Theragāthāpāḷi

2636

1. Khadiravaniyarevatattheragāthā

1. The Verses of Thera Khadiravaniya Revata

1. Trưởng lão Khadiravaniyarevatatthera

2637

645.

2638

‘‘Yadā ahaṃ pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

When I went forth from home into homelessness,

“Khi ta xuất gia, từ bỏ nhà cửa để sống không nhà cửa;

2639

Nābhijānāmi saṅkappaṃ, anariyaṃ dosasaṃhitaṃ.

I do not recall any ignoble thought, tainted with ill will.

Ta không nhớ có ý nghĩ nào bất thiện, liên quan đến sân hận.

2640

646.

2641

‘‘‘Ime haññantu vajjhantu, dukkhaṃ pappontu pāṇino’;

‘May these beings be harmed, be killed, may they experience suffering’;

‘Mong cho những chúng sinh này bị giết, bị hành hạ, bị khổ đau’;

2642

Saṅkappaṃ nābhijānāmi, imasmiṃ dīghamantare.

I do not recall such a thought throughout this long period.

Ta không nhớ có ý nghĩ nào như vậy, trong suốt thời gian dài này.

2643

647.

2644

‘‘Mettañca abhijānāmi, appamāṇaṃ subhāvitaṃ;

But I know boundless loving-kindness, well-developed;

Và ta biết rõ tâm từ, vô lượng, đã được tu tập tốt đẹp;

2645

Anupubbaṃ paricitaṃ, yathā buddhena desitaṃ.

Cultivated progressively, as taught by the Buddha.

Đã được thực hành tuần tự, như Đức Phật đã thuyết giảng.

2646

648.

2647

‘‘Sabbamitto sabbasakho, sabbabhūtānukampako;

“I am a friend to all, a companion to all, compassionate to all beings;

Là bạn của tất cả, là thân hữu của tất cả, thương xót tất cả chúng sinh;

2648

Mettacittañca^* bhāvemi, abyāpajjarato^* sadā.

I cultivate a mind of loving-kindness, always delighting in harmlessness.

Ta luôn tu tập tâm từ, hoan hỷ trong sự không làm hại.

2649

649.

2650

‘‘Asaṃhīraṃ asaṃkuppaṃ, cittaṃ āmodayāmahaṃ;

I gladden my mind, unswerving and unagitated;

Ta làm cho tâm mình không lay chuyển, không dao động;

2651

Brahmavihāraṃ bhāvemi, akāpurisasevitaṃ.

I cultivate the Brahmavihāra, resorted to by noble ones.

Ta tu tập Phạm trú, điều mà những kẻ thấp hèn không thực hành.

2652

650.

2653

‘‘Avitakkaṃ samāpanno, sammāsambuddhasāvako;

A disciple of the Perfectly Self-Enlightened One, having attained the signless concentration,

Đệ tử của Đức Chánh Đẳng Giác, đã nhập vào thiền không tầm (vitakka);

2654

Ariyena tuṇhībhāvena, upeto hoti tāvade.

is immediately endowed with noble silence.

Ngay lập tức, vị ấy được trang bị sự tĩnh lặng cao quý.

2655

651.

2656

‘‘Yathāpi pabbato selo, acalo suppatiṭṭhito;

Just as a rocky mountain, unmoving and well-established;

Như núi đá vững chắc, không lay chuyển;

2657

Evaṃ mohakkhayā bhikkhu, pabbatova na vedhati.

So, a bhikkhu, through the destruction of delusion, does not tremble like a mountain.

Cũng vậy, tỳ-kheo đã diệt trừ si mê, không rung động như núi.

2658

652.

2659

‘‘Anaṅgaṇassa posassa, niccaṃ sucigavesino;

For a person free from defilements, ever seeking purity,

Đối với người không có bụi bẩn (phiền não), luôn tìm kiếm sự thanh tịnh;

2660

Vālaggamattaṃ pāpassa, abbhamattaṃva khāyati.

An evil deed the size of a hair-tip appears as vast as a cloud.

Một chút ác nghiệp nhỏ như đầu sợi tóc, cũng có vẻ như một đám mây (lớn).

2661

653.

2662

‘‘Nagaraṃ yathā paccantaṃ, guttaṃ santarabāhiraṃ;

Just as a frontier city, guarded both inside and out;

Như một thành trì biên giới, được bảo vệ cả trong lẫn ngoài;

2663

Evaṃ gopetha attānaṃ, khaṇo vo mā upaccagā.

So should you guard yourselves; let not the moment pass you by.

Cũng vậy, hãy bảo vệ chính mình, đừng để khoảnh khắc trôi qua.

2664

654.

2665

‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ, nābhinandāmi jīvitaṃ;

I do not delight in death, nor do I delight in life;

Ta không hoan hỷ sự chết, ta không hoan hỷ sự sống;

2666

Kālañca paṭikaṅkhāmi, nibbisaṃ bhatako yathā.

I await my time, like a hired laborer awaiting his wages.

Ta chờ đợi thời khắc, như người làm công chờ lương.

2667

655.

2668

‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ…pe… sampajāno patissato.

I do not delight in death…pe… with full comprehension and mindfulness.

Ta không hoan hỷ sự chết… (nhưng) có chánh niệm và tỉnh giác.

2669

656.

2670

‘‘Pariciṇṇo mayā satthā, kataṃ buddhassa sāsanaṃ;

The Teacher has been served by me, the Buddha’s teaching has been done;

Ta đã phụng sự Đức Đạo Sư, giáo pháp của Đức Phật đã được thực hiện;

2671

Ohito garuko bhāro, bhavanetti samūhatā.

The heavy burden is laid down, the craving for existence uprooted.

Gánh nặng đã được đặt xuống, dòng luân hồi đã bị nhổ tận gốc.

2672

657.

2673

‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

The goal for which I went forth from home to homelessness,

Mục đích mà ta đã xuất gia, từ bỏ nhà cửa để sống không nhà cửa;

2674

So me attho anuppatto, sabbasaṃyojanakkhayo.

That goal has been attained by me: the destruction of all fetters.

Mục đích đó đã được ta đạt đến, đó là sự diệt tận mọi kiết sử.

2675

658.

2676

‘‘Sampādethappamādena, esā me anusāsanī;

Accomplish it with diligence; this is my instruction;

Hãy tinh tấn không phóng dật, đó là lời khuyên của ta;

2677

Handāhaṃ parinibbissaṃ, vippamuttomhi sabbadhī’’ti.

Now I shall attain Nibbāna, I am utterly liberated.”

Này, ta sẽ nhập Niết Bàn, ta đã hoàn toàn giải thoát.”

2678

… Khadiravaniyarevato thero….

… Venerable Khadiravaniyarevata …

… Trưởng lão Khadiravaniya Revata …

2679

2. Godattattheragāthā

2. Các Kệ của Trưởng lão Godatta

2680

659.

2681

‘‘Yathāpi bhaddo ājañño, dhure yutto dhurassaho^* ;

Just as a noble thoroughbred, yoked to the shaft and capable of bearing the burden,

“Ví như con bò đực tốt, được thắng vào ách, có thể chịu đựng gánh nặng;

2682

Mathito atibhārena, saṃyugaṃ nātivattati.

Though crushed by an excessive load, does not abandon the yoke.

Dù bị đè nặng bởi gánh quá sức, nó không bỏ cuộc chiến.

2683

660.

2684

‘‘Evaṃ paññāya ye tittā, samuddo vārinā yathā;

So, those who are replete with wisdom, like the ocean with water,

Cũng vậy, những ai no đủ trí tuệ, như biển cả no đủ nước;

2685

Na pare atimaññanti, ariyadhammova pāṇinaṃ.

Do not despise others; the Noble Dhamma is for beings.

Không khinh miệt người khác, pháp của bậc Thánh dành cho chúng sinh.

2686

661.

2687

‘‘Kāle kālavasaṃ pattā, bhavābhavavasaṃ gatā;

People, having fallen into the sway of time, having gone to the sway of existence and non-existence,

Con người, khi thời gian đến, bị chi phối bởi sự hiện hữu và phi hiện hữu;

2688

Narā dukkhaṃ nigacchanti, tedha socanti māṇavā^* .

Encounter suffering; those young men grieve here.

Họ gặp khổ đau, những người ấy than khóc ở đời này.

2689

662.

2690

‘‘Unnatā sukhadhammena, dukkhadhammena conatā;

Elated by pleasant conditions, depressed by painful conditions,

Kẻ ngu, không thấy sự thật, bị hai điều hành hạ: kiêu căng vì hạnh phúc, và suy sụp vì khổ đau.

2691

Dvayena bālā haññanti, yathābhūtaṃ adassino.

Fools are afflicted by both, not seeing things as they truly are.

Kẻ ngu bị hủy hoại bởi hai điều, không thấy được chân lý.

2692

663.

2693

‘‘Ye ca dukkhe sukhasmiñca, majjhe sibbinimaccagū;

But those who have transcended the seam between suffering and happiness,

Còn những ai vượt qua được sợi dây ràng buộc giữa khổ và lạc;

2694

Ṭhitā te indakhīlova, na te unnataonatā.

They stand like an immovable pillar; they are neither elated nor depressed.

Họ đứng vững như cột đá, không kiêu căng cũng không suy sụp.

2695

664.

2696

‘‘Na heva lābhe nālābhe, na yase na ca kittiyā;

They are not swayed by gain or loss, nor by fame or disrepute;

Họ không bị lay chuyển bởi được lợi hay mất lợi, bởi danh tiếng hay không danh tiếng;

2697

Na nindāyaṃ pasaṃsāya, na te dukkhe sukhamhi.

Nor by blame or praise, nor by suffering or happiness.

Không bởi chê bai hay khen ngợi, không bởi khổ đau hay hạnh phúc.

2698

665.

2699

‘‘Sabbattha te na limpanti, udabinduva pokkhare;

They are unsoiled everywhere, like a drop of water on a lotus leaf;

Họ không dính mắc vào bất cứ điều gì, như giọt nước không dính vào lá sen;

2700

Sabbattha sukhitā dhīrā, sabbattha aparājitā.

The wise are happy everywhere, undefeated everywhere.

Các bậc trí tuệ hạnh phúc khắp mọi nơi, không bị đánh bại ở mọi nơi.

2701

666.

2702

‘‘Dhammena ca alābho yo, yo ca lābho adhammiko;

That loss which is righteous, and that gain which is unrighteous;

Mất lợi lộc hợp pháp, và được lợi lộc bất hợp pháp;

2703

Alābho dhammiko seyyo, yaṃ ce lābho adhammiko.

Righteous loss is better than unrighteous gain.

Mất lợi lộc hợp pháp tốt hơn là được lợi lộc bất hợp pháp.

2704

667.

2705

‘‘Yaso ca appabuddhīnaṃ, viññūnaṃ ayaso ca yo;

That fame of the foolish, and that disrepute of the wise;

Danh tiếng của kẻ kém trí, và không danh tiếng của người có trí;

2706

Ayasova seyyo viññūnaṃ, na yaso appabuddhinaṃ.

Disrepute for the wise is better than fame for the foolish.

Không danh tiếng của người có trí tốt hơn là danh tiếng của kẻ kém trí.

2707

668.

2708

‘‘Dummedhehi pasaṃsā ca, viññūhi garahā ca yā;

That praise from the ignorant, and that blame from the wise;

Lời khen ngợi từ kẻ ngu, và lời khiển trách từ người có trí;

2709

Garahāva seyyo viññūhi, yaṃ ce bālappasaṃsanā.

Blame from the wise is better than praise from fools.

Lời khiển trách từ người có trí tốt hơn là lời khen ngợi của kẻ ngu.

2710

669.

2711

‘‘Sukhañca kāmamayikaṃ, dukkhañca pavivekiyaṃ;

That happiness born of sensual pleasures, and that suffering of seclusion;

Hạnh phúc đến từ dục vọng, và khổ đau đến từ sự ly dục;

2712

Pavivekadukkhaṃ seyyo, yaṃ ce kāmamayaṃ sukhaṃ.

The suffering of seclusion is better than happiness born of sensual pleasures.

Khổ đau của sự ly dục tốt hơn là hạnh phúc đến từ dục vọng.

2713

670.

2714

‘‘Jīvitañca adhammena, dhammena maraṇañca yaṃ;

That life lived unrighteously, and that death lived righteously;

Sự sống bất chính, và cái chết chính đáng;

2715

Maraṇaṃ dhammikaṃ seyyo, yaṃ ce jīve adhammikaṃ.

Righteous death is better than an unrighteous life.

Cái chết chính đáng tốt hơn là sống bất chính.

2716

671.

2717

‘‘Kāmakopappahīnā ye, santacittā bhavābhave;

Those who have abandoned sensual craving and anger, with tranquil minds in all existences,

Những ai đã đoạn trừ dục vọng và sân hận, tâm an tịnh trong các cõi sống;

2718

Caranti loke asitā, natthi tesaṃ piyāpiyaṃ.

Wander in the world unattached; for them there is neither liking nor disliking.

Họ sống giữa thế gian mà không dính mắc, không có yêu ghét đối với họ.

2719

672.

2720

‘‘Bhāvayitvāna bojjhaṅge, indriyāni balāni ca;

Having cultivated the factors of awakening, the faculties, and the powers,

Sau khi tu tập các chi phần giác ngộ, các quyền và các lực;

2721

Pappuyya paramaṃ santiṃ, parinibbantināsavā’’ti.

Having attained the supreme peace, the taint-free ones attain Nibbāna.”

Đạt đến sự an tịnh tối thượng, các bậc vô lậu nhập Niết Bàn.”

2722

… Godatto thero….

… Venerable Godatta …

… Trưởng lão Godatta …

2723

Tatruddānaṃ –

Summary of contents:

Tóm lược ở đây –

2724

Revato ceva godatto, therā dve te mahiddhikā;

Revata and Godatta, these two greatly potent elders;

Revata và Godatta, hai vị Trưởng lão đại thần thông;

2725

Cuddasamhi nipātamhi, gāthāyo aṭṭhavīsatīti.

In the fourteenth Nipāta, there are twenty-eight verses.

Trong phẩm Mười Bốn này, có hai mươi tám bài kệ.

2726

15. Soḷasakanipāto

15. Phẩm Mười Sáu

2727

1. Aññāsikoṇḍaññattheragāthā

1. Các Kệ của Trưởng lão Aññāsikoṇḍañña

2728

673.

2729

‘‘Esa bhiyyo pasīdāmi, sutvā dhammaṃ mahārasaṃ;

“Having heard the Dhamma of great essence, I am even more deeply gladdened;

“Nghe Pháp vị ngọt vô biên, tôi càng thêm hoan hỷ;

2730

Virāgo desito dhammo, anupādāya sabbaso.

The Dhamma of dispassion has been taught, without clinging to anything whatsoever.

Pháp đã được thuyết giảng về sự ly tham, không chấp thủ hoàn toàn.

2731

674.

2732

‘‘Bahūni loke citrāni, asmiṃ pathavimaṇḍale;

Many are the diverse things in the world, on this earth’s surface;

Có nhiều điều kỳ diệu trên thế gian, trên mặt đất này;

2733

Mathenti maññe saṅkappaṃ, subhaṃ rāgūpasaṃhitaṃ.

They churn, I think, the thoughts, beautiful and accompanied by lust.

Tôi nghĩ chúng khuấy động ý nghĩ, về cái đẹp gắn liền với tham ái.

2734

675.

2735

‘‘Rajamuhatañca vātena, yathā meghopasammaye;

Just as dust stirred up by the wind subsides with a cloud;

Như bụi bị gió thổi bay, khi mây tan biến;

2736

Evaṃ sammanti saṅkappā, yadā paññāya passati.

So do thoughts subside, when one sees with wisdom.

Cũng vậy, các ý nghĩ lắng dịu, khi người ta thấy bằng trí tuệ.

2737

676.

2738

^* ‘‘Sabbe saṅkhārā aniccāti, yadā paññāya passati;

"All conditioned phenomena are impermanent," when one sees this with wisdom;

“Tất cả các hành là vô thường”, khi thấy bằng trí tuệ;

2739

Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.

then one becomes weary of suffering; this is the path to purity.

Khi ấy chán ghét khổ đau, đây là con đường thanh tịnh.

2740

677 .

677.

2741

^* ‘‘Sabbe saṅkhārā dukkhāti, yadā paññāya passati

"All conditioned phenomena are suffering," when one sees this with wisdom,

“Tất cả các hành là khổ đau”, khi thấy bằng trí tuệ;

2742

Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.

then one becomes weary of suffering; this is the path to purity.

Khi ấy chán ghét khổ đau, đây là con đường thanh tịnh.

2743

678.

2744

^* ‘‘Sabbe dhammā anattāti, yadā paññāya passati;

"All phenomena are not-self," when one sees this with wisdom;

“Tất cả các pháp là vô ngã”, khi thấy bằng trí tuệ;

2745

Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā.

then one becomes weary of suffering; this is the path to purity.

Khi ấy chán ghét khổ đau, đây là con đường thanh tịnh.

2746

679.

2747

‘‘Buddhānubuddho yo thero, koṇḍañño tibbanikkamo;

The Elder Koṇḍañña, who was enlightened after the Buddha, with firm exertion,

Vị Trưởng lão Koṇḍañña, người đã giác ngộ theo Đức Phật, với nỗ lực phi thường;

2748

Pahīnajātimaraṇo, brahmacariyassa kevalī.

has abandoned birth and death, and is perfect in the holy life.

Đã đoạn trừ sinh tử, hoàn tất Phạm hạnh.

2749

680.

2750

‘‘Oghapāso daḷhakhilo^* , pabbato duppadālayo;

The flood-snare is a strong bolt, a mountain difficult to split;

Dòng nước lũ, cọc kiên cố, ngọn núi khó phá vỡ;

2751

Chetvā khilañca pāsañca, selaṃ bhetvāna^* dubbhidaṃ;

Having cut the bolt and the snare, and split the difficult-to-penetrate rock,

Sau khi chặt cọc và dòng nước lũ, phá vỡ tảng đá khó xuyên thủng;

2752

Tiṇṇo pāraṅgato jhāyī, mutto so mārabandhanā.

he has crossed over, reached the other shore, a jhāyī, freed from Māra's bondage.

Vị ấy đã vượt qua, đạt đến bờ bên kia, nhập thiền, giải thoát khỏi sự trói buộc của Māra.

2753

681.

2754

‘‘Uddhato capalo bhikkhu, mitte āgamma pāpake;

A restless, agitated bhikkhu, associating with evil friends,

Tỳ kheo phóng dật, bất định, gần gũi bạn bè xấu;

2755

Saṃsīdati mahoghasmiṃ, ūmiyā paṭikujjito.

sinks in the great flood, overwhelmed by the waves.

Sẽ chìm đắm trong dòng nước lũ lớn, bị sóng đánh vùi dập.

2756

682.

2757

‘‘Anuddhato acapalo, nipako saṃvutindriyo;

One who is not restless, not agitated, sagacious, with restrained faculties,

Tỳ kheo không phóng dật, không bất định, khôn ngoan, các căn được chế ngự;

2758

Kalyāṇamitto medhāvī, dukkhassantakaro siyā.

a good friend, intelligent, would be an ender of suffering.

Có bạn lành, có trí tuệ, có thể chấm dứt khổ đau.

2759

683.

2760

‘‘Kālapabbaṅgasaṅkāso, kiso dhamanisanthato;

Like a burnt stump, lean, covered with sinews,

Người gầy gò, xương xẩu như cành cây khô, gân mạch nổi rõ;

2761

Mattaññū annapānasmiṃ, adīnamanaso naro.

a person moderate in food and drink, with an unperturbed mind.

Biết đủ trong ăn uống, tâm không sờn lòng.

2762

684.

2763

‘‘Phuṭṭho ḍaṃsehi makasehi, araññasmiṃ brahāvane;

Assailed by gnats and mosquitoes in the great forest wilderness,

Bị ruồi muỗi cắn đốt, trong rừng sâu hoang dã;

2764

Nāgo saṅgāmasīseva, sato tatrādhivāsaye.

like an elephant at the head of battle, mindful, one should endure there.

Như voi chúa trên chiến trường, hãy giữ chánh niệm và an trú ở đó.

2765

685.

2766

‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ…pe… nibbisaṃ bhatako yathā.

"I do not delight in death... (etc.) ... like a hired laborer who has received his wages."

Tôi không hoan hỷ cái chết… (lược)… như người làm thuê hoàn tất công việc.

2767

686.

2768

‘‘Nābhinandāmi maraṇaṃ…pe… sampajāno patissato.

"I do not delight in death... (etc.) ... fully aware and mindful."

Tôi không hoan hỷ cái chết… (lược)… với đầy đủ chánh niệm và tỉnh giác.

2769

687.

2770

‘‘Pariciṇṇo mayā satthā…pe… bhavanetti samūhatā.

"The Teacher has been served by me... (etc.) ... the craving for existence has been uprooted."

Bậc Đạo Sư đã được tôi phụng sự… (lược)… sợi dây dẫn đến các cõi đã bị nhổ tận gốc.

2771

688.

2772

‘‘Yassa catthāya pabbajito, agārasmānagāriyaṃ;

"For the sake of which I went forth from home to homelessness,

Vì mục đích ấy mà tôi xuất gia, từ bỏ gia đình sống không gia đình;

2773

So me attho anuppatto, kiṃ me saddhivihārinā’’ti.

that goal has been attained by me. What need have I of a fellow monastic?"

Mục đích ấy đã đạt được, tôi cần gì người cùng tu nữa?”

2774

… Aññāsikoṇḍañño^* thero….

... The Elder Aññāsikoṇḍañña...

… Trưởng lão Aññāsikoṇḍañña …

2775

Table of Contents

1. Khadiravaniyarevatattheragāthā

1. The Verses of Thera Khadiravaniya Revata

1. Trưởng lão Khadiravaniyarevatatthera

2. Godattattheragāthā

2. Godattattheragāthā

2. Các Kệ của Trưởng lão Godatta

15. Soḷasakanipāto

15. Soḷasakanipāto

15. Phẩm Mười Sáu

1. Aññāsikoṇḍaññattheragāthā

1. Aññāsikoṇḍaññattheragāthā

1. Các Kệ của Trưởng lão Aññāsikoṇḍañña

2. Udāyittheragāthā

2. Udāyītheragāthā

2. Các Kệ của Trưởng lão Udāyi

Table of Contents

Theragāthāpāḷi

1. Khadiravaniyarevatattheragāthā

1. The Verses of Thera Khadiravaniya Revata

1. Trưởng lão Khadiravaniyarevatatthera

2. Godattattheragāthā

2. Godattattheragāthā

2. Các Kệ của Trưởng lão Godatta

15. Soḷasakanipāto

15. Soḷasakanipāto

15. Phẩm Mười Sáu

1. Aññāsikoṇḍaññattheragāthā

1. Aññāsikoṇḍaññattheragāthā

1. Các Kệ của Trưởng lão Aññāsikoṇḍañña

2. Udāyittheragāthā

2. Udāyītheragāthā

2. Các Kệ của Trưởng lão Udāyi

Settings