335-6. Sadvārabandhane ṭhāne…pe… sayanto dukkaṭaṃ phuseti evarūpe ṭhāne divā sayantenāti sambandho.
Sadvārabandhane ṭhāne…pe… sayanto dukkaṭaṃ phuse (in a place with a door frame…etc…one who lies down incurs a dukkaṭa) is connected as "one who lies down during the day in such a place."
Sadvārabandhane ṭhāne…pe… sayanto dukkaṭaṃ phuse có liên quan đến câu “vị nào ngủ ban ngày ở một nơi như vậy.”
Sadvārabandhane (pārā. 77; pārā. aṭṭha. 1.77) pana ṭhāne yena kenaci parikkhitte abbhokāsepi rukkhamūlepi antamaso iminā lakkhaṇena yutte ākāsaṅgaṇepi sayantena dvāraṃ bandhitabbameva.
In a place where a door is to be locked, even in an open space enclosed by anything, even at the foot of a tree, or at least in a courtyard endowed with these characteristics, one who is sleeping must lock the door.
Sadvārabandhane ṭhāne (ở nơi có cửa đóng được), dù là ở ngoài trời được bao quanh bởi bất cứ thứ gì, dù là dưới gốc cây, hay thậm chí là trên sân thượng có đặc điểm này, vị nào ngủ cũng phải đóng cửa.
Viññumhi puriseti bhikkhumhi vā sāmaṇere vā antamaso upāsakaārāmikesupi aññatarasmiṃ satīti attho.
When there is a discerning person means when a bhikkhu or a sāmaṇera, or at least one of the lay followers or monastery attendants, is present.
Viññumhi purise có nghĩa là khi có một vị Tỳ-khưu, hoặc một vị Sa-di, hay thậm chí là một trong số các cận sự nam hoặc người chăm sóc vườn chùa.
‘‘Esa jaggissatī’’ti ābhogo cāpi kappatīti kevalaṃ bhikkhuniṃ vā mātugāmaṃ vā āpucchituṃ na vaṭṭati.
Thinking, ‘‘He will watch,’’ it is also permissible to make a mental note; it is not permissible to simply ask a bhikkhunī or a woman.
Ābhogo cāpi kappatī (sự chú ý cũng được phép) với ý nghĩ “người này sẽ thức,” nhưng tuyệt đối không được phép hỏi một Tỳ-khưu-ni hay một người nữ.
Savaseti attano vase, abahusādhāraṇaṭṭhāneti attho.
In one’s own control means in one’s own possession, in a place not commonly shared.
Savase có nghĩa là trong sự kiểm soát của mình, tức là ở nơi không có nhiều người qua lại.
Taṃ vinākāranti taṃ pubbe vuttappakāraṃ dvārathakanaābhogakaraṇasaṅkhātaṃ ākāraṃ vināti attho.
Without that manner means without that manner of locking the door and making a mental note, as previously stated.
Taṃ vinākāra có nghĩa là không có hành động đó, tức là hành động được gọi là đóng cửa và chú ý đã được nói ở trên.
Acittakāpattikiriyāyaṃ saṅkhepo.
This is a summary regarding the performance of an offense without intention.
Tóm tắt về việc phạm tội không có chủ ý.
339. Nekapāvuraṇāti (cūḷava. 264) na ekapāvuraṇā.
339. Not with a single covering means not with a single covering.
339. Nekapāvuraṇā là không phải chung một tấm đắp.
Tuvaṭṭayunti nipajjeyyuṃ.
Should lie down.
Tuvaṭṭayuṃ là họ nên nằm.
Kiṃ vuttaṃ hoti?
What is meant?
Điều gì đã được nói?
Yadi ekapāvuraṇā vā ekattharaṇā vā ekamañce vā tuvaṭṭeyyuṃ, na vaṭṭati, dukkaṭaṃ hotīti vuttaṃ hoti.
It is meant that if they were to lie down with a single covering, or on a single mat, or on a single bed, it is not permissible; a dukkaṭa offense is incurred.
Nếu họ nằm chung một tấm đắp, hoặc chung một tấm trải, hoặc trên chung một giường, thì không được phép, phạm tội dukkaṭa, đó là điều đã được nói.
Ekamhi (cūḷava. aṭṭha. 264) vā bhājane na bhuñjeyyunti sambandho.
The connection is: or they should not eat from a single bowl.
Hoặc không nên ăn trong một vật chứa, đây là mối liên hệ.
341. Hīnehi (pāci. 31 ādayo) vā ukkaṭṭhehi vā jātiādīhi eva ukkaṭṭhaṃ vā hīnaṃ vā ‘‘caṇḍālosī’’tiādinā nayena ujuṃ vā ‘‘santi vā idhekacce caṇḍālā, venā, nesādā’’tiādinā nayena aññāpadesena vā upasampannaṃ vā anupasampannaṃ vā akkosādhippāyaṃ vinā kevalaṃ davādhippāyena vade, dubbhāsitanti attho.
341. Whether by low or high birth, etc., or by calling someone high or low directly by saying, ‘‘You are an outcast,’’ etc., or indirectly by saying, ‘‘There are some outcasts, fowlers, and trappers here,’’ etc., whether an ordained or unordained person, without the intention to insult, but merely out of contempt, one speaks ill, means a dukkaṭa offense.
341. Nếu vị ấy nói với người đã thọ cụ túc giới hoặc chưa thọ cụ túc giới, dù thấp kém hay cao quý về dòng dõi v.v., bằng cách nói thẳng như "ngươi là người hạ tiện", hoặc bằng cách nói ám chỉ như "có một số người hạ tiện, người săn bắn, người bẫy chim ở đây", không có ý mắng nhiếc mà chỉ có ý đùa giỡn, thì đó là dubbhāsita (lời nói xấu), đó là ý nghĩa.
342. Nakhe vā kese vā nāsalome (cūḷava. 275) vā dīghe na dhārayeti sambandho.
342. The connection is: one should not wear long nails, hair, or nasal hair.
342. Không nên để móng tay, tóc, hoặc lông mũi dài, đây là mối liên hệ.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, maṃsappamāṇena nakhe chinditu’’nti (cūḷava. 274) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dumāsikaṃ vā duvaṅgulaṃ vā’’ti (cūḷava. 246) ca vuttaṃ.
It has been stated, ‘‘Monks, I allow you to cut your nails to the measure of a piece of meat,’’ and ‘‘Monks, I allow you to keep hair for two months or two finger-breadths.’’
Và đã được nói rằng: "Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép cắt móng tay bằng với da thịt" và "Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép (để tóc dài) hai tháng hoặc hai ngón tay".
Na labbhaṃ vīsatimaṭṭhanti ettha ekanakhampi maṭṭhaṃ kātuṃ na vaṭṭati eva.
It is not permissible to polish twenty; here, it is not permissible to polish even a single nail.
Không được phép đánh bóng hai mươi móng: Ở đây, không được phép làm cho dù chỉ một móng tay được đánh bóng.
‘‘Na bhikkhave vīsatimaṭṭhaṃ kārāpetabbaṃ.
‘‘Monks, one should not have twenty nails polished.
"Này các Tỳ-kheo, không nên cho làm bóng hai mươi móng tay.
Yo kārāpeyya, āpatti dukkaṭassa (cūḷava. 274).
Whoever has it done incurs a dukkaṭa offense.
Vị nào cho làm, phạm tội dukkaṭa.
Anujānāmi, bhikkhave, malamattaṃ apakaḍḍhitu’’nti (cūḷava. 274) hi vuttaṃ.
Monks, I allow you to remove only dirt,’’ it has been stated.
Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép loại bỏ chất bẩn", vì điều này đã được nói.
Tasmā nakhato malamattaṃ apakaḍḍhituṃ vaṭṭati.
Therefore, it is permissible to remove only dirt from the nails.
Do đó, được phép loại bỏ chất bẩn khỏi móng tay.
Sambādhe lomahāraṇanti ettha sambādho nāma ubho upakacchakā muttakaraṇañca.
Removing hair in constricted places; here, constricted places are both armpits and the private parts.
Nhổ lông ở chỗ kín: Ở đây, chỗ kín là hai nách và bộ phận sinh dục.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ābādhapaccayā sambādhe lomaṃ saṃharāpetu’’nti (cūḷava. 275) hi vuttaṃ.
For it has been stated, ‘‘Monks, I allow you to have hair removed in constricted places due to illness.’’
Vì đã được nói rằng: "Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép cho nhổ lông ở chỗ kín vì lý do bệnh tật".
343. Yathāvuḍḍhanti vuḍḍhapaṭipāṭiyā laddhabbaṃ.
343. According to seniority means what is to be received in order of seniority.
343. Yathāvuḍḍhaṃ là nên được nhận theo thứ tự hạ lạp.
Na bādheyyāti na vāreyya.
Should not obstruct means should not prevent.
Na bādheyyā là không nên ngăn cản.
Saṅghuddiṭṭhaṃvāti upāsakādīhi yathāvuḍḍhaṃ ‘‘ayyā paribhuñjantū’’ti nissajjitvāva dinnaṃ senāsanādi.
Or designated by the Saṅgha means lodging, etc., given by lay followers, etc., after dedicating it with the words, ‘‘Venerables, please partake according to seniority.’’
Saṅghuddiṭṭhaṃvā là chỗ ở v.v. đã được dâng cúng sau khi chỉ định "mong các ngài sử dụng" theo thứ tự hạ lạp bởi các cận sự nam v.v.
‘‘Na bhikkhave uddissakatampi yathāvuḍḍhaṃ paṭibāhitabbaṃ.
For it has been stated, ‘‘Monks, even what is designated should not be prevented according to seniority.
"Này các Tỳ-kheo, không được ngăn cản (vật dụng) được chỉ định theo thứ tự hạ lạp.
Yo paṭibāheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 313) hi vuttaṃ.
Whoever prevents it incurs a dukkaṭa offense.’’
Vị nào ngăn cản, phạm tội dukkaṭa", vì điều này đã được nói.
Adhotapādehi (cūḷava. aṭṭha. 324) vā allapādehi vā nakkameti sambandho.
The connection is: one should not walk with unwashed feet or wet feet.
Không nên đi vào với chân chưa rửa hoặc chân ướt, đây là mối liên hệ.
Sudhotapādakaṃ vāpīti dhotapādeheva akkamitabbaṭṭhānaṃ.
Or a place for well-washed feet means a place that should only be stepped on with washed feet.
Sudhotapādakaṃ vāpī là nơi phải đi vào với chân đã được rửa sạch.
Tathevāti nakkameyya saupāhanoti attho.
Likewise means one should not walk with sandals on.
Tatheva là không nên đi vào khi mang giày dép, đó là ý nghĩa.
‘‘Na bhikkhave adhotehi pādehi, allehi pādehi, saupāhanena senāsanaṃ akkamitabbaṃ.
“Monks, one should not step on a dwelling with unwashed feet, wet feet, or with sandals.
"Này các Tỳ-kheo, không được đi vào chỗ ở với chân chưa rửa, chân ướt, hoặc mang giày dép.
Yo akkameyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 324), hi vuttaṃ.
Whoever steps on it incurs an offense of dukkaṭa,” it was said.
Vị nào đi vào, phạm tội dukkaṭa", vì điều này đã được nói.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, paccattharitvā nipajjitu’’nti (cūḷava. 324) vuttattā paribhaṇḍakataṃ bhūmiṃ vā bhūmattharaṇasenāsanaṃ vā saṅghikaṃ mañcapīṭhaṃ vā attano santakena paccattharaṇena paccattharitvāva nipajjitabbaṃ.
“Monks, I allow you to lie down after spreading a covering,” it was said. Therefore, one should lie down only after spreading one's own covering over a furnished floor, or a floor-mat dwelling, or a communal bed or chair.
Vì đã được nói: "Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép trải (tấm lót) rồi nằm xuống", nên phải trải tấm lót của mình rồi mới nằm xuống trên nền nhà đã được trang trí, hoặc trên chỗ ở có trải thảm trên sàn, hoặc trên giường ghế của Tăng-già.
344. Saṅghāṭiyā na pallattheti adhiṭṭhitacīvarena vihāre vā antaraghare vā pallatthikā na kātabbāti attho.
344. With the saṅghāṭī one should not sit cross-legged means that one should not sit cross-legged in a monastery or within a house with an adopted robe.
344. Bằng Tăng-già-lê không ngồi chéo chân có nghĩa là không nên ngồi chéo chân trong tu viện hoặc trong nhà dân khi đang mặc y đã chú nguyện.
Parikammakataṃ (cūḷava. aṭṭha. 324) bhittiādiṃ na apassaye.
One should not lean against a wall, etc., that has been prepared.
Không nên dựa vào vách tường v.v. đã được trang trí.
‘‘Na bhikkhave parikammakatā bhitti apassetabbā.
“Monks, one should not lean against a prepared wall.
"Này các Tỳ-kheo, không được dựa vào vách tường đã được trang trí.
Yo apasseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 324) hi vuttaṃ.
Whoever leans against it incurs an offense of dukkaṭa,” it was said.
Vị nào dựa vào, phạm tội dukkaṭa", vì điều này đã được nói.
Tasmā setabhitti vā cittakammakatā vā bhitti na apassayitabbā.
Therefore, a white wall or a painted wall should not be leaned against.
Do đó, không được dựa vào vách tường quét vôi trắng hoặc vách tường có tranh vẽ.
Na kevalaṃ bhittiyeva, parikammakatā dvārakavāṭavātapānatthambhādayopi na apassayitabbā.
Not only walls, but also prepared doors, door panels, windows, pillars, and so forth should not be leaned against.
Không chỉ vách tường, mà cả cửa ra vào, cửa sổ, cột trụ v.v. đã được trang trí cũng không được dựa vào.
Etthapi lomagaṇanāya eva āpattiyo veditabbā.
In this case too, offenses should be understood by the number of hairs.
Ở đây cũng vậy, các tội lỗi nên được hiểu là tính theo số lượng lông (chạm vào).
Sante udake no na ācameti (cūḷava. 373; cūḷava. aṭṭha. 373) no na ācametuṃ, udakasuddhiṃ akātuṃ na vaṭṭatīti attho.
When water is available, one should not fail to rinse one's mouth means that it is not permissible not to rinse one's mouth, not to perform water purification.
Khi có nước, không phải là không súc miệng có nghĩa là không được phép không súc miệng, không làm sạch bằng nước.
Santeti vacanena asante anāpattīti dīpeti.
The word when available indicates that there is no offense if it is not available.
Bằng từ sante (khi có), ngài chỉ ra rằng khi không có (nước) thì không phạm tội.
345. Akappiyasamādāneti bhikkhuṃ vā sāmaṇerādike sesasahadhammike vā akappiye niyojentassa dukkaṭameva.
345. In undertaking what is not allowable means that for one who instructs a bhikkhu, or a novice, or other fellow Dhamma-farers in what is not allowable, it is an offense of dukkaṭa.
345. Trong việc xúi giục điều không hợp lệ: Đối với người xúi giục một Tỳ-kheo hoặc các đồng phạm hạnh khác như Sa-di v.v. làm điều không hợp lệ, chỉ phạm tội dukkaṭa.
‘‘Na, bhikkhave, pabbajitena akappiye samādapetabbaṃ.
“Monks, one who has gone forth should not instruct in what is not allowable.
"Này các Tỳ-kheo, người xuất gia không nên xúi giục làm điều không hợp lệ.
Yo samādapeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 303) hi vuttaṃ.
Whoever instructs incurs an offense of dukkaṭa,” it was said.
Vị nào xúi giục, phạm tội dukkaṭa", vì điều này đã được nói.
Sabhāgāya (mahāva. aṭṭha. 169) āpattiyā desanāyāti attho.
It means the declaration of a similar offense.
Trong việc sám hối tội tương tự, đó là ý nghĩa.
Vatthusabhāgatā idha adhippetā, na āpattisabhāgatā.
Here, similarity of the matter is intended, not similarity of the offense.
Ở đây, sự tương tự về vật được ngụ ý, không phải sự tương tự về tội.
‘‘Na bhikkhave sabhāgā āpatti desetabbā.
“Monks, a similar offense should not be declared.
"Này các Tỳ-kheo, không nên sám hối tội tương tự.
Yo deseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 169) ca ‘‘na bhikkhave sabhāgā āpatti paṭiggahetabbā.
Whoever declares it incurs an offense of dukkaṭa,” and “Monks, a similar offense should not be accepted.
Vị nào sám hối, phạm tội dukkaṭa", và "Này các Tỳ-kheo, không nên nhận sự sám hối tội tương tự.
Yo paṭiggaṇheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 169) ca vuttaṃ.
Whoever accepts it incurs an offense of dukkaṭa,” it was said.
Vị nào nhận, phạm tội dukkaṭa", đã được nói.
Vatthusabhāgaṃ āpattiṃ āvi kātumpi na vaṭṭati, tena vuttaṃ ‘‘āvikamme ca dukkaṭa’’nti.
It is not permissible to reveal an offense similar in matter, therefore it was said “and dukkaṭa in revealing.”
Cũng không được phép tiết lộ tội tương tự về vật, do đó đã nói "và trong việc tiết lộ cũng là dukkaṭa".
‘‘Ahaṃ, āvuso, itthannāmaṃ āpattiṃ āpajjiṃ, taṃ ito vuṭṭhahitvā paṭikarissāmī’’ti aññassa vacanaṃ āvikammaṃnāma.
“Friends, I have incurred such and such an offense; after rising from this, I will make amends for it” – saying this to another is called revealing.
Việc nói với người khác rằng: "Thưa hiền hữu, tôi đã phạm một tội tên là như thế này, sau khi đứng dậy khỏi đây tôi sẽ giải quyết nó" được gọi là việc tiết lộ.
348. Parissāvanaṃ (cūḷava. 259; cūḷava. aṭṭha. 259) vinā aḍḍhayojanaṃ gacchantassa dukkaṭanti sambandho.
348. The connection is that one who travels half a yojana without a water strainer incurs a dukkaṭa.
348. Đối với người đi nửa do-tuần mà không có đồ lọc nước, phạm tội dukkaṭa, đây là mối liên hệ.
‘‘Addhānagamanasamayo nāma aḍḍhayojanaṃ gacchissāmīti bhuñjitabba’’nti (pāci. 218) vuttaṃ, tasmā aḍḍhayojanameva antimaṃ addhānanti veditabbaṃ.
“The time for a journey means one should eat intending to travel half a yojana,” it was said, therefore, half a yojana should be understood as the maximum distance for a journey.
Đã được nói: "Thời gian đi đường dài là phải ăn với ý định sẽ đi nửa do-tuần", do đó, nên hiểu rằng nửa do-tuần là giới hạn cuối cùng của đường dài.
Bhikkhuniyā ca mātugāmena ca saṃvidhānasikkhāpade ‘‘ekaddhānamaggaṃ paṭipajjeyya, antamaso gāmantarampī’’ti (pāci. 182, 413) evaṃ visesetvā vuttattā ‘‘kukkuṭasampāte gāme gāmantare gāmantare āpatti pācittiyassā’’ti (pāci. 183, 414) vuttaṃ, na addhānalakkhaṇena.
In the rule concerning agreement with a bhikkhunī or a woman, it was specifically stated: “should travel a single path, even to another village,” and thus it was said, “an offense of pācittiya for each village, for each interval between villages, within a cock's crow,” not by the definition of a journey.
Đối với Tỳ-kheo-ni và người nữ, trong học giới về việc hẹn ước, vì đã được nói một cách đặc biệt rằng: "nếu đi chung một con đường dài, dù chỉ là đến làng khác", nên đã nói rằng: "tại mỗi làng cách nhau một tầm gà gáy, phạm tội pācittiya", chứ không phải theo định nghĩa về đường dài.
Yadi gāmantaraparicchedena addhānaṃ vuccati, gaṇabhojanasikkhāpadepi ‘‘addhānagamanasamayo nāma gāmantarampi gacchissāmīti bhuñjitabba’’nti vadeyya, na ca vuttaṃ.
If a journey is defined by the interval between villages, then in the rule concerning group meals, it would also say, “the time for a journey means one should eat intending to travel even to another village,” but it was not said.
Nếu addhāna được gọi bằng sự phân định của một ngôi làng khác, thì trong học giới về gaṇabhojana cũng nên nói rằng: “gọi là thời điểm đi đường xa là khi sẽ đi đến một ngôi làng khác, nên thọ thực,” nhưng đã không được nói đến.
Tasmā ‘‘na bhikkhave aparissāvanakena addhāno paṭipajjitabbo.
Therefore, in the place where it was said, “Monks, one should not undertake a journey without a water strainer.
Do đó, “này các Tỳ-khưu, không được đi đường xa với vật không có đồ lọc nước.
Yo paṭipajjeyya, āpatti dukkaṭassa.
Whoever undertakes it incurs an offense of dukkaṭa.
Vị nào đi, phạm tội dukkaṭa.
Sace na hoti parissāvanaṃ vā dhammakaraṇo vā, saṅghāṭikaṇṇopi adhiṭṭhātabbo iminā parissāvetvā pivissāmī’’ti vuttaṭṭhānepi aḍḍhayojanavaseneva addhānaparicchedo veditabbo.
If there is no water strainer or Dhamma-implement, the corner of a saṅghāṭī should be adopted with the intention, 'I will strain with this and drink,'” the definition of a journey should be understood solely by the measure of half a yojana.
Nếu không có đồ lọc nước hoặc túi lọc nước, cũng nên chú nguyện góc của saṅghāṭi rằng: ‘tôi sẽ lọc bằng vật này rồi uống,’” ở nơi đã được nói đến này, sự phân định về đường xa nên được hiểu theo khoảng cách nửa do-tuần.
Abhayagirivāsīnaṃ pana ‘‘dvigāvutavasena addhānaparicchedo’’ti pāḷiyaṃ eva atthi.
However, for the Abhayagirivāsīs, it is stated in the Pāḷi itself that "the distance is measured by two gāvutas."
Còn đối với các vị ở Abhayagiri, trong Pāḷi đã có rằng: “sự phân định về đường xa là theo khoảng cách hai gāvuta.”
Yācamānassāti yācantassa.
Yācamānassa means to one who asks.
Của người đang xin (yācamānassa) nghĩa là của người đang xin.
‘‘Na ca bhikkhave addhānappaṭipannena bhikkhunā parissāvanaṃ yāciyamānena na dātabbaṃ.
"Monks, a bhikkhu who is on a journey, when asked for a water-strainer, should not refuse to give it.
“Và này các Tỳ-khưu, khi một Tỳ-khưu đang đi đường xa xin đồ lọc nước, không được không cho.
Yo na dadeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vuttaṃ.
If he does not give it, he incurs an offense of dukkaṭa," it has been said.
Vị nào không cho, phạm tội dukkaṭa,” vì đã được nói đến như vậy.
349. Aññatra ābādhappaccayā kaṇṇanāsādike sesaṅge dukkaṭanti sambandho.
349. The connection is that apart from reasons of illness, for other limbs like ears and nose, it is a dukkaṭa offense.
349. Ngoại trừ duyên do bệnh tật, ở các bộ phận còn lại như tai, mũi, v.v… phạm tội dukkaṭa, đây là mối liên hệ.
Ābādhe sati aṅguliādīni chindituṃ vaṭṭati.
If there is illness, it is permissible to cut off fingers and so on.
Khi có bệnh, được phép cắt ngón tay, v.v…
Aṅgajātaṃ vā bījāni vā chindituṃ na vaṭṭati eva.
However, it is never permissible to cut off the genitals or testicles.
Còn cắt bộ phận sinh dục hay tinh hoàn thì không được phép.
Attaghātane ca dukkaṭanti sambandho.
The connection is that in self-slaughter, it is a dukkaṭa offense.
Và trong việc tự sát, phạm tội dukkaṭa, đây là mối liên hệ.
‘‘Na ca bhikkhave attānaṃ ghātetabbaṃ.
"Monks, one should not take one's own life.
“Và này các Tỳ-khưu, không được tự sát.
Yo ghāteyya, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vuttaṃ.
If one takes one's life, one incurs an offense of dukkaṭa," it has been said.
Vị nào tự sát, phạm tội dukkaṭa,” vì đã được nói đến như vậy.
350. ‘‘Na ca bhikkhave paṭibhānacittaṃ kārāpetabbaṃ itthirūpakaṃ purisarūpakaṃ.
350. "Monks, one should not have an imaginative painting made, depicting a female figure or a male figure.
350. “Và này các Tỳ-khưu, không được cho làm tranh vẽ theo trí tưởng tượng, hình người nữ, hình người nam.
Yo kārāpeyya, āpatti dukkaṭassa.
If one has it made, one incurs an offense of dukkaṭa.
Vị nào cho làm, phạm tội dukkaṭa.
Anujānāmi, bhikkhave, mālākammaṃ latākammaṃ makaradantakaṃ pañcapaṭika’’nti (cūḷava. 299) vuttattā ‘‘cittapotthakarūpāni, na kare na ca kāraye’’ti vuttaṃ.
Monks, I allow garland work, creeper work, makara-tooth designs, and five-layered designs" (Cūḷava. 299), thus it is said: "One should not make or have made painted figures and drawings."
Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép mālākamma (họa tiết vòng hoa), latākamma (họa tiết dây leo), makaradantaka (họa tiết răng quái vật), pañcapaṭika (họa tiết năm dải),” do đã được nói đến như vậy, nên câu “không nên làm và không nên cho làm các hình vẽ trên tranh và sách” đã được nêu ra.
Bhuñjantanti (cūḷava. aṭṭha. 316) vippakatabhojanaṃ.
Bhuñjanta (Cūḷava. Aṭṭha. 316) means one who has not yet finished eating.
Người đang ăn (bhuñjanta) là bữa ăn còn dang dở.
‘‘Na bhikkhave vippakatabhojano bhikkhu vuṭṭhāpetabbo.
"Monks, a bhikkhu who has not yet finished eating should not be ordained.
“Này các Tỳ-khưu, không được làm cho Tỳ-khưu đang ăn dở dang phải đứng dậy.
Yo vuṭṭhāpeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 316) hi vuttaṃ.
If one ordains him, one incurs an offense of dukkaṭa" (Cūḷava. 316), it has been said.
Vị nào làm cho đứng dậy, phạm tội dukkaṭa,” vì đã được nói đến như vậy.
351. Yānānīti vayhaṃ ratho sakaṭaṃ sandamānikādīni gilānassa abhiruhituṃ kappanti, siviko ca kappati.
351. Yānāni means vehicles such as a palanquin, chariot, cart, or sedan chair; it is permissible for a sick person to ride in them, and a litter is also permissible.
351. Các loại xe (yānāni) là xe bò, xe ngựa, xe song mã, v.v… thì vị bệnh được phép ngồi lên, và kiệu (sivikā) cũng được phép.
Evaṃ sabbattha.
This applies everywhere.
Cũng vậy trong mọi trường hợp.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa yānaṃ, purisayuttaṃ hatthavaṭṭakaṃ, sivikaṃ pāṭaṅki’’nti (mahāva. 253) hi vuttaṃ.
"Monks, I allow a vehicle for a sick person: a man-drawn vehicle, a hand-drawn vehicle, a litter, a stretcher" (Mahāva. 253), it has been said.
“Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép vị bệnh dùng xe, xe người kéo, kiệu (sivikā), võng (pāṭaṅki),” vì đã được nói đến như vậy.
352. Davanti keḷiṃ.
352. Davaṃ means sport or jest.
352. Trò đùa (dava) là trò chơi.
‘‘Na bhikkhave buddhaṃ vā dhammaṃ vā saṅghaṃ vā ārabbha davo kātabbo.
"Monks, one should not make sport concerning the Buddha, the Dhamma, or the Saṅgha.
“Này các Tỳ-khưu, không được đùa giỡn liên quan đến Phật, hoặc Pháp, hoặc Tăng.
Yo kareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pāci. 627) hi vuttaṃ.
If one does so, one incurs an offense of dukkaṭa" (Pāci. 627), it has been said.
Vị nào làm, phạm tội dukkaṭa,” vì đã được nói đến như vậy.
Tasmā ‘‘kiṃ buddho silakabuddho, udāhu paṭibuddho’’ti vā ‘‘kiṃ dhammo godhammo ajadhammo’’ti vā ‘‘kiṃ saṅgho ajasaṅgho migasaṅgho’’ti vā evamādinā nayena yo davaṃ karoti, tassa dukkaṭanti veditabbaṃ.
Therefore, it should be understood that if one makes sport in such a way as "Is the Buddha a stone-Buddha or an awakened Buddha?" or "Is the Dhamma a cow-Dhamma or a goat-Dhamma?" or "Is the Saṅgha a goat-Saṅgha or a deer-Saṅgha?", one incurs a dukkaṭa offense.
Do đó, nên biết rằng, vị nào đùa giỡn theo cách như sau: “Phật là Phật bằng đá, hay là Phật đã giác ngộ?” hoặc “Pháp là pháp của bò, pháp của dê chăng?” hoặc “Tăng là Tăng đoàn dê, Tăng đoàn nai chăng?” và các cách tương tự, vị ấy phạm tội dukkaṭa.
‘‘Tumhākaṃ cīvaraṃ dassāma, pattaṃ dassāmā’’tiādinā nayena sāmaṇeraṃ vā upasampannaṃ vā aññassa antamaso dussīlassāpi parisabhūtaṃ attano upaṭṭhākakaraṇatthaṃ upalāḷane dukkaṭanti attho.
The meaning is that by saying "We will give you robes, we will give you a bowl," and so on, if one entices a sāmaṇera or an ordained bhikkhu, or even a wicked person who is part of another's retinue, to make them one's own attendant, it is a dukkaṭa offense.
Nghĩa là, phạm tội dukkaṭa trong việc dỗ dành một vị Sa-di hay một vị đã thọ cụ túc giới, dù là người trong chúng của người khác, thậm chí là người giới hạnh kém, để biến họ thành người hộ độ cho mình, bằng cách nói: “chúng tôi sẽ cho y,” “chúng tôi sẽ cho bát,” v.v…
‘‘Na bhikkhave aññassa parisā apalāḷetabbā.
"Monks, one should not entice another's retinue.
“Này các Tỳ-khưu, không được dụ dỗ đồ chúng của người khác.
Yo apalāḷeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti hi vuttaṃ.
If one entices, one incurs an offense of dukkaṭa," it has been said.
Vị nào dụ dỗ, phạm tội dukkaṭa,” vì đã được nói đến như vậy.
353. Kāyaṃ (cūḷava. 411) vā ūruṃ vā nimittaṃ vā vivaritvā bhikkhunīnaṃ na dassayeti sambandho.
353. The connection is that one should not expose one's body (Cūḷava. 411), thigh, or genitals to bhikkhunīs.
353. Không nên để lộ thân, hoặc đùi, hoặc bộ phận sinh dục cho các Tỳ-khưu-ni thấy, đây là mối liên hệ.
Kaddamudakādinā tā bhikkhuniyo na siñceyyāti attho.
The meaning is that one should not sprinkle those bhikkhunīs with mud, water, and so on.
Nghĩa là, không nên tạt các Tỳ-khưu-ni ấy bằng nước bùn, v.v…
Na kevalaṃ kaddamudakādikeneva, vippasannaudakarajanakaddamādīsupi yena kenaci osiñcantassa dukkaṭameva.
Not only with mud and water, but also with clear water, dust, mud, and anything else, if one sprinkles them, it is a dukkaṭa offense.
Không chỉ với nước bùn, v.v…, mà ngay cả với nước trong, bùn nhuộm, v.v…, vị nào tạt bằng bất cứ thứ gì cũng đều phạm tội dukkaṭa.
‘‘Na bhikkhave ovādo na gahetabbo.
"Monks, instruction should not be refused.
“Này các Tỳ-khưu, không được không nhận lời giáo giới.
Yo na gaṇheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 414) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā bālaṃ, ṭhapetvā gilānaṃ, ṭhapetvā gamikaṃ, avasesehi ovādaṃ gahetu’’nti (cūḷava. 414) ca ‘‘na bhikkhave ovādo na paccāharitabbo.
If one refuses, one incurs an offense of dukkaṭa" (Cūḷava. 414), and "Monks, I allow that, excluding the foolish, the sick, and the traveler, others should accept instruction" (Cūḷava. 414), and "Monks, instruction should not be refused to be retracted.
Vị nào không nhận, phạm tội dukkaṭa,” và “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép nhận lời giáo giới từ những vị còn lại, ngoại trừ kẻ ngu, ngoại trừ người bệnh, ngoại trừ người sắp đi,” và “này các Tỳ-khưu, không được không báo lại lời giáo giới.
Yo na paccāhareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pāci. 415) ca vuttattā bhikkhunīhi terasiyaṃ vā cātuddasiyaṃ vā āgantvā ‘‘ayaṃ uposatho cātuddaso’’ti vā ‘‘pannaraso’’ti vā ‘‘kadā ayya uposatho’’ti vā pucchite ‘‘cātuddaso’’ti vā ‘‘pannaraso’’ti vā ‘‘sve bhagini uposatho’’ti vā ācikkhitabbaṃ.
If one refuses to retract, one incurs an offense of dukkaṭa" (Pāci. 415), it has been said; therefore, when bhikkhunīs come on the thirteenth or fourteenth day and ask "Is this Uposatha the fourteenth?" or "the fifteenth?" or "When is the Uposatha, venerable sir?", it should be told to them as "It is the fourteenth," or "It is the fifteenth," or "Tomorrow, sister, is the Uposatha."
Vị nào không báo lại, phạm tội dukkaṭa,” do đã được nói đến như vậy, nên khi các Tỳ-khưu-ni đến vào ngày mười ba hoặc mười bốn và hỏi: “hôm nay là ngày uposatha mười bốn” hay “mười lăm?” hoặc “thưa ngài, khi nào là ngày uposatha?” thì phải trả lời: “là ngày mười bốn” hay “mười lăm” hoặc “thưa sư cô, ngày mai là ngày uposatha.”
Tāhi bhikkhunīhi uposathadivase āgantvā ‘‘bhikkhunisaṅgho ayya bhikkhusaṅghassa pāde vandati, ovādūpasaṅkamanañca yācati, labhatu kira ayya bhikkhunisaṅgho ovādūpasaṅkamana’’nti evaṃ yācitabbaṃ, taṃ vacanaṃ paṭiggahetvā uposathagge pātimokkhuddesakassa ‘‘bhikkhunisaṅgho, bhante, bhikkhusaṅghassa pāde vandati, ovādūpasaṅkamanañca yācati, labhatu kira, bhante, bhikkhunisaṅgho ovādūpasaṅkamana’’nti ācikkhitabbaṃ.
On the Uposatha day, those bhikkhunīs should come and request thus: "Venerable sirs, the community of bhikkhunīs pays homage at the feet of the community of bhikkhus and requests the approach for admonition. May the community of bhikkhus, venerable sirs, grant the approach for admonition." Having received that request, it should be announced to the reciter of the Pātimokkha at the Uposatha hall: "Bhante, the community of bhikkhunīs pays homage at the feet of the community of bhikkhus and requests the approach for admonition. May the community of bhikkhus, bhante, grant the approach for admonition."
Vào ngày uposatha, các Tỳ-khưu-ni ấy sau khi đến, phải xin như sau: “thưa ngài, Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni đảnh lễ chư Tăng Tỳ-khưu, và xin được đến nghe giáo giới, mong rằng Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni được phép đến nghe giáo giới.” Sau khi nhận lời đó, phải trình báo tại nhà uposatha cho vị tụng Pātimokkha rằng: “kính bạch ngài, Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni đảnh lễ chư Tăng Tỳ-khưu, và xin được đến nghe giáo giới, mong rằng, kính bạch ngài, Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni được phép đến nghe giáo giới.”
Pātimokkhuddesakenāpi sace tattha bhikkhunovādako atthi, ‘‘itthannāmo bhikkhu bhikkhunovādako sammato, taṃ bhikkhunisaṅgho upasaṅkamatū’’ti vattabbaṃ.
If there is a bhikkhunī admonisher (bhikkhunovādaka) there, the reciter of the Pātimokkha should say: "Such-and-such a bhikkhu has been appointed as the bhikkhunī admonisher. Let the community of bhikkhunīs approach him."
Vị tụng Pātimokkha, nếu có vị giáo giới Tỳ-khưu-ni ở đó, cũng phải nói rằng: “Tỳ-khưu tên là... đã được chỉ định làm vị giáo giới Tỳ-khưu-ni, Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni hãy đến gặp vị ấy.”
Sace natthi, ‘‘ko āyasmā ussahati bhikkhuniyo ovaditu’’nti pucchitvā sace atthi aṭṭhahaṅgehi samannāgato bhikkhu, taṃ tattheva sammannitvā vuttanayeneva ovādappaṭiggāhakassa ārocetabbaṃ.
If there is none, having asked, "Which venerable one is able to admonish the bhikkhunīs?" and if there is a bhikkhu endowed with the eight qualities, he should be appointed right there, and in the manner stated, it should be announced to the recipient of the admonition.
Nếu không có, sau khi hỏi: “vị tôn giả nào có khả năng giáo giới các Tỳ-khưu-ni?” và nếu có Tỳ-khưu hội đủ tám yếu tố, thì phải chỉ định vị ấy ngay tại đó và trình báo cho người nhận lời giáo giới theo cách đã nói.
Yadi natthi koci bhikkhu bhikkhunovādako sammato, ‘‘pāsādikena bhikkhunisaṅgho sampādetū’’ti vattabbaṃ.
If no bhikkhu has been appointed as a bhikkhunī admonisher, it should be said: "Let the community of bhikkhunīs conduct themselves properly."
Nếu không có Tỳ-khưu nào được chỉ định làm vị giáo giới Tỳ-khưu-ni, thì phải nói rằng: “Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni hãy thực hành với sự trang nghiêm.”
Tena bhikkhunā ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā pāṭipade bhikkhunīnaṃ ‘‘natthi koci bhikkhu bhikkhunovādako sammato, pāsādikena bhikkhunisaṅgho sampādetū’’ti vattabbaṃ.
That bhikkhu, having assented with "Sādhu," should say to the bhikkhunīs on the following day: "No bhikkhu has been appointed as a bhikkhunī admonisher. Let the community of bhikkhunīs conduct themselves properly."
Vị Tỳ-khưu ấy, sau khi chấp thuận “xin vâng,” vào ngày hôm sau phải nói với các Tỳ-khưu-ni rằng: “không có Tỳ-khưu nào được chỉ định làm vị giáo giới Tỳ-khưu-ni, Tăng đoàn Tỳ-khưu-ni hãy thực hành với sự trang nghiêm.”
Tāhipi ‘‘sādhu ayyā’’ti sampaṭicchitabbaṃ.
They too should assent with "Sādhu, venerable sir."
Các vị ấy cũng phải chấp thuận: “xin vâng, thưa ngài.”
Iminā nayena gaṇapuggalesupi vacanabhedo veditabbo.
In this way, the distinction in wording should be understood for individuals and groups.
Theo cách này, sự khác biệt trong lời nói đối với nhóm và cá nhân cũng nên được hiểu.
356. Gihipārutaṃ na pārupeyya, gihinivāsanaṃ na nivāseyyāti attho.
356. The meaning is: one should not wear a layperson's outer garment, one should not wear a layperson's lower garment.
356. Không nên khoác y theo cách của người thế tục, không nên mặc y theo cách của người thế tục, đây là ý nghĩa.
‘‘Na bhikkhave gihinivatthaṃ nivāsetabbaṃ hatthisoṇḍakaṃ macchavāḷakaṃ catukaṇṇakaṃ tālavaṇṭakaṃ satavalikaṃ.
For it is stated: "Monks, one should not wear a layperson's garment: elephant-trunk-like, fish-tail-like, four-cornered, fan-like, or hundred-pleated.
“Này các Tỳ-khưu, không được mặc y của người thế tục theo kiểu vòi voi, kiểu đuôi cá, kiểu bốn góc, kiểu lá cọ, kiểu trăm nếp gấp.
Yo nivāseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 280) hi vuttaṃ.
If one wears it, there is an offense of dukkata."
Vị nào mặc, phạm tội dukkaṭa,” vì đã được nói đến như vậy.
Parimaṇḍalato aññathā pārupanaṃ, sabbametaṃ gihipārutaṃ nāma.
Wearing a garment other than in the proper manner, all of this is called gihipārutaṃ (a layperson's outer garment).
Việc khoác y khác với cách khoác tròn đều, tất cả những cách này được gọi là cách khoác của người thế tục.
Taṃ pana na pārupetabbanti attho.
The meaning is that it should not be worn.
Nghĩa là, không được khoác y theo cách đó.
Saṃvelliyanti ettha kacchaṃ bandhitvā na nivāseyyāti attho.
In saṃvelliyaṃ, the meaning is: one should not wear it by tying it at the waist.
Saṃvelliyanti ở đây có nghĩa là không nên mặc y bằng cách quấn quanh nách.
Dāyanti (cūḷava. 283; cūḷava. aṭṭha. 283) araññaṃ.
Dāyaṃ means a forest.
Dāyanti là khu rừng.
Nālimpayeyyāti sambandho.
The connection is "should not smear."
Nên được liên kết với "không nên trét".
358. Uddissa yācaneti ettha (pāci. aṭṭha. 679) ‘‘amhākaṃ vihāre itthannāmena idañcidañca kata’’nti vā ‘‘karissantī’’ti vā evaṃ uddissa rakkhaṃ yācaneti attho.
358. In uddissa yācane (begging with reference to), the meaning is: begging for protection by saying, "So-and-so has done such-and-such in our monastery," or "they will do so," etc.
358. Uddissa yācaneti ở đây có nghĩa là, xin sự bảo vệ bằng cách nêu rõ rằng "tại trú xứ của chúng tôi, vật này vật này đã được làm với tên gọi như thế này" hoặc "sẽ được làm".
Ñatvāñatvā vāti evaṃ ‘‘amhehi yāciyamānā imesaṃ daṇḍessantī’’ti tesaṃ daṇḍinaṃ ñatvā vā añatvā vāti attho.
Ñatvāñatvā vā (knowing or not knowing) means: knowing that "if we beg, they will punish these people," or not knowing it, for those who inflict punishment.
Ñatvāñatvā vāti có nghĩa là, biết hoặc không biết rằng "khi chúng ta xin, họ sẽ phạt những người này".
Tehi pana daṇḍite so daṇḍo uddissa yācantānaṃ gīvāva bhaṇḍadeyyaṃ hoti evāti attho.
The meaning is that the punishment inflicted by them is indeed a debt for those who begged with reference to it.
Nhưng khi họ bị phạt, tiền phạt đó trở thành vật phải bồi thường như thể ở trên cổ của những người xin có nêu rõ, có nghĩa là như vậy.
‘‘Iminā ca iminā ca idañca idañca kataṃ, ettakaṃ daṇḍaṃ gaṇhathā’’ti sayaṃ daṇḍāpane pana assa daṇḍassa agghabhedena pārājikathullaccayadukkaṭā ñeyyāti attho.
In sayaṃ daṇḍāpane pana (causing punishment oneself), the pārājika, thullaccaya, and dukkata offenses should be understood according to the value of that punishment.
Nhưng trong việc tự mình ra lệnh phạt bằng cách nói "bởi người này và người này, việc này và việc này đã được làm, hãy lấy tiền phạt chừng này", thì nên biết là có tội pārājika, thullaccaya, hoặc dukkaṭa tùy theo sự phân chia giá trị của tiền phạt đó, có nghĩa là như vậy.
360. Vighāsaṃ (pāci. 825-826) vā uccāraṃ vā saṅkāraṃ vā muttaṃ vā pākārakuṭṭānaṃ bahi chaḍḍeyya, dukkaṭanti attho.
360. The meaning is: if one throws out food scraps, or excrement, or rubbish, or urine outside the walls or enclosures, there is a dukkata offense.
360. Nếu vứt bỏ thức ăn thừa, phân, rác, hoặc nước tiểu ra ngoài tường rào, thì phạm tội dukkaṭa, có nghĩa là như vậy.
Vaḷañje nāvalokiyāti imināva avaḷañjanakāle nāvaloketvā chaḍḍetuṃ vaṭṭatīti dīpeti.
By vaḷañje nāvalokiyā (not looking at the path), it is indicated that it is permissible to throw it out without looking when it is not a thoroughfare.
Vaḷañje nāvalokiyāti, bằng câu này, chỉ ra rằng vào lúc không có người qua lại, được phép vứt bỏ mà không cần nhìn.
Na kevalaṃ tattheva, atha kho harite vāpi vīhādināḷikerādiropime chaḍḍentassa dukkaṭamevāti attho.
It means that it is not only there, but also when one discards planted things like rice, coconuts, etc., in green areas, it is a dukkaṭa.
Không chỉ ở nơi đó, mà cả khi vứt bỏ trên cỏ xanh hoặc trên những cây trồng như lúa, dừa, v.v., cũng phạm tội dukkaṭa, có nghĩa là như vậy.
365. Saddhādeyyaṃ (mahāva. aṭṭha. 361) cīvaraṃ vā piṇḍapātaṃ vāti attho.
365. It means a robe or almsfood given out of faith.
365. Có nghĩa là y hoặc vật thực cúng dường bằng đức tin.
‘‘Na bhikkhave saddhādeyyaṃ vinipātetabbaṃ.
For it is said, "Monks, an offering of faith should not be wasted.
Vì đã được nói rằng: "Này các tỳ khưu, vật cúng dường bằng đức tin không được làm hư hao.
Yo vinipāteyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 361) hi vuttaṃ.
If anyone wastes it, he incurs a dukkaṭa."
Ai làm hư hao, phạm tội dukkaṭa".
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, mātāpitūnaṃ dātu’’nti (mahāva. 361) vuttattā ‘‘labbhaṃ pitūna’’nti vuttaṃ.
Since it is said, "Monks, I allow giving to parents," "it is permissible for parents" is stated.
Vì đã được nói rằng: "Này các tỳ khưu, Ta cho phép cho cha mẹ", nên mới nói "được phép cho cha mẹ".
366. Vassaṃvuttho aññatrāti sambandho, aññasmiṃ vihāreti attho.
366. The connection is "having completed the Rains-residence elsewhere," meaning in another monastery.
366. Nên được liên kết với "sau khi đã an cư mùa mưa ở nơi khác", có nghĩa là ở một trú xứ khác.
Aññatoti aññavihārato.
From elsewhere means from another monastery.
Aññatoti là từ một trú xứ khác.
‘‘Na bhikkhave aññatra vassaṃvutthena aññatra cīvarabhāgo sāditabbo.
For it is said, "Monks, one who has completed the Rains-residence elsewhere should not accept a share of robes elsewhere.
"Này các tỳ khưu, không được chấp nhận phần y ở nơi khác ngoài nơi đã an cư mùa mưa.
Yo sādiyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 364) hi vuttaṃ.
If he accepts it, he incurs a dukkaṭa."
Ai chấp nhận, phạm tội dukkaṭa", vì đã được nói như vậy.
Tesanti tasmiṃ vihāre taṃ cīvaraṃ bhājetvā gaṇhituṃ yuttānaṃ bhikkhūnaṃ dhuranikkhepato hoti bhaṇḍagghena kāriyoti attho.
Of those means that by setting aside the burden of the bhikkhus who are entitled to divide and receive that robe in that monastery, it should be done at the cost of the goods.
Tesanti, do sự từ bỏ trách nhiệm của các vị tỳ khưu đáng được chia và nhận y đó tại trú xứ ấy, nên việc đó được thực hiện bằng giá trị của vật dụng, có nghĩa là như vậy.
367. Saha antarena uttaroti santaruttaro, gāmaṃ na paviseyyāti attho.
367. With an inner and outer robe means he should not enter a village.
367. Y bên trong cùng với y bên ngoài là santaruttaro, không nên đi vào làng, có nghĩa là như vậy.
‘‘Na bhikkhave santaruttarena gāmo pavisitabbo.
For it is said, "Monks, a village should not be entered with an inner and outer robe.
"Này các tỳ khưu, không được đi vào làng với y trong và y ngoài.
Yo paviseyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 362) hi vuttaṃ.
If anyone enters, he incurs a dukkaṭa."
Ai đi vào, phạm tội dukkaṭa", vì đã được nói như vậy.
Kallo vāti agilāno.
Or healthy means not ill.
Kallo vāti là người không bệnh.
Saupāhano gāmaṃ na paviseyyāti sambandho.
The connection is, he should not enter a village with sandals.
Nên được liên kết với "không nên đi vào làng khi mang giày dép".
‘‘Na bhikkhave cāmaribījanī dhāretabbā.
For it is said, "Monks, a yak-tail whisk should not be carried.
"Này các tỳ khưu, không được mang phất trần bằng đuôi bò Tây Tạng.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 269), ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tisso bījaniyo vākamayaṃ usīramayaṃ morapiñchamaya’’nti (cūḷava. 269) ca vuttattā ‘‘na dhāreyya cāmarīmakasabījani’’nti vuttaṃ.
If anyone carries it, he incurs a dukkaṭa," and "Monks, I allow three kinds of fans: made of bark, made of usīra grass, made of peacock feathers," therefore "he should not carry a yak-tail whisk or a mosquito fan" is stated.
Ai mang, phạm tội dukkaṭa", và "Này các tỳ khưu, Ta cho phép ba loại quạt: quạt làm bằng lá, quạt làm bằng cỏ vetiver, quạt làm bằng lông công", vì đã được nói như vậy, nên mới nói "không nên mang phất trần bằng đuôi bò Tây Tạng để đuổi ruồi muỗi".
Makasabījanī pana dantavisāṇadārudaṇḍakāpi vaṭṭati.
However, a mosquito fan with a handle made of ivory, horn, or wood is permissible.
Tuy nhiên, quạt đuổi ruồi muỗi có cán bằng ngà, sừng hoặc gỗ thì được phép.
368. Ārāmato bahīti sambandho.
368. The connection is "outside the monastery."
368. Nên được liên kết với "bên ngoài tu viện".
‘‘Na bhikkhave chattaṃ dhāretabbaṃ.
For it is said, "Monks, an umbrella should not be carried.
"Này các tỳ khưu, không được che dù.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti, ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānassa chatta’’nti ca vuttattā agilāno ārāmato bahi na labhati, cīvaraguttiyādiatthāya agilānopi labhatīti attho.
If anyone carries it, he incurs a dukkaṭa," and "Monks, I allow an umbrella for the sick." This means that one who is not ill is not permitted to use it outside the monastery, but one who is not ill is permitted for purposes such as protecting robes.
Ai che, phạm tội dukkaṭa", và "Này các tỳ khưu, Ta cho phép người bệnh che dù", vì đã được nói như vậy, nên người không bệnh không được phép che dù bên ngoài tu viện, nhưng người không bệnh cũng được phép vì mục đích bảo vệ y, v.v., có nghĩa là như vậy.
369. Gāheyya nubhatokājanti na gāheyya ubhatokājaṃ.
369. He should not take a load on both shoulders means he should not take a load on both shoulders.
369. Gāheyya nubhatokājanti là không nên mang gánh có hai đầu.
Ekantarikakājakanti ekatokājañca antarakājañca.
A load on one shoulder and a load in between means a load on one side and a load in between.
Ekantarikakājakanti là gánh một đầu và gánh ở giữa.
Sīsabhāro ca khandhabhāro ca kaṭibhāro ca sīsakkhandhakaṭibhārā.
A head-load, a shoulder-load, and a waist-load are head-shoulder-waist-loads.
Gánh trên đầu, gánh trên vai và gánh bên hông là sīsakkhandhakaṭibhārā.
‘‘Na bhikkhave ubhatokājaṃ haritabbaṃ.
For it is said, "Monks, a load on both shoulders should not be carried.
"Này các tỳ khưu, không được mang gánh có hai đầu.
Yo hareyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (cūḷava. 281), ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ekatokājaṃ antarakājaṃ sīsabhāraṃ khandhabhāraṃ kaṭibhāraṃ olambaka’’nti (cūḷava. 281) ca vuttattā ubhatokājameva na vaṭṭati, sesāni vaṭṭantīti veditabbā.
If anyone carries it, he incurs a dukkaṭa," and "Monks, I allow a load on one shoulder, a load in between, a head-load, a shoulder-load, a waist-load, a hanging load." Therefore, it should be understood that only a load on both shoulders is not permissible, while the others are permissible.
Ai mang, phạm tội dukkaṭa", và "Này các tỳ khưu, Ta cho phép gánh một đầu, gánh ở giữa, gánh trên đầu, gánh trên vai, gánh bên hông, và mang treo", vì đã được nói như vậy, nên cần biết rằng chỉ có gánh hai đầu là không được phép, còn các loại khác thì được phép.
372. Mūgabbatādiṃ (mahāva. 209; mahāva. aṭṭha. 209) titthiyabbataṃ yadi gaṇheyya, dukkaṭanti attho.
372. It means that if one observes the ascetic practices of other sects, such as the vow of silence, it is a dukkaṭa.
372. Nếu thực hành khổ hạnh của ngoại đạo như giả câm, v.v., thì phạm tội dukkaṭa, có nghĩa là như vậy.
Ādi-saddena govatakukkuravatādayo saṅgahitā.
By the word etcetera, vows like the cow-vow and dog-vow are included.
Từ ādi bao gồm các hạnh như hạnh bò, hạnh chó, v.v.
Tathāti (mahāva. 303; mahāva. aṭṭha. 303) nhāpitapubbako khurabhaṇḍaṃ yadi parihareyya, dukkaṭamevāti attho.
Tathā means that if one who was formerly a barber carries a razor kit, it is a dukkata offence.
Tathāti, nếu người trước kia là thợ cạo mà mang theo đồ nghề cạo tóc, thì cũng phạm tội dukkaṭa, có nghĩa là như vậy.
373. Yaṃ kiñcīti (kaṅkhā. aṭṭha. kuṭikārasikkhāpadavaṇṇanā) nhāpitatuṇṇakārakammādi yaṃ kiñci hatthakammanti attho.
373. Yaṃ kiñci means any handiwork such as a barber’s work or a tailor’s work.
373. Yaṃ kiñcīti, có nghĩa là bất kỳ công việc tay chân nào như việc của thợ cạo, thợ may, v.v.
Tadanusāratoti hatthakammayācanānusāratoti attho.
Tadanusārato means in accordance with the request for handiwork.
Tadanusāratoti, có nghĩa là tùy theo việc xin công việc tay chân.
Sace evaṃ yācato hatthakammamūlameva deti, taṃ aññassa dāpetvā kāretuṃ vaṭṭatīti attho.
If, when requested in this way, one gives only the price of the handiwork, it is permissible to have it done by having another give it.
Nếu khi xin như vậy mà người ta chỉ cho tiền công cho công việc tay chân, thì được phép nhờ người khác làm, có nghĩa là như vậy.
Nikkammaṃ pana hatthakammavasena ayācitvāpi ‘‘ehi imaṃ karohī’’ti kāretuṃ kappatīti attho.
However, it is permissible to have handiwork done without requesting it, saying, “Come, do this,” in the manner of a service.
Nhưng đối với người không có việc làm, dù không xin theo cách công việc tay chân, cũng được phép nhờ làm bằng cách nói "hãy đến làm việc này", có nghĩa là như vậy.
Yaṃ kiñciparasantakanti yaṃ kiñci dārutiṇādikaṃ aparasantakaṃ apariggahitaṃ āharāpetuṃ kappatīti adhippāyo.
Yaṃ kiñciparasantakaṃ means it is permissible to have brought whatever wood, grass, etc., that belongs to no one else, that is unclaimed.
Yaṃ kiñciparasantakanti, ý muốn nói là được phép sai mang đến bất kỳ thứ gì không thuộc sở hữu của người khác, không có chủ, như gỗ, cỏ, v.v.
375. Dvihāpajjeyyāti dvīhi āpajjeyya.
375. Dvihāpajjeyyā means one incurs by two.
375. Dvihāpajjeyyāti có nghĩa là phạm tội theo hai cách.
Katamehi dvīhīti ce, te dassetuṃ ‘‘kāyavācāhī’’ti vuttaṃ, ‘‘dvīhākārehi āpattiṃ āpajjati, kāyena āpajjati, vācāya āpajjatī’’ti (pari. 322) hi vuttaṃ.
If it is asked, “By which two?” to show them, “kāyavācāhi” is stated, for it is said, “One incurs an offence by two modes: one incurs by body, one incurs by speech.”
Nếu hỏi "bằng hai cách nào?", để chỉ ra chúng, đã được nói là "bằng thân và khẩu", vì đã được nói rằng: "Phạm tội theo hai cách: phạm tội bằng thân, phạm tội bằng khẩu."
Kāyavācāhi āpattiṃ āpajjanto ca chahi ākārehi āpattiṃ āpajjati, tāni dassetuṃ ‘‘alajjiñāṇakukkuccapakatattā’’tiādimāha.
One who incurs an offence by body and speech incurs an offence by six modes; to show these, it begins with “alajjiñāṇakukkuccapakatattā”.
Và người phạm tội bằng thân và khẩu thì phạm tội theo sáu cách, để chỉ ra chúng, ngài đã nói "alajjiñāṇakukkuccapakatattā" v.v...
Ettha (pari. 295) pana akappiyabhāvaṃ jānanto eva vītikkamaṃ karonto alajjitāya āpajjati nāma.
Here, one who knows the impermissibility and yet transgresses incurs an offence due to shamelessness.
Ở đây, người biết rõ là không hợp lệ mà vẫn vi phạm thì được gọi là phạm tội do không hổ thẹn.
Kappiyākappiyaṃ ajānitvā āpajjanto aññāṇatāya.
One who incurs an offence without knowing what is permissible or impermissible incurs due to ignorance.
Người phạm tội do không biết điều hợp lệ và không hợp lệ là do không có trí tuệ.
Kappiyaṃ nu kho, no nu kho’’ti saṃsaye uppanne tamabhivitaritvā vītikkamaṃ karonto kukkuccapakatattā āpajjati.
When doubt arises, “Is it permissible or not permissible?”, one who transgresses by overstepping that doubt incurs due to being prone to remorse.
Khi nghi ngờ khởi lên "Có hợp lệ chăng, hay không hợp lệ chăng?", người vượt qua sự nghi ngờ ấy mà vi phạm thì phạm tội do bị hối hận chi phối.
Sahaseyyādiṃ āpajjanto satiplavā, satisammosāti attho.
One who incurs an offence such as sleeping together incurs due to forgetfulness, meaning due to confusion of mindfulness.
Người phạm tội nằm chung v.v... là do thất niệm, nghĩa là do quên niệm.
Acchamaṃsaṃ ‘‘sūkaramaṃsa’’nti vā sūkaramaṃsaṃ ‘‘acchamaṃsa’’nti vā khādanto akappiye kappiyasaññitāya ca kappiye akappiyasaññitāya ca āpajjatīti veditabbo.
One who eats bear meat thinking it is pork, or pork thinking it is bear meat, should be understood to incur an offence due to perceiving the impermissible as permissible and the permissible as impermissible.
Người ăn thịt gấu với tưởng là "thịt heo" hoặc ăn thịt heo với tưởng là "thịt gấu" thì được hiểu là phạm tội do tưởng điều không hợp lệ là hợp lệ và do tưởng điều hợp lệ là không hợp lệ.
376. Alajjitāya vā aññāṇatāya vā āpattiṃ kāyavācāhi chādayeti attho.
376. It means that one conceals an offence by body and speech due to shamelessness or ignorance.
376. Nghĩa là che giấu tội đã phạm do không hổ thẹn hoặc do không có trí tuệ bằng thân và khẩu.
Eke vā ekasmiṃ vā.
Eke vā means or in one.
Eke vā là hoặc ở một người.
Liṅgeti liṅgaparivattanato.
Liṅge means by changing gender.
Liṅgeti là do sự chuyển đổi giới tính.
Evaṃ catudhā āpattivuṭṭhānaṃ hotīti attho.
Thus, there are four ways of emerging from an offence.
Nghĩa là sự ra khỏi tội có bốn cách như vậy.
Tiṇavatthārakasamathaabbhānādīnaṃ vasena saṅghe āpatti vuṭṭhātīti veditabbaṃ nissajjanādīsu gaṇe.
It should be understood that an offence is emerged from in the Saṅgha by means of the pacification of disputes such as covering with grass, and by means of abbhāna, etc., and in a group for acts like nissajjana.
Cần được biết rằng tội được ra khỏi trong Tăng chúng bằng cách thực hành samatha tiṇavatthāraka (dàn xếp bằng cách phủ cỏ) và abbhāna (phục vị) v.v...; trong một nhóm tỳ-khưu bằng cách từ bỏ v.v...
Ekassa santike vuṭṭhānaṃ pākaṭameva.
Emerging from an offence in the presence of one person is evident.
Sự ra khỏi tội trước một người thì đã rõ ràng.
‘‘Yā āpattiyo bhikkhūnaṃ bhikkhunīhi asādhāraṇā, tāhi āpattīhi anāpattī’’ti (pārā. 69) vacanato liṅgaparivattane āpattivuṭṭhānaṃ ñātabbaṃ.
The emergence from an offence by changing gender should be known from the statement, “Those offences that are not common to bhikkhus and bhikkhunīs, by those offences there is no offence.”
Cần biết sự ra khỏi tội khi chuyển đổi giới tính theo câu: "Đối với những tội mà các tỳ-khưu phạm không chung với các tỳ-khưu-ni, thì không phạm những tội ấy."
377. Paccayadvayeti cīvare ca piṇḍapāte ca.
377. Paccayadvaye means in the two requisites: robes and almsfood.
377. Paccayadvayeti là đối với hai vật dụng: y và vật thực khất thực.
Na kevalañca ime eva, nimittakammampi na labbhateva, gāthābandhasukhatthaṃ pana na vuttaṃ.
Not only these, but also nimittakamma is not permissible; however, it is not mentioned for the sake of ease in versification.
Không chỉ hai thứ này, mà cả nimittakamma (hành động ra dấu) cũng không được phép, nhưng không được nói đến để cho câu kệ được suôn sẻ.
Tattha nimittakammaṃ nāma yaṃ kiñci paresaṃ paccayadānasaṃyojanakaṃ kāyavacīkammaṃ.
Here, nimittakamma means any bodily or verbal action that hints at giving requisites to others.
Trong đó, nimittakamma là bất kỳ hành động nào bằng thân hoặc khẩu có liên quan đến việc dâng cúng vật dụng của người khác.
Khādanīyaṃ gahetvā gacchante disvā ‘‘kiṃ khādanīyaṃ labhitthā’’tiādinā nayena tassa pavatti veditabbā.
Its occurrence should be understood by seeing one carrying food and asking, “What food did you get?” and so on.
Sự diễn tiến của nó cần được biết theo cách như: khi thấy người ta mang vật thực đi, liền hỏi: "Quý vị đã nhận được vật thực gì vậy?" v.v...
Parikathā nāma yathā yathā taṃ labhati, tathā tathā parivattetvā kathanaṃ.
Parikathā means speaking in various ways about how one obtains it.
Parikathā là nói vòng vo bằng nhiều cách khác nhau để có thể nhận được vật đó.
‘‘Etarahi bhikkhū piṇḍapātena kilamantī’’tiādinā nayena tassa pavatti veditabbā.
Its occurrence should be understood by saying, “At present, bhikkhus are suffering from lack of almsfood,” and so on.
Sự diễn tiến của nó cần được biết theo cách như: "Hiện nay các tỳ-khưu đang gặp khó khăn về vật thực khất thực" v.v...
Obhāso nāma paccayappaṭisaṃyuttakathā.
Obhāso means a talk connected with requisites.
Obhāso là lời nói liên quan đến vật dụng.
Viññatti pana pākaṭā eva.
Viññatti is clearly evident.
Còn viññatti (sự xin xỏ) thì đã rõ ràng.
Tatiyeti senāsane.
Tatiye means in lodging.
Tatiyeti là đối với sàng tọa.
Senāsane pana nimittobhāsaparikathā vaṭṭanti, viññatti eva ekā na vaṭṭati.
In lodging, however, nimitta, obhāsa, and parikathā are permissible; only viññatti is not permissible.
Đối với sàng tọa, nimitta (ra dấu), obhāsa (ám chỉ), và parikathā (nói vòng vo) thì được phép; chỉ có một mình viññatti (sự xin xỏ) là không được phép.
Tattha nimittakammaṃ nāma upāsake disvā senāsanatthaṃ bhūmiparikammakaraṇādi.
Here, nimittakamma means seeing laypeople and preparing the ground for lodging, etc.
Trong đó, nimittakamma là khi thấy các cận sự nam, liền làm các việc chuẩn bị mặt bằng v.v... cho sàng tọa.
Obhāso nāma ‘‘upāsakā, tumhe kuhiṃ vasathā’’ti ‘‘pāsāde, bhante’’ti vutte ‘‘kiṃ bhikkhūnaṃ pāsādo na vaṭṭatī’’tiādikaṃ vacanaṃ.
Obhāso means saying, “Laypeople, where do you live?” and when they reply, “In a palace, Venerable Sir,” asking, “Is a palace not suitable for bhikkhus?” and similar statements.
Obhāso là lời nói như: "Này các cận sự nam, quý vị ở đâu?", khi được trả lời: "Bạch ngài, ở trong lâu đài", liền nói: "Chẳng lẽ lâu đài không hợp lệ cho các tỳ-khưu sao?" v.v...
Parikathā nāma ‘‘bhikkhūnaṃ senāsanaṃ sambādha’’nti vacanaṃ.
Parikathā means the statement "the bhikkhus' lodging is restricted."
Parikathā là lời nói: "Sàng tọa của các tỳ-khưu chật chội."
Seseti gilānapaccaye.
Sese refers to requisites for the sick.
Seseti là đối với dược phẩm trị bệnh.
378. Na ruhatīti na hoti.
378. Na ruhatī means "does not accrue."
378. Na ruhatīti là không thành.
Accaye dānanti accayadānaṃ.
Accaye dāna means a gift given at the time of death.
Accaye dānanti là accayadānaṃ (sự cho sau khi qua đời).
Pañcasu sahadhammikesu yena kenaci kālaṃ karontena ‘‘mamaccayena mayhaṃ parikkhāro upajjhāyassa hotu, ācariyassa hotu, aññassa vā kassaci hotū’’ti vutte tesaṃ na hoti, tasmā vuttaṃ ‘‘na ruhatī’’ti.
Among the five co-religionists, if anyone, when dying, says: "After my death, let my requisites belong to my preceptor, or to my teacher, or to anyone else," they do not belong to them. Therefore, it is said, "they do not accrue."
Trong năm vị đồng pháp, khi bất kỳ ai sắp qua đời nói rằng: "Sau khi tôi qua đời, vật dụng của tôi xin thuộc về thầy tế độ, thuộc về thầy giáo thọ, hoặc thuộc về một vị nào khác," thì những vật dụng đó không thuộc về họ, do đó đã nói là "không thành".
Saṅghasseva ca taṃ hotīti yadi bhikkhusāmaṇerehi evaṃ vuttaṃ, tasmiṃ matepi bhikkhusaṅghasseva hoti, bhikkhunisikkhamānasāmaṇerīhi ce vuttaṃ, tasmiṃ mate bhikkhunisaṅghassa taṃ hotīti attho.
Saṅghasseva ca taṃ hotī means that if bhikkhus or sāmaṇeras have said this, even in that case, it belongs to the Bhikkhu Saṅgha. If bhikkhunīs, sikkhamānās, or sāmaṇerīs have said it, in that case, it belongs to the Bhikkhunī Saṅgha, this is the meaning.
Saṅghasseva ca taṃ hotīti nghĩa là nếu các tỳ-khưu, sa-di nói như vậy, thì sau khi vị ấy qua đời, vật dụng đó thuộc về Tăng chúng tỳ-khưu; còn nếu các tỳ-khưu-ni, học nữ, sa-di-ni nói như vậy, thì sau khi vị ấy qua đời, vật dụng đó thuộc về Tăng chúng tỳ-khưu-ni.
Gihīnaṃ pana rūhatīti gihīnaṃ pana accayadānaṃ eva sabbesaṃ ruhatīti vuttaṃ hoti.
Gihīnaṃ pana rūhatī means that, however, for laypeople, a gift given at the time of death accrues to everyone, it is said.
Gihīnaṃ pana rūhatīti có nghĩa là, đối với hàng tại gia, sự cho sau khi qua đời của tất cả họ đều thành.
380. Purimassevāti ettha ‘‘imaṃ parikkhāraṃ netvā asukassa dehī’’ti dinnaṃ purimasseva hotīti attho.
380. Purimassevā means here, "Take this requisite and give it to so-and-so," when given, it belongs to the former, this is the meaning.
380. Purimassevāti ở đây có nghĩa là: vật dụng được cho với lời dặn "Hãy mang vật dụng này đến cho vị kia" thì thuộc về người đầu tiên (người nhận để trao lại).
‘‘Asukassa dammī’’ti dinnaṃ pana pacchimasseva hoti pariccajitvā dinnattā.
However, "I give it to so-and-so," when given, it belongs to the latter, having been relinquished.
Còn vật dụng được cho với lời nói "Tôi cho vị kia" thì thuộc về người sau cùng (người được chỉ định) vì đã được cho sau khi từ bỏ.
Imaṃ vidhiṃ ñatvāva vissāsaggāhaṃ vā gaṇheyya, matakacīvaraṃ vā adhiṭṭheti sambandho.
Knowing this method, one should either take it by trust or determine the robe of the deceased, this is the connection.
Có sự liên kết là, sau khi biết rõ phương cách này, vị ấy nên lấy với sự thân tín hoặc chú nguyện y của người đã mất.
Matakacīvaraadhiṭṭhānaṃ nāma ghaṇṭiṃ paharitvā kālaṃ ghosetvā thokaṃ āgametvā sace bhikkhū āgacchanti, tehi saddhiṃ bhājetabbāni, no ce āgacchanti, ‘‘mayhimāni cīvarāni pāpuṇantī’’ti adhiṭṭhātabbāni.
Matakacīvaraadhiṭṭhānaṃ means that if, after striking the bell, announcing the time, and waiting a little, bhikkhus arrive, the robes should be shared with them. If they do not arrive, one should determine, "These robes accrue to me."
Matakacīvaraadhiṭṭhānaṃ là việc chú nguyện y của người đã mất, nghĩa là sau khi gióng chuông và thông báo về sự qua đời, đợi một lát, nếu các tỳ-khưu đến thì phải chia cho họ, nếu không có ai đến thì phải chú nguyện rằng: "Những y này thuộc về tôi."
Evaṃ adhiṭṭhite sabbāni tasseva honti, ṭhitikā pana na tiṭṭhati.
When thus determined, all of them belong to him, but the rule does not stand.
Khi đã chú nguyện như vậy, tất cả đều thuộc về vị ấy, nhưng thời hạn sử dụng (ṭhitikā) thì không tồn tại.
Sace ekekaṃ uddharitvā ‘‘ayaṃ paṭhamabhāgo mayhaṃ pāpuṇāti, ayaṃ dutiyabhāgo’’ti evaṃ gaṇhāti, gahitāni ca sugahitāni honti, ṭhitikā ca tiṭṭhati.
If one takes them out one by one, saying, "This first portion accrues to me, this second portion," then what is taken is well-taken, and the rule stands.
Nếu vị ấy lấy từng cái một và nói: "Phần đầu tiên này thuộc về tôi, phần thứ hai này..." như vậy, thì những vật đã lấy được xem là đã lấy đúng cách, và thời hạn sử dụng vẫn tồn tại.
Evaṃ pāpetvā gaṇhantenāpi adhiṭṭhitameva hoti.
Even by one who takes them in this way, it is considered determined.
Ngay cả khi người nhận được và lấy theo cách này, thì cũng được xem là đã chú nguyện.
381. Lohabhaṇḍe paharaṇiṃ ṭhapetvā sabbaṃ kappati, dārubhaṇḍe ca dārujaṃ pattañca pādukañca, pallaṅkañca āsandiñca ṭhapetvā sabbaṃ kappati, mattikāmaye katakañca kumbhakārikañca ṭhapetvā sabbaṃ kappatīti attho.
381. Everything made of metal is permissible except a weapon. Everything made of wood is permissible except a wooden bowl, wooden sandals, a couch, and an armchair. Everything made of clay is permissible except an ornamental flower and a potter's work, this is the meaning.
381. Nghĩa là, trong các đồ dùng bằng kim loại, mọi thứ đều hợp lệ ngoại trừ vũ khí; trong các đồ dùng bằng gỗ, mọi thứ đều hợp lệ ngoại trừ bình bát bằng gỗ, dép bằng gỗ, giường dài và ghế đẩu; trong các đồ dùng bằng đất sét, mọi thứ đều hợp lệ ngoại trừ kataka và kumbhakārika.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, ṭhapetvā paharaṇiṃ sabbaṃ lohabhaṇḍaṃ, ṭhapetvā āsandiṃ pallaṅkaṃ dārupattaṃ dārupādukaṃ sabbaṃ dārubhaṇḍaṃ, ṭhapetvā katakañca kumbhakārikañca sabbaṃ mattikābhaṇḍa’’nti (cūḷava. 293) hi vuttaṃ.
For it is said: "I allow, bhikkhus, all metalware except a weapon; all woodenware except an armchair, a couch, a wooden bowl, wooden sandals; all earthenware except an ornamental flower and a potter's work."
Vì đã được nói rằng: "Này các tỳ-khưu, Ta cho phép tất cả đồ dùng bằng kim loại, ngoại trừ vũ khí; tất cả đồ dùng bằng gỗ, ngoại trừ ghế đẩu, giường dài, bình bát bằng gỗ, dép bằng gỗ; tất cả đồ dùng bằng đất sét, ngoại trừ kataka và kumbhakārika."
Ettha katakanti padumakaṇṇikākārena katamallakanti adhippetaṃ.
Here, kataka is intended to mean a bowl made in the shape of a lotus pericarp.
Ở đây, kataka được hiểu là cái bát nhỏ được làm theo hình đài sen.
Dhaniyasseva sabbamattikāmayā kuṭi kumbhakārikanti.
Dhaniyā's entire clay hut is a potter's work.
Cái am thất hoàn toàn bằng đất sét của ngài Dhaniya được gọi là kumbhakārika.
Pakiṇṇakavinicchayo.
Miscellaneous decisions.
Phần phân tích các vấn đề linh tinh.
382. Bhikkhubhāvassa (pārā. aṭṭha. 2.198) yo cāgo, sā pārājikadesanāti attho.
382. The relinquishing of the state of a bhikkhu is the confession of a pārājika offense, this is the meaning.
382. Sự từ bỏ trạng thái tỳ-khưu chính là cách sám hối tội pārājika, đó là ý nghĩa.
Vuttañhetaṃ ‘‘visuddhāpekkhoti gihi vā hotukāmo upāsako vā hotukāmo ārāmiko vā hotukāmo sāmaṇero vā hotukāmo’’ti (pārā. 198).
For it is said: "One desiring purity means one desiring to be a layperson, or one desiring to be an upāsaka, or one desiring to be an ārāmika, or one desiring to be a sāmaṇera."
Điều này đã được nói: "Người mong muốn thanh tịnh, hoặc muốn trở thành người tại gia, hoặc muốn trở thành cận sự nam, hoặc muốn trở thành người coi sóc tự viện, hoặc muốn trở thành sa-di."
Tasmā gihibhāvādikaṃyeva pārājikaṃ āpannassa visuddhi nāma, aññatarassa visuddhi eva natthi.
Therefore, purity for one who has committed a pārājika offense is only becoming a layperson and so forth; there is no purity for any other.
Do đó, việc trở thành người tại gia v.v... chính là sự thanh tịnh đối với người đã phạm tội pārājika; không có sự thanh tịnh nào khác.
‘‘Chādeti jānamāpannaṃ, parivaseyya tāvatā’’tiādinā nayena heṭṭhā vuttavidhiṃ sandhāya ‘‘yathāvuttena vuṭṭhāna’’nti vuttaṃ.
"Vuṭṭhāna as stated" is said with reference to the method stated earlier in the manner of "He conceals the known offense, he should undergo parivāsa for that duration," and so forth.
Câu "yathāvuttena vuṭṭhānaṃ" (sự ra khỏi tội theo cách đã nói) được nói ra là để đề cập đến phương pháp đã được trình bày ở phần dưới theo cách: "Chādeti jānamāpannaṃ, parivaseyya tāvatā" (Người biết mình đã phạm tội mà che giấu, phải sống biệt trú trong thời gian bấy lâu) v.v...
(Ca) ‘‘santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabba’’nti (pārā. 524) vuttattā ‘‘tatuttarī’’ti vuttaṃ.
(Ca) Because it is stated, "the bhikkhu should accept a robe from that point onwards, up to the inner and outer robes," the term beyond that (tatuttarī) is used.
(Ca) Do có lời dạy rằng: “vị tỳ-khưu ấy được phép thọ nhận y phục tối đa là có tấm phủ bên trên,” nên được nói là “hơn mức ấy”.
Ettha pana ‘‘sace tīṇi naṭṭhāni honti, dve sāditabbāni.
Here, however, it is stated: "If three are lost, two should be accepted.
Và ở đây có nói rằng: “Nếu ba y bị mất, được phép thọ nhận hai y.
Dve naṭṭhāni, ekaṃ sāditabbaṃ, ekaṃ naṭṭhaṃ, na kiñci sāditabba’’nti (pārā. 524) vuttaṃ.
If two are lost, one should be accepted. If one is lost, nothing should be accepted."
Hai y bị mất, được phép thọ nhận một y; một y bị mất, không được thọ nhận y nào.”
(Cha-ja) ‘‘kīdisena te (pārā. 529), bhante, cīvarena attho, kīdisaṃ te cīvaraṃ cetāpemī’’ti evaṃ appavāritoti attho.
(Cha-ja) "What kind of robe do you need, venerable sir? What kind of robe should I have made for you?" This is the meaning of "not invited."
(Cha-ja) Ý nghĩa là (vị thí chủ) không thỉnh mời như vầy: “Bạch ngài, ngài cần loại y phục như thế nào, con sẽ sắm cho ngài loại y phục như thế nào?”
Vikappanti visiṭṭhakappaṃ adhikavidhānaṃ āpannaṃ.
Designation (vikappa) means having entered a specific arrangement, an additional regulation.
Vikappa có nghĩa là đã phạm một giới luật đặc biệt, một quy định bổ sung.
Idha purimaṃ ekassa, dutiyaṃ bahūnaṃ vasena vuttaṃ, ettakaṃ nānattaṃ.
Here, the first refers to one person, the second to many, this is the extent of the difference.
Ở đây, trường hợp trước được nói về một người, trường hợp sau được nói về nhiều người, sự khác biệt là chừng ấy.
(Jha) atirekatikkhattunti ettha kenaci yaṃ kiñci akappiyavatthuṃ ānetvā ‘‘idaṃ kho me, bhante, āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhataṃ, paṭiggaṇhatu āyasmā cīvaracetāpanna’’nti vutte ‘‘na kho mayaṃ, āvuso, cīvaracetāpannaṃ paṭiggaṇhāma, cīvarañca kho mayaṃ paṭiggaṇhāma kālena kappiya’’nti vattabbaṃ.
(Jha) In more than three times (atirekatikkhattuṃ), if someone brings any unsuitable item and says, "Venerable sir, this robe-money has been brought for the venerable one; please accept the robe-money," it should be said, "Friend, we do not accept robe-money; we accept robes when it is appropriate."
(Jha) Quá ba lần: ở đây, khi có người nào đó mang một vật không hợp lệ đến và nói rằng: “Bạch ngài, vật sắm y này được con mang đến vì mục đích dâng lên ngài, xin ngài hãy thọ nhận vật sắm y này,” thì nên nói rằng: “Này hiền hữu, chúng tôi không thọ nhận vật sắm y, nhưng chúng tôi thọ nhận y phục hợp lệ đúng thời.”
Evaṃ vutte sace so ‘‘atthi koci kappiyakārako’’ti vadati, cīvaratthikena ṭhapetvā pañca sahadhammike yo koci uddisitabbo ‘‘eso kho, āvuso, bhikkhūnaṃ veyyāvaccakaro’’ti, ettakameva vattabbaṃ.
If, when this is said, he asks, "Is there anyone who can act as a suitable agent?" then the bhikkhu, desiring a robe, should designate anyone except five fellow renunciants, saying, "Friend, this one is a steward for bhikkhus." Only this much should be said.
Sau khi nói như vậy, nếu người ấy hỏi: “Có người thị giả nào không?”, vị tỳ-khưu cần y nên chỉ định bất kỳ ai ngoại trừ năm vị đồng phạm hạnh: “Này hiền hữu, đó là người phục vụ cho các tỳ-khưu,” chỉ nên nói chừng ấy.
Evaṃ vutte sace dāyako tassa hatthe akappiyavatthuṃ datvā ‘‘eso ayyassa cīvaraṃ cetāpetvā dassatī’’ti vatvā gacchati, taṃ upasaṅkamitvā dvattikkhattuṃ codetabbo sāretabbo ‘‘attho me, āvuso, cīvarenā’’ti, ettakameva vattabbaṃ, ‘‘dehi me cīvara’’ntiādinā na vattabbaṃ.
If, when this is said, the donor gives the unsuitable item into his hand and leaves, saying, "This person will have a robe made for the venerable one," then that person should be approached and urged or reminded two or three times, "Friend, I need a robe." Only this much should be said; it should not be said, "Give me a robe," and so on.
Sau khi nói như vậy, nếu người thí chủ giao vật không hợp lệ vào tay người ấy và nói: “Người này sẽ sắm y và dâng lên ngài,” rồi ra đi, (vị tỳ-khưu) nên đến gặp người ấy, nhắc nhở và gợi ý hai hoặc ba lần rằng: “Này hiền hữu, tôi cần y phục,” chỉ nên nói chừng ấy, không nên nói bằng những lời như: “Hãy đưa y cho tôi.”
Evaṃ tikkhattuṃ codanāya taṃ cīvaraṃ labhati, iccetaṃ kusalaṃ.
If, by urging three times in this way, one obtains the robe, that is skillful.
Nhờ việc nhắc nhở ba lần như vậy mà nhận được y phục, điều này là tốt.
No ce labhati, chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena ṭhātabbaṃ, na āsane nisīditabbaṃ, na āmisaṃ paṭiggahetabbaṃ, na dhammo bhāsitabbo.
If one does not obtain it, one should remain silent for up to six times; one should not sit on a seat, nor accept alms, nor teach the Dhamma.
Nếu không nhận được, nên đứng im lặng tối đa sáu lần, không nên ngồi trên ghế, không nên nhận vật thực, không nên thuyết pháp.
‘‘Kiṃ kāraṇā āgatosī’’ti vutte ‘‘jānāhi, āvuso’’ti ettakameva vattabbaṃ.
If asked, "Why have you come?" one should only say, "Know, friend."
Khi được hỏi: “Ngài đến đây vì lý do gì?”, chỉ nên nói chừng ấy: “Này hiền hữu, hãy tự biết.”
Sace nisajjādīni karoti, ṭhānaṃ bhañjati.
If one performs sitting and so on, one breaks the rule.
Nếu thực hiện việc ngồi v.v..., vị ấy đã phá vỡ tư thế đứng.
Vattabhedadukkaṭañca āpajjatīti vadanti.
And one incurs a dukkaṭa offense for breaking the observance, they say.
Các vị nói rằng (vị ấy) còn phạm tội tác ác do vi phạm phận sự.
Evaṃ pana appaṭipajjitvā atirekatikkhattuṃ codanāya atirekachakkhattuṃ ṭhānena sace nipphādeti, nissaggiyanti attho.
However, if, without acting in this way, one completes it by urging more than three times and remaining silent more than six times, it is nissaggiya.
Tuy nhiên, nếu không thực hành như vậy mà thành tựu (y phục) bằng cách nhắc nhở quá ba lần, bằng cách đứng quá sáu lần, thì (y phục ấy) phải được xả bỏ, đó là ý nghĩa.
387-9. Āpattiṃ desetvā pacchā kattabbaṃ dassetuṃ ‘‘athā’’ti vuttaṃ.
387-9. To show what should be done after declaring the offense, "then" is stated.
387-9. Để chỉ ra việc cần làm sau khi sám hối tội, từ “sau đó” được nói đến.
Gihiṃ vadeti sace tattha āgacchati ārāmiko vā upāsako vā, taṃ vadeyyāti attho.
"Tell a layperson" means if a monastery attendant or a lay follower comes there, he should tell him.
Nên nói với người tại gia: ý nghĩa là nếu có người coi vườn hoặc cận sự nam đến đó, nên nói với người ấy.
Evaṃ vutto so ‘‘iminā kiṃ āharāmī’’ti ce vadeyyāti attho.
If told thus, he means if he says, "What shall I bring with this?"
Sau khi được nói như vậy, người ấy nếu hỏi: “Con nên mang gì đến bằng vật này?”, đó là ý nghĩa.
Avatvāmanti ‘‘imaṃ vā imaṃ vā āharā’’ti avatvāti attho.
"Without saying" means without saying, "Bring this or that."
Không nói: ý nghĩa là không nói rằng: “Hãy mang vật này hoặc vật này.”
Vadeti ‘‘kappiyaṃ ācikkhitabba’’nti (pārā. 584, 589) vacanato ‘‘pabbajitānaṃ sappi vā telaṃ vā madhu vā phāṇitaṃ vā vaṭṭatī’’ti evaṃ ācikkhitabbaṃ, ‘‘imaṃ nāma āharā’’ti na vattabbameva.
"He should say" means according to the statement "what is allowable should be explained," it should be explained thus: "For renunciants, ghee or oil or honey or molasses is allowable." It should not be said, "Bring this particular thing."
Nên nói: theo lời dạy “nên chỉ ra vật hợp lệ,” nên chỉ ra như vầy: “Bơ lỏng, dầu, mật ong, hoặc đường phèn là hợp lệ đối với các vị xuất gia,” tuyệt đối không được nói: “Hãy mang vật có tên này đến.”
Dvepeteti dvepi ete rūpiyapaṭiggāhakañca rūpiyasabyohārikañcāti attho.
"These two" means these two, the acceptor of silver and the transactor of silver.
Cả hai người này: ý nghĩa là cả người nhận vàng bạc và người dùng vàng bạc để giao dịch.
Aññenāti antamaso ārāmikenāpi laddhabhāgo na kappati eva.
"By another" means even a share received by a monastery attendant is not allowable.
Bởi người khác: phần nhận được dù cho bởi người coi vườn cũng không hợp lệ.
390. Antamaso (pārā. aṭṭha. 2.583-4) tannibbattā rukkhacchāyāpi na kappatīti.
390. Even the shade of a tree produced thereby is not allowable.
390. Ngay cả bóng cây có được từ (số tiền) đó cũng không hợp lệ.
Nissaṭṭhaṃ paṭiladdhampīti ettha yathā rūpiyasaṃvohāraṃ katvā laddhavatthuto ābhataṃ na kappati, tathā kosiyamissakasanthatādittayampi na kappati.
In "even what has been given up and received back," just as what is brought from an item obtained by transacting with silver is not allowable, so too the three items of a rug mixed with silk, etc., are not allowable.
Dù đã nhận lại vật đã xả bỏ: ở đây, cũng như vật phẩm mang về từ vật có được do giao dịch bằng vàng bạc không hợp lệ, thì ba loại (vật phẩm) như tấm lót có trộn tơ kosiya v.v... cũng không hợp lệ.
Na kevalaṃ tasseva, aññesampi na kappateva ‘‘aññena kataṃ paṭilabhitvā paribhuñjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 545, 550, 555) vuttattā.
Not only for him, but for others too it is not allowable, because it is stated, "If one receives and uses what has been made by another, there is an offense of dukkaṭa."
Không chỉ đối với vị ấy, mà đối với những người khác cũng không hợp lệ, vì có lời dạy rằng: “Nhận lại vật do người khác làm rồi sử dụng, phạm tội tác ác.”
392. Paṭiggahitarūpiyañca parivattitarūpiyañca sandhāya ‘‘etānī’’ti vuttaṃ.
392. With reference to the accepted silver and the exchanged silver, "these" is stated.
392. Nhắm đến vàng bạc đã nhận và vàng bạc đã đổi chác, nên được nói là “những thứ này”.
Dutiyapatto nāma ‘‘ūnapañcabandhanena pattena aññaṃ navaṃ pattaṃ cetāpeyya, nissaggiya’’nti (pārā. 612) vuttapatto.
"A second bowl" refers to the bowl mentioned in "If one causes a new bowl to be acquired with a bowl that has less than five mendings, it is nissaggiya."
Bình bát thứ hai là bình bát được nói đến: “Nếu sắm một bình bát mới bằng một bình bát có dưới năm chỗ hàn gắn, (bình bát ấy) phải được xả bỏ.”
So ca etāni ca saṅghe nissaṭṭhuṃ labbhareti sambandho.
And that and these are allowable to be given up to the Saṅgha, is the connection.
Sự liên kết là: (bình bát) đó và những thứ này được phép xả bỏ trong Tăng chúng.
‘‘Saṅghamajjhe nissajjitabbaṃ, bhikkhuparisāya nissajjitabba’’nti (pārā. 584, 589) ca vuttattā na gaṇapuggalānaṃ nissajjituṃ vaṭṭati.
And since it is stated, "It should be given up in the midst of the Saṅgha, it should be given up to the assembly of bhikkhus," it is not allowable to give up to a group or individuals.
Và do đã được nói rằng: “nên được xả bỏ giữa Tăng chúng, nên được xả bỏ trong hội chúng tỳ-khưu”, nên không được phép xả bỏ cho nhóm hay cá nhân.
Sesāni pana tīṇi cīvarādivatthūni ‘‘nissajjitabbaṃ saṅghassa vā gaṇassa vā puggalassa vā’’ti vuttattā (pārā. 463) saṅghādīnaṃ nissajjituṃ vaṭṭati.
However, the remaining three items, robes and so forth, are allowable to be given up to the Saṅgha and others, since it is stated, "It should be given up to the Saṅgha or to a group or to an individual."
Còn ba vật còn lại, gồm y v.v..., do đã được nói rằng: “nên được xả bỏ cho Tăng chúng, hoặc cho nhóm, hoặc cho cá nhân”, nên được phép xả bỏ cho Tăng chúng v.v...
Bhāsantarenapīti pāḷiyā vattuṃ asakkontena damiḷabhāsādīsu aññatarāyapi nissajjituṃ vaṭṭatīti attho.
"Even in another language" means it is allowable to give up in any other language, such as Damila, for one unable to speak in Pāḷi.
Bhāsantarenapi có nghĩa là, người không thể nói bằng tiếng Pāḷi thì cũng được phép xả bỏ bằng một ngôn ngữ khác như tiếng Damiḷa v.v...
395.(Kha) paridahitaṃ nissaggiyanti ettha (pārā. 626-628; pārā. aṭṭha. 2.628) pana ṭhatvā vassikasāṭikāya pariyesanakkhettaṃ karaṇakkhettaṃ nivāsanakkhettaṃ adhiṭṭhānakkhettanti catubbidhaṃ khettañca kucchisamayo piṭṭhisamayoti duvidho samayo ca veditabbo.
395.(Kha) In "a worn nissaggiya (robe)," however, four kinds of periods should be understood for the rain-cloth: the period of seeking, the period of making, the period of wearing, and the period of determining; and two kinds of times: the belly-time and the back-time.
395.(Kha) Trong câu paridahitaṃ nissaggiyanti, cần phải hiểu có bốn loại khu vực là khu vực tìm kiếm (pariyesanakkhettaṃ), khu vực làm (karaṇakkhettaṃ), khu vực mặc (nivāsanakkhettaṃ), khu vực nguyện (adhiṭṭhānakkhettaṃ) đối với y tắm mưa; và hai loại thời điểm là thời điểm trong (kucchisamayo) và thời điểm ngoài (piṭṭhisamayo).
Kathaṃ?
How?
Như thế nào?
Gimhānamāsesu pacchimamāsassa purimo aḍḍhamāso pariyesanakkhettaṃ, pacchimo karaṇakkhettañca nivāsanakkhettañca, pariyesitumpi vaṭṭati, adhiṭṭhātuṃ pana na vaṭṭati.
The first half of the last month of the hot season is the period of seeking; the latter half is the period of making and the period of wearing. It is allowable to seek, but not allowable to determine.
Trong các tháng mùa nóng, nửa tháng đầu của tháng cuối cùng là khu vực tìm kiếm, nửa tháng sau là khu vực làm và khu vực mặc, được phép tìm kiếm, nhưng không được phép nguyện.
Vassikā pana cattāro māsā pariyesanādīnaṃ catunnampi khettaṃ.
The four months of the rainy season, however, are the period for all four: seeking, etc.
Bốn tháng mùa mưa là khu vực cho cả bốn việc, gồm tìm kiếm v.v...
Ete eva pañca māsā kucchisamayo nāma.
These five months are called the belly-time.
Chính năm tháng này được gọi là thời điểm trong.
Itare satta māsā piṭṭhisamayo, tattha satuppādakaraṇaṃ na vaṭṭati.
The other seven months are the back-period; during that time, it is not permissible to generate a thought (of making a robe).
Bảy tháng còn lại là thời điểm ngoài, trong đó không được phép làm cho phát sinh.
(Gha) suttaṃ viññāpetvāti ettha cīvarakārasamayādīsu cīvarasibbanādīnamatthāya suttaṃ viññāpetvāti attho.
(Gha) Regarding 'having requested thread': Here, it means having requested thread for the purpose of sewing robes, etc., during the robe-making season, etc.
(Gha) Trong câu suttaṃ viññāpetvāti, có nghĩa là đã xin chỉ vì mục đích may y v.v... trong thời gian làm y v.v...
Aññathā suttaṃ viññāpetumeva na vaṭṭati.
Otherwise, it is not permissible to request thread at all.
Ngoài ra, không được phép xin chỉ.
Viññattiyā eva laddha tantavāyehīti attho.
It means 'from weavers' obtained by request.
Nghĩa là bởi những người thợ dệt đã nhận được do sự xin.
Suttatantavāyānaṃ akappiyabhāve sati dīghato vidatthimatte, tiriyantato hatthamatte vīte nissaggiyaṃ, ekato akappiyapakkhe dukkaṭaṃ.
If the thread or weavers are not allowable, if it is woven to the extent of a span in length or a cubit in width, it is Nissaggiya; if one side is not allowable, it is a Dukkata.
Khi chỉ và thợ dệt là không hợp lệ, tấm vải dệt có chiều dài một gang tay, chiều ngang một gang tay thì là vật nissaggiya, nếu một trong hai phía không hợp lệ thì phạm tội dukkaṭa.
(Cha) atirekachārattanti (pārā. 654-655) chadivasato atirekaṃ.
(Cha) 'more than six nights' means more than six days.
(Cha) Atirekachārattanti là quá sáu đêm.
‘‘Atthatakathinānaṃ vo, bhikkhave, pañca kappissanti, anāmantacāro asamādānacāro gaṇabhojanaṃ yāvadatthacīvaraṃ yo ca tattha cīvaruppādo, so nesaṃ bhavissatī’’ti (mahāva. 306) vuttaānisaṃsesu cīvaramāse asamādānacāraṃ ṭhapetvā sesānisaṃsā labbhanti.
Among the advantages mentioned, 'Monks, five things are allowable for those who have performed the Kathina ceremony: wandering without informing, wandering without having taken up (the three robes), communal eating, robes as much as one likes, and whatever robe material arises there will be theirs,' the advantages other than wandering without having taken up (the three robes) are obtained during the robe month.
Trong số các quả báu được nói: “này các tỳ-khưu, năm điều sẽ hợp lệ cho các vị đã thọ kathina: đi không cần báo trước, đi không cần mang theo y, thọ thực theo nhóm, y phục tùy ý, và y nào phát sinh ở đó sẽ thuộc về họ”, thì ngoại trừ việc đi không cần mang theo y trong tháng y, các quả báu còn lại đều được hưởng.
Yadi asamādānacāro labbheyya, pāveyyakā bhikkhū vassaṃvutthā okapuṇṇehi cīvarehi na bhagavantaṃ upasaṅkameyyuṃ, yasmā taṃ na labhanti, tasmā cīvaramāsepi ticīvaraṃ ādāya eva bhagavantaṃ upasaṅkamiṃsu.
If wandering without having taken up were obtained, the bhikkhus from Paveyya, having completed the Rains Retreat, would not have approached the Blessed One with full robes; since they did not obtain that, they approached the Blessed One having taken up the three robes even during the robe month.
Nếu được phép đi không cần mang theo y, các tỳ-khưu ở Pāveyyaka đã không đến gặp Đức Thế Tôn với những y phục đầy đủ sau khi đã an cư mùa mưa; vì họ không được hưởng điều đó, nên họ đã đến gặp Đức Thế Tôn ngay cả trong tháng y cũng phải mang theo tam y.
Tasmā veditabbaṃ asamādānacāraparihāraṃ atthatakathinā eva labhanti, na itareti vadanti.
Therefore, it should be understood that only those who have performed the Kathina ceremony obtain the exemption of wandering without having taken up, not others, so they say.
Do đó, có người nói rằng cần phải hiểu là chỉ những vị đã thọ kathina mới được hưởng sự miễn trừ việc đi không cần mang theo y, còn những vị khác thì không.
397.(Kha) ‘‘ahaṃ, bhante, ekaṃ pāṭidesanīyāpattiṃ, dve, sambahulā pāṭidesanīyāpattiyo āpajji’’nti imaṃ pana yesu potthakesu likhitaṃ, taṃ abhayagirivāsīnaṃ khuddasikkhāvasena dassitaṃ kira.
397.(Kha) The statement, 'Venerable Sir, I have incurred one Patidesaniya offense, two, many Patidesaniya offenses,' found in some books, is said to have been presented according to the Khuddasikkha of the Abhayagiri dwellers.
397.(Kha) Còn việc được viết trong một số sách rằng: “thưa ngài, con đã phạm một tội pāṭidesanīya, hai tội, nhiều tội pāṭidesanīya”, điều đó được cho là đã được trình bày theo Khuddasikkhā của các vị ở Abhayagirivāsin.
Tattha ‘‘ahaṃ, āyasmā, sambahulā pāṭidesanīyā āpattiyo āpanno, tāyo paṭidesemi.
There it is stated, 'Venerable Sir, I have incurred many Patidesaniya offenses; I confess them.
Ở đó có nói rằng: “Thưa hiền giả, tôi đã phạm nhiều tội pāṭidesanīya, tôi xin sám hối các tội ấy.
Ahaṃ, āyasmā, ekaṃ pāṭidesanīyaṃ āpattiṃ āpanno, taṃ paṭidesemī’’ti hi vuttaṃ.
Venerable Sir, I have incurred one Patidesaniya offense; I confess it.'
Thưa hiền giả, tôi đã phạm một tội pāṭidesanīya, tôi xin sám hối tội ấy”.
Amhākaṃ pana evaṃ desanāvidhānaṃ natthi.
However, such a method of confession does not exist in our tradition.
Nhưng đối với chúng ta, không có phương pháp sám hối như vậy.
‘‘Gārayhaṃ, āvuso, dhammaṃ āpajjiṃ asappāyaṃ pāṭidesanīyaṃ, taṃ paṭidesemī’’ti (pāci. 553) vuttaṃ.
It is stated, 'Friends, I have incurred a blameworthy, unsuitable, Patidesaniya Dhamma; I confess it.'
Đã được nói rằng: “Thưa hiền giả, tôi đã phạm một pháp đáng chê trách, không thích hợp, thuộc pāṭidesanīya, tôi xin sám hối pháp ấy”.
Samantapāsādikāyaṃ (pāci. 553) ‘‘gārayhaṃ āvuso’tiādi paṭidesetabbākāradassana’’nti vuttaṃ.
In the Samantapāsādikā, it is stated, "'Friends, a blameworthy' and so on, is a showing of the manner in which it should be confessed."
Trong Samantapāsādikā có nói: “‘gārayhaṃ āvuso’tiādi paṭidesetabbākāradassanaṃ” (sự trình bày cách thức cần phải sám hối bắt đầu bằng ‘thưa hiền giả, điều đáng chê trách’ v.v...).
Kaṅkhāvitaraṇiyampi (kaṅkhā. aṭṭha. paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā) ‘‘tassā desetabbākāro gārayhaṃ āvuso’tiādinā nayena sikkhāpade dassitoyevā’’ti vuttattā pāṭhe āgatanayeneva desanāvidhānaṃ veditabbaṃ.
And in the Kaṅkhāvitaraṇī it is stated, 'The manner of confessing it has already been shown in the training rule by the method of "Friends, a blameworthy" and so on,' therefore, the method of confession should be understood according to the reading as it appears.
Trong Kaṅkhāvitaraṇī cũng có nói: “cách thức sám hối tội ấy đã được chỉ rõ trong học giới bằng phương pháp bắt đầu bằng ‘gārayhaṃ āvuso’tiādi”, do đó cần phải hiểu phương pháp sám hối theo cách đã được nêu trong bản văn.
Sace dve honti, ‘‘gārayhe, āvuso, dve dhamme āpajjiṃ asappāye pāṭidesanīye, te paṭidesemī’’ti, ‘‘passatha, bhante, te dhamme’’ti ca ‘‘gārayhe, āvuso, sambahule dhamme āpajjiṃ asappāye pāṭidesanīye, te paṭidesemī’’ti, ‘‘passatha, bhante, te dhamme’’ti ca evaṃ yathānurūpaṃ desanāvidhānaṃ veditabbaṃ.
If there are two, it should be understood that the method of confession is appropriate, such as, 'Friends, I have incurred two blameworthy, unsuitable, Patidesaniya Dhammas; I confess them,' and 'Venerable Sir, do you see those Dhammas?' or 'Friends, I have incurred many blameworthy, unsuitable, Patidesaniya Dhammas; I confess them,' and 'Venerable Sir, do you see those Dhammas?'
Nếu có hai tội, cần phải hiểu phương pháp sám hối tương ứng như sau: “Thưa hiền giả, tôi đã phạm hai pháp đáng chê trách, không thích hợp, thuộc pāṭidesanīya, tôi xin sám hối chúng”, và “thưa ngài, ngài có thấy các pháp ấy không”; và “Thưa hiền giả, tôi đã phạm nhiều pháp đáng chê trách, không thích hợp, thuộc pāṭidesanīya, tôi xin sám hối chúng”, và “thưa ngài, ngài có thấy các pháp ấy không”.
Sesaṃ vuttappakāramevāti.
The rest is as stated.
Phần còn lại thì như đã nói.
398. Adesanāgāminiyanti (pari. 424 ādayo; pari. aṭṭha. 425) pārājikañca saṅghādisesañca na desayeti attho.
398. 'Not leading to confession' means not confessing a Pārājika or a Saṅghādisesa.
398. Adesanāgāminiyanti có nghĩa là không nên sám hối tội pārājika và saṅghādisesa.
Anāpattiñcāti anāpattiṃ eva ‘‘āpatti’’nti na desaye.
'And a non-offense': one should not confess a non-offense as an 'offense.'
Anāpattiñcāti là không nên sám hối điều không phải là tội như là “tội”.
Lahukāpattimpi pubbe desitaṃ puna na desayeti sambandho, nānāsaṃvāsanissīmaṭṭhitānaṃ santike na desayeti attho.
The connection is that one does not confess a minor offense again if it has been confessed before, meaning one does not confess it in the presence of those who are in different Saṃvāsa or outside the Sīmā.
Liên hệ là, tội nhẹ đã sám hối trước đó thì không nên sám hối lại; có nghĩa là không nên sám hối trước mặt những người ở trong sīmā khác biệt về sự chung sống.
Catupañcahīti ettha samānavassikapavāraṇāyaṃ viya catūhi vā pañcahi vā ekato hutvā ekassa santike na desayeti attho.
Catupañcahī means: Here, as in the pavāraṇā of those of equal seniority, it means one should not confess to one person while being together with four or five others.
Catupañcahīti ở đây có nghĩa là, giống như trong lễ pavāraṇā của những người cùng tuổi hạ, bốn hoặc năm người không nên cùng nhau sám hối trước mặt một người.
Dvinnaṃ vā tiṇṇaṃ vā vaṭṭati.
It is permissible for two or three.
Hai hoặc ba người thì được phép.
Kathaṃ desetabbanti ce?
If it is asked, "How should one confess?"
Nếu hỏi rằng nên sám hối như thế nào?
Ekassa santike tīhipi ekato nisīditvā ‘‘ahaṃ, bhante, ekaṃ pācittiyāpattiṃ āpajjiṃ, taṃ tumhamūle paṭidesemī’’ti evaṃ attanā āpannaāpattivasena vutte tena ‘‘passasi, āvuso, taṃ āpatti’’nti evaṃ tikkhattuṃ vutte ‘‘āma, bhante, passāmī’’ti vā ‘‘āmāvuso passāmī’’ti vā vutte puna tena ‘‘āyatiṃ saṃvareyyāthā’’ti vā ‘‘saṃvareyyāsī’’ti vā vutte ‘‘sādhu suṭṭhu saṃvarissāmī’’ti vattabbaṃ, evaṃ desetabbaṃ.
One should sit together with three others in the presence of one, and when one has stated, concerning the offense one has committed, "Venerable sir, I have committed a pācittiya offense; I confess it to you," and when that person has asked three times, "Do you see that offense, friend?" and one has replied, "Yes, venerable sir, I see it," or "Yes, friend, I see it," and when that person has again said, "You should restrain yourself in the future," or "You should restrain yourself," one should say, "Good, I will restrain myself well." This is how one should confess.
Ba người cùng ngồi trước mặt một người, sau khi đã nói theo tội mình đã phạm như: “thưa ngài, con đã phạm một tội pācittiya, con xin sám hối tội ấy trước ngài”, và khi vị kia nói ba lần: “này hiền giả, hiền giả có thấy tội ấy không?”, thì nói: “vâng, thưa ngài, con thấy” hoặc “vâng, thưa hiền giả, tôi thấy”; sau đó, khi vị kia nói: “sau này các vị hãy thu thúc” hoặc “sau này hiền giả hãy thu thúc”, thì phải nói: “lành thay, con sẽ thu thúc cẩn thận”, nên sám hối như vậy.
Manasāti vacībhedaṃ akatvā kevalaṃ citteneva na desayeti attho.
Manasā means one should not confess merely with the mind, without breaking silence.
Manasāti có nghĩa là không nên sám hối chỉ bằng tâm ý mà không phát ra lời nói.
Apakatattānanti antimavatthuṃ ajjhāpannassa vā ukkhittakassa vā uposatho pavāraṇā vā ṭhapitā honti, tassa santike na desayeti attho.
Apakatattāna means that the Uposatha or Pavāraṇā of one who has committed an offense of the last category or one who has been suspended is withheld; it means one should not confess in the presence of such a person.
Apakatattānanti có nghĩa là không nên sám hối trước mặt người đã phạm tội cuối cùng (antimavatthu) hoặc người bị cử tội (ukkhittaka), người bị đình chỉ lễ uposatha hoặc pavāraṇā.
Nānekāti nānāpattiyo ‘‘ekā’’ti vatvā na desayeti attho.
Nānekā means one should not confess various offenses by saying, "It is one."
Nānekā có nghĩa là: đã nói các tội khác nhau là “một,” rồi không sám hối.
Ekā pana ‘‘sambahulā’’ti desitā hotīti.
However, one offense may be confessed as "many."
Còn một tội lại được sám hối là “nhiều tội.”
Desanāvinicchayo.
The determination of confession.
Phần phân tích về sự sám hối.
399. Kammappatte saṅghe samāgateti sambandho.
399. The connection is: when the Saṅgha is assembled for an act.
399. Cần được liên kết với câu “khi Tăng chúng đã tụ họp để làm phận sự.”
Etena saṅghe asamāgate chandadānaṃ na ruhatīti dīpitaṃ hotīti vadanti.
By this, it is indicated that when the Saṅgha is not assembled, the giving of chanda is not valid, so they say.
Các vị nói rằng: Bằng câu này, điều được chỉ ra là việc trao chanda khi Tăng chúng chưa tụ họp thì không thành tựu.
Etthāyaṃ vicāraṇā – pañcabhikkhuke vihāre ekassa chandapārisuddhiṃ āharitvā sesānaṃ uposathādikaraṇaṃ anuññātaṃ pāḷiyaṃ (pari. 496-497) aṭṭhakathāyañca (pari. aṭṭha. 487-488).
Herein is this consideration: in a monastery with five bhikkhus, the performance of Uposatha and other acts by the remaining bhikkhus after one has brought the chanda-pārisuddhi of one is permitted in the Pāḷi and the Commentary.
Ở đây có sự xem xét này: trong một trú xứ có năm vị tỳ-khưu, việc mang đến sự trong sạch và chanda của một vị rồi các vị còn lại thực hiện uposatha... đã được cho phép trong Pāḷi và trong Chú giải.
Tesu eko chandadāyako, eko chandahārako, te muñcitvā na ettha sannipatito saṅgho tiṇṇaṃ samūhabhāvato, tasmā asamāgatepi dātuṃ vaṭṭati.
Among them, one is the giver of chanda, one is the bearer of chanda; excluding them, the Saṅgha is not assembled here, as it consists of three. Therefore, it is permissible to give it even when not assembled.
Trong số đó, một vị là người trao chanda, một vị là người mang chanda, trừ hai vị ấy ra, Tăng chúng không tụ họp ở đây vì chỉ là sự tập hợp của ba người; do đó, việc trao chanda ngay cả khi chưa tụ họp cũng hợp lệ.
Ārocentena pana samāgate eva ārocetabbaṃ.
However, the one who announces it should announce it only when assembled.
Tuy nhiên, người trình báo thì phải trình báo khi Tăng chúng đã tụ họp.
Idhāpi ‘‘hareyyā’’ti vuttaṃ, na ‘‘deseyyā’’ti.
Here too, it is stated "should bear", not "should confess."
Ở đây cũng đã nói là “hareyyā” (nên mang đi), chứ không phải “deseyyā” (nên sám hối).
Tattha chandahārakena saddhiṃ kammappattānaṃ sannipāto veditabbo.
There, the assembly of those qualified for the act, together with the chanda-bearer, should be understood.
Trong trường hợp đó, cần hiểu là có sự tụ họp của những vị có phận sự cùng với người mang chanda.
401.(Ka) ‘‘chandaṃ dammī’’ti ettakameva alaṃ, ‘‘hara, ārocehī’’ti imehi kiṃpayojananti ce?
401.(Ka) If it is asked, "Is 'I give chanda' sufficient? What is the purpose of 'bear, announce'?"
401. (a) Nếu có câu hỏi: “Chỉ nói ‘chandaṃ dammi’ (con xin trao chanda) là đủ, các từ ‘hara’ (hãy mang đi), ‘ārocehi’ (hãy trình báo) có mục đích gì?”
Vuccate – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tadahuposathe pārisuddhiṃ dentena chandampidātuṃ, santi saṅghassa karaṇīya’’nti (mahāva. 165) vuttattā bhagavato āṇaṃ karontena ‘‘chandaṃ dammī’’ti vuttaṃ.
It is said: because it is stated by the Blessed One, "Bhikkhus, I allow that one giving pārisuddhi on the Uposatha day may also give chanda, for there is an act to be done by the Saṅgha," "I give chanda" is said in obedience to the Buddha's command.
Câu trả lời là: Vì đã được nói rằng “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép, vào ngày uposatha đó, người trao sự trong sạch cũng được trao cả chanda, nếu Tăng chúng có việc cần làm,” nên người thực hiện mệnh lệnh của Đức Thế Tôn đã nói “chandaṃ dammi.”
‘‘Chandahārako ce, bhikkhave, dinne chande antarāmagge pakkamati, anāhaṭova hoti chando’’ti (mahāva. 165) vuttattā chandahārakassa aññassa apakkamanatthāya pārisuddhiṃ dentena ‘‘idaṃ karohi evā’’ti āṇāpentena ‘‘chandaṃ me harā’’ti vuttaṃ.
Because it is stated, "Bhikkhus, if the chanda-bearer departs on the way after the chanda has been given, the chanda is not considered to have been brought," "Bear my chanda" is said by the one giving pārisuddhi to command the chanda-bearer not to depart for another place.
Vì đã được nói rằng “Này các tỳ-khưu, nếu người mang chanda, sau khi chanda đã được trao, bỏ đi giữa đường, thì chanda ấy xem như chưa được mang đến,” nên người trao sự trong sạch, để ra lệnh cho người mang chanda khác rằng “hãy làm việc này,” đã nói “chandaṃ me harā” (hãy mang chanda của tôi đi).
‘‘Chandahārako ce, bhikkhave, dinne chande saṅghappatto sañcicca nāroceti, āhaṭo hoti chando, chandahārakassa āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 165) vuttattā ‘‘yaditvaṃ sañcicca nārocessasi, āpattiṃ āpajjissasi, ārocehi evā’’ti tassa ācikkhanto ‘‘ārocehī’’ti āhāti evamettha imesaṃ padānaṃ sappayojanatā veditabbā.
Because it is stated, "Bhikkhus, if the chanda-bearer, after the chanda has been given, intentionally does not announce it to the Saṅgha, the chanda is considered to have been brought, and the chanda-bearer incurs an offense of dukkaṭa," "Announce it" is said by him, instructing the chanda-bearer, "If you intentionally do not announce it, you will incur an offense; so announce it." Thus, the usefulness of these words should be understood here.
Vì đã được nói rằng “Này các tỳ-khưu, nếu người mang chanda, sau khi chanda đã được trao, đến Tăng chúng mà cố ý không trình báo, thì chanda ấy xem như đã được mang đến, người mang chanda phạm tội dukkaṭa,” nên người chỉ dạy cho vị ấy rằng “nếu ngươi cố ý không trình báo, ngươi sẽ phạm tội, hãy trình báo,” đã nói “ārocehi.” Như vậy, ở đây cần hiểu rằng các từ này đều có mục đích.
Evaṃ pārisuddhidānepīti.
The same applies to the giving of pārisuddhi.
Việc trao sự trong sạch cũng tương tự như vậy.
Vuttavasena pattakalle samānite, pajjiteti attho.
Thus, the meaning is that when it is made ready for the act, it is suitable.
Khi pattakalla đã được chuẩn bị theo cách đã nói, có nghĩa là đã sẵn sàng.
‘‘Pañcime, bhikkhave, pātimokkhuddesā.
“Bhikkhus, there are these five ways of reciting the Pātimokkha.
“Này các tỳ-khưu, có năm cách đọc tụng Pātimokkha này.
Nidānaṃ uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ paṭhamo pātimokkhuddeso.
Having recited the introduction, the rest should be recited by ear; this is the first way of reciting the Pātimokkha.
Sau khi đọc phần mở đầu, phần còn lại được thông báo bằng cách nói ‘đã nghe,’ đây là cách đọc tụng Pātimokkha thứ nhất.
Nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ dutiyo pātimokkhuddeso.
Having recited the introduction and the four Pārājikā, the rest should be recited by ear; this is the second way of reciting the Pātimokkha.
Sau khi đọc phần mở đầu, đọc bốn điều pārājika, phần còn lại được thông báo bằng cách nói ‘đã nghe,’ đây là cách đọc tụng Pātimokkha thứ hai.
Nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā terasa saṅghādisese uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ tatiyo pātimokkhuddeso.
Having recited the introduction, the four Pārājikā, and the thirteen Saṅghādisesā, the rest should be recited by ear; this is the third way of reciting the Pātimokkha.
Sau khi đọc phần mở đầu, đọc bốn điều pārājika, đọc mười ba điều saṅghādisesa, phần còn lại được thông báo bằng cách nói ‘đã nghe,’ đây là cách đọc tụng Pātimokkha thứ ba.
Nidānaṃ uddisitvā cattāri pārājikāni uddisitvā terasa saṅghādisese uddisitvā dve aniyate uddisitvā avasesaṃ sutena sāvetabbaṃ, ayaṃ catuttho pātimokkhuddeso.
Having recited the introduction, the four Pārājikā, the thirteen Saṅghādisesā, and the two Aniyatā, the rest should be recited by ear; this is the fourth way of reciting the Pātimokkha.
Sau khi đọc phần mở đầu, đọc bốn điều pārājika, đọc mười ba điều saṅghādisesa, đọc hai điều aniyata, phần còn lại được thông báo bằng cách nói ‘đã nghe,’ đây là cách đọc tụng Pātimokkha thứ tư.
Vitthāreneva pañcamo.
The fifth is in detail.
Cách thứ năm là đọc đầy đủ.
Ime kho bhikkhave pañca pātimokkhuddesā’’ti (mahāva. 150) vuttattā so suttuddeso pañcadhā vibhāvitoti attho.
Bhikkhus, these are the five ways of reciting the Pātimokkha.” As it is stated, the meaning is that this recitation of the Suttanta is divided into five ways.
Này các tỳ-khưu, đây là năm cách đọc tụng Pātimokkha.” Vì đã được nói như vậy, có nghĩa là việc đọc tụng tóm tắt đó được phân thành năm loại.
413. Vināntarāyanti (mahāva. 150) rājantarāyādidasavidhaṃ antarāyaṃ vinā saṅkhepenuddeso vinivārito paṭikkhittoti attho.
413. Vināntarāyaṃ means that without the ten kinds of obstacles such as obstacles from the king, the abbreviated recitation is prohibited, that is, rejected.
413. Vināntarāya có nghĩa là: không có mười loại trở ngại như trở ngại từ vua..., việc đọc tụng tóm tắt bị ngăn cấm, bị bác bỏ.
Therovāti saṅghattherova.
Therovā means the Saṅgha's elder alone.
Therovā chính là vị trưởng lão Tăng.
Etthāti pañcasu uddesesu.
Ettha means among the five recitations.
Etthā có nghĩa là trong năm cách đọc tụng này.
‘‘Dvīsu vā tīsu vā visadesu therova issaro’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttattā avattantepi antarāye saṃkhittena uddisituṃ vaṭṭatīti adhippāyo.
As it is stated in the Aṭṭhakathā, “In two or three unsuitable situations, the elder alone is the authority,” the intention is that it is permissible to recite in brief even when there is no obstacle.
Vì trong Chú giải đã nói “trong hai hoặc ba cách đọc tụng, vị trưởng lão là người có quyền quyết định,” nên ý muốn nói là ngay cả khi không có trở ngại, việc đọc tụng tóm tắt vẫn hợp lệ.
Kattha vuttanti ce?
Where is it stated?
Nếu hỏi: được nói ở đâu?
‘‘Yo tattha bhikkhu byatto paṭibalo, tassādheyya’’nti (mahāva. 155) vuttapāḷiyā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yo tattha bhikkhu byatto paṭibaloti ettha kiñcāpi daharassāpi byattassa pātimokkho anuññāto, atha kho ettha ayamadhippāyo – sace saṅghattherassa pañca vā cattāro vā tayo vā pātimokkhuddesā nāgacchanti, dve pana akhaṇḍā suvisadā vācuggatā honti, therāyattova pātimokkho.
In the Pāḷi text, “The bhikkhu who is skilled and capable there, to him it belongs,” and in the Aṭṭhakathā on “the bhikkhu who is skilled and capable there,” although the Pātimokkha is permitted even for a young bhikkhu who is skilled, the meaning here is this: if the Saṅgha's elder does not know five, four, or three ways of reciting the Pātimokkha, but two are unbroken and clearly memorized, the Pātimokkha depends on the elder.
Trong Chú giải của đoạn Pāḷi đã nói “Vị tỳ-khưu nào ở đó có khả năng, có năng lực, nên giao cho vị ấy,” có nghĩa là “Ở đây, mặc dù Pātimokkha đã được cho phép ngay cả đối với vị tỳ-khưu trẻ có khả năng, nhưng ý nghĩa ở đây là – nếu vị trưởng lão Tăng không thuộc năm, bốn, hoặc ba cách đọc tụng Pātimokkha, nhưng hai cách thì thuộc lòng, không sai sót, và trôi chảy, thì Pātimokkha thuộc quyền của vị trưởng lão.
Sace pana ettakampi visadaṃ kātuṃ na sakkoti, byattassa bhikkhuno āyattova hotī’’ti attho vutto.
But if he cannot make even that much clear, it depends on a skilled bhikkhu.
Tuy nhiên, nếu không thể làm được rõ ràng đến mức đó, thì Pātimokkha thuộc quyền của vị tỳ-khưu có khả năng.”
Pāḷiyampi vuttameva ‘‘tehi, bhikkhave, bhikkhūhi eko bhikkhu sāmantā āvāsā sajjukaṃ pāhetabbo ‘gaccha, āvuso, saṃkhittena vā vitthārena vā pātimokkhaṃ pariyāpuṇitvā āgacchā’’’ti (mahāva. 163).
It is also stated in the Pāḷi: “Bhikkhus, those bhikkhus should immediately send one bhikkhu from the surrounding dwelling place, saying, ‘Go, friend, learn the Pātimokkha in brief or in detail and return.’”
Trong Pāḷi cũng đã nói: “Này các tỳ-khưu, các tỳ-khưu ấy nên cử một vị tỳ-khưu đến một trú xứ lân cận ngay lập tức, với lời dặn ‘này hiền giả, hãy đi học thuộc Pātimokkha, dù tóm tắt hay đầy đủ, rồi trở về.’”
415. Uddiṭṭhamatte (mahāva. 172) vā sakalāya vā ekaccāya vā parisāya vuṭṭhitāya samā vā thokatarā vā yadi āgaccheyyunti sambandho.
415. Uddiṭṭhamatte vā sakalāya vā ekaccāya parisāya vuṭṭhitāya: the connection is, if an equal or smaller number of bhikkhus arrive when the recitation has just finished, or when the entire assembly or part of it has risen.
415. Vừa khi đọc xong hoặc khi toàn thể hội chúng hoặc một phần hội chúng đã đứng lên, nếu có các vị tỳ khưu với số lượng bằng hoặc ít hơn đến, đây là mối liên hệ.
Pārisuddhinti pārisuddhiuposathaṃ.
Pārisuddhi means the Uposatha of purification.
Pārisuddhi (thanh tịnh) ở đây là lễ Uposatha thanh tịnh.
Kareyyesanti kareyya esaṃ, etesaṃ santiketi attho.
Kareyyesa means 'should perform' for them, meaning 'in their presence'.
Kareyyesaṃ là kareyya esaṃ, có nghĩa là nên làm cho họ, (tức là) trước sự hiện diện của họ.
Bahukātha ceti atha bahukā ce, puna āgatā bahukā ceti attho,.
Bahukātha ce means 'if there are many', meaning 'if many have come again'.
Bahukātha ce là atha bahukā ce, có nghĩa là, nếu các vị đến sau lại đông hơn.
‘‘Uddissamāne, uddiṭṭhamatte ekaccāya vuṭṭhitāya sakalāya vuṭṭhitāyā’’ti (mahāva. 172) āgatesu sabbavikappesu pubbakiccaṃ katvā puna ādito paṭṭhāya pātimokkhaṃ uddiseti attho.
This means that in all the cases mentioned, such as "when it is being recited, as soon as it is recited, when some have risen, when all have risen," after performing the preliminary duties, the Pātimokkha should be recited again from the beginning.
Nghĩa là, trong tất cả các trường hợp được đề cập: “khi đang đọc, vừa khi đọc xong, khi một phần hội chúng đã đứng lên, khi toàn thể hội chúng đã đứng lên”, nếu có các vị tỳ khưu đến, sau khi đã làm các phận sự ban đầu, nên đọc lại Pātimokkha từ đầu.
416. Itarānanti āgantukānaṃ.
416. Itarānaṃ means 'for the arriving bhikkhus'.
416. Itarānaṃ là của các vị khác, (tức là) các vị khách.
Sacetaroti sace cātuddasikoti attho.
Sacetaro means 'if it is the fourteenth day'.
Sacetaro có nghĩa là sace cātuddasiko, nếu là ngày mười bốn.
Samānetarenuvattantūti samā vā ūnā vā itare āgantukā purimānaṃ āvāsikānaṃ anuvattantūti attho.
Samānetarenuvattantū means 'the others, the arriving bhikkhus, whether equal in number or fewer, should follow the resident bhikkhus'.
Samānetarenuvattantū có nghĩa là, các vị khách khác có số lượng bằng hoặc ít hơn nên thuận theo các vị trú xứ có trước.
Sacedhikāti āgantukā sace adhikā, purimā āvāsikā anuvattantūti attho.
Sacedhikā means 'if the arriving bhikkhus are more numerous, the resident bhikkhus should follow them'.
Sacedhikā có nghĩa là, nếu các vị khách đông hơn, thì các vị purimā (có trước), tức các vị trú xứ, nên thuận theo.
Sesepyayaṃ nayoti ‘‘āgantukānaṃ pannaraso hoti, āvāsikānaṃ cātuddaso’’ti itarepi samathokā āgantukā āvāsikānaṃ anuvattantūtiādinā nayena vinicchayo veditabboti attho.
Sesepyayaṃ nayo means 'the same principle applies to the rest', meaning that the determination should be understood according to the principle, "if it is the fifteenth for the arriving bhikkhus and the fourteenth for the resident bhikkhus, the arriving bhikkhus should follow the resident bhikkhus," and so on.
Sesepyayaṃ nayo có nghĩa là, trong các trường hợp còn lại như “đối với các vị khách là ngày rằm, đối với các vị trú xứ là ngày mười bốn”, nên hiểu cách giải quyết theo phương pháp đã nêu, bắt đầu bằng “các vị khách có số lượng bằng hoặc ít hơn nên thuận theo các vị trú xứ”.
419. ‘‘Na bhikkhave pātimokkhuddesakena sañcicca na sāvetabbaṃ.
419. Because it was said, "Monks, the reciter of the Pātimokkha should not intentionally fail to recite it.
419. Vì đã được nói rằng: “Này các tỳ khưu, vị đọc Pātimokkha không được cố ý không cho nghe.
Yo na sāveyya, āpatti dukkaṭassā’’tivuttattā (mahāva. 154) ‘‘sāveyya sutta’’nti vuttaṃ.
Whoever fails to recite it incurs an offense of dukkata," "sāveyya suttaṃ" (should recite the Sutta) was stated.
Vị nào không cho nghe, phạm tội dukkaṭa”, nên đã nói “sāveyya sutta” (nên cho nghe điều đã nghe).
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, pātimokkhuddesakena vāyamituṃ kathaṃ sāveyyanti, vāyamantassa anāpattī’’ti (mahāva. 154) vuttattā ‘‘sañcicca assāventassa dukkaṭa’’nti vuttaṃ.
Because it was said, "Monks, I allow the reciter of the Pātimokkha to make an effort to recite it; there is no offense for one who makes an effort," "sañcicca assāventassa dukkaṭa" (an offense of dukkata for one who intentionally fails to recite) was stated.
Vì đã được nói rằng: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép vị đọc Pātimokkha cố gắng làm sao để cho nghe được; vị đang cố gắng thì không phạm tội”, nên đã nói “sañcicca assāventassa dukkaṭa” (cố ý không cho nghe thì phạm tội dukkaṭa).
421-3. Idāni pārisuddhiuposathaṃ dassetuṃ ‘‘sammajjitvā’’tiādi vuttaṃ.
421-3. Now, to show the Pārisuddhi Uposatha, "sammajjitvā" and so on were stated.
421-3. Bây giờ, để trình bày về lễ Uposatha thanh tịnh, câu “sammajjitvā” (sau khi quét dọn) v.v... đã được nói đến.
Añjaliṃ (mahāva. 168) paggayhāti sambandho.
The connection is: having raised the añjali.
Mối liên hệ là añjaliṃ paggayha (chắp tay).
Teti avasesā dve evaṃ samudīriyā vattabbāti attho.
Te means that the remaining two should be spoken to in this manner.
Te có nghĩa là, hai vị còn lại nên nói như vậy.
Ekaṃsaṃ uttarāsaṅgādikaraṇavasena samattapubbārambhena te dve bhikkhū navena evamīriyā vattabbāti attho.
This means that those two bhikkhus should be addressed by the newcomer in this manner, with the entire preliminary arrangement, such as putting the outer robe over one shoulder.
Nghĩa là, hai vị tỳ khưu đó, với sự chuẩn bị ban đầu đã hoàn tất qua việc vắt y thượng v.v... qua một bên vai, nên nói với vị mới đến như vậy.
426. Ettāvatā ‘‘anujānāmi, bhikkhave, catunnaṃ pātimokkhaṃ uddisitu’’nti (mahāva. 168) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tiṇṇaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātu’’nti (mahāva. 168) ca ‘‘anujānāmi, bhikkhave, dvinnaṃ pārisuddhiuposathaṃ kātu’’nti (mahāva. 168) ca vuttaṃ saṅghuposathañca pārisuddhiuposathañca dassetvā idāni yattha eko bhikkhu viharati, tassa anuññātaṃ adhiṭṭhānuposathaṃ dassetuṃ ‘‘pubbakicca’’ntiādimāha.
426. Up to this point, having shown the Saṅgha Uposatha and the Pārisuddhi Uposatha, as stated in "Monks, I allow four to recite the Pātimokkha," and "Monks, I allow three to perform the Pārisuddhi Uposatha," and "Monks, I allow two to perform the Pārisuddhi Uposatha," now, to show the Adhiṭṭhāna Uposatha which is permitted when only one bhikkhu resides, "pubbakicca" (preliminary duties) and so on are stated.
426. Đến đây, sau khi đã trình bày về lễ Uposatha của Tăng và lễ Uposatha thanh tịnh qua các câu “Này các tỳ khưu, Ta cho phép bốn vị đọc Pātimokkha”, “Này các tỳ khưu, Ta cho phép ba vị làm lễ Uposatha thanh tịnh”, và “Này các tỳ khưu, Ta cho phép hai vị làm lễ Uposatha thanh tịnh”, bây giờ để trình bày về lễ Uposatha phát nguyện được cho phép đối với nơi có một vị tỳ khưu trú ngụ, Ngài nói “pubbakicca” (phận sự ban đầu) v.v...
Ettha ca pubbakiccaṃ nāma sammajjanādikaṃyeva.
Here, pubbakicca means sweeping and so on.
Và ở đây, pubbakiccaṃ chính là việc quét dọn v.v...
428. Vagge (mahāva. 173) ca samagge ca ‘‘vaggo’’ti saññino ca ‘‘vaggo nu kho, samaggo nu kho’’ti evaṃ vimatissa ca dukkaṭaṃ, ‘‘nassantete vinassantete, ko tehi attho’’ti evaṃ anāgatānaṃ bhikkhūnaṃ atthibhāvaṃ ñatvā bhedādhippāyena uposathaṃ karoto thullaccayaṃ hotīti attho.
428. For one who perceives a "faction" in a faction (group) or in a united assembly, and for one who is doubtful saying, "Is it a faction or is it united?", there is an offense of dukkata; and for one who performs the Uposatha with the intention of causing division, knowing the existence of bhikkhus who have not arrived, saying, "Let them perish, let them be destroyed, what is the purpose of them?", there is an offense of thullaccaya.
428. Nghĩa là, trong trường hợp chia rẽ và hòa hợp, vị có nhận thức rằng “chia rẽ” và vị vimatissa (có sự nghi ngờ) rằng “liệu là chia rẽ hay hòa hợp” thì phạm tội dukkaṭa; còn vị nào biết có sự hiện diện của các tỳ khưu chưa đến, nhưng với bhedādhippāyena (ý định gây chia rẽ) mà làm lễ Uposatha, nghĩ rằng “mặc kệ họ, mặc kệ họ tiêu vong, có họ thì được ích gì”, thì phạm tội thullaccaya (trọng tội).
Tadubhayepi ‘‘samaggo’’ti saññino anāpatti.
In both cases, there is no offense for one who perceives it as "united".
Trong cả hai trường hợp đó, vị có nhận thức rằng “hòa hợp” thì không phạm tội.
429-430. Sesasahadhammikā nāma bhikkhuṃ ṭhapetvā avasesā cattāro.
429-430. Sesasahadhammikā means the remaining four, excluding the bhikkhu.
429-430. Sesasahadhammikā (các vị đồng pháp còn lại) là bốn hạng còn lại, ngoại trừ tỳ khưu.
Abhabbassāti ettha paṇḍakatheyyasaṃvāsaka titthiyapakkantaka tiracchānagata mātughātaka pitughātaka arahantaghātaka bhikkhunidūsaka saṅghabhedaka lohituppādakaubhatobyañjanakā abhabbā gahitā.
By "Abhabbassa" (incapable), here are included those who are paṇḍaka, cohabiting with thieves, apostates to other sects, animals, matricides, patricides, arahant-slayers, defilers of bhikkhunīs, schismatics, those who shed the Buddha's blood, and those with both sexes.
Trong câu abhabbassā (của người không đủ tư cách), những người không đủ tư cách được kể đến là: người ái nam ái nữ, người sống chung lén lút, người theo ngoại đạo, người đã bỏ đạo, loài thú, người giết mẹ, người giết cha, người giết A-la-hán, người làm hại tỳ khưu ni, người gây chia rẽ Tăng, người làm chảy máu Phật, và người có hai giới tính.
Ettha pana nāgamāṇavakādayo tiracchānagatapakkhikāti veditabbā.
Here, Nāgamāṇavaka and others should be understood as belonging to the category of animals.
Và ở đây, nên biết rằng các chú tiểu long vương v.v... thuộc nhóm loài thú.
Etesaṃ nisinnaparisāyañca pātimokkhaṃ na uddiseti sambandho.
The connection is that the Pātimokkha is not to be recited in an assembly where these are seated.
Mối liên hệ là, không nên đọc Pātimokkha trong hội chúng có những người này đang ngồi.
Ettha pana bhikkhū kenacideva karaṇīyena sannipatitā meghādīhi upaddutā ‘‘anokāsā mayaṃ, aññatra gacchāmā’’ti chandaṃ avissajjetvāva uṭṭhahanti.
Here, bhikkhus, having assembled for some purpose, being afflicted by rain and so on, rise up saying, "We are not free, let us go elsewhere," without having relinquished their consent (chanda).
Trong đó, các tỳ khưu tụ họp vì một phận sự nào đó, bị trở ngại bởi mây mưa v.v..., họ đứng dậy mà không rút lại sự ưng thuận, nghĩ rằng: “Chúng ta không có chỗ, hãy đi nơi khác”.
Idaṃ parisapārivāsiyaṃ.
This is parisapārivāsiya.
Đây là parisapārivāsiyaṃ.
Kiñcāpi parisapārivāsiyaṃ, chandassa pana avissaṭṭhattā kammaṃ kātuṃ vaṭṭati.
Although it is parisapārivāsiya, since the consent has not been relinquished, it is permissible to perform an act.
Mặc dù là parisapārivāsiyaṃ, nhưng vì sự ưng thuận chưa được rút lại, nên được phép làm yết ma.
Punapi bhikkhūnaṃ ‘‘uposathādīni karissāmā’’ti rattiṃ sannipatitvā dhammaṃ suṇantānaṃyeva aruṇo uggacchati.
Again, for bhikkhus who have assembled at night, intending to perform Uposatha and so on, the dawn breaks while they are still listening to the Dhamma.
Lại nữa, các tỳ khưu tụ họp vào ban đêm với ý định “chúng ta sẽ làm lễ Uposatha v.v...”, nhưng trời rạng đông trong khi họ vẫn đang nghe pháp.
Sace ‘‘cātuddasikaṃ karissāmā’’ti nisinnā, ‘‘pannaraso’’ti kātuṃ vaṭṭati.
If they were seated intending to perform a cātuddasika (fourteenth-day) Uposatha, it is permissible to perform a pannarasa (fifteenth-day) Uposatha.
Nếu họ ngồi với ý định “chúng ta sẽ làm lễ ngày mười bốn”, thì được phép làm thành “ngày rằm”.
Sace pannarasikaṃ kātuṃ nisinnā, pāṭipade anuposathe uposathaṃ kātuṃ na vaṭṭati, aññaṃ pana saṅghakiccaṃ kātuṃ vaṭṭati.
If they were seated intending to perform a pannarasika (fifteenth-day) Uposatha, it is not permissible to perform an Uposatha on the first day (pāṭipada) as an anuposatha, but it is permissible to perform other Saṅgha acts.
Nếu họ ngồi để làm lễ ngày rằm, thì không được phép làm lễ Uposatha vào ngày pāṭipada (mùng một) là ngày không phải Uposatha, nhưng được phép làm các phận sự khác của Tăng.
Idaṃ rattipārivāsiyaṃ nāma.
This is called rattipārivāsiya.
Đây gọi là rattipārivāsiyaṃ.
Puna bhikkhū ‘‘yaṃkiñcideva abbhānādikammaṃ karissāmā’’ti sannipatitā honti, tatreko nakkhattapāṭhako evaṃ vadati ‘‘ajja nakkhattaṃ dāruṇa’’nti, te tassa vacanena chandaṃ vissajjetvā tattheva nisinnā honti.
Again, bhikkhus have assembled, intending to perform some act such as abbhāna. There, one astrologer says, "Today's constellation is terrible." They, by his words, relinquish their consent (chanda) and remain seated there.
Lại nữa, các tỳ khưu tụ họp với ý định “chúng ta sẽ làm một yết ma nào đó như phục vị v.v...”, trong đó có một người đọc sao nói rằng “hôm nay sao xấu”.
Athañño āgantvā ‘‘kiṃ nakkhattena, karothā’’ti vadati.
Then another comes and says, "What's with the constellation? Perform the act!"
Nghe lời người đó, họ rút lại sự ưng thuận và vẫn ngồi tại đó.
Idaṃ chandapārivāsiyañceva ajjhāsayapārivāsiyañca.
This is chandapārivāsiya and ajjhāsayapārivāsiya.
Đây là chandapārivāsiyañceva ajjhāsayapārivāsiyañca (ở lại của sự ưng thuận và ở lại của ý định).
Tasmiṃ pārivāsiye puna chandapārisuddhiṃ anānetvā kammaṃ kātuṃ na vaṭṭati.
In such a pārivāsiya, it is not permissible to perform an act without bringing about a renewed purification of consent.
Trong trường hợp ở lại đó, không được phép làm yết ma mà không thu lại sự ưng thuận và thanh tịnh một lần nữa.
Idaṃ sandhāya ‘‘chandena parivutthenā’’ti vuttaṃ.
It is with this in mind that "with a collected consent" was stated.
Nhắm đến điều này, câu “chandena parivutthenā” (với sự ưng thuận đã bị rút lại) đã được nói đến.
431. Āpannamāpattiṃ (mahāva. 169; mahāva. aṭṭha. 169) adesayitvāna vā ‘‘ahaṃ, āvuso, itthannāmāya āpattiyā vematiko, yadā nibbematiko bhavissāmi, taṃ āpattiṃ paṭikarissāmī’’ti vatvā vimatiṃ anāvikatvāna vā ‘‘na ca bhikkhave anuposathe uposatho kātabbo aññatra saṅghasāmaggiyā’’ti (mahāva. 183) vuttattā anuposathepi vā kātuṃ na ca kappatīti attho.
431. The meaning is: having committed an offense (āpannamāpattiṃ), without confessing it (adesayitvāna) or having said, "Friends, I am in doubt about such and such an offense; when I am free from doubt, I will rectify that offense," without revealing the doubt (vimatiṃ anāvikatvāna), or, as it is stated, "Bhikkhus, an Uposatha should not be performed on a non-Uposatha day, except for the unity of the Saṅgha," it is not permissible to perform it on a non-Uposatha day.
431. Nghĩa là, adesayitvāna (không sám hối) một tội đã phạm, hoặc không nói rằng “Thưa chư hiền, tôi có nghi ngờ về tội tên là như vậy, khi nào hết nghi ngờ, tôi sẽ xử lý tội đó” mà vimatiṃ anāvikatvāna (không bày tỏ sự nghi ngờ), hoặc vì đã được nói “Này các tỳ khưu, không được làm lễ Uposatha vào ngày không phải Uposatha, trừ khi vì sự hòa hợp của Tăng”, nên cũng không được phép làm vào ngày không phải Uposatha.
432. ‘‘Na ca bhikkhave tadahuposathe sabhikkhukā āvāsā abhikkhuko āvāso vā anāvāso vā gantabbo aññatra saṅghena aññatra antarāyā’’ti (mahāva. 181) vuttattā ‘‘aṭṭhitoposathāvāsā’’ti (mahāva. aṭṭha. 181) vuttaṃ.
432. As it is stated, "Bhikkhus, on the Uposatha day, a monastery with bhikkhus, or a monastery without bhikkhus, or a non-monastery, should not be gone to, except by the Saṅgha, except in case of danger," therefore it is said "aṭṭhitoposathāvāsā".
432. Vì đã nói rằng: “Này các tỳ-khưu, vào ngày Bố-tát không được đi đến trú xứ có tỳ-khưu, trú xứ không có tỳ-khưu, hoặc trú xứ không có trú xứ, trừ khi có sự cho phép của Tăng-già hoặc có chướng ngại” (Đại Phẩm 181), nên đã nói là “trú xứ đã kiên cố Bố-tát” (Đại Phẩm Chú giải 181).
Na vaje na gacche.
Na vaje na means should not go.
Không đi, không đến.
Adhiṭṭhātuṃ sīmameva vāti sace vihāre uposathaṃ karonti, uposathādhiṭṭhānatthaṃ sīmāpi nadīpi na gantabbā.
Adhiṭṭhātuṃ sīmameva vāti means that if they perform the Uposatha in the monastery, for the purpose of declaring the Uposatha, neither a sīmā nor a river should be gone to.
Để kiên cố, hoặc chỉ giới hạn là, nếu họ làm lễ Bố-tát trong tịnh xá, thì không được đi đến giới trường hay bờ sông để kiên cố Bố-tát.
Sace panettha koci bhikkhu hoti, tassa santikaṃ gantuṃ vaṭṭati.
If there is some bhikkhu there, it is permissible to go to him.
Nếu ở đó có một vị tỳ-khưu nào, thì được phép đi đến chỗ vị ấy.
Vissaṭṭhauposathāpi āvāsā gantuṃ vaṭṭati, evaṃ gato adhiṭṭhātumpi labhatīti.
It is permissible to go to monasteries where the Uposatha has been relinquished; having gone thus, one can also declare it.
Cũng được phép đi đến các trú xứ đã xả Bố-tát; khi đã đi như vậy, vị ấy cũng có thể kiên cố (Bố-tát).
Uposathavinicchayo.
This is the decision regarding Uposatha.
Sự quyết định về Bố-tát.
437. Theresu ukkuṭikaṃ nisajja pavārentesu sayaṃ pana navo yāva pavāreti, tāva ukkuṭikova acchatūti attho.
437. When the elders are performing Pavāraṇā seated in the ukkuṭika posture, the meaning is that the new bhikkhu should remain in the ukkuṭika posture until he performs Pavāraṇā.
437. Khi các vị trưởng lão đang ngồi xổm để tự tứ, thì vị tân tỳ-khưu cũng nên ngồi xổm cho đến khi tự tứ xong; đó là ý nghĩa.
‘‘Na bhikkhave theresu ukkuṭikaṃ nisinnesu pavārayamānesu āsanesu acchitabbaṃ.
"Bhikkhus, when the elders are seated in the ukkuṭika posture and performing Pavāraṇā, one should not remain seated in one's seat.
Vì đã nói rằng: “Này các tỳ-khưu, khi các vị trưởng lão đang ngồi xổm để tự tứ, thì không được ngồi trên chỗ ngồi.
Yo accheyya, āpatti dukkaṭassa.
Whoever breaks it, there is an offense of wrong-doing (dukkata).
Ai ngồi, thì phạm tội Dukkata.
Anujānāmi, bhikkhave, tadamantarā ukkuṭikaṃ nisīdituṃ, yāva pavāreti, pavāretvā āsane nisīditu’’nti (mahāva. 211) hi vuttaṃ.
"Monks, I allow sitting in the squatting posture (ukkuṭika) in the interim until one has made the invitation (pavāreti); having made the invitation, one may sit on a seat," (as it was said).
Này các tỳ-khưu, Ta cho phép ngồi xổm trong khoảng thời gian đó, cho đến khi tự tứ xong, sau khi tự tứ xong thì ngồi trên chỗ ngồi” (Đại Phẩm 211).
440-2. Evaṃ tevācikappavāraṇaṃ dassetvā idāni dvevācikaekavācikasamānavassikappavāraṇāsu kattabbaṃ dassetuṃ ‘‘dānenā’’tiādimāha.
Having thus shown the three-time invitation (tevācika-pavāraṇā), now, in order to show what should be done in the case of the two-time, one-time, and same-vassa invitations, he says "by giving" (dānena) and so on.
440-2. Sau khi trình bày về sự Tự Tứ ba lần như vậy, bây giờ để trình bày những gì cần làm trong các sự Tự Tứ hai lần, một lần và Tự Tứ cùng tuổi hạ, nên đã nói “bằng cách bố thí” v.v..
Tattha dānenāti dānena vā.
Therein, "by giving" (dānena) means "by giving" or.
Trong đó, bằng cách bố thí nghĩa là bằng cách bố thí.
Dhammasākacchāti iminā dhammakathāsuttasaṅgāyanāvinayavinicchayādayo gahitā.
By "discussion on Dhamma" (dhammasākacchā), Dhamma talks, recitation of suttas, Vinaya decisions, and so forth are included.
Đàm luận Pháp bao gồm việc thuyết Pháp, kết tập kinh điển, quyết định về luật, v.v..
Dānena vā dhammasākacchāya vā kalahena vā rattiyā khepitabhāvato tevācikāya okāse asati dasavidhe vā antarāye anurūpato uttiṃ ṭhapetvā pavāreyyāti sambandho.
The connection is that if there is no opportunity for the three-time invitation due to the night being spent in giving, or discussion on Dhamma, or quarreling, or if there are ten kinds of obstacles, one should make the invitation by establishing a resolution (utti) appropriately.
Mối liên hệ là: Nếu không có cơ hội cho Tự Tứ ba lần do đêm đã trôi qua bằng cách bố thí, hoặc đàm luận Pháp, hoặc tranh cãi, hoặc do mười loại chướng ngại, thì nên đặt một lời tuyên bố phù hợp và tự tứ.
Idāni yathānurūpato ñatti ṭhapitā, taṃ dassetuṃ ‘‘suṇātu me’’tiādimāha.
Now, a motion (ñatti) has been established appropriately; to show this, he says "Let the Sangha hear me" (suṇātu me) and so on.
Bây giờ, để trình bày về lời tuyên bố đã được đặt ra một cách phù hợp, nên đã nói “Xin Tăng-già lắng nghe tôi” v.v..
Yathāṭhapitañattiyāti ettha sabbasaṅgāhikāceñattiṭhapitā, tevācikadvevācikaekavācikānaṃ vasena pavāretabbaṃ, samānavassikappavāraṇāva ekā na vaṭṭati.
Here, regarding "by the motion as established" (yathāṭhapitañattiyā): if the motion was established to encompass all, then the invitation should be made as three-time, two-time, or one-time; a same-vassa invitation alone is not permissible.
Trong câu bằng lời tuyên bố đã được đặt ra như vậy này, nếu lời tuyên bố đã được đặt ra bao trùm tất cả, thì sự Tự Tứ phải được thực hiện theo ba lần, hai lần, một lần; sự Tự Tứ cùng tuổi hạ một lần thì không được phép.
Sace ‘‘saṅgho tevācikaṃ pavāreyyā’’ti ṭhapitā, tevācikā eva vaṭṭati, dvevācikādayo na vaṭṭanti.
If it was established as "the Sangha should make the three-time invitation," then only the three-time invitation is permissible; the two-time and others are not.
Nếu đã đặt ra rằng “Tăng-già nên tự tứ ba lần”, thì chỉ Tự Tứ ba lần mới được phép, Tự Tứ hai lần v.v. thì không được phép.
‘‘Dvevācikaṃ pavāreyyā’’ti vutte dvevācikañca tevācikañca vaṭṭati, ekavācikasamānavassikā na vaṭṭanti.
When "the two-time invitation" is stated, both the two-time and three-time invitations are permissible, but the one-time and same-vassa are not.
Khi nói “Nên tự tứ hai lần”, thì Tự Tứ hai lần và ba lần đều được phép, Tự Tứ một lần và cùng tuổi hạ thì không được phép.
‘‘Ekavācikaṃ pavāreyyā’’ti vutte pana samānavassikaṃ ṭhapetvā sesā vaṭṭanti.
However, when "the one-time invitation" is stated, all except the same-vassa are permissible.
Tuy nhiên, khi nói “Nên tự tứ một lần”, thì tất cả đều được phép, trừ Tự Tứ cùng tuổi hạ.
‘‘Samānavassika’’nti pana vutte sabbaṃ vaṭṭatīti.
But when "the same-vassa" is stated, everything is permissible.
Còn khi nói “cùng tuổi hạ”, thì tất cả đều được phép.
Ādike cettha āhareti ettha pavāraṇāyapi pubbe uposathe vutte ‘‘yadi samā āgaccheyyu’’ntiādike vāre āhareti attho.
Here, regarding "bring it up at the beginning" (ādike cettha āhare): the meaning is that, even before the invitation, in the Uposatha mentioned, "if equals should come," and so on, it should be brought up "at the occasion."
Trong câu và ở đây, hãy đề cập đến ban đầu này, ý nghĩa là: ngay cả trong lễ Tự Tứ, khi Bố-tát đã được nói trước đó, thì hãy đề cập đến lượt như “nếu các vị đến cùng nhau” v.v. ở ban đầu.
450. ‘‘Na bhikkhave sāpattikena pavāretabbaṃ.
"Monks, one who is guilty of an offense should not make the invitation.
450. “Này các tỳ-khưu, người có tội không được tự tứ.
Yo pavāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (mahāva. 235) vuttattā sāpattikenapi vematikenapi pavāriyamāne āpattiṃ sarantenapi uposathe vuttanayena paṭipajjitabbaṃ.
Whoever makes the invitation, there is an offense of wrong-doing (dukkata)"—since this was stated, even one who is guilty of an offense or one who is in doubt, when making the invitation, should proceed in the manner stated for the Uposatha, remembering the offense.
Ai tự tứ, thì phạm tội Dukkata” (Đại Phẩm 235); vì đã nói như vậy, nên người có tội và người nghi ngờ cũng phải hành xử theo cách đã nói trong Bố-tát khi nhớ đến tội lỗi.
‘‘Vagge samagge vaggoti-saññino vimatissa vā’’tiādigāthāto paṭṭhāya yāva ‘‘antarāyaṃ va saṅghaṃ vā-dhiṭṭhātuṃ sīmameva vā’’ti avasānagāthā, tāva sesā uposathe vuttā gāthāyoti adhippetā.
From the verse "Among a divided group, one who perceives it as a group, or one who is in doubt" and so on, up to the concluding verse "or an obstacle, or the Sangha, or to determine the boundary (sīmā) itself," the remaining verses are intended as those stated in the Uposatha.
Từ bài kệ “Khi Tăng-già hòa hợp, hoặc nghĩ là Tăng-già, hoặc nghi ngờ” v.v. cho đến bài kệ cuối cùng “hoặc chướng ngại, hoặc Tăng-già, hoặc chỉ giới trường để kiên cố”, thì các bài kệ còn lại được hiểu là đã nói trong Bố-tát.
453. Cakkhusotādibhedehīti (dī. ni. 1.213, 454; ma. ni. 1.411; a. ni. 4.198; dha. sa. 1352-1354; mahāni. 196) cakkhusotaghānajivhākāyamanasaṅkhātehi chahi indriyehīti attho.
"By means of the distinctions of eye, ear, etc." (cakkhusotādibhedehi) means by means of the six faculties (indriya) namely eye, ear, nose, tongue, body, and mind.
453. Với các loại như mắt, tai, v.v. (Trường Bộ 1.213, 454; Trung Bộ 1.411; Tăng Chi Bộ 4.198; Pháp Tụ 1352-1354; Đại Nghĩa 196) nghĩa là với sáu căn được gọi là mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý.
Rūpasaddādigocareti rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbadhammasaṅkhātesu chasu gocaresūti attho.
"In the objects of form, sound, etc." (rūpasaddādigocare) means in the six objects (gocara) namely form, sound, smell, taste, touch, and mental phenomena.
Trong các đối tượng như sắc, thanh, v.v. nghĩa là trong sáu đối tượng được gọi là sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp.
Ettha pana hatthapādahasitakathitavilokitādibhedaṃ subhākāraṃ gahetvā ayoniso manasi karontassa abhijjhā uppajjati.
Here, however, to one who unskillfully attends to the beautiful aspect, taking distinctions such as hands, feet, smiling, speaking, looking, etc., covetousness arises.
Ở đây, khi một người nắm giữ các tướng tốt như tay, chân, cười, nói, nhìn, v.v. và tác ý không như lý, thì tham ái phát sinh.
‘‘Anatthaṃ me acari, carati, carissatī’’tiādinā (pari. aṭṭha. 329) nayena paṭighanimittaṃ gahetvā ayoniso manasi karontassa byāpādo uppajjati.
To one who unskillfully attends, taking a sign of aversion such as "he acted against my welfare, he is acting, he will act," ill-will arises.
Khi một người nắm giữ tướng sân hận theo cách “Người ấy đã làm hại tôi, đang làm hại tôi, sẽ làm hại tôi” v.v. (Chú giải Tạp Phẩm 329) và tác ý không như lý, thì sân hận phát sinh.
Ettha pana itthipurisanimittaṃ vā subhanimittādikaṃ kilesavatthubhūtaṃ nimittaṃ aggaṇhitvā diṭṭhe diṭṭhamattādinā paṭipajjitvā asubhanimitte yoniso manasikāraṃ bahulīkarontassa abhijjhāya pahānaṃ hoti.
Here, however, by not grasping a sign of a woman or man, or a beautiful sign, or any other sign that is a basis for defilements, and by practicing "in the seen, just the seen," etc., and by cultivating skillful attention to an unattractive sign, the abandonment of covetousness occurs.
Tuy nhiên, ở đây, khi không nắm giữ tướng nam nữ hoặc tướng tốt v.v. là đối tượng của phiền não, mà thực hành theo cách “trong cái thấy chỉ là cái thấy” v.v. và thường xuyên tác ý như lý về tướng bất tịnh, thì tham ái được đoạn trừ.
‘‘Anatthaṃ me acari, taṃ kutettha labbhā’’tiādinā vā mettābhāvanādivasena vā yoniso manasi karontassa byāpādappahānaṃ hoti.
Or, by skillful attention through the development of loving-kindness (mettā-bhāvanā) and so on, or by thinking "he acted against my welfare, but how could that be obtained here?", the abandonment of ill-will occurs.
Hoặc khi tác ý như lý theo cách “Người ấy đã làm hại tôi, làm sao có thể có điều đó ở đây?” v.v. hoặc bằng cách tu tập tâm từ, thì sân hận được đoạn trừ.
Evamidaṃ saṅkhepato rūpādīsu kilesānubandhanimittādiggāhaparivajjanalakkhaṇaṃ indriyasaṃvarasīlanti veditabbaṃ.
This, in brief, should be understood as the virtue of sense-restraint (indriyasaṃvarasīla), characterized by avoiding the grasping of signs and indications that lead to the defilements associated with forms, etc.
Như vậy, đây là giới luật phòng hộ các căn, có đặc tính là tránh nắm giữ các tướng phiền não, v.v. trong sắc, v.v., cần phải hiểu như vậy.
455. Desanā saṃvaro eṭṭhi, paccavekkhaṇa bhedatoti (pārā. aṭṭha. 2.585; visuddhi. 1.19) desanāsuddhi saṃvarasuddhi pariyeṭṭhisuddhi paccavekkhaṇasuddhīti evaṃ catubbidhā suddhīti attho.
455. Desanā, saṃvaro, eṭṭhi, paccavekkhaṇa bhedato means that purity is fourfold: purity of teaching (desanāsuddhi), purity of restraint (saṃvarasuddhi), purity of seeking (pariyeṭṭhisuddhi), and purity of reflection (paccavekkhaṇasuddhi).
455. Sự thuyết giảng, sự phòng hộ, sự tìm cầu, sự quán xét là các loại (Chú giải Pārājika 2.585; Thanh Tịnh Đạo 1.19) nghĩa là có bốn loại thanh tịnh như vậy: thanh tịnh thuyết giảng, thanh tịnh phòng hộ, thanh tịnh tìm cầu, thanh tịnh quán xét.
Idāni tāhi suddhīhi visujjhanake dassetuṃ ‘‘pātimokkhasaṃvarasammata’’ntiādimāha.
Now, to show those who are purified by these purities, it is said, “pātimokkha-saṃvara-sammata” and so on.
Bây giờ, để trình bày những người được thanh tịnh bởi các loại thanh tịnh đó, nên đã nói “người được chấp thuận bởi sự phòng hộ giới bổn” v.v..
458. ‘‘Paṭisaṅkhā yoniso cīvaraṃ paṭisevāmi…pe… uppannānaṃ veyyābādhikānaṃ…pe… paramatāyā’’ti (ma. ni. 1.23; a. ni. 6.58) ca evaṃ catūsupi paccayesu yathāvuttapaccavekkhaṇasujjhanāti attho.
458. The meaning is that one is purified by reflection as stated in, “Reflecting wisely, I make use of robes… and… for the suppression of arisen vexatious… for the utmost attainment” in all four requisites.
458. “Sau khi quán xét một cách như lý, tôi thọ dụng y phục…v.v… đối với những bệnh tật phát sinh…v.v… để đạt đến sự tối thượng” (Ma. Ni. 1.23; A. Ni. 6.58) và như vậy, đây là ý nghĩa của sự thanh tịnh do quán xét như đã nói đối với cả bốn vật dụng.
Ettha pana duvidhaṃ paccavekkhaṇaṃ paṭilābhakāle ca paribhogakāle ca.
Here, however, reflection is twofold: at the time of acquisition and at the time of use.
Ở đây, sự quán xét có hai loại: lúc thọ nhận và lúc thọ dụng.
Paṭilābhakāle hi dhātuvasena vā paṭikkūlavasena vā paccavekkhitvā ṭhapitacīvarādīni tato uttari paribhuñjantassa anavajjova paribhogo, paribhogakālepi.
Indeed, for one who has reflected upon and kept robes, etc., in terms of elements or repulsiveness at the time of acquisition, their subsequent use is blameless, even at the time of use.
Thật vậy, lúc thọ nhận, sau khi quán xét y phục và các vật dụng khác theo khía cạnh các yếu tố (dhātu) hoặc theo khía cạnh đáng ghê tởm (paṭikkūla), thì sự thọ dụng của người tiếp tục sử dụng chúng là không có lỗi lầm, và cũng vậy cả lúc thọ dụng.
Suddhivinicchayo.
Decision on Purity.
Sự quyết định về sự thanh tịnh.
459. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, appāni ceva sulabhāni ca, tāni ca anavajjāni.
459. Because it is said, “Monks, these four things are few and easily obtainable, and they are blameless.
459. “Này các tỳ khưu, có bốn điều này vừa ít ỏi vừa dễ kiếm, và chúng không có lỗi lầm.
Katamāni cattāri?
What are these four?
Bốn điều nào?
Paṃsukūlaṃ, bhikkhave, cīvarānaṃ appañca sulabhañca, tañca anavajjaṃ.
Monks, rag-robes are few and easily obtainable among robes, and they are blameless.
Này các tỳ khưu, y phấn tảo (paṃsukūla) là ít ỏi và dễ kiếm đối với y phục, và nó không có lỗi lầm.
Piṇḍiyālopo, bhikkhave, bhojanānaṃ appañca sulabhañca, tañca anavajjaṃ.
Monks, almsfood is few and easily obtainable among foods, and it is blameless.
Này các tỳ khưu, khất thực (piṇḍiyālopa) là ít ỏi và dễ kiếm đối với thức ăn, và nó không có lỗi lầm.
Rukkhamūlaṃ, bhikkhave, senāsanānaṃ appañca sulabhañca, tañca anavajjaṃ.
Monks, the root of a tree is few and easily obtainable among dwellings, and it is blameless.
Này các tỳ khưu, gốc cây (rukkhamūla) là ít ỏi và dễ kiếm đối với chỗ ở, và nó không có lỗi lầm.
Pūtimuttabhesajjaṃ, bhikkhave, bhesajjānaṃ appañca sulabhañca, tañca anavajjaṃ.
Monks, putrid urine as medicine is few and easily obtainable among medicines, and it is blameless.
Này các tỳ khưu, thuốc nước tiểu mục (pūtimuttabhesajja) là ít ỏi và dễ kiếm đối với thuốc men, và nó không có lỗi lầm.
Imāni kho, bhikkhave, cattāri appāni ceva sulabhāni ca, tāni ca anavajjānī’’ti (a. ni. 4.27; itivu. 101) vacanato ‘‘appenā’’tiādi vuttaṃ.
Monks, these four things are few and easily obtainable, and they are blameless,” therefore “with little” and so on is stated.
Này các tỳ khưu, bốn điều này vừa ít ỏi vừa dễ kiếm, và chúng không có lỗi lầm” (A. Ni. 4.27; Itivu. 101) – theo lời dạy này, đã nói “với những điều ít ỏi” v.v.
Santuṭṭhoti ettha yathālābhayathābalayathāsāruppasantosānaṃ vasena ekekasmiṃ paccaye tayo tayo katvā catūsu paccayesu dvādasa santosā honti.
In Santuṭṭho (contented), there are twelve kinds of contentment in the four requisites, with three each according to what is obtained (yathālābha), according to one’s strength (yathābala), and according to what is suitable (yathāsāruppa).
Ở đây, trong từ Santuṭṭho (tri túc), có mười hai loại tri túc đối với bốn vật dụng, mỗi vật dụng có ba loại: tri túc theo những gì đã được, tri túc theo khả năng, và tri túc theo sự phù hợp.
Mattaññūti ettha (ma. ni. aṭṭha. 1.422; saṃ. ni. aṭṭha. 3.4.239; a. ni. aṭṭha. 2.3.16; itivu. aṭṭha. 28; dha. sa. aṭṭha. 124-134) cattāro mattā pariyesanamattā paṭiggahaṇamattā paribhogamattā vissajjanamattāti.
In Mattaññū (knowing moderation), there are four kinds of moderation: moderation in seeking, moderation in receiving, moderation in consuming, and moderation in discarding.
Ở đây, trong từ Mattaññū (biết đủ) (Ma. Ni. Aṭṭha. 1.422; Saṃ. Ni. Aṭṭha. 3.4.239; A. Ni. Aṭṭha. 2.3.16; Itivu. Aṭṭha. 28; Dha. Sa. Aṭṭha. 124-134), có bốn mức độ: mức độ tìm kiếm, mức độ thọ nhận, mức độ thọ dụng, và mức độ xả bỏ.
Itarītarena yāpento subharo nāma.
One who sustains oneself with whatever is available is called subharo (easily supported).
Người sống bằng bất cứ thứ gì có được thì được gọi là subharo (dễ nuôi).
Santosavinicchayo.
Decision on Contentment.
Sự quyết định về sự tri túc.
461-2. Asubhanti asubhabhāvanā.
461-2. Asubha means meditation on foulness (asubhabhāvanā).
461-2. Asubhaṃ là sự quán niệm về sự bất tịnh (asubhabhāvanā).
Ime cattāro caturārakkhā nāmāti adhippāyo.
The intention is that these four are called the four protections (caturārakkhā).
Ý nghĩa là bốn điều này được gọi là bốn pháp hộ trì (caturārakkhā).
Idāni te dassetuṃ ‘‘ārakattādinā’’tiādimāha.
Now, to show them, it is said, “ārakattādinā” and so on.
Bây giờ, để trình bày chúng, ngài đã nói “do sự xa lìa” (ārakattādinā) v.v.
Ārakattādināti ettha ārakattā, arīnaṃ arānañca hatattā, paccayādīnaṃ arahattā, pāpakaraṇe rahābhāvāti imehi tāva catūhi kāraṇehi so bhagavā arahanti anussaritabboti attho.
In ārakattādinā, the meaning is that the Blessed One should be recollected as an Arahant for these four reasons: because he is far (ārakattā), because he has slain his enemies (arīnaṃ arānañca hatattā), because he is worthy of requisites (paccayādīnaṃ arahattā), and because he does not do evil deeds in secret (pāpakaraṇe rahābhāvā).
Ở đây, trong từ Ārakattādinā (do sự xa lìa v.v.), ý nghĩa là vị Thế Tôn đó đáng được niệm tưởng là A-la-hán (arahant) do bốn lý do này: do sự xa lìa, do đã tiêu diệt các kẻ thù phiền não và các nan đề, do xứng đáng với các vật dụng cúng dường, và do không làm điều ác trong bí mật.
Vuttañhetaṃ –
For this has been said:
Điều này đã được nói:
Yaṃ panetaṃ avijjābhavataṇhāmayanābhipuññābhisaṅkhāraapuññābhisaṅkhāraāneñjābhisaṅkhārāraṃ jarāmaraṇanemi ‘‘āsavasamudayā avijjāsamudayo’’ti (ma. ni. 1.103) vacanato āsavasamudayamayena akkhena vijjhitvā tibhavarathe yojitaṃ anādikālappavattaṃ saṃsāracakkaṃ, tassa bhagavato bodhirukkhamūle sammappadhānavīriyapādehi catupārisuddhisīlapathaviyaṃ patiṭṭhāya saddhāhatthena kammakkhayakarañāṇapharasuṃ gahetvā sabbe arā hatā.
Furthermore, the wheel of saṃsāra, which has existed from time immemorial, whose hub is old age and death, whose spokes are avijjā, bhava-taṇhā, puññābhisaṅkhāra, apuññābhisaṅkhāra, and āneñjābhisaṅkhāra, and which is pierced by the axle of the origin of the āsavas—as in the saying "with the origin of the āsavas comes the origin of avijjā"—and yoked to the chariot of the three existences, had all its spokes destroyed by the Blessed One at the foot of the Bodhi tree, standing firm on the ground of the fourfold purity of sīla with the feet of right exertion and holding the axe of knowledge that destroys kamma with the hand of faith.
Và cái nan đề (ara) của bánh xe luân hồi, tức là vô minh, ái dục hữu, các hành phúc thiện, các hành bất thiện, các hành bất động, và cái nan đề của già chết, đã bị xuyên thủng bằng trục do tập khởi các lậu hoặc, tức là “do tập khởi các lậu hoặc mà có tập khởi vô minh” (Ma. Ni. 1.103), được gắn vào cỗ xe ba cõi, bánh xe luân hồi đã vận hành từ vô thủy, tất cả các nan đề của nó đã bị Thế Tôn tiêu diệt khi vị ấy đứng vững trên mặt đất giới hạnh thanh tịnh bốn phần bằng đôi chân tinh tấn chánh cần dưới cội Bồ-đề, cầm chiếc búa trí tuệ diệt nghiệp bằng bàn tay tín tâm.
Tasmā ‘‘arānaṃ hatattā araha’’nti vutto.
Therefore, he is called an Arahant because he has destroyed the spokes.
Vì thế được gọi là “A-la-hán do đã tiêu diệt các nan đề”.
Vuttañhetaṃ –
For this has been said:
Điều này đã được nói:
Sammā sāmañca sabbadhammānaṃ buddhattā pana sammāsambuddho.
Furthermore, he is Sammāsambuddha because he has rightly and by himself awakened to all phenomena.
Tuy nhiên, do tự mình giác ngộ một cách chân chánh tất cả các pháp, nên là Sammāsambuddho (Chánh Đẳng Giác).
Sammāti ñāyeneva, abhiññeyye dhamme abhiññeyyato pariññeyye dhamme pariññeyyato pahātabbe dhamme pahātabbato sacchikātabbe dhamme sacchikātabbato bhāvetabbe dhamme bhāvetabbato evāti attho.
"Sammā" means in the right way, that is, knowing what is to be known as what is to be known, comprehending what is to be comprehended as what is to be comprehended, abandoning what is to be abandoned as what is to be abandoned, realizing what is to be realized as what is to be realized, and developing what is to be developed as what is to be developed.
Sammā (chân chánh) có nghĩa là một cách đúng đắn, tức là các pháp cần phải hiểu biết thì hiểu biết đúng như vậy, các pháp cần phải liễu tri thì liễu tri đúng như vậy, các pháp cần phải đoạn trừ thì đoạn trừ đúng như vậy, các pháp cần phải chứng ngộ thì chứng ngộ đúng như vậy, các pháp cần phải tu tập thì tu tập đúng như vậy.
Sāmañcāti attanāva.
"Sāmañca" means by himself.
Sāmañcā (tự mình) có nghĩa là tự thân.
Vuttañhetaṃ –
For this has been said:
Điều này đã được nói:
‘‘Itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthādevamanussānaṃ buddho bhagavā’’ti evaṃ vutte navabhede bhagavato guṇe yā punappunaṃ uppajjanato satiyeva anussati, pavattitabbaṭṭhānamhiyeva vā pavattattā saddhāpabbajitassa kulaputtassa anurūpā satīti anussati, buddhaṃ ārabbha uppannā anussati buddhānussati, yā evaṃ navavidhena pavattā sati, sā buddhānussati nāmāti attho.
When it is said, "Such indeed is the Blessed One, Arahant, Sammāsambuddha, endowed with knowledge and conduct, Sugata, knower of the world, unsurpassed leader of persons to be tamed, teacher of devas and humans, Buddha, Blessed One"—the mindfulness that arises repeatedly concerning these nine qualities of the Blessed One is "anussati." Or, it is "anussati" because it is mindfulness appropriate for a noble son who has gone forth in faith, as it occurs only in the proper place for its occurrence. Mindfulness that arises concerning the Buddha is "Buddhānussati." Thus, the mindfulness that occurs in these nine ways is called Buddhānussati.
Khi nói “Vị Thế Tôn đó là A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, Minh Hạnh Túc, Thiện Thệ, Thế Gian Giải, Vô Thượng Sĩ Điều Ngự Trượng Phu, Thiên Nhân Sư, Phật, Thế Tôn” – như vậy, sự niệm tưởng (anussati) là sự phát sinh liên tục các đức tính của Thế Tôn có chín loại, hoặc là sự niệm tưởng phù hợp với người con trai gia đình đã xuất gia với niềm tin, do nó phát sinh đúng vào nơi cần phát sinh; sự niệm tưởng phát sinh về Đức Phật là Phật tùy niệm (Buddhānussati), tức là sự niệm tưởng phát sinh theo chín cách như vậy được gọi là Phật tùy niệm.
Sabbākārena pana ācariyena buddhaghosena buddhānussati visuddhimagge (visuddhi. 1.123 ādayo) vuttā, atthikena pana tato paccāsīsitabbā.
However, Buddhānussati in all its aspects has been expounded by the Venerable Buddhaghosa in the Visuddhimagga; those who wish to know more should seek it there.
Tuy nhiên, Phật tùy niệm đã được Đại Sư Buddhaghosa trình bày đầy đủ trong Thanh Tịnh Đạo (Visuddhi. 1.123 v.v.), người nào có nhu cầu thì nên tìm hiểu từ đó.
463-4. Caturārakkhāya sāyaṃpātaṃ bhāvetabbattā mettābhāvanaṃ dassentena therena sabbatthakakammaṭṭhānabhāvanāvasena dassitāti veditabbā.
It should be understood that the Elder, by showing the cultivation of mettā as something to be cultivated morning and evening for the four protections, has presented it as a universal meditation subject.
463-4. Cần hiểu rằng, do thiền định tâm từ (mettābhāvana) cần được tu tập vào buổi sáng và buổi tối như một trong bốn pháp hộ trì, nên vị Trưởng lão đã trình bày nó theo cách tu tập tất cả các đề mục thiền.
Itarathā ‘‘attānaṃ upamaṃ katvā, na haneyya na ghātaye’’ti (dha. pa. 129-130) vacanato sabbapaṭhamaṃ ‘‘ahaṃ sukhito homi, avero’’tiādinā nayena bhāvetvāva attani cittaṃ niparibandhamānaṃ katvā pacchā ācariyupajjhāyādīsu kamena bhāvetabbā.
Otherwise, according to the saying "making oneself an example, one should not harm or kill," one should first cultivate "May I be happy, free from enmity," and so forth, thereby making one's mind unrestricted towards oneself, and then gradually cultivate it towards teachers, preceptors, and so on.
Nếu không, theo lời dạy “lấy mình làm gương, không nên hại, không nên giết” (Dha. Pa. 129-130), trước hết phải tu tập theo cách “mong tôi được an vui, không thù hận” v.v., làm cho tâm không bị ràng buộc vào bản thân, sau đó mới tuần tự tu tập đối với các vị thầy, bổn sư v.v.
Attani pana appanā na hoti.
But absorption does not occur in oneself.
Tuy nhiên, sự nhập định (appanā) không xảy ra đối với bản thân.
Gocaragāmamhi issare janeti sambandho.
A connection is generated with the influential people in the alms-round village.
Có liên hệ với những người có quyền thế trong làng khất thực.
Tatthāti (pārā. aṭṭha. 2.165) gocaragāme.
" There" means in the alms-round village.
Tattha ở đây có nghĩa là trong làng khất thực.
Sīmaṭṭhasaṅghato paṭṭhāya paricchijja paricchijjāti attho.
Starting from the Saṅgha within the boundary, the meaning is " having delimited, having delimited."
Bắt đầu từ Tăng chúng trong sīmā, có nghĩa là phân định từng phần, từng phần.
Evaṃ mettaṃ bhāvento bhikkhusaṅghe mettāya sahavāsīnaṃ muducittaṃ janeti, athassa sukhasaṃvāsatā hoti.
Thus, cultivating mettā, he generates a soft heart for his co-residents in the community of bhikkhus with mettā, and then pleasant co-residence occurs for him.
Khi tu tập tâm từ như vậy, vị ấy làm phát sinh tâm nhu hòa đối với các bạn đồng phạm hạnh trong Tăng chúng bằng tâm từ, do đó vị ấy được sống chung an lạc.
Sīmaṭṭhakadevatāsu mettāya mudukatacittāhi devatāhi dhammikāya rakkhāya susaṃvihitarakkho hoti.
With mettā towards the deities within the boundary, he is well-protected by deities with soft hearts, through righteous protection.
Đối với các vị chư thiên trong sīmā, nhờ tâm từ, vị ấy được các vị chư thiên có tâm nhu hòa bảo vệ đúng pháp, được hộ trì chu đáo.
Gocaragāmamhi issarajane mettāya mudukatacittasantānehi issarehi dhammikāya rakkhāya surakkhitaparikkhāro hoti.
With mettā towards the influential people in the alms-round village, he is well-guarded and protected by influential people with soft-hearted dispositions, through righteous protection.
Đối với những người có quyền thế trong làng khất thực, nhờ tâm từ, vị ấy được những người có quyền thế có tâm tư nhu hòa bảo vệ các vật dụng đúng pháp, được bảo vệ cẩn mật.
Tattha manusse mettāya pasāditacittehi tehi aparibhūto hutvā vicarati.
There, with mettā towards the people, he wanders unmolested by those whose minds are gladdened.
Đối với những người ở đó, nhờ tâm từ, vị ấy đi lại mà không bị họ khinh thường vì họ có tâm hoan hỷ.
Sabbasattesu mettāya sabbattha appaṭihatacāro hoti.
With mettā towards all beings, his movement is unobstructed everywhere.
Đối với tất cả chúng sinh, nhờ tâm từ, vị ấy đi lại khắp nơi không bị trở ngại.
465-6. Vaṇṇato ca saṇṭhānato ca okāsato ca disato ca paricchedato ca kesādikoṭṭhāse vavatthapetvāti sambandho.
465-6. The connection is: having distinguished the hair and other parts by color, by shape, by location, by direction, and by delimitation.
465-6. Có liên hệ là, sau khi xác định các thể trược như tóc v.v... theo màu sắc, hình dạng, vị trí, phương hướng và sự phân định.
Ettha vaṇṇatoti (visuddhi. 1.110) kesādīnaṃ vaṇṇato.
Here, " by color" means by the color of the hair and so on.
Trong đó, theo màu sắc là theo màu sắc của tóc v.v...
Saṇṭhānatoti tesaṃyeva saṇṭhānato.
" By shape" means by the shape of those very parts.
Theo hình dạng là theo hình dạng của chính chúng.
Okāsatoti ‘‘ayaṃ koṭṭhāso imasmiṃ nāma okāse patiṭṭhito’’ti evaṃ tassa tassa okāsato.
" By location" means by the specific location of each part, such as "this part is established in this particular location."
Theo vị trí là "thể trược này nằm ở vị trí tên là này", như vậy là theo vị trí của từng thể trược ấy.
Disatoti imasmiṃ sarīre nābhito uddhaṃ uparimā disā, adho heṭṭhimā disā, tasmā ‘‘ayaṃ koṭṭhāso imissā nāma disāyā’’ti disā vavatthapetabbā.
" By direction" means that in this body, above the navel is the upper direction, below is the lower direction; therefore, "this part is in this particular direction"—the direction should be distinguished.
Theo phương hướng là, trong thân này, từ rốn trở lên là phương trên, phía dưới là phương dưới, do đó, phương hướng cần được xác định là "thể trược này ở phương tên là này".
Paricchedatoti sabhāgaparicchedato visabhāgaparicchedatoti dve paricchedā.
" By delimitation" means there are two delimitations: delimitation by similarity and delimitation by dissimilarity.
Theo sự phân định có hai loại phân định: phân định theo phần tương đồng và phân định theo phần không tương đồng.
Tattha ‘‘ayaṃ koṭṭhāso heṭṭhā ca upari ca tiriyañca iminā nāma paricchedo’’ti evaṃ sabhāgaparicchedo veditabbo.
Here, "this part is delimited below, above, and across by this particular thing"—such delimitation by similarity should be understood.
Trong đó, sự phân định theo phần tương đồng cần được hiểu là "thể trược này được phân định ở phía dưới, phía trên và bề ngang bởi cái tên là này".
‘‘Kesā na lomā, lomā na kesā’’ti evaṃ amissakavasena visabhāgaparicchedo.
"Hair is not body-hair, body-hair is not hair"—such is the delimitation by dissimilarity, in an unmixed way.
Sự phân định theo phần không tương đồng là theo cách không trộn lẫn, như "tóc không phải là lông, lông không phải là tóc".
Evaṃ pañcahi ākārehi vavatthānākāraṃ dassetvā idāni manasi karontena evaṃ manasi kātabbanti taṃ dassetuṃ ‘‘anupubbato’’tiādimāha.
Having thus shown the method of distinguishing by five aspects, now, to show how one should reflect, he says " anupubbato" and so on.
Sau khi trình bày cách xác định theo năm phương diện như vậy, bây giờ để chỉ ra rằng người tác ý cần phải tác ý như thế nào, ngài nói "theo thứ tự" v.v...
Tattha anupubbatoti sajjhāyakaraṇakālato paṭṭhāya ‘‘kesā nakhā’’ti evaṃ ekantarikāya vā ‘‘lomā kesā’’ti evaṃ uppaṭipāṭiyā vā na manasi kātabbaṃ, atha kho ‘‘kesā lomā’’tiādinā nayena anupaṭipāṭiyā manasi kātabbaṃ, anupaṭipāṭiyā manasi karontenāpi nātisīghaṃ nātisaṇikaṃ manasi kātabbaṃ, bahiddhā puthuttārammaṇe cetaso vikkhepo paṭibāhitabbo.
Here, " anupubbato" means that when reciting, one should not reflect intermittently, such as "hair, nails," or in reverse order, such as "body-hair, hair"; rather, one should reflect in regular order, such as "hair, body-hair," and so on. Even when reflecting in regular order, one should not reflect too quickly or too slowly, and the distraction of the mind towards external, diverse objects should be prevented.
Trong đó, theo thứ tự là, từ lúc bắt đầu tụng đọc, không nên tác ý xen kẽ như "tóc, móng" hay tác ý ngược lại như "lông, tóc", mà phải tác ý theo thứ tự với phương pháp "tóc, lông" v.v... Khi tác ý theo thứ tự, cũng không nên tác ý quá nhanh hay quá chậm, cần phải ngăn chặn sự phóng dật của tâm đến các đối tượng bên ngoài.
‘‘Paṇṇattiṃ samatikkamma, muñcantassānupubbato’’ti pāṭho gahetabbo.
The reading "Paṇṇattiṃ samatikkamma, muñcantassānupubbato" should be adopted.
Nên lấy câu là "paṇṇattiṃ samatikkamma, muñcantassānupubbato".
Evañhi sati bhāvanākkamena attho suviññeyyo hoti.
For in this way, the meaning becomes easily comprehensible through the sequence of development.
Vì như vậy, ý nghĩa sẽ dễ hiểu theo tiến trình tu tập.
‘‘Kesā lomā’’tiādipaññattiṃ amanasikatvā paṭikkūlabhāvena evaṃ cittaṃ ṭhapetabbaṃ.
Without reflecting on the designation "hair, body-hair" and so on, the mind should be established in the aspect of repulsiveness.
Không tác ý đến các chế định như "tóc, lông" v.v..., tâm cần được thiết lập như vậy bằng tính chất bất tịnh.
Muñcantassānupubbatoti yo yo koṭṭhāso āpāthaṃ nāgacchati, taṃ taṃ anupubbato muñcantassāti attho.
" Muñcantassānupubbato" means for one who lets go, in order, of each part that does not come into focus.
Muñcantassānupubbato có nghĩa là, thể trược nào không hiện rõ, thì lần lượt buông bỏ thể trược đó.
467. Idāni yathā paṭikkūlamanasikāro kātabbo, taṃ dassetuṃ ‘‘vaṇṇaāsayasaṇṭhānā’’tiādimāha.
467. Now, to show how the reflection on repulsiveness should be done, he says " vaṇṇaāsayasaṇṭhānā" and so on.
467. Bây giờ, để chỉ ra cách tác ý về sự bất tịnh, ngài nói "màu sắc, nơi sanh, hình dạng" v.v...
Etehi vaṇṇādīhi koṭṭhāsehi paṭikkūlāti bhāvanāti sambandho.
The connection is: by these, by color and so on, the parts are repulsive, that is the development.
Có liên hệ là, sự tu tập là bất tịnh do các thể trược này, tức màu sắc v.v...
Ettha (vibha. aṭṭha. 356; visuddhi. 1.178) kesā tāva vaṇṇatopi paṭikkūlā.
Here, hair, for instance, is repulsive even by color.
Trong đó, tóc trước hết là bất tịnh về màu sắc.
Tathā hi yāgubhattādīsu kesavaṇṇaṃ kiñci disvā jigucchanti.
Indeed, seeing something of the color of hair in gruel, rice, etc., people feel disgusted.
Thật vậy, khi thấy bất cứ thứ gì có màu của tóc trong cháo, cơm v.v..., người ta cảm thấy ghê tởm.
Saṇṭhānatopi paṭikkūlā.
It is repulsive even by shape.
Nó cũng bất tịnh về hình dạng.
Tathā hi rattiṃ bhuñjantā kesasaṇṭhānaṃ makacivākādikaṃ chupitvā jigucchanti.
Indeed, eating at night, people feel disgusted upon touching something of the shape of hair, like a cockroach or a worm.
Thật vậy, những người ăn vào ban đêm, khi chạm phải vật có hình dạng như tóc, như con nhện v.v..., họ cảm thấy ghê tởm.
Telamakkhanādivirahitānañca aggimhi pakkhittānañca gandho ativiya paṭikkūloti gandhatopi paṭikkūlā.
And the smell of hair, when not anointed with oil and when thrown into fire, is extremely repulsive; thus, it is repulsive even by smell.
Và mùi của tóc khi không được thoa dầu v.v... và khi bị ném vào lửa thì vô cùng bất tịnh, do đó nó bất tịnh về mùi.
Asuciṭṭhāne jātasūpeyyapaṇṇaṃ viya pubbalohitamuttakarīsapittasemhādinissandena jātattā āsayatopi paṭikkūlā.
It is repulsive even by its origin, because it is born from the exudation of pus, blood, urine, feces, bile, phlegm, etc., like a leaf of a vegetable growing in an impure place.
Nó bất tịnh về nơi sanh, vì được sinh ra từ sự tiết ra của mủ, máu, nước tiểu, phân, mật, đờm v.v..., giống như rau nấu canh sinh ra ở nơi ô uế.
Gūtharāsimhi uṭṭhitakaṇṇikaṃ viya ekatiṃsakoṭṭhāsarāsimhi jātattā okāsatopi paṭikkūlā.
It is repulsive even by its location, being born in the heap of thirty-one parts, like a worm rising from a pile of dung.
Nó bất tịnh về vị trí, vì sinh ra trong đống ba mươi mốt thể trược, giống như hoa tai voi mọc trên đống phân.
Uddhumātakaṃ vinīlakaṃ vipubbakaṃ vicchiddakaṃ vikkhāyitakaṃ vikkhittakaṃ hatavikkhittakaṃ lohitakaṃ puḷavakaṃ aṭṭhikanti imesu uddhumātakādīsu vatthūsu asubhākāraṃ gahetvā pavattā bhāvanā vā asubhaṃ nāmāti attho.
Or, the development that proceeds by taking the aspect of impurity in these objects—a bloated corpse, a discolored corpse, a festering corpse, a cut-up corpse, a gnawed corpse, a scattered corpse, a hacked and scattered corpse, a bleeding corpse, a worm-infested corpse, and bones—is called asubha.
Có nghĩa là, sự tu tập được gọi là asubha (bất tịnh) là sự tu tập diễn ra bằng cách nắm bắt tướng bất tịnh trong các đối tượng như tử thi sình trương, tử thi xanh bầm, tử thi rỉ mủ, tử thi bị nứt ra, tử thi bị thú vật ăn dở, tử thi bị vứt bỏ tan tác, tử thi bị chặt và vứt bỏ tan tác, tử thi đẫm máu, tử thi có giòi bọ, và bộ xương.
468. Yaṃ panetaṃ arahantānaṃ vaṭṭadukkhasamucchedasaṅkhātaṃ samucchedamaraṇaṃ (visuddhi. 1.167), saṅkhārānaṃ khaṇabhaṅgasaṅkhātaṃ khaṇikamaraṇaṃ, ‘‘rukkho mato, lohaṃ mata’’ntiādi sammutimaraṇañca, na taṃ idha adhippetaṃ.
468. But this, which is the cutting off of the suffering of the round of existence, known as cutting-off death, of Arahants; the momentary breaking of formations, known as momentary death; and conventional death, such as "the tree is dead, the metal is dead" — that is not intended here.
468. Còn cái chết đoạn tận, tức là sự đoạn trừ khổ luân hồi của các bậc A-la-hán; cái chết trong từng sát-na, tức là sự tan hoại trong từng khoảnh khắc của các pháp hữu vi; và cái chết theo quy ước như "cây đã chết, kim loại đã chết" v.v..., thì không được chủ ý ở đây.
Idha pana maraṇanti ekabhavapariyāpannassa jīvitindriyassa upacchedo adhippeto.
Here, however, by death is intended the cutting off of the life faculty belonging to one existence.
Ở đây, cái chết được chủ ý là sự chấm dứt của mạng căn thuộc về một kiếp sống.
Tampi kālamaraṇaṃ akālamaraṇanti duvidhaṃ hoti.
That too is of two kinds: timely death and untimely death.
Cái chết đó cũng có hai loại: chết đúng thời và chết không đúng thời.
Tattha kālamaraṇaṃ puññakkhayena vā āyukkhayena vā ubhayakkhayena vā hoti, akālamaraṇaṃ upapīḷakaupacchedakakammavasena.
Therein, timely death occurs due to the exhaustion of merit, or the exhaustion of life-span, or the exhaustion of both; untimely death occurs due to oppressive or destructive kamma.
Trong đó, chết đúng thời xảy ra do hết phước, hoặc do hết tuổi thọ, hoặc do hết cả hai; còn chết không đúng thời xảy ra do nghiệp áp đảo, nghiệp đoạn tuyệt.
‘‘Maraṇaṃ me bhavissatī’’ti vā ‘‘jīvitaṃ ucchijjissatī’’ti vā ‘‘maraṇaṃ maraṇa’’nti vā yoniso bhāvayitvānāti sambandho.
The connection is: "by meditating wisely, 'death will be mine,' or 'life will be cut off,' or 'death is death'."
Có liên hệ là, sau khi tu tập một cách như lý rằng "cái chết sẽ đến với ta", hoặc "mạng sống sẽ bị cắt đứt", hoặc "chết, chết".
469-70. Yassa pana ettāvatā upacārajjhānaṃ na uppajjati, tena vadhakapaccupaṭṭhānato sampattivipattito upasaṃharaṇato kāyabahusādhāraṇato āyudubbalato animittato addhānaparicchedato khaṇaparittatoti imehi aṭṭhahi ākārehi maraṇaṃ anussaritabbaṃ, idāni te dassetuṃ ‘‘vadhakassevupaṭṭhāna’’ntiādimāha.
469-70. But if for someone upacāra jhāna does not arise by this much, then death should be recollected by these eight aspects: by its presence like an executioner, by success and failure, by comparison, by the body being common to many, by the weakness of life, by its being signless, by the limitation of the lifespan, and by its being momentary and brief. Now, to show these, it is said: "its presence like an executioner" and so on.
469-70. Còn đối với người nào mà cận hành thiền chưa phát sinh chỉ với bấy nhiêu đó, thì người ấy cần phải niệm về cái chết theo tám phương diện sau: sự hiện diện của kẻ hành quyết, từ sự thành công và thất bại, từ sự so sánh, từ sự chung cho nhiều thân, từ sự yếu ớt của mạng sống, từ sự không có dấu hiệu, từ sự giới hạn của thời gian, và từ sự ngắn ngủi của khoảnh khắc. Bây giờ, để trình bày những điều đó, ngài nói "sự hiện diện như của kẻ hành quyết" v.v...
Asiṃ ukkhipitvā sīsaṃ chindituṃ ṭhitavadhako viya maraṇaṃ paccupaṭṭhitamevāti bhāvanā maraṇassati nāmāti sambandho.
The connection is: the meditation that death is present, like an executioner standing with a sword raised to cut off one's head, is called mindfulness of death.
Có liên hệ là, niệm sự chết là sự tu tập rằng cái chết luôn hiện diện giống như kẻ hành quyết đang đứng giương gươm để chặt đầu.
Evaṃ sabbattha.
Thus everywhere.
Cũng như vậy ở tất cả các trường hợp.
Sabbaṃ ārogyaṃ byādhipariyosānaṃ, sabbaṃ yobbanaṃ jarāpariyosānaṃ, sabbaṃ jīvitaṃ maraṇapariyosānaṃ, tasmā ‘‘ayaṃ yobbanādikāyasampatti tāvadeva sobhati, yāva maraṇasaṅkhātā vipatti na bhavissatī’’ti evamādinā sampattivipattito ca, sattahākārehi upasaṃharaṇato maraṇaṃ anussaritabbaṃ yasamahattato puññamahattato thāmamahattato iddhimahattato paññāmahattato paccekabuddhato sammāsambuddhatoti.
All health ends in sickness, all youth ends in old age, all life ends in death. Therefore, "this bodily success of youth and so on is beautiful only as long as the failure called death does not occur" — and so on, by success and failure; and by comparison with seven aspects, death should be recollected: by greatness of fame, by greatness of merit, by greatness of strength, by greatness of psychic power, by greatness of wisdom, by Paccekabuddhas, by Sammāsambuddhas.
Mọi sự khỏe mạnh đều kết thúc bằng bệnh tật, mọi tuổi trẻ đều kết thúc bằng sự già nua, mọi sự sống đều kết thúc bằng cái chết, do đó, nên niệm về cái chết từ sự thành công và thất bại như "sự thành công của thân thể này như tuổi trẻ v.v... chỉ tốt đẹp chừng nào mà sự thất bại gọi là cái chết chưa xảy ra", và từ sự so sánh theo bảy phương diện: về danh vọng lớn, về phước báu lớn, về sức mạnh lớn, về thần thông lớn, về trí tuệ lớn, về các vị Phật Độc Giác, và về các vị Phật Chánh Đẳng Giác.
Tattha ‘‘idaṃ maraṇaṃ nāma mahāyasānaṃ mahāparivārānaṃ mahāsammatamandhātādīnampi upari patati, kimaṅgaṃ pana mayhaṃ upari na patissatī’’ti evaṃ yasamahattato,
Therein, by greatness of fame, thinking: "This death falls upon even those with great fame and great retinues, like Mandhātā and others; how much more will it not fall upon me?"
Trong đó, từ sự danh vọng lớn là như vầy: "cái chết này còn giáng xuống cả những vị có danh vọng lớn, có đoàn tùy tùng đông đảo, được kính trọng như vua Mandhātā v.v..., huống chi nó lại không giáng xuống ta",
‘‘Mahāmoggallānādīnaṃ mahiddhikānampi upari patati, mādisesu kathāva kā’’ti evaṃ iddhimahattato, ‘‘sāriputtādīnaṃ mahāpaññānampi upari patati, mādisesu kathāva kā’’ti evaṃ paññāmahattato.
"It falls upon even those with great psychic power like Mahāmoggallāna and others; what then of those like me?" — thus, by greatness of psychic power. "It falls upon even those with great wisdom like Sāriputta and others; what then of those like me?" — thus, by greatness of wisdom.
"Nó còn giáng xuống cả những vị có đại thần thông như ngài Mahāmoggallāna v.v..., huống chi là kẻ như ta" như vậy là từ sự thần thông lớn, "nó còn giáng xuống cả những vị có đại trí tuệ như ngài Sāriputta v.v..., huống chi là kẻ như ta" như vậy là từ sự trí tuệ lớn.
Evaṃ itaresampi paccekabuddhasammāsambuddhānampi mahantabhāvaṃ cintetvā ‘‘tesampi upari maraṇaṃ patati, kimaṅgaṃ pana mayhaṃ upari na patissatī’’ti evaṃ upasaṃharaṇato ca, ‘‘ayaṃ kāyo bahusādhāraṇo ajjhattikānaṃyeva anekasatānaṃ rogānaṃ bāhirānaṃ ahivicchikādīnañcā’’ti kāyabahusādhāraṇato ca, ‘‘assāsapassāsapaṭibaddhaṃ jīvita’’ntiādinā nayena āyudubbalato ca,
Thus, by contemplating the greatness of others, even Paccekabuddhas and Sammāsambuddhas, thinking: "Death falls upon even them; how much more will it not fall upon me?" — thus, by comparison; and "this body is common to many internal diseases, hundreds of them, and external ones like snakes and scorpions" — thus, by the body being common to many; and "life is bound up with inhaling and exhaling" and so on — thus, by the weakness of life;
Như vậy, sau khi suy niệm về sự vĩ đại của các vị khác là các vị Phật Độc Giác và Phật Chánh Đẳng Giác, và do sự so sánh rằng: “Cái chết rơi xuống trên các vị ấy, huống nữa là sao lại không rơi xuống trên ta”; và do thân này là chung cho nhiều thứ rằng: “Thân này là chung cho hàng trăm bệnh tật bên trong và cho rắn, bò cạp, v.v. bên ngoài”; và do mạng sống yếu ớt theo phương cách: “Mạng sống gắn liền với hơi thở ra vào” v.v.,
471-2. Nāmarūpaṃ pariggayhāti ettha (visuddhi. 2.662 ādayo) nāmarūpapariggahaṃ kātukāmena tāva ṭhapetvā nevasaññānāsaññāyatanaṃ avasesesu yaṃ kiñci jhānaṃ samāpajjitvā vuṭṭhāya vitakkādīni jhānaṅgāni ca taṃsampayutte ca phassādayo dhamme lakkhaṇarasapaccupaṭṭhānapadaṭṭhānavasena paricchinditvā ‘‘sabbametaṃ ārammaṇābhimukhaṃ namanato namanaṭṭhena nāma’’nti vavatthapetabbaṃ.
Regarding Nāmarūpaṃ pariggayhā (comprehending name-and-form) here, one who wishes to comprehend name-and-form, having set aside the sphere of neither perception nor non-perception, should enter any other jhāna, emerge from it, and then define the jhāna factors such as vitakka and the co-arising phenomena like phassa, by way of their characteristic, function, manifestation, and proximate cause. They should then establish that 'all of this, bending towards the object, is name by way of bending'.
471-2. Trong câu Nāmarūpaṃ pariggayhā (Sau khi liễu tri danh và sắc), người muốn thực hiện việc liễu tri danh và sắc, trước tiên, sau khi nhập vào bất kỳ thiền nào trong các thiền còn lại, ngoại trừ Vô Sở Hữu Xứ, rồi xuất thiền, cần phải phân định các thiền chi như tầm, v.v., và các pháp tương ưng với chúng như xúc, v.v., theo phương diện đặc tính, phận sự, sự biểu hiện, và nhân gần; rồi xác định rằng: “Tất cả những thứ này, do có đặc tính hướng đến đối tượng, nên được gọi là ‘danh’.”
Tato tassa paccayaṃ pariyesanto ‘‘hadayavatthuṃ nissāya vattatī’’ti passati, puna vatthussa paccayabhūtāni ca upādārūpāni ca passitvā ‘‘idaṃ sabbaṃ ruppanato vikārāpattito rūpa’’nti pariggaṇhāti.
Then, searching for its cause, one sees that 'it arises dependent on the heart-base'. Again, seeing the causal factors of the base and the derived material qualities, one comprehends that 'all of this is form by way of being afflicted and undergoing change'.
Sau đó, khi tìm kiếm duyên của nó, vị ấy thấy rằng: “Nó sinh khởi nương vào ý vật.” Kế đến, vị ấy thấy các sắc y sinh và các sắc tạo tác là duyên của ý vật, rồi liễu tri rằng: “Tất cả những thứ này, do bị biến hoại, do đi đến sự thay đổi, nên là ‘sắc’.”
Puna tadubhayaṃ ‘‘namanalakkhaṇaṃ nāmaṃ, ruppanalakkhaṇaṃ rūpa’’nti evaṃ saṅkhepato nāmarūpaṃ vavatthapeti.
Again, one briefly establishes name-and-form as 'name is the characteristic of bending, form is the characteristic of being afflicted'.
Tiếp theo, vị ấy xác định danh và sắc một cách tóm tắt về cả hai rằng: “Danh có đặc tính hướng đến, sắc có đặc tính biến hoại.”
Idaṃ sabbaṃ samathayānikavasena vuttaṃ.
All of this is stated according to the way of samatha.
Tất cả những điều này được nói theo phương diện của người có samatha làm cỗ xe.
Vipassanāyāniko pana catudhātuvavatthānamukhena bhūtupādāyarūpāni paricchinditvā ‘‘sabbametaṃ ruppanato rūpa’’nti passati.
However, one who follows the way of vipassanā, having defined the primary and derived material qualities through the analysis of the four elements, sees that 'all of this is form by way of being afflicted'.
Còn người có vipassanā làm cỗ xe, sau khi phân định các sắc y sinh và sắc tạo tác qua phương pháp xác định tứ đại, vị ấy thấy rằng: “Tất cả những thứ này, do bị biến hoại, nên là ‘sắc’.”
Tato evaṃ paricchinnarūpassa cakkhādīni nissāya pavattamānā arūpadhammāpi āpāthamāgacchanti.
Then, for such thus-defined form, the immaterial phenomena occurring dependent on the eye and so forth also come into view.
Sau đó, các pháp vô sắc sinh khởi nương vào mắt, v.v., của sắc đã được phân định như vậy cũng hiện ra rõ ràng.
Tato sabbepi te arūpadhamme namanalakkhaṇena ekato katvā ‘‘etaṃ nāma’’nti passati.
Then, uniting all those immaterial phenomena by the characteristic of bending, one sees that 'this is name'.
Tiếp theo, vị ấy gộp tất cả các pháp vô sắc đó lại với nhau bằng đặc tính hướng đến và thấy rằng: “Đây là ‘danh’.”
So ‘‘idaṃ nāmaṃ, idaṃ rūpa’’nti dvedhā vavatthapeti.
Thus, one establishes 'this is name, this is form' in two ways.
Vị ấy xác định thành hai phần: “Đây là danh, đây là sắc.”
Evaṃ vavatthapetvā ‘‘nāmarūpato uddhaṃ añño satto vā puggalo vā poso vā devo vā brahmā vā natthī’’ti passati.
Having thus established, one sees that 'beyond name-and-form, there is no other being, person, man, deva, or Brahmā'.
Sau khi xác định như vậy, vị ấy thấy rằng: “Ngoài danh và sắc, không có chúng sinh, cá nhân, con người, chư thiên, hay phạm thiên nào khác.”
Tato tassa ca paccayanti puna tassa nāmarūpassa paccayaṃ pariggayhāti attho.
Tato tassa ca paccaya means again, comprehending the cause of that name-and-form.
Tato tassa ca paccayaṃ (Sau đó, duyên của nó) có nghĩa là tiếp theo, vị ấy liễu tri duyên của danh và sắc đó.
Vuttanayena nāmarūpaṃ pariggaṇhitvā ‘‘ko nu kho imassa hetū’’ti pariyesanto ahetuvādavisamahetuvādesu dosaṃ disvā rogaṃ disvā tassa nidānasamuṭṭhānaṃ pariyesanto vejjo viya tassa hetuñca paccayañca pariyesanto avijjā taṇhā upādānaṃ kammanti ime cattāro dhamme nāmarūpassa uppādapaccayattā ‘‘hetū’’ti ca āhāraṃ upatthambhanassa paccayattā ‘‘paccayo’’ti ca passati.
Having comprehended name-and-form in the manner described, and searching for its cause, one, like a physician who, seeing the fault and disease in theories of no cause and wrong cause, searches for its origin and cause, searches for the cause and condition of name-and-form. One sees these four phenomena—ignorance, craving, clinging, and kamma—as the 'cause' because they are the generative condition for name-and-form, and as the 'condition' because nutriment is the condition for sustenance.
Sau khi liễu tri danh và sắc theo phương cách đã nói, khi tìm kiếm: “Cái gì là nhân của cái này?”, vị ấy thấy lỗi trong vô nhân kiến và dị nhân kiến; giống như một thầy thuốc thấy bệnh rồi tìm kiếm nguyên nhân và nguồn gốc của nó, khi tìm kiếm nhân và duyên của nó, vị ấy thấy bốn pháp này: vô minh, ái, thủ, và nghiệp, là “nhân” vì chúng là duyên sinh khởi của danh và sắc, và thấy vật thực là “duyên” vì nó là duyên trợ giúp.
‘‘Imassa kāyassa avijjādayo tayo dhammā mātā viya dārakassa upanissayā honti, kammaṃ pitā viya puttassa janakaṃ, āhāro dhāti viya dārakassa sandhārako’’ti evaṃ rūpakāyassa paccayapariggahaṃ katvā puna ‘‘cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati cakkhuviññāṇa’’ntiādinā (saṃ. ni. 2.43) nayena nāmakāyassapi hetupaccayaṃ pariggaṇhāti.
Having thus comprehended the conditions for the material body, thinking 'the three phenomena of ignorance and so forth are the underlying conditions for this body, like a mother to a child; kamma is the generator, like a father to a son; nutriment is the sustainer, like a nurse to a child', one again comprehends the causal conditions for the immaterial body in the manner of 'dependent on the eye and forms, eye-consciousness arises', and so forth.
Vị ấy thực hiện việc liễu tri duyên của sắc thân như sau: “Đối với thân này, ba pháp vô minh, v.v., là nơi nương tựa cho đứa trẻ như người mẹ; nghiệp là nhân sinh thành cho đứa con như người cha; vật thực là người nuôi dưỡng cho đứa trẻ như vú nuôi.” Sau đó, vị ấy liễu tri nhân và duyên của danh thân theo phương cách: “Do duyên con mắt và các sắc, nhãn thức sinh khởi,” v.v.
Evaṃ pariggaṇhanto ‘‘atītānāgatāpi dhammā evameva pavattantī’’ti sanniṭṭhānaṃ karoti.
Comprehending thus, one concludes that 'past and future phenomena also occur in the same way'.
Khi liễu tri như vậy, vị ấy đi đến kết luận rằng: “Các pháp trong quá khứ và vị lai cũng diễn tiến như thế này.”
Tassa yā sā pubbantaṃ ārabbha ‘‘ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhānaṃ, na nu kho ahosiṃ, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho, kiṃ hutvā kiṃ ahosiṃ nu kho ahaṃ atītamaddhāna’’nti pañcavidhā vicikicchā vuttā, yāpi aparantaṃ ārabbha ‘‘bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhānaṃ, na nu kho, kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho, kiṃ hutvā kiṃ bhavissāmi nu kho ahaṃ anāgatamaddhāna’’nti pañcavidhā vuttā, yāpi etarahi vā pana paccuppannaṃ addhānaṃ ārabbha ‘‘ajjhattaṃ kathaṃkathī hoti, ahaṃ nu khosmi, no nu khosmi, kiṃ nu khosmi, kathaṃ nu khosmi, ayaṃ nu kho satto kuto āgato, so kuhiṃ gāmī bhavissatī’’ti chabbidhā vicikicchā vuttā, tā sabbāpi pahīyanti.
All those doubts are abandoned: the five kinds of doubt concerning the past, such as 'Was I in the past? Was I not? What was I? How was I? Having been what, what was I in the past?'; the five kinds of doubt concerning the future, such as 'Shall I be in the future? Shall I not? What shall I be? How shall I be? Having been what, what shall I be in the future?'; and the six kinds of doubt concerning the present, such as 'Am I within myself perplexed? Am I? Am I not? What am I? How am I? From where has this being come? Where will it go?'.
Đối với vị ấy, năm loại hoài nghi liên quan đến quá khứ đã được nói đến: “Ta có thực sự tồn tại trong quá khứ không? Ta có thực sự không tồn tại không? Ta đã là gì? Ta đã như thế nào? Từ cái gì mà ta đã trở thành cái gì trong quá khứ?”; và năm loại đã được nói đến liên quan đến tương lai: “Ta có thực sự sẽ tồn tại trong tương lai không? Ta có thực sự sẽ không tồn tại không? Ta sẽ là gì? Ta sẽ như thế nào? Từ cái gì mà ta sẽ trở thành cái gì trong tương lai?”; và sáu loại hoài nghi đã được nói đến liên quan đến hiện tại: “Bên trong, vị ấy hoài nghi: ‘Ta có thực sự là ta không? Ta có thực sự không là ta không? Ta là gì? Ta như thế nào? Chúng sinh này từ đâu đến? Nó sẽ đi về đâu?’”, tất cả những hoài nghi ấy đều được đoạn trừ.
Evaṃ paccayapariggahaṇena tīsu addhāsu kaṅkhaṃ vitaritvā ṭhitaṃ ñāṇaṃ ‘‘kaṅkhāvitaraṇavisuddhī’’tipi ‘‘dhammaṭṭhitiñāṇa’’ntipi ‘‘sammādassana’’ntipi vuccati.
Thus, the knowledge established by comprehending conditions, having overcome doubt concerning the three times, is called "Purity of Overcoming Doubt," "Knowledge of the Stability of Dhamma," and "Right Vision."
Trí tuệ đã đứng vững sau khi vượt qua hoài nghi trong ba thời nhờ việc liễu tri duyên như vậy được gọi là “Đoạn Nghi Thanh Tịnh,” cũng được gọi là “Pháp Trụ Trí,” và cũng được gọi là “Chánh Kiến.”
Ettha pana tisso lokiyapariññā ñātapariññā tīraṇapariññā pahānapariññāti.
Here, however, there are three mundane kinds of full understanding: full understanding as knowing (ñāta-pariññā), full understanding as investigating (tīraṇa-pariññā), and full understanding as abandoning (pahāna-pariññā).
Ở đây, có ba loại liễu tri thuộc về thế gian: tri biến tri, thẩm sát biến tri, và đoạn trừ biến tri.
Tattha ‘‘ruppanalakkhaṇaṃ rūpaṃ, vedayitalakkhaṇā vedanā’’ti evaṃ tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ paccattalakkhaṇasallakkhaṇavasena pavattā paññā ñātapariññānāma.
Among these, the wisdom that proceeds by discerning the individual characteristics of various phenomena, such as "form has the characteristic of being afflicted, feeling has the characteristic of feeling," is called full understanding as knowing.
Trong đó, trí tuệ sinh khởi qua việc nhận biết đặc tính riêng của từng pháp, chẳng hạn như: “Sắc có đặc tính biến hoại, thọ có đặc tính cảm nhận,” được gọi là tri biến tri.
‘‘Rūpaṃ aniccaṃ, vedanā aniccā’’tiādinā tesaṃyeva dhammānaṃ sāmaññalakkhaṇaṃ āropetvā lakkhaṇārammaṇikavipassanāpaññā tīraṇapariññā nāma.
The Vipassanā wisdom that takes characteristics as its object, proceeding by imposing the common characteristics on those very phenomena, such as "form is impermanent, feeling is impermanent," is called full understanding as investigating.
Trí tuệ vipassanā lấy các đặc tính làm đối tượng, áp đặt đặc tính chung lên chính các pháp đó, chẳng hạn như: “Sắc là vô thường, thọ là vô thường,” được gọi là thẩm sát biến tri.
Tesu evaṃ pana dhammesu niccasaññādipajahanavasena pavattā lakkhaṇārammaṇikavipassanā pahānapariññā nāma.
The Vipassanā that takes characteristics as its object, proceeding by abandoning the perception of permanence and so forth in these phenomena, is called full understanding as abandoning.
Vipassanā lấy các đặc tính làm đối tượng, sinh khởi qua việc từ bỏ thường tưởng, v.v., trong chính các pháp đó, được gọi là đoạn trừ biến tri.
Tattha saṅkhārapariggahato paṭṭhāya yāva paccayapariggahā ñātapariññāya bhūmi.
Among these, the stage from the comprehension of formations up to the comprehension of conditions is the domain of full understanding as knowing.
Trong đó, từ lúc liễu tri các hành cho đến khi liễu tri duyên là giai đoạn của tri biến tri.
Kalāpasammasanato paṭṭhāya yāva udayabbayānupassanā tīraṇapariññāya bhūmi.
The stage from the collective comprehension up to the contemplation of rise and fall is the domain of full understanding as investigating.
Từ lúc thẩm sát theo nhóm cho đến khi tùy quán sinh diệt là giai đoạn của thẩm sát biến tri.
Bhaṅgānupassanato paṭṭhāya pahānapariññāya bhūmi.
The stage from the contemplation of dissolution onwards is the domain of full understanding as abandoning.
Từ lúc tùy quán sự hoại diệt trở đi là giai đoạn của đoạn trừ biến tri.
Tato paṭṭhāya hi ‘‘aniccato anupassanto niccasaññaṃ pajahati, dukkhato anupassanto sukhasaññaṃ, anattato anupassanto attasaññaṃ, nibbindanto nandiṃ, virajjanto rāgaṃ, nirodhento samudayaṃ, paṭinissajjanto ādānaṃ pajahatī’’ti (paṭi. ma. 1.52) evaṃ pajahanto niccasaññādipahānasādhikānaṃ sattannaṃ anupassanānaṃ ādhipaccaṃ hoti.
From that point, indeed, "one who contemplates as impermanent abandons the perception of permanence; one who contemplates as suffering abandons the perception of pleasure; one who contemplates as not-self abandons the perception of self; one who is disgusted abandons delight; one who is dispassionate abandons lust; one who ceases abandons origination; one who relinquishes abandons clinging" – thus, abandoning, it becomes the dominance of the seven contemplations that bring about the abandoning of the perception of permanence and so forth.
Bởi vì kể từ đó, ‘vị ấy quán chiếu theo vô thường nên từ bỏ thường tưởng, quán chiếu theo khổ nên từ bỏ lạc tưởng, quán chiếu theo vô ngã nên từ bỏ ngã tưởng, do nhàm chán nên từ bỏ hỷ lạc, do ly tham nên từ bỏ tham ái, do đoạn diệt nên từ bỏ tập khởi, do xả ly nên từ bỏ chấp thủ,’ do từ bỏ như vậy nên bảy pháp quán, là những pháp thành tựu việc từ bỏ thường tưởng v.v..., trở nên có ưu thế.
Iti imāsu pariññāsu saṅkhāraparicchedassa ceva paccayapariggahassa ca sādhitattā iminā yoginā ñātapariññā adhigatā hoti.
Thus, since the discernment of formations and the comprehension of conditions have been accomplished in these full understandings, full understanding as knowing has been attained by this yogi.
Như vậy, trong các pháp biến tri này, do việc phân định các pháp hữu vi và việc nắm bắt các duyên đã được thành tựu, nên vị hành giả này đã chứng đắc Biến Tri về Điều đã Biết (ñātapariññā).
Puna ‘‘yaṃ kiñci rūpaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ rūpaṃ hutvā abhāvato aniccaṃ, udayabbayappaṭipīḷitattā dukkhaṃ, avasavattittā anattā.
Furthermore, "whatever form, past, future, or present, internal or external, gross or subtle, inferior or superior, far or near, all form is impermanent because it arises and then ceases; it is suffering because it is oppressed by rise and fall; it is not-self because it is not subject to control.
Lại nữa, vị ấy thực hành việc quán sát theo từng tổng hợp (kalāpasammasanaṃ) theo phương pháp như sau: “Bất cứ sắc pháp nào, quá khứ, vị lai, hay hiện tại, bên trong hay bên ngoài, thô hay tế, hạ liệt hay cao thượng, xa hay gần, tất cả sắc pháp ấy, sau khi có rồi lại không có nên là vô thường, do bị sự sinh diệt bức bách nên là khổ, do không theo ý muốn nên là vô ngã.
Yā kāci vedanā, yā kāci saññā, ye keci saṅkhārā, yaṃ kiñci viññāṇaṃ atītānāgatapaccuppannaṃ ajjhattaṃ vā bahiddhā vā oḷārikaṃ vā sukhumaṃ vā hīnaṃ vā paṇītaṃ vā yaṃ dūre santike vā, sabbaṃ viññāṇaṃ hutvā abhāvato aniccaṃ, udayabbayappaṭipīḷitattā dukkhaṃ, avasavattittā anattā’’ti evamādinā nayena kalāpasammasanaṃ karoti.
Whatever feeling, whatever perception, whatever mental formations, whatever consciousness, past, future, or present, internal or external, gross or subtle, inferior or superior, far or near, all consciousness is impermanent because it arises and then ceases; it is suffering because it is oppressed by rise and fall; it is not-self because it is not subject to control" – in this way, one performs collective comprehension.
Bất cứ thọ nào, bất cứ tưởng nào, bất cứ các hành nào, bất cứ thức nào, quá khứ, vị lai, hay hiện tại, bên trong hay bên ngoài, thô hay tế, hạ liệt hay cao thượng, xa hay gần, tất cả thức ấy, sau khi có rồi lại không có nên là vô thường, do bị sự sinh diệt bức bách nên là khổ, do không theo ý muốn nên là vô ngã.”
Idaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘tilakkhaṇaṃ āropetvāna saṅkhāre sammasanto’’ti.
It is with reference to this that it was said: "comprehending formations by imposing the three characteristics."
Chính điều này đã được nói đến khi đề cập “áp đặt tam tướng rồi quán sát các pháp hữu vi”.
Evaṃ saṅkhāresu aniccadukkhaanattavasena kalāpasammasanaṃ katvā puna saṅkhārānaṃ udayabbayameva passati.
Having thus performed collective comprehension of formations in terms of impermanence, suffering, and not-self, one then contemplates only the rise and fall of formations.
Sau khi đã thực hành việc quán sát theo từng tổng hợp đối với các pháp hữu vi theo phương diện vô thường, khổ, vô ngã như vậy, vị ấy lại thấy sự sinh và diệt của các pháp hữu vi.
‘‘Avijjāsamudayā (paṭi. ma. 1.50) rūpasamudayo, taṇhākammaāhārasamudayā rūpasamudayo’ti evaṃ rūpakkhandhassa paccayasamudayadassanaṭṭhena rūpakkhandhassa udayaṃ passati, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa udayaṃ passatī’’ti evaṃ pañcahākārehi rūpakkhandhassa udayaṃ passati.
"From the arising of ignorance, there is the arising of form; from the arising of craving, kamma, and nutriment, there is the arising of form" – thus, by way of seeing the arising of the conditions of the form aggregate, one sees the arising of the form aggregate; even by seeing the characteristic of arising, one sees the arising of the form aggregate – in this way, one sees the arising of the form aggregate in five ways.
“Do vô minh sinh nên sắc sinh, do ái, nghiệp, vật thực sinh nên sắc sinh,” như vậy, vị ấy thấy sự sinh của sắc uẩn theo nghĩa thấy sự sinh khởi của duyên đối với sắc uẩn; và khi thấy tướng trạng sinh khởi, vị ấy cũng thấy sự sinh của sắc uẩn. Như vậy, vị ấy thấy sự sinh của sắc uẩn theo năm cách.
‘‘Avijjānirodhā rūpanirodho, taṇhākammaāhāranirodhā rūpanirodho’ti evaṃ rūpakkhandhassa paccayanirodhadassanaṭṭhena rūpakkhandhassa vayaṃ passati, vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi rūpakkhandhassa vayaṃ passatī’’ti evaṃ pañcahākārehi vayaṃ passati.
"From the cessation of ignorance, there is the cessation of form; from the cessation of craving, kamma, and nutriment, there is the cessation of form" – thus, by way of seeing the cessation of the conditions of the form aggregate, one sees the dissolution of the form aggregate; even by seeing the characteristic of change, one sees the dissolution of the form aggregate – in this way, one sees the dissolution in five ways.
“Do vô minh diệt nên sắc diệt, do ái, nghiệp, vật thực diệt nên sắc diệt,” như vậy, vị ấy thấy sự diệt của sắc uẩn theo nghĩa thấy sự đoạn diệt của duyên đối với sắc uẩn; và khi thấy tướng trạng biến hoại, vị ấy cũng thấy sự diệt của sắc uẩn. Như vậy, vị ấy thấy sự diệt theo năm cách.
Tathā ‘‘avijjāsamudayā vedanāsamudayo, taṇhākammaphassasamudayā vedanāsamudayo’’ti vedanākkhandhassa, nibbattilakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa udayaṃ passati.
Similarly, "from the arising of ignorance, there is the arising of feeling; from the arising of craving, kamma, and contact, there is the arising of feeling" – one sees the arising of the feeling aggregate, even by seeing the characteristic of arising.
Tương tự, “do vô minh sinh nên thọ sinh, do ái, nghiệp, xúc sinh nên thọ sinh,” đối với thọ uẩn; và khi thấy tướng trạng sinh khởi, vị ấy cũng thấy sự sinh của thọ uẩn.
‘‘Avijjānirodhā vedanānirodho, taṇhākammaphassanirodhā vedanānirodho’’ti vedanākkhandhassa, vipariṇāmalakkhaṇaṃ passantopi vedanākkhandhassa vayaṃ passati.
"From the cessation of ignorance, there is the cessation of feeling; from the cessation of craving, kamma, and contact, there is the cessation of feeling" – one sees the dissolution of the feeling aggregate, even by seeing the characteristic of change.
“Do vô minh diệt nên thọ diệt, do ái, nghiệp, xúc diệt nên thọ diệt,” đối với thọ uẩn; và khi thấy tướng trạng biến hoại, vị ấy cũng thấy sự diệt của thọ uẩn.
Evaṃ saññākkhandhādīsupi.
The same applies to the perception aggregate and so forth.
Đối với tưởng uẩn v.v... cũng như vậy.
Ayaṃ pana viseso – viññāṇakkhandhassa phassaṭṭhāne nāmarūpasamudayā, nāmarūpanirodhāti yojetabbaṃ.
This, however, is the distinction: for the consciousness aggregate, instead of contact, it should be connected with "from the arising of mind-and-matter" and "from the cessation of mind-and-matter."
Tuy nhiên, có điểm khác biệt này: đối với thức uẩn, ở vị trí của xúc, cần được kết hợp là “do danh-sắc sinh, do danh-sắc diệt”.
Evaṃ ekekasmiṃ khandhe paccayasamudayavasena ca nibbattilakkhaṇavasena ca paccayanirodhavasena ca vipariṇāmalakkhaṇavasena ca udayabbayadassanena dasa dasa katvā paññāsa lakkhaṇāni vuttāni.
Thus, in each aggregate, by way of the arising of conditions, by way of the characteristic of origination, by way of the cessation of conditions, and by way of the characteristic of transformation, ten by ten, fifty characteristics are stated through the perception of arising and passing away.
Như vậy, trong mỗi uẩn, do việc thấy sự sinh diệt theo phương diện duyên sinh và tướng trạng sinh khởi, và theo phương diện duyên diệt và tướng trạng biến hoại, nên có mười tướng trạng cho mỗi uẩn, tổng cộng là năm mươi tướng trạng đã được nói đến.
Tesaṃ vasena evaṃ rūpassa udayo rūpassa vayoti paccayato ceva lakkhaṇato ca vitthārena manasikāraṃ karoti.
By means of these, one extensively attends to "thus is the arising of form, thus is the passing away of form," both from the perspective of conditions and characteristics.
Dựa vào các tướng trạng ấy, vị ấy tác ý một cách chi tiết từ phương diện duyên và từ phương diện tướng trạng rằng “đây là sự sinh của sắc, đây là sự diệt của sắc”.
Tassevaṃ karoto ‘‘iti kira ime dhammā ahutvā sambhonti, hutvā paṭiventī’’ti ñāṇaṃ visadaṃ hoti.
To him, thus practicing, the knowledge becomes clear: "Indeed, these phenomena, not having been, come into being; having been, they cease."
Đối với vị ấy, khi thực hành như vậy, trí tuệ trở nên trong sáng rằng: “Quả thật, các pháp này, từ không có mà sinh khởi, sau khi có lại hoại diệt.”
‘‘Evaṃ kira ime dhammā anuppannā uppajjanti, uppannā nirujjhantī’’ti niccaṃ navāva hutvā saṅkhārā upaṭṭhahanti.
"Indeed, these phenomena, not having arisen, arise; having arisen, they cease"—thus, the saṅkhārā always appear as new.
“Quả thật, các pháp này, chưa sinh thì sinh, đã sinh thì diệt,” các pháp hữu vi hiện khởi luôn luôn mới mẻ.
Na kevalañca niccaṃ navā, sūriyuggamane ussāvabindu viya, udakabubbuḷo viya, udake daṇḍarāji viya, āragge sāsapo viya, vijjuppādo viya ca parittaṭṭhāyino.
Not only are they always new, but they are also short-lived, like a dewdrop at sunrise, like a water bubble, like a line drawn on water, like a mustard seed on the tip of an awl, and like a flash of lightning.
Không chỉ luôn luôn mới mẻ, chúng còn tồn tại trong khoảnh khắc, giống như giọt sương lúc mặt trời mọc, như bọt nước, như vệt gậy vẽ trên nước, như hạt cải trên đầu mũi kim, như tia chớp.
Māyāmarīcisupinaalātacakkagandhabbanagarapheṇapiṇḍakadaliādayo viya nissārā hutvā upaṭṭhahanti.
They appear as insubstantial, like an illusion, a mirage, a dream, a firebrand circle, a city of gandhabbas, a lump of foam, or a plantain tree, and so forth.
Chúng hiện khởi như là vô thực chất, giống như ảo ảnh, như cảnh nắng hanh, như giấc mộng, như vòng lửa quay, như thành phố của càn-thát-bà, như bọt nước, như thân cây chuối, v.v...
Ettāvatā cānena vayadhammameva uppajjati, uppannañca vayaṃ upetīti iminā ākārena samapaññāsa lakkhaṇāni paṭivijjhitvā ṭhitaṃ udayabbayānupassanaṃ nāma paṭhamaṃ taruṇavipassanāñāṇaṃ adhigataṃ hoti, yassādhigamā āraddhavipassakoti saṅkhyaṃ gacchati.
By this much, having penetrated the fifty characteristics in this manner—that only what is subject to passing away arises, and what has arisen passes away—the first nascent insight knowledge called "Contemplation of Arising and Passing Away" is attained, by the attainment of which one is counted as an "endeavoring meditator."
Đến mức độ này, vị ấy đã thấu suốt năm mươi tướng trạng theo cách thức “chỉ có pháp hoại diệt sinh khởi, và cái đã sinh khởi thì đi đến hoại diệt”, và do đó đã chứng đắc tuệ đầu tiên, là tuệ minh sát non trẻ, được gọi là Tuệ Quán Sinh Diệt (udayabbayānupassanāñāṇa), và do chứng đắc tuệ này, vị ấy được gọi là người đã bắt đầu tu tập minh sát.
Athassa āraddhavipassakassa kulaputtassa obhāso ñāṇaṃ pīti passaddhi sukhaṃ adhimokkho paggaho upaṭṭhānaṃ upekkhā nikantīti dasa vipassanupakkilesā uppajjanti.
Then, for that endeavoring meditator, that son of good family, ten imperfections of insight arise: radiance, knowledge, rapture, tranquility, happiness, strong determination, exertion, mindfulness, equanimity, and delight.
Bấy giờ, đối với vị thiện nam tử đã bắt đầu tu tập minh sát ấy, mười phiền não của minh sát (vipassanupakkilesā) khởi lên, đó là: ánh sáng (obhāsa), trí (ñāṇa), hỷ (pīti), khinh an (passaddhi), lạc (sukha), quyết đoán (adhimokkha), tinh tấn (paggaha), niệm (upaṭṭhāna), xả (upekkhā), và ái luyến (nikanti).
Ettha obhāso nāma vipassanākkhaṇe ñāṇassa balavattā lohitaṃ pasīdati, tena chavito obhāso nibbattati, taṃ disvā ayaṃ yogī ‘‘maggo mayā patto’’ti tameva obhāsaṃ assādeti.
Here, radiance (obhāso) means that due to the strength of knowledge at the moment of insight, the blood becomes clear, and from that, radiance is produced on the skin; seeing this, this yogi, thinking "the path has been attained by me," delights in that radiance.
Trong đó, ánh sáng là: vào khoảnh khắc minh sát, do trí tuệ mạnh mẽ, huyết trở nên trong sạch, do đó ánh sáng phát ra từ da. Khi thấy điều này, vị hành giả ấy thưởng thức chính ánh sáng đó và nghĩ rằng: “Ta đã đắc đạo.”
Ñāṇanti vipassanāñāṇamevetaṃ, saṅkhāre sammasantassa sūraṃ pasannaṃ hutvā pavattamānaṃ disvā pubbe viya ‘‘maggo’’ti assādeti.
Knowledge (ñāṇaṃ) is this very insight knowledge; seeing it proceeding brightly and clearly when contemplating the saṅkhārā, one delights in it as "the path" as before.
Trí chính là tuệ minh sát này. Khi thấy tuệ này, lúc đang quán sát các pháp hữu vi, sanh khởi một cách mạnh mẽ và trong sáng, vị ấy thưởng thức nó như trước và nghĩ rằng: “Đây là đạo.”
Pītīti vipassanāpīti eva.
Rapture (pītī) is insight rapture.
Hỷ chính là hỷ của minh sát.
Tassa hi tasmiṃ khaṇe pañcavidhā pīti uppajjati.
For him, at that moment, five kinds of rapture arise.
Bởi vào khoảnh khắc ấy, năm loại hỷ khởi lên nơi vị ấy.
Passaddhīti vipassanāpassaddhi.
Tranquility (passaddhī) is insight tranquility.
Khinh an là khinh an của minh sát.
Tasmiṃ samaye neva kāyacittānaṃ daratho gāravatā kakkhaḷatā akammaññatā gelaññatā vaṅkatā hoti.
At that time, there is no agitation, heaviness, stiffness, unsuitability for work, sickness, or crookedness of body and mind.
Vào lúc ấy, không có sự bức rức, nặng nề, cứng nhắc, không kham nhẫn, bệnh hoạn, hay cong vạy của thân và tâm.
Sukhaṃ vipassanāsukhameva.
Happiness (sukhaṃ) is insight happiness itself.
Lạc chính là lạc của minh sát.
Tassa kira tasmiṃ samaye sakalasarīraṃ ṭhapitavaṭṭi viya abhisandayamānaṃ atipaṇītaṃ sukhaṃ uppajjati.
Indeed, for him, at that time, a very refined happiness arises, pervading his entire body as if it were a wick placed in oil.
Quả thật, vào lúc ấy, một niềm lạc vô cùng vi diệu khởi lên, thấm đẫm toàn thân vị ấy như một cây bấc đã được thấm dầu.
Adhimokkho nāma vipassanākkhaṇe pavattā saddhā.
Strong determination (adhimokkho) is the faith that arises at the moment of insight.
Quyết đoán là tín phát sinh trong khoảnh khắc minh sát.
Tasmiṃ khaṇe cittacetasikānaṃ ativiya pasādabhūtā balavatī saddhā uppajjati.
At that moment, a very strong faith arises, being exceedingly clear for the mind and mental factors.
Vào khoảnh khắc ấy, một niềm tín mạnh mẽ, vô cùng trong sáng đối với tâm và các tâm sở, khởi lên.
Paggaho nāma vipassanāsampayuttaṃ vīriyaṃ.
Exertion (paggaho) is the energy associated with insight.
Tinh tấn là nỗ lực tương ưng với minh sát.
Tasmiñhi khaṇe asithilamanaccāraddhaṃ supaggahitaṃ vīriyaṃ uppajjati.
Indeed, at that moment, unslackened, unexcessive, well-exerted energy arises.
Bởi vào khoảnh khắc ấy, một nỗ lực không chùng, không căng, được duy trì tốt khởi lên.
Upaṭṭhānanti vipassanāsampayuttā sati.
Mindfulness (upaṭṭhānaṃ) is the mindfulness associated with insight.
Niệm là niệm tương ưng với minh sát.
Tasmiñhi khaṇe supaṭṭhitā sati uppajjati.
Indeed, at that moment, well-established mindfulness arises.
Bởi vào khoảnh khắc ấy, một niệm được thiết lập vững chắc khởi lên.
Upekkhāti duvidhā vipassanāvajjanavasena.
Equanimity (upekkhā) is twofold, by way of insight and by way of adverting.
Xả có hai loại, tùy theo cách hướng tâm của minh sát.
Tasmiṃ khaṇe sabbasaṅkhāraggahaṇe majjhattabhūtavipassanupekkhāsaṅkhātaṃ ñāṇaṃ balavantaṃ hutvā uppajjati, manodvāre āvajjanupekkhā ca, sāva taṃ taṃ ṭhānaṃ āvajjentassa sūrā tikhiṇā hutvā vahati.
At that moment, knowledge called "insight equanimity," which is neutral in apprehending all saṅkhārā, arises powerfully, and also adverting equanimity at the mind-door, which becomes keen and sharp as one adverts to various objects.
Vào khoảnh khắc ấy, trí tuệ được gọi là xả của minh sát (vipassan-upekkhā), là trạng thái trung tính trong việc nắm bắt tất cả các pháp hữu vi, khởi lên một cách mạnh mẽ; và có xả hướng tâm ở ý môn (manodvāre āvajjan-upekkhā), chính xả này, khi hướng đến các đối tượng khác nhau, tuôn chảy một cách mạnh mẽ và sắc bén.
Nikanti vipassanānikanti.
Delight (nikanti) is insight delight.
Ái luyến là sự ái luyến trong minh sát.
Obhāsādīsu ālayaṃ kurumānā sukhumā santākārā nikanti uppajjati.
A subtle, calm delight arises, clinging to radiance and so forth.
Một sự ái luyến vi tế, có hình thức tĩnh lặng, phát sinh khi bám víu vào ánh sáng v.v...
Ettha obhāsādayo kilesavatthubhūtatāya ‘‘upakkilesā’’ti vuttā, na akusalattā.
Here, radiance and the others are called "imperfections" (upakkilesā) because they are objects for defilements, not because they are unwholesome.
Ở đây, ánh sáng v.v... được gọi là “phiền não” vì chúng là đối tượng của phiền não, chứ không phải vì chúng là bất thiện.
Nikanti pana upakkileso ceva kilesavatthu ca.
Delight, however, is both an imperfection and an object for defilements.
Tuy nhiên, ái luyến vừa là phiền não, vừa là đối tượng của phiền não.
Paṇḍito pana bhikkhu obhāsādīsu uppannesu vikkhepaṃ agacchanto ‘‘obhāsādayo dhammā na maggo, upakkilesavinimuttaṃ pana vīthippaṭipannaṃ vipassanāñāṇaṃ maggo’’ti maggañca amaggañca vavatthapeti.
But the wise bhikkhu, when radiance and the others arise, does not become distracted, but discerns the path and the non-path, thinking: "Radiance and the other phenomena are not the path; rather, insight knowledge, free from imperfections and proceeding on the right course, is the path."
Nhưng vị tỳ-kheo có trí, khi ánh sáng v.v... khởi lên, không đi đến chỗ phân tán, mà phân định rõ ràng đạo và phi đạo rằng: “Các pháp như ánh sáng v.v... không phải là đạo, nhưng tuệ minh sát đã đi vào lộ trình, thoát khỏi các phiền não, mới là đạo.”
Tassevaṃ ‘‘ayaṃ maggo, ayaṃ na maggo’’ti ñatvā ṭhitaṃ ñāṇaṃ ‘‘maggāmaggañāṇadassanavisuddhī’’ti vuccati.
His knowledge, thus knowing "this is the path, this is not the path," is called "Purification of Knowledge and Vision of What is Path and Not Path."
Trí tuệ vững chắc sau khi đã biết “đây là đạo, đây không phải là đạo” như vậy của vị ấy được gọi là “maggāmaggañāṇadassanavisuddhi” (Đạo Phi Đạo Tri Kiến Thanh Tịnh).
Ito paṭṭhāya aṭṭhavidhassa ñāṇassa vasena sikhāppattaṃ vipassanāñāṇaṃ paṭipadāñāṇadassanavisuddhi nāma hoti.
From this point onward, insight knowledge that has reached its peak by way of the eight kinds of knowledge is called "Purification of Knowledge and Vision of the Way."
Kể từ đây, tuệ vipassanā đã đạt đến đỉnh cao, thông qua tám loại trí tuệ, được gọi là paṭipadāñāṇadassanavisuddhi (Hành Đạo Tri Kiến Thanh Tịnh).
Udayabbayānupassanāñāṇaṃ bhaṅgānupassanāñāṇaṃ bhayatupaṭṭhānañāṇaṃ ādīnavānupassanāñāṇaṃ nibbidānupassanāñāṇaṃ muñcitukamyatāñāṇaṃ paṭisaṅkhānupassanāñāṇaṃ saṅkhārupekkhāñāṇanti imāni aṭṭha ñāṇāni nāma.
The knowledge of contemplation of rise and fall, the knowledge of contemplation of dissolution, the knowledge of the manifestation of fear, the knowledge of contemplation of danger, the knowledge of contemplation of disenchantment, the knowledge of the desire for deliverance, the knowledge of contemplation of re-observation, and the knowledge of equanimity regarding formations—these are called the eight knowledges.
Tám loại trí tuệ này là: udayabbayānupassanāñāṇa (Sinh Diệt Tùy Quán Tuệ), bhaṅgānupassanāñāṇa (Hoại Tùy Quán Tuệ), bhayatupaṭṭhānañāṇa (Hiện Khởi Kinh Úy Tuệ), ādīnavānupassanāñāṇa (Quán Sự Nguy Hại Tuệ), nibbidānupassanāñāṇa (Yếm Ly Tùy Quán Tuệ), muñcitukamyatāñāṇa (Dục Thoát Tuệ), paṭisaṅkhānupassanāñāṇa (Quán Sát Lại Tuệ), và saṅkhārupekkhāñāṇa (Hành Xả Tuệ).
Etāni nibbattetukāmena yasmā upakkilesehi abhibhūtaṃ hutvā lakkhaṇappaṭivedhaṃ kātuṃ asamatthaṃ hoti cittaṃ, tasmā punapi udayabbayameva passitabbaṃ.
Since, for one desiring to generate these, the mind, being overcome by defilements, is unable to penetrate the characteristics, therefore, one should again observe only rise and fall.
Bởi vì tâm, khi bị các phiền não phụ (upakkilesa) xâm chiếm, trở nên không có khả năng thấu triệt các đặc tính (lakkhaṇa), nên người muốn phát sinh các tuệ này phải quán xét lại chính sự sinh và diệt (udayabbaya).
Udayabbayaṃ passantassa aniccalakkhaṇaṃ yathābhūtaṃ upaṭṭhāti, udayabbayappaṭipīḷitattā dukkhalakkhaṇañca ‘‘dukkhameva ca sambhoti, dukkhaṃ tiṭṭhati veti cā’’ti (saṃ. ni. 1.171) passato anattalakkhaṇañca.
For one observing rise and fall, the characteristic of impermanence manifests as it truly is; and due to being afflicted by rise and fall, the characteristic of suffering; and for one who sees that "suffering alone arises, suffering persists and passes away," the characteristic of non-self.
Đối với người đang quán xét sự sinh và diệt, đặc tính vô thường (aniccalakkhaṇa) hiện khởi đúng như thật; do bị sự sinh và diệt bức bách, đặc tính khổ (dukkhalakkhaṇa) cũng hiện khởi; và đối với người thấy rằng “chỉ có khổ sinh khởi, khổ tồn tại rồi hoại diệt”, đặc tính vô ngã (anattalakkhaṇa) cũng hiện khởi.
Ettha ca aniccaṃ aniccalakkhaṇaṃ, dukkhaṃ dukkhalakkhaṇaṃ, anattā anattalakkhaṇanti ayaṃ vibhāgo veditabbo.
Here, impermanence is the characteristic of impermanence, suffering is the characteristic of suffering, and non-self is the characteristic of non-self—this distinction should be understood.
Ở đây, cần hiểu sự phân biệt này: cái vô thường là đặc tính vô thường, cái khổ là đặc tính khổ, cái vô ngã là đặc tính vô ngã.
Ettha aniccanti khandhapañcakaṃ.
Here, impermanence refers to the five aggregates.
Ở đây, cái vô thường (anicca) là năm uẩn.
Uppādavayaññathattabhāvā hutvā abhāvato vā.
Because of their arising, passing away, and alteration, or because of their non-existence after having existed.
Vì chúng có bản chất sinh, diệt, và biến đổi, hoặc vì chúng tồn tại rồi không còn tồn tại.
Aññathattaṃ nāma jarā, uppādavayaññathattaṃ aniccalakkhaṇaṃ, hutvā abhāvasaṅkhāto vā eko ākāravikāro.
Alteration is old age; arising, passing away, and alteration is the characteristic of impermanence, or a mode of change consisting in non-existence after having existed.
Sự biến đổi (aññathatta) chính là sự già; sự sinh, diệt, và biến đổi là đặc tính vô thường (aniccalakkhaṇa), hoặc là một sự biến dạng của trạng thái được gọi là tồn tại rồi không còn tồn tại.
‘‘Yadaniccaṃ taṃ dukkha’’nti (saṃ. ni. 3.15) vacanato tadeva khandhapañcakaṃ dukkhaṃ.
By the saying, "What is impermanent is suffering," the same five aggregates are suffering.
Theo câu “Cái gì vô thường, cái đó là khổ”, chính năm uẩn ấy là khổ.
Abhiṇhaṃ paṭipīḷitattā.
Because of being constantly afflicted.
Vì chúng liên tục bị bức bách.
Abhiṇhappaṭipīḷanākāro dukkhalakkhaṇaṃ.
The mode of constant affliction is the characteristic of suffering.
Trạng thái bị bức bách liên tục là đặc tính khổ (dukkhalakkhaṇa).
‘‘Yaṃ dukkhaṃ tadanattā’’ti vacanato tadeva khandhapañcakaṃ anattā.
By the saying, "What is suffering is non-self," the same five aggregates are non-self.
Theo câu “Cái gì khổ, cái đó là vô ngã”, chính năm uẩn ấy là vô ngã.
Avasavattanato.
Because of not being subject to control.
Vì chúng không tuân theo ý muốn.
Avasavattanākāro anattalakkhaṇaṃ.
The mode of not being subject to control is the characteristic of non-self.
Trạng thái không tuân theo ý muốn là đặc tính vô ngã (anattalakkhaṇa).
Imānipi tīṇi lakkhaṇāni udayabbayaṃ passantasseva ārammaṇāni honti.
These three characteristics also become objects for one who observes rise and fall.
Ba đặc tính này cũng trở thành đối tượng của chính người đang quán xét sự sinh và diệt.
Punapi so rūpārūpadhammesu eva ‘‘aniccā’’tiādinā vipassati, tassa saṅkhārā lahuṃ lahuṃ āpāthaṃ gacchanti.
Again, that person discerns the material and immaterial phenomena as "impermanent" and so on, and the formations quickly come into his range of apprehension.
Vị ấy lại quán vipassanā đối với các pháp sắc và phi sắc bằng cách “vô thường” v.v... Đối với vị ấy, các pháp hữu vi (saṅkhārā) nhanh chóng đi vào phạm vi nhận thức.
Tato uppādaṃ vā ṭhitiṃ vā ārammaṇaṃ akatvā tesaṃ khayavayanirodhe eva passato sati santiṭṭhatīti idaṃ bhaṅgānupassanāñāṇaṃ nāma.
Then, without making arising or persistence an object, when mindfulness is established in observing only their decay, dissolution, and cessation, this is called the knowledge of contemplation of dissolution.
Sau đó, không lấy sự sinh hay sự trụ làm đối tượng, mà khi vị ấy chỉ quán xét sự tàn lụi, hoại diệt, chấm dứt của chúng, chánh niệm được thiết lập. Đây được gọi là bhaṅgānupassanāñāṇa (Hoại Tùy Quán Tuệ).
Imassa uppādato paṭṭhāya assa yogino ‘‘yathā ime saṅkhārā pañcakkhandhā bhijjanti, evaṃ atītepi saṅkhārā bhijjiṃsu, anāgatepi bhijjissantī’’ti nirodhameva passato sati santiṭṭhati, tassa bhaṅgānupassanāñāṇaṃ āsevantassa bahulīkarontassa sabbabhavayonigatiṭṭhitisattāvāsesu sabbe saṅkhārā jalitaaṅgārakāsuādayo viya mahābhayaṃ hutvā upaṭṭhahanti.
From the arising of this, for that yogi, mindfulness is established in observing only cessation, thinking: "Just as these formations, the five aggregates, are dissolving, so too did formations dissolve in the past, and they will dissolve in the future." For one who cultivates and develops this knowledge of contemplation of dissolution, all formations in all existences, destinies, destinations, abodes, and realms of sentient beings manifest as a great danger, like burning coals and so on.
Kể từ khi tuệ này phát sinh, chánh niệm của vị hành giả ấy được thiết lập khi chỉ thấy sự chấm dứt rằng: “Như các pháp hữu vi này, tức năm uẩn, đang tan rã, cũng vậy, các pháp hữu vi trong quá khứ đã tan rã, và trong tương lai cũng sẽ tan rã.” Đối với vị ấy, khi tu tập và làm cho sung mãn tuệ quán sự hoại diệt (bhaṅgānupassanāñāṇa), tất cả các pháp hữu vi trong mọi cõi sống, mọi cảnh giới, mọi nơi trú, mọi nơi ở của chúng sinh đều hiện khởi như một nỗi kinh hoàng lớn, giống như những hòn than đang cháy đỏ.
Etaṃ bhayatupaṭṭhānañāṇaṃ nāma.
This is called the knowledge of the manifestation of fear.
Đây được gọi là bhayatupaṭṭhānañāṇa (Hiện Khởi Kinh Úy Tuệ).
Tassa taṃ bhayatupaṭṭhānañāṇaṃ āsevantassa sabbe bhavādayo ādittaaṅgārā viya, samussitakhaggā viya paccatthikā appaṭisaraṇā sādīnavā hutvā upaṭṭhahanti.
For one who cultivates that knowledge of the manifestation of fear, all existences and so on manifest as full of danger, like burning coals, or like enemies with upraised swords, offering no refuge.
Đối với vị ấy, khi tu tập tuệ hiện khởi kinh úy đó, tất cả các cõi sống v.v... hiện khởi như những hòn than đang cháy, như những kẻ thù giương gươm, không nơi nương tựa, đầy nguy hại.
Idaṃ ādīnavānupassanāñāṇaṃ nāma.
This is called the knowledge of contemplation of danger.
Đây được gọi là ādīnavānupassanāñāṇa (Quán Sự Nguy Hại Tuệ).
Tassa evaṃ saṅkhāre ādīnavato passantassa bhavādīsu saṅkhārānaṃ ādīnavattā sabbasaṅkhāresu ukkaṇṭhanā anabhirati uppajjati.
For one who thus sees danger in formations, disenchantment and disinterest arise in existences and so on, due to the danger in formations.
Đối với vị ấy, khi thấy các pháp hữu vi là nguy hại như vậy, do sự nguy hại của các pháp hữu vi trong các cõi sống v.v..., sự chán ngán, không ưa thích đối với tất cả các pháp hữu vi phát sinh.
Idaṃ nibbidānupassanāñāṇaṃ nāma.
This is called the knowledge of contemplation of disenchantment.
Đây được gọi là nibbidānupassanāñāṇa (Yếm Ly Tùy Quán Tuệ).
Sabbasaṅkhāresu nibbindantassa ukkaṇṭhantassa sabbasmā saṅkhāragatā muñcitukāmatā nissaritukāmatāva hoti.
For one who is disenchanted and disgusted with all formations, there is only the desire to be released, the desire to escape from all states of formation.
Khi nhàm chán, chán ngán tất cả các pháp hữu vi, chỉ có ý muốn thoát khỏi, ý muốn ra khỏi tất cả những gì thuộc về pháp hữu vi.
Idaṃ muñcitukamyatāñāṇaṃ nāma.
This is called the knowledge of the desire for deliverance.
Đây được gọi là muñcitukamyatāñāṇa (Dục Thoát Tuệ).
Puna tasmā saṅkhāragatā muñcituṃ puna te eva saṅkhāre paṭisaṅkhānupassanāñāṇena tilakkhaṇaṃ āropetvā tīraṇaṃ paṭisaṅkhānupassanāñāṇaṃ nāma, yo evaṃ tilakkhaṇaṃ āropetvā saṅkhāre pariggaṇhanto tesu anattalakkhaṇassa sudiṭṭhattā ‘‘attā’’ti vā ‘‘attaniya’’nti vā aggaṇhanto saṅkhāresu bhayañca nandiñca pahāya saṅkhāresu udāsino hoti majjhatto, ‘‘aha’’nti vā ‘‘mama’’nti vā na gaṇhāti, sabbasaṅkhāresu udāsino majjhatto tīsu bhavesu upekkhako, tassa taṃ ñāṇaṃ saṅkhārupekkhāñāṇaṃ nāma.
Then, in order to be released from that state of formation, to re-examine those very formations by applying the three characteristics with the knowledge of contemplation of re-observation, and to determine them, is called the knowledge of contemplation of re-observation. And for one who, thus comprehending formations by applying the three characteristics, due to the clear perception of the characteristic of non-self in them, does not grasp them as "self" or "belonging to self," and abandoning fear and delight in formations, becomes indifferent and neutral towards formations, not grasping them as "I" or "mine," being indifferent and neutral towards all formations, and equanimous towards the three existences—that knowledge is called the knowledge of equanimity regarding formations.
Để thoát khỏi những gì thuộc về pháp hữu vi ấy, lại áp đặt tam tướng lên chính các pháp hữu vi đó bằng tuệ quán sát lại (paṭisaṅkhānupassanāñāṇa) để thẩm xét, được gọi là paṭisaṅkhānupassanāñāṇa (Quán Sát Lại Tuệ). Vị nào sau khi áp đặt tam tướng như vậy và nhận rõ các pháp hữu vi, do đã thấy rõ đặc tính vô ngã nơi chúng, không còn nắm giữ chúng là “ta” hay “của ta”, từ bỏ cả sự sợ hãi và sự hoan hỷ đối với các pháp hữu vi, trở nên dửng dưng, trung lập với các pháp hữu vi, không còn nắm giữ là “tôi” hay “của tôi”, dửng dưng, trung lập với tất cả các pháp hữu vi, xả đối với ba cõi, trí tuệ đó của vị ấy được gọi là saṅkhārupekkhāñāṇa (Hành Xả Tuệ).
Taṃ panetaṃ sabbasaṅkhārappavattaṃ vissajjetvā nibbānaninnaṃ nibbānapakkhandaṃ hoti, no ce nibbānaṃ santato passati, punappunaṃ ‘‘anicca’’nti vā ‘‘dukkha’’nti vā ‘‘anattā’’ti vā tividhānupassanāvasena saṅkhārārammaṇameva hutvā pavattati.
But this, having abandoned the entire conditioned existence, inclines towards Nibbāna, is directed towards Nibbāna. If one does not see Nibbāna as peaceful, it repeatedly arises, taking the conditioned phenomena as its object, by way of the three kinds of contemplation: 'impermanent' or 'suffering' or 'non-self'.
Tuệ này, sau khi buông bỏ mọi diễn biến của các pháp hữu vi, hướng về Niết-bàn, xuôi về Niết-bàn, nhưng nếu chưa thấy Niết-bàn một cách liên tục, nó lại tiếp tục diễn tiến với đối tượng là các pháp hữu vi thông qua ba cách quán tùy theo là “vô thường”, “khổ”, hay “vô ngã”.
Evaṃ tiṭṭhamānañca etaṃ animitto appaṇihito suññatoti tiṇṇaṃ vimokkhānaṃ vasena vimokkhamukhabhāvaṃ āpajjitvā tiṭṭhati.
And while it thus stands, it becomes a gateway to liberation by way of the three liberations: signless, desireless, and emptiness.
Và khi tồn tại như vậy, tuệ này, bằng cách trở thành cửa ngõ của sự giải thoát (vimokkhamukha) thông qua ba loại giải thoát (vimokkha) là vô tướng (animitta), vô nguyện (appaṇihita), và không (suññata), nó đứng vững.
Tisso hi anupassanā tīṇi vimokkhamukhānīti vuccanti.
Indeed, the three contemplations are called the three gateways to liberation.
Ba phép tùy quán (anupassanā) được gọi là ba cửa ngõ giải thoát (vimokkhamukha).
Ettha ca aniccato manasi karonto (paṭi. ma. 1.223-224) adhimokkhabahulo animittaṃ vimokkhaṃ paṭilabhati.
Here, one who contemplates as impermanent, being abundant in determination, attains the signless liberation.
Trong đó, người tác ý theo khía cạnh vô thường, với tín giải (adhimokkha) mạnh mẽ, sẽ đắc được Vô Tướng Giải Thoát (animitta vimokkha).
Dukkhato manasi karonto passaddhibahulo appaṇihitaṃ vimokkhaṃ paṭilabhati.
One who contemplates as suffering, being abundant in tranquility, attains the desireless liberation.
Người tác ý theo khía cạnh khổ, với sự an tịnh (passaddhi) mạnh mẽ, sẽ đắc được Vô Nguyện Giải Thoát (appaṇihita vimokkha).
Anattato manasi karonto vedabahulo suññatavimokkhaṃ paṭilabhati.
One who contemplates as non-self, being abundant in wisdom, attains the emptiness liberation.
Người tác ý theo khía cạnh vô ngã, với tuệ (veda) mạnh mẽ, sẽ đắc được Không Giải Thoát (suññata vimokkha).
Ettha ca animitto vimokkhoti animittākārena nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā pavatto ariyamaggo.
Here, signless liberation means the Noble Path that proceeds by taking Nibbāna as its object in the aspect of signlessness.
Ở đây, Vô Tướng Giải Thoát (animitta vimokkha) là Thánh Đạo (ariyamagga) đã khởi lên bằng cách lấy Niết-bàn làm đối tượng theo phương diện vô tướng.
So hi animittāya dhātuyā uppannattā animitto, kilesehi ca vimuttattā vimokkho.
Indeed, it is signless because it arises in the element of signlessness, and it is liberation because it is freed from defilements.
Nó được gọi là vô tướng vì phát sinh từ vô tướng giới (animittā dhātu), và là giải thoát vì đã thoát khỏi các phiền não (kilesa).
Eteneva nayena appaṇihitākārena nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā pavatto appaṇihito, suññatākārena nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā pavatto suññatoti veditabbo.
In the same manner, that which proceeds by taking Nibbāna as its object in the aspect of desirelessness is to be understood as desireless, and that which proceeds by taking Nibbāna as its object in the aspect of emptiness is to be understood as emptiness.
Theo cách tương tự, cần hiểu rằng đạo lộ khởi lên bằng cách lấy Niết-bàn làm đối tượng theo phương diện vô nguyện là vô nguyện (appaṇihita), và đạo lộ khởi lên bằng cách lấy Niết-bàn làm đối tượng theo phương diện không là không (suññata).
Adhigatasaṅkhārupekkhassa kulaputtassa vipassanā sikhāppattā hoti.
For the noble son who has attained equanimity regarding conditioned phenomena, insight has reached its peak.
Đối với thiện nam tử đã đạt được hành xả tuệ, tuệ vipassanā đã đạt đến đỉnh cao.
Vuṭṭhānagāminivipassanāti etadeva.
This is called the insight leading to emergence.
Đây cũng chính là tuệ vipassanā dẫn đến xuất khởi (vuṭṭhānagāminivipassanā).
Etaṃ saṅkhārupekkhāñāṇaṃ āsevantassa bhāventassa tikkhatarā saṅkhārupekkhā uppajjati.
As one cultivates and develops this knowledge of equanimity regarding conditioned phenomena, sharper equanimity regarding conditioned phenomena arises.
Đối với người tu tập, làm cho sung mãn tuệ hành xả này, một tuệ hành xả sắc bén hơn sẽ phát sinh.
Tassa idāni maggo uppajjissatīti saṅkhārupekkhā saṅkhāre ‘‘aniccā’’ti vā ‘‘dukkhā’’ti vā ‘‘anattā’’ti vā sammasitvā bhavaṅgaṃ otarati.
Now, for him, the path will arise. This equanimity regarding conditioned phenomena, having contemplated conditioned phenomena as 'impermanent' or 'suffering' or 'non-self', sinks into the life-continuum.
Bây giờ, khi Đạo sắp phát sinh cho vị ấy, tuệ hành xả, sau khi thẩm xét các pháp hữu vi là “vô thường”, “khổ”, hay “vô ngã”, sẽ chìm vào dòng hữu phần (bhavaṅga).
Bhavaṅgā vuṭṭhāya saṅkhārupekkhāya āgatanayeneva aniccādiākārena manasi karitvā uppajjati manodvārāvajjanaṃ, tadeva manasi karoto paṭhamaṃ javanacittaṃ uppajjati, yaṃ ‘‘parikamma’’nti vuccati.
Rising from the life-continuum, the mind-door adverting arises, contemplating in the manner of impermanence, etc., just as it came through equanimity regarding conditioned phenomena. As one contemplates that, the first impulsion consciousness arises, which is called 'preparatory action' (parikamma).
Sau khi xuất khỏi dòng hữu phần, tâm hướng môn (manodvārāvajjana) phát sinh, tác ý theo cách đã được tuệ hành xả mang đến, tức là theo phương diện vô thường v.v... Khi tác ý như vậy, tâm tốc hành (javana) đầu tiên phát sinh, được gọi là “parikamma” (chuẩn bị).
Tadanantaraṃ tatheva dutiyaṃ javanacittaṃ uppajjati, yaṃ ‘‘upacāra’’nti vuccati.
Immediately after that, in the same way, the second impulsion consciousness arises, which is called 'access' (upacāra).
Ngay sau đó, tâm tốc hành thứ hai phát sinh theo cách tương tự, được gọi là “upacāra” (cận hành).
Tadanantarampi tatheva uppajjati javanacittaṃ, yaṃ ‘‘anuloma’’nti vuccati.
Immediately after that, in the same way, an impulsion consciousness arises, which is called 'conformity' (anuloma).
Ngay sau đó nữa, tâm tốc hành cũng phát sinh theo cách tương tự, được gọi là “anuloma” (thuận thứ).
Idaṃ tesaṃ pāṭiyekkaṃ nāmaṃ.
These are their individual names.
Đây là tên gọi riêng của chúng.
Avisesena pana tividhametaṃ āsevanantipi parikammantipi upacārantipi anulomantipi vuccati.
But generally, these three are called 'cultivation' (āsevanā), 'preparatory action' (parikamma), 'access' (upacāra), and 'conformity' (anuloma).
Tuy nhiên, một cách không phân biệt, cả ba loại này cũng được gọi là thuần thục (āsevana), chuẩn bị (parikamma), cận hành (upacāra), và thuận thứ (anuloma).
Idaṃ pana anulomañāṇaṃ saṅkhārārammaṇāya vuṭṭhānagāminiyā vipassanāya pariyosānaṃ hoti.
This knowledge of conformity is the culmination of the insight leading to emergence, which has conditioned phenomena as its object.
Tuệ thuận thứ (anulomañāṇa) này là điểm kết thúc của tuệ vipassanā dẫn đến xuất khởi (vuṭṭhānagāminī vipassanā) có đối tượng là các pháp hữu vi.
Nippariyāyena pana gotrabhuñāṇameva vipassanāpariyosānanti vuccati.
However, in the ultimate sense, the knowledge of change of lineage (gotrabhuñāṇa) itself is called the culmination of insight.
Tuy nhiên, một cách không bàn cãi, chính tuệ chuyển tộc (gotrabhuñāṇa) mới được gọi là điểm kết thúc của vipassanā.
Tato paraṃ nirodhaṃ nibbānaṃ ārammaṇaṃ kurumānaṃ puthujjanagottaṃ atikkamamānaṃ nibbānārammaṇe paṭhamasamannāhārabhūtaṃ apunarāvaṭṭakaṃ gotrabhuñāṇaṃ uppajjati.
Thereafter, the knowledge of change of lineage arises, taking cessation, Nibbāna, as its object, transcending the lineage of ordinary people, being the first direct apprehension of Nibbāna as its object, and being non-reverting.
Sau đó, đối với người đang lấy Niết-bàn đoạn diệt làm đối tượng, đang vượt qua dòng phàm phu, thì gotrabhuñāṇa (chuyển tộc trí), là sự hướng tâm đầu tiên đến đối tượng Niết-bàn và không còn quay trở lại, được sanh khởi.
Idaṃ pana ñāṇaṃ paṭipadāñāṇadassanavisuddhiñca ñāṇadassanavisuddhiñca na bhajati, antarā abbohārikameva hoti, vipassanāsote patitattā pana vipassanāti vā saṅkhyaṃ gacchati.
This knowledge, however, does not belong to the purification of knowledge and vision of the path or the purification of knowledge and vision; it is merely an intermediate, unclassifiable state. But because it has fallen into the stream of insight, it is counted as insight.
Tuy nhiên, trí này không thuộc về paṭipadāñāṇadassanavisuddhi (hành đạo tri kiến thanh tịnh) và ñāṇadassanavisuddhi (tri kiến thanh tịnh), nó chỉ là một giai đoạn trung gian không mang tính quy ước. Nhưng vì nó nằm trong dòng vipassanā, nên nó được kể là vipassanā.
Nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā gotrabhuñāṇe niruddhe tena dinnasaññāya nibbānaṃ ārammaṇaṃ katvā diṭṭhisaṃyojanaṃ sīlabbataparāmāsasaṃyojanaṃ vicikicchāsaṃyojananti tīṇi saṃyojanāni samucchedavasena viddhaṃsento sotāpattimaggo uppajjati.
When the knowledge of change of lineage, having taken Nibbāna as its object, ceases, the Stream-entry Path arises, taking Nibbāna as its object by virtue of the perception it has given, utterly destroying the three fetters: identity view, adherence to rites and rituals, and skeptical doubt.
Khi gotrabhuñāṇa diệt sau khi lấy Niết-bàn làm đối tượng, nhờ vào dấu hiệu mà nó đã trao, đạo Tu-đà-hoàn sanh khởi, lấy Niết-bàn làm đối tượng, đoạn trừ vĩnh viễn ba kiết sử là thân kiến kiết sử, giới cấm thủ kiết sử và nghi kiết sử.
Tadanantaraṃ tasseva vipākabhūtāni dve tīṇi vā phalacittāni uppajjanti anantaravipākattā lokuttarānaṃ.
Immediately after that, two or three fruition consciousnesses, which are its results, arise, because supramundane states have immediate results.
Ngay sau đó, hai hoặc ba quả tâm, là quả của đạo ấy, sanh khởi, vì các pháp siêu thế có quả sanh liền sau đó.
Phalapariyosāne panassa cittaṃ bhavaṅgaṃ otarati.
At the end of the fruition, his mind sinks into the life-continuum.
Sau khi quả tâm kết thúc, tâm của vị ấy chìm vào bhavaṅga (hộ kiếp).
Tato bhavaṅgaṃ vicchinditvā paccavekkhaṇatthāya manodvārāvajjanaṃ uppajjati.
Then, interrupting the life-continuum, the mind-door adverting arises for the purpose of reviewing.
Sau đó, cắt đứt bhavaṅga, manodvārāvajjana (ý môn hướng tâm) sanh khởi để phản khán.
So hi ‘‘iminā vatāhaṃ maggena āgato’’ti maggaṃ paccavekkhati, tato ‘‘ayaṃ me ānisaṃso laddho’’ti phalaṃ paccavekkhati, tato ‘‘ime nāma me kilesā pahīnā’’ti pahīnakilese paccavekkhati, tato ‘‘ime nāma me kilesā avasiṭṭhā’’ti uparimaggattayavajjhe kilese paccavekkhati, avasāne ‘‘ayaṃ me dhammo ārammaṇato paṭividdho’’ti amataṃ nibbānaṃ paccavekkhati.
Indeed, he reflects on the path, thinking, "I have come by this path." Then he reflects on the fruit, thinking, "This benefit has been attained by me." Then he reflects on the abandoned defilements, thinking, "These defilements have been abandoned by me." Then he reflects on the remaining defilements, thinking, "These defilements, which are to be eradicated by the three higher paths, remain for me." Finally, he reflects on Nibbāna, the deathless, thinking, "This Dhamma has been penetrated by me as an object."
Vị ấy phản khán đạo rằng: “Ta đã đến bằng đạo này”, sau đó phản khán quả rằng: “Ta đã nhận được lợi ích này”, sau đó phản khán các phiền não đã đoạn trừ rằng: “Những phiền não này của ta đã được đoạn trừ”, sau đó phản khán các phiền não còn sót lại, tức là những phiền não sẽ bị đoạn trừ bởi ba đạo cao hơn, rằng: “Những phiền não này của ta còn sót lại”, và cuối cùng phản khán Niết-bàn bất tử rằng: “Pháp này đã được ta chứng ngộ qua đối tượng”.
Iti sotāpannassa ariyasāvakassa pañca paccavekkhaṇāni honti.
Thus, for a noble disciple who is a stream-enterer (Sotāpanna), there are five reflections.
Như vậy, vị Thánh đệ tử Tu-đà-hoàn có năm sự phản khán.
Tathā sakadāgāmianāgāmīnaṃ.
Similarly for a once-returner (Sakadāgāmi) and a non-returner (Anāgāmi).
Tương tự đối với các vị Tư-đà-hàm và A-na-hàm.
Arahato pana avasiṭṭhakilesapaccavekkhaṇaṃ nāma natthi.
However, for an Arahant, there is no reflection on remaining defilements.
Tuy nhiên, bậc A-la-hán không có sự phản khán các phiền não còn sót lại.
Evaṃ sabbānipi ekūnavīsati honti.
Thus, all of them amount to nineteen.
Như vậy, tổng cộng có mười chín sự phản khán.
Ukkaṭṭhaparicchedova ceso.
And this is the highest classification.
Và đây là sự phân định tối đa.
Pahīnāvasiṭṭhakilesapaccavekkhaṇañhi sekkhānaṃ hoti vā, na vā.
For trainees (sekkhā), the reflection on abandoned and remaining defilements may or may not occur.
Vì sự phản khán các phiền não đã đoạn trừ và còn sót lại có thể có hoặc không có đối với các bậc hữu học.
Evaṃ paccavekkhitvā so sotāpanno ariyasāvako tasmiṃyeva vā āsane nisinno aparena vā samayena kāmarāgabyāpādānaṃ tanubhāvaṃ karonto dutiyamaggaṃ pāpuṇāti, tadanantaraṃ vuttanayena phalañca.
Having reflected thus, that noble disciple who is a Sotāpanna, while seated on that very seat or at a later time, by making lust for sensual pleasures (kāmarāga) and ill-will (byāpāda) attenuated, attains the second path, and immediately thereafter, the fruit in the manner described.
Sau khi phản khán như vậy, vị Thánh đệ tử Tu-đà-hoàn ấy, hoặc ngay khi đang ngồi trên cùng một chỗ ngồi, hoặc vào một thời điểm khác, làm suy yếu dục ái và sân, đạt đến đạo thứ hai, và ngay sau đó là quả theo cách đã nói.
Tato vuttanayena kāmarāgabyāpādānaṃ anavasesappahānaṃ karonto tatiyamaggaṃ pāpuṇāti, vuttanayena phalañca.
Then, in the manner described, by completely abandoning lust for sensual pleasures and ill-will, he attains the third path, and the fruit in the manner described.
Sau đó, theo cách đã nói, vị ấy đoạn trừ hoàn toàn dục ái và sân, đạt đến đạo thứ ba, và quả theo cách đã nói.
Tato tasmiṃyeva vā āsane nisinno aparena vā samayena rūparāgaarūparāgamānauddhaccaavijjānaṃ anavasesappahānaṃ karonto catutthamaggaṃ pāpuṇāti, vuttanayena phalañca.
Then, while seated on that very seat or at a later time, by completely abandoning lust for form (rūparāga), lust for the formless (arūparāga), conceit (māna), restlessness (uddhacca), and ignorance (avijjā), he attains the fourth path, and the fruit in the manner described.
Sau đó, hoặc ngay khi đang ngồi trên cùng một chỗ ngồi, hoặc vào một thời điểm khác, vị ấy đoạn trừ hoàn toàn sắc ái, vô sắc ái, mạn, trạo cử và vô minh, đạt đến đạo thứ tư, và quả theo cách đã nói.
Ettāvatā cesa arahā nāma aṭṭhamo ariyapuggalo hoti mahākhīṇāsavo.
At this point, he is called an Arahant, the eighth noble person, a great one whose taints (āsavas) are destroyed.
Đến đây, vị ấy được gọi là bậc A-la-hán, vị Thánh nhân thứ tám, bậc Đại Lậu Tận.
Iti imesu catūsu maggesu ñāṇaṃ ñāṇadassanavisuddhi nāma.
Thus, the knowledge in these four paths is called Knowledge and Vision of Purity (ñāṇadassanavisuddhi).
Như vậy, trí trong bốn đạo này được gọi là ñāṇadassanavisuddhi (tri kiến thanh tịnh).
Ettāvatā pātimokkhasaṃvarasīlādīnaṃ vuttattā sīlavisuddhi ca mettāsubhādīnaṃ vuttattā cittavisuddhi ca nāmarūpapariggahādīnaṃ vasena diṭṭhivisuddhikaṅkhāvitaraṇavisuddhimaggāmaggañāṇadassanavisuddhi paṭipadāñāṇadassanavisuddhi ñāṇadassanavisuddhiyo cāti satta visuddhiyo vuttā honti.
At this point, since the purity of virtue (sīlavisuddhi) through the explanation of the morality of restraint by the Pātimokkha and so on, and the purity of mind (cittavisuddhi) through the explanation of loving-kindness (mettā) and the foul (asubha) and so on, and the purity of view (diṭṭhivisuddhi) by way of discerning mind-and-matter (nāmarūpapariggaha) and so on, the purity of overcoming doubt (kaṅkhāvitaraṇavisuddhi), the purity of knowledge and vision of what is path and not-path (maggāmaggañāṇadassanavisuddhi), the purity of knowledge and vision of the way (paṭipadāñāṇadassanavisuddhi), and the purity of knowledge and vision (ñāṇadassanavisuddhi) have been explained, the seven purities are said to have been explained.
Đến đây, vì đã nói về giới như pātimokkhasaṃvarasīla, nên sīlavisuddhi (giới thanh tịnh) đã được nói đến; vì đã nói về các đề mục như mettā, asubha, nên cittavisuddhi (tâm thanh tịnh) đã được nói đến; và thông qua việc xác định danh-sắc, bảy thanh tịnh là diṭṭhivisuddhi (kiến thanh tịnh), kaṅkhāvitaraṇavisuddhi (đoạn nghi thanh tịnh), maggāmaggañāṇadassanavisuddhi (đạo phi đạo tri kiến thanh tịnh), paṭipadāñāṇadassanavisuddhi (hành đạo tri kiến thanh tịnh) và ñāṇadassanavisuddhi (tri kiến thanh tịnh) cũng đã được nói đến.
Idaṃ vuttappakāraṃ paṭipadākkamaṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘pāpuṇeyyānupubbena, sabbasaṃyojanakkhaya’’nti.
It is with reference to this described sequence of practice that it is said: "He should gradually attain the destruction of all fetters."
Câu “pāpuṇeyyānupubbena, sabbasaṃyojanakkhaya” (lần lượt đạt đến, sự đoạn tận tất cả kiết sử) được nói liên quan đến tiến trình thực hành đã được trình bày này.
Ettha sakkāyadiṭṭhi vicikicchā sīlabbataparāmāso kāmarāgo paṭigho rūparāgo aruparāgo māno uddhaccaṃ avijjāti ime dasa dhammā sabbasaṃyojanā nāma.
Here, these ten phenomena – personality view (sakkāyadiṭṭhi), doubt (vicikicchā), clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa), lust for sensual pleasures (kāmarāga), ill-will (paṭigha), lust for form (rūparāga), lust for the formless (arūparāga), conceit (māna), restlessness (uddhacca), and ignorance (avijjā) – are called all fetters.
Ở đây, mười pháp này được gọi là sabbasaṃyojanā (tất cả kiết sử): thân kiến, nghi, giới cấm thủ, dục ái, sân, sắc ái, vô sắc ái, mạn, trạo cử, và vô minh.
Etesu sakkāyadiṭṭhivicikicchāsīlabbataparāmāsā sotāpattimaggavajjhā, kāmarāgapaṭighā dutiyamaggena tanubhūtā hutvā tatiyena samugghātaṃ gacchanti, sesāni pañca catutthenāti.
Among these, personality view, doubt, and clinging to rites and rituals are eradicated by the stream-entry path; lust for sensual pleasures and ill-will become attenuated by the second path and are uprooted by the third; and the remaining five by the fourth.
Trong số này, thân kiến, nghi, và giới cấm thủ bị đoạn trừ bởi đạo Tu-đà-hoàn; dục ái và sân, sau khi được làm suy yếu bởi đạo thứ hai, sẽ bị nhổ tận gốc bởi đạo thứ ba; năm kiết sử còn lại bị đoạn trừ bởi đạo thứ tư.
Evaṃ anupubbena sabbasaṃyojanakkhayasaṅkhātaṃ arahattaṃ pāpuṇātīti veditabbaṃ.
Thus, it should be understood that he gradually attains Arahantship, which is the destruction of all fetters.
Nên hiểu rằng, vị ấy lần lượt đạt đến quả A-la-hán, được gọi là sự đoạn tận tất cả kiết sử.