242. Tena samayena buddho bhagavā rājagahe viharati gijjhakūṭe pabbate.
242. At that time, the Buddha, the Blessed One, was dwelling in Rājagaha on Mount Gijjhakūṭa.
242. Vào thời ấy, Đức Phật, Thế Tôn, đang trú tại Rājagaha, trên núi Gijjhakūṭa.
Tena kho pana samayena rājā māgadho seniyo bimbisāro asītiyā gāmasahassesu issariyādhipaccaṃ rajjaṃ kāreti.
Now at that time, King Seniya Bimbisāra of Magadha ruled over eighty thousand villages with sovereignty and dominion.
Vào thời ấy, Vua Magadha, Seniya Bimbisāra, đang cai trị vương quốc với quyền uy tối thượng trên tám mươi ngàn làng.
Tena kho pana samayena campāyaṃ soṇo nāma koḷiviso* seṭṭhiputto sukhumālo hoti.
Now at that time, in Campā, there was a delicate young man named Soṇa Koḷivisa, a banker's son.
Vào thời ấy, tại Campā có một trưởng giả tử tên là Soṇa Koḷivisa, rất mềm mại.
Tassa pādatalesu lomāni jātāni honti.
Hair had grown on the soles of his feet.
Lông mọc ở lòng bàn chân của ông ấy.
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro tāni asīti gāmikasahassāni sannipātāpetvā kenacideva karaṇīyena soṇassa koḷivisassa santike dūtaṃ pāhesi – āgacchatu soṇo, icchāmi soṇassa āgatanti.
Then King Seniya Bimbisāra of Magadha, having assembled those eighty thousand village headmen for some business, sent a messenger to Soṇa Koḷivisa: "Let Soṇa come; I wish for Soṇa to come."
Rồi Vua Magadha, Seniya Bimbisāra, triệu tập tám mươi ngàn người làng ấy lại, và vì một việc gì đó, đã sai sứ giả đến chỗ Soṇa Koḷivisa – “Soṇa hãy đến, ta muốn Soṇa đến.”
Atha kho soṇassa koḷivisassa mātāpitaro soṇaṃ koḷivisaṃ etadavocuṃ – ‘‘rājā te, tāta soṇa, pāde dakkhitukāmo.
Then Soṇa Koḷivisa's parents said to Soṇa Koḷivisa: "Dear Soṇa, the king wishes to see your feet.
Rồi cha mẹ của Soṇa Koḷivisa nói với Soṇa Koḷivisa rằng: “Này con Soṇa, nhà vua muốn nhìn bàn chân của con.
Mā kho tvaṃ, tāta soṇa, yena rājā tena pāde abhippasāreyyāsi.
Do not, dear Soṇa, stretch out your feet towards the king.
Này con Soṇa, con chớ có duỗi chân về phía nhà vua.
Rañño purato pallaṅkena nisīda.
Sit cross-legged in front of the king.
Hãy ngồi xếp bằng trước mặt nhà vua.
Nisinnassa te rājā pāde dakkhissatī’’ti.
The king will see your feet when you are seated."
Khi con ngồi, nhà vua sẽ nhìn bàn chân của con.”
Atha kho soṇaṃ koḷivisaṃ sivikāya ānesuṃ.
Then Soṇa Koḷivisa was brought in a palanquin.
Rồi họ khiêng Soṇa Koḷivisa bằng kiệu.
Atha kho soṇo koḷiviso yena rājā māgadho seniyo bimbisāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā rājānaṃ māgadhaṃ seniyaṃ bimbisāraṃ abhivādetvā rañño purato pallaṅkena nisīdi.
Then Soṇa Koḷivisa approached King Seniya Bimbisāra of Magadha, and having approached, he saluted King Seniya Bimbisāra of Magadha and sat cross-legged in front of the king.
Rồi Soṇa Koḷivisa đi đến chỗ Vua Magadha, Seniya Bimbisāra, sau khi đến, đảnh lễ Vua Magadha, Seniya Bimbisāra, rồi ngồi xếp bằng trước mặt nhà vua.
Addasā kho rājā māgadho seniyo bimbisāro soṇassa koḷivisassa pādatalesu lomāni jātāni.
Then King Seniya Bimbisāra of Magadha saw the hair grown on the soles of Soṇa Koḷivisa's feet.
Vua Magadha, Seniya Bimbisāra, đã nhìn thấy lông mọc ở lòng bàn chân của Soṇa Koḷivisa.
Atha kho rājā māgadho seniyo bimbisāro tāni asīti gāmikasahassāni diṭṭhadhammike atthe anusāsitvā uyyojesi – ‘‘tumhe khvattha, bhaṇe, mayā diṭṭhadhammike atthe anusāsitā; gacchatha, taṃ bhagavantaṃ payirupāsatha; so no bhagavā samparāyike atthe anusāsissatī’’ti.
Then King Seniya Bimbisāra of Magadha, having advised those eighty thousand village headmen on matters pertaining to this present life, dismissed them, saying: "Friends, you have been advised by me on matters pertaining to this present life; go, attend upon that Blessed One; that Blessed One will advise you on matters pertaining to the future life."
Rồi Vua Magadha, Seniya Bimbisāra, sau khi đã giáo huấn tám mươi ngàn người làng ấy về các vấn đề liên quan đến đời này, đã tiễn họ đi – “Này các bạn, các bạn đã được ta giáo huấn về các vấn đề liên quan đến đời này; hãy đi, hãy đến hầu hạ Thế Tôn ấy; Thế Tôn ấy sẽ giáo huấn chúng ta về các vấn đề liên quan đến đời sau.”
Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni yena gijjhakūṭo pabbato tenupasaṅkamiṃsu.
Then those eighty thousand village headmen approached Mount Gijjhakūṭa.
Rồi tám mươi ngàn người làng ấy đi đến núi Gijjhakūṭa.
Tena kho pana samayena āyasmā sāgato bhagavato upaṭṭhāko hoti.
Now at that time, Venerable Sāgata was the Blessed One's attendant.
Vào thời ấy, Tôn giả Sāgata là thị giả của Thế Tôn.
Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni yenāyasmā sāgato tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sāgataṃ etadavocuṃ – ‘‘imāni, bhante, asīti gāmikasahassāni idhūpasaṅkantāni bhagavantaṃ dassanāya; sādhu mayaṃ, bhante, labheyyāma bhagavantaṃ dassanāyā’’ti.
Then those eighty thousand village headmen approached Venerable Sāgata, and having approached, they said to Venerable Sāgata: "Venerable sir, these eighty thousand village headmen have come here to see the Blessed One; Venerable sir, may we be granted to see the Blessed One."
Rồi tám mươi ngàn người làng ấy đi đến chỗ Tôn giả Sāgata, sau khi đến, nói với Tôn giả Sāgata rằng: “Bạch Tôn giả, tám mươi ngàn người làng này đã đến đây để yết kiến Thế Tôn; bạch Tôn giả, chúng con mong muốn được yết kiến Thế Tôn.”
‘‘Tena hi tumhe āyasmanto muhuttaṃ idheva tāva hotha, yāvāhaṃ bhagavantaṃ paṭivedemī’’ti.
"Then, friends, you stay here for a moment until I inform the Blessed One."
“Vậy thì các Hiền giả hãy ở đây một lát, cho đến khi tôi thông báo cho Thế Tôn.”
Atha kho āyasmā sāgato tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ purato pekkhamānānaṃ pāṭikāya nimujjitvā bhagavato purato ummujjitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘imāni, bhante, asīti gāmikasahassāni idhūpasaṅkantāni bhagavantaṃ dassanāya; yassa dāni, bhante, bhagavā kālaṃ maññatī’’ti.
Then Venerable Sāgata, plunging into the pool in front of those eighty thousand village headmen watching, emerged in front of the Blessed One and said to the Blessed One: "Venerable sir, these eighty thousand village headmen have come here to see the Blessed One; now, Venerable sir, let the Blessed One do as he deems fit."
Rồi Tôn giả Sāgata, trước sự chứng kiến của tám mươi ngàn người làng ấy, lặn xuống nước, rồi nổi lên trước mặt Thế Tôn, và nói với Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, tám mươi ngàn người làng này đã đến đây để yết kiến Thế Tôn; bạch Thế Tôn, bây giờ Thế Tôn thấy lúc nào thích hợp.”
‘‘Tena hi tvaṃ, sāgata, vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapehī’’ti.
"Then, Sāgata, prepare a seat in the shade of the monastery."
“Vậy thì này Sāgata, hãy sắp đặt chỗ ngồi ở bóng mát phía sau tinh xá.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā sāgato bhagavato paṭissuṇitvā pīṭhaṃ gahetvā bhagavato purato nimujjitvā tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ purato pekkhamānānaṃ pāṭikāya ummujjitvā vihārapacchāyāyaṃ āsanaṃ paññapeti.
"Yes, Venerable sir," Venerable Sāgata replied to the Blessed One, and taking a stool, he plunged in front of the Blessed One, emerged from the pool in front of those eighty thousand village headmen watching, and prepared a seat in the shade of the monastery.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” Tôn giả Sāgata vâng lời Thế Tôn, cầm một chiếc ghế, lặn xuống trước mặt Thế Tôn, rồi nổi lên trước sự chứng kiến của tám mươi ngàn người làng ấy, và sắp đặt chỗ ngồi ở bóng mát phía sau tinh xá.
Atha kho bhagavā vihārā nikkhamitvā vihārapacchāyāyaṃ paññatte āsane nisīdi.
Then the Blessed One came out of the monastery and sat on the prepared seat in the shade of the monastery.
Rồi Thế Tôn bước ra khỏi tinh xá và ngồi vào chỗ đã sắp đặt ở bóng mát phía sau tinh xá.
Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu.
Then those eighty thousand village headmen approached the Blessed One, and having approached, they saluted the Blessed One and sat down to one side.
Rồi tám mươi ngàn người làng ấy đi đến chỗ Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Thế Tôn, rồi ngồi sang một bên.
Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni āyasmantaṃyeva sāgataṃ samannāharanti, no tathā bhagavantaṃ.
Then those eighty thousand village headmen were solely attentive to Venerable Sāgata, and not so much to the Blessed One.
Rồi tám mươi ngàn người làng ấy chỉ chú ý đến Tôn giả Sāgata, không chú ý đến Thế Tôn.
Atha kho bhagavā tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya āyasmantaṃ sāgataṃ āmantesi – ‘‘tena hi tvaṃ, sāgata, bhiyyosomattāya uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassehī’’ti.
Then the Blessed One, knowing with his mind the mental reflections of those eighty thousand village headmen, addressed Venerable Sāgata: "Then, Sāgata, show a superhuman feat of psychic power to an even greater extent."
Rồi Thế Tôn, sau khi biết được ý nghĩ trong tâm của tám mươi ngàn người làng ấy, đã gọi Tôn giả Sāgata và nói: “Vậy thì này Sāgata, hãy thể hiện thêm thần thông phi phàm (uttarimanussadhamma) nữa đi.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā sāgato bhagavato paṭissuṇitvā vehāsaṃ abbhuggantvā ākāse antalikkhe caṅkamatipi, tiṭṭhatipi, nisīdatipi, seyyampi kappeti, dhūmāyatipi* pajjalatipi, antaradhāyatipi.
"Yes, Venerable sir," Venerable Sāgata replied to the Blessed One, and rising into the air, he walked, stood, sat, and lay down in the sky and atmosphere; he smoked, blazed, and disappeared.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” Tôn giả Sāgata vâng lời Thế Tôn, bay lên không trung, đi kinh hành, đứng, ngồi, nằm nghỉ, bốc khói, bốc cháy, và biến mất giữa hư không.
Atha kho āyasmā sāgato ākāse antalikkhe anekavihitaṃ uttarimanussadhammaṃ iddhipāṭihāriyaṃ dassetvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘satthā me, bhante, bhagavā; sāvakohamasmi.
Then Venerable Sāgata, having displayed various kinds of superhuman feats of psychic power in the sky and atmosphere, prostrated his head at the Blessed One's feet and said to the Blessed One: "My Teacher is the Blessed One, Venerable sir; I am a disciple.
Rồi Tôn giả Sāgata, sau khi đã thể hiện nhiều loại thần thông phi phàm giữa hư không, đã cúi đầu đảnh lễ chân Thế Tôn và nói với Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, Thế Tôn là Bổn Sư của con; con là đệ tử.
Satthā me, bhante, bhagavā; sāvakohamasmī’’ti.
My Teacher is the Blessed One, Venerable sir; I am a disciple."
Bạch Thế Tôn, Thế Tôn là Bổn Sư của con; con là đệ tử.”
Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni ‘‘acchariyaṃ vata bho!
Then those eighty thousand village headmen exclaimed: "Oh, how wonderful!
Rồi tám mươi ngàn người làng ấy nói: “Ôi thật kỳ diệu thay!
Abbhutaṃ vata bho!
Oh, how amazing!
Ôi thật phi thường thay!
Sāvakopi nāma evaṃ mahiddhiko bhavissati, evaṃ mahānubhāvo, aho nūna satthā’’ti bhagavantaṃyeva samannāharanti, no tathā āyasmantaṃ sāgataṃ.
Even a disciple will be so mighty, so powerful! How much more so the Teacher!" And they became solely attentive to the Blessed One, and not so much to Venerable Sāgata.
Đệ tử mà còn có đại thần lực, có đại uy đức như vậy, huống chi là Bổn Sư!” và họ chỉ chú ý đến Thế Tôn, không còn chú ý đến Tôn giả Sāgata nữa.
Atha kho bhagavā tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ cetasā cetoparivitakkamaññāya anupubbiṃ kathaṃ kathesi, seyyathidaṃ – dānakathaṃ sīlakathaṃ saggakathaṃ, kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesaṃ, nekkhamme ānisaṃsaṃ pakāsesi.
Then the Blessed One, having known with his own mind the thought that had arisen in the minds of those eighty thousand village chiefs, gave a gradual discourse, that is to say: a talk on giving, a talk on moral virtue, a talk on heaven; he explained the danger, degradation, and defilement of sensual pleasures, and the benefit in renunciation.
Sau đó, Thế Tôn, khi đã biết được tư duy và ý nghĩ của tám vạn gia chủ đó, đã tuần tự thuyết giảng câu chuyện về bố thí (dānakathā), câu chuyện về giới luật (sīlakathā), câu chuyện về cõi trời (saggakathā); Ngài đã trình bày sự nguy hiểm, sự thấp kém, sự ô nhiễm của các dục vọng (kāma), và lợi ích của sự xuất ly (nekkhamma).
Yadā te bhagavā aññāsi kallacitte, muducitte, vinīvaraṇacitte, udaggacitte, pasannacitte, atha yā buddhānaṃ sāmukkaṃsikā dhammadesanā, taṃ pakāsesi – dukkhaṃ, samudayaṃ, nirodhaṃ, maggaṃ.
When the Blessed One knew that their minds were ready, pliant, free from hindrances, uplifted, and confident, he then explained the Dhamma teaching that is the special instruction of the Buddhas: suffering, its origin, its cessation, and the path.
Khi Thế Tôn biết rằng tâm của họ đã sẵn sàng, mềm dẻo, không còn chướng ngại, phấn khởi, thanh tịnh, thì Ngài đã thuyết giảng giáo pháp đặc biệt của chư Phật, đó là: Khổ (dukkha), Tập (samudaya), Diệt (nirodha), và Đạo (magga).
Seyyathāpi nāma suddhaṃ vatthaṃ apagatakāḷakaṃ sammadeva rajanaṃ paṭiggaṇheyya, evamevaṃ tesaṃ asītiyā gāmikasahassānaṃ tasmiṃyeva āsane virajaṃ vītamalaṃ dhammacakkhuṃ udapādi – ‘‘yaṃkiñci samudayadhammaṃ, sabbaṃ taṃ nirodhadhamma’’nti.
Just as a clean cloth free from stains would rightly receive dye, even so, for those eighty thousand village chiefs, on that very seat, the dust-free, stainless Dhamma-eye arose: “Whatever is subject to arising is all subject to cessation.”
Ví như một tấm vải sạch, không vết bẩn, dễ dàng thấm thuốc nhuộm, cũng vậy, ngay tại chỗ ngồi đó, tám vạn gia chủ ấy đã phát sinh pháp nhãn (dhammacakkhu) không bụi bẩn, không vết nhơ: “Bất cứ thứ gì có tính chất sinh khởi, tất cả thứ đó đều có tính chất diệt tận.”
Te diṭṭhadhammā pattadhammā viditadhammā pariyogāḷhadhammā tiṇṇavicikicchā vigatakathaṃkathā vesārajjappattā aparappaccayā satthusāsane bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante.
They, having seen the Dhamma, attained the Dhamma, understood the Dhamma, penetrated the Dhamma, having crossed over doubt, having put away uncertainty, having attained full confidence, being independent of others in the Teacher’s Dispensation, said this to the Blessed One: “Excellent, Bhante! Excellent, Bhante!”
Sau khi đã thấy pháp, đạt pháp, biết pháp, thâm nhập pháp, vượt qua nghi ngờ, không còn do dự, đạt được sự tự tin, không còn phụ thuộc vào người khác trong giáo pháp của Bậc Đạo Sư, họ đã bạch Thế Tôn rằng: “Tuyệt diệu thay, bạch Thế Tôn! Tuyệt diệu thay, bạch Thế Tôn!
Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’’ti, evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito.
Venerable sir, it is as if one were to set upright what was overturned, to reveal what was hidden, to show the way to one who was lost, or to hold up an oil lamp in the dark so that those with eyes could see forms. In the same way, the Dhamma has been clarified by the Blessed One in many ways.
Bạch Thế Tôn, ví như lật ngửa cái bị úp xuống, hay mở ra cái bị che đậy, hay chỉ đường cho người bị lạc, hay cầm đèn trong bóng tối để những người có mắt có thể thấy sắc tướng, cũng vậy, giáo pháp đã được Thế Tôn thuyết giảng bằng nhiều phương cách khác nhau.
Ete mayaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāma.
We, venerable sir, go to the Blessed One for refuge.
Bạch Thế Tôn, chúng con xin quy y Thế Tôn.
Dhammañca, bhikkhusaṅghañca.
And to the Dhamma, and to the Bhikkhu Saṅgha.
Và quy y Pháp, quy y Tăng.
Upāsake no bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti.
May the Blessed One remember us as lay followers who have gone for refuge for life, from this day forward.”
Xin Thế Tôn hãy nhận chúng con làm cư sĩ (upāsaka) đã quy y trọn đời kể từ ngày hôm nay.”
243. Atha kho soṇassa koḷivisassa etadahosi ‘‘yathā yathā kho ahaṃ bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi, nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ; yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’’nti.
Then this thought occurred to Soṇa Koḷivisa: “As I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is not easy for one living at home to lead the holy life that is utterly complete, utterly pure, polished like a conch shell. What if I were to shave off my hair and beard, put on the ochre robes, and go forth from the household life into homelessness?”
243. Sau đó, Soṇa Koḷivisa đã có ý nghĩ này: “Theo như những gì tôi hiểu về giáo pháp được Thế Tôn thuyết giảng, thật không dễ dàng để sống một đời sống phạm hạnh (brahmacariya) hoàn toàn viên mãn, hoàn toàn thanh tịnh, tinh khiết như vỏ ốc khi còn sống tại gia; vậy thì tốt hơn hết là tôi nên cạo bỏ râu tóc, đắp y cà sa, và xuất gia từ bỏ gia đình để sống đời không gia đình.”
Atha kho tāni asīti gāmikasahassāni bhagavato bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkamisuṃ.
Then, having rejoiced and approved of the Blessed One's words, the eighty thousand village headmen rose from their seats, paid homage to the Blessed One, circumambulated him, and departed.
Sau đó, tám vạn gia chủ ấy hoan hỷ và tùy hỷ với lời Thế Tôn dạy, rồi đứng dậy khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ Thế Tôn, đi nhiễu hữu rồi rời đi.
Atha kho soṇo koḷiviso acirapakkantesu tesu asītiyā gāmikasahassesu yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then, not long after the eighty thousand village headmen had left, Soṇa Koḷivisa approached the Blessed One, paid homage to him, and sat down to one side.
Sau đó, Soṇa Koḷivisa, khi tám vạn gia chủ ấy vừa rời đi không lâu, đã đến gần Thế Tôn, đảnh lễ Ngài rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho soṇo koḷiviso bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yathā yathāhaṃ, bhante, bhagavatā dhammaṃ desitaṃ ājānāmi, nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ.
Seated to one side, Soṇa Koḷivisa said to the Blessed One: “Venerable sir, as I understand the Dhamma taught by the Blessed One, it is not easy for one living at home to lead the holy life that is utterly complete, utterly pure, polished like a conch shell.
Soṇa Koḷivisa đang ngồi một bên, bạch Thế Tôn rằng: “Bạch Thế Tôn, theo như những gì con hiểu về giáo pháp được Thế Tôn thuyết giảng, thật không dễ dàng để sống một đời sống phạm hạnh hoàn toàn viên mãn, hoàn toàn thanh tịnh, tinh khiết như vỏ ốc khi còn sống tại gia.
Icchāmahaṃ, bhante, kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ.
Venerable sir, I wish to shave off my hair and beard, put on the ochre robes, and go forth from the household life into homelessness.
Bạch Thế Tôn, con muốn cạo bỏ râu tóc, đắp y cà sa, và xuất gia từ bỏ gia đình để sống đời không gia đình.
Pabbājetu maṃ, bhante, bhagavā’’ti.
Venerable sir, may the Blessed One let me go forth.”
Bạch Thế Tôn, xin Thế Tôn hãy cho con xuất gia.”
Alattha kho soṇo koḷiviso bhagavato santike pabbajjaṃ, alattha upasampadaṃ.
Soṇa Koḷivisa received the going forth in the Blessed One's presence, and he received the higher ordination.
Soṇa Koḷivisa đã được Thế Tôn cho xuất gia, và đã được thọ giới Cụ túc.
Acirupasampanno ca panāyasmā soṇo sītavane viharati.
And not long after his higher ordination, the venerable Soṇa was dwelling in the Sītavana.
Không lâu sau khi thọ giới Cụ túc, Tôn giả Soṇa trú tại Sītavana.
Tassa accāraddhavīriyassa caṅkamato pādā bhijjiṃsu.
As he was walking with excessively aroused energy, his feet split open.
Do tinh tấn quá mức khi đi kinh hành, bàn chân của Ngài bị nứt nẻ.
Caṅkamo lohitena phuṭo hoti, seyyathāpi gavāghātanaṃ.
The walking path was stained with blood, like a cattle slaughterhouse.
Lối đi kinh hành bị vấy máu, giống như một lò mổ bò.
* Atha kho āyasmato soṇassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘ye kho keci bhagavato sāvakā āraddhavīriyā viharanti, ahaṃ tesaṃ aññataro.
Then, as the venerable Soṇa was in seclusion and solitude, this reflection arose in his mind: “Of the Blessed One's disciples who dwell with aroused energy, I am one.
* Sau đó, Tôn giả Soṇa, khi đang ở một mình và tĩnh lặng, đã có ý nghĩ này: “Trong số các đệ tử của Thế Tôn đang sống với tinh tấn kiên trì, ta là một trong số đó.
Atha ca pana me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccati.
And yet my mind is not liberated from the taints through non-clinging.
Thế nhưng tâm ta vẫn chưa được giải thoát khỏi các lậu hoặc (āsava) mà không có sự chấp thủ.
Saṃvijjanti kho pana me kule bhogā; sakkā bhoge ca bhuñjituṃ, puññāni ca kātuṃ.
But there are riches in my family; it is possible both to enjoy the riches and to do meritorious deeds.
Trong gia đình ta vẫn còn tài sản; ta có thể hưởng thụ tài sản và làm các việc phước thiện.
Yaṃnūnāhaṃ hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjeyyaṃ, puññāni ca kareyya’’nti.
What if I were to revert to the lower life, and both enjoy the riches and do meritorious deeds?”
Vậy thì tốt hơn hết là ta nên hoàn tục, hưởng thụ tài sản và làm các việc phước thiện.”
Atha kho bhagavā āyasmato soṇassa cetasā cetoparivitakkamaññāya – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – gijjhakūṭe pabbate antarahito sītavane pāturahosi.
Then the Blessed One, having known with his own mind the reflection in the venerable Soṇa's mind, just as a strong man might stretch out his bent arm or bend his outstretched arm, vanished from Vulture's Peak Mountain and reappeared in the Sītavana.
Sau đó, Thế Tôn, khi đã biết được tư duy và ý nghĩ của Tôn giả Soṇa, giống như một người khỏe mạnh co cánh tay đã duỗi ra hay duỗi cánh tay đã co lại, ngay lập tức biến mất khỏi núi Gijjhakūṭa và xuất hiện tại Sītavana.
Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto yenāyasmato soṇassa caṅkamo tenupasaṅkami.
Then the Blessed One, while touring the lodgings with a large number of bhikkhus, approached the venerable Soṇa’s walking path.
Sau đó, Thế Tôn cùng với một số Tỳ khưu đi thăm các trú xứ, rồi đến chỗ lối đi kinh hành của Tôn giả Soṇa.
Addasā kho bhagavā āyasmato soṇassa caṅkamaṃ lohitena phuṭaṃ, disvāna bhikkhū āmantesi – ‘‘kassa nvāyaṃ, bhikkhave, caṅkamo lohitena phuṭo, seyyathāpi gavāghātana’’nti?
The Blessed One saw the venerable Soṇa's walking path stained with blood and, seeing it, he addressed the bhikkhus: “Whose walking path is this, bhikkhus, stained with blood like a cattle slaughterhouse?”
Thế Tôn thấy lối đi kinh hành của Tôn giả Soṇa bị vấy máu, giống như một lò mổ bò, thấy vậy, Ngài gọi các Tỳ khưu và hỏi: “Này các Tỳ khưu, lối đi kinh hành này bị vấy máu của ai, giống như một lò mổ bò vậy?”
‘‘Āyasmato, bhante, soṇassa accāraddhavīriyassa caṅkamato pādā bhijjiṃsu.
“Venerable sir, it is the venerable Soṇa's. As he was walking with excessively aroused energy, his feet split open.
“Bạch Thế Tôn, do Tôn giả Soṇa tinh tấn quá mức khi đi kinh hành, bàn chân của Ngài bị nứt nẻ.
Tassāyaṃ caṅkamo lohitena phuṭo, seyyathāpi gavāghātana’’nti.
That is why this walking path is stained with blood, like a cattle slaughterhouse.”
Lối đi kinh hành này bị vấy máu của Ngài, giống như một lò mổ bò vậy.”
Atha kho bhagavā yenāyasmato soṇassa vihāro tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then the Blessed One approached the venerable Soṇa's dwelling and, having approached, sat down on the prepared seat.
Sau đó, Thế Tôn đến trú xứ của Tôn giả Soṇa, đến rồi ngồi xuống chỗ ngồi đã được sắp đặt.
Āyasmāpi kho soṇo bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
The venerable Soṇa, too, paid homage to the Blessed One and sat down to one side.
Tôn giả Soṇa cũng đảnh lễ Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ soṇaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘nanu te, soṇa, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘ye kho keci bhagavato sāvakā āraddhavīriyā viharanti, ahaṃ tesaṃ aññataro.
To the venerable Soṇa seated to one side, the Blessed One said this: “Soṇa, is it not true that while you were in seclusion and solitude, this reflection arose in your mind: ‘Of the Blessed One's disciples who dwell with aroused energy, I am one.
Thế Tôn nói với Tôn giả Soṇa đang ngồi một bên rằng: “Này Soṇa, khi ngươi ở một mình và tĩnh lặng, chẳng phải ngươi đã có ý nghĩ này sao: ‘Trong số các đệ tử của Thế Tôn đang sống với tinh tấn kiên trì, ta là một trong số đó.
Atha ca pana me nānupādāya āsavehi cittaṃ vimuccati.
And yet my mind is not liberated from the taints through non-clinging.
Thế nhưng tâm ta vẫn chưa được giải thoát khỏi các lậu hoặc mà không có sự chấp thủ.
Saṃvijjanti kho pana me kule bhogā; sakkā bhoge ca bhuñjituṃ, puññāni ca kātuṃ.
But there are riches in my family; it is possible both to enjoy the riches and to do meritorious deeds.
Trong gia đình ta vẫn còn tài sản; ta có thể hưởng thụ tài sản và làm các việc phước thiện.
Yaṃnūnāhaṃ hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjeyyaṃ, puññāni ca kareyya’’’nti?
What if I were to revert to the lower life, and both enjoy the riches and do meritorious deeds?’”
Vậy thì tốt hơn hết là ta nên hoàn tục, hưởng thụ tài sản và làm các việc phước thiện’?”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti.
“Yes, venerable sir.”
“Đúng vậy, bạch Thế Tôn,”
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, kusalo tvaṃ pubbe agārikabhūto vīṇāya tantissare’’ti?
“What do you think, Soṇa, when you were formerly a householder, were you skilled in the sound of the lute's strings?”
“Này Soṇa, ngươi nghĩ sao, trước đây khi còn là cư sĩ, ngươi có khéo léo về âm thanh của dây đàn vĩ cầm không?”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti.
“Yes, venerable sir.”
“Đúng vậy, bạch Thế Tôn.”
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo accāyatā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti, kammaññā vā’’ti?
“What do you think, Soṇa, when the strings of your lute were too taut, was your lute at that time tuneful and playable?”
“Này Soṇa, ngươi nghĩ sao, khi dây đàn vĩ cầm của ngươi bị căng quá mức, lúc đó đàn của ngươi có phát ra âm thanh hay dễ sử dụng không?”
‘‘No hetaṃ, bhante’’ti.
“Certainly not, venerable sir.”
“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo atisithilā honti, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti, kammaññā vā’’ti?
“What do you think, Soṇa, when the strings of your lute were too slack, was your lute at that time tuneful and playable?”
“Này Soṇa, ngươi nghĩ sao, khi dây đàn vĩ cầm của ngươi bị chùng quá mức, lúc đó đàn của ngươi có phát ra âm thanh hay dễ sử dụng không?”
‘‘No hetaṃ, bhante’’ti.
“Certainly not, venerable sir.”
“Không phải vậy, bạch Thế Tôn.”
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, soṇa, yadā te vīṇāya tantiyo neva accāyatā honti nātisithilā, same guṇe patiṭṭhitā, api nu te vīṇā tasmiṃ samaye saravatī vā hoti, kammaññā vā’’ti?
“What do you think, Soṇa, when the strings of your lute were neither too taut nor too slack, but established in an even pitch, was your lute at that time tuneful and playable?”
“Này Soṇa, ngươi nghĩ sao, khi dây đàn vĩ cầm của ngươi không căng quá cũng không chùng quá, được điều chỉnh đúng mức, lúc đó đàn của ngươi có phát ra âm thanh hay dễ sử dụng không?”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti.
“Yes, venerable sir.”
“Đúng vậy, bạch Thế Tôn.”
‘‘Evameva kho, soṇa, accāraddhavīriyaṃ uddhaccāya saṃvattati, atilīnavīriyaṃ kosajjāya saṃvattati.
“In the very same way, Soṇa, excessively aroused energy leads to restlessness, and excessively slack energy leads to laziness.
“Cũng vậy, này Soṇa, tinh tấn quá mức sẽ dẫn đến sự xao động (uddhacca), tinh tấn quá chùng sẽ dẫn đến sự biếng nhác (kosajja).
Tasmātiha tvaṃ, soṇa, vīriyasamataṃ adhiṭṭhaha, indriyānañca samataṃ paṭivijjha, tattha ca nimittaṃ gaṇhāhī’’ti.
Therefore, Soṇa, you should resolve upon evenness of energy, penetrate the evenness of the faculties, and grasp the sign therein.”
Vì vậy, này Soṇa, ngươi hãy giữ cho tinh tấn được quân bình, và thấu hiểu sự quân bình của các căn (indriya), rồi nắm giữ dấu hiệu (nimitta) ở đó.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo bhagavato paccassosi.
“Yes, venerable sir,” the venerable Soṇa replied to the Blessed One.
“Vâng, bạch Thế Tôn,” Tôn giả Soṇa đã vâng lời Thế Tôn.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ soṇaṃ iminā ovādena ovaditvā – seyyathāpi nāma balavā puriso sammiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya evameva – sītavane āyasmato soṇassa sammukhe antarahito gijjhakūṭe pabbate pāturahosi.
Then the Blessed One, having admonished Venerable Soṇa with this advice—just as a strong man might extend his bent arm or bend his extended arm—vanished from before Venerable Soṇa in Sītavana and reappeared on Vulture Peak Mountain.
Sau đó, Đức Thế Tôn, sau khi khuyên dạy Tôn giả Soṇa với lời khuyên này – giống như một người khỏe mạnh co cánh tay đang duỗi ra, hoặc duỗi cánh tay đang co lại – liền biến mất trước mặt Tôn giả Soṇa tại Sītavana và hiện ra trên núi Gijjhakūṭa.
Atha kho āyasmā soṇo aparena samayena vīriyasamataṃ adhiṭṭhāsi, indriyānañca samataṃ paṭivijjhi, tattha ca nimittaṃ aggahesi.
Then, on a later occasion, Venerable Soṇa resolved upon equilibrium of energy, penetrated the equilibrium of the faculties, and took up the sign therein.
Rồi Tôn giả Soṇa, vào một dịp khác, đã an trú vào sự quân bình của tinh tấn, thấu hiểu sự quân bình của các căn, và nắm giữ tướng (nimitta) ở đó.
Atha kho āyasmā soṇo, eko vūpakaṭṭho appamatto ātāpī pahitatto viharanto, na cirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti – tadanuttaraṃ brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsi.
Then Venerable Soṇa, dwelling alone, secluded, diligent, ardent, and resolute, before long, with his own direct knowledge, realized and attained in this very life that unsurpassed culmination of the holy life, for the sake of which sons of good families rightly go forth from the home life into homelessness.
Rồi Tôn giả Soṇa, sống một mình, viễn ly, không phóng dật, nhiệt tâm, tinh cần, chẳng bao lâu sau, đã tự mình chứng ngộ và an trú vào mục đích tối thượng của đời sống Phạm hạnh mà các thiện nam tử xuất gia từ bỏ gia đình để đạt được, ngay trong hiện tại.
‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti abhiññāsi.
He directly knew: ‘Destroyed is birth, the holy life has been lived, what was to be done has been done, there is no more for this state of being.’
Ngài đã chứng ngộ: ‘Sự tái sinh đã tận, đời Phạm hạnh đã thành, việc cần làm đã làm, không còn tái sinh nữa’.
Aññataro ca panāyasmā soṇo arahataṃ ahosi.
And Venerable Soṇa became one of the Arahants.
Và Tôn giả Soṇa là một trong số các vị A-la-hán.
244. Atha kho āyasmato soṇassa arahattappattassa etadahosi – ‘‘yaṃnūnāhaṃ bhagavato santike aññaṃ byākareyya’’nti.
244. Then, after Venerable Soṇa had attained Arahantship, this thought occurred to him: “What if I were to declare my arahantship in the presence of the Blessed One?”
244. Rồi Tôn giả Soṇa, sau khi đạt được A-la-hán quả, có ý nghĩ: “Hay là ta nên tuyên bố sự chứng đắc của mình trước Đức Thế Tôn?”
Atha kho āyasmā soṇo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then Venerable Soṇa approached the Blessed One, and having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
Rồi Tôn giả Soṇa đi đến chỗ Đức Thế Tôn, sau khi đến, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā soṇo bhagavantaṃ etadavoca – yo so, bhante, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaññojano sammadaññā vimutto, so chaṭṭhānāni adhimutto hoti – nekkhammādhimutto hoti, pavivekādhimutto hoti, abyāpajjādhimutto hoti, upādānakkhayādhimutto hoti, taṇhakkhayādhimutto hoti, asammohādhimutto hoti.
Seated to one side, Venerable Soṇa said to the Blessed One: “Venerable sir, a bhikkhu who is an Arahant, with defilements destroyed, who has lived the holy life, done what had to be done, laid down the burden, attained his own true goal, with the fetters of existence completely exhausted, rightly liberated through perfect knowledge, is strongly inclined towards six things: he is inclined towards renunciation, inclined towards seclusion, inclined towards non-affliction, inclined towards the destruction of clinging, inclined towards the destruction of craving, inclined towards non-bewilderment.”
Khi ngồi xuống một bên, Tôn giả Soṇa thưa với Đức Thế Tôn: “Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-khưu A-la-hán, đã diệt trừ các lậu hoặc, đã sống đời Phạm hạnh, đã làm xong việc cần làm, đã đặt gánh nặng xuống, đã đạt được mục đích chân chính của mình, đã đoạn trừ các kiết sử hữu, đã giải thoát hoàn toàn nhờ chánh trí, vị ấy có sáu điều quyết tâm (adhimutto) – vị ấy quyết tâm viễn ly (nekkhammādhimutto), quyết tâm độc cư (pavivekādhimutto), quyết tâm không hại (abyāpajjādhimutto), quyết tâm diệt trừ chấp thủ (upādānakkhayādhimutto), quyết tâm diệt trừ tham ái (taṇhakkhayādhimutto), quyết tâm không si mê (asammohādhimutto).”
‘‘Evaṃ sammā vimuttacittassa, bhante, bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti.
“Venerable sir, even if very strong visible forms cognizable by the eye come into the range of the eye of a bhikkhu whose mind is thus rightly liberated, they do not overpower his mind.
“Bạch Thế Tôn, đối với vị Tỳ-khưu có tâm giải thoát hoàn toàn như vậy, dù các sắc pháp có thể nhận biết bằng mắt mạnh mẽ xuất hiện trước mắt, chúng cũng không chi phối tâm của vị ấy.
Amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassati.
His mind remains unmixed, steady, attained to imperturbability, and he discerns their passing away.
Tâm của vị ấy vẫn không bị trộn lẫn, kiên định, đạt đến bất động, và vị ấy quán sát sự diệt vong của chúng.
Bhusā cepi sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā… manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassati.
Even if very strong sounds cognizable by the ear… odours cognizable by the nose… tastes cognizable by the tongue… tactile objects cognizable by the body… mind-objects cognizable by the mind come into the range of the mind, they do not overpower his mind; his mind remains unmixed, steady, attained to imperturbability, and he discerns their passing away.
Dù các âm thanh có thể nhận biết bằng tai mạnh mẽ… các mùi hương có thể nhận biết bằng mũi… các vị có thể nhận biết bằng lưỡi… các xúc chạm có thể nhận biết bằng thân… các pháp có thể nhận biết bằng ý mạnh mẽ xuất hiện trước ý, chúng cũng không chi phối tâm của vị ấy; tâm của vị ấy vẫn không bị trộn lẫn, kiên định, đạt đến bất động, và vị ấy quán sát sự diệt vong của chúng.
Seyyathāpi, bhante, selo pabbato acchiddo asusiro ekagghano, puratthimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva naṃ saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya; pacchimāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi…pe… uttarāya cepi disāya…pe… dakkhiṇāya cepi disāya āgaccheyya bhusā vātavuṭṭhi, neva naṃ saṅkampeyya na sampakampeyya na sampavedheyya, evameva kho, bhante, evaṃ sammā vimuttacittassa bhikkhuno bhusā cepi cakkhuviññeyyā rūpā cakkhussa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassati.
Just as, Venerable sir, a solid rock mountain, without cracks or fissures, would not be shaken, swayed, or made to tremble, even if a strong wind and rain should come from the east; nor would it be shaken, swayed, or made to tremble, even if a strong wind and rain should come from the west… nor from the north… nor from the south—even so, Venerable sir, even if very strong visible forms cognizable by the eye come into the range of the eye of a bhikkhu whose mind is thus rightly liberated, they do not overpower his mind; his mind remains unmixed, steady, attained to imperturbability, and he discerns their passing away.
Bạch Thế Tôn, giống như một ngọn núi đá nguyên khối, không kẽ hở, không lỗ rỗng, rắn chắc, dù có một trận gió bão mạnh mẽ thổi đến từ hướng đông, nó cũng không lay động, không rung chuyển, không chao đảo; dù có một trận gió bão mạnh mẽ thổi đến từ hướng tây… từ hướng bắc… từ hướng nam, nó cũng không lay động, không rung chuyển, không chao đảo; cũng vậy, bạch Thế Tôn, đối với vị Tỳ-khưu có tâm giải thoát hoàn toàn như vậy, dù các sắc pháp có thể nhận biết bằng mắt mạnh mẽ xuất hiện trước mắt, chúng cũng không chi phối tâm của vị ấy; tâm của vị ấy vẫn không bị trộn lẫn, kiên định, đạt đến bất động, và vị ấy quán sát sự diệt vong của chúng.
Bhusā cepi sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā… manoviññeyyā dhammā manassa āpāthaṃ āgacchanti, nevassa cittaṃ pariyādiyanti; amissīkatamevassa cittaṃ hoti, ṭhitaṃ, āneñjappattaṃ, vayañcassānupassatī’’ti.
Even if very strong sounds cognizable by the ear… odours cognizable by the nose… tastes cognizable by the tongue… tactile objects cognizable by the body… mind-objects cognizable by the mind come into the range of the mind, they do not overpower his mind; his mind remains unmixed, steady, attained to imperturbability, and he discerns their passing away.”
Dù các âm thanh có thể nhận biết bằng tai mạnh mẽ… các mùi hương có thể nhận biết bằng mũi… các vị có thể nhận biết bằng lưỡi… các xúc chạm có thể nhận biết bằng thân… các pháp có thể nhận biết bằng ý mạnh mẽ xuất hiện trước ý, chúng cũng không chi phối tâm của vị ấy; tâm của vị ấy vẫn không bị trộn lẫn, kiên định, đạt đến bất động, và vị ấy quán sát sự diệt vong của chúng.”
245. Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘evaṃ kho, bhikkhave, kulaputtā aññaṃ byākaronti, attho ca vutto, attā ca anupanīto.
245. Then the Blessed One addressed the bhikkhus: “In this way, bhikkhus, good young men declare realization, and the meaning has been stated, and self has not been brought forward.
245. Rồi Thế Tôn gọi các Tỳ-kheo và nói: “Này các Tỳ-kheo, các thiện gia nam tử (kulaputta) tuyên bố điều khác như vậy, ý nghĩa đã được nói ra, và tự thân không bị dẫn dắt (đến trạng thái siêu nhân).
Atha ca, panidhekacce moghapurisā hasamānakaṃ, maññe, aññaṃ byākaronti, te pacchā vighātaṃ āpajjantī’’ti.
But some foolish men here, as if laughing, declare otherwise, and later they fall into remorse.”
Tuy nhiên, ở đây, một số người si mê (moghapurisa), ta nghĩ, tuyên bố điều khác một cách chế giễu, rồi sau đó họ rơi vào sự hối tiếc.”
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ soṇaṃ āmantesi – ‘‘tvaṃ khosi, soṇa, sukhumālo.
Then the Blessed One addressed Venerable Soṇa: “You, Soṇa, are delicate.
Rồi Thế Tôn gọi Tôn giả Soṇa và nói: “Này Soṇa, ngươi là người có thân thể mềm mại.
Anujānāmi te, soṇa, ekapalāsikaṃ upāhana’’nti.
I permit you, Soṇa, a single-layered sandal.”
Này Soṇa, Ta cho phép ngươi dùng dép một lớp (ekapalāsika upāhana).”
‘‘Ahaṃ kho, bhante, asītisakaṭavāhe hiraññaṃ ohāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, sattahatthikañca anīkaṃ.
“Venerable sir, I, having abandoned eighty cartloads of gold and a seven-elephant strong army, went forth from home into homelessness.
“Bạch Thế Tôn, con đã từ bỏ vàng bạc tám mươi xe bò chở và đội quân bảy thớt voi mà xuất gia từ bỏ gia đình để sống không gia đình.
Athāhaṃ bhante ekapalāsikaṃ ce upāhanaṃ pariharissāmi, tassa me bhavissanti vattāro ‘soṇo koḷiviso asītisakaṭavāhe hiraññaṃ ohāya agārasmā anagāriyaṃ pabbajito, sattahatthikañca anīkaṃ.
If I, venerable sir, were to wear a single-layered sandal, then there would be those who would say about me: ‘Soṇa Koḷivisa, having abandoned eighty cartloads of gold and a seven-elephant strong army, went forth from home into homelessness.
Nếu con, bạch Thế Tôn, sử dụng dép một lớp, thì sẽ có người nói về con rằng: ‘Soṇa Koḷivisa đã từ bỏ vàng bạc tám mươi xe bò chở và đội quân bảy thớt voi mà xuất gia từ bỏ gia đình để sống không gia đình.
So dānāyaṃ ekapalāsikāsu upāhanāsu satto’ti.
Now he is attached to single-layered sandals.’
Giờ đây, vị ấy lại dính mắc vào những đôi dép một lớp.’
Sace bhagavā bhikkhusaṅghassa anujānissati ahampi paribhuñjissāmi; no ce bhagavā bhikkhusaṅghassa anujānissati, ahampi na paribhuñjissāmī’’ti.
If the Blessed One permits it for the Saṅgha of bhikkhus, I too will use them; but if the Blessed One does not permit it for the Saṅgha of bhikkhus, I too will not use them.”
Nếu Thế Tôn cho phép Tăng đoàn Tỳ-kheo, con cũng sẽ sử dụng; nếu Thế Tôn không cho phép Tăng đoàn Tỳ-kheo, con cũng sẽ không sử dụng.”
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, ekapalāsikaṃ upāhanaṃ.
Then the Blessed One, on account of this matter, on account of this incident, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: “Bhikkhus, I permit single-layered sandals.
Rồi Thế Tôn, nhân dịp này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các Tỳ-kheo: “Này các Tỳ-kheo, Ta cho phép dép một lớp.
Na, bhikkhave, diguṇā upāhanā dhāretabbā.
Bhikkhus, double-layered sandals should not be worn.
Này các Tỳ-kheo, không được mang dép hai lớp.
Na tiguṇā upāhanā dhāretabbā.
Triple-layered sandals should not be worn.
Không được mang dép ba lớp.
Na guṇaṅguṇūpāhanā* dhāretabbā.
Multi-layered sandals should not be worn.
Không được mang dép nhiều lớp (guṇaṅguṇūpāhana).
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.”
Ai mang, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
246. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū sabbanīlikā upāhanāyo dhārenti…pe… sabbapītikā upāhanāyo dhārenti… sabbalohitikā upāhanāyo dhārenti… sabbamañjiṭṭhikā* upāhanāyo dhārenti … sabbakaṇhā upāhanāyo dhārenti… sabbamahāraṅgarattā upāhanāyo dhārenti… sabbamahānāmarattā upāhanāyo dhārenti.
246. At that time, the group of six bhikkhus were wearing entirely blue sandals…pe… entirely yellow sandals… entirely red sandals… entirely crimson sandals… entirely black sandals… sandals dyed entirely with mahāraṅga… sandals dyed entirely with mahānāma.
246. Rồi vào lúc ấy, nhóm sáu Tỳ-kheo mang dép toàn màu xanh (sabbanīlikā upāhanāyo)…pe… mang dép toàn màu vàng (sabbapītikā upāhanāyo)… mang dép toàn màu đỏ (sabbalohitikā upāhanāyo)… mang dép toàn màu đỏ sẫm (sabbamañjiṭṭhikā upāhanāyo)… mang dép toàn màu đen (sabbakaṇhā upāhanāyo)… mang dép nhuộm màu đỏ đậm (sabbamahāraṅgarattā upāhanāyo)… mang dép nhuộm màu đỏ tươi (sabbamahānāmarattā upāhanāyo).
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, ‘‘seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti.
People complained, grumbled, and criticized: “Just like householders who indulge in sensual pleasures!”
Người dân phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Giống như những cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy.”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported this matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc này lên Thế Tôn.
Na, bhikkhave, sabbanīlikā upāhanā dhāretabbā…pe… na sabbapītikā upāhanā dhāretabbā, na sabbalohitikā upāhanā dhāretabbā, na sabbamañjiṭṭhikā upāhanā dhāretabbā, na sabbakaṇhā upāhanā dhāretabbā, na sabbamahāraṅgarattā upāhanā dhāretabbā, na sabbamahānāmarattā upāhanā dhāretabbā.
“Bhikkhus, entirely blue sandals should not be worn…pe… entirely yellow sandals should not be worn, entirely red sandals should not be worn, entirely crimson sandals should not be worn, entirely black sandals should not be worn, sandals dyed entirely with mahāraṅga should not be worn, sandals dyed entirely with mahānāma should not be worn.
“Này các Tỳ-kheo, không được mang dép toàn màu xanh…pe… không được mang dép toàn màu vàng, không được mang dép toàn màu đỏ, không được mang dép toàn màu đỏ sẫm, không được mang dép toàn màu đen, không được mang dép nhuộm màu đỏ đậm, không được mang dép nhuộm màu đỏ tươi.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.”
Ai mang, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū nīlakavaddhikā* upāhanāyo dhārenti, pītakavaddhikā upāhanāyo dhārenti, lohitakavaddhikā upāhanāyo dhārenti, mañjiṭṭhikavaddhikā upāhanāyo dhārenti, kaṇhavaddhikā upāhanāyo dhārenti, mahāraṅgarattavaddhikā upāhanāyo dhārenti, mahānāmarattavaddhikā upāhanāyo dhārenti.
At that time, the group of six bhikkhus were wearing sandals with blue straps, sandals with yellow straps, sandals with red straps, sandals with crimson straps, sandals with black straps, sandals with straps dyed with mahāraṅga, sandals with straps dyed with mahānāma.
Rồi vào lúc ấy, nhóm sáu Tỳ-kheo mang dép có quai màu xanh (nīlakavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai màu vàng (pītakavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai màu đỏ (lohitakavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai màu đỏ sẫm (mañjiṭṭhikavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai màu đen (kaṇhavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai nhuộm màu đỏ đậm (mahāraṅgarattavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai nhuộm màu đỏ tươi (mahānāmarattavaddhikā upāhanāyo).
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, ‘‘seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti.
People complained, grumbled, and criticized: “Just like householders who indulge in sensual pleasures!”
Người dân phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Giống như những cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy.”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported this matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc này lên Thế Tôn.
Na, bhikkhave, nīlakavaddhikā upāhanā dhāretabbā…pe… na pītakavaddhikā upāhanā dhāretabbā, na lohitakavaddhikā upāhanā dhāretabbā, na mañjiṭṭhikavaddhikā upāhanā dhāretabbā, na kaṇhavaddhikā upāhanā dhāretabbā, na mahāraṅgarattavaddhikā upāhanā dhāretabbā, na mahānāmarattavaddhikā upāhanā dhāretabbā.
“Bhikkhus, sandals with blue straps should not be worn…pe… sandals with yellow straps should not be worn, sandals with red straps should not be worn, sandals with crimson straps should not be worn, sandals with black straps should not be worn, sandals with straps dyed with mahāraṅga should not be worn, sandals with straps dyed with mahānāma should not be worn.
“Này các Tỳ-kheo, không được mang dép có quai màu xanh…pe… không được mang dép có quai màu vàng, không được mang dép có quai màu đỏ, không được mang dép có quai màu đỏ sẫm, không được mang dép có quai màu đen, không được mang dép có quai nhuộm màu đỏ đậm, không được mang dép có quai nhuộm màu đỏ tươi.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.”
Ai mang, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū khallakabaddhā* upāhanāyo dhārenti…pe… puṭabaddhā upāhanāyo dhārenti, pāliguṇṭhimā upāhanāyo dhārenti, tūlapuṇṇikā upāhanāyo dhārenti, tittirapattikā upāhanāyo dhārenti, meṇḍavisāṇavaddhikā upāhanāyo dhārenti, ajavisāṇavaddhikā upāhanāyo dhārenti, vicchikāḷikā upāhanāyo dhārenti, morapiñcha* parisibbitā upāhanāyo dhārenti, citrā upāhanāyo dhārenti.
At that time, the group of six bhikkhus were wearing sandals with bound heel-coverings…pe… sandals with pouch-like coverings, sandals with leg-wrappings, sandals stuffed with cotton, sandals with partridge-feather-like straps, sandals with ram’s-horn-like straps, sandals with goat’s-horn-like straps, sandals with scorpion-claw-like straps, sandals stitched all around with peacock feathers, variegated sandals.
Rồi vào lúc ấy, nhóm sáu Tỳ-kheo mang dép có gót bọc (khallakabaddhā upāhanāyo)…pe… mang dép có bọc ống chân (puṭabaddhā upāhanāyo), mang dép bọc kín mu bàn chân (pāliguṇṭhimā upāhanāyo), mang dép độn bông (tūlapuṇṇikā upāhanāyo), mang dép có quai hình cánh chim đa đa (tittirapattikā upāhanāyo), mang dép có quai hình sừng cừu (meṇḍavisāṇavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai hình sừng dê (ajavisāṇavaddhikā upāhanāyo), mang dép có quai hình càng bọ cạp (vicchikāḷikā upāhanāyo), mang dép thêu lông công (morapiñcha parisibbitā upāhanāyo), mang dép có họa tiết (citrā upāhanāyo).
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, ‘‘seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti.
People complained, grumbled, and criticized: “Just like householders who indulge in sensual pleasures!”
Người dân phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Giống như những cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy.”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported this matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc này lên Thế Tôn.
Na, bhikkhave, khallakabaddhā upāhanā dhāretabbā…pe… na puṭabaddhā upāhanā dhāretabbā, na pāliguṇṭhimā upāhanā dhāretabbā, na tūlapuṇṇikā upāhanā dhāretabbā, na tittirapattikā upāhanā dhāretabbā, na meṇḍavisāṇavaddhikā upāhanā dhāretabbā, na ajavisāṇavaddhikā upāhanā dhāretabbā, na vicchikāḷikā upāhanā dhāretabbā, na morapiñchaparisibbitā upāhanā dhāretabbā, na citrā upāhanā dhāretabbā.
“Bhikkhus, sandals with bound heel-coverings should not be worn…pe… sandals with pouch-like coverings should not be worn, sandals with leg-wrappings should not be worn, sandals stuffed with cotton should not be worn, sandals with partridge-feather-like straps should not be worn, sandals with ram’s-horn-like straps should not be worn, sandals with goat’s-horn-like straps should not be worn, sandals with scorpion-claw-like straps should not be worn, sandals stitched all around with peacock feathers should not be worn, variegated sandals should not be worn.
“Này các Tỳ-kheo, không được mang dép có gót bọc…pe… không được mang dép có bọc ống chân, không được mang dép bọc kín mu bàn chân, không được mang dép độn bông, không được mang dép có quai hình cánh chim đa đa, không được mang dép có quai hình sừng cừu, không được mang dép có quai hình sừng dê, không được mang dép có quai hình càng bọ cạp, không được mang dép thêu lông công, không được mang dép có họa tiết.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.”
Ai mang, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū sīhacammaparikkhaṭā upāhanāyo dhārenti…pe… byagghacammaparikkhaṭā upāhanāyo dhārenti, dīpicammaparikkhaṭā upāhanāyo dhārenti, ajinacammaparikkhaṭā upāhanāyo dhārenti, uddacammaparikkhaṭā upāhanāyo dhārenti, majjāracammaparikkhaṭā upāhanāyo dhārenti, kāḷakacammaparikkhaṭā upāhanāyo dhārenti, luvakacammaparikkhaṭā* upāhanāyo dhārenti.
At that time, the group of six bhikkhus were wearing sandals trimmed with lion-skin…pe… sandals trimmed with tiger-skin, sandals trimmed with leopard-skin, sandals trimmed with antelope-skin, sandals trimmed with otter-skin, sandals trimmed with cat-skin, sandals trimmed with black-skin, sandals trimmed with wolf-skin.
Rồi vào lúc ấy, nhóm sáu Tỳ-kheo mang dép bọc da sư tử (sīhacammaparikkhaṭā upāhanāyo)…pe… mang dép bọc da hổ (byagghacammaparikkhaṭā upāhanāyo), mang dép bọc da báo (dīpicammaparikkhaṭā upāhanāyo), mang dép bọc da linh dương đen (ajinacammaparikkhaṭā upāhanāyo), mang dép bọc da rái cá (uddacammaparikkhaṭā upāhanāyo), mang dép bọc da mèo rừng (majjāracammaparikkhaṭā upāhanāyo), mang dép bọc da hắc báo (kāḷakacammaparikkhaṭā upāhanāyo), mang dép bọc da cáo (luvakacammaparikkhaṭā upāhanāyo).
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti, ‘‘seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti.
People complained, grumbled, and criticized: “Just like householders who indulge in sensual pleasures!”
Người dân phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Giống như những cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy.”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported this matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc này lên Thế Tôn.
Na, bhikkhave, sīhacammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā…pe… na byagghacammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā, na dīpicammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā, na ajinacammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā, na uddacammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā, na majjāracammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā, na kāḷakacammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā, na luvakacammaparikkhaṭā upāhanā dhāretabbā.
“Bhikkhus, sandals trimmed with lion-skin should not be worn…pe… sandals trimmed with tiger-skin should not be worn, sandals trimmed with leopard-skin should not be worn, sandals trimmed with antelope-skin should not be worn, sandals trimmed with otter-skin should not be worn, sandals trimmed with cat-skin should not be worn, sandals trimmed with black-skin should not be worn, sandals trimmed with wolf-skin should not be worn.
“Này các Tỳ-kheo, không được mang dép bọc da sư tử…pe… không được mang dép bọc da hổ, không được mang dép bọc da báo, không được mang dép bọc da linh dương đen, không được mang dép bọc da rái cá, không được mang dép bọc da mèo rừng, không được mang dép bọc da hắc báo, không được mang dép bọc da cáo.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.”
Ai mang, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
247. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi, aññatarena bhikkhunā pacchāsamaṇena.
247. Then the Blessed One, having dressed in the morning, and taking his bowl and robe, entered Rājagaha for alms, with a certain bhikkhu following behind as attendant.
Rồi Thế Tôn, vào buổi sáng, đắp y, mang bát và y vào Rājagaha để khất thực, có một Tỳ-kheo đi phía sau làm thị giả.
Atha kho so bhikkhu khañjamāno bhagavantaṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi.
Then that bhikkhu, limping, followed close behind the Blessed One.
Rồi Tỳ-kheo ấy, vì bị tật ở chân, đã đi theo sau Thế Tôn.
Addasā kho aññataro upāsako guṇaṅguṇūpāhanā ārohitvā bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ; disvā upāhanā ārohitvā yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā yena so bhikkhu tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā taṃ bhikkhuṃ abhivādetvā etadavoca – ‘‘kissa, bhante, ayyo khañjatī’’ti?
Now, a certain lay follower saw the Blessed One approaching from afar, wearing guṇaṅguṇūpāhanā. Having seen him, he removed his sandals and approached the Blessed One. Having approached, he saluted the Blessed One, then approached that bhikkhu. Having approached, he saluted that bhikkhu and said, "Bhante, why does the venerable one limp?"
Một cư sĩ nọ, đang mang những đôi dép có dây buộc trang trí, thấy Đức Thế Tôn đang đi đến từ đằng xa; thấy vậy, ông cởi dép ra, đi đến chỗ Đức Thế Tôn; sau khi đến, ông đảnh lễ Đức Thế Tôn, rồi đi đến chỗ vị tỳ khưu kia; sau khi đến, ông đảnh lễ vị tỳ khưu ấy và nói: “Thưa Tôn giả, tại sao Tôn giả lại đi khập khiễng?”
‘‘Pādā me, āvuso, phalitā’’ti* .
"My feet, sir, are badly cracked."
“Thưa đạo hữu, chân tôi bị nứt.”
‘‘Handa, bhante, upāhanāyo’’ti.
"Here, Bhante, are sandals."
“Thưa Tôn giả, xin hãy dùng đôi dép này.”
‘‘Alaṃ, āvuso, paṭikkhittā bhagavatā guṇaṅguṇūpāhanā’’ti.
"Enough, sir, guṇaṅguṇūpāhanā have been rejected by the Blessed One."
“Thôi, thưa đạo hữu, Đức Thế Tôn đã cấm mang những đôi dép có dây buộc trang trí rồi.”
‘‘Gaṇhāhetā, bhikkhu, upāhanāyo’’ti.
"Take these sandals, bhikkhu."
“Này tỳ khưu, hãy nhận lấy đôi dép này.”
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, omukkaṃ guṇaṅguṇūpāhanaṃ.
Then, on account of this matter, on this occasion, the Blessed One gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: "Bhikkhus, I allow worn-out guṇaṅguṇūpāhanā.
Rồi Đức Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các tỳ khưu: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép mang những đôi dép có dây buộc trang trí đã cũ.”
Na, bhikkhave, navā guṇaṅguṇūpāhanā dhāretabbā.
Bhikkhus, new guṇaṅguṇūpāhanā should not be worn.
“Này các tỳ khưu, không được mang những đôi dép có dây buộc trang trí mới.”
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa."
“Ai mang, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
248. Tena kho pana samayena bhagavā ajjhokāse anupāhano caṅkamati.
248. At that time, the Blessed One was walking in the open air without sandals.
248. Vào lúc bấy giờ, Đức Thế Tôn đang đi kinh hành ngoài trời mà không mang dép.
Satthā anupāhano caṅkamatīti, therāpi bhikkhū anupāhanā caṅkamanti.
"The Teacher is walking without sandals," so the senior bhikkhus also walked without sandals.
Vì Đạo Sư đi kinh hành mà không mang dép, nên các vị tỳ khưu trưởng lão cũng đi kinh hành mà không mang dép.
Chabbaggiyā bhikkhū, satthari anupāhane caṅkamamāne, theresupi bhikkhūsu anupāhanesu caṅkamamānesu, saupāhanā caṅkamanti.
But the group of six bhikkhus, while the Teacher walked without sandals, and even while the senior bhikkhus walked without sandals, they walked with sandals.
Nhóm sáu tỳ khưu, khi Đạo Sư đi kinh hành không mang dép, và các vị tỳ khưu trưởng lão cũng đi kinh hành không mang dép, thì họ lại đi kinh hành có mang dép.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū, satthari anupāhane caṅkamamāne, theresupi bhikkhūsu anupāhanesu caṅkamamānesu, saupāhanā caṅkamissantī’’ti.
Those bhikkhus who were of few desires...pe... complained, grumbled, and criticized, saying, "How can the group of six bhikkhus walk with sandals, while the Teacher walks without sandals, and even while the senior bhikkhus walk without sandals?"
Những vị tỳ khưu có ít dục vọng…pe… họ phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Làm sao nhóm sáu tỳ khưu, khi Đạo Sư đi kinh hành không mang dép, và các vị tỳ khưu trưởng lão cũng đi kinh hành không mang dép, mà họ lại đi kinh hành có mang dép được?”
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū, satthari anupāhane caṅkamamāne, theresupi bhikkhūsu anupāhanesu caṅkamamānesu, saupāhanā caṅkamantī’’ti?
Then those bhikkhus reported this matter to the Blessed One...pe... "Is it true, bhikkhus, that the group of six bhikkhus, while the Teacher walks without sandals, and even while the senior bhikkhus walk without sandals, walk with sandals?"
Rồi các tỳ khưu ấy đã trình sự việc đó lên Đức Thế Tôn…pe… “Này các tỳ khưu, có thật là nhóm sáu tỳ khưu, khi Đạo Sư đi kinh hành không mang dép, và các vị tỳ khưu trưởng lão cũng đi kinh hành không mang dép, mà họ lại đi kinh hành có mang dép không?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
"It is true, Blessed One."
“Thưa Đức Thế Tôn, thật vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā, satthari anupāhane caṅkamamāne, theresupi bhikkhūsu anupāhanesu caṅkamamānesu, saupāhanā caṅkamissanti.
The Buddha, the Blessed One, rebuked them...pe... "How can these foolish men, bhikkhus, walk with sandals, while the Teacher walks without sandals, and even while the senior bhikkhus walk without sandals?
Đức Phật, Thế Tôn đã quở trách…pe… “Này các tỳ khưu, làm sao những kẻ vô dụng này, khi Đạo Sư đi kinh hành không mang dép, và các vị tỳ khưu trưởng lão cũng đi kinh hành không mang dép, mà họ lại đi kinh hành có mang dép được?
Ime hi nāma, bhikkhave, gihī odātavatthavasanakā abhijīvanikassa sippassa kāraṇā ācariyesu sagāravā sappatissā sabhāgavuttikā viharissanti.
These lay people, bhikkhus, wearing white clothes, for the sake of a livelihood, would dwell respectful, reverential, and in harmony with their teachers.
Này các tỳ khưu, những người cư sĩ này, mặc y phục trắng, vì một nghề nghiệp sinh nhai, họ vẫn sống với sự tôn kính, kính trọng và hòa hợp với các bậc thầy của họ.
Idha kho taṃ, bhikkhave, sobhetha, yaṃ tumhe evaṃ svākkhāte dhammavinaye pabbajitā samānā ācariyesu ācariyamattesu upajjhāyesu upajjhāyamattesu agāravā appatissā asabhāgavuttikā* vihareyyātha.
It would be commendable here, bhikkhus, if you, having gone forth in such a well-proclaimed Dhamma-Vinaya, were to dwell respectful, reverential, and in harmony with your teachers and those equal to teachers, and with your preceptors and those equal to preceptors.
Này các tỳ khưu, điều này không phù hợp với các người, những người đã xuất gia trong Pháp và Luật được thuyết giảng khéo léo như vậy, mà lại sống không tôn kính, không kính trọng, không hòa hợp với các bậc thầy, với những người đáng được xem là thầy, với các vị bổn sư, với những người đáng được xem là bổn sư.
Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, ācariyesu ācariyamattesu upajjhāyesu upajjhāyamattesu anupāhanesu caṅkamamānesu saupāhanena caṅkamitabbaṃ.
This, bhikkhus, is not for the appeasement of the unappeased...pe... having rebuked them...pe... having given a Dhamma talk, he addressed the bhikkhus: "Bhikkhus, one should not walk with sandals when teachers or those equal to teachers, or preceptors or those equal to preceptors, are walking without sandals.
Này các tỳ khưu, điều này không dẫn đến sự tín tâm cho những người chưa có tín tâm…pe… sau khi quở trách…pe… đã thuyết pháp và gọi các tỳ khưu: “Này các tỳ khưu, không được đi kinh hành có mang dép khi các bậc thầy, những người đáng được xem là thầy, các vị bổn sư, những người đáng được xem là bổn sư, đang đi kinh hành không mang dép.”
Yo caṅkameyya, āpatti dukkaṭassa.
Whoever walks thus commits an offense of dukkaṭa.
“Ai đi kinh hành như vậy, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
Na ca, bhikkhave, ajjhārāme upāhanā dhāretabbā.
And, bhikkhus, sandals should not be worn inside the ārama.
“Và này các tỳ khưu, không được mang dép trong khuôn viên tu viện.”
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa."
“Ai mang, sẽ phạm tội dukkaṭa.”
249. Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno pādakhilābādho hoti.
249. At that time, a certain bhikkhu suffered from a pādakhilābādha.
249. Vào lúc bấy giờ, một vị tỳ khưu nọ bị bệnh gai chân.
Taṃ bhikkhū pariggahetvā uccārampi passāvampi nikkhāmenti.
The bhikkhus would support him and lead him out for defecation and urination.
Các tỳ khưu đã đỡ vị tỳ khưu ấy đi đại tiện và tiểu tiện.
Addasā kho bhagavā senāsanacārikaṃ āhiṇḍanto te bhikkhū taṃ bhikkhuṃ pariggahetvā uccārampi passāvampi nikkhāmente, disvāna yena te bhikkhū tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā te bhikkhū etadavoca – ‘‘kiṃ imassa, bhikkhave, bhikkhuno ābādho’’ti?
Now, the Blessed One, while wandering for lodgings, saw those bhikkhus supporting that bhikkhu and leading him out for defecation and urination. Having seen them, he approached those bhikkhus. Having approached, he said to those bhikkhus, "Bhikkhus, what is this bhikkhu's ailment?"
Đức Thế Tôn, khi đi xem xét các chỗ ở, đã thấy các tỳ khưu đỡ vị tỳ khưu ấy đi đại tiện và tiểu tiện; sau khi thấy, Ngài đi đến chỗ các tỳ khưu ấy, sau khi đến, Ngài nói với các tỳ khưu ấy: “Này các tỳ khưu, vị tỳ khưu này bị bệnh gì?”
‘‘Imassa, bhante, āyasmato pādakhilābādho; imaṃ mayaṃ pariggahetvā uccārampi passāvampi nikkhāmemā’’ti.
"Bhante, this venerable one has a pādakhilābādha; we are supporting him and leading him out for defecation and urination."
“Thưa Đức Thế Tôn, Tôn giả này bị bệnh gai chân; chúng con đang đỡ Tôn giả ấy đi đại tiện và tiểu tiện.”
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, yassa pādā vā dukkhā, pādā vā phalitā, pādakhilo vā ābādho* upāhanaṃ dhāretu’’nti.
Then, on account of this matter, on this occasion, the Blessed One gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: "Bhikkhus, I allow that if one's feet are painful, or one's feet are cracked, or one has a pādakhilābādha, one may wear sandals."
Rồi Đức Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết pháp và gọi các tỳ khưu: “Này các tỳ khưu, Ta cho phép người nào bị đau chân, hoặc chân bị nứt, hoặc bị bệnh gai chân, được mang dép.”
250. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā, anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ* – rājakathaṃ, corakathaṃ, mahāmattakathaṃ, senākathaṃ, bhayakathaṃ, yuddhakathaṃ, annakathaṃ, pānakathaṃ, vatthakathaṃ, sayanakathaṃ, mālākathaṃ, gandhakathaṃ, ñātikathaṃ, yānakathaṃ, gāmakathaṃ, nigamakathaṃ, nagarakathaṃ, janapadakathaṃ, itthikathaṃ* , sūrakathaṃ, visikhākathaṃ, kumbhaṭṭhānakathaṃ, pubbapetakathaṃ, nānattakathaṃ, lokakkhāyikaṃ, samuddakkhāyikaṃ, itibhavābhavakathaṃ iti vā; kīṭakampi akkamitvā mārenti, bhikkhūpi samādhimhā cāventi.
250. At that time, the group of six bhikkhus, getting up early in the morning, would walk in the open air wearing wooden sandals, making loud noises, great noises, clatter-clatter noises, speaking various kinds of animal talk, such as talk of kings, talk of robbers, talk of ministers, talk of armies, talk of fear, talk of battles, talk of food, talk of drink, talk of clothes, talk of beds, talk of garlands, talk of perfumes, talk of relatives, talk of conveyances, talk of villages, talk of towns, talk of cities, talk of countries, talk of women, talk of heroes, talk of streets, talk of watering places, talk of departed spirits, various kinds of talk, worldly talk, ocean talk, talk of existence and non-existence; they would even step on and kill insects, and disturb bhikkhus from their concentration.
250. Vào lúc bấy giờ, nhóm sáu tỳ khưu, vào lúc rạng đông, thức dậy và mang dép gỗ đi kinh hành ngoài trời, gây ra tiếng ồn ào, tiếng động lớn, tiếng lạch cạch, nói đủ thứ chuyện tầm phào, đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp, chuyện quan lại, chuyện quân đội, chuyện sợ hãi, chuyện chiến tranh, chuyện đồ ăn, chuyện thức uống, chuyện y phục, chuyện giường nằm, chuyện vòng hoa, chuyện hương liệu, chuyện bà con, chuyện xe cộ, chuyện làng mạc, chuyện thị trấn, chuyện thành phố, chuyện đất nước, chuyện phụ nữ, chuyện anh hùng, chuyện đường phố, chuyện nơi họp chợ, chuyện tổ tiên đã qua, chuyện khác biệt, chuyện thế giới, chuyện biển cả, chuyện kiếp này kiếp khác; họ còn giẫm chết côn trùng, và làm các tỳ khưu khác mất định tâm.
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamissanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ, corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, kīṭakampi akkamitvā māressanti, bhikkhūpi samādhimhā cāvessantī’’ti.
Those bhikkhus who were of few desires...pe... complained, grumbled, and criticized, saying, "How can the group of six bhikkhus, getting up early in the morning, walk in the open air wearing wooden sandals, making loud noises, great noises, clatter-clatter noises, speaking various kinds of animal talk, such as talk of kings, talk of robbers...pe... talk of existence and non-existence; even step on and kill insects, and disturb bhikkhus from their concentration?"
Những vị tỳ khưu có ít dục vọng…pe… họ phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Làm sao nhóm sáu tỳ khưu, vào lúc rạng đông, thức dậy và mang dép gỗ đi kinh hành ngoài trời, gây ra tiếng ồn ào, tiếng động lớn, tiếng lạch cạch, nói đủ thứ chuyện tầm phào, đó là: chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp…pe… chuyện kiếp này kiếp khác, họ còn giẫm chết côn trùng, và làm các tỳ khưu khác mất định tâm được?”
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya kaṭṭhapādukāyo abhiruhitvā ajjhokāse caṅkamanti, uccāsaddā mahāsaddā khaṭakhaṭasaddā, anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentā, seyyathidaṃ, – rājakathaṃ, corakathaṃ…pe… itibhavābhavakathaṃ iti vā, kīṭakampi akkamitvā mārenti, bhikkhūpi samādhimhā cāventī’’ti?
Then those bhikkhus reported this matter to the Blessed One…pe… ‘Is it true, bhikkhus, that the group-of-six bhikkhus, rising in the early morning at night, put on wooden sandals and walk in the open air, making loud noises, great noises, clattering noises, speaking various kinds of animal talk, namely, – talk of kings, talk of thieves…pe… or talk of becoming and non-becoming, and even kill insects by stepping on them, and disturb bhikkhus from their samādhi?’
Rồi các Tỳ-khưu ấy đã báo cáo sự việc này lên Thế Tôn… (lược bớt)… “Này các Tỳ-khưu, có thật chăng, nhóm sáu Tỳ-khưu vào lúc rạng đông, thức dậy, đi giày gỗ, đi kinh hành ngoài trời, gây tiếng ồn lớn, tiếng động ầm ĩ, tiếng lộc cộc, nói đủ thứ chuyện tầm phào (tiracchānakathā), như chuyện vua chúa, chuyện trộm cướp… (lược bớt)… chuyện về sự tồn tại và không tồn tại, thậm chí giẫm đạp côn trùng mà giết chết chúng, và làm xao nhãng sự định tâm của các Tỳ-khưu khác?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, kaṭṭhapādukā dhāretabbā.
‘It is true, Blessed One’…pe… Having admonished them and given a Dhamma talk, he addressed the bhikkhus: ‘Bhikkhus, wooden sandals are not to be worn.
“Bạch Thế Tôn, đúng vậy”… (lược bớt)… Sau khi quở trách và thuyết pháp, Ngài gọi các Tỳ-khưu và nói: “Này các Tỳ-khưu, không được mang giày gỗ.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.’
Ai mang, phạm tội dukkaṭa.”
Atha kho bhagavā rājagahe yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkāmi.
Then the Blessed One, having stayed in Rājagaha for as long as he wished, set out on tour towards Bārāṇasī.
Rồi Thế Tôn, sau khi ở Rājagaha tùy ý muốn, đã lên đường du hành đến Bārāṇasī.
Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī tadavasari.
Journeying by stages, he arrived at Bārāṇasī.
Du hành từng chặng, Ngài đến Bārāṇasī.
Tatra sudaṃ bhagavā bārāṇasiyaṃ viharati isipatane migadāye.
There the Blessed One stayed in Bārāṇasī, in Isipatana at the Deer Park.
Tại đó, Thế Tôn ngự tại Isipatana, Migadāya ở Bārāṇasī.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā kaṭṭhapādukā paṭikkhittāti – tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhārenti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti.
At that time, the group-of-six bhikkhus – because wooden sandals had been forbidden by the Blessed One – had young palm trees cut down and wore palm-leaf sandals; those cut young palm trees withered.
Vào lúc ấy, nhóm sáu Tỳ-khưu – vì Thế Tôn đã cấm giày gỗ – đã cho chặt cây thốt nốt non và mang giày lá thốt nốt; những cây thốt nốt non bị chặt đã héo tàn.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhāressanti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti; ekindriyaṃ samaṇā sakyaputtiyā jīvaṃ viheṭhentī’’ti.
People grumbled, complained, and criticized: ‘How can these Sakyan recluses have young palm trees cut down and wear palm-leaf sandals? Those cut young palm trees wither; the Sakyan recluses harm one-faculty living beings!’
Người đời phàn nàn, bực tức, chỉ trích: “Sao mà các Sa-môn Thích tử lại cho chặt cây thốt nốt non để mang giày lá thốt nốt; những cây thốt nốt non bị chặt đã héo tàn; các Sa-môn Thích tử đang làm hại sinh vật đơn giác (ekindriya)!”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard those people grumbling, complaining, and criticizing.
Các Tỳ-khưu đã nghe những lời phàn nàn, bực tức, chỉ trích của những người ấy.
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhū tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhārenti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyantī’’ti?
Then those bhikkhus reported this matter to the Blessed One…pe… ‘Is it true, bhikkhus, that the group-of-six bhikkhus have young palm trees cut down and wear palm-leaf sandals; and those cut young palm trees wither?’
Rồi các Tỳ-khưu ấy đã báo cáo sự việc này lên Thế Tôn… (lược bớt)… “Này các Tỳ-khưu, có thật chăng, nhóm sáu Tỳ-khưu đã cho chặt cây thốt nốt non và mang giày lá thốt nốt; những cây thốt nốt non bị chặt đã héo tàn?”
Saccaṃ bhagavāti.
‘It is true, Blessed One.’
“Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā tālataruṇe chedāpetvā tālapattapādukāyo dhāressanti; tāni tālataruṇāni chinnāni milāyanti.
The Buddha, the Blessed One, admonished them…pe… ‘How can these foolish men, bhikkhus, have young palm trees cut down and wear palm-leaf sandals? Those cut young palm trees wither.
Đức Phật Thế Tôn đã quở trách… (lược bớt)… “Này các Tỳ-khưu, sao mà những kẻ vô dụng ấy lại cho chặt cây thốt nốt non và mang giày lá thốt nốt; những cây thốt nốt non bị chặt đã héo tàn.
Jīvasaññino hi, bhikkhave, manussā rukkhasmiṃ.
For, bhikkhus, people perceive trees as having life.
Này các Tỳ-khưu, người đời coi cây cối là có sinh mạng.
Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, tālapattapādukā dhāretabbā.
This, bhikkhus, is not for the confidence of the unconfident…pe… Having admonished them and given a Dhamma talk, he addressed the bhikkhus: ‘Bhikkhus, palm-leaf sandals are not to be worn.
Này các Tỳ-khưu, điều này không phải để những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin… (lược bớt)… Sau khi quở trách và thuyết pháp, Ngài gọi các Tỳ-khưu và nói: “Này các Tỳ-khưu, không được mang giày lá thốt nốt.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.’
Ai mang, phạm tội dukkaṭa.”
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū ‘bhagavatā tālapattapādukā paṭikkhittā’ti veḷutaruṇe chedāpetvā veḷupattapādukāyo dhārenti.
At that time, the group-of-six bhikkhus, thinking, ‘Palm-leaf sandals have been forbidden by the Blessed One,’ had young bamboo shoots cut down and wore bamboo-leaf sandals.
Vào lúc ấy, nhóm sáu Tỳ-khưu – ‘Thế Tôn đã cấm giày lá thốt nốt’ – đã cho chặt cây tre non và mang giày lá tre.
Tāni veḷutaruṇāni chinnāni milāyanti.
Those cut young bamboo shoots withered.
Những cây tre non bị chặt đã héo tàn.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā veḷutaruṇe chedāpetvā veḷupattapādukāyo dhāressanti.
People grumbled, complained, and criticized: ‘How can these Sakyan recluses have young bamboo shoots cut down and wear bamboo-leaf sandals?
Người đời phàn nàn, bực tức, chỉ trích: “Sao mà các Sa-môn Thích tử lại cho chặt cây tre non để mang giày lá tre.
Tāni veḷutaruṇāni chinnāni milāyanti.
Those cut young bamboo shoots wither.
Những cây tre non bị chặt đã héo tàn.
Ekindriyaṃ samaṇā sakyaputtiyā jīvaṃ viheṭhentī’’ti.
The Sakyan recluses harm one-faculty living beings!’
Các Sa-môn Thích tử đang làm hại sinh vật đơn giác!”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard those people grumbling, complaining, and criticizing.
Các Tỳ-khưu đã nghe những lời phàn nàn, bực tức, chỉ trích của những người ấy.
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… jīvasaññino hi, bhikkhave, manussā rukkhasmiṃ…pe… na, bhikkhave, veḷupattapādukā dhāretabbā.
Then those bhikkhus reported this matter to the Blessed One…pe… For, bhikkhus, people perceive trees as having life…pe… Bhikkhus, bamboo-leaf sandals are not to be worn.
Rồi các Tỳ-khưu ấy đã báo cáo sự việc này lên Thế Tôn… (lược bớt)… Này các Tỳ-khưu, người đời coi cây cối là có sinh mạng… (lược bớt)… Này các Tỳ-khưu, không được mang giày lá tre.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.’
Ai mang, phạm tội dukkaṭa.
251. Atha kho bhagavā bārāṇasiyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bhaddiyaṃ tena cārikaṃ pakkāmi.
251. Then the Blessed One, having stayed in Bārāṇasī for as long as he wished, set out on tour towards Bhaddiya.
251. Rồi Thế Tôn, sau khi ở Bhaddiya tùy ý muốn, đã lên đường du hành đến Sāvatthī.
Anupubbena cārikaṃ caramāno yena bhaddiyaṃ tadavasari.
Journeying by stages, he arrived at Bhaddiya.
Du hành từng chặng, Ngài đến Bhaddiya.
Tatra sudaṃ bhagavā bhaddiye viharati jātiyā vane.
There the Blessed One stayed in Bhaddiya, in the Jātiya Forest.
Tại đó, Thế Tôn ngự tại khu rừng Jātiyā ở Bhaddiya.
Tena kho pana samayena bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharanti, tiṇapādukaṃ karontipi kārāpentipi, muñjapādukaṃ karontipi kārāpentipi, pabbajapādukaṃ karontipi kārāpentipi, hintālapādukaṃ karontipi kārāpentipi, kamalapādukaṃ karontipi kārāpentipi, kambalapādukaṃ karontipi kārāpentipi, riñcanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipaññaṃ.
At that time, the bhikkhus of Bhaddiya were devoted to various kinds of sandal ornamentation: they made or had made grass sandals, muñja grass sandals, paṭṭa grass sandals, date palm sandals, kamala sandals, woolen sandals; they neglected study, inquiry, higher morality, higher mind, higher wisdom.
Vào lúc ấy, các Tỳ-khưu ở Bhaddiya sống chuyên tâm vào việc trang trí giày dép bằng nhiều cách khác nhau, họ tự làm hoặc cho làm giày dép bằng cỏ, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng cỏ muñja, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng vỏ cây, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng lá cây chà là, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng hoa sen, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng len, họ bỏ bê việc học hỏi (uddesa), việc vấn đáp (paripucchā), giới tăng thượng (adhisīla), tâm tăng thượng (adhicitta), tuệ tăng thượng (adhipaññā).
Ye te bhikkhū appicchā…pe… te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharissanti, tiṇapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, muñjapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, pabbajapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, hintālapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, kamalapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, kambalapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi, riñcissanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipañña’’nti.
Those bhikkhus who were of few wishes…pe… grumbled, complained, and criticized: ‘How can the bhikkhus of Bhaddiya be devoted to various kinds of sandal ornamentation, making or having made grass sandals, muñja grass sandals, paṭṭa grass sandals, date palm sandals, kamala sandals, woolen sandals; and neglect study, inquiry, higher morality, higher mind, higher wisdom?’
Những Tỳ-khưu có ít dục vọng… (lược bớt)… họ phàn nàn, bực tức, chỉ trích: “Sao mà các Tỳ-khưu ở Bhaddiya lại sống chuyên tâm vào việc trang trí giày dép bằng nhiều cách khác nhau, họ tự làm hoặc cho làm giày dép bằng cỏ, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng cỏ muñja, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng vỏ cây, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng lá cây chà là, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng hoa sen, tự làm hoặc cho làm giày dép bằng len, họ bỏ bê việc học hỏi, việc vấn đáp, giới tăng thượng, tâm tăng thượng, tuệ tăng thượng?”
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… ‘‘saccaṃ kira, bhikkhave, bhaddiyā bhikkhū anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharanti, tiṇapādukaṃ karontipi kārāpentipi…pe… riñcanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipañña’’nti?
Then those bhikkhus reported this matter to the Blessed One…pe… ‘Is it true, bhikkhus, that the bhikkhus of Bhaddiya are devoted to various kinds of sandal ornamentation, making or having made grass sandals…pe… and neglect study, inquiry, higher morality, higher mind, higher wisdom?’
Rồi các Tỳ-khưu ấy đã báo cáo sự việc này lên Thế Tôn… (lược bớt)… “Này các Tỳ-khưu, có thật chăng, các Tỳ-khưu ở Bhaddiya sống chuyên tâm vào việc trang trí giày dép bằng nhiều cách khác nhau, họ tự làm hoặc cho làm giày dép bằng cỏ… (lược bớt)… họ bỏ bê việc học hỏi, việc vấn đáp, giới tăng thượng, tâm tăng thượng, tuệ tăng thượng?”
‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti.
‘It is true, Blessed One.’
“Bạch Thế Tôn, đúng vậy.”
Vigarahi buddho bhagavā…pe… ‘‘kathañhi nāma te, bhikkhave, moghapurisā anekavihitaṃ pādukamaṇḍanānuyogamanuyuttā viharissanti, tiṇapādukaṃ karissantipi kārāpessantipi…pe… riñcissanti uddesaṃ paripucchaṃ adhisīlaṃ adhicittaṃ adhipaññaṃ.
The Buddha, the Blessed One, admonished them…pe… ‘How can these foolish men, bhikkhus, be devoted to various kinds of sandal ornamentation, making or having made grass sandals…pe… and neglect study, inquiry, higher morality, higher mind, higher wisdom?
Đức Phật Thế Tôn đã quở trách… (lược bớt)… “Này các Tỳ-khưu, sao mà những kẻ vô dụng ấy lại sống chuyên tâm vào việc trang trí giày dép bằng nhiều cách khác nhau, họ tự làm hoặc cho làm giày dép bằng cỏ… (lược bớt)… họ bỏ bê việc học hỏi, việc vấn đáp, giới tăng thượng, tâm tăng thượng, tuệ tăng thượng.
Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, tiṇapādukā dhāretabbā, na muñjapādukā dhāretabbā, na pabbajapādukā dhāretabbā, na hintālapādukā dhāretabbā, na kamalapādukā dhāretabbā, na kambalapādukā dhāretabbā, na sovaṇṇamayā pādukā dhāretabbā, na rūpiyamayā pādukā dhāretabbā, na maṇimayā pādukā dhāretabbā, na veḷuriyamayā pādukā dhāretabbā, na phalikamayā pādukā dhāretabbā, na kaṃsamayā pādukā dhāretabbā, na kācamayā pādukā dhāretabbā, na tipumayā pādukā dhāretabbā, na sīsamayā pādukā dhāretabbā, na tambalohamayā pādukā dhāretabbā.
This, bhikkhus, is not for the confidence of the unconfident…pe… Having admonished them…pe… and given a Dhamma talk, he addressed the bhikkhus: ‘Bhikkhus, grass sandals are not to be worn, muñja grass sandals are not to be worn, paṭṭa grass sandals are not to be worn, date palm sandals are not to be worn, kamala sandals are not to be worn, woolen sandals are not to be worn, golden sandals are not to be worn, silver sandals are not to be worn, jeweled sandals are not to be worn, beryl sandals are not to be worn, crystal sandals are not to be worn, bronze sandals are not to be worn, glass sandals are not to be worn, tin sandals are not to be worn, lead sandals are not to be worn, copper sandals are not to be worn.
Này các Tỳ-khưu, điều này không phải để những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin… (lược bớt)… Sau khi quở trách… (lược bớt)… và thuyết pháp, Ngài gọi các Tỳ-khưu và nói: “Này các Tỳ-khưu, không được mang giày dép bằng cỏ, không được mang giày dép bằng cỏ muñja, không được mang giày dép bằng vỏ cây, không được mang giày dép bằng lá cây chà là, không được mang giày dép bằng hoa sen, không được mang giày dép bằng len, không được mang giày dép bằng vàng, không được mang giày dép bằng bạc, không được mang giày dép bằng ngọc, không được mang giày dép bằng ngọc bích (veḷuriya), không được mang giày dép bằng pha lê, không được mang giày dép bằng đồng, không được mang giày dép bằng thủy tinh, không được mang giày dép bằng thiếc, không được mang giày dép bằng chì, không được mang giày dép bằng đồng đỏ.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.
Ai mang, phạm tội dukkaṭa.
Na ca, bhikkhave, kāci saṅkamaniyā pādukā dhāretabbā.
And, bhikkhus, no sandals that can be removed and put back on (for general use) are to be worn.
Và này các Tỳ-khưu, không được mang bất kỳ loại giày dép nào có thể di chuyển được (saṅkamaniyā).
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa.
Whoever wears them commits an offense of dukkaṭa.
Ai mang, phạm tội dukkaṭa.
Anujānāmi, bhikkhave, tisso pādukā dhuvaṭṭhāniyā asaṅkamaniyāyo – vaccapādukaṃ, passāvapādukaṃ, ācamanapāduka’’nti.
Bhikkhus, I allow three types of fixed, unremovable sandals: sandals for the latrine, sandals for urination, sandals for rinsing the mouth.’
Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép ba loại giày dép cố định (dhuvaṭṭhāniyā), không di chuyển được (asaṅkamaniyā): giày dép đi vệ sinh (vaccapāduka), giày dép đi tiểu (passāvapāduka), giày dép dùng khi súc miệng (ācamanapāduka).”
252. Atha kho bhagavā bhaddiye yathābhirantaṃ viharitvā yena sāvatthi tena cārikaṃ pakkāmi.
252. Then the Blessed One, having stayed in Bhaddiya for as long as he wished, set out on tour towards Sāvatthī.
252. Rồi Thế Tôn, sau khi ở Bhaddiya tùy ý muốn, đã lên đường du hành đến Sāvatthī.
Anupubbena cārikaṃ caramāno yena sāvatthi tadavasari.
Traveling progressively, he arrived at Sāvatthī.
Du hành tuần tự, Ngài đã đến Sāvatthī.
Tatra sudaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
There the Blessed One was dwelling at Sāvatthī, in Jeta Grove, Anāthapiṇḍika’s Monastery.
Lúc bấy giờ, Đức Thế Tôn trú ngụ tại Sāvatthī, trong tịnh xá Jetavana của Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū aciravatiyā nadiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gaṇhanti, kaṇṇesupi gaṇhanti, gīvāyapi gaṇhanti, cheppāpi gaṇhanti, piṭṭhimpi abhiruhanti, rattacittāpi aṅgajātaṃ chupanti, vacchatarimpi ogāhetvā mārenti.
Now at that time, the group-of-six bhikkhus, in the Aciravatī river, when cows were crossing, would grab their horns, grab their ears, grab their necks, grab their tails, mount their backs, and being full of lust, touch their genitals, and having forced a heifer into the water, would kill it.
Vào lúc bấy giờ, các Tỳ-khưu nhóm sáu tại sông Aciravatī, khi những con bò cái đang lội qua, họ nắm cả sừng, nắm cả tai, nắm cả cổ, nắm cả đuôi, còn trèo lên cả lưng, với tâm dục nhiễm, còn chạm vào bộ phận sinh dục, và dìm chết cả con bò tơ.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā gāvīnaṃ tarantīnaṃ visāṇesupi gahessanti…pe… seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti.
People complained, grumbled, and criticized, saying, “How can these Sakyan ascetics grab the horns of cows when they are crossing the river… just like householders who indulge in sensual pleasures?”
Người ta phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Sao mà các Sa-môn Thích tử lại nắm cả sừng của những con bò cái đang lội qua…pe… y như những cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy?”
Assosuṃ kho bhikkhū tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ.
The bhikkhus heard those people complaining, grumbling, and criticizing.
Các Tỳ-khưu đã nghe những người ấy phàn nàn, khó chịu, chỉ trích.
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave,…pe… saccaṃ bhagavāti…pe… vigarahitvā…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, gāvīnaṃ visāṇesu gahetabbaṃ, na kaṇṇesu gahetabbaṃ, na gīvāya gahetabbaṃ, na cheppāya gahetabbaṃ, na piṭṭhi abhiruhitabbā.
Then those bhikkhus reported the matter to the Blessed One… “Is it true, bhikkhus, as is said… it is true, Blessed One”… Having rebuked them… having given a Dhamma talk, he addressed the bhikkhus: “Bhikkhus, one should not grab the horns of cows, one should not grab their ears, one should not grab their necks, one should not grab their tails, one should not mount their backs.
Rồi các Tỳ-khưu ấy đã trình sự việc đó lên Đức Thế Tôn…pe… “Này các Tỳ-khưu, có thật vậy không?”…pe… “Thật vậy, bạch Đức Thế Tôn”…pe… Sau khi quở trách…pe… và thuyết pháp, Ngài đã gọi các Tỳ-khưu và nói: “Này các Tỳ-khưu, không được nắm sừng bò cái, không được nắm tai, không được nắm cổ, không được nắm đuôi, không được trèo lên lưng.
Yo abhiruheyya, āpatti dukkaṭassa.
Whoever mounts one incurs an offense of dukkata.
Ai trèo lên, phạm tội dukkaṭa.
Na ca, bhikkhave, rattacittena aṅgajātaṃ chupitabbaṃ.
And bhikkhus, one should not touch their genitals with a lustful mind.
Và này các Tỳ-khưu, không được chạm vào bộ phận sinh dục với tâm dục nhiễm.
Yo chupeyya, āpatti thullaccayassa.
Whoever touches them incurs an offense of thullaccaya.
Ai chạm vào, phạm tội thullaccaya.
Na vacchatarī māretabbā.
A heifer should not be killed.
Không được giết bò tơ.
Yo māreyya, yathādhammo kāretabbo’’ti.
Whoever kills one should be dealt with according to the Dhamma.”
Ai giết, phải bị xử lý theo pháp.”
253. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū yānena yāyanti, itthiyuttenapi purisantarena, purisayuttenapi itthantarena.
253. Now at that time, the group-of-six bhikkhus traveled in vehicles, whether yoked with mares and driven by men, or yoked with stallions and driven by women.
253. Vào lúc bấy giờ, các Tỳ-khưu nhóm sáu đi xe, có khi là xe do nữ kéo với người lái là nam, có khi là xe do nam kéo với người lái là nữ.
Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘seyyathāpi gaṅgāmahiyāyā’’ti.
People complained, grumbled, and criticized, saying, “It is just like a Gangā festival.”
Người ta phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Y như trong lễ hội sông Gaṅgā vậy!”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported the matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Na, bhikkhave, yānena yāyitabbaṃ.
“Bhikkhus, one should not travel in a vehicle.
“Này các Tỳ-khưu, không được đi xe.
Yo yāyeyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever travels in one incurs an offense of dukkata.”
Ai đi, phạm tội dukkaṭa.”
Tena kho pana samayena aññataro bhikkhu kosalesu janapade sāvatthiṃ gacchanto bhagavantaṃ dassanāya antarāmagge gilāno hoti.
Now at that time, a certain bhikkhu, while going to Sāvatthī from the Kosalan country to see the Blessed One, became ill on the way.
Vào lúc bấy giờ, một Tỳ-khưu nọ đang đi từ xứ Kosala đến Sāvatthī để yết kiến Đức Thế Tôn thì bị bệnh giữa đường.
Atha kho so bhikkhu maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi.
Then that bhikkhu turned off the road and sat down at the foot of a certain tree.
Rồi Tỳ-khưu ấy rời đường và ngồi dưới gốc cây nọ.
Manussā taṃ bhikkhuṃ disvā etadavocuṃ – ‘‘kahaṃ, bhante, ayyo gamissatī’’ti?
People, seeing that bhikkhu, said to him, “Where is the venerable one going, sir?”
Người ta thấy Tỳ-khưu ấy và hỏi: “Bạch Tôn giả, Ngài sẽ đi đâu?”
‘‘Sāvatthiṃ kho ahaṃ, āvuso, gamissāmi bhagavantaṃ dassanāyā’’ti.
“Friends, I am going to Sāvatthī to see the Blessed One.”
“Này các bạn, tôi sẽ đi Sāvatthī để yết kiến Đức Thế Tôn.”
‘‘Ehi, bhante, gamissāmā’’ti.
“Come, venerable sir, let us go.”
“Bạch Tôn giả, xin mời Ngài đi cùng.”
‘‘Nāhaṃ, āvuso, sakkomi, gilānomhī’’ti.
“Friends, I am unable; I am ill.”
“Này các bạn, tôi không thể đi được, tôi đang bị bệnh.”
‘‘Ehi, bhante, yānaṃ abhiruhā’’ti.
“Come, venerable sir, mount the vehicle.”
“Bạch Tôn giả, xin mời Ngài lên xe.”
‘‘Alaṃ, āvuso, paṭikkhittaṃ bhagavatā yāna’’nti kukkuccāyanto yānaṃ nābhiruhi.
“Enough, friends, a vehicle has been prohibited by the Blessed One,” he said, and feeling remorse, he did not mount the vehicle.
“Đủ rồi, này các bạn, Đức Thế Tôn đã cấm xe cộ rồi,” Tỳ-khưu ấy do dự nên không lên xe.
Atha kho so bhikkhu sāvatthiṃ gantvā bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi.
Then that bhikkhu, having gone to Sāvatthī, reported the matter to the bhikkhus.
Rồi Tỳ-khưu ấy đến Sāvatthī và trình sự việc đó cho các Tỳ-khưu.
Bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
The bhikkhus reported the matter to the Blessed One.
Các Tỳ-khưu đã trình sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Anujānāmi, bhikkhave, gilānassa yānanti.
“Bhikkhus, I allow a vehicle for one who is ill.”
“Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép người bệnh đi xe.”
Atha kho bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘itthiyuttaṃ nu kho purisayuttaṃ nu kho’’ti?
Then the bhikkhus thought, “Is it a mare-yoked vehicle, or a stallion-yoked vehicle?”
Rồi các Tỳ-khưu ấy nghĩ: “Có phải là xe do nữ kéo hay xe do nam kéo?”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported the matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Anujānāmi, bhikkhave, purisayuttaṃ hatthavaṭṭakanti.
“Bhikkhus, I allow a stallion-yoked vehicle, a hand-cart.”
“Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép xe do nam kéo, xe đẩy tay.”
254. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū uccāsayanamahāsayanāni dhārenti, seyyathidaṃ – āsandiṃ, pallaṅkaṃ, gonakaṃ, cittakaṃ, paṭikaṃ, paṭalikaṃ, tūlikaṃ, vikatikaṃ, uddhalomiṃ* , ekantalomiṃ, kaṭṭissaṃ, koseyyaṃ, kuttakaṃ, hatthattharaṃ, assattharaṃ, rathattharaṃ, ajinapaveṇiṃ, kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ, sauttaracchadaṃ, ubhatolohitakūpadhānanti.
254. Now at that time, the group-of-six bhikkhus used high beds and large seats, namely: a couch, a throne, a long-fleeced rug, a variegated rug, a white woolen rug, a flower-embroidered rug, a cotton-stuffed quilt, a decorated rug with animal figures, a rug with hair on one side, a rug with hair on both sides, a silk rug, a silken rug, a large woolen rug, an elephant rug, a horse rug, a chariot rug, a deer-skin spread, a kadalimiga-skin superior spread, a rug with a canopy, and a rug with red pillows at both ends.
254. Vào lúc bấy giờ, các Tỳ-khưu nhóm sáu sử dụng giường cao và giường lớn, đó là: ghế dài (āsandi), ghế bành (pallaṅka), thảm lông dài (gonaka), thảm có hình vẽ (cittaka), thảm trắng (paṭikā), thảm có hoa văn dày đặc (paṭalikā), nệm bông (tūlikā), thảm có hình thú (vikatikā), thảm lông một mặt (uddhalomī), thảm lông hai mặt (ekantalomī), thảm lụa thô (kaṭṭissa), thảm lụa mịn (koseyya), thảm len lớn (kuttaka), thảm trải cho voi (hatthatthara), thảm trải cho ngựa (assatthara), thảm trải cho xe (rathatthara), thảm da cừu (ajinapaveṇī), thảm da hươu Kadalī tốt nhất (kadalimigapavarapaccattharaṇa), thảm có màn che phía trên (sauttaracchada), và gối đỏ ở cả hai đầu (ubhatolohitakūpadhāna).
Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti.
People, wandering about the monastery, saw them and complained, grumbled, and criticized, saying, “It is just like householders who indulge in sensual pleasures.”
Người ta đi dạo quanh tịnh xá, nhìn thấy và phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Y như những cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy!”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported the matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Na, bhikkhave, uccāsayanamahāsayanāni dhāretabbāni, seyyathidaṃ – āsandi, pallaṅko, gonako, cittako, paṭikā, paṭalikā, tūlikā, vikatikā, uddhalomi, ekantalomi, kaṭṭissaṃ, koseyyaṃ, kuttakaṃ, hatthattharaṃ, assattharaṃ, rathattharaṃ, ajinapaveṇi, kadalimigapavarapaccattharaṇaṃ, sauttaracchadaṃ, ubhatolohitakūpadhānaṃ.
“Bhikkhus, high beds and large seats should not be used, namely: a couch, a throne, a long-fleeced rug, a variegated rug, a white woolen rug, a flower-embroidered rug, a cotton-stuffed quilt, a decorated rug with animal figures, a rug with hair on one side, a rug with hair on both sides, a silk rug, a silken rug, a large woolen rug, an elephant rug, a horse rug, a chariot rug, a deer-skin spread, a kadalimiga-skin superior spread, a rug with a canopy, or a rug with red pillows at both ends.
“Này các Tỳ-khưu, không được sử dụng giường cao và giường lớn, đó là: ghế dài (āsandi), ghế bành (pallaṅka), thảm lông dài (gonaka), thảm có hình vẽ (cittaka), thảm trắng (paṭikā), thảm có hoa văn dày đặc (paṭalikā), nệm bông (tūlikā), thảm có hình thú (vikatikā), thảm lông một mặt (uddhalomī), thảm lông hai mặt (ekantalomī), thảm lụa thô (kaṭṭissa), thảm lụa mịn (koseyya), thảm len lớn (kuttaka), thảm trải cho voi (hatthatthara), thảm trải cho ngựa (assatthara), thảm trải cho xe (rathatthara), thảm da cừu (ajinapaveṇī), thảm da hươu Kadalī tốt nhất (kadalimigapavarapaccattharaṇa), thảm có màn che phía trên (sauttaracchada), và gối đỏ ở cả hai đầu (ubhatolohitakūpadhāna).
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever uses one incurs an offense of dukkata.”
Ai sử dụng, phạm tội dukkaṭa.”
255. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā uccāsayanamahāsayanāni paṭikkhittānīti – mahācammāni dhārenti, sīhacammaṃ byagghacammaṃ dīpicammaṃ.
255. Now at that time, the group-of-six bhikkhus—thinking that high beds and large seats had been prohibited by the Blessed One—used large animal hides: lion skins, tiger skins, leopard skins.
255. Vào lúc bấy giờ, các Tỳ-khưu nhóm sáu—vì Đức Thế Tôn đã cấm giường cao và giường lớn—nên họ sử dụng các loại da thú lớn: da sư tử, da hổ, da báo.
Tāni mañcappamāṇenapi chinnāni honti, pīṭhappamāṇenapi chinnāni honti, antopi mañce paññattāni honti, bahipi mañce paññattāni honti, antopi pīṭhe paññattāni honti, bahipi pīṭhe paññattāni honti.
These were cut to the size of couches, cut to the size of chairs, spread on couches inside, spread on couches outside, spread on chairs inside, and spread on chairs outside.
Những tấm da ấy được cắt theo kích thước của giường, hoặc được cắt theo kích thước của ghế; chúng được trải bên trong giường, hoặc được trải bên ngoài giường; chúng được trải bên trong ghế, hoặc được trải bên ngoài ghế.
Manussā vihāracārikaṃ āhiṇḍantā passitvā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘seyyathāpi gihī kāmabhogino’’ti.
People, wandering about the monastery, saw them and complained, grumbled, and criticized, saying, “It is just like householders who indulge in sensual pleasures.”
Người ta đi dạo quanh tịnh xá, nhìn thấy và phàn nàn, khó chịu, chỉ trích: “Y như những cư sĩ hưởng thụ dục lạc vậy!”
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported the matter to the Blessed One.
Họ đã trình sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Na, bhikkhave, mahācammāni dhāretabbāni, sīhacammaṃ byagghacammaṃ dīpicammaṃ.
“Bhikkhus, large animal hides should not be used: lion skins, tiger skins, leopard skins.
“Này các Tỳ-khưu, không được sử dụng các loại da thú lớn: da sư tử, da hổ, da báo.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassāti.
Whoever uses one incurs an offense of dukkata.”
Ai sử dụng, phạm tội dukkaṭa.”
Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhū – bhagavatā mahācammāni paṭikkhittānīti – gocammāni dhārenti.
Now at that time, the group-of-six bhikkhus—thinking that large animal hides had been prohibited by the Blessed One—used cow hides.
Vào lúc bấy giờ, các Tỳ-khưu nhóm sáu—vì Đức Thế Tôn đã cấm các loại da thú lớn—nên họ sử dụng da bò.
Tāni mañcappamāṇenapi chinnāni honti, pīṭhappamāṇenapi chinnāni honti, antopi mañce paññattāni honti, bahipi mañce paññattāni honti, antopi pīṭhe paññattāni honti, bahipi pīṭhe paññattāni honti.
These were cut to the size of couches, cut to the size of chairs, spread on couches inside, spread on couches outside, spread on chairs inside, and spread on chairs outside.
Những tấm da ấy được cắt theo kích thước của giường, hoặc được cắt theo kích thước của ghế; chúng được trải bên trong giường, hoặc được trải bên ngoài giường; chúng được trải bên trong ghế, hoặc được trải bên ngoài ghế.
Aññataropi pāpabhikkhu aññatarassa pāpupāsakassa kulūpako hoti.
And a certain bad bhikkhu was a family intimate of a certain bad lay follower.
Một Tỳ-khưu xấu nết nọ là người thân cận của một cận sự nam xấu nết nọ.
Atha kho so pāpabhikkhu pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena tassa pāpupāsakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
Then that bad bhikkhu, having dressed in the morning and taken his bowl and robe, approached the residence of that bad lay follower, and having approached, sat down on the seat prepared for him.
Rồi Tỳ-khưu xấu nết ấy vào buổi sáng, đắp y, mang bát và y, đi đến nhà của cận sự nam xấu nết ấy, sau khi đến, Ngài ngồi xuống chỗ ngồi đã được sắp đặt.
Atha kho so pāpupāsako yena so pāpabhikkhu tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā taṃ pāpabhikkhuṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then that bad lay follower approached that bad bhikkhu, and having approached, greeted that bad bhikkhu and sat down to one side.
Rồi cận sự nam xấu nết ấy đi đến chỗ Tỳ-khưu xấu nết ấy, sau khi đến, đảnh lễ Tỳ-khưu xấu nết ấy và ngồi xuống một bên.
Tena kho pana samayena tassa pāpupāsakassa vacchako hoti taruṇako abhirūpo dassanīyo pāsādiko citro, seyyathāpi dīpicchāpo.
Now at that time, that bad lay follower had a young, handsome, pleasing, charming calf, just like a leopard cub.
Vào lúc bấy giờ, cận sự nam xấu nết ấy có một con bê con, trẻ, đẹp đẽ, dễ nhìn, đáng yêu, có nhiều màu sắc, y như một con báo con vậy.
Atha kho so pāpabhikkhu taṃ vacchakaṃ sakkaccaṃ upanijjhāyati.
Then that bad bhikkhu carefully gazed at that calf.
Rồi Tỳ-khưu xấu nết ấy chăm chú nhìn con bê ấy.
Atha kho so pāpupāsako taṃ pāpabhikkhuṃ etadavoca – ‘‘kissa, bhante, ayyo imaṃ vacchakaṃ sakkaccaṃ upanijjhāyatī’’ti?
Then that bad lay follower said to that bad bhikkhu, “Why, venerable sir, does the venerable one carefully gaze at this calf?”
Rồi cận sự nam xấu nết ấy nói với Tỳ-khưu xấu nết ấy: “Bạch Tôn giả, tại sao Ngài lại chăm chú nhìn con bê này?”
‘‘Attho me, āvuso, imassa vacchakassa cammenā’’ti.
"Friends, I need the hide of this calf."
“Này hiền giả, tôi cần da của con bê này.”
Atha kho so pāpupāsako taṃ vacchakaṃ vadhitvā cammaṃ vidhunitvā tassa pāpabhikkhuno pādāsi.
Then that evil lay follower killed that calf, flayed the hide, and gave it to that evil bhikkhu.
Rồi người cận sự nam ác hạnh đó đã giết con bê đó, lột da rồi dâng cho vị Tỳ-khưu ác hạnh đó.
Atha kho so pāpabhikkhu taṃ cammaṃ saṅghāṭiyā paṭicchādetvā agamāsi.
Then that evil bhikkhu covered that hide with his outer robe and went away.
Rồi vị Tỳ-khưu ác hạnh đó đã che giấu tấm da đó bằng y saṅghāṭī (y tăng-già-lê) rồi đi.
Atha kho sā gāvī vacchagiddhinī taṃ pāpabhikkhuṃ piṭṭhito piṭṭhito anubandhi.
Then that cow, longing for her calf, followed that evil bhikkhu step by step.
Rồi con bò cái mẹ, vì thèm khát con bê, đã đi theo sau lưng vị Tỳ-khưu ác hạnh đó.
Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘kissa tyāyaṃ, āvuso, gāvī piṭṭhito piṭṭhito anubandhī’’ti?
The bhikkhus said this: "Friend, why does this cow follow you step by step?"
Các Tỳ-khưu đã nói như vầy: “Này hiền giả, vì sao con bò cái này lại đi theo sau lưng hiền giả?”
‘‘Ahampi kho, āvuso, na jānāmi kena* myāyaṃ gāvī piṭṭhito piṭṭhito anubandhī’’ti.
"Friends, I also do not know why this cow follows me step by step."
“Này hiền giả, tôi cũng không biết vì sao con bò cái này lại đi theo sau lưng tôi.”
Tena kho pana samayena tassa pāpabhikkhuno saṅghāṭi lohitena makkhitā hoti.
At that time, that evil bhikkhu's outer robe was smeared with blood.
Vào lúc đó, y saṅghāṭī của vị Tỳ-khưu ác hạnh đó bị dính máu.
Bhikkhū evamāhaṃsu – ‘‘ayaṃ pana te, āvuso, saṅghāṭi kiṃ katā’’ti?
The bhikkhus said this: "Friend, what has happened to this outer robe of yours?"
Các Tỳ-khưu đã nói như vầy: “Này hiền giả, y saṅghāṭī này của hiền giả bị làm sao vậy?”
Atha kho so pāpabhikkhu bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesi.
Then that evil bhikkhu reported this matter to the bhikkhus.
Rồi vị Tỳ-khưu ác hạnh đó đã kể sự việc đó cho các Tỳ-khưu nghe.
‘‘Kiṃ pana tvaṃ, āvuso, pāṇātipāte samādapesī’’ti?
"Friend, did you incite to the taking of life?"
“Này hiền giả, hiền giả đã xúi giục sát sinh ư?”
‘‘Evamāvuso’’ti.
"Yes, friends."
“Vâng, thưa hiền giả.”
Ye te bhikkhū appicchā te ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhu pāṇātipāte samādapessati, nanu bhagavatā anekapariyāyena pāṇātipāto garahito, pāṇātipātā veramaṇī pasatthā’’ti.
Those bhikkhus who were of few wishes complained, grumbled, and criticized: "How can a bhikkhu incite to the taking of life? Has not the Blessed One, in many ways, condemned the taking of life, and praised abstinence from taking life?"
Những Tỳ-khưu có ít dục vọng đã than phiền, bực tức, chỉ trích: “Làm sao một Tỳ-khưu lại có thể xúi giục sát sinh được? Chẳng phải Đức Thế Tôn đã quở trách sát sinh bằng nhiều phương cách, và tán thán sự từ bỏ sát sinh sao?”
Atha kho te bhikkhū bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
Then those bhikkhus reported this matter to the Blessed One.
Rồi các Tỳ-khưu đó đã trình bày sự việc đó lên Đức Thế Tôn.
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā taṃ pāpabhikkhuṃ paṭipucchi – ‘‘saccaṃ kira tvaṃ, bhikkhu, pāṇātipāte samādapesī’’ti?
Then the Blessed One, on account of this incident, on account of this matter, convened the Bhikkhu Saṅgha and questioned that evil bhikkhu: "Is it true, bhikkhu, that you incited to the taking of life?"
Rồi Đức Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã triệu tập Tăng chúng Tỳ-khưu và hỏi vị Tỳ-khưu ác hạnh đó: “Này Tỳ-khưu, có thật là ông đã xúi giục sát sinh không?”
Saccaṃ bhagavāti…pe… kathañhi nāma tvaṃ, moghapurisa, pāṇātipāte samādapessasi, nanu mayā, moghapurisa, anekapariyāyena pāṇātipāto garahito, pāṇātipātā veramaṇī pasatthā.
"It is true, Blessed One."…pe… "How can you, foolish man, incite to the taking of life? Have I not, foolish man, in many ways, condemned the taking of life, and praised abstinence from taking life?
“Thật vậy, bạch Đức Thế Tôn!”… (như trên)… “Này kẻ ngu si, làm sao ông lại có thể xúi giục sát sinh được? Này kẻ ngu si, chẳng phải Ta đã quở trách sát sinh bằng nhiều phương cách, và tán thán sự từ bỏ sát sinh sao?”
Netaṃ, moghapurisa, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… vigarahitvā dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, pāṇātipāte samādapetabbaṃ.
This, foolish man, is not for the benefit of unconviced people…pe… Having criticized him and given a Dhamma talk, the Blessed One addressed the bhikkhus: "Bhikkhus, one should not incite to the taking of life.
“Này kẻ ngu si, điều này không phải để làm cho những người chưa có niềm tin phát sinh niềm tin…”… quở trách rồi, Ngài thuyết pháp và gọi các Tỳ-khưu rằng: “Này các Tỳ-khưu, không được xúi giục sát sinh.
Yo samādapeyya, yathādhammo kāretabbo.
Whoever incites, he should be dealt with according to the Dhamma.
Ai xúi giục, phải xử lý theo pháp.
Na, bhikkhave, gocammaṃ dhāretabbaṃ.
Bhikkhus, cowhide should not be worn.
Này các Tỳ-khưu, không được mang da bò.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassa.
Whoever wears it incurs an offense of dukkaṭa.
Ai mang, phạm tội dukkaṭa.
Na ca, bhikkhave, kiñci cammaṃ dhāretabbaṃ.
And, bhikkhus, no kind of hide should be worn.
Này các Tỳ-khưu, không được mang bất kỳ loại da nào.
Yo dhāreyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
Whoever wears it incurs an offense of dukkaṭa."
Ai mang, phạm tội dukkaṭa.”
257.* Tena kho pana samayena āyasmā mahākaccāno avantīsu viharati kuraraghare* papatake* pabbate.
At that time, Venerable Mahākaccāna was dwelling in Avanti, in Kuraraghara, on Papataka mountain.
257. Vào lúc đó, Tôn giả Mahākaccāna đang trú tại Avantī, trong làng Kuraraghara, trên núi Papataka.
Tena kho pana samayena soṇo upāsako kuṭikaṇṇo āyasmato mahākaccānassa upaṭṭhāko hoti.
At that time, the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa was a supporter of Venerable Mahākaccāna.
Vào lúc đó, cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa là người hộ độ của Tôn giả Mahākaccāna.
Atha kho soṇo upāsako kuṭikaṇṇo yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa approached Venerable Mahākaccāna, and having approached and paid homage to Venerable Mahākaccāna, he sat down to one side.
Rồi cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa đã đến chỗ Tôn giả Mahākaccāna, sau khi đảnh lễ Tôn giả Mahākaccāna, ông ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho soṇo upāsako kuṭikaṇṇo āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘yathā yathāhaṃ, bhante, ayyena mahākaccānena dhammaṃ desitaṃ ājānāmi, nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ.
Seated to one side, the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa said this to Venerable Mahākaccāna: "Venerable sir, as I understand the Dhamma taught by the noble Mahākaccāna, it is not easy for one living at home to lead the holy life that is entirely complete, entirely pure, polished like a conch shell.
Ngồi xuống một bên, cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa đã nói với Tôn giả Mahākaccāna như vầy: “Bạch Ngài, theo như con hiểu về Pháp đã được Ngài Mahākaccāna thuyết giảng, thật không dễ để một người sống đời gia đình có thể thực hành phạm hạnh hoàn toàn trọn vẹn, hoàn toàn thanh tịnh, tinh khiết như vỏ ốc.”
Icchāmahaṃ, bhante, kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ.
Venerable sir, I wish to shave off my hair and beard, put on saffron robes, and go forth from home into homelessness.
“Bạch Ngài, con muốn cạo bỏ râu tóc, khoác y cà-sa, từ bỏ gia đình để xuất gia.”
Pabbājetu maṃ, bhante, ayyo mahākaccāno’’ti.( )* ‘‘Dukkaraṃ kho, soṇa, yāvajīvaṃ ekaseyyaṃ ekabhattaṃ brahmacariyaṃ carituṃ.
Venerable sir, may the noble Mahākaccāna let me go forth." "Soṇa, it is hard to lead the holy life of single dwelling and single meal for a lifetime.
“Bạch Ngài, xin Ngài Mahākaccāna cho con xuất gia.” (Khi được nói như vậy, Tôn giả Mahākaccāna đã nói với cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa rằng): “Này Soṇa, thật khó để thực hành phạm hạnh trọn đời với một chỗ nằm, một bữa ăn.”
Iṅgha, tvaṃ, soṇa, tattheva agārikabhūto buddhānaṃ sāsanaṃ anuyuñja, kālayuttaṃ ekaseyyaṃ ekabhattaṃ brahmacariya’’nti.
Come, Soṇa, you, remaining as a householder, devote yourself to the teaching of the Buddhas, the holy life of single dwelling and single meal at the appropriate time."
“Này Soṇa, hãy ở lại đời cư sĩ đó mà thực hành giáo pháp của chư Phật, phạm hạnh với một chỗ nằm, một bữa ăn vào đúng thời điểm.”
Atha kho soṇassa upāsakassa kuṭikaṇṇassa yo ahosi pabbajjābhisaṅkhāro so paṭippassambhi.
Then the intention to go forth that the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa had, subsided.
Rồi ý định xuất gia của cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa đã lắng xuống.
Dutiyampi kho soṇo upāsako kuṭikaṇṇo …pe… tatiyampi kho soṇo upāsako kuṭikaṇṇo yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
A second time, the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa…pe… A third time, the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa approached Venerable Mahākaccāna, and having approached and paid homage to Venerable Mahākaccāna, he sat down to one side.
Lần thứ hai, cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa… (như trên)… Lần thứ ba, cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa đã đến chỗ Tôn giả Mahākaccāna, sau khi đảnh lễ Tôn giả Mahākaccāna, ông ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho soṇo upāsako kuṭikaṇṇo āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘yathā yathāhaṃ, bhante, ayyena mahākaccānena dhammaṃ desitaṃ ājānāmi, nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ.
Seated to one side, the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa said this to Venerable Mahākaccāna: "Venerable sir, as I understand the Dhamma taught by the noble Mahākaccāna, it is not easy for one living at home to lead the holy life that is entirely complete, entirely pure, polished like a conch shell.
Ngồi xuống một bên, cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa đã nói với Tôn giả Mahākaccāna như vầy: “Bạch Ngài, theo như con hiểu về Pháp đã được Ngài Mahākaccāna thuyết giảng, thật không dễ để một người sống đời gia đình có thể thực hành phạm hạnh hoàn toàn trọn vẹn, hoàn toàn thanh tịnh, tinh khiết như vỏ ốc.”
Icchāmahaṃ, bhante, kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajituṃ.
Venerable sir, I wish to shave off my hair and beard, put on saffron robes, and go forth from home into homelessness.
“Bạch Ngài, con muốn cạo bỏ râu tóc, khoác y cà-sa, từ bỏ gia đình để xuất gia.”
Pabbājetu maṃ, bhante, ayyo mahākaccāno’’ti.
Venerable sir, may the noble Mahākaccāna let me go forth."
“Bạch Ngài, xin Ngài Mahākaccāna cho con xuất gia.”
Atha kho āyasmā mahākaccāno soṇaṃ upāsakaṃ kuṭikaṇṇaṃ pabbājesi.
Then Venerable Mahākaccāna let the lay follower Soṇa Kuṭikaṇṇa go forth.
Rồi Tôn giả Mahākaccāna đã cho cận sự nam Soṇa Kuṭikaṇṇa xuất gia.
Tena kho pana samayena avantidakkhiṇāpatho appabhikkhuko hoti.
At that time, Avantidakkhiṇāpatha had few bhikkhus.
Vào lúc đó, vùng Avantidakkhiṇāpatha có rất ít Tỳ-khưu.
Atha kho āyasmā mahākaccāno tiṇṇaṃ vassānaṃ accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaṃ bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā āyasmantaṃ soṇaṃ upasampādesi.
Then Venerable Mahākaccāna, after three years, with difficulty and effort, gathered a Saṅgha of ten bhikkhus from various places and gave Venerable Soṇa the higher ordination.
Rồi Tôn giả Mahākaccāna, sau ba năm, với nhiều khó khăn và vất vả, đã tập hợp Tăng chúng Tỳ-khưu mười vị từ khắp nơi để thọ giới Tỳ-khưu cho Tôn giả Soṇa.
Atha kho āyasmato soṇassa vassaṃvuṭṭhassa rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘sutoyeva kho me so bhagavā ediso ca ediso cāti, na ca mayā sammukhā diṭṭho, gaccheyyāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujāneyyā’’ti.
Then indeed, to Venerable Soṇa, having completed the Rains Retreat, being secluded and in retreat, this thought arose in his mind: "That Blessed One, about whom I have only heard as being such and such, has not been seen by me face to face. I would like to go to see that Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One, if my preceptor would permit me."
Sau đó, khi Tôn giả Soṇa đã an cư kiết hạ xong, ẩn mình độc cư, một ý nghĩ khởi lên trong tâm ngài rằng: “Ta chỉ được nghe rằng Đức Thế Tôn là bậc như thế này, như thế kia, chứ ta chưa từng diện kiến Ngài. Nếu vị thầy tế độ của ta cho phép, ta sẽ đi yết kiến Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Bậc Chánh Đẳng Giác ấy.”
Atha kho āyasmā soṇo sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
Then indeed, Venerable Soṇa, having risen from his retreat in the evening, approached Venerable Mahākaccāna. Having approached and paid homage to Venerable Mahākaccāna, he sat down to one side.
Rồi Tôn giả Soṇa, sau khi rời khỏi chỗ độc cư vào buổi chiều, đã đến chỗ Tôn giả Mahākaccāna, đảnh lễ Tôn giả Mahākaccāna rồi ngồi xuống một bên.
Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā soṇo āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘idha mayhaṃ, bhante, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘suto yeva kho me so bhagavā ediso ca ediso cāti, na ca mayā sammukhā diṭṭho, gaccheyyāhaṃ taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujāneyyā’ti; gaccheyyāhaṃ, bhante, taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ, sace maṃ upajjhāyo anujānātī’’ti.
Seated to one side, Venerable Soṇa said to Venerable Mahākaccāna: "Here, venerable sir, being secluded and in retreat, this thought arose in my mind: 'That Blessed One, about whom I have only heard as being such and such, has not been seen by me face to face. I would like to go to see that Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One, if my preceptor would permit me.' Venerable sir, I would like to go to see that Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One, if my preceptor permits me."
Khi ngồi xuống một bên, Tôn giả Soṇa đã nói với Tôn giả Mahākaccāna rằng: “Bạch Ngài, ở đây, khi con ẩn mình độc cư, một ý nghĩ khởi lên trong tâm con rằng: ‘Ta chỉ được nghe rằng Đức Thế Tôn là bậc như thế này, như thế kia, chứ ta chưa từng diện kiến Ngài. Nếu vị thầy tế độ của ta cho phép, ta sẽ đi yết kiến Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Bậc Chánh Đẳng Giác ấy.’ Bạch Ngài, nếu vị thầy tế độ của con cho phép, con sẽ đi yết kiến Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Bậc Chánh Đẳng Giác ấy.”
‘‘Sādhu sādhu, soṇa.
"Good, good, Soṇa.
“Tốt lắm, tốt lắm, Soṇa.
Gaccha tvaṃ, soṇa, taṃ bhagavantaṃ dassanāya arahantaṃ sammāsambuddhaṃ.
Go, Soṇa, to see that Blessed One, the Arahant, the Perfectly Enlightened One.
Này Soṇa, con hãy đi yết kiến Đức Thế Tôn, bậc A-la-hán, Bậc Chánh Đẳng Giác ấy.
Dakkhissasi tvaṃ, soṇa, taṃ bhagavantaṃ pāsādikaṃ pasādanīyaṃ santindriyaṃ santamānasaṃ uttamadamathasamathaṃ amanuppattaṃ dantaṃ guttaṃ yatindriyaṃ nāgaṃ.
You will see, Soṇa, that Blessed One who is pleasing to the eye and inspiring, with senses calmed, with mind calmed, having attained the highest taming and tranquillity, who is tamed, guarded, with senses restrained, a Nāga.
Này Soṇa, con sẽ được thấy Đức Thế Tôn ấy, Ngài là bậc đáng kính, đáng tin, các căn an tịnh, tâm an tịnh, đã đạt đến sự chế ngự và an tịnh tối thượng, là bậc đã được điều phục, được bảo hộ, các căn được nhiếp phục, là bậc Long Tượng.
Tena hi tvaṃ, soṇa, mama vacanena bhagavato pāde sirasā vanda – ‘upajjhāyo me, bhante, āyasmā mahākaccāno bhagavato pāde sirasā vandatī’’’ti.
Therefore, Soṇa, with my words, bow your head at the feet of the Blessed One, saying: 'Venerable sir, my preceptor, Venerable Mahākaccāna, bows his head at the feet of the Blessed One.'"
Vậy thì, này Soṇa, con hãy nhân danh ta mà đảnh lễ dưới chân Đức Thế Tôn rằng: ‘Bạch Đức Thế Tôn, vị thầy tế độ của con, Tôn giả Mahākaccāna, xin đảnh lễ dưới chân Đức Thế Tôn’,”
Evañca vadehi – ‘‘avantidakkhiṇāpatho, bhante, appabhikkhuko, tiṇṇaṃ me vassānaṃ accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaṃ bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā upasampadaṃ alatthaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe appatarena gaṇena upasampadaṃ anujāneyya.
And say this: "Venerable sir, Avantidakkhiṇāpatha has few bhikkhus. After three years, with difficulty and hardship, I gathered a Saṅgha of ten bhikkhus from various places and received the upasampadā. May the Blessed One perhaps permit upasampadā with a smaller group in Avantidakkhiṇāpatha.
Và con hãy nói như sau: “Bạch Đức Thế Tôn, xứ Avantidakkhiṇāpatha có ít tỳ-khưu. Sau ba năm, con đã khó khăn, vất vả lắm mới tập hợp được một Tăng đoàn mười vị tỳ-khưu từ khắp nơi để thọ đại giới; mong rằng Đức Thế Tôn sẽ cho phép thọ đại giới với số lượng ít hơn tại xứ Avantidakkhiṇāpatha.
Avantidakkhiṇāpathe, bhante, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe guṇaṅguṇūpāhanaṃ anujāneyya.
Venerable sir, the land in Avantidakkhiṇāpatha is dark-reddish, rough, and full of cow-thorns. May the Blessed One perhaps permit sandals with many straps in Avantidakkhiṇāpatha.
Bạch Đức Thế Tôn, xứ Avantidakkhiṇāpatha có đất đai khô cằn, đầy gai nhọn do bò giẫm đạp; mong rằng Đức Thế Tôn sẽ cho phép mang giày dép có đế tại xứ Avantidakkhiṇāpatha.
Avantidakkhiṇāpathe, bhante, nahānagarukā manussā udakasuddhikā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe dhuvanahānaṃ anujāneyya.
Venerable sir, people in Avantidakkhiṇāpatha regard bathing as important and purify themselves with water. May the Blessed One perhaps permit constant bathing in Avantidakkhiṇāpatha.
Bạch Đức Thế Tôn, tại xứ Avantidakkhiṇāpatha, con người rất coi trọng việc tắm rửa, họ tin vào sự thanh tịnh của nước; mong rằng Đức Thế Tôn sẽ cho phép tắm thường xuyên tại xứ Avantidakkhiṇāpatha.
Avantidakkhiṇāpathe, bhante, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ.
Venerable sir, in Avantidakkhiṇāpatha, skins are used as coverings: lambskins, goatskins, deerskins.
Bạch Đức Thế Tôn, tại xứ Avantidakkhiṇāpatha, các loại da thú được dùng làm vật trải, như da cừu, da dê, da nai.
Seyyathāpi, bhante, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū* jantū, evameva kho, bhante, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni anujāneyya, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ.
Just as, venerable sir, in the central regions there are eragu, moragu, majjārū, and jantū, so too, venerable sir, in Avantidakkhiṇāpatha, skins are used as coverings: lambskins, goatskins, deerskins. May the Blessed One perhaps permit skins as coverings in Avantidakkhiṇāpatha: lambskins, goatskins, deerskins.
Bạch Đức Thế Tôn, giống như ở các xứ trung bộ có các loại cỏ eragū, moragū, majjārū, jantū, thì cũng vậy, bạch Đức Thế Tôn, ở xứ Avantidakkhiṇāpatha, các loại da thú được dùng làm vật trải, như da cừu, da dê, da nai; mong rằng Đức Thế Tôn sẽ cho phép dùng các loại da thú làm vật trải tại xứ Avantidakkhiṇāpatha, như da cừu, da dê, da nai.
Etarahi, bhante, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’’’ti.
At present, venerable sir, people give robes to bhikkhus who have gone beyond the boundary, saying: 'We give this robe to so-and-so.'"
Bạch Đức Thế Tôn, hiện nay, con người dâng y cho các tỳ-khưu đã vượt ra khỏi giới hạn (nơi cư trú) rằng: ‘Chúng tôi dâng y này cho Tôn giả có tên như vầy.’
Te āgantvā ārocenti – ‘itthannāmehi te, āvuso, manussehi cīvaraṃ dinna’nti te kukkuccāyantā na sādiyanti – ‘mā no nissaggiyaṃ ahosī’ti; appeva nāma bhagavā cīvare pariyāyaṃ ācikkheyyā’’ti.
"They come and report: 'Friends, people of such-and-such a name have given you a robe.' Being conscientious, they do not accept it, thinking: 'May it not become nissaggiya for us.' May the Blessed One perhaps teach a method concerning robes."
Khi họ đến và báo cáo: ‘Thưa Tôn giả, những người có tên như vầy đã dâng y cho Tôn giả’, thì các vị ấy ngần ngại không nhận vì sợ rằng ‘có lẽ nó sẽ trở thành vật phải xả bỏ’; mong rằng Đức Thế Tôn sẽ chỉ dạy một phương cách về y phục.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo āyasmato mahākaccānassa paṭissutvā uṭṭhāyāsanā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā senāsanaṃ saṃsāmetvā pattacīvaramādāya yena sāvatthi tena pakkāmi.
"Yes, venerable sir," Venerable Soṇa replied to Venerable Mahākaccāna, and rising from his seat, he paid homage to Venerable Mahākaccāna, circumambulated him clockwise, packed his lodging, and taking his bowl and robe, set out for Sāvatthī.
“Vâng, bạch Ngài,” Tôn giả Soṇa đã đáp lời Tôn giả Mahākaccāna, rồi đứng dậy khỏi chỗ ngồi, đảnh lễ Tôn giả Mahākaccāna, đi nhiễu hữu rồi sắp xếp chỗ ở, mang y bát và lên đường đi về hướng Sāvatthī.
Anupubbena yena sāvatthi jetavanaṃ anāthapiṇḍikassa ārāmo yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi.
In due course, he arrived at Sāvatthī, at Jetavana, Anāthapiṇḍika's monastery, and approached the Blessed One. Having approached and paid homage to the Blessed One, he sat down to one side.
Dần dần, ngài đến Sāvatthī, đến tu viện Jetavana, khu vườn của Anāthapiṇḍika, đến chỗ Đức Thế Tôn, đảnh lễ Đức Thế Tôn rồi ngồi xuống một bên.
Atha kho bhagavā āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘imassa, ānanda, āgantukassa bhikkhuno senāsanaṃ paññāpehī’’ti.
Then the Blessed One addressed Venerable Ānanda: "Ānanda, arrange a lodging for this arriving bhikkhu."
Rồi Đức Thế Tôn gọi Tôn giả Ānanda và nói: “Này Ānanda, hãy sắp xếp chỗ ở cho vị tỳ-khưu khách này.”
Atha kho āyasmā ānando – ‘‘yassa kho maṃ bhagavā āṇāpeti, ‘imassa, ānanda, āgantukassa bhikkhuno senāsanaṃ paññāpehī’ti, icchati bhagavā tena bhikkhunā saddhiṃ ekavihāre vatthuṃ, icchati bhagavā āyasmatā soṇena saddhiṃ ekavihāre vatthu’’nti – yasmiṃ vihāre bhagavā viharati tasmiṃ vihāre āyasmato soṇassa senāsanaṃ paññāpesi.
Then Venerable Ānanda, thinking: "Because the Blessed One orders me, 'Ānanda, arrange a lodging for this arriving bhikkhu,' the Blessed One desires to reside in the same dwelling with that bhikkhu, the Blessed One desires to reside in the same dwelling with Venerable Soṇa," arranged a lodging for Venerable Soṇa in the same dwelling where the Blessed One was residing.
Rồi Tôn giả Ānanda – “Đức Thế Tôn đã ra lệnh cho ta rằng: ‘Này Ānanda, hãy sắp xếp chỗ ở cho vị tỳ-khưu khách này,’ Đức Thế Tôn muốn ở cùng một trú xứ với vị tỳ-khưu ấy, Đức Thế Tôn muốn ở cùng một trú xứ với Tôn giả Soṇa” – đã sắp xếp chỗ ở cho Tôn giả Soṇa trong cùng trú xứ mà Đức Thế Tôn đang an trú.
258. Atha kho bhagavā bahudeva rattiṃ ajjhokāse vītināmetvā vihāraṃ pāvisi.
258. Then the Blessed One spent a large part of the night in the open air and entered the dwelling.
258. Rồi Đức Thế Tôn đã trải qua phần lớn đêm ở ngoài trời, sau đó vào tịnh xá.
Āyasmāpi kho soṇo bahudeva rattiṃ ajjhokāse vītināmetvā vihāraṃ pāvisi.
Venerable Soṇa also spent a large part of the night in the open air and entered the dwelling.
Tôn giả Soṇa cũng đã trải qua phần lớn đêm ở ngoài trời, sau đó vào tịnh xá.
Atha kho bhagavā rattiyā paccūsasamayaṃ paccuṭṭhāya āyasmantaṃ soṇaṃ ajjhesi – ‘‘paṭibhātu taṃ, bhikkhu, dhammo bhāsitu’’nti.
Then the Blessed One, rising at dawn in the last watch of the night, addressed Venerable Soṇa: "Bhikkhu, let the Dhamma be recited by you."
Rồi Đức Thế Tôn, vào lúc rạng đông, thức dậy và thỉnh Tôn giả Soṇa: “Này tỳ-khưu, hãy thuyết pháp đi.”
‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā soṇo bhagavato paṭissuṇitvā sabbāneva aṭṭhakavaggikāni sarena abhāsi.
"Yes, venerable sir," Venerable Soṇa replied to the Blessed One, and he recited all the Aṭṭhakavaggikas with his voice.
“Vâng, bạch Đức Thế Tôn,” Tôn giả Soṇa đã đáp lời Đức Thế Tôn, rồi ngâm tụng tất cả các bài kệ Aṭṭhakavagga bằng giọng của mình.
Atha kho bhagavā āyasmato soṇassa sarabhaññapariyosāne abbhānumodi – ‘‘sādhu, sādhu, bhikkhu.
Then the Blessed One, at the end of Venerable Soṇa's recitation, applauded him: "Good, good, bhikkhu.
Rồi Đức Thế Tôn, khi Tôn giả Soṇa đã ngâm tụng xong, đã tán thán rằng: “Tốt lắm, tốt lắm, này tỳ-khưu.
Suggahitāni kho te, bhikkhu, aṭṭhakavaggikāni, sumanasikatāni sūpadhāritāni.
Indeed, bhikkhu, the Aṭṭhakavaggikas have been well-learned by you, well-considered, and well-retained.
Này tỳ-khưu, con đã nắm giữ tốt các bài Aṭṭhakavagga, đã chú tâm tốt, đã ghi nhớ kỹ.
Kalyāṇiyāpi vācāya samannāgato, vissaṭṭhāya, anelagalāya* , atthassa viññāpaniyā.
You are endowed with a beautiful voice, clear, not indistinct, capable of conveying the meaning.
Con cũng có giọng nói hay, rõ ràng, không ngập ngừng, có thể truyền đạt ý nghĩa.
Kativassosi tvaṃ, bhikkhū’’ti?
How many years have you been ordained, bhikkhu?"
Này tỳ-khưu, con đã thọ giới được bao nhiêu năm?”
‘‘Ekavassohaṃ, bhagavā’’ti.
"I am one year ordained, Blessed One."
“Bạch Đức Thế Tôn, con được một năm.”
‘‘Kissa pana tvaṃ, bhikkhu, evaṃ ciraṃ akāsī’’ti?
"Why then, bhikkhu, did you delay so long?"
“Vậy thì, này tỳ-khưu, tại sao con lại trì hoãn lâu như vậy?”
‘‘Ciraṃ diṭṭho me, bhante, kāmesu ādīnavo, api ca sambādhā gharāvāsā bahukiccā bahukaraṇīyā’’ti.
"Venerable sir, I have long seen the danger in sensual pleasures; moreover, the household life is crowded, with many duties and many things to do."
“Bạch Đức Thế Tôn, con đã thấy rõ sự nguy hiểm trong các dục lạc từ lâu, hơn nữa, đời sống gia đình chật chội, có nhiều việc phải làm, nhiều trách nhiệm.”
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
Then the Blessed One, understanding this matter, on that occasion uttered this Udāna:
Rồi Đức Thế Tôn, sau khi biết rõ điều này, vào lúc ấy đã thốt lên lời cảm hứng này:
Atha kho āyasmā soṇo – paṭisammodati kho maṃ bhagavā, ayaṃ khvassa kālo yaṃ me upajjhāyo paridassīti – uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā bhagavato pādesu sirasā nipatitvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘upajjhāyo me, bhante, āyasmā mahākaccāno bhagavato pāde sirasā vandati, evañca vadeti avantidakkhiṇāpatho, bhante, appabhikkhuko.
Then Venerable Soṇa, thinking, "The Blessed One is greeting me; now is the time for me to deliver my preceptor's message," rose from his seat, arranged his outer robe over one shoulder, prostrated with his head at the feet of the Blessed One, and said to the Blessed One: "Venerable sir, my preceptor, Venerable Mahākaccāna, bows his head at the feet of the Blessed One, and he says this: 'Venerable sir, Avantidakkhiṇāpatha has few bhikkhus.
Rồi Tôn giả Soṇa – “Đức Thế Tôn đang hoan hỷ với ta, đây là lúc để ta trình bày những lời của vị thầy tế độ của ta” – đứng dậy khỏi chỗ ngồi, khoác y vai trái, cúi đầu đảnh lễ dưới chân Đức Thế Tôn và nói với Đức Thế Tôn rằng: “Bạch Đức Thế Tôn, vị thầy tế độ của con, Tôn giả Mahākaccāna, xin đảnh lễ dưới chân Đức Thế Tôn, và ngài cũng nói như sau: ‘Bạch Đức Thế Tôn, xứ Avantidakkhiṇāpatha có ít tỳ-khưu.
Tiṇṇaṃ me vassānaṃ accayena kicchena kasirena tato tato dasavaggaṃ bhikkhusaṅghaṃ sannipātāpetvā upasampadaṃ alatthaṃ, appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe appatarena gaṇena upasampadaṃ anujāneyya.
After three years, with difficulty and hardship, I gathered a Saṅgha of ten bhikkhus from various places and received the upasampadā. May the Blessed One perhaps permit upasampadā with a smaller group in Avantidakkhiṇāpatha.
Sau ba năm, con đã khó khăn, vất vả lắm mới tập hợp được một Tăng đoàn mười vị tỳ-khưu từ khắp nơi để thọ đại giới; mong rằng Đức Thế Tôn sẽ cho phép thọ đại giới với số lượng ít hơn tại xứ Avantidakkhiṇāpatha.
Avantidakkhiṇāpathe, bhante, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe guṇaṅguṇūpāhanaṃ anujāneyya.
Venerable sir, the land in Avantidakkhiṇāpatha is dark-reddish, rough, and full of cow-thorns. May the Blessed One perhaps permit sandals with many straps in Avantidakkhiṇāpatha."
Bạch Đức Thế Tôn, xứ Avantidakkhiṇāpatha có đất đai khô cằn, đầy gai nhọn do bò giẫm đạp; mong rằng Đức Thế Tôn sẽ cho phép mang giày dép có đế tại xứ Avantidakkhiṇāpatha.”
Avantidakkhiṇāpathe, bhante, nahānagarukā manussā udakasuddhikā, appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe dhuvanahānaṃ anujāneyya.
Venerable sir, in Avantidakkhiṇāpatha, people are accustomed to bathing and consider purification by water important. May the Blessed One perhaps permit constant bathing in Avantidakkhiṇāpatha.
Bạch Thế Tôn, ở Avantidakkhiṇāpatha, con người rất coi trọng việc tắm rửa, họ tin rằng tắm rửa bằng nước sẽ thanh tịnh. Kính mong Thế Tôn cho phép việc tắm thường xuyên ở Avantidakkhiṇāpatha.
Avantidakkhiṇāpathe, bhante, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ.
Venerable sir, in Avantidakkhiṇāpatha there are hide coverings, namely sheep-hide, goat-hide, and deer-hide.
Bạch Thế Tôn, ở Avantidakkhiṇāpatha, có những tấm trải bằng da, như da cừu, da dê, da thú rừng.
Seyyathāpi, bhante, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū jantū, evameva kho, bhante, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ; appeva nāma bhagavā avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni anujāneyya, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ.
Just as, venerable sir, in the central provinces there are eragū grass, moragū grass, majjārū grass, and jantū grass, even so, venerable sir, in Avantidakkhiṇāpatha there are hide coverings, namely sheep-hide, goat-hide, and deer-hide. May the Blessed One perhaps permit hide coverings in Avantidakkhiṇāpatha, namely sheep-hide, goat-hide, and deer-hide.
Bạch Thế Tôn, ví như ở các xứ trung tâm, có cỏ eragū, cỏ moragū, cỏ majjārū, cỏ jantū, thì cũng vậy, bạch Thế Tôn, ở Avantidakkhiṇāpatha, có những tấm trải bằng da, như da cừu, da dê, da thú rừng. Kính mong Thế Tôn cho phép những tấm trải bằng da ở Avantidakkhiṇāpatha, tức là da cừu, da dê, da thú rừng.
Etarahi, bhante, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’ti.
Now, venerable sir, people offer robes to bhikkhus who have gone outside the sīmā, saying: ‘We give this robe to so-and-so’.
Bạch Thế Tôn, hiện nay, con người dâng y cho các Tỳ-khưu đã ra khỏi ranh giới sīmā, với lời rằng: ‘Chúng tôi dâng y này cho Tỳ-khưu tên là X.’
Te āgantvā ārocenti – ‘itthannāmehi te, āvuso, manussehi cīvaraṃ dinna’nti.
When these bhikkhus return, they report: ‘Friends, people of such-and-such name have given you a robe’.
Khi các Tỳ-khưu ấy trở về, họ báo lại: ‘Này chư Hiền, con người tên X đã dâng y cho chư Hiền.’
Te kukkuccāyantā na sādiyanti – ‘mā no nissaggiyaṃ ahosī’ti; appeva nāma bhagavā cīvare pariyāyaṃ ācikkheyyā’’ti.
Those bhikkhus, feeling scruples, do not accept it, thinking: ‘Lest it become nissaggiya for us.’ May the Blessed One perhaps declare an alternative regarding robes.”
Các vị ấy do nghi ngại nên không thọ nhận, nghĩ rằng: ‘Chớ để y này trở thành nissaggiya của chúng ta.’ Kính mong Thế Tôn chỉ dạy một phương cách về y phục.”
259. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘avantidakkhiṇāpatho, bhikkhave, appabhikkhuko.
259. Then the Blessed One, on account of this matter, on account of this occurrence, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: “Avantidakkhiṇāpatha, bhikkhus, has few bhikkhus.
259. Rồi Thế Tôn, nhân duyên này, nhân sự việc này, đã thuyết Pháp thoại, rồi gọi các Tỳ-khưu: “Này chư Tỳ-khưu, Avantidakkhiṇāpatha là nơi ít Tỳ-khưu.
Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampadaṃ.
I permit, bhikkhus, the upasampadā in all border regions with a gaṇa of five, including a Vinaya-expert.
Này chư Tỳ-khưu, Ta cho phép việc thọ Cụ túc giới ở tất cả các xứ biên địa với một nhóm năm vị, trong đó có một vị nắm giữ Vinaya.
Tatrime paccantimā janapadā – puratthimāya disāya gajaṅgalaṃ* nāma nigamo, tassa parena mahāsālā, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; puratthimadakkhiṇāya disāya sallavatī* nāma nadī, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; dakkhiṇāya disāya setakaṇṇikaṃ nāma nigamo, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; pacchimāya disāya thūṇaṃ nāma brāhmaṇagāmo, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe; uttarāya disāya usīraddhajo nāma pabbato, tato parā paccantimā janapadā, orato majjhe.
And these are the border regions: to the east, the market town named Kajaṅgala, beyond that are the great sāla trees, and beyond those are the border regions; this side is the central region. To the southeast, the river named Sallavatī, beyond that are the border regions; this side is the central region. To the south, the market town named Setakaṇṇika, beyond that are the border regions; this side is the central region. To the west, the brahmin village named Thūṇa, beyond that are the border regions; this side is the central region. To the north, the mountain named Usīraddhaja, beyond that are the border regions; this side is the central region.
Đây là các xứ biên địa: về phía đông là thị trấn tên Gajangala, ngoài đó là những cây sālā lớn, từ đó trở ra là các xứ biên địa, còn phía trong là xứ trung tâm; về phía đông nam là con sông tên Sallavatī, từ đó trở ra là các xứ biên địa, còn phía trong là xứ trung tâm; về phía nam là thị trấn tên Setakaṇṇika, từ đó trở ra là các xứ biên địa, còn phía trong là xứ trung tâm; về phía tây là làng Bà-la-môn tên Thūṇa, từ đó trở ra là các xứ biên địa, còn phía trong là xứ trung tâm; về phía bắc là ngọn núi tên Usīraddhaja, từ đó trở ra là các xứ biên địa, còn phía trong là xứ trung tâm.
Anujānāmi, bhikkhave, evarūpesu paccantimesu janapadesu vinayadharapañcamena gaṇena upasampadaṃ.
I permit, bhikkhus, the upasampadā with a gaṇa of five, including a Vinaya-expert, in such border regions.
Này chư Tỳ-khưu, Ta cho phép việc thọ Cụ túc giới ở các xứ biên địa như vậy với một nhóm năm vị, trong đó có một vị nắm giữ Vinaya.
Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, kaṇhuttarā bhūmi kharā gokaṇṭakahatā.
Avantidakkhiṇāpatha, bhikkhus, has blackish, rough soil, trampled by cow-hooves.
Này chư Tỳ-khưu, ở Avantidakkhiṇāpatha, đất đai đen, khô cứng, bị gai bò sát phá hoại.
Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu guṇaṅguṇūpāhanaṃ.
I permit, bhikkhus, footwear with many layers of soles in all border regions.
Này chư Tỳ-khưu, Ta cho phép guṇaṅguṇūpahanā ở tất cả các xứ biên địa.
Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, nahānagarukā manussā udakasuddhikā.
In Avantidakkhiṇāpatha, bhikkhus, people are accustomed to bathing and consider purification by water important.
Này chư Tỳ-khưu, ở Avantidakkhiṇāpatha, con người rất coi trọng việc tắm rửa, họ tin rằng tắm rửa bằng nước sẽ thanh tịnh.
Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu dhuvanahānaṃ.
I permit, bhikkhus, constant bathing in all border regions.
Này chư Tỳ-khưu, Ta cho phép việc tắm thường xuyên ở tất cả các xứ biên địa.
Avantidakkhiṇāpathe, bhikkhave, cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ.
In Avantidakkhiṇāpatha, bhikkhus, there are hide coverings, namely sheep-hide, goat-hide, and deer-hide.
Này chư Tỳ-khưu, ở Avantidakkhiṇāpatha, có những tấm trải bằng da, như da cừu, da dê, da thú rừng.
Seyyathāpi, bhikkhave, majjhimesu janapadesu eragū moragū majjārū jantū, evameva kho, bhikkhave, avantidakkhiṇāpathe cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ.
Just as, bhikkhus, in the central provinces there are eragū grass, moragū grass, majjārū grass, and jantū grass, even so, bhikkhus, in Avantidakkhiṇāpatha there are hide coverings, namely sheep-hide, goat-hide, and deer-hide.
Này chư Tỳ-khưu, ví như ở các xứ trung tâm, có cỏ eragū, cỏ moragū, cỏ majjārū, cỏ jantū, thì cũng vậy, này chư Tỳ-khưu, ở Avantidakkhiṇāpatha, có những tấm trải bằng da, như da cừu, da dê, da thú rừng.
Anujānāmi, bhikkhave, sabbapaccantimesu janapadesu cammāni attharaṇāni, eḷakacammaṃ ajacammaṃ migacammaṃ.
I permit, bhikkhus, hide coverings in all border regions, namely sheep-hide, goat-hide, and deer-hide.
Này chư Tỳ-khưu, Ta cho phép những tấm trải bằng da ở tất cả các xứ biên địa, tức là da cừu, da dê, da thú rừng.
Idha pana, bhikkhave, manussā nissīmagatānaṃ bhikkhūnaṃ cīvaraṃ denti – ‘imaṃ cīvaraṃ itthannāmassa demā’ti.
Furthermore, bhikkhus, here people offer robes to bhikkhus who have gone outside the sīmā, saying: ‘We give this robe to so-and-so’.
Và này chư Tỳ-khưu, hiện nay, con người dâng y cho các Tỳ-khưu đã ra khỏi ranh giới sīmā, với lời rằng: ‘Chúng tôi dâng y này cho Tỳ-khưu tên là X.’
Anujānāmi, bhikkhave, sādituṃ, na tāva taṃ gaṇanūpagaṃ yāva na hatthaṃ gacchatī’’ti.
I permit, bhikkhus, to accept it, for it does not count as received until it reaches the hand.”
Này chư Tỳ-khưu, Ta cho phép thọ nhận, nhưng y đó chưa được tính là đã thọ nhận cho đến khi nó đến tay.”
260. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme.
260. At one time the Buddha, the Blessed One, was staying at Sāvatthī, in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s Monastery.
260. Lúc bấy giờ, Đức Phật, Thế Tôn, đang cư ngụ tại Sāvatthī, trong khu vườn Jetavana của ông Anāthapiṇḍika.
Tena kho pana samayena bhikkhūnaṃ sāradikena ābādhena phuṭṭhānaṃ yāgupi pītā uggacchati, bhattampi bhuttaṃ uggacchati.
Now at that time, when bhikkhus afflicted with seasonal ailments drank gruel, it came up; when they ate food, it came up.
Vào lúc ấy, các Tỳ-khưu bị bệnh mùa thu, ngay cả cháo đã uống cũng nôn ra, thức ăn đã ăn cũng nôn ra.
Te tena kisā honti, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā.
Due to that, they became thin, emaciated, discolored, with yellowish complexions, and their bodies were covered with veins.
Do đó, các vị ấy trở nên gầy yếu, xanh xao, đổi sắc, thân thể gân guốc.
Addasā kho bhagavā te bhikkhū kise lūkhe dubbaṇṇe uppaṇḍuppaṇḍukajāte dhamanisanthatagatte, disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho, ānanda, etarahi bhikkhū kisā, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā’’ti?
The Blessed One saw those bhikkhus who were thin, emaciated, discolored, with yellowish complexions, and their bodies covered with veins. Seeing them, he addressed Venerable Ānanda: “Why, Ānanda, are the bhikkhus now thin, emaciated, discolored, with yellowish complexions, and their bodies covered with veins?”
Thế Tôn thấy các Tỳ-khưu gầy yếu, xanh xao, đổi sắc, thân thể gân guốc, sau khi thấy, Ngài gọi Tôn giả Ānanda: “Này Ānanda, tại sao hiện nay các Tỳ-khưu lại gầy yếu, xanh xao, đổi sắc, thân thể gân guốc?”
‘‘Etarahi, bhante, bhikkhūnaṃ sāradikena ābādhena phuṭṭhānaṃ yāgupi pītā uggacchati, bhattampi bhuttaṃ uggacchati.
“Now, venerable sir, when bhikkhus afflicted with seasonal ailments drink gruel, it comes up; when they eat food, it comes up.
“Bạch Thế Tôn, hiện nay, các Tỳ-khưu bị bệnh mùa thu, ngay cả cháo đã uống cũng nôn ra, thức ăn đã ăn cũng nôn ra.
Te tena kisā honti, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā’’ti.
Due to that, they are thin, emaciated, discolored, with yellowish complexions, and their bodies are covered with veins.”
Do đó, các vị ấy trở nên gầy yếu, xanh xao, đổi sắc, thân thể gân guốc.”
Atha kho bhagavato rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘‘etarahi kho bhikkhūnaṃ sāradikena ābādhena phuṭṭhānaṃ yāgupi pītā uggacchati, bhattampi bhuttaṃ uggacchati.
Then, when the Blessed One was alone in seclusion, this thought arose in his mind: “Now, when bhikkhus afflicted with seasonal ailments drink gruel, it comes up; when they eat food, it comes up.
Rồi Thế Tôn, khi ở một mình, suy tư trong tịch tịnh, ý nghĩ này khởi lên trong tâm Ngài: “Hiện nay, các Tỳ-khưu bị bệnh mùa thu, ngay cả cháo đã uống cũng nôn ra, thức ăn đã ăn cũng nôn ra.
Te tena kisā honti, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā.
Due to that, they are thin, emaciated, discolored, with yellowish complexions, and their bodies are covered with veins.
Do đó, các vị ấy trở nên gầy yếu, xanh xao, đổi sắc, thân thể gân guốc.
Kiṃ nu kho ahaṃ bhikkhūnaṃ bhesajjaṃ anujāneyyaṃ, yaṃ bhesajjañceva assa bhesajjasammatañca lokassa, āhāratthañca phareyya, na ca oḷāriko āhāro paññāyeyyā’’ti?
What medicine should I permit for bhikkhus, which would be considered medicine by the world, would serve as food, and would not appear as coarse food?”
Ta nên cho phép loại dược phẩm nào cho các Tỳ-khưu, loại dược phẩm đó vừa được xem là dược phẩm, vừa được thế gian chấp nhận, vừa có tác dụng như thức ăn, mà lại không bị xem là thức ăn thô?”
Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘imāni kho pañca bhesajjāni, seyyathidaṃ – sappi, navanītaṃ, telaṃ, madhu, phāṇitaṃ; bhesajjāni ceva bhesajjasammatāni ca lokassa, āhāratthañca pharanti, na ca oḷāriko āhāro paññāyati.
Then this occurred to the Blessed One: “These five medicines — namely ghee, fresh butter, oil, honey, and treacle — are considered medicines by the world, serve as food, and do not appear as coarse food.
Rồi Thế Tôn nghĩ: “Đây là năm loại dược phẩm: tức là bơ lỏng (ghee), bơ tươi, dầu, mật ong, và đường thô (phāṇita); chúng vừa là dược phẩm, vừa được thế gian chấp nhận là dược phẩm, vừa có tác dụng như thức ăn, mà lại không bị xem là thức ăn thô.
Yaṃnūnāhaṃ bhikkhūnaṃ imāni pañca bhesajjāni anujāneyyaṃ, kāle paṭiggahetvā kāle paribhuñjitu’’nti.
What if I were to permit these five medicines for bhikkhus, to be received at the proper time and consumed at the proper time?”
Vậy thì, Ta nên cho phép các Tỳ-khưu thọ nhận và sử dụng năm loại dược phẩm này đúng thời.”
Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘idha mayhaṃ, bhikkhave, rahogatassa paṭisallīnassa evaṃ cetaso parivitakko udapādi – ‘etarahi kho bhikkhūnaṃ sāradikena ābādhena phuṭṭhānaṃ yāgupi pītā uggacchati, bhattampi bhuttaṃ uggacchati.
Then the Blessed One, having risen from seclusion in the evening, gave a Dhamma talk on this matter, on this occasion, and addressed the bhikkhus: "Here, bhikkhus, while I was in seclusion, a thought arose in my mind thus: 'At present, when bhikkhus are afflicted with seasonal ailments, even gruel that has been drunk comes up, and even food that has been eaten comes up.
Rồi Thế Tôn, sau khi xuất khỏi sự độc cư vào buổi chiều, đã thuyết pháp thoại liên quan đến duyên cớ này, trường hợp này, và gọi các Tỳ-khưu mà dạy rằng: “Này các Tỳ-khưu, ở đây, khi Ta độc cư, thanh vắng, một ý nghĩ như sau đã khởi lên trong tâm Ta: ‘Hiện nay, các Tỳ-khưu bị bệnh mùa thu hành hạ, cháo đã uống cũng trào ngược, cơm đã ăn cũng trào ngược.
Te tena kisā honti, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā.
Due to that, they become emaciated, rough, discolored, yellowish-pale, with their bodies covered in veins.
Do đó, họ trở nên gầy ốm, thô ráp, xanh xao, vàng vọt, gân cốt nổi rõ trên thân thể.
Kiṃ nu kho ahaṃ bhikkhūnaṃ bhesajjaṃ anujāneyyaṃ, yaṃ bhesajjañceva assa bhesajjasammatañca lokassa, āhāratthañca phareyya, na ca oḷāriko āhāro paññāyeyyā’ti.
What medicine might I allow for the bhikkhus, which would be considered medicine by the world, would serve as nourishment, and would not be apparent as coarse food?'
Ta nên cho phép các Tỳ-khưu dùng loại thuốc nào mà vừa được coi là thuốc, vừa được thế gian chấp nhận là thuốc, lại vừa có tác dụng như thực phẩm, nhưng không phải là thực phẩm thô thiển?’
Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi ‘imāni kho pañca bhesajjāni, seyyathidaṃ – sappi, navanītaṃ, telaṃ, madhu, phāṇitaṃ; bhesajjāni ceva bhesajjasammatāni ca lokassa, āhāratthañca pharanti, na ca oḷāriko āhāro paññāyati.
To me, bhikkhus, it occurred: 'These five medicines, namely – ghee, fresh butter, oil, honey, and treacle; they are indeed medicines and are considered medicines by the world, they serve as nourishment, and coarse food is not apparent.
Này các Tỳ-khưu, Ta đã nghĩ rằng: ‘Đây là năm loại thuốc, cụ thể là: bơ tinh luyện (sappi), bơ tươi (navanītaṃ), dầu (telaṃ), mật ong (madhu), đường phèn (phāṇitaṃ); chúng vừa là thuốc, vừa được thế gian chấp nhận là thuốc, lại vừa có tác dụng như thực phẩm, nhưng không phải là thực phẩm thô thiển.
Yaṃnūnāhaṃ bhikkhūnaṃ imāni pañca bhesajjāni anujāneyyaṃ, kāle paṭiggahetvā kāle paribhuñjitu’nti.
Why don't I allow the bhikkhus to receive these five medicines at the proper time and consume them at the proper time?'
Vậy Ta nên cho phép các Tỳ-khưu thọ nhận và dùng năm loại thuốc này đúng thời gian chăng?’
Anujānāmi, bhikkhave, tāni pañca bhesajjāni kāle paṭiggahetvā kāle paribhuñjitu’’nti.
I allow, bhikkhus, these five medicines to be received at the proper time and consumed at the proper time."
Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép thọ nhận và dùng năm loại thuốc này đúng thời gian.”
261. Tena kho pana samayena bhikkhū tāni pañca bhesajjāni kāle paṭiggahetvā kāle paribhuñjanti.
261. Now, at that time, bhikkhus received those five medicines at the proper time and consumed them at the proper time.
261. Rồi vào lúc đó, các Tỳ-khưu thọ nhận và dùng năm loại thuốc này đúng thời gian.
Tesaṃ yānipi tāni pākatikāni lūkhāni bhojanāni tānipi nacchādenti, pageva senesitāni* .
Even their ordinary coarse foods did not satisfy them, much less rich ones.
Ngay cả những thức ăn thô ráp thông thường của họ cũng không làm họ hài lòng, huống chi là những thức ăn nhiều dầu mỡ.
Te tena ceva sāradikena ābādhena phuṭṭhā, iminā ca bhattācchādakena* , tadubhayena bhiyyosomattāya kisā honti, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā.
Afflicted by that seasonal ailment and by this aversion to food, by both of these, they became even more emaciated, rough, discolored, yellowish-pale, with their bodies covered in veins.
Do đó, họ vừa bị bệnh mùa thu hành hạ, vừa bị sự không hài lòng với thức ăn này, cả hai điều đó khiến họ càng trở nên gầy ốm, thô ráp, xanh xao, vàng vọt, gân cốt nổi rõ trên thân thể.
Addasā kho bhagavā te bhikkhū bhiyyosomattāya kise lūkhe dubbaṇṇe uppaṇḍuppaṇḍukajāte dhamanisanthatagatte, disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘kiṃ nu kho, ānanda, etarahi bhikkhū bhiyyosomattāya kisā, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā’’ti?
The Blessed One saw those bhikkhus who were even more emaciated, rough, discolored, yellowish-pale, with their bodies covered in veins, and seeing them, he addressed Venerable Ānanda: "Why, Ānanda, are the bhikkhus now even more emaciated, rough, discolored, yellowish-pale, with their bodies covered in veins?"
Thế Tôn thấy các Tỳ-khưu càng trở nên gầy ốm, thô ráp, xanh xao, vàng vọt, gân cốt nổi rõ trên thân thể, thấy vậy Ngài gọi Tôn giả Ānanda mà hỏi: “Này Ānanda, tại sao hiện nay các Tỳ-khưu lại càng trở nên gầy ốm, thô ráp, xanh xao, vàng vọt, gân cốt nổi rõ trên thân thể?”
‘‘Etarahi, bhante, bhikkhū tāni ca pañca bhesajjāni kāle paṭiggahetvā kāle paribhuñjanti.
"At present, Venerable Sir, the bhikkhus receive those five medicines at the proper time and consume them at the proper time.
“Bạch Thế Tôn, hiện nay các Tỳ-khưu thọ nhận và dùng năm loại thuốc này đúng thời gian.
Tesaṃ yānipi tāni pākatikāni lūkhāni bhojanāni tānipi nacchādenti, pageva senesikāni.
Even their ordinary coarse foods do not satisfy them, much less rich ones.
Ngay cả những thức ăn thô ráp thông thường của họ cũng không làm họ hài lòng, huống chi là những thức ăn nhiều dầu mỡ.
Te tena ceva sāradikena ābādhena phuṭṭhā, iminā ca bhattācchādakena, tadubhayena bhiyyosomattāya kisā, lūkhā, dubbaṇṇā, uppaṇḍuppaṇḍukajātā, dhamanisanthatagattā’’ti.
Afflicted by that seasonal ailment and by this aversion to food, by both of these, they are even more emaciated, rough, discolored, yellowish-pale, with their bodies covered in veins."
Do đó, họ vừa bị bệnh mùa thu hành hạ, vừa bị sự không hài lòng với thức ăn này, cả hai điều đó khiến họ càng trở nên gầy ốm, thô ráp, xanh xao, vàng vọt, gân cốt nổi rõ trên thân thể.”
Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘anujānāmi, bhikkhave, tāni pañca bhesajjāni paṭiggahetvā kālepi vikālepi paribhuñjitu’’nti.
Then the Blessed One, on this matter, on this occasion, gave a Dhamma talk and addressed the bhikkhus: "I allow, bhikkhus, to receive those five medicines and consume them both at the proper time and at the improper time."
Rồi Thế Tôn, liên quan đến duyên cớ này, trường hợp này, đã thuyết pháp thoại và gọi các Tỳ-khưu mà dạy: “Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép thọ nhận và dùng năm loại thuốc này cả đúng thời gian và phi thời gian.”
262. Tena kho pana samayena gilānānaṃ bhikkhūnaṃ vasehi bhesajjehi attho hoti.
262. Now, at that time, sick bhikkhus needed medicines that were fats.
262. Rồi vào lúc đó, các Tỳ-khưu bệnh cần dùng các loại mỡ làm thuốc.
Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ.
They reported this matter to the Blessed One.
Họ đã trình bày sự việc này lên Thế Tôn.
Anujānāmi, bhikkhave, vasāni bhesajjāni – acchavasaṃ, macchavasaṃ, susukāvasaṃ, sūkaravasaṃ, gadrabhavasaṃ – kāle paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ* kāle saṃsaṭṭhaṃ telaparibhogena paribhuñjituṃ.
"I allow, bhikkhus, fat medicines—bear fat, fish fat, porpoise fat, pig fat, donkey fat—received at the proper time, cooked at the proper time, mixed at the proper time, to be consumed like oil.
Này các Tỳ-khưu, Ta cho phép dùng các loại mỡ làm thuốc – mỡ gấu, mỡ cá, mỡ cá heo, mỡ heo, mỡ lừa – đã được thọ nhận đúng thời gian, đã được nấu chín đúng thời gian, đã được trộn đúng thời gian, để dùng như dầu.
Vikāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti tiṇṇaṃ dukkaṭānaṃ.
If, bhikkhus, it is received at the improper time, cooked at the improper time, mixed at the improper time, and one consumes it, there is an offense of three dukkaṭas.
Này các Tỳ-khưu, nếu đã được thọ nhận phi thời gian, đã được nấu chín phi thời gian, đã được trộn phi thời gian, mà nếu dùng thì phạm ba tội dukkaṭa.
Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ vikāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dvinnaṃ dukkaṭānaṃ.
If, bhikkhus, it is received at the proper time, cooked at the improper time, mixed at the improper time, and one consumes it, there is an offense of two dukkaṭas.
Này các Tỳ-khưu, nếu đã được thọ nhận đúng thời gian, đã được nấu chín phi thời gian, đã được trộn phi thời gian, mà nếu dùng thì phạm hai tội dukkaṭa.
Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ vikāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassa.
If, bhikkhus, it is received at the proper time, cooked at the proper time, mixed at the improper time, and one consumes it, there is an offense of one dukkaṭa.
Này các Tỳ-khưu, nếu đã được thọ nhận đúng thời gian, đã được nấu chín đúng thời gian, đã được trộn phi thời gian, mà nếu dùng thì phạm tội dukkaṭa.
Kāle ce, bhikkhave, paṭiggahitaṃ kāle nippakkaṃ kāle saṃsaṭṭhaṃ, taṃ ce paribhuñjeyya, anāpattīti.
If, bhikkhus, it is received at the proper time, cooked at the proper time, mixed at the proper time, and one consumes it, there is no offense."
Này các Tỳ-khưu, nếu đã được thọ nhận đúng thời gian, đã được nấu chín đúng thời gian, đã được trộn đúng thời gian, mà nếu dùng thì không phạm tội.”