‘‘Tayome, bhikkhave, puttā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
“Monks, these three types of sons exist, are found in the world.
“Này các Tỳ-khưu, có ba loại con cái hiện hữu, tồn tại trên đời.
Katame tayo?
Which three?
Thế nào là ba loại?
Atijāto, anujāto, avajātoti.
The superior son (atijāta), the similar son (anujāta), and the inferior son (avajāta).
Là con vượt trội (atijāta), con tương xứng (anujāta), và con kém cỏi (avajāta).
‘‘Kathañca, bhikkhave, putto atijāto hoti?
“And how, monks, is a son superior?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người con vượt trội?
Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti na buddhaṃ saraṇaṃ gatā, na dhammaṃ saraṇaṃ gatā, na saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā appaṭiviratā, adinnādānā appaṭiviratā, kāmesumicchācārā appaṭiviratā, musāvādā appaṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā appaṭiviratā, dussīlā pāpadhammā.
Here, bhikkhus, the parents of a son are not gone for refuge to the Buddha, not gone for refuge to the Dhamma, not gone for refuge to the Saṅgha; they are not abstaining from the destruction of life, not abstaining from taking what is not given, not abstaining from sexual misconduct, not abstaining from false speech, not abstaining from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; they are immoral, of evil character.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, cha mẹ của người con ấy không quy y Phật, không quy y Pháp, không quy y Tăng; không từ bỏ sát sanh, không từ bỏ trộm cắp, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói dối, không từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; họ là người ác giới, có pháp ác.
Putto ca nesaṃ hoti buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, sīlavā kalyāṇadhammo.
But their son is gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; he abstains from the destruction of life, abstains from taking what is not given, abstains from sexual misconduct, abstains from false speech, abstains from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; he is virtuous, of good character.
Nhưng người con của họ lại quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; là người giữ giới, có pháp lành.
Evaṃ kho, bhikkhave, putto atijāto hoti.
Thus, bhikkhus, is a son 'over-born'.
Này các Tỳ-khưu, một người con như vậy là con vượt trội.
‘‘Kathañca, bhikkhave, putto anujāto hoti?
"And how, bhikkhus, is a son 'well-born'?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người con tương xứng?
Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā paṭiviratā, adinnādānā paṭiviratā, kāmesumicchācārā paṭiviratā, musāvādā paṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā, sīlavanto kalyāṇadhammā.
Here, bhikkhus, the parents of a son are gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; they abstain from the destruction of life, abstain from taking what is not given, abstain from sexual misconduct, abstain from false speech, abstain from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; they are virtuous, of good character.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, cha mẹ của người con ấy quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; họ là người giữ giới, có pháp lành.
Puttopi nesaṃ hoti buddhaṃ saraṇaṃ gato, dhammaṃ saraṇaṃ gato, saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā paṭivirato, adinnādānā paṭivirato, kāmesumicchācārā paṭivirato, musāvādā paṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato, sīlavā kalyāṇadhammo.
Their son is also gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; he abstains from the destruction of life, abstains from taking what is not given, abstains from sexual misconduct, abstains from false speech, abstains from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; he is virtuous, of good character.
Người con của họ cũng quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; là người giữ giới, có pháp lành.
Evaṃ kho, bhikkhave, putto anujāto hoti.
Thus, bhikkhus, is a son 'well-born'.
Này các Tỳ-khưu, một người con như vậy là con tương xứng.
‘‘Kathañca, bhikkhave, putto avajāto hoti?
"And how, bhikkhus, is a son 'under-born'?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người con kém cỏi?
Idha, bhikkhave, puttassa mātāpitaro honti buddhaṃ saraṇaṃ gatā, dhammaṃ saraṇaṃ gatā, saṅghaṃ saraṇaṃ gatā; pāṇātipātā paṭiviratā, adinnādānā paṭiviratā, kāmesumicchācārā paṭiviratā, musāvādā paṭiviratā, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā, sīlavanto kalyāṇadhammā.
Here, bhikkhus, the parents of a son are gone for refuge to the Buddha, gone for refuge to the Dhamma, gone for refuge to the Saṅgha; they abstain from the destruction of life, abstain from taking what is not given, abstain from sexual misconduct, abstain from false speech, abstain from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; they are virtuous, of good character.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, cha mẹ của người con ấy quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng; từ bỏ sát sanh, từ bỏ trộm cắp, từ bỏ tà hạnh trong các dục, từ bỏ nói dối, từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; họ là người giữ giới, có pháp lành.
Putto ca nesaṃ hoti na buddhaṃ saraṇaṃ gato, na dhammaṃ saraṇaṃ gato, na saṅghaṃ saraṇaṃ gato; pāṇātipātā appaṭivirato, adinnādānā appaṭivirato, kāmesumicchācārā appaṭivirato, musāvādā appaṭivirato, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā appaṭivirato, dussīlo pāpadhammo.
But their son is not gone for refuge to the Buddha, not gone for refuge to the Dhamma, not gone for refuge to the Saṅgha; he is not abstaining from the destruction of life, not abstaining from taking what is not given, not abstaining from sexual misconduct, not abstaining from false speech, not abstaining from fermented and distilled liquors which are the basis of heedlessness; he is immoral, of evil character.
Nhưng người con của họ lại không quy y Phật, không quy y Pháp, không quy y Tăng; không từ bỏ sát sanh, không từ bỏ trộm cắp, không từ bỏ tà hạnh trong các dục, không từ bỏ nói dối, không từ bỏ uống rượu và các chất say gây xao lãng; là người ác giới, có pháp ác.
Evaṃ kho, bhikkhave, putto avajāto hoti.
Thus, bhikkhus, is a son 'under-born'.
Này các Tỳ-khưu, một người con như vậy là con kém cỏi.
Ime kho, bhikkhave, tayo puttā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These three kinds of sons, bhikkhus, exist, are found in the world."
Này các Tỳ-khưu, đây là ba loại con cái hiện hữu, tồn tại trên đời.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Tayome, bhikkhave, puggalā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
"These three kinds of individuals, bhikkhus, exist, are found in the world.
“Này các Tỳ-khưu, có ba hạng người hiện hữu, tồn tại trên đời.
Katame tayo?
Which three?
Thế nào là ba hạng?
Avuṭṭhikasamo, padesavassī, sabbatthābhivassī.
One like a rainless cloud, one who rains in patches, one who rains everywhere.
Người như không mưa, người mưa cục bộ, người mưa khắp nơi.
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo avuṭṭhikasamo hoti?
"And how, bhikkhus, is an individual like a rainless cloud?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người như không mưa?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sabbesaññeva na dātā hoti, samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ* annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
Here, bhikkhus, a certain individual is not a giver to anyone at all—to recluses, brahmins, paupers, beggars, or supplicants—of food, drink, clothing, vehicles, garlands, scents, ointments, beds, dwellings, or lamps.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, có một người không bố thí cho bất cứ ai, không bố thí thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu xoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn đóm cho các Sa-môn, Bà-la-môn, người nghèo khổ, kẻ hành khất, người ăn xin.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo avuṭṭhikasamo hoti.
Thus, bhikkhus, is an individual like a rainless cloud.
Này các Tỳ-khưu, một người như vậy là người như không mưa.
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo padesavassī hoti?
"And how, bhikkhus, is an individual one who rains in patches?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người mưa cục bộ?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo ekaccānaṃ dātā (hoti)* , ekaccānaṃ na dātā hoti samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
Here, bhikkhus, a certain individual is a giver to some, but not a giver to others—to recluses, brahmins, paupers, beggars, or supplicants—of food, drink, clothing, vehicles, garlands, scents, ointments, beds, dwellings, or lamps.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, có một người bố thí cho một số người, nhưng không bố thí cho một số người khác, thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu xoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn đóm cho các Sa-môn, Bà-la-môn, người nghèo khổ, kẻ hành khất, người ăn xin.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo padesavassī hoti.
Thus, bhikkhus, is an individual one who rains in patches.
Này các Tỳ-khưu, một người như vậy là người mưa cục bộ.
‘‘Kathañca, bhikkhave, puggalo sabbatthābhivassī hoti?
“And how, bhikkhus, is a person one who showers everywhere?
“Này các Tỳ-khưu, thế nào là một người mưa khắp nơi?
Idha, bhikkhave, ekacco puggalo sabbesaṃva deti, samaṇabrāhmaṇakapaṇaddhikavanibbakayācakānaṃ annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
Here, bhikkhus, a certain person gives to all—to ascetics, brahmins, paupers, wayfarers, beggars, and supplicants—food, drink, clothing, vehicles, garlands, perfumes, unguents, beds, dwellings, and lamps.
Này các Tỳ-khưu, ở đây, có một người bố thí cho tất cả mọi người, thức ăn, đồ uống, y phục, xe cộ, vòng hoa, hương liệu, dầu xoa, chỗ nằm, chỗ ở, đèn đóm cho các Sa-môn, Bà-la-môn, người nghèo khổ, kẻ hành khất, người ăn xin.
Evaṃ kho, bhikkhave, puggalo sabbatthābhivassī hoti.
That is how, bhikkhus, a person is one who showers everywhere.
Này các Tỳ-khưu, một người như vậy là người mưa khắp nơi.
Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā santo saṃvijjamānā lokasmi’’nti.
These three types of persons, bhikkhus, are found existing in the world.”
Này các Tỳ-khưu, đây là ba hạng người hiện hữu, tồn tại trên đời.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein this is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, sukhāni patthayamāno sīlaṃ rakkheyya paṇḍito.
“Bhikkhus, a wise person, desiring these three kinds of happiness, should guard sīla.
“Này các Tỳ-khưu, một người trí nên giữ giới, mong cầu ba điều an lạc này.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Pasaṃsā me āgacchatūti* sīlaṃ rakkheyya paṇḍito, bhogā me uppajjantūti sīlaṃ rakkheyya paṇḍito, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmīti sīlaṃ rakkheyya paṇḍito.
‘May praise come to me,’ thus a wise person should guard sīla; ‘May wealth arise for me,’ thus a wise person should guard sīla; ‘Upon the break-up of the body, after death, I shall reappear in a good destination, a heavenly world,’ thus a wise person should guard sīla.
Một người trí nên giữ giới, mong cầu: ‘Mong rằng sự tán thán sẽ đến với ta’; một người trí nên giữ giới, mong cầu: ‘Mong rằng tài sản sẽ phát sinh cho ta’; một người trí nên giữ giới, mong cầu: ‘Sau khi thân hoại mạng chung, ta sẽ được tái sinh vào cõi thiện, cõi trời’. Một người trí nên giữ giới, mong cầu ba điều an lạc này, này các Tỳ-khưu.”
Imāni kho, bhikkhave, tīṇi sukhāni patthayamāno sīlaṃ rakkheyya paṇḍito’’ti.
These three kinds of happiness, bhikkhus, a wise person desiring them should guard sīla.”
Này các Tỳ-khưu, một người trí nên giữ giới, mong cầu ba điều an lạc này.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Bhidurāyaṃ* , bhikkhave, kāyo, viññāṇaṃ virāgadhammaṃ, sabbe upadhī aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā’’ti.
“This body, bhikkhus, is fragile; consciousness is of a nature to fade away; all attachments are impermanent, unsatisfactory, and of a nature to change.”
“Này các Tỳ-khưu, thân này dễ tan rã, thức là pháp ly tham, tất cả các upadhī đều vô thường, khổ, có pháp biến hoại.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Dhātuso, bhikkhave, sattā sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti.
‘‘Monks, beings associate and meet with other beings according to their elements.
“Này các Tỳ-khưu, các chúng sinh hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới (dhātu).
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti.
Beings of inferior resolve associate and meet with beings of inferior resolve; beings of noble resolve associate and meet with beings of noble resolve.
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.
‘‘Atītampi, bhikkhave, addhānaṃ dhātusova sattā sattehi saddhiṃ saṃsandiṃsu samiṃsu.
‘‘Monks, in the past too, beings associated and met with other beings according to their elements.
Này các Tỳ-khưu, trong quá khứ, các chúng sinh cũng đã hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới.
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandiṃsu samiṃsu, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandiṃsu samiṃsu.
Beings of inferior resolve associated and met with beings of inferior resolve; beings of noble resolve associated and met with beings of noble resolve.
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém đã hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp đã hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.
‘‘Anāgatampi, bhikkhave, addhānaṃ dhātusova sattā sattehi saddhiṃ saṃsandissanti samessanti.
‘‘Monks, in the future too, beings will associate and meet with other beings according to their elements.
Này các Tỳ-khưu, trong tương lai, các chúng sinh cũng sẽ hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới.
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandissanti samessanti, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandissanti samessanti.
Beings of inferior resolve will associate and meet with beings of inferior resolve; beings of noble resolve will associate and meet with beings of noble resolve.
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém sẽ hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp sẽ hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.
‘‘Etarahipi, bhikkhave, paccuppanaṃ addhānaṃ dhātusova sattā sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti.
‘‘Monks, even now, in the present, beings associate and meet with other beings according to their elements.
Này các Tỳ-khưu, ngay trong hiện tại, các chúng sinh cũng hòa hợp và kết giao với nhau theo các giới.
Hīnādhimuttikā sattā hīnādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samenti, kalyāṇādhimuttikā sattā kalyāṇādhimuttikehi sattehi saddhiṃ saṃsandanti samentī’’ti.
Beings of inferior resolve associate and meet with beings of inferior resolve; beings of noble resolve associate and meet with beings of noble resolve.’’
Các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng thấp kém; các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp hòa hợp và kết giao với các chúng sinh có khuynh hướng tốt đẹp.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Tayome, bhikkhave, dhammā sekhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattanti.
‘‘Monks, these three things lead to the decline of a trainee bhikkhu.
“Này các Tỳ-khưu, có ba pháp này dẫn đến sự suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo (sekha).
Katame tayo?
Which three?
Ba pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, sekho bhikkhu kammārāmo hoti, kammarato, kammārāmatamanuyutto; bhassārāmo hoti, bhassarato, bhassārāmatamanuyutto; niddārāmo hoti, niddārato, niddārāmatamanuyutto.
Here, monks, a trainee bhikkhu is fond of activity, delights in activity, devoted to fondness for activity; he is fond of talk, delights in talk, devoted to fondness for talk; he is fond of sleep, delights in sleep, devoted to fondness for sleep.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đang học đạo thích công việc, vui thích công việc, chuyên tâm vào sự vui thích công việc; thích nói chuyện, vui thích nói chuyện, chuyên tâm vào sự vui thích nói chuyện; thích ngủ, vui thích ngủ, chuyên tâm vào sự vui thích ngủ.
Ime kho, bhikkhave, tayo dhammā sekhassa bhikkhuno parihānāya saṃvattanti.
These three things, monks, lead to the decline of a trainee bhikkhu.
Này các Tỳ-khưu, ba pháp này dẫn đến sự suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo.
‘‘Tayome, bhikkhave, dhammā sekhassa bhikkhuno aparihānāya saṃvattanti.
‘‘Monks, these three things lead to the non-decline of a trainee bhikkhu.
Này các Tỳ-khưu, có ba pháp này dẫn đến sự không suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo.
Katame tayo?
Which three?
Ba pháp ấy là gì?
Idha, bhikkhave, sekho bhikkhu na kammārāmo hoti, na kammarato, na kammārāmatamanuyutto; na bhassārāmo hoti, na bhassarato, na bhassārāmatamanuyutto; na niddārāmo hoti, na niddārato, na niddārāmatamanuyutto.
Here, monks, a trainee bhikkhu is not fond of activity, does not delight in activity, is not devoted to fondness for activity; he is not fond of talk, does not delight in talk, is not devoted to fondness for talk; he is not fond of sleep, does not delight in sleep, is not devoted to fondness for sleep.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đang học đạo không thích công việc, không vui thích công việc, không chuyên tâm vào sự vui thích công việc; không thích nói chuyện, không vui thích nói chuyện, không chuyên tâm vào sự vui thích nói chuyện; không thích ngủ, không vui thích ngủ, không chuyên tâm vào sự vui thích ngủ.
Ime kho, bhikkhave, tayo dhammā sekhassa bhikkhuno aparihānāya saṃvattantī’’ti.
These three things, monks, lead to the non-decline of a trainee bhikkhu.’’
Này các Tỳ-khưu, ba pháp này dẫn đến sự không suy thoái của một Tỳ-khưu đang học đạo.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Tayome, bhikkhave, akusalavitakkā.
‘‘Monks, there are these three unwholesome thoughts.
“Này các Tỳ-khưu, có ba ác tầm này.
Katame tayo?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Anavaññattipaṭisaṃyutto vitakko, lābhasakkārasilokapaṭisaṃyutto vitakko, parānuddayatāpaṭisaṃyutto vitakko.
Thoughts connected with disrespect, thoughts connected with gain, honor, and fame, thoughts connected with compassion for others.
Tầm tương ưng với sự không bị khinh thường, tầm tương ưng với lợi lộc, cung kính và danh tiếng, tầm tương ưng với lòng thương xót người khác.
Ime kho, bhikkhave, tayo akusalavitakkā’’ti.
These, monks, are the three unwholesome thoughts.’’
Này các Tỳ-khưu, ba ác tầm này.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā sakkārena abhibhūtā, pariyādinnacittā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
“I have seen, bhikkhus, beings overwhelmed by honor, with their minds consumed, upon the breaking up of the body, after death, reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.
“Này các Tỳ-khưu, ta đã thấy các chúng sinh bị sự cung kính chế ngự, tâm bị chi phối, sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào đường ác, cõi khổ, cảnh giới đọa lạc, địa ngục.
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā asakkārena abhibhūtā, pariyādinnacittā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
“I have seen, bhikkhus, beings overwhelmed by dishonor, with their minds consumed, upon the breaking up of the body, after death, reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.
Này các Tỳ-khưu, ta đã thấy các chúng sinh bị sự không cung kính chế ngự, tâm bị chi phối, sau khi thân hoại mạng chung, tái sinh vào đường ác, cõi khổ, cảnh giới đọa lạc, địa ngục.
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā sakkārena ca asakkārena ca tadubhayena abhibhūtā, pariyādinnacittā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
“I have seen, bhikkhus, beings overwhelmed by both honor and dishonor, with their minds consumed, upon the breaking up of the body, after death, reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy các chúng sinh bị sự cung kính và sự không cung kính, cả hai điều đó, chế ngự, tâm bị hủy hoại, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào cõi đọa xứ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
‘‘Taṃ kho panāhaṃ, bhikkhave, nāññassa samaṇassa vā brāhmaṇassa vā sutvā vadāmi; ( )* api ca, bhikkhave, yadeva me sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ tamevāhaṃ vadāmi.
“This, bhikkhus, I do not say having heard it from another ascetic or brahmin; but rather, bhikkhus, I say only what I have known myself, seen myself, understood myself.
“Này các Tỳ-khưu, điều đó Ta không nói sau khi nghe từ một Sa-môn hay Bà-la-môn nào khác; nhưng này các Tỳ-khưu, điều gì Ta tự mình đã biết, tự mình đã thấy, tự mình đã chứng ngộ, điều ấy Ta nói.
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā sakkārena abhibhūtā, pariyādinnacittā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
“I have seen, bhikkhus, beings overwhelmed by honor, with their minds consumed, upon the breaking up of the body, after death, reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy các chúng sinh bị sự cung kính chế ngự, tâm bị hủy hoại, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào cõi đọa xứ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā asakkārena abhibhūtā, pariyādinnacittā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā.
“I have seen, bhikkhus, beings overwhelmed by dishonor, with their minds consumed, upon the breaking up of the body, after death, reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy các chúng sinh bị sự không cung kính chế ngự, tâm bị hủy hoại, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào cõi đọa xứ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.
‘‘Diṭṭhā mayā, bhikkhave, sattā sakkārena ca asakkārena ca tadubhayena abhibhūtā, pariyādinnacittā, kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā’’ti.
“I have seen, bhikkhus, beings overwhelmed by both honor and dishonor, with their minds consumed, upon the breaking up of the body, after death, reborn in a state of deprivation, a bad destination, a downfall, in hell.”
“Này các Tỳ-khưu, Ta đã thấy các chúng sinh bị sự cung kính và sự không cung kính, cả hai điều đó, chế ngự, tâm bị hủy hoại, sau khi thân hoại mạng chung, đã tái sinh vào cõi đọa xứ, ác thú, đọa xứ, địa ngục.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, it is said thus:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Tayome, bhikkhave, devesu devasaddā niccharanti samayā samayaṃ upādāya.
“There are these three divine sounds, bhikkhus, that arise among the devas from time to time.
“Này các Tỳ-khưu, có ba tiếng kêu này của chư thiên phát ra giữa các vị trời tùy theo thời điểm.
Katame tayo?
Which three?
Thế nào là ba?
Yasmiṃ, bhikkhave, samaye ariyasāvako kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāya ceteti, tasmiṃ samaye* devesu devasaddo niccharati – ‘eso ariyasāvako mārena saddhiṃ saṅgāmāya cetetī’ti.
Bhikkhus, at the time when a noble disciple shaves off his hair and beard, puts on saffron robes, and goes forth from the home life into homelessness, at that time a divine sound arises among the devas: ‘That noble disciple is preparing for battle with Māra.’
Này các Tỳ-khưu, vào thời điểm khi một Thánh đệ tử cạo bỏ râu tóc, đắp y cà-sa, từ bỏ gia đình, sống không gia đình, phát tâm xuất gia, vào thời điểm ấy, tiếng kêu của chư thiên phát ra giữa các vị trời: ‘Thánh đệ tử ấy đang phát tâm chiến đấu với Ma-vương!’
Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo devesu devasaddo niccharati samayā samayaṃ upādāya.
This, bhikkhus, is the first divine sound that arises among the devas from time to time.
Này các Tỳ-khưu, đây là tiếng kêu đầu tiên của chư thiên phát ra giữa các vị trời tùy theo thời điểm.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, yasmiṃ samaye ariyasāvako sattannaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogamanuyutto viharati, tasmiṃ samaye devesu devasaddo niccharati – ‘eso ariyasāvako mārena saddhiṃ saṅgāmetī’ti.
“Furthermore, bhikkhus, at the time when a noble disciple dwells devoted to the development of the seven factors of enlightenment, at that time a divine sound arises among the devas: ‘That noble disciple is battling with Māra.’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, vào thời điểm khi một Thánh đệ tử sống chuyên cần tu tập bảy chi phần giác ngộ (bodhipakkhiyā dhammā), vào thời điểm ấy, tiếng kêu của chư thiên phát ra giữa các vị trời: ‘Thánh đệ tử ấy đang chiến đấu với Ma-vương!’
Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo devesu devasaddo niccharati samayā samayaṃ upādāya.
This, bhikkhus, is the second divine sound that arises among the devas from time to time.
Này các Tỳ-khưu, đây là tiếng kêu thứ hai của chư thiên phát ra giữa các vị trời tùy theo thời điểm.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, yasmiṃ samaye ariyasāvako āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati, tasmiṃ samaye devesu devasaddo niccharati – ‘eso ariyasāvako vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ abhivijiya ajjhāvasatī’ti.
“Furthermore, bhikkhus, when a noble disciple, through the destruction of the āsavas, having directly realized and attained the taintless liberation of mind and liberation by wisdom in this very life, dwells therein, at that time a divine sound arises among the devas: ‘That noble disciple, having conquered the battle, having completely vanquished that very battlefield, dwells therein as a master.’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, vào thời điểm khi một Thánh đệ tử, do sự đoạn trừ các lậu hoặc (āsava), tự mình với thắng trí chứng ngộ và an trú trong tâm giải thoát (cetovimutti), tuệ giải thoát (paññāvimutti) vô lậu ngay trong hiện tại, vào thời điểm ấy, tiếng kêu của chư thiên phát ra giữa các vị trời: ‘Thánh đệ tử ấy đã chiến thắng trận chiến, đã hoàn toàn chiến thắng đỉnh cao của trận chiến ấy và đang an trú!’
Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo devesu devasaddo niccharati samayā samayaṃ upādāya.
This, bhikkhus, is the third divine sound that arises among the devas, from time to time.
Này các Tỳ-khưu, đây là tiếng kêu thứ ba của chư thiên phát ra giữa các vị trời tùy theo thời điểm.
Ime kho, bhikkhave, tayo devesu devasaddā niccharanti samayā samayaṃ upādāyā’’ti.
These, bhikkhus, are the three divine sounds that arise among the devas, from time to time.”
Này các Tỳ-khưu, đây là ba tiếng kêu của chư thiên phát ra giữa các vị trời tùy theo thời điểm.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Yadā, bhikkhave, devo devakāyā cavanadhammo hoti, pañcassa pubbanimittāni pātubhavanti – mālā milāyanti, vatthāni kilissanti, kacchehi sedā muccanti, kāye dubbaṇṇiyaṃ okkamati, sake devo devāsane nābhiramatīti.
“Bhikkhus, when a deva is subject to falling from the deva realm, five prior omens appear to him: his garlands wither, his garments become soiled, sweat issues from his armpits, an unpleasant discoloration appears on his body, and the deva finds no delight in his own divine abode.
“Này các Tỳ-khưu, khi một vị trời sắp mạng chung từ cõi trời, năm tướng báo trước xuất hiện nơi vị ấy: vòng hoa héo tàn, y phục dơ bẩn, mồ hôi chảy ra từ nách, thân thể trở nên xấu xí, và vị trời ấy không còn hoan hỷ trên thiên tòa của mình.
Tamenaṃ, bhikkhave, devā ‘cavanadhammo ayaṃ devaputto’ti iti viditvā tīhi vācāhi anumodenti* – ‘ito, bho, sugatiṃ gaccha, sugatiṃ gantvā suladdhalābhaṃ labha, suladdhalābhaṃ labhitvā suppatiṭṭhito bhavāhī’’’ti.
Then, bhikkhus, the devas, knowing him to be ‘this devaputta is subject to falling,’ encourage him with three utterances: ‘Go, sir, to a good destination from here; having gone to a good destination, obtain a well-gained acquisition; having obtained a well-gained acquisition, may you be well-established!’”
Khi ấy, này các Tỳ-khưu, chư thiên biết rằng ‘Thiên tử này sắp mạng chung’, họ hoan hỷ với ba lời nói: ‘Này chư vị, hãy đi đến thiện thú, sau khi đến thiện thú, hãy đạt được lợi lộc tốt đẹp, sau khi đạt được lợi lộc tốt đẹp, hãy an trú vững chắc!’”
Evaṃ vutte, aññataro bhikkhu bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kinnu kho, bhante, devānaṃ sugatigamanasaṅkhātaṃ; kiñca, bhante, devānaṃ suladdhalābhasaṅkhātaṃ; kiṃ pana, bhante, devānaṃ suppatiṭṭhitasaṅkhāta’’nti?
When this was said, a certain bhikkhu said to the Blessed One: “What, Venerable Sir, is considered a good destination for devas? And what, Venerable Sir, is considered a well-gained acquisition for devas? And what, Venerable Sir, is considered a well-established state for devas?”
Khi được nói như vậy, một Tỳ-khưu nào đó đã hỏi Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, điều gì được xem là thiện thú của chư thiên? Bạch Thế Tôn, điều gì được xem là lợi lộc tốt đẹp của chư thiên? Và bạch Thế Tôn, điều gì được xem là sự an trú vững chắc của chư thiên?”
‘‘Manussattaṃ kho, bhikkhu* , devānaṃ sugatigamanasaṅkhātaṃ; yaṃ manussabhūto samāno tathāgatappavedite dhammavinaye saddhaṃ paṭilabhati.
“Being human, bhikkhu, is considered a good destination for devas; and when, having become human, one gains faith in the Dhamma and Vinaya proclaimed by the Tathāgata.
“Này Tỳ-khưu, sự tái sinh làm người được xem là thiện thú của chư thiên; khi một người, sau khi tái sinh làm người, đạt được lòng tin vào Pháp và Luật do Như Lai tuyên thuyết.
Idaṃ kho, bhikkhu* , devānaṃ suladdhalābhasaṅkhātaṃ; sā kho panassa saddhā niviṭṭhā hoti mūlajātā patiṭṭhitā daḷhā asaṃhāriyā samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ.
This, bhikkhu, is considered a well-gained acquisition for devas; and that faith of his is ingrained, rooted, established, firm, unshakeable by any recluse or brahmin or deva or Māra or Brahmā or anyone in the world.
Đây, này Tỳ-khưu, được xem là lợi lộc tốt đẹp của chư thiên; và lòng tin ấy của vị ấy đã được thiết lập, đã bén rễ, đã an trú vững chắc, không thể bị lay chuyển bởi bất kỳ Sa-môn, Bà-la-môn, chư thiên, Ma-vương, Phạm thiên hay bất kỳ ai trên thế gian.
Idaṃ kho, bhikkhu* , devānaṃ suppatiṭṭhitasaṅkhāta’’nti.
This, bhikkhu, is considered a well-established state for devas.”
Đây, này Tỳ-khưu, được xem là sự an trú vững chắc của chư thiên.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein, this is said:
Ở đây, điều này được nói:
‘‘Tayome puggalā loke uppajjamānā uppajjanti bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
“These three individuals, arising in the world, arise for the welfare of many, for the happiness of many, out of compassion for the world, for the good, for the benefit, for the happiness of gods and humans.
“Này các Tỳ-khưu, có ba hạng người này xuất hiện trên thế gian, xuất hiện vì lợi ích của nhiều người, vì hạnh phúc của nhiều người, vì lòng từ bi đối với thế gian, vì mục đích, vì lợi ích, vì hạnh phúc của chư thiên và loài người.
Katame tayo?
Which three?
Thế nào là ba?
Idha, bhikkhave, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā.
Here, bhikkhus, a Tathāgata arises in the world, an Arahant, a Perfectly Self-Enlightened One, endowed with knowledge and conduct, a Sugata, a knower of the worlds, an unsurpassed trainer of persons to be tamed, a teacher of gods and humans, a Buddha, a Blessed One.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Như Lai xuất hiện trên thế gian, là bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, đầy đủ Minh Hạnh, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ, Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn.
So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti.
He teaches the Dhamma that is good in the beginning, good in the middle, and good in the end, with meaning and with letter, proclaiming the entirely complete and perfectly pure holy life.
Vị ấy thuyết giảng giáo pháp tốt đẹp ở phần đầu, tốt đẹp ở phần giữa, tốt đẹp ở phần cuối, với ý nghĩa và văn từ đầy đủ, trình bày phạm hạnh hoàn toàn trọn vẹn và thanh tịnh.
Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo puggalo loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
This, bhikkhus, is the first individual who, arising in the world, arises for the welfare of many, for the happiness of many, out of compassion for the world, for the good, for the benefit, for the happiness of gods and humans.
Này các Tỳ-khưu, đây là hạng người đầu tiên xuất hiện trên thế gian, xuất hiện vì lợi ích cho số đông, vì an lạc cho số đông, vì lòng bi mẫn đối với thế gian, vì lợi ích, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tasseva satthu* sāvako arahaṃ hoti khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto.
“Furthermore, bhikkhus, a disciple of that same Teacher is an Arahant, one whose taints are destroyed, who has lived the holy life, done what had to be done, laid down the burden, attained his own goal, utterly destroyed the fetters of existence, and is completely liberated through final knowledge.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một đệ tử của Bậc Đạo Sư ấy là vị A-la-hán, các lậu hoặc đã đoạn tận, đã sống phạm hạnh, những việc cần làm đã làm, đã đặt gánh nặng xuống, đã đạt được mục đích của mình, đã đoạn tận các kiết sử của hữu, đã giải thoát nhờ chánh trí.
So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti.
He teaches the Dhamma that is good in the beginning, good in the middle, and good in the end, with meaning and with letter, proclaiming the entirely complete and perfectly pure holy life.
Vị ấy thuyết giảng giáo pháp tốt đẹp ở phần đầu, tốt đẹp ở phần giữa, tốt đẹp ở phần cuối, với ý nghĩa và văn từ đầy đủ, trình bày phạm hạnh hoàn toàn trọn vẹn và thanh tịnh.
Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo puggalo loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
This, bhikkhus, is the second individual who, arising in the world, arises for the welfare of many, for the happiness of many, out of compassion for the world, for the good, for the benefit, for the happiness of gods and humans.
Này các Tỳ-khưu, đây là hạng người thứ hai xuất hiện trên thế gian, xuất hiện vì lợi ích cho số đông, vì an lạc cho số đông, vì lòng bi mẫn đối với thế gian, vì lợi ích, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, tasseva satthu sāvako sekho hoti pāṭipado bahussuto sīlavatūpapanno.
“Furthermore, bhikkhus, a disciple of that same Teacher is a Sekha, one on the path, learned, endowed with virtue.
Lại nữa, này các Tỳ-khưu, một đệ tử của Bậc Đạo Sư ấy là một bậc Hữu Học (sekha), đang trên con đường tu tập (pāṭipada), đa văn, và thành tựu giới hạnh.
Sopi* dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti.
He too teaches the Dhamma that is good in the beginning, good in the middle, and good in the end, with meaning and with letter, proclaiming the entirely complete and perfectly pure holy life.
Vị ấy cũng thuyết giảng giáo pháp tốt đẹp ở phần đầu, tốt đẹp ở phần giữa, tốt đẹp ở phần cuối, với ý nghĩa và văn từ đầy đủ, trình bày phạm hạnh hoàn toàn trọn vẹn và thanh tịnh.
Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo puggalo loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
This, bhikkhus, is the third individual who, arising in the world, arises for the welfare of many, for the happiness of many, out of compassion for the world, for the good, for the benefit, for the happiness of gods and humans.
Này các Tỳ-khưu, đây là hạng người thứ ba xuất hiện trên thế gian, xuất hiện vì lợi ích cho số đông, vì an lạc cho số đông, vì lòng bi mẫn đối với thế gian, vì lợi ích, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.
Ime kho, bhikkhave, tayo puggalā loke uppajjamānā uppajjanti bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
These, bhikkhus, are the three individuals who, arising in the world, arise for the welfare of many, for the happiness of many, out of compassion for the world, for the good, for the benefit, for the happiness of gods and humans.”
Này các Tỳ-khưu, ba hạng người này xuất hiện trên thế gian, xuất hiện vì lợi ích cho số đông, vì an lạc cho số đông, vì lòng bi mẫn đối với thế gian, vì lợi ích, vì hạnh phúc cho chư thiên và loài người.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein it is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Asubhānupassī, bhikkhave, kāyasmiṃ viharatha; ānāpānassati ca vo ajjhattaṃ parimukhaṃ sūpaṭṭhitā hotu; sabbasaṅkhāresu aniccānupassino viharatha.
“Bhikkhus, dwell contemplating the unattractiveness in the body; and let mindfulness of breathing be well-established before you, internally; dwell contemplating impermanence in all formations.
“Này các Tỳ-khưu, hãy an trú quán bất tịnh trên thân; và chánh niệm hơi thở vào ra (ānāpānassati) của các ông hãy được thiết lập vững chắc ở nội tâm, trước mặt; hãy an trú quán vô thường trên tất cả các hành (saṅkhāra).
Asubhānupassīnaṃ, bhikkhave, kāyasmiṃ viharataṃ yo subhāya dhātuyā rāgānusayo so pahīyati* .
For those, bhikkhus, who dwell contemplating the unattractiveness in the body, the underlying tendency of lust for the attractive element is abandoned.
Này các Tỳ-khưu, khi các ông an trú quán bất tịnh trên thân, thì khuynh hướng tham ái đối với yếu tố tịnh (subha dhātu) sẽ được đoạn trừ.
Ānāpānassatiyā ajjhattaṃ parimukhaṃ sūpaṭṭhititāya ye bāhirā vitakkāsayā vighātapakkhikā, te na honti.
Because of mindfulness of breathing being well-established before you, internally, those external thoughts that are conducive to vexation do not arise.
Khi chánh niệm hơi thở vào ra được thiết lập vững chắc ở nội tâm, trước mặt, thì những tầm (vitakka) bên ngoài, thuộc về phiền não, sẽ không khởi lên.
Sabbasaṅkhāresu aniccānupassīnaṃ viharataṃ yā avijjā sā pahīyati, yā vijjā sā uppajjatī’’ti.
For those who dwell contemplating impermanence in all formations, ignorance is abandoned, and knowledge arises.”
Khi các ông an trú quán vô thường trên tất cả các hành, thì vô minh sẽ được đoạn trừ, minh sẽ khởi lên.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein it is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Dhammānudhammapaṭipannassa bhikkhuno ayamanudhammo hoti veyyākaraṇāya – dhammānudhammapaṭipannoyanti bhāsamāno dhammaññeva bhāsati no adhammaṃ, vitakkayamāno vā dhammavitakkaññeva vitakketi no adhammavitakkaṃ, tadubhayaṃ vā pana abhinivejjetvā upekkhako viharati sato sampajāno’’ti.
‘‘This is the proper way for a bhikkhu who practices in accordance with the Dhamma, for declaring: when speaking, he speaks only Dhamma, not non-Dhamma; or when thinking, he thinks only Dhamma-related thoughts, not non-Dhamma-related thoughts; or having abandoned both of these, he dwells with equanimity, mindful and clearly comprehending.’’
“Này các Tỳ-khưu, đối với Tỳ-khưu hành Pháp tùy Pháp, đây là Pháp tùy Pháp để tuyên thuyết: khi nói, vị ấy chỉ nói Pháp chứ không nói phi Pháp; khi suy tầm, vị ấy chỉ suy tầm Pháp tầm chứ không suy tầm phi Pháp tầm; hoặc từ bỏ cả hai điều đó, vị ấy an trú xả, chánh niệm và tỉnh giác.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One declared this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Tayome, bhikkhave, akusalavitakkā andhakaraṇā acakkhukaraṇā aññāṇakaraṇā paññānirodhikā vighātapakkhikā anibbānasaṃvattanikā.
‘‘Bhikkhus, there are these three unwholesome thoughts that blind, that deprive of vision, that deprive of knowledge, that obstruct wisdom, that are allied to vexation, and that do not lead to Nibbāna.
“Này các Tỳ-khưu, có ba loại ác tầm này làm mù quáng, làm mất mắt, làm ngu si, cản trở trí tuệ, thuộc về phiền não, không đưa đến Nibbāna.
Katame tayo?
Which three?
Ba loại nào?
Kāmavitakko, bhikkhave, andhakaraṇo acakkhukaraṇo aññāṇakaraṇo paññānirodhiko vighātapakkhiko anibbānasaṃvattaniko.
Bhikkhus, sensual thought blinds, deprives of vision, deprives of knowledge, obstructs wisdom, is allied to vexation, and does not lead to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, dục tầm làm mù quáng, làm mất mắt, làm ngu si, cản trở trí tuệ, thuộc về phiền não, không đưa đến Nibbāna.
Byāpādavitakko, bhikkhave, andhakaraṇo acakkhukaraṇo aññāṇakaraṇo paññānirodhiko vighātapakkhiko anibbānasaṃvattaniko.
Bhikkhus, ill-will thought blinds, deprives of vision, deprives of knowledge, obstructs wisdom, is allied to vexation, and does not lead to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, sân tầm làm mù quáng, làm mất mắt, làm ngu si, cản trở trí tuệ, thuộc về phiền não, không đưa đến Nibbāna.
Vihiṃsāvitakko, bhikkhave, andhakaraṇo acakkhukaraṇo aññāṇakaraṇo paññānirodhiko vighātapakkhiko anibbānasaṃvattaniko.
Bhikkhus, harmful thought blinds, deprives of vision, deprives of knowledge, obstructs wisdom, is allied to vexation, and does not lead to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, hại tầm làm mù quáng, làm mất mắt, làm ngu si, cản trở trí tuệ, thuộc về phiền não, không đưa đến Nibbāna.
Ime kho, bhikkhave, tayo akusalavitakkā andhakaraṇā acakkhukaraṇā aññāṇakaraṇā paññānirodhikā vighātapakkhikā anibbānasaṃvattanikā.
These, bhikkhus, are the three unwholesome thoughts that blind, that deprive of vision, that deprive of knowledge, that obstruct wisdom, that are allied to vexation, and that do not lead to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, ba loại ác tầm này làm mù quáng, làm mất mắt, làm ngu si, cản trở trí tuệ, thuộc về phiền não, không đưa đến Nibbāna.
‘‘Tayome, bhikkhave, kusalavitakkā anandhakaraṇā cakkhukaraṇā ñāṇakaraṇā paññāvuddhikā avighātapakkhikā nibbānasaṃvattanikā.
‘‘Bhikkhus, there are these three wholesome thoughts that do not blind, that provide vision, that provide knowledge, that increase wisdom, that are not allied to vexation, and that lead to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, có ba loại thiện tầm này không làm mù quáng, làm có mắt, làm có trí, tăng trưởng trí tuệ, không thuộc về phiền não, đưa đến Nibbāna.
Katame tayo?
Which three?
Ba loại nào?
Nekkhammavitakko, bhikkhave, anandhakaraṇo cakkhukaraṇo ñāṇakaraṇo paññāvuddhiko avighātapakkhiko nibbānasaṃvattaniko.
Bhikkhus, thought of renunciation does not blind, provides vision, provides knowledge, increases wisdom, is not allied to vexation, and leads to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, ly dục tầm không làm mù quáng, làm có mắt, làm có trí, tăng trưởng trí tuệ, không thuộc về phiền não, đưa đến Nibbāna.
Abyāpādavitakko, bhikkhave, anandhakaraṇo cakkhukaraṇo ñāṇakaraṇo paññāvuddhiko avighātapakkhiko nibbānasaṃvattaniko.
Bhikkhus, thought of non-ill-will does not blind, provides vision, provides knowledge, increases wisdom, is not allied to vexation, and leads to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, vô sân tầm không làm mù quáng, làm có mắt, làm có trí, tăng trưởng trí tuệ, không thuộc về phiền não, đưa đến Nibbāna.
Avihiṃsāvitakko, bhikkhave, anandhakaraṇo cakkhukaraṇo ñāṇakaraṇo paññāvuddhiko avighātapakkhiko nibbānasaṃvattaniko.
Bhikkhus, thought of non-harmfulness does not blind, provides vision, provides knowledge, increases wisdom, is not allied to vexation, and leads to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, vô hại tầm không làm mù quáng, làm có mắt, làm có trí, tăng trưởng trí tuệ, không thuộc về phiền não, đưa đến Nibbāna.
Ime kho, bhikkhave, tayo kusalavitakkā anandhakaraṇā cakkhukaraṇā ñāṇakaraṇā paññāvuddhikā avighātapakkhikā nibbānasaṃvattanikā’’ti.
These, bhikkhus, are the three wholesome thoughts that do not blind, that provide vision, that provide knowledge, that increase wisdom, that are not allied to vexation, and that lead to Nibbāna.’’
Này các Tỳ-khưu, ba loại thiện tầm này không làm mù quáng, làm có mắt, làm có trí, tăng trưởng trí tuệ, không thuộc về phiền não, đưa đến Nibbāna.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One declared this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Và ở đây, điều này được nói như sau:
‘‘Tayome, bhikkhave, antarāmalā antarāamittā antarāsapattā antarāvadhakā antarāpaccatthikā.
‘‘Bhikkhus, there are these three inward defilements, inward enemies, inward adversaries, inward slayers, inward foes.
“Này các Tỳ-khưu, có ba loại ô uế nội tại, kẻ thù nội tại, đối thủ nội tại, kẻ sát hại nội tại, địch nhân nội tại này.
Katame tayo?
Which three?
Ba loại nào?
Lobho, bhikkhave, antarāmalo antarāamitto antarāsapatto antarāvadhako antarāpaccatthiko.
Bhikkhus, greed is an inward defilement, an inward enemy, an inward adversary, an inward slayer, an inward foe.
Này các Tỳ-khưu, tham là ô uế nội tại, kẻ thù nội tại, đối thủ nội tại, kẻ sát hại nội tại, địch nhân nội tại.
Doso, bhikkhave, antarāmalo antarāamitto antarāsapatto antarāvadhako antarāpaccatthiko.
Hatred, bhikkhus, is an inward defilement, an inward enemy, an inward adversary, an inward slayer, an inward foe.
Này các Tỳ-khưu, sân là ô uế nội tại, kẻ thù nội tại, đối thủ nội tại, kẻ sát hại nội tại, địch nhân nội tại.
Moho, bhikkhave, antarāmalo antarāamitto antarāsapatto antarāvadhako antarāpaccatthiko.
Delusion, bhikkhus, is an inward defilement, an inward enemy, an inward adversary, an inward slayer, an inward foe.
Này các Tỳ-khưu, si là ô uế nội tại, kẻ thù nội tại, đối thủ nội tại, kẻ sát hại nội tại, địch nhân nội tại.
Ime kho, bhikkhave, tayo antarāmalā antarāamittā antarāsapattā antarāvadhakā antarāpaccatthikā’’ti.
These, bhikkhus, are the three inward defilements, inward enemies, inward adversaries, inward slayers, inward foes.’’
Này các Tỳ-khưu, ba thứ này là những ô nhiễm nội tại, những kẻ thù nội tại, những kẻ đối địch nội tại, những kẻ sát hại nội tại, những kẻ chống đối nội tại.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One declared this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Concerning this, it is said:
Trong đó, điều này được nói như sau:
‘‘Tīhi, bhikkhave, asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho.
“Devadatta, bhikkhus, overcome by three unwholesome qualities, with his mind completely consumed, is destined for a woeful state, for hell, to remain for an eon, incurable.
“Này các Tỳ-khưu, với ba ác pháp này, tâm của Devadatta bị chế ngự và bị chiếm đoạt, nên hắn là kẻ đọa vào các cõi khổ, vào địa ngục, ở đó suốt một kiếp, không thể cứu chữa.
Katamehi tīhi?
Which three?
Thế nào là ba?
Pāpicchatāya, bhikkhave, abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho.
Overcome by evil wishes, bhikkhus, with his mind completely consumed, Devadatta is destined for a woeful state, for hell, to remain for an eon, incurable.
Này các Tỳ-khưu, với lòng dục ác, tâm của Devadatta bị chế ngự và bị chiếm đoạt, nên hắn là kẻ đọa vào các cõi khổ, vào địa ngục, ở đó suốt một kiếp, không thể cứu chữa.
Pāpamittatāya, bhikkhave, abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho.
Overcome by evil companionship, bhikkhus, with his mind completely consumed, Devadatta is destined for a woeful state, for hell, to remain for an eon, incurable.
Này các Tỳ-khưu, với bạn ác, tâm của Devadatta bị chế ngự và bị chiếm đoạt, nên hắn là kẻ đọa vào các cõi khổ, vào địa ngục, ở đó suốt một kiếp, không thể cứu chữa.
Sati kho pana uttarikaraṇīye* oramattakena visesādhigamena* antarā vosānaṃ āpādi.
And while there was still more to be done, he came to an end midway with the attainment of merely a minor distinction.
Tuy có việc cần phải làm cao hơn, nhưng hắn đã chấm dứt ở giữa chừng, chỉ với sự chứng đắc đặc biệt ở mức độ thấp kém.
Imehi kho, bhikkhave, tīhi asaddhammehi abhibhūto pariyādinnacitto devadatto āpāyiko nerayiko kappaṭṭho atekiccho’’ti.
Overcome by these three unwholesome qualities, bhikkhus, with his mind completely consumed, Devadatta is destined for a woeful state, for hell, to remain for an eon, incurable.”
Này các Tỳ-khưu, với ba ác pháp này, tâm của Devadatta bị chế ngự và bị chiếm đoạt, nên hắn là kẻ đọa vào các cõi khổ, vào địa ngục, ở đó suốt một kiếp, không thể cứu chữa.”
Etamatthaṃ bhagavā avoca.
The Blessed One spoke this meaning.
Đức Thế Tôn đã nói điều này.
Tatthetaṃ iti vuccati –
Therein it is said:
Trong đó, điều này được nói như sau:
Vitakkāsakkārasadda, cavanaloke asubhaṃ;
Vitakka, Sakkāra, Sadda, Cavana, Loka, Asubha,
Vitakka, Sakkāra, Sadda, Cavana, Loka, Asubhaṃ;