Table of Contents

⮲

Paṭisambhidāmaggapāḷi

Edit
1596

6. Paṭisambhidākathā

6. Discourse on Paṭisambhidā

6. Phẩm Phân Tích

1597
1. Dhammacakkapavattanavāro
1. Section on the Turning of the Wheel of Dhamma
1. Phần Chuyển Pháp Luân
1598
30. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye.
30. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Bārāṇasī, at Isipatana in the Deer Park.
30. Tôi nghe như vầy – Một thời, Đức Thế Tôn trú tại Isipatana, Migadāya, Bārāṇasī.
Tatra kho bhagavā pañcavaggiye bhikkhū āmantesi –
There, the Blessed One addressed the group of five bhikkhus thus:
Tại đó, Đức Thế Tôn gọi các Tỳ-khưu nhóm năm người và nói –
1599
‘‘Dveme, bhikkhave, antā pabbajitena na sevitabbā.
“These two extremes, bhikkhus, should not be indulged in by one who has gone forth.
“Này các Tỳ-khưu, có hai cực đoan mà người xuất gia không nên thực hành.
Katame dve?
Which two?
Hai điều nào?
Yo cāyaṃ kāmesu kāmasukhallikānuyogo hīno gammo pothujjaniko anariyo anatthasaṃhito; yo cāyaṃ attakilamathānuyogo dukkho anariyo anatthasaṃhito.
That which is devoted to sensual pleasure in sensual objects—low, vulgar, worldly, ignoble, unbeneficial; and that which is devoted to self-mortification—painful, ignoble, unbeneficial.
Một là sự đam mê lạc thú dục vọng, thấp hèn, thô tục, phàm phu, không phải Thánh, không liên quan đến lợi ích; hai là sự hành hạ thân xác, khổ đau, không phải Thánh, không liên quan đến lợi ích.
Ete kho* , bhikkhave, ubho ante anupagamma majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
Avoiding these two extremes, bhikkhus, the Middle Way realized by the Tathāgata gives rise to vision, gives rise to knowledge, and leads to peace, to direct knowledge, to enlightenment, to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, không đi theo hai cực đoan này, con đường trung đạo đã được Như Lai giác ngộ, làm phát sinh nhãn quan, làm phát sinh trí tuệ, dẫn đến an tịnh, thắng trí, giác ngộ và Nibbāna.
1600
‘‘Katamā ca sā, bhikkhave, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati?
“And what, bhikkhus, is that Middle Way realized by the Tathāgata which gives rise to vision, gives rise to knowledge, and leads to peace, to direct knowledge, to enlightenment, to Nibbāna?
“Này các Tỳ-khưu, con đường trung đạo nào đã được Như Lai giác ngộ, làm phát sinh nhãn quan, làm phát sinh trí tuệ, dẫn đến an tịnh, thắng trí, giác ngộ và Nibbāna?
Ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
This is the Noble Eightfold Path, that is – Right View…to…Right Concentration.
Chính là Bát Chánh Đạo này, tức là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
Ayaṃ kho sā, bhikkhave, majjhimā paṭipadā tathāgatena abhisambuddhā cakkhukaraṇī ñāṇakaraṇī upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati.
This, bhikkhus, is that Middle Way realized by the Tathāgata, which produces vision, produces knowledge, and leads to peace, to direct knowledge, to full enlightenment, to Nibbāna.
Này các Tỳ-khưu, đây chính là con đường trung đạo đã được Như Lai giác ngộ, làm phát sinh nhãn quan, làm phát sinh trí tuệ, dẫn đến an tịnh, thắng trí, giác ngộ và Nibbāna.
1601
‘‘Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhaṃ ariyasaccaṃ.
‘‘Now this, bhikkhus, is the Noble Truth of Suffering.
“Này các Tỳ-khưu, đây là Khổ Thánh đế.
Jātipi dukkhā, jarāpi dukkhā, byādhipi dukkho, maraṇampi dukkhaṃ, appiyehi sampayogo dukkho, piyehi vippayogo dukkho, yampicchaṃ na labhati tampi dukkhaṃ; saṃkhittena pañcupādānakkhandhā dukkhā.
Birth is suffering, old age is suffering, sickness is suffering, death is suffering; sorrow, lamentation, pain, grief, and despair are suffering; association with the unloved is suffering, separation from the loved is suffering, not getting what one wants is suffering; in brief, the five aggregates of clinging are suffering.
Sinh là khổ, già là khổ, bệnh là khổ, chết là khổ, hội ngộ với những gì không ưa thích là khổ, chia ly với những gì ưa thích là khổ, không đạt được điều mình mong muốn cũng là khổ; tóm lại, năm uẩn chấp thủ là khổ.
Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ – yāyaṃ taṇhā ponobhavikā nandirāgasahagatā tatratatrābhinandinī, seyyathidaṃ – kāmataṇhā, bhavataṇhā, vibhavataṇhā.
Now this, bhikkhus, is the Noble Truth of the Origin of Suffering – it is this craving which produces re-becoming, accompanied by delight and lust, finding delight here and there; that is, craving for sensual pleasures, craving for existence, craving for non-existence.
Này các Tỳ-khưu, đây là Khổ Tập Thánh đế – chính là ái này dẫn đến tái sinh, đi kèm với hỷ và tham, tìm cầu khoái lạc chỗ này chỗ kia, tức là – dục ái, hữu ái, phi hữu ái.
Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ – yo tassāyeva taṇhāya asesavirāganirodho cāgo paṭinissaggo mutti anālayo.
Now this, bhikkhus, is the Noble Truth of the Cessation of Suffering – it is the complete fading away and cessation of that very craving, its abandonment, relinquishment, release, and non-attachment.
Này các Tỳ-khưu, đây là Khổ Diệt Thánh đế – chính là sự diệt tận hoàn toàn không còn dư sót của ái đó, sự từ bỏ, sự xả ly, sự giải thoát, sự không chấp thủ.
Idaṃ kho pana, bhikkhave, dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ – ayameva ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, seyyathidaṃ – sammādiṭṭhi…pe… sammāsamādhi.
Now this, bhikkhus, is the Noble Truth of the Way Leading to the Cessation of Suffering – it is this Noble Eightfold Path, that is – Right View…to…Right Concentration.
Này các Tỳ-khưu, đây là Khổ Diệt Đạo Thánh đế – chính là Bát Chánh Đạo này, tức là – Chánh kiến…pe… Chánh định.
1602
‘‘‘Idaṃ dukkhaṃ ariyasacca’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘‘‘This is the Noble Truth of Suffering’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
“Này các Tỳ-khưu, ‘Đây là Khổ Thánh đế’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyya’nti me, bhikkhave…pe… pariññātanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘This Noble Truth of Suffering is to be fully understood’ – thus, bhikkhus…to…‘This Noble Truth of Suffering has been fully understood’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
‘Khổ Thánh đế này cần phải được liễu tri’ – đối với Ta, này các Tỳ-khưu…pe… ‘Khổ Thánh đế này đã được liễu tri’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
1603
‘‘‘Idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasacca’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘‘‘This is the Noble Truth of the Origin of Suffering’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
“Này các Tỳ-khưu, ‘Đây là Khổ Tập Thánh đế’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabba’nti me, bhikkhave…pe… pahīnanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘This Noble Truth of the Origin of Suffering is to be abandoned’ – thus, bhikkhus…to…‘This Noble Truth of the Origin of Suffering has been abandoned’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
‘Khổ Tập Thánh đế này cần phải được đoạn trừ’ – đối với Ta, này các Tỳ-khưu…pe… ‘Khổ Tập Thánh đế này đã được đoạn trừ’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
1604
‘‘‘Idaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasacca’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘‘‘This is the Noble Truth of the Cessation of Suffering’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
“Này các Tỳ-khưu, ‘Đây là Khổ Diệt Thánh đế’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikātabba’nti me, bhikkhave…pe… sacchikatanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘This Noble Truth of the Cessation of Suffering is to be realized’ – thus, bhikkhus…to…‘This Noble Truth of the Cessation of Suffering has been realized’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
‘Khổ Diệt Thánh đế này cần phải được chứng ngộ’ – đối với Ta, này các Tỳ-khưu…pe… ‘Khổ Diệt Thánh đế này đã được chứng ngộ’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
1605
‘‘‘Idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasacca’nti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘‘‘This is the Noble Truth of the Way Leading to the Cessation of Suffering’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
“Này các Tỳ-khưu, ‘Đây là Khổ Diệt Đạo Thánh đế’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvetabba’nti me, bhikkhave…pe… bhāvitanti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘This Noble Truth of the Way Leading to the Cessation of Suffering is to be developed’ – thus, bhikkhus…to…‘This Noble Truth of the Way Leading to the Cessation of Suffering has been developed’ – thus, bhikkhus, in regard to dhammas unheard before, vision arose in me, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
‘Khổ Diệt Đạo Thánh đế này cần phải được tu tập’ – đối với Ta, này các Tỳ-khưu…pe… ‘Khổ Diệt Đạo Thánh đế này đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn quan đã sinh khởi nơi Ta, trí tuệ đã sinh khởi, tuệ giác đã sinh khởi, minh đã sinh khởi, ánh sáng đã sinh khởi.
1606
‘‘Yāvakīvañca me, bhikkhave, imesu catūsu ariyasaccesu evaṃ tiparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ yathābhūtaṃ ñāṇadassanaṃ na suvisuddhaṃ ahosi, neva tāvāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ.
‘‘As long, bhikkhus, as my knowledge and vision of reality concerning these Four Noble Truths, in their three phases and twelve aspects, was not thoroughly purified, so long, bhikkhus, I did not claim to have awakened to the unsurpassed perfect self-enlightenment in this world with its devas, Māras, and Brahmās, among the generation of recluses and brahmins, devas and humans.
“Này các Tỳ-khưu, chừng nào nhãn kiến về Tứ Thánh đế này, với ba vòng và mười hai phương diện, chưa hoàn toàn thanh tịnh nơi Ta, thì chừng đó, này các Tỳ-khưu, Ta chưa tuyên bố rằng Ta đã chứng ngộ Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác trong thế giới này cùng với chư thiên, Ma-la, Phạm thiên, cùng với quần chúng Sa-môn, Bà-la-môn, chư thiên và loài người.”
Yato ca kho me, bhikkhave, imesu catūsu ariyasaccesu evaṃ tiparivaṭṭaṃ dvādasākāraṃ yathābhūtaṃ ñāṇadassanaṃ suvisuddhaṃ ahosi, athāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ.
But when, bhikkhus, my knowledge and vision of reality concerning these Four Noble Truths, in their three phases and twelve aspects, was thoroughly purified, then, bhikkhus, I claimed to have awakened to the unsurpassed perfect self-enlightenment in this world with its devas, Māras, and Brahmās, among the generation of recluses and brahmins, devas and humans.
Này các Tỳ-khưu, khi sự thấy biết đúng như thật về Tứ Diệu Đế này, với ba chuyển, mười hai phương diện, đã trở nên hoàn toàn thanh tịnh nơi Ta, thì này các Tỳ-khưu, Ta đã tuyên bố rằng Ta đã chứng đắc Vô Thượng Chánh Đẳng Chánh Giác trong thế gian này, cùng với chư Thiên, Ma-vương, Phạm Thiên, cùng với hàng Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên và loài người.
Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘akuppā me vimutti, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’’ti.
And knowledge and vision arose in me: ‘Unshakable is my liberation; this is my last birth; now there is no more renewed existence.’
Và sự thấy biết về tri kiến này đã khởi lên nơi Ta: ‘Sự giải thoát của Ta là bất động; đây là kiếp cuối cùng; không còn tái sinh nữa.’”
1607
Idamavoca bhagavā.
This is what the Blessed One said.
Đức Thế Tôn đã nói lời này.
Attamanā pañcavaggiyā bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
The group of five bhikkhus were delighted and rejoiced in the Blessed One’s words.
Các Tỳ-khưu nhóm năm người hoan hỷ, vui mừng với lời dạy của Đức Thế Tôn.
1608
Imasmiñca pana veyyākaraṇasmiṃ bhaññamāne āyasmato koṇḍaññassa virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃ kiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.
As this exposition was being spoken, there arose in Venerable Koṇḍañña the dust-free, stainless Dhamma-eye: ‘‘Whatever is of the nature to arise, all that is of the nature to cease.’’
Khi bài giảng này được thuyết, Pháp nhãn vô cấu, ly trần đã khởi lên nơi Tôn giả Koṇḍañña: “Phàm pháp gì có tính chất khởi lên, tất cả pháp ấy đều có tính chất diệt tận.”
1609
Pavattite ca pana bhagavatā dhammacakke bhummā* devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘etaṃ bhagavatā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi’’nti.
When the Dhamma-wheel had been set in motion by the Blessed One, the earth-dwelling devas raised a cry: ‘‘This unsurpassed Dhamma-wheel has been set in motion by the Blessed One in Isipatana, the Deer Park, near Bārāṇasī, which cannot be stopped by any ascetic, brahmin, deva, Māra, Brahmā, or anyone in the world.’’
Và khi Pháp Luân được Đức Thế Tôn chuyển vận, chư Thiên ở cõi đất đã cất tiếng hô vang: “Pháp Luân vô thượng này đã được Đức Thế Tôn chuyển vận tại Isipatana, Migadāya, Bārāṇasī, không thể bị bất kỳ Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên, Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian này chuyển ngược lại.”
Bhummānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā cātumahārājikā* devā saddamanussāvesuṃ…pe… cātumahārājikānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā tāvatiṃsā devā…pe… yāmā devā…pe… tusitā devā…pe… nimmānaratī devā…pe… paranimmitavasavattī devā…pe… brahmakāyikā devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘etaṃ bhagavatā bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmi’’nti.
Having heard the cry of the earth-dwelling devas, the Cātumahārājika devas raised a cry…pe… having heard the cry of the Cātumahārājika devas, the Tāvatiṃsa devas…pe… the Yāmā devas…pe… the Tusitā devas…pe… the Nimmānaratī devas…pe… the Paranimmitavasavattī devas…pe… the Brahmakāyika devas raised a cry: ‘‘This unsurpassed Dhamma-wheel has been set in motion by the Blessed One in Isipatana, the Deer Park, near Bārāṇasī, which cannot be stopped by any ascetic, brahmin, deva, Māra, Brahmā, or anyone in the world.’’
Nghe tiếng hô vang của chư Thiên cõi đất, chư Thiên Tứ Đại Thiên Vương cất tiếng hô vang… Chư Thiên Tam Thập Tam Thiên nghe tiếng hô vang của chư Thiên Tứ Đại Thiên Vương… Chư Thiên Yāmā… Chư Thiên Tusitā… Chư Thiên Nimmānaratī… Chư Thiên Paranimmitavasavattī… Chư Thiên Phạm Thiên cất tiếng hô vang: “Pháp Luân vô thượng này đã được Đức Thế Tôn chuyển vận tại Isipatana, Migadāya, Bārāṇasī, không thể bị bất kỳ Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên, Ma-vương, Phạm Thiên hay bất cứ ai trên thế gian này chuyển ngược lại.”
1610
Itiha tena khaṇena tena layena tena muhuttena yāva brahmalokā saddo abbhuggacchi.
Thus, in that moment, in that instant, in that twinkling, the sound ascended up to the Brahmā-world.
Như vậy, trong khoảnh khắc đó, trong thời điểm đó, trong chốc lát đó, tiếng hô vang đã lan đến tận cõi Phạm Thiên.
Ayañca dasasahassī lokadhātu saṃkampi sampakampi sampavedhi, appamāṇo ca uḷāro obhāso loke pāturahosi atikkamma* devānaṃ devānubhāvanti.
And this ten-thousandfold world-system trembled, quaked, and shook, and an immeasurable, sublime radiance appeared in the world, surpassing the divine power of the devas.
Và mười ngàn thế giới này đã rung chuyển, chấn động, lay động, và một ánh sáng rực rỡ vô lượng đã xuất hiện trong thế gian, vượt xa thần thông của chư Thiên.
1611
Atha kho bhagavā imaṃ udānaṃ udānesi – ‘‘aññāsi vata, bho, koṇḍañño; aññāsi vata, bho, koṇḍañño’’ti.
Then the Blessed One uttered this exclamation: ‘‘Indeed, Koṇḍañña has understood! Indeed, Koṇḍañña has understood!’’
Bấy giờ, Đức Thế Tôn đã thốt lên lời cảm hứng này: “Thật vậy, này chư Hiền, Koṇḍañña đã hiểu! Thật vậy, này chư Hiền, Koṇḍañña đã hiểu!”
Iti hidaṃ āyasmato koṇḍaññassa aññāsikoṇḍañño tveva* nāmaṃ ahosi.
And so, the name of Venerable Koṇḍañña became Aññāsikoṇḍañña.
Vì thế, Tôn giả Koṇḍañña đã có tên là Aññāsikoṇḍañña.
1612
* ‘idaṃ dukkhaṃ ariyasacca’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
* ‘‘‘This is the noble truth of suffering’—in regard to dhammas unheard before, vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.’’
* “Đây là Khổ Thánh Đế” – mắt đã khởi lên, trí tuệ đã khởi lên, tuệ đã khởi lên, minh đã khởi lên, ánh sáng đã khởi lên đối với những pháp chưa từng được nghe trước đây.
1613
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
‘‘Vision arose’’—in what sense?
Mắt đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
‘‘Knowledge arose’’—in what sense?
Trí tuệ đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Paññā udapādīti – kenaṭṭhena?
‘‘Wisdom arose’’—in what sense?
Tuệ đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena?
‘‘True knowledge arose’’—in what sense?
Minh đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
‘‘Light arose’’—in what sense?
Ánh sáng đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena.
‘‘Vision arose’’—in the sense of seeing.
Mắt đã khởi lên – theo nghĩa thấy.
Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena.
‘‘Knowledge arose’’—in the sense of knowing.
Trí tuệ đã khởi lên – theo nghĩa biết.
Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena.
‘‘Wisdom arose’’—in the sense of understanding.
Tuệ đã khởi lên – theo nghĩa hiểu rõ.
Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena.
‘‘True knowledge arose’’—in the sense of penetration.
Minh đã khởi lên – theo nghĩa thâm nhập.
Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
‘‘Light arose’’—in the sense of illumination.
Ánh sáng đã khởi lên – theo nghĩa chiếu sáng.
1614
Cakkhuṃ dhammo, ñāṇaṃ dhammo, paññā dhammo, vijjā dhammo, āloko dhammo.
Vision is Dhamma, knowledge is Dhamma, wisdom is Dhamma, true knowledge is Dhamma, light is Dhamma.
Mắt là pháp, trí tuệ là pháp, tuệ là pháp, minh là pháp, ánh sáng là pháp.
Ime pañca dhammā dhammapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five dhammas are both the objects and the scope of Dhammapaṭisambhidā.
Năm pháp này là đối tượng và phạm vi của Dhammapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Those that are its objects are its scope.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Those that are its scope are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said: ‘‘Knowledge of dhammas is Dhammapaṭisambhidā.’’
Vì vậy, được gọi là – “Trí tuệ về các pháp là Dhammapaṭisambhidā.”
1615
Dassanaṭṭho attho, ñātaṭṭho attho, pajānanaṭṭho attho, paṭivedhaṭṭho attho, obhāsaṭṭho attho.
The sense of seeing is meaning, the sense of knowing is meaning, the sense of understanding is meaning, the sense of penetration is meaning, the sense of illumination is meaning.
Nghĩa thấy là nghĩa, nghĩa biết là nghĩa, nghĩa hiểu rõ là nghĩa, nghĩa thâm nhập là nghĩa, nghĩa chiếu sáng là nghĩa.
Ime pañca atthā atthapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five meanings are both the objects and the scope of Atthapaṭisambhidā.
Năm nghĩa này là đối tượng và phạm vi của Atthapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Those that are its objects are its scope.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Those that are its scope are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘atthesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said: ‘‘Knowledge of meanings is Atthapaṭisambhidā.’’
Vì vậy, được gọi là – “Trí tuệ về các nghĩa là Atthapaṭisambhidā.”
1616
Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā.
The expressions and terms are for demonstrating the five dhammas; the expressions and terms are for demonstrating the five meanings.
Các diễn đạt ngôn ngữ để trình bày năm pháp, các diễn đạt ngôn ngữ để trình bày năm nghĩa.
Imā dasa niruttiyā niruttipaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These ten terms are both the objects and the scope of Niruttipaṭisambhidā.
Mười diễn đạt này là đối tượng và phạm vi của Niruttipaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Those that are its objects are its scope.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Those that are its scope are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘niruttīsu ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā’’.
Therefore it is said: ‘‘Knowledge of terms is Niruttipaṭisambhidā.’’
Vì vậy, được gọi là – “Trí tuệ về các diễn đạt là Niruttipaṭisambhidā.”
1617
Pañcasu dhammesu ñāṇāni, pañcasu atthesu ñāṇāni, dasasu niruttīsu ñāṇāni.
Knowledges regarding the five dhammas, knowledges regarding the five meanings, knowledges regarding the ten terms.
Các trí tuệ về năm pháp, các trí tuệ về năm nghĩa, các trí tuệ về mười diễn đạt.
Imāni vīsati ñāṇāni paṭibhānapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These twenty knowledges are both the objects and the scope of Paṭibhānapaṭisambhidā.
Hai mươi trí tuệ này là đối tượng và phạm vi của Paṭibhānapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Whatever are its objects, those are its spheres.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Whatever are its spheres, those are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘paṭibhānesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā’’.
Therefore, it is said: “‘Knowledge concerning elucidations is Paṭibhānapaṭisambhidā.’”
Vì vậy, được gọi là – “Trí tuệ về các sự ứng biến là Paṭibhānapaṭisambhidā.”
1618
‘‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyya’nti…pe… pariññātanti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
“‘This Noble Truth of suffering is to be fully understood’…pe… ‘it has been fully understood’—in things unheard before, vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.”
“‘Khổ Thánh Đế này cần phải được liễu tri’… ‘đã được liễu tri’ – mắt đã khởi lên, trí tuệ đã khởi lên, tuệ đã khởi lên, minh đã khởi lên, ánh sáng đã khởi lên đối với những pháp chưa từng được nghe trước đây.”
1619
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
“Vision arose”—in what sense?
Mắt đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
“Knowledge arose”—in what sense?
Trí tuệ đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Paññā udapādīti – kenaṭṭhena?
“Wisdom arose”—in what sense?
Tuệ đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena?
“True knowledge arose”—in what sense?
Minh đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
“Light arose”—in what sense?
Ánh sáng đã khởi lên – theo nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena.
“Vision arose”—in the sense of seeing.
Mắt đã khởi lên – theo nghĩa thấy.
Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena.
“Knowledge arose”—in the sense of knowing.
Trí tuệ đã khởi lên – theo nghĩa biết.
Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena.
“Wisdom arose”—in the sense of understanding.
Tuệ đã khởi lên – theo nghĩa hiểu rõ.
Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena.
“True knowledge arose”—in the sense of penetration.
Minh đã khởi lên – theo nghĩa thâm nhập.
Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
“Light arose”—in the sense of illumination.
Ánh sáng đã khởi lên – theo nghĩa chiếu sáng.
1620
Cakkhuṃ dhammo, ñāṇaṃ dhammo, paññā dhammo, vijjā dhammo, āloko dhammo.
Vision is a dhamma, knowledge is a dhamma, wisdom is a dhamma, true knowledge is a dhamma, light is a dhamma.
Mắt là pháp, trí tuệ là pháp, tuệ là pháp, minh là pháp, ánh sáng là pháp.
Ime pañca dhammā dhammapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five dhammas are both the objects and the spheres of Dhammapaṭisambhidā.
Năm pháp này là đối tượng và phạm vi của Dhammapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Whatever are its objects, those are its spheres.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Whatever are its spheres, those are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā’’.
Therefore, it is said: “‘Knowledge concerning dhammas is Dhammapaṭisambhidā.’”
Vì vậy, được gọi là – “Trí tuệ về các pháp là Dhammapaṭisambhidā.”
1621
Dassanaṭṭho attho, ñātaṭṭho attho, pajānanaṭṭho attho, paṭivedhaṭṭho attho, obhāsaṭṭho attho.
The sense of seeing is an meaning, the sense of knowing is an meaning, the sense of understanding is an meaning, the sense of penetration is an meaning, the sense of illumination is an meaning.
Nghĩa thấy là nghĩa, nghĩa biết là nghĩa, nghĩa hiểu rõ là nghĩa, nghĩa thâm nhập là nghĩa, nghĩa chiếu sáng là nghĩa.
Ime pañca atthā atthapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five meanings are both the objects and the spheres of Atthapaṭisambhidā.
Năm nghĩa này là đối tượng và phạm vi của Atthapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Whatever are its objects, those are its spheres.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Whatever are its spheres, those are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘atthesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’.
Therefore, it is said: “‘Knowledge concerning meanings is Atthapaṭisambhidā.’”
Vì vậy, được gọi là – “Trí tuệ về các nghĩa là Atthapaṭisambhidā.”
1622
Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā.
The expressions and terms for elucidating the five dhammas, the expressions and terms for elucidating the five meanings.
Các diễn đạt ngôn ngữ để trình bày năm pháp, các diễn đạt ngôn ngữ để trình bày năm nghĩa.
Imā dasa niruttiyo niruttipaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These ten expressions are both the objects and the spheres of Niruttipaṭisambhidā.
Mười diễn đạt này là đối tượng và phạm vi của Niruttipaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Whatever are its objects, those are its spheres.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Whatever are its spheres, those are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘niruttīsu ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā’’.
Therefore, it is said: “‘Knowledge concerning expressions is Niruttipaṭisambhidā.’”
Vì vậy, được gọi là – “Trí tuệ về các diễn đạt là Niruttipaṭisambhidā.”
1623
Pañcasu dhammesu ñāṇāni, pañcasu atthesu ñāṇāni, dasasu niruttīsu ñāṇāni.
Knowledges concerning the five dhammas, knowledges concerning the five meanings, knowledges concerning the ten expressions.
Các trí tuệ về năm pháp, các trí tuệ về năm nghĩa, các trí tuệ về mười diễn đạt.
Imāni vīsati ñāṇāni paṭibhānapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These twenty knowledges are both the objects and the spheres of Paṭibhānapaṭisambhidā.
Hai mươi trí tuệ này là đối tượng và phạm vi của Paṭibhānapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
Whatever are its objects, those are its spheres.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
Whatever are its spheres, those are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘paṭibhānesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā’’.
Therefore, it is said: “‘Knowledge concerning elucidations is Paṭibhānapaṭisambhidā.’”
Do đó, được gọi là: “‘Trí tuệ về các đối đáp (paṭibhāna) là Paṭibhānapaṭisambhidā’”.
1624
Dukkhe ariyasacce pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the Noble Truth of Suffering, there are fifteen dhammas, fifteen meanings, thirty expressions, and sixty knowledges.
Trong Khổ Thánh Đế (Dukkha Ariyasacca) có mười lăm pháp (dhammā), mười lăm ý nghĩa (atthā), ba mươi cách diễn đạt (niruttiyo), sáu mươi loại trí tuệ (ñāṇāni).
1625
* ‘‘‘idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasacca’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
* “‘This Noble Truth of the origin of suffering’—in things unheard before, vision arose…pe… light arose.
* “‘Đây là Khổ Tập Thánh Đế (Dukkhasamudaya Ariyasacca)’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn (cakkhu) đã khởi lên…pe… ánh sáng (āloko) đã khởi lên.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabba’nti…pe… pahīnanti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe.
‘This Noble Truth of the origin of suffering is to be abandoned’…pe… ‘it has been abandoned’—in things unheard before, vision arose…pe…
‘Khổ Tập Thánh Đế này cần phải được đoạn trừ’…pe… ‘đã được đoạn trừ’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe.
… āloko udapādi…pe…’’.
…light arose…pe…”
… ánh sáng đã khởi lên…pe…”
1626
Dukkhasamudaye ariyasacce pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the Noble Truth of the Origin of Suffering, there are fifteen dhammas, fifteen meanings, thirty expressions, and sixty knowledges.
Trong Khổ Tập Thánh Đế (Dukkhasamudaya Ariyasacca) có mười lăm pháp, mười lăm ý nghĩa, ba mươi cách diễn đạt, sáu mươi loại trí tuệ.
1627
* ‘‘‘idaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasacca’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
* “‘This Noble Truth of the cessation of suffering’—in things unheard before, vision arose…pe… light arose.
* “‘Đây là Khổ Diệt Thánh Đế (Dukkhanirodha Ariyasacca)’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhaṃ ariyasaccaṃ sacchikātabba’nti…pe… sacchikatanti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe…’’.
‘This Noble Truth of the cessation of suffering is to be realized’…pe… ‘it has been realized’—in things unheard before, vision arose…pe… light arose…pe…”
‘Khổ Diệt Thánh Đế này cần phải được chứng ngộ’…pe… ‘đã được chứng ngộ’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên…pe…”
1628
Dukkhanirodhe ariyasacce pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the Noble Truth of the Cessation of Suffering, there are fifteen dhammas, fifteen meanings, thirty expressions, and sixty knowledges.
Trong Khổ Diệt Thánh Đế (Dukkhanirodha Ariyasacca) có mười lăm pháp, mười lăm ý nghĩa, ba mươi cách diễn đạt, sáu mươi loại trí tuệ.
1629
* ‘‘‘idaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasacca’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
* “‘This Noble Truth of the path leading to the cessation of suffering’—in things unheard before, vision arose…pe… light arose.
* “‘Đây là Khổ Diệt Đạo Thánh Đế (Dukkhanirodhagāminī Paṭipadā Ariyasacca)’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên.
‘Taṃ kho panidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ bhāvetabba’nti…pe… bhāvitanti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe…’’.
‘This Noble Truth of the path leading to the cessation of suffering is to be developed’…pe… ‘it has been developed’—in things unheard before, vision arose…pe… light arose…pe…”
‘Khổ Diệt Đạo Thánh Đế này cần phải được tu tập’…pe… ‘đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên…pe…”
1630
Dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ariyasacce pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the Noble Truth of the Path Leading to the Cessation of Suffering, there are fifteen dhammas, fifteen meanings, thirty expressions, and sixty knowledges.
Trong Khổ Diệt Đạo Thánh Đế (Dukkhanirodhagāminī Paṭipadā Ariyasacca) có mười lăm pháp, mười lăm ý nghĩa, ba mươi cách diễn đạt, sáu mươi loại trí tuệ.
1631
Catūsu ariyasaccesu saṭṭhi dhammā, saṭṭhi atthā, vīsatisataniruttiyo, cattālīsañca dve ca ñāṇasatāni.
In the four Noble Truths, there are sixty dhammas, sixty meanings, one hundred and twenty expressions, and two hundred and forty knowledges.
Trong bốn Thánh Đế (Ariyasacca) có sáu mươi pháp, sáu mươi ý nghĩa, một trăm hai mươi cách diễn đạt, và hai trăm bốn mươi loại trí tuệ.
1632
2. Satipaṭṭhānavāro
2. Section on Satipaṭṭhāna
2. Phần Tứ Niệm Xứ (Satipaṭṭhānavāro)
1633
31. ‘‘‘Ayaṃ kāye kāyānupassanā’ti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
31. “‘This is contemplation of the body in the body’—thus, monks, to me, concerning doctrines unheard before, vision arose…pe… light arose.
31. “‘Này các Tỳ-khưu, đây là quán thân trên thân (kāyānupassanā) trong thân (kāye)’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên nơi ta…pe… ánh sáng đã khởi lên.
Sā kho panāyaṃ kāye kāyānupassanā bhāvetabbāti me, bhikkhave,…pe… bhāvitāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
‘This contemplation of the body in the body should be developed’—thus, monks, to me…pe… ‘it has been developed’—thus, monks, to me, concerning doctrines unheard before, vision arose…pe… light arose.”
‘Này các Tỳ-khưu, quán thân trên thân ấy cần phải được tu tập’ – đối với ta…pe… ‘đã được tu tập’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu, đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên”.
1634
‘‘Ayaṃ vedanāsu…pe… ayaṃ citte…pe… ayaṃ dhammesu dhammānupassanāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
“‘This is in feelings…pe… this is in mind…pe… this is contemplation of phenomena in phenomena’—thus, monks, to me, concerning doctrines unheard before, vision arose…pe… light arose.
“‘Đây là quán thọ trên các thọ (vedanāsu)…pe… đây là quán tâm trên tâm (citte)…pe… đây là quán pháp trên các pháp (dhammesu dhammānupassanā)’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu, đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên.
Sā kho panāyaṃ dhammesu dhammānupassanā bhāvetabbā ti…pe… bhāvitāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
‘This contemplation of phenomena in phenomena should be developed’—thus…pe… ‘it has been developed’—thus, monks, to me, concerning doctrines unheard before, vision arose…pe… light arose.”
‘Quán pháp trên các pháp ấy cần phải được tu tập’…pe… ‘đã được tu tập’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu, đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên”.
1635
* ‘‘‘ayaṃ kāye kāyānupassanā’ti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… sā kho panāyaṃ kāye kāyānupassanā bhāvetabbāti…pe… bhāvitāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
* “‘This is contemplation of the body in the body’—concerning doctrines unheard before, vision arose…pe… light arose…pe… ‘This contemplation of the body in the body should be developed’—thus…pe… ‘it has been developed’—concerning doctrines unheard before, vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.”
* “‘Đây là quán thân trên thân’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên…pe… ‘quán thân trên thân ấy cần phải được tu tập’…pe… ‘đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên, trí tuệ (ñāṇa) đã khởi lên, tuệ (paññā) đã khởi lên, minh (vijjā) đã khởi lên, ánh sáng đã khởi lên”.
1636
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
Vision arose—in what sense?
“Nhãn đã khởi lên” – với ý nghĩa gì?
Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
Knowledge arose—in what sense?
“Trí tuệ đã khởi lên” – với ý nghĩa gì?
Paññā udapādīti – kenaṭṭhena?
Wisdom arose—in what sense?
“Tuệ đã khởi lên” – với ý nghĩa gì?
Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena?
True knowledge arose—in what sense?
“Minh đã khởi lên” – với ý nghĩa gì?
Āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
Light arose—in what sense?
“Ánh sáng đã khởi lên” – với ý nghĩa gì?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena.
Vision arose—in the sense of seeing.
“Nhãn đã khởi lên” – với ý nghĩa thấy.
Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena.
Knowledge arose—in the sense of knowing.
“Trí tuệ đã khởi lên” – với ý nghĩa biết.
Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena.
Wisdom arose—in the sense of understanding.
“Tuệ đã khởi lên” – với ý nghĩa thấu hiểu.
Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena.
True knowledge arose—in the sense of penetration.
“Minh đã khởi lên” – với ý nghĩa thâm nhập.
Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
Light arose—in the sense of illumination.
“Ánh sáng đã khởi lên” – với ý nghĩa chiếu rọi.
1637
Cakkhuṃ dhammo, ñāṇaṃ dhammo, paññā dhammo, vijjā dhammo, āloko dhammo.
Vision is a phenomenon, knowledge is a phenomenon, wisdom is a phenomenon, true knowledge is a phenomenon, light is a phenomenon.
Nhãn là pháp (dhamma), trí tuệ là pháp, tuệ là pháp, minh là pháp, ánh sáng là pháp.
Ime pañca dhammā dhammapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five phenomena are both the objects and the scope of Dhammapaṭisambhidā.
Năm pháp này là đối tượng (ārammaṇa) và là phạm vi (gocara) của Dhammapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its scope.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its scope are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said—‘‘knowledge concerning phenomena is Dhammapaṭisambhidā’’.
Do đó, được gọi là: “‘Trí tuệ về các pháp là Dhammapaṭisambhidā’”.
1638
Dassanaṭṭho attho, ñātaṭṭho attho, pajānanaṭṭho attho, paṭivedhaṭṭho attho, obhāsaṭṭho attho.
The sense of seeing is meaning, the sense of knowing is meaning, the sense of understanding is meaning, the sense of penetration is meaning, the sense of illumination is meaning.
Ý nghĩa thấy là ý nghĩa (attha), ý nghĩa biết là ý nghĩa, ý nghĩa thấu hiểu là ý nghĩa, ý nghĩa thâm nhập là ý nghĩa, ý nghĩa chiếu rọi là ý nghĩa.
Ime pañca atthā atthapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five meanings are both the objects and the scope of Atthapaṭisambhidā.
Năm ý nghĩa này là đối tượng và là phạm vi của Atthapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its scope.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its scope are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘atthesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said—‘‘knowledge concerning meanings is Atthapaṭisambhidā’’.
Do đó, được gọi là: “‘Trí tuệ về các ý nghĩa là Atthapaṭisambhidā’”.
1639
Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā.
The expressions of utterance and language are for presenting the five phenomena; the expressions of utterance and language are for presenting the five meanings.
Các cách diễn đạt (niruttābhilāpā) để chỉ bày năm pháp, các cách diễn đạt để chỉ bày năm ý nghĩa.
Imā dasa niruttiyo niruttipaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These ten expressions are both the objects and the scope of Niruttipaṭisambhidā.
Mười cách diễn đạt này là đối tượng và là phạm vi của Niruttipaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its scope.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its scope are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘niruttīsu ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā’’.
Therefore it is said—‘‘knowledge concerning expressions is Niruttipaṭisambhidā’’.
Do đó, được gọi là: “‘Trí tuệ về các cách diễn đạt là Niruttipaṭisambhidā’”.
1640
Pañcasu dhammesu ñāṇāni, pañcasu atthesu ñāṇāni, dasasu niruttīsu ñāṇāni.
Knowledges concerning the five phenomena, knowledges concerning the five meanings, knowledges concerning the ten expressions.
Các trí tuệ về năm pháp, các trí tuệ về năm ý nghĩa, các trí tuệ về mười cách diễn đạt.
Imāni vīsati ñāṇāni paṭibhānapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These twenty knowledges are both the objects and the scope of Paṭibhānapaṭisambhidā.
Hai mươi trí tuệ này là đối tượng và là phạm vi của Paṭibhānapaṭisambhidā.
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its scope.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its scope are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘paṭibhānesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said—‘‘knowledge concerning perspicuity is Paṭibhānapaṭisambhidā’’.
Do đó, được gọi là: “‘Trí tuệ về các đối đáp là Paṭibhānapaṭisambhidā’”.
1641
Kāye kāyānupassanāsatipaṭṭhāne pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the Satipaṭṭhāna of contemplation of the body in the body, there are fifteen phenomena, fifteen meanings, thirty expressions, and sixty knowledges.
Trong niệm xứ quán thân trên thân (kāyānupassanāsatipaṭṭhāna) có mười lăm pháp, mười lăm ý nghĩa, ba mươi cách diễn đạt, sáu mươi loại trí tuệ.
1642
* ‘‘ayaṃ vedanāsu…pe… ayaṃ citte…pe… ayaṃ dhammesu dhammānupassanāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… sā kho panāyaṃ dhammesu dhammānupassanā bhāvetabbā ti…pe… bhāvitāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe…’’.
* “‘This is in feelings…pe… this is in mind…pe… this is contemplation of phenomena in phenomena’—concerning doctrines unheard before, vision arose…pe… light arose…pe… ‘This contemplation of phenomena in phenomena should be developed’—thus…pe… ‘it has been developed’—concerning doctrines unheard before, vision arose…pe… light arose…pe…”
* “‘Đây là quán thọ trên các thọ…pe… đây là quán tâm trên tâm…pe… đây là quán pháp trên các pháp’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên…pe… ‘quán pháp trên các pháp ấy cần phải được tu tập’…pe… ‘đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên…pe…”
1643
Dhammesu dhammānupassanā satipaṭṭhāne pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the Satipaṭṭhāna of contemplation of phenomena in phenomena, there are fifteen phenomena, fifteen meanings, thirty expressions, and sixty knowledges.
Trong niệm xứ quán pháp trên các pháp (dhammānupassanā satipaṭṭhāna) có mười lăm pháp, mười lăm ý nghĩa, ba mươi cách diễn đạt, sáu mươi loại trí tuệ.
1644
Catūsu satipaṭṭhānesu saṭṭhi dhammā, saṭṭhi atthā, vīsatisataniruttiyo, cattālīsañca dve ca ñāṇasatāni.
In the four Satipaṭṭhānas, there are sixty phenomena, sixty meanings, one hundred twenty expressions, and two hundred forty knowledges.
Trong bốn niệm xứ (satipaṭṭhāna) có sáu mươi pháp, sáu mươi ý nghĩa, một trăm hai mươi cách diễn đạt, và hai trăm bốn mươi loại trí tuệ.
1645
3. Iddhipādavāro
3. Section on Iddhipāda
3. Phần Tứ Như Ý Túc (Iddhipādavāro)
1646
32. ‘‘Ayaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādoti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
32. ‘‘Monks, concerning this base of spiritual power (iddhipāda) endowed with concentration due to desire and volitional formations of exertion (chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo), vision arose in me regarding things unheard before…pe… light arose.
32. “‘Này các Tỳ-khưu, đây là Như Ý Túc (Iddhipāda) được thành tựu với định do dục (chanda-samādhi) và hành tinh tấn (padhāna-saṅkhāra)’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu, đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên.
So kho panāyaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabboti me, bhikkhave…pe… bhāvitoti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
And concerning this base of spiritual power endowed with concentration due to desire and volitional formations of exertion, 'It should be developed,' vision arose in me, monks…pe… 'It has been developed,' vision arose in me, monks, regarding things unheard before…pe… light arose.
‘Như Ý Túc được thành tựu với định do dục và hành tinh tấn ấy cần phải được tu tập’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu…pe… ‘đã được tu tập’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu, đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên.
1647
‘‘Ayaṃ vīriyasamādhi…pe… ayaṃ cittasamādhi…pe… ayaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādoti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
‘‘Monks, concerning this base of spiritual power endowed with concentration due to energy…pe… this base of spiritual power endowed with concentration due to consciousness…pe… this base of spiritual power endowed with concentration due to investigation and volitional formations of exertion (vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo), vision arose in me regarding things unheard before…pe… light arose.
“‘Đây là định do tinh tấn (vīriya-samādhi)…pe… đây là định do tâm (citta-samādhi)…pe… đây là Như Ý Túc được thành tựu với định do quán sát (vīmaṃsā-samādhi) và hành tinh tấn’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu, đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên.
So kho panāyaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabboti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
And concerning this base of spiritual power endowed with concentration due to investigation and volitional formations of exertion, 'It should be developed,' vision arose in me, monks, regarding things unheard before…pe… light arose.’’
‘Như Ý Túc được thành tựu với định do quán sát và hành tinh tấn ấy cần phải được tu tập’ – đối với ta, này các Tỳ-khưu, đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn đã khởi lên…pe… ánh sáng đã khởi lên”.
1648
* ‘‘‘ayaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo’ti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… so kho panāyaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabboti…pe… bhāvitoti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
* ‘‘‘Concerning this base of spiritual power endowed with concentration due to desire and volitional formations of exertion,’ vision arose in me regarding things unheard before…pe… light arose…pe… and concerning this base of spiritual power endowed with concentration due to desire and volitional formations of exertion, 'It should be developed'…pe… 'It has been developed,' vision arose, knowledge arose, wisdom arose, insight arose, light arose regarding things unheard before.’’
* “‘Đây là một căn bản thần thông (iddhipāda) đầy đủ các hành (saṅkhāra) của định (samādhi) và tinh tấn (padhāna) do dục (chanda) làm chủ’—nhãn (cakkhu) đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây…pe… ánh sáng (āloka) đã khởi lên…pe… ‘Căn bản thần thông đầy đủ các hành của định và tinh tấn do dục làm chủ này cần phải được tu tập…pe… đã được tu tập’—nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, trí (ñāṇa) đã khởi lên, tuệ (paññā) đã khởi lên, minh (vijjā) đã khởi lên, ánh sáng đã khởi lên.”
1649
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Vision arose’ – in what sense?
“Nhãn đã khởi lên”—với ý nghĩa gì?
Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Knowledge arose’ – in what sense?
“Trí đã khởi lên”—với ý nghĩa gì?
Paññā udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Wisdom arose’ – in what sense?
“Tuệ đã khởi lên”—với ý nghĩa gì?
Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Insight arose’ – in what sense?
“Minh đã khởi lên”—với ý nghĩa gì?
Āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Light arose’ – in what sense?
“Ánh sáng đã khởi lên”—với ý nghĩa gì?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena.
‘Vision arose’ – in the sense of seeing.
“Nhãn đã khởi lên”—với ý nghĩa thấy.
Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena.
‘Knowledge arose’ – in the sense of knowing.
“Trí đã khởi lên”—với ý nghĩa biết.
Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena.
‘Wisdom arose’ – in the sense of understanding.
“Tuệ đã khởi lên”—với ý nghĩa nhận biết rõ.
Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena.
‘Insight arose’ – in the sense of penetration.
“Minh đã khởi lên”—với ý nghĩa thâm nhập.
Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
‘Light arose’ – in the sense of illumination.
“Ánh sáng đã khởi lên”—với ý nghĩa chiếu sáng.
1650
Cakkhuṃ dhammo, ñāṇaṃ dhammo, paññā dhammo, vijjā dhammo, āloko dhammo.
Vision is a phenomenon (dhamma), knowledge is a phenomenon, wisdom is a phenomenon, insight is a phenomenon, light is a phenomenon.
Nhãn là pháp (dhamma), trí là pháp, tuệ là pháp, minh là pháp, ánh sáng là pháp.
Ime pañca dhammā dhammapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five phenomena are both the objects and the range of the analytical knowledge of phenomena (dhammapaṭisambhidā).
Năm pháp này là đối tượng (ārammaṇa) và phạm vi (gocara) của pháp phân tích (dhammapaṭisambhidā).
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its range.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its range are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said – ‘‘knowledge of phenomena is dhammapaṭisambhidā.’’
Vì vậy được gọi là: “Trí về các pháp là pháp phân tích.”
1651
Dassanaṭṭho attho, ñātaṭṭho attho, pajānanaṭṭho attho, paṭivedhaṭṭho attho, obhāsaṭṭho attho.
The sense of seeing is meaning (attha), the sense of knowing is meaning, the sense of understanding is meaning, the sense of penetration is meaning, the sense of illumination is meaning.
Ý nghĩa thấy là nghĩa (attha), ý nghĩa biết là nghĩa, ý nghĩa nhận biết rõ là nghĩa, ý nghĩa thâm nhập là nghĩa, ý nghĩa chiếu sáng là nghĩa.
Ime pañca atthā atthapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These five meanings are both the objects and the range of the analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā).
Năm nghĩa này là đối tượng và phạm vi của nghĩa phân tích (atthapaṭisambhidā).
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its range.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its range are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘atthesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said – ‘‘knowledge of meanings is atthapaṭisambhidā.’’
Vì vậy được gọi là: “Trí về các nghĩa là nghĩa phân tích.”
1652
Pañca dhamme sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā, pañca atthe sandassetuṃ byañjananiruttābhilāpā.
The expressions, terms, and utterances (byañjananiruttābhilāpā) for displaying the five phenomena, the expressions, terms, and utterances for displaying the five meanings.
Các từ ngữ (byañjana), cách diễn đạt (nirutti) và cách gọi (abhilāpa) để trình bày năm pháp, các từ ngữ, cách diễn đạt và cách gọi để trình bày năm nghĩa.
Imā dasa niruttiyo niruttipaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These ten interpretations (niruttiyo) are both the objects and the range of the analytical knowledge of language (niruttipaṭisambhidā).
Mười cách diễn đạt này là đối tượng và phạm vi của ngôn ngữ phân tích (niruttipaṭisambhidā).
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its range.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its range are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘niruttīsu ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā’’.
Therefore it is said – ‘‘knowledge of language is niruttipaṭisambhidā.’’
Vì vậy được gọi là: “Trí về các cách diễn đạt là ngôn ngữ phân tích.”
1653
Pañcasu dhammesu ñāṇāni, pañcasu atthesu ñāṇāni, dasasu niruttīsu ñāṇāni.
Knowledges concerning the five phenomena, knowledges concerning the five meanings, knowledges concerning the ten interpretations.
Các trí về năm pháp, các trí về năm nghĩa, các trí về mười cách diễn đạt.
Imāni vīsati ñāṇāni paṭibhānapaṭisambhidāya ārammaṇā ceva honti gocarā ca.
These twenty knowledges are both the objects and the range of the analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā).
Hai mươi trí này là đối tượng và phạm vi của biện tài phân tích (paṭibhānapaṭisambhidā).
Ye tassā ārammaṇā te tassā gocarā.
What are its objects are its range.
Những gì là đối tượng của nó thì là phạm vi của nó.
Ye tassā gocarā te tassā ārammaṇā.
What are its range are its objects.
Những gì là phạm vi của nó thì là đối tượng của nó.
Tena vuccati – ‘‘paṭibhānesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā’’.
Therefore it is said – ‘‘knowledge of ready wit is paṭibhānapaṭisambhidā.’’
Vì vậy được gọi là: “Trí về các biện tài là biện tài phân tích.”
1654
Chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgate iddhipāde pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the base of spiritual power endowed with concentration due to desire and volitional formations of exertion, there are fifteen phenomena, fifteen meanings, thirty interpretations, sixty knowledges.
Trong căn bản thần thông đầy đủ các hành của định và tinh tấn do dục làm chủ, có mười lăm pháp, mười lăm nghĩa, ba mươi cách diễn đạt, sáu mươi trí.
1655
* ‘‘ayaṃ vīriyasamādhi…pe… ayaṃ cittasamādhi…pe… ayaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādoti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… so kho panāyaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabboti…pe… bhāvitoti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe…’’.
* ‘‘‘Concerning this base of spiritual power endowed with concentration due to energy…pe… this base of spiritual power endowed with concentration due to consciousness…pe… this base of spiritual power endowed with concentration due to investigation and volitional formations of exertion,’ vision arose in me regarding things unheard before…pe… light arose…pe… and concerning this base of spiritual power endowed with concentration due to investigation and volitional formations of exertion, 'It should be developed'…pe… 'It has been developed,' vision arose in me…pe… light arose…pe…’’.
* “‘Đây là định tinh tấn…pe… đây là định tâm…pe… đây là căn bản thần thông đầy đủ các hành của định và tinh tấn do quán sát (vīmaṃsā) làm chủ’—nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây…pe… ánh sáng đã khởi lên…pe… ‘Căn bản thần thông đầy đủ các hành của định và tinh tấn do quán sát làm chủ này cần phải được tu tập…pe… đã được tu tập’—nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây…pe… ánh sáng đã khởi lên…pe…”
1656
Vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgate iddhipāde pannarasa dhammā, pannarasa atthā, tiṃsa niruttiyo, saṭṭhi ñāṇāni.
In the base of spiritual power endowed with investigation, concentration, and exertion, there are fifteen principles, fifteen meanings, thirty expressions, and sixty knowledges.
Trong căn bản thần thông đầy đủ các hành của định và tinh tấn do quán sát làm chủ, có mười lăm pháp, mười lăm nghĩa, ba mươi cách diễn đạt, sáu mươi trí.
1657
Catūsu iddhipādesu saṭṭhi dhammā, saṭṭhi atthā, vīsatisataniruttiyo, cattālīsañca dve ca ñāṇasatāni.
In the four bases of spiritual power, there are sixty principles, sixty meanings, one hundred and twenty expressions, and two hundred and forty knowledges.
Trong bốn căn bản thần thông, có sáu mươi pháp, sáu mươi nghĩa, một trăm hai mươi cách diễn đạt, và hai trăm bốn mươi trí.
1658
4. Sattabodhisattavāro
4. The Chapter on the Seven Bodhisattas
4. Phẩm Bảy Vị Bồ Tát
1659
33. ‘‘‘Samudayo samudayo’ti kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
“‘Arising, arising,’ monks, thus to the Bodhisatta Vipassī, concerning things unheard before, vision arose…pe… light arose.”
33. “Này các Tỳ-khưu, ‘Khởi lên, khởi lên’—nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây đối với Bồ Tát Vipassī…pe… ánh sáng đã khởi lên.
‘Nirodho nirodho’ti kho, bhikkhave, vipassissa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
“‘Cessation, cessation,’ monks, thus to the Bodhisatta Vipassī, concerning things unheard before, vision arose…pe… light arose.”
‘Diệt, diệt’—này các Tỳ-khưu, nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây đối với Bồ Tát Vipassī…pe… ánh sáng đã khởi lên.”
Vipassissa bodhisattassa veyyākaraṇe dasa dhammā, dasa atthā, vīsati niruttiyo, cattālīsaṃ* ñāṇāni.
In the exposition concerning the Bodhisatta Vipassī, there are ten principles, ten meanings, twenty expressions, and forty knowledges.
Trong lời giải thích của Bồ Tát Vipassī, có mười pháp, mười nghĩa, hai mươi cách diễn đạt, bốn mươi trí.
1660
‘‘‘Samudayo samudayo’ti kho, bhikkhave, sikhissa bodhisattassa…pe… vessabhussa bodhisattassa…pe… kakusandhassa bodhisattassa…pe… koṇāgamanassa bodhisattassa…pe… kassapassa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
“‘Arising, arising,’ monks, thus to the Bodhisatta Sikhī…pe… to the Bodhisatta Vessabhū…pe… to the Bodhisatta Kakusandha…pe… to the Bodhisatta Koṇāgamana…pe… to the Bodhisatta Kassapa, concerning things unheard before, vision arose…pe… light arose.”
“Này các Tỳ-khưu, ‘Khởi lên, khởi lên’—nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây đối với Bồ Tát Sikhī…pe… đối với Bồ Tát Vessabhū…pe… đối với Bồ Tát Kakusandha…pe… đối với Bồ Tát Koṇāgamana…pe… đối với Bồ Tát Kassapa…pe… ánh sáng đã khởi lên.
‘Nirodho nirodho’ti kho, bhikkhave, kassapassa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
“‘Cessation, cessation,’ monks, thus to the Bodhisatta Kassapa, concerning things unheard before, vision arose…pe… light arose.”
‘Diệt, diệt’—này các Tỳ-khưu, nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây đối với Bồ Tát Kassapa…pe… ánh sáng đã khởi lên.”
Kassapassa bodhisattassa veyyākaraṇe dasa dhammā, dasa atthā, vīsati niruttiyo, cattālīsa ñāṇāni.
In the exposition concerning the Bodhisatta Kassapa, there are ten principles, ten meanings, twenty expressions, and forty knowledges.
Trong lời giải thích của Bồ Tát Kassapa, có mười pháp, mười nghĩa, hai mươi cách diễn đạt, bốn mươi trí.
1661
‘‘‘Samudayo samudayo’ti kho, bhikkhave, gotamassa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
“‘Arising, arising,’ monks, thus to the Bodhisatta Gotama, concerning things unheard before, vision arose…pe… light arose.”
“Này các Tỳ-khưu, ‘Khởi lên, khởi lên’—nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây đối với Bồ Tát Gotama…pe… ánh sáng đã khởi lên.
‘Nirodho nirodho’ti kho, bhikkhave, gotamassa bodhisattassa pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
“‘Cessation, cessation,’ monks, thus to the Bodhisatta Gotama, concerning things unheard before, vision arose…pe… light arose.”
‘Diệt, diệt’—này các Tỳ-khưu, nhãn đã khởi lên đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây đối với Bồ Tát Gotama…pe… ánh sáng đã khởi lên.”
Gotamassa bodhisattassa veyyākaraṇe dasa dhammā, dasa atthā, vīsati niruttiyo, cattālīsa ñāṇāni.
In the exposition concerning the Bodhisatta Gotama, there are ten principles, ten meanings, twenty expressions, and forty knowledges.
Trong lời giải thích của Bồ Tát Gotama, có mười pháp, mười nghĩa, hai mươi cách diễn đạt, bốn mươi trí.
1662
Sattannaṃ bodhisattānaṃ sattasu veyyākaraṇesu sattati dhammā, sattati atthā, cattālīsasataṃ* niruttiyo, asīti ca dve ca ñāṇasatāni.
In the seven expositions concerning the seven Bodhisattas, there are seventy principles, seventy meanings, one hundred and forty expressions, and two hundred and eighty knowledges.
Trong bảy lời giải thích của bảy vị Bồ Tát, có bảy mươi pháp, bảy mươi nghĩa, một trăm bốn mươi cách diễn đạt, và hai trăm tám mươi trí.
1663
5. Abhiññādivāro
5. The Chapter on Abhiññā and So Forth
5. Phẩm Thắng Trí, v.v.
1664
34. ‘‘‘Yāvatā abhiññāya abhiññaṭṭho ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
“‘As far as the meaning of direct knowledge (abhiññā) is known, seen, understood, realized, and touched by wisdom.
34. “‘Ý nghĩa của thắng trí (abhiññā) đã được biết, đã được thấy, đã được rõ, đã được chứng đạt, đã được xúc chạm bằng tuệ, trong phạm vi thắng trí.
Aphassito paññāya abhiññaṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
There is no meaning of direct knowledge not touched by wisdom’—thus vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.”
Không có ý nghĩa thắng trí nào mà không được xúc chạm bằng tuệ’—nhãn đã khởi lên, trí đã khởi lên, tuệ đã khởi lên, minh đã khởi lên, ánh sáng đã khởi lên.”
Abhiññāya abhiññaṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
In the meaning of direct knowledge, there are twenty-five principles, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của thắng trí, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm trí.
1665
‘‘‘Yāvatā pariññāya pariññaṭṭho…pe… yāvatā pahānassa pahānaṭṭho…pe… yāvatā bhāvanāya bhāvanaṭṭho…pe… yāvatā sacchikiriyāya sacchikiriyaṭṭho ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
“‘As far as the meaning of full understanding (pariññā)…pe… as far as the meaning of abandonment (pahāna)…pe… as far as the meaning of development (bhāvanā)…pe… as far as the meaning of realization (sacchikiriyā) is known, seen, understood, realized, and touched by wisdom.
“‘Ý nghĩa của sự liễu tri (pariññā) đã được biết, đã được thấy, đã được rõ, đã được chứng đạt, đã được xúc chạm bằng tuệ, trong phạm vi liễu tri…pe… ý nghĩa của sự đoạn trừ (pahāna) đã được biết…pe… ý nghĩa của sự tu tập (bhāvanā) đã được biết…pe… ý nghĩa của sự chứng đạt (sacchikiriya) đã được biết, đã được thấy, đã được rõ, đã được chứng đạt, đã được xúc chạm bằng tuệ, trong phạm vi chứng đạt.
Aphassito paññāya sacchikiriyaṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
There is no meaning of realization not touched by wisdom’—thus vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.”
Không có ý nghĩa chứng đạt nào mà không được xúc chạm bằng tuệ’—nhãn đã khởi lên, trí đã khởi lên, tuệ đã khởi lên, minh đã khởi lên, ánh sáng đã khởi lên.”
Sacchikiriyāya sacchikiriyaṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
In the meaning of realization, there are twenty-five principles, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của sự chứng đạt, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm trí.
1666
Abhiññāya abhiññaṭṭhe, pariññāya pariññaṭṭhe, pahānāya pahānaṭṭhe, bhāvanāya bhāvanaṭṭhe, sacchikiriyāya sacchikiriyaṭṭhe pañcavīsasataṃ dhammā, pañcavīsasataṃ atthā, aḍḍhateyyāni niruttisatāni, pañca ñāṇasatāni.
In the meaning of direct knowledge, the meaning of full understanding, the meaning of abandonment, the meaning of development, and the meaning of realization, there are one hundred and twenty-five principles, one hundred and twenty-five meanings, two hundred and fifty expressions, and five hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của thắng trí, ý nghĩa của liễu tri, ý nghĩa của đoạn trừ, ý nghĩa của tu tập, ý nghĩa của chứng đạt, có một trăm hai mươi lăm pháp, một trăm hai mươi lăm nghĩa, hai trăm năm mươi cách diễn đạt, năm trăm trí.
1667
6. Khandhādivāro
6. The Chapter on Aggregates and So Forth
6. Phẩm Uẩn, v.v.
1668
35. ‘‘‘Yāvatā khandhānaṃ khandhaṭṭho, ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
“‘As far as the meaning of aggregates (khandhas) is known, seen, understood, realized, and touched by wisdom.
35. “‘Ý nghĩa của các uẩn (khandha) đã được biết, đã được thấy, đã được rõ, đã được chứng đạt, đã được xúc chạm bằng tuệ, trong phạm vi các uẩn.
Aphassito paññāya khandhaṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
There is no meaning of aggregates not touched by wisdom’—thus vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.”
Không có ý nghĩa của uẩn nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi, trí sinh khởi, tuệ sinh khởi, minh sinh khởi, ánh sáng sinh khởi.”
Khandhānaṃ khandhaṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
In the meaning of aggregates, there are twenty-five principles, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của các uẩn, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1669
‘‘‘Yāvatā dhātūnaṃ dhātuṭṭho…pe… yāvatā āyatanānaṃ āyatanaṭṭho…pe… yāvatā saṅkhatānaṃ saṅkhataṭṭho…pe… yāvatā asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭho ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
‘‘‘To the extent that the meaning of elements (dhātuṭṭho) is known…pe… to the extent that the meaning of sense bases (āyatanaṭṭho) is known…pe… to the extent that the meaning of conditioned phenomena (saṅkhataṭṭho) is known…pe… to the extent that the meaning of the unconditioned (asaṅkhataṭṭho) is known, seen, discerned, realized, and experienced by wisdom.
“Cho đến chừng nào ý nghĩa của các giới (dhātuṭṭho)…pe… ý nghĩa của các xứ (āyatanaṭṭho)…pe… ý nghĩa của các pháp hữu vi (saṅkhataṭṭho)…pe… ý nghĩa của pháp vô vi (asaṅkhataṭṭho) đã được biết, đã được thấy, đã được nhận thức, đã được chứng ngộ, đã được chạm đến bằng tuệ.
Aphassito paññāya asaṅkhataṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
There is no meaning of the unconditioned that is not experienced by wisdom’—thus, vision arose…pe… light arose.’’
Không có ý nghĩa của pháp vô vi nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi…pe… ánh sáng sinh khởi.”
Asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
Regarding the meaning of the unconditioned (asaṅkhataṭṭhe), there are twenty-five phenomena, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của pháp vô vi, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1670
Khandhānaṃ khandhaṭṭhe, dhātūnaṃ dhātuṭṭhe, āyatanānaṃ āyatanaṭṭhe saṅkhatānaṃ saṅkhataṭṭhe, asaṅkhatassa asaṅkhataṭṭhe pañcavīsatisataṃ dhammā, pañcavīsatisataṃ atthā, aḍḍhateyyāni niruttisatāni, pañca ñāṇasatāni.
Regarding the meaning of aggregates (khandhaṭṭhe), the meaning of elements (dhātuṭṭhe), the meaning of sense bases (āyatanaṭṭhe), the meaning of conditioned phenomena (saṅkhataṭṭhe), and the meaning of the unconditioned (asaṅkhataṭṭhe), there are one hundred twenty-five phenomena, one hundred twenty-five meanings, two hundred fifty expressions, and five hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của các uẩn, ý nghĩa của các giới, ý nghĩa của các xứ, ý nghĩa của các pháp hữu vi, ý nghĩa của pháp vô vi, có hai trăm năm mươi pháp, hai trăm năm mươi ý nghĩa, hai trăm năm mươi cách diễn đạt, năm trăm loại trí.
1671
7. Saccavāro
7. Chapter on Truths
7. Phần về các Sự Thật (Saccavāro)
1672
36. ‘‘‘Yāvatā dukkhassa dukkhaṭṭho, ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
36. ‘‘‘To the extent that the meaning of suffering (dukkhaṭṭho) is known, seen, discerned, realized, and experienced by wisdom.
36. “Cho đến chừng nào ý nghĩa của Khổ (dukkhaṭṭho) đã được biết, đã được thấy, đã được nhận thức, đã được chứng ngộ, đã được chạm đến bằng tuệ.
Aphassito paññāya dukkhaṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
There is no meaning of suffering that is not experienced by wisdom’—thus, vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.’’
Không có ý nghĩa của Khổ nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi, trí sinh khởi, tuệ sinh khởi, minh sinh khởi, ánh sáng sinh khởi.”
Dukkhassa dukkhaṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
Regarding the meaning of suffering (dukkhaṭṭhe), there are twenty-five phenomena, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của Khổ, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1673
‘‘‘Yāvatā samudayassa samudayaṭṭho…pe… yāvatā nirodhassa nirodhaṭṭho…pe… yāvatā maggassa maggaṭṭho ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
‘‘‘To the extent that the meaning of origin (samudayaṭṭho) is known…pe… to the extent that the meaning of cessation (nirodhaṭṭho) is known…pe… to the extent that the meaning of the path (maggaṭṭho) is known, seen, discerned, realized, and experienced by wisdom.
“Cho đến chừng nào ý nghĩa của Tập Khởi (samudayaṭṭho)…pe… ý nghĩa của Diệt Khổ (nirodhaṭṭho)…pe… ý nghĩa của Đạo (maggaṭṭho) đã được biết, đã được thấy, đã được nhận thức, đã được chứng ngộ, đã được chạm đến bằng tuệ.
Aphassito paññāya maggaṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
There is no meaning of the path that is not experienced by wisdom’—thus, vision arose…pe… light arose.’’
Không có ý nghĩa của Đạo nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi…pe… ánh sáng sinh khởi.”
Maggassa maggaṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
Regarding the meaning of the path (maggaṭṭhe), there are twenty-five phenomena, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của Đạo, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1674
Catūsu ariyasaccesu sataṃ dhammā, sataṃ atthā, dve niruttisatāni, cattāri ñāṇasatāni.
In the four Noble Truths, there are one hundred phenomena, one hundred meanings, two hundred expressions, and four hundred knowledges.
Trong bốn Thánh Đế, có một trăm pháp, một trăm ý nghĩa, hai trăm cách diễn đạt, bốn trăm loại trí.
1675
8. Paṭisambhidāvāro
8. Chapter on Paṭisambhidā
8. Phần về các Phân Tích (Paṭisambhidāvāro)
1676
37. ‘‘‘Yāvatā atthapaṭisambhidāya atthapaṭisambhidaṭṭho, ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
37. ‘‘‘To the extent that the meaning of analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidaṭṭho) is known, seen, discerned, realized, and experienced by wisdom.
37. “Cho đến chừng nào ý nghĩa của Vô Ngại Giải Nghĩa Lý (atthapaṭisambhidaṭṭho) đã được biết, đã được thấy, đã được nhận thức, đã được chứng ngộ, đã được chạm đến bằng tuệ.
Aphassito paññāya atthapaṭisambhidaṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
There is no meaning of analytical knowledge of meaning that is not experienced by wisdom’—thus, vision arose…pe… light arose.’’
Không có ý nghĩa của Vô Ngại Giải Nghĩa Lý nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi…pe… ánh sáng sinh khởi.”
Atthapaṭisambhidāya atthapaṭisambhidaṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
Regarding the meaning of analytical knowledge of meaning (atthapaṭisambhidaṭṭhe), there are twenty-five phenomena, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của Vô Ngại Giải Nghĩa Lý, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1677
‘‘‘Yāvatā dhammapaṭisambhidāya dhammapaṭisambhidaṭṭho…pe… yāvatā niruttipaṭisambhidāya niruttipaṭisambhidaṭṭho…pe… yāvatā paṭibhānapaṭisambhidāya paṭibhānapaṭisambhidaṭṭho, ñāto diṭṭho vidito sacchikato phassito paññāya.
‘‘‘To the extent that the meaning of analytical knowledge of phenomena (dhammapaṭisambhidaṭṭho) is known…pe… to the extent that the meaning of analytical knowledge of language (niruttipaṭisambhidaṭṭho) is known…pe… to the extent that the meaning of analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidaṭṭho) is known, seen, discerned, realized, and experienced by wisdom.
“Cho đến chừng nào ý nghĩa của Vô Ngại Giải Pháp (dhammapaṭisambhidaṭṭho)…pe… ý nghĩa của Vô Ngại Giải Ngôn Ngữ (niruttipaṭisambhidaṭṭho)…pe… ý nghĩa của Vô Ngại Giải Biện Tài (paṭibhānapaṭisambhidaṭṭho) đã được biết, đã được thấy, đã được nhận thức, đã được chứng ngộ, đã được chạm đến bằng tuệ.
Aphassito paññāya paṭibhānapaṭisambhidaṭṭho natthī’ti – cakkhuṃ udapādi …pe… āloko udapādi’’.
There is no meaning of analytical knowledge of ready wit that is not experienced by wisdom’—thus, vision arose…pe… light arose.’’
Không có ý nghĩa của Vô Ngại Giải Biện Tài nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi…pe… ánh sáng sinh khởi.”
Paṭibhānapaṭisambhidaṭṭhe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
Regarding the meaning of analytical knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidaṭṭhe), there are twenty-five phenomena, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong ý nghĩa của Vô Ngại Giải Biện Tài, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1678
Catūsu paṭisambhidāsu sataṃ dhammā, sataṃ atthā, dve niruttisatāni, cattāri ñāṇasatāni.
In the four analytical knowledges (paṭisambhidā), there are one hundred phenomena, one hundred meanings, two hundred expressions, and four hundred knowledges.
Trong bốn Vô Ngại Giải, có một trăm pháp, một trăm ý nghĩa, hai trăm cách diễn đạt, bốn trăm loại trí.
1679
9. Chabuddhadhammavāro
9. Chapter on the Six Buddha-qualities
9. Phần về Sáu Pháp Phật (Chabuddhadhammavāro)
1680
38. ‘‘‘Yāvatā indriyaparopariyatte ñāṇaṃ, ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya.
38. ‘‘‘To the extent that the knowledge of the dispositions of the faculties of beings (indriyaparopariyatte ñāṇaṃ) is known, seen, discerned, realized, and experienced by wisdom.
38. “Cho đến chừng nào trí tuệ về sự sai biệt của các căn (indriyaparopariyatte ñāṇaṃ) đã được biết, đã được thấy, đã được nhận thức, đã được chứng ngộ, đã được chạm đến bằng tuệ.
Aphassitaṃ paññāya indriyaparopariyatte ñāṇaṃ natthī’ti – cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
There is no knowledge of the dispositions of the faculties of beings that is not experienced by wisdom’—thus, vision arose…pe… light arose.’’
Không có trí tuệ về sự sai biệt của các căn nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi…pe… ánh sáng sinh khởi.”
Indriyaparopariyatte ñāṇe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
Regarding the knowledge of the dispositions of the faculties of beings (indriyaparopariyatte ñāṇe), there are twenty-five phenomena, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong trí tuệ về sự sai biệt của các căn, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1681
‘‘‘Yāvatā sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ…pe… yāvatā yamakapāṭihīre ñāṇaṃ …pe… yāvatā mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ…pe… yāvatā sabbaññutaññāṇaṃ…pe… yāvatā anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ, ñātaṃ diṭṭhaṃ viditaṃ sacchikataṃ phassitaṃ paññāya.
‘‘‘To the extent that the knowledge of the inclinations and latent tendencies of beings (sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ) is known…pe… to the extent that the knowledge of the Twin Miracle (yamakapāṭihīre ñāṇaṃ) is known…pe… to the extent that the knowledge of the attainment of great compassion (mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ) is known…pe… to the extent that omniscience (sabbaññutaññāṇaṃ) is known…pe… to the extent that unobstructed knowledge (anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ) is known, seen, discerned, realized, and experienced by wisdom.
“Cho đến chừng nào trí tuệ về khuynh hướng và tùy miên của chúng sanh (sattānaṃ āsayānusaye ñāṇaṃ)…pe… trí tuệ về song thông biến hóa (yamakapāṭihīre ñāṇaṃ)…pe… trí tuệ về nhập đại bi (mahākaruṇāsamāpattiyā ñāṇaṃ)…pe… trí tuệ toàn tri (sabbaññutaññāṇaṃ)…pe… trí tuệ vô ngại (anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ) đã được biết, đã được thấy, đã được nhận thức, đã được chứng ngộ, đã được chạm đến bằng tuệ.
Aphassitaṃ paññāya anāvaraṇaṃ ñāṇaṃ natthī’ti – cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi’’.
There is no unobstructed knowledge that is not experienced by wisdom’—thus, vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.’’
Không có trí tuệ vô ngại nào chưa được chạm đến bằng tuệ—nhãn sinh khởi, trí sinh khởi, tuệ sinh khởi, minh sinh khởi, ánh sáng sinh khởi.”
Anāvaraṇe ñāṇe pañcavīsati dhammā, pañcavīsati atthā, paññāsa niruttiyo, sataṃ ñāṇāni.
Regarding unobstructed knowledge (anāvaraṇe ñāṇe), there are twenty-five phenomena, twenty-five meanings, fifty expressions, and one hundred knowledges.
Trong trí tuệ vô ngại, có hai mươi lăm pháp, hai mươi lăm ý nghĩa, năm mươi cách diễn đạt, một trăm loại trí.
1682
Chasu buddhadhammesu diyaḍḍhasataṃ dhammā, diyaḍḍhasataṃ atthā, tīṇi niruttisatāni, cha ñāṇasatāni.
In the six Buddha-qualities, there are one hundred fifty phenomena, one hundred fifty meanings, three hundred expressions, and six hundred knowledges.
Trong sáu Pháp Phật, có một trăm năm mươi pháp, một trăm năm mươi ý nghĩa, ba trăm cách diễn đạt, sáu trăm loại trí.
1683
Paṭisambhidādhikaraṇe* aḍḍhanavadhammasatāni* , aḍḍhanavaatthasatāni, niruttisahassañca satta ca niruttisatāni, tīṇi ca ñāṇasahassāni, cattāri ca ñāṇasatānīti.
In the Paṭisambhidā treatise, there are eight hundred and fifty dhammas, eight hundred and fifty meanings, one thousand and seven hundred expressions, three thousand and four hundred knowledges.
Trong Paṭisambhidādhikaraṇa, có tám trăm năm mươi pháp, tám trăm năm mươi ý nghĩa, một ngàn bảy trăm cách diễn đạt, ba ngàn bốn trăm loại trí.
1684
Paṭisambhidākathā niṭṭhitā.
The discourse on Paṭisambhidā is concluded.
Paṭisambhidākathā đã kết thúc.
1685

7. Dhammacakkakathā

7. Discourse on the Wheel of Dhamma

7. Dhammacakkakathā (Bài Kệ về Bánh Xe Pháp)

1686
1. Saccavāro
1. Section on Truths
1. Phần về các Sự Thật (Saccavāro)
1687
39. Ekaṃ samayaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati…pe… iti hidaṃ āyasmato koṇḍaññassa ‘‘aññāsikoṇḍañño’’ tveva nāmaṃ ahosi.
39. On one occasion the Blessed One was dwelling in Bārāṇasī… Thus, the Venerable Koṇḍañña came to be known as “Aññāsi Koṇḍañña”.
39. Một thời Thế Tôn trú tại Bārāṇasī…pe… do đó Tôn giả Koṇḍañña có tên là “Aññāsikoṇḍañño” (Koṇḍañña đã hiểu).
1688
* ‘‘idaṃ dukkhaṃ ariyasacca’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
* “This is the noble truth of suffering”—thus, in regard to dhammas unheard before, vision arose, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
* “Đây là Khổ Thánh Đế”—trong các pháp chưa từng được nghe trước đây, nhãn sinh khởi, trí sinh khởi, tuệ sinh khởi, minh sinh khởi, ánh sáng sinh khởi.
1689
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
Vision arose—for what reason?
Nhãn sinh khởi—theo ý nghĩa nào?
Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
Knowledge arose—for what reason?
Trí sinh khởi—theo ý nghĩa nào?
Paññā udapādīti – kenaṭṭhena?
Wisdom arose—for what reason?
Tuệ sinh khởi—theo ý nghĩa nào?
Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena?
True knowledge arose—for what reason?
Minh sinh khởi—theo ý nghĩa nào?
Āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
Light arose—for what reason?
Ánh sáng sinh khởi—theo ý nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena.
Vision arose—for the reason of seeing.
Nhãn sinh khởi—theo ý nghĩa thấy.
Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena.
Knowledge arose—for the reason of knowing.
Trí sinh khởi—theo ý nghĩa biết.
Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena.
Wisdom arose—for the reason of discerning.
Tuệ sinh khởi—theo ý nghĩa thấu hiểu.
Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena.
True knowledge arose—for the reason of penetration.
Minh sinh khởi—theo ý nghĩa thâm nhập.
Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
Light arose—for the reason of illumination.
Ánh sáng sinh khởi—theo ý nghĩa chiếu sáng.
1690
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho.
Vision is a dhamma, seeing is its meaning.
Nhãn là pháp, ý nghĩa là thấy.
Ñāṇaṃ dhammo, ñātaṭṭho attho.
Knowledge is a dhamma, knowing is its meaning.
Trí là pháp, ý nghĩa là biết.
Paññā dhammo, pajānanaṭṭho attho.
Wisdom is a dhamma, discerning is its meaning.
Tuệ là pháp, ý nghĩa là thấu hiểu.
Vijjā dhammo, paṭivedhaṭṭho attho.
True knowledge is a dhamma, penetration is its meaning.
Minh là pháp, ý nghĩa là thâm nhập.
Āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho.
Light is a dhamma, illumination is its meaning.
Ánh sáng là pháp, ý nghĩa là chiếu sáng.
Ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
These five dhammas, these five meanings, have suffering as their basis, have the truths as their basis, have the truths as their object, are within the domain of the truths, are encompassed by the truths, are included in the truths, have arisen in the truths, are established in the truths, are firmly rooted in the truths.
Năm pháp này, năm ý nghĩa này, lấy Khổ làm căn cứ, lấy các Thánh Đế làm căn cứ, lấy các Thánh Đế làm đối tượng, lấy các Thánh Đế làm phạm vi, được bao gồm trong các Thánh Đế, thuộc về các Thánh Đế, phát sinh trong các Thánh Đế, an trú trong các Thánh Đế, được thiết lập vững chắc trong các Thánh Đế.
1691
40. Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ?
40. Wheel of Dhamma—for what reason is it the Wheel of Dhamma?
40. Bánh Xe Pháp (Dhammacakka)—theo ý nghĩa nào là Bánh Xe Pháp?
Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion the Dhamma and the wheel—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành Pháp và là một bánh xe—nên là Bánh Xe Pháp.
Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion the wheel and the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành một bánh xe và là Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành bằng Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of Dhamma practice—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành bằng sự thực hành Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, being established in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành khi an trú trong Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, being firmly rooted in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành khi được thiết lập vững chắc trong Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme patiṭṭhāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, establishing in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành khi thiết lập vững chắc trong Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme vasippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having attained mastery in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành khi đạt được quyền năng trong Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme vasiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, causing mastery to be attained in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành khi làm cho đạt được quyền năng trong Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme pāramippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having attained perfection in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành khi đạt đến sự hoàn hảo trong Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme pāramiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, causing perfection to be attained in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Vì nó vận hành khi làm cho đạt đến sự hoàn hảo trong Pháp—nên là Bánh Xe Pháp.
Dhamme vesārajjappatto pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having attained confidence in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Đạt đến sự tự tin trong Pháp, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhamme vesārajjaṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, causing confidence to be attained in the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến sự tự tin trong Pháp đạt đến, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammaṃ sakkaronto pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, honoring the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Tôn trọng Pháp, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammaṃ garuṃ karonto* pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, respecting the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Kính trọng Pháp, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammaṃ mānento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, revering the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Tôn kính Pháp, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammaṃ pūjento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, worshipping the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Cúng dường Pháp, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammaṃ apacāyamāno pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, paying homage to the Dhamma—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Tôn kính Pháp, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammaddhajo pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having the Dhamma as its banner—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Với Pháp làm ngọn cờ, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammaketu pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having the Dhamma as its emblem—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Với Pháp làm biểu tượng, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammādhipateyyo pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having the Dhamma as its supreme authority—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Với Pháp làm tối thượng, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Taṃ kho pana dhammacakkaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasminti – dhammacakkaṃ.
And that Wheel of Dhamma cannot be rolled back by any recluse or brahman or god or Māra or Brahmā or anyone in the world—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Pháp luân ấy không thể bị lật ngược bởi bất cứ ai trên thế gian, dù là Sa-môn, Bà-la-môn, chư Thiên, Ma vương, hay Phạm thiên – đó là Pháp luân.
1692
Saddhindriyaṃ dhammo.
The faculty of faith is a dhamma.
Tín căn là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Vīriyindriyaṃ dhammo.
The faculty of energy is a dhamma.
Tấn căn là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Satindriyaṃ dhammo.
The faculty of mindfulness is a dhamma.
Niệm căn là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Samādhindriyaṃ dhammo.
The faculty of concentration is a dhamma.
Định căn là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Paññindriyaṃ dhammo.
The faculty of wisdom is a dhamma.
Tuệ căn là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Saddhābalaṃ dhammo.
The power of faith is a dhamma.
Tín lực là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Vīriyabalaṃ dhammo.
The power of energy is a dhamma.
Tấn lực là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Satibalaṃ dhammo.
The power of mindfulness is a dhamma.
Niệm lực là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Samādhibalaṃ dhammo.
The power of concentration is a dhamma.
Định lực là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Paññābalaṃ dhammo.
The power of wisdom is a dhamma.
Tuệ lực là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—therefore, it is the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Satisambojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor of mindfulness is a dhamma.
Niệm giác chi là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammavicayasambojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor of investigation of phenomena is a dhamma.
Trạch pháp giác chi là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Vīriyasambojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor of energy is a dhamma.
Tấn giác chi là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Pītisambojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor of rapture is a dhamma.
Hỷ giác chi là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Passaddhisambojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor of tranquility is a dhamma.
Khinh an giác chi là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Samādhisambojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor of concentration is a dhamma.
Định giác chi là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Upekkhāsambojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor of equanimity is a dhamma.
Xả giác chi là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammādiṭṭhi dhammo.
Right view is a dhamma.
Chánh kiến là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammāsaṅkappo dhammo.
Right intention is a dhamma.
Chánh tư duy là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammāvācā dhammo.
Right speech is a dhamma.
Chánh ngữ là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammākammanto dhammo.
Right action is a dhamma.
Chánh nghiệp là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammāājīvo dhammo.
Right livelihood is a dhamma.
Chánh mạng là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammāvāyāmo dhammo.
Right effort is a dhamma.
Chánh tinh tấn là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammāsati dhammo.
Right mindfulness is a dhamma.
Chánh niệm là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sammāsamādhi dhammo.
Right concentration is a dhamma.
Chánh định là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
1693
Ādhipateyyaṭṭhena indriyaṃ dhammo.
The faculty (indriya) as dominance is a dhamma.
Căn là Pháp theo nghĩa chủ tể.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Akampiyaṭṭhena balaṃ dhammo.
The power (bala) as unshakeability is a dhamma.
Lực là Pháp theo nghĩa không lay động.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Niyyānikaṭṭhena bojjhaṅgo dhammo.
The enlightenment factor (bojjhaṅga) as leading to deliverance is a dhamma.
Giác chi là Pháp theo nghĩa dẫn đến giải thoát.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Hetuṭṭhena maggo dhammo.
The path (magga) as a cause is a dhamma.
Đạo là Pháp theo nghĩa nhân.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Upaṭṭhānaṭṭhena satipaṭṭhānā dhammo.
The foundations of mindfulness (satipaṭṭhānā) as establishment are a dhamma.
Niệm xứ là Pháp theo nghĩa an trú.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Padahanaṭṭhena sammappadhānā dhammo.
The right strivings (sammappadhānā) as exertion are a dhamma.
Chánh cần là Pháp theo nghĩa tinh tấn.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Ijjhanaṭṭhena iddhipādā dhammo.
The bases of psychic power (iddhipādā) as success are a dhamma.
Như ý túc là Pháp theo nghĩa thành tựu.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Tathaṭṭhena saccā dhammo.
The truths (saccā) as suchness are a dhamma.
Chân đế là Pháp theo nghĩa như thật.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Avikkhepaṭṭhena samatho dhammo.
Tranquility (samatha) as non-distraction is a dhamma.
Chỉ là Pháp theo nghĩa không tán loạn.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Anupassanaṭṭhena vipassanā dhammo.
Insight (vipassanā) as contemplation is a dhamma.
Quán là Pháp theo nghĩa quán sát.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Ekarasaṭṭhena samathavipassanā dhammo.
Tranquility and insight (samathavipassanā) as having one taste are a dhamma.
Chỉ quán là Pháp theo nghĩa nhất vị.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Anativattanaṭṭhena yuganaddhaṃ dhammo.
Yuganaddha as non-transgression is a dhamma.
Song hành là Pháp theo nghĩa không vượt quá.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Saṃvaraṭṭhena sīlavisuddhi dhammo.
Purity of virtue (sīlavisuddhi) as restraint is a dhamma.
Giới thanh tịnh là Pháp theo nghĩa phòng hộ.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Avikkhepaṭṭhena cittavisuddhi dhammo.
Purity of mind (cittavisuddhi) as non-distraction is a dhamma.
Tâm thanh tịnh là Pháp theo nghĩa không tán loạn.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Dassanaṭṭhena diṭṭhivisuddhi dhammo.
Purity of view (diṭṭhivisuddhi) as seeing is a dhamma.
Kiến thanh tịnh là Pháp theo nghĩa thấy biết.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Muttaṭṭhena vimokkho dhammo.
Deliverance (vimokkho) as being freed is a dhamma.
Giải thoát là Pháp theo nghĩa được giải thoát.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Paṭivedhaṭṭhena vijjā dhammo.
True knowledge (vijjā) as penetration is a dhamma.
Minh là Pháp theo nghĩa thấu đạt.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Pariccāgaṭṭhena vimutti dhammo.
Liberation (vimutti) as relinquishment is a dhamma.
Giải thoát là Pháp theo nghĩa xả ly.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Samucchedaṭṭhena khaye ñāṇaṃ dhammo.
Knowledge of destruction (khaye ñāṇaṃ) as eradication is a dhamma.
Diệt tận trí là Pháp theo nghĩa đoạn trừ.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Paṭippassaddhaṭṭhena anuppāde ñāṇaṃ dhammo.
Knowledge of non-arising (anuppāde ñāṇaṃ) as calming is a dhamma.
Bất sinh trí là Pháp theo nghĩa tịnh chỉ.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Chando mūlaṭṭhena dhammo.
Desire (chando) as the root is a dhamma.
Dục là Pháp theo nghĩa căn bản.
Taṃ dhammo pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Manasikāro samuṭṭhānaṭṭhena dhammo.
Attention (manasikāro) as the origin is a dhamma.
Tác ý là Pháp theo nghĩa khởi sinh.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Phasso samodhānaṭṭhena dhammo.
Contact (phasso) as conjunction is a dhamma.
Xúc là Pháp theo nghĩa hòa hợp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Vedanā samosaraṇaṭṭhena dhammo.
Feeling (vedanā) as converging is a dhamma.
Thọ là Pháp theo nghĩa hội tụ.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Samādhi pamukhaṭṭhena dhammo.
Concentration (samādhi) as the foremost is a dhamma.
Định là Pháp theo nghĩa đứng đầu.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Sati ādhipateyyaṭṭhena dhammo.
Mindfulness (sati) as dominance is a dhamma.
Niệm là Pháp theo nghĩa chủ tể.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Paññā tatuttaraṭṭhena dhammo.
Wisdom (paññā) as being superior to that is a dhamma.
Tuệ là Pháp theo nghĩa tối thượng.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Vimutti sāraṭṭhena dhammo.
Liberation (vimutti) as the essence is a dhamma.
Giải thoát là Pháp theo nghĩa cốt lõi.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma (Dhammacakka).
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
Amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo.
Nibbāna, which is immersed in the Deathless, as the culmination is a dhamma.
Niết-bàn, sự đắm mình vào bất tử, là Pháp theo nghĩa cứu cánh.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that Dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma.
Khiến Pháp ấy vận hành – đó là Pháp luân.
1694
‘‘Taṃ kho panidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ pariññeyya’’nti…pe… pariññātanti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
‘This Noble Truth of Suffering is to be fully understood’… (and) ‘It has been fully understood’—thus, in teachings unheard before, vision arose… light arose.
“Đây là Khổ Thánh đế cần phải được liễu tri”…v.v… đã được liễu tri – nhãn sinh khởi trong các pháp chưa từng nghe…v.v… ánh sáng sinh khởi.
1695
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Vision arose’—in what sense?… ‘Light arose’—in what sense?
Nhãn sinh khởi – theo nghĩa nào…v.v… ánh sáng sinh khởi – theo nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
‘Vision arose’—in the sense of seeing… ‘Light arose’—in the sense of illumination.
Nhãn sinh khởi – theo nghĩa thấy biết…v.v… ánh sáng sinh khởi – theo nghĩa chiếu sáng.
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho.
Vision is the Dhamma, seeing is the meaning… Light is the Dhamma, illumination is the meaning.
Nhãn là Pháp, nghĩa là thấy biết…v.v… ánh sáng là Pháp, nghĩa là chiếu sáng.
Ime pañca dhammā pañca atthā dukkhavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
These five dhammas are five meanings, having suffering as their basis, having truth as their basis, having truth as their object, having truth as their range, encompassed by truth, included in truth, arisen in truth, established in truth, founded on truth.
Năm pháp này, năm nghĩa này, có khổ làm nền tảng, có chân lý làm nền tảng, có chân lý làm đối tượng, có chân lý làm cảnh giới, được chân lý bao hàm, nằm trong chân lý, sinh khởi trong chân lý, an trú trong chân lý, vững chắc trong chân lý.
1696
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ?
Wheel of Dhamma—in what sense is it the Wheel of Dhamma?
Pháp luân – theo nghĩa nào là Pháp luân?
Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets the Dhamma and the wheel in motion—thus, the Wheel of Dhamma.
Vừa khiến Pháp vận hành, vừa khiến luân vận hành – đó là Pháp luân.
Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets the wheel and the Dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma.
Vừa khiến luân vận hành, vừa khiến Pháp vận hành – đó là Pháp luân.
Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of the Dhamma—thus, the Wheel of Dhamma.
Khiến nó vận hành bằng Pháp – đó là Pháp luân.
Dhammapariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by way of the Dhamma—thus, the Wheel of Dhamma.
Khiến nó vận hành theo Pháp – đó là Pháp luân.
Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion while established in the Dhamma—thus, the Wheel of Dhamma.
An trú trong Pháp, khiến nó vận hành – đó là Pháp luân.
Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion while founded on the Dhamma… the Dhamma in the sense of Nibbāna, which is immersed in the deathless and is the ultimate end. It sets that Dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma.
Thiết lập trên Pháp, vận hành – đó là Dhammacakka (Pháp luân)... vân vân... Niết Bàn, nơi an trú của bất tử, là Pháp theo nghĩa cứu cánh. Vận hành Pháp ấy – đó là Dhammacakka.
1697
* ‘‘idaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasacca’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… ‘‘taṃ kho panidaṃ dukkhasamudayaṃ ariyasaccaṃ pahātabba’’nti…pe… ‘‘pahīna’’nti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
‘This is the Noble Truth of the Origin of Suffering’—thus, in teachings unheard before, vision arose… light arose… ‘This Noble Truth of the Origin of Suffering is to be abandoned’… ‘It has been abandoned’—thus, in teachings unheard before, vision arose… light arose.
* “Đây là dukkhasamudaya (khổ tập) ariyasacca (Thánh đế)” – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu (nhãn) đã khởi lên... vân vân... āloko (ánh sáng) đã khởi lên... vân vân... “Thánh đế dukkhasamudaya này cần phải được đoạn trừ”... vân vân... “đã đoạn trừ” – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.
1698
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Vision arose’—in what sense?… ‘Light arose’—in what sense?
Cakkhu đã khởi lên – theo ý nghĩa nào... vân vân... āloko đã khởi lên – theo ý nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
‘Vision arose’—in the sense of seeing… ‘Light arose’—in the sense of illumination.
Cakkhu đã khởi lên – theo ý nghĩa thấy... vân vân... āloko đã khởi lên – theo ý nghĩa chiếu sáng.
1699
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho.
Vision is the Dhamma, seeing is the meaning… Light is the Dhamma, illumination is the meaning.
Cakkhu là pháp, ý nghĩa là thấy... vân vân... āloko là pháp, ý nghĩa là chiếu sáng.
Ime pañca dhammā pañca atthā samudayavatthukā saccavatthukā…pe… nirodhavatthukā saccavatthukā…pe… maggavatthukā saccavatthukā saccārammaṇā saccagocarā saccasaṅgahitā saccapariyāpannā sacce samudāgatā sacce ṭhitā sacce patiṭṭhitā.
These five dhammas are five meanings, having origin as their basis, having truth as their basis… having cessation as their basis, having truth as their basis… having the path as their basis, having truth as their basis, having truth as their object, having truth as their range, encompassed by truth, included in truth, arisen in truth, established in truth, founded on truth.
Năm pháp này, năm ý nghĩa này, có đối tượng là tập khởi, có đối tượng là sự thật... vân vân... có đối tượng là đoạn diệt, có đối tượng là sự thật... vân vân... có đối tượng là con đường, có đối tượng là sự thật, có cảnh là sự thật, có phạm vi là sự thật, được bao hàm bởi sự thật, thuộc về sự thật, được tập hợp trong sự thật, an trú trong sự thật, thiết lập trên sự thật.
1700
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ?
Wheel of Dhamma—in what sense is it the Wheel of Dhamma?
Dhammacakka – theo ý nghĩa nào là Dhammacakka?
Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets the Dhamma and the wheel in motion—thus, the Wheel of Dhamma.
Vận hành Pháp và bánh xe – đó là Dhammacakka.
Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets the wheel and the Dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma.
Vận hành bánh xe và Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of the Dhamma—thus, the Wheel of Dhamma.
Vận hành bằng Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of Dhamma practice—thus, the Wheel of Dhamma.
Vận hành bằng việc thực hành Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion while established in the Dhamma—thus, the Wheel of Dhamma.
An trú trong Pháp, vận hành – đó là Dhammacakka.
Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo.
It sets in motion while founded on the Dhamma… the Dhamma in the sense of Nibbāna, which is immersed in the deathless and is the ultimate end.
Thiết lập trên Pháp, vận hành – đó là Dhammacakka... vân vân... Niết Bàn, nơi an trú của bất tử, là Pháp theo nghĩa cứu cánh.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that Dhamma in motion—thus, the Wheel of Dhamma.
Vận hành Pháp ấy – đó là Dhammacakka.
1701
2. Satipaṭṭhānavāro
2. Section on Satipaṭṭhāna
2. Phẩm Niệm Xứ
1702
41. ‘‘‘Ayaṃ kāye kāyānupassanā’ti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
41. “‘This is the contemplation of the body in the body’—thus, bhikkhus, in teachings unheard before, vision arose… light arose.
41. “Này các tỳ-khưu, ‘Đây là kāyānupassanā (quán thân) trong thân’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.
Sā kho panāyaṃ kāye kāyānupassanā bhāvetabbāti me, bhikkhave,…pe… bhāvitāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
‘This contemplation of the body in the body is to be developed’—thus, bhikkhus… ‘It has been developed’—thus, bhikkhus, in teachings unheard before, vision arose… light arose.”
Này các tỳ-khưu, ‘ Kāyānupassanā trong thân ấy cần phải được tu tập’... vân vân... Này các tỳ-khưu, ‘đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.”
1703
‘‘Ayaṃ vedanāsu…pe… ayaṃ citte… ayaṃ dhammesu dhammānupassanāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
“‘This is the contemplation of feelings in feelings’… ‘This is the contemplation of mind in mind’… ‘This is the contemplation of dhammas in dhammas’—thus, bhikkhus, in teachings unheard before, vision arose… light arose.
“Này các tỳ-khưu, ‘Đây là trong các cảm thọ... vân vân... đây là trong tâm... đây là dhammānupassanā (quán pháp) trong các pháp’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.
Sā kho panāyaṃ dhammesu dhammānupassanā bhāvetabbāti me, bhikkhave…pe… bhāvitāti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
‘This contemplation of dhammas in dhammas is to be developed’—thus, bhikkhus… ‘It has been developed’—thus, bhikkhus, in teachings unheard before, vision arose… light arose.”
Này các tỳ-khưu, ‘ Dhammānupassanā trong các pháp ấy cần phải được tu tập’... vân vân... Này các tỳ-khưu, ‘đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.”
1704
Ayaṃ kāye kāyānupassanāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… sā kho panāyaṃ kāye kāyānupassanā bhāvetabbāti…pe… bhāvitāti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
‘This is the contemplation of the body in the body’—thus, in teachings unheard before, vision arose… light arose… ‘This contemplation of the body in the body is to be developed’… ‘It has been developed’—thus, in teachings unheard before, vision arose… light arose.
“Đây là kāyānupassanā trong thân” – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên... vân vân... “ Kāyānupassanā trong thân ấy cần phải được tu tập”... vân vân... “đã được tu tập” – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.
1705
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
‘Vision arose’—in what sense?… ‘Light arose’—in what sense?
Cakkhu đã khởi lên – theo ý nghĩa nào... vân vân... āloko đã khởi lên – theo ý nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
‘Vision arose’—in the sense of seeing… ‘Light arose’—in the sense of illumination.
Cakkhu đã khởi lên – theo ý nghĩa thấy... vân vân... āloko đã khởi lên – theo ý nghĩa chiếu sáng.
1706
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho.
The eye is a phenomenon, its meaning is seeing…pe… light is a phenomenon, its meaning is illuminating.
Cakkhu là pháp, ý nghĩa là thấy... vân vân... āloko là pháp, ý nghĩa là chiếu sáng.
Ime pañca dhammā pañca atthā kāyavatthukā satipaṭṭhānavatthukā…pe… vedanāvatthukā satipaṭṭhānavatthukā… cittavatthukā satipaṭṭhānavatthukā… dhammavatthukā satipaṭṭhānavatthukā satipaṭṭhānārammaṇā satipaṭṭhānagocarā satipaṭṭhānasaṅgahitā satipaṭṭhānapariyāpannā satipaṭṭhāne samudāgatā satipaṭṭhāne ṭhitā satipaṭṭhāne patiṭṭhitā.
These five phenomena, five meanings, have the body as their basis, have the foundations of mindfulness as their basis…pe… have feeling as their basis, have the foundations of mindfulness as their basis… have consciousness as their basis, have the foundations of mindfulness as their basis… have phenomena as their basis, have the foundations of mindfulness as their basis; they have the foundations of mindfulness as their object, as their domain, are included in the foundations of mindfulness, comprised within the foundations of mindfulness, arisen in the foundations of mindfulness, established in the foundations of mindfulness, firmly established in the foundations of mindfulness.
Năm pháp này, năm ý nghĩa này, có đối tượng là thân, có đối tượng là satipaṭṭhāna (niệm xứ)... vân vân... có đối tượng là cảm thọ, có đối tượng là satipaṭṭhāna... có đối tượng là tâm, có đối tượng là satipaṭṭhāna... có đối tượng là pháp, có đối tượng là satipaṭṭhāna, có cảnh là satipaṭṭhāna, có phạm vi là satipaṭṭhāna, được bao hàm bởi satipaṭṭhāna, thuộc về satipaṭṭhāna, được tập hợp trong satipaṭṭhāna, an trú trong satipaṭṭhāna, thiết lập trên satipaṭṭhāna.
1707
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ?
Dhammacakka – in what sense is it a Dhammacakka?
Dhammacakka – theo ý nghĩa nào là Dhammacakka?
Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion the Dhamma and the wheel – hence, Dhammacakka.
Vận hành Pháp và bánh xe – đó là Dhammacakka.
Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion the wheel and the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Vận hành bánh xe và Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Vận hành bằng Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of righteous conduct (dhammacariyā) – hence, Dhammacakka.
Vận hành bằng việc thực hành Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, being established in the Dhamma – hence, Dhammacakka.
An trú trong Pháp, vận hành – đó là Dhammacakka.
Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ …pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo.
It sets in motion, being firmly established in the Dhamma…pe… the Dhamma is the deathless, Nibbāna, in the sense of its ultimate goal.
Thiết lập trên Pháp, vận hành – đó là Dhammacakka... vân vân... Niết Bàn, nơi an trú của bất tử, là Pháp theo nghĩa cứu cánh.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets that Dhamma in motion – hence, Dhammacakka.
Vận hành Pháp ấy – đó là Dhammacakka.
1708
3. Iddhipādavāro
3. Chapter on Iddhipādas
3. Phẩm Thần Túc
1709
42. ‘‘‘Ayaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo’ti me, bhikkhave pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
42. “‘This is the basis for spiritual power (iddhipāda) endowed with concentration due to zeal and volitional formations of exertion,’ thus, monks, vision arose in me regarding phenomena unheard before…pe… light arose.
42. “Này các tỳ-khưu, ‘Đây là iddhipāda (thần túc) thành tựu với chandasamādhipadhānasaṅkhāra (định do dục, cùng với nỗ lực tinh cần)’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.
‘So kho panāyaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabbo’ti me, bhikkhave…pe… bhāvitoti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
‘This basis for spiritual power, endowed with concentration due to zeal and volitional formations of exertion, should be developed,’ thus, monks…pe… ‘has been developed,’ thus, monks, vision arose in me regarding phenomena unheard before…pe… light arose.
Này các tỳ-khưu, ‘ Iiddhipāda thành tựu với chandasamādhipadhānasaṅkhāra ấy cần phải được tu tập’... vân vân... Này các tỳ-khưu, ‘đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.”
1710
‘‘Ayaṃ vīriyasamādhi…pe… ayaṃ cittasamādhi…pe… ayaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādoti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
“‘This is concentration due to energy…pe… this is concentration due to consciousness…pe… this is the basis for spiritual power, endowed with concentration due to investigation and volitional formations of exertion,’ thus, monks, vision arose in me regarding phenomena unheard before…pe… light arose.
“Này các tỳ-khưu, ‘Đây là iddhipāda thành tựu với vīriyasamādhi (định do tinh tấn)... vân vân... đây là cittasamādhi (định do tâm)... vân vân... đây là vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhāra (định do quán sát, cùng với nỗ lực tinh cần)’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.
So kho panāyaṃ vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabboti me, bhikkhave…pe… bhāvitoti me, bhikkhave, pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi’’.
‘This basis for spiritual power, endowed with concentration due to investigation and volitional formations of exertion, should be developed,’ thus, monks…pe… ‘has been developed,’ thus, monks, vision arose in me regarding phenomena unheard before…pe… light arose.”
Này các tỳ-khưu, ‘ Iiddhipāda thành tựu với vīmaṃsāsamādhipadhānasaṅkhāra ấy cần phải được tu tập’... vân vân... Này các tỳ-khưu, ‘đã được tu tập’ – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên.”
1711
Ayaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādoti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… so kho panāyaṃ chandasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabboti…pe… bhāvitoti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi, ñāṇaṃ udapādi, paññā udapādi, vijjā udapādi, āloko udapādi.
‘This is the basis for spiritual power, endowed with concentration due to zeal and volitional formations of exertion,’ thus, vision arose in me regarding phenomena unheard before…pe… light arose…pe… ‘This basis for spiritual power, endowed with concentration due to zeal and volitional formations of exertion, should be developed’…pe… ‘has been developed,’ thus, vision arose in me regarding phenomena unheard before, knowledge arose, wisdom arose, true knowledge arose, light arose.
“Đây là iddhipāda thành tựu với chandasamādhipadhānasaṅkhāra” – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên... vân vân... āloko đã khởi lên... vân vân... “ Iiddhipāda thành tựu với chandasamādhipadhānasaṅkhāra ấy cần phải được tu tập”... vân vân... “đã được tu tập” – đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây, cakkhu đã khởi lên, ñāṇa (trí) đã khởi lên, paññā (tuệ) đã khởi lên, vijjā (minh) đã khởi lên, āloko đã khởi lên.
1712
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
“Vision arose”—in what sense?
Cakkhu đã khởi lên – theo ý nghĩa nào?
Ñāṇaṃ udapādīti – kenaṭṭhena?
“Knowledge arose”—in what sense?
Ñāṇa đã khởi lên – theo ý nghĩa nào?
Paññā udapādīti – kenaṭṭhena?
“Wisdom arose”—in what sense?
Paññā đã khởi lên – theo ý nghĩa nào?
Vijjā udapādīti – kenaṭṭhena?
“True knowledge arose”—in what sense?
Vijjā đã khởi lên – theo ý nghĩa nào?
Āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
“Light arose”—in what sense?
Āloko đã khởi lên – theo ý nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena.
“Vision arose”—in the sense of seeing.
Cakkhu đã khởi lên – theo ý nghĩa thấy.
Ñāṇaṃ udapādīti – ñātaṭṭhena.
“Knowledge arose”—in the sense of knowing.
Ñāṇa đã khởi lên – theo ý nghĩa biết.
Paññā udapādīti – pajānanaṭṭhena.
“Wisdom arose”—in the sense of understanding.
Paññā đã khởi lên – theo ý nghĩa hiểu biết rõ.
Vijjā udapādīti – paṭivedhaṭṭhena.
“True knowledge arose”—in the sense of penetration.
Vijjā đã khởi lên – theo ý nghĩa thâm nhập.
Āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
“Light arose”—in the sense of illumination.
Āloko đã khởi lên – theo ý nghĩa chiếu sáng.
1713
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho.
Vision is a phenomenon, its meaning is seeing.
Cakkhu là pháp, ý nghĩa là thấy.
Ñāṇaṃ dhammo, ñātaṭṭho attho.
Knowledge is a phenomenon, its meaning is knowing.
Ñāṇa là pháp, ý nghĩa là biết.
Paññā dhammo, pajānanaṭṭho attho.
Wisdom is a phenomenon, its meaning is understanding.
Paññā là pháp, ý nghĩa là hiểu biết rõ.
Vijjā dhammo, paṭivedhaṭṭho attho.
True knowledge is a phenomenon, its meaning is penetration.
Vijjā là pháp, ý nghĩa là thâm nhập.
Āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho.
Light is a phenomenon, its meaning is illumination.
Āloko là pháp, ý nghĩa là chiếu sáng.
Ime pañca dhammā pañca atthā chandavatthukā iddhipādavatthukā iddhipādārammaṇā iddhipādagocarā iddhipādasaṅgahitā iddhipādapariyāpannā iddhipāde samudāgatā iddhipāde ṭhitā iddhipāde patiṭṭhitā.
These five phenomena, five meanings, have zeal as their basis, have the bases for spiritual power as their basis; they have the bases for spiritual power as their object, as their domain, are included in the bases for spiritual power, comprised within the bases for spiritual power, arisen in the bases for spiritual power, established in the bases for spiritual power, firmly established in the bases for spiritual power.
Năm pháp này, năm ý nghĩa này, có đối tượng là dục, có đối tượng là iddhipāda, có cảnh là iddhipāda, có phạm vi là iddhipāda, được bao hàm bởi iddhipāda, thuộc về iddhipāda, được tập hợp trong iddhipāda, an trú trong iddhipāda, thiết lập trên iddhipāda.
1714
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ?
Dhammacakka – in what sense is it a Dhammacakka?
Dhammacakka – theo ý nghĩa nào là Dhammacakka?
Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion the Dhamma and the wheel – hence, Dhammacakka.
Vận hành Pháp và bánh xe – đó là Dhammacakka.
Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion the wheel and the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Vận hành bánh xe và Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Vận hành bằng Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion by means of righteous conduct (dhammacariyā) – hence, Dhammacakka.
Vận hành bằng việc thực hành Pháp – đó là Dhammacakka.
Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, being established in the Dhamma – hence, Dhammacakka.
An trú trong Pháp, vận hành – đó là Dhammacakka.
Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, being firmly established in the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Thiết lập trên Pháp, vận hành – đó là Dhammacakka.
Dhamme patiṭṭhāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, establishing in the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Thiết lập trong Pháp và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhamme vasippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having attained mastery in the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Đạt được sự làm chủ trong Pháp và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhamme vasiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, causing mastery to be attained in the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Khiến đạt được sự làm chủ trong Pháp và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhamme pāramippatto pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It sets in motion, having attained perfection in the Dhamma – hence, Dhammacakka.
Đạt được sự toàn hảo trong Pháp và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhamme pāramiṃ pāpento pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… dhammaṃ apacāyamāno pavattetīti – dhammacakkaṃ.
He turns the Dhamma-wheel by attaining perfection in the Dhamma... He turns the Dhamma-wheel by revering the Dhamma.
Khiến đạt được sự toàn hảo trong Pháp và vận hành — đó là Pháp luân… (còn nữa)… Tôn kính Pháp và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhammaddhajo pavattetīti – dhammacakkaṃ.
He turns the Dhamma-wheel by having the Dhamma as his banner.
Có Pháp làm cờ hiệu và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhammaketu pavattetīti – dhammacakkaṃ.
He turns the Dhamma-wheel by having the Dhamma as his emblem.
Có Pháp làm biểu tượng và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhammādhipateyyo pavattetīti – dhammacakkaṃ.
He turns the Dhamma-wheel by having the Dhamma as his supreme authority.
Có Pháp làm tối thượng và vận hành — đó là Pháp luân.
Taṃ kho pana dhammacakkaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasminti – dhammacakkaṃ.
And that Dhamma-wheel is irreversible by any ascetic, brahmin, deity, Māra, Brahmā, or anyone in the world – it is the Dhamma-wheel.
Pháp luân ấy thật không thể bị đảo ngược bởi bất kỳ sa-môn, bà-la-môn, chư thiên, Ma-vương, Phạm thiên, hay bất kỳ ai trong thế gian — đó là Pháp luân.
1715
Saddhindriyaṃ dhammo.
The faculty of faith is Dhamma.
Tín căn là Pháp.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo.
He turns that Dhamma – it is the Dhamma-wheel... The Dhamma is Nibbāna, which is immersed in the Deathless, in the sense of being the ultimate goal.
Vận hành Pháp ấy — đó là Pháp luân… (còn nữa)… Niết-bàn, nơi trú ngụ của sự bất tử, là Pháp theo nghĩa cứu cánh.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkaṃ.
He turns that Dhamma – it is the Dhamma-wheel.
Vận hành Pháp ấy — đó là Pháp luân.
1716
Ayaṃ vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādoti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi…pe… so kho panāyaṃ vīriyasamādhipadhānasaṅkhārasamannāgato iddhipādo bhāvetabboti…pe… bhāvitoti pubbe ananussutesu dhammesu cakkhuṃ udapādi…pe… āloko udapādi.
“This base of psychic power, endowed with effort, concentration, and exertion,” thus concerning teachings unheard before, vision arose... light arose... “And this base of psychic power, endowed with effort, concentration, and exertion, is to be developed”... “has been developed,” thus concerning teachings unheard before, vision arose... light arose.
“Cái căn bản thần thông này, được cấu thành bởi tinh tấn, định, và các hành, là con mắt đã khởi sinh đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây… (còn nữa)… ánh sáng đã khởi sinh… (còn nữa)… Cái căn bản thần thông này, được cấu thành bởi tinh tấn, định, và các hành, cần phải được tu tập”… (còn nữa)… “đã được tu tập” thì con mắt đã khởi sinh đối với các pháp chưa từng được nghe trước đây… (còn nữa)… ánh sáng đã khởi sinh.
1717
Cakkhuṃ udapādīti – kenaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – kenaṭṭhena?
“Vision arose”—in what sense... “Light arose”—in what sense?
Con mắt đã khởi sinh — theo nghĩa nào… (còn nữa)… ánh sáng đã khởi sinh — theo nghĩa nào?
Cakkhuṃ udapādīti – dassanaṭṭhena…pe… āloko udapādīti – obhāsaṭṭhena.
Vision arose—in the sense of seeing... Light arose—in the sense of illumination.
Con mắt đã khởi sinh — theo nghĩa thấy… (còn nữa)… ánh sáng đã khởi sinh — theo nghĩa chiếu sáng.
1718
Cakkhuṃ dhammo, dassanaṭṭho attho…pe… āloko dhammo, obhāsaṭṭho attho.
Vision is Dhamma, seeing is the meaning... Light is Dhamma, illumination is the meaning.
Con mắt là Pháp, nghĩa là thấy… (còn nữa)… ánh sáng là Pháp, nghĩa là chiếu sáng.
Ime pañca dhammā pañca atthā vīriyavatthukā iddhipādavatthukā…pe… cittavatthukā iddhipādavatthukā… vīmaṃsāvatthukā iddhipādavatthukā iddhipādārammaṇā iddhipādagocarā iddhipādasaṅgahitā iddhipādapariyāpannā iddhipāde samudāgatā iddhipāde ṭhitā iddhipāde patiṭṭhitā.
These five Dhammas and five meanings are based on effort, based on bases of psychic power... based on consciousness, based on bases of psychic power... based on investigation, based on bases of psychic power; they are the objects of bases of psychic power, the domain of bases of psychic power, included in bases of psychic power, comprised in bases of psychic power, arisen in bases of psychic power, established in bases of psychic power, founded in bases of psychic power.
Năm pháp này, năm nghĩa này, có tinh tấn làm nền tảng, có căn bản thần thông làm nền tảng… (còn nữa)… có tâm làm nền tảng, có căn bản thần thông làm nền tảng… có sự thẩm sát làm nền tảng, có căn bản thần thông làm nền tảng, có căn bản thần thông làm đối tượng, có căn bản thần thông làm cảnh giới, được bao gồm trong căn bản thần thông, thuộc về căn bản thần thông, khởi lên trong căn bản thần thông, an trú trong căn bản thần thông, được thiết lập trong căn bản thần thông.
1719
Dhammacakkanti kenaṭṭhena dhammacakkaṃ?
Dhamma-wheel—in what sense is it a Dhamma-wheel?
Pháp luân — theo nghĩa nào là Pháp luân?
Dhammañca pavatteti cakkañcāti – dhammacakkaṃ.
It turns the Dhamma and it is a wheel – it is the Dhamma-wheel.
Vận hành Pháp và vận hành luân — đó là Pháp luân.
Cakkañca pavatteti dhammañcāti – dhammacakkaṃ.
It turns a wheel and it is Dhamma – it is the Dhamma-wheel.
Vận hành luân và vận hành Pháp — đó là Pháp luân.
Dhammena pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It turns by means of Dhamma – it is the Dhamma-wheel.
Vận hành bởi Pháp — đó là Pháp luân.
Dhammacariyāya pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It turns by means of righteous conduct – it is the Dhamma-wheel.
Vận hành bởi Pháp hạnh — đó là Pháp luân.
Dhamme ṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ.
It turns by being established in Dhamma – it is the Dhamma-wheel.
An trú trong Pháp và vận hành — đó là Pháp luân.
Dhamme patiṭṭhito pavattetīti – dhammacakkaṃ…pe… amatogadhaṃ nibbānaṃ pariyosānaṭṭhena dhammo.
It turns by being founded in Dhamma... The Dhamma is Nibbāna, which is immersed in the Deathless, in the sense of being the ultimate goal.
Được thiết lập trong Pháp và vận hành — đó là Pháp luân… (còn nữa)… Niết-bàn, nơi trú ngụ của sự bất tử, là Pháp theo nghĩa cứu cánh.
Taṃ dhammaṃ pavattetīti – dhammacakkanti.
He turns that Dhamma – it is the Dhamma-wheel.
Vận hành Pháp ấy — đó là Pháp luân.
1720
Dhammacakkakathā niṭṭhitā.
The discourse on the Dhamma-wheel is concluded.
Pháp luân Katha đã hoàn tất.
1721

8. Lokuttarakathā

8. Discourse on the Supramundane

8. Lokuttara-kathā (Pháp siêu thế)

1722
43. Katame dhammā lokuttarā?
43. Which Dhammas are supramundane?
43. Những pháp nào là siêu thế?
Cattāro satipaṭṭhānā, cattāro sammappadhānā, cattāro iddhipādā, pañcindriyāni, pañca balāni, satta bojjhaṅgā, ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, cattāro ariyamaggā, cattāri ca sāmaññaphalāni, nibbānañca – ime dhammā lokuttarā.
The four establishments of mindfulness, the four right exertions, the four bases of psychic power, the five faculties, the five powers, the seven factors of enlightenment, the Noble Eightfold Path, the four Noble Paths, the four fruits of recluseship, and Nibbāna – these Dhammas are supramundane.
Bốn niệm xứ, bốn chánh cần, bốn căn bản thần thông, năm căn, năm lực, bảy giác chi, Bát chánh đạo cao quý, bốn Thánh đạo, và bốn Thánh quả, và Niết-bàn — những pháp này là siêu thế.
1723
Lokuttarāti kenaṭṭhena lokuttarā?
Supramundane—in what sense are they supramundane?
Siêu thế — theo nghĩa nào là siêu thế?
Lokaṃ tarantīti – lokuttarā.
They cross over the world – thus, supramundane.
Chúng vượt qua thế gian — nên là siêu thế.
Lokā uttarantīti – lokuttarā.
They cross over from the world – thus, supramundane.
Chúng vượt lên khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokato uttarantīti – lokuttarā.
They cross over from the world – thus, supramundane.
Chúng vượt lên khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā uttarantīti – lokuttarā.
They cross over from the world – thus, supramundane.
Chúng vượt lên khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ atikkamantīti – lokuttarā.
They transcend the world – thus, supramundane.
Chúng vượt qua thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ samatikkamantīti – lokuttarā.
They completely transcend the world – thus, supramundane.
Chúng hoàn toàn vượt qua thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ samatikkantāti – lokuttarā.
They have completely transcended the world – thus, supramundane.
Chúng đã hoàn toàn vượt qua thế gian — nên là siêu thế.
Lokena atirekāti – lokuttarā.
They are superior to the world – thus, supramundane.
Chúng vượt trội hơn thế gian — nên là siêu thế.
Lokantaṃ tarantīti – lokuttarā.
They cross over to the end of the world – thus, supramundane.
Chúng vượt đến cuối thế gian — nên là siêu thế.
Lokā nissarantīti – lokuttarā.
They escape from the world – thus, supramundane.
Chúng thoát ly khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokato nissarantīti – lokuttarā.
They escape from the world – thus, supramundane.
Chúng thoát ly khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā nissarantīti – lokuttarā.
They escape from the world – thus, supramundane.
Chúng thoát ly khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokā nissaṭāti – lokuttarā.
They are escaped from the world – thus, supramundane.
Chúng đã thoát ly khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokena nissaṭāti – lokuttarā.
They are escaped by means of the world – thus, supramundane.
Chúng đã thoát ly khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā nissaṭāti – lokuttarā.
They are escaped from the world – thus, supramundane.
Chúng đã thoát ly khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Loke na tiṭṭhantīti – lokuttarā.
They do not stand in the world – thus, supramundane.
Chúng không an trú trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokasmiṃ na tiṭṭhantīti – lokuttarā.
They do not stand in the world – thus, supramundane.
Chúng không an trú trong thế gian — nên là siêu thế.
Loke na limpantīti – lokuttarā.
They are not smeared in the world – thus, supramundane.
Chúng không nhiễm ô trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokena na limpantīti – lokuttarā.
They are not smeared by the world – thus, supramundane.
Chúng không nhiễm ô bởi thế gian — nên là siêu thế.
Loke asaṃlittāti – lokuttarā.
They are unattached in the world – thus, supramundane.
Chúng không bị dính mắc trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokena asaṃlittāti – lokuttarā.
They are unattached by the world – thus, supramundane.
Chúng không bị dính mắc bởi thế gian — nên là siêu thế.
Loke anupalittāti – lokuttarā.
They are unsoiled in the world – thus, supramundane.
Chúng không bị vấy bẩn trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokena anupalittāti – lokuttarā.
They are unsoiled by the world – thus, supramundane.
Chúng không bị vấy bẩn bởi thế gian — nên là siêu thế.
Loke vippamuttāti – lokuttarā.
They are completely liberated in the world – thus, supramundane.
Chúng hoàn toàn giải thoát trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokena vippamuttāti – lokuttarā.
They are completely liberated by the world – thus, supramundane.
Chúng hoàn toàn giải thoát khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokā vippamuttāti – lokuttarā.
They are completely liberated from the world – thus, supramundane.
Chúng hoàn toàn giải thoát khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokato vippamuttāti – lokuttarā.
They are completely liberated from the world – thus, supramundane.
Chúng hoàn toàn giải thoát khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā vippamuttāti – lokuttarā.
They are completely liberated from the world – thus, supramundane.
Chúng hoàn toàn giải thoát khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Loke visaññuttāti – lokuttarā.
They are disjoined in the world – thus, supramundane.
Chúng không liên kết trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokena visaññuttāti – lokuttarā.
They are disjoined by the world – thus, supramundane.
Chúng không liên kết với thế gian — nên là siêu thế.
Lokā visaññuttāti – lokuttarā.
They are disjoined from the world – thus, supramundane.
Chúng không liên kết với thế gian — nên là siêu thế.
Lokasmiṃ visaññuttāti – lokuttarā.
They are disjoined in the world – thus, supramundane.
Chúng không liên kết trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokato visaññuttāti – lokuttarā.
Disjoined from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không liên kết với thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā visaññuttāti – lokuttarā.
Disjoined from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không liên kết với thế gian — nên là siêu thế.
Lokā sujjhantīti – lokuttarā.
They are purified from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng được thanh tịnh khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokato sujjhantīti – lokuttarā.
They are purified from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng được thanh tịnh khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā sujjhantīti – lokuttarā.
They are purified from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng được thanh tịnh khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokā visujjhantīti – lokuttarā.
They are thoroughly purified from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng được hoàn toàn thanh tịnh khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokato visujjhantīti – lokuttarā.
They are thoroughly purified from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng được hoàn toàn thanh tịnh khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā visujjhantīti – lokuttarā.
They are thoroughly purified from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng được hoàn toàn thanh tịnh khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokā vuṭṭhahantīti* – lokuttarā.
They emerge from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng thoát khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokato vuṭṭhahantīti – lokuttarā.
They emerge from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng thoát khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā vuṭṭhahantīti – lokuttarā.
They emerge from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng thoát khỏi thế gian — nên là siêu thế.
Lokā vivaṭṭantīti – lokuttarā.
They turn away from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng quay lưng lại với thế gian — nên là siêu thế.
Lokato vivaṭṭantīti – lokuttarā.
They turn away from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng quay lưng lại với thế gian — nên là siêu thế.
Lokamhā vivaṭṭantīti – lokuttarā.
They turn away from the world, thus they are lokuttarā.
Chúng quay lưng lại với thế gian — nên là siêu thế.
Loke na sajjantīti – lokuttarā.
They do not cling to the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không bị mắc kẹt trong thế gian — nên là siêu thế.
Loke na gayhantīti – lokuttarā.
They are not grasped by the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không bị nắm giữ trong thế gian — nên là siêu thế.
Loke na bajjhantīti – lokuttarā.
They are not bound by the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không bị trói buộc trong thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ samucchindantīti – lokuttarā.
They cut off the world, thus they are lokuttarā.
Chúng chặt đứt thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ samucchinnattāti – lokuttarā.
Because the world is cut off by them, thus they are lokuttarā.
Chúng đã chặt đứt thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ paṭippassambhentīti – lokuttarā.
They tranquilize the world, thus they are lokuttarā.
Chúng làm cho thế gian lắng dịu — nên là siêu thế.
Lokaṃ paṭippassambhitattāti – lokuttarā.
Because the world is tranquilized by them, thus they are lokuttarā.
Chúng đã làm cho thế gian lắng dịu — nên là siêu thế.
Lokassa apathāti – lokuttarā.
They are beyond the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không phải là con đường của thế gian — nên là siêu thế.
Lokassa agatīti – lokuttarā.
They are not within the world’s reach, thus they are lokuttarā.
Chúng không phải là đối tượng của thế gian — nên là siêu thế.
Lokassa avisayāti – lokuttarā.
They are not within the world’s sphere, thus they are lokuttarā.
Chúng không phải là phạm vi của thế gian — nên là siêu thế.
Lokassa asādhāraṇāti – lokuttarā.
They are not common to the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không chia sẻ với thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ vamantīti – lokuttarā.
They vomit forth the world, thus they are lokuttarā.
Chúng nhổ bỏ thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ na paccāvamantīti – lokuttarā.
They do not re-swallow the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không nuốt lại thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ pajahantīti – lokuttarā.
They abandon the world, thus they are lokuttarā.
Chúng từ bỏ thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ na upādiyantīti – lokuttarā.
They do not grasp the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không chấp thủ thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ visinentīti – lokuttarā.
They scatter the world, thus they are lokuttarā.
Chúng xua tan thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ na ussinentīti – lokuttarā.
They do not gather the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không tích tụ thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ vidhūpentīti – lokuttarā.
They dispel the world, thus they are lokuttarā.
Chúng làm tan biến thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ na saṃdhūpentīti – lokuttarā.
They do not ignite the world, thus they are lokuttarā.
Chúng không làm bốc lên thế gian — nên là siêu thế.
Lokaṃ samatikkamma abhibhuyya tiṭṭhantīti – lokuttarā.
They stand having overcome and transcended the world, thus they are lokuttarā.
Chúng vượt qua và chế ngự thế gian mà an trú — nên là siêu thế.
1724
Lokuttarakathā niṭṭhitā.
The Chapter on Lokuttarā is concluded.
Lokuttara-kathā đã hoàn tất.
1725

9. Balakathā

9. The Chapter on Powers

9. Bala-kathā (Pháp lực)

1726
44. Sāvatthinidānaṃ* .
44. The discourse is set in Sāvatthī.
44. (Câu chuyện) ở Sāvatthī.
‘‘Pañcimāni, bhikkhave, balāni.
“Monks, there are these five powers.
“Này các Tỳ-khưu, có năm lực này.
Katamāni pañca?
Which five?
Năm lực nào?
Saddhābalaṃ, vīriyabalaṃ, satibalaṃ, samādhibalaṃ, paññābalaṃ – imāni kho, bhikkhave, pañca balāni.
The power of faith, the power of energy, the power of mindfulness, the power of concentration, the power of wisdom – these, monks, are the five powers.
Tín lực, tinh tấn lực, niệm lực, định lực, tuệ lực — này các Tỳ-khưu, đây là năm lực.”
1727
‘‘Api ca, aṭṭhasaṭṭhi balāni – saddhābalaṃ, vīriyabalaṃ, satibalaṃ, samādhibalaṃ, paññābalaṃ, hiribalaṃ, ottappabalaṃ, paṭisaṅkhānabalaṃ, bhāvanābalaṃ, anavajjabalaṃ, saṅgahabalaṃ, khantibalaṃ, paññattibalaṃ, nijjhattibalaṃ, issariyabalaṃ, adhiṭṭhānabalaṃ, samathabalaṃ, vipassanābalaṃ, dasa sekhabalāni, dasa asekhabalāni, dasa khīṇāsavabalāni, dasa iddhibalāni, dasa tathāgatabalāni’’.
“Furthermore, there are sixty-eight powers: the power of faith, the power of energy, the power of mindfulness, the power of concentration, the power of wisdom, the power of shame, the power of dread of wrongdoing, the power of reflection, the power of development, the power of blamelessness, the power of compassion, the power of patience, the power of designation, the power of discernment, the power of mastery, the power of determination, the power of tranquility, the power of insight, the ten powers of trainees (sekha), the ten powers of Arahants (asekkhā), the ten powers of those whose taints are destroyed (khīṇāsava), the ten powers of psychic abilities (iddhi), the ten powers of a Tathāgata.”
“Ngoài ra, có sáu mươi tám lực — tín lực, tinh tấn lực, niệm lực, định lực, tuệ lực, tàm lực, quý lực, quán sát lực, tu tập lực, vô tà lực, nhiếp thọ lực, nhẫn nại lực, chế định lực, thẩm định lực, uy quyền lực, quyết định lực, chỉ lực, quán lực, mười lực hữu học, mười lực vô học, mười lực lậu tận, mười thần thông lực, mười Như Lai lực.”
1728
Katamaṃ saddhābalaṃ? Assaddhiye na kampatīti – saddhābalaṃ.
What is the power of faith? It does not waver in the face of lack of faith – thus, the power of faith.
Saddhābalaṃ (tín lực) là gì? Không bị dao động bởi sự bất tín, đó là saddhābalaṃ.
Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena saddhābalaṃ, kilesānaṃ pariyādānaṭṭhena saddhābalaṃ, paṭivedhādivisodhanaṭṭhena saddhābalaṃ, cittassa adhiṭṭhānaṭṭhena saddhābalaṃ, cittassa vodānaṭṭhena saddhābalaṃ, visesādhigamaṭṭhena saddhābalaṃ, uttari paṭivedhaṭṭhena saddhābalaṃ, saccābhisamayaṭṭhena saddhābalaṃ, nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena saddhābalaṃ.
It is the power of faith by way of supporting co-arisen phenomena, the power of faith by way of eradicating defilements, the power of faith by way of purifying penetration and so on, the power of faith by way of establishing the mind, the power of faith by way of cleansing the mind, the power of faith by way of attaining distinction, the power of faith by way of further penetration, the power of faith by way of comprehending the truths, the power of faith by way of establishing in cessation.
Saddhābalaṃ là sự hỗ trợ các pháp đồng sinh, saddhābalaṃ là sự diệt trừ các phiền não, saddhābalaṃ là sự thanh lọc các sự thâm nhập ban đầu, saddhābalaṃ là sự kiên định của tâm, saddhābalaṃ là sự thanh tịnh của tâm, saddhābalaṃ là sự chứng đắc đặc biệt, saddhābalaṃ là sự thâm nhập cao hơn, saddhābalaṃ là sự thể nhập các chân lý, saddhābalaṃ là sự thiết lập trong nirodha (diệt trừ).
Idaṃ saddhābalaṃ.
This is the power of faith.
Đây là saddhābalaṃ.
1729
Katamaṃ vīriyabalaṃ? Kosajje na kampatīti – vīriyabalaṃ.
What is the power of energy? It does not waver in the face of laziness – thus, the power of energy.
Vīriyabalaṃ (tinh tấn lực) là gì? Không bị dao động bởi sự biếng nhác, đó là vīriyabalaṃ.
Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena vīriyabalaṃ, kilesānaṃ pariyādānaṭṭhena vīriyabalaṃ, paṭivedhādivisodhanaṭṭhena vīriyabalaṃ, cittassa adhiṭṭhānaṭṭhena vīriyabalaṃ, cittassa vodānaṭṭhena vīriyabalaṃ, visesādhigamaṭṭhena vīriyabalaṃ, uttari paṭivedhaṭṭhena vīriyabalaṃ, saccābhisamayaṭṭhena vīriyabalaṃ, nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena vīriyabalaṃ.
It is the power of energy by way of supporting co-arisen phenomena, the power of energy by way of eradicating defilements, the power of energy by way of purifying penetration and so on, the power of energy by way of establishing the mind, the power of energy by way of cleansing the mind, the power of energy by way of attaining distinction, the power of energy by way of further penetration, the power of energy by way of comprehending the truths, the power of energy by way of establishing in cessation.
Vīriyabalaṃ là sự hỗ trợ các pháp đồng sinh, vīriyabalaṃ là sự diệt trừ các phiền não, vīriyabalaṃ là sự thanh lọc các sự thâm nhập ban đầu, vīriyabalaṃ là sự kiên định của tâm, vīriyabalaṃ là sự thanh tịnh của tâm, vīriyabalaṃ là sự chứng đắc đặc biệt, vīriyabalaṃ là sự thâm nhập cao hơn, vīriyabalaṃ là sự thể nhập các chân lý, vīriyabalaṃ là sự thiết lập trong nirodha.
Idaṃ vīriyabalaṃ.
This is the power of energy.
Đây là vīriyabalaṃ.
1730
Katamaṃ satibalaṃ? Pamāde na kampatīti – satibalaṃ.
What is the power of mindfulness? It does not waver in the face of heedlessness – thus, the power of mindfulness.
Satibalaṃ (niệm lực) là gì? Không bị dao động bởi sự phóng dật, đó là satibalaṃ.
Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena satibalaṃ…pe… nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena satibalaṃ.
It is the power of mindfulness by way of supporting co-arisen phenomena… and so on… the power of mindfulness by way of establishing in cessation.
Satibalaṃ là sự hỗ trợ các pháp đồng sinh…pe… satibalaṃ là sự thiết lập trong nirodha.
Idaṃ satibalaṃ.
This is the power of mindfulness.
Đây là satibalaṃ.
1731
Katamaṃ samādhibalaṃ? Uddhacce na kampatīti – samādhibalaṃ.
What is the power of concentration? It does not waver in the face of restlessness – thus, the power of concentration.
Samādhibalaṃ (định lực) là gì? Không bị dao động bởi sự trạo cử, đó là samādhibalaṃ.
Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena samādhibalaṃ…pe… nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena samādhibalaṃ.
It is the power of concentration by way of supporting co-arisen phenomena… and so on… the power of concentration by way of establishing in cessation.
Samādhibalaṃ là sự hỗ trợ các pháp đồng sinh…pe… samādhibalaṃ là sự thiết lập trong nirodha.
Idaṃ samādhibalaṃ.
This is the power of samādhi.
Đây là samādhibalaṃ.
1732
Katamaṃ paññābalaṃ? Avijjāya na kampatīti – paññābalaṃ.
What is the power of wisdom (paññābala)? It is the power of wisdom because it does not waver due to ignorance.
Paññābalaṃ (tuệ lực) là gì? Không bị dao động bởi sự vô minh, đó là paññābalaṃ.
Sahajātānaṃ dhammānaṃ upatthambhanaṭṭhena paññābalaṃ…pe… nirodhe patiṭṭhāpakaṭṭhena paññābalaṃ.
It is the power of wisdom in the sense of supporting co-arisen phenomena…pe… it is the power of wisdom in the sense of establishing in cessation.
Paññābalaṃ là sự hỗ trợ các pháp đồng sinh…pe… paññābalaṃ là sự thiết lập trong nirodha.
Idaṃ paññābalaṃ.
This is the power of wisdom.
Đây là paññābalaṃ.
1733
Katamaṃ hiribalaṃ? Nekkhammena kāmacchandaṃ hirīyatīti* – hiribalaṃ.
What is the power of moral shame (hiribala)? It is the power of moral shame because one feels shame for sensual desire through renunciation.
Hiribalaṃ (tàm lực) là gì? Xả ly dục lạc bằng sự xuất ly, đó là hiribalaṃ.
Abyāpādena byāpādaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ.
It is the power of moral shame because one feels shame for ill-will through non-ill-will.
Xả ly sân hận bằng sự vô sân, đó là hiribalaṃ.
Ālokasaññāya thinamiddhaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ.
It is the power of moral shame because one feels shame for sloth and torpor through the perception of light.
Xả ly hôn trầm thụy miên bằng sự tưởng ánh sáng, đó là hiribalaṃ.
Avikkhepena uddhaccaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ.
It is the power of moral shame because one feels shame for restlessness through non-distraction.
Xả ly trạo cử bằng sự không phóng dật, đó là hiribalaṃ.
Dhammavavatthānena vicikicchaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ.
It is the power of moral shame because one feels shame for doubt through the analysis of phenomena.
Xả ly hoài nghi bằng sự phân định các pháp, đó là hiribalaṃ.
Ñāṇena avijjaṃ hirīyatīti – hiribalaṃ.
It is the power of moral shame because one feels shame for ignorance through knowledge.
Xả ly vô minh bằng sự trí tuệ, đó là hiribalaṃ.
Pāmojjena aratiṃ hirīyatīti – hiribalaṃ.
It is the power of moral shame because one feels shame for discontent through joy.
Xả ly bất lạc bằng sự hoan hỷ, đó là hiribalaṃ.
Paṭhamena jhānena nīvaraṇe hirīyatīti – hiribalaṃ…pe… arahattamaggena sabbakilese hirīyatīti – hiribalaṃ.
It is the power of moral shame because one feels shame for the hindrances through the first jhāna…pe… it is the power of moral shame because one feels shame for all defilements through the path of Arahantship.
Xả ly các triền cái bằng thiền thứ nhất, đó là hiribalaṃ…pe… xả ly tất cả phiền não bằng A-la-hán đạo, đó là hiribalaṃ.
Idaṃ hiribalaṃ.
This is the power of moral shame.
Đây là hiribalaṃ.
1734
Katamaṃ ottappabalaṃ? Nekkhammena kāmacchandaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ.
What is the power of moral dread (ottappabala)? It is the power of moral dread because one dreads sensual desire through renunciation.
Ottappabalaṃ (quý lực) là gì? Kinh sợ dục lạc bằng sự xuất ly, đó là ottappabalaṃ.
Abyāpādena byāpādaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ.
It is the power of moral dread because one dreads ill-will through non-ill-will.
Kinh sợ sân hận bằng sự vô sân, đó là ottappabalaṃ.
Ālokasaññāya thinamiddhaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ.
It is the power of moral dread because one dreads sloth and torpor through the perception of light.
Kinh sợ hôn trầm thụy miên bằng sự tưởng ánh sáng, đó là ottappabalaṃ.
Avikkhepena uddhaccaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ.
It is the power of moral dread because one dreads restlessness through non-distraction.
Kinh sợ trạo cử bằng sự không phóng dật, đó là ottappabalaṃ.
Dhammavavatthānena vicikicchaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ.
It is the power of moral dread because one dreads doubt through the analysis of phenomena.
Kinh sợ hoài nghi bằng sự phân định các pháp, đó là ottappabalaṃ.
Ñāṇena avijjaṃ ottappatīti – ottappabalaṃ.
It is the power of moral dread because one dreads ignorance through knowledge.
Kinh sợ vô minh bằng sự trí tuệ, đó là ottappabalaṃ.
Pāmojjena aratiṃ ottappatīti – ottappabalaṃ.
It is the power of moral dread because one dreads discontent through joy.
Kinh sợ bất lạc bằng sự hoan hỷ, đó là ottappabalaṃ.
Paṭhamena jhānena nīvaraṇe ottappatīti – ottappabalaṃ…pe… arahattamaggena sabbakilese ottappatīti – ottappabalaṃ.
It is the power of moral dread because one dreads the hindrances through the first jhāna…pe… it is the power of moral dread because one dreads all defilements through the path of Arahantship.
Kinh sợ các triền cái bằng thiền thứ nhất, đó là ottappabalaṃ…pe… kinh sợ tất cả phiền não bằng A-la-hán đạo, đó là ottappabalaṃ.
Idaṃ ottappabalaṃ.
This is the power of moral dread.
Đây là ottappabalaṃ.
1735
Katamaṃ paṭisaṅkhānabalaṃ? Nekkhammena kāmacchandaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
What is the power of reflection (paṭisaṅkhānabala)? It is the power of reflection because one reflects on sensual desire through renunciation.
Paṭisaṅkhānabalaṃ (tư sát lực) là gì? Tư sát dục lạc bằng sự xuất ly, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Abyāpādena byāpādaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on ill-will through non-ill-will.
Tư sát sân hận bằng sự vô sân, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Ālokasaññāya thinamiddhaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on sloth and torpor through the perception of light.
Tư sát hôn trầm thụy miên bằng sự tưởng ánh sáng, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Avikkhepena uddhaccaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on restlessness through non-distraction.
Tư sát trạo cử bằng sự không phóng dật, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Dhammavavatthānena vicikicchaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on doubt through the analysis of phenomena.
Tư sát hoài nghi bằng sự phân định các pháp, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Ñāṇena avijjaṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on ignorance through knowledge.
Tư sát vô minh bằng sự trí tuệ, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Pāmojjena aratiṃ paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on discontent through joy.
Tư sát bất lạc bằng sự hoan hỷ, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Paṭhamena jhānena nīvaraṇe paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ…pe… arahattamaggena sabbakilese paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on the hindrances through the first jhāna…pe… it is the power of reflection because one reflects on all defilements through the path of Arahantship.
Tư sát các triền cái bằng thiền thứ nhất, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ…pe… tư sát tất cả phiền não bằng A-la-hán đạo, đó là paṭisaṅkhānabalaṃ.
Idaṃ paṭisaṅkhānabalaṃ.
This is the power of reflection.
Đây là paṭisaṅkhānabalaṃ.
1736
Katamaṃ bhāvanābalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
What is the power of development (bhāvanābala)? It is the power of development because, abandoning sensual desire, one develops renunciation.
Bhāvanābalaṃ (tu tập lực) là gì? Từ bỏ dục lạc, tu tập sự xuất ly, đó là bhāvanābalaṃ.
Byāpādaṃ pajahanto abyāpādaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because, abandoning ill-will, one develops non-ill-will.
Từ bỏ sân hận, tu tập sự vô sân, đó là bhāvanābalaṃ.
Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because, abandoning sloth and torpor, one develops the perception of light.
Từ bỏ hôn trầm thụy miên, tu tập sự tưởng ánh sáng, đó là bhāvanābalaṃ.
Uddhaccaṃ pajahanto avikkhepaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because, abandoning restlessness, one develops non-distraction.
Từ bỏ trạo cử, tu tập sự không phóng dật, đó là bhāvanābalaṃ.
Vicikicchaṃ pajahanto dhammavavatthānaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because, abandoning doubt, one develops the analysis of phenomena.
Từ bỏ hoài nghi, tu tập sự phân định các pháp, đó là bhāvanābalaṃ.
Avijjaṃ pajahanto ñāṇaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because, abandoning ignorance, one develops knowledge.
Từ bỏ vô minh, tu tập sự trí tuệ, đó là bhāvanābalaṃ.
Aratiṃ pajahanto pāmojjaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because, abandoning discontent, one develops joy.
Từ bỏ bất lạc, tu tập sự hoan hỷ, đó là bhāvanābalaṃ.
Nīvaraṇe pajahanto paṭhamaṃ jhānaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggaṃ bhāvetīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because, abandoning the hindrances, one develops the first jhāna…pe… it is the power of development because, abandoning all defilements, one develops the path of Arahantship.
Từ bỏ các triền cái, tu tập thiền thứ nhất, đó là bhāvanābalaṃ…pe… từ bỏ tất cả phiền não, tu tập A-la-hán đạo, đó là bhāvanābalaṃ.
Idaṃ bhāvanābalaṃ.
This is the power of development.
Đây là bhāvanābalaṃ.
1737
Katamaṃ anavajjabalaṃ? Kāmacchandassa pahīnattā nekkhamme natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
What is the power of blamelessness (anavajjabala)? It is the power of blamelessness because, with sensual desire abandoned, there is nothing blameworthy in renunciation.
Anavajjabalaṃ (vô tội lực) là gì? Do dục lạc đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong sự xuất ly, đó là anavajjabalaṃ.
Byāpādassa pahīnattā abyāpāde natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because, with ill-will abandoned, there is nothing blameworthy in non-ill-will.
Do sân hận đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong sự vô sân, đó là anavajjabalaṃ.
Thinamiddhassa pahīnattā ālokasaññāya natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because, with sloth and torpor abandoned, there is nothing blameworthy in the perception of light.
Do hôn trầm thụy miên đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong sự tưởng ánh sáng, đó là anavajjabalaṃ.
Uddhaccassa pahīnattā avikkhepe natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because, with restlessness abandoned, there is nothing blameworthy in non-distraction.
Do trạo cử đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong sự không phóng dật, đó là anavajjabalaṃ.
Vicikicchāya pahīnattā dhammavavatthāne natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because, with doubt abandoned, there is nothing blameworthy in the analysis of phenomena.
Do hoài nghi đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong sự phân định các pháp, đó là anavajjabalaṃ.
Avijjāya pahīnattā ñāṇe natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because, with ignorance abandoned, there is nothing blameworthy in knowledge.
Do vô minh đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong sự trí tuệ, đó là anavajjabalaṃ.
Aratiyā pahīnattā pāmojje natthi kiñci vajjanti anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because, with discontent abandoned, there is nothing blameworthy in joy.
Do bất lạc đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong sự hoan hỷ, đó là anavajjabalaṃ.
Nīvaraṇānaṃ pahīnattā paṭhamajjhāne natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ…pe… sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamagge natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because, with the hindrances abandoned, there is nothing blameworthy in the first jhāna…pe… it is the power of blamelessness because, with all defilements abandoned, there is nothing blameworthy in the path of Arahantship.
Do các triền cái đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong thiền thứ nhất, đó là anavajjabalaṃ…pe… do tất cả phiền não đã được đoạn trừ, không có lỗi lầm gì trong A-la-hán đạo, đó là anavajjabalaṃ.
Idaṃ anavajjabalaṃ.
This is the strength of blamelessness.
Đây là anavajjabalaṃ.
1738
Katamaṃ saṅgahabalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ.
What is the strength of gathering (saṅgahabala)? When one abandons sensual desire, one gathers the mind by way of renunciation—this is the strength of gathering.
Saṅgahabalaṃ (nhiếp phục lực) là gì? Từ bỏ dục lạc, nhiếp phục tâm bằng sự xuất ly, đó là saṅgahabalaṃ.
Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ.
When one abandons ill-will, one gathers the mind by way of non-ill-will—this is the strength of gathering.
Từ bỏ sân hận, nhiếp phục tâm bằng sự vô sân, đó là saṅgahabalaṃ.
Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ.
When one abandons sloth and torpor, one gathers the mind by way of the perception of light—this is the strength of gathering… (and so on)… When one abandons all defilements, one gathers the mind by way of the path of Arahantship—this is the strength of gathering.
Từ bỏ hôn trầm thụy miên, nhiếp phục tâm bằng sự tưởng ánh sáng, đó là saṅgahabalaṃ…pe… từ bỏ tất cả phiền não, nhiếp phục tâm bằng A-la-hán đạo, đó là saṅgahabalaṃ.
Idaṃ saṅgahabalaṃ.
This is the strength of gathering.
Đây là saṅgahabalaṃ.
1739
Katamaṃ khantibalaṃ? Kāmacchandassa pahīnattā nekkhammaṃ khamatīti – khantibalaṃ.
What is the strength of endurance (khantibala)? Due to the abandonment of sensual desire, renunciation endures—this is the strength of endurance.
Khantibalaṃ (nhẫn lực) là gì? Do dục lạc đã được đoạn trừ, sự xuất ly có thể chịu đựng được, đó là khantibalaṃ.
Byāpādassa pahīnattā abyāpādo khamatīti – khantibalaṃ.
Due to the abandonment of ill-will, non-ill-will endures—this is the strength of endurance.
Do sân hận đã được đoạn trừ, sự vô sân có thể chịu đựng được, đó là khantibalaṃ.
Thinamiddhassa pahīnattā ālokasaññā khamatīti – khantibalaṃ.
Due to the abandonment of sloth and torpor, the perception of light endures—this is the strength of endurance.
Do hôn trầm thụy miên đã được đoạn trừ, sự tưởng ánh sáng có thể chịu đựng được, đó là khantibalaṃ.
Uddhaccassa pahīnattā avikkhepo khamatīti – khantibalaṃ.
Due to the abandonment of restlessness, non-distraction endures—this is the strength of endurance.
Do trạo cử đã được đoạn trừ, sự không phóng dật có thể chịu đựng được, đó là khantibalaṃ.
Vicikicchāya pahīnattā dhammavavatthānaṃ khamatīti – khantibalaṃ.
Due to the abandonment of doubt, the determination of Dhamma endures—this is the strength of endurance.
Do hoài nghi đã được đoạn trừ, sự phân định các pháp có thể chịu đựng được, đó là khantibalaṃ.
Avijjāya pahīnattā ñāṇaṃ khamatīti – khantibalaṃ.
Due to the abandonment of ignorance, knowledge endures—this is the strength of endurance.
Do vô minh đã được đoạn trừ, sự trí tuệ có thể chịu đựng được, đó là khantibalaṃ.
Aratiyā pahīnattā pāmojjaṃ khamatīti – khantibalaṃ.
Due to the abandonment of discontent, joy endures—this is the strength of endurance.
Do bất lạc đã được đoạn trừ, sự hoan hỷ có thể chịu đựng được, đó là khantibalaṃ.
Nīvaraṇānaṃ pahīnattā paṭhamaṃ jhānaṃ khamatīti – khantibalaṃ…pe… sabbakilesānaṃ pahīnattā arahattamaggo khamatīti – khantibalaṃ.
Due to the abandonment of the hindrances, the first jhāna endures—this is the strength of endurance… (and so on)… Due to the abandonment of all defilements, the path of Arahantship endures—this is the strength of endurance.
Do các triền cái đã được đoạn trừ, thiền thứ nhất được chấp nhận – đó là khantibala (lực nhẫn nại)… cho đến… do tất cả các phiền não đã được đoạn trừ, đạo A-la-hán được chấp nhận – đó là khantibala.
Idaṃ khantibalaṃ.
This is the strength of endurance.
Đây là khantibala.
1740
Katamaṃ paññattibalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ.
What is the strength of manifestation (paññattibala)? When one abandons sensual desire, one manifests the mind by way of renunciation—this is the strength of manifestation.
Thế nào là paññattibala (lực thiết lập/xác định)? Khi đoạn trừ dục ái, vị ấy thiết lập tâm theo phương cách xuất ly – đó là paññattibala.
Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ.
When one abandons ill-will, one manifests the mind by way of non-ill-will—this is the strength of manifestation.
Khi đoạn trừ sân hận, vị ấy thiết lập tâm theo phương cách vô sân – đó là paññattibala.
Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ.
When one abandons sloth and torpor, one manifests the mind by way of the perception of light—this is the strength of manifestation… (and so on)… When one abandons all defilements, one manifests the mind by way of the path of Arahantship—this is the strength of manifestation.
Khi đoạn trừ hôn trầm, thụy miên, vị ấy thiết lập tâm theo phương cách tưởng ánh sáng – đó là paññattibala… cho đến… khi đoạn trừ tất cả các phiền não, vị ấy thiết lập tâm theo phương cách đạo A-la-hán – đó là paññattibala.
Idaṃ paññattibalaṃ.
This is the strength of manifestation.
Đây là paññattibala.
1741
Katamaṃ nijjhattibalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ.
What is the strength of contemplation (nijjhattibala)? When one abandons sensual desire, one contemplates the mind by way of renunciation—this is the strength of contemplation.
Thế nào là nijjhattibala (lực quán xét/chiêm nghiệm)? Khi đoạn trừ dục ái, vị ấy quán xét tâm theo phương cách xuất ly – đó là nijjhattibala.
Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ.
When one abandons ill-will, one contemplates the mind by way of non-ill-will—this is the strength of contemplation.
Khi đoạn trừ sân hận, vị ấy quán xét tâm theo phương cách vô sân – đó là nijjhattibala.
Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ.
When one abandons sloth and torpor, one contemplates the mind by way of the perception of light—this is the strength of contemplation… (and so on)… When one abandons all defilements, one contemplates the mind by way of the path of Arahantship—this is the strength of contemplation.
Khi đoạn trừ hôn trầm, thụy miên, vị ấy quán xét tâm theo phương cách tưởng ánh sáng – đó là nijjhattibala… cho đến… khi đoạn trừ tất cả các phiền não, vị ấy quán xét tâm theo phương cách đạo A-la-hán – đó là nijjhattibala.
Idaṃ nijjhattibalaṃ.
This is the strength of contemplation.
Đây là nijjhattibala.
1742
Katamaṃ issariyabalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ.
What is the strength of mastery (issariyabala)? When one abandons sensual desire, one brings the mind under control by way of renunciation—this is the strength of mastery.
Thế nào là issariyabala (lực tự tại)? Khi đoạn trừ dục ái, vị ấy điều khiển tâm theo ý muốn theo phương cách xuất ly – đó là issariyabala.
Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ.
When one abandons ill-will, one brings the mind under control by way of non-ill-will—this is the strength of mastery.
Khi đoạn trừ sân hận, vị ấy điều khiển tâm theo ý muốn theo phương cách vô sân – đó là issariyabala.
Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ.
When one abandons sloth and torpor, one brings the mind under control by way of the perception of light—this is the strength of mastery… (and so on)… When one abandons all defilements, one brings the mind under control by way of the path of Arahantship—this is the strength of mastery.
Khi đoạn trừ hôn trầm, thụy miên, vị ấy điều khiển tâm theo ý muốn theo phương cách tưởng ánh sáng – đó là issariyabala… cho đến… khi đoạn trừ tất cả các phiền não, vị ấy điều khiển tâm theo ý muốn theo phương cách đạo A-la-hán – đó là issariyabala.
Idaṃ issariyabalaṃ.
This is the strength of mastery.
Đây là issariyabala.
1743
Katamaṃ adhiṭṭhānabalaṃ? Kāmacchandaṃ pajahanto nekkhammavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ.
What is the strength of determination (adhiṭṭhānabala)? When one abandons sensual desire, one determines the mind by way of renunciation—this is the strength of determination.
Thế nào là adhiṭṭhānabala (lực quyết định)? Khi đoạn trừ dục ái, vị ấy quyết định tâm theo phương cách xuất ly – đó là adhiṭṭhānabala.
Byāpādaṃ pajahanto abyāpādavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ.
When one abandons ill-will, one determines the mind by way of non-ill-will—this is the strength of determination.
Khi đoạn trừ sân hận, vị ấy quyết định tâm theo phương cách vô sân – đó là adhiṭṭhānabala.
Thinamiddhaṃ pajahanto ālokasaññāvasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ…pe… sabbakilese pajahanto arahattamaggavasena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ.
When one abandons sloth and torpor, one determines the mind by way of the perception of light—this is the strength of determination… (and so on)… When one abandons all defilements, one determines the mind by way of the path of Arahantship—this is the strength of determination.
Khi đoạn trừ hôn trầm, thụy miên, vị ấy quyết định tâm theo phương cách tưởng ánh sáng – đó là adhiṭṭhānabala… cho đến… khi đoạn trừ tất cả các phiền não, vị ấy quyết định tâm theo phương cách đạo A-la-hán – đó là adhiṭṭhānabala.
Idaṃ adhiṭṭhānabalaṃ.
This is the strength of determination.
Đây là adhiṭṭhānabala.
1744
Katamaṃ samathabalaṃ? Nekkhammavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ, abyāpādavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ, ālokasaññāvasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ…pe… paṭinissaggānupassī assāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ, paṭinissaggānupassī passāsavasena cittassa ekaggatā avikkhepo samathabalaṃ.
What is the strength of tranquility (samathabala)? The one-pointedness and non-distraction of the mind by way of renunciation is the strength of tranquility; the one-pointedness and non-distraction of the mind by way of non-ill-will is the strength of tranquility; the one-pointedness and non-distraction of the mind by way of the perception of light is the strength of tranquility… (and so on)… the one-pointedness and non-distraction of the mind by way of contemplating relinquishment with in-breaths is the strength of tranquility; the one-pointedness and non-distraction of the mind by way of contemplating relinquishment with out-breaths is the strength of tranquility.
Thế nào là samathabala (lực chỉ)? Sự nhất tâm, không tán loạn của tâm theo phương cách xuất ly là samathabala; sự nhất tâm, không tán loạn của tâm theo phương cách vô sân là samathabala; sự nhất tâm, không tán loạn của tâm theo phương cách tưởng ánh sáng là samathabala… cho đến… sự nhất tâm, không tán loạn của tâm theo hơi thở vào quán chiếu sự xả bỏ là samathabala; sự nhất tâm, không tán loạn của tâm theo hơi thở ra quán chiếu sự xả bỏ là samathabala.
1745
Samathabalanti kenaṭṭhena samathabalaṃ?
With what meaning is it the strength of tranquility (samathabala)?
Samathabala được gọi là samathabala theo nghĩa nào?
Paṭhamena jhānena nīvaraṇe na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from the hindrances by means of the first jhāna—this is the strength of tranquility.
Do thiền thứ nhất, tâm không lay động bởi các triền cái – đó là samathabala.
Dutiyena jhānena vitakkavicāre na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from initial and sustained application by means of the second jhāna—this is the strength of tranquility.
Do thiền thứ hai, tâm không lay động bởi tầm và tứ – đó là samathabala.
Tatiyena jhānena pītiyā na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from rapture by means of the third jhāna—this is the strength of tranquility.
Do thiền thứ ba, tâm không lay động bởi hỷ – đó là samathabala.
Catutthena jhānena sukhadukkhe na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from pleasure and pain by means of the fourth jhāna—this is the strength of tranquility.
Do thiền thứ tư, tâm không lay động bởi lạc và khổ – đó là samathabala.
Ākāsānañcāyatanasamāpattiyā rūpasaññāya paṭighasaññāya nānattasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from the perception of form, the perception of impingement, and the perception of diversity by means of the attainment of the base of infinite space – this is the power of tranquility.
Do nhập định Không Vô Biên Xứ, tâm không lay động bởi sắc tưởng, sân tưởng, dị biệt tưởng – đó là samathabala.
Viññāṇañcāyatanasamāpattiyā ākāsānañcāyatanasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from the perception of the base of infinite space by means of the attainment of the base of infinite consciousness – this is the power of tranquility.
Do nhập định Thức Vô Biên Xứ, tâm không lay động bởi Không Vô Biên Xứ tưởng – đó là samathabala.
Ākiñcaññāyatanasamāpattiyā viññāṇañcāyatanasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from the perception of the base of infinite consciousness by means of the attainment of the base of nothingness – this is the power of tranquility.
Do nhập định Vô Sở Hữu Xứ, tâm không lay động bởi Thức Vô Biên Xứ tưởng – đó là samathabala.
Nevasaññānāsaññāyatanasamāpattiyā ākiñcaññāyatanasaññāya na kampatīti – samathabalaṃ.
It does not waver from the perception of the base of nothingness by means of the attainment of the base of neither perception nor non-perception – this is the power of tranquility.
Do nhập định Phi Tưởng Phi Phi Tưởng Xứ, tâm không lay động bởi Vô Sở Hữu Xứ tưởng – đó là samathabala.
Uddhacce ca uddhaccasahagatakilese ca khandhe ca na kampatī na calati na vedhatīti – samathabalaṃ.
It does not waver, does not tremble, does not shake from agitation, from defilements associated with agitation, and from the aggregates – this is the power of tranquility.
Tâm không lay động, không chuyển động, không rung chuyển bởi trạo cử, bởi các phiền não đồng sanh với trạo cử, và bởi các uẩn – đó là samathabala.
Idaṃ samathabalaṃ.
This is the power of tranquility.
Đây là samathabala.
1746
Katamaṃ vipassanābalaṃ?
What is the power of insight (vipassanābala)?
Thế nào là vipassanābala (lực quán)?
Aniccānupassanā vipassanābalaṃ, dukkhānupassanā vipassanābalaṃ…pe… paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ, rūpe aniccānupassanā vipassanābalaṃ, rūpe dukkhānupassanā vipassanābalaṃ…pe… rūpe paṭinassaggānupassanā vipassanābalaṃ, vedanāya…pe… saññāya… saṅkhāresu… viññāṇe… cakkhusmiṃ…pe… jarāmaraṇe aniccānupassanā vipassanābalaṃ, jarāmaraṇe dukkhānupassanā vipassanābalaṃ…pe… jarāmaraṇe paṭinissaggānupassanā vipassanābalaṃ.
Contemplation of impermanence is the power of insight; contemplation of suffering is the power of insight...pe... contemplation of relinquishment is the power of insight. Contemplation of impermanence in form is the power of insight; contemplation of suffering in form is the power of insight...pe... contemplation of relinquishment in form is the power of insight. In feeling...pe... in perception... in volitional formations... in consciousness... in the eye...pe... in old age and death, contemplation of impermanence is the power of insight; contemplation of suffering in old age and death is the power of insight...pe... contemplation of relinquishment in old age and death is the power of insight.
Quán vô thường là vipassanābala, quán khổ là vipassanābala… cho đến… quán xả bỏ là vipassanābala. Quán vô thường trong sắc là vipassanābala, quán khổ trong sắc là vipassanābala… cho đến… quán xả bỏ trong sắc là vipassanābala. Trong thọ… cho đến… trong tưởng… trong hành… trong thức… trong mắt… cho đến… trong già chết, quán vô thường là vipassanābala; trong già chết, quán khổ là vipassanābala… cho đến… trong già chết, quán xả bỏ là vipassanābala.
Vipassanābalanti kenaṭṭhena vipassanābalaṃ?
By what meaning is it called the power of insight?
Vipassanābala được gọi là vipassanābala theo nghĩa nào?
Aniccānupassanāya niccasaññāya na kampatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver from the perception of permanence by means of the contemplation of impermanence – this is the power of insight.
Do quán vô thường, tâm không lay động bởi thường tưởng – đó là vipassanābala.
Dukkhānupassanāya sukhasaññāya na kampatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver from the perception of pleasure by means of the contemplation of suffering – this is the power of insight.
Do quán khổ, tâm không lay động bởi lạc tưởng – đó là vipassanābala.
Anattānupassanāya attasaññāya kampatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver from the perception of self by means of the contemplation of non-self – this is the power of insight.
Do quán vô ngã, tâm không lay động bởi ngã tưởng – đó là vipassanābala.
Nibbidānupassanāya nandiyā na kampatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver from delight by means of the contemplation of disenchantment – this is the power of insight.
Do quán nhàm chán, tâm không lay động bởi hoan hỷ – đó là vipassanābala.
Virāgānupassanāya rāge na kampatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver from passion by means of the contemplation of dispassion – this is the power of insight.
Do quán ly tham, tâm không lay động bởi tham ái – đó là vipassanābala.
Nirodhānupassanā samudaye na kampatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver from origination by means of the contemplation of cessation – this is the power of insight.
Do quán diệt, tâm không lay động bởi tập khởi – đó là vipassanābala.
Paṭinissaggānupassanāya ādāne na kampatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver from grasping by means of the contemplation of relinquishment – this is the power of insight.
Do quán xả bỏ, tâm không lay động bởi chấp thủ – đó là vipassanābala.
Avijjāya avijjāsahagatakilese ca khandhe ca na kampati na calati na vedhatīti – vipassanābalaṃ.
It does not waver, does not tremble, does not shake from ignorance, from defilements associated with ignorance, and from the aggregates – this is the power of insight.
Tâm không lay động, không chuyển động, không rung chuyển bởi vô minh, bởi các phiền não đồng sanh với vô minh, và bởi các uẩn – đó là vipassanābala.
Idaṃ vipassanābalaṃ.
This is the power of insight.
Đây là vipassanābala.
1747
Katamāni dasa sekhabalāni, dasa asekhabalāni? Sammādiṭṭhiṃ* sikkhatīti – sekhabalaṃ.
What are the ten powers of a trainee (sekha), the ten powers of one beyond training (asekha)? One trains in right view – this is a trainee's power.
Thế nào là mười sekhabala (lực hữu học), mười asekhabala (lực vô học)? Thực hành chánh kiến – đó là sekhabala.
Tattha sikkhitattā asekhabalaṃ.
Having trained therein, it is a power of one beyond training.
Do đã thực hành trong đó – đó là asekhabala.
Sammāsaṅkappaṃ sikkhatīti – sekhabalaṃ.
One trains in right intention – this is a trainee's power.
Thực hành chánh tư duy – đó là sekhabala.
Tattha sikkhitattā – asekhabalaṃ.
Having trained therein – it is a power of one beyond training.
Do đã thực hành trong đó – đó là asekhabala.
Sammāvācaṃ…pe… sammākammantaṃ… sammāājīvaṃ… sammāvāyāmaṃ… sammāsatiṃ… sammāsamādhiṃ… sammāñāṇaṃ…pe… sammāvimuttiṃ sikkhatīti – sekhabalaṃ.
One trains in right speech...pe... right action... right livelihood... right effort... right mindfulness... right concentration... right knowledge...pe... right liberation – this is a trainee's power.
Thực hành chánh ngữ… cho đến… chánh nghiệp… chánh mạng… chánh tinh tấn… chánh niệm… chánh định… chánh trí… cho đến… chánh giải thoát – đó là sekhabala.
Tattha sikkhitattā – asekhabalaṃ.
Having trained therein – it is a power of one beyond training.
Do đã thực hành trong đó – đó là asekhabala.
Imāni dasa sekhabalāni, dasa asekhabalāni.
These are the ten powers of a trainee, the ten powers of one beyond training.
Đây là mười sekhabala, mười asekhabala.
1748
Katamāni dasa khīṇāsavabalāni?* Idha khīṇāsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saṅkhārā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti.
What are the ten powers of one whose taints are destroyed (khīṇāsava)? Here, for a bhikkhu whose taints are destroyed, all formations are well seen as impermanent, as they truly are, with right wisdom.
Thế nào là mười khīṇāsavabala (lực lậu tận)? Ở đây, đối với vị Tỳ-khưu lậu tận, tất cả các hành được chánh trí tuệ thấy rõ đúng như thật là vô thường.
Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno aniccato sabbe saṅkhārā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
And that all formations are well seen as impermanent, as they truly are, with right wisdom, for a bhikkhu whose taints are destroyed, this too is a power of that bhikkhu, relying on which power the bhikkhu whose taints are destroyed declares the destruction of the taints – "My taints are destroyed."
Việc tất cả các hành được chánh trí tuệ thấy rõ đúng như thật là vô thường đối với vị Tỳ-khưu lậu tận, đây cũng là một lực của vị Tỳ-khưu lậu tận, nhờ nương tựa vào lực này mà vị Tỳ-khưu lậu tận tuyên bố sự diệt tận các lậu hoặc – “Các lậu hoặc của tôi đã diệt tận.”
1749
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno aṅgārakāsūpamā kāmā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti.
Furthermore, for a bhikkhu whose taints are destroyed, sensual pleasures are well seen as like a pit of glowing embers, as they truly are, with right wisdom.
Hơn nữa, đối với vị Tỳ-khưu lậu tận, các dục được chánh trí tuệ thấy rõ đúng như thật là ví như hố than hồng.
Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno aṅgārakāsūpamā kāmā yathābhūtaṃ sammappaññāya sudiṭṭhā honti, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
And that sensual pleasures are well seen as like a pit of glowing embers, as they truly are, with right wisdom, for a bhikkhu whose taints are destroyed, this too is a power of that bhikkhu, relying on which power the bhikkhu whose taints are destroyed declares the destruction of the taints – "My taints are destroyed."
Việc các dục được chánh trí tuệ thấy rõ đúng như thật là ví như hố than hồng đối với vị Tỳ-khưu lậu tận, đây cũng là một lực của vị Tỳ-khưu lậu tận, nhờ nương tựa vào lực này mà vị Tỳ-khưu lậu tận tuyên bố sự diệt tận các lậu hoặc – “Các lậu hoặc của tôi đã diệt tận.”
1750
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāraṃ vivekaṭṭhaṃ nekkhammābhirataṃ byantībhūtaṃ* sabbaso āsavaṭṭhāniyehi dhammehi.
Furthermore, for a bhikkhu whose taints are destroyed, the mind inclines to seclusion, tends towards seclusion, gravitates towards seclusion, stands in seclusion, delights in renunciation, and is completely estranged from all things that are grounds for taints.
Hơn nữa, tâm của vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc nghiêng về viễn ly, hướng về viễn ly, thiên về viễn ly, an trú trong viễn ly, hoan hỷ với sự xuất ly, hoàn toàn thoát ly khỏi các pháp là nguyên nhân của lậu hoặc.
Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno vivekaninnaṃ cittaṃ hoti vivekapoṇaṃ vivekapabbhāraṃ vivekaṭṭhaṃ nekkhammābhirataṃ byantibhūtaṃ sabbaso āsavaṭṭhāniyehi dhammehi, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
And further, the mind of a bhikkhu whose taints are destroyed is inclined towards seclusion, tends towards seclusion, gravitates towards seclusion, is established in seclusion, delights in renunciation, and is utterly free from all phenomena that are causes of taints. This too is a power of a bhikkhu whose taints are destroyed, by virtue of which power, the bhikkhu whose taints are destroyed declares the destruction of the taints – "My taints are destroyed."
Việc tâm của vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc nghiêng về viễn ly, hướng về viễn ly, thiên về viễn ly, an trú trong viễn ly, hoan hỷ với sự xuất ly, hoàn toàn thoát ly khỏi các pháp là nguyên nhân của lậu hoặc, đây cũng là một sức mạnh của vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc, nhờ sức mạnh ấy vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc tuyên bố sự diệt tận của các lậu hoặc – “Các lậu hoặc của tôi đã diệt tận.”
1751
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā honti subhāvitā.
Furthermore, for a bhikkhu whose taints are destroyed, the four foundations of mindfulness (satipaṭṭhānā) are developed, well-developed.
Hơn nữa, vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc đã tu tập, đã tu tập tốt bốn pháp niệm xứ (satipaṭṭhāna).
Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā honti subhāvitā, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
And further, for a bhikkhu whose taints are destroyed, the four foundations of mindfulness are developed, well-developed, this too is a power of a bhikkhu whose taints are destroyed, by virtue of which power, the bhikkhu whose taints are destroyed declares the destruction of the taints – "My taints are destroyed."
Việc vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc đã tu tập, đã tu tập tốt bốn pháp niệm xứ, đây cũng là một sức mạnh của vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc, nhờ sức mạnh ấy vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc tuyên bố sự diệt tận của các lậu hoặc – “Các lậu hoặc của tôi đã diệt tận.”
1752
Puna caparaṃ khīṇāsavassa bhikkhuno cattāro sammappadhānā bhāvitā honti subhāvitā…pe… cattāro iddhipādā bhāvitā honti subhāvitā… pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni… pañca balāni bhāvitāni honti subhāvitāni… satta bojjhaṅgā bhāvitā honti subhāvitā…pe… ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito hoti subhāvito.
Furthermore, for a bhikkhu whose taints are destroyed, the four right exertions (sammappadhānā) are developed, well-developed…pe… the four bases of spiritual power (iddhipādā) are developed, well-developed… the five faculties (indriyāni) are developed, well-developed… the five powers (balāni) are developed, well-developed… the seven factors of awakening (bojjhaṅgā) are developed, well-developed…pe… the Noble Eightfold Path is developed, well-developed.
Hơn nữa, vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc đã tu tập, đã tu tập tốt bốn pháp chánh cần (sammappadhāna)…pe… đã tu tập, đã tu tập tốt bốn pháp thần túc (iddhipāda)… đã tu tập, đã tu tập tốt năm căn (indriya)… đã tu tập, đã tu tập tốt năm lực (bala)… đã tu tập, đã tu tập tốt bảy chi phần giác ngộ (bojjhaṅga)…pe… Bát Chánh Đạo (ariyo aṭṭhaṅgiko maggo) đã được tu tập, đã được tu tập tốt.
Yampi khīṇāsavassa bhikkhuno aṭṭhaṅgiko maggo bhāvito hoti subhāvito, idampi khīṇāsavassa bhikkhuno balaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma khīṇāsavo bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ paṭijānāti – ‘‘khīṇā me āsavā’’ti.
And further, for a bhikkhu whose taints are destroyed, the Noble Eightfold Path is developed, well-developed, this too is a power of a bhikkhu whose taints are destroyed, by virtue of which power, the bhikkhu whose taints are destroyed declares the destruction of the taints – "My taints are destroyed."
Việc Bát Chánh Đạo của vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc đã được tu tập, đã được tu tập tốt, đây cũng là một sức mạnh của vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc, nhờ sức mạnh ấy vị Tỳ-khưu đã diệt trừ các lậu hoặc tuyên bố sự diệt tận của các lậu hoặc – “Các lậu hoặc của tôi đã diệt tận.”
Imāni dasa khīṇāsavabalāni.
These are the ten powers of one whose taints are destroyed.
Đây là mười sức mạnh của vị đã diệt trừ các lậu hoặc.
1753
Katamāni dasa iddhibalāni? Adhiṭṭhānā iddhi, vikubbanā iddhi, manomayā iddhi, ñāṇavipphārā iddhi, samādhivipphārā iddhi, ariyā iddhi, kammavipākajā iddhi, puññavato iddhi, vijjāmayā iddhi, tattha tattha sammā payogappaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi – imāni dasa iddhibalāni.
What are the ten powers of spiritual power (iddhi)? The power of determination (adhiṭṭhānā iddhi), the power of transformation (vikubbanā iddhi), the mind-made power (manomayā iddhi), the power of the effulgence of wisdom (ñāṇavipphārā iddhi), the power of the effulgence of concentration (samādhivipphārā iddhi), the Noble power (ariyā iddhi), the power born of kamma-result (kammavipākajā iddhi), the power of a meritorious one (puññavato iddhi), the power born of knowledge (vijjāmayā iddhi), and the power of accomplishment due to right application in each respective case (tattha tattha sammā payogappaccayā ijjhanaṭṭhena iddhi) – these are the ten powers of spiritual power.
Mười thần thông lực (iddhibala) là gì? Thần thông do quyết định (adhiṭṭhānā iddhi), thần thông do biến hóa (vikubbanā iddhi), thần thông do ý sinh (manomayā iddhi), thần thông do sự lan tỏa của trí tuệ (ñāṇavipphārā iddhi), thần thông do sự lan tỏa của định (samādhivipphārā iddhi), thần thông của bậc Thánh (ariyā iddhi), thần thông do quả báo của nghiệp (kammavipākajā iddhi), thần thông của người có phước (puññavato iddhi), thần thông do minh (vijjāmayā iddhi), thần thông do sự thành tựu nhờ vận dụng đúng đắn ở từng trường hợp – đây là mười thần thông lực.
1754
Katamāni dasa tathāgatabalāni? Idha tathāgato ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti.
What are the ten powers of a Tathāgata? Here, the Tathāgata understands as it really is the possible as possible and the impossible as impossible.
Mười Như Lai lực (tathāgatabala) là gì? Ở đây, Như Lai như thật biết rõ điều hợp lý là hợp lý và điều không hợp lý là không hợp lý.
Yampi tathāgato ṭhānañca ṭhānato aṭṭhānañca aṭṭhānato yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.
And further, the Tathāgata understands as it really is the possible as possible and the impossible as impossible, this too is a power of the Tathāgata, by virtue of which power, the Tathāgata declares the foremost state, roars his lion's roar in assemblies, and sets in motion the unsurpassed Wheel of Dhamma.
Việc Như Lai như thật biết rõ điều hợp lý là hợp lý và điều không hợp lý là không hợp lý, đây cũng là một Như Lai lực của Như Lai, nhờ sức mạnh ấy Như Lai tuyên bố địa vị tối thượng, rống tiếng sư tử giữa các hội chúng, và chuyển vận bánh xe Chánh pháp.
1755
Puna caparaṃ tathāgato atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ pajānāti.
Furthermore, the Tathāgata understands as it really is the result of past, future, and present actions (kammasamādānānaṃ) with their conditions and causes.
Hơn nữa, Như Lai như thật biết rõ quả báo của các hành động đã tạo trong quá khứ, hiện tại và vị lai, cùng với nguyên nhân và điều kiện của chúng.
Yampi tathāgato atītānāgatapaccuppannānaṃ kammasamādānānaṃ ṭhānaso hetuso vipākaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ, nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.
And further, the Tathāgata understands as it really is the result of past, future, and present actions with their conditions and causes, this too is a power of the Tathāgata, by virtue of which power, the Tathāgata declares the foremost state, roars his lion's roar in assemblies, and sets in motion the unsurpassed Wheel of Dhamma.
Việc Như Lai như thật biết rõ quả báo của các hành động đã tạo trong quá khứ, hiện tại và vị lai, cùng với nguyên nhân và điều kiện của chúng, đây cũng là một Như Lai lực của Như Lai, nhờ sức mạnh ấy Như Lai tuyên bố địa vị tối thượng, rống tiếng sư tử giữa các hội chúng, và chuyển vận bánh xe Chánh pháp.
1756
Puna caparaṃ tathāgato sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ* yathābhūtaṃ pajānāti.
Furthermore, the Tathāgata understands as it really is the path leading to all destinations (sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ).
Hơn nữa, Như Lai như thật biết rõ con đường dẫn đến mọi nơi.
Yampi tathāgato sabbatthagāminiṃ paṭipadaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.
And further, the Tathāgata understands as it really is the path leading to all destinations, this too is a power of the Tathāgata, by virtue of which power, the Tathāgata declares the foremost state, roars his lion's roar in assemblies, and sets in motion the unsurpassed Wheel of Dhamma.
Việc Như Lai như thật biết rõ con đường dẫn đến mọi nơi, đây cũng là một Như Lai lực của Như Lai, nhờ sức mạnh ấy Như Lai tuyên bố địa vị tối thượng, rống tiếng sư tử giữa các hội chúng, và chuyển vận bánh xe Chánh pháp.
1757
Puna caparaṃ tathāgato anekadhātunānādhātulokaṃ yathābhūtaṃ pajānāti.
Furthermore, the Tathāgata understands as it really is the world with its many and diverse elements.
Hơn nữa, Như Lai như thật biết rõ thế giới với nhiều giới và các giới khác nhau.
Yampi tathāgato anekadhātunānādhātulokaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
And further, the Tathāgata understands as it really is the world with its many and diverse elements, this too is of the Tathāgata…pe….
Việc Như Lai như thật biết rõ thế giới với nhiều giới và các giới khác nhau, đây cũng là của Như Lai…pe….
1758
Puna caparaṃ tathāgato sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ pajānāti.
Furthermore, the Tathāgata understands as it really is the diverse inclinations of beings.
Hơn nữa, Như Lai như thật biết rõ sự khác biệt trong khuynh hướng của các chúng sinh.
Yampi tathāgato sattānaṃ nānādhimuttikataṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
And further, the Tathāgata understands as it really is the diverse inclinations of beings, this too is of the Tathāgata…pe….
Việc Như Lai như thật biết rõ sự khác biệt trong khuynh hướng của các chúng sinh, đây cũng là của Như Lai…pe….
1759
Puna caparaṃ tathāgato parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ pajānāti.
Furthermore, the Tathāgata understands as it really is the superiority and inferiority of the faculties of other beings and individuals.
Hơn nữa, Như Lai như thật biết rõ sự hơn kém về căn của các chúng sinh khác, các cá nhân khác.
Yampi tathāgato parasattānaṃ parapuggalānaṃ indriyaparopariyattaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
And further, the Tathāgata understands as it really is the superiority and inferiority of the faculties of other beings and individuals, this too is of the Tathāgata…pe….
Việc Như Lai như thật biết rõ sự hơn kém về căn của các chúng sinh khác, các cá nhân khác, đây cũng là của Như Lai…pe….
1760
Puna caparaṃ tathāgato jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ vuṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ pajānāti.
Furthermore, the Tathāgata truly understands the defilement, purification, and emergence from the jhānas, vimokkhas, samādhis, and samāpattis.
Hơn nữa, Như Lai như thật biết rõ sự ô nhiễm, sự thanh tịnh và sự xuất khởi của các thiền, giải thoát, định và thiền định.
Yampi tathāgato jhānavimokkhasamādhisamāpattīnaṃ saṃkilesaṃ vodānaṃ vuṭṭhānaṃ yathābhūtaṃ pajānāti, idampi tathāgatassa…pe….
That the Tathāgata truly understands the defilement, purification, and emergence from the jhānas, vimokkhas, samādhis, and samāpattis—this too is a power of the Tathāgata…pe….
Việc Như Lai như thật biết rõ sự ô nhiễm, sự thanh tịnh và sự xuất khởi của các thiền, giải thoát, định và thiền định, đây cũng là của Như Lai…pe….
1761
Puna caparaṃ tathāgato anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
Furthermore, the Tathāgata recollects manifold past existences, that is, one birth, two births…pe… thus he recollects manifold past existences with their aspects and details.
Hơn nữa, Như Lai nhớ lại nhiều kiếp sống quá khứ với nhiều hình thái và chi tiết, ví dụ như một kiếp, hai kiếp…pe… Như Lai nhớ lại nhiều kiếp sống quá khứ với nhiều hình thái và chi tiết.
Yampi tathāgato anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
That the Tathāgata recollects manifold past existences,
Việc Như Lai nhớ lại nhiều kiếp sống quá khứ với nhiều hình thái và chi tiết.
Seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… idampi tathāgatassa…pe….
that is, one birth, two births…pe…—this too is a power of the Tathāgata…pe….
Ví dụ như một kiếp, hai kiếp…pe… đây cũng là của Như Lai…pe….
1762
Puna caparaṃ tathāgato dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne…pe… yampi tathāgato dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne…pe… idampi tathāgatassa…pe….
Furthermore, the Tathāgata, with the divine eye, purified and surpassing that of humans, sees beings passing away and reappearing…pe… that the Tathāgata, with the divine eye, purified and surpassing that of humans, sees beings passing away and reappearing…pe…—this too is a power of the Tathāgata…pe….
Hơn nữa, Như Lai với thiên nhãn thanh tịnh siêu việt loài người, thấy các chúng sinh chết và tái sinh…pe… Việc Như Lai với thiên nhãn thanh tịnh siêu việt loài người, thấy các chúng sinh chết và tái sinh…pe… đây cũng là của Như Lai…pe….
1763
Puna caparaṃ tathāgato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati.
Furthermore, the Tathāgata, by the destruction of the āsavas, having realized for himself with direct knowledge, in this very life, the Stainless Liberation of Mind and Liberation by Wisdom, enters upon and abides in it.
Hơn nữa, Như Lai, nhờ sự diệt trừ các lậu hoặc, tự mình chứng ngộ, thực chứng và an trú trong tâm giải thoát vô lậu, tuệ giải thoát vô lậu ngay trong hiện tại.
Yampi tathāgato āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati, idampi tathāgatassa tathāgatabalaṃ hoti, yaṃ balaṃ āgamma tathāgato āsabhaṃ ṭhānaṃ paṭijānāti, parisāsu sīhanādaṃ nadati, brahmacakkaṃ pavatteti.
That the Tathāgata, by the destruction of the āsavas, having realized for himself with direct knowledge, in this very life, the Stainless Liberation of Mind and Liberation by Wisdom, enters upon and abides in it—this too is a power of the Tathāgata, relying on which the Tathāgata claims the bull's place, roars his lion's roar in assemblies, and sets rolling the Wheel of Brahmā.
Việc Như Lai, nhờ sự diệt trừ các lậu hoặc, tự mình chứng ngộ, thực chứng và an trú trong tâm giải thoát vô lậu, tuệ giải thoát vô lậu ngay trong hiện tại, đây cũng là một Như Lai lực của Như Lai, nhờ sức mạnh ấy Như Lai tuyên bố địa vị tối thượng, rống tiếng sư tử giữa các hội chúng, và chuyển vận bánh xe Chánh pháp.
Imāni dasa tathāgatabalāni.
These are the ten powers of the Tathāgata.
Đây là mười Như Lai lực.
1764
45. Kenaṭṭhena saddhābalaṃ?
45. For what reason is it the power of faith?
45. Sức mạnh của đức tin (saddhābala) là gì?
Kenaṭṭhena vīriyabalaṃ?
For what reason is it the power of energy?
Sức mạnh của tinh tấn (vīriyabala) là gì?
Kenaṭṭhena satibalaṃ?
For what reason is it the power of mindfulness?
Sức mạnh của niệm (satibala) là gì?
Kenaṭṭhena samādhibalaṃ?
For what reason is it the power of concentration?
Sức mạnh của định (samādhibala) là gì?
Kenaṭṭhena paññābalaṃ?
For what reason is it the power of wisdom?
Sức mạnh của tuệ (paññābala) là gì?
Kenaṭṭhena hiribalaṃ?
For what reason is it the power of shame?
Sức mạnh của tàm (hiribala) là gì?
Kenaṭṭhena ottappabalaṃ?
For what reason is it the power of dread?
Sức mạnh của quý (ottappabala) là gì?
Kenaṭṭhena paṭisaṅkhānabalaṃ…pe… kenaṭṭhena tathāgatabalaṃ?
For what reason is it the power of reflection…pe… for what reason is it the power of the Tathāgata?
Sức mạnh của quán xét (paṭisaṅkhānabala)…pe… sức mạnh của Như Lai (tathāgatabala) là gì?
1765
Assaddhiye akampiyaṭṭhena saddhābalaṃ.
It is the power of faith by reason of its immovability in unfaith.
Sức mạnh của đức tin là sự không lay chuyển trước sự vô tín.
Kosajje akampiyaṭṭhena vīriyabalaṃ.
It is the power of energy by reason of its immovability in laziness.
Sức mạnh của tinh tấn là sự không lay chuyển trước sự biếng nhác.
Pamāde akampiyaṭṭhena satibalaṃ.
It is the power of mindfulness by reason of its immovability in heedlessness.
Sức mạnh của niệm là sự không lay chuyển trước sự phóng dật.
Uddhacce akampiyaṭṭhena samādhibalaṃ.
It is the power of concentration by reason of its immovability in restlessness.
Sức mạnh của định là sự không lay chuyển trước sự trạo cử.
Avijjāya akampiyaṭṭhena paññābalaṃ.
It is the power of wisdom by reason of its immovability in ignorance.
Sức mạnh của tuệ là sự không lay chuyển trước sự vô minh.
Hirīyati pāpake akusale dhammeti – hiribalaṃ.
It is the power of shame because one is ashamed of evil, unwholesome states.
Sức mạnh của tàm là sự hổ thẹn với các pháp bất thiện, ác pháp.
Ottappati pāpake akusale dhammeti – ottappabalaṃ.
It is the power of dread because one dreads evil, unwholesome states.
Sức mạnh của quý là sự sợ hãi với các pháp bất thiện, ác pháp.
Ñāṇena kilese paṭisaṅkhātīti – paṭisaṅkhānabalaṃ.
It is the power of reflection because one reflects on defilements with knowledge.
Sức mạnh của quán xét là sự quán xét các phiền não bằng trí tuệ.
Tattha jātā dhammā ekarasā hontīti – bhāvanābalaṃ.
It is the power of development because the phenomena that arise there are of one taste.
Sức mạnh của tu tập là các pháp sinh khởi ở đó có một vị.
Tattha natthi kiñci vajjanti – anavajjabalaṃ.
It is the power of blamelessness because there is nothing blameworthy there.
Sức mạnh của sự không lỗi lầm là không có gì đáng trách ở đó.
Tena cittaṃ saṅgaṇhātīti – saṅgahabalaṃ.
It is the power of comprehension because one grasps the mind with it.
Sức mạnh của sự nhiếp phục là nhờ đó tâm được nhiếp phục.
Taṃ tassa khamatīti –* khantibalaṃ.
It is the power of patience because it is agreeable to him.
Điều đó được người ấy chấp nhận – đó là khantibala (nhẫn lực).
Tena cittaṃ paññapetīti – paññattibalaṃ.
It is the power of designation because one makes the mind known with it.
Nhờ đó tâm được an định – đó là paññattibala (lực an định).
Tena cittaṃ nijjhāpetīti – nijjhattibalaṃ.
It is the power of contemplation because one contemplates the mind with it.
Nhờ đó tâm được làm cho lắng dịu – đó là nijjhattibala (lực lắng dịu).
Tena cittaṃ vasaṃ vattetīti – issariyabalaṃ.
It is the power of mastery because one controls the mind with it.
Nhờ đó tâm được làm cho tuân theo ý muốn – đó là issariyabala (lực tự chủ).
Tena cittaṃ adhiṭṭhātīti – adhiṭṭhānabalaṃ.
It is the power of determination because one determines the mind with it.
Nhờ đó tâm được an trụ – đó là adhiṭṭhānabala (lực kiên định).
Tena cittaṃ ekagganti – samathabalaṃ.
It is the power of tranquility because the mind is one-pointed with it.
Nhờ đó tâm được nhất tâm – đó là samathabala (lực chỉ tịnh).
Tattha jāte dhamme anupassatīti – vipassanābalaṃ.
It is the power of insight because one contemplates the phenomena that arise there.
Nơi đó, quán sát các pháp đã sanh – đó là vipassanābala (lực quán).
Tattha sikkhatīti – sekhabalaṃ.
It is the power of the trainee because one trains there.
Nơi đó, đang học hỏi – đó là sekhabala (lực hữu học).
Tattha sikkhitattā – asekhabalaṃ.
It is the power of the accomplished one because of having trained there.
Do đã học hỏi nơi đó – đó là asekhabala (lực vô học).
Tena āsavā khīṇāti – khīṇāsavabalaṃ.
It is the power of the one whose āsavas are destroyed because the āsavas are destroyed by it.
Nhờ đó các lậu hoặc được đoạn tận – đó là khīṇāsavabala (lực lậu tận).
Tassa ijjhatīti – iddhibalaṃ.
It is the power of psychic potency because it succeeds for him.
Đối với người ấy, điều đó thành tựu – đó là iddhibala (thần lực).
Appameyyaṭṭhena tathāgatabalanti.
It is the power of the Tathāgata by reason of its immeasurability.
Theo nghĩa vô lượng – đó là tathāgatabala (lực của Như Lai).
1766
Balakathā niṭṭhitā.
The Discourse on Powers is finished.
Phẩm về các Lực đã xong.
1767

10. Suññakathā

10. Discourse on Emptiness

10. Phẩm về Không

1768
46. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
46. Thus have I heard: On one occasion the Blessed One was dwelling in Sāvatthī, at Jetavana, Anāthapiṇḍika’s Park.
46. Như vầy tôi nghe: Một thời, Thế Tôn trú tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then Venerable Ānanda approached the Blessed One; having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
Rồi Tôn giả Ānanda đi đến chỗ Thế Tôn; sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –
Seated to one side, Venerable Ānanda said to the Blessed One:
Ngồi xuống một bên, Tôn giả Ānanda bạch Thế Tôn rằng:
1769
‘‘‘Suñño loko, suñño loko’ti, bhante, vuccati.
“‘The world is empty, the world is empty,’ it is said, venerable sir.
“Bạch Thế Tôn, người ta nói: ‘Thế gian trống rỗng, thế gian trống rỗng’.
Kittāvatā nu kho, bhante, ‘suñño loko’ti vuccatī’’ti?
To what extent, venerable sir, is it said, ‘The world is empty’?”
Bạch Thế Tôn, cho đến mức độ nào thì được gọi là ‘thế gian trống rỗng’?”
‘‘Yasmā kho, ānanda, suññaṃ attena vā attaniyena vā, tasmā ‘suñño loko’ti vuccati.
“Because it is empty of self or what belongs to self, Ānanda, therefore it is said, ‘The world is empty.’
“Này Ānanda, bởi vì không có tự ngã (atta) hay cái thuộc về tự ngã (attanīya), cho nên được gọi là ‘thế gian trống rỗng’.
Kiñcānanda* , suññaṃ attena vā attaniyena vā?
And what, Ānanda, is empty of self or what belongs to self?
Này Ānanda, cái gì không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã?
Cakkhu kho, ānanda, suññaṃ attena vā attaniyena vā.
The eye, Ānanda, is empty of self or what belongs to self.
Này Ānanda, mắt (cakkhu) không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Rūpā suññā attena vā attaniyena vā.
Forms are empty of self or what belongs to self.
Các sắc (rūpa) không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Cakkhuviññāṇaṃ suññaṃ attena vā attaniyena vā.
Eye-consciousness is empty of self or of what belongs to self.
Nhãn thức (cakkhuviññāṇa) không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Cakkhusamphasso suñño attena vā attaniyena vā.
Eye-contact is empty of self or of what belongs to self.
Nhãn xúc (cakkhusamphassa) không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Yampidaṃ* cakkhusamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi suññaṃ attena vā attaniyena vā.
And whatever feeling arises due to eye-contact—whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant—that too is empty of self or of what belongs to self.
Cái cảm thọ (vedayita) nào sanh khởi do duyên nhãn xúc, hoặc lạc, hoặc khổ, hoặc bất khổ bất lạc, cái đó cũng không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
1770
‘‘Sotaṃ suññaṃ…pe… saddā suññā… ghānaṃ suññaṃ… gandhā suññā… jivhā suññā… rasā suññā… kāyo suñño… phoṭṭhabbā suññā… mano suñño attena vā attaniyena vā.
“Ear is empty… sounds are empty… nose is empty… odors are empty… tongue is empty… tastes are empty… body is empty… tactile objects are empty… mind is empty of self or of what belongs to self.
“Tai (sota) trống rỗng… (v.v.)… các âm thanh (saddā) trống rỗng… mũi (ghāna) trống rỗng… các mùi (gandhā) trống rỗng… lưỡi (jivhā) trống rỗng… các vị (rasā) trống rỗng… thân (kāya) trống rỗng… các xúc chạm (phoṭṭhabbā) trống rỗng… ý (mano) trống rỗng không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Dhammā suññā attena vā attaniyena vā.
Mental phenomena are empty of self or of what belongs to self.
Các pháp (dhammā) trống rỗng không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Manoviññāṇaṃ suññaṃ attena vā attaniyena vā.
Mind-consciousness is empty of self or of what belongs to self.
Ý thức (manoviññāṇa) trống rỗng không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Manosamphasso suñño attena vā attaniyena vā.
Mind-contact is empty of self or of what belongs to self.
Ý xúc (manosamphassa) trống rỗng không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Yampidaṃ manosamphassapaccayā uppajjati vedayitaṃ sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, tampi suññaṃ attena vā attaniyena vā.
And whatever feeling arises due to mind-contact—whether pleasant or painful or neither-painful-nor-pleasant—that too is empty of self or of what belongs to self.
Cái cảm thọ nào sanh khởi do duyên ý xúc, hoặc lạc, hoặc khổ, hoặc bất khổ bất lạc, cái đó cũng không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã.
Yasmā kho, ānanda, suññaṃ attena vā attaniyena vā tasmā ‘suñño loko’ti vuccatī’’ti.
Because, Ānanda, it is empty of self or of what belongs to self, therefore it is called ‘the world is empty’.”
Này Ānanda, bởi vì không có tự ngã hay cái thuộc về tự ngã, cho nên được gọi là ‘thế gian trống rỗng’”.
1771
1. Mātikā
1. Matrix
1. Đề mục
1772
47. Suññasuññaṃ* , saṅkhārasuññaṃ, vipariṇāmasuññaṃ, aggasuññaṃ, lakkhaṇasuññaṃ, vikkhambhanasuññaṃ, tadaṅgasuññaṃ, samucchedasuññaṃ, paṭippassaddhisuññaṃ, nissaraṇasuññaṃ, ajjhattasuññaṃ, bahiddhāsuññaṃ, dubhatosuññaṃ, sabhāgasuññaṃ, visabhāgasuññaṃ, esanāsuññaṃ, pariggahasuññaṃ, paṭilābhasuññaṃ, paṭivedhasuññaṃ, ekattasuññaṃ, nānattasuññaṃ, khantisuññaṃ, adhiṭṭhānasuññaṃ, pariyogāhaṇasuññaṃ* , sampajānassa pavattapariyādānaṃ sabbasuññatānaṃ paramatthasuññaṃ.
47. Emptiness of emptiness, emptiness of volitional formations, emptiness of change, supreme emptiness, emptiness of characteristics, emptiness by suppression, emptiness by substitution, emptiness by cutting off, emptiness by tranquilization, emptiness by escape, internal emptiness, external emptiness, twofold emptiness, homogeneous emptiness, heterogeneous emptiness, emptiness of seeking, emptiness of appropriation, emptiness of acquisition, emptiness of penetration, emptiness of unity, emptiness of diversity, emptiness of patience, emptiness of determination, emptiness of comprehension, the ultimate emptiness of all emptinesses, which is the cessation of the continuous flow for one who comprehends.
47. Suññasuññaṃ (không của cái không), saṅkhārasuññaṃ (không của các hành), vipariṇāmasuññaṃ (không của sự biến hoại), aggasuññaṃ (không tối thượng), lakkhaṇasuññaṃ (không của các tướng), vikkhambhanasuññaṃ (không của sự trấn áp), tadaṅgasuññaṃ (không của từng phần), samucchedasuññaṃ (không của sự đoạn diệt), paṭippassaddhisuññaṃ (không của sự lắng dịu), nissaraṇasuññaṃ (không của sự xuất ly), ajjhattasuññaṃ (không nội tại), bahiddhāsuññaṃ (không bên ngoài), dubhatosuññaṃ (không cả hai), sabhāgasuññaṃ (không đồng loại), visabhāgasuññaṃ (không khác loại), esanāsuññaṃ (không của sự tìm cầu), pariggahasuññaṃ (không của sự nắm giữ), paṭilābhasuññaṃ (không của sự thành đạt), paṭivedhasuññaṃ (không của sự thể nhập), ekattasuññaṃ (không của sự nhất thể), nānattasuññaṃ (không của sự dị biệt), khantisuññaṃ (không của sự chấp nhận), adhiṭṭhānasuññaṃ (không của sự kiên định), pariyogāhaṇasuññaṃ (không của sự thâm nhập), sự đoạn tận các sự tiếp diễn của người có chánh niệm, paramatthasuññaṃ (không tối thượng) của tất cả các loại không tánh.
1773
2. Niddeso
2. Exposition
2. Giải thích chi tiết
Next Page →

Settings