373. Ācamanavatthusmiṃ evamattho veditabboti yojanā.
In the matter of rinsing the mouth, this meaning should be known.
373. Về việc súc miệng (Ācamanavatthusmiṃ), ý nghĩa cần được biết như sau.
Nīharitvāti udakaṃ nīharitvā.
‘Nīharitvā’ means having drawn out water.
Nīharitvā (sau khi lấy ra) là sau khi lấy nước ra.
Ācamitabbanti dhovitabbaṃ.
‘Ācamitabbaṃ’ means one should rinse the mouth.
Ācamitabba (cần súc miệng) có nghĩa là cần rửa.
‘‘Āpubbo camu dhovane’’ti hi dhātupāṭhesu vuttaṃ.
"The root camu, preceded by ā, means 'to wash'," is indeed stated in the Dhatupathas.
Vì trong các bản ghi về động từ (dhātupāṭhesu) đã nói: ‘‘Āpubbo camu dhovane’’ (động từ camu với tiền tố ā có nghĩa là rửa).
Idaṃ ativivaṭanti idaṃ ṭhānaṃ ativivaṭaṃ, na kenaci paṭicchannanti attho.
This is very open means this place is very open, not covered by anyone.
Idaṃ ativivaṭa (cái này quá trống trải) có nghĩa là nơi này quá trống trải, không có gì che đậy.
Udakaṃ alabhantassevāti udakaṃ alabhanteyeva.
Even if one does not obtain water means even if one does not obtain water.
Udakaṃ alabhantassevā (của người không có nước) có nghĩa là của người không có nước.
374. Vaccakuṭivatte evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
374. This is how the decision should be understood regarding the duties in the latrine.
374. Cách giải thích là: cần phải biết sự quyết định như thế này về phép tắc tại nhà vệ sinh (Vaccakuṭivatte).
Ayanti dantakaṭṭhaṃ khādato vaccakaraṇaṃ.
This refers to defecating while chewing a tooth-stick.
Ayaṃ (cái này) là việc đi vệ sinh khi đang nhai tăm xỉa răng.
Sabbatthevāti sabbasmiṃ eva ṭhāne.
Everywhere means in every place.
Sabbatthevā (ở khắp mọi nơi) là ở khắp mọi nơi.
‘‘Na pharusena kaṭṭhenā’’ti ettha na kevalaṃ kharakaṭṭhameva, phālitakaṭṭhādayopi chaviavalekhanakaṭṭhā pharusāyeva nāmāti dassento āha ‘‘phālitakaṭṭhena vā’’tiādi.
Regarding "not with a rough stick," here, not only a rough stick, but also split sticks and other sticks that scratch the skin are called rough, thus it is said, "or with a split stick," and so on.
Trong ‘‘Na pharusena kaṭṭhenā’’ (không dùng cành cây thô), để cho thấy rằng không chỉ cành cây thô mà cả cành cây đã chẻ, v.v. cũng là cành cây làm trầy xước da, và chúng được gọi là thô, Ngài nói: ‘‘phālitakaṭṭhena vā’’ (hoặc bằng cành cây đã chẻ), v.v.
Paviṭṭhassāti vaccakuṭiṃ paviṭṭhassa.
For one who has entered means for one who has entered the latrine.
Paviṭṭhassā (của người đã vào) là của người đã vào nhà vệ sinh.
Uhatāti ettha upubbo hadadhātūti dassento āha ‘‘uhaditā’’ti.
In uhatā, to show that it is the root had preceded by u, it is said "uhaditā."
Trong Uhatā (đã vứt bỏ), để cho thấy rằng đó là động từ had với tiền tố upa, Ngài nói: ‘‘uhaditā’’ (đã vứt bỏ).
‘‘Hada karīsossagge’’ti dhātupāṭhesu (pāṇinī 977 dhātupāṭhe; saddanītidhātumālāyaṃ 15 dakārantadhātu) vuttattā vaccakūpato bahi karīsassa ossajjananti āha ‘‘bahi vaccamakkhitā’’ti.
Since "Hada karīsossagge" is stated in the Dhatupathas, it means the expulsion of excrement outside the latrine pit, thus it is said, "smeared with excrement outside."
Vì trong các bản ghi về động từ (dhātupāṭhesu) đã nói: ‘‘Hada karīsossagge’’ (Pāṇinī 977, Saddanītidhātumālā 15 – động từ kết thúc bằng dakāra) có nghĩa là vứt bỏ phân ra ngoài. Ngài nói: ‘‘bahi vaccamakkhitā’’ (bị dính phân ở ngoài).
Dhovitabbāti udakena dhovitabbā.
Should be washed means should be washed with water.
Dhovitabbā (cần được rửa) có nghĩa là cần được rửa bằng nước.
Etampīti udakassa avijjamānampi.
Even this means even the absence of water.
Etampī (cả điều này) là cả việc không có nước.
Sabbatthāti sabbasmiṃ vattakkhandhake.
Everywhere means in every section of duties.
Sabbatthā (ở khắp mọi nơi) là trong tất cả các khandhaka về phép tắc.
383. Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake nandimukhiyā rattiyāti ettha nandiyati tusiyatīti nandi, ikārantoyaṃ napuṃsakaliṅgo.
383. In the Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhaka, regarding nandimukhiyā rattiyā, here nandi means one who rejoices, one who is pleased; this is a neuter noun ending in i.
383. Trong chương về việc đình chỉ Pātimokkha, cụm từ nandimukhiyā rattiyā (đêm nandimukhī). Ở đây, "nandiyati" (hoan hỷ) và "tusiyati" (vui mừng) là "nandi", đây là một danh từ giống trung tận cùng bằng 'i'.
‘‘Nandiseno (jā. aṭṭha. 3.4.1) nandivisālo’’tiādīsu ikārantoyaṃ pulliṅgo hoti, idha pana mukhaṃ apekkhitvā ikāranto napuṃsakaliṅgo hoti.
In "Nandiseno, Nandivisālo" and so on, this is a masculine noun ending in i, but here, in relation to mukha, it is a neuter noun ending in i.
Trong các trường hợp như "Nandisena" và "Nandivisāla", từ tận cùng bằng 'i' này là giống đực, nhưng ở đây, khi xét đến "mukha" (mặt), thì từ tận cùng bằng 'i' là giống trung.
Aruṇuṭṭhitakāle odātadisāmukhatāya nandi mukhaṃ etissaṃ rattiyanti nandimukhī, ratti, tāya nandimukhiyā rattiyā, tena vuttaṃ ‘‘aruṇuṭṭhitakālepi hi nandīmukhā viya ratti khāyatī’’ti.
The night in which the face is joyful due to the bright direction at the time of sunrise is nandimukhī ratti, by that nandimukhī ratti; therefore, it is said, "Even at the time of sunrise, the night appears as if joyful-faced."
Vào lúc bình minh, do các hướng mặt sáng trắng, đêm này có mặt hoan hỷ, nên gọi là nandimukhī ratti (đêm nandimukhī). Bởi đêm nandimukhī đó, nên có lời dạy rằng: "Ngay cả vào lúc bình minh, đêm cũng hiện ra như nandimukhī."
Antopūtinti ettha kāyassa anto kuṇapapūtinti atthaṃ paṭipakkhipanto āha ‘‘attacittasantāne’’tiādi.
Regarding antopūti, opposing the meaning that the inside of the body is a putrid corpse, it is said, "in one's own mind-stream," and so on.
Trong cụm từ Antopūti (thối rữa bên trong), để phản bác ý nghĩa "bên trong thân thể thối rữa như xác chết", (chú giải) nói: "trong dòng tâm thức của tự ngã", v.v.
‘‘Kilesavassanavasenā’’ti iminā udakavassanavasenāti atthaṃ paṭikkhipati.
By "due to the shower of defilements," it refutes the meaning "due to the shower of water."
Với từ "kilesavassanavasena" (do sự rơi rớt của phiền não), (chú giải) bác bỏ ý nghĩa "do sự rơi rớt của nước mưa".
Avassutanti tintaṃ, kilinnanti attho.
Avassuta means wet, drenched.
Avassuta (ẩm ướt) có nghĩa là bị ướt, bị dơ. (Nissaya: Avassuta: ướt, dơ, nghĩa là bị dơ bẩn.)
Kasambujātanti ettha kasambūti saṅkāro.
Regarding kasambujāta, kasambū means rubbish.
Trong cụm từ Kasambujāta (sinh ra từ rác rưởi), kasambū là rác rưởi.
So hi sammuñcaniyā kasiyamāne vilekhiyamāne sambati saddaṃ karotīti kasambu, taṃ viya jātanti kasambujātanti attho daṭṭhabbo.
When it is swept or scraped with a broom, it makes a sound, so it is kasambu; born like that is kasambujāta—this meaning should be understood.
Khi nó được quét và cào bằng chổi, nó phát ra tiếng động (sambati), nên gọi là kasambu. Vì vậy, phải hiểu ý nghĩa là "sinh ra như rác rưởi" (kasambujāta).
Aṭṭhakathāyaṃ pana adhippāyavasena ‘‘ākiliṭṭhajāta’’nti vuttaṃ, ativiya kiliṭṭhajātanti attho.
In the commentaries, however, with the intention, it is said "ākiliṭṭhajāta," meaning exceedingly defiled.
Tuy nhiên, trong Chú giải, theo ý nghĩa, nó được nói là "ākiliṭṭhajāta" (sinh ra từ sự dơ bẩn), nghĩa là "sinh ra từ sự dơ bẩn tột độ".
‘‘Ākiṇṇadosatāya kiliṭṭhajāta’’ntipi pāṭho.
"Kiliṭṭhajāta due to abundant faults" is also a reading.
Cũng có bản đọc là "ākinnadosatāya kiliṭṭhajāta" (sinh ra từ sự dơ bẩn do đầy lỗi lầm).
‘‘Yāva bāhāgahaṇāpi nāmā’’ti iminā pāṭhena dassetīti sambandho.
The connection is that it shows by this passage "even up to the grasping of the arm."
Với bản đọc "Yāva bāhāgahaṇāpi nāmā" (thậm chí cho đến khi nắm tay), có liên hệ với "dassetī" (chỉ ra).
Hīti padapūraṇamattaṃ.
Hī is merely an expletive.
Hī chỉ là một từ đệm.
Tenāti moghapurisena.
By him means by that foolish person.
Tena (bởi người đó) nghĩa là bởi người ngu si đó.
‘‘Yāvā’’ti nipātapayogattā ‘‘bāhāgahaṇāpī’’ti ettha pañcamīvibhatti avadhiatthe hoti.
Since "yāva" is an indeclinable, the ablative case in "bāhāgahaṇāpi" is in the sense of limit.
Do việc sử dụng giới từ "yāva", nên biến cách thứ năm trong "bāhāgahaṇāpi" mang ý nghĩa giới hạn.
Nāma-saddo garahatthajotako, tassa payogattā ‘‘āgamessatī’’ti ettha atītatthe anāgatavacanaṃ (saddanītisuttamālāya 893 sutte).
The word nāma indicates censure; due to its use, "āgamessati" here is a future tense verb in the sense of the past.
Từ nāma biểu thị ý nghĩa khiển trách. Do việc sử dụng nó, "āgamessati" ở đây là một động từ ở thì tương lai mang ý nghĩa quá khứ.
Āgamessati nāmāti yojanā.
The construction is āgamessati nāma.
Cấu trúc là "āgamessati nāma".
Āgamessatīti īsaṃ adhivāsessati.
Āgamessati means will slightly endure.
Āgamessati có nghĩa là "chấp nhận một chút".
‘‘Āto gamuīsamadhivāsane’’ti hi dhātupāṭhesu (saddanītidhātumālāyaṃ 18 makārantadhātu) vuttaṃ.
For "the root gam preceded by ā means to slightly endure" is indeed stated in the Dhatupathas.
Vì trong các danh sách động từ (dhātupāṭha) đã nói: "Āto gamuīsamadhivāsane" (động từ gamu với tiền tố ā có nghĩa là chấp nhận một chút).
384. Na āyatakeneva papātoti ettha dīgheneva papātoti dassento āha ‘‘na paṭhamameva gambhīro’’ti.
384. Regarding na āyatakeneva papāto, to show that it is a long precipice, it is said, "not deep right at the beginning."
384. Trong cụm từ Na āyatakeneva papāto (không phải là vực sâu ngay lập tức), để chỉ ra rằng đó là vực sâu dài, (chú giải) nói: "không phải là sâu ngay từ đầu".
Āyatasaddo hi dīghapariyāyo.
Indeed, the word āyata is a synonym for long.
Vì từ "āyata" đồng nghĩa với "dīgha" (dài).
‘‘Na āyatakena gītassarena dhammo gāyitabbo’’tiādīsu (cūḷava. 249) viya papāto dīghena tīrassa ādimhi na hotīti vuttaṃ hoti.
As in "the Dhamma should not be chanted with a long singing voice" and so on, it is said that the precipice is not long at the beginning of the bank.
Như trong câu "Không nên tụng Pháp với giọng ca dài" (cūḷava. 249), v.v., ý nghĩa là vực sâu không phải là dài ngay từ đầu bờ.
Paṭhamamevāti tīrassa ādimhiyeva.
Right at the beginning means right at the beginning of the bank.
Paṭhamameva (ngay từ đầu) nghĩa là ngay từ đầu bờ.
‘‘Anupubbena gambhīro’’ti iminā ‘‘na paṭhamameva gambhīro’’ti vacanassa adhippāyatthaṃ dasseti.
By "gradually profound," it shows the intended meaning of the statement "not profound from the very beginning."
Với câu "anupubbena gambhīro" (sâu dần dần), (chú giải) chỉ ra ý nghĩa của câu "na paṭhamameva gambhīro" (không phải là sâu ngay từ đầu).
Ṭhitadhammoti tīrassa antoyeva ṭhitasabhāvo.
Ṭhitadhammo means having the characteristic of remaining within the boundary.
Ṭhitadhammo (Pháp đã an trụ) nghĩa là bản chất đã an trụ ngay bên trong bờ.
Velaṃ nātivattatīti ettha velāsaddassa tīramariyādatthesu pavattabhāvaṃ dassento āha ‘‘osakkanakandaraṃ mariyādavela’’nti.
Regarding Velaṃ nātivattatī (does not overflow its boundary), showing that the word vela (boundary) is used in the sense of a shore-limit, it says, "a receding ravine, a boundary-shore."
Trong cụm từ Velaṃ nātivattatī (không vượt quá bờ), để chỉ ra rằng từ "vela" được dùng với ý nghĩa "bờ" và "giới hạn", (chú giải) nói: "osakkanakandaraṃ mariyādavelaṃ" (bờ bị xói mòn, giới hạn).
Tattha ‘‘osakkanakandara’’iti padena tīratthaṃ dasseti, ‘‘mariyāda’’ iti padena mariyādatthaṃ.
There, by the word "osakkanakandara" (receding ravine), it shows the meaning of shore, and by the word "mariyāda" (limit), the meaning of limit.
Ở đó, từ "osakkanakandara" chỉ ý nghĩa "bờ", và từ "mariyāda" chỉ ý nghĩa "giới hạn".
Kena udakena daritabboti kandaro, udakena osakkano kandaro etthāti osakkanakandaraṃ, tīraṃ.
That which is to be split by water is a kandaro (ravine); that in which the ravine is receded by water is osakkanakandaraṃ (receding ravine), a shore.
Cái gì bị nước xói mòn thì gọi là kandaro. Cái gì có hang động bị nước xói mòn thì gọi là osakkanakandaraṃ, tức là bờ.
Osakkanakandarabhūtañca mariyādabhūtañca velaṃ tīraṃ nātikkamatīti attho.
The meaning is that it does not transgress the vela (boundary), which is both a receding ravine and a limit, i.e., the shore.
Ý nghĩa là (nước) không vượt quá bờ (vela) là cái bị xói mòn và là giới hạn.
Tīraṃ vāhetīti ettha vahadhātuyā pāpuṇanatthaṃ dassento āha ‘‘tīraṃ appetī’’ti.
Regarding Tīraṃ vāhetī (carries to the shore), showing the meaning of reaching for the root vah, it says, "tīraṃ appetī" (brings to the shore).
Trong cụm từ Tīraṃ vāhetī (đẩy bờ), để chỉ ra ý nghĩa "đạt đến" của động từ "vah", (chú giải) nói: "tīraṃ appetī" (đưa đến bờ).
Tattha appetīti pāpuṇāpeti.
There, appetī means causes to reach.
Ở đó, appetī có nghĩa là "đưa đến".
‘‘Ussāretī’’ti iminā pāḷiyaṃ ‘‘thalaṃ ussāretī’’ti padena ‘‘tīraṃ vāhetī’’ti padassa atthaṃ dassetīti attho dassito.
By "Ussāretī," the meaning is shown that the word "thalaṃ ussāretī" in the Pāḷi text shows the meaning of "tīraṃ vāhetī."
Với từ "ussāretī" (nâng lên), ý nghĩa được chỉ ra là từ "thalaṃ ussāretī" trong bản Pāḷi chỉ ý nghĩa của từ "tīraṃ vāhetī".
Ussāretīti uddharitvā gamāpeti.
Ussāretī means lifts up and causes to go.
Ussāretī có nghĩa là "nâng lên và đưa đi".
Aññāpaṭivedhoti ettha ājānāti, ājānitthāti vā aññaṃ arahattamaggo vā arahattaphalaṃ vā, tassa paṭivijjhanaṃ aññāpaṭivedho, sukhuccāraṇatthaṃ majjhe dīgho, aññāpaṭivedho nāma arahattuppattiyeva hoti.
Regarding Aññāpaṭivedho, añña means one knows, or one has known, which is the path of Arahantship or the fruit of Arahantship; its penetration is aññāpaṭivedho, with a long vowel in the middle for ease of pronunciation. Aññāpaṭivedho is indeed the attainment of Arahantship.
Trong cụm từ Aññāpaṭivedho (sự thể nhập tri kiến), "ājānāti" (biết rõ) hoặc "ājānitthāti" (đã biết rõ) là aññaṃ (tri kiến), tức là đạo quả A-la-hán. Sự thể nhập của nó là aññāpaṭivedho. Chữ 'ā' dài ở giữa là để dễ phát âm. Aññāpaṭivedho chính là sự chứng đắc A-la-hán.
Tena vuttaṃ ‘‘arahattuppattī’’ti.
Therefore, it is said, "the attainment of Arahantship."
Do đó, (chú giải) nói "arahattuppattī" (sự chứng đắc A-la-hán).
386. Pure vā pacchā vāti ñattito pure vā pacchā vā.
386. Pure vā pacchā vā means before or after the motion (ñatti).
386. Pure vā pacchā vā (trước hoặc sau) nghĩa là trước hoặc sau lời tuyên bố (ñatti).
Khetteti pātimokkhaṭṭhapanassa khette.
Khette means in the field of the Pātimokkha suspension.
Khette (trong phạm vi) nghĩa là trong phạm vi của việc đình chỉ Pātimokkha.
Khettaṃ dassento āha ‘‘tasmā’’tiādi.
Showing the field, it says, "tasmā" and so on.
Để chỉ ra phạm vi, (chú giải) nói: "tasmā" (do đó), v.v.
Rekāraṃ bhaṇatīti chattiṃsatyakkharesu re-kāraṃ ñattiṭṭhapanako bhaṇati.
Rekāraṃ bhaṇatī means the one suspending the motion pronounces the letter 're' among the thirty-six letters.
Rekāraṃ bhaṇatī (nói chữ 're') nghĩa là người tuyên bố đình chỉ ñatti nói chữ 're' trong ba mươi sáu chữ cái.
Idanti pañcatiṃsatyakkharānaṃ uccāraṇaṭṭhānaṃ.
Idaṃ (this) is the place of pronunciation of the thirty-five letters.
Idaṃ (cái này) là nơi phát âm của ba mươi lăm chữ cái.
Vutteti ñattiṭṭhapanakena vutte.
Vutte means when spoken by the one suspending the motion.
Vutte (khi được nói) nghĩa là khi được người tuyên bố ñatti nói.
‘‘Suṇātu me’’ti vacane anāraddheyevāti yojanā.
The connection is: "while the statement 'Suṇātu me' (Let him hear me) has not yet begun."
Cấu trúc là "ngay cả khi câu 'Suṇātu me' (xin hãy nghe tôi) chưa được bắt đầu".
387. Tena puggalenāti tena cuditakena puggalena.
387. Tena puggalenā means by that accused person.
387. Tena puggalena (bởi người đó) nghĩa là bởi người bị khiển trách đó.
Sā vipattīti sīlavipattiādisaṅkhātā sā vipatti.
Sā vipattī means that transgression, such as a transgression of sīla.
Sā vipattī (sự thất bại đó) nghĩa là sự thất bại đó, như sự thất bại về giới, v.v.
Saññāamūlikavasenāti ‘‘katā’’ iti saññāya amūlikavasena.
Saññāamūlikavasenā means on the basis of the perception "it was done," without a root.
Saññāamūlikavasena (do không có căn cứ về nhận thức) nghĩa là do không có căn cứ về nhận thức "đã làm".
Katañcāti ekantena katañca.
Katañcā means definitely done.
Katañcā (và đã làm) nghĩa là và chắc chắn đã làm.
Akatañcāti ekantena akatañca.
Akatañcā means definitely not done.
Akatañcā (và chưa làm) nghĩa là và chắc chắn chưa làm.
Kopetukāmatāya neva āgacchatīti sambandho.
The connection is: "He does not come out of a desire to provoke."
Có liên hệ với "không đến do ý muốn gây rối".
Tenāti anāgamanādikāraṇena.
Tenā means by that reason of not coming and so on.
Tena (do đó) nghĩa là do lý do không đến, v.v.
Āpajjatīti pātimokkhaṭṭhapanako āpajjati.
Āpajjatī means the one suspending the Pātimokkha commits an offense.
Āpajjatī (phạm phải) nghĩa là người tuyên bố đình chỉ Pātimokkha phạm phải.
Iccassāpīti iti evaṃ assa pātimokkhaṭṭhapanakassāpi.
Iccassāpī means thus, even for him, the one suspending the Pātimokkha.
Iccassāpī (ngay cả đối với người đó) nghĩa là ngay cả đối với người tuyên bố đình chỉ Pātimokkha đó.
Paccādiyatīti pati ādiyati, ‘‘akataṃ kammaṃ, puna kātabbaṃ kamma’’ntiādinā puna ādīyati, puna ārabhatīti attho.
Paccādiyatī means takes back, takes up again, meaning begins again with statements like "the act is not done, the act must be done again."
Paccādiyatī (lại bắt đầu) nghĩa là lại bắt đầu, lại khởi sự, như "hành động chưa làm, hành động cần phải làm lại", v.v.
388. Maggapaṭipādanādīsūti maggasmiṃ paṭipādanādīsu.
388. Maggapaṭipādanādīsū means in the acts of leading to the path and so on.
388. Maggapaṭipādanādīsū (trong việc thực hành đạo, v.v.) nghĩa là trong việc thực hành đạo, v.v.
Ādisaddena theyyacittena avahārādayo saṅgaṇhāti.
By "and so on," it includes thefts with thievish intent and so forth.
Với từ "v.v.", (chú giải) bao gồm các hành vi như trộm cắp với ý đồ trộm cắp.
Ākārādisaññāti ākārasaññā liṅgasaññā nimittasaññā.
Ākārādisaññā means perception of appearance, perception of sign, perception of mark.
Ākārādisaññā (nhận thức về hình thức, v.v.) nghĩa là nhận thức về hình thức, nhận thức về dấu hiệu, nhận thức về tướng mạo.
Tanti parisaṅkaṃ sandhāyāti sambandho.
Taṃ (that) refers to suspicion.
Taṃ (điều đó) có liên hệ với "liên quan đến sự nghi ngờ".
398. Attādānaṃ ādātukāmenāti ettha kiṃ attādānanti āha ‘‘sāsanaṃ sodhetukāmo’’tiādi.
398. Regarding Attādānaṃ ādātukāmenā (by one desiring to take up self-acceptance), as to what attādāna is, it says, "one desiring to purify the Dispensation" and so on.
398. Trong cụm từ Attādānaṃ ādātukāmena (bởi người muốn nắm giữ Attādāna), để hỏi "Attādāna là gì?", (chú giải) nói: "sāsanaṃ sodhetukāmo" (người muốn thanh lọc giáo pháp), v.v.
Iminā paraṃ codetuṃ attanā ādātabbaṃ adhikaraṇaṃ attādānanti vuccatīti dasseti.
By this, it shows that the matter to be taken up by oneself in order to admonish another is called attādāna.
Với điều này, (chú giải) chỉ ra rằng một vụ việc mà một người tự mình phải nắm giữ để khiển trách người khác được gọi là attādāna.
Akālo imaṃ attādānaṃ ādātunti ettha akālaṃ dassento āha ‘‘rājabhaya’’ntiādi.
Regarding Akālo imaṃ attādānaṃ ādātuṃ (it is not the right time to take up this self-acceptance), showing the inappropriate time, it says, "fear of the king" and so on.
Trong cụm từ Akālo imaṃ attādānaṃ ādātuṃ (không phải lúc để nắm giữ Attādāna này), để chỉ ra thời điểm không thích hợp, (chú giải) nói: "rājabhaya" (sự sợ hãi nhà vua), v.v.
Tattha vassārattoti vassakālo.
There, vassāratto means the rainy season.
Ở đó, vassāratto (mùa mưa) nghĩa là thời gian của mùa mưa.
So hi vasso ativiya rañjati ettha kāleti vassārattoti vuccati.
Indeed, this season is very pleasing, therefore it is called vassāratto (rainy season).
Mùa mưa được gọi là vassāratta vì vào thời điểm này, mưa rơi rất nhiều (rañjati).
Vassārattopi adhikaraṇavūpasamatthaṃ lajjiparisāya dūrato ānayanassa dukkarattā akālo nāma.
Even the rainy season is considered an inappropriate time because it is difficult to bring a modest assembly from afar for the settlement of a dispute.
Ngay cả mùa mưa cũng là thời điểm không thích hợp vì khó khăn trong việc đưa các vị Tỳ-khưu có lòng hổ thẹn từ xa đến để giải quyết vụ việc.
Itīti ayaṃ rājabhayādikāloti attho.
Itī means this is the time of fear of the king and so on.
Iti (như vậy) nghĩa là "đây là thời điểm có sự sợ hãi nhà vua", v.v.
Viparītoti rājabhayādīnaṃ abhāvakālo.
Viparīto means the time when there is an absence of fear of the king and so on.
Viparīto (ngược lại) nghĩa là thời điểm không có sự sợ hãi nhà vua, v.v.
Abhūtaṃ idaṃ attādānanti ettha abhūtasaddo avijjamānapariyāyoti āha ‘‘asantamida’’nti, idaṃ attādānaṃ avijjamānanti attho.
Regarding " This taking of self is untrue," here the word abhūta means "non-existent," so it says, "this is non-existent." The meaning is that this taking of self is non-existent.
Trong cụm từ Abhūtaṃ idaṃ attādānaṃ (Attādāna này là không có thật), vì từ "abhūta" đồng nghĩa với "không tồn tại", (chú giải) nói: "asantamidaṃ" (cái này không tồn tại), nghĩa là "Attādāna này không tồn tại".
Mayā gahitoti sambandho.
The connection is "taken by me."
Có liên hệ với "được tôi nắm giữ".
Sīlavā puggaloti yojanā.
The construction is "a virtuous person."
Cấu trúc là "người có giới hạnh".
Yanti attādānaṃ saṃvattatīti sambandho.
The connection is "which becomes a taking of self."
Yaṃ (cái gì) có liên hệ với "Attādāna xảy ra".
Idanti attādānaṃ.
" This" refers to the taking of self.
Idaṃ (cái này) là Attādāna.
Na labhissāmi sandiṭṭhe, labhissāmi sandiṭṭheti ettha ‘‘na labhissāmi, labhissāmī’’ti idaṃ kiṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘appekadā hī’’tiādi.
Regarding " I will not obtain among those seen, I will obtain among those seen," here, in reference to what was "I will not obtain, I will obtain" said? It says, "for sometimes," and so on.
Về câu " Na labhissāmi sandiṭṭhe, labhissāmi sandiṭṭhe" (Tôi sẽ không gặp được bạn bè thân quen, tôi sẽ gặp được bạn bè thân quen), để nói rõ lời "tôi sẽ không gặp được, tôi sẽ gặp được" này được nói với ý gì, nên nói "đôi khi..." v.v.
Tattha appekadāti api ekadā.
There, " sometimes" means "at some time."
Trong đó, appekadā nghĩa là api ekadā (đôi khi, có lúc).
Hisaddo vitthārajotako.
The word " hi" indicates elaboration.
Chữ hi chỉ sự mở rộng.
Evarūpāti sandiṭṭhasambhattasabhāvā.
" Of such a kind" means having the nature of being seen and obtained.
Evarūpā nghĩa là có bản chất là bạn bè thân quen.
Tanti upatthambhakabhikkhulabhanaṃ sandhāyāti sambandho.
The connection is "referring to obtaining such a supporting bhikkhu."
Taṃ có liên quan đến việc đạt được vị Tỳ-khưu hỗ trợ.
‘‘Na labhissāmī’’ti idaṃ vacanaṃ vuttanti sambandho.
The connection is that this statement, "I will not obtain," was said.
Lời nói "Na labhissāmi" (Tôi sẽ không gặp được) có liên quan.
Kosambakānaṃ bhaṇḍanādi bhavati viya bhaṇḍanādi bhavissatīti yojanā.
The construction is that a quarrel and so on will occur, just as a quarrel and so on occurred for the Kosambians.
Giống như sự tranh cãi của các vị Tỳ-khưu Kosambī, sẽ có sự tranh cãi v.v.
Pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavissatīti ettha kesaṃ avippaṭisārakaraṃ bhavati viya pañcaṅgasampannāgataṃ attādānaṃ ādiyato pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavatīti āha ‘‘subhaddaṃ vuḍḍhapabbajita’’ntiādi.
Regarding " afterwards, it will also cause no remorse," here, just as it causes no remorse for some, so too, for one who undertakes a taking of self endowed with five factors, it causes no remorse afterwards. Thus, it says, "Subhadda, the elder renunciant," and so on.
Về câu " Pacchāpi avippaṭisārakaraṃ bhavissatī" (Về sau cũng sẽ không hối tiếc), để nói rõ giống như việc không hối tiếc xảy ra cho ai, thì việc chấp nhận sự tự chấp nhận được đầy đủ năm yếu tố cũng sẽ không hối tiếc về sau, nên nói "Subhadda vị xuất gia già" v.v.
Tattha pañcasatikasaṅgītinti pañcasatehi mahākassapādīhi kattabbaṃ saṅgītiṃ.
There, " the Pañcasatika Saṅgīti" refers to the recitation to be performed by Mahākassapa and five hundred others.
Trong đó, pañcasatikasaṅgītiṃ nghĩa là cuộc kiết tập do năm trăm vị Tỳ-khưu do Đại Ca-diếp đứng đầu thực hiện.
Mahākassapattherassa pacchā samanussaraṇakaraṃ hoti iva hotīti yojanā.
The construction is that it is like a remembrance for Elder Mahākassapa afterwards.
Giống như việc nhắc nhở lại sau này của Đại Trưởng lão Ca-diếp, thì việc này cũng vậy.
Eseva nayo sesesupi.
The same method applies to the rest.
Tương tự đối với các trường hợp còn lại.
Samanussaraṇakaranti sammodavasena punappunaṃ anussaraṇassa karaṃ.
" Samanussaraṇakara" means causing repeated remembrance in the sense of agreement.
Samanussaraṇakaraṃ nghĩa là việc nhắc nhở đi nhắc nhở lại nhiều lần theo cách hòa hợp.
Iminā ‘‘avippaṭisārakara’’nti padassa atthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of the term "avippaṭisārakara" (causing no remorse).
Với điều này, giải thích ý nghĩa của từ "avippaṭisārakaraṃ" (không hối tiếc).
Pacchāpīti ettha pisaddassa avuttasampiṇḍanatthaṃ dassento āha ‘‘sāsanassa cā’’tiādi.
Regarding " afterwards also," showing the meaning of the word pi as encompassing what is unstated, it says, "and for the Dispensation," and so on.
Về chữ pacchaāpi, để chỉ ý bao gồm những điều chưa nói, nên nói "cũng như giáo pháp" v.v.
Tattha sāsanassa ca sassirikatāyāti sambandho.
There, the connection is "and for the splendor of the Dispensation."
Trong đó, có liên quan đến sự rực rỡ của giáo pháp.
Vigataupakkilesacandimasūriyānaṃ viya sāsanassa ca sassirikatāya saṃvattatīti adhippāyo.
The intention is that it contributes to the splendor of the Dispensation, like the moon and sun free from defilements.
Ý nghĩa là cũng góp phần làm cho giáo pháp rực rỡ, giống như mặt trăng và mặt trời không có ô nhiễm.
399. ‘‘Acchiddena appaṭimaṃsenā’’tiādīsu evamattho veditabboti yojanā.
In phrases like "Acchiddena appaṭimaṃsenā" (without flaw, without fault), the meaning should be understood thus.
399. Về câu "Acchiddena appaṭimaṃsenā" (không có lỗ hổng, không có sự chỉ trích) v.v., ý nghĩa phải được hiểu như vậy.
Chiddasappaṭimaṃsaṃ paṭhamaṃ dassetvā viparītavasena acchiddaappaṭimaṃsaṃ dassento āha ‘‘yenā’’tiādi.
First showing chidda (flaw) and sappaṭimaṃsa (with fault), it then shows acchidda (without flaw) and appaṭimaṃsa (without fault) in the opposite sense, by saying "by which," and so on.
Sau khi chỉ ra chidda (lỗ hổng) và sappaṭimaṃsa (có sự chỉ trích) trước, để chỉ ra acchidda (không có lỗ hổng) và appaṭimaṃsa (không có sự chỉ trích) theo cách đối lập, nên nói "yena" (do đó) v.v.
Tattha yena katānīti sambandho.
There, the connection is "by which they were done."
Trong đó, có liên quan đến "yena katāni" (do đó đã làm).
Chijjatīti chiddo, paṭi punappunaṃ masiyati āmasiyatīti paṭimaṃso, niggahitāgamo, bhāvappadhānoyaṃ kammaniddeso.
That which is broken is chidda (flaw); that which is repeatedly rubbed or touched is paṭimaṃso (fault). There is an augment of ñ. This is an impersonal passive construction with emphasis on the state.
Bị cắt đứt là chiddo (lỗ hổng), bị chà xát, chạm vào nhiều lần là paṭimaṃso (sự chỉ trích), có sự thêm vào của âm ṃ, đây là sự diễn tả hành động chủ yếu về trạng thái.
Saha paṭimaṃsenāti sappaṭimaṃso, kāyasamācāro.
Sappaṭimaṃso (with fault) means "with fault," referring to bodily conduct.
Cùng với sự chỉ trích là sappaṭimaṃso (có sự chỉ trích), đó là hành vi thân.
Viparītoti viparivattavasena ito pavatto, kāyasamācāroti attho.
" Viparīto" means proceeding in the opposite way, meaning bodily conduct.
Viparīto nghĩa là phát sinh theo cách đối lập, tức là hành vi thân.
Amūlakānuddhaṃsanādīhīti ādisaddena duṭṭhullavācādayo saṅgaṇhāti.
" By groundless disparagements and so on"—the word ādi (and so on) includes offensive speech and the like.
Amūlakānuddhaṃsanādīhi (bằng những lời phỉ báng vô căn cứ v.v.), với chữ "v.v.", bao gồm những lời nói thô tục v.v.
Mettaṃ nu kho me cittanti ettha appanābhāvappattaṃ mettacittamevādhippetanti dassento āha ‘‘palibodhe chinditvā’’tiādi.
Regarding " Is my mind filled with loving-kindness?" here, showing that it refers to a mind of loving-kindness that has attained absorption, it says, "having cut off hindrances," and so on.
Về câu " Mettaṃ nu kho me cittaṃ" (Tâm từ của tôi có không?), để nói rõ rằng chỉ có tâm từ đã đạt đến trạng thái an định được đề cập, nên nói "palibodhe chinditvā" (sau khi cắt bỏ các chướng ngại) v.v.
Tattha palibodheti āvāsapalibodhādike palibodhe.
There, " hindrances" refers to hindrances such as dwelling hindrances.
Trong đó, palibodhe nghĩa là các chướng ngại như chướng ngại về trú xứ.
‘‘Vikkhambhanavasena vihatāghāta’’nti iminā appanābhāvappattaṃ mettacittameva dasseti.
By "hatred overcome by suppression," it shows precisely a mind of loving-kindness that has attained absorption.
Với câu "vikkhambhanavasena vihatāghātaṃ" (đã loại bỏ sự oán ghét bằng cách trấn áp), chỉ ra rằng đó chính là tâm từ đã đạt đến trạng thái an định.
Idaṃ panāvuso kattha vuttaṃ bhagavatāti ettha idaṃsaddakiṃsaddānaṃ visayaṃ dassento āha ‘‘idaṃ sikkhāpadaṃ katarasmiṃ nagare’’ti.
Regarding " But, friend, where was this said by the Blessed One?" here, showing the referent of the words idaṃ (this) and kiṃ (what), it says, "in which town was this training rule?"
Về câu " Idaṃ panāvuso kattha vuttaṃ bhagavatā" (Này Hiền giả, điều này đã được Đức Thế Tôn nói ở đâu?), để chỉ ra đối tượng của các từ "idaṃ" (điều này) và "kiṃ" (gì), nên nói "idaṃ sikkhāpadaṃ katarasmiṃ nagare" (giới này ở thành phố nào?).
400. ‘‘Kālena vakkhāmī’’tiādīsu codanāya kālaakālādiṃ dassento āha ‘‘eko eka’’ntiādi.
In phrases like " I will speak at the proper time," showing the proper and improper time for accusation, it says, "one person, one person," and so on.
400. Về câu " Kālena vakkhāmī" (Tôi sẽ nói đúng lúc) v.v., để chỉ ra thời gian và phi thời gian của sự khiển trách, nên nói "eko ekaṃ" (một người một người) v.v.
Tattha ekoti ekako codako.
There, " one person" refers to a single accuser.
Trong đó, eko nghĩa là một người khiển trách.
Ekanti ekakaṃ cuditakaṃ.
" One person" refers to a single accused person.
Ekaṃ nghĩa là một người bị khiển trách.
Saṅghamajjha…pe… asanasālādīsu vā parivāritakkhaṇe vāti yojanā.
The construction is "in the midst of the Saṅgha... or at the time of being surrounded by attendants in dining halls, and so on."
Hoặc ở giữa Tăng chúng... v.v.... hoặc vào lúc bị vây quanh bởi các vị Tỳ-khưu phục vụ v.v.
Tattha ‘‘saṅghamajjha…pe… asanasālādīsū’’ti iminā ṭhānābhāvaṃ dasseti, ‘‘upaṭṭhākehi parivāritakkhaṇe’’ti iminā kālābhāvaṃ dasseti.
There, "in the midst of the Saṅgha... or in dining halls, and so on" shows the impropriety of place, and "at the time of being surrounded by attendants" shows the impropriety of time.
Trong đó, với câu "saṅghamajjha...pe... asanasālādīsu" (ở giữa Tăng chúng... v.v.... hoặc trong các phòng ăn v.v.), chỉ ra sự thiếu vắng địa điểm, với câu "upaṭṭhākehi parivāritakkhaṇe" (vào lúc bị vây quanh bởi các vị Tỳ-khưu phục vụ), chỉ ra sự thiếu vắng thời gian.
Imehi padehi ṭhānampi kālena saṅgahetvā ‘‘kālena vakkhāmī’’ti vuttanti dasseti.
By these terms, it shows that the place is also included with the time, and thus it was said, "I will speak at the proper time."
Với những từ này, chỉ ra rằng địa điểm cũng được bao gồm một cách đúng lúc và được nói là "kālena vakkhāmī" (Tôi sẽ nói đúng lúc).
Tacchenāti saccena.
" Tacchena" means truly.
Tacchenā nghĩa là bằng sự thật.
Hambhoti nipāto pacchimapadesu paccekaṃ yojetabbo.
The particle " Hambho" is to be connected separately to each of the subsequent terms.
Hambho là một giới từ cần được ghép riêng lẻ vào các từ cuối.
Hambho mahallaka, hambho parisāvacara, hambho paṃsukūlika, hambho dhammakathikāti hi attho.
For the meaning is, "Hambho, elder; hambho, frequent visitor to assemblies; hambho, rag-robe wearer; hambho, Dhamma speaker."
Thật vậy, ý nghĩa là "Này vị trưởng lão, này vị sống trong hội chúng, này vị mặc y phấn tảo, này vị thuyết pháp".
Idanti kammaṃ.
" This" refers to the action.
Idaṃ nghĩa là hành động này.
Kāraṇanissitanti mahallakabhāvakāraṇādīsu nissitaṃ.
Kāraṇanissita means dependent on reasons such as the reason of old age, and so on.
Kāraṇanissitaṃ nghĩa là dựa vào các lý do như trạng thái trưởng lão.
‘‘Bhante’’ti nipātopi paccekaṃ yojetabbo.
The particle "Bhante" should also be applied individually.
Giới từ "Bhante" cũng cần được ghép riêng lẻ.
Ettha ca ‘‘hambho’’ti nipātena lokavohāravasena anādarassa pakāsakattā pharusena vadati nāma, ‘‘bhante’’ti nipātena sādarassa pakāsakattā saṇhena vadati nāma.
Here, by the particle "hambho," since it expresses disrespect according to worldly usage, one is said to speak harshly; by the particle "bhante," since it expresses respect, one is said to speak gently.
Ở đây, với giới từ "hambho", do thể hiện sự thiếu tôn trọng theo cách nói đời thường, nên được gọi là nói lời thô tục; với giới từ "bhante", do thể hiện sự tôn trọng, nên được gọi là nói lời nhẹ nhàng.
Kāraṇanissitaṃ katvāti imasmiṃ vītikkame ayaṃ nāma dosoti kāraṇanissitaṃ katvā.
Kāraṇanissitaṃ katvā means having made it dependent on a reason, that is, having made it dependent on the reason that "this is such and such a fault in this transgression."
Kāraṇanissitaṃ katvā nghĩa là sau khi dựa vào lý do, đây là lỗi lầm này trong sự vi phạm này.
‘‘Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā’’ti iminā mettacittoti padassa ‘‘vakkhāmī’’ti pade kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
By "Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā" (having established a mind of loving-kindness), it shows that mettacitto (with a mind of loving-kindness) is an adverbial modifier to the verb "vakkhāmī" (I will speak).
Với câu "Mettacittaṃ upaṭṭhapetvā" (sau khi thiết lập tâm từ), chỉ ra rằng từ mettacitto là một trạng từ của động từ "vakkhāmī" (tôi sẽ nói).
No dosantaroti ettha antarasaddassa cittavācakabhāvaṃ dassento āha ‘‘na duṭṭhacitto’’ti.
Here, in no dosantaro, showing that the word antara means mind, it says "not with an evil mind."
Về câu " No dosantaro" (không có sự bất thiện trong tâm), để chỉ ra rằng từ "antara" có nghĩa là tâm, nên nói "na duṭṭhacitto" (không có tâm bất thiện).
‘‘Hutvā’’ti iminā kiriyāvisesanabhāvaṃ dasseti.
By "Hutvā" (having been), it shows that it is an adverbial modifier.
Với câu "Hutvā" (sau khi trở thành), chỉ ra rằng đó là một trạng từ.
401. Ajjhattanti ettha attasaddassa cittavācakabhāvañca sattamīvibhattiyāpi amādesabhāvañca dassento āha ‘‘attano citte’’ti.
In ajjhatta, showing that the word atta means mind and that the locative case ending is also an amādesa (substitution), it says "in one's own mind."
401. Về từ ajjhattaṃ, để chỉ ra rằng từ "atta" có nghĩa là tâm và rằng giới từ cách thứ bảy cũng có nghĩa là "amādesa" (thay thế bằng am), nên nói "attano citte" (trong tâm của mình).
Uppādetvāti iminā ‘‘manasikaritvā’’ti padassa adhippāyatthaṃ dasseti.
By "Uppādetvā" (having produced), it shows the intended meaning of the word "manasikaritvā" (having paid attention).
Với câu "Uppādetvā" (sau khi phát sinh), chỉ ra ý nghĩa ẩn của từ "manasikaritvā" (sau khi tác ý).
Kāruññatāti ettha dvīsu ṇyapaccayatāpaccayesu ekasseva bhāvavācakattā eko svatthoti dassento āha ‘‘karuṇabhāvo’’ti.
In kāruññatā, since only one of the two suffixes ñya and tā expresses the state of being, it shows that one is superfluous, saying "karuṇabhāvo" (the state of compassion).
Về từ kāruññatā, do hai hậu tố ṇya và tā chỉ cùng một ý nghĩa trạng thái, để chỉ ra rằng một trong số đó là tự thân, nên nói "karuṇabhāvo" (trạng thái bi mẫn).
Tattha karuṇassa puggalassa bhāvo kāruññaṃ, tadeva kāruññatā.
Therein, the state of a compassionate person is kāruññaṃ, and that itself is kāruññatā.
Trong đó, trạng thái của một người bi mẫn là kāruññaṃ (lòng bi), chính điều đó là kāruññatā (lòng bi mẫn).
Atha vā karuṇo eva puggalo kāruññaṃ, tassa bhāvo kāruññatāti vacanattho kātabbo.
Alternatively, the meaning of the word should be understood as: a compassionate person himself is kāruññaṃ, and his state is kāruññatā.
Hoặc, người bi mẫn chính là kāruññaṃ, trạng thái của người đó là kāruññatā, nên hiểu theo cách nói này.
Imināti ‘‘kāruññatā’’ti padena.
Iminā means by the word "kāruññatā."
Iminā nghĩa là bằng từ "kāruññatā".
Karuṇañcāti appanāpattaṃ karuṇañca.
Karuṇañcā means also karuṇā (compassion) that has reached absorption.
Karuṇañcā nghĩa là lòng bi đã đạt đến an định.
Karuṇāpubbabhāgañcāti appanāpattāya karuṇāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacarakaruṇañca.
Karuṇāpubbabhāgañcā means also kāmāvacara karuṇā (sensuous-sphere compassion) that occurs in the preliminary stage of karuṇā that has reached absorption, by way of preparatory and access concentration.
Karuṇāpubbabhāgañcā nghĩa là lòng bi thuộc cõi dục đã phát sinh trong giai đoạn chuẩn bị và cận định trước khi lòng bi đạt đến an định.
Dvīhipīti ‘‘hitesitā, anukampitā’’ti dvīhipi padehi.
Dvīhipī means by both words "hitesitā" (desire for welfare) and "anukampitā" (sympathy).
Dvīhipi nghĩa là bằng hai từ "hitesitā" (mong muốn lợi ích) và "anukampitā" (lòng trắc ẩn).
Mettañcāti appanāpattamettañca.
Mettañcā means also mettā (loving-kindness) that has reached absorption.
Mettañcā nghĩa là tâm từ đã đạt đến an định.
Mettāpubbabhāgañcāti appanāpattāya mettāya pubbabhāge parikammūpacāravasena pavattaṃ kāmāvacaramettañca.
Mettāpubbabhāgañcā means also kāmāvacara mettā (sensuous-sphere loving-kindness) that occurs in the preliminary stage of mettā that has reached absorption, by way of preparatory and access concentration.
Mettāpubbabhāgañcā nghĩa là tâm từ thuộc cõi dục đã phát sinh trong giai đoạn chuẩn bị và cận định trước khi tâm từ đạt đến an định.
Suddhanteti suddhe koṭṭhāse.
Suddhante means in the pure part.
Suddhante nghĩa là trong các phần thanh tịnh.
Paṭiññaṃ āropetvāti cuditakaṃ paṭiññaṃ āropetvā.
Paṭiññaṃ āropetvā means having made the accused admit.
Paṭiññaṃ āropetvā nghĩa là người bị khiển trách sau khi đưa ra lời hứa.
Ye eteti ‘‘kāruññatā’’tiādinā nayena ye ete pañca dhammā vuttāti yojanā.
Ye ete is to be construed as "these five qualities which are stated in the manner beginning with 'kāruññatā'."
Ye ete nghĩa là những pháp này, tức là năm pháp đã được nói theo cách như "kāruññatā" (lòng bi mẫn) v.v.
Iminā ime pañca dhammeti ettha imasaddassa aniyamaniddesabhāvaṃ dasseti.
By this, it shows that the word ima in ime pañca dhamme (these five qualities) refers to an unspecified designation.
Với điều này, chỉ ra rằng từ "ima" (này) trong câu ime pañca dhamme (năm pháp này) là một sự chỉ định không xác định.
Sacce ca akuppe cāti ettha saccasaddassa viratisaccaparamatthasaccāni paṭikkhipanto āha ‘‘vacīsacce cā’’ti.
In sacce ca akuppe cā, rejecting viratisacca (truth of abstinence) and paramatthasacca (ultimate truth) for the word sacca, it says "vacīsacce cā" (and in truthfulness of speech).
Về câu sacce ca akuppe cā (trong sự thật và bất động), để bác bỏ chân lý về sự kiêng cữ và chân lý tối hậu, nên nói "vacīsacce cā" (trong lời nói thật).
‘‘Akuppanatāyā’’ti iminā nakupassa bhāvo akuppanti katvā ṇyapaccayassa bhāvatthaṃ dasseti.
By "akuppanatāyā" (by not being moved), it shows that the ṇya suffix expresses the state of being, by making akuppa (unshakeable) the state of nakupa (not being moved).
Với câu "akuppanatāyā" (bằng sự bất động), sau khi biến "na kupa" thành akuppa (bất động), chỉ ra ý nghĩa trạng thái của hậu tố ṇya.
Hīti saccaṃ, vitthāro vā.
Hī means truth, or expansion.
Hī nghĩa là sự thật, hoặc sự mở rộng.
Na paro ghaṭṭetabboti na paro kujjhāpetabbo.
Na paro ghaṭṭetabbo means one should not provoke another.
Na paro ghaṭṭetabbo nghĩa là không nên làm cho người khác tức giận.
Sabbatthāti sabbasmiṃ pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake.
Sabbatthā means in the entire Khandhaka on the Suspension of the Pātimokkha.
Sabbatthā nghĩa là trong tất cả các phần của Khandhaka về việc đình chỉ Pātimokkha.
402. Bhikkhunikkhandhake kasmā paṭikkhipatīti codanaṃ dassetvā tassā ābhogaṃ dassento āha ‘‘nanū’’tiādi.
Showing the question "Why does he reject it in the Bhikkhunī Khandhaka?" and then showing its intention, it says "nanu" (surely) and so on.
402. Sau khi trình bày câu hỏi "Tại sao lại từ chối trong Bhikkhunikkhandhaka?", để trình bày ý định của nó, ngài nói "nanū" (chẳng phải vậy sao) v.v.
‘‘Kāma’’ntiādinā abhyūpagamaparihāravasena vissajjeti.
By "Kāmaṃ" and so on, it answers by way of acceptance and rejection.
Ngài giải thích bằng cách chấp nhận và từ bỏ với "kāmaṃ" (dù muốn) v.v.
Tattha kāmaṃsaddo anuggahattho, pana saddo garahattho, pana tathāpi paṭikkhipatīti sambandho.
Therein, the word kāmaṃ has the meaning of approval, and the word pana has the meaning of censure, but the connection is that "even so, he rejects it."
Ở đây, từ kāmaṃ có nghĩa là "dù muốn", từ pana có nghĩa là "nhưng". Liên kết là "nhưng dù vậy cũng từ chối".
Tanti mahāpajāpatiṃ gotamiṃ.
Taṃ means Mahāpajāpatī Gotamī.
Taṃ (người ấy) là Mahāpajāpatī Gotamī.
Yācitena hutvā anuññātanti yojanā.
The construction is "having been requested, it was permitted."
Cách nối câu là "được chấp thuận sau khi đã được thỉnh cầu".
Ayanti pabbajjā.
Ayaṃ means this going forth.
Ayaṃ (này) là sự xuất gia.
Bhaddakaṃ katvāti laddhakaṃ katvā, manāpaṃ katvāti attho.
Bhaddakaṃ katvā means having made it good, having made it pleasing; this is the meaning.
Bhaddakaṃ katvā có nghĩa là "đã đạt được", "đã làm cho vừa ý".
Antorattabhāvoti antolohitabhāvo.
Antorattabhāvo means the state of being red inside.
Antorattabhāvo có nghĩa là "tình trạng có máu bên trong".
Etamatthanti etaṃ vakkhamānaṃ atthaṃ.
Etamatthaṃ means this meaning that will be explained.
Etamatthaṃ (ý nghĩa này) là "ý nghĩa sẽ được nói đến này".
Āḷiyāti āvaraṇāya.
Āḷiyā means for obstruction.
Āḷiyā (cho hàng rào) là "để che chắn".
Abaddhāyapīti pisaddo anuggahattho, baddhāya pana pagevāti attho.
Abaddhāyapī means the word pi is for emphasis; but for the bound, it is even more so, is the meaning.
Abaddhāyapī (ngay cả khi không được buộc) – từ pi có nghĩa là "dù vậy", nghĩa là "ngay cả khi không được buộc, huống chi là đã được buộc".
Kiñcīti appamattakaṃ.
Kiñcī means a small amount.
Kiñcī (một chút gì đó) là "một chút ít".
Yanti udakaṃ.
Yaṃ means water.
Yaṃ (cái gì) là "nước".
Tampīti udakampi.
Tampī means water too.
Tampī (cái đó cũng) là "ngay cả nước".
Pisaddo abaddhāya ṭhitaṃ kiñci udakaṃ apekkhati.
The word pi refers to any water standing for the unbound.
Từ pi đề cập đến một ít nước không bị ràng buộc.
Ye ime garudhammā paññattāti yojanā.
The connection is "these weighty rules were laid down".
Cách nối câu là "những garudhamma này đã được chế định".
Paṭikaccevāti pageva, paṭhamamevāti attho.
Paṭikaccevā means beforehand, primarily, is the meaning.
Paṭikaccevā (trước hết) có nghĩa là "ngay từ đầu", "trước tiên".
Tesūti garudhammesu.
Tesū means in those weighty rules.
Tesū (trong những điều đó) là "trong các garudhamma".
Apaññattesu santesupīti yojanā.
The connection is "even when they were not laid down".
Cách nối câu là "ngay cả khi chúng chưa được chế định".
Paṭhamaṃ vuttantiādi vuttaṃ, vassasahassameva ṭhassati iti imamatthaṃ dassetīti yojanā.
Paṭhamaṃ vuttaṃ and so on, means what was said, "it will last only a thousand years", thus showing this meaning.
Paṭhamaṃ vuttaṃ (đã được nói trước) v.v. đã được nói, cách nối câu là "trình bày ý nghĩa này rằng nó sẽ tồn tại một ngàn năm".
‘‘Vassasahassa’’nti ca etaṃ vacanaṃ vuttanti sambandho.
And the word "vassasahassaṃ" (a thousand years) is said, is the connection.
Và câu "vassasahassaṃ" (một ngàn năm) đã được nói, là mối liên hệ.
Tatoti vassasahassato.
Tato means from that thousand years.
Tato (từ đó) là "từ một ngàn năm".
Pariyattidhammopīti pisaddo paṭivedhasaddhammaṃ apekkhati.
Pariyattidhammopī means the word pi refers to the Dhamma of Penetration (paṭivedhasaddhamma).
Pariyattidhammopī (ngay cả pariyattidhamma) – từ pi đề cập đến paṭivedhasaddhamma.
Dvīsu saddhammesu ṭhitesu paṭipattisaddhammo ṭhitoyevāti katvā na vuttaṃ.
Since the Dhamma of Practice (paṭipattisaddhamma) exists when the two Dhammas exist, it is not mentioned.
Vì paṭipattisaddhamma tồn tại khi hai saddhamma kia tồn tại, nên nó không được nói đến.
Tāniyevāti pañcavassasahassāniyeva.
Tāniyevā means those five thousand years only.
Tāniyevā (chỉ những điều đó) là "chỉ năm ngàn năm".
Pariyattiyā sati paṭivedho na hotīti nāpi vattabboti yojanā.
The connection is "it should not be said that when there is the Dhamma of Learning, there is no Dhamma of Penetration".
Cách nối câu là "không thể nói rằng khi có pariyatti thì không có paṭivedha".
Liṅganti samaṇavesaṃ, samaṇākāranti attho.
Liṅgaṃ means the ascetic's garb, the ascetic's appearance, is the meaning.
Liṅgaṃ (dấu hiệu) là "y phục của sa-môn", "phong thái của sa-môn".
404. Imāya anupaññattiyāti mahāpajāpatiyā aṭṭhagarudhammapaṭiggahaṇūpasampadaṃ upanidhāya ayaṃ paññatti anupaññatti nāma, tāya anupaññattiyā upasampādetunti attho.
Imāya anupaññattiyā means this rule, in relation to Mahāpajāpatī's acceptance of the eight weighty rules and ordination, is called the subsequent rule (anupaññatti); by that subsequent rule, they are to be ordained, is the meaning.
404. Imāya anupaññattiyā (bởi anupaññatti này) – liên quan đến sự thọ giới bằng cách chấp nhận tám garudhamma của Mahāpajāpatī, giáo giới này được gọi là anupaññatti; nghĩa là "thọ giới bằng anupaññatti đó".
Mahāpajāpatiyā saddhivihāriniyo katvāti mahāpajāpatiṃ upajjhaṃ katvā pañcasatā sākiyāniyo tassā saddhivihāriniyo katvāti attho.
Mahāpajāpatiyā saddhivihāriniyo katvā means making Mahāpajāpatī the preceptor, making five hundred Sākiyan women her co-residents, is the meaning.
Mahāpajāpatiyā saddhivihāriniyo katvā (làm cho họ trở thành saddhivihārinī của Mahāpajāpatī) có nghĩa là "làm cho năm trăm nữ cư sĩ dòng Sākiya trở thành saddhivihārinī của bà, lấy Mahāpajāpatī làm upajjhāya".
Itīti tasmā ahesunti sambandho.
Iti means therefore they were, is the connection.
Iti (như vậy) là mối liên hệ "vì vậy họ đã trở thành".
Iminā ovādenāti bhagavato iminā ovādena.
Iminā ovādenā means by this exhortation of the Blessed One.
Iminā ovādenā (bởi lời khuyên này) là "bởi lời khuyên này của Đức Thế Tôn".
411. Kaddamodakenāti kaddamena āluḷitena udakeneva.
Kaddamodakenā means only with water stirred with mud.
411. Kaddamodakenā (bằng nước bùn) là "chỉ bằng nước bị khuấy đục bởi bùn".
Kaddamādīsupīti pīsaddo ‘‘yena kenacī’’ti ettha yojetabbo.
Kaddamādīsupī means the word pi should be connected with "yena kenaci" (with whatever).
Kaddamādīsupī (ngay cả trong bùn v.v.) – từ pi cần được kết hợp với "yena kenaci" (bằng bất cứ thứ gì).
Yena kenacipīti hi attho.
For the meaning is "with whatever too".
Thật vậy, nghĩa là "bằng bất cứ thứ gì".
Sannipatitvāti bhikkhunisaṅghena sannipatitvā.
Sannipatitvā means having assembled by the bhikkhunī Saṅgha.
Sannipatitvā (sau khi tập hợp) là "sau khi tập hợp với Tăng đoàn tỳ-kheo-ni".
Apasādanīyanti apasādetabbaṃ kammaṃ.
Apasādanīyaṃ means an act of expulsion to be performed.
Apasādanīyaṃ (hành động cần bị khai trừ) là "hành động cần bị khai trừ".
Ettāvatāti ettakena sāvanamattena.
Ettāvatā means by merely that much announcement.
Ettāvatā (chỉ với chừng đó) là "chỉ với chừng đó sự thông báo".
Avandiyoti na vandetabbo, vandituṃ na arahoti attho.
Avandiyo means not to be saluted, not worthy of salutation, is the meaning.
Avandiyo (không đáng đảnh lễ) là "không đáng đảnh lễ", nghĩa là "không xứng đáng được đảnh lễ".
Tatoti tikkhattuṃ sāvetabbato.
Tato means from that thrice-announcing.
Tato (từ đó) là "từ việc phải thông báo ba lần".
Na vandantīti bhikkhuniyo na vandanti.
Na vandanti means the bhikkhunīs do not salute.
Na vandantī (không đảnh lễ) là "các tỳ-kheo-ni không đảnh lễ".
Disvāpīti taṃ bhikkhuṃ disvāpi.
Disvāpī means even having seen that bhikkhu.
Disvāpī (ngay cả khi thấy) là "ngay cả khi thấy vị tỳ-kheo đó".
Tena bhikkhunāti apasādanīyaṃ dassentena bhikkhunā, khamāpetabbanti sambandho.
Tena bhikkhunā means by that bhikkhu who shows the act of expulsion, he should be made to apologize, is the connection.
Tena bhikkhunā (bởi vị tỳ-kheo đó) là "bởi vị tỳ-kheo đã trình bày sự khai trừ", là mối liên hệ "cần được xin lỗi".
Vihāreyevāti bhikkhūnaṃ vihāreyeva.
Vihāreyeva means only in the bhikkhus' monastery.
Vihāreyevā (chỉ trong tu viện) là "chỉ trong tu viện của các tỳ-kheo".
Tena bhikkhunāti upasaṅkamitabbena bhikkhunā, vattabbanti sambandho.
Tena bhikkhunā means by that bhikkhu who is to be approached, it should be said, is the connection.
Tena bhikkhunā (bởi vị tỳ-kheo đó) là "bởi vị tỳ-kheo cần được đến gần", là mối liên hệ "cần được nói".
Tatoti vattabbakālato.
Tato means from the time of speaking.
Tato (từ đó) là "từ thời điểm cần nói".
Soti apasādanīyaṃ dassento bhikkhu.
So means that bhikkhu who shows the act of expulsion.
So (vị ấy) là "vị tỳ-kheo trình bày sự khai trừ".
Etthāti bhikkhunikkhandhake.
Etthā means in this Bhikkhunīkkhandhaka.
Etthā (ở đây) là "trong Bhikkhunikkhandhaka".
Kammavibhaṅgeti parivārāvasāne kammānaṃ vibhaṅgaṭṭhāne (pari. aṭṭha. 495-496).
Kammavibhaṅge means in the section on the analysis of acts at the end of the Parivāra.
Kammavibhaṅge (trong phần phân tích các hành động) là "ở nơi phân tích các hành động vào cuối Parivāra" (pari. aṭṭha. 495-496).
Obhāsantīti ava hīnena bhāsantīti dassento āha ‘‘asaddhammena obhāsantī’’ti.
Obhāsantī means speaking with inferiority, thus showing, he says "speaking with unrighteousness".
Obhāsantī (chiếu sáng) – để trình bày rằng "chiếu sáng một cách thấp kém", ngài nói "chiếu sáng bằng asaddhamma".
‘‘Bhikkhunīhi saddhiṃ sampayojentī’’ti ettha kammakaraṇe dassento āha ‘‘purise asaddhammenā’’ti.
In "bhikkhunīhi saddhiṃ sampayojentī" (associating with bhikkhunīs), showing the object and instrument, he says "purise asaddhammenā" (with men unrighteously).
Trong "Bhikkhunīhi saddhiṃ sampayojentī" (liên hệ với các tỳ-kheo-ni), để trình bày về kamma (đối tượng) và karaṇa (phương tiện), ngài nói "purise asaddhammenā" (đàn ông bằng asaddhamma).
Ettha ‘‘purise’’ti iminā kammaṃ dasseti, ‘‘asaddhammenā’’ti iminā karaṇaṃ.
Here, "purise" shows the object, and "asaddhammenā" shows the instrument.
Ở đây, với "purise" (đàn ông), ngài trình bày kamma; với "asaddhammenā" (bằng asaddhamma), ngài trình bày karaṇa.
Vihārappavesaneti bhikkhūnaṃ vihārappavesane.
Vihārappavesane means in the entry into the bhikkhus' monastery.
Vihārappavesane (trong việc vào tu viện) là "trong việc vào tu viện của các tỳ-kheo".
Ovādaṃ ṭhapetunti ettha ovādaṭṭhapanākāraṃ dassento āha ‘‘na bhikkhunupassaya’’ntiādi.
Ovādaṃ ṭhapetuṃ means here, showing the manner of establishing the exhortation, he says "na bhikkhunupassaya" (not in the bhikkhunīs' dwelling) and so on.
Ovādaṃ ṭhapetuṃ (để đặt ra lời khuyên) – ở đây, để trình bày cách đặt ra lời khuyên, ngài nói "na bhikkhunupassayaṃ" (không phải chỗ nương tựa của tỳ-kheo-ni) v.v.
Ovādatthāyāti ovādapaṭiggahaṇatthāya.
Ovādatthāyā means for the purpose of receiving exhortation.
Ovādatthāyā (vì mục đích lời khuyên) là "vì mục đích chấp nhận lời khuyên".
Mā karitthāti mā kareyyātha.
Mā karitthā means do not do.
Mā karitthā (đừng làm) là "mā kareyyātha".
416. Gihidārikāyoti gihibhūtā dārikāyo bandhanti viyāti yojanā.
Gihidārikāyo means lay girls bind, is the connection.
416. Gihidārikāyo (những cô gái cư sĩ) – cách nối câu là "như những cô gái cư sĩ buộc".
Ghanapaṭṭakenāti ghanabhūtena paṭṭena niyuttena.
Ghanapaṭṭakenā means with a thick, firm band.
Ghanapaṭṭakenā (bằng dải vải dày) là "bằng dải vải dày được buộc".
Ekapariyakanti ettha ekavāraṃ kaṭiyaṃ parikkhipitvā kataṃ kāyabandhanaṃ ekapariyakanti dassento āha ‘‘ekavāraṃ parikkhipanaka’’nti.
Ekapariyakaṃ means here, showing that a waist-band made by wrapping around the waist once is "ekapariyakaṃ", he says "ekavāraṃ parikkhipanakaṃ" (that which wraps around once).
Ekapariyakaṃ (một vòng) – ở đây, để trình bày rằng "dây lưng được làm bằng cách quấn một lần quanh eo là ekapariyakaṃ", ngài nói "ekavāraṃ parikkhipanakaṃ" (cái để quấn một lần).
Tattha parikkhipanakanti kaṭiyaṃ parikkhipanārahaṃ.
There, parikkhipanakaṃ means suitable for wrapping around the waist.
Ở đây, parikkhipanakaṃ là "thích hợp để quấn quanh eo".
Vilīvenāti ettha bahutthe ekavacananti āha ‘‘saṇhehi vilīvehī’’ti.
Vilīvenā means here, saying that the singular is used for the plural, he says "saṇhehi vilīvehī" (with fine sprouts).
Vilīvenā (bằng bùn) – ở đây, vì là số ít cho nghĩa số nhiều, ngài nói "saṇhehi vilīvehi" (bằng những bùn mịn).
‘‘Katapaṭṭenā’’ti iminā pāḷiyaṃ ‘‘katenā’’ti pāṭhasesaṃ dasseti.
By "Katapaṭṭena" (by a made strap), it shows the remaining part of the text "katena" (by a made thing) in the Pali.
Với "katapaṭṭenā" (bằng dải vải đã làm), ngài trình bày phần còn lại của bản Pali là "katenā" (đã làm).
Setavatthapaṭṭenāti setavatthena katena paṭṭena.
Setavatthapaṭṭena means by a strap made of white cloth.
Setavatthapaṭṭenā (bằng dải vải trắng) là "bằng dải vải làm bằng vải trắng".
Kataveṇiyāti katāya veṇiyā.
Kataveṇiyā means by a braid that has been made.
Kataveṇiyā (bằng bím tóc đã làm) là "bằng bím tóc đã làm".
Iminā dussena katā veṇi dussaveṇīti vacanatthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of the word dussaveṇī (cloth-braid) as "a braid made of cloth".
Với điều này, ngài trình bày ý nghĩa của từ dussaveṇī (bím tóc vải) là "bím tóc làm bằng vải".
Eseva nayo purimapacchimapadesupi.
The same method applies to the preceding and succeeding words.
Tương tự cũng áp dụng cho các từ trước và sau.
Coḷakāsāvanti coḷameva kasāvena rattattā coḷakāsāvaṃ.
Coḷakāsāvaṃ is called a rag-robe because it is merely a rag dyed with kasāva.
Coḷakāsāvaṃ (vải nhuộm màu vàng) là "vải được nhuộm màu vàng nên là coḷakāsāvaṃ".
Aṭṭhillenāti addena aṭṭhinā.
Aṭṭhillena means with a half-bone.
Aṭṭhillenā (bằng xương có thịt) là "bằng xương có thịt".
‘‘Gojaṅghaṭṭhike’’ti iminā aṭṭhino sambandhaṃ dasseti.
By "gojaṅghaṭṭhike" (a bone from a cow's shank), it shows the connection of the bone.
Với "gojaṅghaṭṭhike" (xương ống chân bò), ngài trình bày sự liên hệ của xương.
Hatthaṃ koṭṭāpentīti ettha hatthaṃ nāma aggabāhamevādhippetaṃ, na kapparato paṭṭhāyāti dassento āha ‘‘aggabāha’’nti.
In "hatthaṃ koṭṭāpentī" (causing the hand to be cut), the word hattha (hand) here refers to the forearm, not from the elbow onwards, as he shows by saying "forearm".
Hatthaṃ koṭṭāpentī (làm cho tay bị đập) – ở đây, để trình bày rằng "hatthaṃ" (tay) có ý nghĩa là "cẳng tay", không phải từ khuỷu tay trở đi, ngài nói "aggabāhaṃ" (cẳng tay).
Piṭṭhihatthanti hatthapiṭṭhiṃ.
Piṭṭhihatthaṃ means the back of the hand.
Piṭṭhihatthaṃ (mu bàn tay) là "mu bàn tay".
Piṭṭhipādanti pādapiṭṭhiṃ.
Piṭṭhipādaṃ means the back of the foot.
Piṭṭhipādaṃ (mu bàn chân) là "mu bàn chân".
417. Vuttanayānevāti chabbaggiyānaṃ mukhalimpanādīsu (cūḷava. aṭṭha. 247) vuttanayāneva.
417. As stated means as stated concerning the group of six bhikkhus regarding anointing the face and so on.
417. Vuttanayānevā (chỉ theo cách đã nói) là "chỉ theo cách đã nói về việc bôi mặt v.v. của nhóm sáu tỳ-kheo" (cūḷava. aṭṭha. 247).
Aṅgadeseti sarīrappadese.
Aṅgadese means in a part of the body.
Aṅgadese (ở vùng thân thể) là "ở vùng thân thể".
Gaṇḍappadeseti kapolappadese.
Gaṇḍappadese means in the cheek area.
Gaṇḍappadese (ở vùng má) là "ở vùng má".
Sāloke tiṭṭhantīti ettha saṃvijjati āloko etthāti sālokanti katvā dvāraṃ gahetabbaṃ.
In "sāloke tiṭṭhantī" (standing in the light), the word sāloka should be taken as "door", having been formed from "where there is light".
Sāloke tiṭṭhantī (đứng ở nơi có ánh sáng) – ở đây, sau khi hiểu sāloka là "nơi có ánh sáng", cần hiểu là "cánh cửa".
Tena vuttaṃ ‘‘dvāraṃ vivaritvā’’ti.
Therefore, it is said "opening the door".
Vì vậy, đã nói "mở cửa".
Vuṭṭhāpentīti upasampādenti.
Vuṭṭhāpentī means they give upasampadā.
Vuṭṭhāpentī (làm cho xuất gia) là "cho thọ giới".
Sūnaṃ ṭhapentīti ettha sūnāsaddo maṃsapariyāyoti āha ‘‘maṃsaṃ vikkiṇantī’’ti.
In "sūnaṃ ṭhapentī" (setting up a butcher's shop), the word sūnā means "meat", so he says "selling meat".
Sūnaṃ ṭhapentī (đặt thịt) – ở đây, từ sūnā là đồng nghĩa với thịt, nên ngài nói "maṃsaṃ vikkiṇantī" (bán thịt).
Tenāti dāsena.
Tena means by the slave.
Tenā (bởi người đó) là "bởi người nô lệ".
Idaṃ padaṃ ‘‘kārentī’’ti pade kāritakammaṃ.
This word is the causative object in the word "kārentī" (causing to do).
Từ này là kāritakamma (đối tượng bị sai khiến) trong từ "kārentī" (làm cho làm).
‘‘Haritakañceva pakkañcā’’ti iminā haritakapakkikanti padassa dvandavākyaṃ dasseti.
By "haritakañceva pakkañcā" (both fresh and cooked), it shows the dvandva compound for the word haritakapakkikaṃ (fresh and cooked).
Với "Haritakañceva pakkañcā" (cả xanh lẫn chín), ngài trình bày câu ghép của từ haritakapakkikaṃ.
Tattha haritakanti haritameva paṇṇaṃ.
There, haritakaṃ means merely fresh leaves.
Ở đây, haritakaṃ là "lá xanh".
Pakkanti seditaṃ paṇṇaṃ.
Pakkaṃ means steamed leaves.
Pakkaṃ là "lá đã luộc".
419. Pāḷimuttakavinicchayoti pāḷiyaṃ vuttavinicchayato mutto vinicchayo.
419. Pāḷimuttakavinicchayo means a ruling that is outside the rulings stated in the Pali text.
Sự quyết định không thuộc Pāḷi là sự quyết định khác với sự quyết định đã được nói đến trong Pāḷi.
Pāḷimuttakavinicchayaṃ vitthārento āha ‘‘sace hī’’tiādi.
Expanding on the pāḷimuttakavinicchaya, he says "sace hī" (if indeed) and so on.
Khi giải thích rộng về sự quyết định không thuộc Pāḷi, (người ấy) đã nói: “Nếu vậy thì…” vân vân.
Yo koci kālaṃ karonto vadatīti sambandho.
The connection is: whoever, when dying, says.
Sự liên kết là: Bất cứ ai nói khi đang chết.
Mamaccayenāti mama atikkamena.
Mamaccayena means after my passing.
Sau khi tôi qua đời là sau khi tôi qua đi.
Aññassāti vuttehi upajjhāyādīhi aññassa.
Aññassa means to someone other than the preceptors and so on who were mentioned.
Cho người khác là cho người khác ngoài các vị bổn sư (Upajjhāya) vân vân đã được nói đến.
Tesanti upajjhāyādīnaṃ.
Tesaṃ means to those preceptors and so on.
Của họ là của các vị bổn sư (Upajjhāya) vân vân.
Na hotīti parikkhāro na hoti.
Na hotī means the requisites do not belong.
Không thuộc về là vật dụng không thuộc về.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
Hī means indeed, or because.
Thật vậy là thật vậy, hoặc vì.
Accayadānanti accayena hotūti dānaṃ.
Accayadānaṃ means a gift to be given after one's passing.
Sự bố thí sau khi chết là sự bố thí rằng: “Hãy thuộc về sau khi (tôi) chết.”
Na ruhatīti pañcannaṃ sahadhammikānaṃ pabbajitassa vā gahaṭṭhassa vā yassa kassaci accayadānaṃ tesaṃ na ruhati, saṅghasseva ruhatīti adhippāyo.
Na ruhatī means a gift given after the passing of a bhikkhu to any of the five co-residents, or to any renunciant or layperson, does not accrue to them; the intention is that it accrues only to the Saṅgha.
Không thuộc về là sự bố thí sau khi chết cho năm vị đồng phạm hạnh hoặc cho vị tỳ khưu xuất gia hoặc cho bất cứ cư sĩ nào thì không thuộc về họ, ý nghĩa là chỉ thuộc về Tăng đoàn.
Gihīnaṃ pana accayadānanti sambandho.
However, the connection is: a gift given after the passing of laypersons.
Tuy nhiên, sự liên kết là: Sự bố thí sau khi chết của các cư sĩ.
Ruhatīti gihīnaṃ pabbajitassa vā gahaṭṭhassa vā yassa kassaci accayadānaṃ tesaṃ ruhati, tesaṃyeva santako hotīti adhippāyo.
Ruhatī means a gift given after the passing of laypersons to any renunciant or layperson accrues to them; the intention is that it belongs to them alone.
Thuộc về là sự bố thí sau khi chết của các cư sĩ cho vị tỳ khưu xuất gia hoặc cho bất cứ cư sĩ nào thì thuộc về họ, ý nghĩa là chỉ thuộc về họ.
420. Purāṇamallīti ettha mallassa bhariyā mallī, purāṇe mallī purāṇamallīti dassento āha ‘‘purāṇe’’tiādi.
420. In Purāṇamallī (former female wrestler), mallī is the wife of a malla (wrestler), and purāṇamallī is a mallī from before, as he shows by saying "purāṇe" (formerly) and so on.
Purāṇamallī (vợ của đô vật cũ) – ở đây, Mallī là vợ của đô vật (Malla). Để chỉ ra rằng Purāṇamallī là Mallī cũ, (người ấy) đã nói: “Cũ” vân vân.
‘‘Gihikāle’’ti iminā ‘‘purāṇe’’ti ettha ṇapaccayassa sarūpaṃ dasseti.
By "gihikāle" (during the lay life), it shows the form of the ṇa suffix in "purāṇe".
Với từ “Gihikāle” (khi còn là cư sĩ), (người ấy) chỉ ra hình thức của tiếp vĩ ngữ ṇa trong từ “purāṇe” (cũ).
Mallassāti muṭṭhimallassa.
Mallassa means of the boxer.
Của đô vật là của đô vật quyền thuật.
Purisabyañjananti ettha byañjanasaddo nimittapariyāyoti āha ‘‘purisanimitta’’nti.
In purisabyañjanaṃ (male characteristic), the word byañjana means "sign", so he says "purisanimittaṃ" (male sign).
Purisabyañjana (dấu hiệu nam giới) – ở đây, từ byañjana có nghĩa là dấu hiệu, vì vậy (người ấy) đã nói: “dấu hiệu nam giới”.
Cittanti rāgacittaṃ.
Cittaṃ means a mind of lust.
Tâm là tâm tham ái.
Pureti ādimhi.
Pure means at the beginning.
Trước là lúc ban đầu.
Tāsanti aṭṭhannaṃ bhikkhunīnaṃ.
Tāsaṃ means of those eight bhikkhunīs.
Của họ là của tám vị tỳ khưu ni đó.
Abbhantarimāti abbhantare pariyāpannā.
Abbhantarimā means included within.
Ở bên trong là bao gồm ở bên trong.
Aññāti aṭṭhahi bhikkhunīhi aññā.
Aññā means other than the eight bhikkhunīs.
Người khác là người khác ngoài tám vị tỳ khưu ni.
Navakatarā hotīti sambandho.
The connection is: she is younger.
Sự liên kết là: Vị ấy là người mới hơn.
‘‘Ṭhapetvā bhattagga’’nti iminā aññattha sabbattha yathāvuḍḍhaṃ na paṭibāhitabbanti ettha aññasaddassa apādānaṃ dasseti.
By "ṭhapetvā bhattaggaṃ" (except for the refectory), it shows the ablative case of the word añña (other) in "aññattha sabbattha yathāvuḍḍhaṃ na paṭibāhitabbaṃ" (everywhere else, one should not prevent according to seniority).
Với từ “Ṭhapetvā bhattaggaṃ” (trừ phòng ăn), (người ấy) chỉ ra apādāna (từ đâu) của từ “añña” (khác) trong câu “ngoài ra ở mọi nơi khác, không được từ chối theo thứ tự tuổi tác” ở đây.
Aññasminti ettha smiṃvacanena tthapaccayassa atthaṃ dasseti.
In aññasmiṃ, the smiṃ ending shows the meaning of the ttha suffix.
Trong từ aññasmiṃ (ở nơi khác), với cách nói smiṃ, (người ấy) chỉ ra ý nghĩa của tiếp vĩ ngữ ttha.
‘‘Catupaccayabhājanīyaṭṭhāne’’ti iminā sarūpaṃ dasseti.
By "catupaccayabhājanīyaṭṭhāne" (in the place for distributing the four requisites), it shows the form.
Với từ “Catupaccayabhājanīyaṭṭhāne” (ở nơi phân chia bốn vật dụng), (người ấy) chỉ ra hình thức.
430. Dūtenapi upasampādetunti ettha kiṃ sabbathā dūtena upasampadā vaṭṭatīti āha ‘‘dūtena…pe… vaṭṭatī’’ti.
430. Regarding "to confer upasampadā by means of a messenger", it is asked whether upasampadā is always permissible by means of a messenger, and it is said, "by means of a messenger... (etc.) ...it is permissible."
Được thọ giới tỳ khưu ni qua người đưa tin – ở đây, (người ấy) đã hỏi: “Có được thọ giới tỳ khưu ni qua người đưa tin trong mọi trường hợp không?” rồi (người ấy) đã nói: “qua người đưa tin… vân vân… được phép.”
Yena kenaci antarāyenāti sambandho, asati antarāye na vaṭṭatīti adhippāyo.
The connection is "by any impediment whatsoever"; the meaning is that it is not permissible if there is no impediment.
Sự liên kết là: Bằng bất cứ sự trở ngại nào, ý nghĩa là nếu không có sự trở ngại thì không được phép.
Kammavācāpariyosāne upasampannāva hotīti sambandho.
The connection is that one becomes fully ordained at the completion of the kammavācā.
Sự liên kết là: Vị ấy đã được thọ giới tỳ khưu ni khi lời tụng giới kết thúc.
Tāvadevāti upasampannakkhaṇeyeva.
"Immediately" means at the very moment of ordination.
Ngay lập tức là ngay tại khoảnh khắc thọ giới tỳ khưu ni.
Ṭhapetvā sāgāranti ettha sakāro sahasaddakāriyo, agāranti ca seyyāgāranti dassento āha ‘‘sahāgāraseyyamattaṃ ṭhapetvā’’ti.
In "except for sharing a dwelling", the sa syllable indicates the word saha, and by showing that agāra means a sleeping-dwelling, it is said, "except for sharing a sleeping-dwelling."
Trừ việc ở chung nhà – ở đây, âm “sa” có nghĩa là “cùng với” (saha), và để chỉ ra rằng “agāra” là “seyyāgāra” (phòng ngủ), (người ấy) đã nói: “trừ việc ngủ chung phòng với nhau.”
Yathā aññasmiṃ purise paṭipajjitabbaṃ, evaṃ tathāti yojanā.
The construction is "just as one should behave towards another man, so too."
Sự sắp xếp là: Như đã hành xử với người đàn ông khác, thì cũng hành xử như vậy.
‘‘Aññasmi’’nti iminā pāḷiyaṃ aññe puriseti ettha smiṃvacanassa sabbanāmato ekārādeso dassito, taṃdassanena ca kaccāyane (kaccāyane 110 sutte) sabbanāmato smiṃvacanassa ekārādesanisedhanaṃ aniccanti dasseti.
By "another," the smiṃ case ending in the Pāli "towards other men" is shown to be an ekārādesa from a pronoun, and by showing this, it indicates that the prohibition of ekārādesa for the smiṃ case ending from a pronoun in Kaccāyana (Kaccāyana, Sutta 110) is not absolute.
Với từ “Aññasmiṃ” (ở người khác), (người ấy) đã chỉ ra rằng trong từ aññe purise (ở những người đàn ông khác) trong Pāḷi, smiṃvacana (cách nói smiṃ) có sự thay thế nguyên âm “e” từ đại từ, và bằng sự chỉ ra đó, (người ấy) cho thấy rằng sự cấm đoán thay thế nguyên âm “e” của smiṃvacana từ đại từ trong Kaccāyana (trong Kaccāyana, bài kệ 110) là không cố định.
434. ‘‘Yadeva sā vibbhantā’’ti iminā dassetīti sambandho.
434. The connection is "this is shown by 'just as she has fallen away'."
Sự liên kết là: Với câu “chỉ khi nào vị ấy đã hoàn tục”, (người ấy) chỉ ra.
‘‘Yasmā’’ti iminā yadevāti ettha yaṃsaddassa kāraṇatthaṃ dasseti.
By "because," the causal meaning of the word yaṃ in "just as" is shown.
Với từ “Yasmā” (vì), (người ấy) chỉ ra ý nghĩa nguyên nhân của từ “yaṃ” trong từ yadevā (chỉ khi nào).
Odātāni vatthāni nivatthāti sambandho.
The connection is "having put on white clothes."
Sự liên kết là: Đã mặc y phục trắng.
‘‘Tasmāyevā’’ti iminā tadevāti padassa kāraṇatthameva dasseti.
By "therefore," the causal meaning of the word "that very" is shown.
Với từ “Tasmāyevā” (chỉ vì vậy), (người ấy) chỉ ra chính ý nghĩa nguyên nhân của từ tadevā (chỉ khi ấy).
‘‘Na sikkhāpaccakkhānenā’’ti iminā evatthaphalaṃ dasseti.
By "not by renouncing the training," the result of the particle eva is shown.
Với từ “Na sikkhāpaccakkhānenā” (không phải do từ bỏ học giới), (người ấy) chỉ ra kết quả của ý nghĩa “chỉ”.
Sā puna upasampadaṃ na labhatīti sā vibbhantā bhikkhunī puna upasampadaṃ na labhati.
"She does not obtain upasampadā again" means that bhikkhunī who has fallen away does not obtain upasampadā again.
Vị ấy không được thọ giới tỳ khưu ni lại là vị tỳ khưu ni đã hoàn tục ấy không được thọ giới tỳ khưu ni lại.
Pāde sambāhantāti bhikkhunīnaṃ pāde sambāhantā.
"Massaging the feet" means massaging the feet of bhikkhunīs.
Đang xoa bóp chân là đang xoa bóp chân của các tỳ khưu ni.
Keseti bhikkhunīnaṃ kese.
"Hair" means the hair of bhikkhunīs.
Tóc là tóc của các tỳ khưu ni.
Tatrāti ‘‘kukkuccayantā na sādiyantī’’ti vacane.
"Therein" means in the statement "being scrupulous, they do not agree."
Ở đó là trong câu “vì lo sợ nên không chấp thuận”.
Eke ācariyā vadantīti sambandho.
The connection is "some teachers say."
Sự liên kết là: Một số vị thầy nói.
Sārattā hontīti yojanā.
The construction is "they become attached."
Sự sắp xếp là: (Họ) trở nên tham ái.
Etthāti purisānaṃ abhivādanādīsu.
"Here" means in salutations etc. to men.
Ở đây là trong việc đảnh lễ vân vân của nam giới.
Idanti purisānaṃ abhivādanādi, ‘‘anuññāta’’nti pade vuttakammaṃ ‘‘vaṭṭatī’’ti pade vuttakattā.
"This" means salutations etc. to men, the act stated in the word "permitted" as the agent stated in the word "is permissible."
Điều này là việc đảnh lễ vân vân của nam giới, là tân ngữ đã được nói đến trong từ “anuññātaṃ” (được cho phép), là chủ ngữ đã được nói đến trong từ “vaṭṭatī” (được phép).
Atha vā odissa anuññātaṃ idaṃ purisānaṃ abhivādanādi vaṭṭatīti yojanā.
Alternatively, the construction is "this salutation etc. to men, which is specifically permitted, is permissible."
Hoặc sự sắp xếp là: Điều này, việc đảnh lễ vân vân của nam giới, được cho phép một cách cụ thể thì được phép.
Evañhi sati ‘‘odissa anuññāta’’nti padaṃ hetuantogadhavisesanaṃ, odissa anuññātattā vaṭṭatīti adhippāyo.
If it is so, then the phrase "specifically permitted" is an adjective implying a reason; the meaning is that it is permissible because it is specifically permitted.
Nếu vậy thì từ “odissa anuññātaṃ” (được cho phép một cách cụ thể) là tính từ chứa đựng nguyên nhân, ý nghĩa là vì được cho phép một cách cụ thể nên được phép.
Tanti aṭṭhakathāsu vuttavacanaṃ.
"That" means the statement found in the commentaries.
Điều đó là lời đã được nói đến trong các bộ Chú giải (Aṭṭhakathā).
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
"Indeed" means truly, or because.
Thật vậy là thật vậy, hoặc vì.
435. Pallaṅkena nisīdantīti ettha āsanapallaṅkaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘pallaṅkaṃ ābhujitvā nisīdantī’’ti.
435. Regarding "sitting cross-legged", rejecting a seat-cross-legged posture, it is said, "sitting having folded the legs."
Đang ngồi kiết già – ở đây, để bác bỏ tư thế ngồi kiết già, (người ấy) đã nói: “đang ngồi kiết già (bằng cách) bắt chéo chân.”
Tattha ābhujitvāti ābandhitvā.
Therein, "having folded" means having bound.
Ở đó, bắt chéo chân là buộc lại.
Kūpoti vaccakūpo.
"Well" means a latrine pit.
Giếng là giếng vệ sinh.
Uparīti kūpato upari.
"Above" means above the pit.
Phía trên là phía trên giếng.
‘‘Sabbadisāsu paññāyatī’’ti iminā paṭicchannameva atthi, na upari channanti dasseti.
By "visible in all directions," it shows that it is only covered, not roofed over.
Với câu “hiện rõ ở mọi phía”, (người ấy) chỉ ra rằng chỉ có che chắn ở bên trong, không có che chắn ở phía trên.
441. Pañcasatikakkhandhake ‘‘cattāri…pe… khuddakānī’’ti evamādi vuttanti sambandho.
441. In the Pañcasatika Khandhaka, "four... (etc.) ...minor" and so on, is stated; this is the connection.
Trong chương Năm Trăm, sự liên kết là: “bốn… vân vân… nhỏ” vân vân đã được nói đến như vậy.
Pariyāyenāti kāraṇena.
"By reason" means due to a cause.
Theo cách thức là theo nguyên nhân.
Dhūmakālikanti ettha dhūmassa kālo dhūmakālo, dhūmassa uṭṭhitakāloti attho.
In "smoke-time", dhūma-kāla is the time of smoke, meaning the time when smoke arises.
Thời gian khói – ở đây, thời gian của khói là thời gian khói, ý nghĩa là thời gian khói bốc lên.
So etassatthīti dhūmakālikaṃ, sikkhāpadapaññattaṃ.
That which has this is "smoke-time", a training rule laid down.
Cái gì có điều này thì thời gian khói, học giới đã được chế định.
Iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘yāvā’’tiādi.
By this, showing this meaning, it is said, "as long as," and so on.
Để chỉ ra ý nghĩa này, (người ấy) đã nói: “cho đến khi” vân vân.
443. Idanti ‘‘katamāni pana bhante khuddānukhuddakāni sikkhāpadānī’’ti apucchanaṃ.
443. "This" means the question, "Venerable Sir, what are the minor and lesser training rules?"
Điều này là câu hỏi “Bạch Thế Tôn, những học giới nhỏ và phụ là gì?”
‘‘Tayā’’ti iminā idaṃ teti ettha tesaddassa ‘‘tuyhaṃ, tavā’’ti atthe paṭikkhipati.
By "by you", the word te in "this to you" is rejected in the sense of "your, yours."
Với từ “bởi ngài”, (người ấy) bác bỏ từ “te” (của ngài) trong câu “điều này của ngài” ở đây theo nghĩa “của ngươi, của ngài”.
Āpattinti dukkaṭāpattiṃ.
"Offence" means an offence of dukkaṭa.
Tội là tội dukkaṭa.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
"Indeed" means truly, or because.
Thật vậy là thật vậy, hoặc vì.
Teti therā.
"They" means the elders.
Các vị ấy là các vị trưởng lão.
‘‘Saṅgho…pe… na samucchindatī’’ti etaṃ vacanaṃ anussāvitanti yojanā.
The construction is "this statement 'the Saṅgha... (etc.) ...does not abolish' was announced."
Sự sắp xếp là: Câu nói “Tăng đoàn… vân vân… không hủy bỏ” đã được nhắc nhở.
‘‘Desehi taṃ āvuso dukkaṭa’’nti idampi ca vuttanti sambandho.
"Declare that dukkata, friend" – this too is said; thus is the connection.
Sự liên kết là: Và câu “Này hiền giả, hãy sám hối tội dukkaṭa đó” cũng đã được nói.
Thero panāti ānandatthero pana āhāti sambandho.
But the Elder – this is connected to "but Elder Ānanda said."
Nhưng vị trưởng lão là nhưng vị trưởng lão Ānanda đã nói, đó là sự liên kết.
Tatthāti apucchane.
Therein – refers to questioning.
Ở đó là trong câu hỏi.
Yathāti yenākārena.
As – by which manner.
Như thế nào là bằng cách nào.
Catūsu ṭhānesūti ‘‘bhagavato vassikasāṭikaṃ akkamitvā sibbesī’’tiādīsu catūsu ṭhānesu.
In four instances – in the four instances such as "having trodden on the Blessed One's rain-cloak, he sewed it."
Tại bốn trường hợp nghĩa là trong bốn trường hợp như “đạp lên y tắm mưa của Thế Tôn rồi may”.
Etthāti pañcasatikakkhandhake.
Herein – in the Pañcasatikakkhandhaka.
Tại đây nghĩa là trong Pañcasatikakkhandhaka (Chương Năm Trăm).
447. Sattasatikakkhandhake vaḍḍhenti kaṭasinti ettha kaṭasīsaddo susānabhūmivācakoti dassento āha ‘‘punappunaṃ kaḷevaraṃ nikkhipamānā bhūmiṃ vaḍḍhentī’’ti.
447. In the Sattasatikakkhandhaka, concerning they increase the cemetery, showing that the word kaṭasī refers to a charnel ground, it is said: "repeatedly depositing corpses, they increase the ground."
447. Trong Sattasatikakkhandhaka (Chương Bảy Trăm), liên quan đến vaḍḍhenti kaṭasiṃ (họ làm tăng thêm nghĩa địa), vị ấy giải thích từ kaṭasi là một từ chỉ nghĩa trang, bằng cách nói: “họ làm tăng thêm đất đai bằng cách liên tục vứt bỏ thi thể”.
Tattha kaḷevaranti dehaṃ.
Therein, corpse means body.
Ở đây, kaḷevaraṃ nghĩa là thân thể.
Tañhi kaḷe aṅgapaccaṅgānaṃ avayave sampiṇḍetvā variyati icchiyatīti kaḷevaranti vuccati.
For it is called kaḷevara because it is desired (variyati) by being collected (sampiṇḍetvā) in the limbs and sub-limbs (aṅgapaccaṅgānaṃ avayave) of the body (kaḷe).
Thân thể này được gọi là kaḷevaraṃ vì nó được mong muốn, được tập hợp lại trong các bộ phận của chi phần và bộ phận (aṅgapaccaṅga).
Evaṃ ghoraṃ kaṭasiṃ vaḍḍhentāva punabbhavaṃ ādiyantīti yojanā.
Thus, increasing such a dreadful charnel ground, they indeed take on renewed existence; thus is the connection.
Cách giải thích là: “những người làm tăng thêm nghĩa địa khủng khiếp như vậy là những người chấp thủ tái sinh”.
455. ‘‘Piyavacana’’nti iminā katamena tvaṃ bhūmi-vihārenāti ettha bhūmisaddo piyavācako ruḷhīsaddoti dasseti.
455. With "pleasant speech," it shows that the word bhūmi in by what state of dwelling, friend, are you is a conventional term meaning "pleasant speaker."
455. Với từ “Piyavacana” (lời nói dễ thương), vị ấy chỉ ra rằng từ bhūmi ở đây trong câu katamena tvaṃ bhūmi-vihārenā (Này bhūmi, ông đang trú xứ bằng trú xứ nào?) là một từ thông thường có nghĩa là lời nói dễ thương.
‘‘Āmantetī’’ti iminā ālapanapadanti dasseti.
With "he addresses," it shows that it is a vocative term.
Với từ “Āmantetī” (gọi), vị ấy chỉ ra rằng đó là một từ xưng hô.
Āvuso bhūmīti attho.
The meaning is: "friend, O pleasant speaker."
Nghĩa là: “Này hiền giả bhūmi”.
Kullavihāro nāma mettāvihāro, so ca heṭṭhimajhānattaye yuttattā uttānavihāroti āha ‘‘uttānavihārenā’’ti.
Kullavihāra is the dwelling of loving-kindness (mettāvihāra), and since it is connected with the lower and middle jhānas, it is an "open dwelling"; therefore, it is said: "by an open dwelling."
Kullavihāro (trú xứ thấp) là trú xứ từ bi (mettāvihāra), và vì nó phù hợp với ba thiền định thấp hơn, nên nó là một trú xứ nông cạn (uttānavihāra), vì vậy vị ấy nói: “bằng trú xứ nông cạn”.
457. Sāvatthiyāti sāvatthinagare.
457. In Sāvatthī – in the city of Sāvatthī.
457. Tại Sāvatthī nghĩa là tại thành Sāvatthī.
Suttavibhaṅgeti padabhājanīye.
In the Suttavibhaṅga – in the word-division.
Trong Suttavibhaṅga nghĩa là trong phần phân tích từ ngữ (padabhājanīya).
Paṭikkhittabhāvaṃ vitthārento āha ‘‘tatra hī’’tiādi.
Elaborating on the state of prohibition, it is said: "for there," and so on.
Vị ấy giải thích thêm về sự cấm đoán bằng cách nói: “ở đó, v.v.”.
Tatrāti suttavibhaṅge, paṭikkhittaṃ hotīti sambandho.
Therein – in the Suttavibhaṅga, it is prohibited; thus is the connection.
Ở đó nghĩa là trong Suttavibhaṅga, và có liên hệ với “bị cấm đoán”.
Tatrāti ‘‘sannidhikārake asannidhikārakasaññī’’tiādivacane.
Therein – in the statement "one who perceives a non-stored item as a stored item," and so on.
Ở đó nghĩa là trong lời dạy “người nhận thức là không có dự trữ khi có dự trữ”, v.v.
Eke ācariyā evaṃ maññantīti yojanā.
Some teachers think thus; thus is the connection.
Cách giải thích là: “một số vị thầy nghĩ như vậy”.
Kinti maññantīti āha ‘‘yo pana bhikkhū’’tiādi.
What do they think? It is said: "whatever monk," and so on.
Họ nghĩ gì? Vị ấy nói: “Tỳ-kheo nào, v.v.”.
Aloṇakaṃ yampi āmisanti yojanā.
Even unseasoned food; thus is the connection.
Cách giải thích là: “thức ăn không có muối”.
Tenāti purepariggahitaloṇena.
By that – by salt previously accepted.
Với cái đó nghĩa là với muối đã được cất giữ trước đó.
Tanti āmisaṃ.
That – the food.
Cái đó nghĩa là thức ăn.
Tadahupaṭiggahitamevāti tasmiṃ ahani paṭiggahitameva.
Accepted on that very day – accepted on that very day.
Đã được nhận trong cùng ngày nghĩa là chỉ được nhận trong ngày đó.
Tasmāti yasmā tadahupaṭiggahitameva, tasmā.
Therefore – because it is accepted on that very day, therefore.
Do đó nghĩa là vì nó chỉ được nhận trong ngày đó, do đó.
Vadatoti vadantassa, bhagavato vacanenāti sambandho.
Of the speaker – of the one speaking, by the word of the Blessed One; thus is the connection.
Của người nói nghĩa là của người đang nói, có liên hệ với “bằng lời của Thế Tôn”.
Etthāti aloṇakāmisaparibhuñjane, dukkaṭena bhavitabbaṃ iti maññantīti yojanā.
Herein – in consuming unseasoned food, it should be a dukkata; thus they think; thus is the connection.
Ở đây nghĩa là trong việc dùng thức ăn không muối, cách giải thích là “phải là dukkaṭa (ác tác)”.
Teti eke ācariyā.
They – those some teachers.
Những vị đó nghĩa là một số vị thầy.
Dukkaṭenapīti pisaddena pageva pācittiyenāti dasseti.
Even by a dukkata – with the word pi, it shows that it is already a pācittiya.
Cũng là dukkaṭa nghĩa là với từ pi (cũng), vị ấy chỉ ra rằng đó là một pācittiya (ưng tác) trước đó.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
Indeed – it is true, or because.
Thật vậy nghĩa là đúng vậy, hoặc vì.
Etthāti yāvajīvikayāvakālikesu.
Herein – in yāvajīvika (lifelong) and yāvakālika (for a limited time).
Ở đây nghĩa là trong yāvajīvika (dùng trọn đời) và yāvakālika (dùng trong thời gian nhất định).
Yāvajīvikaṃ na tadahupaṭiggahitaṃ, yāvakālikameva tadahupaṭiggahitanti yojanā.
That which is yāvajīvika is not accepted on that day, only yāvakālika is accepted on that day; thus is the connection.
Cách giải thích là: “yāvajīvika không phải là cái được nhận trong cùng ngày, chỉ yāvakālika mới là cái được nhận trong cùng ngày”.
Tadahupaṭiggahitañca yāvakālikanti sambandho.
And that which is accepted on that day is yāvakālika; thus is the connection.
Và cái được nhận trong cùng ngày là yāvakālika, có liên hệ.
Taṃ dukkaṭaṃ tumhe yadi maññathāti yojanā.
If you consider that a dukkata; thus is the connection.
Cách giải thích là: “nếu quý vị nghĩ rằng đó là dukkaṭa”.
Yāvajīvikamissanti loṇasaṅkhātena yāvajīvikena saṃsaṭṭhaṃ.
Mixed with yāvajīvika – mixed with yāvajīvika in the form of salt.
Hòa lẫn với yāvajīvika nghĩa là hòa lẫn với yāvajīvika dưới dạng muối.
Byañjanamattanti vikāle na kappatīti byañjanamattaṃ.
Merely a condiment – it is merely a condiment because it is not allowable in the wrong time.
Chỉ là gia vị nghĩa là chỉ là gia vị không được phép dùng vào buổi chiều.
Etthāti ‘‘yāvakālikena bhikkhave’’tiādivacane (mahāva. 305) tadahupaṭiggahitaṃ yāvajīvikanti yojanā.
Herein – in the statement "monks, by yāvakālika," and so on, that which is accepted on that day is yāvajīvika; thus is the connection.
Ở đây nghĩa là trong lời dạy “Này chư Tỳ-kheo, với yāvakālika”, v.v. (Mahāva. 305), cách giải thích là “cái được nhận trong cùng ngày là yāvajīvika”.
Yāvakālikassa gati viya gati etassāti yāvakālikagatikaṃ.
Having the nature of yāvakālika – having a nature like the nature of yāvakālika.
Cái có tính chất như yāvakālika được gọi là yāvakālikagatikaṃ.
Tasmā dukkaṭaṃ na hotīti sambandho.
Therefore, it is not a dukkata; thus is the connection.
Do đó, không phải là dukkaṭa, có liên hệ.
Etthāti purepaṭiggahitaloṇena āmisaparibhuñjane.
Herein – in consuming food with salt previously accepted.
Ở đây nghĩa là trong việc dùng thức ăn với muối đã được cất giữ trước đó.
Tadahupaṭiggahitaṃ yāvakālikena sambhinnarasaṃ yāvajīvikanti yojanā.
That which is accepted on that day, mixed in taste with yāvakālika, is yāvajīvika; thus is the connection.
Cách giải thích là: “yāvajīvika là cái được nhận trong cùng ngày, có vị hòa lẫn với yāvakālika”.
Tanti yathāvuttaṃ yāvajīvikaṃ, vikālabhojanapācittiyā eva kāraṇaṃ hotīti yojanā.
That – the yāvajīvika as stated, becomes the cause of a pācittiya for eating at the wrong time; thus is the connection.
Cái đó nghĩa là yāvajīvika như đã nói, cách giải thích là “chỉ là nguyên nhân của pācittiya về việc ăn phi thời”.
Evanti tathā, ajja paṭiggahitampi yāvajīvikanti sambandho.
Thus – in that way, even that which is accepted today is yāvajīvika; thus is the connection.
Như vậy nghĩa là như thế, có liên hệ với “cái được nhận hôm nay cũng là yāvajīvika”.
Aparajju paṭiggahitena yāvakālikenāti yojanā.
With yāvakālika accepted on the next day; thus is the connection.
Cách giải thích là: “với yāvakālika được nhận vào ngày hôm sau”.
Tanti yāvajīvikena sammissaṃ yāvakālikaṃ, ajānantopīti sambandho.
That – yāvakālika mixed with yāvajīvika, even unknowingly; thus is the connection.
Cái đó nghĩa là yāvakālika hòa lẫn với yāvajīvika, có liên hệ với “ngay cả khi không biết”.
Idanti yathāvuttaṃ yāvakālikaṃ.
This – the yāvakālika as stated.
Cái này nghĩa là yāvakālika như đã nói.
Tatoti sannidhibhojanapācittiyato.
From that – from the pācittiya of eating stored food.
Từ đó nghĩa là từ pācittiya về việc ăn dự trữ.
Hīti saccaṃ.
Indeed – it is true.
Thật vậy nghĩa là đúng vậy.
‘‘Sāvatthiyā suttavibhaṅge’’ti idaṃ byākaraṇaṃ parisuddhanti yojanā.
"In Sāvatthī, in the Suttavibhaṅga" – this explanation is pure; thus is the connection.
Cách giải thích là: “lời giải thích này ‘Tại Sāvatthī, trong Suttavibhaṅga’ là hoàn toàn thanh tịnh”.
‘‘Rājagahe uposathasaṃyutte’’ti idaṃ vacanaṃ vuttanti sambandho.
"In Rājagaha, concerning the Uposatha" – this statement is said, thus is the connection.
Lời nói “Tại Rājagaha, liên quan đến Uposatha” đã được nói, có liên hệ.
Uposathasaṃyutteti uposathena sambandhe uposathakkhandhake.
Uposathasaṃyutte: in connection with the Uposatha, in the Uposatha chapter.
Trong Uposathasaṃyutta nghĩa là trong Uposathakkhandhaka (Chương Uposatha) có liên quan đến Uposatha.
Kiṃ sandhāya vuttanti āha ‘‘na bhikkhave…pe… dukkaṭassāti (mahāva. 141) etaṃ sandhāyā’’ti.
Referring to what was it said? He says, "Referring to 'Monks, it is not... (etc.) ... an offense of wrong-doing'."
Nó được nói với ý gì? Vị ấy nói: “Với ý ‘Này chư Tỳ-kheo… v.v… của dukkaṭa’ (Mahāva. 141)”.
Atisāreti atikkamitvā saraṇe gamane pavattaneti attho.
Atisāre: the meaning is 'going beyond, proceeding in dependence'.
Trong sự vượt quá nghĩa là trong việc tiến hành vượt quá và đi đến nương tựa.
Nimittatthe cetaṃ bhummaṃ.
And this is in the locative case with the meaning of a sign.
Và đây là bhumma (cách định sở) ở nghĩa của dấu hiệu.
‘‘Campeyyake vinayavatthusmi’’nti idaṃ vuttanti sambandho.
"In the Vinaya matter concerning Campeyya" – this is said, thus is the connection.
Lời nói “Trong Campeyyaka Vinayavatthu” đã được nói, có liên hệ.
‘‘Campeyyakkhandhake āgata’’nti iminā campeyye āgataṃ campeyyakanti vacanatthaṃ dasseti.
By "it is found in the Campeyya chapter," he shows the meaning of the word Campeyyaka, which is "found in Campeyya."
Với câu “được đề cập trong Campeyyakkhandhaka”, vị ấy chỉ ra ý nghĩa của từ campeyyaka là “cái được đề cập ở Campeyya”.
Dhammikanti bhūtena pavattaṃ.
Dhammika: that which occurs truly.
Hợp pháp nghĩa là đã xảy ra một cách chân thật.
Suttavibhaṅge hi yasmā āgatanti sambandho.
Hi: because it is found in the Suttavibhaṅga – this is the connection.
Vì nó được đề cập trong Suttavibhaṅga, có liên hệ.
Dasāyevāti dasāyameva, ādhāre cetaṃ bhummaṃ.
Dasāyevā: only in the fringe; and this is in the locative case of support.
Chỉ là dải nghĩa là chỉ là dải, và đây là bhumma (cách định sở) ở nghĩa của nơi chốn.
Vidatthimattāti vidatthipamāṇā.
Vidatthimattā: measuring a span.
Chỉ một vidatthi nghĩa là có kích thước một vidatthi.
Dasāya vināti dasaṃ vajjetvā.
Dasāya vinā: excluding the fringe.
Không có dải nghĩa là loại bỏ dải.
Taṃ pamāṇanti vidatthittayasaṅkhātaṃ taṃ pamāṇaṃ karontassa vuttapācittiyaṃ āpajjatīti sambandho.
Taṃ pamāṇaṃ: making that measure, which is three spans, one incurs the stated pācittiya offense – this is the connection.
Kích thước đó nghĩa là kích thước đó được gọi là ba vidatthi, có liên hệ với “người làm kích thước đó sẽ phạm pācittiya đã nói”.
‘‘Taṃ atikkāmayato chedanakaṃ pācittiya’’nti (pāci. 533) idaṃ vacanaṃ āgatameva hotīti yojanā.
The statement "one who exceeds that incurs a cutting-off pācittiya" is indeed found – this is the construction.
Cách giải thích là: “lời nói ‘người vượt quá cái đó sẽ phạm pācittiya về việc cắt’ (Pāci. 533) đã được đề cập”.
Sabbatthāti sabbasmiṃ sattasatikakkhandhake.
Sabbatthā: in the entire Sattasatika chapter.
Trong tất cả nghĩa là trong toàn bộ Sattasatikakkhandhaka (Chương Bảy Trăm).
Dvivaggasaṅgahāti mahāvaggacūḷavaggavasena dvīhi vaggehi saṅgahitā.
Dvivaggasaṅgahā: comprised of two sections, namely the Mahāvagga and the Cūḷavagga.
Được tập hợp trong hai tập nghĩa là được tập hợp trong hai tập, tức là Mahāvagga và Cūḷavagga.
Dvāvīsatipabhedanāti mahāvagge dasa, cūḷavagge dvādasāti evaṃ dvāvīsatipakārā.
Dvāvīsatipabhedanā: twenty-two kinds, specifically ten in the Mahāvagga and twelve in the Cūḷavagga.
Hai mươi hai loại nghĩa là mười loại trong Mahāvagga và mười hai loại trong Cūḷavagga, như vậy là hai mươi hai loại.
Pañcakkhandhadukkhappahāyinoti pañcakkhandhasaṅkhātaṃ dukkhaṃ pajahanasīlassa, bhagavatoti sambandho.
Pañcakkhandhadukkhappahāyino: of him who is accustomed to abandoning suffering, which consists of the five aggregates – this is connected to the Blessed One.
Người từ bỏ khổ uẩn năm uẩn nghĩa là người có thói quen từ bỏ khổ uẩn được gọi là năm uẩn, có liên hệ với “của Thế Tôn”.
Āsāpīti icchāpi.
Āsāpī: also wishes.
Nguyện vọng nghĩa là mong muốn.
Ayaṃ panettha yojanā-pañcakkhandhadukkhappahāyino bhagavato sāsane dvivaggasaṅgahā dvāvīsatipabhedanā ye khandhakā bhagavatā vuttā, tesaṃ khandhakānaṃ esā vaṇṇanā antarāyaṃ vinā yathā siddhā, evaṃ tathā pāṇīnaṃ kalyāṇā āsāpi sijjhantūti.
Here is the construction: Just as this commentary on the chapters, which are comprised of two sections and are of twenty-two kinds, spoken by the Blessed One who abandons the suffering of the five aggregates, has been completed without hindrance, so may the wholesome wishes of beings also be fulfilled.
Cách giải thích ở đây là: “Cũng như phần chú giải các khandhaka này, được Thế Tôn nói, được tập hợp trong hai tập và có hai mươi hai loại, của Thế Tôn, người từ bỏ khổ uẩn năm uẩn, đã thành tựu mà không có chướng ngại, nguyện vọng tốt lành của chúng sinh cũng được thành tựu như vậy”.