132. Vinītavatthūsu sandhāvatīti suṭṭhu dhāvati.
132. In the Vinīta Vatthus, "sandhāvati" means it runs well.
132. Trong Vinītavatthu, sandhāvatī có nghĩa là, chạy rất nhanh.
Vidhāvatīti vividhā nānappakārena dhāvati.
"Vidhāvati" means it runs in diverse and various ways.
Vidhāvatī có nghĩa là, chạy theo nhiều cách khác nhau.
Kāyavacīdvārabhedaṃ vināpīti kāyacopanaṃ vacībhedañca vinā.
"Even without physical or verbal distinction" means without bodily movement or verbal expression.
Kāyavacīdvārabhedaṃ vināpī có nghĩa là, không cần sự lay động thân thể hay sự phát ra lời nói.
Paṭisaṅkhānabalenāti tathāvidhacittuppāde ādīnavapaccavekkhaṇabalena.
"By the power of reflection" refers to the power of reflecting on the danger in such a mind-arising.
Paṭisaṅkhānabalenā có nghĩa là, bằng sức mạnh của sự quán xét những nguy hiểm trong những tâm khởi như vậy.
135. Pucchāsabhāgenāti pucchānurūpena.
135. "According to the question" refers to being suitable for the question.
135. Pucchāsabhāgenā có nghĩa là, phù hợp với câu hỏi.
Nirutti eva patho niruttipatho, tasmiṃ niruttipathe.
"Nirutti" itself is the path; in that "nirutti-path."
Nirutti (ngữ pháp) chính là patho (con đường nói), trong con đường nói của nirutti.
Tenāha ‘‘vohāravacanamatte’’ti.
Therefore, it is said, "merely in the words of usage."
Vì vậy, đã nói “vohāravacanamatte” (chỉ là lời nói thông thường).
137. Yathākammaṃ gatoti iminā tassa matabhāvaṃ dasseti.
137. "Gone according to his kamma": By this, his death is indicated.
137. Yathākammaṃ gato – bằng cách này, chỉ ra rằng người đó đã chết.
Abbhuṇheti imināpi vuttameva pariyāyantarena vibhāvetuṃ ‘‘allasarīre’’ti vuttaṃ.
By "abbhuṇhe" also, to clarify what has been stated in another way, "in a wet body" is said.
Abbhuṇhe – bằng cách này, để làm rõ điều đã nói bằng một cách khác, nên đã nói “allasarīre” (trong thân thể ướt át).
Visabhāgasarīreti itthisarīre.
"In a different kind of body" refers to a woman's body.
Visabhāgasarīre có nghĩa là, trong thân thể của phụ nữ.
Visabhāgasarīrattā accāsannena na bhavitabbanti āha ‘‘sīse vā’’tiādi.
Since it is a different kind of body, it should not be excessively close, therefore it is said, "on the head or..." and so on.
Vì là thân thể khác loại, nên không được quá gần. Do đó, đã nói “sīse vā” (trên đầu) v.v.
Vaṭṭatīti visabhāgasarīrepi attanāva vuttavidhiṃ kātuṃ sāṭakañca gahetuṃ vaṭṭati.
It is allowable: Even for a body of the opposite sex, it is allowable for oneself to perform the stated procedure and to take the cloth.
Vaṭṭatī (được phép) nghĩa là, ngay cả trên thân thể khác giới, cũng được phép tự mình làm theo cách đã nói và lấy y.
Keci pana ‘‘kiñcāpi iminā sikkhāpadena anāpatti, itthirūpaṃ pana āmasantassa dukkaṭa’’nti vadanti.
But some say, "Although there is no offense according to this training rule, for one who touches the form of a woman, there is a dukkaṭa."
Tuy nhiên, một số vị nói rằng: “Mặc dù không phạm lỗi theo giới điều này, nhưng nếu chạm vào thân thể phụ nữ thì phạm tội dukkaṭa.”
138. Kusaṃ saṅkāmetvāti kusaṃ parivattetvā.
138. Having moved the lot: Having changed the lot.
Kusaṃ saṅkāmetvā (đổi dấu) nghĩa là đổi dấu.
Kūṭamānakūṭakahāpaṇādīhīti ādi-saddena tulākūṭakaṃsakūṭavañcanādiṃ saṅgaṇhāti.
By a fraudulent measure, a counterfeit kahāpaṇa, etc.: With the word etc., it includes fraudulent scales, a fraudulent bowl, deception, and so on.
Với cụm từ Kūṭamānakūṭakahāpaṇādīhi (bằng cân đo gian lận, tiền giả, v.v.), từ ādi (v.v.) bao gồm cân gian lận (tulākūṭa), chén gian lận (kaṃsakūṭa), lừa đảo (vañcana), v.v.
Tattha kūṭamānaṃ hadayabhedasikhābhedarajjubhedavasena tividhaṃ hoti.
Therein, a fraudulent measure is of three kinds: by way of hadayabheda, sikhābheda, and rajjubheda.
Trong đó, cân đo gian lận (kūṭamāna) có ba loại: hadayabheda (gian lận ruột), sikhābheda (gian lận ngọn), và rajjubheda (gian lận dây đo).
Tattha hadayanti nāḷiādimānabhājanānaṃ abbhantaraṃ, tassa bhedo chiddakaraṇaṃ hadayabhedo, so sappitelādiminanakāle labbhati.
Therein, hadaya is the interior of measuring vessels such as a nāḷi. The breaking of that, making a hole, is hadayabheda. This occurs at the time of measuring ghee, oil, etc.
Trong đó, hadaya (ruột) là phần bên trong của các dụng cụ đo lường như ống, v.v.; việc phá hoại nó, tức là tạo lỗ thủng, được gọi là hadayabheda. Điều này xảy ra khi đo các chất lỏng như bơ, dầu, v.v.
Tāni hi gaṇhanto heṭṭhāchiddena mānena ‘‘saṇikaṃ āsiñcā’’ti vatvā antobhājane bahuṃ paggharāpetvā gaṇhāti, dadanto chiddaṃ pidhāya sīghaṃ pūretvā deti.
For when taking them, with a measuring vessel that has a hole at the bottom, one says, "Pour slowly," and takes it after letting much of it flow out into the inner vessel. When giving, one closes the hole and gives it after filling it quickly.
Khi nhận hàng, người đó nói: “Xin đổ từ từ,” rồi để chảy nhiều xuống qua lỗ ở đáy dụng cụ đo để nhận; khi giao hàng, người đó bịt lỗ lại, đổ đầy nhanh chóng rồi đưa đi.
Sikhābhedo tilataṇḍulādiminanakāle labbhati.
Sikhābheda occurs at the time of measuring sesame, rice, etc.
Sikhābheda (gian lận ngọn) xảy ra khi đo các vật như hạt mè, gạo, v.v.
Tāni hi gaṇhanto saṇikaṃ sikhaṃ ussāpetvā gaṇhāti, dento vegena pūretvā sikhaṃ chindanto deti.
For when taking them, one takes it after slowly raising the peak. When giving, one gives it by filling it quickly and cutting off the peak.
Khi nhận hàng, người đó từ từ nâng ngọn lên để nhận; khi giao hàng, người đó đổ đầy nhanh chóng rồi chặt ngọn đi để giao.
Rajjubhedo khettavatthuminanakāle labbhati.
Rajjubheda occurs at the time of measuring fields and plots of land.
Rajjubheda (gian lận dây đo) xảy ra khi đo đất đai, nhà cửa, v.v.
Khettādiṃ minantā hi amahantampi mahantaṃ katvā minanti, mahantampi amahantaṃ.
For those who measure fields and so on measure by making what is not large into something large, and what is large into something not large.
Khi đo ruộng đất, v.v., họ đo cái nhỏ thành lớn, và cái lớn thành nhỏ.
Kūṭakahāpaṇo pākaṭoyeva.
A counterfeit kahāpaṇa is self-evident.
Kūṭakahāpaṇa (tiền kahāpaṇa giả) thì rõ ràng rồi.
Tulākūṭaṃ pana rūpakūṭaṃ aṅgakūṭaṃ gahaṇakūṭaṃ paṭicchannakūṭanti catubbidhaṃ hoti.
Fraudulent scales, however, are of four kinds: rūpakūṭa, aṅgakūṭa, gahaṇakūṭa, and paṭicchannakūṭa.
Tuy nhiên, tulākūṭa (cân gian lận) có bốn loại: rūpakūṭa (gian lận hình thức), aṅgakūṭa (gian lận bộ phận), gahaṇakūṭa (gian lận cách cầm), và paṭicchannakūṭa (gian lận che giấu).
Tattha rūpakūṭaṃ nāma dve tulā sarūpā katvā gaṇhanto mahatiyā gaṇhāti, dadanto khuddikāya deti.
Therein, rūpakūṭa is when, having made two scales of the same appearance, one takes with the large one when taking, and gives with the small one when giving.
Trong đó, rūpakūṭa (gian lận hình thức) là việc làm hai cái cân giống nhau nhưng khi nhận thì dùng cái lớn, khi giao thì dùng cái nhỏ.
Aṅgakūṭaṃ nāma gaṇhanto pacchābhāge hatthena tulaṃ akkamati, dadanto pubbabhāge akkamati.
Aṅgakūṭa is when, when taking, one presses down on the scale on the back part with the hand; when giving, one presses on the front part.
Aṅgakūṭa (gian lận bộ phận) là việc khi nhận thì dùng tay nhấn vào phía sau cân, khi giao thì nhấn vào phía trước.
Gahaṇakūṭaṃ nāma gaṇhanto mūle rajjuṃ gaṇhāti, dadanto agge.
Gahaṇakūṭa is when, when taking, one holds the rope at the base; when giving, at the tip.
Gahaṇakūṭa (gian lận cách cầm) là việc khi nhận thì cầm dây ở gốc, khi giao thì cầm ở ngọn.
Paṭicchannakūṭaṃ nāma tulaṃ susiraṃ katvā anto ayacuṇṇaṃ pakkhipitvā gaṇhanto taṃ pacchābhāge karoti, dadanto aggabhāge.
Paṭicchannakūṭa is when, having made the scale hollow and put iron powder inside, one makes it go to the back part when taking, and to the tip part when giving.
Paṭicchannakūṭa (gian lận che giấu) là việc làm cho cán cân rỗng ruột, bỏ bột sắt vào trong, khi nhận thì để bột sắt dồn về phía sau, khi giao thì để dồn về phía trước.
Kaṃso vuccati suvaṇṇapāti, tāya vañcanaṃ kaṃsakūṭaṃ.
A golden bowl is called a kaṃsa. Deception with it is kaṃsakūṭa.
Kaṃsa được gọi là chén vàng; việc lừa đảo bằng chén vàng được gọi là kaṃsakūṭa.
Kathaṃ?
How?
Như thế nào?
Ekaṃ suvaṇṇapātiṃ katvā aññā dve tisso lohapātiyo suvaṇṇavaṇṇā karonti, tato janapadaṃ gantvā kiñcideva aḍḍhaṃ kulaṃ pavisitvā ‘‘suvaṇṇabhājanāni kiṇathā’’ti vatvā agghe pucchite samagghataraṃ dātukāmā honti.
Having made one golden bowl, they make another two or three bronze bowls have the color of gold. Then, going to the countryside and entering some wealthy household, they say, "Buy these golden vessels." When asked the price, they are willing to give them for a much lower price.
Họ làm một chén vàng thật và hai, ba chén đồng khác có màu vàng như vàng. Sau đó, họ đi đến một vùng quê, vào một gia đình khá giả nào đó, nói: “Quý vị có muốn mua chén vàng không?” Khi được hỏi giá, họ muốn bán với giá hợp lý hơn.
Tato tehi ‘‘kathaṃ imesaṃ suvaṇṇabhāvo jānitabbo’’ti vutte ‘‘vīmaṃsitvā gaṇhathā’’ti suvaṇṇapātiṃ pāsāṇe ghaṃsitvā sabbapātiyo datvā gacchanti.
Then, when those people say, "How is the goldenness of these to be known?" they reply, "Examine them and take them," and after rubbing the golden bowl on a touchstone, they give all the bowls and leave.
Khi những người đó hỏi: “Làm sao để biết đây là vàng thật?”, họ nói: “Hãy thử rồi lấy,” rồi mài chén vàng thật vào đá thử, sau đó đưa tất cả các chén rồi bỏ đi.
Vañcanaṃ nāma tehi tehi upāyehi paresaṃ vañcanaṃ.
Deception is the deceiving of others by various means.
Vañcanaṃ (lừa đảo) là việc lừa đảo người khác bằng nhiều thủ đoạn khác nhau.
Tatridamekaṃ vatthu – eko kira luddako migañca migapotakañca gahetvā āgacchati.
In this regard, here is one story: a certain hunter comes, having caught a deer and a fawn.
Đây là một câu chuyện về điều đó: Có một người thợ săn bắt được một con nai lớn và một con nai con rồi mang về.
Tameko dhutto ‘‘kiṃ, bho, migo agghati, kiṃ migapotako’’ti āha.
A certain rogue said to him, "Sir, what is the price of the deer, and what is the price of the fawn?"
Một kẻ lừa đảo hỏi người thợ săn: “Này anh, con nai lớn giá bao nhiêu, con nai con giá bao nhiêu?”
‘‘Migo dve kahāpaṇe, migapotako eka’’nti ca vutte ekaṃ kahāpaṇaṃ datvā migapotakaṃ gahetvā thokaṃ gantvā nivatto ‘‘na me, bho, migapotakena attho, migaṃ me dehī’’ti āha.
When it was said, "The deer is worth two kahāpaṇas, the fawn one," he gave one kahāpaṇa, took the fawn, and having gone a short distance, returned and said, "Sir, I have no use for the fawn. Give me the deer."
Khi người thợ săn nói: “Nai lớn hai kahāpaṇa, nai con một kahāpaṇa,” kẻ lừa đảo đưa một kahāpaṇa, lấy con nai con, đi một đoạn rồi quay lại nói: “Này anh, tôi không cần con nai con nữa, hãy đưa tôi con nai lớn.”
Tena hi dve kahāpaṇe dehīti.
"In that case, give me two kahāpaṇas."
Người thợ săn nói: “Vậy hãy đưa tôi hai kahāpaṇa.”
So āha – ‘‘nanu, bho, mayā paṭhamaṃ eko kahāpaṇo dinno’’ti?
He said, "Sir, did I not first give one kahāpaṇa?"
Kẻ lừa đảo nói: “Này anh, chẳng phải tôi đã đưa một kahāpaṇa lúc đầu rồi sao?”
‘‘Āma dinno’’ti.
"Yes, you gave it."
“Đúng vậy, đã đưa rồi.”
‘‘Imaṃ migapotakaṃ gaṇha, evaṃ so ca kahāpaṇo, ayañca kahāpaṇagghanako migapotakoti dve kahāpaṇā bhavissantī’’ti.
"Take this fawn. In this way, that kahāpaṇa and this fawn worth one kahāpaṇa will be two kahāpaṇas."
“Hãy nhận lại con nai con này, như vậy, kahāpaṇa đó và con nai con trị giá một kahāpaṇa này sẽ thành hai kahāpaṇa.”
So ‘‘kāraṇaṃ vadatī’’ti sallakkhetvā migapotakaṃ gahetvā migaṃ adāsīti.
Thinking, "He speaks reason," he took the fawn and gave him the deer.
Người thợ săn nghĩ: “Hắn nói có lý,” liền nhận lại con nai con và đưa con nai lớn.
Balasāti balena.
By force: with force.
Balasā (bằng vũ lực) nghĩa là bằng sức mạnh.
Panthaghāta-ggahaṇena himaviparāmosagumbaviparāmosāpi saṅgahitā.
By the mention of highway robbery, himaviparāmosa and gumbaviparāmosa are also included.
Việc bao gồm panthaghāta (cướp đường) cũng bao gồm himaviparāmosa (cướp trong tuyết) và gumbaviparāmosa (cướp trong bụi rậm).
Tattha yaṃ himapātasamaye himena paṭicchannā hutvā maggappaṭipannaṃ janaṃ mūsanti, ayaṃ himaviparāmoso.
Therein, when at the time of snowfall, being covered by snow, they assault a person who has set out on the road, this is himaviparāmosa.
Trong đó, việc cướp bóc người đi đường khi bị tuyết che phủ vào mùa tuyết rơi được gọi là himaviparāmosa.
Yaṃ gummādīhi paṭicchannā janaṃ mūsanti, ayaṃ gumbaviparāmoso.
When, being covered by a thicket or the like, they assault a person, this is gumbaviparāmosa.
Việc cướp bóc người khác khi ẩn nấp trong bụi rậm, v.v., được gọi là gumbaviparāmosa.
Uddhāreyeva pārājikanti ‘‘sace sāṭako bhavissati, gaṇhissāmī’’ti parikappassa pavattattā sāṭakassa ca tattha sabbhāvato.
A pārājika upon lifting is because of the occurrence of the deliberation, "If it is a cloth, I will take it," and because of the presence of the cloth there.
Uddhāreyeva pārājikaṃ (chỉ là pārājika khi lấy đi) là vì đã có ý định: “Nếu có y, tôi sẽ lấy,” và y đó thực sự có ở đó.
Padavārena kāretabboti bhūmiyaṃ anikkhipitvāva vīmaṃsitattā vuttaṃ.
He should be made to act according to the footstep-sequence is said because he examined it without putting it down on the ground.
Padavārena kāretabbo (phải làm bằng cách bước đi) được nói vì đã kiểm tra mà không đặt xuống đất.
Pariyuṭṭhitoti anubaddho.
Obsessed: pursued.
Pariyuṭṭhito (bị bao vây) nghĩa là bị truy đuổi.
Disvā haṭattā parikappāvahāro na dissatīti iminā parikappāvahārassa asambhavaṃ dassento mahāpaccariādīsu vuttassa ayuttabhāvaṃ vibhāveti.
Because it was seen and taken, a theft by deliberation is not seen: by this, while showing the impossibility of a theft by deliberation, he clarifies the unsuitability of what is said in the Mahāpaccarī and other texts.
Bằng cách nói Disvā haṭattā parikappāvahāro na dissatī (vì đã thấy và lấy đi nên không thấy việc lấy đi theo ý định), vị ấy cho thấy sự không thể có của việc lấy đi theo ý định và làm rõ sự không phù hợp của những gì được nói trong Mahāpaccariya, v.v.
Mahāaṭṭhakathāyantiādinā pana parikappāvahārasambhavaṃ pāḷiyā saṃsandanabhāvañca vibhāvento mahāaṭṭhakathāyaṃ vuttameva suvuttanti dīpeti.
But by the words starting with In the Mahā-aṭṭhakathā, while clarifying the possibility of a theft by deliberation and its conformity with the Pāḷi, he indicates that what is said in the Mahā-aṭṭhakathā is indeed well-said.
Tuy nhiên, bằng cách nói Mahāaṭṭhakathāyaṃ (trong Đại Chú Giải), v.v., vị ấy làm rõ khả năng có thể có của việc lấy đi theo ý định và sự phù hợp với kinh điển, đồng thời chỉ ra rằng những gì được nói trong Đại Chú Giải là đúng đắn.
Teneva mātikāṭṭhakathāyampi mahāaṭṭhakathānayova dassito.
For that very reason, in the Mātikā-aṭṭhakathā too, the method of the Mahā-aṭṭhakathā is shown.
Vì lẽ đó, trong Mātikāṭṭhakathā (Chú Giải Mātika) cũng đã trình bày theo cách của Đại Chú Giải.
Kecīti mahāaṭṭhakathāyameva ekacce ācariyā.
Some: certain teachers in the Mahā-aṭṭhakathā itself.
Kecī (một số vị) là một số vị thầy trong chính Đại Chú Giải.
Mahāpaccariyaṃ panāti pana-saddo kecivādato mahāpaccarivādassa visesasandassanattho.
But in the Mahāpaccarī: the word but is for the purpose of showing the distinction of the Mahāpaccarī view from the view of 'some'.
Từ pana (tuy nhiên) trong Mahāpaccariyaṃ panā (tuy nhiên trong Mahāpaccariya) có ý nghĩa chỉ ra sự khác biệt của quan điểm Mahāpaccariya so với quan điểm của một số vị.
Tena kecivādo mahāpaccarivādenapi na sametīti dasseti.
By that, he shows that the view of 'some' does not agree even with the Mahāpaccarī view.
Điều đó cho thấy rằng quan điểm của một số vị không phù hợp với quan điểm Mahāpaccariya.
Mahāaṭṭhakathānayo eva ca mahāpaccarivādenapi saṃsandanato yuttataroti vibhāveti.
And he clarifies that the method of the Mahā-aṭṭhakathā is more suitable because it also conforms with the Mahāpaccarī view.
Và vị ấy làm rõ rằng cách của Đại Chú Giải là hợp lý hơn vì nó phù hợp với quan điểm Mahāpaccariya.
Alaṅkārabhaṇḍanti aṅgulimuddikādi alaṅkārabhaṇḍaṃ.
Ornaments: ornaments such as finger rings.
Alaṅkārabhaṇḍaṃ (vật trang sức) là các vật trang sức như nhẫn, v.v.
Kusaṃ pātetvāti vilīvamayaṃ vā tālapaṇṇamayaṃ vā katasaññāṇaṃ yaṃ kiñci kusaṃ pātetvā.
Having dropped the lot: having dropped any kind of lot that serves as a marker, whether made of bamboo strips or palm leaves.
Kusaṃ pātetvā (đặt dấu) nghĩa là đặt bất kỳ dấu hiệu nào được làm bằng tre chẻ hoặc lá cọ.
Samagghataranti appagghataraṃ.
Of a much lower price: of a very low price.
Samagghataraṃ (có giá trị tương đương) nghĩa là có giá trị thấp hơn.
Parakoṭṭhāsato kuse uddhaṭepi na tāva kusassa parivattanaṃ jātanti vuttaṃ ‘‘uddhāre rakkhatī’’ti.
Even when the lots are removed from another's portion, the change of the lot has not yet occurred; therefore, it is said, "he guards it at the time of removal."
Dù đã lấy dấu từ phần của người khác, việc đổi dấu vẫn chưa xảy ra, vì vậy được nói là “uddhāre rakkhatī” (giữ lại khi lấy đi).
Siveyyakanti siviraṭṭhe jātaṃ.
Siveyyaka: produced in the Sivi country.
Siveyyakaṃ (từ Sivi) nghĩa là được sản xuất ở vương quốc Sivi.
139. Jantāgharavatthusmiṃ yasmā ānandatthero tattha anāpattibhāvaṃ jānāti, tasmā ‘‘tassa kukkuccaṃ ahosī’’ti na vuttaṃ.
139. In the case of the sweat-house, because the Elder Ānanda knew that there was no offense in that situation, it was not said, "remorse arose in him."
Trong câu chuyện về nhà tắm hơi (jantāghara), vì Tôn giả Ānanda biết rằng không có lỗi trong trường hợp đó, nên không nói: “Vị ấy cảm thấy hối hận.”
Yasmā ca sayaṃ bhagavato nārocesi, tasmā ‘‘ārocesī’’ti ekavacanaṃ na vuttaṃ.
And because he himself did not inform the Blessed One, the singular verb "informed" was not used.
Và vì tự mình không trình bày lên Đức Phật, nên không nói động từ số ít: “Vị ấy trình bày.”
140. Vighāsanti khāditāvasesaṃ ucchiṭṭhaṃ vā.
140. Remains of a meal: what is left over from eating, or leftovers.
Vighāsaṃ (thức ăn thừa) là phần còn lại sau khi ăn hoặc thức ăn đã bị bỏ đi.
Kappiyaṃ kārāpetvāti pacāpetvā.
Having had it made allowable: having had it cooked.
Kappiyaṃ kārāpetvā (đã làm cho phù hợp) nghĩa là đã nấu chín.
Attaguttatthāyāti taṃnimittaupaddavato attānaṃ rakkhaṇatthāya.
For one's own protection: for the purpose of protecting oneself from the danger arising from that.
Attaguttatthāya (vì sự bảo vệ bản thân) là để bảo vệ bản thân khỏi những tai họa do điều đó gây ra.
Jighacchābhibhūtā hi sīhādayo attanā khādiyamānaṃ gaṇhantānaṃ anatthampi kareyyuṃ.
For lions and other animals, when overcome by hunger, might cause harm to those who take what is being eaten by them.
Thật vậy, những con sư tử, v.v., khi bị đói, có thể gây hại cho những ai lấy thức ăn mà chúng đang ăn.
Parānuddayatāyāti sīhādīsu parasattesu anukampāya.
Out of compassion for others: out of compassion for other beings such as lions.
Parānuddayatāya (vì lòng từ bi đối với người khác) là vì lòng trắc ẩn đối với các chúng sinh khác như sư tử, v.v.
Jighacchāvinodanatthañhi tehi khādiyamānaṃ te palāpetvā gaṇhato tesu anukampā nāma na bhavissati.
For one who takes what is being eaten by them for the purpose of alleviating their hunger, after making them flee, there will be no compassion towards them.
Thật vậy, nếu xua đuổi những con vật đang ăn để xoa dịu cơn đói của chúng và lấy thức ăn, thì sẽ không có lòng trắc ẩn đối với chúng.
141. Tekaṭulayāguvatthumhi viyāti musāvādasāmaññato vuttaṃ.
141. As in the case of the three-part gruel: this is said on account of the commonality of false speech.
Tekaṭulayāguvatthumhi viyā (như trong câu chuyện về cháo ba phần) được nói vì sự tương đồng với lời nói dối (musāvāda).
Āṇattehīti sammatena āṇattehi.
By those who are appointed: by those appointed by a formal act.
Āṇattehi (bởi những người được ủy quyền) nghĩa là bởi những người được ủy quyền hợp lệ.
Āṇattenāti sāmikehi āṇattena.
By one who is instructed: by one instructed by the owners.
Āṇattenā (bởi người được ủy quyền) nghĩa là bởi người được chủ nhân ủy quyền.
Aparassa bhāgaṃ dehīti asantaṃ puggalaṃ dassetvā gahitattā ‘‘bhaṇḍadeyya’’nti vuttaṃ.
Give another's share: because it was taken by indicating a non-existent person, it is called "requiring payment for the goods."
Vì đã lấy bằng cách chỉ ra một người không có mặt, nên được gọi là “bhaṇḍadeyyaṃ” (vật được trao).
Aññenāti yathāvuttehi sammatādīhi catūhi aññena.
By another: by another than the four as stated, namely the appointed, and so on.
Aññenā (bởi người khác) nghĩa là bởi người khác ngoài bốn loại đã nói ở trên như người được ủy quyền hợp lệ, v.v.
‘‘Aparampi bhāgaṃ dehī’’ti vuttepi saṅghasantakattā amūlakameva gahitanti ‘‘uddhāreyeva bhaṇḍagghena kāretabbo’’ti vuttaṃ.
Even when it is said, “Give another share,” since it belongs to the Sangha, it is taken without a valid recipient; therefore, it is said that “he should be made to pay the value of the goods as though it were taken by removal.”
Ngay cả khi nói “Aparampi bhāgaṃ dehī” (Hãy cho một phần khác nữa), vì đó là tài sản của Tăng đoàn, nên việc lấy đi là không có căn cứ, do đó được nói là “uddhāreyeva bhaṇḍagghena kāretabbo” (chỉ phải trả giá bằng cách lấy đi).
Itarehi dīyamānanti sammatena, tena āṇattena vā dīyamānaṃ.
Given by others means given by one who is authorized or by one who is instructed by that person.
Itarehi dīyamānaṃ (được người khác trao) nghĩa là được người được ủy quyền hợp lệ hoặc người được ủy quyền đó trao.
Evaṃ gaṇhatoti ‘‘aparampi bhāgaṃ dehī’’ti vatvā vā kūṭavassāni gaṇetvā vā gaṇhato.
Evaṃ gaṇhato means for a bhikkhu who takes (something), having said "give another share as well," or having counted fake vassa-years.
Evaṃ gaṇhato (người nhận như vậy) tức là, sau khi nói 'hãy cho thêm phần nữa' hoặc đếm những năm an cư giả dối rồi nhận.
Sudinnanti heṭṭhā sāmikena, tena āṇattena vā dīyamānaṃ gihisantakaṃ ‘‘aparassa bhāgaṃ dehī’’ti vatvā gaṇhato aparassa abhāvato sāmisantakameva hotīti bhaṇḍadeyyaṃ jātaṃ.
Sudinna means for one who takes a layman's property given by the owner below, or by one authorized by the owner, having said, "give another's share"; since there is no other, it is indeed the owner's property, thus it becomes a bhaṇḍadeyya.
Sudinna (được cho đúng) tức là, ở dưới, tài sản của gia chủ được chủ nhân hoặc người được chủ nhân ủy quyền cho, khi người nhận nói 'hãy cho phần của người khác' rồi nhận, vì không có người khác nên đó chính là tài sản có chủ, trở thành vật phải bồi thường (bhaṇḍadeyya).
Idha pana tehi evaṃ dīyamānaṃ ‘‘aparampi bhāgaṃ dehīti vatvā vā kūṭavassāni gaṇetvā vā gaṇhato dehī’’ti vuttattā aññātakaviññattimattaṃ ṭhapetvā neva pārājikaṃ na bhaṇḍadeyyanti sudinnameva hoti.
However, here, concerning what is given by them in this way, since it is said "give to one who takes, having said 'give another share as well' or having counted fake vassa-years," with the exception of merely receiving from non-relatives, it is neither a pārājika nor a bhaṇḍadeyya; it is indeed sudinna.
Tuy nhiên, ở đây, vì đã nói rằng 'hãy cho người nhận sau khi nói "hãy cho thêm phần nữa" hoặc đếm những năm an cư giả dối rồi nhận', nên trừ việc thỉnh cầu của người không phải bà con ra, không phải là tội Pārājika cũng không phải là vật phải bồi thường (bhaṇḍadeyya), mà là vật được cho đúng (sudinna).
142-3. Parikkhāravatthūsu vuttaparikkhārassa heṭṭhā vuttabhaṇḍassa ca ko viseso?
142-3. What is the difference between the paraphernalia mentioned in the sections on paraphernalia and the goods mentioned below?
142-3. Vật dụng (parikkhāra) được nói trong các trường hợp vật dụng và vật phẩm (bhaṇḍa) được nói ở dưới có gì khác biệt?
Yaṃ paribhogayoggaṃ ābharaṇādirūpaṃ akatvā yathāsabhāvato ṭhapitaṃ, taṃ bhaṇḍaṃ.
That which is kept in its natural state, without being made into an adornment or similar object suitable for use, is bhaṇḍaṃ (goods).
Cái gì được giữ nguyên trạng thái tự nhiên, chưa được chế tác thành đồ trang sức hay vật dụng có thể sử dụng, thì đó là vật phẩm (bhaṇḍa).
Yaṃ pana tathā katvā paribhuñjituṃ anucchavikākārena ṭhapitaṃ ābharaṇādikaṃ, taṃ parikkhāranti veditabbaṃ.
But that which, having been made thus, is kept in a suitable manner for use, like an adornment, should be understood as parikkhāraṃ (paraphernalia).
Còn cái gì đã được chế tác như vậy và được giữ ở hình thức phù hợp để sử dụng, như đồ trang sức v.v., thì đó phải được hiểu là vật dụng (parikkhāra).
144-146. Saṅkāmetvāti ṭhitaṭṭhānato apanetvā.
144-146. Saṅkāmetvā means moving away from its place.
144-146. Saṅkāmetvā (di chuyển) tức là, dời đi khỏi chỗ đang ở.
Thavikanti upāhanatthavikādi yaṃkiñci thavikaṃ.
Thavikaṃ means any kind of bag, such as a slipper-bag.
Thavika (túi) tức là, bất kỳ loại túi nào như túi đựng giày dép v.v.
Āharāpentesu bhaṇḍadeyyanti ‘‘gahite attamano hotī’’ti (mahāva. 356) vacanato anattamanassa santakaṃ gahitampi puna dātabbamevāti vuttaṃ.
Āharāpentesu bhaṇḍadeyya means it is said that even if property is taken from one who is not pleased, it must be returned, as stated in the saying, "He is pleased when it is taken."
Āharāpentesu bhaṇḍadeyya (vật phải bồi thường khi khiến người khác mang đến) tức là, theo lời dạy "khi nhận được thì người đó hoan hỷ", nên dù đã nhận tài sản của người không hoan hỷ thì cũng phải trả lại, như đã nói.
‘‘Sammukhībhūtehi bhājetabba’’nti (mahāva. 379) vacanato bhājanīyabhaṇḍaṃ upacārasīmaṭṭhānaṃyeva pāpuṇātīti āha ‘‘upacārasīmāyaṃ ṭhitasseva gahetuṃ vaṭṭatī’’ti.
Since the property to be divided reaches only the Upacāra-sīmā (precinct boundary) by the saying "it should be divided by those present," it is said, "it is permissible to take only for one who is standing within the Upacāra-sīmā."
Theo lời dạy "phải chia trước mặt", vật phẩm cần chia chỉ đến được khu vực giới hạn (upacārasīma), nên Ngài nói "chỉ được phép nhận vật phẩm của người đang ở trong khu vực giới hạn (upacārasīma)".
148-9. ‘‘Bhaṇḍadeyyanti ubhinnaṃ sālayabhāve sati corassa vā sāmikassa vā sampattassa kassaci dātuṃ vaṭṭatī’’ti vadanti.
148-9. "Bhaṇḍadeyyaṃ means it is permissible to give to any thief or owner who has arrived, if both have attachment," they say.
148-9. "Bhaṇḍadeyya (vật phải bồi thường) tức là, khi cả hai (kẻ trộm và chủ nhân) đều có lòng tham, thì được phép cho bất cứ ai đến, dù là kẻ trộm hay chủ nhân", họ nói vậy.
Eseva nayoti paṃsukūlasaññāya gahite bhaṇḍadeyyaṃ, theyyacittena pārājikanti attho.
Eseva nayo means that if taken with the perception of a rag from a dust-heap, it is bhaṇḍadeyya; if taken with the intention of theft, it is a pārājika.
Eseva nayo (cũng theo cách này) tức là, khi nhận với tưởng là y phấn tảo (paṃsukūla), thì là vật phải bồi thường (bhaṇḍadeyya); khi nhận với ý định trộm cắp, thì là tội Pārājika.
Gāmesūti gāmikesu manussesu.
Gāmesu refers to the villagers, the people in the village.
Gāmesu (trong các làng) tức là, trong số những người dân làng.
Gāma-ggahaṇena hettha gāmaṭṭhā vuttā.
By the mention of "village" here, people residing in the village are meant.
Ở đây, việc dùng từ "làng" (gāma) là để chỉ những người dân ở trong làng.
Vuṭṭhahantesūti gāmaṃ chaḍḍetvā palāyantesu.
Vuṭṭhahantesu means among those who abandon the village and flee.
Vuṭṭhahantesu (khi họ rời đi) tức là, khi họ bỏ làng mà chạy trốn.
Puna āvasante janapadeti jānapadikesu puna āgantvā vasantesu.
Puna āvasante janapade means among the country people who come back and reside again.
Puna āvasante janapade (trong vùng đất mà người dân lại đến ở) tức là, khi những người dân địa phương lại đến ở.
Avisesena vuttanti ‘‘saussāhā vā nirussāhā vā’’ti visesaṃ aparāmasitvā sāmaññato vuttaṃ.
Avisesena vuttaṃ means spoken generally without specifying "whether diligent or not diligent."
Avisesena vutta (được nói chung chung) tức là, được nói một cách tổng quát, không phân biệt "có nỗ lực hay không có nỗ lực".
Na hi katipayānaṃ anussāhe sati saṅghikaṃ asaṅghikaṃ hotīti ayamettha adhippāyo.
The intention here is that if some are not diligent, Sangha property does not become non-Sangha property.
Vì đây là ý nghĩa rằng, không phải khi một số ít người không có nỗ lực thì tài sản của Tăng đoàn (saṅghika) sẽ trở thành không phải của Tăng đoàn (asaṅghika).
Saussāhamattameva pamāṇanti sāmikānaṃ paricchinnabhāvato vuttaṃ.
Saussāhamattameva pamāṇaṃ means it is said due to the owners being specified.
Saussāhamattameva pamāṇa (chỉ cần có nỗ lực là đủ) được nói vì chủ nhân đã được xác định.
Tatoti gaṇasantakato puggalasantakato vā.
Tato means from group property or individual property.
Tato (từ đó) tức là, từ tài sản của chúng (gaṇa) hoặc của cá nhân (puggala).
Senāsanatthāya niyamitanti idaṃ nidassanamattaṃ, catūsu paccayesu yassa kassaci atthāya niyamitepi vuttanayameva.
Senāsanatthāya niyamitaṃ is just an example; the same method applies even if it is designated for the benefit of any of the four requisites.
Senāsanatthāya niyamita (được quy định cho chỗ ở) đây chỉ là một ví dụ, cũng theo cách đã nói khi được quy định cho bất kỳ mục đích nào trong bốn vật dụng thiết yếu (paccaya).
Issaravatāyāti paraṃ āpucchitvā vā anāpucchitvā vā dātabbakiccaṃ natthi, ayamevettha pamāṇanti evaṃ attano issarabhāvena.
Issaravatāyā means by one's own authority, in this sense: there is no need to ask permission from others, or to give without asking; this alone is the standard here.
Issaravatāya (bằng quyền tự chủ) tức là, không cần phải hỏi người khác hay không hỏi người khác để cho, đây là điều quan trọng ở đây, tức là bằng quyền tự chủ của chính mình.
Agghena kāretabboti agghānurūpaṃ dukkaṭena thullaccayena vā kāretabbo.
Agghena kāretabbo means he should be made to pay a dukkaṭa or thullaccaya commensurate with the value.
Agghena kāretabbo (phải bị xử lý theo giá trị) tức là, phải bị xử lý bằng tội dukkata hoặc thullaccaya tùy theo giá trị.
Issaravatāya paribhuñjato gīvāti na kevalaṃ ettheva gīvā, heṭṭhā kulasaṅgahatthāya issaravatāya vā dinnepi gīvāyeva.
Issaravatāya paribhuñjato gīvā means it is not only here that there is liability (gīvā); there is also liability for what was given below for the sake of supporting families or with authority.
Issaravatāya paribhuñjato gīvā (nợ của người sử dụng bằng quyền tự chủ) tức là, không chỉ ở đây mới là nợ, mà ngay cả khi được cho ở dưới với mục đích hỗ trợ gia đình hoặc bằng quyền tự chủ thì cũng là nợ.
Sukhāditamevāti antovihāre nisīditvā ghaṇṭippaharaṇādivuttavidhānassa katattā sukhāditaṃ.
Sukhāditamevā means it is pleasantly eaten because the aforementioned procedure of striking the gong, etc., was performed while sitting inside the monastery.
Sukhāditamevā (chỉ được ăn một cách thoải mái) tức là, được ăn một cách thoải mái vì đã thực hiện các quy định đã nói như ngồi trong tịnh xá và đánh chuông.
Saṅghikañhi vebhaṅgiyabhaṇḍaṃ antovihāre vā bahisīmāya vā hotu, bahisīmāyaṃ ṭhitehi apaloketvā bhājetuṃ na vaṭṭati, ubhayattha ṭhitampi pana antosīmāyaṃ ṭhitehi apaloketvā bhājetuṃ vaṭṭatiyeva.
Indeed, Sangha property to be divided, whether it is inside the monastery or outside the sīmā, should not be divided by those outside the sīmā without permission. However, it is permissible for those inside the sīmā to divide it with permission, even if it is located in both places.
Thật vậy, tài sản của Tăng đoàn (saṅghika) cần được chia (vebhaṅgiya), dù ở trong tịnh xá hay ngoài giới hạn (bahisīma), thì những người ở ngoài giới hạn không được phép chia sau khi thỉnh cầu; nhưng dù ở cả hai nơi, những người ở trong giới hạn vẫn được phép chia sau khi thỉnh cầu.
Teneva tīsupi gaṇṭhipadesu vuttaṃ ‘‘vihāreyeva nisīditvā evaṃ katattā sukhāditanti āhā’’ti.
Therefore, in all three Gaṇṭhipada texts, it is stated, "He said it is pleasantly eaten because it was done in this way while sitting in the monastery itself."
Chính vì thế, trong tīsupi gaṇṭhipadesu (cả ba phần Gaṇṭhipada) đã nói rằng "được ăn một cách thoải mái vì đã thực hiện như vậy khi ngồi trong tịnh xá", như Ngài đã nói.
Ayañca attho vassūpanāyikakkhandhakaṭṭhakathāyaṃ āvi bhavissati.
This meaning will become clear in the Commentary on the Khandhaka concerning Entering the Rains Retreat.
Và ý nghĩa này sẽ được làm rõ trong chú giải về chương Vassūpanāyika (Vassūpanāyikakkhandhakaṭṭhakathā).
150. Vuttavādakavatthūsu pāḷiyaṃ yugasāṭakanti sāṭakayugaṃ.
150. In the Vuttavādaka-vatthus, yugasāṭakaṃ in the Pāḷi refers to a pair of robes.
150. Trong các trường hợp về người nói lời đã được nói (vuttavādakavatthūsu), trong Pāḷi, yugasāṭaka (một cặp y) tức là, một cặp y phục.
Tulanti palasataṃ.
Tulaṃ means one hundred palas.
Tula (đơn vị cân) tức là, một trăm pala.
Doṇanti soḷasanāḷimattaṃ.
Doṇaṃ means sixteen nāḷis.
Doṇa (đơn vị đo lường) tức là, mười sáu nāḷi.
Paricchedaṃ pana katvāti yattakaṃ icchitaṃ, tattakaṃ agghavasena vā cīvarādipaccayavasena vā paricchedaṃ katvā.
Paricchedaṃ pana katvā means having made a demarcation according to the desired amount, either by value or by requisites such as robes.
Paricchedaṃ pana katvā (nhưng sau khi đã xác định giới hạn) tức là, sau khi đã xác định giới hạn về số lượng mong muốn, theo giá trị hoặc theo các vật dụng thiết yếu như y phục.
Upārambhāti ‘‘bhadantā aparicchedaṃ katvā vadantī’’ti evaṃ dosāropanato.
Upārambhā means due to blaming, saying, "Venerable sirs speak without demarcation."
Upārambhā (từ sự chỉ trích) tức là, từ việc đổ lỗi như "thưa các Tôn giả, các vị nói mà không có giới hạn".
153. Chātajjhattanti jighacchādukkhena pīḷitaattasantānaṃ.
153. Chātajjhattaṃ means one whose being is afflicted by the suffering of hunger.
153. Chātajjhatta (bị đói khát) tức là, thân thể bị hành hạ bởi nỗi khổ của sự đói khát.
Dhanukanti khuddakadhanukaṃ.
Dhanukaṃ means a small bow.
Dhanuka (cung) tức là, cung nhỏ.
Baddho hotīti tiriyaṃ baddho hoti.
Baddho hoti means it is tied horizontally.
Baddho hotī (được buộc) tức là, được buộc ngang.
Sunakhadaṭṭhanti sāmikehi vissajjitasunakhena gahitaṃ.
Sunakhadaṭṭhaṃ means seized by a dog released by its owners.
Sunakhadaṭṭha (bị chó cắn) tức là, bị chó được chủ thả ra bắt được.
Yaṭṭhiyā saha pātetīti sūkarassa āgamanato puretarameva tattha abajjhanatthāya pāteti.
Yaṭṭhiyā saha pātetī means he causes it to fall with a stick to prevent it from being ensnared there before the boar arrives.
Yaṭṭhiyā saha pātetī (làm rơi xuống cùng với cây gậy) tức là, làm rơi xuống trước khi heo đến để nó không bị mắc kẹt ở đó.
Maddanto gacchati, bhaṇḍadeyyanti ekasūkaragghanakaṃ bhaṇḍaṃ dātabbaṃ.
Maddanto gacchati, bhaṇḍadeyyaṃ means goods worth one boar must be given.
Maddanto gacchati, bhaṇḍadeyya (giẫm lên mà đi, vật phải bồi thường) tức là, phải bồi thường một vật phẩm có giá trị bằng một con heo.
Na hi tena maggena gacchantā sabbeva sūkarā tena pāsena bajjhanti, ekoyeva paṭhamataraṃ gacchanto bajjhati, tasmā ekasūkaragghanakaṃ bhaṇḍaṃ dātabbaṃ.
Indeed, not all boars going along that path get ensnared by that snare; only one going first gets ensnared. Therefore, goods worth one boar must be given.
Thật vậy, không phải tất cả heo đi qua con đường đó đều bị mắc vào cái bẫy đó, chỉ một con heo đi trước tiên mới bị mắc, do đó phải bồi thường một vật phẩm có giá trị bằng một con heo.
Pacchā gacchatīti tena katapayogena agantvā pacchā sayameva gacchati.
Pacchā gacchatī means it does not go by the effort made by him, but goes by itself afterwards.
Pacchā gacchatī (đi sau) tức là, không đi theo sự tác động đã được thực hiện, mà tự mình đi sau.
Heṭṭhā vuttesupi īdisesu ṭhānesu eseva nayo.
The same method applies in such instances mentioned below.
Ở những trường hợp tương tự đã nói ở dưới, cũng theo cách này.
Uddharitvā chaḍḍetīti puretarameva uddharitvā chaḍḍeti.
Uddharitvā chaḍḍetī means he removes and discards it beforehand.
Uddharitvā chaḍḍetī (nhổ lên rồi vứt bỏ) tức là, nhổ lên rồi vứt bỏ trước đó.
Vihārabhūmiyanti vihārasāmantā araññappadese.
Vihārabhūmiyaṃ means in the forest area near the monastery.
Vihārabhūmiya (trên đất tịnh xá) tức là, ở khu vực rừng gần tịnh xá.
Rakkhaṃ yācitvāti rājarājamahāmattādīnaṃ santikaṃ gantvā anuddissa rakkhaṃ yācitvā.
Rakkhaṃ yācitvā means having gone to kings, chief ministers, etc., and asked for protection without specifying a recipient.
Rakkhaṃ yācitvā (sau khi cầu xin sự bảo vệ) tức là, sau khi đến các vua, đại thần v.v. và cầu xin sự bảo vệ mà không chỉ định cụ thể.
156. Vīsatiṃsādivasena paricchinnā bhikkhū etthāti paricchinnabhikkhukaṃ.
156. Paricchinnabhikkhukaṃ means it has bhikkhus specified by twenty, thirty, etc.
156. Paricchinnabhikkhukaṃ (có số Tỷ-kheo giới hạn) tức là, có số Tỷ-kheo được giới hạn theo số hai mươi, ba mươi v.v. ở nơi đó.
Therānanti āgantukattherānaṃ.
Therānaṃ means for visiting elder bhikkhus.
Therānaṃ (của các trưởng lão) tức là, của các trưởng lão khách (āgantukatthera).
Tesampīti āvāsikabhikkhūnampi.
Tesampi means also for resident bhikkhus.
Tesampi (cũng của họ) tức là, cũng của các Tỷ-kheo thường trú (āvāsikabhikkhu).
Paribhogatthāyāti saṅghikaparibhogavasena paribhuñjanatthāya.
Paribhogatthāyā means for using as Sangha property.
Paribhogatthāya (vì mục đích sử dụng) tức là, vì mục đích sử dụng theo cách sử dụng của Tăng đoàn (saṅghika).
Gahaṇeti pāṭhaseso daṭṭhabbo.
The remaining part of the text should be seen as "gahaṇe" (in taking).
Phần còn lại của văn bản là "gahaṇe" (khi nhận) nên cần được hiểu.
Yatthāti yasmiṃ āvāse.
Yatthā means in which dwelling place.
Yatthā (ở đâu) tức là, ở tịnh xá nào.
Aññesaṃ atthibhāvanti aññesaṃ āgantukabhikkhūnaṃ atthibhāvaṃ.
Aññesaṃ atthibhāvaṃ means the presence of other visiting bhikkhus.
Aññesaṃ atthibhāva (sự hiện diện của người khác) tức là, sự hiện diện của các Tỷ-kheo khách khác.
Tatthāti tādise āvāse.
Tatthā means in such a dwelling place.
Tatthā (ở đó) tức là, ở tịnh xá như vậy.
Bhājetvā khādantīti āgantukānampi sampattānaṃ bhājetvā khādantīti adhippāyo.
Bhājetvā khādantī means the intention is that they divide and eat even for those visiting bhikkhus who have arrived.
Bhājetvā khādantī (chia ra rồi ăn) tức là, ý nghĩa là chia cho cả những Tỷ-kheo khách đã đến rồi ăn.
Catūsu paccayesu sammā upanentīti ambaphalādīni vikkiṇitvā cīvarādīsu catūsu paccayesu sammā upanenti.
Catūsu paccayesu sammā upanentī means they sell mangoes and other fruits and properly apply the proceeds to the four requisites, such as robes.
Catūsu paccayesu sammā upanentī (cung cấp đúng đắn cho bốn vật dụng thiết yếu) tức là, bán các loại quả xoài v.v. rồi cung cấp đúng đắn cho bốn vật dụng thiết yếu như y phục.
Cīvaratthāya niyametvā dinnāti ‘‘imesaṃ rukkhānaṃ phalāni vikkiṇitvā cīvaresuyeva upanetabbāni, na bhājetvā khāditabbānī’’ti evaṃ niyametvā dinnā.
Cīvaratthāya niyametvā dinnā means given with the condition, "The fruits of these trees are to be sold and applied only for robes, not to be divided and eaten."
Cīvaratthāya niyametvā dinnā (được cho sau khi quy định cho mục đích y phục) tức là, được cho sau khi quy định rằng "quả của những cây này phải được bán và chỉ được dùng cho y phục, không được chia ra để ăn".
Tesupi āgantukā anissarāti paccayaparibhogatthāya niyametvā dinnattā bhājetvā khādituṃ anissarā.
Tesupi āgantukā anissarā means they have no authority to divide and eat because they were given with the condition of use for the requisites.
Tesupi āgantukā anissarā (ngay cả các Tỷ-kheo khách cũng không có quyền) tức là, không có quyền chia ra để ăn vì đã được cho sau khi quy định cho mục đích sử dụng vật dụng thiết yếu.
Na tesu…pe… ṭhātabbanti ettha āgantukehi heṭṭhā vuttanayena bhājetvā khāditabbanti adhippāyo.
Na tesu…pe… ṭhātabbaṃ means here the visiting bhikkhus should divide and eat in the manner stated below.
Na tesu…pe… ṭhātabba (không nên ở trong đó… v.v.) ở đây, ý nghĩa là các Tỷ-kheo khách nên chia ra rồi ăn theo cách đã nói ở dưới.
Tesaṃ katikāya ṭhātabbanti ‘‘bhājetvā na khāditabba’’nti vā ‘‘ettakesu rukkhesu phalāni gaṇhissāmā’’ti vā ‘‘ettakāni phalāni gaṇhissāmā’’ti vā ‘‘ettakānaṃ divasānaṃ abbhantare gaṇhissāmā’’ti vā ‘‘na kiñci gaṇhissāmā’’ti vā evaṃ katāya āvāsikānaṃ katikāya āgantukehi ṭhātabbaṃ.
They should abide by the agreement: that is, "one should not eat after dividing" or "we will take fruits from this many trees" or "we will take this many fruits" or "we will take them within this many days" or "we will not take anything at all"—visitors should abide by such an agreement made by the resident monks.
Tesaṃ katikāya ṭhātabbanti (phải tuân thủ quy ước của họ) nghĩa là: “không được chia ra mà ăn” hoặc “chúng ta sẽ hái quả từ bấy nhiêu cây này” hoặc “chúng ta sẽ hái bấy nhiêu quả này” hoặc “chúng ta sẽ hái trong bấy nhiêu ngày” hoặc “chúng ta sẽ không hái gì cả”. Khi quy ước đã được các tỳ khưu trú xứ thiết lập như vậy, các tỳ khưu khách phải tuân thủ.
Mahāaṭṭhakathāyaṃ ‘‘anissarā’’ti vacanena dīpitoyeva attho mahāpaccariyaṃ ‘‘catunnaṃ paccayāna’’ntiādinā vitthāretvā dassito.
The meaning, which is explained in the Mahāaṭṭhakathā by the phrase "not being masters," is elaborated and shown in the Mahāpaccariya with "of the four requisites" and so on.
Ý nghĩa được diễn giải bằng từ “anissarā” (không có quyền) trong Mahāaṭṭhakathā đã được trình bày chi tiết trong Mahāpaccariya bằng câu “catunnaṃ paccayāna” (bốn vật dụng) v.v..
Paribhogavasenevāti ettha eva-saddo aṭṭhānappayutto.
In this phrase paribhogavasenevā, the word eva is used inappropriately.
Trong câu Paribhogavasenevāti (chỉ theo cách sử dụng), từ eva (chỉ) được sử dụng không đúng chỗ.
Paribhogavasena tameva bhājetvāti yojetabbaṃ.
It should be construed as "by means of use, dividing that very thing."
Nên kết hợp thành “bhājetvā tameva paribhogavasena” (chia tài sản đó theo cách sử dụng).
Etthāti etasmiṃ vihāre raṭṭhe vā.
Here means in this monastery or country.
Etthāti (ở đây): trong tu viện này hoặc trong quốc gia này.
Senāsanapaccayanti senāsanañca tadatthāya niyametvā ṭhapitañca.
Dwelling requisites means the dwelling itself and that which is designated and set aside for its purpose.
Senāsanapaccayanti (vật dụng chỗ ở): chỗ ở và những gì được chỉ định cho mục đích đó.
Lāmakakoṭiyāti lāmakaṃ ādiṃ katvā, lāmakasenāsanato paṭṭhāyāti vuttaṃ hoti.
From the lowest quality means starting with the inferior lodging, or from the lowest quality lodging.
Lāmakakoṭiyāti (từ loại kém nhất): có nghĩa là bắt đầu từ loại kém nhất, từ chỗ ở kém nhất.
Senāsanepi tiṇādīni lāmakakoṭiyāva vissajjetabbāni, senāsanaparikkhārāpi lāmakakoṭiyāva vissajjetabbā.
Even for dwellings, grass and so forth should be given from the lowest quality; dwelling requisites should also be given from the lowest quality.
Ngay cả trong chỗ ở, cỏ v.v. cũng phải được bố thí từ loại kém nhất, và các vật dụng của chỗ ở cũng phải được bố thí từ loại kém nhất.
Mūlavatthucchedaṃ pana katvā na upanetabbanti iminā kiṃ vuttaṃ hotīti?
What is meant by this, "one should not take it by completely destroying the base material"?
Mūlavatthucchedaṃ pana katvā na upanetabbanti (nhưng không được mang đi sau khi đã cắt bỏ phần gốc): điều này có nghĩa là gì?
Tīsupi gaṇṭhipadesu tāva idaṃ vuttaṃ ‘‘sabbāni senāsanāni na vissajjetabbānīti vuttaṃ hotī’’ti.
In all three Gaṇṭhipadas, it is stated, "It means that all dwellings should not be given away."
Ở tīsupi gaṇṭhipadesu (cả ba điểm nút), điều này đã được nói: “có nghĩa là không được bố thí tất cả các chỗ ở”.
Lāmakakoṭiyā vissajjentehipi senāsanabhūmiyo na vissajjetabbāti ayamattho vutto hotīti no khanti, vīmaṃsitvā yaṃ ruccati, taṃ gahetabbaṃ.
When giving away even the lowest quality, the dwelling grounds should not be given away—this meaning is not acceptable to us; one should investigate and take what is pleasing.
Ngay cả khi bố thí từ loại kém nhất, đất của chỗ ở cũng không được bố thí. Ý nghĩa này đã được nói ra, nhưng chúng tôi không chấp nhận điều đó. Hãy suy xét và chấp nhận điều gì bạn thấy phù hợp.
Dhammasantakena buddhapūjaṃ kātuṃ, buddhasantakena vā dhammapūjaṃ kātuṃ vaṭṭati, na vaṭṭatīti?
Is it permissible to perform a Buddha-pūjā with Dhamma-property, or a Dhamma-pūjā with Buddha-property?
Có được phép cúng dường Đức Phật bằng tài sản của Pháp, hoặc cúng dường Pháp bằng tài sản của Đức Phật không?
‘‘Tathāgatassa kho etaṃ vāseṭṭha adhivacanaṃ dhammakāyo itipīti ca yo kho, vakkali, dhammaṃ passati, so maṃ passatī’’ti (saṃ. ni. 3.87) ca vacanato vaṭṭatīti vadanti.
They say it is permissible because of the statements, "Vāseṭṭha, this is indeed a designation for the Tathāgata: 'Dhammakāya,'" and "Indeed, Vakkali, whoever sees the Dhamma, sees me."
Họ nói rằng được phép, vì có câu: “Này Vāseṭṭha, đây là một tên gọi khác của Như Lai là Pháp thân” và “Này Vakkali, ai thấy Pháp là thấy Ta”.
Keci pana ‘‘evaṃ sante ‘yo, bhikkhave, maṃ upaṭṭhaheyya, so gilānaṃ upaṭṭhaheyyā’ti vacanato buddhasantakena gilānassapi bhesajjaṃ kātuṃ yuttanti āpajjeyya, tasmā na vaṭṭatī’’ti vadanti, taṃ akāraṇaṃ.
But some say, "If that were the case, then by the statement, 'Monks, whoever would attend on me, would attend on the sick,' one might conclude that it is proper to provide medicine for the sick with the Buddha's property, therefore it is not permissible." That is an unfounded argument.
Tuy nhiên, một số người nói: “Nếu vậy, thì theo câu ‘Này các tỳ khưu, ai chăm sóc Ta là chăm sóc người bệnh’, thì cũng nên dùng tài sản của Đức Phật để chữa bệnh cho người bệnh. Vì vậy, không được phép”, điều đó không có lý do.
Na hi ‘‘yo, bhikkhave, maṃ upaṭṭhaheyya, so gilānaṃ upaṭṭhaheyyā’’ti iminā attano ca gilānassa ca ekasadisatā tadupaṭṭhānassa vā samaphalatā vuttā.
For the statement, "Monks, whoever would attend on me, would attend on the sick," does not mean that the Buddha and a sick person are identical, or that attending on them yields equal results.
Thật vậy, câu “Này các tỳ khưu, ai chăm sóc Ta là chăm sóc người bệnh” không có nghĩa là Ta và người bệnh giống nhau, hoặc việc chăm sóc họ có kết quả như nhau.
Ayañhettha attho ‘‘yo maṃ ovādānusāsanīkaraṇena upaṭṭhaheyya, so gilānaṃ upaṭṭhaheyya, mama ovādakaraṇena gilāno upaṭṭhātabbo’’ti.
The meaning here is, "Whoever attends on me by following my advice and instructions, let him attend on the sick; by following my advice, the sick should be attended to."
Ở đây, ý nghĩa là: “Ai chăm sóc Ta bằng cách thực hành lời khuyên và chỉ dạy của Ta, người đó chăm sóc người bệnh. Người bệnh phải được chăm sóc bằng cách thực hành lời khuyên của Ta”.
Bhagavato ca gilānassa ca upaṭṭhānaṃ ekasadisanti evaṃ panettha attho na gahetabbo.
The meaning here should not be taken as: attending on the Bhagavā and attending on a sick person are identical.
Việc chăm sóc Thế Tôn và người bệnh là như nhau, ý nghĩa này không được chấp nhận ở đây.
Tasmā ‘‘yo vo, ānanda, mayā dhammo ca vinayo ca desito paññatto, so vo mamaccayena satthā’’ti vacanato ‘‘ahañca panidāni eko ovadāmi anusāsāmi, mayi parinibbute imāni caturāsīti buddhasahassāni tumhe ovadissanti anusāsissantī’’ti vuttattā ca bahussutaṃ bhikkhuṃ pasaṃsantena ca ‘‘yo bahussuto, na so tumhākaṃ sāvako nāma, buddho nāma esa cundā’’ti vuttattā dhammagarukattā ca tathāgatassa pubbanayo eva pasatthataroti amhākaṃ khanti.
Therefore, by the statement, "Whatever Dhamma and Vinaya has been taught and laid down by me, Ānanda, that shall be your Teacher after my passing," and because it is said, "Now I alone admonish and instruct; when I have attained Parinibbāna, these eighty-four thousand Buddhas will admonish and instruct you," and also because the highly learned monk is praised with, "Whoever is highly learned, he is not merely a disciple of yours, Cunda; he is indeed a Buddha," and due to the Tathāgata's reverence for the Dhamma, the former method is more commendable, according to our view.
Vì vậy, theo câu: “Này Ānanda, Pháp và Luật mà Ta đã thuyết giảng và chế định cho các con, Pháp và Luật đó sẽ là Bậc Đạo Sư của các con sau khi Ta diệt độ”, và vì đã nói rằng: “Bây giờ Ta một mình khuyên răn và chỉ dạy các con, nhưng sau khi Ta nhập Niết Bàn, tám vạn bốn ngàn Đức Phật này sẽ khuyên răn và chỉ dạy các con”, và vì đã khen ngợi tỳ khưu đa văn bằng câu: “Này Cunda, ai là người đa văn, người đó không phải là đệ tử của các con, người đó được gọi là Đức Phật”, và vì sự tôn kính Pháp của Như Lai, nên cách giải thích trước đây là đáng khen ngợi hơn. Đó là ý kiến của chúng tôi.
Paṇṇaṃ āropetvāti ‘‘ettakeheva rukkhehi ettakameva gahetabba’’nti paṇṇaṃ āropetvā, likhitvāti vuttaṃ hoti.
Having drawn up a list means having drawn up and written a list stating, "Only this much is to be taken from only this many trees."
Paṇṇaṃ āropetvāti (sau khi ghi chép): có nghĩa là sau khi ghi chép, viết ra rằng “chỉ được hái bấy nhiêu quả từ bấy nhiêu cây này”.
Nimittasaññaṃ katvāti saṅketaṃ katvā.
Having made a sign means having made a mark.
Nimittasaññaṃ katvāti (sau khi đặt dấu hiệu): sau khi đặt một dấu hiệu.
Dārakāti tesaṃ puttanattādayo dārakā.
Children means their sons, grandsons, and so on.
Dārakāti (trẻ em): là con cái, cháu chắt của họ.
Aññepi ye keci gopakā honti, te sabbepi vuttā.
All other guardians, whoever they may be, are included.
Tất cả những người trông coi khác cũng được nói đến.
Sabbatthāpi gihīnaṃ gopakadāne yattakaṃ gopakā denti, tattakaṃ gahetabbaṃ.
In all cases, whatever amount the guardians give for the protection of laypeople, that amount should be taken.
Ở mọi nơi, khi người cư sĩ bố thí người trông coi, số lượng người trông coi được nhận là bấy nhiêu.
Saṅghike pana yathāparicchedameva gahetabbanti dīpitattā ‘‘atthato eka’’nti vuttaṃ.
However, regarding Sanghika property, since it is stated that only the specified amount should be taken, the phrase "one in essence" is used.
Nhưng đối với tài sản của Tăng, chỉ được nhận theo giới hạn đã định, vì vậy đã nói “atthato eka” (thực chất là một).
Tatoti yathāvuttauposathāgārādikaraṇatthāya ṭhapitadārusambhārato.
From that means from the timber and materials set aside for building the aforementioned Uposatha hall and so on.
Tatoti (từ đó): từ đống gỗ đã được đặt để xây dựng nhà Uposatha v.v. như đã nói.
Āpucchitvāti kārakasaṅghaṃ āpucchitvā.
Having asked means having asked the Saṅgha of caretakers.
Āpucchitvāti (sau khi hỏi): sau khi hỏi Tăng đoàn đang làm việc.
Taṃ sabbampi āharitvāti anāpucchitvāpi tāvakālikaṃ āharitvā.
Having brought all of it means having brought it temporarily even without asking.
Taṃ sabbampi āharitvāti (mang tất cả về): mang về tạm thời mà không cần hỏi.
Āharāpentoti ettha anāharāpentepi dātabbameva.
Causing to be brought – in this case, it must be given even if they do not cause it to be brought.
Āharāpentoti (khi khiến người khác mang về): ở đây, ngay cả khi không khiến người khác mang về, vẫn phải bố thí.
Ayameva bhikkhu issaroti ekassa bhikkhuno pāpuṇanaṭṭhānaṃ, tatoyeva senāsanato tassa dātabbaṃ, na ca so tato uṭṭhāpetabboti vuttaṃ hoti.
This bhikkhu is the master refers to a place that belongs to one bhikkhu; it means that it should be given to that bhikkhu from that very dwelling, and he should not be removed from there.
Ayameva bhikkhu issaroti (chính tỳ khưu này là chủ): có nghĩa là đây là nơi một tỳ khưu được nhận, và phải bố thí cho tỳ khưu đó từ chỗ ở đó, và tỳ khưu đó không được rời khỏi chỗ đó.
‘‘Udakapūjanti cetiyaṭṭhānesu siñcana’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ.
" Water offering means sprinkling water at cetiya sites," is stated in the Gaṇṭhipadas.
“Udakapūjanti cetiyaṭṭhānesu siñcana”nti (cúng dường nước là rưới nước tại các nơi thờ cúng) đã được nói trong gaṇṭhipadesu (các điểm nút).
Vattasīsenāti kevalaṃ saddhāya, na vetanādiatthāya.
By the head of the rules means purely out of faith, not for wages or other gain.
Vattasīsenāti (bằng sức mạnh của bổn phận): chỉ bằng đức tin, không vì tiền lương hay mục đích khác.
Savatthukanti saha bhūmiyā.
With material means with the ground.
Savatthukanti (có vật chất): cùng với đất.
Tiṇamattaṃ pana dātabbanti kasmā vuttaṃ, kiṃ taṃ garubhaṇḍaṃ na hotīti?
Why is it said, "only a blade of grass may be given"? Is it not heavy property?
Tiṇamattaṃ pana dātabbanti (nhưng chỉ nên bố thí cỏ): tại sao lại nói như vậy, có phải đó không phải là vật nặng không?
Na hoti.
It is not.
Không phải.
Arakkhitaagopitaṭṭhāne hi vinassakabhāvena ṭhitaṃ garubhaṇḍaṃ na hoti, tasmā tādisaṃ sandhāya ‘‘tiṇamattaṃ pana dātabba’’nti vuttaṃ.
Indeed, property situated in an unprotected and unguarded place, being liable to decay, is not heavy property; therefore, with reference to such, it is said, "only a blade of grass may be given."
Thật vậy, một vật nặng không phải là thứ bị hủy hoại ở nơi không được bảo vệ, không được trông coi. Vì vậy, câu “nhưng chỉ nên bố thí cỏ” được nói để chỉ những thứ như vậy.
Jaggitvāti saṃvacchare saṃvacchare jaggitvā.
Having cared for means having cared for it year after year.
Jaggitvāti (sau khi bảo dưỡng): sau khi bảo dưỡng hàng năm.
Kuṭṭanti gehabhittiṃ.
Wall means the wall of a house.
Kuṭṭanti (tường): tường nhà.
Pākāranti parikkhepapākāraṃ.
Fence means an enclosing wall.
Pākāranti (tường rào): tường rào bao quanh.
Tatoti chaḍḍitavihārato.
From that means from the abandoned monastery.
Tatoti (từ đó): từ tu viện bị bỏ hoang.
Tato āharitvā senāsanaṃ kataṃ hotīti sāmantagāmavāsīhi bhikkhūhi chaḍḍitavihārato dārusambhārādiṃ āharitvā senāsanaṃ kataṃ hoti.
Having brought from there, a dwelling was made means that bhikkhus dwelling in a nearby village brought timber and other materials from an abandoned monastery and made a dwelling.
Tato āharitvā senāsanaṃ kataṃ hotīti (mang về từ đó và xây chỗ ở): có nghĩa là các tỳ khưu sống ở làng lân cận đã mang vật liệu gỗ v.v. từ tu viện bị bỏ hoang về và xây chỗ ở.
159. Ayyā attanā kātuṃ yuttampi na karonti, ativiya thaddhāti pasādaṃ bhinditvā cittena kuppanti, tasmā ‘‘pasādānurakkhaṇatthāyā’’ti vuttaṃ.
159. The Venerables did not do what was proper to be done by themselves; they were extremely stubborn, and so, breaking faith, they became angry in their minds. Therefore, "for the sake of protecting their faith" is stated.
159. Các vị Tôn giả không làm những điều đáng lẽ phải làm, họ quá cứng nhắc, phá vỡ niềm tin và nổi giận trong tâm. Vì vậy, đã nói “pasādānurakkhaṇatthāyā” (để bảo vệ niềm tin).
Iddhiṃ paṭisaṃharīti iddhiṃ vissajjesi.
He withdrew his psychic power means he released his psychic power.
Iddhiṃ paṭisaṃharīti (thu hồi thần thông): đã giải phóng thần thông.
Sakaṭṭhāneyeva aṭṭhāsīti iddhiyā vissajjitattā eva ‘‘pāsādo puna āgacchatū’’ti anadhiṭṭhitepi sayameva āgantvā sakaṭṭhāneyeva aṭṭhāsi.
He stood in his own place means that because the psychic power was released, even without being willed "let the palace come back again," it came back by itself and stood in its own place.
Sakaṭṭhāneyeva aṭṭhāsīti (đứng yên tại chỗ của mình): vì thần thông đã được giải phóng, nên ngay cả khi không có lời thỉnh cầu “hãy để cung điện trở lại”, nó vẫn tự động trở về và đứng yên tại chỗ của mình.
‘‘Yāva dārakā pāsādaṃ ārohanti, tāva pāsādo tesaṃ santike hotū’’ti pubbe adhiṭṭhitattā eva ca kālaparicchedaṃ katvā adhiṭṭhitena tato paraṃ iddhi vissajjitā nāma hotīti katvā vuttaṃ ‘‘thero iddhiṃ paṭisaṃharī’’ti.
Because it was willed before, "Let the palace remain with the children as long as they ascend it," and having made a time limit, such a willing is called a release of psychic power thereafter. Therefore, it is said, "The elder withdrew his psychic power."
Và vì trước đó đã có lời thỉnh cầu “chừng nào trẻ em còn leo lên cung điện, chừng đó cung điện sẽ ở gần chúng”, và vì đã xác định một khoảng thời gian, nên sau đó thần thông được giải phóng. Vì vậy, đã nói “vị trưởng lão đã thu hồi thần thông”.
Yasmā te dārakā evaṃ gahetvā gatānaṃ santakā na honti, yasmā ca īdisena payogena therena te ānītā nāma na honti, tasmā thero evamakāsīti daṭṭhabbaṃ.
Since those children were not the property of those who had taken them in such a way, and since the elder did not bring them through such an exertion, it should be understood that the elder acted in this way.
Vì những đứa trẻ đó không thuộc về những người đã mang chúng đi như vậy, và vì vị trưởng lão không mang chúng bằng cách sử dụng như vậy, nên vị trưởng lão đã làm như vậy. Điều này phải được hiểu.
Tenevāha ‘‘vohāravasenā’’tiādi.
For this reason, it is said, "by way of common usage" and so on.
Vì lẽ đó, đã nói “vohāravasenā”tiādi (theo cách thông thường) v.v..
Attano pakativaṇṇaṃ avijahitvā bahiddhā hatthiādidassanaṃ ‘‘ekopi hutvā bahudhā hotī’’ti (dī. ni. 1.238; ma. ni. 1.147; saṃ. ni. 5.842) āgatañca adhiṭṭhānavasena nipphannattā adhiṭṭhāniddhi nāma.
The showing of elephants and so on externally without abandoning one's natural form, as stated in "Being one, he becomes many," is called adhiṭṭhāna-iddhi (power of determination) because it is accomplished through determination.
Việc hiển thị voi v.v. bên ngoài mà không từ bỏ hình dạng tự nhiên của mình, và việc “một người trở thành nhiều người” đã được nói đến, được gọi là adhiṭṭhāniddhi (thần thông do quyết định) vì nó được tạo ra bởi sự quyết định.
‘‘So pakativaṇṇaṃ vijahitvā kumārakavaṇṇaṃ vā dasseti nāgavaṇṇaṃ vā…pe… vividhampi senābyūhaṃ dassetī’’ti (paṭi. ma. 3.13) evaṃ āgatā iddhi pakativaṇṇavijahanavikāravasena pavattattā vikubbaniddhi nāma.
The psychic power that is described as, “Abandoning his normal appearance, he shows the form of a boy or the form of a nāga... he displays various kinds of army formations” (Paṭisambhidāmagga 3.13), because it proceeds by means of abandoning and transforming the normal appearance, is called vikubbaniddhi (power of transformation).
“Vị ấy từ bỏ hình dạng tự nhiên, hiện ra hình dạng một hoàng tử, hoặc hiện ra hình dạng một vị long vương… (vân vân)… hiện ra các loại đội hình quân đội khác nhau.” Thần thông được nói đến như vậy, do phát sinh theo cách biến đổi, từ bỏ hình dạng tự nhiên, nên gọi là Vikubbaniddhi (Thần thông biến hóa).
Attānaṃ adassetvā bahiddhā hatthiādidassanampi ettheva saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ.
It should be understood that making oneself invisible while displaying an elephant, etc., externally is also included here.
Cần phải hiểu rằng việc không hiện thân mình mà hiện ra bên ngoài các loại voi... cũng được bao gồm trong đây.
Pakativaṇṇavijahanañhi nāma attano pakatirūpassa aññesaṃ adassanaṃ, na sabbena sabbaṃ tassa nirodhanaṃ.
For, ‘abandoning the normal appearance’ means making one’s own normal form invisible to others, not its complete and total cessation.
Việc từ bỏ hình dạng tự nhiên có nghĩa là không để người khác thấy được hình dạng tự nhiên của mình, chứ không phải là sự diệt trừ hoàn toàn hình dạng đó.
Evañca katvā ‘‘attānaṃ adassetvā bahiddhā hatthiādidassanampi ettheva saṅgahita’’nti idaṃ ‘‘pakativaṇṇaṃ vijahitvā’’ti vuttamūlapadena na virujjhati.
And having done so, the statement “making oneself invisible while displaying an elephant, etc., externally is also included here” does not contradict the original phrase, “abandoning his normal appearance.”
Như vậy, câu “việc không hiện thân mình mà hiện ra bên ngoài các loại voi... cũng được bao gồm trong đây” không mâu thuẫn với từ gốc đã nói là “từ bỏ hình dạng tự nhiên”.
Parājitakilesenāti santāne puna anuppattidhammatāpādanena catūhi maggañāṇehi saha vāsanāya samucchinnasabbakilesena.
By one whose army of defilements is defeated means by one whose every defilement has been completely cut off along with its latent tendencies by the four path-knowledges, by bringing about the state of their non-reoccurrence in his mental continuum.
Parājitakilesenā (bởi người đã chiến thắng phiền não): bởi người đã diệt trừ tất cả phiền não cùng với tập khí (vāsanā) bằng bốn đạo tuệ, khiến chúng không còn tái sinh trong dòng tâm thức.
Idhāti imasmiṃ sāsane.
Here means in this Dispensation.
Idhā (ở đây): trong giáo pháp này.
Tena sikkhāpadena samaṃ aññaṃ anekanayavokiṇṇaṃ gambhīratthavinicchayaṃ kiñci sikkhāpadaṃ na vijjatīti yojetabbaṃ.
It should be connected thus: there is no other training rule equal to this one, which is replete with numerous methods and has a profound judgment of meaning.
Cần phải phối hợp rằng không có một giới luật nào khác có sự quyết định nghĩa lý sâu xa, phức tạp với nhiều phương pháp như giới luật đó.
Attho ca vinicchayo ca atthavinicchayā, gambhīrā atthavinicchayā assāti gambhīratthavinicchayaṃ.
Meaning and judgment are atthavinicchayā; one that has profound meaning-judgments is gambhīratthavinicchayaṃ.
Attha (nghĩa lý) và vinicchaya (sự quyết định) là atthavinicchaya. Giới luật đó có những sự quyết định nghĩa lý sâu xa nên gọi là gambhīratthavinicchayaṃ (có sự quyết định nghĩa lý sâu xa).
Vatthumhi otiṇṇeti codanāvatthumhi saṅghamajjhaṃ otiṇṇe, ekena ekasmiṃ codite, sayameva vā āgantvā attano katavītikkame ārociteti vuttaṃ hoti.
When the case has been presented means when the matter of accusation has been presented in the midst of the Sangha, when one has been accused by another, or when one has come forward on one's own and confessed the transgression one has committed.
Vatthumhi otiṇṇe (khi sự việc đã được đưa ra): có nghĩa là khi sự việc tố cáo đã được đưa ra giữa Tăng đoàn, khi một vị bị một vị khác tố cáo, hoặc tự mình đến trình bày về lỗi lầm đã phạm.
Etthāti otiṇṇe vatthumhi.
Herein means in the case that has been presented.
Etthā (ở đây): trong sự việc đã được đưa ra.
Vinicchayaṃ karontena sahasā ‘‘pārājika’’nti avatvā yaṃ kattabbaṃ, taṃ dassetuṃ ‘‘pāḷi’’ntiādimāha.
To show what should be done by one making a judgment, without hastily saying “It is a pārājika,” he began with “the Pāḷi,” etc.
Để chỉ ra những gì cần làm mà không vội vàng nói “pārājika” khi đang quyết định, ngài nói “Pāḷi” và những điều tiếp theo.
Vinicchayoti pārājikāpattivinicchayo.
The judgment means the judgment of the pārājika offense.
Vinicchayo (sự quyết định): là sự quyết định về tội pārājika.
Avatvāvāti ‘‘tvaṃ pārājikaṃ āpanno’’ti avatvāva.
Without saying means without saying, “You have committed a pārājika.”
Avatvāvā (mà không nói): mà không nói “ông đã phạm tội pārājika”.
Kappiyepi ca vatthusminti avatvāpi gaṇhituṃ kappiye mātupitusantakepi vatthusmiṃ.
Even in the case of an allowable object means even in the case of an object belonging to one's mother or father, which it is allowable to take without asking.
Kappiyepi ca vatthusmiṃ (và cả trong tài vật hợp pháp): và cả trong tài vật hợp pháp, thuộc về cha mẹ, mà không nói là lấy.
Lahuvattinoti theyyacittuppādena lahuparivattino.
Of one who acts lightly means of one who changes quickly with the arising of a thievish thought.
Lahuvattino (người có hành vi nhanh chóng): người nhanh chóng thay đổi với tâm ý trộm cắp.
Āsīvisanti sīghameva sakalasarīre pharaṇasamatthavisaṃ.
A venomous snake means a venom capable of spreading throughout the entire body very quickly.
Āsīvisaṃ (nọc độc rắn): nọc độc có khả năng lan truyền khắp toàn thân một cách nhanh chóng.