Table of Contents

⮲

Suttanipātapāḷi

Edit
3342
Vatthugāthā
Verses on the Background Story
Các Kệ Mở Đầu
3343
982.
982.
982.
3344
Kosalānaṃ purā rammā, agamā dakkhiṇāpathaṃ;
From the delightful city of the Kosalans, a brahmin skilled in mantras,
Một Bà-la-môn thông suốt các bộ Veda, khao khát vô sở hữu,
3345
Ākiñcaññaṃ patthayāno, brāhmaṇo mantapāragū.
Desiring nothingness, went to the Southern Country.
Đã rời thành Ramma của xứ Kosala, đi về phương Nam.
3346
983.
983.
983.
3347
So assakassa visaye, aḷakassa* samāsane;
He dwelt near the border of Assaka and Aḷaka,
Ông sống ở bờ sông Godhāvarī, trong lãnh thổ của vua Assaka, gần xứ Aḷaka,
3348
Vasi godhāvarīkūle, uñchena ca phalena ca.
On the bank of the Godhāvarī, living on gleanings and fruits.
Sinh sống bằng cách khất thực và hái quả rừng.
3349
984.
984.
984.
3350
Tasseva upanissāya, gāmo ca vipulo ahu;
Near his dwelling, there was a large village;
Dựa vào ông mà một ngôi làng lớn đã hình thành;
3351
Tato jātena āyena, mahāyaññamakappayi.
With the income generated from there, he performed a great sacrifice.
Từ thu nhập có được, ông đã tổ chức một đại lễ cúng dường.
3352
985.
985.
985.
3353
Mahāyaññaṃ yajitvāna, puna pāvisi assamaṃ;
Having performed the great sacrifice, he re-entered his hermitage;
Sau khi hoàn tất đại lễ cúng dường, ông trở về tịnh xá;
3354
Tasmiṃ paṭipaviṭṭhamhi, añño āgañchi brāhmaṇo.
While he was re-entered, another brahmin arrived.
Khi ông vừa trở vào, một Bà-la-môn khác đã đến.
3355
986.
986.
986.
3356
Ugghaṭṭapādo tasito* , paṅkadanto rajassiro;
With injured feet, thirsty, with muddy teeth, and dusty head;
Chân sưng vù, khát nước, răng dính bùn, tóc dính bụi;
3357
So ca naṃ upasaṅkamma, satāni pañca yācati.
He approached him and begged for five hundred.
Ông ấy đến gần và xin năm trăm (vật cúng dường).
3358
987.
987.
987.
3359
Tamenaṃ bāvarī disvā, āsanena nimantayi;
Bāvarī, seeing him, invited him to a seat;
Bāvarī thấy ông ấy, mời ngồi;
3360
Sukhañca kusalaṃ pucchi, idaṃ vacanamabravi.
He inquired about his well-being and health, and spoke these words:
Hỏi thăm sức khỏe và sự an lạc, rồi nói lời này.
3361
988.
988.
988.
3362
‘‘Yaṃ kho mama deyyadhammaṃ, sabbaṃ visajjitaṃ mayā;
“Whatever I had to give, I have given it all away;
“Tất cả những gì tôi có thể cúng dường, tôi đã bố thí hết rồi;
3363
Anujānāhi me brahme, natthi pañcasatāni me’’.
Please permit me, brahmin, I have no five hundred.”
Bạch Bà-la-môn, xin hãy tha thứ cho tôi, tôi không có năm trăm.”
3364
989.
989.
989.
3365
‘‘Sace me yācamānassa, bhavaṃ nānupadassati;
“If, when I ask, you do not give to me, Venerable Sir;
“Nếu ngài không ban cho tôi khi tôi xin;
3366
Sattame divase tuyhaṃ, muddhā phalatu sattadhā’’.
On the seventh day, your head shall split into seven pieces.”
Thì vào ngày thứ bảy, đầu của ngài sẽ vỡ thành bảy mảnh.”
3367
990.
990.
990.
3368
Abhisaṅkharitvā kuhako, bheravaṃ so akittayi;
That deceiver, having conjured up a terrible curse, uttered it;
Kẻ lừa đảo ấy, sau khi sắp đặt, đã nói lời đe dọa;
3369
Tassa taṃ vacanaṃ sutvā, bāvarī dukkhito ahu.
Hearing his words, Bāvarī became distressed.
Nghe lời nói ấy, Bāvarī trở nên đau khổ.
3370
991.
991.
991.
3371
Ussussati anāhāro, sokasallasamappito;
He wasted away, without food, afflicted by the dart of sorrow;
Ông ấy khô héo, không ăn uống, bị mũi tên sầu muộn đâm xuyên;
3372
Athopi evaṃ cittassa, jhāne na ramatī mano.
And with such a mind, his heart found no delight in meditation.
Với tâm trạng như vậy, tâm ông không còn an lạc trong thiền định.
3373
992.
992.
992.
3374
Utrastaṃ dukkhitaṃ disvā, devatā atthakāminī;
A deity, wishing his welfare, seeing him terrified and distressed;
Thấy ông ấy hoảng sợ và đau khổ, một vị thiên nữ muốn giúp đỡ;
3375
Bāvariṃ upasaṅkamma, idaṃ vacanamabravi.
Approached Bāvarī and spoke these words:
Đến gần Bāvarī và nói lời này.
3376
993.
993.
993.
3377
‘‘Na so muddhaṃ pajānāti, kuhako so dhanatthiko;
“He does not understand the head, he is a deceiver, desirous of wealth;
“Kẻ lừa đảo ấy không biết về cái đầu, hắn chỉ muốn tiền;
3378
Muddhani muddhapāte vā, ñāṇaṃ tassa na vijjati’’.
He has no knowledge of the head or the splitting of the head.”
Hắn không có trí tuệ về cái đầu hay sự vỡ đầu.”
3379
994.
994.
994.
3380
‘‘Bhotī carahi jānāsi, taṃ me akkhāhi pucchitā;
“Then, Venerable Lady, since you know, tell me when asked;
“Vậy thì thưa bà, bà có biết không, xin hãy nói cho tôi biết khi tôi hỏi;
3381
Muddhaṃ muddhādhipātañca, taṃ suṇoma vaco tava’’.
We would hear your words about the head and the splitting of the head.”
Về cái đầu và sự vỡ đầu, chúng tôi muốn nghe lời của bà.”
3382
995.
995.
995.
3383
‘‘Ahampetaṃ na jānāmi, ñāṇamettha na vijjati;
“I do not know this; there is no knowledge of it in me.
“Tôi cũng không biết điều này, trí tuệ về nó không có ở đây;
3384
Muddhani muddhādhipāte ca, jinānaṃ hettha* dassanaṃ’’.
In this world, only the Victorious Ones have insight into the head and the striking of the head.”
Về cái đầu và sự vỡ đầu, chỉ có các bậc Chiến Thắng mới có thể thấy.”
3385
996.
996.
996.
3386
‘‘Atha ko carahi jānāti, asmiṃ pathavimaṇḍale* ;
“Then, who on this earth knows
“Vậy thì ai biết được, trên cõi đất này;
3387
Muddhaṃ muddhādhipātañca, taṃ me akkhāhi devate’’.
the head and the striking of the head? Tell me that, O deity.”
Về cái đầu và sự vỡ đầu, xin thiên nữ hãy nói cho tôi biết.”
3388
997.
997.
987.
3389
‘‘Purā kapilavatthumhā, nikkhanto lokanāyako;
“The Leader of the World, the descendant of King Okkāka,
“Từ Kapilavatthu, Bậc Đạo Sư của thế gian đã xuất gia;
3390
Apacco okkākarājassa, sakyaputto pabhaṅkaro.
the Sakyan son, the bringer of light, departed from Kapilavatthu.
Con cháu của vua Okkāka, Thái tử Gotama, bậc chiếu sáng.
3391
998.
998.
998.
3392
‘‘So hi brāhmaṇa sambuddho, sabbadhammāna pāragū;
“Indeed, O brahmin, that Fully Awakened One is a master of all phenomena,
“Này Bà-la-môn, vị ấy là bậc Chánh Đẳng Giác, bậc đã vượt qua bờ bên kia của tất cả các pháp;
3393
Sabbābhiññābalappatto, sabbadhammesu cakkhumā;
endowed with all supernormal powers, possessing the eye of wisdom in all phenomena;
Đã đạt được tất cả các thần thông và sức mạnh, có mắt trong tất cả các pháp;
3394
Sabbakammakkhayaṃ patto, vimutto upadhikkhaye.
He has attained the destruction of all kamma, liberated in the cessation of all attachments.
Đã đạt đến sự diệt trừ tất cả các nghiệp, được giải thoát khi các uẩn đã tận diệt.
3395
999.
999.
999.
3396
‘‘Buddho so bhagavā loke, dhammaṃ deseti cakkhumā;
“That Blessed One, the Buddha, the Seer, teaches the Dhamma in the world;
Bậc Thế Tôn ấy là một vị Phật trong thế gian, bậc có mắt đã thuyết giảng Pháp;
3397
Taṃ tvaṃ gantvāna pucchassu, so te taṃ byākarissati’’.
Go and question him; he will explain it to you.”
Ngươi hãy đi hỏi Ngài, Ngài sẽ giải thích điều đó cho ngươi.”
3398
1000.
1000.
1000.
3399
Sambuddhoti vaco sutvā, udaggo bāvarī ahu;
Having heard the word ‘Sambuddha’, Bāvarī became elated;
Sau khi nghe lời “Chánh Đẳng Giác”, Bà-la-môn Bāvarī trở nên hân hoan;
3400
Sokassa tanuko āsi, pītiñca vipulaṃ labhi.
His sorrow diminished, and he gained abundant joy.
Nỗi sầu muộn của ông giảm bớt, và ông có được niềm hỷ lạc lớn lao.
3401
1001.
1001.
1001.
3402
So bāvarī attamano udaggo, taṃ devataṃ pucchati vedajāto;
Elated and joyful, Bāvarī, filled with knowledge, questioned that deity:
Bà-la-môn Bāvarī ấy, với tâm hoan hỷ và phấn khởi, với sự hiểu biết đã sinh khởi, hỏi vị thiên nữ ấy:
3403
‘‘Katamamhi gāme nigamamhi vā pana, katamamhi vā janapade lokanātho;
“In what village or town, or in what country, does the World-Protector reside?
“Bậc Thế Chủ của thế gian đang ở làng nào, hay thị trấn nào, hay xứ sở nào?
3404
Yattha gantvāna passemu* , sambuddhaṃ dvipaduttamaṃ’’* ,.
Where can we go to see the Fully Awakened One, the foremost of bipeds?”
Chúng con sẽ đi đến đâu để có thể chiêm ngưỡng bậc Chánh Đẳng Giác, bậc tối thượng trong loài người?”
3405
1002.
1002.
1002.
3406
‘‘Sāvatthiyaṃ kosalamandire jino, pahūtapañño varabhūrimedhaso;
“The Victorious One, of vast wisdom and excellent profound insight,
“Bậc Chiến Thắng ấy, với trí tuệ dồi dào, với tuệ giác rộng lớn và thù thắng, đang ở Sāvatthī, trong xứ Kosala;
3407
So sakyaputto vidhuro anāsavo, muddhādhipātassa vidū narāsabho’’.
that Sakyan son, free from defilements, the bull among men, knows the striking of the head. He resides in Sāvatthī, in the Kosalan realm.”
Vị Thích Ca tử ấy là bậc vô nhiễm, bậc thấu hiểu sự hủy diệt của cái đầu, là bậc trâu chúa trong loài người.”
3408
1003.
1003.
1003.
3409
Tato āmantayī sisse, brāhmaṇe mantapārage;
Then he addressed his disciples, the brahmins skilled in mantras:
Sau đó, Bà-la-môn Bāvarī triệu tập các đệ tử, những Bà-la-môn thông thạo kinh Veda;
3410
‘‘Etha māṇavā akkhissaṃ, suṇātha vacanaṃ mama.
“Come, young men, I will tell you; listen to my words.
“Này các thanh niên, hãy đến đây, ta sẽ nói, hãy lắng nghe lời ta.
3411
1004.
1004.
1004.
3412
‘‘Yasseso dullabho loke, pātubhāvo abhiṇhaso;
“He whose appearance in the world is rare and difficult to find,
Sự xuất hiện của bậc ấy thật khó tìm thấy trong thế gian này, thường xuyên;
3413
Svājja lokamhi uppanno, sambuddho iti vissuto;
that one, renowned as the Fully Awakened One, has arisen in the world today;
Nhưng nay bậc ấy đã xuất hiện trong thế gian, được biết đến là bậc Chánh Đẳng Giác;
3414
Khippaṃ gantvāna sāvatthiṃ, passavho dvipaduttamaṃ’’.
Go quickly to Sāvatthī and see the foremost of bipeds.”
Các con hãy nhanh chóng đến Sāvatthī, và chiêm ngưỡng bậc tối thượng trong loài người.”
3415
1005.
1005.
1005.
3416
‘‘Kathaṃ carahi jānemu, disvā buddhoti brāhmaṇa;
“How then, O brahmin, shall we know him as the Buddha when we see him?
“Này Bà-la-môn, làm sao chúng con có thể biết được, khi thấy Ngài là một vị Phật?
3417
Ajānataṃ no pabrūhi, yathā jānemu taṃ mayaṃ’’.
Please explain to us, who do not know, how we may recognize him.”
Xin hãy nói cho chúng con, những người không biết, để chúng con có thể nhận ra Ngài.”
3418
1006.
1006.
1006.
3419
‘‘Āgatāni hi mantesu, mahāpurisalakkhaṇā;
“Indeed, in the mantras, the thirty-two marks of a Great Man
“Trong các kinh Veda, đã có ba mươi hai đại tướng phu tướng;
3420
Dvattiṃsāni ca* byākkhātā, samattā anupubbaso.
are fully described in due order.
Đã được giải thích đầy đủ theo thứ tự.
3421
1007.
1007.
1007.
3422
‘‘Yassete honti gattesu, mahāpurisalakkhaṇā;
“For one who possesses these marks of a Great Man on his body,
Người nào có những tướng đại trượng phu này trên thân thể;
3423
Dveyeva tassa gatiyo, tatiyā hi na vijjati.
there are only two destinies; a third is not found.
Người ấy chỉ có hai con đường, không có con đường thứ ba.
3424
1008.
1008.
1008.
3425
‘‘Sace agāraṃ āvasati* , vijeyya pathaviṃ imaṃ;
“If he dwells in a home, he will conquer this earth;
Nếu sống đời gia đình, người ấy sẽ chinh phục trái đất này;
3426
Adaṇḍena asatthena, dhammenamanusāsati.
He will rule by Dhamma, without rod or weapon.
Không dùng gậy, không dùng kiếm, người ấy sẽ giáo hóa bằng Pháp.
3427
1009.
1009.
1009.
3428
‘‘Sace ca so pabbajati, agārā anagāriyaṃ;
“But if he goes forth from home to homelessness,
Nếu người ấy xuất gia, từ bỏ đời sống gia đình để sống không gia đình;
3429
Vivaṭṭacchado* sambuddho, arahā bhavati anuttaro.
he becomes a Fully Awakened One, an Arahant, unsurpassed, with the covering removed.
Thì người ấy sẽ trở thành một vị Chánh Đẳng Giác, A-la-hán vô thượng, với mái che đã được mở ra.
3430
1010.
1010.
1010.
3431
‘‘Jātiṃ gottañca lakkhaṇaṃ, mante sisse punāpare;
“His birth, his lineage, his marks, his mantras, his other disciples,
Về chủng tộc, dòng dõi, tướng tốt, các kinh Veda, các đệ tử khác;
3432
Muddhaṃ muddhādhipātañca, manasāyeva pucchatha.
and the head and the striking of the head—ask these questions mentally.
Về cái đầu, và sự hủy diệt của cái đầu, các con hãy hỏi bằng tâm.”
3433
1011.
1011.
1011.
3434
‘‘Anāvaraṇadassāvī, yadi buddho bhavissati;
“If he is a Buddha, one with unobstructed vision,
“Nếu Ngài là một vị Phật, bậc có khả năng thấy không bị che chướng;
3435
Manasā pucchite pañhe, vācāya vissajessati’’.
he will answer the questions asked mentally with his voice.”
Ngài sẽ giải đáp bằng lời nói những câu hỏi đã được hỏi bằng tâm.”
3436
1012.
1012.
1012.
3437
Bāvarissa vaco sutvā, sissā soḷasa brāhmaṇā;
Having heard Bāvarī’s words, the sixteen brahmin disciples were:
Nghe lời của Bà-la-môn Bāvarī, mười sáu đệ tử Bà-la-môn;
3438
Ajito tissametteyyo, puṇṇako atha mettagū.
Ajita, Tissametteyya, Puṇṇaka, and Mettagū;
Ajita, Tissametteyya, Puṇṇaka, rồi Mettagū.
3439
1013.
1013.
1013.
3440
Dhotako upasīvo ca, nando ca atha hemako;
Dhotaka, Upasīva, Nanda, and Hemaka;
Dhotaka, Upasiṅga, Nanda, và Hemaka;
3441
Todeyyakappā dubhayo, jatukaṇṇī ca paṇḍito.
Both Todeyya and Kappa, and the wise Jatukaṇṇī;
Hai vị Todeyya và Kappa, cùng với Jatukaṇṇī hiền trí.
3442
1014.
1014.
1014.
3443
Bhadrāvudho udayo ca, posālo cāpi brāhmaṇo;
Bhadrāvudha, Udaya, and the brahmin Posāla;
Bhadrāvudha, Udaya, và vị Bà-la-môn Posāla;
3444
Mogharājā ca medhāvī, piṅgiyo ca mahāisi.
The intelligent Mogharāja, and the great sage Piṅgiya.
Mogharāja trí tuệ, và Đại tiên Piṅgiya.
3445
1015.
1015.
1015.
3446
Paccekagaṇino sabbe, sabbalokassa vissutā;
All were leaders of their own groups, renowned throughout the world;
Tất cả đều là những người đứng đầu các nhóm riêng biệt, nổi tiếng khắp thế gian;
3447
Jhāyī jhānaratā dhīrā, pubbavāsanavāsitā.
Meditators, devoted to meditation, wise, imbued with past wholesome tendencies.
Là những thiền giả, ưa thích thiền định, bậc trí tuệ, được huân tập bởi những thiện nghiệp từ kiếp trước.
3448
1016.
1016.
1016.
3449
Bāvariṃ abhivādetvā, katvā ca naṃ padakkhiṇaṃ;
Having paid homage to Bāvarī and circumambulated him respectfully,
Sau khi đảnh lễ Bāvari và đi nhiễu hữu ngài,
3450
Jaṭājinadharā sabbe, pakkāmuṃ uttarāmukhā.
all, wearing matted hair and deerskins, departed facing north.
Tất cả đều mang búi tóc và da thú, lên đường hướng về phía Bắc.
3451
1017.
1017.
1017.
3452
Aḷakassa patiṭṭhānaṃ, purimāhissatiṃ* tadā;
They reached Aḷaka, then the ancient city of Māhissatī;
Họ đến Aḷaka, thành phố cổ Mahissati vào thời đó;
3453
Ujjeniñcāpi gonaddhaṃ, vedisaṃ vanasavhayaṃ.
Ujjenī, Gonaddha, Vedisa, and the city called Vanasavhaya.
Ujjenī, Gonaddha, Vedisa, và thành phố tên Vanasa.
3454
1018.
1018.
1018.
3455
Kosambiñcāpi sāketaṃ, sāvatthiñca puruttamaṃ;
Kosambī, Sāketa, and Sāvatthī, the foremost of cities;
Kosambī, Sāketa, và thành phố tối thượng Sāvatthī;
3456
Setabyaṃ kapilavatthuṃ, kusinārañca mandiraṃ.
Setabbya, Kapilavatthu, and the abode of Kusinārā.
Setabyā, Kapilavatthu, và Kusinārā, nơi chốn thanh tịnh.
3457
1019.
1019.
1019.
3458
Pāvañca bhoganagaraṃ, vesāliṃ māgadhaṃ puraṃ;
Pāvā, the city of Bhoga, Vesālī, and the city of Māgadha;
Pāvā, thành phố Bhoganagara, Vesālī, thành phố Magadha;
3459
Pāsāṇakaṃ cetiyañca, ramaṇīyaṃ manoramaṃ.
And the charming and delightful Pāsāṇaka Cetiya.
Và tháp Pāsāṇaka, nơi đẹp đẽ, đáng yêu. Họ đã đến những nơi này.
3460
1020.
1020.
1020.
3461
Tasitovudakaṃ sītaṃ, mahālābhaṃva vāṇijo;
As one thirsty desires cool water, or a merchant great gain;
Như người khát nước lạnh, như thương nhân mong lợi lớn;
3462
Chāyaṃ ghammābhitattova, turitā pabbatamāruhuṃ.
Or one afflicted by heat desires shade, so they quickly ascended the mountain.
Như người bị nắng nóng tìm bóng mát, họ vội vã leo lên núi.
3463
1021.
1021.
1021.
3464
Bhagavā tamhi samaye, bhikkhusaṅghapurakkhato;
At that time, the Blessed One, surrounded by the assembly of bhikkhus,
Vào lúc đó, Đức Thế Tôn, được Tăng đoàn vây quanh;
3465
Bhikkhūnaṃ dhammaṃ deseti, sīhova nadatī vane.
Was teaching the Dhamma to the bhikkhus, like a lion roaring in the forest.
Đang thuyết pháp cho các Tỳ-khưu, như sư tử rống trong rừng.
3466
1022.
1022.
1022.
3467
Ajito addasa buddhaṃ, sataraṃsiṃ* va bhāṇumaṃ;
Ajita saw the Buddha, like the radiant sun, victorious over all rays;
Ajita thấy Đức Phật, như mặt trời với ngàn tia sáng;
3468
Candaṃ yathā pannarase, pāripūriṃ upāgataṃ.
Like the moon on the fifteenth day, having reached its fullness.
Như mặt trăng tròn vào đêm rằm.
3469
1023.
1023.
1023.
3470
Athassa gatte disvāna, paripūrañca byañjanaṃ;
Then, seeing his body complete with the marks,
Rồi thấy trên thân ngài đầy đủ các tướng tốt;
3471
Ekamantaṃ ṭhito haṭṭho, manopañhe apucchatha.
He stood aside, delighted, and asked questions mentally.
Ngài đứng sang một bên, hoan hỷ, thưa hỏi các vấn đề trong tâm.
3472
1024.
1024.
1024.
3473
‘‘Ādissa jammanaṃ* brūhi, gottaṃ brūhi salakkhaṇaṃ* ;
"Declare his birth, declare his lineage and marks;
“Xin Ngài cho biết sự ra đời của thầy chúng tôi, xin cho biết dòng họ với các tướng tốt;
3474
Mantesu pāramiṃ brūhi, kati vāceti brāhmaṇo’’.
Declare his mastery in the mantras, how many does the brahmin teach?"
Xin cho biết sự tinh thông các thần chú, và vị Bà-la-môn ấy dạy bao nhiêu học trò?”
3475
1025.
1025.
1025.
3476
‘‘Vīsaṃ vassasataṃ āyu, so ca gottena bāvarī;
"His lifespan is one hundred and twenty years, and by lineage he is Bāvarī;
“Tuổi thọ của ông ấy là một trăm hai mươi năm, và ông ấy thuộc dòng họ Bāvari;
3477
Tīṇissa lakkhaṇā gatte, tiṇṇaṃ vedāna pāragū.
Three are the marks on his body, he is a master of the three Vedas.
Trên thân ông ấy có ba tướng tốt, ông ấy tinh thông ba bộ Veda.
3478
1026.
1026.
1026.
3479
‘‘Lakkhaṇe itihāse ca, sanighaṇḍusakeṭubhe;
"In marks, in history, with Nighaṇḍu and Keṭubha;
Ông ấy tinh thông các tướng, lịch sử, cùng với từ điển và ngữ pháp;
3480
Pañcasatāni vāceti, sadhamme pāramiṃ gato’’.
He teaches five hundred (disciples), having reached the perfection in his own Dhamma."
Dạy năm trăm học trò, đã đạt đến sự tinh thông trong chánh pháp của mình.”
3481
1027.
1027.
1027.
3482
‘‘Lakkhaṇānaṃ pavicayaṃ, bāvarissa naruttama;
"O best of men, expound the analysis of Bāvarī's marks;
“Hỡi Bậc tối thượng giữa loài người, xin Ngài giải thích rõ ràng về các tướng tốt của Bāvari;
3483
Kaṅkhacchida* pakāsehi, mā no kaṅkhāyitaṃ ahu’’.
O dispeller of doubt, reveal it, lest doubt remain for us."
Xin Ngài xua tan nghi ngờ, đừng để chúng con còn hoài nghi.”
3484
1028.
1028.
1028.
3485
‘‘Mukhaṃ jivhāya chādeti, uṇṇassa bhamukantare;
"He covers his face with his tongue, a hair-tuft between his eyebrows;
“Ông ấy có thể dùng lưỡi che kín mặt, có sợi lông giữa hai lông mày;
3486
Kosohitaṃ vatthaguyhaṃ, evaṃ jānāhi māṇava’’.
His male organ is enclosed in a sheath; thus know, young man."
Bộ phận kín được bao bọc trong vỏ bọc, này thanh niên, hãy biết như vậy.”
3487
1029.
1029.
1029.
3488
Pucchañhi kiñci asuṇanto, sutvā pañhe viyākate;
Not hearing any question, but hearing the questions answered,
Không nghe thấy câu hỏi nào, nhưng nghe các câu hỏi được giải đáp;
3489
Vicinteti jano sabbo, vedajāto katañjalī.
All the people pondered, filled with joy, with joined palms.
Tất cả mọi người đều suy nghĩ, với tâm hoan hỷ, chắp tay cung kính.
3490
1030.
1030.
1030.
3491
‘‘Ko nu devo vā brahmā vā, indo vāpi sujampati;
"Who is this, a deva or Brahmā, or even Indra, the lord of Sujā?
“Ai là chư thiên, hay Phạm thiên, hay Indra, chúa tể của Sujā?
3492
Manasā pucchite pañhe, kametaṃ paṭibhāsati.
To whom does this reply come for questions asked mentally?"
Ai đã giải đáp những câu hỏi được hỏi trong tâm này?”
3493
1031.
1031.
1031.
3494
‘‘Muddhaṃ muddhādhipātañca, bāvarī paripucchati;
"Bāvarī asks about the 'head' and the 'striking down of the head';
“Bāvari hỏi về đầu và sự chặt đầu;
3495
Taṃ byākarohi bhagavā, kaṅkhaṃ vinaya no ise’’.
O Blessed One, explain it, remove our doubt, O Sage."
Bạch Thế Tôn, xin Ngài giải đáp điều đó, xin Ngài xua tan nghi ngờ của chúng con, hỡi bậc tiên nhân.”
3496
1032.
1032.
1032.
3497
‘‘Avijjā muddhāti jānāhi, vijjā muddhādhipātinī;
"Know that ignorance is the 'head', and wisdom is the 'striking down of the head';
“Hãy biết rằng vô minh là đầu, minh là sự chặt đầu;
3498
Saddhāsatisamādhīhi, chandavīriyena saṃyutā’’.
Connected with faith, mindfulness, concentration, and with desire and energy."
Được kết hợp với tín, niệm, định, và ý muốn, tinh tấn.”
3499
1033.
1033.
1033.
3500
Tato vedena mahatā, santhambhitvāna māṇavo;
Then, the young man, strengthened by great joy,
Rồi với niềm hoan hỷ lớn, vị thanh niên Ajita tự trấn tĩnh;
3501
Ekaṃsaṃ ajinaṃ katvā, pādesu sirasā pati.
Placed his antelope skin over one shoulder and bowed his head at the feet.
Đắp da thú lên một vai, cúi đầu lạy dưới chân Ngài.
3502
1034.
1034.
1034.
3503
‘‘Bāvarī brāhmaṇo bhoto, saha sissehi mārisa;
"O venerable sir, the brahmin Bāvarī, with his disciples,
“Bạch Đức Thế Tôn, vị Bà-la-môn Bāvari, cùng với các đệ tử, thưa Ngài;
3504
Udaggacitto sumano, pāde vandati cakkhuma’’.
With uplifted mind and joyful, worships the feet of the All-seeing One."
Với tâm hoan hỷ, vui mừng, đảnh lễ dưới chân bậc có mắt trí tuệ.”
3505
1035.
1035.
1035.
3506
‘‘Sukhito bāvarī hotu, saha sissehi brāhmaṇo;
"May Bāvarī the brahmin be happy, with his disciples;
“Nguyện Bà-la-môn Bāvari, cùng với các đệ tử, được an lạc;
3507
Tvañcāpi sukhito hohi, ciraṃ jīvāhi māṇava.
And may you too be happy, young man, may you live long.
Và con cũng được an lạc, này thanh niên, hãy sống lâu.”
3508
1036.
1036.
1036.
3509
‘‘Bāvarissa ca tuyhaṃ vā, sabbesaṃ sabbasaṃsayaṃ;
"For Bāvarī or for you, for all, all doubts;
“Tất cả mọi nghi ngờ của Bāvari hay của con, của tất cả;
3510
Katāvakāsā pucchavho, yaṃ kiñci manasicchatha’’.
You have been granted permission, ask whatever you wish in your mind."
Các con đã được cho phép, hãy hỏi bất cứ điều gì các con mong muốn trong tâm.”
3511
1037.
1037.
1037.
3512
Sambuddhena katokāso, nisīditvāna pañjalī;
Granted permission by the Perfectly Enlightened One, Ajita sat with joined palms,
Được Đức Chánh Đẳng Giác cho phép, Ajita ngồi xuống, chắp tay;
3513
Ajito paṭhamaṃ pañhaṃ, tattha pucchi tathāgataṃ.
And there asked the Tathāgata the first question.
Rồi hỏi Đức Như Lai câu hỏi đầu tiên tại đó.
3514
Vatthugāthā niṭṭhitā.
End of the Introductory Verses.
Các kệ về bối cảnh đã kết thúc.
3515
1. Ajitamāṇavapucchā
1. Ajita's Questions
1. Câu hỏi của thanh niên Ajita
3516
1038.
1038.
1038.
3517
‘‘Kenassu nivuto loko, (iccāyasmā ajito)
"By what is the world enveloped? (Thus said Venerable Ajita)
“Thế gian bị cái gì che lấp? (Thánh giả Ajita nói)
3518
Kenassu nappakāsati;
By what does it not shine forth?
Do cái gì mà không hiển lộ?
3519
Kissābhilepanaṃ brūsi, kiṃsu tassa mahabbhayaṃ’’.
What do you call its defilement? What is its great fear?"
Ngài nói cái gì là sự bôi bẩn? Và cái gì là nỗi sợ hãi lớn của nó?”
3520
1039.
1039.
1039.
3521
‘‘Avijjāya nivuto loko, (ajitāti bhagavā)
"The world is enveloped by ignorance, (said the Blessed One to Ajita)
“Thế gian bị vô minh che lấp, (Đức Thế Tôn nói với Ajita)
3522
Vevicchā pamādā nappakāsati;
It does not shine forth due to stinginess and heedlessness;
Do tham lam và phóng dật mà không hiển lộ;
3523
Jappābhilepanaṃ brūmi, dukkhamassa mahabbhayaṃ’’.
I call craving its defilement, suffering is its great fear."
Ta nói tham ái là sự bôi bẩn, khổ là nỗi sợ hãi lớn của nó.”
3524
1040.
1040.
1040.
3525
‘‘Savanti sabbadhi sotā, (iccāyasmā ajito)
"Streams flow everywhere, (Thus said Venerable Ajita)
“Các dòng chảy khắp nơi đều tuôn chảy, (Thánh giả Ajita nói)
3526
Sotānaṃ kiṃ nivāraṇaṃ;
What is the hindrance for the streams?
Cái gì là sự ngăn chặn các dòng chảy?
3527
Sotānaṃ saṃvaraṃ brūhi, kena sotā pidhiyyare’’* .
Declare the restraint of the streams, by what are the streams stopped?"
Xin Ngài nói về sự chế ngự các dòng chảy, do cái gì mà các dòng chảy bị chặn lại?”
3528
1041.
1041.
1041.
3529
‘‘Yāni sotāni lokasmiṃ, (ajitāti bhagavā)
"Whatever streams there are in the world, (said the Blessed One to Ajita)
“Những dòng chảy nào có trong thế gian, (Đức Thế Tôn nói với Ajita)
3530
Sati tesaṃ nivāraṇaṃ;
Mindfulness is their hindrance;
Niệm là sự ngăn chặn chúng;
3531
Sotānaṃ saṃvaraṃ brūmi, paññāyete pidhiyyare’’.
I declare mindfulness to be the restraint of the streams, by wisdom are they stopped."
Ta nói sự chế ngự các dòng chảy, chúng bị chặn lại bởi trí tuệ.”
3532
1042.
1042.
1042.
3533
‘‘Paññā ceva sati yañca* , (iccāyasmā ajito)
"And wisdom and mindfulness, (Thus said Venerable Ajita)
“Trí tuệ và niệm, thưa Ngài,
3534
Nāmarūpañca mārisa;
And name-and-form, O venerable sir;
Cùng với danh và sắc, thưa bậc tôn kính;
3535
Etaṃ me puṭṭho pabrūhi, katthetaṃ uparujjhati’’.
Being asked this by me, declare where this ceases."
Xin Ngài trả lời con câu hỏi này, chúng chấm dứt ở đâu?”
3536
1043.
1043.
1043.
3537
‘‘Yametaṃ pañhaṃ apucchi, ajita taṃ vadāmi te;
"This question you asked, Ajita, I will tell you;
“Câu hỏi mà con đã hỏi, này Ajita, Ta sẽ nói cho con biết;
3538
Yattha nāmañca rūpañca, asesaṃ uparujjhati;
Where name and form cease without remainder;
Nơi danh và sắc chấm dứt hoàn toàn;
3539
Viññāṇassa nirodhena, etthetaṃ uparujjhati’’.
It ceases here with the cessation of consciousness."
Tại đây, với sự diệt trừ của thức, điều này sẽ chấm dứt.”
3540
1044.
1044.
1044.
3541
‘‘Ye ca saṅkhātadhammāse, ye ca sekhā puthū idha;
"And those who are accomplished in Dhamma, and those who are learners, diverse here;
“Những pháp hữu vi nào, và những bậc Hữu học khác nhau ở đời này;
3542
Tesaṃ me nipako iriyaṃ, puṭṭho pabrūhi mārisa’’.
Being asked by me, O venerable sir, declare their conduct, O discerning one."
Bạch Thế Tôn, xin Ngài, bậc trí giả, hãy giảng cho con về nếp sống của những vị ấy, khi được hỏi.
3543
1045.
1045.
1045.
3544
‘‘Kāmesu nābhigijjheyya, manasānāvilo siyā;
"One should not cling to sense pleasures, one should be undisturbed in mind;
“Không nên tham đắm các dục, tâm không bị xáo động;
3545
Kusalo sabbadhammānaṃ, sato bhikkhu paribbaje’’ti.
Skilled in all dhammas, a mindful bhikkhu should wander on.”
Vị Tỳ-kheo thiện xảo trong mọi pháp, có chánh niệm, hãy sống du hành.”
3546
Ajitamāṇavapucchā paṭhamā niṭṭhitā.
The First Question of the Young Man Ajita is finished.
Câu hỏi của Ajita Māṇava thứ nhất đã kết thúc.
3547
2. Tissametteyyamāṇavapucchā
2. The Question of the Young Man Tissa Metteyya
2. Câu hỏi của Tissametteyya Māṇava
3548
1046.
1046.
1046.
3549
‘‘Kodha santusito loke, (iccāyasmā tissametteyyo)
“Who in the world is contented? (thus said the venerable Tissa Metteyya)
“Ai là người an tịnh trong thế gian này, (Tôn giả Tissametteyya nói)
3550
Kassa no santi iñjitā;
For whom are there no agitations?
Ai không còn những xao động?
3551
Ko ubhantamabhiññāya, majjhe mantā na lippati* ;
Who, having fully known both ends, is not smeared by the middle with wisdom?
Ai đã liễu tri cả hai cực đoan, không bị ô nhiễm bởi tri kiến ở giữa?
3552
Kaṃ brūsi mahāpurisoti, ko idha sibbinimaccagā’’.
Whom do you call a great man? Who here has overcome the seamstress, craving?”
Ngài gọi ai là bậc Đại nhân, ai đã vượt qua được sự ràng buộc ở đây?”
3553
1047.
1047.
1047.
3554
‘‘Kāmesu brahmacariyavā, (metteyyāti bhagavā)
“He who lives the holy life amidst sensual pleasures, (thus said the Blessed One to Metteyya)
“Này Metteyya, vị Tỳ-kheo sống phạm hạnh trong các dục,
3555
Vītataṇho sadā sato;
is free from craving, ever mindful;
Đã đoạn trừ tham ái, luôn có chánh niệm;
3556
Saṅkhāya nibbuto bhikkhu, tassa no santi iñjitā.
the bhikkhu who, having comprehended, is extinguished—for him there are no agitations.
Vị Tỳ-kheo đã quán xét và đạt được sự tịch tịnh, người ấy không còn những xao động.
3557
1048.
1048.
1048.
3558
‘‘So ubhantamabhiññāya, majjhe mantā na lippati;
“He, having fully known both ends, is not smeared by the middle with wisdom;
Người ấy đã liễu tri cả hai cực đoan, không bị ô nhiễm bởi tri kiến ở giữa;
3559
Taṃ brūmi mahāpurisoti, so idha sibbinimaccagā’’ti.
him I call a great man. He here has overcome the seamstress, craving.”
Ta gọi người ấy là bậc Đại nhân, người ấy đã vượt qua sự ràng buộc ở đây.”
3560
Tissametteyyamāṇavapucchā dutiyā niṭṭhitā.
The Second Question of the Young Man Tissa Metteyya is finished.
Câu hỏi của Tissametteyya Māṇava thứ hai đã kết thúc.
3561
3. Puṇṇakamāṇavapucchā
3. The Question of the Young Man Puṇṇaka
3. Câu hỏi của Puṇṇaka Māṇava
3562
1049.
1049.
1049.
3563
‘‘Anejaṃ mūladassāviṃ, (iccāyasmā puṇṇako)
“To the one who is unagitated, who has seen the root, (thus said the venerable Puṇṇaka)
“Bạch Thế Tôn, bậc đã đoạn trừ tham ái, đã thấy được cội rễ của khổ đau,
3564
Atthi* pañhena āgamaṃ;
I have come with a question.
Con đến đây với một câu hỏi;
3565
Kiṃ nissitā isayo manujā, khattiyā brāhmaṇā devatānaṃ;
Relying on what did the seers, men, khattiyas, and brahmins offer sacrifices
Các vị ẩn sĩ, con người, dòng Sát-đế-lợi, Bà-la-môn đã nương tựa vào điều gì, để dâng cúng tế các vị thần;
3566
Yaññamakappayiṃsu puthūdha loke, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.
to the devas in many ways here in the world? I ask you this, Blessed One, please tell me.”
Ở đời này, họ đã thực hiện nhiều lễ tế? Bạch Thế Tôn, con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết.”
3567
1050.
1050.
1050.
3568
‘‘Ye kecime isayo manujā, (puṇṇakāti bhagavā)
“Whatever seers, men, (thus said the Blessed One to Puṇṇaka)
“Này Puṇṇaka, tất cả những vị ẩn sĩ, con người,
3569
Khattiyā brāhmaṇā devatānaṃ;
khattiyas, and brahmins
Dòng Sát-đế-lợi, Bà-la-môn đã dâng cúng tế các vị thần;
3570
Yaññamakappayiṃsu puthūdha loke, āsīsamānā puṇṇaka itthattaṃ* ;
offered sacrifices to the devas in many ways here in the world, Puṇṇaka, they did so hoping for this state of existence;
Ở đời này, họ đã thực hiện nhiều lễ tế, này Puṇṇaka, vì mong cầu sự tồn tại này;
3571
Jaraṃ sitā yaññamakappayiṃsu’’.
relying on old age, they offered sacrifices.”
Họ đã nương tựa vào tuổi già mà thực hiện các lễ tế.”
3572
1051.
1051.
1051.
3573
‘‘Ye kecime isayo manujā, (iccāyasmā puṇṇako)
“Whatever seers, men, (thus said the venerable Puṇṇaka)
“Bạch Thế Tôn, tất cả những vị ẩn sĩ, con người,
3574
Khattiyā brāhmaṇā devatānaṃ;
khattiyas, and brahmins
Dòng Sát-đế-lợi, Bà-la-môn đã dâng cúng tế các vị thần;
3575
Yaññamakappayiṃsu puthūdha loke, kaccissu te bhagavā yaññapathe appamattā;
offered sacrifices in many ways here in the world—were they, Blessed One, diligent on the path of sacrifice?
Ở đời này, họ đã thực hiện nhiều lễ tế, bạch Thế Tôn, những người không phóng dật trên con đường lễ tế đó;
3576
Atāruṃ jātiñca jarañca mārisa, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.
Did they cross over birth and old age, O venerable sir? I ask you this, Blessed One, please tell me.”
Họ đã vượt qua sinh và già chưa, bạch Thế Tôn? Con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết.”
3577
1052.
1052.
1052.
3578
‘‘Āsīsanti thomayanti, abhijappanti juhanti; (Puṇṇakāti bhagavā)
“They hope, they praise, they yearn, they offer; (thus said the Blessed One to Puṇṇaka)
“Họ mong cầu, tán thán, thì thầm, dâng cúng; (Này Puṇṇaka, Đức Thế Tôn nói)
3579
Kāmābhijappanti paṭicca lābhaṃ, te yājayogā bhavarāgarattā;
yearning for sensual pleasures in connection with gain, those devoted to sacrifice, impassioned with the craving for existence,
Họ thì thầm mong cầu các dục vì lợi lộc, những người ấy bị ràng buộc bởi sự cúng tế, bị tham ái hữu ràng buộc;
3580
Nātariṃsu jātijaranti brūmi’’.
did not cross over birth and old age, I say.”
Ta nói rằng họ chưa vượt qua sinh và già.”
3581
1053.
1053.
1053.
3582
‘‘Te ce nātariṃsu yājayogā, (iccāyasmā puṇṇako)
“If those devoted to sacrifice did not cross over (thus said the venerable Puṇṇaka)
“Nếu những người bị ràng buộc bởi sự cúng tế đó, bạch Thế Tôn,
3583
Yaññehi jātiñca jarañca mārisa;
birth and old age by means of sacrifices, O venerable sir,
Bằng các lễ tế mà chưa vượt qua sinh và già;
3584
Atha ko carahi devamanussaloke, atāri jātiñca jarañca mārisa;
then who in the world of devas and humans has crossed over birth and old age, O venerable sir?
Vậy thì ai trong thế gian chư thiên và loài người, đã vượt qua sinh và già, bạch Thế Tôn?
3585
Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.
I ask you this, Blessed One, please tell me.”
Con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết.”
3586
1054.
1054.
1054.
3587
‘‘Saṅkhāya lokasmi paroparāni* , (puṇṇakāti bhagavā)
“Having comprehended the high and the low in the world, (thus said the Blessed One to Puṇṇaka)
“Này Puṇṇaka, người đã quán xét mọi thứ thấp kém và cao thượng trong thế gian,
3588
Yassiñjitaṃ natthi kuhiñci loke;
one for whom there is no agitation anywhere in the world,
Người không còn bất cứ sự xao động nào trong thế gian;
3589
Santo vidhūmo anīgho nirāso, atāri so jātijaranti brūmī’’ti.
peaceful, smokeless, untroubled, and without longing—he has crossed over birth and old age, I say.”
Người đã an tịnh, không còn khói bụi, không còn phiền não, không còn mong cầu, ta nói rằng người ấy đã vượt qua sinh và già.”
3590
Puṇṇakamāṇavapucchā tatiyā niṭṭhitā.
The Third Question of the Young Man Puṇṇaka is finished.
Câu hỏi của Puṇṇaka Māṇava thứ ba đã kết thúc.
3591
4. Mettagūmāṇavapucchā
4. The Question of the Young Man Mettagū
4. Câu hỏi của Mettagū Māṇava
3592
1055.
1055.
1055.
3593
‘‘Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ, (iccāyasmā mettagū)
“I ask you, Blessed One, please tell me, (thus said the venerable Mettagū)
“Bạch Thế Tôn, con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết, (Tôn giả Mettagū nói)
3594
Maññāmi taṃ vedaguṃ bhāvitattaṃ;
I consider you one who has mastered the Vedas, one with a developed self.
Con nghĩ rằng Ngài là bậc đã đạt được tri kiến, đã tu dưỡng tự thân;
3595
Kuto nu dukkhā samudāgatā ime, ye keci lokasmimanekarūpā’’.
From where have these many kinds of suffering in the world arisen?”
Những khổ đau đa dạng trong thế gian này, chúng khởi lên từ đâu?”
3596
1056.
1056.
1056.
3597
‘‘Dukkhassa ve maṃ pabhavaṃ apucchasi, (mettagūti bhagavā)
“You have asked me the origin of suffering, (thus said the Blessed One to Mettagū)
“Này Mettagū, ngươi hỏi ta về nguồn gốc của khổ đau,
3598
Taṃ te pavakkhāmi yathā pajānaṃ;
that I will tell you as I know it.
Ta sẽ nói cho ngươi biết đúng như ta đã biết;
3599
Upadhinidānā pabhavanti dukkhā, ye keci lokasmimanekarūpā.
The many kinds of suffering that are in the world arise from attachments as their source.
Những khổ đau đa dạng trong thế gian này, chúng khởi lên từ sự chấp thủ (upadhi) làm nhân.”
3600
1057.
1057.
1057.
3601
‘‘Yo ve avidvā upadhiṃ karoti, punappunaṃ dukkhamupeti mando;
“The fool who, being ignorant, creates an attachment, comes to suffering again and again.
“Kẻ ngu si, vì vô minh mà tạo ra sự chấp thủ, sẽ chịu khổ đau lặp đi lặp lại;
3602
Tasmā pajānaṃ upadhiṃ na kayirā, dukkhassa jātippabhavānupassī’’.
Therefore, one who knows, seeing the origin and source of suffering, should not create an attachment.”
Do đó, người trí tuệ, thấy rõ sự khởi sinh của khổ đau, không nên tạo ra sự chấp thủ.”
3603
1058.
1058.
“Này Metta-gū, ngươi hỏi Ta về nguồn gốc của khổ đau. Ta sẽ nói cho ngươi biết nguyên nhân thực sự của khổ đau, như một người hiểu biết sẽ giải thích. Bất cứ khổ đau nào, với nhiều hình thức như sinh, già, v.v., tồn tại trên thế gian này, những khổ đau này phát sinh từ chấp thủ (upadhi).”
3604
‘‘Yaṃ taṃ apucchimha akittayī no, aññaṃ taṃ pucchāma* tadiṅgha brūhi;
“What we asked you, you have declared to us. We ask you another question; please tell us this:
“Điều mà chúng con đã hỏi, Ngài đã nói cho chúng con biết, chúng con xin hỏi Ngài điều khác, xin Ngài hãy nói cho chúng con biết;
3605
Kathaṃ nu dhīrā vitaranti oghaṃ, jātiṃ jaraṃ sokapariddavañca;
How do the wise cross over the flood of birth and old age, of sorrow and lamentation?
Làm thế nào mà bậc trí tuệ vượt qua được dòng nước lũ (ogha), sinh, già, sầu, bi?
3606
Taṃ me muni sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’.
O Sage, please explain this well to me, for indeed this Dhamma is known to you.”
Bạch Đạo Sư, xin Ngài hãy giải thích rõ cho con, vì pháp này Ngài đã thấu triệt.”
3607
1059.
1059.
1059.
3608
‘‘Kittayissāmi te dhammaṃ, (mettagūti bhagavā)
“I will proclaim the Dhamma to you,” (said the Blessed One to Mettagū),
“Này Mettagū, ta sẽ giảng cho ngươi pháp,
3609
Diṭṭhe dhamme anītihaṃ;
“not based on hearsay, but visible in this very life;
Pháp này được thấy ngay trong hiện tại, không phải là truyền thuyết;
3610
Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.
having known which, one who fares mindfully may cross over attachment in the world.”
Biết được pháp này, người có chánh niệm sống, sẽ vượt qua sự ràng buộc trong thế gian.”
3611
1060.
1060.
1060.
3612
‘‘Tañcāhaṃ abhinandāmi, mahesi dhammamuttamaṃ;
“And I rejoice in that supreme Dhamma, O Great Sage,
“Con hoan hỷ với pháp tối thượng đó, bạch Đại Hiền Giả;
3613
Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.
having known which, one who fares mindfully may cross over attachment in the world.”
Biết được pháp này, người có chánh niệm sống, sẽ vượt qua sự ràng buộc trong thế gian.”
3614
1061.
1061.
“Này Metta-gū, Ta sẽ thuyết cho ngươi Pháp, một Pháp không cần truyền khẩu, mà khi đã hiểu rõ, người có chánh niệm, thực hành trong đời này, có thể vượt qua sự bám víu (visattikaṃ) trên thế gian. Ta sẽ thuyết cho ngươi Pháp không cần truyền khẩu đó.”
3615
‘‘Yaṃ kiñci sampajānāsi, (mettagūti bhagavā)
“Whatever you cognize,” (said the Blessed One to Mettagū),
“Này Mettagū, bất cứ điều gì ngươi nhận thức được,
3616
Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe;
“above, below, and across in the middle;
Dù ở trên, dưới, ngang hay ở giữa;
3617
Etesu nandiñca nivesanañca, panujja viññāṇaṃ bhave na tiṭṭhe.
dispelling delight and settled views in these, consciousness should not be established in existence.”
Hãy từ bỏ sự hoan hỷ và sự trú chấp vào những điều đó, và thức (viññāṇa) sẽ không còn trụ vào hữu.”
3618
1062.
1062.
1062.
3619
‘‘Evaṃvihārī sato appamatto, bhikkhu caraṃ hitvā mamāyitāni;
“A bhikkhu faring thus, mindful and diligent, having abandoned things held as ‘mine’;
“Vị Tỳ-kheo sống như vậy, có chánh niệm, không phóng dật, từ bỏ mọi sự chấp trước ‘của tôi’ mà sống;
3620
Jātiṃ jaraṃ sokapariddavañca, idheva vidvā pajaheyya dukkhaṃ’’.
Having known birth, aging, sorrow, and lamentation, the wise one should abandon suffering right here.”
Người trí tuệ sẽ đoạn trừ khổ đau về sinh, già, sầu, bi ngay trong đời này.”
3621
1063.
1063.
“Này Metta-gū, ngươi không nên nhận biết bất cứ pháp nào một cách hoàn toàn. Hãy từ bỏ tham ái (nandi), kiến chấp (nivesana) và thức (viññāṇa) trong quá khứ, tương lai và hiện tại, và đừng an trú trong hai cõi hữu.”
3622
‘‘Etābhinandāmi vaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;
“I rejoice in this word of the Great Seer, Gotama, who has well proclaimed Nibbāna;
“Con hoan hỷ với lời dạy đó của Đại Hiền Giả, lời dạy tuyệt vời của Gotama về Niết Bàn;
3623
Addhā hi bhagavā pahāsi dukkhaṃ, tathā hi te vidito esa dhammo.
Indeed, the Blessed One has abandoned suffering, for thus this Dhamma is known by you.
Chắc chắn Ngài, Thế Tôn, đã đoạn trừ khổ đau, vì pháp này Ngài đã thấu triệt.
3624
1064.
1064.
“Một tỳ khưu sống như vậy, có chánh niệm, không phóng dật, thực hành, từ bỏ sự chấp thủ (mamāyitāni), sẽ hiểu rõ sinh, già, sầu bi ngay trong đời này, và sẽ từ bỏ khổ đau.”
3625
‘‘Te cāpi nūnappajaheyyu dukkhaṃ, ye tvaṃ muni aṭṭhitaṃ ovadeyya;
And indeed, those would also abandon suffering, whom you, O Sage, would instruct with reverence;
Và chắc chắn những ai được Ngài, Đạo Sư, giảng dạy một cách tôn kính, họ cũng sẽ đoạn trừ khổ đau;
3626
Taṃ taṃ namassāmi samecca nāga, appeva maṃ bhagavā aṭṭhitaṃ ovadeyya’’.
Therefore, I pay homage to you, O Nāga, having come to you, may the Blessed One perhaps instruct me with reverence.”
Con xin đảnh lễ Ngài, bậc Vô Thượng Sĩ, con đến đây để được Ngài, Thế Tôn, giảng dạy một cách tôn kính.”
3627
1065.
1065.
“Con hoan hỷ với lời nói này của Đức Gotama, bậc Đại Tiên. Ngài đã thuyết giảng Niết Bàn một cách tuyệt vời. Bạch Thế Tôn, quả thật Ngài đã từ bỏ khổ đau. Quả thật, Pháp này đã được Ngài biết rõ.”
3628
‘‘Yaṃ brāhmaṇaṃ vedagumābhijaññā, akiñcanaṃ kāmabhave asattaṃ;
“That brahmin whom one would know as a Vedagū, without possessions, unattached to the realm of sense pleasures,
“Này Bà-la-môn, người nào ngươi biết là bậc đã đạt được tri kiến, không còn sở hữu, không còn chấp trước vào các hữu dục;
3629
Addhā hi so oghamimaṃ atāri, tiṇṇo ca pāraṃ akhilo akaṅkho.
Indeed, he has crossed this flood, having crossed to the other shore, free from thorns, without doubt.
Chắc chắn người ấy đã vượt qua dòng nước lũ này, đã đến bờ bên kia, không còn chướng ngại, không còn nghi ngờ.”
3630
1066.
1066.
“Bậc Hiền Triết không chỉ tự mình từ bỏ khổ đau, mà những ai được Ngài khuyên nhủ một cách kính cẩn, họ cũng sẽ từ bỏ khổ đau. Vì vậy, bạch Long Tượng (Nāga), chúng con đến đảnh lễ Ngài. Bạch Thế Tôn, có lẽ Ngài sẽ khuyên nhủ con một cách kính cẩn.”
3631
‘‘Vidvā ca yo* vedagū naro idha, bhavābhave saṅgamimaṃ visajja;
And that man who is a Vedagū, knowing here, having abandoned this attachment to existence and non-existence,
“Và người trí tuệ nào ở đây đã đạt được tri kiến, đã từ bỏ sự ràng buộc này trong mọi hữu;
3632
So vītataṇho anīgho nirāso, atāri so jātijaranti brūmī’’ti.
He, free from craving, free from distress, without longing, has crossed birth and aging, I declare.”
Người ấy đã đoạn trừ tham ái, không còn phiền não, không còn mong cầu, ta nói rằng người ấy đã vượt qua sinh và già.”
3633
Mettagūmāṇavapucchā catutthī niṭṭhitā.
The fourth question of Mettagū Māṇava is concluded.
Câu hỏi của Mettagū Māṇava thứ tư đã kết thúc.
3634
5. Dhotakamāṇavapucchā
5. The Question of Dhotaka Māṇava
5. Câu hỏi của Dhotaka Māṇava
3635
1067.
1067.
1067.
3636
‘‘Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ, (iccāyasmā dhotako)
“I ask you, Blessed One, tell me this, (thus spoke Venerable Dhotaka)
“Bạch Thế Tôn, con hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con biết, (Tôn giả Dhotaka nói)
3637
Vācābhikaṅkhāmi mahesi tuyhaṃ;
I desire your speech, O Great Seer;
Con mong muốn được nghe lời dạy của Ngài, bậc Đại Hiền Giả;
3638
Tava sutvāna nigghosaṃ, sikkhe nibbānamattano’’.
Having heard your utterance, I would train for my own Nibbāna.”
Nghe được tiếng nói của Ngài, con sẽ tu tập Niết Bàn cho chính mình.”
3639
1068.
1068.
1068.
3640
‘‘Tenahātappaṃ karohi, (dhotakāti bhagavā) idheva nipako sato;
“Then make effort, (Dhotaka, said the Blessed One) here, being astute and mindful;
“Vậy thì, này Dhotaka, hãy tinh tấn, ở đây hãy là người trí tuệ, có chánh niệm;
3641
Ito sutvāna nigghosaṃ, sikkhe nibbānamattano’’.
Having heard the utterance from here, you should train for your own Nibbāna.”
Nghe được tiếng nói từ đây, ngươi hãy tu tập Niết Bàn cho chính mình.”
3642
1069.
1069.
“Bạch Thế Tôn, con xin hỏi Ngài, xin Ngài hãy nói cho con vấn đề đó. Bạch Đại Tiên, con mong muốn được nghe lời Ngài. Nghe lời Ngài nói, con sẽ học hỏi sự an tịnh của chính mình.”
3643
‘‘Passāmahaṃ devamanussaloke, akiñcanaṃ brāhmaṇamiriyamānaṃ;
“I see in the world of devas and humans, a brahmin without possessions, striving;
“Con thấy trong thế gian chư thiên và loài người, một vị Bà-la-môn không còn sở hữu, đang sống;
3644
Taṃ taṃ namassāmi samantacakkhu, pamuñca maṃ sakka kathaṃkathāhi’’.
I pay homage to you, O All-seeing One, O Sakka, release me from doubts.”
Con xin đảnh lễ Ngài, bậc Toàn Giác, xin Ngài, bậc Toàn Năng, hãy giải thoát con khỏi mọi nghi ngờ.”
3645
1070.
1070.
“Này Dhotaka, vậy thì ngươi hãy tinh tấn! Nghe lời nói từ miệng Ta, ngay trong giáo pháp này, với trí tuệ sắc bén và chánh niệm, ngươi hãy học hỏi sự an tịnh của chính mình.”
3646
‘‘Nāhaṃ sahissāmi* pamocanāya, kathaṃkathiṃ dhotaka kañci loke;
“I am not able to release any doubter in the world, Dhotaka;
“Này Dhotaka, ta không thể giải thoát bất cứ ai còn nghi ngờ trong thế gian;
3647
Dhammañca seṭṭhaṃ abhijānamāno* , evaṃ tuvaṃ oghamimaṃ taresi’’.
But knowing the supreme Dhamma, thus you will cross this flood.”
Nhưng khi ngươi thấu hiểu pháp tối thượng, thì ngươi sẽ vượt qua dòng nước lũ này.”
3648
1071.
1071.
“Bạch Thế Tôn, con thấy một vị Bà La Môn vô sở hữu (akiñcana) đang hành xử trong cõi chư thiên và loài người. Vì vậy, bạch Thế Tôn, bậc Toàn Giác, con xin đảnh lễ Ngài. Bạch Đức Phật, xin Ngài giải thoát con khỏi mọi nghi ngờ.”
3649
‘‘Anusāsa brahme karuṇāyamāno, vivekadhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ;
“Instruct me, O Brahmā, out of compassion, the Dhamma of seclusion that I may know;
“Bạch Phạm Thiên, xin Ngài vì lòng từ bi mà chỉ dạy cho con pháp viễn ly mà con có thể thấu hiểu;
3650
Yathāhaṃ ākāsova abyāpajjamāno, idheva santo asito careyyaṃ’’.
So that I, like the sky, unhindered, may dwell here tranquil and unattached.”
Để con có thể sống an tịnh, không bị xáo trộn như hư không, không còn nương tựa vào bất cứ điều gì ngay trong đời này.”
3651
1072.
1072.
“Này Dhotaka, Ta không thể giải thoát ngươi khỏi nghi ngờ. Khi biết rõ một Pháp tối thượng nào đó trên thế gian, ngươi hãy vượt qua dòng nước lũ này.”
3652
‘‘Kittayissāmi te santiṃ, (dhotakāti bhagavā) diṭṭhe dhamme anītihaṃ;
“I will declare to you peace, (Dhotaka, said the Blessed One) in this very life, directly known;
“Này Dhotaka, ta sẽ giảng cho ngươi sự an tịnh,
3653
Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.
Knowing which, a mindful one, practicing, will cross attachment in the world.”
Sự an tịnh được thấy ngay trong hiện tại, không phải là truyền thuyết; biết được sự an tịnh này, người có chánh niệm sống, sẽ vượt qua sự ràng buộc trong thế gian.”
3654
1073.
1073.
“Bạch Phạm Thiên, xin Ngài từ bi khuyên dạy con, để con có thể hiểu rõ Pháp viễn ly (vivekadhamma) đó. Con sẽ sống không bám víu, không lo âu, an tịnh ngay trong giáo pháp này, như bầu trời.”
3655
‘‘Tañcāhaṃ abhinandāmi, mahesi santimuttamaṃ;
“And I rejoice in that supreme peace, O Great Seer;
“Con hoan hỷ với sự an tịnh tối thượng đó, bạch Đại Hiền Giả;
3656
Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.
Knowing which, a mindful one, practicing, will cross attachment in the world.”
Biết được sự an tịnh này, người có chánh niệm sống, sẽ vượt qua sự ràng buộc trong thế gian.”
3657
1074.
1074.
“Này Dhotaka, Ta sẽ thuyết cho ngươi sự an tịnh đó, mà khi đã biết rõ, người có chánh niệm, thực hành trong đời này, có thể vượt qua sự bám víu (visattikaṃ) trên thế gian, một sự an tịnh được tự mình chứng kiến (anītihaṃ). Này Đại Tiên, khi biết rõ sự an tịnh đó, người có chánh niệm, thực hành trong đời này, có thể vượt qua sự bám víu trên thế gian.”
3658
‘‘Yaṃ kiñci sampajānāsi, (dhotakāti bhagavā)
“Whatever you fully comprehend, (Dhotaka, said the Blessed One)
“Này Dhotaka, bất cứ điều gì ngươi nhận thức được,
3659
Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe;
Above, below, sideways, or in the middle;
Dù ở trên, dưới, ngang hay ở giữa;
3660
Etaṃ viditvā saṅgoti loke, bhavābhavāya mākāsi taṇha’’nti.
Knowing this to be attachment in the world, do not crave for existence or non-existence.”
Biết được điều đó là sự ràng buộc trong thế gian, chớ tạo ra tham ái cho sự tồn tại hay không tồn tại.”
3661
Dhotakamāṇavapucchā pañcamī niṭṭhitā.
The fifth question of Dhotaka Māṇava is concluded.
Câu hỏi của Dhotaka Māṇava thứ năm đã kết thúc.
3662
6. Upasīvamāṇavapucchā
6. The Question of Upasīva Māṇava
6. Câu hỏi của Upasīva Māṇava
3663
1075.
1075.
1075.
3664
‘‘Eko ahaṃ sakka mahantamoghaṃ, (iccāyasmā upasīvo)
“Alone, O Sakka, I am unable to cross the great flood, (thus spoke Venerable Upasīva)
“Bạch Thế Tôn, con một mình, (Tôn giả Upasīva nói)
3665
Anissito no visahāmi tārituṃ;
Without support;
Không có nơi nương tựa, con không thể vượt qua dòng nước lũ lớn này;
3666
Ārammaṇaṃ brūhi samantacakkhu, yaṃ nissito oghamimaṃ tareyyaṃ’’.
Tell me a support, O All-seeing One, relying on which I may cross this flood.”
Xin Ngài, bậc Toàn Giác, hãy chỉ cho con một đối tượng nương tựa, để con nương tựa vào đó mà vượt qua dòng nước lũ này.”
3667
1076.
1076.
1076.
3668
‘‘Ākiñcaññaṃ pekkhamāno satimā, (upasīvāti bhagavā)
“Looking upon the sphere of nothingness, being mindful, (Upasīva, said the Blessed One)
“Này Upasīva, người có chánh niệm, quán xét vô sở hữu xứ (ākiñcañña),
3669
Natthīti nissāya tarassu oghaṃ;
Relying on ‘there is nothing,’ cross the flood;
Hãy nương tựa vào ‘không có gì cả’ mà vượt qua dòng nước lũ;
3670
Kāme pahāya virato kathāhi, taṇhakkhayaṃ nattamahābhipassa’’* .
Having abandoned sense pleasures, abstaining from talk, clearly perceive the cessation of craving day and night.”
Hãy từ bỏ các dục, đoạn trừ mọi nghi ngờ, và hãy thấy rõ sự diệt tận của tham ái cả ngày lẫn đêm.”
3671
1077.
1077.
1077.
3672
‘‘Sabbesu kāmesu yo vītarāgo, (iccāyasmā upasīvo)
“He who is dispassionate towards all sense pleasures, (thus spoke Venerable Upasīva)
“Người đã ly tham đối với tất cả các dục, (Tôn giả Upasīva nói)
3673
Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;
Relying on the sphere of nothingness, having abandoned the notion of ‘I’;
Đã nương tựa vào vô sở hữu xứ, từ bỏ ngã mạn;
3674
Saññāvimokkhe parame vimutto* , tiṭṭhe nu so tattha anānuyāyī’’* .
Liberated in the supreme liberation of perception, would he remain there, not pursuing anything further?”
Đã giải thoát tối thượng trong sự giải thoát của tưởng, liệu người ấy có còn trụ lại ở đó mà không theo đuổi nữa không?”
3675
1078.
1078.
1078.
3676
‘‘Sabbesu kāmesu yo vītarāgo, (upasīvāti bhagavā)
“He who is dispassionate towards all sense pleasures, (Upasīva, said the Blessed One)
“Này Upasīva,” Đức Thế Tôn nói, “Người nào ly tham đối với tất cả dục lạc,
3677
Ākiñcaññaṃ nissito hitvā maññaṃ;
Relying on the sphere of nothingness, having abandoned the notion of ‘I’;
nương tựa vào vô sở hữu xứ, từ bỏ những gì khác;
3678
Saññāvimokkhe parame vimutto, tiṭṭheyya so tattha anānuyāyī’’.
Liberated in the supreme liberation of perception, he would remain there, not pursuing anything further.”
được giải thoát hoàn toàn trong sự giải thoát về tưởng tối thượng, người ấy sẽ an trú ở đó mà không còn đi theo bất cứ điều gì khác.”
3679
1079.
1079.
1079.
3680
‘‘Tiṭṭhe ce so tattha anānuyāyī, pūgampi vassānaṃ samantacakkhu;
“If he remains there, not pursuing anything further, O All-seeing One, for a multitude of years;
“Nếu người ấy an trú ở đó mà không còn đi theo bất cứ điều gì khác, hỡi bậc Toàn Kiến, cho dù là nhiều năm;
3681
Tattheva so sītisiyā vimutto, cavetha viññāṇaṃ tathāvidhassa’’.
Would he become cool and liberated right there, or would the consciousness of such a one transmigrate?”
người ấy sẽ an trú ở đó, được giải thoát và đạt đến sự tịch tịnh, hay thức của người như vậy sẽ diệt tận?”
3682
1080.
1080.
1080.
3683
‘‘Accī yathā vātavegena khittā* , (upasīvāti bhagavā)
“Just as a flame, flung by the force of the wind, (Upasīva, said the Blessed One)
“Như ngọn lửa bị gió thổi tắt, (này Upasīva,)
3684
Atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ;
Goes out and cannot be reckoned;
biến mất và không còn được tính đếm;
3685
Evaṃ munī nāmakāyā vimutto, atthaṃ paleti na upeti saṅkhaṃ’’.
Even so, a sage liberated from the name-body, goes out and cannot be reckoned.”
cũng vậy, bậc ẩn sĩ đã giải thoát khỏi danh thân, biến mất và không còn được tính đếm.”
3686
1081.
1081.
1081.
3687
‘‘Atthaṅgato so uda vā so natthi, udāhu ve sassatiyā arogo;
“Has he gone out, or does he not exist, or is he eternally free from illness?”
“Người ấy đã biến mất, hay người ấy không tồn tại? Hay người ấy vĩnh viễn không bệnh tật?
3688
Taṃ me munī sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’.
“O Sage, please explain that to me well, for this Dhamma is known to you.”
Bạch bậc ẩn sĩ, xin hãy giải thích rõ cho con điều đó, vì Pháp này đã được Ngài thấu hiểu.”
3689
1082.
1082.
1082.
3690
‘‘Atthaṅgatassa na pamāṇamatthi, (upasīvāti bhagavā)
“For one who has gone to rest, there is no measure, (Upasīva, said the Blessed One)
“Đối với người đã biến mất, không có sự đo lường nào, (này Upasīva,)
3691
Yena naṃ vajjuṃ taṃ tassa natthi;
That by which one might describe him, that does not exist for him;
không có điều gì để gọi người ấy là như vậy;
3692
Sabbesu dhammesu samūhatesu, samūhatā vādapathāpi sabbe’’ti.
When all dhammas are uprooted, all paths of discourse are also uprooted.”
khi tất cả các pháp đã được loại bỏ, tất cả các con đường tranh luận cũng đã được loại bỏ.”
3693
Upasīvamāṇavapucchā chaṭṭhī niṭṭhitā.
The Sixth Question of Upasīva the Student is finished.
Câu hỏi của thanh niên Upasīva, thứ sáu, kết thúc.
3694
7. Nandamāṇavapucchā
7. The Question of Nanda the Student
7. Câu hỏi của thanh niên Nanda
3695
1083.
1083.
1083.
3696
‘‘Santi loke munayo, (iccāyasmā nando)
“There are sages in the world, (thus spoke Venerable Nanda)
“Có những bậc ẩn sĩ trên đời, (Tôn giả Nanda nói,)
3697
Janā vadanti tayidaṃ kathaṃsu;
People say this, but how is it so?
người đời nói như vậy, điều này là thế nào?
3698
Ñāṇūpapannaṃ no muniṃ* vadanti, udāhu ve jīvitenūpapannaṃ’’.
Do they call one a sage who is endowed with knowledge, or one who is endowed with a livelihood?”
Họ nói rằng bậc ẩn sĩ được trang bị trí tuệ, hay được trang bị cách sống?”
3699
1084.
1084.
1084.
3700
‘‘Na diṭṭhiyā na sutiyā na ñāṇena, (na sīlabbatena)*
“Not by views, nor by what is heard, nor by knowledge, (nor by virtue and vows)
“Này Nanda, các bậc thiện trí không gọi ai là ẩn sĩ dựa trên kiến chấp, nghe biết, hay trí tuệ;
3701
Munīdha nanda kusalā vadanti;
Do the wise here call one a sage, O Nanda;
cũng không dựa trên giới hạnh và cấm giới;
3702
Visenikatvā anīghā nirāsā, caranti ye te munayoti brūmi’’.
Those who, having destroyed, are free from affliction, free from longing, and wander, them I call sages.”
Ta nói rằng những ai đã loại bỏ mọi phiền não, không còn khổ não, không còn mong cầu, những người ấy là bậc ẩn sĩ.”
3703
1085.
1085.
1085.
3704
‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, (iccāyasmā nando)
“All these ascetics and brahmins, (thus spoke Venerable Nanda)
“Bất cứ những Sa-môn, Bà-la-môn nào, (Tôn giả Nanda nói,)
3705
Diṭṭhassutenāpi* vadanti suddhiṃ;
Who speak of purity by what is seen and heard;
nói rằng sự thanh tịnh đến từ cái thấy và cái nghe;
3706
Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ;
And speak of purity by virtue and vows, and speak of purity in many ways;
họ cũng nói rằng sự thanh tịnh đến từ giới hạnh và cấm giới, họ nói về sự thanh tịnh theo nhiều cách khác nhau;
3707
Kaccissu te bhagavā tattha yatā carantā, atāru jātiñca jarañca mārisa;
Have they, O Blessed One, striving and living thus, crossed birth and old age, O good sir?
Bạch Đức Thế Tôn, những người ấy, khi thực hành như vậy, liệu họ đã vượt qua sinh và già chưa, thưa Ngài?
3708
Pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.
I ask you, O Blessed One, tell me that.”
Bạch Đức Thế Tôn, con xin hỏi Ngài, xin hãy nói cho con điều đó.”
3709
1086.
1086.
1086.
3710
‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, (nandāti bhagavā)
“All these ascetics and brahmins, (Nanda, said the Blessed One)
“Này Nanda,” Đức Thế Tôn nói, “Bất cứ những Sa-môn, Bà-la-môn nào,
3711
Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;
Who speak of purity by what is seen and heard;
nói rằng sự thanh tịnh đến từ cái thấy và cái nghe;
3712
Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ;
And speak of purity by virtue and vows, and speak of purity in many ways;
họ cũng nói rằng sự thanh tịnh đến từ giới hạnh và cấm giới, họ nói về sự thanh tịnh theo nhiều cách khác nhau;
3713
Kiñcāpi te tattha yatā caranti, nāriṃsu jātijaranti brūmi’’.
Though they strive and live thus, I say they have not crossed birth and old age.”
Mặc dù họ thực hành như vậy, Ta nói rằng họ chưa vượt qua sinh và già.”
3714
1087.
1087.
1087.
3715
‘‘Ye kecime samaṇabrāhmaṇāse, (iccāyasmā nando)
“All these ascetics and brahmins, (thus spoke Venerable Nanda)
“Bất cứ những Sa-môn, Bà-la-môn nào, (Tôn giả Nanda nói,)
3716
Diṭṭhassutenāpi vadanti suddhiṃ;
Who speak of purity by what is seen and heard;
nói rằng sự thanh tịnh đến từ cái thấy và cái nghe;
3717
Sīlabbatenāpi vadanti suddhiṃ, anekarūpena vadanti suddhiṃ;
And speak of purity by virtue and vows, and speak of purity in many ways;
họ cũng nói rằng sự thanh tịnh đến từ giới hạnh và cấm giới, họ nói về sự thanh tịnh theo nhiều cách khác nhau;
3718
Te ce muni* brūsi anoghatiṇṇe, atha ko carahi devamanussaloke;
If you, O Sage, say they have not crossed the flood, then who indeed in the world of devas and humans,
Nếu bậc ẩn sĩ nói rằng họ chưa vượt qua dòng nước lũ, vậy thì ai trong thế gian chư thiên và loài người;
3719
Atāri jātiñca jarañca mārisa, pucchāmi taṃ bhagavā brūhi me taṃ’’.
Has crossed birth and old age, O good sir? I ask you, O Blessed One, tell me that.”
đã vượt qua sinh và già, thưa Ngài? Bạch Đức Thế Tôn, con xin hỏi Ngài, xin hãy nói cho con điều đó.”
3720
1088.
1088.
1088.
3721
‘‘Nāhaṃ sabbe samaṇabrāhmaṇāse, (nandāti bhagavā)
“I do not say that all ascetics and brahmins, (Nanda, said the Blessed One)
“Này Nanda,” Đức Thế Tôn nói, “Ta không nói rằng tất cả các Sa-môn, Bà-la-môn,
3722
Jātijarāya nivutāti brūmi;
Are enveloped by birth and old age;
đều bị bao vây bởi sinh và già;
3723
Ye sīdha diṭṭhaṃva sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ;
Those here who, having abandoned all that is seen, heard, or cognized, or virtue and vows,
Những ai ở đây đã từ bỏ tất cả những gì được thấy, nghe, cảm nhận, hay giới hạnh và cấm giới;
3724
Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;
Having abandoned all that is of many kinds, having fully understood craving, are free from taints;
đã từ bỏ tất cả những hình thức đa dạng, đã thấu hiểu tham ái và không còn lậu hoặc;
3725
Te ve narā oghatiṇṇāti brūmi’’.
Those indeed I say are men who have crossed the flood.”
Ta nói rằng những người ấy thực sự đã vượt qua dòng nước lũ.”
3726
1089.
1089.
1089.
3727
‘‘Etābhinandāmi vaco mahesino, sukittitaṃ gotamanūpadhīkaṃ;
“I rejoice in this word of the Great Seer, the well-proclaimed teaching of Gotama, free from clinging;
“Con hoan hỷ với lời nói của bậc Đại Hiền, lời dạy của Gotama thật là tuyệt vời;
3728
Ye sīdha diṭṭhaṃ va sutaṃ mutaṃ vā, sīlabbataṃ vāpi pahāya sabbaṃ;
Those here who, having abandoned all that is seen, heard, or cognized, or virtue and vows,
Những ai ở đây đã từ bỏ tất cả những gì được thấy, nghe, cảm nhận, hay giới hạnh và cấm giới;
3729
Anekarūpampi pahāya sabbaṃ, taṇhaṃ pariññāya anāsavāse;
Having abandoned all that is of many kinds, having fully understood craving, are free from taints;
đã từ bỏ tất cả những hình thức đa dạng, đã thấu hiểu tham ái và không còn lậu hoặc;
3730
Ahampi te oghatiṇṇāti brūmī’’ti.
I too say they have crossed the flood.”
Con cũng nói rằng những người ấy đã vượt qua dòng nước lũ.”
3731
Nandamāṇavapucchā sattamā niṭṭhitā.
The Seventh Question of Nanda the Student is finished.
Câu hỏi của thanh niên Nanda, thứ bảy, kết thúc.
3732
8. Hemakamāṇavapucchā
8. The Question of Hemaka the Student
8. Câu hỏi của thanh niên Hemaka
3733
1090.
1090.
1090.
3734
‘‘Ye me pubbe viyākaṃsu, (iccāyasmā hemako)
“Those who formerly explained to me, (thus spoke Venerable Hemaka)
“Những người đã giải thích cho con trước đây, (Tôn giả Hemaka nói,)
3735
Huraṃ gotamasāsanā;
Before Gotama’s teaching,
ngoài giáo pháp của Gotama;
3736
Iccāsi iti bhavissati, sabbaṃ taṃ itihītihaṃ;
‘It was thus, it will be thus,’ all that was mere tradition;
‘Điều này đã là như vậy, điều này sẽ là như vậy,’ tất cả những điều đó chỉ là truyền thuyết;
3737
Sabbaṃ taṃ takkavaḍḍhanaṃ, nāhaṃ tattha abhiramiṃ.
All that was an increase of speculation; I did not delight in it.
tất cả những điều đó chỉ làm tăng thêm suy luận, con không hoan hỷ với điều đó.
3738
1091.
1091.
1091.
3739
‘‘Tvañca me dhammamakkhāhi, taṇhānigghātanaṃ muni;
“But you, O Sage, teach me the Dhamma, the destruction of craving;
“Xin Ngài, bậc ẩn sĩ, hãy thuyết giảng cho con Pháp đoạn trừ tham ái;
3740
Yaṃ viditvā sato caraṃ, tare loke visattikaṃ’’.
Having known which, one, mindful, living, may cross attachment in the world.”
nhờ hiểu biết Pháp ấy, người có chánh niệm thực hành sẽ vượt qua sự chấp thủ trong thế gian.”
3741
1092.
1092.
1092.
3742
‘‘Idha diṭṭhasutamutaviññātesu, piyarūpesu hemaka;
“Here, in what is seen, heard, cognized, and known, in lovely forms, O Hemaka,
“Này Hemaka, ở đây, trong những gì được thấy, nghe, cảm nhận và nhận thức, những điều đáng yêu;
3743
Chandarāgavinodanaṃ, nibbānapadamaccutaṃ.
Is the removal of desire and lust, the deathless state of Nibbāna.
sự loại bỏ dục tham là con đường Niết-bàn bất tử.
3744
1093.
1093.
1093.
3745
‘‘Etadaññāya ye satā, diṭṭhadhammābhinibbutā;
“Those who, mindful, having known this, are extinguished in this very life;
“Những ai có chánh niệm, đã hiểu biết điều này, và đã đạt đến sự tịch tịnh ngay trong đời này;
3746
Upasantā ca te sadā, tiṇṇā loke visattika’’nti.
And they are always tranquil, they have crossed attachment in the world.”
họ luôn luôn an tịnh, đã vượt qua sự chấp thủ trong thế gian.”
3747
Hemakamāṇavapucchā aṭṭhamā niṭṭhitā.
The Eighth Question of Hemaka the Student is finished.
Câu hỏi của thanh niên Hemaka, thứ tám, kết thúc.
3748
9. Todeyyamāṇavapucchā
9. The Question of Todeyya the Student
9. Câu hỏi của thanh niên Todeyya
3749
1094.
1094.
1094.
3750
‘‘Yasmiṃ kāmā na vasanti, (iccāyasmā todeyyo)
“In whom sensual pleasures do not dwell, (thus spoke Venerable Todeyya)
“Trong người nào dục lạc không an trú, (Tôn giả Todeyya nói,)
3751
Taṇhā yassa na vijjati;
For whom craving does not exist;
tham ái không hiện hữu;
3752
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇo, vimokkho tassa kīdiso’’.
And who has crossed doubt, what kind of liberation is his?”
người nào đã vượt qua nghi ngờ, sự giải thoát của người ấy là loại nào?”
3753
1095.
1095.
1095.
3754
‘‘Yasmiṃ kāmā na vasanti, (todeyyāti bhagavā)
“In whom sensual pleasures do not dwell, (Todeyya, said the Blessed One)
“Trong người nào dục lạc không an trú, (này Todeyya,) Đức Thế Tôn nói,
3755
Taṇhā yassa na vijjati;
For whom craving does not exist;
tham ái không hiện hữu;
3756
Kathaṃkathā ca yo tiṇṇo, vimokkho tassa nāparo’’.
And who has crossed doubt, there is no other liberation for him.”
người nào đã vượt qua nghi ngờ, sự giải thoát của người ấy không còn gì khác.”
3757
1096.
1096.
1096.
3758
‘‘Nirāsaso so uda āsasāno, paññāṇavā so uda paññakappī;
“Is he without aspiration or with aspiration? Is he discerning or one who speculates with discernment?
“Người ấy không còn mong cầu hay vẫn còn mong cầu? Người ấy có trí tuệ hay chỉ là người suy đoán?
3759
Muniṃ ahaṃ sakka yathā vijaññaṃ, taṃ me viyācikkha samantacakkhu’’.
How might I know the sage, O Sakka, explain that to me, O All-seeing One.”
Bạch Thích Ca, xin Ngài, bậc Toàn Kiến, hãy giải thích cho con để con có thể hiểu về bậc ẩn sĩ.”
3760
1097.
1097.
1097.
3761
‘‘Nirāsaso so na ca āsasāno, paññāṇavā so na ca paññakappī;
“He is without aspiration and not with aspiration, he is discerning and not one who speculates with discernment;
“Người ấy không còn mong cầu và không mong cầu, người ấy có trí tuệ và không suy đoán;
3762
Evampi todeyya muniṃ vijāna, akiñcanaṃ kāmabhave asatta’’nti.
Thus, Todeyya, know the sage to be one who is without possessions, unattached to existence in sensual realms.”
Này Todeyya, hãy biết bậc ẩn sĩ như vậy, không sở hữu gì, không chấp trước vào các cõi dục.”
3763
Todeyyamāṇavapucchā navamā niṭṭhitā.
The Ninth Question of Todeyya the student is finished.
Câu hỏi của thanh niên Todeyya, thứ chín, kết thúc.
3764
10. Kappamāṇavapucchā
10. The Question of Kappa the student
10. Câu hỏi của thanh niên Kappa
3765
1098.
1098.
1098.
3766
‘‘Majjhe sarasmiṃ tiṭṭhataṃ, (iccāyasmā kappo)
“For those standing in the midst of the lake, (thus spoke Venerable Kappa)
“Đối với những người đang đứng giữa dòng nước lũ, (Tôn giả Kappa nói,)
3767
Oghe jāte mahabbhaye;
When a great, fearful flood has arisen;
khi dòng nước lũ lớn và đáng sợ đã nổi lên;
3768
Jarāmaccuparetānaṃ, dīpaṃ pabrūhi mārisa;
For those overcome by old age and death, declare a refuge, good sir;
đối với những người bị già chết bao vây, xin Ngài, thưa Ngài, hãy nói cho con một hòn đảo;
3769
Tvañca me dīpamakkhāhi, yathāyidaṃ nāparaṃ siyā’’.
And you, declare to me that refuge, so that this suffering may not occur again.”
Xin Ngài hãy chỉ cho con hòn đảo đó, để điều này không còn xảy ra nữa.”
3770
1099.
1099.
1099.
3771
‘‘Majjhe sarasmiṃ tiṭṭhataṃ, (kappāti bhagavā)
“For those standing in the midst of the lake, (Kappa, said the Blessed One)
“Này Kappa,” Đức Thế Tôn nói, “Đối với những người đang đứng giữa dòng nước lũ,
3772
Oghe jāte mahabbhaye;
When a great, fearful flood has arisen;
khi dòng nước lũ lớn và đáng sợ đã nổi lên;
3773
Jarāmaccuparetānaṃ, dīpaṃ pabrūmi kappa te.
I declare to you, Kappa, a refuge for those overcome by old age and death.
đối với những người bị già chết bao vây, Ta sẽ nói cho con một hòn đảo.
3774
1100.
1100.
1100.
3775
‘‘Akiñcanaṃ anādānaṃ, etaṃ dīpaṃ anāparaṃ;
“Having nothing, not clinging, this is the peerless refuge;
“Không sở hữu gì, không chấp thủ, đó là hòn đảo không có gì khác;
3776
Nibbānaṃ iti* naṃ brūmi, jarāmaccuparikkhayaṃ.
I call it Nibbāna, the destruction of old age and death.
Ta gọi đó là Niết-bàn, sự chấm dứt của già và chết.
3777
1101.
1101.
1101.
3778
‘‘Etadaññāya ye satā, diṭṭhadhammābhinibbutā;
“Those who, understanding this, are mindful and completely extinguished in this very life;
“Những ai có chánh niệm, đã hiểu biết điều này, và đã đạt đến sự tịch tịnh ngay trong đời này;
3779
Na te māravasānugā, na te mārassa paddhagū’’ti* .
They are not followers of Māra, they are not Māra’s attendants.”
họ không còn theo quyền lực của Māra, họ không còn là kẻ hầu của Māra.”
3780
Kappamāṇavapucchā dasamā niṭṭhitā.
The Tenth Question of Kappa the student is finished.
Câu hỏi của thanh niên Kappa, thứ mười, kết thúc.
3781
11. Jatukaṇṇimāṇavapucchā
11. The Question of Jatukaṇṇi the student
11. Câu hỏi của thanh niên Jatukaṇṇī
3782
1102.
1102.
1102.
3783
‘‘Sutvānahaṃ vīramakāmakāmiṃ, (iccāyasmā jatukaṇṇi)
“Having heard of the hero who desires no desires, (thus spoke Venerable Jatukaṇṇi)
“Con nghe về bậc Anh hùng không ham muốn dục lạc, (Tôn giả Jatukaṇṇī nói,)
3784
Oghātigaṃ puṭṭhumakāmamāgamaṃ;
I have come to question the one who has crossed the flood and is free from craving;
con đến đây để hỏi bậc đã vượt qua dòng nước lũ, bậc không còn ham muốn;
3785
Santipadaṃ brūhi sahajanetta, yathātacchaṃ bhagavā brūhi me taṃ.
Declare the path to peace, O you with innate wisdom, declare it to me, Blessed One, as it truly is.
Bạch bậc có mắt trí tuệ toàn diện, xin Ngài hãy nói cho con con đường tịch tịnh, xin Đức Thế Tôn hãy nói cho con điều đó đúng như thật.”
3786
1103.
1103.
1103.
3787
‘‘Bhagavā hi kāme abhibhuyya iriyati, ādiccova pathaviṃ tejī tejasā;
“Indeed, the Blessed One moves, having overcome sensual pleasures, like the sun with its power overcoming the earth;
“Đức Thế Tôn thực sự vượt qua dục lạc mà hành xử, như mặt trời với oai lực chiếu rọi khắp trái đất;
3788
Parittapaññassa me bhūripañña, ācikkha dhammaṃ yamahaṃ vijaññaṃ;
O you of vast wisdom, declare to me of limited wisdom, the Dhamma by which I may know;
Bạch bậc Đại Trí, xin Ngài hãy chỉ dạy Pháp cho con, người có trí tuệ hạn hẹp, để con có thể hiểu;
3789
Jātijarāya idha vippahānaṃ’’.
The abandoning of birth and old age here.”
sự đoạn trừ sinh và già ở đây.”
3790
1104.
1104.
1104.
3791
‘‘Kāmesu vinaya gedhaṃ, (jatukaṇṇīti bhagavā) nekkhammaṃ daṭṭhu khemato;
“Remove greed for sensual pleasures, (Jatukaṇṇi, said the Blessed One) seeing renunciation as security;
“Này Jatukaṇṇī,” Đức Thế Tôn nói, “Hãy loại bỏ sự tham luyến vào các dục lạc, hãy thấy sự xuất ly là an toàn;
3792
Uggahītaṃ nirattaṃ vā, mā te vijjittha kiñcanaṃ.
Whatever has been grasped or not delighted in, let nothing of it remain for you.
Đừng để bất cứ điều gì đã được nắm giữ hoặc đã bị từ bỏ tồn tại trong con.
3793
1105.
1105.
1105.
3794
‘‘Yaṃ pubbe taṃ visosehi, pacchā te māhu kiñcanaṃ;
“Dry up what was before, let nothing be for you afterwards;
“Hãy làm khô cạn những gì thuộc về quá khứ, đừng để có bất cứ điều gì thuộc về tương lai cho con;
3795
Majjhe ce no gahessasi, upasanto carissasi.
If you do not grasp in the middle, you will wander in peace.
Nếu con không chấp thủ vào hiện tại, con sẽ sống một cách an tịnh.”
3796
1106.
1106.
1106.
3797
‘‘Sabbaso nāmarūpasmiṃ, vītagedhassa brāhmaṇa;
“For a brahmin who is entirely free from greed for name-and-form;
“Này Bà-la-môn, đối với người đã hoàn toàn ly tham vào danh và sắc;
3798
Āsavāssa na vijjanti, yehi maccuvasaṃ vaje’’ti.
There are no defilements by which he would come under the sway of death.”
không còn lậu hoặc nào để người ấy rơi vào quyền lực của tử thần.”
3799
Jatukaṇṇimāṇavapucchā ekādasamā niṭṭhitā.
The Eleventh Question of Jatukaṇṇi the student is finished.
Câu hỏi của thanh niên Jatukaṇṇī, thứ mười một, kết thúc.
3800
12. Bhadrāvudhamāṇavapucchā
12. The Question of Bhadrāvudha the student
12. Câu hỏi của thanh niên Bhadrāvudha
3801
1107.
1107.
1107.
3802
‘‘Okañjahaṃ taṇhacchidaṃ anejaṃ, (iccāyasmā bhadrāvudho)
“I entreat the wise one who has abandoned the home, cut off craving, is tranquil, (thus spoke Venerable Bhadrāvudha)
“Con cầu xin bậc đã từ bỏ nơi trú ngụ, đã cắt đứt tham ái, không còn xao động, (Tôn giả Bhadrāvudha nói,)
3803
Nandiñjahaṃ oghatiṇṇaṃ vimuttaṃ;
Abandoned delight, crossed the flood, is liberated;
đã từ bỏ hỷ lạc, đã vượt qua dòng nước lũ, đã giải thoát;
3804
Kappañjahaṃ abhiyāce sumedhaṃ, sutvāna nāgassa apanamissanti ito.
Who has abandoned the eons. Having heard the Nāga, many will depart from here.
Con cầu xin bậc Đại Trí đã từ bỏ các kiếp, sau khi nghe lời của bậc Long Tượng, con sẽ rời khỏi đây.”
3805
1108.
1108.
1108.
3806
‘‘Nānājanā janapadehi saṅgatā, tava vīra vākyaṃ abhikaṅkhamānā;
“People from various lands have gathered, longing for your words, O hero;
“Nhiều người từ các vùng đất khác nhau đã tụ họp lại, mong mỏi được nghe lời dạy của Ngài, bậc Anh hùng;
3807
Tesaṃ tuvaṃ sādhu viyākarohi, tathā hi te vidito esa dhammo’’.
Therefore, please explain well to them, for this Dhamma is known to you.”
Xin Ngài hãy giải thích rõ ràng cho họ, vì Pháp này đã được Ngài thấu hiểu.”
3808
1109.
1109.
1109.
3809
‘‘Ādānataṇhaṃ vinayetha sabbaṃ, (bhadrāvudhāti bhagavā)
“One should remove all craving for grasping, (Bhadrāvudha, said the Blessed One)
“Này Bhadrāvudha,” Đức Thế Tôn nói, “Hãy đoạn trừ tất cả tham ái chấp thủ,
3810
Uddhaṃ adho tiriyañcāpi majjhe;
Above, below, across, and in the middle;
dù là ở trên, dưới, ngang hay giữa;
3811
Yaṃ yañhi lokasmimupādiyanti, teneva māro anveti jantuṃ.
For whatever beings grasp in the world, by that very thing Māra pursues them.
Bởi vì bất cứ điều gì mà chúng sinh chấp thủ trong thế gian, chính vì điều đó mà Māra theo đuổi họ.
3812
1110.
1110.
1110.
3813
‘‘Tasmā pajānaṃ na upādiyetha, bhikkhu sato kiñcanaṃ sabbaloke;
“Therefore, knowing this, a mindful bhikkhu should not grasp anything in the entire world;
“Vì vậy, một Tỳ-kheo có chánh niệm, hiểu biết, không nên chấp thủ bất cứ điều gì trong toàn bộ thế gian;
3814
Ādānasatte iti pekkhamāno, pajaṃ imaṃ maccudheyye visatta’’nti.
Seeing these beings clinging to grasping, entangled in the realm of death.”
Khi thấy chúng sinh bị chấp thủ vào sự chấp thủ, bị mắc kẹt trong cõi của tử thần.”
3815
Bhadrāvudhamāṇavapucchā dvādasamā niṭṭhitā.
The Twelfth Question of Bhadrāvudha the student is finished.
Câu hỏi của thanh niên Bhadrāvudha, thứ mười hai, đã kết thúc.
3816
13. Udayamāṇavapucchā
13. The Question of Udaya the student
13. Câu hỏi của thanh niên Udaya
Next Page →

Settings