Mūlapaṇṇāsapāḷi

1270

8. Mahātaṇhāsaṅkhayasuttaṃ

8. The Mahātaṇhāsaṅkhaya Sutta

8. Đại Kinh Đoạn Tận Tham Ái

1271

396. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.

396. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was staying at Sāvatthī, in Jeta's Grove, Anāthapiṇḍika's Park.

396. Tôi nghe như vầy: Một thời, Thế Tôn trú tại Sāvatthī, ở Jetavana, khu vườn của Anāthapiṇḍika.

Tena kho pana samayena sātissa nāma bhikkhuno kevaṭṭaputtassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ hoti – ‘‘tathāhaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati anañña’’nti.

Now on that occasion, a wicked wrong view had arisen in a bhikkhu named Sāti, son of a fisherman, of this kind: "As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another."

Lúc bấy giờ, Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, khởi lên tà kiến như thế này: ‘‘Tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác.’’

Assosuṃ kho sambahulā bhikkhū – ‘‘sātissa kira nāma bhikkhuno kevaṭṭaputtassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘tathāhaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’’’nti.

Then a number of bhikkhus heard: "It seems that a wicked wrong view has arisen in a bhikkhu named Sāti, son of a fisherman: 'As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another.'"

Nhiều vị Tỳ-khưu nghe rằng: ‘‘Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, đã khởi lên tà kiến như thế này: ‘Tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’.’’

Atha kho te bhikkhū yena sāti bhikkhu kevaṭṭaputto tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘saccaṃ kira te, āvuso sāti, evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘tathāhaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’’’nti?

Then those bhikkhus went to the bhikkhu Sāti, son of a fisherman. Having approached, they said to the bhikkhu Sāti, son of a fisherman: "Is it true, friend Sāti, that such a wicked wrong view has arisen in you: 'As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another'?"

Sau đó, các vị Tỳ-khưu ấy đi đến Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá; sau khi đến, họ nói với Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, điều này: ‘‘Này Hiền giả Sāti, có thật là Hiền giả đã khởi lên tà kiến như thế này: ‘Tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’ không?’’

‘‘Evaṃ byā kho ahaṃ, āvuso, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’’nti.

"Yes, friends, as I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another."

‘‘Thưa các Hiền giả, đúng vậy, tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác.’’

Atha kho te bhikkhū sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetukāmā samanuyuñjanti samanugāhanti samanubhāsanti – ‘‘mā evaṃ, āvuso sāti, avaca, mā bhagavantaṃ abbhācikkhi, na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṃ, na hi bhagavā evaṃ vadeyya.

Then those bhikkhus, wishing to detach the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, from that wicked wrong view, questioned him, admonished him, and instructed him, saying: "Do not speak thus, friend Sāti, do not misrepresent the Blessed One; it is not good to misrepresent the Blessed One, for the Blessed One would not speak thus.

Sau đó, các vị Tỳ-khưu ấy, muốn tách Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, ra khỏi tà kiến xấu ác ấy, đã chất vấn, đã tra khảo, đã tranh luận với ông: ‘‘Này Hiền giả Sāti, đừng nói như vậy, đừng phỉ báng Thế Tôn, vì phỉ báng Thế Tôn là không tốt, Thế Tôn không nói như vậy.

Anekapariyāyenāvuso sāti, paṭiccasamuppannaṃ viññāṇaṃ vuttaṃ bhagavatā, aññatra paccayā natthi viññāṇassa sambhavo’’ti.

In many ways, friend Sāti, consciousness has been declared by the Blessed One to be dependently arisen; without a condition, there is no arising of consciousness."

Này Hiền giả Sāti, Thế Tôn đã nói về thức duyên khởi theo nhiều cách khác nhau, không có sự phát sinh của thức nếu không có duyên.’’

Evampi kho sāti bhikkhu kevaṭṭaputto tehi bhikkhūhi samanuyuñjiyamāno samanugāhiyamāno samanubhāsiyamāno tadeva pāpakaṃ diṭṭhigataṃ thāmasā parāmāsā abhinivissa voharati – ‘‘evaṃ byā kho ahaṃ, āvuso, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati anañña’’nti.

Yet, even though the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, was questioned, admonished, and instructed by those bhikkhus, he still stubbornly clung to, adhered to, and expressed that same wicked wrong view: "Yes, friends, as I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another."

Mặc dù Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, bị các vị Tỳ-khưu ấy chất vấn, tra khảo, tranh luận như vậy, ông vẫn kiên quyết bám giữ và tuyên bố tà kiến xấu ác ấy: ‘‘Thưa các Hiền giả, đúng vậy, tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác.’’

1272

397. Yato kho te bhikkhū nāsakkhiṃsu sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetuṃ, atha kho te bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.

397. When those bhikkhus were unable to detach the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, from that wicked wrong view, they went to the Blessed One. Having approached, they paid homage to the Blessed One and sat down to one side.

397. Khi các vị Tỳ-khưu ấy không thể tách Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, ra khỏi tà kiến xấu ác ấy, họ đi đến Thế Tôn; sau khi đến, họ đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘sātissa nāma, bhante, bhikkhuno kevaṭṭaputtassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘tathāhaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’nti.

Sitting to one side, those bhikkhus said to the Blessed One: "Venerable sir, a wicked wrong view has arisen in a bhikkhu named Sāti, son of a fisherman: 'As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another.'

Ngồi xuống một bên, các vị Tỳ-khưu ấy thưa với Thế Tôn điều này: ‘‘Bạch Thế Tôn, Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, đã khởi lên tà kiến như thế này: ‘Tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’.

Assumha kho mayaṃ, bhante, sātissa kira nāma bhikkhuno kevaṭṭaputtassa evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘tathāhaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’nti.

We heard, Venerable sir, that it seems such a wicked wrong view has arisen in a bhikkhu named Sāti, son of a fisherman: 'As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another.'

Bạch Thế Tôn, chúng con nghe rằng Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, đã khởi lên tà kiến như thế này: ‘Tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’.

Atha kho mayaṃ, bhante, yena sāti bhikkhu kevaṭṭaputto tenupasaṅkamimha; upasaṅkamitvā sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etadavocumha – ‘saccaṃ kira te, āvuso sāti, evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘‘tathāhaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’’nti?

Then, Venerable sir, we went to the bhikkhu Sāti, son of a fisherman. Having approached, we said to the bhikkhu Sāti, son of a fisherman: 'Is it true, friend Sāti, that such a wicked wrong view has arisen in you: "As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another"?'

Sau đó, bạch Thế Tôn, chúng con đi đến Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá; sau khi đến, chúng con nói với Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, điều này: ‘Này Hiền giả Sāti, có thật là Hiền giả đã khởi lên tà kiến như thế này: ‘‘Tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’’ không?’

Evaṃ vutte, bhante, sāti bhikkhu kevaṭṭaputto amhe etadavoca – ‘evaṃ byā kho ahaṃ, āvuso, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’nti.

When this was said, Venerable sir, the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, said to us: 'Yes, friends, as I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another.'

Khi được nói như vậy, bạch Thế Tôn, Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, nói với chúng con điều này: ‘Thưa các Hiền giả, đúng vậy, tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’.

Atha kho mayaṃ, bhante, sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetukāmā samanuyuñjimha samanugāhimha samanubhāsimha – ‘mā evaṃ, āvuso sāti, avaca, mā bhagavantaṃ abbhācikkhi, na hi sādhu bhagavato abbhakkhānaṃ, na hi bhagavā evaṃ vadeyya.

Then, Venerable sir, we, wishing to detach the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, from that wicked wrong view, questioned him, admonished him, and instructed him, saying: 'Do not speak thus, friend Sāti, do not misrepresent the Blessed One; it is not good to misrepresent the Blessed One, for the Blessed One would not speak thus.

Sau đó, bạch Thế Tôn, chúng con, muốn tách Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, ra khỏi tà kiến xấu ác ấy, đã chất vấn, đã tra khảo, đã tranh luận với ông: ‘Này Hiền giả Sāti, đừng nói như vậy, đừng phỉ báng Thế Tôn, vì phỉ báng Thế Tôn là không tốt, Thế Tôn không nói như vậy.

Anekapariyāyenāvuso sāti, paṭiccasamuppannaṃ viññāṇaṃ vuttaṃ bhagavatā, aññatra paccayā natthi viññāṇassa sambhavo’ti.

In many ways, friend Sāti, consciousness has been declared by the Blessed One to be dependently arisen; without a condition, there is no arising of consciousness.'

Này Hiền giả Sāti, Thế Tôn đã nói về thức duyên khởi theo nhiều cách khác nhau, không có sự phát sinh của thức nếu không có duyên’.

Evampi kho, bhante, sāti bhikkhu kevaṭṭaputto amhehi samanuyuñjiyamāno samanugāhiyamāno samanubhāsiyamāno tadeva pāpakaṃ diṭṭhigataṃ thāmasā parāmasā abhinivissa voharati – ‘evaṃ byā kho ahaṃ, āvuso, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’nti.

Yet, Venerable sir, even though the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, was questioned, admonished, and instructed by us, he still stubbornly clung to, adhered to, and expressed that same wicked wrong view: 'Yes, friends, as I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another.'

Mặc dù, bạch Thế Tôn, Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, bị chúng con chất vấn, tra khảo, tranh luận như vậy, ông vẫn kiên quyết bám giữ và tuyên bố tà kiến xấu ác ấy: ‘Thưa các Hiền giả, đúng vậy, tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’.

Yato kho mayaṃ, bhante, nāsakkhimha sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etasmā pāpakā diṭṭhigatā vivecetuṃ, atha mayaṃ etamatthaṃ bhagavato ārocemā’’ti.

Since we, Venerable sir, were unable to detach the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, from that wicked wrong view, we have reported this matter to the Blessed One."

Khi chúng con, bạch Thế Tôn, không thể tách Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, ra khỏi tà kiến xấu ác ấy, chúng con xin trình bày sự việc này lên Thế Tôn.’’

1273

398. Atha kho bhagavā aññataraṃ bhikkhuṃ āmantesi – ‘‘ehi tvaṃ bhikkhu, mama vacanena sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ āmantehi – ‘satthā taṃ, āvuso sāti, āmantetī’’’ti.

398. Then the Blessed One addressed a certain bhikkhu: "Come, bhikkhu, address the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, in my name, saying: 'Friend Sāti, the Teacher summons you.'"

398. Sau đó, Thế Tôn gọi một Tỳ-khưu khác và nói: ‘‘Này Tỳ-khưu, hãy đi và nói với Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, theo lời của Ta: ‘Này Hiền giả Sāti, Bậc Đạo Sư gọi Hiền giả’.’’

‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho so bhikkhu bhagavato paṭissutvā yena sāti bhikkhu kevaṭṭaputto tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘satthā taṃ, āvuso sāti, āmantetī’’ti.

"Yes, Venerable sir," replied that bhikkhu to the Blessed One, and he went to the bhikkhu Sāti, son of a fisherman. Having approached, he said to the bhikkhu Sāti, son of a fisherman: "Friend Sāti, the Teacher summons you."

‘‘Vâng, bạch Thế Tôn,’’ vị Tỳ-khưu ấy vâng lời Thế Tôn, đi đến Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá; sau khi đến, ông nói với Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, điều này: ‘‘Này Hiền giả Sāti, Bậc Đạo Sư gọi Hiền giả.’’

‘‘Evamāvuso’’ti kho sāti bhikkhu kevaṭṭaputto tassa bhikkhuno paṭissutvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.

"Yes, friend," replied the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, to that bhikkhu, and he went to the Blessed One. Having approached, he paid homage to the Blessed One and sat down to one side.

‘‘Vâng, thưa Hiền giả,’’ Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, vâng lời vị Tỳ-khưu ấy, đi đến Thế Tôn; sau khi đến, ông đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.

Ekamantaṃ nisinnaṃ kho sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘saccaṃ kira, te, sāti, evarūpaṃ pāpakaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ – ‘tathāhaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’’’nti?

The Blessed One then said to the bhikkhu Sāti, son of a fisherman, as he sat to one side: "Is it true, Sāti, that such a wicked wrong view has arisen in you: 'As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another'?"

Thế Tôn nói với Tỳ-khưu Sāti, con của người đánh cá, đang ngồi xuống một bên, điều này: ‘‘Này Sāti, có thật là Hiền giả đã khởi lên tà kiến như thế này: ‘Tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác’ không?’’

‘‘Evaṃ byā kho ahaṃ, bhante, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi yathā tadevidaṃ viññāṇaṃ sandhāvati saṃsarati, anañña’’nti.

"Yes, Venerable sir, as I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is this same consciousness that runs and wanders through rebirths, not another."

‘‘Bạch Thế Tôn, đúng vậy, tôi hiểu Pháp do Thế Tôn thuyết giảng là thức này chạy lang thang, luân hồi, không phải cái khác.’’

‘‘Katamaṃ taṃ, sāti, viññāṇa’’nti?

"What, Sāti, is that consciousness?"

‘‘Này Sāti, thức ấy là gì?’’

‘‘Yvāyaṃ, bhante, vado vedeyyo tatra tatra kalyāṇapāpakānaṃ kammānaṃ vipākaṃ paṭisaṃvedetī’’ti.

"It is that, Venerable sir, which speaks and feels, experiencing the results of good and bad deeds here and there."

‘‘Bạch Thế Tôn, đó là cái nói năng, cái cảm thọ, cái thọ lãnh quả báo của các nghiệp thiện và ác ở mọi nơi.’’

‘‘Kassa nu kho nāma tvaṃ, moghapurisa, mayā evaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānāsi?

"To whom, foolish man, do you understand the Dhamma taught by me in such a way?

‘‘Này kẻ si mê, Hiền giả hiểu Pháp do Ta thuyết giảng như vậy từ ai?

Nanu mayā, moghapurisa, anekapariyāyena paṭiccasamuppannaṃ viññāṇaṃ vuttaṃ, aññatra paccayā natthi viññāṇassa sambhavoti?

Have I not, foolish man, in many ways declared consciousness to be dependently arisen, saying that without a condition, there is no arising of consciousness?

Này kẻ si mê, chẳng phải Ta đã nói về thức duyên khởi theo nhiều cách khác nhau, không có sự phát sinh của thức nếu không có duyên sao?

Atha ca pana tvaṃ, moghapurisa, attanā duggahitena amhe ceva abbhācikkhasi, attānañca khaṇasi, bahuñca apuññaṃ pasavasi.

Yet you, foolish man, by your own wrongly grasped view, both misrepresent us and harm yourself, and generate much demerit.

Vậy mà, này kẻ si mê, với sự nắm giữ sai lầm của chính mình, Hiền giả đã phỉ báng Ta, đã tự hủy hoại mình, và đã tạo ra nhiều điều bất thiện.

Tañhi te, moghapurisa, bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāyā’’ti.

Indeed, foolish man, this will lead to your harm and suffering for a long time."

Điều đó, này kẻ si mê, sẽ đưa đến bất lợi và đau khổ cho Hiền giả trong một thời gian dài.’’

1274

399. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nāyaṃ sāti bhikkhu kevaṭṭaputto usmīkatopi imasmiṃ dhammavinaye’’ti?

Then the Blessed One addressed the bhikkhus, "What do you think, bhikkhus, is this bhikkhu Sāti, the fisherman's son, even someone who has produced a germ of wisdom in this Dhamma and Vinaya?"

399. Rồi Thế Tôn hỏi các Tỳ khưu: “Này các Tỳ khưu, các ông nghĩ sao, liệu Tỳ khưu Sāti, con của người đánh cá, có còn chút hơi ấm trí tuệ nào trong Giáo Pháp và Giới Luật này không?”

‘‘Kiñhi siyā bhante?

"How could that be, Venerable Sir?

“Bạch Thế Tôn, làm sao có được?”

No hetaṃ, bhante’’ti.

It could not be, Venerable Sir."

“Không thể có được, bạch Thế Tôn.”

Evaṃ vutte, sāti bhikkhu kevaṭṭaputto tuṇhībhūto maṅkubhūto pattakkhandho adhomukho pajjhāyanto appaṭibhāno nisīdi.

When this was said, bhikkhu Sāti, the fisherman's son, remained silent, abashed, with slumped shoulders, downcast, pondering, and without a ready answer.

Khi được nói như vậy, Tỳ khưu Sāti, con của người đánh cá, im lặng, hổ thẹn, vai rũ xuống, mặt cúi gằm, trầm ngâm, không thể ứng đối mà ngồi đó.

Atha kho bhagavā sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ tuṇhībhūtaṃ maṅkubhūtaṃ pattakkhandhaṃ adhomukhaṃ pajjhāyantaṃ appaṭibhānaṃ viditvā sātiṃ bhikkhuṃ kevaṭṭaputtaṃ etadavoca – ‘‘paññāyissasi kho tvaṃ, moghapurisa, etena sakena pāpakena diṭṭhigatena.

Then the Blessed One, knowing that bhikkhu Sāti, the fisherman's son, was silent, abashed, with slumped shoulders, downcast, pondering, and without a ready answer, said to bhikkhu Sāti, the fisherman's son, "You will make known, foolish man, your own evil wrong view.

Rồi Thế Tôn biết Tỳ khưu Sāti, con của người đánh cá, đang im lặng, hổ thẹn, vai rũ xuống, mặt cúi gằm, trầm ngâm, không thể ứng đối, liền nói với Tỳ khưu Sāti, con của người đánh cá rằng: “Này kẻ si mê, ngươi sẽ bị nhận ra bởi tà kiến xấu xa của chính ngươi.

Idhāhaṃ bhikkhū paṭipucchissāmī’’ti.

Here, I will question the bhikkhus."

Ở đây, Ta sẽ hỏi các Tỳ khưu.”

Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘tumhepi me, bhikkhave, evaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānātha yathāyaṃ sāti bhikkhu kevaṭṭaputto attanā duggahitena amhe ceva abbhācikkhati, attānañca khaṇati, bahuñca apuññaṃ pasavatī’’ti?

Then the Blessed One addressed the bhikkhus, "Do you, bhikkhus, understand the Dhamma taught by me in such a way that this bhikkhu Sāti, the fisherman's son, by his own wrongly grasped view, slanders us, harms himself, and produces much demerit?"

Rồi Thế Tôn hỏi các Tỳ khưu: “Này các Tỳ khưu, các ông có hiểu Giáo Pháp do Ta thuyết giảng như Tỳ khưu Sāti, con của người đánh cá, đã hiểu sai lầm, rồi phỉ báng Ta, tự hủy hoại mình, và tạo ra nhiều điều bất thiện không?”

‘‘No hetaṃ, bhante!

"No, Venerable Sir!

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn!

Anekapariyāyena hi no, bhante, paṭiccasamuppannaṃ viññāṇaṃ vuttaṃ bhagavatā, aññatra paccayā natthi viññāṇassa sambhavo’’ti.

Indeed, Venerable Sir, consciousness has been declared by the Blessed One as dependently arisen in many ways; there is no arising of consciousness without a condition."

Bạch Thế Tôn, Thế Tôn đã thuyết giảng về thức (viññāṇa) duyên khởi (paṭiccasamuppanna) bằng nhiều phương cách, rằng không có sự sinh khởi của thức nếu không có duyên (paccaya).”

‘‘Sādhu sādhu, bhikkhave!

"Good, good, bhikkhus!

“Lành thay, lành thay, này các Tỳ khưu!

Sādhu kho me tumhe, bhikkhave, evaṃ dhammaṃ desitaṃ ājānātha.

It is good, bhikkhus, that you understand the Dhamma taught by me in this way.

Này các Tỳ khưu, các ông đã hiểu Giáo Pháp do Ta thuyết giảng như vậy là tốt.

Anekapariyāyena hi vo, bhikkhave, paṭiccasamuppannaṃ viññāṇaṃ vuttaṃ mayā, aññatra paccayā natthi viññāṇassa sambhavoti.

Indeed, bhikkhus, consciousness has been declared by me as dependently arisen in many ways; there is no arising of consciousness without a condition.

Này các Tỳ khưu, Ta đã thuyết giảng về thức duyên khởi bằng nhiều phương cách, rằng không có sự sinh khởi của thức nếu không có duyên.

Atha ca panāyaṃ sāti bhikkhu kevaṭṭaputto attanā duggahitena amhe ceva abbhācikkhati, attānañca khaṇati, bahuñca apuññaṃ pasavati pasavati.

Yet this bhikkhu Sāti, the fisherman's son, by his own wrongly grasped view, slanders us, harms himself, and produces much demerit.

Thế mà Tỳ khưu Sāti, con của người đánh cá, với tà kiến sai lầm của chính mình, lại phỉ báng Ta, tự hủy hoại mình, và tạo ra nhiều điều bất thiện.

Tañhi tassa moghapurisassa bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya.

That will indeed be for the harm and suffering of that foolish man for a long time."

Điều đó chắc chắn sẽ dẫn đến sự bất lợi và khổ đau lâu dài cho kẻ si mê ấy.

1275

400. ‘‘Yaṃ yadeva, bhikkhave, paccayaṃ paṭicca uppajjati viññāṇaṃ, tena teneva viññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati^* .

"Whatever condition, bhikkhus, consciousness arises dependent on, by that very condition it is reckoned.

400. “Này các Tỳ khưu, thức (viññāṇa) sinh khởi do duyên nào, thì được gọi tên theo duyên ấy.

Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati viññāṇaṃ, cakkhuviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati; sotañca paṭicca sadde ca uppajjati viññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati; ghānañca paṭicca gandhe ca uppajjati viññāṇaṃ, ghānaviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati; jivhañca paṭicca rase ca uppajjati viññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati; kāyañca paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati viññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati; manañca paṭicca dhamme ca uppajjati viññāṇaṃ, manoviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati.

Dependent on the eye and forms, consciousness arises, and it is reckoned as eye-consciousness; dependent on the ear and sounds, consciousness arises, and it is reckoned as ear-consciousness; dependent on the nose and odors, consciousness arises, and it is reckoned as nose-consciousness; dependent on the tongue and tastes, consciousness arises, and it is reckoned as tongue-consciousness; dependent on the body and tangible objects, consciousness arises, and it is reckoned as body-consciousness; dependent on the mind and mental phenomena, consciousness arises, and it is reckoned as mind-consciousness."

Thức sinh khởi do duyên mắt và sắc, thì được gọi là nhãn thức (cakkhuviññāṇa); thức sinh khởi do duyên tai và tiếng, thì được gọi là nhĩ thức (sotaviññāṇa); thức sinh khởi do duyên mũi và mùi, thì được gọi là tỷ thức (ghānaviññāṇa); thức sinh khởi do duyên lưỡi và vị, thì được gọi là thiệt thức (jivhāviññāṇa); thức sinh khởi do duyên thân và xúc chạm, thì được gọi là thân thức (kāyaviññāṇa); thức sinh khởi do duyên ý và pháp, thì được gọi là ý thức (manoviññāṇa).

1276

‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, yaṃ yadeva paccayaṃ paṭicca aggi jalati tena teneva saṅkhyaṃ gacchati.

"Just as, bhikkhus, whatever condition fire burns dependent on, by that very condition it is reckoned.

Này các Tỳ khưu, ví như lửa cháy do duyên nào, thì được gọi tên theo duyên ấy.

Kaṭṭhañca paṭicca aggi jalati, kaṭṭhaggitveva saṅkhyaṃ gacchati; sakalikañca paṭicca aggi jalati, sakalikaggitveva saṅkhyaṃ gacchati; tiṇañca paṭicca aggi jalati, tiṇaggitveva saṅkhyaṃ gacchati; gomayañca paṭicca aggi jalati, gomayaggitveva saṅkhyaṃ gacchati; thusañca paṭicca aggi jalati, thusaggitveva saṅkhyaṃ gacchati; saṅkārañca paṭicca aggi jalati, saṅkāraggitveva saṅkhyaṃ gacchati.

Dependent on wood, fire burns, and it is reckoned as wood-fire; dependent on splinters, fire burns, and it is reckoned as splinter-fire; dependent on grass, fire burns, and it is reckoned as grass-fire; dependent on cow dung, fire burns, and it is reckoned as cow dung-fire; dependent on chaff, fire burns, and it is reckoned as chaff-fire; dependent on rubbish, fire burns, and it is reckoned as rubbish-fire.

Lửa cháy do duyên củi, thì được gọi là lửa củi; lửa cháy do duyên mảnh gỗ, thì được gọi là lửa mảnh gỗ; lửa cháy do duyên cỏ, thì được gọi là lửa cỏ; lửa cháy do duyên phân bò, thì được gọi là lửa phân bò; lửa cháy do duyên trấu, thì được gọi là lửa trấu; lửa cháy do duyên rác, thì được gọi là lửa rác.

Evameva kho, bhikkhave, yaṃ yadeva paccayaṃ paṭicca uppajjati viññāṇaṃ, tena teneva saṅkhyaṃ gacchati.

In the same way, bhikkhus, whatever condition consciousness arises dependent on, by that very condition it is reckoned.

Cũng vậy, này các Tỳ khưu, thức sinh khởi do duyên nào, thì được gọi tên theo duyên ấy.

Cakkhuñca paṭicca rūpe ca uppajjati viññāṇaṃ, cakkhuviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati; sotañca paṭicca sadde ca uppajjati viññāṇaṃ, sotaviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati, ghānañca paṭicca gandhe ca uppajjati viññāṇaṃ, ghāṇaviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati, jivhañca paṭicca rase ca uppajjati viññāṇaṃ, jivhāviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati.

Dependent on the eye and forms, consciousness arises, and it is reckoned as eye-consciousness; dependent on the ear and sounds, consciousness arises, and it is reckoned as ear-consciousness; dependent on the nose and odors, consciousness arises, and it is reckoned as nose-consciousness; dependent on the tongue and tastes, consciousness arises, and it is reckoned as tongue-consciousness.

Thức sinh khởi do duyên mắt và sắc, thì được gọi là nhãn thức; thức sinh khởi do duyên tai và tiếng, thì được gọi là nhĩ thức; thức sinh khởi do duyên mũi và mùi, thì được gọi là tỷ thức; thức sinh khởi do duyên lưỡi và vị, thì được gọi là thiệt thức.

Kāyañca paṭicca phoṭṭhabbe ca uppajjati viññāṇaṃ, kāyaviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati.

Dependent on the body and tangible objects, consciousness arises, and it is reckoned as body-consciousness.

Thức sinh khởi do duyên thân và xúc chạm, thì được gọi là thân thức.

Manañca paṭicca dhamme ca uppajjati viññāṇaṃ, manoviññāṇaṃtveva saṅkhyaṃ gacchati.

Dependent on the mind and mental phenomena, consciousness arises, and it is reckoned as mind-consciousness."

Thức sinh khởi do duyên ý và pháp, thì được gọi là ý thức.

1277

401. ‘‘Bhūtamidanti, bhikkhave, passathā’’ti?

"Do you see, bhikkhus, that this is originated?"

401. “Này các Tỳ khưu, các ông có thấy điều này là có thật không?”

1278

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1279

‘‘Tadāhārasambhavanti, bhikkhave, passathā’’ti?

"Do you see, bhikkhus, that it arises dependent on nutriment?"

“Này các Tỳ khưu, các ông có thấy điều đó sinh khởi do duyên thức ăn (āhāra) không?”

1280

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1281

‘‘Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ, taṃ nirodhadhammanti, bhikkhave, passathā’’ti?

"Do you see, bhikkhus, that what has arisen through the cessation of that nutriment is subject to cessation?"

“Này các Tỳ khưu, các ông có thấy điều gì đã sinh khởi, do sự đoạn diệt của thức ăn ấy, thì điều đó có bản chất đoạn diệt không?”

1282

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1283

‘‘Bhūtamidaṃ nossūti, bhikkhave, kaṅkhato uppajjati vicikicchā’’ti?

"Does doubt arise, bhikkhus, in one who wavers, 'Is this originated or not?'"

“Này các Tỳ khưu, do nghi ngờ ‘điều này có thật hay không?’, thì sự hoài nghi (vicikicchā) sinh khởi phải không?”

1284

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1285

‘‘Tadāhārasambhavaṃ nossūti, bhikkhave, kaṅkhato uppajjati vicikicchā’’ti?

"Does doubt arise, bhikkhus, in one who wavers, 'Does it arise dependent on nutriment or not?'"

“Này các Tỳ khưu, do nghi ngờ ‘điều đó sinh khởi do duyên thức ăn hay không?’, thì sự hoài nghi sinh khởi phải không?”

1286

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1287

‘‘Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ, taṃ nirodhadhammaṃ nossūti, bhikkhave, kaṅkhato uppajjati vicikicchā’’ti?

"Does doubt arise, bhikkhus, in one who wavers, 'Is what has arisen through the cessation of that nutriment subject to cessation or not?'"

“Này các Tỳ khưu, do nghi ngờ ‘điều gì đã sinh khởi, do sự đoạn diệt của thức ăn ấy, thì điều đó có bản chất đoạn diệt hay không?’, thì sự hoài nghi sinh khởi phải không?”

1288

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1289

‘‘Bhūtamidanti, bhikkhave, yathābhūtaṃ sammappaññāya passato yā vicikicchā sā pahīyatī’’ti?

"In one who sees with right wisdom, as it actually is, that this is originated, is that doubt abandoned, bhikkhus?"

“Này các Tỳ khưu, khi thấy ‘điều này là có thật’ bằng chánh trí (sammappaññā) như thật, thì sự hoài nghi ấy được đoạn trừ phải không?”

1290

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1291

‘‘Tadāhārasambhavanti, bhikkhave, yathābhūtaṃ sammappaññāya passato yā vicikicchā sā pahīyatī’’ti?

"In one who sees with right wisdom, as it actually is, that it arises dependent on nutriment, is that doubt abandoned, bhikkhus?"

“Này các Tỳ khưu, khi thấy ‘điều đó sinh khởi do duyên thức ăn’ bằng chánh trí như thật, thì sự hoài nghi ấy được đoạn trừ phải không?”

1292

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1293

‘‘Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ, taṃ nirodhadhammanti, bhikkhave, yathābhūtaṃ sammappaññāya passato yā vicikicchā sā pahīyatī’’ti?

"In one who sees with right wisdom, as it actually is, that what has arisen through the cessation of that nutriment is subject to cessation, is that doubt abandoned, bhikkhus?"

“Này các Tỳ khưu, khi thấy ‘điều gì đã sinh khởi, do sự đoạn diệt của thức ăn ấy, thì điều đó có bản chất đoạn diệt’ bằng chánh trí như thật, thì sự hoài nghi ấy được đoạn trừ phải không?”

1294

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1295

‘‘Bhūtamidanti, bhikkhave, itipi vo ettha nibbicikicchā’’ti?

"Are you, bhikkhus, free from doubt in this matter that this is originated?"

“Này các Tỳ khưu, ‘điều này là có thật’, các ông không còn hoài nghi về điều này nữa phải không?”

1296

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1297

‘‘Tadāhārasambhavanti, bhikkhave, itipi vo ettha nibbicikicchā’’ti?

"Are you, bhikkhus, free from doubt in this matter that it arises dependent on nutriment?"

“Này các Tỳ khưu, ‘điều đó sinh khởi do duyên thức ăn’, các ông không còn hoài nghi về điều này nữa phải không?”

1298

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1299

‘‘Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti, bhikkhave, itipi vo ettha nibbicikicchā’’ti?

"Are you, bhikkhus, free from doubt in this matter that what has arisen through the cessation of that nutriment is subject to cessation?"

“Này các Tỳ khưu, ‘điều gì đã sinh khởi, do sự đoạn diệt của thức ăn ấy, thì điều đó có bản chất đoạn diệt’, các ông không còn hoài nghi về điều này nữa phải không?”

1300

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1301

‘‘Bhūtamidanti, bhikkhave, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭha’’nti?

"Have you, bhikkhus, clearly seen with right wisdom, as it actually is, that this is originated?"

“Này các Tỳ khưu, ‘điều này là có thật’, các ông đã thấy rõ bằng chánh trí như thật phải không?”

1302

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1303

‘‘Tadāhārasambhavanti, bhikkhave, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭha’’nti?

"Have you, bhikkhus, clearly seen with right wisdom, as it actually is, that it arises dependent on nutriment?"

“Này các Tỳ khưu, ‘điều đó sinh khởi do duyên thức ăn’, các ông đã thấy rõ bằng chánh trí như thật phải không?”

1304

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1305

‘‘Tadāhāranirodhā yaṃ bhūtaṃ taṃ nirodhadhammanti, bhikkhave, yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭha’’nti?

"Have you, bhikkhus, clearly seen with right wisdom, as it actually is, that what has arisen through the cessation of that nutriment is subject to cessation?"

“Này các Tỳ khưu, ‘điều gì đã sinh khởi, do sự đoạn diệt của thức ăn ấy, thì điều đó có bản chất đoạn diệt’, các ông đã thấy rõ bằng chánh trí như thật phải không?”

1306

‘‘Evaṃ, bhante’’.

"Yes, Venerable Sir."

“Vâng, bạch Thế Tôn.”

1307

‘‘Imaṃ ce tumhe, bhikkhave, diṭṭhiṃ evaṃ parisuddhaṃ evaṃ pariyodātaṃ allīyetha kelāyetha dhanāyetha mamāyetha, api nu me tumhe, bhikkhave, kullūpamaṃ dhammaṃ desitaṃ ājāneyyātha nittharaṇatthāya no gahaṇatthāyā’’ti?

"If you, bhikkhus, were to cling to, cherish, value, and grasp this view, so purified, so cleansed, would you then understand the Dhamma taught by me as being for crossing over, not for holding on?"

“Này các Tỳ khưu, nếu các ông bám víu, yêu thích, quý trọng, và coi là của mình đối với kiến giải (diṭṭhi) thanh tịnh và trong sáng như vậy, thì liệu các ông có hiểu Giáo Pháp do Ta thuyết giảng là để vượt thoát, chứ không phải để chấp giữ không?”

1308

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

"No, Venerable Sir."

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”

1309

‘‘Imaṃ ce tumhe, bhikkhave, diṭṭhiṃ evaṃ parisuddhaṃ evaṃ pariyodātaṃ na allīyetha na kelāyetha na dhanāyetha na mamāyetha, api nu me tumhe, bhikkhave, kullūpamaṃ dhammaṃ desitaṃ ājāneyyātha nittharaṇatthāya no gahaṇatthāyā’’ti?

“Monks, if you do not cling to, delight in, covet like wealth, or cherish as your own this vision, which is thus pure and thus bright, would you then understand, monks, that the Dhamma taught by me is like a raft, for the purpose of crossing over, not for grasping?”

“Này các Tỳ-kheo, nếu các ông đối với cái kiến này, trong sạch như vậy, thanh tịnh như vậy, không bám víu, không vui thích, không xem như tài sản, không chấp là của tôi, thì này các Tỳ-kheo, các ông có hiểu rằng Giáo pháp được Ta thuyết giảng ví như chiếc bè là để vượt qua, chứ không phải để chấp giữ không?”

1310

‘‘Evaṃ, bhante’’.

“Yes, Venerable Sir.”

“Thưa vâng, bạch Thế Tôn.”

1311

402. ‘‘Cattārome, bhikkhave, āhārā bhūtānaṃ vā sattānaṃ ṭhitiyā, sambhavesīnaṃ vā anuggahāya.

402. “Monks, these four nutriments exist for the maintenance of beings already born or for the support of those seeking birth.

402. “Này các Tỳ-kheo, có bốn loại thức ăn này để duy trì sự sống của các chúng sinh đã sinh, hoặc để hỗ trợ cho những chúng sinh đang tìm kiếm sự tái sinh.

Katame cattāro?

Which four?

Bốn loại nào?

Kabaḷīkāro āhāro oḷāriko vā sukhumo vā, phasso dutiyo, manosañcetanā tatiyā, viññāṇaṃ catutthaṃ.

Physical food, coarse or subtle; contact as the second; mental volition as the third; consciousness as the fourth.

Thức ăn vật chất, thô hay tế; xúc là thứ hai; tư tâm sở là thứ ba; thức là thứ tư.

1312

‘‘Ime ca, bhikkhave, cattāro āhārā kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā?

“And these four nutriments, monks, what is their origin, what is their source, what is their birth, what is their arising?

“Này các Tỳ-kheo, bốn loại thức ăn này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1313

‘‘Ime cattāro āhārā taṇhānidānā taṇhāsamudayā taṇhājātikā taṇhāpabhavā.

“These four nutriments have craving as their origin, craving as their source, craving as their birth, craving as their arising.

“Bốn loại thức ăn này có nhân là taṇhā (khát ái), do taṇhā tập khởi, do taṇhā sinh, do taṇhā phát sinh.

1314

‘‘Taṇhā cāyaṃ, bhikkhave, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā?

“And this craving, monks, what is its origin, what is its source, what is its birth, what is its arising?

“Và này các Tỳ-kheo, taṇhā này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1315

‘‘Taṇhā vedanānidānā vedanāsamudayā vedanājātikā vedanāpabhavā.

“Craving has feeling as its origin, feeling as its source, feeling as its birth, feeling as its arising.

“Taṇhā có nhân là vedanā (cảm thọ), do vedanā tập khởi, do vedanā sinh, do vedanā phát sinh.

1316

‘‘Vedanā cāyaṃ, bhikkhave, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā?

“And this feeling, monks, what is its origin, what is its source, what is its birth, what is its arising?

“Và này các Tỳ-kheo, vedanā này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1317

‘‘Vedanā phassanidānā phassasamudayā phassajātikā phassapabhavā.

“Feeling has contact as its origin, contact as its source, contact as its birth, contact as its arising.

“Vedanā có nhân là phassa (xúc), do phassa tập khởi, do phassa sinh, do phassa phát sinh.

1318

‘‘Phasso cāyaṃ, bhikkhave, kiṃnidāno kiṃsamudayo kiṃjātiko kiṃpabhavo?

“And this contact, monks, what is its origin, what is its source, what is its birth, what is its arising?

“Và này các Tỳ-kheo, phassa này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1319

‘‘Phasso saḷāyatananidāno saḷāyatanasamudayo saḷāyatanajātiko saḷāyatanapabhavo.

“Contact has the six sense bases as its origin, the six sense bases as its source, the six sense bases as its birth, the six sense bases as its arising.

“Phassa có nhân là saḷāyatana (sáu xứ), do saḷāyatana tập khởi, do saḷāyatana sinh, do saḷāyatana phát sinh.

1320

‘‘Saḷāyatanaṃ cidaṃ, bhikkhave, kiṃnidānaṃ kiṃsamudayaṃ kiṃjātikaṃ kiṃpabhavaṃ?

“And these six sense bases, monks, what is their origin, what is their source, what is their birth, what is their arising?

“Và này các Tỳ-kheo, saḷāyatana này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1321

‘‘Saḷāyatanaṃ nāmarūpanidānaṃ nāmarūpasamudayaṃ nāmarūpajātikaṃ nāmarūpapabhavaṃ.

“The six sense bases have name-and-form as their origin, name-and-form as their source, name-and-form as their birth, name-and-form as their arising.

“Saḷāyatana có nhân là nāmarūpa (danh sắc), do nāmarūpa tập khởi, do nāmarūpa sinh, do nāmarūpa phát sinh.

1322

‘‘Nāmarūpaṃ cidaṃ, bhikkhave, kiṃnidānaṃ kiṃsamudayaṃ kiṃjātikaṃ kiṃpabhavaṃ?

“And this name-and-form, monks, what is its origin, what is its source, what is its birth, what is its arising?

“Và này các Tỳ-kheo, nāmarūpa này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1323

‘‘Nāmarūpaṃ viññāṇanidānaṃ viññāṇasamudayaṃ viññāṇajātikaṃ viññāṇapabhavaṃ.

“Name-and-form has consciousness as its origin, consciousness as its source, consciousness as its birth, consciousness as its arising.

“Nāmarūpa có nhân là viññāṇa (thức), do viññāṇa tập khởi, do viññāṇa sinh, do viññāṇa phát sinh.

1324

‘‘Viññāṇaṃ cidaṃ, bhikkhave, kiṃnidānaṃ kiṃsamudayaṃ kiṃjātikaṃ kiṃpabhavaṃ?

“And this consciousness, monks, what is its origin, what is its source, what is its birth, what is its arising?

“Và này các Tỳ-kheo, viññāṇa này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1325

‘‘Viññāṇaṃ saṅkhāranidānaṃ saṅkhārasamudayaṃ saṅkhārajātikaṃ saṅkhārapabhavaṃ.

“Consciousness has volitional formations as its origin, volitional formations as their source, volitional formations as their birth, volitional formations as their arising.

“Viññāṇa có nhân là saṅkhāra (hành), do saṅkhāra tập khởi, do saṅkhāra sinh, do saṅkhāra phát sinh.

1326

‘‘Saṅkhārā cime, bhikkhave, kiṃnidānā kiṃsamudayā kiṃjātikā kiṃpabhavā?

“And these volitional formations, monks, what is their origin, what is their source, what is their birth, what is their arising?

“Và này các Tỳ-kheo, các saṅkhāra này có nhân gì, do gì tập khởi, do gì sinh, do gì phát sinh?

1327

‘‘Saṅkhārā avijjānidānā avijjāsamudayā avijjājātikā avijjāpabhavā.

“Volitional formations have ignorance as their origin, ignorance as their source, ignorance as their birth, ignorance as their arising.

“Saṅkhāra có nhân là avijjā (vô minh), do avijjā tập khởi, do avijjā sinh, do avijjā phát sinh.

1328

‘‘Iti kho, bhikkhave, avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti.

“Thus, monks, dependent on ignorance are volitional formations; dependent on volitional formations is consciousness; dependent on consciousness is name-and-form; dependent on name-and-form are the six sense bases; dependent on the six sense bases is contact; dependent on contact is feeling; dependent on feeling is craving; dependent on craving is clinging; dependent on clinging is existence; dependent on existence is birth; dependent on birth arise aging-and-death, sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair.

“Như vậy, này các Tỳ-kheo, do avijjā duyên saṅkhāra; do saṅkhāra duyên viññāṇa; do viññāṇa duyên nāmarūpa; do nāmarūpa duyên saḷāyatana; do saḷāyatana duyên phassa; do phassa duyên vedanā; do vedanā duyên taṇhā; do taṇhā duyên upādāna; do upādāna duyên bhava; do bhava duyên jāti; do jāti duyên jarāmaraṇa, soka, parideva, dukkha, domanassa, upāyāsa phát sinh.

Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.’’’

Thus arises this entire mass of suffering.”

Như vậy là sự tập khởi của toàn bộ khối khổ này.”

1329

403. ‘‘Jātipaccayā jarāmaraṇanti iti kho panetaṃ vuttaṃ; jātipaccayā nu kho, bhikkhave, jarāmaraṇaṃ, no vā, kathaṃ vā ettha^* hotī’’ti?

403. “It was stated: ‘Dependent on birth is aging-and-death.’ Now, monks, is aging-and-death dependent on birth, or not? How does it appear to you in this matter?”

403. “Do jāti duyên jarāmaraṇa – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do jāti duyên jarāmaraṇa không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Jātipaccayā, bhante, jarāmaraṇaṃ; evaṃ no ettha hoti^* – jātipaccayā jarāmaraṇa’’nti.

“Venerable Sir, aging-and-death is dependent on birth; this is how it appears to us in this matter — aging-and-death is dependent on birth.”

“Bạch Thế Tôn, do jāti duyên jarāmaraṇa. Chúng con nghĩ thế này: do jāti duyên jarāmaraṇa.”

‘‘Bhavapaccayā jātīti iti kho panetaṃ vuttaṃ; bhavapaccayā nu kho, bhikkhave, jāti, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on existence is birth.’ Now, monks, is birth dependent on existence, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do bhava duyên jāti – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do bhava duyên jāti không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Bhavapaccayā, bhante, jāti; evaṃ no ettha hoti – bhavapaccayā jātī’’ti.

“Venerable Sir, birth is dependent on existence; this is how it appears to us in this matter — birth is dependent on existence.”

“Bạch Thế Tôn, do bhava duyên jāti. Chúng con nghĩ thế này: do bhava duyên jāti.”

‘‘Upādānapaccayā bhavoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; upādānapaccayā nu kho, bhikkhave, bhavo, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on clinging is existence.’ Now, monks, is existence dependent on clinging, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do upādāna duyên bhava – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do upādāna duyên bhava không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Upādānapaccayā, bhante, bhavo; evaṃ no ettha hoti – upādānapaccayā bhavo’’ti.

“Venerable Sir, existence is dependent on clinging; this is how it appears to us in this matter — existence is dependent on clinging.”

“Bạch Thế Tôn, do upādāna duyên bhava. Chúng con nghĩ thế này: do upādāna duyên bhava.”

‘‘Taṇhāpaccayā upādānanti iti kho panetaṃ vuttaṃ, taṇhāpaccayā nu kho, bhikkhave, upādānaṃ, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on craving is clinging.’ Now, monks, is clinging dependent on craving, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do taṇhā duyên upādāna – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do taṇhā duyên upādāna không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Taṇhāpaccayā, bhante, upādānaṃ; evaṃ no ettha hoti – taṇhāpaccayā upādāna’’nti.

“Venerable Sir, clinging is dependent on craving; this is how it appears to us in this matter — clinging is dependent on craving.”

“Bạch Thế Tôn, do taṇhā duyên upādāna. Chúng con nghĩ thế này: do taṇhā duyên upādāna.”

‘‘Vedanāpaccayā taṇhāti iti kho panetaṃ vuttaṃ; vedanāpaccayā nu kho, bhikkhave, taṇhā, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on feeling is craving.’ Now, monks, is craving dependent on feeling, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do vedanā duyên taṇhā – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do vedanā duyên taṇhā không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Vedanāpaccayā, bhante, taṇhā; evaṃ no ettha hoti – vedanāpaccayā taṇhā’’ti.

“Venerable Sir, craving is dependent on feeling; this is how it appears to us in this matter — craving is dependent on feeling.”

“Bạch Thế Tôn, do vedanā duyên taṇhā. Chúng con nghĩ thế này: do vedanā duyên taṇhā.”

‘‘Phassapaccayā vedanāti iti kho panetaṃ vuttaṃ; phassapaccayā nu kho, bhikkhave, vedanā, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on contact is feeling.’ Now, monks, is feeling dependent on contact, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do phassa duyên vedanā – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do phassa duyên vedanā không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Phassapaccayā, bhante, vedanā; evaṃ no ettha hoti – phassapaccayā vedanā’’ti.

“Venerable Sir, feeling is dependent on contact; this is how it appears to us in this matter — feeling is dependent on contact.”

“Bạch Thế Tôn, do phassa duyên vedanā. Chúng con nghĩ thế này: do phassa duyên vedanā.”

‘‘Saḷāyatanapaccayā phassoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; saḷāyatanapaccayā nu kho, bhikkhave, phasso, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on the six sense bases is contact.’ Now, monks, is contact dependent on the six sense bases, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do saḷāyatana duyên phassa – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do saḷāyatana duyên phassa không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Saḷāyatanapaccayā, bhante, phasso; evaṃ no ettha hoti – saḷāyatanapaccayā phasso’’ti.

“Venerable Sir, contact is dependent on the six sense bases; this is how it appears to us in this matter — contact is dependent on the six sense bases.”

“Bạch Thế Tôn, do saḷāyatana duyên phassa. Chúng con nghĩ thế này: do saḷāyatana duyên phassa.”

‘‘Nāmarūpapaccayā saḷāyatananti iti kho panetaṃ vuttaṃ; nāmarūpapaccayā nu kho, bhikkhave, saḷāyatanaṃ, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on name-and-form are the six sense bases.’ Now, monks, are the six sense bases dependent on name-and-form, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do nāmarūpa duyên saḷāyatana – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do nāmarūpa duyên saḷāyatana không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Nāmarūpapaccayā, bhante, saḷāyatanaṃ; evaṃ no ettha hoti – nāmarūpapaccayā saḷāyatana’’nti.

“Venerable Sir, the six sense bases are dependent on name-and-form; this is how it appears to us in this matter — the six sense bases are dependent on name-and-form.”

“Bạch Thế Tôn, do nāmarūpa duyên saḷāyatana. Chúng con nghĩ thế này: do nāmarūpa duyên saḷāyatana.”

‘‘Viññāṇapaccayā nāmarūpanti iti kho panetaṃ vuttaṃ; viññāṇapaccayā nu kho, bhikkhave, nāmarūpaṃ, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on consciousness is name-and-form.’ Now, monks, is name-and-form dependent on consciousness, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do viññāṇa duyên nāmarūpa – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do viññāṇa duyên nāmarūpa không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Viññāṇapaccayā, bhante, nāmarūpaṃ; evaṃ no ettha hoti – viññāṇapaccayā nāmarūpa’’nti.

“Venerable Sir, name-and-form is dependent on consciousness; this is how it appears to us in this matter — name-and-form is dependent on consciousness.”

“Bạch Thế Tôn, do viññāṇa duyên nāmarūpa. Chúng con nghĩ thế này: do viññāṇa duyên nāmarūpa.”

‘‘Saṅkhārapaccayā viññāṇanti iti kho panetaṃ vuttaṃ; saṅkhārapaccayā nu kho, bhikkhave, viññāṇaṃ, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on volitional formations is consciousness.’ Now, monks, is consciousness dependent on volitional formations, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do saṅkhāra duyên viññāṇa – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do saṅkhāra duyên viññāṇa không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Saṅkhārapaccayā, bhante, viññāṇaṃ; evaṃ no ettha hoti – saṅkhārapaccayā viññāṇa’’nti.

“Venerable Sir, consciousness is dependent on volitional formations; this is how it appears to us in this matter — consciousness is dependent on volitional formations.”

“Bạch Thế Tôn, do saṅkhāra duyên viññāṇa. Chúng con nghĩ thế này: do saṅkhāra duyên viññāṇa.”

‘‘Avijjāpaccayā saṅkhārāti iti kho panetaṃ vuttaṃ; avijjāpaccayā nu kho, bhikkhave, saṅkhārā, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It was stated: ‘Dependent on ignorance are volitional formations.’ Now, monks, are volitional formations dependent on ignorance, or not? How does it appear to you in this matter?”

“Do avijjā duyên saṅkhāra – điều này đã được nói. Này các Tỳ-kheo, có phải do avijjā duyên saṅkhāra không, hay không phải? Các ông nghĩ thế nào về điều này?”

‘‘Avijjāpaccayā, bhante, saṅkhārā; evaṃ no ettha hoti – avijjāpaccayā saṅkhārā’’ti.

“Venerable Sir, volitional formations are dependent on ignorance; this is how it appears to us in this matter — volitional formations are dependent on ignorance.”

“Bạch Thế Tôn, do avijjā duyên saṅkhāra. Chúng con nghĩ thế này: do avijjā duyên saṅkhāra.”

1330

404. ‘‘Sādhu, bhikkhave.

404. “Good, monks.

404. “Lành thay, này các Tỳ-kheo.

Iti kho, bhikkhave, tumhepi evaṃ vadetha, ahampi evaṃ vadāmi – imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati, yadidaṃ – avijjāpaccayā saṅkhārā, saṅkhārapaccayā viññāṇaṃ, viññāṇapaccayā nāmarūpaṃ, nāmarūpapaccayā saḷāyatanaṃ, saḷāyatanapaccayā phasso, phassapaccayā vedanā, vedanāpaccayā taṇhā, taṇhāpaccayā upādānaṃ, upādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti.

Thus, monks, you also speak in this way, and I also speak in this way: ‘When this exists, that comes to be; with the arising of this, that arises,’ namely: dependent on ignorance are volitional formations; dependent on volitional formations is consciousness; dependent on consciousness is name-and-form; dependent on name-and-form are the six sense bases; dependent on the six sense bases is contact; dependent on contact is feeling; dependent on feeling is craving; dependent on craving is clinging; dependent on clinging is existence; dependent on existence is birth; dependent on birth arise aging-and-death, sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair.

Như vậy, này các Tỳ-kheo, các ông cũng nói như vậy, Ta cũng nói như vậy – cái này có mặt, cái kia có mặt; cái này sinh, cái kia sinh, tức là: do avijjā duyên saṅkhāra; do saṅkhāra duyên viññāṇa; do viññāṇa duyên nāmarūpa; do nāmarūpa duyên saḷāyatana; do saḷāyatana duyên phassa; do phassa duyên vedanā; do vedanā duyên taṇhā; do taṇhā duyên upādāna; do upādāna duyên bhava; do bhava duyên jāti; do jāti duyên jarāmaraṇa, soka, parideva, dukkha, domanassa, upāyāsa phát sinh.

Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

Thus arises this entire mass of suffering.”

Như vậy là sự tập khởi của toàn bộ khối khổ này.

1331

‘‘Avijjāyatveva asesavirāganirodhā saṅkhāranirodho, saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho, viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho, nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho, saḷāyatananirodhā phassanirodho, phassanirodhā vedanānirodho, vedanānirodhā taṇhānirodho, taṇhānirodhā upādānanirodho, upādānanirodhā bhavanirodho, bhavanirodhā jātinirodho, jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti.

With the complete cessation and fading away of ignorance, formations cease; with the cessation of formations, consciousness ceases; with the cessation of consciousness, mentality-materiality ceases; with the cessation of mentality-materiality, the six sense bases cease; with the cessation of the six sense bases, contact ceases; with the cessation of contact, feeling ceases; with the cessation of feeling, craving ceases; with the cessation of craving, clinging ceases; with the cessation of clinging, becoming ceases; with the cessation of becoming, birth ceases; with the cessation of birth, aging-and-death, sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair cease.

Do sự diệt tận hoàn toàn vô dục của vô minh, các hành diệt; các hành diệt thì thức diệt; thức diệt thì danh sắc diệt; danh sắc diệt thì sáu xứ diệt; sáu xứ diệt thì xúc diệt; xúc diệt thì thọ diệt; thọ diệt thì ái diệt; ái diệt thì thủ diệt; thủ diệt thì hữu diệt; hữu diệt thì sinh diệt; sinh diệt thì già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não diệt.

Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.

Thus, there is the cessation of this entire mass of suffering.

Như vậy, toàn bộ khối khổ này diệt tận.

1332

405. ‘‘Jātinirodhā jarāmaraṇanirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; jātinirodhā nu kho, bhikkhave, jarāmaraṇanirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of birth, aging-and-death ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of birth, does aging-and-death cease or not? How is it in this case?”

405. “Do sự diệt tận của sinh, già chết diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của sinh, già chết có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Jātinirodhā, bhante, jarāmaraṇanirodho; evaṃ no ettha hoti – jātinirodhā jarāmaraṇanirodho’’ti.

“With the cessation of birth, Venerable Sir, aging-and-death ceases. This is how it is for us: with the cessation of birth, aging-and-death ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của sinh, già chết diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của sinh, già chết diệt.”

‘‘Bhavanirodhā jātinirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; bhavanirodhā nu kho, bhikkhave, jātinirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of becoming, birth ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of becoming, does birth cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của hữu, sinh diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của hữu, sinh có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Bhavanirodhā, bhante, jātinirodho; evaṃ no ettha hoti – bhavanirodhā jātinirodho’’ti.

“With the cessation of becoming, Venerable Sir, birth ceases. This is how it is for us: with the cessation of becoming, birth ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của hữu, sinh diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của hữu, sinh diệt.”

‘‘Upādānanirodhā bhavanirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; upādānanirodhā nu kho, bhikkhave, bhavanirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of clinging, becoming ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of clinging, does becoming cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của thủ, hữu diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của thủ, hữu có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Upādānanirodhā, bhante, bhavanirodho; evaṃ no ettha hoti – upādānanirodhā bhavanirodho’’ti.

“With the cessation of clinging, Venerable Sir, becoming ceases. This is how it is for us: with the cessation of clinging, becoming ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của thủ, hữu diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của thủ, hữu diệt.”

‘‘Taṇhānirodhā upādānanirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; taṇhānirodhā nu kho, bhikkhave, upādānanirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of craving, clinging ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of craving, does clinging cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của ái, thủ diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của ái, thủ có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Taṇhānirodhā, bhante, upādānanirodho; evaṃ no ettha hoti – taṇhānirodhā upādānanirodho’’ti.

“With the cessation of craving, Venerable Sir, clinging ceases. This is how it is for us: with the cessation of craving, clinging ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của ái, thủ diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của ái, thủ diệt.”

‘‘Vedanānirodhā taṇhānirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; vedanānirodhā nu kho, bhikkhave, taṇhānirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of feeling, craving ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of feeling, does craving cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của thọ, ái diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của thọ, ái có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Vedanānirodhā, bhante, taṇhānirodho; evaṃ no ettha hoti – vedanānirodhā taṇhānirodho’’ti.

“With the cessation of feeling, Venerable Sir, craving ceases. This is how it is for us: with the cessation of feeling, craving ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của thọ, ái diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của thọ, ái diệt.”

‘‘Phassanirodhā vedanānirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; phassanirodhā nu kho, bhikkhave, vedanānirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of contact, feeling ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of contact, does feeling cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của xúc, thọ diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của xúc, thọ có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Phassanirodhā, bhante, vedanānirodho; evaṃ no ettha hoti – phassanirodhā vedanānirodho’’ti.

“With the cessation of contact, Venerable Sir, feeling ceases. This is how it is for us: with the cessation of contact, feeling ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của xúc, thọ diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của xúc, thọ diệt.”

‘‘Saḷāyatananirodhā phassanirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; saḷāyatananirodhā nu kho, bhikkhave, phassanirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotīti?

“It has been said, ‘With the cessation of the six sense bases, contact ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of the six sense bases, does contact cease or not? How is it in this case?

“Do sự diệt tận của sáu xứ, xúc diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của sáu xứ, xúc có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

Saḷāyatananirodhā, bhante, phassanirodho; evaṃ no ettha hoti – saḷāyatananirodhā phassanirodho’’ti.

With the cessation of the six sense bases, Venerable Sir, contact ceases. This is how it is for us: with the cessation of the six sense bases, contact ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của sáu xứ, xúc diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của sáu xứ, xúc diệt.”

‘‘Nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; nāmarūpanirodhā nu kho, bhikkhave, saḷāyatananirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of mentality-materiality, the six sense bases cease.’ Bhikkhus, with the cessation of mentality-materiality, do the six sense bases cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của danh sắc, sáu xứ diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của danh sắc, sáu xứ có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Nāmarūpanirodhā, bhante, saḷāyatananirodho; evaṃ no ettha hoti – nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho’’ti.

“With the cessation of mentality-materiality, Venerable Sir, the six sense bases cease. This is how it is for us: with the cessation of mentality-materiality, the six sense bases cease.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của danh sắc, sáu xứ diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của danh sắc, sáu xứ diệt.”

‘‘Viññāṇanirodhā nāmarūpanirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; viññāṇanirodhā nu kho, bhikkhave, nāmarūpanirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of consciousness, mentality-materiality ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of consciousness, does mentality-materiality cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của thức, danh sắc diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của thức, danh sắc có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Viññāṇanirodhā, bhante, nāmarūpanirodho; evaṃ no ettha hoti – viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho’’ti.

“With the cessation of consciousness, Venerable Sir, mentality-materiality ceases. This is how it is for us: with the cessation of consciousness, mentality-materiality ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của thức, danh sắc diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của thức, danh sắc diệt.”

‘‘Saṅkhāranirodhā viññāṇanirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; saṅkhāranirodhā nu kho, bhikkhave, viññāṇanirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of formations, consciousness ceases.’ Bhikkhus, with the cessation of formations, does consciousness cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của các hành, thức diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của các hành, thức có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Saṅkhāranirodhā, bhante, viññāṇanirodho; evaṃ no ettha hoti – saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho’’ti.

“With the cessation of formations, Venerable Sir, consciousness ceases. This is how it is for us: with the cessation of formations, consciousness ceases.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của các hành, thức diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của các hành, thức diệt.”

‘‘Avijjānirodhā saṅkhāranirodhoti iti kho panetaṃ vuttaṃ; avijjānirodhā nu kho, bhikkhave, saṅkhāranirodho, no vā, kathaṃ vā ettha hotī’’ti?

“It has been said, ‘With the cessation of ignorance, formations cease.’ Bhikkhus, with the cessation of ignorance, do formations cease or not? How is it in this case?”

“Do sự diệt tận của vô minh, các hành diệt” – điều này đã được nói đến. Này các Tỳ-khưu, do sự diệt tận của vô minh, các hành có diệt không, hay không diệt, hay điều này xảy ra như thế nào?

‘‘Avijjānirodhā, bhante, saṅkhāranirodho; evaṃ no ettha hoti – avijjānirodhā saṅkhāranirodho’’ti.

“With the cessation of ignorance, Venerable Sir, formations cease. This is how it is for us: with the cessation of ignorance, formations cease.”

“Bạch Thế Tôn, do sự diệt tận của vô minh, các hành diệt; chúng con hiểu điều này như vậy – do sự diệt tận của vô minh, các hành diệt.”

1333

406. ‘‘Sādhu, bhikkhave.

“Good, bhikkhus.

406. “Lành thay, này các Tỳ-khưu.

Iti kho, bhikkhave, tumhepi evaṃ vadetha, ahampi evaṃ vadāmi – imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhati, yadidaṃ – avijjānirodhā saṅkhāranirodho, saṅkhāranirodhā viññāṇanirodho, viññāṇanirodhā nāmarūpanirodho, nāmarūpanirodhā saḷāyatananirodho, saḷāyatananirodhā phassanirodho, phassanirodhā vedanānirodho, vedanānirodhā taṇhānirodho, taṇhānirodhā upādānanirodho, upādānanirodhā bhavanirodho, bhavanirodhā jātinirodho, jātinirodhā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā nirujjhanti.

Thus, bhikkhus, you too speak in this way, and I too speak in this way: when this is not, that is not; with the cessation of this, that ceases, namely, with the cessation of ignorance, formations cease; with the cessation of formations, consciousness ceases; with the cessation of consciousness, mentality-materiality ceases; with the cessation of mentality-materiality, the six sense bases cease; with the cessation of the six sense bases, contact ceases; with the cessation of contact, feeling ceases; with the cessation of feeling, craving ceases; with the cessation of craving, clinging ceases; with the cessation of clinging, becoming ceases; with the cessation of becoming, birth ceases; with the cessation of birth, aging-and-death, sorrow, lamentation, pain, displeasure, and despair cease.

Như vậy, này các Tỳ-khưu, các ông nói như vậy, và Ta cũng nói như vậy: Khi cái này không có, cái kia không phát sinh; do cái này diệt, cái kia diệt. Đó là: do vô minh diệt, các hành diệt; do các hành diệt, thức diệt; do thức diệt, danh sắc diệt; do danh sắc diệt, sáu xứ diệt; do sáu xứ diệt, xúc diệt; do xúc diệt, thọ diệt; do thọ diệt, ái diệt; do ái diệt, thủ diệt; do thủ diệt, hữu diệt; do hữu diệt, sinh diệt; do sinh diệt, già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não diệt.

Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa nirodho hoti.

Thus, there is the cessation of this entire mass of suffering.

Như vậy, toàn bộ khối khổ này diệt tận.

1334

407. ‘‘Api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā pubbantaṃ vā paṭidhāveyyātha – ‘ahesumha nu kho mayaṃ atītamaddhānaṃ, nanu kho ahesumha atītamaddhānaṃ, kiṃ nu kho ahesumha atītamaddhānaṃ, kathaṃ nu kho ahesumha atītamaddhānaṃ, kiṃ hutvā kiṃ ahesumha nu kho mayaṃ atītamaddhāna’’’nti?

“Bhikkhus, knowing and seeing thus, would you run back to the past, thinking: ‘Did we exist in the past? Did we not exist in the past? What were we in the past? How were we in the past? Having been what, what did we become in the past’?”

407. Này các Tỳ-khưu, các ông có phải là những người biết rõ như vậy, thấy rõ như vậy, mà lại chạy theo quá khứ – ‘Trong thời quá khứ, chúng ta có tồn tại không? Hay chúng ta không tồn tại? Chúng ta đã tồn tại như thế nào? Chúng ta đã tồn tại ra sao? Sau khi là gì, chúng ta đã trở thành gì trong thời quá khứ?’”

1335

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

“No, Venerable Sir.”

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”

1336

‘‘Api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā aparantaṃ vā paṭidhāveyyātha – bhavissāma nu kho mayaṃ anāgatamaddhānaṃ, nanu kho bhavissāma anāgatamaddhānaṃ, kiṃ nu kho bhavissāma anāgatamaddhānaṃ, kathaṃ nu kho bhavissāma anāgatamaddhānaṃ, kiṃ hutvā kiṃ bhavissāma nu kho mayaṃ anāgatamaddhāna’’nti?

“Bhikkhus, knowing and seeing thus, would you run forward to the future, thinking: ‘Shall we exist in the future? Shall we not exist in the future? What shall we be in the future? How shall we be in the future? Having been what, what shall we become in the future’?”

“Này các Tỳ-khưu, các ông có phải là những người biết rõ như vậy, thấy rõ như vậy, mà lại chạy theo tương lai – ‘Trong thời tương lai, chúng ta sẽ tồn tại không? Hay chúng ta sẽ không tồn tại? Chúng ta sẽ tồn tại như thế nào? Chúng ta sẽ tồn tại ra sao? Sau khi là gì, chúng ta sẽ trở thành gì trong thời tương lai?’”

1337

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

“No, Venerable Sir.”

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”

1338

‘‘Api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā etarahi vā paccuppannamaddhānaṃ ajjhattaṃ kathaṃkathī assatha – ahaṃ nu khosmi, no nu khosmi, kiṃ nu khosmi, kathaṃ nu khosmi, ayaṃ nu kho satto kuto āgato, so kuhiṃgāmī bhavissatī’’ti?

“Bhikkhus, knowing and seeing thus, would you be perplexed about the present within yourselves, thinking: ‘Am I? Am I not? What am I? How am I? Where did this being come from? Where will it go’?”

“Này các Tỳ-khưu, các ông có phải là những người biết rõ như vậy, thấy rõ như vậy, mà lại nghi ngờ trong nội tâm về hiện tại – ‘Ta có tồn tại không? Hay ta không tồn tại? Ta là gì? Ta ra sao? Sinh linh này từ đâu đến, và nó sẽ đi về đâu?’”

1339

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

“No, Venerable Sir.”

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”

1340

‘‘Api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā evaṃ vadeyyātha – satthā no garu, satthugāravena ca mayaṃ evaṃ vademā’’ti?

“Bhikkhus, knowing and seeing thus, would you say: ‘The Teacher is our respected one, and out of respect for the Teacher, we speak thus’?”

“Này các Tỳ-khưu, các ông có phải là những người biết rõ như vậy, thấy rõ như vậy, mà lại nói rằng – ‘Bậc Đạo Sư của chúng tôi rất đáng kính, và vì lòng tôn kính bậc Đạo Sư, chúng tôi nói như vậy’?”

1341

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

“No, Venerable Sir.”

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”

1342

‘‘Api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā evaṃ vadeyyātha – samaṇo evamāha, samaṇā ca nāma mayaṃ evaṃ vademā’’ti?

“Bhikkhus, knowing and seeing thus, would you say: ‘The recluse says thus, and being recluses, we speak thus’?”

“Này các Tỳ-khưu, các ông có phải là những người biết rõ như vậy, thấy rõ như vậy, mà lại nói rằng – ‘Sa-môn nói như vậy, và chúng tôi là Sa-môn nên chúng tôi nói như vậy’?”

1343

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

“No, Venerable Sir.”

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”

1344

‘‘Api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā aññaṃ satthāraṃ uddiseyyāthā’’ti?

“Bhikkhus, knowing and seeing thus, would you proclaim another teacher?”

“Này các Tỳ-khưu, các ông có phải là những người biết rõ như vậy, thấy rõ như vậy, mà lại chỉ ra một bậc Đạo Sư khác?”

1345

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

“No, Venerable Sir.”

“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”

1346

‘‘Api nu tumhe, bhikkhave, evaṃ jānantā evaṃ passantā yāni tāni puthusamaṇabrāhmaṇānaṃ vata kotūhalamaṅgalāni tāni sārato paccāgaccheyyāthā’’ti?

‘‘Bhikkhus, if you thus know and thus see, would you still revert to those customs, observances, and auspicious signs of various ascetics and brahmins as being essential?’’

“Này các Tỷ-kheo, các ông có thể, khi biết và thấy như vậy, xem những nghi lễ và điều may mắn kỳ lạ của các Sa-môn, Bà-la-môn khác là cốt lõi không?”

1347

‘‘No hetaṃ, bhante’’.

‘‘No, Bhante.’’

“Bạch Thế Tôn, không ạ.”

1348

‘‘Nanu, bhikkhave, yadeva tumhākaṃ sāmaṃ ñātaṃ sāmaṃ diṭṭhaṃ sāmaṃ viditaṃ, tadeva tumhe vadethā’’ti.

‘‘Bhikkhus, do you not declare only that which you yourselves have known, yourselves have seen, yourselves have understood?’’

“Này các Tỷ-kheo, chẳng phải các ông chỉ nói những gì các ông tự mình biết, tự mình thấy, tự mình chứng nghiệm sao?”

1349

‘‘Evaṃ, bhante’’.

‘‘Yes, Bhante.’’

“Bạch Thế Tôn, đúng vậy ạ.”

1350

‘‘Sādhu, bhikkhave, upanītā kho me tumhe, bhikkhave, iminā sandiṭṭhikena dhammena akālikena ehipassikena opaneyyikena paccattaṃ veditabbena viññūhi.

‘‘Good, bhikkhus! By this Dhamma, which is visible here and now, immediate, inviting inspection, onward-leading, to be personally experienced by the wise, you have been brought close to me.

“Lành thay, này các Tỷ-kheo! Ta đã dẫn dắt các ông đến với Pháp này, một Pháp thiết thực hiện tại (sandiṭṭhika), không có thời gian (akālika), đến để mà thấy (ehipassika), có khả năng hướng thượng (opaneyyika), và được người trí tự mình chứng nghiệm (paccattaṃ veditabbo viññūhi).

Sandiṭṭhiko ayaṃ, bhikkhave, dhammo akāliko ehipassiko opaneyyiko paccattaṃ veditabbo viññūhi – iti yantaṃ vuttaṃ, idametaṃ paṭicca vutta’’nti.

Bhikkhus, this Dhamma is visible here and now, immediate, inviting inspection, onward-leading, to be personally experienced by the wise—what was said thus, was said in reference to this.’’

Này các Tỷ-kheo, Pháp này là thiết thực hiện tại, không có thời gian, đến để mà thấy, có khả năng hướng thượng, được người trí tự mình chứng nghiệm – điều đã nói như vậy là đã nói dựa vào đây.”

1351

408. ‘‘Tiṇṇaṃ kho pana, bhikkhave, sannipātā gabbhassāvakkanti hoti.

408. ‘‘Bhikkhus, the descent into a womb occurs due to the conjunction of three factors.

408. “Này các Tỷ-kheo, sự nhập thai của một bào thai xảy ra do sự hội tụ của ba yếu tố.

Idha mātāpitaro ca sannipatitā honti, mātā ca na utunī hoti, gandhabbo ca na paccupaṭṭhito hoti, neva tāva gabbhassāvakkanti hoti.

Here, if the mother and father are joined, and the mother is not in season, and the gandhabba is not present, then there is no descent into a womb.

Ở đây, cha mẹ có giao hợp, nhưng mẹ không có kinh nguyệt, và hương hồn (gandhabba) chưa hiện diện, thì sự nhập thai chưa xảy ra.

Idha mātāpitaro ca sannipatitā honti, mātā ca utunī hoti, gandhabbo ca na paccupaṭṭhito hoti, neva tāva gabbhassāvakkanti hoti.

Here, if the mother and father are joined, and the mother is in season, but the gandhabba is not present, then there is no descent into a womb.

Ở đây, cha mẹ có giao hợp, mẹ có kinh nguyệt, nhưng hương hồn chưa hiện diện, thì sự nhập thai chưa xảy ra.

Yato ca kho, bhikkhave, mātāpitaro ca sannipatitā honti, mātā ca utunī hoti, gandhabbo ca paccupaṭṭhito hoti – evaṃ tiṇṇaṃ sannipātā gabbhassāvakkanti hoti.

But, bhikkhus, when the mother and father are joined, and the mother is in season, and the gandhabba is present—then, due to the conjunction of these three factors, there is a descent into a womb.

Này các Tỷ-kheo, khi cha mẹ có giao hợp, mẹ có kinh nguyệt, và hương hồn đã hiện diện – thì do sự hội tụ của ba yếu tố này mà sự nhập thai xảy ra.

Tamenaṃ, bhikkhave, mātā nava vā dasa vā māse gabbhaṃ kucchinā pariharati mahatā saṃsayena garubhāraṃ^* .

Then, bhikkhus, the mother carries that fetus in her womb for nine or ten months, with great danger, a heavy burden.

Này các Tỷ-kheo, người mẹ mang thai đó trong chín hoặc mười tháng trong bụng với sự nguy hiểm lớn lao, một gánh nặng.

Tamenaṃ, bhikkhave, mātā navannaṃ vā dasannaṃ vā māsānaṃ accayena vijāyati mahatā saṃsayena garubhāraṃ.

Then, bhikkhus, after nine or ten months, the mother gives birth to it, with great danger, a heavy burden.

Này các Tỷ-kheo, sau chín hoặc mười tháng, người mẹ sinh ra đứa trẻ đó với sự nguy hiểm lớn lao, một gánh nặng.

Tamenaṃ jātaṃ samānaṃ sakena lohitena poseti.

Having been born, she nourishes it with her own blood.

Sau khi sinh ra, người mẹ nuôi dưỡng đứa trẻ đó bằng chính máu của mình.

Lohitañhetaṃ, bhikkhave, ariyassa vinaye yadidaṃ mātuthaññaṃ.

For, bhikkhus, in the Discipline of the Noble Ones, what is mother's milk is called blood.

Này các Tỷ-kheo, sữa mẹ này, trong giới luật của bậc Thánh, chính là máu.

Sa kho so, bhikkhave, kumāro vuddhimanvāya indriyānaṃ paripākamanvāya yāni tāni kumārakānaṃ kīḷāpanakāni tehi kīḷati, seyyathidaṃ – vaṅkakaṃ ghaṭikaṃ mokkhacikaṃ ciṅgulakaṃ pattāḷhakaṃ rathakaṃ dhanukaṃ.

Then, bhikkhus, that child, having grown and matured in his faculties, plays with those playthings that children play with, such as: toy ploughs, marbles, somersaults, pinwheels, toy measures, toy chariots, toy bows.

Này các Tỷ-kheo, đứa trẻ đó lớn lên, các căn trưởng thành, thì chơi những trò chơi của trẻ con, như là: gậy cong, bi, nhảy dây, chong chóng, nhà lá, xe kéo, cung tên.

Sa kho so, bhikkhave, kumāro vuddhimanvāya indriyānaṃ paripākamanvāya pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti – cakkhuviññeyyehi rūpehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi, sotaviññeyyehi saddehi… ghānaviññeyyehi gandhehi… jivhāviññeyyehi rasehi… kāyaviññeyyehi phoṭṭhabbehi iṭṭhehi kantehi manāpehi piyarūpehi kāmūpasaṃhitehi rajanīyehi.

Then, bhikkhus, that child, having grown and matured in his faculties, is endowed and furnished with the five strands of sensual pleasure, and indulges in them: forms cognizable by the eye—agreeable, pleasing, charming, delightful, connected with sensual desire, arousing passion; sounds cognizable by the ear… odours cognizable by the nose… tastes cognizable by the tongue… tactile sensations cognizable by the body—agreeable, pleasing, charming, delightful, connected with sensual desire, arousing passion.

Này các Tỷ-kheo, đứa trẻ đó lớn lên, các căn trưởng thành, thì được hưởng thụ đầy đủ năm dục lạc: các sắc khả kiến bằng mắt, khả ái, khả lạc, khả ý, khả hỷ, liên hệ đến dục, có khả năng gây say đắm; các tiếng khả thính bằng tai… các hương khả khứu bằng mũi… các vị khả nếm bằng lưỡi… các xúc khả xúc bằng thân, khả ái, khả lạc, khả ý, khả hỷ, liên hệ đến dục, có khả năng gây say đắm.

1352

409. ‘‘So cakkhunā rūpaṃ disvā piyarūpe rūpe sārajjati, appiyarūpe rūpe byāpajjati, anupaṭṭhitakāyasati ca viharati parittacetaso.

409. ‘‘Seeing a form with the eye, he becomes infatuated with agreeable forms, and averse to disagreeable forms; he dwells with bodily mindfulness unestablished and with a limited mind.

409. “Người đó, khi thấy sắc bằng mắt, thì đắm nhiễm vào sắc khả ái, sân hận đối với sắc bất khả ái, và sống với niệm thân không hiện tiền, tâm hạn hẹp.

Tañca cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ yathābhūtaṃ nappajānāti – yatthassa te pāpakā akusalā dhammā aparisesā nirujjhanti.

He does not truly understand that liberation of mind and liberation through wisdom where those evil, unwholesome states cease completely for him.

Người đó không như thật biết về sự giải thoát tâm và giải thoát tuệ mà ở đó các pháp bất thiện, ác đó của người ấy được diệt trừ hoàn toàn không còn sót lại.

So evaṃ anurodhavirodhaṃ samāpanno yaṃ kiñci vedanaṃ vedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, so taṃ vedanaṃ abhinandati abhivadati ajjhosāya tiṭṭhati.

Having thus fallen into attraction and aversion, whatever feeling he experiences—pleasant, painful, or neither painful nor pleasant—he delights in that feeling, welcomes it, and remains absorbed in it.

Người đó, khi đã rơi vào sự thuận nghịch như vậy, cảm thọ bất kỳ cảm giác nào, dù là lạc, khổ, hay không khổ không lạc, thì người đó hoan hỷ, tán thán, và bám víu vào cảm thọ đó.

Tassa taṃ vedanaṃ abhinandato abhivadato ajjhosāya tiṭṭhato uppajjati nandī.

When he delights in that feeling, welcomes it, and remains absorbed in it, delight arises.

Khi người đó hoan hỷ, tán thán, và bám víu vào cảm thọ đó, thì sự hoan hỷ (nandī) phát sinh.

Yā vedanāsu nandī tadupādānaṃ, tassupādānapaccayā bhavo, bhavapaccayā jāti, jātipaccayā jarāmaraṇaṃ sokaparidevadukkhadomanassupāyāsā sambhavanti.

That delight in feelings is clinging; with clinging as condition, there is becoming; with becoming as condition, there is birth; with birth as condition, old age and death, sorrow, lamentation, pain, grief, and despair arise.

Sự hoan hỷ đối với các cảm thọ đó chính là chấp thủ (upādāna); do duyên chấp thủ mà có hữu (bhava); do duyên hữu mà có sinh (jāti); do duyên sinh mà già, chết, sầu, bi, khổ, ưu, não phát sinh.

Evametassa kevalassa dukkhakkhandhassa samudayo hoti.

Thus is the origin of this whole mass of suffering.

Như vậy, toàn bộ khối khổ đau này phát sinh.

Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya piyarūpe dhamme sārajjati, appiyarūpe dhamme byāpajjati, anupaṭṭhitakāyasati ca viharati parittacetaso.

Hearing a sound with the ear… Smelling an odour with the nose… Tasting a flavour with the tongue… Touching a tactile sensation with the body… Cognizing a mental phenomenon with the mind, he becomes infatuated with agreeable mental phenomena, and averse to disagreeable mental phenomena; he dwells with bodily mindfulness unestablished and with a limited mind.

Khi nghe tiếng bằng tai… Khi ngửi hương bằng mũi… Khi nếm vị bằng lưỡi… Khi xúc chạm bằng thân… Khi nhận thức pháp bằng ý, thì đắm nhiễm vào pháp khả ái, sân hận đối với pháp bất khả ái, và sống với niệm thân không hiện tiền, tâm hạn hẹp.