325. Evaṃ nānānayapaṭimaṇḍitassa pārājikakaṇḍassa vinicchayaṃ dassetvā idāni tadanantaramuddiṭṭhassa terasakaṇḍassa vinicchayaṃ dassetumāha ‘‘mocetukāmatā’’tiādi.
325. Having thus shown the determination of the Pārājika chapter, adorned with various methods, now, to show the determination of the thirteen-item chapter mentioned immediately thereafter, he says ‘‘mocetukāmatā’’ and so on.
Sau khi đã trình bày sự phân tích về chương Pārājika, được trang hoàng bằng nhiều phương pháp khác nhau, bây giờ để trình bày sự phân tích về chương mười ba điều được nêu ra ngay sau đó, ngài nói "mocetukāmatā" v.v...
Mocetuṃ kāmetīti mocetukāmo, tassa bhāvo mocetukāmatā, tāya sampayuttaṃ cittaṃ mocetukāmatācittaṃ.
One who desires to discharge is mocetukāmo; the state of that is mocetukāmatā; the mind associated with that is mocetukāmatācittaṃ.
Người muốn xuất tinh là mocetukāmo, trạng thái của người đó là mocetukāmatā, tâm tương ưng với trạng thái đó là mocetukāmatācittaṃ.
Ettha ‘‘mocetukāmatā’’ti iminā ekādasasu rāgesu ‘‘mocanassādo’’ti vuttaṃ imassa saṅghādisesassa mūlakāraṇaṃ sukkamocanavisayaṃ rāgamāha.
Here, by ‘‘mocetukāmatā’’, he refers to the desire concerning the discharge of semen, which is the root cause of this Saṅghādisesa, and which is called ‘‘mocanassādo’’ among the eleven types of lust.
Ở đây, với từ "mocetukāmatā", ngài chỉ ra lòng tham liên quan đến việc xuất tinh, là nguyên nhân gốc rễ của tội saṅghādisesa này, được gọi là "mocanassādo" (khoái cảm trong việc xuất tinh) trong số mười một loại tham ái.
Ekādasa rāgā nāma ‘‘mocanassādo, muccanassādo, muttassādo, methunassādo, phassassādo, kaṇḍuvanassādo, dassanassādo, nisajjassādo, vācassādo, gehassitapemaṃ, vanabhaṅgiya’’nti evamāgatā.
The eleven types of lust are: ‘‘pleasure in discharging, pleasure in being discharged, pleasure in what has been discharged, pleasure in sexual intercourse, pleasure in touch, pleasure in scratching, pleasure in seeing, pleasure in sitting, pleasure in speech, attachment to home, and forest-gathering’’; thus they are stated.
Mười một loại tham ái là những loại được đề cập như sau: "mocanassādo, muccanassādo, muttassādo, methunassādo, phassassādo, kaṇḍuvanassādo, dassanassādo, nisajjassādo, vācassādo, gehassitapemaṃ, vanabhaṅgiyaṃ".
Idha mocanaṃ nāma sambhavadhātumocanaṃ, tadatthāya tabbisayarāgasampayuttavedanā mocanassādo nāma.
Here, mocanaṃ means the discharge of the generative fluid; the feeling associated with lust for that purpose and object is called mocanassādo.
Ở đây, mocanaṃ là sự xuất tinh dịch, thọ tương ưng với lòng tham liên quan đến việc đó vì mục đích đó được gọi là mocanassādo.
Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘mocetuṃ assādo mocanassādo’’ti.
Therefore, the Aṭṭhakathā says: ‘‘Pleasure in discharging is mocanassādo.’’
Do đó, trong Aṭṭhakathā có nói: "Khoái cảm để xuất tinh là mocanassādo".
Muccamāne assādo muccanassādo, sambhavadhātumhi muccamāne taṃrāgasampayuttā vedanā muccanassādo nāma.
Pleasure in being discharged is muccanassādo; the feeling associated with that lust when the generative fluid is being discharged is called muccanassādo.
Khoái cảm khi đang xuất tinh là muccanassādo; thọ tương ưng với lòng tham đó khi tinh dịch đang xuất ra được gọi là muccanassādo.
Eteneva nayena muttassādādivācassādāvasānesu padesu atthakkamo veditabbo.
By this same method, the sequence of meaning should be understood in the terms from muttassāda up to vācassāda.
Theo phương pháp này, thứ tự ý nghĩa trong các thuật ngữ từ muttassāda đến vācassāda cần được hiểu.
Imehi navahi padehi assādasīsena kuntayaṭṭhiñāyena taṃsahacarito rāgo dassito.
By these nine terms, lust, which is associated with them, is indicated under the heading of pleasure, by the analogy of a spear or staff.
Qua chín thuật ngữ này, với khoái cảm làm đầu, lòng tham đi kèm với nó được chỉ ra theo phương pháp cây giáo và cán giáo.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘navahi padehi sampayuttaassādasīsena rāgo vutto’’ti.
As the Aṭṭhakathā says: ‘‘Lust is spoken of by nine terms under the heading of associated pleasure.’’
Như đã nói trong Aṭṭhakathā: "Lòng tham được nói đến qua chín thuật ngữ với khoái cảm tương ưng làm đầu".
Gehassitapemanti ettha gehaṭṭhā mātuādayo ādheyyaādhāravohārena ‘‘gehā’’ti vuccanti.
In gehassitapemanti, mothers and others who dwell at home are called ‘‘gehā’’ by the figure of speech of container and contained.
Trong Gehassitapemaṃ, những người ở trong nhà như mẹ v.v... được gọi là "gehā" theo cách nói về vật chứa và vật được chứa.
‘‘Mañcā ukkuṭṭhiṃ karontī’’tiādīsu viya tannissito sinehapariyāyo rāgo ‘‘gehassitapema’’nti vutto.
The affection-like lust dependent on them is called ‘‘gehassitapema’’, just as in phrases like ‘‘the beds are making a clamor’’ and so on.
Giống như trong các câu "Giường đang phát ra tiếng kêu" v.v..., lòng tham, đồng nghĩa với sự quyến luyến dựa vào đó, được gọi là "gehassitapemaṃ".
Iminā padena rāgassa sabhāvo sandassito.
By this term, the nature of lust is indicated.
Qua thuật ngữ này, bản chất của lòng tham được chỉ rõ.
Vanato bhañjitvā ābhataṃ yaṃ kiñci phalapupphādi vanabhaṅgiyaṃ nāma.
Anything brought from the forest after breaking it, such as fruits and flowers, is called vanabhaṅgiyaṃ.
Bất cứ thứ gì như hoa quả v.v... được hái từ rừng mang về được gọi là vanabhaṅgiyaṃ.
Idha pana rāgavasena paṭibaddhacittaṃ mātugāmehi virahadukkhāpanayanatthaṃ (pārā. aṭṭha. 2.240) tesaṃ ṭhāne ṭhapetvā dassanaphusanavasena vindituṃ rāgīhi gahetabbato tehi piḷandhitamālasahitaṃ tambūlanti evamādi ‘‘vanabhaṅgiya’’nti adhippetaṃ.
Here, however, by way of lust, it is intended to mean betel leaves adorned with garlands, and suchlike, which are taken by lustful persons to experience by seeing and touching, placing them in the position of women to remove the suffering of separation from them, with a mind attached to them.
Tuy nhiên, ở đây, "vanabhaṅgiyaṃ" được hiểu là trầu cau cùng với vòng hoa mà những người phụ nữ đeo, được những người có lòng tham lấy để đặt vào vị trí của họ nhằm hưởng thụ qua việc nhìn và chạm, để xoa dịu nỗi khổ do xa cách những người nữ mà tâm họ đã quyến luyến vì tham ái.
Iminā patthitavisayagocaro rāgo tadāyattavatthuvasena sandassito.
By this, lust for a desired object is indicated by means of the object dependent on it.
Qua thuật ngữ này, lòng tham hướng đến đối tượng mong muốn được chỉ rõ thông qua vật phụ thuộc vào nó.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ekena padena sarūpeneva rāgo, ekena padena vatthunā vutto.
As the Aṭṭhakathā says: ‘‘By one term, lust itself is meant; by another term, it is spoken of by its object.
Như đã nói trong Aṭṭhakathā: "Lòng tham được nói đến qua một thuật ngữ bằng chính bản chất của nó, và qua một thuật ngữ bằng đối tượng của nó.
Vanabhaṅgo hi rāgassa vatthu, na rāgoyevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.240).
For, vanabhaṅga is the object of lust, not lust itself.’’
Vì vanabhaṅga là đối tượng của lòng tham, chứ không phải là chính lòng tham".
‘‘Mocetukāmatā’’ti idameva avatvā ‘‘citta’’nti vacanena vītikkamasādhikāya kāyaviññattiyā samuṭṭhāpakaṃ rāgasampayuttaṃ cittavisesaṃ dasseti.
By not merely saying "desire to release" but using the word "mind," it indicates a specific mind associated with lust, which initiates a bodily intimation leading to transgression.
Thay vì chỉ nói "mocetukāmatā", việc nói "cittaṃ" (tâm) cho thấy một loại tâm đặc biệt tương ưng với tham, là tác nhân phát sinh thân biểu tri, là phương tiện thực hiện sự vi phạm.
Tena cittena samuṭṭhāpiyamānaṃ viññattisaṅkhātaṃ vītikkamaṃ ‘‘vāyāmo’’ti iminā dasseti.
By this, it indicates the transgression, called intimation, which is initiated by that mind, as "effort."
Qua từ "vāyāmo", ngài chỉ ra sự vi phạm, được gọi là biểu tri, được phát sinh bởi tâm đó.
Vāyāmo nāma taṃcittasampayuttavīriyaṃ.
Effort means the energy associated with that mind.
Vāyāmo là sự tinh tấn tương ưng với tâm đó.
Ettha pana ‘‘semho guḷo’’tiādīsu viya phale hetūpacārañāyena vītikkamassa visesahetubhūtavīriyavācakena ca padena vītikkamova vuttoti daṭṭhabbaṃ.
Here, however, it should be understood that, similar to expressions like "phlegm is a lump," the transgression itself is referred to by a word denoting energy, which is a specific cause of transgression, following the principle of referring to the effect by its cause.
Tuy nhiên, ở đây, cần thấy rằng chính sự vi phạm đã được nói đến qua thuật ngữ chỉ sự tinh tấn, là nguyên nhân đặc biệt của sự vi phạm, theo phương pháp ẩn dụ nhân quả, như trong các câu "Đàm là đường phèn" v.v...
Ajjhattabāhiravatthughaṭṭanaṃ, ākāse kaṭikampananti sukkamocanattho vāyāmoti attho.
The meaning of "effort" for the release of semen is the friction with internal or external objects, or the shaking of the loins in the air.
Sự cọ xát với vật bên trong và bên ngoài, và sự rung lắc hông trong không gian có nghĩa là sự cố gắng nhằm mục đích xuất tinh.
Sukkassa mocanaṃ sukkamocanaṃ.
The release of semen is "sukkamocanaṃ" (release of semen).
Sự xuất của tinh là sự xuất tinh.
Ettha ca sukkassāti ‘‘sukkanti dasa sukkāni nīlaṃ pītakaṃ lohitakaṃ odātaṃ takkavaṇṇaṃ dakavaṇṇaṃ telavaṇṇaṃ khīravaṇṇaṃ dadhivaṇṇaṃ sappivaṇṇa’’nti (pārā. 237) padabhājane vuttāni sattānaṃ pittādiāsayabhedena, pathavidhātuādīnaṃ catunnaṃ vā rasasoṇitamaṃsamedaaṭṭhiaṭṭhimiñjānaṃ channaṃ dehadhātūnaṃ vā bhedena anekadhā bhinne dasavidhe sukke aññatarassa sukkassāti attho.
Here, "of semen" means of any one of the ten kinds of semen, which are differentiated in various ways, such as by the distinction of the bile and other receptacles of beings, or by the distinction of the six bodily elements (chyle, blood, flesh, fat, bones, bone marrow) among the four elements like earth, as mentioned in the Padabhājana: "Semen means ten types of semen: blue, yellow, red, white, buttermilk-colored, water-colored, oil-colored, milk-colored, curd-colored, ghee-colored."
Ở đây, ‘của tinh’ có nghĩa là của một loại tinh nào đó trong mười loại tinh đã được nói trong phần Phân Tích Từ Ngữ rằng: “‘Tinh’ là mười loại tinh: màu xanh, màu vàng, màu đỏ, màu trắng, màu như sữa bơ, màu như nước, màu như dầu, màu như sữa, màu như sữa đông, màu như bơ trong;” các loại này được phân chia thành nhiều loại do sự khác biệt về nơi chứa mật... của chúng sinh, hoặc do sự khác biệt của sáu thể chất là huyết tương, máu, thịt, mỡ, xương, tủy xương.
Mocanaṃ vissaṭṭhīti pariyāyaṃ, pakatiyā ṭhitasakaṭṭhānato mocananti attho.
"Release" is a synonym for "vissaṭṭhi" (emission), meaning to cause to move from its naturally stable place.
‘Mocanaṃ’ là từ đồng nghĩa với ‘vissaṭṭhi’ (sự phóng xuất), có nghĩa là sự phóng ra khỏi vị trí vốn có của nó.
Yathāha padabhājane ‘‘vissaṭṭhīti ṭhānato cāvanā vuccatī’’ti (pārā. 237).
As stated in the Padabhājana: "Vissaṭṭhi means causing to move from its place."
Như đã nói trong phần Phân Tích Từ Ngữ: “‘Vissaṭṭhi’ được gọi là sự làm cho rời khỏi vị trí.”
Iha ‘‘ṭhānaṃ nāma vatthisīsasaṅkhātaṃ muttakaraṇamūla’’nti keci.
Here, some say "place" means the base of the urinary organ, which is the head of the bladder.
Ở đây, một số vị nói rằng: “‘Vị trí’ được gọi là gốc của cơ quan tiểu tiện, tức là đầu của bọng đái.”
‘‘Kaṭī’’ti apare.
Others say "the loins."
Các vị khác nói: “Là hông.”
‘‘Sakalakāyo’’ti aññe.
Still others say "the entire body."
Những vị khác nữa nói: “Là toàn thân.”
Imesaṃ tiṇṇaṃ vacanesu ‘‘tatiyassa bhāsitaṃ subhāsita’’nti (pārā. aṭṭha. 2.237) aṭṭhakathāyaṃ tatiyavādassa katapāsaṃsattā kesalomanakhadantānaṃ maṃsavinimuttaṭṭhānañca muttakarīsakheḷasiṅghāṇikāthaddhasukkhacammañca vajjetvā avasesaṃ sakalasarīraṃ kāyappasādabhāvajīvitindriyaabaddhapittānaṃ viya sambhavadhātuyā ca ṭhānanti veditabbaṃ.
Among these three statements, since the third view is praised in the Aṭṭhakathā as "the third statement is well-spoken," it should be understood that "place" refers to the entire body, excluding hair, nails, teeth, and skin that is hard and dry and devoid of flesh, and also excluding the place of origin of elements like the faculty of bodily sensitivity, the faculty of life, and unattached bile.
Trong ba ý kiến này, vì ý kiến thứ ba đã được tán thán trong Chú Giải rằng: “Lời nói của vị thứ ba là lời khéo nói,” nên cần hiểu rằng vị trí của chất sinh sản cũng giống như vị trí của thân tịnh sắc, mạng căn, và mật không cố định, chính là toàn bộ cơ thể, ngoại trừ tóc, lông, móng, răng, những nơi xương không có thịt bao bọc, và da khô cứng nơi có nước tiểu, phân, đờm, nước mũi.
‘‘Sukkamocana’’nti iminākiṃ vuttaṃ hotīti?
What is meant by "sukkamocanaṃ" (release of semen)?
Bởi từ ‘sukkamocana’ (sự xuất tinh) này, điều gì đã được nói đến?
‘‘Ārogyatthāya, sukhatthāya, bhesajjatthāya, dānatthāya, puññatthāya, yaññatthāya, saggatthāya, bījatthāya, vīmaṃsatthāya, davatthāya mocetī’’ti (pārā. 237) vuttadasavidhaadhippāyantogadhaaññataraadhippāyo hutvā ‘‘rāgūpatthambhe, vaccūpatthambhe, passāvūpatthambhe, vātūpatthambhe, uccāliṅgapāṇakadaṭṭhūpatthambhe mocetī’’ti (pārā. 237) vuttapañcavidhakālānamaññatarakāle ‘‘ajjhattarūpe, bahiddhārūpe, ajjhattabahiddhārūpe, ākāse kaṭiṃ kampento mocetī’’ti (pārā. 237) vuttacaturupāyānamaññatarena upāyena yathāvuttarāgapisācavasena vivaso hutvā yathāvuttanīlādidasavidhasambhavadhātūnamaññataraṃ yathāvuttaṭṭhānato khuddakamakkhikāya pivanamattampi sace mocetīti saṅkhepato gahetabbaṃ.
It is to be understood concisely as: having any one of the ten intentions mentioned (for health, for happiness, for medicine, for giving, for merit, for sacrifice, for heaven, for seed, for investigation, for substance), at any one of the five times mentioned (due to the urge of lust, due to the urge of feces, due to the urge of urine, due to the urge of wind, due to the urge of being bitten by a stinging insect), being overwhelmed by the aforementioned demon of lust, by any one of the four methods mentioned (rubbing against internal objects, external objects, internal and external objects, or shaking the loins in the air), if one releases even an amount that a small fly would drink, from its aforementioned place, of any one of the ten aforementioned originating elements like blue, etc.
Cần hiểu một cách tóm tắt rằng: nếu một người, vì bị quỷ tham ái chi phối, xuất ra dù chỉ một lượng nhỏ bằng con ruồi nhỏ có thể uống được, một trong mười loại chất sinh sản như màu xanh... đã nói, từ vị trí đã nói, bằng một trong bốn phương cách đã nói là “rung lắc hông trong không gian, đối với hình sắc bên trong, hình sắc bên ngoài, hình sắc cả trong lẫn ngoài,” vào một trong năm thời điểm đã nói là “xuất tinh khi bị tham dục chi phối, khi bị bón đại tiện, khi bị bón tiểu tiện, khi bị gió chi phối, khi bị sâu lông cắn,” với một trong mười chủ ý đã được nói là “xuất tinh vì mục đích sức khỏe, vì mục đích an lạc, vì mục đích chữa bệnh, vì mục đích bố thí, vì mục đích phước báu, vì mục đích cúng dường, vì mục đích sanh thiên, vì mục đích gieo giống, vì mục đích thử nghiệm, vì mục đích đùa giỡn.”
Ettha ca uccāliṅgapāṇakā nāma lomasapāṇā, yesaṃ lome alline aṅgajātaṃ kammaniyaṃ hoti.
Here, stinging insects are hairy creatures, by whose hair clinging to the genital organ it becomes functional.
Ở đây, ‘uccāliṅgapāṇakā’ là loài vật có lông, khi lông của chúng dính vào, bộ phận sinh dục trở nên dễ điều khiển.
Aññatra supinantenāti supino eva supinanto, nissakkavacanappasaṅge karaṇavacanato supinantāti attho.
Except through a dream means a dream itself is "supinanta," and due to the instrumental case in the context of the ablative, it means "through a dream."
‘Aññatra supinantena’ (ngoại trừ trong giấc mơ): ‘supinanto’ chính là giấc mơ; do là cách dùng sử dụng cách ở trong trường hợp lẽ ra phải dùng cách xuất xứ, nên có nghĩa là ‘supinantā’ (từ giấc mơ).
Supinā nāma ‘‘vātādidhātukkhobhavasena vā pubbānubhūtaitthirūpādivisayavasena vā iṭṭhāniṭṭhadevatānubhāvena vā puññena paṭilabhitabbaatthassa, apuññena pattabbānatthassa ca pubbanimittavasena vā hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.237) vuttesu catūsu kāraṇesu ekena kāraṇena kapiniddāya supine dissamānārammaṇato yaṃ sukkamocanaṃ hoti, taṃ avisayaṃ sukkamocanaṃ vināti vuttaṃ hoti.
Dreams are said to occur due to one of four causes as mentioned in the Aṭṭhakathā (due to disturbance of elements like wind, or due to previously experienced objects like women's forms, or due to the influence of favorable or unfavorable deities, or as a premonition of what is to be gained by merit or what is to be experienced by demerit); it is said that the release of semen that occurs from an object seen in a dream during sleep, due to one of these causes, is not subject to this rule.
‘Supinā’ (giấc mơ) được nói là sự xuất tinh từ đối tượng được thấy trong giấc mơ khi đang ngủ mê, do một trong bốn nguyên nhân đã được nêu: “xảy ra do sự xáo trộn của các giới như gió..., hoặc do các đối tượng như hình sắc của người nữ đã từng trải nghiệm trước đây, hoặc do năng lực của các chư thiên thiện và ác, hoặc là điềm báo trước về lợi ích sẽ nhận được do phước báu, hay về tai họa sẽ gặp phải do ác nghiệp;” điều này có nghĩa là ngoại trừ sự xuất tinh không phải là đối tượng (của giới này).
Saṅghādisesova saṅghādisesatā.
Saṅghādisesatā is simply a saṅghādisesa offense.
Chính tội Saṅghādisesa là ‘saṅghādisesatā’.
Saṅghādisesaṃ āpajjitvā tato vuṭṭhātukāmassa kulaputtassa ādimhi parivāsadānatthaṃ, majjhe ca mūlāyapaṭikassanena vinā vā saha vā mānattadānatthaṃ, avasāne abbhānatthañca saṅgho esitabboti ‘‘saṅgho ādimhi ceva sese ca icchitabbo assāti saṅghādiseso’’ti (pārā. aṭṭha. 2.237; kaṅkhā. aṭṭha. sukkavissaṭṭhisikkhāpadavaṇṇanā) vuttattā saṅghādisesā nāma, sukkavissaṭṭhisaṅghādisesāpatti hotīti attho.
For a young man who has incurred a Saṅghādisesa and desires to emerge from it, the Saṅgha is required for the granting of parivāsa at the beginning, for the granting of mānatta in the middle (either with or without mūlāyapaṭikassana), and for the abbhāna at the end. Therefore, it is said, "Since the Saṅgha is desired at the beginning and at the end, it is a Saṅghādisesa." This is the meaning of "Saṅghādisesa," which is an offense of Saṅghādisesa concerning the emission of semen.
Vì đã nói rằng: “Tăng chúng phải được cầu đến ở lúc đầu và cả ở phần còn lại, do đó gọi là Saṅghādisesa,” bởi vì một thiện gia nam tử muốn ra khỏi tội Saṅghādisesa đã phạm, Tăng chúng phải được cầu đến lúc đầu để ban hành parivāsa (biệt trú), ở giữa để ban hành mānatta (ma-na-đỏa) có hoặc không có việc kéo về tội căn bản, và ở cuối cùng để giải tội; do đó, có nghĩa là phạm tội Saṅghādisesa về việc xuất tinh.
Yathāha padabhājane ‘‘saṅghova tassā āpattiyā parivāsaṃ deti, mūlāya paṭikassati, mānattaṃ deti, abbheti, na sambahulā, na ekapuggalo, tena vuccati ‘saṅghādiseso’ti.
As it is said in the Padabhājana: "Only the Saṅgha grants parivāsa for that offense, performs mūlāyapaṭikassana, grants mānatta, and performs abbhāna; not many individuals, nor a single individual. Therefore, it is called 'Saṅghādisesa'."
Như đã nói trong phần Phân Tích Từ Ngữ: “Chỉ có Tăng chúng mới ban hành parivāsa cho tội ấy, kéo về tội căn bản, ban hành mānatta, và giải tội, chứ không phải một nhóm đông hay một cá nhân. Do đó, được gọi là ‘Saṅghādisesa’.”
Tasseva āpattinikāyassa nāmaṃ nāmakammaṃ adhivacanaṃ, tenapi vuccati ‘saṅghādiseso’’ti (pārā. 237).
It is the name, the designation, the appellation of that class of offenses. For this reason, too, it is called 'Saṅghādisesa'."
“Đó là tên, là cách đặt tên, là danh xưng của nhóm tội ấy. Do đó, cũng được gọi là ‘Saṅghādisesa’.”
Ettha ca parivāsādikathā saṅghādisesāvasāne āgataṭṭhāneyeva āvi bhavissati.
Here, the discussion of parivāsa and so forth will become clear in the section that appears at the end of the Saṅghādisesa.
Ở đây, câu chuyện về parivāsa... sẽ được trình bày rõ ràng ở nơi nó xuất hiện vào cuối phần Saṅghādisesa.
327. Sañciccāti ‘‘upakkamāmi mocessāmī’’ti cetetvā pakappetvā.
327. Intentionally means having willed and resolved, "I will initiate and cause it to be emitted."
327. ‘Sañcicca’ (cố ý): sau khi tác ý, sắp đặt rằng: “Ta sẽ cố gắng, ta sẽ xuất tinh.”
Upakkamantassāti ajjhattarūpādīsu tīsu yattha katthaci ghaṭṭentassa.
While initiating means while rubbing any of the three: internal form, external form, or internal and external form.
‘Upakkamantassa’ (của người đang cố gắng): của người đang cọ xát vào bất cứ nơi nào trong ba đối tượng là hình sắc bên trong...
Samuddiṭṭhanti ‘‘ceteti upakkamati na muccati, āpatti thullaccayassā’’ti (pārā. 262) padabhājane bhagavatā vuttanti adhippāyo.
It is declared means that the Blessed One stated in the Padabhājana: "If one wills, initiates, but it is not emitted, it is an offense of thullaccaya."
‘Samuddiṭṭhaṃ’ (đã được chỉ rõ): ý muốn nói rằng đã được Đức Thế Tôn nói trong phần Phân Tích Từ Ngữ: “Tác ý, cố gắng, nhưng không xuất tinh, phạm tội thullaccaya.”
328. Imissaṃ gāthāyaṃ ‘‘attano aṅgajātaṃ upakkamantassā’’ti iminā ajjhattarūpe vā bahiddhārūpe vā ajjhattabahiddhārūpe vā attano aṅgajātaṃ ghaṭṭentassāti imassa atthassa vuttattā aṅgajātaghaṭṭanena vinābhāvato iminā asaṅgayhamānassāpi ākāse kaṭikampanena sukkamocane saṅghādisesassa paṭhamagāthāyaṃ ‘‘vāyāmo’’ti sāmaññavacanena saṅgahitattā taṃ ṭhapetvā ‘‘tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno mocanādhippāyassa ākāse kaṭiṃ kampentassa asuci mucci…pe… asuci na mucci.
328. In this verse, by "while initiating one's own organ," the meaning is stated as "while rubbing one's own organ, whether on internal form, external form, or internal and external form." Since this does not include the emission of semen by shaking the hips in the air without rubbing the organ, and that is included in the first verse of Saṅghādisesa by the general term "effort," excluding that, it states "intentionally" and so forth, to include the thullaccaya offense when it is not emitted, as stated in the story of shaking the hips in the air: "At that time, a certain bhikkhu, with the intention of emission, shook his hips in the air, and semen was emitted... (and so forth)... semen was not emitted. He felt remorse... (and so forth)... there is no offense of Saṅghādisesa, it is an offense of thullaccaya."
328. Trong kệ này, do ý nghĩa “của người đang cọ xát bộ phận sinh dục của mình vào hình sắc bên trong, hoặc hình sắc bên ngoài, hoặc hình sắc cả trong lẫn ngoài” đã được nói đến bởi cụm từ “của người đang cố gắng với bộ phận sinh dục của mình,” nên việc xuất tinh do rung lắc hông trong không gian, vốn không liên quan đến sự cọ xát bộ phận sinh dục và do đó không được bao hàm bởi cụm từ này, đã được bao hàm bởi từ chung là ‘vāyāmo’ (sự cố gắng) trong kệ đầu tiên. Để bao hàm tội thullaccaya khi không xuất tinh, ngài nói: “cố ý”..., ngoại trừ trường hợp đó, vì đã được nói trong trường hợp rung lắc hông trong không gian rằng: “Vào lúc ấy, một tỳ khưu có chủ ý xuất tinh, khi đang rung lắc hông trong không gian, bất tịnh đã xuất ra... bất tịnh đã không xuất ra. Vị ấy có sự hối hận... Này tỳ khưu, không phạm tội Saṅghādisesa, nhưng phạm tội thullaccaya.”
Tassa kukkuccaṃ ahosi…pe… anāpatti bhikkhu saṅghādisesassa, āpatti thullaccayassā’’ti ākāsekaṭikampanavatthumhi vuttattā amutte thullaccayaṃ saṅgahetumāha ‘‘sañciccā’’tiādi.
This is to include the thullaccaya offense when it is not emitted, as stated in the story of shaking the hips in the air: "At that time, a certain bhikkhu, with the intention of emission, shook his hips in the air, and semen was emitted... (and so forth)... semen was not emitted. He felt remorse... (and so forth)... there is no offense of Saṅghādisesa, it is an offense of thullaccaya."
Vì đã nói trong câu chuyện về sự lay động trong không trung rằng: ‘‘Tỳ khưu đó đã hối hận… v.v… không phạm Tăng-già-bà-thi-sa, phạm Thô-tội’’, nên để bao gồm Thô-tội đối với những trường hợp chưa chạm vào, đã nói ‘‘cố ý’’ (sañciccā) v.v.
Tattha sañciccāti ‘‘upakkamāmi mocessāmī’’ti jānitvā sañjānitvāti attho.
Here, intentionally means knowing and understanding, "I will initiate and cause it to be emitted."
Trong đó, ‘sañcicca’ (cố ý) có nghĩa là biết, nhận biết rằng: “Ta sẽ cố gắng, ta sẽ xuất tinh.”
‘‘Upakkamantassā’’ti sāmaññato taṃ visesetuṃ ‘‘ākāse kampanenapī’’ti āha, kaṭikampanenāti gahetabbaṃ.
To specify it from the general "while initiating," it states "even by shaking in the air," which should be taken as "by shaking the hips."
Để làm rõ từ chung ‘upakkamantassa’ (của người đang cố gắng), ngài nói: ‘ākāse kampanenapi’ (cũng bởi sự rung lắc trong không gian); cần hiểu là bởi sự rung lắc hông.
Kathamidaṃ labbhatīti ce?
If one asks how this is obtained?
Nếu hỏi làm thế nào có được ý nghĩa này?
Imāya kathāya saṅgahetabbavatthumhi ‘‘ākāse kaṭiṃ kampentassā’’ti (pārā. 266) pāṭhe ‘‘kaṭiṃ kampentassā’’ti vacanasahacarassa ‘‘ākāse’’ti vacanassa sannidhānabalena labbhati atthappakaraṇasaddantarasannidhānā saddānaṃ visesatthadīpanato.
In the matter to be included by this discussion, in the phrase "while shaking the hips in the air," it is obtained by the proximity of the word "in the air" accompanying the word "shaking the hips," because words clarify specific meanings through the proximity of other words related to the context.
Nó có được nhờ sự hiện diện của từ ‘ākāse’ (trong không gian) đi kèm với từ ‘kaṭiṃ kampentassa’ (của người đang rung lắc hông) trong đoạn văn “của người đang rung lắc hông trong không gian” trong trường hợp cần được bao hàm bởi lời nói này; vì ý nghĩa đặc biệt của các từ được làm sáng tỏ bởi sự hiện diện của ngữ cảnh, của tình huống, và của các từ khác.
329. Vatthinti muttavatthiṃ, muttakaraṇassa vatthinti attho.
329. Bladder means the urinary bladder, meaning the bladder of the urinary organ.
329. ‘Vatthiṃ’ (bọng đái): bọng đái chứa nước tiểu, có nghĩa là bọng đái của cơ quan tiểu tiện.
Kīḷāya pūretvāti gāmadārako viya kīḷitukāmatāya muttavatthiṃ daḷhaṃ gahetvā pūretvāti attho.
Having filled it for play means, like village boys, with the desire to play, having firmly held and filled the urinary bladder.
‘Kīḷāya pūretvā’ (làm đầy để đùa giỡn): có nghĩa là làm đầy bọng đái bằng cách giữ chặt, với ý muốn đùa giỡn như một đứa trẻ trong làng.
Yathāha vatthivatthumhi aṭṭhakathāyaṃ ‘‘te bhikkhū vatthiṃ daḷhaṃ gahetvā pūretvā pūretvā vissajjentā gāmadārakāviya passāvamakaṃsū’’ti (pārā. aṭṭha. 2.264).
As it is said in the Commentary on the story of the bladder: "Those bhikkhus, firmly holding and filling their bladders repeatedly, discharged urine like village boys."
Như đã nói trong Aṭṭhakathā về vatthivatthu: “Các vị tỳ khưu ấy, trong khi nắm chặt bọng đái, bơm đầy rồi bơm đầy và xả ra, đã đi tiểu giống như những đứa trẻ trong làng.”
‘‘Na vaṭṭatī’’ti sāmaññena kasmā vuttanti?
Why is it stated generally as "is not permissible"?
Tại sao lại nói một cách tổng quát rằng: “Không được phép”?
Tasmiṃ vatthusmiṃ vuttanayena mocanādhippāyena daḷhaṃ gahetvā pūretvā pūretvā vissajjentassa sukke mutte mocanādhippāyo ceteti, upakkamati, muccatīti aṅgānaṃ sampannattā saṅghādisesassa, amutte thullaccayassa sambhavato ubhayasaṅgahatthamāha.
In that story, when one firmly holds and repeatedly fills and discharges with the intention of emission, and semen is emitted, the intention of emission is present, one initiates, and it is emitted—thus, all the factors for a Saṅghādisesa are fulfilled. If it is not emitted, a thullaccaya offense arises. Therefore, it is stated to include both cases.
Ngài nói nhằm bao gồm cả hai trường hợp: vì đối với người có ý định xuất tinh, nắm chặt, bơm đầy rồi bơm đầy và xả ra theo phương cách đã được nói đến trong câu chuyện ấy, khi tinh dịch xuất ra, do các yếu tố ‘có ý định, có cố gắng, có xuất ra’ được hội đủ nên phạm tội saṅghādisesa, và khi không xuất ra thì có thể phạm tội thullaccaya.
330. Upanijjhāyanavatthumhi ‘‘na ca bhikkhave sārattena mātugāmassa aṅgajātaṃ upanijjhāyitabbaṃ, yo upanijjhāyeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 266) pāḷiyaṃ ‘‘mātugāmassā’’ti sāmaññena vuttattā ‘‘tissanna’’nti vadati.
330. In the Story of Gazing, in the Pāli text, it is said, "Monks, one should not gaze at a woman's private parts with lust; whoever gazes incurs an offense of dukkata," and because "woman" is stated generally, it refers to "three kinds".
330. Trong vậtเรื่อง upanijjhāyana, vì trong Pāḷi đã nói một cách tổng quát là “của người nữ” trong câu: “Này các tỳ khưu, không được nhìn chăm chú vào bộ phận sinh dục của người nữ với tâm nhiễm ái. Vị nào nhìn chăm chú, phạm tội dukkaṭa,” nên ngài nói “của ba loại.”
Tissannaṃ pana itthīnanti manussāmanussatiracchānagatavasena tissannaṃ itthīnaṃ.
"Three kinds of women" means three kinds of women classified as human, non-human, and animal.
Của ba loại người nữ là ba loại người nữ theo cách phân loại là người, phi nhân và loài bàng sanh.
‘‘Aṅgajāta’’nti visesetvā vuttattā ‘‘nimitta’’nti muttakaraṇameva vuccati, paṭasatenāpi paṭicchāditaṃ vā appaṭicchāditaṃ vā yonimagganti attho.
Since "private parts" is stated specifically, "nimitta" refers to the organ of emission, meaning the genital passage, whether covered by a hundred cloths or uncovered.
Vì đã nói một cách cụ thể là “bộ phận sinh dục,” nên “nimitta” chỉ được gọi là cơ quan tiểu tiện; có nghĩa là đường âm đạo, dù được che đậy bằng cả trăm lớp vải hay không được che đậy.
Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sacepi paṭasataṃ nivatthā hoti, purato vā pacchato vā ṭhatvā ‘imasmiṃ nāma okāse nimitta’nti upanijjhāyantassa dukkaṭameva.
Therefore, it is said in the commentary: "Even if she is clothed in a hundred cloths, for one who stands in front or behind and gazes, thinking, 'The nimitta is in this particular place,' it is still a dukkata offense.
Do đó, ngài đã nói trong Aṭṭhakathā: “Dù cho nàng có mặc cả trăm lớp vải, người đứng ở phía trước hay phía sau mà nhìn chăm chú với ý nghĩ ‘bộ phận sinh dục ở nơi này,’ vẫn phạm tội dukkaṭa.
Anivatthānaṃ gāmadārikānaṃ nimittaṃ upanijjhāyantassa pana kimeva vattabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.266).
What then needs to be said about one who gazes at the nimitta of unclothed village girls?"
Huống nữa là trường hợp nhìn chăm chú vào bộ phận sinh dục của các bé gái trong làng không mặc quần áo.”
Purato vāti ettha ‘‘ṭhatvā’’ti pāṭhaseso.
In "purato vā" (or in front), "ṭhatvā" (having stood) is the remaining part of the text.
Ở đây, trong câu “hoặc ở phía trước,” phần còn thiếu của câu là “đứng.”
331. Ekena…pe… passato ekaṃ dukkaṭanti sambandho.
331. By one…etc.…seeing, the connection is "one" dukkata.
331. Mối liên hệ là: Với một… … nhìn, phạm một tội dukkaṭa.
‘‘Ekena payogena ekaṃ dukkaṭa’’nti vacanato anekehi payogehi anekāni dukkaṭānīti byatirekato labbhati.
From the statement "one dukkata by one attempt," it is inferred by implication that many dukkata offenses are incurred by many attempts.
Theo câu “với một cố gắng, phạm một tội dukkaṭa,” có thể suy ra theo phép đối nghịch rằng với nhiều cố gắng, phạm nhiều tội dukkaṭa.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘ito cito ca viloketvā punappunaṃ upanijjhāyantassa payoge payoge dukkaṭa’’nti (pārā. aṭṭha. 2.266).
As it is said in the commentary: "For one who looks here and there and gazes again and again, a dukkata offense is incurred for each attempt."
Như đã nói trong Aṭṭhakathā: “Đối với người nhìn qua lại rồi nhìn chăm chú nhiều lần, phạm tội dukkaṭa trong mỗi lần cố gắng.”
Imissā aṭṭhakathāya ‘‘ito cito cā’’ti vuttattā ummīlananimīlananti ettha ‘‘vividhā taṃ anoloketvā tameva olokentassā’’ti labbhati.
Since "ito cito cā" (here and there) is stated in this commentary, "ummīlana-nimīlana" (opening and closing the eyes) implies "not looking at various things, but only looking at that."
Vì trong Aṭṭhakathā này có nói “qua lại,” nên trong câu “mở mắt và nhắm mắt,” có thể hiểu là “đối với người không nhìn các vật khác mà chỉ nhìn vào vật ấy.”
332. Amocanādhippāyassa muttasmiṃ anāpatti pakāsitāti yojanā.
332. The meaning is: "For one whose intention is not to emit, there is no offense when emission occurs."
332. Cách nối kết là: việc không phạm tội khi xuất tinh đối với người không có ý định xuất tinh đã được nêu rõ.
Mocanādhippāyaṃ vinā bhesajjakaraṇatthaṃ suddhacittena aṅgajāte bhesajjalepaṃ karontassa vā suddhacitteneva uccārapassāvādiṃ karontassa vā muttepi anāpattīti idaṃ ‘‘anāpatti supinantena namocanādhippāyassā’’tiādinā (pārā. 263) nayena anāpattivāre vuttamevāti attho.
This means that for one who, without the intention to emit, applies medicinal salve to the private parts with a pure mind for medicinal purposes, or who performs urination or defecation with a pure mind, there is no offense even if emission occurs. This is stated in the no-offense section according to the method beginning with "no offense for one whose intention is not to emit in a dream," and so on.
Có nghĩa là: việc không phạm tội ngay cả khi xuất tinh đối với người thoa thuốc vào bộ phận sinh dục vì mục đích trị bệnh với tâm thanh tịnh, không có ý định xuất tinh, hoặc đối với người đi đại tiện, tiểu tiện v.v… với tâm thanh tịnh, đã được nói đến trong phần không phạm tội theo phương pháp bắt đầu bằng câu “Không phạm tội: trong giấc mơ, không có ý định xuất tinh.”
Imasmiṃ pāṭhe ‘‘anupakkamantassā’’ti avuttepi imassa pāṭhassa purato ‘‘ceteti na upakkamati muccati, anāpattī’’ti (pārā. 262) ca ‘‘na ceteti na upakkamati muccati, anāpattī’’ti (pārā. 262) ca vacanato taṃ saṅgahetumāha ‘‘anupakkamatopi ca muttasmiṃ anāpatti pakāsitā’’ti.
Although "anupakkamantassā" (for one not making an effort) is not stated in this text, it is included by the statements preceding this text: "If he intends but does not make an effort, and it is emitted, there is no offense," and "If he does not intend and does not make an effort, and it is emitted, there is no offense." Therefore, it says: "even for one not making an effort, there is no offense when emission occurs."
Mặc dù trong đoạn văn này không nói “đối với người không có cố gắng,” nhưng vì trước đoạn văn này có câu “có ý định, không có cố gắng, có xuất ra, không phạm tội” và “không có ý định, không có cố gắng, có xuất ra, không phạm tội,” nên để bao gồm cả trường hợp đó, ngài nói “và việc không phạm tội khi xuất tinh ngay cả đối với người không có cố gắng cũng đã được nêu rõ.”
Mocanassādarāgena pīḷito hutvā ‘‘aho vata me mucceyyā’’ti cintetvā vā evarūpamocanassādarāgapīḷāpubbaṅgamacitte asatipi kevalaṃ kāmavitakkamattena upahato hutvā tādisaajjhattikabāhiravatthūsu ghaṭṭanavasena vā ākāse kaṭikampanavasena vā upakkamaṃ akarontassa tādisacintābalena vā kāmavitakkabalena vā sukke muttepi anāpattīti idaṃ yathāvuttapāṭhavasena pakāsitanti attho.
This means that if one is afflicted by the passion of craving for emission and thinks, "Oh, if only it would be emitted for me," or if, even without such affliction of craving for emission preceded by passion, one is merely overcome by thoughts of sensual desire, and one does not make an effort by way of friction with such internal or external objects, or by way of shaking the waist in the air, there is no offense even if semen is emitted due to the power of such thoughts or the power of sensual desire. This is declared according to the aforementioned text.
Có nghĩa là: việc không phạm tội ngay cả khi tinh dịch xuất ra do sức mạnh của sự suy nghĩ ấy hoặc do sức mạnh của dục tầm đối với người bị dằn vặt bởi lòng ham muốn xuất tinh và suy nghĩ “mong sao cho ta được xuất ra,” hoặc ngay cả khi không có tâm đi trước bởi sự dằn vặt của lòng ham muốn xuất tinh như vậy mà chỉ bị tác động bởi dục tầm đơn thuần, và không thực hiện sự cố gắng bằng cách cọ xát vào các vật bên trong hoặc bên ngoài như vậy, hoặc bằng cách lắc hông trong không trung, đã được nêu rõ dựa vào các đoạn văn đã dẫn.
Supinantena muttasmiṃ, anāpatti pakāsitāti ettha antasaddatthābhāvato supineti attho.
In "supinantena muttasmiṃ, anāpatti pakāsitā" (in a dream, when emission occurs, no offense is declared), due to the absence of the meaning of the suffix "anta," it means "in a dream."
Trong câu “khi xuất tinh trong giấc mơ, việc không phạm tội đã được nêu rõ,” vì không có nghĩa của từ “anta,” nên có nghĩa là “trong giấc mơ.”
Supine methunaṃ dhammaṃ paṭisevantassa vā mātugāmehi kāyasaṃsaggaṃ āpajjantassa vā sukke muttepi avisayattā anāpatti pāḷiyaṃ ‘‘anāpatti bhikkhu supinantenā’’ti (pārā. 263) iminā pakāsitāti attho.
This means that in the Pāli text, it is declared by "Monks, there is no offense in a dream" that there is no offense for a monk who has sexual intercourse in a dream or who engages in bodily contact with women, even if semen is emitted, because it is not within his control.
Có nghĩa là: việc không phạm tội ngay cả khi xuất tinh đối với người hành dâm trong giấc mơ hoặc có sự tiếp xúc thân thể với người nữ, vì đó không phải là đối tượng, đã được nêu rõ trong Pāḷi qua câu “Không phạm tội: này tỳ khưu, trong giấc mơ.”
Ettha ṭhatvā aṭṭhakathāyaṃ ‘‘supine pana uppannāya assādacetanāya sacassa visayo hoti, niccalena bhavitabbaṃ.
In this context, it is stated in the commentary: "If, however, a pleasurable intention arises in a dream, and it is within his control, he should remain motionless.
Tại đây, trong Aṭṭhakathā có nói: “Nhưng khi tâm hoan hỷ phát sinh trong giấc mơ, nếu đó là đối tượng của nó, thì phải giữ bất động.
Na hatthena nimittaṃ kīḷāpetabbaṃ.
He should not play with the nimitta with his hand.
Không được dùng tay để chơi đùa với bộ phận sinh dục.
Kāsāvapaccattharaṇarakkhanatthaṃ pana hatthapuṭena gahetvā jagganatthāya udakaṭṭhānaṃ gantuṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.262) vuttattā aṇḍapālikā kikīsakuṇā viya, vālapālikā camarī viya, ekanettapālako puriso viya ca kāyajīvitepi apekkhaṃ pahāya sīlaṃ rakkhitukāmena sikkhākāmena nibbānagāminipaṭipattiṃ pūretukāmena kulaputtena ‘‘aññatra supinantā’’ti (pārā. 237) vadato tathāgatassa adhippāyānukūlaṃ aṭṭhakathāto ñatvā appamattena paṭipajjitabbanti ayamatrānusāsanī.
Since it is said that "it is permissible to go to a water place, holding a saffron robe in one's cupped hands to protect it," therefore, a noble son, desiring to protect his sīla, abandoning attachment even to his body and life, like a hen protecting her eggs, like a yak protecting its tail, and like a man protecting his one eye, and desiring to fulfill the practice leading to Nibbāna, should understand the Tathāgata's intention as stated in the commentaries, "except in a dream," and practice diligently. This is the instruction here.
Tuy nhiên, để bảo vệ y cà-sa và tấm trải giường, được phép dùng lòng bàn tay đỡ lấy rồi đi đến chỗ có nước để tỉnh dậy.” Do đó, đây là lời khuyên: người thiện nam tử muốn giữ gìn giới hạnh, từ bỏ cả sự luyến tiếc đối với thân mạng và sinh mạng, giống như chim cút mái bảo vệ trứng, bò cái yak bảo vệ đuôi, và người đàn ông bảo vệ con mắt duy nhất của mình; người có lòng ham muốn học hỏi; người muốn hoàn thiện pháp hành dẫn đến Nibbāna, cần phải hiểu theo Aṭṭhakathā cho phù hợp với ý chỉ của đấng Như Lai, người đã nói “trừ trong giấc mơ,” và phải thực hành với sự không dể duôi.
333. Manussitthinti manussajātikaṃ itthiṃ, ‘‘mātugāmo nāma manussitthī, na yakkhī, na petī, na tiracchānagatā, antamaso tadahujātāpi dārikā, pageva mahattarī’’ti (pārā. 271) padabhājane vuttattā tadahujātakumārikābhāvenapi ṭhitaṃ jīvamānakamanussamātugāmanti vuttaṃ hoti.
333. Manussitthi means a human woman, a female of human birth. Since it is stated in the word analysis that "'mātugāmo' means a human woman, not a yakkhi, not a petti, not an animal, not even a girl born on that very day, much less an older one," it is said to mean a living human female, even if she is a girl born on that very day.
333. Người nữ nhân loại là người nữ thuộc loài người; vì trong padabhājana có nói: “Người nữ là người nữ nhân loại, không phải dạ xoa, không phải ngạ quỷ, không phải loài bàng sanh; cho đến cả bé gái mới sinh trong ngày hôm đó, huống nữa là người lớn tuổi hơn,” nên có nghĩa là người nữ nhân loại còn sống, dù chỉ là một bé gái mới sinh trong ngày.
‘‘Manussitthi’’nti sāmaññavacanena jīvamānakamanussitthinti ayaṃ viseso kuto labbhatīti?
How is this distinction, that "manussitthi" (human woman) by its general term means a living human woman, obtained?
Từ đâu có được chi tiết “người nữ nhân loại còn sống” này qua từ ngữ tổng quát “người nữ nhân loại”?
Vinītavatthumhi (pārā. 281 ādayo) matitthiyā kāyaṃ phusantassa thullaccayavacanato pārisesato labbhati.
In the Vinītavatthu, it is obtained by implication from the statement of a thullaccaya for one who touches the body of a dead woman.
Có được qua phép loại suy, từ việc nói rằng phạm tội thullaccaya đối với người chạm vào thân thể của người nữ đã chết trong Vinītavatthu.
Āmasantoti ‘‘hatthaggāhaṃ vā veṇiggāhaṃ vā aññatarassa vā aññatarassa vā aṅgassa parāmasana’’nti (pārā. 270) vuttattā hatthādiaṅgapaccaṅgaphusanādinānappakārānaṃ aññatarena pakārena āmasantoti attho.
Āmasanto means touching in one of various ways, such as by grasping the hand or grasping the hair or touching any other limb or sub-limb, as stated: "grasping the hand or grasping the hair or touching any other limb or sub-limb."
Trong khi chạm có nghĩa là trong khi chạm bằng một trong nhiều cách khác nhau như chạm vào các chi phần lớn nhỏ như tay v.v…; vì có nói: “nắm tay, hoặc nắm bím tóc, hoặc sờ mó một trong các chi phần nào đó.”
Attano kāyena itthiyā kāyassa saṃsagge missībhāve rāgo kāyasaṃsaggarāgo.
The lust that arises from the contact or mingling of one's own body with the body of a woman is kāyasaṃsaggarāgo.
Lòng ham muốn trong sự hòa lẫn, trong sự tiếp xúc của thân mình với thân của người nữ là kāyasaṃsaggarāga.
Saṅghādiseso etassa atthīti saṅghādisesiko, kāyasaṃsaggasaṅghādiseso āpanno hotīti vuttaṃ hoti.
One who has a saṅghādisesa is saṅghādisesiko; it means that one has incurred a saṅghādisesa due to bodily contact.
Người có tội saṅghādisesa này là saṅghādisesiko; có nghĩa là đã phạm tội saṅghādisesa về sự tiếp xúc thân thể.
334. Kāyasaṃsaggarāgena itthiyā antamaso lomampi attano sarīre lomena phusantassa bhikkhuno saṅghādisesāpatti hotīti yojanā.
334. The connection is that a bhikkhu who, with lust for bodily contact, touches a woman's body, even a single hair, with a hair of his own body, incurs a saṅghādisesa offense.
334. Cách nối kết là: vị tỳ khưu, với lòng ham muốn tiếp xúc thân thể, chạm vào dù chỉ một sợi lông của người nữ bằng sợi lông trên cơ thể mình, phạm tội saṅghādisesa.
Ettha (pārā. aṭṭha. 2.274) ‘‘lomagaṇanāya saṅghādisesā hontī’’ti kurundaṭṭhakathāmatassa aṭṭhitattā, ‘‘koṭṭhāsagaṇanāya na hoti, itthigaṇanāya hotī’’ti mahāaṭṭhakathāmatassa ṭhitattā saṅghasantake mañcapīṭhe paccattharaṇādinā kenaci appaṭicchādite phusantassa viya lomagaṇanāya ahutvā phuṭṭhalomānaṃ bahuttepi ekasmiṃ payoge ekā eva āpatti, bahūsu payogesu payogagaṇanāya āpattiyo hontīti sanniṭṭhānaṃ.
Here, since the opinion of the Kurundaṭṭhakathā that "saṅghādisesas occur according to the number of hairs" is not upheld, and the opinion of the Mahāaṭṭhakathā that "it does not occur according to the number of parts, but occurs according to the number of women" is upheld, the conclusion is that, like one who touches a bed or chair belonging to the Saṅgha without any covering, there is only one offense for a single act, even if many hairs are touched, and offenses occur according to the number of acts in multiple acts.
Ở đây, vì quan điểm của Kurundaṭṭhakathā rằng “phạm tội saṅghādisesa theo số lượng sợi lông” không được chấp nhận, và quan điểm của Mahāaṭṭhakathā rằng “không phạm tội theo số lượng phần cơ thể, mà phạm tội theo số lượng người nữ” được chấp nhận, nên kết luận rằng không phạm tội theo số lượng sợi lông, giống như trường hợp chạm vào giường ghế thuộc về Tăng chúng không được che đậy bằng tấm trải giường v.v…; dù cho số lượng sợi lông bị chạm vào có nhiều, trong một cố gắng chỉ phạm một tội, trong nhiều cố gắng thì phạm tội theo số lượng cố gắng.
335. Itthiyāti manussitthiyā.
335. Itthiyā means a human woman.
335. Của người nữ là của người nữ nhân loại.
Samphuṭṭhoti hatthādisarīrāvayave saṃsaggaṃ samāpanno.
Samphuṭṭho means having come into contact with limbs like the hand.
Chạm vào là tiếp xúc bằng các bộ phận cơ thể như tay, v.v.
Sevanacetano vāyamitvā kāyasaṃsaggarāgena attano kāyaṃ cāletvāti attho.
Vāyamitvā with the intention of engaging means moving one's body with lust for bodily contact.
Cố gắng với ý định thân cận, có nghĩa là lay động thân thể của mình do dục vọng tiếp xúc thân thể.
Saṅghādisesatāti ettha sakatthe taddhitappaccayo.
Saṅghādisesatā here has the taddhita suffix in its own sense.
Trạng thái Tăng-già-bà-thi-sa (saṅghādisesatā) – ở đây, hậu tố taddhita được dùng theo nghĩa riêng của nó.
‘‘Saṅghādisesitā’’ti pana pāṭho sundaro, saṅghādisesassa atthitā vijjamānabhāvoti attho.
However, the reading "saṅghādisesitā" is better, meaning the existence or presence of a saṅghādisesa.
Tuy nhiên, cách đọc ‘‘saṅghādisesitā’’ thì hay hơn, có nghĩa là sự hiện hữu, sự tồn tại của Tăng-già-bà-thi-sa.
Saṅghādisesāpattiyā sabbhāvasaṅkhātā atthitā īpaccayatthe puggale saṅghādisesīsaddapavattinimittaṃ hotīti bhāvapaccayo taṃatthavasena labbhati.
The bhāva suffix is taken in the sense of 'that' (taṃattha) because the existence, which is the reality of the saṅghādisesa offense, becomes the cause for the word "saṅghādisesī" to apply to a person in the sense of the ī-suffix.
Sự hiện hữu, tức là sự tồn tại của giới Tăng-già-bà-thi-sa, là nguyên nhân cho sự phát sinh của từ saṅghādisesī khi nói về một người theo nghĩa của hậu tố ī, và hậu tố bhāva được dùng theo nghĩa đó.
Yathāhu ‘‘yassa guṇassa hi bhāvā dabbe saddasanniveso, tadabhidhāne ttatādayo’’ti.
As it is said, "When a word is applied to a substance due to the existence of a quality, then 'tta' and similar suffixes are used to denote that quality."
Như đã nói: ‘‘Hậu tố ttatā, v.v., được dùng để chỉ ra phẩm chất mà nhờ có nó, từ ngữ được gán cho một vật thể.’’
336. Ekena hatthena gahetvāti (kaṅkhā. aṭṭha. kāyasaṃsaggasikkhāpadavaṇṇanā) ettha ‘‘kāyasaṃsaggarāgenā’’ti ānetvā sambandhitabbaṃ.
336. Here, in "Ekena hatthena gahetvā" (Kankhā. aṭṭha. Kāyasaṃsaggasikkhāpadavaṇṇanā), "with lust for bodily contact" should be brought in and connected.
336. Nắm bằng một tay – ở đây, nên được mang đến và liên kết với cụm từ “do tâm dục chạm thân”.
‘‘Manussitthi’’nti ajjhāhāro.
"Manussitthi" is to be supplied.
Cụm từ “người phụ nữ” là từ được thêm vào.
Taṃ manussitthiṃ.
Taṃ refers to that human woman.
Người đó là người phụ nữ.
Tattha tatthāti itthiyā tasmiṃ tasmiṃ sarīrāvayave.
Tattha tatthā means on that particular limb of the woman's body.
Ở chỗ này chỗ kia tức là ở mỗi bộ phận thân thể của người phụ nữ.
‘‘Ekāvāpattī’’ti paṭhamaṃ gahitahatthassa anapanītattā vuttaṃ.
"Ekāvāpattī" is stated because the first grasped hand has not been removed.
“Chỉ một tội” được nói là do bàn tay đã nắm lần đầu không rút ra.
Gahitahatthaṃ pana mocetvā punappunaṃ phusantassa payogagaṇanāya āpatti hotīti byatirekato labbhati.
By implication, it is understood that if one releases the grasped hand and touches again and again, offenses occur according to the number of acts.
Tuy nhiên, từ đó có thể suy ra rằng nếu rút bàn tay đã nắm ra rồi chạm đi chạm lại nhiều lần thì sẽ có tội theo số lần tác động.
337. Ekena hatthena aggahetvā sīsato yāva pādaṃ, pādato yāva sīsañca kāyā hatthaṃ amocetvā divasampi taṃ itthiṃ phusantassa ekāvāpattīti yojanā.
337. The connection is that if one touches that woman for a whole day, without grasping her with one hand, and without removing one's hand from her body, from head to foot or from foot to head, there is only one offense.
337. Cách kết nối là: Nếu không nắm bằng một tay, và không rút tay ra khỏi thân người phụ nữ từ đầu đến chân, hoặc từ chân đến đầu, thì dù chạm vào người phụ nữ đó cả ngày cũng chỉ là một tội.
Etthāpi ‘‘amocetvā’’ti byatirekato mocetvā phusantassa payogagaṇanāya anekāpattiyoti labbhati.
Here too, by the implication of "without releasing," it is understood that by releasing and touching, numerous offenses arise based on the count of applications.
Ở đây cũng vậy, từ “không rút ra” có thể suy ra rằng nếu rút ra rồi chạm vào thì sẽ có nhiều tội theo số lần tác động.
340-1. Itthiyā vimatissāpi attano kāyena itthiyā kāyaṃ phusato tassa thullaccayaṃ siyā, itthiyā paṇḍakādisaññinopi attanopi kāyena itthiyā kāyaṃ phusato tassa thullaccayaṃ siyā.
340-1. Even for one in doubt about a woman, if he touches a woman's body with his own body, a grave offense (thullaccaya) would arise for him. Even for one who perceives a woman as an eunuch (paṇḍaka) or the like, if he touches a woman's body with his own body, a grave offense would arise for him.
340-1. Ngay cả khi nghi ngờ về người phụ nữ (là người phụ nữ hay không), nếu người đó chạm thân mình vào thân người phụ nữ, thì người đó sẽ phạm tội thô (thullaccaya); ngay cả khi nhận biết người phụ nữ đó là hoạn nhân (paṇḍaka) hoặc tương tự, nếu người đó chạm thân mình vào thân người phụ nữ, thì người đó sẽ phạm tội thô.
Ādi-saddena purisatiracchānagatānaṃ saṅgaho.
By the word "etc." (ādi), males and animals are included.
Với từ vân vân, bao gồm nam giới và súc sinh.
Itthiyā itthisaññino attano kāyena itthiyā kāyasambaddhaṃ phusato tassa thullaccayaṃ siyā.
For one who perceives a woman as a woman, if he touches something connected to a woman's body with his own body, a grave offense would arise for him.
Nếu người phụ nữ nhận biết là người phụ nữ, chạm thân mình vào vật liên quan đến thân người phụ nữ, thì người đó sẽ phạm tội thô.
Paṇḍake paṇḍakasaññino attano kāyena paṇḍakassa kāyaṃ phusato tassa thullaccayaṃ siyā.
For one who perceives an eunuch as an eunuch, if he touches an eunuch's body with his own body, a grave offense would arise for him.
Nếu nhận biết hoạn nhân là hoạn nhân, chạm thân mình vào thân hoạn nhân, thì người đó sẽ phạm tội thô.
Yakkhipetīsu yakkhipetisaññino attano kāyena tāsaṃ kāyaṃ phusato tassa thullaccayaṃ siyāti yojanā.
For one who perceives yakkhas and petīs as yakkhas and petīs, if he touches their bodies with his own body, a grave offense would arise for him—this is the connection.
Cách kết nối là: Nếu nhận biết yakkha và quỷ đói là yakkha và quỷ đói, chạm thân mình vào thân của họ, thì người đó sẽ phạm tội thô.
Ettha ‘‘paṇḍakaggahaṇena ubhatobyañjanakopi gayhatī’’ti vajirabuddhiṭīkāyaṃ vuttaṃ.
Here, it is stated in the Vajirabuddhiṭīkā that "by the inclusion of 'eunuch,' the hermaphrodite (ubhatobyañjanaka) is also included."
Ở đây, trong Vajirabuddhiṭīkā đã nói rằng “với việc đề cập đến hoạn nhân, bao gồm cả người lưỡng tính”.
‘‘Itthiyā vematikassāpi paṇḍakādisaññinopi attano kāyena itthiyā kāyasambaddhaṃ phusato tassa thullaccayaṃ siyā’’ti na yojetabbaṃ.
It should not be construed as: "Even for one in doubt about a woman, or one who perceives her as an eunuch or the like, if he touches something connected to a woman's body with his own body, a grave offense would arise for him."
Không nên kết nối như sau: “Ngay cả khi nghi ngờ về người phụ nữ, hoặc nhận biết là hoạn nhân vân vân, nếu người đó chạm thân mình vào vật liên quan đến thân người phụ nữ, thì người đó sẽ phạm tội thô”.
Tathā yojanāyaṃ pāḷiyaṃ dukkaṭaṃ vuttaṃ, na thullaccayanti aniṭṭhappasaṅgato.
Because such a construction would lead to an undesirable consequence, as the Pāḷi states a minor offense (dukkata), not a grave offense (thullaccaya).
Vì nếu kết nối như vậy, trong Pāḷi đã nói là tội dukkaṭa, không phải thullaccaya, nên sẽ dẫn đến điều không mong muốn.
‘‘Dukkaṭaṃ kāyasaṃsagge, tiracchānagatitthiyā’’ti iminā vinītavatthumhi āgatanaye saṅgahitepi teneva nayena paṇḍake vimatiitthisaññitādiaññamatipakkhe ca purisatiracchānagatesu purisatiracchānagatasaññivimatipaṇḍakādiaññamatipakkhe ca iti imesaṃ tiṇṇaṃ kāyapaṭibaddhāmasanādīsu ca padabhājane vuttasabbadukkaṭāpattiyo upalakkhitāti daṭṭhabbaṃ.
Even though "a minor offense (dukkata) in bodily contact with an animal-woman" is included in the manner stated in the Vinītavatthu, it should be understood that by the same method, all minor offenses (dukkata) mentioned in the Padabhājana are implicitly included for those in doubt about eunuchs, or with other perceptions such as perceiving them as women, and for males and animals, or with other perceptions such as perceiving them as males, animals, or eunuchs, in cases of touching things connected to the body, and so forth.
Mặc dù trong Vinītavatthu đã đề cập đến trường hợp “ Tội dukkaṭa khi chạm thân vào người phụ nữ súc sinh” theo cách đã nói, nhưng cũng theo cách đó, các tội dukkaṭa khác đã được nói trong Padabhājana như: khi nghi ngờ về hoạn nhân, hoặc nhận biết là người phụ nữ vân vân, và các trường hợp khác; và khi nghi ngờ về nam giới súc sinh, hoặc nhận biết là hoạn nhân vân vân, và các trường hợp khác; và khi chạm vào các vật liên quan đến thân thể của ba loại này, vân vân, tất cả đều phải được hiểu là đã được bao gồm.
342. Attano kāyena paṭibaddhena itthiyā kāyena paṭibaddhaṃ phusantassa bhikkhuno pana dukkaṭanti yojanā.
342. The connection is: for a bhikkhu who touches something connected to a woman's body with something connected to his own body, a minor offense (dukkata) arises.
Cách kết nối là: Tuy nhiên, đối với tỳ khưu chạm vật liên quan đến thân mình vào vật liên quan đến thân người phụ nữ thì phạm tội dukkaṭa.
Ettha pi-saddo vuttadukkaṭānaṃ samuccayattho.
Here, the particle "pi" (also) signifies the collection of the aforementioned minor offenses.
Ở đây, từ pi (cũng) có nghĩa là tập hợp các tội dukkaṭa đã nói.
Ca-saddena pana avuttasamuccayatthena ‘‘nissaggiyena kāyaṃ āmasati.
By the particle "ca" (and), signifying the collection of unmentioned things, it should be understood that minor offenses mentioned in the Pāḷi are included, such as: "He touches the body with a nissaggiya item.
Với từ ca (và), có nghĩa là tập hợp các điều chưa nói, nên phải hiểu là bao gồm các tội dukkaṭa đã nói trong Pāḷi: “Chạm thân bằng vật nissaggiya.
Nissaggiyena kāyapaṭibaddhaṃ āmasati.
He touches something connected to the body with a nissaggiya item.
Chạm vật liên quan đến thân bằng vật nissaggiya.
Nissaggiyena nissaggiyaṃ āmasati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 276) pāḷiyaṃ āgatadukkaṭānaṃ saṅgaho veditabbo.
He touches a nissaggiya item with a nissaggiya item, an offense of dukkata arises."
Chạm vật nissaggiya bằng vật nissaggiya, thì phạm tội dukkaṭa”.
343-4. Na kevalaṃ padabhājanāgataitthisarīrādikameva anāmāsaṃ, vinītavatthūsu dārudhītalikavatthuanulomato potthalikādiitthirūpakañca nissaggiyavārānulomato asarīraṭṭhaṃ mātugāmehi paribhuttavatthābharaṇādiñca vibhaṅgakkhandhakādīsu vuttanayānusārena aṭṭhakathāgataṃ avasesaṃ anāmāsavatthuñca āmasantassa āpattiṃ saṅgahetumāha ‘‘itthīna’’ntiādi.
343-4. Not only is the woman's body and so forth mentioned in the Padabhājana not to be touched, but also, in accordance with the Dārudhītalikavatthu in the Vinītavatthu, female figures made of plaster (potthalikā) and so forth, and in accordance with the Nissaggiya section, clothes, ornaments, and so forth, used by women but not attached to their bodies, and other objects not to be touched, found in the Aṭṭhakathā according to the methods stated in the Vibhaṅga, Khandhaka, and so forth—to include the offense for touching these, it is said: "Of women," and so forth.
Không chỉ thân người phụ nữ vân vân được đề cập trong Padabhājana là không được chạm, mà để bao gồm tội khi chạm vào các vật không được chạm còn lại được nói trong các chú giải theo cách đã đề cập trong Vibhaṅga, Khandhaka vân vân, như hình nộm phụ nữ bằng gỗ vân vân theo Vinītavatthu, và hình nộm phụ nữ bằng vải vân vân theo Nissaggiyavāra, và y phục, trang sức vân vân đã được người phụ nữ sử dụng mà không phải là thân thể, nên đã nói “của phụ nữ” vân vân.
‘‘Itthīnaṃ itthirūpañcā’’ti idaṃ ‘‘itthikāya itthidhanaṃ (pārā. 34), saddhānaṃ saddhāparāyana’’ntiādīsu viya lokavohāravasena vuttaṃ.
"And female figures of women" is stated in common usage, similar to "a woman's body, a woman's wealth," and "the faithful, the refuge of the faithful," and so forth.
“Hình nộm phụ nữ của phụ nữ” được nói theo cách nói thông thường của thế gian, giống như trong “tài sản của người phụ nữ, tài sản của người phụ nữ (Pārā. 34), của những người có đức tin, nơi nương tựa của những người có đức tin” vân vân.
Itthīnaṃ dārulohamayādikaṃ itthirūpañcāti yojanā.
The connection is: female figures of women made of wood, metal, and so forth.
Cách kết nối là: hình nộm phụ nữ bằng gỗ, kim loại vân vân của phụ nữ.
Ādi-saddena heṭṭhimaparicchedato mattikāya, piṭṭhena vā kataṃ mātugāmarūpaṃ saṅgaṇhāti.
By the word "etc." (ādi), female figures made of clay or flour from the preceding section are included.
Với từ vân vân, bao gồm hình nộm phụ nữ làm bằng đất sét hoặc bột từ phần trước.
Mātugāmarūpaṃ yena kenaci dinnaṃ sabbaratanamayaṃ vinā avasesaṃ sādiyitvā bhinditvā samaṇasāruppaparikkhāraṃ kārāpetuṃ, aphusitvā paribhuñjitabbe vā yojetuṃ vaṭṭati.
It is permissible to accept any female figure given by anyone, except those made entirely of jewels, to break it, and have it made into requisites suitable for a recluse, or to use it for purposes where it can be enjoyed without touching.
Hình nộm phụ nữ do bất kỳ ai tặng, ngoại trừ loại làm bằng tất cả các loại đá quý, thì được phép chấp nhận, đập vỡ và chế tạo thành vật dụng thích hợp cho Sa-môn, hoặc sử dụng vào các việc được phép hưởng thụ mà không cần chạm vào.
‘‘Vattha’’nti iminā nivāsanapārupanadvayampi sāmaññena gahitaṃ.
By "clothes," both lower garments and upper garments are generally included.
Với từ “y phục”, bao gồm cả hai loại y phục là y phục mặc và y phục đắp một cách chung chung.
Idañca mātugāmena paribhuñjituṃ ṭhapitampi anāmāsameva, cīvaratthāya dinnaṃ sampaṭicchitvā gaṇhituṃ vaṭṭati.
Even if this is set aside by a woman for her own use, it is still not to be touched; if given for a robe, it is permissible to accept and take it.
Vật này, ngay cả khi người phụ nữ cất giữ để sử dụng, cũng là vật không được chạm; nếu được tặng để làm y phục thì được phép nhận.
Heṭṭhimaparicchedena tiṇacumbaṭakaṃ, aṅguliyā paṇṇamuddikaṃ upādāya alaṅkārameva.
From the lower limit, including a grass ring and a leaf ring for the finger, it is indeed an adornment.
Từ phần trước, bao gồm bó cỏ, nhẫn lá trên ngón tay, chỉ là trang sức.
Ettha ca vālakesavaṭṭakesesu pavesanakadantasūciādi kappiyabhaṇḍaṃ diyyamānaṃ samaṇasāruppaparikkhāratthāya gahetabbaṃ.
And here, permissible articles such as tooth-picks for inserting into hair-knots, when given, should be taken for the purpose of requisites suitable for a recluse.
Ở đây, các vật dụng thích hợp như kim cài tóc, kim chỉ nha khoa vân vân được đưa vào búi tóc thì nên nhận để làm vật dụng thích hợp cho Sa-môn.
Tatthajātaphalaṃ khajjanti rukkhe ṭhitaṃ khāditabbaṃ panasanāḷikerādiphalañca manussehi rāsikataṃ paribhuñjitabbaphalañca ‘‘manussehi rāsikatesupi eseva nayo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.281) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā anāmāsanti upalakkhaṇato imināva gahetabbaṃ.
The phrase “ Fruits grown there are to be eaten” refers to fruits like jackfruit and coconut that are on trees and are to be eaten, as well as fruits piled up by humans that are to be consumed. This is to be understood by implication as not to be touched, because it is stated in the commentary that “the same method applies to those piled up by humans.”
Trái cây mọc ở đó để ăn – trái cây như mít, dừa vân vân mọc trên cây để ăn, và trái cây đã được con người chất đống để ăn, cũng phải được hiểu là không được chạm theo cách suy ra từ việc trong Chú giải đã nói rằng “đối với những thứ đã được con người chất đống, cũng theo cách này”.
Araññe rukkhato patitaṃ phalaṃ ‘‘anupasampannassa dassāmī’’ti gahetuṃ vaṭṭati.
In the wilderness, it is permissible to pick up fruit that has fallen from a tree with the intention of giving it to an unordained person.
Trái cây rụng từ cây trong rừng thì được phép nhặt để “tặng cho người chưa thọ giới”.
‘‘Muggādiṃ tatthajātaka’’nti upalakkhaṇapadattā gacchato viyuttampi gahetabbaṃ.
The phrase “ mung beans, etc., grown there” is an illustrative term, so even if separated from the plant, it should be taken.
“Đậu xanh vân vân mọc ở đó” là một từ chỉ sự bao gồm, nên cũng bao gồm những thứ đã tách ra khỏi cây.
Muggādinti ettha ‘‘aparaṇṇa’’nti pāṭhaseso.
Here, in “ mung beans, etc.,” the remaining part of the text is “other grains.”
Trong cụm từ đậu xanh vân vân, phần còn thiếu là “các loại ngũ cốc khác”.
Sabbāni dhaññānīti ‘‘sāli vīhi yavo kaṅgu, kudrūsavarakagodhumā’’ti vuttāni satta dhaññāni.
“ All grains” refers to the seven grains mentioned: rice, paddy, barley, millet, foxtail millet, wheat, and common millet.
Tất cả các loại ngũ cốc là bảy loại ngũ cốc đã nói: lúa, lúa mì, lúa mạch, kê, tiểu mạch, lúa mạch đen, và lúa mì.
Khettamaggena gacchatā sālisīse hatthena aphusantena gantabbaṃ.
One walking along a field path should proceed without touching the rice ears with the hand.
Người đi qua ruộng phải đi mà không chạm tay vào bông lúa.
Sace maggo sambādho hoti, sarīre dhaññaṃ phusantepi maggattā na doso.
If the path is narrow, there is no fault even if the grains touch the body, as it is a path.
Nếu đường đi chật hẹp, thì dù thân thể chạm vào ngũ cốc cũng không có lỗi vì đó là đường đi.
Vīthiyaṃ, gehaṅgaṇe vā dhaññesu pasāritesu apasakkitvā ce gantuṃ na sakkā, ‘‘maggaṃ adhiṭṭhāya gantabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.281) aṭṭhakathāvacanato ‘‘imaṃ maggaṃ gamissāmī’’ti gantuṃ vaṭṭati.
If it is not possible to walk by stepping aside when grains are spread out in a street or a house courtyard, it is permissible to walk with the intention of “I will walk this path,” according to the commentary's statement that “one should walk having resolved on the path.”
Ở trên đường, hoặc ở sân nhà, nếu không thể đi lui lại khi có các loại hạt được phơi ra, do lời dạy của aṭṭhakathā rằng “nên đi sau khi xác định con đường”, nên được phép đi sau khi nói rằng “tôi sẽ đi con đường này”.
‘‘Kulagehe dhaññamatthake ce āsanaṃ paññāpetvā dinnaṃ hoti, nisīdituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.281 atthato samānaṃ) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
It is stated in the commentary that “if a seat is arranged and given on top of grains in a family house, it is permissible to sit.”
Trong aṭṭhakathā có nói rằng: “Nếu sàng tọa được sửa soạn và dâng cúng ở trên đống hạt trong nhà của gia chủ, thì được phép ngồi”.
‘‘Āsanasālāyaṃ dhaññe vippakiṇṇe anukkamitvā ekamante pīṭhakaṃ paññāpetvā nisīditabbaṃ.
In an assembly hall, if grains are scattered, one should step over them and arrange a stool in a corner to sit.
Ở trong phòng chờ, nếu có hạt bị vãi ra, nên đi vòng qua và sửa soạn một cái ghế ở một góc rồi ngồi.
Sace manussā tasmiṃ dhaññamatthake āsanaṃ paññāpetvā denti, nisīdituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.281 atthato samānaṃ) aṭṭhakathāyaṃ vuttattā attanā tattha āsanaṃ paññāpetvā nisīdituṃ na vaṭṭati.
It is not permissible for oneself to arrange a seat there and sit, because it is stated in the commentary that “if people arrange a seat on top of those grains and give it, it is permissible to sit.”
Do trong aṭṭhakathā có nói rằng: “Nếu người ta sửa soạn sàng tọa ở trên đống hạt ấy rồi dâng cúng, thì được phép ngồi”, nên tự mình sửa soạn sàng tọa ở đó rồi ngồi là không được phép.
345. Dhamanasaṅkhādiṃ sabbaṃ pañcaṅgaturiyampi cāti sambandho.
345. The meaning is that all five-component musical instruments, including a blowing conch, are also included.
345. Cần được liên kết là: dhamanasaṅkhādiṃ sabbaṃ pañcaṅgaturiyampi ca (tất cả các loại như tù và thổi, và cả ngũ âm).
Dhamanasaṅkho nāma saddakaraṇasaṅkho.
A blowing conch is a conch that produces sound.
Dhamanasaṅkho là tù và dùng để tạo ra âm thanh.
Ādi-saddena vaṃsasiṅgatāḷādīnaṃ saṅgaho.
The term “ etc.” includes flutes, horns, cymbals, and so on.
Từ ādi (các loại) bao gồm các thứ như ống sáo, kèn sừng, và não bạt.
Pañcaṅgaturiyanti ātataṃ, vitataṃ, ātatavitataṃ, ghanaṃ, susiranti pañcaṅgasaṅkhātaṃ turiyaṃ.
Five-component musical instruments refers to instruments comprising five components: ātata, vitata, ātatavitata, ghana, and susira.
Pañcaṅgaturiyanti (ngũ âm) là nhạc cụ được gọi là ngũ âm, gồm: ātataṃ, vitataṃ, ātatavitataṃ, ghanaṃ, và susiraṃ.
Tattha ātataṃ nāma cammapariyonaddhesu bheriādīsu ekato ākaḍḍhitvā onaddhaṃ ekatalaturiyaṃ.
Among these, ātata refers to a single-faced instrument covered with hide, such as a drum, stretched on one side.
Trong đó, ātataṃ là nhạc cụ một mặt, được căng và bọc da ở một phía trên các nhạc cụ như trống.
Vitataṃ nāma ubhato ākaḍḍhitvā onaddhaṃ ubhayatalaturiyaṃ.
Vitata refers to a two-faced instrument covered with hide, stretched on both sides.
Vitataṃ là nhạc cụ hai mặt, được căng và bọc da ở cả hai phía.
Ātatavitataṃ nāma ubhayato ca majjhato ca sabbato pariyonandhitaṃ.
Ātatavitata refers to an instrument covered on both sides and in the middle, all around.
Ātatavitataṃ là nhạc cụ được bọc da ở cả hai mặt, ở giữa, và khắp mọi nơi.
Ghanaṃ sammādi.
Ghana refers to cymbals, etc.
Ghanaṃ là các loại chũm chọe.
Sammanti tāḷaṃ, ghaṇṭākiṅkaṇiādīnampi ettheva saṅgaho.
Samma refers to cymbals; bells, small bells, etc., are also included here.
Sammaṃ là não bạt; các thứ như chuông, chuông nhỏ cũng được bao gồm ở đây.
Susiranti vaṃsādi.
Susira refers to flutes, etc.
Susiraṃ là các loại sáo.
Idha (pārā. aṭṭha. 2.281) kurundaṭṭhakathāyaṃ vuttanayena bheripokkharañca bheritalacammañca vīṇā ca vīṇāpokkharacammañca daṇḍo ca anāmāsaṃ.
Here, according to what is stated in the Kurundi commentary, the drum body, the hide of the drum face, the lute, the hide of the lute body, and the stick are not to be touched.
Ở đây, theo phương pháp được nêu trong Kurundaṭṭhakathā, thân trống, mặt trống, đàn vīṇā, mặt da của đàn vīṇā, và cần đàn là những vật không được chạm đến.
‘‘Pūjaṃ katvā cetiyaṅgaṇādīsu ṭhapitabheriyo acālentena avasesaṭṭhānaṃ sammajjitabbaṃ.
It is stated in the Mahāpaccariya that “after making an offering, one should sweep the remaining area without moving the drums placed in the cetiya courtyard, etc.”
“Sau khi cúng dường, nên quét dọn phần còn lại của sân bảo tháp mà không di chuyển các trống đã được đặt ở đó.”
Kacavarachaḍḍanakāle kacavaraṃ viya gahetvā ekasmiṃ ṭhāne ṭhapetabba’’nti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
“When discarding rubbish, it should be taken like rubbish and placed in one spot.”
Trong Mahāpaccariya có nói: “Vào lúc đổ rác, nên cầm lấy nó như rác và đặt ở một nơi”.
Turiyabhaṇḍesu yaṃ kiñci attano dīyamānaṃ taṃ parivattetvā kappiyaparikkhāraṃ gahetuṃ adhivāsetabbaṃ.
If any musical instrument is given to oneself, it should be transformed and accepted as a permissible requisite.
Trong các loại nhạc cụ, bất cứ thứ gì được dâng cúng cho mình, nên chấp thuận để đổi lấy vật dụng thích hợp.
Doṇi vā pokkharaṃ vā dantakaṭṭhanikkhipanatthāya, cammañca satthakosakaraṇatthāya gahetabbaṃ.
A trough or a drum body should be taken for placing tooth-sticks, and hide for making a knife-sheath.
Nên nhận lấy thuyền độc mộc hoặc thân trống để đựng tăm xỉa răng, và da để làm bao đựng dao.
Ratanāni ca sabbānīti muttā maṇi veḷuriyo saṅkho silā pavāḷaṃ rajataṃ jātarūpaṃ lohitaṅko masāragallanti (pārā. aṭṭha. 2.281) vuttāni sabbāni ratanāni ca.
“ And all jewels” refers to all jewels mentioned: pearls, gems, beryl, conch, stone, coral, silver, gold, ruby, and cat's eye.
Ratanāni ca sabbānīti (và tất cả các loại bảo vật) là tất cả các loại bảo vật được nói đến: ngọc trai, ngọc maṇi, ngọc veḷuriya, vỏ ốc, đá, san hô, bạc, vàng, hồng ngọc, và ngọc masāragalla.
Ettha ca viddhā, aviddhā vā sāmuddikādī sabbāpi muttā anāmāsā.
Here, all pearls, whether pierced or unpierced, from the sea, etc., are not to be touched.
Trong đó, ngọc trai biển các loại, dù đã được xỏ lỗ hay chưa, đều không được chạm đến.
Bhaṇḍamūlatthañca gaṇhituṃ na vaṭṭati.
It is not permissible to take them for their monetary value.
Và không được phép nhận để làm vốn mua đồ vật.
Antamaso jātiphalikaṃ upādāya nīlapītādibhedo sabbopi maṇi dhotaviddho anāmāso.
Even down to a nutmeg, all gems of blue, yellow, and other varieties, whether polished or pierced, are not to be touched.
Tất cả các loại ngọc maṇi có các màu xanh, vàng, v.v., kể cả pha lê tự nhiên, nếu đã được mài và xỏ lỗ, đều không được chạm đến.
Āhatākāreneva ṭhito aviddhādhoto maṇi pattādi bhaṇḍamūlatthaṃ adhivāsetuṃ vaṭṭatīti vuttaṃ.
It is said that a gem, unpierced and unwashed, remaining in its natural state, is permissible to be set aside for the purpose of purchasing bowls and other requisites.
Có nói rằng, ngọc maṇi chưa được xỏ lỗ, chưa được mài, ở trong trạng thái tự nhiên, thì được phép chấp thuận để làm vốn mua các đồ vật như bình bát.
Mahāpaccariyaṃ pana paṭikkhittaṃ.
However, in the Mahāpaccariya, it is forbidden.
Tuy nhiên, trong Mahāpaccariya thì điều này đã bị bác bỏ.
Pacitvā kato kācamaṇiyeveko vaṭṭati.
Only a glass gem made by melting is permissible.
Chỉ có một loại ngọc maṇi bằng thủy tinh được làm bằng cách nấu chảy là được phép.
Veḷuriye ca maṇisadisoyeva vinicchayo.
And regarding beryl, the decision is the same as for a gem.
Và đối với ngọc veḷuriya, quyết định cũng tương tự như ngọc maṇi.
Dhamanasaṅkho ‘‘sabbaṃ dhamanasaṅkhādi’’ntiādigāthāya turiyesu gahito.
A blowing conch is included among musical instruments by the verse beginning 'all blowing conches, etc.'
Tù và thổi đã được bao gồm trong các nhạc cụ ở câu kệ đầu tiên “sabbaṃ dhamanasaṅkhādi”.
Ratanakhacito saṅkho anāmāso.
A conch inlaid with jewels is not to be touched.
Vỏ ốc được khảm bảo vật thì không được chạm đến.
Pānīyasaṅkho dhotopi adhotopi āmāso.
A water conch, whether washed or unwashed, is to be touched.
Vỏ ốc dùng để uống nước, dù đã rửa hay chưa rửa, đều được chạm đến.
Avasesasaṅkho pana añjanādibhesajjatthaṃ, pattādibhaṇḍamūlabhāvena ca adhivāsetuṃ vaṭṭati.
The remaining conches, however, are permissible to be set aside for eye-salve and other medicines, and as capital for bowls and other requisites.
Còn các loại vỏ ốc khác, được phép chấp thuận để làm thuốc như thuốc kẻ mắt, và làm vốn mua các đồ vật như bình bát.
Suvaṇṇena ekato viliyāpetvā katā muggavaṇṇā silā anāmāsā.
A stone of mung-bean color, made by melting it together with gold, is not to be touched.
Đá có màu đậu xanh, được làm bằng cách nấu chảy chung với vàng, thì không được chạm đến.
Sesā silā khuddakanisānādikammatthaṃ adhivāsetuṃ vaṭṭati.
Other stones are permissible to be set aside for the purpose of small whetstones and other such tasks.
Các loại đá khác, được phép chấp thuận để làm các việc như làm đá mài nhỏ.
‘‘Pavāḷaṃ dhotamadhotañca viddhamaviddhañca sabbathā anāmāsaṃ, nāpi adhivāsetabba’’nti mahāpaccariyaṃ vuttattā pavāḷapaṭimācetiyāni ceva potthakesu pavesetabbaāṇiyā mūle, aggeca pavesetabbaṃ padumādiākārena kataṃ vaṭṭañca na gahetabbaṃ na phusitabbaṃ.
Since it is stated in the Mahāpaccariya that 'coral, whether washed or unwashed, pierced or unpierced, is in every way not to be touched, nor to be set aside,' therefore coral images, stūpas, and the base and tip of pins to be inserted into books, and rings made in the shape of a lotus or similar, are not to be taken or touched.
Do trong Mahāpaccariya có nói rằng: “San hô, dù đã rửa hay chưa rửa, dù đã xỏ lỗ hay chưa, trong mọi trường hợp đều không được chạm đến, và cũng không được chấp thuận”, nên các bảo tháp hình tượng bằng san hô, các chốt cần gắn vào sách, và vật trang trí hình tròn như hoa sen được gắn ở đầu và cuối trục sách, không nên nhận, không nên chạm vào.
Bījato paṭṭhāya rajataṃ, jātarūpañca kataṃ vā hotu akataṃ vā, sabbaso anāmāsaṃ, na ca sāditabbaṃ.
From its origin, silver and gold, whether worked or unworked, are in every way not to be touched, nor to be accepted.
Bạc và vàng, từ dạng nguyên liệu ban đầu, dù đã được chế tác hay chưa, trong mọi trường hợp đều không được chạm đến, và không được chấp thuận.
Iminā kataṃ paṭimādikañca ārakūṭalohañca anāmāsanti vakkhati.
It will be stated that images and other things made from these, and brass, are not to be touched.
Sẽ nói rằng, các tượng hình v.v. được làm bằng những thứ này, và đồng thau, là không được chạm đến.
Katākatasuvaṇṇarajatānaṃ asādiyitabbatāya idha aṭṭhakathāya āgatattā uttarena rājaputtena kāretvā āhaṭaṃ suvaṇṇacetiyaṃ na vaṭṭatīti mahāpadumattherena paṭikkhittanti suvaṇṇapaṭimācetiyapotthakāvacchādakamaṇipadumavaṭṭādi yaṃ kiñci na sāditabbameva, na ca āmasitabbaṃ.
Since it is mentioned in the commentary here that worked and unworked gold and silver are not to be accepted, therefore a gold stūpa brought by a prince after having it made, was forbidden by the Mahāpadumatthera, meaning that any gold image, stūpa, book cover, jeweled lotus, ring, or anything similar, is not to be accepted or touched.
Vì việc không được chấp thuận vàng bạc đã chế tác và chưa chế tác được đề cập trong aṭṭhakathā ở đây, nên bảo tháp bằng vàng do vị vương tử ở phương bắc cho làm và mang đến là không được phép, đã bị Trưởng lão Mahāpaduma bác bỏ; do đó, bất cứ thứ gì như bảo tháp hình tượng bằng vàng, bìa sách, vật trang trí hình tròn như hoa sen bằng ngọc, đều không được chấp thuận, và không được chạm vào.
Etena kataṃ senāsanopakaraṇaṃ pana paribhuñjituṃ vaṭṭati.
However, monastic requisites made from these are permissible to be used.
Tuy nhiên, được phép sử dụng các vật dụng của trú xứ được làm bằng những thứ này.
Dhammamaṇḍape katampi paṭijaggituṃ vaṭṭati.
Even if made in a Dhamma hall, it is permissible to maintain it.
Và được phép tu sửa những thứ được làm trong pháp đường.
Lohitavaṇṇo maṇi, masāragallamaṇi ca sabbathā anāmāso, na ca adhivāsetabboti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
It is stated in the Mahāpaccariya that a red gem and a masāragalla gem are in every way not to be touched, nor to be set aside.
Trong Mahāpaccariya có nói rằng, ngọc maṇi màu đỏ và ngọc masāragalla, trong mọi trường hợp đều không được chạm đến, và không được chấp thuận.
346. Sabbamāvudhabhaṇḍanti khaggādi sabbaṃ āvudhopakaraṇaṃ pattādikappiyaparikkhāramūlatthāya dīyamānaṃ satthavāṇijāya akātabbattā na gahetabbaṃ, ‘‘imaṃ gaṇhathā’’ti dinnaṃ bhinditvā khaṇḍākhaṇḍikaṃ katvā ‘‘khurādikappiyaparikkhāraṃ kāressāmī’’ti sādituṃ vaṭṭati.
346. All weapons and implements—all weapons such as swords—if given for the purpose of purchasing bowls and other permissible requisites, are not to be taken because engaging in trade with weapons is forbidden; but if given with the words "take this," it is permissible to break them into pieces and accept them with the intention of making permissible requisites like razors.
346. Sabbamāvudhabhaṇḍanti (tất cả các loại vũ khí) là tất cả các dụng cụ vũ khí như gươm, khi được dâng cúng để làm vốn mua các vật dụng thích hợp như bình bát, không nên nhận lấy vì việc buôn bán vũ khí không được thực hiện; khi được dâng và nói “hãy nhận lấy cái này”, được phép chấp thuận sau khi đập vỡ thành từng mảnh với ý định “tôi sẽ cho làm các vật dụng thích hợp như dao cạo”.
Saṅgāmabhūmiyaṃ magge patitakhaggādiṃ disvā pāsāṇena bhinditvā ‘‘khurādikappiyabhaṇḍāni kāressāmī’’ti gaṇhituṃ vaṭṭati.
Seeing a sword or similar lying on the road in a battlefield, it is permissible to break it with a stone and take it with the intention of making permissible articles like razors.
Khi thấy gươm v.v. rơi trên đường ở chiến trường, được phép nhặt lấy sau khi dùng đá đập vỡ với ý định “tôi sẽ cho làm các vật dụng thích hợp như dao cạo”.
Ususattiādikaṃ phalato daṇḍaṃ apanetvā kappiyaparikkhārakārāpanatthāya gahetabbaṃ.
Arrows, spears, and similar items should be taken after removing the shaft from the head, for the purpose of having permissible requisites made.
Các vật như cung tên, lao, nên nhận lấy sau khi tháo mũi nhọn và cán ra để cho làm các vật dụng thích hợp.
Jiyāti dhanuguṇo.
Jiyā means a bowstring.
Jiyāti là dây cung.
Ca-kārena imissā gāthāya avuttaṃ aṅkusatomarādiṃ parahiṃ sopakaraṇaṃ saṅgaṇhāti.
The word ca includes hooks, goads, and other implements for harming others, which are not mentioned in this verse.
Từ ca (và) bao gồm các dụng cụ gây hại cho người khác như móc câu voi, giáo mác, không được đề cập trong câu kệ này.
Dhanudaṇḍakoti jiyāvirahito dhanudaṇḍako.
Dhanudaṇḍako means a bow-staff without a string.
Dhanudaṇḍakoti là thân cung không có dây cung.
Idaṃ parahiṃsopakaraṇabhaṇḍādikaṃ vihāre sammajjitabbaṭṭhāne ṭhapitaṃ ce, sāmikānaṃ vatvā tehi aggahitaṃ ce, acālentena sammajjitabbaṃ.
If such implements for harming others are placed in a monastery in a sweeping area, and the owners are informed but do not take them, one should sweep without moving them.
Nếu các loại vũ khí và dụng cụ gây hại cho người khác này được đặt ở nơi cần quét dọn trong tu viện, sau khi đã nói với chủ nhân và họ không lấy đi, thì nên quét dọn mà không di chuyển chúng.
Jālañcāti macchajālapakkhijālādijālañca.
Jālañcā means nets such as fishing nets and bird nets.
Jālañcāti (và lưới) là các loại lưới như lưới bắt cá, lưới bắt chim.
Jālaṃ dīyamānaṃ chattaveṭhanatthaṃ, āsanacetiyādimatthake bandhanādipayojane sati tadatthañca gahetabbaṃ.
If a net is given, it should be taken for the purpose of covering an umbrella, or for tying it over a seat, stūpa, or similar, if there is such a need.
Khi lưới được dâng cúng, nên nhận lấy để làm vải bọc dù, và nếu có công dụng như buộc ở trên sàng tọa, bảo tháp, thì nhận lấy cho mục đích đó.
Saravāraṇaṃ nāma phalakādikaṃ aññehi attano vijjhanatthāya vissaṭṭhasaranivāraṇaṃ vināsanoparodhakāraṇaṃ hotīti bhaṇḍamūlatthaṃ sādituṃ vaṭṭati.
Saravāraṇaṃ (an arrow-shield) refers to a shield or similar item that prevents arrows shot by others from hitting oneself, serving as a means of destruction or obstruction; therefore, it is permissible to accept it for the purpose of its material value.
Saravāraṇaṃ là khiên v.v. dùng để ngăn chặn mũi tên do người khác bắn vào mình, vì nó là nguyên nhân gây ra sự phá hủy và cản trở, nên được phép chấp thuận để làm vốn mua đồ vật.
‘‘Dantakaṭṭhādhāraphalakādi yadicchitaṃ karomī’’ti muṭṭhiṃ apanetvā gahetuṃ vaṭṭati.
It is permissible to remove the handle and take it, saying, "I will make whatever I wish, such as a toothpick holder or a plank."
Được phép nhận lấy sau khi tháo tay cầm ra với ý định “tôi sẽ làm bất cứ thứ gì mình muốn như tấm đỡ tăm xỉa răng”.
347. Cetiyanti ettha ‘‘suvaṇṇacetiya’’nti idaṃ ‘‘suvaṇṇapaṭibimbādī’’ti anantaraṃ vuttattā labbhati.
347. In cetiya (stūpa), the term "gold stūpa" is understood because "gold images, etc." is mentioned immediately after.
347. Cetiyanti (bảo tháp), ở đây “bảo tháp bằng vàng” được hiểu vì ngay sau đó có nói “suvaṇṇapaṭibimbādī” (tượng hình bằng vàng v.v.).
Suvaṇṇaggahaṇañcupalakkhaṇanti rajatamayañca gahetabbaṃ.
The mention of gold is also a generalization, so silver ones should also be included.
Và việc đề cập đến vàng cũng là một ví dụ, nên cũng bao gồm cả vật làm bằng bạc.
Ārakūṭakanti suvaṇṇavaṇṇaṃ lohavisesamāha.
Ārakūṭaka refers to a specific type of metal that is gold-colored.
Ārakūṭakanti chỉ một loại kim loại đặc biệt có màu vàng.
‘‘Anāmāsa’’nti idaṃ ‘‘asampaṭicchiyaṃ vā’’ti etassa upalakkhaṇaṃ.
"Anāmāsa" (not to be touched) is a generalization for "or not to be accepted."
“Anāmāsan”ti (không được chạm đến), đây là ví dụ cho “asampaṭicchiyaṃ vā” (hoặc không được nhận).
348. Sabbaṃ vāditamiti sambandho.
348. The connection is "all that is played."
348. Cần được liên kết là sabbaṃ vāditaṃ (tất cả các loại nhạc cụ).
Onahitunti cammavarattatantīhi bandhituṃ.
Onahituṃ means to tie with leather straps or strings.
Onahitu là cột lại bằng dây da, dây thừng.
Onahāpetunti tatheva aññehi kārāpetuṃ.
Onahāpetuṃ means to have others tie it in the same way.
Onahāpetu là sai người khác làm cho cột lại như vậy.
Vādāpetunti aññehi vādāpetuṃ.
Vādāpetuṃ means to cause others to play.
Vādāpetu là sai người khác đánh.
Vādetunti attanā vādetuṃ.
Vādetuṃ means to play by oneself.
Vādetu là tự mình đánh.
Vāditanti vādanīyaṃ yathā ‘‘karaṇīyaṃ kārita’’nti, vādanārahaṃ turiyabhaṇḍanti attho.
Vāditaṃ means 'playable', just as "karaṇīyaṃ kāritaṃ" (what is to be done, what has been done), meaning a musical instrument fit for playing.
Vādita là vật có thể đánh, giống như “karaṇīyaṃ kāritaṃ” (việc cần làm đã được làm), có nghĩa là nhạc cụ xứng đáng được đánh.
Idañca onahanādikiriyāya kammaṃ.
And this is an action related to stretching and so forth.
Điều này là đối tượng của hành động cột lại vân vân.
350-1. Dhuttiyā itthiyāti vipannācārāya loḷitthiyā.
350-1. Dhuttiyā itthiyā means a woman of corrupted conduct, a wanton woman.
350-1. Người phụ nữ hư hỏng là người phụ nữ có hành vi xấu, lẳng lơ.
Sayaṃ phusiyamānassāti bhikkhuno payogaṃ vinā itthiyā attanāva phusiyamānassa.
Sayaṃ phusiyamānassa means when touched by the woman herself, without the monk's effort.
Khi bị chạm vào bởi chính mình là khi tỳ khưu bị người phụ nữ tự mình chạm vào mà không có sự tác động của tỳ khưu.
Kāyena avāyamitvāti tassā sarīrasamphassānubhavanatthaṃ attano kāyaṃ acāletvā.
Kāyena avāyamitvā means without moving his own body for the purpose of experiencing her bodily contact.
Không cố ý dùng thân (Kāyena avāyamitvā) nghĩa là không lay động thân mình với ý định cảm nhận sự xúc chạm thân thể của người nữ ấy.
Phassaṃ paṭivijānatoti phassaṃ anubhavantassa.
Phassaṃ paṭivijānato means experiencing the contact.
Cảm nhận sự xúc chạm (Phassaṃ paṭivijānato) nghĩa là người đang cảm nhận sự xúc chạm.
Asañciccāti ettha ‘‘phusane’’ti pāṭhaseso, ‘‘iminā upāyena imaṃ phusāmī’’ti acetetvā.
In Asañcicca, the remainder of the text is "phusane", meaning without intending "I will touch her by this means".
Không cố ý (Asañciccā) ở đây là phần còn lại của câu là “phusane” (sự xúc chạm), nghĩa là không có ý nghĩ “ta sẽ xúc chạm người nữ này bằng cách này”.
Kiṃ vuttaṃ hoti?
What is said?
Điều gì được nói đến?
‘‘Iminā pattapaṭiggahaṇādinā upāyena etissā sarīrasamphassaṃ anubhavissāmī’’ti acintetvā pattathālakataṭṭakapaṇṇapuṭabhesajjādiṃ paṭiggaṇhāpentiyā hatthe attano hatthena phusanādīsu anāpattīti vuttaṃ hoti.
It is said that there is no offense in touching with one's hand the hand of a woman who is receiving a bowl, plate, basket, leaf-packet, medicine, etc., without thinking, "I will experience her bodily contact by this means of receiving the bowl, etc."
Điều được nói đến là không có tội khi xúc chạm tay của người nữ đang nhận bát, đĩa, giỏ, lá, thuốc men, v.v., bằng tay của mình mà không suy nghĩ “ta sẽ cảm nhận sự xúc chạm thân thể của người nữ này bằng cách nhận bát, v.v.”.
‘‘Assatiyā’’ti idaṃ pana imināva saṅgahitattā idha visuṃ na vuttaṃ, mātugāmassa sarīre phusanabhāvaṃ ajānitvā aññavihito hutvā satiṃ anupaṭṭhapetvā hatthapādapasāraṇādīsu phusantassāti attho.
However, "Assatiyā" (unmindfully) is not mentioned separately here because it is already included in this, meaning one who, being unmindful of touching a woman's body, is distracted and extends his hands and feet, thereby touching her.
Tuy nhiên, từ “Assatiyā” (không có niệm) không được nói riêng ở đây vì nó đã được bao hàm bởi điều này, nghĩa là không biết sự xúc chạm thân thể của người nữ, trở thành người lơ đễnh, không an trú niệm, và xúc chạm khi duỗi tay chân, v.v.
Ajānantassāti dārakākāraṃ dārikaṃ ‘‘mātugāmo’’ti ajānitvā kenaci karaṇīyena phusantassa.
Ajānantassa means one who, not knowing a female child to be a "woman", touches her for some purpose.
Không biết (Ajānantassā) nghĩa là xúc chạm một bé gái giống như một đứa trẻ mà không biết đó là “người nữ” vì một lý do nào đó.
Mokkhādhippāyino cāti ‘‘mokkhādhippāyo kāyena vāyamati, phassaṃ paṭivijānāti, anāpatti.
And Mokkhādhippāyino means "One whose intention is liberation, who exerts effort with the body, and experiences contact, is not guilty of an offense.
Và người có ý hướng giải thoát (Mokkhādhippāyino cā) nghĩa là “người có ý hướng giải thoát cố gắng dùng thân, cảm nhận sự xúc chạm, không có tội.
Mokkhādhippāyo kāyena vāyamati, na ca phassaṃ paṭivijānāti, anāpatti.
One whose intention is liberation, who exerts effort with the body, but does not experience contact, is not guilty of an offense.
Người có ý hướng giải thoát cố gắng dùng thân, nhưng không cảm nhận sự xúc chạm, không có tội.
Mokkhādhippāyo na ca kāyena vāyamati, phassaṃ paṭivijānāti, anāpatti.
One whose intention is liberation, who does not exert effort with the body, but experiences contact, is not guilty of an offense.
Người có ý hướng giải thoát không cố gắng dùng thân, cảm nhận sự xúc chạm, không có tội.
Mokkhādhippāyo na ca kāyena vāyamati, na ca phassaṃ paṭivijānāti, anāpattī’’ti (pārā. 279) vuttamokkhādhippāyavato catubbidhassa puggalassāti vuttaṃ hoti.
One whose intention is liberation, who does not exert effort with the body, and does not experience contact, is not guilty of an offense" — it is said that this refers to the four types of individuals with the intention of liberation.
Người có ý hướng giải thoát không cố gắng dùng thân, không cảm nhận sự xúc chạm, không có tội” (pārā. 279), điều này được nói đến là bốn loại người có ý hướng giải thoát.
‘‘Anāpattī’’ti iminā sambandho.
It is connected with "Anāpatti" (no offense).
Nó liên quan đến từ “không có tội”.
Imesu yo mātugāmena āliṅganādipayogena ajjhottharayamāno taṃ attano sarīrato apanetvā muñcitukāmo hatthacālena, muṭṭhiādīhi vā paṭipaṇāmanaṃ, paharaṇādikañca payogaṃ karoti, ayaṃ paṭhamo puggalo.
Among these, the first person is one who, being embraced by a woman through an act of embracing, etc., wishes to remove and release her from his body, and makes an effort by waving his hand, or by pushing back with his fist, or by striking her.
Trong số những người này, người nào bị người nữ ôm ấp, v.v., muốn đẩy người nữ đó ra khỏi thân mình và buông ra, người đó dùng tay đẩy, hoặc dùng nắm đấm, v.v., để đánh trả, người này là người thứ nhất.
Attānamajjhottharituṃ āgacchantiṃ itthiṃ disvā paharaṇākārādisabbapayogaṃ dassetvā tāsetvā attano sarīraṃ phusituṃ adento dutiyo.
The second is one who, seeing a woman coming to embrace him, displays all kinds of actions such as striking, frightens her, and does not allow her to touch his body.
Người nào thấy người nữ đến để ôm ấp mình, liền dùng mọi hành động như đánh đập, v.v., để dọa nạt và không cho người nữ xúc chạm thân mình, người đó là người thứ hai.
Itthiyā ajjhottharitvā āliṅgito copanarahitaṃ maṃ ‘‘anatthiko’’ti mantvā ‘‘sayameva palāyissatī’’ti, ‘‘acopanameva mokkhopāyo’’ti ñatvā niccalova hutvā phassaṃ paṭivijānanto tatiyo.
The third is one who, being embraced and clasped by a woman, thinks, "She will run away by herself, thinking I am 'uninterested' and not to be provoked," and knowing that "non-provocation is the means of release," remains still and experiences the contact.
Người nào bị người nữ ôm ấp, nghĩ rằng “người nữ này sẽ tự bỏ đi” vì mình không có ý muốn, hoặc biết rằng “không có ý muốn là phương tiện giải thoát”, liền giữ thân bất động và cảm nhận sự xúc chạm, người đó là người thứ ba.
Attānaṃ ajjhottharitumāgacchantiṃ itthiṃ disvā dutiyo viya tāsetuṃ kāyappayogaṃ akatvā ‘‘agate pātessāmi, paharitvā tāsessāmī’’ti vā cintetvā niccalova hutvā tiṭṭhanto catutthoti veditabbo.
The fourth is to be understood as one who, seeing a woman coming to embrace him, does not make a bodily effort to frighten her like the second person, but thinks, "If she comes, I will throw her down, or strike and frighten her," and remains still.
Người nào thấy người nữ đến để ôm ấp mình, không hành động dùng thân để dọa nạt như người thứ hai, mà nghĩ rằng “khi người nữ đến, ta sẽ đẩy ngã, hoặc đánh đập để dọa nạt”, liền giữ thân bất động, người đó được biết là người thứ tư.
353-4. Duṭṭhullavācassādenāti duṭṭhu kucchitabhāvaṃ ulati gacchatīti duṭṭhullā, duṭṭhullā ca sā vācā cāti duṭṭhullavācā, vaccamaggapassāvamagge methunadhammapaṭisaṃyuttā vācā, yathāha ‘‘duṭṭhullā nāma vācā vaccamaggapassāvamaggamethunadhammapaṭisaṃyuttā vācā’’ti (pārā. 285), duṭṭhullavācāya assādo duṭṭhullavācassādo, tathāpavattavacīviññattisamuṭṭhāpakacittasampayuttā cetanā, tena sampayutto rāgo idha sahacariyena ‘‘duṭṭhullavācassādo’’ti vutto, tena, duṭṭhullavācassādasampayuttena rāgenāti attho.
Duṭṭhullavācassādena means that which goes to a very contemptible state is duṭṭhulla (coarse), and that speech which is coarse is duṭṭhullavācā (coarse speech), which is speech connected with sexual matters concerning the excretory and urinary passages. As it is said, "Coarse speech is speech connected with sexual matters concerning the excretory and urinary passages." The enjoyment of coarse speech is duṭṭhullavācassādo. The volition associated with the mind that produces such verbal communication, and the lust associated with that, is here called "enjoyment of coarse speech" by way of association. Therefore, the meaning is: by that lust associated with the enjoyment of coarse speech.
353-4. Với sự thỏa thích lời nói thô tục (Duṭṭhullavācassādenā) – “duṭṭhullā” là đi đến trạng thái xấu xa, đáng ghê tởm; “duṭṭhullavācā” là lời nói thô tục, tức là lời nói liên quan đến đường tiểu tiện, đại tiện và pháp dâm dục, như đã nói “duṭṭhullā nāma vācā vaccamaggapassāvamaggamethunadhammapaṭisaṃyuttā vācā” (pārā. 285) (Lời nói thô tục là lời nói liên quan đến đường tiểu tiện, đại tiện và pháp dâm dục); “duṭṭhullavācassādo” là sự thỏa thích lời nói thô tục, đó là cetanā (ý muốn) tương ưng với tâm phát sinh ngôn ngữ biểu lộ như vậy, dục ái tương ưng với cetanā đó được gọi là “duṭṭhullavācassādo” theo nghĩa đồng hành, nghĩa là với dục ái tương ưng với sự thỏa thích lời nói thô tục.
Iminā ‘‘obhāsantassā’’ti vakkhamānaobhāsanassa hetu dassito.
By this, the cause of the 'speaking' (obhāsana) that will be mentioned as obhāsantassa is shown.
Với điều này, nguyên nhân của việc “obhāsantassā” (nói ra) sẽ được trình bày sau đã được chỉ ra.
Itthiyā itthisaññino bhikkhunoti yojanā.
The phrasing is: "to a bhikkhunī who perceives a woman as a woman."
Sự kết hợp là: Tỳ-khưu có tưởng là người nữ đối với người nữ.
Itthiyā itthisaññinoti ‘‘mātugāmo nāma manussitthī, na yakkhī, na petī, na tiracchānagatā, viññū paṭibalā subhāsitadubbhāsitaṃ duṭṭhullāduṭṭhullaṃ ājānitu’’nti padabhājane niddiṭṭhasarūpāya subhāsitadubbhāsitaṃ jānantiyā manussitthiyā itthisaññino bhikkhunoti attho.
Itthiyā itthisaññino means to a human woman who is of the nature described in the Padabhājana as "a human woman, not a yakkhi, not a peta, not an animal, intelligent and capable of discerning good and bad speech, coarse and non-coarse speech," and to a bhikkhunī who perceives such a woman as a woman.
Đối với người nữ có tưởng là người nữ (Itthiyā itthisaññino) nghĩa là đối với người nữ là con người, không phải dạ-xoa, không phải ngạ quỷ, không phải loài bàng sanh, có trí tuệ, có khả năng hiểu lời nói hay dở, lời nói thô tục hay không thô tục, như đã được chỉ rõ trong phần phân tích từ (padabhājane), Tỳ-khưu có tưởng là người nữ đối với người nữ biết lời nói hay dở.
‘‘Dvinnaṃ maggāna’’nti etassa sambandhīvasena ‘‘itthiyā’’ti idaṃ sāmivasena yojetabbaṃ, yathāvuttasarūpassa mātugāmassa vaccamaggapassāvamagganti attho.
The word itthiyā should be construed in the genitive case in relation to dvinnaṃ maggānaṃ, meaning the excretory and urinary passages of the woman of the aforementioned nature.
Liên quan đến “hai đường” (Dvinnaṃ maggānaṃ), từ “itthiyā” (của người nữ) nên được kết hợp theo nghĩa sở hữu, nghĩa là đường tiểu tiện và đại tiện của người nữ có hình dạng như đã nói.
Vaṇṇāvaṇṇavasena cāti ‘‘vaṇṇaṃ bhaṇati nāma dve magge thometi vaṇṇeti pasaṃsati.
Vaṇṇāvaṇṇavasena cā means, as stated in the explanation, "To speak praise means to praise, extol, or commend the two passages.
Theo cách khen chê (Vaṇṇāvaṇṇavasena cā) nghĩa là “khen ngợi là ca ngợi, tán dương hai đường.
Avaṇṇaṃ bhaṇati nāma dve magge khuṃseti vambheti garahatī’’ti niddese vuttanayena ubho magge uddissa thomanagarahaṇavasenāti vuttaṃ hoti.
To speak dispraise means to insult, despise, or censure the two passages." Thus, it is said to be by way of praising or censuring both passages.
Chê bai là khinh miệt, chê bai, chỉ trích hai đường” như đã nói trong phần giải thích, nghĩa là theo cách khen ngợi hoặc chỉ trích hai đường.
Methunassa yācanādayo methunayācanādayo, tehi methunayācanādīhi, ‘‘yācatipi āyācatipi pucchatipi paṭipucchatipi ācikkhatipi anusāsatipi akkosatipī’’ti (pārā. 285) uddese vuttamethunayācanādivasenāti vuttaṃ hoti.
Methunayācanādayo are the requests for sexual intercourse and so forth. Tehi methunayācanādīhi means by those requests for sexual intercourse and so forth. This is said to be by way of the requests for sexual intercourse and so forth mentioned in the enumeration: "She asks, she implores, she questions, she cross-questions, she informs, she advises, she abuses."
Việc cầu xin dâm dục, v.v., là methunayācanādayo, bằng việc cầu xin dâm dục, v.v. (methunayācanādīhi), nghĩa là theo cách cầu xin dâm dục, v.v., như đã nói trong phần chỉ rõ “yācatipi āyācatipi pucchatipi paṭipucchatipi ācikkhatipi anusāsatipi akkosatipī” (pārā. 285) (cầu xin, thỉnh cầu, hỏi, hỏi lại, chỉ bảo, khuyên bảo, mắng nhiếc).
Imehi dvīhi ‘‘obhāsantassā’’ti vuttaobhāsanā dassitā.
By these two, the 'speaking' mentioned as obhāsantassa is shown.
Với hai điều này, việc “obhāsantassā” (nói ra) đã được chỉ ra.
Obhāsantassāti uddesayantassa, pakāsentassāti attho.
Obhāsantassa means to indicate, to make manifest.
Nói ra (Obhāsantassā) nghĩa là chỉ dẫn, trình bày.
‘‘Viññu’’nti iminā obhāsanakiriyāya kammamāha, iminā visesitabbaṃ ‘‘manussitthi’’nti idaṃ pakaraṇato labbhati, yathādassitapadabhājanāgatasarūpaṃ viññuṃ paṭibalaṃ manussitthinti vuttaṃ hoti.
By viññu, the object of the act of speaking is stated. The word manussitthi to be qualified by this is understood from the context. Thus, it is said to be an intelligent and capable human woman of the nature shown in the Padabhājana.
Với từ “có trí tuệ” (Viññuṃ), hành động nói ra được gọi là nghiệp, điều này được đặc trưng bởi từ “manussitthi” (người nữ) được hiểu từ ngữ cảnh, nghĩa là người nữ có trí tuệ, có khả năng như đã được chỉ ra trong phần phân tích từ.
Antamaso hatthamuddāyapīti obhāsane antimaparicchedadassanaṃ.
Antamaso hatthamuddāyapi shows the lowest limit in the act of speaking.
Thậm chí bằng cử chỉ tay (Antamaso hatthamuddāyapī) là sự chỉ ra giới hạn cuối cùng trong việc nói ra.
Duṭṭhullavacanassādabhāve sati yo vaccamaggapassāvamaggapaṭibaddhaṃ guṇadosaṃ vā methunadhammayācanādivasena vā duṭṭhullāduṭṭhullaṃ jānantiṃ manussitthiṃ heṭṭhimaparicchedena hatthamuddāyapi vadeyyāti attho.
The meaning is: if, with the enjoyment of coarse speech, one were to speak to a human woman who discerns coarse and non-coarse speech concerning the good or bad qualities connected with the excretory and urinary passages, or by way of requests for sexual intercourse and so forth, even by means of a hand gesture as the lowest limit.
Nghĩa là nếu có sự thỏa thích lời nói thô tục, người nào nói với người nữ có trí tuệ, biết lời nói thô tục hay không thô tục, về những ưu điểm hoặc khuyết điểm liên quan đến đường tiểu tiện và đại tiện, hoặc về việc cầu xin dâm dục, v.v., thậm chí bằng cử chỉ tay ở mức độ thấp nhất, thì người đó có tội.
Tattha paṭhamavākye vaṇṇavacanena saṅgahitaṃ thomanādikathaṃ kathentassa saṅghādiseso hoti.
Among these, in the first sentence, a Saṅghādisesa is incurred by one who speaks words of praise included by the term vaṇṇa.
Ở đây, trong câu thứ nhất, khi nói lời tán thán v.v... được bao gồm bởi từ vaṇṇa (sắc đẹp), thì phạm tội saṅghādisesa.
‘‘Itthilakkhaṇena subhalakkhaṇena samannāgatāsī’’ti ettakameva thomanatthaṃ vadato saṅghādiseso na hoti, ‘‘tava vaccamaggo ca passāvamaggo ca īdiso subho susaṇṭhāno, tena nāma īdisena itthilakkhaṇena subhalakkhaṇena samannāgatāsī’’ti vadantassa hoti.
A Saṅghādisesa is not incurred by merely saying, "You are endowed with auspicious feminine characteristics," for the purpose of praise. It is incurred by one who says, "Your excretory passage and urinary passage are so pure and well-formed; therefore, you are endowed with such auspicious feminine characteristics."
Khi chỉ nói lời tán thán chừng mực rằng: “Cô có tướng tốt của người nữ, có tướng tốt đẹp”, thì không phạm tội saṅghādisesa; khi nói rằng: “Đại tiện xứ và tiểu tiện xứ của cô thật là đẹp, thật là cân đối, do đó cô có tướng tốt của người nữ, có tướng tốt đẹp như vậy”, thì phạm tội.
‘‘Vaṇṇeti, pasaṃsatī’’ti padadvayañca ‘‘thometī’’ti padassa pariyāyo.
The two words vaṇṇeti (praises) and pasaṃsati (commends) are synonyms of the word thometi (extols).
Hai từ “vaṇṇeti, pasaṃsati” (tán dương, ca ngợi) là đồng nghĩa với từ “thometi” (tán thán).
Dutiyavākye avaṇṇapadasaṅgahitaṃ khuṃsanādittaye khuṃsanaṃ nāma patodopamehi pharusavacanehi tudanaṃ.
In the second sentence, khuṃsanaṃ (insulting), included in the term avaṇṇa (dispraise), means to pierce with harsh words like goads.
Trong câu thứ hai, trong ba điều là mắng nhiếc v.v... được bao gồm bởi từ avaṇṇa (sắc xấu), khuṃsanaṃ (mắng nhiếc) là sự châm chích bằng những lời thô ác ví như cái đót.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘khuṃsetīti vācāpatodena ghaṭṭetī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.285).
As it is said in the Aṭṭhakathā: "Khuṃsetī means to strike with a verbal goad."
Như đã nói trong Aṭṭhakathā: “Khuṃseti có nghĩa là châm chích bằng lời nói như cái đót”.
Patujjatenenāti ‘‘patodo’’tiagacchante assādayo pavattetuṃ vijjhanakapācanadaṇḍo vuccati.
"Patujjatenenāti" refers to "patoda", which is a sharp stick or rod used to urge on horses and the like when they are moving.
Cái dùng để thúc giục được gọi là “patodo”, là cây gậy có mũi nhọn để đâm thúc ngựa v.v... không chịu đi, để chúng đi tới.
Vambhanaṃ nāma apasādanaṃ.
Vambhana means disparagement.
Vambhanaṃ là sự miệt thị.
Apasādanaṃ nāma guṇato parihāpanaṃ.
Apasādana means diminishing in quality.
Apasādanaṃ là sự làm cho suy giảm phẩm hạnh.
Yathāha ‘‘vambhetīti apasādetī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.285).
As it is said, "to disparage means to diminish."
Như đã nói: “Vambheti có nghĩa là apasādeti (miệt thị)”.
Garahā nāma dosāropanaṃ.
Garahā means attributing fault.
Garahā là sự quy kết tội lỗi.
Yathāha ‘‘garahatīti dosaṃ detī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.285).
As it is said, "to blame means to attribute fault."
Như đã nói: “Garahati có nghĩa là dosaṃ deti (quy kết tội lỗi)”.
Imaṃ khuṃsanādipaṭisaṃyuttavacanaṃ vakkhamānesu ‘‘sikharaṇīsi, sambhinnāsi, ubhatobyañjanāsī’’ti imesu tīsu padesu aññatarena yojetvā kathentasseva saṅghādiseso, na itarassa.
Only for one who speaks this statement connected with reviling, etc., by combining it with one of these three terms to be explained later—"you are sikharaṇī, you are sambhinnā, you are ubhatobyañjanā"—is there a Saṅghādisesa offence, not for others.
Chỉ khi nói lời liên quan đến sự mắng nhiếc v.v... này, bằng cách kết hợp với một trong ba từ ngữ “sikharaṇīsi, sambhinnāsi, ubhatobyañjanāsī” sẽ được đề cập sau, thì mới phạm tội saṅghādisesa, trường hợp khác thì không.
Tatiyavākye methunayācanādivacanehi saṅgahitaṃ āyācanādiṃ karontassāpi saṅghādiseso.
In the third clause, a Saṅghādisesa offence also occurs for one who makes a request, etc., which is included in the statements of soliciting sexual intercourse, etc.
Trong câu thứ ba, khi thực hiện việc xin xỏ v.v... được bao gồm bởi các lời nói như methunayācanā (xin xỏ việc dâm dục), thì cũng phạm tội saṅghādisesa.
‘‘Yācati nāma dehi me arahasi me dātu’’ntiādinā (pārā. 285) nayena ekekaṃ padaṃ ‘‘dehi me methunaṃ dhamma’’ntiādivasena methunadhammapadena saha ghaṭetvā methunadhammaṃ yācantasseva hoti.
It occurs only for one who solicits sexual intercourse by combining each phrase, such as "give it to me, you are worthy to give it to me," etc., with the term for sexual intercourse, as in "give me the sexual act," etc.
Theo cách thức “Yācati (xin xỏ) là nói: ‘Hãy cho tôi, cô nên cho tôi’ v.v...”, tội này chỉ xảy ra đối với người xin xỏ việc dâm dục bằng cách kết hợp từng từ một với từ methunadhamma (pháp dâm dục), theo cách như: “Hãy cho tôi pháp dâm dục”.
355. Akkosaniddesāgatesu ‘‘animittāsi nimittamattāsi alohitāsi dhuvalohitāsi dhuvacoḷāsi paggharantīsi sikharaṇīsi itthipaṇḍakāsi vepurisikāsi sambhinnāsi ubhatobyañjanāsī’’ti ekādasasu padesu ‘‘sikharaṇīsi sambhinnāsi ubhatobyañjanāsī’’ti padattayaṃ paccekaṃ āpattikaraṃ, iminā padattayena saha pubbe vuttāni vaccamaggapassāvamaggamethunadhammapadāni tīṇi cāti chappadānaṃ paccekaṃ āpattikarattā ito parāni animittādīni aṭṭha padāni ‘‘animittāsi methunadhammaṃ dehī’’tiādinā nayena methunadhammapadena saha ghaṭetvā vuttāneva āpattikarānīti veditabbāni, ‘‘methunayācanādīhī’’ti ettha ādi-saddasaṅgahitesu ‘‘animittāsī’’tiādīsu ekādasasu akkosapadesu antogadhattepi kevalaṃ āpattikarattā garutaraṃ padattayaṃ visuṃ saṅgahetabbanti ñāpetumāha ‘‘sikharaṇīsī’’tiādi.
355. Among the eleven terms of abuse in the designation of reviling—"you are animittā, you are nimittamattā, you are alohitā, you are dhuvalohitā, you are dhuvacoḷā, you are paggharantī, you are sikharaṇī, you are itthipaṇḍakā, you are vepurisikā, you are sambhinnā, you are ubhatobyañjanā"—the three terms "you are sikharaṇī, you are sambhinnā, you are ubhatobyañjanā" each cause an offence. Since these three terms, along with the three terms for the anus, urethra, and sexual act mentioned previously, making a total of six terms, each cause an offence, the remaining eight terms, such as animittā, etc., are to be understood as causing an offence only when spoken in combination with the term for sexual intercourse, in the manner of "you are animittā, give me the sexual act," etc. Even though they are included among the eleven terms of abuse like "animittā," etc., which are encompassed by the word "ādi" in "soliciting sexual intercourse, etc.," it is stated "sikharaṇīsi," etc., to make known that these three terms, being more serious due to causing an offence by themselves, are included separately.
Trong số mười một từ ngữ thuộc phần giải thích về sự mắng chửi, gồm: “animittāsi, nimittamattāsi, alohitāsi, dhuvalohitāsi, dhuvacoḷāsi, paggharantīsi, sikharaṇīsi, itthipaṇḍakāsi, vepurisikāsi, sambhinnāsi, ubhatobyañjanāsi”, thì ba từ “sikharaṇīsi, sambhinnāsi, ubhatobyañjanāsi” mỗi từ đều cấu thành tội; cùng với ba từ này, ba từ đã nói trước đây là vaccamagga (đại tiện xứ), passāvamagga (tiểu tiện xứ), và methunadhamma (pháp dâm dục) cũng vậy, do sáu từ này mỗi từ đều cấu thành tội, nên cần hiểu rằng tám từ còn lại là animittā v.v... chỉ cấu thành tội khi được nói kết hợp với từ methunadhamma theo cách như: “animittāsi, hãy cho pháp dâm dục”. Mặc dù đã được bao gồm trong số mười một từ mắng chửi như “animittāsi” v.v... được thâu tóm bởi từ ādi trong cụm từ “methunayācanādīhi” (bởi việc xin xỏ dâm dục v.v...), nhưng để chỉ rõ rằng ba từ này nghiêm trọng hơn vì chúng tự cấu thành tội, ngài đã nói “sikharaṇīsī” v.v... để nêu riêng chúng ra.
Sikharaṇīsīti ettha ‘‘sikharaṇī asī’’ti padacchedo.
In Sikharaṇīsī, the word division is "sikharaṇī asī".
Trong từ Sikharaṇīsī, phân tích từ là “sikharaṇī asi”.
‘‘Asī’’ti paccekaṃ yojetabbaṃ.
"Asī" is to be combined with each.
Từ “Asi” (cô là) nên được kết hợp với mỗi từ.
Tu-saddo kevalayuttampi āpattikaraṃ hotīti visesaṃ joteti.
The particle tu highlights the distinction that even a standalone utterance causes an offence.
Từ tu (còn) làm nổi bật điểm đặc biệt rằng ngay cả khi chỉ dùng riêng lẻ cũng cấu thành tội.
Kevalenāpi akkosavacanenāti yojanā.
The construction means, "even by a standalone term of abuse."
Nên hiểu là: “Ngay cả chỉ bằng lời mắng chửi suông”.
Sikharaṇīsīti bahi nikkhantaāṇimaṃsā bhavasi.
Sikharaṇīsī means "you are one whose clitoris protrudes."
Sikharaṇīsī có nghĩa là cô có phần thịt thừa lòi ra ngoài.
Sambhinnāsīti missībhūtavaccamaggapassāvamaggā.
Sambhinnāsī means "you are one whose anus and urethra are mingled."
Sambhinnāsī có nghĩa là đại tiện xứ và tiểu tiện xứ bị thông với nhau.
Ubhatobyañjanāsīti itthinimittena, purisanimittena cāti ubhatobyañjanehi samannāgatā.
Ubhatobyañjanāsī means "you are endowed with both sexual characteristics, namely, female characteristics and male characteristics."
Ubhatobyañjanāsī có nghĩa là có cả hai tướng, tức là tướng của nữ và tướng của nam.
‘‘Ayaṃ itthī, ayaṃ puriso’’ti byañjayatīti byañjanaṃ, muttakaraṇāni.
Byañjana means "that which indicates," i.e., the urinary organs, because it indicates "this is a woman, this is a man."
Cái làm biểu lộ “đây là nữ, đây là nam” được gọi là byañjanaṃ, tức là các cơ quan sinh dục.
Suṇantiyāti ettha ‘‘viññumanussitthiyā’’ti adhikārato labbhati, iminā akkositabbavatthu dassitaṃ hoti.
In suṇantiyā, it is understood from the context that it refers to "a discerning human woman"; by this, the object of abuse is indicated.
Trong từ suṇantiyā (người nữ đang nghe), theo quyền hạn của câu, ta được hiểu là “người nữ có trí hiểu biết”, qua đó đối tượng bị mắng chửi được chỉ ra.
Bhāsitaṃ suṇantiyā subhāsitadubbhāsitaṃ jānantiyā manussitthiyā visaye pavattaakkosavacanena saṅghādiseso hotīti attho.
The meaning is that a Saṅghādisesa offence occurs by a statement of abuse made in reference to a human woman who is listening and understands what is well-spoken and ill-spoken.
Nghĩa là, phạm tội saṅghādisesa do lời mắng chửi phát sinh đối với người nữ có trí hiểu biết, người đang nghe lời nói và biết được lời nói tốt, lời nói xấu.
356. Punappunaṃ obhāsantassa vācānaṃ gaṇanāya garukā siyunti yojanā.
The interpretation is that it would be serious by counting the words of one who speaks repeatedly.
Nên hiểu là: Đối với người tán tỉnh nhiều lần, tội sẽ nặng theo số lượng lời nói.
Ettha ‘‘ekaṃ itthi’’nti ajjhāharitabbaṃ.
Here, "one woman" should be supplied.
Ở đây, nên thêm vào từ “một người nữ”.
Ekavācāya bahū obhāsantassa ca itthīnaṃ gaṇanāya garukā siyunti yojanā.
And the interpretation is that it would be serious by counting the women for one who speaks to many with one utterance.
Nên hiểu là: Đối với người tán tỉnh nhiều người nữ bằng một lời nói, tội sẽ nặng theo số lượng người nữ.
Etthāpi ‘‘itthiyopī’’ti labbhati.
Here also, "women also" is understood.
Ở đây cũng vậy, ta được hiểu là “những người nữ”.
357. Sā ce nappaṭijānātīti ettha ‘‘yaṃ suṇantiṃ manussitthiṃ dvinnaṃ maggānaṃ vaṇṇāvaṇṇavasena obhāsati, sā ce na paṭijānātī’’ti sāmatthiyā labbhamānaṃ ādāya yojetabbaṃ.
357. Regarding Sā ce nappaṭijānātī (If she does not understand), here it should be interpreted by taking what is understood from the context: "If that human woman, listening, to whom he speaks regarding the good or bad qualities of the two paths, does not understand."
Trong câu Sā ce nappaṭijānāti (Nếu cô ấy không nhận biết), nên hiểu bằng cách thêm vào những gì có được từ ý nghĩa của câu: “Người nữ đang nghe mà vị ấy tán tỉnh bằng cách khen chê hai đường, nếu cô ấy không nhận biết”.
Attano bhāsitaṃ duṭṭhullaṃ vuttasamanantarameva atthavasena sace na jānātīti attho.
The meaning is: if she does not know his statement as coarse immediately after it is spoken, in terms of its meaning.
Nghĩa là, nếu cô ấy không hiểu được ý nghĩa của lời nói thô tục của vị ấy ngay sau khi nó được nói ra.
Tassāti tassa duṭṭhullabhāsitabhikkhussa.
Tassā means of that monk who made the coarse statement.
Tassā có nghĩa là của vị tỳ khưu nói lời thô tục đó.
Ubbhajāṇuṃ, adhakkhakaṃ vā ādissa bhaṇane cāpi tassa thullaccayaṃ siyāti yojanā.
The interpretation is that if he speaks with reference to above the knees or below the collarbones, it would also be a thullaccaya for him.
Nên hiểu là: Khi nói nhắm đến phần trên đầu gối hoặc dưới xương đòn, vị ấy cũng phạm tội thullaccaya.
Bhaṇaneti dvinnaṃ maggānaṃ vaṇṇādikathane, ‘‘bhaṇato’’tipi likhanti, bhaṇantassa, bhaṇanahetūti attho.
Bhaṇane means in speaking of the good or bad qualities of the two paths; some also write "bhaṇato" (while speaking), meaning, due to speaking, or for the sake of speaking.
Bhaṇane có nghĩa là trong khi nói về sự khen chê hai đường; cũng có bản viết là “bhaṇato”, nghĩa là của người nói, do việc nói.
Hetumhi ayamantapaccayo ‘‘asambudha’’ntiādīsu (pārā. aṭṭha. 1.ganthārambhakathā) viya.
This is the meaning of the suffix anta in the causal sense, as in "asambudha" and so on.
Tiếp vị ngữ -anta ở đây mang nghĩa nguyên nhân, giống như trong các trường hợp “asambudhaṃ” v.v...
Ubbhajāṇunti jāṇuto uddhaṃ.
Ubbhajāṇuṃ means above the knee.
Ubbhajāṇuṃ là phần trên đầu gối.
Akkhekanti akkhakato heṭṭhā.
Akkhekaṃ means below the collarbone.
Akkhekaṃ là phần dưới xương đòn.
358. Ubbhakkhakanti akkhakato uddhaṃ.
358. Ubbhakkhakaṃ means above the collarbone.
Ubbhakkhakanti là phần trên xương đòn.
Adhojāṇumaṇḍalanti jāṇumaṇḍalato adho.
Adhojāṇumaṇḍalaṃ means below the kneecap.
Adhojāṇumaṇḍalanti là phần dưới vòng đầu gối.
Uddisanti uddissa.
Uddisa means referring to.
Uddisanti là uddissa (nhắm đến).
‘‘Uddissubbhakkhaṃ vā tathā, adhojāṇumaṇḍala’’nti ca likhanti, so pāṭho sundaro.
Some also write "Uddissubbhakkhaṃ vā tathā, adhojāṇumaṇḍalaṃ"; that reading is good.
Cũng có bản viết là “uddissubbhakkhaṃ vā tathā, adhojāṇumaṇḍalaṃ”, cách đọc đó hay hơn.
Vaṇṇādibhaṇane dukkaṭanti sambandho.
The connection is that there is a dukkaṭa for speaking of good or bad qualities.
Có sự liên kết là: phạm tội dukkaṭa khi nói về sự khen chê v.v...
‘‘Viññumanussitthiyā’’ti adhikārato labbhati.
It is understood from the context of "viññumanussitthiyā" (a discerning human woman).
Theo quyền hạn của câu, ta được hiểu là “đối với người nữ có trí hiểu biết”.
Kāyapaṭibaddhe vaṇṇādibhaṇane dukkaṭanti etthāpi eseva nayo.
The same method applies here for Kāyapaṭibaddhe vaṇṇādibhaṇane dukkaṭaṃ (a dukkaṭa for speaking of good or bad qualities related to the body).
Trong câu kāyapaṭibaddhe vaṇṇādibhaṇane dukkaṭaṃ (phạm tội dukkaṭa khi nói về sự khen chê v.v... liên quan đến thân thể), cũng theo cách thức tương tự.
Vaccamaggapassāvamaggā saṅghādisesakkhettaṃ, adhakkhakaṃ ubbhajāṇumaṇḍalaṃ thullaccayakkhettaṃ, uddhakkhakaṃ adhojāṇumaṇḍalaṃ dukkaṭakkhettanti imesu tīsu khettesu akkhakañceva jāṇumaṇḍalañca thullaccayadukkaṭānaṃ dvinnaṃ avadhibhūtaṃ kattha saṅgayhatīti?
The excretory and urinary passages are the domain for saṅghādisesa; below the collarbones and above the kneecap are the domain for thullaccaya; above the collarbones and below the kneecap are the domain for dukkaṭa. Among these three domains, where are the collarbone and kneecap, which are the boundaries for both thullaccaya and dukkaṭa, included?
Đại tiện đạo và tiểu tiện đạo là khu vực của tội saṅghādisesa, phần dưới mắt cá chân và phần trên khớp gối là khu vực của tội thullaccaya, phần trên mắt cá chân và phần dưới khớp gối là khu vực của tội dukkaṭa. Trong ba khu vực này, mắt cá chân và khớp gối, vốn là ranh giới của hai tội thullaccaya và dukkaṭa, được bao gồm ở đâu?
Dukkaṭakkhetteyeva saṅgayhati.
They are included in the dukkaṭa domain.
Được bao gồm trong khu vực của tội dukkaṭa.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘akkhakaṃ, pana jāṇumaṇḍalañca ettheva dukkaṭakkhette saṅgahaṃ gacchatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.286).
As it is said in the Commentary: "The collarbone and kneecap are included right here in the dukkaṭa domain."
Như đã nói trong Chú giải: “Còn mắt cá chân và khớp gối thì được gộp vào trong khu vực của tội dukkaṭa ở đây”.
359. Paṇḍake yakkhipetīsu dvinnaṃ maggānaṃ vaṇṇādibhaṇane tassa bhaṇantassa thullaccayaṃ bhaveti adhikāravasena āgatapadehi saha yojetabbaṃ.
359. In the case of eunuchs, yakkhas, and petīs, when speaking of the good or bad qualities of the two paths, it should be interpreted with the terms that come by way of context, meaning tassa (for him), the speaker, there would be a thullaccaya.
359. Trong trường hợp người ái nam ái nữ, dạ xoa nữ, ngạ quỷ nữ, khi nói về các đặc điểm của hai đường, nên được liên kết với các từ đã được đề cập theo thẩm quyền rằng tội thullaccaya xảy ra cho người nói đó.
Paṇḍakādīsūti ādi-saddena yakkhipetīnaṃ gahaṇaṃ.
In Paṇḍakādīsu, the ādi-term includes yakkhas and petīs.
Trong câu “paṇḍakādīsu”, từ “ādi” bao gồm cả dạ xoa nữ và ngạ quỷ nữ.
361. Atthapurekkhāro hutvā obhāsatopi anāpattīti yojanā.
361. The interpretation is that there is no offense even if one speaks with the intention of the meaning.
361. Nên hiểu là: “Khi có mục đích giải nghĩa, dù nói bóng gió cũng không phạm tội”.
Mātugāmānaṃ ‘‘animittāsī’’tiādīsu padesu atthakathanaṃ purekkhatvā ‘‘animittāsī’’tiādipadaṃ bhaṇantassa vā mātugāmehi saha aṭṭhakathaṃ sajjhāyantānaṃ vā anāpattīti attho.
The meaning is: there is no offense for one who, intending to explain the commentary on phrases such as "animittāsī" (you are without a sign) to women, speaks the phrase "animittāsī" or recites the commentary with women.
Nghĩa là, khi người nói đặt việc giải thích các đoạn như “animittāsī” làm mục tiêu chính, hoặc khi cùng tụng đọc Chú giải với các người nữ, thì không phạm tội.
Dhammapurekkhāro hutvā obhāsato anāpattīti yojanā.
The interpretation is that there is no offense if one speaks with the intention of the Dhamma.
Nên hiểu là: “Khi có mục đích vì Pháp, dù nói bóng gió cũng không phạm tội”.
Pāḷidhammaṃ vācentassa vā tāsaṃ suṇantīnaṃ sajjhāyanaṃ vā purekkhatvā ‘‘animittāsī’’tiādīsu padesu yaṃ kiñci pabbajitassa vā itarassa vā mātugāmassa kathentassa anāpattīti.
Meaning, there is no offense for a monk or any other person who, intending to recite the Pāli Dhamma or to have women listen to the recitation, speaks anything in phrases such as "animittāsī" to a woman.
Nghĩa là, khi giảng Pāḷi hoặc khi họ đang lắng nghe việc tụng đọc, nếu người nào, dù là tu sĩ hay người khác, nói với người nữ bất cứ điều gì trong các đoạn như “animittāsī” với mục đích vì Pháp, thì không phạm tội.
Purekkhatvānusāsaninti ‘‘idāni animittāsi…pe… ubhatobyañjanāsi, appamādaṃ dāni kareyyāsi, yathā āyatimpi evarūpā nāhosī’’ti anusāsaniṃ purekkhatvā.
Purekkhatvānusāsaniṃ means intending to give instruction, such as "Now you are without a sign... you are an hermaphrodite; now you should be heedful, so that you do not become like this in the future."
“Purekkhatvānusāsaniṃ” có nghĩa là đặt việc giáo huấn làm mục tiêu chính, rằng: “Bây giờ ngươi không có tướng nam, ... ngươi là người lưỡng tính, từ nay hãy cẩn trọng, để trong tương lai ngươi không trở thành người như vậy nữa”.
362. Ummattakādīnanti pittummattakayakkhummattakavasena dvinnaṃ ummattakānañca ādi-saddasaṅgahitassa imasmiṃ ādikammikassa udāyittherassa ca anāpattīti vuttaṃ hoti.
362. Ummattakādīnaṃ means that there is no offense for the two kinds of mad persons, namely those mad from bile and those mad from yakkhas, and for Udāyī Thera, the first offender, who is included by the ādi-term.
362. “Ummattakādīnaṃ” có nghĩa là không phạm tội đối với hai loại người điên, tức là người điên do mật và người điên do bị dạ xoa ám, và đối với người được bao gồm bởi từ “ādi”, tức là trưởng lão Udāyi, người phạm tội đầu tiên trong học giới này.
‘‘Idaṃ sikkhāpadaṃ tisamuṭṭhānaṃ kāyacittato ca vācācittato ca kāyavācācittato ca samuṭṭhāti.
"This training rule arises from three sources: from body and mind, from speech and mind, and from body, speech, and mind."
“Học giới này có ba nguồn gốc phát sinh: từ thân và tâm, từ khẩu và tâm, và từ thân, khẩu và tâm.
Kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, akusalacitta’’nti (pārā. aṭṭha. 2.287) aṭṭhakathāyaṃ vuttapakiṇṇakavinicchayaṃ dasseti ‘‘samuṭṭhānādayo…pe… tulyāvā’’ti.
"Action, release by perception, with thought, worldly offense, bodily action, verbal action, unwholesome thought" – thus, the commentary shows the miscellaneous determination stated as "origins...etc....are equal."
Bằng câu “samuṭṭhānādayo…pe… tulyāvā”, ngài chỉ ra phần phân tích các điểm khác nhau được nói trong Chú giải: “Nó là hành động, giải thoát nhờ có tưởng, có chủ tâm, bị đời chê bai, là thân nghiệp, là khẩu nghiệp, tâm bất thiện”.
Vedanāya adinnādānena asamattā ‘‘vedanettha dvidhā matā’’ti āha, sukhopekkhāvedanāvasena dvidhā matāti attho.
As feeling is not completed by taking what is not given, it is said, " Feeling here is considered twofold," meaning it is considered twofold by way of pleasant feeling and equanimous feeling.
Vì không giống với tội trộm cắp về phương diện thọ, nên ngài nói “vedanettha dvidhā matā”, nghĩa là thọ ở đây được xem là có hai loại: thọ lạc và thọ xả.
363. Kāmapāricariyāyāti methunadhammasaṅkhātena kāmena pāricariyāya, methunadhammena pāricariyāyāti attho.
Kāmapāricariyāya means "by service with kāma, which is called the sexual act"; it means "by service with the sexual act."
363. “Kāmapāricariyāya” có nghĩa là sự phục vụ bằng ái dục, được gọi là pháp giao hợp; nghĩa là, sự phục vụ bằng pháp giao hợp.
Atha vā kāmitā patthitāti kāmā, methunarāgavasena patthitāti attho, kāmā ca sā pāricariyā cāti kāmapāricariyā, tassā kāmapāricariyāyātipi gahetabbaṃ, methunarāgacittena abhipatthitapāricariyāyātiattho.
Or, desired and longed for are kāmā; it means longed for by way of sexual passion. And that which is kāma and also service is kāmapāricariyā. It should also be understood as kāmapāricariyāya (for the service of kāma); it means "for the service desired with a mind full of sexual passion."
Hoặc, “kāmā” có nghĩa là được ham muốn, được khao khát; nghĩa là, được khao khát do ái dục giao hợp. “Kāmā ca sā pāricariyā cāti kāmapāricariyā”, nên cũng có thể hiểu là “kāmapāricariyāya”, nghĩa là sự phục vụ được khao khát bởi tâm ái dục giao hợp.
‘‘Vaṇṇaṃ bhāsato’’ti iminā sambandho, ‘‘etadaggaṃ bhagini pāricariyānaṃ yā mādisaṃ sīlavantaṃ kalyāṇadhammaṃ brahmacāriṃ etena dhammena paricareyyā’’ti attano methunadhammena pāricariyāya guṇaṃ ānisaṃsaṃ kathentassāti vuttaṃ hoti.
The connection is with "speaking praise," meaning it is said of one who speaks the praise and benefit of service with one's own sexual act, saying, "This, sister, is the foremost of services, that one should serve a virtuous, good-natured brahmacārī like me with this act."
Nó có liên quan đến câu “vaṇṇaṃ bhāsato”, có nghĩa là người nói về phẩm chất, lợi ích của việc phục vụ bằng pháp giao hợp của mình, rằng: “Này chị, sự phục vụ này là cao quý nhất trong các sự phục vụ, đó là phục vụ một người có giới hạnh, có thiện pháp, một người sống phạm hạnh như tôi bằng pháp này”.
Tasmiṃyeva khaṇeti tasmiṃ bhaṇitakkhaṇeyeva.
At that very moment means at the very moment of speaking.
“Tasmiṃyeva khaṇe” có nghĩa là ngay trong khoảnh khắc nói đó.
Sā ce jānātīti yaṃ uddissa abhāsi, sace sā vacanasamanantarameva jānāti.
If she knows means if the woman, to whom he spoke, knows immediately after the statement.
“Sā ce jānāti” có nghĩa là nếu người nữ mà lời nói đó nhắm đến hiểu được ngay sau khi lời nói được thốt ra.
364. Sā manussitthī no jānāti ce, tassa thullaccayanti sambandho.
The connection is: if she, the human woman, does not know, then it is a thullaccaya for him.
364. Nên liên kết là: “Nếu người nữ ấy không hiểu, thì vị ấy phạm tội thullaccaya”.
Yakkhipetidevīsu jānantīsu, paṇḍake ca jānante attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ bhāsato tassa bhikkhuno thullaccayaṃ hotīti yojanā.
The construction is: when yakkhi, petī, and devī know, and when a paṇḍaka knows, for that bhikkhu who speaks praise of service with one's own kāma, it is a thullaccaya.
Nên hiểu là: “Khi nói về sự tán dương việc tự phục vụ ái dục của mình cho các dạ xoa nữ, ngạ quỷ nữ, và thiên nữ hiểu, và cho người ái nam ái nữ hiểu, thì tỳ khưu đó phạm tội thullaccaya”.
Seseti purisatiracchānagatavisaye, yakkhiādīnaṃ ajānanavisaye ca attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ bhāsato tassa āpatti dukkaṭaṃ hotīti yojanā.
The construction is: in other cases (meaning in the case of male animals and in the case where yakkhi and others do not know), for that bhikkhu who speaks praise of service with one's own kāma, an offense of dukkaṭa arises.
Nên hiểu là: “Trong các trường hợp còn lại”, tức là đối với nam giới và loài vật, và trong trường hợp các dạ xoa nữ v.v... không hiểu, khi nói về sự tán dương việc tự phục vụ ái dục của mình, thì vị ấy phạm tội dukkaṭa.
366. Rāgo eva rāgatā.
Passion itself is rāgatā.
366. Dục chính là “rāgatā”.
‘‘Rāgitā’’ ti vā pāṭho, rāgo assa atthīti rāgī, tassa bhāvo rāgitā, attakāmapāricariyāya rāgoti attho.
Or the reading is " rāgitā." One who has passion is rāgī; his state is rāgitā. It means passion for service with one's own kāma.
Hoặc có thể đọc là “rāgitā”. Người có dục là “rāgī”, trạng thái của người đó là “rāgitā”, nghĩa là lòng ham muốn trong việc tự phục vụ ái dục.
Obhāsoti attakāmapāricariyāya guṇabhaṇanaṃ.
Obhāsa means speaking the praise of service with one's own kāma.
“Obhāso” có nghĩa là việc nói về phẩm chất của việc tự phục vụ ái dục.
Tena rāgenāti kāmapāricariyāya rāgena.
With that passion means with passion for kāmapāricariyā.
“Tena rāgenā” có nghĩa là bằng lòng ham muốn trong việc phục vụ ái dục.
Khaṇe tasminti bhaṇitakkhaṇe.
At that moment means at the moment of speaking.
“Khaṇe tasmiṃ” có nghĩa là trong khoảnh khắc nói.
Vijānananti yaṃ manussitthiṃ uddissa attakāmapāricariyāya vaṇṇaṃ bhaṇati, tāya tassa vacanatthassa vijānananti vuttaṃ hoti.
Vijānana means the understanding of his statement by the human woman to whom he speaks praise of service with one's own kāma.
“Vijānanaṃ” có nghĩa là sự hiểu biết về ý nghĩa của lời nói đó bởi người nữ mà vị ấy nhắm đến khi nói về sự tán dương việc tự phục vụ ái dục của mình.
367. Pañcaṅgānīti manussitthitā, taṃsaññitā, pāricariyāya rāgitā, tena rāgena obhāsanaṃ, khaṇe tasmiṃ vijānananti imāni ettha attakāmapāricariyasikkhāpade pañca aṅgāni, pañca āpattikāraṇānīti attho.
Five factors means: being a human woman, perceiving her as such, passion for service, speaking praise with that passion, and understanding at that moment. These are the five factors, meaning the five causes of offense, here in the training rule concerning service with one's own kāma.
367. “Pañcaṅgāni” có nghĩa là năm yếu tố trong học giới về việc tự phục vụ ái dục này: là người nữ, có tưởng là người nữ, có lòng ham muốn trong việc phục vụ, nói bóng gió với lòng ham muốn đó, và người nữ hiểu ngay trong khoảnh khắc đó; nghĩa là năm nguyên nhân phạm tội.
Assāti attakāmapāricariyasikkhāpadassa.
Of this means of the training rule concerning service with one's own kāma.
“Assā” có nghĩa là của học giới về việc tự phục vụ ái dục.
368. ‘‘Paṭiggaṇhātī’’tiādikiriyāttayopādānasāmatthiyena tikkhattuṃ paṭipādanakaṃ ‘‘yo bhikkhū’’ti ca ‘‘garu hotī’’ti padasāmatthiyena ‘‘tassā’’ti ca labbhamānattā tividhehi saha ‘‘yo bhikkhu purisassa sandesaṃ paṭiggaṇhāti, vīmaṃsati paccāharati ce, tassa garu hotī’’ti ekaṃ vākyaṃ hoti.
Due to the capacity for the three verbs "receives," "investigates," and "brings back," repeated three times, and due to "whichever bhikkhu" and the capacity of the word "is serious," "for her" is obtained. Thus, one sentence is formed: "Whichever bhikkhu receives a message for a man, investigates it, and brings it back, it is serious for him."
368. Do năng lực của việc sử dụng ba động từ “paṭiggaṇhāti” v.v..., có thể suy ra việc thực hiện ba lần; do năng lực của từ “yo bhikkhu”, có thể suy ra từ “tassā”; và do năng lực của từ “garu hoti”, có thể suy ra một câu hoàn chỉnh là: “Tỳ khưu nào nhận, dò hỏi, và mang lại lời nhắn của một người nam, thì vị ấy phạm tội nặng”.
Evaṃ ‘‘itthiyāpi vā’’ti iminā yojanāyapi ekaṃ vākyaṃ hotīti imissā gāthāya vākyadvayaṃ yujjati.
Similarly, with the connection "or for a woman," one sentence is formed. Thus, two sentences are applicable to this verse.
Tương tự, khi liên kết với câu “itthiyāpi vā”, cũng tạo thành một câu hoàn chỉnh, do đó, kệ này có hai câu là hợp lý.
Idha sandesakkamañca yojanākkamañca jānanatthaṃ paṭhamaṃ tāva itthīnañca bhariyānañca pabhedo ca sarūpañca vibhāvīyati – tesu itthiyo dasavidhā honti.
Here, in order to understand the sequence of messages and the sequence of connection, first, the distinctions and nature of women and wives are elucidated – among them, women are of ten kinds.
Ở đây, để biết được trình tự của việc đưa tin và trình tự của việc liên kết, trước hết, sự phân loại và bản chất của “phụ nữ” và “vợ” sẽ được làm rõ – trong đó, có mười loại phụ nữ.
Yathāha padabhājane ‘‘dasa itthiyo māturakkhitā piturakkhitā mātāpiturakkhitā bhāturakkhitā bhaginirakkhitā ñātirakkhitā gottarakkhitā dhammarakkhitā sārakkhā saparidaṇḍā’’ti.
As stated in the Padabhājana: "Ten kinds of women: protected by mother, protected by father, protected by mother and father, protected by brother, protected by sister, protected by relatives, protected by clan, protected by Dhamma, protected by a guardian, protected by a fine."
Như đã nói trong Padabhājane: “Mười loại phụ nữ là: người được mẹ bảo vệ, người được cha bảo vệ, người được cha mẹ bảo vệ, người được anh trai bảo vệ, người được chị gái bảo vệ, người được thân quyến bảo vệ, người được dòng họ bảo vệ, người được Pháp bảo vệ, người có người bảo vệ, người có hình phạt”.
Bhariyā ca dasavidhā honti.
And wives are of ten kinds.
Và có mười loại vợ.
Yathāha padabhājane ‘‘dasa bhariyāyo dhanakkītā chandavāsinī bhogavāsinī odapattakinī obhaṭacumbaṭā dāsī ca bhariyā ca kammakārī ca bhariyā ca dhajāhaṭā muhuttikā’’ti (pārā. 303).
As it is said in the analysis of terms: ‘The ten wives are: bought with wealth, living by choice, living for gain, those who immerse water, those who have lowered their head-pad, a female slave and a wife, a female worker and a wife, captured by banner, and temporary.’
Như đã nói trong Padabhājane: “Mười loại vợ là: vợ mua bằng tiền, vợ sống chung tự nguyện, vợ sống chung vì tài sản, vợ nhận quà là y phục, vợ được cưới hỏi đàng hoàng, vừa là nô tỳ vừa là vợ, vừa là người làm công vừa là vợ, vợ bị bắt trong chiến tranh, vợ tạm thời”.
Imāsaṃ pabhedo ca sarūpāni ca saṅkhepato evaṃ veditabbāni –
The classifications and characteristics of these should be understood briefly as follows:
Sự phân loại và bản chất của những người này nên được hiểu một cách tóm tắt như sau –
Purisehi saha yathā saṃvāsaṃ na karoti, evaṃ mātarā rakkhitā māturakkhitā.
One protected by her mother so that she does not cohabit with men is called māturakkhitā.
Người được mẹ bảo vệ để không chung sống với đàn ông được gọi là “māturakkhitā”.
Yathāha ‘‘māturakkhitā nāma mātā rakkhati gopeti issariyaṃ kāreti vasaṃ vattetī’’ti.
As it is said: ‘Māturakkhitā means one whose mother protects, guards, exercises authority over, and controls her.’
Như đã nói: “Người nữ được mẹ bảo vệ là người được mẹ bảo vệ, trông nom, thực thi quyền uy, thực thi quyền kiểm soát.”
Piturakkhitādīsupi eseva nayo.
The same method applies to piturakkhitā and so on.
Đối với các trường hợp như được cha bảo vệ, v.v... cũng theo phương pháp này.
Tattha yasmiṃ koṇḍaññādigotte jātā, tasmiṃyeva gotte jātehi rakkhitā gottarakkhitā.
Among them, one born into a gotta such as Koṇḍañña and protected by those born into that same gotta is called gottarakkhitā.
Trong đó, người nữ sinh ra trong dòng họ nào, như dòng họ Koṇḍañña, v.v., và được bảo vệ bởi những người sinh ra trong chính dòng họ đó, gọi là gottarakkhitā (người nữ được dòng họ bảo vệ).
Yathāha ‘‘gottarakkhitā nāma sagottā rakkhantī’’tiādi.
As it is said: ‘Gottarakkhitā means one whose kinsmen protect her,’ and so forth.
Như đã nói: “Người nữ được dòng họ bảo vệ là người được những người cùng dòng họ bảo vệ,” v.v...
Ekaṃ satthāraṃ uddissa pabbajitehi vā ekagaṇapariyāpannehi vā rakkhitā dhammarakkhitā nāma.
One protected by those who have gone forth for the sake of a single teacher, or by those belonging to the same group, is called dhammarakkhitā.
Người nữ được bảo vệ bởi những người đã xuất gia theo cùng một vị thầy hoặc thuộc cùng một đoàn thể, gọi là dhammarakkhitā (người nữ được Pháp bảo vệ).
Yathāha ‘‘dhammarakkhitā nāma sahadhammikā rakkhantī’’tiādi (pārā. 304).
As it is said: ‘Dhammarakkhitā means one whose co-religionists protect her,’ and so forth.
Như đã nói: “Người nữ được Pháp bảo vệ là người được các vị đồng phạm hạnh bảo vệ,” v.v...
Sārakkhā nāma ‘‘gabbhepi pariggahitā hoti ‘mayhaṃ esā’ti antamaso mālāguḷaparikkhittāpī’’ti pāḷiyaṃ vuttasarūpā.
Sārakkhā is described in the Pāḷi as: ‘one who is appropriated even in the womb, thinking “She is mine,” even if only encircled by a garland.’
Sārakkhā là người nữ có hình thức được nói đến trong Pāḷi: “người đã được nhận làm của mình ngay từ khi còn trong bụng mẹ, nói rằng ‘đây là của ta’, cho đến cả người chỉ được nhận bằng một vòng hoa.”
Saparidaṇḍā nāma ‘‘kehici daṇḍo ṭhapito hoti ‘yo itthannāmaṃ itthiṃ gacchati, tassa ettako daṇḍo’’ti vuttasarūpāti ayaṃ dasannaṃ itthīnaṃ sarūpasaṅkhepo.
Saparidaṇḍā is one described as: ‘A penalty has been imposed by some, saying, “Whoever goes with such-and-such a woman, there will be such-and-such a penalty for him.”’ This is a brief summary of the characteristics of the ten types of women.
Saparidaṇḍā là người nữ có hình thức được nói đến: “đã được ai đó đặt ra hình phạt, nói rằng ‘ai đi đến với người nữ tên là vậy, người đó sẽ bị phạt chừng này.’” Đây là tóm tắt hình thức của mười loại người nữ.
Imāsu dasasu sārakkhasaparidaṇḍānaṃ dvinnaṃ parapurisasevāyaṃ micchācāro hoti, itarāsaṃ na hoti.
Among these ten, for the two, sārakkhā and saparidaṇḍā, sexual misconduct occurs with another man; for the others, it does not.
Trong mười loại người nữ này, đối với hai loại là sārakkhā và saparidaṇḍā, việc giao du với người đàn ông khác là tà hạnh; đối với các loại còn lại thì không phải.
Imā dasapi pañcasīlaṃ rakkhantehi agamanīyā.
These ten are not to be approached by those who observe the five precepts.
Cả mười loại người nữ này đều là những người mà những ai giữ năm giới không nên đi đến.
Dasasu bhariyāsu ‘‘dhanakkītā nāma dhanena kiṇitvā vāsetī’’ti vuttattā bhariyabhāvāya appakaṃ vā bahuṃ vā dhanaṃ datvā gahitā dhanakkītā nāma.
Among the ten wives, dhanakkītā means one taken as a wife by giving a small or large amount of money, as it is said: ‘Dhanakkītā means one who is bought with money and kept.’
Trong mười loại vợ, vì đã nói “dhanakkītā là người được chung sống sau khi mua bằng tài sản,” nên người nữ được nhận về sau khi đã trao tài sản, ít hay nhiều, để làm vợ, gọi là dhanakkītā.
‘‘Chandavāsinī nāma piyo piyaṃ vāsetī’’ti vuttattā attaruciyā saṃvasitena purisena sampaṭicchitā chandavāsinī nāma.
Chandavāsinī means one accepted by a man with whom she cohabits by her own choice, as it is said: ‘Chandavāsinī means a loved one who lives with a loved one.’
Vì đã nói “chandavāsinī là người yêu thương chung sống với người mình yêu thương,” nên người nữ được người đàn ông chấp nhận chung sống theo ý thích của mình, gọi là chandavāsinī.
‘‘Bhogavāsinī nāma bhogaṃ datvā vāsetī’’ti vuttattā udukkhalamusalādigehopakaraṇaṃ labhitvā bhariyabhāvaṃ gacchantī janapaditthī bhogavāsinī nāma.
Bhogavāsinī means a countrywoman who becomes a wife after receiving household articles such as a mortar and pestle, as it is said: ‘Bhogavāsinī means one who is kept by giving her property.’
Vì đã nói “bhogavāsinī là người được chung sống sau khi được trao tài sản,” nên người nữ ở thôn quê trở thành vợ sau khi nhận được các vật dụng gia đình như cối, chày, v.v., gọi là bhogavāsinī.
‘‘Paṭavāsinī nāma paṭaṃ datvā vāsetī’’ti vuttattā nivāsanamattaṃ vā pārupanamattaṃ vā laddhā bhariyabhāvaṃ gacchantī dalidditthī paṭavāsinī nāma.
Paṭavāsinī means a poor woman who becomes a wife after receiving merely a lower garment or merely an upper garment, as it is said: ‘Paṭavāsinī means one who is kept by giving her a cloth.’
Vì đã nói “paṭavāsinī là người được chung sống sau khi được trao y phục,” nên người nữ nghèo khó trở thành vợ sau khi nhận được chỉ một tấm y để mặc hoặc một tấm y để choàng, gọi là paṭavāsinī.
Odapattakinī nāma ‘‘udakapattaṃ āmasitvā vāsetī’’ti (pārā. 304) vuttattā ‘‘idaṃ udakaṃ viya saṃsaṭṭhā abhejjā hothā’’ti vatvā ekasmiṃ udakapatte purisena saddhiṃ hatthaṃ otāretvā bhariyabhāvaṃ nīto mātugāmo vuccati.
Odapattakinī refers to a woman who is made a wife by a man by saying, ‘May you be united and inseparable like this water,’ and then immersing their hands together in a single bowl of water, as it is said: ‘Odapattakinī means one who is kept after touching a water-bowl.’
Odapattakinī được gọi là người nữ được cưới làm vợ sau khi cùng người đàn ông nhúng tay vào một bát nước và nói rằng: “mong hai người hòa hợp, không thể chia lìa như nước này,” vì đã được nói: “là người được chung sống sau khi chạm vào bát nước.”
‘‘Obhaṭacumbaṭā nāma cumbaṭaṃ oropetvā vāsetī’’ti (pārā. 304) vuttattā sīsato cumbaṭaṃ oropetvā bhariyabhāvamupanītā kaṭṭhahārikādiitthī obhaṭacumbaṭā nāma.
Obhaṭacumbaṭā refers to a woman who gathers firewood, etc., and is made a wife by lowering the head-pad from her head, as it is said: ‘Obhaṭacumbaṭā means one who is kept after lowering her head-pad.’
Vì đã nói “obhaṭacumbaṭā là người được chung sống sau khi hạ vòng đệm xuống,” nên người nữ làm nghề gánh củi, v.v., được cưới làm vợ sau khi hạ vòng đệm từ trên đầu xuống, gọi là obhaṭacumbaṭā.
Dāsī ca bhariyā ca nāma ‘‘dāsī ceva hoti bhariyā cā’’ti (pārā. 304) vuttattā bhariyaṃ katvā vāsitā ‘‘tasseva dāsī ca bhariyā cā’’ti vuttā.
Dāsī ca bhariyā ca means one who is kept as a wife and is called ‘his female slave and wife,’ as it is said: ‘She is both a female slave and a wife.’
Dāsī ca bhariyā ca được gọi là “vừa là nữ tỳ, vừa là vợ của người ấy,” vì đã được nói: “vừa là nữ tỳ, vừa là vợ,” nên người nữ được chung sống như vợ.
Kammakārī ca bhariyā ca nāma ‘‘kammakārī ceva hoti bhariyā cā’’ti (pārā. 304) vuttattā padhānitthinirapekkhena kuṭumbakiccaṃ kāretvā bhariyabhāvaṃ nītā bhariyā katakammā ‘‘kammakārī ca bhariyā cā’’ti vuttā.
Kammakārī ca bhariyā ca means a wife who performs household duties independently of the principal wife and is made a wife, and is called ‘a female worker and a wife,’ as it is said: ‘She is both a female worker and a wife.’
Kammakārī ca bhariyā ca được gọi là “vừa là người làm công, vừa là vợ,” vì đã được nói: “vừa là người làm công, vừa là vợ,” nên người vợ đã làm việc nhà được cưới làm vợ sau khi được giao cho làm công việc gia đình mà không cần đến người vợ chính.
‘‘Dhajāhaṭā nāma karamarānītā vuccatī’’ti (pārā. 304) vuttattā dhajaṃ ussāpetvā gacchantiyā mahāsenāya saddhiṃ gantvā paravisayaṃ vilumpantena pacchinditvā ānetvā bhariyabhāvamupanītā itthī dhajāhaṭā nāma.
Dhajāhaṭā refers to a woman who is brought back after being seized by one who went with a large army raising a banner, pillaging another country, and is made a wife, as it is said: ‘Dhajāhaṭā means one brought back as plunder.’
Vì đã nói “dhajāhaṭā được gọi là người bị bắt làm tù binh,” nên người nữ đi cùng với đại quân đang giương cờ tiến đánh, bị người đàn ông cướp phá xứ người bắt về và cưới làm vợ, gọi là dhajāhaṭā.
‘‘Muhuttikā nāma taṅkhaṇikā vuccatī’’ti (pārā. 304) vuttattā acirakālaṃ saṃvāsatthāya gahitā itthī muhuttikā nāmāti ayaṃ dasannaṃ bhariyānaṃ sarūpasaṅkhepo.
Muhuttikā means a woman taken for cohabitation for a short time, as it is said: ‘Muhuttikā means one who is temporary.’ This is a brief summary of the characteristics of the ten types of wives.
Vì đã nói “muhuttikā được gọi là người vợ tạm thời,” nên người nữ được nhận về để chung sống trong một thời gian ngắn, gọi là muhuttikā. Đây là tóm tắt hình thức của mười loại vợ.
Yathāvuttāsu dasasu itthīsu aññataraṃ dasannaṃ bhariyānaṃ aññataraṭṭhāne ṭhapanatthamadhippetabhāvaṃ vattuṃ purisena ‘‘gaccha bhante itthannāmaṃ māturakkhitaṃ brūhi ‘hohi kira itthannāmassa bhariyā dhanakkītā’ti’’ādinā nayena dinnasandesaṃ ‘‘sādhu upāsakā’’tiādinā nayena vacībhedaṃ katvā vā sīsakampanādivasena vā paṭiggaṇhātīti āha ‘‘paṭiggaṇhāti sandesaṃ purisassā’’ti.
He states, "He receives the message from the man," meaning that for the purpose of conveying the intention to place one of the ten aforementioned women in the position of one of the ten types of wives, he receives the message given by the man, such as, "Go, venerable sir, tell the woman named Matarakkhita, 'Be the wife of the man named so-and-so, bought with money,'" either by verbally assenting with words like "Very well, lay follower," or by nodding his head, etc.
Để diễn tả ý định muốn đặt một trong mười loại người nữ đã nói trên vào vị trí một trong mười loại vợ, người đàn ông đã gửi thông điệp theo cách thức: “Thưa ngài, hãy đi nói với người nữ được mẹ bảo vệ tên là vậy rằng: ‘Này cô, hãy làm vợ dhanakkītā của người đàn ông tên là vậy,’” v.v... và vị ấy nhận lời bằng cách nói: “Lành thay, thiện nam,” v.v... hoặc bằng cách gật đầu, v.v... nên đã nói: “nhận thông điệp của người đàn ông.”
Ettha purisassāti upalakkhaṇattā ‘‘purisassa mātā bhikkhuṃ pahiṇatī’’tiādinā (pārā. 321) nayena pāḷiyaṃ vuttapurisassa mātāpituādayo ca gahetabbā.
Here, "from the man" is an indicator, so the mother, father, etc., of the man mentioned in the Pali text according to the method such as "the man's mother sends a bhikkhu," should also be understood.
Ở đây, của người đàn ông là cách nói bao hàm, nên cần hiểu là bao gồm cả mẹ, cha, v.v., của người đàn ông, như đã được nói trong Pāḷi theo cách thức: “Mẹ của người đàn ông phái vị tỳ-khưu đi,” v.v...
Vīmaṃsatīti evaṃ paṭiggahitasāsanaṃ tassāyeva ekaṃsena avirādhetvā vadantassa mātāpituādīnamaññatarassa vā ārocetīti attho.
"He investigates" means he reports the message thus received, without fail, to the woman herself or to one of her mother, father, etc., who is speaking on her behalf.
Thăm dò có nghĩa là, sau khi đã nhận thông điệp như vậy, vị ấy không nói một cách chắc chắn với chính người nữ ấy mà không để xảy ra sai sót, mà báo lại cho một trong những người như mẹ, cha, v.v., của người nữ ấy.
Etthāpi vīmaṃsatīti upalakkhaṇattā ‘‘paṭiggaṇhāti antevāsiṃ vīmaṃsāpetvā attanā paccāharati, āpatti saṅghādisesassā’’ti (pārā. 338) vuttattā vīmaṃsāpetītipi gahetabbaṃ.
Here too, "he investigates" is an indicator, so "he causes to investigate" should also be understood, as it is stated, "He receives, causes his pupil to investigate, and brings back himself: there is an offense of Saṅghādisesa."
Ở đây, thăm dò cũng là cách nói bao hàm, nên cũng cần hiểu là “khiến người khác thăm dò,” vì đã được nói: “Nhận lời, khiến đệ tử thăm dò rồi tự mình mang về, phạm tội saṅghādisesa.”
Paccāharatīti tathā āhaṭaṃ sāsanaṃ sutvā tassā itthiyā sampaṭicchite ca asampaṭicchite ca lajjāya tuṇhībhūtāya ca taṃ pavattiṃ paccāharitvā ācikkhatīti vuttaṃ hoti.
"He brings back" means it is stated that having heard the message thus brought, and whether that woman consents or does not consent, or remains silent out of shyness, he brings back and reports that event.
Mang về được nói có nghĩa là, sau khi nghe thông điệp được mang đến như vậy, dù người nữ ấy chấp thuận hay không chấp thuận, hoặc im lặng vì xấu hổ, vị ấy mang câu chuyện đó về và báo lại.
Idhāpi paccāharatīti upalakkhaṇattā ‘‘paṭiggaṇhāti vīmaṃsati antevāsiṃ paccāharāpeti, āpatti saṅghādisesassā’’ti (pārā. 338) vuttattā paccāharāpetīti ca gahetabbaṃ.
Here too, "he brings back" is an indicator, so "he causes to bring back" should also be understood, as it is stated, "He receives, investigates, causes his pupil to bring back: there is an offense of Saṅghādisesa."
Ở đây, mang về cũng là cách nói bao hàm, nên cũng cần hiểu là “khiến người khác mang về,” vì đã được nói: “Nhận lời, thăm dò, khiến đệ tử mang về, phạm tội saṅghādisesa.”
‘‘Itthiyāpi vā’’ti iminā yojetvā gahitadutiyavākye ca evameva attho vattabbo.
And in the second sentence, which is combined with "or from the woman," the meaning should be explained in the same way.
Trong vế thứ hai được hiểu bằng cách kết hợp với câu “hoặc của người nữ,” ý nghĩa cũng nên được giải thích tương tự.
Tattha sandesakkamo pana ‘‘māturakkhitā bhikkhuṃ pahiṇati ‘gaccha bhante itthannāmaṃ brūhi ‘homi itthannāmassa bhariyā dhanakkītā’ti’’ādipāḷinayena (pārā. 330) daṭṭhabbo.
There, the order of the message should be understood according to the Pali text, such as, "Matarakkhita sends a bhikkhu, 'Go, venerable sir, tell the man named so-and-so, "I will be the wife of the man named so-and-so, bought with money."'"
Trong đó, trình tự của thông điệp nên được hiểu theo cách thức trong Pāḷi: “Người nữ được mẹ bảo vệ phái vị tỳ-khưu đi, nói rằng: ‘Thưa ngài, hãy đi nói với người đàn ông tên là vậy rằng: ‘Tôi sẽ làm vợ dhanakkītā của người đàn ông tên là vậy,’” v.v...
Etthāpi ‘‘vīmaṃsāpeti paccāharāpetī’’ti idañca vuttanayeneva gahetabbaṃ.
Here too, "he causes to investigate, he causes to bring back" should be understood in the manner stated.
Ở đây, các cụm từ “khiến người khác thăm dò” và “khiến người khác mang về” cũng nên được hiểu theo cách đã nói.
Iminā niyāmena dasannaṃ itthīnaṃ nāmaṃ visuṃ visuṃ vatvā dasannaṃ bhariyānaṃ aññataratthāya dīyamānasandesakkamo yojetabbo.
According to this method, the order of messages given for one of the ten types of wives, by stating the names of the ten women individually, should be combined.
Theo phương pháp này, trình tự của thông điệp được gửi đi vì mục đích trở thành một trong mười loại vợ nên được kết hợp bằng cách nêu tên riêng của từng loại trong mười loại người nữ.
Idhāpi itthiyāpi vāti upalakkhaṇattā ‘‘māturakkhitāya mātā bhikkhuṃ pahiṇati ‘gaccha bhante itthannāmaṃ brūhi ‘hotu itthannāmassa bhariyā dhanakkītā’’tiādipāḷivasena (pārā. 324) itthiyā mātupituādīnañca sandesakkamo yojetabbo.
Here too, "or from the woman" is an indicator, so the order of messages from the woman's mother, father, etc., should also be combined according to the Pali text, such as, "Matarakkhita's mother sends a bhikkhu, 'Go, venerable sir, tell the man named so-and-so, "Let her be the wife of the man named so-and-so, bought with money."'"
Ở đây, hoặc của người nữ cũng là cách nói bao hàm, nên trình tự thông điệp của mẹ, cha, v.v., của người nữ cũng nên được kết hợp theo cách thức trong Pāḷi: “Mẹ của người nữ được mẹ bảo vệ phái vị tỳ-khưu đi, nói rằng: ‘Thưa ngài, hãy đi nói với người đàn ông tên là vậy rằng: ‘Mong cô ấy trở thành vợ dhanakkītā của người đàn ông tên là vậy,’” v.v...
371. Aññaṃ vāti mātāpiturakkhitādīsu aññataraṃ vā.
371. "Or another" means or another among Matarakkhita, Pitarakkhita, etc.
Hoặc người nữ khác là hoặc một trong những người nữ như được mẹ bảo vệ, được cha bảo vệ, v.v...
‘‘Bhāsato’’ti likhanti.
They write "bhāsato" (speaking).
Họ viết là “bhāsato.”
‘‘Pesito’’ti iminā viruddhattā taṃ pahāya ‘‘bhāsatī’’ti pāṭho gahetabbo.
Since it contradicts "pesito" (sent), that should be abandoned and the reading "bhāsati" (speaks) should be adopted.
Vì từ đó mâu thuẫn với từ “pesito” (được phái đi), nên cần bỏ từ đó và lấy bản đọc là “bhāsati” (nói).
Pāṭhaseso vā kātabbo.
Or the remaining part of the reading should be made.
Hoặc cần phải bổ sung phần còn thiếu của bản đọc.
‘‘Yo aññaṃ bhāsati ce, tassa bhāsatoti yojanā’’ti nissandehe vuttaṃ.
In the Nissandeha, it is stated, "If he speaks another, the combination is 'tassa bhāsato' (of him speaking)."
Trong Nissandeha, đã nói: “Nếu người nào nói với người khác, thì nên kết hợp là ‘nói với người ấy.’”
‘‘Mātarā rakkhitaṃ itthiṃ ‘gaccha brūhī’ti yo pesito hoti, tassa piturakkhitaṃ vā aññaṃ vā bhāsato visaṅketovā’’ti, ‘‘mātarā…pe… brūhī’ti pesito hutvā piturakkhitaṃ vā aññaṃ vā bhāsato visaṅketovā’’ti yojanā yuttatarāti amhākaṃ khanti.
"If he, having been sent with 'Go, tell the woman protected by her mother,' speaks of a woman protected by her father or another, there is a doubt." The combination "having been sent with 'by her mother... etc. ...tell,' if he speaks of a woman protected by her father or another, there is a doubt" is more appropriate, in our opinion.
‘‘Người nào được sai đi với lời rằng ‘hãy đi nói’ với người nữ được mẹ bảo vệ, đối với người đó, khi nói với người nữ được cha bảo vệ hoặc người nữ khác, là sự hiểu lầm’’; cách giải thích rằng: ‘‘được sai đi với lời rằng ‘... hãy nói,’ rồi khi nói với người nữ được cha bảo vệ hoặc người nữ khác, là sự hiểu lầm’’ là hợp lý hơn, đó là ý kiến của chúng tôi.
372. Paṭiggaṇhanatādīhīti paṭiggaṇhanameva paṭiggaṇhanatā.
372. "By receiving, etc." "Receiving" itself is "receiving."
372. Bởi sự nhận lãnh, v.v...: Paṭiggaṇhanatā chính là sự nhận lãnh.
Ādi-saddena vīmaṃsanapaccāharaṇāni gahitāni.
By the word "etc.", investigating and bringing back are included.
Bởi từ v.v... (ādi), sự tìm hiểu và sự báo lại được bao gồm.
Sañcaritteti sañcaraṇe.
"In acting as a go-between" means in going back and forth.
Trong việc môi giới: trong hành vi môi giới.
Samāpanneti gate sati.
"When completed" means when it has occurred.
Khi đã phạm: khi đã xảy ra.
Garukāpattimādiseti ettha ‘‘tassā’’ti seso.
In "He should declare a grave offense," "hers" is the omitted part.
Nên tuyên bố tội nặng: ở đây, hiểu ngầm là “đối với người nữ ấy”.
Ādiseti katheyya.
"He should declare" means he should tell.
Nên tuyên bố: nên nói.
373. Dvīhi thullaccayaṃ vuttanti ettha dvīhi dvīhi aṅgehi sañcaritte samāpanne thullaccayaṃ vuttanti gahetabbaṃ.
373. In "a Thullaccaya is declared by two," it should be understood that a Thullaccaya is declared when acting as a go-between is completed with any two of the components.
373. Đã nói tội thullaccaya do hai (chi phần): ở đây, cần hiểu là khi đã phạm vào việc môi giới với hai trong hai chi phần, tội thullaccaya đã được nói đến.
‘‘Paṭiggaṇhāti vīmaṃsati na paccāharati, āpatti thullaccayassa.
"He receives, investigates, but does not bring back: there is an offense of Thullaccaya.
“Nhận lãnh, tìm hiểu, nhưng không báo lại, phạm tội thullaccaya.
Paṭiggaṇhāti na vīmaṃsati paccāharati, āpatti thullaccayassa.
He receives, does not investigate, but brings back: there is an offense of Thullaccaya.
Nhận lãnh, không tìm hiểu, nhưng báo lại, phạm tội thullaccaya.
Na paṭiggaṇhāti vīmaṃsati paccāharati, āpatti thullaccayassā’’ti (pārā. 338) dvīhi dvīhi aṅgehi thullaccayaṃ vuttanti attho.
"Does not receive, investigates, brings back, there is an offense of thullaccaya." The meaning is that thullaccaya is stated by two factors each.
Không nhận lãnh, nhưng tìm hiểu và báo lại, phạm tội thullaccaya”, có nghĩa là tội thullaccaya đã được nói đến do hai trong hai chi phần.
Paṇḍakādīsūti paṇḍakayakkhipetīsu.
Paṇḍakādīsu means among paṇḍakas, yakkhiṇīs, and petīs.
Đối với paṇḍaka, v.v...: đối với paṇḍaka (người ái nam ái nữ), yakkhi (dạ xoa nữ), và petī (ngạ quỷ nữ).
Tīhipi aṅgehi sañcaritte samāpanne thullaccayaṃ vuttanti yojanā.
The connection is that thullaccaya is stated when the sañcaritta (acting as a go-between) is complete with three factors.
Cần liên kết rằng: khi đã phạm vào việc môi giới với cả ba chi phần, tội thullaccaya đã được nói đến.
Ekenevāti ekeneva aṅgena.
Ekenevā means by one factor only.
Chỉ bởi một: chỉ bởi một chi phần.
Sabbatthāti māturakkhitādīsu sabbamātugāmesu ca vinītavatthumhi ‘‘tena kho pana samayena aññataro puriso aññataraṃ bhikkhuṃ āṇāpesi ‘gaccha bhante itthannāmaṃ itthiṃ vīmaṃsā’ti.
Sabbatthā means everywhere, among all women such as those protected by their mothers, and in the vinīta vatthu (explained case) where it is said: "At that time, a certain man ordered a certain bhikkhu, 'Go, Venerable Sir, investigate such-and-such a woman.'"
Trong mọi trường hợp: trong các trường hợp được mẹ bảo vệ, v.v... và đối với tất cả các người nữ, và trong năm trường hợp được đề cập trong Vinītavatthu (các trường hợp đã được giải quyết): “Vào lúc bấy giờ, một người đàn ông nọ đã ra lệnh cho một vị tỳ-khưu rằng: ‘Thưa ngài, hãy đi tìm hiểu về người nữ tên là...’.
So gantvā manusse pucchi ‘kahaṃ itthannāmā’ti.
He went and asked the people, "Where is such-and-such a woman?"
Vị ấy đi và hỏi những người khác: ‘Người nữ tên là... ở đâu?’.
Suttā bhanteti…pe… matā bhanteti.
"She is asleep, Venerable Sir," ... "She is dead, Venerable Sir."
‘Thưa ngài, cô ấy đang ngủ.’... ‘Thưa ngài, cô ấy đã chết.’.
Nikkhantā bhanteti.
"She has gone out, Venerable Sir."
‘Thưa ngài, cô ấy đã đi ra ngoài.’.
Anitthī bhanteti.
"She is not a woman, Venerable Sir."
‘Thưa ngài, cô ấy không phải là nữ nhân.’.
Itthipaṇḍakā bhanteti.
"She is an itthipaṇḍaka, Venerable Sir."
‘Thưa ngài, cô ấy là một itthipaṇḍakā (người nữ ái nam ái nữ).’.
Tassa kukkuccaṃ ahosi.
He felt remorse.
Vị ấy cảm thấy hối hận.
Anāpatti bhikkhu saṅghādisesassa, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 341) āgatāsu suttādīsu pañcasu ca.
"There is no offense of saṅghādisesa, there is an offense of dukkaṭa." This refers to the five cases such as "asleep" that are mentioned.
(Đức Phật phán): ‘Này tỳ-khưu, không phạm tội saṅghādisesa, nhưng phạm tội dukkaṭa.’”
374. Anāpatti pakāsitāti cetiyādīsu kattabbaṃ nissāya itthiyā purisassa, purisena ca itthiyā dinnasāsanaṃ paṭiggahetvā vīmaṃsitvā paccāharitvā ārocentassa anāpattibhāvo ‘‘anāpatti saṅghassa vā cetiyassa vā gilānassa vā karaṇīyena gacchati, ummattakassa ādikammikassā’’ti (pārā. 340) pāḷiyaṃ vuttāti attho.
374. Anāpatti pakāsitā means that the non-offense status of one who, having received, investigated, brought back, and reported a message given by a woman to a man or by a man to a woman concerning what is to be done for a cetiya or the like, is stated in the Pāḷi as: "There is no offense for one who goes for the sake of the Saṅgha, or a cetiya, or a sick person; for one who is insane, or for the first offender." This is the meaning.
374. Sự không phạm tội đã được chỉ ra: có nghĩa là, trong Pāḷi đã nói rằng: “Không phạm tội khi đi vì công việc của Tăng-già, của tháp thờ, hoặc của người bệnh; không phạm tội đối với người điên, người phạm lần đầu”, việc không phạm tội đối với người nhận lãnh, tìm hiểu, báo lại, và thông báo thông điệp do người nữ trao cho người nam, hoặc do người nam trao cho người nữ, liên quan đến công việc cần làm ở tháp thờ, v.v...
375. Tathā tassāti manussajātikāya tassā.
375. Tathā tassā means for that woman of human birth.
375. Cũng vậy, đối với người nữ ấy: đối với người nữ thuộc loài người ấy.
Nanālaṃvacanīyatāti ‘‘mamāya’’nti vā niggahapaggahe vā nirāsaṅkaṃ vattuṃ nāharatīti alaṃvacanīyā, assāmikā, sā hi kenaci ‘‘mayhaṃ esā’’ti vattuṃ vā nirāsaṅkena niggahapaggahavacanaṃ vā vattuṃ asakkuṇeyyā, alaṃvacanīyā na bhavatīti nālaṃvacanīyā, sassāmikā, sā hi sāmikena tathā kātuṃ sakkuṇeyyāti nālaṃvacanīyā, nālaṃvacanīyā na bhavatīti nanālaṃvacanīyā, alaṃvacanīyapadena vuttā assāmikā eva, paṭisedhā dve pakatimatthaṃ gamayantīti, nanālaṃvacanīyāya bhāvo nanālaṃvacanīyatā, nirāsaṅkena avacanīyatā assāmikabhāvoti vuttaṃ hoti.
Nanālaṃvacanīyatā means that she is not fit to be spoken of without reservation, such as "She is mine," or for reproof or commendation. She is alaṃvacanīyā, ownerless. For she cannot be spoken of by anyone as "She is mine," nor can words of reproof or commendation be spoken without reservation. She is not alaṃvacanīyā, meaning nālaṃvacanīyā, she has an owner. For she can be treated thus by her owner, hence nālaṃvacanīyā. She is not nālaṃvacanīyā, meaning nanālaṃvacanīyā. She is the ownerless one indicated by the term alaṃvacanīyā. Two negations convey the original meaning. The state of being nanālaṃvacanīyā is nanālaṃvacanīyatā, meaning the state of not being spoken of without reservation, or the state of being ownerless. This is what is said.
Tình trạng nanālaṃvacanīyatā: người không thể bị nói một cách không do dự rằng “là của tôi” hoặc bị quở trách hay tán dương, được gọi là alaṃvacanīyā, người không có chủ. Người như vậy không thể bị ai đó nói rằng “đây là của tôi” hoặc nói lời quở trách hay tán dương một cách không do dự. Người không phải là alaṃvacanīyā được gọi là nālaṃvacanīyā, tức là người có chủ. Người như vậy có thể bị chủ nhân đối xử như thế. Người không phải là nālaṃvacanīyā được gọi là nanālaṃvacanīyā. Từ alaṃvacanīyā có nghĩa là người không có chủ. Hai lần phủ định sẽ đưa về ý nghĩa ban đầu. Tình trạng của nanālaṃvacanīyā là nanālaṃvacanīyatā, có nghĩa là tình trạng không thể bị nói một cách không do dự, tức là tình trạng không có chủ.
Sañcarittavasena bhikkhunā vacanīyā na hotīti vā ‘‘alaṃvacanīyā’’tipi gahetabbameva.
It should also be understood as "She is not fit to be spoken of by a bhikkhu in the manner of a go-between."
Hoặc cũng có thể hiểu “alaṃvacanīyā” là người không nên được tỳ-khưu nói chuyện với theo cách môi giới.
Paṭiggaṇhanatādīnaṃ vasāti ettha cakāro luttaniddiṭṭho.
Paṭiggaṇhanatādīnaṃ vasā – here, the particle ca is elided.
Tùy thuộc vào sự nhận lãnh, v.v...: ở đây, từ “ca” (và) đã được lược bỏ.
Tato paṭiggaṇhanavīmaṃsanapaccāharaṇasaṅkhātānaṃ tiṇṇaṃ aṅgānaṃ vasena ca pubbe vuttamanussitthitā nanālaṃvacanīyatāti vuttānaṃ dvinnaṃ aṅgānaṃ vasena ca idaṃ sikkhāpadaṃ āpattikāraṇehi pañcahi aṅgehi yuttanti attho.
Therefore, this training rule is associated with five factors as causes for offense: by means of the three factors, namely receiving, investigating, and bringing back; and by means of the two factors mentioned previously, namely being a human woman and being nanālaṃvacanīyā. This is the meaning.
Do đó, có nghĩa là điều học này có năm chi phần làm nhân phạm tội: tùy thuộc vào ba chi phần là nhận lãnh, tìm hiểu, và báo lại, và tùy thuộc vào hai chi phần đã được nói ở trước là tình trạng là người nữ thuộc loài người và tình trạng nanālaṃvacanīyatā.
376. Idaṃ sañcarittasikkhāpadaṃ.
376. Idaṃ refers to this sañcaritta training rule.
376. Điều học này: điều học về việc môi giới.
Atha vā liṅgavipallāsena ca ayaṃ saṅghādisesoti gahetabbo.
Alternatively, due to a gender inversion, this should be understood as a saṅghādisesa.
Hoặc, có thể hiểu là “tội saṅghādisesa này” bằng cách thay đổi giống của từ.
Kāyato, vācato, kāyavācato, kāyacittato, vācācittato, kāyavācācittato vā uppajjanato chasamuṭṭhānaṃ.
It is six-originated because it arises from body, speech, body-and-speech, body-and-mind, speech-and-mind, or body-speech-and-mind.
Có sáu nguồn phát sinh vì nó phát sinh từ thân, khẩu, thân và khẩu, thân và tâm, khẩu và tâm, hoặc thân, khẩu và tâm.
Tato eva acittakamudīritaṃ.
For that very reason, it is acittakamudīritaṃ (declared to be without intention).
Chính vì vậy, nó được gọi là vô tâm.
Missakasamuṭṭhānañhi acittakaṃ.
For a mixed origination is without intention.
Bởi vì nguồn phát sinh hỗn hợp là vô tâm.
Avasesacittesupi yasmiṃ citte asati acittakaṃ nāma hoti, taṃ dassetumāha ‘‘alaṃvacaniyattaṃ vā’’tiādi.
To show that even in other cases of intention, it is called "without intention" when a certain intention is absent, he says "alaṃvacaniyattaṃ vā" and so on.
Trong các trường hợp có tâm còn lại, để chỉ ra trường hợp nào mà khi không có tâm thì được gọi là vô tâm, ngài nói: “hoặc tình trạng alaṃvacaniyat-taṃ” v.v...
Gāthābandhavasena rasso, ‘‘alaṃvacanīyatta’’nti gahetabbaṃ.
Due to the verse form, it is shortened; it should be understood as "alaṃvacanīyattaṃ."
Do thể kệ, từ được viết ngắn gọn, cần hiểu là “alaṃvacanīyattaṃ”.
Yo sandesaṃ peseti, tasmiṃ paṭibaddhabhāvanti attho.
The meaning is the state of being connected to the one who sends the message.
Có nghĩa là, tình trạng có sự ràng buộc với người gửi thông điệp.
Paṇṇattiṃ vāti sañcarittasikkhāpadasaṅkhātaṃ paṇṇattiṃ vā ajānato acittakamudīritanti sambandho.
Paṇṇattiṃ vā means the connection is that it is declared to be without intention for one who does not know the paṇṇatti (enactment), which is the sañcaritta training rule.
Hoặc điều chế định: cần liên kết rằng, nó được gọi là vô tâm đối với người không biết điều chế định được gọi là điều học về việc môi giới.
377. Sāsananti mātugāmassa, purisassa vā sāsanaṃ.
377. Sāsanaṃ means a message from a woman or a man.
377. Thông điệp: thông điệp của người nữ hoặc của người nam.
Kāyavikārenāti sīsakampanādinā kāyavikārena.
Kāyavikārenā means by a bodily gesture such as a nod of the head.
Bằng cử chỉ của thân: bằng cử chỉ của thân như gật đầu, v.v...
Gahetvāti paṭiggahetvā.
Gahetvā means having received.
Sau khi nhận: sau khi nhận lãnh.
Taṃ upagammāti paṭiggahitasāsanaṃ yassa vattabbaṃ hoti, taṃ mātugāmaṃ, purisaṃ vā upagamma.
Taṃ upagammā means having approached that woman or man to whom the received message is to be conveyed.
Đến gần người đó: đến gần người nữ hoặc người nam mà thông điệp đã nhận cần phải được truyền đạt.
Vīmaṃsitvāti taṃ kiccaṃ tīretvā.
Vīmaṃsitvā means having settled that matter.
Sau khi tìm hiểu: sau khi hoàn thành công việc đó.
Harantassāti paccāharantassa.
Harantassā means for one who brings back.
Đối với người mang về: đối với người báo lại.
Kāyato siyāti vacībhedaṃ vinā paṭiggahaṇādīnaṃ kāyeneva katattā kāyasamuṭṭhānatova saṅghādiseso hotīti attho.
Kāyato siyā means that the saṅghādisesa offense arises solely from the body, because the receiving and other actions are performed only by the body, without any verbal expression. This is the meaning.
Phát sinh từ thân: có nghĩa là, vì việc nhận lãnh, v.v... được thực hiện chỉ bằng thân mà không có sự biểu hiện bằng lời nói, nên tội saṅghādisesa chỉ phát sinh từ thân.
378. Itthiyā vacanaṃ sutvāti yojanā.
378. This is the connection: "having heard the woman's words."
378. Cần liên kết là: sau khi nghe lời của người nữ.
Yathā nisinnovāti pakatiyā nisinnaṭṭhāneyeva nisinno.
"While still seated" means remaining seated in the usual place.
Ngồi yên như cũ: ngồi yên tại nơi đã ngồi như thường lệ.
Taṃ vacanaṃ.
"That" refers to the message.
Lời đó.
Tatthevāgatassevāti yattha nisinno itthiyā sāsanaṃ paṭiggaṇhi, tameva āsanaṃ avijahitvā attanā nisinnaṭṭhānameva āgatassa sannisitabbapurisasseva, ettha ‘‘ārocetvā’’ti pāṭhaseso.
"To one who has come to that very place" means to a man who has come to the very place where one was seated and received the woman's message, without leaving that seat, to the very place where one was seated, as if to a man who is to be seated nearby; here, "having reported" is a remaining part of the text.
Chính cho người đến ngay tại đó: chính cho người đàn ông cần gặp, người đã đến ngay tại nơi mình đang ngồi, nơi đã nhận thông điệp của người nữ, mà không rời khỏi chỗ ngồi đó; ở đây, cần hiểu thêm từ “sau khi thông báo”.
Puna ‘‘ārocentassā’’ti idaṃ tatthevāgatāya tassā eva itthiyā evaṃ yojetabbaṃ.
Again, "to one who reports" should be connected in this way, referring to that very woman who has come to that very place.
Một lần nữa, “đối với người thông báo” này cần được liên kết như sau: chính cho người nữ ấy, người đã đến ngay tại đó.
Sāsanaṃ datvā gantvā puna tattheva āgatassa mātugāmasseva ñātamanantaraṃ kāyikakiriyaṃ vinā vacaneneva ārocentassāti attho.
The meaning is: having given the message, gone, and then returned to that very place, to the woman herself, immediately after knowing, without any bodily action, reporting merely by word of mouth.
Có nghĩa là, đối với người thông báo chỉ bằng lời nói, không có hành động thân thể nào xen vào, cho chính người nữ đã đến ngay tại đó sau khi đi và trao thông điệp.
Idaṃ itthiyā sāsanaṃ paṭiggahaṇādivasena vuttaṃ.
This is stated in terms of receiving a message from a woman, and so on.
Điều này được nói theo cách nhận lãnh thông điệp của người nữ, v.v...
Atha vā purisassa vacanaṃ sutvā yathānisinnova taṃ vacanaṃ itthiyā ārocetvā puna tatthevāgatasseva purisassa ārocentassāti evaṃ purisasandesaṃ paṭiggahaṇādivasenāpi yojanā kātabbā.
Alternatively, the connection should also be made in terms of receiving a man's message, and so on, as: having heard the man's words, while still seated, reporting that message to the woman, and then reporting to the man himself who has returned to that very place.
Hoặc, cũng cần áp dụng cách giải thích theo việc nhận lãnh thông điệp của người nam như sau: sau khi nghe lời của người nam, ngồi yên như cũ, thông báo lời đó cho người nữ, rồi lại thông báo cho chính người nam đã đến ngay tại đó.
Ettha ca tatthevāgatassāti upalakkhaṇaṃ.
And here, "to one who has come to that very place" is an indication.
Và ở đây, “người đến ngay tại đó” chỉ là một ví dụ.
Sāsanavacanamatteneva paṭiggahetvā, kiccantarena gantvā vā yadicchāvasena diṭṭhaṭṭhāne vā vatvā punapi tattheva diṭṭhaṭṭhāne puna ārocentassa ca vacaneneva samuṭṭhānabhāvo veditabbo.
It should be understood that the offense arises merely by word of mouth, even if one receives the message merely by word of mouth, goes for some other purpose, or speaks in a place seen at will, and then reports again in that very place where it was seen.
Cần hiểu rằng, sự phát sinh chỉ từ lời nói cũng xảy ra đối với người nhận lãnh chỉ bằng lời nói của thông điệp, rồi đi làm việc khác, nói tại nơi tình cờ gặp, rồi lại thông báo một lần nữa tại nơi tình cờ gặp lại.
379. ‘‘Alaṃ…pe… ajānato’’ti acittakattakāraṇaṃ vuttameva, kasmā puna ‘‘ajānantassa paṇṇatti’’nti vuttanti ce?
379. If it is asked why, after saying "enough...pe...without knowing" (referring to the reason for being unintentional), it is again stated "a rule for one who does not know"?
379. “Alaṃ... không biết” là nguyên nhân của sự vô tâm đã được nói đến, vậy tại sao lại nói một lần nữa là “người không biết điều chế định”?
Tadubhayassāpi visuṃ kāraṇābhāvaṃ viññāpetuṃ vuttanti veditabbaṃ.
It should be understood that it is stated to make known that there is no separate reason for both of these.
Cần biết rằng, điều này được nói để làm rõ rằng cả hai trường hợp đó đều không phải là nguyên nhân riêng biệt.
Naṃ vidhinti sāsanaṃ paṭiggahetvā āharitvā ārocetvā paccāharitvā ārocanasaṅkhātaṃ vidhānaṃ.
"That procedure" refers to the procedure of receiving a message, bringing it, reporting it, bringing back a reply, and reporting it.
Phương cách đó: phương cách bao gồm việc nhận lãnh thông điệp, mang đi, thông báo, mang về, và thông báo lại.
Arahatopīti khīṇāsavassapi, sekhaputhujjanānaṃ pagevāti ayamattho sambhāvanatthena api-saddena jotito.
"Even for an Arahant" means even for one whose taints are destroyed; the meaning that it is even more so for trainees and ordinary people is indicated by the word api (even) in the sense of possibility.
Arahatopī có nghĩa là, ngay cả đối với bậc đã tận diệt các lậu hoặc; huống hồ là các bậc hữu học và phàm phu, ý nghĩa này được làm sáng tỏ bởi từ api với nghĩa là bao gồm.
380. Jānitvāti alaṃvacanīyabhāvaṃ vā paṇṇattiṃ vā ubhayameva vā jānitvā.
380. "Having known" means having known either the state of being worthy of being addressed, or the rule, or both.
380. Jānitvā có nghĩa là, sau khi đã biết hoặc là tình trạng đáng bị khiển trách, hoặc là điều học, hoặc là cả hai.
Tathāti kāyavācato karontassāti iminā yojetabbaṃ.
"Thus" should be connected with "acting by body and speech."
Tathā có nghĩa là, đối với người đang thực hiện bằng thân và khẩu, nên được liên kết với từ này.
Sacittakehīti yathāvuttacittena sacittakehi.
"With intention" means with the intention as stated.
Sacittakehī có nghĩa là, với những thứ có tâm như đã được nói.
Tehevāti kāyādīhi tehi eva, ‘‘tīhevā’’tipi pāṭho.
"By those very ones" means by those very things such as the body; "by the three very ones" is also a reading.
Tehevā có nghĩa là, chỉ bằng chính những thứ ấy như thân, v.v., cũng có bản đọc là “tīhevā”.
381-2. Sayaṃyācitakehevāti ettha ‘‘upakaraṇehī’’ti pāṭhaseso, ‘‘purisaṃ dethā’’tiādinā nayena attanāva yācitvā gahitehi upakaraṇehevāti attho.
381-2. "By things begged by oneself": here, "implements" is a remaining part of the text. The meaning is: by implements obtained by begging oneself, in ways such as "give a man."
381-2. Sayaṃyācitakehevā, ở đây, phần còn thiếu của câu là “bằng các vật dụng”; có nghĩa là, bằng các vật dụng đã được nhận sau khi tự mình xin theo cách nói “hãy cho người nam”, v.v.
Yathāha ‘‘saññācikā nāma sayaṃ yācitvā purisampi purisattakarampi goṇampi sakaṭampi vāsimpi parasumpi kuṭhārimpi kudālampi nikhādanampī’’ti.
As it is said: "Begged by oneself means having begged a man, or a man's implement, or an ox, or a cart, or an adze, or an axe, or a hatchet, or a hoe, or a pickaxe."
Như đã nói: “Saññācikā là tự mình xin rồi nhận hoặc người nam, hoặc người làm công việc của người nam, hoặc con bò, hoặc cỗ xe, hoặc cái bào, hoặc cái búa, hoặc cái rìu, hoặc cái cuốc, hoặc cái thuổng”.
Ettha eva-kārena ayācitaṃ nivatteti.
Here, the particle eva (only) excludes what is not begged.
Ở đây, từ eva-kāra (chỉ) loại trừ trường hợp không xin.
Tena assāmikanti dīpitaṃ hoti.
Thereby, it is indicated that it is ownerless.
Qua đó, nó được chỉ ra là không có chủ sở hữu.
‘‘Kuṭika’’nti iminā ‘‘kuṭi nāma ullittā vā hoti avalittā vā ullittāvalittā vā’’ti (pārā. 349) vuttattā bhūmito paṭṭhāya bhitticchadanāni paṭicchādetvā mattikāya vā sudhāya vā dvāravātapānādialepokāsaṃ ṭhapetvā anto littabhāvena ullittānāmakaṃ vā tathā bahi littabhāvena avalittānāmakaṃ vā anto ca bahi ca littabhāvena ullittāvalittānāmakaṃ vā kuṭinti vuttaṃ hoti.
"Hut": by this, since it is stated "a hut is either plastered inside or plastered outside or plastered inside and outside," it is said that a hut is one that, starting from the ground, covers the walls and roof, leaving openings for doors, windows, etc., and is called ullitta if plastered inside, or avalitta if plastered outside, or ullittāvalitta if plastered both inside and outside.
Bằng từ “kuṭika”, vì đã được nói rằng “kuṭi là được trát bên trong, hoặc được trát bên ngoài, hoặc được trát cả trong lẫn ngoài”, nên được hiểu là kuṭi được gọi là ullittā vì được trát bên trong, hoặc avalittā vì được trát bên ngoài như vậy, hoặc ullittāvalittā vì được trát cả trong lẫn ngoài, sau khi đã che phủ các bức tường và mái nhà từ mặt đất trở lên bằng đất sét hoặc vôi, chừa lại chỗ cho cửa ra vào, cửa sổ, v.v. không trát.
Ettha ca tilakkhaṇaṃ paṭivijjhitvā tīṇi kilesamūlāni uppāṭetvā kālattayavatta sabbadhamme paṭivijjhitvā tibhuvanekapaṭisaraṇabhūtassa bhagavato dhammarājassa aṅgulaṃ pamāṇamajjhimapurisassa aṅgulato tivaṅgulaṃ hoti, ekā vidatthi tisso vidatthiyo honti, ekaṃ ratanaṃ tīṇi ratanāni hontīti evaṃ niyamitā sugatavidatthi ca vaḍḍhakiratanena diyaḍḍharatanappamāṇā hoti.
And here, having penetrated the three characteristics, having uprooted the three roots of defilement, having penetrated all phenomena pertaining to the three times, the finger of the Blessed One, the Dhamma-king, who is the sole refuge of the three worlds, is three finger-widths longer than the finger of an average man; one span is three spans; one cubit is three cubits. Thus, the regulated Sugata-span is one and a half cubits by the carpenter's cubit.
Ở đây, sau khi đã thâm nhập tam tướng, đã nhổ lên ba gốc rễ của phiền não, đã thâm nhập tất cả các pháp trong ba thời, ngón tay của Đức Thế Tôn, vị Pháp Vương, là nơi nương tựa duy nhất trong ba cõi, bằng ba lần ngón tay của một người đàn ông trung bình về kích thước; một vidatthi bằng ba vidatthi; một ratana bằng ba ratana, như vậy, sugatavidatthi đã được quy định là có kích thước bằng một ratana rưỡi theo ratana của thợ mộc.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sugatavidatthi nāma idāni majjhimassa purisassa tisso vidatthiyo vaḍḍhakihatthena diyaḍḍho hattho hotī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.348-349).
As it is stated in the commentary: "A Sugata-span is now three spans of a middle-sized man, which is one and a half cubits by a carpenter's cubit."
Như đã nói trong Aṭṭhakathā: “Sugatavidatthi là ba vidatthi của một người đàn ông trung bình hiện nay, bằng một hattha rưỡi theo hattha của thợ mộc”.
Tasmā sugatavidatthiyā dvādasa vaḍḍhakihatthena aṭṭhārasa hatthā honti.
Therefore, twelve Sugata-spans become eighteen cubits by a carpenter's cubit.
Do đó, mười hai sugatavidatthi bằng mười tám hattha theo hattha của thợ mộc.
‘‘Dīghaso dvādasa vidatthiyo sugatavidatthiyāti bāhirimena mānenā’’ti (pārā. 349) padabhājane vuttattā antimaṃ sudhālepaṃ aggahetvā thusamattikapariyantena vā mahāmattikapariyantena vā bāhirantato aṭṭhārasahatthappamāṇaṃ, ‘‘tiriyaṃ sattantarāti abbhantarimena mānenā’’ti (pārā. 349) padabhājane vuttattā abbhantarimena puthulato dvādasaṅgulādhikadasahatthappamāṇañca kuṭiyā pamāṇanti gahetabbaṃ.
Since it is stated in the word analysis: "Twelve spans in length by Sugata-span, by external measurement," the measurement of the hut is to be taken as eighteen cubits from the outer edge, not including the final plaster coat, either up to the husk-level or up to the large-material level; and since it is stated in the word analysis: "Seven spans across, by internal measurement," the width is to be taken as ten cubits and twelve finger-breadths by internal measurement.
Vì trong Padabhājana đã nói: “chiều dài mười hai vidatthi theo sugatavidatthi là theo số đo bên ngoài”, nên phải hiểu rằng kích thước của kuṭi là mười tám hattha tính từ mép ngoài, không tính lớp vôi cuối cùng mà tính đến lớp trấu-đất sét hoặc lớp đất sét dày; và vì trong Padabhājana đã nói: “chiều ngang bảy (vidatthi) ở khoảng giữa là theo số đo bên trong”, nên kích thước chiều rộng bên trong là mười hattha cộng thêm mười hai aṅgula.
Evaṃ ṭhitapamāṇato dīghato puthulato vā ubhato vā kesaggamattādhikāpi kuṭi āpattiyā aṅgaṃ hotīti dassetuṃ ‘‘appamāṇika’’nti āhāti saṅkhepato veditabbaṃ.
It should be briefly understood that the phrase "of immeasurable size" is stated to show that a hut exceeding this established measurement, whether in length, width, or both, even by a hair's breadth, constitutes an offense.
Để chỉ ra rằng một cái kuṭi dù chỉ vượt quá một sợi tóc về chiều dài, chiều rộng, hoặc cả hai so với kích thước đã được xác định như vậy cũng trở thành một yếu tố của tội, nên ngài đã nói “appamāṇika”, điều này cần được hiểu một cách tóm tắt.
Attuddesanti uddisitabboti uddeso, attā uddeso etissāti attuddesā, kuṭi, taṃ attuddesaṃ.
Attuddesaṃ means that which is to be designated is uddesa; that which has oneself as its designation is attuddesā, the hut; that hut is attuddesaṃ.
Attuddesa: được chỉ định là uddesa, tự mình là uddesa của nó nên là attuddesā, tức là cái kuṭi, đó là attuddesaṃ.
‘‘Attuddesanti attano atthāyā’’ti padabhājane vuttattā ‘‘mayhaṃ esā vāsatthāya bhavissatī’’ti attānaṃ uddisitvāti attho.
Since it is stated in the word analysis: "Attuddesaṃ means for one's own purpose," the meaning is "having designated it for oneself, thinking, 'This will be for my dwelling.'"
Vì trong Padabhājana đã nói: “attuddesaṃ là vì lợi ích của chính mình”, nên có nghĩa là, sau khi đã chỉ định cho chính mình rằng “cái này sẽ là nơi ở của ta”.
‘‘Karontassā’’ti idaṃ ‘‘kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā’’ti padabhājane vuttanayena payojakakattuno ca gahetabbattā upalakkhaṇanti gahetabbaṃ.
The word "karontassā" should be taken as an indication, because it includes the causative agent, as stated in the word analysis: "Kārayamānenāti means one who is doing or one who is causing to be done."
“Karontassā”, từ này cần được hiểu là một ví dụ điển hình, vì nó cũng áp dụng cho người chủ động sai khiến, theo cách đã được nói trong Padabhājana: “kārayamānena có nghĩa là đang làm hoặc đang sai làm”.
Tathāti teneva pakārena, yehi assāmikatādīhi pakārehi yuttaṃ pamāṇātikkantaṃ kuṭiṃ karontassa āpatti, teheva pakārehi yuttaṃ adesitavatthukampi kuṭiṃ karontassāti.
Tathā means in the same manner; that is, just as an offense arises for one who builds a hut exceeding the measurement and associated with factors such as being ownerless, an offense also arises for one who builds a hut with an undesignated site, associated with the same factors.
Tathā có nghĩa là, theo cùng một cách thức; đối với người đang làm một cái kuṭi không có nền đất được chỉ định, mà lại có những đặc điểm giống như những đặc điểm không có chủ sở hữu, v.v., mà khi làm một cái kuṭi vượt quá kích thước thì phạm tội.
Iminā appamāṇikaṃ viya adesitavatthukampi visuṃyeva āpattiyā padhānaṅganti.
By this, it is meant that an undesignated site, like an immeasurable size, is also a principal factor for an offense in itself.
Qua đó, (cho thấy rằng) việc không có nền đất được chỉ định, cũng giống như việc vượt quá kích thước, tự nó là một yếu tố chính của tội.
Vasati etthāti vatthu, bhūmi, sā adesitā etissāti adesitavatthukā, kuṭi, taṃ adesitavatthukaṃ.
That in which one dwells is vatthu, the ground; that which has an undesignated site is adesitavatthukā, the hut; that is adesitavatthukaṃ.
Nơi người ta ở là vatthu, tức là nền đất; nền đất đó không được chỉ định cho nó nên là adesitavatthukā, tức là cái kuṭi, đó là adesitavatthukaṃ.
Kiṃ vuttaṃ hoti?
What is meant?
Điều gì đã được nói?
Tena kuṭikārena bhikkhunā kuṭivatthuṃ sodhetvā samatalaṃ kāretvā saṅghaṃ upasaṅkamitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā ‘‘ahaṃ bhante saññācikāya kuṭiṃ kattukāmo assāmikaṃ attuddesaṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ kuṭivatthuolokanaṃ yācāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā yācitena saṅghena vā saṅghena ñattidutiyāya kammavācāya sammatehi byattehi paṭibalehi dvīhi bhikkhūhi vā tena saddhiṃ gantvā kuṭivatthuṃ oloketvā sārambhabhāvaṃ vā aparikkamanabhāvaṃ vā ubhayameva vā passantehi ‘‘māyidha karī’’ti nivāretvā anārambhaṃ ce hoti saparikkamanaṃ, āgantvā saṅghassa ārocite kuṭikārakeneva bhikkhunā pubbe vuttanayena saṅghaṃ upasaṅkamitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā ‘‘ahaṃ bhante saññācikāya kuṭiṃ kattukāmo assāmikaṃ attuddesaṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ kuṭivatthudesanaṃ yācāmī’’ti tikkhattuṃ vatvā yācite vuḍḍhānumatena byattena bhikkhunā paṭibalena ñattidutiyāya kammavācāya desetvā niyyāditakuṭivatthussa abhāvā adesitavatthukaṃ, teneva assāmikatādipakārena yuttaṃ yathāvuttappakāraṃ kuṭikaṃ attanā yācitehi upakaraṇehi karontassa, kārāpentassa cāti vuttaṃ hoti.
It is meant that a bhikkhu who is building a hut, having cleared the hut site and made it level, should approach the Saṅgha, pay homage to the feet of the elder bhikkhus, sit in a squatting posture, raise his joined hands in salutation, and say three times: "Venerable sirs, I wish to build a hut by request, ownerless and for my own use. Therefore, venerable sirs, I request the Saṅgha to inspect the hut site." When requested, the Saṅgha, or two bhikkhus who are competent and capable, appointed by the Saṅgha with a ñatti-dutiya kammavācā, should go with him, inspect the hut site, and if they see that it is contentious or without proper access, or both, they should prevent him, saying: "Do not build here." If it is not contentious and has proper access, and they report this to the Saṅgha upon their return, then the bhikkhu building the hut, in the manner previously described, should approach the Saṅgha, pay homage to the feet of the elder bhikkhus, sit in a squatting posture, raise his joined hands in salutation, and say three times: "Venerable sirs, I wish to build a hut by request, ownerless and for my own use. Therefore, venerable sirs, I request the Saṅgha to designate the hut site." When requested, if there is no hut site designated and assigned by a competent bhikkhu, with the elders' approval, through a ñatti-dutiya kammavācā, then it is an undesignated site. An offense arises for one who builds or causes to be built such a hut of the aforementioned type, associated with being ownerless and other factors, using materials requested by himself.
Điều đã được nói là: vị tỳ khưu làm kuṭi đó, sau khi dọn dẹp và san bằng nền đất của kuṭi, đến gặp Tăng chúng, đảnh lễ dưới chân các vị tỳ khưu trưởng lão, ngồi xổm, chắp tay và nói ba lần: “Kính bạch chư Tôn giả, con muốn làm một cái kuṭi bằng vật liệu xin được, không có chủ sở hữu, cho chính mình. Kính bạch chư Tôn giả, con xin Tăng chúng xem xét nền đất của kuṭi”; sau khi đã xin, nếu Tăng chúng hoặc hai vị tỳ khưu có năng lực, có khả năng, được Tăng chúng đồng thuận bằng một ñattidutiyakammavācā, đi cùng vị ấy, xem xét nền đất của kuṭi và thấy có sự tranh chấp hoặc không có lối đi xung quanh, hoặc cả hai, thì ngăn cản rằng “đừng làm ở đây”; nếu không có sự tranh chấp và có lối đi xung quanh, sau khi đã trở về và báo cáo cho Tăng chúng, chính vị tỳ khưu làm kuṭi đó lại đến gặp Tăng chúng theo cách đã nói ở trên, đảnh lễ dưới chân các vị tỳ khưu trưởng lão, ngồi xổm, chắp tay và nói ba lần: “Kính bạch chư Tôn giả, con muốn làm một cái kuṭi bằng vật liệu xin được, không có chủ sở hữu, cho chính mình. Kính bạch chư Tôn giả, con xin Tăng chúng chỉ định nền đất của kuṭi”; sau khi đã xin, do không có nền đất của kuṭi được một vị tỳ khưu có năng lực, có khả năng, chỉ định và giao phó bằng một ñattidutiyakammavācā với sự đồng thuận của các vị trưởng lão, nên nó là adesitavatthukaṃ (không có nền đất được chỉ định); đối với người đang làm hoặc đang sai làm một cái kuṭi như đã nói, có những đặc điểm như không có chủ sở hữu, v.v., bằng các vật dụng do chính mình xin.
Dve saṅghādisesā hontīti ‘‘bhikkhū vā anabhineyya vatthudesanāya, pamāṇaṃ vā atikkāmeyya, saṅghādiseso’’ti (pārā. 348) tulyabalatāsūcakena vā-saddena sampiṇḍitvā vuttaaṅgadvayasahitattā dve saṅghādisesā hontīti attho.
Two Saṅghādisesas arise means that because it is associated with the two factors mentioned together by the word vā (or), which indicates equal weight—"if a bhikkhu either does not obtain designation of the site, or exceeds the measurement, a Saṅghādisesa"—therefore, two Saṅghādisesas arise.
Dve saṅghādisesā hontī có nghĩa là, vì nó bao gồm hai yếu tố được nói gộp lại bằng từ vā, một từ chỉ sự tương đương về hiệu lực, trong câu “hoặc các vị tỳ khưu không chỉ định nền đất, hoặc vượt quá kích thước, phạm saṅghādisesa”, nên có hai tội saṅghādisesa.
Yathāha ‘‘bhikkhu kuṭiṃ karoti adesitavatthukaṃ pamāṇātikkantaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti dvinnaṃ saṅghādisesāna’’nti (pārā. 355) ca ‘‘bhikkhukuṭiṃ karoti adesitavatthukaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesassā’’ti (pārā. 354) ca ‘‘bhikkhu kuṭiṃ karoti pamāṇātikkantaṃ anārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti saṅghādisesassā’’ti (pārā. 355) ca vuttattā dvīsu aṅgesu ekaṃ ce, ekova saṅghādiseso hotīti.
As it is said: "If a bhikkhu builds a hut on a site not designated, exceeding the measure, without danger, and with a circumambulatory path, there is an offense of two Saṅghādisesas." And: "If a bhikkhu builds a hut on a site not designated, without danger, and with a circumambulatory path, there is an offense of Saṅghādisesa." And: "If a bhikkhu builds a hut exceeding the measure, without danger, and with a circumambulatory path, there is an offense of Saṅghādisesa." Because it is stated thus, if one of the two factors is present, there is only one Saṅghādisesa.
Như đã nói: “Vị tỳ khưu làm một cái kuṭi không có nền đất được chỉ định, vượt quá kích thước, không có tranh chấp, có lối đi xung quanh, phạm hai tội saṅghādisesa”; và “Vị tỳ khưu làm một cái kuṭi không có nền đất được chỉ định, không có tranh chấp, có lối đi xung quanh, phạm tội saṅghādisesa”; và “Vị tỳ khưu làm một cái kuṭi vượt quá kích thước, không có tranh chấp, có lối đi xung quanh, phạm tội saṅghādisesa”, do đó, nếu chỉ có một trong hai yếu tố, thì chỉ có một tội saṅghādisesa.
Taṃ pana ‘‘sace ekavipannā sā, garukaṃ ekakaṃ siyā’’ti vakkhati.
This will be explained as: "If it is deficient in one (factor), it would be a single grave offense."
Điều đó sẽ được nói trong câu: “sace ekavipannā sā, garukaṃ ekakaṃ siyā” (nếu nó chỉ sai phạm một điều, thì chỉ có một tội nặng).
Sārambhādīsūti ettha sārambha-saddo sopaddavapariyāyo.
Here, in sārambhādīsu (etc. with danger), the word sārambha is a synonym for sopaddava (with danger).
Trong câu “Sārambhādīsu”, từ “sārambha” ở đây là đồng nghĩa với “có tai họa”.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sārambhaṃ anārambhanti saupaddavaṃ anupaddava’’nti (pārā. aṭṭha. 2.348-349).
As it is said in the Commentary: "Sārambha and anārambha mean with danger and without danger."
Như đã được nói trong Chú giải: “‘Sārambhaṃ anārambhan’ có nghĩa là có tai họa, không có tai họa”.
Ettha ‘‘setaṃ chāgamārabhetha yajamāno’’ti payoge viya ā-pubbassa rabhassa hiṃsatthepi dissamānattā kattusādhano ārambha-saddo hiṃsakānaṃ kipillikādisattānaṃ vācako bhavatīti taṃsahitaṭṭhānaṃ sārambhaṃ nāma hoti.
Here, just as in the usage "one should slaughter a white goat when sacrificing," because the prefix ā- with the root rabh is also seen in the sense of harming, the agentive noun ārambha becomes a designation for harmful creatures like ants, etc.; thus, a place inhabited by them is called sārambha.
Ở đây, vì động từ căn rabh có tiếp đầu ngữ ā cũng được thấy mang nghĩa sát hại, như trong cách dùng “người tế lễ nên giết con dê trắng”, nên từ “ārambha” được thành lập theo nghĩa chủ động trở thành từ chỉ các loài sinh vật gây hại như kiến, v.v. Do đó, nơi chốn cùng với chúng được gọi là sārambha.
Teneva padabhājanepi vuttaṃ ‘‘sārambhaṃ nāma kipillikānaṃ vā āsayo hoti, upacikānaṃ vā, undūrānaṃ vā, ahīnaṃ vā, vicchikānaṃ vā, satapadīnaṃ vā, hatthīnaṃ vā, assānaṃ vā, sīhānaṃ vā, byagghānaṃ vā…pe… āsayo hotī’’ti (pārā. 353).
Therefore, it is also stated in the Word-by-Word Explanation: "Sārambha is a place where ants dwell, or termites, or rats, or snakes, or scorpions, or centipedes, or elephants, or horses, or lions, or tigers…etc… it is a dwelling place."
Chính vì thế, trong Phân tích Từ ngữ cũng đã nói: “‘Sārambha’ là nơi ở của kiến, hoặc của mối, hoặc của chuột, hoặc của rắn, hoặc của bọ cạp, hoặc của rết, hoặc của voi, hoặc của ngựa, hoặc của sư tử, hoặc của cọp… … là nơi ở”.
Evaṃ vuttasārambhaaparikkamanasaṅkhātaaṅgadvayena yuttaṃ ce, dve dukkaṭāni honti.
If it is endowed with these two factors, namely sārambha and aparikkamana, there are two dukkata offenses.
Nếu hội đủ cả hai yếu tố đã nói, tức là sārambha và aparikkamana, thì có hai tội dukkaṭa.
Yathāha ‘‘bhikkhu kuṭiṃ karoti desitavatthukaṃ pamāṇikaṃ sārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dvinnaṃ dukkaṭāna’’nti (pārā. 355).
As it is said: "If a bhikkhu builds a hut on a designated site, of the proper measure, with danger, and without a circumambulatory path, there is an offense of two dukkata."
Như đã nói: “Vị tỳ khưu làm một cốc liêu, có đất đã được chỉ định, đúng kích cỡ, có sārambha, không có lối đi xung quanh, phạm hai tội dukkaṭa”.
Ekaṃ ce, ekameva hoti.
If there is only one, there is only one (dukkata).
Nếu chỉ có một yếu tố, thì chỉ có một tội.
Yathāha ‘‘bhikkhu kuṭiṃ karoti desitavatthukaṃ pamāṇikaṃ sārambhaṃ saparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassa.
As it is said: "If a bhikkhu builds a hut on a designated site, of the proper measure, with danger, and with a circumambulatory path, there is an offense of dukkata.
Như đã nói: “Vị tỳ khưu làm một cốc liêu, có đất đã được chỉ định, đúng kích cỡ, có sārambha, có lối đi xung quanh, phạm tội dukkaṭa.
Bhikkhu kuṭiṃ karoti desitavatthukaṃ pamāṇikaṃ anārambhaṃ aparikkamanaṃ, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 355) etaṃ tayampi ‘‘sārambhādīsu dukkaṭa’’nti sāmaññena saṅgahitanti daṭṭhabbaṃ.
If a bhikkhu builds a hut on a designated site, of the proper measure, without danger, and without a circumambulatory path, there is an offense of dukkata." These three are to be understood as generally included under "dukkata in sārambhādi."
Vị tỳ khưu làm một cốc liêu, có đất đã được chỉ định, đúng kích cỡ, không có sārambha, không có lối đi xung quanh, phạm tội dukkaṭa”. Cần thấy rằng cả ba trường hợp này đều được bao gồm một cách tổng quát trong câu “phạm tội dukkaṭa trong các trường hợp có sārambha, v.v.”.
Ekaṃ aṅgaṃ pamāṇikattaṃ vā desitavatthukattaṃ vā vipannaṃ etissāti ekavipannā.
Ekavipannā means that one factor, either being of the proper measure or being on a designated site, is deficient in it.
Ekavipannā là (cốc liêu) có một yếu tố bị sai phạm, hoặc là yếu tố đúng kích cỡ, hoặc là yếu tố đất đã được chỉ định.
Pubbe vuttatthānaṃ saṅghādisesādipadānamattho vuttanayeneva veditabbo.
The meaning of terms like Saṅghādisesa, etc., mentioned previously, should be understood in the same way as explained.
Ý nghĩa của các từ như saṅghādisesa, v.v., đã được đề cập trước đây, cần được hiểu theo cách đã giải thích.
Sāti yathāvuttalakkhaṇakuṭi.
Sā refers to the hut with the characteristics described.
Sā là cốc liêu có các đặc điểm như đã nói.
383. Idāni imasmiṃ sikkhāpade aṭṭhuppattiyaṃ ‘‘te yācanabahulā viññattibahulā viharanti ‘purisaṃ detha purisattakaraṃ dethā’’tiādi pāḷiyā (pārā. 342) aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.342) āgataṃ kappiyākappiyavinicchayaṃ saṅkhepato dassetumāha ‘‘purisa’’ntiādi.
383. Now, to briefly show the determination of what is allowable and not allowable, which appears in the Pāḷi and Commentary concerning the origin story of this training rule, starting with the phrase "They live asking frequently, begging frequently: 'Give a man, give a man to help with work'," it says "purisa" etc.
383. Bây giờ, để trình bày một cách tóm tắt phần phân định về những gì hợp lệ và không hợp lệ đã được đề cập trong Chánh tạng và Chú giải liên quan đến việc phát sinh học giới này, trong đoạn “họ sống xin xỏ nhiều, thỉnh cầu nhiều: ‘Hãy cho người, hãy cho người làm công’…”, ngài nói “purisaṃ” (người), v.v.
Kammasahāyatthāyāti kismiñci kamme sahāyabhāvāya, kammakaraṇatthāyāti vuttaṃ hoti.
Kammasahāyatthāya means for the purpose of being a helper in some work; it means for the purpose of doing work.
Kammasahāyatthāya có nghĩa là để trợ giúp trong một công việc nào đó, tức là để làm công việc.
‘‘Itthannāmaṃ kammaṃ kātuṃ purisaṃ laddhuṃ vaṭṭatī’’ti yācituṃ vaṭṭatīti attho.
The meaning is that it is allowable to ask, "It is allowable to obtain a man to do such-and-such work."
“Được phép xin một người để làm công việc tên là như thế này”, nghĩa là được phép xin.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘kammakaraṇatthāya ‘purisaṃ dethā’ti yācituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.342).
As it is said in the Commentary: "It is allowable to ask, 'Give a man' for the purpose of doing work."
Như đã nói trong Chú giải: “Được phép xin ‘hãy cho người’ để làm công việc”.
Mūlacchejjavasenāti sāmikānaṃ āyattabhāvasaṅkhātamūlassa chindanavasena, attano āyattabhāvakaraṇavasenāti vuttaṃ hoti.
Mūlacchejjavasena means by way of severing the root, which is the state of being dependent on the owners; it means by way of making it dependent on oneself.
Mūlacchejjavasena có nghĩa là bằng cách cắt đứt gốc rễ, tức là quyền sở hữu của chủ, nói cách khác là bằng cách biến thành sở hữu của mình.
384. Avajjanti vajjarahitaṃ, niddosanti attho.
384. Avajja means free from fault, meaning blameless.
384. Avajjaṃ là không có lỗi, nghĩa là không có tội.
Migaluddakamacchabandhakādīnaṃ sakakammaṃ vajjakammaṃ nāma.
The work of hunters, fishers, and others is called blameworthy work.
Công việc của thợ săn thú, người đánh cá, v.v., được gọi là công việc có lỗi.
Tasmā migaluddakādayo hatthakammaṃ yācantena pana ‘‘tumhākaṃ hatthakammaṃ dethā’’ti, ‘‘hatthakammaṃ dātabba’’nti sāmaññena avatvā ‘‘itthannāmaṃ kammaṃ dātabba’’nti visesetvāyeva yācitabbaṃ.
Therefore, when requesting manual labor from hunters and others, one should not say generally, "Give your manual labor," or "Manual labor should be given," but should specify, "Such-and-such work should be given," and only then make the request.
Do đó, khi xin công lao động từ thợ săn thú, v.v., không nên nói chung chung rằng “hãy cho công lao động của quý vị” hay “công lao động nên được cho”, mà phải xin một cách cụ thể rằng “công việc tên là như thế này nên được cho”.
Luddake vā itare vā nikkamme ayācitvāpi yathāruci kammaṃ kārāpetuṃ vaṭṭati.
It is permissible to have work done as one wishes, even without requesting it from hunters or others who are unemployed.
Đối với thợ săn hoặc những người khác không có việc làm, dù không xin cũng được phép yêu cầu họ làm công việc theo ý muốn.
Hatthakammayācanāya sabbathāpi kappiyabhāvaṃ dīpetuṃ taṃtaṃsippike yācitvā mahantampi pāsādaṃ kārāpentena hatthakamme yācite attano anokāsabhāvaṃ ñatvā aññesaṃ karontānaṃ dātabbaṃ mūlaṃ diyyamānaṃ adhivāsetuṃ vaṭṭatīti vitthārato aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.342 atthatosamānaṃ) vuttattā kusalānaṃ atthaṃ aparihāpentena kappiyena sāruppena payogena yācitabbaṃ.
To show that requesting manual labor is permissible in all respects, it is stated in detail in the commentary that when one has a large palace built by requesting it from various artisans, and manual labor is requested, knowing one's own lack of opportunity, it is permissible to accept the payment given to those who do work for others; therefore, it should be requested with a suitable and permissible method, without hindering the welfare of the skillful.
Để chỉ rõ rằng việc xin công lao động là hoàn toàn hợp lệ, Chú giải đã giải thích chi tiết rằng, khi xin các thợ thủ công khác nhau để xây dựng một công trình lớn như một ngôi lầu đài, nếu họ nói rằng không có cơ hội làm công lao động được xin, thì được phép chấp thuận tiền công được trao cho những người khác đang làm việc. Do đó, cần phải xin bằng một phương cách thích hợp và hợp lệ, không làm tổn hại đến lợi ích của những người có kỹ năng.
Yācitakammaṃ kātuṃ asamatthehi karontānaṃ diyyamānaṃ hatthakammamūlaṃ kammaṃ kārāpetvā kammakārake dassetvā dāpetabbaṃ.
For those unable to perform the requested work, the payment for manual labor given to those who do perform it should be shown to the workers after the work is done, and then given.
Đối với những người không có khả năng làm công việc đã được xin, tiền công lao động được trao cho những người làm việc nên được trao sau khi đã yêu cầu họ làm việc và chỉ cho họ những người thợ.
Evaṃ yācanāya anavajjabhāve aṭṭhakathāgataṃ kāraṇaṃ dassetumāha ‘‘hatthakammampī’’tiādi.
Thus, to show the blamelessness of such a request, the reason found in the commentary is given, starting with "hatthakammampī" (manual labor too).
Để chỉ ra lý do được đề cập trong Chú giải về tính không có lỗi của việc xin như vậy, ngài nói “hatthakammampi” (công lao động cũng vậy), v.v.
Pi-saddo avadhāraṇe, padapūraṇe vā.
The word pi is for emphasis or as a particle.
Từ “pi” có nghĩa nhấn mạnh, hoặc chỉ để điền vào câu.
Hi-saddo hetumhi.
The word hi is for cause.
Từ “hi” chỉ nguyên nhân.
Yasmā idaṃ hatthakammaṃ kiñci vatthu na hoti, tasmā anavajjameva hatthakammaṃ yācituṃ pana vaṭṭatīti.
Since this manual labor is not a certain object, it is therefore permissible to request blameless manual labor.
Vì công lao động này không phải là một vật gì, nên được phép xin công lao động không có lỗi.
385. Ñātakādiketi ñātakapavārite.
385. Ñātakādike means relatives and those who have been invited.
385. Ñātakādike là người quen và người đã thỉnh mời.
Ṭhapetvāti vajjetvā.
Ṭhapetvā means excluding.
Ṭhapetvā là ngoại trừ.
Goṇamāyācamānassāti aññātakaappavārite tāvakālikaṃ vinā kevalaṃ kammakaraṇatthāya goṇaṃ yācantassa.
Goṇamāyācamānassā means one who requests an ox from an unknown person who has not been invited, not merely for a temporary period, but solely for the purpose of doing work.
Goṇamāyācamānassa là của người xin một con bò chỉ để làm việc, không phải để mượn tạm thời, từ những người không phải là người quen và chưa thỉnh mời.
Tesupīti ñātakādīsupi mūlacchejjena goṇamāyācanassa dukkaṭanti yojanā.
Tesupī means that requesting an ox from relatives and others, with a complete severance of ownership, is a dukkaṭa.
Tesupi có nghĩa là, ngay cả đối với người quen, v.v., việc xin một con bò bằng cách cắt đứt quyền sở hữu cũng phạm tội dukkaṭa.
‘‘Tāvakālikanayena sabbattha vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.342) aṭṭhakathāvacanato yāva kammakaraṇakālaṃ, tāva niyametvā ñātakaaññātakapavāritaappavārite sabbepi yācituṃ vaṭṭati.
According to the commentary's statement, "It is permissible everywhere in a temporary manner," it is permissible to request from all—relatives, non-relatives, invited, and uninvited—by specifying the duration until the work is done.
Do câu trong Chú giải “theo cách mượn tạm thời thì được phép ở mọi nơi”, nên được phép xin từ tất cả mọi người, dù là người quen hay không quen, đã thỉnh mời hay chưa thỉnh mời, bằng cách quy định thời gian cho đến khi công việc hoàn thành.
Tathā yācitvā vā ayācitvā vā gahito ce, rakkhitvā paṭijaggitvā sāmikānaṃ niyyādetabbo, goṇe vā naṭṭhe visāṇe vā bhinne sāmikesu asampaṭicchantesu bhaṇḍadeyyaṃ.
Likewise, if it is taken, whether requested or not, it should be cared for and returned to the owners; if the ox is lost or its horns are broken, and the owners do not accept it, compensation for the goods must be given.
Nếu con bò được lấy sau khi đã xin hoặc không xin như vậy, thì phải chăm sóc, trông nom và trả lại cho chủ. Nếu con bò bị mất hoặc sừng bị gãy, và chủ không chấp nhận, thì phải đền bù vật phẩm.
386. Demāti ettha ‘‘tumhāka’’nti pāṭhaseso.
386. In Demā, the remaining part of the text is "tumhākaṃ" (to you).
386. Trong câu “Demā” (chúng tôi cho), cần hiểu là có từ “cho quý vị” được thêm vào.
‘‘Vihārassa demā’ti vutte pana ‘ārāmikānaṃ ācikkhatha paṭijagganatthāyā’ti vattabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.342) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
It is stated in the commentary that "if it is said, 'We give it to the monastery,' then one should say, 'Tell the monastery attendants to take care of it'."
Trong Chú giải có nói: “Khi họ nói ‘chúng tôi cho tịnh xá’, thì nên nói rằng ‘hãy báo cho những người chăm sóc vườn chùa để họ trông nom’”.
Sakaṭavinicchayassāpi goṇavinicchayena samānattā taṃ avatvā visesamattameva dassetumāha ‘‘sakaṭaṃ…pe… vaṭṭatī’’ti.
Since the decision regarding carts is similar to the decision regarding oxen, without stating that, only to show the difference, it is said "sakaṭaṃ…pe… vaṭṭatī" (a cart…etc…is permissible).
Vì phần phân định về xe bò cũng tương tự như phần phân định về con bò, nên ngài không nói về điều đó mà chỉ trình bày điểm khác biệt: “sakaṭaṃ…pe… vaṭṭatī” (xe bò… … được phép).
‘‘Tumhākaṃ demāti vutte’’ti ānetvā sambandhitabbaṃ.
It should be connected by bringing in "tumhākaṃ demāti vutte" (if it is said, 'We give it to you').
Cần liên kết bằng cách thêm vào câu “khi họ nói ‘chúng tôi cho chính quý vị’”.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tumhākameva demāti vutte dārubhaṇḍaṃ nāma sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.342).
As stated in the commentary, "If it is said, 'We give it only to you,' then it is permissible to accept timber material."
Như đã nói trong Chú giải: “Khi họ nói ‘chúng tôi cho chính quý vị’, thì được phép nhận vật dụng bằng gỗ”.
387. Kuṭhārādīsūti ettha ādi-saddena nikhādanaṃ saṅgaṇhāti.
387. In Kuṭhārādīsū, the word ādi includes digging tools.
387. Trong câu “Kuṭhārādīsū” (trong các trường hợp cái rìu, v.v.), từ “ādi” (v.v.) bao gồm cả cái mai.
Ayaṃ nayo veditabboti pāṭhaseso.
The remaining part of the text is "this method should be known."
Cần hiểu rằng cách thức này nên được biết đến.
‘‘Sakaṭaṃ goṇo viya tāvakālikaṃ akatvā aññātakaappavārite na yācitabbaṃ, mūlacchejjavasena aññātakaappavārite na yācitabbaṃ, tāvakālikaṃ yācitabba’’nti vinicchayo ca ‘‘sakaṭaṃ…pe… vaṭṭatī’’ti visesavinicchayo cāti ayaṃ nayo vāsiādīsu ca veditabboti attho.
The meaning is that the decision that "a cart, unlike an ox, should not be requested temporarily from unknown, uninvited persons, and should not be requested from unknown, uninvited persons with a complete severance of ownership, but should be requested temporarily," and the specific decision that "a cart…etc…is permissible," this method should also be known for axes and so on.
Nghĩa là, cách thức phân định rằng “không được xin xe bò từ người không quen và chưa thỉnh mời mà không mượn tạm thời như con bò; không được xin bằng cách cắt đứt quyền sở hữu từ người không quen và chưa thỉnh mời; được phép xin mượn tạm thời” và phần phân định đặc biệt “xe bò… … được phép” này cũng cần được biết đến trong các trường hợp cái búa, v.v.
Anajjhāvutthakanti kenaci ‘‘mameta’’nti apariggahitaṃ, ‘‘rakkhitagopitaṭṭhāneyeva hi viññatti nāma vuccatī’’ti aṭṭhakathāvacanato arakkhitāgopitakanti vuttaṃ hoti.
Anajjhāvutthakaṃ means not appropriated by anyone saying "this is mine," and according to the commentary's statement, "a request is said to be made only in a place that is guarded and protected," it means that which is unguarded and unprotected.
Anajjhāvutthaka có nghĩa là không được ai chiếm hữu rằng “đây là của tôi”. Do lời của Chú giải rằng “quả thật, sự xin (viññatti) chỉ được nói đến ở nơi được giữ gìn, được bảo vệ”, nên được nói là không được giữ gìn, không được bảo vệ.
Aṭṭhakathāya valliādivinicchayampi vatvā ‘‘anajjhāvutthakaṃ pana yaṃ kiñci āharāpetuṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.342) vuttattā sabbanti idha vuttagoṇādikañca vakkhamānavalliādikañca gahetabbaṃ.
Since the commentary, after stating the decision regarding creepers and so on, says, "It is permissible to have anything that is unappropriated brought," sabbaṃ here should include the oxen mentioned earlier and the creepers and so on to be mentioned later.
Trong Chú giải, sau khi đã nói về sự phân định liên quan đến dây leo v.v., vì có nói rằng “còn đối với vật không có người chiếm hữu, được phép cho mang đến bất cứ thứ gì”, nên từ tất cả ở đây cần được hiểu là bao gồm cả trâu bò v.v. đã được nói đến và dây leo v.v. sẽ được nói đến.
Iminā pubbe vuttavinicchayassa rakkhitagopitavisayattaṃ dīpitaṃ hoti.
By this, it is shown that the previously mentioned decision pertains to what is guarded and protected.
Qua điều này, sự phân định đã nói ở trước được chỉ rõ là có đối tượng là vật được giữ gìn, được bảo vệ.
Harāpetumpi vaṭṭatīti ettha api-saddena pageva kenaci haritvā dinnanti dīpeti.
In Harāpetumpi vaṭṭatī (it is permissible to have it brought), the word api indicates that it was already brought and given by someone.
Ở đây, trong câu cũng được phép cho mang đến, từ api chỉ rõ rằng huống nữa là vật đã được ai đó mang đến và dâng cho.
388. Valliādimhīti ādi-saddena vettamuñjatiṇamattikā saṅgaṇhāti.
In 'valli and so on', the word 'and so on' includes cane, muñja grass, ordinary grass, and clay.
388. Trong dây leo v.v., từ ādi (v.v.) bao gồm mây, cỏ muñja, đất sét.
Ettha muñjapabbajatiṇaṃ vinā gehacchādanatiṇaṃ tiṇaṃ nāma.
Here, 'grass' refers to grass for roofing houses, excluding muñja and pabbaja grass.
Ở đây, ngoại trừ cỏ muñja và cỏ pabbaja, cỏ lợp nhà được gọi là cỏ.
Garubhaṇḍappahonaketi ‘‘valli aḍḍhabāhumattāpī’’tiādinā nayena vuttalakkhaṇe garubhaṇḍappahonake.
In 'sufficient for heavy requisites', it refers to that which is sufficient for heavy requisites, having the characteristics stated by the method beginning with "even a creeper half an arm's length".
Đủ để làm vật nặng có nghĩa là đủ để làm vật nặng theo đặc điểm được nói đến bằng cách thức bắt đầu bằng “dây leo dù chỉ dài bằng nửa cánh tay”.
Paresaṃ santakeyevāti avadhāraṇena na anajjhāvutthake dukkaṭanti byatirekato dīpeti.
By the restrictive particle in 'only what belongs to others', it shows by way of exclusion that there is no dukkata in what is not dwelt upon.
Chỉ đối với vật sở hữu của người khác bằng sự nhấn mạnh (eva), câu này chỉ ra theo cách phủ định rằng không có tội dukkaṭa đối với vật không có người chiếm hữu.
389. Paccayesūti cīvarapiṇḍapātasenāsanasaṅkhātesu tīsu paccayesu.
In 'regarding requisites', it refers to the three requisites reckoned as robes, almsfood, and lodging.
389. Trong các vật dụng có nghĩa là trong ba vật dụng được gọi là y, vật thực khất thực, và sàng tọa.
Eva-kārena gilānapaccayasaṅkhāte catutthapaccaye viññatti vaṭṭatīti dīpeti.
By the particle 'eva', it shows that asking is allowable for the fourth requisite, reckoned as medicine for the sick.
Từ eva-kāra chỉ rõ rằng sự xin (viññatti) được phép đối với vật dụng thứ tư, tức là vật dụng cho người bệnh.
Viññatti nāma ‘‘āhara, dehī’’ti icchitapaccaye nāmaṃ vatvā yācanā.
'Asking' (viññatti) means making a request by stating the name of the desired requisite, such as "bring" or "give".
Viññatti là sự yêu cầu bằng cách nói tên của vật dụng mong muốn rằng “hãy mang đến, hãy cho”.
Aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ ‘‘sabbena sabbaṃ na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.342) sāvadhāraṇatthaṃ dassetuṃ ‘‘na ca vaṭṭatī’’ti vuttattā neva vaṭṭatīti attho gahetabbo.
Since it is stated in the Aṭṭhakathā, "it is not allowable in any way" (Pārā. Aṭṭha. 2.342) to show the restrictive meaning, and because "it is not allowable" is stated, the meaning "it is certainly not allowable" should be taken.
Vì trong Chú giải có nói “và không được phép” để trình bày ý nghĩa nhấn mạnh rằng “hoàn toàn không được phép”, nên cần hiểu ý nghĩa là tuyệt đối không được phép.
Viññattiyā alabbhamānabhāvena samattā paccayesu tīsu anantaraṃ sahaniddiṭṭhapaccayattayato tatiyapaccayeyeva labbhamānavisesaṃ dassetuṃ ‘‘tatiye parikathobhāsanimittāni ca labbhare’’ti vuttattā avasiṭṭhadvaye pana parikathādayo na labbhantīti vuttaṃ hoti.
Since asking (viññatti) is not obtainable in the three requisites, and to show the special obtainability only in the third requisite, which is immediately mentioned together with the other three requisites, it is stated, "in the third, parikathā, obhāsa, and nimitta are obtainable"; therefore, it is said that parikathā and so on are not obtainable in the remaining two.
Do không thể có được bằng cách xin (viññatti), trong ba vật dụng, ngay sau đó, để chỉ ra sự đặc biệt có thể có được chỉ ở vật dụng thứ ba trong ba vật dụng được nêu cùng nhau, có nói rằng “ở vật dụng thứ ba, parikathā, obhāsa, và nimitta được phép”, nên được hiểu là ở hai vật dụng còn lại, parikathā v.v. không được phép.
Avutte catutthapaccayepi samuccayatthena ca-kārena parikathādittayaṃ labbhatīti siddhattā ‘‘tīsvevā’’ti eva-kārena byatirekamukhena viññattiyā ca anuññātattā catutthe gilānapaccaye parikathobhāsanimittakammaviññattiyo vaṭṭantīti siddhaṃ.
Since it is established by the conjunctive particle 'ca' that the three, parikathā and so on, are obtainable even in the unmentioned fourth requisite, and since asking (viññatti) is also allowed by way of exclusion with the particle 'eva' in "only in the three", it is established that parikathā, obhāsa, nimitta, and asking are allowable in the fourth requisite, medicine for the sick.
Vì đã xác định rằng ở vật dụng thứ tư không được nói đến, ba điều parikathā v.v. cũng được phép do từ “ca” có ý nghĩa bao gồm, và vì sự xin (viññatti) cũng được cho phép theo cách phủ định bởi từ eva-kāra trong “chỉ trong ba”, nên đã xác định rằng ở vật dụng thứ tư là vật dụng cho người bệnh, parikathā, obhāsa, nimittakamma và viññatti đều được phép.
Ettāvatā catutthe paccaye parikathādayo cattāropi vaṭṭanti, tatiyapaccaye viññattiṃ vinā sesattayaṃ vaṭṭati, purimapaccayadvaye sabbampi na vaṭṭatīti vuttanti daṭṭhabbaṃ.
Thus, it should be understood that all four, parikathā and so on, are allowable in the fourth requisite; in the third requisite, the remaining three are allowable, excluding asking; and in the first two requisites, none are allowable.
Đến đây, cần thấy rằng đã nói như sau: ở vật dụng thứ tư, cả bốn điều parikathā v.v. đều được phép; ở vật dụng thứ ba, ngoại trừ viññatti, ba điều còn lại được phép; ở hai vật dụng đầu tiên, tất cả đều không được phép.
Senāsanapaccaye parikathādikanti uposathāgārādikaraṇārahaṭṭhānaṃ oloketvā upāsakānaṃ suṇantānaṃ ‘‘imasmiṃ vata okāse evarūpaṃ senāsanaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti vā ‘‘yutta’’nti vā ‘‘anurūpa’’nti vā pavattā kathā parikathā nāma.
In the requisite of lodging, 'parikathā and so on' refers to 'parikathā', which is a conversation that arises when looking at a place suitable for making an uposatha hall or similar, and saying to listening lay followers, "It is allowable to make such a lodging in this place," or "It is suitable," or "It is appropriate."
Đối với vật dụng sàng tọa, parikathā v.v. là: sau khi xem xét một nơi thích hợp để làm nhà bố-tát v.v., lời nói được phát khởi trong khi các cận sự nam đang nghe rằng “ồ, ở nơi này, thật nên làm một sàng tọa như thế này”, hoặc “thật thích hợp”, hoặc “thật tương xứng”, được gọi là parikathā.
‘‘Upāsakā tumhe kattha vasathā’’ti pucchitvā ‘‘pāsāde bhante’’ti vutte ‘‘bhikkhūnaṃ pana upāsakā pāsādo na vaṭṭatī’’tiādinā nayena pavattā kathā obhāso nāma.
'Obhāsa' is a conversation that arises by asking, "Where do you lay followers reside?" and when they say, "In a palace, Venerable Sir," saying, "Lay followers, a palace is not allowable for bhikkhus," and so on.
Sau khi hỏi “này các cận sự nam, các vị sống ở đâu?” và khi được trả lời “bạch ngài, ở trong lâu đài”, lời nói được phát khởi theo cách thức bắt đầu bằng “này các cận sự nam, nhưng lâu đài không thích hợp cho các tỳ-khưu” được gọi là obhāsa.
Upāsakesu passamānesu bhūmiyaṃ rajjuṃ pasāretvā bhūmiṃ bhājetvā khāṇuke ākoṭetvā ‘‘kimidaṃ bhante’’ti vutte ‘‘ettha āvāsaṃ karoma upāsakā’’tiādikā kathā nimittakathā nāma.
'Nimittakathā' is a conversation that arises when, in the presence of observing lay followers, one stretches a rope on the ground, divides the ground, drives in stakes, and when asked, "What is this, Venerable Sir?" replies, "Lay followers, we are making a dwelling here," and so on.
Trong khi các cận sự nam đang nhìn, vị ấy căng dây trên mặt đất, phân chia đất, đóng cọc, và khi được hỏi “bạch ngài, đây là gì?”, lời nói bắt đầu bằng “này các cận sự nam, chúng tôi sẽ làm một trú xứ ở đây” được gọi là nimittakathā (lời nói ám chỉ).
Gilānapaccaye ca iminā nayena yathārahaṃ veditabbaṃ.
And in the requisite for the sick, it should be understood in this manner as appropriate.
Đối với vật dụng cho người bệnh, cũng cần được hiểu theo cách thức này một cách thích hợp.
Sabbametaṃ aṭṭhakathāya (pārā. aṭṭha. 2.342) vuttaṃ.
All this is stated in the Aṭṭhakathā.
Tất cả điều này đã được nói trong Chú giải.
390-3. Idāni kuṭikārassa bhikkhuno āpattidassanatthamāha ‘‘adesite’’tiādi.
Now, to show the offense of the bhikkhu who builds a hut, it says, "If it is not declared," and so on.
390-3. Bây giờ, để chỉ ra tội của tỳ-khưu làm cốc, ngài nói “khi chưa được chỉ định” v.v.
Taṃ uttānatthameva.
That is clear in meaning.
Điều đó có ý nghĩa rõ ràng.
Nisentassāti pāsāṇe ghaṃsitvā tikhiṇaṃ karontassa.
'Sharpening' (nisentassa) means making it sharp by rubbing it on a stone.
Của người đang mài có nghĩa là của người đang làm cho sắc bén bằng cách mài trên đá.
Pācittiyā sahāti ‘‘bhūtagāmapātabyatāya pācittiya’’nti (pāci. 90) vuttapācittiyena saddhiṃ.
'Together with a pācittiya' means together with the pācittiya stated as "a pācittiya for destroying living plants".
Cùng với tội pācittiya có nghĩa là cùng với tội pācittiya được nói trong câu “pācittiya do làm tổn hại thảo mộc”.
394. ‘‘Sace aññassā’’ti padacchedo.
"If it is another's" is the division of the word.
394. Phân chia từ là “Sace aññassa”.
Vippakatanti āraddhamaniṭṭhitaṃ.
'Unfinished' (vippakata) means started but not completed.
Vippakata có nghĩa là đã bắt đầu nhưng chưa hoàn thành.
‘‘Anāpattī’’ti idaṃ niṭṭhite āpajjitabbasaṅghādisesābhāvaṃ sandhāyāha.
This "no offense" refers to the absence of a Saṅghādisesa to be incurred when it is completed.
“Vô tội”, điều này được nói đến liên quan đến việc không có tội saṅghādisesa phải phạm khi hoàn thành.
Pubbapayogamattena hi pācittiyadukkaṭānipi honti, tāni pana desetabbāni.
For by the mere initial attempt, there are indeed pācittiya and dukkata offenses, but these must be declared.
Quả thật, chỉ với hành động ban đầu cũng có các tội pācittiya và dukkaṭa, nhưng những tội đó cần phải được sám hối.
‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘anāpattī’’ti ākaḍḍhati, tena saṅghādisesāpattiyā abhāvato pubbabhāge āpannānaṃ pācittiyadukkaṭānaṃ desetabbatā ca dīpitā hoti.
By "thus" (tathā), "no offense" is implied; therefore, the absence of a Saṅghādisesa offense indicates that the Pācittiya and Dukkaṭa offenses incurred in the preceding section should be declared.
Qua từ “tương tự”, ngài dẫn lại từ “vô tội”. Do đó, vì không có tội saṅghādisesa, nên cũng chỉ rõ rằng các tội pācittiya và dukkaṭa đã phạm trong giai đoạn đầu cần phải được sám hối.
Taṃ kuṭinti taṃ vippakatakuṭiṃ.
"That hut" refers to that unfinished hut.
Cái cốc đó có nghĩa là cái cốc chưa hoàn thành đó.
398. Vatthuṃ adesetvāti sambandho, ‘‘tena vihārakārakena bhikkhunā vihāravatthuṃ sodhetvā saṅghaṃ upasaṅkamitvā’’tiādinā (pārā. 367) padabhājane āgatanayena vihāraṃ kārāpentena bhikkhunā vihāravatthuṃ sodhetvā samatalaṃ kāretvā saṅghaṃ upasaṅkamma vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā ‘‘ahaṃ bhante mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ vihāravatthuolokanaṃ yācāmī’’ti tikkhattuṃ yācitvā laddhe vuḍḍhe vā bhikkhū ñattidutiyāya kammavācāya saṅghena sammate vā bhikkhū netvā kataparikammaṃ vihāravatthuṃ dassetvā kuṭivatthuolokane viya gatabhikkhūhi oloketvā sārambhādibhāvaṃ upaparikkhitvā anārambhasaparikkamanabhāvaṃ ñatvā āgantvā saṅghassa ārocite puna tena saṅghaṃ upasaṅkamitvā vuḍḍhānaṃ bhikkhūnaṃ pāde vanditvā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā ‘‘ahaṃ bhante mahallakaṃ vihāraṃ kattukāmo sassāmikaṃ attuddesaṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ vihāravatthudesanaṃ yācāmī’’ti tikkhattuṃ yācitvā saṅghena ñattidutiyāya kammavācāya vihāravatthu desetabbaṃ, tathā akatvāti vuttaṃ hoti.
398. The connection is "without declaring the site." It means that a bhikkhu who is having a monastery built, in the manner stated in the word-by-word analysis beginning with "that bhikkhu, the builder of the monastery, having cleared the monastery site, having approached the Saṅgha," should clear and level the monastery site, then approach the Saṅgha, pay homage to the feet of the elder bhikkhus, sit in a squatting posture, raise his joined palms, and thrice request, "Venerable sirs, I wish to build a large monastery, with an owner, for my own use. Therefore, venerable sirs, I request the Saṅgha to inspect the monastery site." Having obtained permission, he should lead the elder bhikkhus or bhikkhus approved by the Saṅgha through a motion-and-two-declarations (ñattidutiyā kammavācā) to inspect the prepared monastery site. After the bhikkhus who went for inspection have examined it, scrutinized its suitability (e.g., for being free from disturbance), and ascertained that it is undisturbed and suitable for circumambulation, they should return and report to the Saṅgha. Then, that bhikkhu should again approach the Saṅgha, pay homage to the feet of the elder bhikkhus, sit in a squatting posture, raise his joined palms, and thrice request, "Venerable sirs, I wish to build a large monastery, with an owner, for my own use. Therefore, venerable sirs, I request the Saṅgha to declare the monastery site." The Saṅgha should then declare the monastery site through a motion-and-two-declarations. "Without having done so" is what is meant here.
Nên được liên kết với (cụm từ) ‘Vatthuṃ adesetvā’ (không chỉ định nền đất). Theo cách đã được nêu trong phần padabhājane rằng: “Vị tỳ khưu làm trú xá ấy, sau khi dọn dẹp nền đất trú xá, nên đi đến Tăng chúng…”; vị tỳ khưu trong khi cho làm một trú xá, sau khi đã dọn dẹp nền đất trú xá, sau khi đã cho làm thành bằng phẳng, nên đi đến Tăng chúng, đảnh lễ chân các vị tỳ khưu trưởng lão, ngồi xổm, chắp tay và thưa ba lần rằng: “Kính bạch chư Đại đức, con có ý muốn làm một trú xá lớn, có thí chủ, cho mục đích của riêng mình. Kính bạch chư Đại đức, con xin Tăng chúng (các vị tỳ khưu) để xem xét nền đất trú xá.” Sau khi đã được (sự chấp thuận), nên dẫn theo các vị tỳ khưu trưởng lão hoặc các vị tỳ khưu đã được Tăng chúng đồng thuận qua nghiệp sự yết-ma nhị đạc, chỉ cho xem nền đất trú xá đã được chuẩn bị. Tương tự như việc xem xét nền đất tịnh thất, các vị tỳ khưu đã đi đến sau khi xem xét, sau khi thẩm tra về tình trạng có sự tranh chấp v.v…, sau khi biết được tình trạng không có tranh chấp và có lối đi xung quanh, sau khi trở về và trình báo lại cho Tăng chúng, vị ấy lại nên đi đến Tăng chúng, đảnh lễ chân các vị tỳ khưu trưởng lão, ngồi xổm, chắp tay và thưa ba lần rằng: “Kính bạch chư Đại đức, con có ý muốn làm một trú xá lớn, có thí chủ, cho mục đích của riêng mình. Kính bạch chư Đại đức, con xin Tăng chúng chỉ định nền đất trú xá.” Tăng chúng nên chỉ định nền đất trú xá bằng nghiệp sự yết-ma nhị đạc. (Ở đây,) được nói là do đã không làm như vậy.
Iha sārambhādi paṭhamasikkhāpade vuttanayeneva veditabbaṃ.
Here, "disturbance" (sārambha) and so on should be understood in the manner stated in the first training rule.
Ở đây, (tình trạng) có sự tranh chấp v.v… nên được hiểu theo cách đã được nói trong học giới thứ nhất.
Mahallakanti ‘‘sassāmikabhāvena saññācikakuṭito mahantabhāvo etassa atthīti mahallako.
"Large" (mahallaka) means "it is large because it possesses the characteristic of being larger than a hut built by invitation, due to having an owner."
Mahallakaṃ (lớn): “Do có tình trạng là vật có thí chủ, nên nó có sự to lớn hơn so với tịnh thất được xin, vì vậy gọi là mahallako (lớn).”
Yasmā vā vatthuṃ desāpetvā pamāṇātikkamenāpi kātuṃ vaṭṭati, tasmā pamāṇamahantatāyapi mahallako’’ti (pārā. aṭṭha. 2.366) aṭṭhakathāyaṃ vuttanayena mahantabhāvena yuttanti attho.
Or, since it is permissible to build it exceeding the prescribed measure after the site has been declared, it is also "large" due to its great size, as stated in the commentary (Pārā. Aṭṭha. 2.366).
Hoặc vì sau khi đã cho chỉ định nền đất, cũng được phép làm vượt quá kích thước, do đó, do sự to lớn về kích thước, nên cũng gọi là mahallako (lớn). Theo cách đã được nói trong Aṭṭhakathā, ý nghĩa là có sự to lớn.
Vihāranti ‘‘vihāro nāma ullitto vā hoti avalitto vā ullittāvalitto vā’’ti (pārā. 371) padabhājane vuttappakāraṃ senāsananti attho.
"Monastery" (vihāra) means a dwelling place of the kind stated in the word-by-word analysis (Pārā. 371): "A monastery is one that is either plastered, or whitewashed, or both plastered and whitewashed."
Vihāraṃ (trú xá): Ý nghĩa là nơi ở thuộc loại đã được nói trong phần padabhājane rằng: “Trú xá, được gọi là, hoặc đã được trét vữa, hoặc đã được tô phết, hoặc đã được trét vữa và tô phết.”
Viharanti asminti viggaho.
The derivation is "they dwell therein."
Sự phân tích từ là: người ta ở (viharanti) trong đó (asmiṃ).
Ullittādisarūpaṃ purimasikkhāpade vuttanayameva.
The nature of plastered and so on is the same as stated in the previous training rule.
Bản chất của việc trét vữa v.v… cũng giống như cách đã nói trong học giới trước.
Taṃ vihāraṃ yo kareyyāti yojanā.
The construction is "whoever builds that monastery."
Nên được nối kết là: vị nào làm trú xá ấy.
Kareyya vā kārāpeyya vāti pubbe vuttanayameva.
"Builds or causes to be built" is the same as stated previously.
Làm hoặc cho làm, cũng giống như cách đã nói ở trước.
Attavāsatthanti attano vāsaṃ paṭicca, iminā parassa vāsatthāya karoti, anāpattīti byatirekato viññāyati.
"For one's own dwelling" means for one's own residence; by this, it is understood by implication that if one builds for another's residence, there is no offense.
Attavāsatthaṃ (vì mục đích ở của mình): vì duyên sự ở của mình. Bằng điều này, theo nghĩa phủ định, được hiểu rằng: nếu làm vì mục đích ở của người khác thì không có tội.
‘‘Garuka’’nti ettha vatthudesanāya akārāpanena ‘‘ekova saṅghādiseso hotī’’ti pubbe vuttavikappattayaṃ na gahetabbaṃ.
Regarding "serious" (garuka) here, the three types of alternatives mentioned previously, "only one Saṅghādisesa is incurred," should not be taken, due to the non-declaration of the site.
Trong câu “Garuka” (nặng), do không cho chỉ định nền đất, không nên lấy ba trường hợp đã nói ở trước rằng: “chỉ có một tội saṅghādiseso”.
Idañca vakkhati ‘‘pamāṇā…pe… saṅghādisesatā’’ti (vi. vi. 399 ādayo).
This will be explained as "exceeding the measure... Saṅghādisesa" (Vin. Vi. 399 onwards).
Và điều này sẽ được nói: “pamāṇā… (kích thước)… cho đến… saṅghādisesatā (là tội saṅghādiseso).”
Imasmiṃ sikkhāpade padabhājane ‘‘pārājikena dhammenāti catunnaṃ aññatarenā’’ti (pārā. 386) vuttanayassa idha ‘‘ekūnavīsatī’’ti vacanaṃ virujjhatīti ce?
In this training rule, if it is asked whether the statement "nineteen" here contradicts the way it is stated in the word-by-word analysis: "by a pārājika offense means by one of the four"?
Nếu cho rằng: trong học giới này, trong phần padabhājane, cách nói “bằng một trong bốn pháp pārājika” mâu thuẫn với lời nói “mười chín” ở đây thì sao?
Na virujjhati.
It does not contradict.
Không mâu thuẫn.
Yasmā padabhājanaṃ pātimokkhuddesāgatamattaṃ gahetvā pavattaṃ, idaṃ pana buddhānumatiṃ gahetvā vinayapariyattipavattakānaṃ ācariyānaṃ mataṃ gahetvā pavattaṃ, tasmā na virujjhatīti gahetabbaṃ.
Because the word-by-word analysis proceeds by taking only what is presented in the Pātimokkha recitation, while this proceeds by taking the opinion of the teachers who propagated the Vinaya texts, based on the Buddha's permission. Therefore, it should be understood that it does not contradict.
Bởi vì phần padabhājane được tiến hành bằng cách chỉ lấy những gì đã được nêu trong phần tuyên đọc Pātimokkha, còn điều này thì được tiến hành bằng cách lấy theo sự cho phép của Đức Phật và lấy theo quan điểm của các vị A-xà-lê, những người duy trì giáo pháp tạng Luật, do đó nên hiểu rằng không có mâu thuẫn.
Ācariyo sabbapārājikānaṃ ‘‘brahmacariyā cāveyya’’nti (pārā. 385) vuttaanuddhaṃsanassa ekantasādhanattā bhikkhunīnaṃ paṭiniyatasānulomapārājikapañcakaṃ vinā avasesaṃ sabbaṃ saṅgaṇhi, teneva vinayaṭṭhakathāya gaṇṭhipadavivaraṇe ‘‘catunnaṃ aññatarenāti pātimokkhuddese eva āgate gahetvā vuttaṃ, itaresaṃ aññatarenāpi anuddhaṃsentassa saṅghādisesovā’’ti vuttaṃ.
The teacher included all the remaining offenses, excluding the five pārājika offenses specific to bhikkhunīs and those in accordance with them, because the statement "he would fall from this holy life" applies absolutely to all pārājika offenses. For this very reason, in the Gaṇṭhipada commentary of the Vinaya commentary, it is stated: "by one of the four is said by taking what is presented in the Pātimokkha recitation; if one disparages by one of the others, it is a Saṅghādisesa offense."
Vị A-xà-lê, vì sự trục xuất được nói là “brahmacariyā cāveyya” (nên trục xuất khỏi phạm hạnh) là sự chứng minh tuyệt đối cho tất cả các tội pārājika, đã gộp chung tất cả, trừ năm tội pārājika được quy định riêng và tương ứng cho tỳ khưu ni. Chính vì vậy, trong phần giải thích các từ khó của Chú giải tạng Luật, có nói rằng: “bằng một trong bốn, là nói theo cách chỉ lấy những gì đã được nêu trong phần tuyên đọc Pātimokkha; nếu trục xuất bằng một trong các tội khác, cũng là tội saṅghādiseso”.
Tasmā ‘‘anuddhaṃseyyā’’ti (pārā. 384) pāṭhe adhippāyaṃ gahetvā pavattattā imesaṃ ācariyānaṃ mataṃ pamāṇanti gahetabbaṃ.
Therefore, it should be understood that the opinion of these teachers is authoritative, as it proceeds by taking the intention of the phrase "should disparage."
Do đó, nên hiểu rằng quan điểm của các vị A-xà-lê này là chuẩn mực, vì nó được tiến hành bằng cách nắm bắt ý nghĩa trong bản văn “anuddhaṃseyya” (nên trục xuất).
‘‘Tesu aññatarenā’’ti vakkhamānattā ‘‘ekūnavīsatī’’ti ettha ‘‘yānī’’ti sāmatthiyā labbhati.
Since it will be stated "by one of these," the word "which" is implicitly understood in "nineteen."
Vì sẽ nói “tesu aññatarena” (bằng một trong số ấy), nên ở đây, trong câu “ekūnavīsatī” (mười chín), từ “yāni” (những điều nào) được hiểu ngầm theo khả năng.
Aññatarena amūlakenāti yojanā.
The connection is: by an unfounded one.
Nên được nối kết là: bằng một tội vô căn cứ.
Amūlakenāti codakassa dassanādīhi codanāmūlehi virahitattā amūlakaṃ, pārājikaṃ, tena.
Unfounded means an offense that is unfounded, a pārājika, because it is devoid of the roots of accusation, such as seeing, on the part of the accuser.
Amūlakena (bằng tội vô căn cứ): không có căn cứ, do không có các căn cứ để tố cáo như sự thấy v.v… của người tố cáo; bằng tội pārājika ấy.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yaṃ pārājikaṃ codakena cuditakamhi puggale neva diṭṭhaṃ na sutaṃ na parisaṅkitaṃ, idaṃ etesaṃ dassanasavanaparisaṅkāsaṅkhātānaṃ mūlānaṃ abhāvena amūlakaṃ nāmā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.385-386).
As it is said in the commentary: "That pārājika offense which was neither seen nor heard nor suspected by the accuser in the person being accused, this is called unfounded due to the absence of these roots, namely seeing, hearing, and suspicion."
Như đã được nói trong Aṭṭhakathā: “Tội pārājika nào mà người tố cáo không thấy, không nghe, cũng không nghi ngờ nơi người bị tố cáo, tội này được gọi là vô căn cứ do không có các căn cứ được gọi là sự thấy, sự nghe, và sự nghi ngờ này.”
Ettha ca maṃsacakkhunā vā dibbacakkhunā vā diṭṭhaṃ diṭṭhaṃ nāma.
Here, what is seen with the physical eye or the divine eye is called seen.
Và ở đây, sự thấy bằng mắt thịt hoặc bằng thiên nhãn được gọi là diṭṭhaṃ (sự thấy).
Pakatisotena vā dibbasotena vā sutaṃ sutaṃ nāma.
What is heard with the ordinary ear or the divine ear is called heard.
Sự nghe bằng tai thường hoặc bằng thiên nhĩ được gọi là sutaṃ (sự nghe).
Cittena parisaṅkitaṃ parisaṅkitaṃ nāma.
What is suspected by the mind is called suspected.
Sự nghi ngờ bằng tâm được gọi là parisaṅkitaṃ (sự nghi ngờ).
Taṃ tividhaṃ diṭṭhasutamutaparisaṅkitavasena.
That is of three kinds: by way of seen, heard, and cognized suspicion.
Điều đó có ba loại, theo sự nghi ngờ dựa trên thấy, nghe, và cảm nhận.
Tattha tādise kammaniye okāse mātugāmena saddhiṃ bhikkhuno aññathiyaṃ payogaṃ disvā aññathā gahetvā ‘‘vītikkamanaṃ nu khoyamakāsī’’ti gahaṇaṃ diṭṭhaparisaṅkitaṃ nāma.
Among these, seeing a bhikkhu's inappropriate conduct with a woman in such a suitable place, misinterpreting it, and thinking, "Did he transgress?" is called seen suspicion.
Trong đó, việc thấy hành vi khác thường của một vị tỳ khưu với một người nữ ở một nơi thích hợp cho việc như vậy, rồi hiểu lầm rằng: “Phải chăng vị này đã phạm tội?” thì được gọi là diṭṭhaparisaṅkitaṃ (sự nghi ngờ dựa trên thấy).
Kuṭṭatirohite bhikkhumhi mātugāmassa saddaṃ sutvā tattha aññassa viññupurisassa sabbhāvaṃ ajānitvā ‘‘vītikkamanaṃ nu khoyamakāsī’’ti evaṃ gahaṇaṃ sutaparisaṅkitaṃ nāma.
Hearing the sound of a woman with a bhikkhu hidden behind a wall, not knowing the presence of another sensible man there, and thinking, "Did he transgress?" is called heard suspicion.
Khi nghe thấy tiếng của một người nữ ở nơi khuất sau bức vách của vị tỳ khưu, do không biết có sự hiện diện của một người nam trí thức khác ở đó, rồi hiểu rằng: “Phải chăng vị này đã phạm tội?” thì được gọi là sutaparisaṅkitaṃ (sự nghi ngờ dựa trên nghe).
Vihārapariyante taruṇamātugāmapurisānaṃ divasaṃ vītināmetvā gataṭṭhāne vippakiṇṇapupphāni oloketvā, maṃsasuragandhañca ghāyitvā ‘‘idaṃ kassa kamma’’nti upaparikkhantena bhikkhuno cetiyapūjitamālāgandhassa pītāriṭṭhassa bhikkhuno sarīragandhaṃ ghāyitvā ‘‘taṃ etassa kammaṃ nu kho’’ti kiriyamānasaṃsayo mutaparisaṅkitaṃ nāma.
Observing scattered flowers in a place where young women and men spent the day at the edge of a monastery, smelling the scent of meat and liquor, and then, while investigating "whose deed is this?", smelling the scent of a bhikkhu's body who has offered flowers to a cetiya and consumed pītāriṭṭha, and then having a doubt, "Is this his deed?", is called cognized suspicion.
Ở nơi mà các thanh niên nam nữ đã trải qua một ngày ở vùng ngoại vi của tu viện, khi thấy những bông hoa rơi vãi, và ngửi thấy mùi thịt và rượu, người đang thẩm tra “Đây là việc làm của ai?” ngửi thấy mùi cơ thể của vị tỳ khưu đã uống thuốc ariṭṭha giống như mùi vòng hoa đã được cúng dường ở bảo tháp, rồi nghi ngờ rằng: “Phải chăng đó là việc làm của vị này?” thì được gọi là mutaparisaṅkitaṃ (sự nghi ngờ dựa trên cảm nhận).
Evarūpassa diṭṭhasutaparisaṅkitamūlakassa abhāvato amūlakena pārājikenāti ayamettha saṅkhepo, vitthāro pana samantapāsādikāya (pārā. aṭṭha. 2.385-386) vuttanayena daṭṭhabbo.
This is the summary here: by an unfounded pārājika due to the absence of such roots as seen, heard, and suspected. The detailed explanation should be seen in the manner stated in the Samantapāsādikā.
Do không có căn cứ là sự thấy, sự nghe, và sự nghi ngờ như vậy, nên (gọi là) bằng tội pārājika vô căn cứ; đây là phần tóm tắt ở đây, còn phần chi tiết nên được xem theo cách đã được nói trong sách Samantapāsādikā.
Codetīti ‘‘pārājikaṃ dhammaṃ āpannosī’’tiādivacanena sayaṃ codeti.
Accuses means he himself accuses with words such as "You have committed a pārājika offense."
Codeti (tố cáo): tự mình tố cáo bằng lời nói như: “Ngài đã phạm tội pārājika.”
Codāpanaṃ pana vakkhati.
The act of causing to accuse will be explained later.
Còn việc cho người khác tố cáo sẽ được nói đến.
Cāvanacetano hutvāti ‘‘appeva nāma naṃ imamhā brahmacariyā cāveyya’’nti uppannena paraṃ sāsanā cāvetukāmena cittena samannāgato hutvā.
Being desirous of causing to fall means being endowed with a mind that has arisen with the thought "May I cause him to fall from this holy life," desiring to cause another to fall from the Dispensation.
Cāvanacetano hutvā nghĩa là đã trở thành người có tâm khởi lên với ý muốn làm cho người khác lay chuyển khỏi giáo pháp, (nghĩ rằng) "Mong rằng ta có thể làm cho vị này lay chuyển khỏi phạm hạnh này".
‘‘Suddhaṃ vā asuddhaṃ vā’’ti idaṃ ‘‘codetī’’ti iminā vuttacodanākiriyāya kammaniddeso, ‘‘aññaṃ bhikkhu’’nti seso, pārājikamanāpannaṃ vā āpannaṃ vā aññaṃ bhikkhunti attho.
"Whether pure or impure" is the object of the act of accusing mentioned by "accuses"; "another bhikkhu" is implied, meaning another bhikkhu who has not committed a pārājika or who has committed one.
Cụm từ "trong sạch hay không trong sạch" này là sự chỉ định đối tượng của hành động tố cáo được nói đến bởi từ "tố cáo"; phần còn lại là "vị tỳ khưu khác", nghĩa là vị tỳ khưu khác dù đã phạm hay không phạm tội pārājika.
Yoti mātikāgatabhikkhu, ‘‘duṭṭho doso appatīto’’ti idaṃ ajjhāharitabbaṃ, uppannena dosalesena sayaṃ dūsito, parañca dūsento pītisukhādīhi apagato yo bhikkhūti attho.
The word " Yo" (whoever) refers to the bhikkhu mentioned in the mātikā. The phrase "duṭṭho doso appatīto" (corrupted, malicious, displeased) should be supplied here. The meaning is: a bhikkhu who is himself corrupted by a trace of malice that has arisen, and who, corrupting others, is devoid of joy, happiness, etc.
Vị nào là vị tỳ khưu được đề cập trong mātikā. Cần được hiểu ngầm là "do sân hận, do ác ý, không hài lòng". Nghĩa là, vị tỳ khưu nào tự mình bị làm cho hư hỏng bởi một chút sân hận đã khởi lên, và làm cho người khác hư hỏng, xa lìa hỷ, lạc v.v.
Vakkhamānena ‘‘tassā’’ti iminā sambandho.
It is connected with the word "tassā" (her/his) that will be stated later.
Có sự liên kết với từ "tassa" sẽ được nói đến sau.
‘‘Kate okāsamhī’’ti padacchedo, okāsaṃ ‘‘kārāpetvā’’ti (pārā. 389) pāṭhato antonītahetvatthatāya ‘‘kate’’ti ‘‘kārite’’ti etassa pariyāyo hoti, ‘‘okāsaṃ me karohi, ahaṃ taṃ vattukāmo’’ti okāse kārāpiteti attho.
"Kate okāsamhi" is the word division. From the reading "kārāpetvā" (having caused to be made), due to the implied causative sense, " kate" is a synonym for "kārite" (caused to be made). The meaning is: having caused an opportunity to be made,* "Make an opportunity for me, I wish to speak to you."
Phân tích từ là "kate okāsamhi". Do ý nghĩa nhân quả được bao hàm trong bản văn "kārāpetvā", từ "kate" trở thành từ đồng nghĩa với "kārite". Nghĩa là, sau khi đã xin cơ hội bằng cách nói "hãy cho tôi cơ hội, tôi muốn nói với ngài".
‘‘Akate okāse’’ti padacchedo, pubbe vuttoyevattho.
"Akate okāse" is the word division. The meaning is the same as stated before.
Phân tích từ là "akate okāse". Ý nghĩa giống như đã được nói ở trên.
Dukkaṭāpattiyā sahāti okāsassa akārāpitattā dukkaṭāpattiyā saddhiṃ.
" Dukkaṭāpattiyā sahā" means together with an offense of wrong-doing, due to the opportunity not having been caused to be made.
Cùng với tội dukkaṭa nghĩa là cùng với tội dukkaṭa do không xin cơ hội.
404-5. Koṇṭhosīti dhuttosi.
404-5. " Koṇṭhosī" means you are a rogue.
Koṇṭhosi nghĩa là ngươi là kẻ lừa đảo.
Jeṭṭhabbatikosīti kālīdevīvataniyuttosi.
" Jeṭṭhabbatikosī" means you are devoted to the vow of Kālīdevī.
Jeṭṭhabbatikosi nghĩa là ngươi là người thực hành hạnh của nữ thần Kālī.
Kālīdevī kira sirideviyā jeṭṭhā, tasmā tassā vatadharo jeṭṭhabbatiko vuccati.
Kālīdevī, it is said, is the elder sister of Siridevī; therefore, one who observes her vow is called Jeṭṭhabbatika.
Tương truyền, nữ thần Kālī là chị của nữ thần Sirī, do đó người giữ giới hạnh của bà được gọi là jeṭṭhabbatika.
Taṃ pana vataṃ samādiyitvā pūrento sakalasarīre masiṃ makkhetvā kākapattāni muṭṭhiyaṃ katvā kālīdeviṃ phalake likhāpetvā taṃ kājakoṭiyaṃ bandhitvā ucchiṭṭhodakādiasucisannicitaoligallaṃ pavisitvā ‘‘dussīlosi nissīlosi sīlavirahitosī’’ti thomento vicaratīti.
Having undertaken and fulfilled that vow, one smears soot over the entire body, makes crow's feathers into a fist, has Kālīdevī drawn on a board, ties it to the end of a pole, enters a cesspit filled with impure water and other filth, and wanders about praising* saying, "You are immoral, without virtue, devoid of sīla."
Người đó, sau khi thọ trì và thực hành giới hạnh ấy, bôi mực lên toàn thân, cầm lá quạ trong nắm tay, cho vẽ hình nữ thần Kālī lên một tấm bảng, buộc nó vào một góc lều, đi vào một vũng nước bẩn chứa đầy nước thừa và các thứ ô uế, rồi đi lang thang tán thán rằng "ngươi là người vô giới, ngươi là người không có giới, ngươi là người thiếu giới".
Dussīlattā eva hīnajjhāsayatāya pāpadhammo lāmakasabhāvosi.
Because of your immorality, due to your inferior intention, you are " pāpadhammo" (of evil nature), of bad character.
Do chính sự không có giới, do có khuynh hướng thấp hèn, nên là pāpadhammo, có bản chất xấu xa.
Pūtinā kammena sīlavipattiyā anto paviṭṭhattā antopūti.
" Antopūti" (inwardly rotten), because of being inwardly entered by putrid actions, by the failure of sīla.
Do đã đi vào bên trong bởi nghiệp bất tịnh, bởi sự bại hoại về giới, nên là antopūti.
Chahi dvārehi rāgādikilesānussavanena tintattā avassuto.
" Avassuto" (leaking), because of being saturated by the influx of defilements like greed through the six doors.
Do đã bị thấm đẫm bởi sự rỉ chảy của các phiền não như tham v.v. qua sáu căn môn, nên là avassuto.
Sesamettha uttānatthameva.
The rest here is self-evident.
Phần còn lại ở đây có ý nghĩa rõ ràng.
Garukaṃ niddiseti ettha ‘‘katokāsamhī’’ti ca ‘‘tatheva akatokāse, dukkaṭāpattiyā sahā’’ti ca ānetvā sambandhitabbaṃ.
In " Garukaṃ niddise" (should declare a grave offense), the phrases "katokāsamhi" (when an opportunity has been made) and "tatheva akatokāse, dukkaṭāpattiyā sahā" (and likewise when an opportunity has not been made, together with an offense of wrong-doing) should be brought in and connected.
Ở đây, trong câu chỉ ra điều nặng, cần phải đem các cụm từ "khi đã có cơ hội" và "cũng như vậy khi không có cơ hội, cùng với tội dukkaṭa" đến để liên kết.
Evamuttaratrāpi.
And so forth for the subsequent cases.
Tương tự như vậy ở các phần sau.
406. Sammukhāti cuditakassa sammukhā, avidūreti attho.
406. " Sammukhā" means in the presence of the accused, not far away.
Sammukhā nghĩa là trước mặt người bị tố cáo, nghĩa là không xa.
Hatthamuddāyāti muttapāṇādivasena.
" Hatthamuddāyā" means by means of gestures, such as moving the hand.
Bằng cử chỉ tay nghĩa là bằng cách ra dấu tay v.v.
Taṃ hatthamuddāya kathitaṃ.
" Taṃ" refers to that which was spoken by gesture.
Điều đó là điều được nói bằng cử chỉ tay.
Paroti yaṃ codesi, so cuditako paro.
" Paro" (the other) refers to the accused, the one whom one accuses.
Người khác là người mà vị ấy tố cáo, người bị tố cáo đó là người khác.
Bhikkhunoti codakassa bhikkhuno.
" Bhikkhuno" refers to the accusing bhikkhu.
Của vị tỳ khưu là của vị tỳ khưu tố cáo.
407. Sammukhe ṭhatvāti cuditakassa āsanne ṭhatvā.
407. " Sammukhe ṭhatvā" means standing near the accused.
Đứng trước mặt nghĩa là đứng gần người bị tố cáo.
‘‘Codāpentassā’’ti etassa kammabhāvato paroti idaṃ upayogantavasena sambandhitabbaṃ.
The word "paro" (the other) should be connected with " Codāpentassā" (one who causes to accuse) in the sense of being the object of the action.
Do là đối tượng của "codāpentassa", từ "paro" này cần được liên kết theo cách sử dụng.
Evamuttaratra.
And so forth for the subsequent cases.
Tương tự ở phần sau.
Kenacīti aññena kenaci puggalena.
" Kenacī" means by some other person.
Bởi ai đó là bởi một người nào đó khác.
Tassa codakassa.
" Tassa" refers to the accuser.
Của vị ấy là của vị tố cáo.
‘‘Codāpentassā’’ti puna vacanaṃ niyamatthaṃ.
The repetition of " Codāpentassā" is for emphasis.
Việc lặp lại từ "codāpentassa" là để xác định.
409. Vuttaṭṭhānaṃ paṇṇaṃ vā sandesaṃ vā haranto dūto nāma, so ‘‘paṇṇaṃ vā sāsanaṃ vā pesetvā’’ti iminā saṅgayhatīti tasmiṃ visuṃ avattabbepi ‘‘duta’’nti vacanena nissaṭṭhadūtamāha.
A messenger is one who carries a letter or a message to a stated place. Such a one is included by " paṇṇaṃ vā sāsanaṃ vā pesetvā" (having sent a letter or a message). Even though it need not be stated separately in that case, by the word " dūtaṃ" (messenger), it refers to a dispatched messenger.
Người đưa thư hoặc tin nhắn đến một nơi đã được chỉ định được gọi là sứ giả. Vị ấy được bao gồm bởi câu "gửi thư hoặc tin nhắn", do đó, mặc dù không cần phải nói riêng về vị ấy, nhưng bằng cách nói "sứ giả", ngài muốn chỉ đến sứ giả được ủy thác.
Paṇṇaṃ vā adatvā ‘‘evañca evañca vadā’’ti sāsanañca adatvā ‘‘taṃ codehī’’ti atthamattameva datvā nissaṭṭho bhikkhu idha ‘‘nissaṭṭhadūto’’ti gahetabbo.
A bhikkhu who is dispatched without giving a letter or a message, but only giving the instruction "Accuse him thus and thus," is to be understood here as a "nissaṭṭhadūta" (dispatched messenger).
Ở đây, vị tỳ khưu được ủy thác chỉ với nội dung "hãy tố cáo vị ấy" mà không được trao thư hay tin nhắn "hãy nói thế này thế này", cần được hiểu là "sứ giả được ủy thác".
Atha vā ‘‘dūta’’nti iminā codetuṃ uggahāpetvā, tamanuggahāpetvā vā nissaṭṭho bhikkhu dūtoyeva gahetabbo.
Alternatively, by the word " dūtaṃ" (messenger), a bhikkhu who is dispatched after being taught to accuse, or even without being taught, is to be understood as a messenger.
Hoặc, bằng từ "sứ giả", cần hiểu chính là vị tỳ khưu được ủy thác, dù có được xúi giục tố cáo hay không.
‘‘Paṇṇa’’nti iminā pabbajitassa vā apabbajitassa vā kassaci hatthe codanaṃ likhitvā dinnapaṇṇaṃ gahetabbaṃ.
By " paṇṇaṃ" (letter), a letter written with an accusation and given into the hand of any person, ordained or unordained, should be taken.
Bằng từ "thư", cần hiểu là lá thư được viết nội dung tố cáo và trao vào tay một người nào đó, dù là người xuất gia hay không.
Sāsananti ‘‘pārājikaṃ āpanno’’tiādinā nayena vatvā pesiyamānaṃ sāsanaṃ gahetabbaṃ.
" Sāsanaṃ" (message) refers to a message sent verbally, saying "He has incurred a pārājika offense," and so on.
Tin nhắn cần được hiểu là tin nhắn được gửi đi bằng cách nói theo cách "đã phạm tội pārājika" v.v.
Idaṃ tayampi dūre nisīditvā aññehi kārāpanato ‘‘codāpentassā’’ti āha.
This threefold case is referred to by " codāpentassā" (one who causes to accuse), because it involves causing others to accuse from a distance.
Cả ba trường hợp này, do ngồi ở xa và nhờ người khác làm, nên ngài nói "đối với người cho tố cáo".
‘‘Para’’nti ānetvā sambandhitabbaṃ.
"Paraṃ" (the other) should be brought in and connected.
Cần đem từ "paraṃ" đến để liên kết.
Ettha okāsakārāpanaṃ natthi.
Here, there is no causing an opportunity to be made.
Ở đây không có việc xin cơ hội.
410. Tathāti yathā amūlakena pārājikena sammukhā okāse kārite, akārite ca, tathā amūlakehi saṅghādisesehīti vuttaṃ hoti.
410. " Tathā" (likewise) means that just as in the case of a groundless pārājika offense, when an opportunity has been made or not made in the presence, so it is said for groundless saṅghādisesa offenses.
Cũng vậy có nghĩa là: như khi tố cáo trực diện bằng tội pārājika vô căn cứ, lúc đã xin cơ hội và lúc chưa xin, cũng vậy đối với các tội saṅghādisesa vô căn cứ.
‘‘Vutte sammukhā pare’’ti bhummavasena adhikatena yojetabbaṃ, codeti codāpetīti vuttaṃ hotīti.
"Vutte sammukhā pare" (when spoken in the presence of the other) should be connected with the locative case, meaning that one accuses or causes to accuse.
Cần phải liên kết "vutte sammukhā pare" theo bhummavacana (cách 7), có nghĩa là "tố cáo hoặc cho tố cáo".
Pācittiyāpattīti okāse kārite kevalā, akārite dukkaṭena sahāti gahetabbaṃ.
" Pācittiyāpattī" (an offense of pācittiya) should be understood as a pure pācittiya when an opportunity has been made, and together with a dukkaṭa offense when an opportunity has not been made.
Tội pācittiya cần được hiểu là chỉ có tội pācittiya khi đã xin cơ hội, và cùng với tội dukkaṭa khi chưa xin.
Sammukhā sesāpattīhi pare vutte cāvanasaññino dukkaṭaṃ hotīti yojanā.
This is the connection: when others are spoken of face-to-face with remaining offenses, for one intending to make them fall, a dukkaṭa offense occurs.
Cần liên kết như sau: khi nói về người khác trước mặt bằng các tội còn lại, đối với người có ý định làm cho lay chuyển, có tội dukkaṭa.
Okāsākārāpanenapi dukkaṭameva hoti.
Even by causing an opportunity to be made, only a dukkaṭa offense occurs.
Việc không xin cơ hội cũng chỉ có tội dukkaṭa.
411. Akkosanādhippāyassāti khuṃsanādhippāyassa.
411. Akkosanādhippāyassa means of one intending to insult.
Đối với người có ý định mắng nhiếc là đối với người có ý định lăng mạ.
Akatokāsanti akāritokāsaṃ, ‘‘para’’nti iminā yojetabbaṃ.
Akatokāsa means without having caused an opportunity to be made; it should be connected with "others."
Akatokāsaṃ là người chưa được xin cơ hội, cần được liên kết với từ "paraṃ".
Attanāti codakena, ‘‘sayaṃ akāritokāsa’’nti iminā yojetabbaṃ.
Attanā means by the accuser; it should be connected with "having not caused an opportunity by oneself."
Bởi chính mình là bởi người tố cáo, cần được liên kết với "sayaṃ akāritokāsaṃ".
Saha pācittiyenāti ‘‘omasavāde pācittiya’’nti (pārā. 14) vuttapācittiyena saha.
Saha pācittiyena means together with the pācittiya mentioned in "pācittiya for abusive speech."
Cùng với tội pācittiya là cùng với tội pācittiya được nói trong "omasavāde pācittiyaṃ".
Vadantassāti codentassa vā codāpentassa vā, ettha ‘‘sammukhā’’ti idaṃ vakkhamānassa ‘‘asammukhā’’ti etassa vipariyāyato labbhati, ca-kārena kāritokāsapakkhe dukkaṭena pācittiyasambandhī.
Vadantassa means of one accusing or causing to accuse. Here, "sammukhā" is taken as the opposite of the "asammukhā" to be stated later, and by the particle "ca," it is connected with a dukkaṭa and a pācittiya in the case where an opportunity has been made.
Đối với người nói là đối với người tố cáo hoặc cho tố cáo. Ở đây, từ "sammukhā" được hiểu qua sự đối lập với từ "asammukhā" sẽ được nói đến sau. Và chữ "ca" cho thấy sự liên kết của tội pācittiya với tội dukkaṭa trong trường hợp đã xin cơ hội.
412. Asammukhā vadantassāti ettha ‘‘akkosanādhippāyassā’’ti ānetvā sambandhitabbaṃ.
412. In asammukhā vadantassa, "akkosanādhippāyassa" should be brought in and connected.
Trong câu đối với người nói vắng mặt, cần đem cụm từ "akkosanādhippāyassa" đến để liên kết.
‘‘Akatokāsamattanā’’ti nānuvattati.
"Akatokāsamattanā" is not carried over.
Cụm từ "akatokāsamattanā" không được kế thừa.
Sattahi āpattīhīti pārājikasaṅghādisesathullaccayapācittiyapāṭidesanīyadukkaṭadubbhāsitasaṅkhātesu sattasu āpattikkhandhesu yena kenacīti vuttaṃ hoti.
Sattahi āpattīhi means by any one of the seven classes of offenses, namely, pārājika, saṅghādisesa, thullaccaya, pācittiya, pāṭidesanīya, dukkaṭa, and dubbhāsita.
Bởi bảy tội có nghĩa là bởi bất kỳ tội nào trong bảy nhóm tội được gọi là pārājika, saṅghādisesa, thullaccaya, pācittiya, pāṭidesanīya, dukkaṭa, và dubbhāsita.
‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘asammukhā’’ti idaṃ saṅgaṇhāti.
Tathā includes "asammukhā."
Bằng từ "cũng vậy", ngài bao gồm cả từ "asammukhā".
Kammanti tajjanīyādisattavidhaṃ kammaṃ.
Kamma means the seven kinds of kamma, such as tajjanīya.
Hành phạt là bảy loại hành phạt như tajjanīya v.v.
413. Ummattakādīnanti ādi-saddena ‘‘anāpatti suddhe asuddhadiṭṭhissa asuddhe asuddhadiṭṭhissa ummattakassa ādikammikassā’’ti (pārā. 390) vutte saṅgaṇhāti.
413. Ummattakādīnaṃ: the word ādi includes what is stated in "no offense for one who is pure, for one who has an impure view in an impure case, for an insane person, for the first offender."
Đối với người điên v.v., từ ādi (v.v.) bao gồm những trường hợp được nói trong "vô tội đối với người trong sạch có tưởng là không trong sạch, đối với người không trong sạch có tưởng là không trong sạch, đối với người điên, đối với người phạm lần đầu".
Pañcaṅgasaṃyutanti yaṃ codeti, tassa ‘‘upasampanno’’ti saṅkhyūpagamanaṃ, tasmiṃ suddhasaññitā, yena pārājikena codeti, tassa diṭṭhādivasena amūlakatā, cāvanādhippāyena sammukhā codanā, tassa taṅkhaṇavijānananti imehi pañcahi aṅgehi yuttaṃ hoti.
Pañcaṅgasaṃyuta means that which one accuses is endowed with these five factors: the accused's status as an "upasampanna," the accuser's perception of purity regarding the accused, the groundlessness of the pārājika with which one accuses based on seeing, etc., the accusation being face-to-face with the intention of causing the accused to fall, and the accused's understanding at that very moment.
Gồm năm chi phần nghĩa là gồm năm chi phần sau: người bị tố cáo được kể là "đã thọ cụ túc giới"; có tưởng là trong sạch đối với người đó; tội pārājika dùng để tố cáo là vô căn cứ theo cách thấy v.v.; tố cáo trực diện với ý định làm cho lay chuyển; và người đó biết được ngay lúc ấy.
415. Idanti ‘‘sikkhāpada’’nti seso, ‘‘sikkhāpada’’nti ca iminā tappaṭipādanīyā āpattiyeva gayhati.
415. Idaṃ means "sikkhāpada" (rule), and by "sikkhāpada," only the offense that is to be fulfilled by that is taken.
Điều này, phần còn lại là "học giới". Và bằng từ "học giới", chính tội lỗi được trình bày bởi nó được nắm bắt.
Tisamuṭṭhānanti kāyacittato, vācācittato, kāyavācācittatoti sacittakehi tīhi samuṭṭhānato tisamuṭṭhānaṃ.
Tisamuṭṭhāna means having three origins: from body and mind, from speech and mind, and from body, speech, and mind, thus from the three origins with consciousness.
Ba nguồn gốc là ba nguồn gốc có tâm, tức là từ thân và tâm, từ lời nói và tâm, từ thân, lời nói và tâm.
Tenevāha ‘‘sacitta’’nti.
Therefore, it is said sacitta (with consciousness).
Do đó, ngài nói "có tâm".
Paṭighacittānaṃ dvinnaṃ aññatarena sahitattā sacittakaṃ.
It is with consciousness because it is accompanied by one of the two states of aversion.
Là có tâm vì đi kèm với một trong hai tâm sân.
Taṃsampayuttāya domanassavedanāya vasena dukkhavedanaṃ.
It is dukkhavedanaṃ (painful feeling) due to the associated mental pain.
Là thọ khổ theo nghĩa thọ ưu tương ưng với tâm đó.
Tattha jāti nāma khattiyabrāhmaṇādijāti.
Therein, jāti means birth such as Khattiya or Brāhmaṇa.
Trong đó, jāti (chủng tộc) là chủng tộc Sát-đế-lỵ, Bà-la-môn, v.v...
Nāmaṃ nāma imasmiṃ sikkhāpade ‘‘chagalako dabbo mallaputto nāma, chagalikā mettiyā bhikkhunī nāmā’’ti ṭhapitaṃ nāmaṃ viya codakehi ṭhapitanāmañca buddharakkhitādisakanāmañcāti duvidhaṃ nāmaṃ.
Nāmaṃ means name, of two kinds: a name established by accusers, like "Chagalaka Dabba Mallaputta by name, Chagalikā Mettiyā Bhikkhunī by name" in this rule, and one's own name like Buddharakkhita, etc.
Nāmaṃ (tên gọi) là tên gọi có hai loại: tên do những người cáo giác đặt ra, giống như tên được đặt trong học giới này là “Chagalaka là tên của Dabba Mallaputta, Chagalikā là tên của tỳ-khưu-ni Mettiyā”, và tên riêng như Buddharakkhita, v.v...
Gottaṃ nāma gotamamoggallānādigottaṃ.
Gottaṃ means clan such as Gotama or Moggallāna.
Gottaṃ (dòng họ) là dòng họ Gotama, Moggallāna, v.v...
Liṅgaṃ nāma dīghatādisaṇṭhānanānattañca kaṇhatādivaṇṇanānattañcāti idaṃ duvidhaliṅgaṃ.
Liṅgaṃ means characteristic, of two kinds: differences in bodily form such as tallness, and differences in color such as blackness.
Liṅgaṃ (đặc điểm) là đặc điểm có hai loại này: sự khác biệt về hình dáng như cao, v.v... và sự khác biệt về màu da như đen, v.v...
Āpattileso nāma lahukādirūpena ṭhitapācittiyādiāpatti.
Āpattileso means an offense like pācittiya, existing in a light form, etc.
Āpattileso (cớ về điều tội) là điều tội pācittiya, v.v... ở dạng khinh tội, v.v...
Patto nāma lohapattādi.
Patto means an iron bowl, etc.
Patto (bình bát) là bình bát bằng sắt, v.v...
Cīvaraṃ nāma paṃsukūlādi.
Cīvaraṃ means a rag-robe, etc.
Cīvaraṃ (y) là y phấn tảo, v.v...
Upajjhāyo nāma cuditakassa upajjhāyo.
Upajjhāyo means the accused's preceptor.
Upajjhāyo (thầy tế độ) là thầy tế độ của người bị cáo giác.
Ācariyo nāma cuditakassa pabbajjācariyādiko.
Ācariyo means the accused's ordination teacher, etc.
Ācariyo (thầy giáo thọ) là thầy giáo thọ xuất gia, v.v... của người bị cáo giác.
Senāsanaṃ nāma cuditakasseva nivāsapāsādādikaṃ.
Senāsanaṃ means the accused's dwelling, mansion, etc.
Senāsanaṃ (sàng tọa) là cung điện, v.v... làm nơi ở của chính người bị cáo giác.
Codeyyāti aññakhattiyajātikaṃ puggalaṃ pārājikaṃ ajjhāpajjantaṃ disvā attano verikhattiyajātikaṃ puggalaṃ ‘‘khattiyo mayā diṭṭho, pārājikaṃ dhammaṃ ajjhāpannosī’’tiādinā nayena codeti.
Codeyyā means if one sees a person of another Khattiya clan committing a pārājika, and then accuses a person of one's enemy Khattiya clan, saying, "I saw a Khattiya, you have committed a pārājika offense," and so on.
Codeyyāti (cáo giác): Khi thấy một người thuộc chủng tộc Sát-đế-lỵ khác phạm tội pārājika, vị ấy lại đi cáo giác một người thuộc chủng tộc Sát-đế-lỵ là kẻ thù của mình theo cách thức rằng: “Tôi đã thấy một người Sát-đế-lỵ, ông đã phạm pháp pārājika”, v.v...
Garukāpatti nāma saṅghādiseso.
Garukāpatti means saṅghādisesa.
Garukāpatti (trọng tội) là tội saṅghādisesa.
Sace cāvanacetanoti ‘‘appeva nāma naṃ imamhā brahmacariyā cāveyya’’nti (pārā. 392) vuttattā sace imaṃ sāsanā cāveyyāmīti adhippāyo hutvā codetīti vuttaṃ hoti, iminā byatirekavasena na aññādhippāyoti vuttameva hotīti purimasikkhāpadaṭṭhakathāyaṃ dassitesu ‘‘cāvanādhippāyo akkosādhippāyo’’ti (pārā. aṭṭha. 2.389) evamādinānappakārādhippāyesu āpattiyā aṅgabhūtaṃ cāvanādhippāyaṃ dassetvā sesādhippāye paṭikkhipati.
If he intends to expel means, as stated in "May he indeed expel him from this holy life," it is said that he accuses with the intention, "If I expel him from this Dispensation." By this, it is stated by way of exclusion that there is no other intention. Thus, among the various intentions shown in the commentary on the previous training rule, such as "intention to expel, intention to abuse," it shows the intention to expel as a factor of the offense and rejects other intentions.
Sace cāvanacetanoti (nếu có ý định trục xuất): Cần được hiểu là, nếu vị ấy cáo giác với ý định rằng “Ta sẽ trục xuất người này khỏi giáo pháp này”, bởi vì đã được nói rằng “mong rằng y sẽ trục xuất vị ấy khỏi phạm hạnh này”. Bằng cách này, thông qua phương pháp phủ định, đã khẳng định rằng không có ý định nào khác. Điều này bác bỏ các ý định khác và chỉ ra ý định trục xuất, vốn là một thành phần của điều tội, trong số các loại ý định khác nhau được trình bày trong chú giải học giới trước đó, chẳng hạn như “ý định trục xuất, ý định mắng nhiếc”, v.v...
417. Tathāsaññīti ayaṃ pārājikamajjhāpannoyevāti tathāsaññī.
417. Perceiving thus means perceiving thus, "This one has indeed incurred a pārājika offense."
417. Tathāsaññīti (có tưởng như vậy): Có tưởng rằng “người này thực sự đã phạm tội pārājika”.
‘‘Codeti vā codāpeti vā’’ti vuttattā ‘‘tathāsaññī’’ti idaṃ ‘‘codāpetī’’ti imināpi yojetabbaṃ.
Since it is stated, "He accuses or causes to accuse," this "perceiving thus" should also be connected with "causes to accuse."
Bởi vì đã nói “cáo giác hoặc xúi giục cáo giác”, nên từ “tathāsaññī” (có tưởng như vậy) này cũng cần được kết hợp với từ “codāpetī” (xúi giục cáo giác).
Sesoti ettha ‘‘pārājikāni vuttānī’’tiādiṃ katvā ‘‘sacittaṃ dukkhavedana’’nti pariyantaṃ katvā dassitapaṭhamasikkhāpadavinicchayasaṅgāhakakathāpabandhena vuttasabbavinicchayesu taṃsikkhāpadaniyataṃ ‘‘amūlakenā’’ti idañca imasmiṃ sikkhāpade ‘‘bhikkhumantimavatthunā…pe… anāpatti siyā’’ti vuttamatthañca ṭhapetvā avasiṭṭhasabbavinicchayoti attho.
The rest here means all the remaining decisions, excluding "without basis" which is specific to that training rule, and the meaning stated in this training rule, "by a monk's final matter... and so on... there would be no offense," among all the decisions presented in the discourse summarizing the decisions of the first training rule, beginning with "the pārājika offenses have been stated" and ending with "painful feeling in one's own mind."
Sesoti (phần còn lại): Ở đây, có nghĩa là tất cả các phần phân xử còn lại, ngoại trừ phần “amūlakena” (không có căn cứ) vốn dành riêng cho học giới đó và ý nghĩa được nêu trong học giới này là “vị tỳ-khưu... đối với đối tượng cuối cùng... sẽ không phạm tội”, trong tất cả các phần phân xử đã được trình bày trong đoạn luận giải tóm tắt về sự phân xử của học giới thứ nhất, bắt đầu bằng “các tội pārājika đã được nói đến” và kết thúc bằng “thọ khổ có tâm”.
Anantarasamo mato heṭṭhā anantaraṃ vuttasikkhāpadeneva sadisoti veditabbo.
Is considered similar to the immediately preceding means it should be understood as similar to the training rule stated immediately below.
Anantarasamo mato (được xem là tương tự với học giới liền trước): Cần được hiểu là tương tự với học giới đã được nói đến ngay trước đó ở dưới.
418. Samaggassa saṅghassāti ‘‘samaggo nāma saṅgho samānasaṃvāsako samānasīmāyaṃ ṭhito’’ti padabhājane vuttattā cittena ca kāyena ca ekībhūtassa saṅghassāti vuttaṃ hoti.
418. Of a united Saṅgha means, as stated in the word analysis, "a united Saṅgha is one that shares the same residence and is established within the same boundary," it means a Saṅgha that is unified in mind and body.
418. Samaggassa saṅghassāti (của Tăng-già hòa hợp): Cần được hiểu là của Tăng-già đã hợp nhất cả về tâm và thân, bởi vì trong phần phân tích từ ngữ đã nói rằng: “Tăng-già hòa hợp là Tăng-già có cùng trú xứ, cùng sinh hoạt trong một giới trường”.
Ca-kāro padapūraṇo, eva-kārattho vā, nasamaggassāti byatirekattho veditabbo.
The particle ca is a filler word, or it has the meaning of eva, or the meaning of exclusion, "not of a united Saṅgha," should be understood.
Từ Ca chỉ là để điền vào câu, hoặc có nghĩa là eva (chắc chắn); cần hiểu theo nghĩa phủ định là “không phải của Tăng-già hòa hợp”.
Bhedatthaṃ vāyameyyāti ‘‘ime kathaṃ kadā bhijjissantī’’ti rattindivaṃ cintetvā upāyaṃ gavesitvā pakkhapariyesanādiṃ kareyyāti attho.
Should strive for a schism means, thinking day and night, "How and when will these become divided?", he should seek means and engage in seeking factions and so on.
Bhedatthaṃ vāyameyyāti (cố gắng vì mục đích chia rẽ): Có nghĩa là, sau khi suy nghĩ ngày đêm rằng “làm thế nào và khi nào họ sẽ bị chia rẽ”, vị ấy tìm kiếm phương cách và thực hiện việc tìm kiếm phe phái, v.v...
Vuttañhi pāḷiyaṃ ‘‘bhedāya parakkameyyāti kathaṃ ime nānā assu vinā assu vaggā assūti pakkhaṃ pariyesati gaṇaṃ bandhatī’’ti (pārā. 412).
For it is stated in the Pāḷi: "He strives for a schism means, 'How might these be separate, be distinct, be factions?' He seeks a faction, forms a group."
Thật vậy, đã được nói trong kinh điển rằng: “Cố gắng để chia rẽ, nghĩa là tìm kiếm phe phái, tập hợp bè đảng, với ý nghĩ ‘làm thế nào để họ bất hòa, làm thế nào để họ chia ly, làm thế nào để họ phân rã’”.
Bhedahetunti ‘‘idhupāli bhikkhu adhammaṃ ‘dhammo’ti dīpeti, dhammaṃ ‘adhammo’ti dīpetī’’tiādinā (pari. 459) nayena khandhake vuttaṃ aṭṭhārasabhedakaravatthusaṅkhātaṃ saṅghabhedakāraṇamāha.
A cause for schism refers to the eighteen matters that cause schism, as stated in the Khandhaka, such as "Here, the monk Upāli expounds what is not Dhamma as Dhamma, and what is Dhamma as not Dhamma."
Bhedahetunti (nguyên nhân gây chia rẽ): Chỉ ra nguyên nhân gây chia rẽ Tăng-già, được gọi là mười tám sự việc gây chia rẽ, đã được nói đến trong Khandhaka (Thiên) theo cách thức: “Này Upāli, ở đây vị tỳ-khưu trình bày phi pháp là ‘pháp’, trình bày pháp là ‘phi pháp’”, v.v...
Idameva hi padabhājane vuttaṃ ‘‘bhedanasaṃvattanikaṃ vā adhikaraṇanti aṭṭhārasabhedakaravatthūnī’’ti.
This indeed is what is stated in the word analysis: "or a matter conducive to schism means the eighteen matters that cause schism."
Chính điều này đã được nói trong phần phân tích từ ngữ: “Vụ tranh tụng dẫn đến sự chia rẽ là mười tám sự việc gây chia rẽ”.
Gahetvāti paggayha.
Having taken up means having upheld.
Gahetvāti (sau khi nắm giữ): Sau khi đề xướng.
Tiṭṭheyyāti nappaṭinissajjeyya.
Should stand firm means should not relinquish.
Tiṭṭheyyāti (kiên trì): Không từ bỏ.
Paridīpayanti ettha paridīpento, na paṭinissajjantoti attho.
Explaining here means explaining, not relinquishing.
Paridīpayanti (trình bày): Ở đây, có nghĩa là trong khi trình bày, không từ bỏ.
Yathāha ‘‘tiṭṭheyyāti na paṭinissajjeyyā’’ti.
As it is said, "Should stand firm means should not relinquish."
Như đã nói: “Tiṭṭheyyā (kiên trì) là không từ bỏ”.
419. Bhikkhūhīti tassa saṅghabhedakassa parakkamanaṃ passantehi vā dūre ce, ṭhitaṃ pavattiṃ suṇantehi vā lajjīhi supesalehi sesabhikkhūhi.
419. By the monks means by the other monks who are conscientious and amiable, either those who witness his striving for schism, or those who hear the news if he is far away.
419. Bhikkhūhīti (bởi các tỳ-khưu): Bởi các tỳ-khưu còn lại, những vị có lòng tàm quý, dễ dạy, là những người thấy được sự cố gắng của kẻ gây chia rẽ Tăng-già, hoặc nếu ở xa thì nghe được tin tức về việc đó.
Vuttañhetaṃ ‘‘bhikkhūhīti aññehi bhikkhūhi.
For this is stated: "By the monks means by other monks.
Điều này đã được nói rằng: “Bhikkhūhi (bởi các tỳ-khưu) là bởi các tỳ-khưu khác.
Ye passanti ye suṇanti, tehi vattabbo’’ti (pārā. 412).
Those who see, those who hear, by them it should be said."
Những ai thấy, những ai nghe, họ nên nói”.
Tassa vadantehi evaṃ vattabbanti vacanākāradassanatthamāha ‘‘māyasmā samaggassa saṅghassa bhedāya parakkami, bhedanasaṃvattanikaṃ vā adhikaraṇaṃ samādāya paggayha aṭṭhāsi, sametāyasmā saṅghena, samaggo hi saṅgho sammodamāno avivadamāno ekuddeso phāsu viharatī’’ti (pārā. 411) pāṭhaṃ, taṃ ekadesasaṅgahavasena upalakkhetumāha ‘‘bhedatthaṃ…pe… bhedakāraṇa’’nti.
To show the manner of speaking, that they should speak to him thus, it states the passage, "Venerable sir, do not strive for a schism of the united Saṅgha; do not take up and uphold a matter conducive to schism. Venerable sir, be reconciled with the Saṅgha, for the united Saṅgha dwells at ease, in concord, without dispute, with one recitation," and to indicate it by way of partial inclusion, it states "for a schism... and so on... a cause for schism."
Để chỉ ra hình thức lời nói, rằng những người nói với vị ấy nên nói như thế này, ngài đã dẫn đoạn kinh văn: “Thưa Đại đức, chớ cố gắng vì sự chia rẽ của Tăng-già hòa hợp, hay đã nắm giữ và kiên trì với vụ tranh tụng dẫn đến sự chia rẽ. Mong Đại đức hãy hòa hợp với Tăng-già, vì Tăng-già hòa hợp, hoan hỷ, không tranh cãi, cùng một mục đích, sống được an lạc”. Để chỉ ra điều này bằng cách tóm lược một phần, ngài nói: “bhedatthaṃ…pe… bhedakāraṇa”nti (vì mục đích chia rẽ... cho đến... nguyên nhân gây chia rẽ).
Iti vattabboti yojanā.
This is the connection: "Thus it should be said."
Cần được liên kết là “nên nói như vậy”.
420. Vuccamāno hīti ettha hi-saddo api-saddattho.
420. Even though he is told; here the particle hi has the meaning of api (even).
420. Vuccamāno hīti (dù được nói): Ở đây, từ hi có nghĩa là từ api (cũng).
‘‘Pī’’ti vā pāṭho, tehi lajjibhikkhūhi ‘‘māyasmā’’tiādinā nayena visuṃ tikkhattuṃ vuttopīti attho.
Or the reading is "pī" (even); the meaning is, even though he is told separately three times by those conscientious monks in the manner of "Venerable sir, do not..."
Hoặc bản kinh là “pī”, có nghĩa là dù đã được các tỳ-khưu có lòng tàm quý ấy nói riêng ba lần theo cách thức “Thưa Đại đức”, v.v...
Nissajjeyya na ceva nanti taṃ bhedāya parakkamanaṃ appaṭinissajjanapaccayā dukkaṭāpattiṃ āpajjitvāpi na vissajjeyyāti attho.
He does not relinquish it, nor does he not means that by incurring an offense of dukkaṭa due to not relinquishing that striving for schism, he still does not relinquish it.
Nissajjeyya na ceva nanti (chắc chắn không từ bỏ): Có nghĩa là, dù đã phạm tội dukkaṭa do không từ bỏ sự cố gắng chia rẽ đó, vị ấy vẫn không từ bỏ.
Vuttañhetaṃ ‘‘no ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassā’’ti (pārā. 412).
It has been said: "If he does not give it up, there is an offense of wrong-doing."
Điều này đã được nói rằng: “Nếu không từ bỏ, phạm tội dukkaṭa”.
Tathā hi appaṭinissajjanto hatthesu, pādesu ca gahetvā saṅghamajjhe ānetvā tatheva tikkhattuṃ vuttopi taṃ avissajjetvā dukkaṭāpattiṃ āpannoti iminā ca saṅgahito.
Thus, if he does not give it up, even when brought into the midst of the Saṅgha by being taken by the hands and feet, and spoken to three times in that manner, he incurs an offense of wrong-doing by not relinquishing it; this is included by this statement.
Như vậy, người không từ bỏ, dù bị nắm tay chân lôi đến giữa Tăng-già và được nói ba lần như thế, vẫn không từ bỏ điều đó và đã phạm tội dukkaṭa, cũng được bao hàm bởi điều này.
Vuttañhetaṃ bhagavatā ‘‘so bhikkhu saṅghamajjhampi ākaḍḍhitvā vattabbo ‘māyasmā…pe… phāsu viharatī’ti.
It has been said by the Blessed One: "That bhikkhu should be dragged into the midst of the Saṅgha and addressed: 'Venerable sir, do not... (and so on)... live at ease.'"
Điều này đã được Đức Thế Tôn nói rằng: “Vị tỳ-khưu ấy cũng cần được lôi đến giữa Tăng-già và nói rằng: ‘Thưa Đại đức… cho đến… sống được an lạc’.
Dutiyampi vattabbo.
He should be addressed a second time.
Cần được nói lần thứ hai.
Tatiyampi vattabbo.
He should be addressed a third time.
Cần được nói lần thứ ba.
Sace paṭinissajjati, iccetaṃkusalaṃ.
If he gives it up, that is good.
Nếu từ bỏ, điều này là thiện.
No ce paṭinissajjati, āpatti dukkaṭassā’’ti.
If he does not give it up, there is an offense of wrong-doing."
Nếu không từ bỏ, phạm tội dukkaṭa”.
Idaṃ ubhayattha dukkaṭaṃ sāmaññena vakkhati ‘‘tikkhattuṃ pana vuttassa, apariccajatopi ta’’nti.
This wrong-doing in both cases will be generally stated as: "to one spoken to three times, even if he does not give it up."
Tội dukkaṭa ở cả hai trường hợp này sẽ được nói một cách tổng quát rằng: “Đối với người đã được nói ba lần, mà vẫn không từ bỏ điều đó”.
Samanubhāsitabboti ettha ‘‘so bhikkhū’’ti ānetvā sambandhitabbaṃ, ‘‘yāvatatiya’’nti seso, yathāha ‘‘so bhikkhu bhikkhūhi yāvatatiyaṃ samanubhāsitabbo’’ti (pārā. 411), tathā saṅghamajjhepi tikkhattuṃ vuccamānopi no vissajjetvā dukkaṭaṃ āpanno so ādhānaggāhī bhikkhu saṅghena tikkhattuṃ vuttaṃ kammavācaṃ vatvā samanubhāsitabboti attho.
Here, in samanubhāsitabbo (should be admonished), "that bhikkhu" should be brought and connected, and "up to the third time" is the remainder, as it says: "that bhikkhu should be admonished by the bhikkhus up to the third time." Thus, the meaning is that even if that bhikkhu who holds onto the matter has been spoken to three times in the midst of the Saṅgha and has not relinquished it, thereby incurring a wrong-doing, he should be admonished by the Saṅgha by reciting the kammavācā three times.
Ở đây, trong từ Samanubhāsitabbo, cần được liên kết bằng cách mang đến (cụm từ) “vị tỳ khưu ấy”, phần còn lại là “cho đến lần thứ ba”. Như đã nói: “Vị tỳ khưu ấy cần được các vị tỳ khưu khiển trách cho đến lần thứ ba”, cũng vậy, vị tỳ khưu cố chấp ấy, dù đã được nói đến ba lần giữa Tăng chúng mà vẫn không từ bỏ, đã phạm tội dukkaṭa, có nghĩa là cần được Tăng chúng khiển trách bằng cách đọc kammavācā đã được nói ba lần.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘yāvatatiyaṃ samanubhāsitabboti yāva tatiyaṃ samanubhāsanaṃ, tāva samanubhāsitabbo, tīhi samanubhāsanakammavācāhi kammaṃ kātabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.411).
As it says in the Aṭṭhakathā: "Yāvatatiyaṃ samanubhāsitabbo means that he should be admonished up to the third admonition; the act should be performed with three admonition kammavācās."
Như đã nói trong Chú giải: “Cần được khiển trách cho đến lần thứ ba có nghĩa là, cần được khiển trách cho đến khi khiển trách lần thứ ba, việc yết ma cần được thực hiện bằng ba lần kammavācā khiển trách.”
Tanti bhedāya parakkamanaṃ, bhedanasaṃvattanikaṃ adhikaraṇaṃ paggahetvā ṭhānañca.
Taṃ refers to the effort to cause a schism, and the act of upholding a dispute that leads to a schism.
Việc ấy là sự cố gắng chia rẽ, và việc giữ lấy vấn đề tranh cãi dẫn đến sự chia rẽ.
Accajanti, ñatticatutthāya kammavācāya vuccamānāyapi accajanto.
Accajanti means transgressing even when being spoken to with the ñatticatutthā kammavācā.
Không từ bỏ là, không từ bỏ ngay cả khi kammavācā ñatticatuttha đang được tuyên đọc.
Garukaṃ phuseti tatiyāya kammavācāya ‘‘so bhāseyyā’’ti yyakārappattāya saṅghādisesaṃ āpajjati.
Garukaṃ phuseti means he incurs a Saṅghādisesa when the yyakāra (suffix) is reached in the third kammavācā, "so bhāseyyā" (he should speak).
Phạm tội nặng có nghĩa là, khi kammavācā lần thứ ba đến chữ yya trong câu “so bhāseyyā”, vị ấy phạm tội saṅghādisesa.
422. Kīvadūre vasantehi sutvā gantvā vattabbanti āha ‘‘gantvā’’tiādi.
Regarding how far away one should hear and go to speak, it says "gantvā" (having gone), and so on.
Để trả lời câu hỏi, khi nghe tin từ khoảng cách bao xa thì phải đi đến để nói, Ngài đã nói “gantvā” (đi đến) và các từ tiếp theo.
Addhayojanameva addhayojanatā, tato adhikaṃ vā.
Addhayojanatā is half a yojana, or more than that.
Chính nửa do-tuần là addhayojanatā, hoặc xa hơn thế nữa.
Gilānaṃ paṭicca addhayojanaṃ vuttaṃ, itaraṃ paṭicca ‘‘adhikaṃ dūrampi pana gantabba’’nti vuttaṃ.
Half a yojana is stated with reference to a sick person; with reference to others, it is said: "one should go even a greater distance."
Nửa do-tuần được nói liên quan đến người bệnh, còn liên quan đến người khác thì được nói “adhikaṃ dūrampi pana gantabba” (cũng cần phải đi xa hơn nữa).
Tenevāha ‘‘sace sakkotī’’ti.
Therefore, it says "sace sakkoti" (if he is able).
Chính vì thế, Ngài đã nói “sace sakkoti” (nếu có thể).
Tāvadeti tadā eva, acirāyitvāti attho.
Tāvade means at that very moment, without delay.
Tāvade là ngay lúc đó, có nghĩa là không trì hoãn.
423. Tikkhattuṃ pana vuttassāti ‘‘māyasmā’’tiādinā nayena visuñca saṅghamajjhe ca tikkhattuṃ vuttassāpi apariccajantassa.
Tikkhattuṃ pana vuttassāti means to one who has been spoken to three times, both individually and in the midst of the Saṅgha, in the manner of "Venerable sir, do not...", but still does not give it up.
Đối với người đã được nói đến ba lần là, đối với người không từ bỏ dù đã được nói đến ba lần riêng lẻ và giữa Tăng chúng theo cách thức bắt đầu bằng “māyasmā” (thưa hiền giả, chớ).
Taṃ bhedāya parakkamādikaṃ.
Taṃ refers to the effort to cause a schism, and so on.
Việc ấy là sự cố gắng chia rẽ và các việc tương tự.
Bhedappavattiyā sutakkhaṇe sayaṃ agantvā paṇṇaṃ vā sāsanaṃ vā pesentassa āpattiṃ dassetumāha ‘‘dūtaṃ vā’’tiādi.
To show the offense incurred by one who, upon hearing of the occurrence of a schism, does not go himself but sends a messenger or a letter, it says "dūtaṃ vā" (a messenger or), and so on.
Để chỉ ra tội của người không tự mình đi đến vào lúc nghe tin về việc chia rẽ mà lại gửi thư hoặc tin nhắn, Ngài đã nói “dūtaṃ vā” (hoặc sứ giả) và các từ tiếp theo.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.411) ‘‘dūtaṃ vā paṇṇaṃ vā pesetvā vadatopi āpattimokkho natthī’’tiādi.
As it says in the Aṭṭhakathā: "There is no release from offense even if one speaks by sending a messenger or a letter."
Như đã nói trong Chú giải: “Ngay cả khi nói bằng cách gửi sứ giả hoặc thư, cũng không thoát khỏi tội” và các từ tiếp theo.
425. Yyakāre pana sampatteti ‘‘yassa nakkhamati, so bhāseyyā’’ti (pārā. 413) tatiyakammavācāya ante yyakāre uccārite.
Yyakāre pana sampatteti means when the yyakāra is pronounced at the end of the third kammavācā: "yassa nakkhamati, so bhāseyyā" (whoever does not approve, he should speak).
Khi đã đến chữ yya là, khi chữ yya ở cuối kammavācā lần thứ ba trong câu “yassa nakkhamati, so bhāseyyā” (vị nào không kham nhẫn, vị ấy hãy nói) được đọc lên.
Passambhantīti paṭippassambhanti, vūpasamantīti attho.
Passambhantīti means they subside, they cease.
Được lắng dịu nghĩa là được dập tắt, được chấm dứt.
Dukkaṭādayoti ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi dve ca thullaccayā.
Dukkaṭādayoti means the wrong-doing (dukkata) at the ñatti, and the two grave offenses (thullaccaya) with the two kammavācās.
Dukkaṭādayo là, tội dukkaṭa khi tuyên ngôn, và hai tội thullaccaya với hai lần kammavācā.
Yathāha ‘‘saṅghādisesaṃ ajjhāpajjantassa ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayā paṭippassambhantī’’ti (pārā. 414).
As it says: "When one is incurring a Saṅghādisesa, the wrong-doing at the ñatti and the grave offenses with the two kammavācās subside."
Như đã nói: “Đối với người không phạm tội saṅghādisesa, tội dukkaṭa khi tuyên ngôn, và các tội thullaccaya với hai lần kammavācā được lắng dịu.”
Tasmā ñattiyā pubbe bahi ca saṅghamajjhe ca tikkhattuṃ vuttepi appaṭinissajjanena āpannāni dve dukkaṭāni desetabbānīti viññāyati.
Therefore, it is understood that the two wrong-doings incurred by not giving up, even after being spoken to three times before the ñatti, both outside and in the midst of the Saṅgha, should be confessed.
Do đó, có thể hiểu rằng hai tội dukkaṭa đã phạm do không từ bỏ khi được nói đến ba lần ở bên ngoài và giữa Tăng chúng trước khi tuyên ngôn cần phải được sám hối.
426. Akate pana kammasminti yathāvuttasamanubhāsanakamme akate.
426. When the formal act is not done: when the admonition, as stated, is not performed.
Khi việc yết ma chưa được thực hiện là, khi việc yết ma khiển trách như đã nói chưa được thực hiện.
Apariccajatopi cāti taṃ saṅghabhedāya parakkamanaṃ apariccajantassāpi.
Even if not relinquishing: even if not relinquishing that effort to cause a schism in the Saṅgha.
Và đối với người không từ bỏ là, đối với người không từ bỏ sự cố gắng chia rẽ Tăng chúng ấy.
‘‘Saṅghādisesenā’’ti iminā kammaṃ akatvā saṅghamajjhe ca bahi ca tikkhattuṃ vuccamānassa appaṭinissajjanena dukkaṭaṃ pana hotīti byatirekatova dasseti.
The phrase "by a Saṅghādisesa" indicates, by way of exclusion, that a dukkaṭa offense is incurred by not relinquishing when admonished three times, both within and outside the Saṅgha, without the formal act being performed.
Bằng câu “bởi tội saṅghādisesa”, Ngài đã chỉ ra một cách gián tiếp rằng, nếu không thực hiện yết ma, thì người được nói đến ba lần giữa Tăng chúng và ở bên ngoài mà không từ bỏ thì phạm tội dukkaṭa.
427. Pubbe vāti ñattiyā pubbe visuṃ, saṅghamajjhe vā tikkhattuṃ vuccamānepi.
427. Before: separately before the ñatti, or even when admonished three times within the Saṅgha.
Trước đó là, dù được nói đến ba lần riêng lẻ hoặc giữa Tăng chúng trước khi tuyên ngôn.
Taṅkhaṇepīti ñattikkhaṇe vā.
Even at that moment: or at the moment of the ñatti.
Ngay cả trong khoảnh khắc đó là, trong khoảnh khắc tuyên ngôn.
Ñattiyā aniṭṭhitāyapi pacchāpi, imassa avadhiṃ dasseti ‘‘asampatte yyakārasmi’’nti.
Even afterwards, while the ñatti is not yet complete; its limit is shown by "before the completion of the formal act."
Ngay cả sau đó, khi tuyên ngôn chưa kết thúc, Ngài chỉ ra giới hạn của điều này bằng câu “khi chưa đến chữ yya”.
Paṭinissajjatopi ca tassa saṅghādisesena anāpatti pakāsitāti paṭhamagāthāya pacchimaḍḍhaṃ idhānetvā yojetabbaṃ.
Even if he relinquishes, the latter half of the first verse, "no offense by Saṅghādisesa is declared," should be brought here and connected.
Và đối với người từ bỏ, sự không phạm tội saṅghādisesa của người đó đã được tuyên bố, cần được liên kết bằng cách mang nửa sau của câu kệ đầu tiên đến đây.
428. Ettāvatā ‘‘anāpatti asamanubhāsantassa paṭinissajjantassa ummattakassa khittacittassa vedanāṭṭassa ādikammikassā’’ti (pārā. 416) pāṭhe ‘‘paṭinissajjantassā’’ti padena gahitesu ‘‘ñattito’’tiādīsu vinicchayaṃ dassetvā taṃ nigametuṃ ‘‘paṭinissajjato vāpi ta’’nti āha.
428. Up to this point, having shown the determination for "one who relinquishes," which is included in the phrase "no offense for one who does not admonish, for one who relinquishes, for one who is insane, for one whose mind is deranged, for one afflicted by pain, for the first offender," he says "or even if he relinquishes it" to conclude it.
Đến đây, trong đoạn văn “Không phạm tội đối với người không khiển trách, người từ bỏ, người điên, người loạn trí, người bị đau đớn, người sơ phạm”, sau khi đã chỉ ra sự phân xử về các trường hợp được bao hàm bởi từ “paṭinissajjantassa” (người từ bỏ) trong các câu bắt đầu bằng “ñattito” (từ lúc tuyên ngôn), để kết luận điều đó, Ngài đã nói “paṭinissajjato vāpi ta” (hoặc đối với người từ bỏ việc ấy).
Nigamanatthajotako evaṃ-saddo sāmatthiyā labbhati, evaṃ ‘‘ñattito’’tiādinā yathāvuttanayena paṭinissajjantassa vāti attho.
The particle evaṃ which indicates a conclusion is understood by implication; thus, the meaning is "or for one who relinquishes in the manner stated, beginning with 'from the ñatti'."
Từ evaṃ, có ý nghĩa kết luận, được hiểu theo năng lực của văn cảnh, có nghĩa là, như vậy, đối với người từ bỏ theo cách đã nói, bắt đầu bằng “ñattito”.
Tanti saṅghabhedappayogaṃ.
It: refers to the attempt to cause a schism in the Saṅgha.
Việc ấy là sự nỗ lực chia rẽ Tăng chúng.
Asamanubhāsato vāti asamanubhāsiyamānassa.
Or for one who is not admonished: for one who is not being admonished.
Hoặc đối với người không khiển trách là, đối với người không bị khiển trách.
‘‘Asamanubhāsiyato’’ti vattabbe vikaraṇapaccayalopena ‘‘asamanubhāsato’’ti vuttanti daṭṭhabbaṃ.
It should be understood that "asamanubhāsato" is said with the elision of the vikaraṇa suffix, where "asamanubhāsiyato" should have been said.
Cần được hiểu rằng, khi lẽ ra phải nói “asamanubhāsiyato”, thì đã được nói là “asamanubhāsato” do sự lược bỏ tiếp vị ngữ vikaraṇa.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘asamanubhāsantassāti asamanubhāsiyamānassā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.416).
As it is said in the commentary: "asamanubhāsantassāti asamanubhāsiyamānassā" (for one not admonishing means for one not being admonished).
Như đã nói trong Chú giải: “Asamanubhāsantassa có nghĩa là asamanubhāsiyamānassa (người không bị khiển trách).”
‘‘Saṅghādisesena anāpatti pakāsitā’’ti anuvattamānattā icchitatthe siddhepi puna ‘‘anāpatti pakāsitā’’ti vacane punaruttatā āpajjatīti?
Since "no offense by Saṅghādisesa is declared" is carried over, even though the desired meaning is achieved, saying "no offense is declared" again would lead to repetition, would it not?
Vì ý nghĩa mong muốn đã được hiểu rõ do câu “sự không phạm tội bởi saṅghādisesa đã được tuyên bố” đang được tiếp nối, phải chăng việc nói lại “sự không phạm tội đã được tuyên bố” sẽ trở thành thừa thãi?
Nāpajjati, padāvutti nāma alaṃkāro hotīti.
No, it would not; repetition of a word is an embellishment.
Không thừa thãi, vì sự lặp lại từ ngữ được gọi là một phép tu từ.
429. Imassa sikkhāpadassa atthuppattiyaṃ saṅghabhedatthaṃ pañca vatthūni yācantena devadattena ‘‘sādhu bhante bhikkhū yāvajīvaṃ macchamaṃsaṃ na khādeyyuṃ, yo macchamaṃsaṃ khādeyya, vajjaṃ naṃ phuseyyā’’ti (pārā. 409) vutte ‘‘alaṃ devadatta mayā tikoṭiparisuddhaṃ macchamaṃsaṃ anuññātaṃ adiṭṭhaṃ asutaṃ aparisaṅkita’’nti (pārā. 409) anuññātesu macchamaṃsesu kappiyākappiyavinicchayaṃ pubbe anokāsābhāvena avatvā pakataṃ sikkhāpadavinicchayaṃ niṭṭhāpetvā idāni pattāvasesaṃ taṃ dassetuṃ ‘‘yañhī’’tiādi āraddhaṃ.
429. In the origin story of this training rule, when Devadatta, requesting five things for the purpose of causing a schism in the Saṅgha, said, "It would be good, venerable sirs, if monks would not eat fish and meat for as long as they live; whoever eats fish and meat would incur fault," and fish and meat were permitted with the statement, "Enough, Devadatta, fish and meat that are pure in three respects—unseen, unheard, unsuspected—have been permitted by me," the determination of what is allowable and unallowable regarding fish and meat, which could not be given earlier due to lack of opportunity, is now presented after completing the determination of the existing training rule, by beginning with "Whatever," and so on.
Trong phần duyên khởi của điều học này, khi Devadatta, người đã xin năm điều nhằm mục đích chia rẽ Tăng chúng, nói rằng: “Lành thay, bạch Thế Tôn, các vị tỳ khưu trọn đời không nên ăn cá và thịt, vị nào ăn cá và thịt, lỗi lầm sẽ phạm đến vị ấy”, và khi đã được cho phép ăn cá và thịt trong câu: “Này Devadatta, thôi đi, Ta đã cho phép cá và thịt tịnh theo ba phương diện: không thấy, không nghe, không nghi”, thì sự phân xử về việc nào là thích hợp và không thích hợp trong số cá và thịt đã được cho phép, do trước đây không có cơ hội, đã không được nói đến. Sau khi đã hoàn tất sự phân xử về điều học đã được đề cập, bây giờ để chỉ ra phần còn lại đó, Ngài đã bắt đầu bằng câu “yañhī” (bởi vì cái gì).
‘‘Taṃ tassā’’ti vakkhamānattā ‘‘ya’’nti idaṃ ‘‘bhikkhu’’nti iminā ca ‘‘macchamaṃsa’’nti etena ca yojetabbaṃ.
Since "that for him" will be said, "whatever" should be connected with "monk" and "fish and meat."
Vì sẽ được nói “taṃ tassā” (việc ấy của vị ấy), nên từ “ya” này cần được liên kết với từ “bhikkhu” (vị tỳ khưu) và từ “macchamaṃsa” (cá và thịt).
Macchanti odakaṃ.
Fish: aquatic creatures.
Cá là loài sống dưới nước.
Maṃsanti thalajānaṃ maṃsaṃ.
Meat: meat of land animals.
Thịt là thịt của các loài sống trên cạn.
Nibbematikoti ‘‘maṃ uddissa kata’’nti vā ‘‘saṅghaṃ uddissa kata’’nti vā uppannāya vimatiyā virahito.
Without doubt: free from doubt arising as to whether it was "prepared for me" or "prepared for the Saṅgha."
Không có nghi ngờ là, không có sự nghi ngờ nảy sinh rằng “được làm vì mình” hay “được làm vì Tăng chúng”.
432. Sacittakatā āpattiyāyeva yujjati, idha pana taṃhetukaṃ maṃsameva hetumhi phalūpacārena sacittakanti gahitaṃ.
"Sacittaka" is applicable only to an offense. Here, however, the meat that is the cause of it is taken as "sacittaka" by way of metaphor of result for cause.
432. Trạng thái có tâm (sacittakatā) chỉ phù hợp với tội. Tuy nhiên, ở đây, chính miếng thịt có nguyên nhân đó được xem là sacittaka (có tâm) do sự áp dụng ẩn dụ của kết quả vào nguyên nhân.
Ettha cittaṃ nāma attānaṃ vā saṅghaṃ vā uddissa katabhāvajānanacittaṃ.
Here, "citta" refers to the intention of knowing that it was done with oneself or the Saṅgha as the object.
Ở đây, tâm (citta) có nghĩa là tâm biết rằng (thịt) đã được làm ra nhắm đến bản thân mình hoặc nhắm đến Tăng chúng.
Sesanti anuddissakataṃ akappiyamaṃsaṃ.
"Sesa" means unsuitable meat not prepared with a specific intention.
Phần còn lại là thịt không hợp lệ đã được làm ra mà không nhắm đến đối tượng nào.
Acittakanti vuttanayameva.
"Acittaka" is as explained.
Acittaka (không có tâm) có ý nghĩa như đã được trình bày.
433. Pucchitvāyevāti akappiyamaṃsaparihāratthaṃ dasasu maṃsesu nāmañca uddissakatassa parihāratthaṃ ubhayassāpi paṭiladdhākārañca pucchitvāyevāti attho.
"Pucchitvāyeva" means that for the sake of avoiding unsuitable meat, and for the sake of avoiding that which was prepared with a specific intention among the ten kinds of meat, one must ask about both the name and the manner in which it was obtained.
433. Sau khi đã hỏi có nghĩa là: sau khi đã hỏi về tên của thịt trong mười loại thịt để tránh thịt không hợp lệ, và cũng đã hỏi về cách thức nhận được cả hai loại để tránh thịt được làm ra có chủ đích.
Odakesu macchesu akappiyābhāvato laddhākārova ñātabbo.
Regarding aquatic fish, since they are not unsuitable, only the manner of obtaining them should be known.
Đối với các loài cá sống dưới nước, vì không có loại không hợp lệ, nên chỉ cần biết cách thức nhận được là đủ.
Maṃse diṭṭhamatteyeva ‘‘idaṃ asukamaṃsa’’nti jānanti ce, apucchitepi doso natthi.
If, upon seeing the meat, one immediately knows, "This is such-and-such meat," there is no fault even if one does not ask.
Nếu ngay khi nhìn thấy thịt, họ biết rằng “đây là thịt con này,” thì dù không hỏi cũng không có lỗi.
Dāyakesu maṃsassābhāve laddhaniyāme apucchitepi doso natthi.
If, in the absence of meat from the givers, a rule has been established, there is no fault even if one does not ask.
Nếu các thí chủ có quy định là không dâng thịt, thì dù không hỏi cũng không có lỗi.
Yathā vā tathā vā vimatiyā uppannāya appaṭiggāhetvā nisinne ‘‘kasmā na paṭiggaṇhathā’’ti pucchite vimatiyā uppannākāraṃ vatvā ‘‘mayaṃ tumhe vā itare bhikkhū vā uddissa na karimhā’’ti vatvā ‘‘amhākameva sandhāya kataṃ, paṇṇākāratthāya kataṃ, atithīnaṃ vā atthāya kata’’ntiādinā attanā laddhappakāraṃ vatvā ‘‘saṃsayaṃ akatvā paṭiggahetabba’’nti vadeyyuṃ ce, paṭiggahetuṃ vaṭṭatīti sabbamidaṃ aṭṭhakathāya vuttaṃ.
If, however, doubt arises, and one sits down without accepting it, and when asked, "Why do you not accept it?", one states the cause of the doubt, and they say, "We did not prepare it for you or for other bhikkhus," and then, explaining how it was obtained, such as "It was prepared for ourselves," "It was prepared as a gift," or "It was prepared for guests," they say, "You should accept it without doubt," then it is permissible to accept it. All this is stated in the Aṭṭhakathā.
Hoặc, khi nghi ngờ phát sinh theo cách này hay cách khác, vị tỳ khưu ngồi yên không nhận. Khi được hỏi “tại sao các ngài không nhận?”, vị ấy trình bày cách thức nghi ngờ đã phát sinh. Nếu họ nói rằng “chúng tôi không làm nhắm đến các ngài hay các vị tỳ khưu khác,” và trình bày cách thức họ có được thịt bằng các câu như “thịt này được làm vì chính chúng tôi,” “được làm để biếu tặng,” hoặc “được làm vì khách,” rồi nói rằng “xin hãy nhận lấy, đừng nghi ngờ,” thì được phép nhận. Tất cả những điều này đã được nói đến trong Chú giải.
Bhikkhūnaṃ etaṃ vattanti yojanā.
This is a duty for bhikkhus, so it is connected.
Nên hiểu rằng đây là bổn phận của các vị tỳ khưu.
Vattaṭṭhāti sammāsambuddhena mahākaruṇāya desitaṃ pātimokkhasaṃvarasīlaṃ visodhetvā paṭipajjane patiṭṭhitā.
"Vattaṭṭhā" means those established in practicing the Pātimokkha restraint and morality, which was taught with great compassion by the Perfectly Enlightened One, having purified it.
Những vị sống trong bổn phận là những vị đã an trú trong việc thực hành sau khi đã thanh lọc giới Pātimokkha saṃvara, là giới đã được Đức Toàn Giác thuyết giảng với lòng đại bi.
‘‘Vinayaññuno’’ti iminā vinayaṃ ajānitvā upadesappamāṇeneva vattaṃ pūrentehi vattassa virodhopi siyāti te nivatteti.
By "Vinayaññuno" (those who know the Vinaya), it deters those who, not knowing the Vinaya, fulfill their duties merely by the measure of instruction, as there could be a violation of the duty.
Bằng cụm từ “những người thông hiểu Luật,” ngài loại trừ những vị chỉ thực hành bổn phận theo sự chỉ dạy mà không biết Luật, vì có thể có sự mâu thuẫn với bổn phận.
‘‘Vattaṭṭhā’’ti visesanena vinayaṃ ñatvāpi apūraṇe nivatteti.
By the qualifier "Vattaṭṭhā," it deters those who, even knowing the Vinaya, do not fulfill it.
Bằng đặc điểm “những vị sống trong bổn phận,” ngài loại trừ trường hợp biết Luật nhưng không thực hành.
Ubhayenapi attanā vuttavinicchayassa parisuddhabhāvaṃ dīpeti.
By both, it demonstrates the purity of the decision made by oneself.
Bằng cả hai, ngài cho thấy sự trong sạch của quyết định do chính mình đưa ra.
434. Idaṃ samanubhāsananti yathāvuttasikkhāpadamāha.
"Idaṃ samanubhāsanaṃ" refers to the aforementioned training rule.
434. Việc khiển trách này là chỉ đến điều học đã được trình bày.
Samanubhāsanena sādhetabbā āpatti samanubhāsanā kāraṇūpacārena.
The offense to be remedied by admonition is "samanubhāsanā" (admonition) by way of metaphor of cause for effect.
Tội cần được giải quyết bằng việc khiển trách được gọi là samanubhāsanā (việc khiển trách) theo cách dùng ẩn dụ của nguyên nhân.
Aññathā ekasamuṭṭhānādibhāvo na yujjati.
Otherwise, the state of having a single origin would not be applicable.
Nếu không, bản chất của nhất sanh khởi v.v... sẽ không phù hợp.
Ekasamuṭṭhānaṃ kāyavācācittasaṅkhātaṃ ekaṃ samuṭṭhānaṃ etassāti katvā.
"Ekasamuṭṭhānaṃ" (having a single origin) is so called because it has a single origin, consisting of body, speech, and mind.
Nhất sanh khởi là do nó có một sanh khởi, được gọi là thân, khẩu, và ý.
Kāyakammanti hatthamuddāvasena kāyena kātabbassa paṭinissajjanassa akatattā kāyakammaṃ.
"Kāyakammaṃ" (bodily action) is a bodily action because the renunciation, which should be done by the body through a hand gesture, was not done.
Thân nghiệp là vì không thực hiện việc từ bỏ đáng lẽ phải được thực hiện bằng thân, qua cử chỉ tay.
Vacīkammanti vacasā kātabbassa akatattā vacīkammaṃ.
"Vacīkammaṃ" (verbal action) is a verbal action because that which should be done by speech was not done.
Khẩu nghiệp là vì không thực hiện việc đáng lẽ phải được thực hiện bằng lời nói.
Akriyanti yathāvuttanayena ‘‘saṅghabhedopakkamanivāraṇāya parakkamanaṃ paṭinissajjāmī’’ti kāyavikārena vā vacībhedena vā aviññāpanato akiriyaṃ nāma hotīti vuttaṃ hoti.
"Akiriyaṃ" (inaction) means that, as explained, it is called inaction because one does not make known, either by bodily gesture or by verbal expression, "I renounce the effort to prevent the attempt to cause a schism in the Saṅgha."
Bất tác có nghĩa là, theo cách đã nói, vì không biểu thị bằng cử chỉ thân hoặc bằng lời nói rằng “tôi từ bỏ nỗ lực ngăn cản sự chia rẽ Tăng chúng,” nên nó được gọi là bất tác.
435. Kiñcipi vattabbanti ‘‘eko vā dve vā tayo vā’ti vuttasaṅghabhedānuvattakabhikkhuṃ passantehi suṇantehi lajjibhikkhūhi visuñca saṅghamajjhe ca netvā tikkhattuṃyeva saṅghabhedānuvattanassa akattabbataṃ vatvā tato anoramantānaṃ ñatticatutthāya kammavācāya samanubhāsanakammaṃ kātabba’’nti idañca ‘‘tatiyānussāvanāya yya-kārappattāya āpajjanakasaṅghādisesato pubbe āpannā dukkaṭathullaccayā paṭippassambhantī’’ti idañca anāpattipakāro cāti imaṃ sādhāraṇavinicchayaṃ sandhāyāha.
"Kiñcipi vattabbaṃ" refers to this general decision: "When bhikkhus who are conscientious see or hear a bhikkhu who is encouraging a schism in the Saṅgha, whether one, two, or three, they should take him aside and also into the midst of the Saṅgha, and tell him three times that he should not encourage a schism in the Saṅgha. If he does not desist from that, an act of admonition should be performed with a ñatticatuttha-kammavācā." And also, "The dukkaṭa and thullaccaya offenses committed previously are appeased before incurring the saṅghādisesa offense that arises upon the third announcement." And also, the manner of non-offense.
435. Bất cứ điều gì cần nói có nghĩa là ngài đề cập đến quyết định chung này: “Các vị tỳ khưu có liêm sỉ, khi thấy hoặc nghe một, hai, hoặc ba vị tỳ khưu theo phe chia rẽ Tăng chúng như đã nói, nên đưa họ ra riêng và giữa Tăng chúng, và nói ba lần về việc không được theo phe chia rẽ Tăng chúng. Đối với những vị không từ bỏ sau đó, cần phải thực hiện hành vi khiển trách bằng một tuyên ngôn và ba lần đọc.” Và điều này: “trước tội Tăng tàn có tính cách phạm vào lúc mẫu tự yya trong lần đọc thứ ba được đọc xong, các tội ác tác và trọng tội đã phạm trước đó sẽ được lắng dịu.” Và cả phần vô tội nữa.
Vacanappakārabhedo pana attheva, so saṅkhepato mātikāya (pārā. 418-419) vitthārato padabhājane (pārā. 418-419) āgatanayena vattabbo.
However, there is a difference in the manner of expression, which should be stated briefly in the Mātikā and in detail in the Padabhājana, according to the method presented there.
Tuy nhiên, có sự khác biệt trong cách thức trình bày, điều đó nên được hiểu theo cách đã được nêu vắn tắt trong phần đề mục và chi tiết trong phần phân tích từ ngữ.
Assāti dutiyasaṅghabhedasikkhāpadassa.
"Assā" refers to the second training rule concerning schism in the Saṅgha.
Của điều học này là của điều học thứ hai về chia rẽ Tăng chúng.
‘‘Samuṭṭhānā…pe… matā’’ti iminā sādhāraṇavinicchayo atidiṭṭhoti daṭṭhabbaṃ.
By "Samuṭṭhānā…pe… matā," it should be understood that the general decision is fully indicated.
Nên hiểu rằng bằng câu “về sanh khởi… được xem là,” quyết định chung đã được áp dụng.
436. Uddesapariyāpanneti ettha ‘‘sikkhāpade’’ti seso, nidānapārājikasaṅghādisesaaniyatavitthārasaṅkhāte pañcavidhauddesalakkhaṇapātimokkhe antogadhasikkhāpadavisayeti attho.
"Uddesapariyāpanne" — here, "sikkhāpade" is understood. It means within the scope of the training rules included in the Pātimokkha, which has five characteristics of recitation: Nidāna, Pārājika, Saṅghādisesa, Aniyata, and Vitthāra.
436. Trong phạm vi của sự trùng tuyên, ở đây, nên hiểu là có từ “trong điều học,” có nghĩa là trong phạm vi của điều học nằm trong Pātimokkha, có năm loại trùng tuyên là: phần mở đầu, Bất cộng trụ, Tăng tàn, Bất định, và phần mở rộng.
‘‘Uddesapariyāpanne sikkhāpade’’ti iminā ‘‘avacanīyamattānaṃ karotī’’ti imassa visayaṃ dasseti.
By this phrase, "in the training rule included in the recitation," it shows the scope of "makes oneself unadmonishable."
Bằng câu “trong điều học thuộc phạm vi của sự trùng tuyên,” ngài chỉ ra phạm vi của câu “tự làm cho mình thành người không thể nói đến.”
Bhikkhu dubbacajātikoti ettha ‘‘yo’’ti ajjhāhāro.
In "a bhikkhu who is by nature difficult to admonish," "who" is understood.
Trong câu vị tỳ khưu có bản tánh khó nói, nên thêm vào từ “vị nào.”
‘‘Dubbacajātikoti dubbacasabhāvo, vattuṃ asakkuṇeyyoti attho’’ti (pārā. aṭṭha. 2.425-426) aṭṭhakathāya vuttadovacassatāya hetubhūtapāpicchatādīhi ekūnavīsatiyā dhammehi samannāgato hutvā attani vuttaṃ anusiṭṭhiṃ sādaramaggahaṇena nāsanatā dovacassasabhāvoti attho.
As stated in the Commentary: "Dubbacajātiko means one whose nature is difficult to admonish, meaning one who cannot be spoken to" (Pārā. Aṭṭha. 2.425-426); the meaning is that being endowed with nineteen qualities such as evil desires, which are causes of being difficult to admonish, and destroying the advice given to oneself by not accepting it respectfully, is the nature of being difficult to admonish.
“Có bản tánh khó nói có nghĩa là có bản tánh khó nói, có nghĩa là không thể nói được,” theo lời trong Chú giải. Có nghĩa là: vị ấy có bản tánh khó nói do không tôn trọng và chấp nhận lời giáo huấn được nói với mình, vì đã được trang bị bởi mười chín pháp, như ác dục v.v..., là những nguyên nhân của sự khó nói.
Vuttañhetaṃ padabhājane ‘‘dubbacajātiko hotīti dubbaco hoti dovacassakaraṇehi dhammehi samannāgato akkhamo appadakkhiṇaggāhī anusāsani’’nti (pārā. 426).
And this is stated in the Word-by-Word Analysis: "One who is by nature difficult to admonish means one who is difficult to admonish, endowed with qualities that make one difficult to admonish, impatient, not accepting advice respectfully" (Pārā. 426).
Điều này đã được nói trong phần phân tích từ ngữ: “có bản tánh khó nói là: là người khó nói, được trang bị bởi các pháp làm cho khó nói, không kham nhẫn, không tiếp thu một cách thuận thảo lời giáo huấn.”
Avacanīyamattānaṃ karotīti ‘‘mā maṃ āyasmanto kiñci avacuttha kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā, ahampāyasmante na kiñci vakkhāmi kalyāṇaṃ vā pāpakaṃ vā, viramathāyasmanto mama vacanāyā’’ti (pārā. 425) vuttanayena attānaṃ avacanīyaṃ karoti.
Makes oneself unadmonishable means one makes oneself unadmonishable in the manner stated: "Venerables, do not say anything to me, good or bad; and I, Venerables, will not say anything to you, good or bad. Venerables, desist from speaking to me" (Pārā. 425).
Tự làm cho mình thành người không thể nói đến là tự làm cho mình thành người không thể nói đến theo cách đã được trình bày: “Thưa các hiền giả, xin đừng nói gì với tôi, dù là điều thiện hay điều ác. Tôi cũng sẽ không nói gì với các hiền giả, dù là điều thiện hay điều ác. Thưa các hiền giả, xin hãy ngưng nói với tôi.”
Garukaṃ siyāti ettha ‘‘tassā’’ti idaṃ ajjhāhāranayasambandhena labbhati.
In " it would be serious," "for him" is understood by way of connection.
Trong câu sẽ là nặng, từ “của vị ấy” được hiểu theo mối liên hệ của cú pháp.
Tatrāyaṃ yojanā – dubbacajātiko yo bhikkhu uddesapariyāpanne sikkhāpade attānaṃ avacanīyaṃ karoti, tassa garukaṃ siyāti.
Here is the connection: If a bhikkhu who is by nature difficult to admonish makes himself unadmonishable in a training rule included in the recitation, it would be serious for him.
Cấu trúc ở đây là: vị tỳ khưu nào có bản tánh khó nói mà tự làm cho mình thành người không thể nói đến trong điều học thuộc phạm vi của sự trùng tuyên, thì tội của vị ấy sẽ là nặng.
Kiṃ vuttaṃ hoti?
What is meant?
Điều gì đã được nói?
Yo bhikkhu attano dovacassataṃ passantehi, suṇantehi ca lajjibhikkhūhi ‘‘mā āyasmā attānaṃ avacanīyaṃ akāsi…pe… aññamaññavuṭṭhāpanenā’’ti (pārā. 425) vuttanayena tikkhattuṃ vuttopi dukkaṭaṃ āpajjitvāpi na vissajjeti, ‘‘so bhikkhu saṅghamajjhampi ākaḍḍhitvā vattabbo’’ti (pārā. 426) vuttattā hatthe gahetvā ākaḍḍhitvāpi saṅghamajjhaṃ netvā tatheva tikkhattuṃ vutte dukkaṭaṃ āpajjitvāpi na vissajjeti, tassa dubbacajātikassa ñatticatutthāya kammavācāya kariyamāne samanubhāsanakamme tatiyāya kammavācāya yyakārappattāya pubbe vuttanayeneva ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccaye ca paṭippassambhayamāno saṅghādiseso hotīti vuttaṃ hoti.
It is meant that if a bhikkhu, even when admonished three times by conscientious bhikkhus who see and hear his difficult-to-admonish nature, in the manner stated: "Venerable, do not make yourself unadmonishable... (etc.)... by mutual admonition" (Pārā. 425), and even after incurring a dukkaṭa, does not give it up; and even after being dragged into the midst of the Saṅgha, as stated: "that bhikkhu should be dragged and spoken to even in the midst of the Saṅgha" (Pārā. 426), meaning, being taken by the hand and dragged into the midst of the Saṅgha, and even when admonished three times in the same way, and even after incurring a dukkaṭa, does not give it up—for that bhikkhu, who is by nature difficult to admonish, when the act of admonition (samanubhāsana-kamma) is being performed with a ñatticatuttha-kammavācā, at the third kammavācā, which is due to have the suffix -yya, a dukkaṭa is incurred for the ñatti as stated previously, and thullaccayas for the two kammavācās, and if he then gives it up, it becomes a Saṅghādisesa.
Có nghĩa là: vị tỳ khưu nào, khi các vị tỳ khưu có liêm sỉ thấy hoặc nghe về sự khó nói của mình, đã được nói ba lần theo cách đã trình bày “thưa hiền giả, đừng tự làm cho mình thành người không thể nói đến… bằng việc cùng nhau làm cho hưng thịnh,” mà vẫn phạm tội ác tác và không từ bỏ; vị ấy, vì đã được nói rằng “vị tỳ khưu ấy nên được lôi ra giữa Tăng chúng,” dù bị nắm tay lôi ra giữa Tăng chúng và được nói ba lần như thế, vẫn phạm tội ác tác và không từ bỏ; đối với vị có bản tánh khó nói ấy, trong hành vi khiển trách được thực hiện bằng một tuyên ngôn và ba lần đọc, khi mẫu tự yya trong lần đọc thứ ba được đọc xong, thì tội Tăng tàn xảy ra, đồng thời làm lắng dịu tội ác tác với tuyên ngôn và các tội trọng tội với hai lần đọc, theo cách đã được trình bày trước đó.
437. Dubbaceti ettha ‘‘sikkhāpade’’ti seso, tathā saṅghabhedakavaṇṇaneti etthāpi.
437. In " difficult to admonish," "training rule" is the remainder, and similarly in " describing a schismatic."
437. Trong câu trong điều học về người khó nói, nên thêm vào từ “điều học,” tương tự như trong câu trong phần giải về chia rẽ Tăng chúng.
Saṅghabhedo eva saṅghabhedako, taṃ vaṇṇeti kathetīti saṅghabhedakavaṇṇanaṃ, kiṃ taṃ?
A schismatic is precisely saṅghabhedaka (one who causes a schism in the Saṅgha); that which describes or explains it is saṅghabhedakavaṇṇanaṃ. What is that?
Sự chia rẽ Tăng chúng chính là người chia rẽ Tăng chúng; người giải thích, nói về điều đó là người giải thích về chia rẽ Tăng chúng. Điều đó là gì?
Sikkhāpadaṃ, tañca paṭhamameva saṅghabhedakasikkhāpadaṃ gahetabbaṃ, tasmiṃ vuttanayenāti yojanā.
It is a training rule, and the first training rule concerning a schismatic should be taken; the connection is: in the manner stated in that.
Là điều học, và nên hiểu đó chính là điều học đầu tiên về chia rẽ Tăng chúng. Nên hiểu là theo cách đã được trình bày trong điều học đó.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘samuṭṭhānādīni paṭhamasaṅghabhedasadisānevā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.425-426).
As the Commentary says: "Its origin and so forth are similar to the first schismatic rule" (Pārā. Aṭṭha. 2.425-426).
Như đã nói trong Aṭṭhakathā: “Các pháp như sự sanh khởi, v.v... đều giống như trường hợp phá hoại Tăng thứ nhất.”
‘‘Sabbo vinicchayo’’ti etena idha dassitena ‘‘garukaṃ siyā’’ti etena saṅgahitaṃ saṅghādisesāvasānavinicchayaṃ vajjetvā ‘‘akate panā’’tiādigāthāttayena vuttaanāpattippakāre ca ‘‘idamekasamuṭṭhāna’’ntiādigāthāya vuttasamuṭṭhānādike ca atidisati.
By " the entire decision," it refers to the Saṅghādisesa-ending decision included by "it would be serious" shown here, and it also refers to the types of non-offense stated by the three verses beginning with "but if not done," and to the origin and so forth stated by the verse beginning with "this has one origin."
Bằng câu “Toàn bộ sự phán quyết” này, được chỉ ra ở đây, ngoại trừ sự phán quyết kết thúc bằng tội saṅghādisesa được bao gồm bởi câu “sẽ là tội trọng,” (vị ấy) đã chỉ rộng đến các loại vô tội được nói đến trong ba bài kệ bắt đầu bằng “akate panā,” và các pháp như sự sanh khởi, v.v... được nói đến trong bài kệ bắt đầu bằng “idamekasamuṭṭhāna”.
438. Yo kuladūsako bhikkhu, so chandagāmitādīhi pāpento bhikkhuhi kamme kariyamāne taṃ chandagāmitādīhi pāpanaṃ accajanto garukaṃ phuse saṅghādisesaṃ āpajjatīti yojanā.
438. The connection is: if that bhikkhu who corrupts families, when the bhikkhus are performing an act of admonition, transgresses that corruption of families (by partiality etc.), he incurs a serious offense, a Saṅghādisesa.
438. Vị tỳ-khưu nào là người làm hư hỏng gia đình, khi hành sự được thực hiện bởi các vị tỳ-khưu đang buộc tội vị ấy bằng các pháp như thiên vị, v.v..., nếu vị ấy không từ bỏ việc buộc tội bằng các pháp như thiên vị, v.v... đó, thì phạm tội trọng, tức là phạm tội saṅghādisesa. Đây là cách liên kết câu.
‘‘Kuladūsakoti kulāni dūseti pupphena vā phalena vā cuṇṇena vā mattikāya vā dantakaṭṭhena vā veḷuyā vā vejjikāya vā jaṅghapesanikena vā’’ti (pārā. 437) vacanato saddhāsampannakulāni lābhaṃ nissāya pupphadānādīhi saṅgaṇhitvā tathā akarontesu lajjibhikkhūsu kulānaṃ saddhādūsanato kuladūsako, bhikkhu.
"One who corrupts families" means "one who corrupts families with flowers, or fruits, or powder, or clay, or tooth-sticks, or bamboo, or medicine, or by acting as a messenger" (Pārā. 437); therefore, a bhikkhu who is a corrupter of families is one who, relying on gain, wins over families endowed with faith by giving flowers and so forth, and thereby corrupts the faith of those families when conscientious bhikkhus do not act in that way.
Theo câu “Kuladūsako là người làm hư hỏng các gia đình bằng hoa, hoặc bằng trái cây, hoặc bằng bột, hoặc bằng đất sét, hoặc bằng tăm xỉa răng, hoặc bằng tre, hoặc bằng nghề y, hoặc bằng việc đưa tin,” kuladūsako là tỳ-khưu làm hư hỏng đức tin của các gia đình có đức tin bằng cách lôi kéo họ qua việc cho hoa, v.v... vì lợi lộc, trong khi các vị tỳ-khưu có liêm sỉ không làm như vậy.
Chandagāmitādīhi pāpentoti kuladūsanakammaṃ karontaṃ disvā vā sutvā vā avacanato āpajjitabbadukkaṭato muccanatthāya ‘‘āyasmā kho…pe… alante idha vāsenā’’ti vadante lajjī pesale bhikkhū ‘‘chandagāmino ca bhikkhū…pe… ekaccaṃ na pabbājentī’’ti chandagāmitādīhi catūhi agatigamanehi yojentoti attho.
Accusing of partiality and so on means that by seeing or hearing someone committing the act of corrupting families, and in order to be freed from the dukkata offense that would be incurred by not speaking out, when conscientious and virtuous bhikkhus say, "Indeed, venerable sir... (etc.)... it is not fitting for you to reside here," they are accusing those bhikkhus of acting out of partiality (chandagāmitā) and the other four wrong courses of action (agati-gamana), saying, "These bhikkhus are partial... (etc.)... they do not ordain some."
Buộc tội bằng các pháp như thiên vị, v.v... có nghĩa là: Để thoát khỏi tội dukkaṭa phải phạm do không nói gì khi thấy hoặc nghe về vị tỳ-khưu đang thực hiện hành vi làm hư hỏng gia đình, các vị tỳ-khưu có liêm sỉ, đức hạnh nói rằng: “Thưa đại đức, ... Đại đức không nên ở đây nữa.” (Khi đó, vị kia) lại buộc tội các vị tỳ-khưu ấy bằng bốn cách hành xử sai trái như thiên vị, v.v..., nói rằng: “Các vị tỳ-khưu này thiên vị, ... không xuất gia cho một số người.”
Kamme kariyamāneti yathāvuttanayena attānaṃ garahantānaṃ bhikkhūnaṃ kariyamānaṃ akkosanañca paribhāsanañca ye passanti, ye ca suṇanti, tehi ‘‘māyasmā evaṃ avaca, na ca bhikkhū chandagāmino…pe… alante idha vāsenā’’ti tikkhattuṃ vuccamānopi dukkaṭaṃ āpajjitvāpi appaṭinissajjantaṃ hatthe gahetvā ākaḍḍhitvā saṅghamajjhaṃ ānetvā ‘‘māyasmā evaṃ avacā’’tiādinā nayeneva punapi tikkhattuṃ vutte dukkaṭaṃ āpajjitvāpi appaṭinissajjantassa ñatticatutthāya kammavācāya samanubhāsanakamme kariyamāneti vuttaṃ hoti.
When the formal act is being carried out means that when those who see and hear the reviling and reproaching being carried out by the bhikkhus who are censuring themselves in the manner described, and even after being told three times, "Venerable sir, do not speak thus; the bhikkhus are not partial... (etc.)... it is not fitting for you to reside here," he incurs a dukkata offense but does not desist. Then, by taking him by the hand, dragging him to the midst of the Saṅgha, and again telling him three times in the same manner, "Venerable sir, do not speak thus," he incurs a dukkata offense but still does not desist. It is said that this refers to the formal act of admonition (samanubhāsana-kamma) being carried out with a ñatti-catuttha-kammavācā (a formal act consisting of a motion and three proclamations).
Khi hành sự được thực hiện có nghĩa là: Khi các vị tỳ-khưu quở trách vị ấy theo cách đã nêu, những ai thấy và những ai nghe đều nói ba lần rằng: “Thưa đại đức, đừng nói như vậy, các vị tỳ-khưu không thiên vị, ... Đại đức không nên ở đây nữa.” Dù đã phạm tội dukkaṭa mà vẫn không từ bỏ, vị ấy bị nắm tay kéo đến giữa Tăng chúng và lại được nói ba lần theo cách thức bắt đầu bằng “Thưa đại đức, đừng nói như vậy.” Dù đã phạm tội dukkaṭa mà vẫn không từ bỏ, hành sự khiển trách (samanubhāsanakamma) được thực hiện bằng một tuyên ngôn và ba lần yết-ma (ñatticatutthakamma).
Garukaṃ phuseti ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccaye ca paṭippassambhento tatiyakammavācāya ante yyakāre sampatte saṅghādisesaṃ āpajjatīti vuttaṃ hoti.
He incurs a grave offense means that with the motion (ñatti) there is a dukkata, and with the two proclamations (kammavācā) there is a thullaccaya. When he desists, at the completion of the final 'yya' sound of the third proclamation, he incurs a Saṅghādisesa offense.
Phạm tội trọng có nghĩa là: Vị ấy phạm tội dukkaṭa khi tuyên ngôn (ñatti), phạm tội thullaccaya sau hai lần yết-ma (kammavācā), và khi âm yya ở cuối lần yết-ma thứ ba được hoàn tất, vị ấy phạm tội saṅghādisesa.
439-40. ‘‘Kulāni dūseti pupphena vā’’tiādinā (pārā. 437) nayena vuttakuladūsanopakaraṇabhūtacuṇṇapaṇṇādīsu vinicchayaṃ dassetumāha ‘‘cuṇṇa’’ntiādi.
439-40. To explain the determination regarding powders, leaves, etc., which are means of corrupting families as stated in the manner of "He corrupts families with flowers or..." (Pārā. 437), he says, "Powder" and so on.
439-40. Để chỉ ra sự phán quyết về bột, lá, v.v... là những vật dụng làm hư hỏng gia đình được nói đến theo cách thức bắt đầu bằng “làm hư hỏng các gia đình bằng hoa, v.v...”, ngài nói “cuṇṇa” v.v...
Cuṇṇanti sirīsapaṇṇādicuṇṇaṃ.
Powder refers to the powder of Sirīsa leaves, etc.
Cuṇṇa là bột lá sirīsa, v.v...
Paṇṇanti tambūlapaṇṇatālapaṇṇādikhāditabbākhāditabbapaṇṇaṃ.
Leaves refers to betel leaves, palm leaves, etc., edible and inedible leaves.
Paṇṇa là lá có thể ăn hoặc không thể ăn như lá trầu, lá cọ, v.v...
Phalanti tālapanasādiphalaṃ.
Fruits refers to palm, jackfruit, etc.
Phala là trái cây như trái cọ, trái mít, v.v...
Pupphanti campakādipupphaṃ.
Flowers refers to champak flowers, etc.
Puppha là hoa như hoa campaka, v.v...
Veḷunti andoḷikāpāṭaṃ kiraṇḍādikaṃ veḷuṃ.
Bamboo refers to bamboo for palanquins, baskets, etc.
Veḷu là tre dùng làm kiệu, hộp, v.v...
Kaṭṭhanti gehadāruṃ, indhanañca.
Wood refers to house timber and firewood.
Kaṭṭha là gỗ xây nhà và củi.
Mattikanti pākatikaṃ, pañcavaṇṇaṃ vā mattikaṃ.
Clay refers to ordinary clay or clay of five colors.
Mattika là đất sét thông thường hoặc đất sét năm màu.
Attano santakaṃ, tāvakālikādivasena gahitaṃ vā cuṇṇaṃ…pe… mattikaṃ kulasaṅgahaṇatthāya dadato kuladūsanadukkaṭaṃ hotīti sambandho.
The connection is that giving one's own powder... (etc.)... or clay, or that which was acquired temporarily, etc., for the purpose of gaining favor with families, incurs a dukkata offense of corrupting families.
Khi cho bột... đất sét thuộc sở hữu của mình hoặc đã nhận tạm thời, v.v... để lôi kéo gia đình, thì phạm tội dukkaṭa vì làm hư hỏng gia đình. Đây là cách liên kết.
Theyyāti corikā.
By theft means by stealing.
Theyyā là trộm cắp.
‘‘Dadato’’ti idaṃ sāmivacanaṃ ‘‘kātabbo’’ti paccattavacanantaṃ visesitabbamapekkhitvā ‘‘dadanto’’ti vibhattivipariṇāmena paccattavacanantaṃ anuvattetabbaṃ.
The word "dadato" (while giving), being in the genitive case, should be understood as "dadanto" (one who gives) by a change of case, expecting the word to be qualified by the nominative "kātabbo" (should be made to pay).
Từ “dadato” (của người cho) này là sở hữu cách, cần được bổ nghĩa bởi một chủ cách là “kātabbo” (cần phải bị phạt), nên cần được chuyển đổi thành chủ cách “dadanto” (người cho).
Kātabboti ettha kāretabboti attho.
Here, kātabbo means "should be made to pay."
Ở đây, kātabbo có nghĩa là cần phải bị bắt bồi thường.
Iminā saṅghasantakaṃ, gaṇasantakaṃ, aññapuggalasantakañca cuṇṇādiṃ kulasaṅgahatthaṃ corikāya dento bhaṇḍagghena kāretabboti imaṃ vinicchayaṃ dasseti.
By this, it is shown that if one gives powder, etc., belonging to the Saṅgha, the group, or other individuals by way of theft for the purpose of gaining favor with families, one should be made to pay the value of the goods.
Bằng điều này, ngài chỉ ra sự phán quyết rằng: người cho bột, v.v... thuộc sở hữu của Tăng, của nhóm, hoặc của cá nhân khác để lôi kéo gia đình bằng cách trộm cắp, thì cần phải bị bắt bồi thường theo giá trị của vật phẩm.
Saṅghaññasantaketi saṅghaññasantakacuṇṇādiketi attho.
Belonging to the Saṅgha or others means powder, etc., belonging to the Saṅgha or others.
Saṅghaññasantake có nghĩa là đối với bột, v.v... thuộc sở hữu của Tăng và của người khác.
Ettha añña-saddena gaṇapuggalānaṃ gahaṇaṃ.
Here, the word others refers to groups and individuals.
Ở đây, từ añña (khác) bao gồm cả nhóm và cá nhân.
441. Saṅghikaṃ garubhaṇḍaṃ vāti saṅghasantakaṃ garubhaṇḍapahonakaṃ vā paṇṇādikaṃ.
441. Or heavy articles belonging to the Saṅgha means leaves, etc., belonging to the Saṅgha, sufficient to be considered heavy articles.
441. Saṅghikaṃ garubhaṇḍaṃ vā là lá, v.v... thuộc sở hữu của Tăng hoặc có giá trị như vật nặng.
Senāsananiyāmitanti ‘‘ettakā phalarukkhādayo senāsane navakammatthāyā’’ti evaṃ niyamitaṃ vā.
Or designated for the lodging means designated in this way: "These many fruit trees, etc., are for new construction at the lodging."
Senāsananiyāmita là vật đã được quy định rằng “số cây ăn quả này, v.v... là để dùng cho công việc mới tại trú xứ.”
Issaravatāye vāti evakārena ‘‘theyyā’’ti idaṃ nivattitaṃ.
Or with authority—the particle eva here negates "by theft."
Issaravatāye vā có nghĩa là: Bằng từ eva (chỉ), từ “theyyā” (trộm cắp) được loại bỏ.
442. Haritvā vāti attanāyeva haritvā vā.
442. Or having carried it oneself means having carried it oneself.
442. Haritvā vā là tự mình mang đi.
‘‘Pupphaṃ dentassā’’ti iminā sambandho.
It is connected with "to one who gives flowers."
Liên kết với câu “pupphaṃ dentassa” (của người cho hoa).
Esa nayo uparipi.
The same method applies above.
Phương pháp này cũng áp dụng cho các trường hợp sau.
Harāpetvā vāti aññassa hatthe pesetvā vā.
Or having had it carried means having sent it through another's hand.
Harāpetvā vā là nhờ người khác mang đi.
Pakkositvā vāti āmantetvā vā pakkosāpetvā vāti upalakkhaṇato labbhati.
Or having called is understood by implication to mean having invited or having had someone called.
Pakkositvā vā là mời đến, và cũng bao hàm cả việc nhờ người khác mời đến.
Āgatassa vāti attanā eva āgatassa vā.
Or to one who has come means to one who has come by oneself.
Āgatassa vā là cho người tự mình đến.
‘‘Kulasaṅgahaṇatthāyā’’ti vacanena ‘‘evarūpe adhippāye asati vaṭṭatī’’ti vuttattā ‘‘cetiyaṃ pūjaṃ karontāpi ‘pūjessāmā’ti pupphāni gahetvā gacchantāpi tattha tattha sampattānaṃ cetiyapūjanatthāya denti, etampi pupphadānaṃ nāma na hotī’’tiādikaṃ (pārā. aṭṭha. 2.436-437) aṭṭhakathāgataṃ sabbaṃ vinicchayaṃ dassitaṃ hoti.
By the statement "for the purpose of gaining favor with families," since it is said that "it is permissible if there is no such intention," all the determinations found in the Commentary are shown, such as "Even those who perform worship at a cetiya, taking flowers with the intention 'we will worship,' give them to those who arrive there for the purpose of worshipping the cetiya; this is not considered a gift of flowers" (Pārā. Aṭṭha. 2.436-437).
Bằng câu “Kulasaṅgahaṇatthāya” (để lôi kéo gia đình), vì đã nói rằng “khi không có ý định như vậy thì được phép,” nên toàn bộ sự phán quyết trong Aṭṭhakathā đều được chỉ ra, như: “Những người đang cúng dường bảo tháp, hoặc những người mang hoa đi với ý định ‘chúng ta sẽ cúng dường,’ cho những người gặp trên đường để cúng dường bảo tháp, việc này cũng không gọi là cho hoa.”
443. Evaṃ ussaggaṃ dassetvā apavādaṃ dassetumāha ‘‘haritvā vā’’tiādi.
443. Having thus shown the general rule, he then shows the exception by saying, "Or having carried it oneself" and so on.
443. Sau khi chỉ ra nguyên tắc chung như vậy, để chỉ ra ngoại lệ, ngài nói “haritvā vā” v.v...
‘‘Harāpetvā’’ti iminā yojetabbassa vā-saddassa avuttasampiṇḍanatthatāya ‘‘pakkositvā vā pakkosāpetvā vā, āgatānaṃ vā’’ti ca saṅgayhati.
By ‘harāpetvā’ (having caused to be brought), the word ‘vā’ (or), which is to be construed with it, implies the unstated collection of ‘having invited or having caused to be invited, or to those who have come’.
Bằng từ vā cần được liên kết với “harāpetvā”, vì nó có ý nghĩa tổng hợp những điều chưa được nói, nên cũng bao gồm cả “pakkositvā vā pakkosāpetvā vā, āgatānaṃ vā” (mời đến, hoặc nhờ người khác mời đến, hoặc cho những người đã đến).
Āgatassevāti evakārena haritvā dānādiṃ nivatteti.
By ‘āgatasseva’ (only to one who has come), the particle ‘eva’ (only) precludes giving, etc., by bringing.
Āgatassevā: Bằng từ eva (chỉ), ngài loại trừ việc mang đi cho, v.v...
444. Tañcāti mātāpituādīnaṃ taṃ pupphadānañca.
444. ‘Tañca’ (and that) refers to that flower offering for parents, etc.
444. Tañcā là việc cho hoa đó cho cha mẹ, v.v...
Vatthupūjatthanti ratanattayapūjanatthaṃ.
‘Vatthupūjatthaṃ’ (for the purpose of offering to the object) means for the purpose of offering to the Triple Gem.
Vatthupūjattha là để cúng dường Tam Bảo.
Na panaññathāti aññena pakārena dātuṃ na vaṭṭati.
‘Na panaññathā’ (but not otherwise) means it is not proper to give in any other way.
Na panaññathā là không được phép cho theo cách khác.
Yena pakārena dātuṃ na vaṭṭati, koyaṃ pakāroti āha ‘‘sivādī’’tiādi.
He states, ‘What is this way in which it is not proper to give?’ by saying ‘sivādī’ (to Shiva, etc.) and so on.
Cách thức không được phép cho là gì? Ngài nói “sivādī” v.v...
Sivādipūjanatthanti mahissarādidevatāpūjanatthañca.
‘Sivādipūjanatthaṃ’ (for the purpose of offering to Shiva, etc.) means for the purpose of offering to deities like Mahesvara, etc.
Sivādipūjanattha là để cúng dường các vị trời như Mahissara, v.v...
Maṇḍanatthanti piḷandhanatthaṃ.
‘Maṇḍanatthaṃ’ (for adornment) means for wearing as an ornament.
Maṇḍanattha là để trang điểm.
Evaṃ adātabbappakāraniyamanena ‘‘imaṃ vikkiṇitvā jīvikaṃ kappessantī’’ti mātāpituādīnaṃ dātuṃ vaṭṭatīti vadanti.
They say that by thus specifying the ways in which it should not be given, it is proper to give to parents, etc., with the thought, ‘They will sell this and make a living.’
Bằng cách quy định các trường hợp không được cho như vậy, một số vị nói rằng được phép cho cha mẹ, v.v... với ý định “họ sẽ bán vật này để sinh sống.”
446. ‘‘Pupphādibhājane’’ti pupphaphalādīnaṃ bhājanakāle.
446. ‘Pupphādibhājane’ (when distributing flowers, etc.) means at the time of distributing flowers, fruits, etc.
446. “Pupphādibhājane” là vào lúc phân chia hoa, trái cây, v.v...
Sammatenāti pupphādibhājanatthaṃ khandhake vuttanayena saṅghena sammatena bhikkhunā.
‘Sammatenā’ (by one who is approved) means by a bhikkhu approved by the Saṅgha in the manner stated in the Khandhaka for the purpose of distributing flowers, etc.
Sammatenā là bởi vị tỳ-khưu đã được Tăng chúng đồng thuận để phân chia hoa, v.v... theo cách thức được nói trong Khandhaka.
Assāti bhājanaṭṭhānaṃ āgatassa.
‘Assā’ (to him) means to one who has come to the place of distribution.
Assā là của người đã đến nơi phân chia.
Itarenāti saṅghasammutiṃ vinā pupphādīni bhājāpentena.
‘Itarenā’ (by another) means by one who causes flowers, etc., to be distributed without the approval of the Saṅgha.
Itarenā là bởi người phân chia hoa, v.v... mà không có sự đồng thuận của Tăng.
Ñāpetvā dātabbanti sabbaṃ saṅghaṃ jānāpetvā dātabbaṃ.
‘Ñāpetvā dātabbaṃ’ (should be given after informing) means it should be given after informing the entire Saṅgha.
Ñāpetvā dātabba là phải thông báo cho toàn thể Tăng chúng rồi mới cho.
448. Paribbayavihīnassāti taṇḍulādijīvitavuttivayamūlarahitassa.
448. ‘Paribbayavihīnassā’ (to one who lacks provisions) means to one who lacks the means for living expenses like rice, etc.
448. Paribbayavihīnassāti: Đối với người không có nguồn chi phí sinh hoạt như gạo v.v.
Sampattissariyassāpīti attano samīpamupagatassa issarassa ca.
‘Sampattissariyassāpī’ (even to a lord who has arrived) means even to a lord who has come to oneself.
Sampattissariyassāpīti: Và cũng đối với người có quyền thế đã đến gần mình.
‘‘Dātabbaṃ tu sakaṃ phala’’nti iminā sambandho.
It is connected with ‘dātabbaṃ tu sakaṃ phalaṃ’ (but one’s own fruit should be given).
Có liên quan đến câu “dātabbaṃ tu sakaṃ phala” (nên cho quả của mình).
‘‘Paribbayavihīnānaṃ, dātuṃ saparasantaka’’nti khuddasikkhāya āgataṃ, idha ‘‘sakaṃ phala’’nti vuttaṃ.
What is stated in the Khuddasikkhā as ‘paribbayavihīnānaṃ, dātuṃ saparasantakaṃ’ (to those who lack provisions, one’s own or another’s property may be given) is here called ‘sakaṃ phalaṃ’ (one’s own fruit).
Câu “Paribbayavihīnānaṃ, dātuṃ saparasantaka” (Đối với những người thiếu thốn chi phí, cho tài sản của mình và người khác) đã được đề cập trong Khuddasikkhā, ở đây được nói là “sakaṃ phala” (quả của mình).
Tattha paravacanena vissāsikānaṃ gahaṇaṃ, idha pana vissāsaggāhena gahetvā dīyamānampi sasantakamevāti ‘‘saka’’nti vuttanti gahetabbaṃ.
There, by ‘another’s’ is meant taking from those who are trusted; here, however, it should be understood that even what is taken by trust and given is considered one’s own, hence ‘sakaṃ’ (one’s own) is used.
Ở đó, (có nghĩa là) lấy của những người thân tín bằng lời nói của người khác; còn ở đây, nên hiểu rằng vì ngay cả vật được cho sau khi đã lấy bằng sự thân tín cũng chính là tài sản của mình, nên được nói là “sakaṃ” (của mình).
449-50. Yatra saṅghārāme saṅghena phalarukkhaparicchedaṃ katvā katikā katāti yojanā, ‘‘āgantukānaṃ ettakaṃ phalaṃ dātabba’’nti phalaparicchedaṃ katvā vā ‘‘ettakesu rukkhesu phalaṃ dātabba’’nti rukkhaparicchedaṃ katvā vā saṅghena katikā yena pakārena katāti attho.
449-50. The construction is: ‘In which saṅghārāma, the Saṅgha has made a resolution by defining fruit trees, or by defining fruit, saying “so much fruit should be given to visitors,” or by defining trees, saying “fruit should be given from so many trees,” in whatever way the Saṅgha has made a resolution.’
449-50. Nên được liên kết rằng: tại tu viện nào mà Tăng chúng đã lập quy ước bằng cách phân định cây ăn quả. Nghĩa là, Tăng chúng đã lập quy ước bằng cách nào, hoặc bằng cách phân định quả rằng “nên cho chừng này quả cho các vị khách”, hoặc bằng cách phân định cây rằng “nên cho quả ở chừng này cây”.
Tatrāgatassapīti evaṃ ṭhapitakatikavattaṃ taṃ saṅghārāmaṃ phalatthāya āgatassāpi.
‘Tatrāgatassapī’ (even to one who has come there) means even to one who has come to that saṅghārāma for fruit, where such a resolution has been established.
Tatrāgatassapīti: Cũng đối với người đến tu viện đó vì mục đích quả, nơi có quy ước đã được thiết lập như vậy.
Yathāparicchedanti saṅghena tathākataphalarukkhaparicchedamanatikkamma.
‘Yathāparicchedaṃ’ (according to the definition) means without transgressing the definition of fruit trees made by the Saṅgha.
Yathāparicchedanti: Không vượt quá sự phân định cây ăn quả đã được Tăng chúng thực hiện như vậy.
Dadatoti ocinitvā ṭhapitaphalaṃ, kappiyakārakehi ocināpetvā vā dentassa.
‘Dadato’ (while giving) means giving fruit that has been picked and placed, or causing it to be picked by kappiyakārakas and then giving it.
Dadatoti: Của người cho quả đã được hái và giữ lại, hoặc cho sau khi nhờ các kappiyakāraka hái.
Ocitaphale ca kappiyakārake ca asati phalatthāya āgatesu vattitabbavidhiṃ dassetumāha ‘‘dassetabbāpi vā’’tiādi.
To show the method to be observed when there is no picked fruit or kappiyakāraka for those who have come for fruit, he states ‘dassetabbāpi vā’ (or they should be shown), etc.
Khi không có quả đã hái và không có kappiyakāraka, để chỉ ra phương pháp cần thực hiện đối với những người đến vì mục đích quả, ngài nói “dassetabbāpi vā” v.v.
‘‘Vatvā’’ti seso.
‘Vatvā’ (having said) is the remainder.
“Vatvā” (sau khi nói) là phần còn thiếu.
Ca-kāraṃ api-saddena ekato katvā ‘‘apicā’’ti yojanā.
The particle ‘ca’ is combined with ‘api’ to form ‘apicā’ (and also).
Nên liên kết bằng cách kết hợp từ ca với từ api thành “apicā” (và cũng).
Evaṃ vatvā saṅghena paricchinnarukkhā dassetabbāti iminā ‘‘idha phalāni sundarāni, ito gaṇhathā’ti evaṃ pana na vattabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.436-437) aṭṭhakathā byatirekato dassitā hoti.
By stating thus that the trees defined by the Saṅgha should be shown, the Aṭṭhakathā implicitly shows, by way of negation, that ‘it should not be said, “Here the fruits are good, take from here.”’
Bằng việc nói rằng sau khi nói như vậy, nên chỉ cho các cây đã được Tăng chúng phân định, Chú giải đã được chỉ ra một cách gián tiếp rằng “tuy nhiên, không nên nói rằng ‘quả ở đây ngon, hãy lấy từ đây’”.
451. ‘‘Khaṇitvā’’ti etena ‘‘khaṇāpetvā’’ti idampi saṅgahitaṃ, ‘‘kappiyabhūmi’’nti vakkhamānattā pathavinti ettha ‘‘akappiya’’nti labbhati.
451. By ‘khaṇitvā’ (having dug), ‘khaṇāpetvā’ (having caused to be dug) is also included, and since ‘kappiyabhūmi’ (suitable ground) will be mentioned, ‘pathavi’ (earth) here implies ‘unsuitable’.
451. Bằng từ “khaṇitvā” (sau khi đào), điều này cũng bao gồm cả “khaṇāpetvā” (sau khi sai đào); vì sẽ nói “kappiyabhūmi” (đất hợp lệ), nên ở đây từ pathavi (đất) được hiểu là “akappiya” (không hợp lệ).
Tenevāha ‘‘pācittiyenā’’ti.
For this very reason, he says ‘pācittiyenā’ (with a pācittiya offence).
Chính vì thế, ngài nói “pācittiyenā” (bằng tội pācittiya).
‘‘Mālāgaccha’’nti iminā pupphūpage taruṇagacche ca mallikāsumanādigumbagāgacche ca saṅgaṇhāti.
By ‘mālāgaccha’ (flowering creeper), it includes young flowering trees and flowering bushes like jasmine and sumana, etc.
Bằng từ “mālāgaccha” (cây bụi hoa), ngài bao gồm cả các cây bụi non dùng làm hoa và các bụi cây như hoa lài, hoa nhài v.v.
Yathāha aṭṭhakathāya ‘‘taruṇakā hi puppharukkhāpi pupphagacchāpi ‘mālāvacchā’tveva vuccantī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431).
As stated in the Aṭṭhakathā: ‘Indeed, young flowering trees and flowering bushes are called “mālāvacchā” (flowering plants).’
Như đã nói trong Chú giải: “Vì các cây hoa non và các bụi hoa non đều được gọi là ‘mālāvacchā’”.
Ādi-saddena phalūpagarukkhe ca bhesajjarase osadhagacche ca saṅgaṇhāti.
By the particle ‘ādi’ (etc.), it includes fruit-bearing trees and medicinal plants that yield sap.
Bằng từ ādi (v.v.), ngài bao gồm cả các cây cho quả, các cây dược thảo và các bụi cây thuốc.
‘‘Ropāpane’’ti vakkhamānattā ‘‘saya’’nti idaṃ ‘‘ropane’’ti iminā yujjati.
Since 'ropāpana' (causing to plant) will be explained, this 'sayaṃ' (by oneself) is connected with 'ropana' (planting).
Vì sẽ nói “ropāpane” (trong việc sai trồng), nên từ “sayaṃ” (tự mình) này kết hợp với từ “ropane” (trong việc trồng).
‘‘Sayaṃ khaṇitvā’’ti kasmā na yujjatīti?
"Why is 'sayaṃ khaṇitvā' (having dug by oneself) not connected?"
Tại sao không kết hợp “sayaṃ khaṇitvā” (tự mình đào)?
‘‘Khaṇāpetvā’’ti vakkhamānassa abhāvā ca ‘‘yo pana bhikkhu pathaviṃ khaṇeyya vā khaṇāpeyya vā, pācittiya’’nti (pāci. 85) vacanato khaṇāpane pācittiyena bhavitabbattā ca ‘‘khaṇitvā’’ti iminā ca khaṇanakhaṇāpanānaṃ dvinnameva gahetabbattā na yujjati.
Because 'khaṇāpetvā' (having caused to dig) is not going to be explained, and because there is a Pācittiya for causing to dig according to the statement 'Whatever bhikkhu digs up the earth or causes it to be dug up, there is a Pācittiya,' and because 'khaṇitvā' (having dug) encompasses both digging and causing to dig, it is not connected.
Không kết hợp được vì không có từ “khaṇāpetvā” (sau khi sai đào) sẽ được nói đến, và vì phải có tội pācittiya trong việc sai đào theo học giới “Vị tỳ-khưu nào đào đất hoặc sai đào, phạm tội pācittiya”, và vì bằng từ “khaṇitvā” (sau khi đào) chỉ có thể bao gồm cả hai là đào và sai đào.
Kuladūsaneti kuladūsananimittaṃ.
Kuladūsane means 'for the purpose of corrupting families'.
Kuladūsaneti: Vì lý do làm hại gia đình.
Akappiyapathaviṃ khaṇitvā, khaṇāpetvā ca sayaṃ mālāgacchādiropane kate assa mālāgacchādiropakassa bhikkhuno akappiyapathavīkhaṇanapaccayena pācittiyena saddhiṃ kuladūsane kuladūsananimittaṃ dukkaṭaṃ hotīti yojanā.
The connection is: When one has dug or caused to dig unsuitable ground and then personally planted flower plants, etc., for that bhikkhu who planted the flower plants, etc., there is a Dukkata for corrupting families (kuladūsane), which is for the purpose of corrupting families, along with a Pācittiya due to the act of digging unsuitable ground.
Nên liên kết rằng: khi việc trồng cây bụi hoa v.v. được tự mình thực hiện sau khi đào hoặc sai đào đất không hợp lệ, thì vị tỳ-khưu đó, người trồng cây bụi hoa v.v., phạm tội dukkaṭa trong việc làm hại gia đình vì lý do làm hại gia đình, cùng với tội pācittiya do việc đào đất không hợp lệ.
452. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘sayaṃ ropane’’ti idaṃ vinā avasesappakāraṃ saṅgaṇhāti.
452. By "Tathā" (likewise), the remaining aspects are included, excluding "sayaṃ ropane" (planting by oneself).
452. Bằng từ “tathā” (tương tự), ngài bao gồm các phương cách còn lại, ngoại trừ “sayaṃ ropane” (tự mình trồng).
‘‘Akappiyena vākyenā’’ti idaṃ ‘‘akappiyapathaviṃ khaṇāpetvā’’ti iminā ca ‘‘ropāpane’’ti iminā ca yujjati.
"Akappiyena vākyenā" (by an unsuitable statement) is connected with "akappiyapathaviṃ khaṇāpetvā" (having caused unsuitable ground to be dug) and "ropāpane" (causing to plant).
Từ “akappiyena vākyenā” (bằng lời nói không hợp lệ) này kết hợp với “akappiyapathaviṃ khaṇāpetvā” (sau khi sai đào đất không hợp lệ) và với “ropāpane” (trong việc sai trồng).
‘‘Imaṃ bhūmiṃ khaṇa, imaṃ gacchaṃ ropehī’’tiādikaṃ akappiyaṃ vohāraṃ vatvā akappiyapathaviṃ khaṇāpetvā mālāgacchādiropanaṃ kārāpentassāpi tatheva pācittiyañca dukkaṭañca hotīti attho.
The meaning is: Even for one who causes unsuitable ground to be dug and flower plants, etc., to be planted by uttering an unsuitable expression such as "Dig this ground," "Plant this plant," etc., there is likewise a Pācittiya and a Dukkata.
Nghĩa là, đối với người sai trồng cây bụi hoa v.v. sau khi sai đào đất không hợp lệ bằng cách nói lời nói không hợp lệ như “hãy đào đất này, hãy trồng cây bụi này”, thì cũng phạm tội pācittiya và dukkaṭa tương tự như vậy.
Khaṇanaropanehi dvīhi pācittiyadukkaṭāni avasiṭṭhehi tadatthikehi sabbavohārapayogabhedehi kiṃ hotīti āha ‘‘sabbatthā’’tiādi.
"What happens with all other types of expressions used for that purpose, apart from digging and planting, which incur Pācittiya and Dukkata?" – In response to this, it says "sabbattha" (everywhere), etc.
Phạm tội gì đối với các trường hợp còn lại liên quan đến tất cả các loại lời nói và hành động vì mục đích đó, ngoài hai việc đào và trồng gây ra tội pācittiya và dukkaṭa? Ngài nói “sabbattha” v.v.
Kuladūsaneti nimitte, visaye vā bhummaṃ.
Kuladūsane is in the locative case, meaning 'in the matter of' or 'with regard to' corrupting families.
Kuladūsaneti: là sở thuộc cách về lý do hoặc về đối tượng.
Akappiyena vākyena pana pathaviṃ khaṇāpetvā akappiyena vākyena ropāpanepi tathā pācittiyena saha kuladūsane bhikkhuno dukkaṭaṃ vuttaṃ.
It is also stated that when one causes the earth to be dug by an unsuitable statement and causes planting by an unsuitable statement, there is likewise a Dukkata for the bhikkhu for corrupting families, along with a Pācittiya.
Và trong trường hợp sai trồng bằng lời nói không hợp lệ sau khi đã sai đào đất bằng lời nói không hợp lệ, tội dukkaṭa trong việc làm hại gia đình cùng với tội pācittiya cũng đã được nói đến cho vị tỳ-khưu tương tự như vậy.
Sabbattha ito paresupi tadatthikena sabbavohārabyāpāresu kuladūsananimittaṃ bhikkhuno dukkaṭaṃ vuttanti yojanā.
The connection is: Everywhere, even in other acts and all expressions used for that purpose, a Dukkata for the bhikkhu for the purpose of corrupting families is stated.
Nên liên kết rằng: sabbattha (trong mọi trường hợp), ngay cả trong các trường hợp sau đây, trong tất cả các hành động bằng lời nói vì mục đích đó, tội dukkaṭa vì lý do làm hại gia đình đã được nói đến cho vị tỳ-khưu.
453. Kappiyabhūmiyā attanā khaṇane, akappiyavohārena khaṇāpane ca pācittiyābhāvato dukkaṭaṃyeva vuttanti āha ‘‘ubhayattha cā’’tiādi.
453. It states "ubhayattha cā" (in both cases), etc., because there is no Pācittiya when one digs suitable ground oneself or causes it to be dug with an unsuitable expression; only a Dukkata is stated.
453. Vì không có tội pācittiya trong việc tự mình đào trên đất hợp lệ và trong việc sai đào bằng lời nói không hợp lệ, nên chỉ có tội dukkaṭa được nói đến. Ngài nói “ubhayattha cā” v.v.
Ettha ‘‘eva’’nti seso, so yathāvuttamatthaṃ nigameti.
Here, "eva" (indeed) is implied; it concludes the meaning as stated.
Ở đây, “eva” (chỉ) là phần còn thiếu, nó xác định ý nghĩa đã được nói.
Evaṃ yathāvuttanayena kappiyabhūmiyampi mālāgacchādiropanaropāpanasaṅkhātesu dvīsu ṭhānesu ca bhikkhuno dukkaṭaṃ vuttanti yojanā.
The connection is: Thus, in the manner stated, a Dukkata for the bhikkhu is stated in both instances, namely, planting and causing to plant flower plants, etc., even on suitable ground.
Nên liên kết rằng: như vậy, theo phương pháp đã nói, tội dukkaṭa đã được nói đến cho vị tỳ-khưu trong cả hai trường hợp được gọi là trồng và sai trồng cây bụi hoa v.v. ngay cả trên đất hợp lệ.
454. Sadukkaṭā pācittīti ‘‘āvāṭaṃ khaṇa, gacchaṃ ropehī’’ti ekavāraṃ āṇatte bahū āvāṭe khaṇitvā bahūsu gacchesu ropitesupi āṇattiyā ekattā dukkaṭena saha pācittiyaṃ hotīti ayamattho akappiyabhūmiṃ sandhāya vutto.
454. Sadukkaṭā pācittī (Pācittiya with Dukkata): This meaning, that there is a Pācittiya with a Dukkata because the command is one, even if many pits are dug and many plants are planted after being commanded once with "Dig a pit, plant a plant," is stated with reference to unsuitable ground.
454. Sadukkaṭā pācittīti: Khi ra lệnh một lần “hãy đào hố, hãy trồng cây bụi”, dù nhiều hố được đào và nhiều cây bụi được trồng, do mệnh lệnh chỉ có một, nên phạm tội pācittiya cùng với dukkaṭa. Ý nghĩa này được nói đến liên quan đến đất không hợp lệ.
‘‘Suddhaṃ vā dukkaṭa’’nti idaṃ akappiyabhūmiyaṃ kappiyena vohārena āvāṭaṃ khaṇāpakassa ca kappiyabhūmiyaṃ akappiyavohārena āvāṭaṃ khaṇāpakassa ca ‘‘imaṃ gacchaṃ ropehī’’ti ekavārāṇattapaccayā āpajjitabbaṃ kuladūsanadukkaṭaṃ sandhāya vuttaṃ.
"Suddhaṃ vā dukkaṭaṃ" (or a pure Dukkata) is stated with reference to the Dukkata of corrupting families, which is incurred due to a single command "Plant this plant" by one who causes a pit to be dug on unsuitable ground with a suitable expression, or by one who causes a pit to be dug on suitable ground with an unsuitable expression.
“Suddhaṃ vā dukkaṭa”nti: điều này được nói đến liên quan đến tội dukkaṭa làm hại gia đình phải phạm do một lần ra lệnh “hãy trồng cây bụi này” của người sai đào hố bằng lời nói hợp lệ trên đất không hợp lệ, và của người sai đào hố bằng lời nói không hợp lệ trên đất hợp lệ.
455. Kappiyeneva vākyenāti ettha kappiyavākyaṃ nāma ‘‘ettha āvāṭaṃ jāna, ettha āvāṭaṃ jānitabbaṃ, ettha āvāṭena bhavitabba’’nti evarūpaṃ vākyañca ‘‘imaṃ gacchaṃ ettha jāna, ayaṃ gaccho ettha jānitabbo’’tiādivākyañca.
455. Kappiyeneva vākyenā (only by a suitable statement): Here, a suitable statement is a statement like "Know a pit here," "A pit should be known here," "There should be a pit here," and also statements like "Know this plant here," "This plant should be known here," etc.
455. Kappiyeneva vākyenāti: ở đây, kappiyavākyaṃ (lời nói hợp lệ) là lời nói có dạng như “hãy biết có hố ở đây, nên biết có hố ở đây, nên có hố ở đây” và lời nói như “hãy biết cây bụi này ở đây, cây bụi này nên được biết ở đây” v.v.
Evakārena akappiyavohārañca kappiyākappiyamissakavohārañca nivatteti.
The word "eva" (only) excludes unsuitable expressions and mixed suitable-unsuitable expressions.
Bằng từ eva (chỉ), ngài loại trừ lời nói không hợp lệ và lời nói hỗn hợp hợp lệ và không hợp lệ.
Pariyāyobhāsanimittakammaṃ pana ‘‘itarattayaṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431) aṭṭhakathāvacanato vaṭṭati.
However, indirect speech for indicating work is permissible according to the Aṭṭhakathā statement "the other three are permissible."
Tuy nhiên, việc làm dấu hiệu bằng cách nói bóng gió là được phép, theo lời của Chú giải: “ba trường hợp còn lại là được phép”.
Ubhayattha ca bhūmiyāti kappiyākappiyabhūmīsu dvīsu.
Ubhayattha ca bhūmiyā (and on both kinds of ground) means on both suitable and unsuitable grounds.
Ubhayattha ca bhūmiyāti: trên cả hai loại đất, hợp lệ và không hợp lệ.
Ropaneti ettha sambandhato, pakaraṇato ca ‘‘mālāgacchādīna’’nti labbhati.
In Ropane (planting), "of flower plants, etc." is understood from the context and the subject matter.
Ropaneti: ở đây, theo mối liên hệ và theo bối cảnh, được hiểu là “của cây bụi hoa v.v.”.
‘‘Vākyenā’’ti vuttattā ‘‘ropāpane’’ti vattabbo, ‘‘ropane’’ti kimatthamāhāti ce?
If it is asked, "Since 'vākyenā' (by a statement) is mentioned, 'ropāpane' (causing to plant) should be said, why is 'ropane' (planting) said?"
Nếu hỏi: vì đã nói “vākyenā” (bằng lời nói), nên được hiểu là “ropāpane” (trong việc sai trồng), tại sao lại nói “ropane” (trong việc trồng)?
Suddhakattuniddesena payojakassāpi saṅgahetabbato gāthābandhavasena vuttaṃ.
It is stated in the form of a verse, because even the one who causes the action is included by the simple designation of the agent.
Đã được nói theo thể kệ vì người sai khiến cũng được bao gồm qua việc chỉ định người thực hiện thuần túy.
Iminā uparigāthāya ‘‘sayaṃ ropetu’’nti ettha ‘‘saya’’nti iminā visesetvā ‘‘ropāpetu’’nti idaṃ nivatteti.
By this verse above, the word ‘sayaṃ’ in ‘sayaṃ ropetu’ specifies and negates ‘ropāpetu’.
Bằng điều này, trong câu kệ ở trên “sayaṃ ropetu” (tự mình trồng), bằng cách đặc tả với từ “sayaṃ” (tự mình), ngài loại trừ “ropāpetu” (sai trồng).
‘‘Paribhogatthāya hi kappiyabhūmiyaṃ vā akappiyabhūmiyaṃ vā kappiyavohārena ropāpane anāpattī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431) aṭṭhakathāvinicchayo imāya gāthāya saṅgahitoti veditabbo.
The Aṭṭhakathāvinicchaya (commentarial decision) that ‘indeed, for the purpose of enjoyment, whether on permissible ground or impermissible ground, causing to be planted with a permissible designation incurs no offense’ is to be understood as encompassed by this verse.
Cần phải hiểu rằng sự quyết định của Chú giải rằng: “Quả vậy, vì mục đích thọ dụng, ở trên đất hợp lệ hay đất không hợp lệ, trong việc sai trồng bằng lời nói hợp lệ thì không có tội” đã được bao gồm trong kệ ngôn này.
Koci dosoti pācittiyañca dukkaṭañcāti vuttadosesu ekopi doso na vijjatīti attho.
Koci doso means that not even one fault exists among the faults mentioned, such as pācittiya and dukkaṭa.
Bất cứ tội nào, có nghĩa là không có bất cứ một tội nào trong các tội đã được nói đến là pācittiya (ưng đối trị) và dukkaṭa (tác ác).
Ādi-saddena vanādiṃ saṅgaṇhāti.
By the word ādi (etc.), it includes forests and so on.
Từ ādi (v.v.) bao gồm cả rừng cây, v.v.
Sayaṃ ropitassa vāti ettha vā-saddena ‘‘ropāpitassā’’ti idaṃ saṅgaṇhāti, etassa visesanatthaṃ ‘‘kappiyena vohārenā’’ti pāṭhaseso.
In ‘ sayaṃ ropitassa vā’ (or of that which one has planted oneself), the word vā (or) includes ‘ropāpitassa’ (of that which one has caused to be planted); the remaining part of the text, ‘kappiyena vohārena’ (with a permissible designation), is for the purpose of specifying this.
Trong cụm từ hoặc của cây do tự mình trồng, từ vā (hoặc) bao gồm cả cụm từ “của cây do sai trồng”; phần còn lại của câu “bằng lời nói hợp lệ” là để làm rõ ý nghĩa của điều này.
Ayaṃ pana vinicchayo ‘‘ārāmatthāya pana vanatthāya ca chāyatthāya ca akappiyavohāramattameva na vaṭṭati, sesaṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431) aṭṭhakathāgatanayena veditabbo.
This decision, however, is to be understood according to the Aṭṭhakathā (commentary), which states: ‘For the sake of a park, for the sake of a forest, and for the sake of shade, only an impermissible designation is not allowed; the rest is allowed’.
Sự quyết định này cần được hiểu theo phương pháp đã được nêu trong Chú giải rằng: “Vì lợi ích của tu viện, vì lợi ích của rừng cây, và vì lợi ích của bóng mát, chỉ có lời nói không hợp lệ là không được phép, còn lại thì được phép”.
Anto ārāmabhūsanatthāya, bahi araññatthāya viya chāyatthāya suddhacittena ‘‘imaṃ jānā’’tiādikappiyavohārena ropāpitarukkhe ca kappiyabhūmiyañca attanā kate vā akappiyavohārena kārāpite vā akappiyabhūmiyañca kappiyavohārena attanā kārāpite vā aññehi kate vā āvāṭe attanā ropite rukkhe ca phalaṃ paribhuñjituṃ icchati ce, paribhuñjituṃ vaṭṭatīti attho.
The meaning is: if one wishes to enjoy the fruit from trees that one has caused to be planted with a pure mind and a permissible designation, such as ‘know this’, for the purpose of decorating the inside of a park, or for the purpose of a forest outside, or for shade; or from trees planted by oneself in permissible ground, or caused to be planted with an impermissible designation; or from trees caused to be planted by oneself with a permissible designation in impermissible ground; or from trees planted by oneself in pits made by others – it is permissible to enjoy the fruit.
Có nghĩa là, nếu vị ấy muốn thọ dụng quả của cây được sai trồng bằng lời nói hợp lệ như “hãy biết điều này” với tâm thanh tịnh vì mục đích trang trí bên trong tu viện, hoặc như vì lợi ích của khu rừng bên ngoài, vì lợi ích của bóng mát; và của cây do tự mình trồng trong hố do chính mình đào hoặc sai đào bằng lời nói không hợp lệ ở trên đất hợp lệ, hoặc trong hố do chính mình sai đào bằng lời nói hợp lệ hoặc do người khác đào ở trên đất không hợp lệ, thì được phép thọ dụng.
Ārāmādīnamatthāya kappiyabhūmiyaṃ sayaṃ ropitassa vā kappiyabhūmiyaṃ vā akappiyabhūmiyaṃ vā kappiyavohārena ropāpitassa vā rukkhassa yañca phalaṃ, taṃ phalaṃ paribhuñjituṃ bhikkhūnaṃ vaṭṭatīti yojanā.
The connection is: it is permissible for bhikkhus to enjoy the fruit of a tree that one has planted oneself in permissible ground for the sake of parks and so on, or of a tree that one has caused to be planted with a permissible designation, whether in permissible ground or impermissible ground.
Cú pháp là: Quả nào của cây do tự mình trồng trên đất hợp lệ vì lợi ích của tu viện, v.v., hoặc của cây do sai trồng bằng lời nói hợp lệ trên đất hợp lệ hay đất không hợp lệ, thì các vị tỳ khưu được phép thọ dụng quả ấy.
Katthaci potthakesu ‘‘ārāmādīnamatthāyā’’ti gāthāya likhitaṭṭhāne ‘‘kulasaṅgahaṇatthāyā’’tiādigāthā dissati.
In some books, in place of the verse ‘ārāmādīnamatthāya’, the verse ‘kulasaṅgahaṇatthāya’ and so on is seen.
Trong một số bản kinh, ở chỗ ghi kệ ngôn “ārāmādīnamatthāyā” (vì lợi ích của tu viện, v.v.), lại thấy có kệ ngôn bắt đầu bằng “kulasaṅgahaṇatthāyā” (vì mục đích nhiếp hóa gia đình).
Sā pāḷikkamaviruddhattā aṭṭhānappayuttā, ‘‘pupphāna’’ntiādigāthāya purato vuccamānā pana ṭhānappayuttā hoti.
That is inappropriate because it contradicts the Pāḷi order, but if it is mentioned before the verse ‘pupphānaṃ’ and so on, then it is appropriate.
Kệ ngôn ấy không phù hợp với văn mạch Pāli nên được dùng không đúng chỗ; tuy nhiên, nếu được nói trước kệ ngôn bắt đầu bằng “pupphānaṃ” (của các loài hoa) thì lại là đúng chỗ.
458. Sabbatthāti ārāmādiatthāya pubbe viya attanā ropitesu, ropāpitesu ca sabbesu mālāgacchādīsu.
458. Sabbatthā (in all cases) means in all cases, such as flower plants and so on, that one has planted oneself or caused to be planted, as previously, for the sake of parks and so on.
458. Trong mọi trường hợp, có nghĩa là trong tất cả các loại cây hoa, v.v., do tự mình trồng hoặc sai trồng vì lợi ích của tu viện, v.v., như đã nói trước đây.
Akappiyodakeneva pācittīti ‘‘yo pana bhikkhu jānaṃ sappāṇakaṃ udakaṃ tiṇaṃ vā mattikaṃ vā siñceyya vā siñcāpeyya vā, pācittiya’’nti (pāci. 140) vuttā pācitti eva, na dukkaṭanti attho.
Akappiyodakeneva pācittī means that it is only the pācittiya offense, not a dukkaṭa, as stated in ‘if any bhikkhu, knowing, waters or causes to be watered water with living creatures, or grass, or clay, it is a pācittiya’.
Chỉ có tội pācittiya do nước không hợp lệ, có nghĩa là chỉ có tội pācittiya (ưng đối trị) đã được quy định rằng: “Vị tỳ khưu nào, trong khi biết, tưới hoặc sai tưới nước có chúng sanh lên cỏ hoặc đất sét, thì phạm tội pācittiya (ưng đối trị)”, chứ không phải tội dukkaṭa (tác ác).
460. Tesaṃyeva dvinnaṃ pana atthāyāti kuladūsanaparibhogānaṃ dvinnamatthāya.
460. Tesaṃyeva dvinnaṃ pana atthāyā (but for the sake of those two only) means for the sake of both corrupting families and enjoyment.
460. Vì lợi ích của chính hai điều ấy, có nghĩa là vì lợi ích của hai điều: làm ô uế gia đình và thọ dụng.
Siñcane siñcāpaneti ettha ‘‘mālāgacchādīna’’nti pakaraṇato labbhati.
In siñcane siñcāpane (in watering, in causing to be watered), ‘of flower plants and so on’ is obtained from the context.
Trong cụm từ trong việc tưới, trong việc sai tưới, cụm từ “các loại cây hoa, v.v.” được hiểu theo văn mạch.
Dukkaṭanti ettha ‘‘kevala’’nti seso.
In dukkaṭa, ‘only’ is the remaining word.
Trong từ dukkaṭa (tác ác), từ “kevala” (chỉ) được hiểu ngầm.
461. Ocināpaneti aññehi pupphānaṃ ocināpane.
461. Ocināpane (in causing to pick) means in causing others to pick flowers.
461. Trong việc sai hái, có nghĩa là trong việc sai người khác hái hoa.
Sayamocinane cāpīti attanāva ocinane ca.
Sayamocinane cāpī (and also in picking oneself) means in picking oneself.
Và cả trong việc tự mình hái, có nghĩa là trong việc chính mình hái.
Sapācittiyadukkaṭanti ‘‘bhūtagāmapātabyatāya pācittiya’’nti (pāci. 90) vuttattā pupphocinanahetu pācittiyañca kuladūsanadukkaṭañca hotīti vuttaṃ hoti.
Sapācittiyadukkaṭa (with pācittiya and dukkaṭa) means that because it is stated ‘pācittiya for destroying living plants’, it is both a pācittiya due to picking flowers and a dukkaṭa for corrupting families.
Cùng với tội pācittiya và dukkaṭa, có nghĩa là, vì đã được quy định rằng: “Trong việc phá hoại thảo mộc, phạm tội pācittiya (ưng đối trị)”, nên ở đây được nói rằng có tội pācittiya do việc hái hoa và tội dukkaṭa do làm ô uế gia đình.
462. Pūjādiatthāya, kulasaṅgahatthāya ca pupphānaṃ ocinanaocināpanāni kārāpentassa āpattiyā āpajjanappakāraṃ dassetumāha ‘‘pupphāna’’nti.
462. To show the manner of incurring an offense for one who causes flowers to be picked or picks them for the sake of offerings and so on, and for the sake of supporting families, it says ‘pupphānaṃ’.
462. Để chỉ ra cách thức phạm tội của người sai hái hoa hoặc sai người khác hái hoa vì mục đích cúng dường, v.v., và vì mục đích nhiếp hóa gia đình, ngài nói “pupphānaṃ” (của các loài hoa).
‘‘Pupphānaṃ gaṇanāya pācittiyaṃ hotī’’ti vuttattā pupphamocinatoti ettha ‘‘visuṃ visu’’nti seso.
Because it is stated ‘there is a pācittiya by counting the flowers’, in pupphamocinato (from picking flowers), ‘separately’ is the remaining word.
Vì đã được nói rằng: “Phạm tội pācittiya theo số lượng hoa”, nên trong cụm từ khi hái hoa, từ “từng bông” được hiểu ngầm.
Ekekapupphaṃ ocinantassa pupphagaṇanāya pācittiyaṃ hotīti attho.
The meaning is: for one who picks each flower, there is a pācittiya by counting the flowers.
Có nghĩa là, người hái từng bông hoa một thì phạm tội pācittiya theo số lượng hoa.
‘‘Ekena payogena bahūni pupphāni ocinantassa pana payogagaṇanāya hotī’’ti aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ idha byatirekato labbhati.
What is stated in the Aṭṭhakathā that ‘for one who picks many flowers with one effort, it is by counting the efforts’ is obtained here by implication.
Điều được nói trong Chú giải rằng: “Còn người hái nhiều bông hoa bằng một nỗ lực thì phạm tội theo số lượng nỗ lực” được hiểu ở đây theo cách loại suy.
‘‘Ocinato’’ti iminā ‘‘ocināpayato’’ti idañca kiriyāsāmaññe visesassa antogadhabhāvato vā upalakkhaṇato vā dassitanti.
By ‘ocinato’ (from picking), ‘ocināpayato’ (from causing to pick) is also indicated, either by the inclusion of the specific within the general action, or by implication.
Qua từ “khi hái”, từ “khi sai hái” cũng được chỉ ra, hoặc do sự đặc thù được bao hàm trong sự tương đồng của hành động, hoặc do sự ám chỉ.
Tattha ca pupphāni visuṃ visuṃ vatvā ocināpentassa pupphānaṃ gaṇanāya hotīti idameva āpajjati.
And there, for one who, having instructed to gather flowers separately, it becomes by the count of the flowers; this very* arises.
Và trong trường hợp đó, người sai hái hoa bằng cách nói riêng từng bông một thì phạm tội theo số lượng hoa.
Ekavāramāṇattena bahūni pupphāni bahūsu ca vāresu ocitesu āṇattigaṇanāya hotīti vinicchayo daṭṭhabbo.
When many flowers are gathered on many occasions by a single instruction, it becomes by the count of instructions; this decision should be understood.
Cần phải hiểu sự quyết định rằng khi nhiều bông hoa được hái trong nhiều lần bằng một mệnh lệnh duy nhất, thì phạm tội theo số lượng mệnh lệnh.
Idaṃ sabbappakāraṃ anantaravuttagāthāya dassitavidhimhi ca daṭṭhabbanti ñāpetumāha ‘‘kulatthaṃ ce sadukkaṭā’’ti.
To make known that this entire method is to be seen in the way shown by the immediately preceding verse, it is said: “If even a kulattha, with a dukkata”.
Để cho biết rằng tất cả các loại này cũng cần được hiểu trong phương pháp đã được chỉ ra trong kệ ngôn vừa được nói đến, ngài nói “nếu vì lợi ích gia đình thì cùng với tội dukkaṭa”.
Kulatthanti kulasaṅgahatthaṃ.
Kulattha means for the sake of gathering families.
Vì lợi ích gia đình, có nghĩa là vì mục đích nhiếp hóa gia đình.
‘‘Sadukkaṭā’’ti vuttattā pācittiyañca dukkaṭañca pupphagaṇanāya hotīti siddhaṃ.
Since “with a dukkata” is said, it is established that both a pācittiya and a dukkata occur by the count of flowers.
Vì đã nói “cùng với tội dukkaṭa”, nên đã xác định rằng cả tội pācittiya và tội dukkaṭa đều phát sinh theo số lượng hoa.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘pupphagaṇanāya dukkaṭapācittiyānī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431).
As it is said in the Commentary: “Dukkata and pācittiya offences are by the count of flowers.”
Như đã được nói trong Chú giải: “Các tội dukkaṭa và pācittiya theo số lượng hoa”.
463. Ganthanaṃ gantho, tena nibbattaṃ ganthimaṃ.
463. Weaving is gantho, that which is produced by it is ganthimaṃ.
463. Sự kết là gantha, vật được tạo ra bởi nó là ganthima.
Esa nayo sabbattha.
This method applies everywhere.
Phương pháp này áp dụng cho tất cả các trường hợp.
Ganthimādisarūpaṃ sayameva vakkhati.
Itself will explain the nature of ganthima and so on.
Hình thức của ganthima, v.v., sẽ được giải thích sau.
Saṅgahaṇaṃ saṅgaho, pupphānaṃ saṅgahoti viggaho.
Gathering is saṅgaho; the analysis is “the gathering of flowers”.
Sự thu thập là saṅgaha, cách phân tích là sự thu thập hoa.
464. Imāni ganthimādīni sarūpato dassetumāha ‘‘tattha daṇḍena daṇḍaṃ vā’’tiādi.
464. To show the nature of these ganthima and so on, it is said: “there, stem with stem, or” and so on.
464. Để chỉ ra hình thức của những thứ này như ganthima, v.v., ngài nói “tattha daṇḍena daṇḍaṃ vā” (ở đó, cuống với cuống, hoặc), v.v.
Tattha tatthāti tesu chasu pupphasaṅgahesu.
There, in those six types of flower arrangements.
Trong đó, ở đó có nghĩa là trong sáu cách thu thập hoa đó.
‘‘Daṇḍena daṇḍaṃ vā’’ti idaṃ sadaṇḍauppalādikusumaṃ sandhāyāha.
“Stem with stem, or” refers to a lotus flower and so on with a stem.
Cụm từ “cuống với cuống, hoặc” được nói đến để ám chỉ hoa sen, v.v., có cuống.
‘‘Vaṇṭenapi ca vaṇṭaka’’nti idaṃ savaṇṭakarattakusumādiṃ sandhāyāha.
“And stalk with stalk” refers to a red flower and so on with a stalk.
Cụm từ “và cành với cành” được nói đến để ám chỉ hoa màu đỏ, v.v., có cành.
Karaṇaṃ sabbanti kataṃ sabbaṃ.
All that is done means all that is made.
Tất cả việc làm, có nghĩa là tất cả những gì đã được làm.
Idha sabbattha kappiyavidhivibhāgaṃ ‘‘sabbameta’’miccādigāthāyaṃ vakkhati.
Here, everywhere, the division of permissible methods will be explained in the verse “all this” and so on.
Ở đây, sự phân chia các phương pháp hợp lệ sẽ được nói đến trong kệ ngôn bắt đầu bằng “sabbametaṃ” (tất cả những điều này).
465. Suttādīhi gopphetvāti ettha ‘‘vassikapupphādīnī’’ti seso.
465. Having tied with thread and so on: here, “Vassikā flowers and so on” is the remainder.
465. Trong cụm từ sau khi bện bằng chỉ, v.v., cụm từ “hoa lài, v.v.” được hiểu ngầm.
Suttena vā kadalivākādīhi vā vassikādipupphe ganthitvā katapupphavikāro gopphimaṃ nāma.
A flower ornament made by tying Vassikā and other flowers with thread or banana bark and so on is called gopphimaṃ.
Vật trang trí bằng hoa được làm bằng cách kết hoa lài, v.v., bằng chỉ hoặc bằng vỏ chuối, v.v., được gọi là gopphima.
Ekato vaṇṭāni yassāti viggaho.
The analysis is: “that which has stalks on one side”.
Cách phân tích là: vật có các cành ở cùng một phía.
Ubhatovaṇṭikāti etthāpi eseva nayo.
The same method applies to ubhatovaṇṭikā.
Trong từ ubhatovaṇṭikā (có cành ở cả hai phía), phương pháp này cũng tương tự.
Appatthe vā sakatthe vā ka-kāro daṭṭhabbo.
The particle ka should be understood as indicating a small amount or its own meaning.
Hậu tố ka cần được hiểu là không có nghĩa hoặc có nghĩa riêng của nó.
Itthiliṅgavisaye ka-kārato pubbākārassa i-kārādeso.
In the feminine gender, the final ā before the particle ka is replaced by i.
Trong giống cái, nguyên âm ā trước hậu tố ka được đổi thành nguyên âm i.
Sabbapupphānaṃ vaṇṭāni ekadisāya katvā ganthitapupphāvali ekatovaṇṭikā nāma, vaṇṭāni ubhayadisāya katvā ganthitapupphāvali ubhatovaṇṭikā nāmāti taṃ gopphimaṃ evaṃ duvidhaṃ hotīti attho.
A string of flowers tied with all stalks facing one direction is called ekatovaṇṭikā; a string of flowers tied with stalks facing both directions is called ubhatovaṇṭikā; thus, that gopphima is of these two kinds, is the meaning.
Chuỗi hoa được kết bằng cách đặt các cành của tất cả các hoa về một phía được gọi là ekatovaṇṭikā (có cành ở một phía); chuỗi hoa được kết bằng cách đặt các cành về cả hai phía được gọi là ubhatovaṇṭikā (có cành ở cả hai phía); có nghĩa là, gopphima đó có hai loại như vậy.
‘‘Vākaṃ vā valliṃ vā rajjuṃ vā diguṇaṃ katvā tattha nīpakadambādivaṇṭarahitāni pupphāni veṭhetvā gahaṇaṃ gopphimaṃ nāmā’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431 atthato samānaṃ) aṭṭhakathāya vuttaṃ.
It is stated in the Commentary: “Gopphima is the taking of stemless flowers like Nīpa-Kadamba, having wrapped them by doubling a bark, a creeper, or a rope.”
Trong Chú giải có nói rằng: “Lấy vỏ cây, dây leo, hoặc dây thừng gấp đôi, rồi quấn những bông hoa không có cành như hoa nīpaka, kadamba, v.v., vào đó được gọi là gopphima”.
466. Bundesūti mūlesu.
466. In the bases means at the roots.
466. Ở các gốc, có nghĩa là ở các gốc.
Makulādikanti ettha ādi-saddena vaṇṭarahitamadhukādipupphañca vaṇṭasahitamallikādipupphañca saṅgahitaṃ.
Buds and so on: here, the word ādi includes stemless Madhukā flowers and so on, and stemmed Mallikā flowers and so on.
Trong cụm từ nụ hoa, v.v., từ ādi (v.v.) bao gồm cả hoa madhuka không có cành và hoa mallikā có cành.
Sūciādīhīti ettha ādi-saddena tālahīrādiṃ saṅgaṇhāti.
With needles and so on: here, the word ādi includes palm leaf spines and so on.
Trong cụm từ bằng kim, v.v., từ ādi (v.v.) bao gồm cả sợi lá cọ, v.v.
Mālāvikatīti pupphamālāvikati.
Mālāvikatī means a flower garland ornament.
Vật trang trí bằng vòng hoa, có nghĩa là vật trang trí bằng vòng hoa.
Sūciādīhi makulādikaṃ pupphaṃ bundesu vijjhitvā āvutā mālāvikati vedhimaṃ nāmāti vuccatīti yojanā.
The construction is: the garland ornament made by piercing buds and so on with needles and so on at their bases is called vedhimaṃ.
Cần được liên kết rằng: Loại tràng hoa được làm bằng cách dùng kim v.v... xuyên qua cuống của nụ hoa v.v... được gọi là vedhima.
467. ‘‘Veṭhimaṃ nāma pupphadāmapupphahatthakesu daṭṭhabba’’nti (pārā. aṭṭha. 2.431) aṭṭhakathāya dassitappakāresu paṭhamappakāraṃ dasseti ‘‘veṭhetvā kataṃ mālāguṇehi vā’’ti.
467. It shows the first type among those explained in the Commentary: “Veṭhimaṃ should be understood in flower garlands and hand-held flowers” by saying: “that which is made by wrapping with strings of flowers or”.
467. Câu “được làm bằng cách quấn, hoặc bằng các chuỗi hoa” chỉ ra loại thứ nhất trong các loại đã được trình bày trong Chú giải rằng: “ Veṭhima cần được hiểu ở các tràng hoa và các bó hoa”.
Dhammadesanāya vā paṭimāya vā dhātuyā vā pūjaṃ kattukāmā muddhani ujukaṃ katvā mālādāmakalāpaṃ olambitvā agge ghaṭikākāradassanatthaṃ mālāvaliyo anekakkhattuṃ parikkhipantā veṭhenti, idaṃ evarūpaṃ mālāguṇakaraṇampi veṭhimaṃ nāmāti vuttaṃ hoti.
Those who wish to make offerings for Dhamma discourse, or for a statue, or for relics, wrap garlands by placing them upright on the head, letting a cluster of garlands hang down, and encircling the garlands many times to show a knot-like shape at the top. This kind of making a string of garlands is also called veṭhimaṃ, it is said.
Những người muốn thực hiện việc cúng dường cho buổi thuyết Pháp, cho pho tượng, hoặc cho xá-lợi, họ làm thẳng vòng hoa trên đỉnh đầu rồi thả xuống, và để làm cho phần cuối trông giống hình cái bình, họ quấn các chuỗi hoa nhiều lần. Việc làm chuỗi hoa như thế này cũng được gọi là veṭhima.
Aññappakāraṃ dasseti ‘‘vākādīhi ca baddhaṃ vā’’ti, ‘‘bandhitvā’’tipi pāṭho, ‘‘kata’’nti iminā sambandho.
It shows another type: “or that which is bound with bark and so on”; “having bound” is also a reading; it is connected with “made”.
Câu “hoặc được buộc bằng vỏ cây v.v...” chỉ ra một loại khác; cũng có bài đọc là “bandhitvā” (sau khi buộc), có liên quan đến từ “kataṃ” (được làm).
Ekacce uppalādidīghadaṇḍakusumāni aṭṭha vā nava vā dasa vā kalāpaṃ katvā tesameva daṇḍānaṃ vākehi vā aññena yena kenaci daṇḍakagge ṭhapetvā vā visuṃ vā bandhitvā uppalahatthādiṃ karonti, tañca veṭhimaṃ nāmāti vuttaṃ hoti.
Some make a cluster of eight, nine, or ten long-stemmed flowers like lotuses, and by binding them with the bark of their own stems or with anything else, placing them at the top of the stems or separately, they make lotus-hand-flowers and so on. That is also called veṭhimaṃ, it is said.
Một số người lấy tám, chín, hoặc mười bông hoa có cuống dài như hoa sen xanh v.v..., làm thành một bó, rồi dùng chính vỏ cây từ cuống của chúng hoặc bất cứ thứ gì khác để buộc lại ở phần cuối cuống hoặc buộc riêng rẽ, tạo thành bó hoa sen xanh v.v... và đó cũng được gọi là veṭhima.
Etaṃ dvayampi na vaṭṭati.
Neither of these two is permissible.
Cả hai loại này đều không được phép.
Kappiyakārakehi ocinitvā ṭhapitapupphāni sāṭake pakkhipitvā bhaṇḍikaṃ katvā bandhituṃ na vaṭṭati.
It is not permissible to put flowers gathered and placed by permissible attendants into a cloth, make a bundle, and bind it.
Không được phép bỏ hoa đã được người kappiyakāraka hái và để đó vào trong tấm vải rồi làm thành một gói và buộc lại.
Tesuyeva pupphesu acchinnena daṇḍena vā tasmiṃyeva daṇḍe acchinnavākena vā kalāpaṃ katvā bandhituṃ, aṃsabhaṇḍikāya pakkhipitvā gahetuñca vaṭṭati.
It is permissible to bind them into a bunch using an unbroken stalk from those very flowers, or with unbroken bark from that very stalk, and to take them by placing them in a shoulder-bag.
Được phép dùng cuống chưa cắt rời của chính những bông hoa đó, hoặc dùng vỏ cây chưa cắt rời trên chính cuống đó để làm thành một bó và buộc lại, và được phép bỏ vào túi đeo vai để mang đi.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tesaṃyeva pana vākena vā daṇḍena bandhituṃ aṃsabhaṇḍikaṃ vā kātuṃ vaṭṭatī’’ti.
As stated in the Commentary: "It is permissible to bind them with bark or a stalk from those very flowers, or to make a shoulder-bag."
Như đã được nói trong Chú giải: “Nhưng được phép dùng vỏ cây hoặc cuống của chính chúng để buộc lại, hoặc làm thành một túi đeo vai”.
‘‘Vākena vā daṇḍena vā’ti ca idaṃ acchinditvā parikkhipitvā bandhanaṃ sandhāya vadantī’’ti sīhaḷagaṇṭhipade vuttaṃ.
And regarding "with bark or a stalk," this refers to binding by encircling without breaking, as stated in the Sinhalese Glossary.
Trong Sīhaḷagaṇṭhipada có nói: “Câu ‘bằng vỏ cây hoặc bằng cuống’ được nói đến với ý nghĩa là việc quấn quanh và buộc lại mà không cắt rời”.
Padumādipupphāni padumādipaṇṇesu nāḷehi pavesetvā nāḷehi bahi katvā paṇṇena pupphāni paṭicchādetvā paṇṇagge bandhituṃ vaṭṭati.
It is permissible to insert lotus and other flowers into lotus and other leaves through their stalks, then bring them out through the stalks, cover the flowers with the leaves, and bind them at the tips of the leaves.
Được phép đặt các bông hoa sen v.v... lên trên lá sen v.v..., dùng cuống xuyên qua, đưa cuống ra ngoài, dùng lá che các bông hoa lại rồi buộc ở đầu lá.
‘‘Daṇḍe pana bandhituṃ na vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431) ca aṭṭhakathāyameva vuttaṃ.
And it is stated in the Commentary itself: "However, it is not permissible to bind them to a stalk."
Và chính trong Chú giải cũng có nói: “Nhưng không được phép buộc vào cuống”.
468. Pupphamālāhi pūraṇeti pupphāvalīhi pūraṇe.
468. 'Filling with flower garlands' means filling with lines of flowers.
468. Trong việc làm đầy bằng các tràng hoa nghĩa là làm đầy bằng các chuỗi hoa.
Idaṃ kattha labbhatīti āha ‘‘bodhi’’ntiādi.
He states where this is found, saying 'Bodhi' and so on.
Câu hỏi điều này được tìm thấy ở đâu, nên nói: “cây Bồ-đề” v.v...
Pupphapaṭaṃ nāma mālāvaliyo tantaṃ viya pasāretvā vatthaṃ vāyantehi viya tiriyañca mālāvalīhi vāyitapaṭaṃ vuccati.
A flower-cloth is what is called a cloth woven with lines of flowers crosswise, as if spreading garlands like threads and weaving a fabric.
Tấm vải hoa là tấm vải được dệt bằng cách căng các chuỗi hoa ra như sợi dọc và dệt ngang bằng các chuỗi hoa khác, giống như những người dệt vải.
Idaṃ pupphapaṭaṃ mālāvalīhi dīghaso pūraṇaṃ sandhāya purime gahitaṃ, tiriyato vāyanaṃ sandhāya vakkhamāne vāyimepi gahitanti punaruttābhāvo veditabbo.
It should be understood that this flower-cloth, when referring to filling lengthwise with garlands, is included in what was previously mentioned, and when referring to weaving crosswise, it is also included in what will be mentioned as 'woven,' thus avoiding repetition.
Cần hiểu rằng không có sự trùng lặp, vì tấm vải hoa này được đề cập trong phần trước với ý nghĩa là việc làm đầy theo chiều dài bằng các chuỗi hoa, và cũng được đề cập trong phần vāyima sắp nói tới với ý nghĩa là việc dệt theo chiều ngang.
Paṭādīnanti ādi-saddena cetiyadhātukaraṇḍakavedikādīnaṃ gahaṇaṃ.
By the 'etc.' in 'cloths etc.', stupas, relic caskets, altars, and so on are included.
Trong tấm vải v.v..., từ v.v... bao gồm cả bảo tháp, hộp đựng xá-lợi, hàng rào, v.v...
Parikkhepesu labbhatīti bodhikkhandhādīnaṃ punappunaṃ parikkhipanesu labbhati.
'It is permissible for encirclements' means it is permissible for repeatedly encircling Bodhi-trees and so on.
Được tìm thấy trong các vòng quấn nghĩa là được phép trong việc quấn nhiều lần quanh thân cây Bồ-đề v.v...
Bodhikkhandhādayo pupphāvalīhi parikkhipantehi paṭhamavaddhaṭṭhāne pupphāvaliyā anatikkāmite purimaṃ nāma ṭhānaṃ yāva pāpuṇāti, tāva aññena gahetvā parikkhipantena āharitvā punapi tasmiṃ ṭhāne patte aññassa dānavasena bodhikkhandhaṃ, cetiyaṃ, dhātukaraṇḍakaṃ vā pupphakañcukena chādetuṃ vaṭṭatīti aṭṭhakathāya vuttaṃ.
It is stated in the Commentary that when encircling Bodhi-trees and so on with lines of flowers, it is permissible to cover the Bodhi-tree, stupa, or relic casket with a flower-casing by having someone else take a garland and encircle it until it reaches the initial binding point, then bring it back and pass it to another person when it reaches that point again.
Trong Chú giải có nói rằng: Khi những người quấn các chuỗi hoa quanh thân cây Bồ-đề v.v..., trước khi chuỗi hoa đi qua điểm bắt đầu quấn, cho đến khi nó đến được điểm ban đầu, một người khác có thể cầm lấy và mang đi để quấn tiếp, và khi đến điểm đó một lần nữa, bằng cách trao cho người khác, được phép che phủ thân cây Bồ-đề, bảo tháp, hoặc hộp đựng xá-lợi bằng một lớp áo hoa.
Sacepi dveyeva bhikkhū ubhosu passesu ṭhatvā pariyāyena haranti, vaṭṭatiyevāti vadanti.
Even if only two bhikkhus stand on both sides and carry it in turns, it is permissible, they say.
Người ta nói rằng, ngay cả khi chỉ có hai vị tỳ-khưu đứng ở hai bên và thay phiên nhau mang đi, thì vẫn được phép.
Pupphapaṭavāyanatthaṃ pasāriyamānapupphāvalīsu ca eseva vinicchayo.
The same decision applies to lines of flowers being spread for weaving a flower-cloth.
Đối với các chuỗi hoa được căng ra để dệt tấm vải hoa, quyết định cũng tương tự.
Dīghapupphāvaliṃ nāgadantesu pakkhipitvā puna pakkhipituṃ na vaṭṭati.
It is not permissible to insert a long flower garland into tusks and then insert it again.
Không được phép đặt một chuỗi hoa dài lên các móc ngà voi rồi lại đặt lên một lần nữa.
‘‘Nāgadantesu pana pupphavalayaṃ pavesetuṃ vaṭṭatī’’ti vuttattā aññehi valayaṃ katvā dinnapupphāvalivalayaṃ dhātukaraṇḍathupikāya pavesetuṃ vaṭṭati.
Since it is stated, "However, it is permissible to insert a flower garland into tusks," it is permissible to insert a flower garland, made by others, into the pinnacle of a relic casket.
Vì có nói rằng “Nhưng được phép lồng một vòng hoa vào các móc ngà voi”, nên được phép lồng một vòng hoa đã được người khác làm thành vòng vào chóp của hộp đựng xá-lợi.
‘‘Mālāguṇehi pana bahūhipi kataṃ pupphadāmaṃ labhitvā āsanamatthakādīsu bandhituṃ vaṭṭatī’’ti vuttattā pupphadāmapupphāvalīnaṃ puppharahitāya suttakoṭiyā rajjudaṇḍādīsu bandhituṃ vaṭṭati.
Since it is stated, "However, having obtained a flower-string made of many garlands, it is permissible to bind it to the top of a seat and so on," it is permissible to bind flower-strings and flower garlands by their flowerless string-ends to ropes, poles, and so on.
Vì có nói rằng “Nhưng sau khi nhận được một tràng hoa được làm từ nhiều chuỗi hoa, được phép buộc nó vào đầu giường v.v...”, nên được phép dùng đầu sợi chỉ không có hoa của các tràng hoa và chuỗi hoa để buộc vào dây, gậy, v.v...
469. Puppharūpaṃ nāma ‘‘gopphimapuppheheva hatthiassādirūpakāni karonti, tānipi vāyimaṭṭhāne tiṭṭhantī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431) vuttattā taṃtaṃrūpasaṇṭhānaṃ katvā pupphāvaliyo nivesetvā kariyamānaṃ hatthiassādirūpaṃ.
469. A flower-figure refers to figures of elephants, horses, and so on, made by arranging garlands to form those shapes, as it is stated, "They make figures of elephants, horses, and so on, solely from woven flowers, and these also stand in the weaving place."
469. Hình hoa là hình con voi, con ngựa, v.v... được làm bằng cách sắp đặt các chuỗi hoa theo hình dạng của các vật đó, vì có nói rằng: “Họ làm các hình con voi, con ngựa, v.v... bằng chính những bông hoa được kết, và chúng cũng thuộc loại vāyima (dệt)”.
Imasmiṃ aṭṭhakathāpāṭhe ‘‘tānipi vāyimaṭṭhāne tiṭṭhantī’’ti vuttattā ca ‘‘aññehi kataparicchede pana pupphāni ṭhapentena hatthiassādirūpakampi kātuṃ vaṭṭatī’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431) aṭṭhakathāpāṭhassa sāratthadīpaniyaṃ ‘‘pupphāni ṭhapentenāti aganthitāni pākatikapupphāni ṭhapentena.
And since in this Commentary passage it is stated, "these also stand in the weaving place," and in the Sāratthadīpanī regarding the Commentary passage, "However, it is permissible to make figures of elephants, horses, and so on, by placing flowers in sections made by others," it is stated, "by placing flowers means placing unstrung, natural flowers.
Trong đoạn văn Chú giải này, vì có nói “chúng cũng thuộc loại vāyima (dệt)”, và vì trong Sāratthadīpanī, đoạn văn Chú giải “nhưng người đặt hoa trong một khuôn khổ do người khác làm thì cũng được phép làm hình con voi, con ngựa, v.v...” được giải thích rằng “‘Người đặt hoa’ nghĩa là người đặt những bông hoa tự nhiên chưa được kết lại.
Pupphadāmaṃ pana pūjanatthāya bhūmiyaṃ ṭhapentena phusāpetvā vā aphusāpetvā vā diguṇaṃ katvā ṭhapetuṃ na vaṭṭatī’’ti (sārattha. ṭī. 2.431) vuttattā ca imaṃ hatthiādirūpaṃ pūrentena mālāvaliṃ aññehi kataparicchede sambandhitvā pāsāṇaāsanamañcapīṭhahatthirūpādimatthake ṭhapetvā pūjanappakāro vāyimanti viññāyati.
However, it is not permissible to place a flower-string on the ground for veneration, whether touching or not touching, by doubling it," it is understood that 'weaving' refers to the method of veneration where one fills this elephant and other figures by joining garlands in sections made by others, and places them on top of stone seats, couches, stools, elephant figures, and so on.
Còn người đặt một tràng hoa xuống đất để cúng dường thì không được phép gấp đôi lại, dù có chạm vào nhau hay không”, nên có thể hiểu rằng cách cúng dường bằng cách kết một chuỗi hoa trong một khuôn khổ do người khác làm rồi đặt lên trên các vật như đá, giường, ghế, hình con voi, v.v... để làm đầy hình con voi v.v... này được gọi là vāyima.
Pupphapaṭanti pubbe vuttappakāraṃ pupphapaṭaṃ pūrentena ekāpi pupphāvali parivattetvā na ṭhapetabbā, vāyantena aññehi pūritepi ekāpi pupphāvali na pātetabbā, idaṃ pūrimavāyimānaṃ nānākaraṇaṃ.
Flower-screen means that when filling a flower-screen of the kind mentioned before, not even one row of flowers should be placed by twisting it around. When weaving, even if it has been filled by others, not even one row of flowers should be dropped. This is the distinction between filling and weaving.
Tấm vải hoa, khi làm đầy tấm vải hoa đã được nói ở trên, không được đặt dù chỉ một chuỗi hoa bằng cách lật ngược lại; khi dệt, không được làm rơi dù chỉ một chuỗi hoa ngay cả khi đã được người khác làm đầy. Đây là sự khác biệt giữa vāyima này và vāyima trước đó.
Ādiggahaṇena pupphajālaṃ saṅgaṇhāti, taṃ karontassa jālacchiddagaṇanāya dukkaṭaṃ hoti.
By the inclusion of etcetera, a flower-net is included. For one making it, there is an offense of wrong-doing for each hole of the net.
Việc dùng từ ādi (v.v...) bao gồm cả lưới hoa; người làm lưới hoa sẽ phạm tội dukkaṭa theo số lượng mắt lưới.
‘‘Bhitticchattabodhitthambhādīsupi eseva nayo’’ti vuttattā chattādīsu ca pupphajālaṃ na dātabbaṃ.
Because it was stated, "The same method applies to walls, umbrellas, Bodhi trees, pillars, etc.," a flower-net should also not be placed on umbrellas and the like.
Vì có nói rằng “Đối với tường, lọng, cột Bồ-đề, v.v... cũng áp dụng quy tắc tương tự”, nên không được treo lưới hoa lên lọng, v.v...
470. Imassa sikkhāpadassa sādhāraṇattā ‘‘bhikkhūnaṃ bhikkhunīnañcā’’ti āha.
470. Because this training rule is common, it says "for bhikkhus and bhikkhunīs."
470. Vì điều học này là chung, nên nói “đối với các tỳ-khưu và tỳ-khưu-ni”.
Buddhassapīti ettha pi-saddo sambhāvane, ‘‘pūjattha’’nti vattabbaṃ, buddhassa pūjatthāyapi kātuṃ vā kārāpetuṃ vā na vaṭṭatīti attho.
In "even for the Buddha," the word 'pi' (even) is used in the sense of possibility; it should be understood as "for the purpose of veneration." The meaning is that it is not allowable to make or have made even for the purpose of venerating the Buddha.
Trong câu “ngay cả đối với Đức Phật”, từ pi (ngay cả) có ý nghĩa khẳng định; cần phải hiểu là “với mục đích cúng dường”. Nghĩa là, không được phép tự làm hoặc sai người khác làm ngay cả với mục đích cúng dường Đức Phật.
Dhammasaṅgharatanānipi upalakkhaṇato saṅgayhanti.
The Dhamma and Saṅgha jewels are also included by implication.
Pháp bảo và Tăng bảo cũng được bao gồm theo cách loại suy.
Sese kimeva vattabbanti byatirekattho.
The meaning is rhetorical, implying: "What more need be said about others?"
Ý nghĩa tương phản là, huống hồ gì đối với những trường hợp còn lại.
471. ‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘sayaṃ parehi vā kārāpetuṃ bhikkhūnañca bhikkhunīnañca buddhassapī’’ti anantaragāthāya vuttamatidisati.
471. By "likewise," it refers to what was stated in the immediately preceding verse: "by oneself or by others, for bhikkhus and bhikkhunīs, and even for the Buddha."
471. Từ “tương tự” này dẫn chiếu đến những gì đã được nói trong câu kệ trước: “tự mình hoặc sai người khác làm, đối với các tỳ-khưu và tỳ-khưu-ni, và ngay cả đối với Đức Phật”.
Kalambakanti dvinnaṃ dhanukānamantare olambakadāmaṃ.
Kalambaka means a hanging garland between two bows.
Kalambaka là một tràng hoa treo lơ lửng giữa hai đầu cung.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘kalambakoti aḍḍhacandanāgadantantare ghaṭikādāmaolambako vutto’’ti (pārā. aṭṭha. 2.431).
As stated in the Commentary: "Kalambaka is said to be a hanging garland of clusters between an arched moon-shape and an elephant's tusk."
Như đã được nói trong Chú giải: “Kalambaka được nói là tràng hoa treo có hình cái bình giữa hai móc ngà voi hình bán nguyệt”.
Ettha ca ghaṭikādāmaolambako nāma ante ghaṭikākārayutto yamakadāmaolambako.
Here, ghaṭikādāmaolambako (hanging garland of clusters) means a hanging garland of twin strings with a cluster-like shape at the end.
Và ở đây, tràng hoa treo có hình cái bình là một tràng hoa treo đôi, có hình dạng cái bình ở phần cuối.
Kātunti bandhituṃ na vaṭṭatīti yojanā.
The connection is: "to make" (kātuṃ) means "it is not allowable to tie."
Cần liên kết rằng “làm” nghĩa là không được phép buộc.
Ekekapupphadāmaṃ pana nikkhantasuttakoṭiyā pabandhitvā olambituṃ vaṭṭati.
However, it is allowable to hang a single flower garland by tying it with the end of an exposed thread.
Tuy nhiên, được phép buộc từng tràng hoa riêng lẻ bằng đầu sợi chỉ thò ra và treo lên.
Pupphadāmadvayaṃ saṅghaṭitukāmenapi nikkhantasuttakoṭiyāva suttakoṭi saṅghaṭituṃ vaṭṭati.
Even if one wishes to join two flower garlands, it is allowable to join the ends of the threads with the end of an exposed thread.
Ngay cả người muốn nối hai vòng hoa lại với nhau, cũng được phép nối đầu sợi chỉ với đầu sợi chỉ đã được rút ra.
Aḍḍhacandakameva vāti ‘‘aḍḍhacandākārena mālāguṇaparikkhepo’’ti aṭṭhakathāya vuttasarūpaṃ vā.
Or an arched moon-shape means the form described in the Commentary as "a garland arrangement in the shape of a half-moon."
Hoặc là aḍḍhacandaka có nghĩa là hình thức được nói trong Aṭṭhakathā là “sự bao quanh bằng tràng hoa theo hình bán nguyệt”.
Ettha ca aḍḍhacandākārena mālāguṇaparikkhepo nāma aḍḍhacandākārena mālāguṇassa punappunaṃ haraṇapaccāharaṇavasena pūretvā parikkhipanaṃ.
Here, a garland arrangement in the shape of a half-moon means filling and arranging a garland by repeatedly bringing it back and forth in a half-moon shape.
Ở đây, sự bao quanh bằng tràng hoa theo hình bán nguyệt có nghĩa là việc bao quanh sau khi đã kết đầy bằng cách đưa tràng hoa tới lui nhiều lần theo hình bán nguyệt.
Teneva taṃ pūrime paviṭṭhaṃ.
Therefore, that is included in the former category.
Chính vì thế, điều ấy được bao gồm trong loại trước.
Tasmā etampi aḍḍhacandākāraṃ punappunaṃ haraṇapaccāharaṇavasena pūritaṃ na vaṭṭati, ekavāraṃ pana aḍḍhacandākārena mālāguṇaṃ harituṃ vaṭṭatīti vadanti.
Thus, they say that this too, when filled repeatedly by bringing it back and forth in a half-moon shape, is not allowable, but it is allowable to arrange a garland once in a half-moon shape.
Do đó, hình bán nguyệt này đã được kết đầy bằng cách đưa tới lui nhiều lần là không được phép; nhưng có người nói rằng được phép đưa tràng hoa theo hình bán nguyệt một lần.
Kātuṃ na vaṭṭatīti sambandho.
The connection is: "it is not allowable to make."
Nó có liên hệ với câu “không được phép làm”.
‘‘Tadubhayampi pūrimeyeva paviṭṭha’’nti (pārā. aṭṭha. 2.431) aṭṭhakathāyaṃ vuttaṃ.
It is stated in the Commentary: "Both of these are included in the former category."
Trong Aṭṭhakathā có nói rằng: “Cả hai điều đó đều được bao gồm trong loại trước”.
Aññehi pūritanti aññehi āyataṃ pasāretvā pūritaṃ pupphapaṭaṃ.
Filled by others means a flower-screen extended and filled by others.
Được người khác kết đầy là tấm hoa được người khác kết đầy bằng cách trải dài ra.
Vāyitumpi cāti tiriyaṃ ekapupphāvalimpi vāyituṃ ‘‘na vaṭṭatī’’ti imināva sambandho.
And to weave even one horizontal row of flowers is connected with "is not allowable."
Và cả việc dệt có liên hệ với chính câu “không được phép” dệt dù chỉ một hàng hoa theo chiều ngang.
472. Piṭṭhakācamayanti taṇḍulapiṭṭhādīhi katañceva kācamattikāya ca kataṃ pupphadāmaṃ.
472. Made of flour and glass means a flower garland made of rice flour, etc., and also made of glass clay.
472. Làm bằng bột và đất sét là vòng hoa được làm bằng bột gạo v.v... và bằng đất sét.
Bheṇḍupupphamayampi cāti bheṇḍudaṇḍakehi mallikāsumanacampakādisadisaṃ katvā chiddehi katadāmañca.
And made of bheṇḍu flowers means a garland made by creating holes in bheṇḍu sticks, making them resemble jasmine, sumana, campaka, etc.
Và cả làm bằng hoa bheṇḍu là vòng hoa được làm bằng cách tạo hình giống hoa lài, hoa sumanā, hoa sứ v.v... từ các thân cây bheṇḍu rồi xỏ lỗ.
‘‘Geṇḍupupphamaya’’ntipi likhanti.
Some also write "geṇḍupupphamaya."
Cũng có người viết là “làm bằng hoa geṇḍu”.
Kharapattamayanti ettha kharapattaṃ nāma kuṅkuṭṭhakhacitaṃ pupphapaṭanti vadanti.
In made of kharapata, kharapata is said to be a flower-screen studded with kuṅkuṭṭha.
Làm bằng kharapattā ở đây, có người nói kharapattaṃ là tấm hoa được khảm bằng mào gà.
Kātunti ganthanaganthāpanādīni kātuṃ.
To make means to do things like stringing or having strung.
Làm là làm các việc như kết, bảo kết v.v...
Bheṇḍukharapattadāmānaṃ paṭikkhittattā celādīhi katadāmampi na vaṭṭati akappiyānulomattāti vadanti.
They say that since garlands made of bheṇḍu and kharapata are forbidden, garlands made of cloth, etc., are also not allowable because they are in conformity with what is not allowable.
Có người nói rằng vì các vòng hoa bheṇḍu và kharapattā đã bị cấm, nên vòng hoa làm bằng vải v.v... cũng không được phép vì nó tương tự với vật không thích hợp.
473. Hīrādīhīti tālanāḷikerahīrādīhi.
473. With hīra, etc. means with palm fronds, coconut fronds, hīra, etc.
473. Bằng xơ v.v... là bằng xơ lá thốt nốt, xơ dừa v.v...
Ādi-saddena tiṇasalākādiṃ saṅgaṇhāti.
The word 'ādi' (etc.) includes grass stalks, etc.
Từ ādi (v.v...) bao gồm cả cỏ, que v.v...
Paṭākatthanti paṭākākārena pūjanatthaṃ.
For a banner means for veneration in the form of a banner.
Để làm cờ phướn là để cúng dường theo hình thức cờ phướn.
‘‘Vijjhantassā’’ti iminā kaṇṭakehi vijjhanaṃ, hīrādīhi āvuṇanañca saṅgahitaṃ.
By "for one piercing," piercing with thorns and stringing with hīra, etc., are included.
Bằng câu “của người đang đâm”, việc đâm bằng gai và việc xỏ bằng xơ v.v... được bao gồm.
475. Asokapiṇḍiādīnanti asokapupphamañjarikādīnaṃ.
475. Of Asoka flower clusters, etc. means of Asoka flower clusters and the like.
475. Của chùm hoa aśoka v.v... là của chùm hoa aśoka v.v...
Ādi-saddena aṭṭhakathāyaṃ (pārā. aṭṭha. 2.431) eteheva saddhiṃ dassitaṃ jālavitānaṃ, chiddāni dassetvā katavedikā, nāgadantakaṃ, pupphacaṅkoṭakāpidhānaṃ, tālapaṇṇavalayādiñca saṅgaṇhāti.
The word 'ādi' (etc.) includes the net canopy, the railing made by showing holes, the elephant's tusk ornament, the lid of a flower basket, and rings of palm leaves, etc., which are mentioned along with these in the Commentary.
Từ ādi (v.v...) bao gồm cả màn lưới, lan can được làm bằng cách để lộ các lỗ hở, ngà voi, nắp đậy giỏ hoa, vòng lá thốt nốt v.v... được trình bày cùng với những thứ này trong Aṭṭhakathā.
Dhammarajjuyāti ettha sāratthadīpaniyaṃ ‘‘dhammarajju nāma cetiyaṃ vā bodhiṃ vā pupphapavesanattha āvajjitvā baddharajjū’ti mahāgaṇṭhipade, majjhimagaṇṭhipade ca vuttaṃ, tasmā tathā baddhāya rajjuyā cetiyassa ca antare pupphāni pavesetuṃ vaṭṭatīti viññāyati.
Regarding " Dhammarajjuyā," in the Sāratthadīpanī it is stated in both the Mahāgaṇṭhipada and Majjhimagaṇṭhipada that "dhammarajju means a rope tied after bending towards a cetiya or a Bodhi tree for the purpose of inserting flowers." Therefore, it is understood that it is permissible to insert flowers between such a tied rope and the cetiya.
Bằng dây Pháp ở đây, trong Sāratthadīpanī có nói: “Trong Mahāgaṇṭhipada và Majjhimagaṇṭhipada có nói rằng ‘dây Pháp là sợi dây được giăng sau khi hướng tâm đến bảo tháp hoặc cây bồ-đề để cài hoa vào’, do đó, có thể hiểu rằng được phép cài hoa vào giữa sợi dây được giăng như vậy và bảo tháp.
Gaṇṭhipade pana ‘dhammarajjunti sithilavaṭṭitaṃ rajjuṃ katvā bodhiṃ vā cetiyaṃ vā parikkhipitvā dhammāsane vā lambitvā tattha pupphāni pavesentī’ti vuttaṃ, tasmā sithilavaṭṭitāya rajjuyā antarepi pupphāni pavesetuṃ vaṭṭatīti viññāyati, vīmaṃsitvā yuttataraṃ gahetabbaṃ.
However, in the Gaṇṭhipada it is stated, "' Dhammarajju' means making a loosely coiled rope, encircling a Bodhi tree or a cetiya, or hanging it on a Dhamma seat, and inserting flowers there." Therefore, it is understood that it is permissible to insert flowers even within a loosely coiled rope. One should investigate and adopt what is more appropriate.
Còn trong Gaṇṭhipada có nói: ‘ Dây Pháp là làm một sợi dây xoắn lỏng rồi bao quanh cây bồ-đề hoặc bảo tháp, hoặc treo trên pháp tòa rồi cài hoa vào đó’, do đó, có thể hiểu rằng được phép cài hoa vào giữa sợi dây xoắn lỏng, nên xem xét và chọn lấy điều hợp lý hơn.
Ubhayatthāpi panettha nevatthi virodhoti amhākaṃ khantī’’ti (sārattha. ṭī. 2.431) likhitaṃ.
"In both cases, there is no contradiction here, which is our view," it is written.
Trong Sāratthadīpanī có viết: “Ý kiến của chúng tôi là ở đây không có sự mâu thuẫn nào trong cả hai trường hợp”.
476. Vijjhantassapīti pi-saddena dhammāsanavitānādīsu pupphapūjanatthaṃ sayaṃ kaṇṭakahīrādippavesanaṃ saṅgaṇhāti.
476. Regarding " Vijjhantassapī," the particle pi (even) includes the act of oneself inserting thorns, pins, and the like for offering flowers in Dhamma seats, canopies, and so on.
476. Của cả người đang đâm, từ pi (cả) bao gồm cả việc tự mình cài gai, xơ v.v... để cúng dường hoa trên các pháp tòa, lọng che v.v...
‘‘Vitānādīsu pupphapūjanatthaṃ kaṇṭakahīrādippavesanaṃ na vaṭṭatī’ti idaṃ aṭṭhakathācariyappamāṇato gahetabba’’nti sāratthadīpaniyaṃ vuttaṃ.
"This, 'It is not permissible to insert thorns, pins, and the like for offering flowers in canopies and so on,' should be understood from the authority of the Aṭṭhakathā teachers," it is stated in the Sāratthadīpanī.
Trong Sāratthadīpanī có nói: “Việc không được phép cài gai, xơ v.v... để cúng dường hoa trên lọng che v.v... này nên được chấp nhận theo thẩm quyền của các vị Chú giải sư”.
477. Kappiyavacanaṃ nāma ‘‘evaṃ jāna, evaṃ kate sobheyya, yathā etāni pupphāni na vikiriyanti, tathā karohī’’tiādi (pārā. aṭṭha. 2.431) aṭṭhakathāgataṃ kappiyavacanaṃ.
477. Kappiyavacanaṃ refers to the permissible speech found in the Aṭṭhakathā, such as, "Know this, if done this way it would be beautiful, do it so that these flowers do not scatter."
477. Lời nói thích hợp là lời nói thích hợp được ghi trong Aṭṭhakathā như: “Hãy biết như thế này, làm thế này sẽ đẹp, hãy làm sao cho những bông hoa này không bị rơi rụng”.
Vatthupūjaneti ratanattayapūjane.
Vatthupūjane means offering to the Triple Gem.
Trong việc cúng dường đối tượng là trong việc cúng dường Tam Bảo.
Nimittādīsu nimittaṃ nāma pupphāni ca ganthanavāke ca gahetvā ganthituṃ jānantānaṃ samīpe ṭhapanaṃ.
Among nimittādīsu, nimittaṃ means placing flowers and stringing material near those who know how to string them.
Trong các cách như dấu hiệu v.v..., dấu hiệu là việc lấy hoa và chỉ kết rồi đặt gần những người biết kết.
Obhāso nāma ‘‘tumhehi piḷandhitakusumāni kasmā na vikirantī’’ti vutte ‘‘ganthitattā’’ti ce vadati, nanu pūjanakapupphāni ganthituṃ na vaṭṭatītiādivacanāni.
Obhāso means, when asked, "Why do the flowers you have adorned not scatter?" if one says, "Because they are strung," then such statements as, "Is it not permissible to string flowers for offering?"
Ám chỉ là những lời nói như, khi được hỏi: “Tại sao hoa các vị đeo không bị rơi rụng?”, nếu họ trả lời: “Vì đã được kết”, thì nói: “Chẳng phải không được phép kết hoa cúng dường sao?”.
Pariyāyo nāma paṇḍitehi pupphāni yathā na vikiriyanti, tathā ganthitvā pūjetuṃ manāpantiādivacanaṃ.
Pariyāyo means the statement by the wise that it is pleasing to offer flowers strung in such a way that they do not scatter.
Nói vòng là lời nói như: “Thật là tốt nếu các bậc hiền trí kết hoa để cúng dường sao cho chúng không bị rơi rụng”.
Pakāsitā aṭṭhakathāyaṃ.
These are pakāsitā (explained) in the Aṭṭhakathā.
Đã được giải thích trong Aṭṭhakathā.
478. ‘‘Kulāni dūseti pupphena vā’’tiādipāṭhe (pārā. 437) ‘‘vejjikāya vā jaṅghapesanikena vā’’ti (pārā. 437) vuttaṃ vejjakammādiṃ kuladūsanato visuṃ katvā ‘‘na kevalaṃ…pe… kudācana’’nti kasmā vuttanti?
478. In the passage "defiles families with flowers," why is the medical work and so on mentioned, "by a physician or a messenger," stated separately from defiling families, as in "not only... but never"?
478. Trong đoạn văn “Làm hư hỏng các gia đình bằng hoa hoặc...” v.v..., tại sao việc làm thuốc v.v... được nói trong câu “hoặc bằng người làm thuốc, hoặc bằng người đưa tin đi bộ” lại được tách riêng ra khỏi việc làm hư hỏng gia đình và nói rằng “không chỉ... cho đến... không bao giờ”?
Visuṃ kātuṃ na vuttaṃ.
It is not stated to be separate.
Không phải nói để tách riêng ra.
Yojanā panettha evaṃ veditabbā ‘‘na kevalamidameva vuttappakāraṃ pupphadānādikuladūsanaṃ kudācanaṃ akattabbaṃ, atha kho vejjakammādi kuladūsanampi kudācanaṃ na kattabba’’nti.
The interpretation here should be understood as: "Not only should this aforementioned defilement of families through giving flowers and so on never be done, but also defilement of families through medical work and so on should never be done."
Ở đây, cách nối kết nên được hiểu như sau: “Không chỉ việc làm hư hỏng gia đình bằng cách cho hoa v.v... theo cách đã nói là không bao giờ được làm, mà cả việc làm hư hỏng gia đình bằng cách làm thuốc v.v... cũng không bao giờ được làm”.
Vejjakammādīti ettha ādi-saddena vakkhamānaparittodakasuttadānaanāmaṭṭhapiṇḍadānadūteyyajaṅghapesanike saṅgaṇhāti.
In Vejjakammādī, the particle ādi includes the upcoming giving of protective water and threads, giving alms to uninvited guests, and acting as a messenger or errand-runner.
Việc làm thuốc v.v... ở đây, từ ādi (v.v...) bao gồm cả việc cho nước paritta, cho kinh, cho vật thực chưa được chạm đến, làm sứ giả, và làm người đưa tin đi bộ sẽ được nói đến.
479. ‘‘Kudācanaṃ na kattabba’’nti sāmaññena nisedhetvā idāni ‘‘kattabba’’miccādinā apavādavidhiṃ dasseti.
479. Having generally prohibited with "should never be done," it now shows the exception rule with " should be done" and so on.
479. Sau khi cấm một cách tổng quát rằng “không bao giờ được làm”, bây giờ ngài trình bày quy định ngoại lệ bằng câu “nên làm” v.v...
Pañcannaṃ sahadhamminanti bhikkhubhikkhunisikkhamānasāmaṇerasāmaṇerīnaṃ pañcannaṃ saha saddhiṃ caritabbo pabbajjāsāsanadhammo etesaṃ atthīti ‘‘sahadhammikā’’ti saṅkhaṃ gatānaṃ.
Pañcannaṃ sahadhamminaṃ refers to the five co-religionists: bhikkhus, bhikkhunīs, sikkhamāṇās, sāmaṇeras, and sāmaṇerīs, who are called "sahadhammikā" because they share the same Dhamma of renunciation to be practiced together.
Đối với năm vị đồng pháp là đối với những người được gọi là “sahadhammikā” vì họ có pháp của giáo pháp xuất gia cần phải thực hành cùng với năm hạng người là tỳ-khưu, tỳ-khưu-ni, sa-di, sa-di-ni.
Akataviññattiṃ katvāpīti aññātakaappavārite bhesajjaṃ yācitvāpi ‘‘vadeyyātha bhante yenattho’’ti evaṃ akataṭṭhāne viññatti akataviññatti.
Akataviññattiṃ katvāpī means even asking for medicine from an unknown, uninvited person; akataviññatti means a request made in a situation where it was not stated, "Venerable Sir, please state what you need."
Dù bằng cách thỉnh cầu không được phép là thỉnh cầu thuốc men nơi người không phải thân quyến, không được mời trước; thỉnh cầu không được phép là việc thỉnh cầu ở nơi không có lời nói như: “Bạch ngài, xin hãy nói điều ngài cần”.
Attano dhaneti sasantakavisaye.
Attano dhane means concerning one's own property.
Bằng tài sản của mình là trong phạm vi tài sản của chính mình.
480. ‘‘Tathā’’ti sahadhammikānaṃ vuttamatidisati.
480. " Tathā" refers to what has been said about the co-religionists.
480. “Cũng vậy” là áp dụng tương tự điều đã nói cho các vị đồng pháp.
Tadupaṭṭhākajantunoti tesaṃ dvinnaṃ mātāpitūnaṃ veyyāvaccakarassa.
Tadupaṭṭhākajantuno means the attendant of those two parents.
Người chăm sóc hai vị ấy là người phục vụ cho hai vị cha mẹ ấy.
Bhaṇḍukassāti gihiliṅge ṭhitassāpi pabbajjāpekkhassa.
Bhaṇḍukassā means one who, though still in lay attire, desires to renounce.
Đối với bhaṇḍuka là đối với người mong muốn xuất gia dù vẫn còn trong hình tướng cư sĩ.
Attano veyyāvaccakarassapīti attano kammakarassapi.
Attano veyyāvaccakarassapī means even one's own servant.
Và cả đối với người phục vụ của mình là cả đối với người làm công cho mình.
Ettakānañca janānaṃ pañcasahadhammikānaṃ viya akataviññattiyāpi bhesajjaṃ kātabbanti vuttaṃ hoti.
It is stated that medicine should be given to all these people, even without a request, just as it is for the five co-religionists.
Điều được nói ở đây là, đối với bấy nhiêu người này, cũng nên làm thuốc men dù bằng cách thỉnh cầu không được phép, giống như đối với năm vị đồng pháp.
481. Jeṭṭhabhātāti attano pubbajo bhātā.
481. Jeṭṭhabhātā means one's elder brother.
481. Anh trai là người anh sinh trước mình.
Kaniṭṭhoti anujo bhātā.
Kaniṭṭho means one's younger brother.
Em trai là người em sinh sau.
Tathā bhaginiyo duveti jeṭṭhakaniṭṭhā dve bhaginiyo.
Tathā bhaginiyo duve means the two sisters, elder and younger.
Cũng vậy hai chị em gái là hai chị em gái, chị cả và em út.
Cūḷamātāti mātu kaniṭṭhā.
Cūḷamātā means mother's younger sister.
Dì là em gái của mẹ.
Cūḷapitāti pitu kaniṭṭho.
"Cūḷapitā" means the father's younger brother.
Chú là em trai của cha.
Mahāmātāti mātu jeṭṭhā.
"Mahāmātā" means the mother's elder sister.
Bác gái là chị gái của mẹ.
Mahāpitā pitu jeṭṭhabhātā.
"Mahāpitā" means the father's elder brother.
Bác trai là anh trai của cha.
482. Pitucchāti pitubhaginī jeṭṭhakaniṭṭhā.
482. "Pitucchā" means the father's sister, whether elder or younger.
482. Cô là chị em gái của cha, cả chị cả và em út.
Mātuloti mātu bhātā.
"Mātulo" means the mother's brother.
Cậu là anh em trai của mẹ.
Jeṭṭhakaniṭṭhe dve pitucchā, dve mātule ca ekato katvā ‘‘dasā’’ti vuttaṃ.
By combining the two elder and younger paternal aunts and the two maternal uncles, "the ten" is stated.
Gộp chung hai cô (chị và em gái của cha) và hai cậu (anh và em trai của mẹ) lại với nhau, nên nói là “mười người”.
Bhesajjaṃ kātuṃ vaṭṭatīti sambandho.
The connection is that it is permissible to make medicine.
Nó có liên hệ với câu “được phép làm thuốc men”.
485. Etesaṃ dasannaṃ ñātīnaṃ.
485. "Etesaṃ" refers to these ten relatives.
485. Của mười hạng quyến thuộc này.
Yāva sattamā kulāti ettha kulaparicchedo kathaṃ gahetabboti?
Regarding "yāva sattamā kulā" (up to the seventh generation of family), how should the family limit be understood?
Ở đây, trong câu "cho đến bảy đời dòng họ", sự xác định về dòng họ nên được hiểu như thế nào?
‘‘Saputtadāraṃ bhātu kuṭumbaṃ ekaṃ kulaṃ, evaṃ tassa puttassa vā dhītu vā kuṭumbaṃ ekaṃ kula’’nti evamādinā nayena yāva sattamā kulaparivaṭṭā gahetabbā.
It should be understood in this manner: "The family of a brother with his wife and children is one family, and similarly, the family of his son or daughter is one family," and so on, up to the seventh generation of family succession.
Nên được hiểu theo cách thức như sau: "Gia đình của người anh em trai cùng với vợ con là một đời dòng họ, tương tự gia đình của con trai hay con gái của người ấy là một đời dòng họ", cho đến bảy vòng đời dòng họ.
‘‘Saputtapatibhaginiyā kuṭumbaṃ ekaṃ kulaṃ, tathā tassa puttassa vā dhītu vā kuṭumbaṃ ekaṃ kula’’ntiādinā nayena yāva sattamā kulaparivaṭṭā gahetabbā.
It should be understood in this manner: "The family of a sister with her husband and children is one family, and similarly, the family of her son or daughter is one family," and so on, up to the seventh generation of family succession.
Nên được hiểu theo cách thức như sau: "Gia đình của người chị em gái cùng với chồng con là một đời dòng họ, cũng vậy gia đình của con trai hay con gái của người ấy là một đời dòng họ", cho đến bảy vòng đời dòng họ.
Cūḷamātādīnampi kulaparamparā iminā niyāmena gahetabbāti vadanti.
They say that the family lineage of the cūḷamātā and others should also be understood by this rule.
Các vị nói rằng, dòng dõi của các bà mẹ kế v.v... cũng nên được hiểu theo quy tắc này.
Kuladūsanaṃ na rūhatīti ‘‘dātuṃ pupphaṃ panaññassa, āgatasseva ñātino’’tiādinā (vi. vi. 443) nayena kathitavidhinā etesu pavattantassa kuladūsanaṃ na ruhatīti vuttaṃ hoti.
"Kuladūsanaṃ na rūhatī" means that the defilement of family (kuladūsana) does not arise for one who acts towards these relatives in the manner described, such as "to give flowers or betel to a relative who has come," and so on.
Việc làm tổn hại gia đình không phát sinh: Được nói rằng, đối với người hành xử theo phương pháp đã được trình bày qua cách thức "cho hoa đến người quyến thuộc khác đã đến" v.v..., việc làm tổn hại gia đình không phát sinh.
487. Bhātunoti jeṭṭhassa, kaniṭṭhassa ca bhātuno.
487. "Bhātuno" refers to an elder or younger brother.
487. Bhātuno: của anh trai và em trai.
Anu pacchā jātāti anujā, kaniṭṭhabhaginī.
"Anujā" means born after, a younger sister.
Sinh sau được gọi là anujā, tức em gái.
‘‘Anujā’’ti upalakkhaṇanti jeṭṭhāyapi saṅgaho.
"Anujā" is an indicator, so it also includes an elder sister.
Từ anujā là chỉ dấu, nên cũng bao gồm cả chị gái.
Jeṭṭhakaniṭṭhabhātūnaṃ bhariyā ca jeṭṭhakaniṭṭhabhaginīnaṃ sāmikā ca sace aññātakā hontīti yojanā.
The interpretation is: if the wives of elder and younger brothers, and the husbands of elder and younger sisters, are not relatives.
Nên liên kết là: "Vợ của các anh em trai và chồng của các chị em gái, nếu họ là người không quen biết".
Dethāti ettha ‘‘imaṃ bhesajja’’nti pāṭhaseso.
In "dethā," the omitted part is "this medicine."
Ở đây, trong câu dethā (hãy cho), phần còn thiếu của câu là "dược phẩm này".
488. Tesampi bhātubhaginīnaṃ.
488. "Tesampi" refers to those brothers and sisters.
488. Tesampi: của các anh chị em ấy.
‘‘Puttāna’’nti iminā dhītūnampi saṅgaho.
By "puttānaṃ," daughters are also included.
Bởi từ puttānaṃ (của các con trai), cũng bao gồm cả các con gái.
Katvāti vatvā.
"Katvā" means having said.
Katvā: là nói.
Tumhākaṃ mātāpitūnaṃ dethāti etthāpi ‘‘imaṃ bhesajja’’nti pakaraṇato labbhati.
In "tumhākaṃ mātāpitūnaṃ dethā" (give to your parents), "this medicine" is understood from the context.
Ở đây, trong câu tumhākaṃ mātāpitūnaṃ dethā (hãy cho cha mẹ của các người), theo văn cảnh, có thể hiểu là "dược phẩm này".
Mātāpitūnanti ubhayasaṅgāhakavacanato ‘‘tuyhaṃ mātu vā, tuyhaṃ pitu vā’’ti yathāsambhavaṃ visuṃ visuñca vattabbaṃ.
"Mātāpitūnaṃ" is a word encompassing both, so it should be stated separately as "to your mother or to your father" as appropriate.
Do từ mātāpitūnaṃ (cho cha mẹ) là từ bao gồm cả hai, nên cần nói riêng biệt tùy theo trường hợp là "cho mẹ của ngươi, hoặc cho cha của ngươi".
Tesanti ca tumhākanti ca sāmivacanaṃ.
"Tesaṃ" and "tumhākaṃ" are genitive cases.
Tesaṃ và tumhākaṃ là sở hữu cách.
Puttānanti ca mātāpitūnanti ca sampadānavacanaṃ.
"Puttānaṃ" and "mātāpitūnaṃ" are dative cases.
Puttānaṃ và mātāpitūnaṃ là chỉ định cách.
490. Etesaṃ sabbesanti issarādiāturānaṃ sabbesametesaṃ janānaṃ.
490. "Etesaṃ sabbesaṃ" refers to all these people, from rulers to the sick.
490. Etesaṃ sabbesaṃ: của tất cả những người này, từ người có quyền thế cho đến người bệnh.
‘‘Sādhunā’’ti vakkhamānattā apaccāsīsatā satāti ettha satāti kiriyāpadaṃ.
Since "sādhunā" will be stated later, "satā" in "apaccāsīsatā satā" is a verb.
Do sẽ được nói đến là sādhunā (bởi người tốt), nên ở đây, trong câu apaccāsīsatā satā, từ satā là một động từ.
‘‘Imasmiṃ kate ime mayhaṃ evarūpaṃ dassantī’’ti attano atthāya paccāsīsanaṃ akarontenāti attho.
The meaning is: without expecting anything for oneself, thinking, "If this is done, they will give me something like this."
Nghĩa là: bởi người không mong đợi cho lợi ích của bản thân rằng: "Khi việc này được làm, những người này sẽ cho ta thứ như thế này".
Bhikkhusaṅghassa upakārataṃ paccāsīsantena kātuṃ vaṭṭati.
It is permissible to do it with the expectation of benefiting the Saṅgha of bhikkhus.
Được phép làm với sự mong đợi về lợi ích cho Tăng đoàn.
Paṭisanthāroti āmisapaṭisanthāro, dhammapaṭisanthāroti duvidho paṭisanthāro.
"Paṭisanthāro" refers to two kinds of cordial reception: material reception (āmisapaṭisanthāro) and Dhamma reception (dhammapaṭisanthāro).
Paṭisanthāro: có hai loại tiếp đãi là tiếp đãi bằng vật thực và tiếp đãi bằng Pháp.
Ettha āmisapaṭisanthāro gayhati.
Here, material reception is taken.
Ở đây, nên hiểu là tiếp đãi bằng vật thực.
Bhesajjaṃ āmisenapi hotīti dhammakathāya saṅgahopi yujjateva.
Since medicine can also be material, inclusion in Dhamma talk is also appropriate.
Vì dược phẩm cũng có thể là vật thực, nên việc bao gồm cả pháp thoại cũng hợp lý.
Paṭisantharaṇaṃ paṭisanthāro.
"Paṭisantharaṇaṃ" means "paṭisanthāro" (cordial reception).
Sự tiếp đãi là paṭisanthāro.
Paṭiladdhāmisassa ca dhammassa ca tesu ca attani ca patirūpenākārena samaṃ attharaṇaṃ pavattananti attho.
The meaning is: to appropriately extend the received material and Dhamma to them and to oneself.
Nghĩa là, sự sắp đặt, thực hành một cách đồng đều và thích hợp vật thực và Pháp đã nhận được đối với họ và đối với bản thân.
Aparo nayo – āmisassa ca dhammassa ca alābhena attano, parassa ca antare sambhavantassa chiddassa vivarassa bhedassa paṭisantharaṇaṃ pidahanaṃ saṅgahaṇaṃ paṭisanthāro.
Another method: "Paṭisanthāro" is the covering, closing, or gathering of the gap, opening, or breach that arises between oneself and others due to the lack of material things and Dhamma.
Một cách giải thích khác – paṭisanthāro là sự hàn gắn, lấp đầy, kết nối lại sự rạn nứt, khoảng trống, sự chia rẽ có thể xảy ra giữa mình và người khác do không nhận được vật thực và Pháp.
Ayañhi lokasannivāso alabbhamānena āmisena ca dhammena cāti dvīhi chiddo, tassa taṃ chiddaṃ yathā na paññāyati, evaṃ pīṭhassa viya paccattharaṇena āmisena, dhammena ca paṭisantharaṇaṃ ‘‘āmisapaṭisanthāro, dhammapaṭisanthāro’’ti vuccatīti.
Indeed, this world's dwelling is flawed by two things: by not obtaining material things and by not obtaining Dhamma. Just as a seat is covered with a spread so that its flaw is not apparent, similarly, the reception with material things and Dhamma is called 'reception with material things' (āmisapaṭisanthāro) and 'reception with Dhamma' (dhammapaṭisanthāro).
Thật vậy, sự chung sống trong đời này bị rạn nứt bởi hai điều là không nhận được vật thực và Pháp. Sự hàn gắn bằng vật thực và Pháp, giống như tấm trải lót cho một cái ghế, để sự rạn nứt ấy không bị nhận ra, được gọi là "tiếp đãi bằng vật thực, tiếp đãi bằng Pháp".
Sādhunāti sāmīcippaṭipannatādiariyadhamme patiṭṭhitukāmena ariyācārena bhikkhunāti attho.
Sādhunā means by a bhikkhu who desires to be established in noble qualities such as proper conduct, and who possesses noble conduct.
Sādhunā: nghĩa là bởi vị tỳ khưu có thiện hạnh, người mong muốn được an trú trong các pháp của bậc Thánh như thực hành đúng đắn v.v...
‘‘Adhunā’’ti idaṃ imissā paṭipattiyā sabbakālaṃ paṭipajjitabbatāyapi pāpajanakaṇhakasaṃgāme imasmiṃ vipannakāle visesena appamattena pavattetabbanti adhippāyena vuttaṃ.
'Adhunā' (now) is stated with the intention that this practice, though to be observed at all times, should be especially maintained with diligence in this degenerate era, in this dark struggle that generates evil.
Từ adhunā (bây giờ) được nói với ý rằng, mặc dù sự thực hành này cần phải được thực hành mọi lúc, nhưng đặc biệt trong thời buổi suy vong này, trong cuộc chiến với những người ác xấu xa, cần phải thực hành với sự không dể duôi.
491-2. Kenacīti upalakkhaṇattā upāsakena vā upāsikāya vāti attho.
491-2. Kenacī (by someone) means by a male or female lay follower, due to its indicative nature.
491-2. Kenacī: vì là chỉ dấu, nên có nghĩa là bởi một nam cư sĩ hoặc một nữ cư sĩ.
Hatthenāti hatthāvayavā aṅguliyo vuttā samudāye pavattassa vohārassa avayave pavattanato.
Hatthena (by hand) refers to the fingers, which are parts of the hand, as the usage pertaining to the whole is applied to a part.
Hatthena: các ngón tay, bộ phận của bàn tay, được nói đến, do cách dùng từ chỉ toàn thể được áp dụng cho bộ phận.
Katvāti ettha ‘‘paritta’’nti pāṭhaseso, karotissa kiriyāsāmaññe vattanato bhaṇitvāti attho.
Katvā (having made) implies a remaining part of the text, "recitation" (parittaṃ), and means "having recited," as the verb "to do" (karoti) is used in the general sense of action.
Ở đây, trong từ katvā, phần còn thiếu của câu là "parittaṃ" (kinh hộ trì); do động từ "karoti" có nghĩa chung là hành động, nên ở đây có nghĩa là "sau khi đọc tụng".
Tesameva ca santakanti parittaṃ bhaṇāpentānameva santakaṃ suttodakaṃ.
Tesameva ca santakaṃ (and belonging to them) refers to the Dhamma-water belonging to those who are having the recitation performed.
Tesameva ca santakaṃ: nước đã được trì tụng kinh thuộc sở hữu của chính những người yêu cầu đọc tụng kinh hộ trì.
Evaṃ vuttattā ‘‘attano suttodakaṃ āharitvā puññatthāya idaṃ hatthena cāletvā, āmasitvā vā parittaṃ bhaṇathā’’ti vutte kenaci parittodakaṃ suttaṃ kātabbaṃ.
Thus, when it is said, "Bring your own Dhamma-water and, for the sake of merit, stir this with your hand or touch it and recite the paritta," someone should prepare the paritta water.
Vì đã được nói như vậy, nên khi có người nói: "Hãy mang nước trì tụng kinh của chính mình đến, vì mục đích phước báu, hãy khuấy nước này bằng tay, hoặc chạm vào và đọc tụng kinh hộ trì", thì nước hộ trì nên được trì tụng bởi một người nào đó.
Kenaci ‘‘parittodakasuttāni dethā’’ti vutte bhikkhunā tesameva santakaṃ jalaṃ hatthena cāletvā suttakaṃ madditvā parittaṃ katvā dātabbanti yojanā.
When someone says, "Give us paritta water threads," the bhikkhu should stir their water with his hand, knead the thread, make the paritta, and give it.
Nên được liên kết là: khi có người nói: "Xin hãy cho nước và chỉ trì tụng kinh hộ trì", vị tỳ khưu nên khuấy nước của chính họ bằng tay, vò chỉ, làm lễ hộ trì rồi trao cho.
495. Paṇḍupalāsassāti pabbajjāpekkhassa bhaṇḍukassa, paṇḍuvaṇṇo palāso paṇḍupalāso, so viyāti paṇḍupalāso, taṃsadise tabbohāro ‘‘sīhoyaṃ māṇavako’’tiādīsu viya.
495. Paṇḍupalāsassā (of a yellow leaf) refers to a person seeking ordination who is like a yellow leaf. A yellow leaf (paṇḍuvaṇṇo palāso) is like a paṇḍupalāso (yellow leaf); the term for it is used for something similar, as in "this youth is a lion," and so on.
495. Paṇḍupalāsassā: của người bhaṇḍuka mong muốn xuất gia; chiếc lá có màu vàng nhạt là paṇḍupalāso, người giống như vậy là paṇḍupalāso, cách dùng từ này cho người tương tự giống như trong các câu "chàng thanh niên này là sư tử" v.v...
Yathā paṇḍupalāso rukkhā patanābhimukho tiṭṭhati niyatapāto, evamayampi gihiliṅgato apagamābhimukho pabbajjūpagamane niyatova tiṭṭhatīti ‘‘paṇḍupalāsasadiso’’ti veditabbo.
Just as a yellow leaf stands poised to fall from the tree, its fall certain, so too, this person stands poised to depart from the lay state, certain to undertake ordination; thus, he should be understood as "like a yellow leaf."
Nên hiểu là "người giống như chiếc lá úa", vì cũng giống như chiếc lá úa sắp rụng khỏi cây, chắc chắn sẽ rụng, người này cũng vậy, sắp từ bỏ hình tướng tại gia, chắc chắn sẽ đi đến sự xuất gia.
Thālakepi cāti attano paribhogathālakepi.
Thālakepi cā (and in one's own bowl) refers to one's own personal eating bowl.
Thālakepi cā: và trong đĩa dùng của mình.
Idañca nidassanamattaṃ, pattopi gahitoyevāti daṭṭhabbaṃ.
This is merely an example; it should be understood that a bowl is also taken.
Và đây chỉ là ví dụ, nên hiểu rằng bình bát cũng được bao gồm.
Ṭhapetvāti ettha ‘‘piṇḍapāta’’nti upayogavasena sambandhanīyaṃ.
Ṭhapetvā (having placed) should be connected with "alms-food" (piṇḍapātaṃ) in the sense of its use.
Ở đây, trong từ ṭhapetvā (đặt vào), nên được liên kết với "vật thực khất thực" theo nghĩa sử dụng.
Taṃ panāti attano paribhogathālake ṭhapetvā diyyamānaṃ piṇḍapātaṃ.
Taṃ panā (but that) refers to the alms-food given after being placed in one's own personal eating bowl.
Taṃ panā: là vật thực khất thực được cho sau khi đã đặt vào đĩa dùng của mình.
‘‘Mātāpitūna’’nti (pārā. aṭṭha. 2.436-437) aṭṭhakathāvacanato ettha ‘‘pituno’’ti upalakkhaṇanti mātāpitūnampīti attho.
From the Aṭṭhakathā statement "Mātāpitūnaṃ" (for parents), "pituno" (for the father) here is an indicative term, meaning "for parents as well."
Từ câu Chú giải "cho cha mẹ", ở đây từ "pituno" (của cha) là chỉ dấu, nên có nghĩa là cho cả cha và mẹ.
Sace ekaseso icchito, ‘‘pitūnampī’’ti pāṭho yujjati.
If a single remainder is desired, the reading "pitūnampi" (for fathers as well) is appropriate.
Nếu muốn dùng phép tỉnh lược một vế, thì câu văn "pitūnampi" (cho cả các người cha) là hợp lý.
498. Aṭṭhavidhenapīti pupphadānādijaṅghapesaniyāvasānena aṭṭhappakārenapi.
498. Aṭṭhavidhenapī (even by eight kinds) refers to all eight kinds, from offering flowers to foot-messenger work.
498. Aṭṭhavidhenapīti có nghĩa là: bằng tám loại, bắt đầu từ việc tặng hoa cho đến việc làm người đưa tin.
Kuladūsanakammenāti kulānaṃ saddhāvināsakena anācārakammena.
Kuladūsanakammenā (by the act of corrupting families) refers to an unseemly act that destroys the faith of families.
Kuladūsanakammenāti có nghĩa là: bằng hành vi phi pháp làm hủy hoại đức tin của các gia đình.
Laddhanti ettha ‘‘bhojana’’nti idaṃ ‘‘bhuñjitu’’nti ca ‘‘ajjhohāresū’’ti ca vuttattā, ‘‘sesesupi ayaṃ nayo’’ti vakkhamānattā ca labbhati.
Laddhaṃ (obtained) here implies "food" (bhojanaṃ) because of the mention of "to eat" (bhuñjituṃ) and "in ingestions" (ajjhohāresū), and also because it will be stated, "this method applies to the rest as well."
Laddhanti: Ở đây, từ “vật thực” được hiểu vì đã được nói là “để ăn” và “trong các vật nuốt vào”, và cũng vì sẽ được nói là “phương pháp này cũng áp dụng cho các vật còn lại”.
Pañcasu sahadhammikesu ekenāpi kuladūsanena kammena uppāditapaccayo sabbesampi na vaṭṭatīti ‘‘pañcannaṃ sahadhammīnaṃ na ca vaṭṭatī’’ti sabbapaṭisedho kato.
If provisions are produced by even one of the five co-religionists through an act of corrupting families, they are not permissible for all of them; thus, a complete prohibition is made with "pañcannaṃ sahadhammīnaṃ na ca vaṭṭatī" (and it is not permissible for the five co-religionists).
Vật dụng được tạo ra bởi hành vi làm hư hỏng gia đình dù chỉ bởi một người trong năm vị đồng phạm hạnh cũng không hợp lệ cho tất cả. Do đó, sự phủ định hoàn toàn đã được thực hiện qua câu “pañcannaṃ sahadhammīnaṃ na ca vaṭṭatī” (và không hợp lệ cho năm vị đồng phạm hạnh).
499. Sabbatthāti ‘‘ajjhohāresū’’ti etassa visesanaṃ, sabbesūti attho.
499. Sabbatthā (in all cases) is a qualifier for "in ingestions" (ajjhohāresū), meaning "in all."
499. Sabbatthāti là tính từ của “ajjhohāresū”, có nghĩa là trong tất cả.
‘‘Ajjhohāre ajjhohāre’’ti aṭṭhakathāgataṃ saṅgaṇhāti.
It encompasses the Aṭṭhakathā phrase "ajjhohāre ajjhohāre" (in each ingestion).
Nó bao gồm cả câu trong Aṭṭhakathā là “ajjhohāre ajjhohāre” (trong mỗi vật nuốt vào).
‘‘Ajjhohāresū’’ti idaṃ paragalaṃ kātabbaṃ āmisaṃ sandhāyāha.
"Ajjhohāresū" refers to material things that are to be swallowed.
“Ajjhohāresū”ti: Điều này được nói đến vật thực có thể nuốt qua cổ họng.
Sesapaccaye paṭicca paribhogavaseneva ‘‘sesesū’’ti āha, anajjhoharaṇīyesu sesapaccayesūti attho.
Concerning the remaining requisites, it is said "among the remaining" only in terms of consumption; the meaning is: among the remaining requisites that are not to be ingested.
Liên quan đến các vật dụng còn lại, ngài nói “sesesū”ti theo cách sử dụng, có nghĩa là trong các vật dụng còn lại không thể nuốt vào.
Kiṃ vuttaṃ hoti?
What is meant?
Điều gì đã được nói?
Cīvarapaccaye sarīrato mocetvā paribhogagaṇanāya, senāsanapaccaye nibbakose udakapatanaṭṭhānato abbhantaraṃ paviṭṭhavāragaṇanāya, mañcapīṭhādisenāsane nisīdanasayanādiparibhogagaṇanāya, anajjhoharitvā abbhañjanālepanādivasena kātabbabhesajje sarīrato mocetvā vāragaṇanāyāti vuttaṃ hoti.
It is meant that in the case of robe requisites, it is by counting the times of use after removing them from the body; in the case of lodging requisites, it is by counting the times one enters inside from the place where water falls outside the roof; in the case of beds, chairs, and other lodgings, it is by counting the times of use such as sitting and lying down; and in the case of medicines to be used for anointing, smearing, etc., without ingesting them, it is by counting the times after removing them from the body.
Đối với vật dụng y, được tính theo số lần sử dụng sau khi cởi ra khỏi thân; đối với vật dụng sàng tọa, được tính theo số lần đi vào bên trong nơi nước rơi trong nhà không có mái che; đối với sàng tọa như giường, ghế, được tính theo số lần sử dụng như ngồi, nằm; đối với thuốc men cần dùng bằng cách thoa, bôi mà không nuốt vào, được tính theo số lần sau khi lau sạch khỏi thân. Đó là điều đã được nói.
Ayaṃ nayoti ‘‘dukkaṭaṃ paridīpita’’nti vutto nayo.
This method is the method spoken of as "a wrong-doing is revealed."
Ayaṃ nayoti là phương pháp đã được nói: “dukkaṭaṃ paridīpitaṃ” (tội dukkaṭa đã được chỉ rõ).
500. ‘‘Uppannapaccayā’’ti idaṃ ‘‘abhūtārocanenā’’ti idamapekkhitvā vuttaṃ.
500. This* "requisites that have arisen" is stated with reference to "by falsely informing."
500. “Uppannapaccayā”ti: Điều này được nói liên quan đến câu “abhūtārocanena” (bằng việc báo cáo điều không có thật).
‘‘Katvā rūpiyavohāra’’nti idamapekkhitvā ‘‘uppāditapaccayā’’ti yojanā kātabbā.
With reference to "having made a transaction with money," the interpretation "requisites that have been produced" should be made.
Liên quan đến câu “katvā rūpiyavohāra” (sau khi thực hiện giao dịch bằng bạc), cần kết hợp là “uppāditapaccayā” (các vật dụng được tạo ra).
Rūpiyavohāravinicchayo nissaggiye āvi bhavissati.
The determination of monetary transactions will become clear in the Nissaggiya.
Phần giải thích về giao dịch bằng bạc sẽ được làm rõ trong chương Nissaggiya.
Abhūtārocanavinicchayo catutthapārājike vutto.
The determination of false informing is stated in the fourth Pārājika.
Phần giải thích về việc báo cáo điều không có thật đã được nói trong điều Pārājika thứ tư.
Samānāti pakāsitāti kuladūsanakammena uppāditapaccayehi sadisāti aṭṭhakathāyaṃ vuttāti attho.
"Are similar, revealed" means that they are similar to requisites produced by acts of defiling families, as stated in the commentary.
Samānāti pakāsitāti có nghĩa là: trong Aṭṭhakathā đã nói rằng chúng tương tự như các vật dụng được tạo ra bởi hành vi làm hư hỏng gia đình.
Iminā tatthāpi vinicchayo ettakoyevāti atidisati.
By this, it is extended that the determination there is also only this much.
Qua đó, ngài chỉ ra rằng phần giải thích ở đó cũng chỉ có chừng ấy.
501. ‘‘Saṃsāravāso dukkha’’nti ñatvā nibbānādhigame mānasaṃ bandhitvā nibbānagāminiṃ paṭipadaṃ sandhāya sāsanāvatiṇṇena sikkhākāmena kulaputtena sevitakkhaṇeyeva jīvitaharaṇasamatthavisamissapūtimuttaṃ viya vajjanīyaṃ akappiyapaccayaṃ uppādetuṃ kariyamānaṃ akappiyopāyappakāraṃ ekato dassetumāha ‘‘viññattī’’tiādi.
501. To show in one place the various improper means employed to produce unallowable requisites, which should be avoided like putrid urine mixed with deadly poison capable of taking life, by a young man of good family who has entered the Dispensation, desiring to train, having understood that "the cycle of existence is suffering," having set his mind on attaining Nibbāna, and pursuing the path leading to Nibbāna, it is said "solicitation," etc.
501. Để trình bày một cách tổng hợp các phương pháp không hợp lệ được thực hiện để tạo ra vật dụng không hợp lệ, thứ mà người thiện gia nam tử có lòng ham học, đã gia nhập giáo pháp nhằm thực hành con đường dẫn đến nibbāna sau khi đã thấu hiểu “đời sống luân hồi là khổ” và đã hướng tâm đến việc chứng đắc nibbāna, cần phải tránh xa ngay khi tiếp xúc, giống như mủ độc có khả năng lấy đi mạng sống, ngài nói “viññattī”ti và các từ khác.
Tattha viññatti yācanā.
Therein, solicitation means begging.
Trong đó, viññatti là sự xin.
Anuppadānanti piṇḍapaṭipiṇḍadānaṃ.
Giving in return means giving alms for alms.
Anuppadānanti là việc cho vật thực đổi lấy vật thực.
Vejjakammaṃ vuttanayameva.
Medical practice is as stated before.
Vejjakammaṃ như phương pháp đã nói.
Anesanaṃ nāma appicchatāya ananurūpena payogena paccayapariyesanaṃ.
Improper livelihood means seeking requisites through improper means, contrary to contentment.
Anesanaṃ là việc tìm kiếm vật dụng bằng phương cách không phù hợp với thiểu dục.
Pāribhaṭyatā nāma issare sevituṃ parivāretvā tesaṃ cittarucitaṃ vilapantānaṃ paribhaṭānaṃ sevakajanānaṃ viya lābhatthikassa bhikkhuno paccayadāyakesu pavattīti veditabbo.
Servitude should be understood as the conduct of a bhikkhu seeking gain towards donors, like that of retainers and servants who surround and serve their masters, speaking what pleases their minds.
Pāribhaṭyatā cần được hiểu là hành vi của một vị tỳ khưu mong muốn lợi lộc đối với các thí chủ, giống như những người hầu cận (paribhaṭa) vây quanh để phục vụ những người có quyền thế và nói những lời làm hài lòng họ.
Pari samantato bhaṭati sevatīti paribhaṭo, issarajanānaṃ samīpāvacaro sevakajano, paribhaṭo viyāti paribhaṭo, bhikkhu, paribhaṭassa kammaṃ pāribhaṭyaṃ, tassa bhāvo pāribhaṭyatā.
One who serves all around is a paribhaṭa, a servant who attends to masters; like a retainer is a paribhaṭa, a bhikkhu; the act of a retainer is pāribhaṭyaṃ; its state is pāribhaṭyatā.
Người phục vụ khắp nơi được gọi là paribhaṭo, là người hầu cận, người phục vụ gần gũi của những người có quyền thế. Giống như một paribhaṭo, nên gọi là paribhaṭo, chỉ vị tỳ khưu. Hành vi của paribhaṭo là pāribhaṭyaṃ, bản chất của nó là pāribhaṭyatā.
Atha vā paribhaṭati dhāti viya kuladārake aṅke karaṇādivasena dhāretīti paribhaṭo, paribhaṭassa kammaṃ pāribhaṭyaṃ, tassa bhāvo pāribhaṭyatāti lābhāsāya bhikkhuno kuladārakesu ananulomikā pavatti vuccati.
Alternatively, one who carries (supports) like a nurse by holding children on the lap, etc., is a paribhaṭa; the act of a paribhaṭa is pāribhaṭyaṃ; its state is pāribhaṭyatā – this refers to the inappropriate conduct of a bhikkhu with children of good families for the sake of gain.
Hoặc, người chăm sóc như vú nuôi, bế ẵm những đứa trẻ trong gia đình trên hông, được gọi là paribhaṭo. Hành vi của paribhaṭo là pāribhaṭyaṃ, bản chất của nó là pāribhaṭyatāti. Đây được gọi là hành vi không thích hợp của một vị tỳ khưu đối với những đứa trẻ trong gia đình vì mong muốn lợi lộc.
Muggasūpatā nāma pakkamuggā viya pakkāpakkabījamissā lābhāsāya dāyakānaṃ cittārādhanatthāya saccālīkamissakatā.
Muggasūpatā means a mixture of truth and falsehood, like cooked mung beans mixed with uncooked seeds, for the purpose of pleasing the minds of donors for the sake of gain.
Muggasūpatā là lời nói pha trộn giữa sự thật và dối trá để làm hài lòng các thí chủ vì mong muốn lợi lộc, giống như đậu xanh đã nấu lẫn với hạt sống và hạt chín.
Yathā muggesu paccamānesu kocideva na paccati, bahavo paccanti, evameva yassa dāyakehi saddhiṃ kathentassa kiñcideva saccaṃ hoti, asaccameva bahukaṃ hoti, ayaṃ vuccati muggasūpasadisattā ‘‘muggasūpo’’ti, tassa kammaṃ muggasūpaṃ, tassa bhāvo muggasūpatā.
Just as when mung beans are cooked, some do not cook, but many do, similarly, when one speaks with donors, some of what is said is true, but much is false; such a person is called a "muggasūpa" because he resembles mung beans; his act is muggasūpaṃ; its state is muggasūpatā.
Giống như khi nấu đậu xanh, chỉ một số hạt không chín, còn phần lớn đều chín, cũng vậy, người nào khi nói chuyện với thí chủ chỉ có một ít sự thật, còn phần lớn là không thật, người đó được gọi là “muggasūpo” vì giống như món súp đậu xanh. Hành vi của người đó là muggasūpaṃ, bản chất của nó là muggasūpatā.
Vatthuvijjakaṃ nāma kūpavatthugehavatthuādīnaṃ ācikkhanaṃ.
Vatthuvijjakaṃ means explaining things like well-sites and house-sites.
Vatthuvijjakaṃ là việc chỉ bảo về đất giếng, đất nhà, và các loại đất khác.
Vatthuvijjāyakānaṃ kataṃ vatthuvijjakaṃ.
Vatthuvijjakaṃ is what is done for those skilled in site-knowledge.
Hành vi của những người hành nghề xem đất được gọi là vatthuvijjakaṃ.
502. Jaṅghapesaniyaṃ, dūtakammañca vuttanayameva.
502. Running errands and acting as a messenger are as stated before.
502. Jaṅghapesaniyaṃ, dūtakammañca như phương pháp đã nói.
Kuladūsananti vuttāvasesaṃ.
Defiling families refers to what remains unstated.
Kuladūsananti là những điều còn lại chưa được nói.
Abhūtārocanañca vuttanayameva.
False informing is also as stated before.
Abhūtārocanañca như phương pháp đã nói.
Buddhapaṭikuṭṭhanti buddhehi paṭikkositaṃ garahitaṃ yathāvuttaṃ micchājīvañca avuttañca aṅgavijjānakkhattavijjāukkāpātadisāḍāhabhūmicālādibhedaṃ micchājīvanūpāyaṃ sabbaṃ.
Reproached by the Buddhas means all forms of wrong livelihood, both those stated and unstated, such as physiognomy, astrology, interpreting falling meteors, directions, earthquakes, etc., which have been condemned and censured by the Buddhas.
Buddhapaṭikuṭṭhanti là tất cả các phương tiện sinh sống bất chính đã được nói đến mà chư Phật đã quở trách, khiển trách, và cả những điều chưa được nói đến như chiêm tinh, tướng số, xem sao băng, điềm báo cháy, động đất.
Vivajjayeti visamiva, gūthamuttaṃ viya ca ārakā parivajjeyyāti attho.
Should avoid means he should avoid it from afar, like poison or like feces and urine.
Vivajjayeti có nghĩa là nên tránh xa, giống như tránh chất độc, tránh phân và nước tiểu.
‘‘Sikkhākāmo kulaputto’’ti sāmatthiyā labbhati.
"A young man of good family desiring to train" is understood by implication.
“Người thiện gia nam tử có lòng ham học” được hiểu theo năng lực của văn cảnh.
504. ‘‘Jāna’’nti imassa ‘‘bhikkhunā’’ti etassa visesanattā jānatāti gahetabbaṃ.
The word "jāna" should be understood as "jānanta" because it qualifies "bhikkhunā."
504. “Jāna”n: Vì là tính từ của “bhikkhunā”, nên cần hiểu là jānatā (bởi vị tỳ khưu biết).
Pāḷiyā likhite sīhaḷagaṇṭhipade pana evarūpaṃ āpattiṃ āpannosmīti ñatvāti attho vutto.
However, in the Sinhala commentary written in Pali, the meaning is stated as "knowing 'I have incurred such an offense'."
Tuy nhiên, trong Sīhaḷagaṇṭhipada được viết bằng tiếng Pāḷi, ý nghĩa được nói là: sau khi biết rằng “chúng tôi đã phạm một tội như vậy”.
Yāvatīhanti yattakāni ahāni, ‘‘chāditā’’ti iminā sambandho, chādanakiriyāaccantasaṃyoge upayogavacanaṃ.
Yāvatīhaṃ means for as many days; it is connected with "chāditā" and is a term used for absolute conjunction with the act of concealing.
Yāvatīhanti là bao nhiêu ngày, có liên quan đến “chāditā”. Đây là cách dùng trong ý nghĩa liên tục của hành động che giấu.
Chāditāti ‘‘ahaṃ itthannāmaṃ āpattiṃ āpanno’’ti sabrahmacārīnaṃ anārocanadivasena paṭicchāditā.
Chāditā means concealed by not informing one's fellow monastics, saying, "I have incurred such and such an offense."
Chāditāti là đã che giấu bằng cách không thông báo cho các vị đồng phạm hạnh rằng “tôi đã phạm tội tên là như vậy”.
Āpattīti saṅghādisesāpatti.
Āpatti refers to a Saṅghādisesa offense.
Āpattīti là tội saṅghādisesa.
Akāmāti aruciyāva saṅghādisesaṃ āpajjitvā akatapaṭikammassa saggamokkhānaṃ antarāyakarattāti adhippāyo.
Akāmā means unwillingly, implying that having incurred a Saṅghādisesa offense unwillingly and not having performed the rectification makes it an obstacle to heaven and liberation.
Akāmāti ý muốn nói: vì việc phạm tội saṅghādisesa một cách không mong muốn và không sám hối sẽ gây trở ngại cho cõi trời và niết bàn.
Parivatthabbanti parivāsaṃ samādāya vatthabbaṃ.
Parivatthabbaṃ means one should reside undergoing parivāsa.
Parivatthabbanti là phải thọ trì và sống biệt trú.
Kittakaṃ kālanti āha ‘‘tāvatīha’’nti, tattakāni ahānīti vuttaṃ hoti.
Regarding how long the period is, it says "tāvatīhaṃ," meaning for that many days.
Trong bao lâu? Ngài nói “tāvatīhan”ti, có nghĩa là bấy nhiêu ngày.
Āpajjitvā yattakāni ahāni paṭicchādeti, tattakāneva ahānīti attho.
The meaning is: for as many days as one has concealed the offense after incurring it, for that many days.
Ý nghĩa là: sau khi phạm tội, che giấu bao nhiêu ngày thì phải biệt trú bấy nhiêu ngày.
505-6. Āpatti kittakena paṭicchannā hotīti āha ‘‘āpatti cā’’tiādi.
It states for how long an offense is concealed: "āpatti cā" and so on.
505-6. Tội được xem là che giấu bởi bao nhiêu yếu tố? Ngài nói “āpatti cā”ti và các từ khác.
Tattha āpatti cāti saṅghādisesāpatti ca.
There, āpatti cā means a Saṅghādisesa offense.
Trong đó, āpatti cāti là tội saṅghādisesa.
Anukkhitto cāti ukkhepanīyakammena sayaṃ anissārito ca.
Anukkhitto cā means not expelled by an act of expulsion.
Anukkhitto cāti là bản thân không bị trục xuất bởi Tăng sự khiển trách.
Pahū cāti sayaṃ sabrahmacārīnaṃ santikaṃ gantvā ārocetuṃ pahoti ca.
Pahū cā means one is capable of going to one's fellow monastics and informing them.
Pahū cāti là bản thân có khả năng đi đến gặp các vị đồng phạm hạnh để thông báo.
Anantarāyiko cāti gamanavibandhakena rājacorādiantarāyena virahito ca.
Anantarāyiko cā means free from obstacles such as kings or thieves that hinder travel.
Anantarāyiko cāti là không có chướng ngại như vua, giặc cướp cản trở việc đi lại.
Catusva pīti ettha ‘‘etesū’’ti seso, etesu catūsūti attho.
In catusva pī, "etesu" is understood, meaning "in these four."
Catusva pīti: Ở đây, từ “etesū” được hiểu ngầm, có nghĩa là trong bốn điều này.
Taṃsaññīti āpattisaññī anukkhittasaññī pahusaññī anantarāyikasaññīti vuttaṃ hoti.
Taṃsaññī means having the perception of an offense, the perception of not being expelled, the perception of capability, and the perception of no obstacles.
Taṃsaññīti có nghĩa là: có nhận thức về tội, nhận thức không bị trục xuất, nhận thức có khả năng, và nhận thức không có chướng ngại.
Tassa evaṃsaññino imesu catūsu tathāsaññino puggalassa.
Tassa means for that person who has such perception, who has such perception in these four.
Tassa: đối với người có nhận thức như vậy, người có nhận thức như thế trong bốn điều này.
Chādetukāmatāti ācariyādīsu gāravena vā garahādibhayā vā ‘‘na ārocessāmī’’ti paṭicchādetukāmatā ca.
Chādetukāmatā means the desire to conceal, thinking, "I will not inform," either out of respect for teachers and so on, or out of fear of blame and so on.
Chādetukāmatā là ý muốn che giấu rằng "ta sẽ không thông báo" do sự kính trọng đối với các vị thầy v.v... hoặc do sợ bị khiển trách v.v...
Chādananti tathā cintetvā ‘‘ahaṃ itthannāmaṃ āpanno’’ti avatvā paṭicchādanañcāti imehi dasahi aṅgehi.
Chādanaṃ means concealing by thinking thus and not saying, "I have incurred such and such an offense." These are the ten factors.
Chādana là sự che giấu, sau khi đã suy nghĩ như vậy, không nói rằng "tôi đã phạm vào tội này," bởi mười chi phần này.
‘‘Bhikkhunā’’ti kattuniddesattā channāti ettha chāditāti attho.
Since "bhikkhunā" indicates the agent, channā here means "chāditā" (concealed).
Vì "bởi tỳ khưu" là chỉ định về tác nhân, nên ở đây channā có nghĩa là đã được che giấu.
Kālavidhiṃ dasseti ‘‘aruṇuggamanenā’’ti, āpattiāpannadivasaṃ khepetvā aruṇuṭṭhānena saddhiṃ channā hotīti attho.
The method of determining the time is shown by "aruṇuggamanena," meaning that the offense is concealed with the rising of dawn after the day it was incurred has passed.
Câu "bởi sự rạng đông" chỉ ra phương cách về thời gian, có nghĩa là, sau khi ngày phạm tội đã trôi qua, tội ấy trở thành đã được che giấu cùng với sự rạng đông.
507. Evaṃ paṭicchannasaṅghādisesapaṭikammatthaṃ ‘‘akāmā parivatthabba’’nti vihitassa parivāsassa ko bhedo, ko pavattikkamoti āha ‘‘tividho’’tiādi.
To rectify such a concealed Saṅghādisesa offense, what are the types of parivāsa prescribed as "akāmā parivatthabbaṃ" and what is the sequence of their practice? It states "tividho" and so on.
507. Như vậy, đối với biệt trú đã được quy định rằng "phải sống biệt trú không mong muốn" nhằm mục đích sửa trị tội saṅghādisesa đã được che giấu, có sự phân loại nào, có trình tự tiến hành nào? Ngài nói "có ba loại" v.v...
So parivāso tividho dīpitoti sambandho.
It is connected as: that parivāsa is expounded as being of three kinds.
Có mối liên hệ là, biệt trú ấy được trình bày có ba loại.
Kenāti āha ‘‘tividhāpetacetasā’’ti.
By whom? It states "tividhāpetacetasā".
Bởi ai? Ngài nói "bởi vị có tâm đã lìa ba loại".
‘‘Tisso vidhā, seyyohamasmīti vidhā, sadisohamasmīti vidhā, hīnohamasmīti vidhā’’ti (dī. ni. 3.305) vuttavidhāya mānanāmadheyyato tividhamānato apagatacittena sammāsambuddhenāti attho.
The meaning is: by the Perfectly Enlightened One whose mind is free from the three kinds of conceit, namely, "There are three kinds: the conceit 'I am superior,' the conceit 'I am equal,' the conceit 'I am inferior'" (Dī. Ni. 3.305).
Nghĩa là, bởi đức Chánh Đẳng Giác, vị có tâm đã lìa khỏi ba loại mạn, tức là cái gọi là mạn được gọi là vidhā đã được nói rằng "ba loại vidhā là: vidhā ‘ta hơn’, vidhā ‘ta bằng’, vidhā ‘ta kém’".
Suddhantoti ‘‘ubho koṭiyo sodhetvā dātabbaparivāso suddhanto nāmā’’ti pāḷigaṇṭhipade vuttattā upasampadākālasaṅkhāto suddho pubbanto, ārocitakālasaṅkhāto suddho aparanto ca parivāsasamādānakāle vā parivasanakāle vā upaparikkhitvā diṭṭhā suddhā antā anāpattikālasaṅkhātā ubho koṭiyo assāti katvā suddhantanāmako parivāso ca.
Suddhanto means the parivāsa called "suddhanta," because it is stated in the Pali commentary that "the parivāsa to be given after purifying both ends is called suddhanta." This refers to the pure beginning, which is the time of ordination, and the pure end, which is the time of informing, or the parivāsa called suddhanta because, when examining it at the time of undertaking parivāsa or residing in parivāsa, the pure ends, meaning the times of not having committed an offense, are seen.
Suddhanto là, vì trong Pāḷigaṇṭhipada có nói rằng "biệt trú nên được ban sau khi đã thanh lọc cả hai đầu mút được gọi là suddhanta", nên biệt trú được gọi là suddhanta do có hai đầu mút đã được xem xét và thấy là thanh tịnh, tức là hai phần được gọi là thời gian không phạm tội: phần đầu thanh tịnh được tính là thời điểm thọ cụ túc giới, và phần sau thanh tịnh được tính là thời điểm thông báo, được xem xét vào lúc thọ nhận biệt trú hoặc trong lúc đang sống biệt trú.
Ettha ca bhedādiṃ vakkhati.
Here, its types and so on will be explained.
Và ở đây, ngài sẽ nói về sự phân loại v.v...
Sammā divasādīnaṃ odhānaṃ pakkhepo yattha so samodhāno, parivāso.
Samodhāno is the parivāsa where the days and so on are properly combined or included.
Nơi nào có sự gộp lại, tức là sự kết hợp các ngày v.v... một cách đúng đắn, đó là samodhāno, tức là biệt trú.
Divasesu divase vā āpattīsu āpattiyo vā sabbā nānāvatthukā āpattiyo ekato katvā odhāya dātabbaparivāsoti attho.
The meaning is: the parivāsa to be given by combining all offenses of various kinds, whether committed on different days or different offenses.
Nghĩa là, biệt trú nên được ban sau khi đã gộp lại và kết hợp tất cả các tội có sự việc khác nhau thành một, hoặc các tội trong các ngày, hoặc các tội trong một ngày.
Etthāpi bhedādiṃ vakkhati.
Here too, its types and so on will be explained.
Ở đây cũng vậy, ngài sẽ nói về sự phân loại v.v...
509-10. Parivāsadānakāle vuccamānāya kammavācāya padhānalakkhaṇaṃ dassetumāha ‘‘vatthugottavasenā’’tiādi.
To show the main characteristic of the kammavācā spoken at the time of granting parivāsa, it is said, " by means of the offense and its type," and so on.
509-10. Để chỉ ra đặc điểm chính của yết ma văn được đọc vào lúc ban biệt trú, ngài nói "do bởi sự việc và chủng loại" v.v...
Tattha ‘‘vatthū’’ti sukkamocanādiko vītikkamo vuccati.
Here, " offense" refers to transgressions such as the emission of semen.
Trong đó, "vatthu" được gọi là sự vi phạm như cố ý làm xuất tinh v.v...
Ayameva sukkavissaṭṭhiādikaṃ gaṃ vācaṃ saññañca tāyati rakkhatīti katvā ‘‘gotta’’nti vuccati.
This very emission of semen, and so on, is called " type" because it protects (from going to) the word and perception.
Chính điều này được gọi là "gotta" vì nó bảo vệ (tāyati) lời nói (gaṃ) và nhận thức (sañña) liên quan đến việc cố ý làm xuất tinh v.v...
Tañhi sajātiyasādhāraṇavijātiyavinivattanavasena aññattha gantuṃ adatvā vācaṃ saddaṃ, tabbisayaṃ saññañca rakkhati.
For it protects the word, the sound, and the perception related to it, by not allowing it to go elsewhere, in the sense of distinguishing it from other types while being common to its own type.
Thật vậy, nó bảo vệ lời nói (sadda) và nhận thức (sañña) về đối tượng ấy bằng cách không cho đi đến nơi khác, thông qua việc chung cho cùng loại và phân biệt với khác loại.
Idaṃ vatthugottadvayavācakaṃ sukkavissaṭṭhikāyasaṃsaggavisesavacanañca ‘‘nānāvatthukā’’ti sāmaññavacanañcāti iminā vacanadvayenāti vuttaṃ hoti.
It is thus stated that these two terms, which denote both the offense and its type, are expressed by two phrases: the specific phrase "emission of semen, physical contact" and the general phrase "of various offenses."
Điều này có nghĩa là, đã được nói bởi hai cách nói này: cách nói đặc biệt "cố ý làm xuất tinh, thân thể tiếp xúc" là từ chỉ cả hai, sự việc và chủng loại; và cách nói chung "nhiều sự việc khác nhau".
Vuttañhetaṃ aṭṭhakathāyaṃ ‘‘sukkavissaṭṭhiṃ kāyasaṃsagga’ntiādivacanenāpi ‘nānāvatthukāyo’tiādivacanenāpi vatthuceva gottañca saṅgahita’’nti (cūḷava. aṭṭha. 102).
For this is stated in the commentary: "Both the offense and its type are included by phrases such as 'emission of semen, physical contact' and by phrases such as 'of various offenses'."
Điều này đã được nói trong Aṭṭhakathā: "bởi cách nói ‘cố ý làm xuất tinh, thân thể tiếp xúc’ v.v... và bởi cách nói ‘nhiều sự việc khác nhau’ v.v..., cả sự việc và chủng loại đều được bao gồm".
Nāmāpattivasena vāti ettha saṅghādisesoti sajātisādhāraṇanāmaṃ, āpattīti sabbasādhāraṇanāmanti dvīhi nāmehi taṃtaṃvītikkamavasena āpajjitabbato tadeva āpattīti evamubhinnaṃ nāmāpattīnaṃ vasena vāti attho.
As for " by means of the name of the offense," the meaning is that by these two names—"saṅghādisesa" which is a name common to its own type, and "āpatti" which is a name common to all—it is to be incurred according to the respective transgression, thus by means of both names of the offense.
Hoặc do bởi tên và tội, ở đây, saṅghādisesa là tên chung cho cùng loại, āpatti là tên chung cho tất cả, vì vậy, do bởi hai tên này, vì tội ấy phải được phạm theo từng sự vi phạm tương ứng, nên chính tội ấy, như vậy, có nghĩa là do bởi cả hai, tên và tội.
Kammavācā hi kātabbāti ‘‘vatthugottavasenāpī’’ti ettha api-saddo ‘‘nāmāpattivasena vā’’ti ettha saṅghādisesoti sajātisādhāraṇanāmaṃ, āpattīti sabbasādhāraṇanāmanti dvīhi nāmehīti idaṃ samuccinotīti ubhayaṃ ekato yojetvā kammavācā kātabbāti.
As for " the kammavācā should indeed be performed," the word " api" here in "by means of the offense and its type" accumulates this: "by these two names: saṅghādisesa which is a name common to its own type, and āpatti which is a name common to all" from "by means of the name of the offense." Thus, it is stated that the kammavācā should be performed by combining both.
Yết ma văn nên được thực hiện, ở đây, trong câu "vatthugottavasenāpī", từ api gộp lại điều này: "trong câu ‘nāmāpattivasena vā’, saṅghādisesa là tên chung cho cùng loại, āpatti là tên chung cho tất cả, bởi hai tên này"; do đó, nên kết hợp cả hai lại với nhau và thực hiện yết ma văn.
‘‘Nāmāpattivasena vā’’ti ettha vikappatthena vā-saddena, ‘‘ahaṃ bhante sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpajjiṃ ekāhapaṭicchannāyo’ti evaṃ nāmamattavasena vā yojanā kātabbā’’ti aṭṭhakathāya vuttavisesanivattanatthamattasaddavasena ca vatthugottavirahitena kevalena nāmāpattimattena payojetvā kātabbāyevāti vuttaṃ hoti.
By the word " vā" in "by means of the name of the offense," which signifies an alternative, and by the word "atta" which serves to negate the specific interpretation mentioned in the commentary—namely, "the declaration should be made by merely stating the name, such as 'Venerable Sir, I have incurred many saṅghādisesa offenses that were concealed for one day'"—it is stated that the kammavācā should be performed using only the name of the offense, without specifying the offense or its type.
Trong câu "nāmāpattivasena vā", bởi từ vā có nghĩa là lựa chọn, và bởi từ "matta" có nghĩa là nhằm loại trừ chi tiết đã được nói trong Aṭṭhakathā rằng "hoặc nên kết hợp chỉ bằng tên, như ‘Bạch chư Đại đức, con đã phạm nhiều tội saṅghādisesa, đã che giấu một ngày’", điều này có nghĩa là, nên được thực hiện chỉ bằng tên và tội đơn thuần, không có sự việc và chủng loại.
Kammavācāya karaṇappakāro pana samuccayakkhandhake āgatanayena āpannapuggalanāmena ca ekāhapaṭicchannādivacanena ca yojetvā daṭṭhabbo.
The method of performing the kammavācā should be understood by combining it with the name of the bhikkhu who incurred the offense and with phrases such as "concealed for one day," in accordance with the method given in the Chapter on Accumulation.
Tuy nhiên, cách thức thực hiện yết ma văn nên được hiểu bằng cách kết hợp với tên của người đã phạm tội và với cách nói "đã che giấu một ngày" v.v... theo phương pháp đã được trình bày trong Samuccayakkhandhaka.
Tassa dātabboti yojanā.
The meaning is that it should be given to him.
Nên kết hợp là: nên được ban cho vị ấy.
‘‘Parivāso’’ti pakaraṇato labbhati, paṭicchannāpattikassa puggalassa parivāso dātabboti attho.
The word "parivāsa" is understood from the context; the meaning is that parivāsa should be given to the individual who has concealed an offense.
"Biệt trú" được hiểu theo văn cảnh, có nghĩa là, biệt trú nên được ban cho người có tội đã được che giấu.
Tena cāti laddhaparivāsena antosīmāya ukkuṭikaṃ nisinnena paggahitañjalinā bhikkhunā ca.
As for " and by him," it refers to the bhikkhu who has received parivāsa, sitting in the ukkuṭika posture within the sīmā, with clasped hands.
Và bởi vị ấy, tức là bởi vị tỳ khưu đã nhận biệt trú, ngồi chồm hổm trong giới trường, chắp tay.
Samādiyitvāti etthāpi ‘‘vatta’’nti sāmatthiyā labbhati.
Here too, in " having undertaken," "vatta" (observance) is understood by implication.
Sau khi đã thọ trì, ở đây cũng vậy, "phận sự" được hiểu theo năng lực của từ ngữ.
‘‘Samādānepyayaṃ nayo’’ti (vi. vi. 514) vakkhamānattā ‘‘vattaṃ samādiyāmi, parivāsaṃ samādiyāmī’’ti imesaṃ dvinnaṃ aññataraṃ vā dvayameva vā tikkhattuṃ vatvā pārivāsikakkhandhake vuttavattapūraṇatthaṃ samādiyitvāti vuttaṃ hoti.
Since it will be stated, "This method applies to undertaking as well," it is said that "having undertaken" means having said either "I undertake the observance" or "I undertake the parivāsa," or both, three times, in order to fulfill the observances mentioned in the Chapter on Pārivāsika.
Vì sẽ được nói rằng "phương pháp này cũng áp dụng trong việc thọ trì", điều này có nghĩa là, sau khi đã nói một trong hai câu "con xin thọ trì phận sự, con xin thọ trì biệt trú" hoặc cả hai, ba lần, để hoàn thành phận sự đã được nói trong Pārivāsikakkhandhaka, nên nói là sau khi đã thọ trì.
Ādito saṅghassa ārocetabbanti yojanā.
The meaning is that it should first be announced to the Saṅgha.
Nên kết hợp là: ban đầu nên thông báo cho Tăng chúng.
Tathā vattaṃ samādiyitvā nisinnena paṭhamaṃ saṅghassa ‘‘ahaṃ bhante ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhiṃ ekāhapaṭicchannaṃ, sohaṃ saṅghaṃ ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ yāciṃ, tassa me saṅgho ekissā āpattiyā sañcetanikāya sukkavissaṭṭhiyā ekāhapaṭicchannāya ekāhaparivāsaṃ adāsi, sohaṃ parivasāmi, vedayāmāhaṃ bhante, vedayatīti maṃ saṅgho dhāretū’’ti evaṃ ārocetabbaṃ.
Similarly, having undertaken the observance and being seated, one must first announce to the Saṅgha: "Venerable Sir, I incurred one saṅghādisesa offense of intentional emission of semen, concealed for one day. I requested the Saṅgha for a one-day parivāsa for that one saṅghādisesa offense of intentional emission of semen, concealed for one day. The Saṅgha granted me a one-day parivāsa for that one saṅghādisesa offense of intentional emission of semen, concealed for one day. I am observing parivāsa. Venerable Sir, I declare it. May the Saṅgha remember me as one who declares it."
Như vậy, sau khi đã thọ trì phận sự, trong khi đang ngồi, trước tiên nên thông báo cho Tăng chúng rằng: "Bạch chư Đại đức, con đã phạm một tội, cố ý làm xuất tinh, đã che giấu một ngày. Con đã xin Tăng chúng một ngày biệt trú cho một tội, cố ý làm xuất tinh, đã che giấu một ngày. Tăng chúng đã ban cho con một ngày biệt trú cho một tội, cố ý làm xuất tinh, đã che giấu một ngày. Con đang sống biệt trú. Con xin thông báo, bạch chư Đại đức. Xin Tăng chúng ghi nhận con là người đang thông báo".
511. Punappunāgatānanti ettha ‘‘bhikkhūna’’nti seso.
Here, in " to those who come again and again," "bhikkhus" is the implied remainder.
511. Đối với những vị đến đi đến lại, ở đây, "các tỳ khưu" là phần còn lại.
Pubbe ārocanaṭṭhānaṃ asampattānaṃ āgantukānaṃ bhikkhūnampi.
This also applies to newly arrived bhikkhus who were not present at the previous declaration.
Cũng đối với các tỳ khưu khách, những vị chưa đến nơi thông báo trước đây.
Ārocentovāti ekassa ārocane so ce vuḍḍhataro hoti, ‘‘bhante’’ti vatvā pubbe vuttanayeneva vatvā, navako ce, ‘‘āvuso’’ti vatvā avasāne ‘‘maṃ āyasmā dhāretū’’ti, dve ce honti, ‘‘maṃ āyasmantā dhārentū’’ti, tayo ce, ‘‘maṃ āyasmanto dhārentū’’ti vatvā ārocentova.
By informing means, upon informing one, if he is older, one should say "Bhante" in the manner previously stated; if he is younger, one should say "āvuso" and at the end, if there is one, "Venerable sir, remember me"; if there are two, "Venerable sirs, remember me"; if there are three, "Venerable sirs, remember me," and then inform.
Trong khi đang thông báo, khi thông báo cho một vị, nếu vị ấy lớn tuổi hơn, nên nói "bhante" và nói theo cách đã nêu trước đây; nếu là vị nhỏ tuổi hơn, nên nói "āvuso" và ở cuối câu nói "xin hiền giả ghi nhận con"; nếu có hai vị, nên nói "xin các hiền giả ghi nhận con"; nếu có ba vị, nên nói "xin các hiền giả ghi nhận con", trong khi đang thông báo như vậy.
Rattiyā chedaṃ akatvāti ‘‘pakatattena bhikkhunā saddhiṃ ekacchanne’’tiādinā (cūḷava. 81) nayena vuttaekasenāsane pakatattena bhikkhunā saddhiṃ aruṇuṭṭhāpanavasena kariyamānena sahavāsena vā ‘‘pakatattabhikkhūhi vinā ekakena vāso’’ti vuttavippavāsena vā ‘‘āgantukānaṃ ārocanāya akaraṇa’’nti vuttaanārocanena vā sambhavantaṃ ratticchedamakatvā.
Without breaking the night means, without causing a break in the night, which can occur either by dwelling together in the same lodging with a normal bhikkhu until dawn, as stated in the manner beginning with "in the same lodging with a normal bhikkhu," or by dwelling alone without normal bhikkhus as stated, or by not informing the incoming bhikkhus as stated.
Không làm cho đêm bị gián đoạn có nghĩa là: không làm cho đêm bị gián đoạn, điều có thể xảy ra do việc sống chung cho đến lúc rạng đông tại cùng một trú xứ đã được nói đến theo phương cách “chung một mái che với một vị tỳ-khưu pakatatta” v.v...; hoặc do việc biệt trú đã được nói là “sống một mình không có các vị tỳ-khưu pakatatta”; hoặc do việc không thông báo đã được nói là “không thực hiện việc thông báo cho các vị khách Tăng”.
Vattabhedaṃ akatvā vā pārivāsikakkhandhake pārivāsikassa paññattavattato ekampi ahāpetvā ca.
Or without breaking the observance means, without omitting even one of the observances prescribed for one undergoing parivāsa in the chapter on parivāsa.
Hoặc không làm cho phận sự bị vi phạm có nghĩa là: và không bỏ sót dù chỉ một trong các phận sự đã được chế định cho người biệt trú trong chương Pārivāsikakkhandhaka.
Sadā vaseti parivāsaṃ vasituṃ parikappitā sabbadivasā yāva khiṇanti, tāva vaseyyāti attho.
Should always dwell means, he should dwell for all the days designated for undergoing parivāsa until they are exhausted.
Nên sống luôn có nghĩa là: nên sống cho đến khi tất cả những ngày đã định để sống biệt trú được chấm dứt.
513. Kattha nikkhipeyyāti āha ‘‘tatthā’’tiādi.
513. Where should he lay it aside? He says: "There" and so on.
513. Nên từ bỏ ở đâu? Ngài nói: “tại đó” v.v...
Tattheva saṅghamajjhe vāti attano yasmiṃ vattaṃ samādinnaṃ, tasmiṃyeva saṅghamajjhe vā.
Or in that very assembly of the Saṅgha means, in the very assembly of the Saṅgha where he undertook the observance.
Ngay tại đó giữa Tăng chúng, hoặc có nghĩa là: hoặc ngay giữa Tăng chúng nơi mình đã thọ trì phận sự.
Puggale vāti bhikkhūsu uṭṭhāya tattha tattha gatesu antosīmāyayeva ohīne ekabhikkhumhi vā asatiyā bahisīmaṃ gatena saritakkhaṇe attanā saddhiṃ gacchante tassāyeva parisāya parivāsadāne sammukhībhūte puggale vā āgantukabhikkhu ce, tassa vā santike ārocetvā vattaṃ nikkhipitabbanti vuttaṃ hoti.
Or to an individual means, when bhikkhus have risen and gone here and there, if there is one bhikkhu remaining within the sīmā, or in his absence, if an incoming bhikkhu has gone outside the sīmā and remembers at that moment, or to an individual who is present in that very assembly where the parivāsa was given, or to such a bhikkhu, having informed him, the observance should be laid aside.
Hoặc với một cá nhân có nghĩa là: hoặc khi các vị tỳ-khưu đã đứng dậy và đi đến những nơi khác nhau, chỉ còn lại một vị tỳ-khưu trong nội giới; hoặc khi do thất niệm đã đi ra ngoài giới, ngay lúc nhớ lại, nên thông báo cho một cá nhân đã có mặt trong Tăng hội ban biệt trú ấy đang đi cùng mình, hoặc nếu là một vị tỳ-khưu khách Tăng, thì nên thông báo với vị ấy để từ bỏ phận sự. Đó là điều được nói đến.
Kathaṃ nikkhipe’ti āha ‘‘nikkhipāmī’’tiādi.
How should he lay it aside? He says: "I lay aside" and so on.
Nên từ bỏ như thế nào? Ngài nói: “con xin từ bỏ” v.v...
‘‘Tathā’’ti iminā ‘‘nikkhipāmī’’ti etaṃ paccāmasati.
"Thus" refers to "I lay aside."
“Như vậy”: từ này chỉ đến câu “con xin từ bỏ”.
Taṃ vattanti attanā samādinnaṃ taṃ vattaṃ.
That observance means, that observance undertaken by oneself.
Phận sự ấy có nghĩa là: phận sự ấy mà mình đã thọ trì.
Parikkhittavihārassāti ettha pākārādīhi parikkhittaṃ ekampi senāsanaṃ viharanti asminti katvā tathā vuccati.
Of a monastery enclosed means, here, even a single dwelling enclosed by walls, etc., is called so because one dwells therein.
Của ngôi tự viện có tường rào có nghĩa là: ở đây, dù chỉ một trú xứ có tường rào v.v... bao quanh cũng được gọi như vậy, vì người ta sống (viharanti) trong đó.
Dve leḍḍupāte atikkammāti yojanā.
The phrase means "beyond two clod-throws."
Nên được hiểu là: vượt qua hai tầm ném đất.
Leḍḍupātadvayassa avadhiṃ dasseti ‘‘parikkhepato bahī’’ti, ‘‘aparikkhittato parikkhepārahaṭṭhānā bahī’’ti ca.
The limit of two clod-throws is shown by "outside the enclosure" and "outside the place worthy of enclosure, which is not enclosed."
Ngài chỉ ra giới hạn của hai tầm ném đất bằng câu “bên ngoài tường rào” và “từ nơi không có tường rào, bên ngoài nơi đáng lẽ có tường rào”.
Parikkhepārahaṭṭhānaṃ nāma katamanti?
What is a place worthy of enclosure?
Nơi đáng lẽ có tường rào là gì?
Visuddhimagge (visuddhi. 1.31) dhutaṅganiddese ‘‘majjhimaṭṭhakathāyaṃ pana vihārassāpi gāmasseva upacāraṃ nīharitvā ubhinnaṃ leḍḍupātānaṃ abbhantarā minitabba’nti vuttaṃ.
In the Visuddhimagga (Visuddhi. 1.31), in the exposition of the Dhutaṅgas, it is stated: "However, in the Majjhima Aṭṭhakathā, it is said that one should measure from within two clod-throws, extending the precincts of the monastery just like those of a village."
Trong Visuddhimagga, ở phần giải thích về dhutaṅga, có nói: “Tuy nhiên, trong Trung Bộ Chú Giải, có nói rằng: ‘cần phải xác định khu vực phụ cận của tự viện giống như của làng, và đo lường từ bên trong hai tầm ném đất. Đây là mức đo lường ở đây’”.
Idametthapamāṇa’’nti vuttattā aparikkhittassa paṭhamaleḍḍupātaṃ hoti, gāme vuttena vidhinā vihārapariyante ṭhitabhattasālagilānasālādisenāsane ce parikkhepo atthi, tattha vā, natthi ce, nibbakosassa udakapātaṭṭhāne ṭhitena mātugāmena chaḍḍitabhājanadhovanodakapatanaṭṭhāne vā senāsanato dūre cetiyaṅgaṇe, bodhiyaṅgaṇe vā ṭhatvā balamajjhimassa purisassa hatthaṃ pasāretvā attano balappamāṇena khittassa muṭṭhiyā gahitapāsāṇassa patanaṭṭhānaṃ vihārūpacāro nāma, tadeva pākārādīhi parikkhepārahaṭṭhānaṃ nāma.
Since it is stated "This is the measure here," for an unenclosed place, it is the first clod-throw; if there is an enclosure around the dwelling places such as the refectory or the infirmary situated at the boundary of the monastery according to the method stated for a village, it is there; if not, it is the place where the water used for washing dishes falls, thrown by a woman standing at the water-drawing place of a well without a wall, or at the Cetiyaṅgaṇa or Bodhiyaṅgaṇa far from the dwelling, or the place where a stone held in the fist and thrown by a man of medium strength, extending his arm to the extent of his strength, falls—this is called the precinct of the monastery, and this very place is called a place worthy of enclosure by walls, etc.
Vì đã nói như vậy, đối với nơi không có tường rào, tầm ném đất đầu tiên được tính như sau: theo phương pháp đã nói đối với làng, nếu có tường rào bao quanh các trú xứ như nhà ăn, nhà bệnh v.v... nằm ở ven tự viện, thì tính từ đó; nếu không có, thì tính từ nơi nước đổ của một cái cống, hoặc nơi nước rửa chén bát do một người nữ đứng ở đó đổ xuống; hoặc đứng ở sân tháp, sân cây bồ-đề cách xa trú xứ, một người đàn ông có sức khỏe trung bình duỗi tay ra và ném một viên đá cầm trong nắm tay với sức của mình, nơi viên đá rơi xuống được gọi là khu vực phụ cận của tự viện (vihārūpacāra), và đó cũng chính là nơi đáng lẽ có tường rào bởi tường thành v.v...
Tattha ṭhatvā tatheva khittassa pāsāṇassa patanaṭṭhānaṃ eko leḍḍupāto, tatthāpi ṭhatvā tatheva khittassa pāsāṇassa patanaṭṭhānaṃ eko leḍḍupātoti evaṃ dve leḍḍupātā gahetabbā.
Standing there, the place where a stone thrown in the same manner falls is one stone's throw. Standing there again and throwing a stone in the same manner, the place where it falls is another stone's throw. Thus, two stone's throws should be taken.
Đứng tại đó và ném một viên đá theo cách tương tự, nơi viên đá rơi xuống là một tầm ném đất; đứng tại đó và ném một viên đá theo cách tương tự, nơi viên đá rơi xuống là một tầm ném đất nữa. Như vậy, cần phải tính hai tầm ném đất.
Ārocetvā vāti attano navakataro ce, ‘‘āvuso’’ti, vuḍḍho ce, ‘‘bhante’’ti vatvā yathāvuttanayeneva ārocetvā.
Or having informed means, if he is junior to oneself, saying 'āvuso,' and if senior, saying 'bhante,' and then informing in the manner stated.
Sau khi thông báo, hoặc có nghĩa là: nếu người đó nhỏ tuổi hơn mình, thì nói “thưa hiền giả”; nếu lớn tuổi hơn, thì nói “thưa đại đức”, rồi thông báo theo cách đã nói.
Sesanti avasesavinicchayaṃ.
Remainder means the remaining discernment.
Phần còn lại có nghĩa là: sự quyết nghị còn lại.
Samuccayassāti cūḷavaggāgatassa tatiyasamuccayakkhandhakassa.
Of the collection means of the third collection-section found in the Cūḷavagga.
Của Samuccaya có nghĩa là: của chương Samuccayakkhandhaka thứ ba trong Cūḷavagga.
Aṭṭhakathāyacāti ‘‘sace añño koci bhikkhu kenacideva karaṇīyenā’’tiādinā (cūḷava. aṭṭha. 102) aṭṭhakathāgatavinicchayenāpi.
And by the commentary means also by the discernment found in the commentary, beginning with "if any other bhikkhu, for some reason" and so on.
Và của Chú Giải có nghĩa là: và cũng bằng sự quyết nghị trong Chú Giải được nêu ra bằng câu “nếu có vị tỳ-khưu nào khác vì một công việc nào đó” v.v...
Vibhāvayeti ‘‘sace yaṃ bhikkhuṃ tattha āgataṃ passati, bhāsamānassa saddaṃ suṇāti, tassa ārocetabbaṃ.
Should clarify means: "If one sees a bhikkhu who has come there, or hears the sound of one speaking, one should inform him.
Nên làm sáng tỏ có nghĩa là: “nếu thấy một vị tỳ-khưu nào đến đó, hoặc nghe tiếng nói của ai đó, thì phải thông báo cho vị ấy.
Tathā akarontassa ratticchedo ca vattabhedo ca hoti dukkaṭaṃ āpajjati.
If one does not do so, there is a loss of the night and a breach of observance, and one incurs a dukkaṭa.
Người không làm như vậy sẽ bị gián đoạn đêm và vi phạm phận sự, phạm tội dukkaṭa.
Sace so dvādasaratanabbhantaraṃ patvā tassa ajānantasseva pakkanto hoti, ratticchedova hoti, na vattabhedo.
If he has departed after coming within twelve cubits, without one knowing it, there is only a loss of the night, not a breach of observance.
Nếu vị kia đã vào trong phạm vi mười hai ratana và đã rời đi mà mình không biết, thì chỉ bị gián đoạn đêm, không vi phạm phận sự.
Sace attanā saddhiṃ āgato kenacideva karaṇīyena gato hoti, vihāraṃ gantvā yaṃ paṭhamaṃ passati, tassa santike ārocetvā vattaṃ nikkhipitabbaṃ.
If the one who came with oneself has gone for some reason, one should go to the monastery, inform the first person one sees, and lay aside the observance.
Nếu vị đã đến cùng với mình đã đi vì một công việc nào đó, thì khi trở về tự viện, phải thông báo và từ bỏ phận sự với vị đầu tiên mình gặp.
Evaṃ parikappitadivase puṇṇe kukkuccavinodanatthaṃ atireke ca divase vattaṃ pūretvā pariyosāne vatte asamādinne mānattāraho na hotīti saṅghaṃ upasaṅkamma vattaṃ samādiyitvā khandhake āgatanayeneva mānattaṃ yācitabbaṃ.
When the days thus determined are complete, to remove any doubt, and on any extra days, having fulfilled the observance, if the observance is not undertaken at the end, one is not eligible for mānatta. Therefore, one should approach the Saṅgha, undertake the observance, and request mānatta in the manner stated in the Khandhaka.
Như vậy, khi đã đủ số ngày đã định, để xua tan sự áy náy, nên hoàn thành phận sự thêm một ngày nữa; vào cuối kỳ, nếu không thọ trì phận sự, vị ấy sẽ không đủ tư cách nhận mānatta. Do đó, cần phải đến Tăng chúng, thọ trì phận sự, rồi xin mānatta theo cách đã được nêu trong Khandhaka.
Anikkhittavattena caritukāmassa puna vattasamādānaṃ kātabbaṃ na hotī’’ti ettako viseso, imaṃ aṭṭhakathāgataṃ vinicchayaṃ pakāseyyāti vuttaṃ hotīti.
For one who wishes to proceed without laying aside the observance, there is no need to undertake the observance again." This is the extent of the distinction; it means that this discernment found in the commentary should be clarified.
Đối với người muốn hành trì mà không từ bỏ phận sự, thì không cần phải thọ trì lại phận sự”. Đây là điểm đặc biệt. Điều được nói là: nên làm sáng tỏ sự quyết nghị này trong Chú Giải.
522. Idāni tassa pabhedaṃ dassetumāha ‘‘esevā’’tiādi.
522. Now, to show its distinction, he says "this very" and so on.
522. Bây giờ, để chỉ ra sự phân loại của nó, ngài nói: “Đây chính là” v.v...
Parisuddhehīti sakalasaṃkilesappahānena parisuddhasantānehi upālittherādipubbācariyehi.
By the purified ones means by the former teachers like the Elder Upāli, whose mental continuums were purified by the complete abandonment of all defilements.
Bởi các bậc thanh tịnh có nghĩa là: bởi các vị cổ sư như trưởng lão Upāli v.v..., những vị có tâm thanh tịnh do đã đoạn trừ tất cả các phiền não.
Esova suddhantoti eso yathāvuttasarūpo suddhantaparivāso.
This is the Suddhanta means this Suddhanta-parivāsa of the aforementioned nature.
Đây chính là suddhanta có nghĩa là: đây là biệt trú suddhanta có bản chất như đã nói.
Cūḷasuddhantanāmo cāti ‘‘yo upasampadato paṭṭhāya anulomakkamena vā’’tiādinā (cūḷava. aṭṭha. 102) aṭṭhakathāyaṃ vuttanayena upasampadamāḷakato paṭṭhāya anulomavasena vā ārocitadivasato paṭṭhāya paṭilomavasena vā sarante ‘‘kittakāni divasāni parisuddhoti sarasī’’ti vinayadharehi pucchite ‘‘ettakaṃ kālaṃ parisuddhosmī’’ti vuttavato tena vuttasuddhadināni pariyantaṃ katvā dinno yāva upasampannadivaso, tāva bahudivasesu netabbaṃ mahāsuddhantaṃ sandhāya itaradinānaṃ pūretabbattā cūḷasuddhanto nāmāti vuttaṃ hoti.
And it is called Cūḷasuddhanta means in the manner stated in the commentary, beginning with "who, from the time of his higher ordination, in direct order" and so on, when asked by Vinaya masters, "How many days do you remember as purified?" after remembering either in direct order from the higher ordination precinct or in reverse order from the day of informing, and having said, "I have been purified for this long," the days of purification he stated are made the limit, and it is given up to the day of higher ordination. This is called Cūḷasuddhanta because it refers to the Mahāsuddhanta, which must be extended over many days, and the other days must be filled.
Và (loại) có tên là cūḷasuddhanta có nghĩa là: theo phương pháp được nói trong Chú giải rằng “hoặc theo thứ tự thuận, bắt đầu từ (ngày) thọ cụ túc giới”, v.v..., khi nhớ lại theo thứ tự thuận bắt đầu từ giới đàn thọ cụ túc giới, hoặc theo thứ tự nghịch bắt đầu từ ngày đã trình bày, và khi được các vị luật sư hỏi rằng “Ngươi có nhớ là đã thanh tịnh được bao nhiêu ngày không?”, đối với người đã nói rằng “Tôi đã thanh tịnh trong khoảng thời gian chừng ấy”, việc biệt trú được ban cho bằng cách lấy những ngày thanh tịnh đã được người ấy nói làm giới hạn. So với mahāsuddhanta cần phải thực hiện trong nhiều ngày cho đến ngày thọ cụ túc giới, vì cần phải bù vào những ngày còn lại, nên được gọi là cūḷasuddhanta.
‘‘Ayañhi suddhantaparivāso nāma uddhampi ārohati, heṭṭhāpi orohati, idamassa lakkhaṇa’’nti (cūḷava. aṭṭha. 102) vuttattā imaṃ parivāsaṃ parivasanato pacchā divasaṃ saranto parikappetvā yojetvā gahitadivasato vaḍḍheti vā hāpeti vā, ubhayatthāpi ‘‘puna parivāsadānakiccaṃ natthī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102) vacanato pubbe dinnaparivāsoyeva pamāṇaṃ.
“This suddhantaparivāsa, indeed, ascends upwards and descends downwards; this is its characteristic.” (Cūḷava. aṭṭha. 102). Since it is said, after observing this parivāsa, if one recollects the day, one may either increase or decrease the days from the day taken by estimation and arrangement. In both cases, “there is no need to grant parivāsa again” (Cūḷava. aṭṭha. 102), so the parivāsa previously given is the standard.
Vì đã được nói rằng “Loại biệt trú suddhanta này có thể đi lên, cũng có thể đi xuống, đây là đặc điểm của nó”, nên sau khi đang sống biệt trú này, nếu vị ấy nhớ lại ngày tháng, ước lượng và điều chỉnh, có thể tăng hoặc giảm so với số ngày đã nhận, trong cả hai trường hợp, theo câu “không cần phải ban lại biệt trú”, thì việc biệt trú đã được ban trước đó vẫn là tiêu chuẩn.
‘‘Etassa appaṭicchannaṃ ‘paṭicchannā’ti vā acirapaṭicchannaṃ ‘cirapaṭicchannā’ti vā asambahulampi ‘sambahulā’ti vā viparītato gahetvā vinayakammaṃ karontassa āpattito vuṭṭhānaṃ hoti, paṭicchannaṃ ‘appaṭicchannā’tiādivipariyāyena na hotī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102 atthato samānaṃ) aṭṭhakathāgatanayo veditabbo.
“If, regarding this, one performs a Vinaya act by incorrectly taking what is not concealed as ‘concealed’, or what is recently concealed as ‘long concealed’, or what is not numerous as ‘numerous’, then there is an emergence from the offense. But if one takes what is concealed as ‘not concealed’, and so on, in the opposite manner, there is no emergence.” (Cūḷava. aṭṭha. 102, similar in meaning). This is the method found in the commentary that should be understood.
Cần phải hiểu phương pháp được trình bày trong Chú giải rằng: “Đối với người thực hiện luật sự bằng cách nhận lầm tội không che giấu thành ‘che giấu’, hoặc che giấu không lâu thành ‘che giấu lâu’, hoặc không nhiều thành ‘nhiều’, hoặc ngược lại, thì có sự xuất khỏi tội; nhưng nếu nhận lầm tội che giấu thành ‘không che giấu’, v.v... theo cách ngược lại thì không có sự xuất khỏi tội.”
Mahāsuddhantanāmakoti ‘‘yo pana yathāvuttena anulomapaṭilomanayena pucchiyamānopi rattipariyantaṃ na jānāti, neva sarati, vematiko vā hoti, tassa dinno suddhantaparivāso mahāsuddhantoti vuccatī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102) aṭṭhakathāyaṃ niddiṭṭhasarūpo mahāsuddhanto nāma.
Mahāsuddhanta is the type of suddhantaparivāsa whose characteristic is described in the commentary (Cūḷava. aṭṭha. 102) as: “But if one, even when questioned in the aforementioned direct and reverse order, does not know the limit of the nights, does not recollect it, or is in doubt, the suddhantaparivāsa given to him is called mahāsuddhanta.”
(Loại) có tên là mahāsuddhanta là loại có tên là mahāsuddhanta, có hình thức được chỉ ra trong Chú giải rằng: “Vị nào, dù được hỏi theo phương pháp thuận và nghịch đã nói, vẫn không biết giới hạn số đêm, không nhớ, hoặc có nghi ngờ, biệt trú suddhanta được ban cho vị ấy được gọi là mahāsuddhanta.”
‘‘Ayaṃ uddhaṃ nārohati, heṭṭhā pana orohatī’’ti vuttattā ayaṃ parivāso yāva upasampannadivaso, tāva pūretabbato tato uddhaṃ nārohati.
Since it is said, “This does not ascend upwards, but it does descend downwards,” this parivāsa does not ascend upwards because it must be completed up to the day of upasampadā.
Vì đã được nói rằng “Loại này không đi lên, nhưng đi xuống”, nên biệt trú này cần phải được bù cho đến ngày thọ cụ túc giới, do đó nó không đi lên cao hơn.
Antarāḷe attano suddhakālaṃ parikappetvā sarati ce, tato paṭṭhāya nivattanato divasahānaṃ pana hoteva.
However, if one recollects one’s pure period in between, there is indeed a reduction of days from that point onwards.
Nếu trong khoảng thời gian đó, vị ấy ước lượng và nhớ lại thời gian thanh tịnh của mình, thì kể từ đó, việc giảm số ngày chắc chắn xảy ra do sự quay trở lại.
523. ‘‘Aññataro bhikkhu sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpanno hoti, so āpattipariyantaṃ na jānāti, rattipariyantaṃ na jānātī’’ti (cūḷava. 156) āgatavatthumhi imassa parivāsassa anuññātattā taṃ vatthuṃ saṅgahetuṃ ‘‘āpattīnaṃ cā’’tiādiṃ vatvāpi ‘‘āpattipariyantaṃ pana ‘ettakā ahaṃ āpattiyo āpanno’ti jānātu vā mā vā, akāraṇameta’’nti (cūḷava. aṭṭha. 102) paṭisedhetvā aṭṭhakathāyaṃ padhānabhāvena vuttarattipariyantassa aparijānanamattameva pamāṇanti dassetumāha ‘‘duvidhopī’’tiādi.
523. In the case that arose: “A certain bhikkhu had committed numerous Saṅghādisesa offenses, but he did not know the limit of the offenses, nor did he know the limit of the nights” (Cūḷava. 156), since this parivāsa was authorized for such a case, to include that case, even after saying “and of the offenses,” etc., and then refuting it, saying, “But whether he knows or does not know, ‘I have committed this many offenses,’ it is not a reason” (Cūḷava. aṭṭha. 102), it is said “both types” etc., to show that merely not knowing the limit of the nights, which is stated as primary in the commentary, is the standard.
523. Vì việc biệt trú này đã được cho phép trong trường hợp được nêu ra rằng “Một vị tỳ khưu nào đó đã phạm nhiều tội Tăng tàn, vị ấy không biết giới hạn của tội, không biết giới hạn của số đêm”, nên để bao hàm trường hợp đó, mặc dù đã nói “Và của các tội”, v.v..., nhưng trong Chú giải đã bác bỏ rằng “Tuy nhiên, vị ấy có biết hay không biết giới hạn của tội rằng ‘tôi đã phạm chừng ấy tội’, điều này không phải là nguyên nhân”, để chỉ ra rằng chỉ việc không biết giới hạn số đêm được nói đến như là yếu tố chính mới là tiêu chuẩn, ngài đã nói “Cả hai loại”, v.v...
Duvidhopi ayaṃ suddhantaparivāso ekaccaṃ rattiparicchedaṃ, sakalaṃ vā rattiparicchedaṃ ajānato vā vimatissa vā dātabboti yojanā.
Both types of this suddhantaparivāsa should be given to one who does not know a certain period of nights, or the entire period of nights, or to one who is in doubt; this is the construction.
Cần liên kết rằng: Cả hai loại biệt trú suddhanta này nên được ban cho người không biết hoặc nghi ngờ về một phần giới hạn số đêm, hoặc toàn bộ giới hạn số đêm.
524. Itaropi so samodhānaparivāso tidhā matoti yojanā.
524. The other, that samodhānaparivāsa, is also considered to be of three kinds; this is the construction.
524. Cần liên kết rằng: Loại biệt trú samodhāna khác kia cũng được cho là có ba loại.
Dhātusaddānaṃ anekatthattā ‘‘odhāna’’nti makkhanaṃ vuccati.
Since root words have many meanings, “odhāna” means smearing.
Vì các từ gốc dhātu có nhiều nghĩa, nên “odhāna” được gọi là sự xóa bỏ.
Tenāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘odhunitvā makkhetvā’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102).
Therefore, the commentary says, “having smeared, having daubed” (Cūḷava. aṭṭha. 102).
Do đó, ngài đã nói trong Chú giải là “sau khi xóa bỏ, xóa sạch”.
‘‘Samodhāna’’nti pakkhepo vuccati.
“Samodhāna” means inclusion.
“Samodhāna” được gọi là sự gộp vào.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘samodahitvā’’ti.
As the commentary says, “having included.”
Như ngài đã nói trong Chú giải là “sau khi gộp vào”.
Odhānañca samodhānañca odhānasamodhānaṃ, taṃ yattha so parivāso ‘‘odhānasamodhāno’’ti veditabbo.
Odhāna and samodhāna are odhānasamodhāna; the parivāsa in which this occurs should be understood as “odhānasamodhāna.”
Odhāna và samodhāna là odhānasamodhāna, cần phải hiểu rằng biệt trú nào có điều đó thì được gọi là “odhānasamodhāno”.
Arisādigaṇe antogadhattā hettha, upari ca evarūpe ṭhāne a-kārapaccayo daṭṭhabbo.
Since it is included in the Ari, etc., group, the suffix ‘a’ should be seen in such places here and above.
Vì thuộc nhóm arisādi, nên ở đây và ở trên, trong những trường hợp tương tự, cần thấy có hậu tố a-kāra.
Parivutthadivasānaṃ makkhanañca mūlāpattiyaṃ antarāpattīnaṃ pakkhipanañca yasmiṃ so parivāsoti vuttaṃ hoti.
It is said that this parivāsa is one in which there is the smearing of the days observed and the inclusion of intermediate offenses into the root offense.
Điều này có nghĩa là: biệt trú nào có sự xóa bỏ những ngày đã sống biệt trú và sự gộp vào các tội phát sinh ở giữa với tội gốc.
Tenevettha ‘‘divase parivutthe tu, odhunitvā padīyate’’ti vakkhati.
Therefore, it will be said here, “when the days have been observed, it is smeared and given.”
Chính vì vậy, ở đây sẽ được nói rằng “Khi các ngày đã được sống biệt trú, sau khi xóa bỏ, được ban cho”.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘parivutthadivase odhunitvā makkhetvā purimāya āpattiyā mūladivasaparicchede pacchā āpannaṃ āpattiṃ samodahitvā’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102).
As the commentary says, “having smeared the observed days, having daubed, having included the offense committed later into the original day-period of the former offense” (Cūḷava. aṭṭha. 102).
Như ngài đã nói trong Chú giải: “sau khi xóa bỏ, xóa sạch những ngày đã sống biệt trú, và gộp tội đã phạm sau đó vào giới hạn số ngày gốc của tội trước”.
Agghapubbako missakapubbako samodhānaparivāsoti yojanā, agghasamodhānaparivāso missakasamodhānaparivāsoti vuttaṃ hoti.
Agghapubbaka and missakapubbaka are samodhānaparivāsa; this is the construction, meaning agghasamodhānaparivāsa and missakasamodhānaparivāsa.
Cần liên kết rằng: biệt trú samodhāna có aggha làm trước và missaka làm trước, có nghĩa là biệt trú agghasamodhāna và biệt trú missakasamodhāna.
Aggho ca missako ca agghamissakā, te pubbakā etassāti agghamissakapubbako, samodhāno.
Aggha and missaka are agghamissakā; those for which these are primary are agghamissakapubbako samodhāna.
Aggha và missaka là agghamissakā, biệt trú samodhāna nào có chúng làm trước thì là agghamissakapubbako.
Agghena samodhānaṃ agghasamodhānaṃ, taṃ yattha so agghasamodhāno, āpannāsu bahūsu sabbacirapaṭicchannāpattīnaṃ divasagaṇanaggheneva pacchā āpannaāpattīnaṃ pakkhepayuttaparivāsoti attho.
Combining by value is agghasamodhāna. That, where it is agghasamodhāna, means that when many offenses have been committed, the parivāsa suitable for including offenses committed later is determined by the value of the number of days of the longest concealed offenses.
Sự gộp vào bằng aggha là agghasamodhāna, biệt trú nào có điều đó thì là agghasamodhāno, có nghĩa là: trong nhiều tội đã phạm, biệt trú thích hợp với việc gộp vào các tội đã phạm sau này chỉ bằng giá trị số ngày của các tội đã che giấu lâu nhất, dù là một, hai, ba hay nhiều tội.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘agghasamodhāno nāma sambahulāsu āpattīsu yā ekā vā dve vā tisso vā sambahulā vā āpattiyo sabbacirapaṭicchannāyo, tāsaṃ agghena samodhāya tāsaṃ rattiparicchedavasena avasesānaṃ ūnatarapaṭicchannānaṃ āpattīnaṃ parivāso diyyati, ayaṃ vuccati agghasamodhāno’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102).
As it is said in the commentary: “‘Agghasamodhāna’ means that among many offenses, when one, two, three, or many offenses are concealed for the longest time, by combining their value and determining their night-period, parivāsa is given for the remaining less-concealed offenses. This is called ‘agghasamodhāna’.”
Như ngài đã nói trong Chú giải: “Agghasamodhāno có nghĩa là: trong nhiều tội, một, hai, ba hoặc nhiều tội nào là những tội đã che giấu lâu nhất, việc biệt trú được ban cho các tội còn lại đã che giấu ít hơn bằng cách gộp vào theo giá trị của chúng, tức là theo giới hạn số đêm của chúng. Đây được gọi là agghasamodhāno.”
Missakānaṃ nānāvatthukānaṃ āpattīnaṃ samodhānaṃ missakasamodhānaṃ, taṃ yattha so parivāso missakasamodhāno.
Combining mixed offenses of various kinds is missakasamodhāna. That, where that parivāsa is, is missakasamodhāna.
Sự gộp vào các tội missaka có đối tượng khác nhau là missakasamodhāna, biệt trú nào có điều đó thì là missakasamodhāno.
Missakānaṃ nānāvatthukānaṃ āpattīnaṃ ekato pakkhepayutto parivāsoti attho.
It means the parivāsa suitable for including mixed offenses of various kinds together.
Có nghĩa là: biệt trú thích hợp với việc gộp chung các tội missaka có đối tượng khác nhau.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘missakasamodhāno nāma yo nānāvatthukā āpattiyo ekato katvā diyyatī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102).
As it is said in the commentary: “‘Missakasamodhāna’ means that which is given by combining offenses of various kinds together.”
Như ngài đã nói trong Chú giải: “Missakasamodhāno là loại được ban cho bằng cách gộp chung các tội có đối tượng khác nhau.”
525-7. Evaṃ tividhe samodhānaparivāse paṭhamaparivāsassa visesanabhūtatāya avayavānaṃ dvinnaṃ odhānasamodhānasaddānaṃ atthānuvādena tadubhayaodhānasamodhānasarūpaṃ vidhātumāha ‘‘āpajjitvā…pe… pakāsito’’ti.
525-7. Thus, to define the nature of both odhāna and samodhāna by explaining the meaning of the two constituent words, odhāna and samodhāna, as they are specific to the first parivāsa among the three types of samodhāna parivāsa, it is said: “having committed…etc.…declared.”
525-7. Như vậy, trong ba loại biệt trú samodhāna, để xác định hình thức của cả hai odhāna và samodhāna đó bằng cách thuật lại ý nghĩa của hai từ odhāna và samodhāna là thành phần có vai trò đặc tả cho loại biệt trú thứ nhất, ngài đã nói “Sau khi phạm…được trình bày”.
Tattha paṭhamassa odhāna-saddasaṅkhātassa avayavassa atthasarūpānuvādamāha ‘‘āpajjitvā…pe… padīyate’’ti.
There, the explanation of the meaning of the first constituent, the word odhāna, is given as: “having committed…etc.…is given.”
Trong đó, để thuật lại hình thức ý nghĩa của thành phần thứ nhất được gọi là từ odhāna, ngài đã nói “Sau khi phạm…được ban cho”.
Dutiyāvayavasaṅkhātasamodhāna-saddassa atthasarūpānuvādamāha ‘‘purimāpattiyā…pe… bhikkhuno’’ti.
The explanation of the meaning of the second constituent, the word samodhāna, is given as: “by the former offense…etc.…of the bhikkhu.”
Để thuật lại hình thức ý nghĩa của từ samodhāna được gọi là thành phần thứ hai, ngài đã nói “Đối với tội trước…của vị tỳ khưu”.
Teneva ubhayatthānuvāde ‘‘bhikkhuno’’ti padadvayassa, ‘‘padīyate dātabbo’’ti kiriyāpadadvayassa ca visuṃ visuṃ gahitattā punaruttidosābhāvo veditabbo.
Therefore, in both explanations, because the two words “bhikkhuno” and the two verb phrases “padīyate dātabbo” are taken separately, it should be understood that there is no fault of repetition.
Chính vì vậy, trong cả hai lần thuật lại, vì hai từ “của vị tỳ khưu” và hai động từ “được ban cho, nên được ban” đã được lấy riêng biệt, nên cần hiểu là không có lỗi lặp lại.
Evaṃ avayavatthānuvādena vidhātabbasamudāyaṃ dassetumāha ‘‘esodhānasamodhānaparivāso pakāsito’’ti.
Thus, to show the compound to be defined by the explanation of the constituent meanings, it is said: “this odhānasamodhāna parivāsa is declared.”
Như vậy, để chỉ ra toàn thể cần được xác định bằng cách thuật lại ý nghĩa của các thành phần, ngài đã nói “Biệt trú odhānasamodhāna này được trình bày”.
Ettha chādentassa hīti hi-saddo hetumhi.
Here, in “chādentassa hi,” the word “hi” is in the sense of cause.
Ở đây, trong câu “Bởi vì của người che giấu”, từ hi có nghĩa là nguyên nhân.
Esodhānasamodhānoti ettha eta-saddasambandhena ‘‘yo’’ti labbhati.
In “esodhānasamodhāno,” by connection with the word eta, “yo” is understood.
Ở đây, trong câu “Odhānasamodhāna này”, do có liên quan đến từ eta, nên có được từ “yo”.
Tattha antarāpattiṃ āpajjitvāti paṭicchannāpattiyā parivasanto vā mānattāraho vā mānattaṃ caranto vā abbhānāraho vā hutvā kadāci aññaṃ saṅghādisesāpattiṃ āpajjitvā.
There, “having committed an intervening offense” means that while undergoing parivāsa for a concealed offense, or being eligible for mānatta, or undergoing mānatta, or being eligible for abbhāna, one might sometimes commit another Saṅghādisesa offense.
Trong đó, antarāpattiṃ āpajjitvā có nghĩa là: sau khi đang sống biệt trú vì một tội đã che giấu, hoặc đang là người đáng được thi hành mānatta, hoặc đang thi hành mānatta, hoặc đang là người đáng được giải tội, đôi khi lại phạm một tội saṅghādisesa khác.
Chādentassāti paṭhamaṃ āpannāpattiyāpaṭicchāditakālena samaṃ vā ūnaṃ vā kālaṃ paṭicchādentassa.
“While concealing” means concealing for a period equal to or less than the period of concealment of the first committed offense.
Chādentassā có nghĩa là: của người che giấu trong một khoảng thời gian bằng hoặc ít hơn thời gian đã che giấu tội đã phạm lúc đầu.
‘‘Mūlāyapaṭikassanena te parivutthadivase ca mānattaciṇṇadivase ca sabbe odhunitvā’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102) aṭṭhakathāvacanato ettha ‘‘parivutthe’’ti upalakkhaṇattā ‘‘mānattaciṇṇe cā’’ti gahetabbaṃ.
From the commentary’s statement, “by the retraction to the root, having wiped clean all those days of parivāsa and days of undergoing mānatta,” it should be understood that “parivutthe” here is an indication, and “and days of undergoing mānatta” should be included.
Do lời dạy trong aṭṭhakathā: “Bằng việc kéo về lại từ đầu (mūlāyapaṭikassana), tất cả những ngày đã sống biệt trú và những ngày đã thi hành mānatta của vị ấy đều bị hủy bỏ”, nên ở đây, do từ “parivutthe” là một từ chỉ chung, cần phải hiểu là “và trong những ngày đã thi hành mānatta”.
Odhunitvāti ca mūlāyapaṭikassanavasena makkhetvā, adivase katvāti adhippāyo.
“Having wiped clean” means having erased by means of retraction to the root, intending to make them as if they were not days.
Và odhunitvā có nghĩa là: xóa bỏ bằng cách kéo về lại từ đầu, ý muốn nói là làm cho những ngày ấy trở thành vô hiệu.
Yo yasmā padīyate, so parivāso saṭṭhivassāni parivasitvā mānattāraho hutvāpi antarāpattiṃ āpajjitvā ekāhampi paṭicchādite mūlāyapaṭikassanena te divase sabbe makkhetvā tāneva saṭṭhivassāni punapi yasmā padīyateti attho.
Because it is given, that parivāsa means that even after having undergone parivāsa for sixty years and being eligible for mānatta, if one commits an intervening offense and conceals it even for one day, by retraction to the root, all those days are erased, and one is again given parivāsa for those same sixty years.
Cái nào được ban cho vì lý do nào, có nghĩa là: việc biệt trú ấy, sau khi đã sống biệt trú sáu mươi năm và đã trở thành người đáng được thi hành mānatta, nếu phạm một tội xen giữa và che giấu dù chỉ một ngày, thì bằng việc kéo về lại từ đầu, tất cả những ngày ấy đều bị xóa bỏ và việc biệt trú sáu mươi năm ấy lại được ban cho một lần nữa.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘saṭṭhivassāni parivasitvā mānattāraho hutvāpi hi ekadivasaṃ antarāpattiṃ paṭicchādetvā punapi saṭṭhivassāni parivāsāraho hotī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102).
As it is said in the commentary: “Even after having undergone parivāsa for sixty years and being eligible for mānatta, if one conceals an intervening offense for one day, one again becomes eligible for sixty years of parivāsa.”
Như đã được nói trong Aṭṭhakathā: “Bởi vì, ngay cả khi đã sống biệt trú sáu mươi năm và đã trở thành người đáng được thi hành mānatta, nếu che giấu một tội xen giữa trong một ngày, vị ấy lại trở thành người đáng sống biệt trú sáu mươi năm”.
Purimāpattiyāti tena āpannāsu sambahulāsu āpattīsu sabbāpattīnaṃ puretarameva paṭicchannāya āpattiyā.
“By the former offense” means by the offense that was concealed earlier than all other offenses among the many offenses committed by that person.
Purimāpattiyā có nghĩa là: đối với tội đã được che giấu trước nhất trong số nhiều tội mà vị ấy đã phạm.
Mūladivaseti paṭhamaṃ vītikkamadivase.
“On the root day” means on the first day of transgression.
Mūladivase có nghĩa là: vào ngày vi phạm đầu tiên.
Vinicchiteti ‘‘asukasaṃvacchare asukamāse asukadivase’’ti niyamite.
“Determined” means specified as “in such and such a year, in such and such a month, on such and such a day.”
Vinicchite có nghĩa là: khi đã được xác định là “vào ngày này, tháng này, năm này”.
Samodhāya pakkhipitvā dātabboti sambandho.
“Samodhāya” means combining, and the connection is “to be given by including.”
Samodhāya có liên hệ với pakkhipitvā dātabbo (phải được ban cho sau khi gộp vào).
Vidhānato yācamānassāti vidhānato saṅghena dātabboti yojetabbaṃ, samuccayakkhandhake vuttena vidhinā yācamānassa tattheva vuttavidhinā saṅghena dātabboti attho.
Vidhānato yācamānassāti (for one who requests according to the regulation) should be construed as "to be given by the Saṅgha according to the regulation." The meaning is: for one who requests according to the method stated in the Samuccayakkhandhaka, it is to be given by the Saṅgha according to the method stated therein.
Vidhānato yācamānassā cần được kết hợp là: phải được tăng chúng ban cho theo đúng thể thức; có nghĩa là: đối với người xin theo đúng thể thức đã được nói trong phẩm Samuccayakkhandhaka, tăng chúng phải ban cho theo đúng thể thức đã được nói ở chính nơi đó.
‘‘Eso odhānasamodhānaparivāso’’ti padacchedo.
The word division is: "This is the odhānasamodhāna parivāsa."
Cụm từ được phân chia là “eso odhānasamodhānaparivāso”.
528-9. Tathā vuccatīti sambandho.
528-9. The connection is "is thus called."
528-9. Có liên hệ với tathā vuccatī (được gọi như vậy).
Tāsaṃ agghavasena hīti hi-saddo hetumhi.
Tāsaṃ agghavasena hīti (according to the value of those, indeed) – the word hi is for the reason.
Tāsaṃ agghavasena hīti: từ hi ở đây có nghĩa là nguyên nhân.
‘‘Soti taṃsaddasambandhena ‘‘yo’’ti labbhati.
"So" (that) is taken as "yo" (who) in connection with the pronoun "taṃ."
“Soti: do có liên hệ với từ taṃ, nên có được từ “yo”.
Tatrāyaṃ yojanā – sambahulā…pe… tāsaṃ agghavasena tato ūnapaṭicchannānaṃ āpattīnaṃ samodhāya yo yasmā padātabbo parivāso, tasmā so yathā avayavatthavasena ‘‘odhānasamodhāno’’ti parivāso vutto, tathā ‘‘agghasamodhāno’’ti vuccatīti.
Here is the construction: "sambahulā…pe… (many…etc.) – since the parivāsa which is to be given by combining offenses less concealed than that (the most concealed offense) according to the value of those (offenses) is called 'odhānasamodhāna' parivāsa based on the nature of its parts, it is likewise called 'agghasamodhāna' (parivāsa based on value)."
Ở đây, đây là cách giải thích: Sau khi phạm nhiều tội... do việc gộp các tội đã được che giấu ít ngày hơn vào theo giá trị của những tội kia, việc biệt trú nào phải được ban cho vì lý do nào, do đó, cũng như việc biệt trú ấy được gọi là “odhānasamodhāna” theo cách phân chia thành phần, thì nó cũng được gọi là “agghasamodhāna”.
Tattha sambahulāsūti yāsaṃ āpattīnaṃ parivasitukāmo, tāsu sambahulāsu āpattīsu, niddhāraṇe bhummaṃ.
There, sambahulāsu (in many) refers to "among those many offenses for which one desires to undergo parivāsa"; it is the locative case for determination.
Trong đó, sambahulāsūti: trong số nhiều tội mà vị ấy muốn sống biệt trú, đây là cách dùng sở thuộc cách trong ý nghĩa xác định.
‘‘Ekā vā’’tiādi niddhāriyaniddeso.
"Ekā vā" (or one) and so on is the designation of what is determined.
“Ekā vā” v.v... là lời chỉ rõ đối tượng được xác định.
Tāsaṃ āpattīnaṃ.
Tāsaṃ (of those) refers to the offenses.
Tāsaṃ là của những tội ấy.
Agghavasenāti gaṇanavasena, rattiparicchedavasenāti vuttaṃ hoti.
Agghavasenāti (by way of value) means by way of number, by way of the period of nights; this is what is stated.
Agghavasenāti: theo cách tính toán, có nghĩa là theo cách xác định số đêm.
Yathāha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘tāsaṃ rattiparicchedavasenā’’ti (cūḷava. aṭṭha. 102).
As it is said in the Aṭṭhakathā: "by way of the period of nights of those" (Cūḷava. Aṭṭha. 102).
Như đã được nói trong Aṭṭhakathā: “theo cách xác định số đêm của những tội ấy”.
‘‘Padātabbo’’ti iminā sambandho.
It is connected with "padātabbo" (to be given).
Có liên hệ với từ “padātabbo” (phải được ban cho).
Tatoti cirapaṭicchannāpattito.
Tato (from that) means from the most concealed offense.
Tatoti: từ tội đã được che giấu lâu ngày.
Ūnapaṭicchannānaṃ āpattīnanti ettha upayogatthe sāmivacanaṃ, ūnapaṭicchannāyo āpattiyo samodhāyāti vuttaṃ hoti.
In ūnapaṭicchannānaṃ āpattīnaṃ (of offenses less concealed), the genitive case is used in the sense of the dative, meaning "combining the less concealed offenses."
Ūnapaṭicchannānaṃ āpattīnanti: ở đây, sở hữu cách được dùng trong ý nghĩa công cụ, có nghĩa là: sau khi gộp các tội đã được che giấu ít ngày hơn.
530. Nānā sukkavissaṭṭhiādīni vatthūni yāsaṃ tā nānāvatthukā, nānāvatthukā saññā yāsaṃ āpattīnaṃ tā nānāvatthukasaññāyo.
530. Offenses for which the underlying facts are diverse, such as semen emission, etc., are nānāvatthukā (of diverse underlying facts); offenses for which the perceptions are of diverse underlying facts are nānāvatthukasaññāyo (of diverse underlying facts in perception).
530. Những tội nào có các đối tượng khác nhau như cố ý xuất tinh v.v... thì được gọi là nānāvatthukā; những tội nào có các tưởng về đối tượng khác nhau thì được gọi là nānāvatthukasaññāyo.
Sabbāti ettha ‘‘yā’’ti seso, sukkavissaṭṭhiādikuladūsanāvasānā yā sabbā terasa saṅghādisesā āpattiyoti attho.
In sabbā (all), "yā" (which) is implied. The meaning is: all thirteen Saṅghādisesa offenses, from semen emission to corrupting families.
Sabbāti: ở đây, còn thiếu từ “yā”, có nghĩa là: tất cả mười ba tội saṅghādisesa nào, từ cố ý xuất tinh cho đến làm hư hỏng gia đình.
Tā sabbāti ettha pi-saddo vattabbo.
In tā sabbā (all those), the word "pi" (even) should be added.
Tā sabbāti: ở đây, nên hiểu là có thêm từ pi.
Dātabboti ettha ‘‘parivāso’’ti ānetvā sambandhitabbaṃ.
In dātabbo (to be given), "parivāso" (parivāsa) should be brought in and connected.
Dātabboti: ở đây, cần phải đem từ “parivāso” (việc biệt trú) đến để kết hợp.
Tā sabbāpi ekato katvā dātabbo parivāsoti yojanā.
The construction is: all those are to be combined and the parivāsa given.
Cách giải thích là: việc biệt trú phải được ban cho sau khi gộp tất cả những tội ấy lại với nhau.
Tassa terasa saṅghādisesāpattiyopi ekato katvāti attho.
The meaning is: even his thirteen Saṅghādisesa offenses are to be combined.
Có nghĩa là: sau khi gộp cả mười ba tội saṅghādisesa của vị ấy lại với nhau.
‘‘Ahaṃ bhante sambahulā saṅghādisesā āpattiyo āpajjiṃ ekaṃ sukkavissaṭṭhiṃ…pe… ekaṃ kuladūsakaṃ, sohaṃ bhante saṅghaṃ tāsaṃ āpattīnaṃ samodhānaparivāsaṃ yācāmī’’ti tikkhattuṃ yācanāya ca tadanurūpāya ñattiyā ca kammavācāsu ca nāmaṃ vatvā dātabbaparivāso missako mato ‘‘missakasamodhānaparivāso’’ti ñāto.
When one requests three times, saying, "Venerable Sir, I have committed many Saṅghādisesa offenses, one of semen emission…pe… one of corrupting families. Venerable Sir, I request the Saṅgha for a samodhāna parivāsa for those offenses," and the parivāsa is given by stating the name in accordance with the appropriate ñatti and kammavācā, it is known as missako mato (considered mixed), or "missakasamodhāna parivāsa."
Việc biệt trú phải được ban cho bằng cách nêu tên trong lời xin ba lần: “Kính bạch chư Tôn giả, con đã phạm nhiều tội saṅghādisesa, một tội cố ý xuất tinh... một tội làm hư hỏng gia đình. Kính bạch chư Tôn giả, con xin tăng chúng việc biệt trú gộp chung cho những tội ấy”, và trong tuyên ngôn và trong các yết-ma tương ứng, được xem là missako mato, tức là được biết đến là “missakasamodhānaparivāso”.
Dve, tisso, catasso, atirekā ca āpannassāpi parivāsaṃ dentena iminā niyāmena vatthuṃ, nāmaṃ visesetvā gahetabbaṃ.
Even for one who has committed two, three, four, or more offenses, when giving parivāsa, the underlying fact and the name should be specified and taken according to this method.
Khi ban biệt trú cho người đã phạm hai, ba, bốn, hoặc nhiều hơn, cũng phải nêu rõ đối tượng và tên tội theo quy tắc này.
531. Parivutthaparivāsassāti tividhe parivāse aññatarassa vasena parivutthaparivāsassa.
531. Parivutthaparivāsassāti (for one who has completed the parivāsa) refers to one who has completed parivāsa according to any of the three kinds of parivāsa.
531. Parivutthaparivāsassāti: của người đã sống xong biệt trú theo một trong ba loại biệt trú.
Uttari cha rattiyoti parivāsato uttari cha rattiyo, cha divaseti vuttaṃ hoti, ‘‘caritu’’nti seso, caraṇakiriyāya accantasaṃyoge upayogavacanaṃ.
Uttari cha rattiyoti (six additional nights) means six additional nights beyond the parivāsa, which is to say, six days; "carituṃ" (to undergo) is implied. The genitive case is used for absolute connection with the action of undergoing.
Uttari cha rattiyoti: thêm sáu đêm nữa sau khi sống biệt trú, có nghĩa là sáu ngày; còn thiếu từ “carituṃ” (để thi hành); đây là cách dùng công cụ cách trong ý nghĩa liên tục của hành động thi hành.
Mānattaṃ deyyanti yojanā, ‘‘saṅghenā’’ti sāmatthiyā labbhati.
The construction is: they should give Mānatta. "Saṅghena" (by the Saṅgha) is understood by implication.
Cách giải thích là: mānatta nên được ban cho; từ “saṅghena” (bởi tăng chúng) được hiểu theo văn cảnh.
Samuccayakkhandhake vuttanayena yojetvā chārattañca dātabbo, bhikkhumānanavidhi bhikkhussa dātabboti attho.
By construing it according to the method stated in the Samuccayakkhandhaka, the six-night Mānatta should also be given, meaning the method of honoring the bhikkhu should be given to the bhikkhu.
Cần phải kết hợp theo phương pháp đã được nói trong phẩm Samuccayakkhandhaka và ban cho việc thi hành mānatta sáu đêm; có nghĩa là: thể thức mānatta cho tỳ-khưu phải được ban cho tỳ-khưu ấy.
‘‘Parivutthaparivāsassā’’ti iminā paṭicchannamānattaṃ pakataṃ, tattha pabhede asati kasmā ‘‘paṭicchannāpaṭicchannavasā duve’’ti vuttanti?
"Parivutthaparivāsassā" (for one who has completed the parivāsa) makes the concealed Mānatta clear. If there is no distinction there, why is it stated as "two kinds, based on concealed and unconcealed"?
Bằng từ “parivutthaparivāsassā”, mānatta cho tội che giấu đã được đề cập. Trong trường hợp đó, khi không có sự phân loại, tại sao lại nói “paṭicchannāpaṭicchannavasā duve” (có hai loại theo trường hợp che giấu và không che giấu)?
Pakatabhedamanapekkhitvā chārattamānatte labbhamānavisayabhedaṃ dassetuṃ vuttaṃ.
It is stated to show the distinction in the scope of Mānatta for six nights, without regard to the distinction of the original offense.
Điều này được nói để chỉ ra sự khác biệt về đối tượng có thể nhận được trong việc thi hành mānatta sáu đêm, mà không xét đến sự phân loại đã được đề cập.
Evañhi sati samodhānamānatte ca ‘‘chārattaṃ mānattaṃ detū’’ti (cūḷava. 128) pāḷiyaṃ vuttattā tampi gahetvā ‘‘tidhā’’ti kasmā na vuttanti?
If this is the case, then regarding samodhāna Mānatta, since it is stated in the Pāḷi as "chārattaṃ mānattaṃ detū" (let them give Mānatta for six nights) (Cūḷava. 128), why is it not also taken and stated as "tidhā" (three kinds)?
Nếu vậy, trong trường hợp samodhānamānatta, do trong Pāḷi có nói “chārattaṃ mānattaṃ detū” (xin hãy ban cho mānatta sáu đêm), tại sao không gộp cả trường hợp đó vào và nói là “tidhā” (có ba loại)?
Tampi paṭicchannāpattiyā parivutthaparivāsasseva dātabbamānattanti paṭicchannamānattavacaneneva saṅgahitattā visuṃ na vuttaṃ.
That too is not stated separately because it is included within the statement of concealed Mānatta, as it is Mānatta to be given only to one who has completed parivāsa for a concealed offense.
Trường hợp đó cũng là mānatta phải được ban cho người đã sống xong biệt trú vì tội che giấu, nên đã được bao hàm trong lời nói về paṭicchannamānatta, do đó không được nói riêng.
Teneva catubbidhe mānatte imehi dvīhi vinā dassetabbesu dvīsu mānattesu pakkhamānattamattaṃ ‘‘chādentiyā’’tiādigāthāya dassetvā samodhānamānattaṃ visuṃ na dassitanti daṭṭhabbaṃ.
Therefore, it should be understood that among the four types of mānatta, only the pakkhamānatta (partial mānatta) was shown by the verse beginning with "chādentiyā" (concealing), in the two mānattas to be shown without these two (types), and the samodhānamānatta (combined mānatta) was not shown separately.
Cần phải hiểu rằng, chính vì lý do đó, trong bốn loại mānatta, ngoài hai loại này, trong số hai loại mānatta cần được chỉ ra, chỉ có pakkhamānatta được chỉ ra bằng câu kệ bắt đầu bằng “chādentiyā”, còn samodhānamānatta không được chỉ ra riêng.
534-6. Viniddiṭṭhappakāranti ‘‘parikkhittavihārassā’’tiādinā yathāvuttagāthādvayena niddiṭṭhappakāraṃ.
534-6. The manner specified means the manner specified by the two aforementioned verses, beginning with "for a delimited monastery".
534-6. Viniddiṭṭhappakāranti: loại đã được chỉ rõ bằng hai câu kệ đã được nêu, bắt đầu bằng “parikkhittavihārassā”.
Ādiyitvāna taṃ tesanti ettha ‘‘santike’’ti vakkhamānato labbhati.
Having undertaken that from them – here, it is understood from "in the presence of" which will be stated.
Ādiyitvāna taṃ tesanti: ở đây, do có từ “santike” (trước mặt) sẽ được nói sau, nên có được từ này.
Tesaṃ catunnaṃ sammukhā ukkuṭikaṃ nisīditvā añjaliṃ paggahetvā taṃ vattaṃ samādiyitvāti attho.
The meaning is, from them, having squatted in the presence of the four, raising the joined palms, and undertaking that observance.
Có nghĩa là: sau khi ngồi chồm hổm trước mặt bốn vị ấy, chắp tay và thọ trì phận sự đó.
‘‘Taṃ tesaṃ santike’’ti idaṃ ‘‘ārocetvā’’ti imināpi yujjati.
"That in their presence" is also connected with "having informed".
Cụm từ “taṃ tesaṃ santike” (việc đó trước mặt các vị ấy) cũng kết hợp với “ārocetvā” (sau khi trình báo).
Tesameva sammukhā nisinnena ‘‘ahaṃ bhante ekaṃ āpattiṃ āpajjiṃ sañcetanikaṃ sukkavissaṭṭhi’’ntiādinā nayena samuccayakkhandhakāgataṃ ārocanaṃ katvā.
Having sat in their presence and made the declaration, which is found in the Samuccayakkhandhaka, in the manner beginning with "Venerable Sir, I have committed an offense of intentional emission of semen".
Bởi chính người ngồi trước mặt các vị ấy, sau khi đã thực hiện việc trình báo theo phương pháp được nêu trong phẩm Samuccayakkhandhaka: “Kính bạch chư Tôn giả, con đã phạm một tội, cố ý xuất tinh” v.v...
Iminā antoaruṇe diṭṭhānaṃ aññesampi ārocanaṃ upalakkhitaṃ.
By this, the declaration to others who have been seen before dawn is also indicated.
Bằng điều này, việc trình báo cho những vị khác đã thấy trong khoảng thời gian trước rạng đông cũng được bao hàm.
538. Vīsatiyā bhikkhūnaṃ vaggo samūho vīsativaggo, so eva vīsativaggiko.
538. A group or assembly of twenty bhikkhus is a group of twenty, which is belonging to a group of twenty.
538. Nhóm, tức là tập hợp, của hai mươi vị tỳ khưu là vīsativaggo (nhóm hai mươi vị), đó chính là vīsativaggiko (thuộc nhóm hai mươi vị).
Abbheyyāti osāreyya, abbhantaraṃ kareyyāti attho.
They should reinstate means they should bring back, they should make one of the interior.
Abbheyyāti: nên phục hồi, có nghĩa là nên đưa vào bên trong.
Vidhināti samuccayakkhandhakāgatakkamena.
By the procedure means by the method found in the Samuccayakkhandhaka.
Vidhināti: theo trình tự đã được đề cập trong chương Samuccayakkhandhaka.
Abbhitoti saṃvāsena anto kato, pakatattoti pakatisabhāvo, āpattiṃ anāpannakālasadiso hotīti attho.
Reinstated means made one of the interior by co-residence; restored to normal means of normal nature, meaning similar to the time when no offense was committed.
Abbhitoti: được đưa vào bên trong thông qua việc chung sống; pakatattoti: có bản chất bình thường, có nghĩa là trở nên giống như thời điểm chưa phạm tội.
539. Āpattiṃ chādentiyā bhikkhuniyāti yojanā, ‘‘āpajjitvā’’ti seso, āpattiṃ āpajjitvā ‘‘āpatti cā’’tiādinā (vi. vi. 505) nayena pubbe dassitehi dasahi aṅgehi paṭicchādentiyā bhikkhuniyā attano āpattiṃ chādentiyā bhikkhuniyā.
539. The connection is "by a bhikkhunī concealing an offense," with "having committed" as the omitted part. By a bhikkhunī concealing her own offense, by a bhikkhunī concealing an offense in the ten ways previously shown in the manner beginning with "and the offense" (Vi. Vi. 505).
539. Cần được liên kết là: của vị tỳ khưu ni che giấu tội; còn thiếu là “sau khi đã phạm”, sau khi đã phạm tội, của vị tỳ khưu ni che giấu tội của mình bằng mười chi phần đã được chỉ ra trước đây theo phương cách “āpatti cā” (và tội), v.v..., của vị tỳ khưu ni che giấu tội của mình.
Na ca āpattīti ettha ‘‘attano’’ti iminā aññissā āpattiṃ paṭicchādentiyā vajjapaṭicchādikāsaṅkhātapārājikāpattīti dīpitaṃ hoti.
And not the offense – here, by "her own," it is indicated that concealing another's offense is a Pārājika offense, known as vajjapaṭicchādikā (concealing a fault).
Na ca āpattīti: Ở đây, từ “attano” (của mình) chỉ ra rằng đối với vị che giấu tội của người khác thì có tội pārājika được gọi là vajjapaṭicchādikā (che giấu lỗi lầm).
‘‘Bhikkhuniyā’’ti iminā bhikkhussa dukkaṭāpattibhāvaṃ dīpeti.
By "bhikkhunī," it indicates that for a bhikkhu, it is a dukkaṭa offense.
Từ “bhikkhuniyā” (của tỳ khưu ni) chỉ ra rằng đối với tỳ khưu thì có tội dukkaṭa.
541. Viruddhamatthaṃ nayati pajahatīti vinayo, vinicchayo, taṃ vinayapiṭakatthavinicchayavisesavisayaṃ sammohasaṅkhātaṃ viruddhaṃ paccatthikaṃ tadaṅgavasena pajahanato vinayanayasaṅkhātaṃ tato eva atibuddhidīpanaṃ, atisayena buddhiṃ dīpetīti atibuddhidīpanaṃ, taṃ vinayatthavinicchayakaṃ ñāṇapadīpaṃ visesena jālentaṃ.
541. That which leads to or abandons a contradictory meaning is vinaya, a decision. The specific decision concerning the meaning of the Vinaya Piṭaka, which abandons the contradiction called delusion in that particular aspect, is called vinayanaya, which from that very fact illuminates supreme wisdom, that which illuminates wisdom exceedingly, that which specifically ignites the lamp of knowledge that decides the meaning of the Vinaya.
541. Dẫn dắt, tức là từ bỏ, điều trái ngược nên gọi là vinayo, tức là sự quyết đoán; do từ bỏ điều đối nghịch được gọi là sammoha (sự si mê), vốn là đối tượng đặc biệt của sự quyết đoán về ý nghĩa của Tạng Luật, theo cách thức của một chi phần của nó, nên được gọi là vinayanaya (phương pháp của Luật); chính vì thế mà nó làm sáng tỏ trí tuệ một cách vượt trội; làm sáng tỏ trí tuệ một cách vượt trội nên là atibuddhidīpanaṃ (sự làm sáng tỏ trí tuệ vượt trội); làm cho ngọn đèn trí tuệ, vốn quyết đoán ý nghĩa của Luật, được thắp sáng một cách đặc biệt.
Vividhehi nayehi yuttatāya vividhanayayutaṃ.
Endowed with various methods due to its being endowed with various methods.
Do hợp thành bởi nhiều phương pháp khác nhau nên là vividhanayayutaṃ.
Vinayanayeti vinayapiṭakassa parasantānapāpane, vinayavaṇṇanāyanti vuttaṃ hoti.
In the method of Vinaya means in transmitting the Vinaya Piṭaka to others; it is said to be in the Vinaya commentary.
Vinayanayeti: trong việc truyền đạt Tạng Luật cho người khác, có nghĩa là trong việc chú giải Luật.