170. Vinayassa vinicchaye bhikkhūnaṃ pāṭavatthāyāti bhikkhunīnaṃ pāṭavassāpi tadadhīnattā padhānadassanavasena vuttaṃ.
170. "For the proficiency of bhikkhus in the determination of the Vinaya" is stated with reference to the primary presentation, because the proficiency of bhikkhunīs also depends on it.
170. Vinayassa vinicchaye bhikkhūnaṃ pāṭavatthāyāti (để các Tỳ-kheo thông thạo trong việc phân định Giới luật) được nói theo cách thể hiện điều chính yếu, vì sự thông thạo của các Tỳ-kheo-ni cũng phụ thuộc vào điều đó.
Atha vā dassanaliṅgantarasādhāraṇatte icchite pulliṅgena, napuṃsakaliṅgena vā niddeso saddasatthānuyogatoti ‘‘bhikkhūna’’nti pulliṅgena vuttaṃ.
Alternatively, if commonality with other genders is desired in the presentation, the designation is made in the masculine or neuter gender according to grammar; therefore, "bhikkhūnaṃ" is stated in the masculine gender.
Hoặc, khi muốn chỉ định một cách chung cho các dấu hiệu và các giống khác, thì việc chỉ định bằng giống đực hoặc giống trung là theo quy tắc ngữ pháp; do đó, ‘‘bhikkhūnaṃ’’ (của các Tỳ-kheo) được nói bằng giống đực.
219. Pañca ahāni pañcāhaṃ, pañcāhameva pañcāhikaṃ.
219. Five days is pañcāhaṃ; just five days is pañcāhikaṃ.
219. Năm ngày là pañcāhaṃ, chính năm ngày là pañcāhikaṃ.
Saṅghāṭīnaṃ cāro saṅghāṭicāro, paribhogavasena vā otāpanavasena vā saṅghaṭitaṭṭhena ‘‘saṅghāṭī’’ti laddhanāmānaṃ ‘‘ticīvaraṃ, udakasāṭikā, saṃkaccikā’’ti imesaṃ pañcannaṃ cīvarānaṃ parivattanaṃ.
The saṅghāṭicāra is the rotation of the five robes known as saṅghāṭī—the three robes, the bathing cloth, and the saṃkaccikā—either for use or for airing, because they are put together.
Việc luân chuyển y Saṅghāṭī là saṅghāṭicāro, hoặc việc thay đổi năm loại y này—tam y, y tắm, y Saṃkaccikā—được gọi là ‘‘saṅghāṭī’’ theo cách sử dụng hoặc theo cách phơi nắng.
Atikkameti bhikkhunī atikkameyya.
On transgression means if a bhikkhunī transgresses.
Atikkameti (khi vượt quá) có nghĩa là Tỳ-kheo-ni vượt quá.
Assā pana ekāva pācitti paridīpitāti yojanā.
The connection is that only one pācittiya is declared for her.
Tuy nhiên, chỉ một tội Pācittiya được giải thích cho cô ấy.
224. Cīvare dubbalāsāyāti dubbalacīvarapaccāsāya ‘‘sace sakkoma, dassāmā’’ti ettakamattaṃ sutvā uppāditāya āsāyāti attho.
224. With a weak hope for a robe means with a weak hope for a robe, meaning a hope arisen from merely hearing ‘‘if we can, we will give’’.
224. Cīvare dubbalāsāyāti (với hy vọng yếu ớt về y) có nghĩa là với hy vọng yếu ớt về y, tức là hy vọng được nảy sinh khi nghe ‘‘nếu chúng tôi có thể, chúng tôi sẽ dâng cúng’’.
Kālanti cīvarakālasamayaṃ.
Time means the time for robes.
Kālaṃ (thời gian) là thời điểm của y.
Samatikkameti bhikkhunīhi kālacīvare bhājiyamāne ‘‘āgametha, ayye, atthi saṅghassa cīvarapaccāsā’’ti vatvā taṃ cīvaravibhaṅgaṃ samatikkameyya.
On transgression means if, when robes are being distributed by bhikkhunīs at the proper time, she says, ‘‘Wait, venerable ones, the Saṅgha has a hope for robes,’’ and thereby transgresses that robe distribution.
Samatikkameti (khi vượt quá) có nghĩa là khi các Tỳ-kheo-ni đang chia y đúng thời, cô ấy nói ‘‘Thưa các Tôn giả, hãy đợi, Tăng đoàn có hy vọng về y’’, và vượt qua việc phân chia y đó.
239. Tiracchānagataṃ vijjanti yaṃ kiñci bāhirakaṃ anatthasaṃhitaṃ parūpaghātakaraṃ hatthisikkhādisippaṃ.
Tiracchānagataṃ vijjaṃ means any external craft, such as elephant training and other skills, that is not conducive to welfare and causes harm to others.
239. Tiracchānagataṃ vijja (kiến thức hạ liệt) nghĩa là bất kỳ loại kiến thức ngoại đạo nào không hữu ích, gây hại cho người khác, như nghệ thuật huấn luyện voi, v.v.
Paṭhantiyāti sikkhantiyā.
Paṭhantiyā means while learning.
Paṭhantiyā (đang học) nghĩa là đang học hỏi.
Payogeti durupasaṅkamanādipayoge.
Payoge means in the act of difficult approach and so forth.
Payoge (trong sự nỗ lực) nghĩa là trong sự nỗ lực khó tiếp cận, v.v.
Pade padeti padādivasena pariyāpuṇantiyā pade pade akkharapadānaṃ vasena.
Pade pade means in each and every word, in terms of letters and words, as she is learning by way of words and so forth.
Pade pade (từng từ) nghĩa là từng từ, từng chữ khi học thuộc lòng theo từng từ, v.v.
244. Caṇḍikabhāvenāti kodhena.
Caṇḍikabhāvenā means with anger.
244. Caṇḍikabhāvenā (bằng tính nóng nảy) nghĩa là bằng sự tức giận.
Gaṇanti bhikkhunisaṅghaṃ.
Gaṇaṃ means the assembly of bhikkhunīs.
Gaṇa (Tăng đoàn) nghĩa là Tăng đoàn tỳ khưu ni.
Paribhāsatīti ‘‘bālā etā’’tiādīhi vacanehi akkosati.
Paribhāsatī means she abuses with words such as ‘‘These are fools.’’
Paribhāsatī (lăng mạ) nghĩa là chửi rủa bằng những lời như ‘‘những người này ngu ngốc’’, v.v.
Payogeti paribhāsanapayoge.
Payoge means in the act of abusing.
Payoge (trong sự nỗ lực) nghĩa là trong sự nỗ lực lăng mạ.
Paribhaṭṭheti akkosite.
Paribhaṭṭhe means when abused.
Paribhaṭṭhe (khi bị lăng mạ) nghĩa là khi bị chửi rủa.
Itaraṃ pācittiyaṃ.
Itaraṃ means the other pācittiya.
Itaraṃ (còn lại) là pācittiya.
245. Nimantitāti gaṇabhojane vuttanayena nimantitā.
Nimantitā means invited in the manner stated for a gaṇabhojana.
245. Nimantitā (được mời) nghĩa là được mời theo cách đã nói trong Gaṇabhojana.
Pavāritāti pavāraṇasikkhāpade vuttanayena vāritā.
Pavāritā means forbidden in the manner stated in the Pavāraṇā training rule.
Pavāritā (được từ chối) nghĩa là được từ chối theo cách đã nói trong Pavāraṇasikkhāpada.
Khādanaṃ bhojanampi vāti yāgupūvakhajjakaṃ, yāvakālikaṃ mūlakhādanīyādikhādanīyaṃ, odanādibhojanampi vā yā bhikkhunī bhuñjantī hoti, sā pana dveyeva āpattiyo phuseti yojanā.
Khādanaṃ bhojanampi vā means a bhikkhunī who is bhuñjantī (eating) porridge, cakes, snacks, or edibles such as root-edibles that are allowable at specific times, or even staple food like rice, incurs two offenses.
Khādanaṃ bhojanampi vā (thức ăn cứng hoặc thức ăn mềm) nghĩa là cháo, bánh ngọt, đồ ăn nhẹ, đồ ăn cứng như rễ củ ăn được vào buổi sáng, hoặc đồ ăn mềm như cơm, v.v., bất kỳ tỳ khưu ni nào đang ăn thì sẽ mắc hai tội này, đó là cách giải thích.
248. Abhikkhuke panāvāseti yato bhikkhunupassayato addhayojanabbhantare ovādadāyakā bhikkhū na vasanti, maggo vā akhemo hoti, na sakkā anantarāyena gantuṃ, evarūpe āvāse.
Abhikkhuke panāvāse means in such a dwelling where there are no bhikkhus who give instruction within half a yojana of the bhikkhunī's dwelling, or where the path is unsafe, making it impossible to go without danger.
248. Abhikkhuke panāvāse (trong một trú xứ không có tỳ khưu) nghĩa là trong một trú xứ tỳ khưu ni mà không có tỳ khưu giáo giới trú ngụ trong vòng nửa dojana, hoặc con đường không an toàn, không thể đi lại mà không gặp nguy hiểm, trong một trú xứ như vậy.
Pubbakiccesūti ‘‘vassaṃ vasissāmī’’ti senāsanapaññāpanapānīyaupaṭṭhāpanādipubbakicce pana kariyamāne dukkaṭaṃ bhaveti yojanā.
Pubbakiccesu means a dukkaṭa offense is incurred when performing preliminary duties such as arranging a lodging or providing drinking water, with the intention of ‘‘I will reside for the Rains.’’
Pubbakiccesū (trong các công việc chuẩn bị) nghĩa là khi các công việc chuẩn bị như ‘‘tôi sẽ an cư mùa mưa’’, sắp xếp chỗ ở, chuẩn bị nước uống, v.v. được thực hiện, thì sẽ mắc tội dukkaṭa, đó là cách giải thích.
252. Apucchitvāva saṅghaṃ vāti saṅghaṃ vā gaṇaṃ vā anapaloketvāva.
Apucchitvāva saṅghaṃ vā means without consulting the Saṅgha or the assembly.
252. Apucchitvāva saṅghaṃ vā (mà không hỏi Tăng đoàn) nghĩa là mà không hỏi Tăng đoàn hoặc một nhóm tỳ khưu.
‘‘Bhedāpetī’’ti idaṃ nidassanamattaṃ ‘‘phālāpeyya vā dhovāpeyya vā ālimpāpeyya vā bandhāpeyya vā mocāpeyya vā’’ti imesampi kiriyāvikappānaṃ saṅgahetabbattā.
‘‘Bhedāpetī’’ is merely an example, as it also encompasses other actions such as ‘‘phālāpeyya vā dhovāpeyya vā ālimpāpeyya vā bandhāpeyya vā mocāpeyya vā’’ (or causes to be split, or causes to be washed, or causes to be plastered, or causes to be bound, or causes to be untied).
‘‘Bhedāpetī’’ (khiến bị rạch) đây chỉ là một ví dụ, vì nó cũng bao gồm các hành động như ‘‘phālāpeyya vā dhovāpeyya vā ālimpāpeyya vā bandhāpeyya vā mocāpeyya vā’’ (hoặc khiến bị xẻ, hoặc khiến bị rửa, hoặc khiến bị bôi, hoặc khiến bị buộc, hoặc khiến bị tháo).
Pasākhajanti nābhiyā heṭṭhā, jāṇumaṇḍalānaṃ upari padese jātaṃ gaṇḍaṃ vā rudhitaṃ vā.
Pasākhajaṃ means a boil or a sore that has arisen below the navel, above the knees.
Pasākhaja (mọc ở chi phụ) nghĩa là mụn nhọt hoặc vết thương mọc ở vùng dưới rốn và trên đầu gối.
Payogeti bhedāpanādipayoge.
Payoge means in the act of causing to be split and so forth.
Payoge (trong sự nỗ lực) nghĩa là trong sự nỗ lực khiến bị rạch, v.v.
253. Gabbhininti āpannasattaṃ sikkhamānaṃ.
Gabbhiniṃ means a sikkhamānā who is pregnant.
253. Gabbhini (có thai) nghĩa là một sikkhamānā đang mang thai.
Vuṭṭhāpentīti upajjhāyā hutvā upasampādentī.
Vuṭṭhāpentī means acting as an upajjhāyā and giving upasampadā.
Vuṭṭhāpentī (khiến được thọ giới) nghĩa là làm upajjhāyā và cho thọ cụ túc giới.
Payogeti gaṇapariyesanādipayoge.
Payoge means in the act of seeking an assembly and so forth.
Payoge (trong sự nỗ lực) nghĩa là trong sự nỗ lực tìm kiếm Tăng đoàn, v.v.
Vuṭṭhāpiteti upasampādite, kammavācāpariyosāneti attho.
Vuṭṭhāpite: ordained; the meaning is at the conclusion of the kammavācā.
Vuṭṭhāpite (khi đã được thọ giới) nghĩa là khi đã được thọ cụ túc giới, tức là khi kammavācā đã hoàn tất.
258. ‘‘Alaṃ vuṭṭhāpitenā’’ti vuccamānā bhikkhunīhi nivāriyamānā.
258. Vuccamānā: being told "Enough with ordaining!" and being prevented by bhikkhunīs.
258. ‘‘Alaṃ vuṭṭhāpitenā’’ (đủ rồi, đã cho thọ giới) là khi bị các tỳ khưu ni nói và ngăn cản.
Khīyatīti aññāsaṃ byattānaṃ lajjīnaṃ vuṭṭhānasammutiṃ dīyamānaṃ disvā ‘‘ahameva nūna bālā’’tiādinā bhaṇamānā khīyati.
Khīyatī: is disheartened, saying "Surely, I am foolish," and so on, upon seeing the ordination consent being given to other competent and conscientious ones.
Khīyatī (bị buồn bã) nghĩa là khi thấy sự chấp thuận thọ giới được trao cho những người tỳ khưu ni khéo léo, có lòng hổ thẹn khác, thì cô ấy nói ‘‘chắc chắn chỉ có mình ta là ngu ngốc’’, v.v. và trở nên buồn bã.
Payogeti khīyamānapayoge.
Payoge: in the act of being disheartened.
Payoge (trong sự nỗ lực) nghĩa là trong sự nỗ lực buồn bã.
Khīyiteti khīyanapayoge niṭṭhite.
Khīyite: when the act of being disheartened is completed.
Khīyite (khi đã buồn bã) nghĩa là khi sự nỗ lực buồn bã đã hoàn tất.
263. Gandhavaṇṇenāti yena kenaci vaṇṇena ca yena kenaci gandhena ca.
263. Gandhavaṇṇenā: with any kind of color and any kind of fragrance.
263. Gandhavaṇṇenā (bằng mùi hương và màu sắc) nghĩa là bằng bất kỳ màu sắc nào và bất kỳ mùi hương nào.
Gandho nāma candanālepādi.
Gandho: refers to sandalwood paste and so on.
Gandho (mùi hương) là các loại như bột đàn hương, v.v.
Vaṇṇo nāma kuṅkumahaliddādi.
Vaṇṇo: refers to saffron, turmeric, and so on.
Vaṇṇo (màu sắc) là các loại như nghệ tây, bột nghệ, v.v.
Payogeti gandhādipayoge racanato paṭṭhāya pubbapayoge.
Payoge: in the prior application, from the time of preparing the fragrance and so on.
Payoge (trong sự nỗ lực) nghĩa là trong sự nỗ lực ban đầu, bắt đầu từ việc chuẩn bị hương, v.v.
271-2. Imaṃ paramaṃ uttamaṃ niruttaraṃ kenaci vā vattabbena uttarena rahitaṃ niddosaṃ uttaraṃ evaṃnāmakaṃ dhīro paññavā bhikkhu atthavasena viditvā duruttaraṃ kicchena uttaritabbaṃ paññattamahāsamuddaṃ vinayamahāsāgaraṃ sukheneva yasmā uttarati, tasmā kaṅkhacchede vinayavicikicchāya chindane satthe satthasadise asmiṃ satthe imasmiṃ uttarapakaraṇe usmāyutto kammajatejodhātuyā samannāgato jīvamāno bhikkhu niccaṃ nirantaraṃ satto abhirato niccaṃ yogaṃ satatābhiyogaṃ kātuṃ yutto anurūpoti yojanā.
271-2. The interpretation is: Because the wise bhikkhu, having understood this supreme, excellent, peerless (faultless, without any superior to be spoken of) explanation (thus named) in terms of its meaning, easily crosses the great ocean of the Vinaya, which is a difficult-to-cross (difficult to overcome) regulation, therefore, in this treatise, which is like a sword for cutting doubts (for severing uncertainties regarding the Vinaya), a bhikkhu who is endowed with vital energy (alive, possessed of the element of heat generated by kamma) and constantly devoted, is suitable to constantly engage in effort.
271-2. Có nghĩa là vị tỳ khưu trí tuệ (dhīro) biết được ý nghĩa của sự giải thích tối thượng (parama), vô thượng (niruttara), không bị lỗi lầm, được gọi là “uttara” này, và vì vị ấy dễ dàng vượt qua được biển lớn Vinaya (vinayamahāsāgara) khó vượt qua (duruttara), nên vị tỳ khưu đang sống (usmāyutto), đầy đủ yếu tố nhiệt năng của nghiệp (kammajatejodhātu), luôn luôn (niccaṃ) hoan hỷ (satto) trong sự đoạn trừ nghi hoặc (kaṅkhacchede) về Vinaya, trong giáo pháp (satthe) này (asmiṃ satthe), xứng đáng (yutto) để luôn luôn tinh tấn (niccaṃ yogaṃ).
282. Ājīvahetu sañcarittaṃ samāpannoti yojanā.
282. The interpretation is: he has fallen into acting as a go-between for the sake of livelihood.
282. Có nghĩa là đã đi vào sự môi giới vì sinh kế.
Pariyāyavacaneti ‘‘yo te vihāre vasati, so bhikkhu arahā’’tiādike lesavacane.
Pariyāyavacane: in an indirect statement, such as "The bhikkhu who lives in your monastery is an Arahant," and so on.
Pariyāyavacane có nghĩa là trong lời nói gián tiếp như “Vị tỳ khưu sống trong tịnh xá của ông là một vị A-la-hán” v.v…
Ñāteti yaṃ uddissa vadati, tasmiṃ manussajātike vacanasamanantarameva ñāte.
Ñāte: when it is known by the person for whom he speaks, immediately after the statement.
Ñāte có nghĩa là khi người được nói đến (tức là người thuộc loài người) hiểu ngay sau khi nghe lời nói.
283. Vatvāti agilāno attano atthāya viññāpetvā.
283. Vatvā: having declared, without being ill, for his own benefit.
283. Vatvā có nghĩa là sau khi xin xỏ vì lợi ích của mình mà không bị bệnh.
Bhikkhunī pana sace evaṃ hoti, bhikkhunī agilānā attano atthāya paṇītabhojanaṃ viññāpetvā bhuttāvinī sace hotīti adhippāyo.
The intention is: if a bhikkhunī, not being ill, having made a request for and eaten choice food for her own sake, then it is a Pāṭidesanīya.
Tuy nhiên, nếu một tỳ khưu ni như vậy, thì ý nghĩa là: nếu một tỳ khưu ni không bị bệnh, sau khi xin xỏ món ăn ngon vì lợi ích của mình và đã ăn xong.
Tassā pāṭidesanīyaṃ siyāti yojanā.
The construction is that it would be a pāṭidesanīya for her.
Có nghĩa là vị ấy sẽ bị tội Pāṭidesanīya.
306. Cammeti cammakkhandhake.
306. In the Camma (Khandhaka): This refers to the Camma Khandhaka.
306. Camme có nghĩa là trong Cammakkhandhaka.
Vacchatariṃ gahetvā mārentānaṃ chabbaggiyānaṃ pācitti vuttāti sambandho.
The connection is that a pācitti offense is mentioned for the group of six bhikkhus who killed a heifer after taking it.
Có nghĩa là các vị tỳ khưu nhóm Sáu (chabbaggiyānaṃ) giết những con bò tơ (vacchatariṃ) bằng cách bắt chúng thì bị tội Pācittiya.
Vacchatarinti balasampannaṃ taruṇagāviṃ.
Vacchatari (heifer): This means a strong young cow.
Vacchatariṃ có nghĩa là con bò cái non khỏe mạnh.
Sā hi vacchakabhāvaṃ taritvā atikkamitvā ṭhitattā ‘‘vacchatarī’’ti vuccati.
Because it has passed beyond the calf stage, it is called "vacchatarī."
Vì nó đã vượt qua giai đoạn bê con nên được gọi là “vacchatarī”.
307. Aṅgajātaṃ chupantassāti gāvīnaṃ aṅgajātaṃ attano aṅgajātena bahi chupantassa.
307. For one touching the private parts: This refers to one touching the private parts of cows with one's own private parts externally.
307. Aṅgajātaṃ chupantassā có nghĩa là người chạm vào bộ phận sinh dục của bò cái bằng bộ phận sinh dục của mình từ bên ngoài.
Sesesūti gāvīnaṃ visāṇādīsu gahaṇe, piṭṭhiabhiruhaṇe ca.
In the remaining (cases): This refers to taking cows by their horns, etc., and riding on their backs.
Sesesū có nghĩa là khi nắm sừng bò cái v.v… và khi cưỡi lên lưng chúng.
Yathāha ‘‘chabbaggiyā bhikkhū aciravatiyā nadiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gaṇhantī’’tiādi (mahāva. 252).
As it is said: "The group of six bhikkhus, when cows were crossing the Aciravatī River, even took them by their horns," and so forth.
Như đã nói “Các vị tỳ khưu nhóm Sáu nắm sừng của những con bò cái đang bơi qua sông Aciravatī” v.v… (mahāva. 252).
309. Tattha bhesajjakkhandhake.
309. Therein (bhesajjakkhandhake): This refers to the Bhesajja Khandhaka.
309. Tattha có nghĩa là trong Bhesajjakkhandhaka.
Sāmantā dvaṅguleti vaccamaggapassāvamaggānaṃ sāmantā dvaṅgulamatte padese.
In the area two inches around: This refers to the area of about two inches around the anus and urethra.
Sāmantā dvaṅgule có nghĩa là ở vùng cách hai ngón tay quanh đường đại tiện và tiểu tiện.
Satthakammaṃ karontassa thullaccayamudīritanti yojanā.
The construction is that a thullaccaya offense is declared for one performing surgery.
Có nghĩa là người thực hiện phẫu thuật (satthakammaṃ) thì bị tội thullaccaya đã được nói đến.
Yathāha – ‘‘na, bhikkhave, sambādhassa sāmantā dvaṅgule satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vā kāretabbaṃ, yo kāreyya, āpatti thullaccayassā’’ti (mahāva. 279).
As it is said: "Monks, one should not perform surgery or an enema in the area two inches around the private parts. If anyone performs it, there is an offense of thullaccaya."
Như đã nói – “Này các tỳ khưu, không được thực hiện phẫu thuật hoặc thụt rửa ở vùng cách hai ngón tay quanh chỗ kín. Ai thực hiện, thì bị tội thullaccaya” (mahāva. 279).
Ettha ca ‘‘sāmantā dvaṅgule’’ti idaṃ satthakammaṃyeva sandhāya vuttaṃ.
Here, "in the area two inches around" is stated with reference to surgery only.
Ở đây, câu “sāmantā dvaṅgule” này chỉ được nói đến cho phẫu thuật.
Vatthikammaṃ pana sambādheyeva paṭikkhittaṃ.
An enema, however, is prohibited only within the private parts themselves.
Còn thụt rửa thì bị cấm ngay tại chỗ kín.
‘‘Na, bhikkhave, aññatra nimantitena aññassa bhojjayāgu paribhuñjitabbā, yo paribhuñjeyya, yathādhammo kāretabbo’’ti (mahāva. 283) vuttattā āha ‘‘bhojjayāgūsu pācittī’’ti.
Since it is stated: "Monks, one should not consume gruel for solid food (bhojjayāgu) belonging to another when one has been invited elsewhere. If anyone consumes it, they should be dealt with according to the Dhamma," it says "pācitti in the case of gruel for solid food."
Vì đã nói “Này các tỳ khưu, không được thọ dụng cháo đặc (bhojjayāgu) của người khác khi chưa được mời. Ai thọ dụng, thì phải xử lý theo pháp” (mahāva. 283), nên nói “bhojjayāgūsu pācittī” (tội Pācittiya đối với cháo đặc).
Ettha ca bhojjayāgu nāma bahalayāgu.
Here, bhojjayāgu means thick gruel.
Ở đây, bhojjayāgu có nghĩa là cháo đặc.
‘‘Piṇḍaṃ vaṭṭetvā pātabbayāgū’’ti gaṇṭhipade vuttaṃ.
It is stated in the Gaṇṭhipada as "gruel that is to be drunk after forming it into a ball."
Trong Gaṇṭhipada đã nói “cháo đặc được vo thành viên để uống.”
Pācittīti paramparabhojanapavāraṇasikkhāpadehi pācitti.
Pācitti: It is a pācitti offense due to the training rules concerning eating in relays and invitations.
Pācittī là pācittī từ các giới học về việc thọ thực liên tục và mời thọ thực.
Sesesūti antovutthaantopakkasayaṃpakkaparibhogādīsu.
In the remaining ones: such as consuming food that has been kept inside, cooked inside, or cooked by oneself.
Trong các điều còn lại là trong các việc như thọ dụng vật đã được nấu chín bên trong, vật đã được nấu chín bên trong, vật tự chín, v.v.
Yathāha ‘‘na, bhikkhave, antovutthaṃ antopakkaṃ sāmaṃpakkaṃ paribhuñjitabbaṃ, yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’tiādi (mahāva. 274).
As it is said, "Monks, one should not consume food that has been kept inside, cooked inside, or cooked by oneself. Whoever consumes it commits an offense of dukkata," and so on.
Như đã nói: “Này các tỳ khưu, không nên thọ dụng vật đã được nấu chín bên trong, vật đã được nấu chín bên trong, vật tự chín. Ai thọ dụng, sẽ phạm tội dukkata,” v.v.
327. Kāyo ca vācā ca kāyavācā cāti acittakāni yāni tīṇi samuṭṭhānāni, tāneva cittena paccekaṃ yojitāni sacittakāni tīṇi samuṭṭhānāni hontīti evameva samuṭṭhānaṃ purimānaṃ dvinnaṃ vasena ekaṅgikaṃ, tatiyacatutthapañcamānaṃ vasena dvaṅgikaṃ, chaṭṭhassa vasena tivaṅgikañcāti evaṃ chadhā samuṭṭhānavidhiṃ vadantīti yojanā.
327. The connection is: body and speech are kāya-vācā, and the three origins that are without consciousness, when each is combined with consciousness, become three origins with consciousness. Thus, they speak of the six ways of origin: the origin is one-faceted by means of the first two, two-faceted by means of the third, fourth, and fifth, and three-faceted by means of the sixth.
Thân (kāya) và khẩu (vācā) là kāyavācā. Ba loại khởi nguyên vô tâm (acittaka) này, khi được kết hợp riêng lẻ với tâm (citta), trở thành ba loại khởi nguyên hữu tâm (sacittaka). Như vậy, samuṭṭhāna được gọi là một phần (ekaṅgika) theo hai loại đầu tiên, hai phần (dvaṅgika) theo loại thứ ba, thứ tư và thứ năm, và ba phần (tivaṅgika) theo loại thứ sáu. Như vậy, họ trình bày phương pháp về samuṭṭhāna theo sáu cách – là cách liên kết câu.
Kāyo, vācāti ekaṅgikaṃ dvayaṃ, kāyavācā, kāyacittaṃ, vācācittanti duvaṅgikattayaṃ, kāyavācācittanti aṅgabhedena tividhampi avayavabhedena samuṭṭhānabhedavidhiṃ chappakāraṃ vadantīti adhippāyo.
The intention is that they speak of the six kinds of origin classification according to the division of factors: body, speech are the two one-faceted; body-speech, body-mind, speech-mind are the three two-faceted; and body-speech-mind is the three-faceted.
Nghĩa là: Thân (kāya) và khẩu (vācā) là hai loại một phần; thân-khẩu (kāyavācā), thân-tâm (kāyacitta), khẩu-tâm (vācācitta) là ba loại hai phần; thân-khẩu-tâm (kāyavācācitta) là một loại ba phần. Như vậy, họ trình bày phương pháp phân loại samuṭṭhāna theo sáu cách dựa trên sự phân chia các yếu tố.
329. Tattha tāsu nānāpattīsu.
329. Therein: among those various offenses.
Tattha (trong đó) là trong những tội lỗi khác nhau đó.
Pañca samuṭṭhānāni etissāti pañcasamuṭṭhānā, evarūpā kāci āpatti na vijjati.
An offense that has five origins is pañcasamuṭṭhānā; no such offense exists.
Pañcasamuṭṭhānā (có năm khởi nguyên) là điều mà có năm khởi nguyên. Không có tội lỗi nào như vậy tồn tại.
Ekamekaṃ samuṭṭhānaṃ yāsanti viggaho.
The analysis is: for which there is one origin each.
Pacchimeheva tīhipī (chỉ từ ba loại cuối) là phân tích: mỗi một khởi nguyên là của những điều nào.
Pacchimeheva tīhipīti sacittakeheva tīhi samuṭṭhānehi, yā āpatti ekasamuṭṭhānā hoti, sā sacittakānaṃ tiṇṇamaññatarena hotīti adhippāyo.
By the last three: by the three origins with consciousness. The intention is that an offense that has one origin is one of the three with consciousness.
Nghĩa là: tội lỗi có một khởi nguyên thì phát sinh từ một trong ba loại khởi nguyên hữu tâm.
330-1. Tatiyacchaṭṭhatopi cāti kāyavācato, kāyavācācittato ca.
330-1. And from the third and sixth: from body-speech, and from body-speech-mind.
Tatiyacchaṭṭhatopi cā (cũng từ loại thứ ba và thứ sáu) là từ thân-khẩu (kāyavāca) và từ thân-khẩu-tâm (kāyavācācitta).
Catutthacchaṭṭhato cevāti kāyacittato kāyavācācittato ca.
And from the fourth and sixth: from body-mind, and from body-speech-mind.
Catutthacchaṭṭhato cevā (cũng từ loại thứ tư và thứ sáu) là từ thân-tâm (kāyacitta) và từ thân-khẩu-tâm (kāyavācācitta).
Pañcamacchaṭṭhatopi cāti vācācittato kāyavācācittato ca.
And from the fifth and sixth: from speech-mind, and from body-speech-mind.
Pañcamacchaṭṭhatopi cā (cũng từ loại thứ năm và thứ sáu) là từ khẩu-tâm (vācācitta) và từ thân-khẩu-tâm (kāyavācācitta).
‘‘Kāyato kāyacittato’’ti paṭhamaṃ dvisamuṭṭhānaṃ, ‘‘vācato vācācittato’’ti dutiyaṃ, ‘‘kāyavācato kāyavācācittato’’ti tatiyaṃ, ‘‘kāyacittato kāyavācācittato’’ti catutthaṃ, ‘‘vācācittato kāyavācācittato’’ti pañcamaṃ dvisamuṭṭhānanti evaṃ pañcadhā eva ṭhitehi dvīhi samuṭṭhānehi esā dvisamuṭṭhānāpatti jāyate samuṭṭhāti.
This offense with two origins arises from two origins, established in five ways: "from body, from body-mind" is the first two-origin; "from speech, from speech-mind" is the second; "from body-speech, from body-speech-mind" is the third; "from body-mind, from body-speech-mind" is the fourth; "from speech-mind, from body-speech-mind" is the fifth.
‘‘Kāyato kāyacittato’’ (từ thân và từ thân-tâm) là hai khởi nguyên đầu tiên; ‘‘vācato vācācittato’’ (từ khẩu và từ khẩu-tâm) là hai khởi nguyên thứ hai; ‘‘kāyavācato kāyavācācittato’’ (từ thân-khẩu và từ thân-khẩu-tâm) là hai khởi nguyên thứ ba; ‘‘kāyacittato kāyavācācittato’’ (từ thân-tâm và từ thân-khẩu-tâm) là hai khởi nguyên thứ tư; ‘‘vācācittato kāyavācācittato’’ (từ khẩu-tâm và từ thân-khẩu-tâm) là hai khởi nguyên thứ năm. Như vậy, esā (tội lỗi này) có hai khởi nguyên phát sinh (jāyate) từ hai khởi nguyên đã được thiết lập theo năm cách này.
Na aññatoti kāyato vācatoti ekaṃ, vācato kāyavācatoti ekanti evaṃ yathāvuttakkamavipariyāyena yojitehi aññehi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti.
Not from others: it does not arise from other origins combined in a way different from the aforementioned sequence, such as "from body, from speech" as one, or "from speech, from body-speech" as another.
Na aññato (không từ cái khác) nghĩa là không phát sinh từ các khởi nguyên khác được liên kết theo cách không đúng thứ tự đã nêu, ví dụ: từ thân và từ khẩu là một, từ khẩu và từ thân-khẩu là một.
332. Paṭhamehi ca tīhīti ‘‘kāyato, vācato, kāyavācato’’ti paṭhamaṃ niddiṭṭhehi tīhi acittakasamuṭṭhānehi.
332. And from the first three: from the first mentioned three origins without consciousness, namely "from body, from speech, from body-speech."
Paṭhamehi ca tīhī (cũng từ ba loại đầu tiên) là từ ba loại khởi nguyên vô tâm được đề cập đầu tiên: “từ thân, từ khẩu, từ thân-khẩu”.
Pacchimehi cāti ‘‘kāyacittato, vācācittato, kāyavācācittato’’ti evaṃ pacchā vuttehi sacittakehi tīhi samuṭṭhānehi.
And from the last ones: from the three origins with consciousness mentioned later, namely "from body-mind, from speech-mind, from body-speech-mind."
Pacchimehi cā (cũng từ các loại sau) là từ ba loại khởi nguyên hữu tâm được đề cập sau: “từ thân-tâm, từ khẩu-tâm, từ thân-khẩu-tâm”.
Na aññatoti ‘‘kāyato, vācato, kāyacittato, vācato, kāyavācato, kāyacittato’’ti evaṃ vuttavipallāsato aññehi tīhi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti.
Not from another means it does not arise from the other three origins, apart from the stated permutations such as "from body, from speech, from body-mind, from speech, from body-speech, from body-mind."
Na aññato (không từ cái khác) nghĩa là không phát sinh từ ba loại khởi nguyên khác được liên kết theo cách đảo ngược như: “từ thân, từ khẩu, từ thân-tâm, từ khẩu, từ thân-khẩu, từ thân-tâm”.
333-4. Paṭhamā tatiyā ceva, catutthacchaṭṭhatopi cāti kāyato, kāyavācato, kāyacittato, kāyavācācittatoti etehi catūhi samuṭṭhānehi ceva.
333-4. The first and the third, and also the fourth and the sixth means from these four origins: from body, from body-speech, from body-mind, and from body-speech-mind.
Paṭhamā tatiyā ceva, catutthacchaṭṭhatopi cā (loại thứ nhất và thứ ba, cũng từ loại thứ tư và thứ sáu) là từ bốn loại khởi nguyên này: từ thân, từ thân-khẩu, từ thân-tâm, và từ thân-khẩu-tâm.
Dutiyā…pe… cchaṭṭhatopi cāti vācato, kāyavācato, vācācittato, kāyavācācittatoti imehi catūhi cāti catusamuṭṭhānenāpatti.
The second… and also the sixth means an offence arising from these four origins: from speech, from body-speech, from speech-mind, and from body-speech-mind.
Dutiyā…pe… cchaṭṭhatopi cā (loại thứ hai…v.v… cũng từ loại thứ sáu) là từ bốn loại này: từ khẩu, từ thân-khẩu, từ khẩu-tâm, và từ thân-khẩu-tâm. Tội lỗi có bốn khởi nguyên.
Sā evaṃ dvidhā ṭhitehi catūhi samuṭṭhānehi jāyate.
It arises from these four origins, thus established in two ways.
Tội lỗi đó phát sinh từ bốn loại khởi nguyên đã được thiết lập theo hai cách này.
Na panaññatoti ‘‘kāyato, vācato, kāyavācato, kāyacittato’’ti evamādinā vipallāsanayena yojitehi catūhi samuṭṭhānehi na samuṭṭhāti.
But not from another means it does not arise from the four origins linked in the inverted manner, such as "from body, from speech, from body-speech, from body-mind."
Na panaññato (nhưng không từ cái khác) nghĩa là không phát sinh từ bốn loại khởi nguyên được liên kết theo cách đảo ngược như: “từ thân, từ khẩu, từ thân-khẩu, từ thân-tâm,” v.v.
Cha samuṭṭhānāni yassā sā chasamuṭṭhānā.
That which has six origins is six-origined (chasamuṭṭhānā).
Chasamuṭṭhānā (có sáu khởi nguyên) là điều mà có sáu khởi nguyên.
Sacittakehi tīhi, acittakehi tīhīti chahi eva samuṭṭhānehi samuṭṭhātīti.
It arises from six origins: three with intention, and three without intention.
Nghĩa là: phát sinh chỉ từ sáu loại khởi nguyên: ba loại hữu tâm và ba loại vô tâm.
Pakārantarābhāvā idha ‘‘na aññato’’ti na vuttaṃ.
Since there is no other category, "not from another" is not stated here.
Vì không có cách khác, ở đây không nói “không từ cái khác”.
335. Samuṭṭhāti etasmāti samuṭṭhānaṃ, kāyādi chabbidhaṃ, ekaṃ samuṭṭhānaṃ kāraṇaṃ yassā sā ekasamuṭṭhānā.
335. That from which it arises is an origin (samuṭṭhāna), which is sixfold, such as body. That which has one origin as its cause is one-origined (ekasamuṭṭhānā).
Samuṭṭhānaṃ (khởi nguyên) là điều mà từ đó phát sinh, có sáu loại như thân, v.v. Ekasamuṭṭhānā (có một khởi nguyên) là điều mà có một khởi nguyên là nguyên nhân.
Pakārantarābhāvā tidhā.
Since there is no other category, it is threefold.
Tidhā (có ba cách) vì không có cách khác.
Kathaṃ?
How?
Như thế nào?
Sacittakānaṃ tiṇṇaṃ samuṭṭhānānaṃ vasena tividhā.
It is threefold based on the three origins with intention.
Có ba loại theo ba loại khởi nguyên hữu tâm.
Dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhitā dvisamuṭṭhitā, dvisamuṭṭhānāpattīti attho.
That which arises from two origins is two-origined (dvisamuṭṭhitā), meaning an offence with two origins.
Dvisamuṭṭhitā (phát sinh từ hai khởi nguyên) là tội lỗi có hai khởi nguyên.
Pañcadhāti vuttanayena pañcappakārā.
Fivefold means five types in the stated manner.
Pañcadhā (có năm cách) là năm loại theo cách đã nêu.
Tīṇi samuṭṭhānāni yassā sā tisamuṭṭhānā, cattāri samuṭṭhānāni yassā sā caturuṭṭhānā, tisamuṭṭhānā ca caturuṭṭhānā ca ticaturuṭṭhānāti ekadesasarūpekaseso, tisamuṭṭhānā dvidhā vibhattā, catusamuṭṭhānā ca dvidhā eva vibhattāti attho.
That which has three origins is three-origined (tisamuṭṭhānā). That which has four origins is four-origined (caturuṭṭhānā). Three- and four-origined (ticaturuṭṭhānā) is an ekadesasarūpekasesa (ellipsis of part of the form), meaning the three-origined is divided into two ways, and the four-origined is also divided into two ways.
Tisamuṭṭhānā (có ba khởi nguyên) là điều mà có ba khởi nguyên. Caturuṭṭhānā (có bốn khởi nguyên) là điều mà có bốn khởi nguyên. Ticaturuṭṭhānā là sự rút gọn một phần của hình thức, tức là cả tisamuṭṭhānā và caturuṭṭhānā. Nghĩa là: tisamuṭṭhānā được chia thành hai loại, và catusamuṭṭhānā cũng được chia thành hai loại.
Chahi samuṭṭhānehi samuṭṭhitā chasamuṭṭhitā, chasamuṭṭhānāti attho.
That which arises from six origins is six-origined (chasamuṭṭhitā), meaning an offence with six origins.
Chasamuṭṭhitā (phát sinh từ sáu khởi nguyên) là tội lỗi có sáu khởi nguyên.
Ekadhāti pakārantarābhāvā ekadhāva ṭhitāti adhippāyo.
Onefold means the intention is that it stands in only one way due to the absence of other categories.
Ekadhā (có một cách) là nghĩa rằng chỉ được thiết lập theo một cách vì không có cách khác.
337. Paṭhamantimavatthuñcāti paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ.
337. The first and last matters means the origin of the first Pārājika.
Paṭhamantimavatthuñcā (và sự việc đầu tiên và cuối cùng) là khởi nguyên của pārājika thứ nhất.
Dutiyanti adinnādānasamuṭṭhānaṃ.
The second means the origin of taking what is not given.
Dutiyaṃ (thứ hai) là khởi nguyên của adinnādāna (trộm cắp).
Sañcarittakanti sañcarittasamuṭṭhānaṃ.
Sañcaritta means the origin of sañcaritta.
Sañcarittakaṃ (việc làm người đưa tin) là khởi nguyên của sañcaritta.
Samanubhāsananti samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ.
Samanubhāsanā means the origin of samanubhāsanā.
Samanubhāsanaṃ (việc khiển trách) là khởi nguyên của samanubhāsana.
‘‘Kathinaṃ eḷakalomaka’’nti padacchedo, kathinasamuṭṭhānaṃ eḷakalomasamuṭṭhānañca.
The word division is "Kathinaṃ eḷakalomaṃ," meaning the origin of kathina and the origin of sheep's wool.
‘‘Kathinaṃ eḷakalomaka’’ (y Kathina và lông cừu) là cách ngắt từ, là khởi nguyên của Kathina và khởi nguyên của lông cừu (eḷakaloma).
338. Padasodhammanti padasodhammasamuṭṭhānaṃ.
338. Padasodhamma means the origin of padasodhamma.
338. Padasodhamma (tức là) phát sinh từ padasodhamma.
Addhānaṃ theyyasatthanti addhānasamuṭṭhānaṃ theyyasatthasamuṭṭhānaṃ.
Addhānaṃ theyyasattha means the origin of addhāna and the origin of theyyasattha.
Addhānaṃ theyyasattha (tức là) phát sinh từ addhāna và phát sinh từ theyyasattha.
Desanāti dhammadesanāsamuṭṭhānaṃ.
Desanā means the origin of Dhamma teaching.
Desanā (tức là) phát sinh từ dhammadesanā.
Bhūtārocanakanti bhūtārocanasamuṭṭhānaṃ.
Bhūtārocanaka means the origin of declaring what is real.
Bhūtārocanaka (tức là) phát sinh từ bhūtārocana.
Corivuṭṭhāpananti corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānaṃ.
Corivuṭṭhāpanā means the origin of assisting a thief.
Corivuṭṭhāpana (tức là) phát sinh từ corivuṭṭhāpana.
339. Ananuññātakañcāti ananuññātakasamuṭṭhānañcāti etāni terasa tehi samuṭṭhānehi samuṭṭhitānaṃ tesaṃ sikkhāpadānaṃ paṭhamaṃ paṭhamaṃ niddiṭṭhānaṃ paṭhamapārājikādisikkhāpadasamuṭṭhānānaṃ itaresaṃ pubbaṅgamabhāvato ‘‘sīsānī’’ti vuttāni.
339. Ananuññātakañca means the origin of ananuññātaka. These thirteen are called "heads" because they are the origins of the Pārājika and other rules, being the first ones specified among those rules that arise from these origins, and serving as the precursors to the others.
339. Ananuññātakañca (tức là) phát sinh từ ananuññātaka. Mười ba điều này, là những điều đầu tiên được chỉ rõ trong số các giới điều phát sinh từ các nguyên nhân đó, được gọi là "sīsāni" (những điều chính yếu) vì chúng là tiền thân của các giới điều phát sinh như paṭhamapārājika (giới pārājika đầu tiên) và các giới khác.
Yathāha parivāraṭṭhakathāyaṃ ‘‘paṭhamapārājikaṃ nāma ekaṃ samuṭṭhānasīsaṃ, sesāni tena sadisānī’’tiādi (pari. aṭṭha. 258).
Just as it is said in the Parivāra-aṭṭhakathā: "The first Pārājika is one head of origins; the rest are similar to it," and so on.
Như đã nói trong Parivāra Aṭṭhakathā: “Giới pārājika đầu tiên là một nguyên nhân chính yếu, các giới còn lại tương tự như vậy” (pari. aṭṭha. 258).
Terasete samuṭṭhānanayāti ete sīsavasena dassitā terasa samuṭṭhānanayā.
These thirteen ways of origin are these thirteen ways of origin shown as heads.
Terasete samuṭṭhānanayā (tức là) mười ba nguyên nhân phát sinh này được trình bày theo cách chính yếu.
Viññūhi upālittherādīhi.
By the discerning ones means by Venerable Upāli and others.
Viññūhi (bởi những người có trí tuệ) như Trưởng lão Upāli và các vị khác.
353. Tatthāti terasasamuṭṭhānasīsesu, ‘‘samuṭṭhānaṃ sacittaka’’nti idaṃ ‘‘paṭhama’’ntiādīhi paccekaṃ yojetabbaṃ.
353. Tattha means among the thirteen types of origins. This phrase, "samuṭṭhānaṃ sacittakaṃ" (the origin is with intention), should be connected individually with "the first" and so on.
353. Tatthā (trong số đó) mười ba nguyên nhân chính yếu, "samuṭṭhānaṃ sacittakaṃ" (nguyên nhân phát sinh có ý thức) điều này phải được kết hợp riêng lẻ với “paṭhamaṃ” (đầu tiên) và các điều tương tự.
Paṭhamaṃ samuṭṭhānanti paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ.
The first origin means the origin of the first Pārājika.
Paṭhamaṃ samuṭṭhānaṃ (nguyên nhân phát sinh đầu tiên) là nguyên nhân phát sinh của giới pārājika đầu tiên.
Dutiyaṃ samuṭṭhānanti adinnādānasamuṭṭhānaṃ.
The second origin means the origin of taking what is not given.
Dutiyaṃ samuṭṭhānaṃ (nguyên nhân phát sinh thứ hai) là nguyên nhân phát sinh của giới adinnādāna.
Catutthaṃ samuṭṭhānanti samanubhāsanasamuṭṭhānaṃ.
The fourth origin means the origin of admonition.
Catutthaṃ samuṭṭhānaṃ (nguyên nhân phát sinh thứ tư) là nguyên nhân phát sinh của giới samanubhāsana.
Navamaṃ samuṭṭhānanti theyyasatthasamuṭṭhānaṃ.
The ninth origin means the origin of a thieving caravan.
Navamaṃ samuṭṭhānaṃ (nguyên nhân phát sinh thứ chín) là nguyên nhân phát sinh của giới theyyasattha.
Dasamaṃ samuṭṭhānanti dhammadesanāsamuṭṭhānaṃ.
The tenth origin means the origin of teaching Dhamma.
Dasamaṃ samuṭṭhānaṃ (nguyên nhân phát sinh thứ mười) là nguyên nhân phát sinh của giới dhammadesanā.
Dvādasamaṃ samuṭṭhānanti corivuṭṭhāpanasamuṭṭhānaṃ.
The twelfth origin means the origin of raising a thief.
Dvādasamaṃ samuṭṭhānaṃ (nguyên nhân phát sinh thứ mười hai) là nguyên nhân phát sinh của giới corivuṭṭhāpana.
354. Samuṭṭhāneti samuṭṭhānasīse.
354. Samuṭṭhāne means in the type of origin.
354. Samuṭṭhāne (trong nguyên nhân phát sinh) tức là trong điều chính yếu về nguyên nhân phát sinh.
Sadisāti tena tena samuṭṭhānasīsena samuṭṭhānā āpattiyo.
Sadisā means offences that arise from that particular type of origin.
Sadisā (tương tự) tức là các tội lỗi phát sinh từ nguyên nhân chính yếu đó.
Idhāti imasmiṃ samuṭṭhānavinicchaye.
Idha means in this determination of origins.
Idhā (ở đây) tức là trong sự phân định nguyên nhân phát sinh này.
Dissareti dissante, dissantīti attho.
Dissare means are seen, they are seen.
Dissare (được thấy) tức là được thấy, có nghĩa là xuất hiện.
Atha vā idha dissareti idha ubhatovibhaṅge etesu terasasamuṭṭhānesu ekekasmiṃ aññānipi sadisāni samuṭṭhānāni dissantīti attho.
Alternatively, idha dissare means that in this Ubhatovibhaṅga, in each of these thirteen origins, other similar origins are also seen.
Hoặc idha dissare (ở đây được thấy) có nghĩa là ở đây, trong ubhatovibhaṅga, trong mỗi một trong mười ba nguyên nhân phát sinh này, các nguyên nhân phát sinh tương tự khác cũng được thấy.
Idāni tāni sarūpato nidassetumāha ‘‘sukkañcā’’tiādi.
Now, to illustrate them in detail, he says "sukkañcā" and so on.
Bây giờ, để trình bày chúng theo hình thức, đã nói "sukkañcā" và các điều tương tự.
Tattha sukkanti sukkavissaṭṭhisikkhāpadaṃ.
Among these, sukkaṃ means the training rule concerning emission of semen.
Trong đó, sukka (tức là) giới sukkavissaṭṭhi.
Esa nayo ‘‘kāyasaṃsaggo’’tiādīsupi.
The same method applies to "kāyasaṃsaggo" and so on.
Cách này cũng tương tự trong "kāyasaṃsaggo" và các điều tương tự.
Yadettha duviññeyyaṃ, taṃ vakkhāma.
Whatever is difficult to understand here, we will explain.
Những gì khó hiểu ở đây, chúng ta sẽ giải thích.
355. Pubbupaparipāko cāti ‘‘jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhu’’nti (pāci. 120) sikkhāpadañca ‘‘bhikkhuniparipācita’’nti (pāci. 192, 194) piṇḍapātasikkhāpadañca.
355. Pubbupaparipāko cā means the training rule "a bhikkhu knowingly having eaten beforehand" and the alms-food training rule "prepared by a bhikkhunī".
355. Pubbupaparipāko cā (tức là) giới “jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhu” và giới piṇḍapāta “bhikkhuniparipācita”.
Raho bhikkhuniyāsahāti bhikkhuniyā saddhiṃ raho nisajjasikkhāpadañca.
Raho bhikkhuniyāsahā means the training rule concerning sitting in private with a bhikkhunī.
Raho bhikkhuniyāsahā (tức là) giới ngồi riêng với tỳ khưu ni.
Sabhojane, raho dve cāti sabhojane kule anupakhajjasikkhāpadañca dve rahonisajjasikkhāpadāni ca.
Sabhojane, raho dve cā means the training rule concerning intruding into a family with food, and the two training rules concerning sitting in private.
Sabhojane, raho dve cā (tức là) giới không được tự tiện vào nhà có bữa ăn và hai giới ngồi riêng.
Aṅgulī udake hasanti aṅgulipatodañca udakahasadhammasikkhāpadañca.
Aṅgulī udake hasa means the training rule concerning poking with a finger and the training rule concerning making fun in water.
Aṅgulī udake hasa (tức là) giới chọc ngón tay và giới udakahasadhammasikkhāpada.
356. Pahāre uggire cevāti pahāradānasikkhāpadañca talasattiuggiraṇasikkhāpadañca.
356. Pahāre uggire cevā means the training rule concerning giving a blow and the training rule concerning raising a weapon.
356. Pahāre uggire cevā (tức là) giới đánh đập và giới giơ vũ khí.
Tepaññāsā ca sekhiyāti pañcasattatisekhiyāsu vakkhamānāni ujjagghikādīni samanubhāsanasamuṭṭhānāni dasa, chattapāṇiādīni dhammadesanāsamuṭṭhānāni ekādasa, theyyasatthasamuṭṭhānaṃ, sūpodanaviññattisikkhāpadañcāti bāvīsati sikkhāpadāni ṭhapetvā parimaṇḍalanivāsanādīni itarāni tepaññāsa sekhiyasikkhāpadāni ca.
Tepaññāsā ca sekhiyā means, among the seventy-five Sekhiya rules, excluding the ten rules originating from admonition such as ujjagghika, the eleven rules originating from teaching Dhamma such as chattapāṇi, the rule originating from a thieving caravan, and the rule concerning asking for soup and rice, the remaining fifty-three Sekhiya training rules such as wearing the lower robe in a perfect circle.
Tepaññāsā ca sekhiyā (tức là) trong số bảy mươi lăm giới sekhiya, mười giới ujjagghikā và các giới khác phát sinh từ samanubhāsana, mười một giới chattapāṇi và các giới khác phát sinh từ dhammadesanā, giới phát sinh từ theyyasattha, giới sūpodanaviññatti, tổng cộng hai mươi hai giới, và năm mươi ba giới sekhiya còn lại như parimaṇḍalanivāsana và các giới khác.
Adhakkhakubbhajāṇuñcāti bhikkhunīnaṃ adhakkhakaubbhajāṇusikkhāpadañca.
Adhakkhakubbhajāṇuñcā means the bhikkhunī training rule concerning below the armpit and above the knee.
Adhakkhakubbhajāṇuñcā (tức là) giới adhakkhakaubbhajāṇu của tỳ khưu ni.
Gāmantaramavassutāti gāmantaragamanaṃ, avassutassa hatthato khādanīyaggahaṇasikkhāpadañca.
Gāmantaramavassutā means going to another village and the training rule concerning accepting food from one who is lustful.
Gāmantaramavassutā (tức là) giới đi giữa các làng và giới nhận đồ ăn từ người có dục vọng.
357-8. Talamaṭṭhudasuddhi cāti talaghātaṃ, jatumaṭṭhaṃ, udakasuddhikādiyanañca.
357-8. Talamaṭṭhudasuddhi cā means striking the palm, jatumatta, and purification with water.
357-8. Talamaṭṭhudasuddhi cā (tức là) giới đánh đập, jatumaṭṭha, và udakasuddhikādiyana.
Vassaṃvutthāti ‘‘vassaṃvutthā…pe… chappañcayojanānī’’ti (pāci. 974) sikkhāpadañca.
Vassaṃvutthā means the training rule "having resided for the Rains... for six or five leagues".
Vassaṃvutthā (tức là) giới “vassaṃvutthā…pe… chappañcayojanānī”.
Ovādāya na gacchantīti ovādāya agamanasikkhāpadañca.
Ovādāya na gacchantī means the training rule concerning not going for admonition.
Ovādāya na gacchantī (tức là) giới không đi thọ giáo huấn.
Nānubandhe pavattininti ‘‘vuṭṭhāpitaṃ pavattiniṃ dve vassāni nānubandheyyā’’ti (pāci. 1112) sikkhāpadañcāti ubhatovibhaṅge niddiṭṭhā ime pañcasattati dhammā kāyacittasamuṭṭhitā methunena samā ekasamuṭṭhānā matāti yojanā.
"Nānubandhe pavattini" refers to the training rule, "One should not follow an expelled pavattini for two years." These seventy-five dhammas, specified in both Vibhaṅgas, are understood to have the same origin as sexual intercourse, arising from body and mind, having a single origin.
Nānubandhe pavattiniṃ (tức là) giới “vuṭṭhāpitaṃ pavattiniṃ dve vassāni nānubandheyyā” (không được đi theo vị pavattinī đã được thọ giới trong hai năm). Tổng cộng bảy mươi lăm pháp này được chỉ rõ trong ubhatovibhaṅga, phát sinh từ thân và ý, tương tự như giới methuna, được biết là có cùng một nguyên nhân phát sinh.
Ettha ca pāḷiyaṃ ‘‘chasattatī’’ti gaṇanaparicchedo samuṭṭhānasikkhāpadena saha dassito.
Here, in the Pāḷi, the enumeration "seventy-six" is shown together with the training rule concerning origin.
Trong đó, trong Pāḷi, số đếm “sáu mươi sáu” được trình bày cùng với giới điều về nguyên nhân phát sinh.
Idha pana taṃ vinā taṃsadisānameva gaṇanā dassitā.
Here, however, the enumeration of only those similar to it is shown, without that one.
Ở đây, số đếm chỉ được trình bày cho những điều tương tự mà không bao gồm điều đó.
Teneva paṭhamaṃ samuṭṭhānasīsaṃ pāḷiyaṃ gaṇanāyapi dassitaṃ, idheva na dassitaṃ.
Therefore, the first heading of origin is also shown in the Pāḷi enumeration, but not here.
Do đó, nguyên nhân chính yếu đầu tiên được trình bày trong Pāḷi cũng theo số đếm, nhưng không được trình bày ở đây.
Upari katthaci samuṭṭhānasīsassa dassanaṃ panettha vakkhamānānaṃ taṃsadisabhāvadassanatthaṃ, gaṇanāya vakkhamānāya antogadhabhāvadassanatthaṃ.
The showing of the heading of origin elsewhere above is for the purpose of showing the similarity of those to be mentioned here, and for the purpose of showing their inclusion in the enumeration to be mentioned.
Việc trình bày nguyên nhân chính yếu ở một số chỗ sau này là để chỉ ra sự tương tự của những điều sẽ được nói ở đây, và để chỉ ra rằng chúng được bao gồm trong số đếm sẽ được nói đến.
Teneva tatthapi taṃ vinā gaṇanaṃ vakkhati.
Therefore, even there, the enumeration will be stated without it.
Do đó, ngay cả ở đó, số đếm cũng sẽ được nói mà không bao gồm điều đó.
359. Viggahanti manussaviggahasikkhāpadaṃ.
"Viggaha" refers to the training rule concerning human form.
359. Viggaha (tức là) giới manussaviggaha.
Uttari cevāti uttarimanussadhammasikkhāpadañca.
"Uttari cevā" refers to the training rule concerning superhuman states.
Uttari cevā (tức là) giới uttarimanussadhamma.
Duṭṭhullanti duṭṭhullavācāsikkhāpadaṃ.
"Duṭṭhulla" refers to the training rule concerning coarse speech.
Duṭṭhulla (tức là) giới duṭṭhullavācā.
Attakāmatāti attakāmapāricariyasikkhāpadañca.
"Attakāmatā" refers to the training rule concerning service for one's own pleasure.
Attakāmatā (tức là) giới attakāmapāricariya.
Duṭṭhadosā duve cevāti dve duṭṭhadosasikkhāpadāni ca.
"Duṭṭhadosā duve cevā" refers to the two training rules concerning malicious intent.
Duṭṭhadosā duve cevā (tức là) hai giới duṭṭhadosa.
Dutiyāniyatopi cāti dutiyaaniyatasikkhāpadañca.
"Dutiyāniyatopi cā" refers to the second indeterminate training rule.
Dutiyāniyatopi cā (tức là) giới dutiyaaniyatasikkhāpada.
360. Acchindanañcāti sāmaṃ cīvaraṃ datvā acchindanañca.
"Acchindanañcā" refers to taking back a robe after having given it.
360. Acchindanañcā (tức là) giới tự mình cho y rồi đoạt lại.
Pariṇāmoti saṅghikalābhassa attano pariṇāmanañca.
"Pariṇāmo" refers to appropriating communal gains for oneself.
Pariṇāmo (tức là) giới chuyển lợi lộc của Tăng về cho mình.
Musāomasapesuṇāti musāvādo ca omasavādo ca bhikkhupesuññañca.
"Musāomasapesuṇā" refers to false speech, insulting speech, and slander of bhikkhus.
Musāomasapesuṇā (tức là) giới nói dối, giới phỉ báng, và giới nói xấu tỳ khưu.
Duṭṭhullārocanañcevāti duṭṭhullāpattiārocanasikkhāpadañca.
"Duṭṭhullārocanañcevā" refers to the training rule concerning revealing a grave offense.
Duṭṭhullārocanañcevā (tức là) giới tiết lộ tội lỗi nặng.
Pathavīkhaṇanampi cāti pathavīkhaṇanasikkhāpadañca.
"Pathavīkhaṇanampi cā" refers to the training rule concerning digging the ground.
Giới đào đất tức là giới học về việc đào đất.
361. Bhūtagāmañca vādo cāti bhūtagāmasikkhāpadaṃ, aññavādakasikkhāpadañca.
"Bhūtagāmañca vādo cā" refers to the training rule concerning plant life, and the training rule concerning speaking otherwise.
361. Giới về chúng sinh thực vật và giới nói lời khác tức là giới học về chúng sinh thực vật và giới học về việc nói lời khác.
Ujjhāpanakameva cāti ujjhāpanakasikkhāpadañca.
"Ujjhāpanakameva cā" refers to the training rule concerning causing annoyance.
Giới khiêu khích tức là giới học về việc khiêu khích.
Nikkaḍḍho siñcanañcevāti vihārato nikkaḍḍhanañca udake tiṇādisiñcanañca.
"Nikkaḍḍho siñcanañcevā" refers to expelling from a monastery, and sprinkling grass, etc., with water.
Trục xuất và tưới nước tức là việc trục xuất khỏi trú xứ và việc tưới cỏ cây vào nước.
Āmisahetu cāti āmisahetu bhikkhuniyo ovādasikkhāpadañca.
"Āmisahetu cā" refers to the training rule concerning admonishing bhikkhunis for material gain.
Vì lợi dưỡng tức là giới học về việc khuyên dạy Tỳ-khưu-ni vì lợi dưỡng.
362. Bhuttāvinti bhuttāviṃ anatirittena khādanīyādinā pavāraṇasikkhāpadañca.
"Bhuttāvinti" refers to the training rule concerning inviting one who has eaten with unconsumed edibles, etc.
362. Đã thọ thực tức là giới học về việc mời người đã thọ thực dùng vật thực như đồ ăn không dư.
Ehanādarinti ‘‘ehāvuso, gāmaṃ vā’’ti (pāci. 275) vuttasikkhāpadañca anādariyasikkhāpadañca.
"Ehanādari" refers to the training rule stated as, "Come, friend, to the village," and the training rule concerning disrespect.
Không kính trọng tức là giới học được nói là “Này chư Hiền, hãy đến làng” và giới học về việc không kính trọng.
Bhiṃsāpanameva cāti bhikkhubhiṃsanakañca.
"Bhiṃsāpanameva cā" refers to frightening bhikkhus.
Hăm dọa tức là giới học về việc hăm dọa Tỳ-khưu.
Apanidheyyāti pattādiapanidhānasikkhāpadañca.
"Apanidheyyā" refers to the training rule concerning hiding a bowl, etc.
Cất giấu tức là giới học về việc cất giấu bát v.v.
Sañcicca pāṇanti sañcicca pāṇaṃ jīvitāvoropanañca.
"Sañcicca pāṇa" refers to intentionally taking a life.
Cố ý tước đoạt mạng sống tức là giới học về việc cố ý tước đoạt mạng sống.
Sappāṇakampi cāti jānaṃ sappāṇakaudakasikkhāpadañca.
"Sappāṇakampi cā" refers to the training rule concerning water with living creatures, knowing it to be so.
Nước có sinh vật tức là giới học về nước có sinh vật mà biết rõ.
363. Ukkoṭanañcāti punakammāya ukkoṭanañca.
"Ukkoṭanañcā" refers to instigating for a repeated act.
363. Hủy bỏ tức là giới học về việc hủy bỏ để làm lại nghiệp.
Ūnoti ūnavīsativassasikkhāpadañca.
"Ūno" refers to the training rule concerning one under twenty years old.
Chưa đủ tức là giới học về người chưa đủ 20 tuổi.
Saṃvāsoti ukkhittakena saddhiṃ saṃvāsasikkhāpadañca.
"Saṃvāso" refers to the training rule concerning cohabitation with an expelled bhikkhu.
Cùng sống tức là giới học về việc cùng sống với người bị khai trừ.
Nāsane cāti nāsitakasāmaṇerasambhogasikkhāpadañca.
"Nāsane cā" refers to the training rule concerning sharing with an expelled novice.
Trục xuất tức là giới học về việc chung hưởng với Sa-di bị trục xuất.
Sahadhammikanti sahadhammikaṃ vuccamānasikkhāpadañca.
"Sahadhammika" refers to the training rule concerning one who speaks in accordance with the Dhamma.
Cùng pháp tức là giới học về việc nói với người cùng pháp.
Vilekhā cāti ‘‘vilekhāya saṃvattantī’’ti (pāci. 439) āgatasikkhāpadañca.
"Vilekhā cā" refers to the training rule that states, "leading to disfigurement."
Làm xáo trộn tức là giới học được nói là “làm xáo trộn”.
Mohanāti mohanasikkhāpadañca.
"Mohanā" refers to the training rule concerning delusion.
Mê hoặc tức là giới học về việc mê hoặc.
Amūlakena cāti amūlakena saṅghādisesena anuddhaṃsanasikkhāpadañca.
"Amūlakena cā" refers to the training rule concerning falsely accusing with a Saṅghādisesa.
Không căn cứ tức là giới học về việc vu khống Tăng tàn không có căn cứ.
364. Kukkuccaṃ khīyanaṃ datvāti kukkuccauppādanañca dhammikānaṃ kammānaṃ chandaṃ datvā khīyanañca cīvaraṃ datvā khīyanañca.
"Kukkuccaṃ khīyanaṃ datvā" refers to causing remorse, and criticizing after having given consent for a lawful act, and criticizing after having given a robe.
364. Gây hối hận, phàn nàn sau khi đã cho tức là việc gây hối hận, việc phàn nàn sau khi đã cho ý kiến đồng thuận về các nghiệp hợp pháp, và việc phàn nàn sau khi đã cho y.
Pariṇāmeyya puggaleti saṅghikaṃ lābhaṃ puggalassa pariṇāmanasikkhāpadañca.
"Pariṇāmeyya puggale" refers to the training rule concerning appropriating communal gains for an individual.
Chuyển cho cá nhân tức là giới học về việc chuyển lợi lộc của Tăng cho cá nhân.
Kiṃ te, akālaṃ, acchindeti ‘‘kiṃ te, ayye, eso purisapuggalo karissatī’’ti (pāci. 705) āgatasikkhāpadañca akālacīvaraṃ ‘‘kālacīvara’’nti adhiṭṭhahitvā bhājanasikkhāpadañca bhikkhuniyā saddhiṃ cīvaraṃ parivattetvā acchindanasikkhāpadañca.
"Kiṃ te, akālaṃ, acchinde" refers to the training rule that states, "What will that male person do for you, venerable one?"; the training rule concerning determining an unseasonal robe as a "seasonal robe" and distributing it; and the training rule concerning exchanging a robe with a bhikkhuni and then taking it back.
Cái gì của cô, phi thời, giật lấy tức là giới học được nói là “Này Hiền tỷ, người nam này sẽ làm gì cho cô?”, giới học về việc chia y phi thời sau khi đã tác thành là “y đúng thời”, và giới học về việc đổi y với Tỳ-khưu-ni rồi lại giật lấy.
Duggahanirayena cāti duggahitena dupadhāritena paraṃ ujjhāpanasikkhāpadañca nirayena vā brahmacariyena vā abhisapanasikkhāpadañca.
"Duggahanirayena cā" refers to the training rule concerning criticizing another based on a misapprehension or wrong inference; and the training rule concerning swearing by hell or by the holy life.
Địa ngục sai lầm tức là giới học về việc khiêu khích người khác bằng cách nắm giữ sai lầm, suy đoán sai lầm, và giới học về việc thề bằng địa ngục hoặc phạm hạnh.
365. Gaṇassa cāti ‘‘gaṇassa cīvaralābhaṃ antarāyaṃ kareyyā’’ti (pāci. 908) vuttasikkhāpadañca.
365. And for the Sangha refers to the training rule stated as "should obstruct the acquisition of robes for the Sangha."
365. Của chúng Tăng tức là giới học được nói là “gây trở ngại cho việc nhận y của chúng Tăng”.
Vibhaṅgañcāti ‘‘dhammikaṃ cīvaravibhaṅgaṃ paṭibāheyyā’’ti (pāci. 912) vuttasikkhāpadañca.
And the distribution refers to the training rule stated as "should obstruct a lawful distribution of robes."
Phân chia tức là giới học được nói là “cản trở việc phân chia y hợp pháp”.
Dubbalāsā tatheva cāti ‘‘dubbalacīvarapaccāsāya cīvarakālasamayaṃ atikkāmeyyā’’ti (pāci. 921) vuttasikkhāpadañca.
And likewise with poor hope refers to the training rule stated as "should let the robe-season pass with the hope of poor quality robes."
Hy vọng yếu ớt cũng như vậy tức là giới học được nói là “vượt quá thời gian y kỳ với hy vọng y yếu ớt”.
Dhammikaṃ kathinuddhāranti ‘‘dhammikaṃ kathinuddhāraṃ paṭibāheyyā’’ti (pāci. 928) vuttasikkhāpadañca.
Lawful Kathina termination refers to the training rule stated as "should obstruct a lawful Kathina termination."
Hủy Kathina hợp pháp tức là giới học được nói là “cản trở việc hủy Kathina hợp pháp”.
Sañciccāphāsumeva cāti ‘‘bhikkhuniyā sañcicca aphāsuṃ kareyyā’’ti (pāci. 942) vuttasikkhāpadañca.
And intentionally causing discomfort refers to the training rule stated as "should intentionally cause discomfort to a bhikkhunī."
Cố ý làm khó chịu tức là giới học được nói là “cố ý làm cho Tỳ-khưu-ni khó chịu”.
366. Sayaṃ upassayaṃ datvāti ‘‘bhikkhuniyā upassayaṃ datvā kupitā anattamanā nikkaḍḍheyyā’’ti (pāci. 951) vuttasikkhāpadañca.
366. Having given lodging oneself refers to the training rule stated as "having given lodging to a bhikkhunī, being angry and displeased, should expel her."
366. Tự mình cho trú xứ tức là giới học được nói là “sau khi đã cho Tỳ-khưu-ni trú xứ, nổi giận, không hài lòng, trục xuất”.
Akkoseyya cāti ‘‘bhikkhuṃ akkoseyya vā paribhāseyya vā’’ti (pāci. 1029) vuttasikkhāpadañca.
And should abuse refers to the training rule stated as "should abuse or revile a bhikkhu."
Mắng chửi tức là giới học được nói là “mắng chửi hoặc phỉ báng Tỳ-khưu”.
Caṇḍikāti ‘‘caṇḍīkatā gaṇaṃ paribhāseyyā’’ti (pāci. 1034) vuttasikkhāpadañca.
Ill-tempered refers to the training rule stated as "being ill-tempered, should revile the Sangha."
Nóng nảy tức là giới học được nói là “nóng nảy, phỉ báng chúng Tăng”.
Kulamaccharinī assāti ‘‘kulamaccharinī assā’’ti (pāci. 1043) vuttasikkhāpadañca.
Should be jealous of families refers to the training rule stated as "should be jealous of families."
Đố kỵ gia đình tức là giới học được nói là “đố kỵ gia đình”.
Gabbhiniṃ vuṭṭhāpeyya cāti ‘‘gabbhiniṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1068) vuttasikkhāpadañca.
And should give ordination to a pregnant woman refers to the training rule stated as "should give ordination to a pregnant woman."
Cấp giới cho người đang mang thai tức là giới học được nói là “cấp giới cho người đang mang thai”.
367. Pāyantinti ‘‘pāyantiṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1073) vuttasikkhāpadañca.
367. Nursing refers to the training rule stated as "should give ordination to a nursing woman."
367. Đang cho bú tức là giới học được nói là “cấp giới cho người đang cho bú”.
Dve ca vassānīti ‘‘dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1080) vuttasikkhāpadañca.
And two years refers to the training rule stated as "should give ordination to a sikkhamānā who has not trained for two years in the six Dhammas."
Hai năm tức là giới học được nói là “cấp giới cho người nữ học giới đang học hai năm sáu pháp mà chưa học xong”.
Saṅghenāsammatanti ‘‘sikkhitasikkhaṃ sikkhamānaṃ saṅghena asammataṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1086) vuttasikkhāpadañca.
Not approved by the Sangha refers to the training rule stated as "should give ordination to a sikkhamānā who has trained but is not approved by the Sangha."
Chưa được Tăng đồng ý tức là giới học được nói là “cấp giới cho người nữ học giới đã học xong mà chưa được Tăng đồng ý”.
Tisso gihigatā vuttāti ‘‘ūnadvādasavassaṃ gihigataṃ (pāci. 1091), paripuṇṇadvādasavassaṃ gihigataṃ dve vassāni chasu dhammesu asikkhitasikkhaṃ (pāci. 1097), dvevassāni sikkhitasikkhaṃ saṅghena asammata’’nti (pāci. 1103) vuttasikkhāpadāni ca.
Three householders are stated refers to the training rules stated as "a householder under twelve years old, a householder fully twelve years old who has not trained for two years in the six Dhammas, and one who has trained for two years but is not approved by the Sangha."
Ba người nữ đã lập gia đình được nói đến tức là ba giới học được nói là “người nữ đã lập gia đình chưa đủ 12 tuổi, người nữ đã lập gia đình đủ 12 tuổi đã học hai năm sáu pháp mà chưa học xong, người nữ đã học xong hai năm mà chưa được Tăng đồng ý”.
Tissoyeva kumārikāti ‘‘ūnavīsativassaṃ kumāribhūta’’ntiādinā (pāci. 1120) nayena vuttā tisso ca.
And only three maidens refers to the three stated in the manner beginning with "a maiden under twenty years old," and so on.
Ba cô gái đồng trinh tức là ba giới học được nói theo cách “cô gái đồng trinh chưa đủ 20 tuổi” v.v.
368. Ūnadvādasavassā dveti ‘‘ūnadvādasavassā vuṭṭhāpeyya (pāci. 1137), paripuṇṇadvādasavassā saṅghena asammatā vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1142) vuttāni dve sikkhāpadāni ca.
368. Two under twelve years old refers to the two training rules stated as "should give ordination to one under twelve years old, and should give ordination to one fully twelve years old not approved by the Sangha."
368. Hai người chưa đủ 12 tuổi tức là hai giới học được nói là “cấp giới cho người chưa đủ 12 tuổi, cấp giới cho người đủ 12 tuổi mà chưa được Tăng đồng ý”.
Alaṃ tāva teti ‘‘alaṃ tāva te, ayye, vuṭṭhāpitenā’’ti (pāci. 1147) vuttasikkhāpadañca.
Enough for you refers to the training rule stated as "Enough for you, Venerable Lady, with having given ordination."
Đủ rồi cô tức là giới học được nói là “Này Hiền tỷ, cô được cấp giới như vậy là đủ rồi”.
Sokāvassāti ‘‘caṇḍiṃ sokāvāsaṃ sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1159) vuttasikkhāpadañca.
Sorrowful abode refers to the training rule stated as "should give ordination to an ill-tempered sikkhamānā who is in a sorrowful abode."
Sokāvāsa tức là giới học được nói là “cấp giới cho người nữ học giới nóng nảy, có trú xứ sầu muộn”.
Pārivāsikacchandadānatoti ‘‘pārivāsikachandadānena sikkhamānaṃ vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1167) vuttasikkhāpadañca.
From giving consent for probation refers to the training rule stated as "should give ordination to a sikkhamānā by giving consent for probation."
Do việc cho ý kiến đồng thuận về Pārivāsika tức là giới học được nói là “cấp giới cho người nữ học giới do việc cho ý kiến đồng thuận về Pārivāsika”.
369. Anuvassaṃ duve cāti ‘‘anuvassaṃ vuṭṭhāpeyya (pāci. 1171), ekaṃ vassaṃ dve vuṭṭhāpeyyā’’ti (pāci. 1175) vuttasikkhāpadāni cāti ekūnasattati sikkhāpadāni.
369. And two annually refers to the training rules stated as "should give ordination annually, and should give ordination to two in one year." Thus there are sixty-nine training rules.
369. Hai giới mỗi năm tức là hai giới học được nói là “cấp giới mỗi năm, cấp giới hai người trong một năm”. Như vậy là 69 giới học.
Adinnādānatulyattāti adinnādānena samānasamuṭṭhānattā.
Due to being equal to taking what is not given means due to having the same origin as taking what is not given.
Do tương tự với giới không cho mà lấy tức là do có cùng nguồn gốc phát sinh với giới không cho mà lấy.
Tisamuṭṭhānikā katāti sacittakehi tīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhahantīti vuttā.
Are made to have three origins means they are said to originate from three origins with intention.
Được nói là có ba nguồn gốc phát sinh tức là được nói là phát sinh từ ba nguồn gốc có chủ ý.
370. Sañcarikuṭimahallakanti sañcarittaṃ, saññācikāya kuṭikaraṇaṃ, mahallakavihārakaraṇañca.
370. Acting as a go-between, hut, and large dwelling refers to acting as a go-between, building a hut by requesting, and building a large dwelling.
370. Liên lạc, cất nhà nhỏ, nhà lớn tức là giới liên lạc, giới cất nhà nhỏ bằng cách xin, và giới cất nhà lớn.
Dhovāpanañca paṭiggahoti aññātikāya bhikkhuniyā purāṇacīvaradhovāpanañca cīvarapaṭiggahaṇañca.
Washing and acceptance refers to washing old robes for a bhikkhunī who is not a relative, and accepting robes.
Giặt và nhận tức là giới giặt y cũ cho Tỳ-khưu-ni không phải bà con và giới nhận y.
Cīvarassa ca viññattinti aññātakaṃ gahapatiṃ vā gahapatāniṃ vā cīvaraviññāpanasikkhāpadañca.
And requesting robes refers to the training rule of requesting robes from a householder or householder's wife who is not a relative.
Việc xin y tức là giới học về việc xin y từ gia chủ hoặc vợ gia chủ không phải bà con.
Gahaṇañca taduttarinti taduttarisādiyanasikkhāpadañca.
And receiving more than that refers to the training rule of accepting more than that.
Việc nhận vượt mức tức là giới học về việc nhận vượt mức đó.
371. Upakkhaṭadvayañcevāti ‘‘cīvaracetāpannaṃ upakkhaṭaṃ hotī’’ti (pārā. 528) āgatasikkhāpadadvayañca.
371. And the two prepared refers to the two training rules that occur as "the robe-fund is prepared."
371. Hai giới đã chuẩn bị tức là hai giới học được nói là “tiền y đã được chuẩn bị”.
Tathā dūtena cīvaranti dūtenacīvaracetāpannapahitasikkhāpadañca.
And similarly, the training rule concerning a robe procured through a messenger.
Y bằng sứ giả cũng vậy tức là giới học về tiền y được gửi bằng sứ giả.
Kosiyanti kosiyamissakasikkhāpadañca.
And the training rule concerning mixed silk.
Vải lụa tức là giới học về vải lụa lẫn lộn.
Suddhakāḷānanti ‘‘suddhakāḷakāna’’ntiādisikkhāpadañca (pārā. 548).
And the training rule beginning with ‘pure black’.
Màu đen thuần túy tức là giới học về “màu đen thuần túy” v.v.
Dve bhāgādānameva cāti ‘‘dve bhāgā ādātabbā’’ti (pārā. 553) vuttasikkhāpadañca.
And the training rule stated as ‘two parts are to be taken’.
Hai phần phải nhận tức là giới học được nói là “hai phần phải nhận”.
372. Chabbassānīti chabbassāni dhāraṇasikkhāpadañca.
372. And the training rule concerning wearing (a rug for) six years.
372. Sáu năm tức là giới học về việc giữ y sáu năm.
Purāṇassāti ‘‘purāṇasanthatassā’’ti (pārā. 567) vuttasikkhāpadañca.
And the training rule stated as ‘of the old rug’.
Về cái cũ là giới học đã được nói đến là “về cái chiếu cũ”.
Lomadhovāpanampi cāti eḷakalomadhovāpanasikkhāpadañca.
And the training rule concerning washing sheep’s wool.
Và việc giặt lông là giới học về việc giặt lông cừu.
Rūpiyassa paṭiggāhoti rūpiyapaṭiggahaṇasikkhāpadañca.
And the training rule concerning accepting money.
Việc nhận bạc là giới học về việc nhận bạc.
Ubho nānappakārakāti rūpiyasaṃvohārakayavikkayasikkhāpadāni ca.
And the training rules concerning various kinds of transactions involving money, buying and selling.
Cả hai loại khác nhau là các giới học về việc giao dịch mua bán bạc.
373. Ūnabandhanapatto cāti ūnapañcabandhanapattasikkhāpadañca.
373. And the training rule concerning a bowl with less than five bands.
373. Và bát thiếu dây buộc là giới học về bát thiếu năm dây buộc.
Vassasāṭikasuttakanti vassikasāṭikasikkhāpadañca suttaṃ viññāpetvā cīvarakārāpanasikkhāpadañca.
And the training rule concerning a rain-robe, and the training rule concerning having a robe made by requesting thread.
Và điều kinh về y tắm mưa là giới học về y tắm mưa và giới học về việc khiến người khác làm y bằng cách thỉnh cầu một điều kinh.
Vikappāpajjananti tantavāye upasaṅkamitvā cīvare vikappāpajjanañca.
And the training rule concerning making a stipulation for a robe with a weaver.
Việc khiến người khác phân vân là việc đến gặp thợ dệt và khiến người ấy phân vân về y.
Yāva dvāradānañca sibbananti ‘‘yāva dvārakosā aggaḷaṭṭhapanāyā’’ti (pāci. 135) vuttasikkhāpadañca ‘‘aññātikāya bhikkhuniyā cīvaraṃ dadeyya (pāci. 171), cīvaraṃ sibbeyyā’’ti (pāci. 176) vuttasikkhāpadadvayañca.
And the training rule stated as ‘up to the door-frame for placing the bolt’, and the two training rules stated as ‘one may give a robe to an unrelated bhikkhunī’, ‘one may sew a robe’.
Cho đến việc cho đến cửa và việc may là giới học đã được nói đến là “cho đến cửa hoặc cho đến việc cài then cửa” và hai giới học đã được nói đến là “cho y cho tỳ khưu ni không phải bà con, may y”.
374. Pūvehīti pūvehi vā manthehi vā abhihaṭṭhuṃ pavāraṇasikkhāpadañca.
374. And the training rule concerning inviting (to accept) cakes or sweetmeats brought (as offerings).
374. Với bánh là giới học về việc nhận lời mời dùng bánh hoặc đồ ngọt đã được mang đến.
Paccayoti catumāsapaccayapavāraṇasikkhāpadañca.
And the training rule concerning an invitation for requisites for four months.
Vật dụng là giới học về lời mời dùng vật dụng trong bốn tháng.
Jotīti jotiyā samādahanasikkhāpadañca.
And the training rule concerning lighting a lamp.
Lửa là giới học về việc đốt lửa.
Ratananti ratanasikkhāpadañca.
And the training rule concerning jewels.
Báu là giới học về báu.
Sūci…pe… sugatassa cāti sūcigharasikkhāpadādīni satta sikkhāpadāni ca.
And the seven training rules beginning with the training rule concerning a needle-case, and so on, and concerning the Sugata.
Kim…v.v… và của Đức Sugata là giới học về hộp kim và bảy giới học khác.
375. Aññaviññattisikkhā cāti ‘‘aññaṃ viññāpeyyā’’ti (pāci. 749) vuttasikkhāpadañca.
375. And the training rule stated as ‘one may request something else’.
375. Và giới học về việc thỉnh cầu vật khác là giới học đã được nói đến là “thỉnh cầu vật khác”.
Aññaṃ cetāpanampi cāti ‘‘aññaṃ cetāpetvā aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 749) vuttasikkhāpadañca.
And the training rule stated as ‘having requested one thing, one may request another’.
Và việc khiến người khác mua vật khác là giới học đã được nói đến là “khiến người khác mua vật này rồi lại khiến mua vật khác”.
Saṅghikena duve vuttāti ‘‘saṅghikena aññaṃ cetāpeyya (pāci. 759), saṅghikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 764) vuttāni dve sikkhāpadāni ca.
And the two training rules stated as ‘one may request something else with a Saṅgha’s (property)’, ‘one may request something else with a Saṅgha’s (property) by making a request’.
Hai điều được nói đến về vật của Tăng là hai giới học đã được nói đến là “khiến người khác mua vật khác bằng vật của Tăng, khiến người khác mua vật khác bằng vật của Tăng đã được thỉnh cầu”.
Dve mahājanikenāti ‘‘mahājanikena aññaṃ cetāpeyya (pāci. 769), mahājanikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 774) vuttāni dve sikkhāpadāni ca.
And the two training rules stated as ‘one may request something else with a large group’s (property)’, ‘one may request something else with a large group’s (property) by making a request’.
Hai điều về vật của đại chúng là hai giới học đã được nói đến là “khiến người khác mua vật khác bằng vật của đại chúng, khiến người khác mua vật khác bằng vật của đại chúng đã được thỉnh cầu”.
376. Tathā puggalikenekanti ‘‘puggalikena saññācikena aññaṃ cetāpeyyā’’ti (pāci. 779) vuttamekasikkhāpadañca.
376. And similarly, the one training rule stated as ‘one may request something else with an individual’s (property) by making a request’.
376. Cũng vậy, một điều về vật của cá nhân là một giới học đã được nói đến là “khiến người khác mua vật khác bằng vật của cá nhân đã được thỉnh cầu”.
Garupāvuraṇanti garupāvuraṇacetāpanasikkhāpadañca.
And the training rule concerning procuring a heavy cloak.
Y nặng là giới học về việc khiến người khác mua y nặng.
Lahunti lahupāvuraṇacetāpanasikkhāpadaṃ.
And the training rule concerning procuring a light cloak.
Y nhẹ là giới học về việc khiến người khác mua y nhẹ.
‘‘Vighāsā udasāṭi cā’’ti padacchedo.
The word division is ‘‘Vighāsā udasāṭi cā’’.
Phân câu là: “Và hai điều về đồ ăn thừa, y tắm nước”.
Dve vighāsāti ‘‘uccāraṃ vā passāvaṃ vā saṅkāraṃ vā vighāsaṃ vā tirokuṭṭe vā tiropākāre vā chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vā (pāci. 825), harite chaḍḍeyya vā chaḍḍāpeyya vā’’ti (pāci. 829) evaṃ vuttāni dve vighāsasikkhāpadāni ca.
And the two training rules concerning refuse, stated as ‘one may throw or have thrown faeces or urine or rubbish or refuse beyond a wall or beyond a fence’, ‘one may throw or have thrown (them) on greenery’.
Hai điều về đồ ăn thừa là hai giới học đã được nói đến như vầy: “xả hoặc khiến xả phân, nước tiểu, rác hoặc đồ ăn thừa ngoài tường hoặc ngoài hàng rào, xả hoặc khiến xả trên cây xanh”.
Udasāṭi cāti udakasāṭikasikkhāpadañca.
And the training rule concerning a water-robe.
Và y tắm nước là giới học về y tắm nước.
Tathā samaṇacīvaranti tathā ‘‘samaṇacīvaraṃ dadeyyā’’ti (pāci. 917) vuttasikkhāpadañcāti.
And similarly, the training rule stated as ‘one may give a monk’s robe’.
Cũng vậy, y của Sa-môn là cũng vậy, giới học đã được nói đến là “cho y của Sa-môn”.
378. Saṅghabhedoti saṅghabhedasikkhāpadañca.
378. And the training rule concerning schism in the Saṅgha.
378. Phá hòa hợp Tăng là giới học về việc phá hòa hợp Tăng.
Bhedānuvattadubbacadūsakāti bhedānuvattakadubbacakuladūsakasikkhāpadāni ca.
And the training rules concerning followers of schism, intractable ones, and defilers of families.
Kẻ theo phe phá hòa hợp Tăng, kẻ bất trị, kẻ làm ô uế gia đình là các giới học về kẻ theo phe phá hòa hợp Tăng, kẻ bất trị, kẻ làm ô uế gia đình.
Duṭṭhullacchādananti duṭṭhullapaṭicchādanasikkhāpadañca.
And the training rule concerning concealing a serious offense.
Che giấu tội nặng là giới học về việc che giấu tội nặng.
Diṭṭhīti diṭṭhiappaṭinissajjanasikkhāpadañca.
And the training rule concerning not relinquishing a wrong view.
Tà kiến là giới học về việc không từ bỏ tà kiến.
Chandaujjagghikā duveti chandaṃadatvāgamanasikkhāpadañca ujjagghikāya antaraghare gamananisīdanasikkhāpadadvayañca.
And the training rule concerning going without giving one’s consent, and the two training rules concerning going and sitting in a village while laughing boisterously.
Hai điều về việc cười đùa, không cho phép là giới học về việc đi mà không cho phép và hai giới học về việc đi và ngồi trong nhà mà cười đùa.
379. Appasaddā duve vuttāti ‘‘appasaddo antaraghare gamissāmi, nisīdissāmī’’ti (pāci. 588, 589) vuttāni dve sikkhāpadāni ca.
379. Two rules concerning quietness are stated, referring to the two training rules stated as "I will go into the inner chamber quietly, I will sit down quietly."
379. Hai điều được nói đến về việc ít tiếng động là hai giới học đã được nói đến là “ta sẽ đi trong nhà ít tiếng động, ta sẽ ngồi”.
Na byāhareti ‘‘na sakabaḷena mukhena byāharissāmī’’ti (pāci. 619) vuttasikkhāpadañca.
Not speak, referring to the training rule stated as "I will not speak with a mouthful."
Không nói là giới học đã được nói đến là “ta sẽ không nói với miệng đầy thức ăn”.
Chamā, nīcāsane, ṭhānanti ‘‘chamāyaṃ nisīditvā (pāci. 645), nīce āsane nisīditvā (pāci. 647), ṭhito nisinnassā’’ti (pāci. 648) vuttasikkhāpadañca.
On the ground, on a low seat, standing, referring to the training rule stated as "having sat on the ground, having sat on a low seat, standing to one who is seated."
Trên đất, trên chỗ ngồi thấp, đứng là giới học đã được nói đến là “ngồi trên đất, ngồi trên chỗ ngồi thấp, đứng trước người đang ngồi”.
Pacchato uppathena cāti ‘‘pacchato gacchanto purato gacchantassa (pāci. 649), uppathena gacchanto pathena gacchantassā’’ti (pāci. 650) vuttasikkhāpadadvayañca.
Behind and on a side path, referring to the two training rules stated as "going behind one who is going in front, going on a side path to one who is going on the path."
Phía sau và đường vòng là hai giới học đã được nói đến là “đi phía sau người đi trước, đi đường vòng trước người đi trên đường chính”.
380. Vajjacchādāti vajjato paṭicchādanasikkhāpadañca.
380. Concealing faults, referring to the training rule concerning concealing a fault.
380. Che giấu tội lỗi là giới học về việc che giấu tội lỗi.
Anuvattā cāti ukkhittānuvattanasikkhāpadañca.
And following, referring to the training rule concerning following an expelled bhikkhu.
Và kẻ theo phe là giới học về việc theo phe người bị Tăng cử tội.
Gahaṇanti ‘‘hatthaggahaṇaṃ vā sādiyeyyā’’ti (pāci. 675) vuttasikkhāpadañca.
Taking, referring to the training rule stated as "should accept a hand-grasp."
Việc nắm giữ là giới học đã được nói đến là “hoặc nắm giữ bằng tay”.
Osāreyya cāti ‘‘anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāreyyā’’ti (pāci. 695) vuttasikkhāpadañca.
And bringing down, referring to the training rule stated as "without consulting the kāraka Saṅgha, without knowing the Saṅgha's wish, she brings it down."
Và việc hạ bệ là giới học đã được nói đến là “hạ bệ mà không thông báo cho Tăng đoàn thực hiện, không biết ý muốn của đoàn thể”.
Paccakkhāmīti sikkhā cāti ‘‘buddhaṃ paccācikkhāmī’’ti (pāci. 710) vuttasikkhāpadañca.
And the rule 'I reject', referring to the training rule stated as "I reject the Buddha."
Và giới học về việc từ bỏ là giới học đã được nói đến là “từ bỏ Đức Phật”.
Tathā kismiñcideva cāti ‘‘kismiñcideva adhikaraṇe paccākatā’’ti (pāci. 716) vuttasikkhāpadañca.
And likewise in some matter, referring to the training rule stated as "rejected in some matter."
Cũng vậy, trong bất cứ điều gì là cũng vậy, giới học đã được nói đến là “từ bỏ trong bất cứ tranh chấp nào”.
381. Saṃsaṭṭhā dve cāti ‘‘bhikkhuniyo paneva saṃsaṭṭhā viharantī’’ti (pāci. 722) ca ‘‘yā pana bhikkhunī evaṃ vadeyya saṃsaṭṭhāva, ayye, tumhe viharathā’’tiādivacanaṃ (pāci. 728) paṭicca vuttasikkhāpadadvayañca.
381. Two rules concerning association, referring to the two training rules stated concerning "bhikkhunīs living in association" and "if a bhikkhunī should say thus: 'You, venerable sirs, live in association'," and so on.
381. Và hai điều về sự giao du là hai giới học đã được nói đến liên quan đến câu “các tỳ khưu ni giao du cư trú” và “nếu tỳ khưu ni nào nói như vầy: ‘Thưa Ni sư, quý vị hãy giao du cư trú’”.
Vadhitvā cāti ‘‘attānaṃ vadhitvā vadhitvā rodeyyā’’ti (pāci. 880) vuttasikkhāpadañca.
And having struck, referring to the training rule stated as "having struck herself, she should cry again and again."
Và việc tự đánh là giới học đã được nói đến là “tự đánh rồi tự đánh mà khóc”.
Visibbetvā cāti ‘‘bhikkhuniyā cīvaraṃ visibbetvā vā visibbāpetvā vā’’ti (pāci. 893) vuttasikkhāpadañca.
And having unstitched, referring to the training rule stated as "having unstitched or caused to be unstitched a bhikkhunī's robe."
Và việc tháo ra là giới học đã được nói đến là “tháo y của tỳ khưu ni hoặc khiến người khác tháo ra”.
Dukkhitanti ‘‘dukkhitaṃ sahajīvini’’nti (pāci. 947) vuttasikkhāpadañca.
Suffering, referring to the training rule stated as "a suffering co-resident."
Người bị bệnh là giới học đã được nói đến là “người bị bệnh là bạn đồng phạm hạnh”.
Punadeva ca saṃsaṭṭhāti ‘‘saṃsaṭṭhā vihareyya gahapatinā vā gahapatiputtena vā’’ti (pāci. 956) evaṃ puna vuttasaṃsaṭṭhasikkhāpadañca.
And again associated, referring to the training rule concerning association stated again thus: "should live in association with a householder or a householder's son."
Và lại giao du là giới học về sự giao du đã được nói đến lại như vầy: “giao du với gia chủ hoặc con trai gia chủ”.
Neva vūpasameyya cāti ‘‘‘ehāyye, imaṃ adhikaraṇaṃ vūpasamehī’ti (pāci. 995) vuccamānā ‘sādhū’ti paṭissuṇitvā sā pacchā anantarāyikinī neva vūpasameyyā’’ti vuttasikkhāpadañca.
And should not settle, referring to the training rule stated as "being told, 'Come, venerable one, settle this dispute,' and having agreed 'Yes,' she, though having no impediment later, should not settle it."
Và không dàn xếp là giới học đã được nói đến là “được nói ‘Thưa Ni sư, hãy dàn xếp tranh chấp này’, đã nhận lời ‘lành thay’ nhưng sau đó không có chướng ngại mà lại không dàn xếp”.
382. Jānaṃ sabhikkhukārāmanti ‘‘jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyā’’ti (pāci. 1024) vuttasikkhāpadañca.
382. Knowing a monastery with bhikkhus, referring to the training rule stated as "knowing a monastery with bhikkhus, she should enter without asking permission."
382. Biết có tỳ khưu trong tịnh xá là giới học đã được nói đến là “biết có tỳ khưu trong tịnh xá mà không xin phép đi vào”.
Tatheva na pavārayeti ‘‘ubhatosaṅghe tīhi ṭhānehi na pavāreyyā’’ti (pāci. 1051) vuttasikkhāpadañca.
Likewise not invite, referring to the training rule stated as "should not invite in the presence of both Saṅghas on three occasions."
Cũng vậy, không thỉnh cầu là giới học đã được nói đến là “không thỉnh cầu trong cả hai Tăng đoàn ở ba trường hợp”.
Tathā anvaddhamāsañcāti ‘‘anvaddhamāsaṃ bhikkhuniyā bhikkhusaṅghato dve dhammā paccāsīsitabbā’’ti (pāci. 1059) vuttasikkhāpadañca.
And likewise every half-month, referring to the training rule stated as "every half-month, two Dhamma teachings are to be expected by a bhikkhunī from the Bhikkhu Saṅgha."
Cũng vậy, mỗi nửa tháng là cũng vậy, giới học đã được nói đến là “mỗi nửa tháng, tỳ khưu ni phải mong đợi hai pháp từ Tăng đoàn tỳ khưu”.
Sahajīviniyo duveti ‘‘sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā dve vassāni neva anuggaṇheyya (pāci. 1108), sahajīviniṃ vuṭṭhāpetvā neva vūpakāseyyā’’ti (pāci. 1116) vuttasikkhāpadadvayañca.
Two co-residents, referring to the two training rules stated as "having ordained a co-resident, she should not support her for two years, having ordained a co-resident, she should not instruct her."
Hai giới đồng cư là hai giới luật đã được nói đến: ‘sau khi cho một tỳ khưu ni đồng cư xuất gia, không nên giúp đỡ trong hai năm’ và ‘sau khi cho một tỳ khưu ni đồng cư xuất gia, không nên an ủi’.
383-4. Sace me cīvaraṃ ayyeti ‘‘sace me tvaṃ, ayye, cīvaraṃ dassasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti (pāci. 1151) vuttasikkhāpadañca.
383-4. If, venerable one, you give me a robe, referring to the training rule stated as "If, venerable one, you give me a robe, then I will ordain you."
383-4. Nếu y của con, thưa Ni trưởng là giới luật đã được nói đến: ‘Thưa Ni trưởng, nếu Ni trưởng cho con y, con sẽ cho Ni trưởng xuất gia’.
Anubandhissasīti ‘‘sace maṃ tvaṃ, ayye, dve vassāni anubandhissasi, evāhaṃ taṃ vuṭṭhāpessāmī’’ti (pāci. 1155) vuttasikkhāpadañca.
You will follow, referring to the training rule stated as "If, venerable one, you will follow me for two years, then I will ordain you."
Sẽ theo dõi là giới luật đã được nói đến: ‘Thưa Ni trưởng, nếu Ni trưởng theo dõi con trong hai năm, con sẽ cho Ni trưởng xuất gia’.
Asamena sambuddhena pakāsitā ime sattatiṃsa dhammā sabbe kāyavācādito kāyavācācittato ekasamuṭṭhānā katā samanubhāsanā siyuṃ samuṭṭhānato samanubhāsanasikkhāpadena sadisā siyunti yojanā.
These thirty-seven Dhammas, proclaimed by the Fully Awakened One, are all from body, speech, etc., from body, speech, and mind, made of a single origin, they would be admonitions; the explanation is that they would be similar to the training rule concerning admonition in terms of origin.
Những ba mươi bảy pháp này, được Đức Phật Chánh Đẳng Giác tuyên bố một cách bình đẳng, tất cả đều có một nguồn gốc từ thân, khẩu, ý, và có thể là những lời khiển trách tương tự như giới luật về lời khiển trách từ nguồn gốc.
385. Kathināni ca tīṇīti ‘‘niṭṭhitacīvarasmiṃ bhikkhunā ubbhatasmiṃ kathine’’ti (pārā. 462) vuttāni ādito tīṇi sikkhāpadāni.
385. And three Kathina rules, referring to the first three training rules stated as "when the Kathina is withdrawn by a bhikkhu whose robes are finished."
385. Và ba giới Kathina là ba giới luật đầu tiên đã được nói đến: ‘khi y đã hoàn tất và kathina đã được thâu lại bởi tỳ khưu ni’.
Pattoti ‘‘dasāhaparamaṃ atirekapatto’’ti (pārā. 601) vuttasikkhāpadañca.
Bowl means the training rule mentioned as "an extra bowl for more than ten days".
Bát là giới luật đã được nói đến: ‘bát dư không quá mười ngày’.
Bhesajjameva cāti ‘‘paṭisāyanīyāni bhesajjānī’’ti (pārā. 622) vuttasikkhāpadañca.
And indeed medicine means the training rule mentioned as "medicines to be consumed".
Và thuốc men là giới luật đã được nói đến: ‘thuốc men để dùng’.
Accekampi cāti accekasikkhāpadañca.
And also urgent means the training rule concerning urgency.
Và khẩn cấp là giới luật về sự khẩn cấp.
Sāsaṅkanti tadanantarameva sāsaṅkasikkhāpadañca.
With apprehension means the training rule concerning apprehension, immediately after that.
Nghi ngờ là giới luật về sự nghi ngờ ngay sau đó.
Pakkamantadvayampi cāti ‘‘taṃ pakkamanto neva uddhareyyā’’ti (pāci. 109, 115) bhūtagāmavagge vuttasikkhāpadadvayañca.
And also the two concerning departing means the two training rules mentioned in the section on plants as "departing from it, one should not uproot".
Và hai giới rời đi là hai giới luật đã được nói đến trong phẩm về thực vật: ‘người rời đi không nên nhổ bỏ’.
386. Tathā upassayaṃ gantvāti ‘‘bhikkhunupassayaṃ upasaṅkamitvā bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 158) vuttasikkhāpadañca.
386. Similarly, having gone to a nunnery means the training rule mentioned as "having approached a nunnery, one should admonish the bhikkhunīs".
386. Cũng vậy, đến chỗ trú ngụ là giới luật đã được nói đến: ‘sau khi đến chỗ trú ngụ của tỳ khưu ni, nên giáo huấn các tỳ khưu ni’.
Paramparaṃ bhojananti ‘‘paramparabhojane pācittiya’’nti (pāci. 221) vuttasikkhāpadañca.
Successive meals means the training rule mentioned as "a Pācittiya for successive meals".
Thức ăn kế tiếp là giới luật đã được nói đến: ‘phạm Ba-dật-đề về thức ăn kế tiếp’.
Anatirittanti ‘‘anatirittaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā’’ti (pāci. 238) vuttasikkhāpadañca.
Not leftover means the training rule mentioned as "food or delicacies that are not leftover".
Không dư là giới luật đã được nói đến: ‘thức ăn hoặc đồ uống không dư’.
Sabhattoti ‘‘nimantito sabhatto samāno’’ti (pāci. 299) vuttasikkhāpadañca.
With a meal means the training rule mentioned as "being invited with a meal".
Với bữa ăn là giới luật đã được nói đến: ‘được mời với bữa ăn’.
Vikappetvā tatheva cāti ‘‘cīvaraṃ vikappetvā’’ti (pāci. 373) vuttasikkhāpadañca.
And having assigned similarly means the training rule mentioned as "having assigned a robe".
Cũng vậy, sau khi sắp đặt là giới luật đã được nói đến: ‘sau khi sắp đặt y’.
387. Raññoti ‘‘rañño khattiyassā’’ti (pāci. 498) vuttasikkhāpadañca.
387. Of the king means the training rule mentioned as "of a Khattiya king".
387. Của vua là giới luật đã được nói đến: ‘của vua Khattiya’.
Vikāleti ‘‘vikāle gāmaṃ paviseyyā’’ti (pāci. 509-512) vuttasikkhāpadañca.
At the wrong time means the training rule mentioned as "should enter a village at the wrong time".
Không đúng lúc là giới luật đã được nói đến: ‘đi vào làng không đúng lúc’.
Vosāsāti ‘‘vosāsamānarūpā ṭhitā’’ti (pāci. 558) vuttasikkhāpadañca.
Having allowed means the training rule mentioned as "standing, appearing to have allowed".
Thở ra là giới luật đã được nói đến: ‘đứng trong tư thế thở ra’.
‘‘Āraññake ussayavādikā’’ti padacchedo.
The word division is "Āraññake ussayavādikā".
Phân từ: ‘ở rừng, nói lời cao ngạo’.
Āraññaketi ‘‘tathārūpesu āraññakesu senāsanesu pubbe appaṭisaṃvidita’’nti (pāci. 570) vuttasikkhāpadañca.
In forest dwellings means the training rule mentioned as "in such forest dwellings, without having been previously informed".
Ở rừng là giới luật đã được nói đến: ‘ở những chỗ trú ngụ trong rừng như vậy, trước đây chưa được chuẩn bị’.
Ussayavādikāti ‘‘ussayavādikā vihareyyā’’ti (pāci. 679) vuttasikkhāpadañca.
Speaking presumptuously means the training rule mentioned as "should dwell speaking presumptuously".
Nói lời cao ngạo là giới luật đã được nói đến: ‘nên sống với lời nói cao ngạo’.
Pattasannicayañcevāti ‘‘pattasannicayaṃ kareyyā’’ti (pāci. 734) vuttasikkhāpadañca.
And accumulation of bowls means the training rule mentioned as "should accumulate bowls".
Và tích trữ bát là giới luật đã được nói đến: ‘nên tích trữ bát’.
Pure, pacchā, vikālaketi ‘‘yā pana bhikkhunī purebhattaṃ kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 855) ca ‘‘pacchābhattaṃ kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 860) ca ‘‘vikāle kulāni upasaṅkamitvā’’ti (pāci. 865) ca vuttasikkhāpadattayañca.
Before, after, at the wrong time means the three training rules mentioned as "whatever bhikkhunī, before mealtime, approaches families", and "after mealtime, approaches families", and "at the wrong time, approaches families".
Trước, sau, không đúng lúc là ba giới luật đã được nói đến: ‘tỳ khưu ni nào trước bữa ăn đi đến các gia đình’, và ‘sau bữa ăn đi đến các gia đình’, và ‘không đúng lúc đi đến các gia đình’.
388-9. Pañcāhikanti ‘‘pañcāhikaṃ saṅghāṭicāraṃ atikkameyyā’’ti (pāci. 898) vuttasikkhāpadañca.
388-9. Five days means the training rule mentioned as "should exceed the five-day limit for the saṅghāṭi robe".
388-9. Năm ngày là giới luật đã được nói đến: ‘vượt quá năm ngày không mang y saṅghāṭī’.
Saṅkamaninti ‘‘cīvarasaṅkamanīyaṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 903) vuttasikkhāpadañca.
Transferable means the training rule mentioned as "should wear a transferable robe".
Chuyển y là giới luật đã được nói đến: ‘nên mang y chuyển đổi’.
Tathā āvasathadvayanti ‘‘āvasathacīvaraṃ anissajjitvā paribhuñjeyya (pāci. 1004), āvasathaṃ anissajjitvā cārikaṃ pakkameyyā’’ti (pāci. 1009) evaṃ āvasathena saddhiṃ vuttasikkhāpadadvayañca.
Similarly, the two concerning the lodging means the two training rules mentioned in connection with the lodging thus: "should use a lodging-robe without having relinquished it", and "should depart on a journey without having relinquished the lodging".
Cũng vậy, hai giới về chỗ trú ngụ là hai giới luật đã được nói đến liên quan đến chỗ trú ngụ: ‘nên dùng y của chỗ trú ngụ mà không từ bỏ’, ‘nên đi du hành mà không từ bỏ chỗ trú ngụ’.
Pasākheti ‘‘pasākhe jātaṃ gaṇḍaṃ vā’’ti (pāci. 1063) vuttasikkhāpadañca.
On a branch means the training rule mentioned as "a boil or a tumour grown on a branch".
Trên cành là giới luật đã được nói đến: ‘mụn nhọt hoặc’ mụt nhọt mọc trên cành cây.
Āsane cāti ‘‘bhikkhussa purato anāpucchā āsane nisīdeyyā’’ti (pāci. 1215) vuttasikkhāpadañcāti ime pana ekūnatiṃsa dhammā kāyavācato, kāyavācācittato ca samuṭṭhānato sabbe dvisamuṭṭhānikā, tatoyeva kathinasambhavā kathinasamuṭṭhānā hontīti yojanā.
And on a seat means the training rule mentioned as "should sit on a seat in front of a bhikkhu without asking permission". These twenty-nine Dhammas, by their origin from body and speech, and from body, speech, and mind, are all of two origins, and from that very fact, they are Kathina-related, meaning they originate from Kathina.
Và trên chỗ ngồi là giới luật đã được nói đến: ‘nên ngồi trên chỗ ngồi trước một tỳ khưu mà không hỏi ý kiến’. Như vậy, những hai mươi chín pháp này, từ thân và khẩu, và từ thân, khẩu, ý, tất cả đều có hai nguồn gốc, và từ đó có nguồn gốc từ kathina, tức là có nguồn gốc từ kathina.
390. Dve seyyāti dve sahaseyyasikkhāpadāni ca.
390. Two lying down means the two training rules concerning lying down together.
390. Hai giới ngủ chung là hai giới luật về ngủ chung.
Āhaccapādo cāti āhaccapādakasikkhāpadañca.
And striking the foot means the training rule concerning striking the foot.
Và chân chạm là giới luật về chân chạm.
Piṇḍañcāti āvasathapiṇḍabhojanasikkhāpadañca.
And almsfood means the training rule concerning almsfood in a lodging.
Và thức ăn khất thực là giới luật về thức ăn khất thực ở chỗ trú ngụ.
Gaṇabhojananti gaṇabhojanasikkhāpadañca.
Group meal means the training rule concerning group meals.
Thức ăn tập thể là giới luật về thức ăn tập thể.
Vikāleti vikālabhojanasikkhāpadañca.
At the wrong time means the training rule concerning eating at the wrong time.
Không đúng lúc là giới luật về ăn không đúng lúc.
Sannidhiñcevāti sannidhikārakasikkhāpadañca.
And indeed storage means the training rule concerning storing food.
Và tích trữ là giới luật về tích trữ.
Dantaponanti dantaponasikkhāpadañca.
Tooth-stick means the training rule concerning tooth-sticks.
Que chải răng là giới luật về que chải răng.
Acelakanti acelakasikkhāpadañca.
Naked ascetic means the training rule concerning naked ascetics.
Trần truồng là giới luật về trần truồng.
391. Uyyuttañcāti ‘‘uyyuttaṃ senaṃ dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 311) vuttasikkhāpadañca.
391. And deployed means the training rule mentioned as "should go to see a deployed army".
391. Và quân đội đang hành quân là giới luật đã được nói đến: ‘nên đi xem quân đội đang hành quân’.
‘‘Vase uyyodhi’’nti padacchedo.
The word division is "Vase uyyodhiṃ".
Phân từ: ‘ở trong, chiến đấu’.
Vaseti ‘‘senāya vaseyyā’’ti (pāci. 318) vuttasikkhāpadañca.
Should stay means the training rule mentioned as "should stay in an army".
Ở trong là giới luật đã được nói đến: ‘nên ở trong quân đội’.
Uyyodhinti ‘‘uyyodhikaṃ vā…pe… anīkadassanaṃ vā gaccheyyā’’ti (pāci. 323) vuttasikkhāpadañca.
Maneuvers means the training rule mentioned as "should go to see maneuvers... or a review of troops".
Chiến đấu là giới luật đã được nói đến: ‘nên đi xem cuộc chiến đấu hoặc… hoặc xem quân đội’.
Surāti surāpānasikkhāpadañca.
Intoxicating liquor refers to the training rule concerning drinking intoxicating liquor.
Rượu là giới luật về uống rượu.
Orena nhāyananti orenaddhamāsanahāyanasikkhāpadañca.
Bathing below refers to the training rule concerning bathing below the waist.
Tắm không đủ là giới luật về tắm không đủ nửa tháng.
Dubbaṇṇakaraṇañcevāti ‘‘tiṇṇaṃ dubbaṇṇakaraṇāna’’nti (pāci. 368) vuttasikkhāpadañca.
And making discolored refers to the training rule stated as "the three acts of making discolored."
Và làm xấu màu là giới luật đã được nói đến: ‘ba thứ làm xấu màu’.
Pāṭidesanīyadvayanti vuttāvasesaṃ pāṭidesanīyadvayañca.
Two Pāṭidesanīya rules refers to the remaining two Pāṭidesanīya rules that were stated.
Hai giới Pāṭidesanīya là hai giới Pāṭidesanīya còn lại đã được nói đến.
392. Lasuṇanti lasuṇasikkhāpadañca.
392. Garlic refers to the training rule concerning garlic.
392. Tỏi là giới luật về tỏi.
Upatiṭṭheyyāti ‘‘bhikkhussa bhuñjantassa pānīyena vā vidhūpanena vā upatiṭṭheyyā’’ti (pāci. 816) vuttasikkhāpadañca.
Should attend refers to the training rule stated as "should attend a bhikkhu who is eating with water or a fan."
Nên phục vụ là giới luật đã được nói đến: ‘nên phục vụ một tỳ khưu đang ăn bằng nước uống hoặc quạt’.
Naccadassanameva cāti ‘‘naccaṃ vā gītaṃ vā vāditaṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 834) vuttasikkhāpadañca.
And seeing dancing refers to the training rule stated as "should go to see dancing or singing or music."
Và xem múa là giới luật đã được nói đến: ‘nên đi xem múa, hoặc hát, hoặc nhạc’.
Nagganti ‘‘naggā nahāyeyyā’’ti (pāci. 884) vuttasikkhāpadañca.
Naked refers to the training rule stated as "should bathe naked."
Trần truồng là giới luật đã được nói đến: ‘nên tắm trần truồng’.
Attharaṇanti ‘‘ekattharaṇapāvuraṇā tuvaṭṭeyyu’’nti (pāci. 937) vuttasikkhāpadañca.
Covering refers to the training rule stated as "should sleep covered with a single covering."
Vải trải là giới luật đã được nói đến: ‘nên nằm trên một tấm vải trải’.
Mañceti ‘‘ekamañce tuvaṭṭeyyu’’nti (pāci. 933) vuttasikkhāpadañca.
On a couch refers to the training rule stated as "should sleep on a single couch."
Trên giường là giới luật đã được nói đến: ‘nên nằm trên một chiếc giường’.
Antoraṭṭheti ‘‘antoraṭṭhe sāsaṅkasammate’’ti (pāci. 962) vuttasikkhāpadañca.
Within the country refers to the training rule stated as "within a country considered dangerous."
Trong quốc gia là giới luật đã được nói đến: ‘trong quốc gia được xem là nguy hiểm’.
Tathā bahīti ‘‘tiroraṭṭhe sāsaṅkasammate’’ti (pāci. 966) vuttasikkhāpadañca.
Likewise outside refers to the training rule stated as "across a country considered dangerous."
Cũng vậy, bên ngoài là giới luật đã được nói đến: ‘ở ngoài quốc gia được xem là nguy hiểm’.
393. Antovassanti ‘‘antovassaṃ cārikaṃ careyyā’’ti (pāci. 970) vuttasikkhāpadañca.
393. Within the Rains refers to the training rule stated as "should wander during the Rains."
393. Trong mùa mưa là giới luật đã được nói đến: ‘nên đi du hành trong mùa mưa’.
Agārañcāti ‘‘rājāgāraṃ vā cittāgāraṃ vā…pe… pokkharaṇiṃ vā dassanāya gaccheyyā’’ti (pāci. 978) vuttasikkhāpadañca.
And a house refers to the training rule stated as "should go to see a royal palace or a painted house... or a pond."
Và nhà là giới luật đã được nói đến: ‘nên đi xem nhà vua hoặc nhà vẽ tranh… hoặc hồ sen’.
Āsandinti ‘‘āsandiṃ vā pallaṅkaṃ vā paribhuñjeyyā’’ti (pāci. 983) vuttasikkhāpadañca.
A sofa refers to the training rule stated as "should make use of a sofa or a divan."
Ghế bành là giới luật đã được nói đến: ‘nên dùng ghế bành hoặc ghế dài’.
Suttakantananti ‘‘suttaṃ kanteyyā’’ti (pāci. 987) vuttasikkhāpadañca.
Spinning thread refers to the training rule stated as "should spin thread."
Suttakantana (Dệt chỉ) là giới điều đã được nói đến: “nên dệt chỉ”.
Veyyāvaccanti ‘‘gihiveyyāvaccaṃ kareyyā’’ti (pāci. 991) vuttasikkhāpadañca.
Service refers to the training rule stated as "should perform service for householders."
Veyyāvacca (Làm công việc cho gia chủ) là giới điều đã được nói đến: “nên làm công việc cho gia chủ”.
Sahatthā cāti ‘‘agārikassa vā paribbājakassa vā paribbājikāya vā sahatthā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā dadeyyā’’ti (pāci. 1000) vuttasikkhāpadañca.
And with one's own hand refers to the training rule stated as "should give food or drink with one's own hand to a householder, a wanderer, or a female wanderer."
Sahatthā ca (Tự tay) là giới điều đã được nói đến: “nên tự tay dâng đồ ăn hay đồ uống cho gia chủ, người xuất gia nam hay người xuất gia nữ”.
Āvāse ca abhikkhuketi ‘‘abhikkhuke āvāse vassaṃ vaseyyā’’ti (pāci. 1047) vuttasikkhāpadañca.
And in a residence without bhikkhus refers to the training rule stated as "should reside during the Rains in a residence without bhikkhus."
Āvāse ca abhikkhuke (Trong trú xứ không có Tỳ-khưu) là giới điều đã được nói đến: “nên an cư mùa mưa trong trú xứ không có Tỳ-khưu”.
394. Chattanti ‘‘chattupāhanaṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1178) vuttasikkhāpadañca.
394. An umbrella refers to the training rule stated as "should carry an umbrella or sandals."
394. Chatta (Dù) là giới điều đã được nói đến: “nên mang dù và giày dép”.
Yānañcāti ‘‘yānena yāyeyyā’’ti (pāci. 1186) vuttasikkhāpadañca.
And a vehicle refers to the training rule stated as "should travel by vehicle."
Yānañcā (Xe cộ) là giới điều đã được nói đến: “nên đi xe cộ”.
Saṅghāṇinti ‘‘saṅghāṇiṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1191) vuttasikkhāpadañca.
A sash refers to the training rule stated as "should wear a sash."
Saṅghāṇi (Khăn trùm đầu) là giới điều đã được nói đến: “nên mang khăn trùm đầu”.
Alaṅkāranti ‘‘itthālaṅkāraṃ dhāreyyā’’ti (pāci. 1195) vuttasikkhāpadañca.
An ornament refers to the training rule stated as "should wear a woman's ornament."
Alaṅkāra (Trang sức) là giới điều đã được nói đến: “nên mang trang sức nữ”.
Gandhavāsitanti ‘‘gandhavaṇṇakena nahāyeyya (pāci. 1199), vāsitakena piññākena nahāyeyyā’’ti (pāci. 1203) vuttasikkhāpadadvayañca.
Scented refers to the two training rules stated as "should bathe with scented coloring, should bathe with scented powder."
Gandhavāsita (Tắm bằng hương liệu) là hai giới điều đã được nói đến: “nên tắm bằng hương liệu có màu sắc, nên tắm bằng bột thơm”.
‘‘Bhikkhunī…pe… gihiniyā’’ti etena ‘‘bhikkhuniyā ummaddāpeyyā’’tiādīni (pāci. 1207) cattāri sikkhāpadāni vuttāni.
"A bhikkhunī... a householder woman" refers to the four training rules stated, beginning with "should allow a bhikkhunī to massage."
“Bhikkhunī…pe… gihiniyā” (Tỳ-khưu-ni… cho đến… nữ gia chủ) là bốn giới điều đã được nói đến: “nên để Tỳ-khưu-ni xoa bóp”, v.v.
396-7. Aññatrāti ‘‘mātugāmassa uttarichappañcavācāhi dhammaṃ deseyya aññatra viññunā purisaviggahenā’’ti (pāci. 63) vuttasikkhāpadañca.
396-7. Except refers to the training rule stated as "should teach Dhamma to a woman more than five or six sentences, except in the presence of a discerning man."
396-7. Aññatrā (Ngoại trừ) là giới điều đã được nói đến: “nên giảng Pháp cho nữ giới quá năm hoặc sáu lời, ngoại trừ khi có người nam hiểu biết”.
Asammato cevāti ‘‘asammato bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 146) vuttasikkhāpadañca.
And unauthorized refers to the training rule stated as "should admonish bhikkhunīs without authorization."
Asammato cevā (Chưa được chấp thuận) là giới điều đã được nói đến: “nên giáo giới các Tỳ-khưu-ni khi chưa được chấp thuận”.
Tathā atthaṅgatena cāti ‘‘atthaṅgate sūriye bhikkhuniyo ovadeyyā’’ti (pāci. 154) vuttasikkhāpadañca.
Likewise after sunset refers to the training rule stated as "should admonish bhikkhunīs after the sun has set."
Tathā atthaṅgatena cā (Cũng vậy, sau khi mặt trời lặn) là giới điều đã được nói đến: “nên giáo giới các Tỳ-khưu-ni sau khi mặt trời lặn”.
Tiracchānavijjā dve vuttāti ‘‘tiracchānavijjaṃ pariyāpuṇeyya, vāceyyā’’ti (pāci. 1014, 1018) evaṃ vuttāni dve sikkhāpadāni ca.
Two low arts are stated refers to the two training rules stated as "should learn a low art, should teach a low art."
Tiracchānavijjā dve vuttā (Hai pháp tà thuật đã được nói đến) là hai giới điều đã được nói đến: “nên học, nên dạy tà thuật”.
Anokāsakatampi cāti ‘‘anokāsakataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ puccheyyā’’ti (pāci. 1220) vuttasikkhāpadañcāti ime pana sabbe cha dhammā vācato, vācācittato cāti imehi dvīhi samuṭṭhānehi samuṭṭhānikā honti.
And asking without permission refers to the training rule stated as "should ask a bhikkhu who has not given permission". But all these six dhammas arise from these two origins: speech, and speech-and-mind.
Anokāsakatampi cā (Cũng không xin phép) là giới điều đã được nói đến: “nên hỏi Tỳ-khưu một câu hỏi khi chưa xin phép”. Tất cả sáu pháp này có nguồn gốc từ lời nói, và từ lời nói và tâm, tức là có nguồn gốc từ hai nguồn gốc này.
Padasodhammatulyatā ayametesaṃ padasodhammena sadisabhāvoti yojanā.
Equality with the padaso dhamma is the explanation that they are similar to the padaso dhamma.
Sự kết nối là: Padasodhammatulyatā (sự tương đồng với pháp từng lời) là sự tương đồng của chúng với pháp từng lời.
398-9. Ekanti ‘‘bhikkhuniyā saddhiṃ saṃvidhāya ekaddhānamaggaṃ paṭipajjeyyā’’ti (pāci. 180) vuttasikkhāpadañca.
398-9. One refers to the training rule stated as "should go on a single road path in concord with a bhikkhunī".
398-9. Eka (Một mình) là giới điều đã được nói đến: “nên cùng Tỳ-khưu-ni đi trên một con đường”.
Nāvanti ‘‘ekanāvaṃ abhiruheyyā’’ti (pāci. 188) vuttasikkhāpadañca.
Boat refers to the training rule stated as "should board a single boat".
Nāva (Thuyền) là giới điều đã được nói đến: “nên lên cùng một chiếc thuyền”.
Paṇītañcāti ‘‘paṇītabhojanāni agilāno attano atthāya viññāpetvābhuñjeyyā’’ti (pāci. 259) vuttasikkhāpadañca.
And delicious food refers to the training rule stated as "should ask for delicious food for oneself when not ill and eat it".
Paṇītañcā (Thức ăn ngon) là giới điều đã được nói đến: “nên xin thức ăn ngon cho bản thân khi không bệnh rồi thọ dụng”.
Saṃvidhānañcāti mātugāmena saddhiṃ saṃvidhāya gamanasikkhāpadañca.
And concord refers to the training rule concerning traveling in concord with a woman.
Saṃvidhānañcā (Sự sắp đặt) là giới điều về việc đi cùng với nữ giới.
Saṃhareti ‘‘sambādhe lomaṃ saṃharāpeyyā’’ti (pāci. 799) vuttasikkhāpadañca.
To remove hair refers to the training rule stated as "should have hair removed in the private parts".
Saṃhare (Cạo lông) là giới điều đã được nói đến: “nên cạo lông ở chỗ kín”.
Dhaññanti ‘‘āmakadhaññaṃ viññatvā vā’’ti (pāci. 821) vuttasikkhāpadañca.
Grain refers to the training rule stated as "having asked for raw grain".
Dhañña (Hạt thô) là giới điều đã được nói đến: “nên xin hạt thô”.
Nimantitā cevāti ‘‘nimantitā vā pavāritā vā khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā khādeyya vā bhuñjeyya vā’’ti (pāci. 1038) vuttasikkhāpadañca.
And invited refers to the training rule stated as "having been invited or offered, should eat or consume solid food or soft food".
Nimantitā cevā (Cũng được mời) là giới điều đã được nói đến: “nên ăn hoặc thọ dụng đồ ăn hay đồ uống khi được mời hoặc được cho phép”.
Pāṭidesaniyaṭṭhakanti bhikkhunīnaṃ vuttā aṭṭha pāṭidesanīyā ceti buddhaseṭṭhena paññattā etā cuddasa sikkhā catusamuṭṭhānā kāyato, kāyavācato, kāyacittato, vācācittato cāti catūhi samuṭṭhānehi samuṭṭhahanti.
Eight Pāṭidesanīya refers to the eight Pāṭidesanīya rules stated for bhikkhunīs. These fourteen training rules, thus laid down by the Buddha, the best of men, are four-origined, arising from four origins: body, body-and-speech, body-and-mind, and speech-and-mind.
Pāṭidesaniyaṭṭhaka (Tám pháp Pāṭidesanīya) là tám pháp Pāṭidesanīya đã được nói đến cho các Tỳ-khưu-ni, tức là mười bốn giới điều này được Đức Phật Tối Thượng chế định, có catusamuṭṭhāna (bốn nguồn gốc), phát sinh từ thân, từ thân và lời nói, từ thân và tâm, và từ lời nói và tâm.
Samuṭṭhānato addhānena addhānasikkhāpadena samā hontīti matāti yojanā.
The explanation is that they are considered to be similar to the addhāna training rule in terms of their origins.
Sự kết nối là: chúng được xem là addhānena (giống nhau với giới điều về đường dài) từ nguồn gốc.
400-1. Sutinti upassutitiṭṭhanasikkhāpadañca.
400-1. Listening refers to the training rule concerning standing and listening.
400-1. Suti (Nghe lén) là giới điều về việc đứng nghe lén.
Sūpādiviññattinti sūpodanaviññattisikkhāpadañca.
Asking for broth, etc. refers to the training rule concerning asking for broth and rice.
Sūpādiviññatti (Xin súp, v.v.) là giới điều về việc xin súp và cơm.
Andhakāreti ‘‘rattandhakāre appadīpe’’ti (pāci. 839) vuttasikkhāpadañca.
In darkness refers to the training rule stated as "in the dark night, without a lamp".
Andhakāre (Trong bóng tối) là giới điều đã được nói đến: “trong bóng tối ban đêm không có đèn”.
Tatheva ca paṭicchanneti ‘‘paṭicchanne okāse’’ti (pāci. 843) vuttasikkhāpadañca.
And similarly in a concealed place refers to the training rule stated as "in a concealed place".
Tatheva ca paṭicchanne (Cũng vậy, ở chỗ che khuất) là giới điều đã được nói đến: “ở chỗ che khuất”.
Okāseti ‘‘ajjhokāse purisena saddhi’’nti (pāci. 847) evaṃ vuttasikkhāpadañca.
In an open space refers to the training rule stated as "in an open space with a man".
Okāse (Ở chỗ trống) là giới điều đã được nói đến: “ở chỗ trống cùng với người nam”.
Byūhe cāti tadanantarameva ‘‘rathikāya vā byūhe vā siṅghāṭake vā purisena saddhi’’nti (pāci. 851) āgatasikkhāpadañcāti ime sabbepi ādiccabandhunā desitā cha dhammā catutthacchaṭṭhato kāyacittato, kāyavācācittato ca samuṭṭhahantā theyyasatthasamuṭṭhānā theyyasatthasikkhāpadena samānasamuṭṭhānā siyunti yojanā.
And in a public square refers to the training rule that immediately follows, stated as "in a street, or in a public square, or at a crossroads with a man". The explanation is that all these six dhammas, taught by the Kinsman of the Sun, arise from the fourth and sixth origins, namely body-and-mind, and body-speech-and-mind, and are similar in origin to the theyyasattha training rule.
Byūhe cā (Cũng ở ngã tư) là giới điều liền sau đó đã được nói đến: “ở đường phố, hoặc ở ngã tư, hoặc ở chỗ giao nhau cùng với người nam”. Tất cả sáu pháp này, do Đức Phật Thích Ca Mâu Ni giảng dạy, phát sinh từ catutthacchaṭṭhato (thứ tư và thứ sáu), tức là từ thân và tâm, và từ thân, lời nói và tâm, được xem là theyyasatthasamuṭṭhānā (có nguồn gốc giống với giới điều về đoàn cướp).
402. Chatta, daṇḍakarassāpīti ‘‘na chattapāṇissa daṇḍapāṇissā’’ti (pāci. 635) vuttasikkhāpadadvayañca.
402. Umbrella and stick refers to the two training rules stated as "not to one holding an umbrella, not to one holding a stick".
402. Chatta, daṇḍakarassāpī (Dù, cũng như người cầm gậy) là hai giới điều đã được nói đến: “không phải với người cầm dù, người cầm gậy”.
Satthāvudhakarassāpīti ‘‘na satthapāṇissa (pāci. 636), na āvudhapāṇissā’’ti (pāci. 637) vuttasikkhāpadadvayañca.
And holding a weapon refers to the two training rules stated as "not to one holding a knife, not to one holding a weapon".
Satthāvudhakarassāpī (Cũng như người cầm dao, vũ khí) là hai giới điều đã được nói đến: “không phải với người cầm dao, không phải với người cầm vũ khí”.
Pādukūpāhanā, yānanti ‘‘na pādukāruḷhassa (pāci. 638), na upāhanāruḷhassa (pāci. 639), na yānagatassā’’ti (pāci. 640) vuttasikkhāpadattayañca.
Sandals, shoes, and vehicle refers to the three training rules stated as "not to one wearing sandals, not to one wearing shoes, not to one in a vehicle".
Pādukūpāhanā, yāna (Giày dép, xe cộ) là ba giới điều đã được nói đến: “không phải với người mang dép, không phải với người mang giày, không phải với người đang đi xe”.
Seyyā, pallatthikāya cāti ‘‘na sayanagatassa (pāci. 641), na pallatthikāya nisinnassā’’ti (pāci. 642) vuttasikkhāpadadvayañca.
Lying down, and sitting with knees raised refers to the two training rules stated as "not to one lying down, not to one sitting with knees raised".
Seyyā, pallatthikāya cā (Nằm, cũng như ngồi xếp bằng) là hai giới điều đã được nói đến: “không phải với người đang nằm, không phải với người đang ngồi xếp bằng”.
404. Evaṃ tāva sambhinnasamuṭṭhānaṃ veditabbaṃ, niyatasamuṭṭhānaṃ tividhaṃ, taṃ ekasseva sikkhāpadassa hotīti visuṃyeva dassetumāha ‘‘bhūtārocanakañcevā’’tiādi.
404. Thus, the mixed origins should be understood. The determined origin is threefold, and it belongs to only one training rule. To show this separately, it is said: "and announcing a real fault" and so on.
404. Như vậy, cần phải biết về nguồn gốc hỗn hợp. Nguồn gốc cố định có ba loại, chúng chỉ thuộc về một giới điều. Để chỉ ra điều này một cách riêng biệt, đã nói: “bhūtārocanakañcevā” (Cũng như việc tiết lộ sự thật), v.v.
Bhūtārocanakañcevāti tīhi acittakasamuṭṭhānehi samuṭṭhitaṃ bhūtārocanasikkhāpadañca.
And the Bhūtārocana (revealing a bhikkhu's offense) training rule, which arises from three non-mental origins.
Bhūtārocanakañcevā (Cũng như việc tiết lộ sự thật) là giới điều về việc tiết lộ sự thật, phát sinh từ ba nguồn gốc không có tâm.
Corivuṭṭhāpanampi cāti vācācittato, kāyavācācittato cāti dvīhi samuṭṭhitaṃ corivuṭṭhāpanasikkhāpadañca.
And also the Corivuṭṭhāpana (expulsion of a thief) training rule, which arises from two origins: speech-and-mind, and body-speech-and-mind.
Corivuṭṭhāpanampi cā (Cũng như việc phục hồi kẻ cướp) là giới điều về việc phục hồi kẻ cướp, phát sinh từ hai nguồn gốc là lời nói và tâm, và từ thân, lời nói và tâm.
Ananuññātameva ananuññātamattaṃ.
Ananuññātamattaṃ (unpermitted) means simply unpermitted.
Ananuññātamatta (Chỉ không được cho phép) là điều không được cho phép.
Ananuññātamattanti vācato, kāyavācato, vācācittato, kāyavācācittato cāti catūhi samuṭṭhitaṃ ananuññātasikkhāpadañcāti.
Ananuññātamattaṃ refers to the Ananuññāta training rule, which arises from four origins: speech, body-and-speech, speech-and-mind, and body-speech-and-mind.
Ananuññātamatta (Chỉ không được cho phép) là giới điều không được cho phép, phát sinh từ bốn nguồn gốc là lời nói, từ thân và lời nói, từ lời nói và tâm, và từ thân, lời nói và tâm.
Idaṃ tayanti idaṃ sikkhāpadattayaṃ.
This triad means these three training rules.
Idaṃ taya (Ba điều này) là ba giới điều này.
Asambhinnanti kenaci aññena sikkhāpadena asammissasamuṭṭhānaṃ.
Asambhinnaṃ (unmixed) means an origin unmixed with any other training rule.
Không pha tạp có nghĩa là sự khởi lên không bị pha trộn với bất kỳ giới học nào khác.
406-7. Dukkaṭādayoti ādi-saddena thullaccayasaṅghādisesā gahitā.
406-7. Dukkaṭa and so on means that the word ādi (and so on) includes offences like Thullaccaya and Saṅghādisesa.
406-7. Các tội tác ác, v.v. – với từ v.v., các tội trọng và tăng tàn được bao gồm.
Yathāha – ‘‘payoge dukkaṭaṃ.
As it is said: "A dukkaṭa offence in the attempt.
Như đã nói: “Trong hành động là tội tác ác.
Ekaṃ piṇḍaṃ anāgate āpatti thullaccayassa.
When one lump has not yet arrived, there is a Thullaccaya offence.
Một miếng cơm chưa đến thì là tội trọng.
Tasmiṃ piṇḍe āgate āpatti saṅghādisesassā’’ti (pari. 277).
When that lump has arrived, there is a Saṅghādisesa offence."
Khi miếng cơm đó đến thì là tội tăng tàn.”
Vikāle pana pācittīti vikālabhojanapācitti.
But a Pācittiya in the wrong time refers to the Pācittiya for eating at the wrong time.
Còn vào phi thời thì là tội ưng đối trị có nghĩa là tội ưng đối trị về việc thọ thực phi thời.
Aññātihatthatoti aññātikāya bhikkhuniyā antaragharaṃ paviṭṭhāya hatthato.
From the hand of a non-relative means from the hand of a bhikkhunī who is not a relative and has entered the inner house.
Từ tay của người không phải thân quyến có nghĩa là từ tay của một nữ Tỳ-khưu không phải thân quyến đã đi vào trong nhà.
Gahetvāti khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā.
Having taken means having received edibles or food directly by hand.
Thọ nhận có nghĩa là tự tay thọ nhận đồ ăn hay đồ uống.
‘‘Pañca imā āpattiyo’’ti padacchedo.
"These five offences" is the division of words.
“Năm tội này” là cách chia từ.
409-10. Samādisati katheti ce.
409-10. He instructs if he speaks.
409-10. Ra lệnh và nói.
Sabbathā vipannanti adesitavatthukatādinā sabbappakārena vipannappadesaṃ.
Completely faulty means a place faulty in every way, such as having an undeclared site.
Hoàn toàn sai lạc có nghĩa là một nơi chốn hoàn toàn sai lạc về mọi phương diện, như chưa được chỉ định đất, v.v.
Kuṭinti saññācikāya kuṭiṃ.
A hut means a hut requested.
Tịnh xá có nghĩa là tịnh xá được thỉnh cầu.
Yathāha parivāre ‘‘tassa kuṭiṃ karonti adesitavatthukaṃ pamāṇātikkantaṃ sārambhaṃ aparikkamana’’nti (pari. 278).
As it is said in the Parivāra: "They make a hut for him, with an undeclared site, exceeding the measure, with trouble, not to be moved."
Như đã nói trong Parivāra: “Họ làm tịnh xá cho vị ấy, chưa được chỉ định đất, vượt quá kích thước, có sự khởi đầu, không được chuyển dời.”
Padasodhammaṃ mūlaṃ samuṭṭhānaṃ yassa pācittiyassāti tathā vuttaṃ, tena padasodhammamūlena, sahatthe cetaṃ karaṇavacanaṃ.
It is said thus because it is a Pācittiya offence whose root origin is the Dhamma word by word; and this is an instrumental case in the sense of "by oneself."
Pháp từng chữ là nguyên nhân khởi lên của tội ưng đối trị nào, nên đã được nói như vậy, do đó bằng nguyên nhân pháp từng chữ, và đây là từ chỉ công cụ trong nghĩa tự thân.
413. Vatvāti attano atthāya viññāpetvā.
413. Having spoken means having requested for one's own benefit.
413. Nói có nghĩa là thỉnh cầu vì lợi ích của mình.
Bhikkhuninti bhikkhūnaṃ bhuñjanaṭṭhāne ṭhatvā ‘‘idha sūpaṃ detha, idha odanaṃ dethā’’ti vosāsamānaṃ upāsakānaṃ vatvā dāpentiṃ bhikkhuniṃ.
A bhikkhunī means a bhikkhunī who, standing in the place where bhikkhus eat, says to lay followers who are serving, "Give soup here, give rice here," and causes it to be given.
Nữ Tỳ-khưu có nghĩa là nữ Tỳ-khưu đang đứng ở chỗ chư Tỳ-khưu thọ thực, nói với các cư sĩ đang bố thí rằng “hãy cho canh ở đây, hãy cho cơm ở đây”, và khiến họ bố thí.
Na nivāretvāti ‘‘apasakka tāva, bhagini, yāva bhikkhū bhuñjantī’’ti anapasādetvā bhuñjatoti yojanā.
Not having restrained means not having made her move away, saying, "Move aside for now, sister, until the bhikkhus have eaten," and he eats.
Không ngăn cản là cách kết nối câu: “Chị hãy tránh ra một lát, cho đến khi chư Tỳ-khưu thọ thực xong” – không xua đuổi mà thọ thực.
419. Vāceti padaso dhammanti ettha ‘‘anupasampanna’’nti seso.
419. In he recites the Dhamma word by word, "an unordained person" is understood.
419. Trong câu dạy pháp từng chữ, từ “người chưa thọ giới” được ngụ ý.
Yathāha – ‘‘bhikkhu akappiyasaññī anupasampannaṃ padaso dhammaṃ vācetī’’ti (pari. 281).
As it is said: "A bhikkhu, perceiving it as improper, recites the Dhamma word by word to an unordained person."
Như đã nói: “Tỳ-khưu có tưởng là không thích hợp, dạy pháp từng chữ cho người chưa thọ giới.”
Davakamyatā vadantassāti jātiādīhi akkosavatthūhi kīḷādhippāyena vadantassa.
For one speaking out of mischief means for one speaking with the intention of playing, using grounds for insult such as birth.
Khi nói với ý muốn đùa giỡn có nghĩa là khi nói với ý định đùa giỡn bằng các đối tượng mắng nhiếc như dòng dõi, v.v.
Davakamyatāti ca ‘‘paṭisaṅkhā yoniso’’tiādīsu (ma. ni. 1.22, 24, 422; a. ni. 6.58; 8.9; mahāni. 199, 206; dha. sa. 1355; vibha. 518) viya ya-kāralopena niddeso.
Davakamyatā is an indication with the elision of the 'ya' sound, as in "Paṭisaṅkhā yoniso" and so on.
Davakamyatā là cách diễn đạt bằng cách lược bỏ âm “ya”, giống như trong các câu “paṭisaṅkhā yoniso” (Ma. Ni. 1.22, 24, 422; A. Ni. 6.58; 8.9; Mahāni. 199, 206; Dhs. 1355; Vibha. 518), v.v.
420. Chaṭṭhena kāyavācācitta samuṭṭhānena.
420. By the sixth origin of body-speech-and-mind.
420. Bằng sự khởi lên thứ sáu là thân, khẩu và ý.
Saṃvidahitvānāti saṃvidhāya, ‘‘tvañca ahañca ekato avaharissāmā’’ti sammantanaṃ katvā.
Having conspired means having conspired, having consulted, "You and I will carry it away together."
Sau khi thỏa thuận có nghĩa là sau khi thỏa thuận, tức là sau khi bàn bạc rằng “anh và tôi sẽ cùng nhau lấy trộm”.
Bhaṇḍaṃ haratīti ‘‘bhāriyaṃ tvaṃ ekaṃ passaṃ gaṇha, ahaṃ ima’’nti vatvā tena saha ṭhānā cāveti ce.
He carries away goods means if he says, "You take one heavy side, I'll take this one," and together with him, he moves it from the place.
Lấy trộm tài sản có nghĩa là nếu nói “anh hãy lấy một phần nặng, tôi lấy phần này” và cùng với người đó rời khỏi chỗ.
423. Idha imasmiṃ sāsane.
423. Here means in this Dispensation.
423. Ở đây trong giáo pháp này.
Vimatūparamaṃ paramanti ettha ‘‘kappiyaṃ nu kho, akappiya’’nti vā ‘‘āpatti nu kho, anāpattī’’ti vā ‘‘dhammo nu kho, adhammo’’ti vā evamādinā nayena vividhenākārena pavattā vimati vicikicchā vimati.
Vimatūparamaṃ paramaṃ (the highest cessation of doubt): here, doubt, perplexity, and doubt arising in various ways, such as "Is it allowable, or unallowable?" or "Is it an offense, or not an offense?" or "Is it Dhamma, or not Dhamma?" and so on, is called vimati.
Vimatūparamaṃ paramaṃ – ở đây, vimati (hoài nghi) là sự nghi ngờ, do dự diễn ra theo nhiều cách khác nhau, như “có thích hợp không, không thích hợp không?” hoặc “có tội không, không tội không?” hoặc “có pháp không, không pháp không?”, v.v.
Vimatiṃ uparameti vināsetīti vimatūparamaṃ.
That which causes doubt to cease, to destroy, is vimatūparamaṃ.
Làm cho hoài nghi chấm dứt, tiêu diệt hoài nghi, nên gọi là vimatūparamaṃ (chấm dứt hoài nghi).
Paramaṃ uttamaṃ.
Paramaṃ is supreme.
Paramaṃ (tối thượng) là cao nhất.
Uttaranti vibhaṅgakhandhakāgatānaṃ nidānādivinicchayānaṃ pañhauttarabhāvena ṭhitattā uttaraṃ.
Uttara (further explanation): because it stands as the answer to the questions concerning the determinations of the nidāna and so on, which are found in the Vibhaṅga and Khandhaka, it is uttara.
Uttaraṃ (phần trên) là phần trên, vì các quyết định về nidāna (nguyên nhân), v.v., trong Vibhaṅgakhandhaka (phần Phân Tích) nằm ở vị trí cao hơn năm câu hỏi.
Imaṃ uttaraṃ nāma pakaraṇaṃ yo uttarati paññāya ogāhetvā pariyosāpeti.
This treatise named uttara, who masters it (yo uttarati) by wisdom, having penetrated it, brings it to completion.
Người vượt qua (uttarati) bộ sách tên là Uttara này, tức là thấu triệt bằng trí tuệ và hoàn tất.
Idha ‘‘uttaraṃ uttara’’nti padadvaye ekaṃ guṇanidassanaṃ, ekaṃ satthanidassananti gahetabbaṃ.
Here, in the two words "uttaraṃ uttaraṃ", one should understand one as indicating a quality, and one as indicating a treatise.
Ở đây, trong hai từ “uttaraṃ uttaraṃ”, một từ được hiểu là chỉ phẩm chất, một từ là chỉ bộ sách.
Sunayena yuto so puggalo vinayaṃ piṭakaṃ uttaratīti sambandho.
That person, endowed with a good method, masters the Vinaya Piṭaka—this is the connection.
Người ấy, được hợp với phương pháp đúng đắn, vượt qua (uttarati) tạng Luật – đó là sự liên kết câu.
Kiṃ visiṭṭhanti āha ‘‘sunaya’’ntiādi.
What is distinguished? He says, " sunaya" and so on.
Nó đặc biệt như thế nào? Điều đó được nói trong “sunaya”, v.v.
Suṭṭhu cārittavārittadaḷhīkaraṇasithilakaraṇabhedā paññattianaupaññattādinayā etthāti sunayo, taṃ.
Sunayo (a good method) is that in which there are good methods of designation and non-designation, such as strengthening and loosening moral conduct and prohibitions; that is sunaya.
Các phương pháp như sự chế định và phi chế định, sự củng cố và nới lỏng giới hạnh hành vi và phi hành vi, v.v., được chứa đựng ở đây một cách đúng đắn, nên gọi là sunaya (phương pháp đúng đắn), đó là nó.
Suṭṭhu nīyati vinicchayo etenāti sunayo, uttaravinicchayo, tena.
Sunayo (a good method) is that by which a determination is well led; that is the higher determination, by that.
Sự quyết định được dẫn dắt một cách đúng đắn bởi cái này, nên gọi là sunaya (phương pháp đúng đắn), tức là sự quyết định tối thượng, bởi cái đó.
Vinicchayāvabodhena saṃyutto samannāgato.
Endowed with, possessed of, the comprehension of determinations.
Được hợp với sự hiểu biết về các quyết định.
Dukkhena uttarīyatīti duttaraṃ.
That which is difficult to master is duttaraṃ.
Khó vượt qua nên gọi là duttaraṃ (khó vượt qua).
Pātimokkhasaṃvarasīladīpakattena samādhipaññānibbānasaṅkhātauttarappattiyā patiṭṭhābhāvato uttaraṃ uttarati ogāhetvā pariyosānaṃ pāpuṇātīti attho.
The meaning is that by illuminating the Pātimokkha-saṃvara-sīla, it is the foundation for attaining the higher states, namely samādhi, paññā, and Nibbāna; thus, one masters the uttara by penetrating it and reaching its completion.
Vì là nền tảng để đạt được các mục tiêu cao hơn như Định, Tuệ và Niết bàn, bằng cách làm sáng tỏ giới luật Pātimokkha, nên vượt qua phần trên (uttaraṃ uttarati) có nghĩa là thấu triệt và đạt đến sự hoàn tất.
Idha yo vimatūparamaṃ paramaṃ uttaraṃ uttaraṃ nāma pakaraṇaṃ uttarati, sunayena yuto so puggalo sunayaṃ duttaraṃ uttaraṃ vinayaṃ uttaratīti yojanā.
Here, the construction is: "That person, endowed with a good method, who masters the treatise named vimatūparamaṃ paramaṃ uttaraṃ uttaraṃ, masters the Vinaya, which is sunaya, duttara, and uttara."
Ở đây, người nào vượt qua bộ sách tên là Vimatūparamaṃ Paramaṃ Uttaraṃ Uttaraṃ, người ấy, được hợp với phương pháp đúng đắn, sẽ vượt qua tạng Luật Uttaraṃ Duttaraṃ Sunayaṃ – đó là cách kết nối câu.
Ca-saddena satthantarasamuccayatthena imamatthaṃ dīpeti.
By the word ca, in the sense of accumulating other treatises, he reveals this meaning.
Với từ “ca” (và), nó làm sáng tỏ ý nghĩa này bằng cách bao gồm các bộ sách khác.
Seyyathidaṃ, idha yo sunayaṃ duttaraṃ uttaraṃ vinayaṃ uttarati, sunayena yuto so puggalo vimatūparamaṃ paramaṃ uttaraṃ uttaraṃ nāma pakaraṇaṃ uttaratīti.
That is to say, here, that person, endowed with a good method, who masters the Vinaya, which is sunaya, duttara, and uttara, masters the treatise named vimatūparamaṃ paramaṃ uttaraṃ uttaraṃ.
Tức là, ở đây, người nào vượt qua tạng Luật Sunayaṃ Duttaraṃ Uttaraṃ, người ấy, được hợp với phương pháp đúng đắn, sẽ vượt qua bộ sách tên là Vimatūparamaṃ Paramaṃ Uttaraṃ Uttaraṃ.
Iminā yo uttaraṃ jānāti, so vinayaṃ jānāti.
By this, it should be understood that "Whoever knows the uttara (further explanation), knows the Vinaya.
Với điều này, người nào biết Uttara, người ấy biết Luật.
Yo vinayaṃ jānāti, so uttaraṃ jānātīti uttarapakaraṇassa vinayapiṭakajānane accantūpakāritā vibhāvitāti daṭṭhabbaṃ.
Whoever knows the Vinaya, knows the uttara (further explanation)," thus demonstrating the extreme helpfulness of the uttara treatise in understanding the Vinaya Piṭaka.
Người nào biết Luật, người ấy biết Uttara – cần phải thấy rằng sự hữu ích tuyệt đối của bộ sách Uttara trong việc hiểu biết tạng Luật đã được làm rõ.
429. Tatthāti tāsu āpattīsu.
429. Tatthā (among them): among those offenses.
429. Ở đó có nghĩa là trong những tội đó.
Lahukāti lahukena vinayakammena visujjhanato lahukā.
Lahukā (light): light because they are purified by a light Vinaya procedure.
Nhẹ có nghĩa là nhẹ, vì được tịnh hóa bằng nghiệp luật nhẹ.
Garukena vinayakammena visujjhanato saṅghādisesāpatti, kenaci ākārena anāpattibhāvaṃ upanetuṃ asakkuṇeyyato pārājikāpatti ca garukāpatti nāma, tā pana lahukāsu vuttāsu tabbipariyāyato ñātuṃ sakkāti vissajjane visuṃ na vuttā.
An offense of saṅghādisesa is heavy because it is purified by a heavy Vinaya procedure, and a pārājika offense is also called a heavy offense because it cannot be brought to a state of non-offense in any way; but since these can be known by contrast to those mentioned as light, they are not mentioned separately in the explanation.
Tội tăng tàn là tội nặng vì được tịnh hóa bằng nghiệp luật nặng, và tội Pārājika cũng là tội nặng vì không thể đưa về trạng thái không phạm tội bằng bất kỳ cách nào, nhưng khi đã nói về các tội nhẹ, thì có thể biết được những điều ngược lại, nên chúng không được nói riêng trong phần giải đáp.
432. Pañcānantariyasaṃyuttāti mātughātakapitughātakaarahantaghātakehi āpannā manussaviggahapārājikāpatti ca lohituppādakasaṅghabhedakānaṃ abhabbatāhetukā kāyavacīdvārappavattā akusalacetanāsaṅkhātā pārājikā ca anantarameva apāyuppattihetutāya ime pañca anantarasaṃyuttā nāma.
432. Pañcānantariyasaṃyuttā (associated with the five anantarika actions): the pārājika offense of killing a human being, incurred by those who kill their mother, father, or an Arahant; and the pārājika offenses, which are unwholesome volitions (akusalacetanā) occurring through the doors of body and speech, caused by the inability of those who shed the Buddha's blood or cause a schism in the Saṅgha—these five are called anantarasaṃyuttā because they are causes for immediate rebirth in the lower realms.
432. Năm tội vô gián là: tội Pārājika liên quan đến việc giết người do phạm các hành vi giết mẹ, giết cha, giết A-la-hán; và tội Pārājika được gọi là ý nghiệp bất thiện phát sinh qua thân và khẩu, là nguyên nhân không thể tu tập của việc làm thân Phật chảy máu và phá hòa hợp Tăng; do là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến tái sinh vào các khổ cảnh, năm điều này được gọi là liên hệ đến vô gián.
Tā pana micchattaniyatesu antogadhattā ‘‘niyatā’’ti vuttā.
However, since they are included among those fixed in wrongness (micchattaniyatesu), they are called " niyatā" (fixed).
Những điều đó lại được gọi là “cố định” vì chúng thuộc về những điều cố định sai trái.
Parivāre (pari. 321) pana aññepi antarāyikādī bahū ekakā dassitā, te pana ganthabhīrukajanānuggahena ācariyena idha na dassitā.
In the Parivāra, many other obstructive and so forth single items are shown, but these were not shown here by the teacher for the benefit of those who fear lengthy texts.
Trong Phụ Lục (Pari. 321), nhiều loại đơn lẻ khác như các điều chướng ngại (antarāyika) đã được trình bày; nhưng các bậc thầy ở đây đã không trình bày chúng để giúp đỡ những người sợ hãi các bản văn.
Atthikehi parivāreyeva (pari. 321) gahetabbā.
Those who are interested should take them from the Parivāra itself.
Những ai quan tâm thì nên tìm hiểu trong Phụ Lục (Pari. 321).
Ettha ca sattapi āpattiyo sañcicca vītikkantā saggantarāyañceva mokkhantarāyañca karontīti antarāyikā.
Here, all seven offenses, when transgressed intentionally, cause an obstruction to heaven and an obstruction to liberation; thus they are antarāyika (obstructive).
Ở đây, tất cả bảy loại tội lỗi, nếu cố ý vi phạm, sẽ gây chướng ngại cho thiên giới và chướng ngại cho giải thoát, nên được gọi là chướng ngại (antarāyikā).
Ajānantena vītikkantā pana paṇṇattivajjāpatti neva saggantarāyaṃ, na mokkhantarāyaṃ karotīti anantarāyikā.
However, an offense of paṇṇattivajja (fault by designation) transgressed unknowingly causes neither an obstruction to heaven nor an obstruction to liberation; thus it is anantarāyika (non-obstructive).
Tuy nhiên, tội lỗi do quy định (paṇṇattivajjāpatti) nếu vi phạm mà không biết thì không gây chướng ngại cho thiên giới, cũng không gây chướng ngại cho giải thoát, nên được gọi là không chướng ngại (anantarāyikā).
Antarāyikaṃ āpannassapi desanāgāminiṃ desetvā vuṭṭhānagāminito vuṭṭhāya suddhipattassa, sāmaṇerabhūmiyaṃ ṭhitassa ca avārito saggamaggamokkhamaggoti.
Even for one who has committed an antarāyika offense, having declared the desanāgāminī (offense leading to declaration) and risen from the vuṭṭhānagāminī (offense leading to rising), having attained purity, and for one who stands in the state of a sāmaṇera, the path to heaven and the path to liberation are unobstructed.
Ngay cả người đã phạm tội chướng ngại, nếu đã sám hối theo cách sám hối (desanāgāminī), đã thoát khỏi theo cách thoát khỏi (vuṭṭhānagāminī) và đạt được sự thanh tịnh, hoặc người đang ở địa vị Sa-di, thì con đường đến thiên giới và con đường đến giải thoát không bị ngăn cản.
435. Addhavihīno nāma ūnavīsativasso.
Addhavihīno means one who is less than twenty years old.
435. Thiếu tuổi là người chưa đủ hai mươi tuổi.
Aṅgavihīno nāma hatthacchinnādibhedo.
Aṅgavihīno means one whose hands are cut off and so forth.
Thiếu bộ phận là người bị cụt tay, v.v.
Vatthuvipanno nāma paṇḍako, tiracchānagato, ubhatobyañjanako ca.
Vatthuvipanno means a eunuch, an animal, and one with both sexual characteristics.
Thiếu tư cách là người hoạn, người sinh vật, và người có hai giới tính.
Avasesā theyyasaṃvāsakādayo aṭṭha abhabbaṭṭhānappattā dukkaṭakārino nāma, imasmiṃyeva attabhāve dukkaṭena attano kammena abhabbaṭṭhānappattāti attho.
The remaining eight, such as those who have committed theft and cohabitation, are called dukkata-doers who have reached an unsuitable state, meaning they have reached an unsuitable state due to their dukkata (wrongdoing) in this very existence.
Tám người còn lại, như người sống chung với kẻ trộm, v.v., đạt đến tình trạng không thể tu tập là những người phạm tội Dukkata, nghĩa là trong kiếp này, do nghiệp Dukkata của mình, họ đạt đến tình trạng không thể tu tập.
Aparipuṇṇoti aparipuṇṇapattacīvaro.
Aparipuṇṇo means one whose bowl and robes are incomplete.
Không đầy đủ nghĩa là y bát không đầy đủ.
No yācatīti upasampannaṃ na yācati.
No yācati means he does not request an ordained monk.
Không yêu cầu nghĩa là không yêu cầu người đã thọ Cụ túc giới.
Paṭisiddhāti ‘‘dve puggalā na upasampādetabbā’’tiādinā (pari. 322) vāritā.
Paṭisiddhā means those who are forbidden by statements such as "Two individuals should not be given upasampadā."
Bị cấm là bị ngăn cấm bởi câu “Này các Tỳ-khưu, hai hạng người không được thọ Cụ túc giới” (Pari. 322), v.v.
440. Bhogeti paribhoge.
Bhoge means in use.
440. Bhoge là trong việc sử dụng.
‘‘Saparikkhārasaṃyutā’’ti idañca nidassanamattaṃ.
‘‘Saparikkhārasaṃyutā’’ (connected with one's own requisites) is merely an example.
“Liên quan đến vật dụng của mình” đây chỉ là một ví dụ.
‘‘Pattacīvarānaṃ nissajjane, kiliṭṭhacīvarānaṃ adhovane, malaggahitapattassa apacane’’ti evamādikā ayuttaparibhogā āpattiyopi sakaparikkhārasaṃyuttāyeva.
Offenses of improper use, such as putting aside bowls and robes, not washing dirty robes, and not cleaning a soiled bowl, are also connected with one's own requisites.
Các tội lỗi do sử dụng không đúng cách như “bỏ y bát, không giặt y bẩn, không nấu bát dính bẩn”, v.v., cũng là những tội liên quan đến vật dụng của mình.
441. Mañcapīṭhādinti ādi-saddena bhisiādīnaṃ gahaṇaṃ.
Mañcapīṭhādin means that the ādi (etc.) word includes cushions and so forth.
441. Giường, ghế, v.v. Với từ ādi, bao gồm nệm, v.v.
Ajjhokāsattharepi cāti ajjhokāse atthare attharāpane sati.
Ajjhokāsattharepi cā means when a bedding is spread in the open air.
Và khi trải ở ngoài trời nghĩa là khi trải hoặc cho trải ở ngoài trời.
Anāpucchāva gamaneti anāpucchitvā vā gamane.
Anāpucchāva gamane means going without asking.
Và khi đi mà không hỏi nghĩa là khi đi mà không hỏi.
Vā-saddena anuddharitvā vā anuddharāpetvā vā gamanaṃ saṅgaṇhāti.
The word vā includes going without removing or having someone remove it.
Từ vā (hoặc) bao gồm việc đi mà không dọn dẹp hoặc không cho dọn dẹp.
Parasantakasaṃyutāti paraparikkhārapaṭibaddhā.
Parasantakasaṃyutā means connected with another's requisites.
Liên quan đến tài sản của người khác là những điều liên quan đến vật dụng của người khác.
448. Vehāsakuṭiyā upari āhaccapādakaṃ mañcaṃ vā pīṭhaṃ vā abhinisīdanto vehāsagato āpajjatīti yojanā.
The connection is: one incurs an offense by sitting on a bed or chair with legs placed directly on an elevated dwelling, thus being elevated.
448. Nghĩa là, một người ngồi trên giường hoặc ghế có chân chạm vào sàn của chòi trên cao, thì phạm tội khi đang ở trên cao.
Sace taṃ bhūmiyaṃ paññapetvā nisajjeyya, na āpajjeyya.
If he were to place it on the ground and sit, he would not incur an offense.
Nếu người đó đặt nó trên đất rồi ngồi, thì sẽ không phạm tội.
Tena vuttaṃ ‘‘na bhūmito’’ti.
Therefore, it is said, ‘‘na bhūmito’’ (not from the ground).
Vì vậy, đã nói “không phải từ đất”.
463. Mudūti mudupiṭṭhiko.
463. Mudūti: soft-backed.
463. Mềm mại là người có lưng mềm.
‘‘Lambīādino’’ti padacchedo.
The word division is "Lambīādino".
“Lambīādino” là cách ngắt từ.
Ādi-saddena ‘‘hatthena upakkamitvā asuciṃ mocentassa, ūrunā aṅgajātaṃ pellantassa, attānaṃ vadhitvā vadhitvā rodantiyā bhikkhuniyā āpattī’’ti evamādīnaṃ saṅgaho.
By the word ādi, are included such offenses as those of a bhikkhunī who uses her hand to remove impurity, who presses her sexual organ with her thigh, or who cries while striking herself repeatedly.
Với từ ādi, bao gồm “tội của Tỳ-khưu-ni dùng tay chạm vào và làm chảy chất bất tịnh, dùng đùi đẩy bộ phận sinh dục, tự đánh mình và khóc”.
Attāti ettha nissitāti uttarapadalopo, vibhattilopo ca niruttilakkhaṇena daṭṭhabbo.
In Attāti, the elision of the subsequent word "nissitā" and the elision of the case ending should be understood by the rule of etymology.
Ở đây, từ attā phải được hiểu là có sự lược bỏ hậu tố (nissitā) và lược bỏ biến cách theo quy tắc ngữ pháp.
Sesāti methunadhammakāyasaṃsaggapahāradānādīsu vuttāpatti.
Sesāti: the remaining offenses stated in cases of sexual intercourse, physical contact, striking, and so forth.
Những điều còn lại là các tội được nói trong việc hành dâm, tiếp xúc thân thể, đánh đập, v.v.
Paranissitāti paraṃ nissāya āpajjitabbāti attho.
Paranissitāti: meaning, to be incurred by depending on another.
Dựa vào người khác nghĩa là phải phạm tội dựa vào người khác.
471. Ekarattātikkame chārattātikkame sattāhātikkame dasāhātikkameti yojanā.
471. The connection is: after one night, after six nights, after seven days, after ten days.
471. Nghĩa là, khi quá một đêm, khi quá sáu đêm, khi quá bảy ngày, khi quá mười ngày.
Ādi-saddena māsādīnaṃ saṅgaho.
By the word ādi, months and so forth are included.
Với từ ādi, bao gồm các tháng, v.v.
Vuttamāpattinti sabbattha nissaggiye pācittiyāpattiṃ.
Vuttamāpattinti: in all cases, the offense of Nissaggiya Pācittiya.
Tội đã nói là tội Nissaggiya Pācittiya trong tất cả các trường hợp.
‘‘Āpajjati aruṇuggame’’ti padacchedo.
The word division is "Āpajjati aruṇuggame".
“Āpajjati aruṇuggame” là cách ngắt từ.
Acchinnoti acchinnacīvaro.
Acchinnoti: with an unsevered robe.
Không có y là không có y.
Nacchādentoti tiṇena vā paṇṇena vā sākhābhaṅgādinā yena kenaci attano hirikopinaṃ appaṭicchādento.
Nacchādentoti: not covering one's private parts with grass, leaves, broken branches, or anything else.
Không che đậy là không che đậy sự hổ thẹn và bộ phận kín của mình bằng cỏ, lá, cành cây gãy, v.v., bất cứ thứ gì.
Yathāha – ‘‘tiṇena vā paṇṇena vā paṭicchādetvā āgantabbaṃ, na tveva naggena āgantabbaṃ.
As it is said: "One should come having covered oneself with grass or leaves, but one should not come naked.
Như đã nói: ‘‘Nên đến sau khi che đậy bằng cỏ hoặc lá, nhưng không nên đến trần truồng.
Yo āgaccheyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 517).
If one comes, it is an offense of Dukkata."
Ai đến (trần truồng), phạm tội dukkata.’’
476. Kusacīrādinti ādi-saddena vākacīraphalakacīrādīnaṃ titthiyadhajānaṃ gahaṇaṃ.
476. Kusacīrādinti: by the word ādi, are included the flags of sectarians such as bark-fiber robes and fruit-fiber robes.
476. Y phục bằng cỏ, v.v. Với từ v.v. này, có nghĩa là nắm bắt các loại cờ hiệu của ngoại đạo như y phục bằng vỏ cây và y phục bằng vỏ trái cây.
Dhārento koci āpajjatīti seso.
"Does anyone incur an offense by wearing them?" is implied.
Phần còn lại là: ‘‘Ai mặc (chúng) thì phạm tội.’’
Tatrāha – ‘‘kusacīrādīni dhārento dhārento āpajjatī’’ti (pari. aṭṭha. 322).
There it is said: "One who wears grass-fiber robes and so forth, incurs an offense by wearing them."
Về điều đó, đã nói: ‘‘Người mặc y phục bằng cỏ, v.v., thì phạm tội.’’
477. Yaṃ nissaṭṭhapattaṃ ‘‘ayaṃ te bhikkhu patto yāvabhedanāya dhāretabbo’’ti dinnaṃ, taṃ sakkaccaṃ adhārento ca dosavā hoti āpajjati āpattiṃ.
477. A bowl that has been relinquished, which was given with the instruction "This bowl, monk, is to be kept by you until it breaks," if one does not keep it properly, one is at fault and incurs an offense.
477. Cái bát đã được từ bỏ, đã được cho với lời nói: ‘‘Này tỳ khưu, cái bát này của ông phải được giữ cho đến khi nó vỡ nát’’, nếu không giữ cái bát đó một cách cẩn thận thì cũng có lỗi, phạm tội.
Sacittakācittakadukassa saññāvimokkhadukaṃ yathākkamaṃ pariyāyoti āha ‘‘sacittakaduka’’ntiādi.
The pair of offenses concerning intention and lack of intention is sequentially the pair of offenses concerning perception and deliverance, thus it is said: "sacittakaduka" and so forth.
Đã nói ‘‘cặp sacittaka’’ v.v., là cặp saññāvimokkha của cặp sacittaka-ācittaka theo thứ tự.
478. Yā āpatti nāthe tiṭṭhante hoti, no parinibbute, sā āpatti atthi.
478. The offense that occurs while the Master is alive, but not after his Parinibbāna, that offense exists.
478. Tội nào xảy ra khi Bậc Đạo Sư còn tại thế, không phải khi Ngài đã nhập Niết Bàn, thì tội đó có.
Yā āpatti nāthe parinibbute hoti, na tu tiṭṭhante, sāpi atthi.
The offense that occurs after the Master's Parinibbāna, but not while he is alive, that also exists.
Tội nào xảy ra khi Bậc Đạo Sư đã nhập Niết Bàn, không phải khi Ngài còn tại thế, thì tội đó cũng có.
Yā āpatti nāthe tiṭṭhantepi hoti parinibbutepi, sā āpatti atthīti yojanā.
The connection is: The offense that occurs both while the Master is alive and after his Parinibbāna, that offense exists.
Tội nào xảy ra khi Bậc Đạo Sư còn tại thế và khi Ngài đã nhập Niết Bàn, thì tội đó có – đây là cách kết nối.
479. Sā katamāti āha ‘‘ruhiruppādanāpattī’’tiādi.
479. Which is it? It is said: "the offense of drawing blood" and so forth.
479. Tội đó là gì? Đã nói ‘‘tội làm chảy máu’’ v.v.
Tattha theramāvusavādena, vadato parinibbuteti ‘‘yathā kho panānanda, etarahi bhikkhū aññamaññaṃ āvusovādena samudācaranti, na kho mamaccayena evaṃ samudācaritabbaṃ…pe… navakatarena bhikkhunā therataro bhikkhu ‘bhante’ti vā ‘āyasmā’ti vā samudācaritabbo’’ti (dī. ni. 2.216) vacanato theraṃ āvusovādena samudācaraṇapaccayā āpattiṃ parinibbute bhagavati āpajjati, no tiṭṭhanteti attho.
Regarding addressing an elder with 'āvuso', when the Buddha has attained Parinibbāna – the meaning is that, according to the passage: 'Just as, Ānanda, at present bhikkhus address each other with 'āvuso', so after my passing, they should not address each other in this way... (etc.)... a junior bhikkhu should address a senior bhikkhu as 'bhante' or 'āyasmā'' (Dī. Nī. 2.216), one incurs an offense by addressing an elder with 'āvuso' after the Blessed One has attained Parinibbāna, but not while he is still alive.
Trong đó, với lời gọi ‘āvuso’ đến bậc trưởng lão, khi Ngài đã nhập Niết Bàn có nghĩa là: ‘‘Này Ānanda, như hiện nay các tỳ khưu xưng hô với nhau bằng lời gọi ‘āvuso’, sau khi Ta diệt độ, không nên xưng hô như vậy…v.v… tỳ khưu trẻ hơn phải xưng hô với tỳ khưu lớn hơn là ‘Bhante’ hoặc ‘Āyasmā’’’, theo lời dạy này, do nguyên nhân xưng hô với bậc trưởng lão bằng lời gọi ‘āvuso’, thì phạm tội khi Đức Thế Tôn đã nhập Niết Bàn, không phải khi Ngài còn tại thế.
481. Kathaṃ kāleyeva āpatti siyā, na vikāle.
481. How can an offense occur only at the proper time, and not at the improper time?
481. Làm sao tội chỉ xảy ra đúng thời, không phải trái thời?
Kathaṃ vikāleyeva āpatti siyā, kāle na siyā.
How can an offense occur only at the improper time, and not at the proper time?
Làm sao tội chỉ xảy ra trái thời, không phải đúng thời?
Kathaṃ kāle ceva vikāle cāti ubhayattha siyāti pañhe.
How can an offense occur at both the proper time and the improper time? This is the question of both.
Làm sao tội xảy ra cả đúng thời lẫn trái thời, tức là cả hai trường hợp? – đây là câu hỏi.
486. Atthāpatti dasavasso āpajjati, no ūnadasavasso, sā kathaṃ siyā.
486. There is an offense that a ten-year-old bhikkhu incurs, but not one under ten years; how can that be?
486. Có tội mà người đủ mười tuổi hạ phạm, không phải người chưa đủ mười tuổi hạ, tội đó xảy ra như thế nào?
Atthāpatti ūnadasavasso āpajjati, no dasavasso, sā kathaṃ hoti.
There is an offense that one under ten years incurs, but not a ten-year-old bhikkhu; how does that happen?
Có tội mà người chưa đủ mười tuổi hạ phạm, không phải người đủ mười tuổi hạ, tội đó xảy ra như thế nào?
Atthāpatti dasavassopi āpajjati ūnadasavassopīti ubhayatthapi āpatti kathaṃ hotīti yojanā.
There is an offense that both a ten-year-old bhikkhu and one under ten years incur; how does an offense occur in both cases? This is the construction.
Có tội mà cả người đủ mười tuổi hạ lẫn người chưa đủ mười tuổi hạ đều phạm, tức là tội xảy ra cả hai trường hợp như thế nào? – đây là cách kết nối.
488. Ūnadasavasso evaṃ ‘‘ahaṃ paṇḍito’’ti parisaṃ gaṇhati, tathā āpattiṃ āpajjatīti yojanā.
488. The construction is that a bhikkhu under ten years old, thinking 'I am wise,' gathers an assembly and thereby incurs an offense.
488. Người chưa đủ mười tuổi hạ thiết lập hội chúng như thế này: ‘‘Tôi là người thông thái’’, và phạm tội – đây là cách kết nối.
‘‘Dasavasso ūno’’ti padacchedo.
The word division is 'dasavasso ūno' (ten-year-old, under).
‘‘Dasavasso ūno’’ là cách ngắt từ.
Dasavasso, ūnadasavasso cāti ubhopete parisupaṭṭhāpanāpattito aññaṃ āpattiṃ āpajjatīti yojanā.
The construction is that both a ten-year-old bhikkhu and one under ten years old incur an offense other than the offense of establishing an assembly.
Cả người đủ mười tuổi hạ lẫn người chưa đủ mười tuổi hạ đều phạm tội khác ngoài tội thiết lập hội chúng – đây là cách kết nối.
Ettha ca ‘‘āpajjante’’ti vattabbe gāthābandhavasena na-kāralopo.
Here, the 'na' is elided due to metrical requirements, where 'āpajjante' should have been used.
Ở đây, lẽ ra phải nói ‘‘āpajjante’’ nhưng vì mục đích làm thơ nên đã lược bỏ âm ‘na’.
Pacchimeti ettha sāmivacanappasaṅge bhummaṃ.
In Pacchime, the locative case is used where the genitive might be expected.
Pacchime (cuối cùng) ở đây là cách dùng địa phương cách thay cho sở hữu cách.
Pacchimassa kattikassa yasmiṃ puṇṇame divase vassikasāṭikacīvaraṃ paccuddharitabbaṃ, tasmiṃ divase taṃ apaccuddharitvāva pāṭipade aruṇaṃ uṭṭhāpento apaccuddharaṇapaccayā āpatti hemanteyeva āpajjati, itare gimhānavassānautudvaye na āpajjatīti kurundaṭṭhakathāyaṃ (pari. aṭṭha. 323) niddiṭṭhanti yojanā.
The construction, as indicated in the Kurundī-aṭṭhakathā (Pari. Aṭṭha. 323), is that on the full moon day of the latter Kattika, on which the rain-bathing robe should be taken back, if one raises the dawn on the first lunar day without having taken it back, one incurs an offense due to not taking it back only in the winter, and not in the other two seasons of summer and the rainy season.
Vào ngày rằm của tháng Kattika cuối cùng, là ngày y tắm mưa phải được hoàn trả, nếu không hoàn trả y đó mà để bình minh lên vào ngày pāṭipada, thì do nguyên nhân không hoàn trả, phạm tội chỉ vào mùa đông, không phạm vào hai mùa còn lại là mùa hè và mùa mưa – đây là cách giải thích được chỉ ra trong Kurundaṭṭhakathā.
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, vassikasāṭikaṃ vassānaṃ catumāsaṃ adhiṭṭhātuṃ, tato paraṃ vikappetu’’nti (mahāva. 358) vutta pāḷiyā kurundaṭṭhakathāvacanassa avirujjhanato ‘‘tampi suvutta’’nti (pari. aṭṭha. 323) samantapāsādikāya vuttattā ‘‘hemante āpajjatī’’ti vacanassa ubhayampi attho hotīti gahetabbaṃ.
"I allow, monks, to determine the rain-cloak for four months of the rainy season, and after that to make it subject to another monk." Since the statement of the Kurundaṭṭhakathā is not contradicted by this Pali text, and since it is stated in the Samantapāsādikā, "that too is well said," it should be understood that the statement "one incurs an offense in winter" has both meanings.
Vì lời dạy của Kurundaṭṭhakāthā không mâu thuẫn với lời dạy gốc đã nói: ‘‘Này các tỳ khưu, Ta cho phép y tắm mưa được biệt định trong bốn tháng mùa mưa, sau đó phải biệt định (lại)’’, và vì trong Samantapāsādikā đã nói: ‘‘Điều đó cũng được nói đúng’’, nên phải hiểu rằng lời nói ‘‘phạm tội vào mùa đông’’ có cả hai ý nghĩa.
497. Gimhānamāsānaṃ sambandhini gimhike utumhi.
497. Gimhike: in the season related to the summer months.
497. Vào mùa hè, tức là mùa liên quan đến các tháng mùa hè.
Māsato atireko atirekamāsoti katvā atirekamāso kālo sesoti vattabbe kāle.
Having made "more than a month" into "an extra month," atirekamāso (an extra month) is the time remaining, in the sense of "time remaining."
Thời gian thêm một tháng là hơn một tháng so với tháng, lẽ ra phải nói ‘‘thời gian còn lại là thêm một tháng’’, thì nói ‘‘vào thời gian’’.
Pariyesantoti aññātikaappavāritaṭṭhānato satuppādakaraṇena vassikasāṭikaṃ pariyesanto ca atirekamāso sesoti katvā nivāsento ca gimhe āpattiṃ āpajjati.
Pariyesanto (seeking): one who seeks a rain-cloak from a place where one is not a relative and has not been invited, by generating mindfulness, and one who wears it, considering that an extra month remains, incurs an offense in summer.
Tìm kiếm là tìm kiếm y tắm mưa từ nơi không phải bà con và không được biệt định, bằng cách khởi lên niệm; và mặc y đó khi thời gian còn lại là thêm một tháng, thì phạm tội vào mùa hè.
‘‘Na tu eva itarautudvaye’’ti padacchedo.
The word division is "but not in the other two seasons."
‘‘Không phải vào hai mùa còn lại’’ là cách ngắt từ.
Gimhe pariyesanto purimamāsattaye āpajjatīti katvā nivāsento aḍḍhamāsādhike gimhamāsattaye āpajjati.
One who seeks in summer incurs an offense in the first three months, and one who wears it incurs an offense in the three and a half months of summer.
Nếu tìm kiếm vào mùa hè, thì phạm tội trong ba tháng đầu; nếu mặc, thì phạm tội trong ba tháng mùa hè cộng thêm nửa tháng.
Nissandehe ‘‘gimhānaṃ pacchimamāsato purimesu sattasu māsesū’’ti vuttaṃ, tadayuttaṃ ‘‘gimhāneyeva āpajjatī’’ti gimhāpattiyā dassitattā, ‘‘itarautudvaye’’ti paṭisiddhattā ca.
In Nissandeha, it is stated, "in the seven months preceding the last month of summer," which is incorrect because it is shown that "one incurs an offense only in summer," and "in the other two seasons" is denied.
Trong Nissandeha đã nói: ‘‘Trong bảy tháng đầu của tháng cuối mùa hè’’, điều đó không đúng vì đã chỉ ra tội phạm vào mùa hè là ‘‘chỉ vào mùa hè’’, và đã bác bỏ ‘‘hai mùa còn lại’’.
Ettha ca gāthāya pariyesanāpattiyāyeva dassanaṃ nidassanamattanti katvā nivāsanāpattiyā ca gimheyeva sambhavoti sāpi dassitā.
Here, the showing of the offense of seeking in the verse is merely an example; thus, the offense of wearing is also shown as occurring only in summer.
Ở đây, việc chỉ ra tội tìm kiếm trong bài kệ chỉ là một ví dụ, và tội mặc y cũng có thể xảy ra vào mùa hè, nên tội đó cũng được chỉ ra.
499. ‘‘Atthāpatti saṅgho āpajjati, na gaṇo na puggalo, atthāpatti gaṇo āpajjati, na saṅgho na puggalo, atthāpatti puggalo āpajjati, na saṅgho na gaṇo’’ti (pari. 323) vuttattikaṃ dassetumāha ‘‘āpajjati hi saṅghovā’’tiādi.
499. To show the three categories stated as "sometimes the Saṅgha incurs an offense, not the group, not the individual; sometimes the group incurs an offense, not the Saṅgha, not the individual; sometimes the individual incurs an offense, not the Saṅgha, not the group," it states "āpajjati hi saṅghovā" (indeed the Saṅgha incurs an offense) and so on.
499. Để chỉ ra bộ ba đã được nói: “Có tội mà Tăng chúng phạm vào, không phải nhóm, không phải cá nhân; có tội mà nhóm phạm vào, không phải Tăng chúng, không phải cá nhân; có tội mà cá nhân phạm vào, không phải Tăng chúng, không phải nhóm,” (ngài) đã nói câu bắt đầu bằng “quả thật Tăng chúng phạm vào.”
500. Kathamāpajjatīti āha ‘‘adhiṭṭhāna’’ntiādi.
500. How does one incur an offense? It states "adhiṭṭhāna" (determination) and so on.
500. (Ngài) nói “adhiṭṭhāna” (sự quyết định) v.v... để trả lời câu hỏi “Phạm vào như thế nào?”
Adhiṭṭhānanti adhiṭṭhānuposathaṃ karonto pārisuddhiuposathaṃ vāti sambandho.
Adhiṭṭhānaṃ: making a determination Uposatha or a purification Uposatha, thus is the connection.
Adhiṭṭhāna có nghĩa là khi thực hiện lễ Uposatha bằng sự quyết định hoặc lễ Uposatha bằng sự thanh tịnh; đây là mối liên hệ.
Idha attano yathāpattamuposathaṃ akatvā apattauposathakaraṇaṃ āpajjitabbāpattidassanassa adhippetattā, attakaraṇadosassa visuṃ visuṃ vakkhamānattā ca na gaṇo na ca puggaloti ettha adhiṭṭhānaṃ karonto puggalo ca pārisuddhiṃ karonto gaṇo ca nāpajjatīti yathālābhayojanā kātabbā.
Here, since the intention is to show the offense to be incurred by performing an Uposatha with an offense, without performing one's own Uposatha as appropriate, and since the fault of self-action will be explained separately, the connection should be made as: "not the group, not the individual" means that the individual performing the determination does not incur an offense, and the group performing the purification does not incur an offense, according to what is available.
Ở đây, vì có ý muốn chỉ ra tội cần phải phạm là việc thực hiện lễ Uposatha một cách sai trái do không thực hiện lễ Uposatha theo cách thức đã được quy định cho mình, và vì lỗi lầm trong việc tự mình thực hiện sẽ được nói đến riêng rẽ, nên trong câu “không phải nhóm, cũng không phải cá nhân,” cần phải hiểu theo sự tương ứng rằng cá nhân thực hiện adhiṭṭhāna (quyết định) và nhóm thực hiện pārisuddhi (thanh tịnh) thì không phạm vào.
Yathākkamaṃ yojanaṃ karomīti vipariyāyavikappo na kātabbo.
The option of reversing the order, saying "I will make the connection in sequence," should not be made.
Không nên đưa ra lựa chọn ngược lại rằng: “Tôi sẽ giải thích theo thứ tự.”
Evamuparipi vipariyāyavipakkhaṃ katvā yathālābhayojanāva kātabbā.
Similarly, above, by making the opposite of reversal, the connection should be made according to what is available.
Tương tự, ở các phần sau cũng vậy, cần phải giải thích theo sự tương ứng, bằng cách loại bỏ lựa chọn ngược lại.
509. ‘‘Antosīmāya eva āpatti’’nti padacchedo.
The word division is: ‘an offense only within the sīmā’.
509. Phân tách từ là: “chỉ có tội trong giới phận.”
Kathaṃ antosīmāya eva āpattiṃ āpajjati, neva bahisīmāya āpattiṃ āpajjati, kathaṃ bahisīmāya eva āpattiṃ āpajjati, no antosīmāya āpattiṃ āpajjati, kathaṃ antosīmāya ca bahisīmāya cāti ubhayatthapi āpajjatīti yojanā.
How does one incur an offense only within the sīmā, and not incur an offense outside the sīmā? How does one incur an offense only outside the sīmā, and not incur an offense within the sīmā? How does one incur an offense in both places, meaning both within the sīmā and outside the sīmā? This is the construction.
Cần hiểu rằng: Làm thế nào mà chỉ phạm tội trong giới phận, không hề phạm tội ngoài giới phận? Làm thế nào mà chỉ phạm tội ngoài giới phận, không phạm tội trong giới phận? Làm thế nào mà phạm ở cả hai nơi, tức trong giới phận và ngoài giới phận?
512. Sesaṃ sabbaṃ āpattiṃ antosīmāya ca bahisīmāya ca āpajjatīti yojanā.
‘The rest’ means that all other offenses are incurred both within the sīmā and outside the sīmā; this is the construction.
512. Cần hiểu rằng: Các tội còn lại, tất cả đều phạm ở cả trong giới phận và ngoài giới phận.
Ettha ca kiñcāpi vassacchedāpattiṃ bahisīmāgato āpajjati, bhikkhunīārāmapavesanāpattiṃ antosīmāya āpajjati, tadubhayaṃ pana āgantukagamikavattabhedāpattīhi ekaparicchedanti upalakkhaṇato eteneva viññāyatīti visuṃ na vuttanti gahetabbaṃ.
Here, although the offense of cutting off the rains-residence is incurred by one who has come from outside the sīmā, and the offense of entering a bhikkhunī’s monastery is incurred within the sīmā, both of these are understood by implication as belonging to the same category as offenses related to the duties of arriving guests and departing guests, and thus are not stated separately.
Ở đây, mặc dù tội gián đoạn mùa mưa thì phạm khi đi ra ngoài giới phận, tội đi vào tu viện của tỳ-khưu-ni thì phạm ở trong giới phận, nhưng cả hai tội này được xem là một phần trong các tội liên quan đến việc vi phạm phận sự của khách và của người ra đi. Do đó, cần hiểu rằng chúng không được đề cập riêng vì có thể được biết đến qua sự ám chỉ này.
Evaṃ sabbattha īdisesu ṭhānesu vinicchayo veditabbo.
In this way, the determination should be understood in all such instances.
Như vậy, trong tất cả các trường hợp tương tự, cần phải hiểu sự phân định theo cách này.
518-9. Taṃ desetvā visujjhantoti taṃ desetvā visuddho honto.
‘Having declared that, becoming purified’ means having declared that, becoming purified.
518-9. Sau khi sám hối điều đó mà trở nên trong sạch là sau khi sám hối điều đó thì trở nên trong sạch.
Yāvatatiyakaṃ panāti yāvatatiyena samanubhāsanakammena āpannaṃ saṅghādisesāpattiṃ pana.
‘But a yāvatatiyaka’ means a Sanghādisesa offense incurred through the yāvatatiyaka (up to the third) admonition.
Còn tội cho đến lần thứ ba là tội saṅghādisesa đã phạm do Tăng sự khiển trách đến lần thứ ba.
Parivāsādīti ādi-saddena mānattamūlāyapaṭikassanaabbhānāni gahitāni.
‘Parivāsa and so forth’ – the word ‘and so forth’ includes mānatta, original reversion, and rehabilitation.
Parivāsa v.v... là từ ādi (v.v...) bao gồm cả mānatta, mūlāyapaṭikassana và abbhāna.
543. Visujjhati asammukhāti saṅghassa asammukhā visujjhati.
‘Is purified without the presence’ means is purified without the presence of the Sangha.
543. Được trong sạch khi không hiện diện là được trong sạch khi không có mặt Tăng chúng.
Idañca sammukhāvinayena ceva paṭiññātakaraṇena ca samentaṃ āpattādhikaraṇaṃ sandhāya vuttaṃ.
This is stated with reference to an offense-case that is settled by a verdict in the presence and by acknowledgment.
Điều này được nói liên quan đến việc giải quyết tranh chấp về tội lỗi, vốn được giải quyết bằng nguyên tắc hiện diện và bằng việc thừa nhận.
Tattha puggalasammukhatāya sabbhāvepi saṅghassa asammukhatāya āpajjati vā visujjhati vāti ‘‘asammukhā’’ti vuttaṃ.
There, even if there is the presence of the individual, it is said ‘without the presence’ as to whether one incurs or is purified without the presence of the Sangha.
Trong trường hợp đó, mặc dù có sự hiện diện của cá nhân, nhưng vì không có sự hiện diện của Tăng chúng mà phạm tội hoặc được trong sạch, nên được gọi là “khi không hiện diện.”
556. Na cevāgantukoti taṃ āvāsikavattaṃ akaronto āgantuko na ceva āpajjati.
Na cevāgantuko means that the visiting bhikkhu, not performing those resident's duties, does not commit an offense.
556. Na cevāgantuko có nghĩa là người khách không làm bổn phận của người cư trú đó thì không phạm.
Sesaṃ kāyavacīdvārikaṃ āpattiṃ.
Sesaṃ refers to offenses related to physical and verbal actions.
Sesaṃ là tội còn lại liên quan đến hành động thân và khẩu.
Ubhopi āgantukaāvāsikā.
Ubhopi means both the visiting and resident bhikkhus.
Ubhopi là cả người khách và người cư trú.
Bhikkhubhikkhunīnaṃ asādhāraṇaṃ āpattiṃ na āpajjanti.
They do not commit offenses not common to bhikkhus and bhikkhunīs.
Các vị tỳ khưu và tỳ khưu ni không phạm tội không chung.
580. Eteneva upāyena, sesakampi padattayanti yo ayaṃ paṭhamavinicchaye vuttanayo, eteneva nayena ūnapādaṃ ādiyanto lahukāpattiṃ āpajjati, pādaṃ vā atirekapādaṃ vā gahaṇatthaṃ āṇāpento garuṃ pārājikāpattiṃ āpajjati, pādaṃ vā atirekapādaṃ vā gaṇhanto ca gahaṇatthāya āṇāpento ca garuke pārājikāpattiyaṃyeva tiṭṭhati, ūnapādaṃ gaṇhanto ca gahaṇatthāya āṇāpento ca lahuke thullaccaye, dukkaṭe vā tiṭṭhatīti evaṃ sesakampi imaṃ padattayaṃ.
Eteneva upāyena, sesakampi padattayaṃ means that by this same method, which was stated in the first decision, one who takes less than a quarter commits a light offense; one who orders another to take a quarter or more than a quarter commits a grave pārājika offense; one who takes a quarter or more than a quarter and also orders another to take remains in a grave pārājika offense; and one who takes less than a quarter and also orders another to take remains in a light thullaccaya or dukkaṭa offense. Thus, this applies to the remaining three terms as well.
580. Eteneva upāyena, sesakampi padattaya có nghĩa là theo cách đã nói trong phán quyết đầu tiên, người nhận một phần thiếu thì phạm tội nhẹ; người ra lệnh nhận một phần hoặc một phần hơn thì phạm tội Pārājika nặng; người vừa nhận một phần hoặc một phần hơn và vừa ra lệnh nhận thì vẫn ở trong tội Pārājika nặng; người vừa nhận một phần thiếu và vừa ra lệnh nhận thì ở trong tội Thullaccaya hoặc Dukkata nhẹ. Bằng cách này, ba trường hợp còn lại cũng được hiểu như vậy.
Atthasambhavatoyevāti yathāvuttassa atthassa sambhavavaseneva.
Atthasambhavatoyevā means by the very possibility of the aforementioned meaning.
Atthasambhavatoyevā có nghĩa là chỉ dựa trên sự phù hợp của ý nghĩa đã nói.
628. Pavāraṇāpīti paṭikkhepapavāraṇāpi.
628. Pavāraṇāpi means even a refusal-pavāraṇā.
628. Pavāraṇāpi là lời từ chối Pavāraṇā.
Odanādīhīti ādi-saddena sattukummāsamacchamaṃsānaṃ gahaṇaṃ.
Odanādīhi – the word ādi includes flour-porridge, fish, and meat.
Odanādīhi với từ ādi (v.v.) bao gồm bột rang, cháo, cá và thịt.
Kāyādigahaṇenāti kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā gahaṇena.
Kāyādigahaṇena means by taking with the body or with something attached to the body.
Kāyādigahaṇena là việc nhận bằng thân hoặc bằng vật liên quan đến thân.
‘‘Dātukāmābhihāro ca, hatthapāseraṇakkhama’’nti imehi catūhi aṅgehi saddhiṃ tesaṃ dvinnamekaṃ gahetvā paṭiggahaṇā pañceva honti.
When one of these two is taken together with the four factors: ‘‘desiring to give, brought near, within reach, and acceptable by hand’’, there are five ways of receiving.
Cùng với bốn yếu tố ‘‘ý muốn cho, mang đến, trong tầm tay, không từ chối’’, việc nhận một trong hai yếu tố đó sẽ tạo thành năm cách nhận.
629-30. Vinayaññukasminti vinayadhare puggale.
629-30. Vinayaññukasmi means in a person who knows the Vinaya.
629-30. Vinayaññukasmi là một người thông hiểu Vinaya.
Sakañca sīlanti attano pātimokkhasaṃvarasīlañca.
Sakañca sīla means one's own Pātimokkha restraint-virtue.
Sakañca sīla là giới luật Pātimokkha-saṃvara của chính mình.
Surakkhitaṃ hotīti āpattānāpattikappiyākappiyānaṃ vijānantatāya asevitabbaṃ pahāya sevitabbaṃyeva sevanavasena suṭṭhu rakkhitaṃ hoti.
Surakkhitaṃ hotī means it is well-guarded by knowing what is an offense and what is not, what is allowable and what is not, by abandoning what should not be practiced and only practicing what should be practiced.
Surakkhitaṃ hotī có nghĩa là được giữ gìn tốt đẹp bằng cách biết rõ các tội, không tội, điều được phép và không được phép, từ bỏ những gì không nên làm và chỉ làm những gì nên làm.
Kukkuccamaññassa nirākarotīti aññassa sabrahmacārino kappiyākappiyavisaye uppannaṃ kukkuccaṃ nivāreti.
Kukkuccamaññassa nirākarotī means he removes the remorse that has arisen in another fellow monk regarding what is allowable and what is not.
Kukkuccamaññassa nirākarotī là loại bỏ sự hối hận phát sinh ở các vị đồng phạm hạnh khác về những điều được phép và không được phép.
Visārado bhāsati saṅghamajjheti kappiyākappiyānaṃ vinicchayakathāya uppannāya nirāsaṅko nibbhayo voharati.
Visārado bhāsati saṅghamajjhe means he speaks confidently and fearlessly in the assembly when a discussion arises concerning the determination of what is allowable and what is not.
Visārado bhāsati saṅghamajjhe là tự tin và không sợ hãi khi nói về các phán quyết liên quan đến điều được phép và không được phép khi một cuộc thảo luận như vậy phát sinh.
Veribhikkhūti attapaccatthike puggale.
Veribhikkhū means hostile individuals.
Veribhikkhū là những người đối nghịch với mình.
Dhammassa ceva ṭhitiyā pavattoti ‘‘vinayo nāma sāsanassa āyu, vinaye ṭhite sāsanaṃ ṭhitaṃ hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; dī. ni. aṭṭha. 1.paṭhamamahāsaṅgītikathā; khu. pā. aṭṭha. 5.maṅgalasuttavaṇṇanā; theragā. aṭṭha. 1.251) vacanato saddhammaṭṭhitiyā paṭipanno hoti.
Dhammassa ceva ṭhitiyā pavatto means he is engaged for the stability of the Dhamma, as it is said: ‘‘Vinaya is the life of the Dispensation; when the Vinaya stands, the Dispensation stands.’’
Dhammassa ceva ṭhitiyā pavatto có nghĩa là vị ấy thực hành vì sự tồn tại của Chánh Pháp, theo câu nói ‘‘Vinaya là tuổi thọ của giáo pháp, khi Vinaya còn tồn tại thì giáo pháp còn tồn tại’’.
Tasmā kāraṇā.
Tasmā means for that reason.
Tasmā là vì lý do đó.
Tattha vinayaññubhāve.
Tattha means in that state of knowing the Vinaya.
Tattha là trong việc thông hiểu Vinaya.
Dhīro paññavā bhikkhu.
Dhīro means a wise bhikkhu.
Dhīro là vị tỳ khưu có trí tuệ.
Kathaṃ aññāṇatāya āpajjati?
How does one incur an offense through ignorance?
Làm thế nào để phạm lỗi do không hiểu biết?
Aññāṇapuggalo mando momūho kattabbākattabbaṃ ajānanto akattabbaṃ karoti, kattabbaṃ virādheti.
An ignorant person, dull and confused, not knowing what should be done and what should not be done, does what should not be done and fails to do what should be done.
Người không hiểu biết là người đần độn, ngu si, không biết điều nên làm và không nên làm, làm điều không nên làm, và bỏ lỡ điều nên làm.
Evaṃ aññāṇatāya āpajjati.
Thus, one incurs an offense through ignorance.
Như vậy, phạm lỗi do không hiểu biết.
Kathaṃ kukkuccapakatatāya āpajjati?
How does one incur an offense through being prone to remorse?
Làm thế nào để phạm lỗi do hay nghi ngờ (kukkuccapakatatāya)?
Kappiyākappiyaṃ nissāya kukkucce uppanne vinayadharaṃ pucchitvā kappiyaṃ ce, kattabbaṃ siyā, akappiyaṃ ce, na kattabbaṃ, ayaṃ pana ‘‘vaṭṭatī’’ti madditvā vītikkamatiyeva.
When remorse arises concerning what is allowable and what is not, one should ask a Vinaya expert; if it is allowable, it should be done; if not allowable, it should not be done. But this person, thinking ‘‘it is permissible’’, deliberately transgresses.
Khi nghi ngờ phát sinh liên quan đến điều hợp lệ hay không hợp lệ, hỏi một vị trì luật (vinayadhara), nếu là hợp lệ thì nên làm, nếu là không hợp lệ thì không nên làm; nhưng người này lại cố ý làm trái, cho rằng “điều này hợp lệ”.
Evaṃ kukkuccapakatatāya āpajjati.
Thus, one incurs an offense through being prone to remorse.
Như vậy, phạm lỗi do hay nghi ngờ.
635-8. ‘‘Bhikkhunā upaṭṭhapetabbo’’ti padacchedo.
635-8. The word division is "Bhikkhunā upaṭṭhapetabbo" (should be attended to by a bhikkhu).
635-8. “Bhikkhunā upaṭṭhapetabbo” là cách ngắt câu.
Dhammacakkhunāti pātimokkhasaṃvarasīlasaṅkhāto paṭipattidhammova cakkhu etassāti dhammacakkhu, tena chahi aṅgehi yuttena dhammacakkhunā pana bhikkhunā upasampādanā kātabbā, nissayo ceva dātabbo, sāmaṇero upaṭṭhāpetabboti yojanā.
Dhammacakkhunā means "dhammacakkhu" (eye of Dhamma) because the practice of Dhamma, which is the morality of restraint in the Pātimokkha, is its eye. Therefore, the ordination should be performed by a bhikkhu endowed with the dhammacakkhu comprising six qualities, and the nissaya should be given, and a sāmaṇera should be attended to—this is the connection.
Với Pháp nhãn (dhammacakkhunā): Pháp hành, tức là giới luật phòng hộ Ba-la-đề-mộc-xoa (pātimokkhasaṃvara), chính là con mắt của vị ấy, nên gọi là Pháp nhãn (dhammacakkhu). Phối hợp ý nghĩa là: vị tỳ khưu có Pháp nhãn với sáu chi phần này phải thực hiện lễ thọ giới (upasampadā), phải cho y chỉ (nissaya), và phải nuôi dưỡng sa-di (sāmaṇera).
Āpattiṃ jānāti, anāpattiṃ jānāti, garuṃ āpattiṃ jānāti, lahuṃ āpattiṃ jānātīti yojanā.
One knows an offense, knows a non-offense, knows a grave offense, knows a light offense—this is the connection.
Phối hợp ý nghĩa là: biết tội, biết không tội, biết tội nặng, biết tội nhẹ.
Assa bhikkhuno ubhayāni pātimokkhāni vitthārā svāgatāni bhavanti, atthato suvibhattāni bhavanti, suttaso anubyañjanaso suvinicchitāni bhavanti, dasavasso vā hoti, atirekadasavasso vāti yojanā.
The connection is that for that bhikkhu, both Pātimokkhas are thoroughly learned, well-analyzed in meaning, well-discerned in terms of suttas and their details, and he is ten years old or more than ten years old.
Phối hợp ý nghĩa là: vị tỳ khưu ấy thông suốt cả hai bộ Ba-la-đề-mộc-xoa (pātimokkha) một cách rộng rãi, đã được phân tích rõ ràng về ý nghĩa, đã được nghiên cứu kỹ lưỡng về kinh văn và các chi tiết, và đã đủ mười hạ lạp hoặc hơn mười hạ lạp.
639. Satta sāmīciyo vuttāti ‘‘so ca bhikkhu anabbhito, te ca bhikkhū gārayhā, ayaṃ tattha sāmīci, yuñjantāyasmanto sakaṃ, mā vo sakaṃ vinassāti ayaṃ tattha sāmīci, ayaṃ te bhikkhu patto yāva bhedanāya dhāretabboti, ayaṃ tattha sāmīci, tato nīharitvā bhikkhūhi saddhiṃ saṃvibhajitabbaṃ, ayaṃ tattha sāmīci, aññātabbaṃ paripucchitabbaṃ paripañhitabbaṃ, ayaṃ tattha sāmīci, yassa bhavissati, so harissatīti, ayaṃ tattha sāmīcī’’ti cha sāmīciyo bhikkhupātimokkhevuttā, ‘‘sā ca bhikkhunī anabbhitā, tā ca bhikkhuniyo gārayhā, ayaṃ tattha sāmīcī’’ti bhikkhunipātimokkhe vuttāya saddhiṃ satta sāmīciyo vuttā.
639. Seven sāmīciyo are stated: "That bhikkhu is not invited, and those bhikkhus are blameworthy; this is the proper conduct here. Venerables, apply yourselves to your own, lest your own be destroyed; this is the proper conduct here. This bowl, bhikkhu, should be kept until it breaks; this is the proper conduct here. After taking it out, it should be shared with the bhikkhus; this is the proper conduct here. It should be known, inquired about, and questioned; this is the proper conduct here. Whoever it belongs to will take it; this is the proper conduct here"—these six sāmīciyo are stated in the Bhikkhu Pātimokkha. Together with the one stated in the Bhikkhunī Pātimokkha, "That bhikkhunī is not invited, and those bhikkhunīs are blameworthy; this is the proper conduct here," there are seven sāmīciyo stated.
639. Bảy điều đúng đắn (satta sāmīciyo) đã được nói đến là: “Vị tỳ khưu ấy không được mời, các tỳ khưu ấy đáng bị khiển trách – đây là điều đúng đắn trong trường hợp đó; ‘Thưa các Tôn giả, hãy cố gắng vì lợi ích của mình, đừng để lợi ích của mình bị mất’ – đây là điều đúng đắn trong trường hợp đó; ‘Này tỳ khưu, bình bát này của ông phải được giữ cho đến khi bị vỡ’ – đây là điều đúng đắn trong trường hợp đó; ‘Sau đó, phải lấy ra và chia sẻ với các tỳ khưu’ – đây là điều đúng đắn trong trường hợp đó; ‘Phải biết, phải hỏi, phải điều tra’ – đây là điều đúng đắn trong trường hợp đó; ‘Ai có thì người đó sẽ mang đi’ – đây là điều đúng đắn trong trường hợp đó.” Sáu điều đúng đắn này đã được nói trong Ba-la-đề-mộc-xoa của tỳ khưu. Cùng với điều “Vị tỳ khưu-ni ấy không được mời, các tỳ khưu-ni ấy đáng bị khiển trách – đây là điều đúng đắn trong trường hợp đó” được nói trong Ba-la-đề-mộc-xoa của tỳ khưu-ni, tổng cộng có bảy điều đúng đắn đã được nói đến.
Satteva samathāpi cāti sammukhāvinayādisamathāpi satteva vuttā.
And also seven samathā: The samathā such as sammukhāvinaya are also stated as seven.
Bảy pháp hòa giải (satteva samathāpi ca), tức là các pháp hòa giải như Sammukhāvinaya, v.v., cũng có bảy.
Paññattāpattiyo sattāti pārājikādayo paññattāpattiyo satta vuttā.
Seven offenses by enactment: The offenses by enactment, such as pārājika, are stated as seven.
Bảy tội đã chế định (paññattāpattiyo sattā), tức là bảy tội đã chế định như Pārājika, v.v., đã được nói đến.
Sattabojjhaṅgadassināti satisambojjhaṅgādayo satta bojjhaṅge yāthāvato passantena bhagavatā.
By the one who sees the seven factors of enlightenment: By the Bhagavā, who truly sees the seven factors of enlightenment, such as the mindfulness factor of enlightenment.
Bởi đấng thấy bảy chi phần giác ngộ (sattabojjhaṅgadassinā): bởi Đức Thế Tôn, đấng thấy rõ bảy chi phần giác ngộ (bojjhaṅga) như niệm giác chi (satisambojjhaṅga), v.v.
640-1. Idha kuladūsako bhikkhu ājīvasseva kāraṇā pupphena, phalena, cuṇṇena, mattikāya, dantakaṭṭhehi, veḷuyā, vejjikāya, jaṅghapesanikenāti imehi aṭṭhahi ākārehi kulāni dūsetīti yojanā.
640-1. Here, a bhikkhu who corrupts families, for the sake of livelihood, corrupts families in these eight ways: with flowers, with fruits, with powders, with clay, with tooth-sticks, with bamboo, with medical practice, and with running errands—this is the connection.
640-1. Ở đây, một tỳ khưu làm ô uế gia đình (kuladūsako bhikkhu) vì mục đích mưu sinh, làm ô uế các gia đình bằng tám cách này: bằng hoa, bằng quả, bằng bột, bằng đất sét, bằng que xỉa răng, bằng tre, bằng thuốc men, bằng việc sai vặt chân tay.
‘‘Pupphenā’’tiādinā pupphādinā dānameva upalakkhaṇato dasseti.
"Pupphenā" and so on indicates the act of giving, symbolized by flowers and so forth.
Bằng cách nói “bằng hoa”, v.v., điều này cho thấy việc cúng dường hoa, v.v., là một dấu hiệu.
Pupphenāti pupphadānenāti attho gahetabbo.
Pupphenā means "by giving flowers"—this sense should be taken.
“ Bằng hoa (pupphenā)” có nghĩa là bằng việc cúng dường hoa.
Pupphadānādayo kuladūsane vuttā.
The giving of flowers and so forth are stated in the section on corrupting families.
Việc cúng dường hoa, v.v., đã được nói trong phần làm ô uế gia đình.
642-5. ‘‘Aṭṭhadhānatirittāpi, atirittāpi aṭṭhadhā’’tidvīsu aṭṭhakesu aṭṭha anatiritte tāva dassetumāha ‘‘akappiyakatañcevā’’tiādi.
642-5. In "Aṭṭhadhānatirittāpi, atirittāpi aṭṭhadhā" (also eight kinds of non-superfluous, and also eight kinds of superfluous), to show the eight non-superfluous first, it says "akappiyakatañcevā" (and what is made improper) and so on.
642-5. Trong hai nhóm tám điều, để chỉ ra tám điều không dư thừa, Ngài nói: “akappiyakatañcevā” (điều không hợp lệ đã làm), v.v.
Gilānānatirittakanti niddiṭṭhā ime aṭṭheva anatirittakā ñeyyāti yojanā.
The connection is that these eight, such as the non-superfluous for the sick, should be known as the non-superfluous.
Phối hợp ý nghĩa là: tám điều không dư thừa này đã được chỉ định là điều không dư thừa của người bệnh.
Akappiyakatādayo pavāraṇasikkhāpadakathāvaṇṇanāya vuttā.
Akappiyakatādayo (what is made improper, etc.) are stated in the elucidation of the Pavāraṇā training rule.
Các điều không hợp lệ đã làm (akappiyakatādayo), v.v., đã được nói trong phần giải thích về giới Pavāraṇā.
648-9. Ehibhikkhūpasampadāti yasakulaputtādīnaṃ ‘‘ehi bhikkhū’’ti vacanena bhagavatā dinnaupasampadā.
648-9. Ehibhikkhūpasampadā means the ordination given by the Bhagavā with the words "Come, bhikkhu," to Yasa's son and others.
648-9. Sự thọ giới “Ehi Bhikkhu” (Ehibhikkhūpasampadā): là sự thọ giới do Đức Thế Tôn ban cho các thiện nam tử như Yasa, v.v., bằng lời “Ehi Bhikkhu” (Hãy đến, này tỳ khưu).
Saraṇagamanena cāti paṭhamabodhiyaṃ tīhi saraṇagamanehi anuññātaupasampadā.
Saraṇagamanena cā means the ordination authorized by the three refuges at the first enlightenment.
Và bằng sự quy y (saraṇagamanena cā): là sự thọ giới được cho phép bằng ba lần quy y vào thời kỳ giác ngộ đầu tiên.
Pañhābyākaraṇovādāti sopākassa pañhābyākaraṇopasampadā, mahākassapattherassa dinnaovādapaṭiggahaṇopasampadā ca.
Pañhābyākaraṇovādā means the ordination by answering questions for Sopāka, and the ordination by accepting the admonition given to the Elder Mahākassapa.
Sự giải đáp vấn đề và lời khuyên (pañhābyākaraṇovādā): là sự thọ giới bằng cách giải đáp vấn đề cho Sopāka, và sự thọ giới bằng cách chấp nhận lời khuyên được ban cho Trưởng lão Mahākassapa.
Garudhammapaṭiggahoti mahāpajāpatiyā gotamiyā anuññātagarudhammapaṭiggahaṇopasampadā.
Garudhammapaṭiggaho means the ordination by accepting the eight Garudhammas, authorized for Mahāpajāpatī Gotamī.
Sự chấp nhận các giới trọng (Garudhammapaṭiggaho): là sự thọ giới bằng cách chấp nhận các giới trọng được cho phép cho Mahāpajāpatī Gotamī.
Ñatticatutthena kammenāti idāni bhikkhuupasampadā.
By a ñatti-catuttha kamma: This refers to the ordination of a bhikkhu.
Bằng nghi thức bạch tứ yết-ma (ñatticatutthena kammenā): đây là sự thọ giới của tỳ khưu hiện nay.
Aṭṭhavācikāti bhikkhunīnaṃ santike ñatticatutthena kammena, bhikkhūnaṃ santike ñatticatutthena kammenāti aṭṭhahi kammavācāhi bhikkhunīnaṃ upasampadā aṭṭhavācikā nāma.
Aṭṭhavācikā: This is the ordination of bhikkhunīs by a ñatti-catuttha kamma in the presence of bhikkhunīs and by a ñatti-catuttha kamma in the presence of bhikkhus, thus, the ordination of bhikkhunīs by eight kammavācā is called aṭṭhavācikā.
Tám lời (Aṭṭhavācikā): là sự thọ giới của tỳ khưu-ni bằng tám lời yết-ma (kammavācā), tức là bằng nghi thức bạch tứ yết-ma trước tỳ khưu-ni và bằng nghi thức bạch tứ yết-ma trước tỳ khưu.
Dūtena bhikkhunīnanti aḍḍhakāsiyā gaṇikāya anuññātā bhikkhunīnaṃ dūtena upasampadā.
By a messenger for bhikkhunīs: This refers to the ordination of bhikkhunīs by a messenger, permitted for the courtesan of Aḍḍhakāsī.
Bằng sứ giả cho tỳ khưu-ni (Dūtena bhikkhunīnaṃ): là sự thọ giới bằng sứ giả cho tỳ khưu-ni được cho phép cho kỹ nữ Aḍḍhakāsī.
652-3. Na ca majjapo siyāti majjapo na siyā majjaṃ pivanto na bhaveyya, majjaṃ na piveyyāti attho.
652-3. And should not drink intoxicants: One should not be a drinker of intoxicants, should not drink intoxicants, meaning one should not drink alcohol.
652-3. Và không nên uống rượu (na ca majjapo siyā): không nên là người uống rượu, không nên uống rượu.
Abrahmacariyāti (a. ni. aṭṭha. 2.3.71) aseṭṭhacariyato methunā virameyya.
From unchaste conduct: One should refrain from sexual intercourse, which is ignoble conduct.
Xa lìa phi phạm hạnh (Abrahmacariyā): nên xa lìa sự giao hợp, vì đó là hành vi không cao thượng.
Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojananti uposathaṃ upavuttho rattibhojanañca divāvikālabhojanañca na bhuñjeyya.
Should not eat at night, nor untimely food: Having observed the Uposatha, one should not eat night food nor untimely food during the day.
Không nên thọ thực vào ban đêm, tức là thọ thực phi thời (Rattiṃ na bhuñjeyya vikālabhojanaṃ): người đã giữ giới Uposatha không nên thọ thực vào ban đêm và thọ thực phi thời vào ban ngày.
Na ca gandhamācareti gandhañca na vilimpeyya.
And should not use perfumes: And should not anoint oneself with perfumes.
Và không nên thoa hương (na ca gandhamācare): và không nên thoa hương.
Mañce chamāyaṃ va sayetha santhateti kappiyamañce vā sudhādiparikammakatāya bhūmiyā vā tiṇapaṇṇapalālādīni santharitvā kate santhate vā sayethāti attho.
On a couch or on the ground, or on a spread: The meaning is that one should lie down on a suitable couch, or on ground prepared with plaster, etc., or on a spread made by spreading grass, leaves, straw, etc.
Nên nằm trên giường hoặc trên đất đã trải (mañce chamāyaṃ va sayetha santhate): có nghĩa là nên nằm trên giường hợp lệ, hoặc trên đất đã được chuẩn bị bằng vôi vữa, v.v., hoặc trên một tấm trải được làm từ cỏ, lá, rơm, v.v.
Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathanti etaṃ pāṇātipātādīni asamācarantena upavutthaṃ uposathaṃ aṭṭhahaṅgehi samannāgatattā ‘‘aṭṭhaṅgika’’nti vadanti.
This they call the eight-factored Uposatha: This Uposatha, observed by not engaging in killing, etc., is called "eight-factored" because it is endowed with eight factors.
Giới Uposatha này được gọi là bát chi (Etañhi aṭṭhaṅgikamāhuposathaṃ): giới Uposatha được giữ bởi người không phạm các điều như sát sinh, v.v., được gọi là “bát chi” vì nó có tám chi phần.
Dukkhantagunāti vaṭṭadukkhassa antaṃ amatamahānibbānaṃ gatena pattena buddhena pakāsitanti yojanā.
Ending suffering: The connection is that it was proclaimed by the Buddha, who has reached and attained the end of the suffering of saṃsāra, which is the deathless great Nibbāna.
Được Đức Phật, đấng đã đạt đến sự chấm dứt khổ đau (Dukkhantagunā): phối hợp ý nghĩa là được Đức Phật, đấng đã đạt đến và chứng đắc Niết Bàn vĩ đại bất tử, là sự chấm dứt khổ đau trong luân hồi, thuyết giảng.
656. Pātimokkha…pe… paridīpitāti bhikkhūnaṃ pañcuddesā, bhikkhunīnaṃ aniyatuddesehi vinā cattāroti uddesā nava dīpitā.
656. The Pātimokkha…etc.… are declared: The five recitations for bhikkhus and the four for bhikkhunīs (excluding the indefinite recitations) are the nine recitations declared.
656. Pātimokkha…v.v… được trình bày là năm cách tụng giới Pātimokkha của các Tỳ-khưu, và bốn cách của các Tỳ-khưu-ni (trừ cách tụng giới Aniyata) – tổng cộng là chín cách tụng giới được trình bày.
Uposathā navevāti divasavasena tayo, kārakavasena tayo, karaṇavasena tayoti nava uposathā.
There are indeed nine Uposathas: Three by day, three by agent, and three by action, making nine Uposathas.
Chín lễ Uposatha là ba theo ngày, ba theo người thực hiện, ba theo cách thực hiện – tổng cộng là chín lễ Uposatha.
Etthāti imasmiṃ sāsane.
In this: In this Dispensation.
Trong đây là trong giáo pháp này.
Saṅgho navahi bhijjatīti navahi puggalehi saṅgho bhijjatīti yojanā.
The Saṅgha splits into nine: The connection is that the Saṅgha splits due to nine individuals.
Tăng đoàn bị chia rẽ bởi chín người – đây là cách giải thích: Tăng đoàn bị chia rẽ bởi chín cá nhân.
Yathāha –
As it is said:
Như đã nói:
‘‘Ekato, upāli, cattāro honti, ekato cattāro, navamo anussāveti, salākaṃ gāheti ‘ayaṃ dhammo, ayaṃ vinayo, idaṃ satthusāsanaṃ, imaṃ gaṇhatha, imaṃ rocethā’ti.
"On one side, Upāli, there are four; on the other side, four; the ninth announces, takes the voting sticks, saying, 'This is the Dhamma, this is the Vinaya, this is the Teacher's Dispensation; accept this, approve this.'
“Này Upāli, bốn vị ở một bên, bốn vị ở một bên, vị thứ chín tuyên bố, lấy thẻ biểu quyết và nói: ‘Đây là Pháp, đây là Luật, đây là lời dạy của Bậc Đạo Sư, hãy thọ trì điều này, hãy chấp nhận điều này.’
Evampi kho, upāli, saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo ca.
In this way, Upāli, there is both a schism in the Saṅgha and a breaking of the Saṅgha.
Này Upāli, như vậy, sự chia rẽ Tăng đoàn và sự phá hòa hợp Tăng đoàn xảy ra.
Navannaṃ vā, upāli, atirekanavannaṃ vā saṅgharāji ceva hoti saṅghabhedo cā’’ti (cūḷava. 351).
Whether there are nine, Upāli, or more than nine, there is both a schism in the Saṅgha and a breaking of the Saṅgha."
Này Upāli, sự chia rẽ Tăng đoàn và sự phá hòa hợp Tăng đoàn xảy ra khi có chín vị hoặc hơn chín vị.” (cūḷava. 351).
657. Dasa akkosavatthūni vakkhati.
657. The ten grounds for insult will be stated.
657. Mười điều phỉ báng sẽ được nói đến.
Dasa sikkhāpadāni pākaṭāneva.
The ten training rules are well-known.
Mười giới học là rõ ràng.
Manussamaṃsādīni dasa akappiyamaṃsāni heṭṭhā vuttāneva.
The ten kinds of unsuitable meat, such as human flesh, have already been mentioned below.
Mười loại thịt không được phép ăn như thịt người v.v… đã được nói đến ở dưới.
Sukkāni ve dasāti nīlādīni dasa sukkāni.
Indeed, the ten pure things: The ten pure things, such as blue, etc.
Chắc chắn có mười màu trắng là mười màu trắng như màu xanh v.v…
‘‘Dasayime, bhikkhave, ādīnavā rājantepurappavesane.
"Monks, there are these ten dangers in entering a royal inner palace.
“Này các Tỳ-khưu, có mười hiểm họa này khi vào nội cung vua.
Katame dasa?
Which ten?
Mười điều nào?
Idha, bhikkhave, rājā mahesiyā saddhiṃ nisinno hoti, tatra bhikkhu pavisati, mahesī vā bhikkhuṃ disvā sitaṃ pātukaroti, bhikkhu vā mahesiṃ disvā sitaṃ pātukaroti, tattha rañño evaṃ hoti ‘addhā imesaṃ kataṃ vā karissanti vā’ti.
Here, monks, a king is seated with his chief queen; a bhikkhu enters there. Either the queen, seeing the bhikkhu, smiles, or the bhikkhu, seeing the queen, smiles. Then the king thinks, 'Surely, they have done something, or they will do something.'
Ở đây, này các Tỳ-khưu, nhà vua đang ngồi với hoàng hậu, lúc đó một Tỳ-khưu bước vào, hoàng hậu thấy Tỳ-khưu mỉm cười, hoặc Tỳ-khưu thấy hoàng hậu mỉm cười, lúc đó nhà vua nghĩ: ‘Chắc chắn họ đã làm gì hoặc sẽ làm gì.’
Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo ādīnavo rājantepurappavesane.
This, monks, is the first danger in entering a royal inner palace.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ nhất khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā bahukicco bahukaraṇīyo aññataraṃ itthiṃ gantvā na sarati, sā tena gabbhaṃ gaṇhāti, tattha rañño evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, a king, being very busy and having many duties, goes to a certain woman and does not remember it, and she conceives a child by him. Then the king thinks: ‘Indeed, no one else enters here except a renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, nhà vua có nhiều việc phải làm, nhiều trách nhiệm, đã đến với một người phụ nữ nào đó mà không nhớ, người phụ nữ đó mang thai, lúc đó nhà vua nghĩ: ‘Không có ai khác vào đây ngoài vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the second danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ hai khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure aññataraṃ ratanaṃ nassati, tattha rañño evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, a certain jewel goes missing in the king’s inner apartment. Then the king thinks: ‘Indeed, no one else enters here except a renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, trong nội cung vua có một viên ngọc quý bị mất, lúc đó nhà vua nghĩ: ‘Không có ai khác vào đây ngoài vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the third danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ ba khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure abbhantarā guyhamantā bahiddhā sambhedaṃ gacchanti, tattha rañño evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, secret internal counsels in the king’s inner apartment become known outside. Then the king thinks: ‘Indeed, no one else enters here except a renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, trong nội cung vua, những bí mật nội bộ bị tiết lộ ra ngoài, lúc đó nhà vua nghĩ: ‘Không có ai khác vào đây ngoài vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, catuttho ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the fourth danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ tư khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepure pitā vā puttaṃ pattheti, putto vā pitaraṃ pattheti, tesaṃ evaṃ hoti ‘na kho idha añño koci pavisati aññatra pabbajitena, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, in the king’s inner apartment, either a father desires his son, or a son desires his father. Then they think: ‘Indeed, no one else enters here except a renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, trong nội cung vua, cha muốn giết con, hoặc con muốn giết cha, họ nghĩ: ‘Không có ai khác vào đây ngoài vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the fifth danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ năm khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā nīcaṭṭhāniyaṃ ucce ṭhāne ṭhapeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, a king places someone of low rank in a high position. Those who dislike this think: ‘The king is associated with the renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, nhà vua đặt người ở vị trí thấp lên vị trí cao, những người không hài lòng với việc đó nghĩ: ‘Nhà vua có liên hệ với vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, chaṭṭho ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the sixth danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ sáu khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā uccaṭṭhāniyaṃ nīce ṭhāne ṭhapeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, a king places someone of high rank in a low position. Those who dislike this think: ‘The king is associated with the renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, nhà vua đặt người ở vị trí cao xuống vị trí thấp, những người không hài lòng với việc đó nghĩ: ‘Nhà vua có liên hệ với vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, sattamo ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the seventh danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ bảy khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā akāle senaṃ uyyojeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, a king dispatches an army at an improper time. Those who dislike this think: ‘The king is associated with the renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, nhà vua điều động quân đội không đúng lúc, những người không hài lòng với việc đó nghĩ: ‘Nhà vua có liên hệ với vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, aṭṭhamo ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the eighth danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ tám khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rājā kāle senaṃ uyyojetvā antarāmaggato nivattāpeti, yesaṃ taṃ amanāpaṃ, tesaṃ evaṃ hoti ‘rājā kho pabbajitena saṃsaṭṭho, siyā nu kho pabbajitassa kamma’nti.
‘‘Furthermore, bhikkhus, a king dispatches an army at the proper time, then recalls it midway. Those who dislike this think: ‘The king is associated with the renunciant. Could this be the renunciant’s doing?’
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, nhà vua điều động quân đội đúng lúc rồi lại cho quay về giữa đường, những người không hài lòng với việc đó nghĩ: ‘Nhà vua có liên hệ với vị xuất gia, có lẽ đây là việc làm của vị xuất gia?’
Ayaṃ, bhikkhave, navamo ādīnavo rājantepurappavesane.
This, bhikkhus, is the ninth danger in entering the royal inner apartment.
Này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ chín khi vào nội cung vua.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, rañño antepuraṃ hatthisammaddaṃ assasammaddaṃ rathasammaddaṃ rajanīyāni rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbāni, yāni na pabbajitassa sāruppāni, ayaṃ, bhikkhave, dasamo ādīnavo rājantepurappavesane.
‘‘Furthermore, bhikkhus, the king’s inner apartment is crowded with elephants, crowded with horses, crowded with chariots, and filled with alluring sights, sounds, smells, tastes, and tactile objects, which are not suitable for a renunciant. This, bhikkhus, is the tenth danger in entering the royal inner apartment.
“Lại nữa, này các Tỳ-khưu, nội cung vua có sự chen chúc của voi, chen chúc của ngựa, chen chúc của xe cộ, những sắc, tiếng, hương, vị, xúc khả ái, những thứ không phù hợp với vị xuất gia, này các Tỳ-khưu, đây là hiểm họa thứ mười khi vào nội cung vua.
Ime kho, bhikkhave, dasa ādīnavā rājantepurappavesane’’ti (a. ni. 10.45; pāci. 497).
These, bhikkhus, are the ten dangers in entering the royal inner apartment.’’
Này các Tỳ-khưu, đây là mười hiểm họa khi vào nội cung vua.” (a. ni. 10.45; pāci. 497).
Tattha ca pitā vā puttaṃ patthetīti puttaṃ māretumicchatīti attho.
Here, a father desires his son means the intention to kill the son.
Trong đó, cha muốn giết con có nghĩa là muốn giết con.
Eseva nayo putto pitaraṃ patthetīti.
The same applies to a son desires his father.
Tương tự, con muốn giết cha cũng vậy.
Hatthisammaddanti hatthīnaṃ sammaddo saṃsaṭṭho etthāti hatthisammaddaṃ.
Hatthisammaddaṃ means that it is crowded or mingled with elephants.
Hatthisammadda là nơi có sự chen chúc, sự hỗn loạn của voi.
Evaṃ ‘‘assasammadda’’ntiādīsupi.
Similarly for “assasammaddaṃ” and so on.
Tương tự với “assasammadda” v.v…
662. Munindena avandiyā dasa puggalā dīpitāti yojanā.
It is to be understood that ten persons not to be saluted were taught by the Sage.
662. Mười hạng người mà Bậc Đạo Sư không đảnh lễ đã được trình bày – đây là cách giải thích.
‘‘Dasayime, bhikkhave, avandiyā.
"Monks, these ten are not to be saluted.
“Này các Tỳ-khưu, có mười hạng người không đáng được đảnh lễ.
Pure upasampannena pacchā upasampanno avandiyo, anupasampanno avandiyo, nānāsaṃvāsako vuḍḍhataro adhammavādī avandiyo, mātugāmo avandiyo, paṇḍako avandiyo, pārivāsiko avandiyo, mūlāyapaṭikassanāraho avandiyo, mānattāraho avandiyo, mānattacāriko avandiyo, abbhānāraho avandiyo.
One who was later ordained should not be saluted by one who was earlier ordained; an unordained person should not be saluted; an elder who is of a different communion and speaks against the Dhamma should not be saluted; a woman should not be saluted; a paṇḍaka should not be saluted; a pārivāsika should not be saluted; one who is liable to be sent back to the beginning should not be saluted; one who is liable to undergo mānattā should not be saluted; one undergoing mānattā should not be saluted; one who is liable for rehabilitation should not be saluted.
Người thọ giới sau không đáng được đảnh lễ bởi người thọ giới trước; người chưa thọ giới không đáng được đảnh lễ; một trưởng lão không cùng chung sống mà thuyết pháp sai không đáng được đảnh lễ; phụ nữ không đáng được đảnh lễ; người ái nam ái nữ không đáng được đảnh lễ; người đang chịu hình phạt pārivāsika không đáng được đảnh lễ; người đáng bị trục xuất từ đầu (mūlāyapaṭikassanāraho) không đáng được đảnh lễ; người đáng chịu hình phạt mānattā không đáng được đảnh lễ; người đang thực hành hình phạt mānattā không đáng được đảnh lễ; người đáng được phục hồi (abbhānāraho) không đáng được đảnh lễ.
Ime kho, bhikkhave, dasa avandiyā’’ti (cūḷava. 312).
Monks, these are the ten not to be saluted."
Này các Tỳ-khưu, đây là mười hạng người không đáng được đảnh lễ.” (cūḷava. 312).
663-4. Sosānikanti susāne chaḍḍitaṃ.
663-4. Sosānika means thrown away in a charnel ground.
663-4. Sosānika là bị vứt bỏ ở nghĩa địa.
Pāpaṇikanti āpaṇadvāre chaḍḍitaṃ.
Pāpaṇika means thrown away at a shop door.
Pāpaṇika là bị vứt bỏ ở cổng chợ.
Undūrakkhāyitanti undūrehi khāyitaṃ pariccattaṃ pilotikaṃ.
Undūrakkhāyita means a discarded rag gnawed by rats.
Undūrakkhāyita là vải vụn bị chuột gặm và vứt bỏ.
Gokhāyitādīsupi eseva nayo.
The same method applies to Gokhāyitā and others.
Đối với những cái bị bò gặm, v.v., cũng theo cách đó.
Thūpacīvarikanti balikammatthāya vammike parikkhipitvā pariccattavatthaṃ.
Thūpacīvarika means a cloth discarded after being wrapped around an anthill for a ritual offering.
Thūpacīvarika là y phục bị vứt bỏ sau khi bao quanh gò mối để cúng dường.
Ābhisekiyanti rājūnaṃ abhisekamaṇḍape pariccattavatthaṃ.
Ābhisekiya means a cloth discarded in the anointing pavilion of kings.
Ābhisekiya là y phục bị vứt bỏ tại lễ đài quán đảnh của các vị vua.
Gatapaccāgatañcāti susānagatamanussehi paccāgantvā nahāyitvā chaḍḍitaṃ pilotikaṃ.
Gatapaccāgatañcā means a discarded rag thrown away by people who returned from a charnel ground and bathed.
Gatapaccāgatañcā là vải vụn bị những người đã đến nghĩa địa, trở về, tắm rửa rồi vứt bỏ.
665. Sabbanīlādayo vuttā, dasa cīvaradhāraṇāti ‘‘sabbanīlakāni cīvarāni dhārentīti vuttavasena dasā’’ti (pari. aṭṭha. 330) kurundiyaṃ vuttaṃ.
665. Sabbanīlādayo vuttā, dasa cīvaradhāraṇā means, as stated in the Kurundī, "ten (kinds of) robe-wearing are mentioned in the sense of wearing all blue robes."
665. Sabbanīlādayo vuttā, dasa cīvaradhāraṇā nghĩa là “mười loại y phục được nói đến như là ‘những y phục toàn màu xanh lam’,” như đã nói trong Kurundī (Pari. Aṭṭha. 330).
Ettha imasmiṃ dasake saṃkaccikāya vā udakasāṭikāya vā saddhiṃ ticīvarāni nāmena adhiṭṭhitāni nava cīvarāni ‘‘dasacīvaradhāraṇā’’ti vuttāni.
Ettha (here) in this group of ten, the three robes, together with a saṃkaccikā or an udakasāṭikā, are called "ten kinds of robe-wearing."
Ở đây, trong nhóm mười này, chín y phục được adhiṭṭhāna (tuyên bố sở hữu) bằng tên là ticīvara (ba y) cùng với saṃkaccika (y nội) hoặc udakasāṭika (y tắm) được gọi là “mười loại y phục để thọ dụng”.
Yathāha – ‘‘navasu kappiyacīvaresu udakasāṭikaṃ vā saṃkaccikaṃ vā pakkhipitvā dasāti vutta’’nti (pari. aṭṭha. 330).
As it is said: "It is called ten by including an udakasāṭikā or a saṃkaccikā among the nine allowable robes."
Như đã nói: “Trong chín y phục hợp lệ, khi thêm udakasāṭika hoặc saṃkaccika vào thì được gọi là mười” (Pari. Aṭṭha. 330).
667. ‘‘Akappiyā’’ti vuttā pattā ekādasa bhavantīti yojanā.
667. It is to be understood that the bowls declared "unsuitable" are eleven.
667. Mười một loại bát được gọi là “không hợp lệ”, đó là cách kết nối.
Dārujena pattenāti dārumayena pattena.
Dārujena pattenā means a wooden bowl.
Dārujena pattena nghĩa là bát làm bằng gỗ.
Ratanubbhavāti ratanamayā dasa pattā ekādasa bhavantīti yojanā.
It is to be understood that dasa bowls made of ratana become eleven.
Ratanubbhavā nghĩa là mười loại bát làm bằng châu báu, cùng với một loại nữa, trở thành mười một, đó là cách kết nối.
Dārujena cāti ettha ca-saddena tambalohamayapattassa saṅgaho.
In Dārujena cā, the word ca includes a copper bowl.
Trong dārujena cā, từ ca bao gồm bát làm bằng đồng đỏ.
Yathāha ‘‘ekādasa pattāti tambalohamayena vā dārumayena vā saddhiṃ dasaratanamayā’’ti.
As it is said: "Eleven bowls means ten made of jewels together with one made of copper or wood."
Như đã nói: “Mười một loại bát là mười loại làm bằng châu báu cùng với loại làm bằng đồng đỏ hoặc bằng gỗ.”
Idha ratanaṃ nāma muttādidasaratanaṃ.
Here, ratana refers to the ten kinds of jewels such as pearls.
Ở đây, ratana là mười loại châu báu như ngọc trai, v.v.
668. Akappiyā pādukā ekādasa hontīti yojanā.
668. It is to be understood that there are eleven unsuitable sandals.
668. Mười một loại dép không hợp lệ, đó là cách kết nối.
Yathāha ‘‘ekādasa pādukāti dasa ratanamayā, ekā kaṭṭhapādukā.
As it is said: "Eleven sandals means ten made of jewels and one wooden sandal.
Như đã nói: “Mười một loại dép là mười loại làm bằng châu báu và một loại dép gỗ.
Tiṇapādukamuñjapādukapabbajapādukādayo pana kaṭṭhapādukasaṅgahameva gacchantī’’ti.
Grass sandals, muñja grass sandals, bark sandals, and others are included in the category of wooden sandals."
Tuy nhiên, dép cỏ, dép dây munja, dép làm từ vỏ cây, v.v., đều được xếp vào loại dép gỗ.”
669-70. Atikhuddakā atimahantāti yojanā.
669-70. It is to be understood that they are too small and too large.
669-70. Quá nhỏ, quá lớn, đó là cách kết nối.
Khaṇḍanimittakā chāyānimittakāti yojanā.
It is to be understood that they are marked by fragments and marked by shadows.
Với dấu hiệu bị cắt, với dấu hiệu của bóng, đó là cách kết nối.
Bahiṭṭhena sammatāti sīmāya bahi ṭhitena sammatā.
Bahiṭṭhena sammatā means approved by one standing outside the boundary.
Bahiṭṭhena sammatā nghĩa là được chấp thuận bởi người đứng bên ngoài sīmā.
Nadiyaṃ, jātassare, samudde vā tathā sammatāti yojanā.
It is to be understood that they are similarly approved in a river, a natural lake, or the ocean.
Được chấp thuận như vậy trên sông, trong hồ sen, hoặc trên biển, đó là cách kết nối.
Sīmāya sambhinnā sīmāya ajjhotthaṭā sīmāti yojanā.
It is to be understood that a boundary merged with another boundary, or a boundary overlapping another boundary, is a boundary.
Sīmā bị trộn lẫn, sīmā bị bao phủ, đó là sīmā, đó là cách kết nối.
Imā ekādasa asīmāyo siyunti yojanā.
It is to be understood that these eleven are not boundaries.
Mười một loại này có thể là asīmā (phi sīmā), đó là cách kết nối.
Tattha ekādasa kappiyapathavī nāma suddhapāsāṇā, suddhasakkharā, suddhakathalā, suddhamarumbā, suddhavālukā, yebhuyyenapāsāṇā, yebhuyyenasakkharā, yebhuyyenakathalā, yebhuyyenamarumbā, yebhuyyenavālukāti imā dasa daḍḍhāya pathaviyā vā catumāsovaṭṭhakapaṃsupuñjena vā mattikāpuñjena vā saddhiṃ ekādasa.
Among these, the eleven suitable grounds are: pure rock, pure gravel, pure hard ground, pure barren soil, pure sand—these ten, together with burnt ground or a pile of earth accumulated for four months or a pile of clay, make eleven.
Trong đó, mười một loại đất hợp lệ là: đá thuần túy, sỏi thuần túy, đất khô thuần túy, đất sét cứng thuần túy, cát thuần túy; đất chủ yếu là đá, đất chủ yếu là sỏi, đất chủ yếu là đất khô, đất chủ yếu là đất sét cứng, đất chủ yếu là cát – mười loại này cùng với đất đã bị đốt cháy hoặc đống đất hoặc đống đất sét đã tích tụ hơn bốn tháng thì là mười một.
‘‘Appapaṃsukā, appamattikā’’ti (pāci. 86) aparāpi pathaviyo vuttā, tā yebhuyyenapāsāṇādīsu pañcasuyeva saṅgahitā.
Other grounds, "with little earth, with little clay," are also mentioned; these are included in the five categories such as mostly rock.
Các loại đất khác được nói đến là “ít bụi, ít đất sét” (Pāci. 86), những loại đó được bao gồm trong năm loại chủ yếu là đá, v.v.
Ekādasa akappiyapathavī nāma ‘‘suddhapaṃsu suddhamattikā appapāsāṇā appasakkharā appakathalā appamarumbā appavālukā yebhuyyenapaṃsukā yebhuyyenamattikā, adaḍḍhāpi vuccati jātā pathavī.
The eleven unsuitable grounds are: "pure earth, pure clay, with little rock, with little gravel, with little hard ground, with little barren soil, with little sand, mostly earthy, mostly clayey, ground that has grown even if not burnt.
Mười một loại đất không hợp lệ là: “đất bụi thuần túy, đất sét thuần túy, ít đá, ít sỏi, ít đất khô, ít đất sét cứng, ít cát, chủ yếu là bụi, chủ yếu là đất sét; đất chưa bị đốt cháy cũng được gọi là đất đã mọc lên.
Yopi paṃsupuñjo vā mattikāpuñjo vā atirekacātumāsaṃ ovaṭṭho, ayampi vuccati jātapathavī’’ti (pāci. 86) vuttā ekādasa.
And any pile of earth or pile of clay that has accumulated for more than four months, this too is called grown ground"—these eleven are mentioned.
Hoặc đống bụi hoặc đống đất sét đã tích tụ hơn bốn tháng, cái này cũng được gọi là đất đã mọc lên” (Pāci. 86) – mười một loại này được nói đến.
Paramāni ca cuddasāti ‘‘dasāhaparamaṃ atirekacīvaraṃ dhāretabbaṃ, māsaparamaṃ tena bhikkhunā taṃ cīvaraṃ nikkhipitabbaṃ, santaruttaraparamaṃ tena bhikkhunā tato cīvaraṃ sāditabbaṃ, chakkhattuparamaṃ tuṇhībhūtena uddissa ṭhātabbaṃ, navaṃ pana bhikkhunā santhataṃ kārāpetvā chabbassāni dhāretabbaṃ chabbassaparamatā dhāretabbaṃ, tiyojanaparamaṃ sahatthā haritabbāni, dasāhaparamaṃ atirekapatto dhāretabbo, sattāhaparamaṃ sannidhikārakaṃ paribhuñjitabbāni, chārattaparamaṃ tena bhikkhunā tena cīvarena vippavasitabbaṃ, catukkaṃsaparamaṃ, aḍḍhateyyakaṃsaparamaṃ, dvaṅgulapabbaparamaṃ ādātabbaṃ, aṭṭhaṅgulaparamaṃ mañcapaṭipādakaṃ, aṭṭhaṅgulaparamaṃ dantakaṭṭha’’nti iti imāni cuddasa paramāni.
"And fourteen limits" refers to these fourteen limits: "An extra robe may be kept for a maximum of ten days; a bhikkhu must put away that robe for a maximum of one month; a bhikkhu must accept that robe with a maximum of one inner and one outer robe; one must stand for a maximum of six times in silence when being pointed out; a bhikkhu, having had a new mat made, must use it for six years—it must be used for a maximum of six years; they must be carried by hand for a maximum of three yojanas; an extra bowl may be kept for a maximum of ten days; things stored must be consumed for a maximum of seven days; a bhikkhu must stay away from that robe for a maximum of six nights; a maximum of four kaṃsas; a maximum of two and a half kaṃsas; a maximum of two finger-joints should be taken; a bed-leg support of a maximum of eight finger-breadths; a tooth-stick of a maximum of eight finger-breadths."
Paramāni ca cuddasā nghĩa là “y dư không được giữ quá mười ngày, Tỳ-kheo đó phải từ bỏ y đó sau một tháng, Tỳ-kheo đó phải thọ dụng y đó không quá lớp trong và lớp ngoài, phải đứng yên lặng để được hướng dẫn không quá sáu lần, Tỳ-kheo phải làm một tấm thảm mới và giữ nó trong sáu năm, phải giữ nó không quá sáu năm, phải tự tay mang đi không quá ba dojana, bát dư không được giữ quá mười ngày, đồ vật tích trữ không được thọ dụng quá bảy ngày, Tỳ-kheo đó không được xa y đó quá sáu đêm, không được nhận quá bốn kaṃsa, không quá hai rưỡi kaṃsa, không quá hai đốt ngón tay, chân giường không quá tám đốt ngón tay, que xỉa răng không quá tám đốt ngón tay” – đây là mười bốn giới hạn (paramāni).
Soḷaseva tu ‘‘jāna’’nti paññattānīti ‘‘jāna’’nti evaṃ vatvā paññattāni soḷasa.
"Sixteen are prescribed as 'knowing'" refers to sixteen things prescribed with the phrase "knowing."
Soḷaseva tu ‘‘jāna’’nti paññattānī nghĩa là mười sáu điều được chế định khi nói “jāna” (biết).
Te evaṃ veditabbā – jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ attano pariṇāmeyya, jānaṃ pubbupagataṃ bhikkhuṃ anupakhajja seyyaṃ kappeyya, jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ tiṇaṃ vā mattikaṃ vā siñceyya vā siñcāpeyya vā, jānaṃ bhikkhuniparipācitaṃ piṇḍapātaṃ paribhuñjeyya, jānaṃ āsādanāpekkho, bhuttasmiṃ pācittiyaṃ, jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ paribhuñjeyya, jānaṃ yathādhammaṃ nihaṭādhikaraṇaṃ puna kammāya ukkoṭeyya, jānaṃ duṭṭhullaṃ āpattiṃ paṭicchādeyya, jānaṃ ūnavīsativassaṃ puggalaṃ upasampādeyya, jānaṃ theyyasatthena saddhiṃ saṃvidhāya ekaddhānamaggaṃ paṭipajjeyya, jānaṃ tathāvādinā bhikkhunā akatānudhammena, jānaṃ tathānāsitaṃ samaṇuddesaṃ, jānaṃ saṅghikaṃ lābhaṃ pariṇataṃ puggalassa pariṇāmeyya, jānaṃ pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpannaṃ bhikkhuniṃ nevattanā paṭicodeyya, jānaṃ coriṃ vajjhaṃ viditaṃ anapaloketvā, jānaṃ sabhikkhukaṃ ārāmaṃ anāpucchā paviseyyāti.
These should be understood as follows: knowing, one might appropriate a gain belonging to the Saṅgha for oneself; knowing, one might occupy a sleeping place by intruding upon a bhikkhu who arrived earlier; knowing, one might pour or cause to be poured water containing living creatures, or grass, or clay; knowing, one might consume alms food prepared by a bhikkhunī; knowing, with a view to annoyance, a pācittiya offence after eating; knowing, one might consume water containing living creatures; knowing, one might reopen a legal question that has been settled according to Dhamma; knowing, one might conceal a serious offence; knowing, one might give ordination to a person under twenty years of age; knowing, one might travel on the same road with a caravan of thieves, having conspired with them; knowing, a bhikkhu who speaks thus, without having done according to Dhamma; knowing, a novice who has been thus expelled; knowing, one might appropriate a gain belonging to the Saṅgha for a person; knowing, one might not admonish a bhikkhunī who has committed a pācittiya offence; knowing, a female thief known to be punishable, without informing; knowing, one might enter a monastery with bhikkhus without asking permission.
Các điều ấy nên được biết như sau – biết rằng lợi lộc của Tăng đã được quy định, lại chuyển thành của riêng mình; biết rằng tỳ khưu đã đến trước, lại chen vào chỗ nằm; biết rằng nước có sinh vật, lại tưới hoặc bảo người tưới cỏ hoặc đất; biết rằng vật thực do tỳ khưu ni nấu, lại thọ dụng; biết rằng có ý mong làm hài lòng, sau khi ăn thì phạm pācittiya; biết rằng nước có sinh vật, lại thọ dụng; biết rằng tranh chấp đã được giải quyết hợp pháp, lại khơi lại vấn đề; biết rằng che giấu tội nặng; biết rằng cho người chưa đủ hai mươi tuổi thọ giới Cụ túc; biết rằng đã thỏa thuận với bọn cướp, lại cùng đi chung một con đường; biết rằng tỳ khưu nói như vậy mà không làm theo pháp; biết rằng sa-di đã bị trục xuất như vậy; biết rằng lợi lộc của Tăng đã được quy định, lại chuyển cho một cá nhân; biết rằng tỳ khưu ni đã phạm pháp pārājika, lại không tự mình khiển trách; biết rằng kẻ trộm đáng bị xử tử đã được biết, lại không trình báo; biết rằng có các tỳ khưu trong tu viện, lại không hỏi ý mà đi vào.
678. Idha imasmiṃ sāsane yo bhikkhu anuttaraṃ sauttaraṃ uttarapakaraṇena sahitaṃ sakalampi vinayavinicchayaṃ jānāti, mahattare ativipule anuttare uttaravirahite uttame vinayanaye vinayāgate āpattianāpattigarukalahukakappiyaakappiyādivinicchayakamme.
"Here" in this Dispensation, "who" (a bhikkhu) knows the entire Vinaya-vinicchaya, which is "sauttaraṃ" (with a superior method) and unsurpassed, in "mahattare" (very extensive), "anuttare" (without a superior, supreme) "vinayanaye" (Vinaya method), which refers to the determination of offences and non-offences, grave and light, allowable and unallowable, and so forth, that have come down in the Vinaya.
678. Idha (Ở đây) trong giáo pháp này, yo (vị) tỳ khưu sauttaraṃ (có ưu việt) cùng với phương tiện ưu việt, biết toàn bộ sự phân định về Vinaya vô thượng, mahattare (trong rộng lớn) trong rất rộng lớn, anuttare (vô thượng) không có gì hơn, tối thượng, vinayanaye (trong phương pháp Vinaya) trong việc phân định các điều như tội, không tội, nặng, nhẹ, hợp pháp, không hợp pháp, v.v., thuộc về Vinaya.
Atha vā vinayanaye vinayapiṭake pavattamāno so bhikkhu niruttaro bhavati paccatthikehi vattabbaṃ uttaraṃ atikkamitvā ṭhito, seṭṭho vā bhavati, tassa ceva paresañca saṃsayo na kātabboti yojanā.
Or else, being established in the method of Vinaya, in the Vinaya Piṭaka, that bhikkhu becomes unanswerable, having surpassed any answer that could be given by opponents, or he becomes excellent. The explanation is that doubt should not be made concerning him or others.
Hoặc là, vinayanaye (trong phương pháp Vinaya) vị tỳ khưu so (ấy) đang hành động trong tạng Vinaya, niruttaro bhavati (trở nên vô thượng) vượt qua mọi lời đối đáp của đối thủ, hoặc trở nên tối thắng, ý nghĩa là không nên nghi ngờ về vị ấy và những người khác.
Jānatīti gāthābandhavasena rasso.
The 'ī' in Jānatī is shortened due to the metrical structure of the verse.
Jānatī (biết) là âm ngắn theo cách kết hợp câu kệ.