Evaṃ dvāvīsatikhandhakānaṃ saṃvaṇṇanaṃ katvā idāni ‘‘parivāro’’ti saṅgahamārūḷhassa vinayassa saṃvaṇṇanaṃ karonto ayamācariyo paṭhamaṃ tāva anusandhidassanamukhena paṭiññaṃ kātukāmo āha ‘‘visuddhaparivārassā’’tiādi.
Having thus made the commentary on the twenty-two chapters, this teacher, now intending to make a commentary on the Vinaya, which is comprised as the "Parivāra," first speaks "visuddhaparivārassā" and so forth, by way of showing the connection.
Sau khi đã chú giải hai mươi hai khandhaka như vậy, vị thầy này, muốn đưa ra lời tuyên bố thông qua việc trình bày sự liên kết, bắt đầu chú giải Vinaya được tập hợp dưới tên “Parivāra”, và nói: “visuddhaparivārassa” (của Parivāra thanh tịnh), v.v.
Tattha visuddhaparivārassāti visuddhāya catuparisāya parivāritassa, athavā visuddhena catuparisasaṅkhātena parivārena samannāgatassa bhagavatoti sambandho.
There, visuddhaparivārassā: of him who is surrounded by a pure fourfold assembly, or alternatively, of the Blessed One who is endowed with a pure retinue, which is the fourfold assembly – this is the connection.
Ở đây, visuddhaparivārassā (của bậc có quyến thuộc thanh tịnh) có nghĩa là được bao quanh bởi bốn chúng thanh tịnh, hoặc là sự liên hệ đến Đức Thế Tôn, Đấng có quyến thuộc được gọi là bốn chúng thanh tịnh.
Parivāre hi visuddhe tena parivārito, taṃparivārito vā bhagavāpi visuddhoyeva nāma hoti.
For when the retinue is pure, the Blessed One, being surrounded by that retinue or having that retinue, is also called pure.
Thật vậy, khi quyến thuộc thanh tịnh, Đức Thế Tôn được bao quanh bởi họ, hoặc được bao quanh bởi quyến thuộc ấy, cũng được gọi là bậc thanh tịnh.
Iminā saṃvaṇṇiyamānassa ‘‘parivāro’’ti saṅgahamārūḷhassa desetabbadhammassa anurūpena desakabhūtassa bhagavato thomanaṃ kataṃ hoti.
By this, praise is offered to the Blessed One, the speaker, in accordance with the Dhamma to be expounded, which is comprised as the "Parivāra" and is being commented upon.
Với điều này, sự tán thán Đức Thế Tôn, Đấng là người thuyết giảng, đã được thực hiện phù hợp với pháp cần được giảng giải, đã được bao gồm dưới tên gọi “Quyển Tóm Lược” (Parivāra).
Dhammakkhandhasarīrassāti sīlādidhammakkhandhasaṅkhātena sarīrena samannāgatassa, iminā saṃvaṇṇitānaṃ khandhakānamanurūpena bhagavato thomanaṃ kataṃ hoti.
Dhammakkhandhasarīrassā: of him who is endowed with a body consisting of the aggregates of Dhamma such as sīla (virtue) – by this, praise is offered to the Blessed One in accordance with the commented chapters.
Dhammakkhandhasarīrassā (của bậc có thân là các uẩn pháp) có nghĩa là của bậc có thân được gọi là các uẩn pháp như giới v.v… Với điều này, sự tán thán Đức Thế Tôn đã được thực hiện phù hợp với các Khandhaka đã được giải thích.
Pakati hesācariyānaṃ yadidaṃ desetabbadhammānurūpena desakassa thomanā (sārattha. ṭī. 1.ganthārambhakathā; visuddhi. mahāṭī. 1.1).
This is indeed the custom of teachers, namely, the praise of the speaker in accordance with the Dhamma to be expounded.
Đây là bản chất của các bậc đạo sư, tức là sự tán thán người thuyết giảng phù hợp với các pháp cần được thuyết giảng.
Anantarāti anantare kāle.
Anantarā: in the immediate time.
Anantarā (liền sau) có nghĩa là trong thời gian liền sau.
1. Tattha tatthāti ‘‘tassa anuttānatthavaṇṇanaṃ karissāmī’’ti yo parivārasaṅkhāto vinayo saṃvaṇṇetabbabhāvena vutto, tattha.
1. There, tatthā (there) refers to that Vinaya, called Parivāra, which was mentioned as needing an explanation, with the phrase "I will provide an explanation of the meaning of obscure terms for it."
1. Ở đây, tatthā (trong đó) có nghĩa là trong Vinaya được gọi là Quyển Tóm Lược, đã được nói đến như là phần cần được giải thích, tức là “tôi sẽ thực hiện sự giải thích nghĩa sâu xa của nó”.
Saṅkhepatthoti samāsattho.
Saṅkhepattho means a concise meaning.
Saṅkhepattho (nghĩa tóm tắt) có nghĩa là nghĩa vắn tắt.
Yaṃ tenāti ettha tasaddassa aniyamaniddesabhāvaṃ dassento āha ‘‘yo so’’ti.
In "yaṃ tena" (that which by him), indicating the unspecified nature of the pronoun ta, it says "yo so" (who that).
Trong cụm từ “yaṃ tena”, để chỉ rõ tính không xác định của từ “taṃ”, ngài nói “yo so” (vị ấy).
Tattha yoti aniyama niddeso, tassa ‘‘tenā’’ti niyamanaṃ daṭṭhabbaṃ.
Here, yo is an unspecified designation; its specification is to be understood as "tena" (by him).
Ở đây, yo là sự chỉ định không xác định, sự xác định của nó phải được hiểu là “tena”.
Soti padālaṅkāro.
So is an embellishment of the word.
So là sự trang sức từ ngữ.
Dvīsu hi sabbanāmesu yebhuyyena pubbameva padhānaṃ, pacchimaṃ pana vacanālaṅkāraṃ.
For among two pronouns, the former is usually principal, while the latter is merely an embellishment of speech.
Trong hai đại danh từ, phần đầu thường là chính, còn phần sau là sự trang sức lời nói.
Yo so bhagavā paññapesīti sambandho.
The connection is "yo so bhagavā paññapesī" (who that Blessed One laid down).
Sự liên hệ là: Đức Thế Tôn ấy đã chế định.
Ciraṭṭhitikatthanti ciraṃ pañcavassasahassakālaṃ ṭhitikatthāya, ‘‘yācito’’ti ca ‘‘paññapesī’’ti ca sambandho.
Ciraṭṭhitikattha means for the purpose of enduring for a long time, for five thousand years; the connection is with "yācito" (being requested) and "paññapesī" (laid down).
Ciraṭṭhitikatthaṃ (vì sự tồn tại lâu dài) có nghĩa là vì sự tồn tại lâu dài trong năm ngàn năm, và sự liên hệ là “đã được thỉnh cầu” và “đã chế định”.
Dhammasenāpatinā yācitoti sambandho.
The connection is "being requested by the Dhamma-senāpati (General of the Dhamma)."
Sự liên hệ là: đã được thỉnh cầu bởi Pháp tướng quân.
Yācito hutvā paññapesīti yojanā.
The construction is "being requested, he laid down."
Sự kết nối là: đã được thỉnh cầu rồi chế định.
Tena bhagavatā paññattanti sambandho.
The connection is "laid down by that Blessed One."
Sự liên hệ là: đã được chế định bởi Đức Thế Tôn ấy.
‘‘Jānatā passatā’’ti dvinnaṃ padānaṃ kammameva dassento āha ‘‘tassa tassā’’tiādi.
Showing the object of the two words "jānatā passatā" (knowing, seeing), it says "tassa tassā" (of that, of that), etc.
Để chỉ rõ đối tượng của hai từ “jānatā” (biết) và “passatā” (thấy), ngài nói “tassa tassā” v.v…
Tattha ‘‘paññattikāla’’nti iminā ‘‘jānatā’’ti padassa kammaṃ dasseti, ‘‘dasa atthavase’’ti iminā ‘‘passatā’’ti padassa kammaṃ.
Here, "paññattikāla" (the time of promulgation) shows the object of the word "jānatā" (knowing), and "dasa atthavase" (ten advantages) shows the object of the word "passatā" (seeing).
Ở đây, “paññattikāla” (thời điểm chế định) chỉ rõ đối tượng của từ “jānatā”, và “dasa atthavase” (mười lý do lợi ích) chỉ rõ đối tượng của từ “passatā”.
Evaṃ kammadassanena yojanānayaṃ dassetvā idāni karaṇadassanena aparampi yojanānayaṃ dassento āha ‘‘apicā’’tiādi.
Having shown the method of connection by indicating the object thus, it now shows another method of connection by indicating the instrument, saying "apicā" (furthermore), etc.
Sau khi chỉ rõ phương pháp kết nối bằng cách chỉ rõ đối tượng như vậy, bây giờ ngài chỉ rõ một phương pháp kết nối khác bằng cách chỉ rõ công cụ, ngài nói “apicā” (hơn nữa) v.v…
‘‘Pubbenivāsādīhī’’tiādisaddena dibbacakkhussa visuṃ gahetabbattā iddhividhadibbasotaparacittavijānanāni gahetabbāni.
By the word "pubbenivāsādīhi" (by prior existences, etc.), since the divine eye is to be taken separately, the divine ear, knowledge of others' minds, and various psychic powers are to be included.
Với từ “v.v…” trong “pubbenivāsādīhi” (bằng túc mạng trí v.v…), do nhãn thông cần được lấy riêng, nên thần thông, thiên nhĩ thông, và tha tâm thông cần được lấy.
Imehi padehi ‘‘jānatā, passatā’’ti dvinnaṃ padānaṃ pañcannaṃ lokiyaabhiññānameva karaṇabhāvaṃ dasseti.
By these words, it shows that the five mundane abhiññās are the instruments of the two words "jānatā, passatā" (knowing, seeing).
Với những từ này, ngài chỉ rõ năm thắng trí thế gian chính là công cụ của hai từ “jānatā” và “passatā”.
Tīhi vijjāhīti pubbenivāsadibbacakkhuāsavakkhayañāṇasaṅkhātāhi tīhi vijjāhi.
Tīhi vijjāhi (by the three knowledges) refers to the three knowledges, namely, knowledge of prior existences, the divine eye, and knowledge of the destruction of the taints (āsavakkhayañāṇa).
Tīhi vijjāhi (bằng ba minh) có nghĩa là bằng ba minh được gọi là túc mạng trí, thiên nhãn trí, và lậu tận trí.
Chahi vā pana abhiññāhīti saha āsavakkhayañāṇena pañcalokiyābhiññāsaṅkhātāhi chahi abhiññāhi.
Chahi vā pana abhiññāhi (or by the six abhiññās) refers to the six abhiññās, namely, the five mundane abhiññās together with the knowledge of the destruction of the taints.
Chahi vā pana abhiññāhi (hoặc bằng sáu thắng trí) có nghĩa là bằng sáu thắng trí được gọi là năm thắng trí thế gian cùng với lậu tận trí.
Sabbatthāti sabbesu tīsu kālesu, pañcasupi ñeyyadhammesu.
Sabbatthā (everywhere) means in all three times, and in all five knowable phenomena.
Sabbatthā (trong tất cả) có nghĩa là trong tất cả ba thời, và trong tất cả năm pháp nên biết.
Samantacakkhunāti anāvaraṇasabbaññutaññāṇasaṅkhātena samantacakkhunā.
Samantacakkhunā (by the all-seeing eye) refers to the all-seeing eye, which is the unobstructed omniscience.
Samantacakkhunā (bằng samantacakkhu) có nghĩa là bằng samantacakkhu được gọi là nhất thiết trí vô ngại.
Paññāyāti sabbaññutapaññāya.
Paññāyā (by wisdom) refers to omniscient wisdom.
Paññāyā (bằng tuệ) có nghĩa là bằng nhất thiết trí.
Tirokuṭṭādīti ādisaddena tiropabbatādayo saṅgaṇhāti.
Tirokuṭṭādī (beyond walls, etc.) by "etc." includes beyond mountains, etc.
Tirokuṭṭādī (sau bức tường v.v…) với từ “v.v…” bao gồm sau ngọn núi v.v…
Maṃsacakkhunāti pasādacakkhunā.
Maṃsacakkhunā (by the physical eye) refers to the sensitive eye.
Maṃsacakkhunā (bằng nhục nhãn) có nghĩa là bằng tịnh sắc nhãn.
Paṭivedhapaññāyāti maggapaññāya.
Paṭivedhapaññāyā (by penetrative wisdom) refers to path-wisdom.
Paṭivedhapaññāyā (bằng paṭivedhapaññā) có nghĩa là bằng đạo tuệ.
Desanāpaññāyāti sabbaññutapaññāya.
Desanāpaññāyā (by teaching wisdom) refers to omniscient wisdom.
Desanāpaññāyā (bằng desanāpaññā) có nghĩa là bằng nhất thiết trí.
Sabbaññutapaññāyeva hi atthato desanāpaññā nāma.
For omniscient wisdom is, in essence, teaching wisdom.
Thật vậy, nhất thiết trí chính là desanāpaññā về mặt ý nghĩa.
Tena vuttaṃ ‘‘tassā paññāya tejasā.
Therefore it is said, "By the power of that wisdom,
Do đó đã được nói: “Bằng uy lực của tuệ ấy,
Abhidhammakathāmaggaṃ, devānaṃ sampavattayīti (dha. sa. aṭṭha. ganthārambhakathā 5).
he set forth the path of Abhidhamma discourse for the devas."
Ngài đã khai mở con đường Abhidhamma, cho chư thiên”.
Imehi padehi avatthāvasena visuṃ visuṃ dvinnaṃ padānaṃ karaṇasambhavaṃ dasseti.
By these words, it shows the possibility of the two words having different instruments according to the situation.
Với những từ này, ngài chỉ rõ khả năng có công cụ của hai từ khác nhau tùy theo trường hợp.
Arahatāti arīnaṃ arānañca hatattā, paccayādīnañca arahattā arahatā.
Arahatā (by the Arahant) means by the Arahant, because he has destroyed enemies (ari) and the spokes (ara), and because he is worthy of requisites (paccaya), etc.
Arahatā (bậc A-la-hán) có nghĩa là bậc A-la-hán vì đã diệt trừ các kẻ thù và các nan y, và vì xứng đáng với các vật cúng dường v.v…
Sammāsambuddhenāti sammā sāmañca sabbadhammānaṃ buddhattā sammāsambuddhena, tena bhagavatāti sambandho.
Sammāsambuddhenā (by the Perfectly Self-Enlightened One) means by the Perfectly Self-Enlightened One, because he has perfectly and by himself awakened to all phenomena; the connection is "by that Blessed One."
Sammāsambuddhena (bậc Chánh Đẳng Giác) có nghĩa là bậc Chánh Đẳng Giác vì đã tự mình giác ngộ tất cả các pháp một cách đúng đắn, sự liên hệ là: bởi Đức Thế Tôn ấy.
Kenābhatanti taṃ paṭhamaṃ pārājikaṃ kena ābhataṃ, iti saṅkhepatthoti yojanā.
Kenābhata (by whom was it brought forth?) means by whom was that first pārājika brought forth? This is the concise meaning.
Kenābhataṃ (được ai mang đến) có nghĩa là: Parājika đầu tiên ấy được ai mang đến? Sự kết nối là: Đó là nghĩa tóm tắt.
Ettāvatāti ettakena ‘‘ekā paññatti, dve anupaññattiyo’’ti vacanamattena vissajjitā hontīti sambandho.
Ettāvatā (by this much) means by this much, by the mere statement "one promulgation, two subsequent promulgations," they are answered.
Ettāvatā (chừng ấy) có nghĩa là đã được giải đáp chỉ bằng lời nói “một paññatti, hai anupaññatti”, đó là sự liên hệ.
Tatiyaṃ pucchanti sambandho.
The connection is "they ask the third question."
Sự liên hệ là: câu hỏi thứ ba.
Kasmā anuppannapaññatti tasmiṃ natthīti āha ‘‘ayaṃ hī’’tiādi.
Why is there no unpromulgated rule in it? It says "ayaṃ hī" (for this), etc.
Tại sao không có anuppannapaññatti trong đó? Ngài nói “ayaṃ hi” v.v…
Tattha hi yasmā aññatra natthi, tasmā natthīti yojanā.
Indeed, the connection is that since it does not exist elsewhere, therefore it does not exist.
Ở đây, hi (vì) có nghĩa là vì không có ở nơi khác, nên không có, đó là sự kết nối.
‘‘Anuppanne dose paññattā’’ti iminā anuppanne dose paññapetabbāti anuppannapaññattīti vacanatthaṃ dasseti.
By the statement “‘Established concerning faults that have not yet arisen’,” it shows the meaning of the word anuppannapaññatti as that which should be established concerning faults that have not yet arisen.
Với “anuppanne dose paññattā” (được chế định khi lỗi chưa phát sinh), ngài chỉ rõ nghĩa của từ anuppannapaññattī (paññatti chưa phát sinh) là paññatti cần được chế định khi lỗi chưa phát sinh.
Sāti anuppannapaññatti.
Sā means anuppannapaññatti.
Sā (nó) có nghĩa là anuppannapaññatti.
Tasmāti yasmā aññatra natthi, tasmā.
Tasmā means "because it does not exist elsewhere, therefore."
Tasmā (do đó) có nghĩa là vì không có ở nơi khác, nên.
Sabbatthapaññattīti ettha sabbasmiṃ padese paññatti sabbatthapaññattīti aluttasamāsaṃ dassento āha ‘‘majjhimadese cevā’’tiādi.
Here, regarding sabbatthapaññatti, showing it as an aluttasamāsa (a compound where the case ending is not dropped) meaning "the establishment in every place is sabbatthapaññatti," he says, "in the Middle Country and so on."
Trong sabbatthapaññattī (paññatti khắp nơi), để chỉ rõ một hợp chất không bị lược bỏ (aluttasamāsa) là paññatti khắp nơi, ngài nói “majjhimadese cevā” v.v…
‘‘Majjhimadese ceva paccantimajanapadesu cā’’ti iminā ‘‘sabbatthā’’ti padassa sarūpaṃ dasseti.
By “‘in the Middle Country and in the border regions’,” it shows the nature of the word sabbatthā.
Với “majjhimadese ceva paccantimajanapadesu cā” (cả ở xứ trung tâm và ở các vùng biên địa), ngài chỉ rõ bản chất của từ “sabbatthā” (khắp nơi).
Padesapaññattiṃ apanetvā sabbatthapaññattiṃ pārisesanayena dassento āha ‘‘vinayadharapañcamenā’’tiādi.
Removing padesapaññatti (local establishment) and showing sabbatthapaññatti (universal establishment) by elimination, he says, "by a fifth vinayadhara and so on."
Sau khi loại bỏ padesapaññatti (paññatti theo vùng), ngài chỉ rõ sabbatthapaññatti bằng phương pháp loại suy, ngài nói “vinayadharapañcamenā” v.v…
Tattha vinayadharapañcamenāti anussāvanācariyapañcamena.
There, vinayadharapañcamena means "by a fifth anussāvanācariya."
Ở đây, vinayadharapañcamenā (với năm vị trì luật) có nghĩa là với năm vị, trong đó vị thứ năm là vị giáo thọ đọc lời tuyên bố.
Etthevāti majjhimadeseyeva.
Ettheva means "only in the Middle Country."
Etthevā (chỉ ở đây) có nghĩa là chỉ ở xứ trung tâm.
Etehīti catūhi sikkhāpadehi.
Etehi means "by these four training rules."
Etehī (bởi những điều này) có nghĩa là bởi bốn học giới.
Sesānīti catūhi sikkhāpadehi sesāni.
Sesāni means "the remaining ones from the four training rules."
Sesānī (những điều còn lại) có nghĩa là những điều còn lại ngoài bốn học giới.
Sādhāraṇapaññattīti ettha sādhāraṇā nāma bhikkhubhikkhunīnamevāti āha ‘‘bhikkhūnañceva bhikkhunīnañcā’’ti.
Here, regarding sādhāraṇapaññatti, saying that sādhāraṇā (common) applies only to bhikkhus and bhikkhunīs, he says, "for both bhikkhus and bhikkhunīs."
Trong Sādhāraṇapaññattī (paññatti chung), sādhāraṇā (chung) có nghĩa là chỉ chung cho tỳ khưu và tỳ khưu ni, ngài nói “bhikkhūnañceva bhikkhunīnañcā” (cả của tỳ khưu lẫn tỳ khưu ni).
Idaṃ panāti paṭhamapārājikaṃ pana, paññattanti sambandho.
Idaṃ pana means "this first pārājika," and the connection is "is established."
Idaṃ panā (còn điều này) có nghĩa là: còn paññatti Parājika đầu tiên, đó là sự liên hệ.
Vinītakathāmattamevāti vinītavatthupakāsakaṃ kathāmattameva.
Vinītakathāmattameva means "merely a discourse elucidating the subject of the vinaya."
Vinītakathāmattamevā (chỉ là lời nói về sự điều phục) có nghĩa là chỉ là lời nói làm sáng tỏ sự việc cần điều phục.
Tāsanti bhikkhunīnaṃ.
Tāsaṃ means "of those bhikkhunīs."
Tāsaṃ (của các vị ấy) có nghĩa là của các tỳ khưu ni.
Byañjanamattamevāti ‘‘sādhāraṇā’’ti ca ‘‘ubhato’’ti ca byañjanamattameva.
Byañjanamattameva means "merely expressions" such as "common" and "for both."
Byañjanamattamevā (chỉ là cách diễn đạt) có nghĩa là chỉ là cách diễn đạt “sādhāraṇā” (chung) và “ubhato” (cả hai).
Etthāti sādhāraṇapaññattiubhatopaññattipade.
Ettha means "in the terms sādhāraṇapaññatti and ubhatopaññatti."
Etthā (trong đây) có nghĩa là trong các từ sādhāraṇapaññatti và ubhatopaññatti.
‘‘Nidāne anupaviṭṭha’’nti iminā ‘‘nidānogadha’’nti padassa sattamīsamāsañca ogadhasaddassa anupaviṭṭhatthañca dasseti.
By “‘included in the origin’,” it shows the locative compound of the word nidānogadha and the meaning of anupaviṭṭha for the word ogadha.
Bằng cách* ‘‘đã đi vào nguyên nhân (nidāne anupaviṭṭha)’’ như vậy,* chỉ ra rằng từ ‘‘nidānogadha’’ là một hợp thể locative (sattamīsamāsa) và từ ‘‘ogadha’’ có nghĩa là ‘‘đã đi vào (anupaviṭṭha)’’.
Ogāḷho hutvā dharati tiṭṭhatīti ogadhaṃ.
Ogadhaṃ means "having entered, it remains, it stands."
* được đi vào sâu sắc, tồn tại hay an trú, được gọi là ‘‘ogadha’’ (đi vào sâu sắc/an trú).
Nanu nidānogadhe sati ‘‘paṭhamena uddesenā’’ti vattabbaṃ, kasmā ‘‘dutiyena uddesenā’’ti vuttanti āha ‘‘nidānogadha’’nti.
If it is included in the origin, then it should be said "by the first recitation," so why is it said "by the second recitation"? He says, "included in the origin."
* đặt câu hỏi: ‘‘Nếu* đã đi vào nguyên nhân (nidānogadha) thì phải nói ‘bằng bài tụng thứ nhất’, tại sao lại nói ‘bằng bài tụng thứ hai’?’’, và* trả lời bằng cách* ‘‘nidānogadha’’ (đi vào nguyên nhân).
Nidānapariyāpannampi samānanti nidānapariyāpannaṃ samānampīti yojanā.
Nidānapariyāpannampi samāna means "even though it is included in the origin" – this is the connection.
* ‘‘ngay cả khi được bao gồm trong nguyên nhân (nidānapariyāpannampi samāna)’’ được hiểu là ‘‘ngay cả khi nó là điều được bao gồm trong nguyên nhân (nidānapariyāpannaṃ samānampī)’’.
Pisaddo garahattho, pageva dutiye uddese pariyāpanneti dasseti.
The word pi has the meaning of censure, showing that it is included in the second recitation even more so.
Từ pi (cũng) có nghĩa là khiển trách, chỉ ra rằng* đã được bao gồm trong bài tụng thứ hai ngay từ đầu.
‘‘Sīlavipattiādīna’’nti vacanaṃ vitthārento āha ‘‘paṭhamā hī’’tiādi.
Expanding the statement “‘regarding the failure in sīla and so on’,” he says, "paṭhamā hi" and so on.
Mở rộng câu ‘‘sīlavipattiādīna’’ (của sự thất giới, v.v.),* nói: ‘‘paṭhamā hī’’ (vì cái thứ nhất) v.v.
Dvaṅgikenāti kāyacittasaṅkhātena dvaṅgikena.
Dvaṅgikena means "by a two-limbed (action) consisting of body and mind."
Dvaṅgikena (với hai yếu tố) có nghĩa là với hai yếu tố bao gồm thân và tâm.
Nanu ‘‘ekena samuṭṭhānenā’’ti vuttattā ‘‘kāyatoyevā’’ti vattabbaṃ, atha kasmā ‘‘kāyato ca cittato ca samuṭṭhātī’’ti vuttanti āha ‘‘ettha hī’’tiādi.
Since it is said "by one origination," it should be said "only from the body." Why then is it said "originates from both body and mind"? He says, "Here indeed," and so on.
* đặt câu hỏi: ‘‘Nếu đã nói ‘bằng một sự khởi lên (ekena samuṭṭhānenā)’ thì phải nói ‘chỉ từ thân’, tại sao lại nói ‘khởi lên từ thân và từ tâm’?’’, và* trả lời bằng cách* ‘‘ettha hī’’ (ở đây) v.v.
Etthāti ‘‘ekena samuṭṭhānenā’’ti vacane.
Ettha means "in the statement ‘by one origination’."
Ettha (ở đây) có nghĩa là trong câu ‘‘bằng một sự khởi lên (ekena samuṭṭhānenā)’’.
Cittanti sevanacittaṃ.
Citta means "the intention of engaging."
Citta (tâm) có nghĩa là tâm có ý định.
Āpannosīti tvaṃ āpanno asīti yojanā.
Āpannosī means "you have fallen into (it)" – this is the connection.
Āpannosī (ông đã phạm) được hiểu là ‘‘ông đã phạm (tvaṃ āpanno asī)’’.
Āma āpannomhīti āma ahaṃ āpanno amhīti yojanā.
Āma āpannomhī means "yes, I have fallen into (it)" – this is the connection.
Āma āpannomhī (vâng, tôi đã phạm) được hiểu là ‘‘vâng, tôi đã phạm (āma ahaṃ āpanno amhī)’’.
Tāvadevāti tasmiṃ paṭijānakkhaṇeyeva.
Tāvadeva means "at that very moment of confession."
Tāvadevā (ngay lập tức) có nghĩa là ngay tại khoảnh khắc thú nhận.
Taṃ puggalanti pārājikamāpannaṃ taṃ puggalaṃ.
Taṃ puggalaṃ means "that person who has fallen into a pārājika."
Taṃ puggala (người đó) có nghĩa là người đã phạm tội Pārājika đó.
Tappaccayāti tassa pārājikamāpannassa kāraṇā.
Tappaccayā means "due to that person who has fallen into a pārājika."
Tappaccayā (do nguyên nhân đó) có nghĩa là do người đã phạm tội Pārājika đó.
‘‘Na katamena samathena sammatī’’ti yaṃ pana vacanaṃ vuttanti yojanā.
The statement that was made, “‘by which pacification is it not settled’,” this is the connection.
Câu ‘‘không được giải quyết bằng phương pháp giải quyết nào (na katamena samathena sammatī)’’ là câu đã được nói, được hiểu như vậy.
Tanti vacanaṃ, vuttanti sambandho.
Taṃ means "that statement," and the connection is "was made."
Taṃ (câu đó) liên quan đến ‘‘đã được nói (vuttaṃ)’’.
Vuttamātikā paññattīti vuttamātikāsaṅkhātā paññatti vinayo nāmāti yojanā.
Vuttamātikā paññatti means "the establishment, which is the aforementioned mātikā, is called vinaya" – this is the connection.
Vuttamātikā paññattī (sự chế định đã được nói trong mātikā) được hiểu là sự chế định được gọi là Vinaya, tức là mātikā đã được nói.
Mātikā hi yasmā paññapīyati saṅkhepena ṭhapīyati, pakāraṃ jānāpeti vā, tasmā paññattīti vuccati.
Indeed, because the mātikā is established, is briefly laid down, or makes one know the manner, therefore it is called paññatti.
Vì mātikā được chế định, được thiết lập một cách tóm tắt, hoặc làm cho* biết về phương pháp, nên nó được gọi là paññatti (sự chế định).
‘‘Padabhājanaṃ vuccatī’’ti iminā vitthārena bhājiyati etāyāti vibhattīti dasseti.
By “‘is called the word-division’,” it shows vibhatti as that by which it is divided in detail.
Bằng cách* ‘‘padabhājanaṃ vuccati’’ (được gọi là sự phân tích từ),* chỉ ra rằng vibhatti (phân tích) có nghĩa là nhờ đó mà* được phân tích rộng rãi.
Vītikkamoti kāyavācāvītikkamo.
Vītikkamo means "transgression of body and speech."
Vītikkamo (sự vượt phạm) có nghĩa là sự vượt phạm bằng thân và lời nói.
So hi na saṃvarati kāyavācaṃ na pidahatīti asaṃvaroti vuccati.
Indeed, because he does not restrain, does not cover, body and speech, he is called asaṃvaro (unrestrained).
Vì* đó không kiềm chế thân và lời nói, không che đậy*, nên nó được gọi là asaṃvaro (không kiềm chế).
Yesaṃ vattatīti ettha vattatikiriyāya kattāraṃ dassento āha ‘‘vinayapiṭakañca aṭṭhakathā cā’’ti.
Here, regarding yesaṃ vattatī, showing the agent of the verb vattati, he says, "the Vinayapiṭaka and the commentaries."
Trong* yesaṃ vattatī (trong đó có),* chỉ ra chủ ngữ của động từ vattati (có) bằng cách* ‘‘Vinayapiṭaka và Aṭṭhakathā’’.
Paguṇāti vācuggatā.
Paguṇā means "committed to memory."
Paguṇā (thông thạo) có nghĩa là đã thuộc lòng.
Teti te puggalā, dhārentīti sambandho.
Te means "those persons," and the connection is "uphold."
Te (họ) có nghĩa là những người đó, liên quan đến ‘‘dhārentī’’ (ghi nhớ).
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
Hī means "indeed" or "because."
Hī (thật vậy) có nghĩa là sự thật, hoặc vì.
Etassāti paṭhamapārājikassa.
Etassā means "of this first pārājika."
Etassā (của điều này) có nghĩa là của tội Pārājika thứ nhất.
Kenābhatanti ettha bharadhātuyā dhāraṇaposanatthesu (pāṇinī 108 dhātupāṭhe) dhāraṇatthaṃ dassento āha ‘‘kena ānīta’’nti.
Here, regarding kenābhataṃ, showing the meaning of "upholding" for the root bhar (in Pāṇinī's Dhātupāṭha 108) in the sense of "carrying" or "nourishing," he says, "by whom was it brought?"
Trong* kenābhata (được mang đến bởi ai),* chỉ ra ý nghĩa ‘‘mang đến (dhāraṇa)’’ của động từ gốc bhar (mang) bằng cách* ‘‘được mang đến bởi ai (kena ānīta)’’.
‘‘Paramparāya ānīta’’nti iminā paramparābhatanti padassa tatiyāsamāsaṃ dasseti.
By "‘‘Paramparāya ānīta’’" (brought in succession), it shows the tatiyāsamāsa (third case compound) of the word " paramparābhata" (brought in succession).
Bằng cách* ‘‘được mang đến theo truyền thống (paramparāya ānīta)’’,* chỉ ra rằng từ paramparābhata là một hợp thể tatiyā (tatiyāsamāsa).
Athavā ‘‘kenābhata’’nti pucchāya anurūpaṃ yakāralopavasena vākyanti dasseti.
Alternatively, it shows the sentence as appropriate to the question "‘‘kenābhata’’" (by whom was it brought?), by way of elision of the letter 'ya'.
Hoặc* chỉ ra rằng câu* phù hợp với câu hỏi ‘‘kenābhata’’ (được mang đến bởi ai) là một câu có sự lược bỏ chữ ya.
188. Tatoti tehi aṭṭhahi vārehi, paraṃ vuttāti sambandho.
188. " Tato" means "from those eight vāras," and the connection is "stated thereafter."
188. Tato (từ đó) có nghĩa là từ tám phần đó, liên quan đến ‘‘đã được nói tiếp theo’’.
Paccayavasena vutto eko paññattivāroti yojanā.
The explanation is that one Paññattivāra is stated in terms of its conditions.
Một phần chế định được nói theo nguyên nhân, được hiểu như vậy.
Paccayavasenāti paccayasaddassa vasena.
" Paccayavasenā" means "in terms of the word paccaya (condition)."
Paccayavasenā (theo nguyên nhân) có nghĩa là theo từ paccaya (nguyên nhân).
Tassāti paccayassa.
" Tassā" means "of that paccaya."
Tassā (của điều đó) có nghĩa là của nguyên nhân.
Tepīti aṭṭha vārāpi.
" Tepī" means "those eight vāras also."
Tepī (chúng cũng) có nghĩa là tám phần cũng.
Itītiādi nigamanaṃ.
" Itī" and so on is the conclusion.
Itī (như vậy) v.v. là phần kết luận.
Tatoti mahāvibhaṅgato, paraṃ āgatāti sambandho.
" Tato" means "from the Mahāvibhaṅga," and the connection is "came thereafter."
Tato (từ đó) có nghĩa là từ Mahāvibhaṅga, liên quan đến ‘‘đã đến tiếp theo’’.
Evaṃ ime dvattiṃsa vārāti yojanā.
Thus, these are thirty-two vāras, is the explanation.
Như vậy, đây là ba mươi hai phần, được hiểu như vậy.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
" Hī" means "indeed," or "because."
Hī (thật vậy) có nghĩa là sự thật, hoặc vì.
Etthāti dvattiṃsavāresu.
" Etthā" means "among these thirty-two vāras."
Etthā (trong đó) có nghĩa là trong ba mươi hai phần.
257. Tadanantarāyāti tesaṃ dvattiṃsavārānaṃ anantaraṃ vuttāya samuṭṭhānakathāya evamattho veditabboti yojanā.
257. " Tadanantarāyā" means "of the samuṭṭhāna-discourse stated immediately after those thirty-two vāras," and the explanation is that the meaning should be understood thus.
257. Tadanantarāyā (của điều ngay sau đó) có nghĩa là ý nghĩa của câu chuyện về sự khởi lên được nói ngay sau ba mươi hai phần đó nên được hiểu như vậy.
Anattā iti nicchitāti anattātveva vinicchitā.
" Anattā iti nicchitā" means "determined as non-self."
Anattā iti nicchitā (được quyết định là vô ngã) có nghĩa là được quyết định là vô ngã.
Iminā anattā iti nicchayāti ettha cidhātuyā vinicchayatthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of determination for the root ci in " anattā iti nicchayā" (determination as non-self).
Bằng cách này,* chỉ ra ý nghĩa ‘‘quyết định’’ của động từ gốc ci trong* anattā iti nicchayā (sự quyết định là vô ngã).
‘‘Aniccākārādīhī’’ti iminā sabhāgadhammānanti ettha aniccākārādīhi samāno bhāgo etesanti sabhāgā, teyeva dhammā sabhāgadhammāti vacanatthaṃ dasseti.
By "‘‘Aniccākārādīhī’’" (by impermanent aspects and so on), it shows the meaning of the word " sabhāgadhammāna" (of similar qualities) here as: "those whose share is similar due to impermanent aspects and so on, are sabhāgā; those very phenomena are sabhāgadhammā."
Bằng cách* ‘‘aniccākārādīhī’’ (bằng những khía cạnh vô thường, v.v.),* chỉ ra ý nghĩa của từ sabhāgadhammāna (các pháp tương tự) là ‘‘những điều có phần tương tự với những khía cạnh vô thường, v.v., chúng chính là sabhāgā, và những pháp đó là sabhāgadhammā’’.
Nāmamattampīti aniccādināmamattampi.
" Nāmamattampī" means "even merely the name, such as impermanence."
Nāmamattampī (ngay cả chỉ là tên) có nghĩa là ngay cả chỉ là tên vô thường, v.v.
Pisaddena pageva nāmiko aniccādisabhāvoti dasseti.
By the particle " pi," it shows that the nature of impermanence and so on is primarily nominal.
Từ pi (cũng) chỉ ra rằng ngay cả bản chất vô thường, v.v., của tên cũng.
Na paññāyatīti na khāyati.
" Na paññāyatī" means "is not apparent."
Na paññāyatī (không được biết đến) có nghĩa là không hiển lộ.
Iminā na nāyatīti ettha ñādhātuyā khāyanatthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of "being apparent" for the root ñā in " na nāyatī" (is not known).
Bằng cách này,* chỉ ra ý nghĩa ‘‘hiển lộ’’ của động từ gốc ñā trong* na nāyatī (không được biết đến).
Dukkhahāninti ettha dukkhaṃ jahātīti dukkhahānīti dassento āha ‘‘dukkhaghātana’’nti.
In " Dukkhahāni" (abandonment of suffering), showing that it means "that which abandons suffering is dukkhahānī," it says "‘‘dukkhaghātana’’" (destruction of suffering).
Trong* dukkhahāni (sự diệt khổ),* chỉ ra rằng ‘‘dukkhahāni’’ có nghĩa là ‘‘diệt khổ’’ bằng cách* ‘‘sự diệt trừ khổ (dukkhaghātana)’’.
Dukkhaṃ hanatīti dukkhaghātano, saddhammo, taṃ.
That which destroys suffering is dukkhaghātano (destroyer of suffering), the True Dhamma; that (True Dhamma). (This is a gloss on dukkhaghātana).
Diệt trừ khổ là dukkhaghātano, tức là Pháp cao thượng, điều đó.
‘‘Khandhakā yā ca mātikā’’ti vattabbe sukhuccāraṇatthāya rassavasena pāṭho atthīti āha ‘‘khandhakā ya ca mātikā’’ti.
It says "‘‘khandhakā ya ca mātikā’’" (the Khandhakas and the Mātikā) because there is a reading with a short vowel for ease of pronunciation, where it should be "‘‘Khandhakā yā ca mātikā’’" (the Khandhakas and whichever Mātikā).
Khi phải nói ‘‘khandhakā yā ca mātikā’’,* nói rằng có một cách đọc với nguyên âm ngắn để dễ phát âm, đó là ‘‘khandhakā ya ca mātikā’’.
Samuṭṭhānaṃ niyatokatanti (saṃ. ni. 1.216) ettha ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’nti vattabbe ‘‘parosahassa’’ntiādīsu viya okārāgamavasena ‘‘samuṭṭhānaniyatokata’’nti vuttanti āha ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’nti.
In " Samuṭṭhānaṃ niyatokata" (the origin is fixed and done), it says "‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’" (the origin is fixed and done) because, where it should be "‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’", the word is given as "‘‘samuṭṭhānaniyatokata’’" by the insertion of the letter 'o', similar to "‘‘parosahassa’’" (more than a thousand) and so on.
Trong* samuṭṭhānaṃ niyatokata (sự khởi lên được xác định và thực hiện) (Saṃ. Ni. 1.216),* nói rằng khi phải nói ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatakata’’ (sự khởi lên được xác định và thực hiện), thì đã được nói là ‘‘samuṭṭhānaniyatokata’’ (sự khởi lên được xác định và thực hiện) với sự thêm vào âm ‘o’ giống như trong ‘‘parosahassa’’ (hơn ngàn) v.v.
Etenāti ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatokata’’nti pāṭhena.
" Etenā" means "by this reading, ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatokata’’."
Etenā (bằng điều này) có nghĩa là bằng cách đọc ‘‘samuṭṭhānaṃ niyatokata’’.
Paccetabboti pati etabbo, paṭimukhaṃ ñātabboti attho.
" Paccetabbo" means "to be gone towards, to be understood directly."
Paccetabbo (nên được nhận biết) có nghĩa là nên được nhận biết đối diện, tức là nên được biết rõ.
Aññehīti tīhi sikkhāpadehi aññehi sikkhāpadehi.
" Aññehī" means "by other training rules, other than these three training rules."
Aññehī (bởi những điều khác) có nghĩa là bởi những giới khác ngoài ba giới đó.
Tatthāti sambhedanidānavacanesu.
" Tatthā" means "among the words for combination and origin."
Tatthā (trong đó) có nghĩa là trong các câu về sự kết hợp và nguyên nhân.
Sambhedavacanena paccetabbanti sambandho.
The connection is "to be understood by the word for combination."
Liên quan đến ‘‘nên được nhận biết bằng câu về sự kết hợp’’.
Hīti saccaṃ.
" Hī" means "indeed."
Hī (thật vậy) có nghĩa là sự thật.
Tāni tīṇi sikkhāpadāni ṭhapetvāti sambandho.
The connection is "excluding those three training rules."
Liên quan đến ‘‘ngoại trừ ba giới đó’’.
Paññattidesasaṅkhātanti paññattiṭṭhānabhūtadesasaṅkhātaṃ.
" Paññattidesasaṅkhāta" means "that which is designated as the place of promulgation."
Paññattidesasaṅkhāta (được gọi là nơi chế định) có nghĩa là được gọi là nơi là địa điểm của sự chế định.
‘‘Imāni tīṇī’’ti iminā ‘‘dissantī’’ti kiriyāya kattāraṃ dasseti.
By "‘‘Imāni tīṇī’’" (these three), it shows the agent of the verb "‘‘dissantī’’" (are seen).
Bằng cách* ‘‘Imāni tīṇī’’ (ba điều này),* chỉ ra chủ ngữ của động từ ‘‘dissantī’’ (được nhìn thấy).
‘‘Paññāyantī’’ti iminā disadhātuyā khāyanatthaṃ dasseti.
By "‘‘Paññāyantī’’" (are apparent), it shows the meaning of "being apparent" for the root dis.
Bằng cách* ‘‘paññāyantī’’ (được biết đến),* chỉ ra ý nghĩa ‘‘hiển lộ’’ của động từ gốc dis.
Tatthāti samuṭṭhānaniyamasambhedanidānasaṅkhātesu tīsu, niddhāraṇe bhummaṃ.
" Tatthā" means "among those three, namely, origin, rule, and combination-origin," the locative case is for determination.
Tatthā (trong đó) có nghĩa là trong ba điều được gọi là sự khởi lên, sự xác định, và sự kết hợp; đó là locative chỉ sự phân biệt.
Itaraṃ panāti samuṭṭhānaniyamasambhedehi aññaṃ pana.
" Itaraṃ panā" means "the other, however, which is different from origin, rule, and combination."
Itaraṃ panā (còn điều khác) có nghĩa là điều khác ngoài sự khởi lên, sự xác định và sự kết hợp.
Kathinanti paṭhamakathinasamuṭṭhānaṃ.
" Kathina" means the origin of the first Kathina.
Kathina là sự phát sinh y Kathina đầu tiên.
Ananuññātāya saddhinti ananuññātasamuṭṭhānena saddhiṃ.
" Ananuññātāya saddhiṃ" means together with the origin of what is not allowed.
Ananuññātāya saddhi có nghĩa là cùng với sự phát sinh chưa được cho phép.
Sadisā idha dissareti ettha idhasaddo atthapakaraṇavasena ubhatovibhaṅgavisayoti āha ‘‘idha ubhatovibhaṅge’’ti.
Regarding " Sadisā idha dissare", the word " idha" refers to the domain of both Vibhaṅgas by way of context, thus it says "here in both Vibhaṅgas".
Sadisā idha dissare – ở đây, từ idha theo nghĩa của văn cảnh là đối tượng của cả hai phân tích (Ubhatovibhaṅga), nên nói rằng ‘‘idha ubhatovibhaṅge’’ (ở đây, trong cả hai phân tích).
‘‘Sadisānī’’ti iminā sadisāti ettha nikārassākārādeso dassito.
By "'Sadisānī'", it is shown that in " sadisā" here, the 'i' of 'sadisāni' is replaced by 'ā'.
Bằng cách dùng ‘‘Sadisānī’’, sự thay thế nguyên âm cuối của sadisā thành ā (dài) đã được chỉ ra ở đây.
‘‘Dissantī’’ti iminā dissareti ettha antisaddassa rekāro (niruttidīpaniyaṃ 570 sute) dassito.
By "'Dissantī'", it is shown that in " dissare" here, the 'anti' suffix is replaced by 're'.
Bằng cách dùng ‘‘Dissantī’’, âm tiết rekāro (niruttidīpaniyaṃ 570 sute) của từ antisadda trong dissare đã được chỉ ra ở đây.
258. Kimatthaṃ ‘‘methunaṃ sukkasaṃsaggo’’tiādivacanaṃ vuttanti āha ‘‘idānī’’tiādi.
Why is the statement "sexual intercourse, seminal emission" and so on, uttered? It says "idānī" and so forth.
258. Tại sao lại nói ‘‘methunaṃ sukkasaṃsaggo’’ (hành dâm, sự giao hợp tinh dịch), v.v.? Nên nói rằng ‘‘idānī’’ (bây giờ), v.v.
Tattha tatthāti ‘‘methunaṃ sukkasaṃsaggo’’tiādivacane.
There, " tatthā" means in the statement "sexual intercourse, seminal emission" and so on.
Trong đó, tatthā có nghĩa là trong câu ‘‘methunaṃ sukkasaṃsaggo’’ v.v.
Samuṭṭhānasīsanti samuṭṭhānānaṃ, samuṭṭhānesu vā sīsaṃ.
" Samuṭṭhānasīsaṃ" means the head of origins, or the foremost among origins.
Samuṭṭhānasīsa có nghĩa là đầu mục của các sự phát sinh, hoặc là đầu mục trong các sự phát sinh.
Sesānīti paṭhamapārājikato sesāni pañcasattati sikkhāpadāni.
" Sesānī" means the seventy-five training rules remaining after the first Pārājika.
Sesānī có nghĩa là bảy mươi lăm học giới còn lại ngoài giới Ba-la-di đầu tiên.
Tenāti paṭhamapārājikena.
" Tenā" means by that first Pārājika.
Tenā có nghĩa là bởi giới Ba-la-di đầu tiên.
‘‘Sukkasaṃsaggo’’tiādivacanaṃ saṃvaṇṇento āha ‘‘tatthā’’tiādi.
Explaining the statement "seminal emission" and so on, it says "tatthā" and so forth.
Giải thích câu ‘‘Sukkasaṃsaggo’’ v.v., nên nói rằng ‘‘tatthā’’ (trong đó), v.v.
Tattha tatthāti ‘‘sukkasaṃsaggo’’tiādivacane.
There, " tatthā" means in the statement "seminal emission" and so on.
Trong đó, tatthā có nghĩa là trong câu ‘‘sukkasaṃsaggo’’ v.v.
259. Idaṃ samuṭṭhānaṃ ekaṃ samuṭṭhānasīsanti sambandho.
This origin is one head of origins—this is the connection.
259. Sự phát sinh này là một đầu mục phát sinh – đó là sự liên kết.
‘‘Adinnādāna’’nti iminā adinnanti ettha samudāyanāme ekadesavohāroti dasseti.
By "'Adinnādāna'", it shows that in " adinna" here, there is a partial designation for a collective name.
Bằng ‘‘Adinnādāna’’, điều đó cho thấy rằng ‘‘adinna’’ ở đây là một cách gọi chỉ một phần trong một tổng thể.
Sesānīti dutiyapārājikato sesāni ekūnasattati sikkhāpadāni.
" Sesānī" means the sixty-nine training rules remaining after the second Pārājika.
Sesānī có nghĩa là sáu mươi chín học giới còn lại ngoài giới Ba-la-di thứ hai.
Tenāti dutiyapārājikena.
" Tenā" means by that second Pārājika.
Tenā có nghĩa là bởi giới Ba-la-di thứ hai.
Tatthāti ‘‘viggahuttarī’’tiādivacane.
" Tatthā" means in the statement "viggahuttarī" and so on.
Tatthā có nghĩa là trong câu ‘‘viggahuttarī’’ v.v.
Viggahuttarītiādipadānaṃ byañjane ādaramakatvā atthameva dassetuṃ vuttaṃ ‘‘manussaviggahauttarimanussadhammasikkhāpadānī’’ti.
To show the meaning without adhering to the literal wording of "viggahuttarī" and so on, it is stated as "manussaviggahauttarimanussadhammasikkhāpadānī" (training rules concerning superhuman states and human forms).
Không chú trọng vào hình thức của các từ ‘‘Viggahuttarī’’ v.v., mà chỉ để chỉ ra ý nghĩa, nên nói rằng ‘‘manussaviggahauttarimanussadhammasikkhāpadānī’’ (các học giới về pháp thượng nhân với hình tướng con người).
Aniyatā dutiyikāti āpattiṃ apekkhitvā pāḷiyaṃ itthiliṅgavasena vuttaṃ, aṭṭhakathāyaṃ pana sikkhāpadaṃ apekkhitvā napuṃsakaliṅgavasena dutiyanti vuttaṃ.
" Aniyatā dutiyikā" is stated in the feminine gender in the Pāḷi in relation to the offense, but in the Aṭṭhakathā, it is stated as 'dutiyanti' in the neuter gender in relation to the training rule.
Aniyatā dutiyikā – trong Pāḷi, điều này được nói theo giống cái để chỉ một sự phạm giới, nhưng trong Chú giải, nó được nói theo giống trung là dutiya để chỉ một học giới.
263. ‘‘Eḷakalomā’’ti idaṃ eḷakalomasamuṭṭhānaṃ nāma ekaṃ samuṭṭhānasīsaṃ.
263. "Sheep's wool" refers to this, which is one type of origin called the origin of sheep's wool.
263. ‘‘Eḷakalomā’’ – điều này là sự phát sinh Eḷakaloma, một đầu mục phát sinh.
Itoti yathāvuttato.
"Ito" (from this) means from what has been stated.
Ito có nghĩa là từ những gì đã nói.
Pāḷinti mātikāpāḷiṃ.
"Pāḷi" means the mātikā text.
Pāḷi có nghĩa là Mātikāpāḷi.
Virajjhitvāti pubbāparato virādhetvā.
"Virajjhitvā" (having missed/deviated) means having deviated from the preceding and succeeding.
Virajjhitvā có nghĩa là bỏ qua thứ tự trước sau.
Yathāti yenākārena.
"Yathā" (as) means in whichever manner.
Yathā có nghĩa là bằng cách nào.
Panasaddo anuggahattho.
The word "pana" (but/however) has the meaning of emphasis.
Từ Pana có nghĩa là sự hỗ trợ.
Kiñcāpi likhanti, pana tathāpīti yojanā.
Although they write, yet it is so, thus is the connection.
Sự liên kết là: mặc dù họ viết, nhưng vẫn như vậy.
Evanti tathākārena.
"Evaṃ" (thus) means in that manner.
Eva có nghĩa là theo cách đó.
Atthānukkamoti atthassa anukkamo.
"Atthānukkamo" (sequence of meaning) means the sequence of meaning.
Atthānukkamo có nghĩa là thứ tự của ý nghĩa.
267. Dhammadesanāsamuṭṭhāne samuṭṭhānasīsaṃ natthi, sabbāni ekadasa sikkhāpadāni sampiṇḍetvā dhammadesanāsamuṭṭhānānīti vuttāni.
267. There is no specific origin type in the origin of dhamma teaching; all eleven training rules, when grouped together, are referred to as origins of dhamma teaching.
267. Trong sự phát sinh của Dhammadesanā, không có đầu mục phát sinh, tất cả mười một học giới được tổng hợp và gọi là các sự phát sinh của Dhammadesanā.
Evantiādi nigamanaṃ.
"Evaṃ" and so on is the conclusion.
Eva v.v. là phần kết luận.
Tesanti tesaṃ sikkhāpadānaṃ.
"Tesaṃ" (of those) means of those training rules.
Tesa có nghĩa là của các học giới đó.
Sambhinnasamuṭṭhānanti saṃsaggasamuṭṭhānaṃ.
"Sambhinnasamuṭṭhānaṃ" (mixed origin) means a mixed origin.
Sambhinnasamuṭṭhāna có nghĩa là sự phát sinh hỗn hợp.
Tividhanti bhūtārocanacorivuṭṭhāpanaananuññātasamuṭṭhānavasena tippakāraṃ.
"Tividhaṃ" (threefold) means of three kinds, in terms of the origins of 'revealing what is true,' 'expelling a thief,' and 'unauthorized.'
Tividha có nghĩa là ba loại theo sự phát sinh của việc báo cáo sự thật, việc loại bỏ kẻ trộm, và việc chưa được cho phép.
Tanti niyatasamuṭṭhānaṃ, hotīti sambandho.
"Taṃ" (that) means a determined origin; the connection is "becomes."
Ta có nghĩa là sự phát sinh cố định, sự liên kết là hotīti (là).
Puna tanti niyatasamuṭṭhānaṃ, dassetunti sambandho.
Again, "taṃ" (that) means a determined origin; the connection is "to show."
Lại nữa, ta có nghĩa là sự phát sinh cố định, sự liên kết là dassetunti (để chỉ ra).
Puna tanti vacanaṃ.
Again, "taṃ" (that) is the statement.
Lại nữa, ta có nghĩa là câu nói.
Nettidhammānulomikanti ettha kāyavācaṃ neti vinetīti netti, kāyavācaṃ neti vineti ettha, etāyāti vā netti.
In "nettidhammānulomikaṃ" (in conformity with the guiding principle of Dhamma), netti means that which leads and disciplines body and speech, or that by which body and speech are led and disciplined.
Nettidhammānulomika – ở đây, điều gì dẫn dắt và hướng dẫn thân và khẩu thì gọi là netti, hoặc điều gì dẫn dắt và hướng dẫn thân và khẩu ở đó, hoặc bằng điều đó thì gọi là netti.
Dhammoti pāḷi.
Dhamma means the Pāḷi text.
Dhammo có nghĩa là Pāḷi.
Sā hi yasmā atthaṃ dhāreti, tasmā dhammoti vuccati.
Indeed, because it upholds the meaning, it is called Dhamma.
Vì nó chứa đựng ý nghĩa, nên nó được gọi là Dhamma.
Nettiyeva dhammo nettidhammo, tassa anulomikaṃ nettidhammānulomikaṃ.
The Dhamma itself is the guiding principle is nettidhamma, and in conformity with that is nettidhammānulomikaṃ.
Dhamma chính là Netti thì gọi là nettidhammo, điều gì thuận theo đó thì gọi là nettidhammānulomikaṃ.
Tena vuttaṃ ‘‘vinayapāḷidhammassa anuloma’’nti.
Therefore, it is said, "in conformity with the Dhamma of the Vinaya Pāḷi."
Do đó, đã nói ‘‘vinayapāḷidhammassa anuloma’’ (thuận theo Dhamma của Vinaya Pāḷi).
Tatthāti mātikāyaṃ, pucchāsu vā.
"Tatthā" (therein) means in the mātikā, or in the questions.
Tatthā (ở đó) nghĩa là trong mātikā (đề mục), hoặc trong các câu hỏi.
Āgatāpattipucchāti āgatāpattiyā pucchā.
"Āgatāpattipucchā" (question about offenses committed) means a question about an offense that has occurred.
Āgatāpattipucchā (câu hỏi về tội đã phạm) nghĩa là câu hỏi về tội đã xảy ra.
Hīti visesajotako, hi visesaṃ vakkhāmīti attho.
"Hī" (indeed) is an intensifying particle; the meaning is, "I will indeed explain the distinction."
Hī là từ chỉ sự đặc biệt, có nghĩa là “tôi sẽ giải thích điều đặc biệt”.
Etthāti ‘‘kati āpattikkhandhā’’ti dutiyapade.
"Etthā" (here) means in the second phrase, "How many groups of offenses?"
Etthā (ở đây) nghĩa là trong câu thứ hai “kati āpattikkhandhā” (có bao nhiêu uẩn tội).
‘‘Rāsivasenā’’ti iminā khandhasaddassa rāsatthaṃ dasseti.
By "in the sense of a heap," it shows the meaning of khandha as a heap.
Với từ “Rāsivasena” này, (văn bản) chỉ ra nghĩa “đống, nhóm” của từ khandha.
Vinītavatthūnīti ettha vinītasaddo vinayapariyāyoti āha ‘‘vinayapucchā’’ti.
In "vinītavatthūnī" (disciplined matters), the word "vinīta" is a synonym for Vinaya, so it says "vinaya questions."
Trong từ vinītavatthūnī, từ vinīta là một từ đồng nghĩa với vinaya, nên (văn bản) nói “vinayapucchā” (câu hỏi về giới luật).
Nanu vinītavinayasaddānaṃ saddato nānattā atthatopi nānaṃ, kasmā pana ‘‘vinayapucchā’’ti vuttanti āha ‘‘vinītaṃ…pe… eka’’nti.
If the words "vinīta" and "vinaya" are different in sound, then they are also different in meaning. Why then is it called "vinaya questions"? (To answer this) it says, "vinīta…pe… ekaṃ."
Há chẳng phải từ vinīta và vinaya khác nhau về âm thanh nên cũng khác nhau về ý nghĩa sao? Tại sao lại nói “vinayapucchā”? (Văn bản) trả lời: “vinītaṃ…pe… ekaṃ” (vinīta…pe… là một).
Idanti padattayaṃ.
"Idaṃ" (this) refers to the three words.
Idaṃ (điều này) là ba từ.
Atthato ekanti atthatoyeva ekaṃ, na saddato.
"Atthato ekaṃ" (one in meaning) means one only in meaning, not in sound.
Atthato ekaṃ (là một về ý nghĩa) nghĩa là chỉ là một về ý nghĩa, không phải về âm thanh.
Vinītavatthūnīti āpattivinayakāraṇattā vinītavatthūni.
"Vinītavatthūnī" (disciplined matters) are matters to be disciplined because they are causes for offenses.
Vinītavatthūnī (các điều đã được chế định) là các điều đã được chế định vì chúng là nguyên nhân chế định các tội.
Yesūti agāravesu.
"Yesu" (in which) means in those who are disrespectful.
Yesu (những điều mà) nghĩa là những điều không tôn kính.
Satīti santesu.
"Satī" (being) means when they exist.
Satī (hiện hữu) nghĩa là khi hiện hữu.
Ettha ca yesu sati āpattiyo na honti, asati hontīti vākyampi avuttasiddhinayena gahetabbaṃ.
And here, the statement "in the presence of which there are no offenses, but in their absence, there are" should also be understood by the principle of implied meaning.
Ở đây, câu “những điều mà khi hiện hữu thì không có tội, khi không hiện hữu thì có tội” cũng phải được hiểu theo phương pháp suy luận từ điều chưa được nói ra.
Yesūti gāravesu.
Yesu (in which) means in respect.
Yesu (những điều mà) nghĩa là những điều tôn kính.
Teti agāravagārave.
Te (those) means in disrespect and respect.
Te (chúng) nghĩa là không tôn kính và tôn kính.
Yasmā pana natthīti sambandho.
The connection is "because there is not".
Vì không có, nên có liên quan.
Vipattibhāvapucchāti vipattibhāvassa pucchā.
Vipattibhāvapucchā (question about the state of transgression) means a question about the state of transgression.
Vipattibhāvapucchā (câu hỏi về trạng thái thất bại) nghĩa là câu hỏi về trạng thái thất bại.
Pucchiyati imāyāti pucchā.
It is questioned by this, hence pucchā (question).
Pucchā (câu hỏi) là điều được hỏi bởi điều này.
Vivādamūlāni anuvādamūlānīti imā pucchāyo mūlapucchāti sambandho.
The connection is that these questions, namely "roots of dispute" and "roots of accusation", are "fundamental questions".
Các câu hỏi này là Vivādamūlāni anuvādamūlāni (các căn nguyên tranh cãi, các căn nguyên khiển trách) có liên quan đến các câu hỏi căn bản.
Potthakesu ‘‘imānī’’ti nikārena saha pāṭho atthi, so apāṭhoyeva.
In some books, the reading "imāni" (these) exists along with the negation, but that is not the correct reading.
Trong một số bản kinh có từ “imānī” kèm theo âm ‘n’, nhưng đó là một bản văn không chính xác.
Mūlapucchāti pucchiyanti imāhīti pucchā, mūlānaṃ pucchā mūlapucchā.
Mūlapucchā (fundamental question) means 'pucchā' because questions are asked by these; it is 'mūlapucchā' (question of the roots).
Mūlapucchā (câu hỏi căn bản) là điều được hỏi bởi điều này, là câu hỏi về các căn nguyên, là mūlapucchā.
‘‘Adhikaraṇa’’ntiādīsu ‘‘vuttaṃ’’ iti sambandho.
In phrases like "Adhikaraṇa" (legal questions), the connection is "it is said".
Trong “Adhikaraṇa” (tranh chấp) và các từ khác, có liên quan đến từ “vuttaṃ” (đã được nói).
Tesaṃyevāti adhikaraṇānaṃyeva.
Tesaṃyevā (of those very ones) means of those very legal questions.
Tesaṃyevā (chỉ của chúng) nghĩa là chỉ của các tranh chấp.
Ayamettha mātikā.
This is the mātikā here.
Đây là mātikā (đề mục) ở đây.
Paṭiniddese āratītiādipadānaṃ vacanatthaṃ dassento āha ‘‘ārakā’’tiādi.
In the Paṭiniddesa, showing the etymological meaning of words like āratī (abstinence), it says "ārakā" (far away) and so on.
Trong phần giải thích ngược (Paṭiniddesa), khi chỉ ra nghĩa từ của các từ như āratī (sự tránh xa), (văn bản) nói “ārakā” (ở xa) và các từ khác.
Tattha ‘‘ārakā’’ti iminā āratīti ettha āupasaggassa atthaṃ dasseti.
Here, by "ārakā", it shows the meaning of the prefix "ā" in āratī.
Ở đó, với từ “ārakā” này, (văn bản) chỉ ra nghĩa của tiền tố ā trong āratī.
Etehīti āpattikkhandhehi, ārakāti sambandho.
Etehī (from these) means from the aggregates of offenses; the connection is "far away".
Etehī (bởi chúng) nghĩa là bởi các uẩn tội, có liên quan đến “ārakā” (ở xa).
‘‘Ramatī’’ti iminā tipaccayo katvatthe hotīti dasseti.
By "ramatī" (delights), it shows that the suffix "ti" is in the sense of an agent.
Với từ “Ramatī” (thích thú) này, (văn bản) chỉ ra rằng hậu tố ti ở đây mang nghĩa chủ thể.
Ratīti ramanaṃ.
Ratī (delight) means delighting.
Ratī (sự thích thú) nghĩa là sự thích thú.
Iminā tipaccayo bhāvatthepi hotīti dasseti.
By this, it shows that the suffix "ti" can also be in the sense of an action.
Với từ này, (văn bản) chỉ ra rằng hậu tố ti cũng mang nghĩa trạng thái.
Vināti etehi āpattikkhandhehi vinā.
Vinā (without) means without these aggregates of offenses.
Vinā (không có) nghĩa là không có các uẩn tội này.
Iminā viratīti ettha vityūpasaggassa atthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of the prefix "vi" in viratī (abstinence).
Với từ này, (văn bản) chỉ ra nghĩa của tiền tố vi trong viratī (sự từ bỏ).
Paccekanti pati ekaṃ, paṭisaddo vicchatthajotako, visuṃ visunti attho.
Paccekaṃ (individually) means pati ekaṃ (each one); the word paṭi indicates separation, meaning "separately, distinctly".
Paccekaṃ (từng cái một) nghĩa là pati ekaṃ (đối với mỗi cái), từ paṭi chỉ sự phân biệt, có nghĩa là riêng biệt, từng cái một.
Iminā paṭiviratīti ettha paṭityūpasaggassa atthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of the prefix "paṭi" in paṭiviratī (complete abstinence).
Với từ này, (văn bản) chỉ ra nghĩa của tiền tố paṭi trong paṭiviratī (sự từ bỏ từng cái một).
Virati paṭiviratīti etthāpi tipaccayo bhāvatthepi veditabbo.
In "virati paṭivirati" (abstinence, complete abstinence) too, the suffix "ti" should be understood in the sense of an action.
Trong virati và paṭiviratī, hậu tố ti cũng phải được hiểu là mang nghĩa trạng thái.
Veranti anatthakarattā viramitabbanti viraṃ, tadeva veraṃ, rāgādiakusaladhammā.
Veraṃ (evil) means that which should be abstained from because it causes harm, that very evil, i.e., unwholesome states like greed.
Veraṃ (điều ác) là điều phải từ bỏ vì nó gây hại, chính nó là veraṃ, tức là các pháp bất thiện như tham ái.
Te hi verahetuttā veranti vuccanti.
For these are called "vera" because they are causes of evil.
Chúng được gọi là veraṃ vì chúng là nguyên nhân của điều ác.
Etāyāti viratiyā.
Etāyā (by this) means by this abstinence.
Etāyā (bởi điều này) nghĩa là bởi sự từ bỏ này.
Iminā akiriyāti ettha ririyapaccayo karaṇatthe hotīti dasseti.
By this, it shows that the suffix "kiriya" in akiriyā (non-doing) is in the sense of an instrument.
Với từ này, (văn bản) chỉ ra rằng hậu tố riya trong akiriyā (sự không làm) mang nghĩa công cụ.
Yaṃ āpattikkhandhakaraṇanti yojanā.
The explanation is "which is the doing of the aggregates of offenses".
Là sự kết hợp của “việc làm các uẩn tội”.
Tassāti āpattikkhandhakaraṇassa.
Tassā (of that) means of the doing of the aggregates of offenses.
Tassā (của điều đó) nghĩa là của việc làm các uẩn tội.
Paṭipakkhatoti viruddhabhāvato.
Paṭipakkhato (due to opposition) means due to being contrary.
Paṭipakkhato (từ phía đối lập) nghĩa là từ trạng thái đối lập.
Iminā akaraṇanti ettha akāro viruddhatthoti dasseti.
By this, it shows that the prefix "a" in akaraṇaṃ (non-doing) means "contrary".
Với từ này, (văn bản) chỉ ra rằng tiền tố a trong akaraṇaṃ (sự không làm) mang nghĩa đối lập.
Āpattikkhandhaajjhāpattiyāti āpattikkhandhānaṃ atikkamitvā āpajjanassa.
Āpattikkhandhaajjhāpattiyā (transgression of the aggregates of offenses) means the committing of offenses by transgressing the aggregates of offenses.
Āpattikkhandhaajjhāpattiyā (của sự phạm tội vượt quá giới hạn của các uẩn tội) nghĩa là của việc vượt quá và phạm phải các uẩn tội.
‘‘Velanato’’ti iminā velatīti velā, velanaṃ vā velāti vacanatthe dasseti.
By "velanato" (from enclosing), it shows the etymological meaning that velā (boundary) is that which encloses, or enclosing is velā.
Với từ “Velanato” (từ sự vượt qua) này, (văn bản) chỉ ra nghĩa từ của “velatī” (vượt qua) là velā (giới hạn), hoặc “velanaṃ” (sự vượt qua) là velā.
Niyyānanti maggaṃ.
Niyyānaṃ (going out, path) means the path.
Niyyānaṃ (lối thoát) nghĩa là con đường.
Maggo hi nibbānaṃ ārammaṇakaraṇavasena yāti gacchatīti niyyānanti vuccati.
For the path is called niyyāna because it goes to Nibbāna by making Nibbāna its object.
Con đường được gọi là niyyānaṃ vì nó đi đến Niết Bàn bằng cách lấy Niết Bàn làm đối tượng.
‘‘Bandhatī’’ti iminā sidhātuyā bandhanatthaṃ dasseti.
By "bandhatī" (binds), it shows the meaning of binding for the root "sidh".
Với từ “Bandhatī” (buộc) này, (văn bản) chỉ ra nghĩa “buộc” của gốc động từ sidh.
‘‘Nivāretī’’ti iminā bandhadhātuyā adhippāyatthaṃ.
By "nivāretī" (prevents), it shows the intended meaning of the root "bandh".
Với từ “Nivāretī” (ngăn chặn) này, (văn bản) chỉ ra nghĩa ý định của gốc động từ bandh.
Etanti ‘‘setū’’ti nāmaṃ.
Etaṃ (this) means the name "setu" (bridge/dam).
Etaṃ (điều này) là cái tên “setu” (cầu).
Taṃ setunti āpattikkhandhasaṅkhātaṃ taṃ setuṃ.
Taṃ setuṃ (that bridge/dam) means that bridge/dam which is the aggregate of offenses.
Taṃ setuṃ (cái cầu đó) nghĩa là cái cầu đó được gọi là uẩn tội.
Ettha kesuci potthakesu ‘‘so setū’’ti ca ‘‘etāya paññattiyā’’ti ca pāṭho atthi, so apāṭhoyeva.
Here, in some books, the reading "so setu" (that bridge/dam) and "etāya paññattiyā" (by this designation) exists, but that is not the correct reading.
Ở đây, trong một số bản kinh có “so setū” (cái cầu đó) và “etāya paññattiyā” (bởi sự chế định này), nhưng đó là một bản văn không chính xác.
Buddhe agāravādīsu evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
The explanation is that such a determination should be understood in those who disrespect the Buddha.
Trong Buddhe agāravādīsu (những người không tôn kính Đức Phật), phải hiểu sự phân định như vậy.
Yoti yo koci, na gacchatītiādīsu sambandho.
Yo (who) means whoever; the connection is in phrases like "does not go".
Yo (người nào) nghĩa là bất cứ ai, có liên quan đến “na gacchatī” (không đi) và các từ khác.
Dharamāneti tiṭṭhamāne, saṃvijjamāneti attho.
Dharamāne (while existing) means while standing, meaning while present.
Dharamāne (khi còn hiện hữu) nghĩa là khi còn tồn tại, khi còn hiện diện.
Upaṭṭhānanti upaṭṭhānaṭṭhānaṃ, upaṭṭhānatthaṃ vā.
Upaṭṭhānaṃ (attendance) means the place of attendance, or for the purpose of attendance.
Upaṭṭhānaṃ (nơi phụng sự) nghĩa là nơi phụng sự, hoặc vì mục đích phụng sự.
Etassāti yassa kassaci gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā.
Etassā (of this) means of any householder or renunciant.
Etassā (của người này) nghĩa là của bất cứ gia chủ hay người xuất gia nào.
Dhammassavananti dhammassavanaṭṭhānaṃ, dhammassavanatthaṃ vā.
Dhammassavanaṃ (listening to the Dhamma) means the place for listening to the Dhamma, or for the purpose of listening to the Dhamma.
Dhammassavanaṃ (nơi nghe pháp) nghĩa là nơi nghe pháp, hoặc vì mục đích nghe pháp.
Dhammassavanagganti dhammassavanaṃ gaṇhanti etthāti dhammassavanaggo, dhammasavanamaṇḍapo.
Dhammassavanaggaṃ (chief place for listening to the Dhamma) means dhammassavanaggo (chief place for listening to the Dhamma) because the listening to the Dhamma is received there, i.e., the Dhamma-listening pavilion.
Dhammassavanaggaṃ (đỉnh cao của việc nghe pháp) là nơi mà việc nghe pháp được nắm bắt, là giảng đường nghe pháp.
Atha vā dhammassavanaṃ gaṇhātīti dhammassavanaggo, dhammassavanaṭṭhāne samāgamajano, taṃ dhammassavanaggaṃ.
Alternatively, dhammassavanaggo (chief place for listening to the Dhamma) means that which receives the listening to the Dhamma, i.e., the assembled people at the Dhamma-listening place; that is dhammassavanaggaṃ.
Hoặc, dhammassavanaṃ gaṇhātīti (nắm bắt việc nghe pháp) là dhammassavanaggo (người đứng đầu việc nghe pháp), tức là những người tập trung ở nơi nghe pháp, đó là dhammassavanaggaṃ.
Cittīkāranti apacāyanākāraṃ.
Cittīkāraṃ (respectful attitude) means a manner of showing respect.
Cittīkāraṃ (sự tôn trọng) nghĩa là thái độ tôn trọng.
Vikkhitto vā anādaro vā hutvā nisīdatīti yojanā.
The explanation is "sits scattered or disrespectful".
Là sự kết hợp của “ngồi lơ đễnh hoặc không chú ý”.
Kāyapāgabbiyanti bhusaṃ garati aññe pīḷeti anenāti pagabbo, atimāno, oṭṭhajo tatiyakkharo.
Kāyapāgabbiyaṃ (bodily arrogance) means pagabbo (arrogant) because one greatly oppresses others by it, i.e., excessive pride, with the third letter being guttural.
Kāyapāgabbiyaṃ (sự kiêu căng của thân) là điều mà người ta rất kiêu căng, làm phiền người khác, đó là pagabbo (kiêu căng), tức là sự tự mãn, âm tiết thứ ba là âm môi.
Pagabbassa bhāvo pāgabbiyaṃ, kāyena pāgabbiyaṃ kāyapāgabbiyaṃ (vajira. ṭī. parivāra 271; sārattha. ṭī. parivāra 3.271; vi. vi. ṭī. parivāra 2.271 saṃ. ni. aṭṭha. 2.2.146; a. ni. aṭṭha. 3.6.82-84; su. ni. aṭṭha. 1.144), kāyānācāraṃ.
The state of being impudent is impudence; impudence by body is bodily impudence, misconduct of body.
Trạng thái của người kiêu căng là pāgabbiyaṃ, pāgabbiyaṃ bằng thân là kāyapāgabbiyaṃ (vajira. ṭī. parivāra 271; sārattha. ṭī. parivāra 3.271; vi. vi. ṭī. parivāra 2.271 saṃ. ni. aṭṭha. 2.2.146; a. ni. aṭṭha. 3.6.82-84; su. ni. aṭṭha. 1.144), tức là hành vi sai trái của thân.
Tisso sikkhāti adhisīlasikkhādikā tisso sikkhā.
Three trainings means the three trainings beginning with the training in higher morality.
Tisso sikkhā (ba học giới) là ba học giới bắt đầu bằng adhisīlasikkhā (giới học cao hơn).
Pamajjanaṃ pamādo, sativippavāsoti āha ‘‘pamāde ca sativippavāse’’ti.
Negligence is heedlessness; it is said "loss of mindfulness" in "in heedlessness and loss of mindfulness".
Sự lơ đễnh là pamādo (sự phóng dật), tức là sự mất chánh niệm, nên (văn bản) nói “pamāde ca sativippavāse” (trong sự phóng dật và sự mất chánh niệm).
Āmisapaṭisandhāranti āmisena attano, paresañca antarassa paṭisandahanaṃ āmisapaṭisandhāro, tathā dhammapaṭisandhāro.
Material hospitality means the connecting of one's own and others' inner being with material things through material things; similarly, Dhamma hospitality.
Āmisapaṭisandhāraṃ (sự tiếp đãi bằng vật thực) là sự kết nối bên trong của chính mình và của người khác bằng vật thực, đó là āmisapaṭisandhāro, cũng như dhammapaṭisandhāro (sự tiếp đãi bằng pháp).
272. Sattharipi agāravotiādīnaṃ atthoti sambandho.
272. The meaning of disrespect towards the Teacher, and so on, is the connection.
Sattharipi agāravo (cũng không tôn kính bậc Đạo Sư) và các từ khác có liên quan đến ý nghĩa.
‘‘Anīcavuttī’’tiādinā appatissoti padassa adhippāyatthaṃ dasseti, saddattho panevaṃ veditabbo, paṭimukhaṃ ādarena satthuvacanaṃ asuṇanto appatisso nāmāti.
By "not of low conduct" and so on, he shows the intended meaning of the word disrespectful; the literal meaning should be understood thus: one who does not listen to the Teacher's words with attention, facing Him, is called disrespectful.
Với “Anīcavuttī” (không có hành vi thấp kém) và các từ khác, (văn bản) chỉ ra ý nghĩa ý định của từ appatisso (không tôn kính), nhưng nghĩa từ phải được hiểu như sau: người không lắng nghe lời của bậc Đạo Sư một cách tôn kính là appatisso.
Ajjhattaṃ vāti ettha niyakajjhattādīsu catūsu niyakajjhattabhāvañca sattamīvibhattiyā amādesabhāvañca dassento āha ‘‘attano santāne vā’’ti.
In within oneself, he shows the nature of one's own inner being among the four categories of one's own inner being, and the nature of the seventh case ending as an amādesa (replacement), saying "in one's own continuum".
Trong Ajjhattaṃ vā (hoặc nội tâm), khi chỉ ra trạng thái nội tâm của chính mình trong bốn loại nội tâm của chính mình và trạng thái của thất cách là amādesa (không có biến cách), (văn bản) nói “attano santāne vā” (hoặc trong dòng tâm thức của chính mình).
‘‘Attano pakkhe vā’’ti iminā attano cittasantāneti atthaṃ paṭikkhipati.
By "or in one's own faction", he rejects the meaning "in one's own mental continuum".
Với từ “Attano pakkhe vā” (hoặc trong phe của mình) này, (văn bản) bác bỏ ý nghĩa “trong dòng tâm thức của chính mình”.
Tatra tumheti ettha tasaddassa visayaṃ dassento āha ‘‘tasmiṃ ajjhattabahiddhābhede’’ti.
In there, you, he shows the scope of the word ta (that), saying "in that distinction of internal and external".
Trong Tatra tumhe (ở đó các bạn), khi chỉ ra đối tượng của từ ta, (văn bản) nói “tasmiṃ ajjhattabahiddhābhede” (trong sự phân biệt nội tâm và ngoại cảnh đó).
Saparasantāneti attaparasantāne.
In one's own and others' continuums means in the continuums of oneself and others.
Saparasantāne (trong dòng tâm thức của chính mình và người khác) nghĩa là trong dòng tâm thức của chính mình và của người khác.
Pahānāyāti ettha hādhātuyā karaṇañca āyasaddassa tadatthabhāvañca dassento āha ‘‘mettābhāvanādīhi nayehi pahānattha’’nti.
In for abandoning, he shows the instrumental case of the root hā (to abandon) and the meaning of āyā (for the purpose of), saying "for the purpose of abandoning by means of loving-kindness meditation and so on".
Trong Pahānāyā (để đoạn trừ), khi chỉ ra nghĩa công cụ của gốc động từ hā và trạng thái có nghĩa đó của từ āya, (văn bản) nói “mettābhāvanādīhi nayehi pahānatthaṃ” (vì mục đích đoạn trừ bằng các phương pháp như tu tập tâm từ).
Mettābhāvanādīhītiādisaddena karuṇābhāvanādiṃ saṅgaṇhāti.
By "by means of loving-kindness meditation and so on", the word ādi (and so on) includes compassion meditation and so on.
Với “Mettābhāvanādīhi” (bằng tu tập tâm từ và các điều khác), từ “và các điều khác” bao gồm tu tập tâm bi và các điều khác.
Tanti vivādamūlaṃ.
That means the root of contention.
Taṃ (điều đó) nghĩa là căn nguyên tranh cãi.
‘‘Appavattibhāvāyā’’ti iminā anavassavāyāti ettha avapubba sudhātuyā pavattanatthaṃ dasseti.
By "for the state of non-occurrence", he shows the meaning of occurrence for the root sudhā preceded by ava in for non-occurrence.
Với từ “Appavattibhāvāyā” (vì trạng thái không phát sinh) này, (văn bản) chỉ ra nghĩa “phát sinh” của gốc động từ sud có tiền tố ava trong anavassavāyā (vì sự không phát sinh).
273. Anuvādamūlaniddeso kiñcāpi samānoti yojanā.
273. The explanation of the root of accusation is similar, this is the connection.
273. Giải thích về các căn nguyên của sự tranh cãi (anuvādamūla) cũng tương tự.
Atha khoti tathā samānopi, ayamettha visesoti sambandho.
But then, even though it is similar, this is the distinction here, this is the connection.
Atha kho (nhưng) có nghĩa là "mặc dù tương tự như vậy, đây là điểm khác biệt ở đây".
Vivadantānaṃ puggalānanti yojanā.
This is the connection: of persons who contend.
Có nghĩa là "của những người đang tranh cãi".
Tathā vivadantāti tenākārena vivadantā, anuvadantīti sambandho.
Contending thus means contending in that manner, accusing, this is the connection.
Tathā vivadantā (những người tranh cãi như vậy) có nghĩa là "những người tranh cãi theo cách đó, những người tranh cãi".
‘‘Asukaṃ nāma vipattiṃ āpanno’’ti vuttamevatthaṃ āpattiyā sallakkhetvā dassento āha ‘‘pārājikaṃ āpannosī’’tiādi.
By "has fallen into such and such an offense", he shows the very meaning that was stated, identifying it by the offense, saying "you have fallen into a pārājika" and so on.
Để chỉ rõ ý nghĩa đã được nói là "người đã phạm một sự thất bại nào đó" bằng cách nhận biết nó qua hành vi phạm tội, nên đã nói ‘‘pārājikaṃ āpannosī’’tiādi (ngươi đã phạm tội Pārājika, vân vân).
Etthāti anuvādamūle.
Here means in the root of accusation.
Etthā (ở đây) có nghĩa là "trong các căn nguyên của sự tranh cãi".
Visesoti vivādamūlato viseso.
Distinction means a distinction from the root of contention.
Viseso (sự khác biệt) có nghĩa là "sự khác biệt so với các căn nguyên của sự tranh luận".
Vivadantānaṃ kodhūpanāhādīni vivādamūlāni, anuvadantānaṃ anuvādamūlānīti vuttaṃ hoti.
It is said that the roots of contention are anger, resentment, and so on, for those who contend, and the roots of accusation for those who accuse.
Có nghĩa là: sự phẫn nộ, sự hiềm hận, vân vân của những người tranh cãi là các căn nguyên của sự tranh luận; của những người tranh cãi là các căn nguyên của sự tranh cãi.
274. Mettaṃ kāyakammaṃ nāmāti ettha mettā etassatthīti mettaṃ, kāyakammaṃ, mettacittasahagataṃ kāyakammanti vuttaṃ hoti.
274. In bodily action of loving-kindness, mettaṃ means "having loving-kindness", kāyakammaṃ means bodily action; it means bodily action accompanied by a mind of loving-kindness.
274. Về Mettaṃ kāyakammaṃ nāmā (hành động thân thể từ ái), mettaṃ (từ ái) có nghĩa là "có lòng từ ái", kāyakammaṃ (hành động thân thể) có nghĩa là "hành động thân thể kèm theo tâm từ ái".
Tena vuttaṃ ‘‘mettacittena kataṃ kāyakamma’’nti.
Therefore, it is said "bodily action done with a mind of loving-kindness".
Do đó đã nói "hành động thân thể được thực hiện với tâm từ ái".
Sammukhaparammukhānaṃ vitthāraṃ dassento āha ‘‘tatthā’’tiādi.
He shows the detailed explanation of sammukha (in front) and parammukha (not in front), saying "there" and so on.
Để chỉ rõ sự mở rộng của sammukha (trực tiếp) và parammukha (gián tiếp), nên đã nói ‘‘tatthā’’tiādi (ở đó, vân vân).
Tattha tatthāti tesu sammukhaparammukhesu.
There, there means among those sammukha and parammukha.
Ở đó, tatthā (ở đó) có nghĩa là "trong những điều trực tiếp và gián tiếp đó".
Kāyakammaṃ nāmāti mettaṃ kāyakammaṃ nāma.
Bodily action means bodily action of loving-kindness.
Kāyakammaṃ nāmā (hành động thân thể) có nghĩa là "hành động thân thể từ ái".
Therānaṃ dānaiti sambandho.
This is the connection: the giving of the elders.
Có nghĩa là "sự dâng cúng cho các vị Trưởng lão".
Ubhayehipīti navakattherehipi.
By both means by the newly ordained elders as well.
Ubhayehipī (bởi cả hai) có nghĩa là "bởi cả các vị Trưởng lão mới".
Tesūti navakattheresu.
Among them means among the newly ordained elders.
Tesū (trong những điều đó) có nghĩa là "trong các vị Trưởng lão mới".
Avamaññanti avamānaṃ.
Disrespect means contempt.
Avamañña (sự khinh thường) có nghĩa là "sự khinh bỉ".
Attano dunnikkhittānaṃ paṭisāmanaṃ viya paṭisāmananti yojanā.
This is the connection: a setting right, like the setting right of one's own badly placed things.
Có nghĩa là "sự sắp xếp như sắp xếp những thứ đã bị đặt sai của chính mình".
‘‘Mettākāyakammasaṅkhāto’’ti iminā ayampi dhammoti ettha dhammasarūpaṃ dasseti.
By "called bodily action of loving-kindness", he shows the nature of Dhamma in this Dhamma also.
Bằng ‘‘Mettākāyakammasaṅkhāto’’ti (được gọi là hành động thân thể từ ái), chỉ rõ bản chất của pháp ở đây, trong ayampi dhammo (pháp này cũng vậy).
Pisaddo upari vakkhamāne dhamme apekkhati.
The word also refers to the Dhamma to be spoken of later.
Từ pi (cũng) ám chỉ các pháp sẽ được nói đến ở trên.
‘‘Saritabbo’’ti iminā anīyasaddo kammavācakoti dasseti.
By "should be remembered", he shows that the word anīya is a karmic suffix.
Bằng ‘‘Saritabbo’’ti (nên được ghi nhớ), chỉ rõ rằng từ anīya là một từ chỉ nghiệp.
Satijanakoti sabrahmacārīnaṃ satijanako.
Producer of mindfulness means producer of mindfulness for fellow practitioners.
Satijanako (người tạo ra sự ghi nhớ) có nghĩa là "người tạo ra sự ghi nhớ cho các vị đồng Phạm hạnh".
Tassa padassa adhippāyaṃ dassento āha ‘‘yo na’’ntiādi.
He shows the intended meaning of that word, saying "who does not" and so on.
Để chỉ rõ ý nghĩa của từ đó, nên đã nói ‘‘yo na’’ntiādi (người nào không, vân vân).
Tattha yoti puggalo.
There, who means the person.
Ở đó, yo (người nào) có nghĩa là "người".
Nanti mettaṃ kāyakammaṃ.
That means the bodily action of loving-kindness.
Na (không) có nghĩa là "hành động thân thể từ ái".
Taṃ puggalaṃ anussarantīti sambandho.
The connection is "remembering that person."
Có nghĩa là "họ ghi nhớ người đó".
Yesanti sabrahmacārīnaṃ.
Yesaṃ means "of the fellow celibates."
Yesa (của những người nào) có nghĩa là "của các vị đồng Phạm hạnh".
Teti sabrahmacārino.
Te means "those fellow celibates."
Te (họ) có nghĩa là "các vị đồng Phạm hạnh đó".
Pasannacittā hutvāti sambandho.
The connection is "having a joyful mind."
Có nghĩa là "sau khi có tâm hoan hỷ".
‘‘Piyaṃ karotī’’ti iminā piyakaraṇoti padassa piyaṃ karotīti piyakaraṇoti vacanatthaṃ dasseti.
By "he does what is dear," it shows the meaning of the word piyakaraṇo as "one who does what is dear."
Bằng ‘‘Piyaṃ karotī’’ti (làm điều đáng yêu), chỉ rõ ý nghĩa ngữ nguyên của từ piyakaraṇo (người làm điều đáng yêu) là "người làm điều đáng yêu".
Eseva nayo garukaraṇoti etthāpi.
The same method applies to garukaraṇo here.
Cũng vậy đối với garukaraṇo (người làm điều đáng kính).
‘‘Saṅgahetabbabhāvāyā’’ti iminā saṅgahāyāti padassa bhāvappadhānakammaniddesabhāvaṃ dasseti.
By "for the state of being gathered," it shows the word saṅgahāya as indicating a state of being predominantly an action.
Bằng ‘‘Saṅgahetabbabhāvāyā’’ti (vì trạng thái nên được tập hợp), chỉ rõ rằng từ saṅgahāyā (vì sự tập hợp) là một danh từ chỉ nghiệp có ý nghĩa chính là trạng thái.
Saṅgahetabboti saṅgaho, tadatthāya.
"To be gathered" is saṅgaho, for that purpose.
Điều nên được tập hợp là saṅgaho (sự tập hợp), vì mục đích đó.
Tehīti sabrahmacārīhi.
Tehi means "by those fellow celibates."
Tehī (bởi họ) có nghĩa là "bởi các vị đồng Phạm hạnh đó".
‘‘Samaggabhāvāyā’’ti iminā samaggassa bhāvo sāmaggīti vacanatthaṃ dasseti.
By "for the state of unity," it shows the meaning of the word sāmaggī as "the state of being united."
Bằng ‘‘Samaggabhāvāyā’’ti (vì trạng thái hòa hợp), chỉ rõ ý nghĩa ngữ nguyên của từ sāmaggī (sự hòa hợp) là "trạng thái của sự hòa hợp".
Paggayha vacananti paggahetvā vacanaṃ.
Paggayha vacanaṃ means "speech uttered with uplifted hands."
Paggayha vacana (lời nói nâng đỡ) có nghĩa là "lời nói sau khi nâng đỡ".
Vihāreti ādhāre bhummaṃ, there asanteti yojanā.
Vihāre is the locative case, meaning "in the monastery"; the connection is "while they are there."
Vihāre (trong tu viện) là thuộc cách chỉ nơi chốn, có nghĩa là "không có các vị Trưởng lão".
Tanti theraṃ kadā āgamissati nukhoti yojanā.
Taṃ refers to the elder; the connection is "when will he come?"
Ta (người đó) có nghĩa là "vị Trưởng lão đó sẽ đến khi nào?".
Mamāyanavacananti mamāyanākārena pavattaṃ vacanaṃ.
Mamāyanavacanaṃ means "speech expressing affection."
Mamāyanavacana (lời nói thể hiện sự sở hữu) có nghĩa là "lời nói diễn ra với thái độ sở hữu".
Mettāsinehasiniddhānīti mettāsaṅkhātena sinehena sinehitāni.
Mettāsinehasiniddhāni means "moistened with affection, which is called mettā."
Mettāsinehasiniddhānī (được làm mềm mại bởi tình thương và lòng từ ái) có nghĩa là "được làm mềm mại bởi tình thương được gọi là từ ái".
Nayanānīti cakkhūni.
Nayanāni means "eyes."
Nayanānī (những con mắt) có nghĩa là "mắt".
‘‘Appābādho’’ti iminā arogoti padasseva atthaṃ dasseti.
By "free from illness," it shows the meaning of the word arogo itself.
Bằng ‘‘Appābādho’’ti (không bệnh tật), chỉ rõ ý nghĩa của chính từ arogo (không bệnh).
Niccābādhena vā arogo, āgantukābādhena appābādho, ajjhattābādhena vā arogo, bahiddhābādhena appābādho, kāyābādhena vā arogo, cittābādhena appābādho.
Or, arogo means free from constant illness, and appābādho means free from incidental illness; or arogo means free from internal illness, and appābādho means free from external illness; or arogo means free from bodily illness, and appābādho means free from mental illness.
Hoặc không bệnh do bệnh tật thường xuyên, hoặc không bệnh tật do bệnh tật tạm thời; hoặc không bệnh do bệnh tật nội tại, hoặc không bệnh tật do bệnh tật ngoại tại; hoặc không bệnh do bệnh tật thân thể, hoặc không bệnh tật do bệnh tật tâm trí.
Samannāharaṇanti punappunaṃ manasikaraṇaṃ.
Samannāharaṇaṃ means "repeated attention."
Samannāharaṇa (sự chú ý lặp đi lặp lại) có nghĩa là "sự tác ý lặp đi lặp lại".
Na puggalaṃ paṭivibhajitvā bhuñjatīti yojanā.
The connection is "he does not eat having distinguished persons."
Có nghĩa là "không phân biệt người mà thọ dụng".
Tadatthaṃ vitthārento āha ‘‘yo hī’’tiādi.
Elaborating on that, he says "yo hi" and so on.
Để mở rộng ý nghĩa đó, nên đã nói ‘‘yo hī’’tiādi (người nào, vân vân).
Tattha yoti puggalo, bhuñjatīti sambandho.
There, yo means "the person," and the connection is "eats."
Ở đó, yo (người nào) có nghĩa là "người, thọ dụng".
‘‘Ettakaṃ…pe… bhuñjissāmī’’ti iminā āmisapaṭivibhattabhogibhāvaṃ dasseti.
By "this much... and I will eat," it shows the state of one who partakes having distinguished portions.
Bằng ‘‘Ettakaṃ…pe… bhuñjissāmī’’ti (tôi sẽ thọ dụng chừng này, vân vân), chỉ rõ trạng thái là người thọ dụng đã phân chia vật chất.
‘‘Ettakaṃ vā asukassa ca…pe… bhuñjissāmī’’ti iminā puggalapaṭivibhattabhogibhāvaṃ dasseti.
By "this much or for so-and-so... and I will eat," it shows the state of one who partakes having distinguished persons.
Bằng ‘‘Ettakaṃ vā asukassa ca…pe… bhuñjissāmī’’ti (chừng này hoặc của người kia, vân vân, tôi sẽ thọ dụng), chỉ rõ trạng thái là người thọ dụng đã phân biệt người.
Ayanti puggalo.
Ayaṃ means "this person."
Aya (người này) có nghĩa là "người".
Ābhatanti gāmādito ānītaṃ.
Ābhataṃ means "brought from the village and so on."
Ābhata (được mang đến) có nghĩa là "được mang đến từ làng, vân vân".
Adātumpīti pisaddena dātumpi vaṭṭatīti dasseti.
Adātumpi means that the word pi indicates that it is permissible to give.
Adātumpī (cũng không nên cho) bằng từ pi (cũng), chỉ rõ rằng "cũng nên cho".
Dānañhi nāma na kassaci vāritaṃ.
Indeed, giving is not forbidden to anyone.
Vì sự bố thí không bị cấm đối với bất cứ ai.
Sabbesanti dussīlasīlavantānaṃ.
Sabbesaṃ means "to all, whether immoral or moral."
Sabbesa (cho tất cả) có nghĩa là "cho những người có giới và không có giới".
Vuttanti aṭṭhakathāyaṃ (dī. ni. aṭṭha. 2.141; ma. ni. aṭṭha. 2.492; a. ni. aṭṭha. 3.6.11) vuttaṃ.
Vuttaṃ means "it is said in the Aṭṭhakathā."
Vutta (đã nói) có nghĩa là "đã nói trong các bản Chú giải (Dī. Ni. Aṭṭha. 2.141; Ma. Ni. Aṭṭha. 2.492; A. Ni. Aṭṭha. 3.6.11)".
Viceyyāti vicinitvā.
Viceyyā means "having chosen."
Viceyyā (sau khi chọn lựa) có nghĩa là "sau khi phân biệt".
Dātumpīti pisaddena avicinitvā sāmaññato dātumpi vaṭṭatīti sampiṇḍeti.
Dātumpī means that the word pi summarizes that it is permissible to give generally, without choosing.
Dātumpī (cũng nên cho) bằng từ pi (cũng), tổng hợp lại rằng "cũng nên cho một cách chung chung mà không cần phân biệt".
Nanu evaṃ sati puggalavibhāgo kato nāma hoti, kasmā viceyya dātuṃ vaṭṭatīti āha ‘‘na hī’’tiādi.
If so, then how is there a distinction of persons? Why is it permissible to give after choosing? He says "na hi" and so on.
Nếu vậy, sự phân biệt người đã được thực hiện, tại sao lại nói rằng "nên cho sau khi chọn lựa"? Nên đã nói ‘‘na hī’’tiādi (vì không, vân vân).
Hīti yasmā.
Hi means "because."
Hī (vì) có nghĩa là "vì".
Eteti gilānādayo.
Ete means "these sick persons and so on."
Ete (những người này) có nghĩa là "những người bệnh, vân vân".
Idaṃ padaṃ vicinitvāti pade kammaṃ, ‘‘dentenā’’ti pade sampadānaṃ.
This word is the object of "having chosen" and the dative of "by one who gives."
Từ này là tân ngữ của từ vicinitvāti (sau khi chọn lựa), và là bổ ngữ của từ ‘‘dentenā’’ti (bởi người cho).
Hīti saccaṃ.
Hi means "indeed."
Hī (thật vậy) có nghĩa là "sự thật".
Iti ayanti iti manasikatvā ayaṃ sāraṇīyadhammapūrako.
Iti ayaṃ means "thinking thus, this one fulfills the Sāraṇīya Dhammas."
Iti aya (người này) có nghĩa là "người này là người hoàn thành các pháp đáng ghi nhớ sau khi tác ý như vậy".
Akhaṇḍānītiādīsu paṭhamaṃ tāva khaṇḍachiddasabalakammāsāni dassetvā tesaṃ paṭipakkhavasena akhaṇḍādīni dassento āha ‘‘yassā’’tiādi.
In akhaṇḍāni and so on, first showing khaṇḍa, chidda, sabala, and kammāsa, and then showing akhaṇḍa and so on as their opposites, he says "yassā" and so on.
Trong Akhaṇḍānītiādi (không bị cắt đứt, vân vân), trước tiên chỉ rõ khaṇḍa (bị cắt đứt), chidda (có lỗ hổng), sabala (lốm đốm), kammāsa (lẫn lộn), rồi chỉ rõ akhaṇḍa (không bị cắt đứt), vân vân, theo cách đối lập với chúng, nên đã nói ‘‘yassā’’tiādi (của người nào, vân vân).
Tattha yassāti bhikkhussa, sikkhāpadaṃ bhinnanti sambandho.
There, yassā means "of which bhikkhu," and the connection is "the training rule is broken."
Ở đó, yassā (của người nào) có nghĩa là "của vị Tỳ khưu nào, giới điều bị phá vỡ".
Sattasu āpattikkhandhesūti ādhāre bhummaṃ, sikkhāpadanti sambandho.
Sattasu āpattikkhandhesu is the locative case, meaning "in the seven groups of offenses," and the connection is "training rule."
Sattasu āpattikkhandhesū (trong bảy nhóm tội) là thuộc cách chỉ nơi chốn, có nghĩa là "giới điều".
Āpattiñhi paṭicca sikkhāpadassa paññattattā āpatti tassa visayo hoti.
Since a training rule is laid down with reference to an offense, the offense is its domain.
Vì giới điều được ban hành dựa trên tội, nên tội là phạm vi của nó.
Ādimhi vā ante vāti sikkhāpadānaṃ ādimhi vā ante vā.
Ādimhi vā ante vā means "either at the beginning or at the end of the training rules."
Ādimhi vā ante vā (hoặc ở đầu hoặc ở cuối) có nghĩa là "hoặc ở đầu hoặc ở cuối các giới điều".
Vāsaddo aniyamavikappattho.
The word vā indicates an indefinite alternative.
Từ vā (hoặc) có ý nghĩa là sự lựa chọn không giới hạn.
Sikkhāpade bhinne āpattisambhavato vuttaṃ ‘‘sikkhāpadaṃ bhinna’’nti.
It is said "the training rule is broken" because an offense arises when a training rule is broken.
Vì tội có thể xảy ra khi giới điều bị phá vỡ, nên đã nói ‘‘sikkhāpadaṃ bhinna’’nti (giới điều bị phá vỡ).
Khaṇḍaṃ nāmāti chinnaṃ nāma.
Khaṇḍaṃ nāma means "what is cut."
Khaṇḍaṃ nāmā (gọi là bị cắt đứt) có nghĩa là "gọi là bị cắt".
Vemajjheti sikkhāpadānaṃ vemajjhe.
Vemajjhe means "in the middle of the training rules."
Vemajjhe (ở giữa) có nghĩa là "ở giữa các giới điều".
Bhinnanti sikkhāpadaṃ bhinnaṃ.
Bhinnaṃ means "the training rule is broken."
Bhinna (bị phá vỡ) có nghĩa là "giới điều bị phá vỡ".
Chiddaṃ nāmāti vivaraṃ nāma.
Chiddaṃ nāma means "what is a hole."
Chiddaṃ nāmā (gọi là có lỗ hổng) có nghĩa là "gọi là có khe hở".
Dve tīṇi sikkhāpadānīti sambandho.
The connection is "two or three training rules."
Có nghĩa là "hai hoặc ba giới điều".
Sabalaṃ nāmāti citraṃ nāma.
Sabalaṃ nāma means "what is spotted."
Sabalaṃ nāmā (gọi là lốm đốm) có nghĩa là "gọi là có nhiều màu".
Bhinnānīti sikkhāpadāni bhinnāni.
Bhinnāni means "the training rules are broken."
Bhinnānī (bị phá vỡ) có nghĩa là "các giới điều bị phá vỡ".
Kammāsaṃ nāmāti vicitraṃ nāma.
Kammāsaṃ nāma means "what is variegated."
Kammāsaṃ nāmā (gọi là lẫn lộn) có nghĩa là "gọi là đa dạng".
Ettha ca ekasmiṃ ṭhāne ekena visabhāgavaṇṇena citraṃ sabalaṃ nāma, nānāṭhāne nānāvaṇṇena vicitraṃ kammāsaṃ nāmāti ayametesaṃ viseso.
Here, the distinction between them is that sabalaṃ is spotted in one place with one dissimilar color, while kammāsaṃ is variegated in various places with various colors.
Ở đây, điểm khác biệt giữa chúng là: sabala là có nhiều màu ở một chỗ với một màu sắc khác biệt, còn kammāsa là đa dạng với nhiều màu sắc khác nhau ở nhiều chỗ khác nhau.
Khaṇḍādīnaṃ viparivattanavasena akhaṇḍādīni dassento āha ‘‘yassa panā’’tiādi.
Showing akhaṇḍa and so on by reversing khaṇḍa and so on, he says "yassa panā" and so on.
Để chỉ rõ akhaṇḍa (không bị cắt đứt), vân vân, theo cách đảo ngược của khaṇḍa (bị cắt đứt), vân vân, nên đã nói ‘‘yassa panā’’tiādi (của người nào, vân vân).
Abhinnānisīlānīti abhinnāni sikkhāpadasīlāni.
Abhinnāni sīlāni means "the unbroken moral precepts of training rules."
Abhinnānisīlānī (các giới không bị phá vỡ) có nghĩa là "các giới điều không bị phá vỡ".
Tāni panāti sīlāni pana.
Tāni pana means but the sīlas.
Tāni panā (những điều đó) có nghĩa là "những giới đó".
‘‘Etānī’’ti padaṃ padālaṅkāramattaṃ.
The word ‘‘Etānī’’ is merely an embellishment of the word.
Từ ‘‘Etānī’’ (những điều này) chỉ là một từ trang sức.
Bhujissabhāvakaraṇatoti taṇhādāsabyato mocetvā bhujissakaraṇabhāvato.
Bhujissabhāvakaraṇato means because of making one free, having released from the slavery of craving.
Bhujissabhāvakaraṇato (vì làm cho có trạng thái tự do) có nghĩa là "vì làm cho tự do bằng cách giải thoát khỏi sự nô lệ của tham ái".
Iminā ‘‘bhujissabhāvakaraṇānī’’ti vattabbe uttarapadalopavasena evaṃ vuttanti dasseti.
By this, it shows that it is said thus by way of elision of the latter part of the compound, when it should be said ‘‘bhujissabhāvakaraṇāni’’.
Bằng điều này, chỉ rõ rằng thay vì nói ‘‘bhujissabhāvakaraṇānī’’ti (những điều làm cho có trạng thái tự do), đã nói như vậy bằng cách lược bỏ hậu tố.
Bhujissānīti vuccantīti sambandho.
The connection is that they are called free.
Có nghĩa là "được gọi là tự do".
Viññūhīti buddhādīhi sappurisehi.
Viññūhi means by good people such as the Buddhas.
Viññūhī (bởi những người trí tuệ) có nghĩa là "bởi những người tốt như chư Phật, vân vân".
Upacārasamādhiṃ appanāsamādhiṃ vāti ettha vāsaddo samuccayattho.
In Upacārasamādhiṃ appanāsamādhiṃ vā, the word vā means conjunction.
Trong Upacārasamādhiṃ appanāsamādhiṃ vā (định cận hành hoặc định an chỉ), từ vā (hoặc) có ý nghĩa là sự kết hợp.
Upacārasamādhiñca appanāsamādhiṃ cāti hi attho.
For the meaning is indeed upacārasamādhi and appanāsamādhi.
Thật vậy, đây là ý nghĩa của định cận hành (upacārasamādhi) và định an chỉ (appanāsamādhi).
‘‘Saṃvattayantī’’ti iminā samādhisaṃvattanikānīti ettha anīyasaddo bahulaṃ kattuvācakoti dasseti.
By ‘‘Saṃvattayantī’’, it shows that the word anīya in samādhisaṃvattanikā is predominantly an agentive suffix.
Với từ “Saṃvattayantī” (dẫn đến), điều này cho thấy rằng ở đây, trong từ samādhisaṃvattanikā (dẫn đến định), hậu tố anīya thường là chỉ tác nhân.
Sīlasāmaññagatoti ettha samānassa bhāvo sāmaññaṃ, taṃ gatoti sāmaññagato, sīlena sāmaññagato sīlasāmaññagato, hutvā viharatīti yojanā.
In Sīlasāmaññagato, the state of being equal is sāmañña; one who has attained that is sāmaññagato; one who has attained equality through sīla is sīlasāmaññagato; the construction is: having become, he dwells.
Trong từ Sīlasāmaññagato (đạt được sự đồng nhất trong giới), trạng thái đồng nhất là sāmaññaṃ; người đạt được điều đó là sāmaññagato; người đạt được sự đồng nhất trong giới là sīlasāmaññagato; cách ghép câu là "sống bằng cách trở thành".
Tena vuttaṃ ‘‘samānabhāvūpagatasīlo viharatī’’ti.
Therefore, it is said ‘‘he dwells with sīla that has attained equality’’.
Do đó, đã nói rằng “sống với giới đã đạt được sự đồng nhất”.
Yāyaṃ diṭṭhīti ettha ‘‘diṭṭhī’’ti sāmaññagatassāpi saddassa ‘‘ariyā’’ti saddantarasannidhānena visesavisayattā sammādiṭṭhīti āha ‘‘maggasampayuttā sammādiṭṭhī’’ti.
In Yāyaṃ diṭṭhī, even though ‘‘diṭṭhī’’ is a general term, due to the proximity of the word ‘‘ariyā’’ which specifies it, it refers to sammādiṭṭhi, hence it says ‘‘maggasampayuttā sammādiṭṭhī’’ (right view associated with the path).
Trong từ Yāyaṃ diṭṭhī (quan kiến nào), mặc dù từ “diṭṭhī” (quan kiến) là một từ chung, nhưng do sự hiện diện của từ “ariyā” (thánh) bên cạnh, nó trở thành một đối tượng cụ thể, nên nói là chánh kiến (sammādiṭṭhī), tức là “chánh kiến liên quan đến đạo lộ”.
‘‘Maggasampayuttā’’ti iminā lokiyasammādiṭṭhiṃ paṭikkhipati.
By ‘‘Maggasampayuttā’’, it rejects mundane right view.
Với từ “Maggasampayuttā” (liên quan đến đạo lộ), điều này loại trừ chánh kiến thế gian (lokiyasammādiṭṭhi).
Niddosāti visuddhattā, uttamattā vā niddosā.
Niddosā means faultless because of its purity, or because of its excellence.
Niddosā (không lỗi) là do sự thanh tịnh, hoặc do sự tối thượng mà không lỗi.
Iminā ariyasaddo niddosatthavācako anipphannapāṭipadikoti dasseti.
By this, it shows that the word ariya is a primary nominal stem that conveys the meaning of faultless and is not derived.
Với điều này, cho thấy rằng từ ariya (thánh) là một gốc từ không được tạo ra, mang ý nghĩa không lỗi.
Niyyātīti nibbānaṃ yāti.
Niyyātī means leads to Nibbāna.
Niyyātī (dẫn đến) là dẫn đến Nibbāna.
Iminā anīyasaddo bahulaṃ kattuvācakoti dasseti.
By this, it shows that the word anīya is predominantly an agentive suffix.
Với điều này, cho thấy rằng hậu tố anīya thường là chỉ tác nhân.
Yo tathākārī hoti, takkarassāti yojanā.
The construction is: whoever acts in that way, for one who acts in that way.
Cách ghép câu là: “Người nào làm như vậy, đối với người làm như vậy”.
Tathākārīti tāya maggasampayuttāya sammādiṭṭhiyā kārī hoti.
Tathākārī means one who acts with that maggasampayuttā sammādiṭṭhi.
Tathākārī (người làm như vậy) là người thực hành chánh kiến liên quan đến đạo lộ đó.
Iminā tāya sammādiṭṭhiyā karotīti takkaroti vacanatthaṃ dasseti.
By this, it shows the meaning of the word takkaro as one who acts with that sammādiṭṭhi.
Với điều này, cho thấy ý nghĩa của từ takkaro (người làm như vậy) là “người thực hành với chánh kiến đó”.
Dukkhakkhayāyāti ettha khīyanaṃ khayo, dukkhassa khayo dukkhakkhayo, tadatthāyāti dassento āha ‘‘sabbadukkhassa khayattha’’nti.
In Dukkhakkhayāya, khīyanaṃ is khayo, dukkhassa khayo is dukkhakkhayo, meaning for that purpose; thus, it says ‘‘sabbadukkhassa khayatthaṃ’’ (for the destruction of all suffering).
Trong từ Dukkhakkhayāyā (vì sự diệt khổ), sự tiêu diệt là khayo; sự tiêu diệt của khổ là dukkhakkhayo; để chỉ ý nghĩa “vì mục đích đó”, đã nói “vì sự diệt tận của mọi khổ”.
Sesanti vuttavacanato sesaṃ vacanaṃ.
Sesaṃ means the remaining statement from what has been said.
Sesaṃ (phần còn lại) là phần còn lại của lời nói từ những gì đã được nói.
320. Upasampadakkhandhakanti mahākhandhakaṃ.
320. Upasampadakkhandhaka means the Mahākhandhaka.
320. Upasampadakkhandhakaṃ (Chương Thọ Cụ Túc) là đại chương.
‘‘Nidānena ca niddesena ca saddhi’’nti iminā saha nidānenāti sanidānaṃ, saha niddesenāti saniddesanti vacanatthaṃ dasseti.
By ‘‘Nidānena ca niddesena ca saddhiṃ’’, it shows the meaning of the words sanidānaṃ (with its origin) and saniddesaṃ (with its explanation) as together with its origin and together with its explanation.
Với cụm từ “Nidānena ca niddesena ca saddhiṃ” (cùng với nguyên nhân và sự giải thích), điều này cho thấy ý nghĩa của các từ sanidānaṃ (có nguyên nhân) là cùng với nguyên nhân, và saniddesaṃ (có sự giải thích) là cùng với sự giải thích.
Ettha nidānenāti sikkhāpadapaññattidesasaṅkhātena nidānena.
Here, nidānena means by the origin, which is the description of the promulgation of the training rule.
Ở đây, nidānena (với nguyên nhân) là với nguyên nhân được gọi là sự chế định học giới.
Niddesenāti puggalādiniddesena.
Niddesena means by the explanation of individuals and so on.
Niddesena (với sự giải thích) là với sự giải thích về người, v.v.
Tatthāti upasampadakkhandhake.
Tatthā means in the Upasampadakkhandhaka.
Tatthā (ở đó) là trong Chương Thọ Cụ Túc.
Samukkaṭṭhapadānanti ettha samukkaṭṭhasaddo uttamapariyāyoti āha ‘‘uttamānī’’ti.
In Samukkaṭṭhapadānaṃ, the word samukkaṭṭha is a synonym for excellent, hence it says ‘‘uttamāni’’ (excellent).
Trong từ Samukkaṭṭhapadānaṃ (của các lời nói tối thượng), từ samukkaṭṭha là đồng nghĩa với uttama (tối thượng), nên đã nói “uttamānī” (tối thượng).
Padānīti ‘‘na bhikkhave ūnavīsativasso puggalo upasampādetabbo’’ti (pāci. 402-403; mahāva. 124) ādinā nayena vuttāni padāni.
Padāni means the statements made in the manner of ‘‘Monks, a person under twenty years old should not be given upasampadā’’ and so on.
Padānī (các lời nói) là các lời nói được nói theo cách như “Này các tỳ khưu, không được cho phép một người chưa đủ hai mươi tuổi thọ cụ túc” (pāci. 402-403; mahāva. 124), v.v.
Imehi padehi ‘‘samukkaṭṭhāni padāni samukkaṭṭhapadānī’’ti vacanatthaṃ dasseti.
By these statements, it shows the meaning of the word samukkaṭṭhapadāni as ‘‘samukkaṭṭhāni padāni’’ (excellent statements).
Với các lời nói này, điều này cho thấy ý nghĩa của từ samukkaṭṭhapadānī là “các lời nói tối thượng”.
Itīti ayamattho.
Iti means this meaning.
Itī (như vậy) là ý nghĩa này.
Kasmā panettha ‘‘samukkaṭṭhapadānaṃ kati āpattiyo’’ti padānameva sāmivasena niddeso kato, nanu āpattiyo nāma puggalānaññeva hontīti āha ‘‘yena yena hī’’tiādi.
Why is there a general mention of ‘‘how many offenses for the excellent statements’’ here, and not that offenses pertain only to individuals? It says ‘‘yena yena hī’’ and so on.
Tại sao ở đây lại chỉ đề cập đến các lời nói một cách chung chung là “samukkaṭṭhapadānaṃ kati āpattiyo” (có bao nhiêu tội lỗi đối với các lời nói tối thượng)? Chẳng phải tội lỗi chỉ thuộc về con người sao? Vì vậy, đã nói “yena yena hī” (vì bởi cái nào, bởi cái nào), v.v.
Hīti yasmā.
Hī means because.
Hī (thật vậy) là vì.
Yena yena padena paññattāti sambandho.
The connection is: by whichever statement it was promulgated.
Cách ghép câu là: “Bởi lời nói nào được chế định”.
Sā sāti āpatti.
Sā sā means that offense.
Sā sā (chính cái đó, chính cái đó) là tội lỗi.
Dve āpattiyoti ettha dvinnaṃ āpattīnaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘pācittiyaṃ, dukkaṭa’’nti.
In Dve āpattiyo, showing the nature of the two offenses, it says ‘‘pācittiyaṃ, dukkaṭaṃ’’ (pācittiya, dukkaṭa).
Trong từ Dve āpattiyo (hai tội lỗi), để chỉ rõ bản chất của hai tội lỗi, đã nói “pācittiyaṃ, dukkaṭaṃ” (tội pācittiya, tội dukkaṭa).
Saṅghabhedeti saṅghabhedakkhandhake.
“Saṅghabhede” (in the schism of the Saṅgha) means in the Saṅghabheda Khandhaka.
Saṅghabhede (trong sự chia rẽ Tăng đoàn) là trong chương chia rẽ Tăng đoàn.
‘‘Samācāraṃ pucchissanti vutte vattakkhandhake’’ti iminā samācārasaddena vattakkhandhakaṃ gahetabbanti dasseti.
By “Samācāraṃ pucchissanti vutte vattakkhandhake” (when it is said, ‘they will ask about conduct in the Khandhaka on observances’), it shows that the word “samācāra” (conduct) should be taken as referring to the Khandhaka on observances.
Với cụm từ “Samācāraṃ pucchissanti vutte vattakkhandhake” (khi nói rằng sẽ hỏi về hành vi đúng đắn trong chương các Quy tắc), điều này cho thấy rằng từ samācāra (hành vi đúng đắn) nên được hiểu là chương các Quy tắc (vattakkhandhaka).
Sāti dukkaṭāpatti.
“Sā” (that) means the dukkata offense.
Sā (cái đó) là tội dukkaṭa.
‘‘Tathā’’ti padena ‘‘ekā dukkaṭāpattiyevā’’ti padaṃ atidisati.
The word “Tathā” (similarly) refers to the phrase “ekā dukkaṭāpattiyevā” (only one dukkata offense).
Với từ “Tathā” (cũng vậy), điều này ám chỉ cụm từ “ekā dukkaṭāpattiyevā” (chỉ là một tội dukkaṭa).
‘‘Pātimokkhaṭṭhapane’’ti iminā pāḷiyaṃ ṭhapanaṃ pucchissanti ettha ‘‘pātimokkha’’ntiādipadassa lopaṃ dasseti.
By “Pātimokkhaṭṭhapane” (in the suspension of the Pātimokkha), it shows the elision of the word “pātimokkha” etc., in the Pāli text, at “ṭhapanaṃ pucchissa” (will ask about suspension).
Với cụm từ “Pātimokkhaṭṭhapane” (trong việc đình chỉ Pātimokkha), điều này cho thấy sự lược bỏ của cụm từ “Pātimokkha” trong Pāḷi, ở đây trong ṭhapanaṃ pucchissa (sẽ hỏi về sự đình chỉ).
Pañcasatikasattasatikesūti pañcasatikakkhandhakasattasatikakkhandhakesu.
“Pañcasatikasattasatikesu” (in the Pañcasatika and Sattasatika) means in the Pañcasatika Khandhaka and the Sattasatika Khandhaka.
Pañcasatikasattasatikesū (trong các chương năm trăm và bảy trăm) là trong chương năm trăm và chương bảy trăm.
Āropitoti ettha rupadhātuyā dvikammikattā, nyādigaṇattā ca ‘‘dhammo’’ti padhānakammameva vuttaṃ, na ‘‘saṅgaha’’nti apadhānakammaṃ.
In “Āropito” (included), because the root “rup” has two objects and belongs to the nyādi group, only the principal object “dhammo” (doctrine) is stated, not the secondary object “saṅgaha” (collection).
Trong từ Āropito (được gán, được đặt), do động từ gốc rup có hai tân ngữ và thuộc nhóm nyādi, nên chỉ nói đến tân ngữ chính là “dhammo” (Pháp), chứ không nói đến tân ngữ phụ là “saṅgaha” (sự tập hợp).
Tena vuttaṃ ‘‘dhammo saṅgaha’’nti.
Therefore, it is said “dhammo saṅgaha” (the doctrine is a collection).
Do đó, đã nói “dhammo saṅgaha” (Pháp là sự tập hợp).
Tatthāti pañcasatikasattasatikesu.
“Tatthā” (therein) means in the Pañcasatika and Sattasatika.
Tatthā (ở đó) là trong các chương năm trăm và bảy trăm.
321. Evaṃ khandhakapucchāya vaṇṇanaṃ katvā idāni ekuttarikanayassa taṃ karonto āha ‘‘āpatti…pe… naye’’ti.
321. Having thus given the explanation of the questions on the Khandhakas, now, making it for the Ekuttarika method, he says: “āpatti…pe… naye” (offense…etc.…method).
321. Sau khi giải thích các câu hỏi về các chương như vậy, bây giờ để thực hiện điều đó cho phương pháp tăng dần, đã nói “āpatti…pe… naye” (tội lỗi…v.v… trong phương pháp).
Tattha ekuttarikanaye evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
The construction is: Therein, this determination should be understood in the Ekuttarika method.
Cách ghép câu là: “Ở đó, trong phương pháp tăng dần, sự phân định nên được biết như vậy”.
‘‘Cha āpattisamuṭṭhānānī’’ti iminā samuṭṭhānāni āpattiṃ karontīti atthena āpattikarā nāmāti dasseti.
By “Cha āpattisamuṭṭhānānī” (six origins of offenses), it shows that they are called “āpattikarā” (producers of offenses) in the sense that the origins produce offenses.
Với cụm từ “Cha āpattisamuṭṭhānānī” (sáu nguồn gốc của tội lỗi), điều này cho thấy rằng chúng được gọi là āpattikarā (những cái gây ra tội lỗi) theo nghĩa là các nguồn gốc gây ra tội lỗi.
Etesanti channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ.
“Etesaṃ” (of these) means of the six origins of offenses.
Etesaṃ (của những cái này) là của sáu nguồn gốc của tội lỗi.
Hīti yasmā, āpajjatīti sambandho.
“Hī” (indeed) means because, and is connected with “āpajjati” (commits an offense).
Hī (thật vậy) là vì, cách ghép câu là “phạm tội”.
Sikkhāpade cāti mātikāsikkhāpade ca.
“Sikkhāpade cā” (and in the rule of training) means and in the Pātimokkha rule.
Sikkhāpade cā (và trong học giới) là và trong học giới của Mātikā.
Lahukā āpattīti ettha appasāvajjattā na lahukā nāma hoti, lahukena pana vinayakammenāti āha ‘‘lahukena vinayakammena visujjhanato’’ti.
Regarding “Lahukā āpattī” (a light offense), it is not called light due to being of little fault, but due to being purified by a light disciplinary action, as it says “lahukena vinayakammena visujjhanato” (because it is purified by a light disciplinary action).
Trong từ Lahukā āpattī (tội nhẹ), nó không phải là nhẹ do có ít lỗi, mà là do được thanh tịnh bằng một hành vi luật nhẹ, nên đã nói “lahukena vinayakammena visujjhanato” (do được thanh tịnh bằng một hành vi luật nhẹ).
Pañcavidhāti thullaccayādivasena pañcapakārā.
“Pañcavidhā” (fivefold) means five kinds, in terms of thullaccaya and so on.
Pañcavidhā (năm loại) là năm loại theo thullaccaya, v.v.
Kenacīti lahukena vā garukena vā kenaci ākārena.
“Kenacī” (by some) means by some manner, whether light or heavy.
Kenacī (bằng cách nào đó) là bằng cách nào đó, dù nhẹ hay nặng.
Saṃvijjati gihibhāvato avaseso samaṇabhāvo etissāti sāvasesā, paṭipakkhavasena anavasesā.
“Sāvasesā” (with remainder) means that in which the state of being a recluse, apart from the state of a householder, exists; “anavasesā” (without remainder) is its opposite.
Cái nào có trạng thái Sa-môn còn lại ngoài trạng thái gia chủ thì được gọi là sāvasesā (có phần còn lại), và ngược lại là anavasesā (không có phần còn lại).
Dve āpattikkhandhāti pārājikasaṅghādisesavasena dve āpattikkhandhā.
“Dve āpattikkhandhā” (two groups of offenses) means two groups of offenses in terms of pārājika and saṅghādisesa.
Dve āpattikkhandhā (hai nhóm tội lỗi) là hai nhóm tội lỗi theo Pārājika và Saṅghādisesa.
‘‘Karontī’’ti iminā antarāyikāti ettha ṇikapaccayassa atthaṃ dasseti.
By “Karontī” (they cause), it shows the meaning of the suffix “ṇika” in “antarāyikā” (causing obstruction).
Với từ “Karontī” (gây ra), điều này cho thấy ý nghĩa của hậu tố ṇika trong từ antarāyikā (gây chướng ngại).
Antarāyikā āpattiyo sabbathā antarāyikā hontīti āha ‘‘antarāyikaṃ āpannassāpī’’tiādi.
Offenses that cause obstruction are always obstructive, thus it says “antarāyikaṃ āpannassāpī” (even for one who has committed an obstructive offense) and so on.
Các tội gây chướng ngại luôn gây chướng ngại, nên đã nói “antarāyikaṃ āpannassāpī” (ngay cả đối với người đã phạm tội gây chướng ngại), v.v.
Desetvā suddhipattassāti sambandho.
The connection is: having confessed and attained purity.
Cách ghép câu là: “đã thuyết giảng và đạt được sự thanh tịnh”.
Lokavajjāti lokehi vajjetabbā.
“Lokavajjā” (reproachable by the world) means to be reproached by the world.
Lokavajjā (bị thế gian khiển trách) là bị thế gian khiển trách.
Paṇṇattivajjāti bhagavato paṇṇattiyā vajjetabbā.
“Paṇṇattivajjā” (reproachable by promulgation) means to be reproached by the Buddha’s promulgation.
Paṇṇattivajjā (bị chế định khiển trách) là bị khiển trách bởi sự chế định của Đức Thế Tôn.
Yanti yaṃ āpattiṃ āpajjatīti sambandho.
“Yaṃ” (which) is connected with “yaṃ āpattiṃ āpajjati” (which offense one commits).
Yaṃ (cái nào) là cách ghép câu: “tội lỗi nào mà người đó phạm phải”.
Karontoti kiriyamānato.
“Karonto” (doing) means from being done.
Karonto (đang làm) là từ việc đang được làm.
Ettha hi mānasaddassa antādeso.
Here, “māna” is replaced by “anta”.
Ở đây, đây là sự thay thế cuối cùng của từ māna.
Iminā karaṇaṃ kiriyanti bhāvatthaṃ dasseti.
By this, it shows that “kiriya” (action) has the sense of a state of being.
Bằng điều này, nó chỉ ra ý nghĩa của trạng thái là kiriya (hành động).
Āpajjatīti puggalo āpajjati.
“Āpajjati” (commits an offense) means the person commits an offense.
Āpajjati (phạm phải) có nghĩa là người đó phạm phải.
Sā āpatti kiriyato samuṭṭhitā nāmāti yojanā.
The construction is: That offense is said to originate from action.
Sự phạm tội đó được gọi là phát sinh từ hành động, đó là sự kết nối.
Kā āpatti viyāti āha ‘‘pārājikāpatti viyā’’ti.
What kind of offense? It says “pārājikāpatti viyā” (like a pārājika offense).
Phạm tội gì, như thế nào? Ông ấy nói: “Như tội pārājika”.
Eseva nayo anantaravākyesupi.
The same method applies to the subsequent sentences.
Phương pháp tương tự cũng áp dụng cho các câu tiếp theo.
Pubbāpattīti ettha pubbasaddo paṭhamatthoti āha ‘‘paṭhamaṃ āpannāpattī’’ti.
In “Pubbāpattī” (a prior offense), the word “pubba” (prior) means first, so it says “paṭhamaṃ āpannāpattī” (an offense committed first).
Trong pubbāpatti (tội trước), từ “pubba” có nghĩa là “đầu tiên”, nên ông ấy nói: “Tội đã phạm lần đầu tiên”.
‘‘Āpannā’’ti padena majjhelopaṃ dasseti.
By the word “āpannā” (committed), it shows elision of the middle part.
Bằng từ “āpannā” (đã phạm), nó chỉ ra sự lược bỏ ở giữa.
Pacchā āpannāpattīti vattabhedadukkaṭāpatti.
“Pacchā āpannāpattī” (a later committed offense) means the dukkata offense of breaking an observance.
Pacchā āpannāpatti (tội đã phạm sau) là tội dukkaṭa do vi phạm giới luật.
Mūlavisuddhiyāti mūle kāyaci āpattiyā amissattā visuddhiyā āpattiyā.
“Mūlavisuddhiyā” (by original purity) means by the purity of the offense, being unmixed with any offense at its root.
Mūlavisuddhiyā (bằng sự thanh tịnh gốc) có nghĩa là sự thanh tịnh của tội, do không bị pha trộn với bất kỳ tội nào khác ở gốc.
Kurundiyaṃ vuttanti sambandho.
The connection is: stated in the Kurundi.
Đó là sự kết nối với điều đã nói trong Kurundi.
Idampīti kurundiyaṃ vuttavacanampi.
“Idampī” (this also) means this statement also, mentioned in the Kurundi.
Idampi (điều này nữa) là lời nói đã được nói trong Kurundi.
Pisaddena purimaṃ mahāaṭṭhakathāvacanaṃ apekkhati.
The particle “pi” refers to the previous statement from the Mahāaṭṭhakathā.
Từ pi (cũng) ám chỉ lời nói trước đó của Đại Chú Giải.
Ekena pariyāyenāti ekena kāraṇena.
“Ekena pariyāyenā” (by one way) means by one reason.
Ekena pariyāyenā (bằng một cách) có nghĩa là bằng một lý do.
Yāti āpatti, desitā hotīti sambandho.
“Yā” (which) is an offense, and is connected with “desitā hotī” (has been confessed).
Yā (tội nào) có nghĩa là tội, và nó được kết nối với “đã được sám hối”.
Ayaṃ desitā gaṇanūpikā nāmāti yojanā.
This, when taught, is called gaṇanūpikā (countable), thus is the connection.
Tội đã được sám hối này được gọi là gaṇanūpikā (được tính), đó là sự kết nối.
Yā desitā hoti, ayaṃ agaṇanūpikā nāmāti yojanā.
That which is taught, this is called agaṇanūpikā (uncountable), thus is the connection.
Tội đã được sám hối này được gọi là agaṇanūpikā (không được tính), đó là sự kết nối.
Saussāhenevāti punapi āpajjissāmīti saha ussāheneva.
Saussāhenevā (with zeal) means "I will offend again," thus with zeal.
Saussāhenevā (với sự nhiệt tâm) có nghĩa là với sự nhiệt tâm rằng “tôi sẽ lại phạm tội nữa”.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
Hī means truly, or because.
Hī (quả thật) có nghĩa là “quả thật”, hoặc “vì”.
‘‘Gaṇanaṃ na upetī’’ti iminā gaṇanaṃ na upagacchatīti agaṇanūpikāti vacanatthaṃ dasseti.
By "'does not go into calculation'," it shows the meaning of the word agaṇanūpikā as "does not enter into calculation."
Bằng “gaṇanaṃ na upetī” (không đi vào sự tính toán), nó chỉ ra ý nghĩa của từ agaṇanūpikā (không được tính) là không đi vào sự tính toán.
Aṭṭhame vatthusmiṃ pūraṇeti sambandho.
In the eighth matter, it is a completion, thus is the connection.
Đó là sự kết nối với việc hoàn thành trong điều thứ tám.
Idaṃ pāḷiyaṃ aṭṭhavatthukapūraṇavasena bhikkhunīnaṃ āgatattā bhikkhuniyo sandhāya vuttaṃ.
This is stated with reference to bhikkhunīs because it appears in the Pāḷi as a completion of eight matters for bhikkhunīs.
Điều này được nói đến để chỉ các tỳ kheo ni, vì nó xuất hiện trong Pāḷi dưới hình thức hoàn thành tám điều cho các tỳ kheo ni.
Bhikkhūnampi dutiyapārājikaṭṭhāne labbhatiyeva.
It is also found for bhikkhus in the context of the second Pārājika.
Nó cũng có thể được tìm thấy ở vị trí pārājika thứ hai đối với các tỳ kheo.
Thullavajjāti ettha thullaṃ vajjaṃ etissāti thullavajjāti dassento āha ‘‘thulladose paññattā’’ti.
Here, Thullavajjā means "she whose offense is gross," thus showing this, it says "she is declared to have a gross fault."
Trong thullavajjā (tội nặng), ông ấy nói: “Được chế định cho lỗi nặng” để chỉ ra rằng “thullaṃ vajjaṃ etissāti thullavajjā” (tội này có lỗi nặng, nên là tội nặng).
Yā ca dhammikassa paṭissavassa asaccāpane āpatti atthi, sā ca gihipaṭisaṃyuttāti yojanā.
And that offense which exists in not fulfilling a righteous promise, that is connected with laypeople, thus is the connection.
Và sự phạm tội có trong việc không giữ lời hứa hợp pháp, và điều đó liên quan đến gia chủ, đó là sự kết nối.
Pañcānantariyakammāpattīti pañcahi ānantariyakammehi āpannā pārājikāpatti.
Pañcānantariyakammāpattī (offense of five heinous acts) means a Pārājika offense committed by the five heinous acts.
Pañcānantariyakammāpatti (tội của năm trọng tội) là tội pārājika đã phạm do năm trọng tội.
Sudinnattherādīti ādisaddena dhaniyattherādayo saṅgaṇhāti.
Sudinnattherādī (Sudinna Thera and others) by the word ādi (and others) includes Dhaniya Thera and others.
Sudinnattherādī (Trưởng lão Sudinna và những người khác) – từ “ādisaddena” (và những người khác) bao gồm Trưởng lão Dhaniya và những người khác.
Ādikammikoti ādikammaṃ karonto, tasmiṃ niyutto vā.
Ādikammiko means one who performs the initial act, or one appointed to it.
Ādikammiko (người phạm tội đầu tiên) là người thực hiện hành động đầu tiên, hoặc được chỉ định cho điều đó.
Makkaṭisamaṇādīti ādisaddena vajjiputtakādayo saṅgaṇhāti.
Makkaṭisamaṇādī (Makkaṭi Samaṇa and others) by the word ādi (and others) includes the Vajji-sons and others.
Makkaṭisamaṇādī (sa-môn Makkaṭi và những người khác) – từ “ādisaddena” (và những người khác) bao gồm những người con của Vajjī và những người khác.
Yo kadāci karahaci āpattiṃ āpajjati, so adhiccāpattiko nāmāti yojanā.
He who occasionally commits an offense is called adhiccāpattiko, thus is the connection.
Người nào thỉnh thoảng phạm tội, người đó được gọi là adhiccāpattiko (phạm tội ngẫu nhiên), đó là sự kết nối.
Paratopi eseva nayo.
The same method applies further on.
Phương pháp tương tự cũng áp dụng cho những trường hợp khác.
‘‘Codetī’’ti iminā codetīti codakoti vacanatthaṃ dasseti.
By "'he reproves'," it shows the meaning of the word codako as "one who reproves."
Bằng “codetī” (khiển trách), nó chỉ ra ý nghĩa của từ codako (người khiển trách) là “người khiển trách”.
‘‘Codito’’ti iminā coditabboti cudito, soyeva cuditakoti vacanatthaṃ dasseti.
By "'reproved'," it shows the meaning of the word cudito (to be reproved), and that same one is cuditako (one who is reproved).
Bằng “codito” (bị khiển trách), nó chỉ ra ý nghĩa của từ cudito (người bị khiển trách) là “người đáng bị khiển trách”, và chính người đó là cuditako (người bị khiển trách).
Pañcadasasūti pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake vuttesu pañcadasadhammesu.
Pañcadasasū (in the fifteen) means in the fifteen matters stated in the chapter on suspending the Pātimokkha.
Pañcadasasū (trong mười lăm điều) là trong mười lăm pháp đã được nói đến trong Khandhaka về việc đình chỉ Pāṭimokkha.
Tenāti adhammacodakena, coditoti sambandho.
Tenā (by him) means by the one who reproves unrighteously, thus is the connection.
Tenā (bởi người đó) là bởi người khiển trách phi pháp, và nó được kết nối với “bị khiển trách”.
Pātimokkhaṭṭhapanakkhandhake (cūḷava. 401) vutte sacce ca akuppe ca atiṭṭhantopi adhammacuditakoyeva nāma, so pana dhammacodakena coditeyeva kuppanto adhammacuditako nāma, adhammacodakena codite pana kuppantopi adhammacuditako nāma na hoti, tasmā idha na vutto.
Even one who does not stand firm in truth and uprightness, as stated in the chapter on suspending the Pātimokkha, is called adhammacuditako (one reproved unrighteously). But if he becomes angry only when reproved by a righteous reprover, he is called adhammacuditako. However, if he becomes angry when reproved by an unrighteous reprover, he is not called adhammacuditako; therefore, it is not mentioned here.
Người không đứng vững trong sự thật và không lay chuyển, như đã nói trong Khandhaka về việc đình chỉ Pāṭimokkha (Cūḷavagga 401), vẫn được gọi là người bị khiển trách phi pháp. Nhưng nếu người đó lay chuyển khi bị người khiển trách hợp pháp khiển trách, thì người đó được gọi là người bị khiển trách phi pháp. Nếu người đó lay chuyển khi bị người khiển trách phi pháp khiển trách, thì người đó không được gọi là người bị khiển trách phi pháp. Do đó, điều này không được nói đến ở đây.
‘‘Samannāgato’’ti iminā niyatā etassa santīti niyatoti vacanatthaṃ dasseti.
By "'endowed with'," it shows the meaning of the word niyato as "these are fixed for him."
Bằng “samannāgato” (được sở hữu), nó chỉ ra ý nghĩa của từ niyato (nhất định) là “điều này nhất định có nơi người đó”.
Āpajjituṃ bhabbāti bhabbāpattikā.
One capable of committing an offense is bhabbāpattikā.
Có khả năng phạm tội là bhabbāpattikā (có khả năng phạm tội).
Kenaci kammena akatopi anukkhittakoyeva nāma, so pana ukkhittakoti saṅkābhāvato idha na vutto.
Even one who has not been subjected to any act is called anukkhittaka (not suspended), but because there is no doubt that he is suspended, it is not mentioned here.
Người chưa bị thực hiện bất kỳ hành động nào cũng được gọi là anukkhittaka (chưa bị trục xuất), nhưng vì không có nghi ngờ rằng người đó là ukkhittaka (đã bị trục xuất), nên điều này không được nói đến ở đây.
Ayanti tajjanīyādikammakato bhikkhu.
Ayaṃ (this one) means the bhikkhu who has been subjected to the act of censure and so on.
Ayaṃ (vị này) là tỳ kheo đã bị thực hiện hành động khiển trách (tajjanīya) và các hành động khác.
Hīti yasmā, na kopetīti sambandho.
Hī means because, thus is the connection "does not anger."
Hī (vì) có nghĩa là “vì”, và nó được kết nối với “không làm lay chuyển”.
Liṅgadaṇḍakammasaṃvāsanāsanāhīti liṅganāsanena ca daṇḍakammanāsanena ca saṃvāsanāsanena ca.
Liṅgadaṇḍakammasaṃvāsanāsanāhī means by the removal of the sign, by the removal of the disciplinary act, and by the removal of shared residence.
Liṅgadaṇḍakammasaṃvāsanāsanāhī (bằng cách trục xuất y phục, bằng cách trục xuất hành động trừng phạt, và bằng cách trục xuất sự chung sống) có nghĩa là bằng cách trục xuất y phục, bằng cách trục xuất hành động trừng phạt, và bằng cách trục xuất sự chung sống.
Yenāti bhikkhunā.
Yenā (by whom) means by the bhikkhu.
Yenā (bởi vị tỳ kheo nào).
Soti nānāsaṃvāsako.
So (that one) means the one of different communion.
So (vị đó) là người có sự chung sống khác biệt.
Dvinnaṃ nānāsaṃvāsakānaṃ viseso heṭṭhā (pāci. aṭṭha. 428) vuttoyeva.
The distinction between the two kinds of those of different communion has already been stated below.
Sự khác biệt giữa hai người có sự chung sống khác biệt đã được nói đến ở phía dưới (Pāci. Aṭṭha. 428).
Ṭhapanaṃ jānitabbanti ettha kiṃ ṭhapanaṃ nāmāti āha ‘‘pātimokkhaṭṭhapana’’nti.
In "the suspension should be known," what is meant by suspension? It says "suspension of the Pātimokkha."
Ở đây, “nên biết sự đình chỉ” – sự đình chỉ là gì? Ông ấy nói: “Sự đình chỉ Pāṭimokkha”.
322. Dukesu acittakā āpattīti sambandho.
In pairs, the offenses are unintentional, thus is the connection.
322. Trong các từ đôi, tội vô tâm, đó là sự kết nối.
Bhūtārocanāpattīti pācittiyāpatti.
Bhūtārocanāpattī (offense of declaring what is true) is a Pācittiya offense.
Bhūtārocanāpatti (tội báo cáo sự thật) là tội pācittiya.
Abhūtārocanāpattīti pārājikathullaccayāpatti.
Abhūtārocanāpattī (offense of declaring what is false) is a Pārājika or Thullaccaya offense.
Abhūtārocanāpatti (tội báo cáo không đúng sự thật) là tội pārājika và thullaccaya.
Padasodhammādikātiādisaddena uttarichapañcavācā saṅgahitā.
Padasodhammādikā (starting with padasodhamma) by the word ādi (and so on) includes the other five utterances.
Padasodhammādikā (pháp từng từ và những điều khác) – từ “ādī” (và những điều khác) bao gồm sáu lời nói tiếp theo.
Mañcapīṭhādīnantiādisaddena bhisiādayo saṅgaṇhāti.
Mañcapīṭhādīnaṃ (of beds, chairs, and so on) by the word ādi (and so on) includes cushions and others.
Mañcapīṭhādīnaṃ (giường, ghế và những thứ khác) – từ “ādī” (và những thứ khác) bao gồm đệm và những thứ khác.
Anāpucchāgamanādīsūti ādisaddena anuddharitvā gamanaṃ saṅgaṇhāti.
Anāpucchāgamanādīsū (in going without asking and so on) by the word ādi (and so on) includes going without putting away.
Anāpucchāgamanādīsū (trong việc đi mà không hỏi và những điều khác) – từ “ādī” (và những điều khác) bao gồm việc đi mà không nhấc lên.
Sapuggaloti so attasaṅkhāto puggalo sapuggalo.
Sapuggalo (with oneself) means that person, referring to oneself, is sapuggalo.
Sapuggalo (người đó) là người được gọi là tự ngã.
Parapuggaloti paro puggalo parapuggalo.
Parapuggalo (with another person) means another person is parapuggalo.
Parapuggalo (người khác) là người khác.
Garukanti saṅghādisesaṃ.
Garukaṃ (heavy) means a Saṅghādisesa.
Garukaṃ (nặng) là saṅghādisesa.
Lahukanti pācittiyaṃ.
Lahukaṃ (light) means a Pācittiya.
Lahukaṃ (nhẹ) là pācittiya.
Puna garukanti pārājikaṃ.
Again, garukaṃ (heavy) means a Pārājika.
Lại garukaṃ (nặng) là pārājika.
Puna lahukanti pācittiyameva.
Again, lahukaṃ (light) means a Pācittiya itself.
Lại lahukaṃ (nhẹ) là chính pācittiya.
‘‘Ādiyanto āpajjati nāmā’’tiādinā atthāpatti ādiyanto āpajjatīti pāḷiyaṃ ādiyanto hutvā āpajjati āpatti atthīti yojanānayaṃ dasseti.
By "'one who takes commits an offense'," it shows the method of connection in the Pāḷi atthāpatti ādiyanto āpajjati (there is an offense, one who takes commits an offense) as "one who takes, commits an offense, there is an offense."
Bằng “ādiyanto āpajjati nāmā” (người nhận phạm tội), nó chỉ ra phương pháp kết nối trong Pāḷi rằng “atthāpatti ādiyanto āpajjati” (có tội, người nhận phạm phải) có nghĩa là “có tội khi người nhận phạm phải”.
Evañhi sati ‘‘āpajjatī’’ti ākhyātapadaṃ ‘‘atthī’’ti kiriyantaraṃ apekkhitvā kattā hotīti daṭṭhabbaṃ.
In such a case, the verb "commits an offense" should be understood as the agent, expecting another verb "is."
Khi đó, từ động từ “āpajjati” (phạm phải) phải được xem là chủ ngữ khi nó cần một động từ khác là “atthī” (có).
Atha vā ādiyanto puggalo yaṃ āpattiṃ āpajjati, sā āpatti atthīti yojanā.
Or alternatively, the connection is that the offense which the person undertaking it commits, that offense exists.
Hoặc, tội mà người nhận phạm phải, tội đó có, đó là sự kết nối.
Eseva nayo aññesupi.
The same method applies to others as well.
Phương pháp tương tự cũng áp dụng cho những trường hợp khác.
Mūgabbatādīnīti ādisaddena govatakukkuravatādīni saṅgaṇhāti.
By "vows of silence, etc.," the word "etc." includes vows of cattle, dogs, etc.
Mūgabbatādīnī (lời nguyện câm và những điều khác) – từ “ādī” (và những điều khác) bao gồm lời nguyện bò, lời nguyện chó và những điều khác.
Pārivāsikādayo āpajjantīti sambandho.
The connection is that those undergoing probation, etc., commit offenses.
Những người đang trong thời gian biệt trú (pārivāsika) và những người khác phạm tội, đó là sự kết nối.
Tajjanīyādikammakatā vā puggalāti yojanā.
Or persons who have undergone acts like tajjanīya-kamma, is the connection.
Hoặc những người đã bị thực hiện hành động khiển trách (tajjanīya) và các hành động khác, đó là sự kết nối.
Asamādiyantā āpajjantīti asamādiyantā hutvā āpajjanti.
"Not undertaking, they commit offenses" means they commit offenses without undertaking.
Asamādiyantā āpajjantī (không chấp nhận phạm tội) có nghĩa là phạm tội khi không chấp nhận.
Teti puggale.
"They" refers to persons.
Te (những người đó) là những người.
Karonto āpajjati nāmāti karonto hutvā āpajjati nāmāti yojanā.
"One who acts is said to commit an offense" is the connection, meaning one who acts is said to commit an offense.
Karonto āpajjati nāmā (người làm phạm tội) có nghĩa là phạm tội khi làm, đó là sự kết nối.
Evaṃ dento āpajjati nāmātiādīsupi.
The same applies to "one who gives is said to commit an offense," and so on.
Tương tự như vậy trong dento āpajjati nāmā (người cho phạm tội) và những trường hợp khác.
Yasmiṃ pakkhe nisinnoti yasmiṃ pakkhe sayaṃ nisinno.
"In which faction he is seated" means in which faction he himself is seated.
Yasmiṃ pakkhe nisinno (ở phe nào đã ngồi) là tự mình đã ngồi ở phe nào.
Tesanti attano pakkhe nisinnānaṃ, nānāsaṃvāsakanti sambandho.
"Their" refers to those seated in one's own faction, the connection being "of different communion."
Tesaṃ (của những người đó) là của những người đã ngồi ở phe của mình, và nó được kết nối với “có sự chung sống khác biệt”.
Yesanti sakapakkhe nisinnānaṃ.
"Whose" refers to those seated in one's own faction.
Yesaṃ (của những người) là của những người đã ngồi ở phe của mình.
Kammaṃ kopetīti nānāsaṃvāsakattā kammaṃ kopeti.
"He invalidates the act" means he invalidates the act due to being of different communion.
Kammaṃ kopetī (làm lay chuyển hành động) là làm lay chuyển hành động vì có sự chung sống khác biệt.
Itaresanti parapakkhe nisinnānaṃ.
"Of the others" refers to those seated in the other faction.
Itaresaṃ (của những người khác) là của những người đã ngồi ở phe đối lập.
Hatthapāsaṃ anāgatattā kammaṃ kopetīti yojanā.
The connection is that he invalidates the act because they are not within arm's reach.
Vì không đến trong tầm tay, nên làm lay chuyển hành động, đó là sự kết nối.
‘‘Eseva nayo’’ti vuttavacanaṃ vitthārento āha ‘‘yesaṃ hī’’tiādi.
Expanding the statement "the same method applies," he says, "for whose," etc.
Ông ấy mở rộng lời nói “Eseva nayo” (phương pháp tương tự) bằng “yesaṃ hī” (vì những người) và những điều khác.
Yesanti sakapakkhe vā parapakkhe vā nisinnānaṃ yesaṃ bhikkhūnaṃ.
"Whose" refers to those bhikkhus, whether seated in one's own faction or the other faction.
Yesaṃ (của những vị tỳ kheo nào) là của những vị tỳ kheo đã ngồi ở phe của mình hoặc phe đối lập.
Soti bhikkhu.
"He" refers to the bhikkhu.
So (vị đó) là vị tỳ kheo.
Āpajjitabbatoti āpajjitabbabhāvato.
"Due to being liable to an offense" means due to the state of being liable to an offense.
Āpajjitabbato (do phải phạm) nghĩa là do tính chất phải phạm.
Iminā puggalena chahi samuṭṭhānehi āpajjitabbāti āpattiyoti vacanatthaṃ dasseti.
By this, he shows the meaning of the word " offenses" as "offenses to be committed by this person through six origins."
Điều này cho thấy ý nghĩa của từ " āpattiyo" (các tội) là "do người này phải phạm bằng sáu nguyên nhân (samuṭṭhāna)".
Kammena vā salākaggāhena vāti ettha uddeso kamme lakkhaṇahāranayena saṅgahaṃ gacchati, vohārānussāvanā salākaggāheti dassento āha ‘‘uddeso ceva…pe… eka’’nti.
Here, in "by an act or by voting," the enumeration goes into the category of an act by way of characteristic extraction. Showing that "announcement, proclamation, and voting are one," he says, "the enumeration and...etc...one."
Trong cụm từ " bằng hành động (kamma) hoặc bằng cách rút phiếu (salākaggāha)", sự trình bày (uddesa) được bao gồm trong hành động (kamma) theo phương pháp tiêu biểu, và để chỉ ra rằng sự thông báo (vohāra) và sự xướng ngôn (anussāvanā) là sự rút phiếu, nên nói " sự trình bày và…v.v… một".
Pubbabhāgāti saṅghabhedassa pubbabhāge pavattā.
"Prior parts" means those that occurred in the prior part of the schism.
Pubbabhāgā (phần trước) nghĩa là xảy ra ở phần trước của sự chia rẽ Tăng đoàn (saṅghabheda).
Pamāṇanti saṅghabhedassa kāraṇaṃ.
"Measure" means the cause of the schism.
Pamāṇa (mức độ) nghĩa là nguyên nhân của sự chia rẽ Tăng đoàn.
Addhānahīno nāmāti ettha addhānasaddo kālapariyāyoti āha ‘‘ūnavīsativasso’’ti.
Here, in "one who is deficient in time," the word "time" is a synonym for "period," so he says "one who is less than twenty years old."
Trong cụm từ " Addhānahīno" (người thiếu tuổi thọ), từ "addhāna" là một từ đồng nghĩa với thời gian (kāla), nên nói "người chưa đủ hai mươi tuổi".
Theyyasaṃvāsakādayotiādisaddena titthiyapakkantakabhikkhunīdūsakapañcānantariyā saṅgahetabbā.
By "thieves in communion, etc.," one should include those who have gone over to other sects, those who have defiled bhikkhunīs, and those who have committed the five heinous crimes.
Với từ "v.v." trong " Theyyasaṃvāsakādayo" (những người sống chung cắp pháp, v.v.), nên bao gồm những người theo ngoại đạo, những người đã rời bỏ, những người làm ô uế Tỳ-khưu-ni, và những người phạm năm tội vô gián.
Aṭṭha abhabbapuggalā karaṇadukkaṭakā nāma hontīti yojanā.
The connection is that the eight incapable persons are called those who commit a dukkata of performance.
Tám người không thể làm được gọi là những người phạm tội tác ác (karaṇadukkaṭaka) – đây là cách liên kết.
Ettha kattabbanti karaṇaṃ, kammaṃ, duṭṭhu kattabbanti dukkaṭaṃ, kammameva.
Here, "to be done" is performance, an act; "to be done badly" is dukkata, an act.
Ở đây, điều phải làm là karaṇa (hành động), tức là kamma (nghiệp); điều làm tệ hại là dukkaṭa (ác tác), tức là kamma (nghiệp).
Karaṇaṃ dukkaṭametassāti karaṇadukkaṭako.
Karaṇadukkaṭako is one whose performance is a dukkata.
Người có hành động là ác tác là karaṇadukkaṭako.
Visesanaparanipāto ‘‘agyāhito’’tiādīsu viya.
The adjective follows the noun, as in "agyāhito" (one who has not taken fire), etc.
Đây là một hậu tố đặc biệt, giống như trong "agyāhito" (chưa bị thiêu đốt), v.v.
Tadevatthaṃ dassento āha ‘‘dukkaṭakiriyā’’tiādi.
Showing that very meaning, he says "the act of dukkata," etc.
Để chỉ rõ ý nghĩa đó, nên nói "hành động ác tác", v.v.
No ca yācatīti ettha yācadhātuyā padhānakammaṃ dassento āha ‘‘upasampada’’nti, ‘‘saṅgha’’nti apadhānakammamānetabbaṃ.
Here, in "and he does not ask," showing the primary object of the root yāc, he says "ordination," and "Saṅgha" should be understood as the secondary object.
Trong cụm từ " No ca yācatī" (và không cầu xin), để chỉ rõ đối tượng chính của động từ "yāca" (cầu xin), nên nói "sự thọ giới Tỳ-khưu"; "Tăng đoàn" nên được hiểu là đối tượng phụ.
Tepiṭakoti tipiṭakaṃ vācuggatavasena dhārako.
"One who knows the three Piṭakas" means one who holds the three Piṭakas by heart.
Tepiṭako (người thông Tam Tạng) nghĩa là người ghi nhớ Tam Tạng bằng cách tụng đọc.
Āṇāyapīti pisaddo ‘‘matenapī’’ti atthaṃ sampiṇḍeti.
"He commands" – the word pi here summarizes the meaning "even by opinion."
Āṇāyapī (cũng ra lệnh) – từ "pi" (cũng) tổng hợp ý nghĩa "cũng bằng ý định".
Yācantassevāti nissayaṃ ācariyaṃ yācantasseva.
"Only when asking" means only when asking the teacher for reliance.
Yācantasseva (chỉ của người cầu xin) nghĩa là chỉ của người cầu xin nissaya (y chỉ) và ācariya (giáo thọ).
Yaṃ vatthuṃ ajjhācaranto āpattiṃ āpajjati, taṃ vatthu sātisāraṃ nāmāti yojanā.
The connection is that the matter which one commits an offense by transgressing is called sātisāra (with transgression).
Vật mà khi phạm vào thì bị tội, vật đó được gọi là sātisāraṃ (có lỗi) – đây là cách liên kết.
Upaghātikāti ettha upahanantīti upaghātā, teyeva upaghātikāti dassento āha ‘‘upaghātā’’ti.
Here, in "destructive," showing that "they destroy" are the destroyers, and these very destroyers are the destructive, he says "destroyers."
Trong cụm từ " Upaghātikā" (những điều gây hại), để chỉ ra rằng những điều gây hại (upahananti) là upaghātā (sự gây hại), và chính những điều đó là upaghātikā, nên nói "upaghātā".
Tatthāti dvīsu upaghātikesu.
"There" refers to the two destructive ones.
Tatthā (trong đó) nghĩa là trong hai điều gây hại.
Dve venayikāti ettha vinayena siddhā venayikāti dassento āha ‘‘vinayasiddhā’’ti.
Here, in "two pertaining to the Vinaya," showing that "those perfected by the Vinaya are pertaining to the Vinaya," he says "perfected by the Vinaya."
Trong cụm từ " Dve venayikā" (hai điều thuộc về Luật), để chỉ ra rằng những điều được xác lập bằng Luật là venayikā, nên nói "những điều được xác lập bằng Luật".
‘‘Dve atthā’’ti iminā ṇikasaddassa sarūpaṃ dasseti.
By "two meanings," he shows the nature of the suffix ṇika.
Với cụm từ "Dve atthā" (hai ý nghĩa), điều này chỉ rõ hình thức của từ "ṇika".
Paññattānulomaṃ nāma daṭṭhabbanti sambandho.
The connection is that it should be understood as in conformity with the promulgation.
Điều nên thấy là sự thuận theo giới luật (paññattānulomaṃ) – đây là cách liên kết.
Paccayaghātoti paccayassa ghāto.
"Destruction of requisites" means the destruction of requisites.
Paccayaghāto (sự phá hoại các điều kiện) nghĩa là sự phá hoại các điều kiện.
Iminā setughātoti ettha setusaddo paccayavācakoti dasseti.
By this, it is shown that the word setu in " setughāto" means 'cause'.
Điều này chỉ ra rằng trong cụm từ " setughāto" (sự phá hoại cây cầu), từ "setu" mang nghĩa là điều kiện (paccaya).
Cittassāpīti pisaddo pageva kāyavācānanti dasseti.
The particle pi in " Cittassāpi" shows that it implies 'even before body and speech'.
Cittassāpī (cũng của tâm) – từ "pi" (cũng) chỉ ra rằng điều này còn hơn cả thân và lời nói.
Itipīti pisaddo dutiyatthasampiṇḍano.
The particle pi in " Itipi" collects the second meaning.
Itipī (cũng vậy) – từ "pi" (cũng) tổng hợp ý nghĩa thứ hai.
‘‘Pamāṇenā’’ti iminā mattakāritāti ettha mattasaddo pamāṇatthoti dasseti.
By "by measure," it is shown that the word matta in " mattakāritā" means 'measure'.
Với cụm từ "Pamāṇenā" (bằng mức độ), điều này chỉ ra rằng trong từ " mattakāritā" (sự làm theo mức độ), từ "matta" có nghĩa là mức độ (pamāṇa).
‘‘Karaṇa’’nti iminā kāritāti taddhitabhāvaṃ kitabhāvena dasseti sabhāgattā.
By "doing," it shows the taddhita nature of " kāritā" through its kita nature, due to their inherent similarity.
Với cụm từ "Karaṇa" (hành động), điều này chỉ ra rằng từ " kāritā" (sự làm) có tính chất hậu tố (taddhita) bằng cách chỉ ra tính chất động từ (kita) do có cùng bản chất.
Kāyadvārikanti kāyadvāre pavattaṃ āpattiṃ.
" Kāyadvārika" means an offense that occurs through the door of the body.
Kāyadvārika (liên quan đến cửa thân) nghĩa là tội phát sinh qua cửa thân.
Iminā āpajjatīti padassa kammaṃ dasseti.
By this, it shows the object of the verb " āpajjati".
Điều này chỉ rõ đối tượng của động từ " āpajjati" (phạm).
Kāyeneva vuṭṭhātīti kāyasāmaggiyā dānattā kāyeneva vuṭṭhāti.
" Kāyeneva vuṭṭhātīti" means one rises up by the body itself, because the giving is through the completeness of the body.
Kāyeneva vuṭṭhātī (chỉ xả bằng thân) nghĩa là chỉ xả bằng thân vì đã cho phép sự toàn vẹn của thân.
Sīsamakkhanādīti ādisaddena pādamakkhanādiṃ saṅgaṇhāti.
" Sīsamakkhanādīti" the word ādi includes anointing the feet and so forth.
Với từ "v.v." trong " Sīsamakkhanādī" (sự xoa đầu, v.v.), điều này bao gồm sự xoa chân, v.v.
Tanti bhāraṃ.
" Ta" refers to the burden.
Taṃ (nó) nghĩa là gánh nặng.
‘‘Nittharituṃ vīriyaṃ ārabhatī’’ti iminā vahanākāraṃ dasseti.
By "he exerts effort to cross over," it shows the manner of carrying.
Với cụm từ "Nittharituṃ vīriyaṃ ārabhatī" (khởi sự tinh tấn để vượt qua), điều này chỉ ra cách mang vác.
Thero samānoti yojanā.
The construction is "the elder is equal."
Trưởng lão là một người – đây là cách liên kết.
Navahanākāraṃ dassento āha ‘‘anujānāmī’’tiādi.
Showing the manner of not carrying, he says "I allow," and so forth.
Để chỉ ra cách không mang vác, nên nói "anujānāmī" (tôi cho phép), v.v.
‘‘Kukkuccāyitvā karotī’’ti iminā kukkuccasaddassa nāmadhātuṃ dasseti.
By "he does it with remorse," it shows the nominal root of the word kukkucca.
Với cụm từ "Kukkuccāyitvā karotī" (làm với sự hối hận), điều này chỉ ra động từ danh từ của từ "kukkucca" (hối hận).
‘‘Divā ca ratto cā’’ti iminā abhiṇhaṃ āsavavaḍḍhanaṃ dasseti.
By "by day and by night," it shows the frequent increase of defilements.
Với cụm từ "Divā ca ratto cā" (cả ngày lẫn đêm), điều này chỉ ra sự gia tăng liên tục của các lậu hoặc (āsava).
Tattha tatthāti tesu tesu vibhaṅgakkhandhakesu.
" Tattha tatthā" means in those various sections of the Vibhaṅga.
Tattha tatthā (ở những chỗ đó) nghĩa là ở những phần phân tích (vibhaṅgakkhandhaka) đó.
323. Tikesu bhagavati tiṭṭhante yaṃ āpattiṃ āpajjati, sā āpatti atthīti yojanā.
The construction is: whatever offense one commits while the Blessed One is present, that offense exists.
323. Tội mà người ta phạm khi Đức Thế Tôn còn tại thế được gọi là tội tồn tại – đây là cách liên kết.
Sabbatthāti sabbesu padesu.
" Sabbatthā" means in all places.
Sabbatthā (ở khắp mọi nơi) nghĩa là ở tất cả các nơi.
Vitthāraṃ dassento āha ‘‘tatthā’’tiādi.
Showing the elaboration, he says "there," and so forth.
Để chỉ ra sự mở rộng, nên nói "tatthā" (ở đó), v.v.
Tattha tatthāti tikesu, vitthāro evaṃ veditabboti yojanā.
" Tattha tatthā" means in the triplets; the elaboration should be understood in this way.
Tattha (ở đó) nghĩa là trong các bộ ba; sự mở rộng nên được hiểu như vậy – đây là cách liên kết.
Lohituppādāpattīti anulomapārājikāpatti.
" Lohituppādāpattī" is an offense that is an accessory to a pārājika.
Lohituppādāpattī (tội làm chảy máu) là tội Pārājika thuận nghịch.
‘‘Āvusovādenā’’ti ‘‘āvuso’’ti vohārena.
" Āvusovādenā" means by the address "āvuso."
"Āvusovādenā" (bằng cách gọi 'āvuso') nghĩa là bằng cách xưng hô "āvuso".
Voti tumhehi.
" Vo" means by you.
Vo (các ông) nghĩa là bởi các ông.
Kāleti purebhattakāle.
" Kāle" means in the forenoon.
Kāle (đúng lúc) nghĩa là vào thời gian trước bữa ăn.
Vikāleti pacchābhattakāle.
" Vikāle" means in the afternoon.
Vikāle (không đúng lúc) nghĩa là vào thời gian sau bữa ăn.
Avasesaṃ āpattinti sambandho.
The connection is "the remaining offense."
Tội còn lại – đây là cách liên kết.
Dasavassomhīti ahaṃ dasavasso amhi.
" Dasavassomhī" means "I am ten years old."
Dasavassomhī (tôi mười tuổi) nghĩa là tôi mười tuổi.
Navoti pañcavassaaparipuṇṇo.
" Navo" means one who has not yet completed five years.
Navo (người mới) nghĩa là người chưa đủ năm năm.
Majjhimoti pañcavassato paṭṭhāya yāva dasavassaaparipuṇṇo.
" Majjhimo" means one from five years up to not yet completed ten years.
Majjhimo (người trung bình) nghĩa là người từ năm năm trở lên cho đến chưa đủ mười năm.
Kusalacitto āpajjatīti kusalacitto hutvā āpajjati.
" Kusalacitto āpajjatīti" means one commits an offense having a wholesome mind.
Kusalacitto āpajjatī (phạm với tâm thiện) nghĩa là phạm khi có tâm thiện.
Abyākatacittoti supantassa bhavaṅgacittaṃ sandhāya vuttaṃ.
" Abyākatacitto" is said with reference to the bhavaṅga mind of one who is sleeping.
Abyākatacitto (với tâm vô ký) được nói đến để chỉ tâm hữu phần (bhavaṅgacitta) của người đang ngủ.
Yanti āpattiṃ.
" Ya" refers to the offense.
Yaṃ (tội mà) nghĩa là tội.
Sabbanti āpattiṃ, āpajjatīti sambandho.
" Sabba" refers to all offenses; the connection is "commits."
Sabbaṃ (tất cả) nghĩa là tất cả tội, phạm – đây là cách liên kết.
Dukkhavedanāsamaṅgī hutvā āpajjatīti yojanā.
The construction is "one commits an offense being endowed with painful feeling."
Phạm khi đang có cảm thọ khổ – đây là cách liên kết.
Yanti āpattiṃ.
" Ya" refers to the offense.
Yaṃ (tội mà) nghĩa là tội.
Paṭicchādeti etāyāti paṭicchādīti karaṇatthopi yujjati.
" Paṭicchādī" is also appropriate in the sense of an instrument, meaning "that by which one covers."
Che đậy bằng cái đó nên paṭicchādī (cái che đậy) cũng phù hợp với nghĩa công cụ.
Vitthāraṃ dassento āha ‘‘dvāraṃ pidahitvā’’tiādi.
Showing the elaboration, he says "having closed the door," and so forth.
Để chỉ ra sự mở rộng, nên nói "dvāraṃ pidahitvā" (đóng cửa lại), v.v.
Etadevāti parikammameva.
" Etadevā" means the preliminary work itself.
Etadevā (chính điều đó) nghĩa là chính sự chuẩn bị.
Ubhayatthāti ubhayesu jantāgharapaṭicchādiudakapaṭicchādīsu.
" Ubhayatthā" means in both the Jantāghara-paṭicchādi and Udaka-paṭicchādi.
Ubhayatthā (ở cả hai) nghĩa là ở cả hai nơi: jantāgharapaṭicchādi (sự che đậy phòng tắm hơi) và udakapaṭicchādi (sự che đậy nước).
Sabbanti akhilaṃ parikammādiṃ.
" Sabba" means all, including the preliminary work.
Sabbaṃ (tất cả) nghĩa là tất cả, không sót một chút nào, kể cả sự chuẩn bị, v.v.
Niyyantīti nilīyitvā yanti.
" Niyyantī" means they go by hiding.
Niyyantī (chúng đi ra) nghĩa là chúng đi ra bằng cách ẩn nấp.
Iminā vahantīti ettha vahadhātu gatyatthoti dasseti.
By this, it is shown that the root vah in " vahantī" means 'to go'.
Điều này chỉ ra rằng trong từ " vahantī" (chúng mang đi), động từ "vaha" có nghĩa là đi.
Abbhamahikādhūmarajarāhuvimuttanti abbhena ca mahikāya ca dhūmena ca rajena ca rāhunā ca vimuttaṃ.
" Abbhamahikādhūmarajarāhuvimutta" means freed from clouds, mist, smoke, dust, and Rāhu.
Abbhamahikādhūmarajarāhuvimuttaṃ (thoát khỏi mây, sương mù, khói, bụi và Rahu) nghĩa là thoát khỏi mây, sương mù, khói, bụi và Rahu.
Tesūti abbhādīsu.
" Tesū" means among those clouds and so forth.
Tesū (trong những điều đó) nghĩa là trong mây, v.v.
Tathāti yathā candamaṇḍalaṃ virocati, tathā sūriyamaṇḍalaṃ.
" Tathā" means just as the moon's orb shines, so does the sun's orb.
Tathā (cũng vậy) nghĩa là như mặt trăng chiếu sáng, mặt trời cũng chiếu sáng như vậy.
Āgāḷhāya ceteyyāti āgāḷhasaddo daḷhapariyāyoti āha ‘‘daḷhabhāvāyā’’ti.
Regarding "should intend with firmness," the word āgāḷha is synonymous with daḷha (firm), thus he says "for firmness."
Āgāḷhāya ceteyyā (nên có ý định kiên cố) – từ "āgāḷha" là đồng nghĩa với "daḷha" (kiên cố), nên nói "để kiên cố".
Ā bhuso gāhiyate āgāḷho, gāḷho bāḷho daḷhoti atthato ekaṃ.
Āgāḷha means that which is strongly grasped; gāḷha, bāḷha, and daḷha are one in meaning.
Āgāḷho (kiên cố) là được nắm giữ mạnh mẽ; gāḷho, bāḷho, daḷho có cùng ý nghĩa.
Ceteyyāti pakappeyya.
Ceteyya means "should resolve."
Ceteyyā (nên có ý định) nghĩa là nên lập kế hoạch.
Na pūrayatoti na pūrayantassa.
Na pūrayato means "for one not fulfilling."
Na pūrayato (của người không làm đầy đủ) nghĩa là của người không làm đầy đủ.
Alajjī ca hoti bālo ca apakatatto cāti ettha bālamattaapakatattamattena kammaṃ na kātabbaṃ, āpattivaseneva pana kātabbanti dassento āha ‘‘bālo’’tiādi.
Here, regarding "is shameless, foolish, and uncomposed," the act should not be done merely by reason of foolishness and uncomposedness, but rather by reason of an offense, thus he says "foolish," and so on.
Trong cụm từ " Alajjī ca hoti bālo ca apakatatto cā" (là người không biết hổ thẹn, là kẻ ngu si và là người không làm tròn bổn phận), để chỉ ra rằng hành động không nên được thực hiện chỉ vì là kẻ ngu si và không làm tròn bổn phận, mà nên được thực hiện theo tội, nên nói "bālo" (kẻ ngu si), v.v.
Tattha bālo na jānātīti sambandho.
There, "foolish" is connected with "does not know."
Ở đây, kẻ ngu si không biết – đây là cách liên kết.
Ayanti bālo.
"This" refers to the fool.
Ayaṃ (người này) nghĩa là kẻ ngu si.
Ettāvatāti ettakena ajānanamattena.
"By this much" refers to by this much ignorance.
Ettāvatā (chỉ bằng chừng đó) nghĩa là chỉ bằng chừng đó sự không biết.
Bālabhāvamūlakaṃ āpattinti sambandho.
It is an offense rooted in foolishness, is the connection.
Liên kết là "lỗi có gốc rễ từ sự ngu si".
Dve āpattikkhandheti pārājikasaṅghādisesavasena dve āpattirāsayo.
"Two groups of offenses" refers to two categories of offenses, namely Pārājika and Saṅghādisesa.
"Hai nhóm tội" (dve āpattikkhandhe) nghĩa là hai loại tội, theo cách phân loại pārājika và saṅghādisesa.
Tesanti tiṇṇaṃ puggalānaṃ, kātabbanti sambandho.
"Of them" refers to the three individuals; "should be done" is the connection.
"Của những người đó" (tesaṃ) nghĩa là của ba hạng người, liên kết với "nên làm".
Kāyiko davo nāmāti kāyiko parihāso nāma.
"Bodily play" refers to bodily jesting.
"Sự thô lỗ về thân" (kāyiko davo) nghĩa là sự đùa cợt về thân.
Mukhālambarakaraṇādibhedoti mukhena ālambaranāmakatūriyakiccassa karaṇādibhedo.
"Such as making a mouth-instrument" refers to the distinction of making a musical instrument called ālambarana with the mouth, and so on.
"Các loại như làm trò ālambara bằng miệng" (mukhālambarakaraṇādibhedo) nghĩa là các loại như làm trò nhạc cụ tên ālambara bằng miệng.
Dvīhipi dvārehīti kāyavacīvasena dvīhipi dvārehi.
"By both doors" refers to by both doors, namely body and speech.
"Bằng cả hai cửa" (dvīhipi dvārehi) nghĩa là bằng cả hai cửa thân và khẩu.
Kāyadvāre paññattasikkhāpadavītikkamoti kāyadvāre paññattassa kāyasaṃsaggādisikkhāpadassa vītikkamo.
"Transgression of a training rule laid down for the bodily door" refers to the transgression of a training rule laid down for the bodily door, such as bodily contact.
"Sự vi phạm giới luật được chế định qua cửa thân" (kāyadvāre paññattasikkhāpadavītikkamo) nghĩa là sự vi phạm giới luật được chế định qua cửa thân, như giới thân xúc chạm (kāyasaṃsagga).
Vacīdvāre paññattasikkhāpadavītikkamoti vacīdvāre paññattassa duṭṭhullavācādisikkhāpadassa vītikkamo.
"Transgression of a training rule laid down for the verbal door" refers to the transgression of a training rule laid down for the verbal door, such as coarse speech.
"Sự vi phạm giới luật được chế định qua cửa khẩu" (vacīdvāre paññattasikkhāpadavītikkamo) nghĩa là sự vi phạm giới luật được chế định qua cửa khẩu, như giới lời nói thô tục (duṭṭhullavācā).
Kāyikena upaghātikenāti ettha upaghātikaṃ nāma asikkhananti āha ‘‘asikkhanenā’’ti.
Here, regarding "by a bodily harmful action," upaghātika means not training, thus he says "by not training."
Trong cụm từ "bằng sự tổn hại về thân" (kāyikena upaghātikenā), "tổn hại" (upaghātika) nghĩa là không học hỏi, nên nói "bằng sự không học hỏi".
Kasmā asikkhanaṃ upaghātaṃ nāmāti āha ‘‘yo hī’’tiādi.
Why is not training called harm? He says "for whoever," and so on.
Tại sao sự không học hỏi lại được gọi là tổn hại? Nên nói "vì người nào" (yo hi) v.v.
Tattha yoti puggalo.
There, "whoever" refers to the individual.
Trong đó, "người nào" (yo) nghĩa là hạng người.
Tanti kāyadvāre paññattasikkhāpadaṃ.
"That" refers to the training rule laid down for the bodily door.
"Điều đó" (taṃ) nghĩa là giới luật được chế định qua cửa thân.
Nanti evameva.
"Not" means exactly so.
"Không" (naṃ) cũng vậy.
Hi yasmā upaghātetīti sambandho.
Hi (for) because one harms, is the connection.
Liên kết là vì (hi) nó làm tổn hại.
Vejjakammena samannāgatoti sambandho.
Is endowed with medical work, is the connection.
Liên kết là "được trang bị nghề y".
Sāsanauggahaṇaārocanādinā vācasikena micchājīvenāti yojanā.
The connection is: by a verbal wrong livelihood such as learning or proclaiming the Teaching.
Cách sắp xếp là "bằng tà mạng về lời nói như học hỏi và tuyên bố giáo pháp".
‘‘Mā bhaṇḍanaṃ karī’’ti iminā ‘‘mā’’ti paṭisedhassa ‘‘karī’’ti pāṭhasesena sambandhitabbabhāvaṃ dasseti.
By "Do not quarrel," he shows that the prohibition "do not" should be connected with the remaining part of the text "quarrel."
Bằng cụm từ "chớ gây tranh cãi" (mā bhaṇḍanaṃ karī), điều này cho thấy từ "mā" (chớ) là sự phủ định nên được liên kết với phần còn lại của câu "karī" (làm).
Na voharitabbanti ettha vipubbaavapubba-haradhātu kathanatthoti āha ‘‘na kiñci vattabba’’nti.
Here, regarding "should not engage in speech," the root har with prefixes vi and ava means "to speak," thus he says "nothing should be said."
Trong cụm từ "không nên nói chuyện" (na voharitabbaṃ), động từ gốc "haradhātu" với tiền tố "vi" và "ava" có nghĩa là nói, nên nói "không nên nói bất cứ điều gì".
Hīti saccaṃ.
"Indeed" means truly.
"Thật vậy" (hi) nghĩa là sự thật.
Bījanaggāhādiketi ādisaddena dhammajjhesanādiṃ saṅgaṇhāti.
"Such as receiving seeds" includes, by the word "such as," the request for the Dhamma, and so on.
Trong cụm từ "như nhận hạt giống" (bījanaggāhādike), từ "v.v." bao gồm việc thỉnh cầu giáo pháp (dhammajjhesanā) v.v.
Okāsakammaṃ kārentassāti ettha ‘‘okāsa’’nti ca ‘‘okāsakamma’’nti ca sadisanti āha ‘‘okāsaṃ kārentassā’’ti.
Here, regarding "to one who is making an okāsakamma," he says that "okāsa" and "okāsakamma" are similar, thus "to one who is making an okāsa."
Trong cụm từ "khi đang làm okāsakamma" (okāsakammaṃ kārentassā), từ "okāsa" và "okāsakamma" là giống nhau, nên nói "khi đang làm okāsa".
Na ādātabbanti na gaṇhitabbaṃ.
"Should not be taken" means should not be accepted.
"Không nên nhận" (na ādātabbaṃ) nghĩa là không nên cầm lấy.
Tamevatthaṃ dassento āha ‘‘yattha gahetvā’’tiādi.
Showing that very meaning, he says "where, having taken," and so on.
Để chỉ ra ý nghĩa đó, nên nói "nơi đã cầm lấy" (yattha gahetvā) v.v.
Yanti vinayaṃ.
"That" refers to the Vinaya.
"Điều gì" (yaṃ) nghĩa là luật (vinaya).
Soti bhikkhu.
"He" refers to the bhikkhu.
"Người đó" (so) nghĩa là vị Tỳ-khưu.
Soti vinayo.
"That" refers to the Vinaya.
"Điều đó" (so) nghĩa là luật (vinaya).
Tassāti bhikkhussa.
"His" refers to the bhikkhu's.
"Của người đó" (tassā) nghĩa là của vị Tỳ-khưu.
Idanti kammaṃ.
"This" refers to the act.
"Điều này" (idaṃ) nghĩa là hành động.
Aññaṃ pucchāti mayā aññaṃ bhikkhuṃ pucchāhīti yojanā.
"Ask another" means, "I say, ask another bhikkhu," is the connection.
Cách sắp xếp là "hãy hỏi một Tỳ-khưu khác" (mayā aññaṃ bhikkhuṃ pucchāhi) nghĩa là "hãy hỏi một người khác".
Itīti evaṃ.
"Thus" means in this way.
"Như vậy" (iti) nghĩa là thế này.
Soti tīhaṅgehi samannāgato bhikkhu.
"He" refers to the bhikkhu endowed with the three factors.
"Người đó" (so) nghĩa là vị Tỳ-khưu được trang bị ba yếu tố.
Assāti tīhaṅgehi samannāgatassa.
"His" refers to the one endowed with the three factors.
"Của người đó" (assā) nghĩa là của người được trang bị ba yếu tố.
Na sākacchitabboti na saha kathetabbo.
"Should not be conversed with" means should not be spoken to together.
"Không nên nói chuyện cùng" (na sākacchitabbo) nghĩa là không nên nói chuyện với.
‘‘Laddhi’’nti iminā idamappahāyāti ettha idaṃsaddassa visayaṃ dasseti.
By "view," he shows the scope of the word "this" in "not abandoning this."
Bằng cụm từ "lý thuyết" (laddhiṃ), điều này chỉ ra đối tượng của từ "idaṃ" trong cụm từ "không từ bỏ điều này" (idamappahāyā).
‘‘Avijahitvā’’ti iminā hādhātu tvāpaccayoti dasseti.
By "without abandoning," he shows that the root is hā with the tvā suffix.
Bằng cụm từ "không từ bỏ" (avijahitvā), điều này chỉ ra rằng động từ gốc "hā" là phân từ quá khứ (tvāpaccaya).
Suddhaṃ brahmacārinti ettha sabbathā kilesasuddho khīṇāsavova gahetabboti āha ‘‘khīṇāsavaṃ bhikkhu’’nti.
Here, regarding "pure celibacy," only an arahat, utterly pure of defilements, should be taken, thus he says "an arahat bhikkhu."
Trong cụm từ "Phạm hạnh thanh tịnh" (suddhaṃ brahmacāri), nên hiểu là vị Tỳ-khưu đã diệt tận lậu hoặc (khīṇāsava), hoàn toàn thanh tịnh các phiền não, nên nói "vị Tỳ-khưu đã diệt tận lậu hoặc".
‘‘Pātabyabhāva’’nti iminā pātabyatanti ettha tāpaccayo bhāvatthe hotīti dasseti.
By "drinkability," he shows that the suffix tā in "pātabyatā" is in the sense of "state of being."
Bằng cụm từ "trạng thái có thể thọ dụng" (pātabyabhāvaṃ), điều này chỉ ra rằng hậu tố "ta" trong "pātabyataṃ" có nghĩa là trạng thái.
‘‘Paṭisevana’’nti iminā pātabyasaddo yathākāmaparibhuñjanatthoti dasseti.
By "partaking," he shows that the word pātabya means "to partake as one wishes."
Bằng cụm từ "sự thọ dụng" (paṭisevanaṃ), điều này chỉ ra rằng từ "pātabya" có nghĩa là thọ dụng tùy ý.
Gativisodhananti duggatito sugatiyā visujjhanaṃ.
"Purification of destiny" refers to purification from a bad destiny to a good destiny.
"Sự thanh lọc các cõi" (gativisodhanaṃ) nghĩa là sự thanh lọc từ khổ cảnh đến thiện cảnh.
‘‘Akusalāni ceva mūlāni cā’’ti iminā akusalasaddassa ca mūlasaddassa ca tulyādhikaraṇabhāvaṃ dasseti.
By "unwholesome and roots," he shows the appositional relationship between the word akusala and the word mūla.
Bằng cụm từ "những điều bất thiện và những gốc rễ" (akusalāni ceva mūlāni cā), điều này chỉ ra rằng từ "akusala" và từ "mūla" có cùng đối tượng.
Tasmā akusalasaṅkhātāni mūlāni akusalamūlānīti tulyādhikaraṇasamāso kātabbo.
Therefore, a tulyādhikaraṇa compound should be made: akusalamūlāni (unwholesome roots) means roots that are called unwholesome.
Do đó, nên tạo thành một hợp chất đẳng vị (tulyādhikaraṇasamāso) "akusalamūlāni" (các gốc rễ bất thiện) nghĩa là các gốc rễ được gọi là bất thiện.
Duccaritānīti ettha dusaddassa duṭṭhuvirūpatthabhāvaṃ dassento āha ‘‘duṭṭhu caritāni, virūpāni vā caritānī’’ti.
Here, regarding "misdeeds," showing that the prefix dus means "badly" or "distortedly," he says "deeds done badly, or distorted deeds."
Trong cụm từ "những ác hạnh" (duccaritānī), để chỉ ra rằng tiền tố "dus" có nghĩa là xấu hoặc biến dạng, nên nói "những hạnh xấu, hoặc những hạnh biến dạng".
Virūpānīti vikārasabhāvāni.
"Distorted" means having a deformed nature.
"Biến dạng" (virūpāni) nghĩa là có tính chất biến đổi.
‘‘Karaṇabhūtenā’’ti iminā ‘‘kattubhūtenā’’ti atthaṃ paṭikkhipati.
By "as the instrument," he rejects the meaning "as the agent."
Bằng cụm từ "như là phương tiện" (karaṇabhūtenā), điều này bác bỏ ý nghĩa "như là chủ thể".
Tattha tatthāti tasmiṃ tasmiṃ khandhake.
Tattha tatthā means in this and that section.
"Trong từng chỗ đó" (tattha tatthā) nghĩa là trong từng chương đó.
324. Catukkesu evaṃ vinicchayo veditabboti yojanā.
324. In the quadruple sections, the determination should be understood thus, is the exposition.
Cách sắp xếp là "trong các cặp bốn, sự phân định nên được biết như vậy".
Tiṇavatthārakasamathaṭṭhānanti tiṇavatthārakasamathena adhikaraṇavūpasamitaṭṭhānaṃ.
Tiṇavatthārakasamathaṭṭhāna means the place where a legal issue is settled by the settlement of covering with grass.
"Nơi hòa giải tranh chấp bằng cách trải cỏ" (tiṇavatthārakasamathaṭṭhānaṃ) nghĩa là nơi tranh chấp được giải quyết bằng phương pháp hòa giải trải cỏ.
Parassa kammavācāyāti parassa karaṇabhūtāya kammavācāya.
Parassa kammavācāyā means by the formal act that is the means for another.
"Bằng kammavācā của người khác" (parassa kammavācāyā) nghĩa là bằng kammavācā đóng vai trò là phương tiện của người khác.
Tatoti catukkato.
Tato means from the quadruple section.
"Từ đó" (tato) nghĩa là từ cặp bốn.
Paresūti aññesu catukkesu evamattho veditabboti yojanā.
Paresū means in other quadruple sections, the meaning should be understood thus, is the exposition.
Cách sắp xếp là "trong những cặp bốn khác, ý nghĩa nên được biết như vậy".
Tamevāti kāyadvārikameva.
Tamevā means only that which pertains to the bodily door.
"Chính điều đó" (tamevā) nghĩa là chính điều liên quan đến cửa thân.
Puna tamevāti vacīdvārikameva.
Again, tamevā means only that which pertains to the verbal door.
Lại nữa, "chính điều đó" (tamevā) nghĩa là chính điều liên quan đến cửa khẩu.
Āpajjitabbāpattiñca sahāgāraseyyāpattiñcāti yojanā.
An offense that should be incurred and the offense of sleeping together, is the exposition.
Cách sắp xếp là "cả tội phải phạm và tội ngủ chung phòng".
Jaggantoti jāgaranto.
Jagganto means keeping awake.
"Thức tỉnh" (jagganto) nghĩa là đang thức.
Sayitāya eva bhikkhuniyāti yojanā.
Only for a bhikkhunī who is lying down, is the exposition.
Cách sắp xếp là "với vị Tỳ-khưu-ni đang nằm".
Idanti sahāgāraseyyāpattiṃ, paṭiccāti sambandho.
Ida means this offense of sleeping together, with reference to, is the connection.
"Điều này" (idaṃ) nghĩa là tội ngủ chung phòng (sahāgāraseyyāpatti), liên kết là "liên quan đến".
Etanti ‘‘liṅgapātubhāvenā’’ti vacanaṃ, vuttanti sambandho.
Eta means the statement "by the manifestation of a sign," is said, is the connection.
"Điều đó" (etaṃ) nghĩa là lời nói "bằng sự xuất hiện của tướng", liên kết là "đã được nói".
Ubhinnampīti bhikkhubhikkhunīnampi.
Ubhinnampī means for both bhikkhus and bhikkhunīs.
"Của cả hai" (ubhinnampī) nghĩa là của cả Tỳ-khưu và Tỳ-khưu-ni.
Liṅgapaṭilābhenāti itthiliṅgapaṭilābhena.
Liṅgapaṭilābhenā means by obtaining the female sign.
"Bằng sự đạt được tướng" (liṅgapaṭilābhenā) nghĩa là bằng sự đạt được tướng nữ.
Paṭhamanti ādikappakāle.
Paṭhama means in the beginning, in the primordial era.
"Đầu tiên" (paṭhamaṃ) nghĩa là vào thời kỳ ban đầu.
‘‘Paṭhamaṃ uppannavasenā’’ti iminā pure uppannaṃ purimanti vacanatthaṃ dasseti.
By "in the sense of arising first," it shows the meaning of the word purima as having arisen earlier.
Bằng cụm từ "theo cách xuất hiện trước" (paṭhamaṃ uppannavasenā), điều này chỉ ra ý nghĩa của từ "purima" (trước) là điều đã xuất hiện trước.
‘‘Seṭṭhabhāvenā’’ti iminā purabhāvena seṭṭhabhāvena uppannaṃ purimanti vacanatthaṃ dasseti.
By "in the sense of superiority," it shows the meaning of the word purima as having arisen first in terms of superiority.
Bằng cụm từ "theo cách tốt nhất" (seṭṭhabhāvenā), điều này chỉ ra ý nghĩa của từ "purima" (trước) là điều đã xuất hiện theo cách tốt nhất.
‘‘Purisaliṅga’’nti iminā imapaccayassa sarūpaṃ dasseti.
By "male sign," it shows the form of the suffix ima.
Bằng cụm từ "tướng nam" (purisaliṅgaṃ), điều này chỉ ra hình thái của hậu tố "ima".
Purisakuttapurisākārādīti ādisaddena purisanimittādayo saṅgaṇhāti.
Purisakuttapurisākārādī means by the word ādi (etc.), male characteristics and other male signs are included.
"Tướng nam, hình thái nam, v.v." (purisakuttapurisākārādī) nghĩa là từ "v.v." bao gồm các dấu hiệu nam giới.
Yāni chacattālīsa sikkhāpadānīti yojanā.
Which are forty-six training rules, is the exposition.
Cách sắp xếp là "những giới luật là bốn mươi sáu".
Iminā vuttanayānusārena dutiyacatukkepi attho veditabbo.
According to the method stated here, the meaning should be understood in the second quadruple section as well.
Theo phương pháp đã nói ở đây, ý nghĩa cũng nên được hiểu trong cặp bốn thứ hai.
Tehīti tiṃsādhikehi satasikkhāpadehi.
Tehī means by those one hundred and thirty training rules.
"Bằng những điều đó" (tehī) nghĩa là bằng một trăm lẻ ba giới luật.
Mahāpadesāti vinaye (mahāva. 305) āgatā mahāpadesā.
Mahāpadesā means the great authorities mentioned in the Vinaya.
"Đại giáo giới" (mahāpadesā) nghĩa là những đại giáo giới được đề cập trong Luật tạng (mahāva. 305).
Kasmā mahāpadesā ‘‘sāmukkaṃsā’’ti vuccantīti āha ‘‘te hī’’tiādi.
Why are the great authorities called sāmukkaṃsā? He says, "te hī" and so on.
Tại sao các đại giáo giới lại được gọi là "tự nâng cao" (sāmukkaṃsā)? Nên nói "vì những điều đó" (te hī) v.v.
Tattha teti cattāro mahāpadesā, vuccantīti sambandho.
There, te means the four great authorities, are called, is the connection.
Trong đó, "những điều đó" (te) nghĩa là bốn đại giáo giới, liên kết là "được gọi".
‘‘Saya’’nti iminā sāmukkaṃsāti ettha saṃsaddassa sayamatthaṃ dasseti.
By "self," it shows the meaning of the word saṃ in sāmukkaṃsā as "self."
Bằng cụm từ "tự mình" (sayaṃ), điều này chỉ ra ý nghĩa của từ "saṃ" trong "sāmukkaṃsā" là "tự mình".
‘‘Ukkhipitvā’’ti iminā ukkaṃsasaddo ukkhipanatthoti dasseti.
By "having lifted up," it shows that the word ukkaṃsa means "lifting up."
Bằng cụm từ "đã nâng lên" (ukkhipitvā), điều này chỉ ra rằng từ "ukkaṃsa" có nghĩa là nâng lên.
‘‘Ṭhapitattā’’ti iminā sayaṃ ukkaṃsitvā ṭhapitā sāmukkaṃsāti vacanatthaṃ dasseti.
By "having been placed," it shows the meaning of the word sāmukkaṃsā as "having been lifted up and placed by oneself."
Bằng cụm từ "vì đã đặt" (ṭhapitattā), điều này chỉ ra ý nghĩa của từ "sāmukkaṃsā" là "tự mình nâng lên và đặt xuống".
‘‘Ajjhoharaṇīyaparibhogā’’ti iminā bāhiraparibhogaṃ nivatteti.
Ajjhoharaṇīyaparibhogā means consumables, thereby excluding external use.
Bằng cụm từ "những vật dụng có thể nuốt" (ajjhoharaṇīyaparibhogā), điều này loại trừ việc thọ dụng bên ngoài.
Udakaṃ panāti kenaci asaṃsaggaṃ pasannodakaṃ pana.
Udakaṃ panā means water that is not mixed with anything and is clear.
"Còn nước" (udakaṃ panā) nghĩa là còn nước trong sạch không bị ô nhiễm bởi bất cứ thứ gì.
Kāleti sappadaṭṭhakāle.
Kāle means at the appropriate time.
"Vào thời điểm" (kāle) nghĩa là vào thời điểm có dấu chân.
‘‘Pañca vā dasa vā sīlānī’’ti iminā pañca vā dasa vā sīlāni upāsakasīlanti dasseti.
By "five or ten precepts," it shows that five or ten precepts are the precepts of a lay follower.
Bằng cụm từ "năm hoặc mười giới" (pañca vā dasa vā sīlānī), điều này chỉ ra rằng năm hoặc mười giới là giới của cận sự nam.
Tattha cāti vihāre ca.
Tattha cā means and in the monastery.
"Và trong đó" (tattha cā) nghĩa là và trong tu viện.
Ubhopīti āgantukāvāsikavasena ubhopi.
Ubhopī means both, in the sense of an arriving monk and a resident monk.
"Cả hai" (ubhopī) nghĩa là cả hai theo cách là khách và thường trú.
Asādhāraṇanti dvīhi asādhāraṇaṃ.
Asādhāraṇa means not common to both.
"Không chung" (asādhāraṇaṃ) nghĩa là không chung cho cả hai.
Āpattinti bhikkhunīhiyeva sādhāraṇaṃ āpattiṃ.
Āpatti means an offense common only to bhikkhunīs.
"Tội" (āpattiṃ) nghĩa là tội chỉ chung cho các Tỳ-khưu-ni.
Gamiyacatukkepīti pisaddo āgantukacatukkaṃ apekkhati.
Gamiyacatukkepī – the word pi refers to the quadruple section of an arriving monk.
Gamiyacatukkepī (Trong Tứ pháp của người đi xa cũng vậy), chữ pi (cũng vậy) ám chỉ Tứ pháp của người khách (āgantukacatukka).
Vatthunānattatāvāti methunādivatthunānattatā eva.
Vatthunānattatāvā means only the diversity of objects, such as sexual intercourse.
Vatthunānattatāvā (Hoặc do sự đa dạng của đối tượng) chính là sự đa dạng của đối tượng như tà dâm, v.v.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
Hī means indeed, or because.
Hī (Chữ "hi") có nghĩa là thật vậy, hoặc bởi vì.
Sāti āpatti.
Sā means the offense.
Sā (Ấy) là tội.
Tathāti yathā kāyasaṃsagge, tathā lasuṇakhādaneti yojanā.
Tathā means just as in bodily contact, so too in eating garlic, is the exposition.
Tathā (Như vậy) có nghĩa là: như trong sự tiếp xúc thân thể, như vậy trong việc ăn tỏi.
Etthāti vatthunānattatādicatukke.
Etthā means in this quadruple section of diversity of objects and so on.
Etthā (Ở đây) là trong Tứ pháp về sự đa dạng của đối tượng, v.v.
Cattāri pārājikānīti bhikkhupātimokkhe āgatāni.
Cattāri pārājikānī means the four Pārājika offenses mentioned in the Bhikkhu Pātimokkha.
Cattāri pārājikānī (Bốn tội Pārājika) là những tội được đề cập trong Bhikkhupātimokkha.
Visuṃ āpajjantesupi eseva nayoti sambandho.
Even when incurring separately, this is the method, is the connection.
Có nghĩa là: ngay cả khi phạm riêng biệt, đây cũng là phương pháp.
Guṇaṅguṇūpāhanañca dhuvanhānañca cammattharaṇañca guṇaṅguṇūpāhanadhuvanhānacammattharaṇāni.
Guṇaṅguṇūpāhana and permanent bathing and leather matting are guṇaṅguṇūpāhana, permanent bathing, and leather matting.
Guṇaṅguṇūpāhana (giày có nhiều lớp da) và dhuvanhāna (tắm thường xuyên) và cammattharaṇa (tấm trải bằng da) là guṇaṅguṇūpāhana, dhuvanhāna và cammattharaṇa.
Imāni cattārīti pañcavaggena gaṇena upasampadadānādīni.
These four are the conferral of upasampadā and so on, by a group of five.
Imāni cattārī (Bốn điều này) là sự cho phép thọ giới, v.v., theo nhóm năm.
Idhāti paccantimesu janapadesu.
Here means in the border regions.
Idhā (Ở đây) là ở các vùng biên địa.
Idhāti majjhimesu.
Here means in the central regions.
Idhā (Ở đây) là ở các vùng trung tâm.
Idanti catubbidhaṃ vatthu.
This means the four kinds of requisites.
Idaṃ (Điều này) là bốn loại đối tượng.
Dīpetumpīti dīpanampi.
Dīpetumpī means also to explain.
Dīpetumpī (Để chỉ rõ) cũng là sự chỉ rõ.
Tuṃpaccayo hi katvatthajotako.
For the suffix "tuṃ" indicates the agent.
Vì tiếp vĩ ngữ tuṃ biểu thị ý nghĩa của hành động đã làm.
Eseva nayo dīpetuṃ panāti etthāpi.
The same method applies to dīpetuṃ pana here.
Phương pháp này cũng tương tự ở dīpetuṃ panā (để chỉ rõ nữa).
Sesaṃ anuññātakanti sambandho.
The connection is: the rest is allowable.
Có nghĩa là: phần còn lại được cho phép.
Ubhayatthapīti paccantimamajjhimavasena ubhayatthāpi.
Ubhayatthapī means in both places, by way of border and central regions.
Ubhayatthapī (Ở cả hai nơi) là ở cả hai nơi theo cách biên địa và trung tâm.
325. Pañcakesu ‘‘pañca puggalā niyatā’’ti etaṃ ānantariyānameva gahaṇanti yojanā.
In the fives, the connection is that "five individuals are fixed" refers only to the ānantariya deeds.
325. Có nghĩa là: trong các Ngũ pháp, ‘‘năm hạng người nhất định’’ này chỉ đề cập đến những người phạm tội ānantariya.
Pañca chedana kā āpattiyo nāma veditabbāti sambandho.
The connection is: what are known as the five cutting offenses?
Có nghĩa là: nên biết năm tội cắt đứt là gì.
Yā vikappanā vuttāti yojanā.
The connection is: which classification is stated?
Có nghĩa là: sự phân loại đã được nói đến.
Ussaṅkitoti uṭṭhahitvā saṅkito.
Ussaṅkito means having risen up, he is suspicious.
Ussaṅkito (Bị nghi ngờ) là đã đứng dậy và bị nghi ngờ.
Parisaṅkitoti punappunaṃ saṅkito.
Parisaṅkito means repeatedly suspicious.
Parisaṅkito (Bị nghi ngờ nhiều lần) là bị nghi ngờ lặp đi lặp lại.
Akuppo arahattaphalasaṅkhāto dhammo imassāti akuppadhammo, khīṇāsavo.
Akuppadhammo means one whose Dhamma, which is the fruit of arahantship, is unshakable; an arahant.
Pháp bất động (akuppa), tức là quả A-la-hán, là của người này, nên gọi là akuppadhammo (người có pháp bất động), tức là vị A-la-hán.
Khīṇāsavo samānopi ussaṅkito ceva parisaṅkito cāti yojanā.
The connection is: even though he is an arahant, he is both suspicious and repeatedly suspicious.
Có nghĩa là: ngay cả một vị A-la-hán cũng bị nghi ngờ và bị nghi ngờ nhiều lần.
Pariharitabbāti apanetabbā.
Pariharitabbā means to be removed.
Pariharitabbā (Nên tránh) là nên loại bỏ.
Hīti saccaṃ, yasmā vā.
Hī means indeed, or because.
Hī (Chữ "hi") có nghĩa là thật vậy, hoặc bởi vì.
Etesūti agocaresu.
Etesu means in these unsuitable places.
Etesū (Trong những điều này) là trong những nơi không thích hợp.
Thūpacīvaranti ettha thūpaṃ parikkhipitvā kataṃ cīvaraṃ thūpacīvaranti dassento āha ‘‘vammika’’ntiādi.
In thūpacīvara, intending to show that a robe made by enclosing a mound is a thūpacīvara, he says "vammika" and so on.
Thūpacīvaraṃ (Y tháp) ở đây, để chỉ rõ y được làm bao quanh tháp là y tháp, nên nói ‘‘vammika’’ (gò mối), v.v.
Vammiko hi thūpayati uddhaṃ ārohatīti thūpoti vuccati.
For a termite mound is called a thūpa because it mounds up, it rises upwards.
Vì gò mối được chất đống, dâng cao lên, nên gọi là thūpo (tháp).
Nhānaṭṭhāneti sabbesaṃ nhānaṭṭhāne.
Nhānaṭṭhāne means at everyone's bathing place.
Nhānaṭṭhāne (Ở nơi tắm) là ở nơi tắm của tất cả mọi người.
Tañhi udakena kāyaṃ abhisiñcati etthāti abhisekanti vuccati.
For it is called abhiseka because one sprinkles water on the body there.
Nơi đó được gọi là abhiseka (tắm rửa) vì tại đó người ta rưới nước lên thân thể.
Abhiseke chaḍḍitaṃ ābhisekikaṃ, cīvaraṃ.
Ābhisekikaṃ means that which is discarded at the abhiseka, a robe.
Ābhisekikaṃ (Y tắm rửa) là y bị vứt bỏ ở nơi tắm rửa.
Tena vuttaṃ ‘‘chaḍḍitacīvara’’nti.
Therefore, it is said "chaḍḍitacīvara" (discarded robe).
Vì vậy, nói ‘‘chaḍḍitacīvaraṃ’’ (y bị vứt bỏ).
Bhatapaṭiyābhatanti ettha bharadhātuyā posanatthaṃ paṭikkhipitvā dhāraṇatthaṃ dassento āha ‘‘susānaṃ netvā puna ānītaka’’nti.
In bhatapaṭiyābhata, intending to show the meaning of the root "bhar" (to bear) as for sustenance and "paṭikkhipitvā dhāraṇatthaṃ" (to keep back for bearing), he says "susānaṃ netvā puna ānītakaṃ" (taken to the charnel ground and brought back again).
Bhatapaṭiyābhataṃ (Đã mang đi và mang về) ở đây, để chỉ rõ động từ bharati (mang) có nghĩa là nuôi dưỡng và paṭikkhipitvā dhāraṇatthaṃ (mang về để giữ gìn), nên nói ‘‘susānaṃ netvā puna ānītakaṃ’’ (đã mang đến nghĩa địa và lại mang về).
Tattha ‘‘susāna’’nti iminā kammaṃ dasseti, ‘‘punā’’ti iminā paṭisaddassa atthaṃ dasseti.
Here, "susānaṃ" shows the action, and "punā" shows the meaning of the word "paṭi."
Ở đó, ‘‘susānaṃ’’ (nghĩa địa) chỉ hành động, ‘‘punā’’ (lại) chỉ ý nghĩa của từ paṭi.
Imehi padehi susānaṃ bhataṃ hutvā gehaṃ paṭiābharitabbanti bhatapaṭiyābhatanti vacanatthaṃ dasseti, yakāro padasandhikaro.
With these words, he shows the meaning of the word bhatapaṭiyābhata as "having been carried to the charnel ground and brought back to the house"; the letter "ya" is a sandhi-maker.
Với những từ này, chỉ rõ ý nghĩa của từ bhatapaṭiyābhataṃ là: đã được mang đến nghĩa địa và lại được mang về nhà; chữ yakāra là âm nối giữa các từ.
Pāḷiyaṃ, aṭṭhakathāyañca potthakesu ‘‘gatapaṭiyāgata’’nti kaṇṭhajatatiyakkharena pāṭho atthi, so asundaro.
In the Pāḷi and commentaries, there is a reading "gatapaṭiyāgata" with the third guttural consonant, which is not good.
Trong Pāḷi và Chú giải, trong các bản kinh có đọc là ‘‘gatapaṭiyāgataṃ’’ với chữ ya thứ ba ở cổ họng, điều đó không đúng.
Adinnanti ettha akārassa nakāriyabhāvañca tapaccayassa kammavācakabhāvañca dassento āha ‘‘aññena na dinna’’nti.
In adinna, intending to show the "na" quality of the "a" and the agentive meaning of the "ta" suffix, he says "aññena na dinna" (not given by another).
Adinnaṃ (Không được cho) ở đây, để chỉ rõ việc chữ a trở thành na và tiếp vĩ ngữ ta là từ chỉ hành động, nên nói ‘‘aññena na dinnaṃ’’ (không được người khác cho).
Tattha ‘‘aññenā’’ti iminā tapaccayassa kammavācakabhāvaṃ dasseti, nakārena akārassa kāriyaṃ dasseti.
Here, "aññenā" shows the agentive meaning of the "ta" suffix, and "nakārena" shows the function of the "a."
Ở đó, ‘‘aññena’’ (bởi người khác) chỉ rõ tiếp vĩ ngữ ta là từ chỉ hành động, chữ na chỉ rõ việc chữ a trở thành na.
Kena kāraṇena aviditanti āha ‘‘paṭiggaṇhāmīti cetanāya abhāvenā’’ti.
Why is it "unknown"? He says, "due to the absence of the intention 'I receive'."
Hỏi vì lý do gì mà không biết, nên nói ‘‘paṭiggaṇhāmīti cetanāya abhāvenā’’ (vì không có ý muốn nhận).
Aviditanti apākaṭaṃ.
Avidita means "not manifest" or "unknown."
Aviditaṃ (Không biết) là không rõ ràng.
Naṭasamajjādidānanti naṭasamajjādīnaṃ sabbesaṃ dānaṃ.
Naṭasamajjādidāna means "the giving of all such things as gifts to actors and assemblies."
Naṭasamajjādidānaṃ (Sự bố thí cho diễn viên, hội hè, v.v.) là sự bố thí cho tất cả diễn viên, hội hè, v.v.
Usabhavissajjananti usabhassa vissajjanaṃ.
Usabhavissajjana means "the liberation of a bull."
Usabhavissajjanaṃ (Sự phóng thích bò đực) là sự phóng thích bò đực.
Idaṃ upalakkhaṇavasena vuttaṃ.
This is stated by way of illustration.
Điều này được nói theo cách ví dụ.
Sabbāsampi pana manussāmanussānaṃ itthīnaṃ methunarativasena purisānaṃ dānampi gahetabbaṃ.
However, the giving of women to men for sexual pleasure, whether by humans or non-humans, should also be understood.
Tuy nhiên, cũng nên hiểu là sự bố thí phụ nữ cho con người và phi nhân, và đàn ông để hưởng lạc tình dục.
Itthidānanti etthāpi yāsaṃ kāsañci itthīnaṃ yesaṃ kesañci purisānaṃ dānaṃ gahetabbaṃ.
In the case of itthidāna (giving of women), it should be understood as the giving of any women to any men.
Itthidānaṃ (Sự bố thí phụ nữ) ở đây cũng nên hiểu là sự bố thí bất kỳ phụ nữ nào cho bất kỳ người đàn ông nào.
Paṭibhānacittakammadānanti methunasevanapaṭibhānacittakammadānaṃ.
Paṭibhānacittakammadāna means "the giving of a thought-action with the intention of engaging in sexual intercourse."
Paṭibhānacittakammadānaṃ (Sự bố thí hành vi tâm ý về sự đối đáp) là sự bố thí hành vi tâm ý về sự đối đáp trong việc quan hệ tình dục.
Lokassāti lokena.
Lokassā means "by the world."
Lokassā (Của thế gian) là bởi thế gian.
Kathetukamyatāti kathetukāmatā.
Kathetukamyatā means "the desire to speak."
Kathetukamyatā (Ý muốn nói) là ý muốn nói.
‘‘Na suppaṭivinodayā’’ti iminā dukkhena paṭivinodetabbāti duppaṭivinodayā, paṭivinodetuṃ na sukarāti dasseti.
By "not easily removed," it shows that it is duppaṭivinodayā (difficult to remove) because it is suffering that must be removed, and it is not easy to remove.
‘‘Na suppaṭivinodayā’’ (Không dễ loại bỏ) chỉ rõ duppaṭivinodayā (khó loại bỏ) có nghĩa là khó loại bỏ.
Upāyenāti yuttiyā.
Upāyenā means "by means" or "by reason."
Upāyenā (Bằng phương tiện) là bằng cách hợp lý.
Phussadevatthero aṭṭhāsi kirāti sambandho.
The connection is that Thera Phussadeva stood, it is said.
Có nghĩa là: Tôn giả Phussadeva đã đứng ở đó.
Ekaṃsanti bhummatthe cetaṃ upayogavacanaṃ.
Ekaṃsa is a locative case word used in the sense of a locative.
Ekaṃsaṃ (Một bên) là một từ chỉ vị trí trong ý nghĩa địa điểm.
Ekasmiṃ aṃseti hi attho.
For the meaning is "in one shoulder."
Có nghĩa là: ở một bên.
Buddhārammaṇanti buddhaguṇārammaṇaṃ.
Buddhārammaṇa means "with the qualities of the Buddha as its object."
Buddhārammaṇaṃ (Đối tượng là Đức Phật) là đối tượng là các đức tính của Đức Phật.
Māroti devaputtamāro, gatoti sambandho.
Māro refers to Devaputta Māra, the connection is "went."
Māro (Ma vương) là Ma vương Thiên tử, có nghĩa là đã đi.
Gomayanti gomīḷhaṃ.
Gomaya means "cow dung."
Gomayaṃ (Phân bò) là phân bò.
Jaraggavoti jaragoṇo.
Jaraggavo means "an old bull."
Jaraggavo (Bò già) là bò già.
Tādisamevāti gomayavippakiraṇasabhāvameva.
Tādisamevā means "just like the nature of scattering cow dung."
Tādisamevā (Cũng như vậy) là cũng có tính chất rải phân bò.
Vippakāranti visesapakārena karaṇaṃ.
Vippakāra means "acting in a special way."
Vippakāraṃ (Biến dạng) là làm theo cách đặc biệt.
Vaṅkapādanti kuṭilapādaṃ.
Vaṅkapāda means "with crooked feet."
Vaṅkapādaṃ (Chân cong) là chân cong.
Parikasantoti paricchedaṃ katvā vilekhanto.
Parikasanto means "scratching by making a boundary."
Parikasanto (Gạch xung quanh) là gạch vòng quanh sau khi đã phân định.
Vigacchapurisoti vikāraṃ, virūpaṃ vā gatapuriso.
Vigacchapuriso means "a man who has gone to a distorted or ugly state."
Vigacchapuriso (Người biến dạng) là người đã biến dạng hoặc xấu xí.
‘‘Vibhacchapuriso’’tipi pāṭho, visesena sobhaṇaṃ bhakkhapurisoti attho.
"Vibhacchapuriso" is also a reading, meaning "a man who eats in a specially beautiful way."
Cũng có bản đọc là ‘‘Vibhacchapuriso’’, có nghĩa là người đàn ông ăn uống đặc biệt tốt.
Ayameva pāṭho abhidhānādīsu (abhidhānappadīpikāyaṃ 102 gāthāyaṃ) dissati.
This very reading appears in Abhidhāna and other texts (in Abhidhānappadīpikā, verse 102).
Bản đọc này cũng xuất hiện trong các từ điển, v.v. (trong Abhidhānappadīpikā, câu 102).
Samantāti kaṭaandhakāravihārassa samantato.
Samantā means "all around" the dark vihāra.
Samantā (Xung quanh) là xung quanh Tịnh xá tối tăm.
Māro siyā nu khoti yojanā.
The connection is "Could it be Māra?"
Có nghĩa là: liệu có phải là Ma vương không?
Na asakkhiṃ iti āhāti yojanā.
The connection is "He said, 'I could not'."
Có nghĩa là: nói rằng tôi không thể.
Diṭṭhapubboti pubbe diṭṭho.
Diṭṭhapubbo means "seen before."
Diṭṭhapubbo (Đã từng thấy) là đã từng thấy trước đây.
Mahānubhāvoti deviddhiyā mahānubhāvo.
Mahānubhāvo means "of great power by divine potency."
Mahānubhāvo (Đại uy lực) là có đại uy lực nhờ thần thông của chư thiên.
Iṅghāti uyyojanatthe nipāto, uyyojemīti attho.
Iṅghā is a particle used in the sense of urging; the meaning is "I urge."
Iṅghā (Này) là một từ chỉ sự khuyến khích, có nghĩa là tôi khuyến khích.
Attabhāvanti tava attabhāvaṃ.
Attabhāva means "your own body."
Attabhāvaṃ là thân thể của ông.
Tādisaṃ rūpanti buddhassa bhagavato attabhāvasadisaṃ rūpaṃ.
Tādisaṃ rūpa means "a form similar to the body of the Blessed One, the Buddha."
Tādisaṃ rūpaṃ là sắc thân tương tự như thân thể của Đức Phật, Đức Thế Tôn.
Taṃsarikkhakanti tena rūpena sadisaṃ.
Taṃsarikkhaka means "similar to that form."
Taṃsarikkhakaṃ là tương tự với sắc thân ấy.
Patirūpameva sadisaṭṭhena patirūpakaṃ, na ekaṃsasadisaṃ rūpaṃ kiñci sadisarūpanti attho.
Patirūpakaṃ means "a suitable form" in the sense of being similar, not a form that is exactly similar, but any similar form.
Chính là patirūpakaṃ (tương xứng) với ý nghĩa tương tự, ý nghĩa là không phải sắc thân hoàn toàn tương tự, mà là một sắc thân nào đó tương tự.
Sakattabhāvanti sassa eso sako, soyeva attabhāvo sakattabhāvo, taṃ.
Sakattabhāva means "his own body," that is, "his own body is this, that very body is his own body."
Sakattabhāvaṃ là: của mình là sako, chính thân thể ấy là sakattabhāvo, (chỉ) điều ấy.
Ayanti māro.
Ayaṃ refers to Māra.
Ayaṃ là Ma vương.
Kathanti kena kāraṇena bhagavā na sobhati nu kho, sobhatiyevāti attho.
Katha means "for what reason does the Blessed One not shine? He does shine!" is the meaning.
Kathaṃ là do nguyên nhân nào mà Đức Thế Tôn không rực rỡ chăng, ý nghĩa là Ngài vẫn rực rỡ.
Tadeva samatthetuṃ vuttaṃ ‘‘sabbaso vītarāgadosamoho’’ti.
To confirm that, it is said, "completely free from lust, hatred, and delusion."
Để làm rõ điều đó, đã nói: “hoàn toàn không còn tham, sân, si”.
Vañcitomhīti ahaṃ vañcito amhi.
Vañcitomhī means "I have been deceived."
Vañcitomhi là ta đã bị lừa.
Kiṃ atthīti kiṃ nāma atthi, mama vañcanacittaṃ natthīti adhippāyo.
Kiṃ atthī means "what is there?" The intention is "I have no intention to deceive."
Kiṃ atthi là có cái gì, chủ ý là ta không có tâm lừa dối.
Daharabhikkhu paṭilabhatītiādinā sambandhitabbaṃ.
It should be connected with "the young bhikkhu obtains" and so on.
Nên được liên kết với câu bắt đầu bằng “vị tỳ khưu trẻ tuổi nhận được”.
Daharabhikkhu aṭṭhāsīti sambandho.
The connection is that a young bhikkhu stood.
Nên liên kết là: vị tỳ khưu trẻ tuổi đã đứng.
Saṅkārachaḍḍaniṃ pacchinti sambandho.
The connection is that he was behind the rubbish heap.
Nên liên kết là: đã quét dọn nơi đổ rác.
Saṅkāraṃ chaḍḍeti imāyāti saṅkārachaḍḍanī.
Saṅkārachaḍḍanī means "a place for discarding rubbish," because rubbish is discarded there.
Dụng cụ để đổ rác là saṅkārachaḍḍanī.
Tissadattatthero nāma pucchīti sambandho.
The connection is that Thera Tissadatta asked.
Nên liên kết là: vị trưởng lão tên Tissadatta đã hỏi.
Nāvātoti potato.
Nāvāto means "from the ship."
Nāvāto là từ thuyền.
Pañhāsahassanti samathavipassanākammaṭṭhānesu pucchāsahassaṃ.
Pañhāsahassa means "a thousand questions" regarding samatha and vipassanā meditation subjects.
Pañhāsahassaṃ là một ngàn câu hỏi về các đề mục thiền chỉ và thiền quán.
Pucchīti daharaṃ pucchi.
Pucchī means "he asked the young one."
Pucchī là đã hỏi vị tỳ khưu trẻ.
Paricchindīti tasmiṃ divase kātabbavattaṃ niṭṭhapesīti attho.
Paricchindī means "he completed the duties to be performed on that day."
Paricchindī có nghĩa là đã hoàn thành phận sự phải làm trong ngày hôm đó.
Yonakavisayatoti yonakalokato.
Yonakavisayato means "from the land of the Yonakas."
Yonakavisayato là từ xứ Yonaka.
Aṭṭha kappe anussarīti cetiyaṅgaṇaṃ disvā cittassa pasīdanato pubbenivāsañāṇena aṭṭha kappe anussari.
Aṭṭha kappe anussarī means "he recollected eight aeons with the knowledge of past lives, due to his mind becoming clear upon seeing the cetiya courtyard."
Aṭṭha kappe anussarī là do tâm hoan hỷ khi nhìn thấy sân bảo tháp, vị ấy đã nhớ lại tám kiếp bằng túc mạng minh.
Ayaṃ kathāti ayaṃ vakkhamānakathā.
Ayaṃ kathā means "this following story."
Ayaṃ kathā là câu chuyện sắp được nói đến này.
Kiṃ amaccaputto pāsādiko nu khoti yojanā.
The connection is "Is the minister's son handsome?"
Nên được hiểu là: con trai của vị bộ trưởng có phải là người khả ái chăng.
Neti amaccaputtaabhayatthere.
Ne refers to Abhayatthera, the minister's son.
Ne là về trưởng lão Abhaya, con trai của vị bộ trưởng.
Ñātakā agamaṃsūti sambandho.
The connection is that his relatives went.
Nên liên kết là: những người thân đã đến.
Theramātāpi pahiṇīti sambandho.
"The Elder's mother also sent" is the connection.
Nên liên kết là: mẹ của vị trưởng lão cũng đã gửi.
Pisaddena ñātake apekkhati.
The word " pi" (also) refers to relatives.
Từ pi ám chỉ đến những người thân.
Pahiṇākāraṃ dassento āha ‘‘putto me’’tiādi.
Showing the manner of sending, he said, "My son," and so on.
Để chỉ ra cách thức gửi, ngài nói: “con trai của tôi” v.v...
Amaccaputto ārūḷhoti sambandho.
"The minister's son mounted" is the connection.
Nên liên kết là: con trai của vị bộ trưởng đã lên.
Abhayatthero āhāti sambandho.
"Elder Abhaya said" is the connection.
Nên liên kết là: trưởng lão Abhaya đã nói.
Tenāti amaccaputtena.
" By him" means by the minister's son.
Tena là bởi con trai của vị bộ trưởng.
Yugaggāhanti yugassa gāhaṃ.
" Yugaggāha" means the seizing of the yoke.
Yugaggāhaṃ là việc cầm lấy ách xe.
‘‘Mahallakattherassa sammaṭṭhaṭṭhāne kacavaraṃ chaḍḍetvā’’ti vacanaṃ āvi karonto āha ‘‘atītattabhāve kirā’’tiādi.
Making clear the statement "having thrown rubbish in the Elder Mahallaka's swept place," he said, " Indeed, in a past existence," and so on.
Để làm rõ câu nói “đã đổ rác tại nơi quét dọn của vị trưởng lão cao niên”, ngài nói: “atītattabhāve kirā” v.v...
Amaccaputto chaḍḍesīti sambandho.
"The minister's son threw" is the connection.
Nên liên kết là: con trai của vị bộ trưởng đã đổ.
Tanti sammajjanavattaṃ.
" That" means the sweeping duty.
Taṃ là phận sự quét dọn.
Tatrāti ‘‘satthusāsanaṃ kataṃ hotī’’tivacane.
" There" refers to the statement "the Teacher's dispensation is accomplished."
Tatrā là trong câu nói “giáo pháp của Bậc Đạo Sư đã được thực hành”.
Āyasmā sāriputto nisīdi kirāti sambandho.
"Indeed, Venerable Sāriputta sat down" is the connection.
Nên liên kết là: nghe nói, Tôn giả Sāriputta đã ngồi.
Bhagavā paccāgañchīti sambandho.
"The Blessed One returned" is the connection.
Nên liên kết là: Đức Thế Tôn đã trở về.
Pādānīti pādassa akkamanaṭṭhānāni, pādacetiyānīti attho.
" Pādāni" means the places where the feet stepped, meaning foot-shrines.
Pādāni là những nơi dấu chân, có nghĩa là các bảo tháp thờ dấu chân.
Thero nisīdīti sambandho.
"The Elder sat down" is the connection.
Nên liên kết là: vị trưởng lão đã ngồi.
Jaṇṇukehi patiṭṭhāya ‘‘pādacetiyaṃ vanditvā’’ti pāṭhaseso ajjhāharitabbo.
"Having established oneself on the knees, having worshipped the foot-shrine" should be supplied as the remainder of the text.
Nên thêm phần còn thiếu của câu là: sau khi quỳ gối xuống, “đảnh lễ bảo tháp thờ dấu chân”.
Me nisinnabhāvaṃ me satthā aññāsi vatāti yojanā.
"My Teacher knew my sitting down" is the connection.
Nên được hiểu là: chắc hẳn Bậc Đạo Sư đã biết việc ta ngồi.
Mesaddo hi pubbaparāpekkho.
Indeed, the word "me" (my) refers to what precedes and follows.
Vì từ “me” (của ta) có liên quan đến cả trước và sau.
Codananti dosāropanaṃ.
" Codana" means accusation.
Codanaṃ là sự cáo buộc.
Kāressāmīti dasabalaṃ kāressāmi.
" I will make" means I will make the Ten-Powered One (the Buddha).
Kāressāmi là ta sẽ khiến Bậc Thập Lực làm.
Bhagavā āhāti sambandho.
"The Blessed One said" is the connection.
Nên liên kết là: Đức Thế Tôn đã nói.
Gatosīti tvaṃ gato asi, vicarantassa tuyhaṃ na patirūpanti yojanā.
" You have gone" means you have gone; it is not proper for you who are wandering, is the connection.
Gatosi là ngươi đã đi, nên được hiểu là: không thích hợp cho ngươi khi đang đi du hành.
Tatoti codanakālato.
" Then" means from the time of the accusation.
Tato là từ lúc bị cáo buộc.
Ettako vinicchayo upalabbhatīti sambandho.
"This much determination is found" is the connection.
Nên liên kết là: chỉ có chừng ấy sự quyết đoán được tìm thấy.
Bhāsapariyantanti vacanaparicchedaṃ.
" Bhāsapariyanta" means the limit of speech.
Bhāsapariyantaṃ là sự phân định lời nói.
Ayanti kathā.
" This" means the discourse.
Ayaṃ là câu chuyện này.
Ettakaṃ vacananti sambandho.
"This much speech" is the connection.
Nên liên kết là: lời nói chỉ có chừng ấy.
Gayhūpaganti gahetabbabhāvaṃ upagamanaṃ, gaṇhituṃ khamanīyanti attho.
" Gayhūpaga" means reaching the state of being taken, meaning suitable to be taken.
Gayhūpagaṃ là sự đi đến trạng thái có thể nắm bắt, có nghĩa là có thể nắm bắt được.
Tānīti dve mūlāni.
" Those" means the two roots.
Tāni là hai căn nguyên.
Puna tānīti samudayabhūtāni cha āpattisamuṭṭhānāni.
Again, " those" means the six origins of offenses that are the causes.
Lại nữa, tāni là sáu pháp sanh khởi tội đã trở thành sự sanh khởi.
Vatthunti methunādivatthuṃ.
" Vatthu" means the object of sexual intercourse, etc.
Vatthuṃ là vật sự như dâm dục v.v...
Itipīti pisaddo paṭhamanayaṃ apekkhati.
" Itipi" (also) means the word " pi" refers to the first method.
Itipi là từ pi ám chỉ đến phương pháp thứ nhất.
Ettha paṭhamanaye mūlena samudayassa pāyato abhedo hoti, pacchimanaye pana sabbathā bhedo hoti.
Here, in the first method, there is no difference from the root due to the prevalence of the origin, but in the latter method, there is a complete difference.
Ở đây, trong phương pháp thứ nhất, sự sanh khởi hầu như không khác biệt với căn nguyên, còn trong phương pháp sau thì hoàn toàn khác biệt.
Tasmā pacchimanayoyeva yuttataroti daṭṭhabbo.
Therefore, the latter method should be considered more appropriate.
Do đó, nên thấy rằng phương pháp sau là hợp lý hơn.
‘‘Vūpasammatī’’ti iminā ‘‘nirujjhatī’’ti padassa samucchedanirodhaṃ dasseti.
By "vūpasammatī" (is appeased), it shows the complete cessation of the word "nirujjhatī" (ceases).
Bằng từ “vūpasammati” (được dập tắt), ngài chỉ ra sự đoạn diệt của từ “nirujjhati” (diệt).
Vuṭṭhānenāti parivāsādivinayakammena.
" By rising up" means by disciplinary acts such as parivāsa.
Vuṭṭhānenā là bằng hành vi của giới luật như biệt trú v.v...
Tettiṃsamūlānaṃ sarūpaṃ dassento āha ‘‘vivādādhikaraṇassa dvādasa mūlānī’’tiādi.
Showing the nature of the thirty-three roots, he said, "The twelve roots of a dispute," and so on.
Để chỉ ra bản chất của ba mươi ba căn nguyên, ngài nói: “tranh tụng sự có mười hai căn nguyên” v.v...
Ekaṃ mūlanti sambandho.
"One root" is the connection.
Nên liên kết là: một căn nguyên.
Tānīti tettiṃsa mūlāni.
" Those" means the thirty-three roots.
Tāni là ba mươi ba căn nguyên.
Paratoti parasmiṃ.
" Parato" means in another.
Parato là ở nơi người khác.
‘‘Aṭṭhārasa bhedakaravatthūnī’’tiādinā adhikaraṇānaṃ samuṭṭhānaṃ dasseti.
By "eighteen divisive matters," and so on, he shows the origin of the adhikaraṇas.
Bằng câu “mười tám vật sự gây chia rẽ” v.v..., ngài chỉ ra sự sanh khởi của các sự.
Cattāri saṅghakiccāni nissāya uppajjatīti yojanā.
"It arises based on the four acts of the Saṅgha" is the connection.
Nên được hiểu là: sanh khởi do nương vào bốn Tăng sự.
Idanti vatthu.
" This" means the matter.
Idaṃ là vật sự này.
Sattannaṃ nidānanti sattannaṃ āpattikkhandhānaṃ paññattiṭṭhānasaṅkhātaṃ nidānaṃ.
" The nidāna of the seven" means the nidāna, which is the place of promulgation of the seven groups of offenses.
Sattannaṃ nidānaṃ là nhân duyên, được gọi là nơi chế định, của bảy uẩn tội.
Etthāti ṭhāne.
" Here" means in this place.
Etthā là tại nơi đây.
Paññattiṃ na jānātīti ettha ‘‘anupaññattiṃ na jānātī’’ti vakkhamānattā paṭhamapaññatti gahetabbāti āha ‘‘paṭhamapaññattiṃ na jānātī’’ti.
In "does not know the promulgation," since "does not know the subsequent promulgation" will be stated, the first promulgation should be taken; thus he said, "does not know the first promulgation."
Vì trong câu paññattiṃ na jānāti (không biết sự chế định), sẽ có nói “anupaññattiṃ na jānāti” (không biết sự chế định bổ sung), nên cần hiểu là sự chế định ban đầu, ngài nói: “không biết sự chế định ban đầu”.
Anupaññattīti ettha anusaddo naupacchinnatthoti āha ‘‘punappunaṃ paññattiṃ na jānātī’’ti.
In " anupaññatti," since the prefix "anu" does not mean "cut off," he said, "does not know the repeated promulgation."
Trong từ anupaññatti, tiếp đầu ngữ “anu” có nghĩa là không bị gián đoạn, ngài nói: “không biết sự chế định lặp đi lặp lại”.
Pacchātthopi yujjateva paṭhamapaññattito pacchā paññattattā.
The meaning of "after" is also appropriate, as it is promulgated after the first promulgation.
Ý nghĩa “sau” cũng hợp lý, vì được chế định sau sự chế định ban đầu.
Anusandhivacanapathanti ettha anusandhīnaṃ vasena vacanapathanti dassento āha ‘‘kathānusandhivinicchayānusandhivasena vatthu’’nti.
In " anusandhivacanapatha," showing that it is a path of speech by way of connections, he said, "the matter by way of narrative connection and decision connection."
Trong câu anusandhivacanapathaṃ, để chỉ ra rằng đó là lối nói theo các mối liên kết, ngài nói: “vật sự theo cách liên kết câu chuyện và liên kết sự quyết đoán”.
Ñattikiccanti ñattiyā kiccaṃ.
" Ñattikicca" means the function of a ñatti.
Ñattikiccaṃ là phận sự của tuyên ngôn.
Iminā ñattiyāti ettha sāmyatthe sāmivacanaṃ.
By this, in " ñattiyā," the genitive case is used in the sense of possession.
Bằng điều này, ngài chỉ ra rằng trong từ ñattiyā, đó là sở thuộc cách trong ý nghĩa sở hữu.
Karadhātusambandhe karaṇavacanampi yujjateva.
The instrumental case is also appropriate in connection with the root "kara" (to do).
Khi liên quan đến động từ căn “kara”, sử dụng cách cũng hợp lý.
Karaṇanti ettha ca yupaccayassa kammatthabhāvañca dasseti.
In " karaṇa" here, it also shows the objective meaning of the suffix "yu."
Và ngài chỉ ra rằng trong từ karaṇaṃ, hậu tố “yu” có ý nghĩa là đối tượng của hành động.
Na kevalaṃ ñattikamme eva ñattikiccaṃ na jānāti, atha kho ñattidutiyañatticatutthakammesupi na jānātīti dassento āha ‘‘ñattidutiyañatticatutthakammesū’’tiādi.
Showing that one does not merely know the function of a ñatti in a ñatti-kamma, but also in ñatti-dutiya and ñatti-catuttha kammas, he said, "in ñatti-dutiya and ñatti-catuttha kammas," and so on.
Để chỉ ra rằng không chỉ không biết phận sự của tuyên ngôn trong yết-ma đơn thuần, mà còn không biết trong yết-ma nhị tụng và yết-ma tứ tụng, ngài nói: “trong yết-ma nhị tụng, yết-ma tứ tụng” v.v...
Pubbe ṭhapetabbāti ñatti nāma kammavācāya pubbe ṭhapetabbāti na jānāti.
" Should be placed before" means one does not know that a ñatti should be placed before the kammavācā.
Pubbe ṭhapetabbā là không biết rằng tuyên ngôn phải được đặt trước lời yết-ma.
Iminā napubbakusalabhāvaṃ dasseti.
By this, it shows the state of not being skilled in the former.
Bằng điều này, ngài chỉ ra sự không thiện xảo về phần trước.
‘‘Pacchā’’ti iminā naaparakusalabhāvaṃ dasseti.
By " paccha" (after), it shows the state of not being skilled in the latter.
Bằng từ “paccha” (sau), ngài chỉ ra sự không thiện xảo về phần sau.
Pisaddena paṭhamanayaṃ apekkhati.
The word " pi" (also) refers to the first method.
Từ pi ám chỉ đến phương pháp thứ nhất.
‘‘Kālaṃ na jānātī’’ti iminā akālaññūti padassa viggahavākyaṃ dasseti.
By "does not know the time," it shows the analysis of the word " akālaññū" (not knowing the proper time).
Bằng câu “kālaṃ na jānāti” (không biết thời), ngài chỉ ra câu phân tích của từ akālaññū (người không biết thời).
Kālaṃ dassento āha ‘‘anajjhiṭṭho’’tiādi.
Showing the time, he said, "uninvited," etc.
Để chỉ ra thời, ngài nói: “chưa được thỉnh cầu” v.v...
‘‘Dhutaṅge ānisaṃsaṃ ajānitvā’’ti iminā mandamomūhānaṃ phalaṃ dasseti.
By "not knowing the benefit of the dhutaṅga," he shows the result for those who are dull and deluded.
Bằng câu “không biết lợi ích trong hạnh đầu-đà”, ngài chỉ ra kết quả của sự si mê và ngu muội.
Pāpicchoti ettha pāpiccho nāma paccayalābhassa patthanāti āha ‘‘paccayalābhaṃ patthayamāno’’ti.
Here, regarding pāpiccho, "pāpiccho" means the longing for gain (requisites), thus he said, "longing for gain."
Trong từ pāpiccho, người có ác dục là người mong cầu có được các vật dụng, ngài nói: “người mong cầu có được các vật dụng”.
Kāyaviveko ca cittaviveko ca upadhiviveko ca kāyacittaupadhivivekaṃ, samāhāradvando, pubbapadesu uttarapadalopo.
Physical seclusion, mental seclusion, and seclusion from defilements (constitute) kāyacittaupadhivivekaṃ (seclusion of body, mind, and defilements); it is a collective dvanda compound, with the latter part of the compound elided in the former terms.
Thân viễn ly, tâm viễn ly và phiền não viễn ly là kāyacittaupadhivivekaṃ, đây là hợp từ đẳng lập loại samāhāra, có sự lược bỏ từ sau trong các từ trước.
Etassāti āraññikassa.
Etassā (for this) refers to the forest dweller.
Etassā là của vị ở rừng này.
Iminā imāya attho idamattho, so etassatthīti idamatthīti vacanatthaṃ dasseti.
By this, he shows the meaning of the word idamatthī (having this purpose), which means "this purpose" (idamattho) is for him.
Bằng điều này, ngài chỉ ra ý nghĩa của từ: lợi ích của điều này là idamattho, người có lợi ích này là idamatthī.
Appicchaññevātiādīsu evasaddānaṃ chaḍḍetabbatthaṃ dassento āha ‘‘na aññaṃ kiñci lokāmisa’’nti.
In "Appicchaññevā" etc., showing that the word eva is to be omitted, he said, "not any other worldly lure."
Để chỉ ra rằng các từ eva trong các câu như appicchaññevā v.v... có ý nghĩa loại trừ, ngài nói: “không có bất kỳ tài vật thế gian nào khác”.
Kāyaduccaritādi yasmā na pasādaṃ saṃvatteti, na pasādāya vā saṃvattati, tasmā apāsādikanti vuccati.
Since bodily misconduct, etc., does not lead to clarity, or is not conducive to clarity, it is called apāsādikaṃ (unpleasant/displeasing).
Vì thân ác hạnh, v.v., không dẫn đến sự trong sạch, hoặc không dẫn đến sự thanh tịnh, nên được gọi là không trong sạch (apāsādika).
Tena vuttaṃ ‘‘apāsādikanti kāyaduccaritādi akusala’’nti.
Therefore, it is said, "apāsādikaṃ means unwholesome bodily misconduct, etc."
Do đó đã nói: "Không trong sạch (apāsādika) là thân ác hạnh, v.v., bất thiện".
Velaṃ atikkammāti bhojanādikālaṃ atikkamitvā.
Velaṃ atikkammā means having passed the time for meals, etc.
Vượt quá thời gian (velaṃ atikkammā) nghĩa là vượt quá thời gian ăn uống, v.v.
Iminā ativelanti ettha atisaddassa atikkamanatthañca ‘‘ativela’’nti padassa ‘‘viharato’’ti pade kiriyavisesanabhāvañca dasseti.
By this, he shows the meaning of the prefix "ati" in ativela as "passing beyond," and that the word "ativela" is an adverb modifying the verb in "viharato" (while dwelling).
Với điều này, nó chỉ ra ý nghĩa vượt quá của từ "ati" trong từ "ativela" và việc từ "ativela" là một trạng từ của động từ trong từ "viharato".
Appaṃ kālanti yojanā.
The construction is "a short time."
Câu ghép là: "một thời gian ngắn".
Avataraṇaṃ otāroti dassento āha ‘‘otaraṇa’’nti.
Showing that "avataraṇaṃ" (descending) is otāro (descent), he said, "otaraṇaṃ."
Chỉ ra sự đi vào là "otāro" (sự đi vào), nên nói: "sự đi vào".
Sabbatthāti sabbesu pañcakesu.
Sabbatthā (everywhere) means in all five sections.
Ở khắp mọi nơi (sabbatthā) là ở tất cả năm nhóm.
Terasake vuttāti sambandho.
The connection is: mentioned in the thirteenfold group.
Đã được nói trong nhóm mười ba, đó là sự kết nối.
Kulāni dūsetīti ettha ‘‘dūsetī’’ti kiriyāpadassa karaṇaṃ dassento āha ‘‘pupphena vā’’tiādi.
In Kulāni dūsetī (corrupts families), showing the instrument of the verb "dūsetī" (corrupts), he said, "pupphena vā" etc.
Trong câu "Kulāni dūsetī" (làm ô uế các gia đình), chỉ ra công cụ của động từ "dūsetī" (làm ô uế), nên nói: "pupphena vā" (bằng hoa), v.v.
Imehi aṭṭhahi dūsetīti yojanā.
The construction is: he corrupts by these eight.
Câu ghép là: "làm ô uế bằng tám điều này".
‘‘Lābhenā’’tiādinā ‘‘aṭṭhahi asaddhammehī’’ti ettha asaddhammasarūpaṃ dasseti.
By "Lābhenā" etc., he shows the nature of the unwholesome qualities in ‘‘aṭṭhahi asaddhammehī’’ (by eight unwholesome qualities).
Với "lābhenā" (bằng lợi lộc), v.v., nó chỉ ra bản chất của pháp bất thiện trong câu "aṭṭhahi asaddhammehī" (bằng tám pháp bất thiện).
Sārāgoti saṃrāgo, bhusaṃ rajjananti attho.
Sārāgo means intense attachment, the meaning is strong defilement.
Sārāgo là saṃrāgo (sự tham đắm mạnh mẽ), nghĩa là sự dính mắc sâu sắc.
Paṭivirodhoti doso.
Paṭivirodho means aversion.
Paṭivirodho là doso (sự sân hận).
So hi yasmā alābhādīsu paṭivirujjhati, tasmā paṭivirodhoti vuccati.
Since it is opposed to non-gain, etc., it is called paṭivirodha.
Vì điều đó chống đối lại những điều như không lợi lộc, v.v., nên được gọi là paṭivirodho (sự chống đối).
Pāḷiyanti vinayapāḷiyaṃ.
Pāḷiyaṃ means in the Vinaya text.
Trong kinh điển (pāḷiyaṃ) là trong kinh điển Vinaya.
329. Navakesu acarītiādīnīti ādisaddena ‘‘carati, carissatī’’tiādīni (dī. ni. 3.340; aṭṭha. ni. 9.29-30) saṅgaṇhāti.
329. In the chapter on nine items, acarītiādīnī (he acted, etc.) includes, by the word "ādi" (etc.), "carati" (he acts), "carissatī" (he will act), and so on.
329. Trong các nhóm chín, từ "acarītiādīnī" (đã thực hành, v.v.), từ "v.v." bao gồm "carati" (thực hành), "carissatī" (sẽ thực hành), v.v. (Dī. Ni. 3.340; Aṭṭha. Ni. 9.29-30).
Taṃ kutettha labbhāti ettha tanti anatthacaraṇaṃ, kopakaraṇaṃ vā.
Taṃ kutettha labbhā (How can that be obtained here?) – here, taṃ refers to acting unbeneficially or causing anger.
Trong câu "Taṃ kutettha labbhā" (Làm sao có thể đạt được điều đó ở đây?), "taṃ" là sự thực hành điều bất lợi, hoặc sự gây ra sự tức giận.
Kutoti kena kāraṇena.
Kuto means for what reason.
Kuto (từ đâu) là do nguyên nhân nào.
Etthāti etasmiṃ anatthacarakapuggale.
Etthā means in this person who acts unbeneficially.
Etthā (ở đây) là ở nơi người thực hành điều bất lợi này.
Labbhāti laddhā, sakkā laddhuṃ na labbhā evāti attho.
Labbhā means obtained, it is possible to obtain, or rather, it cannot be obtained.
Labbhā (có thể đạt được) là đã đạt được, có thể đạt được, nghĩa là không thể đạt được.
Navannaṃ vā bhikkhūnaṃ kāraṇāti yojanā.
Or the connection is, for the sake of nine bhikkhus.
Hoặc vì chín vị tỳ khưu, đó là sự kết nối.
Taṇhanti dvīsu esanataṇhāesitataṇhāsu esanataṇhaṃ.
Taṇhaṃ refers to craving for seeking, among the two: craving for seeking (esana-taṇhā) and craving for what is sought (esita-taṇhā).
Taṇhaṃ (ái) là ái tìm cầu (esanataṇhā) trong hai loại ái: ái tìm cầu và ái đã tìm cầu.
Paṭiccāti ārabbha.
Paṭiccā means concerning.
Paṭiccā (nương tựa) là liên quan đến.
Pariyesanāti punappunaṃ esanā.
Pariyesanā means repeated seeking.
Pariyesanā (sự tìm cầu) là sự tìm cầu lặp đi lặp lại.
Lābhoti rūpādiārammaṇalābho.
Lābho means the acquisition of sense objects such as forms.
Lābho (lợi lộc) là sự đạt được các đối tượng như sắc, v.v.
Vinicchayoti ñāṇataṇhādiṭṭhivitakkavasena catubbidho vinicchayo.
Vinicchayo means the fourfold determination by way of knowledge, craving, views, and thoughts.
Vinicchayo (sự quyết đoán) là sự quyết đoán bốn loại theo trí tuệ, ái, tà kiến và tầm.
Catubbidho hi dhammo ‘‘ettakaṃ mayhaṃ bhavissatī’’tiādinā vinicchinati anenāti vinicchayoti vuccati.
Indeed, the fourfold Dhamma is called vinicchaya because one determines by it, saying "This much will be mine," and so on.
Pháp bốn loại được gọi là vinicchaya (sự quyết đoán) vì nó quyết đoán rằng "chừng này sẽ là của tôi", v.v.
Chandarāgoti balavarāgo.
Chandarāgo means strong desire.
Chandarāgo (dục ái) là balavarāgo (sự tham đắm mạnh mẽ).
Ajjhosānanti ‘‘ahaṃ mama’’nti balavasanniṭṭhānaṃ, pariggahoti taṇhādiṭṭhivasena paricchinditvā gahaṇaṃ.
Ajjhosānaṃ means strong conviction like "I am, this is mine"; pariggaho means grasping by delimiting through craving and views.
Ajjhosānaṃ (sự cố chấp) là sự quyết định mạnh mẽ "tôi là của tôi", pariggaho (sự nắm giữ) là sự nắm giữ bằng cách phân định theo ái và tà kiến.
Macchariyanti paresaṃ sādhāraṇabhāvassa asahanatā.
Macchariyaṃ means intolerance of others' common possession.
Macchariyaṃ (sự xan tham) là sự không chịu đựng được việc người khác có chung.
Ārakkhāti dvārapidahanamañjūsagopanādivasena ābhuso rakkhanaṃ.
Ārakkhā means guarding zealously by closing doors, protecting chests, and so on.
Ārakkhā (sự bảo vệ) là sự bảo vệ tài sản, v.v., bằng cách đóng cửa, cất giữ trong rương, v.v.
Ārakkhādhikaraṇanti ārakkhakāraṇā, hetvatthe cetaṃ paccattavacanaṃ.
Ārakkhādhikaraṇanti means on account of guarding, and this is the nominative case in the sense of cause.
Ārakkhādhikaraṇanti là nguyên nhân của sự bảo vệ, và đây là cách nói ở nghĩa nguyên nhân.
Daṇḍādānādīsu paranisedhanatthaṃ daṇḍassa ādānaṃ daṇḍādānaṃ.
The taking up of a stick to prevent others from taking sticks, etc., is daṇḍādānaṃ (taking up of a stick).
Việc cầm gậy để ngăn cản người khác trong việc cầm gậy, v.v., là daṇḍādānaṃ (cầm gậy).
Tathā ekatodhārādino satthassa ādānaṃ satthādānaṃ.
Similarly, the taking up of a weapon with a single edge, etc., is satthādānaṃ (taking up of a weapon).
Tương tự, việc cầm vũ khí có một lưỡi, v.v., là satthādānaṃ (cầm vũ khí).
Kalahoti kāyakalahopi vācākalahopi.
Kalaho means quarrel, both physical and verbal.
Kalaho (sự tranh cãi) là sự tranh cãi bằng thân và sự tranh cãi bằng lời nói.
Viggahoti viruddhavasena gahaṇaṃ.
Viggaho means seizing in a hostile manner.
Viggaho (sự xung đột) là sự nắm giữ theo cách đối lập.
Vivādoti viruddhavasena vadanaṃ.
Vivādo means speaking in a hostile manner.
Vivādo (sự tranh chấp) là sự nói theo cách đối lập.
‘‘Tuvaṃ tuva’’nti anādaravasena vadanaṃ tuvaṃtuvaṃ vādo, pesuññavasena vadanaṃ pesuññavādo, musāvasena vadanaṃ musāvādo, daṇḍādānañca satthādānañca kalaho ca viggaho ca vivādo ca tuvaṃtuvaṃvādo ca pesuññavādo ca musāvādo ca daṇḍādāna…pe… musāvādā.
Speaking disrespectfully by saying "You, you" is tuvaṃtuvaṃ vādo (you-you talk); speaking slanderously is pesuññavādo (slanderous talk); speaking falsely is musāvādo (false talk). The taking up of a stick, the taking up of a weapon, quarrel, seizing, dispute, you-you talk, slanderous talk, and false talk are daṇḍādāna…pe… musāvādā.
Lời nói vô lễ "ngươi, ngươi" là tuvaṃtuvaṃ vādo (lời nói "ngươi, ngươi"), lời nói theo cách gièm pha là pesuññavādo (lời nói gièm pha), lời nói theo cách nói dối là musāvādo (lời nói dối), và cầm gậy, cầm vũ khí, tranh cãi, xung đột, tranh chấp, lời nói "ngươi, ngươi", lời nói gièm pha, lời nói dối là daṇḍādāna…pe… musāvādā.
Musāvādā ti ettha vādasaddo ‘‘tuvaṃ tuva’’nti ca ‘‘pesuñña’’nti ca etthāpi yojetabbo.
In musāvādā, the word vāda should also be connected here with "tuvaṃ tuvaṃ" (you-you) and "pesuñña" (slander).
Trong từ Musāvādā (lời nói dối), từ vāda (lời nói) cũng nên được ghép với "tuvaṃ tuvaṃ" (ngươi, ngươi) và "pesuñña" (gièm pha).
‘‘Ahaṃ seyyohamasmī’’ti pavattamānādayoti yojanā.
The connection is: "I am superior," and so on, which arise.
Câu ghép là: "những điều phát sinh như 'tôi là người tốt hơn'".
Adhiṭṭhitakālato paṭṭhāya na vikappetabbānīti adhiṭṭhānavikappanaṃ ekato na kātabbaṃ, adhiṭṭhite na vikappetabbanti adhippāyo.
Adhiṭṭhitakālato paṭṭhāya na vikappetabbānīti means that the determination and the alteration should not be made together; the intention is that one should not alter what has been determined.
Từ khi đã tác ý trở đi không nên phân biệt có nghĩa là việc tác ý và phân biệt không nên làm cùng lúc, ý là khi đã tác ý thì không nên phân biệt.
Pariṇataṃ lābhaṃ pariṇāmetīti sambandho.
The connection is: one dedicates the ripened gain.
Có liên hệ với việc làm cho lợi lộc đã chín muồi được chín muồi (được định đoạt).
Etesaṃyeva dānānanti etesaṃyeva adhammikānaṃ dānānaṃ.
Etesaṃyeva dānānaṃ means of these same unrighteous donations.
Chính những món bố thí này có nghĩa là chính những món bố thí phi pháp này.
Saṅghassa ninnanti saṅghassa nataṃ, nāmitaṃ vā lābhanti sambandho.
Saṅghassa ninnaṃ means the gain that is inclined towards or bent towards the Saṅgha.
Nghiêng về Tăng-già có nghĩa là lợi lộc nghiêng về Tăng-già, hoặc được hướng về Tăng-già.
Saṅghassa namati, nāmiyatīti vā ninnaṃ.
Ninnaṃ means that which bends towards or is bent towards the Saṅgha.
Nghiêng về Tăng-già, hoặc được hướng về Tăng-già, gọi là ninnaṃ.
Tesaṃyevāti tesaṃyeva tiṇṇaṃ dhammikadānānaṃ.
Tesaṃyevāti means of those same three righteous donations.
Chính những điều đó có nghĩa là chính ba món bố thí hợp pháp đó.
Tayo tayo dānapaṭiggahaparibhoge sampiṇḍetvā navako gahetabbo.
Having combined the acceptance and use of gifts three by three, the novice should be understood.
Tổng hợp ba ba món bố thí, thọ nhận và thọ dụng, thì nên hiểu là nhóm chín.
Tatthevāti samathakkhandhake eva.
Tattheva means in the Samatha Khandhaka itself.
Chính tại đó có nghĩa là chính tại phẩm Samatha.
Ovādavaggassāti bhikkhunovādavaggassa.
Ovādavaggassā means of the section on the admonition of bhikkhunīs.
Của phẩm Ovāda có nghĩa là của phẩm Bhikkhunovāda.
Tatthevāti ovādavaggassa paṭhamasikkhāpade eva.
Tattheva means in the first training rule of the admonition section itself.
Chính tại đó có nghĩa là chính tại học giới thứ nhất của phẩm Ovāda.
Sabbatthāti sabbesu navakesu.
Sabbatthā means in all the nines.
Trong tất cả có nghĩa là trong tất cả các nhóm chín.
330. Dasakesu aṭṭhāne vā panāti akāraṇe vā pana.
330. In the tens, aṭṭhāne vā panā means or without cause.
330. Trong các nhóm mười, hoặc không đúng chỗ có nghĩa là hoặc không có lý do.
Tatthāti navakesu.
Tatthā means in the nines.
Tại đó có nghĩa là trong các nhóm chín.
‘‘Natthi dinnantiādivasenā’’ti ādisaddena ‘‘natthi yiṭṭhaṃ natthi huta’’ntiādayo (dha. sa. 1221; ma. ni. 94.225; 3.91, 116; saṃ. ni. 3.210; a. ni. 10.176) nava natthikā saṅgahetabbā.
By the word ādisaddena in ‘‘Natthi dinnantiādivasenā’’, the nine nihilistic views such as ‘‘natthi yiṭṭhaṃ natthi hutaṃ’’ are to be included.
Với từ đầu câu “Không có sự bố thí, v.v.”, từ “v.v.” bao gồm chín điều phủ định như “không có sự cúng dường, không có sự hiến tế, v.v.” (Dhammasaṅgaṇī 1221; Majjhima Nikāya 94.225; 3.91, 116; Saṃyutta Nikāya 3.210; Aṅguttara Nikāya 10.176).
‘‘Sassato lokoti ādivasenā’’tiādisaddena (dī. ni. 1.31; ma. ni. 1.269) ‘‘asassato loko’’tiādayo (ma. ni. 1.269) nava antaggāhike saṅgaṇhāti.
By the word ādisaddena in ‘‘Sassato lokoti ādivasenā’’, the nine extreme views such as ‘‘asassato loko’’ are to be included.
Với từ đầu câu “Thế gian là thường còn, v.v.”, từ “v.v.” bao gồm chín điều chấp thủ cực đoan như “thế gian là vô thường, v.v.” (Dīgha Nikāya 1.31; Majjhima Nikāya 1.269).
Viparītā sammattāti dasahi micchattehi viparītā dasa sammattā sammādiṭṭhi sammāsaṅkappo sammāvācā sammākammanto sammāājīvo sammāvāyāmo sammāsati sammāsamādhi sammāñāṇaṃ sammāvimuttīti.
Viparītā sammattā means the ten right views, which are the opposite of the ten wrong views: right view, right intention, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, right concentration, right knowledge, right liberation.
Mười điều chánh đối lập với mười điều tà là chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định, chánh trí, chánh giải thoát.
Dasa ādīnavā niddiṭṭhāti sambandho.
The connection is that ten disadvantages are designated.
Có liên hệ với mười tai họa được chỉ rõ.
Undūrakkhāyitanti mūsikena khāditaṃ.
Undūrakkhāyitaṃ means eaten by a mouse.
Bị chuột gặm có nghĩa là bị chuột ăn.
Ettha hi khedhātu khādanattho hoti.
Here, the root khe has the meaning of eating.
Ở đây, căn khedh có nghĩa là ăn.
Aggidaḍḍhanti agginā daḍḍhaṃ.
Aggidaḍḍhaṃ means burnt by fire.
Bị lửa đốt có nghĩa là bị lửa thiêu.
Etesūti etesu dasasu paṃsukūlesu.
Etesu means among these ten rag-robes.
Trong những điều này có nghĩa là trong mười y phấn tảo này.
Udakasāṭikaṃ vā saṃkaccikaṃ vāti bhikkhunīnaṃ udakasāṭikaṃ vā saṃkaccikaṃ vā.
Udakasāṭikaṃ vā saṃkaccikaṃ vā means either a bathing-robe or a saṃkaccika for bhikkhunīs.
Hoặc y tắm hoặc y che ngực có nghĩa là y tắm hoặc y che ngực của các tỳ-khưu-ni.
Ettha vāsaddo aniyamavikappattho.
Here, the particle vā signifies an unrestricted alternative.
Ở đây, từ vā có nghĩa là sự lựa chọn không giới hạn.
331. Ekādasakesu tiṇapādukāti muñjapabbajehi avasesā tiṇamayapādukā.
331. In the elevens, tiṇapādukā means grass sandals other than those made of muñja grass and pabbaja grass.
331. Trong các nhóm mười một, dép cỏ có nghĩa là các loại dép làm bằng cỏ còn lại ngoài dép làm từ cây muñja và pabbaja.
Kaṭṭhapādukasaṅgahamevāti kaṭṭhapāduke saṅgahaṃ eva.
Kaṭṭhapādukasaṅgahameva means indeed the inclusion of wooden sandals.
Chính sự bao gồm dép gỗ có nghĩa là chính sự bao gồm dép gỗ.
Tambalohamayena vā dārumayena vāti vāsaddo aniyamavikappattho.
Tambalohamayena vā dārumayena vā – the particle vā signifies an unrestricted alternative.
Hoặc bằng đồng hoặc bằng gỗ, từ vā có nghĩa là sự lựa chọn không giới hạn.
‘‘Nasi animittā’’tiādayo bhikkhunikkhandhake (cūḷava. 423) niddiṭṭhā.
‘‘Nasi animittā’’ and so on are designated in the Bhikkhunīkkhandhaka.
“ Không phải là vô tướng” v.v. được chỉ rõ trong phẩm Tỳ-khưu-ni (Cūḷavagga 423).
Te sabbeti sabbe te gaṇṭhikavidhā.
Te sabbe means all those knot-types.
Tất cả những điều đó có nghĩa là tất cả những loại thắt nút đó.
Naggenāti acelakena.
Naggena means by a naked person.
Khỏa thân có nghĩa là không mặc y phục.
Te sabbeti sabbe te avandiyapuggalā.
Te sabbe means all those persons unworthy of veneration.
Tất cả những người đó có nghĩa là tất cả những người không đáng được đảnh lễ đó.
Pubbeti dasake.
Pubbe means in the tens.
Trước đây có nghĩa là trong nhóm mười.
Kammavaggeti avasāne kammavagge.
Kammavagge means in the final section on kamma.
Trong phẩm Kamma có nghĩa là trong phẩm Kamma ở cuối.
So bhikkhu yaṃ na nigaccheyya, etaṃ na nigataṃ aṭṭhānaṃ anavakāsoti yojanā.
The explanation is: that which a bhikkhu would not attain, this non-attainment is an impossibility, an unlikelihood.
Có liên hệ với việc tỳ-khưu đó không đạt được điều gì, điều đó là một điều không đạt được, một điều không thể xảy ra.
Evañhi sati yaṃsaddo kiriyāparāmasano hoti, atha vā yaṃ yena kāraṇena na nigaccheyya, etaṃ kāraṇaṃ aṭṭhānanti yojanā.
If it is so, the word yaṃ refers to an action; or, the explanation is: that by which reason one would not attain, that reason is an impossibility.
Nếu vậy, từ yaṃ là một đại từ liên quan đến hành động; hoặc, điều mà vì lý do nào đó không đạt được, lý do đó là một điều không thể xảy ra.
Anadhigataṃ samādhinti yojanā.
The explanation is: an unacquired concentration.
Có liên hệ với định không đạt được.
Saddhammāssāti saddhammā assa.
Saddhammāssā means the Dhamma of that person.
Của Chánh pháp có nghĩa là của Chánh pháp này.
Assa akkosakaparibhāsakassa bhikkhussa saddhammā na vodāyanti na pariyodapentīti attho.
The meaning is that the Dhamma of that bhikkhu, who is an abuser and reviler, does not become purified or thoroughly cleansed.
Ý nghĩa là Chánh pháp của tỳ-khưu phỉ báng, mắng nhiếc đó không được thanh tịnh, không được trong sạch.
Rogātaṅkanti rogasaṅkhātaṃ ātaṅkaṃ.
Rogātaṅkaṃ means the affliction called sickness.
Bệnh tật có nghĩa là sự đau khổ được gọi là bệnh.
Nirayaṃ upapajjatīti nirayamhi upapajjati.
Nirayaṃ upapajjatī means is reborn in hell.
Sinh vào địa ngục có nghĩa là sinh vào địa ngục.
‘‘Upapajjatī’’ti ettha upaiti kammappavacanīyaupasaggena yuttattā ‘‘niraya’’nti ettha bhummatthe upayogavacanaṃ daṭṭhabbaṃ.
In ‘‘Upapajjatī’’, since it is connected with the prepositional prefix upa, the locative case in ‘‘nirayaṃ’’ should be understood as having the meaning of a location.
Ở đây, trong từ “ upapajjati” vì nó đi kèm với giới từ upa có nghĩa là hành động, nên trong từ “niraya” nên hiểu là cách sử dụng cách vị trí.
Ettha etasmiṃ aṅguttarapāḷiyaṃ (a. ni. 11.6).
Ettha means in this Anguttara Pāḷi.
Ở đây có nghĩa là trong bản Aṅguttara Nikāya này (Aṅguttara Nikāya 11.6).
Āsevitāyāti ettha ātyūpasaggo ādikammatthoti āha ‘‘ādito paṭṭhāya sevitāyā’’ti.
In Āsevitāyā, the prefix ā has the meaning of beginning, so it says ‘‘practiced from the beginning’’.
Ở đây, trong từ āsevitāyā, giới từ ā có nghĩa là khởi đầu, nên nói “từ đầu đã thực hành”.
‘‘Nipphāditāyā’’tiiminā bhāvitāyāti ettha bhūsaddo sattatthoti dasseti, ‘‘vaḍḍhitāyā’’ti iminā vaḍḍhanatthoti dasseti.
By ‘‘Nipphāditāyā’’, it shows that the word bhū in bhāvitāyā has the meaning of existence; by ‘‘vaḍḍhitāyā’’, it shows that it has the meaning of growth.
Với từ “được hoàn thành”, điều này cho thấy rằng trong từ bhāvitāyā, căn bhū có nghĩa là sự tồn tại; với từ “được tăng trưởng”, điều này cho thấy nó có nghĩa là sự tăng trưởng.
Bahulīkatāyāti ettha bahulaṃ nāma atthato punappunanti āha ‘‘punappunaṃ katāyā’’ti.
In Bahulīkatāyā, bahula means repeatedly in terms of meaning, so it says ‘‘done repeatedly’’.
Ở đây, trong từ bahulīkatāyā, bahula có nghĩa là lặp đi lặp lại về mặt ý nghĩa, nên nói “được làm đi làm lại nhiều lần”.
Suyuttayānasadisāyāti suṭṭhu yuttena yānena sadisāya.
Suyuttayānasadisāyā means like a well-yoked vehicle.
Giống như cỗ xe được trang bị tốt có nghĩa là giống như cỗ xe được trang bị tốt.
Iminā yānīkatāyāti ettha na yaṃkiñci yānaṃ viya kataṃ hoti, atha kho icchiticchitakkhaṇe ārohanīyattā suyuttayānaṃ viya kataṃ hotīti dasseti.
By this, it shows that in yānīkatāyā, it is not made like just any vehicle, but rather it is made like a well-yoked vehicle because it can be mounted at any desired moment.
Với điều này, điều đó cho thấy rằng trong từ yānīkatāyā, nó không phải là bất kỳ cỗ xe nào được làm ra, mà là một cỗ xe được làm ra giống như một cỗ xe được trang bị tốt vì có thể lên bất cứ lúc nào mong muốn.
Yathā kariyamāne patiṭṭhā hotīti yojanā.
The explanation is: so that it becomes a foundation when carried out.
Có liên hệ với việc nó trở thành nền tảng khi được thực hiện.
Vatthukatāyāti ettha vatthusaddo patiṭṭhatthoti dasseti.
In Vatthukatāyā, it shows that the word vatthu has the meaning of foundation.
Ở đây, trong từ vatthukatāyā, điều này cho thấy từ vatthu có nghĩa là nền tảng.
Vasati patiṭṭhahati etthāti vatthūti vacanattho kātabbo.
The meaning of the word " vatthu" should be understood as "that in which one dwells and is established."
Nên hiểu ý nghĩa của từ vatthu là nơi mà người ta trú ngụ, an trú.
Anuṭṭhitāyāti ettha anusaddo naupacchinnattho, ṭhādhātu uppajjanatthoti dassento āha ‘‘anu anu pavattitāyā’’ti.
Regarding " anuṭṭhitāyā," the prefix " anu" here means "uninterrupted," and the root ṭhā means "to arise," thus showing "continuously arisen."
Ở đây, trong từ anuṭṭhitāyā, tiền tố anu có nghĩa là không bị gián đoạn, và căn ṭhā có nghĩa là phát sinh, nên nói “được tiếp tục từng chút một”.
‘‘Samantato’’ti iminā paricitāyāti ettha parisaddo samantatthoti dasseti.
By "all around," it shows that the word " pari" in " paricitāyā" means "all around."
Với từ “khắp nơi”, điều này cho thấy rằng trong từ paricitāyā, tiền tố pari có nghĩa là khắp nơi.
‘‘Abhivaḍḍhitāyā’’ti iminā cidhātu vaḍḍhanatthoti dasseti.
By "greatly increased," it shows that the root ci means "to increase."
Với từ “được tăng trưởng”, điều này cho thấy rằng căn ci có nghĩa là tăng trưởng.
Samāraddhāyāti paripuṇṇaṃ ārādhitāya.
" Samāraddhāyā" means perfectly accomplished.
Được thực hiện đầy đủ có nghĩa là được thực hiện một cách hoàn hảo.
Rādhadhātu hi sādhanattho hoti.
Indeed, the root rādha means "to accomplish."
Thật vậy, căn rādha có nghĩa là thành tựu.
‘‘Vasībhāvaṃ upanītāyā’’ti iminā tadatthaṃ adhippāyena dasseti.
By "brought to mastery," it shows that meaning as the intention.
Với từ “được đưa đến trạng thái làm chủ”, điều này cho thấy ý nghĩa đó.
‘‘Na pāpakaṃ supinaṃ passatī’’ti vacanassa atthāpattinayaṃ dassento āha ‘‘bhadrakaṃ panā’’tiādi.
Showing the implication of the statement " does not see a bad dream," it says, "but a good one," and so on.
Để chỉ rõ cách suy luận ý nghĩa của câu “ Không thấy ác mộng”, nên nói “mà là điều tốt lành” v.v.
Vuddhikāraṇabhūtanti vuddhiyā kāraṇabhūtaṃ supinanti sambandho.
" Vuddhikāraṇabhūtaṃ" is connected as "a dream that is a cause for growth."
Có liên hệ với giấc mơ là nguyên nhân của sự tăng trưởng.
Devatā rakkhantīti ettha sāmaññato vuttepi ārakkhadevatāyeva gahetabbāti āha ‘‘ārakkhadevatā’’ti.
Regarding " deities protect," even though stated generally, it should be taken as guardian deities, thus it says "guardian deities."
Ở đây, trong câu chư thiên bảo hộ, mặc dù nói chung, nhưng nên hiểu là chư thiên hộ trì, nên nói “chư thiên hộ trì”.
Ārakkhadevatā nāma bhummadevādayo.
Guardian deities are earth deities and so on.
Chư thiên hộ trì là các vị địa thiên, v.v.
Khippanti bhāvanapuṃsakaṃ.
" Khippaṃ" is in the neuter gender of state.
Nhanh chóng là thể trung tính của trạng thái.
Iminā tuvaṭaṃ cittanti ettha tuvaṭasaddo khippapariyāyoti dasseti.
By this, it shows that the word tuvaṭa in " tuvaṭaṃ cittaṃ" is a synonym for khippa.
Với điều này, điều đó cho thấy rằng trong câu tâm nhanh chóng, từ tuvaṭa đồng nghĩa với khippa.
Uttarimappaṭivijjhantoti ettha ‘‘uttari’’nti padassa avadhipekkhattā tassa avadhi ca uttarisaddassa idha arahattavācakabhāvañca vidhadhātuyā sacchikaraṇatthañca dassento āha ‘‘mettājhānato’’tiādi.
Regarding " uttarimappaṭivijjhanto," because the word "uttari" expects a limit, and because "uttari" here signifies arahantship, and because the root vidh means "to realize," it says " mettājhānato" and so on.
Ở đây, trong câu không thể thâm nhập sâu hơn, vì từ “uttari” cần một giới hạn, và giới hạn đó cũng như việc từ uttari ở đây có nghĩa là A-la-hán và việc căn vidha có nghĩa là chứng ngộ, nên nói “ từ thiền định từ bi” v.v.
Tattha ‘‘mettājhānato’’ti iminā avadhiṃ dasseti, ‘‘arahatta’’nti iminā ‘‘uttari’’nti padassa sarūpatthaṃ dasseti, ‘‘asacchikaronto’’ti iminā vidhadhātuyā sacchikaraṇatthaṃ dasseti.
Therein, by "from mettā-jhāna," it shows the limit; by "arahantship," it shows the true meaning of the word "uttari"; by "not realizing," it shows that the root vidh means "to realize."
Ở đó, với từ “từ thiền định từ bi”, điều này chỉ rõ giới hạn; với từ “A-la-hán”, điều này chỉ rõ ý nghĩa thực sự của từ “uttari”; với từ “không chứng ngộ”, điều này chỉ rõ ý nghĩa chứng ngộ của căn vidha.
Sabbatthāti sabbesu ekādasakesu.
" Sabbatthā" means in all eleven cases.
Trong tất cả có nghĩa là trong tất cả các nhóm mười một.
332. Vissajjane evamattho veditabboti yojanā.
The meaning should be understood thus in the explanation.
Trong phần giải đáp, nên hiểu ý nghĩa như vậy.
Kāyasāmaggī ādi nāmāti yojanā.
"Bodily harmony" is the beginning, so it is connected.
Sự hòa hợp thân là khởi đầu.
Osāraṇakiriyāti kathanakiriyā.
" Osāraṇakiriyā" means the act of telling.
Hành động trình bày có nghĩa là hành động nói ra.
Chandapavāraṇaṃ āharitvāti chandañca pavāraṇañca āharitvā.
" Chandapavāraṇaṃ āharitvā" means having brought the consent and the invitation.
Đem đến sự chấp thuận và thỉnh cầu có nghĩa là đem đến sự chấp thuận và sự thỉnh cầu.
Pavāraṇākathāti ‘‘saṅghaṃ bhante pavāremī’’tiādikā (mahāva. 210) pavāraṇākathā.
" Pavāraṇākathā" is the invitation statement beginning with "Venerable Sir, I invite the Saṅgha," and so on.
Pavāraṇākathā (Lời thuyết về Pavāraṇā) là lời thuyết về Pavāraṇā như ‘‘Bạch Tăng chúng, con xin tự ý cử tội’’ v.v… (Mahāvagga 210).
Tajjanīyakammādīsu vatthu nāma kiṃ?
What is the vatthu (ground/basis) in tajjanīyakamma, etc.?
Trong các hành động như Tajjanīyakamma (hành động khiển trách), vatthu (sự việc) là gì?
Puggalo nāma koti āha ‘‘vatthu nāmā’’tiādi.
Who is the puggalo (person)? Thus it says, "the vatthu is," and so on.
Puggalo (người) là ai? Vị ấy nói: ‘‘Vatthu (sự việc) là’’ v.v….
Tattha yena vatthunāti bhaṇḍanakārakādinā yena vatthunā karaṇabhūtena, hetubhūtena vā.
Therein, " yena vatthunā" means by which ground, such as a quarrel-maker, which serves as the instrument or the cause.
Ở đây, yena vatthunā (do sự việc nào) là do sự việc gây tranh cãi v.v… mà là nguyên nhân hoặc là lý do.
Yenāti puggalena kattubhūtena, katanti sambandho.
" Yenā" means by which person, who is the agent, is connected with "done."
Yenā (do người nào) là do người làm chủ thể, có liên hệ đến việc đã làm.
‘‘Tassā tassā kammavācāyā’’ti padaṃ ‘‘avasānavacana’’nti pade avayavisambandho.
The phrase "by that particular kammavācā" has a part-whole relationship with the phrase "final word."
Từ ‘‘tassā tassā kammavācāyā’’ (của mỗi lời tuyên ngôn hành sự ấy) có mối liên hệ bộ phận với từ ‘‘avasānavacana’’ (lời kết thúc).
Sabbatthāti sabbesu vissajjanesu.
" Sabbatthā" means in all explanations.
Sabbatthā (ở mọi nơi) là trong tất cả các câu trả lời.
Yadetaṃ padasataṃ vuttanti yojanā.
The hundred words that were spoken, thus it is connected.
Đây là sự giải thích rằng: ‘‘Cái mà một trăm từ đã được nói ra ấy’’.
Tatthāti tasmiṃ padasate, niddhāraṇe bhummaṃ, atthasatanti abhidheyyasataṃ.
" Tatthā" means in that hundred words, it is the locative of determination; " atthasataṃ" means a hundred meanings.
Tatthā (ở đó) là trong một trăm từ ấy, đây là cách dùng ở vị trí phân biệt, atthasataṃ (một trăm ý nghĩa) là một trăm đối tượng được nói đến.
Dhammasatantiabhidhānasataṃ, pāḷisatanti attho.
" Dhammasataṃ" means a hundred expressions, meaning a hundred Pāḷi texts.
Dhammasataṃ (một trăm pháp) là một trăm lời nói, nghĩa là một trăm pāḷi.
‘‘Atthasataṃ dhammasata’’nti padānaṃ atthantaravikappaṃ dassento āha ‘‘atha vā’’tiādi.
Showing an alternative interpretation of the words "a hundred meanings, a hundred expressions," it says, " atha vā" (or else), and so on.
Để chỉ ra sự lựa chọn ý nghĩa khác của các từ ‘‘atthasataṃ dhammasataṃ’’, vị ấy nói: ‘‘atha vā’’ (hoặc là) v.v….
Tattha ye dasa atthavase paṭicca paññattaṃ, tesaṃ dasaatthavasānanti yojanā, ye dasa atthavase pubbe vaṇṇitā, tesaṃ dasaatthavasānanti yojanā.
Therein, "those ten reasons on account of which it was laid down," thus it is connected; "those ten reasons that were previously explained," thus it is connected.
Ở đây, đây là sự giải thích rằng: ‘‘của mười lý do ấy mà giới luật đã được chế định dựa vào’’, đây là sự giải thích rằng: ‘‘của mười lý do ấy mà đã được bình luận trước đây’’.
Paṭhamapārājikavaṇṇanāyaṃ (pārā. aṭṭha. 1.39) vaṇṇitāti sambandho.
It is connected with "explained in the commentary on the first Pārājika."
Có liên hệ đến việc đã được bình luận trong lời bình luận về Pārājika thứ nhất (Pārā. aṭṭha. 1.39).
Tatthāti ‘‘saṅghasuṭṭhutāyā’’tiādipāṭhe.
" Tatthā" means in the text beginning "for the well-being of the Saṅgha."
Tatthā (ở đó) là trong đoạn văn ‘‘saṅghasuṭṭhutāyā’’ v.v….
Suṭṭhu devāti suṭṭhu mahārāja.
" Suṭṭhu devā" means very well, O great king.
Suṭṭhu devā (Thiên tử tốt đẹp) là ‘‘Đại vương tốt đẹp’’.
Hi yasmā āṇābalabhogabalaissariyabalehi dibbati, tasmā devoti vuccati.
Indeed, because he shines with the power of command, the power of enjoyment, and the power of sovereignty, he is called a " deva."
Vì hi (quả thật) vị ấy ban phước bằng quyền lực, bằng sự giàu có, bằng quyền uy, bằng sức mạnh, tasmā (do đó) được gọi là devo (thiên tử).
Yo cāti gahaṭṭho vā pabbajito vā, sampaṭicchatīti sambandho.
"Yo ca" means a householder or a renunciant; the connection is "accepts".
Yo cā (và người nào) là cư sĩ hay người xuất gia, có liên hệ đến việc chấp nhận.
Tasmāti yasmā hitāya sukhāya hoti, tasmā.
"Tasmā" means because it is for welfare and happiness, therefore.
Tasmā (do đó) là vì nó mang lại lợi ích và hạnh phúc, do đó.
Ānisaṃsaṃ dassetvā paññapessāmīti sambandho.
Having shown the advantage, I shall lay down (the rule) - this is the connection.
Có liên hệ đến việc: ‘‘Sau khi chỉ ra lợi ích, tôi sẽ chế định’’.
Abhibhavitvā na paññapessāmīti yojanā.
Having overcome, I shall not lay down (the rule) - this is the construction.
Đây là sự giải thích rằng: ‘‘Tôi sẽ không chế định một cách áp đặt’’.
Idhāti atthavasapakaraṇe.
"Idha" means in the chapter on the advantages.
Idhā (ở đây) là trong Atthavasapakaraṇa.
Tadatthajotakānanti soyeva attho tadattho, tassa jotakā tadatthajotakā, tesaṃ.
"Tadatthajotakānaṃ" means that very meaning is tadatthajotaka, those that illuminate it are tadatthajotaka, of those.
Tadatthajotakānaṃ (của những từ làm sáng tỏ ý nghĩa đó) là ý nghĩa đó chính là tadattho, những từ làm sáng tỏ ý nghĩa đó là tadatthajotakā, của những từ đó.
Idāni veditabbānīti sambandho.
Now they are to be known - this is the connection.
Có liên hệ đến việc: ‘‘Bây giờ cần phải biết’’.
Atthaṃ jotentīti atthajotakā, saddā.
They illuminate the meaning, therefore they are atthajotakā, words.
Những từ làm sáng tỏ ý nghĩa được gọi là atthajotakā.
Nīharitvā, niyametvā vā attho vuccate imāhi saddapaññattīhīti niruttiyo.
The meaning is expressed by these word-designations, having extracted it or determined it, therefore they are niruttiyo (interpretations).
Ý nghĩa được rút ra hoặc được xác định bằng những thuật ngữ ngôn ngữ này, do đó được gọi là niruttiyo.
335. Ekaṃsanti ettha bhummatthe upayogavacananti āha ‘‘ekasmiṃ aṃse’’ti.
335. "Ekaṃsaṃ": Here, it is a locative case used in the sense of a locative, so it says "in one part".
335. Ekaṃsaṃ (một bên vai) ở đây, đây là cách dùng ở vị trí sở y trong nghĩa sở tại, nên vị ấy nói: ‘‘ekasmiṃ aṃse’’ (ở một bên vai).
Dasanakhasamodhānasamujjalanti dasannaṃ nakhānaṃ samūhena suṭṭhu ujjalaṃ.
"Dasanakhasamodhānasamujjalaṃ" means shining brightly with the grouping of ten fingernails.
Dasanakhasamodhānasamujjalaṃ (tỏa sáng rực rỡ bởi sự hợp nhất của mười móng tay) là tỏa sáng rực rỡ bởi sự hợp nhất của mười móng tay.
Ettha ‘‘samujjala’’nti iminā añjalinti padassa ādarena, abhimukhaṃ vā jalati dibbatīti añjalīti atthaṃ dasseti.
Here, by "samujjalaṃ", it shows the meaning of the word añjali as reverence, or shining or glowing towards (the Buddha).
Ở đây, bằng từ ‘‘samujjalaṃ’’ này, vị ấy chỉ ra ý nghĩa của từ añjali là ‘‘tôn kính, hoặc tỏa sáng rực rỡ hướng về’’.
Āsīsamānarūpovāti ettha āsīsamānarūpo evāti atthaṃ paṭikkhipanto āha ‘‘paccāsīsamānarūpo viyā’’ti.
"Āsīsamānarūpovā": Here, rejecting the meaning "it is indeed in the form of one wishing", it says "as if in the form of one wishing for".
Āsīsamānarūpovā (hoặc có hình dáng mong ước) ở đây, để bác bỏ ý nghĩa ‘‘chỉ là hình dáng mong ước’’, vị ấy nói: ‘‘paccāsīsamānarūpo viyā’’ (như có hình dáng đang mong ước).
Ettha ‘‘viyā’’ti iminā ‘‘āsīsamāno ivā’’ti padavibhāgaṃ katvā ivasaddo upamatthajotakoti dasseti.
Here, by "viyā", it shows that the word iva is an illuminator of comparison, by dividing the word as "āsīsamāno iva" (as if wishing).
Ở đây, bằng từ ‘‘viyā’’ này, vị ấy phân chia từ thành ‘‘āsīsamāno ivā’’ (như đang mong ước) và chỉ ra rằng từ iva làm sáng tỏ ý nghĩa so sánh.
Kissāti ettha karaṇatthe chaṭṭhīvibhatti hotīti āha ‘‘kena kāraṇenā’’ti.
"Kissā": Here, the genitive case is in the sense of an instrument, so it says "by what reason".
Kissā (vì cái gì) ở đây, vị ấy nói rằng đây là biến cách thứ sáu trong nghĩa công cụ: ‘‘kena kāraṇenā’’ (vì lý do gì).
Idhāti mama nisinnaṭṭhānaṃ.
"Idha" means my sitting place.
Idhā (ở đây) là nơi tôi ngồi.
‘‘Āgato’’ti iminā idhamāgatoti ettha makāro padasandhikaramattoti dasseti.
By "āgato", it shows that the letter m in "idhamāgato" is merely for joining words.
Bằng từ ‘‘Āgato’’ (đã đến) này, vị ấy chỉ ra rằng mẫu tự ‘m’ trong idhamāgato (đã đến đây) chỉ là để nối các từ.
Assāti upālissa vissajjesīti sambandho.
"Assā" means he answered Upāli; this is the connection.
Assā (của vị ấy) có liên hệ đến việc: ‘‘đã trả lời cho Upāli’’.
Sabbatthāti sabbesu pañhesu.
"Sabbatthā" means in all questions.
Sabbatthā (ở mọi nơi) là trong tất cả các câu hỏi.
Itīti evaṃ.
"Iti" means thus.
Itī (như vậy) là evaṃ (vậy).
Tatthāti vissajjane.
"Tatthā" means in the answer.
Tatthā (ở đó) là trong câu trả lời.
Bhaddako te ummaṅgoti ettha ummaṅgasaddo pañhavācakoti āha ‘‘bhaddakā te pañhā’’ti.
"Bhaddako te ummaṅgo": Here, the word ummaṅga means question, so it says "your questions are good".
Bhaddako te ummaṅgo (câu hỏi của con thật tốt) ở đây, từ ummaṅga có nghĩa là câu hỏi, nên vị ấy nói: ‘‘bhaddakā te pañhā’’ (các câu hỏi của con thật tốt).
Tattha teti tava.
Here, "te" means your.
Ở đây, te là của con.
Kasmā pañhā ‘‘ummaṅgo’’ti vuccatīti āha ‘‘pañcā hī’’tiādi.
Why is a question called "ummaṅga"? It says "because five" and so forth.
Tại sao câu hỏi lại được gọi là ‘‘ummaṅgo’’? Vị ấy nói: ‘‘pañcā hī’’ (quả thật là năm) v.v….
Hi yasmā ummaṅgoti vuccati, tasmā pañhā ummaṅgo nāmāti yojanā.
"Hi" means because it is called ummaṅga, therefore a question is called ummaṅga - this is the construction.
Hi (quả thật) vì nó được gọi là ummaṅgo, do đó câu hỏi được gọi là ummaṅgo, đây là sự giải thích.
‘‘Ummujjitvā ṭhitattā’’ti iminā ummujjatīti ummaṅgoti vacanatthaṃ dasseti.
By "ummujjitvā ṭhitattā" (because it has emerged and stands forth), it shows the meaning of the word ummaṅga as "ummujjati" (emerges).
Bằng từ ‘‘Ummujjitvā ṭhitattā’’ (vì đã nổi lên) này, vị ấy chỉ ra ý nghĩa của từ ummujjatīti ummaṅgo (cái nổi lên là ummaṅgo).
Mujadhātu ukārassa akāro, avijjandhakārasaṅkhātā udakato ummujjatīti attho.
The vowel u of the root muj becomes a; the meaning is that it emerges from the water, which is the darkness of ignorance.
Gốc từ Muj, nguyên âm ‘u’ chuyển thành ‘a’, nghĩa là nổi lên từ nước được gọi là bóng tối của vô minh.
‘‘Tagghā’’ti nipātassa tasmā kāraṇāti atthaṃ dassento āha ‘‘yasmā’’tiādi.
"Tagghā": Showing the meaning of the particle tagghā as "therefore, for that reason", it says "yasmā" and so forth.
Để chỉ ra ý nghĩa ‘‘tasmā kāraṇā’’ (vì lý do đó) của từ ‘‘Tagghā’’ (quả thật), vị ấy nói: ‘‘yasmā’’ (vì) v.v….
‘‘Sampaṭicchanatthe’’ti iminā tagghasaddo sādhuatthoti dasseti, taggha sādhūti attho.
By "sampaṭicchanatthe" (in the sense of acceptance), it shows that the word taggha means "good"; the meaning is "taggha, sādhu" (indeed, good).
Bằng từ ‘‘Sampaṭicchanatthe’’ (trong nghĩa chấp nhận) này, vị ấy chỉ ra rằng từ taggha có nghĩa là sādhu (tốt), nghĩa là taggha sādhu (quả thật tốt).
Tīṇiyevāti ‘‘samādahitvā visibbentī’’ti ekaṃ, ‘‘sāmisenā’’ti ekaṃ, ‘‘sasitthaka’’nti ekanti imāni tīṇiyeva.
"Tīṇiyevā" means only these three: "having composed, they disperse" is one, "with bait" is one, "with rice grains" is one.
Tīṇiyevā (chỉ có ba) là ‘‘samādahitvā visibbentī’’ (sau khi tập trung rồi phân tán) là một, ‘‘sāmisenā’’ (bằng vật chất) là một, ‘‘sasitthakaṃ’’ (có cơm) là một, chỉ có ba điều này.
337. Kati chedanakānītiādipucchānaṃ anusandhipucchābhāvaṃ dassento āha ‘‘yasmā panā’’tiādi.
337. Showing that the questions "Kati chedanakāni" and so on are connected questions, he says "yasmā panā" and so on.
337. Để chỉ ra rằng các câu hỏi như Kati chedanakānī (có bao nhiêu sự cắt đứt) v.v… là các câu hỏi liên tiếp, vị ấy nói: ‘‘yasmā panā’’ (nhưng vì) v.v….
Pucchā hi anusandhiananusandhivasena duvidhā.
Indeed, questions are of two kinds: connected and unconnected.
Quả thật, câu hỏi có hai loại: câu hỏi liên tiếp và câu hỏi không liên tiếp.
Tattha vissajjanena anusandhivasena pucchā anusandhipucchā nāma, vissajjanamanapekkhitvā yathākāmapucchā ananusandhipucchā nāma.
Among these, a question connected by its answer is called a connected question (anusandhipucchā), and a question asked as one wishes, without expecting an answer, is called an unconnected question (ananusandhipucchā).
Trong đó, câu hỏi liên quan đến câu trả lời được gọi là anusandhipucchā (câu hỏi liên tiếp), câu hỏi tùy ý không liên quan đến câu trả lời được gọi là ananusandhipucchā (câu hỏi không liên tiếp).
Tāsaṃ vitthāro nettiaṭṭhakathādīsu gahetabbo.
Their detailed explanation should be understood from the Netti-aṭṭhakathā and other texts.
Sự giải thích chi tiết về chúng cần được lấy từ Netti-aṭṭhakathā v.v….
Idhāpi ‘‘ekādasa yāvatatiyakā’’ti vissajjanena anusandhānattā anusandhipucchā nāma.
Here too, it is a connected question because it is connected by the answer "ekādasa yāvatatiyakā" (eleven yāvatatiyakas).
Ở đây cũng, do có sự liên kết bởi câu trả lời "có mười một yāvatatiyaka", nên gọi là câu hỏi liên kết.
Yasmā pana vissajjitoti sambandho.
The connection is "because it is answered."
Tuy nhiên, có sự liên kết vì đã được giải đáp.
Saṅkhāvasenāti ekādasā’’ti saṅkhāya sattiyā, āyattena vā.
"Saṅkhāvasenā" means by the power of the number "eleven," or by its dependence.
Theo cách đếm nghĩa là bằng sức mạnh hoặc sự phụ thuộc vào việc đếm là "mười một".
Saṅkhānusandhivasenevāti ‘‘katī’’ti saṅkhāya anusandhivasena eva.
"Saṅkhānusandhivaseneva" means precisely by the connection of the number "kati" (how many).
Theo cách liên kết đếm chính là theo cách liên kết của việc đếm "bao nhiêu".
Tesanti pañhānaṃ.
"Tesaṃ" refers to those questions.
Của chúng nghĩa là của các câu hỏi.
Tatthāti ‘‘cha chedanakānī’’tiādipāṭhe.
"Tatthā" refers to the passage "cha chedanakāni" (six chedanakas) and so on.
Trong đó nghĩa là trong đoạn văn bắt đầu bằng "sáu chedanaka".
Idamevāti idaṃ eva vacanaṃ.
"Idamevā" means this very utterance.
Chính điều này nghĩa là chính lời nói này.
Apubbanti pubbe na vuttaṃ, aporāṇaṃ navanti attho.
"Apubbaṃ" means not said before, meaning new, not ancient.
Chưa từng có nghĩa là chưa từng được nói trước đây, là mới, không phải cổ xưa.
Yaṃ panetanti yaṃ pana etaṃ vacanaṃ.
"Yaṃ panetaṃ" means this very utterance.
Tuy nhiên, lời nói này nghĩa là lời nói này.
‘‘Soḷasā’’ti iminā sodasāti ettha dakārassa ḷakāraṃ katvā ‘‘soḷasā’’ti pāṭhopi yujjatīti dasseti.
By "soḷasā," he shows that the reading "soḷasā" is also appropriate, by changing the letter "da" to "ḷa" in "sodasā."
Bằng từ "soḷasā" (mười sáu), nó cho thấy rằng cách đọc "soḷasā" cũng phù hợp bằng cách biến chữ "da" thành "ḷa" trong từ "sodasā".
Jānanti paññattāti ettha ‘‘evaṃ vatvā’’ti pāṭhasesaṃ ajjhāharitvā yojetabbabhāvaṃ dassento āha ‘‘jāna’’nti evaṃ vatvā paññattā’’ti.
Showing that in "jānanti paññattā" (made known as knowing), the remaining part of the sentence "evaṃ vatvā" (having said thus) should be supplied, he says "jānaṃ evaṃ vatvā paññattā" (having said "knowing," they were made known).
Trong "jānanti paññattā" (được chế định là biết), để cho thấy rằng cần phải thêm vào phần còn lại của câu "nói như vậy", người ta nói: "jānanti" (biết) nghĩa là "được chế định sau khi nói như vậy".
Teti ‘‘jāna’’nti paññattā sikkhāpadāti attho.
"Te" means the training rules made known as "knowing."
Chúng nghĩa là các giới luật được chế định là "biết".
Evanti vakkhamānanayena.
"Evaṃ" means in the manner to be stated.
Như vậy nghĩa là theo cách sẽ được nói.
Paviseyyātīti ettha itisaddo parisamānattho.
In "paviseyyātī," the word "iti" means conclusion.
Trong từ paviseyyāti, từ iti có nghĩa là kết thúc.
Iti veditabboti yojanā.
The construction is "iti veditabbaṃ" (thus it should be understood).
Cách ghép câu là "nên biết như vậy".
Sādhāraṇanti aṭṭhahi pārājikehi sādhāraṇaṃ.
"Sādhāraṇaṃ" means common to the eight pārājikas.
Sādhāraṇaṃ (chung) nghĩa là chung với tám pārājika.
Ekekassa pārājikassāti sambandho.
The connection is "of each pārājika."
Có sự liên kết là "của mỗi pārājika".
Avirūḷhī bhavanti teti ettha upamānopameyyānaṃ pākaṭabhāvaṃ katvā yojanānayaṃ dassento āha ‘‘yathā ete’’tiādi.
In "avirūḷhī bhavanti te" (they become ungrowable), showing the method of construction by making the simile and the object of comparison clear, he says "yathā ete" and so on.
Trong câu avirūḷhī bhavanti te (chúng không phát triển), để cho thấy cách ghép câu bằng cách làm rõ sự so sánh và được so sánh, người ta nói: "yathā ete" (như những điều này), v.v.
Avirūḷhidhammāti avirūḷhīsabhāvā.
"Avirūḷhidhammā" means having the nature of not growing.
Avirūḷhidhammā nghĩa là có bản chất không phát triển.
Pakatisīlabhāvenāti pakatiyā sīlavantabhāvena, ‘‘pakatisīlābhāvenā’’tipi pāṭho, pakatisīlassa abhāvena, abhāvahetūti attho.
"Pakatisīlabhāvenā" means by the nature of having natural virtue. There is also the reading "pakatisīlābhāvenā," meaning by the absence of natural virtue, or as a cause of absence.
Pakatisīlabhāvenā nghĩa là do bản chất có giới hạnh tự nhiên. Cũng có cách đọc là pakatisīlābhāvenā, nghĩa là do không có giới hạnh tự nhiên, là nguyên nhân của sự không có.
Ettāvatāti ettakena ‘‘aṭṭheva pārājikā’’tiādivacanamattena, dassitaṃ hotīti sambandho.
"Ettāvatā" means merely by this much, by the utterance of "aṭṭheva pārājikā" (only eight pārājikas) and so on, it is shown.
Ettāvatā (đến mức này) nghĩa là chỉ bằng lời nói "chỉ có tám pārājika", có sự liên kết là "đã được chỉ ra".
Vibhattiyoti pārājikādivasena vibhajitabbāti vibhattiyoti.
"Vibhattiyo" means divisions, because they are to be divided according to pārājika and so on.
Vibhattiyo (các phân loại) nghĩa là các phân loại cần được phân chia theo pārājika, v.v.
Tatthāti ‘‘tevīsati saṅghādisesā’’tiādipāṭhe.
"Tatthā" refers to the passage "tevīsati saṅghādisesā" (twenty-three saṅghādisesas) and so on.
Trong đó nghĩa là trong đoạn văn bắt đầu bằng "hai mươi ba saṅghādisesa".
Sabbasaṅgāhikavacananti sabbesaṃ tiṇṇaṃ samathānaṃ, sabbāsaṃ vā āpattīnaṃ samathānaṃ saṅgāhikavacanaṃ.
“A comprehensive statement” means a statement encompassing all three samathas, or the samathas for all offenses.
Sabbasaṅgāhikavacanaṃ (lời bao gồm tất cả) nghĩa là lời bao gồm tất cả ba phương pháp giải quyết, hoặc tất cả các phương pháp giải quyết các tội.
‘‘Dvīhi samathehī’’ti sammukhāvinayena ca paṭiññātakaraṇena cāti dvīhi samathehi.
“By two samathas” means by sammukhāvinaya and paṭiññātakaraṇa—by these two samathas.
Dvīhi samathehī (bằng hai phương pháp giải quyết) nghĩa là bằng hai phương pháp giải quyết: sammukhāvinaya và paṭiññātakaraṇa.
Etanti ‘‘dve uposathā dve pavāraṇā’’ti vacanaṃ.
“This” refers to the statement “two uposathas, two pavāraṇās.”
Điều này nghĩa là lời nói "hai uposatha, hai pavāraṇā".
Vibhajanānīti vibhajitabbānaṃ vibhajanakiriyāya avinābhāvato bhāvavasena vuttaṃ, tasmā vibhajitabbāti vibhattiyoti vacanattho kātabbo.
“Divisions” is stated in terms of existence, due to the inseparability of things to be divided from the act of dividing; therefore, the meaning of the word “divisions” should be taken as “things to be divided.”
Vibhajanāni (các phân chia) được nói theo nghĩa trạng thái do không thể tách rời khỏi hành động phân chia những gì cần được phân chia. Do đó, ý nghĩa của từ vibhattiyo (các phân loại) cần được hiểu là "những gì cần được phân chia".
Aparāpi imā vibhattiyo hontīti yojanā.
The connection is: “These are other divisions as well.”
Cách ghép câu là "những phân loại khác cũng có".
Heṭṭhā vuttassa ‘‘vibhattimattadassaneneva cetaṃ vuttaṃ, na samathehi vūpasamanavasenā’’ti vacanassa atthanayato aññaṃ atthanayaṃ dassento āha ‘‘athavā’’tiādi, ‘‘imāpi vibhattiyo’’ti padaṃ ‘‘nissāyā’’ti pade avuttakammaṃ.
Presenting another interpretation of the meaning of the statement mentioned earlier, “This was stated merely to show the divisions, not in terms of settlement by samathas,” he says “or else,” etc. The phrase “these divisions too” is the unstated object of the word “relying on.”
Để cho thấy một ý nghĩa khác với ý nghĩa được nói ở dưới "điều này chỉ được nói để chỉ ra các phân loại, không phải theo cách giải quyết bằng các phương pháp giải quyết", người ta nói athavā (hoặc), v.v. Từ "imāpi vibhattiyo" (những phân loại này cũng) là tân ngữ không được nói trong từ "nissāyā" (dựa vào).
Nissāya āpajjantīti sambandho.
The connection is: “relying on, they incur.”
Có sự liên kết là "phạm tội dựa vào".
Tāti āpattiyo.
“They” refers to the offenses.
Chúng nghĩa là các tội.
Vuttappakārehevāti tīhi samathehīti vuttapakāreheva.
“By the aforementioned kinds” means by the three samathas as mentioned.
Chính bằng những cách đã nói nghĩa là chính bằng những cách đã nói là "bằng ba phương pháp giải quyết".
Taṃmūlikānanti te eva uposathādayo mūlametāsanti taṃmūlikā, tāsaṃ.
“Originating from them” means those for which uposatha and so forth are the root; of those.
Taṃmūlikānaṃ nghĩa là những điều có uposatha, v.v., làm gốc. Của chúng.
Iminā kāriyūpacārena vuttanayaṃ dasseti.
By this, he shows the meaning stated by way of a figurative expression of effect for cause.
Bằng cách này, nó cho thấy cách được nói theo cách ẩn dụ về kết quả.
Tā vibhattiyoti uposathādivibhattiyo.
“Those divisions” refers to the uposatha and other divisions.
Những phân loại đó nghĩa là các phân loại uposatha, v.v.
339. Evaṃ vissajjetvāti sambandho.
The connection is: “having thus explained.”
339. Có sự liên kết là "sau khi giải thích như vậy".
Yadidaṃ āpattipārājikaṃ nāmāti yojanā.
The connection is: “that which is called a pārājika offense.”
Cách ghép câu là "điều này được gọi là tội pārājika".
Āpattipārājikanti āpattisaṅkhātaṃ pārājikaṃ.
“A pārājika offense” means a pārājika that is an offense.
Āpattipārājikaṃ nghĩa là pārājika được gọi là tội.
‘‘Parājayamāpanno’’ti iminā sāsanato puggalaṃ parājetīti pārājikanti vacanatthaṃ dasseti.
By “one who has fallen into defeat,” he shows the meaning of the word “pārājika” as that which defeats a person from the Dispensation.
Bằng câu "parājayamāpanno" (rơi vào thất bại), nó cho thấy ý nghĩa của từ pārājika là "làm cho người đó thất bại khỏi giáo pháp".
Ṇyapaccayo hetukatvatthavācako, yakārassa kakāro.
The suffix ṇya expresses the causative sense, and the ya becomes ka.
Hậu tố ṇya biểu thị ý nghĩa nguyên nhân, chữ "ya" biến thành "ka".
Cutoti cavako.
“Fallen” means one who has fallen.
Cuto nghĩa là người bị trục xuất.
Paraddhoti viraddho.
“Failed” means one who has erred.
Paraddho nghĩa là người đã sai lầm.
Bhaṭṭhoti patito.
“Lost” means one who has fallen.
Bhaṭṭho nghĩa là người đã sa ngã.
Niraṅkatoti saṅghamhā apasārito.
“Disregarded” means one who has been removed from the Saṅgha.
Niraṅkato nghĩa là người đã bị loại bỏ khỏi Tăng đoàn.
Anīhate tasmiṃ puggaleti tasmiṃ puggale saṅghamhā nīharitvā na harite, anapanīteti attho.
“That person not having been expelled” means that person not having been expelled, not having been removed from the Saṅgha; that is the meaning.
Anīhate tasmiṃ puggale nghĩa là người đó chưa bị loại bỏ, chưa bị trục xuất khỏi Tăng đoàn.
‘‘Uposathapavāraṇādibhedo’’ti iminā saṃvāsasarūpaṃ dasseti.
By “of the nature of uposatha, pavāraṇā, etc.,” he shows the nature of communal life (saṃvāsa).
Bằng từ "uposathapavāraṇādibhedo" (các loại uposatha, pavāraṇā, v.v.), nó cho thấy bản chất của saṃvāsa.
Byañjane ādaramakatvā ‘‘etaṃ āpattī’’ti vuttaṃ.
Disregarding the grammatical form, it is stated as “this offense.”
Không chú ý đến ngữ pháp, người ta nói "etaṃ āpattī" (tội này).
Ayaṃ hīti ayaṃ evaṃ vakkhamāno.
“This indeed” means this, which will be explained.
Ayaṃ hī nghĩa là điều này sẽ được nói như vậy.
Etthāti gāthāyaṃ.
“Here” means in the verse.
Trong đó nghĩa là trong bài kệ.
Tena tasmāti ettha ‘‘tasmā’’ti padena ‘‘tenā’’ti padassa kāraṇatthaṃ dasseti.
“Therefore, for that reason”—here, the word “therefore” shows the causal meaning of the word “for that reason.”
Trong câu tena tasmā, từ "tasmā" (do đó) cho thấy ý nghĩa nguyên nhân của từ "tena" (bởi điều đó).
Etthāti dutiyagāthāyaṃ.
“Here” means in the second verse.
Trong đó nghĩa là trong bài kệ thứ hai.
Ādimhi ceva icchitabboti sambandho.
The connection is: “and should be desired from the beginning.”
Có sự liên kết là "cần được mong muốn ngay từ đầu".
Hīti saccaṃ.
“Indeed” means truly.
Hī nghĩa là sự thật.
Etthāti parivāsadānādīsu catūsu kammesu.
“Here” refers to the four actions such as giving parivāsa.
Trong đó nghĩa là trong bốn hành động như cho parivāsa, v.v.
‘‘Saṅgho’’tiādivacanattho tipadabhinnādhikaraṇabāhiratthasamāso hoti, cevasaddacasaddehi ādisesapadānaṃ ubhayapadatthapadhānabhāvaṃ dasseti, ‘‘icchitabbo’’ti padaṃ kārakānaṃ kiriyāpekkhattā kiriyatthāya pakkhittaṃ.
The meaning of the statement “Saṅgha,” etc., is a bahubbihi compound with three distinct words, referring to an external meaning. The words cevasadda and casadda show that the preceding words are predominant in both parts of the compound. The word “should be desired” is added for the sake of the verb, as the agents expect an action.
Ý nghĩa của từ "saṅgho" (Tăng đoàn), v.v., là một hợp chất bāhirattha với ba từ khác nhau, và các từ "ceva" và "ca" cho thấy rằng các từ ādisesa đều là chính trong cả hai phần, và từ "icchitabbo" (cần được mong muốn) được thêm vào để làm rõ hành động, vì các tác nhân mong đợi một hành động.
Assāti āpattiyā, iminā aññapadaṃ dasseti.
“Of this” refers to the offense; by this, he shows another word.
Của nó nghĩa là của tội này. Bằng cách này, nó cho thấy một từ khác.
Icchitabbatthe apaccayaṃ katvā taddhitantipi vadanti.
Some also say it is a taddhita by making the suffix a in the sense of “to be desired.”
Một số người cũng nói rằng đây là một taddhita bằng cách thêm hậu tố "a" vào ý nghĩa "cần được mong muốn".
Lahukanayo panesa.
But this is a lighter method.
Tuy nhiên, đây là cách đơn giản.
Ayaṃ panettha garukanayo – ādi ca seso ca ādisesā, saṅgho ādisesesu assā icchitabboti saṅghādisesoti.
Here is the more profound method: The beginning and the remainder are ādisesa (remaining from the beginning). The Saṅgha should be desired in the ādisesas; thus, saṅghādisesa.
Đây là cách khó hơn ở đây: ādi (đầu) và sesa (còn lại) là ādisesā; Tăng đoàn cần được mong muốn trong các ādisesa, đó là saṅghādisesa.
Accayesūti dosesu.
“In transgressions” refers to faults.
Trong các lỗi nghĩa là trong các lỗi.
Te hi niddosaṃ atikkamma ayanti gacchanti pavattantīti accayāti vuccanti.
For they go beyond the faultless, they proceed, they occur, hence they are called “transgressions.”
Chúng được gọi là accayā (lỗi) vì chúng vượt qua sự không lỗi và đi tới, tức là xảy ra.
Tenāti accayena.
“By that” refers to the transgression.
Bởi điều đó nghĩa là bởi lỗi đó.
Thūloti oḷāriko.
“Gross” means coarse.
Thô nghĩa là thô thiển.
‘‘Thūlattā’’ti iminā ‘‘teneta’’nti ettha tenasaddassa kāraṇatthaṃ dasseti.
By “due to its grossness,” he shows the causal meaning of the word “by that” in “therefore this.”
Với từ ‘‘Thūlattā’’ (do sự thô thiển), nó chỉ ra ý nghĩa của nguyên nhân của từ ‘‘tena’’ (do đó) trong cụm ‘‘tenetaṃ’’ (do đó, điều này).
Accayassa thūlattāti sambandho.
The connection is: “due to the grossness of the transgression.”
Liên quan đến sự thô thiển của sự vi phạm.
Etanti āpattidhammaṃ.
“This” refers to the rule of offense.
‘‘Etaṃ’’ (điều này) là pháp tội.
Imāya gāthāya aññesaṃ lahukāpattīnaṃ thūlo accayo thullaccayoti vacanatthaṃ dasseti.
By this verse, he shows the meaning of the word “thullaccaya” as a gross transgression of other minor offenses.
Với câu kệ này, nó chỉ ra ý nghĩa của việc gọi ‘‘thullaccaya’’ (trọng tội) là sự vi phạm thô thiển của các tội nhẹ khác.
Dvebhāve sati saṃyogaparattā rasso hotīti daṭṭhabbaṃ.
It should be understood that when there is a doubling, the vowel becomes short due to being followed by a conjunct consonant.
Cần phải hiểu rằng khi có hai âm tiết, do sự kết hợp của các phụ âm, nguyên âm trở thành ngắn.
Kusaladhammasaddena kusalacittameva gahetabbanti āha ‘‘kusaladhammasaṅkhātaṃ kusalacitta’’nti.
It should be understood that by the word kusaladhamma (wholesome state), only kusalacitta (wholesome consciousness) is taken, hence it is said: "wholesome consciousness, which is reckoned as a wholesome state."
Với từ ‘‘kusaladhamma’’ (pháp lành), chỉ nên hiểu là ‘‘kusalacitta’’ (tâm thiện) – vì vậy, nó nói ‘‘tâm thiện được gọi là pháp lành’’.
‘‘Kusalacittaṃ pātetī’’ti iminā cittaṃ pātetīti pācittiyanti vacanatthaṃ dasseti.
"It causes wholesome consciousness to fall" – by this, it shows the meaning of the word pācittiya as "it causes consciousness to fall."
Với cụm từ ‘‘kusalacittaṃ pātetī’’ (làm cho tâm thiện rơi rụng), nó chỉ ra ý nghĩa của việc gọi ‘‘pācittiya’’ (ba-dật-đề) là làm cho tâm thiện rơi rụng.
Ettha ‘‘cittapātiya’’nti vattabbe padavipariyāyaṃ katvā, takārassa ca lopaṃ katvā ‘‘pācittiya’’nti vuttaṃ.
Here, instead of saying "cittapātiya," by inverting the syllables and dropping the letter 't', it is said "pācittiya."
Ở đây, thay vì nói ‘‘cittapātiya’’, đã đổi vị trí các âm tiết và lược bỏ âm ‘‘ta’’ để nói ‘‘pācittiya’’.
Acinteyyo hi pāḷinayo.
Indeed, the method of the Pāḷi text is unfathomable.
Thật vậy, quy tắc của Pāḷi không thể nghĩ bàn.
Ṇyapaccayo hetukatvatthavācako.
The suffix ṇya denotes the meaning of causality.
Hậu tố ‘‘ṇya’’ mang ý nghĩa của nhân quả.
Nanu ‘‘pāteti kusalaṃ dhamma’’nti imināva ‘‘pācittiya’’nti padassa nibbacanaṃ siddhaṃ, kasmā pana ‘‘aparajjhati cittasammohanaṭṭhāna’’nti vuttanti āha ‘‘yaṃ panā’’tiādi.
But isn't the etymology of the word "pācittiya" already established by "it causes a wholesome state to fall"? Why then is it said, "it errs, a place of confusion for the mind"? He says, "But that which..." and so on.
Chẳng phải ý nghĩa của từ ‘‘pācittiya’’ đã được xác định rõ ràng với cụm ‘‘pāteti kusalaṃ dhammaṃ’’ (làm cho pháp lành rơi rụng) rồi sao? Tại sao lại nói ‘‘aparajjhati cittasammohanaṭṭhāna’’ (phạm lỗi do sự mê mờ của tâm)? – Nó nói ‘‘yaṃ panā’’ (cái mà) v.v.
Yasmā hotīti sambandho.
The connection is "because it is."
Liên quan đến ‘‘yasmā hoti’’ (bởi vì nó xảy ra).
Dukkaṭanti ettha dusaddo duṭṭhuattho ca virūpattho ca hotīti dassento āha ‘‘duṭṭhu kataṃ, virūpaṃ vā kata’’nti.
In Dukkaṭa, the prefix du has the meaning of "badly" and "improperly," so he says: "done badly, or done improperly."
Trong từ Dukkaṭa (ác tác), âm tiết ‘‘du’’ có nghĩa là ‘‘xấu’’ và ‘‘xấu xí’’ – vì vậy, nó nói ‘‘duṭṭhu kataṃ, virūpaṃ vā kataṃ’’ (việc làm xấu, hoặc việc làm xấu xí).
Tanti kammaṃ.
That is the action.
‘‘Taṃ’’ (điều đó) là hành vi.
Taṃ panetanti dukkaṭaṃ, khalitanti sambandho.
That, however, this – the connection is dukkaṭa, a fault.
‘‘Taṃ panetaṃ’’ (cái đó) là Dukkaṭa, là sự sai lầm – có liên quan.
Assāti dukkaṭassa.
Its refers to the dukkaṭa.
‘‘Assā’’ (của cái đó) là của Dukkaṭa.
Tassattho evaṃ veditabboti yojanā.
The construction is: "Its meaning should be understood thus."
Ý nghĩa của nó nên được hiểu như vậy – đây là cách kết nối câu.
Hīti vitthāro.
Indeed means elaboration.
‘‘Hī’’ (thật vậy) là sự giải thích chi tiết.
Yaṃ pāpanti yojanā.
The construction is: "That which is evil."
Là điều ác – đây là cách kết nối câu.
Yadīti atha.
If means "then."
‘‘Yadi’’ (nếu) là ‘‘atha’’ (sau đó).
Yadisaddo hi athapariyāyo.
Indeed, the word yadi (if) is synonymous with atha (then).
Từ ‘‘yadi’’ thật vậy là đồng nghĩa với ‘‘atha’’.
Idampīti idampi kammaṃ, pāpanti sambandho.
This too – the connection is "this action too, is evil."
‘‘Idampī’’ (điều này cũng vậy) là hành vi này cũng là điều ác – có liên quan.
‘‘Lapita’’nti iminā durābhaṭṭhanti ettha bhāsadhātuyā kathanatthaṃ dasseti.
"Spoken" – by this, it shows that the root bhās in durābhaṭṭha has the meaning of "speaking."
Với từ ‘‘lapita’’ (đã nói), nó chỉ ra ý nghĩa của động từ ‘‘bhāsa’’ (nói) trong từ ‘‘durābhaṭṭha’’ (đã nói sai).
Yanti vacanaṃ.
That is the speech.
‘‘Yaṃ’’ (cái gì) là lời nói.
Kiñca bhiyyoti tato atirekaṃ kathetabbavacanaṃ kiñcāti attho.
And what more means: "What is the additional speech to be said beyond that?"
‘‘Kiñca bhiyyo’’ (cái gì hơn nữa) có nghĩa là lời nói gì cần được nói thêm nữa.
Saṃkiliṭṭhañca yaṃ padanti ettha cakāro pisaddattho ‘‘pada’’nti ettha yojetabbo, yaṃsaddo kāraṇatthoti āha ‘‘saṃkiliṭṭhaṃ yasmā tampi pada’’nti.
In saṃkiliṭṭhañca yaṃ pada, the particle ca has the meaning of pi (also) and should be connected with "pada," and the word yaṃ has the meaning of "reason," so he says: "because that word too is defiled."
Trong cụm từ ‘‘Saṃkiliṭṭhañca yaṃ padaṃ’’ (và lời nói bị ô nhiễm), âm ‘‘ca’’ nên được đặt sau ‘‘padaṃ’’ với ý nghĩa ‘‘pi’’ (cũng); từ ‘‘yaṃ’’ mang ý nghĩa nguyên nhân – vì vậy, nó nói ‘‘saṃkiliṭṭhaṃ yasmā tampi padaṃ’’ (bởi vì nó bị ô nhiễm, lời nói đó cũng vậy).
Tampi padanti tampi vacanaṃ.
That word too means "that speech too."
‘‘Tampi padaṃ’’ (lời nói đó cũng vậy) có nghĩa là lời nói đó.
Padasaddo hi vacanavācako.
Indeed, the word pada means "speech."
Từ ‘‘pada’’ thật vậy là từ chỉ lời nói.
Tampi vacanaṃ yasmā saṃkiliṭṭhaṃ hotīti yojanā.
The construction is: "Because that speech too is defiled."
Lời nói đó cũng bị ô nhiễm – đây là cách kết nối câu.
Kathaṃ saṃkiliṭṭhaṃ hotīti yojanā.
The construction is: "How is it defiled?"
Làm sao nó bị ô nhiễm? – đây là cách kết nối câu.
‘‘Yasmā’’ti padena yaṃsaddo kāraṇatthoti dasseti.
By the word "yasmā" (because), it shows that the word yaṃ (which) has the meaning of "reason."
Với từ ‘‘yasmā’’ (bởi vì), nó chỉ ra rằng từ ‘‘yaṃ’’ mang ý nghĩa nguyên nhân.
Nanti padaṃ.
Not is a word.
‘‘Naṃ’’ là từ.
‘‘Etaṃ iti vuccatī’’ti saṃvaṇṇetabbapadaṃ.
"This is called" is the word to be explained.
‘‘Etaṃ iti vuccatī’’ là từ cần được giải thích.
‘‘Dubbhāsitanti etaṃ vuccatī’’ti saṃvaṇṇanāpadaṃ.
"This is called dubbhāsita" is the explanatory word.
‘‘Dubbhāsitanti etaṃ vuccatī’’ là từ giải thích.
Etanti etaṃ padaṃ, etaṃ vacananti attho.
This means "this word, this speech."
‘‘Etaṃ’’ (điều này) có nghĩa là từ này, lời nói này.
Tatthāti ‘‘channamativassatī’’tiādivacane.
There means in the statement "it rains excessively on the covered."
‘‘Tatthā’’ (ở đó) là trong lời nói ‘‘channaṃ ativassatī’’ (mái nhà bị dột) v.v.
Gehanti pakatigehaṃ.
House means an ordinary house.
‘‘Gehaṃ’’ (ngôi nhà) là ngôi nhà bình thường.
Idaṃ pana gehanti yojanā.
The construction is: "This, however, is a house."
Đây là ngôi nhà – đây là cách kết nối câu.
Vitthārento āha ‘‘mūlāpattiñhī’’tiādi.
Elaborating, he says: "For the root offense..." and so on.
Nó giải thích chi tiết bằng cách nói ‘‘mūlāpattiñhī’’ (thật vậy, tội gốc) v.v.
‘‘Avivaṭa’’nti vatvā tassatthaṃ dassetuṃ vuttaṃ ‘‘succhanna’’nti.
Having said "uncovered," "well-covered" is stated to show its meaning.
Sau khi nói ‘‘avivaṭaṃ’’ (không mở), nó nói ‘‘succhannaṃ’’ (được che đậy tốt) để chỉ ra ý nghĩa của nó.
Vivaṭanti acchannaṃ.
Uncovered means not covered.
‘‘Vivaṭaṃ’’ (mở) là không che đậy.
Nātivassanabhāvaṃ vitthārento āha ‘‘mūlāpattiñhī’’tiādi.
Elaborating on the state of not raining excessively, he says: "For the root offense..." and so on.
Nó giải thích chi tiết về việc không bị dột bằng cách nói ‘‘mūlāpattiñhī’’ (thật vậy, tội gốc) v.v.
Vivaranto bhikkhu nāpajjatīti sambandho.
The connection is: "A monk who uncovers does not commit an offense."
Tỳ khưu không phạm tội khi mở ra – có liên quan.
Suddhanteti suddhakoṭṭhāse.
In a pure place means in a pure section.
‘‘Suddhante’’ (trong sạch) là trong các phần trong sạch.
‘‘Tasmā’’ti ca ‘‘tenā’’ti ca yebhuyyena atthato ekaṃ, tasmā vuttaṃ ‘‘tena kāraṇenā’’ti.
"Therefore" (tasmā) and "by that" (tena) are mostly one in meaning, therefore it is said: "for that reason."
‘‘Tasmā’’ (do đó) và ‘‘tena’’ (do đó) phần lớn có cùng ý nghĩa, vì vậy nó nói ‘‘tena kāraṇenā’’ (do nguyên nhân đó).
Evañcetaṃ vivaṭanti evaṃ etaṃ channaṃ ce vivaṭanti yojanā.
And if it is uncovered thus – the construction is: "And if this covered (place) is uncovered thus."
‘‘Evañcetaṃ vivaṭaṃ’’ (và nếu nó được mở như vậy) có nghĩa là nếu cái đã được che đậy này được mở ra như vậy – đây là cách kết nối câu.
Paripātiyamānānanti abhibhūyamānānaṃ.
Being overcome means being overwhelmed.
‘‘Paripātiyamānānaṃ’’ (của những người bị áp bức) là của những người bị khuất phục.
‘‘Rukkhādigahanaṃ arañña’’nti iminā pavananti padassa araññapariyāyataṃ dasseti.
"A thicket of trees and so on is a forest" – by this, it shows that the word pavana is a synonym for arañña (forest).
Với cụm từ ‘‘Rukkhādigahanaṃ araññaṃ’’ (rừng rậm với cây cối v.v.), nó chỉ ra rằng ‘‘pavana’’ (rừng) là đồng nghĩa với ‘‘arañña’’ (rừng).
Gatisaddassa bhavabhedādiatthaṃ paṭikkhipitvā paṭissaraṇatthe hotīti dassento āha ‘‘paṭissaraṇaṃ hotī’’ti.
Rejecting the meanings of the word gati such as "kinds of existence," and showing that it means "refuge," he says: "it is a refuge."
Sau khi bác bỏ các ý nghĩa như sự phân biệt các cõi tồn tại của từ ‘‘gati’’ (sự đi), nó chỉ ra rằng nó có nghĩa là nơi nương tựa – vì vậy, nó nói ‘‘paṭissaraṇaṃ hoti’’ (là nơi nương tựa).
Tanti pavanaṃ.
That is the thicket.
‘‘Taṃ’’ (cái đó) là khu rừng.
Teti migā.
They are the deer.
‘‘Te’’ (chúng) là các loài thú.
‘‘Assasantī’’ti padena ‘‘passasantī’’ti atthopi gahetabbo avinābhāvato, ānāpānaṃ karontīti attho.
By the word "assasantī", the meaning "passasantī" (breathing in) should also be understood due to its inseparability; it means performing ānāpāna (in-and-out breath meditation).
Với từ ‘‘Assasantī’’ (chúng thở), ý nghĩa ‘‘passasantī’’ (chúng thở ra) cũng nên được hiểu do tính bất khả phân ly, có nghĩa là chúng thực hiện hơi thở vào và ra.
Ākāsoti ajaṭākāso.
Ākāsa means non-material space.
‘‘Ākāso’’ (không gian) là không gian không có vật chất.
Pakkhīnanti vihaṅgamānaṃ.
Pakkhīnaṃ means of birds.
‘‘Pakkhīnaṃ’’ (của các loài chim) là của các loài chim.
‘‘Sabbesaṃ saṅkhatadhammāna’’nti iminā dhammānanti ettha saṅkhatadhammoyeva gahetabboti dasseti.
By "of all conditioned phenomena," it shows that here, by dhammānaṃ, only conditioned phenomena should be understood.
Với cụm từ ‘‘Sabbesaṃ saṅkhatadhammānaṃ’’ (của tất cả các pháp hữu vi), nó chỉ ra rằng ở đây, với từ ‘‘dhammānaṃ’’ (của các pháp), chỉ nên hiểu là các pháp hữu vi.
‘‘Vināsovā’’ti iminā vibhavasaddo vināsavācakoti dasseti.
By "or destruction," it shows that the word vibhava (disappearance) is a term for destruction.
Với cụm từ ‘‘Vināso vā’’ (hoặc sự hủy diệt), nó chỉ ra rằng từ ‘‘vibhava’’ (sự biến mất) là từ chỉ sự hủy diệt.
Tesanti sabbesampi saṅkhatadhammānaṃ.
Tesaṃ means of all conditioned phenomena.
‘‘Tesaṃ’’ (của chúng) là của tất cả các pháp hữu vi.
Gatīti patiṭṭhā.
Gati means foundation.
‘‘Gatī’’ (sự đi) là nơi trú ngụ.
Kasmā vibhavo dhammānaṃ gati hotīti āha ‘‘na hī’’tiādi.
Why is disappearance the foundation of phenomena? It says, "for indeed..." and so on.
Tại sao sự biến mất lại là nơi trú ngụ của các pháp? – Nó nói ‘‘na hī’’ (thật vậy, không) v.v.
Hīti yasmā.
Hī means because.
‘‘Hī’’ (thật vậy) là bởi vì.
Teti sabbepi saṅkhatadhammā.
Te means all conditioned phenomena.
‘‘Te’’ (chúng) là tất cả các pháp hữu vi.
Vināsanti vibhavaṃ.
Vināsaṃ means disappearance.
‘‘Vināsaṃ’’ (sự hủy diệt) là sự biến mất.
Sucirampīti asītivassādikālampi.
Sucirampi means even for a very long time, such as a period of eighty years.
‘‘Sucirampī’’ (ngay cả trong thời gian rất dài) là ngay cả trong khoảng thời gian tám mươi năm v.v.
Nibbānaṃ arahato gatīti saṃvaṇṇetabbapadaṃ.
Nibbāna is the destination of the Arahant is the phrase to be explained.
‘‘Nibbānaṃ arahato gatī’’ là từ cần được giải thích.
‘‘Khīṇāsavassā’’ti iminā arahatoti padassa atthaṃ dasseti.
By "of one whose defilements are destroyed," it shows the meaning of the word arahato.
Với cụm từ ‘‘Khīṇāsavassā’’ (của người đã đoạn tận các lậu hoặc), nó chỉ ra ý nghĩa của từ ‘‘arahato’’ (của bậc A-la-hán).
‘‘Anupādisesanibbānadhātū’’ti iminā ‘‘nibbāna’’nti padassa idha adhippetanibbānaṃ dasseti.
By "the Nibbāna element without residue," it shows the Nibbāna intended here by the word "nibbāna".
Với cụm từ ‘‘Anupādisesanibbānadhātū’’ (giới Niết-bàn vô dư y), nó chỉ ra Niết-bàn được đề cập ở đây là Niết-bàn vô dư y.
Gāthāya te te atthā saṃgahetvā gaṇiyanti etthāti gāthāsaṅgaṇikaṃ.
Here, those various meanings are gathered and counted in the verse, hence gāthāsaṅgaṇikaṃ (summary of verses).
Các ý nghĩa đó được tổng hợp và tính toán ở đây trong câu kệ – đó là gāthāsaṅgaṇikaṃ (tập hợp các câu kệ).
341. Dvādasasu ukkoṭesūti niddhāraṇe bhummaṃ.
341. In the twelve revocations, this is the locative of determination.
341. ‘‘Dvādasasu ukkoṭesu’’ (trong mười hai sự hủy bỏ) là cách diễn đạt định vị.
Akataṃ kammantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘dukkaṭaṃ kammaṃ, puna kātabbaṃ kamma’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā.
Here, in akataṃ kammantiādayo (undone action, etc.), by the word "etc.," the two revocations, "dukkaṭaṃ kammaṃ (wrongly done action)" and "puna kātabbaṃ kammaṃ (action to be done again)," should be included.
Trong cụm từ ‘‘Akataṃ kammantiādayo’’ (hành vi chưa làm v.v.), với từ ‘‘ādi’’ (v.v.), hai loại hủy bỏ là ‘‘dukkaṭaṃ kammaṃ’’ (hành vi làm sai) và ‘‘puna kātabbaṃ kammaṃ’’ (hành vi cần làm lại) nên được tổng hợp.
Anihataṃ kammantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘dunnihataṃ, puna nihanitabba’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā.
Here, in anihataṃ kammantiādayo (unsettled action, etc.), by the word "etc.," the two revocations, "dunnihataṃ (badly settled)" and "puna nihanitabbaṃ (to be settled again)," should be included.
Trong cụm từ ‘‘Anihataṃ kammantiādayo’’ (hành vi chưa được giải quyết v.v.), với từ ‘‘ādi’’ (v.v.), hai loại hủy bỏ là ‘‘dunnihataṃ’’ (đã giải quyết sai) và ‘‘puna nihanitabbaṃ’’ (cần giải quyết lại) nên được tổng hợp.
Avinicchitantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘duvinicchitaṃ, puna vinicchitabba’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā.
Here, in avinicchitantiādayo (undecided, etc.), by the word "etc.," the two revocations, "duvinicchitaṃ (badly decided)" and "puna vinicchitabbaṃ (to be decided again)," should be included.
Trong cụm từ ‘‘Avinicchitaṃtiādayo’’ (chưa được phán quyết v.v.), với từ ‘‘ādi’’ (v.v.), hai loại hủy bỏ là ‘‘duvinicchitaṃ’’ (đã phán quyết sai) và ‘‘puna vinicchitabbaṃ’’ (cần phán quyết lại) nên được tổng hợp.
Avūpasantantiādayoti ettha ādisaddena ‘‘duvūpasantaṃ, puna vūpasametabba’’nti dve ukkoṭā saṅgahetabbā.
Here, in avūpasantantiādayo (unpacified, etc.), by the word "etc.," the two revocations, "duvūpasantaṃ (badly pacified)" and "puna vūpasametabbaṃ (to be pacified again)," should be included.
Trong cụm từ ‘‘Avūpasantantiādayo’’ (chưa được an định v.v.), với từ ‘‘ādi’’ (v.v.), hai loại hủy bỏ là ‘‘duvūpasantaṃ’’ (đã an định sai) và ‘‘puna vūpasametabbaṃ’’ (cần an định lại) nên được tổng hợp.
Apicāti sāmaññato pana.
Apicā means generally.
‘‘Apicā’’ (hơn nữa) là nói chung.
Tattha jātakanti ettha tasaddassa visayaṃ dassento āha ‘‘yasmiṃvihāre’’ti.
Here, in tattha jātakaṃ (arisen there), by showing the scope of the word ta, it says, "in which monastery."
Liên quan đến cụm từ Tattha jātaka (sinh ra ở đó), để chỉ rõ phạm vi của từ "taṃ" (đó), người ta nói rằng "yasmiṃ vihāre" (trong tịnh xá nào).
Yasmiṃvihāre uppannaṃ hotīti sambandho.
The connection is: in which monastery it has arisen.
Có sự liên kết là "sinh ra trong tịnh xá nào".
Aññamaññassa attesu, attānaṃ vā paṭipakkhaṃ atthayanti icchantīti attapaccatthikā.
They desire to be adversaries to each other, or to themselves, hence attapaccatthikā (mutual adversaries).
Những người mong muốn có đối thủ cho bản thân mình, hoặc đối thủ cho bản thân của nhau, được gọi là attapaccatthikā (những người đối địch với nhau).
Pāḷimuttakavinicchayenevāti pāḷiyaṃ āgatehi samathehi muttakena dhammadesanāmattavinicchayeneva.
Pāḷimuttakavinicchayenevā means only by a decision that is outside the Pāḷi, merely a decision based on Dhamma teaching.
Pāḷimuttakavinicchayeneva (chỉ bằng sự phán quyết không thuộc kinh điển) có nghĩa là chỉ bằng sự phán quyết dựa trên lời dạy Dhamma, không thuộc các phương pháp hòa giải (samatha) được đề cập trong kinh điển.
Idanti adhikaraṇaṃ.
Idaṃ means this dispute.
Idaṃ (điều này) là tranh chấp.
Yenāpi vinicchayenāti pāḷimuttakena yenāpi vinicchayena.
Yenāpi vinicchayenā means by any decision that is outside the Pāḷi.
Yenāpi vinicchayenā (bằng bất kỳ sự phán quyết nào) có nghĩa là bằng bất kỳ sự phán quyết nào không thuộc kinh điển.
Etassāti vinayadharassa.
Etassā means of this Vinayadhara.
Etassā (của vị này) có nghĩa là của vị luật sư.
Ayanti vinayadharo.
Ayaṃ means this Vinayadhara.
Ayaṃ (vị này) có nghĩa là vị luật sư.
Tatthāti taṃ gāmaṃ.
Tatthā means that village.
Tatthā (ở đó) có nghĩa là đến ngôi làng đó.
Aññamaññaṃ vā saññāpentīti attapaccatthikā aññamaññaṃ vā saññāpenti.
Aññamaññaṃ vā saññāpentī means the mutual adversaries convince each other.
Aññamaññaṃ vā saññāpentī (hoặc khiến nhau chấp nhận) có nghĩa là những người đối địch với nhau khiến nhau chấp nhận.
Te bhikkhūti te attapaccatthikā bhikkhū.
Te bhikkhū means those bhikkhus who are mutual adversaries.
Te bhikkhū (những tỳ khưu đó) có nghĩa là những tỳ khưu đối địch với nhau.
Nijjhāpentīti saññāpenti.
Nijjhāpentī means they convince.
Nijjhāpentī (họ khiến chấp nhận) có nghĩa là họ khiến chấp nhận.
Ukkoṭeti yoti yo ukkoṭeti.
Ukkoṭeti yo means whoever revokes.
Ukkoṭeti yo (người nào làm mất hiệu lực) có nghĩa là người nào làm mất hiệu lực.
Eteti attapaccatthike bhikkhū, disvāti sambandho.
Ete means those bhikkhus who are mutual adversaries, having seen them; this is the connection.
Ete (những người này) có nghĩa là nhìn thấy những tỳ khưu đối địch với nhau.
Tatthāti gāmaṃ.
Tatthā means to the village.
Tatthā (ở đó) có nghĩa là đến ngôi làng.
Tatthevāti antarāmagge eva.
Tatthevā means right on the path.
Tatthevā (ngay tại đó) có nghĩa là ngay trên đường đi.
Chandāgatiṃ gacchantotiādīsu agatigamanākāraṃ dassento āha ‘‘vinayadharo hutvā’’tiādi.
In "going on the path of desire" and so on, showing the manner of going on the wrong path, it is said, "having become a Vinaya-holder" and so on.
Trong các cụm từ như Chandāgatiṃ gacchanto (đi theo con đường thiên vị), để chỉ ra cách đi theo con đường sai trái, người ta nói "vinayadharo hutvā" (trở thành một vị luật sư) v.v.
Atthāya ukkoṭentoti sambandho.
The connection is "distorting for a purpose."
Có sự liên kết là "làm mất hiệu lực vì lợi ích".
Tassāti anatthaṃ carantassa.
"Tassā" means "of one acting wrongly."
Tassā (của người đó) có nghĩa là của người hành động sai trái.
Mando pana ukkoṭeti nāmāti sambandho.
The connection is "but a dull person distorts, it is said."
Có sự liên kết là "người ngu ngốc làm mất hiệu lực".
Eko balavanissito ca hotīti sambandho.
The connection is "one is also dependent on a powerful person."
Có sự liên kết là "một người được một người mạnh mẽ hỗ trợ".
Gahanamicchādiṭṭhinti gahanasadisaṃ micchādiṭṭhiṃ pavanasadisaṃ micchādiṭṭhinti attho.
"Gahanamicchādiṭṭhi" means wrong view like a thicket, wrong view like a forest.
Gahanamicchādiṭṭhiṃ (tà kiến như rừng rậm) có nghĩa là tà kiến giống như rừng rậm, tà kiến giống như một khu rừng cây cối rậm rạp.
Balavante cāti ettha casaddo sabbakammesu yojetabbo.
In "Balavante ca" (and among the powerful), the word "ca" should be connected with all actions.
Trong Balavante cā (và những người mạnh mẽ), từ "ca" (và) nên được áp dụng cho tất cả các hành động.
Nissitattāti ekassa nissitattā.
"Nissitattā" means "due to dependence on one."
Nissitattā (vì được hỗ trợ) có nghĩa là vì được một người hỗ trợ.
Balavanissito cāti etthāpi ca saddo sabbakattūsu yojetabbo.
In "Balavanissito ca" (and dependent on a powerful person), the word "ca" should also be connected with all agents.
Trong Balavanissito cā (và được người mạnh mẽ hỗ trợ) này, từ "ca" (và) cũng nên được áp dụng cho tất cả các chủ thể.
Tassāti visamādinissitassa.
"Tassā" means "of one dependent on unfairness and so on."
Tassā (của người đó) có nghĩa là của người được hỗ trợ bởi sự bất công, v.v.
Soti sāmaṇero.
"So" means "the novice."
So (người đó) là sa-di.
Maṅkubhūtātthāti maṅkū hutvā bhūtā, maṅkuṃ vā pattā attha bhavathāti attho.
"Maṅkubhūtātthā" means "having become confused, or having attained confusion, you exist."
Maṅkubhūtātthā (các ông trở nên bối rối) có nghĩa là các ông đã trở nên bối rối, hoặc các ông đã đạt đến sự bối rối.
Teti parājayabhikkhū.
"Te" means "the defeated bhikkhus."
Te (những người đó) là những tỳ khưu bị thất bại.
Tassāti sāmaṇerassa.
"Tassā" means "of the novice."
Tassā (của người đó) có nghĩa là của sa-di.
Soti sāmaṇero.
"So" means "the novice."
So (người đó) là sa-di.
Teti parājayabhikkhū.
"Te" means "the defeated bhikkhus."
Te (những người đó) là những tỳ khưu bị thất bại.
Tanti sāmaṇeraṃ.
"Taṃ" means "that novice."
Taṃ (người đó) là sa-di.
Soti daharo.
"So" means "the young bhikkhu."
So (người đó) là vị tỳ khưu trẻ.
Tatoti sannipātakāraṇā.
"Tato" means "from the cause of the assembly."
Tato (từ đó) có nghĩa là từ nguyên nhân của cuộc họp.
Hiyyoti anantarātītāhe.
"Hiyyo" means "on the immediately preceding day."
Hiyyo (hôm qua) có nghĩa là ngày hôm qua ngay trước đó.
Itīti evaṃ vadeti.
"Iti" means "thus he says."
Itī (như vậy) có nghĩa là nói như vậy.
Soti daharo.
"So" means "the young bhikkhu."
So (người đó) là vị tỳ khưu trẻ.
Idaṃ sikkhāpadaṃ paññattanti yojanā.
The connection is "this training rule was laid down."
Có sự liên kết là "điều học này đã được chế định".
Gacchāti gacchāhi.
"Gacchā" means "go!"
Gacchā (hãy đi) có nghĩa là hãy đi.
Itīti evaṃ vattabboti yojanā.
The connection is "thus it should be said."
Có sự liên kết là "nên nói như vậy".
342. Kiṃnidānantiādīsu chasu padesu samāsabhāvaṃ dassento āha ‘‘kiṃnidānamassā’’tiādi.
In "Kiṃnidāna" and so on, in the six terms, showing the compound nature, it is said, "what is its origin?" and so on.
Trong các cụm từ như 342. Kiṃnidānaṃ (nguyên nhân là gì), để chỉ ra trạng thái hợp chất trong sáu trường hợp, người ta nói "kiṃnidānamassā" (nguyên nhân của nó là gì) v.v.
Assāti vivādādhikaraṇassa.
"Assā" means "of the vivādādhikaraṇa (dispute-case)."
Assā (của nó) có nghĩa là của tranh chấp.
‘‘Kiṃnidāna’’nti padānaṃ satipi samāsabhāve byañjanantapakatikattā ‘‘ki’’nti niggahitantabhāvena uccāraṇaṃ kātabbaṃ.
Even if the word "Kiṃnidāna" is a compound, due to the natural ending of the consonant, it should be pronounced with the niggahita ending as "kiṃ."
Mặc dù các từ "Kiṃnidānaṃ" là một hợp chất, nhưng do bản chất là kết thúc bằng phụ âm, nên phải phát âm với âm "kiṃ" có âm mũi cuối.
Sabbānetānīti sabbāni nidānantiādīni etāni padāni.
"Sabbānetānī" means "all these words, such as 'nidāna' (origin)."
Sabbānetānī (tất cả những điều này) có nghĩa là tất cả các từ này, như "nguyên nhân" v.v.
Vevacanānīti ekasmiṃyeva ‘‘kāraṇa’’nti atthe vividhāni vacanāni vivacanāni, tāniyeva vevacanāni.
"Vevacanānī" means "various expressions for the single meaning of 'kāraṇa' (cause) are vivacanāni; these very same are vevacanāni."
Vevacanānī (những từ đồng nghĩa) có nghĩa là những cách nói khác nhau về cùng một ý nghĩa "nguyên nhân" là vivacanāni, chính chúng là vevacanāni.
Atha vā vividhaṃ vacanametassatthassāti vivacanaṃ, kāraṇasaṅkhāto attho, abhidheyyaabhidhānabhāvena sambandhattā vivacanassa etāni vevacanāni, padāni.
Alternatively, "vivacana" is a varied expression for this meaning, which is the meaning designated as a cause; due to the relationship of being the expressed and the expression, these words are "vevacanāni."
Hoặc, điều có nhiều cách nói về ý nghĩa này là vivacana, đó là ý nghĩa được gọi là nguyên nhân; vì có mối quan hệ giữa cái được chỉ định và cái chỉ định, nên những từ này là vevacanāni.
‘‘Aṭṭhārasabhedakaravatthusaṅkhāto’’ti iminā vivādasarūpaṃ dasseti.
By "consisting of the eighteen kinds of divisive matters," the nature of a dispute is shown.
Với cụm từ "Aṭṭhārasabhedakaravatthusaṅkhāto" (được gọi là vấn đề gây ra mười tám loại khác biệt), điều này chỉ ra bản chất của tranh chấp.
Vivādanti aṭṭhārasabhedakaravatthusaṅkhātaṃ vivādaṃ.
"Vivādaṃ" means "a dispute consisting of the eighteen kinds of divisive matters."
Vivādaṃ (tranh chấp) là tranh chấp được gọi là vấn đề gây ra mười tám loại khác biệt.
Etanti ‘‘vivādanidāna’’nti etaṃ vacanaṃ.
"Etaṃ" means "this expression 'vivādanidāna' (origin of dispute)."
Etaṃ (điều này) là cụm từ "vivādanidānaṃ" (nguyên nhân của tranh chấp).
Assāti anuvādādhikaraṇassa.
"Assā" means "of the anuvādādhikaraṇa (censure-case)."
Assā (của nó) có nghĩa là của tranh chấp về sự buộc tội.
Idampīti ‘‘anuvādanidāna’’nti vacanampi.
"Idampī" means "this expression 'anuvādanidāna' (origin of censure) also."
Idampī (điều này cũng vậy) là cụm từ "anuvādanidānaṃ" (nguyên nhân của sự buộc tội).
Assāti āpattādhikaraṇassa.
"Assā" means "of the āpattādhikaraṇa (offence-case)."
Assā (của nó) có nghĩa là của tranh chấp về tội lỗi.
Etanti ‘‘āpattinidāna’’nti vacanaṃ.
"Etaṃ" means "this expression 'āpattinidāna' (origin of offence)."
Etaṃ (điều này) là cụm từ "āpattinidānaṃ" (nguyên nhân của tội lỗi).
Kiccameva byañjanavaḍḍhanavasena kiccayanti vuttaṃ.
"Kiccayaṃ" is said by way of extending the consonant, meaning "duty" itself.
Kiccayaṃ (hành động) được nói đến theo cách mở rộng phụ âm của chính hành động.
Assāti kiccādhikaraṇassa.
"Assā" means "of the kiccādhikaraṇa (duty-case)."
Assā (của nó) có nghĩa là của tranh chấp về hành động.
Samanubhāsanādīnaṃ uppajjanakakiccānanti sambandho.
The connection is "duties that arise, such as admonition."
Có sự liên kết là "của các hành động phát sinh như sự khiển trách, v.v.".
Etanti ‘‘kiccayanidāna’’nti vacanaṃ.
"Etaṃ" means "this expression 'kiccayanidāna' (origin of duty)."
Etaṃ (điều này) là cụm từ "kiccayanidānaṃ" (nguyên nhân của hành động).
Ekapadayojanāti ekena ‘‘nidāna’’nti padena yojanā.
"Ekapadayojanā" means "connection with a single word, 'nidāna'."
Ekapadayojanā (sự liên kết của một từ) có nghĩa là sự liên kết với một từ "nidānaṃ" (nguyên nhân).
Sabbapadānīti sabbāni samudayādīni padāni.
"Sabbapadānī" means "all words, such as 'samudaya' (origin)."
Sabbapadānī (tất cả các từ) có nghĩa là tất cả các từ như "samudaya" (sự phát sinh), v.v.
Aṭṭhārasabhedakaravatthūnaṃ samuṭṭhānabhāvaṃ nibbacanena pakāsento āha ‘‘taṃ hī’’tiādi.
Making clear the origin of the eighteen kinds of divisive matters through explanation, it is said, "for that reason," and so on.
Để làm rõ sự phát sinh của mười tám loại vấn đề khác biệt bằng cách giải thích, người ta nói "taṃ hī" (thật vậy, điều đó) v.v.
Tanti anuvādādhikaraṇaṃ, samuṭṭhātīti sambandho.
That refers to a reproach-dispute; samuṭṭhāti is the connection.
Taṃ (điều đó) là tranh chấp về sự buộc tội, có sự liên kết là "phát sinh".
Ettha ca ‘‘etesū’’ti iminā adhikaraṇabhāvaṃ dasseti.
And here, by "among these," it shows the state of being a dispute.
Ở đây, với cụm từ "etesu" (trong những điều này), điều này chỉ ra trạng thái của tranh chấp.
‘‘Etehī’’ti iminā karaṇabhāvaṃ dasseti.
By "by these," it shows the state of being an instrument.
Với cụm từ "etehi" (bởi những điều này), điều này chỉ ra trạng thái của nguyên nhân.
Tenāti kāraṇena.
By that means by that reason.
Tenā (bởi nguyên nhân đó) có nghĩa là bởi nguyên nhân.
Assāti vivādādhikaraṇassa.
Of that refers to a dispute-dispute.
Assā (của nó) có nghĩa là của tranh chấp.
Etānīti aṭṭhārasabhedakaravatthūni.
These refers to the eighteen kinds of originating conditions.
Etānī (những điều này) là mười tám loại vấn đề khác biệt.
Sabbatthāti sabbesaṃ adhikaraṇānaṃ sabbesu samuṭṭhānesu.
Everywhere means in all disputes, in all their origins.
Sabbatthā (ở khắp mọi nơi) có nghĩa là trong tất cả các nguyên nhân của tất cả các tranh chấp.
Sāvasesāpatti sammati viya anavasesāpatti na sammatīti yojanā.
The meaning is that an offense with a remainder is settled, but an offense without a remainder is not settled.
Có sự liên kết là "tội lỗi còn sót lại được giải quyết, nhưng tội lỗi không còn sót lại thì không được giải quyết".
Kasmā na sammatīti āha ‘‘na hī’’tiādi.
Why is it not settled? He says, "for indeed," etc.
Tại sao không được giải quyết? Người ta nói "na hī" (vì không) v.v.
Hīti yasmā.
Indeed means because.
Hī (vì) có nghĩa là vì.
Sāti anavasesā āpatti.
That refers to an offense without a remainder.
Sā (điều đó) là tội lỗi không còn sót lại.
Tatoti anavasesāpattito.
From that refers to an offense without a remainder.
Tato (từ đó) có nghĩa là từ tội lỗi không còn sót lại.
Ettha ca ‘‘na sakkā desetu’’nti iminā desanāgāminiyā abhāvaṃ dīpeti.
And here, by "it is not possible to confess," it indicates the absence of being subject to confession.
Ở đây, với cụm từ "na sakkā desetuṃ" (không thể sám hối), điều này chỉ ra sự thiếu vắng của việc sám hối.
‘‘Na sakkā…pe… patiṭṭhātu’’nti iminā vuṭṭhānagāminiyā abhāvaṃ dīpeti.
By "it is not possible... to be established," it indicates the absence of being subject to rehabilitation.
Với cụm từ "na sakkā...pe... patiṭṭhātuṃ" (không thể... v.v... thiết lập), điều này chỉ ra sự thiếu vắng của việc thoát khỏi tội lỗi.
351. Dvinnampi samathānanti sammukhāvinayasativinayavasena dvinnampi samathānaṃ.
351. Of both samathas refers to both samathas, namely sammukhāvinaya and sativinaya.
351. "Dvinnampi samathānaṃ" là của cả hai sự dàn xếp, tức là Sammukhāvinaya và Sativinaya.
Yasmāti yena kāraṇena na sakkāti sambandho.
Because means for what reason it is not possible; this is the connection.
"Yasmā" liên quan đến "bởi vì lý do đó không thể".
Pattavaṭṭīnaṃ nānākaraṇanti sambandho.
The differentiation of the layers of a banana stem; this is the connection.
Liên quan đến sự khác biệt của các lớp vỏ cây chuối.
Tesanti sammukhāvinayasativinayānaṃ nānākaraṇanti sambandho.
Of those refers to the differentiation of sammukhāvinaya and sativinaya; this is the connection.
"Tesaṃ" liên quan đến sự khác biệt của Sammukhāvinaya và Sativinaya.
Ayaṃ panettha yojanā – yasmā kadalikkhandhe pattavaṭṭīnaṃ nānākaraṇaṃ vinibbhujjitvā dassetuṃ na sakkā viya tesaṃ nānākaraṇaṃ vinibbhujjitvā dassetuṃ na sakkāti.
The meaning here is this: just as it is not possible to differentiate and show the layers of a banana stem, so too it is not possible to differentiate and show their distinction.
Đây là cách liên kết ở đây: "Giống như không thể phân biệt và chỉ ra sự khác biệt của các lớp vỏ cây chuối trên thân cây chuối, cũng vậy, không thể phân biệt và chỉ ra sự khác biệt của chúng."
Tenāti kāraṇena.
Therefore means for that reason.
"Tenā" là bởi vì lý do đó.
Sabbatthāti sabbesu vissajjanesu.
Everywhere means in all answers.
"Sabbatthā" là trong tất cả các câu trả lời.
353. Nanu pucchāyaṃ ‘‘sattannaṃ samathāna’’nti vuttaṃ, kasmā pana vissajjanāyaṃ sammukhāvinayassa samuṭṭhānaṃ na vuttanti āha ‘‘kiñcāpī’’tiādi.
Now, in the question, "of the seven samathas" is stated; why then is the origin of sammukhāvinaya not stated in the answer? He says, "although," etc.
Thắc mắc rằng trong câu hỏi đã nói "sattannaṃ samathānaṃ" (của bảy sự dàn xếp), tại sao trong câu trả lời lại không nói về sự khởi phát của Sammukhāvinaya, nên đã nói "kiñcāpi" (mặc dù) v.v.
Tattha kiñcāpi vuttanti yojanā.
The meaning is, although it is stated there.
Ở đó, "kiñcāpi vuttaṃ" là sự liên kết.
Ettha kiñcāpisaddo sambhāvanattho, panasaddo garahattho.
Here, the word although has the meaning of possibility, and the word but has the meaning of censure.
Ở đây, từ "kiñcāpi" có nghĩa là khả năng, còn từ "pana" có nghĩa là khiển trách.
Tathā vuttampīti yojanā.
The meaning is, even though it is stated thus.
Liên kết là "dù đã được nói như vậy".
Kammasaṅgahābhāvenāti kamme saṅgahassa abhāvena.
Due to the absence of inclusion in a kamma means due to the absence of inclusion in an act.
"Kammasaṅgahābhāvena" là do không có sự bao gồm trong nghiệp.
Tatthāti tasmiṃ ‘‘kammassa kiriyā’’tiādipāṭhe.
In that refers to that passage "the doing of an act," etc.
"Tatthā" là trong đoạn văn "kammassa kiriyā" v.v.
Kammaṃ karīyati imāyāti kiriyā, ñatti.
Kiriyā is that by which an act is done, a ñatti (motion).
"Kiriyā" là hành động mà nghiệp được thực hiện, tức là ñatti (tuyên ngôn).
Tena vuttaṃ ‘‘kammassa kiriyāti ñatti veditabbā’’ti.
Therefore it is said, "the doing of an act is to be understood as a ñatti."
Do đó đã nói "kammassa kiriyā nên được hiểu là ñatti".
Kariyate ṭhapiyate karaṇaṃ.
Karaṇa is that which is done, established.
"Karaṇaṃ" là điều được thực hiện, được thiết lập.
Sayaṃ upagamiyate upagamanaṃ.
Upagamana is approaching by oneself.
"Upagamanaṃ" là tự mình đến gần.
Ajjhesanena paraṃ upagamāpiyate ajjhupagamanaṃ.
Ajjhupagamana is causing another to approach by invitation.
"Ajjhupagamanaṃ" là khiến người khác đến gần bằng lời thỉnh cầu.
Adhivāsiyate adhivāsanā.
Adhivāsanā is acquiescence.
"Adhivāsanā" là sự chấp thuận.
Appaṭikkosiyate apaṭikkosanā.
Apaṭikkosanā is not refusing.
"Apaṭikkosanā" là không từ chối.
Iti imamatthaṃ dassento āha ‘‘karaṇanti tassāyevā’’tiādi.
Showing this meaning, he says, "and karaṇa is of that very thing," etc.
Chỉ ra ý nghĩa này, đã nói "karaṇaṃ là của chính điều đó" v.v.
Etanti kammaṃ.
This refers to the kamma.
"Etaṃ" là nghiệp này.
Meti mayhaṃ.
To me means to me.
"Me" là của tôi.
Khamudhātupayoge sampadānatthe sampadānavacanaṃ.
In the use of the root khamu, the sampadāna (dative) case is used in the sense of sampadāna.
Trong việc sử dụng gốc động từ kham, từ chỉ tặng cách là tặng cách.
Atha vā meti mayā.
Or, me means by me.
Hoặc "me" là bởi tôi.
Katvatthe karaṇavacanaṃ, sāmivacanaṃ vā.
The karaṇa (instrumental) case in the sense of agent, or the sāmi (possessive) case.
Từ chỉ công cụ trong nghĩa của tác nhân, hoặc từ chỉ sở hữu.
Khamatīti katturūpasadisaṃ kammarūpaṃ.
Is acceptable means the object form similar to the agent form.
"Khamatī" là hình thức bị động giống hình thức chủ động.
Rūpañhi katturūpasadisaṃ kammarūpaṃ ‘‘khamati saṅghassā’’tiādīsu (mahāva. 127) viya.
Indeed, the object form similar to the agent form, as in "it is acceptable to the Saṅgha," etc.
Thật vậy, hình thức bị động giống hình thức chủ động như trong "khamati saṅghassa" (Đức Tăng chấp thuận) v.v. (Mahāva. 127).
Kammarūpasadisaṃ katturūpaṃ ‘‘upāsako sīlaṃ samādiyatī’’tiādīsu (paṭṭhā. 1.1.423) viya.
The agent form similar to the object form, as in "the lay follower undertakes the precept," etc.
Hình thức chủ động giống hình thức bị động như trong "upāsako sīlaṃ samādiyatī" (cư sĩ thọ trì giới) v.v. (Paṭṭhā. 1.1.423).
Ettha kammatthe pavatto yapaccayo lopoti daṭṭhabbaṃ.
Here, it should be understood that the ya suffix occurring in the sense of object is elided.
Ở đây, cần hiểu rằng hậu tố "ya" được sử dụng trong nghĩa bị động đã bị lược bỏ.