502. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
502. At one time, the Buddha, the Blessed One, was dwelling in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
502. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn đang ngự tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu aciravatiyā nadiyā nahāyati.
Now at that time, a certain bhikkhu was bathing in the Aciravatī River.
Vào thời đó, một tỳ-khưu nọ đang tắm ở sông Aciravatī.
Aññataropi brāhmaṇo pañcasatānaṃ thavikaṃ thale nikkhipitvā aciravatiyā nadiyā nahāyanto vissaritvā agamāsi.
Another brāhmaṇa, having placed a purse of five hundred coins on the bank, bathed in the Aciravatī River and, forgetting it, went away.
Một Bà-la-môn khác đã để quên một túi năm trăm (đồng tiền) trên bờ khi đang tắm ở sông Aciravatī, rồi bỏ đi.
Atha kho so bhikkhu – ‘‘tassāyaṃ brāhmaṇassa thavikā, mā idha nassī’’ti aggahesi.
Then that bhikkhu thought: “This purse belongs to that brāhmaṇa; may it not be lost here,” and he picked it up.
Thế rồi, vị tỳ-khưu đó nghĩ: “Đây là túi của Bà-la-môn kia, đừng để nó bị mất ở đây,” rồi nhặt lên.
Atha kho so brāhmaṇo saritvā turito ādhāvitvā taṃ bhikkhuṃ etadavoca – ‘‘api me, bho, thavikaṃ passeyyāsī’’ti?
Then that brāhmaṇa, remembering, quickly ran back and said to that bhikkhu: “Sir, did you perchance see my purse?”
Thế rồi, vị Bà-la-môn đó nhớ ra, vội vàng chạy đến và nói với vị tỳ-khưu đó: “Bạch ngài, ngài có thấy túi của tôi không?”
‘‘Handa, brāhmaṇā’’ti adāsi.
“Here it is, brāhmaṇa,” he replied and gave it to him.
Vị tỳ-khưu đáp: “Đây này, Bà-la-môn,” rồi đưa cho.
Atha kho tassa brāhmaṇassa etadahosi – ‘‘kena nu kho ahaṃ upāyena imassa bhikkhuno puṇṇapattaṃ na dadeyya’’nti!
Then it occurred to that brāhmaṇa: “By what means can I avoid giving this bhikkhu his due?”
Thế rồi, vị Bà-la-môn đó nghĩ: “Làm sao mình có thể không cho vị tỳ-khưu này một bát đầy (tiền) đây!”
‘‘Na me, bho, pañcasatāni, sahassaṃ me’’ti palibundhetvā muñci.
“Sir, it’s not five hundred for me, it’s a thousand for me,” he said, thus creating a hindrance and letting him go.
Ông ta nói: “Bạch ngài, của tôi không phải năm trăm, mà là một ngàn,” rồi gây khó dễ và bỏ đi.
Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi.
Then that bhikkhu went to the monastery and informed the bhikkhus of the matter.
Thế rồi, vị tỳ-khưu đó đến tinh xá và kể lại sự việc đó cho các tỳ-khưu.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu ratanaṃ uggahessatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, ratanaṃ uggahesīti?
Those bhikkhus who were of few wishes…pe… complained, murmured, criticized: “How can a bhikkhu pick up a valuable object?”…pe… “Is it true, bhikkhu, that you picked up a valuable object?”
Những tỳ-khưu có ít dục vọng… cho đến… Họ phàn nàn, chỉ trích, lên án: “Sao mà một tỳ-khưu lại có thể nhặt vật báu được!”… cho đến… “Này tỳ-khưu, có thật là ông đã nhặt vật báu không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
“It is true, Blessed One,” he replied.
“Bạch Thế Tôn, thật vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, ratanaṃ uggahessasi!
The Buddha, the Blessed One, rebuked him…pe… “How can you, foolish man, pick up a valuable object?
Đức Phật, Thế Tôn đã quở trách… cho đến… “Này kẻ ngu si, sao ông lại có thể nhặt vật báu được!
Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, foolish man, is not for the persuasion of the unpersuaded…pe… And thus, monks, you should recite this training rule:
Này kẻ ngu si, điều này không làm cho những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin…” cho đến… “Này các Tỳ-khưu, các ông hãy đọc giới điều này như sau:
503. Tena kho pana samayena sāvatthiyā ussavo hoti.
503. Now at that time, there was a festival in Sāvatthī.
503. Vào thời đó, có một lễ hội ở Sāvatthī.
Manussā alaṅkatappaṭiyattā uyyānaṃ gacchanti.
People, adorned and prepared, go to the park.
Người ta, đã trang điểm và sửa soạn xong, đi đến vườn.
Visākhāpi migāramātā alaṅkatappaṭiyattā ‘‘uyyānaṃ gamissāmī’’ti gāmato nikkhamitvā – ‘‘kyāhaṃ karissāmi uyyānaṃ gantvā, yaṃnūnāhaṃ bhagavantaṃ payirupāseyya’’nti ābharaṇaṃ omuñcitvā uttarāsaṅgena bhaṇḍikaṃ bandhitvā dāsiyā adāsi – ‘‘handa, je, imaṃ bhaṇḍikaṃ gaṇhāhī’’ti.
Visākhā, Migāra's mother, also adorned and prepared, having left the village thinking, ‘I will go to the park,’ then thought, ‘What shall I do going to the park? How good it would be if I were to attend upon the Blessed One!’ So, she removed her ornaments, wrapped them in her outer robe, made a bundle, and gave it to her maid, saying, ‘Here, my girl, take this bundle.’
Visākhā, mẹ của Migāra, cũng đã trang điểm và sửa soạn xong, nghĩ rằng: “Tôi sẽ đi đến vườn,” bèn rời làng. (Rồi bà nghĩ:) “Tôi sẽ làm gì khi đến vườn? Thà rằng tôi đến hầu hạ Thế Tôn thì hơn.” Bà bèn cởi bỏ đồ trang sức, dùng y thượng (uttarāsaṅga) gói thành một bọc, rồi đưa cho người tớ gái và nói: “Này cô, hãy cầm lấy bọc này.”
Atha kho visākhā migāramātā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then Visākhā, Migāra's mother, approached the Blessed One; having approached, she respectfully saluted the Blessed One and sat down to one side.
Rồi Visākhā, mẹ của Migāra, đi đến chỗ Thế Tôn đang ngự; sau khi đến, bà đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnaṃ kho visākhaṃ migāramātaraṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi samuttejesi sampahaṃsesi.
The Blessed One then instructed, encouraged, inspired, and gladdened Visākhā, Migāra's mother, who was sitting to one side, with a Dhamma talk.
Thế Tôn bèn khai thị, khích lệ, phấn khởi, và làm cho hoan hỷ Visākhā, mẹ của Migāra, đang ngồi một bên, bằng bài pháp thoại.
Atha kho visākhā migāramātā bhagavatā dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
Then Visākhā, Migāra's mother, having been instructed, encouraged, inspired, and gladdened by the Blessed One with a Dhamma talk, rose from her seat, respectfully saluted the Blessed One, circumambulated him keeping her right side towards him, and departed.
Rồi Visākhā, mẹ của Migāra, sau khi được Thế Tôn khai thị, khích lệ, phấn khởi, và làm cho hoan hỷ bằng bài pháp thoại, bèn đứng dậy khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ Thế Tôn, đi nhiễu hữu rồi rời đi.
Atha kho sā dāsī taṃ bhaṇḍikaṃ vissaritvā agamāsi.
Then that maid forgot the bundle and went away.
Rồi người tớ gái ấy đã quên bọc đồ ấy và bỏ đi.
Bhikkhū passitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus saw it and reported the matter to the Blessed One.
Các Tỳ-khưu thấy vậy bèn báo sự việc ấy lên Thế Tôn.
‘‘Tena hi, bhikkhave, uggahetvā nikkhipathā’’ti.
“In that case, bhikkhus, pick it up and put it away,” (the Blessed One said).
Thế Tôn nói: “Này các Tỳ-khưu, vậy thì các ông hãy nhặt lên và cất giữ đi.”
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā ajjhārāme uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipituṃ – ‘‘yassa bhavissati so harissatī’’ti.
Then, on this occasion, on this account, the Blessed One gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus, “Bhikkhus, I permit you to pick up, or have someone pick up, a jewel or something considered a jewel, within the monastery grounds (ajjhārāma), and put it away, thinking: ‘Whoever it belongs to will take it.’”
Rồi Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp rồi gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép nhặt lên hoặc sai người khác nhặt lên một vật quý (ratana) hoặc một vật được xem là quý (ratanasammata) trong khuôn viên tự viện (ajjhārāma) và cất giữ, (với ý nghĩ:) ‘Ai là chủ của nó thì người ấy sẽ mang đi.’”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
“And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
“Này các Tỳ-khưu, các ông nên đọc tụng giới điều này như sau:
504. Tena kho pana samayena kāsīsu janapade anāthapiṇḍikassa gahapatissa kammantagāmo hoti.
504. At that time, Anāthapiṇḍika the householder had a workshop village in the Kāsī country.
504. Vào thời đó, trong vùng Kāsī, có một ngôi làng làm công việc của gia chủ Anāthapiṇḍika.
Tena ca gahapatinā antevāsī āṇatto hoti – ‘‘sace bhadantā āgacchanti bhattaṃ kareyyāsī’’ti.
That householder had instructed his apprentice: “If the venerable ones come, prepare a meal.”
Gia chủ ấy đã dặn dò người đệ tử của mình: “Nếu các Tôn giả đến, con hãy dọn cơm.”
Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū kāsīsu janapade cārikaṃ caramānā yena anāthapiṇḍikassa gahapatissa kammantagāmo tenupasaṅkamiṃsu.
At that time, many bhikkhus, wandering in the Kāsī country, approached Anāthapiṇḍika the householder's workshop village.
Vào thời đó, nhiều Tỳ-khưu đang du hành trong vùng Kāsī, bèn đi đến ngôi làng làm công việc của gia chủ Anāthapiṇḍika.
Addasā kho so puriso te bhikkhū dūratova āgacchante.
That man saw the bhikkhus approaching from afar.
Người đàn ông ấy thấy các Tỳ-khưu đang đến từ xa.
Disvāna yena te bhikkhū tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā te bhikkhū abhivādetvā etadavoca – ‘‘adhivāsentu, bhante, ayyā svātanāya gahapatino bhatta’’nti.
Having seen them, he approached the bhikkhus; having approached and respectfully saluted the bhikkhus, he said this: “Venerable sirs, may the venerable ones accept tomorrow's meal from the householder.”
Sau khi thấy, ông ta đi đến chỗ các Tỳ-khưu; sau khi đến, ông ta đảnh lễ các Tỳ-khưu rồi thưa: “Bạch chư Tôn giả, xin các Ngài chấp nhận bữa cơm của gia chủ vào ngày mai.”
Adhivāsesuṃ kho te bhikkhū tuṇhībhāvena.
Those bhikkhus accepted by remaining silent.
Các Tỳ-khưu đã chấp nhận bằng sự im lặng.
Atha kho so puriso tassā rattiyā accayena paṇītaṃ khādanīyaṃ bhojanīyaṃ paṭiyādāpetvā kālaṃ ārocāpetvā aṅgulimuddikaṃ omuñcitvā te bhikkhū bhattena parivisitvā – ‘‘ayyā bhuñjitvā gacchantu, ahampi kammantaṃ gamissāmī’’ti aṅgulimuddikaṃ vissaritvā agamāsi.
Then, after that night, that man had delicious hard and soft food prepared, had the time announced, removed his finger ring, served the bhikkhus with food, and then, saying, “Venerable sirs, may you eat and depart; I too will go to work,” he forgot the finger ring and departed.
Rồi người đàn ông ấy, sau khi đêm ấy trôi qua, đã sai người chuẩn bị thức ăn và đồ uống ngon lành, rồi báo thời gian, tháo chiếc nhẫn ra, sau khi dâng cơm cúng dường các Tỳ-khưu, ông ta thưa: “Bạch chư Tôn giả, các Ngài hãy dùng bữa rồi rời đi, con cũng sẽ đi làm công việc của mình.” Ông ta đã quên chiếc nhẫn và bỏ đi.
Bhikkhū passitvā – ‘‘sace mayaṃ gamissāma nassissatāyaṃ aṅgulimuddikā’’ti tattheva acchiṃsu.
The bhikkhus saw it and thought, “If we depart, this finger ring will be lost.” So they remained right there.
Các Tỳ-khưu thấy vậy (và nghĩ): “Nếu chúng ta rời đi, chiếc nhẫn này sẽ bị mất.” Họ bèn ở lại đó.
Atha kho so puriso kammantā āgacchanto te bhikkhū passitvā etadavoca – ‘‘kissa, bhante, ayyā idheva acchantī’’ti?
Then that man, returning from work, saw the bhikkhus and said this: “Venerable sirs, why are the venerable ones remaining right here?”
Rồi người đàn ông ấy, khi trở về từ công việc, thấy các Tỳ-khưu bèn hỏi: “Bạch chư Tôn giả, tại sao các Ngài lại ở lại đây?”
Atha kho te bhikkhū tassa purisassa etamatthaṃ ārocetvā sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ.
Then those bhikkhus reported the matter to that man, went to Sāvatthī, and reported the matter to the bhikkhus.
Rồi các Tỳ-khưu đã báo sự việc ấy cho người đàn ông đó, rồi đi đến Sāvatthī và báo sự việc ấy cho các Tỳ-khưu.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus reported the matter to the Blessed One.
Các Tỳ-khưu đã báo sự việc ấy lên Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipituṃ – yassa bhavissati so harissatī’’ti.
Then, on this occasion, on this account, the Blessed One gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus, “Bhikkhus, I permit you to pick up, or have someone pick up, a jewel or something considered a jewel, within the monastery grounds (ajjhārāma) or within the dwelling place (ajjhāvasatha), and put it away, thinking: ‘Whoever it belongs to will take it.’”
Rồi Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp rồi gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép nhặt lên hoặc sai người khác nhặt lên một vật quý hoặc một vật được xem là quý trong khuôn viên tự viện (ajjhārāma) hoặc trong chỗ ở (ajjhāvasatha) và cất giữ, (với ý nghĩ:) ‘Ai là chủ của nó thì người ấy sẽ mang đi.’”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
“And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
“Này các Tỳ-khưu, các ông nên đọc tụng giới điều này như sau:
505. ‘‘Yo pana bhikkhu ratanaṃ vā ratanasammataṃ vā, aññatra ajjhārāmā vā ajjhāvasathā vā, uggaṇheyya vā uggaṇhāpeyya vā, pācittiyaṃ.
505. “Should any bhikkhu pick up, or have someone pick up, a jewel or something considered a jewel, except within the monastery grounds (ajjhārāma) or within the dwelling place (ajjhāvasatha), it entails pācittiya.
505. “Tỳ-khưu nào, ngoài khuôn viên tự viện hoặc chỗ ở, tự mình nhặt lên hoặc sai người khác nhặt lên một vật quý hoặc một vật được xem là quý, thì phạm tội pācittiya.
Ratanaṃ vā pana bhikkhunā ratanasammataṃ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipitabbaṃ – ‘yassa bhavissati so harissatī’ti.
A bhikkhu who picks up, or has someone pick up, a jewel or something considered a jewel within the monastery grounds (ajjhārāma) or within the dwelling place (ajjhāvasatha) should put it away, thinking: ‘Whoever it belongs to will take it.’
Tuy nhiên, một vật quý hoặc một vật được xem là quý, Tỳ-khưu nên tự mình nhặt lên hoặc sai người khác nhặt lên trong khuôn viên tự viện hoặc chỗ ở và cất giữ, (với ý nghĩ:) ‘Ai là chủ của nó thì người ấy sẽ mang đi.’
Ayaṃ tattha sāmīcī’’ti.
This is the proper procedure in this matter.”
Đó là điều phải làm trong trường hợp ấy.”
Ratanaṃ vā pana bhikkhunā ratanasammataṃ vā ajjhārāme vā ajjhāvasathe vā uggahetvā vā uggahāpetvā vā nikkhipitabbanti rūpena vā nimittena vā saññāṇaṃ katvā nikkhipitvā ācikkhitabbaṃ – ‘‘yassa bhaṇḍaṃ naṭṭhaṃ so āgacchatū’’ti.
A bhikkhu who picks up, or has someone pick up, a jewel or something considered a jewel within the monastery grounds or within the dwelling place should put it away: He should make a distinguishing mark by its appearance or sign, put it away, and announce, “Let whoever has lost an item come.”
“Tuy nhiên, một vật quý hoặc một vật được xem là quý, Tỳ-khưu nên tự mình nhặt lên hoặc sai người khác nhặt lên trong khuôn viên tự viện hoặc chỗ ở và cất giữ” có nghĩa là sau khi nhặt lên và cất giữ bằng cách đánh dấu bằng hình dạng hoặc dấu hiệu, nên thông báo: “Ai bị mất đồ thì hãy đến.”
Sace tattha āgacchati so vattabbo – ‘‘āvuso, kīdisaṃ te bhaṇḍa’’nti?
If someone comes there, he should be asked, “Friend, what kind of item is yours?”
Nếu người ấy đến đó, nên hỏi: “Này hiền giả, đồ của hiền giả trông như thế nào?”
Sace rūpena vā nimittena vā sampādeti dātabbaṃ, no ce sampādeti ‘‘vicināhi āvuso’’ti vattabbo.
If he can describe it by its appearance or sign, it should be given to him; if he cannot, he should be told, “Friend, please search further.”
Nếu người ấy mô tả đúng bằng hình dạng hoặc dấu hiệu thì nên trả lại; nếu không mô tả đúng thì nên nói: “Này hiền giả, hãy tìm kiếm đi.”
Tamhā āvāsā pakkamantena ye tattha honti bhikkhū patirūpā, tesaṃ hatthe nikkhipitvā pakkamitabbaṃ.
When departing from that dwelling, he should leave it with any suitable bhikkhus who are there and then depart.
Khi rời khỏi chỗ ở đó, nên gửi lại cho các Tỳ-khưu thích hợp đang ở đó rồi rời đi.
No ce honti bhikkhū patirūpā, ye tattha honti gahapatikā patirūpā, tesaṃ hatthe nikkhipitvā pakkamitabbaṃ.
If there are no suitable bhikkhus, he should leave it with any suitable householders who are there and then depart.
Nếu không có các Tỳ-khưu thích hợp, nên gửi lại cho các gia chủ thích hợp đang ở đó rồi rời đi.
508. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
508. At that time, the Buddha, the Blessed One, was staying in Sāvatthī, at Jetavana, in Anāthapiṇḍika’s monastery.
508. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn, đang ngự tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathenti, seyyathidaṃ –* rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ* sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā.
At that time, the group of six bhikkhus, entering a village in the wrong time, sat in the assembly hall and engaged in various kinds of worldly talk, such as: talk of kings, talk of robbers, talk of ministers, talk of armies, talk of fear, talk of war, talk of food, talk of drink, talk of clothes, talk of beds, talk of garlands, talk of perfumes, talk of relatives, talk of conveyances, talk of villages, talk of market towns, talk of cities, talk of countries, talk of women, talk of heroes, talk of streets, talk of watering places, talk of departed spirits, various kinds of talk, talk of the world, talk of the ocean, talk of existence and non-existence, or the like.
Lúc bấy giờ, nhóm sáu Tỳ-kheo (chabbaggiyā bhikkhū) vào làng vào lúc phi thời, ngồi trong hội trường và nói đủ thứ chuyện tầm phào (tiracchānakathā), đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp, chuyện đại thần, chuyện quân đội, chuyện tai họa, chuyện chiến tranh, chuyện đồ ăn, chuyện đồ uống, chuyện y phục, chuyện chỗ nằm, chuyện vòng hoa, chuyện hương liệu, chuyện bà con, chuyện xe cộ, chuyện làng mạc, chuyện thị trấn, chuyện thành phố, chuyện quốc độ, chuyện phụ nữ, chuyện anh hùng, chuyện đường phố, chuyện bến nước, chuyện những người đã chết từ trước, chuyện đủ loại, chuyện thế gian, chuyện biển cả, chuyện đời này đời khác, v.v.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathessanti, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti!
People complained, grumbled, and criticized: “How can these Sakyan ascetics, entering a village in the wrong time, sit in the assembly hall and engage in various kinds of worldly talk, such as: talk of kings, talk of robbers… or talk of existence and non-existence, just like lay people who indulge in sensual pleasures?”
Người ta than phiền, bực tức, chỉ trích: “Sao mà các Sa-môn Thích tử lại vào làng vào lúc phi thời, ngồi trong hội trường và nói đủ thứ chuyện tầm phào, đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp…pe… chuyện đời này đời khác, v.v., y như các gia chủ hưởng thụ dục lạc vậy!”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
Those bhikkhus heard the people complaining, grumbling, and criticizing.
Các Tỳ-kheo nghe những người đó than phiền, bực tức, chỉ trích.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathessanti, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathetha, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vāti?
Those bhikkhus who were of few desires… complained, grumbled, and criticized: “How can the group of six bhikkhus enter a village in the wrong time, sit in the assembly hall, and engage in various kinds of worldly talk, such as: talk of kings, talk of robbers… or talk of existence and non-existence?”… “Is it true, bhikkhus, that you entered a village in the wrong time, sat in the assembly hall, and engaged in various kinds of worldly talk, such as: talk of kings, talk of robbers… or talk of existence and non-existence?”
Những Tỳ-kheo thiểu dục…pe… họ than phiền, bực tức, chỉ trích: “Sao mà nhóm sáu Tỳ-kheo lại vào làng vào lúc phi thời, ngồi trong hội trường và nói đủ thứ chuyện tầm phào, đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp…pe… chuyện đời này đời khác, v.v.!”…pe… “Này các Tỳ-kheo, có thật là các ông vào làng vào lúc phi thời, ngồi trong hội trường và nói đủ thứ chuyện tầm phào, đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp…pe… chuyện đời này đời khác, v.v. không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
“It is true, Blessed One.”
“Bạch Thế Tôn, thật vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, vikāle gāmaṃ pavisitvā sabhāyaṃ nisīditvā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathessatha, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā!
The Buddha, the Blessed One, rebuked them… “How can you, foolish men, enter a village in the wrong time, sit in the assembly hall, and engage in various kinds of worldly talk, such as: talk of kings, talk of robbers… or talk of existence and non-existence?
Đức Phật Thế Tôn quở trách…pe… “Này những kẻ trống rỗng kia, sao các ông lại vào làng vào lúc phi thời, ngồi trong hội trường và nói đủ thứ chuyện tầm phào, đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp…pe… chuyện đời này đời khác, v.v.!”
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
“This, foolish men, is not for the appeasing of the unappeased… And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
“Này những kẻ trống rỗng kia, điều này không đem lại sự hoan hỷ cho những người chưa hoan hỷ…pe… Này các Tỳ-kheo, các ông hãy tụng giới học này như sau:
509. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchantā sāyaṃ aññataraṃ gāmaṃ upagacchiṃsu.
509. At that time, many bhikkhus, while going to Sāvatthī in the Kosala country, reached a certain village in the evening.
509. Lúc bấy giờ, nhiều Tỳ-kheo đang đi từ xứ Kosala đến Sāvatthī, vào buổi tối đã đến một ngôi làng nọ.
Manussā te bhikkhū passitvā etadavocuṃ – ‘‘pavisatha, bhante’’ti.
Seeing those bhikkhus, the people said: “Enter, venerable sirs.”
Người dân thấy các Tỳ-kheo đó bèn nói: “Bạch chư Tôn giả, xin hãy vào.”
Atha kho te bhikkhū – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ vikāle gāmaṃ pavisitu’’nti kukkuccāyantā na pavisiṃsu.
Then those bhikkhus, having scruples that “it is forbidden by the Blessed One to enter a village in the wrong time,” did not enter.
Thế rồi, các Tỳ-kheo đó băn khoăn: “Đức Thế Tôn đã cấm vào làng vào lúc phi thời,” nên không vào.
Corā te bhikkhū acchindiṃsu.
Robbers seized those bhikkhus.
Những tên trộm đã cướp đoạt tài sản của các Tỳ-kheo đó.
Atha kho te bhikkhū sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ.
Then those bhikkhus, having gone to Sāvatthī, reported this matter to the bhikkhus.
Thế rồi, các Tỳ-kheo đó đến Sāvatthī và thuật lại sự việc đó cho các Tỳ-kheo.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One.
Các Tỳ-kheo thuật lại sự việc đó cho Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, āpucchā vikāle gāmaṃ pavisituṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, having given a Dharma talk, addressed the bhikkhus: “I allow, bhikkhus, to enter a village in the wrong time after asking permission.
Thế rồi, Đức Thế Tôn nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-kheo: “Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép được phép vào làng vào lúc phi thời.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các Tỳ-kheo, các ông hãy tụng giới học này như sau:
510. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchanto sāyaṃ aññataraṃ gāmaṃ upagacchi.
510. At that time, a certain bhikkhu, while going to Sāvatthī in the Kosala country, reached a certain village in the evening.
510. Lúc bấy giờ, một Tỳ-kheo nọ đang đi từ xứ Kosala đến Sāvatthī, vào buổi tối đã đến một ngôi làng nọ.
Manussā taṃ bhikkhuṃ passitvā etadavocuṃ – ‘‘pavisatha, bhante’’ti.
Seeing that bhikkhu, the people said: “Enter, venerable sir.”
Người dân thấy Tỳ-kheo đó bèn nói: “Bạch Tôn giả, xin hãy vào.”
Atha kho so bhikkhu – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ pavisitu’’nti kukkuccāyanto na pāvisi.
Then that bhikkhu, having scruples that “it is forbidden by the Blessed One to enter a village in the wrong time without asking permission,” did not enter.
Thế rồi, Tỳ-kheo đó băn khoăn: “Đức Thế Tôn đã cấm không được phép vào làng vào lúc phi thời,” nên không vào.
Corā taṃ bhikkhuṃ acchindiṃsu.
Robbers seized that bhikkhu.
Những tên trộm đã cướp đoạt tài sản của Tỳ-kheo đó.
Atha kho so bhikkhu sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi.
Then that bhikkhu, having gone to Sāvatthī, reported this matter to the bhikkhus.
Thế rồi, Tỳ-kheo đó đến Sāvatthī và thuật lại sự việc đó cho các Tỳ-kheo.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One.
Các Tỳ-kheo thuật lại sự việc đó cho Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, santaṃ bhikkhuṃ āpucchā vikāle gāmaṃ pavisituṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, having given a Dharma talk, addressed the bhikkhus: “I allow, bhikkhus, to enter a village in the wrong time after asking permission from an present bhikkhu.
Thế rồi, Đức Thế Tôn nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-kheo: “Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép được phép vào làng vào lúc phi thời khi có một Tỳ-kheo hiện diện.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các Tỳ-kheo, các ông hãy tụng giới học này như sau:
511. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu ahinā daṭṭho hoti.
511. At that time, a certain bhikkhu was bitten by a snake.
511. Lúc bấy giờ, một Tỳ-kheo nọ bị rắn cắn.
Aññataro bhikkhu ‘‘aggiṃ āharissāmī’’ti gāmaṃ gacchati.
Another bhikkhu went to the village, thinking: “I will bring fire.”
Một Tỳ-kheo khác nói: “Tôi sẽ mang lửa đến,” rồi đi vào làng.
Atha kho so bhikkhu – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ pavisitu’’nti kukkuccāyanto na pāvisi…pe… bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
Then that bhikkhu, having scruples that “it is forbidden by the Blessed One to enter a village in the wrong time without asking permission from an present bhikkhu,” did not enter… they reported this matter to the Blessed One.
Thế rồi, Tỳ-kheo đó băn khoăn: “Đức Thế Tôn đã cấm không được phép của Tỳ-kheo hiện diện mà vào làng vào lúc phi thời,” nên không vào…pe… họ thuật lại sự việc đó cho Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tathārūpe accāyike karaṇīye santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā vikāle gāmaṃ pavisituṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, having given a Dharma talk, addressed the bhikkhus: “I allow, bhikkhus, to enter a village in the wrong time without asking permission from an present bhikkhu in such urgent situations.
Thế rồi, Đức Thế Tôn nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-kheo: “Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép được vào làng vào lúc phi thời mà không cần được phép của Tỳ-kheo hiện diện khi có việc khẩn cấp như vậy.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các Tỳ-kheo, các ông hãy tụng giới học này như sau:
514. Vikāle vikālasaññī santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā gāmaṃ pavisati, aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, āpatti pācittiyassa.
514. If, in the wrong time, perceiving it as the wrong time, one enters a village without asking permission from an present bhikkhu, except in such an urgent situation, there is an offense of pācittiya.
Vào lúc phi thời, nhận biết là phi thời, không được phép của Tỳ-kheo hiện diện mà vào làng, trừ khi có việc khẩn cấp như vậy, phạm tội pācittiya.
Vikāle vematiko santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā gāmaṃ pavisati, aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, āpatti pācittiyassa.
If, in the wrong time, being in doubt, one enters a village without asking permission from an present bhikkhu, except in such an urgent situation, there is an offense of pācittiya.
Vào lúc phi thời, nghi ngờ là phi thời, không được phép của Tỳ-kheo hiện diện mà vào làng, trừ khi có việc khẩn cấp như vậy, phạm tội pācittiya.
Vikāle kālasaññī santaṃ bhikkhuṃ anāpucchā gāmaṃ pavisati, aññatra tathārūpā accāyikā karaṇīyā, āpatti pācittiyassa.
If, in the wrong time, perceiving it as the right time, one enters a village without asking permission from an present bhikkhu, except in such an urgent situation, there is an offense of pācittiya.
Vào lúc phi thời, nhận biết là đúng thời, không được phép của Tỳ-kheo hiện diện mà vào làng, trừ khi có việc khẩn cấp như vậy, phạm tội pācittiya.
516. Tena samayena buddho bhagavā sakkesu viharati kapilavatthusmiṃ nigrodhārāme.
At one time the Buddha, the Blessed One, was staying among the Sakyans in Kapilavatthu, at the Nigrodhārāma.
516. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Kapilavatthu, trong vườn Nigrodha, thuộc xứ Sakka.
Tena kho pana samayena aññatarena dantakārena bhikkhū pavāritā honti – ‘‘yesaṃ ayyānaṃ sūcigharena attho ahaṃ sūcigharenā’’ti.
At that time, a certain ivory carver had invited bhikkhus, saying, "Whatever venerable ones need a needle case, I will provide a needle case."
Vào thời đó, một người thợ chạm ngà đã mời các Tỳ-khưu: “Bạch các ngài, vị Tôn giả nào cần hộp kim, tôi sẽ làm hộp kim cho.”
Tena kho pana samayena bhikkhū bahū sūcighare viññāpenti.
At that time, the bhikkhus requested many needle cases.
Vào thời đó, các Tỳ-khưu đã yêu cầu làm nhiều hộp kim.
Yesaṃ khuddakā sūcigharā te mahante sūcighare viññāpenti.
Those who had small needle cases requested large needle cases.
Những vị có hộp kim nhỏ thì yêu cầu làm hộp kim lớn.
Yesaṃ mahantā sūcigharā te khuddake sūcighare viññāpenti.
Those who had large needle cases requested small needle cases.
Những vị có hộp kim lớn thì yêu cầu làm hộp kim nhỏ.
Atha kho so dantakāro bhikkhūnaṃ bahū sūcighare karonto na sakkoti aññaṃ vikkāyikaṃ bhaṇḍaṃ kātuṃ, attanāpi na yāpeti, puttadāropissa kilamati.
Then that ivory carver, while making many needle cases for the bhikkhus, was unable to make other merchandise for sale; he himself could not make a living, and his wife and children also suffered.
Rồi người thợ chạm ngà đó, vì làm nhiều hộp kim cho các Tỳ-khưu, không thể làm hàng hóa khác để bán, bản thân cũng không thể sống được, vợ con của ông ta cũng khổ sở.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpessanti!
People complained, grumbled, and criticized, "How can these Sakyan recluses, not knowing moderation, request so many needle cases!
Người ta phàn nàn, bực tức, chỉ trích: “Sao mà các Sa-môn Thích tử này lại không biết chừng mực mà yêu cầu làm nhiều hộp kim như vậy!
Ayaṃ imesaṃ bahū sūcighare karonto na sakkoti aññaṃ vikkāyikaṃ bhaṇḍaṃ kātuṃ, attanāpi na yāpeti, puttadāropissa kilamatī’’ti.
This man, while making many needle cases for them, is unable to make other merchandise for sale; he himself cannot make a living, and his wife and children also suffer."
Người này, vì làm nhiều hộp kim cho họ, không thể làm hàng hóa khác để bán, bản thân cũng không thể sống được, vợ con của ông ta cũng khổ sở.”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard the complaints, grumbling, and criticism of those people.
Các Tỳ-khưu đã nghe những người đó phàn nàn, bực tức, chỉ trích.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhū na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpessantī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, bhikkhū na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpentīti?
Those bhikkhus who were of few wishes…pe… complained, grumbled, and criticized, "How can these bhikkhus, not knowing moderation, request so many needle cases!"…pe… "Is it true, bhikkhus, that bhikkhus, not knowing moderation, request many needle cases?"
Những Tỳ-khưu có ít dục vọng…pe… đã phàn nàn, bực tức, chỉ trích: “Sao mà các Tỳ-khưu lại không biết chừng mực mà yêu cầu làm nhiều hộp kim như vậy!”…pe… “Này các Tỳ-khưu, có thật là các Tỳ-khưu đã không biết chừng mực mà yêu cầu làm nhiều hộp kim không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
"It is true, Blessed One."
“Bạch Thế Tôn, thật vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā na mattaṃ jānitvā bahū sūcighare viññāpessanti!
The Buddha, the Blessed One, rebuked them…pe… "How can these foolish men, bhikkhus, not knowing moderation, request many needle cases!
Đức Phật, Thế Tôn, đã quở trách…pe… “Này các Tỳ-khưu, sao mà những người ngu si đó lại không biết chừng mực mà yêu cầu làm nhiều hộp kim như vậy!
Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, bhikkhus, is not for the conversion of the unconverted…pe… And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này các Tỳ-khưu, điều này không phải để làm cho những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin…pe… Và này các Tỳ-khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới học này như sau:
519. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one begins it oneself and finishes it oneself, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti* , āpatti pācittiyassa.
If one begins it oneself and has others finish it, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu làm và người khác hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If others begin it and one finishes it oneself, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti* , āpatti pācittiyassa.
If others begin it and have others finish it, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và người khác hoàn thành, phạm tội pācittiya.
521. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
At one time the Buddha, the Blessed One, was staying in Sāvatthī, in Jeta's Grove, at Anāthapiṇḍika's Park.
521. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Sāvatthī, trong vườn Jetavana, của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena āyasmā upanando sakyaputto ucce mañce sayati.
At that time, Venerable Upananda, the Sakyan, was sleeping on a high bed.
Vào thời đó, Tôn giả Upananda Sakyaputta đang nằm trên một cái giường cao.
Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto yenāyasmato upanandassa sakyaputtassa vihāro tenupasaṅkami.
Then the Blessed One, accompanied by many bhikkhus, was inspecting lodgings, and he approached the dwelling of Venerable Upananda, the Sakyan.
Rồi Đức Thế Tôn, cùng với một số Tỳ-khưu, đi tuần tra chỗ ở, đã đến chỗ ở của Tôn giả Upananda Sakyaputta.
Addasā kho āyasmā upanando sakyaputto bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ.
Venerable Upananda, the Sakyan, saw the Blessed One approaching from afar.
Tôn giả Upananda Sakyaputta đã nhìn thấy Đức Thế Tôn đang đến từ xa.
Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āgacchatu me, bhante, bhagavā sayanaṃ passatū’’ti.
Having seen him, he said to the Blessed One, "Come, venerable sir, let the Blessed One see my bedding."
Sau khi nhìn thấy Đức Thế Tôn, Ngài đã thưa: “Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn hãy đến xem chỗ nằm của con.”
Atha kho bhagavā tatova paṭinivattitvā bhikkhū āmantesi – ‘‘āsayato, bhikkhave, moghapuriso veditabbo’’ti.
Then the Blessed One, turning back from there, addressed the bhikkhus, "Bhikkhus, the foolish man should be known by his lodging."
Rồi Đức Thế Tôn, từ đó quay lại, đã gọi các Tỳ-khưu và nói: “Này các Tỳ-khưu, người ngu si phải được biết qua chỗ ở của y.”
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ anekapariyāyena vigarahitvā dubbharatāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
Then the Blessed One, having rebuked Venerable Upananda, the Sakyan, in various ways, for being difficult to support…pe… "And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Rồi Đức Thế Tôn, sau khi quở trách Tôn giả Upananda Sakyaputta bằng nhiều cách vì sự khó nuôi dưỡng…pe… Và này các Tỳ-khưu, các ngươi hãy đọc tụng giới học này như sau:
524. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one begins it oneself and finishes it oneself, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one begins it oneself and has others finish it, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu làm và người khác hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If others begin it and one finishes it oneself, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If others begin it and have others finish it, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và người khác hoàn thành, phạm tội pācittiya.
526. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
At one time the Buddha, the Blessed One, was staying in Sāvatthī, in Jeta's Grove, at Anāthapiṇḍika's Park.
526. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Sāvatthī, trong vườn Jetavana, của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpenti.
At that time, the group of six bhikkhus had beds and chairs stuffed with cotton made.
Vào thời đó, nhóm sáu Tỳ-khưu đã yêu cầu làm cả giường và ghế có nệm bông.
Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpessanti, seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti!
People, wandering through the monastery, saw and were annoyed, grumbled, and complained—"How can these Sakyan recluses have beds and chairs stuffed with cotton, just like lay people who indulge in sensual pleasures!"
Người ta đi dạo trong tu viện, thấy vậy liền oán trách, bực tức, chê bai: “Sao mà các Sa-môn Thích tử lại cho làm giường và ghế có đệm bông, y như các cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy!”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard those people complaining, grumbling, and finding fault.
Các Tỳ-khưu nghe những lời oán trách, bực tức, chê bai của những người ấy.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpessantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpethāti?
Those bhikkhus of few wishes…pe… they complained, grumbled, and found fault—"How can the group of six bhikkhus have beds and chairs stuffed with cotton!"…pe… "Is it true, bhikkhus, that you have beds and chairs stuffed with cotton?"
Những Tỳ-khưu thiểu dục…pe… họ oán trách, bực tức, chê bai: “Sao mà nhóm Tỳ-khưu sáu người lại cho làm giường và ghế có đệm bông!”…pe… “Này các Tỳ-khưu, có thật là các ông cho làm giường và ghế có đệm bông không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
"It's true, Blessed One."
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, mañcampi pīṭhampi tūlonaddhaṃ kārāpessatha!
The Buddha, the Blessed One, rebuked them…pe… "How can you, foolish men, have beds and chairs stuffed with cotton!
Đức Phật, Thế Tôn quở trách…pe… “Này những kẻ ngu muội, sao các ông lại cho làm giường và ghế có đệm bông!”
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, foolish men, is not for the conviction of the unconvinced…pe… And this is how, bhikkhus, you should recite this training rule—
“Này những kẻ ngu muội, điều này không đem lại sự hoan hỷ cho những ai chưa có đức tin…pe… Này các Tỳ-khưu, các ông hãy tụng đọc giới điều này như sau:
529. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
529. If one completes what one started oneself, there is an offense of pācittiya.
529. Tự mình bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes through others what one started oneself, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu làm và cho người khác hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes oneself what others started, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes through others what others started, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và cho người khác hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
531. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
531. At one time the Buddha, the Blessed One, was dwelling in Sāvatthī, in Jeta's Grove, Anāthapiṇḍika's monastery.
531. Vào lúc ấy, Đức Phật, Thế Tôn đang ngự tại Xá-vệ, trong Kỳ-đà Lâm, tịnh xá của ông Cấp Cô Độc.
Tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhūnaṃ nisīdanaṃ anuññātaṃ hoti.
At that time, a sitting cloth had been permitted by the Blessed One for the bhikkhus.
Vào lúc ấy, Thế Tôn đã cho phép các Tỳ-khưu dùng tọa cụ.
Chabbaggiyā bhikkhū – ‘‘bhagavatā nisīdanaṃ anuññāta’’nti appamāṇikāni nisīdanāni dhārenti.
The group of six bhikkhus—"A sitting cloth has been permitted by the Blessed One"—wore sitting cloths of unlimited size.
Nhóm Tỳ-khưu sáu người nghĩ: “Thế Tôn đã cho phép dùng tọa cụ,” liền mang theo những tọa cụ không có kích thước chuẩn.
Mañcassapi pīṭhassapi puratopi pacchatopi olambenti.
They hung down in front and behind beds and chairs.
Họ để tọa cụ thòng xuống phía trước và phía sau giường và ghế.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū appamāṇikāni nisīdanāni dhāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, appamāṇikāni nisīdanāni dhārethāti?
Those bhikkhus of few wishes…pe… they complained, grumbled, and found fault—"How can the group of six bhikkhus wear sitting cloths of unlimited size!"…pe… "Is it true, bhikkhus, that you wear sitting cloths of unlimited size?"
Những Tỳ-khưu thiểu dục…pe… họ oán trách, bực tức, chê bai: “Sao mà nhóm Tỳ-khưu sáu người lại mang theo những tọa cụ không có kích thước chuẩn!”…pe… “Này các Tỳ-khưu, có thật là các ông mang theo những tọa cụ không có kích thước chuẩn không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
"It's true, Blessed One."
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, appamāṇikāni nisīdanāni dhāressatha!
The Buddha, the Blessed One, rebuked them…pe… "How can you, foolish men, wear sitting cloths of unlimited size!
Đức Phật, Thế Tôn quở trách…pe… “Này những kẻ ngu muội, sao các ông lại mang theo những tọa cụ không có kích thước chuẩn!”
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, foolish men, is not for the conviction of the unconvinced…pe… And this is how, bhikkhus, you should recite this training rule—
“Này những kẻ ngu muội, điều này không đem lại sự hoan hỷ cho những ai chưa có đức tin…pe… Này các Tỳ-khưu, các ông hãy tụng đọc giới điều này như sau:
532. Tena kho pana samayena āyasmā udāyī mahākāyo hoti.
532. At that time, Venerable Udāyī was large-bodied.
532. Vào lúc ấy, Tôn giả Udāyī có thân hình to lớn.
So bhagavato purato nisīdanaṃ paññapetvā samantato samañchamāno nisīdati.
He spread out a sitting cloth in front of the Blessed One and sat, pulling it around on all sides.
Vị ấy trải tọa cụ trước mặt Thế Tôn rồi ngồi, kéo nó xung quanh mình.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, udāyi, nisīdanaṃ samantato samañchasi; seyyathāpi purāṇāsikoṭṭho’’ti?
Then the Blessed One said to Venerable Udāyī, "Why, Udāyī, do you pull the sitting cloth around on all sides, like an old leather worker?"
Bấy giờ, Thế Tôn nói với Tôn giả Udāyī: “Này Udāyī, sao ông lại kéo tọa cụ xung quanh mình, y như một người thợ da cũ vậy?”
‘‘Tathā hi pana, bhante, bhagavatā bhikkhūnaṃ atikhuddakaṃ nisīdanaṃ anuññāta’’nti.
"Indeed, Bhante, the Blessed One permitted an excessively small sitting cloth for the bhikkhus."
“Bạch Thế Tôn, bởi vì Thế Tôn đã cho phép các Tỳ-khưu dùng tọa cụ quá nhỏ.”
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, nisīdanassa dasaṃ vidatthiṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus, "I permit, bhikkhus, a fringe of one span for the sitting cloth.
Bấy giờ, Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp rồi gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép một gang tay tua rua cho tọa cụ.”
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And this is how, bhikkhus, you should recite this training rule—
“Này các Tỳ-khưu, các ông hãy tụng đọc giới điều này như sau:
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā pamāṇikaṃ kāretabbaṃ.
Kārayamānenāti: Whether making it or having it made, it must be made to size.
“Cho làm” nghĩa là tự làm hoặc cho người khác làm, phải làm có kích thước chuẩn.
Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso dve vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ diyaḍḍhaṃ.
And this is the size: two spans in length by Sugata's span; one and a half spans in width.
Đây là kích thước chuẩn: chiều dài hai gang tay của Đức Phật (Sugata-vidatthi); chiều rộng một gang rưỡi.
Dasā vidatthi.
A fringe of one span.
Một gang tay tua rua.
Taṃ atikkāmetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ.
If one makes or has it made exceeding that, there is a dukkata offense during the endeavor.
Nếu vượt quá kích thước đó mà tự làm hoặc cho người khác làm, trong quá trình làm phạm tội Dukkaṭa.
Paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
Upon acquisition, it should be cut, and a pācittiya offense declared.
Khi nhận được thì phải cắt bỏ rồi sám hối tội Pācittiya.
535. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
535. If one completes what one started oneself, there is an offense of pācittiya.
535. Tự mình bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes through others what one started oneself, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu làm và cho người khác hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes oneself what others started, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và tự mình hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes through others what others started, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu làm và cho người khác hoàn thành, phạm tội Pācittiya.
537. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
537. At one time the Buddha, the Blessed One, was dwelling in Sāvatthī, in Jeta's Grove, Anāthapiṇḍika's monastery.
537. Vào lúc ấy, Đức Phật, Thế Tôn đang ngự tại Xá-vệ, trong Kỳ-đà Lâm, tịnh xá của ông Cấp Cô Độc.
Tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhūnaṃ kaṇḍuppaṭicchādi anuññātā hoti.
At that time, a sore-covering cloth had been permitted by the Blessed One for the bhikkhus.
Vào lúc ấy, Thế Tôn đã cho phép các Tỳ-khưu dùng y che ghẻ.
Chabbaggiyā bhikkhū – ‘‘bhagavatā kaṇḍuppaṭicchādi anuññātā’’ti appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhārenti; puratopi pacchatopi ākaḍḍhantā āhiṇḍanti.
The group of six bhikkhus—"A sore-covering cloth has been permitted by the Blessed One"—wore sore-covering cloths of unlimited size; they walked about dragging them in front and behind.
Nhóm Tỳ-khưu sáu người nghĩ: “Thế Tôn đã cho phép dùng y che ghẻ,” liền mang theo những y che ghẻ không có kích thước chuẩn; họ đi lại, kéo y che ghẻ thòng xuống phía trước và phía sau.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhārethāti?
Those bhikkhus who were of few wishes…pe… they complained, murmured, and criticized: ‘How can the group-of-six bhikkhus wear unmeasured kaṇḍuppaṭicchādis?’…pe… ‘Is it true, bhikkhus, that you wear unmeasured kaṇḍuppaṭicchādis?’
Những vị tỳ khưu có ít dục…pe… họ than phiền, bực tức, chỉ trích – “Làm sao mà nhóm sáu vị tỳ khưu lại mặc y che ghẻ lở không đúng kích thước được?”…pe… Này các tỳ khưu, có thật là các ông mặc y che ghẻ lở không đúng kích thước không?
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
‘It is true, Blessed One.’
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, appamāṇikāyo kaṇḍuppaṭicchādiyo dhāressatha!
The Buddha, the Blessed One, criticized them…pe… ‘How can you, foolish men, wear unmeasured kaṇḍuppaṭicchādis!’
Đức Phật, Thế Tôn quở trách…pe… Này những kẻ rỗng tuếch kia, làm sao mà các ông lại mặc y che ghẻ lở không đúng kích thước được!
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘This, foolish men, is not for the conviction of the unconvinced…pe… And this is how, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này những kẻ rỗng tuếch kia, điều này không đem lại niềm tin cho những người chưa có niềm tin…pe… Này các tỳ khưu, các ông hãy đọc giới điều này như sau –
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā.
Kārayamānena means making or having it made.
Kārayamānena nghĩa là tự may hoặc sai người khác may.
Pamāṇikā kāretabbā.
It must be made according to measure.
Y phải được may đúng kích thước.
Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso catasso vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ dve vidatthiyo.
And this is the measure: four spans in length, by the Sugata-span; two spans in width.
Đây là kích thước: chiều dài bốn gang tay theo gang tay của Đức Phật (Sugata), chiều rộng hai gang tay.
Taṃ atikkāmetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ.
If one makes or has it made exceeding that, there is a dukkata at the commencement of the work.
Nếu tự may hoặc sai người khác may vượt quá kích thước đó, thì phạm tội dukkaṭa trong quá trình thực hiện.
Paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
Upon acquisition, it must be cut down to size, and the pācittiya declared.
Khi nhận được, y phải được cắt bỏ và sám hối tội pācittiya.
540. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
540. If one completes what one oneself began, there is an offense of pācittiya.
540. Tự mình bắt đầu may và tự mình hoàn tất, phạm tội pācittiya.
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one has others complete what one oneself began, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu may và sai người khác hoàn tất, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes what others began, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu may và tự mình hoàn tất, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one has others complete what others began, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu may và sai người khác hoàn tất, phạm tội pācittiya.
542. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
542. At one time the Buddha, the Blessed One, was dwelling at Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s Monastery.
542. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn đang trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena bhagavatā bhikkhūnaṃ vassikasāṭikā anuññātā hoti.
At that time, a rain-cloak (vassikasāṭikā) had been permitted by the Blessed One for the bhikkhus.
Vào thời đó, Đức Thế Tôn đã cho phép các tỳ khưu dùng y tắm mưa.
Chabbaggiyā bhikkhū – ‘‘bhagavatā vassikasāṭikā anuññātā’’ti appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhārenti.
The group-of-six bhikkhus, thinking: “A rain-cloak has been permitted by the Blessed One,” wore unmeasured rain-cloaks.
Nhóm sáu vị tỳ khưu – “Đức Thế Tôn đã cho phép y tắm mưa” – liền mặc y tắm mưa không đúng kích thước.
Puratopi pacchatopi ākaḍḍhantā āhiṇḍanti.
They went about dragging them in front and behind.
Họ đi lại, kéo y ra phía trước và phía sau.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhārethāti?
Those bhikkhus who were of few wishes…pe… they complained, murmured, and criticized: ‘How can the group-of-six bhikkhus wear unmeasured rain-cloaks?’…pe… ‘Is it true, bhikkhus, that you wear unmeasured rain-cloaks?’
Những vị tỳ khưu có ít dục…pe… họ than phiền, bực tức, chỉ trích – “Làm sao mà nhóm sáu vị tỳ khưu lại mặc y tắm mưa không đúng kích thước được?”…pe… Này các tỳ khưu, có thật là các ông mặc y tắm mưa không đúng kích thước không?
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
‘It is true, Blessed One.’
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, appamāṇikāyo vassikasāṭikāyo dhāressatha!
The Buddha, the Blessed One, criticized them…pe… ‘How can you, foolish men, wear unmeasured rain-cloaks!’
Đức Phật, Thế Tôn quở trách…pe… Này những kẻ rỗng tuếch kia, làm sao mà các ông lại mặc y tắm mưa không đúng kích thước được!
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘This, foolish men, is not for the conviction of the unconvinced…pe… And this is how, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này những kẻ rỗng tuếch kia, điều này không đem lại niềm tin cho những người chưa có niềm tin…pe… Này các tỳ khưu, các ông hãy đọc giới điều này như sau –
Kārayamānenāti karonto vā kārāpento vā.
Kārayamānena means making or having it made.
Kārayamānena nghĩa là tự may hoặc sai người khác may.
Pamāṇikā kāretabbā.
It must be made according to measure.
Y phải được may đúng kích thước.
Tatridaṃ pamāṇaṃ – dīghaso cha vidatthiyo, sugatavidatthiyā; tiriyaṃ aḍḍhateyyā.
And this is the measure: six spans in length, by the Sugata-span; two-and-a-half in width.
Đây là kích thước: chiều dài sáu gang tay theo gang tay của Đức Phật (Sugata), chiều rộng hai gang tay rưỡi.
Taṃ atikkāmetvā karoti vā kārāpeti vā, payoge dukkaṭaṃ.
If one makes or has it made exceeding that, there is a dukkata at the commencement of the work.
Nếu tự may hoặc sai người khác may vượt quá kích thước đó, thì phạm tội dukkaṭa trong quá trình thực hiện.
Paṭilābhena chinditvā pācittiyaṃ desetabbaṃ.
Upon acquisition, it must be cut down to size, and the pācittiya declared.
Khi nhận được, y phải được cắt bỏ và sám hối tội pācittiya.
545. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
545. If one completes what one oneself began, there is an offense of pācittiya.
545. Tự mình bắt đầu may và tự mình hoàn tất, phạm tội pācittiya.
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one has others complete what one oneself began, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu may và sai người khác hoàn tất, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes what others began, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu may và tự mình hoàn tất, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one has others complete what others began, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu may và sai người khác hoàn tất, phạm tội pācittiya.
547. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
547. At one time the Buddha, the Blessed One, was dwelling at Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s Monastery.
547. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn đang trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena āyasmā nando bhagavato mātucchāputto abhirūpo hoti dassanīyo pāsādiko caturaṅgulomako bhagavatā* .
At that time, Venerable Nanda, the Blessed One’s maternal half-brother, was handsome, delightful to behold, appealing, and four fingers shorter than the Blessed One.
Vào thời đó, Tôn giả Nanda, con của dì Đức Phật, là người có hình dáng đẹp đẽ, đáng chiêm ngưỡng, dễ thương, và thấp hơn Đức Phật bốn ngón tay.
So sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāreti.
He wore a robe the size of the Sugata’s robe.
Ngài mặc y có kích thước bằng y của Đức Phật (Sugata).
Addasaṃsu kho therā bhikkhū āyasmantaṃ nandaṃ dūratova āgacchantaṃ.
The elder bhikkhus saw Venerable Nanda approaching from afar.
Các vị tỳ khưu trưởng lão đã thấy Tôn giả Nanda đang đi đến từ xa.
Disvāna – ‘‘bhagavā āgacchatī’’ti āsanā vuṭṭhahanti.
Seeing him, they stood up from their seats, thinking: ‘The Blessed One is coming.’
Sau khi thấy, họ đứng dậy khỏi chỗ ngồi, nghĩ rằng “Đức Thế Tôn đang đến.”
Te upagate jānitvā* ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma āyasmā nando sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāressatī’’ti…pe… saccaṃ kira tvaṃ, nanda, sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāresīti?
When they realized he had approached, they complained, murmured, and criticized: ‘How can Venerable Nanda wear a robe the size of the Sugata’s robe?’…pe… ‘Is it true, Nanda, that you wear a robe the size of the Sugata’s robe?’
Khi nhận ra đó là Tôn giả Nanda, họ than phiền, bực tức, chỉ trích – “Làm sao mà Tôn giả Nanda lại mặc y có kích thước bằng y của Đức Phật được!”…pe… Này Nanda, có thật là ông mặc y có kích thước bằng y của Đức Phật không?
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
‘It is true, Blessed One.’
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, nanda, sugatacīvarappamāṇaṃ cīvaraṃ dhāressasi!
The Buddha, the Blessed One, criticized him…pe… ‘How can you, Nanda, wear a robe the size of the Sugata’s robe!’
Đức Phật, Thế Tôn quở trách…pe… Này Nanda, làm sao mà ông lại mặc y có kích thước bằng y của Đức Phật được!
Netaṃ, nanda, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘This, Nanda, is not for the conviction of the unconvinced…pe… And this is how, bhikkhus, you should recite this training rule:
Này Nanda, điều này không đem lại niềm tin cho những người chưa có niềm tin…pe… Này các tỳ khưu, các ông hãy đọc giới điều này như sau –
550. Attanā vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
550. If one completes what one has started oneself, there is an offense of pācittiya.
550. Tự mình bắt đầu nhưng tự mình hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Attanā vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes what one has started oneself through others, there is an offense of pācittiya.
Tự mình bắt đầu nhưng để người khác hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ attanā pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes what others have started oneself, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu nhưng tự mình hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Parehi vippakataṃ parehi pariyosāpeti, āpatti pācittiyassa.
If one completes what others have started through others, there is an offense of pācittiya.
Người khác bắt đầu và người khác hoàn thành, phạm tội pācittiya.
Uddiṭṭhā kho, āyasmanto, dvenavuti pācittiyā dhammā.
Venerables, these ninety-two pācittiya training rules have been recited.
Này các Tôn giả, chín mươi hai giới pācittiya đã được tụng đọc.
Tatthāyasmante pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’?
I ask the Venerables concerning them: “Are you pure in this regard?”
Trong đó tôi hỏi các Tôn giả – “Các vị có thanh tịnh không?”
Dutiyampi pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’?
A second time I ask: “Are you pure in this regard?”
Lần thứ hai tôi hỏi – “Các vị có thanh tịnh không?”
Tatiyampi pucchāmi – ‘‘kaccittha parisuddhā’’?
A third time I ask: “Are you pure in this regard?”
Lần thứ ba tôi hỏi – “Các vị có thanh tịnh không?”
Parisuddhetthāyasmanto, tasmā tuṇhī, evametaṃ dhārayāmīti.
The Venerables are pure in this regard, therefore silence prevails. Thus I hold it.
Này các Tôn giả, các vị thanh tịnh, vì vậy hãy im lặng, tôi sẽ ghi nhớ như vậy.
552. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
At one time the Buddha, the Blessed One, was staying in Sāvatthī, at Jetavana, in Anāthapiṇḍika’s monastery.
552. Vào thời đó, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena aññatarā bhikkhunī sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā paṭikkamanakāle aññataraṃ bhikkhuṃ passitvā etadavoca – ‘‘handāyya, bhikkhaṃ paṭiggaṇhā’’ti.
Now at that time, a certain bhikkhunī, having wandered for alms in Sāvatthī, upon returning, saw a certain bhikkhu and said to him, “Here, venerable sir, receive alms.”
Vào thời đó, một Tỳ-khưu-ni nọ sau khi khất thực ở Sāvatthī, vào lúc trở về, thấy một Tỳ-khưu nọ liền nói: “Thưa Tôn giả, xin hãy nhận thức ăn.”
‘‘Suṭṭhu, bhaginī’’ti sabbeva aggahesi.
“Very well, sister,” he replied and took all of it.
“Được thôi, Tỷ-muội,” vị ấy liền nhận hết.
Sā upakaṭṭhe kāle nāsakkhi piṇḍāya carituṃ, chinnabhattā ahosi.
As the time for alms-round approached, she was unable to wander for alms and was without food.
Đến lúc gần đến giờ thọ thực, vị ấy không thể khất thực được, và bị mất bữa ăn.
Atha kho sā bhikkhunī dutiyampi divasaṃ…pe… tatiyampi divasaṃ sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā paṭikkamanakāle taṃ bhikkhuṃ passitvā etadavoca – ‘‘handāyya, bhikkhaṃ paṭiggaṇhā’’ti.
Then that bhikkhunī, a second day…a third day, having wandered for alms in Sāvatthī, upon returning, saw that bhikkhu and said to him, “Here, venerable sir, receive alms.”
Sau đó, Tỳ-khưu-ni ấy, vào ngày thứ hai… (cũng vậy)… vào ngày thứ ba, sau khi khất thực ở Sāvatthī, vào lúc trở về, thấy vị Tỳ-khưu ấy liền nói: “Thưa Tôn giả, xin hãy nhận thức ăn.”
‘‘Suṭṭhu, bhaginī’’ti sabbeva aggahesi.
“Very well, sister,” he replied and took all of it.
“Được thôi, Tỷ-muội,” vị ấy liền nhận hết.
Sā upakaṭṭhe kāle nāsakkhi piṇḍāya carituṃ, chinnabhattā ahosi.
As the time for alms-round approached, she was unable to wander for alms and was without food.
Đến lúc gần đến giờ thọ thực, vị ấy không thể khất thực được, và bị mất bữa ăn.
Atha kho sā bhikkhunī catutthe divase rathikāya pavedhentī gacchati.
Then that bhikkhunī, on the fourth day, was walking along the road, trembling.
Sau đó, vào ngày thứ tư, Tỳ-khưu-ni ấy đi trên đường phố mà run rẩy.
Seṭṭhi gahapati rathena paṭipathaṃ āgacchanto taṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘apehāyye’’ti.
A wealthy householder, coming in a chariot from the opposite direction, said to that bhikkhunī, “Move aside, venerable lady!”
Trưởng giả gia chủ đang đi xe ngược chiều, thấy Tỳ-khưu-ni ấy liền nói: “Này Tôn giả ni, hãy tránh ra!”
Sā vokkamantī tattheva paripati.
As she moved aside, she fell right there.
Vị ấy tránh sang một bên và ngã ngay tại đó.
Seṭṭhi gahapati taṃ bhikkhuniṃ khamāpesi – ‘‘khamāhāyye, mayāsi pātitā’’ti.
The wealthy householder apologized to that bhikkhunī, “Forgive me, venerable lady, I made you fall.”
Trưởng giả gia chủ xin lỗi Tỳ-khưu-ni ấy: “Này Tôn giả ni, xin hãy tha thứ, tôi đã làm Tôn giả ni ngã.”
‘‘Nāhaṃ, gahapati, tayā pātitā.
“Householder, I was not made to fall by you.
“Này gia chủ, tôi không phải bị ông làm ngã.
Apica, ahameva dubbalā’’ti.
Rather, I am simply weak.”
Hơn nữa, chính tôi yếu ớt.”
‘‘Kissa pana tvaṃ, ayye, dubbalā’’ti?
“But why are you weak, venerable lady?”
“Thưa Tôn giả ni, tại sao Tôn giả ni lại yếu ớt?”
Atha kho sā bhikkhunī seṭṭhissa gahapatissa etamatthaṃ ārocesi.
Then that bhikkhunī informed the wealthy householder of the matter.
Sau đó, Tỳ-khưu-ni ấy kể sự việc này cho trưởng giả gia chủ.
Seṭṭhi gahapati taṃ bhikkhuniṃ gharaṃ netvā bhojetvā ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhadantā bhikkhuniyā hatthato āmisaṃ paṭiggahessanti!
The wealthy householder, having taken that bhikkhunī to his house and fed her, complained, criticized, and expressed his disgust: “How can the venerable bhikkhus receive food from the hand of a bhikkhunī!
Trưởng giả gia chủ đưa Tỳ-khưu-ni ấy về nhà, cúng dường thức ăn, rồi than phiền, chỉ trích, lên án: “Sao các Tôn giả Tỳ-khưu lại có thể nhận thức ăn từ tay Tỳ-khưu-ni được chứ!
Kicchalābho mātugāmo’’ti!
Womenfolk are difficult to obtain requisites for!”
Phụ nữ khó có được lợi lộc!”
Assosuṃ kho bhikkhū tassa seṭṭhissa gahapatissa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa.
Now bhikkhus heard that wealthy householder complaining, criticizing, and expressing his disgust.
Các Tỳ-khưu nghe trưởng giả gia chủ than phiền, chỉ trích, lên án.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu bhikkhuniyā hatthato āmisaṃ paṭiggahessatī’’ti …pe… saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, bhikkhuniyā hatthato āmisaṃ paṭiggahesīti?
Those bhikkhus who were of few wishes…they complained, criticized, and expressed their disgust: “How can a bhikkhu receive food from the hand of a bhikkhunī!” …Then the Blessed One asked that bhikkhu: “Is it true, as rumored, that you, bhikkhu, received food from the hand of a bhikkhunī?”
Những Tỳ-khưu có ít dục vọng… (cũng vậy)… họ than phiền, chỉ trích, lên án: “Sao Tỳ-khưu lại có thể nhận thức ăn từ tay Tỳ-khưu-ni được chứ!” … (cũng vậy)… “Này Tỳ-khưu, có thật là ông đã nhận thức ăn từ tay Tỳ-khưu-ni không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
“It is true, Blessed One.”
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
‘‘Ñātikā te, bhikkhu, aññātikā’’ti?
“Is she your relative, bhikkhu, or not a relative?”
“Này Tỳ-khưu, vị ấy là thân quyến của ông hay không phải thân quyến?”
‘‘Aññātikā, bhagavā’’ti.
“She is not a relative, Blessed One.”
“Bạch Thế Tôn, không phải thân quyến.”
‘‘Aññātako, moghapurisa, aññātikāya na jānāti patirūpaṃ vā appatirūpaṃ vā santaṃ vā asantaṃ vā.
“A stranger, foolish man, does not know whether it is suitable or unsuitable, proper or improper, from a bhikkhunī who is not a relative.
“Này kẻ si mê, người không phải thân quyến không biết được điều thích hợp hay không thích hợp, điều tốt hay không tốt từ người không phải thân quyến.
Kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, aññātikāya bhikkhuniyā hatthato āmisaṃ paṭiggahessasi!
How can you, foolish man, receive food from the hand of a bhikkhunī who is not a relative!
Sao ông, kẻ si mê, lại có thể nhận thức ăn từ tay Tỳ-khưu-ni không phải thân quyến được chứ!
Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, foolish man, is not for the appeasement of the unconfident…And this, bhikkhus, is how you should recite this training rule:
Này các Tỳ-khưu, điều này không phải để làm cho những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin… (cũng vậy)… Và này các Tỳ-khưu, các ông hãy tụng đọc giới học này như sau –
Bhojanīyaṃ nāma pañca bhojanāni – odano, kummāso, sattu, maccho, maṃsaṃ.
Bhojanīyaṃ (soft food) means the five staple foods: rice, gruel, flour-meal, fish, and meat.
Bhojanīyaṃ có nghĩa là năm loại thực phẩm – cơm, cháo đặc, bột rang, cá, thịt.
‘‘Khādissāmi bhuñjissāmī’’ti paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa.
If one receives thinking, “I will eat, I will consume,” there is an offense of dukkaṭa.
Nhận với ý định “Tôi sẽ ăn, tôi sẽ thọ dụng,” phạm tội dukkaṭa.
Ajjhohāre ajjhohāre āpatti pāṭidesanīyassa.
For each mouthful consumed, there is an offense of pāṭidesanīya.
Mỗi khi nuốt một miếng, phạm tội pāṭidesanīya.
555. Aññātikāya aññātikasaññī antaragharaṃ paviṭṭhāya hatthato khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādati vā bhuñjati vā, āpatti pāṭidesanīyassa.
555. If, from a bhikkhunī who is not a relative, recognizing her as not a relative, having entered a house, one receives solid food or soft food with one’s own hand and eats or consumes it, there is an offense of pāṭidesanīya.
Đối với Tỳ-khưu-ni không phải thân quyến, nghĩ là không phải thân quyến, sau khi đã vào nhà trong, tự tay nhận đồ ăn hoặc thức uống rồi ăn hoặc thọ dụng, phạm tội pāṭidesanīya.
Aññātikāya vematiko antaragharaṃ paviṭṭhāya hatthato khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādati vā bhuñjati vā, āpatti pāṭidesanīyassa.
If, from a bhikkhunī who is not a relative, being in doubt, having entered a house, one receives solid food or soft food with one’s own hand and eats or consumes it, there is an offense of pāṭidesanīya.
Đối với Tỳ-khưu-ni không phải thân quyến, còn hoài nghi, sau khi đã vào nhà trong, tự tay nhận đồ ăn hoặc thức uống rồi ăn hoặc thọ dụng, phạm tội pāṭidesanīya.
Aññātikāya ñātikasaññī antaragharaṃ paviṭṭhāya hatthato khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādati vā bhuñjati vā, āpatti pāṭidesanīyassa.
If, from a bhikkhunī who is not a relative, recognizing her as a relative, having entered a house, one receives solid food or soft food with one’s own hand and eats or consumes it, there is an offense of pāṭidesanīya.
Đối với Tỳ-khưu-ni không phải thân quyến, nghĩ là thân quyến, sau khi đã vào nhà trong, tự tay nhận đồ ăn hoặc thức uống rồi ăn hoặc thọ dụng, phạm tội pāṭidesanīya.
Yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāya paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa.
If one receives food permissible for a limited time, for seven days, or for life, for the purpose of eating, there is an offense of dukkaṭa.
Nhận yāmakālika, sattāhakālika, yāvajīvika với mục đích làm thức ăn, phạm tội dukkaṭa.
Ajjhohāre ajjhohāre āpatti dukkaṭassa.
For each mouthful consumed, there is an offense of dukkaṭa.
Mỗi khi nuốt một miếng, phạm tội dukkaṭa.
Ekatoupasampannāya hatthato khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā – ‘‘khādissāmi bhuñjissāmī’’ti paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa.
If one receives solid food or soft food from the hand of a bhikkhunī ordained in one Sangha, thinking, “I will eat, I will consume,” there is an offense of dukkaṭa.
Nhận đồ ăn hoặc thức uống từ tay người đã thọ giới một bên – với ý định “Tôi sẽ ăn, tôi sẽ thọ dụng,” phạm tội dukkaṭa.
Ajjhohāre ajjhohāre āpatti dukkaṭassa.
For each mouthful consumed, there is an offense of dukkaṭa.
Mỗi khi nuốt một miếng, phạm tội dukkaṭa.
Ñātikāya aññātikasaññī, āpatti dukkaṭassa.
If, from a bhikkhunī who is a relative, one recognizes her as not a relative, there is an offense of dukkaṭa.
Đối với Tỳ-khưu-ni thân quyến, nghĩ là không phải thân quyến, phạm tội dukkaṭa.
Ñātikāya vematiko, āpatti dukkaṭassa.
If, from a bhikkhunī who is a relative, one is in doubt, there is an offense of dukkaṭa.
Đối với Tỳ-khưu-ni thân quyến, còn hoài nghi, phạm tội dukkaṭa.
Ñātikāya ñātikasaññī, anāpatti.
If, from a bhikkhunī who is a relative, one recognizes her as a relative, there is no offense.
Đối với Tỳ-khưu-ni thân quyến, nghĩ là thân quyến, không phạm.
556. Anāpatti ñātikāya, dāpeti na deti, upanikkhipitvā deti antarārāme, bhikkhunupassaye, titthiyaseyyāya, paṭikkamane, gāmato nīharitvā deti, yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ ‘‘sati paccaye paribhuñjā’’ti deti, sikkhamānāya, sāmaṇeriyā, ummattakassa, ādikammikassāti.
No offense if (given) to a relative bhikkhuni, if one causes to be given but does not give by oneself, having placed it nearby, if one gives it within the monastery, in a bhikkhuni’s dwelling, in the dwelling of sectarians, in a resting place, if one carries it out from the village and gives it, if one gives a yāmakālika, sattāhakālika, or yāvajīvika food item, saying, “consume if there is a need,” if (given) to a sikkhamānā, to a sāmaṇerī, to an insane person, or to the first offender.
Không phạm khi là bà con; sai người khác dâng cúng nhưng tự mình không dâng cúng; đặt gần rồi dâng cúng trong nội tự; trong tịnh xá của tỳ-khưu-ni; trong nơi ở của ngoại đạo; trong nơi dừng chân ở làng; mang ra khỏi làng rồi dâng cúng; dâng cúng vật dụng thời hạn, vật dụng bảy ngày, vật dụng trọn đời với lời rằng: “Khi có duyên thì hãy dùng”; đối với học giới nữ; đối với Sa-di-ni; đối với người điên; đối với người phạm đầu tiên.
557. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe.
At one time the Buddha, the Fortunate One, was staying in Rājagaha, in the Bamboo Grove, at the Squirrels’ Feeding Ground.
Vào lúc bấy giờ, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Rājagaha, trong khu rừng Trúc, tại chỗ cho sóc ăn.
Tena kho pana samayena bhikkhū kulesu nimantitā bhuñjanti.
Now at that time, bhikkhus were invited to families and were eating.
Và vào lúc bấy giờ, các tỳ-khưu được mời đến các gia đình để thọ thực.
Chabbaggiyā bhikkhuniyo chabbaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ vosāsantiyo ṭhitā honti – ‘‘idha sūpaṃ detha, idha odanaṃ dethā’’ti.
The group-of-six bhikkhunis were standing and giving directions to the group-of-six bhikkhus, saying, “Give curry here, give rice here.”
Các tỳ-khưu-ni nhóm sáu người đứng chỉ dẫn cho các tỳ-khưu nhóm sáu người rằng: “Hãy dâng cúng món canh ở đây, hãy dâng cúng cơm ở đây.”
Chabbaggiyā bhikkhū yāvadatthaṃ bhuñjanti.
The group-of-six bhikkhus ate as much as they wanted.
Các tỳ-khưu nhóm sáu người thọ thực thỏa thích.
Aññe bhikkhū na cittarūpaṃ bhuñjanti.
Other bhikkhus did not get to eat as they wished.
Các tỳ-khưu khác không được thọ thực như ý muốn.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū bhikkhuniyo vosāsantiyo na nivāressantī’’ti…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, bhikkhuniyo vosāsantiyo na nivārethāti?
Those bhikkhus who were of few desires…they complained, grumbled, and criticized, “How can the group-of-six bhikkhus not restrain the bhikkhunis who are giving directions?… Is it true, bhikkhus, that you did not restrain the bhikkhunis who were giving directions?”
Những tỳ-khưu có ít dục vọng…pe… họ phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Tại sao các tỳ-khưu nhóm sáu người lại không ngăn cản các tỳ-khưu-ni đang chỉ dẫn chứ?”…pe… “Này các tỳ-khưu, có thật là các thầy không ngăn cản các tỳ-khưu-ni đang chỉ dẫn không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
“It is true, Fortunate One.”
“Thật vậy, bạch Thế Tôn.”
Vigarahi buddho bhagavā …pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, bhikkhuniyo vosāsantiyo na nivāressatha!
The Buddha, the Fortunate One, rebuked them… “How can you, foolish men, not restrain bhikkhunis who are giving directions!
Đức Phật, Thế Tôn, quở trách…pe… “Này những kẻ trống rỗng, tại sao các thầy lại không ngăn cản các tỳ-khưu-ni đang chỉ dẫn chứ?”
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
This, foolish men, is not for the appeasement of the unappeased… And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
“Này những kẻ trống rỗng, điều này không đem lại sự hoan hỷ cho những người chưa hoan hỷ…pe… Này các tỳ-khưu, các thầy hãy đọc tụng giới học này như sau –
Tehi bhikkhūhi sā bhikkhunī apasādetabbā – ‘‘apasakka tāva, bhagini, yāva bhikkhū bhuñjantī’’ti.
That bhikkhuni should be dismissed by those bhikkhus: “Move aside for a moment, sister, until the bhikkhus have eaten.”
Tỳ-khưu-ni đó phải bị các tỳ-khưu đó xua đuổi: “Này chị, hãy tránh ra một lát, cho đến khi các tỳ-khưu thọ thực xong.”
Ekassa cepi* bhikkhuno anapasādito* – ‘‘khādissāmi bhuñjissāmī’’ti paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa.
If she is not dismissed by even one bhikkhu, and she receives food, thinking, “I will eat, I will consume,” there is an offense of dukkaṭa.
Nếu tỳ-khưu-ni đó không bị xua đuổi bởi dù chỉ một tỳ-khưu, mà nhận lấy (thức ăn) với ý nghĩ “Tôi sẽ ăn, tôi sẽ dùng”, thì phạm tội Dukkaṭa.
Ajjhohāre ajjhohāre āpatti pāṭidesanīyassa.
For each mouthful swallowed, there is an offense of pāṭidesanīya.
Mỗi lần nuốt vào, phạm tội Pāṭidesanīya.
560. Upasampannāya upasampannasaññī vosāsantiyā na nivāreti, āpatti pāṭidesanīyassa.
If, to a fully ordained bhikkhuni, with the perception of her being fully ordained, one does not restrain her when she is giving directions, there is an offense of pāṭidesanīya.
Khi một tỳ-khưu-ni đã thọ Cụ túc giới đang chỉ dẫn, và (vị tỳ-khưu) biết là đã thọ Cụ túc giới, mà không ngăn cản, thì phạm tội Pāṭidesanīya.
Upasampannāya vematiko vosāsantiyā na nivāreti, āpatti pāṭidesanīyassa.
If, to a fully ordained bhikkhuni, with doubt, one does not restrain her when she is giving directions, there is an offense of pāṭidesanīya.
Khi một tỳ-khưu-ni đã thọ Cụ túc giới đang chỉ dẫn, và (vị tỳ-khưu) hoài nghi, mà không ngăn cản, thì phạm tội Pāṭidesanīya.
Upasampannāya anupasampannasaññī vosāsantiyā na nivāreti, āpatti pāṭidesanīyassa.
If, to a fully ordained bhikkhuni, with the perception of her not being fully ordained, one does not restrain her when she is giving directions, there is an offense of pāṭidesanīya.
Khi một tỳ-khưu-ni đã thọ Cụ túc giới đang chỉ dẫn, và (vị tỳ-khưu) biết là chưa thọ Cụ túc giới, mà không ngăn cản, thì phạm tội Pāṭidesanīya.
Ekatoupasampannāya vosāsantiyā na nivāreti, āpatti dukkaṭassa.
If, to a bhikkhuni ordained in one Saṅgha, one does not restrain her when she is giving directions, there is an offense of dukkaṭa.
Khi một tỳ-khưu-ni đã thọ Cụ túc giới một phần đang chỉ dẫn mà không ngăn cản, thì phạm tội Dukkaṭa.
Anupasampannāya upasampannasaññī, āpatti dukkaṭassa.
If, to one not fully ordained, with the perception of her being fully ordained, there is an offense of dukkaṭa.
Khi một tỳ-khưu-ni chưa thọ Cụ túc giới, và (vị tỳ-khưu) biết là đã thọ Cụ túc giới, thì phạm tội Dukkaṭa.
Anupasampannāya vematiko, āpatti dukkaṭassa.
If, to one not fully ordained, with doubt, there is an offense of dukkaṭa.
Khi một tỳ-khưu-ni chưa thọ Cụ túc giới, và (vị tỳ-khưu) hoài nghi, thì phạm tội Dukkaṭa.
Anupasampannāya anupasampannasaññī, anāpatti.
If, to one not fully ordained, with the perception of her not being fully ordained, there is no offense.
Khi một tỳ-khưu-ni chưa thọ Cụ túc giới, và (vị tỳ-khưu) biết là chưa thọ Cụ túc giới, thì không phạm tội.
562. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
At one time the Buddha, the Fortunate One, was staying in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery.
Vào lúc bấy giờ, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ aññataraṃ kulaṃ ubhatopasannaṃ hoti.
Now at that time, a certain family in Sāvatthī was devoted to both (the Bhikkhu Saṅgha and the Bhikkhuni Saṅgha).
Và vào lúc bấy giờ, tại Sāvatthī, có một gia đình nọ có niềm tin vào cả hai Tăng đoàn.
Saddhāya vaḍḍhati, bhogena hāyati, yaṃ tasmiṃ kule uppajjati purebhattaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā taṃ sabbaṃ bhikkhūnaṃ vissajjetvā appekadā anasitā acchanti.
They prospered in faith but declined in wealth, and whatever solid food or soft food arose in that family before the meal, they gave all of it to the bhikkhus, and sometimes they remained without eating.
Họ tăng trưởng về đức tin nhưng suy giảm về tài sản, bất cứ món ăn vặt hay món ăn chính nào được phát sinh trong gia đình đó trước bữa ăn, họ đều dâng cúng hết cho các tỳ-khưu, và đôi khi họ phải nhịn đói.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā na mattaṃ jānitvā paṭiggahessanti!
People complained, grumbled, and criticized, “How can these Sakyan recluses accept without knowing the proper measure!
Người dân phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Tại sao các Sa-môn Thích tử lại không biết chừng mực mà thọ nhận chứ?
Ime imesaṃ datvā appekadā anasitā acchantī’’ti!!
These people, having given to them, sometimes remain without eating!”
Những người này đã dâng cúng cho các vị ấy, và đôi khi họ phải nhịn đói!”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard those people complaining, grumbling, and criticizing.
Các tỳ-khưu đã nghe những lời phàn nàn, khó chịu, chỉ trích của những người dân đó.
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
Then those bhikkhus reported this matter to the Fortunate One.
Sau đó, các tỳ-khưu đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yaṃ kulaṃ saddhāya vaḍḍhati, bhogena hāyati evarūpassa kulassa ñattidutiyena kammena sekkhasammutiṃ dātuṃ.
Then the Fortunate One, on account of this matter, on account of this incident, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus, “I allow, bhikkhus, that for a family that prospers in faith but declines in wealth, permission for a sekkha family may be given by an act with a ñatti as the second component.
Sau đó, Đức Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp rồi gọi các tỳ-khưu: “Này các tỳ-khưu, Ta cho phép trao sự chấp thuận cho người học (sekkhasammuti) cho một gia đình như vậy, tức là gia đình tăng trưởng về đức tin nhưng suy giảm về tài sản, bằng yết-ma nhị bạch.”
Evañca pana, bhikkhave, dātabbā.
And thus, bhikkhus, it should be given.
“Và này các tỳ-khưu, phải trao như sau.
Byattena bhikkhunā paṭibalena saṅgho ñāpetabbo –
A competent and able bhikkhu should inform the Saṅgha thus:
Một tỳ-khưu có khả năng, có tài năng, phải thông báo cho Tăng đoàn –
‘‘Suṇātu me, bhante, saṅgho.
“May the Saṅgha, venerable sirs, listen to me.
“Bạch chư Tăng, xin Tăng đoàn lắng nghe con.
Itthannāmaṃ kulaṃ saddhāya vaḍḍhati, bhogena hāyati.
The family named so-and-so prospers in faith but declines in wealth.
Gia đình tên là ‘Itthannāma’ tăng trưởng về đức tin nhưng suy giảm về tài sản.
Saṅgho itthannāmassa kulassa sekkhasammutiṃ deti.
The Saṅgha grants the permission of a sekkha family to the family named so-and-so.
Tăng đoàn trao sự chấp thuận cho người học cho gia đình tên là ‘Itthannāma’.
Yassāyasmato khamati itthannāmassa kulassa sekkhasammutiyā dānaṃ, so tuṇhassa; yassa nakkhamati, so bhāseyya.
If granting the permission of a sekkha family to the family named so-and-so is acceptable to the venerable one, he should remain silent; if it is not acceptable, he should speak.”
Vị Tôn giả nào chấp thuận việc trao sự chấp thuận cho người học cho gia đình tên là ‘Itthannāma’, xin hãy im lặng; vị nào không chấp thuận, xin hãy nói ra.”
564. Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ ussavo hoti.
Now at that time, there was a festival in Sāvatthī.
Vào lúc bấy giờ, tại Sāvatthī có một lễ hội.
Manussā bhikkhū nimantetvā bhojenti.
People invited bhikkhus and offered them meals.
Người dân mời các tỳ-khưu đến thọ thực.
Tampi kho kulaṃ bhikkhū nimantesi.
That family also invited bhikkhus.
Gia đình đó cũng mời các tỳ-khưu.
Bhikkhū kukkuccāyantā nādhivāsenti – ‘‘paṭikkhittaṃ bhagavatā sekkhasammatesu kulesu khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādituṃ bhuñjitu’’nti.
The bhikkhus, feeling remorse, did not accept, thinking, “It has been forbidden by the Fortunate One to receive solid food or soft food with one’s own hand and eat or consume it in sekkha families.”
Các tỳ-khưu do lo sợ hối hận nên không chấp nhận: “Đức Thế Tôn đã cấm tự tay nhận lấy món ăn vặt hay món ăn chính trong các gia đình đã được chấp thuận là người học rồi ăn hay dùng.”
Te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kiṃ nu kho nāma amhākaṃ jīvitena yaṃ ayyā amhākaṃ na paṭiggaṇhantī’’ti!
They complained, grumbled, and criticized, saying, "What indeed is the purpose of our life if the Venerables do not accept from us?"
Họ than phiền, bực tức, chỉ trích: “Đời sống của chúng ta còn ích gì nếu các Tôn giả không nhận của chúng ta?”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
Now the bhikkhus heard those people complaining, grumbling, and criticizing.
Quả thật, các Tỳ-khưu đã nghe những người ấy than phiền, bực tức, chỉ trích.
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
Then those bhikkhus reported this matter to the Blessed One.
Rồi các Tỳ-khưu ấy đã báo cáo sự việc này lên Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, nimantitena sekkhasammatesu kulesu khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādituṃ bhuñjituṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus, saying, "Bhikkhus, I allow that one who has been invited may personally receive and eat or consume edibles or foods in families designated as 'Sekkhasammata'."
Rồi Đức Thế Tôn, nhân duyên ấy, nhân sự việc ấy, đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép một Tỳ-khưu được thọ nhận và ăn, uống đồ ăn hoặc đồ uống bằng tay trong những gia đình được chấp thuận là ‘sekkha’ (người đang học đạo) khi đã được thỉnh mời.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Và này các Tỳ-khưu, các ông hãy đọc tụng giới học này như sau:
565. Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu tassa kulassa kulūpako hoti.
565. At that time, a certain bhikkhu was a regular visitor to that family.
565. Lúc bấy giờ, một Tỳ-khưu là người thân cận của gia đình ấy.
Atha kho so bhikkhu pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena taṃ kulaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then, that bhikkhu, having dressed in the morning, took his bowl and robe, and approached that family; having approached, he sat down on the seat provided.
Rồi vị Tỳ-khưu ấy, vào buổi sáng, đắp y, mang bát và y, đi đến gia đình ấy; sau khi đến, vị ấy ngồi xuống chỗ đã được sắp đặt.
Tena kho pana samayena so bhikkhu gilāno hoti.
At that time, that bhikkhu was ill.
Lúc bấy giờ, vị Tỳ-khưu ấy bị bệnh.
Atha kho te manussā taṃ bhikkhuṃ etadavocuṃ – ‘‘bhuñjatha, bhante’’ti.
Then those people said to that bhikkhu, "Please eat, Venerable Sir."
Rồi những người ấy nói với vị Tỳ-khưu ấy: “Bạch Đại đức, xin dùng bữa.”
Atha kho so bhikkhu – ‘‘bhagavatā paṭikkhittaṃ animantitena sekkhasammatesu kulesu khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādituṃ bhuñjitu’’nti kukkuccāyanto na paṭiggahesi; nāsakkhi piṇḍāya carituṃ; chinnabhatto ahosi.
Then that bhikkhu, feeling compunction — "The Blessed One has prohibited a bhikkhu who has not been invited from personally receiving and eating or consuming edibles or foods in families designated as 'Sekkhasammata'" — did not accept it; he was unable to go on almsround; his meal was cut off.
Rồi vị Tỳ-khưu ấy, vì lo sợ rằng “Đức Thế Tôn đã cấm không cho thọ nhận và ăn, uống đồ ăn hoặc đồ uống bằng tay trong những gia đình được chấp thuận là ‘sekkha’ khi chưa được thỉnh mời”, nên đã không thọ nhận; vị ấy không thể đi khất thực; vị ấy đã bị mất bữa ăn.
Atha kho so bhikkhu ārāmaṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi.
Then that bhikkhu went to the monastery and reported this matter to the bhikkhus.
Rồi vị Tỳ-khưu ấy đến tịnh xá và báo cáo sự việc này cho các Tỳ-khưu.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus reported this matter to the Blessed One.
Các Tỳ-khưu đã báo cáo sự việc này lên Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, gilānena bhikkhunā sekkhasammatesu kulesu khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādituṃ bhuñjituṃ.
Then the Blessed One, on this occasion, in this connection, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus, saying, "Bhikkhus, I allow that an ill bhikkhu may personally receive and eat or consume edibles or foods in families designated as 'Sekkhasammata'."
Rồi Đức Thế Tôn, nhân duyên ấy, nhân sự việc ấy, đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-khưu: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép một Tỳ-khưu bị bệnh được thọ nhận và ăn, uống đồ ăn hoặc đồ uống bằng tay trong những gia đình được chấp thuận là ‘sekkha’.
Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
Và này các Tỳ-khưu, các ông hãy đọc tụng giới học này như sau:
568. Sekkhasammate sekkhasammatasaññī animantito agilāno khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃva sahatthā paṭiggahetvā khādati vā bhuñjati vā, āpatti pāṭidesanīyassa.
568. If, in a family designated as Sekkhasammata, with the perception of it being Sekkhasammata, uninvited and not ill, he personally receives and eats or consumes edibles or foods, it is an offense of pāṭidesanīya.
568. Trong gia đình ‘sekkha’, với nhận thức là gia đình ‘sekkha’, chưa được thỉnh mời, không bị bệnh, tự tay thọ nhận đồ ăn hoặc đồ uống rồi ăn hoặc uống, thì phạm tội pāṭidesanīya.
Sekkhasammate vematiko…pe… sekkhasammate asekkhasammatasaññī animantito agilāno khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā sahatthā paṭiggahetvā khādati vā bhuñjati vā, āpatti pāṭidesanīyassa.
If, in a family designated as Sekkhasammata, he is in doubt…pe… if, in a family designated as Sekkhasammata, with the perception of it not being Sekkhasammata, uninvited and not ill, he personally receives and eats or consumes edibles or foods, it is an offense of pāṭidesanīya.
Trong gia đình ‘sekkha’, với sự hoài nghi… (tương tự)… trong gia đình ‘sekkha’, với nhận thức là không phải gia đình ‘sekkha’, chưa được thỉnh mời, không bị bệnh, tự tay thọ nhận đồ ăn hoặc đồ uống rồi ăn hoặc uống, thì phạm tội pāṭidesanīya.
Yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ āhāratthāya paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa.
If he receives food for a specific time, for seven days, or for life for the purpose of eating, it is an offense of dukkaṭa.
Thọ nhận đồ dùng cho buổi chiều, đồ dùng trong bảy ngày, đồ dùng suốt đời với mục đích làm thức ăn, thì phạm tội dukkaṭa.
Ajjhohāre ajjhohāre āpatti dukkaṭassa.
With each mouthful, it is an offense of dukkaṭa.
Mỗi lần nuốt vào, mỗi lần nuốt vào, phạm tội dukkaṭa.
Asekkhasammate sekkhasammatasaññī, āpatti dukkaṭassa.
If, in a family not designated as Sekkhasammata, he has the perception of it being Sekkhasammata, it is an offense of dukkaṭa.
Trong gia đình không phải ‘sekkha’, với nhận thức là gia đình ‘sekkha’, thì phạm tội dukkaṭa.
Asekkhasammate vematiko, āpatti dukkaṭassa.
If, in a family not designated as Sekkhasammata, he is in doubt, it is an offense of dukkaṭa.
Trong gia đình không phải ‘sekkha’, với sự hoài nghi, thì phạm tội dukkaṭa.
Asekkhasammate asekkhasammatasaññī, anāpatti.
If, in a family not designated as Sekkhasammata, he has the perception of it not being Sekkhasammata, there is no offense.
Trong gia đình không phải ‘sekkha’, với nhận thức là không phải gia đình ‘sekkha’, thì không phạm tội.
569. Anāpatti nimantitassa, gilānassa, nimantitassa vā gilānassa vā sesakaṃ bhuñjati, aññesaṃ bhikkhā tattha paññattā hoti, gharato nīharitvā denti, niccabhatte, salākabhatte, pakkhike, uposathike, pāṭipadike, yāmakālikaṃ sattāhakālikaṃ yāvajīvikaṃ – ‘‘sati paccaye paribhuñjā’’ti deti, ummattakassa, ādikammikassāti.
569. There is no offense for one who has been invited, for one who is ill, for one who, whether invited or ill, eats leftovers, for whom alms are provided there for others, for those who give food brought out from the house, for those on regular meal invitations, for those on ticket-meal invitations, for those on fortnightly invitations, for those on Uposatha day invitations, for those on first-day-of-the-fortnight invitations, for those who receive food for specific times, for seven days, or for life — given with the intention "consume it if there is a need" — for a mad person, for the first offender.
569. Không phạm tội đối với người đã được thỉnh mời, đối với người bị bệnh, đối với người ăn phần còn lại của người đã được thỉnh mời hoặc người bị bệnh, đối với người mà thức ăn khất thực của người khác đã được sắp đặt ở đó, đối với người được mang ra từ nhà để cúng dường, đối với bữa ăn thường xuyên, đối với bữa ăn theo phiếu, đối với bữa ăn nửa tháng, đối với bữa ăn ngày Uposatha, đối với bữa ăn ngày đầu tháng, đối với đồ dùng cho buổi chiều, đồ dùng trong bảy ngày, đồ dùng suốt đời – khi cho rằng “nếu có duyên thì hãy dùng”, đối với người điên, đối với người đầu tiên phạm tội.