1. Ettāvatā vibhattā hi, sappabhedappavattikā.1. So far, the mental and mental concomitants, with their divisions and modes of occurrence, have been explained.1. Cho đến đây, các pháp tâm và sở hữu tâm2. Samuddesā vibhāgā ca, samuṭṭhānā kalāpato.2. Herein, its compilation is fivefold: by way of summary, by way of division, by way of origination, by way of clusters, and by way of the process of occurrence.2. Ở đây, sự tổng hợp (saṅgaha) về sắc được thực hiện theo năm cách:3. The four great primaries and the derivative materiality of the four great primaries— this twofold materiality—is comprised in eleven ways.3. Cattāri mahābhūtāni, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpanti duvidhampetaṃ rūpaṃ ekādasavidhena saṅgahaṃ gacchati.4. How?3. Bốn đại oai nghi và các sắc y đại oai nghi của bốn đại oai nghi – hai loại sắc này được tổng hợp thành mười một loại.4. Kathaṃ?4. Như thế nào?5. Cakkhu sotaṃ ghānaṃ jivhā kāyo pasādarūpaṃ nāma.5. Eye, ear, nose, tongue, body are called sensitive materiality.5. Nhãn, nhĩ, tỷ, thiệt, thân được gọi là sắc tịnh sắc (pasādarūpa).6. Rūpaṃ saddo gandho raso āpodhātuvivajjitaṃ bhūtattayasaṅkhātaṃ phoṭṭhabbaṃ gocararūpaṃ nāma.6. Visible object, sound, smell, taste, and tangibility consisting of the three primaries excluding the water element, are called sense-field materiality.6. Sắc, thanh, hương, vị, xúc (là ba đại oai nghi trừ thủy đại) được gọi là sắc cảnh (gocararūpa).7. Itthattaṃ purisattaṃ bhāvarūpaṃ nāma.7. Femininity, masculinity are called gender materiality.7. Nữ tính, nam tính được gọi là sắc tính (bhāvarūpa).8. Hadayavatthu hadayarūpaṃ nāma.8. The heart-base is called heart-base materiality.8. Vật y tim được gọi là sắc tim (hadayarūpa).9. Jīvitindriyaṃ jīvitarūpaṃ nāma.9. Life faculty is called life materiality.9. Mạng quyền được gọi là sắc mạng quyền (jīvitarūpa).10. Kabaḷīkāro āhāro āhārarūpaṃ nāma.10. Nutritive essence is called nutriment materiality.10. Vật thực do ăn được gọi là sắc vật thực (āhārarūpa).11. Iti ca aṭṭhārasavidhampetaṃ rūpaṃ sabhāvarūpaṃ salakkhaṇarūpaṃ nipphannarūpaṃ rūparūpaṃ sammasanarūpanti ca saṅgahaṃ gacchati.11. This eighteenfold materiality is thus comprised as substantial materiality, characterisable materiality, produced materiality, gross materiality, and contemplatable materiality.11. Như vậy, mười tám loại sắc này được tổng hợp thành sắc tự tánh, sắc tự tướng, sắc đã thành, sắc sắc, và sắc quán xét.12. Ākāsadhātu paricchedarūpaṃ nāma.12. The space element is called delimiting materiality.12. Không đại được gọi là sắc giới hạn (paricchedarūpa).13. Kāyaviññatti vacīviññatti viññattirūpaṃ nāma.13. Bodily intimation, verbal intimation are called intimating materiality.13. Thân biểu tri, khẩu biểu tri được gọi là sắc biểu tri (viññattirūpa).14. Rūpassa lahutā mudutā kammaññatā viññattidvayaṃ vikārarūpaṃ nāma.14. Lightness of materiality, pliancy of materiality, adaptability of materiality, and the two intimations are called alterable materiality.14. Khinh, nhu, thích ứng của sắc và hai biểu tri được gọi là sắc biến dạng (vikārarūpa).15. Rūpassa upacayo santati jaratā aniccatā lakkhaṇarūpaṃ nāma.15. Accumulation of materiality, continuity, decay, impermanence are called characteristic materiality.15. Tích tập, liên tục, già, vô thường của sắc được gọi là sắc tướng (lakkhaṇarūpa).16. Jātirūpameva panettha upacayasantatināmena pavuccatīti ekādasavidhampetaṃ rūpaṃ aṭṭhavīsatividhaṃ hoti sarūpavasena.16. Herein, birth-materiality itself is designated by the names accumulation and continuity, so this elevenfold materiality becomes twenty-eightfold in terms of its intrinsic nature.16. Ở đây, sắc sanh khởi được gọi là tích tập và liên tục; như vậy, mười một loại sắc này, theo nghĩa tự tánh, trở thành hai mươi tám loại.17. Kathaṃ –17. How —17. Như thế nào –18. Sabbañca panetaṃ rūpaṃ ahetukaṃ sappaccayaṃ sāsavaṃ saṅkhataṃ lokiyaṃ kāmāvacaraṃ anārammaṇaṃ appahātabbamevāti ekavidhampi ajjhattikabāhirādivasena bahudhā bhedaṃ gacchati.18. All this materiality is rootless, conditioned, with taints, conditioned, mundane, belonging to the sense sphere, objectless, and not to be abandoned. Though it is of one kind, it is divided in many ways, such as internal and external.18. Tất cả sắc này đều là vô nhân, hữu duyên, hữu lậu, hữu vi, thuộc thế gian, thuộc dục giới, vô cảnh, và không cần phải đoạn trừ – dù là một loại, nhưng theo các phân loại như nội và ngoại, nó được chia thành nhiều loại.19. Kathaṃ?19. How?19. Như thế nào?20. Pasādahadayasaṅkhātaṃ chabbidhampi vatthurūpaṃ nāma, itaraṃ avatthurūpaṃ.20. The six kinds of materiality consisting of the sensitive faculties and the heart-base are called base materiality; the rest is non-base materiality.20. Sáu loại sắc tịnh sắc và sắc tim được gọi là sắc y xứ (vatthurūpa), còn lại là sắc không y xứ (avatthurūpa).21. Pasādaviññattisaṅkhātaṃ sattavidhampi dvārarūpaṃ nāma, itaraṃ advārarūpaṃ.21. The seven kinds of materiality consisting of the sensitive faculties and intimations are called door materiality; the rest is non-door materiality.21. Bảy loại sắc tịnh sắc và sắc biểu tri được gọi là sắc môn (dvārarūpa), còn lại là sắc không môn.22. Pasādabhāvajīvitasaṅkhātaṃ aṭṭhavidhampi indriyarūpaṃ nāma, itaraṃ anindriyarūpaṃ.22. The eight kinds of materiality consisting of the sensitive faculties, gender, and life are called faculty materiality; the rest is non-faculty materiality.22. Tám loại sắc tịnh sắc, sắc tính, và sắc mạng quyền được gọi là sắc quyền (indriyarūpa), còn lại là sắc không quyền (anindriyarūpa).23. Pasādavisayasaṅkhātaṃ dvādasavidhampi oḷārikarūpaṃ santikerūpaṃ, sappaṭigharūpañca, itaraṃ sukhumarūpaṃ dūrerūpaṃ appaṭigharūpañca.23. The twelve kinds of materiality consisting of the sensitive faculties and sense-fields are called gross materiality, proximate materiality, and impingent materiality; the rest is subtle materiality, distant materiality, and non-impingent materiality.23. Mười hai loại sắc tịnh sắc và sắc cảnh được gọi là sắc thô (oḷārikarūpa), sắc gần (santikerūpa), và sắc hữu đối (sappaṭigharūpa), còn lại là sắc vi tế (sukhumarūpa), sắc xa (dūrerūpa), và sắc vô đối (appaṭigharūpa).24. Kammajaṃ upādinnarūpaṃ, itaraṃ anupādinnarūpaṃ.24. That born of kamma is grasped materiality; the rest is ungrasped materiality.24. Sắc do nghiệp sanh được gọi là sắc bị chấp giữ (upādinnarūpa), còn lại là sắc không bị chấp giữ (anupādinnarūpa).25. Rūpāyatanaṃ sanidassanarūpaṃ, itaraṃ anidassanarūpaṃ.25. The visible object is manifest materiality; the rest is unmanifest materiality.25. Sắc xứ được gọi là sắc hữu kiến (sanidassanarūpa), còn lại là sắc vô kiến (anidassanarūpa).26. Cakkhādidvayaṃ asampattavasena, ghānādittayaṃ sampattavasenāti pañcavidhampi gocaraggāhikarūpaṃ, itaraṃ agocaraggāhikarūpaṃ.26. The two (eye and ear) receive without contact, and the three (nose, tongue, body) receive with contact, so these five kinds are called sense-receiving materiality; the rest is non-sense-receiving materiality.26. Hai (nhãn, nhĩ) không tiếp xúc, ba (tỷ, thiệt, thân) tiếp xúc – năm loại sắc này được gọi là sắc thọ lãnh cảnh (gocaraggāhikarūpa), còn lại là sắc không thọ lãnh cảnh (agocaraggāhikarūpa).27. Vaṇṇo gandho raso ojā bhūtacatukkañceti aṭṭhavidhampi avinibbhogarūpaṃ, itaraṃ vinibbhogarūpaṃ.27. Colour, smell, taste, nutritive essence, and the four primaries—these eight kinds are called indivisible materiality; the rest is divisible materiality.27. Sắc, hương, vị, chất dinh dưỡng, và bốn đại oai nghi – tám loại sắc này được gọi là sắc bất khả phân ly (avinibbhogarūpa), còn lại là sắc khả phân ly (vinibbhogarūpa).28. Iccevamaṭṭhavīsati-vidhampi ca vicakkhaṇā.28. Thus, discerning ones suitably divide even the twenty-eight kinds28. Như vậy, các bậc minh triết phân loại29. Kammaṃ cittaṃ utu āhāro ceti cattāri rūpasamuṭṭhānāni nāma.29. Kamma, consciousness, temperature, and nutriment—these are called the four originators of materiality.29. Nghiệp, tâm, thời tiết, vật thực – bốn nguồn gốc của sắc.30. Tattha kāmāvacaraṃ rūpāvacarañceti pañcavīsatividhampi kusalākusalakammamabhisaṅkhataṃ ajjhattikasantāne kammasamuṭṭhānarūpaṃ paṭisandhimupādāya khaṇe khaṇe samuṭṭhāpeti.30. Among these, the twenty-five kinds of wholesome and unwholesome kamma in the sense sphere and form sphere, conditioned by kamma, produce kamma-born materiality moment by moment, starting from rebirth-linking, within one's own continuum.30. Trong đó, hai mươi lăm loại nghiệp thiện và bất thiện thuộc dục giới và sắc giới, đã được định hình, tạo ra sắc do nghiệp sanh trong dòng tương tục nội tại, khởi lên từng sát na kể từ khi tái tục.31. Arūpavipākadvipañcaviññāṇavajjitaṃ pañcasattatividhampi cittaṃ cittasamuṭṭhānarūpaṃ paṭhamabhavaṅgamupādāya jāyantameva samuṭṭhāpeti.31. The seventy-five kinds of consciousness, excluding the arupa-vipāka and the dvipañcaviññāṇas, produce consciousness-born materiality as they arise, starting from the first bhavanga.31. Bảy mươi lăm loại tâm, trừ các tâm quả vô sắc và hai tâm song ngũ thức, tạo ra sắc do tâm sanh, khởi lên ngay khi chúng sanh khởi, bắt đầu từ tâm hộ kiếp đầu tiên.32. Tattha appanājavanaṃ iriyāpathampi sannāmeti.32. Among these, appanā-javana also gives rise to bodily postures.32. Trong đó, tâm javana nhập định cũng điều khiển tư thế oai nghi.33. Voṭṭhabbanakāmāvacarajavanābhiññā pana viññattimpi samuṭṭhāpenti.33. Voṭṭhabbana, kāmāvacara-javana, and abhiññā, moreover, produce intimation.33. Tâm voṭṭhabbana, tâm javana dục giới, và tâm thắng trí thì tạo ra biểu tri.34. Somanassajavanāni panettha terasa hasanampi janenti.34. The thirteen somanassa-javana in this context also produce laughter.34. Mười ba tâm javana hỷ thọ trong trường hợp này cũng tạo ra tiếng cười.35. Sītuṇhotusamaññātā tejodhātu ṭhitippattāva utusamuṭṭhānarūpaṃ ajjhattañca bahiddhā ca yathārahaṃ samuṭṭhāpeti.35. The fire element, known as cold and heat-temperature, when in the static phase, produces temperature-born materiality both internally and externally, as appropriate.35. Hỏa đại, được gọi là lạnh và nóng của thời tiết, khi đạt đến trạng thái tồn tại, tạo ra sắc do thời tiết sanh, cả bên trong lẫn bên ngoài, một cách thích đáng.36. Ojāsaṅkhāto āhāro āhārasamuṭṭhānarūpaṃ ajjhoharaṇakāle ṭhānappattova samuṭṭhāpeti.36. Nutriment, in the form of nutritive essence, produces nutriment-born materiality when it reaches the static phase at the time of consumption.36. Vật thực, được gọi là chất dinh dưỡng, khi đạt đến trạng thái tồn tại trong lúc tiêu hóa, tạo ra sắc do vật thực sanh.37. Tattha hadayaindriyarūpāni kammajāneva.37. Among these, the heart-base and faculty materiality are only kamma-born.37. Trong đó, sắc tim và sắc quyền chỉ do nghiệp sanh.38. Viññattidvayaṃ cittajameva.38. The two intimations are only consciousness-born.38. Hai biểu tri chỉ do tâm sanh.39. Saddo cittotujo.39. Sound is born of consciousness and temperature.39. Thanh do tâm và thời tiết sanh.40. Lahutādittayaṃ utucittāhārehi sambhoti.40. The three such as lightness arise from temperature, consciousness, and nutriment.40. Ba (khinh, nhu, thích ứng) do thời tiết, tâm, và vật thực sanh.41. Avinibbhogarūpāni ceva ākāsadhātu ca.41. The indivisible materialities and the space element41. Các sắc bất khả phân ly và không đại42. Lakkhaṇarūpāni na kutoci jāyanti.42. Characteristic materialities are not born of anything.42. Các sắc tướng không sanh từ bất cứ nguồn gốc nào.43. Aṭṭhārasa pannarasa, terasa dvādasāti ca.43. Eighteen, fifteen, thirteen, and twelve, respectively,43. Mười tám, mười lăm, mười ba, và mười hai loại44. Jāyamānādirūpānaṃ, sabhāvattā hi kevalaṃ.44. It is declared that characteristics are not born of anything,44. Vì các sắc tướng chỉ là tự tánh của các sắc đang sanh khởi, v.v.,45. Ekuppādā ekanirodhā ekanissayā sahavuttino ekavīsati rūpakalāpā nāma.45. Twenty-one clusters of materiality are those that arise, cease, and depend on a single (moment), and coexist.45. Các sắc có cùng sự sanh khởi, cùng sự diệt đi, cùng y cứ, và cùng tồn tại được gọi là hai mươi mốt nhóm sắc (rūpakalāpa).46. Tattha jīvitaṃ avinibbhogarūpañca cakkhunā saha cakkhudasakanti pavuccati.46. Among these, vitality and non-separable rūpa, together with the eye, are called the eye-decad.47. Avinibbhogarūpaṃ pana suddhaṭṭhakaṃ, tadeva kāyaviññattiyā saha kāyaviññattinavakaṃ, vacīviññattisaddehi saha vacīviññattidasakaṃ, lahutādīhi saddhiṃ lahutādekādasakaṃ, kāyaviññattilahutādidvādasakaṃ, vacīviññattisaddalahutāditerasakañceti cha cittasamuṭṭhānakalāpā.47. The inseparable rūpas are the pure octad; the same, together with bodily intimation, is the bodily-intimation-ennead; with verbal intimation and sound, it is the verbal-intimation-decad; with lightness and so on, it is the lightness-etc.-hendecad; the bodily-intimation-lightness-etc.-duodecad; and the verbal-intimation-sound-lightness-etc.-tredecad. These are the six mind-born kalāpas.48. Suddhaṭṭhakaṃ saddanavakaṃ lahutādekādasakaṃ saddalahutādidvādasakañceti cattāro utusamuṭṭhānakalāpā.48. The pure octad, the sound-ennead, the lightness-etc.-hendecad, and the sound-lightness-etc.-duodecad—these are the four temperature-born kalāpas.49. Suddhaṭṭhakaṃ lahutādekādasakañceti dveāhārasamuṭṭhānakalāpā.49. The pure octad and the lightness-etc.-hendecad—these are the two nutriment-born kalāpas.50. Tattha suddhaṭṭhakaṃ saddanavakañceti dve utusamuṭṭhānakalāpā bahiddhāpi labbhanti, avasesā pana sabbepi ajjhattikamevāti.50. Among these, the two temperature-born kalāpas, namely the pure octad and the sound-ennead, can also be found externally, but all the rest are internal.51. Kammacittotukāhāra-samuṭṭhānā yathākkamaṃ.51. In order, from kamma, mind, temperature, and nutriment,52. Sabbānipi panetāni rūpāni kāmaloke yathārahaṃ anūnāni pavattiyaṃ upalabbhanti.52. All these rūpas are found completely in the Kāma-loka, as appropriate, during the course of existence.53. Paṭisandhiyaṃ pana saṃsedajānañceva opapātikānañca cakkhusotaghānajivhākāyabhāvavatthudasakasaṅkhātāni satta dasakāni pātubhavanti ukkaṭṭhavasena, omakavasena pana cakkhusotaghānabhāvadasakāni kadācipi na labbhanti, tasmā tesaṃ vasena kalāpahāni veditabbā.53. At the moment of rebirth, for those born from moisture and the spontaneous, seven decads arise: the eye-decad, ear-decad, nose-decad, tongue-decad, body-decad, femininity-decad/masculinity-decad, and base-decad, in the highest sense. In the lowest sense, the eye-decad, ear-decad, nose-decad, and femininity-decad/masculinity-decad are sometimes not obtained; therefore, the deficiency of kalāpas in their case should be understood.54. Gabbhaseyyakasattānaṃ pana kāyabhāvavatthudasakasaṅkhātāni tīṇi dasakāni pātubhavanti, tatthāpi bhāvadasakaṃ kadāci na labbhati, tato paraṃ pavattikāle kamena cakkhudasakādīni ca pātubhavanti.54. For beings born from the womb, three decads arise: the body-decad, femininity-decad/masculinity-decad, and base-decad. Even there, the femininity-decad/masculinity-decad is sometimes not obtained. Subsequently, during the continuum of existence, the eye-decad and so on gradually arise.55. Iccevaṃ paṭisandhimupādāya kammasamuṭṭhānā, dutiyacittamupādāya cittasamuṭṭhānā, ṭhitikālamupādāya utusamuṭṭhānā, ojāpharaṇamupādāya āhārasamuṭṭhānā ceti catusamuṭṭhānarūpakalāpasantati kāmaloke dīpajālā viya, nadīsoto viya ca yāvatāyukamabbocchinnā pavattati.55. Thus, starting from rebirth, kamma-born (rūpas); starting from the second moment of consciousness, mind-born; starting from the static moment, temperature-born; and starting from the spreading of nutriment, nutriment-born—these four types of rūpa-kalāpas continue unbroken in the Kāma-loka, like a lamp flame or a river current, throughout the lifespan.56. Maraṇakāle pana cuticittoparisattarasamacittassa ṭhitikālamupādāya kammajarūpāni na uppajjanti, puretaramuppannāni ca kammajarūpāni cuticittasamakālameva pavattitvā nirujjhanti, tato paraṃ cittajāhārajarūpañca vocchijjati, tato paraṃ utusamuṭṭhānarūpaparamparā yāva matakaḷevarasaṅkhātā pavattanti.56. At the time of death, kamma-born rūpas do not arise from the static moment of the seventeenth moment of consciousness after the cuti-citta. The kamma-born rūpas that arose earlier continue to exist only as long as the cuti-citta, and then cease. Thereafter, the mind-born and nutriment-born rūpas also cease. Subsequently, the succession of temperature-born rūpas continues as the dead body.57. Iccevaṃ matasattānaṃ, punadeva bhavantare.57. Thus, for dead beings,58. Rūpaloke pana ghānajivhākāyabhāvadasakāni ca āhārajakalāpāni ca na labbhanti, tasmā tesaṃ paṭisandhikāle cakkhusotavatthuvasena tīṇi dasakāni jīvitanavakañceti cattāro kammasamuṭṭhānakalāpā, pavattiyaṃ cittotusamuṭṭhānā ca labbhanti.58. In the Rūpa-loka, however, the nose-decad, tongue-decad, body-decad, femininity-decad/masculinity-decad, and nutriment-born kalāpas are not obtained. Therefore, at their rebirth, there are four kamma-born kalāpas: three decads related to eye, ear, and base, and the vitality-ennead; and in the course of existence, mind-born and temperature-born (rūpas) are obtained.59. Asaññasattānaṃ pana cakkhusotavatthusaddāpi na labbhanti, tathā sabbānipi cittajarūpāni, tasmā tesaṃ paṭisandhikāle jīvitanavakameva, pavattiyañca saddavajjitaṃ utusamuṭṭhānarūpaṃ atiricchati.59. For non-percipient beings (Asaññasattā), the eye, ear, base, and sound are not obtained, nor are any mind-born rūpas. Therefore, at their rebirth, there is only the vitality-ennead, and in the course of existence, temperature-born rūpas, excluding sound, remain.60. Iccevaṃ kāmarūpāsaññīsaṅkhātesu tīsu ṭhānesu paṭisandhipavattivasena duvidhā rūpappavatti veditabbā.60. Thus, the twofold process of rūpa-arising, in terms of rebirth and continuum of existence, should be understood in the three planes: Kāma, Rūpa, and Asaññī.61. Aṭṭhavīsati kāmesu, honti tevīsa rūpisu.61. Twenty-eight are in the Kāma (loka), twenty-three in the Rūpa (loka).62. Nibbānaṃ pana lokuttarasaṅkhātaṃ catumaggañāṇena sacchikātabbaṃ maggaphalānamārammaṇabhūtaṃ vānasaṅkhātāya taṇhāya nikkhantattā nibbānanti pavuccati.62. Nibbāna, being supramundane, is to be realized by the knowledge of the four Paths; it is the object of the Paths and Fruits; and it is called Nibbāna because it is a departure from craving, which is called vāna (weaving/binding).63. Tadetaṃ sabhāvato ekavidhampi saupādisesanibbānadhātu anupādisesanibbānadhātu ceti duvidhaṃ hoti kāraṇapariyāyena.63. Though intrinsically one, it is twofold in terms of its causal aspects: the Nibbāna-element with substratum remaining (saupādisesanibbānadhātu) and the Nibbāna-element without substratum remaining (anupādisesanibbānadhātu).64. Tathā suññataṃ animittaṃ appaṇihitañceti tividhaṃ hoti ākārabhedena.64. Similarly, it is threefold in terms of its aspects: emptiness (suññataṃ), signless (animittaṃ), and desireless (appaṇihitaṃ).65. Padamaccutamaccantaṃ, asaṅkhatamanuttaraṃ.65. The great seers, freed from craving, declare Nibbāna to be1. Dvāsattatividhā vuttā, vatthudhammā salakkhaṇā.1. The seventy-two fundamental phenomena, each with its own characteristic, have been stated.2. Akusalasaṅgaho missakasaṅgaho bodhipakkhiyasaṅgaho sabbasaṅgaho ceti samuccayasaṅgaho catubbidho veditabbo.2. The Compendium of Categories (samuccayasaṅgaho) is to be understood as fourfold: the Compendium of Unwholesome Things (akusalasaṅgaho), the Compendium of Mixed Things (missakasaṅgaho), the Compendium of Factors of Enlightenment (bodhipakkhiyasaṅgaho), and the Compendium of All Things (sabbasaṅgaho).3. Kathaṃ?3. How?4. Cattāro oghā – kāmogho bhavogho diṭṭhogho avijjogho.4. Four floods (oghā): the flood of sensuality (kāmogho), the flood of existence (bhavogho), the flood of views (diṭṭhogho), and the flood of ignorance (avijjogho).5. Cattāro yogā – kāmayogo bhavayogo diṭṭhiyogo avijjāyogo.5. Four bonds (yogā): the bond of sensuality (kāmayogo), the bond of existence (bhavayogo), the bond of views (diṭṭhiyogo), and the bond of ignorance (avijjāyogo).6. Cattāro ganthā – abhijjhākāyagantho, byāpādo kāyagantho, sīlabbataparāmāso kāyagantho, idaṃsaccābhiniveso kāyagantho.6. Four bodily ties (ganthā): the bodily tie of covetousness (abhijjhākāyagantho), the bodily tie of ill will (byāpādo kāyagantho), the bodily tie of clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāso kāyagantho), the bodily tie of dogmatic adherence to "this is truth" (idaṃsaccābhiniveso kāyagantho).7. Cattāro upādānā – kāmupādānaṃ diṭṭhupādānaṃ sīlabbatupādānaṃ attavādupādānaṃ.7. Four clingings (upādānā): clinging to sensuality (kāmupādānaṃ), clinging to views (diṭṭhupādānaṃ), clinging to rites and rituals (sīlabbatupādānaṃ), and clinging to a doctrine of self (attavādupādānaṃ).8. Cha nīvaraṇāni – kāmacchandanīvaraṇaṃ byāpādanīvaraṇaṃ thinamiddhanīvaraṇaṃ uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ vicikicchānīvaraṇaṃ avijjānīvaraṇaṃ.8. Six hindrances (nīvaraṇāni): the hindrance of sensual desire (kāmacchandanīvaraṇaṃ), the hindrance of ill will (byāpādanīvaraṇaṃ), the hindrance of sloth and torpor (thinamiddhanīvaraṇaṃ), the hindrance of restlessness and remorse (uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ), the hindrance of doubt (vicikicchānīvaraṇaṃ), and the hindrance of ignorance (avijjānīvaraṇaṃ).9. Satta anusayā – kāmarāgānusayo bhavarāgānusayo paṭighānusayo mānānusayo diṭṭhānusayo vicikicchānusayo avijjānusayo.9. Seven latent tendencies (anusayā): the latent tendency of sensual lust (kāmarāgānusayo), the latent tendency of lust for existence (bhavarāgānusayo), the latent tendency of aversion (paṭighānusayo), the latent tendency of conceit (mānānusayo), the latent tendency of views (diṭṭhānusayo), the latent tendency of doubt (vicikicchānusayo), and the latent tendency of ignorance (avijjānusayo).10. Dasa saṃyojanāni – kāmarāgasaṃyojanaṃ rūparāgasaṃyojanaṃ arūparāgasaṃyojanaṃ paṭighasaṃyojanaṃ mānasaṃyojanaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ uddhaccasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanaṃ suttante.10. Ten fetters (saṃyojanāni): the fetter of sensual lust (kāmarāgasaṃyojanaṃ), the fetter of lust for form existence (rūparāgasaṃyojanaṃ), the fetter of lust for formless existence (arūparāgasaṃyojanaṃ), the fetter of aversion (paṭighasaṃyojanaṃ), the fetter of conceit (mānasaṃyojanaṃ), the fetter of views (diṭṭhisaṃyojanaṃ), the fetter of clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ), the fetter of doubt (vicikicchāsaṃyojanaṃ), the fetter of restlessness (uddhaccasaṃyojanaṃ), and the fetter of ignorance (avijjāsaṃyojanaṃ)—as stated in the Suttas.11. Aparānipi dasa saṃyojanāni – kāmarāgasaṃyojanaṃ bhavarāgasaṃyojanaṃ paṭighasaṃyojanaṃ mānasaṃyojanaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ vicikicchāsaṃyojanaṃ issāsaṃyojanaṃ macchariyasaṃyojanaṃ avijjāsaṃyojanaṃ abhidhamme (vibha. 969).11. And also ten other fetters – the sensuous craving fetter, the craving for existence fetter, the aversion fetter, the conceit fetter, the wrong view fetter, the adherence to rites and rituals fetter, the doubt fetter, the envy fetter, the avarice fetter, the ignorance fetter, in the Abhidhamma.11. Cũng có mười kiết sử khác – dục ái kiết sử, hữu ái kiết sử, sân kiết sử, mạn kiết sử, kiến kiết sử, giới cấm thủ kiết sử, hoài nghi kiết sử, tật kiết sử, lận kiết sử, vô minh kiết sử, (được nêu) trong Abhidhamma.12. Dasa kilesā – lobho doso moho māno diṭṭhi vicikicchā thinaṃ uddhaccaṃ ahirikaṃ anottappaṃ.12. Ten defilements – greed, hatred, delusion, conceit, wrong view, doubt, sloth, restlessness, shamelessness, fearlessness of wrongdoing.12. Mười phiền não – tham, sân, si, mạn, kiến, hoài nghi, hôn trầm, trạo cử, vô tàm, vô quý.13. Āsavādīsu panettha kāmabhavanāmena tabbatthukā taṇhā adhippetā, sīlabbataparāmāso idaṃsaccābhiniveso attavādupādo ca tathāpavattaṃ diṭṭhigatameva pavuccati.13. Here, among the āsavas and so on, the craving rooted in sensual existence and existence itself is intended by the names 'sensuous craving' and 'craving for existence'. Adherence to rites and rituals, the conviction that 'this alone is true', and the arising of the view of a self are also said to be of the nature of wrong view.13. Ở đây, trong các pháp như lậu hoặc, tham ái có đối tượng tương ứng được ám chỉ bằng tên gọi dục và hữu; giới cấm thủ, sự chấp thủ đây là chân lý, và sự khởi sinh ngã luận, những tà kiến diễn tiến như vậy được gọi là kiến.14. Āsavoghā ca yogā ca,14. The āsavas and oghas,14. Lậu hoặc, bộc lưu, và ách phược,15. Missakasaṅgahe cha hetū – lobho doso moho alobho adoso amoho.15. In the Mixed Compendium are six roots – greed, hatred, delusion, non-greed, non-hatred, non-delusion.15. Trong Tạp Lục Phân Loại, có sáu nhân – tham, sân, si, vô tham, vô sân, vô si.16. Satta jhānaṅgāni – vitakko vicāro pīti ekaggatā somanassaṃ domanassaṃ upekkhā.16. Seven jhāna factors – initial application, sustained application, rapture, one-pointedness, gladness, displeasure, equanimity.16. Bảy thiền chi – tầm, tứ, hỷ, nhất tâm, hỷ, ưu, xả.17. Dvādasa maggaṅgāni – sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi micchādiṭṭhi micchāsaṅkappo micchāvāyāmo micchāsamādhi.17. Twelve path factors – right view, right intention, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration, wrong view, wrong intention, wrong effort, wrong concentration.17. Mười hai đạo chi – chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định, tà kiến, tà tư duy, tà tinh tấn, tà định.18. Bāvīsatindriyāni – cakkhundriyaṃ sotindriyaṃ ghānindriyaṃ jivhindriyaṃ kāyindriyaṃ itthindriyaṃ purisindriyaṃ jīvitindriyaṃ manindriyaṃ sukhindriyaṃ dukkhindriyaṃ somanassindriyaṃ domanassindriyaṃ upekkhindriyaṃ saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyaṃ anaññātaññassāmītindriyaṃ aññindriyaṃ aññātāvindriyaṃ.18. Twenty-two faculties – the eye faculty, ear faculty, nose faculty, tongue faculty, body faculty, femininity faculty, masculinity faculty, life faculty, mind faculty, pleasure faculty, pain faculty, gladness faculty, displeasure faculty, equanimity faculty, faith faculty, energy faculty, mindfulness faculty, concentration faculty, wisdom faculty, the faculty 'I shall know the unknown', the faculty of knowing, the faculty of one who knows.18. Hai mươi hai quyền – nhãn quyền, nhĩ quyền, tỷ quyền, thiệt quyền, thân quyền, nữ quyền, nam quyền, mạng quyền, ý quyền, lạc quyền, khổ quyền, hỷ quyền, ưu quyền, xả quyền, tín quyền, tấn quyền, niệm quyền, định quyền, tuệ quyền, vị tri đương tri quyền, dĩ tri quyền, cụ tri quyền.19. Nava balāni – saddhābalaṃ vīriyabalaṃ satibalaṃ samādhibalaṃ paññābalaṃ hiribalaṃ ottappabalaṃ ahirikabalaṃ anottappabalaṃ.19. Nine powers – power of faith, power of energy, power of mindfulness, power of concentration, power of wisdom, power of shame, power of dread of wrongdoing, power of shamelessness, power of fearlessness of wrongdoing.19. Chín lực – tín lực, tấn lực, niệm lực, định lực, tuệ lực, tàm lực, quý lực, vô tàm lực, vô quý lực.20. Cattāro adhipatī – chandādhipati vīriyādhipati cittādhipati vīmaṃsādhipati.20. Four dominants – dominant of desire, dominant of energy, dominant of thought, dominant of investigation.20. Bốn chủ – dục chủ, tấn chủ, tâm chủ, thẩm chủ.21. Cattāro āhārā – kabaḷīkāro āhāro, phasso dutiyo, manosañcetanā tatiyā, viññāṇaṃ catutthaṃ.21. Four nutriments – physical food is the first nutriment, contact is the second, mental volition is the third, consciousness is the fourth.21. Bốn vật thực – đoàn thực, xúc thực là thứ hai, tư niệm thực là thứ ba, thức thực là thứ tư.22. Indriyesu panettha sotāpattimaggañāṇaṃ anaññātaññassāmītindriyaṃ.22. Here, among the faculties, the knowledge of the Stream-entry Path is the faculty 'I shall know the unknown'.22. Ở đây, trong các quyền, trí tuệ của đạo Tu-đà-hoàn là vị tri đương tri quyền.23. Arahattaphalañāṇaṃ aññātāvindriyaṃ.23. The knowledge of Arahantship is the faculty of one who knows.23. Trí tuệ của quả A-la-hán là cụ tri quyền.24. Majjhe cha ñāṇāni aññindriyānīti pavuccanti.24. The six knowledges in between are called the faculty of knowing.24. Sáu trí tuệ ở giữa được gọi là dĩ tri quyền.25. Jīvitindriyañca rūpārūpavasena duvidhaṃ hoti.25. And the life faculty is twofold, being associated with material and immaterial phenomena.25. Mạng quyền có hai loại, tùy theo sắc và phi sắc.26. Pañcaviññāṇesu jhānaṅgāni, avīriyesu balāni, ahetukesu maggaṅgāni na labbhanti.26. Jhāna factors are not found in the five sense-consciousnesses; powers are not found in states without energy; path factors are not found in rootless states.26. Trong năm thức, không có thiền chi; trong các tâm vô tấn, không có lực; trong các tâm vô nhân, không có đạo chi.27. Tathā vicikicchācitte ekaggatā maggindriyabalabhāvaṃ na gacchati.27. Similarly, one-pointedness in a mind associated with doubt does not attain the state of a path faculty or a power.27. Tương tự, trong tâm hoài nghi, nhất tâm không đạt đến trạng thái của đạo chi, quyền và lực.28. Dvihetukatihetukajavanesveva yathāsambhavaṃ adhipati ekova labbhatīti.28. Only one dominant is found, as appropriate, in root-conditioned and triple-root-conditioned impulsion processes.28. Chỉ trong các tốc hành tâm nhị nhân và tam nhân, tùy theo khả năng, chỉ có một chủ được tìm thấy.29. Cha hetū pañca jhānaṅgā, maggaṅgā nava vatthuto.29. Six roots, five jhāna factors, path factors, nine in reality.29. Sáu nhân, năm thiền chi, chín đạo chi về thực thể.30. Bodhipakkhiyasaṅgahe cattāro satipaṭṭhānā kāyānupassanāsatipaṭṭhānaṃ vedanānupassanāsatipaṭṭhānaṃ cittānupassanāsatipaṭṭhānaṃ dhammānupassanāsatipaṭṭhānaṃ.30. In the Compendium of Bodhipakkhiyadhammas are four foundations of mindfulness – mindfulness of the body, mindfulness of feelings, mindfulness of mind, mindfulness of mental phenomena.30. Trong Bồ Đề Phần Phân Loại, có bốn niệm xứ – thân tùy quán niệm xứ, thọ tùy quán niệm xứ, tâm tùy quán niệm xứ, pháp tùy quán niệm xứ.31. Cattāro sammappadhānā uppannānaṃ pāpakānaṃ pahānāya vāyāmo, anuppannānaṃ pāpakānaṃ anuppādāya vāyāmo, anuppannānaṃ kusalānaṃ uppādāya vāyāmo, uppannānaṃ kusalānaṃ bhiyyobhāvāya vāyāmo.31. Four right efforts – effort to abandon arisen unwholesome states, effort to prevent unarisen unwholesome states from arising, effort to arouse unarisen wholesome states, effort to increase arisen wholesome states.31. Bốn chánh cần – tinh tấn để đoạn trừ các pháp ác đã sanh, tinh tấn để không cho các pháp ác chưa sanh được sanh khởi, tinh tấn để làm sanh khởi các pháp thiện chưa sanh, tinh tấn để làm tăng trưởng các pháp thiện đã sanh.32. Cattāro iddhipādā – chandiddhipādo vīriyiddhipādo cittiddhipādo vīmaṃsiddhipādo.32. Four bases of spiritual power – base of spiritual power of desire, base of spiritual power of energy, base of spiritual power of mind, base of spiritual power of investigation.32. Bốn như ý túc – dục như ý túc, tấn như ý túc, tâm như ý túc, thẩm như ý túc.33. Pañcindriyāni – saddhindriyaṃ vīriyindriyaṃ satindriyaṃ samādhindriyaṃ paññindriyaṃ.33. Five faculties – faith faculty, energy faculty, mindfulness faculty, concentration faculty, wisdom faculty.33. Năm quyền – tín quyền, tấn quyền, niệm quyền, định quyền, tuệ quyền.34. Pañca balāni – saddhābalaṃ vīriyabalaṃ satibalaṃ samādhibalaṃ paññābalaṃ.34. Five powers – power of faith, power of energy, power of mindfulness, power of concentration, power of wisdom.34. Năm lực – tín lực, tấn lực, niệm lực, định lực, tuệ lực.35. Satta bojjhaṅgā – satisambojjhaṅgo dhammavicayasambojjhaṅgo vīriyasambojjhaṅgo pītisambojjhaṅgo passaddhisambojjhaṅgo samādhisambojjhaṅgo upekkhāsambojjhaṅgo.35. Seven factors of enlightenment – mindfulness factor of enlightenment, investigation of phenomena factor of enlightenment, energy factor of enlightenment, rapture factor of enlightenment, tranquility factor of enlightenment, concentration factor of enlightenment, equanimity factor of enlightenment.35. Bảy giác chi – niệm giác chi, trạch pháp giác chi, tấn giác chi, hỷ giác chi, khinh an giác chi, định giác chi, xả giác chi.36. Aṭṭha maggaṅgāni – sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi.36. Eight path factors – right view, right intention, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration.36. Tám đạo chi – chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định.37. Ettha pana cattāro satipaṭṭhānāti sammāsati ekāva pavuccati.37. Here, however, the four foundations of mindfulness are said to be merely right mindfulness.37. Ở đây, bốn niệm xứ chỉ được gọi là một, tức chánh niệm.38. Tathā cattāro sammappadhānāti ca sammāvāyāmo.38. Similarly, the four right efforts are right effort.38. Tương tự, bốn chánh cần là chánh tinh tấn.39. Chando cittamupekkhā ca, saddhāpassaddhipītiyo.39. Desire, mind, and equanimity, faith, tranquility, and rapture.39. Dục, tâm, xả, và tín, khinh an, hỷ.40. Saṅkappapassaddhi ca pītupekkhā,40. Intention, tranquility, rapture, and equanimity,40. Tư duy và khinh an, hỷ và xả,41. Sabbe lokuttare honti, na vā saṅkappapītiyo.41. All are supramundane, or not; intention and rapture (may be absent).41. Tất cả đều có trong siêu thế, nhưng tư duy và hỷ thì không phải lúc nào cũng có.42. Sabbasaṅgahe pañcakkhandhā – rūpakkhandho vedanākkhandho saññākkhandho saṅkhārakkhandho viññāṇakkhandho.42. In the General Compendium are five aggregates – the aggregate of form, the aggregate of feeling, the aggregate of perception, the aggregate of mental formations, the aggregate of consciousness.42. Trong Toàn Thể Phân Loại, có năm uẩn – sắc uẩn, thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn.43. Pañcupādānakkhandhā – rūpupādānakkhandho vedanupādānakkhandho saññupādānakkhandho saṅkhārupādānakkhandho viññāṇupādānakkhandho.43. Five aggregates of clinging – the aggregate of clinging to form, the aggregate of clinging to feeling, the aggregate of clinging to perception, the aggregate of clinging to mental formations, the aggregate of clinging to consciousness.43. Năm thủ uẩn – sắc thủ uẩn, thọ thủ uẩn, tưởng thủ uẩn, hành thủ uẩn, thức thủ uẩn.44. Dvādasāyatanāni – cakkhāyatanaṃ sotāyatanaṃ ghānāyatanaṃ jivhāyatanaṃ kāyāyatanaṃ manāyatanaṃ rūpāyatanaṃ saddāyatanaṃ gandhāyatanaṃ rasāyatanaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ dhammāyatanaṃ.44. Twelve sense bases – the eye sense base, ear sense base, nose sense base, tongue sense base, body sense base, mind sense base, visible object sense base, sound sense base, odor sense base, taste sense base, tangible object sense base, mental object sense base.44. Mười hai xứ – nhãn xứ, nhĩ xứ, tỷ xứ, thiệt xứ, thân xứ, ý xứ, sắc xứ, thanh xứ, hương xứ, vị xứ, xúc xứ, pháp xứ.45. Aṭṭhārasa dhātuyo – cakkhudhātu sotadhātu ghānadhātu jivhādhātu kāyadhātu rūpadhātu saddadhātu gandhadhātu rasadhātu phoṭṭhabbadhātu cakkhuviññāṇadhātu sotaviññāṇadhātu ghānaviññāṇadhātu jivhāviññāṇadhātu kāyaviññāṇadhātu manodhātu dhammadhātu manoviññāṇadhātu.45. Eighteen elements – eye element, ear element, nose element, tongue element, body element, visible object element, sound element, odor element, taste element, tangible object element, eye-consciousness element, ear-consciousness element, nose-consciousness element, tongue-consciousness element, body-consciousness element, mind element, mental object element, mind-consciousness element.45. Mười tám giới – nhãn giới, nhĩ giới, tỷ giới, thiệt giới, thân giới, sắc giới, thanh giới, hương giới, vị giới, xúc giới, nhãn thức giới, nhĩ thức giới, tỷ thức giới, thiệt thức giới, thân thức giới, ý giới, pháp giới, ý thức giới.46. Cattāri ariyasaccāni – dukkhaṃ ariyasaccaṃ, dukkhasamudayo ariyasaccaṃ, dukkhanirodho ariyasaccaṃ, dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ.46. Four Noble Truths – the Noble Truth of Suffering, the Noble Truth of the Origin of Suffering, the Noble Truth of the Cessation of Suffering, the Noble Truth of the Path Leading to the Cessation of Suffering.46. Bốn Thánh đế – Khổ Thánh đế, Khổ Tập Thánh đế, Khổ Diệt Thánh đế, Khổ Diệt Đạo Thánh đế.47. Ettha pana cetasikasukhumarūpanibbānavasena ekūnasattati dhammā dhammāyatanadhammadhātūti saṅkhaṃ gacchanti.47. Here, however, sixty-nine phenomena, comprising mental factors, subtle material phenomena, and Nibbāna, fall under the category of mental object sense base and mental object element.47. Ở đây, sáu mươi chín pháp, tức là các tâm sở, sắc tế và Niết-bàn, được tính là pháp xứ và pháp giới.48. Manāyatanameva sattaviññāṇadhātuvasena bhijjati.48. The mind sense base itself differentiates into the seven consciousness elements.48. Chính ý xứ được phân chia thành bảy thức giới.49. Rūpañca vedanā saññā, sesacetasikā tathā.49. Form, and feeling, perception, similarly the remaining mental factors.49. Sắc, thọ, tưởng, các tâm sở còn lại cũng vậy.50. Pañcupādānakkhandhāti, tathā tebhūmakā matā.50. And the five aggregates of clinging, similarly, are considered as belonging to the three planes of existence.50. Tương tự, các pháp thuộc ba cõi được xem là năm thủ uẩn.51. Dvārārammaṇabhedena, bhavantāyatanāni ca.52. Dukkhaṃ tebhūmakaṃ vaṭṭaṃ, taṇhā samudayo bhave.53. Maggayuttā phalā ceva, catusaccavinissaṭā.1. Yesaṃ saṅkhatadhammānaṃ, ye dhammā paccayā yathā.2. Paṭiccasamuppādanayo paṭṭhānanayo ceti paccayasaṅgaho duvidho veditabbo.3. Tattha tabbhāvabhāvībhāvākāramattopalakkhito paṭiccasamuppādanayo, paṭṭhānanayo pana āhaccapaccayaṭṭhitimārabbha pavuccati, ubhayaṃ pana vomissetvā papañcenti ācariyā.4. Tattha avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti.5. Tattha tayo addhā dvādasaṅgāni vīsatākārā tisandhi catusaṅkhepā tīṇi vaṭṭāni dve mūlāni ca veditabbāni.6. Kathaṃ?7. Avijjā saṅkhārā viññāṇaṃ nāmarūpaṃ saḷāyatanaṃ phasso vedanā taṇhā upādānaṃ bhavo jāti jarāmaraṇanti dvādasaṅgāni.8. Sokādivacanaṃ panettha nissandaphalanidassanaṃ.9. Avijjāsaṅkhāraggahaṇena panettha taṇhupādānabhavāpi gahitā bhavanti, tathā taṇhupādānabhavaggahaṇena ca avijjāsaṅkhārā, jātijarāmaraṇaggahaṇena ca viññāṇādiphalapañcakameva gahitanti katvā –10. Atīte hetavo pañca, idāni phalapañcakaṃ.11. Avijjātaṇhupādānā ca kilesavaṭṭaṃ, kammabhavasaṅkhāto bhavekadeso saṅkhārā ca kammavaṭṭaṃ, upapattibhavasaṅkhāto bhavekadeso avasesā ca vipākavaṭṭanti tīṇi vaṭṭāni.12. Avijjātaṇhāvasena dve mūlāni ca veditabbāni.13. Tesameva ca mūlānaṃ, nirodhena nirujjhati.14. Hetupaccayo ārammaṇapaccayo adhipatipaccayo anantarapaccayo samanantarapaccayo sahajātapaccayo aññamaññapaccayo nissayapaccayo upanissayapaccayo purejātapaccayo pacchājātapaccayo āsevanapaccayo kammapaccayo vipākapaccayo āhārapaccayo indriyapaccayo jhānapaccayo maggapaccayo sampayuttapaccayo vippayuttapaccayo atthipaccayo natthipaccayo vigatapaccayo avigatapaccayoti ayamettha paṭṭhānanayo.15. Chadhā nāmaṃ tu nāmassa, pañcadhā nāmarūpinaṃ.16. Anantaraniruddhā cittacetasikā dhammā paṭuppannānaṃ cittacetasikānaṃ dhammānaṃ anantarasamanantaranatthivigatavasena, purimāni javanāni pacchimānaṃ javanānaṃ āsevanavasena, sahajātā cittacetasikā dhammā aññamaññaṃ sampayuttavaseneti ca chadhā nāmaṃ nāmassa paccayo hoti.17. Hetujhānaṅgamaggaṅgāni sahajātānaṃ nāmarūpānaṃ hetādivasena, sahajātā cetanā sahajātānaṃ nāmarūpānaṃ, nānākkhaṇikā cetanā kammābhinibbattānaṃ nāmarūpānaṃ kammavasena, vipākakkhandhā aññamaññaṃ sahajātānaṃ rūpānaṃ vipākavaseneti ca pañcadhā nāmaṃ nāmarūpānaṃ paccayo hoti.18. Pacchājātā cittacetasikā dhammā purejātassa imassa kāyassa pacchājātavaseneti ekadhāva nāmaṃ rūpassa paccayo hoti.19. Cha vatthūni pavattiyaṃ sattannaṃ viññāṇadhātūnaṃ pañcārammaṇāni ca pañcaviññāṇavīthiyā purejātavaseneti ekadhāva rūpaṃ nāmassa paccayo hoti.20. Ārammaṇavasena upanissayavaseneti ca duvidhā paññattināmarūpāni nāmasseva paccayā honti.21. Tattha rūpādivasena chabbidhaṃ hoti ārammaṇaṃ.22. Upanissayo pana tividho hoti – ārammaṇūpanissayo anantarūpanissayo pakatūpanissayo ceti.23. Tattha ārammaṇameva garukataṃ ārammaṇūpanissayo.24. Anantaraniruddhā cittacetasikā dhammā anantarūpanissayo.25. Rāgādayo pana dhammā saddhādayo ca sukhaṃ dukkhaṃ puggalo bhojanaṃ utusenāsanañca yathārahaṃ ajjhattañca bahiddhā ca kusalādidhammānaṃ, kammaṃ vipākānanti ca bahudhā hoti pakatūpanissayo.26. Adhipatisahajātaaññamaññanissayaāhāraindriyavippayuttaatthiavigatavaseneti yathārahaṃ navadhā nāmarūpāni nāmarūpānaṃ paccayā bhavanti.27. Tattha garukatamārammaṇaṃ ārammaṇādhipativasena nāmānaṃ, sahajātādhipati catubbidhopi sahajātavasena sahajātānaṃ nāmarūpānanti ca duvidho hoti adhipatipaccayo.28. Cittacetasikā dhammā aññamaññaṃ sahajātarūpānañca, mahābhūtā aññamaññaṃ upādārūpānañca, paṭisandhikkhaṇe vatthuvipākā aññamaññanti ca tividho hoti sahajātapaccayo.29. Cittacetasikā dhammā aññamaññaṃ, mahābhūtā aññamaññaṃ, paṭisandhikkhaṇe vatthuvipākā aññamaññanti ca tividho hoti aññamaññapaccayo.30. Cittacetasikā dhammā aññamaññaṃ sahajātarūpānañca, mahābhūtā aññamaññaṃ upādārūpānañca, cha vatthūni sattannaṃ viññāṇadhātūnanti ca tividho hoti nissayapaccayo.30. The support condition (nissaya-paccaya) is of three kinds: mind and mental factors for each other and for co-arisen material phenomena; the great primary elements for each other and for derivative material phenomena; and the six bases for the seven consciousness-elements.30. Duyên y chỉ có ba loại: các pháp tâm và tâm sở nương tựa lẫn nhau và các sắc đồng sanh; các đại chủng nương tựa lẫn nhau và các sắc y sinh; sáu căn nương tựa cho bảy thức giới.31. Kabaḷīkāro āhāro imassa kāyassa, arūpino āhārā sahajātānaṃ nāmarūpānanti ca duvidho hoti āhārapaccayo.31. The nutriment condition (āhāra-paccaya) is of two kinds: edible food for this body, and immaterial nutriments for co-arisen name-and-form.31. Duyên vật thực có hai loại: đoàn thực cho thân này; các vật thực vô sắc cho danh sắc đồng sanh.32. Pañca pasādā pañcannaṃ viññāṇānaṃ, rūpajīvitindriyaṃ upādinnarūpānaṃ, arūpino indriyā sahajātānaṃ nāmarūpānanti ca tividho hoti indriyapaccayo.32. The faculty condition (indriya-paccaya) is of three kinds: the five sensitive material phenomena for the five consciousnesses; the material life faculty for grasped material phenomena; and immaterial faculties for co-arisen name-and-form.32. Duyên quyền có ba loại: năm tịnh sắc cho năm thức; sắc mạng quyền cho các sắc bị chấp thủ; các quyền vô sắc cho danh sắc đồng sanh.33. Okkantikkhaṇe vatthu vipākānaṃ, cittacetasikā dhammā sahajātarūpānaṃ sahajātavasena, pacchājātā cittacetasikā dhammā purejātassa imassa kāyassa pacchājātavasena cha vatthūni pavattiyaṃ sattannaṃ viññāṇadhātūnaṃ purejātavaseneti ca tividho hoti vippayuttapaccayo.33. The dissociation condition (vippayutta-paccaya) is of three kinds: the base at the moment of conception for resultant phenomena; mind and mental factors for co-arisen material phenomena by way of co-arising; later-arisen mind and mental factors for this earlier-arisen body by way of later-arising; and the six bases for the seven consciousness-elements in the course of existence by way of earlier-arising.33. Duyên bất tương ưng có ba loại: căn cảnh trong khoảnh khắc tái tục cho các pháp dị thục; các pháp tâm và tâm sở cho các sắc đồng sanh theo cách đồng sanh; các pháp tâm và tâm sở sanh sau cho thân này đã sanh trước theo cách sanh sau; sáu căn cảnh trong tiến trình cho bảy thức giới theo cách sanh trước.34. Sahajātaṃ purejātaṃ, pacchājātañca sabbathā.34. Co-arising, earlier-arising,34. Đồng sanh, sanh trước,35. Ārammaṇūpanissayakammatthipaccayesu ca sabbepi paccayā samodhānaṃ gacchanti.35. All conditions are consolidated in the object, decisive support, kamma, and existence conditions.36. Sahajātarūpanti panettha sabbatthāpi pavatte cittasamuṭṭhānānaṃ, paṭisandhiyaṃ kaṭattārūpānañca vasena duvidhaṃ hotīti veditabbaṃ.36. And here, "co-arisen material phenomena" (sahajātarūpa) should be understood as being of two kinds in all instances: mind-produced material phenomena in the course of existence, and kamma-produced material phenomena at conception.35. Và tất cả các duyên đều hội tụ trong duyên cảnh tăng thượng, duyên cận y và duyên nghiệp hiện hữu.37. Iti tekālikā dhammā, kālamuttā ca sambhavā.37. Thus, phenomena that are temporal, and beyond time, and those that arise;36. Ở đây, cần phải biết rằng sắc đồng sanh có hai loại: các sắc do tâm sanh trong tiến trình và các sắc do nghiệp tạo trong tái tục.37. Như vậy, các pháp thuộc ba thời, và vượt ngoài thời gian;38. Tattha rūpadhammā rūpakkhandhova, cittacetasikasaṅkhātā cattāro arūpino khandhā, nibbānañceti pañcavidhampi arūpanti ca nāmanti ca pavuccati.38. Here, material phenomena are just the material aggregate; the four immaterial aggregates, called mind and mental factors; and Nibbāna—these five kinds are called immaterial and also called name.38. Trong đó, các pháp sắc chỉ là sắc uẩn; bốn uẩn vô sắc gồm tâm và tâm sở, và Nibbāna – năm loại này được gọi là vô sắc và cũng được gọi là danh.