Table of Contents

⮲

Dhammasaṅgaṇīpāḷi

Edit
1979
Mahantaradukaṃ
The Great Intermediate Dyad
Song Đề Lớn
1980
1191. Katame dhammā sārammaṇā?
1191. What dharmas have an object?
1191. Những pháp nào là sārammaṇa (có đối tượng)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā sārammaṇā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, the consciousness aggregate—these dharmas have an object.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thức uẩn – những pháp này là sārammaṇa.
1981
1192. Katame dhammā anārammaṇā?
1192. What dharmas do not have an object?
1192. Những pháp nào là anārammaṇa (không có đối tượng)?
Sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anārammaṇā.
All form, and the unconditioned element—these dharmas do not have an object.
Tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là anārammaṇa.
1982
1193. Katame dhammā cittā?
1193. What dharmas are mind?
1193. Những pháp nào là citta (tâm)?
Cakkhuviññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃ, manodhātu, manoviññāṇadhātu – ime dhammā cittā.
Eye-consciousness, ear-consciousness, nose-consciousness, tongue-consciousness, body-consciousness, mind-element, mind-consciousness element—these dharmas are mind.
Nhãn thức, nhĩ thức, tỷ thức, thiệt thức, thân thức, ý giới, ý thức giới – những pháp này là citta.
1983
1194. Katame dhammā no cittā?
1194. What dharmas are not mind?
1194. Những pháp nào không phải citta?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, all form, and the unconditioned element—these dharmas are not mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải citta.
1984
1195. Katame dhammā cetasikā?
1195. What dharmas are mental concomitants (cetasika)?
1195. Những pháp nào là cetasika (tâm sở)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cetasikā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate—these dharmas are mental concomitants.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn – những pháp này là cetasika.
1985
1196. Katame dhammā acetasikā?
1196. What dharmas are not mental concomitants?
1196. Những pháp nào là acetasika (không phải tâm sở)?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā acetasikā.
Mind, and all form, and the unconditioned element—these dharmas are not mental concomitants.
Tâm, tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là acetasika.
1986
1197. Katame dhammā cittasampayuttā?
1197. What dharmas are associated with mind?
1197. Những pháp nào là cittasampayutta (tương ưng với tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasampayuttā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate—these dharmas are associated with mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn – những pháp này là cittasampayutta.
1987
1198. Katame dhammā cittavippayuttā?
1198. What dharmas are dissociated from mind?
1198. Những pháp nào là cittavippayutta (không tương ưng với tâm)?
Sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā cittavippayuttā.
All form, and the unconditioned element—these dharmas are dissociated from mind.
Tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là cittavippayutta.
Cittaṃ na vattabbaṃ – cittena sampayuttantipi, cittena vippayuttantipi.
Mind should not be described as either associated with mind or dissociated from mind.
Tâm không nên được nói là tương ưng với tâm, cũng không nên được nói là không tương ưng với tâm.
1988
1199. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhā?
1199. What dharmas are conjoined with mind?
1199. Những pháp nào là cittasaṃsaṭṭha (hòa hợp với tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate—these dharmas are conjoined with mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn – những pháp này là cittasaṃsaṭṭha.
1989
1200. Katame dhammā cittavisaṃsaṭṭhā?
1200. What dharmas are not conjoined with mind?
1200. Những pháp nào là cittavisaṃsaṭṭha (không hòa hợp với tâm)?
Sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā cittavisaṃsaṭṭhā.
All form, and the unconditioned element—these dharmas are not conjoined with mind.
Tất cả sắc pháp, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này là cittavisaṃsaṭṭha.
Cittaṃ na vattabbaṃ – cittena saṃsaṭṭhantipi, cittena visaṃsaṭṭhantipi.
Mind should not be described as either conjoined with mind or not conjoined with mind.
Tâm không nên được nói là hòa hợp với tâm, cũng không nên được nói là không hòa hợp với tâm.
1990
1201. Katame dhammā cittasamuṭṭhānā?
1201. What dharmas originate from mind?
1201. Những pháp nào là cittasamuṭṭhāna (do tâm sinh khởi)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho; kāyaviññatti vacīviññatti; yaṃ vā panaññampi atthi rūpaṃ cittajaṃ cittahetukaṃ cittasamuṭṭhānaṃ rūpāyatanaṃ saddāyatanaṃ gandhāyatanaṃ rasāyatanaṃ phoṭṭhabbāyatanaṃ ākāsadhātu āpodhātu rūpassa lahutā rūpassa mudutā rūpassa kammaññatā rūpassa upacayo rūpassa santati kabaḷīkāro āhāro – ime dhammā cittasamuṭṭhānā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate; bodily intimation, verbal intimation; and any other form born of mind, caused by mind, originating from mind, such as the sense-sphere of forms, the sense-sphere of sounds, the sense-sphere of odors, the sense-sphere of tastes, the sense-sphere of tangibles, the space element, the water element, lightness of form, pliancy of form, adaptability of form, accumulation of form, continuity of form, and physical food—these dharmas originate from mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn; thân biểu tri, khẩu biểu tri; và bất cứ sắc pháp nào khác do tâm sinh, có nguyên nhân từ tâm, do tâm sinh khởi, là sắc xứ, thanh xứ, hương xứ, vị xứ, xúc xứ, không giới, thủy giới, sự nhẹ nhàng của sắc, sự mềm mại của sắc, sự thích ứng của sắc, sự tích tụ của sắc, sự liên tục của sắc, vật thực ăn được – những pháp này là cittasamuṭṭhāna.
1991
1202. Katame dhammā no cittasamuṭṭhānā?
1202. What dharmas do not originate from mind?
1202. Những pháp nào không phải cittasamuṭṭhāna?
Cittañca, avasesañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasamuṭṭhānā.
Mind, and the remaining form, and the unconditioned element—these dharmas do not originate from mind.
Tâm, các sắc pháp còn lại, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải cittasamuṭṭhāna.
1992
1203. Katame dhammā cittasahabhuno?
1203. What dharmas arise together with mind?
1203. Những pháp nào là cittasahabhū (cùng sinh với tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, kāyaviññatti, vacīviññatti – ime dhammā cittasahabhuno.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, bodily intimation, verbal intimation—these dharmas arise together with mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thân biểu tri, khẩu biểu tri – những pháp này là cittasahabhū.
1993
1204. Katame dhammā no cittasahabhuno?
1204. What dharmas do not arise together with mind?
1204. Những pháp nào không phải cittasahabhū?
Cittañca, avasesañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasahabhuno.
Mind, and the remaining form, and the unconditioned element—these dharmas do not arise together with mind.
Tâm, các sắc pháp còn lại, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải cittasahabhū.
1994
1205. Katame dhammā cittānuparivattino?
1205. What dharmas follow the mind?
1205. Những pháp nào là cittānuparivattī (theo sau tâm)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, kāyaviññatti, vacīviññatti – ime dhammā cittānuparivattino.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, bodily intimation, verbal intimation—these dharmas follow the mind.
Thọ uẩn, tưởng uẩn, hành uẩn, thân biểu tri, khẩu biểu tri – những pháp này là cittānuparivattī.
1995
1206. Katame dhammā no cittānuparivattino?
1206. What dharmas do not follow the mind?
1206. Những pháp nào không phải cittānuparivattī?
Cittañca, avasesañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittānuparivattino.
Mind, and the remaining form, and the unconditioned element—these dharmas do not follow the mind.
Tâm, các sắc pháp còn lại, và pháp vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải cittānuparivattī.
1996
1207. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā?
1207. Which dhammas arise conjoined with citta?
1207. Những pháp nào khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate – these dhammas arise conjoined with citta.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành – những pháp này khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
1997
1208. Katame dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā?
1208. Which dhammas do not arise conjoined with citta?
1208. Những pháp nào không khởi lên cùng với tâm và không tương ưng với tâm?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā.
Citta, all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas do not arise conjoined with citta.
Tâm, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không khởi lên cùng với tâm và không tương ưng với tâm.
1998
1209. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno?
1209. Which dhammas are co-existent with those that arise conjoined with citta?
1209. Những pháp nào đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate – these dhammas are co-existent with those that arise conjoined with citta.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành – những pháp này đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
1999
1210. Katame dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno?
1210. Which dhammas are not co-existent with those that arise conjoined with citta?
1210. Những pháp nào không đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno.
Citta, all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas are not co-existent with those that arise conjoined with citta.
Tâm, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không đồng sinh với những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
2000
1211. Katame dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino?
1211. Which dhammas follow after those that arise conjoined with citta?
1211. Những pháp nào tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho – ime dhammā cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate – these dhammas follow after those that arise conjoined with citta.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành – những pháp này tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
2001
1212. Katame dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino?
1212. Which dhammas do not follow after those that arise conjoined with citta?
1212. Những pháp nào không tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm?
Cittañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino.
Citta, all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas do not follow after those that arise conjoined with citta.
Tâm, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không tùy thuộc vào những pháp khởi lên cùng với tâm và tương ưng với tâm.
2002
1213. Katame dhammā ajjhattikā?
1213. Which dhammas are internal?
1213. Những pháp nào thuộc nội phần?
Cakkhāyatanaṃ…pe… manāyatanaṃ – ime dhammā ajjhattikā.
The eye-base... etc. ... the mind-base – these dhammas are internal.
Nhãn xứ… cho đến… ý xứ – những pháp này thuộc nội phần.
2003
1214. Katame dhammā bāhirā?
1214. Which dhammas are external?
1214. Những pháp nào thuộc ngoại phần?
Rūpāyatanaṃ…pe… dhammāyatanaṃ – ime dhammā bāhirā.
The visible-form base... etc. ... the dhamma-base – these dhammas are external.
Sắc xứ… cho đến… pháp xứ – những pháp này thuộc ngoại phần.
2004
1215. Katame dhammā upādā?
1215. Which dhammas are clung to?
1215. Những pháp nào là sở y (upādā)?
Cakkhāyatanaṃ…pe… kabaḷīkāro āhāro – ime dhammā upādā.
The eye-base... etc. ... edible food – these dhammas are clung to.
Nhãn xứ… cho đến… đoàn thực – những pháp này là sở y.
2005
1216. Katame dhammā no upādā?
1216. Which dhammas are not clung to?
1216. Những pháp nào không phải là sở y?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho, cattāro ca mahābhūtā, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no upādā.
The feeling aggregate, the perception aggregate, the volitional formations aggregate, the consciousness aggregate, the four great primaries, and the unconditioned element – these dhammas are not clung to.
Uẩn thọ, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức, bốn đại và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải là sở y.
2006
1217. Katame dhammā upādiṇṇā?
1217. Which dhammas are grasped?
1217. Những pháp nào là bị chấp thủ (upādiṇṇa)?
Sāsavā kusalākusalānaṃ dhammānaṃ vipākā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; yañca rūpaṃ kammassa katattā – ime dhammā upādiṇṇā.
Kamma results of wholesome and unwholesome sāsava dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, and arūpa sphere; the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; and the rūpa that is produced by kamma – these dhammas are grasped.
Những pháp hữu lậu, thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và sắc do nghiệp tạo ra – những pháp này là bị chấp thủ.
2007
1218. Katame dhammā anupādiṇṇā?
1218. Which dhammas are not grasped?
1218. Những pháp nào là không bị chấp thủ (anupādiṇṇa)?
Sāsavā kusalākusalā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; ye ca dhammā kiriyā neva kusalā nākusalā na ca kammavipākā, yañca rūpaṃ na kammassa katattā, apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anupādiṇṇā.
Wholesome and unwholesome sāsava dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, and arūpa sphere; the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; and those dhammas which are functional, neither wholesome nor unwholesome, and not kamma results; and the rūpa that is not produced by kamma; and the paths not included in the aggregates, and their fruits, and the unconditioned element – these dhammas are not grasped.
Những pháp hữu lậu, thiện và bất thiện thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và những pháp duy tác không thiện không bất thiện cũng không phải là quả của nghiệp; và sắc không do nghiệp tạo ra; và những đạo, quả của đạo không thuộc hữu vi; và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này là không bị chấp thủ.
2008
Upādānagocchakaṃ
Upādāna Section
Nhóm về sự chấp thủ (Upādānagocchakaṃ)
2009
1219. Katame dhammā upādānā?
1219. Which dhammas are Upādānas (graspings)?
1219. Những pháp nào là chấp thủ (upādānā)?
Cattāri upādānāni – kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ* .
There are four Upādānas: sensuality-grasping, view-grasping, rites-and-rituals-grasping, and self-doctrine-grasping.
Bốn sự chấp thủ – dục chấp thủ (kāmupādānaṃ), kiến chấp thủ (diṭṭhupādānaṃ), giới cấm chấp thủ (sīlabbatupādānaṃ), ngã luận chấp thủ (attavādupādānaṃ).
2010
1220. Tattha katamaṃ kāmupādānaṃ?
1220. Among these, what is sensuality-grasping (kāmupādāna)?
1220. Trong đó, dục chấp thủ là gì?
Yo kāmesu kāmacchando kāmarāgo kāmanandī kāmataṇhā kāmasineho kāmapariḷāho kāmamucchā kāmajjhosānaṃ – idaṃ vuccati kāmupādānaṃ.
The desire for sensual pleasures, sensual lust, delight in sensual pleasures, craving for sensual pleasures, attachment to sensual pleasures, torment by sensual pleasures, infatuation with sensual pleasures, clinging to sensual pleasures – this is called kāmupādāna.
Sự dục lạc, tham ái, hoan hỷ, khát ái, quyến luyến, bức bách, si mê, bám chấp vào các dục – điều này được gọi là dục chấp thủ.
2011
1221. Tattha katamaṃ diṭṭhupādānaṃ?
1221. Among these, what is view-grasping (diṭṭhupādāna)?
1221. Trong đó, kiến chấp thủ là gì?
Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā* sammāpaṭipannā, ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati diṭṭhupādānaṃ.
“There is no gift, no sacrifice, no offering; there is no fruit or result of good and bad actions; there is no this world, no other world; there is no mother, no father; there are no spontaneously arisen beings; there are no recluses or brahmins in the world who are rightly gone, who have practiced rightly, who, having themselves realized by supernormal knowledge, proclaim this world and the other world”—such a view, wrong view, thicket of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clutching, wrong path, false way, wrongness, sectarian position, perverse grasping – this is called diṭṭhupādāna.
“Không có sự bố thí, không có sự cúng dường lớn, không có sự cúng dường nhỏ, không có quả báo của nghiệp thiện ác đã làm, không có đời này, không có đời sau, không có mẹ, không có cha, không có chúng sinh hóa sinh, không có các sa môn, bà la môn chân chánh đã đi đúng đường, đã thực hành đúng đắn trên đời này, những vị tự mình chứng ngộ đời này và đời sau, rồi tuyên bố cho người khác biết” – bất cứ tà kiến nào có hình thái như vậy, là kiến chấp, là rừng rậm của kiến, là sa mạc của kiến, là sự rối loạn của kiến, là sự dao động của kiến, là kiết sử của kiến, là sự nắm giữ, là sự bám chặt, là sự cố chấp, là sự bám víu, là con đường sai lầm, là lối đi sai trái, là tà kiến, là nơi nương tựa của ngoại đạo, là sự chấp thủ sai lầm – điều này được gọi là kiến chấp thủ.
Ṭhapetvā sīlabbatupādānañca attavādupādānañca sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhupādānaṃ.
Excluding sīlabbatupādāna and attavādupādāna, all other wrong views are diṭṭhupādāna.
Ngoại trừ giới cấm chấp thủ và ngã luận chấp thủ, tất cả các tà kiến đều là kiến chấp thủ.
2012
1222. Tattha katamaṃ sīlabbatupādānaṃ?
1222. Among these, what is rites-and-rituals-grasping (sīlabbatupādāna)?
1222. Trong đó, giới cấm chấp thủ là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi, vatena suddhi, sīlabbatena suddhīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati sīlabbatupādānaṃ.
“Purity by morality, purity by observances, purity by morality and observances”—such a view held by recluses and brahmins outside* – such a view, wrong view, thicket of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clutching, wrong path, false way, wrongness, sectarian position, perverse grasping – this is called sīlabbatupādāna.
“Ngoài giáo pháp này, có sự thanh tịnh do giới, có sự thanh tịnh do cấm, có sự thanh tịnh do giới cấm của các sa môn, bà la môn” – bất cứ tà kiến nào có hình thái như vậy, là kiến chấp, là rừng rậm của kiến, là sa mạc của kiến, là sự rối loạn của kiến, là sự dao động của kiến, là kiết sử của kiến, là sự nắm giữ, là sự bám chặt, là sự cố chấp, là sự bám víu, là con đường sai lầm, là lối đi sai trái, là tà kiến, là nơi nương tựa của ngoại đạo, là sự chấp thủ sai lầm – điều này được gọi là giới cấm chấp thủ.
2013
1223. Tattha katamaṃ attavādupādānaṃ?
1223. Among these, what is self-doctrine-grasping (attavādupādāna)?
1223. Trong đó, ngã luận chấp thủ là gì?
Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ.
Here, an untaught ordinary person, not seeing the noble ones, unskilled in the Dhamma of the noble ones, undisciplined in the Dhamma of the noble ones, not seeing the true men, unskilled in the Dhamma of the true men, undisciplined in the Dhamma of the true men, perceives rūpa as self, or self as possessing rūpa, or rūpa within self, or self within rūpa.
Ở đây, phàm phu không nghe pháp, không thấy các bậc Thánh, không thông thạo pháp của các bậc Thánh, không được huấn luyện trong pháp của các bậc Thánh; không thấy các bậc chân nhân, không thông thạo pháp của các bậc chân nhân, không được huấn luyện trong pháp của các bậc chân nhân; người ấy quán sắc là tự ngã, hoặc tự ngã có sắc, hoặc sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc.
Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
He perceives vedanā... etc. ... saññā... etc. ... saṅkhāras... etc. ... viññāṇa as self, or self as possessing viññāṇa, or viññāṇa within self, or self within viññāṇa.
Quán thọ… cho đến… tưởng… cho đến… hành… cho đến… thức là tự ngã, hoặc tự ngã có thức, hoặc thức ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thức.
Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – idaṃ vuccati attavādupādānaṃ.
Such a view, wrong view, thicket of views, wilderness of views, perversion of views, vacillation of views, fetter of views, grasping, insistence, adherence, clutching, wrong path, false way, wrongness, sectarian position, perverse grasping – this is called attavādupādāna.
Bất cứ tà kiến nào có hình thái như vậy, là kiến chấp, là rừng rậm của kiến, là sa mạc của kiến, là sự rối loạn của kiến, là sự dao động của kiến, là kiết sử của kiến, là sự nắm giữ, là sự bám chặt, là sự cố chấp, là sự bám víu, là con đường sai lầm, là lối đi sai trái, là tà kiến, là nơi nương tựa của ngoại đạo, là sự chấp thủ sai lầm – điều này được gọi là ngã luận chấp thủ.
2014
Ime dhammā upādānā.
These dhammas are Upādānas.
Những pháp này là chấp thủ.
2015
1224. Katame dhammā no upādānā?
1224. Which dhammas are not Upādānas?
1224. Những pháp nào không phải là chấp thủ?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no upādānā.
Excluding those dhammas, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, arūpa sphere, and those not included*; the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas are not Upādānas.
Ngoại trừ những pháp đó, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không thuộc hữu vi; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải là chấp thủ.
2016
1225. Katame dhammā upādāniyā?
1225. Which dhammas are the objects of grasping (upādāniya)?
1225. Những pháp nào là sở chấp thủ (upādāniyā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādāniyā.
Wholesome, unwholesome, and indeterminate sāsava dhammas in the kāma sphere, rūpa sphere, and arūpa sphere; the rūpa aggregate... etc. ... the consciousness aggregate – these dhammas are upādāniya.
Những pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – những pháp này là sở chấp thủ.
2017
1226. Katame dhammā anupādāniyā?
1226. Which dhammas are not the objects of grasping (anupādāniya)?
1226. Những pháp nào không phải là sở chấp thủ?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anupādāniyā.
The paths not included in the aggregates, and their fruits, and the unconditioned element – these dhammas are anupādāniya.
Những đạo, quả của đạo không thuộc hữu vi; và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không phải là sở chấp thủ.
2018
1227. Katame dhammā upādānasampayuttā?
1227. Which dhammas are associated with grasping (upādānasampayutta)?
1227. Những pháp nào tương ưng với chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādānasampayuttā.
Those dhammas that are associated with these dhammas: the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate – these dhammas are upādānasampayutta.
Những pháp tương ưng với những pháp đó là uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – những pháp này tương ưng với chấp thủ.
2019
1228. Katame dhammā upādānavippayuttā?
1228. Which dhammas are disassociated from grasping (upādānavippayutta)?
1228. Những pháp nào không tương ưng với chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā upādānavippayuttā.
Those dhammas that are disassociated from these dhammas: the feeling aggregate... etc. ... the consciousness aggregate; all rūpa, and the unconditioned element – these dhammas are upādānavippayutta.
Những pháp không tương ưng với những pháp đó là uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và tất cả sắc, và pháp giới vô vi (Nibbāna) – những pháp này không tương ưng với chấp thủ.
2020
1229. Katame dhammā upādānā ceva upādāniyā ca?
1229. Which dhammas are both Upādānas and upādāniya?
1229. Những pháp nào vừa là chấp thủ vừa là sở chấp thủ?
Tāneva upādānāni upādānā ceva upādāniyā ca.
The Upādānas themselves are both Upādānas and upādāniya.
Chính những chấp thủ đó vừa là chấp thủ vừa là sở chấp thủ.
2021
1230. Katame dhammā upādāniyā ceva no ca upādānā?
1230. Which dhammas are upādāniya but not Upādānas?
1230. Những pháp nào là sở chấp thủ nhưng không phải là chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā upādāniyā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādāniyā ceva no ca upādānā.
Excluding those states that are clingable among these states, the remaining defiled (sāsava), wholesome, unwholesome, and indeterminate (abyākata) states pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere—the aggregate of form...to the aggregate of consciousness—these states are clingable but not clinging.
Trừ những pháp là đối tượng của sự chấp thủ trong số các pháp ấy ra, các pháp hữu lậu còn lại, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này là đối tượng của sự chấp thủ nhưng không phải là sự chấp thủ.
2022
1231. Katame dhammā upādānā ceva upādānasampayuttā ca?
1231. What states are both clinging and associated with clinging?
1231. Những pháp nào vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ?
Diṭṭhupādānaṃ kāmupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, kāmupādānaṃ diṭṭhupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, sīlabbatupādānaṃ kāmupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, kāmupādānaṃ sīlabbatupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, attavādupādānaṃ kāmupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca, kāmupādānaṃ attavādupādānena upādānañceva upādānasampayuttañca – ime dhammā upādānā ceva upādānasampayuttā ca.
Clinging to views, when associated with sense-desire clinging, is both clinging and associated with clinging; sense-desire clinging, when associated with clinging to views, is both clinging and associated with clinging. Clinging to rites and rituals, when associated with sense-desire clinging, is both clinging and associated with clinging; sense-desire clinging, when associated with clinging to rites and rituals, is both clinging and associated with clinging. Clinging to a doctrine of self, when associated with sense-desire clinging, is both clinging and associated with clinging; sense-desire clinging, when associated with clinging to a doctrine of self, is both clinging and associated with clinging. These states are both clinging and associated with clinging.
Chấp thủ tà kiến (Diṭṭhupādāna) tương ưng với chấp thủ dục (Kāmupādāna) thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ dục tương ưng với chấp thủ tà kiến thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ giới cấm thủ (Sīlabbatupādāna) tương ưng với chấp thủ dục thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ dục tương ưng với chấp thủ giới cấm thủ thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ ngã kiến (Attavādupādāna) tương ưng với chấp thủ dục thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ; chấp thủ dục tương ưng với chấp thủ ngã kiến thì vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ – những pháp này vừa là sự chấp thủ vừa tương ưng với sự chấp thủ.
2023
1232. Katame dhammā upādānasampayuttā ceva no ca upādānā?
1232. What states are associated with clinging but are not clinging?
1232. Những pháp nào tương ưng với sự chấp thủ nhưng không phải là sự chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādānasampayuttā ceva no ca upādānā.
Excluding those states that are associated among these states, the aggregate of feeling...to the aggregate of consciousness—these states are associated with clinging but are not clinging.
Trừ những pháp tương ưng trong số các pháp ấy ra, thọ uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này tương ưng với sự chấp thủ nhưng không phải là sự chấp thủ.
2024
1233. Katame dhammā upādānavippayuttā upādāniyā?
1233. What states are dissociated from clinging but are clingable?
1233. Những pháp nào không tương ưng với sự chấp thủ nhưng là đối tượng của sự chấp thủ?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā upādānavippayuttā upādāniyā.
Excluding those states that are dissociated among these states, the defiled (sāsava), wholesome, unwholesome, and indeterminate (abyākata) states pertaining to the sense-sphere, form-sphere, and formless-sphere—the aggregate of form...to the aggregate of consciousness—these states are dissociated from clinging but are clingable.
Trừ những pháp không tương ưng trong số các pháp ấy ra, các pháp hữu lậu, thiện, bất thiện, vô ký, thuộc cõi dục, cõi sắc, cõi vô sắc; sắc uẩn… cho đến… thức uẩn – những pháp này không tương ưng với sự chấp thủ nhưng là đối tượng của sự chấp thủ.
2025
1234. Katame dhammā upādānavippayuttā anupādāniyā?
1234. What states are dissociated from clinging and are not clingable?
1234. Những pháp nào không tương ưng với sự chấp thủ và không phải là đối tượng của sự chấp thủ?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā upādānavippayuttā anupādāniyā.
The paths not included (in the three spheres), and the fruits of the path, and the unconditioned element (Nibbāna)—these states are dissociated from clinging and are not clingable.
Các đạo và các quả không bị bao hàm, và pháp vô vi – những pháp này không tương ưng với sự chấp thủ và không phải là đối tượng của sự chấp thủ.
2026
Nikkhepakaṇḍe dutiyabhāṇavāro.
The Second Recital Section in the Summary Chapter.
Chương tóm tắt, phần thứ hai.
2027
Kilesagocchakaṃ
The Cluster of Defilements
Nhóm phiền não (Kilesagocchaka)
2028
1235. Katame dhammā kilesā?
1235. What states are defilements (kilesā)?
1235. Những pháp nào là phiền não?
Dasa kilesavatthūni – lobho, doso, moho, māno, diṭṭhi, vicikicchā, thinaṃ, uddhaccaṃ, ahirīkaṃ, anottappaṃ.
The ten bases of defilement (kilesavatthūni) are: greed (lobha), hatred (dosa), delusion (moha), conceit (māna), views (diṭṭhi), doubt (vicikicchā), sloth (thina), restlessness (uddhacca), shamelessness (ahirīka), and lack of moral dread (anottappa).
Mười căn bản phiền não (kilesavatthūni) – tham (lobha), sân (dosa), si mê (moha), mạn (māna), tà kiến (diṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), hôn trầm (thina), trạo cử (uddhacca), vô tàm (ahirīka), vô quý (anottappa).
2029
1236. Tattha katamo lobho?
1236. Among these, what is greed (lobha)?
1236. Trong số đó, tham là gì?
Yo rāgo sārāgo anunayo anurodho nandī nandīrāgo cittassa sārāgo icchā mucchā ajjhosānaṃ gedho paligedho saṅgo paṅko ejā māyā janikā sañjananī sibbinī jālinī saritā visattikā suttaṃ visaṭā āyūhinī dutiyā paṇidhi bhavanetti vanaṃ vanatho santhavo sineho apekkhā paṭibandhu āsā āsisanā āsisitattaṃ rūpāsā saddāsā gandhāsā rasāsā phoṭṭhabbāsā lābhāsā dhanāsā puttāsā jīvitāsā jappā pajappā abhijappā jappā jappanā jappitattaṃ loluppaṃ loluppāyanā loluppāyitattaṃ pucchañjikatā sādhukamyatā adhammarāgo visamalobho nikanti nikāmanā patthanā pihanā sampatthanā kāmataṇhā bhavataṇhā vibhavataṇhā rūpataṇhā arūpataṇhā nirodhataṇhā rūpataṇhā saddataṇhā gandhataṇhā rasataṇhā phoṭṭhabbataṇhā dhammataṇhā ogho yogo gantho upādānaṃ āvaraṇaṃ nīvaraṇaṃ chādanaṃ bandhanaṃ upakkileso anusayo pariyuṭṭhānaṃ latā vevicchaṃ dukkhamūlaṃ dukkhanidānaṃ dukkhappabhavo mārapāso mārabaḷisaṃ māravisayo taṇhānadī taṇhājālaṃ taṇhāgaddulaṃ taṇhāsamuddo abhijjhā lobho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati lobho.
That passion (rāga), intense passion (sārāga), affection (anunaya), attachment (anurodha), delight (nandī), passionate delight (nandīrāga), intense passion of mind (cittassa sārāga), longing (icchā), infatuation (mucchā), absorption (ajjhosāna), craving (gedha), excessive craving (paligedha), clinging (saṅga), defilement (paṅka), agitation (ejā), deception (māyā), producer (janikā), generating (sañjananī), stitching (sibbinī), net (jālinī), river (saritā), attachment (visattikā), thread (suttaṃ), entanglement (visaṭā), striving (āyūhinī), second (dutiya), aspiration (paṇidhi), guide to existence (bhavanetti), forest (vanaṃ), thicket (vanatho), intimacy (santhavo), affection (sineho), expectation (apekhā), bond (paṭibandhu), hope (āsā), aspiration (āsisanā), state of aspiring (āsisitattaṃ), hope for forms (rūpāsā), hope for sounds (saddāsā), hope for odours (gandhāsā), hope for tastes (rasāsā), hope for tactile objects (phoṭṭhabbāsā), hope for gain (lābhāsā), hope for wealth (dhanāsā), hope for sons (puttāsā), hope for life (jīvitāsā), hankering (jappā), excessive hankering (pajappā), longing (abhijappā), hankering (jappā), hankering (jappanā), state of hankering (jappitattaṃ), covetousness (loluppaṃ), tendency to covetousness (loluppāyanā), state of covetousness (loluppāyitattaṃ), eagerness (pucchañjikatā), desire for good things (sādhukamyatā), unrighteous passion (adhammarāgo), unwholesome greed (visamalobho), fondness (nikanti), desire (nikāmanā), aspiration (patthanā), longing (pihanā), intense aspiration (sampatthanā), craving for sensual pleasures (kāmataṇhā), craving for existence (bhavataṇhā), craving for non-existence (vibhavataṇhā), craving for form (rūpataṇhā), craving for formlessness (arūpataṇhā), craving for cessation (nirodhataṇhā)*, craving for forms (rūpataṇhā), craving for sounds (saddataṇhā), craving for odours (gandhataṇhā), craving for tastes (rasataṇhā), craving for tactile objects (phoṭṭhabbataṇhā), craving for mental objects (dhammataṇhā), flood (ogho), yoke (yogo), fetter (gantho), clinging (upādānaṃ), obstruction (āvaraṇaṃ), hindrance (nīvaraṇaṃ), covering (chādanaṃ), binding (bandhanaṃ), defilement (upakkileso), latent tendency (anusayo), permeation (pariyuṭṭhānaṃ), creeper (latā), wavering (vevicchaṃ), root of suffering (dukkhamūlaṃ), origin of suffering (dukkanidānaṃ), source of suffering (dukkhappabhavo), Māra's snare (mārapāso), Māra's hook (mārabaḷisaṃ), Māra's realm (māravisayo), river of craving (taṇhānadī), net of craving (taṇhājālaṃ), chain of craving (taṇhāgaddulaṃ), ocean of craving (taṇhāsamuddo), covetousness (abhijjhā), greed (lobha), unwholesome root (akusalamūlaṃ)—this is called greed.
Cái gì là tham ái, ái nhiễm, tùy thuận, tùy hỷ, hoan hỷ, tham ái hoan hỷ, ái nhiễm của tâm, ước muốn, mê đắm, bám víu, tham lam, bám chặt, dính mắc, bùn lầy, rung động, ảo tưởng, sinh ra, làm sinh khởi, nối kết, giăng lưới, dòng chảy, dính mắc, sợi chỉ, lan tỏa, cố gắng, thứ hai, nguyện ước, dẫn đến tái sinh, rừng, bụi cây, quen thuộc, ái luyến, mong muốn, ràng buộc, hy vọng, ước mong, trạng thái ước mong, hy vọng về sắc, hy vọng về tiếng, hy vọng về hương, hy vọng về vị, hy vọng về xúc, hy vọng về lợi lộc, hy vọng về tài sản, hy vọng về con cái, hy vọng về sự sống, sự lẩm bẩm, sự lẩm bẩm liên tục, sự lẩm bẩm quá mức, sự lẩm bẩm, sự lẩm bẩm, trạng thái lẩm bẩm, sự tham lam, sự tham lam quá mức, trạng thái tham lam quá mức, sự tò mò, sự mong muốn điều tốt lành, tham ái phi pháp, tham lam bất chính, sự thích thú, sự ham muốn, sự khao khát, sự mong ước, sự ước muốn mãnh liệt, ái dục, ái hữu, ái phi hữu, ái sắc, ái vô sắc, ái diệt, ái sắc, ái tiếng, ái hương, ái vị, ái xúc, ái pháp, dòng nước lũ (ogha), trói buộc (yoga), kiết sử (gantha), chấp thủ (upādāna), che chướng (āvaraṇa), chướng ngại (nīvaraṇa), che đậy (chādana), trói buộc (bandhana), ô nhiễm (upakkilesa), tùy miên (anusaya), triền cái (pariyuṭṭhāna), dây leo (latā), sự lưỡng lự (veviccha), cội rễ của khổ, nguyên nhân của khổ, nguồn gốc của khổ, lưới của Ma vương, lưỡi câu của Ma vương, cảnh giới của Ma vương, sông ái, lưới ái, dây ái, biển ái, tham lam, gốc bất thiện – cái này được gọi là tham.
2030
1237. Tattha katamo doso?
1237. Among these, what is hatred (dosa)?
1237. Trong số đó, sân là gì?
Anatthaṃ me acarīti āghāto jāyati, anatthaṃ me caratīti āghāto jāyati, anatthaṃ me carissatīti āghāto jāyati, piyassa me manāpassa anatthaṃ acari…pe… anatthaṃ carati…pe… anatthaṃ carissatīti āghāto jāyati, appiyassa me amanāpassa atthaṃ acari…pe… atthaṃ carati…pe… atthaṃ carissatīti āghāto jāyati, aṭṭhāne vā pana āghāto jāyati.
Resentment arises, "He acted to my detriment"; resentment arises, "He is acting to my detriment"; resentment arises, "He will act to my detriment." Resentment arises, "He acted to the detriment of my dear and agreeable one"... "He is acting to the detriment"... "He will act to the detriment." Resentment arises, "He acted to the benefit of my disagreeable and unpleasant one"... "He is acting to the benefit"... "He will act to the benefit." Or resentment arises without cause.
Vì ‘người ấy đã làm điều bất lợi cho ta’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người ấy đang làm điều bất lợi cho ta’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người ấy sẽ làm điều bất lợi cho ta’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người thân yêu, dễ chịu của ta đã làm điều bất lợi’… cho đến… ‘đang làm điều bất lợi’… cho đến… ‘sẽ làm điều bất lợi’ nên sân hận sinh khởi; vì ‘người không thân yêu, không dễ chịu của ta đã làm điều lợi ích’… cho đến… ‘đang làm điều lợi ích’… cho đến… ‘sẽ làm điều lợi ích’ nên sân hận sinh khởi; hoặc sân hận sinh khởi một cách vô cớ.
Yo evarūpo cittassa āghāto paṭighāto paṭighaṃ paṭivirodho kopo pakopo sampakopo doso padoso sampadoso cittassa byāpatti manopadoso kodho kujjhanā kujjhitattaṃ doso dussanā dussitattaṃ byāpatti byāpajjanā byāpajjitattaṃ virodho paṭivirodho caṇḍikkaṃ asuropo anattamanatā cittassa – ayaṃ vuccati doso.
Whatever such mental resentment (āghāta), aversion (paṭighāta), opposition (paṭighaṃ), hostility (paṭivirodho), anger (kopo), intense anger (pakopo), extreme anger (sampakopo), hatred (doso), malice (padoso), extreme malice (sampadoso), mental ill-will (cittassa byāpatti), mental impurity (manopadoso), wrath (kodho), being enraged (kujjhanā), state of being enraged (kujjhitattaṃ), ill-will (doso), being malicious (dussanā), state of being malicious (dussitattaṃ), ill-will (byāpatti), malevolence (byāpajjanā), state of malevolence (byāpajjitattaṃ), opposition (virodho), counter-opposition (paṭivirodho), fierceness (caṇḍikkaṃ), wrathfulness (asuropo), displeasure of mind (anattamanatā cittassa)—this is called hatred.
Cái gì là sự sân hận như vậy của tâm, sự chống đối, sự đối nghịch, sự phản kháng, sự giận dữ, sự phẫn nộ, sự phẫn nộ mãnh liệt, sự sân, sự phẫn sân, sự phẫn sân mãnh liệt, sự hủy hoại của tâm, sự ô nhiễm của ý, sự giận dữ, sự giận dữ, trạng thái giận dữ, sự sân, sự sân hận, trạng thái sân hận, sự hủy hoại, sự hủy hoại, trạng thái hủy hoại, sự chống đối, sự phản kháng, sự hung dữ, sự khó chịu, sự không hài lòng của tâm – cái này được gọi là sân.
2031
1238. Tattha katamo moho?
1238. Among these, what is delusion (moha)?
1238. Trong số đó, si mê là gì?
Dukkhe aññāṇaṃ, dukkhasamudaye aññāṇaṃ, dukkhanirodhe aññāṇaṃ, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya aññāṇaṃ, pubbante aññāṇaṃ, aparante aññāṇaṃ, pubbantāparante aññāṇaṃ, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu aññāṇaṃ.
Ignorance of suffering, ignorance of the origin of suffering, ignorance of the cessation of suffering, ignorance of the path leading to the cessation of suffering, ignorance of the past, ignorance of the future, ignorance of both past and future, ignorance of the conditionality and dependent origination of states.
Sự không biết về khổ, sự không biết về nguyên nhân của khổ, sự không biết về sự diệt khổ, sự không biết về con đường đưa đến sự diệt khổ, sự không biết về quá khứ, sự không biết về vị lai, sự không biết về cả quá khứ và vị lai, sự không biết về các pháp duyên khởi do cái này có cái kia có.
Yaṃ evarūpaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ anabhisamayo ananubodho asambodho appaṭivedho asaṃgāhanā apariyogāhanā asamapekkhanā apaccavekkhaṇā apaccakkhakammaṃ dummejjhaṃ bālyaṃ asampajaññaṃ moho pamoho sammoho avijjā avijjogho avijjāyogo avijjānusayo avijjāpariyuṭṭhānaṃ avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati moho.
Whatever such ignorance (aññāṇaṃ), not seeing (adassanaṃ), non-comprehension (anabhisamayo), non-awakening (ananubodho), non-enlightenment (asambodho), non-penetration (appaṭivedho), non-inclusion (asaṃgāhanā), non-comprehension (apariyogāhanā), non-reflection (asamapekkhanā), non-review (apaccavekkhaṇā), non-direct perception (apaccakkhakammaṃ), dullness (dummejjhaṃ), folly (bālyaṃ), lack of clear comprehension (asampajaññaṃ), delusion (moho), great delusion (pamoho), complete delusion (sammoho), ignorance (avijjā), flood of ignorance (avijjogho), yoke of ignorance (avijjāyogo), latent tendency of ignorance (avijjānusayo), permeation of ignorance (avijjāpariyuṭṭhānaṃ), chain of ignorance (avijjālaṅgī), delusion (moho), unwholesome root (akusalamūlaṃ)—this is called delusion.
Cái gì là sự không biết như vậy, sự không thấy, sự không giác ngộ, sự không thấu hiểu, sự không hoàn toàn giác ngộ, sự không thâm nhập, sự không thâu tóm, sự không thấu triệt, sự không quán sát, sự không phản quán, sự không chứng kiến, sự kém trí tuệ, sự ngu si, sự không tỉnh giác, si mê, sự si mê quá mức, sự si mê hoàn toàn, vô minh, dòng lũ vô minh, trói buộc vô minh, tùy miên vô minh, triền cái vô minh, sự che lấp của vô minh, gốc bất thiện – cái này được gọi là si mê.
2032
1239. Tattha katamo māno?
1239. Among these, what is conceit (māna)?
1239. Trong số đó, mạn là gì?
Seyyohamasmīti māno, sadisohamasmīti māno, hīnohamasmīti māno; yo evarūpo māno maññanā maññitattaṃ unnati unnamo dhajo sampaggāho ketukamyatā cittassa – ayaṃ vuccati māno.
Conceit, "I am superior"; conceit, "I am equal"; conceit, "I am inferior." Whatever such conceit (māno), conceiving (maññanā), state of conceiving (maññitattaṃ), upliftedness (unnati), rising up (unnamo), banner (dhajo), excessive grasping (sampaggāho), desire for a banner (ketukamyatā) of mind—this is called conceit.
Mạn là ‘ta hơn người’, mạn là ‘ta bằng người’, mạn là ‘ta kém người’; cái gì là sự mạn như vậy, sự cho là, trạng thái cho là, sự ngạo mạn, sự ngẩng cao, lá cờ, sự kiêu ngạo, sự mong muốn làm cờ hiệu của tâm – cái này được gọi là mạn.
2033
1240. Tattha katamā diṭṭhi?
1240. Among these, what is views (diṭṭhi)?
1240. Trong số đó, tà kiến là gì?
Sassato lokoti vā, asassato lokoti vā, antavā lokoti vā, anantavā lokoti vā, taṃ jīvaṃ taṃ sarīranti vā, aññaṃ jīvaṃ aññaṃ sarīranti vā, hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vā, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇāti vāः yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ diṭṭhigahanaṃ diṭṭhikantāro diṭṭhivisūkāyikaṃ diṭṭhivipphanditaṃ diṭṭhisaṃyojanaṃ gāho patiṭṭhāho abhiniveso parāmāso kummaggo micchāpatho micchattaṃ titthāyatanaṃ vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati diṭṭhi.
"The world is eternal," or "The world is not eternal," or "The world is finite," or "The world is infinite," or "The soul and the body are the same," or "The soul is one thing and the body is another," or "A Tathāgata exists after death," or "A Tathāgata does not exist after death," or "A Tathāgata both exists and does not exist after death," or "A Tathāgata neither exists nor does not exist after death"—whatever such view (diṭṭhi), wrong view (diṭṭhigataṃ), thicket of views (diṭṭhigahanaṃ), wilderness of views (diṭṭhikantāro), distortion of views (diṭṭhivisūkāyikaṃ), vacillation of views (diṭṭhivipphanditaṃ), fetter of views (diṭṭhisaṃyojanaṃ), grasping (gāho), firm conviction (patiṭṭhāho), adherence (abhiniveso), clinging (parāmāso), wrong path (kummaggo), false path (micchāpatho), wrongness (micchattaṃ), sectarian tenet (titthāyatanaṃ), perverse grasping (vipariyāsaggāho)—this is called views.
Hoặc là ‘thế gian thường còn’, hoặc là ‘thế gian vô thường’, hoặc là ‘thế gian có hạn định’, hoặc là ‘thế gian vô hạn định’, hoặc là ‘sinh mạng đó, thân thể đó’, hoặc là ‘sinh mạng khác, thân thể khác’, hoặc là ‘Như Lai tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai không tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại sau khi chết’, hoặc là ‘Như Lai không phải tồn tại cũng không phải không tồn tại sau khi chết’: cái gì là tà kiến như vậy, sự chấp kiến, rừng rậm của tà kiến, sa mạc của tà kiến, sự dao động của tà kiến, sự rối loạn của tà kiến, kiết sử của tà kiến, sự chấp giữ, sự bám víu, sự cố chấp, sự bám chặt, con đường sai lầm, nẻo tà, tà tính, nơi nương tựa của ngoại đạo, sự chấp thủ sai lầm – cái này được gọi là tà kiến.
Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhi.
All wrong views are views.
Tất cả tà kiến đều là tà kiến.
2034
1241. Tattha katamā vicikicchā?
1241. Among these, what is doubt (vicikicchā)?
1241. Trong số đó, hoài nghi là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati, dhamme kaṅkhati vicikicchati, saṅghe kaṅkhati vicikicchati sikkhāya kaṅkhati vicikicchati, pubbante kaṅkhati vicikicchati, aparante kaṅkhati vicikicchati, pubbantāparante kaṅkhati vicikicchati, idappaccayatā paṭiccasamuppannesu dhammesu kaṅkhati vicikicchatiः yā evarūpā kaṅkhā kaṅkhāyanā kaṅkhāyitattaṃ vimati vicikicchā dveḷhakaṃ dvedhāpatho saṃsayo, anekaṃsaggāho āsappanā parisappanā apariyogāhanā thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati vicikicchā.
He doubts and is perplexed about the Teacher; he doubts and is perplexed about the Dhamma; he doubts and is perplexed about the Saṅgha; he doubts and is perplexed about the training; he doubts and is perplexed about the past; he doubts and is perplexed about the future; he doubts and is perplexed about the past and the future; he doubts and is perplexed about dependently arisen phenomena – such doubt, wavering, being doubtful, indecision, perplexity, two-mindedness, a fork in the road, uncertainty, not grasping firmly, vacillation, hesitation, inability to penetrate, stiffness of mind, mental agitation – this is called skeptical doubt (vicikicchā).
Hoài nghi, do dự về Bậc Đạo Sư; hoài nghi, do dự về Pháp; hoài nghi, do dự về Tăng; hoài nghi, do dự về giới học (sikkhā); hoài nghi, do dự về quá khứ; hoài nghi, do dự về vị lai; hoài nghi, do dự về quá khứ và vị lai; hoài nghi, do dự về các pháp duyên khởi (idappaccayatā paṭiccasamuppanna). Bất cứ sự hoài nghi, nghi ngờ, trạng thái nghi ngờ, sự không chắc chắn, sự do dự, sự lưỡng lự, con đường hai ngả, sự phân vân, sự nắm giữ không chắc chắn, sự dò xét, sự quanh quẩn, sự không thấu triệt, sự cứng nhắc của tâm, sự xáo trộn của tâm – đây được gọi là hoài nghi (vicikicchā).
2035
1242. Tattha katamaṃ thinaṃ?
1242. What is sloth (thina) there?
1242. Thế nào là hôn trầm (thina)?
Yā cittassa akallatā akammaññatā olīyanā sallīyanā līnaṃ līyanā līyitattaṃ thinaṃ thiyanā thiyitattaṃ cittassa – idaṃ vuccati thinaṃ.
The mind’s unsuitability, unworkability, sinking, falling away, languor, languishing, being languid, sloth, slothing, being slothful – this is called sloth.
Sự không khéo léo, sự không thích hợp của tâm; sự chìm xuống, sự thu mình lại, sự hôn trầm, sự chìm đắm, trạng thái chìm đắm; sự hôn trầm, sự hôn trầm hóa, trạng thái hôn trầm của tâm – đây được gọi là hôn trầm (thina).
2036
1243. Tattha katamaṃ uddhaccaṃ?
1243. What is restlessness (uddhacca) there?
1243. Thế nào là trạo cử (uddhacca)?
Yaṃ cittassa uddhaccaṃ avūpasamo cetaso vikkhepo bhantattaṃ cittassa – idaṃ vuccati uddhaccaṃ.
The mind’s restlessness, unappeasedness, mental agitation, mental wandering – this is called restlessness.
Sự trạo cử của tâm, sự không lắng dịu của tâm sở, sự tán loạn, sự bấn loạn của tâm – đây được gọi là trạo cử (uddhacca).
2037
1244. Tattha katamaṃ ahirikaṃ?
1244. What is shamelessness (ahirika) there?
1244. Thế nào là không biết hổ thẹn (ahirika)?
Yaṃ na hirīyati hiriyitabbena, na hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ahirikaṃ.
That which is not ashamed of what should cause shame, is not ashamed of committing evil unwholesome deeds – this is called shamelessness.
Sự không hổ thẹn với điều đáng hổ thẹn, không hổ thẹn khi phạm các pháp bất thiện, ác pháp – đây được gọi là không biết hổ thẹn (ahirika).
2038
1245. Tattha katamaṃ anottappaṃ?
1245. What is lack of moral dread (anottappa) there?
1245. Thế nào là không biết ghê sợ (anottappa)?
Yaṃ na ottappati ottappitabbena, na ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati anottappaṃ.
That which feels no moral dread of what should cause moral dread, feels no moral dread of committing evil unwholesome deeds – this is called lack of moral dread.
Sự không ghê sợ với điều đáng ghê sợ, không ghê sợ khi phạm các pháp bất thiện, ác pháp – đây được gọi là không biết ghê sợ (anottappa).
2039
Ime dhammā kilesā.
These phenomena are defilements (kilesā).
Các pháp này là phiền não (kilesa).
2040
1246. Katame dhammā no kilesā?
1246. What phenomena are not defilements?
1246. Các pháp nào không phải là phiền não (no kilesa)?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho …pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā no kilesā.
Excluding those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and not comprised therein; the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are not defilements.
Trừ các pháp ấy ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới, và không thuộc các cõi (apariyāpanna); uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc, và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này không phải là phiền não.
2041
1247. Katame dhammā saṃkilesikā?
1247. What phenomena are conducive to defilement (saṃkilesikā)?
1247. Các pháp nào là pháp gây ô nhiễm (saṃkilesika)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃkilesikā.
Wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena with taints (sāsavā), belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere; the form aggregate…pe… the consciousness aggregate – these phenomena are conducive to defilement.
Các pháp thiện, bất thiện, vô ký hữu lậu (sāsava) thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp gây ô nhiễm.
2042
1248. Katame dhammā asaṃkilesikā?
1248. What phenomena are not conducive to defilement (asaṃkilesikā)?
1248. Các pháp nào không phải là pháp gây ô nhiễm (asaṃkilesika)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā asaṃkilesikā.
Paths not comprised therein, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are not conducive to defilement.
Các đạo và quả không thuộc các cõi (apariyāpanna), và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này không phải là pháp gây ô nhiễm.
2043
1249. Katame dhammā saṃkiliṭṭhā?
1249. What phenomena are defiled (saṃkiliṭṭhā)?
1249. Các pháp nào là pháp bị ô nhiễm (saṃkiliṭṭha)?
Tīṇi akusalamūlāni – lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā saṃkiliṭṭhā.
The three unwholesome roots – greed, hatred, delusion; defilements that are co-existent with them, the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate associated with them, and bodily, verbal, and mental actions originated by them – these phenomena are defiled.
Ba căn bất thiện (akusalamūla) – tham, sân, si; và các phiền não đồng nhất với chúng, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức đồng hợp với chúng, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp khởi lên từ chúng – các pháp này là pháp bị ô nhiễm.
2044
1250. Katame dhammā asaṃkiliṭṭhā?
1250. What phenomena are undefiled (asaṃkiliṭṭhā)?
1250. Các pháp nào không phải là pháp bị ô nhiễm (asaṃkiliṭṭha)?
Kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā asaṃkiliṭṭhā.
Wholesome and indeterminate phenomena belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere, and not comprised therein; the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are undefiled.
Các pháp thiện, vô ký thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới, và không thuộc các cõi (apariyāpanna); uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc, và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này không phải là pháp bị ô nhiễm.
2045
1251. Katame dhammā kilesasampayuttā?
1251. What phenomena are associated with defilement (kilesasampayuttā)?
1251. Các pháp nào là pháp tương ưng với phiền não (kilesasampayutta)?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā kilesasampayuttā.
Those phenomena, namely the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate, which are associated with those defilements – these phenomena are associated with defilement.
Các pháp nào tương ưng với các pháp ấy, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp tương ưng với phiền não.
2046
1252. Katame dhammā kilesavippayuttā?
1252. What phenomena are disassociated from defilement (kilesavippayuttā)?
1252. Các pháp nào là pháp không tương ưng với phiền não (kilesavippayutta)?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā kilesavippayuttā.
Those phenomena, namely the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate, which are disassociated from those defilements; all form, and the unconditioned element – these phenomena are disassociated from defilement.
Các pháp nào không tương ưng với các pháp ấy, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; tất cả sắc, và giới vô vi (asaṅkhata dhātu) – các pháp này là pháp không tương ưng với phiền não.
2047
1253. Katame dhammā kilesā ceva saṃkilesikā ca?
1253. What phenomena are both defilements (kilesā) and conducive to defilement (saṃkilesikā)?
1253. Các pháp nào vừa là phiền não (kilesa) vừa là pháp gây ô nhiễm (saṃkilesika)?
Teva kilesā kilesā ceva saṃkilesikā ca.
Those very defilements are both defilements and conducive to defilement.
Chính các phiền não ấy vừa là phiền não vừa là pháp gây ô nhiễm.
2048
1254. Katame dhammā saṃkilesikā ceva no ca kilesā?
1254. What phenomena are conducive to defilement (saṃkilesikā) but not defilements (kilesā)?
1254. Các pháp nào là pháp gây ô nhiễm (saṃkilesika) nhưng không phải là phiền não (no ca kilesa)?
Tehi dhammehi ye dhammā saṃkilesikā, te dhamme ṭhapetvā avasesā sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃkilesikā ceva no ca kilesā.
Those phenomena that are conducive to defilement, excluding those defilements, are the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena with taints, belonging to the sense-sphere, form-sphere, formless-sphere; the form aggregate…pe… the consciousness aggregate – these phenomena are conducive to defilement but not defilements.
Các pháp nào là pháp gây ô nhiễm trong số các pháp ấy, trừ các pháp ấy ra, các pháp thiện, bất thiện, vô ký hữu lậu (sāsava) còn lại thuộc cõi dục giới, cõi sắc giới, cõi vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp gây ô nhiễm nhưng không phải là phiền não.
2049
1255. Katame dhammā kilesā ceva saṃkiliṭṭhā ca?
1255. What phenomena are both defilements (kilesā) and defiled (saṃkiliṭṭhā)?
1255. Các pháp nào vừa là phiền não (kilesa) vừa là pháp bị ô nhiễm (saṃkiliṭṭha)?
Teva kilesā kilesā ceva saṃkiliṭṭhā ca.
Those very defilements are both defilements and defiled.
Chính các phiền não ấy vừa là phiền não vừa là pháp bị ô nhiễm.
2050
1256. Katame dhammā saṃkiliṭṭhā ceva no ca kilesā?
1256. What phenomena are defiled (saṃkiliṭṭhā) but not defilements (kilesā)?
1256. Các pháp nào là pháp bị ô nhiễm (saṃkiliṭṭha) nhưng không phải là phiền não (no ca kilesa)?
Tehi dhammehi ye dhammā saṃkiliṭṭhā, te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā saṃkiliṭṭhā ceva no ca kilesā.
Those phenomena that are defiled, excluding those defilements, are the feeling aggregate…pe… the consciousness aggregate – these phenomena are defiled but not defilements.
Các pháp nào là pháp bị ô nhiễm trong số các pháp ấy, trừ các pháp ấy ra, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức – các pháp này là pháp bị ô nhiễm nhưng không phải là phiền não.
2051
1257. Katame dhammā kilesā ceva kilesasampayuttā ca?
1257. What phenomena are both defilements (kilesā) and associated with defilement (kilesasampayuttā)?
1257. Các pháp nào vừa là phiền não (kilesa) vừa là pháp tương ưng với phiền não (kilesasampayutta)?
Lobho mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho lobhena kileso ceva kilesasampayutto ca, doso mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho dosena kileso ceva kilesasampayutto ca, māno mohena kileso ceva kilesasampayutto ca, moho mānena kileso ceva kilesasampayutto ca, diṭṭhi mohena kileso ceva kilesasampayuttā ca, moho diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayutto ca, vicikicchā mohena kileso ceva kilesasampayuttā ca, moho vicikicchāya kileso ceva kilesasampayutto ca, thinaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho thinena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, lobho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ lobhena kileso ceva kilesasampayuttañca, doso uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ dosena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, māno uddhaccena kileso ceva kilesasampayutto ca, uddhaccaṃ mānena kileso ceva kilesasampayuttañca, diṭṭhi uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttā ca, uddhaccaṃ diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayuttañca, vicikicchā uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttā ca, uddhaccaṃ vicikicchāya kileso ceva kilesasampayuttañca, thinaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ thinena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, lobho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ lobhena kileso ceva kilesasampayuttañca, doso ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ dosena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, māno ahirikena kileso ceva kilesasampayutto ca, ahirikaṃ mānena kileso ceva kilesasampayuttañca, diṭṭhi ahirikena kileso ceva kilesasampayuttā ca, ahirikaṃ diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayuttañca, vicikicchā ahirikena kileso ceva kilesasampayuttā ca, ahirikaṃ vicikicchāya kileso ceva kilesasampayuttañca, thinaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ thinena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, lobho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ lobhena kileso ceva kilesasampayuttañca, doso anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ dosena kileso ceva kilesasampayuttañca, moho anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ mohena kileso ceva kilesasampayuttañca, māno anottappena kileso ceva kilesasampayutto ca, anottappaṃ mānena kileso ceva kilesasampayuttañca, diṭṭhi anottappena kileso ceva kilesasampayuttā ca, anottappaṃ diṭṭhiyā kileso ceva kilesasampayuttañca, vicikicchā anottappena kileso ceva kilesasampayuttā ca, anottappaṃ vicikicchāya kileso ceva kilesasampayuttañca, thinaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ thinena kileso ceva kilesasampayuttañca, uddhaccaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ uddhaccena kileso ceva kilesasampayuttañca, ahirikaṃ anottappena kileso ceva kilesasampayuttañca, anottappaṃ ahirikena kileso ceva kilesasampayuttañca – ime dhammā kilesā ceva kilesasampayuttā ca.
Greed with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with aversion is a defilement and associated with defilements. Conceit with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with sloth is a defilement and associated with defilements. Restlessness with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with restlessness is a defilement and associated with defilements. Shamelessness with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with shamelessness is a defilement and associated with defilements. Fearlessness of wrongdoing with delusion is a defilement and associated with defilements, and delusion with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements. Greed with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with aversion is a defilement and associated with defilements. Delusion with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with delusion is a defilement and associated with defilements. Conceit with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with sloth is a defilement and associated with defilements. Shamelessness with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with shamelessness is a defilement and associated with defilements. Fearlessness of wrongdoing with restlessness is a defilement and associated with defilements, and restlessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements. Greed with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with aversion is a defilement and associated with defilements. Delusion with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with delusion is a defilement and associated with defilements. Conceit with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with sloth is a defilement and associated with defilements. Restlessness with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with restlessness is a defilement and associated with defilements. Fearlessness of wrongdoing with shamelessness is a defilement and associated with defilements, and shamelessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements. Greed with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with greed is a defilement and associated with defilements. Aversion with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with aversion is a defilement and associated with defilements. Delusion with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with delusion is a defilement and associated with defilements. Conceit with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with conceit is a defilement and associated with defilements. Wrong view with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with wrong view is a defilement and associated with defilements. Doubt with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with doubt is a defilement and associated with defilements. Sloth with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with sloth is a defilement and associated with defilements. Restlessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with restlessness is a defilement and associated with defilements. Shamelessness with fearlessness of wrongdoing is a defilement and associated with defilements, and fearlessness of wrongdoing with shamelessness is a defilement and associated with defilements – these phenomena are both defilements and associated with defilements.
Tham (lobha) với si (moha) là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân (dosa) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn (māna) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến (diṭṭhi) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi (vicikicchā) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm (thina) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử (uddhacca) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm (ahirika) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý (anottappa) với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; tham với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; tham với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; tham với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với tham là phiền não và đồng sanh với phiền não; sân với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với sân là phiền não và đồng sanh với phiền não; si với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với si là phiền não và đồng sanh với phiền não; mạn với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với mạn là phiền não và đồng sanh với phiền não; tà kiến với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với tà kiến là phiền não và đồng sanh với phiền não; hoài nghi với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với hoài nghi là phiền não và đồng sanh với phiền não; hôn trầm với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với hôn trầm là phiền não và đồng sanh với phiền não; trạo cử với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với trạo cử là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô tàm với vô quý là phiền não và đồng sanh với phiền não; vô quý với vô tàm là phiền não và đồng sanh với phiền não – những pháp này là phiền não và đồng sanh với phiền não.
2052
1258. Katame dhammā kilesasampayuttā ceva no ca kilesā?
1258. What phenomena are associated with defilements but are not defilements?
1258. Những pháp nào đồng sanh với phiền não nhưng không phải là phiền não?
Tehi dhammehi ye dhammā sampayuttā te dhamme ṭhapetvā vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā kilesasampayuttā ceva no ca kilesā.
Excluding those phenomena with which these phenomena are associated, the aggregate of feeling…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena are associated with defilements but are not defilements.
Trừ những pháp đồng sanh với những pháp ấy, các pháp còn lại là uẩn thọ (vedanākkhandha)…v.v… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này đồng sanh với phiền não nhưng không phải là phiền não.
2053
1259. Katame dhammā kilesavippayuttā saṃkilesikā?
1259. What phenomena are dissociated from defilements yet are conducive to defilement (saṅkilesika)?
1259. Những pháp nào không đồng sanh với phiền não nhưng bị nhiễm ô?
Tehi dhammehi ye dhammā vippayuttā sāsavā kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā kilesavippayuttā saṃkilesikā.
Excluding those phenomena from which these phenomena are dissociated, the wholesome and indeterminate phenomena with effluents (sāsavā) belonging to the kāma, rūpa, and arūpa realms; the aggregate of form…and so on…the aggregate of consciousness – these phenomena are dissociated from defilements yet are conducive to defilement.
Trừ những pháp không đồng sanh với những pháp ấy, các pháp hữu lậu (sāsava), thiện (kusala), vô ký (abyākata) thuộc dục giới (kāmāvacara), sắc giới (rūpāvacara), vô sắc giới (arūpāvacara); uẩn sắc (rūpakkhandha)…v.v… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này không đồng sanh với phiền não nhưng bị nhiễm ô.
2054
1260. Katame dhammā kilesavippayuttā asaṃkilesikā?
1260. What phenomena are dissociated from defilements and are not conducive to defilement (asaṃkilesika)?
1260. Những pháp nào không đồng sanh với phiền não và không bị nhiễm ô?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā kilesavippayuttā asaṃkilesikā.
The paths not included (in the realms), and the fruits of the paths, and the unconditioned element (Nibbāna) – these phenomena are dissociated from defilements and are not conducive to defilement.
Các đạo (magga) và quả đạo (magga-phala) không thuộc về (apariyāpanna) và pháp vô vi (asaṅkhata dhātu) – những pháp này không đồng sanh với phiền não và không bị nhiễm ô.
2055
Piṭṭhidukaṃ
Two-fold Category on Abandonment
Song Đề Phiền Não
2056
1261. Katame dhammā dassanena pahātabbā?
1261. What phenomena are to be abandoned by seeing (dassanena pahātabbā)?
1261. Những pháp nào cần phải đoạn trừ bằng tri kiến (dassana)?
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso.
The three fetters: sakkāyadiṭṭhi (identity view), vicikicchā (doubt), sīlabbataparāmāsa (grasping at rites and rituals).
Ba kiết sử (saṃyojana) – thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
2057
1262. Tattha katamā sakkāyadiṭṭhi?
1262. Among these, what is sakkāyadiṭṭhi?
1262. Trong đó, thân kiến là gì?
Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ.
Here, an uninstructed ordinary person, who is not a seer of the noble ones, unskilled in the Noble Dhamma, undisciplined in the Noble Dhamma, who is not a seer of superior persons, unskilled in the Dhamma of superior persons, undisciplined in the Dhamma of superior persons, perceives form as self, or self as possessing form, or form in self, or self in form.
Ở đây, phàm phu ít học, không thấy các bậc Thánh, không thông thạo pháp của các bậc Thánh, không được huấn luyện trong pháp của các bậc Thánh; không thấy các bậc thiện trí, không thông thạo pháp của các bậc thiện trí, không được huấn luyện trong pháp của các bậc thiện trí, quán sắc là tự ngã, hoặc tự ngã có sắc, hoặc sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc.
Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
He perceives feeling…and so on…perception…and so on…mental formations…and so on…consciousness as self, or self as possessing consciousness, or consciousness in self, or self in consciousness.
Quán thọ (vedanā)…v.v… tưởng (saññā)…v.v… hành (saṅkhāra)…v.v… thức (viññāṇa) là tự ngã, hoặc tự ngã có thức, hoặc thức ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thức.
Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sakkāyadiṭṭhi.
Such a view, a view-point…and so on…a perverted grasp – this is called sakkāyadiṭṭhi.
Loại tà kiến như vậy, chấp kiến (diṭṭhigata)…v.v… chấp lầm (vipariyāsaggāha) – đây gọi là thân kiến.
2058
1263. Tattha katamā vicikicchā?
1263. Among these, what is vicikicchā?
1263. Trong đó, hoài nghi là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati…pe… thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati vicikicchā.
Doubts, is perplexed regarding the Teacher...pe... the stiffness of mind, the mental perplexity – this is called skeptical doubt (vicikicchā).
Nghi ngờ, do dự về Bậc Đạo Sư…pe… sự cứng nhắc của tâm, sự hoen ố của tâm – điều này được gọi là hoài nghi (vicikicchā).
2059
1264. Tattha katamo sīlabbataparāmāso?
1264. Therein, what is clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa)?
1264. Trong đó, giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa) là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso.
The view of ascetics and brahmins outside of this (dispensation) that purity comes from morality, purity comes from vows, purity comes from morality and vows – whatever such view, belief...pe... perverted grasp – this is called clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa).
Quan niệm như thế này của các sa-môn và bà-la-môn bên ngoài giáo pháp này: “Sự thanh tịnh do giới, sự thanh tịnh do cấm giới, sự thanh tịnh do giới và cấm giới” – cái tà kiến (diṭṭhi) như vậy, cái kiến chấp (diṭṭhigata) như vậy…pe… cái chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāha) – điều này được gọi là giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
Imāni tīṇi saṃyojanāni, tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ vacīkammaṃ manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbā.
These three fetters (saṃyojanāni), and the defilements associated with them, the feeling aggregate (vedanākkhandha)...pe... the consciousness aggregate (viññāṇakkhandha) conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena are to be abandoned by insight (dassana).
Ba kiết sử này, và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này phải được đoạn trừ bằng thấy biết (dassanena pahātabbā).
2060
1265. Katame dhammā na dassanena pahātabbā?
1265. What phenomena are not to be abandoned by insight?
1265. Những pháp nào không phải được đoạn trừ bằng thấy biết?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na dassanena pahātabbā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form (rūpa), and the unconditioned element (asaṅkhatā dhātu) – these phenomena are not to be abandoned by insight.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
2061
1266. Katame dhammā bhāvanāya pahātabbā?
1266. What phenomena are to be abandoned by development (bhāvanā)?
1266. Những pháp nào phải được đoạn trừ bằng tu tập (bhāvanā)?
Avaseso lobho doso moho, tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ manokammaṃ – ime dhammā bhāvanāya pahātabbā.
The remaining greed (lobha), hatred (dosa), delusion (moha), and the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena are to be abandoned by development.
Tham (lobha), sân (dosa), si (moha) còn lại, và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2062
1267. Katame dhammā na bhāvanāya pahātabbā?
1267. What phenomena are not to be abandoned by development?
1267. Những pháp nào không phải được đoạn trừ bằng tu tập?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho …pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na bhāvanāya pahātabbā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena are not to be abandoned by development.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2063
1268. Katame dhammā dassanena pahātabbahetukā?
1268. What phenomena have their root cause abandoned by insight?
1268. Những pháp nào có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết?
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso.
The three fetters: identity view (sakkāyadiṭṭhi), skeptical doubt (vicikicchā), clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa).
Ba kiết sử: thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
2064
1269. Tattha katamā sakkāyadiṭṭhi?
1269. Therein, what is identity view?
1269. Trong đó, thân kiến (sakkāyadiṭṭhi) là gì?
Idha assutavā puthujjano ariyānaṃ adassāvī ariyadhammassa akovido ariyadhamme avinīto sappurisānaṃ adassāvī sappurisadhammassa akovido sappurisadhamme avinīto rūpaṃ attato samanupassati, rūpavantaṃ vā attānaṃ, attani vā rūpaṃ, rūpasmiṃ vā attānaṃ.
Here, an untaught ordinary person, who is not skilled in the Noble Ones, not accustomed to the Dhamma of the Noble Ones, not disciplined in the Dhamma of the Noble Ones; who is not skilled in good persons, not accustomed to the Dhamma of good persons, not disciplined in the Dhamma of good persons – perceives form as self, or self as possessing form, or form as being in self, or self as being in form.
Ở đây, phàm phu không được nghe giáo pháp, không thấy các bậc Thánh, không thông thạo giáo pháp của các bậc Thánh, không được huấn luyện trong giáo pháp của các bậc Thánh; không thấy các bậc chân nhân, không thông thạo giáo pháp của các bậc chân nhân, không được huấn luyện trong giáo pháp của các bậc chân nhân – người ấy xem sắc là tự ngã, hoặc tự ngã có sắc, hoặc sắc ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong sắc.
Vedanaṃ…pe… saññaṃ…pe… saṅkhāre…pe… viññāṇaṃ attato samanupassati, viññāṇavantaṃ vā attānaṃ, attani vā viññāṇaṃ, viññāṇasmiṃ vā attānaṃ.
Perceives feeling...pe... perception...pe... mental formations...pe... consciousness as self, or self as possessing consciousness, or consciousness as being in self, or self as being in consciousness.
Người ấy xem thọ (vedanā)…pe… tưởng (saññā)…pe… hành (saṅkhāra)…pe… thức (viññāṇa) là tự ngã, hoặc tự ngã có thức, hoặc thức ở trong tự ngã, hoặc tự ngã ở trong thức.
Yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sakkāyadiṭṭhi.
Whatever such view, belief...pe... perverted grasp – this is called identity view (sakkāyadiṭṭhi).
Cái tà kiến (diṭṭhi) như vậy, cái kiến chấp (diṭṭhigata) như vậy…pe… cái chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāha) – điều này được gọi là thân kiến (sakkāyadiṭṭhi).
2065
1270. Tattha katamā vicikicchā?
1270. Therein, what is skeptical doubt?
1270. Trong đó, hoài nghi (vicikicchā) là gì?
Satthari kaṅkhati vicikicchati…pe… thambhitattaṃ cittassa manovilekho – ayaṃ vuccati vicikicchā.
Doubts, is perplexed regarding the Teacher...pe... the stiffness of mind, the mental perplexity – this is called skeptical doubt (vicikicchā).
Nghi ngờ, do dự về Bậc Đạo Sư…pe… sự cứng nhắc của tâm, sự hoen ố của tâm – điều này được gọi là hoài nghi (vicikicchā).
2066
1271. Tattha katamo sīlabbataparāmāso?
1271. Therein, what is clinging to rites and rituals?
1271. Trong đó, giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa) là gì?
Ito bahiddhā samaṇabrāhmaṇānaṃ sīlena suddhi vatena suddhi sīlabbatena suddhīti – yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sīlabbataparāmāso.
The view of ascetics and brahmins outside of this (dispensation) that purity comes from morality, purity comes from vows, purity comes from morality and vows – whatever such view, belief...pe... perverted grasp – this is called clinging to rites and rituals (sīlabbataparāmāsa).
Quan niệm như thế này của các sa-môn và bà-la-môn bên ngoài giáo pháp này: “Sự thanh tịnh do giới, sự thanh tịnh do cấm giới, sự thanh tịnh do giới và cấm giới” – cái tà kiến (diṭṭhi) như vậy, cái kiến chấp (diṭṭhigata) như vậy…pe… cái chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāha) – điều này được gọi là giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa).
Imāni tīṇi saṃyojanāni, tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbahetukā.
These three fetters, and the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena have their root cause abandoned by insight.
Ba kiết sử này, và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
Tīṇi saṃyojanāni – sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso – ime dhammā dassanena pahātabbā.
The three fetters: identity view, skeptical doubt, clinging to rites and rituals – these phenomena are to be abandoned by insight.
Ba kiết sử: thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāsa) – những pháp này phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
Tadekaṭṭho lobho doso moho – ime dhammā dassanena pahātabbahetū.
The greed, hatred, delusion associated with them – these phenomena are the root causes to be abandoned by insight.
Tham (lobha), sân (dosa), si (moha) đồng sinh với chúng – những pháp này là nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
Tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā dassanena pahātabbahetukā.
And the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena have their root cause abandoned by insight.
Và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
2067
1272. Katame dhammā na dassanena pahātabbahetukā?
1272. What phenomena do not have their root cause abandoned by insight?
1272. Những pháp nào không có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na dassanena pahātabbahetukā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena do not have their root cause abandoned by insight.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không có nhân phải được đoạn trừ bằng thấy biết.
2068
1273. Katame dhammā bhāvanāya pahātabbahetukā?
1273. What phenomena have their root cause abandoned by development?
1273. Những pháp nào có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập?
Avaseso lobho doso moho – ime dhammā bhāvanāya pahātabbahetū.
The remaining greed, hatred, delusion – these phenomena are the root causes to be abandoned by development.
Tham (lobha), sân (dosa), si (moha) còn lại – những pháp này là nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập.
Tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā bhāvanāya pahātabbahetukā.
And the defilements associated with them, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with them, and the bodily action, verbal action, mental action originating from them – these phenomena have their root cause abandoned by development.
Và các phiền não đồng sinh với chúng, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với chúng…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha), nghiệp thân (kāyakamma), nghiệp khẩu (vacīkamma), nghiệp ý (manokamma) do chúng khởi lên – những pháp này có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2069
1274. Katame dhammā na bhāvanāya pahātabbahetukā?
1274. What phenomena do not have their root cause abandoned by development?
1274. Những pháp nào không có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na bhāvanāya pahātabbahetukā.
Apart from those phenomena, the remaining wholesome, unwholesome, and indeterminate phenomena, belonging to the sense sphere, form sphere, formless sphere, and unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; all form, and the unconditioned element – these phenomena do not have their root cause abandoned by development.
Trừ những pháp ấy ra, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không có nhân phải được đoạn trừ bằng tu tập.
2070
1275. Katame dhammā savitakkā?
1275. What phenomena are accompanied by initial application (savitakkā)?
1275. Những pháp nào có tầm (savitakkā)?
Savitakkabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, vitakkaṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā savitakkā.
In the sphere accompanied by initial application, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding initial application (vitakka), the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by initial application.
Trong cõi có tầm (savitakkabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ tầm (vitakka) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với nó…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này có tầm.
2071
1276. Katame dhammā avitakkā?
1276. What phenomena are without initial application (avitakkā)?
1276. Những pháp nào không tầm (avitakkā)?
Avitakkabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; vitakko ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā avitakkā.
In the sphere without initial application, in the sense sphere, form sphere, formless sphere, and the unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; and initial application, all form, and the unconditioned element – these phenomena are without initial application.
Trong cõi không tầm (avitakkabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); và tầm (vitakka), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không tầm.
2072
1277. Katame dhammā savicārā?
1277. What phenomena are accompanied by sustained application (savicārā)?
1277. Những pháp nào có tứ (savicārā)?
Savicārabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, vicāraṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā savicārā.
In the sphere accompanied by sustained application, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding sustained application (vicāra), the feeling aggregate, the perception aggregate, the mental formations aggregate, the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by sustained application.
Trong cõi có tứ (savicārabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ tứ (vicāra) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha), uẩn tưởng (saññākkhandha), uẩn hành (saṅkhārakkhandha), uẩn thức (viññāṇakkhandha) đồng tương ưng với nó – những pháp này có tứ.
2073
1278. Katame dhammā avicārā?
1278. What phenomena are without sustained application (avicārā)?
1278. Những pháp nào không tứ (avicārā)?
Avicārabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; vicāro ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā avicārā.
In the sphere without sustained application, in the sense sphere, form sphere, formless sphere, and the unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; and sustained application, all form, and the unconditioned element – these phenomena are without sustained application.
Trong cõi không tứ (avicārabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); và tứ (vicāra), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không tứ.
2074
1279. Katame dhammā sappītikā?
1279. What phenomena are accompanied by joy (sappītikā)?
1279. Những pháp nào có hỷ (sappītikā)?
Sappītikabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, pītiṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sappītikā.
In the sphere accompanied by joy, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding joy (pīti), the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are accompanied by joy.
Trong cõi có hỷ (sappītikabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ hỷ (pīti) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với nó…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này có hỷ.
2075
1280. Katame dhammā appītikā?
1280. What phenomena are without joy (appītikā)?
1280. Những pháp nào không hỷ (appītikā)?
Appītikabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; pīti ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā appītikā.
In the sphere without joy, in the sense sphere, form sphere, formless sphere, and the unincluded; the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate; and joy, all form, and the unconditioned element – these phenomena are without joy.
Trong cõi không hỷ (appītikabhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), cõi vô sắc (arūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna); uẩn thọ (vedanākkhandha)…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha); và hỷ (pīti), tất cả sắc (rūpa), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – những pháp này không hỷ.
2076
1281. Katame dhammā pītisahagatā?
1281. What phenomena are associated with joy (pītisahagatā)?
1281. Những pháp nào đồng sinh với hỷ (pītisahagatā)?
Pītibhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, pītiṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā pītisahagatā.
In the sphere of joy, in the sense sphere, form sphere, and the unincluded, excluding joy, the feeling aggregate...pe... the consciousness aggregate conjoined with it – these phenomena are associated with joy.
Trong cõi hỷ (pītibhūmi) thuộc cõi dục (kāmāvacara), cõi sắc (rūpāvacara), và không bị bao gồm (apariyāpanna), trừ hỷ (pīti) ra, uẩn thọ (vedanākkhandha) đồng tương ưng với nó…pe… uẩn thức (viññāṇakkhandha) – những pháp này đồng sinh với hỷ.
2077
1282. Katame dhammā na pītisahagatā?
1282. What phenomena are not associated with joy?
1282. Những pháp nào không đồng sinh với hỷ?
Na pītibhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; pīti ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na pītisahagatā.
Not in the plane of joy, in the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness; and joy, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not accompanied by joy.
Trong cõi không có hỷ thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và hỷ, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không tương ưng với hỷ.
2078
1283. Katame dhammā sukhasahagatā?
1283. What phenomena are accompanied by pleasure?
1283. Những pháp nào tương ưng với lạc?
Sukhabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, sukhaṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā sukhasahagatā.
In the plane of pleasure, in the sense-sphere, fine-material-sphere, or unincluded, excluding pleasure itself, the aggregate of perception, the aggregate of formations, the aggregate of consciousness, connected with it – these phenomena are accompanied by pleasure.
Trong cõi có lạc thuộc Dục giới, Sắc giới, và không bị giới hạn, ngoại trừ lạc, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với lạc – những pháp này tương ưng với lạc.
2079
1284. Katame dhammā na sukhasahagatā?
1284. What phenomena are not accompanied by pleasure?
1284. Những pháp nào không tương ưng với lạc?
Na sukhabhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho; sukhañca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na sukhasahagatā.
Not in the plane of pleasure, in the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness; and pleasure, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not accompanied by pleasure.
Trong cõi không có lạc thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức; và lạc, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không tương ưng với lạc.
2080
1285. Katame dhammā upekkhāsahagatā?
1285. What phenomena are accompanied by equanimity?
1285. Những pháp nào tương ưng với xả?
Upekkhābhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare arūpāvacare apariyāpanne, upekkhaṃ ṭhapetvā, taṃsampayutto saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho – ime dhammā upekkhāsahagatā.
In the plane of equanimity, in the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded, excluding equanimity itself, the aggregate of perception, the aggregate of formations, the aggregate of consciousness, connected with it – these phenomena are accompanied by equanimity.
Trong cõi có xả thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn, ngoại trừ xả, uẩn tưởng, uẩn hành, uẩn thức tương ưng với xả – những pháp này tương ưng với xả.
2081
1286. Katame dhammā na upekkhāsahagatā?
1286. What phenomena are not accompanied by equanimity?
1286. Những pháp nào không tương ưng với xả?
Na upekkhābhūmiyaṃ kāmāvacare rūpāvacare apariyāpanne, vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, upekkhā ca, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā na upekkhāsahagatā.
Not in the plane of equanimity, in the sense-sphere, fine-material-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness; and equanimity, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not accompanied by equanimity.
Trong cõi không có xả thuộc Dục giới, Sắc giới, và không bị giới hạn, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, và xả, và tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không tương ưng với xả.
2082
1287. Katame dhammā kāmāvacarā?
1287. What phenomena are of the sense-sphere?
1287. Những pháp nào thuộc Dục giới?
Heṭṭhato avicinirayaṃ pariyantaṃ karitvā, uparito paranimmitavasavattī deve* anto karitvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā khandhadhātu āyatanā, rūpaṃ vedanā saññā saṅkhārā viññāṇaṃ – ime dhammā kāmāvacarā.
Limiting the lower bound to the Avīci hell, and including the Paranimmitavasavattī devas as the upper bound; whatever aggregates, elements, and sense-bases are included and operative within this interval; material form, feeling, perception, formations, consciousness – these phenomena are of the sense-sphere.
Lấy địa ngục Avīci làm giới hạn phía dưới, và lấy cõi trời Paranimmitavasavattī làm giới hạn phía trên, những uẩn, giới, xứ, sắc, thọ, tưởng, hành, thức nào nằm trong khoảng đó, thuộc về đó, bao gồm trong đó – những pháp này thuộc Dục giới.
2083
1288. Katame dhammā na kāmāvacarā?
1288. What phenomena are not of the sense-sphere?
1288. Những pháp nào không thuộc Dục giới?
Rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na kāmāvacarā.
Phenomena of the fine-material-sphere, of the immaterial-sphere, or unincluded – these phenomena are not of the sense-sphere.
Những pháp thuộc Sắc giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn – những pháp này không thuộc Dục giới.
2084
1289. Katame dhammā rūpāvacarā?
1289. What phenomena are of the fine-material-sphere?
1289. Những pháp nào thuộc Sắc giới?
Heṭṭhato brahmalokaṃ pariyantaṃ karitvā, uparito akaniṭṭhe deve* anto karitvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa* vā cittacetasikā dhammā – ime dhammā rūpāvacarā.
Limiting the lower bound to the Brahma-world, and including the Akaniṭṭha devas as the upper bound; whatever mental states and concomitants of a person who has attained, or has been reborn in, or abides in happiness in this very life are included and operative within this interval – these phenomena are of the fine-material-sphere.
Lấy cõi Phạm thiên làm giới hạn phía dưới, và lấy chư thiên Akaniṭṭha làm giới hạn phía trên, những pháp tâm và tâm sở nào của người nhập định, người tái sinh, hoặc người an trú trong lạc hiện tại, nằm trong khoảng đó, thuộc về đó, bao gồm trong đó – những pháp này thuộc Sắc giới.
2085
1290. Katame dhammā na rūpāvacarā?
1290. What phenomena are not of the fine-material-sphere?
1290. Những pháp nào không thuộc Sắc giới?
Kāmāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na rūpāvacarā.
Phenomena of the sense-sphere, of the immaterial-sphere, or unincluded – these phenomena are not of the fine-material-sphere.
Những pháp thuộc Dục giới, Vô sắc giới, và không bị giới hạn – những pháp này không thuộc Sắc giới.
2086
1291. Katame dhammā arūpāvacarā?
1291. What phenomena are of the immaterial-sphere?
1291. Những pháp nào thuộc Vô sắc giới?
Heṭṭhato ākāsānañcāyatanupage deve pariyantaṃ karitvā, uparito nevasaññānāsaññāyatanupage deve anto karitvā, yaṃ etasmiṃ antare etthāvacarā ettha pariyāpannā samāpannassa vā upapannassa vā diṭṭhadhammasukhavihārissa vā cittacetasikā dhammā – ime dhammā arūpāvacarā.
Limiting the lower bound to the devas dwelling in the sphere of infinite space, and including the devas dwelling in the sphere of neither perception nor non-perception as the upper bound; whatever mental states and concomitants of a person who has attained, or has been reborn in, or abides in happiness in this very life are included and operative within this interval – these phenomena are of the immaterial-sphere.
Lấy chư thiên đạt đến Không Vô Biên Xứ làm giới hạn phía dưới, và lấy chư thiên đạt đến Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ làm giới hạn phía trên, những pháp tâm và tâm sở nào của người nhập định, người tái sinh, hoặc người an trú trong lạc hiện tại, nằm trong khoảng đó, thuộc về đó, bao gồm trong đó – những pháp này thuộc Vô sắc giới.
2087
1292. Katame dhammā na arūpāvacarā?
1292. What phenomena are not of the immaterial-sphere?
1292. Những pháp nào không thuộc Vô sắc giới?
Kāmāvacarā, rūpāvacarā, apariyāpannā – ime dhammā na arūpāvacarā.
Phenomena of the sense-sphere, of the fine-material-sphere, or unincluded – these phenomena are not of the immaterial-sphere.
Những pháp thuộc Dục giới, Sắc giới, và không bị giới hạn – những pháp này không thuộc Vô sắc giới.
2088
1293. Katame dhammā pariyāpannā?
1293. What phenomena are included?
1293. Những pháp nào bị giới hạn (pariyāpannā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā pariyāpannā.
Phenomena that are defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, or immaterial-sphere; the aggregate of material form… to …the aggregate of consciousness – these phenomena are included.
Những pháp hữu lậu thiện, bất thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – những pháp này bị giới hạn.
2089
1294. Katame dhammā apariyāpannā?
1294. What phenomena are unincluded?
1294. Những pháp nào không bị giới hạn (apariyāpannā)?
Maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā apariyāpannā.
The paths, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are unincluded.
Các đạo, các quả của đạo, và pháp giới vô vi – những pháp này không bị giới hạn.
2090
1295. Katame dhammā niyyānikā?
1295. What phenomena are leading to liberation?
1295. Những pháp nào dẫn đến giải thoát (niyyānikā)?
Cattāro maggā apariyāpannā – ime dhammā niyyānikā.
The four unincluded paths – these phenomena are leading to liberation.
Bốn đạo không bị giới hạn – những pháp này dẫn đến giải thoát.
2091
1296. Katame dhammā aniyyānikā?
1296. What phenomena are not leading to liberation?
1296. Những pháp nào không dẫn đến giải thoát (aniyyānikā)?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā aniyyānikā.
Excluding those phenomena, the remaining phenomena that are wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are not leading to liberation.
Ngoại trừ những pháp đó, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này không dẫn đến giải thoát.
2092
1297. Katame dhammā niyatā?
1297. What phenomena are determinate?
1297. Những pháp nào là cố định (niyatā)?
Pañca kammāni ānantarikāni, yā ca micchādiṭṭhi niyatā, cattāro maggā apariyāpannā – ime dhammā niyatā.
The five deeds with immediate result, and that wrong view which is determinate, and the four unincluded paths – these phenomena are determinate.
Năm nghiệp vô gián, và tà kiến cố định, bốn đạo không bị giới hạn – những pháp này là cố định.
2093
1298. Katame dhammā aniyatā?
1298. What phenomena are indeterminate?
1298. Những pháp nào là không cố định (aniyatā)?
Te dhamme ṭhapetvā avasesā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā aniyatā.
Excluding those phenomena, the remaining phenomena that are wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are indeterminate.
Ngoại trừ những pháp đó, những pháp thiện, bất thiện, vô ký còn lại thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này là không cố định.
2094
1299. Katame dhammā sauttarā?
1299. What phenomena are inferior?
1299. Những pháp nào là hữu thượng (sauttarā)?
Sāsavā kusalākusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā; rūpakkhandho…pe… viññāṇakkhandho – ime dhammā sauttarā.
Phenomena that are defiled, wholesome, unwholesome, or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, or immaterial-sphere; the aggregate of material form… to …the aggregate of consciousness – these phenomena are inferior.
Những pháp hữu lậu thiện, bất thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới; uẩn sắc… cho đến… uẩn thức – những pháp này là hữu thượng.
2095
1300. Katame dhammā anuttarā?
1300. What phenomena are superior?
1300. Những pháp nào là vô thượng (anuttarā)?
Apariyāpannā maggā ca, maggaphalāni ca, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā anuttarā.
The unincluded paths, and their fruits, and the unconditioned element – these phenomena are superior.
Các đạo, các quả của đạo không bị giới hạn, và pháp giới vô vi – những pháp này là vô thượng.
2096
1301. Katame dhammā saraṇā?
1301. What phenomena are associated with danger?
1301. Những pháp nào là có sự nương tựa (saraṇā)?
Tīṇi akusalamūlāni lobho, doso, moho; tadekaṭṭhā ca kilesā, taṃsampayutto vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, taṃsamuṭṭhānaṃ kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, manokammaṃ – ime dhammā saraṇā.
The three roots of unwholesomeness: greed, hatred, delusion; and defilements born of the same basis, and the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness connected with them, and bodily action, verbal action, and mental action arisen from them – these phenomena are associated with danger.
Ba căn bất thiện là tham, sân, si; và các phiền não đồng nhất với chúng, uẩn thọ… cho đến… uẩn thức tương ưng với chúng, thân nghiệp, khẩu nghiệp, ý nghiệp phát sinh từ chúng – những pháp này là có sự nương tựa.
2097
1302. Katame dhammā araṇā?
1302. What phenomena are free from danger?
1302. Những pháp nào là không có sự nương tựa (araṇā)?
Kusalābyākatā dhammā kāmāvacarā, rūpāvacarā, arūpāvacarā, apariyāpannā; vedanākkhandho…pe… viññāṇakkhandho, sabbañca rūpaṃ, asaṅkhatā ca dhātu – ime dhammā araṇā.
Phenomena that are wholesome or indeterminate, of the sense-sphere, fine-material-sphere, immaterial-sphere, or unincluded; the aggregate of feeling… to …the aggregate of consciousness, and all material form, and the unconditioned element – these phenomena are free from danger.
Những pháp thiện, vô ký thuộc Dục giới, Sắc giới, Vô sắc giới, không bị giới hạn; uẩn thọ… cho đến… uẩn thức, tất cả sắc, và pháp giới vô vi – những pháp này là không có sự nương tựa.
2098
Abhidhammadukaṃ.
The Abhidhamma Dyads.
Song đề Abhidhamma.
2099

Suttantikadukanikkhepaṃ

Exposition of the Suttanta Dyads

Giải thích Song đề Suttanta

2100
1303. Katame dhammā vijjābhāgino?
1303. What phenomena are part of true knowledge?
1303. Những pháp nào thuộc phần minh (vijjābhāgino)?
Vijjāya sampayuttakā dhammā – ime dhammā vijjābhāgino.
Phenomena connected with true knowledge – these phenomena are part of true knowledge.
Những pháp tương ưng với minh – những pháp này thuộc phần minh.
2101
1304. Katame dhammā avijjābhāgino?
1304. What phenomena are part of ignorance?
1304. Những pháp nào thuộc phần vô minh (avijjābhāgino)?
Avijjāya sampayuttakā dhammā – ime dhammā avijjābhāgino.
Phenomena connected with ignorance – these phenomena are part of ignorance.
Những pháp tương ưng với vô minh – những pháp này thuộc phần vô minh.
2102
1305. Katame dhammā vijjūpamā?
1305. What phenomena are like lightning?
1305. Những pháp nào ví như ánh chớp (vijjūpamā)?
Heṭṭhimesu tīsu ariyamaggesu paññā – ime dhammā vijjūpamā.
Wisdom in the three lower noble paths – these phenomena are like lightning.
Trí tuệ trong ba Thánh đạo thấp hơn – những pháp này ví như ánh chớp.
2103
1306. Katame dhammā vajirūpamā?
1306. What phenomena are like a diamond?
1306. Những pháp nào ví như kim cương (vajirūpamā)?
Upariṭṭhime arahattamagge paññā – ime dhammā vajirūpamā.
Wisdom in the uppermost Arahant path – these phenomena are like a diamond.
Trí tuệ trong A-la-hán đạo cao nhất – những pháp này ví như kim cương.
2104
1307. Katame dhammā bālā?
1307. What phenomena are foolish?
1307. Những pháp nào là ngu (bālā)?
Ahirīkañca anottappañca – ime dhammā bālā.
Shamelessness and fearlessness of wrongdoing – these phenomena are foolish.
Không biết hổ thẹn và không biết ghê sợ – những pháp này là ngu.
Sabbepi akusalā dhammā bālā.
All unwholesome phenomena are foolish.
Tất cả các pháp bất thiện đều là ngu.
2105
1308. Katame dhammā paṇḍitā?
1308. What phenomena are wise?
1308. Những pháp nào là trí (paṇḍitā)?
Hirī ca ottappañca – ime dhammā paṇḍitā.
Conscience and fear of wrongdoing – these phenomena are wise.
Hổ thẹn và ghê sợ – những pháp này là trí.
Sabbepi kusalā dhammā paṇḍitā.
All wholesome phenomena are wise.
Tất cả các pháp thiện đều là trí.
2106
1309. Katame dhammā kaṇhā?
1309. What phenomena are dark?
1309. Những pháp nào là đen tối (kaṇhā)?
Ahirīkañca anottappañca – ime dhammā kaṇhā.
Shamelessness and fearlessness of wrongdoing – these phenomena are dark.
Không biết hổ thẹn và không biết ghê sợ – những pháp này là đen tối.
Sabbepi akusalā dhammā kaṇhā.
All unwholesome phenomena are dark.
Tất cả các pháp bất thiện đều là đen tối.
2107
1310. Katame dhammā sukkā?
1310. What phenomena are bright?
1310. Những pháp nào là trong sáng (sukkā)?
Hirī ca ottappañca – ime dhammā sukkā?
Conscience and fear of wrongdoing – these phenomena are bright.
Hổ thẹn và ghê sợ – những pháp này là trong sáng.
Sabbepi kusalā dhammā sukkā.
All wholesome phenomena are bright.
Tất cả các pháp thiện đều là trong sáng.
2108
1311. Katame dhammā tapanīyā?
1311. What phenomena are to be tormented?
1311. Những pháp nào là đáng bị nung đốt (tapanīyā)?
Kāyaduccaritaṃ, vacīduccaritaṃ, manoduccaritaṃ – ime dhammā tapanīyā.
Misconduct of body, misconduct of speech, misconduct of mind – these phenomena are to be tormented.
Thân ác hạnh, khẩu ác hạnh, ý ác hạnh – những pháp này là đáng bị nung đốt.
Sabbepi akusalā dhammā tapanīyā.
All unwholesome phenomena are to be tormented.
Tất cả các pháp bất thiện đều là đáng bị nung đốt.
2109
1312. Katame dhammā atapanīyā?
1312. What phenomena are not to be tormented?
1312. Những pháp nào là không đáng bị nung đốt (atapanīyā)?
Kāyasucaritaṃ, vacīsucaritaṃ, manosucaritaṃ – ime dhammā atapanīyā.
Good conduct of body, good conduct of speech, good conduct of mind – these phenomena are not to be tormented.
Thân thiện hạnh, khẩu thiện hạnh, ý thiện hạnh – những pháp này là không đáng bị nung đốt.
Sabbepi kusalā dhammā atapanīyā.
All wholesome phenomena are not to be tormented.
Tất cả các pháp thiện đều là không đáng bị nung đốt.
2110
1313. Katame dhammā adhivacanā?
1313. What phenomena are terms for designation?
1313. Những pháp nào là danh xưng (adhivacanā)?
Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo – ime dhammā adhivacanā.
The reckoning, appellation, designation, usage, name, naming, nomenclature, expression, manifestation, or articulation of various phenomena—these phenomena are called adhivacana.
Cái gì là sự tính toán (saṅkhā), sự quy ước (samaññā), sự chế định (paññatti), sự gọi tên (vohāra), tên gọi (nāma), sự đặt tên (nāmakamma), sự định danh (nāmadheyya), sự diễn đạt (nirutti), sự biểu thị (byañjana), sự phát biểu (abhilāpa) của các pháp ấy, các pháp ấy – những pháp này là adhivacana.
Sabbeva dhammā adhivacanapathā.
All phenomena are paths of adhivacana.
Tất cả các pháp đều là con đường của adhivacana.
2111
1314. Katame dhammā nirutti?
1314. Which phenomena are nirutti?
1314. Các pháp nào là nirutti?
Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo – ime dhammā nirutti.
The reckoning, appellation, designation, usage, name, naming, nomenclature, expression, manifestation, or articulation of various phenomena—these phenomena are called nirutti.
Cái gì là sự tính toán (saṅkhā), sự quy ước (samaññā), sự chế định (paññatti), sự gọi tên (vohāra), tên gọi (nāma), sự đặt tên (nāmakamma), sự định danh (nāmadheyya), sự diễn đạt (nirutti), sự biểu thị (byañjana), sự phát biểu (abhilāpa) của các pháp ấy, các pháp ấy – những pháp này là nirutti.
Sabbeva dhammā niruttipathā.
All phenomena are paths of nirutti.
Tất cả các pháp đều là con đường của nirutti.
2112
1315. Katame dhammā paññatti?
1315. Which phenomena are paññatti?
1315. Các pháp nào là paññatti?
Yā tesaṃ tesaṃ dhammānaṃ saṅkhā samaññā paññatti vohāro nāmaṃ nāmakammaṃ nāmadheyyaṃ nirutti byañjanaṃ abhilāpo – ime dhammā paññatti.
The reckoning, appellation, designation, usage, name, naming, nomenclature, expression, manifestation, or articulation of various phenomena—these phenomena are called paññatti.
Cái gì là sự tính toán (saṅkhā), sự quy ước (samaññā), sự chế định (paññatti), sự gọi tên (vohāra), tên gọi (nāma), sự đặt tên (nāmakamma), sự định danh (nāmadheyya), sự diễn đạt (nirutti), sự biểu thị (byañjana), sự phát biểu (abhilāpo) của các pháp ấy, các pháp ấy – những pháp này là paññatti.
Sabbeva dhammā paññattipathā.
All phenomena are paths of paññatti.
Tất cả các pháp đều là con đường của paññatti.
2113
1316. Tattha katamaṃ nāmaṃ?
1316. Among these, what is nāma?
1316. Trong đó, cái gì là nāma (danh)?
Vedanākkhandho, saññākkhandho, saṅkhārakkhandho, viññāṇakkhandho, asaṅkhatā ca dhātu – idaṃ vuccati nāmaṃ.
The feeling aggregate (vedanākkhandha), the perception aggregate (saññākkhandha), the mental formations aggregate (saṅkhārakkhandha), the consciousness aggregate (viññāṇakkhandha), and the unconditioned element (asaṅkhatā dhātu)—this is called nāma.
Thọ uẩn (vedanākkhandha), tưởng uẩn (saññākkhandha), hành uẩn (saṅkhārakkhandha), thức uẩn (viññāṇakkhandha), và giới vô vi (asaṅkhatā dhātu) – đây được gọi là nāma.
2114
1317. Tattha katamaṃ rūpaṃ?
1317. Among these, what is rūpa?
1317. Trong đó, cái gì là rūpa (sắc)?
Cattāro ca mahābhūtā, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāya rūpaṃ – idaṃ vuccati rūpaṃ.
The four great primary elements (mahābhūta) and rūpa dependent on the four great primary elements—this is called rūpa.
Bốn đại oai nghi (mahābhūta) và sắc y cứ vào bốn đại oai nghi – đây được gọi là rūpa.
2115
1318. Tattha katamā avijjā?
1318. Among these, what is avijjā?
1318. Trong đó, cái gì là avijjā (vô minh)?
Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – ayaṃ vuccati avijjā.
That ignorance, not-seeing…pe… the bond of ignorance, delusion, the root of unwholesome states—this is called avijjā.
Sự không hiểu biết (aññāṇa), sự không thấy (adassana)… (v.v.)… sự mờ mịt (moha), căn bất thiện (akusalamūla) của vô minh – đây được gọi là avijjā.
2116
1319. Tattha katamā bhavataṇhā?
1319. Among these, what is bhavataṇhā?
1319. Trong đó, cái gì là bhavataṇhā (ái hữu)?
Yo bhavesu bhavachando…pe… bhavajjhosānaṃ – ayaṃ vuccati bhavataṇhā.
That desire for existence, longing for existence…pe… clinging to existence—this is called bhavataṇhā.
Cái gì là dục vọng về các hữu (bhavesu bhavachando)… (v.v.)… sự chấp thủ vào hữu (bhavajjhosānaṃ) – đây được gọi là bhavataṇhā.
2117
1320. Tattha katamā bhavadiṭṭhi?
1320. Among these, what is bhavadiṭṭhi?
1320. Trong đó, cái gì là bhavadiṭṭhi (tà kiến hữu)?
Bhavissati attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati bhavadiṭṭhi.
The view that "there will be a self and a world," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called bhavadiṭṭhi.
Có tự ngã và thế giới sẽ tồn tại, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là bhavadiṭṭhi.
2118
1321. Tattha katamā vibhavadiṭṭhi?
1321. Among these, what is vibhavadiṭṭhi?
1321. Trong đó, cái gì là vibhavadiṭṭhi (tà kiến vô hữu)?
Na bhavissati attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati vibhavadiṭṭhi.
The view that "there will not be a self and a world," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called vibhavadiṭṭhi.
Không có tự ngã và thế giới sẽ không tồn tại, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là vibhavadiṭṭhi.
2119
1322. Tattha katamā sassatadiṭṭhi?
1322. Among these, what is sassatadiṭṭhi?
1322. Trong đó, cái gì là sassatadiṭṭhi (thường kiến)?
Sassato attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati sassatadiṭṭhi.
The view that "the self and the world are eternal," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called sassatadiṭṭhi.
Tự ngã và thế giới là thường còn, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là sassatadiṭṭhi.
2120
1323. Tattha katamā ucchedadiṭṭhi?
1323. Among these, what is ucchedadiṭṭhi?
1323. Trong đó, cái gì là ucchedadiṭṭhi (đoạn kiến)?
Ucchijjissati attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati ucchedadiṭṭhi.
The view that "the self and the world will be annihilated," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called ucchedadiṭṭhi.
Tự ngã và thế giới sẽ bị đoạn diệt, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là ucchedadiṭṭhi.
2121
1324. Tattha katamā antavā diṭṭhi?
1324. Among these, what is antavā diṭṭhi?
1324. Trong đó, cái gì là antavā diṭṭhi (kiến có giới hạn)?
Antavā attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati antavā diṭṭhi.
The view that "the self and the world are finite," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called antavā diṭṭhi.
Tự ngã và thế giới có giới hạn, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là antavā diṭṭhi.
2122
1325. Tattha katamā anantavā diṭṭhi?
1325. Among these, what is anantavā diṭṭhi?
1325. Trong đó, cái gì là anantavā diṭṭhi (kiến vô giới hạn)?
Anantavā attā ca loko cāti, yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati anantavā diṭṭhi.
The view that "the self and the world are infinite," such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called anantavā diṭṭhi.
Tự ngã và thế giới là vô giới hạn, cái gì là tà kiến như vậy (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) – đây được gọi là anantavā diṭṭhi.
2123
1326. Tattha katamā pubbantānudiṭṭhi?
1326. Among these, what is pubbantānudiṭṭhi?
1326. Trong đó, cái gì là pubbantānudiṭṭhi (tuỳ kiến tiền tế)?
Pubbantaṃ ārabbha yā uppajjati diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati pubbantānudiṭṭhi.
The view that arises concerning the past, such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called pubbantānudiṭṭhi.
Cái gì là tà kiến (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) phát sinh liên quan đến quá khứ (pubbantaṃ) – đây được gọi là pubbantānudiṭṭhi.
2124
1327. Tattha katamā aparantānudiṭṭhi?
1327. Among these, what is aparantānudiṭṭhi?
1327. Trong đó, cái gì là aparantānudiṭṭhi (tuỳ kiến hậu tế)?
Aparantaṃ ārabbha yā uppajjati diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati aparantānudiṭṭhi.
The view that arises concerning the future, such a view, wrong view…pe… grasping of perversion—this is called aparantānudiṭṭhi.
Cái gì là tà kiến (diṭṭhi), cái thấy sai lầm (diṭṭhigataṃ)… (v.v.)… sự chấp thủ sai lầm (vipariyāsaggāho) phát sinh liên quan đến vị lai (aparantantaṃ) – đây được gọi là aparantānudiṭṭhi.
2125
1328. Tattha katamaṃ ahirikaṃ?
1328. Among these, what is ahirika?
1328. Trong đó, cái gì là ahirika (không biết hổ thẹn)?
Yaṃ na hirīyati hiriyitabbena, na hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ahirikaṃ.
That which is not ashamed of what should be shameful, not ashamed of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called ahirika.
Cái gì là không hổ thẹn với những điều đáng hổ thẹn, không hổ thẹn khi phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là ahirika.
2126
1329. Tattha katamaṃ anottappaṃ?
1329. Among these, what is anottappa?
1329. Trong đó, cái gì là anottappa (không biết ghê sợ)?
Yaṃ na ottappati ottappitabbena, na ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati anottappaṃ.
That which is not fearful of what should be fearful, not fearful of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called anottappa.
Cái gì là không ghê sợ với những điều đáng ghê sợ, không ghê sợ khi phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là anottappa.
2127
1330. Tattha katamā hirī?
1330. Among these, what is hirī?
1330. Trong đó, cái gì là hirī (hổ thẹn)?
Yaṃ hirīyati hiriyitabbena, hirīyati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – ayaṃ vuccati hirī.
That which is ashamed of what should be shameful, ashamed of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called hirī.
Cái gì là hổ thẹn với những điều đáng hổ thẹn, hổ thẹn khi không phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là hirī.
2128
1331. Tattha katamaṃ ottappaṃ?
1331. Among these, what is ottappa?
1331. Trong đó, cái gì là ottappa (ghê sợ)?
Yaṃ ottappati ottappitabbena, ottappati pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ samāpattiyā – idaṃ vuccati ottappaṃ.
That which is fearful of what should be fearful, fearful of falling into evil, unwholesome phenomena—this is called ottappa.
Cái gì là ghê sợ với những điều đáng ghê sợ, ghê sợ khi không phạm vào các pháp bất thiện và ác – đây được gọi là ottappa.
2129
1332. Tattha katamā dovacassatā?
1332. Among these, what is dovacassatā?
1332. Trong đó, cái gì là dovacassatā (khó giáo hóa)?
Sahadhammike vuccamāne dovacassāyaṃ dovacassiyaṃ dovacassatā vippaṭikūlaggāhitā vipaccanīkasātatā anādariyaṃ anādaratā agāravatā appaṭissavatā – ayaṃ vuccati dovacassatā.
When being advised by one's companions in the Dhamma, being hard to admonish, being difficult to advise, being unamenable, having an attitude of opposition, habitually contrary, disrespect, lack of reverence, lack of esteem, and lack of deference—this is called dovacassatā.
Khi được khuyên bảo về những điều hợp pháp (sahadhammike), sự khó giáo hóa (dovacassāyaṃ), sự khó giáo hóa (dovacassiyaṃ), sự khó giáo hóa (dovacassatā), sự chấp thủ đối nghịch (vippaṭikūlaggāhitā), sự thích thú đối kháng (vipaccanīkasātatā), sự không tôn trọng (anādariyaṃ), sự không tôn trọng (anādaratā), sự không kính trọng (agāravatā), sự không lắng nghe (appaṭissavatā) – đây được gọi là dovacassatā.
2130
1333. Tattha katamā pāpamittatā?
1333. Among these, what is pāpamittatā?
1333. Trong đó, cái gì là pāpamittatā (ác hữu)?
Ye te puggalā assaddhā dussīlā appassutā maccharino duppaññā, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti taṃsampavaṅkatā – ayaṃ vuccati pāpamittatā.
Those persons who are without faith, immoral, unlearned, stingy, and unwise; the association, frequenting, consorting, serving, close service, devotion, profound devotion, and leaning towards such bad friends—this is called pāpamittatā.
Những người không có đức tin (assaddhā), giới hạnh xấu (dussīlā), ít học (appassutā), keo kiệt (maccharino), và kém trí tuệ (duppaññā) – sự gần gũi (sevanā), sự thân cận (nisevanā), sự giao du (saṃsevanā), sự kết bạn (bhajanā), sự thân thiết (sambhajanā), sự gắn bó (bhatti), sự gắn bó sâu sắc (sambhatti), sự xu hướng về họ (taṃsampavaṅkatā) – đây được gọi là pāpamittatā.
2131
1334. Tattha katamā sovacassatā?
1334. Among these, what is sovacassatā?
1334. Trong đó, cái gì là sovacassatā (dễ giáo hóa)?
Sahadhammike vuccamāne sovacassāyaṃ sovacassiyaṃ sovacassatā appaṭikūlaggāhitā avipaccanīkasātatā sagāravatā sādariyaṃ sādaratā sappaṭissavatā – ayaṃ vuccati sovacassatā.
When being advised by one's companions in the Dhamma, being easy to admonish, being amenable, being compliant, having an attitude of acceptance, habitually agreeable, reverence, respect, esteem, and deference—this is called sovacassatā.
Khi được khuyên bảo về những điều hợp pháp (sahadhammike), sự dễ giáo hóa (sovacassāyaṃ), sự dễ giáo hóa (sovacassiyaṃ), sự dễ giáo hóa (sovacassatā), sự không chấp thủ đối nghịch (appaṭikūlaggāhitā), sự không thích thú đối kháng (avipaccanīkasātatā), sự kính trọng (sagāravatā), sự tôn trọng (sādariyaṃ), sự tôn trọng (sādaratā), sự lắng nghe (sappaṭissavatā) – đây được gọi là sovacassatā.
2132
1335. Tattha katamā kalyāṇamittatā?
1335. Among these, what is kalyāṇamittatā?
1335. Trong đó, cái gì là kalyāṇamittatā (thiện hữu)?
Ye te puggalā saddhā sīlavanto bahussutā cāgavanto paññavanto, yā tesaṃ sevanā nisevanā saṃsevanā bhajanā sambhajanā bhatti sambhatti taṃsampavaṅkatā – ayaṃ vuccati kalyāṇamittatā.
Those persons who are endowed with faith, virtuous, learned, generous, and wise; the association, frequenting, consorting, serving, close service, devotion, profound devotion, and leaning towards such good friends—this is called kalyāṇamittatā.
Những người có đức tin (saddhā), có giới hạnh (sīlavanto), học rộng (bahussutā), có lòng bố thí (cāgavanto), và có trí tuệ (paññavanto) – sự gần gũi (sevanā), sự thân cận (nisevanā), sự giao du (saṃsevanā), sự kết bạn (bhajanā), sự thân thiết (sambhajanā), sự gắn bó (bhatti), sự gắn bó sâu sắc (sambhatti), sự xu hướng về họ (taṃsampavaṅkatā) – đây được gọi là kalyāṇamittatā.
2133
1336. Tattha katamā āpattikusalatā?
1336. Among these, what is āpattikusalatā?
1336. Trong đó, cái gì là āpattikusalatā (sự thiện xảo về các điều phạm)?
Pañcapi āpattikkhandhā āpattiyo, sattapi āpattikkhandhā āpattiyo.
There are five groups of offenses (āpattikkhandhā) and offenses. There are seven groups of offenses (āpattikkhandhā) and offenses.
Năm uẩn phạm (āpattikkhandha) là các điều phạm (āpatti), và bảy uẩn phạm là các điều phạm.
Yā tāsaṃ āpattīnaṃ āpattikusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati āpattikusalatā.
That skill concerning these offenses, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called āpattikusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về các điều phạm ấy (āpattikusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là āpattikusalatā.
2134
1337. Tattha katamā āpattivuṭṭhānakusalatā?
1337. Among these, what is āpattivuṭṭhānakusalatā?
1337. Trong đó, cái gì là āpattivuṭṭhānakusalatā (sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các điều phạm)?
Yā tāhi āpattīhi vuṭṭhānakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati āpattivuṭṭhānakusalatā.
That skill in rising from those offenses, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called āpattivuṭṭhānakusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các điều phạm ấy (vuṭṭhānakusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là āpattivuṭṭhānakusalatā.
2135
1338. Tattha katamā samāpattikusalatā?
1338. Among these, what is samāpattikusalatā?
1338. Trong đó, cái gì là samāpattikusalatā (sự thiện xảo về các nhập định)?
Atthi savitakkasavicārā samāpatti, atthi avitakkavicāramattā samāpatti, atthi avitakkaavicārā samāpatti.
There is attainment with initial and sustained application (savitakkasavicārā samāpatti). There is attainment with only sustained application and without initial application (avitakkavicāramattā samāpatti). There is attainment without initial and sustained application (avitakkaavicārā samāpatti).
Có nhập định có tầm có tứ (savitakkasavicārā samāpatti), có nhập định chỉ có tứ (avitakkavicāramattā samāpatti), có nhập định không tầm không tứ (avitakkaavicārā samāpatti).
Yā tāsaṃ samāpattīnaṃ samāpattikusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati samāpattikusalatā.
That skill concerning these attainments, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called samāpattikusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về các nhập định ấy (samāpattikusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là samāpattikusalatā.
2136
1339. Tattha katamā samāpattivuṭṭhānakusalatā?
1339. Among these, what is samāpattivuṭṭhānakusalatā?
1339. Trong đó, cái gì là samāpattivuṭṭhānakusalatā (sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các nhập định)?
Yā tāhi samāpattīhi vuṭṭhānakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati samāpattivuṭṭhānakusalatā.
That skill in rising from those attainments, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called samāpattivuṭṭhānakusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về sự xuất ly khỏi các nhập định ấy (vuṭṭhānakusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là samāpattivuṭṭhānakusalatā.
2137
1340. Tattha katamā dhātukusalatā?
1340. Among these, what is dhātukusalatā?
1340. Trong đó, cái gì là dhātukusalatā (sự thiện xảo về các giới)?
Aṭṭhārasa dhātuyo cakkhudhātu rūpadhātu cakkhuviññāṇadhātu, sotadhātu saddadhātu sotaviññāṇadhātu, ghānadhātu gandhadhātu ghānaviññāṇadhātu, jivhādhātu rasadhātu jivhāviññāṇadhātu, kāyadhātu phoṭṭhabbadhātu kāyaviññāṇadhātu, manodhātu dhammadhātu manoviññāṇadhātu.
The eighteen elements (dhātuyo): eye element, form element, eye-consciousness element; ear element, sound element, ear-consciousness element; nose element, smell element, nose-consciousness element; tongue element, taste element, tongue-consciousness element; body element, touch element, body-consciousness element; mind element, phenomena element, mind-consciousness element.
Mười tám giới: nhãn giới (cakkhudhātu), sắc giới (rūpadhātu), nhãn thức giới (cakkhuviññāṇadhātu); nhĩ giới (sotadhātu), thanh giới (saddadhātu), nhĩ thức giới (sotaviññāṇadhātu); tỷ giới (ghānadhātu), hương giới (gandhadhātu), tỷ thức giới (ghānaviññāṇadhātu); thiệt giới (jivhādhātu), vị giới (rasadhātu), thiệt thức giới (jivhāviññāṇadhātu); thân giới (kāyadhātu), xúc giới (phoṭṭhabbadhātu), thân thức giới (kāyaviññāṇadhātu); ý giới (manodhātu), pháp giới (dhammadhātu), ý thức giới (manoviññāṇadhātu).
Yā tāsaṃ dhātūnaṃ dhātukusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati dhātukusalatā.
That skill concerning these elements, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called dhātukusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về các giới ấy (dhātukusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là dhātukusalatā.
2138
1341. Tattha katamā manasikārakusalatā?
1341. Among these, what is manasikārakusalatā?
1341. Trong đó, cái gì là manasikārakusalatā (sự thiện xảo về tác ý)?
Yā tāsaṃ dhātūnaṃ manasikārakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati manasikārakusalatā.
That skill in attention concerning these elements, wisdom, understanding…pe… non-delusion, investigation of phenomena, right view—this is called manasikārakusalatā.
Cái gì là sự thiện xảo về tác ý đối với các giới ấy (manasikārakusalatā), trí tuệ (paññā), sự hiểu biết (pajānanā)… (v.v.)… sự không si mê (amoho), sự trạch pháp (dhammavicayo), chánh kiến (sammādiṭṭhi) – đây được gọi là manasikārakusalatā.
2139
1342. Tattha katamā āyatanakusalatā?
1342. Among these, what is āyatanakusalatā?
1342. Trong đó, cái gì là āyatanakusalatā (sự thiện xảo về các xứ)?
Dvādasāyatanāni – cakkhāyatanaṃ, rūpāyatanaṃ, sotāyatanaṃ, saddāyatanaṃ, ghānāyatanaṃ, gandhāyatanaṃ, jivhāyatanaṃ, rasāyatanaṃ, kāyāyatanaṃ, phoṭṭhabbāyatanaṃ, manāyatanaṃ, dhammāyatanaṃ.
The twelve sense bases: the eye sense base, the visual forms sense base, the ear sense base, the sounds sense base, the nose sense base, the smells sense base, the tongue sense base, the tastes sense base, the body sense base, the tactile objects sense base, the mind sense base, the mental objects sense base.
Mười hai xứ – nhãn xứ, sắc xứ, nhĩ xứ, thanh xứ, tỷ xứ, hương xứ, thiệt xứ, vị xứ, thân xứ, xúc xứ, ý xứ, pháp xứ.
Yā tesaṃ āyatanānaṃ āyatanakusalatā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati āyatanakusalatā.
The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning skill in these sense bases – this is called skill in sense bases.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về sự thiện xảo các xứ ấy – điều này được gọi là sự thiện xảo về xứ (āyatanakusalatā).
2140
1343. Tattha katamā paṭiccasamuppādakusalatā?
1343. What is skill in dependent origination (paṭiccasamuppāda)?
1343. Trong đó, thế nào là thiện xảo về duyên khởi (paṭiccasamuppādakusalatā)?
Avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti; evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hotīti.
Due to ignorance (avijjā) arise volitional formations (saṅkhārā); due to volitional formations, consciousness (viññāṇa); due to consciousness, mind-and-matter (nāmarūpa); due to mind-and-matter, the six sense bases (saḷāyatana); due to the six sense bases, contact (phassa); due to contact, feeling (vedanā); due to feeling, craving (taṇhā); due to craving, clinging (upādāna); due to clinging, becoming (bhava); due to becoming, birth (jāti); due to birth, old age, death, sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair arise; thus arises this entire mass of suffering.
Do vô minh duyên hành, do hành duyên thức, do thức duyên danh sắc, do danh sắc duyên sáu xứ, do sáu xứ duyên xúc, do xúc duyên thọ, do thọ duyên ái, do ái duyên thủ, do thủ duyên hữu, do hữu duyên sanh, do sanh duyên già chết, sầu bi khổ ưu não phát sanh; như vậy, toàn bộ khối khổ này sanh khởi.
Yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati paṭiccasamuppādakusalatā.
The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning skill in that – this is called skill in dependent origination.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về điều đó – điều này được gọi là sự thiện xảo về duyên khởi.
2141
1344. Tattha katamā ṭhānakusalatā?
1344. What is skill in cause (ṭhāna)?
1344. Trong đó, thế nào là thiện xảo về nhân (ṭhānakusalatā)?
Ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ hetū paccayā uppādāya* taṃ taṃ ṭhānanti, yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati ṭhānakusalatā.
Whatever phenomena are causes and conditions for the arising of whatever other phenomena, that is a cause (ṭhāna). The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning that – this is called skill in cause.
Những pháp nào là nhân, là duyên cho sự sanh khởi của những pháp nào – điều đó được gọi là nhân (ṭhāna); trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về điều đó – điều này được gọi là sự thiện xảo về nhân.
2142
1345. Tattha katamā aṭṭhānakusalatā?
1345. What is skill in non-cause (aṭṭhāna)?
1345. Trong đó, thế nào là thiện xảo về phi nhân (aṭṭhānakusalatā)?
Ye ye dhammā yesaṃ yesaṃ dhammānaṃ na hetū na paccayā uppādāya taṃ taṃ aṭṭhānanti, yā tattha paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati aṭṭhānakusalatā.
Whatever phenomena are not causes and not conditions for the arising of whatever other phenomena, that is a non-cause (aṭṭhāna). The wisdom, understanding, ...non-delusion, investigation of phenomena, right view, concerning that – this is called skill in non-cause.
Những pháp nào không phải là nhân, không phải là duyên cho sự sanh khởi của những pháp nào – điều đó được gọi là phi nhân (aṭṭhāna); trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến không si mê, trạch pháp, chánh kiến về điều đó – điều này được gọi là sự thiện xảo về phi nhân.
2143
1346. Tattha katamo ajjavo?
1346. What is straightforwardness (ajjavo)?
1346. Trong đó, thế nào là sự ngay thẳng (ajjavo)?
Yā ajjavatā ajimhatā avaṅkatā akuṭilatā – ayaṃ vuccati ajjavo.
The straightforwardness, honesty, uprightness, non-deviousness – this is called straightforwardness.
Sự ngay thẳng, không quanh co, không cong vẹo, không gian xảo – điều này được gọi là sự ngay thẳng.
2144
1347. Tattha katamo maddavo?
1347. What is gentleness (maddavo)?
1347. Trong đó, thế nào là sự nhu hòa (maddavo)?
Yā mudutā maddavatā akakkhaḷatā akathinatā nīcacittatā – ayaṃ vuccati maddavo.
The softness, gentleness, non-harshness, non-rigidity, humility of mind – this is called gentleness.
Sự mềm mại, sự nhu hòa, không thô cứng, không cứng rắn, tâm hạ mình – điều này được gọi là sự nhu hòa.
2145
1348. Tattha katamā khanti?
1348. What is patience (khanti)?
1348. Trong đó, thế nào là sự nhẫn nại (khanti)?
Yā khanti khamanatā adhivāsanatā acaṇḍikkaṃ anasuropo attamanatā cittassa – ayaṃ vuccati khanti.
The patience, forbearance, endurance, non-fierceness, non-resentment, agreeableness of mind – this is called patience.
Sự nhẫn nại, sự chịu đựng, sự kham nhẫn, không nóng nảy, không oán giận, sự hoan hỷ của tâm – điều này được gọi là sự nhẫn nại.
2146
1349. Tattha katamaṃ soraccaṃ?
1349. What is meekness (soracca)?
1349. Trong đó, thế nào là sự hiền thiện (soraccaṃ)?
Yo kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo, kāyikavācasiko avītikkamo – idaṃ vuccati soraccaṃ.
Whatever is bodily non-transgression, verbal non-transgression, bodily and verbal non-transgression – this is called meekness.
Sự không vi phạm về thân, sự không vi phạm về lời nói, sự không vi phạm về thân và lời nói – điều này được gọi là sự hiền thiện.
Sabbopi sīlasaṃvaro soraccaṃ.
All moral restraint is meekness.
Tất cả sự chế ngự giới đều là sự hiền thiện.
2147
1350. Tattha katamaṃ sākhalyaṃ?
1350. What is agreeableness (sākhalya)?
1350. Trong đó, thế nào là lời nói hòa nhã (sākhalyaṃ)?
Yā sā vācā aṇḍakā kakkasā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā asamādhisaṃvattanikā, tathārūpiṃ vācaṃ pahāya yā sā vācā neḷā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti; yā tattha saṇhavācatā sakhilavācatā apharusavācatā – idaṃ vuccati sākhalyaṃ.
Whatever speech is harsh, rough, hurtful to others, abusive to others, born of anger, not conducive to concentration – abandoning such speech, one speaks speech that is gentle, pleasant to the ear, affectionate, heartwarming, courteous, desired by many, pleasing to many. The gentleness of speech, agreeableness of speech, non-harshness of speech, concerning that – this is called agreeableness.
Lời nói nào là lời nói thô lỗ, cộc cằn, làm người khác khó chịu, chửi rủa người khác, có liên quan đến sân hận, không đưa đến định tâm; từ bỏ lời nói như vậy, và lời nói nào là lời nói dịu dàng, êm tai, đáng yêu, đi vào lòng người, lịch sự, được nhiều người ưa thích, được nhiều người hài lòng, người ấy nói lời nói như vậy; lời nói dịu dàng, lời nói hòa nhã, lời nói không thô bạo – điều này được gọi là lời nói hòa nhã.
2148
1351. Tattha katamo paṭisanthāro?
1351. What is hospitality (paṭisanthāro)?
1351. Trong đó, thế nào là sự tiếp đãi (paṭisanthāro)?
Dve paṭisanthārā – āmisapaṭisanthāro ca dhammapaṭisanthāro ca.
There are two kinds of hospitality: material hospitality and Dhamma hospitality.
Có hai sự tiếp đãi – tiếp đãi bằng vật chất và tiếp đãi bằng Dhamma.
Idhekacco paṭisanthārako hoti āmisapaṭisanthārena vā dhammapaṭisanthārena vā – ayaṃ vuccati paṭisanthāro.
Here, some individual is hospitable with material hospitality or with Dhamma hospitality – this is called hospitality.
Ở đây, một người nào đó là người tiếp đãi bằng vật chất hoặc bằng Dhamma – điều này được gọi là sự tiếp đãi.
2149
1352. Tattha katamā indriyesu aguttadvāratā?
1352. What is unguardedness of the sense doors (indriyesu aguttadvāratā)?
1352. Trong đó, thế nào là sự không phòng hộ các căn (indriyesu aguttadvāratā)?
Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī.
Here, a certain individual, having seen a visual form with the eye, grasps at its general appearance, grasps at its details.
Ở đây, một người nào đó khi thấy sắc bằng mắt thì nắm giữ tướng chung, nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye na saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, flow in upon him as he dwells with his eye faculty unguarded. He does not practice for its restraint, does not guard the eye faculty, does not undertake restraint in the eye faculty.
Khi nhãn căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ xâm chiếm, người ấy không thực hành để chế ngự điều đó, không bảo vệ nhãn căn, không chế ngự nhãn căn.
Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī.
Having heard a sound with the ear... (pe) ...having smelt an odor with the nose... (pe) ...having tasted a taste with the tongue... (pe) ...having felt a tactile object with the body... (pe) ...having cognized a mental object with the mind, he grasps at its general appearance, grasps at its details.
Khi nghe tiếng bằng tai… cho đến khi ngửi mùi bằng mũi… cho đến khi nếm vị bằng lưỡi… cho đến khi xúc chạm bằng thân… cho đến khi nhận biết pháp bằng ý thì nắm giữ tướng chung, nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati, na rakkhati manindriyaṃ, manindriye na saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, flow in upon him as he dwells with his mind faculty unguarded. He does not practice for its restraint, does not guard the mind faculty, does not undertake restraint in the mind faculty.
Khi ý căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ xâm chiếm, người ấy không thực hành để chế ngự điều đó, không bảo vệ ý căn, không chế ngự ý căn.
Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ agutti agopanā anārakkho asaṃvaro – ayaṃ vuccati indriyesu aguttadvāratā.
The unguardedness, non-protection, non-safeguarding, non-restraint of these six faculties – this is called unguardedness of the sense doors.
Sự không phòng hộ, không che chở, không bảo vệ, không chế ngự sáu căn này – điều này được gọi là sự không phòng hộ các căn.
2150
1353. Tattha katamā bhojane amattaññutā?
1353. What is not knowing moderation in food (bhojane amattaññutā)?
1353. Trong đó, thế nào là sự không tiết độ trong ăn uống (bhojane amattaññutā)?
Idhekacco appaṭisaṅkhā ayoniso āhāraṃ āhāreti davāya madāya maṇḍanāya vibhūsanāya.
Here, a certain individual, without reflection, unmindfully takes food for sport, for intoxication, for adornment, for beautification.
Ở đây, một người nào đó ăn uống mà không suy xét, không như lý, vì vui chơi, vì say sưa, vì trang sức, vì làm đẹp.
Yā tattha asantuṭṭhitā amattaññutā appaṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati bhojane amattaññutā.
The dissatisfaction, not knowing moderation, non-reflection concerning food – this is called not knowing moderation in food.
Sự không vừa lòng, không tiết độ, không suy xét trong ăn uống – điều này được gọi là sự không tiết độ trong ăn uống.
2151
1354. Tattha katamā indriyesu guttadvāratā?
1354. What is guardedness of the sense doors (indriyesu guttadvāratā)?
1354. Trong đó, thế nào là sự phòng hộ các căn (indriyesu guttadvāratā)?
Idhekacco cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti na anubyañjanaggāhī.
Here, a certain individual, having seen a visual form with the eye, does not grasp at its general appearance, does not grasp at its details.
Ở đây, một người nào đó khi thấy sắc bằng mắt thì không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, would not flow in upon him as he dwells with his eye faculty unguarded. He practices for its restraint, guards the eye faculty, undertakes restraint in the eye faculty.
Khi nhãn căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ không xâm chiếm, người ấy thực hành để chế ngự điều đó, bảo vệ nhãn căn, chế ngự nhãn căn.
Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī.
Having heard a sound with the ear... (pe) ...having smelt an odor with the nose... (pe) ...having tasted a taste with the tongue... (pe) ...having felt a tactile object with the body... (pe) ...having cognized a mental object with the mind, he does not grasp at its general appearance, does not grasp at its details.
Khi nghe tiếng bằng tai… cho đến khi ngửi mùi bằng mũi… cho đến khi nếm vị bằng lưỡi… cho đến khi xúc chạm bằng thân… cho đến khi nhận biết pháp bằng ý thì không nắm giữ tướng chung, không nắm giữ tướng riêng.
Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati.
Because of this, unwholesome states of covetousness and displeasure, evil and unskillful, would not flow in upon him as he dwells with his mind faculty unguarded. He practices for its restraint, guards the mind faculty, undertakes restraint in the mind faculty.
Khi ý căn của người ấy không được phòng hộ mà trú, các pháp bất thiện, ác pháp như tham ưu sẽ không xâm chiếm, người ấy thực hành để chế ngự điều đó, bảo vệ ý căn, chế ngự ý căn.
Yā imesaṃ channaṃ indriyānaṃ gutti gopanā ārakkho saṃvaro – ayaṃ vuccati indriyesu guttadvāratā.
The guardedness, protection, safeguarding, restraint of these six faculties – this is called guardedness of the sense doors.
Sự phòng hộ, che chở, bảo vệ, chế ngự sáu căn này – điều này được gọi là sự phòng hộ các căn.
2152
1355. Tattha katamā bhojane mattaññutā?
1355. What is knowing moderation in food (bhojane mattaññutā)?
1355. Trong đó, thế nào là sự tiết độ trong ăn uống (bhojane mattaññutā)?
Idhekacco paṭisaṅkhā yoniso āhāraṃ āhāreti – neva davāya na madāya na maṇḍanāya na vibhūsanāya yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro cāti.
Here, a certain individual, having reflected, mindfully takes food – not for sport, not for intoxication, not for adornment, not for beautification, but only for the maintenance and sustenance of this body, for the cessation of harm, for the support of the holy life, thinking: "Thus I shall overcome old feelings and shall not arouse new feelings, and there will be for me maintenance, blamelessness, and comfortable dwelling."
Ở đây, một người nào đó ăn uống có suy xét, như lý – không vì vui chơi, không vì say sưa, không vì trang sức, không vì làm đẹp, mà chỉ để thân này tồn tại, để duy trì, để chấm dứt sự hành hạ, để hỗ trợ đời sống phạm hạnh, để tôi sẽ đẩy lùi cảm thọ cũ, không tạo ra cảm thọ mới, và để tôi có sự sống, không có lỗi lầm và sống an lạc.
Yā tattha santuṭṭhitā mattaññutā paṭisaṅkhā bhojane – ayaṃ vuccati bhojane mattaññutā.
The satisfaction, knowing moderation, reflection concerning food – this is called knowing moderation in food.
Sự vừa lòng, tiết độ, suy xét trong ăn uống – điều này được gọi là sự tiết độ trong ăn uống.
2153
1356. Tattha katamaṃ muṭṭhasaccaṃ?
1356. What is forgotten mindfulness (muṭṭhasaccaṃ)?
1356. Trong đó, thế nào là sự thất niệm (muṭṭhasaccaṃ)?
Yā asati ananussati appaṭissati asati asaraṇatā adhāraṇatā pilāpanatā sammusanatā – idaṃ vuccati muṭṭhasaccaṃ.
Whatever is unmindfulness, non-recollection, non-remembrance, non-presence of mind, non-holding, forgetting, confusion – this is called forgotten mindfulness.
Sự không niệm, không nhớ lại, không hồi tưởng, không ghi nhớ, không ghi giữ, sự quên lãng, sự lãng quên – điều này được gọi là sự thất niệm.
2154
1357. Tattha katamaṃ asampajaññaṃ?
1357. What is lack of clear comprehension (asampajaññaṃ)?
1357. Trong đó, thế nào là sự không tỉnh giác (asampajaññaṃ)?
Yaṃ aññāṇaṃ adassanaṃ…pe… avijjālaṅgī moho akusalamūlaṃ – idaṃ vuccati asampajaññaṃ.
Whatever is ignorance, non-seeing, ...non-delusion, the root of unwholesomeness – this is called lack of clear comprehension.
Sự không biết, không thấy… cho đến sự vô minh, si mê, căn bản bất thiện – điều này được gọi là sự không tỉnh giác.
2155
1358. Tattha katamā sati?
1358. What is mindfulness (sati)?
1358. Trong đó, thế nào là niệm (sati)?
Yā sati anussati paṭissati sati saraṇatā dhāraṇatā apilāpanatā asammusanatā sati satindriyaṃ satibalaṃ sammāsati – ayaṃ vuccati sati.
Whatever is mindfulness, recollection, remembrance, presence of mind, holding, non-forgetting, non-confusion, mindfulness, the faculty of mindfulness, the power of mindfulness, right mindfulness – this is called mindfulness.
Sự niệm, sự nhớ lại, sự hồi tưởng, sự ghi nhớ, sự ghi giữ, sự không quên lãng, sự không lãng quên, niệm, niệm căn, niệm lực, chánh niệm – điều này được gọi là niệm.
2156
1359. Tattha katamaṃ sampajaññaṃ?
1359. What is clear comprehension (sampajaññaṃ)?
1359. Trong đó, thế nào là tỉnh giác (sampajaññaṃ)?
Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati sampajaññaṃ.
That wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called clear comprehension.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là sự tỉnh giác (sampajañña).
2157
1360. Tattha katamaṃ paṭisaṅkhānabalaṃ?
1360. What, in this case, is the power of reflection?
1360. Trong đó, cái gì là tỉnh giác lực (paṭisaṅkhānabala)?
Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – idaṃ vuccati paṭisaṅkhānabalaṃ.
That wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called the power of reflection.
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là tỉnh giác lực (paṭisaṅkhānabala).
2158
1361. Tattha katamaṃ bhāvanābalaṃ?
1361. What, in this case, is the power of development?
1361. Trong đó, cái gì là tu tập lực (bhāvanābala)?
Yā kusalānaṃ dhammānaṃ āsevanā bhāvanā bahulīkammaṃ – idaṃ vuccati bhāvanābalaṃ.
That frequent practice, development, and cultivation of wholesome states – this is called the power of development.
Sự thực hành, sự tu tập, sự làm cho nhiều các pháp thiện – đây được gọi là tu tập lực (bhāvanābala).
Sattapi bojjhaṅgā bhāvanābalaṃ.
The seven factors of awakening are also the power of development.
Bảy chi giác ngộ (bojjhaṅga) là tu tập lực.
2159
1362. Tattha katamo samatho?
1362. What, in this case, is tranquillity (samatha)?
1362. Trong đó, cái gì là sự an tịnh (samatha)?
Yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccati samatho.
That stability of mind… (etc.)… right concentration – this is called tranquillity (samatha).
Sự an trú của tâm… cho đến… chánh định – đây được gọi là sự an tịnh (samatha).
2160
1363. Tattha katamā vipassanā?
1363. What, in this case, is insight (vipassanā)?
1363. Trong đó, cái gì là tuệ quán (vipassanā)?
Yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati vipassanā.
That wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called insight (vipassanā).
Trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là tuệ quán (vipassanā).
2161
1364. Tattha katamaṃ samathanimittaṃ?
1364. What, in this case, is the sign of tranquillity (samatha)?
1364. Trong đó, cái gì là tướng an tịnh (samathanimitta)?
Yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi – idaṃ vuccati samathanimittaṃ.
That stability of mind… (etc.)… right concentration – this is called the sign of tranquillity (samatha).
Sự an trú của tâm… cho đến… chánh định – đây được gọi là tướng an tịnh (samathanimitta).
2162
1365. Tattha katamaṃ paggāhanimittaṃ?
1365. What, in this case, is the sign of exertion?
1365. Trong đó, cái gì là tướng tinh tấn (paggāhanimitta)?
Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – idaṃ vuccati paggāhanimittaṃ.
That mental commencement of energy… (etc.)… right effort – this is called the sign of exertion.
Sự khởi xướng tinh tấn thuộc về tâm… cho đến… chánh tinh tấn – đây được gọi là tướng tinh tấn (paggāhanimitta).
2163
1366. Tattha katamo paggāho?
1366. What, in this case, is exertion?
1366. Trong đó, cái gì là sự tinh tấn (paggāha)?
Yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo – ayaṃ vuccati paggāho.
That mental commencement of energy… (etc.)… right effort – this is called exertion.
Sự khởi xướng tinh tấn thuộc về tâm… cho đến… chánh tinh tấn – đây được gọi là sự tinh tấn (paggāha).
2164
1367. Tattha katamo avikkhepo?
1367. What, in this case, is non-distraction?
1367. Trong đó, cái gì là sự không phóng dật (avikkhepa)?
Yā cittassa ṭhiti…pe… sammāsamādhi – ayaṃ vuccati avikkhepo.
That stability of mind… (etc.)… right concentration – this is called non-distraction.
Sự an trú của tâm… cho đến… chánh định – đây được gọi là sự không phóng dật (avikkhepa).
2165
1368. Tattha katamā sīlavipatti?
1368. What, in this case, is moral transgression (sīlavipatti)?
1368. Trong đó, cái gì là sự hư hoại giới (sīlavipatti)?
Yo kāyiko vītikkamo, vācasiko vītikkamo, kāyikavācasiko vītikkamo – ayaṃ vuccati sīlavipatti.
That bodily transgression, verbal transgression, bodily and verbal transgression – this is called moral transgression (sīlavipatti).
Sự vi phạm về thân, sự vi phạm về lời nói, sự vi phạm về thân và lời nói – đây được gọi là sự hư hoại giới (sīlavipatti).
Sabbampi dussilyaṃ sīlavipatti.
All unwholesome conduct (dussīlya) is moral transgression (sīlavipatti).
Tất cả sự ác giới là sự hư hoại giới.
2166
1369. Tattha katamā diṭṭhivipatti?
1369. What, in this case, is wrong view (diṭṭhivipatti)?
1369. Trong đó, cái gì là sự hư hoại kiến (diṭṭhivipatti)?
Natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentītiः yā evarūpā diṭṭhi diṭṭhigataṃ…pe… vipariyāsaggāho – ayaṃ vuccati diṭṭhivipatti.
"There is no gift, there is no sacrifice, there is no offering, there is no fruit or result of good and bad deeds, there is no this world, there is no other world, there is no mother, there is no father, there are no spontaneously born beings, there are no ascetics and brahmins in the world who are rightly gone and rightly practiced, who, having themselves realized by direct knowledge, proclaim this world and the other world"—such a view, a viewpoint… (etc.)… perverted grasp – this is called wrong view (diṭṭhivipatti).
Không có sự bố thí, không có sự cúng dường, không có sự tế lễ, không có quả báo của các nghiệp thiện ác, không có đời này, không có đời sau, không có mẹ, không có cha, không có chúng sanh hóa sanh, không có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh đi, chân chánh hành trong đời này, những vị tự mình chứng ngộ và tuyên bố về đời này và đời sau: cái kiến chấp như vậy, tà kiến… cho đến… sự chấp thủ sai lầm – đây được gọi là sự hư hoại kiến (diṭṭhivipatti).
Sabbāpi micchādiṭṭhi diṭṭhivipatti.
All wrong view (micchādiṭṭhi) is wrong view (diṭṭhivipatti).
Tất cả tà kiến là sự hư hoại kiến.
2167
1370. Tattha katamā sīlasampadā?
1370. What, in this case, is moral accomplishment (sīlasampadā)?
1370. Trong đó, cái gì là sự thành tựu giới (sīlasampadā)?
Yo kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo, kāyikavācasiko avītikkamo – ayaṃ vuccati sīlasampadā.
That bodily non-transgression, verbal non-transgression, bodily and verbal non-transgression – this is called moral accomplishment (sīlasampadā).
Sự không vi phạm về thân, sự không vi phạm về lời nói, sự không vi phạm về thân và lời nói – đây được gọi là sự thành tựu giới (sīlasampadā).
Sabbopi sīlasaṃvaro sīlasampadā.
All restraint of morality (sīlasaṃvara) is moral accomplishment (sīlasampadā).
Tất cả sự phòng hộ giới là sự thành tựu giới.
2168
1371. Tattha katamā diṭṭhisampadā?
1371. What, in this case, is accomplishment of view (diṭṭhisampadā)?
1371. Trong đó, cái gì là sự thành tựu kiến (diṭṭhisampadā)?
Atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentītiः yā evarūpā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi – ayaṃ vuccati diṭṭhisampadā.
"There is gift, there is sacrifice, there is offering, there is fruit and result of good and bad deeds, there is this world, there is other world, there is mother, there is father, there are spontaneously born beings, there are ascetics and brahmins in the world who are rightly gone and rightly practiced, who, having themselves realized by direct knowledge, proclaim this world and the other world"—such a wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view – this is called accomplishment of view (diṭṭhisampadā).
Có sự bố thí, có sự cúng dường, có sự tế lễ, có quả báo của các nghiệp thiện ác, có đời này, có đời sau, có mẹ, có cha, có chúng sanh hóa sanh, có các Sa-môn, Bà-la-môn chân chánh đi, chân chánh hành trong đời này, những vị tự mình chứng ngộ và tuyên bố về đời này và đời sau: cái trí tuệ, sự hiểu biết như vậy… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến – đây được gọi là sự thành tựu kiến (diṭṭhisampadā).
Sabbāpi sammādiṭṭhi diṭṭhisampadā.
All right view (sammādiṭṭhi) is accomplishment of view (diṭṭhisampadā).
Tất cả chánh kiến là sự thành tựu kiến.
2169
1372. Tattha katamā sīlavisuddhi?
1372. What, in this case, is purification of morality (sīlavisuddhi)?
1372. Trong đó, cái gì là sự thanh tịnh giới (sīlavisuddhi)?
Yo kāyiko avītikkamo, vācasiko avītikkamo, kāyikavācasiko avītikkamo – ayaṃ vuccati sīlavisuddhi.
That bodily non-transgression, verbal non-transgression, bodily and verbal non-transgression – this is called purification of morality (sīlavisuddhi).
Sự không vi phạm về thân, sự không vi phạm về lời nói, sự không vi phạm về thân và lời nói – đây được gọi là sự thanh tịnh giới (sīlavisuddhi).
Sabbopi sīlasaṃvaro sīlavisuddhi.
All restraint of morality (sīlasaṃvara) is purification of morality (sīlavisuddhi).
Tất cả sự phòng hộ giới là sự thanh tịnh giới.
2170
1373. Tattha katamā diṭṭhivisuddhi?
1373. What, in this case, is purification of view (diṭṭhivisuddhi)?
1373. Trong đó, cái gì là sự thanh tịnh kiến (diṭṭhivisuddhi)?
Kammassakatañāṇaṃ saccānulomikañāṇaṃ maggasamaṅgissa ñāṇaṃ phalasamaṅgissa ñāṇaṃ.
Knowledge of kamma as one's own, knowledge in conformity with the truths, knowledge of one endowed with the path, knowledge of one endowed with the fruit.
Trí tuệ về nghiệp sở hữu, trí tuệ phù hợp với chân lý, trí tuệ của người thành tựu đạo, trí tuệ của người thành tựu quả.
2171
1374. Diṭṭhivisuddhi kho panāti – yā paññā pajānanā…pe… amoho dhammavicayo sammādiṭṭhi.
1374. Purification of view, furthermore – that wisdom, understanding… (etc.)… non-delusion, investigation of phenomena, right view.
1374. Sự thanh tịnh kiến (Diṭṭhivisuddhi) nữa – là trí tuệ, sự hiểu biết… cho đến… không si mê, trạch pháp, chánh kiến.
2172
1375. Yathādiṭṭhissa ca padhānanti – yo cetasiko vīriyārambho…pe… sammāvāyāmo.
1375. And the exertion of one whose view is thus – that mental commencement of energy… (etc.)… right effort.
1375. Và sự tinh tấn (padhāna) của người có kiến chấp như vậy (yathādiṭṭhissa) – là sự khởi xướng tinh tấn thuộc về tâm… cho đến… chánh tinh tấn.
2173
1376. Saṃvegoti – jātibhayaṃ jarābhayaṃ byādhibhayaṃ maraṇabhayaṃ.
1376. Sense of urgency – the fear of birth, the fear of old age, the fear of sickness, the fear of death.
1376. Sự xúc động (Saṃvega) – là sự sợ hãi về sanh, sự sợ hãi về già, sự sợ hãi về bệnh, sự sợ hãi về chết.
Saṃvejaniyaṃ* ṭhānanti – jāti jarā byādhi maraṇaṃ.
The source of urgency – birth, old age, sickness, death.
Nơi đáng xúc động – là sanh, già, bệnh, chết.
2174
1377. Saṃviggassa ca yoniso padhānanti – idha bhikkhu anuppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ anuppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ pāpakānaṃ akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, anuppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ uppādāya chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati, uppannānaṃ kusalānaṃ dhammānaṃ ṭhitiyā asammosāya bhiyyobhāvāya vepullāya bhāvanāya pāripūriyā chandaṃ janeti vāyamati vīriyaṃ ārabhati cittaṃ paggaṇhāti padahati.
1377. And the appropriate exertion of one who is aroused to a sense of urgency – here, a monk generates desire for the non-arising of unarisen evil unwholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives; he generates desire for the abandonment of arisen evil unwholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives; he generates desire for the arising of unarisen wholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives; he generates desire for the maintenance, non-disappearance, growth, increase, development, and perfection of arisen wholesome states, he endeavors, he arouses energy, he exerts his mind, he strives.
1377. Và sự tinh tấn đúng đắn (yoniso padhāna) của người xúc động (saṃviggassa) – ở đây, vị Tỳ-khưu phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp bất thiện ác chưa sanh không sanh khởi; phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp bất thiện ác đã sanh được đoạn trừ; phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp thiện chưa sanh được sanh khởi; phát khởi ý muốn, tinh tấn, khởi xướng tinh cần, nắm giữ tâm, nỗ lực để các pháp thiện đã sanh được an trú, không quên mất, được tăng trưởng, được đầy đủ, được tu tập, được viên mãn.
2175
1378. Asantuṭṭhitā ca kusalesu dhammesūti – yā kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya asantuṭṭhassa bhiyyokamyatā.
1378. And dissatisfaction with wholesome states – that desire for more of one who is not satisfied with the development of wholesome states.
1378. Và sự không thỏa mãn đối với các pháp thiện (kusalesu dhammesu asantuṭṭhitā) – là sự mong muốn nhiều hơn của người không thỏa mãn với sự tu tập các pháp thiện.
2176
1379. Appaṭivānitā ca padhānasminti – yā kusalānaṃ dhammānaṃ bhāvanāya sakkaccakiriyatā sātaccakiriyatā aṭṭhitakiriyatā anolīnavuttitā anikkhittachandatā anikkhittadhuratā āsevanā bhāvanā bahulīkammaṃ.
1379. And unflagging in exertion – that conscientious doing, continuous doing, unwavering doing, unyielding conduct, unfailing desire, unabandoned burden, frequent practice, development, and cultivation in the development of wholesome states.
1379. Và sự không từ bỏ trong tinh tấn (padhānasmi appaṭivānitā) – là sự hành trì cẩn thận, sự hành trì liên tục, sự hành trì kiên định, sự không lười biếng, sự không từ bỏ ý muốn, sự không từ bỏ gánh nặng, sự thực hành, sự tu tập, sự làm cho nhiều trong việc tu tập các pháp thiện.
2177
1380. Vijjāti – tisso vijjā – pubbenivāsānussati ñāṇaṃ vijjā, sattānaṃ cutūpapāte ñāṇaṃ vijjā, āsavānaṃ khaye ñāṇaṃ vijjā.
1380. Knowledge (vijjā) – the three knowledges: knowledge of recollecting past lives is knowledge, knowledge of the passing away and reappearance of beings is knowledge, knowledge of the destruction of the taints (āsava) is knowledge.
1380. Minh (Vijjā) – có ba minh: tuệ về túc mạng minh là minh, tuệ về sanh tử của chúng sanh là minh, tuệ về sự diệt tận các lậu hoặc là minh.
2178
1381. Vimuttīti – dve vimuttiyo – cittassa* adhimutti, nibbānañca.
1381. Deliverance (vimutti) – the two deliverances: the release of mind (cittassa adhimutti) and Nibbāna.
1381. Giải thoát (Vimutti) – có hai giải thoát: sự quyết tâm của tâm, và Niết-bàn.
2179
1382. Khaye ñāṇanti – maggasamaṅgissa ñāṇaṃ.
1382. Knowledge of destruction – the knowledge of one endowed with the path.
1382. Tuệ về sự diệt tận (khaye ñāṇa) – là tuệ của người thành tựu đạo.
2180
1383. Anuppāde ñāṇanti – phalasamaṅgissa ñāṇaṃ.
1383. Knowledge of non-arising – the knowledge of one endowed with the fruit.
1383. Tuệ về sự không sanh khởi (anuppāde ñāṇa) – là tuệ của người thành tựu quả.
2181
Nikkhepakaṇḍaṃ niṭṭhitaṃ.
The Chapter on Explanation is finished.
Phần Giải Thích đã xong.
2182

4. Aṭṭhakathākaṇḍaṃ

4. Commentary Chapter

4. Phần Chú Giải

Next Page →

Settings