Padarūpasiddhi

2605

Bhūvādigaṇa

The Bhū-Group

Nhóm Bhūvādi

2606

Vibhattividhāna

Rules for Vibhatti

Quy Định Vibhatti

2607

Atha ākhyātavibhattiyo kriyāvācīhi dhātūhi parā vuccante.

Now, the verb inflections (ākhyāta vibhatti) are explained as coming after the verb roots (dhātu) that express action.

Bây giờ, các ākhyāta vibhatti (biến cách động từ) được nói đến sau các dhātu (gốc động từ) mang ý nghĩa hành động (kriyāvācī).

2608

Tattha kriyaṃ ācikkhatīti ākhyātaṃ, kriyāpadaṃ.

Among these, that which indicates action is called ākhyāta, a verb-word.

Trong đó, “cái diễn tả hành động” được gọi là ākhyātaṃ (động từ), tức là kriyāpadaṃ (từ hành động).

Vuttañhi ‘‘kālakārakapurisaparidīpakaṃ kriyālakkhaṇamākhyātika’’nti.

Indeed, it has been said: "Ākhyātika is characterized by action, indicating time, agent, and person."

Đã được nói: “Cái biểu thị thời gian, tác nhân, ngôi và đặc tính của hành động được gọi là ākhyāta.”

Tattha kāloti atītādayo, kārakamiti kammakattubhāvā, purisāti paṭhamamajjhimuttamā, kriyāti gamanapacanādiko dhātvattho, kriyālakkhaṇaṃ saññāṇaṃ etassāti kriyālakkhaṇaṃ, atiliṅgañca.

Here, kāla (time) means past, etc.; kāraka (agent) means object, subject, state of being; purisa (person) means first, middle, and ultimate; kriyā (action) means the meaning of the root, such as going or cooking; kriyālakkhaṇa means that which has action as its characteristic sign; and it is also atiliṅga (beyond gender).

Trong đó, kāla (thời gian) là quá khứ, v.v.; kāraka (tác nhân) là nghiệp, chủ thể, trạng thái; purisa (ngôi) là ngôi thứ nhất, thứ hai, thứ ba; kriyā (hành động) là ý nghĩa của gốc động từ như đi, nấu, v.v.; kriyālakkhaṇaṃ là đặc tính của hành động, dấu hiệu của nó; và nó cũng là atiliṅga (không có giống).

2609

Vuttampi cetaṃ –

It has also been said:

Điều này cũng đã được nói –

2610

‘‘Yaṃ tikālaṃ tipurisaṃ, kriyāvāci tikārakaṃ;

"That which expresses three times, three persons, and three agents, pertaining to action;

“Cái có ba thời, ba ngôi, diễn tả hành động, có ba tác nhân;

2611

Atiliṅgaṃ dvivacanaṃ, tadākhyātanti vuccatī’’ti.

Beyond gender, with two numbers, that is called an ākhyāta."

Không có giống, có hai số, đó được gọi là ākhyāta.”

2612

Kālādivasena dhātvatthaṃ vibhajantīti vibhattiyo, tyādayo, tā pana vattamānā pañcamī sattamī parokkhāhiyyattanī ajjatanī bhavissantī kālātipatti cāti aṭṭhavidhā bhavanti.

Those which distinguish the meaning of the root according to time, etc., are called vibhatti (inflections), such as 'tyā' and so on. These are of eight kinds: Vattamānā, Pañcamī, Sattamī, Parokkhā, Hiyyattanī, Ajjatanī, Bhavissantī, and Kālātipatti.

Cái phân chia ý nghĩa của gốc động từ theo thời gian, v.v., được gọi là vibhattiyo (biến cách), tức là tyādayo (các hậu tố bắt đầu bằng ti, v.v.); chúng có tám loại: hiện tại (vattamānā), mệnh lệnh (pañcamī), chỉ định (sattamī), quá khứ xa (parokkhā), quá khứ gần (hiyyattanī), quá khứ chưa hoàn thành (ajjatanī), tương lai (bhavissantī), và quá khứ giả định (kālātīpatti).

2613

Kriyaṃ dhārentīti dhātavo, bhūvādayo, khādidhātuppaccayantā ca, te pana atthavasā dvidhā bhavanti sakammakā, akammakā cāti.

Those which contain action are called dhātu (roots), such as 'bhū', etc., and those ending in the suffixes of roots like 'khādi'. These are of two kinds according to their meaning: transitive (sakammaka) and intransitive (akammaka).

Cái mang hành động được gọi là dhātavo (gốc động từ), tức là bhūvādayo (các gốc động từ bắt đầu bằng bhū, v.v.), và các hậu tố có gốc khādi, v.v.; chúng có hai loại tùy theo ý nghĩa: sakammaka (tha động từ) và akammaka (nội động từ).

Tatra sakammakā ye dhātavokammāpekkhaṃ kriyaṃ vadanti, yathā – kaṭaṃ karoti, gāmaṃ gacchati, odanaṃ pacatītiādayo, akammakā ye kammanirapekkhaṃ kriyaṃ vadanti, yathā – acchati, seti, tiṭṭhatītiādayo.

Among these, sakammaka (transitive) are those roots that express an action dependent on an object, for example, 'kaṭaṃ karoti' (he makes a mat), 'gāmaṃ gacchati' (he goes to the village), 'odanaṃ pacati' (he cooks rice), and so on. Akammaka (intransitive) are those that express an action independent of an object, for example, 'acchati' (he sits), 'seti' (he lies down), 'tiṭṭhati' (he stands), and so on.

Trong đó, sakammaka là những gốc động từ diễn tả hành động đòi hỏi đối tượng (kamma), ví dụ: kaṭaṃ karoti (làm chiếu), gāmaṃ gacchati (đi đến làng), odanaṃ pacati (nấu cơm), v.v.; akammaka là những gốc động từ diễn tả hành động không đòi hỏi đối tượng, ví dụ: acchati (ngồi), seti (nằm), tiṭṭhati (đứng), v.v.

2614

Te pana sattavidhā bhavanti vikaraṇappaccayabhedena, kathaṃ?

These are of seven kinds, distinguished by their vikaraṇa suffixes. How?

Chúng có bảy loại theo sự khác biệt của vikaraṇa paccaya (hậu tố biến đổi), như thế nào?

Avikaraṇā bhūvādayo.

Those with a-vikaraṇa are the Bhū-group (bhūvādayo).

Các gốc động từ avikaraṇa là nhóm bhūvādi.

Niggahītapubbaka avikaraṇā rudhādayo, yavikaraṇā divādayo, ṇu ṇā uṇāvikaraṇā svādayo, nāppaṇhāvikaraṇā kiyādayo, oyiravikaraṇā tanādayo, sakatthe ṇe ṇayantā curādayoti.

Those with a-vikaraṇa preceded by niggahīta are the Rudh-group (rudhādayo); those with ya-vikaraṇa are the Div-group (divādayo); those with ṇu, ṇā, uṇā-vikaraṇa are the Su-group (svādayo); those with nā, ppaṇhā-vikaraṇa are the Kī-group (kiyādayo); those with oyira-vikaraṇa are the Tan-group (tanādayo); and those ending in ṇe, ṇaya in their own sense are the Cur-group (curādayo).

Các gốc động từ avikaraṇa có niggahīta đứng trước là nhóm rudhādayo; các gốc động từ yavikaraṇa là nhóm divādayo; các gốc động từ ṇu ṇā uṇāvikaraṇa là nhóm svādayo; các gốc động từ nāppaṇhāvikaraṇa là nhóm kiyādayo; các gốc động từ oyiravikaraṇa là nhóm tanādayo; và các gốc động từ có ṇe ṇaya ở cuối trong ý nghĩa riêng của chúng là nhóm curādayo.

2615

Tattha paṭhamaṃ avikaraṇesu bhūvādīsu dhātūsu paṭhamabhūtā akammakā bhūiccetasmā dhātuto tyādayo parā yojīyante.

Among these, first, in the Bhū-group (bhūvādīsu) which have a-vikaraṇa, from the root 'bhū' (which is the first intransitive root), the 'tyā' and other suffixes are joined after it.

Trong đó, trước hết, các hậu tố tyādayo (bắt đầu bằng ti, v.v.) được thêm vào sau gốc động từ bhū này, là gốc động từ nội động từ đầu tiên trong các gốc động từ bhūvādi có avikaraṇa.

2616

Bhūsattāyaṃ, ‘‘bhū’’iccayaṃ dhātu sattāyamatthe vattate, kriyāsāmaññabhūte bhavane vattateti attho.

Bhū is in the sense of 'to be'. This root 'bhū' is used in the sense of 'to be', which is a general action. The meaning is 'it exists'.

Bhū trong ý nghĩa hiện hữu (sattāyaṃ), gốc động từ “bhū” này được dùng trong ý nghĩa hiện hữu, tức là trong sự tồn tại chung của hành động.

2617

‘‘Bhū’’iti ṭhite –

When 'Bhū' stands (alone) –

Khi “bhū” đứng yên –

2618

424. Bhūvādayo dhātavo.

424. Các gốc động từ Bhūvādi.

2619

Bhūiccevamādayo ye kriyāvācino saddagaṇā, te dhātusaññā honti.

Those groups of words like 'bhū' and so on, which express action, are called dhātu (roots).

Các nhóm từ như Bhū, v.v., diễn tả hành động, được gọi là dhātu (gốc động từ).

Bhū ādi yesaṃ te bhūvādayo, atha vā bhūvā ādī pakārā yesaṃ te bhūvādayo.

Those for whom 'bhū' is the beginning are bhūvādayo, or alternatively, those whose primary forms (pakāra) are 'bhū', etc., are bhūvādayo.

Cái mà bhū là khởi đầu của chúng được gọi là bhūvādayo, hoặc cái mà bhūvā là các loại khởi đầu của chúng được gọi là bhūvādayo.

2620

Bhūvādīsu vakāroyaṃ, ñeyyo āgamasandhijo;

This 'va' in 'Bhūvādisu'

Chữ va này trong Bhūvādi,

2621

Bhūvāppakārā vā dhātū, sakammākammakatthato.

Should be known as arising from sandhi. Or, roots are of the 'bhū' type, being either transitive or intransitive.

Nên biết là do sự hợp âm (āgama sandhi); các dhātu bhūvā, hoặc các loại dhātu, là tha động từ và nội động từ.

2622

‘‘Kvaci dhātū’’tiādito ‘‘kvacī’’ti vattate.

From "Kvaci dhātū" etc., "kvaci" is understood.

Từ “kvaci dhātū” v.v., “kvacī” được hiểu là đang tiếp diễn.

2623

425. Dhātussanto loponekassarassa.

425. Âm cuối của gốc động từ có nhiều nguyên âm đôi khi bị lược bỏ.

2624

Anekassarassa dhātussa anto kvaci lopo hoti.

The last part of a root with more than one vowel sometimes undergoes elision.

Âm cuối của gốc động từ có nhiều nguyên âm đôi khi bị lược bỏ.

2625

Kvaciggahaṇaṃ ‘‘mahīyati samatho’’tiādīsu nivattanatthaṃ, iti anekassarattābhāvā idha dhātvantalopo na hoti.

The inclusion of kvaci (sometimes) is to prevent this from occurring in cases like "mahīyati samatho" etc., because it does not have more than one vowel; therefore, the elision of the root-ending does not occur here.

Việc dùng từ kvaci (đôi khi) là để ngăn chặn sự lược bỏ trong các trường hợp như “mahīyati samatho” (sự tịnh chỉ được tôn kính), v.v., do không có nhiều nguyên âm, nên sự lược bỏ âm cuối của gốc động từ không xảy ra ở đây.

2626

Tato dhātvādhikāravihitānekappaccayappasaṅge ‘‘vatticchānupubbikā saddappaṭipattī’’ti katvā vattamānavacanicchāyaṃ –

Then, when many suffixes enjoined under the root-domain are applicable, acting on the principle "the formation of words follows the speaker's intention," and intending the present tense –

Sau đó, khi có khả năng áp dụng nhiều hậu tố khác nhau được quy định trong quyền hạn của gốc động từ, theo nguyên tắc “sự hình thành từ ngữ tuân theo ý muốn” (vatticchānupubbikā saddappaṭipattī), khi muốn dùng thì hiện tại –

2627

426. Vattamānā tianti, sitha, mima, teante, sevhe, emhe.

426. Vattamānā là ti, anti; si, tha; mi, ma; te, ante; se, vhe; e, mhe.

2628

Tyādayo dvādasa vattamānāsaññā hontīti tyādīnaṃ vattamānatthavisayattā vattamānāsaññā.

The twelve suffixes like tyā and so on become known as vattamānā (present tense), because tyā and others pertain to the meaning of the present tense.

Các hậu tố bắt đầu bằng tyā (ti), v.v., mười hai hậu tố này được gọi là vattamānā (hiện tại), vì chúng thuộc phạm vi ý nghĩa của thì hiện tại.

2629

427. Kāle.

427. Trong thời gian.

2630

Ayamadhikāro.

This is an adhikāra (governing rule).

Đây là quyền hạn.

2631

Ito paraṃ tyādivibhattividhāne sabbattha vattate.

From this point onwards, it applies everywhere in the rules for the 'tyā'-etc. vibhattis.

Từ đây trở đi, nó được áp dụng ở khắp mọi nơi trong việc quy định các vibhatti bắt đầu bằng tyā (ti).

2632

428. Vattamānā paccuppanne.

428. Vattamānā (thì hiện tại) trong thì hiện tại.

2633

Paccuppanne kāle gamyamāne vattamānāvibhatti hoti, kāloti cettha kriyā, karaṇaṃ kāro, rakārassa lakāro, kālo.

When the present time (paccuppanna kāla) is intended, the vattamānā vibhatti occurs. Here, kāla means action; karaṇa (making) is kāra, with 'ra' becoming 'la', hence kāla.

Khi thì hiện tại được hiểu, vibhatti vattamānā (biến cách hiện tại) xảy ra; ở đây, kāla (thời gian) là hành động (kriyā), karaṇa (tác động) là kāro, chữ ra trở thành la, kālo (thời gian).

2634

Tasmā –

Therefore –

Do đó –

2635

Kriyāya gamyamānāya, vibhattīnaṃ vidhānato;

Since the vibhattis are enjoined when an action is intended,

Khi hành động được hiểu, do sự quy định của các vibhatti;

2636

Dhātūheva bhavantīti, siddhaṃ tyādivibhattiyo.

It is established that the 'tyā'-etc. vibhattis arise from roots.

Chúng phát sinh từ các gốc động từ, nên các vibhatti bắt đầu bằng ti, v.v., được thiết lập.

2637

Idha pana kālassa atītānāgatapaccuppannāṇattiparikappakālābhipattivasena chadhā bhinnattā ‘‘paccuppanne’’ti viseseti.

Here, however, since time is divided into six kinds according to past, future, present, imperative, hypothetical, and excessive actions, it is specified as "paccuppanne" (in the present).

Ở đây, vì thời gian được chia thành sáu loại theo quá khứ, vị lai, hiện tại, mệnh lệnh, giả định, và quá khứ giả định, nên nó được đặc biệt hóa là “paccuppanne” (trong thì hiện tại).

Taṃ taṃ kāraṇaṃ paṭicca uppanno paccuppanno, paṭiladdhasabhāvo, na tāva atītoti attho.

That which has arisen depending on that particular cause is paccuppanna (present), that which has attained its own nature, meaning it is not yet past.

Cái phát sinh do duyên đó được gọi là paccuppanno (hiện tại), tức là cái đã đạt được bản chất riêng của nó, chưa phải là quá khứ.

2638

Paccuppannasamīpepi, tabbohārūpacārato;

Even in the vicinity of the present,

Ngay cả trong thì gần hiện tại,

2639

Vattamānā atītepi, taṃkālavacanicchayāti.

Due to the application of that term, the vattamānā (present) is also used in the past, when that time is intended by the speaker.

Do sự ứng dụng của từ đó, vattamānā (thì hiện tại) cũng có thể dùng trong quá khứ, nếu muốn diễn tả thời gian đó.

2640

Tasmiṃ paccuppanne vattamānāvibhattiṃ katvā, tassā ṭhānāniyame ‘‘dhātuliṅgehi parā paccayā’’ti paribhāsato dhātuto paraṃ vattamānappaccaye katvā, tesamaniyamappasaṅgesati ‘‘vatticchānupubbikā saddappaṭipattī’’ti parassapadavacanicchāyaṃ –

Having made the vattamānā vibhatti in that present tense, and due to the lack of a fixed position for it, by the maxim "suffixes follow roots and nominal stems," having made the vattamānā suffix after the root, and when their unfixed nature is applicable, by the speaker's intention for the parassapada, according to the principle "the formation of words follows the speaker's intention" –

Khi đã dùng vibhatti vattamānā (hiện tại) trong thì hiện tại, và để tránh sự không nhất quán về vị trí của nó, theo nguyên tắc “các hậu tố đứng sau gốc động từ và giống từ” (dhātuliṅgehi parā paccayā), sau khi đã dùng hậu tố vattamānā sau gốc động từ, và để tránh sự không nhất quán của chúng, theo ý muốn của sự diễn đạt “sự hình thành từ ngữ tuân theo ý muốn” (vatticchānupubbikā saddappaṭipattī), khi muốn dùng parassapada (tự tha động từ) –

2641

429. Atha pubbāni vibhattīnaṃ cha parassapadāni.

429. Sau đó, sáu ngôi đầu tiên của các vibhatti là parassapada.

2642

Atha taddhitānantaraṃ vuccamānānaṃ sabbāsaṃ vattamānādīnaṃ aṭṭhavidhānaṃ vibhattīnaṃ yāni yāni pubbakāni cha padāni, tāni tāni atthato aṭṭhacattālīsamattāni parassapadasaññāni hontītiādimhi channaṃ parassapadasaññā, parassatthāni padāni parassapadāni, tabbāhullato tabbohāro.

Atha (now), immediately after taddhita, the first six endings of all the eight kinds of vibhattis, such as vattamānā and so on, those, which are forty-eight in total in meaning, become designated as parassapada (for others' sake). Thus, the initial six have the designation parassapada. Words for others' sake are parassapadāni. This usage is due to their prevalence.

Atha (sau đó), ngay sau taddhita, trong số tất cả tám loại vibhatti được nói đến, bắt đầu từ vattamānā, sáu từ đầu tiên của mỗi loại được gọi là parassapada (tự tha động từ), tổng cộng là bốn mươi tám từ; do đó, sáu từ đầu tiên được gọi là parassapada. Các từ có ý nghĩa vì người khác là parassapadāni (tự tha động từ); cách gọi này là phổ biến do tính chất đó.

2643

‘‘Dhātūhi ṇe ṇaya’’iccādito ‘‘dhātūhī’’ti vattamāne –

From "Dhātūhi ṇe ṇaya" etc., "dhātūhi" is understood.

Từ “dhātūhi ṇe ṇaya” v.v., “dhātūhi” được hiểu là đang tiếp diễn –

2644

430. Kattari parassapadaṃ.

430. Parassapada trong chủ thể (kattari).

2645

Kattarikārake abhidheyye sabbadhātūhi parassapadaṃ hotīti parassapadaṃ katvā, tassāpyaniyamappasaṅge vatticchāvasā –

When the agent (kattari) is to be expressed, parassapada occurs with all roots. Having made the parassapada, and when its unfixed nature is applicable, due to the speaker's intention –

Khi kattari (chủ thể) được diễn tả, parassapada (tự tha động từ) xảy ra từ tất cả các gốc động từ; sau khi đã dùng parassapada, và để tránh sự không nhất quán của nó, theo ý muốn –

2646

Vipariṇāmena ‘‘parassapadānaṃ, attanopadāna’’nti ca vattate.

By vipariṇāma (change of case), "parassapadānaṃ" (of the parassapada) and "attanopadānaṃ" (of the attanopada) are understood.

Với sự biến đổi, “parassapadānaṃ, attanopadānaṃ” (của parassapada, của attanopada) cũng được hiểu là đang tiếp diễn.

2647

431. Dve dve paṭhamamajjhimuttamapurisā.

431. Hai hai là ngôi thứ nhất, thứ hai, thứ ba.

2648

Tāsaṃ vibhattīnaṃ parassapadāna’mattanopadānañca dve dve vacanāni yathākkamaṃ paṭhamamajjhimuttamapurisasaññāni honti.

The two endings of those vibhattis, both parassapada and attanopada respectively, become designated as paṭhamapurisa (first person), majjhimapurisa (middle person), and uttamapurisa (ultimate person).

Hai hai số của các vibhatti đó, cả parassapada và attanopada, lần lượt được gọi là paṭhamamajjhimuttamapurisa (ngôi thứ nhất, thứ hai, thứ ba).

Taṃ yathā?

How is that?

Như thế nào?

Ti antiiti paṭhamapurisā, si thaiti majjhimapurisā, mi maiti uttamapurisā.

Ti and anti are first person; si and tha are middle person; mi and ma are ultimate person.

Ti anti là ngôi thứ nhất; si tha là ngôi thứ hai; mi ma là ngôi thứ ba.

Attanopadesupi te anteiti paṭhamapurisā, se vheiti majjhimapurisā, e mheiti uttamapurisā.

In attanopada too, te and ante are first person; se and vhe are middle person; e and mhe are ultimate person.

Trong attanopada cũng vậy, te ante là ngôi thứ nhất; se vhe là ngôi thứ hai; e mhe là ngôi thứ ba.

Evaṃ sesāsu sattasu vibhattīsupi yojetabbanti.

Similarly, this should be applied to the remaining seven vibhattis.

Tương tự, điều này cũng nên được áp dụng cho bảy vibhatti còn lại.

Evaṃ aṭṭhavibhattivasena channavutividhe ākhyātapade dvattiṃsa dvattiṃsa paṭhamamajjhimauttamapurisā hontīti vattamānaparassapadādimhi dvinnaṃ paṭhamapurisasaññā.

Thus, in the ninety-six kinds of ākhyāta words, corresponding to the eight vibhattis, there are thirty-two first, middle, and ultimate persons. Thus, the initial two in the vattamānā parassapada are designated as first person.

Như vậy, trong chín mươi sáu ākhyāta pada (từ động từ) theo tám vibhatti, có ba mươi hai ngôi thứ nhất, ba mươi hai ngôi thứ hai và ba mươi hai ngôi thứ ba; do đó, hai ngôi đầu tiên trong parassapada hiện tại được gọi là ngôi thứ nhất.

2649

432. Nāmamhi payujjamānepitulyādhikaraṇe paṭhamo.

432. Ngôi thứ nhất khi danh từ được sử dụng, cũng trong cùng một chủ cách.

2650

Tumhāmhasaddavajjite tulyādhikaraṇabhūte sādhakavācake nāmamhi payujjamānepi appayujjamānepi dhātūhi paṭhamapuriso hotīti paṭhamapurisaṃ katvā, tassāpyaniyamappasaṅge kriyāsādhakassa kattuno ekatte vattumicchite ‘‘ekamhi vattabbe ekavacana’’nti vattamānaparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ ti.

When a noun, being a sādhaka (accomplisher) not including the words tumha (you) and amha (we), and having the same referent (tulyādhikaraṇa), is used or not used, the first person (paṭhamapurisa) occurs with roots. Having made the first person, and when its unfixed nature is applicable, when one wishes to express the singularity of the agent of action, by "ekamhi vattabbe ekavacanaṃ" (when one is to be expressed, the singular number), ti is the first person singular in the vattamānā parassapada.

Khi danh từ không phải là tumhā (ngươi) và amhā (chúng ta), ở cùng một chủ cách, dù được dùng hay không được dùng, ngôi thứ nhất xảy ra từ gốc động từ; sau khi đã dùng ngôi thứ nhất, và để tránh sự không nhất quán của nó, khi muốn diễn tả sự đơn nhất của chủ thể hành động, “số ít khi diễn tả một vật” (ekamhi vattabbe ekavacanaṃ) là ti, số ít của ngôi thứ nhất trong parassapada hiện tại.

2651

‘‘Paro, paccayo, dhātū’’ti ca adhikāro, ‘‘yathā kattari cā’’ti ito ‘‘kattarī’’ti vikaraṇappaccayavidhāne sabbattha vattate.

The scope of "after, suffix, root" and "just as in the agent" applies. The word "in the agent" from the rule "just as in the agent" applies everywhere in the injunction of vikaraṇa suffixes.

Quyền hạn của các từ ‘‘Paro, paccayo, dhātū’’ và từ ‘‘kattarī’’ từ ‘‘yathā kattari cā’’ được áp dụng khắp nơi trong quy định về các vikaraṇa-paccaya.

2652

433. Bhūvādito a.

433. 'a' after 'bhū', etc.

433. Từ căn Bhū và các căn tương tự, hậu tố a.

2653

Bhūiccevamādito dhātugaṇato paro apaccayo hoti kattari vihitesu vibhattippaccayesu paresu.

The suffix a occurs after the group of roots beginning with bhū, etc., when inflections and suffixes prescribed for the agent follow.

Hậu tố a xuất hiện sau nhóm căn như Bhū, sau các hậu tố biến cách được quy định trong chủ cách.

Sabbadhātukamhiyevāyamissate.

This is desired in all roots.

Điều này được mong đợi trong tất cả các căn.

2654

‘‘Asaṃyogantassa, vuddhī’’ti ca vattate.

And "of a root not ending in a conjunct, vuddhi" also applies.

Các từ ‘‘Asaṃyogantassa, vuddhī’’ cũng được áp dụng.

2655

434. Aññesu ca.

434. And in others.

434. Trong các hậu tố khác.

2656

Kāritato aññesu paccayesu asaṃyogantānaṃ dhātūnaṃ vuddhi hoti.

Vuddhi occurs for roots not ending in a conjunct consonant, when suffixes other than kārita follow.

Sự tăng trưởng (vuddhi) xảy ra đối với các căn không kết thúc bằng phụ âm kép khi các hậu tố khác ngoài kārita được áp dụng.

Caggahaṇena ṇuppaccayassāpi vuddhi hoti.

By the inclusion of ca, vuddhi also occurs for the ṇu suffix.

Với từ ca, sự tăng trưởng cũng xảy ra đối với hậu tố ṇu.

Ettha ca ‘‘ghaṭādīnaṃ vā’’ti ito vāsaddo anuvattetabbo, so ca vavatthitavibhāsattho.

Here, the word vā (optionally) from "ghaṭādi, etc., optionally" should be carried over, and it has the meaning of a regulated option.

Ở đây, từ vā từ ‘‘ghaṭādīnaṃ vā’’ phải được hiểu là tiếp tục áp dụng, và nó có nghĩa là một lựa chọn có điều kiện.

Tena –

Therefore –

Do đó –

2657

Ivaṇṇuvaṇṇantānañca, lahūpantāna dhātunaṃ;

For roots ending in i or u, and for those with a short vowel as penultimate,

Đối với các căn kết thúc bằng I-vanna và U-vanna, và các căn có âm tiết nhẹ ở cuối;

2658

Ivaṇṇuvaṇṇānameva, vuddhi hoti parassa na.

Only the i and u vowels undergo vuddhi, not the following (vowel).

Chỉ I-vanna và U-vanna mới có sự tăng trưởng, không phải âm tiết tiếp theo.

2659

Yuvaṇṇānampi ya ṇu ṇā-nāniṭṭhādīsu vuddhi na;

And vuddhi does not occur for u vowels in ya, ṇu, ṇā, niṭṭhā, etc.;

Đối với Yu-vanna cũng vậy, không có sự tăng trưởng trong ya, ṇu, ṇā và các hậu tố niṭṭha khác;

2660

Tudādissāvikaraṇe, na chetvādīsu vā siyā.

Nor optionally in the avikaraṇa of tudādi roots, or in chetādi.

Trong vikaraṇa của Tudādi, có thể không có sự tăng trưởng trong chetvādi.

2661

Tassāpyaniyamappasaṅge – ‘‘ayuvaṇṇānañcāyo vuddhī’’ti paribhāsato ūkāra ssokāro vuddhi.

When there is a possibility of non-regulation for that as well – by the paribhāsa "for non-u vowels, vuddhi is ā, o", the ū vowel becomes o vuddhi.

Khi có nguy cơ không có quy tắc cho điều đó – theo định nghĩa ‘‘ayuvaṇṇānañcāyo vuddhī’’, âm ū và o có sự tăng trưởng.

2662

Vipariṇāmena ‘‘dhātūna’’nti vattate.

By vipariṇāma, "of roots" applies.

Với sự biến đổi, từ ‘‘dhātūnaṃ’’ được áp dụng.

2663

435. O ava sare.

435. 'o' becomes 'ava' before a vowel.

435. O thành ava khi có nguyên âm.

2664

Okārassa dhātvantassa sare pare avādeso hoti.

The final o of a root becomes the substitute ava when a vowel follows.

Âm o ở cuối căn trở thành ava khi có nguyên âm theo sau.

‘‘Saralopo mādesa’’iccādinā saralopādimhi kate ‘‘naye paraṃ yutte’’ti paranayanaṃ kātabbaṃ.

After the elision of a vowel, etc., by "elision of a vowel, substitute for m", etc., the subsequent assimilation should be made by "join to the next".

Sau khi thực hiện việc lược bỏ nguyên âm và các quy tắc khác bằng ‘‘Saralopo mādesa’’ v.v., cần thực hiện việc nối âm theo quy tắc ‘‘naye paraṃ yutte’’.

2665

So puriso sādhu bhavati, sā kaññā sādhu bhavati, taṃ cittaṃ sādhu bhavati.

That man becomes good, that maiden becomes good, that mind becomes good.

Người đàn ông ấy trở nên tốt lành (sādhu bhavati), cô gái ấy trở nên tốt lành (sādhu bhavati), tâm ấy trở nên tốt lành (sādhu bhavati).

2666

Ettha hi –

Here indeed –

Ở đây –

2667

Kattunobhihitattāva, ākhyātena na kattari;

Because the agent is expressed by the finite verb, not by the agent case;

Vì chủ cách đã được biểu thị bằng động từ, không dùng chủ cách trong động từ;

2668

Tatiyā paṭhamā hoti, liṅgatthaṃ panapekkhiya.

The third case becomes the first, considering the gender.

Cách thứ ba (tatiyā) trở thành cách thứ nhất (paṭhamā), khi xem xét ý nghĩa giới tính.

2669

Satipi kriyāyekatte kattūnaṃ bahuttā ‘‘bahumhi vattabbe bahuvacana’’nti vattamānaparassapadapaṭhamapurisabahuvacanaṃ anti, pure viya appaccayavuddhiavādesā, saralopādi.

Even when the action is singular, due to the plurality of agents, the third person plural of the present tense parassapada is anti (as stated in "when more than one is to be expressed, the plural form is used"), with the a suffix, vuddhi, ava substitute, and vowel elision, as before.

Mặc dù hành động là một, nhưng vì có nhiều chủ thể, nên theo ‘‘bahumhi vattabbe bahuvacanaṃ’’, số nhiều của ngôi thứ nhất, thì hiện tại, parassapada là anti, và như trước, có sự tăng trưởng hậu tố a, sự biến đổi ava, và lược bỏ nguyên âm, v.v.

Te purisā bhavanti, appayujjamānepi bhavati, bhavanti.

Those men become (bhavanti); even if not explicitly used, bhavati, bhavanti (are understood).

Những người đàn ông ấy trở nên (bhavanti), ngay cả khi không được sử dụng, bhavati, bhavanti.

2670

‘‘Payujjamānepi, tulyādhikaraṇe’’ti ca vattate.

"Even if used, in apposition" also applies.

Các từ ‘‘Payujjamānepi, tulyādhikaraṇe’’ cũng được áp dụng.

2671

436. Tumhe majjhimo.

436. 'tumha' takes the middle person.

436. Khi có Tumha, ngôi giữa.

2672

Tulyādhikaraṇabhūte tumhasadde payujjamānepi appayujjamānepi dhātūhi majjhimapuriso hotīti vattamānaparassapadamajjhimapurisekavacanaṃ si, sesaṃ purimasamaṃ.

When the word tumha (you), which is in apposition, is used or not used, the middle person occurs from roots. Thus, the second person singular of the present tense parassapada is si, the rest is the same as before.

Khi từ tumha cùng vị trí được sử dụng hoặc không được sử dụng, ngôi giữa (majjhima) xuất hiện từ các căn. Do đó, số ít của ngôi giữa, thì hiện tại, parassapada là si, phần còn lại giống như trước.

Tvaṃ bhavasi, tumhe bhavatha, appayujjamānepi bhavasi, bhavatha.

You become (bhavasi), you (pl.) become (bhavatha); even if not explicitly used, bhavasi, bhavatha (are understood).

Ngươi trở nên (tvaṃ bhavasi), các ngươi trở nên (tumhe bhavatha), ngay cả khi không được sử dụng, bhavasi, bhavatha.

2673

Tulyādhikaraṇeti kimatthaṃ?

What is the purpose of in apposition?

Tại sao lại là Tulyādhikaraṇe?

Tayā paccate odano.

By you, rice is cooked.

Cơm được nấu bởi ngươi (tayā paccate odano).

2674

Tasmiṃyevādhikāre –

In that same scope –

Trong cùng phạm vi đó –

2675

437. Amhe uttamo.

437. 'amha' takes the first person.

437. Khi có Amha, ngôi tối thượng.

2676

Tulyādhikaraṇabhūte amhasadde payujjamānepi appayujjamānepi dhātūhi uttamapuriso hotīti vattamānaparassapadauttamapurisekavacanaṃ mi, appaccayavuddhi avādesā.

When the word amha (we), which is in apposition, is used or not used, the first person occurs from roots. Thus, the first person singular of the present tense parassapada is mi, with the a suffix, vuddhi, and ava substitute.

Khi từ amha cùng vị trí được sử dụng hoặc không được sử dụng, ngôi tối thượng (uttama) xuất hiện từ các căn. Do đó, số ít của ngôi tối thượng, thì hiện tại, parassapada là mi, có sự tăng trưởng hậu tố a và biến đổi ava.

2677

438. Akāro dīghaṃ himimesu.

438. 'a' becomes long in 'hi' and 'mi'.

438. Akāra kéo dài trong himima.

2678

Akāro dīghamāpajjate himimaiccetāsu vibhattīsu.

The vowel a becomes long in the inflections hi and mi.

Âm a trở nên dài trong các biến cách himima.

Ahaṃ bhavāmi, mayaṃ bhavāma.

I become (bhavāmi), we become (bhavāma).

Tôi trở nên (ahaṃ bhavāmi), chúng tôi trở nên (mayaṃ bhavāma).

Bhavāmi, bhavāma.

I become (bhavāmi), we become (bhavāma).

Bhavāmi, bhavāma.

2679

‘‘Vibhattīnaṃ, chā’’ti ca vattate.

"Of inflections, six" also applies.

Các từ ‘‘Vibhattīnaṃ, chā’’ cũng được áp dụng.

2680

439. Parāṇyattanopadāni.

439. The following are attanopada forms.

439. Các hậu tố tự ngã là tiếp theo.

2681

Sabbāsaṃ vattamānānaṃ aṭṭhavidhānaṃ vibhattīnaṃ yāni yāni parāni cha padāni, tāni tāni attanopadasaññāni hontīti teādīnaṃ attanopadasaññā.

The six inflections that come after the eight kinds of present tense inflections are designated as attanopada. Thus, te, etc., are designated as attanopada.

Trong số tám loại biến cách hiện tại, sáu hậu tố tiếp theo là attanopada. Do đó, te và các hậu tố khác là attanopada.

2682

‘‘Dhātūhi, attanopadānī’’ti ca vattate.

"From roots, attanopada" also applies.

Các từ ‘‘Dhātūhi, attanopadānī’’ cũng được áp dụng.

2683

440. Kattari ca.

440. Also in the agent.

440. Trong chủ cách cũng vậy.

2684

Kattari ca kārake abhidheyye dhātūhi attanopadāni honti.

When the agent case is to be expressed, attanopada forms also occur from roots.

Các attanopada cũng xuất hiện từ các căn khi chủ cách (kattari) được biểu thị.

Caggahaṇaṃ katthaci nivattanatthaṃ, sesaṃ parassapade vuttanayeneva veditabbaṃ.

The inclusion of ca is for preventing (it) in some cases; the rest should be understood in the same way as stated for parassapada.

Từ ca nhằm mục đích ngăn chặn ở một số trường hợp, phần còn lại nên được hiểu theo cách đã nói trong parassapada.

Bhavate, bhavante, bhavase, bhavavhe, bhave, bhavāmhe.

He becomes (bhavate), they become (bhavante), you become (bhavase), you (pl.) become (bhavavhe), I become (bhave), we become (bhavāmhe).

Bhavate, bhavante, bhavase, bhavavhe, bhave, bhavāmhe.

2685

Paca pāke, dhātusaññāyaṃ dhātvantalopo, vuttanayeneva tyādyuppatti, ivaṇṇuvaṇṇānamabhāvā vuddhiabhāvovettha viseso.

Paca for cooking: elision of the root-final (vowel) due to the root designation. The origin of tya, etc., is as stated before. The absence of vuddhi due to the absence of i and u vowels is the distinction here.

Paca trong pāka (nấu ăn), khi là căn, có sự lược bỏ âm cuối căn, và sự hình thành tyā v.v. như đã nói. Sự khác biệt ở đây là không có sự tăng trưởng vì không có I-vanna và U-vanna.

So devadatto odanaṃ pacati, pacanti, pacasi, pacatha, pacāmi, pacāma, so odanaṃ pacate, te pacante, tvaṃ pacase, tumhe pacavhe, ahaṃ pace, mayaṃ pacāmhe.

That Devadatta cooks rice (pacati), they cook (pacanti), you cook (pacasi), you (pl.) cook (pacatha), I cook (pacāmi), we cook (pacāma); that (man) cooks rice (pacate), they cook (pacante), you cook (pacase), you (pl.) cook (pacavhe), I cook (pace), we cook (pacāmhe).

Devadatta đó nấu cơm (so devadatto odanaṃ pacati), họ nấu (pacanti), ngươi nấu (pacasi), các ngươi nấu (pacatha), tôi nấu (pacāmi), chúng tôi nấu (pacāma), anh ấy nấu cơm (so odanaṃ pacate), họ nấu (te pacante), ngươi nấu (tvaṃ pacase), các ngươi nấu (tumhe pacavhe), tôi nấu (ahaṃ pace), chúng tôi nấu (mayaṃ pacāmhe).

2686

Paṭhamapurisādīnamekajjhappavattippasaṅge paribhāsamāha –

Regarding the possibility of the first and other persons occurring simultaneously, the paribhāsa states –

Khi có nguy cơ xảy ra sự đồng thời của các ngôi thứ nhất, v.v., định nghĩa được đưa ra –

2687

441. Sabbesamekābhidhāne paro puriso.

441. When all are expressed together, the later person (is used).

441. Khi tất cả cùng biểu thị, ngôi sau cùng.

2688

Sabbesaṃ paṭhamamajjhimānaṃ, paṭhamuttamānaṃ, majjhimuttamānaṃ tiṇṇaṃ vā purisānaṃ ekatobhidhāne kātabbe paro puriso yojetabbo.

When the first and middle, or the first and first, or the middle and first, or all three persons are to be expressed together, the later person should be applied.

Khi cần biểu thị cùng lúc ba ngôi thứ nhất, ngôi giữa, và ngôi tối thượng, hoặc ngôi thứ nhất và ngôi tối thượng, hoặc ngôi giữa và ngôi tối thượng, thì ngôi sau cùng nên được sử dụng.

Ekakālānamevābhidhāne cāyaṃ.

This applies only when they are expressed as occurring at the same time.

Điều này chỉ áp dụng khi các hành động xảy ra cùng một lúc.

So ca pacati, tvañca pacasīti pariyāyappasaṅge tumhe pacathāti bhavati.

And if "he cooks and you cook" were to occur alternately, it becomes "you (pl.) cook" (tumhe pacathā).

Và khi có nguy cơ thay phiên nhau như so ca pacati, tvañca pacasi, thì trở thành tumhe pacathā.

Evaṃ so ca pacati, ahañca pacāmīti mayaṃ pacāma, tathā tvañca pacasi, ahañca pacāmi, mayaṃ pacāma, so ca pacati, tvañca pacasi, ahañca pacāmi, mayaṃ pacāma.

Similarly, "he cooks and I cook" becomes "we cook" (mayaṃ pacāma); likewise, "you cook and I cook" becomes "we cook" (mayaṃ pacāma); "he cooks and you cook and I cook" becomes "we cook" (mayaṃ pacāma).

Tương tự, so ca pacati, ahañca pacāmi trở thành mayaṃ pacāma, và tvañca pacasi, ahañca pacāmi trở thành mayaṃ pacāma, so ca pacati, tvañca pacasi, ahañca pacāmi trở thành mayaṃ pacāma.

Evaṃ sabbattha yojetabbaṃ.

This should be applied everywhere.

Tương tự, điều này nên được áp dụng ở khắp mọi nơi.

2689

Ekābhidhāneti kimatthaṃ?

What is the purpose of expressed together?

Tại sao lại là Ekābhidhāne?

‘‘So ca pacati, tvañca pacissasi, ahaṃ paciṃ’’ ettha bhinnakālattā ‘‘mayaṃ pacimhā’’ti na bhavati.

In "he cooks, and you will cook, and I cooked," because the times are different, it does not become "we cooked" (mayaṃ pacimhā).

Trong ‘‘So ca pacati, tvañca pacissasi, ahaṃ paciṃ’’, vì thời gian khác nhau, nên không trở thành ‘‘mayaṃ pacimhā’’.

2690

Gamu sappa gatimhi, pure viya dhātusaññāyaṃ dhātvantalopo.

Gamu sappa in the sense of going; elision of the root-final (vowel) upon root designation, as before.

Gamu sappa trong gati (đi), như trước, khi là căn, có sự lược bỏ âm cuối căn.

2691

Kattari tyādyuppatti.

The origin of tya, etc., in the agent case.

Trong chủ cách, có sự hình thành tyā v.v.

2692

442. Gamissanto ccho vā sabbāsu.

442. The final 'ma' of 'gam' becomes 'ccha' optionally in all (inflections).

442. Âm cuối của Gamu có thể thành ccha trong tất cả.

2693

Gamuiccetassa dhātussanto makāro ccho hoti vā sabbāsu vibhattīsu, sabbaggahaṇena mānanta ya kāritappaccayesu ca.

The final ma of the root gam optionally becomes ccha in all inflections, and by the inclusion of sabba (all), also in the mānanta ya and kārita suffixes.

Âm cuối ma của căn Gamu có thể trở thành ccha trong tất cả các biến cách, và với từ sabba, cũng trong các hậu tố kārita mānanta ya.

Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo.

This word vā (optionally) means a regulated option.

Từ vā này có nghĩa là một lựa chọn có điều kiện.

Tenāyaṃ –

Therefore, this (rule) –

Do đó –

2694

Vidhiṃ niccañca vāsaddo, māna’ntesu tu kattari;

The word vā indicates a constant rule in māna and anta in the agent sense;

Từ vā biểu thị quy tắc vĩnh viễn và cũng trong mānanta khi là chủ cách;

2695

Dīpetāniccamaññattha, parokkhāyamasantakaṃ.

It indicates inconstant elsewhere, and absence in the parokkhā (perfect) tense.

Nó biểu thị sự không vĩnh viễn ở những nơi khác, và sự vắng mặt trong parokkhā.

2696

Appaccayaparanayanāni, so puriso gāmaṃ gacchati, te gacchanti, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā garupubbarassato parassa paṭhamapurisabahuvacanassa re vā hoti, gacchare.

With the a suffix and subsequent assimilation: that man goes to the village (gacchati), they go (gacchanti); by "some roots," etc., the first person plural ending after a short vowel followed by a heavy syllable optionally becomes re (gacchare).

Sự nối âm sau hậu tố a, người đàn ông đó đi đến làng (so puriso gāmaṃ gacchati), họ đi (te gacchanti), theo ‘‘kvaci dhātū’’ v.v., re có thể xuất hiện sau âm tiết nặng trước đó trong số nhiều của ngôi thứ nhất, gacchare.

Tvaṃ gacchasi, tumhe gacchatha.

You go (gacchasi), you (pl.) go (gacchatha).

Ngươi đi (tvaṃ gacchasi), các ngươi đi (tumhe gacchatha).

Ahaṃ gacchāmi, mayaṃ gacchāma.

I go (gacchāmi), we go (gacchāma).

Tôi đi (ahaṃ gacchāmi), chúng tôi đi (mayaṃ gacchāma).

2697

Cchādesābhāve ‘‘lopañcettamakāro’’ti appaccayassa ekāro.

In the absence of the ccha substitute, the a suffix becomes the e vowel by "and elision for the a vowel".

Khi không có biến đổi thành cchā, hậu tố a trở thành e theo ‘‘lopañcettamakāro’’.

Gameti, gamenti, saralopo.

He causes to go (gameti), they cause to go (gamenti), (with) vowel elision.

Gameti, gamenti, lược bỏ nguyên âm.

Gamesi, gametha.

You cause to go (gamesi), you (pl.) cause to go (gametha).

Gamesi, gametha.

Gamemi, gamema.

I cause to go (gamemi), we cause to go (gamema).

Gamemi, gamema.

2698

Attanopadepi so gāmaṃ gacchate, gacchante, gacchare.

Even in attanopada: that man goes to the village (gacchate), they go (gacchante), they go (gacchare).

Trong attanopada cũng vậy, anh ấy đi đến làng (so gāmaṃ gacchate), họ đi (gacchante), gacchare.

Gacchase, gacchavhe.

You go (gacchase), you (pl.) go (gacchavhe).

Gacchase, gacchavhe.

Gacche, gacchāmhe.

I go (gacche), we go (gacchāmhe).

Gacche, gacchāmhe.

2699

‘‘Kuto nu tvaṃ āgacchasi, rājagahato āgacchāmī’’tiādīsu pana paccuppannasamīpe vattamānavacanaṃ.

In "whence do you come? I come from Rājagaha," etc., the present tense form refers to the near past.

Trong các trường hợp như ‘‘Kuto nu tvaṃ āgacchasi, rājagahato āgacchāmī’’ v.v., là cách nói của thì hiện tại gần.

2700

‘‘Vā’’ti vattate.

"Optionally" applies.

Từ ‘‘Vā’’ được áp dụng.

2701

443. Gamissa ghammaṃ.

443. 'gam' becomes 'ghamma'.

443. Gamu thành ghamma.

2702

Gamuiccetassa dhātussa sabbassa ghammādeso hoti vā.

The entire root gam optionally becomes the substitute ghamma.

Toàn bộ căn Gamu có thể biến thành ghamma.

Ghammati, ghammanti iccādi.

Ghammati, ghammanti, etc.

Ghammati, ghammanti v.v.

2703

Bhāvakammesu pana –

However, in bhāva (impersonal) and kamma (passive) constructions –

Tuy nhiên, trong bhāva và kamma –

2704

444. Attanopadāni bhāve ca kammani.

444. 'attanopada' forms in 'bhāva' and 'kamma'.

444. Attanopada trong bhāva và kamma.

2705

Bhāve ca kammani ca kārake abhidheyye attanopadāni honti, casaddena kammakattaripi.

Attanopada forms occur when the bhāva or kamma case is to be expressed, and by the word ca, also in the kammakattari (medio-passive voice).

Attanopada xuất hiện khi bhāva và kamma được biểu thị, và với từ ca, cũng trong kammakattari.

Bhavanaṃ bhāvo, so ca kārakantarena asaṃsaṭṭho kevalo bhavanalavanādiko dhātvattho.

The act of becoming is bhāva, and that is the pure meaning of the root, such as becoming or cutting, not connected with another agent.

Sự tồn tại là bhāva, đó là ý nghĩa của căn như bhavana, lavana v.v., không liên quan đến các tác nhân khác.

Karīyatīti kammaṃ.

That which is done is kamma.

Điều được thực hiện là kamma.

Akammakāpi dhātavo sopasaggā sakammakāpi bhavanti, tasmā kammani anupubbā bhūdhātuto vattamānattanopadapaṭhamapurisekavacanaṃ te.

Even intransitive roots can become transitive when compounded with a prefix; therefore, in kamma, the present tense attanopada first person singular inflection te follows the root bhū in due order.

Ngay cả các căn không có đối tượng cũng có thể có đối tượng khi có tiền tố, do đó, trong kamma, từ căn bhū theo sau, số ít ngôi thứ nhất của attanopada hiện tại là te.

2706

‘‘Dhātūhi ṇe ṇaya’’iccādito ‘‘dhātūhī’’ti vattamāne –

When "from roots" is current (understood) from "Dhātūhi ṇe ṇaya" and so on –

Từ^* ‘‘Dhātūhi ṇe ṇaya’’ v.v., khi^* ‘‘dhātūhi’’ đang được áp dụng –

2707

445. Bhāvakammesu yo.

445. The ya suffix in bhāva (impersonal) and kamma (passive) constructions.

445. ^* ya trong bhāva và kamma.

2708

Sabbadhātūhi paro bhāvakammesu yappaccayo hoti.

The ya suffix occurs after all roots in bhāva and kamma constructions.

Sau tất cả các căn động từ, yappaccaya (hậu tố ya) xuất hiện trong các cấu trúc bhāva và kamma.

Attanopadavisayevāyamissate, ‘‘aññesu cā’’ti sutte anuvattita vāggahaṇena yappaccaye vuddhi na bhavati, anubhūyate sukhaṃ devadattena.

This is desired only in the sphere of Attanopada. By the retention of the word vā in the aphorism "aññesu cā", vuddhi does not occur in the ya suffix: anubhūyate sukhaṃ devadattena (happiness is experienced by Devadatta).

Điều này chỉ được mong muốn trong phạm vi attanopada. Do sự tiếp nối của từ vā trong quy tắc ‘‘aññesu cā’’, không có sự kéo dài^* đối với yappaccaya; anubhūyate sukhaṃ devadattena (hạnh phúc được Devadatta cảm nhận).

2709

Ākhyātena avuttattā, tatiyā hoti kattari;

Because it is not expressed by the finite verb, the third case (tatiyā) occurs for the agent (kattari);

Vì không được nói rõ bởi động từ, nên chủ ngữ ở cách ba;

2710

Kammassābhihitattā na, dutiyā paṭhamāvidha.

Because the object (kamma) is expressed, the second case (dutiyā) does not become the first case (paṭhamā) here.

Vì nghiệp đã được nói rõ, nên không có cách hai hoặc cách một ở đây.

2711

Anubhūyante sampattiyo tayā.

Possessions are experienced by you (anubhūyante sampattiyo tayā).

Anubhūyante sampattiyo tayā (những tài sản được bạn thụ hưởng).

Anubhūyase tvaṃ devadattena, anubhūyavhe tumhe.

You are experienced by Devadatta (anubhūyase tvaṃ devadattena), you (plural) are experienced (anubhūyavhe tumhe).

Anubhūyase tvaṃ devadattena (bạn được Devadatta thụ hưởng), anubhūyavhe tumhe (các bạn được thụ hưởng).

Ahaṃ anubhūye tayā, mayaṃ anubhūyāmhe.

I am experienced by you (ahaṃ anubhūye tayā), we are experienced (mayaṃ anubhūyāmhe).

Ahaṃ anubhūye tayā (tôi được bạn thụ hưởng), mayaṃ anubhūyāmhe (chúng tôi được thụ hưởng).

2712

‘‘Kvaci dhātu’’iccādito ‘‘kvacī’’ti vattamāne –

When "kvaci" (sometimes) is current (understood) from "Kvaci dhātu" and so on –

Từ^* ‘‘Kvaci dhātu’’ v.v., khi^* ‘‘kvaci’’ đang được áp dụng –

2713

446. Attanopadāni parassapadattaṃ.

446. Attanopada forms take on Parassapada forms.

446. Attanopada trở thành parassapada.

2714

Attanopadāni kvaci parassapadattamāpajjante, akattariyevetaṃ.

Attanopada forms sometimes take on Parassapada forms; this occurs only in the non-agentive voice (akattari).

Attanopada đôi khi trở thành parassapada, điều này chỉ xảy ra trong phi-chủ động.

Yakārassa dvittaṃ, anubhūyyati mayā sukhaṃ, anubhūyyate vā, anubhūyyanti.

Doubling of the ya consonant occurs: anubhūyyati mayā sukhaṃ (happiness is experienced by me), or anubhūyyate, anubhūyyanti.

Sự lặp đôi của yakāra: anubhūyyati mayā sukhaṃ (hạnh phúc được tôi cảm nhận), hoặc anubhūyyate, anubhūyyanti.

Anubhūyyasi, anubhūyyatha.

Anubhūyyasi, anubhūyyatha.

Anubhūyyasi, anubhūyyatha.

Anubhūyyāmi, anubhūyyāma.

Anubhūyyāmi, anubhūyyāma.

Anubhūyyāmi, anubhūyyāma.

Dvittābhāve – anubhūyati, anubhūyanti.

In the absence of doubling: anubhūyati, anubhūyanti.

Khi không có sự lặp đôi: anubhūyati, anubhūyanti.

2715

Kvacīti kiṃ?

Why "sometimes"?

Kvacī (đôi khi) là gì?

Anubhūyate.

Anubhūyate.

Anubhūyate.

2716

Bhāve adabbavuttino bhāvassekattā ekavacanameva, tañca paṭhamapurisasseva, bhūyate devadattena, devadattena sampati bhavananti attho.

In bhāva (impersonal) construction, which signifies an action without an object, as the bhāva is singular, only the singular verb form occurs, and that too only in the third person: bhūyate devadattena (existence by Devadatta), meaning Devadatta is now existing.

Trong bhāva, vì bhāva (trạng thái) không có thực thể và là số ít, nên chỉ dùng số ít, và chỉ ở ngôi thứ nhất: bhūyate devadattena (Devadatta tồn tại), nghĩa là Devadatta hiện đang tồn tại.

2717

Pacadhātuto kammani attanopade yappaccaye ca kate –

After the root pac in kamma (passive) and attanopada constructions, when the ya suffix has been applied –

Khi hậu tố ya được thêm vào căn động từ pac trong cấu trúc kamma attanopada –

2718

Vipariṇāmena ‘‘yassā’’ti vattamāne –

When "yassa" (of which) is current (understood) by permutation –

Với sự đảo ngược, khi^* ‘‘yassā’’ đang được áp dụng –

2719

447. Tassa cavaggayakāravakārattaṃ sadhātvantassa.

447. The ya suffix becomes a cavagga consonant, ya, or va consonant along with the preceding final root consonant.

447. Sự biến đổi thành cavagga, yakāra, vakāra của nó cùng với âm cuối của căn động từ.

2720

Tassa bhāvakammavisayassa yappaccayassa cavagga yakāra vakārattaṃ hoti dhātvantena saha yathāsambhavaṃ.

That ya suffix in the bhāva and kamma constructions, along with the final root consonant, transforms into a cavagga consonant, ya consonant, or va consonant, as appropriate.

Yappaccaya (hậu tố ya) đó, trong phạm vi bhāva và kamma, biến đổi thành cavagga, yakāra, vakāra cùng với âm cuối của căn động từ, tùy theo khả năng.

Ettha ca ‘‘ivaṇṇāgamo vā’’ti ito sīhagatiyā vāsaddo anuvattetabbo, so ca vavatthitavibhāsattho.

Here, the word vā should be carried over by sīhagati (lion's gait) from "ivaṇṇāgamo vā"; and that vā has the meaning of a regulated option (vavatthitavibhāsattho).

Ở đây, từ vā trong^* ‘‘ivaṇṇāgamo vā’’ phải được tiếp nối theo cách sư tử nhảy, và vā đó có nghĩa là sự lựa chọn có hệ thống.

Tena –

Therefore –

Do đó –

2721

Cavaggo ca ta vaggānaṃ, dhātvantānaṃ yavattanaṃ;

The cavagga and ta-group consonants, and the ya and va consonants of the root-final letters;

Cavagga và tavagga của các âm cuối căn động từ,

2722

Ravānañca sayappacca-yānaṃ hoti yathākkamanti.

And of the ra consonants, along with the ya suffixes, occur in respective order.

Và ravāna, biến đổi thành ya theo thứ tự, cùng với yappaccaya.

2723

Dhātvantassa cavaggādittā cakāre kate ‘‘paradvebhāvo ṭhāne’’ti cakārassa dvittaṃ.

Due to the root-final consonant becoming a cavagga consonant, when the ca consonant is formed, then by "paradvebhāvo ṭhāne", the ca consonant is doubled.

Khi âm cuối của căn động từ trở thành cavagga, và sau đó cakāra được lặp đôi theo^* ‘‘paradvebhāvo ṭhāne’’.

Paccate odano devadattena, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā garupubbarassato parassa paṭhamapurisabahuvacanassa kvaci re hoti.

Paccate odano devadattena (rice is cooked by Devadatta). By "kvaci dhātu" and so on, for the first person plural form following a heavy syllable, re sometimes occurs.

Paccate odano devadattena (cơm được Devadatta nấu). Theo^* ‘‘kvaci dhātu’’ v.v., đôi khi re xuất hiện sau nguyên âm dài trước đó trong ngôi thứ nhất số nhiều.

Paccare, paccante.

Paccare, paccante.

Paccare, paccante.

Paccase, paccavhe.

Paccase, paccavhe.

Paccase, paccavhe.

Pacce, paccāmhe.

Pacce, paccāmhe.

Pacce, paccāmhe.

2724

Parassapadādese paccati, paccanti.

In Parassapada forms: paccati, paccanti.

Trong parassapada: paccati, paccanti.

Paccasi, paccatha.

Paccasi, paccatha.

Paccasi, paccatha.

Paccāmi, paccāma.

Paccāmi, paccāma.

Paccāmi, paccāma.

Tathā kammakattari paccate odano sayameva, paccante.

Similarly, in kammakattari (medio-passive): paccate odano sayameva (rice cooks by itself), paccante.

Tương tự, trong kammakattari (nghiệp chủ động): paccate odano sayaṃ eva (cơm tự nấu), paccante.

Paccati, paccanti vā iccādi.

Paccati, or paccanti, and so on.

Hoặc paccati, paccanti v.v.

2725

Gamito kammani attanopade, yappaccaye ca kate –

After the root gam, in kamma (passive) and attanopada constructions, when the ya suffix has been applied –

Khi hậu tố ya được thêm vào căn động từ gam trong cấu trúc kamma attanopada –

2726

‘‘Dhātūhi, tasmiṃ, ye’’ti ca vattate.

"Dhātūhi", "tasmiṃ", and "ye" are current (understood).

^* ‘‘Dhātūhi, tasmiṃ, ye’’ cũng đang được áp dụng.

2727

448. Ivaṇṇāgamo vā.

448. The vowel i is sometimes inserted.

448. Sự thêm vào của nguyên âm i, hoặc.

2728

Sabbehi dhātūhi tasmiṃ bhāvakammavisaye yappaccaye pare ivaṇṇāgamo hoti vāti īkārāgamo.

After all roots, when the ya suffix is present in bhāva and kamma constructions, the i vowel is sometimes inserted, or the long ī vowel is inserted.

Sau tất cả các căn động từ, khi yappaccaya theo sau trong phạm vi bhāva và kamma, nguyên âm i được thêm vào, hoặc nguyên âm ī được thêm vào.

Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo.

This word vā signifies a regulated option (vavatthitavibhāsattho).

Từ vā này có nghĩa là sự lựa chọn có hệ thống.

Cchādeso, gacchīyate gāmo devadattena, gacchīyante.

With the cch substitution: gacchīyate gāmo devadattena (the village is gone to by Devadatta), gacchīyante.

Sự thay thế cchā: gacchīyate gāmo devadattena (làng được Devadatta đi đến), gacchīyante.

Gacchīyase, gacchīyavhe.

Gacchīyase, gacchīyavhe.

Gacchīyase, gacchīyavhe.

Gacchīye, gacchīyāmhe.

Gacchīye, gacchīyāmhe.

Gacchīye, gacchīyāmhe.

2729

Cchādesābhāve –

In the absence of the cch substitution –

Khi không có sự thay thế cchā –

2730

‘‘Dhātūhi, yo, vā’’ti ca vattate.

"Dhātūhi", "yo", and "vā" are current (understood).

^* ‘‘Dhātūhi, yo, vā’’ cũng đang được áp dụng.

2731

449. Pubbarūpañca.

449. And the preceding form.

449. Và sự đồng hóa với âm trước.

2732

Heṭṭhānuttehi parassevedaṃ, tena kaṭapavagga yakāra lasanteheva dhātūhi paro yappaccayo pubbarūpamāpajjate vāti makārā parassa yakārassa makāro.

This applies to forms not mentioned previously. Thus, after roots ending in ka, ṭa, pa-group consonants, ya, and la consonants, the ya suffix sometimes takes on the preceding form, meaning the ya consonant after the ma consonant becomes a ma consonant.

Điều này chỉ xảy ra đối với những gì không được đề cập ở trên. Do đó, sau các căn động từ kết thúc bằng kaṭapavagga, yakāra, la và sa, yappaccaya biến đổi thành âm trước, hoặc yakāra sau makāra biến đổi thành makāra.

Gammate, gamīyate, gammante, gamīyante.

Gammate, gamīyate; gammante, gamīyante.

Gammate, gamīyate, gammante, gamīyante.

Gammase, gamīyase, gammavhe, gamīyavhe.

Gammase, gamīyase; gammavhe, gamīyavhe.

Gammase, gamīyase, gammavhe, gamīyavhe.

Gamme, gamīye, gammāmhe, gamīyāmhe.

Gamme, gamīye; gammāmhe, gamīyāmhe.

Gamme, gamīye, gammāmhe, gamīyāmhe.

2733

Parassapadatte – gacchīyyati, gacchīyyanti.

In Parassapada forms – gacchīyyati, gacchīyyanti.

Trong parassapada: gacchīyyati, gacchīyyanti.

Gacchīyati, gacchīyanti vā.

Or gacchīyati, gacchīyanti.

Hoặc gacchīyati, gacchīyanti.

Gammati, gammanti.

Gammati, gammanti.

Gammati, gammanti.

Gamīyati, gamīyanti.

Gamīyati, gamīyanti.

Gamīyati, gamīyanti.

Ikārāgame gamiyyati, gamiyyanti.

When the i vowel is inserted: gamiyyati, gamiyyanti.

Với sự thêm vào của ikāra: gamiyyati, gamiyyanti.

Tathā ghammīyati, ghammīyanti iccādi.

Similarly, ghammīyati, ghammīyanti, and so on.

Tương tự, ghammīyati, ghammīyanti v.v.

2734

Vattamānāvibhatti.

Present tense terminations.

Các biến cách của thì hiện tại (vattamāna).

2735

450. Pañcamī tu antu, hi tha, mi ma, taṃ antaṃ, ssuvho, e āmase.

450. The twelve endings tu, antu; hi, tha; mi, ma; taṃ, antaṃ; ssu, vho; e, āmase are Pañcamī (imperative mood).

450. Pañcamī là tu, antu, hi, tha, mi, ma, taṃ, antaṃ, ssu, vho, e, āmase.

2736

Tvādayo dvādasa pañcamīsaññā honti.

The twelve forms like tu and so on are designated as Pañcamī.

Mười hai biến cách bắt đầu bằng tvā là pañcamī.

2737

451. Āṇatyāsiṭṭhenuttakāle pañcamī.

451. The Pañcamī is used in commands and blessings, referring to indefinite time.

451. Pañcamī trong āṇatti và āsīṭṭha ở thì không xác định.

2738

Āṇatyatthe ca āsīsatthe anuttakāle pañcamīvibhatti hoti.

The Pañcamī vibhatti occurs in the sense of a command (āṇatti) and in the sense of a blessing (āsīsa), referring to indefinite time (anuttakāla).

Biến cách pañcamī xuất hiện trong ý nghĩa ra lệnh (āṇatti) và chúc phúc (āsīsana) ở thì không xác định.

2739

Satipi kālādhikāre puna kālaggahaṇena vidhinimantanājjhesanānumatipatthanāpattakālādīsu ca pañcamī.

Even though the authority of time (kālādhihāra) is present, the repeated mention of "time" (kāla) indicates that Pañcamī is also used in the sense of vidhi (injunction), nimantana (invitation), ajjhesanā (request), anumatipatthanā (permission and aspiration), apakkakālā (inappropriate time), and so on.

Mặc dù có sự đề cập đến thì, nhưng việc đề cập lại kāla có nghĩa là pañcamī cũng được sử dụng trong vidhi, nimantana, ajjhesanā, anumati, patthanā, apattakāla v.v.

Āṇāpana māṇatti, āsīsanamā siṭṭho, so ca iṭṭhassa asampattassa atthassa patthanaṃ, tasmiṃ āṇatyāsiṭṭhe.

Commanding is āṇatti; blessing is āsīṭṭha. This refers to the aspiration for a desired thing that has not yet been obtained. In the sense of āṇatti and āsīṭṭha.

Ra lệnh là āṇatti, chúc phúc là āsīṭṭha, và đó là sự mong ước một điều tốt lành chưa thành hiện thực, trong āṇatyāsiṭṭhe.

Anu samīpe uttakālo anuttakālo, paccuppannakāloti attho, na uttakāloti vā anuttakālo, tasmiṃ anuttakāle, kālamanāmasitvā hotīti attho.

Near (anu) the present time (uttakāla) is anuttakāla, meaning the present time. Or, anuttakāla means not referring to a specific time. In that anuttakāla, it occurs without specifying time.

Thời gian gần (anu) là anuttakāla, nghĩa là thì hiện tại, hoặc thì không xác định (na uttakāla), trong anuttakāle, nghĩa là xảy ra mà không đề cập đến thì.

2740

Tattha āsīsanatthe bhūdhātuto pañcamīparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ tu, appaccayavuddhi avādesā.

In the sense of āsīsa, from the root bhū, the Pañcamī Parassapada first person singular ending tu, and the a suffix vuddhi and avādesa occur.

Trong đó, trong ý nghĩa āsīsanatthe, từ căn động từ bhū, pañcamī parassapada ngôi thứ nhất số ít là tu, với sự kéo dài của appaccaya và sự thay thế avā.

So sukhī bhavatu, te sukhitā bhavantu.

May he be happy (so sukhī bhavatu), may they be happy (te sukhitā bhavantu).

So sukhī bhavatu (nguyện người ấy được hạnh phúc), te sukhitā bhavantu (nguyện họ được hạnh phúc).

2741

Vipariṇāmena ‘‘akārato’’ti vattate.

When "akārato" (from a vowel) is current (understood) by permutation –

Với sự đảo ngược, khi^* ‘‘akārato’’ đang được áp dụng –

2742

452. Hilopaṃ vā.

452. The hi ending is sometimes elided.

452. Hoặc sự lược bỏ của hi.

2743

Akārato paro hivibhatti lopamāpajjate vā.

The hi vibhatti after an a vowel is sometimes elided.

Biến cách hi sau akāra bị lược bỏ hoặc.

Tvaṃ sukhī bhava, bhavāhi vā, himhi dīgho.

May you be happy (tvaṃ sukhī bhava), or bhavāhi (with lengthening of hi).

Tvaṃ sukhī bhava (nguyện bạn được hạnh phúc), hoặc bhavāhi, với nguyên âm dài trong himhi.

Tumhe sukhitā bhavatha.

May you (plural) be happy (tumhe sukhitā bhavatha).

Tumhe sukhitā bhavatha (nguyện các bạn được hạnh phúc).

Ahaṃ sukhī bhavāmi, mayaṃ sukhino bhavāma.

May I be happy (ahaṃ sukhī bhavāmi), may we be happy (mayaṃ sukhino bhavāma).

Ahaṃ sukhī bhavāmi (nguyện tôi được hạnh phúc), mayaṃ sukhino bhavāma (nguyện chúng tôi được hạnh phúc).

2744

Attanopade so sukhī bhavataṃ, te sukhitā bhavantaṃ.

In Attanopada forms: May he be happy (so sukhī bhavataṃ), may they be happy (te sukhitā bhavantaṃ).

Trong attanopada: so sukhī bhavataṃ (nguyện người ấy được hạnh phúc), te sukhitā bhavantaṃ (nguyện họ được hạnh phúc).

Tvaṃ sukhī bhavassu, tumhe sukhitā bhavavho.

May you be happy (tvaṃ sukhī bhavassu), may you (plural) be happy (tumhe sukhitā bhavavho).

Tvaṃ sukhī bhavassu (nguyện bạn được hạnh phúc), tumhe sukhitā bhavavho (nguyện các bạn được hạnh phúc).

Ahaṃ sukhī bhave, mayaṃ sukhitā bhavāmase.

May I be happy (ahaṃ sukhī bhave), may we be happy (mayaṃ sukhitā bhavāmase).

Ahaṃ sukhī bhave (nguyện tôi được hạnh phúc), mayaṃ sukhitā bhavāmase (nguyện chúng tôi được hạnh phúc).

2745

Kammani anubhūyataṃ tayā, anubhūyantaṃ.

In Kamma (passive): May it be experienced by you (anubhūyataṃ tayā), may they be experienced (anubhūyantaṃ).

Trong kamma: anubhūyataṃ tayā (nguyện điều đó được bạn cảm nhận), anubhūyantaṃ.

Anubhūyassu, anubhūyavho.

May you be experienced (anubhūyassu), may you (plural) be experienced (anubhūyavho).

Anubhūyassu, anubhūyavho.

Anubhūye, anubhūyāmase.

May I be experienced (anubhūye), may we be experienced (anubhūyāmase).

Anubhūye, anubhūyāmase.

Parassapadatte anubhūyyatu, anubhūyyantu.

In Parassapada forms: May it be experienced (anubhūyyatu), may they be experienced (anubhūyyantu).

Trong parassapada: anubhūyyatu, anubhūyyantu.

Anubhūyatu, anubhūyantu vā, anubhūyyāhi iccādi.

Or anubhūyatu, anubhūyantu; anubhūyyāhi, and so on.

Hoặc anubhūyatu, anubhūyantu, anubhūyyāhi v.v.

Bhāve bhūyataṃ.

In Bhāva (impersonal): May there be (bhūyataṃ).

Trong bhāva: bhūyataṃ.

2746

Āṇattiyaṃ kattari devadatto dāni odanaṃ pacatu, pacantu.

In Āṇatti (command) in Kattari (active): Let Devadatta now cook rice (devadatto dāni odanaṃ pacatu), let them cook (pacantu).

Trong āṇatti (ra lệnh) ở kattari (chủ động): devadatto dāni odanaṃ pacatu (Devadatta hãy nấu cơm ngay bây giờ), pacantu.

Paca, pacāhi, pacatha.

Cook! (paca), or pacāhi; cook (plural)! (pacatha).

Paca, pacāhi, pacatha.

Pacāmi, pacāma.

Let me cook (pacāmi), let us cook (pacāma).

Pacāmi, pacāma.

Pacataṃ, pacantaṃ.

Let him cook (pacataṃ), let them cook (pacantaṃ).

Pacataṃ, pacantaṃ.

Pacassu, pacavho.

Let you cook (pacassu), let you (plural) cook (pacavho).

Pacassu, pacavho.

Pace, pacāmase.

Let me cook (pace), let us cook (pacāmase).

Pace, pacāmase.

2747

Kammani yappaccayacavaggādi, paccataṃ odano devadattena, paccantaṃ.

In Kamma (passive), with the ya suffix and cavagga transformation: Let rice be cooked by Devadatta (paccataṃ odano devadattena), let them be cooked (paccantaṃ).

Trong kamma với yappaccaya và cavaggādi: paccataṃ odano devadattena (cơm hãy được Devadatta nấu), paccantaṃ.

Paccassu, paccavho.

Let it be cooked by you (paccassu), let them be cooked by you (plural) (paccavho).

Paccassu, paccavho.

Pacce, paccāmase.

Let me cook (pacce), let us cook (paccāmase).

Pacce, paccāmase.

Parassapadatte paccatu, paccantu.

In Parassapada forms: Let it be cooked (paccatu), let them be cooked (paccantu).

Trong parassapada: paccatu, paccantu.

Pacca, paccāhi, paccatha.

Cook! (pacca), or paccāhi; cook (plural)! (paccatha).

Pacca, paccāhi, paccatha.

Paccāmi, paccāma.

Let me cook (paccāmi), let us cook (paccāma).

Paccāmi, paccāma.

2748

Tathā so gāmaṃ gacchatu, gacchantu.

Similarly, let him go to the village (so gāmaṃ gacchatu), let them go (gacchantu).

Tương tự: so gāmaṃ gacchatu (người ấy hãy đi đến làng), gacchantu.

Gaccha, gacchāhi, gacchatha.

Go! (gaccha), or gacchāhi; go (plural)! (gacchatha).

Gaccha, gacchāhi, gacchatha.

Gacchāmi, gacchāma.

Let me go (gacchāmi), let us go (gacchāma).

Gacchāmi, gacchāma.

Gametu, gamentu.

Let him go (gametu), let them go (gamentu).

Gametu, gamentu.

Gama, gamāhi, gametha.

Go! (gama), or gamāhi; go (plural)! (gametha).

Gama, gamāhi, gametha.

Gamemi, gamema.

Let me go (gamemi), let us go (gamema).

Gamemi, gamema.

Gacchataṃ, gacchantaṃ.

Let him go (gacchataṃ), let them go (gacchantaṃ).

Gacchataṃ, gacchantaṃ.

Gacchassu, gacchavho.

Let you go (gacchassu), let you (plural) go (gacchavho).

Gacchassu, gacchavho.

Gacche, gacchāmase.

Let me go (gacche), let us go (gacchāmase).

Gacche, gacchāmase.

Ghammādese ghammatu, ghammantu iccādi.

With the ghamma substitution: ghammatu, ghammantu, and so on.

Với sự thay thế ghammā: ghammatu, ghammantu v.v.

2749

Kammani gacchīyataṃ, gacchīyatu, gamīyataṃ, gamīyatu, gammataṃ, gammatu iccādi.

In Kamma (passive): gacchīyataṃ, gacchīyatu, gamīyataṃ, gamīyatu, gammataṃ, gammatu, and so on.

Trong kamma: gacchīyataṃ, gacchīyatu, gamīyataṃ, gamīyatu, gammataṃ, gammatu v.v.

2750

Vidhimhi idha pabbato hotu, ayaṃ pāsādo suvaṇṇamayo hotūtiādi.

In Vidhi (injunction): Let this mountain exist here (idha pabbato hotu), let this palace be made of gold (ayaṃ pāsādo suvaṇṇamayo hotūti), and so on.

Trong vidhi (mệnh lệnh): idha pabbato hotu (nguyện đây là một ngọn núi), ayaṃ pāsādo suvaṇṇamayo hotu (nguyện cung điện này làm bằng vàng) v.v.

2751

Nimantane adhivāsetu me bhante bhagavā bhojanaṃ, idha nisīdatu bhavaṃ.

In Nimantana (invitation): Venerable Sir, may the Fortunate One accept my meal (adhivāsetu me bhante bhagavā bhojanaṃ); may Your Reverence be seated here (idha nisīdatu bhavaṃ).

Trong nimantana (thỉnh cầu): adhivāsetu me bhante bhagavā bhojanaṃ (Bạch Thế Tôn, xin Ngài chấp nhận bữa ăn của con), idha nisīdatu bhavaṃ (xin ngài hãy ngồi đây).

2752

Ajjhesane desetu bhante bhagavā dhammaṃ.

In Ajjhesana (request): Venerable Sir, may the Fortunate One teach the Dhamma (desetu bhante bhagavā dhammaṃ).

Trong ajjhesana (khẩn cầu): desetu bhante bhagavā dhammaṃ (Bạch Thế Tôn, xin Ngài hãy thuyết pháp).

2753

Anumatiyaṃ pucchatu bhavaṃ pañhaṃ, pavisatu bhavaṃ, ettha nisīdatu.

In Anumati (permission): May Your Reverence ask the question (pucchatu bhavaṃ pañhaṃ); may Your Reverence enter (pavisatu bhavaṃ); may he sit here (ettha nisīdatu).

Trong anumati (cho phép): pucchatu bhavaṃ pañhaṃ (xin ngài hãy hỏi câu hỏi), pavisatu bhavaṃ (xin ngài hãy vào), ettha nisīdatu (xin ngài hãy ngồi đây).

2754

Patthanā yācanā, dadāhi me gāmavarāni pañca, ekaṃ me nayanaṃ dehi.

Patthanā means begging: Give me five excellent villages (dadāhi me gāmavarāni pañca), give me one eye (ekaṃ me nayanaṃ dehi).

Patthanā là sự cầu xin: dadāhi me gāmavarāni pañca (xin hãy ban cho tôi năm ngôi làng tốt nhất), ekaṃ me nayanaṃ dehi (xin hãy cho tôi một con mắt).

2755

Pattakāle sampatto te kālo kaṭakaraṇe, kaṭaṃ karotu bhavaṃ iccādi.

Pattakāle (In due time): the time has arrived for you to perform a deed; let your honor perform the deed, and so on.

Đến lúc (Pattakāle): Thời điểm đã đến, đó là lúc để hành động, xin ngài hãy hành động, v.v.

2756

Pañcamīvibhatti.

The Fifth Case (Pañcamīvibhatti).

Ngũ cách (Pañcamīvibhatti).

2757

453. Sattamī eyya eyyuṃ, eyyāsi eyyātha, eyyāmieyyāma, etha eraṃ, etho eyyāvho, eyyaṃeyyāmhe.

453. Sattamī: eyya, eyyuṃ; eyyāsi, eyyātha; eyyāmi, eyyāma; etha, eraṃ; etho, eyyāvho; eyyaṃ, eyyāmhe.

453. Thất cách (Sattamī): eyya, eyyuṃ, eyyāsi, eyyātha, eyyāmi, eyyāma, etha, eraṃ, etho, eyyāvho, eyyaṃ, eyyāmhe.

2758

Eyyādayo dvādasa sattamīsaññā honti.

The twelve (endings) beginning with eyya are termed sattamī.

Mười hai tiếp vĩ ngữ bắt đầu bằng eyya này được gọi là thất cách (sattamī).

2759

‘‘Anuttakāle’’ti vattate.

The phrase ‘‘Anuttakāle’’ (in non-past time) continues (from the previous rule).

Từ ‘‘Anuttakāle’’ (không phải thời hiện tại) được tiếp tục.

2760

454. Anumatiparikappatthesu sattamī.

454. The sattamī (is used) in the meanings of permission and supposition.

454. Thất cách (sattamī) được dùng trong ý nghĩa đồng ý (anumati) và giả định (parikappa).

2761

Anumatyatthe ca parikappatthe ca anuttakāle sattamīvibhatti hoti.

In the meaning of permission and in the meaning of supposition, in non-past time, the sattamīvibhatti occurs.

Tiếp vĩ ngữ thất cách (sattamī) được dùng trong ý nghĩa đồng ý (anumati) và giả định (parikappa) ở thời điểm không phải hiện tại (anuttakāle).

2762

Atthaggahaṇena vidhinimantanādīsu ca sattamī.

By the inclusion of attha (meaning), the sattamī is also used in (meanings such as) vidhi (injunction) and nimantanā (invitation).

Với việc nắm giữ ý nghĩa ( atthaggahaṇena), thất cách (sattamī) cũng được dùng trong vidhi (mệnh lệnh), nimantanā (mời gọi), v.v.

Kattumicchato parassa anujānanaṃ anumati, parikappanaṃ parikappo, ‘‘yadi nāma bhaveyyā’’ti sallakkhaṇaṃ nirūpanaṃ, hetukriyāya sambhave phalakriyāya sambhavaparikappo ca.

Anumati is the granting of permission to another who wishes to act; parikappo is supposition, a contemplation or investigation as in ‘‘if it were so’’; and also the supposition of the occurrence of a result-action when a causal action occurs.

Sự cho phép người khác làm điều mình muốn là anumati (đồng ý); sự giả định là parikappa (giả định), tức là sự xem xét, xác định rằng ‘‘nếu điều này xảy ra’’; và sự giả định về khả năng xảy ra của một hành động kết quả khi một hành động nguyên nhân có thể xảy ra.

2763

Tattha parikappe sattamīparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ eyya, appaccayavuddhādi purimasamaṃ, ‘‘kvaci dhātu vibhattī’’tiādinā eyya eyyāsi eyyāmi eyyaṃiccetesaṃ vikappena ekārādeso.

Therein, in parikappa, the first person singular masculine ending of the sattamī is eyya; the increase of the a-vowel and so forth are similar to previous examples; by (the rule) ‘‘kvaci dhātu vibhattī’’ and so on, an alternative replacement of e-vowel occurs for eyya, eyyāsi, eyyāmi, eyyaṃ.

Trong đó, ở parikappa (giả định), ngôi thứ nhất số ít của tha động từ thất cách (sattamīparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ) là eyya. Việc tăng trưởng a-tiếp vĩ ngữ, v.v., giống như trước. ‘‘Ở một số động từ và tiếp vĩ ngữ’’ (kvaci dhātu vibhattī) v.v., eyya, eyyāsi, eyyāmi, eyyaṃ được thay thế bằng e một cách tùy chọn.

So dāni kiṃ nu kho bhave, yadi so paṭhamavaye pabbajeyya, arahā bhaveyya, sace saṅkhārā niccā bhaveyyuṃ, na nirujjheyyuṃ.

What then would that be? If he were to go forth in his first stage of life, he would become an arahant. If mental formations were permanent, they would not cease.

Vậy thì, điều đó sẽ là gì? Nếu người ấy xuất gia khi còn trẻ, người ấy sẽ là bậc A-la-hán. Nếu các hành (saṅkhārā) là thường còn, chúng sẽ không diệt. (Nếu) ngươi sẽ là, các ngươi sẽ là.

Yadi tvaṃ bhaveyyāsi, tumhe bhaveyyātha.

If you were to be, if you all were to be.

Nếu ngươi sẽ là, các ngươi sẽ là.

Kathamahaṃ devo bhaveyyāmi, kiṃ nu kho mayaṃ bhaveyyāma.

How could I become a deity? What then might we become?

Làm sao tôi có thể là một vị trời? Chúng ta sẽ là gì?

Tathā bhavetha, bhaveraṃ.

Similarly: bhavetha (may you be), bhaveraṃ (may they be).

Tương tự, bhavetha, bhaveraṃ.

Bhavetho, bhaveyyāvho.

Bhavetho (may you two be), bhaveyyāvho (may you all be).

Bhavetho, bhaveyyāvho.

2764

Patthane tu ahaṃ sukhī bhave, buddho bhaveyyaṃ, bhaveyyāmhe.

But in patthanā (wish): I may be happy; I may be a Buddha; we may be.

Trong patthanā (mong ước) thì: tôi sẽ được an lạc (ahaṃ sukhī bhave), tôi sẽ là một vị Phật (buddho bhaveyyaṃ), chúng ta sẽ là (bhaveyyāmhe).

2765

Kammani sukhaṃ tayā anubhūyetha, anubhūyeraṃ.

In kamma (passive voice): happiness may be experienced by you; they may be experienced.

Trong kammani (nghiệp): an lạc sẽ được ngươi cảm nhận (sukhaṃ tayā anubhūyetha), sẽ được cảm nhận (anubhūyeraṃ).

Anubhūyetho, anubhūyeyyāvho.

You two may be experienced; you all may be experienced.

Sẽ được cảm nhận (anubhūyetho), sẽ được cảm nhận (anubhūyeyyāvho).

Anubhūye, anubhūyeyyaṃ, anubhūyeyyāmhe.

I may be experienced; I may be experienced; we may be experienced.

Sẽ được cảm nhận (anubhūye), sẽ được cảm nhận (anubhūyeyyaṃ), sẽ được cảm nhận (anubhūyeyyāmhe).

Parassapadatte anubhūyeyya, anubhūyeyyuṃ.

In parassapada (active voice): he may experience; they may experience.

Trong parassapadatte (tha động từ): sẽ được cảm nhận (anubhūyeyya), sẽ được cảm nhận (anubhūyeyyuṃ).

Anubhūyeyyāsi iccādi.

You may experience, and so on.

Sẽ được cảm nhận (anubhūyeyyāsi), v.v.

Bhāve bhūyetha.

In bhāva (impersonal passive): there may be being.

Trong bhāve (trạng thái): sẽ là (bhūyetha).

2766

Vidhimhi so odanaṃ pace, paceyya, paceyyuṃ.

In vidhi (injunction): he should cook rice; he may cook; they may cook.

Trong vidhi (mệnh lệnh): người ấy hãy nấu cơm (so odanaṃ pace), người ấy hãy nấu (paceyya), họ hãy nấu (paceyyuṃ).

Tvaṃ pace, paceyyāsi, tumhe paceyyātha.

You should cook; you may cook; you all may cook.

Ngươi hãy nấu (tvaṃ pace), ngươi hãy nấu (paceyyāsi), các ngươi hãy nấu (tumhe paceyyātha).

Ahaṃ pace, paceyyāmi, mayaṃ paceyyāma.

I should cook; I may cook; we may cook.

Tôi hãy nấu (ahaṃ pace), tôi hãy nấu (paceyyāmi), chúng ta hãy nấu (mayaṃ paceyyāma).

Pacetha, paceraṃ.

You two should cook; they should cook.

Hãy nấu (pacetha), hãy nấu (paceraṃ).

Pacetho, paceyyāvho.

You two should cook; you all should cook.

Hãy nấu (pacetho), hãy nấu (paceyyāvho).

Pace, paceyyaṃ, paceyyāmhe.

I should cook; I may cook; we may cook.

Hãy nấu (pace), hãy nấu (paceyyaṃ), hãy nấu (paceyyāmhe).

2767

Kammani paccetha, pacceraṃ.

In kamma (passive voice): it should be cooked; they should be cooked.

Trong kammani (nghiệp): paccetha, pacceraṃ.

Paccetho, pacceyyāvho.

You two should be cooked; you all should be cooked.

Paccetho, pacceyyāvho.

Pacce, pacceyyaṃ, pacceyyāmhe.

I should be cooked; I may be cooked; we may be cooked.

Pacce, pacceyyaṃ, pacceyyāmhe.

Parassapadatte pacce, pacceyya, pacceyyuṃ.

In parassapada (active voice): he cooks; he may cook; they may cook.

Trong parassapadatte (tha động từ): pacce, pacceyya, pacceyyuṃ.

Pacceyyāsi iccādi.

You may cook, and so on.

Pacceyyāsi, v.v.

2768

Anumatiyaṃ so gāmaṃ gacche, gaccheyya, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā eyyussa uṃ vā, gacchuṃ, gaccheyyuṃ.

In anumati (permission): he may go to the village; he may go; by ‘‘kvaci dhātu’’ and so on, uṃ or eyyuṃ for eyyuṃ; gacchuṃ, gaccheyyuṃ.

Trong anumati (đồng ý): người ấy hãy đi đến làng (so gāmaṃ gacche), người ấy hãy đi (gaccheyya). Theo ‘‘kvaci dhātu’’ v.v., eyyu có thể là uṃ, hoặc gacchuṃ, gaccheyyuṃ.

Tvaṃ gacche, gaccheyyāsi, gaccheyyātha.

You may go; you may go; you all may go.

Ngươi hãy đi (tvaṃ gacche), ngươi hãy đi (gaccheyyāsi), các ngươi hãy đi (gaccheyyātha).

Gacche, gaccheyyāmi, gaccheyyāma.

I may go; I may go; we may go.

Tôi hãy đi (gacche), tôi hãy đi (gaccheyyāmi), chúng ta hãy đi (gaccheyyāma).

Game, gameyya, gamuṃ, gameyyuṃ.

He may go; he may go; they may go; they may go.

Game, gameyya, gamuṃ, gameyyuṃ.

Game, gameyyāsi, gameyyātha.

You may go; you may go; you all may go.

Game, gameyyāsi, gameyyātha.

Game, gameyyāmi, gameyyāma.

I may go; I may go; we may go.

Game, gameyyāmi, gameyyāma.

Gacchetha, gaccheraṃ.

You two may go; they two may go.

Gacchetha, gaccheraṃ.

Gacchetho, gaccheyyāvho.

You two may go; you all may go.

Gacchetho, gaccheyyāvho.

Gacche, gaccheyyaṃ, gaccheyyāmhe.

I may go; I may go; we may go.

Gacche, gaccheyyaṃ, gaccheyyāmhe.

Gametha, gameraṃ iccādi.

Gametha, gameraṃ, and so on.

Gametha, gameraṃ, v.v.

2769

Kammani gacchīyetha, gamīyetha, gacchīyeraṃ, gamīyeraṃ iccādi.

In kamma (passive voice): it may be gone; it may be gone; they may be gone; they may be gone, and so on.

Trong kammani (nghiệp): gacchīyetha, gamīyetha, gacchīyeraṃ, gamīyeraṃ, v.v.

Parassapadatte gacchīyeyya, gamīyeyya, gammeyya, gammeyyuṃ iccādi.

In parassapada (active voice): he may go; he may go; he may go; they may go, and so on.

Trong parassapadatte (tha động từ): gacchīyeyya, gamīyeyya, gammeyya, gammeyyuṃ, v.v.

Tathā ghamme, ghammeyya, ghammeyyuṃ iccādi.

Similarly: ghamme, ghammeyya, ghammeyyuṃ, and so on.

Tương tự, ghamme, ghammeyya, ghammeyyuṃ, v.v.

2770

Sattamīvibhatti.

The Sattamīvibhatti.

Thất cách (Sattamīvibhatti).

2771

Paccuppannāṇattiparikappakālikavibhattinayo.

The Section on Vibhattis of Present, Imperative, Supposition, and Potential Moods.

Cách dùng các tiếp vĩ ngữ chỉ thời hiện tại, mệnh lệnh và giả định.

2772

455. Hiyyattanī āū, ottha, aṃmhā, tthatthuṃ, sevhaṃ, iṃmhase.

455. Hiyyattanī: ā, ū; o, ttha; aṃ, mhā; ttha, tthuṃ; se, vhaṃ; iṃ, mhase.

455. Hiyyattanī (quá khứ cận): ā, ū, o, ttha, aṃ, mhā, ttha, tthuṃ, se, vhaṃ, iṃ, mhase.

2773

Āādayo dvādasa hiyyattanīsaññā honti.

The twelve (endings) beginning with ā are termed hiyyattanī.

Mười hai tiếp vĩ ngữ bắt đầu bằng ā này được gọi là hiyyattanī (quá khứ cận).

2774

‘‘Appaccakkhe, atīte’’ti ca vattate.

The phrases ‘‘Appaccakkhe’’ (in the indirect) and ‘‘atīte’’ (in the past) continue (from previous rules).

Từ ‘‘Appaccakkhe, atīte’’ (không trực tiếp, quá khứ) được tiếp tục.

2775

456. Hiyyopabhuti paccakkhe hiyyattanī.

456. The hiyyattanī (is used) in the past from yesterday, whether direct or indirect.

456. Hiyyattanī (quá khứ cận) được dùng cho quá khứ từ hôm qua trở đi, dù trực tiếp hay không trực tiếp.

2776

Hiyyopabhuti atīte kāle paccakkhe vā appaccakkhe vā hiyyattanīvibhatti hotīti hiyyattanīparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ ā.

The hiyyattanīvibhatti occurs in past time, starting from yesterday, whether it is direct or indirect, meaning that the first person singular masculine ending of the hiyyattanī (active voice) is ā.

Tiếp vĩ ngữ hiyyattanī (quá khứ cận) được dùng cho thời quá khứ từ hôm qua trở đi, dù trực tiếp hay không trực tiếp. Do đó, ngôi thứ nhất số ít của tha động từ hiyyattanī là ā.

2777

‘‘Kvaci dhātu’’iccādito ‘‘kvaci, dhātūna’’nti ca vattate.

From ‘‘Kvaci dhātu’’ and so on, ‘‘kvaci, dhātūna’’ (sometimes, of roots) also continues.

Theo ‘‘Kvaci dhātu’’ v.v., và ‘‘kvaci, dhātūnaṃ’’ v.v., được tiếp tục.

2778

457. Akārāgamo hiyyattanī ajjatanīkālātipattīsu.

457. The addition of the a-vowel occurs in the hiyyattanī, ajjatanī, and kālātipatti.

457. Tiếp đầu ngữ a được thêm vào các động từ ở hiyyattanī (quá khứ cận), ajjatanī (quá khứ xa) và kālātipatti (quá khứ vị lai).

2779

Kvaci dhātūnamādimhi akārāgamo hoti hiyyattanīajjatanīkālātipattiiccetāsu tīsu vibhattīsu.

Sometimes, the addition of the a-vowel occurs at the beginning of verbal roots in these three vibhattis: hiyyattanī, ajjatanī, and kālātipatti.

Tiếp đầu ngữ a được thêm vào đầu một số động từ trong ba tiếp vĩ ngữ này: hiyyattanī, ajjatanī và kālātipatti.

Kathamayamakārāgamo dhātvādimhīti ce?

How is this a-vowel addition at the beginning of the root?

Nếu hỏi tại sao tiếp đầu ngữ a này lại được thêm vào đầu động từ?

2780

Satissarepi dhātvante, punakārāgamassidha;

Even when there is a vowel at the end of the root,

Mặc dù có nguyên âm ở cuối động từ, nhưng việc thêm tiếp đầu ngữ a ở đây là vô nghĩa.

2781

Niratthattā payogānu rodhā dhātvādito ayaṃ.

Due to the meaninglessness of a second a-vowel addition here, this (addition) occurs at the beginning of the root, following usage.

Do sự phù hợp với cách dùng, tiếp đầu ngữ này được thêm vào đầu động từ.

2782

Appaccayavuddhiavādesasaralopādi vuttanayameva.

The increase of the a-vowel, substitution of avādesa, elision of vowels, and so on, are according to the described method.

Việc tăng trưởng a-tiếp vĩ ngữ, sự thay thế (avādesa) và sự loại bỏ nguyên âm (saralopa), v.v., đều theo cách đã nói.

2783

Abhavā, abhavū.

Abhavo, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā okārassa aādeso vā, abhava, abhavattha.

Abhavo; by ‘‘kvaci dhātu’’ and so on, o-vowel is sometimes replaced by a-vowel; abhava, abhavattha.

Abhavo. Theo ‘‘kvaci dhātu’’ v.v., o có thể được thay thế bằng a (abhava), abhavattha.

Abhavaṃ, abhavamhā.

Abhavattha, abhavatthuṃ.

Abhavase, abhavavhaṃ.

Abhaviṃ, abhavamhase.

2784

Kammani yappaccayo, tayā sukhamanvabhūyattha, akārāgamābhāve anubhūyattha, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā tthassa thādeso, anvabhūyatha, anubhūyatha, anvabhūyatthuṃ, anubhūyatthuṃ.

In kamma (passive voice), the ya-suffix: happiness was experienced by you; in the absence of the a-vowel addition, anubhūyattha; by ‘‘kvaci dhātu’’ and so on, ttha is replaced by thā; anvabhūyatha, anubhūyatha, anvabhūyatthuṃ, anubhūyatthuṃ.

Trong kammani (nghiệp), ya-tiếp vĩ ngữ: an lạc đã được ngươi cảm nhận (tayā sukhamanvabhūyattha). Khi không có tiếp đầu ngữ a: anubhūyattha. Theo ‘‘kvaci dhātu’’ v.v., ttha được thay thế bằng thā: anvabhūyatha, anubhūyatha, anvabhūyatthuṃ, anubhūyatthuṃ.

Anvabhūyase, anubhūyase, anvabhūyavhaṃ, anubhūyavhaṃ.

Anvabhūyiṃ, anubhūyiṃ, anvabhūyamhase, anubhūyamhase.

Parassapadatte anvabhūyā, anubhūyā iccādi.

In parassapada (active voice): anvabhūyā, anubhūyā, and so on.

Trong parassapadatte (tha động từ): anvabhūyā, anubhūyā, v.v.

Bhāve anvabhūyattha.

In bhāva (impersonal passive): anvabhūyattha.

Trong bhāve (trạng thái): anvabhūyattha.

2785

Tathā so odanaṃ apacā, pacā, apacū, pacū.

Similarly: he cooked rice, he cooked; they cooked, they cooked.

Tương tự, người ấy đã nấu cơm (so odanaṃ apacā), đã nấu (pacā), họ đã nấu (apacū), đã nấu (pacū).

Apaco, paco, apacattha, pacattha.

You cooked, you cooked; you all cooked, you all cooked.

Apaco, paco, apacattha, pacattha.

Apacaṃ, pacaṃ, apacamhā, pacamhā.

I cooked, I cooked; we cooked, we cooked.

Apacaṃ, pacaṃ, apacamhā, pacamhā.

Apacattha, pacattha, apacatthu, pacatthuṃ.

It was cooked, it was cooked; they were cooked, they were cooked.

Apacattha, pacattha, apacatthu, pacatthuṃ.

Apacase, pacase, apacavhaṃ, pacavhaṃ.

You were cooked, you were cooked; you all were cooked, you all were cooked.

Apacase, pacase, apacavhaṃ, pacavhaṃ.

Apaciṃ, paciṃ, apacamhase, pacamhase.

I was cooked, I was cooked; we were cooked, we were cooked.

Apaciṃ, paciṃ, apacamhase, pacamhase.

2786

Kammani apaccatha, apaccattha, apaccatthuṃ.

In kamma (passive voice): it was cooked, it was cooked, they were cooked.

Trong kammani (nghiệp): apaccatha, apaccattha, apaccatthuṃ.

Apaccase, apaccavhaṃ.

You were cooked, you all were cooked.

Apaccase, apaccavhaṃ.

Apacciṃ, apaccamhase.

I was cooked, we were cooked.

Apacciṃ, apaccamhase.

Apaccā, apaccū iccādi.

It was cooked, they were cooked, and so on.

Apaccā, apaccū, v.v.

2787

Tathā agacchā, agacchū.

Similarly: he went, they went.

Tương tự, agacchā, agacchū.

Agaccho, agaccha, agacchattha.

You went, you went, you all went.

Agaccho, agaccha, agacchattha.

Agacchaṃ, agacchamhā.

I went, we went.

Agacchaṃ, agacchamhā.

Agacchattha, agacchatthuṃ.

It was gone, they were gone.

Agacchattha, agacchatthuṃ.

Agacchase, agacchavhaṃ.

You were gone, you all were gone.

Agacchase, agacchavhaṃ.

Agacchiṃ, agacchamhase.

I was gone, we were gone.

Agacchiṃ, agacchamhase.

Agamā, agamū.

He went, they went.

Agamā, agamū.

Agamo, agama, agamattha.

You went, you went, you all went.

Agamo, agama, agamattha.

Agamaṃ, agamamhā.

I went, we went.

Agamaṃ, agamamhā.

Agamattha, agamatthuṃ.

It was gone, they were gone.

Agamattha, agamatthuṃ.

Agamase, agamavhaṃ.

You were gone, you all were gone.

Agamase, agamavhaṃ.

Agamiṃ, agamamhase.

I was gone, we were gone.

Agamiṃ, agamamhase.

2788

Kammani agacchīyattha, gacchīyattha, agamīyattha, gamīyattha, agacchīyatthuṃ, gacchīyatthuṃ, agamīyatthuṃ, gamīyatthuṃ iccādi.

In kamma (passive voice): it was gone, it was gone, it was gone, it was gone, they were gone, they were gone, they were gone, they were gone, and so on.

Trong kammani (nghiệp): agacchīyattha, gacchīyattha, agamīyattha, gamīyattha, agacchīyatthuṃ, gacchīyatthuṃ, agamīyatthuṃ, gamīyatthuṃ, v.v.

Tathā aghammā, aghammū iccādi.

Similarly: aghammā, aghammū, and so on.

Tương tự, aghammā, aghammū, v.v.

2789

Hiyyattanīvibhatti.

The Hiyyattanīvibhatti.

Hiyyattanīvibhatti (Tiếp vĩ ngữ quá khứ cận).

2790

458. Hiyyattanī sattamī pañcamī vattamānā sabbadhātukaṃ.

458. Hiyyattanī, Sattamī, Pañcamī, Vattamānā are sabbadhātuka.

458. Hiyyattanī (quá khứ cận), Sattamī (thất cách), Pañcamī (ngũ cách), Vattamānā (hiện tại) là sabbadhātuka (chung cho mọi động từ).

2791

Hiyyattanādayo catasso vibhattiyo sabbadhātukasaññā hontīti hiyyattanādīnaṃ sabbadhātukasaññattā ‘‘ikārāgamo asabbadhātukamhī’’ti vutto ikārāgamo na bhavati.

The four vibhattis beginning with hiyyattanā are termed sabbadhātuka. Thus, because the hiyyattanā and others are termed sabbadhātuka, the addition of the i-vowel mentioned in ‘‘ikārāgamo asabbadhātukamhī’’ does not occur.

Bốn tiếp vĩ ngữ bắt đầu bằng hiyyattanī này được gọi là sabbadhātuka (chung cho mọi động từ). Do hiyyattanī, v.v., có tên gọi sabbadhātuka, nên việc thêm i-âm tiết đã được nói đến trong ‘‘ikārāgamo asabbadhātukamhi’’ (i-âm tiết được thêm vào khi không phải sabbadhātuka) không xảy ra.

2792

Sabbadhātukaṃ.

Sabbadhātuka.

Sabbadhātuka (Chung cho mọi động từ).

2793

459. Parokkhā a u, e ttha, aṃ mha, ttha re, tho vho, iṃmhe.

459. Parokkhā: a, u; e, ttha; aṃ, mha; ttha, re; tho, vho; iṃ, mhe.

459. Parokkhā (quá khứ viễn): a, u, e, ttha, aṃ, mha, ttha, re, tho, vho, iṃ, mhe.

2794

Aādayo dvādasa parokkhāsaññā honti.

The twelve (endings) beginning with a are termed parokkhā.

Mười hai tiếp vĩ ngữ bắt đầu bằng a này được gọi là parokkhā (quá khứ viễn).

Akkhānaṃ indriyānaṃ paraṃ parokkhā, taddīpakattā ayaṃ vibhatti parokkhāti vuccati.

That which is beyond the senses is parokkhā; this vibhatti is called parokkhā because it indicates such.

Parokkhā (quá khứ viễn) là vượt ra ngoài các căn (indriya). Tiếp vĩ ngữ này được gọi là parokkhā vì nó biểu thị điều đó.

2795

460. Apaccakkhe parokkhātīte.

460. The parokkhā (is used) for the indirect past.

460. Parokkhā (quá khứ viễn) được dùng cho quá khứ không trực tiếp.

2796

Apaccakkhe vattuno indriyāvisayabhūte atīte kāle parokkhāvibhatti hoti.

In the past time that is indirect, beyond the scope of one's senses, the parokkhāvibhatti occurs.

Tiếp vĩ ngữ parokkhā (quá khứ viễn) được dùng cho thời quá khứ không trực tiếp, tức là không thuộc phạm vi các căn của người nói.

Atikkamma itoti atīto, hutvā atikkantoti attho.

Atīta (past) means gone beyond, having happened and passed.

Atīto (quá khứ) là đã vượt qua. Ý nghĩa là đã xảy ra và đã qua đi.

2797

Heṭṭhā vuttanayena parokkhāparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ a.

By the method stated earlier, the first person singular masculine ending of the parokkhā (active voice) is a.

Theo cách đã nói ở dưới, ngôi thứ nhất số ít của tha động từ parokkhā là a.

‘‘Bhū a’’itīdha –

In ‘‘Bhū a’’ here –

Ở đây, ‘‘Bhū a’’ –

2798

Vipariṇāmena ‘‘dhātūna’’nti vattate.

“Dhātūnaṃ” recurs by inversion.

Từ "dhātu" (nguyên thể) được tiếp tục bằng cách biến cách.

2799

461. Kvacādivaṇṇānamekassarānaṃ dvebhāvo.

461. Sometimes the reduplication of initial letters of roots that are monosyllabic.

461. Sự nhị trọng hóa các âm tiết đầu tiên có nguyên âm đơn ở một số chỗ.

2800

Dhātūnamādibhūtānaṃ vaṇṇānamekassarānaṃ kvaci dvebhāvo hoti.

Sometimes, there is reduplication of the initial monosyllabic letters of roots.

Ở một số chỗ, các âm tiết đầu tiên có nguyên âm đơn của các gốc động từ được nhị trọng hóa.

Vavatthitavibhāsatthoyaṃ kvacisaddo, tena –

This word “kvaci” implies a restricted option; therefore –

Từ kvaci này có nghĩa là sự tùy chọn có giới hạn (vavatthitavibhāsatthoyaṃ), do đó –

2801

Kha cha sesu parokkhāyaṃ, dvebhāvo sabbadhātunaṃ;

When kha, cha, and sa are present in the Parokkhā, there is reduplication for all roots;

Khi có kha, cha, se trong thì quá khứ xa, tất cả các gốc động từ đều được nhị trọng hóa;

2802

Appaccaye juhotyādi-ssapi kiccādike kvaci.

Sometimes, in the absence of an affix, for juhoti and others, in certain contexts.

Khi không có hậu tố, ngay cả juhotyādi cũng đôi khi được nhị trọng hóa trong kiccādi.

2803

‘‘Bhū bhū a’’itīdha –

Here, in “bhū bhū a” –

Ở đây, với ‘‘bhū bhū a’’ –

2804

462. Pubbobbhāso.

462. The first part is the abbhāsa.

462. Tiền tố.

2805

Dvebhūtassa dhātussa yo pubbo avayavo, so abbhāsasañño hotīti abbhāsasaññā.

The first component of a reduplicated root is called abbhāsa—thus, abbhāsa designation.

Thành phần đầu tiên của gốc động từ đã được nhị trọng hóa được gọi là abbhāsa (tiền tố). Như vậy là sự gọi tên abbhāsa.

2806

Abbhāsaggahaṇamanuvattate.

The term abbhāsa recurs.

Việc đề cập đến Abbhāsa được tiếp tục.

2807

463. Antassivaṇṇākāro vā.

463. The final vowel of the abbhāsa is optionally i or a.

463. Nguyên âm i hoặc a ở cuối (tiền tố).

2808

Abbhāsassa antassa ivaṇṇo hoti vā, akāro ca.

The final vowel of the abbhāsa is optionally i or a.

Nguyên âm cuối của tiền tố đôi khi là i, và cũng là a.

Vavatthitavibhāsatthoyaṃ vāsaddo.

This word “vā” implies a restricted option.

Từ vā này có nghĩa là sự tùy chọn có giới hạn.

Tena –

Therefore –

Do đó –

2809

Kha cha sesu avaṇṇassa,

When kha, cha, and sa are present, for a short a sound,

Trong kha, cha, se, nguyên âm a,

2810

Ikāro sagupussa ī;

The i becomes ī when preceded by a heavy syllable;

Trở thành i, và ī nếu có phụ âm đi kèm;

2811

Vāssa bhūssa parokkhāyaṃ,

For vā and bhū in the Parokkhā,

Trong vā, bhū ở thì quá khứ xa,

2812

Akāro nāparassimeti.

The a does not follow.

Trở thành a, không có gì sau đó.

2813

Ūkārassa akāro.

The ū becomes a.

Nguyên âm ū trở thành a.

2814

464. Dutiyacatutthānaṃ paṭhamatatiyā.

464. The second and fourth (consonants) become the first and third (respectively).

464. Phụ âm thứ hai và thứ tư trở thành thứ nhất và thứ ba.

2815

Abbhāsagatānaṃ dutiyacatutthānaṃ vaggabyañjanānaṃ yathākkamaṃ paṭhamatatiyā hontīti bhakārassa bakāro.

The second and fourth consonants of a वर्ग (group) occurring in the abbhāsa become, respectively, the first and third—thus, bha becomes ba.

Các phụ âm varga thứ hai và thứ tư trong tiền tố lần lượt trở thành thứ nhất và thứ ba. Như vậy, phụ âm bha trở thành ba.

2816

465. Brūbhūnamāhabhūvā parokkhāyaṃ.

465. Brū and bhū become āha and bhūva in the Parokkhā.

465. Brū và bhū trở thành āhabhūva trong thì quá khứ xa.

2817

Brūbhūiccetesaṃ dhātūnaṃ āhabhūvaiccete ādesā honti parokkhāvibhattiyanti bhūsaddassa bhūvaādeso, ‘‘saralopo mādesappaccayādimhī’’tiādinā saralopādi, so kira rājā babhūva, te kira babhūvu.

The roots brū and bhū take the substitutions āha and bhūva in the Parokkhā tense—thus, bhū becomes bhūva. Then, by the rule “saralopo mādesappaccayādimhī” and others, there is vowel elision, etc. So kira rājā babhūva (that king, it is said, was), te kira babhūvu (they, it is said, were).

Các gốc động từ brū và bhū có các biến thể āhabhūva trong thì quá khứ xa. Như vậy, từ bhū trở thành bhūva, và sự lược bỏ nguyên âm, v.v. xảy ra theo quy tắc ‘‘saralopo mādesappaccayādimhī’’tiādinā. Vị vua đó quả thật đã là (so kira rājā babhūva), họ quả thật đã là (te kira babhūvu).

Tvaṃ kira babhūve.

Tvaṃ kira babhūve (you, it is said, were).

Ngươi quả thật đã là (tvaṃ kira babhūve).

2818

‘‘Dhātūhī’’ti vattate, sīhagatiyā kvaciggahaṇañca.

“Dhātūhi” recurs, and the inclusion of “kvaci” by maṇḍūkagati (frog-leap method).

‘‘Dhātūhi’’ (từ các gốc động từ) được tiếp tục, và việc đề cập đến kvaci cũng được tiếp tục theo lối sīhagati (bước đi của sư tử).

2819

466. Ikārāgamo asabbadhātukamhi.

466. The insertion of i in the non-sabbadhātuka (tense).

466. Sự thêm i-kāra vào asabbadhātuka.

2820

Sabbasmiṃ asabbadhātukamhi pare kvaci dhātūhi paro ikārāgamo hoti.

When a non-sabbadhātuka follows, sometimes the insertion of i occurs after roots.

Ở một số chỗ, khi có bất kỳ asabbadhātuka nào theo sau, một i-kāra được thêm vào sau các gốc động từ.

2821

Asabbadhātuke byañja-nādimhe vāyamāgamo;

In non-sabbadhātuka starting with a consonant, this insertion is optional;

Trong asabbadhātuka bắt đầu bằng phụ âm, sự thêm này là tùy chọn;

2822

Kvacādhikārato byañja-nādopi kvaci no siyā.

Due to the context of “kvaci,” sometimes it may not occur even when starting with a consonant.

Do thẩm quyền của kvaci, đôi khi nó không xảy ra ngay cả khi bắt đầu bằng phụ âm.

2823

Ettha ca ‘‘na sabbadhātukaṃ asabbadhātuka’’miti katvā ‘‘hiyyattanī sattamī pañcamī vattamānā sabbadhātuka’’nti hiyyattanīādīnaṃ sabbadhātukasaññāya vuttattā tadaññā catasso vibhattiyo asabbadhātukanti vuccati.

Here, by stating “that which is not sabbadhātuka is asabbadhātuka,” and by designating Hiyyattanī, Sattamī, Pañcamī, and Vattamānā as sabbadhātuka tenses, the other four tenses are called asabbadhātuka.

Ở đây, vì ‘‘na sabbadhātukaṃ asabbadhātukaṃ’’ (cái không phải sabbadhātuka là asabbadhātuka), và vì hiyyattanī, sattamī, pañcamī, vattamānā được gọi là sabbadhātuka theo quy tắc ‘‘hiyyattanī sattamī pañcamī vattamānā sabbadhātuka’’, nên bốn vibhatti khác được gọi là asabbadhātuka.

2824

Tumhe kira babhūvittha.

Tumhe kira babhūvittha (you all, it is said, were).

Các ngươi quả thật đã là (tumhe kira babhūvittha).

Ahaṃ kira babhūvaṃ, mayaṃ kira babhūvimha.

Ahaṃ kira babhūvaṃ (I, it is said, was), mayaṃ kira babhūvimha (we, it is said, were).

Ta quả thật đã là (ahaṃ kira babhūvaṃ), chúng ta quả thật đã là (mayaṃ kira babhūvimha).

Attanopade so babhūvittha, babhūvire.

In the attanopada: so babhūvittha (he was), babhūvire (they were).

Trong Attanopada: anh ta đã là (so babhūvittha), họ đã là (babhūvire).

Babhūvittho, babhūvivho.

Babhūvittho (you were), babhūvivho (you all were).

Ngươi đã là (babhūvittho), các ngươi đã là (babhūvivho).

Babhūviṃ, babhūvimhe.

Babhūviṃ (I was), babhūvimhe (we were).

Tôi đã là (babhūviṃ), chúng tôi đã là (babhūvimhe).

2825

Kammani attanopade īkārāgama yappacca yikārāgamā, anubabhūvīyittha, yappaccayassa asabbadhātukamhi ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā lope kate ivaṇṇāgamo na bhavati, tayā kira anubabhūvittha, anubabhūvire iccādi.

In the passive (kammani): In attanopada, the insertion of ī, the affix ya, and the insertion of i. When the ya affix is elided in the non-sabbadhātuka by the rule “kvaci dhātū” and others, the insertion of i does not occur. Tayā kira anubabhūvittha (by you, it is said, was experienced), anubabhūvire (by them, it is said, were experienced), etc.

Trong Kammani (thể bị động) attanopada, sự thêm ī-kāra, hậu tố ya, và sự thêm i-kāra. Khi hậu tố ya bị lược bỏ trong asabbadhātuka theo quy tắc ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā, sự thêm ivaṇṇa không xảy ra. Ngươi quả thật đã được trải nghiệm (tayā kira anubabhūvittha), họ quả thật đã được trải nghiệm (anubabhūvire), v.v.

Bhāve babhūvīyittha, babhūvittha vā.

In the impersonal (bhāve): babhūvīyittha, or babhūvittha.

Trong Bhāve (thể vô nhân xưng): đã được là (babhūvīyittha), hoặc đã là (babhūvittha).

2826

Tathā papaca, papacū.

Similarly, papaca (he cooked), papacū (they cooked).

Tương tự: anh ta đã nấu (papaca), họ đã nấu (papacū).

Papace, papacittha.

Papace (you cooked), papacittha (you all cooked).

Ngươi đã nấu (papace), các ngươi đã nấu (papacittha).

Papacaṃ, papacimha.

Papacaṃ (I cooked), papacimha (we cooked).

Tôi đã nấu (papacaṃ), chúng tôi đã nấu (papacimha).

Papacittha, papacire.

Papacittha (he/she cooked), papacire (they cooked).

Anh ta đã nấu (papacittha), họ đã nấu (papacire).

Papacittho, papacivho.

Papacittho (you cooked), papacivho (you all cooked).

Ngươi đã nấu (papacittho), các ngươi đã nấu (papacivho).

Papaciṃ, papacimhe.

Papaciṃ (I cooked), papacimhe (we cooked).

Tôi đã nấu (papaciṃ), chúng tôi đã nấu (papacimhe).

2827

Kammani papaccittha, papaccire iccādi.

In the passive (kammani): papaccittha, papaccire, etc.

Trong Kammani: đã được nấu (papaccittha), đã được nấu (papaccire), v.v.

Tathā apacca, apaccū iccādi.

Similarly, apacca, apaccū, etc.

Tương tự: anh ta đã nấu (apacca), họ đã nấu (apaccū), v.v.

2828

Gamimhi ‘‘kvacādivaṇṇāna’’ntiādinā dvebhāvo, ‘‘pubbobbhāso’’ti abbhāsasaññā.

For gami, reduplication by “kvacādivaṇṇānaṃ” and others, and abbhāsa designation by “pubbobbhāso.”

Trong gamimhi, sự nhị trọng hóa xảy ra theo quy tắc ‘‘kvacādivaṇṇāna’’ntiādinā, và abbhāsasaññā (tiền tố) theo quy tắc ‘‘pubbobbhāso’’ti.

2829

‘‘Abbhāse’’ti vattate.

“Abbhāse” recurs.

‘‘Abbhāse’’ (trong tiền tố) được tiếp tục.

2830

467. Kavaggassa cavaggo.

467. The ka group becomes the ca group.

467. Kavagga trở thành cavagga.

2831

Abbhāse vattamānassa kavaggassa cavaggo hotīti vakārassa jakāro, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā anabbhāsassa paṭhamapurisekavacanamhi dīgho.

The ka group present in the abbhāsa becomes the ca group—thus, ga becomes ja. By “kvaci dhātū” and others, in the first person singular of the non-abbhāsa, the vowel is lengthened.

Kavagga hiện diện trong tiền tố trở thành cavagga. Như vậy, phụ âm ga trở thành ja. Trong ngôi thứ ba số ít của anabbhāsa, nguyên âm được kéo dài theo quy tắc ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā.

So gāmaṃ jagāma kira, jagama vā, jagamu.

So gāmaṃ jagāma kira (he, it is said, went to the village), or jagama (he went), jagamu (they went).

Anh ta quả thật đã đi đến làng (so gāmaṃ jagāma kira), hoặc anh ta đã đi (jagama vā), họ đã đi (jagamu).

Jagame, jagamittha.

Jagame (you went), jagamittha (you all went).

Ngươi đã đi (jagame), các ngươi đã đi (jagamittha).

Jagamaṃ, jagamimha.

Jagamaṃ (I went), jagamimha (we went).

Tôi đã đi (jagamaṃ), chúng tôi đã đi (jagamimha).

Jagamittha, jagamire.

Jagamittha (he went), jagamire (they went).

Anh ta đã đi (jagamittha), họ đã đi (jagamire).

Jagamittho, jagamivho.

Jagamittho (you went), jagamivho (you all went).

Ngươi đã đi (jagamittho), các ngươi đã đi (jagamivho).

Jagamiṃ, jagamimhe.

Jagamiṃ (I went), jagamimhe (we went).

Tôi đã đi (jagamiṃ), chúng tôi đã đi (jagamimhe).

2832

Kammani jagamīyittha, jagamittha vā iccādi.

In the passive (kammani): jagamīyittha, or jagamittha, etc.

Trong Kammani: đã được đi (jagamīyittha), hoặc đã được đi (jagamittha vā), v.v.

2833

Parokkhāvibhatti.

Parokkhā Tense.

Thì quá khứ xa.

2834

468. Ajjatanī ī uṃ, o ttha, iṃ mhā, ā ū, se vhaṃ, amhe.

468. Ajjatanī: ī, uṃ; o, ttha; iṃ, mhā; ā, ū; se, vhaṃ; aṃ, mhe.

468. Ajjatanī: ī, uṃ; o, ttha; iṃ, mhā; ā, ū; se, vhaṃ; aṃ, mhe.

2835

Īādayo dvādasa ajjatanīsaññā honti.

The twelve affixes beginning with ī are designated ajjatanī.

Mười hai hậu tố bắt đầu bằng ī được gọi là ajjatanī.

Ajja bhavo ajjatano, taddīpakattā ayaṃ vibhatti ajjatanīti vuccati.

That which is related to ajja (today) is ajjatana; this tense is called ajjatanī because it indicates that.

Cái xảy ra hôm nay là ajjatana. Vì vibhatti này chỉ ra điều đó, nên nó được gọi là ajjatanī.

2836

‘‘Apaccakkhe, atīte, paccakkhe’’ti ca vattate.

“In the unseen, in the past, in the seen” also recurs.

‘‘Apaccakkhe, atīte, paccakkhe’’ (trong quá khứ không trực tiếp, trong quá khứ, trong trực tiếp) cũng được tiếp tục.

2837

469. Samīpejjatanī.

469. Samīpejjatanī (near past).

469. Ajjatanī gần.

2838

Samīpe samīpato paṭṭhāya ajjappabhuti atīte kāle paccakkhe ca apaccakkhe ca ajjatanīvibhatti hotīti ajjatanīparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ ī.

The ajjatanī tense occurs in the near past, starting from the recent past up to today, in both seen and unseen situations—thus, ī for the third person singular of ajjatanī parassapada.

Vibhatti ajjatanī xảy ra trong thời gian quá khứ từ gần đây, bắt đầu từ hôm nay, trong cả trực tiếp và không trực tiếp. Như vậy, ī là ngôi thứ ba số ít parassapada của ajjatanī.

2839

Pure viya akārāgamo, vuddhādi ca, ‘‘kvaci dhātuvibhattī’’tiādinā īmhādivibhattīnaṃ kvaci rassattaṃ, oāavacanānaṃ itthaamādesā ca, saralopādi, so abhavi, abhavī vā, akārāgamābhāve bhavi.

As before, the insertion of a, and vuddhi (vowel lengthening), etc. By “kvaci dhātuvibhattī” and others, īmhā and other affixes are sometimes shortened, and oāa become itthaa as substitutions, and vowel elision, etc. So abhavi (he was), or abhavī. In the absence of the a insertion, bhavi.

Giống như trước đây, sự thêm a-kāra, sự kéo dài, v.v. xảy ra. Sự rút ngắn đôi khi xảy ra với các vibhatti bắt đầu bằng īmhā theo quy tắc ‘‘kvaci dhātuvibhattī’’tiādinā, và các biến thể itthaa cho các từ oāa, sự lược bỏ nguyên âm, v.v. Anh ta đã là (so abhavi), hoặc anh ta đã là (abhavī vā). Khi không có sự thêm a-kāra, anh ta đã là (bhavi).

2840

Maṇḍūkagatiyā ‘‘vā’’ti vattate.

By maṇḍūkagati (frog-leap method), “vā” recurs.

‘‘Vā’’ (hoặc) được tiếp tục theo lối maṇḍūkagati (bước đi của ếch).

2841

470. Sabbato uṃ iṃ su.

470. From all (roots), uṃ becomes iṃsu.

470. Từ tất cả (gốc động từ): uṃ trở thành iṃsu.

2842

Sabbehi dhātūhi uṃvibhattissa iṃsvādeso hoti vā.

From all roots, the uṃ affix optionally becomes iṃsu.

Từ tất cả các gốc động từ, hậu tố uṃ đôi khi trở thành iṃsu.

2843

Te abhaviṃsu, bhaviṃsu vā, abhavuṃ, bhavuṃ vā.

Te abhaviṃsu (they were), or bhaviṃsu; or abhavuṃ, or bhavuṃ.

Họ đã là (te abhaviṃsu), hoặc họ đã là (bhaviṃsu vā), họ đã là (abhavuṃ), hoặc họ đã là (bhavuṃ vā).

Tvaṃ abhavi, bhavi vā, abhavo, bhavo vā, tumhe abhavittha, bhavittha vā, ikārāgamo.

Tvaṃ abhavi (you were), or bhavi; or abhavo, or bhavo. Tumhe abhavittha (you all were), or bhavittha; with the insertion of i.

Ngươi đã là (tvaṃ abhavi), hoặc ngươi đã là (bhavi vā), ngươi đã là (abavo), hoặc ngươi đã là (bhavo vā), các ngươi đã là (tumhe abhavittha), hoặc các ngươi đã là (bhavittha vā). (Có) sự thêm i-kāra.

Ahaṃ abhaviṃ, bhaviṃ vā, mayaṃ abhavimha, bhavimha vā, abhavimhā, bhavimhā vā.

Ahaṃ abhaviṃ (I was), or bhaviṃ. Mayaṃ abhavimha (we were), or bhavimha; or abhavimhā, or bhavimhā.

Tôi đã là (ahaṃ abhaviṃ), hoặc tôi đã là (bhaviṃ vā), chúng tôi đã là (mayaṃ abhavimha), hoặc chúng tôi đã là (bhavimha vā), chúng tôi đã là (abhavimhā), hoặc chúng tôi đã là (bhavimhā vā).

So abhavittha, bhavittha vā, abhavā, bhavā vā, abhavū, bhavū vā.

So abhavittha (he was), or bhavittha; or abhavā, or bhavā; or abhavū, or bhavū.

Anh ta đã là (so abhavittha), hoặc anh ta đã là (bhavittha vā), anh ta đã là (abhavā), hoặc anh ta đã là (bhavā vā), anh ta đã là (abhavū), hoặc anh ta đã là (bhavū vā).

Abhavise, bhavise vā, abhavivhaṃ, bhavivhaṃ vā.

Abhavise (you were), or bhavise; or abhavivhaṃ, or bhavivhaṃ.

Ngươi đã là (abhavise), hoặc ngươi đã là (bhavise vā), các ngươi đã là (abhavivhaṃ), hoặc các ngươi đã là (bhavivhaṃ vā).

Abhavaṃ, bhavaṃ vā, abhava, bhava vā, abhavimhe, bhavimhe vā.

Abhavaṃ (I was), or bhavaṃ; or abhava, or bhava; or abhavimhe, or bhavimhe.

Tôi đã là (abhavaṃ), hoặc tôi đã là (bhavaṃ vā), tôi đã là (abhava), hoặc tôi đã là (bhava vā), chúng tôi đã là (abhavimhe), hoặc chúng tôi đã là (bhavimhe vā).

2844

Kammani yappaccayalope vuddhiavādesādi, sukhaṃ tayā anubhavittha, anvabhūyittha, anubhūyittha vā iccādi.

In the passive (kammani): with the elision of the ya affix, vuddhi, ava substitution, etc. sukhaṃ tayā anubhavittha (happiness was experienced by you), anvabhūyittha, or anubhūyittha, etc.

Trong Kammani: sự lược bỏ hậu tố ya, sự kéo dài, biến thể avādesādi, v.v. Hạnh phúc đã được ngươi trải nghiệm (sukhaṃ tayā anubhavittha), đã được trải nghiệm (anvabhūyittha), hoặc đã được trải nghiệm (anubhūyittha vā), v.v.

Parassapadatte tayā anvabhūyi, anubhūyi, anvabhūyī, anubhūyī vā, anvabhūyiṃsu, anubhūyiṃsu, anvabhūyuṃ, anubhūyuṃ.

In parassapada: tayā anvabhūyi (by you was experienced), anubhūyi, anvabhūyī, or anubhūyī; anvabhūyiṃsu (by them were experienced), anubhūyiṃsu, anvabhūyuṃ, anubhūyuṃ.

Trong Parassapadatte: đã được ngươi trải nghiệm (tayā anvabhūyi), đã được trải nghiệm (anubhūyi), đã được trải nghiệm (anvabhūyī), hoặc đã được trải nghiệm (anubhūyī vā), họ đã được trải nghiệm (anvabhūyiṃsu), họ đã được trải nghiệm (anubhūyiṃsu), họ đã được trải nghiệm (anvabhūyuṃ), họ đã được trải nghiệm (anubhūyuṃ).

Tvaṃ anvabhūyi, anubhūyi, tumhe anvabhūyittha, anubhūyittha.

Tvaṃ anvabhūyi (by you was experienced), anubhūyi. Tumhe anvabhūyittha (by you all were experienced), anubhūyittha.

Ngươi đã được trải nghiệm (tvaṃ anvabhūyi), ngươi đã được trải nghiệm (anubhūyi), các ngươi đã được trải nghiệm (tumhe anvabhūyittha), các ngươi đã được trải nghiệm (anubhūyittha).

Ahaṃ anvabhūyiṃ, anubhūyiṃ, mayaṃ anvabhūyimha, anubhūyimha, anvabhūyimhā, anubhūyimhā vā.

Ahaṃ anvabhūyiṃ (by me was experienced), anubhūyiṃ. Mayaṃ anvabhūyimha (by us were experienced), anubhūyimha; anvabhūyimhā, or anubhūyimhā.

Tôi đã được trải nghiệm (ahaṃ anvabhūyiṃ), tôi đã được trải nghiệm (anubhūyiṃ), chúng tôi đã được trải nghiệm (mayaṃ anvabhūyimha), chúng tôi đã được trải nghiệm (anubhūyimha), chúng tôi đã được trải nghiệm (anvabhūyimhā), hoặc chúng tôi đã được trải nghiệm (anubhūyimhā vā).

Bhāve abhavittha, abhūyittha tayā.

In the impersonal (bhāve): abhavittha, abhūyittha tayā (it was by you).

Trong Bhāve: đã được là (abhavittha), đã được là bởi ngươi (abhūyittha tayā).

2845

So apaci, paci, apacī, pacī vā, te apaciṃsu, paciṃsu, apacuṃ, pacuṃ.

So apaci (he cooked), paci; apacī, or pacī. Te apaciṃsu (they cooked), paciṃsu; apacuṃ, pacuṃ.

Anh ta đã nấu (so apaci), đã nấu (paci), đã nấu (apacī), hoặc đã nấu (pacī vā), họ đã nấu (te apaciṃsu), đã nấu (paciṃsu), đã nấu (apacuṃ), đã nấu (pacuṃ).

Tvaṃ apaci, paci, apaco, paco vā, tumhe apacittha, pacittha.

Tvaṃ apaci (you cooked), paci; apaco, or paco. Tumhe apacittha (you all cooked), pacittha.

Ngươi đã nấu (tvaṃ apaci), đã nấu (paci), đã nấu (apaco), hoặc đã nấu (paco vā), các ngươi đã nấu (tumhe apacittha), đã nấu (pacittha).

Ahaṃ apaciṃ, paciṃ, mayaṃ apacimha, pacimha, apacimhā, pacimhā vā.

Ahaṃ apaciṃ (I cooked), paciṃ. Mayaṃ apacimha (we cooked), pacimha; apacimhā, or pacimhā.

Tôi đã nấu (ahaṃ apaciṃ), đã nấu (paciṃ), chúng tôi đã nấu (mayaṃ apacimha), đã nấu (pacimha), đã nấu (apacimhā), hoặc đã nấu (pacimhā vā).

So apacittha, pacittha, apacā, pacā vā, apacū, pacū.

So apacittha (he cooked), pacittha; apacā, or pacā; apacū, pacū.

Anh ta đã nấu (so apacittha), đã nấu (pacittha), đã nấu (apacā), hoặc đã nấu (pacā vā), đã nấu (apacū), đã nấu (pacū).

Apacise, apacivhaṃ.

Apacise (you cooked), apacivhaṃ (you all cooked).

Ngươi đã nấu (apacise), các ngươi đã nấu (apacivhaṃ).

Apacaṃ, pacaṃ, apaca, paca vā, apacimhe, pacimhe.

Apacaṃ (I cooked), pacaṃ; apaca, or paca; apacimhe, pacimhe.

Tôi đã nấu (apacaṃ), đã nấu (pacaṃ), tôi đã nấu (apaca), hoặc đã nấu (paca vā), chúng tôi đã nấu (apacimhe), đã nấu (pacimhe).

2846

Kammani apaccittha, paccittha iccādi.

In the passive (kammani): apaccittha, paccittha, etc.

Trong Kammani: đã được nấu (apaccittha), đã được nấu (paccittha), v.v.

Parassapadatte apacci, pacci, apaccī, paccī vā, apacciṃsu, pacciṃsu, apaccuṃ, paccuṃ.

In parassapada: apacci (by him was cooked), pacci; apaccī, or paccī; apacciṃsu (by them were cooked), pacciṃsu; apaccuṃ, paccuṃ.

Trong Parassapadatte: đã được nấu (apacci), đã được nấu (pacci), đã được nấu (apaccī), hoặc đã được nấu (paccī vā), họ đã được nấu (apacciṃsu), đã được nấu (pacciṃsu), đã được nấu (apaccuṃ), đã được nấu (paccuṃ).

Apacci, pacci, apacco, pacco vā, apaccittha, paccittha.

Apacci (by you was cooked), pacci; apacco, or pacco; apaccittha (by you all were cooked), paccittha.

Ngươi đã được nấu (apacci), đã được nấu (pacci), đã được nấu (apacco), hoặc đã được nấu (pacco vā), các ngươi đã được nấu (apaccittha), đã được nấu (paccittha).

Apacciṃ, pacciṃ, apaccimha, paccimha, apaccimhā, paccimhā vā.

Apacciṃ (by me was cooked), pacciṃ; apaccimha (by us were cooked), paccimha; apaccimhā, or paccimhā.

Tôi đã được nấu (apacciṃ), đã được nấu (pacciṃ), chúng tôi đã được nấu (apaccimha), đã được nấu (paccimha), đã được nấu (apaccimhā), hoặc đã được nấu (paccimhā vā).

2847

So gāmaṃ agacchī, gacchī, agacchi, gacchi vā, te agacchiṃsu, gacchiṃsu, agacchuṃ, gacchuṃ.

So gāmaṃ agacchī (he went to the village), gacchī; agacchi, or gacchi. Te agacchiṃsu (they went), gacchiṃsu; agacchuṃ, gacchuṃ.

Anh ta đã đi đến làng (so gāmaṃ agacchī), đã đi (gacchī), đã đi (agacchi), hoặc đã đi (gacchi vā), họ đã đi (te agacchiṃsu), đã đi (gacchiṃsu), đã đi (agacchuṃ), đã đi (gacchuṃ).

Tvaṃ agacchi, gacchi, agaccho, gaccho vā, tumhe agacchittha, gacchittha.

Tvaṃ agacchi (you went), gacchi; agaccho, or gaccho. Tumhe agacchittha (you all went), gacchittha.

Ngươi đã đi (tvaṃ agacchi), đã đi (gacchi), đã đi (agaccho), hoặc đã đi (gaccho vā), các ngươi đã đi (tumhe agacchittha), đã đi (gacchittha).

Ahaṃ agacchiṃ, gacchiṃ, mayaṃ agacchimha, gacchimha, agacchimhā, gacchimhā vā.

Ahaṃ agacchiṃ (I went), gacchiṃ. Mayaṃ agacchimha (we went), gacchimha; agacchimhā, or gacchimhā.

Tôi đã đi (ahaṃ agacchiṃ), đã đi (gacchiṃ), chúng tôi đã đi (mayaṃ agacchimha), đã đi (gacchimha), đã đi (agacchimhā), hoặc đã đi (gacchimhā vā).

2848

‘‘Kvaci dhātū’’tiādinā ajjatanimhi gamissa cchassa kvaci ñchādeso, agañchi, gañchi, agañchī, gañchī vā, te agañchiṃsu, gañchiṃsu, agañchuṃ, gañchuṃ.

By "sometimes a root," etc., the ccha of gam sometimes becomes ñchā in the ajjatanī tense: he went (agañchi, gañchi, agañchī, or gañchī); they went (agañchiṃsu, gañchiṃsu, agañchuṃ, or gañchuṃ).

Bắt đầu với "Kvaci dhātū" (Đôi khi động từ...), trong thì ajjatanī (quá khứ gần), của động từ gam (đi), đôi khi có sự thay thế ccha bằng ñchā: agañchi, gañchi, agañchī, hoặc gañchī (ngôi thứ ba số ít); họ agañchiṃsu, gañchiṃsu, agañchuṃ, hoặc gañchuṃ.

Tvaṃ agañchi, gañchi, agañcho, gañcho vā, tumhe agañchittha, gañchittha.

You (singular) went (agañchi, gañchi, agañcho, or gañcho); you (plural) went (agañchittha, gañchittha).

Ngươi agañchi, gañchi, agañcho, hoặc gañcho; các ngươi agañchittha, gañchittha.

Ahaṃ agañchiṃ, gañchiṃ, mayaṃ agañchimha, gañchimha, agañchimhā, gañchimhā vā.

I went (agañchiṃ, gañchiṃ); we went (agañchimha, gañchimha, agañchimhā, or gañchimhā).

Ta agañchiṃ, gañchiṃ; chúng ta agañchimha, gañchimha, agañchimhā, hoặc gañchimhā.

2849

Cchādesābhāve so agami, gami, agamī, gamī vā, ‘‘karassa kāsattamajjatanimhī’’ti ettha bhāvaniddesena, ‘‘sattamajjatanimhī’’ti yogavibhāgena vā sāgame ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā byañjanato ākārāgamo, agamāsi, uṃvacanassa kvaci aṃsvādeso, ucāgamo tthamhesu kvaci, agamiṃsu, gamiṃsu, agamaṃsu, gamaṃsu, agamuṃ, gamuṃ, tvaṃ agami, gami, agamo, gamo vā, agamittha, gamittha, agamuttha, gamuttha.

In the absence of the cchā substitution: he went (agami, gami, agamī, or gamī). By the mention of bhāva in "karassa kāsattamajjatanimhi" or by splitting the rule "sattamajjatanimhi," the sā comes, and by "sometimes a root," etc., the ā sound is augmented from the consonant: agamāsi. The uṃ ending sometimes becomes aṃsvā. The u sound is sometimes augmented in tthamha: they went (agamiṃsu, gamiṃsu, agamaṃsu, gamaṃsu, agamuṃ, gamuṃ). You (singular) went (agami, gami, agamo, or gamo); you (plural) went (agamittha, gamittha, agamuttha, gamuttha).

Trong trường hợp không có sự thay thế cchā: so agami, gami, agamī, hoặc gamī; trong "karassa kāsattamajjatanimhī" (của karassa, kāsatta trong ajjatanī), bằng cách chỉ định bhāva (trạng thái), hoặc bằng cách phân chia yogavibhāga "sattamajjatanimhī" (satta trong ajjatanī), khi sā được thêm vào, theo "kvaci dhātū" (đôi khi động từ...) v.v., có sự thêm vào ākāra từ phụ âm: agamāsi; đôi khi có sự thay thế aṃsvā cho uṃvacana; đôi khi có sự thêm vào ucāgama cho tthamhe: agamiṃsu, gamiṃsu, agamaṃsu, gamaṃsu, agamuṃ, gamuṃ; ngươi agami, gami, agamo, hoặc gamo; agamittha, gamittha, agamuttha, gamuttha.

Ahaṃ agamiṃ, gamiṃ, agamimha, gamimha, agamumha, gamumha, agamimhā, gamimhā vā.

I went (agamiṃ, gamiṃ); we went (agamimha, gamimha, agamumha, gamumha, agamimhā, or gamimhā).

Ta agamiṃ, gamiṃ; agamimha, gamimha, agamumha, gamumha, agamimhā, hoặc gamimhā.

2850

‘‘Kvaci dhātū’’tiādinā gamissa ajjatanimhi gādeso ca, so ajjhagā, paralopo, te ajjhaguṃ.

By "sometimes a root," etc., gam also becomes gā in the ajjatanī tense: he went (ajjhagā), with loss of the following syllable. They went (ajjhaguṃ).

Bắt đầu với "Kvaci dhātū" (Đôi khi động từ...), có sự thay thế gā cho gam trong ajjatanī: so ajjhagā; có sự lược bỏ âm cuối; họ ajjhaguṃ.

Tvaṃ ajjhago, tumhe ajjhaguttha.

You (singular) went (ajjhago); you (plural) went (ajjhaguttha).

Ngươi ajjhago; các ngươi ajjhaguttha.

Ahaṃ ajjhagiṃ, mayaṃ ajjhagumha.

I went (ajjhagiṃ); we went (ajjhagumha).

Ta ajjhagiṃ; chúng ta ajjhagumha.

2851

Attanopade so agacchittha, gacchittha, agañchittha, gañchittha iccādi.

In Attanopada: he went (agacchittha, gacchittha, agañchittha, or gañchittha), etc.

Trong attanopada: so agacchittha, gacchittha, agañchittha, gañchittha, v.v.

Cchādesābhāve so agamittha, gamittha, agamā, gamā, te agamū, gamū, ajjhagū, agū.

In the absence of the cchā substitution: he went (agamittha, gamittha, agamā, or gamā); they went (agamū, gamū, ajjhagū, or agū).

Trong trường hợp không có sự thay thế cchā: so agamittha, gamittha, agamā, gamā; họ agamū, gamū, ajjhagū, agū.

Tvaṃ agamise, gamise, agamivhaṃ, gamivhaṃ.

You (singular) went (agamise, gamise, agamivhaṃ, or gamivhaṃ).

Ngươi agamise, gamise, agamivhaṃ, gamivhaṃ.

Ahaṃ agamaṃ, gamaṃ, agama, gama, ajjhagaṃ vā, agamimhe, gamimhe.

I went (agamaṃ, gamaṃ, agama, gama, or ajjhagaṃ); we went (agamimhe, gamimhe).

Ta agamaṃ, gamaṃ, agama, gama, hoặc ajjhagaṃ; agamimhe, gamimhe.

2852

Kamme gāmo agacchīyittha tena, gacchīyittha, agañchiyittha, gañchiyittha, agamīyittha, gamīyittha, agamittha, gamittha iccādi.

In Kamme: the village was gone to by him (agacchīyittha, gacchīyittha, agañchiyittha, gañchiyittha, agamīyittha, gamīyittha, agamittha, or gamittha), etc.

Trong kamme (thể bị động): gāmo (làng) agacchīyittha tena (bởi người đó), gacchīyittha, agañchiyittha, gañchiyittha, agamīyittha, gamīyittha, agamittha, gamittha, v.v.

Parassapadatte agacchīyi, gacchīyi vā, agamīyi, gamīyi vā, agacchīyuṃ, agamīyuṃ vā.

In Parassapada: he was gone to (agacchīyi or gacchīyi, agamīyi or gamīyi); they were gone to (agacchīyuṃ or agamīyuṃ).

Trong parassapadatte (thể chủ động): agacchīyi, hoặc gacchīyi; agamīyi, hoặc gamīyi; agacchīyuṃ, hoặc agamīyuṃ.

Tathā aghammīyi, aghammīyiṃsu iccādi.

Similarly, he was smelled (aghammīyi); they were smelled (aghammīyiṃsu), etc.

Tương tự, aghammīyi, aghammīyiṃsu, v.v.

2853

‘‘Hiyyattanī, ajjatanī’’ti ca vattate.

"Hiyyattanī, ajjatanī" also continues.

"Hiyyattanī, ajjatanī" cũng được sử dụng.

2854

471. Māyoge sabbakāle ca.

471. When combined with mā, in all tenses, and ca.

471. Māyoge sabbakāle ca (Khi có mā, trong tất cả các thì và ca).

2855

Yadā māyogo, tadā hiyyattanajjatanīvibhattiyo sabbakālepi honti, casaddena pañcamī ca.

When there is a combination with mā, then the hiyyattanī and ajjatanī endings occur in all tenses, and by the word ca, the pañcamī (imperative) also occurs.

Khi có mā được sử dụng, các biến cách hiyyattanajjatanī (quá khứ xa và quá khứ gần) xảy ra trong tất cả các thì, và với casadda (từ "và"), pañcamī (thức mệnh lệnh) cũng vậy.

Mā bhavati, mā bhavā, mā bhavissatīti vā atthe hiyyattanajjatanīpañcamī vibhattiyo, sesaṃ neyyaṃ, so mā bhavā, mā bhavī, mā te bhavantvantarāyā.

If the meaning is "mā bhavati, mā bhavā, or mā bhavissati" (may it not be, let it not be, it will not be), then hiyyattanī, ajjatanī, and pañcamī endings apply; the rest should be understood. Let him not be (so mā bhavā, mā bhavī); may obstacles not be to you (mā te bhavantvantarāyā).

Trong nghĩa của mā bhavati, mā bhavā, hoặc mā bhavissati, các biến cách hiyyattanajjatanī và pañcamī được sử dụng; phần còn lại nên được hiểu; so mā bhavā, mā bhavī, mā te bhavantvantarāyā (cầu mong không có chướng ngại cho họ).

Mā pacā, mā pacī, mā pacatu.

Let him not cook (mā pacā, mā pacī, mā pacatu).

Mā pacā, mā pacī, mā pacatu.

Mā gacchā, mā gacchī, mā gacchatu.

Let him not go (mā gacchā, mā gacchī, mā gacchatu).

Mā gacchā, mā gacchī, mā gacchatu.

Mā kañci pāpamāgamā, mā agami, mā gamā, mā gamī, mā gametu.

Let him not commit any evil (mā kañci pāpamāgamā, mā agami, mā gamā, mā gamī, or mā gametu).

Mā kañci pāpamāgamā (cầu mong không có bất kỳ điều ác nào đến), mā agami, mā gamā, mā gamī, mā gametu.

Tvaṃ mā gaccho, mā gacchi, mā gacchāhi iccādi.

You (singular) should not go (mā gaccho, mā gacchi, or mā gacchāhi), etc.

Ngươi mā gaccho, mā gacchi, mā gacchāhi, v.v.

2856

Atītakālikavibhatti.

Past Tense Endings.

Biến cách thì quá khứ.

2857

472. Bhavissantī ssati ssanti, ssasi ssatha, ssāmissāma, ssate ssante, ssase ssavhe, ssaṃssāmhe.

2858

Ssatyādīnaṃ dvādasannaṃ vacanānaṃ bhavissantīsaññā hoti.

The twelve endings beginning with ssati are called bhavissantī.

Mười hai biến cách bắt đầu bằng ssati, v.v., có tên là bhavissantī.

Bhavissatīti bhavissanto, taṃkāladīpakattā ayaṃ vibhatti bhavissantīti vuccati.

Bhavissantī means "that which will be." This ending is called bhavissantī because it indicates that time.

Bhavissatīti (cái sẽ xảy ra) là bhavissanto (cái đang xảy ra), biến cách này được gọi là bhavissantī vì nó chỉ ra thì đó.

2859

473. Anāgate bhavissantī.

473. Bhavissantī in the future.

473. Anāgate bhavissantī (Bhavissantī trong thì vị lai).

2860

Anāgate kāle bhavissantīvibhatti hoti.

The bhavissantī ending occurs in the future tense.

Trong thì vị lai, biến cách bhavissantī được sử dụng.

2861

Atītepi bhavissantī, taṃkālavacanicchayā;

Bhavissantī also in the past, according to the speaker's intention for that time;

Bhavissantī cũng trong thì quá khứ, theo ý muốn của người nói về thì đó;

2862

‘‘Anekajātisaṃsāraṃ, sandhāvissa’’ntiādisu.

As in "anekajātisaṃsāraṃ, sandhāvissaṃ" (I have wandered through the round of many births), etc.

Như trong "Anekajātisaṃsāraṃ, sandhāvissa" (Ta đã lang thang qua nhiều kiếp luân hồi).

2863

Na āgato anāgato, paccayasāmaggiyaṃ sati āyatiṃ uppajjanārahoti attho, ikārāgamo, vuddhi avādesā, saralopādi ca.

Anāgato means "not yet come," implying that when the conditions are complete, it is ready to arise in the future. The i vowel is augmented, there is lengthening and avā substitution, and vowel elision, etc.

Na āgato (không đến) là anāgato (chưa đến), nghĩa là có khả năng phát sinh trong tương lai khi có đầy đủ các điều kiện; sự thêm vào ikāra, sự tăng trưởng avādesa, sự lược bỏ nguyên âm, v.v.

2864

Bhavissati, bhavissanti.

He will be, they will be.

Bhavissati, bhavissanti.

Bhavissasi, bhavissatha.

You (singular) will be, you (plural) will be.

Bhavissasi, bhavissatha.

Bhavissāmi, bhavissāma.

I will be, we will be.

Bhavissāmi, bhavissāma.

Bhavissate, bhavissante.

He will be (Middle Voice), they will be (Middle Voice).

Bhavissate, bhavissante.

Bhavissase, bhavissavhe.

You (singular) will be (Middle Voice), you (plural) will be (Middle Voice).

Bhavissase, bhavissavhe.

Bhavissaṃ, bhavissāmhe.

I will be (Middle Voice), we will be (Middle Voice).

Bhavissaṃ, bhavissāmhe.

2865

Kamme yappaccayalopo, sukhaṃ tayā anubhavissate, anubhavissante.

In Kamme, there is elision of the ya suffix: happiness will be experienced by you (sukhaṃ tayā anubhavissate, anubhavissante).

Trong kamme (thể bị động), có sự lược bỏ tiếp tố ya: sukhaṃ tayā anubhavissate (hạnh phúc sẽ được ngươi trải nghiệm), anubhavissante.

Anubhavissase, anubhavissavhe.

You (singular) will be experienced, you (plural) will be experienced.

Anubhavissase, anubhavissavhe.

Anubhavissaṃ, anubhavissāmhe.

I will be experienced, we will be experienced.

Anubhavissaṃ, anubhavissāmhe.

Parassapadatte anubhavissati devadattena, anubhavissanti iccādi.

In Parassapada: it will be experienced by Devadatta (anubhavissati devadattena, anubhavissanti), etc.

Trong parassapadatte (thể chủ động): anubhavissati devadattena (sẽ được Devadatta trải nghiệm), anubhavissanti, v.v.

Bhāve bhavissate tena, yappaccayalopābhāve anubhūyissate, anubhūyissante iccādi.

In Bhāve: it will be by him (bhavissate tena). In the absence of ya suffix elision: it will be experienced (anubhūyissate, anubhūyissante), etc.

Trong bhāve (thể phi nhân xưng): bhavissate tena (sẽ có bởi người đó); trong trường hợp không lược bỏ tiếp tố ya: anubhūyissate, anubhūyissante, v.v.

Bhāve bhūyissate.

In Bhāve: it will be.

Trong bhāve: bhūyissate.

2866

Tathā pacissati, pacissanti.

Similarly: he will cook, they will cook.

Tương tự, pacissati, pacissanti.

Pacissasi, pacissatha.

You (singular) will cook, you (plural) will cook.

Pacissasi, pacissatha.

Pacissāmi, pacissāma.

I will cook, we will cook.

Pacissāmi, pacissāma.

Pacissate, pacissante.

He will cook (Middle Voice), they will cook (Middle Voice).

Pacissate, pacissante.

Pacissase, pacissavhe.

You (singular) will cook (Middle Voice), you (plural) will cook (Middle Voice).

Pacissase, pacissavhe.

Pacissaṃ, pacissāmhe.

I will cook (Middle Voice), we will cook (Middle Voice).

Pacissaṃ, pacissāmhe.

2867

Kamme paccissate odano devadattena, paccissante iccādi.

In Kamme: rice will be cooked by Devadatta (paccissate odano devadattena, paccissante), etc.

Trong kamme: paccissate odano devadattena (cơm sẽ được Devadatta nấu), paccissante, v.v.

Parassapadatte paccissati, paccissanti.

In Parassapada: he will cook, they will cook.

Trong parassapadatte: paccissati, paccissanti.

Paccissasi, paccissatha.

You (singular) will cook, you (plural) will cook.

Paccissasi, paccissatha.

Paccissāmi, paccissāma.

I will cook, we will cook.

Paccissāmi, paccissāma.

2868

Gacchissati, gacchissanti.

He will go, they will go.

Gacchissati, gacchissanti.

Gacchissasi, gacchissatha.

You (singular) will go, you (plural) will go.

Gacchissasi, gacchissatha.

Gacchissāmi, gacchissāma.

I will go, we will go.

Gacchissāmi, gacchissāma.

Gacchissate, gacchissante.

He will go (Middle Voice), they will go (Middle Voice).

Gacchissate, gacchissante.

Gacchissase, gacchissavhe.

You (singular) will go (Middle Voice), you (plural) will go (Middle Voice).

Gacchissase, gacchissavhe.

Gacchissaṃ, gacchissāmhe.

I will go (Middle Voice), we will go (Middle Voice).

Gacchissaṃ, gacchissāmhe.

So saggaṃ gamissati, gamissanti.

He will go to heaven (so saggaṃ gamissati), they will go.

So saggaṃ gamissati (người đó sẽ đi đến cõi trời), gamissanti.

Gamissasi, gamissatha.

You (singular) will go, you (plural) will go.

Gamissasi, gamissatha.

Gamissāmi, gamissāma iccādi.

I will go, we will go, etc.

Gamissāmi, gamissāma, v.v.

2869

Kamme gacchīyissate, gacchīyissante.

In Kamme: it will be gone to (gacchīyissate, gacchīyissante).

Trong kamme: gacchīyissate, gacchīyissante.

Gacchīyissati, gacchīyissanti vā, gamīyissate, gamīyissante.

It will be gone to (gacchīyissati or gacchīyissanti, gamīyissate or gamīyissante).

Gacchīyissati, hoặc gacchīyissanti; gamīyissate, gamīyissante.

Gamīyissati, gamīyissanti vā iccādi.

It will be gone to (gamīyissati or gamīyissanti), etc.

Gamīyissati, hoặc gamīyissanti, v.v.

Yappaccayalope gamissate, gamissante.

With ya suffix elision: it will be gone to (gamissate, gamissante).

Trong trường hợp lược bỏ tiếp tố ya: gamissate, gamissante.

Gamissati, gamissanti vā.

It will be gone to (gamissati or gamissanti).

Gamissati, hoặc gamissanti.

Tathā ghammissati, ghammissanti iccādi.

Similarly: it will be smelled (ghammissati, ghammissanti), etc.

Tương tự, ghammissati, ghammissanti, v.v.

2870

Bhavissantīvibhatti.

Bhavissantī Ending.

Biến cách Bhavissantī.

2871

484. Kālātipatti ssā ssaṃsu, sse ssatha, ssaṃssāmhā, ssatha ssisu, ssase ssavhe, ssiṃssāmhase.

2872

Ssādīnaṃ dvādasannaṃ kālātipattisaññā hoti.

The twelve endings beginning with ssā are called kālātipatti.

Mười hai biến cách bắt đầu bằng ssā, v.v., có tên là kālātipatti.

Kālassa atipatanaṃ kālātipatti, sā pana viruddhapaccayūpanipātato, kāraṇavekallato vā kriyāya anabhinibbatti, taddīpakattā ayaṃ vibhatti kālātipattīti vuccati.

Kālātipatti means "transgression of time," which is the non-occurrence of an action due to the incidence of opposing conditions or the deficiency of causes. This ending is called kālātipattī because it indicates such.

Kālassa atipatanaṃ (sự vượt qua thời gian) là kālātipatti, điều này là do sự không hoàn thành hành động do sự xuất hiện của các điều kiện đối nghịch, hoặc do sự thiếu sót của nguyên nhân; biến cách này được gọi là kālātipattī vì nó chỉ ra điều đó.

2873

475. Kriyātipannetīte kālātipatti.

475. Kālātipatti in the past when an action has been missed.

475. Kriyātipannetīte kālātipatti (Kālātipatti trong thì quá khứ của kriyātipanna).

2874

Kriyātipannamatte atīte kāle kālātipattivibhatti hoti.

The kālātipatti ending occurs in the past tense when an action has merely been missed.

Trong thì quá khứ của kriyātipanna, biến cách kālātipatti được sử dụng.

Kriyāya atipatanaṃ kriyātipannaṃ, taṃ pana sādhakasattivirahena kriyāya accantānuppatti.

Kriyātipannaṃ means "an action missed," which is the complete non-occurrence of an action due to the lack of enabling conditions.

Kriyāya atipatanaṃ (sự vượt qua hành động) là kriyātipannaṃ, điều này là sự không phát sinh hoàn toàn của hành động do thiếu sức mạnh hỗ trợ.

Ettha ca kiñcāpi na kriyā atītasaddena voharitabbā, tathāpi takkiriyuppattippaṭibandhakarakriyāya kālabhedena atītavohāro labbhatevāti daṭṭhabbaṃ.

Here, although an action should not be referred to by the word "past," it should be understood that the action that hindered the occurrence of that action can indeed be referred to as "past" due to the distinction of time.

Ở đây, mặc dù hành động không nên được gọi là quá khứ bằng từ "atīta", nhưng cần hiểu rằng sự chỉ định quá khứ có thể đạt được bằng cách phân biệt thì của hành động ngăn cản sự phát sinh của hành động đó.

2875

Kālātipattiparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ ssā, akārikārāgamā, vuddhi avādesā ca, ‘‘kvaci dhātū’’tiādinā ssā ssāmhāvibhattīnaṃ kvaci rassattaṃ, ssevacanassa ca attaṃ.

The first person singular in the parassapada of kālātipatti is ssā. There are augmentations of a and i, and lengthenings and avā substitutions. By "sometimes a root," etc., the endings ssā and ssāmhā are sometimes shortened, and the ending sse sometimes becomes a.

Kālātipattiparassapadapaṭhamapurisekavacanaṃ (ngôi thứ ba số ít của kālātipatti parassapada) là ssā; có sự thêm vào akārikārāgama, sự tăng trưởng avādesa; và "kvaci dhātū" (đôi khi động từ...) v.v., đôi khi có sự rút ngắn của các biến cách ssā ssāmhā, và sự thay thế a cho ssevacana.

2876

So ce paṭhamavaye pabbajjaṃ alabhissa, arahā abhavissa, bhavissa, abhavissā, bhavissāvā, te ce taṃ alabhissaṃsu, arahanto abhavissaṃsu, bhavissaṃsu.

If he had obtained ordination in his early youth, he would have become an arahant (arahā abhavissa, bhavissa, abhavissā, or bhavissā); if they had obtained it, they would have become arahants (arahanto abhavissaṃsu, or bhavissaṃsu).

So ce paṭhamavaye pabbajjaṃ alabhissa (Nếu người đó đã xuất gia trong tuổi thanh xuân), arahā abhavissa (người đó đã là một A-la-hán), bhavissa, abhavissā, hoặc bhavissāvā; te ce taṃ alabhissaṃsu (Nếu họ đã không đạt được điều đó), arahanto abhavissaṃsu (họ đã là các A-la-hán), bhavissaṃsu.

Evaṃ tvaṃ abhavissa, bhavissa, abhavisse vā, tumhe abhavissatha, bhavissatha.

Thus: you (singular) would have been (abhavissa, bhavissa, or abhavisse); you (plural) would have been (abhavissatha, bhavissatha).

Tương tự, ngươi abhavissa, bhavissa, hoặc abhavisse; các ngươi abhavissatha, bhavissatha.

Ahaṃ abhavissaṃ, bhavissaṃ, mayaṃ abhavissamha, bhavissamha, abhavissāmhā, bhavissāmhā vā.

I would have been (abhavissaṃ, bhavissaṃ); we would have been (abhavissamha, bhavissamha, abhavissāmhā, or bhavissāmhā).

Ta abhavissaṃ, bhavissaṃ; chúng ta abhavissamha, bhavissamha, abhavissāmhā, hoặc bhavissāmhā.

So abhavissatha, abhavissisu.

He would have been (Middle Voice) (abhavissatha); they would have been (abhavissisu).

So abhavissatha, abhavissisu.

Abhavissase, abhavissavhe.

You (singular) would have been (Middle Voice) (abhavissase); you (plural) would have been (abhavissavhe).

Abhavissase, abhavissavhe.

Abhavissiṃ, abhavissāmhase.

I would have been (Middle Voice) (abhavissiṃ); we would have been (abhavissāmhase).

Abhavissiṃ, abhavissāmhase.

2877

Kamme anvabhavissatha, anvabhavissisu.

In the passive voice: one would be experienced, they would be experienced.

Trong thể bị động (Kamme): (Các bạn) sẽ trải nghiệm, (họ) sẽ trải nghiệm.

Anvabhūyissatha vā iccādi.

Or one would be experienced, etc.

Hoặc sẽ được trải nghiệm, vân vân.

Parassapadatte anvabhavissa, anvabhavissaṃsu.

In the active voice: he would experience, they would experience.

Trong thể chủ động (Parassapada): (Anh ấy) sẽ trải nghiệm, (họ) sẽ trải nghiệm.

Anvabhūyissa vā iccādi.

Or he would be experienced, etc.

Hoặc sẽ được trải nghiệm, vân vân.

Bhāve abhavissatha devadattena, abhūyissatha.

In the impersonal passive: there would be by Devadatta, there would be.

Trong thể phi nhân xưng (Bhāve): Devadatta sẽ là, sẽ được là.

2878

Tathā so ce taṃ dhanaṃ alabhissa, odanaṃ apacissa, pacissa, apacissā, pacissā vā, apacissaṃsu, pacissaṃsu.

Likewise, if he were to obtain that wealth, he would cook rice; he would cook, he would cook (alternate form); they would cook, they would cook.

Tương tự, nếu người ấy nhận được của cải đó, (anh ấy) sẽ nấu cơm, sẽ nấu, sẽ nấu, hoặc sẽ nấu, (họ) sẽ nấu, sẽ nấu.

Apacissa, pacissa, apacisse, pacisse vā, apacissatha, pacissatha.

You (sg.) would cook, you would cook; you (pl.) would cook, you would cook.

(Bạn) sẽ nấu, sẽ nấu, (bạn) sẽ nấu, hoặc sẽ nấu, (các bạn) sẽ nấu, sẽ nấu.

Apacissaṃ, pacissaṃ, apacissamha, pacissamha, apacissāmhā, pacissāmhā vā.

I would cook, I would cook; we would cook, we would cook; we would cook (alternate form).

(Tôi) sẽ nấu, sẽ nấu, (chúng tôi) sẽ nấu, sẽ nấu, hoặc sẽ nấu, sẽ nấu.

Apacissatha, pacissatha, apacissisu, pacissisu.

You (pl.) would cook, you would cook; they would cook, they would cook.

(Các bạn) sẽ nấu, sẽ nấu, (họ) sẽ nấu, sẽ nấu.

Apacissase, pacissase, apacissavhe, pacissavhe.

You (sg.) would cook, you would cook; you (pl.) would cook, you would cook.

(Bạn) sẽ nấu, sẽ nấu, (các bạn) sẽ nấu, sẽ nấu.

Apacissiṃ, pacissiṃ, apacissāmhase, pacissāmhase.

I would cook, I would cook; we would cook, we would cook.

(Tôi) sẽ nấu, sẽ nấu, (chúng tôi) sẽ nấu, sẽ nấu.

2879

Kamme apacissatha odano devadattena, apacissisu.

In the passive voice: rice would be cooked by Devadatta, they would be cooked.

Trong thể bị động (Kamme): Cơm sẽ được Devadatta nấu, (họ) sẽ được nấu.

Yappaccayalopābhāve apacīyissatha iccādi.

In the absence of the ya suffix elision, it would be 'apacīyissatha', etc.

Khi không có sự lược bỏ của tiếp tố ya: sẽ được nấu, vân vân.

Parassapadatte apaccissa tena, paccissa, apaccissā, paccissā vā, apaccissaṃsu, paccissaṃsu iccādi.

In the active voice (Parassapada): it would be cooked by him, it would be cooked; it would be cooked (alternate form); they would be cooked, they would be cooked, etc.

Trong thể chủ động (Parassapada): (Anh ấy) sẽ nấu bởi người ấy, sẽ nấu, sẽ nấu, hoặc sẽ nấu, (họ) sẽ nấu, sẽ nấu, vân vân.

2880

So agacchissa, gacchissa, agacchissā, gacchissāvā, agacchissaṃsu, gacchissaṃsu.

He would go, he would go; he would go (alternate form); they would go, they would go.

Người ấy sẽ đi, sẽ đi, sẽ đi, hoặc sẽ đi, (họ) sẽ đi, sẽ đi.

Tvaṃ agacchissa, gacchissa, agacchisse, gacchisse vā, agacchissatha, gacchissatha.

You (sg.) would go, you would go; you would go (alternate form); you (pl.) would go, you would go.

Bạn sẽ đi, sẽ đi, bạn sẽ đi, hoặc sẽ đi, (các bạn) sẽ đi, sẽ đi.

Agacchissaṃ, gacchissaṃ, agacchissamha, gacchissamha, agacchissāmhā, gacchissāmhā vā.

I would go, I would go; we would go, we would go; we would go (alternate form).

(Tôi) sẽ đi, sẽ đi, (chúng tôi) sẽ đi, sẽ đi, hoặc sẽ đi, sẽ đi.

Agamissa, gamissa, agamissā, gamissā vā, agamissaṃsu, gamissaṃsu.

He would go, he would go; he would go (alternate form); they would go, they would go.

Người ấy sẽ đi, sẽ đi, sẽ đi, hoặc sẽ đi, (họ) sẽ đi, sẽ đi.

Agamissa, gamissa, agamisse vā, agamissatha, gamissatha.

You (sg.) would go, you would go; you would go (alternate form); you (pl.) would go, you would go.

Bạn sẽ đi, sẽ đi, hoặc sẽ đi, (các bạn) sẽ đi, sẽ đi.

Agamissaṃ, gamissaṃ, agamissamha, gamissamha, agamissāmhā, gamissāmhā vā.

I would go, I would go; we would go, we would go; we would go (alternate form).

(Tôi) sẽ đi, sẽ đi, (chúng tôi) sẽ đi, sẽ đi, hoặc sẽ đi, sẽ đi.

Agacchissatha, gacchissatha vā iccādi.

Or you (pl.) would go, etc.

Hoặc (các bạn) sẽ đi, sẽ đi, vân vân.

2881

Kamme agacchīyissatha, agamīyissatha, agacchīyissa, agamīyissaiccādi.

In the passive voice: he would be gone, he would be gone; he would be gone, he would be gone, etc.

Trong thể bị động (Kamme): sẽ được đi, sẽ được đi, sẽ được đi, sẽ được đi, vân vân.

Tathā aghammissā, aghammissaṃsu iccādi.

Likewise, 'aghammissā', 'aghammissaṃsu', etc.

Tương tự, sẽ đi, (họ) sẽ đi, vân vân.

2882

Kālātipattivibhatti.

The Kāḷātipatti (Future Conditional) Vibhatti.

Biến cách Kālātipatti (Thời gian vượt quá).

2883

Pañcamī sattamī vatta-mānā sampatināgate;

The fifth and seventh are present, the present perfect is for the recent past;

Thể mệnh lệnh (Pañcamī), thể tùy nghi (Sattamī) là hiện tại và tương lai gần;

2884

Bhavissantī parokkhādī, catassotītakālikā.

The future, aorist, etc., and four are for the past.

Thể tương lai (Bhavissantī), thể quá khứ (Parokkhā) và hai thể khác là quá khứ.

2885

Chakālikavibhattividhānaṃ.

The method of the six-time vibhattis.

Quy tắc biến cách sáu thì.

2886

Table of Contents

Bhūvādigaṇa

The Bhū-Group

Nhóm Bhūvādi

Vibhattividhāna

Rules for Vibhatti

Quy Định Vibhatti

Vikaraṇavidhāna

Vikaraṇa Rules

Quy tắc Vikaraṇa (Tiếp tố)

Table of Contents

Padarūpasiddhi

Bhūvādigaṇa

The Bhū-Group

Nhóm Bhūvādi

Vibhattividhāna

Rules for Vibhatti

Quy Định Vibhatti

Vikaraṇavidhāna

Vikaraṇa Rules

Quy tắc Vikaraṇa (Tiếp tố)

Settings