Table of Contents

Payogasiddhipāṭha

Edit
187
1. Dve dve+kānekesu nāmasmā siyo aṃyo nā hi sa naṃ smā hi sa naṃ smiṃ su
1. Dve dve+kānekesu nāmasmā siyo aṃyo nā hi sa naṃ smā hi sa naṃ smiṃ su
1. Dve dve+kānekesu nāmasmā siyo aṃyo nā hi sa naṃ smā hi sa naṃ smiṃ su
188
Etesaṃ dve dve honti ekānekatthesu vattamānato nāmasmā yathākkamaṃ.
Two forms occur in each case from a noun, sequentially, for meanings of one and many.
Hai hai trong số này xuất hiện từ danh từ theo thứ tự, khi ở trong ý nghĩa số ít và số nhiều.
Yato ime satta dukā honti, ‘‘atthavanta+madhātuka+mapaccayaṃ pāṭipadikaṃ kitaka+taddhita+samāsā ce’’ti vuttattā taṃ nāmaṃ pāṭipadikaṃ nāma.
Since these seven pairs exist, that noun is called a stem (pāṭipadika), as it is stated: "meaningful, non-root, non-suffix, and also कृत् (kṛt) derivatives, तद्धित (taddhita) derivatives, and compounds."
Vì bảy cặp này tồn tại, nên danh từ đó được gọi là pāṭipadika do được nói rằng ‘‘là từ có nghĩa, không phải căn, không phải paccaya, là kitaka, taddhita, samāsa’’.
Keci sakattha+dabba+liṅga+saṅkhyā+kammādipañcakaṃ pāṭipadikanti vadanti.
Some say that the stem comprises five elements: its own meaning, substance, gender, number, and action, etc.
Một số người nói rằng năm yếu tố: ý nghĩa riêng, vật, giống, số lượng, và kamma v.v. là pāṭipadika.
Tene+taṃ vuccati –
Therefore, it is said –
Vì vậy, điều này được nói –
189
Sakattha+dabba+liṅgāni, saddattha+mabravuṃ pare;
Its own meaning, substance, and gender, others called the meaning of the word;
Ý nghĩa riêng, vật, giống, những người khác nói là ý nghĩa của từ;
190
Saṅkhyā+kammādikānantu, vibhatti vācakā matā.
But number, action, etc., are considered to be expressed by the cases.
Còn số lượng, kamma v.v. thì được cho là biểu thị bởi biến cách.
191
Sakattha+dabba+liṅgāni, saṅkhyā+kammādipañcakaṃ;
Its own meaning, substance, gender, and the five elements of number, action, etc.;
Ý nghĩa riêng, vật, giống, số lượng, kamma v.v. năm yếu tố;
192
Saddattha+mabravuṃ keci, vibhatti pana jotakāti ca.
Some call the meaning of the word, while the cases are merely indicative.
Một số người nói là ý nghĩa của từ, còn biến cách thì chỉ là biểu thị.
193
Tato ekamhi vattabbe ekavacanaṃ bahumhi vattabbe bahuvacanañcāti aniyamena pasaṅge ‘‘nāmasmā’’ti adhikāro.
Then, when one is to be spoken of, the singular, and when many are to be spoken of, the plural; to avoid this unregulated occurrence, the heading "from a noun" (nāmasmā) continues.
Từ đó, trong trường hợp cần nói số ít là ekavacana, và cần nói số nhiều là bahuvacana, khi có sự không quy định, thì quy tắc ‘‘từ danh từ’’ được áp dụng.
194
37. Paṭhamā+tthamatte
37. Paṭhamā+tthamatte
37. Paṭhamā+tthamatte
195
Nāmassā+bhidheyyamatte paṭhamāvibhatti hotīti vatticchāvasā paṭhamāye+kavacanabahuvacanāni.
The first case ending occurs when merely the denoted meaning of the noun is expressed; thus, due to choice, the singular and plural of the first case.
Biến cách thứ nhất xuất hiện chỉ trong ý nghĩa biểu thị của danh từ, vì vậy ekavacanabahuvacana của paṭhamā là tùy ý.
Si yoiti paṭhamā.
Si, yo are the first case.
Si yo là biến cách thứ nhất.
Sissi+kārassā+nubandhattā appayogo.
The letter i in si is an anubandha (indicatory letter), hence it is not used (in the word form).
Chữ s của sianubandha nên không được sử dụng.
Payojanaṃ ‘‘ki+maṃsisū’’ti saṃketo, tathā aṃvacanassā+kārassa.
Its purpose is the convention "ki+maṃsisū", and similarly for the letter a of the aṃ ending.
Mục đích là quy ước ‘‘ki+maṃsisū’’, tương tự với chữ a của aṃvacana.
Ettha tathāti vuttassātideso aññadīyadhammāna+maññatthapāpana+matideso.
Here, the expression "likewise" refers to atidesa, which is the transfer of qualities of one thing to another.
Ở đây, ‘‘tương tự’’ được nói đến là sự áp dụng các thuộc tính của cái khác vào một nơi khác.
Ekamhi vattabbe paṭhamekavacanaṃ si.
When one is to be spoken of, the first case singular is si.
Khi cần nói số ít, ekavacana thứ nhất là si.
196
Atoti vattate, atoti nāmavisesanattā ‘‘vidhibbisesanantassā’’ti paribhāsato akārantato nāmasmā vidhi.
"From a" (ato) continues, and because "from a" is an adjective for the noun, the rule applies to a noun ending in a by the maxim "a rule applies to what it qualifies at its end."
‘‘Từ a’’ đang được áp dụng, và vì ‘‘từ a’’ là một tính ngữ của danh từ, nên quy tắc được áp dụng cho danh từ kết thúc bằng a theo định nghĩa ‘‘quy tắc cho cái cuối cùng của tính ngữ’’.
197
109. Sisso
109. Sisso
109. Sisso
198
Akārantato nāmasmā sissa o hoti.
The si ending becomes o after a noun ending in a.
Si của danh từ kết thúc bằng a trở thành o.
Pubbasaralope sugato tiṭṭhati.
After the deletion of the preceding vowel, sugato tiṭṭhati (the Fortunate One stands).
Sau khi lược bỏ nguyên âm trước, sugato tiṭṭhati.
Bahumhi vattabbe bahuvacanaṃ yo.
When many are to be spoken of, the plural is yo.
Khi cần nói số nhiều, bahuvacanayo.
Evaṃ uparipi yojetabbaṃ.
This should be applied similarly above.
Tương tự, các phần trên cũng phải được áp dụng.
199
41. Ato yonaṃ ṭāṭe
41. Ato yonaṃ ṭāṭe
41. Ato yonaṃ ṭāṭe
200
Akārantato nāmasmā paṭhamādutiyāyonaṃ ṭāṭe honti yathākkamaṃ.
After a noun ending in a, the first and second plural yo endings become ṭā and ṭe respectively.
Yo của biến cách thứ nhất và thứ hai của danh từ kết thúc bằng a lần lượt trở thành ṭāṭe.
Ṭakārānubandhattā ‘‘ṭānubandhā+nekavaṇṇā sabbassā’’ti sabbādeso.
Because ṭa is an anubandha, by "ṭa anubandha and many letters affect the whole," it is an all-substitution.
ṭaanubandha, nên ‘‘ṭānubandhā+nekavaṇṇā sabbassā’’ là sự thay thế toàn bộ.
Sugatā tiṭṭhanti.
sugatā tiṭṭhanti (the Fortunate Ones stand).
Sugatā tiṭṭhanti.
201
‘‘Paṭhamā+tthamatte’’ti vattate.
"Paṭhamā+tthamatte" (first case for mere meaning) continues.
‘‘Paṭhamā+tthamatte’’ đang được áp dụng.
202
38. Āmantaṇe
38. Āmantaṇe
38. Āmantaṇe
203
Āmantaṇādhike atthamatte paṭhamāvibhatti hotīti ekasmiṃ ekavacanaṃ si.
The first case ending occurs when there is an additional meaning of address; thus, si is the singular when one is addressed.
Biến cách thứ nhất xuất hiện trong ý nghĩa biểu thị có thêm sự gọi, vì vậy ekavacanasi.
204
112. Go syā+lapane
112. Go syā+lapane
112. Go syā+lapane
205
Ālapane si gasañño hoti.
In address, si is denoted by ga.
Si trong lời gọi trở thành ga.
206
‘‘Lopo’’ti vattate.
"Lopo" (deletion) continues.
‘‘Lược bỏ’’ đang được áp dụng.
207
117. Gasīnaṃ
117. Gasīnaṃ
117. Gasīnaṃ
208
Nāmasmā ga+sīnaṃ lopo hoti.
Ga and si are deleted after a noun.
Ga của danh từ bị lược bỏ.
Bho sugata ciraṃ tiṭṭha.
Bho sugata ciraṃ tiṭṭha (Oh Fortunate One, remain long).
Bho sugata ciraṃ tiṭṭha.
209
‘‘Ge’’ti vattate.
"Ge" (before ga) continues.
‘‘Trong ga’’ đang được áp dụng.
210
59. Ayunaṃ vā dīgho
59. Ayunaṃ vā dīgho
59. Ayunaṃ vā dīgho
211
Aiuiccetesaṃ vā dīgho hoti ge pare tiliṅge+ti dīghe bho sugata sugatā ciraṃ tiṭṭha.
The letters a, i, u are optionally lengthened before ga in all three genders, as in bho sugata, sugatā ciraṃ tiṭṭha.
A, i, u hoặc trở thành dài khi ga theo sau, trong ba giống; khi kéo dài thì bho sugata sugatā ciraṃ tiṭṭha.
Sakkate sugatāti dīghaṃ dūrālapaneyevi+cchanti, samīpālapanepi dassanato taṃ na gahetabbaṃ.
In Sanskrit, a long sugatā is desired only in distant address, but it should not be taken as such here, as it can occur in near address as well.
Trong tiếng Phạn, họ chỉ muốn kéo dài sugatā trong lời gọi từ xa, nhưng vì nó cũng được thấy trong lời gọi gần, nên điều đó không nên được chấp nhận.
Bahuvacane yossa ṭā, sugatā ciraṃ tiṭṭhatha.
In the plural, yo becomes ṭā, sugatā ciraṃ tiṭṭhatha (Oh Fortunate Ones, remain long).
Trong số nhiều, yo thành ṭā, sugatā ciraṃ tiṭṭhatha.
212
2. Kamme dutiyā
2. Kamme dutiyā
2. Kamme dutiyā
213
Tasmiṃ kammakārake dutiyāvibhatti hoti.
In that object (kammakāraka), the second case ending occurs.
Trong kammakāraka đó, biến cách thứ hai xuất hiện.
Aṃyoiti dutiyā.
Aṃ, yo are the second case.
Aṃ yo là biến cách thứ hai.
Ettha dutiyātatiyādibhāvo vibhattisutte siyo iti paṭhamāvibhatyādīni+mupādāya vuccati, taṃ taṃ upādāya paññattattā.
Here, the nature of being the second, third, etc., case is stated by referring to si, yo, etc., in the case ending rules, as they are designated with reference to them.
Ở đây, trạng thái biến cách thứ hai, thứ ba v.v. được nói đến bằng cách lấy siyo v.v. trong quy tắc biến cách, vì chúng được quy định dựa trên đó.
Dutiyekavacanaṃ aṃ, akārassā+payogo.
The second case singular is aṃ; the letter a is not used (in the word form).
Ekavacana thứ hai là aṃ, chữ a không được sử dụng.
Sugataṃ passa.
Sugataṃ passa (See the Fortunate One).
Sugataṃ passa.
Dutiyābahuvacanaṃ yo, tassa ṭe, sugate passa.
The second case plural is yo, which becomes ṭe, sugate passa (See the Fortunate Ones).
Bahuvacana thứ hai là yo, cái đó thành ṭe, sugate passa.
214
19. Kattukaraṇesu tatiyā
19. Kattukaraṇesu tatiyā
19. Kattukaraṇesu tatiyā
215
Tasmiṃ kattari karaṇe ca kārake tatiyāvibhatti hoti.
In that agent (kattari) and instrument (karaṇe) case, the third case ending occurs.
Trong kattarikaraṇa đó, biến cách thứ ba xuất hiện.
Nā+hiiti tatiyāvibhatti.
, hi are the third case ending.
Nā hi là biến cách thứ ba.
Tatiyāekavacanaṃ nā.
The third case singular is .
Ekavacana thứ ba là .
216
‘‘Nāssā’’ti vattate.
"Nāssā" (of ) continues.
‘‘Của ’’ đang được áp dụng.
217
108. Ate+na
108. Ate + na
108. Ate+na
218
Akārantato nāmasmā parassa nāvacanassa enādeso hoti niccaṃ.
After an 'a'-ending noun, the ending (instrumental singular) is always replaced by ena.
Từ một danh từ tận cùng bằng âm 'a', 'nāvacana' (trợ cách số ít) đứng sau nó luôn biến thành 'ena'.
Sugatena kataṃ.
Done by Sugata.
Được làm bởi Sugata (Thiện Thệ).
219
98. Suhisva+sse
98. Suhisva+sse
98. Suhisva+sse
220
Akārantassa suhisve+hoti.
For an 'a'-ending noun, suhisve occurs.
Đối với (danh từ) tận cùng bằng âm 'a', 'suhisve' trở thành 'e'.
Sugatehi.
By Sugatas.
Bởi các Sugata (Thiện Thệ).
221
‘‘Ve’’ti vattate.
“Ve” continues.
Từ ‘ve’ được tiếp tục.
222
95. Smāhismiṃnaṃ mhābhimhi
95. Smāhismiṃnaṃ mhābhimhi
95. Smāhismiṃnaṃ mhābhimhi
223
Nāmasmā paresaṃ smāhismiṃnaṃ mhābhimhi honti yathākkamaṃti hissa bhiādese sugatebhi.
After nouns, smā, hi, smiṃ, naṃ become mha, bhi, mhi respectively, so hi becomes bhi in sugatebhi.
Từ các danh từ, 'smāhismiṃnaṃ' đứng sau chúng lần lượt trở thành 'mhābhimhi'; do 'hi' biến thành 'bhi', nên là 'sugatebhi'.
Karaṇe sugatena loko puññaṃ karoti, sugatehi sugatehi vā.
In the instrumental case: sugatena the world creates merit, or sugatehi or sugatehi.
Trong cách công cụ (karaṇa), thế giới làm điều phước thiện bởi Sugata (Thiện Thệ), hoặc bởi các Sugata.
224
24. Catutthī sampadāne
24. Dative case for the recipient
24. Tứ cách (catutthī) trong cách cho (sampadāna)
225
Tasmiṃ sampadānakārake catutthī siyā.
In that agent of receiving, the dative case should occur.
Trong cách cho (sampadāna), tứ cách (catutthī) có thể được sử dụng.
Sa+naṃiti catutthī.
Sa and naṃ are dative.
Sa+naṃ là tứ cách.
Catutthe+kavacanaṃ sa.
The dative singular is sa.
Số ít của tứ cách là ‘sa’.
Vibhattisutte ssa+naṃti dīghapāṭhena sugatassāti siddhepi ‘‘jhalā sassa no’’ tyādikāriyasuttesu ssassāti akkharagāravatā hotīti lāghavattha+mida+māraddhaṃ –
Although sugatassa is formed by the long reading ssa and naṃ in the Vibhatti Sutta, ssassa indicates respect for the letters in the jhalā sassa no etc. rules, so this is started for brevity –
Mặc dù ‘sugatassa’ đã được chứng minh bằng cách đọc dài ‘ssa+naṃ’ trong luật biến cách (vibhatti sutta), nhưng vì trong các luật biến cách như ‘‘jhalā sassa no’’ có sự tôn trọng chữ ‘ssassa’, nên điều này được bắt đầu để rút gọn –
226
51. Suña sassa
51. The suñ increment of sa
51. Suña sassa
227
Nāmasmā parassa sassa suñāgamo hoti.
After a noun, the suñ increment occurs for sa.
Từ một danh từ, 'suñāgama' đứng sau 'sa' (tứ cách hoặc lục cách) xảy ra.
Sa ca ‘‘chaṭṭhiyā’’ti vattamāne –
And when “chaṭṭhiyā” is continued –
Và điều đó, khi ‘chaṭṭhiyā’ (lục cách) được tiếp tục –
228
1,20. Ñākānu bandhā+dyantā
1,20. Ñ-anubandha and K-anubandha as initial and final parts
1,20. Ñākānu bandhā+dyantā
229
Chaṭṭhīniddiṭṭhassa ñānubandha+kānubandhā ādyantāhontīti ādyavayavo.
The ñ-anubandha and k-anubandha of what is designated by the genitive case become initial and final parts, thus an initial constituent.
Các âm phụ ‘ñā’ và ‘kā’ của từ được chỉ định ở lục cách (chaṭṭhī) trở thành các âm đầu và âm cuối; vậy nó là một phần đầu.
Ukāro uccāraṇattho, ññakāro asmiṃ sutte saṃketattho.
The vowel u is for pronunciation, and the letter ññ in this rule is a conventional sign.
Âm ‘u’ dùng để phát âm, âm ‘ññaka’ trong luật này là một ký hiệu.
Sugatassa dānaṃ deti.
He gives a gift to Sugata.
Cúng dường cho Sugata (Thiện Thệ).
230
1,58. ‘‘Bahulaṃ’’tya+dhikāro
1,58. The heading “Bahulaṃ”
1,58. Quyền hạn của ‘‘Bahulaṃ’’
231
Bahulādhikāraṃ kappadumamiva maññanti saddikā.
Grammarians consider the heading bahula like a wish-fulfilling tree.
Các nhà ngữ pháp xem quyền hạn của ‘bahula’ (đa số, thường xuyên) như cây như ý (kappaduma).
Tañca –
And that –
Và điều đó –
232
Kvaci pavattya+pavatti, kvaca+ññaṃ kvaci vā kvaci;
Sometimes occurrence and non-occurrence, sometimes something else, sometimes optionally;
Đôi khi xảy ra, đôi khi không xảy ra, đôi khi khác, đôi khi là ‘vā’ (hoặc);
233
Siyā bahulasaddena, vidhi sabbo yathāgamaṃti –
All rules, according to tradition, are understood by the word bahula
Với từ ‘bahula’, tất cả các quy tắc đều theo truyền thống –
234
Catubbidhaṃ bahulaṃ samikkhanti.
They consider bahula to be fourfold.
Họ xem ‘bahula’ có bốn loại.
235
‘‘Ato vā’’tveva,
“Ato vā” continues.
‘‘Ato vā’’tveva (Ato vā là vậy),
236
44. Sassāya catutthiyā
44. āyo for sa in the dative case
44. Sassāya catutthiyā
237
Akārantato parassa catutthiyā sassa āyo hoti vā bahulaṃ.
After an 'a'-ending noun, the dative sa becomes āyo optionally and bahula.
Từ một danh từ tận cùng bằng âm 'a', 'sa' của tứ cách (catutthī) đứng sau nó trở thành 'āyo' hoặc 'vā bahulaṃ' (thường xuyên).
Sugatāya.
To Sugata (feminine).
Sugatāya.
Yebhuyyena tādattheyevā+ya+māyo dissatīti ito paraṃ no+dāharīyate.
Since this āyo mostly appears only in the sense of 'for that purpose', it will not be exemplified further.
Vì 'āyo' này thường được thấy trong nghĩa 'tādattha' (vì mục đích đó), nên từ đây trở đi sẽ không được đưa ra ví dụ.
Catutthībahuvacanaṃ naṃ,
The dative plural is naṃ.
Số nhiều của tứ cách là ‘naṃ’,
238
‘‘Dīgho’’ti vattate.
“Dīgho” (lengthening) continues.
Từ ‘‘Dīgho’’ (dài) được tiếp tục.
239
89. Sunaṃhisu
89. In su, naṃ, hi
89. Sunaṃhisu
240
Nāmassa dīgho hoti sunaṃhisu.
The noun is lengthened in su, naṃ, hi.
Danh từ được kéo dài khi đứng trước 'sunaṃhisu'.
Sugatānaṃ.
To Sugatas.
Sugatānaṃ.
241
29. Pañcamya+vadhismā
29. The ablative case from the point of separation
29. Ngũ cách (pañcamī) trong cách ly (avadhismā)
242
Etasmā avadhikārakā pañcamīvibhatti hoti.
From this agent of separation, the ablative case ending occurs.
Từ cách ly (avadhikāraka) này, ngũ cách (pañcamīvibhatti) xảy ra.
Smā+hiiti pañcamī.
Smā and hi are ablative.
Smā+hi là ngũ cách.
Pañcamyekavacanaṃ smā,
The ablative singular is smā.
Số ít của ngũ cách là ‘smā’,
243
‘‘Ato’’ ‘‘ṭāṭe’’ ‘‘ve’’ti ca vattate.
“Ato”, “ṭāṭe”, and “ve” continue.
‘‘Ato’’ ‘‘ṭāṭe’’ ‘‘ve’’ cũng được tiếp tục.
244
43. Smā+smiṃnaṃ
43. smā and smiṃ
43. Smā+smiṃnaṃ
245
Akārantato nāmasmā paresaṃ smā+smiṃnaṃ ṭā+ṭe honti vā yathākkamaṃ.
After an 'a'-ending noun, smā and smiṃ become ṭā and ṭe respectively, optionally.
Từ một danh từ tận cùng bằng âm 'a', 'smā+smiṃnaṃ' đứng sau chúng lần lượt trở thành 'ṭā+ṭe' hoặc 'vā'.
Sugatā apehi sugatamhā sugatasmā vā.
Sugata, go away from Sugata, or from Sugata.
Sugatā apehi, sugatamhā, hoặc sugatasmā.
Pañcamībahuvacanañhi, sugatebhi sugatehi.
The ablative plural is hi, sugatebhi, sugatehi.
Số nhiều của ngũ cách là ‘hi’, sugatebhi, sugatehi.
246
39. Chaṭṭhī sambandhe
39. Genitive case for relationship
39. Lục cách (chaṭṭhī) trong cách sở hữu (sambandha)
247
Kārakehi añño sambandho, tatra chaṭṭhīvibhatti hoti.
A relationship other than (that of) agents, in that the genitive case ending occurs.
Mối quan hệ khác với các cách (kāraka), trong đó có lục cách (chaṭṭhīvibhatti).
Sa+naṃiti chaṭṭhī, chaṭṭhekavacanaṃ sa, sugatassa vihāro, chaṭṭhībahuvacanaṃ naṃ, sugatānaṃ.
Sa and naṃ are genitive; the genitive singular is sa, sugatassa vihāra; the genitive plural is naṃ, sugatānaṃ.
Sa+naṃ là lục cách, số ít của lục cách là ‘sa’, vihāro của Sugata (Thiện Thệ), số nhiều của lục cách là ‘naṃ’, của các Sugata.
248
14. Sattamyā+dhāre
14. Locative case for the आधार (base)
14. Thất cách (sattamyā) trong cách sở tại (ādhāra)
249
Ādhārakārake sattamīvibhatti hoti.
In the agent of the base, the locative case ending occurs.
Trong cách sở tại (ādhārakāraka), thất cách (sattamīvibhatti) xảy ra.
Smiṃ+suiti sattamī.
Smiṃ and su are locative.
Smiṃ+su là thất cách.
Sattamyekavacanaṃ smiṃ, sugate patiṭṭhitaṃ sugatamhi sugatasmiṃ vā.
The locative singular is smiṃ, established in Sugata, or in Sugata, or in Sugata.
Số ít của thất cách là ‘smiṃ’, được thiết lập trong Sugata, sugatamhi, hoặc sugatasmiṃ.
Sattamībahuvacanaṃ su, ‘‘su+hisva+sse’’ti e, sugatesu.
The locative plural is su, e by “su+hisva+sse”, sugatesu.
Số nhiều của thất cách là ‘su’, ‘‘su+hisva+sse’’ là ‘e’, sugatesu.
250
Sugato, sugatā.
Sugata (nominative singular), Sugatas (nominative plural).
Sugato, sugatā.
Bho sugata, bho sugatā, bhavanto sugatā.
O Sugata, O Sugatas, O venerable Sugatas.
Bho sugata, bho sugatā, bhavanto sugatā.
Sugataṃ, sugate.
Sugata (accusative singular), Sugatas (accusative plural).
Sugataṃ, sugate.
Sugatena, sugatebhi, sugatehi.
By Sugata, by Sugatas, by Sugatas.
Sugatena, sugatebhi, sugatehi.
Karaṇe sugatena, sugatebhi, sugatehi.
In the instrumental case: by Sugata, by Sugatas, by Sugatas.
Trong cách công cụ (karaṇa): sugatena, sugatebhi, sugatehi.
Sugatassa, sugatāya, sugatānaṃ.
To Sugata, to Sugata (feminine), to Sugatas.
Sugatassa, sugatāya, sugatānaṃ.
Sugatā, sugatamhā, sugatasmā, sugatebhi, sugatehi.
From Sugata, from Sugata, from Sugata, from Sugatas, from Sugatas.
Sugatā, sugatamhā, sugatasmā, sugatebhi, sugatehi.
Sugatassa, sugatānaṃ.
Of Sugata, of Sugatas.
Sugatassa, sugatānaṃ.
Sugate, sugatamhi, sugatasmiṃ, sugatesu.
In Sugata, in Sugata, in Sugata, in Sugatas.
Sugate, sugatamhi, sugatasmiṃ, sugatesu.
251
Sugato sugato.
Sugata is a Sugata.
Sugato là Sugata.
Sugataṃ namati.
He bows to Sugata.
Kính lễ Sugata.
Sugatena kato.
Made by Sugata.
Được làm bởi Sugata.
Sugatena jito.
Conquered by Sugata.
Được chiến thắng bởi Sugata.
Sugatassa dade.
He should give to Sugata.
Hãy cho Sugata.
Sugatā vigato.
Departed from Sugata.
Từ Sugata mà thoát ly.
Sugatassa suto.
Heard from Sugata.
Con của Sugata.
Sugate ramate.
He delights in Sugata.
Vui thích trong Sugata.
Evaṃ –
Likewise –
Tương tự –
252
Sūrā+sura+naro+raga+nāga+yakkhā,
Devas, Asuras, men, Nāgas, Yakkhas,
Các vị trời (sūra), phi thiên (asura), người (nara), long vương (uraga), rắn thần (nāga), dạ xoa (yakkha),
253
Gandhabba+kinnara+manussa+pisāca+petā;
Gandhabbas, Kinnaras, humans, Pisācas, Petas;
Càn thát bà (gandhabba), khẩn na la (kinnara), người (manussa), quỷ (pisāca), ngạ quỷ (peta);
254
Mātaṅga+jaṅgama+turaṅga+varāha+sīhā,
Elephants, creatures, horses, boars, lions,
Voi (mātaṅga), động vật (jaṅgama), ngựa (turaṅga), heo rừng (varāha), sư tử (sīha),
255
Byaggha+ccha+kacchapa+taraccha+miga+ssa+soṇā.
Tigers, bears, turtles, hyenas, deer, horses, dogs.
Hổ (byaggha), gấu (accha), rùa (kacchapa), linh cẩu (taraccha), nai (miga), chó (ssa), chó (soṇa).
256
Āloka+loka+nilayā+nila+cāga+yogā,
Light, worlds, abodes, winds, renunciations, yogas,
Ánh sáng (āloka), thế giới (loka), nơi trú ngụ (nilaya), gió (anila), sự từ bỏ (cāga), thiền định (yoga),
257
Vāyāma+gāma+nigamā+gama+dhamma+kāmā;
Efforts, villages, towns, comings, Dhamma-lovers;
Nỗ lực (vāyāma), làng (gāma), thị trấn (nigama), sự đến (āgama), Pháp (dhamma), sự ham muốn (kāma);
258
Saṅgho+gha+ghosa+paṭighā+sava+kodha+lobhā,
Saṅgha, crowds, noises, resentments, influxes, anger, greed,
Tăng đoàn (saṅgha), sự tụ tập (ogha), tiếng nói (ghosa), sự đối kháng (paṭigha), lậu hoặc (āsava), sân hận (kodha), tham lam (lobha),
259
Sārambha+thambha+mada+māna+pamāda+makkhā.
Aggression, stiffness, intoxication, conceit, heedlessness, denigration.
Sự tranh chấp (sārambha), sự cứng nhắc (thambha), sự kiêu ngạo (mada), sự tự mãn (māna), sự phóng dật (pamāda), sự keo kiệt (makkha).
260
Punnāga+pūga+panasā+sana+campaka+mba-
Punnāga, pūga, panasā, asana, campaka, mango –
Cây punnāga, pūga, panasā, asana, campaka, amba,
261
Hintāla+tāla+vakula+jjuna+kiṃsukā ca;
Hintāla, tāla, vakula, ajjuna, kiṃsuka, too;
Hintāla, tāla, vakula, ajjuna, kiṃsuka, và;
262
Mandāra+kunda+pucimanda+karañja+rukkhā,
Mandāra, kunda, pucimanda, karañja trees,
Mandāra, kunda, pucimanda, karañja, rukkha (các loại cây),
263
Ñeyyā mayūra+sakuṇa+ṇḍaja+koñca+haṃsā.
Peacocks, birds, egg-born, cranes, swans should be known.
Nên biết: công (mayūra), chim (sakuṇa), chim đẻ trứng (aṇḍaja), sếu (koñca), thiên nga (haṃsa).
264
Sugatasaddova, yato sabbo saddo, na saddatālitatthova, atha kho saṃyogādivasenapi atthaṃ vadanti.
Just like the word sugata; for every word does not mean what its letters indicate, but they also speak of meaning through connection and so forth.
Chỉ từ ‘Sugata’ thôi, vì tất cả các từ đều không chỉ có nghĩa đen, mà còn nói lên ý nghĩa theo cách kết hợp (saṃyoga) và các yếu tố khác.
Tene+taṃ vuccati –
Therefore it is said –
Vì vậy, điều này được nói –
265
Saṃyogā vippayogā ca, sāhacariyā+virodhato;
From connection and disconnection, from association and opposition;
Do sự kết hợp và sự tách rời, do sự đồng hành và sự đối lập;
266
Atthā pakaraṇā liṅgā, saddantarasamīpato.
Meanings from context, context, gender, proximity to another word,
Các ý nghĩa được nhận biết từ ngữ cảnh, dấu hiệu, sự gần gũi với các từ khác.
267
Sāmatthyo+citra+desehi, kāla+byattā+nurūpato;
From capacity, speciality, place, time, speaker's disposition,
Từ khả năng, sự phù hợp, địa điểm, thời gian, sự biểu cảm phù hợp;
268
Upacāra+kākubheda, sambandhehu+palakkhaṇā.
Figurative use, vocal tone, and relationship are understood.
Từ ẩn dụ, sự thay đổi giọng điệu, mối quan hệ mà được nhận biết.
269
Vacanā ca tadaṅgattā, padhānattātiādihi;
And from statement, being a part of it, and being primary, etc.;
Và từ lời nói, từ bản chất của nó, từ tính ưu việt, v.v.;
270
Sadda+tthā pavibhajjante, na saddādeva kevalāti.
Word-meanings are distinguished, not merely from the word itself.
Các ý nghĩa của từ được phân biệt, không chỉ riêng từ đó.
271
Ettha saṃyogato tāva, ‘‘sakisorā dhenu dīyatū’’ti, kisoro assapotako, taṃsaṃyogato vaḷavā eva patīyate.
Here, first from connection, in “give the mare with the foal”, kisora means a horse colt, and from its connection, a mare is understood.
Ở đây, từ sự kết hợp, ví dụ, ‘‘sakisorā dhenu dīyatū’’ (hãy cho con bò cái có nghé), ‘kisora’ là nghé ngựa, từ sự kết hợp đó, chỉ con ngựa cái được hiểu.
272
Vippayogato – ‘‘akisorā ānīyatū’’ti tappaṭisedhā vaḷavā eva patīyate.
From disconnection – in “bring the one without the foal”, from its negation, a mare is understood.
Từ sự tách rời – ‘‘akisorā ānīyatū’’ (hãy mang đến con không có nghé), từ sự phủ định đó, chỉ con ngựa cái được hiểu.
273
Sahacaraṇato – ‘‘rāma+lakkhaṇa’’iti ubhinnaṃ sahacaraṇena rāmoti dāsarathi eva rāmo, na aññābhidhāno jāmadaganyādi.
From association – “Rāma and Lakkhana”; due to the association of the two, Rāma refers to Dāsarathi Rāma, not Jāmadagnya etc. by another name.
Từ sự đồng hành – ‘‘rāma+lakkhaṇa’’ (Rāma và Lakkhaṇa), do sự đồng hành của cả hai, Rāma được hiểu là Dāsarathi Rāma, chứ không phải Jāmadagnya hay bất kỳ ai có tên khác.
Lakkhaṇopi somitti eva, na tu yo koci lakkhaṇo.
And Lakkhana is Somitti, not just any Lakkhana.
Lakkhaṇa cũng là Somitti, chứ không phải bất kỳ Lakkhaṇa nào khác.
274
Virodhato – ‘‘rāma+jjunā’’ iti bhaggavo sahassabāhu ca aññamaññaviruddhāti te eva patīyante, na dāsarathi sabyasāci ca.
From opposition – “Rāma and Ajjuna”; Bhaggava and Sahassabāhu are mutually opposed, so they are understood, not Dāsarathi and Savyasāci.
Từ sự đối lập – ‘‘rāma+jjunā’’ (Rāma và Ajjuna), Bhaggava và Sahassabāhu đối lập nhau, nên chỉ họ được hiểu, chứ không phải Dāsarathi và Sabyasāci.
275
Atthato – ‘‘sindhava+mānaya, pavisāmi raṇaṅgaṇa’’miti raṇaṅgaṇapaveso vāhanavisesena hotīti atthato turaṅgapatīti, na tu lavaṇavisesaṃ.
From context (meaning) – “bring the Sindhava, I will enter the battlefield”; entering the battlefield occurs by means of a specific vehicle, so from the meaning, a horse is understood, not a type of salt.
Từ ý nghĩa – ‘‘sindhava+mānaya, pavisāmi raṇaṅgaṇa’’ (hãy mang ‘sindhava’ đến, tôi sẽ vào chiến trường), việc vào chiến trường xảy ra bằng một loại phương tiện giao thông, nên từ ý nghĩa, ngựa được hiểu, chứ không phải một loại muối.
276
Pakaraṇato-bhojanavidhimhi upasaṅkhariyamāne ‘‘sindhava+mānaye’’ti, atra hi saddantarassā+bhāvepi bhojanopakaraṇasamavāya+mālokitabhāvato lavaṇe paṭipatti, tādiso hi patthāvoti.
From context (discourse) – in the context of food preparation, “bring the Sindhava”; here, even in the absence of another word, from observing the suitability for food preparation, salt is understood, for such is the occasion.
Từ ngữ cảnh – trong việc chuẩn bị bữa ăn, khi nói ‘‘sindhava+mānaye’’ (hãy mang ‘sindhava’ đến), ở đây, mặc dù không có từ nào khác, nhưng do xem xét sự kết hợp của các dụng cụ ăn uống, nên muối được hiểu, vì đó là ngữ cảnh phù hợp.
277
Liṅgato – ‘‘devadattaṃ paṭhama+mupavesaya samārādhitaguruṃ’’ti, atra samārādhitaguruttena liṅgena tassa bāhussacca+mavagamyate, na tu yo koci devaguṇo.
From gender – “first seat Devadatta, who has propitiated his teachers”; here, by the gender (masculine) of samārādhitaguru, his great learning is understood, not any divine quality.
Từ dấu hiệu – ‘‘devadattaṃ paṭhama+mupavesaya samārādhitaguruṃ’’ (hãy mời Devadatta, người đã làm hài lòng vị thầy, ngồi xuống trước), ở đây, với dấu hiệu là người đã làm hài lòng vị thầy, sự uyên bác của ông ấy được hiểu, chứ không phải bất kỳ phẩm chất thần thánh nào.
278
Sannidhānato – ‘‘ajjuno katavīriyoti’’ patīyate, no akatavīriyo ajjunoti.
From proximity – “Ajjuna has performed valor” is understood, not Ajjuna who has not performed valor.
Từ sự gần gũi – ‘‘ajjuno katavīriyoti’’ (Ajjuna là người đã thực hiện hành động dũng cảm) được hiểu, chứ không phải Ajjuna là người chưa thực hiện hành động dũng cảm.
279
Sāmatthiyato – ‘‘anudarā kaññā’’ti udare asati kaññā eva natthīti tassā kisāṅgiyā majjhapadesoti patīyate.
From capacity – “a girl without a womb”; if there is no womb, there is no girl, so her thin-waistedness is understood.
Từ khả năng – ‘‘anudarā kaññā’’ (cô gái không có bụng), nếu không có bụng thì không thể là một cô gái, nên từ đó được hiểu là vùng giữa cơ thể của cô gái mảnh mai.
280
Ocitrato – ‘‘rāmasadiso+yaṃ’’ iti, atra hi rāmo payuttadāsarathismiṃ bhiyyo sādhāraṇo paricayoti dāsarathi eva patīyate, na bhaggavarāmo.
From common usage – “he is like Rāma”; here, Rāma, when used, is more commonly associated with Dāsarathi, so Dāsarathi is understood, not Bhaggava Rāma.
Từ sự phù hợp – ‘‘rāmasadiso+yaṃ’’ (người này giống Rāma), ở đây, Rāma được sử dụng phổ biến hơn để chỉ Dāsarathi, nên chỉ Dāsarathi được hiểu, chứ không phải Bhaggava Rāma.
281
Desato – ‘‘poṭṭhapā’’ iti kismiñci dese pasaṃsāvacanaṃ.
From place – “Poṭṭhapā” is a word of praise in some regions.
Từ địa điểm – ‘‘poṭṭhapā’’ là một từ khen ngợi ở một số nơi.
Kismiñci akkosavacanaṃ.
In some, it is a word of insult.
Ở một số nơi khác, đó là một từ chửi rủa.
282
Kālato – ‘‘pace’’ti dakkhiṇāpathe katthaci pubbaṇhe yāgupāke, sāyaṇhe tu odanapāke.
From time – “pace” (to cook) in some parts of Dakkhinapatha means cooking gruel in the morning, but cooking rice in the evening.
Từ thời gian – ‘‘pace’’ (nấu) ở một số nơi ở miền Nam Ấn Độ có nghĩa là nấu cháo vào buổi sáng, nhưng nấu cơm vào buổi tối.
283
Byattito – ‘‘gāmassa addha’’ miti samabhāge, napuṃsakattā.
From speaker's disposition – “addham of the village” (neuter) means an equal half.
Từ sự biểu cảm – ‘‘gāmassa addha’’ (nửa làng) có nghĩa là phần bằng nhau, do là giống trung.
‘‘Gāmassa addho’’ti pumattena tu asamabhāge.
“Addho of the village” (masculine) means an unequal part.
‘‘Gāmassa addho’’ (nửa làng) với giống đực có nghĩa là phần không bằng nhau.
284
Anurūpato – ‘‘narapati sādhu rakkhati gomaṇḍala’’miti mahīmaṇḍalapālanaṃ rājino+nurūpa+miti mahīmaṇḍalapālaneva patīti, na tu goyūtharakkhane.
From suitability – “the king protects the gomandala well”; the protection of the earth (mahīmaṇḍala) is suitable for a king, so protecting the earth is understood, not protecting a herd of cattle.
Từ sự phù hợp – ‘‘narapati sādhu rakkhati gomaṇḍala’’ (vua bảo vệ tốt vùng đất), việc bảo vệ vùng đất (mahīmaṇḍala) là phù hợp với vua, nên chỉ việc bảo vệ vùng đất được hiểu, chứ không phải việc bảo vệ đàn bò (goyūtha).
285
Upacārato – ataṃsabhāve taṃsabhāvāropana+mupacāro, sa ca tadaṭṭho, taddhammo, taṃsahacariyo, taṃsamīpoti catubbidho, tattha yathākkamaṃ mañcā ukkosanti, aggi māṇavo, yaṭṭhiṃ pavesaya, gaṅgāyaṃ vajoti.
By metonymy (upacāra): Upacāra is the superimposition of a thing's nature onto that which is not of its nature. It is of four kinds: referring to the owner, referring to the quality, referring to the concomitant, and referring to the proximity. In order, the examples are: 'The couches cry out,' 'The fire is a young man,' 'Insert the stick,' and 'Go into the Gaṅgā.'
Theo cách ẩn dụ (upacāra) – sự gán ghép bản chất của cái này cho cái kia không phải bản chất của nó là ẩn dụ (upacāra); nó có bốn loại: cùng nghĩa (tadaṭṭha), cùng pháp (taddhamma), cùng đồng hành (taṃsahacariya), và gần gũi (taṃsamīpa). Trong đó, theo thứ tự là: “Những chiếc giường la hét” (mañcā ukkosanti), “ngọn lửa là chàng trai” (aggi māṇavo), “hãy đưa cây gậy vào” (yaṭṭhiṃ pavesaya), “hãy đi đến sông Hằng” (gaṅgāyaṃ vajo).
286
Kākuto-kākusaddo itthiyaṃ, sa ca vikāra+soka+bhīti+dhanirūpesu dissati, vattu kāyavikārā kathañci taṃ akatavāapi kenaci aññena ‘‘kiṃ tvaṃ taṃ akāsi ‘‘iti puṭṭho kopena bhamubhedā ‘‘ahaṃ katavā amhī’’ti katheti, tassa bhamubhedakriyā akriyāpaṭiññaṃ sūcayati.
By tone (kāku): The word kāku is feminine, and it is seen in the forms of alteration, sorrow, fear, and sound. If a speaker, through a physical alteration, though not having done it, is asked by someone else, 'Did you do that?' and out of anger, with a furrowed brow, says, 'I did it,' that action of furrowing the brow indicates a denial of the action.
Theo ngữ điệu (kāku) – từ kāku là nữ tính, và nó được thấy trong các hình thức biến đổi, sầu muộn, sợ hãi, và giọng điệu. Một người nói, với sự biến đổi của cơ thể, dù không làm điều đó, nhưng khi được người khác hỏi “Ngươi đã làm điều đó sao?”, thì với sự cau mày giận dữ, người ấy nói “Ta đã làm điều đó”. Hành động cau mày của người ấy cho thấy sự phủ nhận hành động.
287
Sambandha to – ‘‘mātari sammā vattitabbaṃ, pitari sussūyitabbaṃ’’ iti, atra hi samātari sapitarīti sambandhisaddābhāvepi sā mātā so pitā ca assa puttassāti patīyate.
By connection (sambandha): 'One should behave properly towards the mother, one should serve the father.' Here, even without the relational words 'his mother' or 'his father,' it is understood that she is his mother and he is his son's father.
Theo mối quan hệ (sambandha) – “Nên đối xử đúng đắn với mẹ, nên vâng lời cha.” Ở đây, dù không có các từ chỉ mối quan hệ như samātari (với mẹ của mình) và sapitari (với cha của mình), nhưng vẫn hiểu rằng người mẹ đó và người cha đó là của người con trai này.
288
Upalakkhaṇato – ‘‘kākehi rakkhitabbaṃ dadhī’’ti kākasaddo sabbesa+mupaghātakānaṃ sāmaññaṃ upalakkhetīti sunakhādisabbehipi nivārīyate.
By implication (upalakkhaṇa): 'The curds should be protected from crows.' Here, the word kāka (crow) generally implies all destroyers, so it is warded off from all such as dogs, etc.
Theo dấu hiệu (upalakkhaṇa) – “Sữa chua phải được bảo vệ khỏi quạ.” Ở đây, từ kāka (quạ) chỉ chung tất cả những kẻ phá hoại, vì vậy nó được ngăn chặn khỏi tất cả các loài như chó.
289
Vacanato – ‘‘dārā’’iti dārasaddo kalatte bahuvacananto, aññattha aniyatavacano.
By expression (vacana): The word dārā (wife) is plural when referring to a spouse, but indeterminate in number elsewhere.
Theo số (vacana) – từ dārā (vợ) là số nhiều khi chỉ người vợ, và là số không xác định ở các trường hợp khác.
290
Tadaṅgattā – ‘‘sajjitaṃ bhojana’’miti vutte tapparikkhārattā tadupakaraṇa āsana, pāti, byañjanādīnaṃ sampādanampi patīyate.
By being a part of it (tadaṅgattā): When 'prepared food' is spoken of, it is understood that the preparations for it, such as seats, bowls, and curries, are also provided, as they are its accessories.
Theo thành phần (tadaṅgattā) – khi nói “thức ăn đã được chuẩn bị” (sajjitaṃ bhojanaṃ), thì cũng hiểu rằng các vật dụng như ghế ngồi, bát đĩa, món ăn phụ, v.v., đã được chuẩn bị vì chúng là những thứ cần thiết cho thức ăn đó.
291
Padhānabhāvato – ‘‘niggacchati avaninātho’’ti rañño niggamanena tadupajīvīnampi niggamanaṃ viññāyati.
By pre-eminence (padhānabhāvato): When 'the lord of the earth departs' is said, the departure of those dependent on him is also understood through the king's departure.
Theo sự nổi bật (padhānabhāvato) – khi nói “vị vua rời đi” (niggacchati avaninātho), thì cũng hiểu rằng những người sống nhờ vào vua cũng rời đi.
292
Vuttañca –
And it is said:
Và đã được nói:
293
Neyyanītatthasuttesu, ñeyyaṃ saddatthamattakaṃ;
In suttas that are neyyattha (requiring interpretation) and nītattha (of direct meaning), only the literal meaning should be understood;
Trong các kinh điển cần được giải thích (neyyattha) và đã được giải thích (nītattha), chỉ có nghĩa đen của từ là cần được biết;
294
Ne+ttha vattabbaatthena, suttaṃ nītatthakaṃ bhaveti.
Here, a sutta does not become nītattha by virtue of its being spoken.
Ở đây, kinh điển không phải là nītattha theo nghĩa cần được nói.
295
Eva+maññesampi akārantānaṃ pulliṅgānaṃ saddānaṃ rūpanayo kriyā+bhisambandho ca.
Thus is the declension and verb-connection for other masculine nouns ending in -a.
Tương tự, cách hình thành và liên kết với động từ của các danh từ giống đực tận cùng bằng nguyên âm ‘a’ khác.
Sugatasaddato yassa saddassa viseso atthi, taṃ vakkhāma.
We will explain the special features of a noun compared to sugata.
Chúng ta sẽ nói về những danh từ có sự đặc biệt so với danh từ sugata.
Ito paraṃ chaṭṭhiyā catutthīsamattā pañcamībahuvacanassa ca tatiyābahuvacanena samattā na tā dassiyante.
From now on, the sixth case being identical to the fourth, and the fifth plural being identical to the third plural, they will not be shown.
Từ đây trở đi, cách biến cách của số sáu (chaṭṭhī) giống số bốn (catutthī), và số nhiều của số năm (pañcamī) giống số nhiều của số ba (tatiyā), nên chúng sẽ không được trình bày.
296
Gumba si, ‘‘ato’’ ‘‘sissā’’ti ca vattate.
Gumba, si, and "from -a," "of si" are current.
Gumba, si, và ‘‘ato’’, ‘‘sissā’’ được kế thừa.
297
110. Kvace+vā.
110. Kvacevā.
110. Kvace+vā.
298
Akārantato nāmasmā parassa sissa e hoti vā kvaci.
Sometimes, the si that comes after a noun ending in -a becomes e.
Đôi khi, ‘si’ sau danh từ tận cùng bằng ‘a’ trở thành ‘e’.
Gumbe gumbo, gumbā.
Gumbe, gumbo, gumbā.
Gumbe, gumbo, gumbā.
Bho gumba gumbā, bhavanto gumbā iccādi sugatasamaṃ.
Bho gumba, gumbā, bhavanto gumbā, and so on, are like sugata.
Bho gumba, gumbā, bhavanto gumbā, v.v., tương tự như sugata.
Evaṃ phussitagge phussitaggo, vattabbe vattabbo iccādi.
Similarly, phussitagge, phussitaggo; vattabbe, vattabbo, and so on.
Tương tự, phussitagge, phussitaggo; vattabbe, vattabbo, v.v.
Sisso+kārassa niccattā katthaci pakkhe ekāratta+mida+māraddhanti sisso+kārapakkhe eva bhavatīti ‘‘aṃ napuṃsake’’ti a+mādesena ekārassa napuṃsakavisaye bādhitattā ‘‘bahulaṃ’’ vidhānā napuṃsakepi sukhe dukkheti kvaci hoteva.
Since the o of si is permanent, this formation to e is sometimes initiated as an alternative, but it only occurs in the alternative of the o of si. Because the e case in the neuter gender is superseded by the substitution of aṃ through "aṃ in the neuter," it sometimes occurs in the neuter too, in sukhe and dukkhe, by the rule of "frequently."
Vì ‘o’ của ‘si’ là thường xuyên, nên quy tắc này được bắt đầu để có ‘ekāratta’ (trở thành ‘e’) trong một số trường hợp. Do đó, nó chỉ xảy ra trong trường hợp ‘o’ của ‘si’. Vì ‘e’ bị hủy bỏ trong trường hợp giống trung tính bởi quy tắc ‘‘aṃ napuṃsake’’ (aṃ trong giống trung tính), và do quy định ‘‘bahulaṃ’’ (thường xuyên), nên đôi khi nó cũng xảy ra trong giống trung tính, ví dụ: sukhe, dukkhe.
299
‘‘Yossa’’ ‘‘ṭe’’ti ca vattate.
"Of yo," and "to ṭe" are current.
‘‘Yossa’’ và ‘‘ṭe’’ được kế thừa.
300
135. Ekaccādīha+to
135. Ekaccādīhato
135. Ekaccādīha+to
301
Akārantehi ekaccādīhi yonaṃ ṭe hoti.
For yo after ekaccādī ending in -a, ṭe occurs.
‘Yo’ sau các danh từ ekacca, v.v., tận cùng bằng ‘a’ trở thành ‘ṭe’.
Ekacco, ekacce.
Ekacco, ekacce.
Ekacco, ekacce.
Bho ekacca ekaccā, ekacce.
Bho ekacca, ekaccā, ekacce.
Bho ekacca, ekaccā, ekacce.
Ekaccaṃ, ekacce.
Ekaccaṃ, ekacce.
Ekaccaṃ, ekacce.
Evaṃ esa+sa+paṭhamasaddānaṃ.
Similarly for esa, sa, paṭhama nouns.
Tương tự với các danh từ esa, sa, paṭhama.
302
Kodho, kodhā.
Kodho, kodhā.
Kodho, kodhā.
Bho kodha kodhā, kodhā.
Bho kodha, kodhā, kodhā.
Bho kodha, kodhā, kodhā.
Kodhaṃ, kodhe.
Kodhaṃ, kodhe.
Kodhaṃ, kodhe.
303
‘‘Nāssa’’ ‘‘sā’’ti ca vattate.
"Of ," and "of " are current.
‘‘Nāssa’’ và ‘‘sā’’ được kế thừa.
304
107. Kodhādīhi
107. Kodhādīhi
107. Kodhādīhi
305
Kodhādīhi nāssa sā hoti vā.
For after kodhādī, sometimes occurs.
Đôi khi, ‘nā’ sau các danh từ kodha, v.v., trở thành ‘sā’.
Kodhasā kodhena.
Kodhasā, kodhena.
Kodhasā, kodhena.
Atthasā atthena.
Atthasā, atthena.
Atthasā, atthena.
‘‘Ye uttamatthāni tayi labhimhā’’ti atthasaddo napuṃsakaliṅgopi dissati.
The word attha is also seen in the neuter gender, as in "The highest benefits we have obtained from you."
Từ attha cũng được thấy ở giống trung tính, như trong ‘‘Ye uttamatthāni tayi labhimhā’’ (Những điều lợi ích tối thượng mà chúng tôi đã đạt được từ Ngài).
306
‘‘Smino ṭī’’ti ca vattate.
"Of smiṃ, ṭī" is current.
‘‘Smino ṭī’’ được kế thừa.
307
175. Divādito
175. Divādito
175. Divādito
308
Divādīhi nāmehi smino ṭi hoti niccaṃ.
For smiṃ after nouns like divādī, ṭi occurs invariably.
‘Smi’ sau các danh từ diva, v.v., luôn trở thành ‘ṭi’.
Divi, evaṃ bhuvi.
Divi, similarly bhuvi.
Divi, tương tự bhuvi.
Etthaṭimhi niccaṃ vakārāgamo rasso ca.
Here, in ṭi, the insertion of va and the shortening are constant.
Ở đây, ‘ṭi’ luôn có sự thêm vào của ‘v’ và nguyên âm ngắn.
Ettha bhūsaddo vadhūsaddasamaṃ.
Here, the word bhū is like the word vadhū.
Ở đây, từ bhū giống như từ vadhū.
309
‘‘Ve’’ti vattate.
"Ve" is current.
‘‘Ve’’ được kế thừa.
310
144. Manādīhi smiṃ+saṃ+nā+smānaṃ si+so+o+sā+sā
144. Manādīhi smiṃ saṃ nā smānaṃ si so o sā sā
144. Manādīhi smiṃ+saṃ+nā+smānaṃ si+so+o+sā+sā
311
Manādīhi smi+mādīnaṃ si+so+o+sā+sā honti vā yathākkamaṃ.
For smiṃ, etc., after manādī, si, so, o, , occur optionally, in order.
Sau các danh từ mana, v.v., smi, v.v., lần lượt trở thành si, so, o, sā, sā.
Mano, manā.
Mano, manā.
Mano, manā.
Bho mana manā, manā.
Bho mana, manā, manā.
Bho mana, manā, manā.
Mano, manaṃ, mane.
Mano, manaṃ, mane.
Mano, manaṃ, mane.
Manasā manena, manehi manebhi.
Manasā, manena, manehi, manebhi.
Manasā, manena, manehi, manebhi.
Manaso manassa, manānaṃ.
Manaso, manassa, manānaṃ.
Manaso, manassa, manānaṃ.
Manasā manā manamhā manasmā, manehi manebhi.
Manasā, manā, manamhā, manasmā, manehi, manebhi.
Manasā, manā, manamhā, manasmā, manehi, manebhi.
Manasi manamhi manasmiṃ, manesu.
Manasi, manamhi, manasmiṃ, manesu.
Manasi, manamhi, manasmiṃ, manesu.
312
Evaṃ vaco payo tejo,
Similarly: vaco, payo, tejo,
Tương tự: vaco, payo, tejo,
313
Tapo ceto tamo yaso.
Tapo, ceto, tamo, yaso.
Tapo, ceto, tamo, yaso.
314
Ayo vayo siro saro,
Ayo, vayo, siro, saro,
Ayo, vayo, siro, saro,
315
Uro+tye+te manādayo.
And uro - these are the manādi words.
Uro, v.v., đây là các danh từ manādi.
316
Rūpasiddhiyaṃ aha+rahasaddā manādīsu paṭhitā.
In Rūpasiddhi, the words aha and raha are listed among manādī.
Trong Rūpasiddhi, các từ aha và raha được liệt kê trong nhóm manādi.
Ahassa āpādittā rahoti nipātattā rahasīti vibhatyantapaṭirūpakanipātattā idha na gahitā.
As aha has the meaning of āpādi (until), and raha is an indeclinable, and rahasī is an indeclinable resembling a case-ending, they are not taken here.
Vì aha có nghĩa là ‘ban ngày’ và raha là một giới từ, nên rahasī là một giới từ có hình thức của một từ có biến cách, do đó chúng không được chấp nhận ở đây.
317
Gacchanta si, ‘‘sissa’’ ‘‘ve’’ti ca vattate.
Gacchanta, si, "of si," and "ve" are current.
Gacchanta, si, ‘‘sissa’’, và ‘‘ve’’ được kế thừa.
Parato bhiyyo nānuvattayissāma, vuttiyā eva anuvattassa gamyamānattā.
We will not carry them forward further, as they are understood from the usage itself.
Từ đây trở đi, chúng tôi sẽ không kế thừa thêm nữa, vì điều cần kế thừa đã được hiểu rõ từ phần giải thích.
318
148. Ntassaṃ
148. Ntassaṃ
148. Ntassaṃ
319
Simhi ntapaccayassa aṃ hoti vā.
For the nta suffix, aṃ occurs optionally in si.
Trong trường hợp ‘si’, hậu tố ‘nta’ đôi khi trở thành ‘aṃ’.
‘‘Sutānumitesu sutasambandhova balavā’’ti ñāyā ‘‘ntassā’’ti sutattā ntasseva aṃ, na tadantassa anumitassa saddassa.
According to the maxim, "Among the heard and the inferred, the heard connection is stronger," since "ntassa" is heard, aṃ applies to nta itself, not to the inferred word ending in it.
Theo quy tắc ‘‘Sutānumitesu sutasambandhova balavā’’ (Trong số những cái được nghe và được suy ra, mối liên hệ được nghe là mạnh hơn), vì ‘‘ntassā’’ được nghe, nên ‘aṃ’ là của ‘nta’ chứ không phải của danh từ được suy ra có tận cùng là ‘nta’.
Eva+muparipi nta+ntūnaṃ ādesavidhānaṭṭhānesu.
Similarly, further on, in places where substitutions for nta and ntū are prescribed.
Tương tự ở trên trong các trường hợp quy định sự thay thế cho ‘nta’ và ‘ntu’.
‘‘Gasinaṃ’’ti silopo.
Through "gasinaṃ", the is elided.
‘‘Gasinaṃ’’ là sự lược bỏ của ‘si’.
Gacchaṃ gacchanto.
Gacchaṃ, gacchanto.
Gacchaṃ, gacchanto.
320
215. Nta+ntūnaṃ nto yomhi paṭhame
215. Nta ntūnaṃ nto yomhi paṭhame
215. Nta+ntūnaṃ nto yomhi paṭhame
321
Paṭhame yomhi nta+ntūnaṃ savibhattīnaṃ ntoiccādeso hoti vā.
For nta and ntū with their case-endings, nto occurs optionally in the first yo.
Trong trường hợp ‘yo’ đầu tiên, ‘nta’ và ‘ntu’ cùng với biến cách của chúng đôi khi trở thành ‘nto’.
Sa ca bahulādhikārā pumeva, gacchanto gacchantā.
And this nto substitution is mostly for masculine forms: gacchanto, gacchantā.
Và điều đó, do quy tắc bahulādhikārā (áp dụng rộng rãi), chỉ xảy ra ở giống đực. Gacchanto, gacchantā.
322
218. Ṭa+ṭā+aṃ ge
218. Ṭa ṭā aṃ ge
218. Ṭa+ṭā+aṃ ge
323
Ge pare nta+ntūnaṃ savibhattīnaṃ ṭa+ṭā+aṃiccādesā niccaṃ honti bahulaṃ.
For nta and ntū with their case-endings, ṭa, ṭā, aṃ substitutions invariably occur frequently when ge follows.
Khi ‘ge’ theo sau, ‘nta’ và ‘ntu’ cùng với biến cách của chúng luôn trở thành ‘ṭa’, ‘ṭā’, ‘aṃ’ một cách rộng rãi.
Bho gaccha gacchā gacchaṃ, gacchanto gacchantā.
Bho gaccha, gacchā, gacchaṃ, gacchanto, gacchantā.
Bho gaccha, gacchā, gacchaṃ, gacchanto, gacchantā.
324
92. Ntassa ca ṭa vaṃ+se
92. Ntassa ca ṭa vaṃse
92. Ntassa ca ṭa vaṃ+se
325
Aṃsesu ntapaccayassa ṭa hoti vā ntussa ca.
For the nta suffix, ṭa sometimes occurs in aṃsesu; and for ntu as well.
Trong trường hợp ‘aṃ’ và ‘se’, hậu tố ‘nta’ đôi khi trở thành ‘ṭa’, và ‘ntu’ cũng vậy.
Vavatthitavibhāsā+yaṃ.
This is a regulated optional rule.
Đây là một quy tắc tùy chọn có giới hạn (vavatthitavibhāsā).
Gacchaṃ gacchantaṃ, gacchante.
Gacchaṃ, gacchantaṃ, gacchante.
Gacchaṃ, gacchantaṃ, gacchante.
326
217. To+tā+ti+tā sa+smā+smiṃ nāsu
217. To tā ti tā sa smā smiṃ nāsu
217. To+tā+ti+tā sa+smā+smiṃ nāsu
327
Sa+smā+smiṃ+nāsu nta+ntūnaṃ savibhattīnaṃ to+tā+ti+tā honti vā yathākkamaṃ.
For nta and ntū with their case-endings, to, , ti, optionally occur, in order, in sa, smā, smiṃ, .
Trong trường hợp ‘sa’, ‘smā’, ‘smiṃ’, ‘nā’, ‘nta’ và ‘ntu’ cùng với biến cách của chúng lần lượt trở thành ‘to’, ‘tā’, ‘ti’, ‘tā’.
Gacchatā gacchantena, gacchantehi gacchantebhi.
Gacchatā, gacchantena, gacchantehi, gacchantebhi.
Gacchatā, gacchantena, gacchantehi, gacchantebhi.
Gacchato gacchassa gacchantassa.
Gacchato, gacchassa, gacchantassa.
Gacchato, gacchassa, gacchantassa.
328
216. Taṃ naṃmhi
216. Taṃ naṃmhi
216. Taṃ naṃmhi
329
Naṃmhi nta+ntūnaṃ savibhattīnaṃ taṃ vā hoti.
For nta and ntū with their case-endings, taṃ optionally occurs in naṃ.
Trong trường hợp ‘naṃ’, ‘nta’ và ‘ntu’ cùng với biến cách của chúng đôi khi trở thành ‘taṃ’.
Gacchataṃ gacchantānaṃ.
Gacchataṃ, gacchantānaṃ.
Gacchataṃ, gacchantānaṃ.
Gacchatā gacchantā gacchantamhā gacchantasmā.
Gacchatā, gacchantā, gacchantamhā, gacchantasmā.
Gacchatā, gacchantā, gacchantamhā, gacchantasmā.
Gacchati gacchante gacchantamhi gacchanthasmiṃ, cchentesu.
Gacchati, gacchante, gacchantamhi, gacchanthasmiṃ, cchentesu.
Gacchati, gacchante, gacchantamhi, gacchanthasmiṃ, cchentesu.
330
Evaṃ mahaṃ caraṃ tiṭṭhaṃ, dadaṃ bhuñjaṃ suṇaṃ pacaṃ;
Similarly: mahaṃ, caraṃ, tiṭṭhaṃ, dadaṃ, bhuñjaṃ, suṇaṃ, pacaṃ;
Tương tự: mahaṃ, caraṃ, tiṭṭhaṃ, dadaṃ, bhuñjaṃ, suṇaṃ, pacaṃ;
331
Jayaṃ jīraṃ vacaṃ pīyaṃ, saraṃ kubbaṃ japaṃ vajaṃ.
Jayaṃ, jīraṃ, vacaṃ, pīyaṃ, saraṃ, kubbaṃ, japaṃ, vajaṃ.
Jayaṃ, jīraṃ, vacaṃ, pīyaṃ, saraṃ, kubbaṃ, japaṃ, vajaṃ.
332
Iccādayo.
And so on.
V.v.
333
Bhavanta si,
Bhavanta, si,
Bhavanta, si,
334
149. Bhūto
149. Bhūto
149. Bhūto
335
Niyamasutta+midaṃ.
This is a prescriptive rule.
Đây là một quy tắc xác định.
Bhūdhātuto ntassa aṃ hoti simhi niccaṃ punabbidhānā.
For nta from the root bhū, aṃ invariably occurs in si, by repeated prescription.
Do sự quy định lặp lại, ‘nta’ của gốc ‘bhū’ luôn trở thành ‘aṃ’ trong trường hợp ‘si’.
Bhavaṃ.
Bhavaṃ.
Bhavaṃ.
336
146. Bhavato vā bhontoga+yo+nā+se
146. Bhavato vā bhontoga yo nā se
146. Bhavato vā bhontoga+yo+nā+se
337
Bhavantasaddassa bhontādeso vā hoti ga+yo+nā+se.
For the word bhavanta, the substitution bhonta optionally occurs in ga, yo, , se.
Từ bhavanta đôi khi trở thành bhonta trong trường hợp ga, yo, nā, se.
Ntoādeso, bhonto bhontā bhavanto bhavantā.
The nto substitution: bhonto, bhontā, bhavanto, bhavantā.
Sự thay thế ‘nto’: bhonto, bhontā, bhavanto, bhavantā.
Ge pana bho bhonta bhontā bhava bhavā bhavaṃ, bhonto bhontā bhavanto bhavantā.
In ge, however: Bho bhonta, bhontā, bhava, bhavā, bhavaṃ, bhonto, bhontā, bhavanto, bhavantā.
Trong trường hợp ‘ge’ thì: bho bhonta, bhontā, bhava, bhavā, bhavaṃ, bhonto, bhontā, bhavanto, bhavantā.
Bhontādesapakkhe ṭa+ṭā+aṃādesā bahulādhikārā na honti.
In the case of the bhonta substitution, the ṭa, ṭā, aṃ substitutions do not occur due to the "frequently" rule.
Trong trường hợp thay thế ‘bhonta’, các sự thay thế ‘ṭa’, ‘ṭā’, ‘aṃ’ không xảy ra do quy tắc bahulādhikārā (áp dụng rộng rãi).
Bhavaṃ bhavantaṃ, bhonte bhavante.
Bhavaṃ, bhavantaṃ, bhonte, bhavante.
Bhavaṃ, bhavantaṃ, bhonte, bhavante.
Bhotā bhontena bhavatā bhavantena, bhavantehi bhavantebhi.
Bhotā, bhontena, bhavatā, bhavantena, bhavantehi, bhavantebhi.
Bhotā, bhontena, bhavatā, bhavantena, bhavantehi, bhavantebhi.
Bhoto bhontassa bhavato bhavassa bhavantassa, bhavataṃ bhavantānaṃ.
Bhoto, bhontassa, bhavato, bhavassa, bhavantassa, bhavataṃ, bhavantānaṃ.
Bhoto, bhontassa, bhavato, bhavassa, bhavantassa, bhavataṃ, bhavantānaṃ.
Bhavatā iccādi gacchantasamaṃ.
Bhavatā, etc., are like gacchanta.
Bhavatā, v.v., tương tự như gacchanta.
338
Bhoiti āmantaṇe nipāto, ‘‘kuto nu āgacchatha bho tayo janā’’ti bahuvacanepi dassanato.
Bho is an indeclinable of address, as seen by its occurrence in the plural, "Whence do you three people come, bho?"
Bho là một giới từ dùng để gọi, như được thấy trong ‘‘kuto nu āgacchatha bho tayo janā’’ (Hỡi ba người, từ đâu mà các ông đến?) ngay cả khi ở số nhiều.
Evaṃ bhanteti.
Similarly, bhante.
Tương tự bhante.
Bhaddeti bhaddasaddantarena siddhaṃ.
Bhadde is established by the word bhadda itself.
Bhaddeti được hình thành từ một từ bhadda khác.
Bhaddantaiti dassa dvibhāvena.
Bhaddanta through the doubling of da.
Bhaddantaiti do sự lặp lại của ‘d’.
339
Saṃ santo, santo santā.
Saṃ, santo, santo, santā.
Saṃ, santo, santo, santā.
Bho sa sā saṃ, santo santā.
Bho sa, , saṃ, santo, santā.
Bho sa, sā, saṃ, santo, santā.
Saṃ santaṃ ‘‘saṃyogādilopoti nassa lope ‘‘yaṃ yañhi rāja bhajati, santaṃ vā yadi vā asaṃ’’, sante.
Regarding sant (being), with the deletion of 'n' by 'saṃyogādilopoti' (deletion of initial conjuncts),* ‘Whatever, O king, he resorts to, whether good or bad’, in sante.
Saṃ santaṃ (người thiện)* “saṃyogādilopa” (quy tắc lược bỏ) thì lược bỏ ‘n’. “Này vua, ai gần gũi, dù là người thiện hay người bất thiện”, (trong trường hợp) sante (người thiện).
Satā santena.
By the sant, by the sant.
Satā (bởi người thiện), santena (bởi người thiện).
340
145. Sato saba bhe
145. Sato saba bhe
145. Sato saba bhe
341
Santasaddassa saba bhavati bhakāre.
The word sant becomes saba before 'bha'.
Chữ saba xuất hiện cho từ santa khi có hậu tố bha.
Sabbhi santehi.
By the good, by the sant.
Sabbhi (bởi các bậc thiện), santehi (bởi các bậc thiện).
Niccattā santebhīti na hoti.
Due to being constant, it does not become santebhi.
Vì là thường hằng nên không có santebhīti.
Sato sassa santassa iccādi gacchantasamaṃ.
Of the sant, of him, of the sant, etc., like gacchant.
Sato sassa santassa, v.v... tương tự như gacchantassa.
342
150. Mahantā+rahantānaṃ ṭā vā
150. Mahantā+rahantānaṃ ṭā vā
150. Mahantā+rahantānaṃ ṭā vā
343
Simhi mahantā+rahantānaṃ ntassa ṭā vā hoti.
Before si, the 'nt' of mahant and arahant optionally becomes 'ṭā'.
Trong trường hợp simhi, nt của mahantā và arahantānaṃ trở thành ṭā hoặc .
Mahā mahaṃ mahanto, mahanto mahantā.
Mahā, mahaṃ, mahanto, mahanto, mahantā.
Mahā (vĩ đại), mahaṃ (vĩ đại), mahanto (vĩ đại), mahanto (vĩ đại), mahantā (vĩ đại).
Arahā arahaṃ, arahanto arahantā iccādi gacchantasamaṃ.
Arahā, arahaṃ, arahanto, arahantā, etc., like gacchant.
Arahā (A-la-hán), arahaṃ (A-la-hán), arahanto (A-la-hán), arahantā (A-la-hán), v.v... tương tự như gacchantassa.
344
Asma si,
Before asmā si (plural nominative ending),
Asmā (chúng ta), simhi (trong chúng ta),
345
154. Rājādīyuvāditvā
154. Rājādīyuvāditvā
154. Rājādīyuvāditvā
346
Rājādīhi yuvādīhi ca parassa sissa ā hoti.
The si following rājādi and yuvādi words becomes ā.
Hậu tố si sau rājādi và yuvādi trở thành ā.
Asmā,
Asmā.
Asmā (chúng ta),
347
156. Yona+māno
156. Yona+māno
156. Yona+māno
348
Rājādīhi yuvādīhi ca yona+māno vā hoti.
Before yo and maṃ, the rājādi and yuvādi words optionally have āno.
Hậu tố yo sau rājādi và yuvādi trở thành māno hoặc .
Asmāno asmā.
Asmāno, asmā.
Asmāno (chúng ta), asmā (chúng ta).
Bho asma asmā, asmāno asmā.
O asma, asmā, asmāno, asmā.
Bho asmā (hỡi chúng ta), asmā (chúng ta), asmāno (chúng ta), asmā (chúng ta).
349
155. Vā+mhā+naṅa
155. Vā+mhā+naṅa
155. Vā+mhā+naṅa
350
Rājādīnaṃ yuvādīnañca ānaṅa hoti vā aṃmhi.
For rājādi and yuvādi words, ānaṅa optionally occurs before aṃ.
Trong trường hợp aṃ, ānaṅa xuất hiện cho rājādi và yuvādi hoặc .
Asmānaṃ asmaṃ, asmāno asme.
Asmānaṃ, asmaṃ, asmāno, asme.
Asmānaṃ (của chúng ta), asmaṃ (của chúng ta), asmāno (chúng ta), asme (chúng ta).
351
80. Nāsse+no
80. Nāsse+no
80. Nāsse+no
352
Kammādito nāvacanassa eno vā hoti.
From kamma-ādi words, the ending optionally becomes eno.
Hậu tố sau kammādi trở thành eno hoặc .
Asmena asmanā, asmehi asmebhi.
Asmena, asmanā, asmehi, asmebhi.
Asmena (bởi chúng ta), asmanā (bởi chúng ta), asmehi (bởi chúng ta), asmebhi (bởi chúng ta).
Asmassa, asmānaṃ.
Of the asma, for the asma.
Asmassa (của chúng ta), asmānaṃ (của chúng ta).
Asmā asmamhā asmasmā iccādi.
From asma, from asmamhā, from asmasmā, etc.
Asmā (từ chúng ta), asmamhā (từ chúng ta), asmasmā (từ chúng ta), v.v...
353
79. Kammādito
79. Kammādito
79. Kammādito
354
Kammādito smino ni hoti vā.
From kamma-ādi words, smiṃ optionally becomes ni.
Hậu tố smiṃ sau kammādi trở thành ni hoặc .
Asmani asme asmamhi asmasmiṃ, asmesu.
In asmani, in asme, in asmamhi, in asmasmiṃ, in asmesu.
Asmani (trong chúng ta), asme (trong chúng ta), asmamhi (trong chúng ta), asmasmiṃ (trong chúng ta), asmesu (trong chúng ta).
Kamma camma vesma bhasma brahma atta ātuma ghamma muddhaiti kammādayo.
Kamma, camma, vesma, bhasma, brahma, atta, ātuma, ghamma, muddha, etc., are kamma-ādi words.
Kamma (nghiệp), camma (da), vesma (nhà), bhasma (tro), brahma (Phạm thiên), atta (tự ngã), ātuma (tự ngã), ghamma (nóng), muddha (đỉnh đầu), v.v... là kammādayo.
Muddha gaṇḍivadhanva aṇima laghimādayo asmasamā.
Muddha, gaṇḍiva, dhanva, aṇima, laghimādayo are like asma.
Muddha (đỉnh đầu), gaṇḍi (cây gậy), vadhanva (cung), aṇima (vi tế), laghimā (nhẹ), v.v... tương tự như asma.
Rāja brahma sakha atta ātuma gaṇḍivadhanva asma aṇima laghimādayo rājādayo.
Rāja, brahma, sakha, atta, ātuma, gaṇḍiva, dhanva, asma, aṇima, laghimādayo are rājādi words.
Rāja (vua), brahma (Phạm thiên), sakha (bạn), atta (tự ngã), ātuma (tự ngã), gaṇḍi (cây gậy), vadhanva (cung), asma (chúng ta), aṇima (vi tế), laghimā (nhẹ), v.v... là rājādayo.
355
‘‘Dhammo vā+ññatthe’’ti gaṇasuttena rājādīsu paṭṭhitattā daḷadhammo daḷadhammāti vā hoti.
Because it is established in rājādi words by the gaṇasutta 'dhammo vā+ññatthe', daḷadhammo and daḷadhammāti are optional forms.
Vì được đề cập trong rājādi bởi quy tắc "Dhammo vā+ññatthe", nên daḷadhammo (người có pháp kiên cố), daḷadhammāti (người có pháp kiên cố) hoặc (hoặc).
Yuva sā suvā maghava puma vattahāti yuvādayo.
Yuva, , suvā, maghava, puma, vattahā, etc., are yuvādi words.
Yuva (thanh niên), sā (chó), suvā (vẹt), maghava (Indra), puma (nam), vattahā (năm), v.v... là yuvādayo.
Rājā, rājāno rājā.
Rājā, rājāno, rājā.
Rājā (vua), rājāno (các vua), rājā (vua).
Bhorāja rājā, rājāno rājā.
O king, O king, O kings, O king.
Bho rājā (hỡi vua), rājā (vua), rājāno (các vua), rājā (vua).
Rājānaṃ rājaṃ, rājāno rāje.
The king, the king, the kings, the kings.
Rājānaṃ (vua), rājaṃ (vua), rājāno (các vua), rāje (các vua).
356
123. Rājassi nāmhi
123. Rājassi nāmhi
123. Rājassi nāmhi
357
‘‘Sabbadattena rājinā’’ti pāṭhampati ida+māraddhaṃ.
This* is introduced with reference to the reading "sabbadattena rājinā".
Điều này được bắt đầu dựa trên câu "Sabbadattena rājinā" (Bởi vua Sabbadatta).
Rājassi vā hoti nāmhi.
The 'nā' of rājan optionally occurs before 'nā'.
Rājassi hoặc trong trường hợp .
Rājinā.
Rājinā.
Rājinā (bởi vua).
358
222. Nā+smāsu raññā
222. Nā+smāsu raññā
222. Nā+smāsu raññā
359
Nā+smāsu rājassa savibhattissa raññā hoti niccaṃ.
Before 'nā' and 'smā', the entire word rājan (with its ending) always becomes raññā.
Trong trường hợp smā, rāja cùng với hậu tố luôn trở thành raññā.
Anekavaṇṇattā sabbassa.
Due to being of many syllables, it affects the whole word.
Vì có nhiều âm tiết nên là của tất cả.
Raññā.
Raññā.
Raññā (bởi vua).
360
124. Su+naṃ+hisū
124. Su+naṃ+hisū
124. Su+naṃ+hisū
361
Rājassa ū hoti vā su+naṃ+hisu.
The 'ū' of rājan optionally occurs before 'su', 'naṃ', and 'hi'.
Trong trường hợp su, naṃ, hisu, rāja trở thành ū hoặc .
‘‘Chaṭṭhiyantassāti antassa hoti.
"The final of the sixth case" means it occurs at the end.
"Chaṭṭhiyantassāti" (của từ kết thúc bằng hậu tố số sáu) có nghĩa là của từ cuối cùng.
Rājūhi rājehi rājūbhi rājebhi.
Rājūhi, rājehi, rājūbhi, rājebhi.
Rājūhi (bởi các vua), rājehi (bởi các vua), rājūbhi (bởi các vua), rājebhi (bởi các vua).
362
223. Rañño+raññassa+rājino se
223. Rañño+raññassa+rājino se
223. Rañño+raññassa+rājino se
363
Se rājassa savibhattissa ete ādesā honti.
Before 'se', these transformations occur for the word rājan with its ending.
Trong trường hợp se, rāja cùng với hậu tố trở thành những biến đổi này.
Rañño raññassa rājino, rājūnaṃ.
Of the king, of the king, of the king, of the kings.
Rañño (của vua), raññassa (của vua), rājino (của vua), rājūnaṃ (của các vua).
364
221. Rājassa raññaṃ
221. Rājassa raññaṃ
221. Rājassa raññaṃ
365
Naṃmhi rājassa savibhattissa raññaṃ vā hoti.
Before 'naṃ', the word rājan with its ending optionally becomes raññaṃ.
Trong trường hợp naṃ, rāja cùng với hậu tố trở thành raññaṃ hoặc .
Raññaṃ.
Raññaṃ.
Raññaṃ (của các vua).
Raññā, rājūhi rājehi rājūbhi rājebhi.
From the king, by the kings, by the kings, by the kings, by the kings.
Raññā (từ vua), rājūhi (bởi các vua), rājehi (bởi các vua), rājūbhi (bởi các vua), rājebhi (bởi các vua).
366
224. Smimhi raññe+rājini
224. Smimhi raññe+rājini
224. Smimhi raññe+rājini
367
Smimhi rājassa savibhattissa raññe+rājini honti niccaṃ.
Before smiṃ, raññe and rājini always occur for the word rājan with its ending.
Trong trường hợp smiṃ, rāja cùng với hậu tố luôn trở thành raññe và rājini.
Raññe rājini, rājūsu rājesu.
In the king, in the king, in the kings, in the kings.
Raññe (trong vua), rājini (trong vua), rājūsu (trong các vua), rājesu (trong các vua).
368
225. Samāse vā
225. Samāse vā
225. Samāse vā
369
Iti gaṇasuttena rājassa nā+smā+smiṃsu yaṃ vuttaṃ, taṃ vā hoti.
By this gaṇasutta, what was said about rājan before 'nā', 'smā', 'smiṃ' is optional*.
Những gì đã nói về rāja trong trường hợp , smā, smiṃ bởi quy tắc "iti gaṇasuttena", thì (hoặc) xảy ra.
Kāsiraññā kāsirājinā kāsirājena, kāsirājūbhi kāsirājebhi kāsirājūhi kāsirājehi.
By the king of Kasi, by the king of Kasi, by the king of Kasi, by the kings of Kasi, by the kings of Kasi, by the kings of Kasi, by the kings of Kasi.
Kāsiraññā (bởi vua Kasi), kāsirājinā (bởi vua Kasi), kāsirājena (bởi vua Kasi), kāsirājūbhi (bởi các vua Kasi), kāsirājebhi (bởi các vua Kasi), kāsirājūhi (bởi các vua Kasi), kāsirājehi (bởi các vua Kasi).
Kāsirañño kāsiraññassa kāsirājino kāsirājassa.
Of the king of Kasi, of the king of Kasi, of the king of Kasi, of the king of Kasi.
Kāsirañño (của vua Kasi), kāsiraññassa (của vua Kasi), kāsirājino (của vua Kasi), kāsirājassa (của vua Kasi).
Kāsiraññā kāsirājasmā.
From the king of Kasi, from the king of Kasi.
Kāsiraññā (từ vua Kasi), kāsirājasmā (từ vua Kasi).
Kāsirājūnaṃ kāsirājānaṃ.
Of the kings of Kasi, of the kings of Kasi.
Kāsirājūnaṃ (của các vua Kasi), kāsirājānaṃ (của các vua Kasi).
Kāsiraññe kāsirājini kāsirāje kāsirājamhi kāsirājasmiṃ, kāsirājūsu kāsirājesu.
In the king of Kasi, in the king of Kasi, in the king of Kasi, in the king of Kasi, in the king of Kasi, in the kings of Kasi, in the kings of Kasi.
Kāsiraññe (trong vua Kasi), kāsirājini (trong vua Kasi), kāsirāje (trong vua Kasi), kāsirājamhi (trong vua Kasi), kāsirājasmiṃ (trong vua Kasi), kāsirājūsu (trong các vua Kasi), kāsirājesu (trong các vua Kasi).
370
Addhā, addhāno addhā.
Addhā, addhāno, addhā.
Addhā (con đường), addhāno (các con đường), addhā (con đường).
Bho addha addhā, addhāno addhā.
O addha, O addhā, O addhāno, O addhā.
Bho addha (hỡi con đường), addhā (con đường), addhāno (các con đường), addhā (con đường).
Addhānaṃ addhaṃ, addhāno addhe.
The addhā, the addhaṃ, the addhāno, the addhe.
Addhānaṃ (con đường), addhaṃ (con đường), addhāno (các con đường), addhe (các con đường).
371
192. Puma+kamma+thāma+ddhānaṃ sa+smāsu ca
192. Puma+kamma+thāma+ddhānaṃ sa+smāsu ca
192. Puma+kamma+thāma+ddhānaṃ sa+smāsu ca
372
Pumādīna+mu hoti vā sa+smāsu nāmhi ce+ti utte addhunā, kammādittā ‘‘nāsse+no’’ti vā eno, addhena addhanā, addhehi addhebhi.
When it is said that u optionally occurs for puma-ādi words before sa and smā, and 'ce' before 'nā', then addhunā; due to being a kamma-ādi word, eno optionally occurs by 'nāsse+no', thus addhena, addhanā, addhehi, addhebhi.
Trong trường hợp sasmā, u của pumādi, v.v... xảy ra, và trong trường hợp , ceti được nói là addhunā (bởi con đường), và vì là kammādi, nên eno hoặc trong "nāsse+no", addhena (bởi con đường), addhanā (bởi con đường), addhehi (bởi các con đường), addhebhi (bởi các con đường).
Se ukāre ca –
And before se 'u' –
Trong trường hợp seukāra
373
1,9. Iyuvaṇṇā jhalā nāmassa+nte
1,9. Iyuvaṇṇā jhalā nāmassa+nte
1,9. Iyuvaṇṇā jhalā nāmassa+nte
374
Nāmaṃ pāṭipadikaṃ, tassa ante vattamānā ivaṇṇuvaṇṇā jhalasaññā honti yathākkamaṃ.
The root word is nāma. The vowels 'i' and 'u' existing at its end become 'jhala' designations respectively.
Danh từ là pāṭipadikaṃ (gốc từ), và các nguyên âm iu ở cuối nó lần lượt trở thành jhalasaññā (biểu tượng jhalā).
I ca u ca iyu, iyu ca te vaṇṇā ceti iyuvaṇṇā, ‘‘dvandante sūyamānaṃ pacceka+mabhisambandhiya te’’ti vuttattā vaṇṇasaddaṃ pacceka+mabhisambandhiya ‘‘ivaṇṇuvaṇṇā’’ti vuttaṃ.
'i' and 'u' are 'iyu'; 'iyu' and those vowels are 'iyuvanṇā'. Because it is stated, "that which is heard at the end of a dvandva compound relates to each part," the word 'vaṇṇa' relates to each part, hence 'ivaṇṇuvaṇṇā' (i-vowel and u-vowel) is said.
Iuiyu, iyu và các nguyên âm đó là iyuvaṇṇā. Vì đã nói "dvandante sūyamānaṃ pacceka+mabhisambandhiya te" (những gì được nghe ở cuối dvanda liên quan đến từng cái một), nên "ivaṇṇuvaṇṇā" (nguyên âm i và nguyên âm u) được nói bằng cách liên kết từ vaṇṇa với từng cái một.
375
81. Jhalā sassa no
81. Jhalā sassa no
81. Jhalā sassa no
376
Jhalato sassa no vā hoti.
After a jhala, sa optionally becomes no.
Hậu tố sa sau jhalā trở thành no hoặc .
Addhuno addhussa addhassa, addhānaṃ.
Of the addhu, of the addhu, of the addha, of the addhānaṃ.
Addhuno (của con đường), addhussa (của con đường), addhassa (của con đường), addhānaṃ (của các con đường).
377
82. Nā smāssa
82. Nā smāssa
82. Nā smāssa
378
Jhalato smāssa nā hoti vā, addhunā addhumhā addhusmā addhā addhamhā addhasmā.
From a jhala, smā optionally becomes . Addhunā, addhumhā, addhusmā, addhā, addhamhā, addhasmā.
Hậu tố smā sau jhalā trở thành hoặc : addhunā (từ con đường), addhumhā (từ con đường), addhusmā (từ con đường), addhā (từ con đường), addhamhā (từ con đường), addhasmā (từ con đường).
‘‘Kammādito’’ti smino ni, addhani addhe addhamhi addhasmiṃ, addhesu.
By "kammādito", smiṃ becomes ni. In addhani, in addhe, in addhamhi, in addhasmiṃ, in addhesu.
"Kammādito" (từ kammādi) là ni cho smiṃ: addhani (trong con đường), addhe (trong con đường), addhamhi (trong con đường), addhasmiṃ (trong con đường), addhesu (trong các con đường).
Addhasaddo ce+tthakāla+ddhānavāci, na bhāgavācī.
The word addha here refers to time and path, not a part.
Từ addha ở đây có nghĩa là thời gian và con đường, không phải phần.
379
Attā, attāno iccādi yāva dutiyā rājāva, kammādittā ene attena attanā.
Attā, attāno, etc., up to the second case, are like rājan. Due to being a kamma-ādi word, by ena, attena, attanā.
Attā (tự ngã), attāno (các tự ngã), v.v... cho đến trường hợp thứ hai, tương tự như rājā, và vì là kammādi, nên ena (bởi tự ngã), attena (bởi tự ngã), attanā (bởi tự ngã).
380
195. Su+hisu naka
195. Su+hisu naka
195. Su+hisu naka
381
Atta+ātumānaṃ su+hisu nakāgamo hoti.
For atta and ātuma, the augment 'naka' occurs before su and hi.
Trong trường hợp suhisu, nakāgama (âm naka được thêm vào) xuất hiện cho atta và ātuma.
‘‘Ñakānubandhā+dyantā’’ti paribhāsato kakāro antāvayavattho, attanehi atthehi attanebhi attebhi.
By the definition "ñakānubandhā+dyantā", 'ka' is a final part. Attanehi, atthehi, attanebhi, attebhi.
Theo quy tắc "Ñakānubandhā+dyantā" (các hậu tố ñ và k ở cuối), ka là một phần ở cuối, attanehi (bởi các tự ngã), atthehi (bởi các tự ngã), attanebhi (bởi các tự ngã), attebhi (bởi các tự ngã).
382
194. No+ttātumā
194. No+ttātumā
194. No+ttātumā
383
Atta+ātumehi sassa no vā hoti.
From atta and ātuma, sa optionally becomes no.
Hậu tố sa sau atta và ātuma trở thành no hoặc .
Attano attassa, attānaṃ.
Of the self, of the self, of the selves.
Attano (của tự ngã), attassa (của tự ngã), attānaṃ (của các tự ngã).
384
196. Smāssa nā brahmā ca
196. Smāssa nā brahmā ca
196. Smāssa nā brahmā ca
385
Brahmā atta+ātumehi ca parassa smāssa nā hoti niccaṃ.
After brahmā, atta, and ātuma, smā always becomes .
Hậu tố smā sau brahmā, atta và ātuma luôn trở thành .
Attanā.
By the self.
Attanā (bởi tự ngã).
Smimhi kammādittā ni, attani atte attamhi attasmiṃ, attanesu attesu.
Before smiṃ, due to being a kamma-ādi word, ni. In attani, in atte, in attamhi, in attasmiṃ, in attanesu, in attesu.
Trong trường hợp smiṃ, vì là kammādi, nên ni: attani (trong tự ngã), atte (trong tự ngã), attamhi (trong tự ngã), attasmiṃ (trong tự ngã), attanesu (trong các tự ngã), attesu (trong các tự ngã).
Ātumā attāva.
Ātumā is like attā.
Ātumā tương tự như attā.
386
Brahmā, brahmāno brahmā, ‘‘brahmassu vā’’ti sutte ‘‘brahmassū’’ti yogavibhāgā ānomhi brahmassa u, parassaralope brahmunotipi sijjhati.
Brahmā, brahmāno, brahmā. By the division of the yoga in the sutta "brahmassu vā" as "brahmassū", the 'u' of brahma before āno, and with the deletion of the subsequent 'ra', brahmunopi is also formed.
Brahmā (Phạm thiên), brahmāno (các Phạm thiên), brahmā (Phạm thiên). Trong quy tắc "brahmassu vā", bởi sự phân chia yogavibhāga "brahmassū", u của brahma trong trường hợp āno, và sau khi lược bỏ nguyên âm tiếp theo, brahmunotipi (cũng là brahmuno) được hình thành.
Ayañca brahmasaṃyutte dissati.
And this is seen in the brahmasaṃyutta.
Điều này được thấy trong các hợp chất với brahma.
Brahmā ge-
Brahmā before ge
Brahmā (Phạm thiên), trong trường hợp ge
387
60. Gha+brahmādite
60. Gha+brahmādite
60. Gha+brahmādite
388
Ākatigaṇo+yaṃ, ākatīti jāti, jātipadhānagaṇotya+ttho.
This is a natural class. 'Ākati' means 'class', so it is a class based on its nature.
Đây là một ākatigaṇa (nhóm mở), ākatī có nghĩa là jāti (loài), tức là một nhóm ưu tiên jāti.
Ghasaññato brahma+kattu+isi+sakhādīhi ca gasse+vā hoti.
After a gha-designated word, and after brahma, kattu, isi, sakha, etc., ga optionally becomes e.
Ga sau ghasaññā, brahma, kattu, isi, sakha, v.v... trở thành e hoặc .
Bho brahme brahmā, brahmāno brahmā.
O brahme, O brahmā, O brahmāno, O brahmā.
Bho brahme (hỡi Phạm thiên), brahmā (Phạm thiên), brahmāno (các Phạm thiên), brahmā (Phạm thiên).
Brahmānaṃ brahmaṃ, brahmāno brahme.
The brahma, the brahmaṃ, the brahmāno, the brahme.
Brahmānaṃ (Phạm thiên), brahmaṃ (Phạm thiên), brahmāno (các Phạm thiên), brahme (các Phạm thiên).
389
191. Nāmhi
191. Nāmhi
191. Nāmhi
390
Brahmassu hoti nāmhi niccaṃ.
The 'nā' of brahma always occurs before 'nā'.
Trong trường hợp , brahma luôn trở thành brahmussu.
Brahmunā, brahmehi brahmebhi.
By brahmunā, by brahmehi, by brahmabhī.
Brahmunā (bởi Phạm thiên), brahmehi (bởi các Phạm thiên), brahmebhi (bởi các Phạm thiên).
391
190. Brahmassu vā
190. Brahmassu vā
190. Brahmassu vā
392
Brahmassu vā hoti sa+naṃsu.
The 'u' of brahma optionally occurs before sa and naṃ.
Trong trường hợp sanaṃ, brahma trở thành brahmassu hoặc .
‘‘Jhalā sassa no’’ti no.
By "jhalā sassa no", no.
"Jhalā sassa no" (hậu tố sa sau jhalā trở thành no) là no.
Brahmuno brahmussa brahmassa, brahmūnaṃ brahmānaṃ.
Of brahmuno, of brahmussa, of brahmassa, of brahmūnaṃ, of brahmānaṃ.
Brahmuno (của Phạm thiên), brahmussa (của Phạm thiên), brahmassa (của Phạm thiên), brahmūnaṃ (của các Phạm thiên), brahmānaṃ (của các Phạm thiên).
‘‘Smāssa nā brahmā ce’’ti smāssa nā, ukāre brahmunā.
By "smāssa nā brahmā ce", smā becomes . Before 'u', brahmunā.
"Smāssa nā brahmā ce" (hậu tố smā sau brahma trở thành nā) là , trong trường hợp ukāra là brahmunā.
‘‘Ambvādīhi’’ti smino ni, imassa ākatigaṇattā brahmassa kammādittepi ettha vuttā.
By "ambvādīhi", smiṃ becomes ni. Due to this being a natural class, what is stated here regarding brahma is also applicable to kamma-ādi words.
"Ambvādīhi" (bởi ambvādi, v.v...) là ni cho smiṃ. Vì đây là một ākatigaṇa, nên những điều này cũng được nói về brahma trong kammādi.
Brahmani brahme brahmamhi brahmasmiṃ, brahmesu.
In brahmani, in brahme, in brahmamhi, in brahmasmiṃ, in brahmesu.
Brahmani (trong Phạm thiên), brahme (trong Phạm thiên), brahmamhi (trong Phạm thiên), brahmasmiṃ (trong Phạm thiên), brahmesu (trong các Phạm thiên).
393
Sakhā, rājādittā ā.
Sakhā, due to being a rājādi word, ā.
Sakhā (bạn), vì là rājādi, nên ā.
394
2,157. Āyo no ca sakhā
2,157. Āyo no ca sakhā
2,157. Āyo no ca sakhā
395
Sakhato yona+māyo no honti vā āno ca.
From sakha, yo and āno optionally occur, and also āno.
Hậu tố yo sau sakha trở thành āyo hoặc no, và āno hoặc .
Sakhāyo sakhāno.
Sakhāyo, sakhāno.
Sakhāyo (các bạn), sakhāno (các bạn).
396
159. No+nā+sesvi
159. No+nā+sesvi
159. No+nā+sesvi
397
Sakhassa i hoti niccaṃ no+nā+sesu.
The 'i' of sakha always occurs before 'no', 'nā', and 'se'.
Trong trường hợp no, , se, su, sakha luôn trở thành i.
Sakhino.
Sakhino.
Sakhino (của bạn).
398
161. Yo+svaṃ+hisu cā+raṅa
161. Yo+svaṃ+hisu cā+raṅa
161. Yo+svaṃ+hisu cā+raṅa
399
Sakhassa vā āraṅa hoti yo+svaṃ+hisu smā+naṃsuca.
The 'āraṅa' of sakha optionally occurs before 'yo', 'su', 'aṃ', and 'hi', and also before 'smā' and 'naṃ'.
Trong trường hợp yo, svaṃ, hisu, smā, naṃsu, sakha trở thành āraṅa hoặc .
400
171. Āraṅasmā
171. Āraṅasmā
171. Āraṅasmā
401
Āravādesato paresaṃ yonaṃ ṭo hoti.
After the āra substitution, the subsequent 'yo' becomes 'ṭo'.
Hậu tố yo sau āravādesa trở thành ṭo.
Sakhāro sakhā.
Sakhāro, sakhā.
Sakhāro (các bạn), sakhā (bạn).
Ge tu ‘‘gha+brahmādite’’ti e, sakhe sakha sakhā.
Before 'ge', however, by "gha+brahmādite", e. Sakhe, sakha, sakhā.
Trong trường hợp ge, thì e theo "gha+brahmādite", sakhe (hỡi bạn), sakha (bạn), sakhā (bạn).
Bahuvacanaṃ paṭhamā viya.
The plural is like the first case.
Số nhiều tương tự như số ít.
Aṃmhi ‘‘vā+mhā+naṅa’’ti ānaṅa, sakhānaṃ sakhāraṃ sakhaṃ, sakhāyo sakhāno sakhino.
Before 'aṃ', by "vā+mhā+naṅa", ānaṅa. Sakhānaṃ, sakhāraṃ, sakhaṃ, sakhāyo, sakhāno, sakhino.
Trong trường hợp aṃ, ānaṅa theo "vā+mhā+naṅa", sakhānaṃ (bạn), sakhāraṃ (bạn), sakhaṃ (bạn), sakhāyo (các bạn), sakhāno (các bạn), sakhino (các bạn).
402
172. Ṭo ṭe vā
172. Ṭo ṭe vā
172. Ṭo ṭe vā
403
Āravādesamhā yonaṃ ṭo ṭe vā honti yathākkamaṃti ṭe.
From the āra substitution, 'ṭo' and 'ṭe' optionally occur for 'yo' respectively, thus 'ṭe'.
Hậu tố yo sau āravādesa trở thành ṭo hoặc ṭe lần lượt, nên là ṭe.
Aññattha ‘‘āraṅasmā’’ti ṭo.
Elsewhere, by "āraṅasmā", 'ṭo'.
Ở những nơi khác, ṭo theo "āraṅasmā".
Sakhāre sakhāro sakhe.
Sakhāre, sakhāro, sakhe.
Sakhāre (các bạn), sakhāro (các bạn), sakhe (các bạn).
Ṭoggahaṇaṃ lāghavatthaṃ.
The inclusion of 'ṭa' is for brevity.
Việc nắm giữ ṭa là để rút gọn.
Sakhinā, sakhārehi sakhehi.
By a friend, by friends, by friends.
Bởi người bạn, bởi những người bạn.
‘‘Jhalā sassa no’’ti jhato sassa no, sakhino sakhissa, sakhārānaṃ.
According to* "of jhala ssa becomes no", ssa becomes no after jha;* sakhino, sakhissa, sakhārānaṃ.
Theo quy tắc ‘‘Jhalā sassa no’’, no của sassa từ jha được hình thành, sakhino, sakhissa, sakhārānaṃ.
404
160. Smā+naṃsu vā
160. smā+naṃsu optionally
160. Smā+naṃsu vā
405
Sakhassa vā i hoti smā+naṃsu.
For sakha, i optionally occurs in smā and naṃsu.
Hoặc i trở thành smā+naṃsu của sakha.
Sakhīnaṃ sakhānaṃ.
sakhīnaṃ, sakhānaṃ.
Sakhīnaṃ, sakhānaṃ.
406
171. Ṭā nā+smānaṃ
171. ṭā for nā+smānaṃ
171. Ṭā nā+smānaṃ
407
Āravādesamhā nā+smānaṃ ṭā hoti niccaṃ.
From the substitute āra, ṭā always occurs for and smā.
Từ āravādesa, nā+smānaṃ luôn trở thành ṭā.
Sakhārā, bahulādhikārā sakhārasmā.
sakhārā, and by the authority of the bahula rule, sakhārasmā.
Sakhārā, do quy tắc bahulādhikāra, sakhārasmā.
‘‘Nā smāssā’’ti nā, sakhinā sakhismā sakhā sakhamhā sakhasmā.
According to "for smā and ssa", *; sakhinā, sakhismā, sakhā, sakhamhā, sakhasmā.
Theo quy tắc ‘‘Nā smāssā’’ là , sakhinā, sakhismā, sakhā, sakhamhā, sakhasmā.
408
158. Ṭe smino
158. ṭe for smi and no
158. Ṭe smino
409
Sakhato smino ṭe hoti niccaṃ.
For sakha, ṭe always occurs for smi and no.
Ṭe của smino từ sakha luôn được hình thành.
Sakhe, sakhāresu sakhesu.
sakhe, sakhāresu, sakhesu.
Sakhe, sakhāresu, sakhesu.
Sakhi sakhīti itthiyaṃyeva payogo dissati, tasmā ‘‘nadādito ṅī’’ti vīmhi ālapanattā vā rasso.
sakhi and sakhī are seen in feminine usage only; therefore, in due to* "of nadādi, ṅī" or due to being vocative, it is shortened.
Sakhi, sakhī chỉ được thấy trong cách dùng giống cái, do đó, theo quy tắc ‘‘nadādito ṅī’’ là vīmhi hoặc ālapanattārasso.
410
Yuvādittā ā, yuvā.
Since it is of the yuvādi class, ā*; yuvā.
Do yuvādi, ā được hình thành, yuvā.
411
181. Yonaṃ no+ne vā
181. no+ne for yo optionally
181. Yonaṃ no+ne vā
412
Yuvādīhi yonaṃ no+ne vā honti yathākkamaṃ.
From yuvādi words, no+ne optionally occur for yo in due order.
Từ yuvādi, no+ne hoặc yonaṃ được hình thành theo thứ tự.
‘‘Yona+māno’’ti ānomhi siddhepi ‘‘dutiyassa ne’’ti ganthagāravo hotīti yathākkamaṃpati lāghavatthaṃ noggahaṇaṃ.
Even if āno is established by "for yo āno", the inclusion of "for the second ne" would cause a burden on the text; therefore, no is included for brevity according to the due order.
Mặc dù đã được chứng minh là ‘‘Yona+māno’’ trong ānomhi, nhưng việc nói ‘‘dutiyassa ne’’ là một sự rườm rà trong văn bản, do đó, việc thêm no là để rút gọn theo thứ tự.
413
179. No+nā+nesvā
179. ā for no+nā+nesu
179. No+nā+nesvā
414
No+nā+nesu yuvādīna+mā hoti.
For yuvādi words, ā occurs in no+nā+nesu.
Trong no+nā+nesu, ā được hình thành cho yuvādi.
Yuvāno yuvā.
yuvāno, yuvā.
Yuvāno, yuvā.
Bho yuva yuvā, yuvāno yuvā.
Oh youth, yuvā, yuvāno, yuvā.
Hỡi yuva, yuvā, yuvāno, yuvā.
Yuvānaṃ yuvaṃ, yuvāno yuvāne yuve.
yuvānaṃ, yuvaṃ, yuvāno, yuvāne, yuve.
Yuvānaṃ, yuvaṃ, yuvāno, yuvāne, yuve.
Yuvānā.
yuvānā.
Yuvānā.
415
178. Yuvādīnaṃ su+hisvā+naṅa
178. ānaṅa for yuvādi words in su+hisu
178. Yuvādīnaṃ su+hisvā+naṅa
416
Su+hisu yuvādīna+mānaṅa hoti.
For yuvādi words, ānaṅa occurs in su+hisu.
Trong su+hisu, ānaṅa được hình thành cho yuvādi.
Yuvānehi yuvānebhi.
yuvānehi, yuvānebhi.
Yuvānehi, yuvānebhi.
417
193. Yuvā sassi+no
193. ino for yuva and ssa
193. Yuvā sassi+no
418
Yuvā sassa vā ino hoti.
For yuva, ino optionally occurs for ssa.
Hoặc ino được hình thành cho yuvā sassa.
Yuvino yuvassa, yuvānaṃ.
yuvino, yuvassa, yuvānaṃ.
Yuvino, yuvassa, yuvānaṃ.
419
180. Smā+smiṃnaṃ nā+ne
180. nā+ne for smā+smiṃ always
180. Smā+smiṃnaṃ nā+ne
420
Yuvādahi smā+smiṃnaṃ nā+ne niccaṃ honti yathākkamaṃ.
From yuvādi words, nā+ne always occur for smā+smiṃ respectively.
Từ yuvādi, nā+ne luôn được hình thành cho smā+smiṃnaṃ theo thứ tự.
Yuvānā, yuvānehi yuvānebhi.
yuvānā, yuvānehi, yuvānebhi.
Yuvānā, yuvānehi, yuvānebhi.
Yuvāne, yuvānesu.
yuvāne, yuvānesu.
Yuvāne, yuvānesu.
Maghava+puma+vattahasaddā yuvasaddasamā.
The words maghava, puma, vattaha are like the word yuva.
Các từ maghava, puma, vattaha tương tự như từ yuva.
Ayaṃ viseso –
This is the distinction –
Đây là điểm đặc biệt –
421
187. Gassaṃ
187. aṃ for ga
187. Gassaṃ
422
Pumasaddato gassa aṃ vā hoti.
From the word puma, aṃ optionally occurs for ga.
Hoặc aṃ được hình thành cho gassa từ từ puma.
Pumaṃ puma pumā, pumāno pumā.
pumaṃ, puma, pumā, pumāno, pumā.
Pumaṃ, puma, pumā, pumāno, pumā.
Pumānaṃ pumaṃ, pumāno pumāne pume.
pumānaṃ, pumaṃ, pumāno, pumāne, pume.
Pumānaṃ, pumaṃ, pumāno, pumāne, pume.
423
185. Nāmhi
185. In
185. Nāmhi
424
Pumassā hoti nāmhi.
For puma, ā occurs in .
Ā được hình thành cho puma khi có nāmhi.
Pumānā.
pumānā.
Pumānā.
‘‘Lakkhaṇikapaṭipadottesu paṭipadottasseva gahaṇaṃ, na lakkhaṇikassā’’ti ñāyā paṭipadottanāvibhatti eva gayhati, na nāsmāssa, katalakkhaṇikattā.
According to the maxim "among the conventionally formed and the directly taught, the directly taught form is taken, not the conventionally formed", only the directly taught case ending is taken, not nāsmāssa, as it is conventionally formed.
Theo nguyên tắc ‘‘Lakkhaṇikapaṭipadottesu paṭipadottasseva gahaṇaṃ, na lakkhaṇikassā’’, chỉ nāvibhatti được hình thành từ paṭipadotta được chấp nhận, chứ không phải nāsmāssa, vì nó đã được hình thành bằng quy tắc.
Paṭipadanti ca ‘‘nāmhī’’ti nāvibhattiyā paṭipadabhūto anukaraṇasaddo.
And paṭipadā* means the imitative word that is directly taught in the case ending by "in ".
paṭipadanti là từ anukaraṇa đã được hình thành từ nāvibhatti theo quy tắc ‘‘nāmhī’’.
Na lakkhaṇiko nā.
Not the conventionally formed .
Không phải theo quy tắc lakkhaṇika.
‘‘Puma+kamma+thāma+ddhānaṃ vā sa+smāsu ce’’ti vā utte pumunā pumena.
When "for puma, kamma, thāma, ddhāna, sa+smāsu optionally" is stated, pumunā, pumena.
Khi ‘‘Puma+kamma+thāma+ddhānaṃ vā sa+smāsu ce’’ được nói, pumunā, pumena.
Pumuno pumussa pumassa.
pumuno, pumussa, pumassa.
Pumuno, pumussa, pumassa.
Pumunā pumā.
pumunā, pumā.
Pumunā, pumā.
425
184. Pumāti
184. pumā
184. Pumāti
426
Smino ne vā hoti.
ne optionally occurs in smi.
Hoặc ne được hình thành cho smino.
Pumāne pume pumamhi pumasmiṃ.
pumāne, pume, pumamhi, pumasmiṃ.
Pumāne, pume, pumamhi, pumasmiṃ.
427
186. Sumhā ca
186. And in suṃ
186. Sumhā ca
428
Pumassa sumhi pumādīnaṃ yaṃ niccaṃ vuttaṃ, taṃ vā hotīti ānaṅa vā hoti ā ca.
What is always stated for puma in suṃ, and for pumādi words, that yaṃ optionally occurs, meaning ānaṅa optionally occurs, and ā*.
Yaṃ được nói là luôn được hình thành cho puma trong sumhi và cho pumādi, hoặc ānaṅa được hình thành, và ā.
Pumānesu pumāsu pumesu.
pumānesu, pumāsu, pumesu.
Pumānesu, pumāsu, pumesu.
Vattahā, vattahāno vattahā iccādi yuvasaddasamaṃ.
vattahā, vattahāno, vattahā, etc., are like the word yuva.
Vattahā, vattahāno, vattahā, v.v. tương tự như từ yuva.
429
189. Vattahā sa+naṃnaṃ no+nānaṃ
189. For vattahā, no+nānaṃ for sa+naṃ
189. Vattahā sa+naṃnaṃ no+nānaṃ
430
Vattahā sanaṃnaṃ nonānaṃ niccaṃ honti yathākkamaṃ.
For vattahā, no+nānaṃ always occur for sa+naṃ respectively.
No+nānaṃ của vattahā sa+naṃnaṃ luôn được hình thành theo thứ tự.
Vattahāno vattahānānaṃ.
vattahāno, vattahānānaṃ.
Vattahāno, vattahānānaṃ.
431
Akārantaṃ.
A-ending.
Từ kết thúc bằng âm A.
432
Sā si,
, si.
, si.
433
64. Ekavacana+yosva+ghonaṃ
64. For ekavacana+yo and non-gho
64. Ekavacana+yosva+ghonaṃ
434
Gho ca o ca gho, na gho agho.
gha and o are gho; not gho is agho.
Ghoogho, không phải ghoagho.
‘‘Aghonaṃ’’ti ghappaṭisedhe akate ssa+mādīsu paresu ghassa vikappena rasso, ekavacanādīsu yosu ca paresu ghassa niccena rassoti viruddhatthagahaṇanivattanattho ghapaṭisedho.
The negation of gho in "aghonaṃ" is to prevent the contradictory understanding that, when ssa+mā etc. follow, there is optional shortening of gha, and when ekavacana etc. yo follow, there is always shortening of gha.
Việc phủ định gha trong ‘‘Aghonaṃ’’ là để tránh hiểu sai ý nghĩa mâu thuẫn, đó là rasso tùy chọn của gha khi có ssa+mādi theo sau, và rasso luôn luôn của gha khi có ekavacanayo theo sau.
Oggahaṇa+muttaratthaṃ.
The inclusion of o is for the subsequent rule.
Việc thêm o là cho mục đích sau này.
Ekavacane yosu ca gha+okārantavajjitānaṃ nāmānaṃ rasso hoti tiliṅgeti rasse sampatte –
When shortening for nāma words ending in gha and o, in all three genders, when ekavacana and yo follow, is about to occur –
Khi rasso được hình thành cho các danh từ không kết thúc bằng ghao trong ekavacanayo trong cả ba giống –
435
66. Sismiṃ nā+napuṃsakassati
66. In si, not for non-neuter
66. Sismiṃ nā+napuṃsakassati
436
Anapuṃsakassa rasso na hotīti simhi tu na rasso.
Shortening does not occur for non-neuter words, so in si there is no shortening.
Rasso không được hình thành cho giống không trung tính, do đó, trong simhi, rasso không được hình thành.
Sā.
.
.
‘‘Pajjunnova lakkhaṇapavutti jalepi vassati, thalepi vassatī’’ti ñāyā yuvādittā sissa ā.
According to the maxim "Pajjunna rains on both wet and dry land due to the nature of his activity", ā for si occurs due to being of the yuvādi class.
Theo nguyên tắc ‘‘Pajjunnova lakkhaṇapavutti jalepi vassati, thalepi vassatī’’, ā của sissa được hình thành do yuvādi.
Yosu rasse ‘‘yonaṃ no+ne vā’’ti yossa no.
When shortening occurs in yo, no for yo occurs by "yo optionally becomes no+ne".
Trong rasso của yo, no của yossa theo quy tắc ‘‘yonaṃ no+ne vā’’.
‘‘No nānesvā’’ti ā, sāno.
ā by "ā for no nānesu",* sāno.
Theo quy tắc ‘‘No nānesvā’’ là ā, sāno.
Nottābhāvapakkhe ‘‘yona+māno’’ti vādhikārassa vavatthitavibhāsattā nicca+māno, tasmā no+neabhāvapakkhe sā, seti rūpapasaṅgo na hoti.
In the absence of no, āno is always present due to the established optional nature of the rule for vādhikāra by "yo āno", therefore the forms and se do not arise in the absence of no+ne.
Trong trường hợp không có notta, do ‘‘yona+māno’’ là vavatthitavibhāsa của vādhikāra, māno luôn luôn được hình thành, do đó, trong trường hợp không có no+ne, , se không được hình thành.
Sāno.
sāno.
Sāno.
Tathā nettābhāvapakkhe.
Similarly, in the absence of ne.
Tương tự trong trường hợp không có netta.
437
188. Sāssaṃ+se cā+naṅa
188. ānaṅa for and aṃ+se always
188. Sāssaṃ+se cā+naṅa
438
Sāsaddassa ānaṅa hoti aṃ+se ge ca niccaṃ.
For the word , ānaṅa always occurs in aṃ+se and ge.
Ānaṅa của từ luôn được hình thành trong aṃ+sege.
Bho sāna sānā, sāno.
Oh sāna, sānā, sāno.
Hỡi sāna, sānā, sāno.
Sānaṃ, sāne sāno.
sānaṃ, sāne, sāno.
Sānaṃ, sāne, sāno.
Sānā, sānehi sānebhi.
sānā, sānehi, sānebhi.
Sānā, sānehi, sānebhi.
Sānassa, sānaṃ.
sānassa, sānaṃ.
Sānassa, sānaṃ.
Sānā, sānehi sānebhi.
sānā, sānehi, sānebhi.
Sānā, sānehi, sānebhi.
Sāne, sānesu.
sāne, sānesu.
Sāne, sānesu.
439
Suvā yuvāva.
suvā is like yuvā.
Suvā tương tự như yuvā.
‘‘Ekavacanayosva+ghonaṃ’’ti rassattaṃ viseso.
The specific feature is shortening due to "ekavacana and yo, non-gho".
Rassattaṃ theo quy tắc ‘‘Ekavacanayosva+ghonaṃ’’ là một điểm đặc biệt.
Ge tu –
However, in ge
Trong ge thì –
440
130. Ge vā
130. ge optionally
130. Ge vā
441
Aghonaṃ ge vā rasso hoti tiliṅge.
For non-gho words, shortening optionally occurs in ge in all three genders.
Hoặc rasso được hình thành cho agho trong ge trong cả ba giống.
Bho suva suvā.
Oh suva, suvā.
Hỡi suva, suvā.
442
Ākārantaṃ.
Ā-ending.
Từ kết thúc bằng âm Ā.
443
Muni silopo.
For muni, deletion of si.
Muni, silopo.
Jhe kate –
When jha is formed –
Khi jha được hình thành –
444
93. Yosu jhissa pume
93. For yo of jha in masculine
93. Yosu jhissa pume
445
Jhasaññassa issa yosu vā ṭa hoti pulliṅge.
For i designated as jha, ṭa optionally occurs in yo in masculine gender.
Hoặc ṭa được hình thành cho jha trong yo ở giống đực.
Munayo, jhaggahaṇaṃ kiṃ, ikārantasamudāyassa mā siyā.
munayo. Why jha? So that it doesn't apply to the whole ikāranta word.
Munayo, tại sao lại là jhaggahaṇaṃ, để tránh ikārantasamudāya.
Iggahaṇaṃ kiṃ, īkārassa vāti.
Why i? So that it doesn't apply to īkāra.
Tại sao lại là iggahaṇaṃ, để tránh īkāra.
Atoti sāmaññaniddesā lakkhaṇikaakārato yonaṃ ṭāṭe sampattāpi avidhānasāmatthiyā na honti.
Although ṭāṭe for yo from a conventionally formed akāra would occur due to general designation, they do not occur due to the power of non-stipulation.
Mặc dù ṭāṭe của yo được hình thành từ akāra theo quy tắc sāmaññaniddesa, nhưng chúng không được hình thành do avidhānasāmatthiya.
Sāmatthiyañca aññathā anupapatti.
And "power" means impossibility otherwise.
sāmatthiyaaññathā anupapatti.
446
114. Lopo
114. Deletion
114. Lopo
447
Jhalato yonaṃ lopo hotīti yolope –
When deletion of yo occurs by* "deletion of yo occurs after jhala" –
Theo quy tắc lopo của yo từ jhala
448
88. Yolopa+nisu dīgho
88. Lengthening in yo deletion and ni
88. Yolopa+nisu dīgho
449
Yonaṃ lopenisu ca dīgho hoti.
Lengthening occurs in deletion of yo and in ni.
Dīgho được hình thành trong lopa của yonīsu.
Muni.
muni.
Muni.
Munayoti ettha yolopo kimatthaṃ na hoti, akkena jhattassa nāsitattā.
Why doesn't yo deletion occur in munayo? Because jha is destroyed by akka.
Tại sao yolopo không được hình thành trong munayo, vì jhatta đã bị hủy bởi akka.
Kinti paṭhamaṃ na hoti, antaraṅgattā jhattassa.
Why doesn't kinti occur first? Because jha is an internal process.
Tại sao kinti không được hình thành trước, vì jhattaantaraṅga.
Bho muni munī, munayo munī.
Oh muni, munī, munayo, munī.
Hỡi muni, munī, munayo, munī.
Muniṃ, munayo munī.
muniṃ, munayo, munī.
Muniṃ, munayo, munī.
Muninā, munīhi munībhi.
muninā, munīhi, munībhi.
Muninā, munīhi, munībhi.
‘‘Yolopanisu’’ ‘‘vīmantuvantūna’’ miccādiñāpakā ikārukārānaṃ sunaṃhisu dīghassā+niccattā munihi muninaṃ munisu itipi hoti.
From indications such as "yo deletion and ni" and "vīmantuvantūna", the lengthening of ikāra and ukāra in suṇaṃhisu is optional; therefore, munihi, muninaṃ, munisu also occur.
Do các quy tắc như ‘‘Yolopanisu’’ và ‘‘Vīmantuvantūna’’, dīgha của ikāraukāra trong sunaṃhi là không thường xuyên, do đó munihi, muninaṃ, munisu cũng được hình thành.
‘‘Jhalā sassa no’’ti no, munino munissa, munīnaṃ.
no by "jhala ssa becomes no"; munino, munissa, munīnaṃ.
Theo quy tắc ‘‘Jhalā sassa no’’ là no, munino, munissa, munīnaṃ.
‘‘Nāsmāssā’’ti nā, muninā munimhā munismā.
by "nāsmāssa"; muninā, munimhā, munismā.
Theo quy tắc ‘‘Nāsmāssā’’ là , muninā, munimhā, munismā.
Munimhi munismiṃ, munīsu.
munimhi, munismiṃ, munīsu.
Munimhi, munismiṃ, munīsu.
‘‘Ito kvaci sassa ṭānubandho’’ (gaṇasutta)ti brahmādīsu pāṭhā ‘‘yo ca sisso mahāmune’’ti ettha ‘‘gha+brahmādite’’ti sassa eṭa.
From readings in brahmādi such as "ito sometimes ssa has ṭānubandha" (gaṇasutta), in "which si of the great sage", eṭa for ssa by "gha+brahmādi".
Theo quy tắc ‘‘Ito kvaci sassa ṭānubandho’’ (gaṇasutta) trong các bài đọc brahmādi, eṭa của ssa được hình thành theo quy tắc ‘‘gha+brahmādite’’ trong ‘‘yo ca sisso mahāmune’’.
450
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
451
Joti pāṇi gaṇṭhi muṭṭhi, kucchi vatthi sāli vīhi;
joti, pāṇi, gaṇṭhi, muṭṭhi, kucchi, vatthi, sāli, vīhi;
Joti, pāṇi, gaṇṭhi, muṭṭhi, kucchi, vatthi, sāli, vīhi;
452
Byādhi odhi bodhi sandhi, rāsi kesi sāti dīpi.
byādhi, odhi, bodhi, sandhi, rāsi, kesi, sāti, dīpi.
Byādhi, odhi, bodhi, sandhi, rāsi, kesi, sāti, dīpi.
453
Isi gini maṇi dhani, giri ravi kavi kapi;
isi, gini, maṇi, dhani, giri, ravi, kavi, kapi.
Isi, gini, maṇi, dhani, giri, ravi, kavi, kapi;
454
Asi masi nidhi vidhi, ahi kimi pati hari.
asi, masi, nidhi, vidhi, ahi, kimi, pati, hari.
Asi, masi, nidhi, vidhi, ahi, kimi, pati, hari.
455
Ari timi kali bali, jaladhi ca gahapati;
ari, timi, kali, bali, jaladhi, and gahapati.
Ari, timi, kali, bali, jaladhigahapati;
456
Uramiti varamati, nirupadhi adhipati;
uramati, varamati, nirupadhi, adhipati.
Uramiti, varamati, nirupadhi, adhipati;
457
Añjali sārathi atithi, samādhi udadhippabhutayo.
añjali, sārathi, atithi, samādhi, udadhi, etc.
Añjali, sārathi, atithi, samādhi, udadhippabhutayo.
458
Aggi+isīnaṃ ayaṃ viseso –
This is the distinction for aggi and isi
Đây là điểm đặc biệt của aggi+isi
459
147. Sissā+ggito ni
147. ni for si from aggi
147. Sissā+ggito ni
460
Aggismā sissa ni hoti vā.
From aggi, ni optionally occurs for si.
Hoặc ni được hình thành cho ssa từ aggi.
Aggini aggi, aggayo iccādi munisaddasamaṃ.
aggini, aggi, aggayo, etc., are like the word muni.
Aggini, aggi, aggayo, v.v. tương tự như từ muni.
461
133. Ṭe sissi+sismā
133. ṭe for si from isi and smi
133. Ṭe sissi+sismā
462
Isismā sissa ṭe vā hoti.
From isi, ṭe optionally occurs for si.
Hoặc ṭe được hình thành cho ssa từ isi.
Ise isi.
ise, isi.
Ise, isi.
‘‘Gha+brahmādite’’ti gassa e vā, bho ise isi, isayo isī.
e for ga by "gha+brahmādi" optionally; oh ise, isi, isayo, isī.
Hoặc e của gha theo quy tắc ‘‘Gha+brahmādite’’, hỡi ise, isi, isayo, isī.
Isiṃ.
isiṃ.
Isiṃ.
463
134. Dutiyassa yossa
134. For the second yo
134. Dutiyassa yossa
464
‘‘Dutiyā yossā’’ti avatvā ‘‘dutiyassa yossā’’ti visuṃ karaṇaṃ ‘‘ekayoganiddiṭṭhāna+mapye+kadeso+nuvattate, na tve+kavibhattiyuttānaṃ’’ti ñāyā dutiyāyossāti nānuvattiya yossāti sāmaññena anuvuttiya ekaccādito paṭhamā yossāpi ṭevidhānatthaṃ.
Not by saying "for the second yo", but making it separate as "for the second yo" is to allow ṭe to be stipulated for the first yo from some ekaccādi words, by the maxim "a part even of what is designated in a single rule is carried forward, but not of what is used with a single case ending", without carrying forward "dutiyā yo" but carrying forward "yo" generally.
Việc nói ‘‘Dutiyassa yossā’’ một cách riêng biệt thay vì ‘‘Dutiyā yossā’’ là để theo nguyên tắc ‘‘ekayoganiddiṭṭhāna+mapye+kadeso+nuvattate, na tve+kavibhattiyuttānaṃ’’, theo đó yossā được tiếp tục một cách chung chung mà không tiếp tục dutiyā, để quy định ṭe cho paṭhamā yossā từ ekacca.
Isismā parassa dutiyā yossa ṭe vā hoti.
From isi, ṭe optionally occurs for the second yo that follows.
Hoặc ṭe được hình thành cho dutiyā yossa sau isi.
Ise isayo isī, sesaṃ munisamaṃ.
ise, isayo, isī; the rest is like muni.
Ise, isayo, isī, phần còn lại tương tự như muni.
465
Ādi, ādayo iccādi, smimhi –
ādi, ādayo, etc.; in smi
Ādi, ādayo, v.v., trong smimhi
466
55. Ratyādīhi ṭo smino
55. ṭo for smi from ratyādi words
55. Ratyādīhi ṭo smino
467
Ratyādīhi smino ṭo vā hoti.
From ratyādi words, ṭo optionally occurs for smi.
Hoặc ṭo được hình thành cho smino từ ratyādi.
Ādo ādimhi ādismiṃ, ādīsu.
ādo, ādimhi, ādismiṃ, ādīsu.
Ādo, ādimhi, ādismiṃ, ādīsu.
468
Samāse ikārantato yo+smiṃsu viseso.
In summary, the distinction for Yo and Smiṃ cases from i-ending words.
Trong cách rút gọn, có sự khác biệt đối với 'yo' và 'smiṃ' từ các từ tận cùng bằng 'i'.
469
182. Ito+ññatthe pume
182. From i-ending words in other meanings, in the masculine gender
182. Từ 'i' trong các trường hợp khác, giống đực
470
Aññatthe vattamānato ikārantato nāmasmā yonaṃ no+ne vā honti yathākkamaṃ pulliṅge.
From i-ending nouns existing in other meanings, Yo optionally becomes No or Ne respectively in the masculine gender.
Từ danh từ tận cùng bằng 'i' hiện hữu trong các trường hợp khác, 'yo' trở thành 'no' hoặc 'ne' theo thứ tự ở giống đực.
Ariyavuttino ariyavuttayo ariyavuttī.
Ariyavuttino, ariyavuttayo, ariyavuttī.
Ariyavuttino, ariyavuttayo, ariyavuttī.
Bho ariyavutti ariyavuttī, ariyavuttino ariyavuttayo ariyavuttī.
Bho ariyavutti, ariyavuttī; ariyavuttino, ariyavuttayo, ariyavuttī.
Hỡi ariyavutti, ariyavuttī; ariyavuttino, ariyavuttayo, ariyavuttī.
Ariyavuttiṃ, ariyavuttino ariyavuttayo ariyavuttī.
Ariyavuttiṃ; ariyavuttino, ariyavuttayo, ariyavuttī.
Ariyavuttiṃ; ariyavuttino, ariyavuttayo, ariyavuttī.
Ariyavuttinā iccādi tu munisaddasamaṃ.
Ariyavuttinā, etc., are similar to the word ‘muni’.
Ariyavuttinā, v.v., thì giống như từ 'muni'.
471
183. Ne smino kvaci
183. Smiṃ optionally becomes Ne
183. Đôi khi 'ne' cho 'smiṃ'
472
Aññatthe ikārantato nāmasmā smino ne vā hoti kvaci.
From i-ending nouns existing in other meanings, Smiṃ optionally becomes Ne in some instances.
Đôi khi 'smiṃ' của danh từ tận cùng bằng 'i' hiện hữu trong các trường hợp khác trở thành 'ne'.
Ariyavuttine ariyavuttimhi ariyavuttismiṃ, ariyavuttīsu.
Ariyavuttine, ariyavuttimhi, ariyavuttismiṃ; ariyavuttīsu.
Ariyavuttine, ariyavuttimhi, ariyavuttismiṃ; ariyavuttīsu.
Evaṃ tomaraṅkusapāṇino sāramatino iccādi.
Similarly, tomaraṅkusapāṇi, sāramati, etc.
Tương tự, tomaraṅkusapāṇino, sāramatino, v.v.
Kvaciggahaṇā na sabbattha neādeso.
Due to the word ‘kvaci’ (in some instances), the substitution of Ne does not occur everywhere.
Vì có chữ "kvaci" (đôi khi) nên 'ne' không phải lúc nào cũng là biến đổi.
473
Ikārantaṃ.
I-ending.
Tận cùng bằng 'ī'.
474
Daṇḍī, silopo.
Daṇḍī, deletion of ‘si’.
Daṇḍī, silopo.
‘‘Ekavacane’’ ccādinā rasse sampatte anapuṃsakattā ‘‘sismiṃnā+napuṃsakassā’’ti nisedho.
Although short vowel would occur according to ‘‘Ekavacane’’ etc., the rule ‘‘sismiṃnā+napuṃsakassā’’ (for non-neuter nouns in ‘si’ and ‘smiṃ’) prohibits it, as it is not a neuter noun.
Khi rasso được áp dụng theo quy tắc "Ekavacane" v.v., thì bị từ chối bởi "Sismiṃnā+napuṃsakassā" vì không phải giống trung.
Yomhi ekavacane ca sabbattha rasso.
In Yo, and in the singular form of ‘si’, a short vowel occurs everywhere.
Trong 'yo' và trong số ít, rasso được áp dụng ở khắp mọi nơi.
475
75. Yonaṃ no+ne pume
75. Yo optionally becomes No or Ne in the masculine gender
75. 'No' hoặc 'ne' cho 'yo' ở giống đực
476
Jhasaññito yonaṃ no+ne vā honti yathākkamaṃ pulliṅge.
From a word ending in ‘ī’, Yo optionally becomes No or Ne respectively in the masculine gender.
Từ 'jha' (dīgha ī), 'yo' trở thành 'no' hoặc 'ne' theo thứ tự ở giống đực.
Daṇḍino.
Daṇḍino.
Daṇḍino.
477
115. Jantuhetvīghapehi vā
115. From Jantu, Hetu, and ī-ending words, and from Gha and Pa nouns, optionally
115. Đôi khi từ jantu, hetu, ī, gha và pa
478
Jantu+hetūhi īkārantehi gha+pasaññehi ca paresaṃ yonaṃ vā lopo hoti.
Yo optionally undergoes elision after the words ‘jantu’ and ‘hetu’, and after ī-ending words, and after nouns designated by Gha and Pa.
Đôi khi 'yo' sau jantu, hetu, các từ tận cùng bằng 'ī', và các từ có hậu tố gha và pa bị lược bỏ.
‘‘Yolopanisu dīgho’’ti dīghe daṇḍī daṇḍiyo.
When lengthened by ‘‘Yolopanisu dīgho’’ (lengthening in cases of Yo elision, etc.), it becomes daṇḍī, daṇḍiyo.
Với dīgha theo quy tắc "Yolopanisu dīgho", ta có daṇḍī, daṇḍiyo.
Ge tu ‘‘ge vā’’ti vā rasso.
However, in ‘ge’ (vocative singular), a short vowel optionally occurs according to ‘‘ge vā’’.
Trong 'ge', đôi khi có rasso theo quy tắc "Ge vā".
Bho daṇḍi daṇḍī, daṇḍino daṇḍī daṇḍiyo.
Bho daṇḍi, daṇḍī; daṇḍino, daṇḍī, daṇḍiyo.
Hỡi daṇḍi, daṇḍī; daṇḍino, daṇḍī, daṇḍiyo.
479
74. Naṃ jhīto
74. Naṃ from ī-ending words
74. 'Naṃ' từ 'jhī'
480
Jhasaññīto aṃvacanassa naṃ vā hoti.
The accusative singular ‘aṃ’ optionally becomes Naṃ after an ī-ending word.
Đôi khi 'aṃ' của 'jhī' trở thành 'naṃ'.
Daṇḍinaṃ daṇḍiṃ, daṇḍine.
Daṇḍinaṃ, daṇḍiṃ; daṇḍine.
Daṇḍinaṃ, daṇḍiṃ; daṇḍine.
481
76. No
76. No
76. 'No'
482
Jhīto yonaṃ no vā hoti pulliṅge.
Yo optionally becomes No after an ī-ending word in the masculine gender.
Đôi khi 'yo' từ 'jhī' trở thành 'no' ở giống đực.
Daṇḍino daṇḍī daṇḍiyo.
Daṇḍino, daṇḍī, daṇḍiyo.
Daṇḍino, daṇḍī, daṇḍiyo.
Daṇḍinā, daṇḍīhi daṇḍībhi.
Daṇḍinā; daṇḍīhi, daṇḍībhi.
Daṇḍinā; daṇḍīhi, daṇḍībhi.
‘‘Jhalā sassa no’’ti nomhi kate daṇḍino daṇḍissa, daṇḍīnaṃ.
After No is formed by ‘‘Jhalā sassa no’’ (Sassa becomes No after Jha), it becomes daṇḍino, daṇḍissa; daṇḍīnaṃ.
Khi 'no' được tạo ra theo quy tắc "Jhalā sassa no", ta có daṇḍino, daṇḍissa; daṇḍīnaṃ.
‘‘Nā smāssā’’ti smāssa nā, daṇḍinā daṇḍimhā daṇḍismā.
When smā becomes nā by ‘‘Nā smāssā’’, it becomes daṇḍinā, daṇḍimhā, daṇḍismā.
Khi 'nā' được tạo ra cho 'smā' theo quy tắc "Nā smāssā", ta có daṇḍinā, daṇḍimhā, daṇḍismā.
483
77. Smino ni
77. Smiṃ becomes Ni
77. 'Ni' cho 'smiṃ'
484
Jhīto smiṃvacanassa ni hoti vā.
The locative singular ‘smiṃ’ optionally becomes Ni after an ī-ending word.
Đôi khi 'smiṃ' của 'jhī' trở thành 'ni'.
Daṇḍini daṇḍismiṃ, daṇḍīsu, bahulādhikārā smimhi gāmaṇī+senānī+sudhīpabhutīnaṃ niādesābhāvo ca viseso.
Daṇḍini, daṇḍismiṃ; daṇḍīsu. Due to the predominance of ‘bahula’, the non-occurrence of the Ni-substitution for gāmaṇī, senānī, sudhī, etc., in ‘smiṃ’ is a special case.
Daṇḍini, daṇḍismiṃ; daṇḍīsu. Do sự ưu tiên của 'bahula', không có sự biến đổi 'ni' cho gāmaṇī, senānī, sudhī, v.v., trong 'smiṃ' là một điểm khác biệt.
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
485
Dhammī saṅghī ñāṇī hatthī, cakkī pakkhī dāṭhī raṭṭhī;
Dhammī, saṅghī, ñāṇī, hatthī, cakkī, pakkhī, dāṭhī, raṭṭhī;
Dhammī, saṅghī, ñāṇī, hatthī, cakkī, pakkhī, dāṭhī, raṭṭhī;
486
Chattī mālī cammī yogī, bhāgī bhogī kāmī sāmī.
Chattī, mālī, cammī, yogī, bhāgī, bhogī, kāmī, sāmī.
Chattī, mālī, cammī, yogī, bhāgī, bhogī, kāmī, sāmī.
487
Dhajī gaṇī sasī kuṭṭhī, jaṭī yānī sukhī sikhī;
Dhajī, gaṇī, sasī, kuṭṭhī, jaṭī, yānī, sukhī, sikhī;
Dhajī, gaṇī, sasī, kuṭṭhī, jaṭī, yānī, sukhī, sikhī;
488
Dantī mantī karī cāgī, kusalī musalī balī; (Vācī, rū)
Dantī, mantī, karī, cāgī, kusalī, musalī, balī; (Vācī, rū)
Dantī, mantī, karī, cāgī, kusalī, musalī, balī; (Vācī, rū)
489
Pāpakārī sattughātī, mālyakārī dīghajīvī;
Pāpakārī, sattughātī, mālyakārī, dīghajīvī;
Pāpakārī, sattughātī, mālyakārī, dīghajīvī;
490
Dhammavādī sīhanādī, bhūmisāyī sīghayāyī.
Dhammavādī, sīhanādī, bhūmisāyī, sīghayāyī.
Dhammavādī, sīhanādī, bhūmisāyī, sīghayāyī.
491
Īkārantaṃ.
Ī-ending.
Tận cùng bằng 'ī'.
492
Bhikkhu, silopo.
Bhikkhu, deletion of ‘si’.
Bhikkhu, silopo.
Lasaññāyaṃ –
In the case of La-designation –
Trong 'la' –
493
83. Lā yonaṃ vo pume
83. Yo optionally becomes Vo from La in the masculine gender
83. 'Vo' cho 'yo' từ 'la' ở giống đực
494
Lato yonaṃ vo hoti vā pulliṅge.
Yo optionally becomes Vo from La-ending words in the masculine gender.
Đôi khi 'yo' từ 'la' trở thành 'vo' ở giống đực.
495
94. Ve+vosu lussa
94. The ‘u’ of La becomes Ṭa in Ve and Vo
94. 'Ṭa' cho 'u' của 'la' trong 've' và 'vo'
496
Lasaññassa ussa ve+vosu ṭa hoti.
The ‘u’ of a La-designated word becomes Ṭa in Ve and Vo.
'U' của 'la' trở thành 'ṭa' trong 've' và 'vo'.
Ettha ‘‘pumālapane vevo’’ tya+tra vossa sahacaritañāyā anissitattā jātivasena ‘‘lā yonaṃ’’ tyādo vo ca gayhati.
Here, from ‘‘pumālapane vevo’’ (in vocative plural Ve and Vo), by the rule of association (sahacaritañāya), and without dependence on it, the Vo from ‘‘lā yonaṃ’’ etc. is also taken as a class.
Ở đây, 'vo' trong "Lā yonaṃ" v.v., cũng được lấy theo nghĩa chung, vì không phụ thuộc vào quy tắc "Pumālapane vevo" nghĩa là 'vo' đồng hành với 've'.
Bhikkhavo.
Bhikkhavo.
Bhikkhavo.
Aññatra ‘‘lopo’’ti yolopo.
Elsewhere, by ‘‘lopo’’, Yo is elided.
Ở những nơi khác, 'yo' bị lược bỏ theo quy tắc "Lopo".
‘‘Yolopanisu dīgho’’ti dīghe bhikkhū.
When lengthened by ‘‘Yolopanisu dīgho’’, it becomes bhikkhū.
Với dīgha theo quy tắc "Yolopanisu dīgho", ta có bhikkhū.
Bho bhikkhu bhikkhū.
Bho bhikkhu, bhikkhū.
Hỡi bhikkhu, bhikkhū.
497
96. Pumā+lapane vevo
96. Ve and Vo in vocative plural for masculine words
96. 'Ve' và 'vo' trong hô cách giống đực
498
Lasaññato uto yossā+lapane ve+vo honti vā pulliṅge.
In the vocative plural, Yo optionally becomes Ve or Vo after a La-designated ‘u’-ending word in the masculine gender.
Đôi khi 'yo' của 'u' từ 'la' trở thành 've' và 'vo' trong hô cách ở giống đực.
Bhikkhave bhikkhavo bhikkhū.
Bhikkhave, bhikkhavo, bhikkhū.
Bhikkhave, bhikkhavo, bhikkhū.
Bhikkhuṃ, bhikkhavo bhikkhū.
Bhikkhuṃ; bhikkhavo, bhikkhū.
Bhikkhuṃ; bhikkhavo, bhikkhū.
Bhikkhunā, bhikkhūhi bhikkhūbhi.
Bhikkhunā; bhikkhūhi, bhikkhūbhi.
Bhikkhunā; bhikkhūhi, bhikkhūbhi.
‘‘Jhalā sassa no’’ti lato sassa no vā, bhikkhuno bhikkhussa, bhikkhūnaṃ.
Sassa optionally becomes No from La by ‘‘Jhalā sassa no’’, making bhikkhuno, bhikkhussa; bhikkhūnaṃ.
Đôi khi 'sa' từ 'la' trở thành 'no' theo quy tắc "Jhalā sassa no", ta có bhikkhuno, bhikkhussa; bhikkhūnaṃ.
‘‘Nā smāssā’’ti lato vā smāssa nā, bhikkhunā bhikkhumhā bhikkhusmā.
Smā optionally becomes Nā from La by ‘‘Nā smāssā’’, making bhikkhunā, bhikkhumhā, bhikkhusmā.
Đôi khi 'smā' từ 'la' trở thành 'nā' theo quy tắc "Nā smāssā", ta có bhikkhunā, bhikkhumhā, bhikkhusmā.
Bhikkhumhi bhikkhusmiṃ.
Bhikkhumhi, bhikkhusmiṃ.
Bhikkhumhi, bhikkhusmiṃ.
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
499
Setu ketu rāhu bhāṇu, saṃku ucchu veḷu maccu.(Paṅgu, rū) sindhu bandhu neru meru, sattu kāru hetu jantu.
Setu, ketu, rāhu, bhāṇu, saṃku, ucchu, veḷu, maccu (Paṅgu, rū), sindhu, bandhu, neru, meru, sattu, kāru, hetu, jantu.
Setu, ketu, rāhu, bhāṇu, saṃku, ucchu, veḷu, maccu. (Paṅgu, rū) sindhu, bandhu, neru, meru, sattu, kāru, hetu, jantu.
Ruru paṭu – iccādayo.
Ruru, paṭu – etc.
Ruru, paṭu – v.v.
500
Jantu+hetūnaṃ yosva+yaṃ bhedo.
The difference for Jantu and Hetu in Yo is this:
Đối với jantu và hetu, có sự khác biệt trong 'yo'.
‘‘Jantu+hetvī+gha+pehi vā’’ti yolope –
When Yo is elided by ‘‘Jantu+hetvī+gha+pehi vā’’ –
Khi 'yo' bị lược bỏ theo quy tắc "Jantu+hetvī+gha+pehi vā" –
501
84. Jantvādito no ca
84. And No from Jantu, etc.
84. 'No' và 'vo' từ jantu, v.v.
502
Jantvādito yonaṃ no hoti vo ca pulliṅge.
Yo becomes No and also Vo from Jantu, etc., in the masculine gender.
'Yo' từ jantu, v.v., trở thành 'no' và 'vo' ở giống đực.
Jantuno jantavo jantuyo.
Jantuno, jantavo, jantuyo.
Jantuno, jantavo, jantuyo.
Bho jantu jantū, jantuno, ‘‘pumālapane vevo’’ti ve+vo, jantave jantavo jantuyo.
Bho jantu, jantū; jantuno. By ‘‘pumālapane vevo’’, Ve and Vo: jantave, jantavo, jantuyo.
Hỡi jantu, jantū; jantuno. Với 've' và 'vo' theo quy tắc "Pumālapane vevo", ta có jantave, jantavo, jantuyo.
Jantuṃ, jantū jantuno jantavo jantuyo.
Jantuṃ; jantū, jantuno, jantavo, jantuyo.
Jantuṃ; jantū, jantuno, jantavo, jantuyo.
Sesaṃ bhikkhusamaṃ.
The rest is similar to ‘bhikkhu’.
Phần còn lại giống như bhikkhu.
503
Hetu, hetū hetavo.
Hetu, hetū, hetavo.
Hetu; hetū, hetavo.
‘‘Yomhi vā kvacī’’ti lasaññassa ussa vā ṭādeso, hetayo.
By ‘‘Yomhi vā kvacī’’, the ‘u’ of a La-designated word optionally becomes Ṭa, making hetayo.
Đôi khi 'u' của 'la' trở thành 'ṭa' trong 'yo' theo quy tắc "Yomhi vā kvacī", ta có hetayo.
Yomhi antaraṅgattā paṭhamaṃ ṭādese kate pacchā yolopābhāvo, tathā hi antaraṅga+bāhiraṅgavidhānesva+ntaraṅgavidhiyeva balavā.
In the Yo case, since Ṭa-substitution is an internal rule (antaraṅga) and occurs first, there is no subsequent elision of Yo. Indeed, between internal and external rules, the internal rule is stronger.
Trong 'yo', vì tính nội tại, 'ṭa' được áp dụng trước, sau đó không có sự lược bỏ 'yo'. Như vậy, trong các quy tắc nội tại và ngoại tại, quy tắc nội tại mạnh hơn.
Ettha ca pakatinissita+mantaraṅgaṃ, paccayanissitaṃ bāhiraṅgaṃ.
Here, that which is dependent on the stem is internal, and that which is dependent on the suffix is external.
Ở đây, cái gắn liền với gốc là nội tại, cái gắn liền với hậu tố là ngoại tại.
Hetuyo.
Hetuyo.
Hetuyo.
Bho hetu, hetū hetave hetavo hetayo hetuyo.
Bho hetu; hetū, hetave, hetavo, hetayo, hetuyo.
Hỡi hetu; hetū, hetave, hetavo, hetayo, hetuyo.
Sesaṃ pubbasamaṃ.
The rest is as before.
Phần còn lại giống như trước.
504
Bahuto naṃmhi –
For Bahu in Naṃ –
Trong 'naṃ' của 'bahu' –
505
48. Bahukatinnaṃ
48. Bahu and Kati have Nuka
48. 'Nuka' cho 'bahu' và 'kati'
506
Naṃmhi bahuno katissa ca nuka hoti tiliṅge.
In Naṃ, Bahu and Kati become Nuka in all three genders.
Trong 'naṃ', 'bahu' và 'kati' trở thành 'nuka' ở cả ba giống.
Bahunnaṃ.
Bahunnaṃ.
Bahunnaṃ.
Sesaṃ bhikkhusamaṃ.
The rest is similar to ‘bhikkhu’.
Phần còn lại giống như bhikkhu.
507
Vattu si,
Vattu, in ‘si’,
Vattu trong 'si',
508
57. Ltu+pitādīna+mā simhi
57. Ltu-ending words and Pitādī have ‘ā’ in Si
57. 'Ā' cho ltu và pitādi trong 'si'
509
Ltupaccayantānaṃ pitu+mātu+bhātu+dhītu+duhitu+jāmātu+nattu+hotu+potūnañcā hoti simhi.
The ‘si’ case of words ending in the Ltu suffix, and of pitu, mātu, bhātu, dhītu, duhitu, jāmātu, nattu, hotu, potu, etc., becomes ‘ā’.
'Ā' được áp dụng cho các từ tận cùng bằng hậu tố ltu, và pitu, mātu, bhātu, dhītu, duhitu, jāmātu, nattu, hotu, potu trong 'si'.
Vattā.
Vattā.
Vattā.
‘‘Kattari ltu+ṇakā’’ti vihitaltupaccayassa gahaṇā yato dhātuto hi so vihito, ‘‘paccayaggahaṇe yasmā so vihito, tadādino tadantassa ca gahaṇaṃ’’ti ñāyā tadavinābhāvato tadantadhātunopi gahaṇaṃti ltupaccayantānaṃti vuttaṃ.
The Ltu suffix is designated by ‘‘Kattari ltu+ṇakā’’ (Ltu and ṇaka in the agentive sense). Since it is derived from a root, and by the rule ‘‘paccayaggahaṇe yasmā so vihito, tadādino tadantassa ca gahaṇaṃ’’ (when a suffix is taken, the word starting with that from which it is derived, and ending with it, is taken), it is said that words ending in the Ltu suffix are taken as it is inseparable from the root.
Vì hậu tố ltu được tạo ra bởi quy tắc "Kattari ltu+ṇakā", và theo quy tắc "Paccayaggahaṇe yasmā so vihito, tadādino tadantassa ca gahaṇaṃ" (Khi một hậu tố được lấy, thì gốc từ đó được tạo ra và từ kết thúc bằng hậu tố đó cũng được lấy), nên nó không thể tách rời khỏi gốc, do đó, các từ tận cùng bằng hậu tố ltu được nói đến.
510
162. Ltu+pitādīna+ma se
162. Ltu-ending words and Pitādī have ‘āraṅa’ in other than ‘sa’
162. 'Āraṅa' cho ltu và pitādi ngoại trừ 'sa'
511
Ltupaccayantānaṃ pitādīnañcā+raṅa hoti sato+ññatra.
Ltu-ending words and Pitādī have ‘āraṅa’ in other cases than ‘sa’.
'Āraṅa' được áp dụng cho các từ tận cùng bằng hậu tố ltu và pitādi, ngoại trừ 'sa'.
‘‘Āraṅasmā’’ti ṭo, vattāro.
By ‘‘Āraṅasmā’’ (after Āraṅa, there is a ṭa-substitution), it becomes vattāro.
'Ṭa' từ "Āraṅasmā", ta có vattāro.
512
58. Ge a ca
58. And ‘a’ in Ge
58. 'A' và 'ā' trong 'ge'
513
Geltu+pitādīnaṃ a hoti ā ca.
In Ge, Ltu-ending words and Pitādī become ‘a’ and ‘ā’.
Trong 'ge', ltu và pitādi trở thành 'a' và 'ā'.
Bho vatta vattā, vattāro.
Bho vatta, vattā; vattāro.
Hỡi vatta, vattā; vattāro.
Vattāraṃ, vattāre vattāro.
Vattāraṃ; vattāre, vattāro.
Vattāraṃ; vattāre, vattāro.
Nāvacanassa ‘‘ṭā nāsmānaṃ’’ti ṭā, vattārā.
The nā case ending becomes ṭā by ‘‘ṭā nāsmānaṃ’’ (ṭā for nā and asmā), making vattārā.
'Ṭā' cho 'nā' theo quy tắc "Ṭā nāsmānaṃ", ta có vattārā.
514
166. Su+hisvā+raṅa
166. Āraṅa in Su and Hi
166. 'Āraṅa' trong 'su' và 'hi'
515
Su+hisu ltu+pitādīna+māraṅa vā hoti.
Ltu-ending words and Pitādī optionally have ‘āraṅa’ in Su and Hi.
Đôi khi 'āraṅa' được áp dụng cho ltu và pitādi trong 'su' và 'hi'.
Vattārehi vattārebhi vattūhi vattūbhi.
Vattārehi, vattārebhi; vattūhi, vattūbhi.
Vattārehi, vattārebhi; vattūhi, vattūbhi.
516
165. Salopo
165. Elision of Sa
165. Lược bỏ 'sa'
517
Ltu+pitādīhi sassa lopo vā hoti.
Sa optionally undergoes elision after Ltu-ending words and Pitādī.
Đôi khi 'sa' bị lược bỏ sau ltu và pitādi.
Vattu vattuno vattussa.
Vattu, vattuno, vattussa.
Vattu, vattuno, vattussa.
518
163. Naṃmhi vā
163. Optionally in Naṃ
163. Đôi khi trong 'naṃ'
519
Naṃmhi ltu+pitādīna+māraṅa vā hoti.
Ltu-ending words and Pitādī optionally have ‘āraṅa’ in Naṃ.
Đôi khi 'āraṅa' được áp dụng cho ltu và pitādi trong 'naṃ'.
Vattārānaṃ.
Vattārānaṃ.
Vattārānaṃ.
520
164. Ā
164. Ā
164. 'Ā'
521
Naṃmhi ltu+pitādīna+mā vā hoti.
Ltu-ending words and Pitādī optionally have ‘ā’ in Naṃ.
Đôi khi 'ā' được áp dụng cho ltu và pitādi trong 'naṃ'.
Vattānaṃ vattūnaṃ.
Vattānaṃ, vattūnaṃ.
Vattānaṃ, vattūnaṃ.
Smāssa ṭā, vattārā.
Smā becomes ṭā, making vattārā.
'Ṭā' cho 'smā', ta có vattārā.
522
174. Ṭi smino
174. Ṭi in Smiṃ
174. 'Ṭi' cho 'smiṃ'
523
Āravā+desamhā smino ṭi hoti.
Smiṃ becomes ṭi after the ‘āra’ substitution.
'Ṭi' được áp dụng cho 'smiṃ' sau biến đổi 'āra'.
524
176. Rassā+raṅa
176. Shortening of Āraṅa
176. Rasso cho 'āraṅa'
525
Smimhi āro rasso hoti.
In Smiṃ, ‘āra’ becomes short.
'Āra' trở thành rasso trong 'smiṃ'.
Vattari, vattāresu vattūsu vattusu.
Vattari; vattāresu, vattūsu, vattusu.
Vattari; vattāresu, vattūsu, vattusu.
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
526
Evaṃ bhattu kattu netu, sotu ñātu jetu chettu;
Bhattu, kattu, netu, sotu, ñātu, jetu, chettu;
Tương tự bhattu, kattu, netu, sotu, ñātu, jetu, chettu;
527
Bhettu dātu dhātu boddhu, viññāpetādayopi ca.
Bhettu, dātu, dhātu, boddhu, and viññāpetā, etc.
Bhettu, dātu, dhātu, boddhu, và viññāpetā, v.v.
528
Satthusaddassa pana nāmhi bahulādhikārā ‘‘ltu+pitādīna+mase’’ti vā āravādese satthārā satthunā.
For the word ‘satthu’, in Naṃ, due to the predominance of ‘bahula’, the optional ‘āra’ substitution by ‘‘ltu+pitādīna+mase’’ yields satthārā, satthunā.
Đối với từ satthu, trong 'naṃ', đôi khi có biến đổi 'āra' theo quy tắc "Ltu+pitādīna+mase" do sự ưu tiên của 'bahula', ta có satthārā, satthunā.
Sesaṃ vattusamaṃ.
The rest is similar to ‘vattu’.
Phần còn lại giống như vattu.
529
Simhi ā, pitā.
In Si, ‘ā’, making pitā.
'Ā' trong 'si', ta có pitā.
‘‘Ltu+pitādīna+mase’’ti āravādese –
With the ‘āra’ substitution by ‘‘Ltu+pitādīna+mase’’ –
Với biến đổi 'āra' theo quy tắc "Ltu+pitādīna+mase" –
530
177. Pitādīna+manatvādīnaṃ
177. Pitādī (excluding Natvādi) have shortened ‘āro’
177. 'Āra' rasso cho pitādi ngoại trừ natvādi
531
Natvādivajjitānaṃ pitādīna+māro rasso hoti sabbāsu vibhattīsu.
The ‘āro’ of Pitādī, excluding Natvādi, is shortened in all cases.
'Āra' của pitādi, ngoại trừ natvādi, trở thành rasso trong tất cả các cách.
‘‘Ltu+pitādīna+mase’’ ‘‘su+hisvā+raṅa’’ ‘‘naṃmhi vā’’ti ettha vuttavibhattīsu paresu āraṅa hotīti tā vibhattiyo paṭicca sabbāsūti vuttaṃ.
It is said ‘‘in all cases’’ because the substitutions of ‘āraṅa’ for these cases are mentioned in ‘‘Ltu+pitādīna+mase’’, ‘‘su+hisvā+raṅa’’, and ‘‘naṃmhi vā’’, indicating that ‘āraṅa’ occurs after these cases.
Ở đây, 'āraṅa' được áp dụng khi các cách được đề cập trong "Ltu+pitādīna+mase", "Su+hisvā+raṅa", "Naṃmhi vā" theo sau, do đó, "sabbāsu" (trong tất cả các cách) được nói đến.
Pitaro.
Pitaro.
Pitaro.
Bho pita pitā, pitaro.
Bho pita, pitā; pitaro.
Hỡi pita, pitā; pitaro.
Pitaraṃ, pitare pitaro.
Pitaraṃ; pitare, pitaro.
Pitaraṃ; pitare, pitaro.
Pitarā, pitarehi pitarebhi pitūhi pitūbhi.
Pitarā; pitarehi, pitarebhi; pitūhi, pitūbhi.
Pitarā; pitarehi, pitarebhi; pitūhi, pitūbhi.
Pitu pituno pitussa, pitarānaṃ pitūnaṃ.
Pitu, pituno, pitussa; pitarānaṃ, pitūnaṃ.
Pitu, pituno, pitussa; pitarānaṃ, pitūnaṃ.
‘‘Pitunnaṃ’’ti naṃmhi dīghe rassa+dvittānīti vuttaṃ.
It is said that in Naṃ, by ‘‘Pitunnaṃ’’, there is lengthening and doubling of the short vowel.
Trong 'naṃ', dīgha và rassa+dvitta được nói đến là "Pitunnaṃ".
‘‘Sānuvuttaṃ suttaṃ’’ti ñāyā ‘‘bahukatinnaṃ’’ti ettha nuka-iti yogavibhāgenapi sijjhati ettha anuvattitanaṃmhi.
Based on the rule "sānuvuttaṃ suttaṃ," in the word "bahukatinnaṃ," it is formed even by the separation of the root "nuka-," in this context of following.
Theo nguyên tắc "kinh có lời dạy theo sau", ở đây "bahukatinnaṃ" cũng được thành lập bằng cách phân chia ngữ pháp "nuka" trong trường hợp này, nơi mà sự tiếp nối được diễn ra.
Pañcamīchaṭṭhī tatiyācatutthīsamaṃ.
The fifth and sixth cases are similar to the third and fourth.
Cách thứ năm và thứ sáu giống như cách thứ ba và thứ tư.
Pitari, pitaresu pītūsu, rassābhāvo.
In 'pitari', 'pitaresu', 'pītūsu', there is no shortening.
Pitari, pitaresu, pītūsu (trong cha, trong các cha), không có nguyên âm ngắn.
Nattā, nattāro.
Grandson, grandsons.
Nattā (cháu), nattāro (các cháu).
Bho natta nattā, nattāro iccādi vattusamaṃ.
O grandson, O grandson, and so on for 'nattāro', similar to 'vattu'.
Hỡi natta, nattā, nattāro, v.v., giống như vattu.
532
Guṇavantu si,
Guṇavantu si,
Guṇavantu (người có đức hạnh) trong cách si.
533
151. Ntussa
151. Of Ntu
151. Ntussa
534
Simhi ntussa ṭā hoti.
In 'si', 'ntu' becomes 'ṭā'.
Trong cách si, nt trở thành ṭā.
Guṇavā.
Guṇavā.
Guṇavā.
Yomhi ‘‘ntantūnaṃ nto yomhi paṭhame’’ti savibhattissa ntussa nto hoti.
In 'yo', "ntantūnaṃ nto yomhi paṭhame" means that 'ntu' with its ending becomes 'nto' in the first case.
Trong cách yo, theo quy tắc "nt và ntū trở thành nto trong cách yo ở số ít", nt của từ có biến cách trở thành nto.
Ettha ca ‘‘ntu vantu+mantā+vantu+tavantusambandhī’’ti paribhāsato ntu ca vantvādisambandhīyeva gayhate, na jantu tantādīnaṃ.
Here, by the definition "ntu is related to vantvādi," only 'ntu' related to vantvādi is taken, not that of 'jantu', 'tanta', and so on.
Ở đây, theo định nghĩa "ntu là liên quan đến vantū và mantū", ntu chỉ được hiểu là liên quan đến vantū, v.v., chứ không phải của jantu, tantā, v.v.
Guṇavanto.
Guṇavanto.
Guṇavanto.
Aññatra –
Elsewhere –
Ở những nơi khác –
535
91. Yvādo ntussa
91. Of Ntu in yoādi
91. Yvādo ntussa
536
Yoādīsu ntussa a hoti.
In yoādi, 'ntu' becomes 'a'.
Trong các cách bắt đầu bằng yo, nt trở thành a.
Guṇavantaiti akārantā ṭā+ṭeādesā honti, guṇavantā.
Guṇavanta, as an 'a'-ending, takes the 'ṭā' and 'ṭeā' endings, (thus) guṇavantā.
Guṇavanta (người có đức hạnh) có các hậu tố ṭāṭeā của các từ kết thúc bằng a, (do đó) guṇavantā.
‘‘Ṭaṭāaṃ ge’’ti ṭādayo, bho guṇava guṇavā guṇavaṃ, guṇavanto guṇavantā.
"Ṭaṭāaṃ ge" gives 'ṭā' and so on. O guṇava, guṇavā, guṇavaṃ, guṇavanto, guṇavantā.
Theo quy tắc "Ṭaṭāaṃ ge", các hậu tố ṭā, v.v., (được áp dụng), hỡi guṇava, guṇavā, guṇavaṃ, guṇavanto, guṇavantā.
‘‘Ntassa ca ṭa vaṃ+se’’ti aṃsesu ntassa ṭo vā, guṇavaṃ guṇavantaṃ, guṇavante.
"Ntassa ca ṭa vaṃ+se" gives 'ṭo' or 'vaṃ' for 'ntu' in 'aṃ' and 'se', (thus) guṇavaṃ, guṇavantaṃ, guṇavante.
Theo quy tắc "Ntassa ca ṭa vaṃ+se", nt trở thành ṭa hoặc vaṃ trong các cách aṃse, (do đó) guṇavaṃ, guṇavantaṃ, guṇavante.
‘‘To+tā+ti+tā sa+smā+smiṃ+nāsū’’ti tāādayo honti, guṇavatā guṇavantena, guṇavantehi guṇavantebhi.
"To+tā+ti+tā sa+smā+smiṃ+nāsū" gives 'tā' and so on, (thus) guṇavatā, guṇavantena, guṇavantehi, guṇavantebhi.
Theo quy tắc "To+tā+ti+tā sa+smā+smiṃ+nāsū", các hậu tố , v.v., (được áp dụng), (do đó) guṇavatā, guṇavantena, guṇavantehi, guṇavantebhi.
‘‘Lakkhaṇikapaṭipadottesu paṭipadottasseva gahaṇaṃ, na lakkhaṇikassā’’ti ñāyā ‘‘na lakkhaṇikassā’’ti vuttabyattipakkha+manapekkhitvā ‘‘ato’’ti rassākārajātiyā pekkhitattā guṇavantenāti ‘‘atenā’’ tya+nena sijjhati.
By the rule "among derivative and primary forms, the primary form is taken, not the derivative," and disregarding the "not the derivative" part, and considering 'ato' as a short vowel class, guṇavantena is formed by "atena."
Theo nguyên tắc "Trong số các từ có dấu hiệu và từ được tạo thành theo quy tắc, chỉ từ được tạo thành theo quy tắc mới được chấp nhận, không phải từ có dấu hiệu", và không quan tâm đến "không phải từ có dấu hiệu" đã nói, mà chỉ quan tâm đến loại nguyên âm ngắn a trong "ato", nên guṇavantena được thành lập bởi "atenā".
Jāti=sāmaññaṃ, byatti=viseso.
Class is general, individual is specific.
Jāti (loại) là phổ quát, byatti (cá thể) là đặc biệt.
Guṇavato guṇavassa guṇavantassa, ‘‘taṃ naṃmhi’’ti naṃmhī taṃ vā, guṇavataṃ guṇavantānaṃ.
Guṇavato, guṇavassa, guṇavantassa; "taṃ naṃmhi" gives 'taṃ' or 'naṃ' for 'naṃmhi', (thus) guṇavataṃ, guṇavantānaṃ.
Guṇavato, guṇavassa, guṇavantassa; theo quy tắc "taṃ naṃmhi", taṃ hoặc naṃ trong cách naṃ, (do đó) guṇavataṃ, guṇavantānaṃ.
Guṇavatā guṇavantā guṇavantamhā guṇavantasmā.
Guṇavatā, guṇavantā, guṇavantamhā, guṇavantasmā.
Guṇavatā, guṇavantā, guṇavantamhā, guṇavantasmā.
Guṇavati guṇavante guṇavantamhi guṇavantasmiṃ, guṇavantesu.
Guṇavati, guṇavante, guṇavantamhi, guṇavantasmiṃ, guṇavantesu.
Guṇavati, guṇavante, guṇavantamhi, guṇavantasmiṃ, guṇavantesu.
‘‘Ntassa ca ṭa vā’’ti yogavibhāgā yosu ca ntussa vā ṭādese kate yossa ṭā, ‘‘cakkhumā andhitā honti’’, ‘‘vaggumudātīriyā bhikkhu vaṇṇavā’’ iccādī honti.
Due to the separation of the root "Ntassa ca ṭa vā," and after 'ṭā' is optionally made for 'ntu' in 'yo', 'yo' becomes 'ṭā', leading to forms like "cakkhumā andhitā honti," "vaggumudātīriyā bhikkhu vaṇṇavā."
Do sự phân chia ngữ pháp của "Ntassa ca ṭa vā", và khi ṭā được tạo ra cho nt trong các cách yo, thì ṭā của yo (được áp dụng), (do đó) "cakkhumā andhitā honti" (những người có mắt trở nên mù lòa), "vaggumudātīriyā bhikkhu vaṇṇavā" (các tỳ khưu có giọng nói du dương và có vẻ đẹp) v.v., được thành lập.
537
Evaṃ gaṇavā kulavā phalavā yasavā dhanavā sutavā bhagavā himavā balavā sīlavā paññavā iccādī.
Similarly, gaṇavā, kulavā, phalavā, yasavā, dhanavā, sutavā, bhagavā, himavā, balavā, sīlavā, paññavā, and so on.
Tương tự, gaṇavā, kulavā, phalavā, yasavā, dhanavā, sutavā, bhagavā, himavā, balavā, sīlavā, paññavā, v.v.
538
153. Himavato vā o
153. 'O' optionally for himavā
153. Himavato vā o
539
Himavato simhi ntussa o vā hoti, himavanto himavā.
For 'himavantu' in 'si', 'ntu' optionally becomes 'o', (thus) himavanto, himavā.
Trong cách si của himavantu, nt trở thành o hoặc không, (do đó) himavanto, himavā.
Sesaṃ purimasamaṃ.
The rest is similar to the previous.
Phần còn lại giống như trước.
540
Āyasmantusaddo kammavācāya kvaci bahulādhikārā dvivacanena āyasmantā, tiṇṇaṃ vacanena āyasmantoti dissati.
The word 'āyasmantu' in the agentive voice sometimes appears with the dual 'āyasmantā' due to the rule of 'bahulādhikāra', and with the triple 'āyasmanto'.
Từ āyasmantu trong cách nghiệp, đôi khi, do quy tắc "đa số", được thấy là āyasmantā (số nhiều) và āyasmanto (số ít) với ba biến cách.
541
Evaṃ satimā dhitimā gatimā mutimā matimā jutimā sirimā hirimā thutimā ratimā yatimā sucimā kalimā balimā kasimā rucimā buddhimā cakkhumā bandhumā hetumā setumā ketumā rāhumā bhāṇumā khāṇumā vijjumā iccādayo.
Similarly, satimā, dhitimā, gatimā, mutimā, matimā, jutimā, sirimā, hirimā, thutimā, ratimā, yatimā, sucimā, kalimā, balimā, kasimā, rucimā, buddhimā, cakkhumā, bandhumā, hetumā, setumā, ketumā, rāhumā, bhāṇumā, khāṇumā, vijjumā, and so on.
Tương tự, satimā, dhitimā, gatimā, mutimā, matimā, jutimā, sirimā, hirimā, thutimā, ratimā, yatimā, sucimā, kalimā, balimā, kasimā, rucimā, buddhimā, cakkhumā, bandhumā, hetumā, setumā, ketumā, rāhumā, bhāṇumā, khāṇumā, vijjumā, v.v.
542
Ukārantaṃ.
'U'-ending.
Kết thúc bằng Ukāra.
543
Vessabhū silopo.
Vessabhū, deletion of 'si'.
Vessabhū, si bị lược bỏ.
Te ca rassābhāvova viseso.
The only difference is the absence of shortening.
Sự khác biệt chỉ là không có nguyên âm ngắn.
‘‘Ekavacanayosva+ghonaṃ’’ti rasse ‘‘lā yonaṃ vo pume’’ti vo, vessabhuvo, ‘‘vevosu lussā’’ti vuttattā na ṭādeso, ‘‘lopoti yolope vessabhū.
In shortening by "Ekavacanayosva+ghonaṃ," 'yo' becomes 'vo' by "lā yonaṃ vo pume," (thus) vessabhuvo; 'ṭā' is not made as stated in "vevosu lussā"; by "lopoti yolope," 'yo' is deleted, (thus) vessabhū.
Khi a bị rút ngắn theo quy tắc "Ekavacanayosva+ghonaṃ", vo theo quy tắc "lā yonaṃ vo pume", (do đó) vessabhuvo; do đã nói "vevosu lussā", nên không có hậu tố ṭā; theo quy tắc "lopoti yolope", yo bị lược bỏ, (do đó) vessabhū.
‘‘Ge vā’’ti vā rasse bho vessabhu vessabhū, vessabhuvo vessabhū.
By "Ge vā," 'ge' is optionally shortened: bho vessabhu, vessabhū, vessabhuvo, vessabhū.
Theo quy tắc "Ge vā", a hoặc bị rút ngắn, (do đó) hỡi vessabhu, vessabhū, vessabhuvo, vessabhū.
Vessabhuṃ, vessabhuvo vessabhū.
Vessabhuṃ, vessabhuvo, vessabhū.
Vessabhuṃ, vessabhuvo, vessabhū.
Vessabhunā iccādi bhikkhusamaṃ.
Vessabhunā, and so on, similar to 'bhikkhu'.
Vessabhunā, v.v., giống như bhikkhu.
Evaṃ sayambhū parābhibhū abhibhūādayo.
Similarly, sayambhū, parābhibhū, abhibhū, and so on.
Tương tự, sayambhū, parābhibhū, abhibhū, v.v.
Gotrabhū+sahabhūsaddehi pana yonaṃ ‘‘jantvādito no vā’’ti no, vo vā, gotrabhuno gotrabhuvo gotrabhū.
From the words 'gotrabhū' and 'sahabhū', 'yo' optionally becomes 'no' by "jantvādito no vā," or 'vo', (thus) gotrabhuno, gotrabhuvo, gotrabhū.
Tuy nhiên, từ gotrabhū và sahabhū, no hoặc vo được áp dụng cho yo theo quy tắc "jantvādito no vā", (do đó) gotrabhuno, gotrabhuvo, gotrabhū.
Sahabhuno sahabhuvo sahabhū, sesaṃ vessabhūsamaṃ.
Sahabhuno, sahabhuvo, sahabhū; the rest is similar to vessabhū.
Sahabhuno, sahabhuvo, sahabhū; phần còn lại giống như vessabhū.
544
85. Kūto
85. From 'kū' ending
85. Kūto
545
Kūpaccayantato yonaṃ no vā hoti pulliṅge.
For masculine nouns ending in the 'kū' suffix, 'yo' optionally becomes 'no'.
Trong giống đực, no hoặc được áp dụng cho yo khi kết thúc bằng hậu tố .
Sabbaññuno.
Sabbaññuno.
Sabbaññuno.
Aññatra ‘‘lā yonaṃ vo pume’’ti na vo, ‘‘kūto’’ti jantvādīhi puthakkaraṇā.
Elsewhere, 'yo' does not become 'vo' by "lā yonaṃ vo pume," because 'kū' is separated from 'jantu-ādi'.
Ở những nơi khác, vo không được áp dụng theo quy tắc "lā yonaṃ vo pume", do sự tách biệt của "kūto" khỏi jantvādī.
Yolope sabbaññū.
By deletion of 'yo', (thus) sabbaññū.
Khi yo bị lược bỏ, (do đó) sabbaññū.
Bho sabbaññu sabbaññū, sabbaññuno sabbaññū iccādi.
O sabbaññu, sabbaññū, sabbaññuno, sabbaññū, and so on.
Hỡi sabbaññu, sabbaññū, sabbaññuno, sabbaññū, v.v.
546
Evaṃ maggaññū dhammaññū atthaññū kālaññū rattaññū mattaññū kataññū kathaññū viññū vidū iccādayo.
Similarly, maggaññū, dhammaññū, atthaññū, kālaññū, rattaññū, mattaññū, kataññū, kathaññū, viññū, vidū, and so on.
Tương tự, maggaññū, dhammaññū, atthaññū, kālaññū, rattaññū, mattaññū, kataññū, kathaññū, viññū, vidū, v.v.
Ettha ‘‘vidā kū’’ ‘‘vito ñāto’’ ‘‘kammā’’ti tīsu suttesu kūpaccayassa gahitattā vedagūādayo rūpaccayantā na gahitā.
Here, since the 'kū' suffix is taken in the three suttas "vidā kū," "vito ñāto," and "kammā," words ending in the 'rū' suffix like vedagū are not included.
Ở đây, vì hậu tố được chấp nhận trong ba kinh "vidā kū", "vito ñāto", "kammā", nên các từ kết thúc bằng hậu tố như vedagū, v.v., không được chấp nhận.
547
Ūkārantaṃ.
'Ū'-ending.
Kết thúc bằng Ūkāra.
548
Go, si, silopo.
Go, si, deletion of 'si'.
Go, si, si bị lược bỏ.
Go.
Go.
Go.
549
67. Gossā+ga+si+hi+naṃsu gāva+gavā
67. 'Gāva', 'gavā' for 'go' in 'si' and 'hi' of 'naṃ'
67. Gossā+ga+si+hi+naṃsu gāva+gavā
550
Ga+si+hi+naṃvajjitāsu vibhattīsu gosaddassa gāva+gavā honti niccaṃ.
In all endings except 'ga', 'si', 'hi', and 'naṃ', 'go' always becomes 'gāva' and 'gavā'.
Trong các biến cách ngoại trừ ga, si, hi, naṃ, các dạng gāva và gavā của từ go luôn được áp dụng.
551
170. Ubha+gohi ṭo
170. 'Ṭo' for 'ubha' and 'go'
170. Ubha+gohi ṭo
552
Ubha+gohi yonaṃ ṭo hoti.
'Yo' becomes 'ṭo' for 'ubha' and 'go'.
ṭo được áp dụng cho yo của ubha và go.
Gāvo gavo.
Gāvo, gavo.
Gāvo, gavo.
Bho go, gāvo gavo.
O go, gāvo, gavo.
Hỡi go, gāvo, gavo.
553
72. Gāvu+mhi
72. 'Gāvu' in 'aṃ'
72. Gāvu+mhi
554
Aṃvacane gossa gāvu vā hoti.
In the 'aṃ' case, 'go' optionally becomes 'gāvu'.
Trong cách aṃ, gāvu hoặc vā được áp dụng cho go.
Gāvuṃ gāvaṃ gavaṃ, gāvo gavo.
Gāvuṃ, gāvaṃ, gavaṃ, gāvo, gavo.
Gāvuṃ, gāvaṃ, gavaṃ, gāvo, gavo.
555
71. Nāssā
71. Of 'nā'
71. Nāssā
556
Goto nāssa ā hoti vā.
After 'go', 'nā' optionally becomes 'ā'.
Từ go, ā được áp dụng cho hoặc không.
Ekavaṇṇattā na sabbādeso.
Since it is a single letter, it is not a complete substitution.
Vì chỉ có một âm tiết, nó không phải là sự thay thế toàn bộ.
‘‘Pañcamiyaṃ parasse’’ti vattante ‘‘ādissā’’ti nāssa ā hoti, paralopo, gāvā gāvena gavā gavena, gohi gobhi.
While "Pañcamiyaṃ parasse" is current, by "ādissā" 'nā' becomes 'ā', and the following is deleted, (thus) gāvā, gāvena, gavā, gavena, gohi, gobhi.
Trong khi quy tắc "Pañcamiyaṃ parasse" đang được áp dụng, ā được áp dụng cho theo quy tắc "ādissā", và âm tiết sau bị lược bỏ, (do đó) gāvā, gāvena, gavā, gavena, gohi, gobhi.
557
69. Gavaṃ sena
69. 'Gavaṃ' with 'se'
69. Gavaṃ sena
558
Gossa se vā gavaṃ hoti saha sena.
For 'go' with 'se', 'gavaṃ' optionally occurs along with 'se'.
Cùng với se, gavaṃ hoặc vā được áp dụng cho go.
Gavaṃ gāvassa gavassa.
Gavaṃ, gāvassa, gavassa.
Gavaṃ, gāvassa, gavassa.
Kaccāyane ‘‘gavaṃ ce taramānānaṃ’’ti pāḷiṃ paṭicca naṃmhi bahuvacanameva sādhitaṃ, idha ‘‘gavaṃva siṅgino saṅgaṃ’’ti dassanato ekavacanañca.
In Kaccāyana, 'naṃ' in the plural is established based on the pāḷi "gavaṃ ce taramānānaṃ"; here, the singular is also established as seen in "gavaṃva siṅgino saṅgaṃ."
Trong Kaccāyana, chỉ có số nhiều của naṃ được thành lập dựa trên đoạn kinh "gavaṃ ce taramānānaṃ"; ở đây, số ít cũng được thành lập như trong "gavaṃva siṅgino saṅgaṃ".
559
70. Gunnañca naṃnā
70. And 'gunnaṃ' in 'naṃ'
70. Gunnañca naṃnā
560
Naṃvacanena saha gossa gunnaṃ hoti gavañca vā.
With the 'naṃ' ending, 'go' becomes 'gunnaṃ' and optionally 'gavaṃ'.
Cùng với naṃ, gunnaṃ hoặc gavaṃ hoặc vā được áp dụng cho go.
Gunnaṃ gavaṃ gonaṃ.
Gunnaṃ, gavaṃ, gonaṃ.
Gunnaṃ, gavaṃ, gonaṃ.
Gāvā gāvamhā gāvasmā gavā gavamhā gavasmā.
Gāvā, gāvamhā, gāvasmā, gavā, gavamhā, gavasmā.
Gāvā, gāvamhā, gāvasmā, gavā, gavamhā, gavasmā.
Gāve gāvamhi gāvasmiṃ gave gavamhi gavasmiṃ.
Gāve, gāvamhi, gāvasmiṃ, gave, gavamhi, gavasmiṃ.
Gāve, gāvamhi, gāvasmiṃ, gave, gavamhi, gavasmiṃ.
561
68. Sumhi vā
68. Optionally in 'su'
68. Sumhi vā
562
Sumhi gossa gāva+gavā honti vā.
In 'su', 'go' optionally becomes 'gāva' and 'gavā'.
Trong cách su, gāva hoặc gavā hoặc vā được áp dụng cho go.
Gāvesu gavesu gosu.
Gāvesu, gavesu, gosu.
Gāvesu, gavesu, gosu.
Gossa goṇādeso na kato, saddantarattā.
The substitution of 'goṇa' for 'go' is not made, as it is a different word.
Sự thay thế goṇā không được thực hiện cho go, vì đó là một từ khác.
Goṇasaddo hi sattasu vibhattīsu dissatīti.
For the word 'goṇa' appears in all seven cases.
Từ goṇa được thấy trong cả bảy biến cách.
563
Usu+bhūmi+pasu+raṃsi-disā+vācā+mbu+cakkhusu;
In ten meanings: arrow, earth, animal, ray, direction, speech, water, eye;
Trong mười ý nghĩa: Usu (mũi tên), bhūmi (đất), pasu (gia súc), raṃsi (tia sáng), disā (phương hướng), vācā (lời nói), ambu (nước), cakkhu (mắt), lagga (sự dính mắc), và vajira (kim cương), từ go được nói đến.
564
Dasasva+tthesu go vutto, lagge ca vajire iti.
'Go' is said to be used, and also in attachment and diamond.
Trong mười ý nghĩa: Usu (mũi tên), bhūmi (đất), pasu (gia súc), raṃsi (tia sáng), disā (phương hướng), vācā (lời nói), ambu (nước), cakkhu (mắt), từ go được nói đến; và trong lagga (sự dính mắc) và vajira (kim cương).
565
Okārantaṃ.
O-ending.
Kết thúc bằng Okāra.
566
Iti pulliṅgaṃ.
Thus, Masculine Gender.
Như vậy là giống đực.
567
Kaññā, silopo.
Kaññā, deletion of 'si'.
Kaññā, si bị lược bỏ.
568
1,11. Ghā
1,11. Ghā
1,11. Ghā
569
Itthiyaṃ vattamānassa nāmassa+nte vattamāno ākāro ghasañño hoti.
In a feminine noun, the 'ā' ending becomes 'gha'.
Nguyên âm ā ở cuối một danh từ giống cái được gọi là gha.
‘‘Jantu+hetvī+gha+pehi vā’’ti yolopo vā.
"Jantu+hetvī+gha+pehi vā" optionally deletes 'yo'.
Sự lược bỏ yo hoặc theo quy tắc "Jantu+hetvī+gha+pehi vā".
Kaññā kaññāyo.
Kaññā, kaññāyo.
Kaññā, kaññāyo.
‘‘Gha+brahmādite’’ti gassa e vā, kaññe kaññā, yomhi kaññā kaññāyo.
"Gha+brahmādite" optionally makes 'gha' into 'e', (thus) kaññe, kaññā; in 'yo', (thus) kaññā, kaññāyo.
e hoặc của gha theo quy tắc "Gha+brahmādite", (do đó) kaññe, kaññā; trong cách yo, kaññā, kaññāyo.
‘‘Gho ssaṃ+ssā yaṃ+tiṃsū’’ti aṃmhi rasso.
"Gho ssaṃ+ssā yaṃ+tiṃsū" shortens 'aṃ'.
Trong cách aṃ, nguyên âm ngắn theo quy tắc "Gho ssaṃ+ssā yaṃ+tiṃsū".
Kaññaṃ, kaññā kaññāyo.
Kaññaṃ, kaññā, kaññāyo.
Kaññaṃ, kaññā, kaññāyo.
570
45. Gha+pate+kasmiṃ nādīnaṃ ya+yā
45. 'Ya', 'yā' for 'nā' and so on, up to 'kasmiṃ', in 'gha' ending
45. Gha+pate+kasmiṃ nādīnaṃ ya+yā
571
Ghapato smiṃvibhattipariyantānaṃ ekatte nādīnaṃ ya+yā honti yathākkamaṃ.
From a 'gha'-ending word, 'nā' and so on, up to the 'smiṃ' ending in the singular, become 'ya' and 'yā' respectively.
Các hậu tố ya được áp dụng cho , v.v., theo thứ tự, trong số ít, từ gha đến biến cách smiṃ.
Kaññāya, kaññābhi kaññāhi.
Kaññāya, kaññābhi, kaññāhi.
Kaññāya, kaññābhi, kaññāhi.
Kaññāya, kaññānaṃ.
Kaññāya, kaññānaṃ.
Kaññāya, kaññānaṃ.
572
103. Yaṃ
103. 'Yaṃ'
103. Yaṃ
573
Ghapato smino yaṃ vā hoti.
For a 'gha'-ending word, 'smiṃ' optionally becomes 'yaṃ'.
yaṃ hoặc được áp dụng cho smiṃ từ gha.
Kaññāyaṃ kaññāya.
Kaññāyaṃ, kaññāya.
Kaññāyaṃ, kaññāya.
‘‘Gha+ pate+kasmiṃ nādīnaṃ ya+yā’’ ‘‘yaṃ’’ti ca imesaṃ apavādādīnaṃ visaye mhissa ussaggattā pavatti natthīti smino bahulādhikārā ‘‘smā+hi+sminna’’ miccādinā mhikate ‘‘dasasahassimhi dhātumhī’’ti sijjhati.
In the domain of these exceptions ("Gha+ pate+kasmiṃ nādīnaṃ ya+yā" and "yaṃ"), the usual 'mhi' does not apply, so by the 'bahulādhikāra' rule for 'smiṃ', after 'mhi' is made by "smā+hi+sminna," "dasasahassimhi dhātumhī" is formed.
Vì trong phạm vi của các quy tắc ngoại lệ "Gha+pate+kasmiṃ nādīnaṃ ya+yā" và "Yaṃ", không có sự áp dụng của mhi như một quy tắc chung cho smiṃ, nên mhi được tạo ra theo quy tắc "smā+hi+sminna" v.v., do quy tắc "đa số", (do đó) "dasasahassimhi dhātumhī" được thành lập.
Kaññāsu.
Kaññāsu.
Kaññāsu.
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
574
Saddhā medhā paññā vijjā, cintā mantā taṇhā vīṇā;
Saddhā, medhā, paññā, vijjā, cintā, mantā, taṇhā, vīṇā;
Saddhā, medhā, paññā, vijjā, cintā, mantā, taṇhā, vīṇā;
575
Icchā mucchā ejā māyā, mettā mattā sikkhā bhikkhā.
Icchā, mucchā, ejā, māyā, mettā, mattā, sikkhā, bhikkhā.
Icchā, mucchā, ejā, māyā, mettā, mattā, sikkhā, bhikkhā.
576
Jaṅghā gīvā jīvhā vācā, chāyā āsā gaṅgā nāvā;
Jaṅghā, gīvā, jīvhā, vācā, chāyā, āsā, gaṅgā, nāvā;
Jaṅghā, gīvā, jīvhā, vācā, chāyā, āsā, gaṅgā, nāvā;
577
Gāthā senā lekhā sālā, mālā velā pūjā khiḍḍā.
Gāthā, senā, lekhā, sālā, mālā, velā, pūjā, khiḍḍā.
Gāthā, senā, lekhā, sālā, mālā, velā, pūjā, khiḍḍā.
578
Pipāsā vedanā saññā, cetanā tasinā pajā;
Pipāsā, vedanā, saññā, cetanā, tasinā, pajā;
Pipāsā, vedanā, saññā, cetanā, tasinā, pajā;
579
Devatā vaṭṭakā godhā, balākā parisā sabhā.
Devatā, vaṭṭakā, godhā, balākā, parisā, sabhā.
Devatā, vaṭṭakā, godhā, balākā, parisā, sabhā.
580
Ūkā sephālikā laṅkā, salākā vālukā sikhā;
Ūkā, sephālikā, laṅkā, salākā, vālukā, sikhā;
Ūkā, sephālikā, laṅkā, salākā, vālukā, sikhā;
581
Visākhā visikhā sākhā, vācā vañjhā jaṭā ghaṭā.
Visākhā, visikhā, sākhā, vācā, vañjhā, jaṭā, ghaṭā.
Visākhā, visikhā, sākhā, vācā, vañjhā, jaṭā, ghaṭā.
582
Jeṭṭhā soṇḍā vitaṇḍā ca, karuṇā vanitā latā;
Jeṭṭhā, soṇḍā, vitaṇḍā, and karuṇā, vanitā, latā;
Jeṭṭhā, soṇḍā, vitaṇḍā, và karuṇā, vanitā, latā;
583
Kathā niddā sudhā rādhā, vāsanā siṃsapā papā.
Kathā, niddā, sudhā, rādhā, vāsanā, siṃsapā, papā.
Kathā, niddā, sudhā, rādhā, vāsanā, siṃsapā, papā.
584
Pabhā sīmā khamā chāyā, khattiyā sakkharā surā;
Pabhā, sīmā, khamā, chāyā, khattiyā, sakkharā, surā;
Pabhā, sīmā, khamā, chāyā, khattiyā, sakkharā, surā;
585
Dolā tulā silā lilā, lāle+lā mekhalā kalā.
Dolā, tulā, silā, lilā, lāle+lā, mekhalā, kalā.
Dolā, tulā, silā, lilā, lāle+lā, mekhalā, kalā.
586
Vaḷavā+lambusā mūsā, mañjusā sulasā disā;
Vaḷavā+lambusā, mūsā, mañjusā, sulasā, disā;
Vaḷavā+lambusā, mūsā, mañjusā, sulasā, disā;
587
Nāsā juṇhā guhā īhā, lasikā vasudhādayo.
Nāsā, juṇhā, guhā, īhā, lasikā, vasudhā and others.
Nāsā, juṇhā, guhā, īhā, lasikā, vasudhā, v.v.
588
‘‘Na+mmādīhī’’ti ammā+annā+ambāhi gassa ekārā+bhāve –
Regarding "na+mmādīhi", when the 'ga' in ammā, annā, ambā is without the 'e' vowel –
Do ‘‘Na+mmādīhi’’ (quy tắc số 61), khi không có sự thay thế của gassa thành ekārā trong các từ ammā, annā, ambā –
589
62. Rasso vā
62. Or short
62. Rasso vā
590
Ammādīnaṃ ge rasso vā hoti.
The 'ga' of ammā and so forth may be short.
Nguyên âm ngắn (rasso) tùy chọn xảy ra cho gassa trong các từ ammā, v.v.
Amma ammā iccādi.
Amma, ammā, and so on.
Amma, ammā, v.v.
Sesaṃ kaññāva.
The rest is like kaññā.
Phần còn lại giống như kaññā.
Evaṃ annā ambā.
Similarly, annā, ambā.
Tương tự, annā, ambā.
Sabhāparisāhi smino ‘‘tiṃ sabhāparisāyā’’ti tiṃ vā hoti.
For sabhāparisā, when 'si' is changed to "tiṃ sabhāparisāyā", 'tiṃ' may occur.
Đối với smino của sabhāparisā, tiṃ tùy chọn xảy ra, như trong ‘‘tiṃ sabhāparisāyā’’ (quy tắc số 77).
‘‘Ghossa’’ mādinā rasse sabhatiṃ sabhāyaṃ sabhāya.
With "ghossa" and so forth, in the short form: sabhatiṃ, sabhāyaṃ, sabhāya.
Với nguyên âm ngắn (rasse) do ‘‘Ghossa’’ (quy tắc số 60), sabhatiṃ, sabhāyaṃ, sabhāya.
Parisatiṃ parisāyaṃ parisāya.
Parisatiṃ, parisāyaṃ, parisāya.
Parisatiṃ, parisāyaṃ, parisāya.
591
Ākārantaṃ.
Ending in 'ā'.
Danh từ tận cùng bằng -ā.
592
Mati, yomhi –
Mati, in 'yo' –
Mati, đối với yomhi –
593
1,10. Pi+tthiyaṃ
1,10. And in the feminine gender
1,10. Pi+tthiyaṃ
594
Itthiyaṃ vattamānassa nāmassa+nte vattamānā ivaṇṇu+vaṇṇā pasaññā honti.
The 'i' and 'u' vowels at the end of a noun existing in the feminine gender are called 'pa'.
Các nguyên âm i và u ở cuối danh từ thuộc giống cái được gọi là pasaññā.
595
116. Ye passi+vaṇṇassa
116. Of 'pa' vowels before 'ya'
116. Ye passi+vaṇṇassa
596
Pasaññassa ivaṇṇassa lopo hoti vā yakāre.
The 'pa' vowel 'i' is optionally dropped before 'ya'.
Nguyên âm i (ivaṇṇa) được gọi là pasaññā bị lược bỏ tùy chọn trước yakāra.
‘‘Paro kvacī’’ti anuvattitakvaciggahaṇā ye pare ca-kāra+pubbarūpā- ni na honti.
Due to the repeated retention of 'kvaci' from "paro kvaci", the 'ca' and the preceding forms do not occur before 'ya'.
Do việc tiếp tục của kvaciggahaṇa từ ‘‘Paro kvacī’’ (quy tắc số 114), các hình thức tiền tố (pubbarūpāni) với cakāra không xảy ra trước ye.
Matyo.
Matyo.
Matyo.
Aññatra ‘‘jantvā’’dinā yolopo, dīgho, matī matiyo.
Elsewhere, the 'yo' is dropped by "jantvā" and so forth, and lengthened: matī, matiyo.
Ở những nơi khác, do ‘‘jantvā’’ (quy tắc số 115), yolopo và nguyên âm dài (dīgho) xảy ra, matī, matiyo.
Bho mati matī, matyo matī matiyo.
Bho mati, matī; matyo, matī, matiyo.
Bho mati, matī; matyo, matī, matiyo.
Matiṃ, matyo matī matiyo.
Matiṃ; matyo, matī, matiyo.
Matiṃ; matyo, matī, matiyo.
Matiyā, matīhi matībhi.
Matiyā; matīhi, matībhi.
Matiyā; matīhi, matībhi.
Matyā matiyā, matīnaṃ.
Matyā, matiyā; matīnaṃ.
Matyā, matiyā; matīnaṃ.
Smino yaṃ, matyaṃ matiyaṃ matyā matiyā, matīsu.
When 'si' is 'yaṃ': matyaṃ, matiyaṃ, matyā, matiyā; matīsu.
Đối với smino, yaṃ; matyaṃ, matiyaṃ, matyā, matiyā; matīsu.
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
597
Patti yutti vutti kitti, mutti titti khanti kanti;
Patti, yutti, vutti, kitti, mutti, titti, khanti, kanti;
Patti, yutti, vutti, kitti, mutti, titti, khanti, kanti;
598
Santi tanti siddhi suddhi, iddhi vuddhi buddhi bodhi.
Santi, tanti, siddhi, suddhi, iddhi, vuddhi, buddhi, bodhi.
Santi, tanti, siddhi, suddhi, iddhi, vuddhi, buddhi, bodhi.
599
Bhūmi jāti pīti suti, nandi sandhi soṇi koṭi;
Bhūmi, jāti, pīti, suti, nandi, sandhi, soṇi, koṭi;
Bhūmi, jāti, pīti, suti, nandi, sandhi, soṇi, koṭi;
600
Diṭṭhi vuṭṭhi tuṭṭhi yaṭṭhi, pāḷi āḷi nāḷi keḷi.
Diṭṭhi, vuṭṭhi, tuṭṭhi, yaṭṭhi, pāḷi, āḷi, nāḷi, keḷi.
Diṭṭhi, vuṭṭhi, tuṭṭhi, yaṭṭhi, pāḷi, āḷi, nāḷi, keḷi.
601
Sati muti gati cuti, dhiti yuvati vikati;
Sati, muti, gati, cuti, dhiti, yuvati, vikati;
Sati, muti, gati, cuti, dhiti, yuvati, vikati;
602
Rati ruci rasmi asani, vasani osadhi aṅguli;
Rati, ruci, rasmi, asani, vasani, osadhi, aṅguli;
Rati, ruci, rasmi, asani, vasani, osadhi, aṅguli;
603
Dhūli dudrabhi doṇi, aṭavi chavi iccādi.
Dhūli, dudrabhi, doṇi, aṭavi, chavi, and so on.
Dhūli, dudrabhi, doṇi, aṭavi, chavi, v.v.
604
55. Ratyādīhi ṭo smino
55. 'Ṭa' for 'si' after ratyādi
55. Ratyādīhi ṭo smino
605
Ratyādīhi smino ṭo vā hoti.
After ratyādi, 'si' may optionally become 'ṭa'.
Đối với smino, ṭo tùy chọn xảy ra sau các từ ratyādi.
Ratto ratyaṃ rattiyaṃ ratyā rattiyā, rattīsu.
Ratto, ratyaṃ, rattiyaṃ, ratyā, rattiyā; rattīsu.
Ratto, ratyaṃ, rattiyaṃ, ratyā, rattiyā; rattīsu.
Sesaṃ matisamaṃ.
The rest is like mati.
Phần còn lại giống như mati.
606
Ikārantaṃ.
Ending in 'i'.
Danh từ tận cùng bằng -i.
607
Dāsī, silopo.
Dāsī, with 'si' dropped.
Dāsī, silopo.
‘‘Ekavacane’’ccādinā rasso.
With "ekavacane" and so forth, it is short.
Nguyên âm ngắn (rasso) do ‘‘Ekavacane’’ (quy tắc số 59).
‘‘Ye passi+vaṇṇassā’’ti īlopo, dāsyo.
With "ye passi+vaṇṇassā", the 'ī' is dropped: dāsyo.
Īlopo do ‘‘Ye passi+vaṇṇassā’’ (quy tắc số 116), dāsyo.
‘‘Jantvā’’ dinā yolopo.
With "jantvā", the 'yo' is dropped.
Yolopo do ‘‘Jantvā’’ (quy tắc số 115).
Dāsī dāsiyo.
Dāsī, dāsiyo.
Dāsī, dāsiyo.
‘‘Ge vā’’ti rasso.
With "ge vā", it is short.
Nguyên âm ngắn (rasse) do ‘‘Ge vā’’ (quy tắc số 61).
Bho dāsi dāsī, dāsyo dāsī dāsiyo.
Bho dāsi, dāsī; dāsyo, dāsī, dāsiyo.
Bho dāsi, dāsī; dāsyo, dāsī, dāsiyo.
608
73. Yaṃ pito
73. 'Yaṃ' from 'pa'
73. Yaṃ pito
609
Pasaññīto aṃvacanassa yaṃ vā hoti.
From a 'pa' vowel, 'aṃ' of the case ending may optionally become 'yaṃ'.
Yaṃ tùy chọn xảy ra cho aṃvacana sau một từ pasaññī.
Dāsyaṃ dāsiyaṃ dāsiṃ, dāsyo dāsī dāsiyo.
Dāsyaṃ, dāsiyaṃ, dāsiṃ; dāsyo, dāsī, dāsiyo.
Dāsyaṃ, dāsiyaṃ, dāsiṃ; dāsyo, dāsī, dāsiyo.
‘‘Ghapatekā’’dinā yā.
With "ghapatekā", 'yā'.
Yā do ‘‘Ghapatekā’’ (quy tắc số 74).
Dāsyā dāsiyā, dāsīhi dāsībhi.
Dāsyā, dāsiyā; dāsīhi, dāsībhi.
Dāsyā, dāsiyā; dāsīhi, dāsībhi.
Dāsyā dāsiyā, dāsīnaṃ.
Dāsyā, dāsiyā; dāsīnaṃ.
Dāsyā, dāsiyā; dāsīnaṃ.
Dāsyaṃ dāsiyaṃ dāsyā dāsiyā, dāsīsu.
Dāsyaṃ, dāsiyaṃ, dāsyā, dāsiyā; dāsīsu.
Dāsyaṃ, dāsiyaṃ, dāsyā, dāsiyā; dāsīsu.
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
610
Mahī vetaraṇī vāpī, pāṭalī kadalī ghaṭī;
Mahī, vetaraṇī, vāpī, pāṭalī, kadalī, ghaṭī;
Mahī, vetaraṇī, vāpī, pāṭalī, kadalī, ghaṭī;
611
Nārī kumārī taruṇī, vāruṇī brāhmaṇī sakhī.
Nārī, kumārī, taruṇī, vāruṇī, brāhmaṇī, sakhī.
Nārī, kumārī, taruṇī, vāruṇī, brāhmaṇī, sakhī.
612
Gandhabbī kinnarī nāgī, devī yakkhī ajī migī;
Gandhabbī, kinnarī, nāgī, devī, yakkhī, ajī, migī;
Gandhabbī, kinnarī, nāgī, devī, yakkhī, ajī, migī;
613
Vānarī sūkarī sīhī, haṃsī kākī ca kukkuṭī.
Vānarī, sūkarī, sīhī, haṃsī, kākī, and kukkuṭī.
Vānarī, sūkarī, sīhī, haṃsī, kākī, và kukkuṭī.
614
Iccādayo.
And others.
V.v.
615
Ettha ca īkāralope ññakārapubbarūpo, vetarañño vetaraṇiyo.
Here, with the dropping of the 'ī' vowel, the 'ñña' and the preceding form: vetarañño, vetaraṇiyo.
Ở đây, khi īkāra bị lược bỏ, có ññakāra+pubbarūpo, vetarañño, vetaraṇiyo.
Vetaraññaṃ vetaraṇiyaṃ vetaraṇiṃ, vetarañño vetaraṇiyo iccādi.
Vetaraññaṃ, vetaraṇiyaṃ, vetaraṇiṃ; vetarañño, vetaraṇiyo, and so forth.
Vetaraññaṃ, vetaraṇiyaṃ, vetaraṇiṃ; vetarañño, vetaraṇiyo, v.v.
Yosu –
In 'yo' –
Đối với yosu –
616
167. Najjā dhayāsvāma
167. 'Āma' for 'yo' of nadī
167. Najjā dhayāsvāma
617
Yosu nadīsaddassa āma vā hoti.
For the word nadī, 'āma' may optionally occur for 'yo'.
Āma tùy chọn xảy ra cho từ nadī trước yosu.
Suña+naka+āma ityādi ññakāra+kakāra+makārā āgamaliṅgā.
Suña+naka+āma, etc. The 'ñña', 'ka', 'ma' are indicative of augments.
Suñña+naka+āma, v.v., ññakāra, kakāra, makārā là các dấu hiệu của sự thêm vào (āgamaliṅgā).
Sa ca ‘‘mānubandho sarāna+mantā paro’’ti mānubandhattā sarāna+mantā paro hotīti īkārā paro.
And because it is 'mānubandha', by "mānubandho sarāna+mantā paro", it comes after the vowel, i.e., after the 'ī' vowel.
Và vì nó là mānubandha do ‘‘mānubandho sarāna+mantā paro’’ (quy tắc số 166), nó xảy ra sau nguyên âm (sarāna+mantā paro), tức là sau īkāra.
‘‘Yavā sare’’ti ye dassa jo, yassa ca pubbarūpaṃ, najjāyo.
By "yavā sare", 'ya' becomes 'ja', and the preceding form of 'ya': najjāyo.
Do ‘‘Yavā sare’’ (quy tắc số 117), jo cho ye và pubbarūpa cho ya, najjāyo.
Vā pa-lopa+yolopesu najjo nadī nadiyo iccādi.
Alternatively, with 'pa' dropped and 'yo' dropped: najjo, nadī, nadiyo, and so forth.
Hoặc do pa-lopa và yolopesu, najjo, nadī, nadiyo, v.v.
618
Īkārantaṃ.
Ending in 'ī'.
Danh từ tận cùng bằng -ī.
619
Yāgu, yāgū yāguyo.
Yāgu; yāgū, yāguyo.
Yāgu; yāgū, yāguyo.
Bho yāgu, yāgū yāguyo.
Bho yāgu; yāgū, yāguyo.
Bho yāgu; yāgū, yāguyo.
Yāguṃ, yāgū yāguyo.
Yāguṃ; yāgū, yāguyo.
Yāguṃ; yāgū, yāguyo.
Yāguyā, yāgūhi yāgūbhi.
Yāguyā; yāgūhi, yāgūbhi.
Yāguyā; yāgūhi, yāgūbhi.
Yāguyā, yāgūnaṃ.
Yāguyā; yāgūnaṃ.
Yāguyā; yāgūnaṃ.
Yāguyaṃ yāguyā, yāgūsu.
Yāguyaṃ, yāguyā; yāgūsu.
Yāguyaṃ, yāguyā; yāgūsu.
Evaṃ dhātu+dhenu+kāsu+daddu+kaṇḍu+kacchu+rajju+kareṇu+sassu+piyaṅgu ādayo.
Similarly, dhātu, dhenu, kāsu, daddu, kaṇḍu, kacchu, rajju, kareṇu, sassu, piyaṅgu, and others.
Tương tự, dhātu, dhenu, kāsu, daddu, kaṇḍu, kacchu, rajju, kareṇu, sassu, piyaṅgu, v.v.
620
Ettha dhātusaddo ‘‘manodhātunā’’ti abhidhammāvatāre vuttattā pulliṅgepi dissati, taṃ sakkaṭamatena vuttanti keci.
Here, the word dhātu is also found in the masculine gender, as stated in the Abhidhammāvatāra with "manodhātunā". Some say this is stated according to Sanskrit usage.
Ở đây, từ dhātu cũng xuất hiện ở giống đực, như đã nói trong Abhidhammāvatāra là ‘‘manodhātunā’’; một số người nói rằng điều đó được nói theo quan điểm của tiếng Phạn.
621
Mātā, mātaro.
Mātā; mātaro.
Mātā; mātaro.
Bho māta mātā, mātaro.
Bho māta, mātā; mātaro.
Bho māta, mātā; mātaro.
Mātaraṃ, mātare mātaro.
Mātaraṃ; mātare, mātaro.
Mātaraṃ; mātare, mātaro.
Mātarā, nāssa yādese ‘‘ye passā’’ti yogavibhāgā palopo, anuññāto ahaṃ matyā, aññatra mātuyā, mātarehi mātarebhi mātūhi mātūbhi.
Mātarā; for the 'na' case ending, when 'ya' is substituted, by division of the rule "ye passā", the 'pa' is dropped: I am permitted by my mother, elsewhere mātuyā; mātarehi, mātarebhi, mātūhi, mātūbhi.
Mātarā; khi nāssa thay thế bằng yā, palopo do yogavibhāga từ ‘‘ye passā’’ (quy tắc số 116), anuññāto ahaṃ matyā; ở những nơi khác, mātuyā; mātarehi, mātarebhi, mātūhi, mātūbhi.
Salope mātu, pasaññattā ‘no’ na hoti, matyā mātuyā, mātarānaṃ mātānaṃ mātūnaṃ.
With 'sa' dropped, mātu; since it is 'pa', 'no' does not occur: matyā, mātuyā; mātarānaṃ, mātānaṃ, mātūnaṃ.
Khi salopo, mātu; vì nó là pasaññā, ‘no’ không xảy ra, matyā, mātuyā; mātarānaṃ, mātānaṃ, mātūnaṃ.
Chaṭṭhivisaye ‘‘mātussa saratī’’tipi dissati.
In the sixth case, "mātussa sarati" is also seen.
Trong trường hợp của chaṭṭhi, ‘‘mātussa saratī’’ cũng được thấy.
Mātari, mātaresu mātūsu.
Mātari; mātaresu, mātūsu.
Mātari; mātaresu, mātūsu.
Visesā+ññatra pitusamaṃ.
Except for these specifics, it is like pitu.
Với những khác biệt, phần còn lại giống như pitu.
Evaṃ dhītu+duhitusaddā.
Similarly, the words dhītu, duhitusaddā.
Tương tự, các từ dhītu, duhitu.
622
Ukārantaṃ.
Ending in 'u'.
Danh từ tận cùng bằng -u.
623
Rassanisedhe silope ca kate jambū.
After short form prohibition and 'si' dropped, jambū.
Khi rassanisedha và silopo đã xảy ra, jambū.
‘‘Jantvā’’dinā yolope, jambū jambuyo.
With 'yo' dropped by "jantvā" and so forth: jambū, jambuyo.
Yolopo do ‘‘Jantvā’’ (quy tắc số 115), jambū, jambuyo.
‘‘Ge vā’’ti rasse bho jambu, jambū jambuyo.
With "ge vā" making it short: bho jambu; jambū, jambuyo.
Khi rasse do ‘‘Ge vā’’ (quy tắc số 61), bho jambu; jambū, jambuyo.
Jambuṃ, jambū jambuyo.
Jambuṃ; jambū, jambuyo.
Jambuṃ; jambū, jambuyo.
Jambuyā, jambūhi jambūbhi.
Jambuyā; jambūhi, jambūbhi.
Jambuyā; jambūhi, jambūbhi.
Jambuyā, jambūnaṃ.
Jambuyā; jambūnaṃ.
Jambuyā; jambūnaṃ.
Jambuyaṃ jambuyā, jambūsu.
Jambuyaṃ, jambuyā; jambūsu.
Jambuyaṃ, jambuyā; jambūsu.
624
Evaṃ vadhū ca sarabhū, sarabū sutanū camū;
Similarly, vadhū and sarabhū, sarabū, sutanū, camū;
Tương tự, vadhū và sarabhū, sarabū, sutanū, camū;
625
Vāmūrū nāganāsurū, samānā khalu jambuyā.
Vāmūrū, nāganāsurū, are truly like jambū.
Vāmūrū, nāganāsurū, chắc chắn giống như jambū.
626
Ūkārantaṃ.
Ending in 'ū'.
Danh từ tận cùng bằng -ū.
627
Go, gāvo gavo iccādi pulliṅgasamaṃ.
Go; gāvo, gavo, and so forth, are like masculine nouns.
Go; gāvo, gavo, v.v., giống như giống đực.
628
Itthiliṅgaṃ.
Feminine gender.
Giống cái (Itthiliṅga).
629
Napuṃsaka, si –
Napuṃsaka, in 'si' –
Giống trung (Napuṃsaka), si –
630
111. Aṃ napuṃsake
111. 'Aṃ' in the neuter gender
111. Aṃ napuṃsake
631
Akārantato nāmasmā sissa aṃ hoti napuṃsake.
From an 'a'-ending noun, 'si' becomes 'aṃ' in the neuter gender.
Aṃ xảy ra cho si sau một danh từ tận cùng bằng -a ở giống trung.
Napuṃsakaṃ.
Napuṃsakaṃ.
Napuṃsakaṃ.
632
112. Yonaṃ ni
112. 'Ni' for 'yo'
112. Yonaṃ ni
633
Akārantato yonaṃ ni hoti napuṃsake.
From an 'a'-ending noun, 'yo' becomes 'ni' in the neuter gender.
Ni xảy ra cho yo sau một danh từ tận cùng bằng -a ở giống trung.
Nīnaṃ niccavidhānepi ‘‘ninaṃ vā’’ti pakkhe ṭāṭe honti, dīghe napuṃsakā napuṃsakāni.
Even though 'ni' is a constant rule, by the option of "ninaṃ vā", 'ṭā' and 'ṭe' occur, and with lengthening: napuṃsakā, napuṃsakāni.
Mặc dù nīnaṃ là một quy tắc cố định, nhưng trong trường hợp tùy chọn của ‘‘ninaṃ vā’’ (quy tắc số 113), ṭāṭe xảy ra, với nguyên âm dài (dīghe), napuṃsakā, napuṃsakāni.
Bho napuṃsaka napuṃsakā, napuṃsakā napuṃsakāni.
Bho napuṃsaka, napuṃsakā; napuṃsakā, napuṃsakāni.
Bho napuṃsaka, napuṃsakā; napuṃsakā, napuṃsakāni.
Napuṃsakaṃ, napuṃsake napuṃsakāni.
Napuṃsakaṃ; napuṃsake, napuṃsakāni.
Napuṃsakaṃ; napuṃsake, napuṃsakāni.
Napuṃsakena, iccādi sugatasaddasamaṃ.
Napuṃsakena, etc., is like sugatasaddā.
Napuṃsakena, v.v., giống như từ sugata.
Evaṃ –
Similarly –
Tương tự –
634
Puñña+pāpa+phala+rūpa+sādhanaṃ,
Merit, demerit, fruit, form, means,
Puñña, pāpa, phala, rūpa, sādhanaṃ,
635
Sota+ghāna+sukha+dukkha+kāraṇaṃ;
Ear, nose, happiness, suffering, cause;
Sota, ghāna, sukha, dukkha, kāraṇaṃ;
636
Dāna+sīla+dhana+jhāna+locanaṃ,
Generosity, virtue, wealth, jhāna, eye,
Dāna, sīla, dhana, jhāna, locanaṃ,
637
Mūla+kūla+bala+jāla+maṅgalaṃ.
Root, bank, strength, snare, auspicious sign.
Mūla, kūla, bala, jāla, maṅgalaṃ.
638
Naḷina+liṅga+mukha+ṅga+jala+mbujaṃ,
Lotus, sign, face, limb, water, lotus,
Naḷina, liṅga, mukha, ṅga, jala, mbujaṃ,
639
Pulina+dhañña+hirañña+phalā+mataṃ;
Sandbank, grain, gold, fruit, deathlessness;
Pulina, dhañña, hirañña, phalā, mataṃ;
640
Paduma+paṇṇa+susāna+vanā+yudhaṃ,
Lotus, leaf, charnel ground, forest, weapon,
Paduma, paṇṇa, susāna, vanā, yudhaṃ,
641
Hadaya+cīvara+vattha+kuli+ndriyaṃ.
Heart, robe, clothing, lineage, faculty.
Hadaya, cīvara, vattha, kuli, ndriyaṃ.
642
Nayana+vadana+yāno+dana+sopāna+pānaṃ,
Eye, mouth, vehicle, food, stair, drink,
Nayana, vadana, yāno, dana, sopāna, pānaṃ,
643
Bhavana+bhuvana+lohā+lāta+tuṇḍa+ṇḍa+pīṭhaṃ,
Abode, world, iron, fireplace, beak, egg, seat,
Bhavana, bhuvana, lohā, lāta, tuṇḍa, ṇḍa, pīṭhaṃ,
644
Karaṇa+maraṇa+ñāṇā+rammaṇā+rañña+tāṇaṃ,
Action, death, knowledge, object, forest, protection,
Karaṇa, maraṇa, ñāṇā, rammaṇā, rañña, tāṇaṃ,
645
Tagara+nagara+tīra+cchatta+chiddo+dakāni.iccādi;
Tagara, city, shore, umbrella, hole, water, etc.;
Tagara, nagara, tīra, cchatta, chiddo, dakāni, v.v.;
646
Ekaccaṃ,
Ekaccaṃ,
Ekaccaṃ,
647
136. Na nissa ṭā
136. 'Ṭā' for 'na' is not allowed
136. Na nissa ṭā
648
Ekaccādīhi parassa nissa ṭā na hoti, ekaccāni.
For 'na' after ekaccādi, 'ṭā' does not occur: ekaccāni.
Ṭā không xảy ra cho ni sau các từ ekaccādi, ekaccāni.
Bho ekacca, ekaccā ekaccāni.
Bho ekacca, ekaccā; ekaccā, ekaccāni.
Bho ekacca, ekaccā; ekaccā, ekaccāni.
Ekaccaṃ, ekacce ekaccāni.
Ekaccaṃ; ekacce, ekaccāni.
Ekaccaṃ; ekacce, ekaccāni.
Sesaṃ napuṃsakaṃva.
The rest is like napuṃsaka.
Phần còn lại giống như giống trung.
649
Evaṃ paṭhamaṃ, paṭhamāni iccādi.
Similarly, paṭhamaṃ, paṭhamāni, etc.
Tương tự, paṭhamaṃ, paṭhamāni, v.v.
Padaṃ, padā padāni iccādi napuṃsakasamaṃ.
Padaṃ, padā, padāni, etc., is like napuṃsaka.
Padaṃ, padā, padāni, v.v., giống như giống trung.
Nāsmiṃsu bhedo.
There is no distinction in 'na' and 'smiṃsu'.
Không có sự khác biệt trong nāsmīṃsu.
650
106. Nāssa sā
106. 'Sā' for 'na'
106. Nāssa sā
651
Padādīhi nāssa sā hoti vā.
For 'na' after padādī, 'sā' may optionally occur.
Sā tùy chọn xảy ra cho nā sau các từ padādi.
Padasā padena.
Padasā, padena.
Padasā, padena.
652
105. Padādīhi
105. From padādī
105. Padādīhi
653
Padādīhi smino si hoti vā.
For 'si' after padādī, 'si' may optionally occur.
Si tùy chọn xảy ra cho smino sau các từ padādi.
Padasi pade padamhi padasmiṃ, padesu.
Padasi, pade, padamhi, padasmiṃ; padesu.
Padasi, pade, padamhi, padasmiṃ; padesu.
Evaṃ bilasaddo.
Similarly, the word bila.
Tương tự, từ bila.
654
Kammasaddato nāssa ‘‘nāsse+no’’ti eno vā, kammena, ‘‘pumakammathāmā’’dinā utte kammunā kammanā.
From the word kamma, for 'na', 'eno' may optionally occur by "nāsse+no": kammena. By "pumakammathāmā" and so forth, it is stated: kammunā, kammanā.
Từ kammasadda, eno tùy chọn xảy ra cho nāssa do ‘‘nāsse+no’’ (quy tắc số 95), kammena; do ‘‘pumakammathāmā’’ (quy tắc số 96), kammunā, kammanā.
Imināva sasmāsu uttaṃ, ussa lasaññāyaṃ sa+smānaṃ yathāyogaṃ no+nā niccaṃ, vavatthitavibhāsattā vādhikārassa.
By this same rule, it is stated for 'sasmāsu': 'no' and 'nā' always occur for 'sa' and 'sma' as appropriate when 'u' is a 'la' (augment) sign, due to the established optional rule.
Do quy tắc này, uttaṃ xảy ra cho sasmāsu, và no+nā cố định xảy ra cho sa+smānaṃ tùy theo sự phù hợp khi ussa là lasaññā, do tính chất tùy chọn có hệ thống của vādhikāra.
Kammuno kammassa.
Kammuno, kammassa.
Kammuno, kammassa.
Kammunā kammā kammamhā kammasmā.
Kammunā, kammā, kammamhā, kammasmā.
Kammunā, kammā, kammamhā, kammasmā.
‘‘Kammādito’’ti smino vā nimhi kammani kamme kammamhi kammasmiṃ, sesaṃ napuṃsakasamaṃ.
From “Kammādito,” in smiṃ or , nimhi, in kammani, kamme, kammamhi, kammasmiṃ, the rest are like neuter nouns.
Chữ “Kammādito” là kammani, kamme, kammamhi, kammasmiṃ của smin hoặc nim. Phần còn lại giống như danh từ trung tính.
Camma+vesma+bhasmādayo kammasamā uttato+ññatra.
Camma-vesma-bhasma and so on are like kamma (in their declension) except where stated otherwise above.
Các từ camma, vesma, bhasma v.v... giống như kamma, ngoại trừ từ utta.
655
Gacchanta, si.
Gacchanta, with si.
Gacchanta, si.
‘‘Ntassaṃ’’ti vā aṃmhi silopo gacchaṃ.
Or, by the rule "Ntassaṃ", si is dropped, yielding gaccham.
Hoặc do quy tắc “Ntassaṃ” khi có aṃ thì silopa thành gacchaṃ.
Aññatra sissa daṃ, gacchantaṃ, gacchantā gacchantāni.
Elsewhere, daṃ (is substituted) for si, (yielding) gacchantaṃ, gacchantā, gacchantāni.
Ngoài ra, si biến thành daṃ, thành gacchantaṃ, gacchantā, gacchantāni.
Bho gaccha gacchā gacchaṃ, gacchantā gacchantāni.
(Vocative) bho gaccha, gacchā, gacchaṃ, gacchantā, gacchantāni.
Bho gaccha, gacchā, gacchaṃ; gacchantā, gacchantāni.
Gacchaṃ gacchantaṃ, gacchante gacchantāni.
(Accusative) gacchaṃ, gacchantaṃ, gacchante, gacchantāni.
Gacchaṃ, gacchantaṃ; gacchante, gacchantāni.
Gacchatā gacchantene+ccādi pulliṅgasamaṃ.
Gacchatā, gacchante, etc. are like masculine forms.
Gacchatā, gacchantena v.v... giống như danh từ giống đực.
Evaṃ yajanta+vajantādayo.
Similarly, yajanta, vajanta, etc.
Tương tự, yajanta, vajanta v.v...
656
Akārantaṃ.
Ending in a.
A-kāranta.
657
Aṭṭhi, silopo.
Aṭṭhi, si is dropped.
Aṭṭhi, silopa.
658
113. Jhalā vā
113. Jhalā vā
113. Jhalā vā
659
Jhalato yonaṃ ni hoti vā napuṃsake.
After a jhala (consonant), ni is optionally (substituted) for yo in the neuter gender.
Trong danh từ trung tính, yonaṃ biến thành ni hoặc không.
Aṭṭhīni.
Aṭṭhīni.
Aṭṭhīni.
‘‘Lopo’’ti yolope dīgho, aṭṭhī.
By "Lopo", with the dropping of yo, there is lengthening (of i), (yielding) aṭṭhī.
Do quy tắc “Lopo”, khi yopa bị loại bỏ thì nguyên âm được kéo dài, thành aṭṭhī.
Bho aṭṭhi aṭṭhī, aṭṭhīni aṭṭhī.
(Vocative) bho aṭṭhi, aṭṭhī, aṭṭhīni, aṭṭhī.
Bho aṭṭhi, aṭṭhī; aṭṭhīni, aṭṭhī.
Aṭṭhiṃ, aṭṭhīni aṭṭhī.
(Accusative) aṭṭhiṃ, aṭṭhīni, aṭṭhī.
Aṭṭhiṃ; aṭṭhīni, aṭṭhī.
Aṭṭhinā iccādi munisaddasamaṃ.
Aṭṭhinā, etc. are like the word muni.
Aṭṭhinā v.v... giống như danh từ muni.
Evaṃ pacchi+akkhi+dadhi+satthi+vāri+acciādayo.
Similarly, pacchi, akkhi, dadhi, satthi, vāri, acci, etc.
Tương tự, pacchi, akkhi, dadhi, satthi, vāri, acci v.v...
660
Ikārantaṃ.
Ending in i.
I-kāranta.
661
Daṇḍi, napuṃsakattā ‘‘ekavacane’’ccādinā rasse silopo.
Daṇḍi, due to being neuter, si is dropped by "ekavacane" etc. after shortening (of ī).
Daṇḍi, do là danh từ trung tính, silopa do quy tắc “ekavacane” v.v... thành nguyên âm ngắn.
Daṇḍīni daṇḍī.
Daṇḍīni, daṇḍī.
Daṇḍīni, daṇḍī.
‘‘Ge vā’’ti rasse bho daṇḍi daṇḍī, daṇḍīni daṇḍī.
By "Ge vā", with shortening, (vocative) bho daṇḍi, daṇḍī, daṇḍīni, daṇḍī.
Do quy tắc “Ge vā”, khi nguyên âm ngắn, thành bho daṇḍi, daṇḍī; daṇḍīni, daṇḍī.
‘‘Naṃ jhīto’’ti naṃ.
By "Naṃ jhīto", naṃ (is substituted).
Do quy tắc “Naṃ jhīto” thành naṃ.
Daṇḍinaṃ daṇḍiṃ, daṇḍīni daṇḍī.
Daṇḍinaṃ, daṇḍiṃ, daṇḍīni, daṇḍī.
Daṇḍinaṃ, daṇḍiṃ; daṇḍīni, daṇḍī.
Sesaṃ pulliṅge daṇḍīsamaṃ.
The rest is like daṇḍī in the masculine gender.
Phần còn lại giống như daṇḍī ở giống đực.
Evaṃ sukhakārī+sīghayāyīādayo.
Similarly, sukha-kārī, sīgha-yāyī, etc.
Tương tự, sukhakārī, sīghayāyī v.v...
662
Īkārantaṃ.
Ending in ī.
Ī-kāranta.
663
Cakkhu, cakkhūni cakkhū.
Cakkhu, cakkhūni, cakkhū.
Cakkhu, cakkhūni, cakkhū.
Sesaṃ aṭṭhisamaṃ.
The rest is like aṭṭhi.
Phần còn lại giống như aṭṭhi.
Evaṃ āyu+vasu+dhanu+dāru+tipu+madhu+siṅgu+hiṅgu+vatthu+jatu+ambu+ assuādīni.
Similarly, āyu, vasu, dhanu, dāru, tipu, madhu, siṅgu, hiṅgu, vatthu, jatu, ambu, assu, etc.
Tương tự, āyu, vasu, dhanu, dāru, tipu, madhu, siṅgu, hiṅgu, vatthu, jatu, ambu, assu v.v...
Āyusaddato nāssa kodhādittā sāva viseso.
From the word āyu, there is a distinction (in forms) due to koda etc. not applying to na.
Đối với từ āyu, do có kodhādittā, nên không có sā mà có sự khác biệt.
664
Ukārantaṃ.
Ending in u.
U-kāranta.
665
Gotrabhu, rasse silopo.
Gotrabhu, si is dropped after shortening (of ū).
Gotrabhu, nguyên âm ngắn, silopa.
Gotrabhūni gotrabhū.
Gotrabhūni, gotrabhū.
Gotrabhūni, gotrabhū.
Bho gotrabhu gotrabhū, gotrabhūni gotrabhū.
(Vocative) bho gotrabhu, gotrabhū, gotrabhūni, gotrabhū.
Bho gotrabhu, gotrabhū; gotrabhūni, gotrabhū.
Gotrabhuṃ, gotrabhūni gotrabhū iccādi pulliṅge vessabhūsamaṃ.
Gotrabhuṃ, gotrabhūni, gotrabhū, etc. are like vessabhū in the masculine gender.
Gotrabhuṃ; gotrabhūni, gotrabhū v.v... giống như vessabhū ở giống đực.
Evaṃ sayambhū+abhibhū+dhammaññū ādayo.
Similarly, sayambhū, abhibhū, dhammaññū, etc.
Tương tự, sayambhū, abhibhū, dhammaññū v.v...
666
Ūkārantaṃ.
Ending in ū.
Ū-kāranta.
667
Visadā+visadākāra-vohāro+bhayamuttako;
A clear and indistinct usage,
Lời nói rõ ràng, lời nói có hình dạng rõ ràng, không sợ hãi;
668
Pumādijānane hetu-bhāvato liṅga+mīrito.
And that which serves as the cause for knowing male, etc., is called liṅga (gender).
Do là nguyên nhân của sự biết về nam tính v.v..., nên được gọi là liṅga.
669
Thana+kesāvatī nārī, massuvā puriso siyā;
A woman has breasts and hair; a man has a beard.
Người nữ có ngực và tóc, người nam có râu;
670
Ubhinna+mantaraṃ etaṃ, itaro+bhayamuttako.
This is the distinction between the two; the other is the neuter.
Đây là sự khác biệt giữa hai giới, còn lại là không sợ hãi.
671
Ese+sā eta+mīti ca,
Esa, esā, etaṃ are the words,
Esa, esā, etaṃ,
672
Pasiddhiatthesu yesu lokassa;
In common usage, in cases of common knowledge,
Những từ mà trong thế gian có nghĩa là nổi tiếng,
673
Thī+puma+napuṃsakānī+ti,
Are called feminine, masculine, and neuter genders,
Được gọi là nữ tính, nam tính, trung tính,
674
Vuccante tāni nāmāni.
Those are the nouns.
Những danh từ đó.
675
Napuṃsakaliṅgaṃ.
Neuter Gender.
Giống trung tính.
676
Atha sabbādīnaṃ rūpanayo niddisiyate,
Now, the formation of sabbā and so on will be described.
Bây giờ, cách hình thành các từ sabbā v.v... sẽ được trình bày.
677
Sabba katara katama ubhaya itara añña aññatara aññatama, pubba+parā+para+dakkhiṇu+ttarā+dharāni vavatthāya+masaññāyaṃ.
Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, and pubba, para, apara, dakkhiṇa, uttara, adhara, when defined (as to their scope) and not being nouns.
Sabba, katara, katama, ubhaya, itara, añña, aññatara, aññatama, pubba, parā, para, dakkhiṇa, uttara, adharāni khi được sắp xếp và không phải là danh từ.
‘‘Ūnapūrattha+madhikapadodāharaṇa+majjhāhāro’’ti ñāyā sabbādīsu paṭhīyanteti yojetabbaṃ.
It should be noted that by the principle "omissions for completion, additional words for illustration, and implied meaning," these are read among the sabbā group.
Cần hiểu rằng các từ sabbā v.v... được liệt kê theo quy tắc “ūnapūrattha madhikapadodāharaṇa majjhāhāro”.
Ya tya ta eta ima amu kiṃ eka tumha amha iccete sabbādayo.
Ya, tya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, eka, tumha, amha—these are the sabbā group.
Các từ ya, tya, ta, eta, ima, amu, kiṃ, eka, tumha, amha v.v... là các từ sabbā v.v...
Kaccāyane adassitassāpi tyasaddassa –
Though not shown in Kaccāyana, because the word tya
Mặc dù từ tya không được Kaccāyana trình bày –
678
Khiḍḍā paṇihitā tyāsu, rati tyāsu patiṭṭhitā;
"Games are performed in them, delight is established in them;
Sự vui chơi được đặt vào chúng, niềm hoan hỷ được thiết lập trong chúng;
679
Bījāni tyāsu ruhanti, yadidaṃ sattā pajāyareti –
Seeds grow in them, that is, beings are born" (of the earth)—
Hạt giống nảy mầm trong chúng, đó là những chúng sinh được sinh ra –
680
Pāḷiyaṃ dissamānattā idha saṅgaho.
Is seen in the Pāḷi, it is included here.
Vì nó xuất hiện trong Pāḷi, nên được đưa vào đây.
681
Tattha sabbasaddo niravasesattho.
Among these, the word sabba means "all" without remainder.
Trong đó, từ sabba có nghĩa là không còn gì sót lại.
Katara+katamasaddā pucchanatthā.
The words katara and katama are for questioning.
Các từ katara, katama có nghĩa là hỏi.
Ubhayasaddo dviavayavasamudāyavacano.
The word ubhaya refers to a collection of two parts.
Từ ubhaya có nghĩa là tập hợp của hai phần.
Itarasaddo vuttapaṭiyogīvacano.
The word itara refers to the opposite of what has been mentioned.
Từ itara có nghĩa là đối lập với cái đã nói.
Aññasaddo adhikatāparavacano.
The word añña refers to another or something additional.
Từ añña có nghĩa là cái khác, cái thêm vào.
Añña- tara+aññatamasaddā aniyamatthā.
The words aññatara and aññatama are for "undetermined".
Các từ aññatara, aññatama có nghĩa là không xác định.
Pubbādayo disādivavatthāvacanā.
Pubba and so on refer to distinctions such as directions.
Các từ pubbā v.v... có nghĩa là sắp xếp theo hướng v.v...
Yasaddo aniyamattho.
The word ya means "undetermined".
Từ ya có nghĩa là không xác định.
Tya+tasaddā parammukhavacanā.
The words tya and ta refer to what is "turned away from" (not present).
Các từ tya, ta có nghĩa là chỉ cái ở xa.
Eta+ima+amu+kiṃ iccete samīpa+accantasamīpa+dūra+pucchanatthavacanā.
Eta, ima, amu, kiṃ—these words refer to "near", "very near", "far", and "questioning" respectively.
Các từ eta, ima, amu, kiṃ có nghĩa là gần, rất gần, xa, hỏi.
Ekasaddo saṃkhyādivacano.
The word eka refers to "number" etc.
Từ eka có nghĩa là số đếm v.v...
Tumha+amhasaddā para+atta niddesavacanā.
The words tumha and amha are for indicating "other" and "self" respectively.
Các từ tumha, amha có nghĩa là chỉ người khác, chỉ bản thân.
682
Sabbo, sissa o,
Sabba, o for si.
Sabbo, o của si,
683
138. Yona+meṭa
138. Yonaṃ eṭa
138. Yonaṃ eṭa
Next Page →