1. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
1. At that time, the Buddha, the Blessed One, was dwelling in Sāvatthī, in Jeta's Grove, at Anāthapiṇḍika's Park.
1. Vào thời ấy, Đức Phật, Thế Tôn, đang cư ngụ tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena hatthako sakyaputto vādakkhitto hoti.
Now, at that time, Hatthaka the Sakyan, was keen on debates.
Vào thời ấy, Tôn giả Hatthaka, con trai dòng Sakya, đang tranh luận về giáo lý.
So titthiyehi saddhiṃ sallapanto avajānitvā paṭijānāti, paṭijānitvā avajānāti, aññenaññaṃ paṭicarati, sampajānamusā bhāsati, saṅketaṃ katvā visaṃvādeti.
When conversing with sectarians, he would deny after affirming, affirm after denying, respond evasively, speak knowingly false speech, and betray an agreed-upon engagement.
Trong khi nói chuyện với các ngoại đạo, Tôn giả ấy phủ nhận rồi công nhận, công nhận rồi phủ nhận, nói điều này điều nọ, nói dối có chủ ý, và làm sai lệch những gì đã cam kết.
Titthiyā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma hatthako sakyaputto amhehi saddhiṃ sallapanto avajānitvā paṭijānissati, paṭijānitvā avajānissati, aññenaññaṃ paṭicarissati, sampajānamusā bhāsissati, saṅketaṃ katvā visaṃvādessatī’’ti!
The sectarians grumbled, complained, and criticized: “How can Hatthaka the Sakyan, when conversing with us, deny after affirming, affirm after denying, respond evasively, speak knowingly false speech, and betray an agreed-upon engagement?”
Các ngoại đạo ấy bực bội, phàn nàn, và chỉ trích: “Làm sao Tôn giả Hatthaka, con trai dòng Sakya, khi nói chuyện với chúng ta lại phủ nhận rồi công nhận, công nhận rồi phủ nhận, nói điều này điều nọ, nói dối có chủ ý, và làm sai lệch những gì đã cam kết được chứ!”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ titthiyānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
Monastics heard those sectarians grumbling, complaining, and criticizing.
Các Tỳ-khưu nghe những lời bực bội, phàn nàn, và chỉ trích của các ngoại đạo ấy.
Atha kho te bhikkhū yena hatthako sakyaputto tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā hatthakaṃ sakyaputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, āvuso hatthaka, titthiyehi saddhiṃ sallapanto avajānitvā paṭijānāsi, paṭijānitvā avajānāsi, aññenaññaṃ paṭicarasi, sampajānamusā bhāsasi, saṅketaṃ katvā visaṃvādesī’’ti?
Then those monastics approached Hatthaka the Sakyan; having approached, they said to Hatthaka the Sakyan: “Is it true, friend Hatthaka, that when you converse with sectarians, you deny after affirming, affirm after denying, respond evasively, speak knowingly false speech, and betray an agreed-upon engagement?”
Sau đó, các Tỳ-khưu ấy đi đến chỗ Tôn giả Hatthaka, con trai dòng Sakya; sau khi đến, họ nói với Tôn giả Hatthaka, con trai dòng Sakya, rằng: “Thưa Đại đức Hatthaka, có thật là Đại đức, khi nói chuyện với các ngoại đạo, lại phủ nhận rồi công nhận, công nhận rồi phủ nhận, nói điều này điều nọ, nói dối có chủ ý, và làm sai lệch những gì đã cam kết không?”
‘‘Ete kho, āvuso, titthiyā nāma yena kenaci jetabbā; neva tesaṃ jayo dātabbo’’ti.
“Friends, these sectarians should be defeated by any means; victory should not be granted to them.”
“Thưa chư Đại đức, những ngoại đạo ấy phải bị đánh bại bằng bất cứ cách nào; không nên để họ chiến thắng.”
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma hatthako sakyaputto titthiyehi saddhiṃ sallapanto avajānitvā paṭijānissati, paṭijānitvā avajānissati, aññenaññaṃ paṭicarissati, sampajānamusā bhāsissati, saṅketaṃ katvā visaṃvādessatī’’ti!
Those monastics who were of few desires…they grumbled, complained, and criticized: “How can Hatthaka the Sakyan, when conversing with sectarians, deny after affirming, affirm after denying, respond evasively, speak knowingly false speech, and betray an agreed-upon engagement?”
Những Tỳ-khưu có ít dục vọng…pe… họ bực bội, phàn nàn, và chỉ trích: “Làm sao Tôn giả Hatthaka, con trai dòng Sakya, khi nói chuyện với các ngoại đạo lại phủ nhận rồi công nhận, công nhận rồi phủ nhận, nói điều này điều nọ, nói dối có chủ ý, và làm sai lệch những gì đã cam kết được chứ!”
Atha kho te bhikkhū hatthakaṃ sakyaputtaṃ anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
Then those monastics, having rebuked Hatthaka the Sakyan in many ways, reported this matter to the Blessed One.
Sau đó, các Tỳ-khưu ấy đã quở trách Tôn giả Hatthaka, con trai dòng Sakya, bằng nhiều cách, rồi trình bày sự việc ấy lên Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā hatthakaṃ sakyaputtaṃ paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, hatthaka, titthiyehi saddhiṃ sallapanto avajānitvā paṭijānāsi, paṭijānitvā avajānāsi, aññenaññaṃ paṭicarasi, sampajānamusā bhāsasi, saṅketaṃ katvā visaṃvādesī’’ti?
Then the Blessed One, on account of this matter and this incident, had the Sangha of monastics assembled and questioned Hatthaka the Sakyan: “Is it true, Hatthaka, that when you converse with sectarians, you deny after affirming, affirm after denying, respond evasively, speak knowingly false speech, and betray an agreed-upon engagement?”
Sau đó, Đức Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã triệu tập Tăng đoàn Tỳ-khưu và hỏi Tôn giả Hatthaka, con trai dòng Sakya: “Này Hatthaka, có thật là ngươi, khi nói chuyện với các ngoại đạo, lại phủ nhận rồi công nhận, công nhận rồi phủ nhận, nói điều này điều nọ, nói dối có chủ ý, và làm sai lệch những gì đã cam kết không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
“It is true, Blessed One.”
“Bạch Đức Thế Tôn, đúng vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, titthiyehi saddhiṃ sallapanto avajānitvā paṭijānissasi, paṭijānitvā avajānissasi, aññenaññaṃ paṭicarissasi, sampajānamusā bhāsissasi, saṅketaṃ katvā visaṃvādessasi!
The Buddha, the Blessed One, rebuked him…“How can you, foolish man, when conversing with sectarians, deny after affirming, affirm after denying, respond evasively, speak knowingly false speech, and betray an agreed-upon engagement!”
Đức Phật, Thế Tôn, đã quở trách…pe… “Này người trống rỗng, làm sao ngươi, khi nói chuyện với các ngoại đạo, lại phủ nhận rồi công nhận, công nhận rồi phủ nhận, nói điều này điều nọ, nói dối có chủ ý, và làm sai lệch những gì đã cam kết được chứ!”
Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
“This, foolish man, is not for the conviction of those who are unconvinced…And thus, monastics, you should recite this training rule:
“Này người trống rỗng, điều này không đem lại sự tịnh tín cho những người chưa có tịnh tín…pe… Này các Tỳ-khưu, các ngươi hãy tụng đọc giới điều này như sau:
3. Sampajānamusāvādo nāma visaṃvādanapurekkhārassa vācā, girā, byappatho, vacībhedo, vācasikā viññatti, aṭṭha anariyavohārā – adiṭṭhaṃ diṭṭhaṃ meti, assutaṃ sutaṃ meti, amutaṃ mutaṃ meti, aviññātaṃ viññātaṃ meti, diṭṭhaṃ adiṭṭhaṃ meti, sutaṃ assutaṃ meti, mutaṃ amutaṃ meti, viññātaṃ aviññātaṃ meti.
3. Knowingly false speech means a statement, utterance, expression, verbal breakdown, or vocal intimation made with the intention of deceiving; there are eight ignoble modes of speech: ‘What was not seen by me was seen by me,’ ‘what was not heard by me was heard by me,’ ‘what was not smelled, tasted, or touched by me was smelled, tasted, or touched by me,’ ‘what was not cognized by me was cognized by me’; and ‘what was seen by me was not seen by me,’ ‘what was heard by me was not heard by me,’ ‘what was smelled, tasted, or touched by me was not smelled, tasted, or touched by me,’ ‘what was cognized by me was not cognized by me.’
3. Cố ý nói dối có nghĩa là lời nói, tiếng nói, cách diễn đạt, sự phân biệt lời nói, sự biểu lộ bằng lời nói, với ý định lừa dối; tám cách nói không đúng với bậc Thánh: ‘Điều chưa thấy, tôi đã thấy’; ‘Điều chưa nghe, tôi đã nghe’; ‘Điều chưa cảm nhận, tôi đã cảm nhận’; ‘Điều chưa biết, tôi đã biết’; ‘Điều đã thấy, tôi chưa thấy’; ‘Điều đã nghe, tôi chưa nghe’; ‘Điều đã cảm nhận, tôi chưa cảm nhận’; ‘Điều đã biết, tôi chưa biết’.
Adiṭṭhaṃ nāma na cakkhunā diṭṭhaṃ.
Unseen means not seen by the eye.
Điều chưa thấy có nghĩa là điều chưa được thấy bằng mắt.
Assutaṃ nāma na sotena sutaṃ.
Unheard means not heard by the ear.
Điều chưa nghe có nghĩa là điều chưa được nghe bằng tai.
Amutaṃ nāma na ghānena ghāyitaṃ, na jivhāya sāyitaṃ, na kāyena phuṭṭhaṃ.
Untouched means not smelled by the nose, not tasted by the tongue, not touched by the body.
Điều chưa cảm nhận có nghĩa là điều chưa được ngửi bằng mũi, chưa được nếm bằng lưỡi, chưa được xúc chạm bằng thân.
Aviññātaṃ nāma na manasā viññātaṃ.
Uncognized means not cognized by the mind.
Điều chưa biết có nghĩa là điều chưa được biết bằng ý.
Diṭṭhaṃ nāma cakkhunā diṭṭhaṃ.
Seen means seen by the eye.
Điều đã thấy có nghĩa là điều đã được thấy bằng mắt.
Sutaṃ nāma sotena sutaṃ.
Heard means heard by the ear.
Điều đã nghe có nghĩa là điều đã được nghe bằng tai.
Mutaṃ nāma ghānena ghāyitaṃ, jivhāya sāyitaṃ, kāyena phuṭṭhaṃ.
Touched means smelled by the nose, tasted by the tongue, touched by the body.
Điều đã cảm nhận có nghĩa là điều đã được ngửi bằng mũi, đã được nếm bằng lưỡi, đã được xúc chạm bằng thân.
Viññātaṃ nāma manasā viññātaṃ.
Cognized means cognized by the mind.
Điều đã biết có nghĩa là điều đã được biết bằng ý.
6. Tīhākārehi ‘‘adiṭṭhaṃ diṭṭhañca me sutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi ‘‘adiṭṭhaṃ diṭṭhañca me mutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi ‘‘adiṭṭhaṃ diṭṭhañca me viññātañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa …pe… tīhākārehi adiṭṭhaṃ ‘‘diṭṭhañca me sutañca mutañcā’’ti…pe… tīhākārehi adiṭṭhaṃ ‘‘diṭṭhañca me sutañca viññātañcā’’ti…pe… tīhākārehi adiṭṭhaṃ ‘‘diṭṭhañca me sutañca mutañca viññātañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
6. One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unseen, 'It has been seen by me and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unseen, 'It has been seen by me and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unseen, 'It has been seen by me and known,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unseen, 'It has been seen by me, and heard, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unseen, 'It has been seen by me, and heard, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unseen, 'It has been seen by me, and heard, and cognized by the touch faculty, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe….
6. Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa thấy, tôi đã thấy và đã nghe” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa thấy, tôi đã thấy và đã cảm nhận” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa thấy, tôi đã thấy và đã biết” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa thấy, tôi đã thấy và đã nghe và đã cảm nhận”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa thấy, tôi đã thấy và đã nghe và đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa thấy, tôi đã thấy và đã nghe và đã cảm nhận và đã biết” thì phạm tội pācittiya…pe….
Tīhākārehi assutaṃ ‘‘sutañca me mutañcā’’ti…pe… tīhākārehi assutaṃ ‘‘sutañca me viññātañcā’’ti…pe… tīhākārehi assutaṃ ‘‘sutañca me diṭṭhañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi assutaṃ ‘‘sutañca me mutañca viññātañcā’’ti…pe… tīhākārehi assutaṃ ‘‘sutañca me mutañca diṭṭhañcā’’ti…pe… tīhākārehi assutaṃ ‘‘sutañca me mutañca viññātañca diṭṭhañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unheard, 'It has been heard by me, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unheard, 'It has been heard by me, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unheard, 'It has been heard by me, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unheard, 'It has been heard by me, and cognized by the touch faculty, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unheard, 'It has been heard by me, and cognized by the touch faculty, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unheard, 'It has been heard by me, and cognized by the touch faculty, and known, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe….
Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa nghe, tôi đã nghe và đã cảm nhận”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa nghe, tôi đã nghe và đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa nghe, tôi đã nghe và đã thấy” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa nghe, tôi đã nghe và đã cảm nhận và đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa nghe, tôi đã nghe và đã cảm nhận và đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa nghe, tôi đã nghe và đã cảm nhận và đã biết và đã thấy” thì phạm tội pācittiya…pe….
Tīhākārehi amutaṃ ‘‘mutañca me viññātañcā’’ti…pe… tīhākārehi amutaṃ ‘‘mutañca me diṭṭhañcā’’ti…pe… tīhākārehi amutaṃ ‘‘mutañca me sutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi amutaṃ ‘‘mutañca me viññātañca diṭṭhañcā’’ti…pe… tīhākārehi amutaṃ ‘‘mutañca me viññātañca sutañcā’’ti…pe… tīhākārehi amutaṃ ‘‘mutañca me viññātañca diṭṭhañca sutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was uncognized by the touch faculty, 'It has been cognized by the touch faculty by me, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was uncognized by the touch faculty, 'It has been cognized by the touch faculty by me, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was uncognized by the touch faculty, 'It has been cognized by the touch faculty by me, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was uncognized by the touch faculty, 'It has been cognized by the touch faculty by me, and known, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was uncognized by the touch faculty, 'It has been cognized by the touch faculty by me, and known, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was uncognized by the touch faculty, 'It has been cognized by the touch faculty by me, and known, and seen, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe….
Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa cảm nhận, tôi đã cảm nhận và đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa cảm nhận, tôi đã cảm nhận và đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa cảm nhận, tôi đã cảm nhận và đã nghe” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa cảm nhận, tôi đã cảm nhận và đã biết và đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa cảm nhận, tôi đã cảm nhận và đã biết và đã nghe”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa cảm nhận, tôi đã cảm nhận và đã biết và đã thấy và đã nghe” thì phạm tội pācittiya…pe….
Tīhākārehi aviññātaṃ ‘‘viññātañca me diṭṭhañcā’’ti…pe… tīhākārehi aviññātaṃ ‘‘viññātañca me sutañcā’’ti…pe… tīhākārehi aviññātaṃ ‘‘viññātañca me mutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi aviññātaṃ ‘‘viññātañca me diṭṭhañca sutañcā’’ti…pe… tīhākārehi aviññātaṃ ‘‘viññātañca me diṭṭhañca mutañcā’’ti…pe… tīhākārehi aviññātaṃ ‘‘viññātañca me diṭṭhañca sutañca mutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unknown, 'It has been known by me, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unknown, 'It has been known by me, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unknown, 'It has been known by me, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unknown, 'It has been known by me, and seen, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unknown, 'It has been known by me, and seen, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was unknown, 'It has been known by me, and seen, and heard, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe….
Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa biết, tôi đã biết và đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa biết, tôi đã biết và đã nghe”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa biết, tôi đã biết và đã cảm nhận” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa biết, tôi đã biết và đã thấy và đã nghe”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa biết, tôi đã biết và đã thấy và đã cảm nhận”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều chưa biết, tôi đã biết và đã thấy và đã nghe và đã cảm nhận” thì phạm tội pācittiya…pe….
8. Tīhākārehi diṭṭhaṃ ‘‘sutaṃ me’’ti…pe… tīhākārehi diṭṭhaṃ ‘‘mutaṃ me’’ti…pe… tīhākārehi diṭṭhaṃ ‘‘viññātaṃ me’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi diṭṭhaṃ ‘‘sutañca me mutañcā’’ti…pe… tīhākārehi diṭṭhaṃ ‘‘sutañca me viññātañcā’’ti…pe… tīhākārehi diṭṭhaṃ ‘‘sutañca me mutañca viññātañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
8. One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was seen, 'It was heard by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was seen, 'It was cognized by the touch faculty by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was seen, 'It was known by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was seen, 'It was heard by me, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was seen, 'It was heard by me, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was seen, 'It was heard by me, and cognized by the touch faculty, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe….
8. Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã thấy, tôi đã nghe”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã thấy, tôi đã cảm nhận”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã thấy, tôi đã biết” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã thấy, tôi đã nghe và đã cảm nhận”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã thấy, tôi đã nghe và đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã thấy, tôi đã nghe và đã cảm nhận và đã biết” thì phạm tội pācittiya…pe….
Tīhākārehi sutaṃ ‘‘mutaṃ me’’ti…pe… tīhākārehi sutaṃ ‘‘viññātaṃ me’’ti…pe… tīhākārehi sutaṃ ‘‘diṭṭhaṃ me’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi sutaṃ ‘‘mutañca me viññātañcā’’ti…pe… tīhākārehi sutaṃ ‘‘mutañca me diṭṭhañcā’’ti…pe… tīhākārehi sutaṃ ‘‘mutañca me viññātañca diṭṭhañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was heard, 'It was cognized by the touch faculty by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was heard, 'It was known by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was heard, 'It was seen by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was heard, 'It was cognized by the touch faculty by me, and known,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was heard, 'It was cognized by the touch faculty by me, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was heard, 'It was cognized by the touch faculty by me, and known, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe….
Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã nghe, tôi đã cảm nhận”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã nghe, tôi đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã nghe, tôi đã thấy” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã nghe, tôi đã cảm nhận và đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã nghe, tôi đã cảm nhận và đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã nghe, tôi đã cảm nhận và đã biết và đã thấy” thì phạm tội pācittiya…pe….
Tīhākārehi mutaṃ ‘‘viññātaṃ me’’ti…pe… tīhākārehi mutaṃ ‘‘diṭṭhaṃ me’’ti…pe… tīhākārehi mutaṃ ‘‘sutaṃ me’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi mutaṃ ‘‘viññātañca me diṭṭhañcā’’ti…pe… tīhākārehi mutaṃ ‘‘viññātañca me sutañcā’’ti…pe… tīhākārehi mutaṃ ‘‘viññātañca me diṭṭhañca sutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was cognized by the touch faculty, 'It was known by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was cognized by the touch faculty, 'It was seen by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was cognized by the touch faculty, 'It was heard by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was cognized by the touch faculty, 'It was known by me, and seen,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was cognized by the touch faculty, 'It was known by me, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was cognized by the touch faculty, 'It was known by me, and seen, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe….
Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã cảm nhận, tôi đã biết”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã cảm nhận, tôi đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã cảm nhận, tôi đã nghe” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã cảm nhận, tôi đã biết và đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã cảm nhận, tôi đã biết và đã nghe”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã cảm nhận, tôi đã biết và đã thấy và đã nghe” thì phạm tội pācittiya…pe….
Tīhākārehi viññātaṃ ‘‘diṭṭhaṃ me’’ti…pe… tīhākārehi viññātaṃ ‘‘sutaṃ me’’ti …pe… tīhākārehi viññātaṃ ‘‘mutaṃ me’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe… tīhākārehi viññātaṃ ‘‘diṭṭhañca me sutañcā’’ti…pe… tīhākārehi viññātaṃ ‘‘diṭṭhañca me mutañcā’’ti…pe… tīhākārehi viññātaṃ ‘‘diṭṭhañca me sutañca mutañcā’’ti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa…pe….
One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was known, 'It was seen by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was known, 'It was heard by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was known, 'It was cognized by the touch faculty by me,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was known, 'It was seen by me, and heard,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was known, 'It was seen by me, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says concerning what was known, 'It was seen by me, and heard, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya…pe….
Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã biết, tôi đã thấy”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã biết, tôi đã nghe”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã biết, tôi đã cảm nhận” thì phạm tội pācittiya…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã biết, tôi đã thấy và đã nghe”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã biết, tôi đã thấy và đã cảm nhận”…pe… Với ba cách, người nào nói dối có chủ ý rằng: “Điều đã biết, tôi đã thấy và đã nghe và đã cảm nhận” thì phạm tội pācittiya…pe….
9. Tīhākārehi diṭṭhe vematiko diṭṭhaṃ nokappeti, diṭṭhaṃ nassarati, diṭṭhaṃ pamuṭṭho hoti…pe… sute vematiko sutaṃ nokappeti, sutaṃ nassarati, sutaṃ pamuṭṭho hoti…pe… mute vematiko mutaṃ nokappeti, mutaṃ nassarati, mutaṃ pamuṭṭho hoti…pe… viññāte vematiko viññātaṃ nokappeti, viññātaṃ nassarati, viññātaṃ pamuṭṭho hoti… viññātañca me diṭṭhañcāti…pe… viññātaṃ pamuṭṭho hoti viññātañca me sutañcāti…pe… viññātaṃ pamuṭṭho hoti; viññātañca me mutañcāti…pe… viññātaṃ pamuṭṭho hoti; viññātañca me diṭṭhañca sutañcāti…pe… viññātaṃ pamuṭṭho hoti; viññātañca me diṭṭhañca mutañcāti…pe… viññātaṃ pamuṭṭho hoti; viññātañca me diṭṭhañca sutañca mutañcāti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa.
9. One who, being in doubt regarding what was seen, does not assent to what was seen, does not remember what was seen, has forgotten what was seen…pe… being in doubt regarding what was heard, does not assent to what was heard, does not remember what was heard, has forgotten what was heard…pe… being in doubt regarding what was cognized by the touch faculty, does not assent to what was cognized by the touch faculty, does not remember what was cognized by the touch faculty, has forgotten what was cognized by the touch faculty…pe… being in doubt regarding what was known, does not assent to what was known, does not remember what was known, has forgotten what was known… One who, intending to speak a deliberate falsehood, says 'It has been known by me and seen,' while having forgotten what was known…pe… 'It has been known by me and heard,' while having forgotten what was known;…pe… 'It has been known by me and cognized by the touch faculty,' while having forgotten what was known;…pe… 'It has been known by me, and seen, and heard,' while having forgotten what was known;…pe… 'It has been known by me, and seen, and cognized by the touch faculty,' while having forgotten what was known;…pe… 'It has been known by me, and seen, and heard, and cognized by the touch faculty,' incurs an offense of pācittiya.
9. Với ba cách, người nào nghi ngờ điều đã thấy, không chấp nhận điều đã thấy, không nhớ điều đã thấy, đã quên điều đã thấy…pe… nghi ngờ điều đã nghe, không chấp nhận điều đã nghe, không nhớ điều đã nghe, đã quên điều đã nghe…pe… nghi ngờ điều đã cảm nhận, không chấp nhận điều đã cảm nhận, không nhớ điều đã cảm nhận, đã quên điều đã cảm nhận…pe… nghi ngờ điều đã biết, không chấp nhận điều đã biết, không nhớ điều đã biết, đã quên điều đã biết; và điều đã biết tôi đã thấy…pe… đã quên điều đã biết; và điều đã biết tôi đã nghe…pe… đã quên điều đã biết; và điều đã biết tôi đã cảm nhận…pe… đã quên điều đã biết; và điều đã biết tôi đã thấy và đã nghe…pe… đã quên điều đã biết; và điều đã biết tôi đã thấy và đã cảm nhận…pe… đã quên điều đã biết; và điều đã biết tôi đã thấy và đã nghe và đã cảm nhận, người nào nói dối có chủ ý như vậy thì phạm tội pācittiya.
10. Catūhākārehi…pe… pañcahākārehi…pe… chahākārehi…pe… sattahākārehi…pe… viññātaṃ pamuṭṭho hoti, viññātañca me diṭṭhañca sutañca mutañcāti sampajānamusā bhaṇantassa āpatti pācittiyassa – pubbevassa hoti ‘‘musā bhaṇissa’’nti, bhaṇantassa hoti ‘‘musā bhaṇāmī’’ti, bhaṇitassa hoti ‘‘musā mayā bhaṇita’’nti, vinidhāya diṭṭhiṃ, vinidhāya khantiṃ, vinidhāya ruciṃ, vinidhāya bhāvaṃ.
10. One who, intending to speak a deliberate falsehood, says with four aspects…pe… with five aspects…pe… with six aspects…pe… with seven aspects…pe… 'It has been known by me, and seen, and heard, and cognized by the touch faculty,' while having forgotten what was known—namely, previously he has the thought, 'I will speak a falsehood,' while speaking he has the thought, 'I am speaking a falsehood,' after speaking he has the thought, 'A falsehood has been spoken by me,' having discarded his view, having discarded his approval, having discarded his inclination, having discarded his inner state—incurs an offense of pācittiya.
10. Với bốn cách…pe… với năm cách…pe… với sáu cách…pe… với bảy cách…pe… đã quên điều đã biết, và điều đã biết tôi đã thấy và đã nghe và đã cảm nhận, người nào nói dối có chủ ý như vậy thì phạm tội pācittiya – trước đó người ấy có ý nghĩ “ta sẽ nói dối”, khi đang nói người ấy có ý nghĩ “ta đang nói dối”, sau khi nói người ấy có ý nghĩ “ta đã nói dối”, gác bỏ tà kiến, gác bỏ sự chấp nhận, gác bỏ sự ưa thích, gác bỏ sự tồn tại.
12. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
12. At that time the Buddha, the Blessed One, was staying in Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s Monastery.
12. Vào lúc ấy, Đức Phật, Thế Tôn, đang ngự tại Xá-vệ, trong tịnh xá Kỳ-viên của ông Cấp Cô Độc.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū pesalehi bhikkhūhi saddhiṃ bhaṇḍantā* pesale bhikkhū omasanti – jātiyāpi, nāmenapi, gottenapi, kammenapi, sippenapi, ābādhenapi, liṅgenapi, kilesenapi, āpattiyāpi; hīnenapi akkosena khuṃsenti vambhenti.
At that time, the group of six bhikkhus, quarreling with virtuous bhikkhus, reviled the virtuous bhikkhus by birth, by name, by clan, by occupation, by craft, by illness, by bodily mark, by defilement, by offense; and they abused and disparaged them with ignoble insults.
Vào lúc đó, các Tỳ-kheo nhóm sáu người, khi tranh cãi với các Tỳ-kheo có đức hạnh, đã phỉ báng các Tỳ-kheo có đức hạnh – về chủng tộc, tên, dòng dõi, nghiệp, nghề nghiệp, bệnh tật, giới tính, phiền não, và cả tội lỗi; họ còn dùng lời lẽ thấp hèn mà mắng chửi, khinh miệt.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū pesalehi bhikkhūhi saddhiṃ bhaṇḍantā pesale bhikkhū omasissanti – jātiyāpi, nāmenapi, gottenapi, kammenapi, sippenapi, ābādhenapi, liṅgenapi, kilesenapi, āpattiyāpi; hīnenapi akkosena khuṃsessanti vambhessantī’’ti!
Those bhikkhus who were of few wishes…pe… complained, murmured, and became indignant: ‘‘How can the group of six bhikkhus, quarreling with virtuous bhikkhus, revile the virtuous bhikkhus by birth, by name, by clan, by occupation, by craft, by illness, by bodily mark, by defilement, by offense; and abuse and disparage them with ignoble insults?’’
Các Tỳ-kheo thiểu dục ấy…v.v… đã phàn nàn, bực bội và chỉ trích: “Sao các Tỳ-kheo nhóm sáu người lại có thể phỉ báng các Tỳ-kheo có đức hạnh khi tranh cãi với họ – về chủng tộc, tên, dòng dõi, nghiệp, nghề nghiệp, bệnh tật, giới tính, phiền não, và cả tội lỗi; lại còn dùng lời lẽ thấp hèn mà mắng chửi, khinh miệt?”
Atha kho te bhikkhū chabbaggiye bhikkhū anekapariyāyena vigarahitvā bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira tumhe, bhikkhave, pesalehi bhikkhūhi saddhiṃ bhaṇḍantā pesale bhikkhū omasatha – jātiyāpi…pe… hīnenapi akkosena khuṃsetha vambhethāti?
Then those bhikkhus, having censured the group of six bhikkhus in various ways, reported the matter to the Blessed One…pe… ‘‘Is it true, bhikkhus, that you, quarreling with virtuous bhikkhus, reviled the virtuous bhikkhus by birth…pe… and abused and disparaged them with ignoble insults?’’
Rồi các Tỳ-kheo ấy, sau khi khiển trách các Tỳ-kheo nhóm sáu người bằng nhiều cách, đã trình sự việc ấy lên Đức Thế Tôn…v.v… “Này các Tỳ-kheo, có thật là các ông, khi tranh cãi với các Tỳ-kheo có đức hạnh, đã phỉ báng các Tỳ-kheo có đức hạnh – về chủng tộc…v.v… lại còn dùng lời lẽ thấp hèn mà mắng chửi, khinh miệt không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
‘‘It is true, Blessed One,’’ they replied.
“Bạch Đức Thế Tôn, thật vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma tumhe, moghapurisā, pesalehi bhikkhūhi saddhiṃ bhaṇḍantā pesale bhikkhū omasissatha – jātiyāpi…pe… hīnenapi akkosena khuṃsessatha vambhessatha!
The Buddha, the Blessed One, censured them…pe… ‘‘How can you, foolish men, quarreling with virtuous bhikkhus, revile the virtuous bhikkhus by birth…pe… and abuse and disparage them with ignoble insults?
Đức Phật, Đức Thế Tôn đã khiển trách…v.v… “Này những kẻ trống rỗng kia, sao các ông lại có thể phỉ báng các Tỳ-kheo có đức hạnh khi tranh cãi với họ – về chủng tộc…v.v… lại còn dùng lời lẽ thấp hèn mà mắng chửi, khinh miệt!”
Netaṃ, moghapurisā, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
This, foolish men, is not for the conviction of the unconvicted…pe… Having censured them…pe… having delivered a Dhamma talk, he addressed the bhikkhus:
“Này những kẻ trống rỗng kia, điều này không đem lại niềm tin cho những người chưa có niềm tin…v.v… Sau khi khiển trách…v.v… Ngài đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-kheo đến:
13. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, takkasilāyaṃ* aññatarassa brāhmaṇassa nandivisālo nāma balībaddo* ahosi.
13. ‘‘Formerly, bhikkhus, in Takkasilā, there was a certain brahmin who owned a bull named Nandivisāla.
13. “Này các Tỳ-kheo, thuở xưa, tại Takkasilā, có một con bò đực tên Nandivisāla thuộc về một vị Bà-la-môn.”
Atha kho, bhikkhave, nandivisālo balībaddo taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘gaccha tvaṃ, brāhmaṇa, seṭṭhinā saddhiṃ sahassena abbhutaṃ karohi – mayhaṃ balībaddo sakaṭasataṃ atibaddhaṃ pavaṭṭessatī’’ti.
Then, bhikkhus, the bull Nandivisāla said to that brahmin, ‘‘Go, brahmin, make a wager of a thousand with the merchant, saying, ‘My bull will pull a hundred heavily loaded carts.’’’
“Rồi, này các Tỳ-kheo, con bò đực Nandivisāla ấy đã nói với vị Bà-la-môn kia rằng: ‘Này Bà-la-môn, ông hãy đi đặt cược một ngàn (đồng) với vị trưởng giả rằng con bò đực của tôi sẽ kéo được một trăm cỗ xe bị buộc chặt.’”
Atha kho, bhikkhave, so brāhmaṇo seṭṭhinā saddhiṃ sahassena abbhutaṃ akāsi – mayhaṃ balībaddo sakaṭasataṃ atibaddhaṃ pavaṭṭessatīti.
Then, bhikkhus, that brahmin made a wager of a thousand with the merchant, saying, ‘‘My bull will pull a hundred heavily loaded carts.’’
“Rồi, này các Tỳ-kheo, vị Bà-la-môn ấy đã đặt cược một ngàn (đồng) với vị trưởng giả rằng: ‘Con bò đực của tôi sẽ kéo được một trăm cỗ xe bị buộc chặt.’”
Atha kho, bhikkhave, so brāhmaṇo sakaṭasataṃ atibandhitvā nandivisālaṃ balībaddaṃ yuñjitvā etadavoca – ‘‘gaccha, kūṭa* , vahassu, kūṭā’ti.
Then, bhikkhus, that brahmin, having tied a hundred carts together, yoked the bull Nandivisāla and said, ‘‘Go, you rogue! Pull, you rogue!’’
“Rồi, này các Tỳ-kheo, vị Bà-la-môn ấy, sau khi buộc chặt một trăm cỗ xe và ách con bò đực Nandivisāla vào, đã nói rằng: ‘Đi đi, đồ gian xảo, kéo đi, đồ gian xảo!’”
Atha kho, bhikkhave, nandivisālo balībaddo tattheva aṭṭhāsi.
Then, bhikkhus, the bull Nandivisāla stood right there.
“Rồi, này các Tỳ-kheo, con bò đực Nandivisāla ấy đã đứng yên tại chỗ.”
Atha kho, bhikkhave, so brāhmaṇo sahassena parājito pajjhāyi.
Then, bhikkhus, that brahmin, having lost a thousand, was distressed.
“Rồi, này các Tỳ-kheo, vị Bà-la-môn ấy đã thua một ngàn (đồng) và suy nghĩ.”
Atha kho, bhikkhave, nandivisālo balībaddo taṃ brāhmaṇaṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, brāhmaṇa, pajjhāyasī’’ti?
Then, bhikkhus, the bull Nandivisāla said to that brahmin, ‘‘Why are you distressed, brahmin?’’
“Rồi, này các Tỳ-kheo, con bò đực Nandivisāla ấy đã nói với vị Bà-la-môn kia rằng: ‘Này Bà-la-môn, sao ông lại suy nghĩ?’”
‘Tathā hi panāhaṃ, bho, tayā sahassena parājito’’ti.
‘‘Indeed, friend, I have lost a thousand because of you.’’
“‘Thật vậy, này bạn, tôi đã thua một ngàn (đồng) vì ông.’”
‘Kissa pana maṃ tvaṃ, brāhmaṇa, akūṭaṃ kūṭavādena pāpesi?
‘‘Why, brahmin, did you call me ‘rogue’ when I am not a rogue?
“‘Này Bà-la-môn, sao ông lại gán cho tôi, một kẻ không gian xảo, lời nói gian xảo?
Gaccha tvaṃ, brāhmaṇa, seṭṭhinā saddhiṃ dvīhi sahassehi abbhutaṃ karohi – ‘‘mayhaṃ balībaddo sakaṭasataṃ atibaddhaṃ pavaṭṭessatī’’ti.
Go, brahmin, make a wager of two thousand with the merchant, saying, ‘My bull will pull a hundred heavily loaded carts.’’’
Này Bà-la-môn, ông hãy đi đặt cược hai ngàn (đồng) với vị trưởng giả rằng: “Con bò đực của tôi sẽ kéo được một trăm cỗ xe bị buộc chặt.”’”
‘‘Mā ca maṃ akūṭaṃ kūṭavādena pāpesī’’ti.
‘‘And do not call me ‘rogue’ when I am not a rogue.’’
“‘Và đừng gán cho tôi, một kẻ không gian xảo, lời nói gian xảo.’”
Atha kho, bhikkhave, so brāhmaṇo seṭṭhinā saddhiṃ dvīhi sahassehi abbhutaṃ akāsi – ‘‘mayhaṃ balībaddo sakaṭasataṃ atibaddhaṃ pavaṭṭessatī’’ti.
Then, bhikkhus, that brahmin made a wager of two thousand with the merchant, saying, ‘‘My bull will pull a hundred heavily loaded carts.’’
“Rồi, này các Tỳ-kheo, vị Bà-la-môn ấy đã đặt cược hai ngàn (đồng) với vị trưởng giả rằng: ‘Con bò đực của tôi sẽ kéo được một trăm cỗ xe bị buộc chặt.’”
Atha kho, bhikkhave, so brāhmaṇo sakaṭasataṃ atibandhitvā nandivisālaṃ balībaddaṃ yuñjitvā etadavoca – ‘‘accha, bhadra, vahassu, bhadrā’’ti.
Then, bhikkhus, that brahmin, having tied a hundred carts together, yoked the bull Nandivisāla and said, ‘‘Go, my good fellow! Pull, my good fellow!’’
“Rồi, này các Tỳ-kheo, vị Bà-la-môn ấy, sau khi buộc chặt một trăm cỗ xe và ách con bò đực Nandivisāla vào, đã nói rằng: ‘Đi đi, này bạn tốt, kéo đi, này bạn tốt!’”
Atha kho, bhikkhave, nandivisālo balībaddo sakaṭasataṃ atibaddhaṃ pavaṭṭesi.
Then, bhikkhus, the bull Nandivisāla pulled the hundred heavily loaded carts.
“Rồi, này các Tỳ-kheo, con bò đực Nandivisāla ấy đã kéo được một trăm cỗ xe bị buộc chặt.”
‘‘Tadāpi me, bhikkhave, amanāpā khuṃsanā vambhanā.
‘‘Even then, bhikkhus, abuse and disparagement were unpleasant to me.
“Này các Tỳ-kheo, ngay cả khi đó, lời mắng chửi, khinh miệt cũng không dễ chịu đối với tôi.
Kimaṅgaṃ pana etarahi manāpā bhavissati khuṃsanā vambhanā?
How much more so now will abuse and disparagement be unpleasant?
Huống hồ bây giờ, lời mắng chửi, khinh miệt làm sao có thể dễ chịu được?
Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe….
This, bhikkhus, is not for the conviction of the unconvicted…pe….
Điều này, này các Tỳ-kheo, không đem lại niềm tin cho những người chưa có niềm tin…v.v….
‘‘Evañca pana, bhikkhave, imaṃ sikkhāpadaṃ uddiseyyātha –
‘‘And thus, bhikkhus, you should recite this training rule:
“Và này các Tỳ-kheo, các ông nên đọc giới điều này như sau –
Jāti nāma dve jātiyo – hīnā ca jāti ukkaṭṭhā ca jāti.
Birth means two kinds of birth: low birth and high birth.
Chủng tộc (Jāti) có hai loại chủng tộc: chủng tộc thấp kém và chủng tộc cao quý.
Hīnā nāma jāti – caṇḍālajāti, venajāti, nesādajāti, rathakārajāti, pukkusajāti.
Low birth means Cāṇḍāla birth, Veṇa birth, Nesāda birth, Rathakāra birth, Pukkusa birth.
Chủng tộc thấp kém là: chủng tộc caṇḍāla, chủng tộc veṇa, chủng tộc nesāda, chủng tộc rathakāra, chủng tộc pukkusa.
Esā hīnā nāma jāti.
This is called low birth.
Đây là chủng tộc thấp kém.
Ukkaṭṭhā nāma jāti – khattiyajāti, brāhmaṇajāti.
High birth means Khattiya birth, Brāhmaṇa birth.
Chủng tộc cao quý là: chủng tộc khattiya, chủng tộc Bà-la-môn.
Esā ukkaṭṭhā nāma jāti.
This is called high birth.
Đây là chủng tộc cao quý.
Nāmaṃ nāma dve nāmāni – hīnañca nāmaṃ ukkaṭṭhañca nāmaṃ.
Name means two kinds of names: low name and high name.
Tên (Nāma) có hai loại tên: tên thấp kém và tên cao quý.
Hīnaṃ nāma nāmaṃ – avakaṇṇakaṃ, javakaṇṇakaṃ, dhaniṭṭhakaṃ, saviṭṭhakaṃ, kulavaḍḍhakaṃ, tesu tesu vā pana janapadesu oññātaṃ avaññātaṃ hīḷitaṃ paribhūtaṃ acittīkataṃ, etaṃ hīnaṃ nāma nāmaṃ.
Low name means Avakaṇṇaka, Javakaṇṇaka, Dhaniṭṭhaka, Saviṭṭhaka, Kulavaḍḍhaka, or any name that is despised, disrespected, reviled, scorned, and not honored in those various regions; this is called a low name.
Tên thấp kém là: Avakaṇṇaka, Javakaṇṇaka, Dhaniṭṭhaka, Saviṭṭhaka, Kulavaḍḍhaka, hoặc bất cứ tên nào bị coi thường, bị khinh miệt, bị ghét bỏ, bị miệt thị, không được tôn trọng ở các vùng miền khác nhau. Đây là tên thấp kém.
Ukkaṭṭhaṃ nāma nāmaṃ – buddhappaṭisaṃyuttaṃ, dhammappaṭisaṃyuttaṃ, saṅghappaṭisaṃyuttaṃ, tesu tesu vā pana janapadesu anoññātaṃ anavaññātaṃ ahīḷitaṃ aparibhūtaṃ cittīkataṃ, etaṃ ukkaṭṭhaṃ nāma nāmaṃ.
High name means one associated with the Buddha, associated with the Dhamma, associated with the Saṅgha, or any name that is not despised, not disrespected, not reviled, not scorned, and honored in those various regions; this is called a high name.
Tên cao quý là: liên quan đến Phật, liên quan đến Pháp, liên quan đến Tăng, hoặc bất cứ tên nào không bị coi thường, không bị khinh miệt, không bị ghét bỏ, không bị miệt thị, được tôn trọng ở các vùng miền khác nhau. Đây là tên cao quý.
Gottaṃ nāma dve gottāni – hīnañca gottaṃ ukkaṭṭhañca gottaṃ.
Clan means two kinds of clans: low clan and high clan.
Dòng dõi (Gotta) có hai loại dòng dõi: dòng dõi thấp kém và dòng dõi cao quý.
Hīnaṃ nāma gottaṃ – kosiyagottaṃ, bhāradvājagottaṃ, tesu tesu vā pana janapadesu oññātaṃ avaññātaṃ hīḷitaṃ paribhūtaṃ acittīkataṃ, etaṃ hīnaṃ nāma gottaṃ.
Low clan means Kosiyagotta, Bhāradvājagotta, or any clan that is despised, disrespected, reviled, scorned, and not honored in those various regions; this is called a low clan.
Dòng dõi thấp kém là: dòng dõi Kosiyagotta, Bhāradvājagotta, hoặc bất cứ dòng dõi nào bị coi thường, bị khinh miệt, bị ghét bỏ, bị miệt thị, không được tôn trọng ở các vùng miền khác nhau. Đây là dòng dõi thấp kém.
Ukkaṭṭhaṃ nāma gottaṃ – gotamagottaṃ, moggallānagottaṃ, kaccānagottaṃ, vāsiṭṭhagottaṃ, tesu tesu vā pana janapadesu anoññātaṃ anavaññātaṃ ahīḷitaṃ aparibhūtaṃ cittīkataṃ, etaṃ ukkaṭṭhaṃ nāma gottaṃ.
High clan means Gotamagotta, Moggalānagotta, Kaccānagotta, Vāsiṭṭhagotta, or any clan that is not despised, not disrespected, not reviled, not scorned, and honored in those various regions; this is called a high clan.
Dòng dõi cao quý là: dòng dõi Gotamagotta, Moggallānagotta, Kaccānagotta, Vāsiṭṭhagotta, hoặc bất cứ dòng dõi nào không bị coi thường, không bị khinh miệt, không bị ghét bỏ, không bị miệt thị, được tôn trọng ở các vùng miền khác nhau. Đây là dòng dõi cao quý.
Kammaṃ nāma dve kammāni – hīnañca kammaṃ ukkaṭṭhañca kammaṃ.
Occupation means two kinds of occupations: low occupation and high occupation.
Nghiệp (Kamma) có hai loại nghiệp: nghiệp thấp kém và nghiệp cao quý.
Hīnaṃ nāma kammaṃ – koṭṭhakakammaṃ, pupphachaḍḍakakammaṃ, tesu tesu vā pana janapadesu oññātaṃ avaññātaṃ hīḷitaṃ paribhūtaṃ acittīkataṃ, etaṃ hīnaṃ nāma kammaṃ.
Low occupation means a carpenter’s work, a flower-sweeper’s work, or any occupation that is despised, disrespected, reviled, scorned, and not honored in those various regions; this is called a low occupation.
Nghiệp thấp kém là: nghiệp dọn rác, nghiệp đổ hoa, hoặc bất cứ nghiệp nào bị coi thường, bị khinh miệt, bị ghét bỏ, bị miệt thị, không được tôn trọng ở các vùng miền khác nhau. Đây là nghiệp thấp kém.
Ukkaṭṭhaṃ nāma kammaṃ – kasi, vaṇijjā, gorakkhā, tesu tesu vā pana janapadesu anoññātaṃ anavaññātaṃ ahīḷitaṃ aparibhūtaṃ cittīkataṃ.
High occupation means farming, trade, cattle-herding, or any occupation that is not despised, not disrespected, not reviled, not scorned, and honored in those various regions.
Nghiệp cao quý là: nông nghiệp, thương mại, chăn nuôi gia súc, hoặc bất cứ nghiệp nào không bị coi thường, không bị khinh miệt, không bị ghét bỏ, không bị miệt thị, được tôn trọng ở các vùng miền khác nhau.
Etaṃ ukkaṭṭhaṃ nāma kammaṃ.
This is called a high occupation.
Đây là nghiệp cao quý.
Sippaṃ nāma dve sippāni – hīnañca sippaṃ ukkaṭṭhañca sippaṃ.
Craft means two kinds of crafts: low craft and high craft.
Nghề nghiệp (Sippa) có hai loại nghề nghiệp: nghề nghiệp thấp kém và nghề nghiệp cao quý.
Hīnaṃ nāma sippaṃ – naḷakārasippaṃ, kumbhakārasippaṃ, pesakārasippaṃ, cammakārasippaṃ, nahāpitasippaṃ, tesu tesu vā pana janapadesu oññātaṃ avaññātaṃ hīḷitaṃ paribhūtaṃ acittīkataṃ.
Lowly is the name of a craft: the craft of bamboo workers, the craft of potters, the craft of weavers, the craft of leather workers, the craft of barbers, or any craft that in various countries is despised, disdained, scorned, disparaged, disregarded.
Thấp kém là các nghề thủ công – nghề đan lát bằng tre/nứa, nghề làm gốm, nghề dệt, nghề thuộc da, nghề hớt tóc; hoặc bất cứ nghề nào bị khinh miệt, bị coi thường, bị coi rẻ, bị xem thường, không được tôn trọng ở các quốc gia khác nhau.
Etaṃ hīnaṃ nāma sippaṃ.
This is called a lowly craft.
Đó là nghề thủ công được gọi là thấp kém.
Ukkaṭṭhaṃ nāma sippaṃ – muddā, gaṇanā, lekhā, tesu tesu vā pana janapadesu anoññātaṃ anavaññātaṃ ahīḷitaṃ aparibhūtaṃ cittīkataṃ, etaṃ ukkaṭṭhaṃ nāma sippaṃ.
Superior is the name of a craft: computation, arithmetic, writing, or any craft that in various countries is not despised, not disdained, not scorned, not disparaged, but is esteemed; this is called a superior craft.
Cao quý là các nghề thủ công – nghề đóng ấn, nghề tính toán, nghề viết lách; hoặc bất cứ nghề nào không bị khinh miệt, không bị coi thường, không bị coi rẻ, không bị xem thường, được tôn trọng ở các quốc gia khác nhau. Đó là nghề thủ công được gọi là cao quý.
Liṅgaṃ nāma dve liṅgāni – hīnañca liṅgaṃ ukkaṭṭhañca liṅgaṃ.
Appearance means two appearances: a lowly appearance and a superior appearance.
Dấu hiệu (liṅga) có hai loại dấu hiệu – dấu hiệu thấp kém và dấu hiệu cao quý.
Hīnaṃ nāma liṅgaṃ – atidīghaṃ, atirassaṃ, atikaṇhaṃ, accodātaṃ, etaṃ hīnaṃ nāma liṅgaṃ.
Lowly is the name of an appearance: too long, too short, too dark, too fair; this is called a lowly appearance.
Thấp kém là dấu hiệu – quá dài, quá ngắn, quá đen, quá trắng. Đó là dấu hiệu được gọi là thấp kém.
Ukkaṭṭhaṃ nāma liṅgaṃ – nātidīghaṃ, nātirassaṃ, nātikaṇhaṃ, nāccodātaṃ.
Superior is the name of an appearance: not too long, not too short, not too dark, not too fair.
Cao quý là dấu hiệu – không quá dài, không quá ngắn, không quá đen, không quá trắng.
Etaṃ ukkaṭṭhaṃ nāma liṅgaṃ.
This is called a superior appearance.
Đó là dấu hiệu được gọi là cao quý.
Akkoso nāma dve akkosā – hīno ca akkoso ukkaṭṭho ca akkoso.
Insult means two insults: a lowly insult and a superior insult.
Sự mắng nhiếc (akkosa) có hai loại mắng nhiếc – mắng nhiếc thấp kém và mắng nhiếc cao quý.
Hīno nāma akkoso – oṭṭhosi, meṇḍosi, goṇosi, gadrabhosi, tiracchānagatosi, nerayikosi; natthi tuyhaṃ sugati, duggati yeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhāti, yakārena vā bhakārena vā, kāṭakoṭacikāya vā, eso hīno nāma akkoso.
Lowly is the name of an insult: "You are a camel, you are a goat, you are an ox, you are a donkey, you are an animal, you belong to a lower realm, you are a being of hell; there is no good destiny for you, only a bad destiny is to be expected for you," or by using the letter 'ya' or the letter 'bha', or by referring to genitalia; this is called a lowly insult.
Mắng nhiếc thấp kém là – “Ngươi là lạc đà, ngươi là dê, ngươi là bò, ngươi là lừa, ngươi là loài súc sinh, ngươi là kẻ ở địa ngục; ngươi không có thiện thú, chỉ có ác thú đang chờ đợi ngươi!” hoặc bằng chữ ‘ya’ hoặc chữ ‘bha’, hoặc bằng cách gọi tên bộ phận sinh dục nam hoặc nữ. Đó là sự mắng nhiếc được gọi là thấp kém.
Ukkaṭṭho nāma akkoso – paṇḍitosi, byattosi, medhāvīsi, bahussutosi, dhammakathikosi, natthi tuyhaṃ duggati, sugatiyeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhāti, eso ukkaṭṭho nāma akkoso.
Superior is the name of an insult: "You are wise, you are clever, you are intelligent, you are learned, you are a Dhamma speaker; there is no bad destiny for you, only a good destiny is to be expected for you"; this is called a superior insult.
Mắng nhiếc cao quý là – “Ngươi là người trí tuệ, ngươi là người thông thái, ngươi là người có trí nhớ sắc bén, ngươi là người học rộng, ngươi là người thuyết pháp; ngươi không có ác thú, chỉ có thiện thú đang chờ đợi ngươi!” Đó là sự mắng nhiếc được gọi là cao quý.
16. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti, caṇḍālaṃ venaṃ nesādaṃ rathakāraṃ pukkusaṃ – ‘‘caṇḍālosi, venosi, nesādosi, rathakārosi, pukkusosī’’ti bhaṇati* , āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
16. An ordained monastic, wishing to criticize, disparage, or shame another ordained monastic, calls a lowly person by a lowly term, such as a caṇḍāla, vena, nesāda, rathakāra, or pukkusa – saying, "You are a caṇḍāla, you are a vena, you are a nesāda, you are a rathakāra, you are a pukkusa" – incurs an offence (āpatti) by speech, a pācittiya offence by speech.
16. Một tỳ-khưu đã thọ giới muốn phỉ báng, khinh miệt, làm cho một tỳ-khưu đã thọ giới khác bối rối, bèn dùng lời thấp kém mà nói với người thấp kém, như nói với một người Caṇḍāla, Veṇa, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa – “Ngươi là Caṇḍāla, ngươi là Veṇa, ngươi là Nesāda, ngươi là Rathakāra, ngươi là Pukkusa!” thì phạm tội pācittiya về lời nói.
17. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti, avakaṇṇakaṃ javakaṇṇakaṃ dhaniṭṭhakaṃ saviṭṭhakaṃ kulavaḍḍhakaṃ – ‘‘avakaṇṇakosi, javakaṇṇakosi, dhaniṭṭhakosi, saviṭṭhakosi, kulavaḍḍhakosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
17. An ordained monastic, wishing to criticize, disparage, or shame another ordained monastic, calls a lowly person by a lowly term, such as Avakaṇṇaka, Javakaṇṇaka, Dhaniṭṭhaka, Saviṭṭhaka, Kulavaḍḍhaka – saying, "You are Avakaṇṇaka, you are Javakaṇṇaka, you are Dhaniṭṭhaka, you are Saviṭṭhaka, you are Kulavaḍḍhaka" – incurs an offence (āpatti) by speech, a pācittiya offence by speech.
17. Một tỳ-khưu đã thọ giới muốn phỉ báng, khinh miệt, làm cho một tỳ-khưu đã thọ giới khác bối rối, bèn dùng lời thấp kém mà nói với người thấp kém, như nói với một Avakaṇṇaka, Javakaṇṇaka, Dhaniṭṭhaka, Saviṭṭhaka, Kulavaḍḍhaka – “Ngươi là Avakaṇṇaka, ngươi là Javakaṇṇaka, ngươi là Dhaniṭṭhaka, ngươi là Saviṭṭhaka, ngươi là Kulavaḍḍhaka!” thì phạm tội pācittiya về lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena ukkaṭṭhaṃ vadeti, buddharakkhitaṃ dhammarakkhitaṃ saṅgharakkhitaṃ – ‘‘avakaṇṇakosi, javakaṇṇakosi, dhaniṭṭhakosi, saviṭṭhakosi, kulavaḍḍhakosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
An ordained monastic, wishing to criticize, disparage, or shame another ordained monastic, calls a superior person by a lowly term, such as Buddharakkhita, Dhammarakkhita, Saṅgharakkhita – saying, "You are Avakaṇṇaka, you are Javakaṇṇaka, you are Dhaniṭṭhaka, you are Saviṭṭhaka, you are Kulavaḍḍhaka" – incurs an offence (āpatti) by speech, a pācittiya offence by speech.
Một tỳ-khưu đã thọ giới muốn phỉ báng, khinh miệt, làm cho một tỳ-khưu đã thọ giới khác bối rối, bèn dùng lời thấp kém mà nói với người cao quý, như nói với một Buddharakkhita, Dhammarakkhita, Saṅgharakkhita – “Ngươi là Avakaṇṇaka, ngươi là Javakaṇṇaka, ngươi là Dhaniṭṭhaka, ngươi là Saviṭṭhaka, ngươi là Kulavaḍḍhaka!” thì phạm tội pācittiya về lời nói.
20. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti, naḷakāraṃ kumbhakāraṃ pesakāraṃ cammakāraṃ nahāpitaṃ – ‘‘naḷakārosi, kumbhakārosi, pesakārosi, cammakārosi, nahāpitosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
20. If a fully ordained bhikkhu, desiring to disparage, revile, or put to shame another fully ordained bhikkhu, speaks to one of inferior status by calling them by an inferior profession—a reed-worker, a potter, a weaver, a leather-worker, a barber—saying, “You are a reed-worker, you are a potter, you are a weaver, you are a leather-worker, you are a barber,” he incurs an offense of speech, a pācittiya by speech.
20. Một Tỳ-khưu đã thọ giới, muốn phỉ báng, chê bai, làm cho xấu hổ một Tỳ-khưu đã thọ giới khác, dùng lời lẽ thấp kém để gọi người thấp kém, gọi thợ làm ống tre, thợ gốm, thợ dệt, thợ da, thợ cắt tóc là – “Ngươi là thợ làm ống tre, ngươi là thợ gốm, ngươi là thợ dệt, ngươi là thợ da, ngươi là thợ cắt tóc”, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena ukkaṭṭhaṃ vadeti, muddikaṃ gaṇakaṃ lekhakaṃ – ‘‘naḷakārosi, kumbhakārosi, pesakārosi, cammakārosi, nahāpitosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
If a fully ordained bhikkhu, desiring to disparage, revile, or put to shame another fully ordained bhikkhu, speaks to one of superior status by calling them by an inferior profession—a counter, a reckoner, a scribe—saying, “You are a reed-worker, you are a potter, you are a weaver, you are a leather-worker, you are a barber,” he incurs an offense of speech, a pācittiya by speech.
Một Tỳ-khưu đã thọ giới, muốn phỉ báng, chê bai, làm cho xấu hổ một Tỳ-khưu đã thọ giới khác, dùng lời lẽ thấp kém để gọi người cao quý, gọi người đếm bằng ngón tay, người tính toán, người viết là – “Ngươi là thợ làm ống tre, ngươi là thợ gốm, ngươi là thợ dệt, ngươi là thợ da, ngươi là thợ cắt tóc”, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo ukkaṭṭhena hīnaṃ vadeti, naḷakāraṃ kumbhakāraṃ pesakāraṃ cammakāraṃ nahāpitaṃ – ‘‘muddikosi, gaṇakosi, lekhakosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
If a fully ordained bhikkhu, desiring to disparage, revile, or put to shame another fully ordained bhikkhu, speaks to one of inferior status by calling them by a superior profession—a reed-worker, a potter, a weaver, a leather-worker, a barber—saying, “You are a counter, you are a reckoner, you are a scribe,” he incurs an offense of speech, a pācittiya by speech.
Một Tỳ-khưu đã thọ giới, muốn phỉ báng, chê bai, làm cho xấu hổ một Tỳ-khưu đã thọ giới khác, dùng lời lẽ cao quý để gọi người thấp kém, gọi thợ làm ống tre, thợ gốm, thợ dệt, thợ da, thợ cắt tóc là – “Ngươi là người đếm bằng ngón tay, ngươi là người tính toán, ngươi là người viết”, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
21. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti, kuṭṭhikaṃ gaṇḍikaṃ kilāsikaṃ sosikaṃ apamārikaṃ – ‘‘kuṭṭhikosi, gaṇḍikosi, kilāsikosi, sosikosi, apamārikosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
21. If a fully ordained bhikkhu, desiring to disparage, revile, or put to shame another fully ordained bhikkhu, speaks to one of inferior status by calling them by an inferior affliction—one with leprosy, with boils, with ringworm, with consumption, with epilepsy—saying, “You are leprous, you are boil-ridden, you are ringworm-ridden, you are consumptive, you are epileptic,” he incurs an offense of speech, a pācittiya by speech.
21. Một Tỳ-khưu đã thọ giới, muốn phỉ báng, chê bai, làm cho xấu hổ một Tỳ-khưu đã thọ giới khác, dùng lời lẽ thấp kém để gọi người thấp kém, gọi người bị bệnh phong, người bị nhọt, người bị bạch biến, người bị lao, người bị động kinh là – “Ngươi là người bị bệnh phong, ngươi là người bị nhọt, ngươi là người bị bạch biến, ngươi là người bị lao, ngươi là người bị động kinh”, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
22. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti, atidīghaṃ atirassaṃ atikaṇhaṃ accodātaṃ – ‘‘atidīghosi, atirassosi, atikaṇhosi, accodātosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
22. If a fully ordained bhikkhu, desiring to disparage, revile, or put to shame another fully ordained bhikkhu, speaks to one of inferior status by calling them by an inferior physical characteristic—one who is too tall, too short, too dark, too fair—saying, “You are too tall, you are too short, you are too dark, you are too fair,” he incurs an offense of speech, a pācittiya by speech.
22. Một Tỳ-khưu đã thọ giới, muốn phỉ báng, chê bai, làm cho xấu hổ một Tỳ-khưu đã thọ giới khác, dùng lời lẽ thấp kém để gọi người thấp kém, gọi người quá cao, quá lùn, quá đen, quá trắng là – “Ngươi quá cao, ngươi quá lùn, ngươi quá đen, ngươi quá trắng”, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
24. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti, pārājikaṃ ajjhāpannaṃ saṅghādisesaṃ ajjhāpannaṃ thullaccayaṃ ajjhāpannaṃ pācittiyaṃ ajjhāpannaṃ pāṭidesanīyaṃ ajjhāpannaṃ dukkaṭaṃ ajjhāpannaṃ dubbhāsitaṃ ajjhāpannaṃ – ‘‘pārājikaṃ ajjhāpannosi, saṅghādisesaṃ ajjhāpannosi, thullaccayaṃ ajjhāpannosi, pācittiyaṃ ajjhāpannosi, pāṭidesanīyaṃ ajjhāpannosi, dukkaṭaṃ ajjhāpannosi, dubbhāsitaṃ ajjhāpannosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
24. If a fully ordained bhikkhu, desiring to disparage, revile, or put to shame another fully ordained bhikkhu, speaks to one of inferior status by calling them by an inferior transgression—one who has committed a Pārājika, has committed a Saṅghādisesa, has committed a Thullaccaya, has committed a Pācittiya, has committed a Pāṭidesanīya, has committed a Dukkaṭa, has committed a Dubbhāsita—saying, “You have committed a Pārājika, you have committed a Saṅghādisesa, you have committed a Thullaccaya, you have committed a Pācittiya, you have committed a Pāṭidesanīya, you have committed a Dukkaṭa, you have committed a Dubbhāsita,” he incurs an offense of speech, a pācittiya by speech.
24. Một Tỳ-khưu đã thọ giới, muốn phỉ báng, chê bai, làm cho xấu hổ một Tỳ-khưu đã thọ giới khác, dùng lời lẽ thấp kém để gọi người thấp kém, gọi người đã phạm tội Pārājika, đã phạm tội Saṅghādisesa, đã phạm tội Thullaccaya, đã phạm tội Pācittiya, đã phạm tội Pāṭidesanīya, đã phạm tội Dukkaṭa, đã phạm tội Dubbhāsita là – “Ngươi đã phạm tội Pārājika, ngươi đã phạm tội Saṅghādisesa, ngươi đã phạm tội Thullaccaya, ngươi đã phạm tội Pācittiya, ngươi đã phạm tội Pāṭidesanīya, ngươi đã phạm tội Dukkaṭa, ngươi đã phạm tội Dubbhāsita”, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
25. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti, oṭṭhaṃ meṇḍaṃ goṇaṃ gadrabhaṃ tiracchānagataṃ nerayikaṃ – ‘‘oṭṭhosi, meṇḍosi, goṇosi, gadrabhosi, tiracchānagatosi, nerayikosi, natthi tuyhaṃ sugati, duggati yeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
25. A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame another bhikkhu, speaks in a derogatory manner to one who is inferior, calling him a camel, a ram, a bull, a donkey, an animal, or a hell-being: "You are a camel, you are a ram, you are a bull, you are a donkey, you are an animal, you are a hell-being; there is no good destiny for you, only a bad destiny is to be expected for you." He incurs an offense of speech, a pācittiya offense of speech.
25. Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một tỳ-kheo đã thọ giới khác, nói điều thấp kém cho người thấp kém, gọi là lạc đà, cừu, bò, lừa, súc sanh, chúng sanh địa ngục – nói rằng: ‘‘Ngươi là lạc đà, ngươi là cừu, ngươi là bò, ngươi là lừa, ngươi là súc sanh, ngươi là chúng sanh địa ngục; không có thiện thú cho ngươi, chỉ có ác thú là điều ngươi đáng mong đợi’’, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena ukkaṭṭhaṃ vadeti, paṇḍitaṃ byattaṃ medhāvi bahussutaṃ dhammakathikaṃ – ‘‘oṭṭhosi, meṇḍosi, goṇosi, gadrabhosi, tiracchānagatosi, nerayikosi; natthi tuyhaṃ sugati, duggati yeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame another bhikkhu, speaks in a derogatory manner to one who is superior—a wise, discerning, intelligent, learned reciter of Dhamma—calling him a camel, a ram, a bull, a donkey, an animal, or a hell-being: "You are a camel, you are a ram, you are a bull, you are a donkey, you are an animal, you are a hell-being; there is no good destiny for you, only a bad destiny is to be expected for you." He incurs an offense of speech, a pācittiya offense of speech.
Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một tỳ-kheo đã thọ giới khác, nói điều thấp kém cho người cao quý, tức là một bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư – nói rằng: ‘‘Ngươi là lạc đà, ngươi là cừu, ngươi là bò, ngươi là lừa, ngươi là súc sanh, ngươi là chúng sanh địa ngục; không có thiện thú cho ngươi, chỉ có ác thú là điều ngươi đáng mong đợi’’, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo ukkaṭṭhena hīnaṃ vadeti, oṭṭhaṃ meṇḍaṃ goṇaṃ gadrabhaṃ tiracchānagataṃ nerayikaṃ – ‘‘paṇḍitosi, byattosi, medhāvīsi, bahussutosi, dhammakathikosi, natthi tuyhaṃ duggati, sugati yeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame another bhikkhu, speaks in an elevated manner to one who is inferior—a camel, a ram, a bull, a donkey, an animal, or a hell-being—saying: "You are wise, you are discerning, you are intelligent, you are learned, you are a reciter of Dhamma; there is no bad destiny for you, only a good destiny is to be expected for you." He incurs an offense of speech, a pācittiya offense of speech.
Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một tỳ-kheo đã thọ giới khác, nói điều cao quý cho người thấp kém, gọi là lạc đà, cừu, bò, lừa, súc sanh, chúng sanh địa ngục – nói rằng: ‘‘Ngươi là bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư; không có ác thú cho ngươi, chỉ có thiện thú là điều ngươi đáng mong đợi’’, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo ukkaṭṭhena ukkaṭṭhaṃ vadeti, paṇḍitaṃ byattaṃ medhāviṃ bahussutaṃ dhammakathikaṃ – ‘‘paṇḍitosi, byattosi, medhāvīsi, bahussutosi, dhammakathikosi, natthi tuyhaṃ duggati, sugati yeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya pācittiyassa.
A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame another bhikkhu, speaks in an elevated manner to one who is superior—a wise, discerning, intelligent, learned reciter of Dhamma—saying: "You are wise, you are discerning, you are intelligent, you are learned, you are a reciter of Dhamma; there is no bad destiny for you, only a good destiny is to be expected for you." He incurs an offense of speech, a pācittiya offense of speech.
Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một tỳ-kheo đã thọ giới khác, nói điều cao quý cho người cao quý, tức là một bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư – nói rằng: ‘‘Ngươi là bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư; không có ác thú cho ngươi, chỉ có thiện thú là điều ngươi đáng mong đợi’’, thì phạm tội pācittiya bằng lời nói.
27. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo evaṃ vadeti, ‘‘santi idhekacce avakaṇṇakā javakaṇṇakā dhaniṭṭhakā saviṭṭhakā kulavaḍḍhakā’’ti bhaṇati…pe….
27. A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame another bhikkhu, speaks thus: "In this world, there are some with drooping ears, with flapping ears, with healthy bodies, with full bodies, with growing families"—and so on—.
27. Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một tỳ-kheo đã thọ giới khác, nói như vầy: ‘‘Ở đây có một số người tai cụt, tai dài, có gân, có xương, người làm tăng trưởng gia tộc’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce buddharakkhitā dhammarakkhitā saṅgharakkhitā’’ti bhaṇati …pe….
"In this world, there are some protected by the Buddha, protected by the Dhamma, protected by the Saṅgha"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người được Phật bảo hộ, được Pháp bảo hộ, được Tăng bảo hộ’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce kosiyā bhāradvājā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some Kosiyas, Bhāradvājas"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người thuộc dòng Kosiya, Bhāradvāja’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce gotamā moggallānā kaccānā vāsiṭṭhā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some Gotamas, Moggallānas, Kaccānas, Vāsiṭṭhas"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người thuộc dòng Gotama, Moggallāna, Kaccāna, Vāsiṭṭha’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce koṭṭhakā pupphachaḍḍakā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some granary-keepers, flower-sweepers"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người là thợ làm kho, người vứt hoa’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce kassakā vāṇijā gorakkhā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some farmers, merchants, cowherds"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người là nông dân, thương nhân, người chăn bò’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce naḷakārā kumbhakārā pesakārā cammakārā nahāpitā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some basket-makers, potters, weavers, leatherworkers, barbers"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người là thợ đan tre, thợ gốm, thợ dệt, thợ thuộc da, thợ hớt tóc’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce muddikā gaṇakā lekhakā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some seal-makers, accountants, scribes"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người là thợ đóng dấu, kế toán, thư lại’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce kuṭṭhikā gaṇḍikā kilāsikā sosikā apamārikā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some with leprosy, with boils, with scabies, with consumption, with epilepsy"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người bị bệnh phong, bệnh bướu, bệnh ghẻ, bệnh lao, bệnh động kinh’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce madhumehikā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some with diabetes"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người bị bệnh tiểu đường’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce atidīghā atirassā atikaṇhā accodātā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some who are too tall, too short, too dark, too fair"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người quá cao, quá lùn, quá đen, quá trắng’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce nātidīghā nātirassā nātikaṇhā nāccodātā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some who are neither too tall nor too short, neither too dark nor too fair"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người không quá cao, không quá lùn, không quá đen, không quá trắng’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce rāgapariyuṭṭhitā dosapariyuṭṭhitā mohapariyuṭṭhitā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some assailed by lust, assailed by hatred, assailed by delusion"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người bị tham chi phối, bị sân chi phối, bị si chi phối’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce vītarāgā vītadosā vītamohā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some who are free from lust, free from hatred, free from delusion"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người đã ly tham, đã ly sân, đã ly si’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce pārājikaṃ ajjhāpannā…pe… dubbhāsitaṃ ajjhāpannā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some who have incurred a pārājika offense"—and so on—"who have incurred a verbal transgression"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người đã phạm tội pārājika…v.v… đã phạm tội nói lời thô ác’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce sotāpannā’’ti bhaṇati…pe….
"In this world, there are some who are stream-enterers"—and so on—.
‘‘Ở đây có một số người là bậc Nhập Lưu (sotāpanna)’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce oṭṭhā meṇḍā goṇā gadrabhā tiracchānagatā nerayikā, natthi tesaṃ sugati, duggatiyeva tesaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dukkaṭassa.
"In this world, there are some who are camels, rams, bulls, donkeys, animals, hell-beings; there is no good destiny for them, only a bad destiny is to be expected for them." He incurs an offense of speech, a dukkaṭa offense of speech.
‘‘Ở đây có một số người là lạc đà, cừu, bò, lừa, súc sanh, chúng sanh địa ngục; không có thiện thú cho họ, chỉ có ác thú là điều họ đáng mong đợi’’, thì phạm tội dukkaṭa bằng lời nói.
30. Upasampanno upasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo evaṃ vadeti, ‘‘na mayaṃ caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
30. A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame another bhikkhu, speaks thus: "We are not Cāṇḍālas, Veṇas, Nesādas, Rathakāras, Pukkusas"—and so on—.
30. Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một tỳ-kheo đã thọ giới khác, nói như vầy: ‘‘Chúng ta không phải là tiện dân (caṇḍāla), người săn bắn (vena), người đánh cá (nesāda), thợ làm xe (rathakāra), người nhặt rác (pukkusa)’’…v.v….
‘‘Na mayaṃ paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā, natthamhākaṃ duggati, sugatiyeva amhākaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati.
"We are not wise, discerning, intelligent, learned, reciters of Dhamma; there is no bad destiny for us, only a good destiny is to be expected for us."
‘‘Chúng ta không phải là bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư; không có ác thú cho chúng ta, chỉ có thiện thú là điều chúng ta đáng mong đợi’’, thì phạm tội dukkaṭa bằng lời nói.
Āpatti vācāya, vācāya dukkaṭassa.
He incurs an offense of speech, a dukkaṭa offense of speech.
Phạm tội dukkaṭa bằng lời nói.
31. Upasampanno anupasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo hīnena hīnaṃ vadeti,…pe… hīnena ukkaṭṭhaṃ vadeti…pe… ukkaṭṭhena hīnaṃ vadeti…pe… ukkaṭṭhena ukkaṭṭhaṃ vadeti, paṇḍitaṃ byattaṃ medhāviṃ bahussutaṃ dhammakathikaṃ – ‘‘paṇḍitosi, byattosi, medhāvīsi, bahussutosi, dhammakathikosi, natthi tuyhaṃ duggati, sugatiyeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dukkaṭassa.
31. A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame one who is not a bhikkhu, speaks in a derogatory manner to one who is inferior—and so on—speaks in a derogatory manner to one who is superior—and so on—speaks in an elevated manner to one who is inferior—and so on—speaks in an elevated manner to one who is superior—a wise, discerning, intelligent, learned reciter of Dhamma—saying: "You are wise, you are discerning, you are intelligent, you are learned, you are a reciter of Dhamma; there is no bad destiny for you, only a good destiny is to be expected for you." He incurs an offense of speech, a dukkaṭa offense of speech.
31. Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một người chưa thọ giới, nói điều thấp kém cho người thấp kém…v.v… nói điều thấp kém cho người cao quý…v.v… nói điều cao quý cho người thấp kém…v.v… nói điều cao quý cho người cao quý, tức là một bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư – nói rằng: ‘‘Ngươi là bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư; không có ác thú cho ngươi, chỉ có thiện thú là điều ngươi đáng mong đợi’’, thì phạm tội dukkaṭa bằng lời nói.
Upasampanno anupasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo evaṃ vadeti, ‘‘santi idhekacce caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame one who is not a bhikkhu, speaks thus: "In this world, there are some Cāṇḍālas, Veṇas, Nesādas, Rathakāras, Pukkusas"—and so on—.
Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một người chưa thọ giới, nói như vầy: ‘‘Ở đây có một số người là tiện dân (caṇḍāla), người săn bắn (vena), người đánh cá (nesāda), thợ làm xe (rathakāra), người nhặt rác (pukkusa)’’…v.v….
‘‘Santi idhekacce paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā, natthi tesaṃ duggati, sugatiyeva tesaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dukkaṭassa.
"In this world, there are some who are wise, discerning, intelligent, learned, reciters of Dhamma; there is no bad destiny for them, only a good destiny is to be expected for them." He incurs an offense of speech, a dukkaṭa offense of speech.
‘‘Ở đây có một số người là bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư; không có ác thú cho họ, chỉ có thiện thú là điều họ đáng mong đợi’’, thì phạm tội dukkaṭa bằng lời nói.
Upasampanno anupasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo evaṃ vadeti, ‘‘ye nūna caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame one who is not a bhikkhu, speaks thus: "Surely, those who are Cāṇḍālas, Veṇas, Nesādas, Rathakāras, Pukkusas"—and so on—.
Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một người chưa thọ giới, nói như vầy: ‘‘Chắc hẳn những người này là tiện dân (caṇḍāla), người săn bắn (vena), người đánh cá (nesāda), thợ làm xe (rathakāra), người nhặt rác (pukkusa)’’…v.v….
‘‘Ye nūna paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dukkaṭassa.
"Surely, those who are wise, discerning, intelligent, learned, reciters of Dhamma..." He incurs an offense of speech, a dukkaṭa offense of speech.
‘‘Chắc hẳn những người này là bậc trí tuệ, thông minh, có trí nhớ, đa văn, một pháp sư’’, thì phạm tội dukkaṭa bằng lời nói.
Upasampanno anupasampannaṃ khuṃsetukāmo vambhetukāmo maṅkukattukāmo evaṃ vadeti, ‘‘na mayaṃ caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
A bhikkhu, intending to revile, disparage, or put to shame one who is not a bhikkhu, speaks thus: "We are not Cāṇḍālas, Veṇas, Nesādas, Rathakāras, Pukkusas"—and so on—.
Một tỳ-kheo đã thọ giới muốn phỉ báng, muốn sỉ nhục, muốn làm cho hổ thẹn một người chưa thọ giới, nói như vầy: ‘‘Chúng ta không phải là tiện dân (caṇḍāla), người săn bắn (vena), người đánh cá (nesāda), thợ làm xe (rathakāra), người nhặt rác (pukkusa)’’…v.v….
‘‘Na mayaṃ paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā, natthamhākaṃ duggati, sugatiyeva amhākaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati.
"We are not wise, competent, intelligent, learned, or expounders of the Dhamma; there is no bad destiny for us; a good destiny alone is to be expected for us," he says.
‘‘Chúng tôi không phải là những người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là những người thuyết pháp; chúng tôi không có ác đạo, chỉ có thiện đạo là điều chúng tôi mong đợi,’’ người ấy nói.
Āpatti vācāya, vācāya dukkaṭassa.
An offense of speech, a dukkaṭa offense of speech.
Phạm một tội do lời nói, một dukkaṭa do lời nói.
32. Upasampanno upasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā hīnena hīnaṃ vadeti, caṇḍālaṃ venaṃ nesādaṃ rathakāraṃ pukkusaṃ – ‘‘caṇḍālosi, venosi, nesādosi, rathakārosi, pukkusosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
32. If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame another ordained bhikkhu, but due to wishing to mock, says of a low person as low, calling a caṇḍāla, a vena, a nesāda, a rathakāra, a pukkusa: "You are a caṇḍāla, you are a vena, you are a nesāda, you are a rathakāra, you are a pukkusa," for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
32. Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một tỳ-kheo đã thọ giới khác, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói một người thấp kém là thấp kém, nói một người Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa – ‘‘Ngươi là Caṇḍāla, ngươi là Vena, ngươi là Nesāda, ngươi là Rathakāra, ngươi là Pukkusa,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā hīnena ukkaṭṭhaṃ vadeti, khattiyaṃ brāhmaṇaṃ – ‘‘caṇḍālosi, venosi, nesādosi, rathakārosi, pukkusosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame another ordained bhikkhu, but due to wishing to mock, says of a high person as low, calling a khattiya, a brāhmaṇa: "You are a caṇḍāla, you are a vena, you are a nesāda, you are a rathakāra, you are a pukkusa," for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một tỳ-kheo đã thọ giới khác, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói một người thấp kém là cao quý, nói một người Khattiya, Brāhmaṇa – ‘‘Ngươi là Caṇḍāla, ngươi là Vena, ngươi là Nesāda, ngươi là Rathakāra, ngươi là Pukkusa,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā ukkaṭṭhena hīnaṃ vadeti, caṇḍālaṃ venaṃ nesādaṃ rathakāraṃ pukkusaṃ – ‘‘khattiyosi, brāhmaṇosī’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame another ordained bhikkhu, but due to wishing to mock, says of a low person as high, calling a caṇḍāla, a vena, a nesāda, a rathakāra, a pukkusa: "You are a khattiya, you are a brāhmaṇa," for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một tỳ-kheo đã thọ giới khác, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói một người cao quý là thấp kém, nói một người Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa – ‘‘Ngươi là Khattiya, ngươi là Brāhmaṇa,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā hīnena hīnaṃ vadeti…pe… hīnena ukkaṭṭhaṃ vadeti…pe… ukkaṭṭhena hīnaṃ vadeti…pe… ukkaṭṭhena ukkaṭṭhaṃ vadeti, paṇḍitaṃ byattaṃ medhāviṃ bahussutaṃ dhammakathikaṃ – ‘‘paṇḍitosi, byattosi, medhāvīsi, bahussutosi, dhammakathikosi, natthi tuyhaṃ duggati, sugati yeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame another ordained bhikkhu, but due to wishing to mock, says of a low person as low…pe… says of a high person as low…pe… says of a low person as high…pe… says of a high person as high, calling a wise, competent, intelligent, learned, expounder of the Dhamma: "You are wise, you are competent, you are intelligent, you are learned, you are an expounder of the Dhamma; there is no bad destiny for you; a good destiny alone is to be expected for you," for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một tỳ-kheo đã thọ giới khác, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói một người thấp kém là thấp kém…pe… nói một người thấp kém là cao quý…pe… nói một người cao quý là thấp kém…pe… nói một người cao quý là cao quý, nói một người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là người thuyết pháp – ‘‘Ngươi là người thông thái, ngươi là người khéo léo, ngươi là người thông minh, ngươi là người đa văn, ngươi là người thuyết pháp, ngươi không có ác đạo; chỉ có thiện đạo là điều ngươi mong đợi,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
33. Upasampanno upasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā evaṃ vadeti, ‘‘santi idhekacce caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
33. If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame another ordained bhikkhu, but due to wishing to mock, says thus: "There are some caṇḍālas, venas, nesādas, rathakāras, pukkusas here," he says…pe….
33. Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một tỳ-kheo đã thọ giới khác, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói như vầy, ‘‘Ở đây có một số Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa,’’ thì nói…pe….
‘‘Santi idhekacce paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā, natthi tesaṃ duggati, sugati yeva tesaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
"There are some wise, competent, intelligent, learned, expounders of the Dhamma here; there is no bad destiny for them; a good destiny alone is to be expected for them," he says, for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
‘‘Ở đây có một số người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là những người thuyết pháp, họ không có ác đạo, chỉ có thiện đạo là điều họ mong đợi,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā evaṃ vadeti, ‘‘ye nūna caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame another ordained bhikkhu, but due to wishing to mock, says thus: "Surely, whoever are caṇḍālas, venas, nesādas, rathakāras, pukkusas," he says…pe….
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một tỳ-kheo đã thọ giới khác, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói như vầy, ‘‘Những ai là Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa,’’ thì nói…pe….
‘‘Ye nūna paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
"Surely, whoever are wise, competent, intelligent, learned, expounders of the Dhamma," he says, for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
‘‘Những ai là người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là những người thuyết pháp,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno upasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā evaṃ vadeti, ‘‘na mayaṃ caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame another ordained bhikkhu, but due to wishing to mock, says thus: "We are not caṇḍālas, venas, nesādas, rathakāras, pukkusas," he says…pe….
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một tỳ-kheo đã thọ giới khác, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói như vầy, ‘‘Chúng tôi không phải là Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa,’’ thì nói…pe….
‘‘Na mayaṃ paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā, natthamhākaṃ duggati, sugatiyeva amhākaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati.
"We are not wise, competent, intelligent, learned, or expounders of the Dhamma; there is no bad destiny for us; a good destiny alone is to be expected for us," he says.
‘‘Chúng tôi không phải là những người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là những người thuyết pháp; chúng tôi không có ác đạo, chỉ có thiện đạo là điều chúng tôi mong đợi,’’ người ấy nói.
Āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
An offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
Phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
34. Upasampanno anupasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā hīnena hīnaṃ vadeti…pe… hīnena ukkaṭṭhaṃ vadeti…pe… ukkaṭṭhena hīnaṃ vadeti…pe… ukkaṭṭhena ukkaṭṭhaṃ vadeti, paṇḍitaṃ byattaṃ medhāviṃ bahussutaṃ dhammakathikaṃ – ‘‘paṇḍitosi, byattosi, medhāvīsi, bahussutosi dhammakathikosi, natthi tuyhaṃ duggati; sugati yeva tuyhaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
34. If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame an unordained person, but due to wishing to mock, says of a low person as low…pe… says of a high person as low…pe… says of a low person as high…pe… says of a high person as high, calling a wise, competent, intelligent, learned, expounder of the Dhamma: "You are wise, you are competent, you are intelligent, you are learned, you are an expounder of the Dhamma; there is no bad destiny for you; a good destiny alone is to be expected for you," for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
34. Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một người chưa thọ giới, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói một người thấp kém là thấp kém…pe… nói một người thấp kém là cao quý…pe… nói một người cao quý là thấp kém…pe… nói một người cao quý là cao quý, nói một người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là người thuyết pháp – ‘‘Ngươi là người thông thái, ngươi là người khéo léo, ngươi là người thông minh, ngươi là người đa văn, ngươi là người thuyết pháp, ngươi không có ác đạo; chỉ có thiện đạo là điều ngươi mong đợi,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno anupasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā evaṃ vadeti, ‘‘santi idhekacce caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame an unordained person, but due to wishing to mock, says thus: "There are some caṇḍālas, venas, nesādas, rathakāras, pukkusas here," he says…pe….
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một người chưa thọ giới, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói như vầy, ‘‘Ở đây có một số Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa,’’ thì nói…pe….
‘‘Santi idhekacce paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā, natthi tesaṃ duggati, sugati yeva tesaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
"There are some wise, competent, intelligent, learned, expounders of the Dhamma here; there is no bad destiny for them; a good destiny alone is to be expected for them," he says, for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
‘‘Ở đây có một số người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là những người thuyết pháp, họ không có ác đạo, chỉ có thiện đạo là điều họ mong đợi,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno anupasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā evaṃ vadeti, ‘‘ye nūna caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame an unordained person, but due to wishing to mock, says thus: "Surely, whoever are caṇḍālas, venas, nesādas, rathakāras, pukkusas," he says…pe….
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một người chưa thọ giới, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói như vầy, ‘‘Những ai là Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa,’’ thì nói…pe….
‘‘Ye nūna paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
"Surely, whoever are wise, competent, intelligent, learned, expounders of the Dhamma," he says, for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
‘‘Những ai là người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là những người thuyết pháp,’’ thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.
Upasampanno anupasampannaṃ na khuṃsetukāmo na vambhetukāmo na maṅkukattukāmo, davakamyatā evaṃ vadeti, ‘‘na mayaṃ caṇḍālā venā nesādā rathakārā pukkusā’’ti bhaṇati…pe….
If an ordained bhikkhu, not wishing to revile, not wishing to disparage, not wishing to put to shame an unordained person, but due to wishing to mock, says thus: "We are not caṇḍālas, venas, nesādas, rathakāras, pukkusas," he says…pe….
Một tỳ-kheo đã thọ giới, đối với một người chưa thọ giới, không có ý định mắng nhiếc, không có ý định phỉ báng, không có ý định làm cho xấu hổ, nhưng do muốn đùa giỡn, nói như vầy, ‘‘Chúng tôi không phải là Caṇḍāla, Vena, Nesāda, Rathakāra, Pukkusa,’’ thì nói…pe….
‘‘Na mayaṃ paṇḍitā byattā medhāvī bahussutā dhammakathikā, natthamhākaṃ duggati, sugati yeva amhākaṃ pāṭikaṅkhā’’ti bhaṇati, āpatti vācāya, vācāya dubbhāsitassa.
"We are not wise, competent, intelligent, learned, or expounders of the Dhamma; there is no bad destiny for us; a good destiny alone is to be expected for us," he says, for each utterance, there is an offense of speech, a dubbhāsita offense of speech.
‘‘Chúng tôi không phải là những người thông thái, khéo léo, thông minh, đa văn, là những người thuyết pháp; chúng tôi không có ác đạo, chỉ có thiện đạo là điều chúng tôi mong đợi,’’ người ấy nói, thì phạm một tội do lời nói, một dubbhāsita do lời nói.