hoặc vật ngồi nào đó dưới vị ấy.
Pīṭhake nisīditvā pavāritena āsanaṃ acāletvāva catasso disā parivattantena bhuñjituṃ labbhati.
One who has made a pavāraṇā while seated on a stool is permitted to eat while turning to the four directions without moving the seat.
Vị tỳ-khưu nào từ chối (pavāriti) khi đang ngồi trên ghế thấp, thì được phép thọ thực bằng cách xoay bốn hướng mà không di chuyển chỗ ngồi.
Mañce nisīditvā pavāritena ito vā etto vā sañcarituṃ na labbhati.
Having made a pavāraṇā while sitting on a bed or couch, one is not permitted to move from here to there.
Vị Tỳ-khưu đã pavāraṇā khi đang ngồi trên giường không được phép di chuyển từ đây đến đó.
Sace pana naṃ saha mañcena ukkhipitvā aññatra nenti, vaṭṭati.
However, if one lifts him together with the bed or couch and carries him elsewhere, it is permissible.
Tuy nhiên, nếu họ nhấc cả vị ấy cùng với giường đi nơi khác, thì được phép.
Nipajjitvā pavāritena nipanneneva paribhuñjitabbaṃ.
Having made a pavāraṇā while lying down, one should partake of food only while remaining lying down.
Vị Tỳ-khưu đã pavāraṇā khi đang nằm thì phải thọ dụng trong tư thế nằm.
Parivattantena yena passena nipanno, tassa ṭhānaṃ nātikkametabbaṃ.
When turning over, one should not pass beyond the place where one was lying.
Khi xoay trở, không được vượt quá vị trí mà mình đã nằm.
Tattha akappiyakatanti yaṃ tattha phalaṃ vā kandamūlādiṃ vā pañcahi samaṇakappehi kappiyaṃ akataṃ, yañca akappiyamaṃsaṃ vā akappiyabhojanaṃ vā, etaṃ akappiyaṃ nāma.
Here, not made permissible (akappiyakata) means any fruit or root, etc., that has not been made permissible by the five samana-kappas, and also any impermissible meat or impermissible food. This is called impermissible.
Trong đó, chưa được làm cho hợp lệ (akappiyakata) là bất kỳ loại trái cây, củ, rễ, v.v., nào trong đó chưa được làm cho hợp lệ bằng năm cách thức hợp lệ của Sa-môn, và thịt không hợp lệ hoặc thức ăn không hợp lệ. Điều này gọi là không hợp lệ (akappiya).
Taṃ akappiyaṃ ‘‘alametaṃ sabba’’nti evaṃ atirittaṃ katampi ‘‘akappiyakata’’nti veditabbaṃ.
Even if such impermissible food is made atiritta with "Enough of all this!", it should be understood as "not made permissible".
Món không hợp lệ đó, dù đã được làm atiritta bằng cách nói “đủ rồi” (alametaṃ sabba), cũng phải được hiểu là “chưa được làm cho hợp lệ” (akappiyakata).
Appaṭiggahitakatanti bhikkhunā appaṭiggahitaṃyeva purimanayena atirittaṃ kataṃ.
Not received (appaṭiggahitakata) means made atiritta by the former method even though not received by a bhikkhu.
Chưa được nhận (appaṭiggahitakata) là món đã được làm atiritta theo cách trước đó nhưng chưa được Tỳ-khưu nhận.
Anuccāritakatanti kappiyaṃ kāretuṃ āgatena bhikkhunā īsakampi anukkhittaṃ vā anapanāmitaṃ vā kataṃ.
Not elevated (anuccāritakata) means made without even slightly lifting or moving it by the bhikkhu who came to make it permissible.
Chưa được nhấc lên (anuccāritakata) là món mà Tỳ-khưu đến để làm cho hợp lệ chưa nhấc lên hoặc chưa di chuyển một chút nào.
Ahatthapāse katanti kappiyaṃ kāretuṃ āgatassa hatthapāsato bahi ṭhitena kataṃ.
Not within arm's reach (ahatthapāse kata) means made by one who stood outside the arm's reach of the one who came to make it permissible.
Được làm ngoài tầm tay (ahatthapāse kata) là món được làm bởi người đứng ngoài tầm tay của vị Tỳ-khưu đến để làm cho hợp lệ.
Abhuttāvinā katanti yo ‘‘alametaṃ sabba’’nti atirittaṃ karoti, tena pavāraṇappahonakabhojanaṃ abhuttena kataṃ.
Made by one who has not eaten (abhuttāvinā kata) means food sufficient for pavāraṇā that has been made by the bhikkhu who makes it atiritta with "Enough of all this!" before eating.
Được làm bởi người chưa ăn (abhuttāvinā kata) là món ăn đủ cho pavāraṇā được làm bởi vị Tỳ-khưu chưa ăn mà nói “đủ rồi” (alametaṃ sabba) để làm atiritta.
Bhuttāvinā pavāritena āsanā vuṭṭhitena katanti idaṃ uttānameva.
Made by one who has eaten, made a pavāraṇā, and risen from his seat (bhuttāvinā pavāritena āsanā vuṭṭhitena kata) — this is clear.
Được làm bởi người đã ăn, đã pavāraṇā và đã đứng dậy khỏi chỗ ngồi (bhuttāvinā pavāritena āsanā vuṭṭhitena kata) điều này đã rõ ràng.
‘‘Alametaṃ sabba’’nti avuttanti vacībhedaṃ katvā evaṃ avuttaṃ hoti.
Not declared with 'Enough of all this!' (alametaṃ sabba"nti avutta) means it was not declared with such a vocal utterance.
Chưa nói ‘đủ rồi’ (alametaṃ sabba’nti avutta) có nghĩa là chưa nói lời này.
Iti imehi sattahi vinayakammākārehi yaṃ atirittaṃ kappiyaṃ akataṃ, yañca na gilānātirittaṃ, tadubhayampi ‘‘anatiritta’’nti veditabbaṃ.
Thus, whatever atiritta food has not been made permissible by these seven Vinaya procedures, and whatever is not sick-person-atiritta, both should be understood as "non-atiritta".
Như vậy, bất kỳ món nào chưa được làm kappiya (atiritta) bằng bảy cách thức hành động theo giới luật này, và món nào không phải atiritta của người bệnh, cả hai đều phải được hiểu là “không phải atiritta” (anatiritta).
Apicettha bhuttāvinā kataṃ hotīti anantaranisinnassa sabhāgassa bhikkhuno pattato ekampi sitthaṃ vā maṃsahīraṃ vā khāditvā katampi ‘‘bhuttāvināva kataṃ hotī’’ti veditabbaṃ.
Furthermore, made by one who has eaten here should be understood as: even if one grain of rice or a piece of meat or a fibre is eaten from the bowl of a bhikkhu of similar status sitting immediately next, it is still considered "made by one who has eaten."
Hơn nữa, ở đây, được làm bởi người đã ăn (bhuttāvinā kataṃ hoti) phải được hiểu là ngay cả khi đã ăn một hạt cơm hay một miếng thịt từ bát của một Tỳ-khưu đồng giới đang ngồi gần đó mà làm atiritta, thì cũng được xem là “đã được làm bởi người đã ăn”.
Āsanā avuṭṭhitenāti ettha pana asammohatthaṃ ayaṃ vinicchayo – dve bhikkhū pātoyeva bhuñjamānā pavāritā honti, ekena tattheva nisīditabbaṃ, itarena niccabhattaṃ vā salākabhattaṃ vā ānetvā upaḍḍhaṃ tassa bhikkhuno patte ākiritvā hatthaṃ dhovitvā sesaṃ tena bhikkhunā kappiyaṃ kārāpetvā bhuñjitabbaṃ.
Regarding not risen from his seat, for clarity, this is the decision: If two bhikkhus have made their pavāraṇā while eating in the morning, one should remain seated there, and the other, having brought regular food or ticket-food, should pour half of it into the bowl of the first bhikkhu, wash his hands, and then have the remaining portion made permissible by the first bhikkhu before eating it.
Còn đối với chưa đứng dậy khỏi chỗ ngồi (āsanā avuṭṭhitena), để tránh nhầm lẫn, đây là quyết định: Hai Tỳ-khưu đã pavāraṇā khi đang thọ dụng vào buổi sáng. Một vị phải ngồi nguyên tại chỗ đó, còn vị kia phải mang đến món niccabhatta hoặc salākabhatta, đổ một nửa vào bát của vị Tỳ-khưu kia, rửa tay, rồi nhờ vị Tỳ-khưu kia làm cho hợp lệ phần còn lại để thọ dụng.
Yañhi tassa hatthe laggaṃ, taṃ akappiyaṃ hoti.
Because whatever sticks to his hands becomes impermissible.
Vì những gì dính vào tay của vị ấy là không hợp lệ (akappiya).
Sace pana paṭhamaṃ nisinno bhikkhu sayameva tassa pattato hatthena gaṇhāti, hatthadhovanakiccaṃ natthi.
However, if the bhikkhu who was initially seated himself takes it from the other bhikkhu's bowl with his hand, there is no need to wash hands.
Tuy nhiên, nếu vị Tỳ-khưu ngồi trước tự tay lấy từ bát của vị kia, thì không cần rửa tay.
Sace pana evaṃ ‘kappiyaṃ kāretvā bhuñjantassa puna kiñci byañjanaṃ vā khādanīyaṃ vā patte ākira’nti yena paṭhamaṃ kappiyaṃ kataṃ hoti, so puna kātuṃ na labhati.
However, if one says, "Make it permissible and eat, then again pour some curry or snacks into the bowl," the one who made it permissible the first time is not allowed to do so again.
Nếu, sau khi đã làm cho hợp lệ và đang thọ dụng, có người nói “hãy đổ thêm một ít món ăn hay thức uống vào bát”, thì vị Tỳ-khưu đã làm cho hợp lệ lần đầu không được làm lại.
Yena akataṃ, tena kātabbaṃ, yañca akataṃ, taṃ kātabbaṃ.
The one who has not made it should make it, and whatever has not been made should be made.
Vị nào chưa làm thì phải làm, và món nào chưa làm thì phải làm.
Yena akatanti aññena bhikkhunā yena paṭhamaṃ na kataṃ, tena kātabbaṃ.
By the one who has not made it means it should be made by another bhikkhu who did not make it the first time.
Vị nào chưa làm (yena akata) có nghĩa là một Tỳ-khưu khác, người chưa làm lần đầu, thì phải làm.
Yañca akatanti yena paṭhamaṃ kappiyaṃ kataṃ, tenapi yaṃ akataṃ, taṃ kātabbaṃ.
And whatever has not been made means that even for the bhikkhu who made it permissible the first time, whatever has not been made (previously) should be made (now).
Và món nào chưa làm (yañca akata) có nghĩa là ngay cả vị Tỳ-khưu đã làm cho hợp lệ lần đầu, món nào vị ấy chưa làm thì phải làm.
Paṭhamabhājane pana kātuṃ na labbhati.
However, it is not permissible to do so in the first vessel.
Tuy nhiên, không được làm trong cùng một bát ban đầu.
Tattha hi kariyamāne paṭhamaṃ katena saddhiṃ kataṃ hoti, tasmā aññasmiṃ bhājane kātuṃ vaṭṭatīti adhippāyo.
For if it is done there, it becomes 'made' together with what was made first; therefore, the intention is that it is permissible to do it in another vessel.
Vì nếu làm trong đó, nó sẽ trở thành món đã được làm cùng với món đã làm ban đầu. Do đó, ý nghĩa là được phép làm trong một bát khác.
Evaṃ kataṃ pana tena bhikkhunā paṭhamaṃ katena saddhiṃ bhuñjituṃ vaṭṭati.
However, such food that has been made in this way is permissible for that bhikkhu to eat together with what was made first.
Món đã được làm như vậy thì vị Tỳ-khưu đó được phép thọ dụng cùng với món đã làm ban đầu.
Kappiyaṃ karontena ca na kevalaṃ patteyeva, kuṇḍepi pacchiyampi yattha katthaci purato ṭhapetvā onāmitabhājane kātabbaṃ.
When making it permissible, one should not do so only in the bowl, but in a pot, a basket, or anywhere else, by placing it in front and tilting the vessel.
Khi làm cho hợp lệ (kappiya), không chỉ trong bát mà còn có thể đặt trong giỏ, trong thúng, hoặc bất cứ đâu ở phía trước và làm trong một vật đựng được nghiêng xuống.
Taṃ sace bhikkhusataṃ pavāritaṃ hoti, sabbesaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati, appavāritānampi vaṭṭati.
If a hundred bhikkhus have made a pavāraṇā, it is permissible for all of them to eat it, and it is also permissible for those who have not made a pavāraṇā.
Nếu một trăm Tỳ-khưu đã pavāraṇā, thì tất cả đều được phép thọ dụng món đó, và cả những vị chưa pavāraṇā cũng được phép.
Yena pana kappiyaṃ kataṃ, tassa na vaṭṭati.
However, it is not permissible for the one who made it permissible.
Tuy nhiên, vị Tỳ-khưu đã làm cho hợp lệ thì không được phép.
Sacepi pavāretvā piṇḍāya paviṭṭhaṃ bhikkhuṃ pattaṃ gahetvā avassaṃ bhuñjanake maṅgalanimantane nisīdāpenti, atirittaṃ kārāpetvāva bhuñjitabbaṃ.
Even if a bhikkhu who has made a pavāraṇā and gone for alms is made to sit down at an auspicious invitation where food must be eaten, he must have it made atiritta before eating.
Ngay cả khi một Tỳ-khưu đã pavāraṇā và đi khất thực, rồi được mời ngồi vào một buổi tiệc mừng mà nhất định phải thọ dụng, thì vị ấy cũng phải làm atiritta rồi mới thọ dụng.
Sace tattha añño bhikkhu natthi, āsanasālaṃ vā vihāraṃ vā pattaṃ pesetvā kāretabbaṃ, kappiyaṃ karontena pana anupasampannassa hatthe ṭhitaṃ na kātabbaṃ.
If there is no other bhikkhu there, he should send his bowl to the assembly hall or the monastery to have it made, but the one making it permissible should not do so for food held by an unordained person.
Nếu ở đó không có Tỳ-khưu nào khác, thì phải gửi bát đến phòng ăn hoặc Tịnh xá để làm cho hợp lệ. Tuy nhiên, khi làm cho hợp lệ, không được làm món đang ở trong tay của người chưa thọ giới.
Sace āsanasālāyaṃ abyatto bhikkhu hoti, sayaṃ gantvā kappiyaṃ kārāpetvā ānetvā bhuñjitabbaṃ.
If there is an inexperienced bhikkhu in the assembly hall, one should go oneself, have it made permissible, bring it, and then eat it.
Nếu ở phòng ăn có một Tỳ-khưu không thông thạo giới luật, thì vị ấy phải tự mình đi đến, làm cho hợp lệ, rồi mang về thọ dụng.
Gilānātirittanti ettha na kevalaṃ yaṃ gilānassa bhuttāvasesaṃ hoti, taṃ gilānātirittaṃ, atha kho yaṃ kiñci gilānaṃ uddissa ‘‘ajja vā yadā vā icchati, tadā khādissatī’’ti āhaṭaṃ, taṃ sabbaṃ gilānātirittanti veditabbaṃ.
In this context of sick-person-atiritta, it is not merely the leftovers of a sick person that constitute sick-person-atiritta, but whatever is brought specifically for a sick person, with the thought, "He will eat this today or whenever he wishes," all of that should be understood as sick-person-atiritta.
Trong trường hợp atiritta của người bệnh (gilānātiritta) này, không chỉ những gì còn sót lại sau khi người bệnh đã thọ dụng mới là gilānātiritta, mà bất cứ món nào được mang đến với ý định dành cho người bệnh, nói rằng “hôm nay hoặc khi nào muốn, vị ấy sẽ ăn”, thì tất cả đều phải được hiểu là gilānātiritta.
Yāmakālikaṃ pana sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ vā yaṃ kiñci anatirittaṃ āhāratthāya paribhuñjantassa ajjhohāre ajjhohāre dukkaṭaṃ.
However, for one who partakes of any non-atiritta yāmakālika, sattāhakālika, or yāvajīvika for the purpose of food, there is a dukkata offense for each mouthful.
Tuy nhiên, nếu thọ dụng bất cứ món yāmakālika, sattāhakālika, hoặc yāvajīvika nào không phải atiritta với mục đích làm thức ăn, thì mỗi lần nuốt vào là một dukkata.
Sace pana yāmakālikādīni āmisasaṃsaṭṭhāni honti, āhāratthāyapi anāhāratthāyapi paṭiggahetvā ajjhoharantassa pācittiyameva, asaṃsaṭṭhāni pana sati paccaye bhuñjantassa anāpatti.
But if the yāmakālika and other items are mixed with āmisa (solid food), there is a pācittiya offense for each mouthful for one who receives them for the purpose of food or not for food; but if they are not mixed with āmisa, there is no offense if one eats them when there is a cause (such as hunger).
Nếu các món yāmakālika v.v. có trộn lẫn với āmisa (thức ăn vật chất), thì dù với mục đích làm thức ăn hay không làm thức ăn, nếu nhận và nuốt vào thì là pācittiya. Còn nếu không trộn lẫn, thì khi có lý do chính đáng, thọ dụng sẽ không phạm lỗi.