Taṃ yathā?
For example?
Ví dụ như thế nào?
Ti anti iti paṭhamapurisā, si tha iti majjhimapurisā, mi ma iti uttamapurisā.
Ti and anti are the first persons; si and tha are the middle persons; mi and ma are the last persons.
Ti, anti là ngôi thứ nhất; si, tha là ngôi thứ hai; mi, ma là ngôi thứ ba.
Attanopadānampi te ante iti paṭhamapurisā, se vhe iti majjhimapurisā, e mhe iti uttamapurisā.
Similarly, for attanopada as well: te and ante are the first persons; se and vhe are the middle persons; e and mhe are the last persons.
Đối với attanopada cũng vậy: te, ante là ngôi thứ nhất; se, vhe là ngôi thứ hai; e, mhe là ngôi thứ ba.
Evaṃ sabbattha.
Thus everywhere.
Tương tự ở mọi nơi.
Paṭhamamajjhimuttamapurisamiccanena kvattho?
What is the purpose of the term paṭhamamajjhimuttamapurisa (first, middle, last person)?
Từ paṭhamamajjhimuttamapurisa (ngôi thứ nhất, ngôi thứ hai, ngôi thứ ba) dùng để làm gì?
Nāmamhi payujjamānepi tulyādhikaraṇe paṭhamo, tumhe majjhimo, amhe uttamo.
When a noun is used in agreement (with the verb), it is the first person; you (plural) are the middle person; we are the last person.
Khi danh từ được dùng cùng chủ ngữ, ngôi thứ nhất (paṭhama) được dùng; khi tumhe (các bạn) được dùng, ngôi thứ hai (majjhima) được dùng; khi amhe (chúng tôi) được dùng, ngôi thứ ba (uttama) được dùng.
So ca paṭhati, tvañca paṭhasi, tumhe paṭhatha.
He reads, and you (singular) read, so you (plural) read.
Anh ấy đọc và bạn đọc,* các bạn đọc (tumhe paṭhatha).
So ca pacati, tvañca pacasi.
He cooks, and you (singular) cook.
Anh ấy nấu và bạn nấu.
Tumhe pacatha.
You (plural) cook.
* các bạn nấu (tumhe pacatha).
Evaṃ sesāsu vibhattīsu paro puriso yojetabbo.
Thus, in the remaining inflections, the latter person should be applied.
Tương tự, trong các biến tố còn lại, ngôi sau nên được áp dụng.
So ce taṃ yānaṃ alabhissā, agacchissā.
If he had obtained that vehicle, he would have gone.
Nếu anh ấy có được chiếc xe đó, anh ấy đã đi.
Te ce taṃ yānaṃ alabhissaṃsu, agacchissaṃsu.
If they had obtained that vehicle, they would have gone.
Nếu họ có được chiếc xe đó, họ đã đi.
423, 426. Vattamānā ti anti, si tha, mi ma, te ante, se vhe, e mhe.
423, 426. Vattamānā (are) ti, anti, si, tha, mi, ma, te, ante, se, vhe, e, mhe.
423, 426. Vattamānā (thì hiện tại): ti, anti; si, tha; mi, ma; te, ante; se, vhe; e, mhe.
Vattamānā iccesā saññā hoti ti anti, si tha, mi ma, te ante, se vhe, e mhe iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The designation vattamānā applies to these twelve endings: ti, anti, si, tha, mi, ma, te, ante, se, vhe, e, mhe.
Tên gọi vattamānā (thì hiện tại) được dùng cho mười hai biến tố: ti, anti; si, tha; mi, ma; te, ante; se, vhe; e, mhe.
424, 450. Pañcamī tu antu, hitha, mima, taṃ antaṃ, ssu vho, e āmase.
424, 450. Pañcamī (are) tu, antu, hi, tha, mi, ma, taṃ, antaṃ, ssu, vho, e, āmase.
424, 450. Pañcamī (thì mệnh lệnh): tu, antu; hi, tha; mi, ma; taṃ, antaṃ; ssu, vho; e, āmase.
Pañcamīiccesā saññā hoti tu antu, hi tha, mima, taṃ antaṃ, ssu vho, e āmase iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The designation pañcamī applies to these twelve endings: tu, antu, hi, tha, mi, ma, taṃ, antaṃ, ssu, vho, e, āmase.
Tên gọi pañcamī (thì mệnh lệnh) được dùng cho mười hai biến tố: tu, antu; hi, tha; mi, ma; taṃ, antaṃ; ssu, vho; e, āmase.
425, 453. Sattamī eyya eyyuṃ, eyyā si eyyā tha, eyyāmi eyyāma, etha eraṃ, etho eyyāvho, eyyaṃ eyyāmhe.
425, 453. Sattamī (Optative Mood) eyya, eyyuṃ; eyyāsi, eyyātha; eyyāmi, eyyāma; etha, eraṃ; etho, eyyāvho; eyyaṃ, eyyāmhe.
425, 453. Sattamī eyya eyyuṃ, eyyā si eyyā tha, eyyāmi eyyāma, etha eraṃ, etho eyyāvho, eyyaṃ eyyāmhe.
Sattamī iccesā saññā hoti eyya eyyuṃ, eyyāsi eyyātha, eyyāmi eyyāma, etha eraṃ, etho, eyyāvho, eyyaṃ eyyāmhe iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The term Sattamī is the designation for these twelve endings: eyya, eyyuṃ; eyyāsi, eyyātha; eyyāmi, eyyāma; etha, eraṃ; etho, eyyāvho; eyyaṃ, eyyāmhe.
Danh từ Sattamī là tên gọi của mười hai từ này: eyya eyyuṃ, eyyāsi eyyātha, eyyāmi eyyāma, etha eraṃ, etho, eyyāvho, eyyaṃ eyyāmhe.
426, 459. Parokkhā au ettha, aṃmha, tthare, ttho vho, iṃ mhe.
426, 459. Parokkhā (Perfect Mood) a, u; ettha; aṃ, mha; ttha, re; ttho, vho; iṃ, mhe.
426, 459. Parokkhā au ettha, aṃmha, tthare, ttho vho, iṃ mhe.
Parokkhā iccesā saññā hoti a u, ettha, aṃ mha, ttha re ttho vho, iṃ mhe iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The term Parokkhā is the designation for these twelve endings: a, u; ettha; aṃ, mha; ttha, re; ttho, vho; iṃ, mhe.
Danh từ Parokkhā là tên gọi của mười hai từ này: a u, ettha, aṃ mha, ttha re ttho vho, iṃ mhe.
427, 455. Hiyyattanī āū, ottha, aṃmhā, tthatthuṃ, se vhaṃ, iṃ mhase.
427, 455. Hiyyattanī (Aorist Mood) ā, ū; o, ttha; aṃ, mhā; ttha, tthuṃ; se, vhaṃ; iṃ, mhase.
427, 455. Hiyyattanī āū, ottha, aṃmhā, tthatthuṃ, se vhaṃ, iṃ mhase.
Hiyyattanī iccesā saññā hoti ā ū, o ttha, aṃ mhā, ttha tthuṃ, se vhaṃ, iṃ mhase iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The term Hiyyattanī is the designation for these twelve endings: ā, ū; o, ttha; aṃ, mhā; ttha, tthuṃ; se, vhaṃ; iṃ, mhase.
Danh từ Hiyyattanī là tên gọi của mười hai từ này: ā ū, o ttha, aṃ mhā, ttha tthuṃ, se vhaṃ, iṃ mhase.
428, 468. Ajjatanī ī uṃ, o ttha, iṃ mhā, ā ū, se vhaṃ, aṃ mhe.
428, 468. Ajjatanī (Aorist Mood) ī, uṃ; o, ttha; iṃ, mhā; ā, ū; se, vhaṃ; aṃ, mhe.
428, 468. Ajjatanī ī uṃ, o ttha, iṃ mhā, ā ū, se vhaṃ, aṃ mhe.
Ajjatanī iccesā saññā hoti ī uṃ, o ttha, iṃmhā, ā ū, sevhaṃ, aṃ mhe iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The term Ajjatanī is the designation for these twelve endings: ī, uṃ; o, ttha; iṃ, mhā; ā, ū; se, vhaṃ; aṃ, mhe.
Danh từ Ajjatanī là tên gọi của mười hai từ này: ī uṃ, o ttha, iṃmhā, ā ū, sevhaṃ, aṃ mhe.
429, 472. Bhavissantī ssati ssanti, ssasi ssatha, ssāmi ssāma, ssate ssante, ssase ssavhe, ssaṃ ssāmhe.
429, 472. Bhavissantī (Future Mood) ssati, ssanti; ssasi, ssatha; ssāmi, ssāma; ssate, ssante; ssase, ssavhe; ssaṃ, ssāmhe.
429, 472. Bhavissantī ssati ssanti, ssasi ssatha, ssāmi ssāma, ssate ssante, ssase ssavhe, ssaṃ ssāmhe.
Bhavissantī iccesā saññā hoti ssati ssanti, ssasi ssatha, ssāmi ssāma, ssate ssante, ssase ssavhe, ssaṃ ssāmhe iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The term Bhavissantī is the designation for these twelve endings: ssati, ssanti; ssasi, ssatha; ssāmi, ssāma; ssate, ssante; ssase, ssavhe; ssaṃ, ssāmhe.
Danh từ Bhavissantī là tên gọi của mười hai từ này: ssati ssanti, ssasi ssatha, ssāmi ssāma, ssate ssante, ssase ssavhe, ssaṃ ssāmhe.
430, 373. Kālātipatti ssā ssaṃsu, sse ssatha, ssaṃ ssāmhā, ssatha sissu, ssase ssavhe, ssiṃ ssāmhase.
430, 373. Kālātipatti (Conditional Mood) ssā, ssaṃsu; sse, ssatha; ssaṃ, ssāmhā; ssatha, sissu; ssase, ssavhe; ssiṃ, ssāmhase.
430, 373. Kālātipatti ssā ssaṃsu, sse ssatha, ssaṃ ssāmhā, ssatha sissu, ssase ssavhe, ssiṃ ssāmhase.
Kālātipatti iccesā saññā hoti ssā ssaṃsu, sse ssatha, ssaṃ ssāmhā, ssatha ssisu, ssase ssavhe, ssiṃ ssāmhase iccetesaṃ dvādasannaṃ padānaṃ.
The term Kālātipatti is the designation for these twelve endings: ssā, ssaṃsu; sse, ssatha; ssaṃ, ssāmhā; ssatha, ssisu; ssase, ssavhe; ssiṃ, ssāmhase.
Danh từ Kālātipatti là tên gọi của mười hai từ này: ssā ssaṃsu, sse ssatha, ssaṃ ssāmhā, ssatha ssisu, ssase ssavhe, ssiṃ ssāmhase.
Karoti, gacchati.
Karoti, gacchati.
Karoti, gacchati.
Yo koci karoti, taṃ añño ‘‘karohi karohi’’ iccevaṃ bravīti, atha vā karontaṃ payojayati = kāreti.
Whoever does something, another says to him "do, do!" or employs one who is doing it = kāreti (causes to do).
Bất cứ ai làm, người khác nói với người đó “hãy làm, hãy làm” như vậy, hoặc khiến người đó làm = kāreti.
Saṅgho pabbatamiva attānamācarati = pabbatāyati.
The Saṅgha acts like a mountain = pabbatāyati.
Tăng đoàn hành xử như một ngọn núi = pabbatāyati.
Taḷākaṃ samuddamiva attānamācarati = samuddāyati, saddo cicciṭamiva attānamācarati = cicciṭāyati, vasiṭṭhassa apaccaṃ vāsiṭṭho.
The pond acts like an ocean = samuddāyati; the sound acts like a sizzle = cicciṭāyati; the offspring of Vasiṭṭha is Vāsiṭṭha.
Ao hồ hành xử như biển cả = samuddāyati, âm thanh hành xử như tiếng xì xì = cicciṭāyati, con của Vasiṭṭha là Vāsiṭṭha.
Evamaññepi yojetabbā.
Similarly, others should be combined.
Tương tự, những từ khác cũng cần được ghép nối.
434, 534. Bhuja ghasa hara su pādīhi tumicchatthesu.
434, 534. From bhuja, ghasa, hara, su, pā, etc., when desiring to do.
434, 534. Theo sau bhuja, ghasa, hara, su, pā, v.v., trong nghĩa muốn làm.
Saṅgho pabbatamiva attānamācarati = pabbatāyati, taḷākaṃ samuddamiva attānamācarati = samuddāyati, saddo cicciṭamiva attānamācarati = cicciṭāyati.
The Saṅgha acts like a mountain = pabbatāyati; the pond acts like an ocean = samuddāyati; the sound acts like a sizzle = cicciṭāyati.
Tăng đoàn hành xử như một ngọn núi = pabbatāyati, ao hồ hành xử như biển cả = samuddāyati, âm thanh hành xử như tiếng xì xì = cicciṭāyati.
Evamaññepi yojetabbā.
Similarly, others should be combined.
Tương tự, những từ khác cũng cần được ghép nối.
Attano pattamicchati = pattīyati.
Attano pattamicchati (desires a bowl for oneself) = pattīyati.
Muốn bát của chính mình = pattīyati.
Evaṃ vatthīyati, parikkhārīyati, cīvarīyati, dhanīyati, ghaṭīyati.
Similarly, vatthīyati (desires a cloth), parikkhārīyati (desires requisites), cīvarīyati (desires a robe), dhanīyati (desires wealth), ghaṭīyati (desires a pot).
Tương tự, vatthīyati, parikkhārīyati, cīvarīyati, dhanīyati, ghaṭīyati.
Yo koci karoti, taṃ añño ‘‘karohi karohi’’ iccevaṃ bravīti, atha vā karontaṃ payojayati = kāreti, kārayati, kārāpeti, kārā payati.
Whoever does something, another says to him "do, do!" or employs one who is doing it = kāreti, kārayati, kārāpeti, kārāpayati (causes to do).
Bất cứ ai làm, người khác nói với người đó “hãy làm, hãy làm” như vậy, hoặc khiến người đó làm = kāreti, kārayati, kārāpeti, kārāpayati.
Ye keci karonti, te aññe ‘‘karotha karotha’’ iccevaṃ bruvanti = kārenti, kārayanti, kārāpenti, kārāpayanti.
Whoever does something, another says to them "do, do!" = kārenti, kārayanti, kārāpenti, kārāpayanti (causes to do).
Bất cứ ai làm, những người khác nói với họ “hãy làm, hãy làm” như vậy = kārenti, kārayanti, kārāpenti, kārāpayanti.
Yo koci pacati, taṃ añño ‘‘pacāhi pacāhi’’iccevaṃ bravīti, atha vā pacantaṃ payojayati = pāceti, pācayati, pācāpeti, pācāpayati.
Whoever cooks, another says to him "cook, cook!" or employs one who is cooking = pāceti, pācayati, pācāpeti, pācāpayati (causes to cook).
Bất cứ ai nấu, người khác nói với người đó “hãy nấu, hãy nấu” như vậy, hoặc khiến người đó nấu = pāceti, pācayati, pācāpeti, pācāpayati.
Ye keci pacanti, te aññe ‘‘pacatha pacatha’’ iccevaṃ bruvanti = pācenti, pācayanti, pācāpenti.
Whoever cooks, another says to them "cook, cook!" = pācenti, pācayanti, pācāpenti.
Bất cứ ai nấu, những người khác nói với họ “hãy nấu, hãy nấu” như vậy = pācenti, pācayanti, pācāpenti.
Pācāpayanti.
Pācāpayanti.
Pācāpayanti.
Evaṃ bhaṇeti, bhaṇayati, bhaṇāpeti, bhaṇāpayati.
Similarly, bhaṇeti, bhaṇayati, bhaṇāpeti, bhaṇāpayati (causes to speak).
Tương tự, bhaṇeti, bhaṇayati, bhaṇāpeti, bhaṇāpayati.
Bhaṇenti, bhaṇayanti, bhaṇāpenti, bhaṇāpayanti.
Bhaṇenti, bhaṇayanti, bhaṇāpenti, bhaṇāpayanti.
Bhaṇenti, bhaṇayanti, bhaṇāpenti, bhaṇāpayanti.
Tathariva aññepi yojetabbā.
In the same way, others should be combined.
Tương tự, những từ khác cũng cần được ghép nối.
Ṭhīyate, bujjhate, paccate, labbhate, karīyate, yujjate, uccate.
One stands, one is enlightened, one is cooked, one is obtained, one is done, one fights, one is said.
Được đứng, được giác ngộ, được nấu, được nhận, được làm, được chiến đấu, được nói.
Vuccate, vuccante, uccate, uccante, paccate, paccante.
One is said, they are said; one is said, they are said; one is cooked, they are cooked.
Được nói, được nói (số nhiều); được nói, được nói (số nhiều); được nấu, được nấu (số nhiều).
Majjate, majjante, yujjate, yujjante.
One is cleansed, they are cleansed; one fights, they fight.
Được tẩy sạch, được tẩy sạch (số nhiều); được chiến đấu, được chiến đấu (số nhiều).
Bujjhate, bujjhante, kujjhate, kujjhante, ujjhate, ujjhante.
One is awakened, they are awakened; one is angry, they are angry; one is abandoned, they are abandoned.
Được giác ngộ, được giác ngộ (số nhiều); được giận dữ, được giận dữ (số nhiều); được từ bỏ, được từ bỏ (số nhiều).
Haññate, haññante.
One is struck, they are struck.
Bị giết, bị giết (số nhiều).
Kayyate, kayyante.
One is done, they are done.
Được làm, được làm (số nhiều).
Dibbate, dibbante.
One gambles, they gamble.
Được chơi, được chơi (số nhiều).
Vuḍḍhate, phallate, dammate, sakkate, labbhate, dissate.
One increases, one ripens, one is tamed, one is honoured, one is obtained, one is seen.
Lớn lên, nở hoa, được chế ngự, được kính trọng, được nhận, được thấy.
Rundhiti, rundhīti, rundheti, rundhoti, sumbhoti, parisumbhoti.
He obstructs, he obstructs, he obstructs, he obstructs, he oppresses, he utterly oppresses.
Ngăn chặn, ngăn chặn, ngăn chặn, ngăn chặn, nghiền nát, nghiền nát hoàn toàn.
Abhisuṇoti, abhisuṇāti, saṃvuṇoti, saṃvuṇāti, āvuṇoti, āvuṇāti, pāpuṇoti, pāpuṇāti.
He hears thoroughly, he hears thoroughly, he covers completely, he covers completely, he covers, he covers, he reaches, he reaches.
Nghe rõ, nghe rõ, che đậy, che đậy, che đậy, che đậy, đạt được, đạt được.
Kiṇāti, jināti, dhunāti, munāti, lunāti, punāti.
He buys, he conquers, he shakes, he knows, he cuts, he purifies.
Mua, chiến thắng, rung chuyển, biết, cắt, thanh lọc.
Uccate, uccante, majjate, majjante, yujjate, yujjante, kujjhate, kujjhante, labbhate, labbhante, kayyate, kayyante.
One is said, they are said; one is cleansed, they are cleansed; one fights, they fight; one is angry, they are angry; one is obtained, they are obtained; one is done, they are done.
Được nói, được nói (số nhiều); được tẩy sạch, được tẩy sạch (số nhiều); được chiến đấu, được chiến đấu (số nhiều); được giận dữ, được giận dữ (số nhiều); được nhận, được nhận (số nhiều); được làm, được làm (số nhiều).
Titikkhati, jigucchati, vīmaṃsati, samuddāyati, puttīyati, kāreti, pāceti.
He endures, he abhors, he investigates, he becomes like the sea, he desires a son, he makes, he cooks.
Chịu đựng, ghê tởm, điều tra, trở thành biển, trở thành con trai, làm, nấu.
Bhavati, bhavanti, carati, caranti, pacati, pacanti, cintayati, cintayanti, hoti, honti, gacchati, gacchanti.
He becomes, they become; he wanders, they wander; he cooks, they cook; he thinks, they think; he is, they are; he goes, they go.
Trở thành, trở thành (số nhiều); di chuyển, di chuyển (số nhiều); nấu, nấu (số nhiều); suy nghĩ, suy nghĩ (số nhiều); là, là (số nhiều); đi, đi (số nhiều).
Titikkhati, jigucchati, tikicchati, vīmaṃsati, bubhukkhati, pivāsati, daddallati, dadāti, jahāti, caṅkamati.
He endures, he abhors, he treats, he investigates, he is hungry, he is thirsty, he shines brilliantly, he gives, he abandons, he walks back and forth.
Chịu đựng, ghê tởm, chữa bệnh, điều tra, đói, khát, chói sáng, cho, từ bỏ, đi đi lại lại.
Cikicchati, jigucchati, jighacchati, jigīsati, jaṅgamati, caṅkamati.
He treats, he abhors, he is hungry, he wishes to conquer, he walks back and forth, he walks back and forth.
Chữa bệnh, ghê tởm, đói, muốn chiến thắng, đi đi lại lại, đi đi lại lại.
Jigucchati, pivāsati, vīmaṃsati, jighacchati, babhūva, dadhāti.
He abhors, he is thirsty, he investigates, he is hungry, he was, he gives.
Ghê tởm, khát, điều tra, đói, đã trở thành, cho.
Gaccha, gacchāhi, gama, gamāhi, gamaya, gamayāhi.
Go!, Go!, Go!, Go!, Cause to go!, Cause to go!
Gaccha, gacchāhi, gama, gamāhi, gamaya, gamayāhi.
Hehiti, hehinti, hohiti, hohinti, heti, henti, hehissati, hehissanti, hohissati, hohissanti, hessati, hessanti.
He will be, they will be, he will be, they will be, he will be, they will be, he will be, they will be, he will be, they will be, he will be, they will be.
Hehiti, hehinti, hohiti, hohinti, heti, henti, hehissati, hehissanti, hohissati, hohissanti, hessati, hessanti.
Kāhati, kāhiti, kāhasi, kāhisi, kāhāmi, kāhāma.
He will do, he will do, you will do, you will do, I will do, we will do.
Kāhati, kāhiti, kāhasi, kāhisi, kāhāmi, kāhāma.
Sapaccayaggahaṇena aññehipi bhavissantiyā vibhattiyā khāmi khāma chāmi chāmaiccādayo ādesā honti.
By stating "with the sa suffix," other substitutes like khāmi, khāma, chāmi, chāma also occur with the future tense.
Do việc nắm giữ sappa, các thế vị khāmi, khāma, chāmi, chāma, v.v. cũng xuất hiện với biến cách thì tương lai khác.
Vakkhāmi, vakkhāma, vacchāmi, vacchāma.
I will speak, we will speak, I will speak, we will speak.
Vakkhāmi, vakkhāma, vacchāmi, vacchāma.