Ācattāro vāti āsaddo vākye, saraṇe vā, gāmo bahi tiṭṭhatītyattho, purato gāmampassāti vadanto puretyatthappaghānoyanniddeso, nasarūpappadhānoti dasseti, abhimukhe gāmampassātyattho.
The word ā in Ācattāro is used in a sentence, or as a prefix, meaning "the village stands outside." When one says, "See the village in front," it shows that the instruction emphasizes the meaning of "in front" (pure), not the inherent nature (sarūpa). It means, "See the village in its vicinity/facing it."
“Ācattāro” là một từ trong câu, hoặc trong cách nói, có nghĩa là “làng ở bên ngoài”. Khi nói “hãy nhìn làng ở phía trước”, đó là một cách diễn đạt nhấn mạnh ý nghĩa “phía trước”, không phải nhấn mạnh bản chất của sự vật, mà có nghĩa là “hãy nhìn làng đối diện”.
Avuttānametānyupalakkhaṇāni, tasmā ‘tiro gāmampassā’tipi vuttaṃ hoti, tiriyato gāmampassa, pacchato gāmampassāti attho.
These are indicative examples for unspoken cases. Therefore, it is also said, "See the village beyond," meaning, "See the village across, see the village behind."
Đây là những ví dụ cho những điều không được nói rõ; do đó, cũng có thể nói “hãy nhìn làng ở phía bên kia”, có nghĩa là “hãy nhìn làng từ phía bên”, “hãy nhìn làng từ phía sau”.
‘‘Anu yaṃ samayā’’ti (2-1-15) ca ‘‘yassa cāyāmo’’ti (2-1-16) ca pāṇinino vacanadvayaṃ, ayametesamattho ‘‘yassa samayā samīpavācī anusaddo, tena saha samassateti ca, anu yassāyāmavācī, tena syādyantena saha samassate’’ti ca.
"When anu signifies nearness (samaya)" (2-1-15) and "when anu signifies extension (āyāma)" (2-1-16) are two statements by Pāṇini. Their meaning is: "When the word anu signifies nearness (samaya), it forms a compound with that*," and "when anu signifies extension (āyāma), it forms a compound with that word ending in sya or ādi."
Có hai lời dạy của Pāṇini là “Anu yaṃ samayā” (2-1-15) và “yassa cāyāmo” (2-1-16). Ý nghĩa của chúng là “từ anu nào có nghĩa là gần, thì kết hợp với từ đó” và “từ anu nào có nghĩa là kéo dài, thì kết hợp với từ đó kết thúc bằng syādi”.
Vatthuto tu sāmīpyāyāmavantānamaniddesepi sāmatthiyā tadākkhepoti dassento āha-‘samīpāyāmāna’miccādi.
In reality, even if nearness and extension are not explicitly stated, they are implied by the context. Showing this,* says: "of nearness and extension," and so on.
Tuy nhiên, trên thực tế, ngay cả khi sự gần gũi và sự kéo dài không được chỉ định rõ ràng, chúng vẫn được ngụ ý thông qua khả năng, như được chỉ ra bởi câu “samīpāyāmānaṃ” và những câu tương tự.
Sambandhittāti sambandhisaddā sakatthamiva niyatapaṭiyoginamākkhapanti… tena vinā tesaṃ sakatthābhāvā.
"Related words" (sambandhittā) means that relative terms imply their necessary correlatives, just as they imply their own meaning, because without them, their own meaning does not exist.
Các từ chỉ mối quan hệ (sambandhi-saddā) ngụ ý một đối tượng cố định, giống như ý nghĩa của chính chúng… vì không có đối tượng đó thì chúng không có ý nghĩa riêng.
Āyāmo dīghatā, ‘‘yassa samīpāyāmesvanu’’ti yathāvuttasuttadvayamākkhepenupadisati, vanassa sāmipyamanuvanaṃ, ‘‘asaṅkhyaṃ vibhattisampattisamīpa’’ icceva (3-2) siddhepuna samīpaggahaṇaṃ vikappatthaṃ, tena vanassānuti vākyenāpi bhavitabbaṃ.
Āyāma is length. "When anu signifies nearness or extension" thus interprets the two aforementioned suttas by implication. The nearness of the forest is anuvanaṃ. Even though it is achieved by "numberless, wealth of case endings, proximity," (3-2) the repeated mention of "proximity" is for optionality. Therefore, "anuvanaṃ" can also be expressed by the sentence "vanassānu".
Āyāmo là sự kéo dài. Nó chỉ ra hai sutta đã nói ở trên bằng cách ngụ ý “yassa samīpāyāmesu anu”. “Anuvanaṃ” là sự gần gũi với rừng. Mặc dù đã được thiết lập bởi “asaṅkhyaṃ vibhattisampattisamīpa” (3-2), việc lặp lại samīpa là để chỉ sự tùy chọn, do đó cũng có thể có câu “vanassānu”.
Gaṅgāya āyāmo anugaṅgaṃ, bhāgavuttikāro ‘‘lakkhaṇene’’ti vattate.
The length of the Ganges is Anugaṅgaṃ. The Bhāgavuttikāra states, "by characteristic" (lakkhaṇena) continues.
Sự kéo dài của sông Gaṅgā là “anugaṅgaṃ”. Tác giả của Bhāgavuttikāro nói rằng “lakkhaṇena” (bởi dấu hiệu) được duy trì.
Yassāyāmavācī anu, tena lakkhaṇena samassate anugaṅgaṃ bārāṇasī, gaṅgāya lakkhaṇabhūtāya pasiddhāyāmaguṇāya bārāṇasī lakkhīyate yāvāyatāyāmā gaṅgā tāvāyampīti sabhāvato tūpamānopameyyabhāvo samāse patīyate gaṅgā viya dīghā’’ti lakkhiyalakkhaṇabhāvaṃ vaṇṇeti.
When anu signifies length, it compounds with the characteristic: Anugaṅgaṃ Bārāṇasī. Bārāṇasī is characterized by the Ganges, which is a well-known characteristic with the quality of length, meaning "as long as the Ganges, so long is this*." In essence, a simile and comparison are understood in the compound, "as long as the Ganges." Thus, it describes the state of being characterized and the characteristic.
“Anu” nào chỉ sự kéo dài, thì kết hợp với dấu hiệu đó: “Anugaṅgaṃ Bārāṇasī”. Bārāṇasī được nhận biết bởi sông Gaṅgā, một dấu hiệu có thuộc tính kéo dài nổi tiếng; rằng Bārāṇasī cũng kéo dài như sông Gaṅgā. Về bản chất, trong hợp chất, một mối quan hệ so sánh được nhận thức: “dài như sông Gaṅgā”. Như vậy, nó mô tả mối quan hệ giữa cái được nhận biết và cái nhận biết.
Evaṃ sati bārāṇasīti paṭhamā nopapajjateti maññamāno āha-‘gaṅgāyā mena yuttā ‘‘tyādi.
If this is so, thinking that the nominative case for Bārāṇasī (bārāṇasīti paṭhamā) is not fitting,* says, "yoked with the Ganges," and so on.
Nếu vậy, Bārāṇasī ở cách thứ nhất sẽ không phù hợp, nên ông nói: “Gaṅgāyā mena yuttā” và những câu tương tự.
Anugaṅgaṃ bārāṇasiyāti bārāṇasiyā gaṅgāyāmo lakkhaṇanti attho.
Anugaṅgaṃ bārāṇasiyā means that the length of the Ganges is the characteristic of Bārāṇasī.
“Anugaṅgaṃ Bārāṇasiyā” có nghĩa là sự kéo dài của sông Gaṅgā là dấu hiệu của Bārāṇasī.
Socekatthībhāvo visiṭṭho-bhimatoti sambandho, muhuttanti accantasaṃyoge dutiyā, pādisamāsaṃ katvāti āsaddassa harasaddena vuttisaddena* kiriyākhyāpyateti asatyupasecanādikiriyāyaṃ saṅkhārakaṃ saṅkhāriyaṃ vā na bhavati, atthiceha tadubhayaṃ, tato tesaṃ sambhavāyeva samāsantobhūtakiriyā gamyateti maññate, tathāhi dadhibhojanaṃtyādo vutte adhyādino saṅkhārakattaṃ bhojanādino ca saṅkhāriyattaṃ patīyate, na copasekādimantarena saṅkhāriyasaṅkhārakabhāvo-tthīti sāmatthiyāyevupasekādippatīti.
The connection is: if that singularity (ekatthībhāvo) is specifically desired (visitthobhimato). muhuttaṃ is the second case (dutiyā) in the sense of continuous connection. Having formed the pādi compound, by the word āsa and the word hara (vuttisaddena), the action (kiriyā) is expressed, so without an action like adding (upasecana) etc., it does not become a seasoning (saṅkhārakaṃ) or something to be seasoned (saṅkhāriyaṃ). Both exist here. Therefore, assuming that an action inherent in the compound is implied for their occurrence, for instance, when "dadhibhojanaṃ" (curd-meal) is said, the curd is understood as the seasoning and the meal as something to be seasoned. And there is no state of seasoning/to be seasoned without something like adding, so the implication of adding etc. is by context itself.
Mối quan hệ là “sự thống nhất đặc biệt đó được chấp nhận”. Muhuttaṃ là cách thứ hai trong trường hợp liên kết liên tục. Sau khi tạo hợp chất pādi, hành động được diễn tả bằng từ harasaddena* của từ āsa. Nếu không có hành động rưới (upasecana) và các hành động khác, thì nó không trở thành saṅkhārakaṃ (cái để chuẩn bị) hoặc saṅkhāriyaṃ (cái được chuẩn bị). Ở đây có cả hai điều đó. Do đó, ông cho rằng hành động nội tại của hợp chất được ngụ ý để chúng có thể tồn tại. Ví dụ, khi nói “dadhibhojanaṃ” (ăn sữa đông), dadhi được nhận thức là saṅkhāraka và bhojana là saṅkhāriya. Và không có saṅkhāriya và saṅkhāraka nếu không có hành động rưới và các hành động khác, do đó hành động rưới và các hành động khác được ngụ ý bởi khả năng.
Tadapekkhāyāti gammamānopasecanādikiriyāpekkhāya.
"Expecting that" (tadapekkhāya) means expecting the implied action of adding, etc.
“Tadapekkhāya” có nghĩa là “do sự mong đợi của hành động rưới và các hành động khác được ngụ ý”.
Pāṇiniyehi atthena ‘etassida’nti atthe niccasamāso-bhimato sabbaliṅgatā ca, tathā vacanābhāvamiha manasikatvā ‘katha’miccādinā vutti yaṃvuttaṃcodakavacanamāharitvā tatthādhippāyaṃvivarati ‘evamaññate’ccādinā, vidhānaṃ katanti evamaññateti sambandho, tattheccādinā añña padatthe bhavissatītyetthādhippāyaṃ vivaranto niccasamāsataṃ sabbaliṅgatañca paṭipādayati, vākyanivattisiddhāyevāti.
By the Pāṇinīyas, in the sense of "this for that," a fixed compound (niccasamāso) and all genders (sabbaliṅgatā) are intended. Likewise, considering the absence of such a statement here,* cites the objector's statement in the commentary, starting with "how," and then explains its intention with "thus it is thought," and so on. The connection is "vidhānaṃ kataṃ" (the rule is made) "evamaññate" (thus it is thought). By "there," and so on, explaining the intention in "it will be in the sense of another word," it establishes the fixed compound and all genders. "It is established that the sentence is averted."
Theo các nhà Pāṇini, trong ý nghĩa “cái này là của cái đó”, một hợp chất vĩnh viễn và tất cả các giới tính đều được chấp nhận. Do đó, khi xem xét việc không có lời dạy như vậy ở đây, ông trích dẫn câu hỏi của người phản đối trong vutti bằng “kathaṃ” và những câu tương tự, và giải thích ý định ở đó bằng “evamaññate” và những câu tương tự. Mối quan hệ là “vidhānaṃ kataṃ” (sự sắp đặt được thực hiện) “evamaññate” (người ta nghĩ như vậy). Bằng “tatthe” và những câu tương tự, ông giải thích ý định trong “sẽ có trong ý nghĩa của từ khác” và thiết lập tính chất hợp chất vĩnh viễn và tất cả các giới tính. “Vākyanivattisiddhāyeva” (sự loại bỏ câu đã được thiết lập).
Vacanampīti ‘‘atthena niccasamāso sabbaliṅgatāca’’iti (3-1-36) vākyakārena patiṭṭhitavacanampi, pāṇinīyānaṃ ‘etassa ida’nti atthe samāse kate yo-ttho sampajjati, aññatthasamāsepi soyevatthoti dasseti ‘yo’ iccādinā, anupādāparinibbānanimittaṃ vāyāmoccādinā yojetabbaṃ… taṃnimittattā vāyāmādīnaṃ, tesaṃ kathādīnanti ettha tesaṃ vāyāmādīnanti vattabbaṃ… vāyāmotyādinā vuttattā so ca tannimittaṃ hoteva, ayametthādhippāyo ‘‘etassa idanti vākye atthena samāse sabbaliṅgatā ca ‘etadattho etadatthā etadattha’nti vāyāmādayo ca samāsatthā honti, etaṃ anupādāparinibbānamattho payojanametassa etissā etassāti aññapadatthepi esaṃ padānaṃ soyevatthoti nātthabhedo’’ti.
"The statement" (vacanampīti) refers to the statement established by the Vākyakāra: "niccasamāso sabbaliṅgatāca in the sense of attha" (3-1-36). It shows that the meaning which arises when the Pāṇinīyas form a compound in the sense of "this for that" is the same meaning even in a compound for another purpose, saying "what," and so on. It should be connected with "effort for unconditioned Nibbāna," and so on, because effort and so on are for that purpose. Here, "of those" (tesaṃ kathādīnaṃ) should be "of those efforts" (tesaṃ vāyāmādīnaṃ), because it is stated by "effort," and so on, and that is indeed for that purpose. The intention here is: "In the sentence 'this for that,' with attha in a compound, it is in all genders: etadattho, etadatthā, etadatthaṃ, and efforts, etc., become the meaning of the compound. This unconditioned Nibbāna is the purpose (attha) for this (masculine), for this (feminine), for this (neuter). Even in the sense of another word, the meaning of these words is the same, so there is no difference in meaning."
“Vacanampi” (lời dạy) cũng là “atthena niccasamāso sabbaliṅgatāca” (3-1-36), một lời dạy được thiết lập bởi tác giả của vākyakāra. Ông chỉ ra rằng ý nghĩa đạt được khi tạo hợp chất theo ý nghĩa “cái này là của cái đó” đối với các nhà Pāṇini cũng là ý nghĩa đó trong hợp chất của từ khác, bằng “yo” và những câu tương tự. Nó phải được kết nối với “anupādāparinibbānanimittaṃ vāyāmo” và những câu tương tự… vì vāyāma và những cái khác là nguyên nhân của điều đó. Trong “tesaṃ kathādīnaṃ”, nên nói “tesaṃ vāyāmādīnaṃ”… vì nó đã được nói bằng “vāyāmo” và những câu tương tự, và điều đó là nguyên nhân của điều đó. Ý định ở đây là “trong câu ‘etassa idaṃ’, khi attha được kết hợp, tất cả các giới tính và vāyāma và những cái khác trở thành ý nghĩa của hợp chất, như ‘etadattho, etadatthā, etadatthaṃ’. ‘Etaṃ anupādāparinibbānaṃ attho payojanametassa etissā etassā’ (Sự Niết bàn không chấp thủ này là mục đích, là mục tiêu của cái này, của cái này, của cái này). Ngay cả trong ý nghĩa của từ khác, các từ này cũng có cùng ý nghĩa, do đó không có sự khác biệt về ý nghĩa.”
Sambandhisaddattāti evaṃ maññate ‘‘sambandhisaddā sakatthamiva niyatampaṭi-yoginamākkhipanti… tena vinā tesaṃ sakatthassāsambhavāti, vivaritavāti vivarittha, ekatthenetīmassa samānādhikaraṇena saha samāso hotīti evaṃ sājjhāhāro attho veditabbo, atthasaddassānekatthattā viseseti ‘attho abhidheyyo’ti.
"Because it is a relative term" (sambandhisaddattāti) means he thinks: "Relative terms imply their correlative, just as they imply their own meaning... for without it, their own meaning is impossible." "Has been explained" (vivaritavāti) means it has been explained. The meaning of "by one meaning" (ekatthenetīmassa) should be understood with an ellipsis, as in "there is a compound with a word in apposition." Since the word attha has many meanings, he specifies: "The meaning is the denotation" (attho abhidheyyo'ti).
Sambandhisaddattāti (do là từ chỉ mối quan hệ) ngài nghĩ rằng: ‘‘các từ chỉ mối quan hệ, giống như nghĩa riêng của chúng, chúng cũng bao hàm một đối tượng cố định... vì không có nó thì nghĩa riêng của chúng không thể tồn tại’’. Vivaritavāti (đã giải thích) là đã giải thích. Ý nghĩa của ‘ekattheneti’ (bởi một nghĩa) phải được hiểu là có một hợp chất với một từ đồng chủ cách, như vậy là có một từ bị bỏ sót. Do từ ‘attha’ có nhiều nghĩa, nên ngài giải thích ‘viseseti’ (đặc biệt) là ‘attho abhidheyyo’ (nghĩa được nói đến).
Kathaṃ tenattho vuccatītyāha- ‘adhikarīyati’ccādi.
How is meaning spoken of by it? He says: "It is established" (adhikarīyati'ccādi).
Ngài hỏi ‘kathaṃ tenattho vuccatītyāha’ (làm thế nào mà nghĩa được nói đến bởi cái đó), rồi nói: ‘adhikarīyati’ (được đặt lên), v.v.
Visessassa samānādhikaraṇattañca visesanāpekkhanti sambandho.
And the apposition of the distinguished thing (visessassa samānādhikaraṇattañca) is dependent on the distinguishing factor (visesanāpekkhanti) – this is the connection.
Mối quan hệ là sự đồng chủ cách của cái được bổ ngữ cũng mong đợi cái bổ ngữ.
Visessasaddassa visesanena saha samānādhikaraṇattaṃ visesana saddāpekkhanti evamettha attho daṭṭhabbo, tattha kāraṇamāha- ‘sambandhā’ti, adhikaraṇassa samānattaṃ nāma bhinnānaṃ sambandhīnaṃ bhavati, sambandhino ca sambandhamantarena na hontī* ti visesanavisessānaṃ sambandho viññāyate, evaṃ viññātā tasmā sambandhāti attho.
Here, the meaning should be understood as: "The apposition of the distinguished word (visessassa sadda) with the distinguishing word (visesanena saha) is dependent on the distinguishing word (visesana saddāpekkhanti)." He states the reason for this: "Because of relation" (sambandhā'ti). Identity of substratum (adhikaraṇassa samānattaṃ) occurs between different related things. And related things do not exist without relation (sambandhamantarena na hontī*). Thus, the relation between distinguishing and distinguished factors is understood. "Therefore, because of relation" (tasmā sambandhāti) is the meaning.
Tính đồng nhất cách của danh từ với tính từ được mong đợi bởi từ chỉ tính từ; ở đây, nghĩa phải được hiểu như vậy. Ở đó, (người ta) nói lý do là ‘do mối quan hệ’. Tính đồng nhất cách là của những cái có mối quan hệ khác biệt, và những cái có mối quan hệ không thể tồn tại nếu không có mối quan hệ, do đó mối quan hệ giữa tính từ và danh từ được hiểu. Khi đã được hiểu như vậy, thì nghĩa là ‘do mối quan hệ’.
Tattha uppalajāti guṇajātīnaṃ* tāva na sambhavati visesanavisessabhāvo jātiyā nigguṇattā, nīlattassa ca nīlaguṇe samavāyino, uppalattassa ca uppaladabbe samavāyino samānādhikaraṇattampi natthi, uppalajātiyā nīlassa ca guṇassa atthi samānādhikaraṇattaṃ… nīla muppalanti pavattinimittānaṃ uppalajātinīlaguṇānamekamadhi karaṇaṃnissayoti, visesana visessabhāvo tu natthi jātiyā anīlattā, guṇadabbānantu sambhavativisesanavisessattaṃ dabbassānekaguṇattā, samānantu tesamparamadhikaraṇaṃ tatiyaṃ natthi, yena samānādhikaraṇattaṃ siyā, evaṃ nīladabba uppaladabbānampi aññamaññaparihārena vattumicchitānaṃ na visesana visessabhāvo, nāpi samānādhikaraṇattaṃ, kasmā aññamaññāsambandhato apekkhābhāvato, vuttapaṭipakkhato pana vakkhamānanayena saddānameva sāmānādhikaraṇyaṃ visesanavisessattañca veditabbaṃ, tenevāha-‘atoyeve’ccādi.
There, the relation of distinguishing and distinguished factors among the lotus genus and the quality genus* is certainly not possible, because a genus is without qualities. And there is no apposition between blueness, which resides in the blue quality, and lotus-ness, which resides in the lotus substance. There is, however, apposition between the lotus genus and the blue quality... The lotus genus and the blue quality, which are the causal factors of the usage "blue lotus," have one substratum or locus. But there is no relation of distinguishing and distinguished factors, because a genus is not blue. However, the relation of distinguishing and distinguished factors is possible between qualities and substances, because a substance has many qualities. But there is no third, supreme substratum common to them, by which there could be apposition. Similarly, between a blue substance and a lotus substance, which are desired to be spoken of while excluding each other, there is no relation of distinguishing and distinguished factors, nor is there apposition. Why? Because of their lack of mutual relation and the absence of mutual dependency. But on the other hand, in contrast to what has been stated, by the method to be explained, it should be understood that apposition and the relation of distinguishing and distinguished factors belong to the words themselves. Therefore, it is said: "For this very reason" (atoyeve'ccādi).
Trong đó, vai trò tính từ-danh từ không thể xảy ra giữa loại hoa sen và loại phẩm chất, vì loại là vô phẩm chất. Và cũng không có tính đồng nhất cách giữa tính xanh, vốn tồn tại trong phẩm chất xanh, và tính hoa sen, vốn tồn tại trong vật thể hoa sen. Có tính đồng nhất cách giữa loại hoa sen và phẩm chất xanh... trong ‘nīlamuppalaṃ’, loại hoa sen và phẩm chất xanh là những yếu tố kích hoạt sự diễn đạt, chúng có một nơi nương tựa chung. Nhưng vai trò tính từ-danh từ thì không có, vì loại thì không có tính xanh. Vai trò tính từ-danh từ có thể xảy ra giữa phẩm chất và vật thể, vì vật thể có nhiều phẩm chất. Nhưng không có nơi nương tựa thứ ba chung cho chúng, để có thể có tính đồng nhất cách. Tương tự, giữa vật thể xanh và vật thể hoa sen, nếu muốn nói về sự loại trừ lẫn nhau, thì không có vai trò tính từ-danh từ, cũng không có tính đồng nhất cách. Tại sao? Vì không có mối quan hệ lẫn nhau, không có sự mong đợi. Tuy nhiên, theo cách ngược lại đã nói, và theo cách sẽ nói, tính đồng nhất cách và vai trò tính từ-danh từ chỉ nên được hiểu là thuộc về các từ ngữ. Vì lý do đó, (người ta) nói ‘atoyeva’ (chính vì vậy), v.v.
Atha tuccateiccādinā parassa vacanāvakāsamāsaṅkate, visesavuttīti phalassa rukkhassa ca sāmaññasaddattā bhāvena visese vutti, imesanti sīsapādīnaṃ na samodhāritāti na nicchitā, sāmaññavuttiyeva samodhāritāti adhippāyo, avasitā nicchitā vutti yesaṃ sīsapādīnaṃ te avasitavuttayo, payatanaṃ vinā tadā pappoti cāti sambandho, payatananti ‘sāmatthiyaladdhepivisesse’tivacanaṃ.
Then, beginning with 'it is said', when the opportunity for another's statement is suspected, 'specific usage' means a usage in specific by nature, because 'fruit' and 'tree' are common terms. 'Of these', meaning of head and foot etc., 'is not conclusively determined' means not definitively concluded. The intention is that only common usage is conclusively determined. Those for whom the usage of head and foot etc. is 'concluded' or 'determined' are 'avasitavuttayo' (those with determined usage). And the connection is that it is attained then without effort. 'Effort' refers to the saying 'even in the specific sense obtained by capability'.
Rồi khi có sự nghi ngờ về cơ hội cho lời nói của người khác với* "tuccate" v.v..., "visesavutti" (cách nói đặc biệt) là cách nói đặc biệt về trạng thái vì từ "phala" (quả) và "rukkha" (cây) là các từ chung. "Imesaṃ" (của những cái này) tức là của đầu và chân không được tổng hợp, không được xác định. Ý nghĩa là chỉ có cách nói chung được tổng hợp. Những cái đầu và chân mà cách nói của chúng đã được xác định, được gọi là avasitavuttayo. Và mối liên hệ là "khi đó đạt được mà không cần nỗ lực". "Payatana" (nỗ lực) là lời nói 'sāmatthiyaladdhepivisesse' (mặc dù đã đạt được khả năng đặc biệt).
Tañcanatthiccādi parihāro, sarūpamattakathanāyāti vuttatthānampi sarūpamattakathanāya ‘pūpe bahū ānaye’ti yathā, evaṃ jātīyakanti sarūpakathanappakārayuttaṃ.
The refutation begins with 'that does not exist'. 'Merely to state the form' means merely to state the form even of things already stated, just as one says 'bring many cakes'. 'Of this kind' means connected with the manner of stating the form.
Sự bác bỏ là "tañcanatthi" v.v... "Sarūpamattakathanāya" (chỉ để nói về bản chất) là để nói về bản chất của những điều đã được nói, giống như "pūpe bahū ānaye" (hãy mang nhiều bánh). "Evaṃ jātīyakaṃ" (loại như vậy) là điều có tính chất nói về bản chất.
Upasaṃharamāha-‘tadeva’miccādi, nipātasamudāyovāyaṃ vuttena pakārenetyassa atthe vattate.
He concludes, saying 'tadeva' (just that). This collection of particles operates in the sense of 'in the manner stated'.
Để kết luận,* nói "tadevam" v.v... Đây là một tập hợp các giới từ được dùng theo nghĩa "theo cách đã nói".
Aññatarasambhavepi tannivattiyā vacanasabbhāvaṃ dassetumāha- ‘athapi’ccādi, aññatarasambhavepīti visesanassa visessassa vā sambhavepi, yatrapyubhinnamatthi visesanavisessabhāvasambhavo tatthapitāva bahulaṃvacanatova nivatti hoti, kimpanā-ññatarasambhaveti dassetumāha-‘yathā puṇṇo’iccādi, ettha pana aññepi puṇṇanāmakā santīti byabhicārasambhavā ubhinnampi visesanavisessabhāvasambhave bahulaṃvacanameva samāsaṃ nivatteti, evaṃ vidhepīti aññatarasambhavepi, na kevalaṃ visesanavisessabhāvasambhave, atha kho evaṃ vidhepyañña tarasambhavepityavisaddassa attho.
To show the existence of a statement even when one of them is present, leading to its cessation, he says 'athapi' (furthermore). 'Even when one of them is present' means even if the qualifier or the qualified is present. Even where there is a possibility of both qualifier and qualified being present, cessation occurs mostly due to common usage. And to show 'what then of the possibility of one of them being present?', he says 'yathā puṇṇo' (just as Punṇo). Here, because there are others named Punṇo, and there is a possibility of confusion, even when there is a possibility of both qualifier and qualified being present, common usage itself prevents the compound. 'Even in such a case' means even when one of them is present, not merely when there is a possibility of both qualifier and qualified, but even in such a case where one of them is present, is the meaning of the unclear word.
Để cho thấy rằng ngay cả khi có một trong hai điều, vẫn có lời nói để loại bỏ điều đó,* nói "athapi" v.v... "Aññatarasambhavepi" (ngay cả khi có một trong hai điều) là ngay cả khi có đặc tính hoặc đặc thể. Ngay cả khi có khả năng cả hai đều có đặc tính và đặc thể, thì sự loại bỏ cũng thường xảy ra do lời nói. Để cho thấy "huống chi khi chỉ có một trong hai",* nói "yathā puṇṇo" v.v... Ở đây, vì có những người khác tên Puṇṇa, nên có khả năng nhầm lẫn, và lời nói thường xuyên loại bỏ sự hợp thành ngay cả khi cả hai đều có khả năng là đặc tính và đặc thể. "Evaṃ vidhepi" (ngay cả trong trường hợp như vậy) là ngay cả khi có một trong hai điều. Nghĩa của "avisassa" là không chỉ khi có khả năng là đặc tính và đặc thể, mà còn ngay cả trong trường hợp như vậy, khi có một trong hai điều.
Yajjevamiccādi paccekaṃ visesanavisessabhāve sati aniṭṭhā pādanacodanā, paccekaṃ visesanaṃ siyā ubhinnampi visesanattā, tattha dosamāha-‘visessassaca pubbanipāto’ti, co-vadhāraṇe, vattabbantarasamuccaye vā, kutoccāha- ‘nāggahite’ccādi, iti kāraṇe, ato kimaniṭṭhamāyāta miccāha- ‘uppalanīlantipi siyā’ti, itthañcarahi kintyāha- ‘nīluppalanti ce’ccādi.
The objection, beginning with 'yajjevam' (in this way), is that if there is a qualifier and qualified individually, an undesired consequence is brought about. Individually, there could be a qualifier, as both are qualifiers. He points out the fault there, saying 'and the prior placement of the qualified'. The 'ca' (and) is for emphasis, or to encompass another statement. And why, he says, 'nāggahite' (without being grasped) and so on. 'Iti' (thus) denotes the reason. And what undesired consequence arises from this, he says, 'it could also be uppalanīla' (a blue water-lily, meaning 'lily blue'). If this is the case, then what? He says, 'nīluppalaṃ (blue water-lily) if it is' and so on.
Lời buộc tội về việc dẫn đến điều không mong muốn khi có đặc tính và đặc thể riêng lẻ là "yajjevam" v.v... "Visesanaṃ siyā" (có thể là đặc tính) vì cả hai đều là đặc tính. Ở đó,* nói về lỗi lầm: "visessassa ca pubbanipāto" (và đặc thể đứng trước). "Ca" là để nhấn mạnh hoặc để gom góp các điều cần nói khác.* nói "kuto" (tại sao) "nāggahite" v.v... "Iti" là lý do. Rồi* nói về điều không mong muốn là gì: "uppalanīlantipi siyā" (cũng có thể là hoa sen xanh). Vậy thì bây giờ là gì?* nói "nīluppalanti ce" v.v...
Parihāramāha-‘nesadoso’ccādi, upapattyantaramāha- ‘atha ce’ccādi.
He provides the refutation, saying 'nesadoso' (that is no fault). He provides another argument, saying 'atha ce' (and if).
Lời bác bỏ là "nesadoso" v.v...* nói thêm một lý do khác: "atha ce" v.v...
Aññamaññānupakārittāti aññamaññassa visesanavisessatte nānupakārittā sappadhānattāti attho, atha dvinnampi appadhānattaṃ kasmā na siyā tyāha- ‘appadhānattepi’ccādi, sakasakappadhānāpekkhāvantānanti sakesake padhāne attani apekkhāvantānaṃ.
'Aññamaññānupakārittā' means not being helpful to each other in terms of being qualifier and qualified, which means 'being equally principal'. Then, why should not both be secondary? He says, 'appadhānattepi' (even in being secondary). 'Having expectation of their respective principals' means having expectation of the principal in themselves.
"Aññamaññānupakārittā" (vì không hỗ trợ lẫn nhau) có nghĩa là vì không hỗ trợ lẫn nhau trong việc là đặc tính và đặc thể, nên có sự độc lập. Vậy tại sao cả hai lại không thể là không độc lập?* nói "appadhānattepi" v.v... "Sakasakappadhānāpekkhāvantānaṃ" (của những cái có sự mong đợi ở sự độc lập của chính mình).
Atha kuto dabbasseva padhānattamasitaṃ, na tu guṇassetyāsaṅkiya ñāyamupanissayati ‘atha ce’tyādinā.
Then, why is the substantial quality (dabba) alone considered primary, and not the secondary quality (guṇa)? Suspecting this, he brings in a principle, beginning with 'atha ce' (and if).
Vậy tại sao chỉ có vật chất được coi là chính yếu, chứ không phải phẩm chất? Nghi ngờ điều đó,* dựa vào nguyên tắc bằng cách nói "atha ce" v.v...
Chāgotyajo vuccate, taṃ setavaṇṇamālabhetha māreyya, phusanaṃ vā kareyyāti attho, āpubbo labhi hi māraṇe phusane ca vattate, desanāyanti* vedavākyeti attho, kuto chāgato-ñño nālabbhateccāha- ‘na hi’ccādi.
'Chāgo' refers to a goat. The meaning is 'one should kill or touch that white-colored (goat)'. For 'labhi' with 'ā' prefix (ālabhi) refers to killing and touching. 'Desanāyaṃ' (in the teaching) means in the Vedic utterance. Why is no other than a goat touched? He says 'na hi' (for not) and so on.
"Chāgotyajo vuccate" (chāga được gọi là dê). "Taṃ setavaṇṇamālabhetha māreyya, phusanaṃ vā kareyyāti attho" (ý nghĩa là hãy bắt hoặc giết con vật màu trắng đó, hoặc chạm vào nó). "Āpubbo labhi hi māraṇe phusane ca vattate" (tiền tố "ā" với gốc "labh" được dùng trong nghĩa giết và chạm). "Desanāyaṃ" (trong lời giáo huấn)* có nghĩa là trong lời nói của kinh Veda. Tại sao không thể bắt một con dê khác?* nói "na hi" v.v...
Puna codento āha- ‘nanu ce’ccādi, athetyadhippāyamāsaṅkate, aniṭṭhamāpādayati nīlasaddepi pasaṅgo’ti, kutoccāha- ‘sopihi’ccādi, idaṃ vuttaṃ hoti- ‘‘uppalasaddo jātivācī, na tu dabbavācī, jāti visiṭṭhadabbavācittā yadi dabbavācīti vuccate, tadā nīlasaddopi guṇavisiṭṭha dabbavācittā dabbavacanamāpajjatīti imesaṃ na koci viseso’’ti, pariharanto āha ‘nedamatthi’ccādi, apāyino apagantāro dabbāti gamyate, kutoccāha- ‘satīpi’ccādi, iti kāraṇe.
He questions again, saying 'nanu ce' (but if). When the intention is suspected, he brings about an undesired consequence, 'the word nīla (blue) would also be applicable'. And why, he says, 'sopihi' (for it also) and so on. This is what is meant: "The word 'uppala' (water-lily) signifies a genus, not a substance. If it is said to signify a substance because it signifies a substance specified by its genus, then the word 'nīla' (blue) would also signify a substance because it signifies a substance specified by a quality, and there would be no distinction between these." He refutes this, saying 'nedamatthi' (this is not so). 'Apāyino' (departing ones) refers to substances. And why, he says, 'satīpi' (even though existing) and so on. 'Iti' (thus) denotes the reason.
Người buộc tội lại nói "nanu ce" v.v... "Athetyadhippāyamāsaṅkate" (khi có sự nghi ngờ về ý định của "atha").* dẫn đến điều không mong muốn: "nīlasaddepi pasaṅgo" (cũng có thể áp dụng cho từ "nīla"). Tại sao?* nói "sopihi" v.v... Điều này có nghĩa là: "Từ 'uppala' là từ chỉ loài, không phải từ chỉ vật chất. Nếu nó được gọi là từ chỉ vật chất vì nó chỉ vật chất có đặc tính loài, thì từ 'nīla' cũng sẽ trở thành từ chỉ vật chất vì nó chỉ vật chất có đặc tính phẩm chất. Do đó, giữa chúng không có gì khác biệt." Người bác bỏ nói "nedamatthi" v.v... "Apāyino apagantāro dabbāti gamyate" (có thể hiểu là các vật chất có thể biến mất). Tại sao?* nói "satīpi" v.v... "Iti" là lý do.
Visesanamekattheneti siddhepi papañcatthaṃ paripphuṭatthañca udāharaṇabahuttaṃ dassetuṃ pāṇiniyehi bahuṃ suttitaṃ, sabbassetassa paccakkhātabhāvaṃ dassetuṃ vuttiyamudāharaṇamattaṃ dassitaṃ, tadidāni byākhyātukāmo āha- ‘pubbakāle’ccādi, chinnoca visesanantī sambandho ‘‘pubbakāleka sabbadhurapurāṇanavakevalāni samānādhikaraṇene’’ti (2-1-49) te samettha suttaṃ, tatthekādīnaṃ vuttiyamudāharaṇāni na dassitānyupalakkhaṇatova viññāyantīti dassetumāha- ‘eke’ccādi, eko ca so purisocātyādinā viggaho upalakkhaṇattāyeva ca ‘satta ca te isayo ca sattisayo’ccādikañca daṭṭhabbaṃ.
Although it is established 'visesanamekattheneti' (a qualifier in unity), to show the abundance of examples for elaboration and clarity, many suttas have been composed by the Pāṇinīyas. To show that all of this is rejected, only an example is given in the commentary. Now wishing to explain that, he says 'pubbakāle' (in former times) and so on. The connection is 'chinnoca visesanantī' (and cut is the qualifier). "In former times, 'all', 'old', 'new', 'sole' with 'sabbadhurapurāṇanavakevalāni' (all, old, new, sole) in apposition" (2-1-49) is a sutta for this. There, examples for 'eka' and so on are not shown in the commentary, because they are understood by implication. To show this, he says 'eke' (some) and so on. The analysis 'eko ca so puriso ca' (and he is one, and he is a man) and so on, and 'satta ca te isayo ca sattisayo' (and they are seven, and they are sages, so 'seven sages') should also be understood as implied.
"Visesanamekattheneti" (đặc tính bằng một nghĩa) là để cho thấy nhiều ví dụ để mở rộng và làm rõ, mặc dù đã được xác định, nên các nhà ngữ pháp Pāṇini đã tạo ra nhiều sūtta. Để cho thấy rằng tất cả những điều này đã bị bác bỏ, trong phần chú giải chỉ đưa ra các ví dụ. Bây giờ, muốn giải thích điều đó,* nói "pubbakāle" v.v... "Chinnoca visesanantī sambandho" (và "chinnoca" là đặc tính, đó là mối liên hệ). Sūtta của họ ở đây là "pubbakāleka sabbadhurapurāṇanavakevalāni samānādhikaraṇene" (2-1-49). Ở đó, các ví dụ về "eka" v.v... không được đưa ra trong phần chú giải, để cho thấy rằng chúng được hiểu bằng cách suy luận,* nói "eke" v.v... Phân tích như "eko ca so purisocātyādinā" (một người đàn ông đó v.v...) và "satta ca te isayo ca sattisayo" (bảy vị đạo sĩ đó là bảy vị đạo sĩ) cũng nên được xem xét bằng cách suy luận.
Upamīyate paricchijjate-nenetyupamānaṃ, upamīyatītyupameyyaṃ, tesaṃ upamānopameyyānaṃ sādhāraṇo yo dhammo sāmatātena visiṭṭhaṃ yadupameyyaṃ, taṃ vacanenetyattho upamānopameyyaccādi kassa, samāso bhavatīti seso, kāraṇamāha- ‘visese’ccādi, visesāpariggahāti visesanantyeva sāmaññena pariggahā, evambhū tassāpīti upamānarūpassāpi.
'Upamāna' is that by which something is compared or delimited. 'Upameyya' is that which is compared. The meaning of 'upamānopameyyaccādi' (of comparison and that which is compared) is 'that upameyya which is distinguished by a common quality shared by those upamāna and upameyya, by a word'. 'Samāso bhavati' (a compound is formed) is supplied. He gives the reason, 'visese' (in specific) and so on. 'Visesāpariggahā' means the general grasping as merely a qualifier. 'Even of such' means even of what is in the nature of comparison.
"Upamīyate paricchijjate-nenetyupamānaṃ" (cái mà nhờ đó được so sánh, được xác định là upamāna - vật so sánh). "Upamīyatītyupameyyaṃ" (cái được so sánh là upameyya - vật được so sánh). "Tesaṃ upamānopameyyānaṃ sādhāraṇo yo dhammo sāmatātena visiṭṭhaṃ yadupameyyaṃ, taṃ vacanenetyattho upamānopameyyaccādi kassa" (ý nghĩa là cái upameyya được đặc trưng bởi phẩm chất chung của upamāna và upameyya, đó là bằng lời nói "upamānopameyya" v.v...). "Samāso bhavatīti seso" (phần còn lại là "sẽ có sự hợp thành").* nói về lý do: "visese" v.v... "Visesāpariggahāti" (không nắm bắt được đặc tính) là sự nắm bắt chung là "chỉ là đặc tính". "Evambhū tassāpīti" (của cái có hình dạng như vậy) là của cái có hình dạng vật so sánh.
Nanu satthīsaddassasatthiyaṃ vutti sāmāsaddassa tu devadattāya, ato byadhikaraṇattā kathamettha samāsoccāsaṅkīyāha- ‘yade’ccādi, samāno dhammo sāmattādi yassa so sadhammo, tassa bhāvo sādhammiyaṃ sāmattaṃ, tasmā devadattātthe vattate upacāravasena, sāmāsaddopi guṇavacanopi sāmattaṃ vatvā saddhādittavasenābhedopacārena vā devadattāyaṃ vattate, nanu ca sāmāsaddassa devadattābhidhāne caritatthatāya satthī guṇena niddiṭṭhātyaniyataguṇappatītippasaṅgo nekaguṇādhārattā satthiyātyāsaṅkiyāha- ‘yadipi’ccādi.
But, the word 'satthī' is used for a spear, and the word 'sāmā' for Devadattā. Therefore, suspecting how a compound can be formed here due to different substrates, he says 'yade' (when) and so on. 'Sadhammo' is that which has a common quality. Its state is 'sādhammiyaṃ', a commonality. Therefore, by way of metaphor, it is used in the sense of Devadattā. The word 'sāmā', though signifying a quality, after stating commonality, refers to Devadattā by way of non-difference due to faith etc. But, if the word 'sāmā' has served its purpose in referring to Devadattā, then the spear, being described by a quality, would lead to the undesirable consequence of apprehending an indeterminate quality, as a spear can be the basis of many qualities. Suspecting this, he says 'yadipi' (even if) and so on.
Vậy thì, từ "satthī" được dùng trong nghĩa "satthi" (cái đùi), còn từ "sāmā" thì được dùng cho Devadattā. Do đó, vì chúng có đối cách khác nhau, làm sao có thể có sự hợp thành ở đây? Nghi ngờ điều đó,* nói "yade" v.v... "Samāno dhammo sāmattādi yassa so sadhammo" (cái mà có phẩm chất chung là sự giống nhau, đó là sadhammo). "Tassa bhāvo sādhammiyaṃ sāmattaṃ" (trạng thái của nó là sādhammiyaṃ - sự tương đồng, sāmattaṃ - sự giống nhau). Do đó, nó được dùng cho Devadattā theo nghĩa ẩn dụ. Từ "sāmā", mặc dù là từ chỉ phẩm chất, sau khi nói về sự giống nhau, cũng được dùng cho Devadattā theo nghĩa ẩn dụ về sự đồng nhất dựa trên sự tin tưởng v.v... Vậy thì, vì từ "sāmā" đã hoàn thành ý nghĩa của nó khi chỉ Devadattā, nên có thể có sự nhầm lẫn về phẩm chất không xác định, vì "satthī" (cái đùi) là nơi chứa nhiều phẩm chất. Nghi ngờ điều đó,* nói "yadipi" v.v...
Ihāti niddhāraṇe, etesaṃ guṇānaṃ majjheti attho, iha vā satthiyaṃ, sāmaguṇavantatāya sāmāyāti gamyate, pasiddhivasenāti satthisāmātyatropamānaṃ satthī, upameyyā devadattā, pasiddhantupamānaṃ bhavati nāppasiddhaṃ… pasiddhasādhammiyā sādhyu sādhanamupamānanti katvā satthiyeva sāmaṅguṇena pasiddhā na devadattā, tasmā sāmaguṇappasiddhiyāti attho.
'Ihāti' is for emphasis, meaning 'among these qualities'. Or 'here', meaning in the spear. It is understood that 'sāmāyāti' means 'due to having the quality of whiteness'. 'Pasiddhivasenāti' (by way of common renown) means in 'satthisāmā' (white spear), the spear is the upamāna (standard of comparison), and Devadattā is the upameyya (object of comparison). It is said that the upamāna is well-known, not unknown... having a well-known common quality, a means (sādhana) is a good upamāna. Thus, the spear is well-known for its quality of whiteness, not Devadattā. Therefore, the meaning is 'due to the renown of the quality of whiteness'.
"Ihāti niddhāraṇe" (ở đây là trong nghĩa xác định), có nghĩa là "giữa những phẩm chất này". Hoặc "ở đây là trong satthī". Có thể hiểu là "sāmā" vì có phẩm chất giống nhau. "Pasiddhivasenāti" (theo cách nổi tiếng) là ở đây, "satthī" là vật so sánh, Devadattā là vật được so sánh. Vật so sánh phải nổi tiếng, không phải không nổi tiếng... Vì "sādhammiyā sādhyu sādhanamupamānanti" (vật so sánh là phương tiện để chứng minh cái được chứng minh bằng sự tương đồng nổi tiếng), nên chỉ "satthī" nổi tiếng với phẩm chất giống nhau, chứ không phải Devadattā. Do đó, có nghĩa là "bằng sự nổi tiếng của phẩm chất giống nhau".
Sādhyute upamīyateneneti sādhanamupamānaṃ, sādhyate upadhīyateti sādhyamupameyyaṃ, pasiddhassa sādhammiyaṃ tena, sādhyassāppasiddhassa kassaci sādhanaṃ sādhyasādhanaṃ.
'Sādhanamupamānaṃ' is that by which something is proved or compared. 'Sādhyamupameyyaṃ' is that which is proved or predicated. It is the common quality of the well-known, and the proof of some unknown object to be proved is 'sādhyasādhanaṃ' (proof of the object to be proved).
"Sādhyute upamīyateneneti sādhanamupamānaṃ" (cái mà nhờ đó được chứng minh, được so sánh là sādhanaṃ - phương tiện, upamānaṃ - vật so sánh). "Sādhyate upadhīyateti sādhyamupameyyaṃ" (cái được chứng minh, được gán cho là sādhyaṃ - cái được chứng minh, upameyyaṃ - vật được so sánh). "Pasiddhassa sādhammiyaṃ tena" (sự tương đồng của cái nổi tiếng bằng cái đó). "Sādhyassāppasiddhassa kassaci sādhanaṃ sādhyasādhanaṃ" (phương tiện để chứng minh cái được chứng minh, cái không nổi tiếng nào đó, là sādhyasādhanaṃ).
Yatratviccādinā bahulaṃvacanasāmatthiyā sāmaññavacaneneva samāsasabbhāvaṃ vatvā aññenāsabbhāvamudāharaṇena phuṭayituṃ ‘phālā iva taṇḍulā’tyādi āraddhaṃ.
Beginning with 'yatratviccādinā' (and where), after stating the existence of a compound by common usage due to the power of frequent usage, to clarify its non-existence by other means, he begins 'phālā iva taṇḍulā' (rice grains like ploughs) and so on.
Bằng cách nói rằng sự hợp thành xảy ra bằng lời nói chung do sức mạnh của lời nói thường xuyên với "yatratvi" v.v..., để làm rõ rằng nó không xảy ra bằng lời nói khác,* bắt đầu với ví dụ "phālā iva taṇḍulā" v.v...
Upamānopameyyasādhāraṇasūrattādidhammavacanāppayogeti upamānopameyyānaṃ sādhāraṇo yo visāradattādidhammo tabbacanassa ‘muni ayaṃ sīho viya visārado’tyādo visāradādisaddassāppayogeti attho, kesañciti kesañci saddānaṃ majjhe, visessattameva phuṭayati.
The meaning of Upamānopameyyasādhāraṇasūrattādidhammavacanāppayoge is the non-application of words like visārada (wise), etc., which express a quality such as wisdom (visāradatta) common to both the simile and the object of comparison, in phrases like ‘This sage is wise like a lion.’ Among certain words, only the state of being the qualified term (visessa) becomes evident.
Upamānopameyyasādhāraṇasūrattādidhammavacanāppayoge nghĩa là không sử dụng từ ngữ chỉ các pháp như sự dũng mãnh, v.v., vốn là những pháp chung của đối tượng ví dụ (upamāna) và đối tượng được ví dụ (upameyya). Điều này có nghĩa là không sử dụng các từ như visārada (thông thái) trong câu ‘vị đạo sĩ này thông thái như sư tử’ và các từ tương tự. kesañciti (trong một số trường hợp) nghĩa là giữa một số từ, chỉ có tính chất đặc biệt là rõ ràng.
‘Tathā ce’tyādinā, visesanavisessānaṃ yathiṭṭhattā niccaṃ sīhādīnaṃ visessatāyeva vacanicchāti pubbanipātattāppasaṅgoti bhāvo, upapatyantaramāha-‘visesanasseve’ccādi, yadipi sīho visesanameva na visessaṃ, tathāpi bahulādhikārā visesanassāpi paranipātoti bhāvo.
By ‘And if so,’ etc., the idea is that since qualifiers (visesana) and qualified terms (visessa) can be as desired, the wish is always to state sīha (lion) etc. as the qualified term, so there is no occasion for it to be placed first (pubbanipāta). Another reason is given with ‘of the qualifier itself,’ etc. Although sīha (lion) is only a qualifier and not a qualified term, due to the rule of frequency (bahulādhikāra), the qualifier can also be placed after the qualified term (paranipāta).
Với ‘Tathā ca’ (Và như vậy), v.v., vì tính chất tùy ý của từ bổ nghĩa (visesana) và từ được bổ nghĩa (visessa), nên luôn có mong muốn nói về tính chất được bổ nghĩa của sư tử, v.v., do đó không có sự liên quan đến việc đặt trước. Đó là ý nghĩa. Một lý do khác được đưa ra là ‘visesanasseva’ (chỉ của từ bổ nghĩa), v.v. Mặc dù sư tử chỉ là từ bổ nghĩa chứ không phải từ được bổ nghĩa, nhưng do quy tắc bahulādhikāra (quy tắc phổ biến), từ bổ nghĩa cũng có thể được đặt sau. Đó là ý nghĩa.
Athātrāpi visesananteva samāsappaṭipādane’muni ayaṃ sīhova visārado’ccādo sāmatthiyatova samāsāppasaṅgepi upamāno pameyyānaṃ sādhāraṇavisāradattādidhammavacanāppayoge sati tappasaṅgābhāvatthaṃ vacanamārabbhanīyanti codeti ‘nanuce’tyādinā, sāmatthiyatoti sāmaññavacanappayoge sāpekkhattā samāsāppasaṅgoti sāmatthiyaṃ tasmāti attho.
Now, even here, if the compound is formed with the qualifier at the end, then in phrases like ‘This sage is wise like a lion,’ even if a compound is not possible due to sāmatthiya, there might be a need to initiate a rule to prevent such possibility when there is no application of words expressing qualities like visāradatta common to the simile and the object of comparison. This is challenged with ‘But is it not?’ etc. Sāmatthiyato means that because of the usage of common words, there is sāmatthiya, which prevents compounding due to mutual dependency; that is the meaning.
Nếu ở đây, khi hình thành hợp từ chỉ với từ bổ nghĩa, thì ‘vị đạo sĩ này thông thái như sư tử’ và các trường hợp tương tự, dù không có sự liên quan đến hợp từ do sāmatthiya (khả năng), nhưng khi không sử dụng từ ngữ chỉ các pháp chung như sự thông thái, v.v., của đối tượng ví dụ và đối tượng được ví dụ, thì để không có sự liên quan đến điều đó, cần phải bắt đầu lời nói. Điều này được chất vấn bằng ‘nanu ce’ (chẳng phải là), v.v. Sāmatthiyatoti nghĩa là do không có sự liên quan đến hợp từ vì tính chất sāpekkhata (phụ thuộc) khi sử dụng từ ngữ chung, đó là sāmatthiya, nên từ đó (không liên quan).
Sāmaññappayogatthanti samāsavākye sāmaññavacanassa sūrattādi(no), appayogatthaṃ, tathā hiccādinā sāmaññasaddappayoge sāmatthiyato samāsāsabbhāvā suttantarassānārabbhanīyabhāvaṃ sādheti.
Sāmaññappayogatthaṃ means for the non-application of the common word, such as heroism, in a compound phrase. Then, with ‘For thus,’ etc., it is proven that a new Sutta need not be initiated, as compounding is not possible when common words are used, due to sāmatthiya.
Sāmaññappayogatthaṃ nghĩa là để không sử dụng từ ngữ chung (như sự dũng mãnh, v.v.) trong câu hợp từ. Và như vậy, với ‘tathā hi’ (quả thật là), v.v., chứng minh rằng không cần phải bắt đầu một sutta (kinh) khác vì không có hợp từ do sāmatthiya khi sử dụng từ ngữ chung.
Visesānantabbhāvāti sāmaññassa samāse antobhāvepi tikhīṇattādito visiṭṭhassa sūrassādivacanīyassa visesassa samāse anantogadhattā appasaṅgo sāpekkhamasamatthanti.
Visesānantabbhāvā means that even if the common quality is included in the compound, a compound is not applicable because a specific quality, such as sharpness, to be expressed as heroism, etc., is not included in the compound.* that dependent terms cannot be compounded.
Visesānantabbhāvāti nghĩa là mặc dù tính chất chung (sāmañña) được bao gồm trong hợp từ, nhưng tính chất đặc biệt (visesa) cần được nói đến, vốn khác biệt như sự sắc bén, v.v., không được bao gồm trong hợp từ, nên không có sự liên quan đến sāpekkhāmasamattaṃ (không có khả năng do phụ thuộc).
Atheti ‘saccameta’ntiādiṃ paravacanamāsaṅkiya vadati, evamādisijjhanatthaṃ samāsoti (ñāpanatthaṃ) ārabbhanīyambhavatīti sambandho.
Then, one asks, anticipating the opposing view ‘This is true,’ etc. The connection is: a compound should be initiated (to make it known) that such a thing can be accomplished.
Atheti nghĩa là nói ra sau khi nghi ngờ lời nói của người khác như ‘saccametaṃ’ (điều này là đúng), v.v. Evaṃādisijjhanatthaṃ samāsoti (để biết rằng hợp từ là để đạt được điều này) có liên quan đến việc ārabbhanīyaṃ bhavati (cần phải bắt đầu).
Tacchako sappoti byākhyeyamupanikkhippacodayamāha- ‘nanu ce’ccādi.
Tacchako sappo (a carpenter snake) presents the phrase to be explained and challenges with ‘But is it not?’ etc.
Tacchako sappo (rắn Tacchaka) là từ cần được giải thích, được đưa ra để chất vấn bằng ‘nanu ce’ (chẳng phải là), v.v.
Tacchakabhāvānapetoti bālayuvattādisaṅkhātatacchakabhāvato abyāvutto, atthināmadheyyoti tacchako nāma koci tannāmo atthi, kiriyāsaddoti tacchatīti tacchakoti evaṃ kiriyāya pavattinimittattenopādinno vaḍḍhakīvācī tacchakasaddo, evaṃ maññate ‘‘yathāvuttanayena visesanavisessasabbhāvā samāsena bhavitabbaṃ, tathā sati kimidaṃ paccudāharaṇaṃ kata’’nti.
Tacchakabhāvānapeto means not separated from the state of being a tacchaka, which refers to states like youth, etc. Atthināmadheyyo means there is someone called Tacchaka, having that name. Kiriyāsaddo means the word tacchaka, which refers to a carpenter, is derived from an action as its basis of usage, as in ‘one who carves is a tacchaka.’ One thinks: ‘If, in the manner stated, there is a qualifier and a qualified term, then a compound should occur; if so, why is this given as a counterexample?’
Tacchakabhāvānapetoti nghĩa là không bị loại bỏ khỏi trạng thái Tacchaka vốn là trạng thái như trẻ con, thanh niên, v.v. Atthināmadheyyoti nghĩa là có một người tên là Tacchaka. Kiriyāsaddoti nghĩa là từ tacchaka chỉ người thợ mộc được dùng với ý nghĩa là nguyên nhân của hành động ‘tacchati’ (đẽo), như vậy. Người ta nghĩ rằng: ‘‘Theo cách đã nói, do có từ bổ nghĩa và từ được bổ nghĩa, nên phải có hợp từ. Nếu vậy, tại sao lại đưa ra ví dụ phản bác này?’’
Atra kenaci na nāmadheyyassetyādi nopajāyatevātyetadavasānaṃ vuccamānamanudyataṃ nirākattukāmo āha-‘yopā he’ccādi.
Here, wishing to refute what is said by someone, starting from ‘not of the name’ etc., up to ‘it does not arise at all,’ he says, ‘But indeed,’ etc.
Ở đây, để bác bỏ điều đang được nói từ ‘yopā he’ (người nào), v.v., đến ‘na nāmadheyyassetyādi nopajāyatevātyetadavasānaṃ’ (không có tên gọi, v.v., không xảy ra), một người nào đó nói rằng: ‘‘Không có tên gọi, v.v., không xảy ra.’’
Evaṃ maññate- ‘‘visesanavisessabhāvacintāyaṃ saddānamatthābhidhānasāmatthiyacintā na yujjate ‘sati sambhave byabhicāre ca visesanaṃ sātthakaṃ hotī’ti visesanaṃ maggīyate, nāsambhave nābyabhicāre yathā sītaṃ (himaṃ) uṇhoggīti, tasmā sambhavabyabhicāracintā visesanavisessabhāvacintāyamupayujjatīti tacchakasaddo-nekatthavuttivā na vetyetadeva vicāretumadhikatanti katthacipi visesanavisessa sabbhāve samāso hotevā’’ti, yadipi nāmadheyyakiriyāvācīnamatulyamatthābhidhānaṃ samudāyappasiddhiyā ca balavatittaṃ, tathāpi vakkhamānanayena samāsasabbhāvā na kāci hānīti dassetumāha- ‘ettha cā’tiādi.
One thinks: ‘In the consideration of qualifier and qualified term, the consideration of the words’ power to convey meaning is not appropriate. A qualifier is sought to be meaningful when there is possibility and variability, but not when there is impossibility or invariability, like cold snow or hot fire. Therefore, the consideration of possibility and variability is useful in the consideration of qualifier and qualified term. So, it is more important to consider whether the word tacchaka has multiple meanings or not, and a compound will occur wherever there is a qualifier and a qualified term.’ Although the conveying of meaning by names and verbal nouns is unequal, and the meaning of the whole is stronger, still, as will be explained, there is no harm since a compound occurs. To show this, he says, ‘And here,’ etc.
Người ta nghĩ rằng: ‘‘Trong việc xem xét tính chất từ bổ nghĩa và từ được bổ nghĩa, việc xem xét khả năng biểu thị ý nghĩa của từ ngữ là không phù hợp. Từ bổ nghĩa được tìm kiếm khi ‘sati sambhave byabhicāre ca visesanaṃ sātthakaṃ hotī’ (khi có khả năng và sự không nhất quán, từ bổ nghĩa có ý nghĩa), không phải khi không có khả năng và không có sự không nhất quán, giống như lạnh (tuyết) và nóng (lửa). Do đó, việc xem xét khả năng và sự không nhất quán là hữu ích trong việc xem xét tính chất từ bổ nghĩa và từ được bổ nghĩa. Vậy thì từ tacchaka có nhiều nghĩa hay không có nhiều nghĩa, đây chính là điều cần được xem xét thêm. Và hợp từ luôn xảy ra khi có từ bổ nghĩa và từ được bổ nghĩa, bất kể ở đâu.’’ Mặc dù khả năng biểu thị ý nghĩa của từ tên gọi và từ hành động là không giống nhau, và sự nổi tiếng của tổng thể là mạnh hơn, nhưng để chỉ ra rằng không có bất kỳ tổn hại nào do có hợp từ theo cách sẽ được nói, điều này được nói bằng ‘ettha cā’ (và ở đây), v.v.
Etthacāti keci pakkhe ca, kañci pīḷamāvahatīti sambandho, kutoccāha ‘tathāhi’ccādi.
Etthacā means ‘And in some cases.’ The connection is: ‘it causes some distress.’ Why? He says, ‘For thus,’ etc.
Etthacāti nghĩa là trong một số trường hợp. Kañci pīḷamāvahatīti có liên quan đến việc gây ra một số khó khăn. Tại sao? Điều này được nói bằng ‘tathāhi’ (quả thật là), v.v.
Evaṃ maññate- ‘‘yadīpi samudāyappasiddhiyā sati kiriyāsaddatthavisayāpekkhā nopajāyate, tathāpi nāmadheyyasseva tacchakasaddassāpyanekatthavuttittamattheva… sappavisese manusse ca tannāmake nāmadheyyassa tacchakasaddassa pavattisabbhāvā(ti) visesanavisessasabbhāvato samāsappasaṅgo tadavattho yevā’’ti, na kevalaṃ sappavisesasseva tacchakasaddo nāmadheyyamapitu manussānampīti pisaddattho.
One thinks: ‘Even if, due to the established meaning of the whole, there is no expectation of meaning based on the verbal noun, still, the word tacchaka, like a proper name, has multiple meanings... because the word tacchaka exists both as a specific type of snake and as a human with that name. Thus, the possibility of a compound due to the presence of a qualifier and a qualified term remains as before.’ The particle pi (also) means that the word tacchaka is a name not only for a specific type of snake but also for humans.
Người ta nghĩ rằng: ‘‘Mặc dù khi có sự nổi tiếng của tổng thể, sự phụ thuộc vào ý nghĩa của từ hành động không xảy ra, nhưng từ tacchaka cũng có nhiều nghĩa như từ tên gọi… do có sự xuất hiện của từ tên gọi tacchaka trong trường hợp rắn đặc biệt và trong trường hợp con người có tên đó, nên sự liên quan đến hợp từ do có từ bổ nghĩa và từ được bổ nghĩa vẫn còn nguyên.’’ Không chỉ đối với loài rắn đặc biệt, từ tacchaka cũng là tên gọi của con người. Đó là ý nghĩa của từ pi (cũng).
Tacchakasaddassānekatthavuttittepi na samudāyappasiddhiyā avayavappasiddhībādhāti dassetumāha- ‘nacā’tiādi.
To show that even if the word tacchaka has multiple meanings, the meaning of the parts is not superseded by the meaning of the whole, he says, ‘Nor,’ etc.
Để chỉ ra rằng ngay cả khi từ tacchaka có nhiều nghĩa, sự nổi tiếng của tổng thể không bị cản trở bởi sự nổi tiếng của các thành phần, điều này được nói bằng ‘nacā’ (và không), v.v.
Co-vadhāraṇe, kutoccāha ‘kiriye’ccādi.
Ca is for emphasis. Why? He says, ‘Because of the action,’ etc.
Co-vadhāraṇe (co là để nhấn mạnh). Tại sao? Điều này được nói bằng ‘kiriye’ (hành động), v.v.
Kamenatthappasiddhīti yaṃ, etampana sakkā viññātunti yojanā.
That which is 'the gradual accomplishment of the meaning,' this indeed can be understood – such is the construction.
Điều gì được gọi là sự thành tựu mục đích dần dần, thì điều này có thể được hiểu.
Yanti yaṃ pasijjhanaṃ, kamenāti bādhābhāvato anukkamena.
'Yaṃ' means accomplishment, and 'kamena' means gradually, due to the absence of obstacles.
"Cái gì là sự thành tựu. "Dần dần" (kamena) là do không có chướng ngại, theo thứ tự.
Evañceti iminā nacetyādinā vuttaṃ paccāmasati… kimpaṭivihitaṃ siyā parihaṭaṃ siyāti attho, iti iminā kāraṇena ‘tacchako sappo’ti paccudāharaṇaṃ na yuttaṃ… tacchakasappoti samāsasabbhāvatoti adhippāyo, nedamevamiccādinā pariharati, yadā carati yathā vuttena visesanavisessabhāvasambhavo, tadā kathaṃtyāha- ‘yadā visesane’ccādi.
'Evañca' refers back to what was stated by 'na ca' and so on... The meaning is: 'What would be countered or removed?' Therefore, the counter-example 'carpenter snake' is not appropriate... The intention is that 'carpenter snake' is due to the existence of a compound. It refutes this by 'this is not so' and so on. When there occurs the possibility of the modifier-modified relationship as stated, how then? It says: 'When in the modifier...' and so on.
"Và nếu như vậy" (evaṃ ca) là nhắc lại điều đã nói bằng "naca" (không phải)... nghĩa là "điều gì sẽ được giải quyết, sẽ được loại bỏ". Vì lý do này, ví dụ phản bác "tacchako sappo" (rắn thợ mộc) là không phù hợp... ý nghĩa là do có sự kết hợp từ "tacchakasappo". Điều này được giải quyết bằng "nedamevam" (không phải như vậy)... Khi có sự hiện hữu của trạng thái đặc tính và vật được đặc tính như đã nói, thì khi đó như thế nào? Điều này được nói bằng "khi đặc tính"...
Tadāpi kathaṃ vākyena bhavitabbamiccāha- ‘idañce’ccādi.
Even then, how should it be a sentence? It says: 'If this...' and so on.
Khi đó, câu phải như thế nào? Điều này được nói bằng "điều này và"...
Bahulaṃvacanatoyevāti adhippāyo.
The intention is solely due to the word 'bahulaṃ'.
Ý nghĩa là do có từ "thường xuyên" (bahulaṃ).
Aññassāti kammani sambandhavacanicchāyaṃ chaṭṭhī.
'Aññassa' is the genitive case, implying the desire for a word indicating connection in the sense of an action.
"Của người khác" (aññassa) là cách thứ sáu do mong muốn có từ chỉ quan hệ trong hành động.
Avacchedakattāti ettha kattunā bhavitabbanti kāḷassāti kattari bhāvayoge chaṭṭhiyā ajjhāharitabbaṃ.
Here, 'avacchedakattā' implies it should be an agent, and 'kāḷassa' should be supplied in the genitive case of agent in the sense of state of being.
Ở đây, "avacchedakattā" (do là người phân định) thì phải là chủ ngữ, và "kāḷassā" (của người da đen) phải được thêm vào ở cách thứ sáu trong ý nghĩa chủ ngữ của danh động từ.
Pattāpannehi dutiyantassa jīvikampatto jīvikā pannoti samāso ‘kārakaṃ bahula’’nteva (caṃ-2-2-19) vihito dutiyantena tu tesaṃ samāsatthaṃ suttantaraṃ kataṃ parehi, atthañca tesamitthiliṅgānampi samāseneva, kāranivattiyā, tathā māso jātassāti viggahe parimāṇivācinā chaṭṭhiyantena parimāṇavacanānaṃ kālasaddānaṃ, tadāha- ‘pattāpannāna’miccādi, parimāṇaṃ māsādi paricchedo tamassatthīti parimāṇī jātādi.
The compound 'jīvikāpatto' for 'pattāpannehi' in the accusative case, meaning 'one who has attained a livelihood,' is prescribed by the rule 'kārakaṃ bahulaṃ' (Caṃ. 2-2-19). But for the compounding of those in the accusative case, another Sutta has been made by others. And their meaning, even for feminine nouns, is through compounding, by the cessation of the kāraka; similarly, in the analysis 'māso jātassa' (a month for one born), for time-denoting words that signify measure, when in the genitive case, with measure-denoting words. Thus it says: 'pattāpannānaṃ...' and so on. Measure means division like a month; that which has this is a measure, like 'jāta' (born).
Sự kết hợp từ "jīvikampatto" (đạt được sinh kế) và "jīvikā panno" (đạt được sinh kế) với từ ở cách thứ hai trong "pattāpannehi" được quy định là "kārakaṃ bahulaṃ" (caṃ-2-2-19). Nhưng đối với chúng, một quy tắc khác đã được các nhà ngữ pháp khác tạo ra để kết hợp với từ ở cách thứ hai, và ý nghĩa của chúng đối với các từ giống cái cũng là do sự kết hợp từ, do sự đình chỉ nguyên nhân. Tương tự, trong phân tích "māso jātassa" (một tháng của người đã sinh), các từ chỉ thời gian có từ chỉ định lượng ở cách thứ sáu, như "māsa" (tháng). Điều này được nói bằng "pattāpannānaṃ"... "Parimāṇa" (định lượng) là sự phân định như "māsa" (tháng). "Parimāṇī" (người có định lượng) là "jāta" (người đã sinh) vì có sự phân định đó.
Ettha hi māso parimāṇaṃ paricchedakattā, jāto parimāṇī paricchejjattā, pattā jīvikānenāti* vacanicchāyaṃ yo-ttho so- ñāpadatthasamāsepyatinno vacanicchābhedamantarenātidassetuṃ ‘aññapadatthe bhavissatī’ti yaṃ vuttiyaṃ vuttaṃ, taṃ byākhyātukāmo āha- ‘vānekaññatthe iccevā’tiādi.
Here, the month is the measure by being the delimiter, and 'jāta' (born) is the measured by being delimited. The meaning that arises from the desire to say 'pattā jīvikā nena'* is attained even in the aññapadattha samāsa. In order to show this without any difference in the desire for expression, what was stated in the commentary as 'it will be in aññapadattha' is explained by saying: 'vānekaññatthe' and so on.
Ở đây, "māsa" (tháng) là định lượng vì nó là yếu tố phân định, "jāta" (người đã sinh) là người có định lượng vì nó là đối tượng được phân định. Ý nghĩa của câu "pattā jīvikānena"* là điều không khác biệt trong sự kết hợp từ chỉ ý nghĩa của từ khác mà không có sự khác biệt về mong muốn của câu. Để giải thích điều đã nói trong phần chú giải "aññapadatthe bhavissatī" (sẽ có trong ý nghĩa của từ khác), người ta nói "vānekaññatthe" (hoặc trong ý nghĩa của nhiều từ khác)...
Aññattha samāse kate sabbattha ‘‘itthiyaṃ bhāsite’’ccādinā (3-67) pumbhāvo.
When the compound is formed in aññattha, in all cases, the masculine gender is applied by 'itthiyaṃ bhāsite' (3-67) and so on.
Khi sự kết hợp từ được thực hiện trong ý nghĩa khác, thì ở mọi nơi đều có sự biến đổi thành giống đực bằng "itthiyaṃ bhāsite" (3-67) và các quy tắc khác.
Māso jātassāti vacanicchāyaṃ yo-ttho, so-ññatthasamāsepyabhinno vacanicchābheda mantarenāti dassetumāha- ‘yassa jātādino’ccādi.
In order to show that the meaning which arises from the desire to say 'māso jātassa' is not different even in the aññattha samāsa, without a difference in the desire for expression, it says: 'yassa jātādino' and so on.
Để chỉ ra rằng ý nghĩa của câu "māso jātassa" (một tháng của người đã sinh) không khác biệt trong sự kết hợp từ chỉ ý nghĩa khác mà không có sự khác biệt về mong muốn của câu, người ta nói "yassa jātādino" (của người đã sinh)...
Jātasaddassatthamāha sampannoti, sampuṇṇotyattho, iminā ca māso jāto-ssāti viggahassa attho dassito, aññathāti yadi māso tassa aññapadatthassa jātādino sampuṇṇo na bhātīti attho.
It explains the meaning of the word 'jāta' as 'sampanno,' meaning 'complete.' By this, the meaning of the analysis 'māso jāto assa' (a month for him, being born) is shown. 'Otherwise' means if the month does not appear complete for that aññapadattha, for that born being, this is the meaning.
Từ "jāta" (đã sinh) có nghĩa là "sampanno" (hoàn thành), nghĩa là "sampuṇṇo" (đầy đủ). Với điều này, ý nghĩa của phân tích "māso jāto-ssā" (một tháng của người đó đã sinh) được chỉ ra. "Aññathā" (nếu không) nghĩa là nếu "māsa" (tháng) không xuất hiện là hoàn thành đối với ý nghĩa của từ khác, tức là "jātādi" (người đã sinh)...
Ttattavantūnaṃ niṭṭhāsaññaṃ vidhāya tadantassaññatthasamāse ‘‘niṭṭhā’’ti (2-2-36) suttena pubbanipāto vutto, tadāha- ‘nace’ccādi, pubbanipātappasaṅgo naca siyātisambandho, kutoccāha- ‘jāti’ccādi.
By prescribing the niṭṭhā designation for words ending in 't' and 'tavant', the prefixing of the word ending in it in aññattha samāsa is stated by the rule 'niṭṭhā' (2-2-36). Thus it says: 'na ca' and so on. The connection is that there would be no occasion for prefixing. Why? It says: 'jāti' and so on.
Sau khi quy định "niṭṭhāsaññā" (ký hiệu hoàn thành) cho các từ có "t" và "tavat", thì sự đặt trước được nói đến bằng quy tắc "niṭṭhā" (2-2-36) trong sự kết hợp từ chỉ ý nghĩa khác. Điều này được nói bằng "naca"... Sự đặt trước không nên xảy ra. Tại sao? Điều này được nói bằng "jāti"...
Kesañciti vākyakāramāha, naca yuttanti sambandho, kāraṇamāha- ‘visesana’meccādi, tathāhiccādinā visesanassa sātthakatte samāsabbhāvamabhāve cābhāvaṃ sādheti… chaṭṭhīsamāse ‘sati sambhave byabhicāre ca visesanassa sātthakambhavatīti visesanassa sātthakattā.
It refers to the author of the sentence with 'kesañci.' The connection is 'it is not appropriate.' It states the reason: 'visesana' and so on. Similarly, by 'tathā hi' and so on, it proves the existence of the compound when the modifier is meaningful, and its absence when it is not... In the genitive compound, when there is possibility and ambiguity, the modifier becomes meaningful, hence the modifier being meaningful.
"Kesañci" (của một số người) là nói về người tạo ra câu. "Naca yuttaṃ" (không phù hợp) là sự liên kết. Lý do được nói bằng "visesanaṃ"... Tương tự, bằng "tathāhi"... người ta chứng minh rằng khi đặc tính có ý nghĩa, thì có sự kết hợp từ, và khi không có ý nghĩa, thì không có sự kết hợp từ... Trong sự kết hợp từ cách thứ sáu, khi có sự hiện hữu của khả năng và sự biến đổi, thì đặc tính có ý nghĩa, do đó đặc tính có ý nghĩa.
Yattha brāhmaṇā aññova bhavatītyevaṃ vākyenātthantaravidhānā vidhino padhānattaṃ, atthantaravidhānasāmatthiyeneva brāhmaṇassa paṭisedho patīyate, brāhmaṇassa* nivattane tadapekkhāyāññassa vidhānayogato sakapadena nañkhyena vidhibhāgī na vuccate, kiñcarahi aññasaddena… pariyudāsanissayinoññasaddasseva vākye payogato’ añño brāhmaṇā abrāhmaṇo’ti, nañssaca syādyantena sāmatthiyaṃ, na tyādyantenetyekavākyatā… añño brāhmaṇā abrāhmaṇoti tattha tattha pariyudāsavuttittā.
Where 'a non-Brahmin is someone else' means that the emphasis is on the affirmation of another entity by a sentence, and the negation of the Brahmin is understood by the very capacity to affirm another entity, since upon the negation of a Brahmin, it is possible to affirm another, depending on that. The part that is affirmed is not expressed by the word 'nañ' itself; what then? By the word 'añña'... because in 'añño brāhmaṇā abrāhmaṇo,' the word 'añña,' which relies on 'pariyudāsa,' is used in the sentence. And 'nañ' has meaning with an ending like 'sya,' not with an initial part, thus forming a single sentence... 'añño brāhmaṇā abrāhmaṇo' is everywhere of the nature of 'pariyudāsavutti'.
Trong trường hợp "brāhmaṇā aññova bhavatī" (chỉ có người Bà-la-môn khác), do có sự quy định ý nghĩa khác bằng câu, nên sự quy định là chính yếu. Do khả năng quy định ý nghĩa khác, sự phủ định người Bà-la-môn được hiểu. Khi người Bà-la-môn bị loại bỏ, do có sự quy định người khác dựa trên điều đó, nên phần quy định không được nói bằng từ riêng của "nañ". Vậy thì bằng từ nào? Bằng từ "añña" (khác)... "añño brāhmaṇā abrāhmaṇo" (người khác với Bà-la-môn là không phải Bà-la-môn), do từ "añña" được dùng trong câu dựa trên "pariyudāsa". Và từ "nañ" có khả năng với từ tận cùng bằng "siyā", chứ không phải với từ tận cùng bằng "tyā", nên có sự thống nhất câu... "añño brāhmaṇā abrāhmaṇo" là do ở đó có cách diễn đạt phủ định loại trừ.
Itarasminti pasajjappaṭisepekkhe, kenaci saṃsayanimittenāti upavītadassanādinā kenaci saṃsayakāraṇena, sabbampi padaṃ sakatthe payogampati ñāṇamapekkhate, tañca ñāṇaṃ dvidhā sammāñāṇaṃ micchā ñāṇañca.
In the other case, when expecting 'pasajjappaṭisepekkhe', 'by some cause of doubt,' by some cause of doubt such as seeing an 'upavīta' and so on. Every word requires knowledge for its application in its own meaning. And that knowledge is of two kinds: right knowledge and wrong knowledge.
Trong trường hợp khác, nghĩa là trong sự phủ định tuyệt đối, do một nguyên nhân nghi ngờ nào đó, như việc nhìn thấy sợi chỉ thiêng (upavīta), mọi từ đều đòi hỏi sự hiểu biết về việc sử dụng nó trong ý nghĩa riêng của nó. Và sự hiểu biết đó có hai loại: hiểu biết đúng (sammāñāṇa) và hiểu biết sai (micchāñāṇa).
Ubhayampetabrāhmaṇasaddaṃ pavattayati.
Both of these give rise to the word 'abrāhmaṇa'.
Cả hai đều làm cho từ "abrāhmaṇa" (không phải Bà-la-môn) được sử dụng.
Tattha sammāñāṇa pubbake abrāhmaṇasaddappayoge natthi nañssa byāpāro, na hi tattha tena kiñci karīyati.
Among them, in the application of the word 'abrāhmaṇa' preceded by right knowledge, there is no function of 'nañ,' for nothing is done by it there.
Trong trường hợp sử dụng từ "abrāhmaṇa" có trước sự hiểu biết đúng, thì không có hoạt động của "nañ", vì ở đó nó không làm gì cả.
Micchāñāṇapubbake tu vijjate tassa byāpā ro tattha hi tena micchāñāṇappabhavatā parassākhyāyate, micchāñāṇaṃ cendriyahetukaṃ, vinā sadisattaṃ na bhavatīti paṭisedhe sati uttarapadatthasadiso samāsattho jāyateccāha- ‘tattha sadisattaṃ vine’ccādi.
But in the case preceded by wrong knowledge, its function exists, for there, by it, the wrong knowledge is attributed to another. And wrong knowledge is caused by the senses; without similarity, it does not occur. Thus, when there is negation, the meaning of the compound becomes similar to the meaning of the posterior word. So it says: 'without similarity there,' and so on.
Nhưng trong trường hợp có trước sự hiểu biết sai, thì hoạt động của nó tồn tại. Ở đó, nó cho biết sự sai lầm của người khác do sự hiểu biết sai. Và sự hiểu biết sai là do các giác quan, nó không xảy ra nếu không có sự tương đồng. Do đó, khi có sự phủ định, ý nghĩa của sự kết hợp từ trở nên tương đồng với ý nghĩa của từ đứng sau. Điều này được nói bằng "tattha sadisattaṃ vine" (ở đó không có sự tương đồng)...
Rajjuyaṃ hi sappabuddhi sadisattā.
For the perception of a snake in a rope is due to similarity.
Trong sợi dây, sự nhận thức về rắn là do sự tương đồng.
Payogasāmatthiyāceti abrāhmaṇamānayeccādipayogasāmatthiyā ca.
And by the capacity of usage, such as 'bring a non-Brahmin' and so on.
Và do khả năng sử dụng, như trong "abrāhmaṇamānaye" (hãy dẫn người không phải Bà-la-môn đến) và các trường hợp sử dụng khác.
Evammaññate- ‘‘yadyatra brāhmaṇamattassānayanaṃ siyā pubbapadassuccāraṇamanatthakaṃ siyā, atha na kassaci ānayanaṃ evampi sabbassevā brāhmaṇasaddassānatthakattaṃ, tasmā payogasāmatthiyāpi sadisappaṭipattī’’ti.
Thus it is thought: 'If the bringing of merely a brāhmaṇa were intended here, the utterance of the first word would be meaningless. If, on the other hand, no one at all were to be brought, then also the word "brāhmaṇa" would be entirely meaningless. Therefore, due to the power of usage, the practice is likewise of a similar kind.'"
Người ta nghĩ rằng: "Nếu ở đây có việc dẫn đến một Bà-la-môn, thì việc phát âm từ ngữ đầu tiên sẽ vô nghĩa. Nếu không dẫn đến ai cả, thì tất cả các từ 'Bà-la-môn' đều vô nghĩa. Do đó, ngay cả với khả năng sử dụng, cũng có sự thực hành tương tự."
Taggatāti sadisatthagatā.
‘Taggatā’ means having gone to a similar meaning.
Taggatā nghĩa là đạt đến ý nghĩa tương tự.
Yathāvuttassevā-tthassupabrūhanāya viññūvacanamupaññassati ‘atoyeva vuccate’ccādi.
To elaborate on the meaning as stated, a discerning person’s statement beginning with ‘Therefore it is said’ is presented.
Để làm rõ ý nghĩa đã nói, lời của người trí được đưa ra: "Chính vì thế mà người ta nói," v.v.
Ayañcettha attho ‘‘nañvacanena ivasaddena ca yaṃ yuttaṃ tadaññasmiṃ tappadatthasadise-tthe paṭipattiṃ janeti, tathāhyatthasampaccayo loke dissati ‘abrāhmaṇamānayā’ti brāhmaṇasadiso khattiyādi ānīyatīti, adhikarīyati niyujjate saddo-smintyadhikaraṇaṃ.
And here is the meaning: ‘That which is connected with the word of negation (nañ) and the word "iva" (like) gives rise to a practice in another similar meaning of that word. For, indeed, such a connection of meaning is seen in the world: when one says "bring a non-brāhmaṇa," a person similar to a brāhmaṇa, such as a khattiya, is brought.’ Adhikaraṇa is that in which a word is placed or employed.
Và ở đây, ý nghĩa là: "Điều gì phù hợp với từ phủ định (nañ) và từ 'như' (iva), điều đó tạo ra sự thực hành trong một ý nghĩa khác tương tự với ý nghĩa của từ đó. Thật vậy, sự tương ứng về ý nghĩa được thấy trong thế gian: khi nói 'Hãy mang một người không phải Bà-la-môn đến,' thì một người tương tự Bà-la-môn như Sát-đế-lợi được mang đến." Adhikaraṇa là nơi từ ngữ được sử dụng hoặc được chỉ định.
Yathāvuttena ca byākhyānena kimiṭṭhaṃ siddhantyāha- ‘tadeva’miccādi.
And with the explanation given, saying ‘What is achieved here?’ it is stated, ‘That very thing,’ and so on.
Nói rằng: "Điều gì được xác lập bởi lời giải thích đã nói?" và trả lời: "Tadeva," v.v.
Keci pana uttarapadatthappadhānattamiha vaṇṇenti.
Some, however, explain that the meaning of the latter word is predominant here.
Một số người lại giải thích rằng ở đây, phần sau của từ là chính yếu.
Samatthavādīnanti ‘‘samattho padavidhi’’ (pā 2-1-1) tvevaṃ vādīnaṃ.
For those who advocate samāsa: for those who say, "The rule of words is capable."
Samatthavādīnaṃ là những người nói rằng: "Sự kết hợp từ ngữ là phù hợp" (Pā. 2-1-1).
Samattha vādīnaṃ samāso vidheyyoti sambandho, vidheyyoti vacanantarena vidheyyo, tathāhi apunageyyāti gāyanena nañssa sambandho, na tu punasaddatthena.
The connection is that samāsa should be enjoined for those who advocate samāsa. "Should be enjoined" means it should be enjoined by another statement. Thus, in "apunageyyā," the negation (nañ) is connected with "gāyana" (singing), not with the word "puna" (again).
Samattha vādīnaṃ samāso vidheyyoti là sự liên kết: "Sự kết hợp từ ngữ của những người nói về sự phù hợp nên được quy định." Vidheyyoti là được quy định bởi một cách diễn đạt khác. Thật vậy, apunageyyā là sự liên kết của nañ với gāyanena, chứ không phải với ý nghĩa của từ puna.
Anokāsaṃ kāretvāti karaṇena sambandho na okāsena.
"Having made it without opportunity" (anokāsaṃ kāretvā) is connected with the action (karaṇa), not with opportunity (okāsa).
Anokāsaṃ kāretvāti là sự liên kết với karaṇena, chứ không phải với okāsena.
Amūlāmūlaṃ gantvāti gamanena, na mūlenāti asāmatthiyaṃ.
"Having gone without a root" (amūlāmūlaṃ gantvā) is connected with going, not with the root, indicating a lack of capability.
Amūlāmūlaṃ gantvāti là sự liên kết với gamanena, chứ không phải với mūlena, đó là sự không phù hợp.
Gamakattavādinoti asāmatthiyepi yatra gamakattaṃ tattha samāso hoteva, tato gamakattañca samāsassa nibandhananti yo vadati tassetyattho.
"Of those who advocate gamakatta" means that even in the absence of capability, where there is gamakatta, samāsa does occur. Thus, it means for one who says that gamakatta is the cause of samāsa.
Gamakattavādinoti là ý nghĩa: "Ngay cả khi không phù hợp, nếu có sự hàm ý, thì sự kết hợp từ ngữ vẫn xảy ra. Do đó, ai nói rằng sự hàm ý là nguyên nhân của sự kết hợp từ ngữ, thì điều đó là của người ấy."
Etthāpīti apunageyyātyādopi, nanvayamapyācariyo gamakattavādī, tathāsati gamakattāiccanabhidhāya bahulādhikārāti kasmāvuttanti āha-‘so ce’ccādi.
Here also, in "apunageyyā" and so on. But isn't this teacher also an advocate of gamakatta? If that is the case, why was "due to the predominance of bahulā" stated instead of "due to gamakatta"? He says, ‘If that,’ and so on.
Etthāpīti cũng vậy, trong apunageyyātyādopi. Chẳng phải vị thầy này cũng là người nói về sự hàm ý sao? Nếu vậy, tại sao lại nói "do sự phổ biến" mà không nói "do sự hàm ý"? Vị ấy nói: "So ce," v.v.
Syādividhinoti kārakavibhattividhānato visuṃ itthambhūtādīsuvidhānā syādividhītisaṅkhaṃ gatassa syādividhino, asyādividhimhīti pariyudāso-natthakoti codento āha ‘nanvi’ccādi, anatthakaṃ bhaveyya… lakkhaṇādyatthānaṃ samāse guṇībhūtattā samāsato kiriyāsambandhānurūpavibhattiyatthassa padhānabhāvato, pariharati ‘nayidameva’miccādinā.
By the syādi rule: it means by the syādi rule, which has attained the designation of "syādi rule" due to its prescription for "itthambhūta" and so on, distinct from the prescription of kāraka vibhatti. When it is challenged that there is no "pariyudāsa" (exclusion) in the sense of "asyādividhimhi" (not in the syādi rule), he says, ‘Is it not so?’ and so on. It would be meaningless… because the meanings of lakkhaṇā and others are made secondary in samāsa, and the meaning of the vibhatti suitable for the connection with the verb is primary in samāsa. He refutes it by saying, ‘Not just this,’ and so on.
Syādividhinoti, để chất vấn rằng không có sự loại trừ trong asyādividhimhī, vị ấy nói: "Nanvi," v.v. Syādividhi là điều được gọi là Syādividhi, được quy định trong các trường hợp như itthambhūta, v.v., khác với quy định về biến cách kāraka. Anatthakaṃ bhaveyya... vì các ý nghĩa như lakkhaṇā, v.v., bị phụ thuộc trong samāsa, và vì ý nghĩa của biến cách phù hợp với sự liên kết hành động là chính yếu từ samāsa. Vị ấy giải thích bằng "Nayidamevami," v.v.
‘‘Anunā’’ti (2-10) vicchāyamanunā yoge dutiyā vidhānasāmatthiyā vākyampi hoti, aññathā niccasamāse dutiyā vidhānamanatthakanti bhāvo, nigamayati tasmāiccādinā, ‘‘ku pāpatthe’’ti paresaṃ gaṇapāṭho, evamuparipi ‘‘dunindāyaṃ’’tyādi veditabbaṃ.
By the power of prescribing the dutiyā case for association with "anunā vicchāyaṃ" it becomes a sentence. Otherwise, the prescription of dutiyā in a permanent samāsa would be meaningless, that is the meaning. He concludes with "tasmā" (therefore) and so on. "Ku pāpatthe" is the gaṇapāṭha of others. Similarly, further on, "dunindāyaṃ" and so on should be understood.
"Anunā" (2-10), do khả năng quy định biến cách thứ hai khi có yoge với anunā, câu cũng xảy ra. Nếu không, việc quy định biến cách thứ hai trong niccasamāsa sẽ vô nghĩa. Vị ấy kết luận bằng "Tasmā," v.v. "Ku pāpatthe" là cách đọc nhóm của người khác. Tương tự, "dunindāyaṃ," v.v., cũng nên được hiểu như vậy ở trên.
Yajjevaṃ kathaṃ ‘tadahujāto’ti bahulādhikārena visesana samāsagabbhakārakasamāsena vā sijjhati, ayaṃ aññapadatthasamāso.
If this is so, how is ‘tadahujāto’ formed? It is achieved by the predominance of bahulā, or by a kāraka samāsa embedded within a visesana samāsa. This is an aññapadattha samāsa.
Nếu vậy, làm thế nào mà 'tadahujāto' được hình thành? Nó được hình thành bởi bahulādhikāra hoặc bởi kārakasamāsa chứa visesana samāsa. Đây là aññapadatthasamāsa.
Catthe bahunnamiṭṭhattā tadatthañcānekaggahaṇaṃ, tena ‘hotu potu pitā puttā’ti hoti uttarapade (yoni) sambandhe parato pubbapadassa ‘‘putte’’ti (3-65) suttenāttena, aññathā dvinnaṃdvinnaṃ samāse sabbattha uttarapadasambhavena ‘‘vijjāyonisambandhānamā tatra catthe’’ti (3-64) ‘‘putte’’ti ca suttadvayenāttena‘hotā potā pitā puttā’ti āpajjeyya.
Because the fourth case is desired by many, the mention of multiple-number is for that purpose. Therefore, ‘hotu potu pitā puttā’ (priest, sacrificer, father, sons) occurs. In the presence of a connection in the latter word (yoni), the former word takes ‘ā’ by the Sutta ‘‘putte’’ (3-65). Otherwise, if samāsa were only between two terms at a time, with the possibility of a latter word everywhere, by the two Suttas ‘‘vijjāyonisambandhānamā tatra catthe’’ (3-64) and ‘‘putte,’’ it would lead to ‘hotā potā pitā puttā.’
Vì nhiều người mong muốn trong catthe, nên anekaggahaṇaṃ cũng dành cho mục đích đó. Do đó, 'hotu potu pitā puttā' xảy ra khi có sambandha ở uttarapada (yoni), và từ pubbapada được biến đổi thành ātta bởi Sutta "putte" (3-65). Nếu không, trong samāsa của từng cặp, với uttarapada có thể xảy ra ở khắp mọi nơi, bởi hai Sutta "vijjāyonisambandhānamā tatra catthe" (3-64) và "putte," sẽ trở thành 'hotā potā pitā puttā'.
Anekanti paṭhamantattā syādītīdamevānuvattate, tenevānekaṃ syādyantamicceva vuttaṃ.
‘Anekanti’ (multiple) being in the nominative plural, ‘syādīti’ (ending in syādi) is also carried over. Therefore, it is said ‘ending in multiple syādi’ itself.
Anekanti, vì là dạng số ít chủ cách, nên "syādīti" này được tiếp tục. Chính vì thế mà nói "anekaṃ syādyantaṃ" (nhiều từ có hậu tố syādi).
Athāññattheti vutte-ññassa vākyassattheti avatvā padassecceva kasmā vuttantyāsaṅkiyā ha- ‘syādyantasse’ccādi, tassevāti sāmatthiyaladdhassa syādyanta padasseva samāso viññāyatīti sambandho.
Then, when ‘athāññattheti’ (in another meaning) is stated, why is it said "of the word itself" and not "of the meaning of the sentence of the other" (vutte-ññassa vākyassattheti)? Anticipating this, he says, ‘Of the syādi-ending one,’ and so on. The connection is that samāsa is understood to be of that very word, the syādi-ending word, obtained by implication.
Athāññattheti, khi nói vậy, thay vì nói "trong ý nghĩa của câu khác," tại sao chỉ nói "của từ"? Để nghi ngờ điều đó, vị ấy nói: "Syādyantasse," v.v. Tassevāti là sự liên kết: "Samāsa được hiểu là của chính từ có hậu tố syādi đã đạt được nhờ khả năng."
Tassa guṇā tagguṇā tasseccanenāññapadattho niddisīyate, tassa aññapadatthassa ye guṇā yāni visesanāni, tesaṃ saṃviññāṇaṃ gahaṇaṃ tagguṇasaṃviññāṇaṃ, athavā so guṇo yassa so tagguṇo, tagguṇassa tagguṇayuttassāññapadatthassasaṃviññāṇaṃ, na guṇavirahitassā(ti) tagguṇasaṃviññāṇaṃ, ettha pana ‘aññapadatthe tagguṇasaṃviññāṇaṃ pyatthī’ti paribhāsīyati, tatthāyamattho ‘‘aññapadatthe samāse-ññapadattho visesanena saha viññāyati navisesanarahito’’ti, kvaci atagguṇasaṃviññāṇassāpi dassane nāpisaddo, yatrāvayavena viggaho samudāyo samāsattho tattheva tagguṇasaṃviññāṇaṃ bhavati, tagguṇasaṃviññāṇato aññaṃ atagguṇasaṃviññāṇaṃ, tasmiṃ, yatrāvayavoyeva samāsattho tatrātagguṇasaṃviññāṇaṃ.
‘Tassa guṇā tagguṇā’ (its qualities are its qualities): by ‘tassa’ (its), another meaning (aññapadattha) is indicated. ‘Tagguṇasaṃviññāṇaṃ’ is the understanding, the grasping, of its qualities—those attributes of that other meaning. Or, ‘tagguṇo’ is that of which that is a quality. ‘Tagguṇasaṃviññāṇaṃ’ is the understanding of the other meaning endowed with that quality, not of one devoid of qualities. Here, however, it is customary to say, ‘There is also tagguṇasaṃviññāṇa in aññapadattha.’ The meaning here is: "In aññapadattha samāsa, the aññapadattha is understood with its attribute, not without the attribute." The word ‘api’ (also) is used where atagguṇasaṃviññāṇa (understanding without the quality) is also observed. Where the viggaha is by parts and the aggregate is the meaning of the samāsa, there is tagguṇasaṃviññāṇa. Atagguṇasaṃviññāṇa is that which is other than tagguṇasaṃviññāṇa. In that case, where only the part is the meaning of the samāsa, there is atagguṇasaṃviññāṇa.
Tassa guṇā tagguṇā, bằng "tasse" này, aññapadattha được chỉ định. Tassa aññapadatthassa ye guṇā yāni visesanāni, tesaṃ saṃviññāṇaṃ gahaṇaṃ tagguṇasaṃviññāṇaṃ. Hoặc, so guṇo yassa so tagguṇo. Tagguṇassa tagguṇayuttassāññapadatthassasaṃviññāṇaṃ, na guṇavirahitassā(ti) tagguṇasaṃviññāṇaṃ. Ở đây, người ta nói: "Trong aññapadattha, tagguṇasaṃviññāṇaṃ cũng có." Ở đó, ý nghĩa là: "Trong samāsa aññapadattha, aññapadattha được hiểu cùng với visesana, chứ không phải không có visesana." Trong một số trường hợp, nāpisaddo cũng được thấy trong atagguṇasaṃviññāṇaṃ. Nơi nào viggaha là một phần và samudāya là ý nghĩa của samāsa, ở đó tagguṇasaṃviññāṇaṃ xảy ra. Atagguṇasaṃviññāṇaṃ là khác với tagguṇasaṃviññāṇaṃ. Ở đó, nơi nào chỉ có avayava là ý nghĩa của samāsa, ở đó có atagguṇasaṃviññāṇaṃ.
Tadatthepīti tassa vāiti aññapadassa atthepi, tadattho cettha vikappattho vā siyā tadā pana dvinnaṃ gahaṇe na tiṇṇaṃ, tesantu gahaṇe na dvinnaṃ, saṃsayo vā, tadā tu saṃsayassobhayā lambanarūpattā dvevāti vutte tayo, tayovāti vutte dve apekkhīyantīti buddhivisayā pañca atthā samāsābhidheyyo honti.
"Tadatthepī" (even in that meaning) refers to the meaning of vā as another word. That meaning here might be an alternative meaning. In that case, when two are taken, three are not, and when three are taken, two are not, or it might be doubt. In that case, since doubt encompasses both, when two are mentioned, three are expected, and when three are mentioned, two are expected. Thus, five meanings become the referent of the compound within the scope of understanding.
"Tadatthepī" (cũng trong ý nghĩa đó) có nghĩa là cũng trong ý nghĩa của từ khác 'vā'. Ý nghĩa đó ở đây có thể là ý nghĩa tùy chọn (vikappattho). Khi đó, nếu chọn hai thì không chọn ba, nếu chọn ba thì không chọn hai, hoặc có thể là sự nghi ngờ. Khi đó, vì sự nghi ngờ có hình thức bao gồm cả hai, nên khi nói "hai" thì mong đợi "ba", và khi nói "ba" thì mong đợi "hai", vậy có năm ý nghĩa là đối tượng của trí tuệ, là ý nghĩa của hợp từ.
Nanu ca samānādhikaraṇānaṃ bahubbīhi vutto pāṇiniyehi ‘pañcahi bhuttamasseti byadhikaraṇānaṃ na siyā’ti, tathā paṭhamatthaṃ vajjetvā sabbavibhatyatthesu iṭṭho ‘vuṭṭhe devegatoccatra vuṭṭhadevoti na siyā’ti tasmā kathamatra byadhikaraṇānaṃ paṭhamatthe samāso vaṇṇīyateccāsaṅkiyāha-‘byadhikaraṇānampi’ccādi, byadhikaraṇānampi yathābhidhānaṃsamāsasabbhāvato pañcahi bhuttamassetyādo bahulādhikārā anabhidhānato vā na bhavissati, tatoyeva ca pañca bhutta vanto-sseti samānādhikaraṇānampi kvaci na bhavissati, tathā paṭhamatthepi kvaci na bhavissati vuṭṭhe deve gato’ti.
Indeed, a Bahubbīhi compound for co-referential terms is stated by the Pāṇiniyas; 'it should not occur for non-co-referential terms, as in "pañcahi bhuttamassa" (eaten by five)'. Likewise, 'it is desired in all case meanings, excluding the first, as in "vuṭṭhe deve gato" (gone when the deity has rained), it should not be "vuṭṭhadeva"'. Therefore, how is a compound of non-co-referential terms in the first case meaning described here? Anticipating this, he says, "byadhikaraṇānampi" (even for non-co-referential terms), etc.Even for non-co-referential terms, since a compound exists according to usage, it will not occur in 'pañcahi bhuttamassa' (eaten by five) etc., due to the rule of 'bahula' (frequently) or non-usage. And for that very reason, it will sometimes not occur for co-referential terms, as in 'pañca bhutta vanto-ssa'. Likewise, it will sometimes not occur in the first case meaning, as in 'vuṭṭhe deve gato' (gone when the deity has rained).
Nếu có người nghi ngờ rằng: "Các nhà Pāṇini đã nói rằng Bahubbīhi là dành cho các từ đồng vị cách (samānādhikaraṇānaṃ), vậy thì không thể có cho các từ dị vị cách (byadhikaraṇānaṃ) như 'pañcahi bhuttamasseti' (được năm người ăn), và cũng không mong muốn cho tất cả các ý nghĩa của vị cách ngoại trừ ý nghĩa của vị cách thứ nhất, như 'vuṭṭhe deve gato' (đi khi trời mưa) thì không thể là 'vuṭṭhadevoti' (người đã đi khi trời mưa). Vậy làm sao ở đây lại giải thích hợp từ của các từ dị vị cách trong ý nghĩa của vị cách thứ nhất?", thì ông ấy nói: "Byadhikaraṇānampi" (cũng đối với các từ dị vị cách) v.v. Cũng đối với các từ dị vị cách, vì có hợp từ theo cách diễn đạt (yathābhidhānaṃ), nên trong 'pañcahi bhuttamassetyādo' (được năm người ăn, v.v.) sẽ không có* do quy tắc 'bahula' (đa số) hoặc do không diễn đạt. Cũng từ đó, 'pañca bhutta vantosseti' (năm người đã ăn) cũng sẽ không có* cho các từ đồng vị cách ở một số trường hợp. Tương tự, trong ý nghĩa của vị cách thứ nhất cũng sẽ không có ở một số trường hợp như 'vuṭṭhe deve gato' (đi khi trời mưa).
Tulyayoge gamyamāneti attho.
The meaning is: when equal participation is implied.
Ý nghĩa là "khi sự đồng thời được hiểu".
Aññatracāti tulyayogato-ññatra salomakotyādīsu ca, vijjamānāni lomānyassa, vijjamānā pakkhā assāti viggaho.
"Aññatracā" (and elsewhere) means apart from equal participation, as in 'salomako' (having hair), etc. The analysis is 'vijjamānāni lomānyassa' (he has hair existing), 'vijjamānā pakkhā assā' (it has wings existing).
"Aññatracā" (và ở nơi khác) có nghĩa là ở nơi khác ngoài sự đồng thời (tulyayoga), như trong 'salomako' (có lông) v.v. Phân tích là "vijjamānāni lomānyassa" (người có lông), "vijjamānā pakkhā assā" (người có cánh).
Upasaṅkhyāto ‘‘syādyadhikāre-tthikhīrādīnamupasaṅkhyāna’’nti (2-2-24-vā) sabhāvato eva nivatto na suttantarato, gatatthassāpi hi payoge anavaṭṭhānaṃ siyā piṭṭhapesane viya, kathañcarahi brāhmaṇe bahū ānaya, ahaṃ pacāmīti nāvassamevaṃ payogo, katthaci pana vacanasiliṭṭhatādippayojane sati hoteva.
It is taught as an additional rule: "syādyadhikāre-tthikhīrādīnamupasaṅkhyānaṃ" (2-2-24-vā). The omission is by its very nature, not from another Suttanta, for even in the use of what is already understood, there might be inconsistency, as in grinding something already ground. How then is this use not compulsory: "brāhmaṇe bahū ānaya, ahaṃ pacāmī" (bring many brahmins, I cook)? However, it does occur in cases where there is a specific purpose such as verbal elegance.
"Upasaṅkhyāto" (được bổ sung) "syādyadhikāre-tthikhīrādīnamupasaṅkhyānaṃ" (2-2-24-vā) là do bản chất mà bị loại bỏ, không phải do một Sutta khác. Vì việc sử dụng một từ đã được hiểu có thể dẫn đến sự không ổn định, giống như việc giã lại bột đã giã. Vậy thì tại sao không nhất thiết phải dùng cách diễn đạt như "hãy mang nhiều Bà-la-môn đến, tôi sẽ nấu ăn"? Tuy nhiên, đôi khi, khi có mục đích như sự khéo léo trong lời nói, thì vẫn có.
Kaṇṭhe sambhavoti kāḷassa kaṇṭhe sambhavo.
"Kaṇṭhe sambhavo" (arising in the throat) means the arising of blackness in the throat.
"Kaṇṭhe sambhavo" (sự tồn tại ở cổ) có nghĩa là sự tồn tại của màu đen ở cổ.
Ṭṭhasaddatthoti kaṇṭhaṭṭhasadde ṭṭhasaddattho.
"Ṭṭhasaddattho" (the meaning of the ṭṭha sound) means the meaning of the ṭṭha sound in the word kaṇṭhaṭṭha.
"Ṭṭhasaddattho" (ý nghĩa của từ 'ṭṭha') là ý nghĩa của từ 'ṭṭha' trong từ 'kaṇṭhaṭṭha'.
Oṭṭhasaddova mukhavuttītyanena gammamānatthattā dutiyassa mukhasaddassāppayogamāha, tasmā oṭṭhova mukhamassāti viggayha oṭṭhamukhoti samāso, na ca pāṇi pāṇyantarassa mukhaṃ, mukheneva ca pāṇimukhassa sadisattaṃ pasiddhanti sāmatthiyā oṭṭhamukhamiva mukhamassetyattheva tiṭṭhate, upanyasyantetyupanyāsā, visayadassanatthāti iminā’kaṇṭhe kāḷo yassā’tyādīkameva vākyanti dasseti.
It states the non-use of the second word mukha, because the meaning is implied by the word oṭṭha itself, meaning "mouth". Therefore, forming the compound "oṭṭhamukho" by analyzing "oṭṭhova mukhamassa" (its mouth is a lip). And a hand is not the mouth of another hand. The similarity of a hand-mouth is established only by the mouth; thus, by implication, it stands in the sense "its mouth is like a lip-mouth". "Upanyasyante" (they are presented) refers to presentations. By "visayadassanatthā" (for the purpose of showing the domain), it shows that the sentence is "akaṇṭhe kāḷo yassā" (black on the throat of which) and so on.
Ông ấy nói rằng không sử dụng từ 'mukha' thứ hai vì ý nghĩa của nó đã được hiểu bởi chính từ 'oṭṭha' (môi) có nghĩa là 'mukha' (miệng). Do đó, hợp từ là 'oṭṭhamukho' sau khi phân tích là 'oṭṭhova mukhamassā' (môi là miệng của người đó). Và không phải tay là miệng của tay khác, và sự tương đồng của 'pāṇimukha' (miệng tay) đã được biết đến chỉ bằng miệng. Do đó, bằng khả năng, nó chỉ tồn tại trong ý nghĩa "miệng của người đó giống như 'oṭṭhamukha' (môi miệng)". "Upanyasyante" là "upanyāsā" (sự trình bày). "Visayadassanatthāti" (để chỉ ra đối tượng) chỉ ra rằng câu như "kaṇṭhe kāḷo yassā" (người có màu đen ở cổ) là một câu.
Samudāye vikārecāti samudāyasambandhe vikārasambandhe ca.
"Samudāye vikārecā" (in aggregation and modification) means in relation to aggregation and in relation to modification.
"Samudāye vikārecā" (trong tập hợp và trong sự biến đổi) có nghĩa là trong mối quan hệ của tập hợp và trong mối quan hệ của sự biến đổi.
Taṃsamāsassāti tassā chaṭṭhiyā samāsassa, tadabhidhāyinanti saṅghāta vikārābhidhāyīnaṃ, kesānaṃ saṅghāto iccādi paresaṃ vākyaṃ.
"Taṃsamāsassā" (of that compound) means of the compound of that genitive case. "Tadabhidhāyīnaṃ" (of those that express that) means of those that express aggregation and modification. The sentence of others is "kesānaṃ saṅghāto" (an aggregate of hairs), etc.
"Taṃsamāsassā" (của hợp từ đó) có nghĩa là của hợp từ của vị cách thứ sáu đó. "Tadabhidhāyinanti" (chỉ ra điều đó) có nghĩa là chỉ ra tập hợp và sự biến đổi. Câu của người khác là "kesānaṃ saṅghāto" (tập hợp của tóc) v.v.
Dhātuto jātaṃ dhātujaṃ, uttarapadaṃ patitasaddādi, tassa payogoti patitasaddassa payogo.
"Dhātuto jātaṃ" (born from a root) means root-born. The latter word is patitasadda (fallen word), etc. "Tassa payogo" (its usage) means the usage of the word patita.
"Dhātuto jātaṃ dhātujaṃ" (sinh ra từ gốc là 'dhātuja'). "Uttarapadaṃ patitasaddādi" (hậu tố là từ 'patita' v.v.). "Tassa payogoti" (việc sử dụng của nó) là việc sử dụng từ 'patita'.
‘‘Nañsmātthyatthāna’’nti (2-2-24) vāttikaṃ, etanāha-‘ña kārānu bandhā’iccādi.
The vāttika is "Nañsmātthyatthānaṃ" (2-2-24). By this, he states "ña kārānubandhā" (due to the anubandha ña) etc.
"Nañsmātthyatthānaṃ" (2-2-24) là một vāttika (chú giải). Điều này chỉ ra rằng "ña kārānu bandhā" (có một 'ña' làm phụ tố) v.v.
Pāṇiniyā tu avijjamānasaddo nañsamāso, padantare nāssa bahubbīhi vottarapadalopo, avijjamānā puttāssa aputtovijjamānaputtoti sādhenti, icchate pāṇinīyehi… dakkhiṇapubbā saddānaṃ nānatthattā byadhikaraṇattā, vacanepīti sutte vijjamānepi, aya maññapadatthasamāso parehi bahubbīhīti vuccati tathāhi bahavo vihayo yassa so bahubbīhi, yathā bahubbīhīti aññapadatthappadhāno tathā ayampi.
The Pāṇiniyas, however, make it grammatically correct as "avijjamānasaddo nañsamāso" (the word 'avijjamāna' is a nañ compound), and for another word, it is a Bahubbīhi with the elision of the latter word, as in "avijjamānā puttāssa aputtovijjamānaputto" (he whose sons do not exist is sonless, he whose sons exist). It is desired by the Pāṇiniyas... due to the difference in meaning and non-co-referentiality of the words dakkhiṇa (south) and pubbā (east). "Vacanepī" (even in the statement) means even though it exists in the Sutta. This compound meaning another word is called Bahubbīhi by others. For example, "bahavo vihayo yassa so bahubbīhi" (he who has much rice is a Bahubbīhi). Just as Bahubbīhi is predominant in the meaning of another word, so is this.
Tuy nhiên, những người theo Pāṇini cho rằng từ 'avijjamāna' (không tồn tại) là một hợp từ nañ-samāsa, không phải là một Bahubbīhi với sự lược bỏ hậu tố trong một từ khác. Họ chứng minh 'aputto' (không con) là 'avijjamānā puttāssa' (người không có con) và 'avijjamānaputto' (người có con không tồn tại). Điều này được những người theo Pāṇini mong muốn... do sự khác biệt về ý nghĩa và sự dị vị cách của các từ 'dakkhiṇa' (phía nam) và 'pubbā' (phía đông). "Vacanepī" (ngay cả trong lời nói) có nghĩa là ngay cả khi có trong Sutta. Hợp từ có ý nghĩa của từ khác này được người khác gọi là Bahubbīhi. Vì vậy, giống như 'bahubbīhi' (người có nhiều lúa) là một từ mà ý nghĩa chính là ý nghĩa của từ khác, thì từ này cũng vậy.
Samuccīti piṇḍīkaraṇaṃ, ko soti āha- ‘sādhanameka’miccādi.
"Samuccī" (collection) means aggregation. Who is it? He says, "sādhanamekā" (one agent), etc.
"Samuccīti" (tập hợp) là sự tập hợp lại. Ai là người đó? Ông ấy nói: "sādhanamekaṃ" (một phương tiện) v.v.
Ekaṃ sādhanaṃ ekaṃ kiriyaṃ vā paṭicca cīyamānatāti sambandho, kesanti āha- ‘kiriyāsādhanāna’nti, kenāti āha- ‘attarūpabhedenā’’ti.
The connection is: "cīyamānatā" (being accumulated) with respect to one agent or one action. Of what? He says, "kiriyāsādhanānaṃ" (of actions and agents). By what? He says, "attarūpabhedenā" (by the difference in their own form).
Mối quan hệ là "ekaṃ sādhanaṃ ekaṃ kiriyaṃ vā paṭicca cīyamānatā" (sự tập hợp lại dựa trên một phương tiện hoặc một hành động). Của ai? Ông ấy nói: "kiriyāsādhanānaṃ" (của các hành động và phương tiện). Bằng cái gì? Ông ấy nói: "attarūpabhedenā" (bằng sự khác biệt về bản chất của chính nó).
Tattha devadatto bhuñjati tiṭṭhati pacaticāti sādhanampaṭicca kiriyānaṃ attarūpabhedena cīyamānatā veditabbā, dhave ca khadire ca palāse ca chindāti kiriyampaṭicca attarūpabhedena sādhanānaṃ cīyamānatā veditabbā.
There, the accumulation of actions by difference in their own form with respect to the agent should be understood in "devadatto bhuñjati tiṭṭhati pacaticāti" (Devadatta eats, stands, cooks). The accumulation of agents by difference in their own form with respect to the action should be understood in "dhave ca khadire ca palāse ca chindāti" (he cuts down both the dhava, the khadira, and the palāsa).
Ở đó, trong "devadatto bhuñjati tiṭṭhati pacaticā" (Devadatta ăn, đứng, nấu ăn), sự tập hợp các hành động dựa trên phương tiện bằng sự khác biệt về bản chất của chính nó cần được hiểu. Trong "dhave ca khadire ca palāse ca chindā" (cắt cây Dhava, cây Khadira và cây Palāsa), sự tập hợp các phương tiện dựa trên hành động bằng sự khác biệt về bản chất của chính nó cần được hiểu.
Aniyatakkamayogapajjānanti kamo ca yogapajjañca, aniyataṃ kamayogapajjaṃ yesaṃ saddānaṃ tesaṃ, yathetyādinā tatthodāharaṇaṃ dasseti, etthāyamadhippāyo ‘‘ettha gavādīnaṃ visuṃ padhānabhāvenānayanakiriyābhisambandhā tulyabalatā gavādīnaṃ vuttakkameneva nayanābhāvā aniyatakkamatā gavādīnaṃ yugapadi nayanābhāvā aniyata yogapajjatā ca hoti, tathā aññaṃ tādisampī’’ti.
"Aniyatakkamayogapajjānaṃ" (of those whose sequence and simultaneity are not fixed) refers to words whose sequence and simultaneity are not fixed. By "yathā" (just as), etc., he shows an example for this. The intention here is: "Here, due to the independent primary connection of cows, etc., with the action of bringing, there is equality of strength among the cows, etc. Due to the non-bringing of cows, etc., in the order stated, there is an unfixed sequence. Due to the non-bringing of cows, etc., simultaneously, there is unfixed simultaneity. And so it is for other similar cases."
"Aniyatakkamayogapajjānanti" (của những cái có thứ tự và sự đồng thời không cố định) có nghĩa là thứ tự và sự đồng thời, của những từ mà thứ tự và sự đồng thời không cố định. Bằng "yathā" (như) v.v., ông ấy chỉ ra ví dụ ở đó. Ý nghĩa ở đây là: "Ở đây, sự tương đương sức mạnh của bò v.v. là do mối quan hệ với hành động dẫn dắt mang tính chủ đạo riêng biệt của bò v.v. Sự không cố định thứ tự của bò v.v. là do không dẫn dắt theo thứ tự đã nói. Sự không cố định sự đồng thời của bò v.v. là do không dẫn dắt đồng thời. Và cũng có những cái khác tương tự như vậy".
Anu pacchā padhānānurodhena (cayanaṃ) anvācayo, taṃ byañjayati ‘yatthe’ccādi, tadanurodhenāti tadanuguṇena, udāharati ‘yathe’ccādi, bhikkhāgamanamettha padhānamantaraṅgattā, netaraṃ bahiraṅgattā, taṃ karaṇe yadi gāvopi passati tāpyānayati, ettha tu gossānayanaṃ bhikkhāṭanamapekkhate, netaramitarassa… vināpi tena tadanuṭṭhānato.
"Anu" (after), that is, a subsequent collection (cayanaṃ) in accordance with the principal, is "anvācaya". He expresses that by "yatthe" (where) etc. "Tadanurodhenā" (in accordance with that) means consistent with that. He exemplifies with "yathā" (just as) etc. Here, going for alms is principal due to being internal, not the other due to being external. If, while doing that, he also sees cows, he brings them. Here, however, the bringing of cows depends on the alms-round, not the other on the other... for the former can be done without the latter.
"Anu" (sau) là "anvācayo" (sự thêm vào) theo sự ưu tiên của cái chính. Điều đó được diễn đạt bằng "yatthe" (ở đâu) v.v. "Tadanurodhenāti" (theo sự phù hợp với điều đó) có nghĩa là theo sự phù hợp với điều đó. Ông ấy đưa ra ví dụ bằng "yathe" (như) v.v. Ở đây, việc đi khất thực là chính yếu vì nó là bên trong, còn cái kia không phải vì nó là bên ngoài. Nếu khi làm điều đó mà thấy bò, thì cũng dẫn chúng đến. Ở đây, việc dẫn bò đến phụ thuộc vào việc đi khất thực, chứ không phải cái kia phụ thuộc vào cái này... vì ngay cả khi không có điều đó, điều kia vẫn không được thực hiện.
Itarassa itarena yo go itaretarayogo, so ca etādisoti āha- ‘aññamaññe’ccādi.
The combination of one thing with another, where one thing is combined with another (yo go itaretarayogo), is of this kind, so he says, "aññamaññe" (mutually) etc.
"Itarassa itarena yo go itaretarayogo" (sự kết hợp của cái này với cái kia, tức là sự kết hợp lẫn nhau), và điều đó là như thế này, ông ấy nói: "aññamaññe" (lẫn nhau) v.v.
Avayavappadhāno cāti sābhāvikābhidhānasāmatthiyenāputhubhūto ca, vuttivayena sāriputtasaddo moggallānattho hoti moggallānasaddo sāriputtatthopīti aññamaññatthe padhānato yugapadyadhikaraṇavacane sati cattha samāsoti so-yamadhikaraṇa samudāyo ubhayapadānugataubhayatthavasena catubbidhopi yugapadi buddhiyā gayhamāno kadāci ubbhūtāvayavabhedo teneva sābhāvikābhidhānasāmatthiyeneccevamavayavappadhāno ca, nanu ca jananamaraṇānīti viruddhānaṃ kathamekenābhidhānanti vuccate- sabbopi saddo payujjamāno (itarī) tarenāvadhāraṇaṃ vattate, tena ekeko saddo ekekassatthassa vācako, tathāpi yathā sāriputtamoggallānāti ettha bahuvacanassaññathānupapattiyā yugapadyadhikaraṇavacanatā hotī, tathātrāpi bahuvacanassaññathānupapattilakkhaṇena sāmatthiyena ekenāpyabhidhānaṃ hoti.
And it is prominent in its parts, and also non-separate due to the power of natural designation. By way of usage, the word Sāriputta means Moggallāna, and the word Moggallāna means Sāriputta. When there is a statement about simultaneous referents, where the primary meaning is the mutual meaning, where is the compound (samāsa)? This collection of referents, which is four-fold due to the meaning of both words in accordance with both words, when simultaneously grasped by the intellect, sometimes has a distinct differentiation of parts, and thus it is prominent in its parts due to the power of natural designation. But it is said, "How can birth and death, being opposites, be designated by a single (term)?" It is stated that every word, when used, functions as a determination through the other. Therefore, each word is a designator of a single meaning. Nevertheless, just as in "Sāriputtamoggallāna" the referential statement of simultaneity arises due to the impossibility of the plural number being otherwise, so too here, designation by a single (term) occurs due to the capacity characterized by the impossibility of the plural number being otherwise.
Và ‘avayavappadhāno ca’ (và chủ yếu là các thành phần) có nghĩa là không tách rời do khả năng biểu đạt tự nhiên. Theo cách dùng, từ Sāriputta có nghĩa là Moggallāna, và từ Moggallāna cũng có nghĩa là Sāriputta. Khi có sự diễn đạt đồng thời về đối tượng, với sự ưu tiên cho nghĩa của nhau, thì đó là loại hợp chất nào? Tập hợp đối tượng này, với bốn loại theo nghĩa của cả hai từ trong cả hai vị trí, khi được nhận thức đồng thời, đôi khi có sự phân biệt thành phần nổi bật, và chính vì khả năng biểu đạt tự nhiên đó mà nó là ‘chủ yếu là các thành phần’. Chẳng phải sự sinh và sự chết là những điều đối nghịch, làm sao chúng có thể được biểu đạt bằng một từ? (Người ta) nói rằng: bất kỳ từ nào khi được sử dụng đều được xác định bởi một từ khác. Do đó, mỗi từ chỉ một nghĩa. Tuy nhiên, giống như trong ‘Sāriputtamoggallānā’ (Sāriputta và Moggallāna), do sự không hợp lý của số nhiều, có sự diễn đạt đồng thời về đối tượng, thì ở đây cũng vậy, do khả năng biểu đạt được đặc trưng bởi sự không hợp lý của số nhiều, nên có sự biểu đạt bằng một từ.
Iti hetumhi, yato evamavayavappadhāno tatoti attho.
This means "in that reason" (iti hetumhi), that "since it is thus prominent in its parts."
‘Iti hetumhi’ (do đó, trong lý do) có nghĩa là ‘vì nó chủ yếu là các thành phần như vậy, nên’.
Bahuttāti kiñcāpi vākye nesaṃ* visuṃ bahvatthatā, na hi sāriputtamānayāti vutte moggallānassāpi sampaccayo bhavati, tathāpi yato vuttivisaye sahabhūtānamevesaṃ visuṃ bahvatthatā, tato tattha vacanīyassa atthassa saṅkhyātedena bahuttaṃ.
Though in a sentence their distinct plurality of meanings is not present—for if one says "bring Sāriputta," Moggallāna is not also implied—nevertheless, since their distinct plurality of meanings exists for those that are co-existent in the sphere of usage, therefore, there is a plurality of the meaning to be stated, determined by that. Samāharaṇa means 'gathering' in the sense of 'collecting into a mass' (piṇḍīkaraṇa). To show that it should be understood thus, he says 'aññamañña'ccādi (mutual, etc.).
‘Bahuttā’ti (do số nhiều): mặc dù trong câu, chúng có nhiều nghĩa riêng biệt (vì khi nói ‘hãy mang Sāriputta đến’, thì không có sự hiểu biết về Moggallāna), nhưng vì trong cách dùng, chúng có nhiều nghĩa riêng biệt khi cùng tồn tại, nên có số nhiều về nghĩa cần được diễn đạt.
Samāharaṇaṃ piṇḍīkaraṇavasena saṃharaṇaṃ samāhāro, so cevaṃ veditabboti dassetumāha ‘aññamaññe’ccādi.
Samāharaṇa is a collection, a compilation in the sense of gathering into a lump. To show that it should be understood in this way, he says "mutual," etc.
‘Samāharaṇaṃ’ là sự thu gom, sự tập hợp lại thành một khối. Để chỉ ra rằng nó phải được hiểu như vậy, (người ta) nói ‘aññamaññe’ccādi (lẫn nhau), v.v.
Ettha ca kiñcāpi itarītarayogassa samāhārassa ca bhāvarūpattā adabbarūpatā, tathāpītarītarayoge tu yathā guṇavaca nānaṃ sukkaṃ vatthaṃ sukko kambalo sukkā gāvīti nissayabhedato liṅgavacanasiddhi, tathā taddhammānamabhidhānato nissayato liṅgavacana siddhi veditabbā, saṃhatippadhānattācekavacananti yadā bahunnaṃ samudāyo tirohitāvayavabhedo saṃghāto pakkamīyate, tadā samāhārocceva saṃhatippadhānattā ekavacanaṃ hotīti attho.
Here, although both itarītarayoga (reciprocal combination) and samāhāra (collective combination) are states and therefore not substantial, yet in the reciprocal combination, just as for adjectives—"white cloth," "white blanket," "white cow"—gender and number are formed based on the difference in the substratum, so too here, gender and number should be understood as formed based on the designation of their qualities and their substratum. And because it is primarily a conglomeration, it is in the singular number: when a collection of many, whose individual parts are obscured, is spoken of as a unified whole, then it is a samāhāra, and because it is primarily a conglomeration, it takes the singular number.
Ở đây, mặc dù ‘itarītarayoga’ (sự kết hợp lẫn nhau) và ‘samāhāra’ (sự tập hợp) là những dạng trạng thái, không phải dạng vật thể, nhưng trong ‘itarītarayoga’, giống như trong các từ chỉ phẩm chất như ‘sukkaṃ vatthaṃ’ (vải trắng), ‘sukko kambalo’ (chăn trắng), ‘sukkā gāvī’ (bò trắng), sự thành công của giống và số được xác định bởi sự khác biệt của nơi nương tựa, thì ở đây cũng vậy, sự thành công của giống và số được xác định bởi nơi nương tựa do sự biểu đạt của các pháp đó. Và ‘saṃhatippadhānattācekavacanaṃ’ (số ít vì sự tập hợp là chính) có nghĩa là: khi một tập hợp của nhiều thứ, với sự phân biệt thành phần bị che khuất, được coi là một khối, thì đó là ‘samāhāra’ và có số ít vì sự tập hợp là chính.
Tadanuṭṭhānatoti tassa karaṇato.
"Tadanuṭṭhānato" means "due to its performance."
‘Tadanuṭṭhānatoti’ (do việc làm đó).
Byatikaro missatā, byatikaraṃ dasseti pāṇiccādinā, paccekaṃ parisamattiyaṃ vākyabahuttaṃ dasseti ‘tattha hiccādi.
"Byatikaro" is mixing. He shows the mixing with "pāṇiccādinā" (by hands, etc.). He shows the plurality of sentences in individual completion with "tattha hiccādi" (for there, etc.).
‘Byatikaro’ là sự pha trộn. (Người ta) chỉ ra sự pha trộn bằng ‘pāṇiccādinā’ (bằng tay), v.v. (Người ta) chỉ ra sự nhiều câu khi mỗi câu kết thúc riêng lẻ bằng ‘tattha hiccādi’ (vì ở đó), v.v.
Cakkhuñca sotañca, mukhañca nāsikā ca, hanu ca gīvā ca, chavi ca maṃsañca lohitañca, nāmañca rūpañca, jarā ca maraṇañcāti viggayha samāso, ‘‘samāhāre napuṃsaka’’nti (3-20) sabbattha napuṃsakaliṅgaṃ, syādimhi mukha nāsikantiādīsu ‘‘syādīsu rasso’’ti (3-23) rasso.
"Cakkhuñca sotañca, mukhañca nāsikā ca, hanu ca gīvā ca, chavi ca maṃsañca lohitañca, nāmañca rūpañca, jarā ca maraṇañcāti" are compounds formed by disjoining. "In a collective compound (samāhāra), it is neuter" (3-20) means it is neuter gender everywhere. In "mukhanāsikantiādīsu" (mouth and nose, etc.) among the "syādī" group (words beginning with syādi), there is shortening (rasso) (3-23).
‘Cakkhuñca sotañca’ (mắt và tai), ‘mukhañca nāsikā ca’ (miệng và mũi), ‘hanu ca gīvā ca’ (hàm và cổ), ‘chavi ca maṃsañca lohitañca’ (da, thịt và máu), ‘nāmañca rūpañca’ (danh và sắc), ‘jarā ca maraṇañcāti’ (già và chết) – đây là các hợp chất được phân tích. ‘Samāhāre napuṃsakaṃ’ (3-20) (trong hợp chất tập hợp là giống trung) – ở mọi nơi là giống trung. Trong ‘syādīsu mukhanāsikā’ (3-23) (trong ‘syādi’* là ‘mukhanāsikā’*), v.v. thì là nguyên âm ngắn.
Alabhatā gomukhaṃ ḍiṇḍimo bherivisesā, āḷambaraṃ paṇavo, murajo mudaṅgo, maddavo mudaṅgo.
Alabhatā: gomukha is a kind of drum; ḍiṇḍimo is a type of drum; āḷambara is a small drum; murajo is a large drum; maddavo is a drum.
‘Alabhatā’ (không có được) là ‘gomukhaṃ’ (kèn sừng bò), ‘ḍiṇḍimo’ là một loại trống, ‘āḷambaraṃ’ là trống ‘paṇava’, ‘murajo’ là trống ‘mudaṅga’, ‘maddavo’ là trống ‘mudaṅga’.
Maddavavādanaṃ paṇavavādanañca sippamassa maddaviko pāṇaviko, sammaṃ kaṃsatāḷaṃ, tāḷaṃ hatthatāḷaṃ, alasatā ca āḷambaro ca, murajo ca, gomukho ca, saṅkho ca ḍiṇḍimo ca, maddaviko ca, pāṇaviko ca, gītañca vāditañca, sammañca tāḷañcāti viggaho.
Maddavavādanaṃ and paṇavavādanañca are musical skills (sippamassa maddaviko pāṇaviko). Sammaṃ is a cymbal. Tāḷaṃ is hand-clapping. The disjunction is: a large drum (alasatā) and an āḷambara (small drum), and a murajo (drum), and a gomukha (drum), and a conch (saṅkho), and a ḍiṇḍimo (drum), and a maddaviko (drum player), and a pāṇaviko (drum player), and singing (gītañca), and instrumental music (vāditañca), and cymbals (sammañca), and hand-clapping (tāḷañcāti).
‘Maddavavādanaṃ’ (đánh trống maddava) và ‘paṇavavādanaṃ’ (đánh trống paṇava) là những nghề thủ công; ‘maddaviko’ là người đánh trống maddava, ‘pāṇaviko’ là người đánh trống paṇava. ‘Sammaṃ’ là chiêng đồng, ‘tāḷaṃ’ là vỗ tay. ‘Alasatā ca āḷambaro ca, murajo ca, gomukho ca, saṅkho ca ḍiṇḍimo ca, maddaviko ca, pāṇaviko ca, gītañca vāditañca, sammañca tāḷañcāti’ (sự lười biếng và trống āḷambara, và trống muraja, và kèn gomukha, và ốc tù và, và trống ḍiṇḍima, và người đánh maddava, và người đánh paṇava, và ca hát, và chơi nhạc cụ, và chiêng đồng, và vỗ tay) – đây là sự phân tích.
Yugassa hitā yoggā goṇā, tesamidaṃ yoggaṃ kasikammaṃ, tassa aṅgaṃ.
Yoggā goṇā are oxen suitable for the yoke. Yoggaṃ kasikammaṃ is farming work suitable for them. Its parts.
‘Yugassa hitā yoggā goṇā’ (những con bò thích hợp cho ách), ‘tesamidaṃ yoggaṃ kasikammaṃ’ (công việc cày bừa này là thích hợp cho chúng), ‘tassa aṅgaṃ’ (thành phần của nó).
Tenāha- ‘kasibhaṇḍāna’nti, phālokasako, pācanaṃ patodo, yugo ca naṅgalañcāti viggaho.
Therefore he says: 'agricultural implements'. A plough (phālokasako), a goad (pācanaṃ patodo). The disjunction is: a yoke (yugo) and a plough (naṅgalañca).
Vì vậy, (người ta) nói ‘kasibhaṇḍānaṃ’ (của các dụng cụ nông nghiệp). ‘Phālo’ là lưỡi cày, ‘kasako’ là người cày, ‘pācanaṃ’ là roi thúc, ‘patodo’ là roi thúc. ‘Yugo ca naṅgalañcāti’ (ách và cày) – đây là sự phân tích.
Piṇḍamāyudhaviseso, asi ca satti ca tomarañca piṇḍañcāti viggaho.
Piṇḍam is a type of weapon. The disjunction is: a sword (asi), and a spear (satti), and a javelin (tomarañca), and a mace (piṇḍañcāti).
‘Piṇḍamāyudhaviseso’ (piṇḍa là một loại vũ khí). ‘Asi ca satti ca tomarañca piṇḍañcāti’ (gươm và giáo và lao và piṇḍa) – đây là sự phân tích.
Cammaṃ saravāraṇaphalakaṃ, kalāpo tūṇīraṃ, paharaṇañca āvaraṇañcāti viggaho.
Cammaṃ is a shield (saravāraṇaphalakaṃ). Kalāpo is a quiver (tūṇīraṃ). The disjunction is: weapons (paharaṇaṃ) and defensive equipment (āvaraṇaṃ).
‘Cammaṃ’ là tấm chắn tên, ‘kalāpo’ là ống tên. ‘Paharaṇañca āvaraṇañcāti’ (vũ khí tấn công và vũ khí phòng thủ) – đây là sự phân tích.
Ahi ca nakulo ca, bīḷāro ca mūsiko ca, kāko ca ulūko ca, nāgo ca supaṇṇocāti viggaho.
The disjunction is: a snake (ahi) and a mongoose (nakulo), and a cat (bīḷāro) and a mouse (mūsiko), and a crow (kāko) and an owl (ulūko), and a nāga (serpent deity) and a supaṇṇa (garuḍa).
‘Ahi ca nakulo ca, bīḷāro ca mūsiko ca, kāko ca ulūko ca, nāgo ca supaṇṇocāti’ (rắn và chồn, và mèo và chuột, và quạ và cú, và rồng và chim thần) – đây là sự phân tích.
Saṅkhyā ca parimāṇañca saṅkhyāparimāṇaṃ, tattha parimāṇasaññānaṃ yathādīgho ca majjhimo ca dīghamajjhimaṃ.
Saṅkhyā and parimāṇa are saṅkhyāparimāṇa (number and measure). Regarding numerical definitions, for example, dīgho (long) and majjhimo (medium) form dīghamajjhima (long and medium).
‘Saṅkhyā ca parimāṇañca’ (số lượng và kích thước) là ‘saṅkhyāparimāṇaṃ’ (số lượng và kích thước). Trong đó, đối với các danh từ chỉ kích thước, ví dụ: ‘dīgho ca majjhimo ca’ (dài và trung bình) là ‘dīghamajjhimaṃ’ (dài và trung bình).
Ekakañca dukañcāti viggaho, dukatikādīsupi esevanayo.
The disjunction is: ekakañca (one) and dukañca (two). The same method applies to dukatika, etc.
Ekakañca và dukañca là một cách phân tích. Trong các trường hợp hai, ba, v.v., cũng theo cách này.
Kīṭo ca pataṅgo ca, kuntho ca kipilliko ca, ḍaṃso ca makaso ca, makkhikā ca kipillikācāti viggaho.
The disjunction is: an insect (kīṭo) and a moth (pataṅgo), and a worm (kuntho) and an ant (kipilliko), and a gadfly (ḍaṃso) and a mosquito (makaso), and a fly (makkhikā) and an ant (kipillikā).
Kīṭa và pataṅga, kuntha và kipillika, ḍaṃsa và makasa, makkhikā và kipillikā là một cách phân tích.
Pacanacaṇḍālāti o rabbhikādīnaṃ ruḷhīsaññā.
Pācanacaṇḍālā, etc., are established designations for butchers, etc.
Pacanacaṇḍāla là tên gọi thông thường cho những người như orabbhika, v.v.
Urabbhe hantvā jīvatīti orabbhiko, evaṃ sesesu.
Orabbhiko (sheep butcher) is one who lives by killing sheep. Similarly for the rest.
Người sống bằng cách giết cừu là orabbhika, tương tự với những người còn lại.
Sānaṃ sunakhaṃ pacatīti sapāko, venā tacchakā, rathakārā cammakārā.
Sapāko is one who cooks dog meat (sānaṃ sunakhaṃ pacatīti). Venā are carpenters. Rathakārā are cartwrights. Cammakārā are leatherworkers.
Người nấu chó là sapāka, vena là thợ mộc, rathakāra là thợ đóng xe, cammakāra là thợ làm da.
Sādhāraṇā samānā, caraṇasaddo- yaṃ idha gayhatīti sambandho, yathā sakamajjhayanāya carīyanti vatānyetesūti caraṇāni, kaṭhādivājhānyajjhayanāni sākhāsaññakāni.
Sādhāraṇā means common. The word caraṇa (conduct) is related to "what is adopted here," just as "caraṇāni" are the vows (vatāni) by which one pursues one's own studies, and Kaṭha and other such recensions (ajjhayanāni) are branches (sākhāsaññakāni).
Sādhāraṇa có nghĩa là tương đồng. Từ caraṇa được dùng ở đây có liên quan đến nghĩa là, như trong "những điều được thực hành để đạt được sự học hỏi của riêng mình" nên gọi là caraṇa, tức là những bài học như Kaṭha, v.v., được gọi là sākhā.
Yasmā etehi carati ariyasāvako gacchati amataṃ disaṃ, tasmā caraṇāni sīlādayo paṇṇarasa dhammā.
Because the Noble Disciple (ariyasāvako) proceeds by these (etehi carati) towards the Deathless direction (amataṃ disaṃ), therefore the caraṇāni are the fifteen qualities, such as sīla (virtue).
Bởi vì bậc Thánh đệ tử thực hành những điều này để đi đến phương bất tử, nên caraṇa là mười lăm pháp như giới, v.v.
Tenāha- ‘kaṭhādīhī’tiādi, kaṭhādīhīti pasiddhivasena kamātikkamenāpi vuttaṃ, tato ādisaddena atisādayo gayhanti.
Therefore he says, 'Kaṭhādīhi,' etc. By 'Kaṭhādīhi' (by Kaṭha, etc.) it is said in a well-known manner, even transgressing the order. By the word 'ādi' (etc.), Atisā, etc., are included.
Vì vậy, có câu: "Kaṭhādīhi", v.v. "Kaṭhādīhi" được nói theo cách phổ biến, ngay cả khi không theo thứ tự; với từ ādi, các Atisā, v.v., được bao gồm.
Atisena bhāradvājena kaṭhena vuttaṃ vidantyadhīyanti vāti ‘‘aññasmi’’ti (4-121) ṇo, ‘‘lopo’’ti (4-123) lopo atisā bhāradvājā kaṭhā.
"Aṭisā Bhāradvājā Kaṭhā": because they know or study what was spoken by Ati, Bhāradvāja, and Kaṭha, the suffix "ṇa" (4-121) and its subsequent elision (4-123) apply (in "aññasmi").
Những gì được Atisa Bhāradvāja và Kaṭha nói, được biết và học hỏi, nên có ṇo trong "aññasmi" và lopo trong "lopo", thành Atisā, Bhāradvājā, Kaṭhā.
Kalāpinā vuttaṃ vidantyadhīyanti vāti, teneva ṇo, kalāpā, kaṭhā ādi yesaṃ te kaṭhādayo, tehi ajjhenavisese ca purise ca upacārāti sambandho.
"Kalāpā": because they know or study what was spoken by Kalāpin, the same "ṇa" applies. Kaṭhādayo are those of whom Kaṭha is the first. The relationship is that these are applied to specific studies and to persons.
Những gì được Kalāpin nói, được biết và học hỏi, cũng có ṇo, thành Kalāpā. Kaṭhā và những gì tương tự là Kaṭhādayo. Có liên quan đến việc những điều này được dùng để chỉ sự đặc biệt trong việc học hỏi và người học.
Sīlādayotiādisaddena indriyasaṃvarādayo gayhanti.
By "sīlādayo" (virtues, etc.), the word "ādi" (etc.) includes indriyasaṃvara (restraint of faculties), etc.
Với từ ādi trong Sīlādayo, sự chế ngự các căn, v.v., được bao gồm.
Sīlañca paññāṇañca, samatho ca vipassanā ca vijjā ca caraṇañcāti viggaho.
The disjunction is: virtue (sīlaṃ) and wisdom (paññāṇaṃ), and calm (samatho) and insight (vipassanā), and knowledge (vijjā) and conduct (caraṇaṃ).
Giới và tuệ, định và tuệ quán, minh và hạnh là một cách phân tích.
Ekato ajjhayanametesūti ekajjhayanāni, pakaṭhāni vacanāni pāvacanāni saddhammo, ekajjhayanāni ca tāni pāvacanāni ca tesaṃ, dīgho ca dīghāgamo ca majjhimo ca majjhimāgamo ca, ekuttaro ca aṅguttarāgamo ca saṃyuttāgamo ca, khandhako ca vibhaṅgocāti viggaho.
"Ekajjhayanāni" are those in which there is common study. "Pāvacanāni" are the eminent sayings, the Good Dhamma. "Ekajjhayanāni ca tāni pāvacanāni ca tesaṃ" means these are common studies and also eminent sayings. The disjunction is: Dīgha and Dīghāgama, and Majjhima and Majjhimāgama, and Ekuttara and Aṅguttarāgama, and Saṃyuttāgama, and Khandhaka and Vibhaṅga.
Những gì được học hỏi cùng nhau là ekajjhayana. Những lời dạy nổi bật là pāvacana, tức là Chánh Pháp. Ekajjhayana và pāvacana của chúng. Trường bộ và Trường bộ kinh, Trung bộ và Trung bộ kinh, Tăng chi bộ và Tăng chi bộ kinh, Tương ưng bộ kinh, Khandhaka và Vibhaṅga là một cách phân tích.
Tesanti iminā liṅgavisesānanti chaṭṭhiyantataṃ dīpeti, itthī ca pumā ca, dāsī ca dāso ca, cīvarañca piṇḍapāto ca senāsanañca gilānapaccayo bhesajjaparikkhāro ca, tiṇañca kaṭṭho ca sākhā ca palāso cāti viggaho.
"Tesanti" indicates the genitive case of "liṅgavisesānaṃ" (of gender distinctions). The disjunction is: a female (itthī) and a male (pumā), and a female servant (dāsī) and a male servant (dāso), and robes (cīvaraṃ) and almsfood (piṇḍapāto) and lodging (senāsanaṃ) and requisites for the sick (gilānapaccayo), and medicinal provisions (bhesajjaparikkhāro), and grass (tiṇaṃ) and wood (kaṭṭho) and branches (sākhā) and leaves (palāso).
Với "tesaṃ", nó chỉ ra dạng sở hữu cách của những giới tính khác nhau: nữ và nam, tì nữ và nô lệ, y phục và vật thực khất thực, chỗ ở và dược phẩm trị bệnh, cỏ và củi, cành cây và lá là một cách phân tích.
Cheko dakkho, pubbā ca parācātiādinā viggaho.
Cheko means skilled. The disjunction is given by "pubbā ca parācāti" (eastern and western), etc.
Cheka là khéo léo. Pubbā và parā, v.v., là một cách phân tích.
Pubbadakkhiṇantiādīsu ‘‘byañjane dīgharassā’’ti (1-33) rasso.
In "pubbadakkhiṇantiādīsu" (eastern and southern, etc.), the vowel is shortened (rasso) due to "byañjane dīgharassā" (1-33).
Trong Pubbadakkhiṇa, v.v., có rasso trong "byañjane dīgharassā".
Kāso ca kuso ca usiro ca bīraṇañca, muñjañca babbajañcāti viggaho.
The disjunction is: kāsā grass and kusā grass and usīrā grass and bīraṇā grass, and muñjā grass and babbajā grass.
Cỏ kāsa và cỏ kusa, cỏ usīra và cỏ bīraṇa, cỏ muñja và cỏ babbaja là một cách phân tích.
Khadiro ca palāsocātiādinā ca, gajo ca gavajo cātiādinā ca, hatthī ca goca asso ca vaḷavācāti ca, haṃso ca balāvā cātiādinā ca, bako ca balākācāti ca.
And by "khadiro ca palāsocātiādīna" (khadira and palāsa, etc.), and by "gajo ca gavajo cātiādīna" (elephant and wild ox, etc.), and by "hatthī ca goca asso ca vaḷavācāti" (elephant and ox and horse and mare), and by "haṃso ca balāvā cātiādīna" (swan and crane, etc.), and by "bako ca balākācāti" (crane and heron).
Khadiro và palāsa, v.v., và gaja và gavaja, v.v., và voi và bò và ngựa và ngựa cái, v.v., và ngỗng và balāvā, v.v., và cò và balākā.
Hiraññañca suvaṇṇo ca, maṇi ca saṅkho ca muttā ca veḷuriyo ca jātarūpañca rajatañcāti ca, sāli ca yavakocātiādinā ca, sākañca suvañcātiādināca, kāsiyo ca kosalācātiādinā ca viggaho, janapadavācinā ca bahuvacanantā.
And gold (hiraññaṃ) and refined gold (suvaṇṇo), and gems (maṇi) and conch shells (saṅkho) and pearls (muttā) and cat's eye gems (veḷuriyo) and natural gold (jātarūpaṃ) and silver (rajatañca). And by "sāli ca yavakocātiādīna" (rice and barley, etc.), and by "sākañca suvañcātiādīna" (vegetables and dill, etc.), and by "kāsiyo ca kosalācātiādīna" (Kāsis and Kosalas, etc.) is the disjunction. These are also plurals denoting countries.
Vàng và vàng ròng, ngọc và xà cừ và ngọc trai và ngọc bích và vàng và bạc, v.v., và lúa sāli và lúa yava, v.v., và rau và suva, v.v., và Kāsī và Kosalā, v.v., là một cách phân tích, và các từ chỉ quốc gia ở dạng số nhiều.
Kamampaccanādarāti iminā padhānabhāvenā-kkamassa vattumiṭṭhattamāha.
By "kamampaccanādarāti" (disregard for the order), he means it is desired to state the order in terms of its lack of predominance.
Bằng cách này, "kamampaccanādarā" có nghĩa là sự mong muốn không quan tâm đến trật tự như là yếu tố chính.
Saro ādi yassa taṃ sarādi, saṅkho ca dundubhi ca vīṇā ca, udukkhalañca musalo ca, dhanapati ca rāmo ca kesavocāti viggaho.
That which has a vowel (sara) as its beginning is sarādi. The analysis is: saṅkha and dundubhi and vīṇā; udukkhala and musala; dhanapati and rāma and kesava.
Sarādi là cái mà âm nguyên âm là khởi đầu của nó. Phân tích ngữ pháp: saṅkho (vỏ ốc) và dundubhi (trống) và vīṇā (đàn vĩ cầm), udukkhalaṃ (cối) và musalo (chày), dhanapati (chủ tài sản) và rāmo (Rāma) và kesavo (Kesava).
Jaṃdaṃsaddā jāyāsaddasamānatthā asaṅkhyā-jañca pati ca, dañca paticāti viggaho, avantayo ca assakāca, aggi ca indocāti viggaho, taṃnivāsimhi gahite avanti ca assakocāti ekattenapi viggaho vattati.
The word jaṃda is synonymous with the word jāyā. The analysis is: asaṅkhyā and pati, and da and pati. The analysis is: avantayo and assakā; aggi and indo. When referring to residents, the analysis also applies as avanti and assako as a single entity.
Từ "jaṃdaṃ" có nghĩa tương tự như từ "jāyā". Phân tích ngữ pháp: "asaṅkhyā" (vô số) và "pati" (chồng), "daṃ" và "pati". Phân tích ngữ pháp: "avantayo" và "assakā". Phân tích ngữ pháp: "aggi" (lửa) và "indo" (Indra). Khi đề cập đến cư dân, phân tích ngữ pháp cũng có thể là "avanti" và "assako" ở dạng số ít.
Dvandasamāso- yaṃ dvandasadisattā dvando, dve ca dve ca padāni dvandānīti hi ubhayatthappadhāno- yaṃ dvandasaddo.
This is a dvandasamāsa (copulative compound) because it is like a pair (dvanda). The word dvanda (pair) is used for two words, two words are dvandāni, meaning it is predominant in both respects.
Hợp thể dvanda: Cái tương tự như dvanda là dvanda. Bởi vì "dve ca dve ca padāni dvandāni" (hai và hai từ là dvanda), nên từ dvanda này là chính trong cả hai nghĩa.
Atha ‘‘samāhāre napuṃsaka’’nti (3-20) vijjamāne kiṃ ‘‘saṅkhyādī’’ ti iminā satthagāravakarenāti āsaṅkiya codeti ‘nanuce’ccādi.
Then, when "samāhāre napuṃsakaṃ" (3-20) exists, what is the meaning of "saṅkhyādi"? Suspecting that it is for the sake of reverence for the Sutta, he challenges it saying 'nanu c'eccādi' (is it not, etc.).
Sau đó, khi quy tắc "samāhāre napuṃsakaṃ" (3-20) đã tồn tại, người ta nghi ngờ "saṅkhyādi" này là gì và chất vấn "nanuce" (chẳng phải là) và các từ tương tự, vì nó được tạo ra bởi một người tôn trọng giáo pháp.
Tathāhiccādinā ‘‘samāhāre napuṃsaka’’nteva sijjhanaṃ samattheti.
By 'tathā hi' (for thus) etc., he confirms that the neuter gender is established by "samāhāre napuṃsakaṃ" itself.
Bằng cách "tathāhi" (thật vậy) và các từ tương tự, người ta chứng minh rằng việc đạt được "samāhāre napuṃsakaṃ" (trung tính trong hợp thể tập hợp) là đủ.
Yathāvuttacodanācālane parādhippāyaṃ parikappento’catthe’tiādimāha.
Conjecturing the intention of the other side in shaking the aforementioned challenge, he says 'c'atthe' (in the sense of 'and') etc.
Khi bác bỏ lời chất vấn đã nêu, người ta đưa ra giả định về ý định của người khác và nói "catthe" (trong nghĩa 'và') và các từ tương tự.
Samāharaṇaṃ samāhāroti iminā bhāvasādhano-yaṃ samāhārasaddo.
By 'samāharaṇaṃ samāhāro' (collection is samāhāra), this word samāhāra is derived in the sense of state (bhāvasādhana).
"Samāharaṇaṃ samāhāro" (việc tập hợp là samāhāra): Bằng cách này, từ samāhāra này là một danh từ hành động (bhāvasādhana).
Yadi samāharīyatīti samāhāroti kammasādhano siyā, tadā pañca kumāriyo samāhaṭāti vākyassātthe vutti siyā pañcakumārītyettha sakapadatthappadhānattā bahuvacanaṃ siyā ‘‘ghāpassāntassāppadhānassā’’ti (3-24) appadhānarassattañca na siyā… samāhaṭānameva kumārīnaṃ padhānattā, tasmā pañca gāvo sa māhaṭātyetasmiṃ vākye samāsova natthi kammasādhanassānupagamato.
If it were derived in the sense of object (kammasādhana) as 'samāharīyatīti samāhāro' (that which is collected is samāhāra), then in the phrase "pañca kumāriyo samāhaṭā" (five maidens collected), the compound pañcakumārī (five maidens) would be applicable. Since the meaning of its own words would be predominant, it would be in the plural, and the shortening of the non-predominant word's end by "ghāpassāntassāppadhānassā" (3-24) would not occur... since only the collected maidens would be predominant. Therefore, in the phrase "pañca gāvo samāhaṭā" (five cows collected), there is no compound, as the object derivation is not admitted.
Nếu "samāharīyati" (được tập hợp) là "samāhāro" (hành động tập hợp) là một danh từ đối tượng (kammasādhana), thì câu "pañca kumāriyo samāhaṭā" (năm cô gái được tập hợp) sẽ có ý nghĩa trong một hợp thể. Trong "pañcakumārī", sẽ là số nhiều vì sự ưu tiên của nghĩa từ riêng lẻ, và sẽ không có sự rút ngắn của yếu tố không chính "ghāpassāntassāppadhānassā" (3-24), vì các cô gái được tập hợp là chính. Do đó, trong câu "pañca gāvo samāhaṭā" (năm con bò được tập hợp), không có hợp thể vì không chấp nhận danh từ đối tượng.
Pañcannaṃ gunnaṃ samāhāro, catunnaṃ pathānaṃ samāhāroti vākye pana atthi, samāhārassekattā tu sataṃ yūthaṃ vananti ettha viya sābhāvikamekavacanaṃ siddhameveti viññāpeti.
However, it exists in the phrases "pañcannaṃ gunnaṃ samāhāro" (collection of five cows) and "catunnaṃ pathānaṃ samāhāro" (collection of four paths). He makes it known that the singular number is already established by nature, due to the singleness of the collection, just as in "sataṃ yūthaṃ vanaṃ" (a hundred herd forest).
Tuy nhiên, trong các câu "pañcannaṃ gunnaṃ samāhāro" (sự tập hợp của năm con bò) và "catunnaṃ pathānaṃ samāhāro" (sự tập hợp của bốn con đường), thì có. Người ta giải thích rằng số ít tự nhiên đã được thiết lập vì sự tập hợp là một, giống như trong "sataṃ yūthaṃ vanaṃ" (một trăm đàn là một khu rừng).
Kvacisaddassa payoganiyamanattho ‘‘paro kvicī’’ti (1-27) ettha vuttanayena veditabbo.
The rule for the use of the word kvaci should be understood according to the method explained in "paro kvicī" (1-27).
Mục đích của việc quy định cách sử dụng từ "kvaci" phải được hiểu theo cách đã nói trong "paro kvicī" (1-27).
Avisesena udāharaṇepīti paresaṃ viya ‘‘chāyā’’ti (2-2-73) suttayitvā vikappena ‘(kuḍḍacchāya) kuḍḍacchāyāti ca ‘‘bāhulle’’ti (caṃ, 2-2-74) suttayitvā niccaṃ ‘ucchucchāyaṃ salabhacchāya’nti ca nodāharitvā sāmaññena ‘salabhacchāyaṃ sakuntacchāya’nti udāharaṇe dassitepi.
Even in examples without distinction, such as not exemplifying with a variant 'kuḍḍacchāya' and 'kuḍḍacchāyā' by enunciating "chāyā" (2-2-73) as others do, and not exemplifying constantly with 'ucchucchāyaṃ salabhacchāya' by enunciating "bāhulle" (caṃ, 2-2-74), but showing general examples like 'salabhacchāyaṃ sakuntacchāya'.
Ngay cả trong ví dụ không có sự phân biệt: Ngay cả khi không đưa ra ví dụ như những người khác, bằng cách quy tắc "chāyā" (2-2-73) và tùy chọn '(kuḍḍacchāya) kuḍḍacchāyā' và bằng cách quy tắc "bāhulle" (Caṃ, 2-2-74) và luôn luôn 'ucchucchāyaṃ salabhacchāyaṃ', mà thay vào đó đưa ra ví dụ chung 'salabhacchāyaṃ sakuntacchāyaṃ'.
Aññatthāti bahulabhāvato aññattha.
In 'aññattha' (elsewhere): elsewhere due to common occurrence.
"Aññattha" (ở nơi khác): Ở nơi khác do tính phổ biến (bahulabhāva).
Viggahasamattassāti viggahasāmaññassa, yathāsambhavanti pāsādassa chāyāiccādinā sambhavānatikkamena, saddāti saddato parāya.
In 'viggahasamattassa' (of the entire analysis): of the general analysis; 'yathāsambhavaṃ' (as far as possible): without exceeding what is possible, by "pāsādassa chāyā" (shadow of the palace) etc.; 'saddāti' (words): beyond words.
"Viggahasamattassa" (của toàn bộ phân tích ngữ pháp): Của sự chung chung của phân tích ngữ pháp. "Yathāsambhavaṃ" (tùy theo khả năng): Không vượt quá khả năng, như "pāsādassa chāyā" (bóng của cung điện) và các từ tương tự. "Saddā" (từ): Sau từ.
Nanuceccādinā vuttaṃ codanaṃ nisedheti ‘tanne’ti.
By 'tanne' (that is not so), he refutes the challenge stated by 'nanu c'eccādinā' (is it not, etc.).
Người ta bác bỏ lời chất vấn đã nói bằng "nanuce" và các từ tương tự bằng "tanna" (điều đó không phải).
Tattha kāraṇamāha- ‘ghasaññattā’tyādi.
He states the reason there: 'ghasaññattā' (due to being designated gha) etc.
Ở đây, người ta đưa ra lý do: "ghasaññattā" (vì có định danh gha) và các từ tương tự.
Aghonanti ghaokāravajjitānaṃ, nanu itthi yamākāro gho, tathāsati napuṃsake so (na siyāti) parikappeti ‘napuṃsakattā ghattameva natthīti cedi’ti.
In 'aghonanti': for those without the gha-vowel. 'Nanu itthi yamākāro gho' (Is not the feminine ending 'ā' gha?) - and if that is so, then in the neuter it (would not be so); he conjectures: 'napuṃsakattā ghattameva natthīti cedi' (if one says there is no gha-designation due to being neuter).
"Aghonaṃ" (không phải gha): Của những từ không có gha và âm o. Chẳng phải âm a cuối của từ giống cái là gha sao? Nếu vậy, người ta giả định rằng trong giới tính trung lập, nó (không phải là gha), và nói "napuṃsakattā ghattameva natthīti cedi" (nếu nói rằng không có gha vì là giới tính trung lập).
Tampi neti yathā vuttampaṭikkhipitvā attheva napuṃsake ghattanti* dassetumāha-chaṭṭhīsamāsasse’ccādi.
And by 'taṃ pi na' (that also is not so), having refuted the aforementioned, he says, in order to show that there is indeed gha-designation in the neuter: 'chaṭṭhīsamāsasse' (of the genitive compound) etc.
Người ta cũng bác bỏ điều đó, tức là bác bỏ những gì đã nói, và để chỉ ra rằng có gha ngay cả trong giới tính trung lập, người ta nói "chaṭṭhīsamāsasse" (của hợp thể cách sở hữu) và các từ tương tự.
Napuṃsake ghattassa* sabbhāvameva samattheti napuṃsakattaṃ hi’ccādinā, pāribhāsikanti ettha suttamevādhippetaṃ, paribhāsāya nibbattaṃ pāribhāsikaṃ suttikanti attho.
He confirms the existence of gha-designation in the neuter by 'napuṃsakattaṃ hi' (for neuter gender) etc. In 'pāribhāsikanti' (technical term), the Sutta itself is intended. Pāribhāsika means that which is produced by definition, meaning 'suttika' (related to a Sutta).
Người ta chứng minh sự tồn tại của gha trong giới tính trung lập bằng "napuṃsakattaṃ hi" (thật vậy, giới tính trung lập) và các từ tương tự. Ở đây, "pāribhāsikaṃ" có nghĩa là quy tắc được đề cập. Ý nghĩa là "pāribhāsikaṃ" là cái được tạo ra bởi định nghĩa, tức là có tính quy tắc.
Ārabhitabbamevidaṃ suttaṃ (napuṃsakassāpi) rassattavidhānāyāti adhippāyo.
The intention is that this Sutta should indeed be commenced to prescribe the shortening (of the neuter as well).
Ý nghĩa là quy tắc này phải được bắt đầu để quy định sự rút ngắn (ngay cả đối với giới tính trung lập).
Ghanissitampi kāriyanti ‘‘ghabrahmādīte’’tyādinā (2-60) vidhiyamānamekārādikāriyampi.
And the action dependent on gha: and the action such as the 'e' ending prescribed by "ghabrahmādīte" (2-60) etc.
"Ghanissitampi kāriyaṃ" (công việc phụ thuộc vào gha): Ngay cả công việc liên quan đến âm e và các âm khác được quy định bởi "ghabrahmādīte" (2-60) và các từ tương tự.
Etaṃ ghanissitaṃ kāriyaṃ naca yuttanti sambandho.
The connection is: this action dependent on gha is not appropriate.
"Etaṃ ghanissitaṃ kāriyaṃ naca yuttaṃ" (công việc phụ thuộc vào gha này không phù hợp) là sự liên kết.
Ayuttattepi doso-yamāpatatevākyāsaṅkiyāha-‘nāyampidoso’ccādi, na rassassa ettheva laddhāvasarattā paṭhamaṃ tena paviṭṭhe… (ghani)ssitaṃ kāriyanti nāyampi doso paribhāsāva senāti mantabbaṃ.
Even if it is unsuitable, this fault arises, and suspecting this, it is said, "This is no fault," etc. Since the short vowel has already found its opportunity here, the action depends on what has entered first by it, and it should be understood that this is not a fault, but merely a convention (paribhāsa).
Về lỗi ngay cả khi không phù hợp, người ta nghi ngờ và nói "nāyampidoso" (lỗi này cũng không phải), và nói rằng "nāyampi doso paribhāsāva senāti mantabbaṃ" (lỗi này cũng không phải, cần hiểu rằng đó là do định nghĩa), vì sự rút ngắn đã có cơ hội ở đây và đã được áp dụng trước bởi điều đó... công việc phụ thuộc (gha).
Salabhacchāye iti padacchedo.
"Salabhacchāye" is the word division.
"Salabhacchāye" là cách phân tách từ.
Itthividhīsu ‘‘puthussa pathavaputhavā’’ti (3-39) suttapariyantesu.
In the rules for feminine forms, at the end of the Sutta ‘‘puthussa pathavaputhavā’’ti.
Trong các quy tắc về giới tính giống cái, tại phần cuối của quy tắc "puthussa pathavaputhavā" (3-39).
Itthiyanti idaṃ nāmavisesanaṃ vā siyā paccayatthavisesanaṃ vā, tattha nāmavisesanamevidaṃ na paccayatthavisesananti dassetumāha- ‘nāme’ccādi.
"Itthiyaṃ" may be a specific noun or a specific meaning for the suffix. To show that it is a specific noun and not a specific meaning for the suffix, it is said, "in nouns," etc.
"Itthiyaṃ" (trong giống cái): Đây có thể là một tính từ cho danh từ hoặc một tính từ cho nghĩa hậu tố. Để chỉ ra rằng đây là một tính từ cho danh từ chứ không phải là một tính từ cho nghĩa hậu tố, người ta nói "nāme" (trong danh từ) và các từ tương tự.
Akārantato nāmasmāti ekattādimahantatthavācito akārantato nāmasmā.
"From a noun ending in -a" means from a noun ending in -a which denotes the great meaning of singularity, etc.
"Akārantato nāmasmā" (từ danh từ kết thúc bằng a): Từ danh từ kết thúc bằng a biểu thị nghĩa số ít và các nghĩa lớn khác.
Itthattanti ettha itthīti itthiliṅgaṃ vuccati.
Here, 'itthattaṃ' refers to 'itthī' (female) and is called the feminine gender.
"Itthatta" ở đây, "itthī" được gọi là giống cái (itthiliṅga).
Itthiyeva hi esāti liṅgīyati saṅketīyatīti liṅgaṃ.
Indeed, it is 'itthī' (female) that is indicated, that is symbolized, thus it is 'liṅgaṃ' (gender).
Chính vì "đây là nữ" mà nó được biểu thị, được chỉ định, nên gọi là giống (liṅga).
Itthiyā esāti pasiddhimato atthassa bhāvo sāmaññaṃ bālayuvattādi lakkhaṇaṃ itthattaṃ.
'Itthattaṃ' is the state of a well-known thing, such as 'itthī' (female), the common characteristic like childhood or youth.
"Itthatta" là trạng thái của một sự vật đã được biết đến là thuộc về nữ, là tính phổ biến, là đặc điểm như trẻ con, thanh niên, v.v.
Kimettha liṅgaṃ nāma–
What is 'liṅgaṃ' (gender) here?
Vậy giống (liṅga) ở đây là gì?
Atthesu yesu esā eso etanti pasiddhi lokassa hoti etāni yathākkamaṃ itthipurisanapuṃsakaliṅgānīti lokena vuccantīti attho.
The meaning is that the things in which the common usage 'esā', 'eso', 'etaṃ' exists among people, these are accordingly called feminine, masculine, and neuter genders by people.
Nghĩa là, những sự vật mà thế gian có sự nổi tiếng (về chúng) là "esā", "eso", "etaṃ" thì chúng lần lượt được thế gian gọi là giống cái, giống đực và giống trung.
Evañcakatvā vuccate ‘‘liṅgaṃ nānusāsanīyaṃ lokanissa yattā liṅgassā’’ti.
Thus it is said: "Gender should not be taught, as gender is dependent on common usage."
Và khi đã làm như vậy, người ta nói: "Giống không cần phải được giáo huấn vì giống phụ thuộc vào thế gian."
Tattha goiccādīsvesā esoti pasiddhiyā itthiliṅgattaṃ, acciādīsvesā etanti pasiddhiyā itthinapuṃsakattaṃ, taṭobhaṭī taṭamiccādīsveso esāetanti pasiddhiyā pumitthinapuṃsakattaṃ, mālāiccādīsvesāti pasiddhiyā itthattaṃ, rukkhoccādīsvesoti pasiddhiyā pulliṅgattaṃ, kulamiccādo etanti pasiddhiyā napuṃsakattaṃ.
In this regard, in 'go', etc., the feminine gender is due to the common usage 'esā'; in 'arci', etc., the feminine and neuter genders are due to the common usage 'esā', 'etaṃ'; in 'taṭa', 'bhaṭī', 'taṭaṃ', etc., the masculine, feminine, and neuter genders are due to the common usage 'eso', 'esā', 'etaṃ'; in 'mālā', etc., the feminine gender is due to 'esā' in common usage; in 'rukkha', etc., the masculine gender is due to 'eso' in common usage; in 'kula', etc., the neuter gender is due to 'etaṃ' in common usage.
Trong đó, đối với "go" (bò) v.v., vì sự nổi tiếng là "esā" (này*) nên là giống cái; đối với "acci" (ngọn lửa) v.v., vì sự nổi tiếng là "esā" (này*) và "etaṃ" (này*) nên là giống cái và giống trung; đối với "taṭa" (bờ sông) và "bhaṭī" (tiền công), "taṭaṃ" (bờ sông) v.v., vì sự nổi tiếng là "eso" (này*), "esā" (này*), "etaṃ" (này*) nên là giống đực, giống cái và giống trung; đối với "mālā" (vòng hoa) v.v., vì sự nổi tiếng là "esā" (này*) nên là giống cái; đối với "rukkha" (cây) v.v., vì sự nổi tiếng là "eso" (này*) nên là giống đực; đối với "kula" (gia đình) v.v., vì sự nổi tiếng là "etaṃ" (này*) nên là giống trung.
Samāsassāpyevaṃ daṭṭhabbaṃ, jotakāti dassetīti sambandho.
This should also be understood for compounds. 'Jotakā' means 'they show' – this is the connection.
Đối với các hợp từ (samāsa) cũng nên được hiểu như vậy. "Jotakā" (chỉ ra) là "dassetīti" (chỉ ra), đó là mối liên hệ.
Jotakā itthattasseti pakaraṇato viññāyati.
It is understood from the context that they are 'indicators of 'itthattaṃ'.
"Jotakā itthattassa" (chỉ ra tính nữ) được hiểu từ ngữ cảnh.
Tato veccādinā paccayatthabhāvino ye dosā tesametthanāvakāsoti dasseti.
Therefore, it indicates that there is no room here for the faults arising from the 'veccā' prefix, etc., as the meaning of a suffix.
Từ đó, nó chỉ ra rằng những lỗi lầm phát sinh từ ý nghĩa của hậu tố như "ve" v.v. không có chỗ ở đây.
Samānādhikaraṇattaṃ bahuvacanampi hotītisambandho.
The connection is that there is also agreement in case and number (bahuvacanaṃ).
Sự đồng nhất cách (samānādhikaraṇattaṃ) cũng là số nhiều, đó là mối liên hệ.
Iminā idaṃ dīpeti ‘‘itthattassa paccayatthatte sati padhānattāssa byatirekalakkhaṇāya chaṭṭhiyā ‘kumārittaṃ (devadattāyā’tibhavitabbaṃ, tato ca na siyā kumārī) devadattā’ti samānādhikaraṇattaṃ, tathā kumāriyoti bahuvacanampi itthattassekattā.
By this, it illuminates that "if 'itthattaṃ' were the meaning of a suffix, then due to its prominence, the genitive case with a differentiating characteristic, like 'kumārīttaṃ Devadattāyā' (the state of being a young girl for Devadattā), would be required; hence, 'kumārī Devadattā' with agreement in case and number would not be possible, nor would the plural 'kumāriyo' (young girls) be possible, as 'itthattaṃ' is singular.
Điều này làm sáng tỏ rằng: "Nếu 'itthatta' có ý nghĩa là hậu tố, thì vì nó là chính yếu, nên phải dùng cách thứ sáu (chaṭṭhī) với đặc tính phân biệt 'kumārittaṃ devadattāya' (tính nữ của Devadattā), và từ đó sẽ không có sự đồng nhất cách 'kumārī devadattā' (Devadattā là một cô gái), cũng như không có số nhiều 'kumāriyo' (các cô gái) vì 'itthatta' là số ít.
Pakatiyattha visesanapakkhe tu pakatiyā itthattavisiṭṭhaṃ dabbamevoccate, āādayo tu jotakatāti tattha byatirekābhāvā chaṭṭhiyā appasaṅgo ca bahuvacanampi anekattāva dabbassa yuttanti yathāvuttadosāvasarābhāvā iṭṭhatthasiddhī’’ti.
However, if it is considered a qualifier of the natural meaning, then the substance qualified by 'itthattaṃ' is itself described by the natural term; but 'ā', etc., are merely indicators. In that case, there is no differentiation, so the genitive case does not apply, and the plural number for the substance is appropriate due to its manifoldness. Thus, the aforementioned faults do not arise, and the desired meaning is achieved."
Tuy nhiên, trong trường hợp đặc tính của bản chất, thì chỉ có vật chất được mô tả là có tính nữ của bản chất, còn 'ā' v.v. chỉ là những từ chỉ ra, do đó không có sự phân biệt, không có nguy cơ dùng cách thứ sáu, và số nhiều cũng hợp lý vì sự vật không phải là một, do đó không có những lỗi lầm đã nêu và mục đích mong muốn được thành tựu."
Aññeti jayādicca jinindabuddhyācariyādayo dasseti.
Others, such as Jayādicca and Jinindabuddhi teachers, point out.
Những người khác như các vị thầy Jayādicca và Jinindabuddhi v.v. đã chỉ ra.
Itthiyamabhidheyyāyanti itthiliṅgasaṅkhāte itthatte atthabhūte, yathevahītiādinā upamāvasena yathāvuttamevatthaṃ vibhāveti.
'Itthiyamabhidheyyāyaṃ' means when the feminine gender, i.e., 'itthattaṃ', is the meaning; and with 'yathevahī' and so on, it explains the aforementioned meaning by way of analogy.
"Itthiyamabhidheyyāyaṃ" (khi nói về nữ tính) nghĩa là khi tính nữ, được gọi là giống cái, là đối tượng. Với "yathā eva hi" v.v., nó làm rõ ý nghĩa đã nói theo cách ví von.
Tattha itthattamiccādinā paropavaṇṇitapakkhassāyuttattannicchindeti, no papajjate* devadattāsaddavacanīyassāpi itthattato abyatirittattā ‘itthattaṃ devadattāyā’ti bhinnādhikaraṇatā na yujjate, anupapattimeva samattheti ‘devadattāyāti’ccādinā.
Here, with 'itthattaṃ' and so on, it refutes the incorrectness of the view put forth by others, (saying) "it is not appropriate that 'itthattaṃ devadattāyā' (the state of being a young girl for Devadattā) should have different cases, as 'itthattaṃ' is not distinct from that which is signified by the word Devadattā." It justifies the inappropriateness with 'devadattāyā' and so on.
Trong đó, với "itthattamiccādinā" v.v., nó bác bỏ luận điểm của người khác là không hợp lý: "no papajjate" (không hợp lý) "itthattaṃ devadattāya" (tính nữ của Devadattā) vì tính nữ không khác biệt với Devadattā, người được gọi bằng từ "devadattā", nên sự khác cách là không hợp lý. Nó chứng minh sự không hợp lý đó với "devadattāyāti" v.v.
Samānādhikaraṇattameva siyā itthisaddavacanīyato anaññattā devadattā saddavacanīyassa itthī devadattāti.
There should be agreement in case, as that which is signified by the word Devadattā is not different from that which is signified by the word 'itthī' (female), i.e., 'itthī devadattā' (female Devadattā).
Phải là đồng nhất cách, vì Devadattā, người được gọi bằng từ "devadattā", không khác biệt với người nữ được gọi bằng từ "itthī" (nữ), tức là "itthī devadattā" (Devadattā là một người nữ).
Atoevāti itthatte āvidhānatoyeva.
Hence, due to the very instruction regarding 'itthattaṃ'.
"Atoeva" (chính vì thế) là vì sự quy định về "itthatta".
Tabbatotthassāti idaṃ jayādiccādimatānugāminā* vuttaṃ, tathā hi te evaṃ liṅgalakkhaṇa māhu (pā, 4-1-3 kāsikāyaṃ) ‘‘sāmaññavisesā itthattādayo gottādayo viya bahuppakārabyattiyoti* te hyevaṃ maññante ‘‘yathā gottādayo samānajātiyesu sabbesvanuvattante, vijātiyehi pana nivattante, tathā itthattādayopi.
This 'tabbatotthassa' was stated by those who followed the view of Jayādicca and others. Indeed, they defined gender thus: "General and specific characteristics such as 'itthattaṃ' (feminine nature) and 'gottaṃ' (lineage) have many kinds of individual expressions." They believe that "just as 'gottaṃ' and so on apply to all of the same kind but are excluded from different kinds, so too 'itthattaṃ' and so on.
"Tabbatotthassa" (của sự vật có tính nữ đó) điều này được nói bởi những người theo quan điểm của Jayādicca v.v., vì họ đã định nghĩa giống như sau (pā, 4-1-3 trong Kāsikā): "Tính nữ v.v. và các đặc điểm phổ biến như dòng họ v.v. là những biểu hiện đa dạng." Họ nghĩ rằng: "Cũng như dòng họ v.v. tồn tại trong tất cả những người cùng loại và không tồn tại trong những người khác loại, thì tính nữ v.v. cũng vậy.
Vicittattā pana sāmaññavisesanissayānaṃ byañjakānaṃ kociyeva sāmaññaviseso kenacideva nissayena byañjate, na sabbo sabbena (pati) niyatavisayattā bhāvasattīnaṃ, tattha yenatthena itthattameva byañjate na pumattaṃ nāpi napuṃsakattaṃ, sā itthiyeva bhavati na pumā nāpi napuṃsakaṃ.
However, due to the varied nature of the bases of general and specific characteristics, i.e., their indicators, only some general and specific characteristics are expressed by some particular bases, not all by all, due to the specific domain of inherent faculties. Therefore, by whatever meaning 'itthattaṃ' alone is expressed and not 'pumattaṃ' (masculine nature) or 'napuṃsakattaṃ' (neuter nature), that is feminine and not masculine or neuter.
Tuy nhiên, vì sự đa dạng của các yếu tố hỗ trợ các đặc điểm phổ biến, nên chỉ một đặc điểm phổ biến nào đó được biểu hiện bởi một yếu tố hỗ trợ nào đó, chứ không phải tất cả bởi tất cả (vì các năng lực của trạng thái có phạm vi nhất định). Trong đó, với ý nghĩa nào mà chỉ tính nữ được biểu hiện, chứ không phải tính nam hay tính trung, thì đó chính là nữ, không phải nam hay trung.
Yena pumattameva byañjate, so pumāyeva.
That by which 'pumattaṃ' alone is expressed is masculine only.
Với ý nghĩa nào mà chỉ tính nam được biểu hiện, thì đó chính là nam.
Yena tu napuṃsakattaṃ taṃ napuṃsakameva.
That by which 'napuṃsakattaṃ' is expressed is neuter only.
Với ý nghĩa nào mà chỉ tính trung được biểu hiện, thì đó chính là trung.
Yo tu dvinnaṃ tiṇṇaṃ (vā) byañjako, so dviliṅgo tiliṅgo ve’’ti (pā, 4-1-3 kāsikāvivaraṇapañjikā) tasmā pabbato yathā vuttaitthattavato atthassa abhidheyyassāti evamettha attho daṭṭhabbo.
And that which is an indicator of two or three (genders) is bi-gendered or tri-gendered." Therefore, the meaning here should be understood as: 'pabbato', for an object whose expressed meaning possesses the aforementioned 'itthattaṃ'.
Còn cái nào là biểu hiện của hai hoặc ba (giống), thì nó là hai giống hoặc ba giống." (pā, 4-1-3 Kāsikāvivaraṇapañjikā). Do đó, ở đây nên hiểu ý nghĩa là: "Pabbata" (núi) là của sự vật được gọi là có tính nữ đã nói.
Atheccādinā yathāvuttadosaparihārāya jinindabuddhinā yadupavaṇṇi taṃ taṃ parikappeti.
With 'atha', etc., it considers that which Jinindabuddhi set forth to avoid the aforementioned faults.
Với "atha" v.v., nó xem xét những gì Jinindabuddhi đã trình bày để tránh những lỗi lầm đã nói.
So eva carahiccādinā upahāsapubbakamuttara mācikkhate.
With 'so eva carahi', etc., he mockingly replies.
"So eva carahi" v.v. là lời đáp với giọng điệu chế nhạo.
Masimakkhitakukkuṭoviyāti yadā koci aññakukkuṭo aññasmā bhīto siyā, tadā vijayino kukkuṭassa mukhaṃ masiyā makkhetvā upanenti so paṭhamaṃ tato bhītopi puna aññoti mantvā yujjhitumussahate.
Like a rooster smeared with ink: when one rooster is afraid of another, they smear the face of the victorious rooster with ink and present it. Though initially afraid, the other rooster, thinking it's a different one, strives to fight again.
"Masimakkhitakukkuṭoviyā" (như con gà bị bôi mực): Khi một con gà nào đó sợ một con gà khác, người ta bôi mực vào mặt con gà chiến thắng và đưa nó đến. Con gà kia, dù ban đầu sợ hãi, nhưng nghĩ rằng đó là một con gà khác, lại cố gắng chiến đấu.
Yathātra sova kukkuṭo byāje nopadassito, tathā trāmītyattho.
Just as that rooster was not truly presented by trickery, so is the meaning here.
Cũng như ở đây con gà đó không được thể hiện một cách giả dối, thì ở đó cũng vậy, đó là ý nghĩa.
Bhariyāyanti pakativisesanattā māha- ‘bhariyāya’ntiādi.
Since it is a qualifier of the natural meaning, it says 'bhariyāyaṃ' and so on.
"Bhariyāyaṃ" (trong người vợ) được nói là "bhariyāyaṃ" v.v. vì nó là một đặc điểm của bản chất.
Punnāmadheyyāti purisassa samaññābhūtā, puṃyogenāti purisena saha sambandhena hetunā.
'Punnāmadheyya' means the name belonging to a man; 'puṃyogena' means by connection with a man.
"Punnāmadheyyā" (được gọi là nam) là tên gọi của người nam. "Puṃyogenā" (do sự kết hợp với nam) là do mối quan hệ với người nam.
Itthiyaṃ vattantīti soyamityabhedavacanicchāyaṃ yadā bhariyāsaṅkhātāyamitthiyaṃ vattante, nadādipāṭhāti vutte viññāyati ‘ākatigaṇattā nadādipāṭho honto evaṃ hotī’ti dasseti, punnāmasmāyogāapālakantāti nadādipāṭhatoti atthoti seso.
'Itthiyaṃ vattantī' means when they refer to a woman, specifically a wife, with the intention of using an undifferentiated word like 'soyam'. When it says 'nadādipāṭhā', it indicates that "the inclusion in the 'nadā' group, if it occurs, happens thus." 'Punnāmasmāyogāapālakantāti nadādipāṭhatoti attho' is the remaining meaning.
"Itthiyaṃ vattantīti" (khi được dùng cho người nữ) nghĩa là khi chúng được dùng cho người nữ được gọi là vợ, với ý muốn nói không phân biệt "so ayam" (người này). Khi nói "nadādipāṭhāti" (theo danh sách "nadā" v.v.), người ta hiểu rằng: "Danh sách 'nadā' v.v. là một nhóm từ tự nhiên, nên nó là như vậy." "Punnāmasmāyogāapālakantāti" (từ sự kết hợp với danh từ nam và không có "pālaka") là ý nghĩa của "nadādipāṭhato", đó là phần còn lại.
Idañca nadādīsu gaṇasuttanti veditabbaṃ, tassa atthaṃ vadati-‘pumuno’iccādi, apālakantāti kiṃpasupālikā khettapālikā.
This should be understood as a group rule among the 'nadā' words. It explains its meaning with 'pumuno', etc. What is 'apālakantāti'? 'pasupālikā' (herdess), 'khettapālikā' (field-guard).
Và điều này nên được biết là một quy tắc nhóm trong "nadā" v.v. Nó nói về ý nghĩa của quy tắc đó: "pumuno" v.v. "Apālakantāti" (không có "pālaka") nghĩa là gì? "Kipasupālikā khettapālikā" (người chăn gia súc, người giữ ruộng).
Parādhikārato paccayassa paravidhināva sāmīpyassa siddhattā sādhīpyavacanassantasaddassa gahaṇamanatthakaṃ siyāti mantvāvayavavacano yamantasaddo gayhatīti dassento āha- ‘tassa anto’iccādi.
Since proximity is established by the rule of the other (word) due to the authority of the other (word), the inclusion of the word "anta" (end), meaning "adjacent," would be meaningless. Therefore, to show that this word "anta" is taken as denoting a part (avayava), it is said, "its end," etc.
Nghĩ rằng vì sự gần gũi của hậu tố được thiết lập bởi quy tắc khác do thẩm quyền của người khác, nên việc thêm từ “anta” vào cách nói “sādhīpya” sẽ là vô nghĩa, ông ấy nói, để chỉ ra rằng từ “anta” này được hiểu theo nghĩa là một bộ phận: “tassa anto” (cuối của nó), v.v.
Avasānavati+avayavoti padacchedo, samāsaggahaṇena gahaṇe kāraṇamāha-‘avayavattā’ti.
"Avasānavati-avayavo" is the word division. The reason for taking it by means of a compound is stated as "because it is a part."
Cách phân chia từ là “avasānavati avayavo” (một bộ phận có kết thúc). Ông ấy nêu lý do cho việc dùng từ ghép: “vì nó là một bộ phận”.
Yathāvuttacodanāya niddosattamupamāvasena dassetumāha-‘nāyaṃ doso’ccādi.
To show the faultlessness of the aforementioned injunction by way of an analogy, it is said, "This is no fault," etc.
Ông ấy nói, để chỉ ra rằng lời chỉ dẫn đã nêu là không có lỗi bằng cách ví von: “Đây không phải là lỗi”, v.v.
Pallavitassa rukkhassa pallavānamavayavattaṃ viya samāsato uttarakālaṃ vidhīya mānassa akārassa samāsāvayavattaṃ na virujjhatīti attho.
The meaning is that just as the shoots of a leafy tree are its parts, so too the 'a' vowel which is formed after the compound is not inconsistent with being a part of the compound.
Ý nghĩa là, giống như những chiếc lá của một cái cây đang ra lá là bộ phận của nó, thì việc âm “a” được quy định sau một từ ghép là một bộ phận của từ ghép đó không có gì mâu thuẫn.
Atikkantamaṅguliyoti viggaho.
"Atikkanta-aṅguliyaṃ" is the analysis.
Viggaha là “atikkantamaṅguliy” (vượt quá ngón tay).
Dve aṅguliyo samāhaṭāti paraviggahenātthamāha, dve aṅguliyo pamāṇamassāti viggahenevaṃ samāso tato mattappaccaye tagghappaccaye vā tassa ‘‘lopo’’ti (4-123) iminā lope kate visesanasamāsā akāroti dassetuṃ ‘katha’miccādinā yaṃ vuttaṃ taṃ dassetuṃ ‘aññapadatthe’ccādi vuttaṃ.
By the subsequent analysis "dve aṅguliyo samāhaṭā" (two fingers collected), it states the meaning. It is shown how such a compound is formed by the analysis "dve aṅguliyo pamāṇamassa" (two fingers is its measure), and then, after the suffix for measure (matta) or for that-which-has-it (taggha) and its subsequent elision by "lopo," the 'a' vowel is formed as a descriptive compound. This is what is stated by "kathaṃ" (how), etc., and is explained by "aññapadatthe" (in the meaning of another word), etc.
Ông ấy giải thích ý nghĩa bằng viggaha tiếp theo là “dve aṅguliyo samāhaṭā” (hai ngón tay được tập hợp), và để chỉ ra rằng từ ghép được tạo thành như vậy từ viggaha “dve aṅguliyo pamāṇamassa” (hai ngón tay là kích thước của nó), sau đó khi đã bỏ đi (lopa) hậu tố mattā hoặc taggha bằng quy tắc “lopo” (4-123), thì âm “a” là từ ghép tính từ, để chỉ ra điều đã nói bằng “kathaṃ” v.v., ông ấy đã nói “aññapadatthe” v.v.
Samāsavidhānaṃ atopīti mattādippaccayalopaṃ katvā ‘‘visesanamekatthene’’ti (3-11) samāsavidhānā, atha nāyamaṅgulisaddenevaṃ samāso, māne paccayalopavasena vināva appaccayena niṭṭhappattīti mantvā ‘aṅgulasaddo vā’ccādinā yaṃ vuttiyaṃ vuttaṃ tattha āsaṅkaṃ viracayati ‘athe’ccādi.
Regarding the formation of the compound, it is also from this point that, after eliding the measure-related suffixes, the compound is formed by the rule "visesanam ekattena." Then, such a compound is not formed with the word "aṅguli" itself, but is completed without the suffix 'a' by way of elision of a suffix, considering this, the objection "athe" (then) etc., is raised to what is stated in the commentary by "aṅgulasaddo vā" (or the word aṅgula), etc.
Việc tạo từ ghép từ “atopīti” (cũng từ đó) là do bỏ đi các hậu tố mattā v.v. và theo quy tắc tạo từ ghép “visesanamekatthene” (3-11). Sau đó, từ “aṅguli” không tạo thành từ ghép như vậy, mà hoàn thành mà không có hậu tố “a” bằng cách bỏ đi hậu tố trong phép đo, nghĩ như vậy, ông ấy đặt ra một nghi vấn bằng “athe” v.v. về điều đã nói trong phần chú giải bằng “aṅgulasaddo vā” v.v.
Dvaṅgulasaddassa pamāṇinivattanato kathañcipi aññapadatthatā siyāti ‘yathā tathā aññapadatthe vattatū’tivuttaṃ.
Since "dvaṅgula" prevents (the measure of) two fingers, the meaning of another word may occur in some way, so it is said, "let it occur in the meaning of another word somehow."
Vì từ dvaṅgula chỉ ra một kích thước, nên có thể có ý nghĩa khác trong một số trường hợp, vì vậy có câu: "dù thế nào đi nữa, nó cũng có thể mang ý nghĩa khác".
Nanu niraṅgulantyādi sabbamaṅgulasaddena sādhetuṃ sakkā, tathā sati kimaṅguli saddā appaccayavidhānenetyāsaṅkiya payojanantaraṃ apadisitumāha- ‘sabbatthe’ccādi.
It is asked whether "niraṅgula" and so on can all be accomplished with the word "aṅgula," and if so, what is the purpose of forming the 'a' suffix from the word "aṅguli"? In answer to this objection, to point out another purpose, it is said, "in all cases," etc.
Chẳng phải tất cả các từ như “niraṅgula” v.v. đều có thể được tạo thành với từ “aṅgula” sao? Nếu vậy, cần gì phải quy định hậu tố “a” từ từ “aṅguli”? Nghi vấn như vậy, ông ấy nói “sabbatthe” v.v. để chỉ ra một mục đích khác.
Aṅgulisaddato appaccaye avihite niraṅguliccādipi siyā tannivattanamettha payojananti dasseti ‘aṅgulisaddanivattanattha’nti.
It is shown that if the 'a' suffix is not formed from the word "aṅguli," "niraṅguli" etc. would also occur, and preventing this is the purpose here, by "aṅguli-sadda-nivattanatthaṃ" (for the purpose of preventing the word "aṅguli").
Ông ấy chỉ ra rằng nếu hậu tố “a” không được quy định từ từ “aṅguli”, thì các từ như “niraṅguli” v.v. cũng có thể tồn tại, và việc loại bỏ chúng ở đây là mục đích: “aṅgulisaddanivattanatthaṃ” (để loại bỏ từ aṅguli).
Dīgharattantyādo nānusiṭṭhattā liṅgavisesassa kathaṃ napuṃsakattameviccāsaṅkiya codeti ‘nanuce’ccādi.
In "dīgharattaṃ" and so on, since no specific gender is taught, how can it be neuter? Raising this question, it is asked, "Nanu ce" (But if so), etc.
Nghi vấn rằng tại sao lại là giống trung tính, khi không có quy định về giống đặc biệt trong “dīgharattaṃ” v.v., ông ấy đặt câu hỏi “nanuce” v.v.
Nāyaṃdosoccādinā pariharati.
It is resolved by "This is no fault," etc.
Ông ấy giải thích bằng “nāyaṃ doso” v.v.
‘‘Liṅgaṃ nānusāsanīyaṃ lokanissayattā liṅgassā’’tīdamālamba vadati ‘loke’tiādi.
Based on "Gender is not to be taught, because gender depends on usage (loka)," it states, "in common usage," etc.
Dựa vào câu “liṅgaṃ nānusāsanīyaṃ lokanissayattā liṅgassā” (giống không cần được quy định vì giống phụ thuộc vào thế gian), ông ấy nói “loke” v.v.
Athavāti pakkhantaropadassanatthe nipāto, vibhajjāti vibhajitvā.
"Athavā" is a particle indicating the presentation of an alternative. "Vibhajjāti" means "having divided."
“Athavā” là một tiểu từ để chỉ ra một quan điểm khác, “vibhajjā” có nghĩa là chia ra.
Kvacīti yogavibhāgenāti adhippāyo.
"Kvacīti" implies "by division of the rule."
“Kvacīti” có nghĩa là bằng cách chia yoga.
Ahorattanti samāhāre (cattha) samāsā napuṃsakattaṃ.
"Ahorattaṃ" is neuter due to being a collective compound.
“Ahorattaṃ” là giống trung tính do từ ghép samāhāra (tập hợp).
Atirattoti pulliṅge pādisamāso, samudāyasaddassāpyavayave vutti sabbhāvato ekadesavacano pubbarattādo rattisaddoccāha-‘pubbā ca sā ratti cā’tiādi.
"Atiratto" is a prefix compound (pādisamāsa) in the masculine gender. Since the meaning of a collective word can also refer to a part, the word "ratti" in "pubbaratta" and so on, refers to a part. It is said, "pubbā ca sā ratti ca" (it is both early and night), etc.
“Atiratto” là từ ghép pādi ở giống đực, và vì từ tập hợp có thể được dùng cho một bộ phận, từ “ratti” trong “pubbaratta” v.v. chỉ một phần, ông ấy nói “pubbā ca sā ratti cā” v.v.
Evamekarattanti pāṭhena na bhavitabbaṃ… tassa samāhārena samāsattābhāvā.
Thus, it should not be "ekarattaṃ" as a reading, because it is not a compound by collection.
Không nên có cách đọc “evamekarattaṃ”… vì nó không phải là từ ghép samāhāra.
Napuṃsakaliṅgampana lokasannissa yattā viññeyyaṃ.
However, the neuter gender is to be understood as dependent on common usage.
Tuy nhiên, giống trung tính nên được hiểu là phụ thuộc vào thế gian.
Samāsattho (ettha) dāru, nāssa mukhyāhi aṅgulīhi sambandho yujjati, nanu dve aṅgulī pamāṇamassa dārunoccādiṃ mukhyo aṅgulisaddogahitoti sambandho sambhavati kimevaṃ vuccateccāsaṅkiyāha-‘yadipi’ccādi, pamāṇavacanenāti mattādipaccayatthabhūtapamāṇavācakena, aṅguli saddassa dāruno pamāṇavācakattā vuttaṃ- ‘dāruno sambandho atthī’ti.
The meaning of the compound here is "dāru" (wood), and a connection with literal fingers is not appropriate. But, it might be asked, "Is it not true that the literal word 'aṅguli' is taken in expressions like 'dve aṅguliyo pamāṇamassa dāruno' (two fingers is the measure of this wood)? Why is it said like this?" Anticipating this, it is said, "Yadipi" (even if), etc. "By a word denoting measure" means by a word denoting the measure that is the meaning of suffixes like matta. It is said, "there is a connection with wood" because the word "aṅguli" denotes the measure of wood.
Ở đây, “dāru” là ý nghĩa của từ ghép, không thể liên kết nó với các ngón tay chính. Chẳng phải từ “aṅguli” chính được dùng trong “dve aṅgulī pamāṇamassa dāruno” (hai ngón tay là kích thước của khúc gỗ này) v.v. nên có thể có mối liên hệ sao? Tại sao lại nói như vậy? Nghi vấn như vậy, ông ấy nói “yadipi” v.v. Bằng “pamāṇavacanena” (bằng từ chỉ kích thước) có nghĩa là bằng từ chỉ kích thước là ý nghĩa của hậu tố mattā v.v. Vì từ “aṅguli” là từ chỉ kích thước của khúc gỗ, nên đã nói “dāruno sambandho atthī” (có mối liên hệ với khúc gỗ).
Visesanasamāsato paraṃ tadatthavisaye tasmiṃpamāṇatthavisaye ‘‘mānematto’’tiādinā (4-46) mattādippaccayenabhavitabbantiattho, lopenabhavitabbanti sambandho, ‘‘asaṅkhyehi cāṅgulyā naññāsaṅkhyatthesu’’iccatra (3-44) yadākhyātaṃ, tadihāpyatidisamāha-‘pubbe viyasiddha’nti, anakārantānanti bhūmiādīnaṃ, tabbidhāne tassa appaccayassa vidhāne payojanaṃsissokārotisambandho.
The meaning is that after a descriptive compound, in the context of that meaning, in the context of that measure, a suffix like matta should be formed by rules such as "mānematto" (measure is matta). The connection is "there should be no elision." What is stated in "asaṅkhyehi cāṅgulyā naññāsaṅkhyatthesu" is also to be transferred here, so it is said, "as established before." "Of those not ending in -a" refers to words like "bhūmi." "In the formation of that" means in the formation of that 'a' suffix, the purpose is "the 'o' vowel of the sissa."
Ý nghĩa là, sau từ ghép tính từ, trong trường hợp ý nghĩa đó, trong trường hợp ý nghĩa kích thước đó, không nên có hậu tố mattā v.v. bằng “mānematto” v.v. (4-46). Mối liên hệ là không nên có sự bỏ đi (lopa). Điều đã được nói trong “asaṅkhyehi cāṅgulyā naññāsaṅkhyatthesu” (3-44) cũng được áp dụng ở đây, ông ấy nói “pubbe viyasiddhaṃ” (đã được thiết lập như trước). “Anakārantānaṃ” (của những từ không kết thúc bằng a) có nghĩa là của bhūmi v.v. “Tabbidhāne” (trong việc quy định đó) có nghĩa là trong việc quy định hậu tố “a” đó, “payojanaṃsissokāro” (mục đích là âm “o” của sissa) là mối liên hệ.
Iminā kaccāyanānaṃ pakaraṇe payojanaṃ dassitaṃ.
By this, the purpose in the Kaccāyana's treatise is shown.
Bằng cách này, mục đích trong tác phẩm của Kaccāyana đã được chỉ ra.
Athaca panettha ‘‘kvaci samāsantagatānamakāranto’’ti (ka, 2-7-22) iminā akārantassa samāsante kate sāmatthiyā ‘syāca’iti (ka, 2-3-29) sissākārādesābhāvā niccamokārantarūpaṃ sampajjatīti parikappiyatassāyuttabhāvaṃ dassetuṃ yaṃ vuttaṃvuttikārena, taṃ dassetumāha‘akārantassapi’ccādi, yaṃ-vuttaṃ sissākārā desanivattane akārakaraṇe sāmatthiyaṃ, tadabhāvā sissākārādeso na nivārīyatīti dassetumāha-‘nace’ccādi.
And furthermore, here, by "kvaci samāsantagatānam akāranto" (in some cases, the ending of compound words is -a), when the ending is made -a, due to its inherent capacity, there is no substitution of 'o' for 'a' as in "syāca," so the form always ending in -o is accomplished. To show the unsuitability of this supposition, what is stated by the commentator is shown by "akārantassapi" (even of that ending in -a), etc. To show that the substitution of 'o' for 'a' is not prevented because the capacity mentioned in the prevention of the substitution of 'o' for 'a' is absent, it is said, "na ce" (and not), etc.
Và ở đây, để chỉ ra sự không phù hợp của giả định rằng bằng “kvaci samāsantagatānamakāranto” (ka, 2-7-22) khi hậu tố “a” được tạo thành ở cuối từ ghép, thì do quyền năng, không có sự thay thế âm “a” của sissa bằng “syāca” (ka, 2-3-29), và dạng kết thúc bằng “o” luôn được hoàn thành, điều đã được nói bởi người viết chú giải, ông ấy nói “akārantassapi” v.v. Để chỉ ra rằng quyền năng trong việc tạo ra âm “a” để ngăn chặn sự thay thế âm “a” của sissa là không có, và do đó sự thay thế âm “a” của sissa không bị ngăn cản, ông ấy nói “nace” v.v.
Caritatthatāya niṭṭhitappayojanatāya, teneva kaccāyanavuttikāreneva appaccayanta mudāhaṭaṃ sakkataganthānusārena, abyañjanantattāti iminā tiṇṇamesaṃ saddānaṃ sakkate byañjanantattameva bodheti, niratthakanti pubbeva akārantattā niratthakaṃ, ākāravidhānenevāti (ka, 2-7-25) ‘‘dhanumhāca’’ ityākāravidhāneneva.
"Caritatthatāya" means "by being accomplished in purpose." Therefore, by the Kaccāyana commentator himself, an example of a word ending in the 'a' suffix is cited according to Sanskrit texts. "Abyañjanantattāti" implies that these three words in Sanskrit end in a consonant. "Niratthakaṃ" means "meaningless" because it already ends in -a. "Ākāravidhāneneva" means "only by the rule for ākāra (long ā)," such as "dhanumhāca."
“Caritatthatāya” có nghĩa là đã hoàn thành mục đích. Do đó, người viết chú giải Kaccāyana đã đưa ra ví dụ về từ kết thúc bằng hậu tố “a” theo các văn bản tiếng Phạn, và “abyañjanantattāti” có nghĩa là ba từ này kết thúc bằng phụ âm trong tiếng Phạn, “niratthakaṃ” có nghĩa là vô nghĩa vì đã kết thúc bằng “a” từ trước, và “ākāravidhānenevāti” (ka, 2-7-25) có nghĩa là chỉ bằng quy định âm “ā” trong “dhanumhāca”.
Ṭādese pubbasaralopo, atisayena mahantīti viggahe ‘‘taratamissikiyiṭṭhātisaye’’ti (4-64) tarappaccayo ṇādivuttiyaṃ vibhattilopo.
When ṭa is substituted, the preceding vowel is dropped. In the analysis atisayena mahantī (exceedingly great), the tara suffix (from "taratamissikiyiṭṭhātisaye" (4-64)) is applied, and the case ending is dropped in the ṇādi exposition.
Khi thay thế bằng ṭa, nguyên âm trước bị bỏ. Trong viggaha “atisayena mahantī” (rất lớn), hậu tố “tara” được dùng bằng “taratamissikiyiṭṭhātisaye” (4-64), và trong chú giải ṇādi, phân từ bị bỏ.
Mahattarasaddā ‘nadāditovī’’ (3-27) mahato bhāvoti vākye‘‘tassa bhāvakammesuttatā ttana ṇya ṇeyya ṇiya ṇiyā’’ti (4-56) tto, vibhattilopo, chaṭṭhīsamāso, tenāha ‘rattaññūna’miccādi.
From the word mahattara, in the sentence mahato bhāvo (the state of being great), the suffix tta (from "tassa bhāvakammesuttatā ttana ṇya ṇeyya ṇiya ṇiyā" (4-56)) is applied, and the case ending is dropped according to nadāditovī (3-27); it is a Genitive compound. Therefore, it is said, "among those long-experienced," etc.
Từ “mahattara” và “nadāditovī” (3-27), trong câu “mahato bhāvo” (trạng thái vĩ đại), hậu tố “tta” được dùng bằng “tassa bhāvakammesuttatā ttana ṇya ṇeyya ṇiya ṇiyā” (4-56), phân từ bị bỏ, là từ ghép chaṭṭhī (sở hữu), do đó đã nói “rattaññūnaṃ” v.v.
Atha vijjāyonisambandhānamityuccamāne vijjāsambandhīnaṃ yonisambandhīnanti kathaṃ vivaraṇamiccāha-‘vijjāyoni’ccādi, vijjā ca yoni ca vijjā yonī tāsaṃ sambandho, so yesaṃ atthi te hotādayo mātādayo ca abhedopacāreneha vijjāyonisambandhisaddena gayhantīti adhippāyo, tasaddenāti tatretyatra.
Now, if "vijjāyonisambandhānaṃ" (of those connected by knowledge and origin) were to be said, how would it be explained as "of those connected by knowledge and of those connected by origin"? Thus, it is said, "vijjāyoni," etc. Knowledge and origin are vijjāyoni; their connection is sambandha. Those who have this connection, namely the hotā and others, and the mother and others, are understood here by the word vijjāyonisambandhi through the figurative expression of non-difference. This is the intention. By the word tasaddena (by that word) refers to tatra (there).
Khi nói đến ‘vijjāyonisambandhānaṃ’ (những người có liên hệ về minh và yoni), làm thế nào để giải thích ‘vijjāsambandhīnaṃ’ (những người có liên hệ về minh) và ‘yonisambandhīnaṃ’ (những người có liên hệ về yoni)? (Văn bản) nói: ‘vijjāyoni’ v.v. Minh (vijjā) và yoni (nguồn gốc) là vijjāyonī. Mối liên hệ của chúng, những ai có mối liên hệ đó, những người như hotā (người cúng dường) v.v. và mātā (mẹ) v.v. được hiểu ở đây bằng từ ‘vijjāyonisambandhi’ (người có liên hệ về minh và yoni) theo cách ẩn dụ không phân biệt, đó là ý nghĩa. Với từ ‘tasaddena’ (bằng từ đó) là trong ‘tatre’ (ở đó).
Te ca ltupitādayoti tasaddena parāmaṭṭhā ltupitādayo ca, atthe kāriyā sambhavā taṃvācako saddo gayhati.
And by the word tasaddena, the ltupitā and others are referred to. Due to the possibility of function in the meaning, the word denoting that is taken.
Và những người như cha v.v. được đề cập bằng từ ‘tasaddena’ (bằng từ đó) là những người như cha v.v. Do sự khả thi của công việc trong ý nghĩa, từ biểu thị điều đó được lấy.
Itthisaddena itthiliṅgaṃ gahitaṃ na itthī, taggahaṇe sati ‘itthiyaṃ vattamāne’ti vuttiganthassa itthisaṅkhāte atthe vattamāneti attho gayheyya, evaṃ sati ‘kalyāṇippadhānā’ti etthāpi pumbhāvo pasajjeyya… padhānasaddassa kalyāṇiyaṃ vattamānattāti āha- ‘itthiyanti itthiliṅge’ti.
By the word itthi, the feminine gender is taken, not a female person. If a female person were taken, then the meaning of the stated text 'vattate itthiyaṃ' would be 'it occurs in the meaning designated as female.' In that case, even in 'kalyāṇippadhānā', the masculine form would apply... because the word padhāna occurs in connection with kalyāṇī. Thus, it is said, "itthiyaṃ means in the feminine gender."
Với từ ‘itthī’ (phụ nữ), giống cái được lấy, không phải là người phụ nữ. Nếu lấy như vậy, thì ý nghĩa của đoạn văn đã nói ‘itthiyaṃ vattamāne’ (hiện hữu trong phụ nữ) sẽ được hiểu là hiện hữu trong ý nghĩa được gọi là phụ nữ. Nếu vậy, thì ở ‘kalyāṇippadhānā’ (người phụ nữ đức hạnh là chính yếu) cũng sẽ có sự chuyển sang giống đực… ý nghĩa của từ ‘padhāna’ (chính yếu) hiện hữu trong ‘kalyāṇī’ (người phụ nữ đức hạnh), nên (văn bản) nói: ‘itthiyanti itthiliṅge’ (trong phụ nữ là trong giống cái).
Atha itthiyanti ettake vutte kathaṃ taggahaṇaṃ siyāti āha-‘visesane’ccādi, ekattheti vuttepi itthiyaṃ vattamāneti ayamattho viññāyatīti itthiyanti vacanamanatthaṃ siyāti samatthamaññathānupapattiyanti itthiyanti visesanamitthiliṅgasseva gahaṇeti āha- ‘visesane’ccādi, itthiyanti itthiliṅgasseva gahaṇanti sambandho.
Now, if only "itthiyaṃ" (in the feminine) is stated, how can that (feminine gender) be taken? Thus, it is said, "visesane" (in the qualifier), etc. Even if "in one meaning" is stated, the meaning "it occurs in the feminine" is understood, so saying "in the feminine" would be meaningless. Therefore, itthiyaṃ is a qualifier because it would be impossible otherwise, and itthiyaṃ means taking the feminine gender itself. Thus, it is said, "visesane" (in the qualifier), etc. itthiyaṃ means taking the feminine gender itself—this is the connection.
Nếu nói ‘itthiyanti’ (trong phụ nữ) như vậy, làm thế nào để lấy điều đó? (Văn bản) nói: ‘visesane’ v.v. Ngay cả khi nói ‘ekatthe’ (trong một ý nghĩa), ý nghĩa ‘itthiyaṃ vattamāne’ (hiện hữu trong phụ nữ) này vẫn được hiểu, nên việc nói ‘itthiyanti’ (trong phụ nữ) sẽ trở nên vô nghĩa. (Văn bản) nói: ‘visesane’ v.v. (trong sự đặc biệt v.v.) nghĩa là ‘itthiyanti’ (trong phụ nữ) là sự lấy giống cái do sự không thể khác được trong sự hợp lý. (Văn bản) nói: ‘itthiyanti’ (trong phụ nữ) là sự lấy giống cái, đó là mối liên hệ.
Byavacchejjābhāvā visesanamanatthakaṃ siyāti ekattheiccaneneva itthiyaṃ vuttiyā (gamma) bhāvatoti bhāvo.
Since there is no distinction to be made, the qualifier would be meaningless. The term bhāva (state) means the state of existing in the feminine through the term ekatthe (in one meaning).
Do không có sự phân biệt, sự đặc biệt sẽ trở nên vô nghĩa. Ý nghĩa là do sự hiện hữu trong phụ nữ chỉ với ‘ekatthe’ (trong một ý nghĩa).
Pume pulliṅge vattamāno saddo pumāsaddo, sakaloti padesasakalo hi gayhati… kassaci suttatthassa puthabhūtattā, tenevacāha- ‘itthiyantu na vattatte’ti.
A word that occurs in the masculine gender is a masculine word; sakala (entire) implies that only a part of the word is taken, as it is separate from the meaning of some rules. Therefore, it is said, "itthiyaṃ (in the feminine) does not apply."
Từ hiện hữu trong giống đực là từ giống đực (pumāsaddo). Toàn bộ được lấy… do sự khác biệt của một số ý nghĩa kinh văn, nên (văn bản) nói: ‘itthiyantu na vattatte’ (nhưng không hiện hữu trong phụ nữ).
Vattanaṃ ekasmiṃ atthe adhitthiccādo itthivisiṭṭhe sattamiyatthādo, vāsiṭṭhoccādo vasiṭṭhādivisiṭṭhe apaccādo, puttīyaticcādo puttādivisiṭṭhe icchādyatthe pavatti, tenāha-‘ekatthībhāvo’ti.
Occurrence: in one meaning, such as in adhitthiccādo (on a stand) qualified by femininity, or in the sense of the seventh case, etc., in vāsiṭṭhoccādo (on Vāsiṭṭha) qualified by Vasiṭṭha and others, in apaccādo (on offspring) in the sense of offspring and others, and in puttīyaticcādo (desires a son) where desire for a son and others applies. Therefore, it is said, "unity of meaning."
Sự hiện hữu (vattanaṃ) trong một ý nghĩa như ‘adhitthiccādo’ (trong sự vượt qua v.v.) là trong ý nghĩa thứ bảy được đặc trưng bởi phụ nữ; ‘vāsiṭṭhoccādo’ (trong Vāsiṭṭha v.v.) là trong apacca (con cháu) được đặc trưng bởi Vasiṭṭha v.v.; ‘puttīyaticcādo’ (trong sự mong muốn con trai v.v.) là sự hiện hữu trong ý nghĩa mong muốn v.v. được đặc trưng bởi con trai v.v. Nên (văn bản) nói: ‘ekatthībhāvo’ (sự trở thành một ý nghĩa).
Sāmañña gahaṇatthanti iminā mattasaddassa kasiṇatthe pavattimāha.
By "for the purpose of universal comprehension," it expresses the application of the word matta in the sense of totality.
Với ‘sāmañña gahaṇatthanti’ (để lấy ý nghĩa chung) điều này, (văn bản) nói về sự hiện hữu của từ ‘mat’ (duy nhất) trong ý nghĩa ‘kasiṇa’ (toàn bộ).
Evanti iminā itarītarayoge catthasamāsaṃ vibhāveti.
By "evam" (thus), it distinguishes the cattha compound for mutual connection.
Với ‘evanti’ (như vậy) điều này, (văn bản) làm rõ saṃsāsa (hợp từ) ‘catthasamāsaṃ’ (hợp từ có ‘ca’ – và) trong ý nghĩa liên kết qua lại (itarītarayoge).
Jānijāyā, saddantarenāti jānisaddena tathāsaddopadiṭṭhena daṃ jaṃ saddantarena ca, kesañciti kharīgatantiādīsu ‘kharī’tiādīnaṃ kesañci, kharīti kharatthe vattamāno-yaṃ saddo niyatavisayo… gatasaddaṃ vinā aññattha adiṭṭhattā, nāyampayogoti tudampatippayogaṃ nivattetvā hetumāha- ‘āgame’ccādi, aññehi cāti iminā rūpasiddhiṃ gaṇhāti.
Jāni and jāyā. By another word (jāni), and by the word ja instructed by tathā (thus). And of some, as in kharīgatantiādīsu (in kharīgata and so on), "kharī" and so on, some (words) kharī is a word that occurs in the sense of khara (harsh), but its scope is limited... as it is not seen elsewhere without the word gata. This usage is not common. Thus, to negate the usage of tudampati and explain the reason, it is said, "āgame" (in tradition), etc. And by "others," it takes rūpasiddhi (grammatical derivation).
Jānijāyā. Với từ khác là với từ ‘jāni’ (người vợ) và với từ ‘jaṃ’ được chỉ định như vậy. Đối với một số, trong ‘kharīgatanti’ v.v. là một số từ như ‘kharī’ v.v. Từ ‘kharī’ (con lừa cái) hiện hữu trong ý nghĩa ‘khara’ (thô ráp) là một từ có phạm vi cố định… do không thấy ở nơi khác mà không có từ ‘gata’ (đi). Đây không phải là một cách dùng, nên (văn bản) loại bỏ cách dùng ‘tudampatippayogaṃ’ (cách dùng vợ chồng) và đưa ra lý do: ‘āgame’ v.v. Với ‘aññehi cāti’ (và bởi những người khác) điều này, (văn bản) lấy rūpasiddhi (sự hoàn thành hình thái).
Nanu sutte‘sare’ti ettakaṃ vuttaṃ‘sarādo’ti kathaṃ laddhanti āha-‘sare’tiādi, vaṇṇe yantantadādoti siṭṭhavacanaṃ, vaṇṇe parabhūte yaṃ kāriyaṃ vidhīyate taṃ so vaṇṇo ādi yassa taṃ tadādi, tasmiṃ tadādo uttarapade sampajjatīti attho, khādhātuto ktappaccaye vihite rassenākārenevāyampayogo, na visuṃ akārenāti dassetuṃ na ākkhātaṃ anakkhāta ‘‘byañjane dīgharassā’’ti uttarapadādi sarassa rassatta’nti vuttaṃ.
Now, if only "sare" (in the vowel) is said in the rule, how is "sarādo" (beginning with a vowel) obtained? Thus, it is said, "sare" (in the vowel), etc. "Beginning with that" refers to what is taught for a letter: when a function is prescribed for a subsequent letter, that letter is the beginning of that (suffix). This means it applies to a subsequent word that begins with that (letter). When the kta suffix is applied to the root khā, this usage is only with the short a vowel, not with a separate a. To show this, it is not described as anakkhāta (not proclaimed). It is said, "shortening of the initial vowel of a subsequent word in consonants."
Trong kinh văn, chỉ nói ‘sare’ (trong nguyên âm), làm thế nào để có được ‘sarādo’ (có nguyên âm ở đầu)? (Văn bản) nói: ‘sare’ v.v. ‘vaṇṇe yantantadādoti siṭṭhavacanaṃ’ (lời dạy đã định rằng trong chữ cái, cái gì đó có chữ cái đó ở đầu). Cái gì được quy định là hành động xảy ra sau một chữ cái, chữ cái đó là khởi đầu của cái đó, đó là ‘tadādi’ (có cái đó ở đầu). Ý nghĩa là nó xảy ra trong ‘tadādo’ (có cái đó ở đầu) là hậu tố. Khi hậu tố ‘kta’ được áp dụng cho gốc ‘khā’, cách dùng này chỉ với nguyên âm ngắn, không phải với nguyên âm ‘a’ riêng biệt, để chỉ ra điều đó, không nói rõ ‘anakkhāta’ (không được nói rõ) là ‘byañjane dīgharassā’ (nguyên âm dài và ngắn trong phụ âm) đã nói là ‘uttarapadādi sarassa rassatta’ (sự làm ngắn nguyên âm đầu của hậu tố).
Saññāsaddesucātiādinā avayavatthanirapekkhānampi yathākathañci nipphattiṃ dassento sabbesameva saddānaṃ nipphannavācitañcāttano dīpeti, yathākathañci nipphatti, ruḷhiyā atthanicchayo, tena saññeccādo-dhippāyaṃ vivarati ‘yaṃkiñci’tyādinā, itthī ca pumā ca itthipumaṃ, na itthi pumanti samāse nipātaneniminā napuṃsakādeso* ti dasseti ‘na itthi’ccādinā.
By "saññāsaddesu" (in conventional terms), etc., demonstrating the derivation of even those independent of their constituent meaning in some way, he reveals his own teaching of all words as being derived. The derivation is in some way; the determination of meaning is by convention. Thus, he clarifies the intention in saññe (in convention), etc., by "yaṃkiñci" (whatever), etc. itthī ca pumā ca itthipumaṃ (female and male are itthipumaṃ). By this irregular formation in the compound na itthi pume (not female, male), it shows the neuter substitution. Thus, it is said, "na itthi" (not female), etc.
Với ‘saññāsaddesucāti’ v.v. (trong các từ danh từ v.v.), (văn bản) chỉ ra sự hình thành của tất cả các từ, ngay cả những từ không phụ thuộc vào ý nghĩa thành phần, và cũng làm rõ ý nghĩa được hình thành của tất cả các từ. Sự hình thành theo một cách nào đó, sự xác định ý nghĩa theo quy ước. Do đó, (văn bản) giải thích ý nghĩa của ‘saññeccādo’ (trong danh từ v.v.) bằng ‘yaṃkiñci’ v.v. Phụ nữ và đàn ông là ‘itthipumaṃ’ (vợ chồng). Với sự hình thành trong saṃsāsa (hợp từ) ‘na itthi pumaṃ’ (không phải phụ nữ và đàn ông), (văn bản) chỉ ra sự biến đổi thành giống trung bằng ‘na itthi’ v.v.
Khī-khaye, khara-vināse cāti hi etehi ‘na khīyati na kharatī’ti atthe ‘‘bhāvakārakesva ghaṇa ghakā’’ti (5-44) appaccaye’ na khaya na khara’iti ṭhite khattādesoti āha- na khīyati’ccādi.
Khī means decay, khara means destruction. Thus, from these, in the sense of "does not decay, does not perish," when the a suffix is applied (from "bhāvakārakesva ghaṇa ghakā" (5-44)), and it stands as "na khaya na khara," then the substitution of khatta occurs. Thus, it is said, "na khīyati" (does not decay), etc.
‘Khī’ (hủy diệt), ‘khara’ (phá hủy). Khi ‘na khīyati na kharatī’ (không bị hủy diệt, không bị phá hủy) trong ý nghĩa đó, với hậu tố ‘a’ trong ‘‘bhāvakārakesva ghaṇa ghakā’’ (5-44), khi ‘na khaya na khara’ (không hủy diệt, không phá hủy) được thiết lập, đó là sự biến đổi thành ‘khattādeso’ (sự thay thế ‘khatta’), nên (văn bản) nói: ‘na khīyati’ v.v.
Appaccakkhaṃ paccakkhañāṇenānupalabbhanīyaṃ tampanātthato-numeyyameva.
Appaccakkhaṃ (not directly perceived) means not perceivable by direct knowledge. That, however, is to be inferred from its meaning.
‘Appaccakkhaṃ’ (không trực tiếp) là không thể nhận biết bằng trí tuệ trực tiếp (paccakkhañāṇa). Điều đó chỉ có thể suy luận được từ sự tồn tại. Để chỉ ra rằng sự biến đổi đó là từ ‘anumeyyuttamagyādinoti’ (từ lửa v.v. có thể suy luận được) bằng trí tuệ suy luận đạt được bằng một dấu hiệu nào đó, (văn bản) nói: ‘kapote’ v.v.
Tasmiṃ gammamāne yamādesoti kenaci liṅgenādhigatenānumānañāṇenānumeyuttamagyādinoti dassetumāha- ‘kapote’ccādi.
When that is understood, the substitution is made (by yamādeso). To show that it is inferred by inferential knowledge, ascertained by some sign, such as agyādinoti (from fire and so on), it is said, "kapote" (in a pigeon), etc.
Khi điều đó được nhận biết, sự thay thế là gì? (Văn bản) nói: ‘kapote’ v.v. để chỉ ra rằng điều đó có thể suy luận được bằng trí tuệ suy luận đạt được bằng một dấu hiệu nào đó, như lửa v.v. có thể suy luận được.
Kapotādibhāveti katthaci gharādo kapotavātamaṇḍalikādīnaṃ dassanavasena sabbhāve sati.
The state of kapotādi (pigeon and so on) means when there is the existence of pigeons, drafts, whirlwinds, and so on, as seen in some houses, etc.
‘Kapotādibhāveti’ (trong sự hiện hữu của bồ câu v.v.) là khi có sự hiện hữu của bồ câu, gió xoáy v.v. ở một nơi nào đó như trong nhà v.v. bằng cách nhìn thấy chúng.
Agyādidassanatoti aggipisācādidassanato, aññatrāpīti gharādito aññatra, kapotavātamaṇḍalikādino liṅgassa, agyādiyoganti aggiādīhi anumeyyehi sambandhaṃ.
Agyādidassanato (from seeing fire and so on) means from seeing fire, pisācas, and so on. Aññatrāpi (elsewhere) means elsewhere than houses, etc., from the sign of pigeons, drafts, whirlwinds, etc. Agyādiyogaṃ (connection with fire and so on) means connection with those to be inferred, such as fire and so on.
‘Agyādidassanatoti’ (từ sự nhìn thấy lửa v.v.) là từ sự nhìn thấy lửa, ma quỷ v.v. ‘Aññatrāpīti’ (cũng ở nơi khác) là ở nơi khác ngoài nhà v.v., của dấu hiệu bồ câu, gió xoáy v.v. ‘Agyādiyoganti’ (sự kết hợp với lửa v.v.) là mối liên hệ với những gì có thể suy luận được như lửa v.v.
Mantvāti anumānañāṇena jānitvāpayogoti sāggisapisācāti payogo.
Mantvāti (having considered) means having known by inferential knowledge. Payogo (usage) refers to the usage sāggisapisācāti (with fire and pisācas).
‘Mantvāti’ (sau khi biết) là sau khi biết bằng trí tuệ suy luận. ‘Payogoti’ (cách dùng) là cách dùng ‘sāggisapisācāti’ (có lửa và có ma quỷ).
‘‘Aṭṭhādasa nimesā tu, kaṭṭhā tiṃsantu tākalā’’ti vacanato āha- ‘kalā kālaviseso’ti.
According to the saying, "Eighteen nimesas are one kaṭṭhā, thirty kaṭṭhās are one kalā," he says, "kalā kālaviseso" (a kalā is a specific measure of time).
Theo câu ‘‘Aṭṭhādasa nimesā tu, kaṭṭhā tiṃsantu tākalā’’ (18 nimeṣa là một kaṭṭha, 30 kaṭṭha là một kalā), (văn bản) nói: ‘kalā kālaviseso’ti (kalā là một đơn vị thời gian đặc biệt).
Kalādisaṅkhātaganthassānte sahasaddo vattatītisamāsavākyaṃ niddisati ‘kalanta’miccādi.
The compound sentence, where the word saha occurs at the end of the grantha (composition) in the form of kalā and so on, is indicated by "kalantaṃ" (ending in kalā), etc.
Để chỉ ra câu hợp từ ‘sahasaddo vattatītisamāsavākyaṃ’ (từ ‘saha’ hiện hữu trong câu hợp từ) ở cuối ‘ganthassa’ (văn bản) được gọi là ‘kalādi’ (kalā v.v.), (văn bản) nói: ‘kalanta’miccādi (kết thúc bằng kalā v.v.).
Ganthanteccādinā āsaṅkatoyamadhippāyo ‘‘kālatthapariccāgena ganthante vattamānattā akālattho’’ti.
By "ganthante" (at the end of the grantha), etc., this intention is suggested: "Since it occurs at the end of the grantha by sacrificing the meaning of time, it does not refer to time."
Với ‘ganthanteccādinā’ (ở cuối văn bản v.v.), ý nghĩa này được suy đoán: ‘‘kālatthapariccāgena ganthante vattamānattā akālattho’’ (do hiện hữu ở cuối văn bản bằng cách từ bỏ ý nghĩa thời gian, nên không có ý nghĩa thời gian).
Ganthavuttipi kalādi kālasaddatthaṃ nātikkamatīti adhippāyenāha- ‘ganthavuttipi’ccādi.
With the intention that the term ganthavutti does not transgress the meaning of time-related words such as kala, it is stated, 'ganthavutti' and so forth.
Với ý định rằng sự hiện hữu của ‘gantha’ (văn bản) cũng không vượt quá ý nghĩa của từ ‘kāla’ (thời gian) như ‘kalādi’ (kalā v.v.), (văn bản) nói: ‘ganthavuttipi’ccādi (ngay cả sự hiện hữu của văn bản v.v.).
Adhiko māsako assāti samāsako, vikappena siddheti ‘‘sahassa so-ññatthe’’ti (3-78).
Having an extra māsaka is samāsako, and it is established optionally by the rule, "in the sense of a thousand and other things."
‘Adhiko māsako assāti samāsako’ (có nhiều māsaka hơn là samāsaka). Được hình thành theo tùy chọn bởi ‘‘sahassa so-ññatthe’’ (3-78) (của ‘saha’ là ‘so’ trong ý nghĩa khác).
Samāno pati yassā sapattinī sapattī iti nipphannānamekadeso ‘pattinī pattī’ti dassitoti vattumāha- ‘yakkhādi tvini’ccādi.
To explain that sapattinī means "she who has the same husband," and sapattī is derived from it, showing that 'pattinī' and 'pattī' are parts of these derived words, it is stated, 'yakkhādi tvini' and so forth.
Để nói rằng ‘pattinī pattī’ (vợ lẽ) là một phần của những từ được hình thành như ‘sapattinī sapattī’ (vợ lẽ) mà ‘samāno pati yassā’ (có cùng chồng), (văn bản) nói: ‘yakkhādi tvini’ccādi (tvini v.v. của yakkhā v.v.).
Vayasaddassa ‘‘saravayāyavāsacetā jalāsayākkhayalohapaṭamanesū’’ti gaṇapāṭhato akkhaye vattamānasso manādittā okārantattanti dassetumāha- ‘vayo’tiādi.
To show that the word vaya, appearing in the sense of "imperishable" due to the gaṇapāṭha rule ‘‘saravayāyavāsacetā jalāsayākkhayalohapaṭamanesū’’ is an okāranta (ending in o) word because it is manādi (belonging to the mana group), it is stated, 'vayo' and so forth.
Để chỉ ra rằng từ ‘vaya’ (tuổi) hiện hữu trong ý nghĩa ‘akkhaya’ (không suy giảm) theo bài kệ ‘‘saravayāyavāsacetā jalāsayākkhayalohapaṭamanesū’’ (trong các hồ chứa nước, sự không suy giảm, sự dập tắt kim loại v.v.) và là từ kết thúc bằng nguyên âm ‘o’ do bắt đầu bằng ‘mana’ v.v., (văn bản) nói: ‘vayo’tiādi (vayo v.v.).
Yappaccayantoti iminā nipātanena takayappaccayanto.
By this nipātana (irregular formation), yappaccaya is appended.
Với ‘yappaccayantoti’ (kết thúc bằng hậu tố ‘ya’) điều này, nó là kết thúc bằng hậu tố ‘takaya’ do sự hình thành.
Nanu ca ‘ṇo vāpacce’ti vacanato kathaṃ pakativisayāvagamo siyā.
"How can the understanding of the natural subject arise from the rule 'ṇo vāpacce'?"
Chẳng phải theo quy tắc ‘ṇo vāpacce’ thì sự hiểu biết về phạm vi tự nhiên sẽ như thế nào sao?
Yathākathañci pakativisayāvagamepi sāmaññavacanato pana dhammenāpaccantyādo yato kutoci dhammeniccāditopi siyā ṇā dipaccayotyāsaṅkiyāha ‘apaccavatā’ccādi.
Even if there is some understanding of the natural subject, from a general statement, the ṇādippaccaya (suffix beginning with ṇa) might arise from any place like dhammenāpaccantyādo yato kutoci dhammeniccāditopi, so, raising this doubt, it is said 'apaccavatā' and so forth.
Ngay cả khi có sự hiểu biết về phạm vi tự nhiên bằng cách nào đó, nhưng từ một phát biểu chung, hậu tố ṇa v.v. có thể xuất hiện từ bất kỳ dhammena nào, v.v. trong dhammenāpaccaṃ, v.v. – để nghi ngờ điều này, người ta nói ‘apaccavatā’, v.v.
Apaccassāti apaccatthassa, apaccavatāti ‘‘ṇo vāpacce’’ti vasiṭṭhādyatthasseva pariggahaṇāya sāmaññavacanato yo apaccavā tato, atthato pana asambhavā dabbācakasaddāva sāmatthiyena chaṭṭhiyantā sabbaliṅgavacanā jāyateti viññātabbaṃ.
Apaccassāti means "of the descendant." Apaccavatāti refers to yo apaccavā tato (from whom there is a descendant), as a general statement for the specific inclusion of meanings like vasiṭṭhādyattha (meaning of Vasiṭṭha and others) by ‘‘ṇo vāpacce’’. But from the perspective of meaning, it is impossible, so it should be understood that noun-denoting words, by their inherent capacity, appear in the sixth case and in all genders and numbers.
Apaccassa có nghĩa là của apacca (con cháu). Apaccavatā là để hiểu rằng chỉ có ý nghĩa của vasiṭṭhādyattha (nghĩa của vasiṭṭha v.v.) được chấp nhận bởi quy tắc ‘‘ṇo vāpacce’’; từ một phát biểu chung, hậu tố ṇa v.v. xuất hiện từ một từ chỉ apacca (con cháu), nhưng vì không thể có ý nghĩa thực sự, nên cần hiểu rằng các từ chỉ vật chất, với sức mạnh của chúng, trở thành các từ ở cách thứ sáu, có tất cả các giống và số.
Dhammasmāpaccaṃtyādīsu ṇādippaccayo (na jāyate) ti sambandho.
The connection is that in dhammasmāpaccaṃtyādīsu, the ṇādippaccayo does not arise.
Trong dhammasmāpaccaṃ v.v., hậu tố ṇa v.v. (không xuất hiện) – đó là sự liên kết.
Dhammenāti dhammena karaṇabhūtena.
Dhammenāti means "by means of the Dhamma" as an instrument.
Dhammena có nghĩa là với dhamma (pháp) là công cụ.
Dhammāyāti dhammatthaṃ, dhammasmāti dhammahetunā, tato asambhave kāraṇamāha ‘sāpekkhattā’ti.
Dhammāyāti means "for the sake of the Dhamma." Dhammasmāti means "due to the Dhamma." The reason for impossibility there is stated as 'sāpekkhattā' (due to being dependent).
Dhammāya có nghĩa là vì dhamma. Dhammasmā có nghĩa là do dhamma. Sau đó, để nói lý do không thể có, người ta nói ‘sāpekkhattā’ (do sự phụ thuộc).
Sāpekkhattameva samattheti ‘apaccavāhi’ccādinā, dhammenāpaccaṃ kassāti pucchitvā devadattassāti apekkhiyamānaṃ vadati.
It establishes the dependent nature itself with 'apaccavāhi' and so forth, asking "whose descendant is it by Dhamma?", it speaks of the expected 'devadattassā' (Devadatta's).
Chính sự phụ thuộc là có ý nghĩa – điều này được nói với ‘apaccavāhi’, v.v. Sau khi hỏi dhammenāpaccaṃ kassa (con cháu của dhamma là của ai?), câu trả lời devadattassa (của Devadatta) được mong đợi.
Devadattassāti apaccavā devadattādi apekkhīyateti sambandho, hisaddo hetumhi.
The connection is that the descendant of Devadatta and others is expected. The particle hi is for cause.
Devadattassa – có nghĩa là apacca của Devadatta được mong đợi, v.v. Từ hi ở đây chỉ lý do.
Na hettha ṇādivutti aññattha* sāpekkhattā kambalo vasiṭṭhassāpaccaṃ devadattassāti ettha pana vasiṭṭho-paccavāti tato chaṭṭhiyantā hoticcāsaṅkiyāha- ‘na ce’ccādi.
Here, the ṇādi usage does not occur due to dependency elsewhere, for example, in "the blanket is Vasiṭṭha's descendant, Devadatta's." But in the case where "Vasiṭṭha is a descendant-possessor," raising the doubt that it might be in the sixth case from him, it is stated 'na ce' and so forth.
Ở đây, không có sự xuất hiện của hậu tố ṇa v.v. do sự phụ thuộc vào thứ khác; nhưng trong câu kambalo vasiṭṭhassāpaccaṃ devadattassa (tấm chăn là của Vasiṭṭha, con cháu của Devadatta), hậu tố ṇa v.v. xuất hiện từ vasiṭṭho-paccavā (Vasiṭṭha có con cháu) – để nghi ngờ điều này, người ta nói ‘na ce’, v.v.
Na ca hotīti sambandho.
And it does not occur—this is the connection.
Và không xuất hiện – đó là sự liên kết.
Kāraṇamāha- ‘asambandhā’ti.
The reason is stated as 'asambandhā' (due to absence of connection).
Lý do được nêu là ‘asambandhā’ (do không có mối liên hệ).
Na hettha sambandho vasiṭṭhassa kambalāpekkhattena apaccassa ca devadattāpekkhattenātthantarāpekkhāya vasiṭṭhassāpaccena sambandhābhāvāyeva vasiṭṭhassa apaccaṃ vāsiṭṭhoti ṇādivuttiyā bhāve sāmatthiyaṃ natthi, samatthañhi vasiṭṭhaṃ rājapurisādi samāsavuttiyamekatthattamiva vāsiṭṭhādiṇādivuttiyaṃ ṇādippaccayamupajanayati, nāsamatthaṃ, tato sabbamevetammanasi nidhāya vuttaṃ- ‘asambandhā’ti.
There is no connection here because of Vasiṭṭha's dependence on the blanket and the descendant's dependence on Devadatta, meaning there is a dependence on another object. Due to the absence of connection with Vasiṭṭha's descendant, there is no capacity for the ṇādi usage such as vāsiṭṭha (descendant of Vasiṭṭha). For it is a capable Vasiṭṭha that gives rise to the ṇādippaccaya in the ṇādi usage like vāsiṭṭha, similar to the singular meaning in the compound usage like rājapurisa (king's man), not an incapable one. Therefore, keeping all this in mind, it is stated, 'asambandhā'.
Ở đây không có mối liên hệ vì sự phụ thuộc của vasiṭṭha vào kambala (tấm chăn) và sự phụ thuộc của apacca vào devadatta là sự phụ thuộc vào một ý nghĩa khác, và vì không có mối liên hệ với apacca của vasiṭṭha, nên không có khả năng cho sự xuất hiện của hậu tố ṇa v.v. như vāsiṭṭha. Một từ có ý nghĩa như vasiṭṭha trong hợp chất rājapurisa (người của vua) v.v. tạo ra hậu tố ṇa v.v. như vāsiṭṭha, chứ không phải một từ không có ý nghĩa. Do đó, tất cả những điều này được nói với ‘asambandhā’ (do không có mối liên hệ).
Yo janakoti yoyo yassa yassa apaccassa janako.
Yo janako means "whoever is the generator of whomever's descendant."
Yo janako (người tạo ra) – bất cứ ai là người tạo ra của bất cứ apacca nào.
Tatoyevāti tasmātasmā janakatoyeva.
Tatoyeva means "from that generator alone."
Tatoyeva (chỉ từ đó) – chỉ từ chính người tạo ra đó.
Siyāti tasmiṃ tasmiṃ apaccatthe ṇādippaccayo siyā.
Siyāti means "the ṇādippaccaya should arise in that sense of descendant."
Siyā (có thể xuất hiện) – hậu tố ṇa v.v. có thể xuất hiện trong ý nghĩa apacca đó.
Tattha hetumāha- ‘tassevāpaccena yogā’ti.
The reason for that is stated as 'tassevāpaccena yogā' (due to connection with that very descendant).
Lý do được nêu là ‘tassevāpaccena yogā’ (do mối liên hệ với chính apacca đó).
Yogāti apaccasambandhato, na mūlappakatitoti paramappakatito na hotīti vuttaṃ hoti.
Yogāti means "due to connection with the descendant, not from the original stem." This implies it does not come from the remote original stem.
Yogā (do mối liên hệ) – do mối liên hệ với apacca, chứ không phải từ mūlappakati (gốc nguyên thủy) – điều này có nghĩa là không phải từ paramappakati (gốc cao nhất).
Hetumāha- ‘ayogā,ti, vacanābhāvampettha dassetuṃ ce’tyādi vuttaṃ.
The reason is stated as 'ayogā' (due to no connection). To show the absence of a rule here, it is stated 'ce' and so forth.
Lý do được nêu là ‘ayogā’ (do không có mối liên hệ). Để chỉ ra sự thiếu vắng của từ ngữ ở đây, người ta nói ‘ce’, v.v.
Kathampanidaṃ viññāyaticcādinā janakassevābyāhitassāpaccena mukhya sambandhamānīya idamayuttantyādinā byavahitajanitassāpyapaccayassa paramappakatiyābhisambandhasabbhāvaṃ vatvā taṃ sādhayitumārabhate ‘katha’miccādi, evaṃ hiccādi kathaṃpanidamiccādinā yathāvuttassa samattha navākyaṃ, hiyasmā taṃ disvā tathā pucchito devadattassavātiādinā uppādetārameva niddisati, nāttānaṃ pitāmaho, tasmā uppādetāyevāpaccena sambajjhati na pitāmahoti yojetvā adhippāyo veditabbo.
By kathampanidaṃ viññāyaticcādinā, by bringing the primary connection of the direct generator with the descendant, and stating idamayuttantyādinā that this is not proper, and then by speaking of the existence of a connection of the descendant of a remote generator with the ultimate original stem, it begins to establish this with 'kathaṃ' and so forth. For, 'evaṃ hiccādi kathaṃpanidamiccādinā' means the aforementioned non-sentence of samattha. Because when someone is asked, seeing it thus, "whose is this Devadatta's descendant?", he points to the progenitor himself, not to himself (as the grandfather). Therefore, the intention should be understood by connecting "it is only the progenitor who is connected with the descendant, not the grandfather."
Với kathaṃ panidaṃ viññāyati (làm sao điều này được hiểu), v.v., sau khi thiết lập mối liên hệ chính yếu của người tạo ra trực tiếp với apacca và nói rằng điều này là không hợp lý, và sau khi nói về sự hiện hữu của mối liên hệ của apacca được tạo ra bởi người gián tiếp với paramappakati (gốc cao nhất), người ta bắt đầu chứng minh điều đó với ‘kathaṃ’, v.v. ‘Evaṃ hi’, v.v. và ‘kathaṃ panidaṃ’ v.v. là những câu không có ý nghĩa như đã nói. Bởi vì khi nhìn thấy điều đó, người ta hỏi như vậy, và với devadattassavā v.v., người ta chỉ định người tạo ra, chứ không phải bản thân người đó là ông nội. Do đó, cần hiểu ý nghĩa bằng cách kết nối rằng chỉ người tạo ra mới liên hệ với apacca, chứ không phải ông nội.
Idaṃ yathāvuttamuppādetuniddisanaṃ, tena apaccena saddhiṃ uppādetuyeva janakasseva yogo sambandho paṭipādetuṃ na sakkāti sambandho.
This refers to the aforementioned pointing to the progenitor. The connection is that it is not possible to establish a connection between the progenitor, who is the generator, and that descendant.
Idaṃ (điều này) là sự chỉ định người tạo ra như đã nói. Tena apaccena saddhiṃ uppādetuyeva janakasseva yogo sambandho paṭipādetuṃ na sakkā (không thể thiết lập mối liên hệ của người tạo ra với apacca đó) – đó là sự liên kết.
Tantitaṃ* pucchānimittaṃ, tenāti apaccena.
Tantitaṃ is the cause of the question. Tenāti means "by that descendant."
Tantitaṃ* là dấu hiệu của câu hỏi. Tena (bởi điều đó) là bởi apacca.
Apatananti narake apatanaṃ bhavati, soti yoso yassātyaniyamaniddiṭṭho so ñātuṃ na icchitoti sambandho.
Apatananti means "not falling into hell." Soti means "that person who is indefinitely indicated as 'whose is this' is not wished to be known." This is the connection.
Apatanaṃ (không rơi) là không rơi vào địa ngục. So (người đó) – người mà không được chỉ định rõ ràng là của ai, người đó không muốn được biết – đó là sự liên kết.
Iminā idaṃ dīpeti- ‘‘napatatyanena naraketyapaccanti vuccati apaccenānena yassakassaci avisesenāpatanambhavati narake soso tāya pucchāya ñātuṃ na icchito’’ti.
By this, it is shown: "He is not wished to be known by that question, that person by whom there is no falling into hell, who is called 'apaccanti' (descendant), by this descendant, there is an unspecified non-falling into hell for anyone."
Với điều này, người ta làm sáng tỏ rằng: ‘‘Người ta gọi apacca là napatatyanena narake (người không rơi vào địa ngục bởi điều này). Bởi apacca này, bất cứ ai không rơi vào địa ngục một cách không phân biệt, người đó không muốn được biết bởi câu hỏi đó.’’
So vāti kassāyaṃ puttoti pucchāyānurodhane so uppādetāyeva ñātumicchitoti sambandho.
So vāti means that "that very progenitor is wished to be known according to the question 'whose son is this?'" This is the connection.
So vā (hoặc người đó) – phù hợp với câu hỏi kassāyaṃ putto (đây là con của ai?), chính người tạo ra đó muốn được biết – đó là sự liên kết.
Tusaddo cetthāpaccena narakāpātasabba janajānanicchāvisesajotako, yadi siyāti sambandho, attānampi niddiseyya na kevalamuppādetāraṃ, atthiccādi pitāmahassa attanopi niddese kāraṇavacanaṃ, taṃ apaccaṃ nimittaṃ kāraṇaṃ, yassa taṃ taṃnimittaṃ tasmā* evaṃ diṭṭhiko hiccādinā yathāvuttaṃ samattheti.
Here, the particle 'tu' indicates a specific desire for all people to know about falling into hell through offspring. The connection is, "if it were so." It would also indicate oneself, not merely the progenitor. The reason for indicating oneself, even of the grandfather, beginning with 'atthi' (is), is that 'that offspring' (taṃ apaccaṃ) is a sign (nimittaṃ) or cause (kāraṇaṃ). That for which it is a sign is 'that sign' (taṃnimittaṃ). Therefore, it supports what was stated previously, beginning with "one with such a view," because of that.
Từ tu ở đây làm nổi bật sự mong muốn đặc biệt được biết về việc không rơi vào địa ngục của apacca cho tất cả mọi người. Yadi siyā (nếu có thể) – đó là sự liên kết. Người đó cũng sẽ chỉ định chính mình, không chỉ người tạo ra. Atthiccādi là lời nói về lý do cho việc ông nội cũng chỉ định chính mình. Taṃ apaccaṃ nimittaṃ kāraṇaṃ (apacca đó là dấu hiệu, là nguyên nhân). Yassa taṃ taṃnimittaṃ tasmā* – với evaṃ diṭṭhiko hi (người có quan điểm như vậy), v.v., điều đã nói được chứng minh.
Byavahitajanitenāpīti byavahitena kattunā janitenāpi, karaṇe cāyaṃ tatiyā, hetumhi vā.
"Even by one born indirectly" (byavahitajanitenāpi) means "even by one born through an indirect agent" (byavahitena kattunā janitenāpi). This is the instrumental case (tatiyā) or the causal case (hetumhi).
Byavahitajanitenāpi (ngay cả bởi người được tạo ra một cách gián tiếp) – bởi người tạo ra gián tiếp. Đây là cách thứ ba trong nghĩa công cụ, hoặc trong nghĩa lý do.
Kasmā evaṃ diṭṭhikoti āha ‘yaṃ nimittaṃ hi’ccādi.
Why is he of such a view? He says, "For whatever sign..."
Tại sao lại có quan điểm như vậy? Người ta nói ‘yaṃ nimittaṃ hi’, v.v.
Hisaddo yasmādatthe.
The word 'hi' (for) is in the sense of 'yasmā' (because).
Từ hi có nghĩa là bởi vì.
Yassāti pubbajassa, tena apaccena apatanaṃ tadapatanaṃ tato, idaṃ vuttaṃ hoti ‘‘tena byavahitajanitenāpi pumunā pubbajopi narakaṃ na patati so pubbajassāpya paccaṃ bhavati yathāvuttena nibbacanenā’’ti.
"Of whom" (yassa) means of the ancestor. "Non-falling by that offspring" (tena apaccena apatanaṃ tadapatanaṃ) means "from that." This is what is said: "Even by a person born indirectly, the ancestor does not fall into hell. That person becomes the ancestor's offspring in the manner stated."
Yassa (của ai) là của tổ tiên. Tena apaccena apatanaṃ tadapatanaṃ tato (không rơi vào địa ngục bởi apacca đó, sự không rơi đó là từ đó). Điều này có nghĩa là: ‘‘Ngay cả bởi người được tạo ra một cách gián tiếp, tổ tiên cũng không rơi vào địa ngục; tổ tiên đó cũng trở thành apacca theo định nghĩa đã nói.’’
Tasmāccassa pubbe vuttayasmātyanenābhisambandho veditabbo.
Therefore, its connection with the 'yasmā' (because) mentioned earlier should be understood.
Do đó, cần hiểu sự liên kết với yasmā đã nói trước đó.
Upapatyantaramāha-‘upacāratove’ccādi.
He states another reason, beginning with "only by figure of speech."
Một cách giải thích khác được đưa ra là ‘upacāratove’ (chỉ theo nghĩa ẩn dụ), v.v.
Pubba pubbabhāve satīti pubbassa pubbassa vijjamānatte sati.
"When there is a prior state of a prior thing" (pubba pubbabhāve sati) means "when there is the existence of prior things."
Pubba pubbabhāve sati (khi có sự hiện hữu của người trước đó, người trước đó).
Byavahitena janite apaccepi nimittaṃ apāyāpatakāraṇabhāvo atthiye vāti sambandho.
The connection is that even in offspring generated indirectly, there is indeed a sign (nimittaṃ) of being a cause for not falling into bad destinations.
Byavahitena janite apaccepi nimittaṃ apāyāpatakāraṇabhāvo atthiye vā (ngay cả trong apacca được tạo ra bởi người gián tiếp, dấu hiệu là sự hiện hữu của nguyên nhân không rơi vào cảnh khổ) – đó là sự liên kết.
Kesanti āha-‘pubbesanti pubbajānanti attho, ke nāti āha- ‘pārampariyenā’ti.
Whose? He says, "Of ancestors," meaning of previous generations. Who are they? He says, "By tradition."
"Kesanti" nói rằng: "Pubbesanti" có nghĩa là "những người biết trước". "Ke nāti" nói rằng: "theo truyền thống".
Abhedopacārenāti pubbapubbabhāve saticcādinā vuttanayena janakassa viya pārampariyenapubbesampinimittatā vato janakasadisattā janakāva nāma te siyunti evamabhedena upacaraṇato cintanatoti attho.
"By non-distinction in figure of speech" means considering that, due to their being a sign even for ancestors traditionally, just like for the progenitor, in the manner stated, beginning with "when there is a prior state of a prior thing," they are similar to progenitors, and thus they might be called progenitors. This is the meaning of thinking by non-distinction in figure of speech.
"Abhedopacārena" có nghĩa là: do sự suy xét quy ước không khác biệt rằng, vì đó là dấu hiệu của những người đã biết trước theo truyền thống, giống như người cha theo cách đã nói với sự hiện hữu của trạng thái trước đó, v.v., và vì họ giống như người cha, nên họ được gọi là cha.
Ubhayathāti ñāyena upacārenacāti ubhayena pakārena, evamubhayathāpi mūlappakatiyā paccenābhisambandhā kathamanantara* janitenāpaccenādipurisasambandhoyena tato ṇādippaccayo siyāti nāsaṅknīyaṃ.
"In both ways" means by both method and figure of speech. Since there is a connection with the offspring of the original parent in both ways, one should not doubt how a connection with the primeval man could exist through an offspring generated immediately (or indirectly), so that the suffix -ṇādi could apply from him.
"Ubhayathā" có nghĩa là: theo cả hai cách, tức là theo quy tắc và theo quy ước. Vì vậy, không nên nghi ngờ rằng bằng cả hai cách, do mối quan hệ trực tiếp với nguyên gốc, làm sao có thể có mối quan hệ của người đàn ông đầu tiên với hậu duệ được tạo ra ngay sau đó, và từ đó có thể có hậu tố "ṇa" và các hậu tố khác.
Evammūlakatito- paccasāmaññena ṇādippaccayaṃ vavatthapetvā idāni apaccāditopi hoteva ṇādi sāmaññavidhānā.
Having established the -ṇādi suffix for a general offspring from the root word in this way, now it can also occur from offspring itself, due to the general rule.
Sau khi đã thiết lập hậu tố "ṇa" và các hậu tố khác một cách chung chung từ gốc, bây giờ nói rằng hậu tố "ṇa" và các hậu tố khác cũng có thể có từ "apacca" (hậu duệ) và các từ khác, do quy định chung.
So ca bahulādhikārato gurujanāyattattā tanniyogācaraṇena pasatthe yevāpacce byavahitajanitepi itthivajjite siyāti dassetumāha ‘nattādīhi’ccādi.
And he states, beginning with "from grandsons," to show that it occurs in praiseworthy offspring, even if generated indirectly, and excluding females, due to the rule of 'bahula' (frequently) and its dependence on venerable teachers (gurujana) and their instructions.
Để chỉ ra rằng điều đó xảy ra trong trường hợp hậu duệ được tán dương, ngay cả khi có khoảng cách thế hệ, và không phải là nữ, do quyền hạn của "bahula" (đa số) và sự phụ thuộc vào các bậc thầy, bằng cách tuân theo mệnh lệnh của họ, nên nói "nattādīhi" (từ cháu trai, v.v.).
Satiyeva gurujane sappadhānabhāvena kucchite-paccetu nattādīvuttīhi vasiṭṭhādīhi ṇādippaccayo hoti vāsiṭṭhotiādi, itthiyañca na hoti vāsiṭṭhītiādi.
Indeed, when venerable teachers exist, the -ṇādi suffix applies through terms like nattādi (grandsons, etc.) for blameworthy offspring, like from Vasiṭṭha, resulting in 'Vāsiṭṭha' and so on. But it does not apply to a female, like 'Vāsiṭṭhī' and so on.
Khi có bậc thầy, đối với hậu duệ bị khinh miệt với vai trò chính, hậu tố "ṇa" và các hậu tố khác xảy ra từ "nattādī" (cháu trai, v.v.) như Vasiṭṭha, v.v., và trở thành "Vāsiṭṭha". Và đối với nữ thì không xảy ra, như "Vāsiṭṭhī" và các từ khác.
Atthatoti sāmatthiyato.
"From the meaning" (atthato) means by its capability.
"Atthato" có nghĩa là: do khả năng.
Apacce vidhīyamāno paccayo apaccavatā jāyamāno tassāpaccanti atthe jāyati.
A suffix prescribed for offspring, when it comes into existence with offspring, is born in the sense of 'his offspring'.
Hậu tố được quy định cho hậu duệ, khi được tạo ra bởi hậu duệ, thì xảy ra với nghĩa "hậu duệ của người đó".
Socāya matthaviseso cha(ṭṭhiyanta) tābhāve kathaṃ siyāti idamettha sāmatthiyaṃ.
And this specific meaning, how could it be without the sixth (case) ending? This is the capability here.
Và đây là khả năng ở đây: làm sao đặc tính nghĩa đó có thể xảy ra khi không có (dạng sở hữu cách) thứ sáu?
Anantare vāpacce putte-bhidheyya nattādo vāpacce-bhidheyyāti sasambandho.
The connection is: "either in the immediate offspring, the son, or in the offspring such as a grandson to be expressed."
Hoặc là, trong trường hợp hậu duệ trực tiếp, tức là con trai, hoặc trong trường hợp hậu duệ gián tiếp, tức là cháu trai, v.v., thì có mối quan hệ.
Kutoci apaccavatā nattādo eva.
From where? Only a grandson and so on, who are offspring.
Vì sao? Vì cháu trai, v.v., chỉ là hậu duệ.
Idañca sabbambahulavacaneva sampajjatīti āha- ‘bahulādhikārā’ti.
And all this is accomplished only by the word 'bahula' (frequently). So he says, "from the rule of bahula."
Và tất cả điều này chỉ xảy ra trong trường hợp quy định "bahula" (đa số), nên nói "bahulādhikārā" (do quyền hạn của đa số).
Apacceti ekavacanena niddese pumunā napuṃsakena kariyati, tene kasmiṃ yevāpacce siyā, na bahūsu vasiṭṭhassāpaccāni vāsiṭṭhāni, na citthi vāsiṭṭhāni, na citthiyaṃ vāsiṭṭhītyāsaṅkiyāha-‘idañce’ccādi.
When 'offspring' (apacca) is stated in the singular, it is made by a male or neuter. Therefore, one might ask, "In which offspring does it occur? Not in many offspring, e.g., 'the offspring of Vasiṭṭha are Vāsiṭṭhāni', and not a female 'Vāsiṭṭhī'." To dispel this doubt, he says, "and this," etc.
Khi chỉ định "apacca" (hậu duệ) bằng số ít, nó được thực hiện bằng giống đực hoặc giống trung tính. Do đó, để tránh nghi ngờ rằng nó chỉ xảy ra với một hậu duệ, chứ không phải nhiều hậu duệ như "Vāsiṭṭhassa apaccāni Vāsiṭṭhāni" (những hậu duệ của Vasiṭṭha là Vāsiṭṭha), và không phải là nữ như "Vāsiṭṭhāni" (những hậu duệ nữ của Vasiṭṭha) hoặc "Vāsiṭṭhī" (hậu duệ nữ của Vasiṭṭha), nên nói "idañce" (và điều này), v.v.
Idañca apaccavacanañca.
"And this" refers to the word 'apacca' (offspring).
"Idañca apaccavacanañca" có nghĩa là: và từ "apacca" (hậu duệ) này.
Iminā cettha tathā nissayakaraṇaṃ dasseti.
By this, it shows that the nissaya (word-by-word explanation) is made in this manner.
Và bằng cách này, ở đây chỉ ra cách giải thích như vậy.
Tassa vacanicchābhāvatoti tassa liṅgavacanassa sutte vattumicchāyābhāvatoti attho.
"Because of the absence of desire to state that" (tassa vacanicchābhāvato) means "because of the absence of desire to state that gender and number in the Sutta."
"Tassa vacanicchābhāvato" có nghĩa là: không có mong muốn nói về giống và số của nó trong kinh.
Kiṃ pana kāraṇaṃ sutte liṅgavacanāvacanicchāyaṃ tassāppadhānattā yenakenaci liṅgādinā niddeso-vassaṃ kattabboti nānantariyakattā tassehopādānaṃ, yathādhaññatthinopalālādinopyappadhānassopādānanti.
What, then, is the reason that in the Sutta, in the absence of a desire to state gender and number, it must be indicated by any gender, etc., and not by its immediateness, is its inclusion here? Just as, for one desirous of grain, the inclusion of even insignificant things like chaff, etc., is made.
Nhưng lý do gì mà trong kinh không có mong muốn nói về giống và số? Bởi vì nó không phải là chính yếu, nên việc chỉ định nó bằng bất kỳ giống nào, v.v., là điều phải làm, không phải vì nó là trực tiếp mà phải được đề cập ở đây, giống như việc đề cập đến những điều không chính yếu như rơm, v.v., đối với người cần lúa.
Tatoyevāha-‘upalakkhīyassettha padhānattā’ccādi.
Therefore, he says, "because of the prominence of what is indicated here," etc.
Chính vì thế mà nói: "upalakkhīyassettha padhānattā" (vì sự chính yếu của điều được nhận biết ở đây), v.v.
Itthipumattayuttajaññaviseso upalakkhīyo, apaccetīdamupalakkhaṇaṃ, sayanti yathāvuttamupalakkhaṇaṃ sayaṃ.
The specific meaning associated with female or male is what is indicated. 'Apacca' (offspring) is the indicator. "Itself" means the indicator itself, as stated.
Sự đặc biệt của giống được kết hợp với giới tính nam hoặc nữ là điều được nhận biết, từ "apacca" (hậu duệ) này là dấu hiệu, và "sayaṃ" (chính nó) là dấu hiệu đã nói.
Kāriyappaṭipattiyāti pume napuṃsakepacce-bhidheyye vidhi hoticcevaṃ kāriyappaṭipattiyā vattuṃ na iṭṭhaṃ.
"By the practice of action" means it is not desired to say that the rule applies when a male or neuter offspring is to be expressed.
"Kāriyappaṭipattiyā" có nghĩa là: không nên nói rằng quy tắc xảy ra khi hậu duệ được chỉ định là giống đực hoặc giống trung tính, theo cách thực hiện công việc.
Vacanantarepi aññasmiṃ vacane.
"In another word" also means in another statement.
"Vacanantarepi" có nghĩa là: trong một lời nói khác.
Āṇīti ṇippaccayasuttaṃ vadati.
"Āṇī" refers to the Sutta for the -ṇi suffix.
"Āṇī" nói về kinh của hậu tố "ṇi".
Agottāditoti yogottassādibhūto na hoti, tato, teneva ‘‘āṇī’’ti sutte (4-5) vakkhati-‘akārantamattatovāyaṃṇina gottādibhūtato’ti.
"From not being an initial Gotra" means it is not the initial of the gotra. Therefore, in the Sutta "Āṇī" (4-5), it will state: "This -ṇi suffix is only from an a-ending word, not from an initial Gotra."
"Agottādito" có nghĩa là: không phải là gốc của "gotta" (dòng dõi), v.v. Từ đó, chính trong kinh "Āṇī" (4-5) sẽ nói: "Hậu tố 'ṇi' này chỉ xảy ra từ từ kết thúc bằng 'a', không phải từ gốc của 'gotta', v.v.".
Vākyasamāsāpīti yathāsaṅkhyenāha.
"And compound expressions" he says in corresponding order.
"Vākyasamāsāpi" có nghĩa là: nói theo thứ tự.
Tasmiṃ attheti tasmiṃ vākyopadassite atthe, tanti vākyaṃ.
"In that sense" means in the sense shown by that sentence. "That" refers to the sentence.
"Tasmiṃ atthe" có nghĩa là: trong nghĩa được chỉ ra bởi câu đó, và "taṃ" là câu đó.
Samāsavuttiñca nivatteyyunti sambandho.
The connection is: "and should remove the compound expression."
Và "samāsavuttiñca nivatteyyuṃ" là mối quan hệ.
Satipanāti vākāre sati tu aniccattā ṇappaccayassa.
"Even if it exists" refers to the word 'vā' (or), but due to its impermanence, the -ṇa suffix is not applied.
"Satipanā" có nghĩa là: nếu có "vā" (hoặc), thì do tính không thường xuyên của hậu tố "ṇa".
Sopīti samāsopi, samāsotiādinā pakkhantaramāha.
"That too" refers to the compound (samāsa). He states another opinion, beginning with "compound."
"Sopi" có nghĩa là: cả "samāsa" (ghép từ), và "samāso" và các từ khác nói về một quan điểm khác.
Tena vākyasijjhanena.
"By that" means by the completion of the sentence.
"Tena vākyasijjhanena" có nghĩa là: bằng cách hoàn thành câu đó.
Pakkhe vākyasamāsāpi siyunti pakkhe samāsavuttiyā eva bādhitattā pakkhantare ṇādivutti na bādhīyatīti vākyavuttiyopi siyunti attho.
"In the alternative, both sentence and compound may occur" means that since the compound expression is itself superseded in one alternative, the -ṇādi expression is not superseded in the other alternative. This means that it may also occur through a sentence expression.
"Pakkhe vākyasamāsāpi siyuṃ" có nghĩa là: trong một quan điểm, vì "samāsavutti" (cách dùng ghép từ) bị loại bỏ, nên trong quan điểm khác, "ṇādivutti" (cách dùng hậu tố "ṇa" và các hậu tố khác) không bị loại bỏ, nghĩa là "vākyavutti" (cách dùng câu) cũng có thể xảy ra.