Table of Contents

⮲

Catukkanipātapāḷi

Edit
1187
6. Paṭhamakālasuttaṃ
6. Paṭhamakālasutta
6. Kinh Paṭhamakāla (Thời gian thứ nhất)
1188
146. ‘‘Cattārome, bhikkhave, kālā.
“These, bhikkhus, are four timely actions.
146. “Này các Tỳ-khưu, có bốn thời gian này.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn thời gian nào?
Kālena dhammassavanaṃ, kālena dhammasākacchā, kālena sammasanā* , kālena vipassanā – ime kho, bhikkhave, cattāro kālā’’ti.
Listening to the Dhamma at the proper time, discussing the Dhamma at the proper time, tranquilizing at the proper time, insight at the proper time – these, bhikkhus, are the four timely actions.”
Nghe pháp đúng lúc, thảo luận pháp đúng lúc, quán xét đúng lúc, quán sát đúng lúc – Này các Tỳ-khưu, đây là bốn thời gian.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Bài kinh thứ sáu.
1189
7. Dutiyakālasuttaṃ
7. Dutiyakālasutta
7. Kinh Dutiyakāla (Thời gian thứ hai)
1190
147. ‘‘Cattārome, bhikkhave, kālā sammā bhāviyamānā sammā anuparivattiyamānā anupubbena āsavānaṃ khayaṃ pāpenti.
“These, bhikkhus, are four timely actions, when properly cultivated, when properly revolved, lead gradually to the destruction of the āsavas.
147. “Này các Tỳ-khưu, có bốn thời gian này, khi được tu tập đúng đắn, được thực hành đúng đắn, sẽ dần dần dẫn đến sự diệt trừ các lậu hoặc.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn thời gian nào?
Kālena dhammassavanaṃ, kālena dhammasākacchā, kālena sammasanā, kālena vipassanā – ime kho, bhikkhave, cattāro kālā sammā bhāviyamānā sammā anuparivattiyamānā anupubbena āsavānaṃ khayaṃ pāpenti.
Listening to the Dhamma at the proper time, discussing the Dhamma at the proper time, tranquilizing at the proper time, insight at the proper time – these, bhikkhus, are the four timely actions, when properly cultivated, when properly revolved, lead gradually to the destruction of the āsavas.
Nghe pháp đúng lúc, thảo luận pháp đúng lúc, quán xét đúng lúc, quán sát đúng lúc – Này các Tỳ-khưu, bốn thời gian này, khi được tu tập đúng đắn, được thực hành đúng đắn, sẽ dần dần dẫn đến sự diệt trừ các lậu hoặc.
1191
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, uparipabbate thullaphusitake deve vassante taṃ udakaṃ yathāninnaṃ pavattamānaṃ pabbatakandarapadarasākhā paripūreti; pabbatakandarapadarasākhā paripūrā kusobbhe paripūrenti; kusobbhā paripūrā mahāsobbhe paripūrenti; mahāsobbhā paripūrā kunnadiyo paripūrenti; kunnadiyo paripūrā mahānadiyo paripūrenti; mahānadiyo paripūrā samuddaṃ* paripūrenti.
Just as, bhikkhus, when a heavy rain falls on a mountain peak, that water, flowing downwards, fills the mountain clefts, crevices, and ravines; the filled mountain clefts, crevices, and ravines fill the small pools; the filled small pools fill the large pools; the filled large pools fill the small rivers; the filled small rivers fill the great rivers; the filled great rivers fill the ocean.
“Này các Tỳ-khưu, ví như khi trời mưa lớn trên đỉnh núi, nước ấy chảy theo triền dốc làm đầy các khe núi, hẻm núi, và các nhánh sông; khi các khe núi, hẻm núi, và các nhánh sông đầy, chúng làm đầy các hồ nước nhỏ; khi các hồ nước nhỏ đầy, chúng làm đầy các hồ nước lớn; khi các hồ nước lớn đầy, chúng làm đầy các sông nhỏ; khi các sông nhỏ đầy, chúng làm đầy các sông lớn; khi các sông lớn đầy, chúng làm đầy đại dương.
Evamevaṃ kho, bhikkhave, ime cattāro kālā sammā bhāviyamānā sammā anuparivattiyamānā anupubbena āsavānaṃ khayaṃ pāpentī’’ti.
Even so, bhikkhus, these four opportune times, being properly developed and properly practiced repeatedly, gradually lead to the destruction of the āsavas.”
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, bốn thời gian này, khi được tu tập đúng đắn, được thực hành đúng đắn, sẽ dần dần dẫn đến sự diệt trừ các lậu hoặc.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Bài kinh thứ bảy.
1192
8. Duccaritasuttaṃ
8. Discourse on Misconduct
8. Kinh Duccarita (Ác hạnh)
1193
148. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, vacīduccaritāni.
148. “Bhikkhus, there are these four verbal misconducts.
148. “Này các Tỳ-khưu, có bốn loại ác hạnh về lời nói này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Bốn loại nào?
Musāvādo, pisuṇā vācā, pharusā vācā, samphappalāpo – imāni kho, bhikkhave, cattāri vacīduccaritānī’’ti.
False speech, slanderous speech, harsh speech, and idle chatter – these, bhikkhus, are the four verbal misconducts.”
Nói dối, nói lời đâm thọc, nói lời thô ác, nói lời vô ích – Này các Tỳ-khưu, đây là bốn loại ác hạnh về lời nói.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Bài kinh thứ tám.
1194
9. Sucaritasuttaṃ
9. Discourse on Good Conduct
9. Kinh Sucarita (Thiện hạnh)
1195
149. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, vacīsucaritāni.
149. “Bhikkhus, there are these four verbal good conducts.
149. “Này các Tỳ-khưu, có bốn loại thiện hạnh về lời nói này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Bốn loại nào?
Saccavācā, apisuṇā vācā, saṇhā vācā, mantabhāsā – imāni kho, bhikkhave, cattāri vacīsucaritānī’’ti.
Truthful speech, non-slanderous speech, gentle speech, and meaningful speech – these, bhikkhus, are the four verbal good conducts.”
Nói lời chân thật, nói lời không đâm thọc, nói lời hòa nhã, nói lời có ý nghĩa – Này các Tỳ-khưu, đây là bốn loại thiện hạnh về lời nói.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Bài kinh thứ chín.
1196
10. Sārasuttaṃ
10. Discourse on Essence
10. Kinh Sāra (Cốt tủy)
1197
150. ‘‘Cattārome, bhikkhave, sārā.
150. “Bhikkhus, there are these four essences.
150. “Này các Tỳ-khưu, có bốn loại cốt tủy này.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn loại nào?
Sīlasāro, samādhisāro, paññāsāro, vimuttisāro – ime kho, bhikkhave, cattāro sārā’’ti.
The essence of sīla, the essence of samādhi, the essence of paññā, and the essence of vimutti – these, bhikkhus, are the four essences.”
Cốt tủy giới, cốt tủy định, cốt tủy tuệ, cốt tủy giải thoát – Này các Tỳ-khưu, đây là bốn loại cốt tủy.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Bài kinh thứ mười.
1198
Tassuddānaṃ –
The summary for this is –
Bản tóm tắt như sau –
1199
Ābhā pabhā ca ālokā, obhāsā ceva pajjotā;
Radiance, splendor, light, brilliance, and illumination;
Ánh sáng, sự rực rỡ, ánh sáng, sự chiếu sáng và sự rực rỡ;
1200
Dve kālā caritā dve ca, honti sārena te dasāti.
Two on opportune times, two on conduct, and those on essence are ten.
Hai thời, hai hành vi, chúng là mười với tinh túy.
1201

4. Catutthapaṇṇāsakaṃ

4. The Fourth Paṇṇāsaka

4. Paññāsaka thứ tư

1202

(16) 1. Indriyavaggo

(16) 1. Chapter on Faculties

(16) 1. Phẩm Indriya (Căn)

1203
1. Indriyasuttaṃ
1. Discourse on Faculties
1. Kinh Indriya (Căn)
1204
151. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, indriyāni.
151. “Bhikkhus, there are these four faculties.
151. “Này các Tỳ-khưu, có bốn căn này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Thế nào là bốn?
Saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ – imāni kho, bhikkhave, cattāri indriyānī’’ti.
The faculty of faith (saddhindriya), the faculty of energy (vīriyindriya), the faculty of mindfulness (satindriya), the faculty of concentration (samādhindriya) – these, bhikkhus, are the four faculties.”
Tín căn, Tinh tấn căn, Niệm căn, Định căn – này các Tỳ-khưu, đây là bốn căn.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
1205
2. Saddhābalasuttaṃ
2. Discourse on the Power of Faith
2. Kinh Saddhābala (Tín lực)
1206
152. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, balāni.
152. “Bhikkhus, there are these four powers.
152. “Này các Tỳ-khưu, có bốn lực này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Thế nào là bốn?
Saddhābalaṃ, vīriyabalaṃ, satibalaṃ, samādhibalaṃ – imāni kho, bhikkhave, cattāri balānī’’ti.
The power of faith (saddhābala), the power of energy (vīriyabala), the power of mindfulness (satibala), the power of concentration (samādhibala) – these, bhikkhus, are the four powers.”
Tín lực, Tinh tấn lực, Niệm lực, Định lực – này các Tỳ-khưu, đây là bốn lực.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
1207
3. Paññābalasuttaṃ
3. Discourse on the Power of Wisdom
3. Kinh Paññābala (Tuệ lực)
1208
153. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, balāni.
153. “Bhikkhus, there are these four powers.
153. “Này các Tỳ-khưu, có bốn lực này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Thế nào là bốn?
Paññābalaṃ, vīriyabalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgahabalaṃ* – imāni kho, bhikkhave, cattāri balānī’’ti.
The power of wisdom (paññābala), the power of energy (vīriyabala), the power of blamelessness (anavajjabala), and the power of benevolence (saṅgahabala) – these, bhikkhus, are the four powers.”
Tuệ lực, Tinh tấn lực, Vô tội lực, Nhiếp thọ lực – này các Tỳ-khưu, đây là bốn lực.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Thứ ba.
1209
4. Satibalasuttaṃ
4. Discourse on the Power of Mindfulness
4. Kinh Satibala (Niệm lực)
1210
154. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, balāni.
154. “Bhikkhus, there are these four powers.
154. “Này các Tỳ-khưu, có bốn lực này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Thế nào là bốn?
Satibalaṃ, samādhibalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgahabalaṃ – imāni kho, bhikkhave, cattāri balānī’’ti.
The power of mindfulness (satibala), the power of concentration (samādhibala), the power of blamelessness (anavajjabala), and the power of benevolence (saṅgahabala) – these, bhikkhus, are the four powers.”
Niệm lực, Định lực, Vô tội lực, Nhiếp thọ lực – này các Tỳ-khưu, đây là bốn lực.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
1211
5. Paṭisaṅkhānabalasuttaṃ
5. Discourse on the Power of Reflection
5. Kinh Paṭisaṅkhānabala (Tư duy lực)
1212
155. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, balāni.
155. “Bhikkhus, there are these four powers.
155. “Này các Tỳ-khưu, có bốn lực này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Thế nào là bốn?
Paṭisaṅkhānabalaṃ, bhāvanābalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgahabalaṃ – imāni kho, bhikkhave, cattāri balānī’’ti.
The power of reflection (paṭisaṅkhānabala), the power of development (bhāvanābala), the power of blamelessness (anavajjabala), and the power of benevolence (saṅgahabala) – these, bhikkhus, are the four powers.”
Tư duy lực, Tu tập lực, Vô tội lực, Nhiếp thọ lực – này các Tỳ-khưu, đây là bốn lực.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Thứ năm.
1213
6. Kappasuttaṃ
6. Discourse on the Aeon
6. Kinh Kappa (Kiếp)
1214
156. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, kappassa asaṅkhyeyyāni.
156. “Bhikkhus, there are these four incalculable periods of an aeon (kappa).
156. “Này các Tỳ-khưu, có bốn a-tăng-kỳ (vô số) của kiếp này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Thế nào là bốn?
Yadā, bhikkhave, kappo saṃvaṭṭati, taṃ na sukaraṃ saṅkhātuṃ – ettakāni vassānīti vā, ettakāni vassasatānīti vā, ettakāni vassasahassānīti vā, ettakāni vassasatasahassānīti vā.
When, bhikkhus, an aeon is contracting, it is not easy to calculate – that it is so many years, or so many hundreds of years, or so many thousands of years, or so many hundreds of thousands of years.
Này các Tỳ-khưu, khi kiếp đang hoại, thật khó mà tính được – chừng này năm, hay chừng này trăm năm, hay chừng này ngàn năm, hay chừng này trăm ngàn năm.
1215
‘‘Yadā, bhikkhave, kappo saṃvaṭṭo tiṭṭhati, taṃ na sukaraṃ saṅkhātuṃ – ettakāni vassānīti vā, ettakāni vassasatānīti vā, ettakāni vassasahassānīti vā, ettakāni vassasatasahassānīti vā.
“When, bhikkhus, an aeon has contracted and remains so, it is not easy to calculate – that it is so many years, or so many hundreds of years, or so many thousands of years, or so many hundreds of thousands of years.
“Này các Tỳ-khưu, khi kiếp đã hoại tồn tại, thật khó mà tính được – chừng này năm, hay chừng này trăm năm, hay chừng này ngàn năm, hay chừng này trăm ngàn năm.
1216
‘‘Yadā, bhikkhave, kappo vivaṭṭati, taṃ na sukaraṃ saṅkhātuṃ – ettakāni vassānīti vā, ettakāni vassasatānīti vā, ettakāni vassasahassānīti vā, ettakāni vassasatasahassānīti vā.
“When, bhikkhus, an aeon is expanding, it is not easy to calculate – that it is so many years, or so many hundreds of years, or so many thousands of years, or so many hundreds of thousands of years.
“Này các Tỳ-khưu, khi kiếp đang thành, thật khó mà tính được – chừng này năm, hay chừng này trăm năm, hay chừng này ngàn năm, hay chừng này trăm ngàn năm.
1217
‘‘Yadā, bhikkhave, kappo vivaṭṭo tiṭṭhati, taṃ na sukaraṃ saṅkhātuṃ – ettakāni vassānīti vā, ettakāni vassasatānīti vā, ettakāni vassasahassānīti vā, ettakāni vassasatasahassānīti vā.
“When, bhikkhus, an aeon has expanded and remains so, it is not easy to calculate – that it is so many years, or so many hundreds of years, or so many thousands of years, or so many hundreds of thousands of years.
“Này các Tỳ-khưu, khi kiếp đã thành tồn tại, thật khó mà tính được – chừng này năm, hay chừng này trăm năm, hay chừng này ngàn năm, hay chừng này trăm ngàn năm.
Imāni kho, bhikkhave, cattāri kappassa asaṅkhyeyyānī’’ti.
These, bhikkhus, are the four incalculable periods of an aeon.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn a-tăng-kỳ của kiếp.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ sáu.
1218
7. Rogasuttaṃ
7. Discourse on Illness
7. Kinh Roga (Bệnh)
1219
157. ‘‘Dveme, bhikkhave, rogā.
157. “Bhikkhus, there are these two illnesses.
157. “Này các Tỳ-khưu, có hai bệnh này.
Katame dve?
Which two?
Thế nào là hai?
Kāyiko ca rogo cetasiko ca rogo.
Bodily illness and mental illness.
Bệnh thân và bệnh tâm.
Dissanti, bhikkhave, sattā kāyikena rogena ekampi vassaṃ ārogyaṃ paṭijānamānā, dvepi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, tīṇipi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, cattāripi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, pañcapi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, dasapi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, vīsatipi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, tiṃsampi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, cattārīsampi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, paññāsampi vassāni ārogyaṃ paṭijānamānā, vassasatampi, bhiyyopi ārogyaṃ paṭijānamānā.
Monks, beings are seen who claim health from physical illness for one year, for two years, for three years, for four years, for five years, for ten years, for twenty years, for thirty years, for forty years, for fifty years, for a hundred years, or even more.
Này các Tỳ-khưu, có những chúng sinh được thấy tự nhận mình khỏe mạnh một năm, hai năm, ba năm, bốn năm, năm năm, mười năm, hai mươi năm, ba mươi năm, bốn mươi năm, năm mươi năm, một trăm năm, hoặc hơn thế nữa.
Te, bhikkhave, sattā sudullabhā* lokasmiṃ ye cetasikena rogena muhuttampi ārogyaṃ paṭijānanti, aññatra khīṇāsavehi.
But, monks, those beings are very rare in the world who claim health from mental illness even for a moment, except for those whose defilements are destroyed.
Này các Tỳ-khưu, những chúng sinh tự nhận mình khỏe mạnh dù chỉ một khoảnh khắc khỏi bệnh tâm, thật vô cùng hiếm có trên đời, trừ những vị đã diệt trừ các lậu hoặc.
1220
‘‘Cattārome, bhikkhave, pabbajitassa rogā.
“Monks, these are the four diseases of a renunciant.
“Này các Tỳ-khưu, có bốn bệnh này của người xuất gia.
Katame cattāro?
Which four?
Thế nào là bốn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu mahiccho hoti vighātavā asantuṭṭho itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena.
Here, monks, a bhikkhu is of great desires, troubled, and discontented with whatever robes, almsfood, lodging, and medicinal requisites for the sick he receives.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có nhiều dục vọng, có sự phiền muộn, không biết đủ với y phục, thức ăn khất thực, chỗ ở, thuốc men và vật dụng cần thiết cho người bệnh.
So mahiccho samāno vighātavā asantuṭṭho itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena pāpikaṃ icchaṃ paṇidahati anavaññappaṭilābhāya lābhasakkārasilokappaṭilābhāya.
Being of great desires, troubled, and discontented with whatever robes, almsfood, lodging, and medicinal requisites for the sick he receives, he sets his mind on an evil wish for the acquisition of disrespect, for the acquisition of gain, honor, and fame.
Vì có nhiều dục vọng, có sự phiền muộn, không biết đủ với y phục, thức ăn khất thực, chỗ ở, thuốc men và vật dụng cần thiết cho người bệnh, vị ấy đặt ra một ý muốn xấu xa để đạt được sự tôn trọng, để đạt được lợi lộc, danh tiếng và sự ca ngợi.
So uṭṭhahati ghaṭati vāyamati anavaññappaṭilābhāya lābhasakkārasilokappaṭilābhāya.
He strives, exerts, and endeavors for the acquisition of disrespect, for the acquisition of gain, honor, and fame.
Vị ấy đứng dậy, cố gắng, nỗ lực để đạt được sự tôn trọng, để đạt được lợi lộc, danh tiếng và sự ca ngợi.
So saṅkhāya kulāni upasaṅkamati, saṅkhāya nisīdati, saṅkhāya dhammaṃ bhāsati, saṅkhāya uccārapassāvaṃ sandhāreti.
He approaches families with calculation, sits with calculation, teaches Dhamma with calculation, and retains his urine and feces with calculation.
Vị ấy suy tính khi đến các gia đình, suy tính khi ngồi, suy tính khi thuyết pháp, suy tính khi đi đại tiện, tiểu tiện.
Ime kho, bhikkhave, cattāro pabbajitassa rogā.
These, monks, are the four diseases of a renunciant.
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn bệnh của người xuất gia.
1221
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘na mahicchā bhavissāma vighātavanto asantuṭṭhā itarītaracīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārena, na pāpikaṃ icchaṃ paṇidahissāma anavaññappaṭilābhāya lābhasakkārasilokappaṭilābhāya, na uṭṭhahissāma na ghaṭessāma na vāyamissāma anavaññappaṭilābhāya lābhasakkārasilokappaṭilābhāya, khamā bhavissāma sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ, uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ adhivāsakajātikā bhavissāmā’ti.
“Therefore, monks, you should train yourselves thus: ‘We will not be of great desires, troubled, and discontented with whatever robes, almsfood, lodging, and medicinal requisites for the sick we receive. We will not set our minds on an evil wish for the acquisition of disrespect, for the acquisition of gain, honor, and fame. We will not strive, exert, or endeavor for the acquisition of disrespect, for the acquisition of gain, honor, and fame. We will be patient with cold, heat, hunger, thirst, the touch of gnats, mosquitoes, wind, sun, and reptiles, with ill-spoken, ill-addressed words, and we will be enduring of arisen bodily feelings that are painful, sharp, severe, acute, disagreeable, unpleasant, and life-threatening.’
“Do đó, này các Tỳ-khưu, các con phải học tập như sau: ‘Chúng ta sẽ không có nhiều dục vọng, không có sự phiền muộn, không biết đủ với y phục, thức ăn khất thực, chỗ ở, thuốc men và vật dụng cần thiết cho người bệnh; chúng ta sẽ không đặt ra ý muốn xấu xa để đạt được sự tôn trọng, để đạt được lợi lộc, danh tiếng và sự ca ngợi; chúng ta sẽ không đứng dậy, không cố gắng, không nỗ lực để đạt được sự tôn trọng, để đạt được lợi lộc, danh tiếng và sự ca ngợi; chúng ta sẽ kiên nhẫn chịu đựng lạnh, nóng, đói, khát, sự đụng chạm của ruồi, muỗi, gió, nắng, rắn rết, những lời nói khó nghe, khó chịu, những cảm thọ thân thể đau đớn, dữ dội, cay đắng, khó chịu, không vừa ý, có thể đoạt mạng sống.’
Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti.
Thus, monks, you should train yourselves.”
Này các Tỳ-khưu, các con phải học tập như vậy.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ bảy.
1222
8. Parihānisuttaṃ
8. The Discourse on Decline
8. Kinh Parihāni (Suy thoái)
1223
158. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti.
There, indeed, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus: “Friends, bhikkhus!”
Ở đó, Tôn giả Sāriputta gọi các Tỳ-khưu: “Thưa các bạn Tỳ-khưu!”
‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ.
“Friend!” those bhikkhus replied to Venerable Sāriputta.
“Thưa Tôn giả!” – các Tỳ-khưu ấy đáp lời Tôn giả Sāriputta.
Āyasmā sāriputto etadavoca –
Venerable Sāriputta said this:
Tôn giả Sāriputta nói như sau:
1224
‘‘Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā cattāro dhamme attani samanupassati, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘parihāyāmi kusalehi dhammehi’.
“Friends, if any bhikkhu or bhikkhunī observes four qualities in themselves, they should conclude: ‘I am declining in wholesome qualities.’
“Này các bạn, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào nhận thấy bốn pháp này trong tự thân, thì nên kết luận rằng: ‘Tôi đang suy thoái trong các thiện pháp.’
Parihānametaṃ vuttaṃ bhagavatā.
This has been called decline by the Blessed One.
Đây là sự suy thoái được Đức Thế Tôn nói đến.
Katame cattāro?
Which four?
Thế nào là bốn?
Rāgavepullattaṃ* , dosavepullattaṃ, mohavepullattaṃ, gambhīresu kho panassa ṭhānāṭhānesu paññācakkhu na kamati.
The abundance of lust, the abundance of hatred, the abundance of delusion, and their wisdom-eye does not penetrate profound right and wrong states.
Sự gia tăng của tham, sự gia tăng của sân, sự gia tăng của si, và tuệ nhãn của vị ấy không hoạt động trong những điều sâu xa về đúng và sai.
Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā ime cattāro dhamme attani samanupassati, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘parihāyāmi kusalehi dhammehi’.
Friends, if any bhikkhu or bhikkhunī observes these four qualities in themselves, they should conclude: ‘I am declining in wholesome qualities.’
Này các bạn, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào nhận thấy bốn pháp này trong tự thân, thì nên kết luận rằng: ‘Tôi đang suy thoái trong các thiện pháp.’
Parihānametaṃ vuttaṃ bhagavatā.
This has been called decline by the Blessed One.
Đây là sự suy thoái được Đức Thế Tôn nói đến.
1225
‘‘Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā cattāro dhamme attani samanupassati, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘na parihāyāmi kusalehi dhammehi’.
“Friends, if any bhikkhu or bhikkhunī observes four qualities in themselves, they should conclude: ‘I am not declining in wholesome qualities.’
“Này các bạn, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào nhận thấy bốn pháp này trong tự thân, thì nên kết luận rằng: ‘Tôi không suy thoái trong các thiện pháp.’
Aparihānametaṃ vuttaṃ bhagavatā.
This has been called non-decline by the Blessed One.
Đây là sự không suy thoái được Đức Thế Tôn nói đến.
Katame cattāro?
Which four?
Thế nào là bốn?
Rāgatanuttaṃ* , dosatanuttaṃ, mohatanuttaṃ, gambhīresu kho panassa ṭhānāṭhānesu paññācakkhu kamati.
The attenuation of lust, the attenuation of hatred, the attenuation of delusion, and their wisdom-eye penetrates profound right and wrong states.
Sự giảm thiểu của tham, sự giảm thiểu của sân, sự giảm thiểu của si, và tuệ nhãn của vị ấy hoạt động trong những điều sâu xa về đúng và sai.
Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā ime cattāro dhamme attani samanupassati, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘na parihāyāmi kusalehi dhammehi’.
Any bhikkhu or bhikkhunī, friend, who discerns these four qualities within themselves, should come to this conclusion: ‘I am not falling away from wholesome qualities.’
Này chư Hiền, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào tự mình quán sát bốn pháp này trong bản thân thì nên đi đến kết luận rằng: ‘Ta không bị suy giảm các thiện pháp’.
Aparihānametaṃ vuttaṃ bhagavatā’’ti.
This is what the Blessed One declared to be non-decline.”
Điều này được Thế Tôn thuyết là không suy giảm.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
(Bài kinh) thứ Tám.
1226
9. Bhikkhunīsuttaṃ
9. The Discourse on the Bhikkhunī
9. Kinh Tỳ-khưu-ni
1227
159. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme.
Thus have I heard. At one time, Venerable Ānanda was staying in Kosambī, at Ghositārāma.
159. Tôi nghe như vầy: Một thời, Tôn giả Ānanda trú tại Kosambī, trong khu vườn Ghosita.
Atha kho aññatarā bhikkhunī aññataraṃ purisaṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ, ambho purisa, yenayyo ānando tenupasaṅkama; upasaṅkamitvā mama vacanena ayyassa ānandassa pāde sirasā vanda – ‘itthannāmā, bhante, bhikkhunī ābādhikinī dukkhitā bāḷhagilānā.
Then a certain bhikkhunī addressed a certain man, saying: “Come, good man, approach Venerable Ānanda; having approached, bow your head at Venerable Ānanda’s feet in my name, saying: ‘Venerable sir, the bhikkhunī named so-and-so is sick, suffering, gravely ill.
Rồi một Tỳ-khưu-ni nào đó gọi một người đàn ông nào đó và nói: “Này anh, anh hãy đi đến chỗ Tôn giả Ānanda; sau khi đến, hãy cúi đầu đảnh lễ dưới chân Tôn giả Ānanda nhân danh tôi và nói: ‘Bạch Thế Tôn, Tỳ-khưu-ni tên là X đang bị bệnh, đau đớn, bệnh nặng.
Sā ayyassa ānandassa pāde sirasā vandatī’ti.
She bows her head at Venerable Ānanda’s feet.’
Cô ấy cúi đầu đảnh lễ dưới chân Tôn giả Ānanda’.
Evañca vadehi – ‘sādhu kira, bhante, ayyo ānando yena bhikkhunupassayo yena sā bhikkhunī tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti.
And also say this: ‘Venerable sir, it would be good if Venerable Ānanda would approach the bhikkhunī’s residence, where that bhikkhunī is, out of compassion.’”
Và hãy nói như vầy: ‘Bạch Thế Tôn, xin Tôn giả Ānanda hãy vì lòng từ bi mà đi đến khu cư trú của Tỳ-khưu-ni, đến chỗ Tỳ-khưu-ni ấy’.”
‘‘Evaṃ, ayye’’ti kho so puriso tassā bhikkhuniyā paṭissutvā yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
“Yes, venerable lady,” that man replied to the bhikkhunī, and then approached Venerable Ānanda; having approached, he paid homage to Venerable Ānanda and sat down to one side.
“Vâng, thưa Tôn giả,” người đàn ông ấy vâng lời Tỳ-khưu-ni ấy, đi đến chỗ Tôn giả Ānanda; sau khi đến, đảnh lễ Tôn giả Ānanda rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho so puriso āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca –
Seated to one side, that man said to Venerable Ānanda:
Ngồi xuống một bên, người đàn ông ấy thưa với Tôn giả Ānanda:
1228
‘‘Itthannāmā, bhante, bhikkhunī ābādhikinī dukkhitā bāḷhagilānā.
“Venerable sir, the bhikkhunī named so-and-so is sick, suffering, gravely ill.
“Bạch Thế Tôn, Tỳ-khưu-ni tên là X đang bị bệnh, đau đớn, bệnh nặng.
Sā āyasmato ānandassa pāde sirasā vandati, evañca vadeti – ‘sādhu kira, bhante, āyasmā ānando yena bhikkhunupassayo yena sā bhikkhunī tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’’ti.
She bows her head at Venerable Ānanda’s feet, and also says this: ‘Venerable sir, it would be good if Venerable Ānanda would approach the bhikkhunī’s residence, where that bhikkhunī is, out of compassion.’”
Cô ấy cúi đầu đảnh lễ dưới chân Tôn giả Ānanda, và nói như vầy: ‘Bạch Thế Tôn, xin Tôn giả Ānanda hãy vì lòng từ bi mà đi đến khu cư trú của Tỳ-khưu-ni, đến chỗ Tỳ-khưu-ni ấy’.”
Adhivāsesi kho āyasmā ānando tuṇhībhāvena.
Venerable Ānanda consented by remaining silent.
Tôn giả Ānanda im lặng chấp thuận.
1229
Atha kho āyasmā ānando nivāsetvā pattacīvaramādāya yena bhikkhunupassayo yena sā bhikkhunī tenupasaṅkami.
Then Venerable Ānanda, having dressed and taken his bowl and robe, approached the bhikkhunī’s residence, where that bhikkhunī was.
Rồi Tôn giả Ānanda đắp y, cầm bát và y, đi đến khu cư trú của Tỳ-khưu-ni, đến chỗ Tỳ-khưu-ni ấy.
Addasā kho sā bhikkhunī āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ.
That bhikkhunī saw Venerable Ānanda approaching from afar.
Tỳ-khưu-ni ấy thấy Tôn giả Ānanda đang đi đến từ xa.
Disvā sasīsaṃ pārupitvā mañcake nipajji.
Having seen him, she covered her head and lay down on the couch.
Sau khi thấy, cô ấy trùm kín đầu và nằm trên giường.
Atha kho āyasmā ānando yena sā bhikkhunī tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then Venerable Ānanda approached that bhikkhunī; having approached, he sat down on the seat prepared for him.
Rồi Tôn giả Ānanda đi đến chỗ Tỳ-khưu-ni ấy; sau khi đến, ngồi xuống chỗ ngồi đã được sắp đặt.
Nisajja kho āyasmā ānando taṃ bhikkhuniṃ etadavoca –
Having sat down, Venerable Ānanda said to that bhikkhunī:
Sau khi ngồi xuống, Tôn giả Ānanda nói với Tỳ-khưu-ni ấy:
1230
‘‘Āhārasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo āhāraṃ nissāya.
“This body, sister, is born of food, dependent on food.
“Này chị, thân này sinh khởi từ thức ăn, nương tựa vào thức ăn.
Āhāro pahātabbo.
Food is to be abandoned.
Thức ăn cần phải từ bỏ.
Taṇhāsambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo taṇhaṃ nissāya.
This body, sister, is born of craving, dependent on craving.
Này chị, thân này sinh khởi từ tham ái, nương tựa vào tham ái.
Taṇhā pahātabbā.
Craving is to be abandoned.
Tham ái cần phải từ bỏ.
Mānasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo mānaṃ nissāya.
This body, sister, is born of conceit, dependent on conceit.
Này chị, thân này sinh khởi từ ngã mạn, nương tựa vào ngã mạn.
Māno pahātabbo.
Conceit is to be abandoned.
Ngã mạn cần phải từ bỏ.
Methunasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo.
This body, sister, is born of sexual intercourse.
Này chị, thân này sinh khởi từ dâm dục.
Methune ca setughāto vutto bhagavatā.
And sexual intercourse has been declared by the Blessed One to be a barrier.
Và Thế Tôn đã thuyết về sự phá hủy cây cầu trong dâm dục.
1231
‘‘‘Āhārasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo āhāraṃ nissāya.
“‘This body, sister, is born of food, dependent on food.
“‘Này chị, thân này sinh khởi từ thức ăn, nương tựa vào thức ăn.
Āhāro pahātabbo’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ.
Food is to be abandoned’—this was said.
Thức ăn cần phải từ bỏ’ – điều này đã được thuyết như vậy.
Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ?
In reference to what was this said?
Điều này được thuyết dựa trên điều gì?
Idha, bhagini, bhikkhu paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti – ‘neva davāya na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya, yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya.
Here, sister, a bhikkhu, reflecting wisely, takes food—not for play, not for indulgence, not for adornment, not for beautification, but only for the maintenance and sustenance of this body, for the cessation of harm, for the support of the brahmacariya.
Ở đây, này chị, Tỳ-khưu quán xét một cách như lý rồi thọ dụng thức ăn – ‘không phải để vui chơi, không phải để say đắm, không phải để trang sức, không phải để làm đẹp, mà chỉ để duy trì thân này, để tiếp tục sống, để chấm dứt sự tổn hại, để hỗ trợ đời sống Phạm hạnh.
Iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navañca vedanaṃ na uppādessāmi.
‘Thus I shall put an end to old feelings and not arouse new feelings.
Như vậy, ta sẽ diệt trừ cảm thọ cũ và không làm phát sinh cảm thọ mới.
Yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cā’ti.
And there will be for me sustenance, blamelessness, and a comfortable abiding.’
Và ta sẽ có sự sống, không có lỗi lầm, và sống được an lạc’.
So aparena samayena āhāraṃ nissāya āhāraṃ pajahati.
Later, dependent on food, he abandons food.
Vị ấy, sau một thời gian, nương tựa vào thức ăn mà từ bỏ thức ăn.
‘Āhārasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo āhāraṃ nissāya.
‘This body, sister, is born of food, dependent on food.
‘Này chị, thân này sinh khởi từ thức ăn, nương tựa vào thức ăn.
Āhāro pahātabbo’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
Food is to be abandoned’—what was said, was said in reference to this.
Thức ăn cần phải từ bỏ’ – điều đã được thuyết ấy là được thuyết dựa trên điều này.
1232
‘‘‘Taṇhāsambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo taṇhaṃ nissāya.
“‘This body, sister, is born of craving, dependent on craving.
“‘Này chị, thân này sinh khởi từ tham ái, nương tựa vào tham ái.
Taṇhā pahātabbā’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ.
Craving is to be abandoned’—this was said.
Tham ái cần phải từ bỏ’ – điều này đã được thuyết như vậy.
Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ?
In reference to what was this said?
Điều này được thuyết dựa trên điều gì?
Idha, bhagini, bhikkhu suṇāti – ‘itthannāmo kira bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’ti.
Here, sister, a bhikkhu hears: ‘It is said that the bhikkhu named so-and-so, with the destruction of the āsavas, has realized for himself with direct knowledge, in this very life, the Stainless Liberation of mind and Liberation by wisdom, and abides therein.’
Ở đây, này chị, Tỳ-khưu nghe rằng: ‘Tôn giả tên là X, do sự đoạn tận các lậu hoặc, đã tự mình chứng ngộ, an trú trong sự giải thoát tâm vô lậu, giải thoát tuệ vô lậu ngay trong hiện tại’.
Tassa evaṃ hoti – ‘kudāssu nāma ahampi āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissāmī’ti!
Then he thinks: ‘When, oh when, shall I too, with the destruction of the āsavas, realize for myself with direct knowledge, in this very life, the Stainless Liberation of mind and Liberation by wisdom, and abide therein!’
Vị ấy nghĩ như vầy: ‘Khi nào ta cũng sẽ, do sự đoạn tận các lậu hoặc, tự mình chứng ngộ, an trú trong sự giải thoát tâm vô lậu, giải thoát tuệ vô lậu ngay trong hiện tại!’
So aparena samayena taṇhaṃ nissāya taṇhaṃ pajahati.
Later, dependent on craving, he abandons craving.
Vị ấy, sau một thời gian, nương tựa vào tham ái mà từ bỏ tham ái.
‘Taṇhāsambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo taṇhaṃ nissāya.
‘This body, sister, is born of craving, dependent on craving.
‘Này chị, thân này sinh khởi từ tham ái, nương tựa vào tham ái.
Taṇhā pahātabbā’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
"Craving should be abandoned"—what was said thus, was said with reference to this.
Tham ái cần phải từ bỏ’ – điều đã được thuyết ấy là được thuyết dựa trên điều này.
1233
‘‘‘Mānasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo mānaṃ nissāya.
‘“This body, sister, is born of conceit, depending on conceit.
“‘Này chị, thân này sinh khởi từ ngã mạn, nương tựa vào ngã mạn.
Māno pahātabbo’ti, iti kho panetaṃ vuttaṃ.
Conceit should be abandoned”—thus indeed this was said.
Ngã mạn cần phải từ bỏ’ – điều này đã được thuyết như vậy.
Kiñcetaṃ paṭicca vuttaṃ?
What was this said with reference to?
Điều này được thuyết dựa trên điều gì?
Idha, bhagini, bhikkhu suṇāti – ‘itthannāmo kira bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharatī’ti.
Here, sister, a bhikkhu hears: ‘It is said that a bhikkhu named so-and-so, by the destruction of the āsavas, has realized for himself with direct knowledge, in this very life, the Stainless Liberation of Mind and Liberation by Wisdom, and abides therein.’
Ở đây, này chị, Tỳ-khưu nghe rằng: ‘Tôn giả tên là X, do sự đoạn tận các lậu hoặc, đã tự mình chứng ngộ, an trú trong sự giải thoát tâm vô lậu, giải thoát tuệ vô lậu ngay trong hiện tại’.
Tassa evaṃ hoti – ‘so hi nāma āyasmā āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissati; kimaṅgaṃ* panāha’nti!
Then it occurs to him: ‘That venerable one, by the destruction of the āsavas, will realize for himself with direct knowledge, in this very life, the Stainless Liberation of Mind and Liberation by Wisdom, and abide therein; what then of me?’
Vị ấy nghĩ như vầy: ‘Vị Tôn giả ấy còn có thể, do sự đoạn tận các lậu hoặc, tự mình chứng ngộ, an trú trong sự giải thoát tâm vô lậu, giải thoát tuệ vô lậu ngay trong hiện tại; huống chi là ta!’
So aparena samayena mānaṃ nissāya mānaṃ pajahati.
Later, depending on conceit, he abandons conceit.
Vị ấy, sau một thời gian, nương tựa vào ngã mạn mà từ bỏ ngã mạn.
‘Mānasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo mānaṃ nissāya.
‘This body, sister, is born of conceit, depending on conceit.
‘Này chị, thân này sinh khởi từ ngã mạn, nương tựa vào ngã mạn.
Māno pahātabbo’ti, iti yaṃ taṃ vuttaṃ idametaṃ paṭicca vuttaṃ.
Conceit should be abandoned’—what was said thus, was said with reference to this.
Ngã mạn cần phải từ bỏ’ – điều đã được thuyết ấy là được thuyết dựa trên điều này.
1234
‘‘Methunasambhūto ayaṃ, bhagini, kāyo.
‘This body, sister, is born of sexual intercourse.
“Này chị, thân này sinh khởi từ dâm dục.
Methune ca setughāto vutto bhagavatā’’ti.
And the breaking of the bridge has been declared by the Blessed One regarding sexual intercourse.’”
Và Thế Tôn đã thuyết về sự phá hủy cây cầu trong dâm dục.”
1235
Atha kho sā bhikkhunī mañcakā vuṭṭhahitvā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā āyasmato ānandassa pādesu sirasā nipatitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘accayo maṃ, bhante, accagamā, yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yāhaṃ evamakāsiṃ.
Then that bhikkhunī rose from the couch, arranged her upper robe over one shoulder, prostrated with her head at Venerable Ānanda’s feet, and said to Venerable Ānanda: “Venerable sir, a transgression overcame me, like a fool, like a deluded one, like an unskillful one, in that I acted thus.
Rồi Tỳ-khưu-ni ấy từ trên giường đứng dậy, vắt y vai bên trái, cúi đầu đảnh lễ dưới chân Tôn giả Ānanda và thưa với Tôn giả Ānanda: “Bạch Thế Tôn, con đã phạm lỗi, một lỗi lầm ngu si, mê muội, bất thiện, khi con đã hành động như vậy.
Tassā me, bhante, ayyo ānando accayaṃ accayato paṭiggaṇhātu, āyatiṃ saṃvarāyā’’ti.
May Venerable Ānanda, venerable sir, accept my transgression as a transgression, for future restraint.”
Bạch Thế Tôn, xin Tôn giả Ānanda hãy chấp nhận lỗi lầm của con như một lỗi lầm, để con có thể giữ gìn giới luật trong tương lai.”
‘‘Taggha taṃ* , bhagini, accayo accagamā, yathābālaṃ yathāmūḷhaṃ yathāakusalaṃ, yā tvaṃ evamakāsi.
“Indeed, sister, a transgression overcame you, like a fool, like a deluded one, like an unskillful one, in that you acted thus.
“Này chị, đúng là chị đã phạm lỗi, một lỗi lầm ngu si, mê muội, bất thiện, khi chị đã hành động như vậy.
Yato ca kho tvaṃ, bhagini, accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikarosi, taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāma.
But since you, sister, seeing the transgression as a transgression, rectify it according to the Dhamma, we accept it from you.
Nhưng này chị, vì chị đã thấy lỗi lầm của mình như một lỗi lầm và đã sửa chữa theo đúng Pháp, nên chúng tôi chấp nhận điều đó.
Vuddhi hesā, bhagini, ariyassa vinaye yo accayaṃ accayato disvā yathādhammaṃ paṭikaroti āyatiṃ saṃvaraṃ āpajjatī’’ti.
For it is a growth in the Noble One’s Discipline when one, seeing a transgression as a transgression, rectifies it according to the Dhamma and undertakes future restraint.”
Này chị, đây là sự tiến bộ trong Giới luật của bậc Thánh, đó là khi một người thấy lỗi lầm của mình như một lỗi lầm, sửa chữa theo đúng Pháp, và giữ gìn giới luật trong tương lai.”
Navamaṃ.
The Ninth.
(Bài kinh) thứ Chín.
1236
10. Sugatavinayasuttaṃ
10. Sugatavinaya Sutta
10. Kinh Sugatavinaya
1237
160. ‘‘Sugato vā, bhikkhave, loke tiṭṭhamāno sugatavinayo vā tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
160. “Bhikkhus, whether a Sugata abides in the world or the Discipline of a Sugata abides, that is for the welfare of many people, for the happiness of many people, out of compassion for the world, for the good, welfare, and happiness of devas and humans.
160. “Này các Tỳ-khưu, khi Đấng Thiện Thệ (Sugata) xuất hiện trên đời, hoặc Giới luật của Đấng Thiện Thệ (Sugatavinaya) tồn tại, thì điều đó vì lợi ích của nhiều người, vì hạnh phúc của nhiều người, vì lòng từ bi đối với thế gian, vì lợi ích, vì hạnh phúc của chư Thiên và loài người.
1238
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sugato?
“And who, bhikkhus, is the Sugata?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Đấng Thiện Thệ?
Idha, bhikkhave, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā.
Here, bhikkhus, a Tathāgata arises in the world, an Arahant, a Perfectly Self-Enlightened One, endowed with knowledge and conduct, a Sugata, knower of the world, unsurpassed trainer of persons to be tamed, teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Như Lai xuất hiện trên đời, là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đầy đủ Minh Hạnh, Thiện Thệ, bậc Hiểu rõ thế gian, bậc Vô Thượng điều ngự trượng phu, bậc Đạo Sư của chư Thiên và loài người, bậc Phật, bậc Thế Tôn.
Ayaṃ, bhikkhave, sugato.
This, bhikkhus, is the Sugata.
Này các Tỳ-khưu, đây là Đấng Thiện Thệ.
1239
‘‘Katamo ca, bhikkhave, sugatavinayo?
“And what, bhikkhus, is the Discipline of a Sugata?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là Giới luật của Đấng Thiện Thệ?
So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti.
He teaches the Dhamma that is good in the beginning, good in the middle, and good in the end, with meaning and with letter, proclaiming the perfectly complete and purified holy life.
Vị ấy thuyết giảng Giáo Pháp tốt đẹp ở phần đầu, tốt đẹp ở phần giữa, tốt đẹp ở phần cuối, với ý nghĩa và văn từ đầy đủ, tuyên thuyết Phạm hạnh hoàn toàn viên mãn và thanh tịnh.
Ayaṃ, bhikkhave, sugatavinayo.
This, bhikkhus, is the Discipline of a Sugata.
Này các Tỳ-khưu, đây là Giới luật của bậc Thiện Thệ.
Evaṃ sugato vā, bhikkhave, loke tiṭṭhamāno sugatavinayo vā tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānanti.
Thus, bhikkhus, whether a Sugata abides in the world or the Discipline of a Sugata abides, that is for the welfare of many people, for the happiness of many people, out of compassion for the world, for the good, welfare, and happiness of devas and humans.”
Này các Tỳ-khưu, khi bậc Thiện Thệ hoặc Giới luật của bậc Thiện Thệ còn tồn tại trên đời, điều ấy vì lợi ích cho số đông, vì hạnh phúc cho số đông, vì lòng bi mẫn cho thế gian, vì lợi lạc, vì lợi ích, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.
1240
‘‘Cattārome, bhikkhave, dhammā saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattanti.
“Bhikkhus, these four things lead to the confusion and disappearance of the true Dhamma.
“Này các Tỳ-khưu, có bốn pháp này dẫn đến sự hoại diệt, sự biến mất của Chánh Pháp.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, bhikkhū duggahitaṃ suttantaṃ pariyāpuṇanti dunnikkhittehi padabyañjanehi.
Here, bhikkhus, bhikkhus learn a Suttanta incorrectly, with badly arranged words and phrases.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, các Tỳ-khưu học thuộc lòng kinh điển một cách sai lầm, với các từ ngữ và câu cú được sắp đặt không đúng.
Dunnikkhittassa, bhikkhave, padabyañjanassa atthopi dunnayo hoti.
When the words and phrases are badly arranged, bhikkhus, the meaning is also difficult to discern.
Này các Tỳ-khưu, khi các từ ngữ và câu cú được sắp đặt không đúng, ý nghĩa cũng khó hiểu.
Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is the first thing that leads to the confusion and disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ nhất dẫn đến sự hoại diệt, sự biến mất của Chánh Pháp.
1241
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū dubbacā honti dovacassakaraṇehi dhammehi samannāgatā akkhamā appadakkhiṇaggāhino anusāsaniṃ.
“Furthermore, bhikkhus, bhikkhus are difficult to admonish, endowed with qualities that make them difficult to admonish, impatient, and not receptive to instruction.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, các Tỳ-khưu khó dạy, có những pháp khiến cho khó dạy, không kiên nhẫn, không tiếp thu lời giáo huấn một cách khéo léo.
Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is the second thing that leads to the confusion and disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ hai dẫn đến sự hoại diệt, sự biến mất của Chánh Pháp.
1242
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā, te na sakkaccaṃ suttantaṃ paraṃ vācenti.
“Furthermore, bhikkhus, those bhikkhus who are learned, who have preserved the traditions, who are knowers of the Dhamma, knowers of the Vinaya, knowers of the Mātikā, do not diligently teach the Suttanta to others.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, những Tỳ-khưu đa văn, đã học thuộc lòng kinh điển, thông thạo Dhamma, thông thạo Vinaya, thông thạo các bản mẫu (mātikā), họ không nhiệt tâm giảng dạy kinh điển cho người khác.
Tesaṃ accayena chinnamūlako suttanto hoti appaṭisaraṇo.
When they pass away, the Suttanta becomes rootless, without support.
Khi họ qua đời, kinh điển trở thành mất gốc, không còn nơi nương tựa.
Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati.
“This, bhikkhus, is the third factor that leads to the confusion and disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ ba dẫn đến sự hoại diệt, sự biến mất của Chánh Pháp.
1243
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, therā bhikkhū bāhulikā honti sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
“Furthermore, bhikkhus, elder bhikkhus are given to indulgence and idleness, foremost in regression, abandoning the burden of seclusion, and do not arouse energy for the attainment of what has not been attained, for the realization of what has not been realized, for the verification of what has not been verified.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, các Tỳ-khưu Trưởng lão trở nên ham vui, lười biếng, đi trước trong sự tụ tập, từ bỏ sự độc cư, không tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, thực chứng những gì chưa thực chứng.
Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati.
Later generations follow their example.
Thế hệ sau noi theo gương của họ.
Sāpi hoti bāhulikā sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
They too are given to indulgence and idleness, foremost in regression, abandoning the burden of seclusion, and do not arouse energy for the attainment of what has not been attained, for the realization of what has not been realized, for the verification of what has not been verified.
Họ cũng trở nên ham vui, lười biếng, đi trước trong sự tụ tập, từ bỏ sự độc cư, không tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, thực chứng những gì chưa thực chứng.
Ayaṃ, bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is the fourth factor that leads to the confusion and disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ tư dẫn đến sự hoại diệt, sự biến mất của Chánh Pháp.
Ime kho, bhikkhave, cattāro dhammā saddhammassa sammosāya antaradhānāya saṃvattantī’’ti.
These, bhikkhus, are the four factors that lead to the confusion and disappearance of the true Dhamma.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn pháp dẫn đến sự hoại diệt, sự biến mất của Chánh Pháp.”
1244
‘‘Cattārome, bhikkhave, dhammā saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattanti.
“These four factors, bhikkhus, lead to the stability, non-confusion, and non-disappearance of the true Dhamma.
“Này các Tỳ-khưu, có bốn pháp này dẫn đến sự tồn tại, sự không hoại diệt, sự không biến mất của Chánh Pháp.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, bhikkhū suggahitaṃ suttantaṃ pariyāpuṇanti sunikkhittehi padabyañjanehi.
Here, bhikkhus, bhikkhus learn the Suttanta well, with well-arranged words and phrases.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, các Tỳ-khưu học thuộc lòng kinh điển một cách đúng đắn, với các từ ngữ và câu cú được sắp đặt đúng.
Sunikkhittassa, bhikkhave, padabyañjanassa atthopi sunayo hoti.
When the words and phrases are well-arranged, bhikkhus, the meaning is also easily understood.
Này các Tỳ-khưu, khi các từ ngữ và câu cú được sắp đặt đúng, ý nghĩa cũng dễ hiểu.
Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is the first factor that leads to the stability, non-confusion, and non-disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ nhất dẫn đến sự tồn tại, sự không hoại diệt, sự không biến mất của Chánh Pháp.
1245
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhū suvacā honti sovacassakaraṇehi dhammehi samannāgatā khamā padakkhiṇaggāhino anusāsaniṃ.
“Furthermore, bhikkhus, bhikkhus are amenable, endowed with qualities that make them amenable, patient, accepting instruction respectfully.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, các Tỳ-khưu dễ dạy, có những pháp khiến cho dễ dạy, kiên nhẫn, tiếp thu lời giáo huấn một cách khéo léo.
Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is the second factor that leads to the stability, non-confusion, and non-disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ hai dẫn đến sự tồn tại, sự không hoại diệt, sự không biến mất của Chánh Pháp.
1246
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā, te sakkaccaṃ suttantaṃ paraṃ vācenti.
“Furthermore, bhikkhus, those bhikkhus who are learned, who have preserved the tradition, who are Dhamma-holders, Vinaya-holders, Mātikā-holders, they earnestly teach the Suttanta to others.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, những Tỳ-khưu đa văn, đã học thuộc lòng kinh điển, thông thạo Dhamma, thông thạo Vinaya, thông thạo các bản mẫu, họ nhiệt tâm giảng dạy kinh điển cho người khác.
Tesaṃ accayena nacchinnamūlako* suttanto hoti sappaṭisaraṇo.
After their passing, the Suttanta does not have its roots cut off; it has a refuge.
Khi họ qua đời, kinh điển không mất gốc, vẫn còn nơi nương tựa.
Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is the third factor that leads to the stability, non-confusion, and non-disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ ba dẫn đến sự tồn tại, sự không hoại diệt, sự không biến mất của Chánh Pháp.
1247
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, therā bhikkhū na bāhulikā honti na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
“Furthermore, bhikkhus, elder bhikkhus are not given to indulgence, not to idleness, abandoning the burden of regression, foremost in seclusion, they arouse energy for the attainment of what has not been attained, for the realization of what has not been realized, for the verification of what has not been verified.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, các Tỳ-khưu Trưởng lão không ham vui, không lười biếng, từ bỏ sự tụ tập, đi trước trong sự độc cư, tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, thực chứng những gì chưa thực chứng.
Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati.
Later generations follow their example.
Thế hệ sau noi theo gương của họ.
Sāpi hoti na bāhulikā na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
They too are not given to indulgence, not to idleness, abandoning the burden of regression, foremost in seclusion, they arouse energy for the attainment of what has not been attained, for the realization of what has not been realized, for the verification of what has not been verified.
Họ cũng không ham vui, không lười biếng, từ bỏ sự tụ tập, đi trước trong sự độc cư, tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, thực chứng những gì chưa thực chứng.
Ayaṃ, bhikkhave, catuttho dhammo saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is the fourth factor that leads to the stability, non-confusion, and non-disappearance of the true Dhamma.
Này các Tỳ-khưu, đây là pháp thứ tư dẫn đến sự tồn tại, sự không hoại diệt, sự không biến mất của Chánh Pháp.
Ime kho, bhikkhave, cattāro dhammā saddhammassa ṭhitiyā asammosāya anantaradhānāya saṃvattantī’’ti.
These, bhikkhus, are the four factors that lead to the stability, non-confusion, and non-disappearance of the true Dhamma.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn pháp dẫn đến sự tồn tại, sự không hoại diệt, sự không biến mất của Chánh Pháp.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Pháp thứ Mười.
1248
Tassuddānaṃ –
The summary of that is:
Tóm lược chương này:
1249
Indriyāni saddhā paññā, sati saṅkhānapañcamaṃ;
Faculties, faith, wisdom, mindfulness, the fifth being saṅkhā.
Indriya, Tín, Tuệ, Niệm là thứ năm;
1250
Kappo rogo parihāni, bhikkhunī sugatena cāti.
An eon, sickness, decline, a bhikkhunī, and with the Sugata.
Kappo, Bệnh, Suy thoái, Tỳ-khưu-ni và Bậc Thiện Thệ.
1251

(17) 2. Paṭipadāvaggo

(17) 2. Paṭipadāvagga

(17) 2. Chương về các Đạo lộ (Paṭipadāvaggo)

1252
1. Saṃkhittasuttaṃ
1. Saṃkhittasuttaṃ
1. Kinh Tóm tắt (Saṃkhittasuttaṃ)
1253
161. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā.
161. “There are, bhikkhus, these four paths of practice.
161. “Này các Tỳ-khưu, có bốn đạo lộ này.
Katamā catasso?
Which four?
Bốn đạo lộ ấy là gì?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā – imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti.
The painful path with slow direct knowledge, the painful path with swift direct knowledge, the pleasant path with slow direct knowledge, the pleasant path with swift direct knowledge—these, bhikkhus, are the four paths of practice.”
Đạo lộ khổ, trí tuệ chậm phát sinh; đạo lộ khổ, trí tuệ nhanh phát sinh; đạo lộ lạc, trí tuệ chậm phát sinh; đạo lộ lạc, trí tuệ nhanh phát sinh – Này các Tỳ-khưu, đây là bốn đạo lộ.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
1254
2. Vitthārasuttaṃ
2. Vitthārasuttaṃ
2. Kinh Chi tiết (Vitthārasuttaṃ)
1255
162. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā.
162. “There are, bhikkhus, these four paths of practice.
162. “Này các Tỳ-khưu, có bốn đạo lộ này.
Katamā catasso?
Which four?
Bốn đạo lộ ấy là gì?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
The painful path with slow direct knowledge, the painful path with swift direct knowledge, the pleasant path with slow direct knowledge, the pleasant path with swift direct knowledge.
Đạo lộ khổ, trí tuệ chậm phát sinh; đạo lộ khổ, trí tuệ nhanh phát sinh; đạo lộ lạc, trí tuệ chậm phát sinh; đạo lộ lạc, trí tuệ nhanh phát sinh.
1256
‘‘Katamā ca, bhikkhave, dukkhā paṭipadā dandhābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the painful path with slow direct knowledge?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là đạo lộ khổ, trí tuệ chậm phát sinh?
Idha, bhikkhave, ekacco pakatiyāpi tibbarāgajātiko hoti, abhikkhaṇaṃ rāgajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
Here, bhikkhus, a certain person is by nature intensely passionate, and frequently experiences suffering and mental pain born of passion.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một người tự nhiên có nhiều tham ái, thường xuyên cảm nhận khổ và ưu do tham ái sinh ra.
Pakatiyāpi tibbadosajātiko hoti, abhikkhaṇaṃ dosajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is prone to intense aversion; he frequently experiences suffering and distress born of aversion.
Tự nhiên có nhiều sân hận, thường xuyên cảm nhận khổ và ưu do sân hận sinh ra.
Pakatiyāpi tibbamohajātiko hoti, abhikkhaṇaṃ mohajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is prone to intense delusion; he frequently experiences suffering and distress born of delusion.
Tự nhiên có nhiều si mê, thường xuyên cảm nhận khổ và ưu do si mê sinh ra.
Tassimāni pañcindriyāni mudūni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.
For him, these five faculties appear weak: the faculty of faith (saddhindriya), the faculty of energy (vīriyindriya), the faculty of mindfulness (satindriya), the faculty of concentration (samādhindriya), and the faculty of wisdom (paññindriya).
Năm căn này của vị ấy xuất hiện yếu kém – Tín căn (saddhindriyaṃ), Tấn căn (vīriyindriyaṃ), Niệm căn (satindriyaṃ), Định căn (samādhindriyaṃ), Tuệ căn (paññindriyaṃ).
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā dandhaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the weakness of these five faculties, he attains the immediate cessation of the āsavas slowly.
Do sự yếu kém của năm căn này, vị ấy đạt đến sự diệt trừ các lậu hoặc một cách chậm chạp.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhā paṭipadā dandhābhiññā.
This, bhikkhus, is called the painful practice with slow direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là đạo lộ khổ, trí tuệ chậm phát sinh.
1257
‘‘Katamā ca, bhikkhave, dukkhā paṭipadā khippābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the painful practice with swift direct knowledge?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là đạo lộ khổ, trí tuệ nhanh phát sinh?
Idha, bhikkhave, ekacco pakatiyāpi tibbarāgajātiko hoti, abhikkhaṇaṃ rāgajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
Here, bhikkhus, a certain person is by nature prone to intense lust; he frequently experiences suffering and distress born of lust.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một người tự nhiên có nhiều tham ái, thường xuyên cảm nhận khổ và ưu do tham ái sinh ra.
Pakatiyāpi tibbadosajātiko hoti, abhikkhaṇaṃ dosajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is prone to intense aversion; he frequently experiences suffering and distress born of aversion.
Tự nhiên có nhiều sân hận, thường xuyên cảm nhận khổ và ưu do sân hận sinh ra.
Pakatiyāpi tibbamohajātiko hoti, abhikkhaṇaṃ mohajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is prone to intense delusion; he frequently experiences suffering and distress born of delusion.
Tự nhiên có nhiều si mê, thường xuyên cảm nhận khổ và ưu do si mê sinh ra.
Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.
For him, these five faculties appear strong: the faculty of faith (saddhindriya), the faculty of energy (vīriyindriya), the faculty of mindfulness (satindriya), the faculty of concentration (samādhindriya), and the faculty of wisdom (paññindriya).
Năm căn này của vị ấy xuất hiện mạnh mẽ – Tín căn, Tấn căn, Niệm căn, Định căn, Tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā khippaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the strength of these five faculties, he attains the immediate cessation of the āsavas swiftly.
Do sự mạnh mẽ của năm căn này, vị ấy đạt đến sự diệt trừ các lậu hoặc một cách nhanh chóng.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhā paṭipadā khippābhiññā.
This, bhikkhus, is called the painful practice with swift direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành khổ hạnh nhưng chứng ngộ nhanh chóng.
1258
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sukhā paṭipadā dandhābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the pleasant practice with slow direct knowledge?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ chậm chạp?
Idha, bhikkhave, ekacco pakatiyāpi na tibbarāgajātiko hoti, nābhikkhaṇaṃ rāgajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
Here, bhikkhus, a certain person is by nature not prone to intense lust; he does not frequently experience suffering and distress born of lust.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người tự nhiên không phải là người có tham ái mãnh liệt, không thường xuyên cảm nhận khổ đau, ưu phiền do tham ái sinh ra.
Pakatiyāpi na tibbadosajātiko hoti, nābhikkhaṇaṃ dosajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is not prone to intense aversion; he does not frequently experience suffering and distress born of aversion.
Tự nhiên cũng không phải là người có sân hận mãnh liệt, không thường xuyên cảm nhận khổ đau, ưu phiền do sân hận sinh ra.
Pakatiyāpi na tibbamohajātiko hoti, nābhikkhaṇaṃ mohajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is not prone to intense delusion; he does not frequently experience suffering and distress born of delusion.
Tự nhiên cũng không phải là người có si mê mãnh liệt, không thường xuyên cảm nhận khổ đau, ưu phiền do si mê sinh ra.
Tassimāni pañcindriyāni mudūni pātubhavanti – saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ.
For him, these five faculties appear weak: the faculty of faith…pe… the faculty of wisdom.
Năm căn này của người ấy xuất hiện một cách mềm yếu – tín căn…pe… tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā dandhaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the weakness of these five faculties, he attains the immediate cessation of the āsavas slowly.
Do sự mềm yếu của năm căn này, người ấy đạt được sự diệt trừ các lậu hoặc một cách chậm chạp.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sukhā paṭipadā dandhābhiññā.
This, bhikkhus, is called the pleasant practice with slow direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ chậm chạp.
1259
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sukhā paṭipadā khippābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the pleasant practice with swift direct knowledge?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ nhanh chóng?
Idha, bhikkhave, ekacco pakatiyāpi na tibbarāgajātiko hoti, nābhikkhaṇaṃ rāgajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
Here, bhikkhus, a certain person is by nature not prone to intense lust; he does not frequently experience suffering and distress born of lust.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người tự nhiên không phải là người có tham ái mãnh liệt, không thường xuyên cảm nhận khổ đau, ưu phiền do tham ái sinh ra.
Pakatiyāpi na tibbadosajātiko hoti, nābhikkhaṇaṃ dosajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is not prone to intense aversion; he does not frequently experience suffering and distress born of aversion.
Tự nhiên cũng không phải là người có sân hận mãnh liệt, không thường xuyên cảm nhận khổ đau, ưu phiền do sân hận sinh ra.
Pakatiyāpi na tibbamohajātiko hoti, nābhikkhaṇaṃ mohajaṃ dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedeti.
By nature, he is not prone to intense delusion; he does not frequently experience suffering and distress born of delusion.
Tự nhiên cũng không phải là người có si mê mãnh liệt, không thường xuyên cảm nhận khổ đau, ưu phiền do si mê sinh ra.
Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.
For him, these five faculties appear strong: the faculty of faith (saddhindriya), the faculty of energy (vīriyindriya), the faculty of mindfulness (satindriya), the faculty of concentration (samādhindriya), and the faculty of wisdom (paññindriya).
Năm căn này của người ấy xuất hiện một cách mạnh mẽ – tín căn, tấn căn, niệm căn, định căn, tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā khippaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the strength of these five faculties, he attains the immediate cessation of the āsavas swiftly.
Do sự mạnh mẽ của năm căn này, người ấy đạt được sự diệt trừ các lậu hoặc một cách nhanh chóng.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
This, bhikkhus, is called the pleasant practice with swift direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ nhanh chóng.
Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti.
These, bhikkhus, are the four practices.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn con đường thực hành này.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Bài kinh thứ hai.
1260
3. Asubhasuttaṃ
3. Asubhasutta
3. Kinh Asubha
1261
163. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā.
163. “Bhikkhus, there are these four practices.
163. “Này các Tỳ-khưu, có bốn con đường thực hành này.
Katamā catasso?
What are the four?
Thế nào là bốn?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
The painful practice with slow direct knowledge, the painful practice with swift direct knowledge, the pleasant practice with slow direct knowledge, the pleasant practice with swift direct knowledge.
Con đường thực hành khổ hạnh nhưng chứng ngộ chậm chạp, con đường thực hành khổ hạnh nhưng chứng ngộ nhanh chóng, con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ chậm chạp, con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ nhanh chóng.
1262
‘‘Katamā ca, bhikkhave, dukkhā paṭipadā dandhābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the painful practice with slow direct knowledge?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành khổ hạnh nhưng chứng ngộ chậm chạp?
Idha, bhikkhave, bhikkhu asubhānupassī kāye viharati, āhāre paṭikūlasaññī* , sabbaloke anabhiratisaññī* , sabbasaṅkhāresu aniccānupassī; maraṇasaññā kho panassa ajjhattaṃ sūpaṭṭhitā hoti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells contemplating the unattractiveness of the body, perceiving repulsion in food, perceiving non-delight in the entire world, and the perception of death is well-established within him.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu sống quán bất tịnh trên thân, quán tưởng sự ghê tởm trong thức ăn, quán tưởng sự không hoan hỷ trong tất cả thế gian, quán vô thường trên tất cả các hành; và niệm chết được thiết lập vững chắc trong nội tâm của người ấy.
So imāni pañca sekhabalāni* upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ.
He dwells relying on these five trainee’s powers (sekha-balāni): the power of faith, the power of shame, the power of moral dread, the power of energy, and the power of wisdom.
Người ấy sống nương tựa vào năm học lực (sekhabalāni) này – tín lực, tàm lực, quý lực, tấn lực, tuệ lực.
Tassimāni pañcindriyāni mudūni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.
In him, these five faculties appear weak: the faculty of faith, the faculty of energy, the faculty of mindfulness, the faculty of concentration, and the faculty of wisdom.
Năm căn này của người ấy xuất hiện một cách mềm yếu – tín căn, tấn căn, niệm căn, định căn, tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā dandhaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the weakness of these five faculties, he attains the destruction of the āsavas slowly, in due course.
Do sự mềm yếu của năm căn này, người ấy đạt được sự diệt trừ các lậu hoặc một cách chậm chạp.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhā paṭipadā dandhābhiññā.
This, bhikkhus, is called the painful practice with slow direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành khổ hạnh nhưng chứng ngộ chậm chạp.
1263
‘‘Katamā ca, bhikkhave, dukkhā paṭipadā khippābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the painful practice with quick direct knowledge?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành khổ hạnh nhưng chứng ngộ nhanh chóng?
Idha, bhikkhave, bhikkhu asubhānupassī kāye viharati, āhāre paṭikūlasaññī, sabbaloke anabhiratisaññī, sabbasaṅkhāresu aniccānupassī; maraṇasaññā kho panassa ajjhattaṃ sūpaṭṭhitā hoti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells contemplating impurity in the body, perceiving loathsomeness in food, perceiving non-delight in the whole world, contemplating impermanence in all formations; and the perception of death is well established in him internally.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu sống quán bất tịnh trên thân, quán tưởng sự ghê tởm trong thức ăn, quán tưởng sự không hoan hỷ trong tất cả thế gian, quán vô thường trên tất cả các hành; và niệm chết được thiết lập vững chắc trong nội tâm của người ấy.
So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ…pe… paññābalaṃ.
He dwells relying on these five powers of a trainee: the power of faith…pe… the power of wisdom.
Người ấy sống nương tựa vào năm học lực này – tín lực…pe… tuệ lực.
Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ.
In him, these five faculties appear strong: the faculty of faith…pe… the faculty of wisdom.
Năm căn này của người ấy xuất hiện một cách mạnh mẽ – tín căn…pe… tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā khippaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the strength of these five faculties, he attains the destruction of the āsavas quickly, in due course.
Do sự mạnh mẽ của năm căn này, người ấy đạt được sự diệt trừ các lậu hoặc một cách nhanh chóng.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dukkhā paṭipadā khippābhiññā.
This, bhikkhus, is called the painful practice with quick direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành khổ hạnh nhưng chứng ngộ nhanh chóng.
1264
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sukhā paṭipadā dandhābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the pleasant practice with slow direct knowledge?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ chậm chạp?
Idha bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unwholesome states, enters upon and abides in the first jhāna, which is accompanied by initial application and sustained application, with rapture and pleasure born of seclusion; with the fading away of initial and sustained application, he enters upon and abides in the second jhāna, which has internal assurance and unification of mind, is without initial application and sustained application, and has rapture and pleasure born of concentration; with the fading away of rapture, he dwells equanimous, mindful and clearly comprehending, and experiences pleasure with the body, and enters upon and abides in the third jhāna, of which the Noble Ones declare: ‘He is equanimous, mindful, one who dwells in pleasure’; with the abandoning of pleasure and pain, and with the previous disappearance of joy and sorrow, he enters upon and abides in the fourth jhāna, which is neither painful nor pleasant and is purified by equanimity and mindfulness.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và trú Thiền thứ nhất, có tầm, có tứ, có hỷ lạc do viễn ly sinh. Với sự lắng dịu của tầm và tứ, nội tâm thanh tịnh, tâm chuyên nhất, chứng và trú Thiền thứ hai, không tầm, không tứ, có hỷ lạc do định sinh. Với sự ly hỷ, người ấy trú xả, chánh niệm, tỉnh giác, thân cảm giác lạc thọ mà các bậc Thánh gọi là ‘người trú xả, chánh niệm, an lạc’, chứng và trú Thiền thứ ba. Với sự đoạn diệt lạc và khổ, và sự chấm dứt hỷ và ưu trước đó, người ấy chứng và trú Thiền thứ tư, không khổ không lạc, xả niệm thanh tịnh.
So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ…pe… paññābalaṃ.
He dwells relying on these five powers of a trainee: the power of faith…pe… the power of wisdom.
Người ấy sống nương tựa vào năm học lực này – tín lực…pe… tuệ lực.
Tassimāni pañcindriyāni mudūni pātubhavanti – saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ.
In him, these five faculties appear weak: the faculty of faith…pe… the faculty of wisdom.
Năm căn này của người ấy xuất hiện một cách mềm yếu – tín căn…pe… tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā dandhaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the weakness of these five faculties, he attains the destruction of the āsavas slowly, in due course.
Do sự mềm yếu của năm căn này, người ấy đạt được sự diệt trừ các lậu hoặc một cách chậm chạp.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sukhā paṭipadā dandhābhiññā.
This, bhikkhus, is called the pleasant practice with slow direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ chậm chạp.
1265
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sukhā paṭipadā khippābhiññā?
“And what, bhikkhus, is the pleasant practice with quick direct knowledge?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ nhanh chóng?
* Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unwholesome states, enters upon and abides in the first jhāna, which is accompanied by initial application and sustained application, with rapture and pleasure born of seclusion…pe… the second jhāna…pe… the third jhāna…pe… he enters upon and abides in the fourth jhāna.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và trú Thiền thứ nhất, có tầm, có tứ, có hỷ lạc do viễn ly sinh…pe… Thiền thứ hai…pe… Thiền thứ ba…pe… chứng và trú Thiền thứ tư.
So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ.
He dwells relying on these five powers of a trainee: the power of faith, the power of shame, the power of dread, the power of energy, the power of wisdom.
Người ấy sống nương tựa vào năm học lực này – tín lực, tàm lực, quý lực, tấn lực, tuệ lực.
Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.
In him, these five faculties appear strong: the faculty of faith, the faculty of energy, the faculty of mindfulness, the faculty of concentration, and the faculty of wisdom.
Năm căn này của người ấy xuất hiện một cách mạnh mẽ – tín căn, tấn căn, niệm căn, định căn, tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā khippaṃ ānantariyaṃ pāpuṇāti āsavānaṃ khayāya.
Due to the strength of these five faculties, he attains the destruction of the āsavas quickly, in due course.
Do sự mạnh mẽ của năm căn này, người ấy đạt được sự diệt trừ các lậu hoặc một cách nhanh chóng.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
This, bhikkhus, is called the pleasant practice with quick direct knowledge.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành an lạc nhưng chứng ngộ nhanh chóng.
Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti.
These, bhikkhus, are the four practices.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn con đường thực hành này.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Bài kinh thứ ba.
1266
4. Paṭhamakhamasuttaṃ
4. First Khamasutta
4. Kinh Khamasutta thứ nhất
1267
164. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā.
164. “Bhikkhus, there are these four practices.
164. “Này các Tỳ-khưu, có bốn con đường thực hành này.
Katamā catasso?
What are the four?
Thế nào là bốn?
Akkhamā paṭipadā, khamā paṭipadā, damā paṭipadā, samā paṭipadā.
The impatient practice, the patient practice, the restrained practice, the tranquil practice.
Con đường thực hành không nhẫn nại, con đường thực hành nhẫn nại, con đường thực hành tự chế, con đường thực hành bình đẳng.
Katamā ca, bhikkhave, akkhamā paṭipadā?
And what, bhikkhus, is the impatient practice?
Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành không nhẫn nại?
Idha, bhikkhave, ekacco* akkosantaṃ paccakkosati, rosantaṃ paṭirosati, bhaṇḍantaṃ paṭibhaṇḍati.
Here, bhikkhus, someone curses back at one who curses him, reviles back at one who reviles him, quarrels back at one who quarrels with him.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người khi bị mắng chửi thì mắng chửi lại, khi bị tức giận thì tức giận lại, khi bị cãi vã thì cãi vã lại.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, akkhamā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the impatient practice.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành không nhẫn nại.
1268
‘‘Katamā ca, bhikkhave, khamā paṭipadā?
“And what, bhikkhus, is the patient practice?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là con đường thực hành nhẫn nại?
Idha, bhikkhave, ekacco akkosantaṃ na paccakkosati, rosantaṃ na paṭirosati, bhaṇḍantaṃ na paṭibhaṇḍati.
Here, bhikkhus, some individual does not abuse one who abuses, does not get angry at one who gets angry, does not quarrel with one who quarrels.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, có người khi bị mắng chửi thì không mắng chửi lại, khi bị tức giận thì không tức giận lại, khi bị cãi vã thì không cãi vã lại.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, khamā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the path of patience.
Này các Tỳ-khưu, đây được gọi là con đường thực hành nhẫn nại.
1269
‘‘Katamā ca, bhikkhave, damā paṭipadā?
‘‘And what, bhikkhus, is the path of self-restraint?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là pháp hành điều phục (damā paṭipadā)?
Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati cakkhundriyaṃ; cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu, having seen a form with the eye, does not grasp at its general appearance or its details. For the sake of that by which evil unwholesome states of covetousness and displeasure might flow in upon him while he dwells with the eye faculty unrestrained, he practices for its restraint; he guards the eye faculty; he undertakes the restraint of the eye faculty.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu thấy sắc bằng mắt, không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng; những pháp bất thiện, ác pháp như tham ái và ưu phiền có thể xâm chiếm y khi nhãn căn không được phòng hộ, để phòng hộ nhãn căn, y thực hành; y bảo vệ nhãn căn; y đạt được sự phòng hộ nhãn căn.
Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati manindriyaṃ; manindriye saṃvaraṃ āpajjati.
Having heard a sound with the ear… having smelled a scent with the nose… having tasted a flavor with the tongue… having felt a tactile sensation with the body… having cognized a mental phenomenon with the mind, he does not grasp at its general appearance or its details. For the sake of that by which evil unwholesome states of covetousness and displeasure might flow in upon him while he dwells with the mind faculty unrestrained, he practices for its restraint; he guards the mind faculty; he undertakes the restraint of the mind faculty.
Nghe tiếng bằng tai… ngửi hương bằng mũi… nếm vị bằng lưỡi… xúc chạm bằng thân… nhận biết pháp bằng ý, không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng; những pháp bất thiện, ác pháp như tham ái và ưu phiền có thể xâm chiếm y khi ý căn không được phòng hộ, để phòng hộ ý căn, y thực hành; y bảo vệ ý căn; y đạt được sự phòng hộ ý căn.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, damā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the path of self-restraint.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là pháp hành điều phục.
1270
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samā paṭipadā?
‘‘And what, bhikkhus, is the path of serenity?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là pháp hành tịnh chỉ (samā paṭipadā)?
Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti; uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu does not tolerate a arisen thought of sensual desire; he abandons it, dispels it, puts an end to it, makes it disappear. He does not tolerate an arisen thought of ill will…pe… an arisen thought of harm… any arisen evil unwholesome states; he abandons them, dispels them, puts an end to them, makes them disappear.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu không chấp nhận ý nghĩ dục lạc đã khởi lên, mà từ bỏ, loại trừ, dứt bỏ, chấm dứt, đưa nó đến chỗ không còn; ý nghĩ sân hận đã khởi lên… (tương tự)… ý nghĩ hại người đã khởi lên… không chấp nhận những ác pháp bất thiện nào đã khởi lên, mà từ bỏ, loại trừ, dứt bỏ, chấm dứt, đưa chúng đến chỗ không còn.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the path of serenity.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là pháp hành tịnh chỉ.
Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti.
These, bhikkhus, are the four paths.’’
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn pháp hành này.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
1271
5. Dutiyakhamasuttaṃ
5. The Second Sutta on Patience
5. Kinh Khamā thứ hai
1272
165. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā.
165. ‘‘These, bhikkhus, are four paths.
165. “Này các Tỳ-khưu, có bốn pháp hành này.
Katamā catasso?
What are the four?
Thế nào là bốn?
Akkhamā paṭipadā, khamā paṭipadā, damā paṭipadā, samā paṭipadā.
The path of impatience, the path of patience, the path of self-restraint, the path of serenity.
Pháp hành không nhẫn nại (akkhamā paṭipadā), pháp hành nhẫn nại (khamā paṭipadā), pháp hành điều phục (damā paṭipadā), pháp hành tịnh chỉ (samā paṭipadā).
1273
‘‘Katamā ca, bhikkhave, akkhamā paṭipadā?
‘‘And what, bhikkhus, is the path of impatience?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là pháp hành không nhẫn nại?
Idha, bhikkhave, ekacco akkhamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ anadhivāsakajātiko hoti.
Here, bhikkhus, some individual is impatient with cold, heat, hunger, thirst, the touch of flies, mosquitoes, wind, sun, and creeping things, with ill-spoken, unwelcome words, and with arisen bodily feelings that are painful, sharp, severe, acute, disagreeable, unpleasant, and life-threatening.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một người nào đó không nhẫn nại được lạnh, nóng, đói, khát, sự xúc chạm của ruồi, muỗi, gió, nắng, rắn rết; những lời nói thô ác, khó nghe; những cảm thọ thân thể đau đớn, dữ dội, gay gắt, khắc nghiệt, khó chịu, không vừa ý, có thể đoạt mạng đã khởi lên.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, akkhamā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the path of impatience.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là pháp hành không nhẫn nại.
1274
‘‘Katamā ca, bhikkhave, khamā paṭipadā?
‘‘And what, bhikkhus, is the path of patience?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là pháp hành nhẫn nại?
Idha, bhikkhave, ekacco khamo hoti sītassa uṇhassa jighacchāya pipāsāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ duruttānaṃ durāgatānaṃ vacanapathānaṃ uppannānaṃ sārīrikānaṃ vedanānaṃ dukkhānaṃ tibbānaṃ kharānaṃ kaṭukānaṃ asātānaṃ amanāpānaṃ pāṇaharānaṃ adhivāsakajātiko hoti.
Here, bhikkhus, some individual is patient with cold, heat, hunger, thirst, the touch of flies, mosquitoes, wind, sun, and creeping things, with ill-spoken, unwelcome words, and with arisen bodily feelings that are painful, sharp, severe, acute, disagreeable, unpleasant, and life-threatening.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một người nào đó nhẫn nại được lạnh, nóng, đói, khát, sự xúc chạm của ruồi, muỗi, gió, nắng, rắn rết; những lời nói thô ác, khó nghe; những cảm thọ thân thể đau đớn, dữ dội, gay gắt, khắc nghiệt, khó chịu, không vừa ý, có thể đoạt mạng đã khởi lên.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, khamā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the path of patience.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là pháp hành nhẫn nại.
1275
‘‘Katamā ca, bhikkhave, damā paṭipadā?
‘‘And what, bhikkhus, is the path of self-restraint?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là pháp hành điều phục?
Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti…pe… sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati manindriyaṃ; manindriye saṃvaraṃ āpajjati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu, having seen a form with the eye, does not grasp at its general appearance…pe… having heard a sound with the ear… having smelled a scent with the nose… having tasted a flavor with the tongue… having felt a tactile sensation with the body… having cognized a mental phenomenon with the mind, he does not grasp at its general appearance or its details. For the sake of that by which evil unwholesome states of covetousness and displeasure might flow in upon him while he dwells with the mind faculty unrestrained, he practices for its restraint; he guards the mind faculty; he undertakes the restraint of the mind faculty.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu thấy sắc bằng mắt, không nắm giữ tướng chung… (tương tự)… nghe tiếng bằng tai… ngửi hương bằng mũi… nếm vị bằng lưỡi… xúc chạm bằng thân… nhận biết pháp bằng ý, không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng; những pháp bất thiện, ác pháp như tham ái và ưu phiền có thể xâm chiếm y khi ý căn không được phòng hộ, để phòng hộ ý căn, y thực hành; y bảo vệ ý căn; y đạt được sự phòng hộ ý căn.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, damā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the path of self-restraint.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là pháp hành điều phục.
1276
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samā paṭipadā?
‘‘And what, bhikkhus, is the path of serenity?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là pháp hành tịnh chỉ?
Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ…pe… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti sameti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu does not tolerate an arisen thought of sensual desire; he abandons it, dispels it, puts an end to it, makes it disappear. He does not tolerate an arisen thought of ill will…pe… an arisen thought of harm… any arisen evil unwholesome states; he abandons them, dispels them, puts an end to them, makes them disappear.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu không chấp nhận ý nghĩ dục lạc đã khởi lên, mà từ bỏ, loại trừ, dứt bỏ, chấm dứt, đưa nó đến chỗ không còn; ý nghĩ sân hận đã khởi lên… (tương tự)… ý nghĩ hại người đã khởi lên… không chấp nhận những ác pháp bất thiện nào đã khởi lên, mà từ bỏ, loại trừ, dứt bỏ, chấm dứt, đưa chúng đến chỗ không còn.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā paṭipadā.
This, bhikkhus, is called the path of serenity.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là pháp hành tịnh chỉ.
Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti.
These, bhikkhus, are the four paths.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn pháp hành này.”
Pañcamaṃ.
The fifth.
Thứ năm.
1277
6. Ubhayasuttaṃ
6. Ubhayasutta — The Discourse on Both
6. Kinh Ubhaya
1278
166. ‘‘Catasso imā, bhikkhave, paṭipadā.
166. “Bhikkhus, there are these four paths.
166. “Này các Tỳ-khưu, có bốn pháp hành này.
Katamā catasso?
Which four?
Thế nào là bốn?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
The painful path with slow direct knowledge, the painful path with swift direct knowledge, the pleasant path with slow direct knowledge, the pleasant path with swift direct knowledge.
Pháp hành khổ, chứng ngộ chậm (dukkhā paṭipadā dandhābhiññā); pháp hành khổ, chứng ngộ nhanh (dukkhā paṭipadā khippābhiññā); pháp hành lạc, chứng ngộ chậm (sukhā paṭipadā dandhābhiññā); pháp hành lạc, chứng ngộ nhanh (sukhā paṭipadā khippābhiññā).
1279
‘‘Tatra, bhikkhave, yāyaṃ paṭipadā dukkhā dandhābhiññā, ayaṃ, bhikkhave, paṭipadā ubhayeneva hīnā akkhāyati.
“Bhikkhus, among these, the path that is painful with slow direct knowledge — this path, bhikkhus, is declared to be inferior in both respects.
“Trong số đó, này các Tỳ-khưu, pháp hành khổ, chứng ngộ chậm này, này các Tỳ-khưu, được gọi là hạ liệt ở cả hai phương diện.
Yampāyaṃ paṭipadā dukkhā, imināpāyaṃ hīnā akkhāyati; yampāyaṃ paṭipadā dandhā, imināpāyaṃ hīnā akkhāyati.
Because this path is painful, it is declared to be inferior in this respect; and because this path is slow, it is declared to be inferior in this respect.
Vì pháp hành này là khổ, nên nó được gọi là hạ liệt; vì pháp hành này là chậm, nên nó được gọi là hạ liệt.
Ayaṃ, bhikkhave, paṭipadā ubhayeneva hīnā akkhāyati.
This path, bhikkhus, is declared to be inferior in both respects.
Này các Tỳ-khưu, pháp hành này được gọi là hạ liệt ở cả hai phương diện.
1280
‘‘Tatra, bhikkhave, yāyaṃ paṭipadā dukkhā khippābhiññā, ayaṃ, bhikkhave, paṭipadā dukkhattā hīnā akkhāyati.
“Bhikkhus, among these, the path that is painful with swift direct knowledge — this path, bhikkhus, is declared to be inferior because of its painfulness.
“Trong số đó, này các Tỳ-khưu, pháp hành khổ, chứng ngộ nhanh này, này các Tỳ-khưu, được gọi là hạ liệt vì nó là khổ.
1281
‘‘Tatra, bhikkhave, yāyaṃ paṭipadā sukhā dandhābhiññā, ayaṃ, bhikkhave, paṭipadā dandhattā hīnā akkhāyati.
“Bhikkhus, among these, the path that is pleasant with slow direct knowledge — this path, bhikkhus, is declared to be inferior because of its slowness.
“Trong số đó, này các Tỳ-khưu, pháp hành lạc, chứng ngộ chậm này, này các Tỳ-khưu, được gọi là hạ liệt vì nó là chậm.
1282
‘‘Tatra, bhikkhave, yāyaṃ paṭipadā sukhā khippābhiññā, ayaṃ, bhikkhave, paṭipadā ubhayeneva paṇītā akkhāyati.
“Bhikkhus, among these, the path that is pleasant with swift direct knowledge — this path, bhikkhus, is declared to be excellent in both respects.
“Trong số đó, này các Tỳ-khưu, pháp hành lạc, chứng ngộ nhanh này, này các Tỳ-khưu, được gọi là cao thượng ở cả hai phương diện.
Yampāyaṃ paṭipadā sukhā, imināpāyaṃ paṇītā akkhāyati; yampāyaṃ paṭipadā khippā, imināpāyaṃ paṇītā akkhāyati.
Because this path is pleasant, it is declared to be excellent in this respect; and because this path is swift, it is declared to be excellent in this respect.
Vì pháp hành này là lạc, nên nó được gọi là cao thượng; vì pháp hành này là nhanh, nên nó được gọi là cao thượng.
Ayaṃ, bhikkhave, paṭipadā ubhayeneva paṇītā akkhāyati.
This path, bhikkhus, is declared to be excellent in both respects.
Này các Tỳ-khưu, pháp hành này được gọi là cao thượng ở cả hai phương diện.
Imā kho, bhikkhave, catasso paṭipadā’’ti.
These, bhikkhus, are the four paths.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn pháp hành này.”
Chaṭṭhaṃ.
The sixth.
Thứ sáu.
1283
7. Mahāmoggallānasuttaṃ
7. Mahāmoggallānasutta — The Discourse with Mahāmoggallāna
7. Kinh Mahāmoggallāna
1284
167. Atha kho āyasmā sāriputto yenāyasmā mahāmoggallāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahāmoggallānena saddhiṃ sammodi.
167. Then Venerable Sāriputta approached Venerable Mahāmoggallāna; having approached, he exchanged greetings with Venerable Mahāmoggallāna.
Rồi Tôn giả Sāriputta đến chỗ Tôn giả Mahāmoggallāna; sau khi đến, Tôn giả Sāriputta chào hỏi Tôn giả Mahāmoggallāna.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having concluded the courteous and memorable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, đáng ghi nhớ, Tôn giả ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ etadavoca –
Seated to one side, Venerable Sāriputta said to Venerable Mahāmoggallāna:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Sāriputta nói với Tôn giả Mahāmoggallāna rằng:
1285
‘‘Catasso imā, āvuso moggallāna, paṭipadā.
“Friend Moggallāna, there are these four paths.
“Này Hiền giả Moggallāna, có bốn pháp hành này.
Katamā catasso?
Which four?
Thế nào là bốn?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
The painful path with slow direct knowledge, the painful path with swift direct knowledge, the pleasant path with slow direct knowledge, the pleasant path with swift direct knowledge.
Pháp hành khổ, chứng ngộ chậm; pháp hành khổ, chứng ngộ nhanh; pháp hành lạc, chứng ngộ chậm; pháp hành lạc, chứng ngộ nhanh.
Imā kho, āvuso, catasso paṭipadā.
These, friend, are the four paths.
Này Hiền giả, đây là bốn pháp hành này.
Imāsaṃ, āvuso, catunnaṃ paṭipadānaṃ* katamaṃ te paṭipadaṃ āgamma anupādāya āsavehi cittaṃ vimutta’’nti?
Friend, relying on which of these four paths was your mind liberated from the taints without clinging?”
Này Hiền giả, trong bốn pháp hành này, Hiền giả đã nương vào pháp hành nào mà tâm được giải thoát khỏi các lậu hoặc không còn chấp thủ?”
1286
‘‘Catasso imā, āvuso sāriputta, paṭipadā.
“Friend Sāriputta, there are these four paths.
“Này Hiền giả Sāriputta, có bốn pháp hành này.
Katamā catasso?
Which four?
Thế nào là bốn?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
The painful path with slow direct knowledge, the painful path with swift direct knowledge, the pleasant path with slow direct knowledge, the pleasant path with swift direct knowledge.
Pháp hành khổ, chứng ngộ chậm; pháp hành khổ, chứng ngộ nhanh; pháp hành lạc, chứng ngộ chậm; pháp hành lạc, chứng ngộ nhanh.
Imā kho, āvuso, catasso paṭipadā.
These, friend, are the four paths.
Này Hiền giả, đây là bốn pháp hành này.
Imāsaṃ, āvuso, catunnaṃ paṭipadānaṃ yāyaṃ paṭipadā dukkhā khippābhiññā, imaṃ me paṭipadaṃ āgamma anupādāya āsavehi cittaṃ vimutta’’nti.
Friend, relying on the path that is painful with swift direct knowledge, my mind was liberated from the taints without clinging.”
Này Hiền giả, trong bốn pháp hành này, tôi đã nương vào pháp hành khổ, chứng ngộ nhanh mà tâm được giải thoát khỏi các lậu hoặc không còn chấp thủ.”
Sattamaṃ.
The seventh.
Thứ bảy.
1287
8. Sāriputtasuttaṃ
8. Sāriputtasutta — The Discourse with Sāriputta
8. Kinh Sāriputta
1288
168. Atha kho āyasmā mahāmoggallāno yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi.
168. Then Venerable Mahāmoggallāna approached Venerable Sāriputta; having approached, he exchanged greetings with Venerable Sāriputta.
168. Rồi Tôn giả Mahāmoggallāna đi đến chỗ Tôn giả Sāriputta; sau khi đến, ngài cùng Tôn giả Sāriputta chào hỏi.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having concluded the courteous and memorable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, ngài ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahāmoggallāno āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
Seated to one side, Venerable Mahāmoggallāna said to Venerable Sāriputta:
Khi đã ngồi xuống một bên, Tôn giả Mahāmoggallāna nói với Tôn giả Sāriputta điều này:
1289
‘‘Catasso imā, āvuso sāriputta, paṭipadā.
“Friend Sāriputta, there are these four paths.
“Này Hiền giả Sāriputta, có bốn con đường thực hành này.
Katamā catasso?
Which four?
Bốn con đường nào?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
The painful path with slow direct knowledge, the painful path with swift direct knowledge, the pleasant path with slow direct knowledge, the pleasant path with swift direct knowledge.
Con đường thực hành khổ, trí tuệ chậm phát sinh; con đường thực hành khổ, trí tuệ nhanh phát sinh; con đường thực hành lạc, trí tuệ chậm phát sinh; con đường thực hành lạc, trí tuệ nhanh phát sinh.
Imā kho, āvuso, catasso paṭipadā.
These, friend, are the four paths.
Này Hiền giả, đây là bốn con đường thực hành.
Imāsaṃ, āvuso, catunnaṃ paṭipadānaṃ katamaṃ te paṭipadaṃ āgamma anupādāya āsavehi cittaṃ vimutta’’nti?
Friend, relying on which of these four paths was your mind liberated from the taints without clinging?”
Này Hiền giả, trong bốn con đường thực hành này, ngài đã nương vào con đường thực hành nào mà tâm được giải thoát khỏi các lậu hoặc (āsava) không còn chấp thủ?”
1290
‘‘Catasso imā, āvuso moggallāna, paṭipadā.
“Friend Moggallāna, there are these four paths.
“Này Hiền giả Moggallāna, có bốn con đường thực hành này.
Katamā catasso?
Which four?
Bốn con đường nào?
Dukkhā paṭipadā dandhābhiññā, dukkhā paṭipadā khippābhiññā, sukhā paṭipadā dandhābhiññā, sukhā paṭipadā khippābhiññā.
The painful path with slow direct knowledge, the painful path with swift direct knowledge, the pleasant path with slow direct knowledge, the pleasant path with swift direct knowledge.
Con đường thực hành khổ, trí tuệ chậm phát sinh; con đường thực hành khổ, trí tuệ nhanh phát sinh; con đường thực hành lạc, trí tuệ chậm phát sinh; con đường thực hành lạc, trí tuệ nhanh phát sinh.
Imā kho, āvuso, catasso paṭipadā.
These, friend, are the four paths.
Này Hiền giả, đây là bốn con đường thực hành.
Imāsaṃ, āvuso, catunnaṃ paṭipadānaṃ yāyaṃ paṭipadā sukhā khippābhiññā, imaṃ me paṭipadaṃ āgamma anupādāya āsavehi cittaṃ vimutta’’nti.
Friend, relying on the path that is pleasant with swift direct knowledge, my mind was liberated from the taints without clinging.”
Này Hiền giả, trong bốn con đường thực hành này, tôi đã nương vào con đường thực hành lạc, trí tuệ nhanh phát sinh, mà tâm được giải thoát khỏi các lậu hoặc không còn chấp thủ.”
Aṭṭhamaṃ.
The eighth.
Tám (Sutta).
1291
9. Sasaṅkhārasuttaṃ
9. The Discourse on Accomplishment with Exertion
9. Kinh Sasaṅkhāra
1292
169. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
169. “Bhikkhus, these four individuals are found existing in the world.
169. “Này các Tỳ-khưu, có bốn hạng người này hiện hữu, có mặt ở đời.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn hạng nào?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
Here, bhikkhus, a certain individual attains Nibbana with exertion in this very life.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một người nào đó trong đời này chứng Niết-bàn với sự nỗ lực (sasaṅkhāraparinibbāyī).
Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
But here, bhikkhus, a certain individual attains Nibbana with exertion after the break-up of the body.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một người nào đó sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn với sự nỗ lực (sasaṅkhāraparinibbāyī).
Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
But here, bhikkhus, a certain individual attains Nibbana without exertion in this very life.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một người nào đó trong đời này chứng Niết-bàn không cần nỗ lực (asaṅkhāraparinibbāyī).
Idha pana, bhikkhave, ekacco puggalo kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
But here, bhikkhus, a certain individual attains Nibbana without exertion after the break-up of the body.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một người nào đó sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn không cần nỗ lực (asaṅkhāraparinibbāyī).
1293
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti?
“And how, bhikkhus, does an individual attain Nibbana with exertion in this very life?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một người trong đời này chứng Niết-bàn với sự nỗ lực?
Idha, bhikkhave, bhikkhu asubhānupassī kāye viharati, āhāre paṭikūlasaññī, sabbaloke anabhiratisaññī, sabbasaṅkhāresu aniccānupassī.
Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells contemplating impurity in the body, perceiving repugnance in food, perceiving non-delight in the entire world, contemplating impermanence in all formations.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu sống quán bất tịnh trên thân, quán ghê tởm trong các món ăn, quán không hoan hỷ trong tất cả thế gian, quán vô thường trong tất cả các hành (saṅkhāra).
Maraṇasaññā kho panassa ajjhattaṃ sūpaṭṭhitā hoti.
Moreover, the perception of death is well established within him.
Và tưởng về cái chết của vị ấy được an lập vững chắc trong nội tâm.
So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ.
He dwells relying on these five powers of a trainee: the power of faith, the power of moral shame, the power of moral dread, the power of energy, the power of wisdom.
Vị ấy sống nương tựa vào năm sức mạnh của bậc hữu học (sekha): sức mạnh của niềm tin (saddhābala), sức mạnh của lòng hổ thẹn (hiribala), sức mạnh của lòng ghê sợ (ottappabala), sức mạnh của tinh tấn (vīriyabala), sức mạnh của trí tuệ (paññābala).
Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.
For him, these five faculties arise as keen: the faculty of faith, the faculty of energy, the faculty of mindfulness, the faculty of concentration, the faculty of wisdom.
Ở vị ấy, năm căn này xuất hiện mạnh mẽ: Tín căn (saddhindriya), Tinh tấn căn (vīriyindriya), Niệm căn (satindriya), Định căn (samādhindriya), Tuệ căn (paññindriya).
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
Due to the keenness of these five faculties, he attains Nibbana with exertion in this very life.
Do sự mạnh mẽ của năm căn này, vị ấy trong đời này chứng Niết-bàn với sự nỗ lực.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
It is in this way, bhikkhus, that an individual attains Nibbana with exertion in this very life.
Này các Tỳ-khưu, như vậy là một người trong đời này chứng Niết-bàn với sự nỗ lực.
1294
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti?
“And how, bhikkhus, does an individual attain Nibbana with exertion after the break-up of the body?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một người sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn với sự nỗ lực?
Idha, bhikkhave, bhikkhu asubhānupassī kāye viharati, āhāre paṭikūlasaññī, sabbaloke anabhiratisaññī, sabbasaṅkhāresu aniccānupassī.
Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells contemplating impurity in the body, perceiving repugnance in food, perceiving non-delight in the entire world, contemplating impermanence in all formations.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu sống quán bất tịnh trên thân, quán ghê tởm trong các món ăn, quán không hoan hỷ trong tất cả thế gian, quán vô thường trong tất cả các hành.
Maraṇasaññā kho panassa ajjhattaṃ sūpaṭṭhitā hoti.
Moreover, the perception of death is well established within him.
Và tưởng về cái chết của vị ấy được an lập vững chắc trong nội tâm.
So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ.
He dwells relying on these five powers of a trainee: the power of faith, the power of moral shame, the power of moral dread, the power of energy, the power of wisdom.
Vị ấy sống nương tựa vào năm sức mạnh của bậc hữu học: sức mạnh của niềm tin, sức mạnh của lòng hổ thẹn, sức mạnh của lòng ghê sợ, sức mạnh của tinh tấn, sức mạnh của trí tuệ.
Tassimāni pañcindriyāni mudūni pātubhavanti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ.
For him, these five faculties arise as dull: the faculty of faith, the faculty of energy, the faculty of mindfulness, the faculty of concentration, the faculty of wisdom.
Ở vị ấy, năm căn này xuất hiện yếu ớt: Tín căn, Tinh tấn căn, Niệm căn, Định căn, Tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
Due to the dullness of these five faculties, he attains Nibbana with exertion after the break-up of the body.
Do sự yếu ớt của năm căn này, vị ấy sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn với sự nỗ lực.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā sasaṅkhāraparinibbāyī hoti.
It is in this way, bhikkhus, that an individual attains Nibbana with exertion after the break-up of the body.
Này các Tỳ-khưu, như vậy là một người sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn với sự nỗ lực.
1295
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti?
“And how, bhikkhus, does an individual attain Nibbana without exertion in this very life?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một người trong đời này chứng Niết-bàn không cần nỗ lực?
Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures…pe… enters and dwells in the first jhāna…pe… the second jhāna…pe… the third jhāna…pe… the fourth jhāna.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu ly dục, ly bất thiện pháp… đạt và an trú thiền thứ nhất… đạt và an trú thiền thứ hai… đạt và an trú thiền thứ ba… đạt và an trú thiền thứ tư.
So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ…pe… paññābalaṃ.
He dwells relying on these five powers of a trainee: the power of faith…pe… the power of wisdom.
Vị ấy sống nương tựa vào năm sức mạnh của bậc hữu học: sức mạnh của niềm tin… sức mạnh của trí tuệ.
Tassimāni pañcindriyāni adhimattāni pātubhavanti – saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ.
For him, these five faculties arise as keen: the faculty of faith…pe… the faculty of wisdom.
Ở vị ấy, năm căn này xuất hiện mạnh mẽ: Tín căn… Tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ adhimattattā diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
Due to the keenness of these five faculties, he attains Nibbana without exertion in this very life.
Do sự mạnh mẽ của năm căn này, vị ấy trong đời này chứng Niết-bàn không cần nỗ lực.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo diṭṭheva dhamme asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
It is in this way, bhikkhus, that an individual attains Nibbana without exertion in this very life.
Này các Tỳ-khưu, như vậy là một người trong đời này chứng Niết-bàn không cần nỗ lực.
1296
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti?
“And how, bhikkhus, does an individual attain Nibbana without exertion after the break-up of the body?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một người sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn không cần nỗ lực?
Idha, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures…pe… enters and dwells in the first jhāna…pe… the second jhāna…pe… the third jhāna…pe… the fourth jhāna.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu ly dục, ly bất thiện pháp… đạt và an trú thiền thứ nhất… đạt và an trú thiền thứ hai… đạt và an trú thiền thứ ba… đạt và an trú thiền thứ tư.
So imāni pañca sekhabalāni upanissāya viharati – saddhābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, vīriyabalaṃ, paññābalaṃ.
He dwells relying on these five powers of a trainee: the power of faith, the power of moral shame, the power of moral dread, the power of energy, the power of wisdom.
Vị ấy sống nương tựa vào năm sức mạnh của bậc hữu học: sức mạnh của niềm tin, sức mạnh của lòng hổ thẹn, sức mạnh của lòng ghê sợ, sức mạnh của tinh tấn, sức mạnh của trí tuệ.
Tassimāni pañcindriyāni…pe… paññindriyaṃ.
For him, these five faculties…pe… the faculty of wisdom.
Ở vị ấy, năm căn này… Tuệ căn.
So imesaṃ pañcannaṃ indriyānaṃ muduttā kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
Due to the dullness of these five faculties, he attains Nibbana without exertion after the break-up of the body.
Do sự yếu ớt của năm căn này, vị ấy sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn không cần nỗ lực.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo kāyassa bhedā asaṅkhāraparinibbāyī hoti.
It is in this way, bhikkhus, that an individual attains Nibbana without exertion after the break-up of the body.
Này các Tỳ-khưu, như vậy là một người sau khi thân hoại mạng chung chứng Niết-bàn không cần nỗ lực.
Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These, bhikkhus, are the four individuals found existing in the world.”
Này các Tỳ-khưu, bốn hạng người này hiện hữu, có mặt ở đời.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Chín (Sutta).
1297
10. Yuganaddhasuttaṃ
10. The Discourse on Yoked Together
10. Kinh Yuganaddha
1298
170. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando kosambiyaṃ viharati ghositārāme.
170. Thus have I heard: On one occasion, the Venerable Ānanda was dwelling in Kosambī, in Ghositārāma.
170. Tôi nghe như vầy: Một thời, Tôn giả Ānanda trú tại Kosambī, ở Ghositārāma.
Tatra kho āyasmā ānando bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti.
There, the Venerable Ānanda addressed the bhikkhus, saying: “Friends, bhikkhus!”
Tại đấy, Tôn giả Ānanda gọi các Tỳ-khưu: “Này các Hiền giả Tỳ-khưu!”
‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paccassosuṃ.
"Friend," those bhikkhus replied to Venerable Ānanda.
Các Tỳ-khưu ấy vâng đáp Tôn giả Ānanda: “Thưa Hiền giả!”
Āyasmā ānando etadavoca –
Venerable Ānanda said this:
Tôn giả Ānanda nói điều này:
1299
‘‘Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā mama santike arahattappattiṃ* byākaroti, sabbo so catūhi maggehi, etesaṃ vā aññatarena.
"Whatever bhikkhu or bhikkhunī, friends, declares the attainment of arahantship in my presence, all of them do so by one of these four paths, or by one among them.
“Này các Hiền giả, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào tuyên bố chứng A-la-hán quả trước mặt tôi, tất cả đều bằng bốn con đường này, hoặc bằng một trong số đó.
1300
‘‘Katamehi catūhi?
"Which four?
“Bốn con đường nào?
Idha, āvuso, bhikkhu samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāveti.
Here, friends, a bhikkhu develops vipassanā preceded by samatha.
Này các Hiền giả, ở đây, một Tỳ-khưu tu tập thiền quán (vipassanā) có thiền chỉ (samatha) đi trước.
Tassa samathapubbaṅgamaṃ vipassanaṃ bhāvayato maggo sañjāyati.
As he develops vipassanā preceded by samatha, the path arises for him.
Khi vị ấy tu tập thiền quán có thiền chỉ đi trước, con đường (đạo) phát sinh.
So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti.
He cultivates that path, develops it, makes it abundant.
Vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy.
Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saṃyojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
As he cultivates that path, develops it, makes it abundant, his fetters are abandoned, his underlying tendencies are eliminated.
Khi vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy, các kiết sử (saṃyojana) được đoạn trừ, các tùy miên (anusaya) được diệt tận.
1301
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu vipassanāpubbaṅgamaṃ samathaṃ bhāveti.
"Furthermore, friends, a bhikkhu develops samatha preceded by vipassanā.
“Lại nữa, này các Hiền giả, một Tỳ-khưu tu tập thiền chỉ có thiền quán đi trước.
Tassa vipassanāpubbaṅgamaṃ samathaṃ bhāvayato maggo sañjāyati.
As he develops samatha preceded by vipassanā, the path arises for him.
Khi vị ấy tu tập thiền chỉ có thiền quán đi trước, con đường phát sinh.
So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti.
He cultivates that path, develops it, makes it abundant.
Vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy.
Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saṃyojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
As he cultivates that path, develops it, makes it abundant, his fetters are abandoned, his underlying tendencies are eliminated.
Khi vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy, các kiết sử được đoạn trừ, các tùy miên được diệt tận.
1302
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ bhāveti.
"Furthermore, friends, a bhikkhu develops samatha and vipassanā yuganaddha (in tandem).
“Lại nữa, này các Hiền giả, một Tỳ-khưu tu tập thiền chỉ và thiền quán song hành (yuganaddha).
Tassa samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ bhāvayato maggo sañjāyati.
As he develops samatha and vipassanā yuganaddha, the path arises for him.
Khi vị ấy tu tập thiền chỉ và thiền quán song hành, con đường phát sinh.
So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti.
He cultivates that path, develops it, makes it abundant.
Vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy.
Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saṃyojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
As he cultivates that path, develops it, makes it abundant, his fetters are abandoned, his underlying tendencies are eliminated.
Khi vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy, các kiết sử được đoạn trừ, các tùy miên được diệt tận.
1303
‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhuno dhammuddhaccaviggahitaṃ mānasaṃ hoti.
"Furthermore, friends, a bhikkhu's mind is agitated by dhamma-uddhacca (restlessness concerning the Dhamma).
“Lại nữa, này chư Hiền, tâm của một Tỳ-khưu bị xao động bởi sự phóng dật về pháp.
Hoti so, āvuso, samayo yaṃ taṃ cittaṃ ajjhattameva santiṭṭhati sannisīdati ekodi hoti samādhiyati.
There comes a time, friends, when that mind settles down internally, becomes tranquil, unified, and concentrated.
Này chư Hiền, có một thời điểm mà tâm ấy tự an trú bên trong, lắng xuống, trở nên nhất tâm, được định tĩnh.
Tassa maggo sañjāyati.
The path arises for him.
Con đường (Đạo) khởi sinh cho vị ấy.
So taṃ maggaṃ āsevati bhāveti bahulīkaroti.
He cultivates that path, develops it, makes it abundant.
Vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy.
Tassa taṃ maggaṃ āsevato bhāvayato bahulīkaroto saṃyojanāni pahīyanti, anusayā byantīhonti.
As he cultivates that path, develops it, makes it abundant, his fetters are abandoned, his underlying tendencies are eliminated.
Khi vị ấy thực hành, tu tập, làm cho sung mãn con đường ấy, các kiết sử được đoạn trừ, các tùy miên được tiêu diệt.
1304
‘‘Yo hi koci, āvuso, bhikkhu vā bhikkhunī vā mama santike arahattappattiṃ byākaroti, sabbo so imehi catūhi maggehi, etesaṃ vā aññatarenā’’ti.
"Whatever bhikkhu or bhikkhunī, friends, declares the attainment of arahantship in my presence, all of them do so by these four paths, or by one among them."
“Này chư Hiền, bất cứ Tỳ-khưu hay Tỳ-khưu-ni nào tuyên bố chứng đắc A-la-hán quả trước mặt Ta, tất cả vị ấy đều nhờ bốn con đường này, hoặc một trong số đó.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Bài thứ Mười.
1305
Tassuddānaṃ –
The summary for this is:
Tóm lược như sau:
1306
Saṃkhittaṃ vitthārāsubhaṃ, dve khamā ubhayena ca;
Brief, detailed, unbeautiful, two kinds of patience, and by both;
Tóm tắt, mở rộng, bất tịnh, hai về nhẫn nại, cả hai;
1307
Moggallāno sāriputto, sasaṅkhāraṃ yuganaddhena cāti.
Moggallāna, Sāriputta, with exertion, and by yuganaddha.
Moggallāna, Sāriputta, hữu hành, và song hành.
1308

(18) 3. Sañcetaniyavaggo

(18) 3. Sañcetaniya Vagga

(18) 3. Phẩm Sañcetaniya (Ý Định)

1309
1. Cetanāsuttaṃ
1. Cetanā Sutta
1. Kinh Cetanā (Ý Định)
1310
171.* ‘‘Kāye vā, bhikkhave, sati kāyasañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
171. Monks, when there is a body, internal pleasure and pain arise due to bodily volition.
171. Này chư Tỳ-khưu, khi có thân, do ý định về thân mà khổ lạc nội tại khởi lên.
Vācāya vā, bhikkhave, sati vacīsañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
Monks, when there is speech, internal pleasure and pain arise due to verbal volition.
Này chư Tỳ-khưu, khi có lời nói, do ý định về lời nói mà khổ lạc nội tại khởi lên.
Mane vā, bhikkhave, sati manosañcetanāhetu uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ avijjāpaccayāva.
Monks, when there is mind, internal pleasure and pain arise due to mental volition, conditioned by avijjā.
Này chư Tỳ-khưu, khi có ý, do ý định về ý mà khổ lạc nội tại khởi lên, chính là do duyên vô minh.
1311
‘‘Sāmaṃ vā taṃ, bhikkhave, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
"Monks, one constructs that bodily formation oneself, by which internal pleasure and pain arise for one.
Này chư Tỳ-khưu, hoặc tự mình tạo tác hành thân ấy, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy.
Pare vāssa* taṃ, bhikkhave, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
Or, monks, others construct that bodily formation for one, by which internal pleasure and pain arise for one.
Hoặc người khác tạo tác hành thân ấy cho vị ấy, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy.
Sampajāno vā taṃ, bhikkhave, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
Or, monks, one constructs that bodily formation with full awareness, by which internal pleasure and pain arise for one.
Hoặc vị ấy tạo tác hành thân ấy một cách có chánh niệm, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy.
Asampajāno vā taṃ, bhikkhave, kāyasaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
Or, monks, one constructs that bodily formation without full awareness, by which internal pleasure and pain arise for one.
Hoặc vị ấy tạo tác hành thân ấy một cách không có chánh niệm, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy.
1312
‘‘Sāmaṃ vā taṃ, bhikkhave, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ; pare vāssa taṃ, bhikkhave, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti; yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ; sampajāno vā taṃ, bhikkhave, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ; asampajāno vā taṃ, bhikkhave, vacīsaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
"Monks, one constructs that verbal formation oneself, by which internal pleasure and pain arise for one; or, monks, others construct that verbal formation for one, by which internal pleasure and pain arise for one; or, monks, one constructs that verbal formation with full awareness, by which internal pleasure and pain arise for one; or, monks, one constructs that verbal formation without full awareness, by which internal pleasure and pain arise for one.
Này chư Tỳ-khưu, hoặc tự mình tạo tác hành khẩu ấy, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy; hoặc người khác tạo tác hành khẩu ấy cho vị ấy, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy; hoặc vị ấy tạo tác hành khẩu ấy một cách có chánh niệm, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy; hoặc vị ấy tạo tác hành khẩu ấy một cách không có chánh niệm, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy.
1313
‘‘Sāmaṃ vā taṃ, bhikkhave, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ; pare vāssa taṃ, bhikkhave, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharonti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ; sampajāno vā taṃ, bhikkhave, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ; asampajāno vā taṃ, bhikkhave, manosaṅkhāraṃ abhisaṅkharoti, yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ.
"Monks, one either intentionally forms that mental formation oneself, due to which internal pleasure and pain arise for them; or others intentionally form that mental formation for them, due to which internal pleasure and pain arise for them; or one intentionally forms that mental formation with full awareness, due to which internal pleasure and pain arise for them; or one intentionally forms that mental formation without full awareness, due to which internal pleasure and pain arise for them."
Này chư Tỳ-khưu, hoặc tự mình tạo tác hành ý ấy, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy; hoặc người khác tạo tác hành ý ấy cho vị ấy, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy; hoặc vị ấy tạo tác hành ý ấy một cách có chánh niệm, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy; hoặc vị ấy tạo tác hành ý ấy một cách không có chánh niệm, này chư Tỳ-khưu, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy.
1314
‘‘Imesu, bhikkhave, dhammesu avijjā anupatitā, avijjāyatveva asesavirāganirodhā so kāyo na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ, sā vācā na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ, so mano na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkhaṃ, khettaṃ taṃ* na hoti…pe… vatthuṃ taṃ na hoti…pe… āyatanaṃ taṃ na hoti…pe… adhikaraṇaṃ taṃ na hoti yaṃpaccayāssa taṃ uppajjati ajjhattaṃ sukhadukkha’’nti.
"Monks, ignorance underlies these phenomena. With the complete fading away and cessation of ignorance, that body, due to which internal pleasure and pain arise for them, does not exist; that speech, due to which internal pleasure and pain arise for them, does not exist; that mind, due to which internal pleasure and pain arise for them, does not exist; that field does not exist… that basis does not exist… that sense-sphere does not exist… that support does not exist, due to which internal pleasure and pain arise for them."
Này chư Tỳ-khưu, vô minh bám vào các pháp này; khi vô minh được diệt trừ hoàn toàn không còn dư sót, thì thân ấy không còn, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy, lời nói ấy không còn, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy, ý ấy không còn, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy, cảnh giới ấy không còn… (còn nữa)… vật ấy không còn… (còn nữa)… xứ ấy không còn… (còn nữa)… nền tảng ấy không còn, do duyên đó mà khổ lạc nội tại khởi lên cho vị ấy.”
1315
‘‘Cattārome, bhikkhave, attabhāvapaṭilābhā.
"Monks, there are these four kinds of acquisition of selfhood."
“Này chư Tỳ-khưu, có bốn sự thọ sanh thân này.
Katame cattāro?
"Which four?
Thế nào là bốn?
Atthi, bhikkhave, attabhāvapaṭilābho, yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe attasañcetanā kamati, no parasañcetanā.
Monks, there is an acquisition of selfhood in which one's own volition functions, but not the volition of others.
Này chư Tỳ-khưu, có sự thọ sanh thân mà trong đó ý định của tự thân hoạt động, không phải ý định của người khác.
Atthi, bhikkhave, attabhāvapaṭilābho, yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe parasañcetanā kamati, no attasañcetanā.
Monks, there is an acquisition of selfhood in which the volition of others functions, but not one's own volition.
Này chư Tỳ-khưu, có sự thọ sanh thân mà trong đó ý định của người khác hoạt động, không phải ý định của tự thân.
Atthi, bhikkhave, attabhāvapaṭilābho, yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe attasañcetanā ca kamati parasañcetanā ca.
Monks, there is an acquisition of selfhood in which both one's own volition and the volition of others function.
Này chư Tỳ-khưu, có sự thọ sanh thân mà trong đó ý định của tự thân và ý định của người khác đều hoạt động.
Atthi, bhikkhave, attabhāvapaṭilābho, yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe nevattasañcetanā kamati, no parasañcetanā.
Monks, there is an acquisition of selfhood in which neither one's own volition nor the volition of others functions.
Này chư Tỳ-khưu, có sự thọ sanh thân mà trong đó cả ý định của tự thân lẫn ý định của người khác đều không hoạt động.
Ime kho, bhikkhave, cattāro attabhāvapaṭilābhā’’ti.
Monks, these are the four kinds of acquisition of selfhood."
Này chư Tỳ-khưu, đây là bốn sự thọ sanh thân.”
1316
Evaṃ vutte āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imassa kho ahaṃ, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena atthaṃ ājānāmi – ‘tatra, bhante, yāyaṃ attabhāvapaṭilābho yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe attasañcetanā kamati no parasañcetanā, attasañcetanāhetu tesaṃ sattānaṃ tamhā kāyā cuti hoti.
When this was said, Venerable Sāriputta said to the Blessed One: "Venerable sir, I understand the meaning of this brief statement by the Blessed One in detail thus: 'Venerable sir, regarding the acquisition of selfhood in which one's own volition functions but not the volition of others, the passing away from that body for those beings occurs due to their own volition.
Khi được nói như vậy, Tôn giả Sāriputta bạch Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, con hiểu ý nghĩa của lời Thế Tôn đã nói vắn tắt này một cách rộng rãi như sau: ‘Bạch Thế Tôn, trong sự thọ sanh thân mà trong đó ý định của tự thân hoạt động, không phải ý định của người khác, do ý định của tự thân mà các chúng sanh ấy mạng chung từ thân ấy.
Tatra, bhante, yāyaṃ attabhāvapaṭilābho yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe parasañcetanā kamati no attasañcetanā, parasañcetanāhetu tesaṃ sattānaṃ tamhā kāyā cuti hoti.
Venerable sir, regarding the acquisition of selfhood in which the volition of others functions but not one's own volition, the passing away from that body for those beings occurs due to the volition of others.
Bạch Thế Tôn, trong sự thọ sanh thân mà trong đó ý định của người khác hoạt động, không phải ý định của tự thân, do ý định của người khác mà các chúng sanh ấy mạng chung từ thân ấy.
Tatra, bhante, yāyaṃ attabhāvapaṭilābho yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe attasañcetanā ca kamati parasañcetanā ca, attasañcetanā ca parasañcetanā ca hetu tesaṃ sattānaṃ tamhā kāyā cuti hoti.
Venerable sir, regarding the acquisition of selfhood in which both one's own volition and the volition of others function, the passing away from that body for those beings occurs due to both their own volition and the volition of others.
Bạch Thế Tôn, trong sự thọ sanh thân mà trong đó ý định của tự thân và ý định của người khác đều hoạt động, do ý định của tự thân và ý định của người khác mà các chúng sanh ấy mạng chung từ thân ấy.
Tatra, bhante, yāyaṃ attabhāvapaṭilābho yasmiṃ attabhāvapaṭilābhe neva attasañcetanā kamati no parasañcetanā, katame tena devā daṭṭhabbā’’’ti?
Venerable sir, regarding the acquisition of selfhood in which neither one's own volition nor the volition of others functions, which deities should be regarded as such?'"
Bạch Thế Tôn, trong sự thọ sanh thân mà trong đó cả ý định của tự thân lẫn ý định của người khác đều không hoạt động, các vị trời nào nên được xem xét ở đó?’”
‘‘Nevasaññānāsaññāyatanūpagā, sāriputta, devā tena daṭṭhabbā’’ti.
"Sāriputta, the deities who have attained the sphere of neither perception nor non-perception should be regarded as such."
“Này Sāriputta, các vị trời sanh vào cõi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ nên được xem xét ở đó.”
1317
‘‘Ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacce sattā tamhā kāyā cutā āgāmino honti āgantāro itthattaṃ?
"Venerable sir, what is the reason, what is the condition, whereby some beings here, having passed away from that body, are bound to return, are future returners to this state?
“Bạch Thế Tôn, nguyên nhân và điều kiện nào khiến một số chúng sanh ở đây sau khi mạng chung từ thân ấy sẽ tái sanh trở lại cõi này?
Ko pana, bhante, hetu ko paccayo, yena midhekacce sattā tamhā kāyā cutā anāgāmino honti anāgantāro itthatta’’nti?
And Venerable sir, what is the reason, what is the condition, whereby some beings here, having passed away from that body, are non-returners, are not future returners to this state?"
Và bạch Thế Tôn, nguyên nhân và điều kiện nào khiến một số chúng sanh ở đây sau khi mạng chung từ thân ấy sẽ không tái sanh trở lại cõi này?”
‘‘Idha, sāriputta, ekaccassa puggalassa orambhāgiyāni saṃyojanāni appahīnāni honti, so diṭṭheva dhamme nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati.
"Here, Sāriputta, for a certain individual, the lower fetters are not abandoned. They enter and dwell in the sphere of neither perception nor non-perception in this very life.
“Này Sāriputta, ở đây, một số cá nhân chưa đoạn trừ các kiết sử hạ phần, vị ấy chứng đắc và an trú trong Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ ngay trong hiện tại.
So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati; tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno nevasaññānāsaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati.
They delight in it, they yearn for it, and they are satisfied with it; abiding there, devoted to it, dwelling much in it, and not declining, they pass away and are reborn in the company of the deities who have attained the sphere of neither perception nor non-perception.
Vị ấy hoan hỷ với điều đó, ưa thích điều đó, và cảm thấy thỏa mãn với điều đó; an trú ở đó, vị ấy chuyên tâm vào đó, thường xuyên an trú như vậy, không bị thoái đọa, khi mạng chung vị ấy được sanh vào cộng trú với các vị trời Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ.
So tato cuto āgāmī hoti āgantā itthattaṃ.
Having passed away from there, they are bound to return, they are future returners to this state."
Sau khi mạng chung từ cõi đó, vị ấy sẽ tái sanh trở lại cõi này.
1318
‘‘Idha pana, sāriputta, ekaccassa puggalassa orambhāgiyāni saṃyojanāni pahīnāni honti, so diṭṭheva dhamme nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati.
‘‘Here, Sāriputta, for a certain individual, the lower fetters are abandoned, and he dwells having attained the sphere of neither-perception-nor-non-perception in this very life.
“Nhưng này Sāriputta, ở đây, một số cá nhân đã đoạn trừ các kiết sử hạ phần, vị ấy chứng đắc và an trú trong Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ ngay trong hiện tại.
So tadassādeti, taṃ nikāmeti, tena ca vittiṃ āpajjati; tattha ṭhito tadadhimutto tabbahulavihārī aparihīno kālaṃ kurumāno nevasaññānāsaññāyatanūpagānaṃ devānaṃ sahabyataṃ upapajjati.
He delights in that, he yearns for that, and he finds satisfaction in that; remaining there, devoted to that, dwelling frequently in that, without falling away, he passes away and is reborn into the company of the devas who have attained the sphere of neither-perception-nor-non-perception.
Vị ấy tận hưởng điều đó, khao khát điều đó, và đạt được niềm vui từ điều đó; an trú trong đó, chuyên tâm vào đó, thường xuyên an trú trong đó, không thoái chuyển, khi lâm chung, vị ấy tái sinh làm bạn với chư thiên đạt đến cõi Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ.
So tato cuto anāgāmī hoti anāgantā itthattaṃ.
Having passed away from there, he is a non-returner (Anāgāmī), not returning to this state of existence.
Sau khi mạng chung từ đó, vị ấy là bậc Bất Lai, không trở lại trạng thái này nữa.
1319
‘‘Ayaṃ kho, sāriputta, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacce sattā tamhā kāyā cutā āgāmino honti āgantāro itthattaṃ.
‘‘This, Sāriputta, is the reason, this is the cause, by which some beings, having passed away from that body, are returners, returning to this state of existence.
Này Sāriputta, đây là nguyên nhân, đây là duyên, do đó một số chúng sinh ở đây, sau khi mạng chung từ thân đó, sẽ trở lại trạng thái này.
Ayaṃ pana, sāriputta, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacce sattā tamhā kāyā cutā anāgāmino honti anāgantāro itthatta’’nti.
And this, Sāriputta, is the reason, this is the cause, by which some beings, having passed away from that body, are non-returners, not returning to this state of existence.’’
Còn này Sāriputta, đây là nguyên nhân, đây là duyên, do đó một số chúng sinh ở đây, sau khi mạng chung từ thân đó, sẽ không trở lại trạng thái này nữa.”
Paṭhamaṃ.
The first.
Bài kinh thứ nhất.
1320
2. Vibhattisuttaṃ
2. The Discourse on Analysis
2. Kinh Phân Tích
1321
172. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti.
Then Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus, saying: ‘‘Friends, bhikkhus!’’
172. Bấy giờ, Tôn giả Sāriputta gọi các Tỳ-khưu: “Này chư Hiền Tỳ-khưu!”
‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ.
‘‘Friend!’’ those bhikkhus replied to Venerable Sāriputta.
“Thưa Hiền giả!” các Tỳ-khưu ấy vâng lời Tôn giả Sāriputta.
Āyasmā sāriputto etadavoca –
Venerable Sāriputta spoke thus:
Tôn giả Sāriputta nói như sau:
1322
‘‘Addhamāsūpasampannena me, āvuso, atthapaṭisambhidā sacchikatā odhiso byañjanaso.
‘‘Friends, I realized the analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā) in its entirety, word by word, half a month after my ordination.
“Này chư Hiền, sau nửa tháng thọ giới Tỳ-khưu, tôi đã chứng đắc Vô Ngại Giải về Ý Nghĩa (atthapaṭisambhidā) một cách toàn diện, từng chi tiết.
Tamahaṃ anekapariyāyena ācikkhāmi desemi paññāpemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi.
I explain it, teach it, make it known, establish it, reveal it, analyze it, and make it clear in many ways.
Tôi đã diễn giải, thuyết giảng, trình bày, thiết lập, khai mở, phân tích và làm rõ điều đó bằng nhiều phương cách.
Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā, so maṃ pañhena.
If anyone has any doubt or perplexity, let him question me.
Nếu ai có nghi ngờ hay hoài nghi, hãy hỏi tôi.
Ahaṃ veyyākaraṇena sammukhībhūto no satthā yo no dhammānaṃ sukusalo.
I am present to answer; I am not the Teacher who is not skilled in the Dhamma.
Tôi sẽ giải đáp trực tiếp, không phải Bậc Đạo Sư của chúng ta, người thông thạo các pháp, đang hiện diện trước mặt chúng ta.
1323
‘‘Addhamāsūpasampannena me, āvuso, dhammapaṭisambhidā sacchikatā odhiso byañjanaso.
‘‘Friends, I realized the analytical knowledge of Dhamma (dhammapaṭisambhidā) in its entirety, word by word, half a month after my ordination.
Này chư Hiền, sau nửa tháng thọ giới Tỳ-khưu, tôi đã chứng đắc Vô Ngại Giải về Pháp (dhammapaṭisambhidā) một cách toàn diện, từng chi tiết.
Tamahaṃ anekapariyāyena ācikkhāmi desemi paññāpemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi.
I explain it, teach it, make it known, establish it, reveal it, analyze it, and make it clear in many ways.
Tôi đã diễn giải, thuyết giảng, trình bày, thiết lập, khai mở, phân tích và làm rõ điều đó bằng nhiều phương cách.
Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā, so maṃ pañhena.
If anyone has any doubt or perplexity, let him question me.
Nếu ai có nghi ngờ hay hoài nghi, hãy hỏi tôi.
Ahaṃ veyyākaraṇena sammukhībhūto no satthā yo no dhammānaṃ sukusalo.
I am present to answer; I am not the Teacher who is not skilled in the Dhamma.
Tôi sẽ giải đáp trực tiếp, không phải Bậc Đạo Sư của chúng ta, người thông thạo các pháp, đang hiện diện trước mặt chúng ta.
1324
‘‘Addhamāsūpasampannena me, āvuso, niruttipaṭisambhidā sacchikatā odhiso byañjanaso.
‘‘Friends, I realized the analytical knowledge of language (niruttipaṭisambhidā) in its entirety, word by word, half a month after my ordination.
Này chư Hiền, sau nửa tháng thọ giới Tỳ-khưu, tôi đã chứng đắc Vô Ngại Giải về Ngôn Ngữ (niruttipaṭisambhidā) một cách toàn diện, từng chi tiết.
Tamahaṃ anekapariyāyena ācikkhāmi desemi paññāpemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi.
I explain it, teach it, make it known, establish it, reveal it, analyze it, and make it clear in many ways.
Tôi đã diễn giải, thuyết giảng, trình bày, thiết lập, khai mở, phân tích và làm rõ điều đó bằng nhiều phương cách.
Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā, so maṃ pañhena.
If anyone has any doubt or perplexity, let him question me.
Nếu ai có nghi ngờ hay hoài nghi, hãy hỏi tôi.
Ahaṃ veyyākaraṇena sammukhībhūto no satthā yo no dhammānaṃ sukusalo.
I am present to answer; I am not the Teacher who is not skilled in the Dhamma.
Tôi sẽ giải đáp trực tiếp, không phải Bậc Đạo Sư của chúng ta, người thông thạo các pháp, đang hiện diện trước mặt chúng ta.
1325
‘‘Addhamāsūpasampannena me, āvuso, paṭibhānapaṭisambhidā sacchikatā odhiso byañjanaso.
‘‘Friends, I realized the analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā) in its entirety, word by word, half a month after my ordination.
Này chư Hiền, sau nửa tháng thọ giới Tỳ-khưu, tôi đã chứng đắc Vô Ngại Giải về Biện Tài (paṭibhānapaṭisambhidā) một cách toàn diện, từng chi tiết.
Tamahaṃ anekapariyāyena ācikkhāmi desemi paññāpemi paṭṭhapemi vivarāmi vibhajāmi uttānīkaromi.
I explain it, teach it, make it known, establish it, reveal it, analyze it, and make it clear in many ways.
Tôi đã diễn giải, thuyết giảng, trình bày, thiết lập, khai mở, phân tích và làm rõ điều đó bằng nhiều phương cách.
Yassa kho panassa kaṅkhā vā vimati vā, so maṃ pañhena.
If anyone has any doubt or perplexity, let him question me.
Nếu ai có nghi ngờ hay hoài nghi, hãy hỏi tôi.
Ahaṃ veyyākaraṇena sammukhībhūto no satthā yo no dhammānaṃ sukusalo’’ti.
I am present to answer; I am not the Teacher who is not skilled in the Dhamma.’’
Tôi sẽ giải đáp trực tiếp, không phải Bậc Đạo Sư của chúng ta, người thông thạo các pháp, đang hiện diện trước mặt chúng ta.”
Dutiyaṃ.
The second.
Bài kinh thứ hai.
1326
3. Mahākoṭṭhikasuttaṃ
3. The Discourse with Mahākoṭṭhika
3. Kinh Mahākoṭṭhika
1327
173. Atha kho āyasmā mahākoṭṭhiko yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi.
Then Venerable Mahākoṭṭhika approached Venerable Sāriputta; having approached, he exchanged greetings with Venerable Sāriputta.
173. Bấy giờ, Tôn giả Mahākoṭṭhika đi đến chỗ Tôn giả Sāriputta; sau khi đến, Tôn giả Mahākoṭṭhika chào hỏi Tôn giả Sāriputta.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having concluded the courteous and amiable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, Tôn giả ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā mahākoṭṭhiko āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
Seated to one side, Venerable Mahākoṭṭhika said to Venerable Sāriputta:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Mahākoṭṭhika nói với Tôn giả Sāriputta:
1328
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthaññaṃ kiñcī’’ti?
‘‘Friend, is there anything else beyond the complete fading away and cessation of the six bases of contact?’’
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có còn gì khác nữa không?”
1329
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
‘‘No, friend, it should not be said so.’’
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1330
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā natthaññaṃ kiñcī’’ti?
‘‘Friend, is there nothing else beyond the complete fading away and cessation of the six bases of contact?’’
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không còn gì khác nữa sao?”
1331
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
‘‘No, friend, it should not be said so.’’
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1332
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthi ca natthi ca aññaṃ kiñcī’’ti?
‘‘Friend, is there both something and nothing else beyond the complete fading away and cessation of the six bases of contact?’’
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có và không có gì khác nữa sao?”
1333
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
‘‘No, friend, it should not be said so.’’
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1334
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā nevatthi no natthaññaṃ kiñcī’’ti?
‘‘Friend, is there neither something nor nothing else beyond the complete fading away and cessation of the six bases of contact?’’
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không có cũng không không có gì khác nữa sao?”
1335
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
‘‘No, friend, it should not be said so.’’
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1336
‘‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthaññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
‘‘When asked, ‘Friend, is there anything else beyond the complete fading away and cessation of the six bases of contact?’ you say, ‘No, friend, it should not be said so.’
“Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có còn gì khác nữa không?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā natthaññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘Friend, is there nothing else beyond the complete fading away and cessation of the six bases of contact?’ you say, ‘No, friend, it should not be said so.’
Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không còn gì khác nữa sao?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthi ca natthi ca aññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there something else, or is there not?’ you say, ‘Do not say so, friend.’
Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có và không có gì khác nữa sao?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā nevatthi no natthaññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there neither something else nor not?’ you say, ‘Do not say so, friend.’
Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không có cũng không không có gì khác nữa sao?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
Yathā kathaṃ pana, āvuso, imassa bhāsitassa attho daṭṭhabbo’’ti?
But how, friend, should the meaning of this statement be understood?”
Vậy thì, này Hiền giả, ý nghĩa của lời nói này phải được hiểu như thế nào?”
1337
‘‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthaññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
“Friend, one who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is something else,’ proliferates what is unproliferated.
“Này Hiền giả, khi nói: ‘Sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có còn gì khác nữa’, là làm cho sự hý luận (papañca) trở nên hý luận nhỏ.
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā natthaññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
One who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is nothing else,’ proliferates what is unproliferated.
Khi nói: ‘Sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không còn gì khác nữa’, là làm cho sự hý luận trở nên hý luận nhỏ.
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthi ca natthi ca aññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
One who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is something and there is not something else,’ proliferates what is unproliferated.
Khi nói: ‘Sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có và không có gì khác nữa’, là làm cho sự hý luận trở nên hý luận nhỏ.
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā nevatthi no natthaññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
One who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is neither something nor not something else,’ proliferates what is unproliferated.
Khi nói: ‘Sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không có cũng không không có gì khác nữa’, là làm cho sự hý luận trở nên hý luận nhỏ.
Yāvatā, āvuso, channaṃ phassāyatanānaṃ gati tāvatā papañcassa gati; yāvatā papañcassa gati tāvatā channaṃ phassāyatanānaṃ gati.
As far as the range of the six bases for contact extends, so far does the range of proliferation extend; as far as the range of proliferation extends, so far does the range of the six bases for contact extend.
Này Hiền giả, xa đến đâu là sự vận hành của sáu xứ xúc, xa đến đó là sự vận hành của hý luận; xa đến đâu là sự vận hành của hý luận, xa đến đó là sự vận hành của sáu xứ xúc.
Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā papañcanirodho papañcavūpasamo’’ti.
Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is the cessation of proliferation, the appeasement of proliferation.”
Này Hiền giả, với sự ly tham và đoạn diệt hoàn toàn của sáu xứ xúc, là sự đoạn diệt và tịch tịnh của hý luận.”
Tatiyaṃ.
The third.
Bài kinh thứ ba.
1338
4. Ānandasuttaṃ
4. Ānanda Sutta
4. Kinh Ānanda
1339
174. Atha kho āyasmā ānando yenāyasmā mahākoṭṭhiko tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā mahākoṭṭhikena saddhiṃ sammodi.
174. Then Venerable Ānanda approached Venerable Mahākoṭṭhika; having approached, he exchanged greetings with Venerable Mahākoṭṭhika.
174. Bấy giờ, Tôn giả Ānanda đi đến chỗ Tôn giả Mahākoṭṭhika; sau khi đến, Tôn giả Ānanda chào hỏi Tôn giả Mahākoṭṭhika.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having exchanged courteous and amiable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, Tôn giả ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando āyasmantaṃ mahākoṭṭhikaṃ etadavoca –
Sitting to one side, Venerable Ānanda said to Venerable Mahākoṭṭhika:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda nói với Tôn giả Mahākoṭṭhika:
1340
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthaññaṃ kiñcī’’ti?
“Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there something else?”
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có còn gì khác nữa không?”
1341
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
“Do not say so, friend.”
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1342
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā natthaññaṃ kiñcī’’ti?
“Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there nothing else?”
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không còn gì khác nữa sao?”
1343
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
“Do not say so, friend.”
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1344
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthi ca natthi ca aññaṃ kiñcī’’ti?
“Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there something and is there not something else?”
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có và không có gì khác nữa sao?”
1345
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
“Do not say so, friend.”
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1346
‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā nevatthi no natthaññaṃ kiñcī’’ti?
“Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there neither something nor not something else?”
“Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không có cũng không không có gì khác nữa sao?”
1347
‘‘Mā hevaṃ, āvuso’’.
“Do not say so, friend.”
“Không phải vậy, này Hiền giả.”
1348
‘‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthaññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
“When asked, ‘Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there something else?’ you say, ‘Do not say so, friend.’
“Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có còn gì khác nữa không?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā natthaññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there nothing else?’ you say, ‘Do not say so, friend.’
Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không còn gì khác nữa sao?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthi ca natthi ca aññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there something and is there not something else?’ you say, ‘Do not say so, friend.’
Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, có và không có gì khác nữa sao?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā nevatthi no natthaññaṃ kiñcī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘mā hevaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, is there neither something nor not something else?’ you say, ‘Do not say so, friend.’
Khi được hỏi: ‘Này Hiền giả, sau khi sáu xứ xúc hoàn toàn ly tham và đoạn diệt, không có cũng không không có gì khác nữa sao?’, Ngài trả lời: ‘Không phải vậy, này Hiền giả.’
Yathā kathaṃ panāvuso, imassa bhāsitassa attho daṭṭhabbo’’ti?
But how, friend, should the meaning of this statement be understood?”
“Thưa Tôn giả, ý nghĩa của lời dạy này cần được hiểu như thế nào?”
1349
‘‘‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthaññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
“Friend, one who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is something else,’ proliferates what is unproliferated.
“Này chư Hiền, khi nói ‘có điều gì khác ngoài sự đoạn diệt hoàn toàn và không còn dấu vết của sáu xứ tiếp xúc’, thì đó là làm cho một điều không phức tạp trở nên phức tạp.
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā natthaññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
One who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is nothing else,’ proliferates what is unproliferated.
Này chư Hiền, khi nói ‘không có điều gì khác ngoài sự đoạn diệt hoàn toàn và không còn dấu vết của sáu xứ tiếp xúc’, thì đó là làm cho một điều không phức tạp trở nên phức tạp.
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā atthi ca natthi ca aññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
One who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is something and there is not something else,’ proliferates what is unproliferated.
Này chư Hiền, khi nói ‘có và không có điều gì khác ngoài sự đoạn diệt hoàn toàn và không còn dấu vết của sáu xứ tiếp xúc’, thì đó là làm cho một điều không phức tạp trở nên phức tạp.
‘Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā nevatthi no natthaññaṃ kiñcī’ti, iti vadaṃ appapañcaṃ papañceti.
One who says, ‘With the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is neither something nor not something else,’ proliferates what is unproliferated.
Này chư Hiền, khi nói ‘không có cũng không không có điều gì khác ngoài sự đoạn diệt hoàn toàn và không còn dấu vết của sáu xứ tiếp xúc’, thì đó là làm cho một điều không phức tạp trở nên phức tạp.
Yāvatā, āvuso, channaṃ phassāyatanānaṃ gati tāvatā papañcassa gati.
As far as the range of the six bases for contact extends, so far does the range of proliferation extend.
Này chư Hiền, phạm vi của sáu xứ tiếp xúc là phạm vi của sự phức tạp (papañca).
Yāvatā papañcassa gati tāvatā channaṃ phassāyatanānaṃ gati.
As far as the range of proliferation extends, so far does the range of the six bases for contact extend.
Phạm vi của sự phức tạp là phạm vi của sáu xứ tiếp xúc.
Channaṃ, āvuso, phassāyatanānaṃ asesavirāganirodhā papañcanirodho papañcavūpasamo’’ti.
Friend, with the remainderless fading away and cessation of the six bases for contact, there is the cessation of proliferation, the appeasement of proliferation.”
Này chư Hiền, do sự đoạn diệt hoàn toàn và không còn dấu vết của sáu xứ tiếp xúc, nên có sự đoạn diệt của sự phức tạp, sự lắng dịu của sự phức tạp.”
Catutthaṃ.
The fourth.
Bài kinh thứ tư.
1350
5. Upavāṇasuttaṃ
5. Upavāṇa Sutta
5. Kinh Upavāṇa
1351
175. Atha kho āyasmā upavāṇo yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi.
Then indeed, Venerable Upavāṇa approached Venerable Sāriputta; having approached, he exchanged greetings with Venerable Sāriputta.
Rồi Tôn giả Upavāṇa đi đến chỗ Tôn giả Sāriputta; sau khi đến, Tôn giả Upavāṇa trao đổi những lời chào hỏi thân mật với Tôn giả Sāriputta.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having concluded the courteous and memorable talk, he sat down to one side.
Sau khi hoàn tất những lời chào hỏi thân mật và đáng ghi nhớ, ông ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā upavāṇo āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca –
As he sat to one side, Venerable Upavāṇa said this to Venerable Sāriputta –
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Upavāṇa thưa với Tôn giả Sāriputta rằng:
1352
‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, vijjāyantakaro hotī’’ti?
“Is it, friend Sāriputta, by wisdom that one makes an end?”
“Thưa Tôn giả Sāriputta, có phải nhờ minh (vijjā) mà chấm dứt (khổ) không?”
1353
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
“No indeed, friend.”
“Không phải vậy, thưa Tôn giả.”
1354
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, caraṇenantakaro hotī’’ti?
“But is it, friend Sāriputta, by conduct that one makes an end?”
“Vậy thưa Tôn giả Sāriputta, có phải nhờ hạnh (caraṇa) mà chấm dứt (khổ) không?”
1355
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
“No indeed, friend.”
“Không phải vậy, thưa Tôn giả.”
1356
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, vijjācaraṇenantakaro hotī’’ti?
“But is it, friend Sāriputta, by wisdom and conduct that one makes an end?”
“Vậy thưa Tôn giả Sāriputta, có phải nhờ minh và hạnh mà chấm dứt (khổ) không?”
1357
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
“No indeed, friend.”
“Không phải vậy, thưa Tôn giả.”
1358
‘‘Kiṃ panāvuso sāriputta, aññatra vijjācaraṇenantakaro hotī’’ti?
“But is it, friend Sāriputta, apart from wisdom and conduct that one makes an end?”
“Vậy thưa Tôn giả Sāriputta, có phải không nhờ minh và hạnh mà chấm dứt (khổ) không?”
1359
‘‘No hidaṃ, āvuso’’.
“No indeed, friend.”
“Không phải vậy, thưa Tôn giả.”
1360
‘‘‘Kiṃ nu kho, āvuso sāriputta, vijjāyantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
“When asked, ‘Is it, friend Sāriputta, by wisdom that one makes an end?’, you say, ‘No indeed, friend.’
“Khi được hỏi ‘Thưa Tôn giả Sāriputta, có phải nhờ minh mà chấm dứt (khổ) không?’, Tôn giả trả lời ‘Không phải vậy, thưa Tôn giả’.
‘Kiṃ panāvuso sāriputta, caraṇenantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘But is it, friend Sāriputta, by conduct that one makes an end?’, you say, ‘No indeed, friend.’
Khi được hỏi ‘Thưa Tôn giả Sāriputta, có phải nhờ hạnh mà chấm dứt (khổ) không?’, Tôn giả trả lời ‘Không phải vậy, thưa Tôn giả’.
‘Kiṃ panāvuso sāriputta, vijjācaraṇenantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘But is it, friend Sāriputta, by wisdom and conduct that one makes an end?’, you say, ‘No indeed, friend.’
Khi được hỏi ‘Thưa Tôn giả Sāriputta, có phải nhờ minh và hạnh mà chấm dứt (khổ) không?’, Tôn giả trả lời ‘Không phải vậy, thưa Tôn giả’.
‘Kiṃ panāvuso sāriputta, aññatra vijjācaraṇenantakaro hotī’ti, iti puṭṭho samāno – ‘no hidaṃ, āvuso’ti vadesi.
When asked, ‘But is it, friend Sāriputta, apart from wisdom and conduct that one makes an end?’, you say, ‘No indeed, friend.’
Khi được hỏi ‘Thưa Tôn giả Sāriputta, có phải không nhờ minh và hạnh mà chấm dứt (khổ) không?’, Tôn giả trả lời ‘Không phải vậy, thưa Tôn giả’.
Yathā kathaṃ panāvuso, antakaro hotī’’ti?
In what way then, friend, does one make an end?”
Vậy thưa Tôn giả, làm thế nào để chấm dứt (khổ)?”
1361
‘‘Vijjāya ce, āvuso, antakaro abhavissa, saupādānova samāno antakaro abhavissa.
“If, friend, one were to make an end by wisdom, one would make an end while still clinging.
“Này Tôn giả, nếu nhờ minh mà chấm dứt (khổ), thì người có chấp thủ vẫn có thể chấm dứt (khổ).
Caraṇena ce, āvuso, antakaro abhavissa, saupādānova samāno antakaro abhavissa.
If, friend, one were to make an end by conduct, one would make an end while still clinging.
Nếu nhờ hạnh mà chấm dứt (khổ), thì người có chấp thủ vẫn có thể chấm dứt (khổ).
Vijjācaraṇena ce, āvuso, antakaro abhavissa, saupādānova samāno antakaro abhavissa.
If, friend, one were to make an end by wisdom and conduct, one would make an end while still clinging.
Nếu nhờ minh và hạnh mà chấm dứt (khổ), thì người có chấp thủ vẫn có thể chấm dứt (khổ).
Aññatra vijjācaraṇena ce, āvuso, antakaro abhavissa, puthujjano antakaro abhavissa.
If, friend, one were to make an end apart from wisdom and conduct, a worldling would make an end.
Nếu không nhờ minh và hạnh mà chấm dứt (khổ), thì phàm phu vẫn có thể chấm dứt (khổ).
Puthujjano hi, āvuso, aññatra vijjācaraṇena.
For a worldling, friend, is apart from wisdom and conduct.
Vì này Tôn giả, phàm phu là người không có minh và hạnh.
Caraṇavipanno kho, āvuso, yathābhūtaṃ na jānāti na passati.
One deficient in conduct, friend, does not know and see things as they truly are.
Này Tôn giả, người thiếu hạnh không biết và không thấy sự vật như chúng là.
Caraṇasampanno yathābhūtaṃ jānāti passati.
One endowed with conduct knows and sees things as they truly are.
Người đầy đủ hạnh biết và thấy sự vật như chúng là.
Yathābhūtaṃ jānaṃ passaṃ antakaro hotī’’ti.
Knowing and seeing things as they truly are, one makes an end.”
Biết và thấy như chúng là, người ấy chấm dứt (khổ).”
Pañcamaṃ.
Fifth.
Bài kinh thứ năm.
1362
6. Āyācanasuttaṃ
6. The Discourse on Aspiration
6. Kinh Āyācana (Lời thỉnh cầu)
1363
176. ‘‘Saddho, bhikkhave, bhikkhu evaṃ sammā āyācamāno āyāceyya – ‘tādiso homi yādisā sāriputtamoggallānā’ti* .
“A faithful bhikkhu, bhikkhus, aspiring rightly, should aspire thus: ‘May I be like Sāriputta and Moggallāna.’
“Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có đức tin, khi thỉnh cầu đúng đắn, nên thỉnh cầu rằng: ‘Nguyện tôi được như các Tôn giả Sāriputta và Moggallāna.’
Esā, bhikkhave, tulā etaṃ pamāṇaṃ mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ, yadidaṃ sāriputtamoggallānā.
This, bhikkhus, is the measure, this is the standard for my bhikkhu disciples, namely, Sāriputta and Moggallāna.
Này các Tỳ-khưu, đây là thước đo, đây là tiêu chuẩn cho các Tỳ-khưu đệ tử của Ta, đó là các Tôn giả Sāriputta và Moggallāna.
1364
‘‘Saddhā, bhikkhave, bhikkhunī evaṃ sammā āyācamānā āyāceyya – ‘tādisā homi yādisā khemā ca bhikkhunī uppalavaṇṇā cā’ti.
“A faithful bhikkhunī, bhikkhus, aspiring rightly, should aspire thus: ‘May I be like the bhikkhunī Khemā and Uppalavaṇṇā.’
“Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu-ni có đức tin, khi thỉnh cầu đúng đắn, nên thỉnh cầu rằng: ‘Nguyện tôi được như các Tỳ-khưu-ni Khemā và Uppalavaṇṇā.’
Esā, bhikkhave, tulā etaṃ pamāṇaṃ mama sāvikānaṃ bhikkhunīnaṃ, yadidaṃ khemā ca bhikkhunī uppalavaṇṇā ca.
This, bhikkhus, is the measure, this is the standard for my bhikkhunī disciples, namely, the bhikkhunī Khemā and Uppalavaṇṇā.
Này các Tỳ-khưu, đây là thước đo, đây là tiêu chuẩn cho các Tỳ-khưu-ni đệ tử của Ta, đó là các Tỳ-khưu-ni Khemā và Uppalavaṇṇā.
1365
‘‘Saddho, bhikkhave, upāsako evaṃ sammā āyācamāno āyāceyya – ‘tādiso homi yādiso citto ca gahapati hatthako ca āḷavako’ti.
“A faithful lay follower, bhikkhus, aspiring rightly, should aspire thus: ‘May I be like the householder Citta and Hatthaka of Āḷavī.’
“Này các Tỳ-khưu, một cư sĩ nam có đức tin, khi thỉnh cầu đúng đắn, nên thỉnh cầu rằng: ‘Nguyện tôi được như các gia chủ Citta và Hatthaka của Āḷavī.’
Esā, bhikkhave, tulā etaṃ pamāṇaṃ mama sāvakānaṃ upāsakānaṃ, yadidaṃ citto ca gahapati hatthako ca āḷavako.
This, bhikkhus, is the measure, this is the standard for my male lay disciples, namely, the householder Citta and Hatthaka of Āḷavī.
Này các Tỳ-khưu, đây là thước đo, đây là tiêu chuẩn cho các cư sĩ nam đệ tử của Ta, đó là các gia chủ Citta và Hatthaka của Āḷavī.
1366
‘‘Saddhā, bhikkhave, upāsikā evaṃ sammā āyācamānā āyāceyya – ‘tādisā homi yādisā khujjuttarā ca upāsikā veḷukaṇḍakiyā ca nandamātā’ti.
“A faithful female lay follower, bhikkhus, aspiring rightly, should aspire thus: ‘May I be like the lay follower Khujjuttarā and Nandamātā of Veḷukaṇḍakī.’
“Này các Tỳ-khưu, một cư sĩ nữ có đức tin, khi thỉnh cầu đúng đắn, nên thỉnh cầu rằng: ‘Nguyện tôi được như các cư sĩ nữ Khujjuttarā và Nandamātā của Veḷukaṇḍakī.’
Esā, bhikkhave, tulā etaṃ pamāṇaṃ mama sāvikānaṃ upāsikānaṃ, yadidaṃ khujjuttarā ca upāsikā veḷukaṇḍakiyā ca nandamātā’’ti.
This, bhikkhus, is the measure, this is the standard for my female lay disciples, namely, the lay follower Khujjuttarā and Nandamātā of Veḷukaṇḍakī.”
Này các Tỳ-khưu, đây là thước đo, đây là tiêu chuẩn cho các cư sĩ nữ đệ tử của Ta, đó là các cư sĩ nữ Khujjuttarā và Nandamātā của Veḷukaṇḍakī.”
Chaṭṭhaṃ.
Sixth.
Bài kinh thứ sáu.
1367
7. Rāhulasuttaṃ
7. The Discourse to Rāhula
7. Kinh Rāhula
1368
177. Atha kho āyasmā rāhulo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then indeed, Venerable Rāhula approached the Blessed One; having approached, he paid homage to the Blessed One and sat down to one side.
Rồi Tôn giả Rāhula đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ rāhulaṃ bhagavā etadavoca –
As Venerable Rāhula sat to one side, the Blessed One said this to him –
Khi Tôn giả Rāhula ngồi xuống một bên, Thế Tôn nói với ông rằng:
1369
‘‘Yā ca, rāhula, ajjhattikā pathavīdhātu yā ca bāhirā pathavīdhātu, pathavīdhāturevesā.
“Whatever earth element is internal, Rāhula, and whatever earth element is external, that is just the earth element.
“Này Rāhula, địa đại bên trong và địa đại bên ngoài, tất cả đều là địa đại.
‘Taṃ netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ.
‘This is not mine, I am not this, this is not my self’ – thus should this be seen as it truly is with right wisdom.
‘Cái đó không phải của tôi, tôi không phải là cái đó, cái đó không phải tự ngã của tôi’—phải thấy điều này bằng chánh trí như thật.
Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā pathavīdhātuyā nibbindati, pathavīdhātuyā cittaṃ virājeti.
Having seen this as it truly is with right wisdom, one becomes disenchanted with the earth element, one’s mind becomes dispassionate towards the earth element.
Thấy điều này bằng chánh trí như thật, người ấy nhàm chán địa đại, tâm xả ly địa đại.
1370
‘‘Yā ca, rāhula, ajjhattikā āpodhātu yā ca bāhirā āpodhātu, āpodhāturevesā.
“Whatever water element, Rahula, is internal, and whatever water element is external, that is just the water element.
“Này Rāhula, thủy đại bên trong và thủy đại bên ngoài, tất cả đều là thủy đại.
‘Taṃ netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ.
‘This is not mine, I am not this, this is not my self’—this should be seen as it really is with right wisdom.
‘Cái đó không phải của tôi, tôi không phải là cái đó, cái đó không phải tự ngã của tôi’—phải thấy điều này bằng chánh trí như thật.
Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā āpodhātuyā nibbindati, āpodhātuyā cittaṃ virājeti.
Having seen this as it really is with right wisdom, one becomes disenchanted with the water element, and one’s mind becomes dispassionate towards the water element.
Thấy điều này bằng chánh trí như thật, người ấy nhàm chán thủy đại, tâm xả ly thủy đại.
1371
‘‘Yā ca, rāhula, ajjhattikā tejodhātu yā ca bāhirā tejodhātu, tejodhāturevesā.
“Whatever fire element, Rahula, is internal, and whatever fire element is external, that is just the fire element.
“Này Rāhula, hỏa đại bên trong và hỏa đại bên ngoài, tất cả đều là hỏa đại.
‘Taṃ netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ.
‘This is not mine, I am not this, this is not my self’—this should be seen as it really is with right wisdom.
‘Cái đó không phải của tôi, tôi không phải là cái đó, cái đó không phải tự ngã của tôi’—phải thấy điều này bằng chánh trí như thật.
Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā tejodhātuyā nibbindati, tejodhātuyā cittaṃ virājeti.
Having seen this as it really is with right wisdom, one becomes disenchanted with the fire element, and one’s mind becomes dispassionate towards the fire element.
Thấy điều này bằng chánh trí như thật, người ấy nhàm chán hỏa đại, tâm xả ly hỏa đại.
1372
‘‘Yā ca, rāhula, ajjhattikā vāyodhātu yā ca bāhirā vāyodhātu, vāyodhāturevesā.
“Whatever wind element, Rahula, is internal, and whatever wind element is external, that is just the wind element.
“Này Rāhula, phong đại bên trong và phong đại bên ngoài, tất cả đều là phong đại.
‘Taṃ netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti, evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya daṭṭhabbaṃ.
‘This is not mine, I am not this, this is not my self’—this should be seen as it really is with right wisdom.
‘Cái đó không phải của tôi, tôi không phải là cái đó, cái đó không phải tự ngã của tôi’—phải thấy điều này bằng chánh trí như thật.
Evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya disvā vāyodhātuyā nibbindati, vāyodhātuyā cittaṃ virājeti.
Having seen this as it really is with right wisdom, one becomes disenchanted with the wind element, and one’s mind becomes dispassionate towards the wind element.
Thấy điều này bằng chánh trí như thật, người ấy nhàm chán phong đại, tâm xả ly phong đại.
1373
‘‘Yato kho, rāhula, bhikkhu imāsu catūsu dhātūsu nevattānaṃ na attaniyaṃ samanupassati, ayaṃ vuccati, rāhula, bhikkhu acchecchi taṇhaṃ, vivattayi saṃyojanaṃ, sammā mānābhisamayā antamakāsi dukkhassā’’ti.
“When, Rahula, a bhikkhu does not perceive self or anything pertaining to self in these four elements, then, Rahula, that bhikkhu is said to have cut off craving, to have unfurled the fetter, and by rightly comprehending conceit, to have made an end of suffering.”
“Này Rāhula, khi một Tỳ-khưu không còn thấy tự ngã hay cái thuộc về tự ngã trong bốn đại này, thì này Rāhula, Tỳ-khưu ấy được gọi là đã chặt đứt khát ái, đã mở trói các kiết sử, đã chấm dứt khổ đau bằng sự đoạn trừ kiêu mạn một cách đúng đắn.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Bài kinh thứ bảy.
1374
8. Jambālīsuttaṃ
8. Jambālī Sutta
8. Kinh Jambālī
1375
178. ‘‘Cattārome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
178. “Bhikkhus, there are these four individuals existing, found in the world.
“Này các Tỳ-khưu, có bốn hạng người này hiện hữu, có mặt trên đời.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn hạng nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells having entered upon a certain peaceful liberation of mind.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu chứng nhập và an trú trong một trong những tâm giải thoát (cetovimutti) hiện hữu.
So sakkāyanirodhaṃ manasi karoti.
He attends to the cessation of sakkāya.
Người ấy tác ý đến sự đoạn diệt của thân kiến (sakkāyanirodha).
Tassa sakkāyanirodhaṃ manasi karoto sakkāyanirodhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati nādhimuccati.
As he attends to the cessation of sakkāya, his mind does not leap into, become confident in, settle upon, or become resolved on the cessation of sakkāya.
Khi vị ấy tác ý đến sự diệt trừ thân kiến, tâm vị ấy không hướng đến, không tịnh tín, không an trú, không quyết định vào sự diệt trừ thân kiến.
Tassa kho evaṃ* , bhikkhave, bhikkhuno na sakkāyanirodho pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the cessation of sakkāya is not to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, không thể mong đợi sự diệt trừ thân kiến.
Seyyathāpi, bhikkhave, puriso lepagatena* hatthena sākhaṃ gaṇheyya, tassa so hattho sajjeyyapi gaṇheyyapi* bajjheyyapi* ; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
Just as, bhikkhus, a man might grasp a branch with a sticky hand, and his hand would stick, cling, and be bound; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu dwells having entered upon a certain peaceful liberation of mind.
Này các Tỳ-khưu, ví như một người dùng bàn tay dính bùn đất nắm lấy một cành cây, bàn tay ấy sẽ bị dính, bị vướng, bị mắc kẹt; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu chứng đạt và an trú trong một sự giải thoát tâm (cetovimutti) tịch tịnh nào đó.
So sakkāyanirodhaṃ manasi karoti.
He attends to the cessation of sakkāya.
Vị ấy tác ý đến sự diệt trừ thân kiến.
Tassa sakkāyanirodhaṃ manasi karoto sakkāyanirodhe cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati nādhimuccati.
As he attends to the cessation of sakkāya, his mind does not leap into, become confident in, settle upon, or become resolved on the cessation of sakkāya.
Khi vị ấy tác ý đến sự diệt trừ thân kiến, tâm vị ấy không hướng đến, không tịnh tín, không an trú, không quyết định vào sự diệt trừ thân kiến.
Tassa kho evaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na sakkāyanirodho pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the cessation of sakkāya is not to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, không thể mong đợi sự diệt trừ thân kiến.
1376
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
“But here, bhikkhus, a bhikkhu dwells having entered upon a certain peaceful liberation of mind.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu chứng đạt và an trú trong một sự giải thoát tâm tịch tịnh nào đó.
So sakkāyanirodhaṃ manasi karoti.
He attends to the cessation of sakkāya.
Vị ấy tác ý đến sự diệt trừ thân kiến.
Tassa sakkāyanirodhaṃ manasi karoto sakkāyanirodhe cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati.
As he attends to the cessation of sakkāya, his mind leaps into, becomes confident in, settles upon, and becomes resolved on the cessation of sakkāya.
Khi vị ấy tác ý đến sự diệt trừ thân kiến, tâm vị ấy hướng đến, tịnh tín, an trú, quyết định vào sự diệt trừ thân kiến.
Tassa kho evaṃ, bhikkhave, bhikkhuno sakkāyanirodho pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the cessation of sakkāya is to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, có thể mong đợi sự diệt trừ thân kiến.
Seyyathāpi, bhikkhave, puriso suddhena hatthena sākhaṃ gaṇheyya, tassa so hattho neva sajjeyya na gaṇheyya na bajjheyya; evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
Just as, bhikkhus, a man might grasp a branch with a clean hand, and his hand would neither stick nor cling nor be bound; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu dwells having entered upon a certain peaceful liberation of mind.
Này các Tỳ-khưu, ví như một người dùng bàn tay sạch sẽ nắm lấy một cành cây, bàn tay ấy sẽ không bị dính, không bị vướng, không bị mắc kẹt; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu chứng đạt và an trú trong một sự giải thoát tâm tịch tịnh nào đó.
So sakkāyanirodhaṃ manasi karoti.
He attends to the cessation of sakkāya.
Vị ấy tác ý đến sự diệt trừ thân kiến.
Tassa sakkāyanirodhaṃ manasi karoto sakkāyanirodhe cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati.
As he attends to the cessation of sakkāya, his mind leaps into, becomes confident in, settles upon, and becomes resolved on the cessation of sakkāya.
Khi vị ấy tác ý đến sự diệt trừ thân kiến, tâm vị ấy hướng đến, tịnh tín, an trú, quyết định vào sự diệt trừ thân kiến.
Tassa kho evaṃ, bhikkhave, bhikkhuno sakkāyanirodho pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the cessation of sakkāya is to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, có thể mong đợi sự diệt trừ thân kiến.
1377
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
“But here, bhikkhus, a bhikkhu dwells having entered upon a certain peaceful liberation of mind.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu chứng đạt và an trú trong một sự giải thoát tâm tịch tịnh nào đó.
So avijjāppabhedaṃ manasi karoti.
He attends to the breaking up of ignorance.
Vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh.
Tassa avijjāppabhedaṃ manasi karoto avijjāppabhede cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati nādhimuccati.
As he attends to the breaking up of ignorance, his mind does not leap into, become confident in, settle upon, or become resolved on the breaking up of ignorance.
Khi vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh, tâm vị ấy không hướng đến, không tịnh tín, không an trú, không quyết định vào sự đoạn diệt vô minh.
Tassa kho evaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na avijjāppabhedo pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the breaking up of ignorance is not to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, không thể mong đợi sự đoạn diệt vô minh.
Seyyathāpi, bhikkhave, jambālī anekavassagaṇikā.
Bhikkhus, just as a water-lily pond of many years' standing.
Này các Tỳ-khưu, ví như một cái ao (jambālī) đã nhiều năm.
Tassā puriso yāni ceva āyamukhāni tāni pidaheyya, yāni ca apāyamukhāni tāni vivareyya, devo ca na sammā dhāraṃ anuppaveccheyya.
If a man were to close its inlets and open its outlets, and the sky god were not to send down rain properly.
Một người bịt kín các cửa nước vào của nó, và mở ra các cửa nước thoát ra, và trời không mưa đúng lúc.
Evañhi tassā, bhikkhave, jambāliyā na āḷippabhedo pāṭikaṅkho.
Then, bhikkhus, no breaking up of the water-lilies could be expected for that water-lily pond.
Thật vậy, này các Tỳ-khưu, đối với cái ao ấy, không thể mong đợi sự đoạn diệt bùn lầy.
Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
In the same way, bhikkhus, a bhikkhu dwells having attained a certain peaceful liberation of mind.
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu chứng đạt và an trú trong một sự giải thoát tâm tịch tịnh nào đó.
So avijjāppabhedaṃ manasi karoti.
He attends to the breaking up of ignorance.
Vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh.
Tassa avijjāppabhedaṃ manasi karoto avijjāppabhede cittaṃ na pakkhandati nappasīdati na santiṭṭhati nādhimuccati.
As he attends to the breaking up of ignorance, his mind does not incline, is not appeased, does not settle, and is not resolved on the breaking up of ignorance.
Khi vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh, tâm vị ấy không hướng đến, không tịnh tín, không an trú, không quyết định vào sự đoạn diệt vô minh.
Tassa kho evaṃ, bhikkhave, bhikkhuno na avijjāppabhedo pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the breaking up of ignorance is not to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, không thể mong đợi sự đoạn diệt vô minh.
1378
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
Here, bhikkhus, a bhikkhu dwells having attained a certain peaceful liberation of mind.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu chứng đạt và an trú trong một sự giải thoát tâm tịch tịnh nào đó.
So avijjāppabhedaṃ manasi karoti.
He attends to the breaking up of ignorance.
Vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh.
Tassa avijjāppabhedaṃ manasi karoto avijjāppabhede cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati.
As he attends to the breaking up of ignorance, his mind inclines, is appeased, settles, and is resolved on the breaking up of ignorance.
Khi vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh, tâm vị ấy hướng đến, tịnh tín, an trú, quyết định vào sự đoạn diệt vô minh.
Tassa kho evaṃ, bhikkhave, bhikkhuno avijjāppabhedo pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the breaking up of ignorance is to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, có thể mong đợi sự đoạn diệt vô minh.
Seyyathāpi, bhikkhave, jambālī anekavassagaṇikā.
Bhikkhus, just as a water-lily pond of many years' standing.
Này các Tỳ-khưu, ví như một cái ao đã nhiều năm.
Tassā puriso yāni ceva āyamukhāni tāni vivareyya, yāni ca apāyamukhāni tāni pidaheyya, devo ca sammā dhāraṃ anuppaveccheyya.
If a man were to open its inlets and close its outlets, and the sky god were to send down rain properly.
Một người mở ra các cửa nước vào của nó, và bịt kín các cửa nước thoát ra, và trời mưa đúng lúc.
Evañhi tassā, bhikkhave, jambāliyā āḷippabhedo pāṭikaṅkho.
Then, bhikkhus, the breaking up of the water-lilies could be expected for that water-lily pond.
Thật vậy, này các Tỳ-khưu, đối với cái ao ấy, có thể mong đợi sự đoạn diệt bùn lầy.
Evamevaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu aññataraṃ santaṃ cetovimuttiṃ upasampajja viharati.
In the same way, bhikkhus, a bhikkhu dwells having attained a certain peaceful liberation of mind.
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu chứng đạt và an trú trong một sự giải thoát tâm tịch tịnh nào đó.
So avijjāppabhedaṃ manasi karoti.
He attends to the breaking up of ignorance.
Vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh.
Tassa avijjāppabhedaṃ manasi karoto avijjāppabhede cittaṃ pakkhandati pasīdati santiṭṭhati adhimuccati.
As he attends to the breaking up of ignorance, his mind inclines, is appeased, settles, and is resolved on the breaking up of ignorance.
Khi vị ấy tác ý đến sự đoạn diệt vô minh, tâm vị ấy hướng đến, tịnh tín, an trú, quyết định vào sự đoạn diệt vô minh.
Tassa kho evaṃ, bhikkhave, bhikkhuno avijjāppabhedo pāṭikaṅkho.
For such a bhikkhu, bhikkhus, the breaking up of ignorance is to be expected.
Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu như vậy, có thể mong đợi sự đoạn diệt vô minh.
Ime kho, bhikkhave, cattāro puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These four types of individuals, bhikkhus, are found existing in the world.”
Này các Tỳ-khưu, bốn hạng người này là có thật, hiện hữu trên đời.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Bài kinh thứ tám.
1379
9. Nibbānasuttaṃ
9. Nibbāna Sutta
9. Kinh Nibbāna
1380
179. Atha kho āyasmā ānando yenāyasmā sāriputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā sāriputtena saddhiṃ sammodi.
179. Then Venerable Ānanda approached Venerable Sāriputta; having approached, he exchanged greetings with Venerable Sāriputta.
179. Rồi Tôn giả Ānanda đi đến chỗ Tôn giả Sāriputta; sau khi đến, Tôn giả Ānanda chào hỏi Tôn giả Sāriputta.
Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi.
Having concluded the courteous and amiable talk, he sat down to one side.
Sau khi trao đổi những lời chào hỏi thân mật, đáng kính, Tôn giả ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando āyasmantaṃ sāriputtaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, āvuso sāriputta, hetu ko paccayo, yena midhekacce sattā diṭṭheva dhamme na parinibbāyantī’’ti?
Seated to one side, Venerable Ānanda said to Venerable Sāriputta: “What, friend Sāriputta, is the reason, what is the cause, why some beings here do not attain Nibbāna in this very life?”
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda thưa với Tôn giả Sāriputta rằng: “Thưa Hiền giả Sāriputta, nguyên nhân và điều kiện nào khiến một số chúng sanh ở đây không đạt được Niết-bàn ngay trong hiện tại?”
1381
‘‘Idhāvuso ānanda, sattā imā hānabhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ nappajānanti, imā ṭhitibhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ nappajānanti, imā visesabhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ nappajānanti, imā nibbedhabhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ nappajānanti.
“Here, friend Ānanda, beings do not understand these perceptions conducive to decline as they really are; they do not understand these perceptions conducive to remaining as they really are; they do not understand these perceptions conducive to distinction as they really are; they do not understand these perceptions conducive to penetration as they really are.
“Thưa Hiền giả Ānanda, ở đây, chúng sanh không như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần suy thoái này, không như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần an trú này, không như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần đặc biệt này, không như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần xuyên phá này.
Ayaṃ kho, āvuso ānanda, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacce sattā diṭṭheva dhamme na parinibbāyantī’’ti.
This, friend Ānanda, is the reason, this is the cause, why some beings here do not attain Nibbāna in this very life.”
Thưa Hiền giả Ānanda, đây là nguyên nhân, đây là điều kiện khiến một số chúng sanh ở đây không đạt được Niết-bàn ngay trong hiện tại.”
1382
‘‘Ko panāvuso sāriputta, hetu ko paccayo, yena midhekacce sattā diṭṭheva dhamme parinibbāyantī’’ti?
“But what, friend Sāriputta, is the reason, what is the cause, why some beings here do attain Nibbāna in this very life?”
“Thưa Hiền giả Sāriputta, vậy nguyên nhân và điều kiện nào khiến một số chúng sanh ở đây đạt được Niết-bàn ngay trong hiện tại?”
‘‘Idhāvuso ānanda, sattā imā hānabhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ pajānanti, imā ṭhitibhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ pajānanti, imā visesabhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ pajānanti, imā nibbedhabhāgiyā saññāti yathābhūtaṃ pajānanti.
“Here, friend Ānanda, beings understand these perceptions conducive to decline as they really are; they understand these perceptions conducive to remaining as they really are; they understand these perceptions conducive to distinction as they really are; they understand these perceptions conducive to penetration as they really are.
“Thưa Hiền giả Ānanda, ở đây, chúng sanh như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần suy thoái này, như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần an trú này, như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần đặc biệt này, như thật hiểu rõ các tưởng thuộc phần xuyên phá này.
Ayaṃ kho, āvuso ānanda, hetu ayaṃ paccayo, yena midhekacce sattā diṭṭheva dhamme parinibbāyantī’’ti.
This, friend Ānanda, is the reason, this is the cause, why some beings here do attain Nibbāna in this very life.”
Thưa Hiền giả Ānanda, đây là nguyên nhân, đây là điều kiện khiến một số chúng sanh ở đây đạt được Niết-bàn ngay trong hiện tại.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Bài kinh thứ chín.
1383
10. Mahāpadesasuttaṃ
10. Mahāpadesa Sutta
10. Kinh Mahāpadesa
1384
180. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bhoganagare viharati ānandacetiye* .
180. On one occasion the Blessed One was dwelling in Bhoganagara, at the Ānanda Shrine.
180. Một thời Thế Tôn trú tại Bhoganagara, ở Anandacetiya.
Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti.
There the Blessed One addressed the bhikkhus, saying: “Bhikkhus!”
Tại đó, Thế Tôn gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu!”
‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
“Venerable sir,” those bhikkhus replied to the Blessed One.
“Bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy vâng đáp Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca – ‘‘cattārome, bhikkhave, mahāpadese desessāmi, taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti.
The Blessed One said this: “Bhikkhus, I will teach you these four Great References; listen to them, attend carefully; I will speak.”
Thế Tôn nói như sau: “Này các Tỳ-khưu, Ta sẽ thuyết giảng bốn Đại Giáo Pháp (Mahāpadesa) này cho các ông; hãy lắng nghe, hãy khéo tác ý; Ta sẽ nói.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
“Yes, venerable sir,” those bhikkhus replied to the Blessed One.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy vâng đáp Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca –
The Blessed One said this:
Thế Tôn nói như sau:
1385
‘‘Katame, bhikkhave, cattāro mahāpadesā?
"Bhikkhus, what are the four Mahāpadesas (Great Authorities)?"
“Này các Tỳ-khưu, bốn Đại Giáo Pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
"Here, bhikkhus, a bhikkhu might say thus: ‘Friends, this I have heard directly from the Blessed One, this I have received directly from him: this is Dhamma, this is Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.’"
Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu nói như sau: ‘Thưa Hiền giả, điều này tôi đã trực tiếp nghe từ Thế Tôn, đã trực tiếp thọ nhận từ Thế Tôn – đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời giáo huấn của Bậc Đạo Sư.’
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
"Bhikkhus, that bhikkhu’s statement should neither be applauded nor rejected."
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ, cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni* , vinaye sandassetabbāni.
"Without applauding or rejecting it, those words and phrases should be carefully learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya."
Không hoan hỷ, không bác bỏ, hãy khéo ghi nhớ những từ ngữ và câu chữ ấy, rồi đối chiếu với kinh tạng (Sutta), trình bày với luật tạng (Vinaya).
Tāni ce sutte otāriyamānāni* vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti* na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; imassa ca bhikkhuno duggahita’nti.
"If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do not agree with the Suttas nor are found in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is not the word of the Blessed One, the Arahant, the Fully Self-Awakened One; and this bhikkhu has misunderstood it.’"
Nếu khi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng mà những điều ấy không phù hợp với kinh tạng, không tương ứng với luật tạng, thì nên kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây không phải là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và Tỳ-khưu này đã hiểu sai’.
Iti hetaṃ* , bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
"Thus, bhikkhus, you should reject it."
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy từ bỏ điều ấy như vậy.
1386
* ‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘sammukhā metaṃ, āvuso, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
"Here again, bhikkhus, a bhikkhu might say thus: ‘Friends, this I have heard directly from the Blessed One, this I have received directly from him: this is Dhamma, this is Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.’"
‘‘Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có thể nói như sau: ‘Này các bạn, tôi đã nghe trực tiếp từ Đức Thế Tôn, đã nhận trực tiếp từ Ngài rằng: Đây là Pháp (Dhamma), đây là Luật (Vinaya), đây là giáo huấn của Bậc Đạo Sư’.
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
"Bhikkhus, that bhikkhu’s statement should neither be applauded nor rejected."
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ, cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni* .
"Without applauding or rejecting it, those words and phrases should be carefully learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya."
Không hoan hỷ, không bác bỏ, hãy khéo ghi nhớ những từ ngữ và câu chữ ấy, rồi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng.
Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; imassa ca bhikkhuno suggahita’nti.
"If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do agree with the Suttas and are found in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is the word of the Blessed One, the Arahant, the Fully Self-Awakened One; and this bhikkhu has rightly understood it.’"
Nếu khi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng mà những điều ấy phù hợp với kinh tạng, tương ứng với luật tạng, thì nên kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và Tỳ-khưu này đã hiểu đúng’.
Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
"This, bhikkhus, you should retain as the first Mahāpadesa."
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy ghi nhớ Đại Giáo Giới thứ nhất này.
1387
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse saṅgho viharati sathero sapāmokkho.
"Here again, bhikkhus, a bhikkhu might say thus: ‘In a certain dwelling place, the Saṅgha resides with its elders and its leader."
‘‘Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có thể nói như sau: ‘Tại trú xứ tên là ấy, có một Tăng đoàn đang an trú với vị Trưởng lão và vị cầm đầu.
Tassa me saṅghassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
This I have heard directly from that Saṅgha, this I have received directly from them: this is Dhamma, this is Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.’"
Tôi đã nghe trực tiếp từ Tăng đoàn ấy, đã nhận trực tiếp từ Tăng đoàn ấy rằng: Đây là Pháp, đây là Luật, đây là giáo huấn của Bậc Đạo Sư’.
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
"Bhikkhus, that bhikkhu’s statement should neither be applauded nor rejected."
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ, cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni.
"Without applauding or rejecting it, those words and phrases should be carefully learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya."
Không hoan hỷ, không bác bỏ, hãy khéo ghi nhớ những từ ngữ và câu chữ ấy, rồi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng.
Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tassa ca saṅghassa duggahita’nti.
"If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do not agree with the Suttas nor are found in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is not the word of the Blessed One, the Arahant, the Fully Self-Awakened One; and that Saṅgha has misunderstood it.’"
Nếu khi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng mà những điều ấy không phù hợp với kinh tạng, không tương ứng với luật tạng, thì nên kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây không phải là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và Tăng đoàn ấy đã hiểu sai’.
Iti hetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
"Thus, bhikkhus, you should reject it."
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy từ bỏ điều ấy như vậy.
1388
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse saṅgho viharati sathero sapāmokkho.
"Here again, bhikkhus, a bhikkhu might say thus: ‘In a certain dwelling place, the Saṅgha resides with its elders and its leader."
‘‘Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có thể nói như sau: ‘Tại trú xứ tên là ấy, có một Tăng đoàn đang an trú với vị Trưởng lão và vị cầm đầu.
Tassa me saṅghassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
This I have heard directly from that Saṅgha, this I have received directly from them: this is Dhamma, this is Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.’"
Tôi đã nghe trực tiếp từ Tăng đoàn ấy, đã nhận trực tiếp từ Tăng đoàn ấy rằng: Đây là Pháp, đây là Luật, đây là giáo huấn của Bậc Đạo Sư’.
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
"Bhikkhus, that bhikkhu’s statement should neither be applauded nor rejected."
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ, cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni.
"Without applauding or rejecting it, those words and phrases should be carefully learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya."
Không hoan hỷ, không bác bỏ, hãy khéo ghi nhớ những từ ngữ và câu chữ ấy, rồi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng.
Tāni ce sutte otāriyamānāni, vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tassa ca saṅghassa suggahita’nti.
"If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do agree with the Suttas and are found in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is the word of the Blessed One, the Arahant, the Fully Self-Awakened One; and that Saṅgha has rightly understood it.’"
Nếu khi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng mà những điều ấy phù hợp với kinh tạng, tương ứng với luật tạng, thì nên kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và Tăng đoàn ấy đã hiểu đúng’.
Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
"This, bhikkhus, you should retain as the second Mahāpadesa."
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy ghi nhớ Đại Giáo Giới thứ hai này.
1389
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse sambahulā therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā.
"Here, bhikkhus, a bhikkhu might say: ‘In such and such a dwelling, many elder bhikkhus dwell, learned, who have come to the Āgamas, knowers of Dhamma, knowers of Vinaya, knowers of the Mātikās.
‘‘Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có thể nói như sau: ‘Tại trú xứ tên là ấy, có nhiều Tỳ-khưu Trưởng lão đang an trú, họ là những bậc đa văn, đã thấu triệt thánh điển (āgatāgamā), thông thạo Pháp (Dhamma), thông thạo Luật (Vinaya), thông thạo các bản tóm yếu (Mātikā).
Tesaṃ me therānaṃ sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
From those elders, I have heard it face to face, received it face to face: “This is the Dhamma, this is the Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.”’
Tôi đã nghe trực tiếp từ các vị Trưởng lão ấy, đã nhận trực tiếp từ các vị Trưởng lão ấy rằng: Đây là Pháp, đây là Luật, đây là giáo huấn của Bậc Đạo Sư’.
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
Bhikkhus, the statement of that bhikkhu should neither be applauded nor rejected.
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ, cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni.
Without applauding or rejecting, those words and phrases should be thoroughly learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya.
Không hoan hỷ, không bác bỏ, hãy khéo ghi nhớ những từ ngữ và câu chữ ấy, rồi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng.
Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tesañca therānaṃ duggahita’nti.
If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do not agree with the Suttas and do not appear in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is not the word of the Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One; and those elders have misunderstood it.’
Nếu khi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng mà những điều ấy không phù hợp với kinh tạng, không tương ứng với luật tạng, thì nên kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây không phải là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và các vị Trưởng lão ấy đã hiểu sai’.
Iti hetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
Thus, bhikkhus, you should reject it.
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy từ bỏ điều ấy như vậy.
1390
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse sambahulā therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā.
"Here, bhikkhus, a bhikkhu might say: ‘In such and such a dwelling, many elder bhikkhus dwell, learned, who have come to the Āgamas, knowers of Dhamma, knowers of Vinaya, knowers of the Mātikās.
‘‘Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có thể nói như sau: ‘Tại trú xứ tên là ấy, có nhiều Tỳ-khưu Trưởng lão đang an trú, họ là những bậc đa văn, đã thấu triệt thánh điển, thông thạo Pháp, thông thạo Luật, thông thạo các bản tóm yếu.
Tesaṃ me therānaṃ sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
From those elders, I have heard it face to face, received it face to face: “This is the Dhamma, this is the Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.”’
Tôi đã nghe trực tiếp từ các vị Trưởng lão ấy, đã nhận trực tiếp từ các vị Trưởng lão ấy rằng: Đây là Pháp, đây là Luật, đây là giáo huấn của Bậc Đạo Sư’.
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
Bhikkhus, the statement of that bhikkhu should neither be applauded nor rejected.
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ, cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni.
Without applauding or rejecting, those words and phrases should be thoroughly learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya.
Không hoan hỷ, không bác bỏ, hãy khéo ghi nhớ những từ ngữ và câu chữ ấy, rồi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng.
Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tesañca therānaṃ suggahita’nti.
If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do agree with the Suttas and do appear in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is the word of the Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One; and those elders have rightly understood it.’
Nếu khi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng mà những điều ấy phù hợp với kinh tạng, tương ứng với luật tạng, thì nên kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và các vị Trưởng lão ấy đã hiểu đúng’.
Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
This, bhikkhus, you should hold as the third Mahāpadesa.
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy ghi nhớ Đại Giáo Giới thứ ba này.
1391
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse eko thero bhikkhu viharati bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo.
"Here, bhikkhus, a bhikkhu might say: ‘In such and such a dwelling, one elder bhikkhu dwells, learned, who has come to the Āgamas, a knower of Dhamma, a knower of Vinaya, a knower of the Mātikās.
‘‘Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có thể nói như sau: ‘Tại trú xứ tên là ấy, có một Tỳ-khưu Trưởng lão đang an trú, vị ấy là bậc đa văn, đã thấu triệt thánh điển, thông thạo Pháp, thông thạo Luật, thông thạo các bản tóm yếu.
Tassa me therassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
From that elder, I have heard it face to face, received it face to face: “This is the Dhamma, this is the Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.”’
Tôi đã nghe trực tiếp từ vị Trưởng lão ấy, đã nhận trực tiếp từ vị Trưởng lão ấy rằng: Đây là Pháp, đây là Luật, đây là giáo huấn của Bậc Đạo Sư’.
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
Bhikkhus, the statement of that bhikkhu should neither be applauded nor rejected.
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ, cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni.
Without applauding or rejecting, those words and phrases should be thoroughly learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya.
Không hoan hỷ, không bác bỏ, hãy khéo ghi nhớ những từ ngữ và câu chữ ấy, rồi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng.
Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni na ceva sutte otaranti na vinaye sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ na ceva tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tassa ca therassa duggahita’nti.
If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do not agree with the Suttas and do not appear in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is not the word of the Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One; and that elder has misunderstood it.’
Nếu khi đối chiếu với kinh tạng, trình bày với luật tạng mà những điều ấy không phù hợp với kinh tạng, không tương ứng với luật tạng, thì nên kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây không phải là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và vị Trưởng lão ấy đã hiểu sai’.
Iti hetaṃ, bhikkhave, chaḍḍeyyātha.
Thus, bhikkhus, you should reject it.
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy từ bỏ điều ấy như vậy.
1392
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu evaṃ vadeyya – ‘asukasmiṃ nāma āvāse eko thero bhikkhu viharati bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo.
"Here, bhikkhus, a bhikkhu might say: ‘In such and such a dwelling, one elder bhikkhu dwells, learned, who has come to the Āgamas, a knower of Dhamma, a knower of Vinaya, a knower of the Mātikās.
‘‘Này các Tỳ-khưu, ở đây, một Tỳ-khưu có thể nói như sau: ‘Tại trú xứ tên là ấy, có một Tỳ-khưu Trưởng lão đang an trú, vị ấy là bậc đa văn, đã thấu triệt thánh điển, thông thạo Pháp, thông thạo Luật, thông thạo các bản tóm yếu.
Tassa me therassa sammukhā sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsana’nti.
From that elder, I have heard it face to face, received it face to face: “This is the Dhamma, this is the Vinaya, this is the Teacher’s Dispensation.”’
Từ vị trưởng lão ấy, tôi đã nghe trực tiếp, đã thọ nhận trực tiếp rằng: ‘Đây là Dhamma, đây là Vinaya, đây là lời giáo huấn của Bậc Đạo Sư.’
Tassa, bhikkhave, bhikkhuno bhāsitaṃ neva abhinanditabbaṃ nappaṭikkositabbaṃ.
Bhikkhus, the statement of that bhikkhu should neither be applauded nor rejected.
Này các Tỳ-khưu, lời nói của Tỳ-khưu ấy không nên hoan hỷ cũng không nên bác bỏ.
Anabhinanditvā appaṭikkositvā tāni padabyañjanāni sādhukaṃ uggahetvā sutte otāretabbāni, vinaye sandassetabbāni.
Without applauding or rejecting, those words and phrases should be thoroughly learned and then compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya.
Không hoan hỷ, không bác bỏ, mà hãy nắm giữ kỹ những từ ngữ ấy, rồi đối chiếu vào Kinh (Sutta), trình bày vào Luật (Vinaya).
Tāni ce sutte otāriyamānāni vinaye sandassiyamānāni sutte ceva otaranti vinaye ca sandissanti, niṭṭhamettha gantabbaṃ – ‘addhā, idaṃ tassa bhagavato vacanaṃ arahato sammāsambuddhassa; tassa ca therassa suggahita’nti.
If, when compared with the Suttas and reviewed in the Vinaya, they do agree with the Suttas and do appear in the Vinaya, then this conclusion should be reached: ‘Certainly, this is the word of the Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One; and that elder has rightly understood it.’
Nếu khi đối chiếu vào Kinh, trình bày vào Luật, những từ ngữ ấy phù hợp với Kinh và tương ứng với Luật, thì cần phải kết luận rằng: ‘Chắc chắn đây là lời của Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác; và vị trưởng lão ấy đã thọ nhận đúng đắn.’
Idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ mahāpadesaṃ dhāreyyātha.
This, bhikkhus, you should hold as the fourth Mahāpadesa.
Này các Tỳ-khưu, các ông hãy ghi nhớ Đại Giáo Giới thứ tư này.
Ime kho, bhikkhave, cattāro mahāpadesā’’ti.
These, bhikkhus, are the four Mahāpadesas.”
Này các Tỳ-khưu, đây là bốn Đại Giáo Giới.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ mười.
1393
Tassuddānaṃ –
The summary of this is:
Bản tóm tắt như sau:
1394
Cetanā vibhatti koṭṭhiko, ānando upavāṇapañcamaṃ;
Intention, analysis, the division, Ānanda, Upavāṇa, the fifth;
Tư tâm, Phân biệt, Bộ phận, Ānanda, Upavāṇa thứ năm;
1395
Āyācana-rāhula-jambālī, nibbānaṃ mahāpadesenāti.
Request, Rahula, Jambālī, Nibbāna, the Great Authorities.
Lời thỉnh cầu, Rāhula, Jambālī, Niết Bàn, với Đại Giáo Giới.
1396

(19) 4. Brāhmaṇavaggo

(19) 4. The Brāhmaṇa Chapter

(19) 4. Phẩm Bà-la-môn

1397
1. Yodhājīvasuttaṃ
1. The Warrior Sutta
1. Kinh Yodhājīva
1398
181. ‘‘Catūhi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato yodhājīvo rājāraho hoti rājabhoggo, rañño aṅganteva saṅkhaṃ gacchati.
181. “Monks, a warrior endowed with four qualities is worthy of a king, worthy of royal provisions, and is reckoned as a limb of the king.
181. “Này các Tỳ-khưu, một chiến sĩ được đầy đủ bốn yếu tố thì xứng đáng với vua, xứng đáng được vua hưởng dụng, được xem là một bộ phận của nhà vua.
Katamehi catūhi?
With which four?
Thế nào là bốn?
Idha, bhikkhave, yodhājīvo ṭhānakusalo ca hoti, dūrepātī ca, akkhaṇavedhī ca, mahato ca kāyassa padāletā.
Here, monks, a warrior is skilled in stance, a far-shooter, an instant-piercer, and a destroyer of a great mass.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một chiến sĩ thiện xảo về vị trí, bắn xa, bắn trúng đích, và có thể xuyên thủng một khối lớn.
Imehi kho, bhikkhave, catūhi aṅgehi samannāgato yodhājīvo rājāraho hoti rājabhoggo, rañño aṅganteva saṅkhaṃ gacchati.
Endowed with these four qualities, monks, a warrior is worthy of a king, worthy of royal provisions, and is reckoned as a limb of the king.
Này các Tỳ-khưu, một chiến sĩ được đầy đủ bốn yếu tố này thì xứng đáng với vua, xứng đáng được vua hưởng dụng, được xem là một bộ phận của nhà vua.
Evamevaṃ kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti pāhuneyyo dakkhiṇeyyo añjalikaraṇīyo anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa.
Even so, monks, a bhikkhu endowed with four qualities is worthy of offerings, worthy of hospitality, worthy of gifts, worthy of reverential salutation, an unsurpassed field of merit for the world.
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu được đầy đủ bốn pháp thì xứng đáng được cúng dường, xứng đáng được đón tiếp, xứng đáng được dâng lễ vật, xứng đáng được chắp tay, là phước điền vô thượng cho đời.
Katamehi catūhi?
With which four?
Thế nào là bốn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu ṭhānakusalo ca hoti, dūrepātī ca, akkhaṇavedhī ca, mahato ca kāyassa padāletā.
Here, monks, a bhikkhu is skilled in stance, a far-shooter, an instant-piercer, and a destroyer of a great mass.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu thiện xảo về vị trí, bắn xa, bắn trúng đích, và có thể xuyên thủng một khối lớn.
1399
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ṭhānakusalo hoti?
“And how, monks, is a bhikkhu skilled in stance?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một Tỳ-khưu thiện xảo về vị trí?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sīlavā hoti…pe… samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
Here, monks, a bhikkhu is virtuous… he undertakes and trains in the training rules.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có giới… (văn tắt) … thọ trì và thực hành các giới luật.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ṭhānakusalo hoti.
It is in this way, monks, that a bhikkhu is skilled in stance.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu thiện xảo về vị trí là như vậy.
1400
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu dūrepātī hoti?
“And how, monks, is a bhikkhu a far-shooter?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một Tỳ-khưu bắn xa?
Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passati.
Here, monks, a bhikkhu sees with right wisdom, as it actually is, any form whatsoever—past, future, or present; internal or external; gross or subtle; inferior or superior; far or near—all form as: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu thấy rõ bằng chánh trí tuệ, như thật, tất cả sắc pháp nào, dù quá khứ, vị lai, hiện tại, nội hay ngoại, thô hay tế, hạ liệt hay thù thắng, xa hay gần, tất cả sắc pháp ấy đều ‘không phải của tôi, không phải là tôi, không phải là tự ngã của tôi’.
Yā kāci vedanā…pe… yā kāci saññā… ye keci saṅkhārā… yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti evametaṃ yathābhūtaṃ sammappaññāya passati.
Any feeling whatsoever… any perception… any formations… any consciousness whatsoever—past, future, or present; internal or external; gross or subtle; inferior or superior; far or near—all consciousness as: ‘This is not mine, I am not this, this is not my self.’
Tất cả thọ nào… (văn tắt) … tất cả tưởng nào… tất cả hành nào… tất cả thức nào, dù quá khứ, vị lai, hiện tại, nội hay ngoại, thô hay tế, hạ liệt hay thù thắng, xa hay gần, tất cả thức ấy đều ‘không phải của tôi, không phải là tôi, không phải là tự ngã của tôi’—Tỳ-khưu ấy thấy rõ bằng chánh trí tuệ, như thật, như vậy.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu dūrepātī hoti.
It is in this way, monks, that a bhikkhu is a far-shooter.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu bắn xa là như vậy.
1401
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu akkhaṇavedhī hoti?
“And how, monks, is a bhikkhu an instant-piercer?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một Tỳ-khưu bắn trúng đích?
Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti.
Here, monks, a bhikkhu understands ‘This is suffering’ as it actually is… ‘This is the path leading to the cessation of suffering’ as it actually is.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu như thật biết: ‘Đây là khổ’… (văn tắt) … như thật biết: ‘Đây là con đường đưa đến sự diệt khổ’.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu akkhaṇavedhī hoti.
It is in this way, monks, that a bhikkhu is an instant-piercer.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu bắn trúng đích là như vậy.
1402
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu mahato kāyassa padāletā hoti?
“And how, monks, is a bhikkhu a destroyer of a great mass?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là một Tỳ-khưu có thể xuyên thủng một khối lớn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu mahantaṃ avijjākkhandhaṃ padāletā.
Here, monks, a bhikkhu is a destroyer of the great mass of ignorance.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu có thể xuyên thủng khối vô minh to lớn.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu mahato kāyassa padāletā hoti.
It is in this way, monks, that a bhikkhu is a destroyer of a great mass.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có thể xuyên thủng một khối lớn là như vậy.
Imehi kho, bhikkhave, catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu āhuneyyo hoti…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassā’’ti.
Endowed with these four qualities, monks, a bhikkhu is worthy of offerings… an unsurpassed field of merit for the world.”
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu được đầy đủ bốn pháp này thì xứng đáng được cúng dường… (văn tắt) … là phước điền vô thượng cho đời.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
1403
2. Pāṭibhogasuttaṃ
2. The Guarantee Sutta
2. Kinh Pāṭibhoga
1404
182.* ‘‘Catunnaṃ, bhikkhave, dhammānaṃ natthi koci pāṭibhogo – samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ.
182. “Monks, for four things there is no guarantor—no ascetic, no brahmin, no deity, no Māra, no Brahmā, no one in the world.
182. “Này các Tỳ-khưu, không có ai là người bảo đảm cho bốn pháp này—dù là Sa-môn hay Bà-la-môn, chư Thiên hay Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian.
1405
‘‘Katamesaṃ catunnaṃ?
“Which four?
“Thế nào là bốn?
‘Jarādhammaṃ mā jīrī’ti natthi koci pāṭibhogo – samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ; ‘byādhidhammaṃ mā byādhiyī’ti natthi koci pāṭibhogo – samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ; ‘maraṇadhammaṃ mā mīyī’ti natthi koci pāṭibhogo – samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ; ‘yāni kho pana tāni pubbe attanā katāni pāpakāni kammāni saṃkilesikāni ponobhavikāni sadarāni dukkhavipākāni āyatiṃ jātijarāmaraṇikāni, tesaṃ vipāko mā nibbattī’ti natthi koci pāṭibhogo – samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ.
‘May that which is subject to aging not age’—there is no guarantor, no ascetic, no brahmin, no deity, no Māra, no Brahmā, no one in the world; ‘May that which is subject to sickness not sicken’—there is no guarantor, no ascetic, no brahmin, no deity, no Māra, no Brahmā, no one in the world; ‘May that which is subject to death not die’—there is no guarantor, no ascetic, no brahmin, no deity, no Māra, no Brahmā, no one in the world; ‘May the results of those evil deeds previously done by oneself, which are defiling, conducive to renewed existence, accompanied by suffering, with painful results, and lead to future birth, aging, and death—may their results not arise’—there is no guarantor, no ascetic, no brahmin, no deity, no Māra, no Brahmā, no one in the world.
‘Đừng già đi khi có pháp già!’—không có ai là người bảo đảm cho điều này—dù là Sa-môn hay Bà-la-môn, chư Thiên hay Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian; ‘Đừng bệnh khi có pháp bệnh!’—không có ai là người bảo đảm cho điều này—dù là Sa-môn hay Bà-la-môn, chư Thiên hay Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian; ‘Đừng chết khi có pháp chết!’—không có ai là người bảo đảm cho điều này—dù là Sa-môn hay Bà-la-môn, chư Thiên hay Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian; ‘Những ác nghiệp đã tự mình tạo ra trước đây, những nghiệp gây ô nhiễm, dẫn đến tái sinh, có đau khổ, có quả báo khổ, và dẫn đến sinh, già, chết trong tương lai, đừng để quả báo của chúng phát sinh!’—không có ai là người bảo đảm cho điều này—dù là Sa-môn hay Bà-la-môn, chư Thiên hay Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian.
1406
‘‘Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ dhammānaṃ natthi koci pāṭibhogo – samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmi’’nti.
“For these four things, monks, there is no guarantor—no ascetic, no brahmin, no deity, no Māra, no Brahmā, no one in the world.”
“Này các Tỳ-khưu, không có ai là người bảo đảm cho bốn pháp này—dù là Sa-môn hay Bà-la-môn, chư Thiên hay Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
1407
3. Sutasuttaṃ
3. The Heard Sutta
3. Kinh Suta
Next Page →

Settings