Table of Contents

⮲

Cariyāpiṭakapāḷi

Edit
37
2. Saṅkhacariyā
2. Saṅkha's Practice
2. Hạnh Saṅkha
38
11.
11.
11.
39
‘‘Punāparaṃ yadā homi, brāhmaṇo saṅkhasavhayo;
Again, when I was a brahmin named Saṅkha,
Lại nữa, khi ta là một Bà-la-môn tên Saṅkha;
40
Mahāsamuddaṃ taritukāmo, upagacchāmi paṭṭanaṃ.
desiring to cross the great ocean, I approached the port.
muốn vượt qua biển lớn, ta đã đến bến cảng.
41
12.
12.
12.
42
‘‘Tatthaddasaṃ paṭipathe, sayambhuṃ aparājitaṃ;
There, on the path, I saw a self-born, unconquered Paccekabuddha,
Ở đó, trên đường đi, ta thấy một vị Độc Giác Phật (Sayambhu) bất bại;
43
Kantāraddhānaṃ paṭipannaṃ* , tattāya kaṭhinabhūmiyā.
who had entered a wilderness path on hot, hard ground.
đang đi trên con đường hoang vắng, trên mặt đất cứng và nóng bỏng.
44
13.
13.
13.
45
‘‘Tamahaṃ paṭipathe disvā, imamatthaṃ vicintayiṃ;
Seeing him on the path, I pondered this matter:
Thấy vị ấy trên đường, ta đã suy nghĩ điều này:
46
‘Idaṃ khettaṃ anuppattaṃ, puññakāmassa jantuno.
‘This field has been reached by one who desires merit.
‘Đây là ruộng phước đã đến với người mong cầu phước báu.
47
14.
14.
14.
48
‘‘‘Yathā kassako puriso, khettaṃ disvā mahāgamaṃ;
Just as a farmer, seeing a fertile field,
Như một người nông dân, khi thấy một thửa ruộng tốt có thể cho nhiều mùa màng,
49
Tattha bījaṃ na ropeti, na so dhaññena atthiko.
if he does not sow seeds there, he is not desirous of grain.
nếu không gieo hạt vào đó, người ấy không phải là người mong muốn lúa gạo.
50
15.
15.
15.
51
‘‘‘Evamevāhaṃ puññakāmo, disvā khettavaruttamaṃ;
Even so, I, desirous of merit, seeing this supreme field (of merit),
Cũng vậy, ta là người mong cầu phước báu, khi thấy thửa ruộng phước tối thượng;
52
Yadi tattha kāraṃ na karomi, nāhaṃ puññena atthiko.
if I do not perform a deed there, I am not desirous of merit.
nếu ta không hành động ở đó, ta không phải là người mong muốn phước báu.
53
16.
16.
16.
54
‘‘‘Yathā amacco muddikāmo, rañño antepure jane;
Just as a minister desirous of official rank, regarding the people in the king's inner palace,
Như một vị quan muốn có ấn tín, nếu không cấp phát tiền bạc, lúa gạo
55
Na deti tesaṃ dhanadhaññaṃ, muddito parihāyati.
if he does not give them wealth and grain, he declines in official rank.
cho những người trong cung vua, thì sẽ bị mất ấn tín.
56
17.
17.
17.
57
‘‘‘Evamevāhaṃ puññakāmo, vipulaṃ disvāna dakkhiṇaṃ;
Even so, I, desirous of merit, seeing a noble recipient,
Cũng vậy, ta là người mong cầu phước báu, khi thấy ruộng phước lớn;
58
Yadi tassa dānaṃ na dadāmi, parihāyissāmi puññato’.
if I do not give a gift to him, I shall decline in merit.’
nếu ta không dâng cúng dường cho vị ấy, ta sẽ bị tổn giảm phước báu.’
59
18.
18.
18.
60
‘‘Evāhaṃ cintayitvāna, orohitvā upāhanā;
Having thus pondered, I took off my sandals;
Sau khi suy nghĩ như vậy, ta cởi dép ra,
61
Tassa pādāni vanditvā, adāsiṃ chattupāhanaṃ.
having worshipped his feet, I gave him an umbrella and sandals.
đảnh lễ chân của vị ấy, và dâng cúng dù và dép.
62
19.
19.
19.
63
‘‘Tenevāhaṃ sataguṇato, sukhumālo sukhedhito;
Due to that, I became a hundredfold more delicate and nurtured in comfort;
Do đó, ta đã trở thành người được nuôi dưỡng trong sự an lạc, thân thể mềm mại gấp trăm lần;
64
Api ca dānaṃ paripūrento, evaṃ tassa adāsaha’’nti.
and yet, fulfilling the perfection of giving, I gave to him thus.”
và để hoàn thành hạnh bố thí, ta đã dâng cúng dường cho vị ấy như vậy.”
65
Saṅkhacariyaṃ dutiyaṃ.
The second, Saṅkha's Practice, is concluded.
Hạnh Saṅkha, thứ hai.
66
3. Kururājacariyā
3. King Kuru's Practice
3. Hạnh Vua Kuru
67
20.
20.
20.
68
‘‘Punāparaṃ yadā homi, indapatthe* puruttame;
Again, when I was King Dhanañcaya in the chief city of Indapattha,
Lại nữa, khi ta là vị vua tên Dhanañcaya, ở thành phố tối thượng Indapattha;
69
Rājā dhanañcayo nāma, kusale dasahupāgato.
endowed with the ten wholesome practices.
ta đã thành tựu mười pháp thiện.
70
21.
21.
21.
71
‘‘Kaliṅgaraṭṭhavisayā, brāhmaṇā upagañchu maṃ;
Brahmins from the Kalinga country approached me;
Các Bà-la-môn từ xứ Kaliṅga đã đến gặp ta;
72
Āyācuṃ maṃ hatthināgaṃ, dhaññaṃ maṅgalasammataṃ.
they begged me for the noble elephant, considered auspicious, which brings prosperity.
họ cầu xin ta con voi chúa, được xem là điềm lành, mang lại lúa gạo.
73
22.
22.
22.
74
‘‘‘Avuṭṭhiko janapado, dubbhikkho chātako mahā;
‘Our country is rainless, there is a great famine and starvation;
‘Đất nước bị hạn hán, nạn đói lớn, dân chúng đói khát;
75
Dadāhi pavaraṃ nāgaṃ, nīlaṃ añjanasavhayaṃ.
give us the excellent elephant, the dark-colored one named Añjana.
xin hãy ban cho con voi chúa cao quý, màu xanh, tên Añjana.
76
23.
23.
23.
77
‘‘‘Na me yācakamanuppatte, paṭikkhepo anucchavo;
‘For me, when a petitioner arrives, refusal is not appropriate;
Khi người cầu xin đến, ta không thích hợp để từ chối;
78
Mā me bhijji samādānaṃ, dassāmi vipulaṃ gajaṃ’.
may my resolve not be broken; I shall give the magnificent elephant.’
nguyện ước của ta đừng bị phá vỡ, ta sẽ ban con voi lớn.’
79
24.
24.
24.
80
‘‘Nāgaṃ gahetvā soṇḍāya, bhiṅgāre* ratanāmaye;
Holding the elephant by its trunk, with a jeweled ewer,
Nắm vòi voi, ta đổ nước từ bình quý bằng ngọc
81
Jalaṃ hatthe ākiritvā, brāhmaṇānaṃ adaṃ gajaṃ.
I poured water into the hands of the brahmins and gave them the elephant.
vào tay các Bà-la-môn, và dâng con voi cho họ.
82
25.
25.
25.
83
‘‘Tassa nāge padinnamhi, amaccā etadabravuṃ;
When that elephant was given, the ministers said this:
Khi con voi đã được ban, các vị quan đã nói điều này:
84
‘Kiṃ nu tuyhaṃ varaṃ nāgaṃ, yācakānaṃ padassasi.
‘Why do you give your excellent elephant to beggars?
‘Tại sao ngài lại ban con voi chúa cao quý của mình cho những người cầu xin?
85
26.
26.
26.
86
‘‘‘Dhaññaṃ maṅgalasampannaṃ, saṅgāmavijayuttamaṃ;
That elephant, endowed with auspicious marks that bring prosperity, supreme in victory in battle;
Con voi mang lại lúa gạo, đầy đủ điềm lành, tối thượng trong chiến thắng;
87
Tasmiṃ nāge padinnamhi, kiṃ te rajjaṃ karissati.
when that elephant is given, what will your kingdom do for you?
khi con voi đó đã được ban, vương quốc của ngài sẽ làm gì?’
88
27.
27.
27.
89
‘‘‘Rajjampi me dade sabbaṃ, sarīraṃ dajjamattano;
‘I would give my entire kingdom, I would give my own body;
‘Ta có thể ban cả vương quốc cho, ta có thể ban cả thân mình cho;
90
Sabbaññutaṃ piyaṃ mayhaṃ, tasmā nāgaṃ adāsaha’’’nti.
omniscience is dear to me, therefore I gave the elephant.’”
Nhất thiết trí là điều ta yêu quý, vì vậy ta đã ban con voi.’”
91
Kururājacariyaṃ tatiyaṃ.
The third, King Kuru's Practice, is concluded.
Hạnh Vua Kuru, thứ ba.
92
4. Mahāsudassanacariyā
4. The Conduct of Mahāsudassana
4. Hạnh Mahāsudassana
93
28.
28.
28.
94
‘‘Kusāvatimhi nagare, yadā āsiṃ mahīpati;
“When I was, in the city of Kusāvatī, a monarch,
Khi ta là vị vua ở thành Kusāvatī,
95
Mahāsudassano nāma, cakkavattī mahabbalo.
named Mahāsudassana, a powerful Cakkavatti.
là một Chuyển Luân Vương tên Mahāsudassana, có đại uy lực.
96
29.
29.
29.
97
‘‘Tatthāhaṃ divase tikkhattuṃ, ghosāpemi tahiṃ tahiṃ;
There, I would announce three times a day, here and there,
Ở đó, mỗi ngày ba lần, ta cho người công bố khắp nơi:
98
‘Ko kiṃ icchati pattheti, kassa kiṃ dīyatū dhanaṃ.
‘Who desires what? Who longs for what? To whom should what wealth be given?
‘Ai muốn gì, cầu gì, ai muốn được ban tiền bạc gì?
99
30.
30.
30.
100
‘‘‘Ko chātako ko tasito, ko mālaṃ ko vilepanaṃ;
Who is hungry? Who is thirsty? Who desires garlands? Who desires perfumes?
Ai đói, ai khát, ai muốn vòng hoa, ai muốn hương liệu;
101
Nānārattāni vatthāni, ko naggo paridahissati.
Who, being naked, will wear various dyed garments?
ai trần truồng muốn mặc những y phục đủ màu sắc?
102
31.
31.
31.
103
‘‘‘Ko pathe chattamādeti, kopāhanā mudū subhā’;
Who will take an umbrella for the journey? Who will take soft, beautiful sandals?’
Ai muốn dù che trên đường, ai muốn những đôi dép mềm mại, đẹp đẽ?’;
104
Iti sāyañca pāto ca, ghosāpemi tahiṃ tahiṃ.
Thus, in the evening and in the morning, I would announce here and there.
Ta cho công bố như vậy vào buổi sáng và buổi tối khắp mọi nơi.
105
32.
32.
32.
106
‘‘Na taṃ dasasu ṭhānesu, napi ṭhānasatesu vā;
That wealth was not arranged in ten places, nor in a hundred places,
Không phải ở mười nơi, cũng không phải ở hàng trăm nơi;
107
Anekasataṭhānesu, paṭiyattaṃ yācake dhanaṃ.
but in many hundreds of places, wealth was prepared for the beggars.
mà ở hàng trăm ngàn nơi, tiền bạc đã được chuẩn bị cho những người cầu xin.
108
33.
33.
33.
109
‘‘Divā vā yadi vā rattiṃ, yadi eti vanibbako;
Whether by day or by night, if a beggar arrived,
Dù ngày hay đêm, nếu có người ăn xin đến;
110
Laddhā yadicchakaṃ bhogaṃ, pūrahatthova gacchati.
having received whatever he desired, he would depart with full hands.
họ nhận được tài sản tùy ý muốn, và ra về với đôi tay đầy ắp.
111
34.
34.
34.
112
‘‘Evarūpaṃ mahādānaṃ, adāsiṃ yāvajīvikaṃ;
Such a great gift I gave throughout my life;
Ta đã thực hiện đại bố thí như vậy suốt đời;
113
Napāhaṃ dessaṃ dhanaṃ dammi, napi natthi nicayo mayi.
I did not give wealth that was disliked, nor was there any accumulation in me.
ta không ban tài sản mà ta ghét bỏ, cũng không phải ta không có tích lũy.
114
35.
35.
35.
115
‘‘Yathāpi āturo nāma, rogato parimuttiyā;
Just as a sick person, for release from illness,
Cũng như một người bệnh, để thoát khỏi bệnh tật;
116
Dhanena vejjaṃ tappetvā, rogato parimuccati.
satisfies the physician with wealth and is released from illness.
làm hài lòng thầy thuốc bằng tiền bạc, và thoát khỏi bệnh tật.
117
36.
36.
36.
118
‘‘Tathevāhaṃ jānamāno, paripūretumasesato;
Just so, I, knowing, to fulfill completely,
Cũng vậy, ta biết rõ điều này, để hoàn thành một cách trọn vẹn;
119
Ūnamanaṃ pūrayituṃ, demi dānaṃ vanibbake;
to fill the wanting mind, give gifts to beggars;
để lấp đầy những gì còn thiếu, ta ban bố thí cho những người ăn xin;
120
Nirālayo apaccāso, sambodhimanupattiyā’’ti.
without attachment, without expectation, for the attainment of Sambodhi.”
không bám víu, không mong cầu, vì sự chứng đắc Chánh Đẳng Giác.”
121
Mahāsudassanacariyaṃ catutthaṃ.
The fourth, the Conduct of Mahāsudassana, is concluded.
Hạnh Mahāsudassana, thứ tư.
122
5. Mahāgovindacariyā
5. The Conduct of Mahāgovinda
5. Hạnh Mahāgovinda
123
37.
37.
37.
124
‘‘Punāparaṃ yadā homi, sattarājapurohito;
“Again, when I was the purohita of seven kings,
Lại nữa, khi ta là vị tế sư của bảy vị vua;
125
Pūjito naradevehi, mahāgovindabrāhmaṇo.
honored by human deities, the brāhmaṇa Mahāgovinda.
được các vị vua và chư thiên tôn kính, là Bà-la-môn Mahāgovinda.
126
38.
38.
38.
127
‘‘Tadāhaṃ sattarajjesu, yaṃ me āsi upāyanaṃ;
Then, with what tribute I had from the seven kingdoms,
Khi ấy, những gì ta nhận được từ bảy vương quốc;
128
Tena demi mahādānaṃ, akkhobbhaṃ* sāgarūpamaṃ.
I gave a great gift, unshakable, like the ocean.
ta dùng để bố thí lớn, không lay chuyển như biển cả.
129
39.
39.
39.
130
‘‘Na me dessaṃ dhanaṃ dhaññaṃ, napi natthi nicayo mayi;
My wealth and grain were not disliked, nor was there no accumulation in me;
Không phải ta ghét bỏ tiền bạc, lúa gạo, cũng không phải ta không có tích lũy;
131
Sabbaññutaṃ piyaṃ mayhaṃ, tasmā demi varaṃ dhana’’nti.
Omniscience is dear to me, therefore I give excellent wealth.”
Nhất thiết trí là điều ta yêu quý, vì vậy ta ban tặng tài sản cao quý.”
132
Mahāgovindacariyaṃ pañcamaṃ.
The fifth, the Conduct of Mahāgovinda, is concluded.
Hạnh Mahāgovinda, thứ năm.
133
6. Nimirājacariyā
6. The Conduct of King Nimi
6. Hạnh Vua Nimi
134
40.
40.
40.
135
‘‘Punāparaṃ yadā homi, mithilāyaṃ puruttame;
“Again, when I was in Mithilā, the foremost of cities,
Lại nữa, khi ta là vị vua vĩ đại tên Nimi, ở thành phố tối thượng Mithilā;
136
Nimi nāma mahārājā, paṇḍito kusalatthiko.
King Nimi by name, wise and seeking merit.
là bậc trí tuệ, mong cầu điều thiện lành.
137
41.
41.
41.
138
‘‘Tadāhaṃ māpayitvāna, catussālaṃ catummukhaṃ;
Then, having built a four-faced hall with four entrances,
Khi ấy, ta đã xây dựng một hội trường bốn mặt, có bốn cửa;
139
Tattha dānaṃ pavattesiṃ, migapakkhinarādinaṃ.
there I distributed gifts to animals, birds, and humans.
ở đó, ta đã thực hiện bố thí cho các loài thú, chim và người.
140
42.
42.
42.
141
‘‘Acchādanañca sayanaṃ, annaṃ pānañca bhojanaṃ;
Clothing, bedding, food, drink, and meals;
Y phục, giường nằm, thức ăn, đồ uống và các món ăn;
142
Abbocchinnaṃ karitvāna, mahādānaṃ pavattayiṃ.
Having made it uninterrupted, I performed a great act of giving.
ta đã thực hiện đại bố thí không gián đoạn.
143
43.
43.
43.
144
‘‘Yathāpi sevako sāmiṃ, dhanahetumupāgato;
Just as a servant, having approached his master for wealth,
Cũng như một người hầu, vì muốn tiền bạc mà đến gần chủ;
145
Kāyena vācā manasā, ārādhanīyamesati.
seeks to please him with body, speech, and mind.
tìm cách làm hài lòng bằng thân, khẩu, ý.
146
44.
44.
44.
147
‘‘Tathevāhaṃ sabbabhave, pariyesissāmi bodhijaṃ;
Just so, in all existences, I will seek Bodhi-factors;
Cũng vậy, trong tất cả các kiếp, ta sẽ tìm kiếm Bồ-đề;
148
Dānena satte tappetvā, icchāmi bodhimuttama’’nti.
Having satisfied beings with gifts, I desire supreme Bodhi.”
sau khi làm hài lòng chúng sanh bằng bố thí, ta mong muốn Bồ-đề tối thượng.”
149
Nimirājacariyaṃ chaṭṭhaṃ.
The sixth, the Conduct of King Nimi, is concluded.
Hạnh Vua Nimi, thứ sáu.
150
7. Candakumāracariyā
7. The Conduct of Prince Canda
7. Hạnh Candakumāra
151
45.
45.
45.
152
‘‘Punāparaṃ yadā homi, ekarājassa atrajo;
“Again, when I was the son of King Ekārāja;
Lại nữa, khi ta là con trai của một vị vua, ở thành phố Pupphavatī;
153
Nagare pupphavatiyā, kumāro candasavhayo.
in the city of Pupphavatī, Prince Canda by name.
là hoàng tử tên Canda.
154
46.
46.
46.
155
‘‘Tadāhaṃ yajanā mutto, nikkhanto yaññavāṭato;
Then, having been freed from the sacrifice, having emerged from the sacrificial enclosure;
Khi ấy, ta thoát khỏi lễ tế, đi ra khỏi nơi tế lễ;
156
Saṃvegaṃ janayitvāna, mahādānaṃ pavattayiṃ.
Having generated a sense of urgency, I performed a great act of giving.
tạo ra sự xúc động, ta đã thực hiện đại bố thí.
157
47.
47.
47.
158
‘‘Nāhaṃ pivāmi khādāmi, napi bhuñjāmi bhojanaṃ;
I would not drink or eat, nor consume food,
Ta không uống, không nhai, không ăn thức ăn;
159
Dakkhiṇeyye adatvāna, api chappañcarattiyo.
without first giving to those worthy of offerings, even for five or six nights.
nếu chưa dâng cúng cho những bậc đáng cúng dường, dù là năm hay sáu đêm.
160
48.
48.
48.
161
‘‘Yathāpi vāṇijo nāma, katvāna bhaṇḍasañcayaṃ;
Just as a merchant, having accumulated goods,
Cũng như một thương nhân, sau khi tích lũy hàng hóa;
162
Yattha lābho mahā hoti, tattha taṃ* harati bhaṇḍakaṃ.
carries those goods to where the profit is great.
mang hàng hóa đó đến nơi có lợi nhuận lớn.
163
49.
49.
49.
164
‘‘Tatheva sakabhuttāpi, pare dinnaṃ mahapphalaṃ;
Just so, even what is eaten by oneself, when given to others, yields great fruit;
Cũng vậy, ngay cả khi tự mình đã dùng, việc ban cho người khác mang lại quả lớn;
165
Tasmā parassa dātabbaṃ, satabhāgo bhavissati.
Therefore, what is to be given to another will be a hundredfold.
vì vậy, cần phải ban cho người khác, sẽ được gấp trăm lần.
166
50.
50.
50.
167
‘‘Etamatthavasaṃ ñatvā, demi dānaṃ bhavābhave;
Knowing this meaning, I give gifts in existence after existence;
Biết được ý nghĩa này, ta đã thực hiện bố thí trong các kiếp sống;
168
Na paṭikkamāmi dānato, sambodhimanupattiyā’’ti.
I do not turn back from giving, for the attainment of Sambodhi.”
ta không lùi bước khỏi bố thí, vì sự chứng đắc Chánh Đẳng Giác.”
169
Candakumāracariyaṃ sattamaṃ.
The seventh, the Conduct of Prince Canda, is concluded.
Hạnh Candakumāra, thứ bảy.
170
8. Sivirājacariyā
8. The Conduct of King Sivi
8. Hạnh Vua Sivi
171
51.
51.
51.
172
‘‘Ariṭṭhasavhaye nagare, sivināmāsi khattiyo;
“In the city named Ariṭṭha, I was a Khattiya named Sivi;
Ở thành phố tên Ariṭṭha, ta là vị vua Sivi thuộc dòng Sát-đế-lợi;
173
Nisajja pāsādavare, evaṃ cintesahaṃ tadā.
Sitting in the excellent palace, I thought thus at that time.
ngồi trên lầu cao quý, khi ấy ta đã suy nghĩ như vậy.
174
52.
52.
52.
175
‘‘‘Yaṃ kiñci mānusaṃ dānaṃ, adinnaṃ me na vijjati;
‘Whatever human gift exists, there is none that I have not given;
‘Không có bất cứ bố thí nào của con người mà ta chưa từng ban cho;
176
Yopi yāceyya maṃ cakkhuṃ, dadeyyaṃ avikampito’.
Even if someone were to ask me for an eye, I would give it without wavering.’
ngay cả nếu ai đó cầu xin mắt ta, ta cũng sẽ ban cho mà không chút run sợ.’
177
53.
53.
53.
178
‘‘Mama saṅkappamaññāya, sakko devānamissaro;
Knowing my resolve, Sakka, the lord of devas,
Biết được ý định của ta, Sakka, vua của chư thiên;
179
Nisinno devaparisāya, idaṃ vacanamabravi.
sitting in the assembly of devas, spoke this word.
ngồi giữa hội chúng chư thiên, đã nói lời này:
180
54.
54.
54.
181
‘‘‘Nisajja pāsādavare, sivirājā mahiddhiko;
‘Sitting in the excellent palace, King Sivi, of great power,
‘Vua Sivi, bậc có đại thần lực, ngồi trên lầu cao quý;
182
Cintento vividhaṃ dānaṃ, adeyyaṃ so na passati.
contemplating various gifts, sees nothing that cannot be given.
khi suy nghĩ về các loại bố thí, ngài không thấy có gì là không thể ban cho.
183
55.
55.
55.
184
‘‘‘Tathaṃ nu vitathaṃ netaṃ, handa vīmaṃsayāmi taṃ;
Is this true or false? Come, I will test him;”
Điều đó là thật hay không thật? Nào, ta hãy thử ngài.’”
185
Muhuttaṃ āgameyyātha, yāva jānāmi taṃ manaṃ’.
“Wait a moment until I know his mind.”
Hãy đợi một lát, cho đến khi ta biết được tâm ý của ngài’.
186
56.
56.
56.
187
‘‘Pavedhamāno palitasiro, valigatto* jarāturo;
“Trembling, with grey hair, a wrinkled body, afflicted by old age;
“Run rẩy, đầu bạc, thân nhăn nheo, đau ốm vì tuổi già;
188
Andhavaṇṇova hutvāna, rājānaṃ upasaṅkami.
And becoming like a blind man, he approached the king.
Với dáng vẻ như người mù, ông ta đến gần nhà vua.
189
57.
57.
57.
190
‘‘So tadā paggahetvāna, vāmaṃ dakkhiṇabāhu ca;
“Then, raising both his left and right arms;
Khi đó, ông ta giơ cả cánh tay trái và phải lên;
191
Sirasmiṃ añjaliṃ katvā, idaṃ vacanamabravi.
And making an añjali with his hands at his head, he spoke these words:
Chắp tay trên đầu, ông ta nói lời này:
192
58.
58.
58.
193
‘‘‘Yācāmi taṃ mahārāja, dhammika raṭṭhavaḍḍhana;
“‘I beg of you, great king, righteous one, promoter of the realm;
“Đại vương, vị vua của Chánh pháp, người làm hưng thịnh đất nước, tôi cầu xin ngài;
194
Tava dānaratā kitti, uggatā devamānuse.
Your fame for delighting in giving has risen among devas and humans.
Danh tiếng của ngài về sự hoan hỷ bố thí đã vang dội khắp cõi trời và người.
195
59.
59.
59.
196
‘‘‘Ubhopi nettā nayanā, andhā upahatā mama;
“‘Both my eyes, my organs of sight, are blind and ruined;
Cả hai mắt của tôi đều bị mù lòa và hư hoại;
197
Ekaṃ me nayanaṃ dehi, tvampi ekena yāpaya’.
Give me one eye, and you too live with one.’
Xin hãy cho tôi một mắt, và ngài cũng hãy sống với một mắt.”
198
60.
60.
60.
199
‘‘Tassāhaṃ vacanaṃ sutvā, haṭṭho saṃviggamānaso;
“Hearing his words, I, delighted and with a mind filled with emotion;
Nghe lời ấy, tôi vui mừng, tâm hồn xúc động;
200
Katañjalī vedajāto, idaṃ vacanamabraviṃ.
With clasped hands, overcome with joy, spoke these words:
Tôi chắp tay, tràn đầy hỷ lạc, và nói lời này:
201
61.
61.
61.
202
‘‘‘Idānāhaṃ cintayitvāna, pāsādato idhāgato;
“‘Just now, having pondered, I came here from the palace;
“Vừa rồi tôi đã suy nghĩ và từ cung điện đến đây;
203
Tvaṃ mama cittamaññāya, nettaṃ yācitumāgato.
You, knowing my thought, have come to beg for an eye.
Ngài đã biết tâm ý của tôi mà đến xin mắt.”
204
62.
62.
62.
205
‘‘‘Aho me mānasaṃ siddhaṃ, saṅkappo paripūrito;
“‘Oh, my aspiration is fulfilled, my resolve is accomplished;
“Ôi, tâm nguyện của tôi đã thành tựu, ý định đã viên mãn;
206
Adinnapubbaṃ dānavaraṃ, ajja dassāmi yācake.
Today I shall give to the beggars the supreme gift never given before.
Hôm nay tôi sẽ ban cho người cầu xin món bố thí cao quý chưa từng ban trước đây.”
207
63.
63.
63.
208
‘‘‘Ehi sivaka uṭṭhehi, mā dandhayi mā pavedhayi;
“‘Come, Sivaka, arise! Do not delay, do not tremble;
“Này Sīvaka, hãy đến và đứng dậy, đừng chần chừ, đừng run rẩy;
209
Ubhopi nayanaṃ dehi, uppāṭetvā vaṇibbake’.
Extract both eyes and give them to the beggars!’
Hãy lấy cả hai mắt ra và ban cho người cầu xin.”
210
64.
64.
64.
211
‘‘Tato so codito mayhaṃ, sivako vacanaṃ karo;
“Then that Sivaka, urged by me, obeying my words;
Sau đó, Sīvaka, người vâng lời tôi, được tôi thúc giục;
212
Uddharitvāna pādāsi, tālamiñjaṃva yācake.
Extracted and gave them to the beggar, like the kernel of a palm fruit.
Đã lấy ra và ban cho người cầu xin như ruột trái thốt nốt.
213
65.
65.
65.
214
‘‘Dadamānassa dentassa, dinnadānassa me sato;
“As I was giving, as I was bestowing, as I was mindful of the gift given;
Khi tôi đang ban, đang cho, tâm tôi vẫn ghi nhớ món bố thí đã cho;
215
Cittassa aññathā natthi, bodhiyāyeva kāraṇā.
My mind had no other thought; it was solely for the sake of awakening.
Không có sự thay đổi trong tâm, chỉ vì mục đích Giác ngộ.
216
66.
66.
66.
217
‘‘Na me dessā ubho cakkhū, attā na me na dessiyo;
“Neither of my eyes was hateful to me, nor was my self hateful to me;
“Hai mắt không phải là điều tôi ghét bỏ, bản thân tôi cũng không phải là điều tôi không yêu thích;
218
Sabbaññutaṃ piyaṃ mayhaṃ, tasmā cakkhuṃ adāsaha’’nti.
Omniscience is dear to me, therefore I gave my eyes.”
Tôi yêu thích Nhất thiết trí, vì vậy tôi đã cho mắt.”
219
Sivirājacariyaṃ aṭṭhamaṃ.
The Practice of King Sivi, the Eighth.
Hành Trạng Của Vua Sīvi, thứ tám, chấm dứt.
220
9. Vessantaracariyā
9. The Practice of Vessantara
9. Hành Trạng Của Vessantara
221
67.
67.
67.
222
‘‘Yā me ahosi janikā, phussatī* nāma khattiyā;
“My mother, a khattiya named Phussatī;
Người mẹ đã sinh ra tôi, là vị nữ vương tên Phussatī;
223
Sā atītāsu jātīsu, sakkassa mahesī piyā.
In past existences, she was the beloved chief queen of Sakka.
Trong những kiếp quá khứ, bà là vị hoàng hậu được yêu quý của Sakka.
224
68.
68.
68.
225
‘‘Tassā āyukkhayaṃ ñatvā, devindo etadabravi;
“Knowing her lifespan was ending, the king of devas said this;
Biết rằng tuổi thọ của bà sắp hết, vị vua của chư thiên nói lời này;
226
‘Dadāmi te dasa vare, varabhadde yadicchasi’.
‘I grant you ten boons, O noble lady, whatever you desire.’
“Này người đẹp, ta ban cho ngươi mười điều ước, tùy ngươi muốn gì.”
227
69.
69.
69.
228
‘‘Evaṃ vuttā ca sā devī, sakkaṃ punidamabravi;
“Thus addressed, that devī spoke again to Sakka;
Được nói như vậy, vị thiên nữ ấy lại nói với Sakka rằng;
229
‘Kiṃ nu me aparādhatthi, kiṃ nu dessā ahaṃ tava;
‘What fault have I committed? Am I hateful to you?
“Tôi đã phạm lỗi gì, hay tôi không được ngài yêu thích sao;
230
Rammā cāvesi maṃ ṭhānā, vātova dharaṇīruhaṃ’.
Do you wish to remove me from this pleasant abode, like the wind a tree?’
Ngài muốn dời tôi khỏi nơi chốn an lạc này, như gió lay cây vậy.”
231
70.
70.
70.
232
‘‘Evaṃ vutto ca so sakko, puna tassidamabravi;
“Thus addressed, Sakka spoke again to her;
Được nói như vậy, Sakka lại nói với bà rằng;
233
‘Na ceva te kataṃ pāpaṃ, na ca me tvaṃsi appiyā.
‘You have committed no evil, nor are you unloved by me.
“Ngươi không hề làm điều ác, và ngươi cũng không phải là người ta không yêu thích.
234
71.
71.
71.
235
‘‘‘Ettakaṃyeva te āyu, cavanakālo bhavissati;
“‘Your lifespan is only this much, and the time for your passing will come;
Tuổi thọ của ngươi chỉ có bấy nhiêu, thời điểm chuyển kiếp sẽ đến;
236
Paṭiggaṇha mayā dinne, vare dasa varuttame’.
Accept the ten supreme boons given by me.’
Hãy nhận lấy mười điều ước tối thượng do ta ban tặng.”
237
72.
72.
72.
238
‘‘Sakkena sā dinnavarā, tuṭṭhahaṭṭhā pamoditā;
“That Phussatī, having been granted boons by Sakka, was joyful and delighted;
Được Sakka ban cho các điều ước, bà Phussatī vui mừng khôn xiết;
239
Mamaṃ abbhantaraṃ katvā, phussatī dasa vare varī.
And having made me her innermost wish, she chose ten boons.
Bà đã ước mười điều, trong đó có việc sinh ra tôi.
240
73.
73.
73.
241
‘‘Tato cutā sā phussatī, khattiye upapajjatha;
“Then, having passed away, that Phussatī was reborn into a royal family;
Sau đó, bà Phussatī chuyển kiếp, tái sinh vào dòng dõi quý tộc;
242
Jetuttaramhi nagare, sañjayena samāgami.
In the city of Jetuttara, she was united with Sañjaya.
Tại thành Jetuttara, bà kết duyên cùng vua Sañjaya.
243
74.
74.
74.
244
‘‘Yadāhaṃ phussatiyā kucchiṃ, okkanto piyamātuyā;
“When I entered the womb of Phussatī, my beloved mother;
Khi tôi nhập vào thai của mẹ hiền Phussatī;
245
Mama tejena me mātā, sadā dānaratā ahu.
Through my power, my mother was always devoted to giving.
Nhờ uy lực của tôi, mẹ tôi luôn hoan hỷ bố thí.
246
75.
75.
75.
247
‘‘Adhane āture jiṇṇe, yācake addhike* jane;
“To the poor, the sick, the aged, to beggars and travelers;
Bà bố thí cho những người nghèo, bệnh tật, già yếu, người cầu xin, khách lữ hành;
248
Samaṇe brāhmaṇe khīṇe, deti dānaṃ akiñcane.
To ascetics, brahmins, the destitute, and the propertyless, she gave gifts.
Cho các Sa-môn, Bà-la-môn, những người thiếu thốn, không có gì.
249
76.
76.
76.
250
‘‘Dasa māse dhārayitvāna, karonte puraṃ padakkhiṇaṃ;
“After carrying me for ten months, while circumambulating the city;
Sau khi mang thai mười tháng, khi đang đi nhiễu quanh thành phố;
251
Vessānaṃ vīthiyā majjhe, janesi phussatī mamaṃ.
Phussatī gave birth to me in the middle of the merchants’ street.
Phussatī đã sinh ra tôi giữa con đường của các thương gia.
252
77.
77.
77.
253
‘‘Na mayhaṃ mattikaṃ nāmaṃ, napi pettikasambhavaṃ;
“My name was neither from my mother nor from my father;
Tên của tôi không phải do mẹ đặt, cũng không phải do cha đặt;
254
Jātettha vessavīthiyā, tasmā vessantaro ahu.
Since I was born there in the merchants’ street, I became Vessantara.
Vì được sinh ra ở con đường của các thương gia, nên tôi có tên là Vessantara.
255
78.
78.
78.
256
‘‘Yadāhaṃ dārako homi, jātiyā aṭṭhavassiko;
“When I was a child, eight years of age by birth;
Khi tôi còn là một đứa trẻ, vừa tròn tám tuổi;
257
Tadā nisajja pāsāde, dānaṃ dātuṃ vicintayiṃ.
Then, sitting in the palace, I resolved to give gifts.
Khi đó, ngồi trong cung điện, tôi đã suy nghĩ về việc bố thí.
258
79.
79.
79.
259
‘‘‘Hadayaṃ dadeyyaṃ cakkhuṃ, maṃsampi rudhirampi ca;
“‘I would give my heart, my eyes, even my flesh and blood;
“Tôi sẽ cho tim, cho mắt, cả thịt và máu;
260
Dadeyyaṃ kāyaṃ sāvetvā, yadi koci yācaye mamaṃ’.
I would give my body, proclaiming it as a servant, if anyone were to ask me.’
Tôi sẽ cho thân thể này làm nô lệ, nếu có ai cầu xin tôi.”
261
80.
80.
80.
262
‘‘Sabhāvaṃ cintayantassa, akampitamasaṇṭhitaṃ;
“As I was contemplating this nature, unwavering and unhesitating;
Khi tôi đang suy nghĩ về bản chất ấy, không hề lay động, không hề do dự;
263
Akampi tattha pathavī, sineruvanavaṭaṃsakā.
The earth, adorned with Mount Sineru and its forests, trembled there.
Khi đó, trái đất đã rung chuyển, cùng với các khu rừng và núi Sineru.
264
81.
81.
81.
265
‘‘Anvaddhamāse pannarase, puṇṇamāse uposathe;
“On the fifteenth day of the half-month, on the full moon Uposatha day;
Vào ngày rằm Uposatha, giữa tháng, ngày mười lăm;
266
Paccayaṃ nāgamāruyha, dānaṃ dātuṃ upāgamiṃ.
Mounting the auspicious elephant, I went to give gifts.
Tôi cưỡi con voi báu và đến để bố thí.
267
82.
82.
82.
268
‘‘Kaliṅgaraṭṭhavisayā, brāhmaṇā upagañchu maṃ;
“Brahmins from the Kalinga country approached me;
Các Bà-la-môn từ xứ Kalinga đã đến gặp tôi;
269
Ayācuṃ maṃ hatthināgaṃ, dhaññaṃ maṅgalasammataṃ.
They begged me for the elephant, which brings prosperity and is considered auspicious.
Họ cầu xin tôi con voi chúa, được xem là điềm lành, mang lại tài sản.
270
83.
83.
83.
271
‘‘Avuṭṭhiko janapado, dubbhikkho chātako mahā;
“‘The country is without rain, there is a great famine and starvation;
“Xứ sở đang hạn hán, nạn đói kém hoành hành;
272
Dadāhi pavaraṃ nāgaṃ, sabbasetaṃ gajuttamaṃ.
Give us the excellent elephant, the supreme elephant, all white.’
Xin hãy ban con voi chúa tối thượng, toàn thân trắng ngà.”
273
84.
84.
84.
274
‘‘Dadāmi na vikampāmi, yaṃ maṃ yācanti brāhmaṇā;
“I give it, I do not waver, what the brahmins ask of me;
Tôi ban cho mà không hề do dự, những gì các Bà-la-môn cầu xin tôi;
275
Santaṃ nappatigūhāmi* , dāne me ramate mano.
I do not conceal what I possess; my mind delights in giving.
Tôi không che giấu những gì mình có, tâm tôi hoan hỷ trong sự bố thí.
276
85.
85.
85.
277
‘‘Na me yācakamanuppatte, paṭikkhepo anucchavo;
"When a supplicant approaches me, refusal is not proper;
Khi người cầu xin đến, tôi không từ chối, điều đó không phù hợp với tôi;
278
‘Mā me bhijji samādānaṃ, dassāmi vipulaṃ gajaṃ’.
‘May my resolution not be broken; I shall give the magnificent elephant.’"
“Nguyện cho lời nguyện của tôi không bị phá vỡ, tôi sẽ ban con voi vĩ đại.”
279
86.
86.
86.
280
‘‘Nāgaṃ gahetvā soṇḍāya, bhiṅgāre ratanāmaye;
"Taking the elephant by its trunk, with jewel-studded pitchers;
Nắm lấy vòi voi, tôi đổ nước từ bình vàng ngọc;
281
Jalaṃ hatthe ākiritvā, brāhmaṇānaṃ adaṃ gajaṃ.
Pouring water into the Brahmins’ hands, I gave the elephant.
Vào tay các Bà-la-môn, và ban con voi cho họ.
282
87.
87.
87.
283
‘‘Punāparaṃ dadantassa, sabbasetaṃ gajuttamaṃ;
"When I gave again the supreme elephant, all white;
Khi tôi lại ban con voi chúa toàn thân trắng ngà;
284
Tadāpi pathavī kampi, sineruvanavaṭaṃsakā.
Then too the earth quaked, adorned with Sineru's forests.
Khi đó, trái đất cũng rung chuyển, cùng với các khu rừng và núi Sineru.
285
88.
88.
88.
286
‘‘Tassa nāgassa dānena, sivayo kuddhā samāgatā;
"Because of the gift of that elephant, the Sivis, angered, assembled;
Vì món bố thí voi ấy, dân chúng Sīvi tức giận mà tụ tập lại;
287
Pabbājesuṃ sakā raṭṭhā, ‘vaṅkaṃ gacchatu pabbataṃ’.
They banished me from their own country, saying, ‘Go to Vaṅka mountain!’"
Họ trục xuất tôi khỏi đất nước của họ, “Hãy đi đến núi Vaṅka.”
288
89.
89.
89.
289
‘‘Tesaṃ nicchubhamānānaṃ, akampitthamasaṇṭhitaṃ;
"Though they were banishing me, I remained unshaken and resolute;
Khi họ đang trục xuất tôi, tâm tôi không hề lay động, không hề do dự;
290
Mahādānaṃ pavattetuṃ, ekaṃ varamayācisaṃ.
To continue giving great gifts, I requested one boon.
Để thực hiện một món đại bố thí, tôi đã cầu xin một điều ước.
291
90.
90.
90.
292
‘‘Yācitā sivayo sabbe, ekaṃ varamadaṃsu me;
"When I requested, all the Sivis granted me one boon;
Tất cả dân chúng Sīvi, được tôi cầu xin, đã ban cho tôi một điều ước;
293
Sāvayitvā kaṇṇabheriṃ, mahādānaṃ dadāmahaṃ.
Having sounded the drum, I gave a great gift.
Tôi đã đánh trống bố thí và thực hiện món đại bố thí.
294
91.
91.
91.
295
‘‘Athettha vattatī saddo, tumulo bheravo mahā;
"Then a loud, dreadful, great sound arose there;
Khi đó, một tiếng động lớn, dữ dội và ồn ào đã vang lên;
296
Dānenimaṃ nīharanti, puna dānaṃ dadātayaṃ.
‘They are banishing him for giving, yet he gives again!’"
“Họ trục xuất ông ta vì bố thí, nhưng ông ta lại bố thí nữa!”
297
92.
92.
92.
298
‘‘Hatthiṃ asse rathe datvā, dāsiṃ dāsaṃ gavaṃ dhanaṃ;
"Having given elephants, horses, chariots, female slaves, male slaves, cows, and wealth;
Sau khi ban voi, ngựa, xe, nữ tỳ, nam tỳ, bò và tài sản;
299
Mahādānaṃ daditvāna, nagarā nikkhamiṃ tadā.
Having given a great gift, I then departed from the city.
Sau khi thực hiện món đại bố thí, tôi đã rời khỏi thành phố khi đó.
300
93.
93.
93.
301
‘‘Nikkhamitvāna nagarā, nivattitvā vilokite;
"Having departed from the city, and having turned back to look;
Sau khi rời khỏi thành phố, tôi quay lại nhìn;
302
Tadāpi pathavī kampi, sineruvanavaṭaṃsakā.
Then too the earth quaked, adorned with Sineru's forests.
Khi đó, trái đất cũng rung chuyển, cùng với các khu rừng và núi Sineru.
303
94.
94.
94.
304
‘‘Catuvāhiṃ rathaṃ datvā, ṭhatvā cātummahāpathe;
"Having given a four-horse chariot, standing at the crossroads;
Sau khi ban cỗ xe bốn ngựa, tôi đứng ở ngã tư đường;
305
Ekākiyo adutiyo, maddideviṃ idamabraviṃ.
Alone, without a companion, I spoke this to Maddīdevī.
Một mình, không có ai khác, tôi nói với Maddīdevī rằng:
306
95.
95.
95.
307
‘‘‘Tvaṃ maddi kaṇhaṃ gaṇhāhi, lahukā esā kaniṭṭhikā;
"‘Maddī, you take Kaṇhā; she is light, being the younger sister;
“Nàng Maddī, hãy bế Kaṇhā, cô bé này nhẹ thôi;
308
Ahaṃ jāliṃ gahessāmi, garuko bhātiko hi so’.
I will take Jālī, for he is heavy, being the elder brother.’"
Còn ta sẽ bế Jālī, vì cậu bé là anh trai nên nặng hơn.”
309
96.
96.
96.
310
‘‘Padumaṃ puṇḍarīkaṃva, maddī kaṇhājinaggahī;
"Like a lotus or a white water lily, Maddī took Kaṇhājina;
Maddī bế Kaṇhājinā như hoa sen trắng;
311
Ahaṃ suvaṇṇabimbaṃva, jāliṃ khattiyamaggahiṃ.
Like a golden image, I took Jālī, the khattiya.
Còn tôi bế Jālī, vị vương tử như tượng vàng.
312
97.
97.
97.
313
‘‘Abhijātā sukhumālā, khattiyā caturo janā;
"Born of noble lineage, delicate, four khattiyas are we;
Bốn người chúng tôi, dòng dõi quý tộc, thân thể mềm mại;
314
Visamaṃ samaṃ akkamantā, vaṅkaṃ gacchāma pabbataṃ.
Treading uneven and even ground, we go to Vaṅka mountain.
Bước đi trên đường gồ ghề và bằng phẳng, chúng tôi đi đến núi Vaṅka.
315
98.
98.
98.
316
‘‘Ye keci manujā enti, anumagge paṭippathe;
"Whoever people come, on byways or main roads;
Bất cứ ai mà chúng tôi gặp trên đường mòn hay đường chính;
317
Maggante paṭipucchāma, ‘kuhiṃ vaṅkanta* pabbato’.
We ask them along the way, ‘Where is Vaṅka mountain?’"
Chúng tôi đều hỏi họ trên đường, “Núi Vaṅka ở đâu?”
318
99.
99.
99.
319
‘‘Te tattha amhe passitvā, karuṇaṃ giramudīrayuṃ;
"Seeing us there, they uttered a pitiable cry;
Họ thấy chúng tôi ở đó, đã cất tiếng nói đầy lòng trắc ẩn;
320
Dukkhaṃ te paṭivedenti, dūre vaṅkantapabbato.
They informed us of our suffering, ‘Vaṅka mountain is far away.’"
Họ báo cho chúng tôi biết nỗi khổ rằng, “Núi Vaṅka còn xa lắm.”
321
100.
100.
100.
322
‘‘Yadi passanti pavane, dārakā phaline dume;
"If the children see fruit-bearing trees in the forest;
Nếu các con thấy cây có quả trong rừng;
323
Tesaṃ phalānaṃ hetumhi, uparodanti dārakā.
Because of those fruits, the children cry.
Vì những quả cây ấy, các con bắt đầu khóc.
324
101.
101.
101.
325
‘‘Rodante dārake disvā, ubbiddhā* vipulā dumā;
"Seeing the crying children, the lofty, great trees;
Thấy các con khóc, những cây to lớn vươn cao;
326
Sayamevoṇamitvāna, upagacchanti dārake.
Bent down by themselves and approached the children.
Tự mình cúi xuống, đến gần các con.
327
102.
102.
102.
328
‘‘Idaṃ acchariyaṃ disvā, abbhutaṃ lomahaṃsanaṃ;
"Seeing this wonder, this amazing, hair-raising event;
Thấy điều kỳ diệu này, một điều phi thường, dựng tóc gáy;
329
Sāhukāraṃ* pavattesi, maddī sabbaṅgasobhanā.
Maddī, beautiful in all her limbs, uttered a cry of approval.
Maddī, người đẹp toàn thân, đã cất tiếng tán thán.
330
103.
103.
103.
331
‘‘Accheraṃ vata lokasmiṃ, abbhutaṃ lomahaṃsanaṃ;
"‘How wonderful in the world, how amazing, how hair-raising!
“Ôi, thật kỳ diệu trong thế gian, thật phi thường, dựng tóc gáy;
332
Vessantarassa tejena, sayamevoṇatā dumā.
By the power of Vessantara, the trees bent down by themselves.’"
Nhờ uy lực của Vessantara, các cây tự mình cúi xuống.”
333
104.
104.
104.
334
‘‘Saṅkhipiṃsu pathaṃ yakkhā, anukampāya dārake;
"The yakkhas shortened the path, out of compassion for the children;
Các Dạ-xoa đã rút ngắn con đường, vì lòng thương xót các con;
335
Nikkhantadivaseneva* , cetaraṭṭhamupāgamuṃ.
On the very day they departed, they reached Ceta country.
Ngay trong ngày rời đi, chúng tôi đã đến xứ Ceta.
336
105.
105.
105.
337
‘‘Saṭṭhirājasahassāni, tadā vasanti mātule;
"Sixty thousand kings, who were maternal uncles, then dwelt there;
Sáu mươi ngàn vị vua, khi đó đang sống ở nhà cậu;
338
Sabbe pañjalikā hutvā, rodamānā upāgamuṃ.
All, with clasped hands, weeping, approached us.
Tất cả đều chắp tay, khóc lóc mà đến gần.
339
106.
106.
106.
340
‘‘Tattha vattetvā sallāpaṃ, cetehi cetaputtehi;
"Having conversed there with the Cetans and the Ceta princes;
Sau khi trò chuyện với các vị vua và vương tử Ceta ở đó;
341
Te tato nikkhamitvāna, vaṅkaṃ agamu pabbataṃ.
They then departed from there, and we went to Vaṅka mountain.
Từ đó, họ rời đi và đến núi Vaṅka.
342
107.
107.
107.
343
‘‘Āmantayitvā devindo, vissakammaṃ* mahiddhikaṃ;
"The king of devas, Sakka, having addressed Visukamma, the mighty one;
Vị vua của chư thiên đã gọi Vissakamma, vị thần có đại thần thông;
344
Assamaṃ sukataṃ rammaṃ, paṇṇasālaṃ sumāpaya.
‘Construct a well-made, delightful hermitage, a leaf-hut.’"
“Hãy xây dựng một am thất đẹp đẽ, một tịnh xá lá cây được làm tốt.”
345
108.
108.
108.
346
‘‘Sakkassa vacanaṃ sutvā, vissakammo mahiddhiko;
"Having heard Sakka’s words, Visukamma, the mighty one;
Nghe lời của Sakka, Vissakamma, vị thần có đại thần thông;
347
Assamaṃ sukataṃ rammaṃ, paṇṇasālaṃ sumāpayi.
Constructed a well-made, delightful hermitage, a leaf-hut.
Đã xây dựng một am thất đẹp đẽ, một tịnh xá lá cây được làm tốt.
348
109.
109.
109.
349
‘‘Ajjhogāhetvā pavanaṃ, appasaddaṃ nirākulaṃ;
"Having entered the forest, quiet and undisturbed;
Đi sâu vào rừng, nơi yên tĩnh, không ồn ào;
350
Caturo janā mayaṃ tattha, vasāma pabbatantare.
We four people dwelt there amidst the mountains.
Bốn người chúng tôi sống ở đó, giữa núi.
351
110.
110.
110.
352
‘‘Ahañca maddidevī ca, jālī kaṇhājinā cubho;
"I and Maddīdevī, and Jālī and Kaṇhājina, both;
Tôi và thiên nữ Maddī, cùng với Jālī và Kaṇhājinā;
353
Aññamaññaṃ sokanudā, vasāma assame tadā.
Relieving each other’s sorrow, we then dwelt in the hermitage.
Chúng tôi sống trong am thất khi đó, xua tan nỗi buồn cho nhau.
354
111.
111.
111.
355
‘‘Dārake anurakkhanto, asuñño homi assame;
"Guarding the children, I was not absent from the hermitage;
Tôi bảo vệ các con, không để am thất trống vắng;
356
Maddī phalaṃ āharitvā, poseti sā tayo jane.
Maddī brought fruits and nourished the three of us.
Maddī mang trái cây về, nuôi dưỡng ba người kia.
357
112.
112.
112.
358
‘‘Pavane vasamānassa, addhiko maṃ upāgami;
"While I was dwelling in the forest, a wanderer approached me;
Khi tôi đang sống trong rừng, một khách lữ hành đã đến gặp tôi;
359
Āyāci puttake mayhaṃ, jāliṃ kaṇhājinaṃ cubho.
He begged for my children, Jālī and Kaṇhājina, both.
Ông ta cầu xin hai đứa con của tôi, Jālī và Kaṇhājinā.
360
113.
113.
113.
361
‘‘Yācakaṃ upagataṃ disvā, hāso me upapajjatha;
"Seeing the supplicant who had come, joy arose in me;
Thấy người cầu xin đã đến, tôi cảm thấy vui mừng;
362
Ubho putte gahetvāna, adāsiṃ brāhmaṇe tadā.
Taking both children, I gave them to the Brahmin then.
Tôi đã nắm lấy hai đứa con và ban cho Bà-la-môn khi đó.
363
114.
114.
114.
364
‘‘Sake putte cajantassa, jūjake brāhmaṇe yadā;
“When I gave away my own children to the brahmin Jūjaka;
Khi tôi ban các con của mình cho Bà-la-môn Jūjaka;
365
Tadāpi pathavī kampi, sineruvanavaṭaṃsakā.
At that time too, the earth, adorned with the Sineru forest, quaked.
Khi ấy, đất này, với những rừng cây và núi Sineru như vương miện, cũng rung chuyển.
366
115.
115.
115.
367
‘‘Punadeva sakko oruyha, hutvā brāhmaṇasannibho;
“Again, Sakka descended and, appearing as a brahmin;
“Rồi nữa, Thích Ca (Sakko) lại giáng xuống, hóa thành một vị Bà-la-môn;
368
Āyāci maṃ maddideviṃ, sīlavantiṃ patibbataṃ.
He asked me for Maddīdevī, who was virtuous and devoted to her husband.
Đến xin ta nàng Maddī, người giữ giới hạnh, người vợ trung trinh.
369
116.
116.
116.
370
‘‘Maddiṃ hatthe gahetvāna, udakañjali pūriya;
“Holding Maddī by the hand, and filling his cupped hands with water;
Nắm tay nàng Maddī, ta đổ đầy nước vào lòng bàn tay (của người xin);
371
Pasannamanasaṅkappo, tassa maddiṃ adāsahaṃ.
With a mind intent on enlightenment, I gave Maddī to him.
Với tâm ý trong sáng, ta đã trao Maddī cho người ấy.
372
117.
117.
117.
373
‘‘Maddiyā dīyamānāya, gagane devā pamoditā;
“When Maddī was being given away, the devas in the sky rejoiced;
Khi Maddī được trao đi, các vị trời trên không trung hân hoan;
374
Tadāpi pathavī kampi, sineruvanavaṭaṃsakā.
At that time too, the earth, adorned with the Sineru forest, quaked.
Khi ấy, đất này, với những rừng cây và núi Sineru như vương miện, cũng rung chuyển.
375
118.
118.
118.
376
‘‘Jāliṃ kaṇhājinaṃ dhītaṃ, maddideviṃ patibbataṃ;
“Giving away Jālī, Kaṇhājinā, and Maddīdevī, who was devoted to her husband;
Ta đã không bận tâm khi từ bỏ Jāli, Kaṇhājina và nàng Maddī, người vợ trung trinh;
377
Cajamāno na cintesiṃ, bodhiyāyeva kāraṇā.
I did not regret it, solely for the sake of bodhi.
Chỉ vì lý do giác ngộ (bodhi).
378
119.
119.
119.
379
‘‘Na me dessā ubho puttā, maddidevī na dessiyā;
“My two children were not hateful to me, nor was Maddīdevī hateful;
Hai người con không phải là không được ta yêu quý, nàng Maddī cũng không phải là không được yêu quý;
380
Sabbaññutaṃ piyaṃ mayhaṃ, tasmā piye adāsahaṃ.
Omniscience is dear to me, therefore I gave away those who were dear.
Trí Toàn Giác (Sabbaññutā) là điều ta yêu quý, vì vậy ta đã trao những người thân yêu.
381
120.
120.
120.
382
‘‘Punāparaṃ brahāraññe, mātāpitusamāgame;
“Again, in the great forest, at the reunion with my parents;
Rồi nữa, trong khu rừng rộng lớn, khi cha mẹ gặp nhau;
383
Karuṇaṃ paridevante, sallapante sukhaṃ dukhaṃ.
When they were lamenting piteously, and conversing about joy and sorrow.
Họ than khóc thảm thiết, nói chuyện về niềm vui và nỗi buồn.
384
121.
121.
121.
385
‘‘Hirottappena garunā* , ubhinnaṃ upasaṅkami;
“Out of reverence, with hiri and ottappa, I approached both of them;
Với lòng hổ thẹn và ghê sợ tội lỗi (hiri-ottappa) sâu sắc, ta đã đến gần cả hai người;
386
Tadāpi pathavī kampi, sineruvanavaṭaṃsakā.
At that time too, the earth, adorned with the Sineru forest, quaked.
Khi ấy, đất này, với những rừng cây và núi Sineru như vương miện, cũng rung chuyển.
387
122.
122.
122.
388
‘‘Punāparaṃ brahāraññā, nikkhamitvā sañātibhi;
“Again, from the great forest, having departed with my relatives;
Rồi nữa, sau khi rời khu rừng rộng lớn, cùng với bà con thân quyến;
389
Pavisāmi puraṃ rammaṃ, jetuttaraṃ puruttamaṃ.
I entered the delightful city, Jetuttara, the foremost of cities.
Ta bước vào thành phố xinh đẹp, Jetuttara, thành phố tối thượng.
390
123.
123.
123.
391
‘‘Ratanāni satta vassiṃsu, mahāmegho pavassatha;
“Seven kinds of jewels rained down, a great cloud poured rain;
Bảy loại châu báu đã rơi xuống như mưa, một trận mưa lớn đã đổ;
392
Tadāpi pathavī kampi, sineruvanavaṭaṃsakā.
At that time too, the earth, adorned with the Sineru forest, quaked.
Khi ấy, đất này, với những rừng cây và núi Sineru như vương miện, cũng rung chuyển.
393
124.
124.
124.
394
‘‘Acetanāyaṃ pathavī, aviññāya sukhaṃ dukhaṃ;
“This inanimate earth, not knowing joy or sorrow;
Mảnh đất vô tri này, không biết khổ vui;
395
Sāpi dānabalā mayhaṃ, sattakkhattuṃ pakampathā’’ti.
Even it, by the power of my giving, quaked seven times.”
Cũng đã rung chuyển bảy lần nhờ sức mạnh bố thí của ta.”
396
Vessantaracariyaṃ navamaṃ.
The ninth, Vessantara's Practice, is concluded.
Hạnh Vessantara, thứ chín.
397
10. Sasapaṇḍitacariyā
10. The Practice of the Wise Hare
10. Hạnh Sasapaṇḍita
Next Page →

Settings