Table of Contents

⮲

Aṭṭhakanipātapāḷi

Edit
869
1. Paṭhamasaddhāsuttaṃ
1. First Sutta on Faith
1. Kinh Tín Tâm Thứ Nhất (Paṭhamasaddhāsuttaṃ)
870
71. ‘‘Saddho ca* , bhikkhave, bhikkhu hoti, no ca* sīlavā.
71. ‘‘Bhikkhus, a bhikkhu may be endowed with faith, but not with sīla.
71. “Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có tín tâm (saddho), nhưng không có giới hạnh (sīlavā).
Evaṃ so tenaṅgena aparipūro hoti.
In this way, he is incomplete in that aspect.
Như vậy, vị ấy chưa đầy đủ về phương diện đó.
Tena taṃ aṅgaṃ paripūretabbaṃ – ‘kintāhaṃ saddho ca assaṃ sīlavā cā’ti.
He should complete that aspect: ‘How can I be endowed with both faith and sīla?’
Vị ấy cần phải làm cho phương diện đó đầy đủ: ‘Làm sao để ta vừa có tín tâm, vừa có giới hạnh?’
Yato ca kho, bhikkhave, bhikkhu saddho ca hoti sīlavā ca, evaṃ so tenaṅgena paripūro hoti.
But when, bhikkhus, a bhikkhu is endowed with both faith and sīla, then he is complete in that aspect.
Khi nào, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu vừa có tín tâm, vừa có giới hạnh, như vậy vị ấy đầy đủ về phương diện đó.
871
‘‘Saddho ca, bhikkhave, bhikkhu hoti sīlavā ca, no ca bahussuto.
‘‘Bhikkhus, a bhikkhu may be endowed with faith and sīla, but not be learned.
“Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu vừa có tín tâm, vừa có giới hạnh, nhưng không đa văn (bahussuto).
Evaṃ so tenaṅgena aparipūro hoti.
In this way, he is incomplete in that aspect.
Như vậy, vị ấy chưa đầy đủ về phương diện đó.
Tena taṃ aṅgaṃ paripūretabbaṃ – ‘kintāhaṃ saddho ca assaṃ, sīlavā ca, bahussuto cā’ti.
He should complete that aspect: ‘How can I be endowed with faith, sīla, and be learned?’
Vị ấy cần phải làm cho phương diện đó đầy đủ: ‘Làm sao để ta vừa có tín tâm, vừa có giới hạnh, vừa đa văn?’
Yato ca kho, bhikkhave, bhikkhu saddho ca hoti sīlavā ca bahussuto ca, evaṃ so tenaṅgena paripūro hoti.
But when, bhikkhus, a bhikkhu is endowed with faith, sīla, and is learned, then he is complete in that aspect.
Khi nào, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu vừa có tín tâm, vừa có giới hạnh, vừa đa văn, như vậy vị ấy đầy đủ về phương diện đó.
872
‘‘Saddho ca, bhikkhave, bhikkhu hoti sīlavā ca bahussuto ca, no ca dhammakathiko…pe… dhammakathiko ca, no ca parisāvacaro…pe… parisāvacaro ca, no ca visārado parisāya dhammaṃ deseti…pe… visārado ca parisāya dhammaṃ deseti, no ca catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī…pe… catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī, no ca āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati; evaṃ so tenaṅgena aparipūro hoti.
‘‘Monks, a bhikkhu is faithful, virtuous, and learned, but not a Dhamma speaker…pe… a Dhamma speaker, but not one who frequents assemblies…pe… one who frequents assemblies, but does not teach the Dhamma to the assembly with confidence…pe… one who teaches the Dhamma to the assembly with confidence, but is not a gainer at will, without difficulty, without trouble, of the four jhānāna, which are of the higher mind, a pleasant abiding in this very life…pe… is a gainer at will, without difficulty, without trouble, of the four jhānāna, which are of the higher mind, a pleasant abiding in this very life, but does not, with the destruction of the āsavas, enter and abide in the Stainless Liberation of mind and Liberation by wisdom, having realized it for himself with direct knowledge in this very life; thus, he is incomplete in that aspect.
“Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu vừa có tín tâm, vừa có giới hạnh, vừa đa văn, nhưng không phải là bậc thuyết pháp (dhammakathiko)… (lược)… là bậc thuyết pháp, nhưng không phải là người thường xuyên giao thiệp với chúng hội (parisāvacaro)… (lược)… là người thường xuyên giao thiệp với chúng hội, nhưng không tự tin thuyết pháp trước chúng hội (visārado parisāya dhammaṃ deseti)… (lược)… tự tin thuyết pháp trước chúng hội, nhưng không dễ dàng đạt được, không khó khăn đạt được, không vất vả đạt được bốn thiền (jhāna) thuộc về tâm cao thượng, là sự an trú hạnh phúc ngay trong hiện tại… (lược)… dễ dàng đạt được, không khó khăn đạt được, không vất vả đạt được bốn thiền thuộc về tâm cao thượng, là sự an trú hạnh phúc ngay trong hiện tại, nhưng không diệt trừ các lậu hoặc (āsava) mà tự mình chứng ngộ, an trú và đạt được giải thoát tâm (cetovimutti), giải thoát tuệ (paññāvimutti) vô lậu ngay trong hiện tại; như vậy vị ấy chưa đầy đủ về phương diện đó.
Tena taṃ aṅgaṃ paripūretabbaṃ – ‘kintāhaṃ saddho ca assaṃ, sīlavā ca, bahussuto ca, dhammakathiko ca, parisāvacaro ca, visārado ca parisāya dhammaṃ deseyyaṃ, catunnañca jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī assaṃ akicchalābhī akasiralābhī, āsavānañca khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya’’’nti.
That aspect should be perfected by him – ‘How can I be faithful, virtuous, learned, a Dhamma speaker, one who frequents assemblies, one who teaches the Dhamma to the assembly with confidence, a gainer at will, without difficulty, without trouble, of the four jhānāna, which are of the higher mind, a pleasant abiding in this very life, and with the destruction of the āsavas, enter and abide in the Stainless Liberation of mind and Liberation by wisdom, having realized it for myself with direct knowledge in this very life?’’’
Vị ấy cần phải làm cho phương diện đó đầy đủ: ‘Làm sao để ta vừa có tín tâm, vừa có giới hạnh, vừa đa văn, vừa là bậc thuyết pháp, vừa là người thường xuyên giao thiệp với chúng hội, vừa tự tin thuyết pháp trước chúng hội, vừa dễ dàng đạt được, không khó khăn đạt được, không vất vả đạt được bốn thiền thuộc về tâm cao thượng, là sự an trú hạnh phúc ngay trong hiện tại, và diệt trừ các lậu hoặc mà tự mình chứng ngộ, an trú và đạt được giải thoát tâm, giải thoát tuệ vô lậu ngay trong hiện tại?’”
873
‘‘Yato ca kho, bhikkhave, bhikkhu saddho ca hoti, sīlavā ca, bahussuto ca, dhammakathiko ca, parisāvacaro ca, visārado ca parisāya dhammaṃ deseti, catunnañca jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī, āsavānañca khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati; evaṃ so tenaṅgena paripūro hoti.
‘‘But when, monks, a bhikkhu is faithful, virtuous, learned, a Dhamma speaker, one who frequents assemblies, one who teaches the Dhamma to the assembly with confidence, a gainer at will, without difficulty, without trouble, of the four jhānāna, which are of the higher mind, a pleasant abiding in this very life, and with the destruction of the āsavas, enters and abides in the Stainless Liberation of mind and Liberation by wisdom, having realized it for himself with direct knowledge in this very life; thus, he is complete in that aspect.
Này các Tỳ-kheo, khi một Tỳ-kheo có đức tin, có giới hạnh, đa văn, là một người thuyết Pháp, là người thường xuyên lui tới các hội chúng, tự tin thuyết Pháp trong hội chúng, đạt được tùy ý không khó khăn, không vất vả bốn thiền định thuộc tâm siêu thế, là pháp an trú hạnh phúc ngay trong hiện tại; và do sự diệt tận các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự mình chứng ngộ, chứng đạt và an trú trong giải thoát tâm, giải thoát tuệ vô lậu; thì với yếu tố đó, vị ấy trở nên viên mãn.
Imehi, kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgato bhikkhu samantapāsādiko ca hoti sabbākāraparipūro cā’’ti.
Monks, a bhikkhu endowed with these eight qualities is entirely pleasing and complete in all respects.’’
Này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo đầy đủ tám pháp này thì có vẻ đẹp toàn diện và viên mãn mọi phương diện.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Bài kinh thứ nhất.
874
2. Dutiyasaddhāsuttaṃ
2. The Second Discourse on Faith
2. Kinh Đức Tin Thứ Hai
875
72. ‘‘Saddho ca, bhikkhave, bhikkhu hoti, no ca sīlavā.
72. ‘‘Monks, a bhikkhu is faithful, but not virtuous.
72. “Này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo có đức tin nhưng không có giới hạnh.
Evaṃ so tenaṅgena aparipūro hoti.
Thus, he is incomplete in that aspect.
Với yếu tố đó, vị ấy không viên mãn.
Tena taṃ aṅgaṃ paripūretabbaṃ – ‘kintāhaṃ saddho ca assaṃ sīlavā cā’ti.
That aspect should be perfected by him – ‘How can I be faithful and virtuous?’
Vị ấy cần phải làm cho yếu tố đó viên mãn: ‘Làm sao để ta vừa có đức tin vừa có giới hạnh?’
Yato ca kho, bhikkhave, bhikkhu saddho ca hoti sīlavā ca, evaṃ so tenaṅgena paripūro hoti.
But when, monks, a bhikkhu is faithful and virtuous, thus he is complete in that aspect.
Này các Tỳ-kheo, khi một Tỳ-kheo vừa có đức tin vừa có giới hạnh, thì với yếu tố đó, vị ấy trở nên viên mãn.
876
‘‘Saddho ca, bhikkhave, bhikkhu hoti sīlavā ca, no ca bahussuto…pe… bahussuto ca, no ca dhammakathiko…pe… dhammakathiko ca, no ca parisāvacaro…pe… parisāvacaro ca, no ca visārado parisāya dhammaṃ deseti …pe… visārado ca parisāya dhammaṃ deseti, no ca ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te kāyena phusitvā viharati…pe… ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te kāyena phusitvā viharati, no ca āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati; evaṃ so tenaṅgena aparipūro hoti.
‘‘Monks, a bhikkhu is faithful and virtuous, but not learned…pe… learned, but not a Dhamma speaker…pe… a Dhamma speaker, but not one who frequents assemblies…pe… one who frequents assemblies, but does not teach the Dhamma to the assembly with confidence…pe… one who teaches the Dhamma to the assembly with confidence, but does not touch and abide in those peaceful liberations, the formless attainments that transcend forms, with his body…pe… touches and abides in those peaceful liberations, the formless attainments that transcend forms, with his body, but does not, with the destruction of the āsavas, enter and abide in the Stainless Liberation of mind and Liberation by wisdom, having realized it for himself with direct knowledge in this very life; thus, he is incomplete in that aspect.
Này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo có đức tin và có giới hạnh, nhưng không đa văn… (tương tự như trên)… đa văn, nhưng không phải là người thuyết Pháp… (tương tự như trên)… là người thuyết Pháp, nhưng không phải là người thường xuyên lui tới các hội chúng… (tương tự như trên)… là người thường xuyên lui tới các hội chúng, nhưng không tự tin thuyết Pháp trong hội chúng… (tương tự như trên)… tự tin thuyết Pháp trong hội chúng, nhưng không chứng đạt và an trú trong các giải thoát an tịnh vượt ngoài sắc giới, vô sắc giới bằng thân… (tương tự như trên)… chứng đạt và an trú trong các giải thoát an tịnh vượt ngoài sắc giới, vô sắc giới bằng thân, nhưng không do sự diệt tận các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự mình chứng ngộ, chứng đạt và an trú trong giải thoát tâm, giải thoát tuệ vô lậu; thì với yếu tố đó, vị ấy không viên mãn.
Tena taṃ aṅgaṃ paripūretabbaṃ – ‘kintāhaṃ saddho ca assaṃ, sīlavā ca, bahussuto ca, dhammakathiko ca, parisāvacaro ca, visārado ca parisāya dhammaṃ deseyyaṃ, ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te kāyena phusitvā vihareyyaṃ, āsavānañca khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyya’’’nti.
That aspect should be perfected by him – ‘How can I be faithful, virtuous, learned, a Dhamma speaker, one who frequents assemblies, one who teaches the Dhamma to the assembly with confidence, one who touches and abides in those peaceful liberations, the formless attainments that transcend forms, with his body, and with the destruction of the āsavas, enter and abide in the Stainless Liberation of mind and Liberation by wisdom, having realized it for myself with direct knowledge in this very life?’’’
Vị ấy cần phải làm cho yếu tố đó viên mãn: ‘Làm sao để ta vừa có đức tin, vừa có giới hạnh, vừa đa văn, vừa là người thuyết Pháp, vừa là người thường xuyên lui tới các hội chúng, vừa tự tin thuyết Pháp trong hội chúng, vừa chứng đạt và an trú trong các giải thoát an tịnh vượt ngoài sắc giới, vô sắc giới bằng thân, và do sự diệt tận các lậu hoặc, ngay trong hiện tại, tự mình chứng ngộ, chứng đạt và an trú trong giải thoát tâm, giải thoát tuệ vô lậu?’”
877
‘‘Yato ca kho, bhikkhave, bhikkhu saddho ca hoti, sīlavā ca, bahussuto ca, dhammakathiko ca, parisāvacaro ca, visārado ca parisāya dhammaṃ deseti.
‘‘But when, monks, a bhikkhu is faithful, virtuous, learned, a Dhamma speaker, one who frequents assemblies, one who teaches the Dhamma to the assembly with confidence.
Này các Tỳ-kheo, khi một Tỳ-kheo có đức tin, có giới hạnh, đa văn, là người thuyết Pháp, là người thường xuyên lui tới các hội chúng, tự tin thuyết Pháp trong hội chúng.
Ye te santā vimokkhā atikkamma rūpe āruppā te ca kāyena phusitvā viharati, āsavānañca khayā…pe… sacchikatvā upasampajja viharati; evaṃ so tenaṅgena paripūro hoti.
Those peaceful liberations, the formless attainments, having transcended forms, he dwells having touched them with the body, and by the destruction of the asavas... having realized and attained them, he dwells. Thus, he is complete in that aspect.
Vị ấy cũng chứng đạt và an trú trong các giải thoát an tịnh vượt ngoài sắc giới, vô sắc giới bằng thân, và do sự diệt tận các lậu hoặc… (tương tự như trên)… tự mình chứng ngộ, chứng đạt và an trú; thì với yếu tố đó, vị ấy trở nên viên mãn.
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgato bhikkhu samantapāsādiko ca hoti sabbākāraparipūro cā’’ti.
Indeed, bhikkhus, a bhikkhu endowed with these eight qualities is completely inspiring and fully accomplished in all respects.”
Này các Tỳ-kheo, Tỳ-kheo nào đầy đủ tám pháp này thì được tín tâm hoàn toàn và đầy đủ mọi phương diện.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
878
3. Paṭhamamaraṇassatisuttaṃ
3. The First Discourse on Mindfulness of Death
3. Kinh Niệm Chết Thứ Nhất
879
73. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike* viharati giñjakāvasathe.
73. At one time the Bhagavā was dwelling in Nātikā, in the brick hall.
73. Một thời, Thế Tôn trú tại Nātika, trong Giñjakāvasatha.
Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti.
There, indeed, the Bhagavā addressed the bhikkhus, saying: “Bhikkhus!”
Tại đấy, Thế Tôn gọi các Tỳ-kheo: “Này các Tỳ-kheo!”
‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
“Venerable Sir,” those bhikkhus replied to the Bhagavā.
“Bạch Thế Tôn,” các Tỳ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca – ‘‘maraṇassati, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā.
The Bhagavā said this: “Mindfulness of death, bhikkhus, when developed and cultivated, is of great fruit and great benefit, culminating in the Deathless, ending in the Deathless.
Thế Tôn nói như sau: “Này các Tỳ-kheo, niệm chết được tu tập, được làm cho sung mãn, có đại quả, có đại lợi ích, đạt đến bất tử, chấm dứt trong bất tử.
Bhāvetha no tumhe, bhikkhave, maraṇassati’’nti.
Do you, bhikkhus, develop mindfulness of death?”
Này các Tỳ-kheo, các ông có tu tập niệm chết không?”
880
Evaṃ vutte aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahaṃ kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
When this was said, a certain bhikkhu said to the Bhagavā: “I, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Khi được nói vậy, một Tỳ-kheo bạch Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, con có tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How, then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này Tỳ-kheo, ông tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu* vata me kataṃ assā’ti.
“Here, Venerable Sir, it occurs to me: ‘Oh, if only I would live for a day and a night, I would pay attention to the Bhagavā’s teaching, much indeed would be done by me!’
“Bạch Thế Tôn, ở đây, con nghĩ: ‘Ôi, ước gì con sống được trọn ngày đêm, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Thế Tôn, con sẽ làm được nhiều điều!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
That is how I, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Bạch Thế Tôn, con tu tập niệm chết như vậy.”
881
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Another bhikkhu also said to the Bhagavā: “I too, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Một Tỳ-kheo khác cũng bạch Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, con cũng tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How, then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này Tỳ-kheo, ông tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“Here, Venerable Sir, it occurs to me: ‘Oh, if only I would live for a day, I would pay attention to the Bhagavā’s teaching, much indeed would be done by me!’
“Bạch Thế Tôn, ở đây, con nghĩ: ‘Ôi, ước gì con sống được trọn một ngày, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Thế Tôn, con sẽ làm được nhiều điều!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
That is how I, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Bạch Thế Tôn, con tu tập niệm chết như vậy.”
882
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Another bhikkhu also said to the Bhagavā: “I too, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Một Tỳ-kheo khác cũng bạch Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, con cũng tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How, then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này Tỳ-kheo, ông tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ upaḍḍhadivasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“Here, Venerable Sir, it occurs to me: ‘Oh, if only I would live for half a day, I would pay attention to the Bhagavā’s teaching, much indeed would be done by me!’
“Bạch Thế Tôn, ở đây, con nghĩ: ‘Ôi, ước gì con sống được nửa ngày, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Thế Tôn, con sẽ làm được nhiều điều!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
That is how I, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Bạch Thế Tôn, con tu tập niệm chết như vậy.”
883
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Another bhikkhu also said to the Bhagavā: “I too, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Một Tỳ-kheo khác cũng bạch Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, con cũng tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How, then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này Tỳ-kheo, ông tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“Here, Venerable Sir, it occurs to me: ‘Oh, if only I would live for the time it takes to eat one alms-meal, I would pay attention to the Bhagavā’s teaching, much indeed would be done by me!’
“Bạch Thế Tôn, ở đây, con nghĩ: ‘Ôi, ước gì con sống được khoảng thời gian con thọ dụng một bữa khất thực, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Thế Tôn, con sẽ làm được nhiều điều!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
That is how I, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Bạch Thế Tôn, con tu tập niệm chết như vậy.”
884
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Another bhikkhu also said to the Bhagavā: “I too, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Một Tỳ-kheo khác cũng bạch Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, con cũng tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How, then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này Tỳ-kheo, ông tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ upaḍḍhapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“Here, Venerable Sir, it occurs to me: ‘Oh, if only I would live for the time it takes to eat half an alms-meal, I would pay attention to the Bhagavā’s teaching, much indeed would be done by me!’
“Bạch Thế Tôn, ở đây, con nghĩ: ‘Ôi, ước gì con sống được khoảng thời gian con thọ dụng nửa bữa khất thực, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Thế Tôn, con sẽ làm được nhiều điều!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
That is how I, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Bạch Thế Tôn, con tu tập niệm chết như vậy.”
885
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Another bhikkhu also said to the Bhagavā: “I too, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Một Tỳ-kheo khác cũng bạch Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, con cũng tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How, then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này Tỳ-kheo, ông tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā* ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“Here, Venerable Sir, it occurs to me: ‘Oh, if only I would live for the time it takes to chew and swallow four or five mouthfuls, I would pay attention to the Bhagavā’s teaching, much indeed would be done by me!’
“Bạch Thế Tôn, ở đây, con nghĩ: ‘Ôi, ước gì con sống được khoảng thời gian con nhai và nuốt bốn năm miếng cơm, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Thế Tôn, con sẽ làm được nhiều điều!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
That is how I, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Bạch Thế Tôn, con tu tập niệm chết như vậy.”
886
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Another bhikkhu also said to the Bhagavā: “I too, Venerable Sir, develop mindfulness of death.”
Một Tỳ-kheo khác cũng bạch Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, con cũng tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này Tỳ-kheo, ông tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā* ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“Here, venerable sir, it occurs to me thus: ‘Oh, if only I could live for the time it takes to chew and swallow one mouthful, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me.’
“Thưa Tôn giả, ở đây con nghĩ rằng: ‘Ôi, ước gì con sống được chừng thời gian con nhai và nuốt một miếng cơm, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc con đã làm được!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Thus, venerable sir, I develop mindfulness of death.”
Thưa Tôn giả, con tu tập niệm chết (maraṇassati) như vậy đấy.”
887
Aññataropi kho bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ahampi kho, bhante, bhāvemi maraṇassati’’nti.
Another bhikkhu also said to the Blessed One: “Venerable sir, I too develop mindfulness of death.”
Một vị tỳ khưu khác cũng thưa với Đức Thế Tôn rằng: “Thưa Tôn giả, con cũng tu tập niệm chết.”
‘‘Yathā kathaṃ pana tvaṃ, bhikkhu, bhāvesi maraṇassati’’nti?
“How then, bhikkhu, do you develop mindfulness of death?”
“Này tỳ khưu, thế thì ngươi tu tập niệm chết như thế nào?”
‘‘Idha mayhaṃ bhante, evaṃ hoti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi, passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“Here, venerable sir, it occurs to me thus: ‘Oh, if only I could live for the time it takes to breathe in or breathe out, to breathe out or breathe in, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me.’
“Thưa Tôn giả, ở đây con nghĩ rằng: ‘Ôi, ước gì con sống được chừng thời gian con hít vào rồi thở ra, hoặc thở ra rồi hít vào, con sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc con đã làm được!’
Evaṃ kho ahaṃ, bhante bhāvemi maraṇassati’’nti.
Thus, venerable sir, I develop mindfulness of death.”
Thưa Tôn giả, con tu tập niệm chết như vậy đấy.”
888
Evaṃ vutte bhagavā te bhikkhū etadavoca – ‘‘yvāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ rattindivaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
When this was said, the Blessed One told those bhikkhus: “Bhikkhus, the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for a day and a night, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’;
Khi được thưa như vậy, Đức Thế Tôn nói với các tỳ khưu ấy rằng: “Này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được trọn ngày đêm, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’
Yo cāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ divasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti; yo cāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ upaḍḍhadivasaṃ jīveyyaṃ, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
and the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for a day, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’; and the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for half a day, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’;
Và này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được trọn một ngày, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’; và này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được nửa ngày, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’
Yo cāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti; yo cāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ upaḍḍhapiṇḍapātaṃ bhuñjāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
and the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for the time it takes to eat one alms-meal, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’; and the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for the time it takes to eat half an alms-meal, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’;
Và này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được chừng thời gian tôi thọ dụng một bữa ăn, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’; và này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được chừng thời gian tôi thọ dụng nửa bữa ăn, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’
Yo cāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ cattāro pañca ālope saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti – ime vuccanti, bhikkhave, ‘bhikkhū pamattā viharanti, dandhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya’’’.
and the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for the time it takes to chew and swallow four or five mouthfuls, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’—these bhikkhus, I say, live heedlessly, they develop mindfulness of death slowly for the destruction of the asavas.”
Và này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được chừng thời gian tôi nhai và nuốt bốn năm miếng cơm, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’ – Này các tỳ khưu, những vị này được gọi là ‘các tỳ khưu sống phóng dật, tu tập niệm chết một cách chậm chạp để diệt trừ các lậu hoặc (āsava)’.”
889
‘‘Yo ca khvāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ ekaṃ ālopaṃ saṅkhāditvā ajjhoharāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti.
“But, bhikkhus, the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for the time it takes to chew and swallow one mouthful, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’;
“Còn này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được chừng thời gian tôi nhai và nuốt một miếng cơm, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’
Yo cāyaṃ* , bhikkhave, bhikkhu evaṃ maraṇassatiṃ bhāveti – ‘aho vatāhaṃ tadantaraṃ jīveyyaṃ yadantaraṃ assasitvā vā passasāmi, passasitvā vā assasāmi, bhagavato sāsanaṃ manasi kareyyaṃ, bahu vata me kataṃ assā’ti – ime vuccanti, bhikkhave, ‘bhikkhū appamattā viharanti, tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāventi āsavānaṃ khayāya’’’.
and the bhikkhu who develops mindfulness of death thus: ‘Oh, if only I could live for the time it takes to breathe in or breathe out, to breathe out or breathe in, I would attend to the Blessed One’s teaching; much indeed would have been done by me’—these bhikkhus, I say, live heedfully, they develop mindfulness of death keenly for the destruction of the asavas.”
Và này các tỳ khưu, vị tỳ khưu nào tu tập niệm chết như vầy: ‘Ôi, ước gì tôi sống được chừng thời gian tôi hít vào rồi thở ra, hoặc thở ra rồi hít vào, tôi sẽ ghi nhớ giáo pháp của Đức Thế Tôn, thật nhiều việc tôi đã làm được!’ – Này các tỳ khưu, những vị này được gọi là ‘các tỳ khưu sống không phóng dật, tu tập niệm chết một cách mau lẹ để diệt trừ các lậu hoặc’.
890
‘‘Tasmātiha, bhikkhave, evaṃ sikkhitabbaṃ – ‘appamattā viharissāma, tikkhaṃ maraṇassatiṃ bhāvayissāma āsavānaṃ khayāyā’ti.
“Therefore, bhikkhus, you should train yourselves thus: ‘We will live heedfully, we will develop keen mindfulness of death for the destruction of the asavas.’
“Do đó, này các tỳ khưu, các ngươi phải học tập như vầy: ‘Chúng ta sẽ sống không phóng dật, chúng ta sẽ tu tập niệm chết một cách mau lẹ để diệt trừ các lậu hoặc’.
Evañhi vo, bhikkhave, sikkhitabba’’nti.
Thus, bhikkhus, you should train yourselves.”
Này các tỳ khưu, các ngươi phải học tập như vậy đấy.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Bài kinh thứ ba.
891
4. Dutiyamaraṇassatisuttaṃ
4. The Second Discourse on Mindfulness of Death
4. Kinh Niệm Chết Thứ Hai (Dutiyamaraṇassatisuttaṃ)
892
74. Ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike viharati giñjakāvasathe.
74. On one occasion the Blessed One was staying in Nātika at the Brick Hall.
74. Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Nātika, trong ngôi nhà gạch (giñjakāvasatha).
Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi …pe… maraṇassati, bhikkhave, bhāvitā bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā.
There, indeed, the Blessed One addressed the bhikkhus: “…Death mindfulness, bhikkhus, when developed and frequently practiced, is of great fruit, of great benefit, culminating in the Deathless, ending in the Deathless.”
Tại đó, Đức Thế Tôn gọi các tỳ khưu và dạy rằng: “…(văn tắt)… Này các tỳ khưu, niệm chết (maraṇassati) khi được tu tập, được làm cho sung mãn, sẽ có đại quả, có đại lợi ích, đạt đến Niết Bàn (amata-ogadhā), kết thúc bằng Niết Bàn (amata-pariyosānā).”
893
‘‘Kathaṃ bhāvitā ca, bhikkhave, maraṇassati kathaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā?
“And how, bhikkhus, is death mindfulness developed and frequently practiced so as to be of great fruit, of great benefit, culminating in the Deathless, ending in the Deathless?
“Này các tỳ khưu, niệm chết được tu tập như thế nào, được làm cho sung mãn như thế nào mà có đại quả, có đại lợi ích, đạt đến Niết Bàn, kết thúc bằng Niết Bàn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu divase nikkhante rattiyā patihitāya* iti paṭisañcikkhati – ‘bahukā kho me paccayā maraṇassa – ahi vā maṃ ḍaṃseyya, vicchiko vā maṃ ḍaṃseyya, satapadī vā maṃ ḍaṃseyya; tena me assa kālakiriyā.
Here, bhikkhus, a bhikkhu, when the day has passed and night has come, reflects thus: ‘Many indeed are the causes of my death—a snake might bite me, a scorpion might sting me, a centipede might bite me; thereby my demise might occur.
Này các tỳ khưu, ở đây, khi ban ngày đã qua và ban đêm đã đến, một tỳ khưu suy xét như vầy: ‘Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cái chết của ta – hoặc một con rắn có thể cắn ta, hoặc một con bọ cạp có thể cắn ta, hoặc một con rết có thể cắn ta; do đó ta có thể chết. Điều đó có thể là một trở ngại cho ta.
So mama assa* antarāyo.
That would be an obstruction for me.
Đó có thể là một trở ngại cho ta.
Upakkhalitvā vā papateyyaṃ, bhattaṃ vā me bhuttaṃ byāpajjeyya, pittaṃ vā me kuppeyya, semhaṃ vā me kuppeyya, satthakā vā me vātā kuppeyyuṃ, manussā vā maṃ upakkameyyuṃ, amanussā vā maṃ upakkameyyuṃ; tena me assa kālakiriyā.
Or I might stumble and fall, or the food I have eaten might disagree with me, or my bile might be agitated, or my phlegm might be agitated, or my internal winds might be agitated, or humans might attack me, or non-humans might attack me; thereby my demise might occur.
Hoặc ta có thể vấp ngã, hoặc thức ăn ta đã ăn có thể gây bệnh, hoặc mật của ta có thể nổi lên, hoặc đờm của ta có thể nổi lên, hoặc những cơn gió sắc bén (satthakā vātā) có thể nổi lên, hoặc con người có thể tấn công ta, hoặc phi nhân có thể tấn công ta; do đó ta có thể chết. Điều đó có thể là một trở ngại cho ta.
So mama assa antarāyo’ti.
That would be an obstruction for me.’
Đó có thể là một trở ngại cho ta.’
Tena, bhikkhave, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ – ‘atthi nu kho me pāpakā akusalā dhammā appahīnā ye me assu rattiṃ kālaṃ karontassa antarāyāyā’’’ti.
Then, bhikkhus, that bhikkhu should reflect thus: ‘Are there any evil, unwholesome states within me that are unabandoned, which would be an obstruction for me if I were to die tonight?’”
Này các tỳ khưu, vị tỳ khưu ấy phải suy xét như vầy: ‘Có phải chăng ta còn những pháp bất thiện, ác chưa được đoạn trừ mà có thể trở thành chướng ngại cho ta nếu ta chết vào ban đêm?’”
894
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘atthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā ye me assu rattiṃ kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
“If, bhikkhus, a bhikkhu, reflecting, thus knows: ‘There are evil, unwholesome states within me that are unabandoned, which would be an obstruction for me if I were to die tonight,’ then, bhikkhus, that bhikkhu should generate intense desire, effort, exertion, endeavor, unwavering mindfulness, and clear comprehension for the abandoning of those very evil, unwholesome states.
“Này các tỳ khưu, nếu khi quán xét, vị tỳ khưu ấy biết rằng: ‘Ta còn những pháp bất thiện, ác chưa được đoạn trừ mà có thể trở thành chướng ngại cho ta nếu ta chết vào ban đêm’, thì này các tỳ khưu, vị tỳ khưu ấy phải nỗ lực hết sức với lòng nhiệt thành, tinh tấn, siêng năng, kiên trì, không từ bỏ, chánh niệm và tỉnh giác để đoạn trừ những pháp bất thiện, ác ấy.
895
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ādittacelo vā ādittasīso vā tasseva celassa vā sīsassa vā nibbāpanāya adhimattaṃ chandañca vāyāmañca ussāhañca ussoḷhiñca appaṭivāniñca satiñca sampajaññañca kareyya; evamevaṃ kho, bhikkhave, tena bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
“Just as, bhikkhus, if one’s robe were on fire or one’s head were on fire, one would generate intense desire, effort, exertion, endeavor, unwavering mindfulness, and clear comprehension for the extinguishing of that very robe or head; even so, bhikkhus, that bhikkhu should generate intense desire, effort, exertion, endeavor, unwavering mindfulness, and clear comprehension for the abandoning of those very evil, unwholesome states.
Này các tỳ khưu, ví như một người mà áo đang cháy hoặc đầu đang cháy, người ấy sẽ nỗ lực hết sức với lòng nhiệt thành, tinh tấn, siêng năng, kiên trì, không từ bỏ, chánh niệm và tỉnh giác để dập tắt chiếc áo hoặc cái đầu ấy; cũng vậy, này các tỳ khưu, vị tỳ khưu ấy phải nỗ lực hết sức với lòng nhiệt thành, tinh tấn, siêng năng, kiên trì, không từ bỏ, chánh niệm và tỉnh giác để đoạn trừ những pháp bất thiện, ác ấy.
896
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘natthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā ye me assu rattiṃ kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṃ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
“But if, bhikkhus, a bhikkhu, reflecting, thus knows: ‘There are no evil, unwholesome states within me that are unabandoned, which would be an obstruction for me if I were to die tonight,’ then, bhikkhus, that bhikkhu should dwell in that same joy and gladness, training himself day and night in wholesome states.
“Còn nếu này các tỳ khưu, khi quán xét, vị tỳ khưu ấy biết rằng: ‘Ta không còn những pháp bất thiện, ác chưa được đoạn trừ mà có thể trở thành chướng ngại cho ta nếu ta chết vào ban đêm’, thì này các tỳ khưu, vị tỳ khưu ấy phải an trú trong niềm hoan hỷ và hân hoan ấy, tiếp tục tu học các thiện pháp suốt ngày đêm.
897
‘‘Idha pana, bhikkhave, bhikkhu rattiyā nikkhantāya divase patihite iti paṭisañcikkhati – ‘bahukā kho me paccayā maraṇassa – ahi vā maṃ ḍaṃseyya, vicchiko vā maṃ ḍaṃseyya, satapadī vā maṃ ḍaṃseyya; tena me assa kālakiriyā.
“Here again, bhikkhus, a bhikkhu, when the night has passed and day has come, reflects thus: ‘Many indeed are the causes of my death—a snake might bite me, a scorpion might sting me, a centipede might bite me; thereby my demise might occur.
“Này các Tỳ-khưu, ở đây, khi đêm đã qua, ngày đã đến, một Tỳ-khưu quán tưởng như sau: ‘Có nhiều nguyên nhân dẫn đến cái chết của ta – một con rắn có thể cắn ta, một con bọ cạp có thể cắn ta, một con rết có thể cắn ta; do đó, cái chết có thể đến với ta.
So mama assa antarāyo.
That would be an obstruction for me.
Đó sẽ là chướng ngại cho ta.
Upakkhalitvā vā papateyyaṃ, bhattaṃ vā me bhuttaṃ byāpajjeyya, pittaṃ vā me kuppeyya, semhaṃ vā me kuppeyya, satthakā vā me vātā kuppeyyuṃ, manussā vā maṃ upakkameyyuṃ, amanussā vā maṃ upakkameyyuṃ; tena me assa kālakiriyā.
Or I might stumble and fall, or the food I have eaten might disagree with me, or my bile might be agitated, or my phlegm might be agitated, or my internal winds might be agitated, or humans might attack me, or non-humans might attack me; thereby my demise might occur.
Hoặc ta có thể vấp ngã, hoặc thức ăn ta đã ăn có thể trở nên có hại, hoặc mật của ta có thể bị rối loạn, hoặc đờm của ta có thể bị rối loạn, hoặc các bệnh phong đao có thể phát sinh, hoặc con người có thể tấn công ta, hoặc phi nhân có thể tấn công ta; do đó, cái chết có thể đến với ta.
So mama assa antarāyo’ti.
That would be an obstruction for me.’
Đó sẽ là chướng ngại cho ta’.
Tena, bhikkhave, bhikkhunā iti paṭisañcikkhitabbaṃ – ‘atthi nu kho me pāpakā akusalā dhammā appahīnā ye me assu divā kālaṃ karontassa antarāyāyā’’’ti.
Then, bhikkhus, that bhikkhu should reflect thus: ‘Are there any evil, unwholesome states within me that are unabandoned, which would be an obstruction for me if I were to die today?’”
Này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy phải quán tưởng như sau: ‘Có phải chăng ta vẫn còn những pháp ác bất thiện chưa được đoạn trừ, mà chúng sẽ là chướng ngại cho ta nếu ta chết vào ban ngày?”
898
‘‘Sace, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘atthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā ye me assu divā kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
“If, bhikkhus, a bhikkhu, reflecting, thus knows: ‘There are evil, unwholesome states within me that are unabandoned, which would be an obstruction for me if I were to die today,’ then, bhikkhus, that bhikkhu should generate intense desire, effort, exertion, endeavor, unwavering mindfulness, and clear comprehension for the abandoning of those very evil, unwholesome states.
“Này các Tỳ-khưu, nếu một Tỳ-khưu khi quán xét mà biết rằng: ‘Ta vẫn còn những pháp ác bất thiện chưa được đoạn trừ, mà chúng sẽ là chướng ngại cho ta nếu ta chết vào ban ngày’, thì này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy phải phát khởi ý muốn, tinh tấn, nỗ lực, kiên trì, không chùn bước, chánh niệm và tỉnh giác tột độ để đoạn trừ chính những pháp ác bất thiện ấy.
899
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ādittacelo vā ādittasīso vā tasseva celassa vā sīsassa vā nibbāpanāya adhimattaṃ chandañca vāyāmañca ussāhañca ussoḷhiñca appaṭivāniñca satiñca sampajaññañca kareyya; evamevaṃ kho, bhikkhave, tena bhikkhunā tesaṃyeva pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya adhimatto chando ca vāyāmo ca ussāho ca ussoḷhī ca appaṭivānī ca sati ca sampajaññañca karaṇīyaṃ.
“Bhikkhus, just as a person whose clothes are on fire or whose head is on fire would make an excessive wish, effort, exertion, endeavor, unwavering resolve, mindfulness, and clear comprehension to extinguish that very fire on their clothes or head; in the same way, bhikkhus, that bhikkhu should make an excessive wish, effort, exertion, endeavor, unwavering resolve, mindfulness, and clear comprehension for the abandoning of those very evil, unwholesome states.”
“Này các Tỳ-khưu, ví như một người có áo bị cháy hoặc đầu bị cháy, người ấy sẽ phát khởi ý muốn, tinh tấn, nỗ lực, kiên trì, không chùn bước, chánh niệm và tỉnh giác tột độ để dập tắt chính cái áo hoặc cái đầu ấy; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy phải phát khởi ý muốn, tinh tấn, nỗ lực, kiên trì, không chùn bước, chánh niệm và tỉnh giác tột độ để đoạn trừ chính những pháp ác bất thiện ấy.
900
‘‘Sace pana, bhikkhave, bhikkhu paccavekkhamāno evaṃ jānāti – ‘natthi me pāpakā akusalā dhammā appahīnā ye me assu divā kālaṃ karontassa antarāyāyā’ti, tena, bhikkhave, bhikkhunā teneva pītipāmojjena vihātabbaṃ ahorattānusikkhinā kusalesu dhammesu.
“But if, bhikkhus, a bhikkhu, while reflecting, knows thus: ‘There are no evil, unwholesome states unabandoned in me that would be an obstacle to me if I were to pass away during the day,’ then, bhikkhus, that bhikkhu should dwell with that very joy and delight, training day and night in wholesome states.
“Nhưng nếu, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu khi quán xét mà biết rằng: ‘Ta không còn những pháp ác bất thiện chưa được đoạn trừ, mà chúng sẽ là chướng ngại cho ta nếu ta chết vào ban ngày’, thì này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu ấy phải an trú trong niềm hoan hỷ và hân hoan ấy, ngày đêm tinh tấn tu tập các pháp thiện.
Evaṃ bhāvitā kho, bhikkhave, maraṇassati evaṃ bahulīkatā mahapphalā hoti mahānisaṃsā amatogadhā amatapariyosānā’’ti.
Bhikkhus, when mindfulness of death is thus developed and thus cultivated, it is of great fruit, of great benefit, culminating in the Deathless, ending in the Deathless.”
Này các Tỳ-khưu, niệm chết được tu tập như vậy, được làm cho sung mãn như vậy, sẽ mang lại quả lớn, lợi ích lớn, có mục đích là bất tử, có kết thúc là bất tử.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
901
5. Paṭhamasampadāsuttaṃ
5. First Accomplishments Sutta
5. Kinh Thành Tựu Thứ Nhất
902
75. ‘‘Aṭṭhimā, bhikkhave, sampadā.
“Bhikkhus, there are these eight accomplishments.
75. “Này các Tỳ-khưu, có tám sự thành tựu này.
Katamā aṭṭha?
Which eight?
Tám điều nào?
* Uṭṭhānasampadā, ārakkhasampadā, kalyāṇamittatā, samajīvitā, saddhāsampadā, sīlasampadā, cāgasampadā, paññāsampadā – imā kho, bhikkhave, aṭṭha sampadā’’ti.
Accomplishment in diligence, accomplishment in protection, good friendship, balanced livelihood, accomplishment in faith, accomplishment in virtue, accomplishment in generosity, accomplishment in wisdom—these, bhikkhus, are the eight accomplishments.”
Thành tựu về tinh tấn, thành tựu về bảo vệ, bạn lành, sống chánh mạng, thành tựu về đức tin, thành tựu về giới, thành tựu về bố thí, thành tựu về trí tuệ – này các Tỳ-khưu, đây là tám sự thành tựu.”
903
‘‘Uṭṭhātā kammadheyyesu, appamatto vidhānavā;
“Diligent in his occupations, heedful, methodical;
“Người tinh tấn trong công việc,
904
Samaṃ kappeti jīvikaṃ, sambhataṃ anurakkhati.
He maintains a balanced livelihood, and protects what he has gathered.
Không phóng dật, có phương pháp;
905
‘‘Saddho sīlena sampanno, vadaññū vītamaccharo;
Faithful, endowed with virtue, generous, free from stinginess;
Sống chánh mạng, bảo vệ tài sản đã tích lũy.
906
Niccaṃ maggaṃ visodheti, sotthānaṃ samparāyikaṃ.
He constantly purifies the path, for welfare in the future life.
Có đức tin, đầy đủ giới hạnh, rộng lượng, không keo kiệt;
907
‘‘Iccete aṭṭha dhammā ca, saddhassa gharamesino;
Thus, these eight qualities, for the faithful householder;
Luôn thanh tịnh con đường, an lạc cho đời sau.
908
Akkhātā saccanāmena, ubhayattha sukhāvahā.
Declared by the Truth-Speaker, bring happiness in both worlds.
Tám pháp này, được bậc Chân Nhân tuyên thuyết,
909
‘‘Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya ca;
For the welfare of this present life, and for the happiness of the future life;
Mang lại hạnh phúc cho cả hai đời, cho người cư sĩ có đức tin.
910
Evametaṃ gahaṭṭhānaṃ, cāgo puññaṃ pavaḍḍhatī’’ti.
Thus, for householders, generosity increases merit.”
Vì lợi ích hiện tại, và vì hạnh phúc đời sau;
pañcamaṃ;
The Fifth;
Như vậy, sự bố thí của các gia chủ làm tăng trưởng phước báu.”
911
6. Dutiyasampadāsuttaṃ
6. Second Accomplishments Sutta
Thứ năm;
912
76. ‘‘Aṭṭhimā, bhikkhave, sampadā.
“Bhikkhus, there are these eight accomplishments.
6. Kinh Thành Tựu Thứ Hai
Katamā aṭṭha?
Which eight?
76. “Này các Tỳ-khưu, có tám sự thành tựu này.
Uṭṭhānasampadā, ārakkhasampadā, kalyāṇamittatā, samajīvitā, saddhāsampadā, sīlasampadā, cāgasampadā, paññāsampadā.
Accomplishment in diligence, accomplishment in protection, good friendship, balanced livelihood, accomplishment in faith, accomplishment in virtue, accomplishment in generosity, accomplishment in wisdom.
Tám điều nào?
Katamā ca, bhikkhave, uṭṭhānasampadā?
And what, bhikkhus, is accomplishment in diligence?
Thành tựu về tinh tấn, thành tựu về bảo vệ, bạn lành, sống chánh mạng, thành tựu về đức tin, thành tựu về giới, thành tựu về bố thí, thành tựu về trí tuệ.
Idha, bhikkhave, kulaputto yena kammaṭṭhānena jīvitaṃ kappeti – yadi kasiyā yadi vaṇijjāya yadi gorakkhena yadi issattena yadi rājaporisena yadi sippaññatarena – tattha dakkho hoti analaso, tatrupāyāya vīmaṃsāya samannāgato, alaṃ kātuṃ alaṃ saṃvidhātunti.
Here, bhikkhus, a son of good family, by whatever occupation he earns his living—whether by farming, by trade, by cattle-rearing, by archery, by royal service, or by any other craft—is skillful and not lazy; he is endowed with the means to investigate it, capable of doing it, capable of managing it.
Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về tinh tấn? Ở đây, này các Tỳ-khưu, một thiện gia tử sống bằng nghề nghiệp nào – dù là nông nghiệp, thương nghiệp, chăn nuôi gia súc, bắn cung, phục vụ vua chúa, hay bất kỳ nghề thủ công nào khác – thì người ấy khéo léo, không lười biếng, có khả năng tìm tòi phương pháp, có thể làm và có thể sắp đặt.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, uṭṭhānasampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in diligence.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thành tựu về tinh tấn.
913
‘‘Katamā ca, bhikkhave, ārakkhasampadā?
“And what, bhikkhus, is accomplishment in protection?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về bảo vệ?
Idha, bhikkhave, kulaputtassa bhogā honti uṭṭhānavīriyādhigatā bāhābalaparicitā sedāvakkhittā dhammikā dhammaladdhā te ārakkhena guttiyā sampādeti – ‘kinti me bhoge neva rājāno hareyyuṃ, na corā hareyyuṃ, na aggi ḍaheyya, na udakaṃ vaheyya, na appiyā dāyādā hareyyu’nti.
Here, bhikkhus, a son of good family has wealth acquired by diligent effort, amassed by the strength of his arms, earned by the sweat of his brow, righteous, righteously obtained; he protects and guards it, thinking: ‘How might kings not confiscate my wealth, nor thieves steal it, nor fire burn it, nor water carry it away, nor unpleasant heirs take it?’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một thiện gia tử có tài sản thu được nhờ tinh tấn, nhờ sức mạnh cánh tay, nhờ đổ mồ hôi, hợp pháp và do pháp mà có, người ấy bảo vệ và giữ gìn chúng – ‘Làm sao để các vua chúa không cướp đoạt tài sản của ta, kẻ trộm không cướp đoạt, lửa không thiêu đốt, nước không cuốn trôi, và những người thừa kế không được yêu thích không chiếm đoạt?’.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ārakkhasampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in protection.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là thành tựu về bảo vệ.
914
‘‘Katamā ca, bhikkhave, kalyāṇamittatā?
“And what, bhikkhus, is good friendship?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là bạn lành?
Idha, bhikkhave, kulaputto yasmiṃ gāme vā nigame vā paṭivasati, tattha ye te honti gahapatī vā gahapatiputtā vā daharā vā vuddhasīlino vuddhā vā vuddhasīlino saddhāsampannā sīlasampannā cāgasampannā paññāsampannā, tehi saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati; yathārūpānaṃ saddhāsampannānaṃ saddhāsampadaṃ anusikkhati, yathārūpānaṃ sīlasampannānaṃ sīlasampadaṃ anusikkhati, yathārūpānaṃ cāgasampannānaṃ cāgasampadaṃ anusikkhati, yathārūpānaṃ paññāsampannānaṃ paññāsampadaṃ anusikkhati.
Here, bhikkhus, a son of good family, in whatever village or town he resides, associates with, converses with, and engages in discussion with those householders or householders’ sons who are young and virtuous, or old and virtuous, who are accomplished in faith, accomplished in virtue, accomplished in generosity, accomplished in wisdom; he emulates the accomplishment in faith of those accomplished in faith, the accomplishment in virtue of those accomplished in virtue, the accomplishment in generosity of those accomplished in generosity, and the accomplishment in wisdom of those accomplished in wisdom.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một thiện gia tử sống trong làng hay thị trấn nào, ở đó, những gia chủ hay con trai gia chủ, dù trẻ tuổi nhưng có giới hạnh, hay lớn tuổi nhưng có giới hạnh, có đầy đủ đức tin, có đầy đủ giới hạnh, có đầy đủ bố thí, có đầy đủ trí tuệ, người ấy thường xuyên giao tiếp, trò chuyện, hội đàm với họ; người ấy học theo đức tin của những người có đức tin, học theo giới hạnh của những người có giới hạnh, học theo bố thí của những người có bố thí, học theo trí tuệ của những người có trí tuệ.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, kalyāṇamittatā.
This, bhikkhus, is called good friendship.
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là bạn lành.
915
‘‘Katamā ca, bhikkhave, samajīvitā?
“And what, bhikkhus, is balanced livelihood?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là sống chánh mạng?
Idha, bhikkhave, kulaputto āyañca bhogānaṃ viditvā vayañca bhogānaṃ viditvā samaṃ jīvikaṃ kappeti nāccogāḷhaṃ nātihīnaṃ – ‘evaṃ me āyo vayaṃ pariyādāya ṭhassati, na ca me vayo āyaṃ pariyādāya ṭhassatī’ti.
Here, bhikkhus, a householder, having known the income of his wealth and having known the expenditure of his wealth, maintains a balanced livelihood, not too extravagant nor too meager – ‘Thus my income will stand covering the expenditure, and my expenditure will not stand covering the income.’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một thiện gia tử biết rõ thu nhập và chi tiêu của mình, sống một cách chánh mạng, không quá phung phí cũng không quá tằn tiện – ‘Như vậy, thu nhập của ta sẽ vượt quá chi tiêu, và chi tiêu của ta sẽ không vượt quá thu nhập’.
Seyyathāpi, bhikkhave, tulādhāro vā tulādhārantevāsī vā tulaṃ paggahetvā jānāti – ‘ettakena vā onataṃ, ettakena vā unnata’nti; evamevaṃ kho, bhikkhave, kulaputto āyañca bhogānaṃ viditvā vayañca bhogānaṃ viditvā samaṃ jīvikaṃ kappeti nāccogāḷhaṃ nātihīnaṃ – ‘evaṃ me āyo vayaṃ pariyādāya ṭhassati, na ca me vayo āyaṃ pariyādāya ṭhassatī’ti.
Just as, bhikkhus, a weighman or a weighman's apprentice, having taken up a balance, knows – ‘By this much it is lowered, by this much it is raised’; even so, bhikkhus, a householder, having known the income of his wealth and having known the expenditure of his wealth, maintains a balanced livelihood, not too extravagant nor too meager – ‘Thus my income will stand covering the expenditure, and my expenditure will not stand covering the income.’
Này các Tỳ-khưu, ví như người cầm cân hoặc đệ tử của người cầm cân, khi nâng cân lên, biết rằng ‘nó nghiêng về bên này một chút, hoặc nghiêng về bên kia một chút’; cũng vậy, này các Tỳ-khưu, một thiện gia tử biết rõ thu nhập và chi tiêu của mình, sống một cách chánh mạng, không quá phung phí cũng không quá tằn tiện – ‘Như vậy, thu nhập của ta sẽ vượt quá chi tiêu, và chi tiêu của ta sẽ không vượt quá thu nhập’.
Sacāyaṃ, bhikkhave, kulaputto appāyo samāno uḷāraṃ jīvikaṃ kappeti, tassa bhavanti vattāro ‘udumbarakhādī vāyaṃ kulaputto bhoge khādatī’ti.
If, bhikkhus, this householder, having little income, maintains an extravagant livelihood, there are those who say of him: ‘This householder consumes his wealth like one eating udumbara fruits.’
Nếu, này các Tỳ-khưu, thiện gia tử này có thu nhập ít mà sống phung phí, thì người ta sẽ nói: ‘Thiện gia tử này ăn của cải như ăn quả vả’.
Sace panāyaṃ, bhikkhave, kulaputto mahāyo samāno kasiraṃ jīvikaṃ kappeti, tassa bhavanti vattāro – ‘ajeṭṭhamaraṇaṃ vāyaṃ kulaputto marissatī’ti.
But if, bhikkhus, this householder, having much income, maintains a meager livelihood, there are those who say of him: ‘This householder will die an untimely death.’
Nếu, này các Tỳ-khưu, thiện gia tử này có thu nhập nhiều mà sống tằn tiện, thì người ta sẽ nói: ‘Thiện gia tử này sẽ chết trước tuổi già’.
Yato ca khoyaṃ, bhikkhave, kulaputto āyañca bhogānaṃ viditvā vayañca bhogānaṃ viditvā samaṃ jīvikaṃ kappeti nāccogāḷhaṃ nātihīnaṃ – ‘evaṃ me āyo vayaṃ pariyādāya ṭhassati, na ca me vayo āyaṃ pariyādāya ṭhassatī’ti.
But when, bhikkhus, this householder, having known the income of his wealth and having known the expenditure of his wealth, maintains a balanced livelihood, not too extravagant nor too meager – ‘Thus my income will stand covering the expenditure, and my expenditure will not stand covering the income.’
Nhưng khi, này các Tỳ-khưu, thiện gia tử này biết rõ thu nhập và chi tiêu của mình, sống một cách chánh mạng, không quá phung phí cũng không quá tằn tiện – ‘Như vậy, thu nhập của ta sẽ vượt quá chi tiêu, và chi tiêu của ta sẽ không vượt quá thu nhập’.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samajīvitā.
This, bhikkhus, is called balanced livelihood (samajīvitā).
Này các Tỳ-khưu, đây gọi là sống chánh mạng.
916
‘‘Katamā ca bhikkhave, saddhāsampadā?
‘‘And what, bhikkhus, is accomplishment in faith (saddhāsampadā)?
“Và này các Tỳ-khưu, thế nào là thành tựu về đức tin?
Idha, bhikkhave, kulaputto saddho hoti, saddahati tathāgatassa bodhiṃ – ‘itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti.
Here, bhikkhus, a householder is endowed with faith, he has faith in the Tathāgata’s enlightenment – ‘Indeed, that Blessed One is…pe… a teacher of devas and humans, the Buddha, the Blessed One.’
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một thiện nam tử có lòng tin, tin vào sự giác ngộ của Như Lai: ‘Thật vậy, Thế Tôn là bậc A-la-hán… bậc Đạo sư của chư Thiên và loài người, là Phật, là Thế Tôn.’
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, saddhāsampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in faith.
Đây, này các Tỳ-kheo, gọi là thành tựu về niềm tin (saddhāsampadā).
917
‘‘Katamā ca, bhikkhave, sīlasampadā?
‘‘And what, bhikkhus, is accomplishment in virtue (sīlasampadā)?
“Và này các Tỳ-kheo, thế nào là thành tựu về giới (sīlasampadā)?
Idha, bhikkhave, kulaputto pāṇātipātā paṭivirato hoti…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato hoti.
Here, bhikkhus, a householder abstains from the destruction of life…pe… abstains from distilled and fermented intoxicants, which are the basis of heedlessness.
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một thiện nam tử từ bỏ sát sinh… từ bỏ uống rượu, các chất say làm mất trí.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, sīlasampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in virtue.
Đây, này các Tỳ-kheo, gọi là thành tựu về giới.
918
‘‘Katamā ca, bhikkhave, cāgasampadā?
‘‘And what, bhikkhus, is accomplishment in generosity (cāgasampadā)?
“Này các Tỳ-kheo, thế nào là thành tựu về bố thí (cāgasampadā)?
Idha, bhikkhave, kulaputto vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati…pe… yācayogo dānasaṃvibhāgarato.
Here, bhikkhus, a householder dwells in a home with a mind free from the stain of stinginess…pe… open-handed, delighting in giving and sharing.
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một thiện nam tử sống tại gia với tâm không cấu uế của xan tham… sẵn sàng bố thí, hoan hỷ chia sẻ.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, cāgasampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in generosity.
Đây, này các Tỳ-kheo, gọi là thành tựu về bố thí.
919
‘‘Katamā ca, bhikkhave, paññāsampadā?
‘‘And what, bhikkhus, is accomplishment in wisdom (paññāsampadā)?
“Này các Tỳ-kheo, thế nào là thành tựu về trí tuệ (paññāsampadā)?
Idha, bhikkhave, kulaputto paññavā hoti…pe… sammā dukkhakkhayagāminiyā.
Here, bhikkhus, a householder is wise…pe… leading to the complete destruction of suffering.
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một thiện nam tử có trí tuệ… đúng đắn dẫn đến sự diệt tận khổ đau.
Ayaṃ vuccati, bhikkhave, paññāsampadā.
This, bhikkhus, is called accomplishment in wisdom.
Đây, này các Tỳ-kheo, gọi là thành tựu về trí tuệ.
Imā kho, bhikkhave, aṭṭha sampadā’’ti.
These, bhikkhus, are the eight accomplishments.’’
Này các Tỳ-kheo, đây là tám thành tựu.”
920
‘‘Uṭṭhātā kammadheyyesu, appamatto vidhānavā;
‘‘Diligent in his occupations, heedful and resourceful,
“Siêng năng trong công việc, không phóng dật, có phương pháp;
921
Samaṃ kappeti jīvikaṃ, sambhataṃ anurakkhati.
He maintains a balanced livelihood, and guards what he has gathered.
Sống bằng sinh kế vừa phải, gìn giữ tài sản đã tích lũy.
922
‘‘Saddho sīlena sampanno, vadaññū vītamaccharo;
‘‘Faithful, endowed with virtue, generous, free from stinginess,
Có niềm tin, đầy đủ giới hạnh, rộng lượng, không xan tham;
923
Niccaṃ maggaṃ visodheti, sotthānaṃ samparāyikaṃ.
He constantly purifies the path, for welfare in the future life.
Luôn thanh tịnh con đường, an toàn cho đời sau.
924
‘‘Iccete aṭṭha dhammā ca, saddhassa gharamesino;
‘‘These eight qualities, for a faithful householder,
Tám pháp này, được bậc Chân Nhân thuyết giảng, cho người cư sĩ có lòng tin;
925
Akkhātā saccanāmena, ubhayattha sukhāvahā.
Are declared by the name of truth, bringing happiness in both worlds.
Đem lại hạnh phúc cho cả hai đời.
926
‘‘Diṭṭhadhammahitatthāya, samparāyasukhāya ca;
‘‘For the welfare in this life, and for happiness in the future life;
Vì lợi ích hiện tại, và vì hạnh phúc đời sau;
927
Evametaṃ gahaṭṭhānaṃ, cāgo puññaṃ pavaḍḍhatī’’ti.
Thus for householders, generosity and merit increase.’’
Đối với người cư sĩ, bố thí làm tăng trưởng phước báu.”
chaṭṭhaṃ;
The Sixth.
Thứ sáu;
928
7. Icchāsuttaṃ
7. Icchāsutta — The Discourse on Desire
7. Kinh Ước Muốn
929
77. Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhavo’’ti!
77. Thereupon, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus: ‘‘Friends, bhikkhus!’’
77. Tại đấy, Tôn giả Sāriputta gọi các Tỳ-kheo: “Này chư Hiền Tỳ-kheo!”
‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato sāriputtassa paccassosuṃ.
‘‘Friend,’’ those bhikkhus replied to Venerable Sāriputta.
“Thưa Hiền giả,” các Tỳ-kheo ấy vâng đáp Tôn giả Sāriputta.
Āyasmā sāriputto etadavoca –
Venerable Sāriputta spoke thus:
Tôn giả Sāriputta nói như sau:
930
* ‘‘Aṭṭhime, āvuso, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
* ‘‘There are, friends, these eight persons existing, found in the world.
“Này chư Hiền, có tám hạng người này hiện hữu, có mặt trên đời.
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám hạng nào?
Idhāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
Here, friends, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
Ở đây, này chư Hiền, một Tỳ-kheo sống độc cư, không dựa dẫm vào ai, khởi lên ước muốn về lợi lộc.
So uṭṭhahati, ghaṭati, vāyamati lābhāya.
He strives, exerts himself, endeavors for gain.
Vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn để có lợi lộc.
Tassa uṭṭhahato, ghaṭato, vāyamato lābhāya lābho nuppajjati.
For him, striving, exerting himself, endeavoring for gain, no gain arises.
Khi vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn để có lợi lộc thì lợi lộc không khởi lên.
So tena alābhena socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati.
He, because of that lack of gain, grieves, laments, weeps, beats his breast, and falls into confusion.
Vì không có lợi lộc đó, vị ấy buồn rầu, khổ não, than vãn, đấm ngực khóc than, rơi vào si mê.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, uṭṭhahati, ghaṭati, vāyamati lābhāya, na ca lābhī, socī ca paridevī ca, cuto ca saddhammā’’’.
This, friends, is called: ‘a bhikkhu who dwells desiring gain, strives, exerts himself, endeavors for gain, but does not obtain gain, and is sorrowful and lamenting, fallen from the Good Dhamma.’
Này chư Hiền, đây gọi là ‘Tỳ-kheo sống với ước muốn về lợi lộc, nỗ lực, cố gắng, tinh tấn để có lợi lộc, nhưng không có lợi lộc, buồn rầu và than vãn, đã rời xa Chánh pháp.’
931
‘‘Idha panāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
‘‘Here again, friends, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
“Lại nữa, này chư Hiền, một Tỳ-kheo sống độc cư, không dựa dẫm vào ai, khởi lên ước muốn về lợi lộc.
So uṭṭhahati, ghaṭati, vāyamati lābhāya.
He strives, struggles, and endeavors for gain.
Vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn để có lợi lộc.
Tassa uṭṭhahato ghaṭato vāyamato lābhāya lābho uppajjati.
As he strives, struggles, and endeavors for gain, gain arises for him.
Khi vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn để có lợi lộc thì lợi lộc khởi lên.
So tena lābhena majjati pamajjati pamādamāpajjati.
He becomes intoxicated and heedless by that gain; he falls into heedlessness.
Vì có lợi lộc đó, vị ấy kiêu mạn, phóng dật, rơi vào phóng dật.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, uṭṭhahati ghaṭati vāyamati lābhāya, lābhī ca, madī ca pamādī ca, cuto ca saddhammā’’’.
This, friend, is called a bhikkhu who dwells desiring gain, strives, struggles, and endeavors for gain, and is a gainer, and is intoxicated and heedless, and has fallen away from the Dhamma.
Này chư Hiền, đây gọi là ‘Tỳ-kheo sống với ước muốn về lợi lộc, nỗ lực, cố gắng, tinh tấn để có lợi lộc, có lợi lộc, kiêu mạn và phóng dật, đã rời xa Chánh pháp.’
932
‘‘Idha panāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
Here, friend, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
“Lại nữa, này chư Hiền, một Tỳ-kheo sống độc cư, không dựa dẫm vào ai, khởi lên ước muốn về lợi lộc.
So na uṭṭhahati, na ghaṭati, na vāyamati lābhāya.
He does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain.
Vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn để có lợi lộc.
Tassa anuṭṭhahato, aghaṭato, avāyamato lābhāya lābho nuppajjati.
As he does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, gain does not arise for him.
Khi vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn để có lợi lộc thì lợi lộc không khởi lên.
So tena alābhena socati kilamati paridevati, urattāḷiṃ kandati, sammohaṃ āpajjati.
He grieves, laments, and suffers on account of that lack of gain; he beats his breast, cries out, and falls into confusion.
Vì không có lợi lộc đó, vị ấy buồn rầu, khổ não, than vãn, đấm ngực khóc than, rơi vào si mê.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, na uṭṭhahati, na ghaṭati, na vāyamati lābhāya, na ca lābhī, socī ca paridevī ca, cuto ca saddhammā’’’.
This, friend, is called a bhikkhu who dwells desiring gain, does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, and is not a gainer, and is grieving and lamenting, and has fallen away from the Dhamma.
Này chư Hiền, đây gọi là ‘Tỳ-kheo sống với ước muốn về lợi lộc, không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn để có lợi lộc, không có lợi lộc, buồn rầu và than vãn, đã rời xa Chánh pháp.’
933
‘‘Idha panāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
Here, friend, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
“Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-kheo sống độc cư, không phụ thuộc vào ai, phát sinh mong muốn về lợi lộc.
So na uṭṭhahati, na ghaṭati, na vāyamati lābhāya.
He does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain.
Vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc.
Tassa anuṭṭhahato, aghaṭato, avāyamato lābhāya lābho uppajjati.
As he does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, gain arises for him.
Khi vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc, lợi lộc lại phát sinh.
So tena lābhena majjati pamajjati pamādamāpajjati.
He becomes intoxicated and heedless by that gain; he falls into heedlessness.
Vị ấy do lợi lộc ấy mà say đắm, phóng dật, rơi vào sự phóng dật.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, na uṭṭhahati na ghaṭati na vāyamati lābhāya, lābhī ca, madī ca pamādī ca, cuto ca saddhammā’’’.
This, friend, is called a bhikkhu who dwells desiring gain, does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, and is a gainer, and is intoxicated and heedless, and has fallen away from the Dhamma.
Này chư hiền, đây được gọi là: ‘Tỳ-kheo sống với mong muốn về lợi lộc, không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc, có được lợi lộc, lại say đắm và phóng dật, và đã rời xa Chánh pháp.’”
934
‘‘Idha panāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
Here, friend, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
“Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-kheo sống độc cư, không phụ thuộc vào ai, phát sinh mong muốn về lợi lộc.
So uṭṭhahati, ghaṭati, vāyamati lābhāya.
He strives, struggles, and endeavors for gain.
Vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn vì lợi lộc.
Tassa uṭṭhahato, ghaṭato, vāyamato lābhāya, lābho nuppajjati.
As he strives, struggles, and endeavors for gain, gain does not arise for him.
Khi vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn vì lợi lộc, lợi lộc lại không phát sinh.
So tena alābhena na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati.
He does not grieve, does not lament, does not suffer on account of that lack of gain; he does not beat his breast, does not cry out, and does not fall into confusion.
Vị ấy do không có lợi lộc ấy mà không sầu muộn, không mệt mỏi, không than vãn, không đấm ngực khóc than, không rơi vào sự mê loạn.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, uṭṭhahati ghaṭati vāyamati lābhāya, na ca lābhī, na ca socī na ca paridevī, accuto ca saddhammā’’’.
This, friend, is called a bhikkhu who dwells desiring gain, strives, struggles, and endeavors for gain, and is not a gainer, and is not grieving and not lamenting, and has not fallen away from the Dhamma.
Này chư hiền, đây được gọi là: ‘Tỳ-kheo sống với mong muốn về lợi lộc, nỗ lực, cố gắng, tinh tấn vì lợi lộc, nhưng không có lợi lộc, không sầu muộn, không than vãn, và không rời xa Chánh pháp.’”
935
‘‘Idha panāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
Here, friend, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
“Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-kheo sống độc cư, không phụ thuộc vào ai, phát sinh mong muốn về lợi lộc.
So uṭṭhahati, ghaṭati, vāyamati lābhāya.
He strives, struggles, and endeavors for gain.
Vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn vì lợi lộc.
Tassa uṭṭhahato, ghaṭato, vāyamato lābhāya, lābho uppajjati.
As he strives, struggles, and endeavors for gain, gain arises for him.
Khi vị ấy nỗ lực, cố gắng, tinh tấn vì lợi lộc, lợi lộc lại phát sinh.
So tena lābhena na majjati na pamajjati na pamādamāpajjati.
He does not become intoxicated, does not become heedless by that gain; he does not fall into heedlessness.
Vị ấy do lợi lộc ấy mà không say đắm, không phóng dật, không rơi vào sự phóng dật.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, uṭṭhahati, ghaṭati, vāyamati lābhāya, lābhī ca, na ca madī na ca pamādī, accuto ca saddhammā’’’.
This, friend, is called a bhikkhu who dwells desiring gain, strives, struggles, and endeavors for gain, and is a gainer, and is not intoxicated and not heedless, and has not fallen away from the Dhamma.
Này chư hiền, đây được gọi là: ‘Tỳ-kheo sống với mong muốn về lợi lộc, nỗ lực, cố gắng, tinh tấn vì lợi lộc, có được lợi lộc, nhưng không say đắm và không phóng dật, và không rời xa Chánh pháp.’”
936
‘‘Idha panāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
Here, friend, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
“Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-kheo sống độc cư, không phụ thuộc vào ai, phát sinh mong muốn về lợi lộc.
So na uṭṭhahati, na ghaṭati, na vāyamati lābhāya.
He does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain.
Vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc.
Tassa anuṭṭhahato, aghaṭato, avāyamato lābhāya, lābho nuppajjati.
As he does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, gain does not arise for him.
Khi vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc, lợi lộc lại không phát sinh.
So tena alābhena na socati na kilamati na paridevati, na urattāḷiṃ kandati, na sammohaṃ āpajjati.
He does not grieve, does not lament, does not suffer on account of that lack of gain; he does not beat his breast, does not cry out, and does not fall into confusion.
Vị ấy do không có lợi lộc ấy mà không sầu muộn, không mệt mỏi, không than vãn, không đấm ngực khóc than, không rơi vào sự mê loạn.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, na uṭṭhahati, na ghaṭati, na vāyamati lābhāya, na ca lābhī, na ca socī na ca paridevī, accuto ca saddhammā’’’.
This, friend, is called a bhikkhu who dwells desiring gain, does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, and is not a gainer, and is not grieving and not lamenting, and has not fallen away from the Dhamma.
Này chư hiền, đây được gọi là: ‘Tỳ-kheo sống với mong muốn về lợi lộc, không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc, không có lợi lộc, không sầu muộn, không than vãn, và không rời xa Chánh pháp.’”
937
‘‘Idha panāvuso, bhikkhuno pavivittassa viharato nirāyattavuttino icchā uppajjati lābhāya.
Here, friend, for a bhikkhu dwelling in seclusion, living independently, a desire for gain arises.
“Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-kheo sống độc cư, không phụ thuộc vào ai, phát sinh mong muốn về lợi lộc.
So na uṭṭhahati, na ghaṭati, na vāyamati lābhāya.
He does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain.
Vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc.
Tassa anuṭṭhahato, aghaṭato, avāyamato lābhāya, lābho uppajjati.
As he does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, gain arises for him.
Khi vị ấy không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc, lợi lộc lại phát sinh.
So tena lābhena na majjati na pamajjati na pamādamāpajjati.
He does not become intoxicated, does not become heedless by that gain; he does not fall into heedlessness.
Vị ấy do lợi lộc ấy mà không say đắm, không phóng dật, không rơi vào sự phóng dật.
Ayaṃ vuccatāvuso, ‘bhikkhu iccho viharati lābhāya, na uṭṭhahati, na ghaṭati, na vāyamati lābhāya, lābhī ca, na ca madī na ca pamādī, accuto ca saddhammā’.
This, friend, is called a bhikkhu who dwells desiring gain, does not strive, does not struggle, does not endeavor for gain, and is a gainer, and is not intoxicated and not heedless, and has not fallen away from the Dhamma.
Này chư hiền, đây được gọi là: ‘Tỳ-kheo sống với mong muốn về lợi lộc, không nỗ lực, không cố gắng, không tinh tấn vì lợi lộc, có được lợi lộc, nhưng không say đắm và không phóng dật, và không rời xa Chánh pháp.’
Ime kho, āvuso, aṭṭha puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These, friends, are the eight individuals found existing in the world.”
Này chư hiền, tám hạng người này có mặt, hiện hữu trên đời.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Phẩm thứ bảy.
938
8. Alaṃsuttaṃ
8. The Alaṃ Sutta
8. Kinh Alaṃ
939
78.* Tatra kho āyasmā sāriputto bhikkhū āmantesi…pe… chahāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, alaṃ paresaṃ.
78. There, indeed, Venerable Sāriputta addressed the bhikkhus... "Friends, a bhikkhu endowed with six qualities is fit for himself, fit for others."
78. Tôn giả Sāriputta đã gọi các Tỳ-kheo… (như trên)… Này chư hiền, một Tỳ-kheo thành tựu sáu pháp thì đủ cho tự thân, đủ cho người khác.
Katamehi chahi?
Which six?
Sáu pháp ấy là gì?
Idhāvuso, bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; sutānañca dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; dhātānañca dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno ca hoti; kalyāṇavāco ca hoti kalyāṇavākkaraṇo, poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagaḷāya atthassa viññāpaniyā; sandassako ca hoti samādapako samuttejako sampahaṃsako sabrahmacārīnaṃ.
Here, friends, a bhikkhu is quick to grasp wholesome qualities; is by nature one who remembers the teachings he has heard; is one who examines the meaning of the teachings he has remembered; having understood the meaning and understood the Dhamma, he practices in accordance with the Dhamma; is good in speech and good in expression, endowed with refined speech, clear, unhesitating, making the meaning understood; and is one who instructs, encourages, inspires, and gladdens his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; thấu hiểu ý nghĩa, thấu hiểu giáo pháp, và thực hành đúng pháp; có lời nói tốt đẹp, cách nói tốt đẹp, có lời nói lịch sự, rõ ràng, không ấp úng, có khả năng làm sáng tỏ ý nghĩa; và có khả năng khích lệ, khuyến tấn, thúc đẩy, làm hoan hỷ các vị đồng Phạm hạnh.
Imehi kho, āvuso, chahi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, alaṃ paresaṃ.
Friends, a bhikkhu endowed with these six qualities is fit for himself, fit for others.
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ sáu pháp này thì có ích cho chính mình, có ích cho người khác.
940
‘‘Pañcahāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, alaṃ paresaṃ.
"Friends, a bhikkhu endowed with five qualities is fit for himself, fit for others."
“Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ năm pháp thì có ích cho chính mình, có ích cho người khác.
Katamehi pañcahi?
Which five?
Năm pháp nào?
Idhāvuso, bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; sutānañca dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; dhātānañca dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno ca hoti; kalyāṇavāco ca hoti…pe… sandassako ca hoti…pe… sabrahmacārīnaṃ.
Here, friends, a bhikkhu is not quick to grasp wholesome qualities; is by nature one who remembers the teachings he has heard; is one who examines the meaning of the teachings he has remembered; having understood the meaning and understood the Dhamma, he practices in accordance with the Dhamma; is good in speech... and is one who instructs... his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu không nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; nhưng có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; thấu hiểu ý nghĩa, thấu hiểu giáo pháp, và thực hành đúng pháp; có lời nói tốt đẹp…pe… và có khả năng khích lệ…pe… các vị đồng Phạm hạnh.
Imehi kho, āvuso, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, alaṃ paresaṃ.
Friends, a bhikkhu endowed with these five qualities is fit for himself, fit for others.
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ năm pháp này thì có ích cho chính mình, có ích cho người khác.
941
‘‘Catūhāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, nālaṃ paresaṃ.
"Friends, a bhikkhu endowed with four qualities is fit for himself, but not for others."
“Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ bốn pháp thì có ích cho chính mình, không có ích cho người khác.
Katamehi catūhi?
Which four?
Bốn pháp nào?
Idhāvuso, bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; sutānañca dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; dhātānañca dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno ca hoti; no ca kalyāṇavāco hoti…pe… no ca sandassako hoti…pe… sabrahmacārīnaṃ.
Here, friends, a bhikkhu is quick to grasp wholesome qualities; is by nature one who remembers the teachings he has heard; is one who examines the meaning of the teachings he has remembered; having understood the meaning and understood the Dhamma, he practices in accordance with the Dhamma; but is not good in speech... and is not one who instructs... his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; thấu hiểu ý nghĩa, thấu hiểu giáo pháp, và thực hành đúng pháp; nhưng không có lời nói tốt đẹp…pe… không có khả năng khích lệ…pe… các vị đồng Phạm hạnh.
Imehi kho, āvuso, catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, nālaṃ paresaṃ.
Friends, a bhikkhu endowed with these four qualities is fit for himself, but not for others.
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ bốn pháp này thì có ích cho chính mình, không có ích cho người khác.
942
‘‘Catūhāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ paresaṃ, nālaṃ attano.
"Friends, a bhikkhu endowed with four qualities is fit for others, but not for himself."
“Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ bốn pháp thì có ích cho người khác, không có ích cho chính mình.
Katamehi catūhi?
Which four?
Bốn pháp nào?
Idhāvuso, bhikkhu khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; sutānañca dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; no ca dhātānaṃ dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; no ca atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti; kalyāṇavāco ca hoti…pe… sandassako ca hoti…pe… sabrahmacārīnaṃ.
Here, friends, a bhikkhu is quick to grasp wholesome qualities; is by nature one who remembers the teachings he has heard; but is not one who examines the meaning of the teachings he has remembered; and having understood the meaning and understood the Dhamma, he does not practice in accordance with the Dhamma; but is good in speech... and is one who instructs... his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; nhưng không quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; không thấu hiểu ý nghĩa, không thấu hiểu giáo pháp, không thực hành đúng pháp; nhưng có lời nói tốt đẹp…pe… và có khả năng khích lệ…pe… các vị đồng Phạm hạnh.
Imehi kho, āvuso, catūhi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ paresaṃ, nālaṃ attano.
Friends, a bhikkhu endowed with these four qualities is fit for others, but not for himself.
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ bốn pháp này thì có ích cho người khác, không có ích cho chính mình.
943
‘‘Tīhāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, nālaṃ paresaṃ.
"Friends, a bhikkhu endowed with three qualities is fit for himself, but not for others."
“Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ ba pháp thì có ích cho chính mình, không có ích cho người khác.
Katamehi tīhi?
Which three?
Ba pháp nào?
Idhāvuso, bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; sutānañca dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; dhātānañca dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno ca hoti; no ca kalyāṇavāco hoti…pe… no ca sandassako hoti…pe… sabrahmacārīnaṃ.
Here, friends, a bhikkhu is not quick to grasp wholesome qualities; is by nature one who remembers the teachings he has heard; is one who examines the meaning of the teachings he has remembered; having understood the meaning and understood the Dhamma, he practices in accordance with the Dhamma; but is not good in speech... and is not one who instructs... his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu không nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; nhưng có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; thấu hiểu ý nghĩa, thấu hiểu giáo pháp, và thực hành đúng pháp; nhưng không có lời nói tốt đẹp…pe… không có khả năng khích lệ…pe… các vị đồng Phạm hạnh.
Imehi kho, āvuso, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, nālaṃ paresaṃ.
Friends, a bhikkhu endowed with these three qualities is fit for himself, but not for others.
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ ba pháp này thì có ích cho chính mình, không có ích cho người khác.
944
‘‘Tīhāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ paresaṃ, nālaṃ attano.
"Friends, a bhikkhu endowed with three qualities is fit for others, but not for himself."
“Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ ba pháp thì có ích cho người khác, không có ích cho chính mình.
Katamehi tīhi?
Which three?
Ba pháp nào?
Idhāvuso, bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; sutānañca dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; no ca dhātānaṃ dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; no ca atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti; kalyāṇavāco ca hoti…pe… atthassa viññāpaniyā, sandassako ca hoti…pe… sabrahmacārīnaṃ.
Here, friends, a bhikkhu is not quick to grasp wholesome qualities; is by nature one who remembers the teachings he has heard; but is not one who examines the meaning of the teachings he has remembered; and having understood the meaning and understood the Dhamma, he does not practice in accordance with the Dhamma; but is good in speech... making the meaning understood, and is one who instructs... his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu không nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; nhưng có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; nhưng không quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; không thấu hiểu ý nghĩa, không thấu hiểu giáo pháp, không thực hành đúng pháp; nhưng có lời nói tốt đẹp…pe… có khả năng làm sáng tỏ ý nghĩa, và có khả năng khích lệ…pe… các vị đồng Phạm hạnh.
Imehi kho, āvuso, tīhi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ paresaṃ, nālaṃ attano.
Friends, a bhikkhu endowed with these three qualities is fit for others, but not for himself.
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ ba pháp này thì có ích cho người khác, không có ích cho chính mình.
945
‘‘Dvīhāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, nālaṃ paresaṃ.
"Friends, a bhikkhu endowed with two qualities is fit for himself, but not for others."
“Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ hai pháp thì có ích cho chính mình, không có ích cho người khác.
Katamehi dvīhi?
Which two?
Hai pháp nào?
Idhāvuso, bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; no ca sutānaṃ dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; dhātānañca dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno ca hoti; no ca kalyāṇavāco hoti…pe… no ca sandassako hoti…pe… sabrahmacārīnaṃ.
Here, friend, a bhikkhu is not quick to grasp wholesome teachings; nor is he of a nature to retain the teachings he has heard; but he examines the meaning of the teachings he has retained; and having understood the meaning and the Dhamma, he practices in accordance with the Dhamma; but he is not of good speech…pe… nor is he one who instructs…pe… his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu không nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; không có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; nhưng quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; thấu hiểu ý nghĩa, thấu hiểu giáo pháp, và thực hành đúng pháp; nhưng không có lời nói tốt đẹp…pe… không có khả năng khích lệ…pe… các vị đồng Phạm hạnh.
Imehi kho, āvuso, dvīhi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ attano, nālaṃ paresaṃ.
Possessing these two qualities, friend, a bhikkhu is sufficient for himself, but not for others.
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ hai pháp này thì có ích cho chính mình, không có ích cho người khác.
946
‘‘Dvīhāvuso, dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ paresaṃ, nālaṃ attano.
“Possessing two qualities, friend, a bhikkhu is sufficient for others, but not for himself.
“Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ hai pháp thì có ích cho người khác, không có ích cho chính mình.
Katamehi dvīhi?
Which two?
Hai pháp nào?
Idhāvuso, bhikkhu na heva kho khippanisanti ca hoti kusalesu dhammesu; no ca sutānaṃ dhammānaṃ dhāraṇajātiko hoti; no ca dhātānaṃ dhammānaṃ atthūpaparikkhitā hoti; no ca atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti; kalyāṇavāco ca hoti kalyāṇavākkaraṇo, poriyā vācāya samannāgato vissaṭṭhāya anelagaḷāya atthassa viññāpaniyā; sandassako ca hoti samādapako samuttejako sampahaṃsako sabrahmacārīnaṃ.
Here, friend, a bhikkhu is not quick to grasp wholesome teachings; nor is he of a nature to retain the teachings he has heard; nor does he examine the meaning of the teachings he has retained; nor, having understood the meaning and the Dhamma, does he practice in accordance with the Dhamma; but he is of good speech, one who speaks well, endowed with a cultured, clear, unhesitant, and meaningful voice; and he is one who instructs, encourages, inspires, and gladdens his fellow practitioners.
Này chư hiền, ở đây, một Tỳ-khưu không nhanh chóng thấu hiểu các pháp thiện; không có khả năng ghi nhớ các pháp đã nghe; không quán sát ý nghĩa các pháp đã ghi nhớ; không thấu hiểu ý nghĩa, không thấu hiểu giáo pháp, không thực hành đúng pháp; nhưng có lời nói tốt đẹp, cách nói tốt đẹp, có lời nói lịch sự, rõ ràng, không ấp úng, có khả năng làm sáng tỏ ý nghĩa; và có khả năng khích lệ, khuyến tấn, thúc đẩy, làm hoan hỷ các vị đồng Phạm hạnh.”
Imehi kho, āvuso, dvīhi dhammehi samannāgato bhikkhu alaṃ paresaṃ, nālaṃ attano’’ti.
Possessing these two qualities, friend, a bhikkhu is sufficient for others, but not for himself.”
Này chư hiền, một Tỳ-khưu đầy đủ hai pháp này thì có ích cho người khác, không có ích cho chính mình.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Tám pháp.
947
9. Parihānasuttaṃ
9. The Discourse on Decline
9. Kinh Parihāna (Suy Thoái)
948
79. ‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, dhammā sekhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattanti.
79. “Monks, these eight qualities lead to the decline of a trainee bhikkhu.
79. “Này các Tỳ-khưu, có tám pháp này đưa đến sự suy thoái của Tỳ-khưu có học (sekhassa bhikkhu).
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp nào?
Kammārāmatā, bhassārāmatā, niddārāmatā, saṅgaṇikārāmatā, indriyesu aguttadvāratā, bhojane amattaññutā, saṃsaggārāmatā, papañcārāmatā – ime kho, bhikkhave, aṭṭha dhammā sekhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattanti.
Delight in activity, delight in talk, delight in sleep, delight in company, unguardedness of the sense faculties, immoderation in food, delight in association, and delight in mental proliferation – these eight qualities, monks, lead to the decline of a trainee bhikkhu.
Thích làm việc (kammārāmatā), thích nói chuyện (bhassārāmatā), thích ngủ nghỉ (niddārāmatā), thích tụ tập (saṅgaṇikārāmatā), không hộ trì các căn (indriyesu aguttadvāratā), không tiết độ trong ăn uống (bhojane amattaññutā), thích giao du (saṃsaggārāmatā), thích phóng dật (papañcārāmatā) – này các Tỳ-khưu, tám pháp này đưa đến sự suy thoái của Tỳ-khưu có học.
949
‘‘Aṭṭhime, bhikkhave, dhammā sekhassa bhikkhuno aparihānāya saṃvattanti.
“Monks, these eight qualities lead to the non-decline of a trainee bhikkhu.
“Này các Tỳ-khưu, có tám pháp này đưa đến sự không suy thoái của Tỳ-khưu có học.
Katame aṭṭha?
Which eight?
Tám pháp nào?
Na kammārāmatā, na bhassārāmatā, na niddārāmatā, na saṅgaṇikārāmatā, indriyesu guttadvāratā, bhojane mattaññutā, asaṃsaggārāmatā, nippapañcārāmatā – ime kho, bhikkhave, aṭṭha dhammā sekhassa bhikkhuno aparihānāya saṃvattantī’’ti.
No delight in activity, no delight in talk, no delight in sleep, no delight in company, guardedness of the sense faculties, moderation in food, no delight in association, and no delight in mental proliferation – these eight qualities, monks, lead to the non-decline of a trainee bhikkhu.”
Không thích làm việc, không thích nói chuyện, không thích ngủ nghỉ, không thích tụ tập, hộ trì các căn, tiết độ trong ăn uống, không thích giao du, không thích phóng dật – này các Tỳ-khưu, tám pháp này đưa đến sự không suy thoái của Tỳ-khưu có học.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Chín pháp.
950
10. Kusītārambhavatthusuttaṃ
10. The Discourse on the Grounds for Laziness and Exertion
10. Kinh Kusītārambhavatthu (Sự Biếng Nhác và Nỗ Lực)
951
80.* ‘‘Aṭṭhimāni, bhikkhave, kusītavatthūni.
80. “Monks, there are these eight grounds for laziness.
80.* “Này các Tỳ-khưu, có tám lý do biếng nhác này.
Katamāni aṭṭha?
Which eight?
Tám lý do nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhunā kammaṃ kattabbaṃ hoti.
Here, monks, a bhikkhu has work to do.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có một công việc cần làm.
Tassa evaṃ hoti – ‘kammaṃ kho me kattabbaṃ bhavissati.
He thinks: ‘I will have work to do.
Vị ấy nghĩ: ‘Ta có một công việc cần làm.
Kammaṃ kho pana me karontassa kāyo kilamissati.
My body will become tired while doing the work.
Trong khi làm việc, thân ta sẽ mệt mỏi.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Let me lie down.’
Thôi, ta hãy nằm nghỉ.’
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
So he lies down, and does not arouse energy for the attainment of the unobtained, the comprehension of the uncomprehended, the realization of the unrealized.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt, chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.
Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ kusītavatthu.
This, monks, is the first ground for laziness.
Này các Tỳ-khưu, đây là lý do biếng nhác thứ nhất.
952
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhunā kammaṃ kataṃ hoti.
“Furthermore, monks, a bhikkhu has done some work.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đã làm xong một công việc.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho kammaṃ akāsiṃ.
He thinks: ‘I have done work.
Vị ấy nghĩ: ‘Ta đã làm xong công việc.
Kammaṃ kho pana me karontassa kāyo kilanto.
My body is tired from doing the work.
Trong khi làm việc, thân ta đã mệt mỏi.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Let me lie down.’
Thôi, tôi sẽ nằm nghỉ.
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
So he lies down, and does not arouse energy for the attainment of the unobtained, the comprehension of the uncomprehended, the realization of the unrealized.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.
Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ kusītavatthu.
This, monks, is the second ground for laziness.
Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ hai dẫn đến biếng nhác.
953
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhunā maggo gantabbo hoti.
“Furthermore, monks, a bhikkhu has a journey to make.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có một con đường phải đi.
Tassa evaṃ hoti – ‘maggo me gantabbo bhavissati.
He thinks: ‘I will have a journey to make.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta sẽ phải đi một con đường.
Maggaṃ kho pana me gacchantassa kāyo kilamissati.
My body will become tired while traveling.
Khi ta đi con đường đó, thân thể ta sẽ mệt mỏi.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Let me lie down.’
Thôi, tôi sẽ nằm nghỉ.’
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
So he lies down, and does not arouse energy for the attainment of the unobtained, the comprehension of the uncomprehended, the realization of the unrealized.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.
Idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ kusītavatthu.
This, monks, is the third ground for laziness.
Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ ba dẫn đến biếng nhác.
954
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhunā maggo gato hoti.
“Furthermore, monks, a bhikkhu has made a journey.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đã đi một con đường.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho maggaṃ agamāsiṃ.
He thinks: ‘I have made a journey.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta đã đi một con đường.
Maggaṃ kho pana me gacchantassa kāyo kilanto.
My body is tired from traveling.
Khi ta đi con đường đó, thân thể ta đã mệt mỏi.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Let me lie down.’
Thôi, tôi sẽ nằm nghỉ.’
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
So he lies down, and does not arouse energy for the attainment of the unobtained, the comprehension of the uncomprehended, the realization of the unrealized.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.
Idaṃ bhikkhave, catutthaṃ kusītavatthu.
This, monks, is the fourth ground for laziness.
Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ tư dẫn đến biếng nhác.
955
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto na labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu, while wandering for alms in a village or town, does not obtain enough coarse or fine food.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đi khất thực vào làng hay thị trấn, không nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto nālatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
He thinks thus: ‘Indeed, while wandering for alms in a village or town, I did not obtain enough coarse or fine food.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta đã đi khất thực vào làng hay thị trấn, nhưng không nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa me kāyo kilanto akammañño.
My body is tired and unfit for work.
Thân thể ta mệt mỏi, không thể làm việc được.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Come, let me lie down.’
Thôi, tôi sẽ nằm nghỉ.’
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati…pe… idaṃ, bhikkhave, pañcamaṃ kusītavatthu.
He lies down, he does not arouse energy… Thus, bhikkhus, this is the fifth ground for idleness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ năm dẫn đến biếng nhác.
956
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu, while wandering for alms in a village or town, obtains enough coarse or fine food.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đi khất thực vào làng hay thị trấn, nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto alatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
He thinks thus: ‘Indeed, while wandering for alms in a village or town, I obtained enough coarse or fine food.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta đã đi khất thực vào làng hay thị trấn, đã nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa me kāyo garuko akammañño māsācitaṃ maññe.
My body is heavy and unfit for work, as if it were a lump of dough.
Thân thể ta nặng nề, không thể làm việc được, như thể đã ngâm đậu rồi vậy.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Come, let me lie down.’
Thôi, tôi sẽ nằm nghỉ.’
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati…pe… idaṃ, bhikkhave, chaṭṭhaṃ kusītavatthu.
He lies down, he does not arouse energy… Thus, bhikkhus, this is the sixth ground for idleness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ sáu dẫn đến biếng nhác.
957
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno uppanno hoti appamattako ābādho.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu has arisen a slight ailment.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có một cơn bệnh nhỏ phát sinh.
Tassa evaṃ hoti – ‘uppanno kho me ayaṃ appamattako ābādho atthi kappo nipajjituṃ.
He thinks thus: ‘Indeed, this slight ailment has arisen in me; it is proper to lie down.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Cơn bệnh nhỏ này đã phát sinh cho ta; có lý do để ta nằm nghỉ.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Come, let me lie down.’
Thôi, tôi sẽ nằm nghỉ.’
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati…pe… idaṃ, bhikkhave, sattamaṃ kusītavatthu.
He lies down, he does not arouse energy… Thus, bhikkhus, this is the seventh ground for idleness.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ bảy dẫn đến biếng nhác.
958
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu gilānā vuṭṭhito* hoti aciravuṭṭhito gelaññā.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu has recovered from an illness, having recently recovered from an illness.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu vừa khỏi bệnh, vừa mới hồi phục sau cơn bệnh.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gilānā vuṭṭhito aciravuṭṭhito gelaññā.
He thinks thus: ‘Indeed, I have recovered from an illness, having recently recovered from an illness.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta vừa khỏi bệnh, vừa mới hồi phục sau cơn bệnh.
Tassa me kāyo dubbalo akammañño.
My body is weak and unfit for work.
Thân thể ta yếu ớt, không thể làm việc được.
Handāhaṃ nipajjāmī’ti.
Come, let me lie down.’
Thôi, tôi sẽ nằm nghỉ.’
So nipajjati, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
He lies down, he does not arouse energy for the attainment of the unattained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized.
Vị ấy nằm nghỉ, không tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.
Idaṃ, bhikkhave, aṭṭhamaṃ kusītavatthu.
Thus, bhikkhus, this is the eighth ground for idleness.
Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ tám dẫn đến biếng nhác.
Imāni kho, bhikkhave, aṭṭha kusītavatthūni.
These, bhikkhus, are the eight grounds for idleness.
Này các Tỳ-khưu, đây là tám điều kiện dẫn đến biếng nhác.
959
* ‘‘Aṭṭhimāni, bhikkhave, ārambhavatthūni.
‘‘There are, bhikkhus, these eight grounds for the arousal of energy.
Này các Tỳ-khưu, đây là tám điều kiện khởi sự tinh tấn.
Katamāni aṭṭha?
Which eight?
Tám điều kiện nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhunā kammaṃ kattabbaṃ hoti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu has work to do.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có công việc phải làm.
Tassa evaṃ hoti – ‘kammaṃ kho me kattabbaṃ bhavissati.
He thinks thus: ‘I will have work to do.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta sẽ có công việc phải làm.
Kammaṃ kho mayā karontena na sukaraṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ.
While doing work, it is not easy for me to pay attention to the Buddha’s teaching.
Khi ta làm công việc đó, sẽ không dễ để ta chú tâm vào giáo pháp của chư Phật.
Handāhaṃ paṭikacceva vīriyaṃ ārabhāmi appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāyā’ti.
Come, let me arouse energy beforehand for the attainment of the unattained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized.’
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn trước để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.’
So vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
He arouses energy for the attainment of the unattained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized.
Vị ấy khởi sự tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.
Idaṃ, bhikkhave, paṭhamaṃ ārambhavatthu.
Thus, bhikkhus, this is the first ground for the arousal of energy.
Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ nhất khởi sự tinh tấn.
960
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhunā kammaṃ kataṃ hoti.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu has done work.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đã làm xong công việc.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho kammaṃ akāsiṃ.
He thinks thus: ‘I have done work.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta đã làm xong công việc.
Kammaṃ kho panāhaṃ karonto nāsakkhiṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ.
While doing work, I was unable to pay attention to the Buddha’s teaching.
Khi ta làm công việc đó, ta không thể chú tâm vào giáo pháp của chư Phật.
Handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāyā’ti.
Come, let me arouse energy for the attainment of the unattained, for the comprehension of the uncomprehended, for the realization of the unrealized.’
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.’
So vīriyaṃ ārabhati.
He arouses energy.
Vị ấy khởi sự tinh tấn.
Idaṃ, bhikkhave, dutiyaṃ ārambhavatthu.
Thus, bhikkhus, this is the second ground for the arousal of energy.
Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ hai khởi sự tinh tấn.
961
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhunā maggo gantabbo hoti.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu has a journey to undertake.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có một con đường phải đi.
Tassa evaṃ hoti – maggo kho me gantabbo bhavissati.
He thinks thus: ‘I will have a journey to undertake.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta sẽ phải đi một con đường.
Maggaṃ kho pana me gacchantena na sukaraṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ.
While undertaking the journey, it is not easy for me to pay attention to the Buddha’s teaching.
Khi ta đi con đường đó, sẽ không dễ để ta chú tâm vào giáo pháp của chư Phật.
Handāhaṃ vīriyaṃ…pe… idaṃ, bhikkhave, tatiyaṃ ārambhavatthu.
Come, let me arouse energy… Thus, bhikkhus, this is the third ground for the arousal of energy.
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ ba khởi sự tinh tấn.
962
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhunā maggo gato hoti.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu has undertaken a journey.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đã đi một con đường.
Tassa evaṃ hoti – ahaṃ kho maggaṃ agamāsiṃ.
He thinks thus: ‘I have undertaken a journey.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta đã đi một con đường.
Maggaṃ kho panāhaṃ gacchanto nāsakkhiṃ buddhānaṃ sāsanaṃ manasi kātuṃ.
While undertaking the journey, I was unable to pay attention to the Buddha’s teaching.
Khi ta đi con đường đó, ta không thể chú tâm vào giáo pháp của chư Phật.
Handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… idaṃ, bhikkhave, catutthaṃ ārambhavatthu.
Come, let me arouse energy… Thus, bhikkhus, this is the fourth ground for the arousal of energy.
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ tư khởi sự tinh tấn.
963
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto na labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
‘‘Again, furthermore, bhikkhus, a bhikkhu, while wandering for alms in a village or town, does not obtain enough coarse or fine food.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đi khất thực vào làng hay thị trấn, không nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa evaṃ hoti – ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto nālatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
He thinks thus: ‘While going for alms in a village or town, I did not obtain enough coarse or fine food.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta đã đi khất thực vào làng hay thị trấn, nhưng không nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa me kāyo lahuko kammañño.
My body is light and fit for work.
Thân thể ta nhẹ nhàng, có thể làm việc được.
Handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… idaṃ, bhikkhave, pañcamaṃ ārambhavatthu.
Let me then arouse energy… This, bhikkhus, is the fifth ground for exertion.
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ năm khởi sự tinh tấn.
964
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto labhati lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
“Again, bhikkhus, a bhikkhu, while going for alms in a village or town, obtains enough coarse or fine food.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đi khất thực vào làng hay thị trấn, nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa evaṃ hoti – ahaṃ kho gāmaṃ vā nigamaṃ vā piṇḍāya caranto alatthaṃ lūkhassa vā paṇītassa vā bhojanassa yāvadatthaṃ pāripūriṃ.
He thinks thus: ‘While going for alms in a village or town, I obtained enough coarse or fine food.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta đã đi khất thực vào làng hay thị trấn, đã nhận được đầy đủ thức ăn thô hay ngon tùy theo ý muốn.
Tassa me kāyo balavā kammañño.
My body is strong and fit for work.
Thân thể ta mạnh mẽ, có thể làm việc được.
Handāhaṃ vīriyaṃ ārabhāmi…pe… idaṃ, bhikkhave, chaṭṭhaṃ ārambhavatthu.
Let me then arouse energy… This, bhikkhus, is the sixth ground for exertion.
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ sáu khởi sự tinh tấn.
965
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhuno uppanno hoti appamattako ābādho.
“Again, bhikkhus, a bhikkhu has a slight ailment.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu có một cơn bệnh nhỏ phát sinh.
Tassa evaṃ hoti – uppanno kho me ayaṃ appamattako ābādho.
He thinks thus: ‘This slight ailment has arisen in me.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Cơn bệnh nhỏ này đã phát sinh cho ta.
Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me ābādho pavaḍḍheyya.
It is possible that my ailment might worsen.
Có khả năng bệnh của ta sẽ nặng thêm.
Handāhaṃ paṭikacceva vīriyaṃ ārabhāmi…pe… idaṃ, bhikkhave, sattamaṃ ārambhavatthu.
Let me then arouse energy in advance… This, bhikkhus, is the seventh ground for exertion.
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn trước… Này các Tỳ-khưu, đây là điều kiện thứ bảy khởi sự tinh tấn.
966
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu gilānā vuṭṭhito hoti aciravuṭṭhito gelaññā.
“Again, bhikkhus, a bhikkhu has recovered from an illness, having recently recovered from an illness.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu vừa khỏi bệnh, vừa mới hồi phục sau cơn bệnh.
Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ kho gilānā vuṭṭhito aciravuṭṭhito gelaññā.
He thinks thus: ‘I have recovered from an illness, having recently recovered from an illness.
Vị ấy nghĩ rằng – ‘Ta vừa khỏi bệnh, vừa mới hồi phục sau cơn bệnh.
Ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ me ābādho paccudāvatteyya.
It is possible that my ailment might recur.
Có khả năng bệnh của ta sẽ tái phát.
Handāhaṃ paṭikacceva vīriyaṃ ārabhāmi appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāyā’ti.
Let me then arouse energy in advance for the attainment of the unobtained, for the realization of the unpenetrated, for the direct experience of the unverified.’
Thôi, ta hãy khởi sự tinh tấn trước để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để hiện thực hóa những gì chưa hiện thực hóa.’
So vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya.
So he arouses energy for the attainment of the unobtained, for the realization of the unpenetrated, for the direct experience of the unverified.
Vị ấy tinh cần tinh tấn để đạt được những gì chưa đạt được, để chứng ngộ những gì chưa chứng ngộ, để thực chứng những gì chưa thực chứng.
Idaṃ, bhikkhave, aṭṭhamaṃ ārambhavatthu.
This, bhikkhus, is the eighth ground for exertion.
Này các Tỳ-khưu, đây là lý do thứ tám để tinh tấn.
Imāni kho, bhikkhave, aṭṭha ārambhavatthūnī’’ti.
These, bhikkhus, are the eight grounds for exertion.”
Này các Tỳ-khưu, đây là tám lý do để tinh tấn này.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Phẩm thứ mười.
967
Tassuddānaṃ –
The summary of this is:
Bảng tóm tắt:
968
Dve saddhā dve maraṇassatī, dve sampadā athāpare;
Two on faith, two on mindfulness of death, then two on accomplishment;
Hai tín, hai niệm về cái chết, hai sự thành tựu khác;
969
Icchā alaṃ parihānaṃ, kusītārambhavatthūnīti.
Desire, sufficiency, decline, and grounds for exertion against idleness.
Ước muốn, đủ, suy thoái, lười biếng là các lý do để tinh tấn.
970

(9) 4. Sativaggo

(9) 4. Mindfulness Chapter

(9) 4. Phẩm Niệm

971
1. Satisampajaññasuttaṃ
1. Satisampajañña Sutta
1. Kinh Niệm và Tỉnh Giác
972
81. ‘‘Satisampajaññe, bhikkhave, asati satisampajaññavipannassa hatūpanisaṃ hoti hirottappaṃ.
81. “Bhikkhus, when there is no mindfulness and clear comprehension, for one devoid of mindfulness and clear comprehension, shame and dread of wrongdoing are destroyed.
81. “Này các Tỳ-khưu, khi không có niệm và tỉnh giác, thì sự hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi (hiri-ottappa) của người đã mất niệm và tỉnh giác sẽ bị tiêu diệt.
Hirottappe asati hirottappavipannassa hatūpaniso hoti indriyasaṃvaro.
When there is no shame and dread of wrongdoing, for one devoid of shame and dread of wrongdoing, restraint of the senses is destroyed.
Khi không có hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi, thì sự chế ngự các căn (indriyasaṃvara) của người đã mất hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi sẽ bị tiêu diệt.
Indriyasaṃvare asati indriyasaṃvaravipannassa hatūpanisaṃ hoti sīlaṃ.
When there is no restraint of the senses, for one devoid of restraint of the senses, morality is destroyed.
Khi không có chế ngự các căn, thì giới (sīla) của người đã mất chế ngự các căn sẽ bị tiêu diệt.
Sīle asati sīlavipannassa hatūpaniso hoti sammāsamādhi.
When there is no morality, for one devoid of morality, right concentration is destroyed.
Khi không có giới, thì chánh định (sammāsamādhi) của người đã mất giới sẽ bị tiêu diệt.
Sammāsamādhimhi asati sammāsamādhivipannassa hatūpanisaṃ hoti yathābhūtañāṇadassanaṃ.
When there is no right concentration, for one devoid of right concentration, knowledge and vision of things as they are is destroyed.
Khi không có chánh định, thì tri kiến như thật (yathābhūtañāṇadassana) của người đã mất chánh định sẽ bị tiêu diệt.
Yathābhūtañāṇadassane asati yathābhūtañāṇadassanavipannassa hatūpaniso hoti nibbidāvirāgo.
When there is no knowledge and vision of things as they are, for one devoid of knowledge and vision of things as they are, disenchantment and dispassion are destroyed.
Khi không có tri kiến như thật, thì sự nhàm chán và ly tham (nibbidāvirāga) của người đã mất tri kiến như thật sẽ bị tiêu diệt.
Nibbidāvirāge asati nibbidāvirāgavipannassa hatūpanisaṃ hoti vimuttiñāṇadassanaṃ.
When there is no disenchantment and dispassion, for one devoid of disenchantment and dispassion, knowledge and vision of liberation are destroyed.
Khi không có nhàm chán và ly tham, thì tri kiến giải thoát (vimuttiñāṇadassana) của người đã mất nhàm chán và ly tham sẽ bị tiêu diệt.
Seyyathāpi, bhikkhave, rukkho sākhāpalāsavipanno.
Just as, bhikkhus, a tree that is devoid of branches and leaves.
Ví như, này các Tỳ-khưu, một cái cây không có cành và lá.
Tassa papaṭikāpi na pāripūriṃ gacchati, tacopi… pheggupi… sāropi na pāripūriṃ gacchati.
Its inner bark does not reach full development, nor its bark… nor its sapwood… nor its heartwood does not reach full development.
Vỏ ngoài của nó cũng không phát triển đầy đủ, vỏ cây… lõi cây… và gỗ cứng cũng không phát triển đầy đủ.
Evamevaṃ kho, bhikkhave, satisampajaññe asati satisampajaññavipannassa hatūpanisaṃ hoti hirottappaṃ; hirottappe asati hirottappavipannassa hatūpaniso hoti…pe… vimuttiñāṇadassanaṃ.
Even so, bhikkhus, when there is no mindfulness and clear comprehension, for one devoid of mindfulness and clear comprehension, shame and dread of wrongdoing are destroyed; when there is no shame and dread of wrongdoing, for one devoid of shame and dread of wrongdoing…pe… knowledge and vision of liberation are destroyed.
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, khi không có niệm và tỉnh giác, thì sự hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi của người đã mất niệm và tỉnh giác sẽ bị tiêu diệt; khi không có hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi, thì… (tương tự như trên cho đến)… tri kiến giải thoát sẽ bị tiêu diệt.
973
‘‘Satisampajaññe, bhikkhave, sati satisampajaññasampannassa upanisasampannaṃ hoti hirottappaṃ.
“Bhikkhus, when there is mindfulness and clear comprehension, for one endowed with mindfulness and clear comprehension, shame and dread of wrongdoing are endowed with supporting conditions.
“Này các Tỳ-khưu, khi có niệm và tỉnh giác, thì sự hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi của người có niệm và tỉnh giác sẽ được thành tựu duyên khởi.
Hirottappe sati hirottappasampannassa upanisasampanno hoti indriyasaṃvaro.
When there is shame and dread of wrongdoing, for one endowed with shame and dread of wrongdoing, restraint of the senses is endowed with supporting conditions.
Khi có hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi, thì sự chế ngự các căn của người có hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi sẽ được thành tựu duyên khởi.
Indriyasaṃvare sati indriyasaṃvarasampannassa upanisasampannaṃ hoti sīlaṃ.
When there is restraint of the senses, for one endowed with restraint of the senses, morality is endowed with supporting conditions.
Khi có chế ngự các căn, thì giới của người có chế ngự các căn sẽ được thành tựu duyên khởi.
Sīle sati sīlasampannassa upanisasampanno hoti sammāsamādhi.
When there is morality, for one endowed with morality, right concentration is endowed with supporting conditions.
Khi có giới, thì chánh định của người có giới sẽ được thành tựu duyên khởi.
Sammāsamādhimhi sati sammāsamādhisampannassa upanisasampannaṃ hoti yathābhūtañāṇadassanaṃ.
When there is right concentration, for one endowed with right concentration, knowledge and vision of things as they are are endowed with supporting conditions.
Khi có chánh định, thì tri kiến như thật của người có chánh định sẽ được thành tựu duyên khởi.
Yathābhūtañāṇadassane sati yathābhūtañāṇadassanasampannassa upanisasampanno hoti nibbidāvirāgo.
When there is knowledge and vision of things as they are, for one endowed with knowledge and vision of things as they are, disenchantment and dispassion are endowed with supporting conditions.
Khi có tri kiến như thật, thì sự nhàm chán và ly tham của người có tri kiến như thật sẽ được thành tựu duyên khởi.
Nibbidāvirāge sati nibbidāvirāgasampannassa upanisasampannaṃ hoti vimuttiñāṇadassanaṃ.
When there is disenchantment and dispassion, for one endowed with disenchantment and dispassion, knowledge and vision of liberation are endowed with supporting conditions.
Khi có nhàm chán và ly tham, thì tri kiến giải thoát của người có nhàm chán và ly tham sẽ được thành tựu duyên khởi.
Seyyathāpi, bhikkhave, rukkho sākhāpalāsasampanno.
Just as, bhikkhus, a tree is endowed with branches and leaves.
Ví như, này các Tỳ-khưu, một cái cây có cành và lá.
Tassa papaṭikāpi pāripūriṃ gacchati, tacopi… pheggupi… sāropi pāripūriṃ gacchati.
Its outer bark grows to full maturity, its inner bark... its sapwood... its heartwood also grows to full maturity.
Vỏ ngoài của nó cũng phát triển đầy đủ, vỏ cây… lõi cây… và gỗ cứng cũng phát triển đầy đủ.
Evamevaṃ kho, bhikkhave, satisampajaññe sati satisampajaññasampannassa upanisasampannaṃ hoti hirottappaṃ; hirottappe sati hirottappasampannassa upanisasampanno hoti…pe… vimuttiñāṇadassana’’nti.
In the same way, bhikkhus, when there is mindfulness and clear comprehension, for one endowed with mindfulness and clear comprehension, shame and dread of wrongdoing (hiri-ottappa) are endowed with supporting conditions; when there is shame and dread of wrongdoing, for one endowed with shame and dread of wrongdoing, there are supporting conditions for...pe... knowledge and vision of liberation."
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, khi có niệm và tỉnh giác, thì sự hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi của người có niệm và tỉnh giác sẽ được thành tựu duyên khởi; khi có hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi, thì… (tương tự như trên cho đến)… tri kiến giải thoát sẽ được thành tựu duyên khởi.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
974
2. Puṇṇiyasuttaṃ
2. The Puṇṇiya Sutta
2. Kinh Puṇṇiya
975
82. Atha kho āyasmā puṇṇiyo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
82. Then Venerable Puṇṇiya approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
82. Rồi Tôn giả Puṇṇiya đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā puṇṇiyo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ko nu kho, bhante, hetu ko paccayo yena appekadā tathāgataṃ dhammadesanā paṭibhāti, appekadā na paṭibhātī’’ti?
Seated to one side, Venerable Puṇṇiya said to the Blessed One: "What, Bhante, is the reason, what is the cause, why sometimes a teaching of Dhamma occurs to the Tathāgata, and sometimes it does not occur?"
Khi ngồi xuống một bên, Tôn giả Puṇṇiya bạch Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, nguyên nhân nào, duyên nào mà đôi khi Thế Tôn thuyết pháp hiện rõ, đôi khi không hiện rõ?”
‘‘Saddho ca, puṇṇiya, bhikkhu hoti, no cupasaṅkamitā; neva tathāgataṃ dhammadesanā paṭibhāti.
"If, Puṇṇiya, a bhikkhu is faithful but does not approach; then a teaching of Dhamma does not occur to the Tathāgata.
“Này Puṇṇiya, nếu Tỳ-khưu có tín, nhưng không đến gần; thì Thế Tôn không hiện rõ việc thuyết pháp.
Yato ca kho, puṇṇiya, bhikkhu saddho ca hoti, upasaṅkamitā ca; evaṃ tathāgataṃ dhammadesanā paṭibhāti.
But when, Puṇṇiya, a bhikkhu is faithful and approaches; then a teaching of Dhamma occurs to the Tathāgata.
Nhưng này Puṇṇiya, khi Tỳ-khưu có tín và đến gần; thì Thế Tôn hiện rõ việc thuyết pháp.
Saddho ca, puṇṇiya, bhikkhu hoti, upasaṅkamitā ca, no ca payirupāsitā…pe… payirupāsitā ca, no ca paripucchitā… paripucchitā ca, no ca ohitasoto dhammaṃ suṇāti… ohitasoto ca dhammaṃ suṇāti, no ca sutvā dhammaṃ dhāreti… sutvā ca dhammaṃ dhāreti, no ca dhātānaṃ dhammānaṃ atthaṃ upaparikkhati… dhātānañca dhammānaṃ atthaṃ upaparikkhati, no ca atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno hoti.
If, Puṇṇiya, a bhikkhu is faithful and approaches, but does not attend closely...pe... attends closely, but does not question thoroughly... questions thoroughly, but does not listen to the Dhamma with an attentive ear... listens to the Dhamma with an attentive ear, but does not retain the Dhamma after hearing it... retains the Dhamma after hearing it, but does not examine the meaning of the retained Dhamma... examines the meaning of the retained Dhamma, but does not practice in accordance with the Dhamma, understanding the meaning and understanding the Dhamma.
Này Puṇṇiya, nếu Tỳ-khưu có tín và đến gần, nhưng không hầu cận… (tương tự như trên cho đến)… hầu cận, nhưng không hỏi han… hỏi han, nhưng không lắng tai nghe pháp… lắng tai nghe pháp, nhưng không ghi nhớ pháp đã nghe… ghi nhớ pháp đã nghe, nhưng không quán xét ý nghĩa của các pháp đã ghi nhớ… quán xét ý nghĩa của các pháp đã ghi nhớ, nhưng không thực hành pháp tùy pháp theo sự hiểu biết ý nghĩa và hiểu biết pháp.
Neva tāva tathāgataṃ dhammadesanā paṭibhāti.
Then a teaching of Dhamma does not occur to the Tathāgata.
Thế Tôn vẫn chưa hiện rõ việc thuyết pháp.
976
‘‘Yato ca kho, puṇṇiya, bhikkhu saddho ca hoti, upasaṅkamitā ca, payirupāsitā ca, paripucchitā ca, ohitasoto ca dhammaṃ suṇāti, sutvā ca dhammaṃ dhāreti, dhātānañca dhammānaṃ atthaṃ upaparikkhati, atthamaññāya dhammamaññāya dhammānudhammappaṭipanno ca hoti; evaṃ tathāgataṃ dhammadesanā paṭibhāti.
"But when, Puṇṇiya, a bhikkhu is faithful, approaches, attends closely, questions thoroughly, listens to the Dhamma with an attentive ear, retains the Dhamma after hearing it, examines the meaning of the retained Dhamma, and practices in accordance with the Dhamma, understanding the meaning and understanding the Dhamma; then a teaching of Dhamma occurs to the Tathāgata.
“Này Puṇṇiya, khi Tỳ-khưu có tín, đến gần, hầu cận, hỏi han, lắng tai nghe pháp, ghi nhớ pháp đã nghe, quán xét ý nghĩa của các pháp đã ghi nhớ, và thực hành pháp tùy pháp theo sự hiểu biết ý nghĩa và hiểu biết pháp; thì Thế Tôn hiện rõ việc thuyết pháp.
Imehi kho, puṇṇiya, aṭṭhahi dhammehi samannāgatā* ekantapaṭibhānā* tathāgataṃ dhammadesanā hotī’’ti.
The teaching of Dhamma to the Tathāgata is entirely clear, Puṇṇiya, when endowed with these eight qualities."
Này Puṇṇiya, với tám pháp này, việc thuyết pháp của Thế Tôn chắc chắn sẽ hiện rõ.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
977
3. Mūlakasuttaṃ
3. The Mūlaka Sutta
3. Kinh Mūlaka
978
83.* ‘‘Sace, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ – ‘kiṃmūlakā, āvuso, sabbe dhammā, kiṃsambhavā sabbe dhammā, kiṃsamudayā sabbe dhammā, kiṃsamosaraṇā sabbe dhammā, kiṃpamukhā sabbe dhammā, kiṃadhipateyyā sabbe dhammā, kiṃuttarā sabbe dhammā, kiṃsārā sabbe dhammā’ti, evaṃ puṭṭhā tumhe, bhikkhave, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ kinti byākareyyāthā’’ti?
83. "If, bhikkhus, wanderers of other sects were to ask you thus: 'What is the root of all phenomena, friends? What is the source of all phenomena? What is the origin of all phenomena? What is the convergence of all phenomena? What is the chief of all phenomena? What is the dominion of all phenomena? What is the highest of all phenomena? What is the essence of all phenomena?' How, bhikkhus, being asked thus, would you answer those wanderers of other sects?"
83. “Này các Tỳ-khưu, nếu các du sĩ ngoại đạo hỏi các ông như sau: ‘Thưa các đạo hữu, tất cả các pháp có gốc rễ từ đâu, tất cả các pháp phát sinh từ đâu, tất cả các pháp khởi lên từ đâu, tất cả các pháp quy tụ về đâu, tất cả các pháp có gì là chủ yếu, tất cả các pháp có gì là tối thượng, tất cả các pháp có gì là cao nhất, tất cả các pháp có gì là cốt lõi?’, khi được hỏi như vậy, này các Tỳ-khưu, các ông sẽ trả lời các du sĩ ngoại đạo đó như thế nào?”
‘‘Bhagavaṃmūlakā no, bhante, dhammā, bhagavaṃnettikā bhagavaṃpaṭisaraṇā.
"For us, Bhante, phenomena are rooted in the Blessed One, guided by the Blessed One, and have the Blessed One as their refuge.
“Bạch Thế Tôn, các pháp của chúng con có gốc rễ từ Thế Tôn, có Thế Tôn là người dẫn dắt, có Thế Tôn là nơi nương tựa.
Sādhu, bhante, bhagavantaṃyeva paṭibhātu etassa bhāsitassa attho.
It would be good, Bhante, if the Blessed One himself would reveal the meaning of this statement.
Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn hãy tự mình giải thích ý nghĩa của lời dạy này.
Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti.
Having heard from the Blessed One, the bhikkhus will retain it."
Sau khi nghe từ Thế Tôn, các Tỳ-khưu sẽ ghi nhớ.”
979
‘‘Tena hi, bhikkhave, desessāmi.
"In that case, bhikkhus, I shall teach.
“Vậy thì, này các Tỳ-khưu, Ta sẽ thuyết giảng.
Taṃ suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha; bhāsissāmī’’ti.
Listen to it, pay careful attention; I shall speak."
Hãy lắng nghe điều đó, hãy chú ý kỹ; Ta sẽ nói.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
"Yes, Bhante," those bhikkhus replied to the Blessed One.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” các Tỳ-khưu ấy đã vâng lời Thế Tôn.
Bhagavā etadavoca – ‘‘sace, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ – ‘kiṃmūlakā, āvuso, sabbe dhammā, kiṃsambhavā sabbe dhammā, kiṃsamudayā sabbe dhammā, kiṃsamosaraṇā sabbe dhammā, kiṃpamukhā sabbe dhammā, kiṃadhipateyyā sabbe dhammā, kiṃuttarā sabbe dhammā, kiṃsārā sabbe dhammā’ti, evaṃ puṭṭhā tumhe, bhikkhave, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ byākareyyātha – ‘chandamūlakā, āvuso, sabbe dhammā, manasikārasambhavā sabbe dhammā, phassasamudayā sabbe dhammā, vedanāsamosaraṇā sabbe dhammā, samādhippamukhā sabbe dhammā, satādhipateyyā sabbe dhammā, paññuttarā sabbe dhammā, vimuttisārā sabbe dhammā’ti, evaṃ puṭṭhā tumhe, bhikkhave, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ byākareyyāthā’’ti.
The Blessed One said this: "Monks, if other sect ascetics were to ask you thus: 'Friends, what is the root of all phenomena? What is the origin of all phenomena? What is the source of all phenomena? What is the convergence of all phenomena? What is the chief of all phenomena? What is the dominance of all phenomena? What is the supreme of all phenomena? What is the essence of all phenomena?' When asked thus, monks, you should answer those other sect ascetics thus: 'Friends, desire (chanda) is the root of all phenomena; attention (manasikāra) is the origin of all phenomena; contact (phassa) is the source of all phenomena; feeling (vedanā) is the convergence of all phenomena; concentration (samādhi) is the chief of all phenomena; mindfulness (sati) is the dominance of all phenomena; wisdom (paññā) is the supreme of all phenomena; liberation (vimutti) is the essence of all phenomena.' When asked thus, monks, you should answer those other sect ascetics thus."
Thế Tôn đã nói điều này – ‘‘Này các Tỳ-khưu, nếu các du sĩ ngoại đạo hỏi các ông như sau: ‘Thưa các hiền giả, tất cả các pháp có gốc rễ từ đâu? Tất cả các pháp phát sinh từ đâu? Tất cả các pháp khởi lên từ đâu? Tất cả các pháp hội tụ về đâu? Tất cả các pháp lấy gì làm chủ yếu? Tất cả các pháp lấy gì làm tối thượng? Tất cả các pháp lấy gì làm tinh túy?’ Này các Tỳ-khưu, khi bị các du sĩ ngoại đạo ấy hỏi như vậy, các ông hãy trả lời họ như sau: ‘Thưa các hiền giả, tất cả các pháp có gốc rễ từ dục (chanda), tất cả các pháp phát sinh từ tác ý (manasikāra), tất cả các pháp khởi lên từ xúc (phassa), tất cả các pháp hội tụ về thọ (vedanā), tất cả các pháp lấy định (samādhi) làm chủ yếu, tất cả các pháp lấy niệm (sati) làm tối thượng, tất cả các pháp lấy tuệ (paññā) làm tối thượng, tất cả các pháp lấy giải thoát (vimutti) làm tinh túy.’ Này các Tỳ-khưu, khi bị các du sĩ ngoại đạo ấy hỏi như vậy, các ông hãy trả lời họ như thế ấy.”
Tatiyaṃ.
The third.
Thứ ba.
980
4. Corasuttaṃ
4. The Discourse on the Thief
4. Kinh Kẻ Trộm
981
84. ‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato mahācoro khippaṃ pariyāpajjati, na ciraṭṭhitiko hoti.
84. "Monks, a great thief endowed with eight factors quickly comes to ruin; he does not last long.
84. ‘‘Này các Tỳ-khưu, kẻ trộm lớn nào đầy đủ tám chi phần thì mau chóng bị diệt vong, không tồn tại lâu dài.
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám chi phần ấy là gì?
Appaharantassa paharati, anavasesaṃ ādiyati, itthiṃ hanati, kumāriṃ dūseti, pabbajitaṃ vilumpati, rājakosaṃ vilumpati, accāsanne kammaṃ karoti, na ca nidhānakusalo hoti.
He strikes one who does not strike him, he takes everything without leaving anything, he harms a woman, he violates a maiden, he robs a renunciant, he plunders the royal treasury, he commits deeds very close by, and he is not skilled in depositing (treasures).
Đánh người không đánh mình, lấy hết không chừa lại gì, giết phụ nữ, làm nhục trinh nữ, cướp đoạt của người xuất gia, cướp đoạt kho báu của vua, hành động gần nơi cư trú, và không khéo léo trong việc cất giấu.
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahaṅgehi samannāgato mahācoro khippaṃ pariyāpajjati, na ciraṭṭhitiko hoti.
Monks, a great thief endowed with these eight factors quickly comes to ruin; he does not last long.
Này các Tỳ-khưu, kẻ trộm lớn nào đầy đủ tám chi phần này thì mau chóng bị diệt vong, không tồn tại lâu dài.
982
‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato mahācoro na khippaṃ pariyāpajjati, ciraṭṭhitiko hoti.
"Monks, a great thief endowed with eight factors does not quickly come to ruin; he lasts long.
‘‘Này các Tỳ-khưu, kẻ trộm lớn nào đầy đủ tám chi phần thì không mau chóng bị diệt vong, mà tồn tại lâu dài.
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám chi phần ấy là gì?
Na appaharantassa paharati, na anavasesaṃ ādiyati, na itthiṃ hanati, na kumāriṃ dūseti, na pabbajitaṃ vilumpati, na rājakosaṃ vilumpati, na accāsanne kammaṃ karoti, nidhānakusalo ca hoti.
He does not strike one who does not strike him, he does not take everything without leaving anything, he does not harm a woman, he does not violate a maiden, he does not rob a renunciant, he does not plunder the royal treasury, he does not commit deeds very close by, and he is skilled in depositing (treasures).
Không đánh người không đánh mình, không lấy hết không chừa lại gì, không giết phụ nữ, không làm nhục trinh nữ, không cướp đoạt của người xuất gia, không cướp đoạt kho báu của vua, không hành động gần nơi cư trú, và khéo léo trong việc cất giấu.
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahaṅgehi samannāgato mahācoro na khippaṃ pariyāpajjati, ciraṭṭhitiko hotī’’ti.
Monks, a great thief endowed with these eight factors does not quickly come to ruin; he lasts long."
Này các Tỳ-khưu, kẻ trộm lớn nào đầy đủ tám chi phần này thì không mau chóng bị diệt vong, mà tồn tại lâu dài.”
Catutthaṃ.
The fourth.
Thứ tư.
983
5. Samaṇasuttaṃ
5. The Discourse on the Ascetic
5. Kinh Sa-môn
984
85. ‘‘‘Samaṇo’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa.
85. "'Ascetic' (samaṇa), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
85. ‘‘Này các Tỳ-khưu, ‘Sa-môn’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
‘Brāhmaṇo’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa.
'Brahmin' (brāhmaṇa), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
‘Bà-la-môn’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
‘Vedagū’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa.
'Master of the Vedas' (vedagū), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
‘Người đạt được tri kiến (Vedagū)’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
‘Bhisakko’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa.
'Physician' (bhisakko), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
‘Y sĩ’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
‘Nimmalo’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa.
'Stainless' (nimmalo), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
‘Vô cấu’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
‘Vimalo’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa.
'Spotless' (vimalo), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
‘Vô nhiễm’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
‘Ñāṇī’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassa.
'Knower' (ñāṇī), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One.
‘Bậc có trí tuệ (Ñāṇī)’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.
‘Vimutto’ti, bhikkhave, tathāgatassetaṃ adhivacanaṃ arahato sammāsambuddhassā’’ti.
'Liberated' (vimutto), monks, is a designation for the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One."
‘Giải thoát’ là một tên gọi của Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác.”
985
‘‘Yaṃ samaṇena pattabbaṃ, brāhmaṇena vusīmatā;
"That which should be attained by an ascetic, by a brahmin who has lived the holy life;
‘‘Những gì một Sa-môn đáng đạt được, một Bà-la-môn đã hoàn mãn (Phạm hạnh);
986
Yaṃ vedagunā pattabbaṃ, bhisakkena anuttaraṃ.
That which should be attained by a master of the Vedas, the unsurpassed by a physician.
Những gì một bậc Vedagū đáng đạt được, một y sĩ tối thượng.
987
‘‘Yaṃ nimmalena pattabbaṃ, vimalena sucīmatā;
"That which should be attained by the stainless, by the spotless and pure;
‘‘Những gì một bậc vô cấu đáng đạt được, một bậc vô nhiễm, thanh tịnh;
988
Yaṃ ñāṇinā ca pattabbaṃ, vimuttena anuttaraṃ.
That which should be attained by the knower, the unsurpassed by the liberated.
Những gì một bậc có trí tuệ đáng đạt được, một bậc giải thoát tối thượng.
989
‘‘Sohaṃ vijitasaṅgāmo, mutto mocemi bandhanā;
"I, having conquered the battle, am freed, and I free from bondage;
‘‘Ta đã chiến thắng trận chiến, đã được giải thoát khỏi mọi ràng buộc;
990
Nāgomhi paramadanto, asekho parinibbuto’’ti.
I am an elephant, supremely tamed, one who has nothing more to learn, fully unbound."
Ta là một Nāga (vị vĩ đại) đã được thuần hóa tối thượng, một bậc Vô học, đã nhập Niết-bàn.”
pañcamaṃ;
The fifth.
Thứ năm;
991
6. Yasasuttaṃ
6. The Discourse on Fame
6. Kinh Danh Tiếng
992
86. Ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ caramāno mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ yena icchānaṅgalaṃ nāma kosalānaṃ brāhmaṇagāmo tadavasari.
86. At one time the Blessed One, while wandering through the Kosala country with a large community of bhikkhus, arrived at a brahmin village of the Kosalans named Icchānaṅgala.
86. Một thời, Thế Tôn du hành trong xứ Kosala cùng với đại chúng Tỳ-khưu, rồi đến làng Bà-la-môn tên là Icchānaṅgala của dân Kosala.
Tatra sudaṃ bhagavā icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe.
There the Blessed One dwelled in the Icchānaṅgala forest grove.
Tại đó, Thế Tôn trú tại khu rừng Icchānaṅgala.
Assosuṃ kho icchānaṅgalakā brāhmaṇagahapatikā – ‘‘samaṇo khalu bho gotamo sakyaputto sakyakulā pabbajito icchānaṅgalaṃ anuppatto icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe.
The brahmin householders of Icchānaṅgala heard: "Indeed, good sirs, the ascetic Gotama, a Sakyan son who has gone forth from the Sakyan clan, has arrived at Icchānaṅgala and is dwelling in the Icchānaṅgala forest grove.
Các gia chủ Bà-la-môn ở Icchānaṅgala nghe tin: ‘‘Sa-môn Gotama, con của dòng dõi Sakya, đã xuất gia từ gia tộc Sakya, đã đến Icchānaṅgala và đang trú tại khu rừng Icchānaṅgala.
Taṃ kho pana bhavantaṃ gotamaṃ evaṃ kalyāṇo kittisaddo abbhuggato – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho…pe… sādhu kho pana tathārūpānaṃ arahataṃ dassanaṃ hotī’’’ti.
That good report concerning the Venerable Gotama had spread thus: ‘Indeed, that Blessed One is Arahant, Perfectly Enlightened… (and so on)… it is good to see such Arahants.’
Tiếng lành đồn xa về Tôn giả Gotama như sau: ‘Đức Thế Tôn ấy là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác… (v.v.)… Thật tốt lành khi được yết kiến các bậc A-la-hán như vậy.’”
993
Atha kho icchānaṅgalakā brāhmaṇagahapatikā tassā rattiyā accayena pahutaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ ādāya yena icchānaṅgalavanasaṇḍo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bahidvārakoṭṭhake aṭṭhaṃsu uccāsaddā mahāsaddā.
Then, after that night, the brahmins and householders of Icchānaṅgala, taking abundant food and edibles, approached the Icchānaṅgala forest grove; having approached, they stood outside the gatehouse, making a loud and great noise.
Rồi các gia chủ Bà-la-môn ở Icchānaṅgala, sau khi đêm ấy trôi qua, mang theo nhiều thức ăn cứng và thức ăn mềm đến khu rừng Icchānaṅgala; sau khi đến, họ đứng bên ngoài cổng, gây ra tiếng ồn ào lớn.
Tena kho pana samayena āyasmā nāgito bhagavato upaṭṭhāko hoti.
Now at that time, Venerable Nāgita was the Buddha’s attendant.
Vào lúc ấy, Tôn giả Nāgita đang hầu hạ Thế Tôn.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ nāgitaṃ āmantesi – ‘‘ke pana te, nāgita, uccāsaddā mahāsaddā kevaṭṭā maññe macchavilope’’ti?
Then the Blessed One addressed Venerable Nāgita: “Who are those, Nāgita, making a loud and great noise? Are they, I wonder, fishermen gutting fish?”
Rồi Thế Tôn gọi Tôn giả Nāgita và nói: ‘‘Này Nāgita, những tiếng ồn ào lớn ấy là của ai vậy? Chắc là những người đánh cá đang làm thịt cá chăng?”
‘‘Ete, bhante, icchānaṅgalakā brāhmaṇagahapatikā pahutaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ ādāya bahidvārakoṭṭhake ṭhitā bhagavantaṃyeva uddissa bhikkhusaṅghañcā’’ti.
“These, venerable sir, are the brahmins and householders of Icchānaṅgala, who have brought abundant food and edibles and are standing outside the gatehouse, intending to offer them to the Blessed One and the Saṅgha of bhikkhus.”
‘‘Bạch Thế Tôn, đó là các gia chủ Bà-la-môn ở Icchānaṅgala, họ mang theo nhiều thức ăn cứng và thức ăn mềm, đang đứng bên ngoài cổng, chỉ vì Thế Tôn và Tăng đoàn Tỳ-khưu.”
‘‘Māhaṃ, nāgita, yasena samāgamaṃ, mā ca mayā yaso.
“May I not associate with fame, Nāgita, nor fame with me.
‘‘Này Nāgita, chớ để danh tiếng đến với Ta, và chớ để Ta đến với danh tiếng.
Yo kho, nāgita, nayimassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī assa akicchalābhī akasiralābhī.
Indeed, Nāgita, whoever does not obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening—
Này Nāgita, ai không dễ dàng đạt được, không khó khăn đạt được, không vất vả đạt được niềm vui ly dục, niềm vui độc cư, niềm vui tịch tịnh, niềm vui giác ngộ này.
Yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī* akicchalābhī akasiralābhī, so taṃ mīḷhasukhaṃ middhasukhaṃ lābhasakkārasilokasukhaṃ sādiyeyyā’’ti.
I who obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening—would I delight in that happiness of defilement, happiness of dullness, happiness of gain, honor, and renown?”
Còn Ta, ai dễ dàng đạt được, không khó khăn đạt được, không vất vả đạt được niềm vui ly dục, niềm vui độc cư, niềm vui tịch tịnh, niềm vui giác ngộ này, người ấy sẽ chấp nhận niềm vui như phân, niềm vui như sự ngủ gật, niềm vui lợi lộc, cung kính, danh tiếng.”
994
‘‘Adhivāsetu dāni, bhante, bhagavā.
“Let the Blessed One assent now, venerable sir.
‘‘Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn hãy chấp thuận.
Adhivāsetu sugato.
Let the Sugata assent.
Xin Thiện Thệ hãy chấp thuận.
Adhivāsanakālo dāni, bhante, bhagavato.
It is now time for the Blessed One to assent, venerable sir.
Bạch Thế Tôn, bây giờ là lúc Thế Tôn chấp thuận.
Yena yeneva dāni, bhante, bhagavā gamissati tanninnāva bhavissanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca.
Wherever the Blessed One goes now, venerable sir, the brahmins and householders, both townspeople and country folk, will incline towards him.
Bạch Thế Tôn, bất cứ nơi nào Thế Tôn đi đến, các gia chủ Bà-la-môn, các cư dân thành thị và nông thôn đều sẽ hướng về đó.
Seyyathāpi, bhante, thullaphusitake deve vassante yathāninnaṃ udakāni pavattanti; evamevaṃ kho, bhante, yena yeneva dāni bhagavā gamissati tanninnāva bhavissanti brāhmaṇagahapatikā negamā ceva jānapadā ca.
Just as, venerable sir, when a heavy rain falls, the waters flow according to the slope; even so, venerable sir, wherever the Blessed One goes now, the brahmins and householders, both townspeople and country folk, will incline towards him.
Bạch Thế Tôn, ví như khi trời mưa lớn, nước chảy về chỗ thấp; cũng vậy, bạch Thế Tôn, bất cứ nơi nào Thế Tôn đi đến, các gia chủ Bà-la-môn, các cư dân thành thị và nông thôn đều sẽ hướng về đó.
Taṃ kissa hetu?
What is the reason for this?
Vì sao vậy?
Tathā hi, bhante, bhagavato sīlapaññāṇa’’nti.
Because, venerable sir, such is the Blessed One’s virtue and wisdom.”
Bởi vì, bạch Thế Tôn, Thế Tôn có giới và tuệ như vậy.”
995
‘‘Māhaṃ, nāgita, yasena samāgamaṃ, mā ca mayā yaso.
“May I not associate with fame, Nāgita, nor fame with me.
‘‘Này Nāgita, chớ để danh tiếng đến với Ta, và chớ để Ta đến với danh tiếng.
Yo kho, nāgita, nayimassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī assa akicchalābhī akasiralābhī.
Indeed, Nāgita, whoever does not obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening—
Này Nāgita, ai không dễ dàng đạt được, không khó khăn đạt được, không vất vả đạt được niềm vui ly dục, niềm vui độc cư, niềm vui tịch tịnh, niềm vui giác ngộ này.
Yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī, so taṃ mīḷhasukhaṃ middhasukhaṃ lābhasakkārasilokasukhaṃ sādiyeyya.
I who obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening—would I delight in that happiness of defilement, happiness of dullness, happiness of gain, honor, and renown?
Còn Ta, ai dễ dàng đạt được, không khó khăn đạt được, không vất vả đạt được niềm vui ly dục, niềm vui độc cư, niềm vui tịch tịnh, niềm vui giác ngộ này, người ấy sẽ chấp nhận niềm vui như phân, niềm vui như sự ngủ gật, niềm vui lợi lộc, cung kính, danh tiếng.
996
‘‘Devatāpi kho, nāgita, ekaccā nayimassa* nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhiniyo assu* akicchalābhiniyo* akasiralābhiniyo, yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī.
“Even some devas, Nāgita, might not obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening, I who obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening.
“Này Nāgita, một số chư thiên cũng không thể dễ dàng đạt được, không thể đạt được không khó khăn, không thể đạt được dồi dào niềm an lạc xuất ly (nekkhamma-sukha), niềm an lạc độc cư (paviveka-sukha), niềm an lạc tịch tịnh (upasama-sukha), niềm an lạc giác ngộ (sambodha-sukha) mà Ta đã đạt được dễ dàng, không khó khăn, dồi dào.
Tumhākampi* kho, nāgita, saṅgamma samāgamma saṅgaṇikavihāraṃ anuyuttānaṃ viharataṃ* evaṃ hoti – ‘na hi nūname* āyasmanto imassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhino assu* akicchalābhino akasiralābhino.
And when you, Nāgita, live devoted to communal dwelling, coming together and associating, it occurs to you: ‘Surely these venerable ones do not obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening.
Này Nāgita, khi các ngươi tụ tập, hội họp, sống chuyên tâm vào lối sống quần chúng, thì các ngươi cũng nghĩ rằng: ‘Chắc chắn các Tôn giả này không thể dễ dàng đạt được, không thể đạt được không khó khăn, không thể đạt được dồi dào niềm an lạc xuất ly, niềm an lạc độc cư, niềm an lạc tịch tịnh, niềm an lạc giác ngộ.
Yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī.
I who obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, happiness of seclusion, happiness of tranquillity, happiness of awakening.
Mà Ta đã đạt được dễ dàng, không khó khăn, dồi dào.
Tathā hi pana me āyasmanto saṅgamma samāgamma saṅgaṇikavihāraṃ anuyuttā viharanti’’’.
For these venerable ones live devoted to communal dwelling, coming together and associating.’”
Thật vậy, các Tôn giả này của Ta đã tụ tập, hội họp, sống chuyên tâm vào lối sống quần chúng.’”
997
‘‘Idhāhaṃ, nāgita, bhikkhū passāmi aññamaññaṃ aṅgulipatodakena* sañjagghante saṅkīḷante.
‘‘Here, Nāgita, I see bhikkhus poking each other with their fingers, laughing and playing.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy các Tỳ-khưu chọc ghẹo, đùa giỡn lẫn nhau bằng ngón tay.
Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘na hi nūname āyasmanto imassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhino assu akicchalābhino akasiralābhino.
Then, Nāgita, it occurs to me: ‘Surely, these venerables do not obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, this happiness of seclusion, this happiness of tranquility, this happiness of enlightenment.
Này Nāgita, Ta nghĩ rằng: ‘Chắc chắn các Tôn giả này không thể dễ dàng đạt được, không thể đạt được không khó khăn, không thể đạt được dồi dào niềm an lạc xuất ly, niềm an lạc độc cư, niềm an lạc tịch tịnh, niềm an lạc giác ngộ.
Yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī.
For I obtain at will, without difficulty, without trouble, that happiness of renunciation, that happiness of seclusion, that happiness of tranquility, that happiness of enlightenment.
Mà Ta đã đạt được dễ dàng, không khó khăn, dồi dào.
Tathā hi pana me āyasmanto aññamaññaṃ aṅgulipatodakena sañjagghanti saṅkīḷanti’’’.
Yet, these venerables poke each other with their fingers, laughing and playing.’’’
Thật vậy, các Tôn giả này của Ta đã chọc ghẹo, đùa giỡn lẫn nhau bằng ngón tay.’”
998
‘‘Idha panāhaṃ* , nāgita, bhikkhū passāmi yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyutte viharante.
‘‘Here, Nāgita, I see bhikkhus who, having eaten their fill, dwell devoted to the happiness of sleep, the happiness of lying down, the happiness of drowsiness.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy các Tỳ-khưu ăn no bụng rồi sống chuyên tâm vào niềm an lạc nằm nghỉ (seyya-sukha), niềm an lạc nằm nghiêng (passa-sukha), niềm an lạc ngủ say (middha-sukha).
Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘na hi nūname āyasmanto imassa nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhino assu akicchalābhino akasiralābhino.
Then, Nāgita, it occurs to me: ‘Surely, these venerables do not obtain at will, without difficulty, without trouble, this happiness of renunciation, this happiness of seclusion, this happiness of tranquility, this happiness of enlightenment.
Này Nāgita, Ta nghĩ rằng: ‘Chắc chắn các Tôn giả này không thể dễ dàng đạt được, không thể đạt được không khó khăn, không thể đạt được dồi dào niềm an lạc xuất ly, niềm an lạc độc cư, niềm an lạc tịch tịnh, niềm an lạc giác ngộ.
Yassāhaṃ nekkhammasukhassa pavivekasukhassa upasamasukhassa sambodhasukhassa nikāmalābhī akicchalābhī akasiralābhī.
For I obtain at will, without difficulty, without trouble, that happiness of renunciation, that happiness of seclusion, that happiness of tranquility, that happiness of enlightenment.
Mà Ta đã đạt được dễ dàng, không khó khăn, dồi dào.
Tathā hi pana me āyasmanto yāvadatthaṃ udarāvadehakaṃ bhuñjitvā seyyasukhaṃ passasukhaṃ middhasukhaṃ anuyuttā viharanti’’’.
Yet, these venerables, having eaten their fill, dwell devoted to the happiness of sleep, the happiness of lying down, the happiness of drowsiness.’’’
Thật vậy, các Tôn giả này của Ta đã ăn no bụng rồi sống chuyên tâm vào niềm an lạc nằm nghỉ, niềm an lạc nằm nghiêng, niềm an lạc ngủ say.’”
999
‘‘Idhāhaṃ* , nāgita, bhikkhuṃ passāmi gāmantavihāriṃ samāhitaṃ nisinnaṃ.
‘‘Here, Nāgita, I see a bhikkhu dwelling near a village, sitting in concentration.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy một Tỳ-khưu sống gần làng, đang ngồi nhập định.
Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idāni imaṃ* āyasmantaṃ ārāmiko vā upaṭṭhahissati* samaṇuddeso vā.
Then, Nāgita, it occurs to me: ‘Now, a monastery attendant or a novice will attend to this venerable one.
Này Nāgita, Ta nghĩ rằng: ‘Bây giờ, một người giữ vườn (ārāmika) hoặc một Sa-di sẽ đến gần Tôn giả này.
Taṃ tamhā* samādhimhā cāvessatī’ti.
That will disturb him from that concentration.’
Người đó sẽ làm Tôn giả này rời khỏi trạng thái định đó.’
Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno na attamano homi gāmantavihārena.
Therefore, Nāgita, I am not pleased with that bhikkhu’s dwelling near a village.
Vì vậy, này Nāgita, Ta không hoan hỷ với Tỳ-khưu đó về việc sống gần làng.”
1000
‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ araññe pacalāyamānaṃ nisinnaṃ.
‘‘Here, Nāgita, I see a forest-dwelling bhikkhu sitting in the forest, nodding off.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy một Tỳ-khưu sống trong rừng, đang ngồi gật gù trong rừng.
Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idāni ayamāyasmā imaṃ niddākilamathaṃ paṭivinodetvā araññasaññaṃyeva manasi karissati ekatta’nti.
Then, Nāgita, it occurs to me: ‘Now, this venerable one will dispel this weariness from sleep and will focus his mind on the perception of the forest, on solitude.’
Này Nāgita, Ta nghĩ rằng: ‘Bây giờ, Tôn giả này sẽ xua tan sự mệt mỏi do buồn ngủ này và chuyên tâm vào ý niệm về rừng, vào sự độc cư.’
Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena.
Therefore, Nāgita, I am pleased with that bhikkhu’s forest dwelling.
Vì vậy, này Nāgita, Ta hoan hỷ với Tỳ-khưu đó về việc sống trong rừng.”
1001
‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ araññe asamāhitaṃ nisinnaṃ.
‘‘Here, Nāgita, I see a forest-dwelling bhikkhu sitting in the forest, not concentrated.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy một Tỳ-khưu sống trong rừng, đang ngồi trong rừng mà tâm chưa nhập định.
Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idāni ayamāyasmā asamāhitaṃ vā cittaṃ samādahissati* , samāhitaṃ vā cittaṃ anurakkhissatī’ti.
Then, Nāgita, it occurs to me: ‘Now, this venerable one will either concentrate his unconcentrated mind or protect his concentrated mind.’
Này Nāgita, Ta nghĩ rằng: ‘Bây giờ, Tôn giả này sẽ an định tâm chưa định, hoặc sẽ bảo vệ tâm đã an định.’
Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena.
Therefore, Nāgita, I am pleased with that bhikkhu’s forest dwelling.
Vì vậy, này Nāgita, Ta hoan hỷ với Tỳ-khưu đó về việc sống trong rừng.”
1002
‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ araññe samāhitaṃ nisinnaṃ.
‘‘Here, Nāgita, I see a forest-dwelling bhikkhu sitting in the forest, concentrated.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy một Tỳ-khưu sống trong rừng, đang ngồi trong rừng mà tâm đã nhập định.
Tassa mayhaṃ, nāgita, evaṃ hoti – ‘idāni ayamāyasmā avimuttaṃ vā cittaṃ vimuccissati, vimuttaṃ vā cittaṃ anurakkhissatī’ti.
Then, Nāgita, it occurs to me: ‘Now, this venerable one will either liberate his unliberated mind or protect his liberated mind.’
Này Nāgita, Ta nghĩ rằng: ‘Bây giờ, Tôn giả này sẽ giải thoát tâm chưa giải thoát, hoặc sẽ bảo vệ tâm đã giải thoát.’
Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena.
Therefore, Nāgita, I am pleased with that bhikkhu’s forest dwelling.
Vì vậy, này Nāgita, Ta hoan hỷ với Tỳ-khưu đó về việc sống trong rừng.”
1003
‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi gāmantavihāriṃ lābhiṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.
‘‘Here, Nāgita, I see a bhikkhu dwelling near a village, who obtains robes, almsfood, lodging, and requisites for the sick, including medicine.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy một Tỳ-khưu sống gần làng, là người được lợi y phục, đồ ăn khất thực, chỗ ở, thuốc men chữa bệnh.
So taṃ lābhasakkārasilokaṃ nikāmayamāno riñcati paṭisallānaṃ, riñcati araññavanapatthāni pantāni senāsanāni; gāmanigamarājadhāniṃ osaritvā vāsaṃ kappeti.
Desiring that gain, honor, and fame, he abandons seclusion, he abandons remote forest and jungle dwellings; he descends to a town, village, or royal capital and settles there.
Vì ham muốn lợi lộc, sự kính trọng, danh tiếng đó, vị ấy từ bỏ sự độc cư, từ bỏ những chỗ ở hẻo lánh trong rừng, trong các khu rừng cây; vị ấy đi vào các làng, thị trấn, kinh đô để an cư.
Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno na attamano homi gāmantavihārena.
Therefore, Nāgita, I am not pleased with that bhikkhu’s dwelling near a village.
Vì vậy, này Nāgita, Ta không hoan hỷ với Tỳ-khưu đó về việc sống gần làng.”
1004
‘‘Idha panāhaṃ, nāgita, bhikkhuṃ passāmi āraññikaṃ lābhiṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārānaṃ.
‘‘Here, Nāgita, I see a forest-dwelling bhikkhu who obtains robes, almsfood, lodging, and requisites for the sick, including medicine.
“Này Nāgita, ở đây Ta thấy một Tỳ-khưu sống trong rừng, là người được lợi y phục, đồ ăn khất thực, chỗ ở, thuốc men chữa bệnh.
So taṃ lābhasakkārasilokaṃ paṭipaṇāmetvā na riñcati paṭisallānaṃ, na riñcati araññavanapatthāni pantāni senāsanāni.
Repelling that gain, honor, and fame, he does not abandon seclusion, he does not abandon remote forest and jungle dwellings.
Vị ấy từ bỏ lợi lộc, sự kính trọng, danh tiếng đó, không từ bỏ sự độc cư, không từ bỏ những chỗ ở hẻo lánh trong rừng, trong các khu rừng cây.
Tenāhaṃ, nāgita, tassa bhikkhuno attamano homi araññavihārena.
Therefore, Nāgita, I am pleased with that bhikkhu’s forest dwelling.
Vì vậy, này Nāgita, Ta hoan hỷ với Tỳ-khưu đó về việc sống trong rừng.
* etthantare pāṭho a. ni. 6.42 chakkanipāteyeva dissati, na ettha aṭṭhakanipāte">*
*
* Đoạn văn này chỉ xuất hiện trong Tăng Chi Bộ, chương Sáu Pháp (A.N. 6.42), không phải trong chương Tám Pháp này.]
1005
‘‘Yasmāhaṃ* , nāgita, samaye addhānamaggappaṭipanno na kañci passāmi purato vā pacchato vā, phāsu me, nāgita, tasmiṃ samaye hoti antamaso uccārapassāvakammāyā’’ti.
“Nāgita, when I am traveling on a long journey and do not see anyone ahead or behind me, Nāgita, at that time it is comfortable for me, even for the purpose of defecating and urinating.”
“Này Nāgita, vào lúc Ta đang đi trên đường xa mà không thấy ai ở phía trước hay phía sau, thì lúc đó Ta cảm thấy thoải mái, này Nāgita, ngay cả khi đi đại tiện hay tiểu tiện.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ sáu.
1006
7. Pattanikujjanasuttaṃ
7. The Discourse on Overturning the Bowl
7. Kinh Pattanikujjana (Cấm bát)
1007
87.* ‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatassa upāsakassa ākaṅkhamāno saṅgho pattaṃ nikkujjeyya* .
87. Monks, if the Saṅgha wishes, it may overturn the bowl for a lay follower endowed with eight qualities.
87. “Này các Tỳ-khưu, khi một cư sĩ có đủ tám chi phần, Tăng đoàn có thể cấm bát vị ấy nếu muốn.
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám chi phần nào?
Bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkati, bhikkhūnaṃ anatthāya parisakkati, bhikkhūnaṃ avāsāya* parisakkati, bhikkhū akkosati paribhāsati, bhikkhū bhikkhūhi bhedeti* , buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati.
He strives for the bhikkhus’ loss, he strives for the bhikkhus’ harm, he strives for the bhikkhus’ discomfort, he insults and reviles bhikkhus, he causes bhikkhus to break with other bhikkhus, he speaks dispraise of the Buddha, he speaks dispraise of the Dhamma, he speaks dispraise of the Saṅgha.
Vị ấy cố gắng gây tổn hại cho các Tỳ-khưu, cố gắng gây bất lợi cho các Tỳ-khưu, cố gắng làm cho các Tỳ-khưu không có chỗ ở, mắng nhiếc, phỉ báng các Tỳ-khưu, gây chia rẽ các Tỳ-khưu với các Tỳ-khưu khác, nói lời chê bai Đức Phật, nói lời chê bai Giáo Pháp, nói lời chê bai Tăng đoàn.
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahaṅgehi samannāgatassa upāsakassa ākaṅkhamāno saṅgho pattaṃ nikkujjeyya.
Monks, if the Saṅgha wishes, it may overturn the bowl for a lay follower endowed with these eight qualities.
Này các Tỳ-khưu, khi một cư sĩ có đủ tám chi phần này, Tăng đoàn có thể cấm bát vị ấy nếu muốn.”
1008
‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgatassa upāsakassa ākaṅkhamāno saṅgho pattaṃ ukkujjeyya.
“Monks, if the Saṅgha wishes, it may set up the bowl for a lay follower endowed with eight qualities.
“Này các Tỳ-khưu, khi một cư sĩ có đủ tám chi phần, Tăng đoàn có thể cho phép bát vị ấy nếu muốn.
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám chi phần nào?
Na bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkati, na bhikkhūnaṃ anatthāya parisakkati, na bhikkhūnaṃ avāsāya parisakkati, na bhikkhū akkosati paribhāsati, na bhikkhū bhikkhūhi bhedeti, buddhassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsati.
He does not strive for the bhikkhus’ loss, he does not strive for the bhikkhus’ harm, he does not strive for the bhikkhus’ discomfort, he does not insult or revile bhikkhus, he does not cause bhikkhus to break with other bhikkhus, he speaks praise of the Buddha, he speaks praise of the Dhamma, he speaks praise of the Saṅgha.
Không cố gắng làm cho các tỳ-khưu không được lợi lộc, không cố gắng làm hại các tỳ-khưu, không cố gắng làm cho các tỳ-khưu không có chỗ ở, không mắng nhiếc, phỉ báng các tỳ-khưu, không chia rẽ các tỳ-khưu với nhau, nói lời tán thán Đức Phật, nói lời tán thán Giáo Pháp, nói lời tán thán Tăng đoàn.
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahaṅgehi samannāgatassa upāsakassa ākaṅkhamāno saṅgho pattaṃ ukkujjeyyā’’ti.
Monks, if the Saṅgha wishes, it may set up the bowl for a lay follower endowed with these eight qualities.”
Này các tỳ-khưu, đối với một cư sĩ có đủ tám chi phần này, nếu Tăng đoàn muốn, có thể lật ngửa bát (không thọ nhận cúng dường).”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ bảy.
1009
8. Appasādapavedanīyasuttaṃ
8. The Discourse on Declaring Displeasure
8. Kinh Tuyên Bố Không Hoan Hỷ
1010
88. ‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamānā upāsakā appasādaṃ pavedeyyuṃ.
88. “Monks, if lay followers wish, they may declare displeasure with a bhikkhu endowed with eight qualities.
88. “Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu các cư sĩ muốn, có thể tuyên bố sự không hoan hỷ của mình.
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám pháp nào?
Gihīnaṃ alābhāya parisakkati, gihīnaṃ anatthāya parisakkati, gihī akkosati paribhāsati, gihī gihīhi bhedeti, buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati, agocare ca naṃ passanti.
He strives for the lay people’s loss, he strives for the lay people’s harm, he insults and reviles lay people, he causes lay people to break with other lay people, he speaks dispraise of the Buddha, he speaks dispraise of the Dhamma, he speaks dispraise of the Saṅgha, and they see him in improper resorts.
Cố gắng làm cho hàng gia chủ không được lợi lộc, cố gắng làm hại hàng gia chủ, mắng nhiếc, phỉ báng hàng gia chủ, chia rẽ hàng gia chủ với nhau, nói lời chê bai Đức Phật, nói lời chê bai Giáo Pháp, nói lời chê bai Tăng đoàn, và họ thấy vị ấy ở những nơi không thích hợp (agocara).
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamānā upāsakā appasādaṃ pavedeyyuṃ.
Monks, if lay followers wish, they may declare displeasure with a bhikkhu endowed with these eight qualities.
Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu các cư sĩ muốn, có thể tuyên bố sự không hoan hỷ của mình.
1011
‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamānā upāsakā pasādaṃ pavedeyyuṃ.
“Monks, if lay followers wish, they may declare pleasure with a bhikkhu endowed with eight qualities.
Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu các cư sĩ muốn, có thể tuyên bố sự hoan hỷ của mình.
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám pháp nào?
Na gihīnaṃ alābhāya parisakkati, na gihīnaṃ anatthāya parisakkati, na gihī akkosati paribhāsati, na gihī gihīhi bhedeti, buddhassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsati, gocare ca naṃ passanti.
He does not strive for the lay people’s loss, he does not strive for the lay people’s harm, he does not insult or revile lay people, he does not cause lay people to break with other lay people, he speaks praise of the Buddha, he speaks praise of the Dhamma, he speaks praise of the Saṅgha, and they see him in proper resorts.
Không cố gắng làm cho hàng gia chủ không được lợi lộc, không cố gắng làm hại hàng gia chủ, không mắng nhiếc, phỉ báng hàng gia chủ, không chia rẽ hàng gia chủ với nhau, nói lời tán thán Đức Phật, nói lời tán thán Giáo Pháp, nói lời tán thán Tăng đoàn, và họ thấy vị ấy ở những nơi thích hợp (gocara).
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamānā upāsakā pasādaṃ pavedeyyu’’nti.
Monks, if lay followers wish, they may declare pleasure with a bhikkhu endowed with these eight qualities.”
Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu các cư sĩ muốn, có thể tuyên bố sự hoan hỷ của mình.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ tám.
1012
9. Paṭisāraṇīyasuttaṃ
9. The Discourse on Reconciliation
9. Kinh Paṭisāraṇīya
1013
89.* ‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho paṭisāraṇīyakammaṃ kareyya.
89. Monks, if the Saṅgha wishes, it may carry out an act of reconciliation (paṭisāraṇīyakamma) for a bhikkhu endowed with eight qualities.
89.* “Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu Tăng đoàn muốn, có thể thực hiện Paṭisāraṇīyakamma (hành động hòa giải).
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám pháp nào?
Gihīnaṃ alābhāya parisakkati, gihīnaṃ anatthāya parisakkati, gihī akkosati paribhāsati, gihī gihīhi bhedeti, buddhassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa avaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa avaṇṇaṃ bhāsati, dhammikañca gihipaṭissavaṃ na saccāpeti.
He strives for the lay people’s loss, he strives for the lay people’s harm, he insults and reviles lay people, he causes lay people to break with other lay people, he speaks dispraise of the Buddha, he speaks dispraise of the Dhamma, he speaks dispraise of the Saṅgha, and he does not fulfill a righteous promise made to lay people.
Cố gắng làm cho hàng gia chủ không được lợi lộc, cố gắng làm hại hàng gia chủ, mắng nhiếc, phỉ báng hàng gia chủ, chia rẽ hàng gia chủ với nhau, nói lời chê bai Đức Phật, nói lời chê bai Giáo Pháp, nói lời chê bai Tăng đoàn, và không giữ lời hứa hợp pháp với hàng gia chủ.
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho paṭisāraṇīyaṃ kammaṃ kareyya.
Monks, if the Saṅgha wishes, it may carry out an act of reconciliation for a bhikkhu endowed with these eight qualities.
Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu Tăng đoàn muốn, có thể thực hiện Paṭisāraṇīyakamma.
1014
‘‘Aṭṭhahi, bhikkhave, dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho paṭisāraṇīyakammaṃ paṭippassambheyya.
“Monks, if the Saṅgha wishes, it may revoke an act of reconciliation for a bhikkhu endowed with eight qualities.
Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu Tăng đoàn muốn, có thể đình chỉ Paṭisāraṇīyakamma.
Katamehi aṭṭhahi?
Which eight?
Tám pháp nào?
Na gihīnaṃ alābhāya parisakkati, na gihīnaṃ anatthāya parisakkati, na gihī akkosati paribhāsati, na gihī gihīhi bhedeti, buddhassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammassa vaṇṇaṃ bhāsati, saṅghassa vaṇṇaṃ bhāsati, dhammikañca gihipaṭissavaṃ saccāpeti.
He does not strive for the laypeople's loss, he does not strive for the laypeople's harm, he does not abuse or revile laypeople, he does not divide laypeople among themselves, he speaks praise of the Buddha, he speaks praise of the Dhamma, he speaks praise of the Saṅgha, and he fulfills a righteous promise made to laypeople.
Không cố gắng làm cho hàng gia chủ không được lợi lộc, không cố gắng làm hại hàng gia chủ, không mắng nhiếc, phỉ báng hàng gia chủ, không chia rẽ hàng gia chủ với nhau, nói lời tán thán Đức Phật, nói lời tán thán Giáo Pháp, nói lời tán thán Tăng đoàn, và giữ lời hứa hợp pháp với hàng gia chủ.
Imehi kho, bhikkhave, aṭṭhahi dhammehi samannāgatassa bhikkhuno ākaṅkhamāno saṅgho paṭisāraṇīyakammaṃ paṭippassambheyyā’’ti.
Monks, if the Saṅgha wishes, it may revoke the act of reconciliation (paṭisāraṇīyakamma) for a bhikkhu endowed with these eight qualities.”
Này các tỳ-khưu, đối với một tỳ-khưu có đủ tám pháp này, nếu Tăng đoàn muốn, có thể đình chỉ Paṭisāraṇīyakamma.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Thứ chín.
1015
10. Sammāvattanasuttaṃ
10. Discourse on Right Conduct
10. Kinh Sammāvattana
1016
90.* ‘‘Tassapāpiyasikakammakatena, bhikkhave, bhikkhunā aṭṭhasu dhammesu sammā vattitabbaṃ – na upasampādetabbo, na nissayo dātabbo, na sāmaṇero upaṭṭhāpetabbo, na bhikkhunovādakasammuti sāditabbā, sammatenapi bhikkhuniyo na ovaditabbā, na kāci saṅghasammuti sāditabbā, na kismiñci paccekaṭṭhāne ṭhapetabbo, na ca tena mūlena vuṭṭhāpetabbo.
90. Monks, a bhikkhu on whom the Tassapāpiyasikā Kamma has been performed should conduct himself rightly in eight matters: he should not give ordination (upasampadā), he should not grant dependence (nissaya), he should not attend to a sāmaṇera, he should not accept the appointment as an instructor of bhikkhunīs, even if appointed, he should not instruct bhikkhunīs, he should not accept any Saṅgha-appointment, he should not be appointed to any individual position, and another bhikkhu should not be rehabilitated (vuṭṭhāpetabbo) through him as the principal person.
90.* “Này các tỳ-khưu, một tỳ-khưu đã bị thi hành Tassapāpiyasikakamma (hành động khiển trách vì hành vi xấu xa) phải hành xử đúng đắn trong tám pháp này – không được thọ giới, không được ban Nissaya (sự nương tựa), không được chăm sóc Sāmaṇera (sa-di), không được chấp nhận sự chấp thuận làm người giáo giới tỳ-khưu-ni, dù đã được chấp thuận cũng không được giáo giới các tỳ-khưu-ni, không được chấp nhận bất kỳ sự chấp thuận nào của Tăng đoàn, không được đặt vào bất kỳ vị trí đặc biệt nào, và không được cho phép phục hồi (từ một tội Tăng-già-bà-thiếp) dựa vào vị ấy.
Tassapāpiyasikakammakatena, bhikkhave, bhikkhunā imesu aṭṭhasu dhammesu sammā vattitabba’’nti.
Monks, a bhikkhu on whom the Tassapāpiyasikā Kamma has been performed should conduct himself rightly in these eight matters.”
Này các tỳ-khưu, một tỳ-khưu đã bị thi hành Tassapāpiyasikakamma phải hành xử đúng đắn trong tám pháp này.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ mười.
1017
Tassuddānaṃ –
The summary for this is:
Tóm tắt:
1018
Satipuṇṇiyamūlena, corasamaṇena pañcamaṃ;
Satipuṇṇiya, Mūla, Corasamaṇa, the Fifth;
Satipuṇṇiya, Mūla, Corasamaṇa là thứ năm;
1019
Yaso pattappasādena, paṭisāraṇīyañca vattananti.
Yasa, Pattappasāda, Paṭisāraṇīya, and Vattana.
Yasa, Pattappasāda, Paṭisāraṇīya và Vattana.
1020

(10) 5. Sāmaññavaggo

(10) 5. The Chapter on Asceticism

(10) 5. Phẩm Sāmañña

1021
91-116. Atha kho* bojjhā* upāsikā* , sirīmā, padumā, sutanā* , manujā, uttarā, muttā, khemā, rucī* , cundī, bimbī, sumanā, mallikā, tissā, tissamātā* , soṇā, soṇāya mātā* , kāṇā, kāṇamātā* , uttarā nandamātā, visākhā migāramātā, khujjuttarā upāsikā, sāmāvatī upāsikā, suppavāsā koliyadhītā* , suppiyā upāsikā, nakulamātā gahapatānī.
91-116. Then there were the female lay disciples Bojjhā, Sirīmā, Padumā, Sutanā, Manujā, Uttarā, Muttā, Khemā, Rucī, Cundī, Bimbī, Sumanā, Mallikā, Tissā, Tissā’s Mother, Soṇā, Soṇā’s Mother, Kāṇā, Kāṇā’s Mother, Uttarā Nandamātā, Visākhā Migāramātā, Khujjuttarā the female lay disciple, Sāmāvatī the female lay disciple, Suppavāsā the Koliyan daughter, Suppiyā the female lay disciple, and Nakulamātā the householder’s wife.
91-116. Rồi* Bojjhā* nữ cư sĩ*, Sirīmā, Padumā, Sutanā*, Manujā, Uttarā, Muttā, Khemā, Rucī*, Cundī, Bimbī, Sumanā, Mallikā, Tissā, mẹ của Tissā*, Soṇā, mẹ của Soṇā*, Kāṇā, mẹ của Kāṇā*, Uttarā Nandamātā, Visākhā Migāramātā, Khujjuttarā nữ cư sĩ, Sāmāvatī nữ cư sĩ, Suppavāsā con gái của Koliya*, Suppiyā nữ cư sĩ, Nakulamātā nữ gia chủ.
1022

(11).

(11).

(11).

Rāgapeyyālaṃ
Repetition Section on Lust
Phẩm Rāga

Settings