Table of Contents

⮲

Payogasiddhipāṭha

Edit
685
99. Sabbādīnaṃ naṃmhi ca
99. Sabbādīnaṃ naṃmhi ca
99. Sabbādīnaṃ naṃmhi ca
686
Akārantānaṃ sabbādīnaṃ e hoti naṃmhi su+hisu ca.
E is (substituted) for sabbā and similar words ending in a before naṃ, su, and hi.
Các từ sabbā v.v... có tận cùng bằng a, biến thành e khi có naṃ, su và hi.
Ettha ādisaddo avayave, vuttañhi –
Here the word ādi (etc.) refers to a part (of the word), as it has been said:
Ở đây, từ ādi có nghĩa là một phần, đã được nói rằng –
687
Mariyādāyaṃ pakāre ca, samīpe+vayave tathā;
"In the sense of limit, manner, proximity, and also a part,
Trong giới hạn, trong loại, trong gần, trong một phần;
688
Catūsva+tthesu medhāvī, ādisaddaṃ pakāsayeti.
The wise explain the word ādi in these four meanings."
Người trí tuệ giải thích từ ādi trong bốn nghĩa đó.
689
100. Saṃ+sānaṃ
100. Saṃ-sānaṃ
100. Saṃ, sānaṃ
690
Sabbādito naṃvacanassa saṃ+sānaṃ honti.
Saṃ and sānaṃ are (substituted) for the naṃ ending after sabbā and similar words.
Từ sabbā v.v..., naṃvacana biến thành saṃ, sānaṃ.
Sabbesaṃ sabbesānaṃ.
Sabbesaṃ, sabbesānaṃ.
Sabbesaṃ, sabbesānaṃ.
Sabbā sabbamhā sabbasmā.
Sabbā, sabbamhā, sabbasmā.
Sabbā, sabbamhā, sabbasmā.
Sabbe sabbamhi sabbasmiṃ, sabbesu.
Sabbe, sabbamhi, sabbasmiṃ, sabbehi.
Sabbe, sabbamhi, sabbasmiṃ, sabbesu.
691
Itthiyaṃ ‘‘itthiya+matvā’’ti āpaccaye tassa ghasaññā.
In the feminine gender, by "itthiya matvā" (rule), ā (is added), and that (ending) gets the gha designation.
Trong giống cái, do quy tắc “itthiya matvā” khi có āpaccaya, nó được gọi là gha.
Sesaṃ kaññāva.
The rest is like kaññā.
Phần còn lại giống như kaññā.
Sabbā, sabbā sabbāyo.
Sabbā, sabbā, sabbāyo.
Sabbā; sabbā, sabbāyo.
Bho sabbe, sabbā sabbāyo.
(Vocative) bho sabbe, sabbā, sabbāyo.
Bho sabbe; sabbā, sabbāyo.
‘‘Gho ssaṃ+ssā+ssāyaṃ+tiṃ sū’’-ti rasse sabbaṃ, sabbā sabbāyo.
By "Gho ssaṃ-ssā-ssāyaṃ-tiṃ sū", after shortening, sabbaṃ, sabbā, sabbāyo.
Do quy tắc “Gho ssaṃ, ssā, ssāyaṃ, tiṃ sū”, khi nguyên âm ngắn, thành sabbaṃ; sabbā, sabbāyo.
Sabbāya, sabbāhi sabbābhi.
Sabbāya, sabbāhi, sabbābhi.
Sabbāya; sabbāhi, sabbābhi.
692
101. Ghapā sassa ssā vā
101. Ghapā sassa ssā vā
101. Ghapā sassa ssā vā
693
Sabbādīnaṃ ghapato sassa ssā vā hoti.
Ssā is optionally (substituted) for sa after the gha designated (endings) of sabbā and similar words.
Từ gha của các từ sabbā v.v..., sassa biến thành ssā hoặc không.
Amussāti rūpassa ‘‘ssā vā te+ti+mā+mūhī’’ti ssādesena siddhattā vāggahaṇa+muttaratthaṃ.
Since the form amussā is established by the substitution of ssā by the rule "ssā vā te-ti-mā-mūhī", the mention of vā (optional) is for subsequent rules.
Vì hình thức amussā đã được hình thành bởi ssādesa do quy tắc “ssā vā te, ti, mā, mūhī”, nên việc thêm vāggahaṇa là để chỉ sự lựa chọn.
Rasse sabbassā sabbāya, sabbāsaṃ sabbāsānaṃ.
After shortening, sabbassā, sabbāya, sabbāsaṃ, sabbāsānaṃ.
Khi nguyên âm ngắn, sabbassā, sabbāya; sabbāsaṃ, sabbāsānaṃ.
Pañcamiyaṃ sabbāya.
In the fifth case, sabbāya.
Trong pañcamī, sabbāya.
694
102. Smino ssaṃ
102. Smino ssaṃ
102. Smino ssaṃ
695
Sabbādīnaṃ ghapato smino ssaṃ vā hoti.
Ssaṃ is optionally (substituted) for smi after the gha designated (endings) of sabbā and similar words.
Từ gha của các từ sabbā v.v..., smino biến thành ssaṃ hoặc không.
Sabbassaṃ sabbāyaṃ sabbāya, sabbāsu.
Sabbassaṃ, sabbāyaṃ, sabbāya, sabbāsu.
Sabbassaṃ, sabbāyaṃ, sabbāya; sabbāsu.
696
Napuṃsake sabbaṃ.
In the neuter, sabbaṃ.
Trong giống trung tính, sabbaṃ.
‘‘Yonaṃ nī’’ti napuṃsake yossa nimhi –
By "Yonaṃ nī", in the neuter, for yo, when ni is (substituted) —
Do quy tắc “Yonaṃ nī”, trong giống trung tính, yossa nimhi –
697
137. Sabbādīhi
137. Sabbādīhi
137. Sabbādīhi
698
Sabbādīhi parassa nissa ṭā na hoti.
The ṭa (substitution) does not occur for ni after sabbā and similar words.
Từ các từ sabbā v.v..., nissa không biến thành ṭā.
Dīghe sabbāni.
With lengthening, sabbāni.
Khi nguyên âm dài, sabbāni.
Bho sabba sabbā, sabbāni.
(Vocative) bho sabba, sabbā, sabbāni.
Bho sabba, sabbā; sabbāni.
Sabbaṃ, sabbe sabbāni.
(Accusative) sabbaṃ, sabbe, sabbāni.
Sabbaṃ; sabbe, sabbāni.
Nādīsu pumeva.
In the nā and other cases, it is like the masculine.
Trong nādi v.v..., chỉ có giống đực.
Katarakatamaubhayā tīsu liṅgesu sabbasamā.
Katara, katama, ubhaya are like sabba in all three genders.
Katarakatamaubhayā trong ba giống đều giống như sabba.
Evaṃ itaraaññasaddā.
Similarly, the words itara and añña.
Tương tự, các từ itaraañña.
Ssā+ssaṃsu viseso.
There is a distinction in ssā and ssaṃ.
Có sự khác biệt trong ssā và ssaṃ.
699
52. Ssaṃ+ssā+ssāyesvi-tare+ka+ññe+ti+māna+mi
52. Ssaṃ-ssā-ssāyesv-itare-ka-ññe-ti-māna-mi
52. Ssaṃ, ssā, ssāyesvi-tare, ka, ññe, ti, māna, mi
700
Ssamādīsu itara+eka+añña+eta+ima iccetesaṃ i hoti niccaṃ.
I is always (substituted) for itara, eka, añña, eta, ima before ssaṃ and other endings.
Trong ssaṃ v.v..., các từ itara, eka, añña, eta, ima luôn biến thành i.
Itarissā itarāya, aññissā aññāya, aññāsaṃ aññāsānaṃ.
Itarissā, itarāya, aññissā, aññāya, aññāsaṃ, aññāsānaṃ.
Itarissā, itarāya; aññissā, aññāya; aññāsaṃ, aññāsānaṃ.
Aññissaṃ aññāyaṃ aññāya.
Aññissaṃ, aññāyaṃ, aññāya.
Aññissaṃ, aññāyaṃ, aññāya.
Aññatara+ññatamā liṅgattaye sabbasamā.
Aññatara and aññatama are like sabba in all three genders.
Aññatara, aññatama trong ba giống đều giống như sabba.
701
Pubbo,
Pubba,
Pubbo,
702
143. Pubbādīhi chahi
143. Pubbādīhi chahi
143. Pubbādīhi chahi
703
Etehi chahi savisaye eṭa vā hotīti yossa eṭa, pubbe pubbā.
Eṭa is optionally (substituted) for yo in their respective domains after these six (words), (yielding) pubbe, pubbā.
Từ sáu từ này, yossa biến thành eṭa hoặc không trong trường hợp đặc biệt, thành pubbe, pubbā.
Bho pubba pubbā, pubbe pubbā.
(Vocative) bho pubba, pubbā, pubbe, pubbā.
Bho pubba, pubbā; pubbe, pubbā.
Pubbaṃ, pubbe.
(Accusative) pubbaṃ, pubbe.
Pubbaṃ; pubbe.
Pubbena.
Pubbena.
Pubbena.
Sesaṃ sabbaliṅge sabbasamaṃ.
The rest is like sabba in all genders.
Phần còn lại giống như sabba trong tất cả các giống.
Evaṃ parādayo pañca.
Similarly, the five (words) beginning with para.
Tương tự, năm từ parā v.v...
704
139. Nā+ññañca nāma+ppadhānā
139. Nā-ññañca nāma-ppadhānā
139. Nā, ññañca nāma, ppadhānā
705
Taṃnāmabhūtehi appadhānehi ca sabbādīhi sabbādikāriyaṃ na hoti.
The function of sabbā and similar words does not occur when they are (used) as nouns, or are secondary (in a compound).
Từ các từ sabbā v.v... không phải là danh từ hoặc không phải là chính yếu, thì không có sabbādikāriya.
Te sabbā, sabbanāmā teti attho.
This means "they are sabbā, they are 'sabba'-nouns".
Nghĩa là, chúng là sabbā, chúng là sabbanāmā.
Te piyasabbā, te atisabbā.
Te piyasabbā (those dear 'sabba's), te atisabbā (those exceeding 'sabba's).
Chúng là piyasabbā, chúng là atisabbā.
Nāmabhūte ca aññapadatthādo appadhānavisaye ca sabbādikāriyanisedhena ‘‘paramasabbe tiṭṭhanti’’ tyādito padhānapadantato eṭaādayo honti, visesanasamāsassa uttarapadatthapadhānattā.
By the prohibition of sabbā-like functions for words used as nouns and for words secondary to another word, eṭa and similar (substitutions) occur from the principal word, as in "paramasabbe tiṭṭhanti" (they stand in all supreme places), because in a determinative compound, the meaning of the latter word is predominant.
Khi là danh từ và trong trường hợp không chính yếu của từ khác, việc cấm sabbādikāriya dẫn đến eṭa v.v... xuất hiện từ từ chính yếu trong “paramasabbe tiṭṭhanti” v.v..., vì trong samāsa tính từ, nghĩa của từ cuối là chính yếu.
706
140. Tatiyatthayoge
140. Tatiyatthayoge
140. Tatiyatthayoge
707
Tatiyatthena yoge ca sabbādikāriyaṃ na hoti.
When connected with the meaning of the instrumental case, the sabbā-like function does not occur.
Khi kết hợp với nghĩa của tatiyā, cũng không có sabbādikāriya.
Māsena pubbā māsapubbā iccādi.
Māsena pubbā (earlier by a month), māsapubbā (a month earlier), etc.
Māsena pubbā, māsapubbā v.v...
708
141. Catthasamāse
141. Catthasamāse
141. Catthasamāse
709
Catthasamāsavisaye sabbādikāriyaṃ na hoti.
In the context of a co-ordinative compound, the sabbā-like function does not occur.
Trong trường hợp catthasamāsa, không có sabbādikāriya.
Dakkhiṇuttarapubbānantiādi.
Dakkhiṇuttarapubbānanti (of the south, north, and east), etc.
Dakkhiṇuttarapubbānaṃ v.v...
710
142. Ve+ṭa
142. Ve-ṭa
142. Ve, ṭa
711
Iti catthasamāse sabbādikāriyaṃ na hoti, niccena eṭaādesappasaṅge ayaṃ sampattavibhāsā.
Thus, in a co-ordinative compound, the sabbā-like function does not occur; this is an optional rule applied where there would otherwise be an obligatory eṭa substitution.
Do đó, trong catthasamāsa, không có sabbādikāriya, đây là một vibhāsā ngẫu nhiên khi có khả năng luôn có eṭaādesa.
Pubbuttare pubbuttarā.
Pubbuttare, pubbuttarā.
Pubbuttare, pubbuttarā.
Sesaṃ sugatasamaṃ.
The rest is like sugata.
Phần còn lại giống như sugata.
712
Yo, ye.
Yo, ye.
Yo, ye.
Yā, yāyo.
Yā, yāyo.
Yā, yāyo.
Yaṃ, yāni iccādi sabbasamaṃ.
Yaṃ, yāni, etc. are like sabba.
Yaṃ, yāni v.v... giống như sabba.
Yādīna+mālapane rūpaṃ na sambhavati.
The vocative form of ya and similar words does not occur.
Hình thức của yādi v.v... không thể xảy ra trong ālapana.
713
Tya si –
Tya si —
Tya si –
714
128. Tya+te+tānaṃ tassa so
128. Tya-te-tānaṃ tassa so
128. Tya, te, tānaṃ tassa so
715
Tya+te+tāna+manapuṃsakānaṃ tassa so hoti simhi.
So is (substituted) for the ta of tya, te, ta when they are not neuter and si follows.
Đối với tya, te, tānaṃ không phải là giống trung tính, tassa biến thành so khi có si.
Syo, tye.
Syo, tye.
Syo, tye.
Syā, tyā, tyāyo.
Syā, tyā, tyāyo.
Syā, tyā, tyāyo.
Tyaṃ, tyāni iccādi sabbasamaṃ.
Tyaṃ, tyāni, etc. are like sabba.
Tyaṃ, tyāni v.v... giống như sabba.
716
So,
So,
So,
717
131. Tatassa no sabbāsu
131. Tatassa no sabbāsu
131. Tatassa no sabbāsu
718
Tasaddassa tassa no vā hoti sabbāsu vibhattīsu.
Of the word 'ta', 'tassa' or 'no' optionally occurs in all case endings.
Của từ "tad", "tassa" hoặc "no" xảy ra trong tất cả các biến cách.
‘‘Tya+te+tānaṃ tassā’’ti ca ettha tyādīnaṃ takāraggahaṇaṃ syā sā esā nāyoti itthiyaṃ sabbasamā hotīti.
And in "tyā, te, tānaṃ tassā", the taking of 'ta' in 'tyādi' (tya, te, tānaṃ) implies that 'syā, sā, esā' become 'sabbasamā' in the feminine gender.
Và ở đây, trong ‘‘Tya+te+tānaṃ tassā’’, việc nắm giữ âm "ta" của các từ "tyā" v.v. là để chỉ rằng trong giống cái, từ "sabbasamā" (tất cả) trở thành "syā sā esā nāyā".
Ne te.
Ne, te.
Ne te.
Naṃ taṃ, ne te.
Naṃ, taṃ; ne, te.
Naṃ taṃ, ne te.
Nena tene, nehi nebhi tehi tebhi.
Nena, tena; nehi, nebhi, tehi, tebhi.
Nena tene, nehi nebhi tehi tebhi.
719
132. Ṭa sasmāsmiṃssāyassaṃssāsaṃmhāmhisvi+massa ca
132. Ṭa sasmāsmiṃssāyassaṃssāsaṃmhāmhisvi + massa ca
132. Ṭa sasmāsmiṃssāyassaṃssāsaṃmhāmhisvi+massa ca
720
‘‘Ṭa sa+smā+smiṃ+naṃsmi+massa cā’’ti vuttepi tesaṃ vibhattīnaṃ ādesesu ssāyādīsu paresu ‘‘tadādesā tadiva bhavantī’’ti ñāyā ṭādese siddhepi yādiādesantare pare nivattanatthaṃ ssādīnaṃ gahaṇaṃ.
Even when it is said, "Ṭa sa, smā, smiṃ, naṃ, smiṃ, massa ca", and even if the 'ṭa' substitution is established by the maxim "tadādesā tadiva bhavanti" (substitutes are like the original) when 'ssāya' and other substitutes of those case endings follow, the inclusion of 'ssa' and others is to prevent their occurrence when other 'yādi' (beginning with 'ya') substitutes follow.
Mặc dù đã nói ‘‘Ṭa sa+smā+smiṃ+naṃsmi+massa cā’’, nhưng khi các biến cách đó có các hậu tố như "ssāyā" v.v., thì theo quy tắc ‘‘tadādesā tadiva bhavanti’’ (các hậu tố đó trở thành chính nó), việc thay thế bằng "ṭa" đã được thiết lập. Tuy nhiên, việc nắm giữ các hậu tố "ssā" v.v. là để ngăn chặn sự thay thế "ṭa" khi có các hậu tố khác như "yā" v.v.
721
Sādīsvi+massa tasaddatakārassa ca ṭo vā hoti.
Of 'ima' in 'sādi' (ssa, smā, smiṃ, etc.) and of the 'ta' of the word 'ta', 'ṭa' optionally occurs.
Trong các hậu tố "sā" v.v., "ṭa" thay thế cho "i" và âm "ta" của từ "tad" một cách tùy chọn.
Pubbassaralopo.
Elision of the preceding vowel.
Âm nguyên âm trước bị lược bỏ.
Eva+muparipi.
Similarly above.
Tương tự ở trên.
Assa nassa tassa, nesaṃ nesānaṃ tesaṃ tesānaṃ.
Assa, nassa, tassa; nesaṃ, nesānaṃ, tesaṃ, tesānaṃ.
Assa nassa tassa, nesaṃ nesānaṃ tesaṃ tesānaṃ.
Amhā asmā namhā nasmā tamhā tasmā.
Amhā, asmā, namhā, nasmā, tamhā, tasmā.
Amhā asmā namhā nasmā tamhā tasmā.
Amhi asmiṃ namhi nasmiṃ tamhi tasmiṃ, nesu tesu.
Amhi, asmiṃ, namhi, nasmiṃ, tamhi, tasmiṃ; nesu, tesu.
Amhi asmiṃ namhi nasmiṃ tamhi tasmiṃ, nesu tesu.
722
Itthiyaṃ sā, nā nāyo tā tāyo.
In the feminine, sā; nā, nāyo, tā, tāyo.
Trong giống cái: sā, nā nāyo tā tāyo.
Naṃ taṃ, nā nāyo tā tāyo.
Naṃ, taṃ; nā, nāyo, tā, tāyo.
Naṃ taṃ, nā nāyo tā tāyo.
Nāmhi –
Nāmhi –
Nāmhi –
723
46. Ssā vā te+ti+mā+mūhi
46. Ssā vā te, ti, mā, mūhi
46. Ssā vā te+ti+mā+mūhi
724
Ghapasaññehi ta+eta+ima+amūhi ekatte nādīnaṃ ssā vā hoti.
From 'ta, eta, ima, amū' that have the ghapa designation, 'ssā' optionally occurs for 'nādi' (feminine plural nominative) in the singular.
Từ các từ "ta", "eta", "ima", "amū" mang ý nghĩa "ghapa" (chỉ số ít), "ssā" tùy chọn thay thế cho "nā" v.v.
Antassarānaṃ ghapavohārena taṃsahacaritāpi saddā ‘‘kunte pavesayā’’ti ñāyā gayhantīti ‘‘ghapasaññehi ta+eta+ima+amūhī’’ti vuttaṃ.
It is said "ghapasaññehi ta, eta, ima, amūhi" because words associated with 'ghapa' by the designation of the final vowels are taken, following the maxim "kunte pavesayā" (enter the spearsman).
Các từ đi kèm với các nguyên âm cuối, được gọi là "ghapa", cũng được chấp nhận theo quy tắc ‘‘kunte pavesayā’’ (như việc đưa vào cây giáo), vì vậy đã nói ‘‘ghapasaññehi ta+eta+ima+amūhī’’ (từ các từ "ta", "eta", "ima", "amū" mang ý nghĩa "ghapa").
Vāṭādese assā nassā nāya.
With optional 'ṭa' substitution, assā, nassā, nāya.
Khi "ṭa" được thay thế tùy chọn: assā nassā nāya.
725
53. Tāya vā
53. Tāya vā
53. Tāya vā
726
Ssaṃssāssā yesu tassa vā i hoti.
For 'ta', 'i' optionally occurs in 'ssaṃ, ssā, ssā'.
Trong "ssaṃ", "ssā", "ssā", "i" tùy chọn thay thế cho "tad".
Tissā tassā tāya, nāhi nābhi tāhi tābhi.
Tissā, tassā, tāya; nāhi, nābhi, tāhi, tābhi.
Tissā tassā tāya, nāhi nābhi tāhi tābhi.
Sassa vā ssāmhi assā nassā tissā tassā.
Of 'sa', optionally 'ssā' in 'ssā-mhi', resulting in assā, nassā, tissā, tassā.
Trong "ssa" tùy chọn "ssā" là assā nassā tissā tassā.
727
54. Te+ti+māto sassa ssāya
54. Te, ti, māto sassa ssāya
54. Te+ti+māto sassa ssāya
728
Tā+etā+imāto sassa ssāyo hoti vā.
From 'tā, etā, imā', 'ssāya' optionally occurs for 'ssa'.
Từ "tā", "etā", "imā", "ssāya" tùy chọn thay thế cho "ssa".
Assāya nassāya tissāya tassāya, ‘‘ghapate’’ccādinā yādese nāya tāya.
Assāya, nassāya, tissāya, tassāya; with 'yā' substitution by "ghapate", nāya, tāya.
Assāya nassāya tissāya tassāya, khi "yā" được thay thế bởi ‘‘ghapate’’ v.v. là nāya tāya.
Naṃvacanassa sa+mādese takārassa ca vā ṭādese āsaṃ nāsaṃ nāsānaṃ tāsaṃ tāsānaṃ.
With 'sa, mā' substitution for the 'naṃ' case ending, and 'ṭa' optionally for 'ta', āsaṃ, nāsaṃ, nāsānaṃ, tāsaṃ, tāsānaṃ.
Khi "sa" được thay thế cho "naṃvacana" và "ṭa" tùy chọn thay thế cho âm "ta": āsaṃ nāsaṃ nāsānaṃ tāsaṃ tāsānaṃ.
Sattamiyaṃ assaṃ assā nassaṃ nassā nāyaṃ nāya tissaṃ tissā tassaṃ tassā tāyaṃ tāya, nāsu tāsu.
In the seventh case, assaṃ, assā, nassaṃ, nassā, nāyaṃ, nāya, tissaṃ, tissā, tassaṃ, tassā, tāyaṃ, tāya; nāsu, tāsu.
Trong biến cách thứ bảy: assaṃ assā nassaṃ nassā nāyaṃ nāya tissaṃ tissā tassaṃ tassā tāyaṃ tāya, nāsu tāsu.
729
Napuṃsake naṃ taṃ, nāni tāni.
In the neuter, naṃ, taṃ; nāni, tāni.
Trong giống trung: naṃ taṃ, nāni tāni.
Naṃ taṃ, ne nāni te tāni.
Naṃ, taṃ; ne, nāni, te, tāni.
Naṃ taṃ, ne nāni te tāni.
Sesaṃ pumeva.
The rest is the same as the masculine.
Phần còn lại giống như giống đực.
730
‘‘Yaṃtaṃsaddā niccasambandhā’’ti ñāyā yaṃsaddena aniyamitatthaṃ taṃsaddo niyameti.
By the maxim "yaṃtaṃsaddā niccasambandhā" (the words 'yaṃ' and 'taṃ' are always related), the word 'taṃ' specifies the indeterminate meaning of 'yaṃ'.
Theo quy tắc ‘‘Yaṃtaṃsaddā niccasambandhā’’ (các từ "yaṃ" và "taṃ" luôn có mối quan hệ), từ "taṃ" xác định ý nghĩa không xác định của từ "yaṃ".
731
Pasiddhe anubhūtatthe, pakkantavisaye tathā;
In established, experienced meaning, and in a changed context;
Trong ý nghĩa đã biết, đã trải nghiệm, và trong trường hợp đã được đề cập;
732
Yaṃsadda+manapekkheva, taṃsaddo yujjate sadāti –
The word 'taṃ' is always used independently of the word 'yaṃ'.
Từ "taṃ" luôn được sử dụng mà không cần đến từ "yaṃ".
733
Vuttattā ettheva taṃsaddo yaṃsaddaṃ nāpekkhati.
As stated, in these cases, the word 'taṃ' does not require the word 'yaṃ'.
Vì đã được nói, ở đây từ "taṃ" không cần đến từ "yaṃ".
Yathākkamaṃ tatri+da+mudāharaṇaṃ –
The examples for this are, in order:
Ví dụ về điều đó theo thứ tự là –
734
(.) ‘‘Namo tassā’’ti ca, (.) ‘‘aggimpa+kkhinā…pe… ñātakārī hi so jino’’ti ca, (..) Purimagāthāya vuttamunisadda+mapekkhitvā ‘‘savāsane kilese so’’ti ca.
(.) "Namo tassā" (Homage to him); (.), "aggim pakkhinā...pe... ñātakārī hi so jino" (the Jina, he who knows, performed by the bird...); (..) and referring to the word 'muni' stated in the preceding verse, "savāsane kilese so" (he, the defilements with latent tendencies).
(.) ‘‘Namo tassā’’ (Kính lễ vị ấy), (..) ‘‘aggimpa+kkhinā…pe… ñātakārī hi so jino’’ (Đức Jinā ấy là người đã biết việc làm, v.v.), (..) và sau khi đề cập đến từ "muni" trong bài kệ trước: ‘‘savāsane kilese so’’ (Vị ấy có các phiền não cùng với các tập khí).
735
Eso, ete.
Eso, ete.
Eso, ete.
Esā, etā etāyo, etaṃ, etāni iccādi ṭa+nādesābhāvova viseso.
Esā, etā, etāyo; etaṃ, etāni, etc. The absence of 'ṭa' and 'nā' substitutions is the only difference.
Esā, etā etāyo, etaṃ, etāni v.v. Sự khác biệt chỉ là không có sự thay thế "ṭa" và "nā".
736
Ima si,
Ima si,
Ima si,
737
127. Simha+napuṃsakassā+yaṃ
127. Simha + napuṃsakassā + yaṃ
127. Simha+napuṃsakassā+yaṃ
738
Imasaddassa anapuṃsakassa ayaṃ hoti simhi.
For the word 'ima', when not neuter, 'ayaṃ' occurs in the 'si' ending.
Trong "si", "ayaṃ" thay thế cho từ "ima" khi không phải giống trung.
Ayaṃ, ime.
Ayaṃ, ime.
Ayaṃ, ime.
Imaṃ, ime.
Imaṃ, ime.
Imaṃ, ime.
739
126. Nāmha+ni+mi
126. Nāmha + ni + mi
126. Nāmha+ni+mi
740
Imasaddassa anitthiyaṃ nāmhi ana+imiiccādesā honti.
For the word 'ima', when not feminine, 'ana', 'imi', and other substitutions occur in 'nāmhi'.
Trong "nāmhi", "ana" và "imi" v.v. thay thế cho từ "ima" khi không phải giống cái.
‘‘Ate+nā’’ti ene anena iminā.
By "ate, nā" in 'ena', anena, iminā.
‘‘Ate+nā’’ trong "ene" là anena iminā.
Himhi –
Himhi –
Himhi –
741
125. Imassā+nitthiyaṃ ṭe
125. Imassā + nitthiyaṃ ṭe
125. Imassā+nitthiyaṃ ṭe
742
Imassā+nitthiyaṃ ṭe hoti vā su+naṃ+hisu.
For 'ima', when not feminine, 'ṭe' optionally occurs in 'su, naṃ, hi'.
Trong "su" và "naṃ" và "hi", "ṭa" tùy chọn thay thế cho "ima" khi không phải giống cái.
‘‘Nāmaggahaṇe liṅgavisiṭṭhassāpi gahaṇaṃ’’ti ñāyā ‘anitthiyaṃ’ti itthiliṅganisedhā imassāti nāmaggahaṇavisaye liṅgavisesitassa imasaddassāpi gahaṇaṃ.
By the maxim "nāmaggahaṇe liṅgavisiṭṭhassāpi gahaṇaṃ" (when a name is taken, it includes that which is specified by gender), the word 'ima' specified by gender is also included in the context of taking the name 'ima', which is prohibited in the feminine.
Theo quy tắc ‘‘Nāmaggahaṇe liṅgavisiṭṭhassāpi gahaṇaṃ’’ (khi một danh từ được đề cập, nó cũng bao gồm các dạng có giống cụ thể), việc đề cập đến "ima" trong ‘anitthiyaṃ’ (không phải giống cái) cũng bao gồm từ "ima" với giống cụ thể.
Tassa phalaṃ ‘‘tatassa no sabbāsu’’ tyādo liṅgattaye kāriyasiddhi.
The result of that is the accomplishment of the operation in all three genders, as in "tatassa no sabbāsu" (for 'ta' and 'no' in all case endings).
Kết quả của điều đó là sự thành công của việc biến cách trong cả ba giống đối với ‘‘tatassa no sabbāsu’’ v.v.
Ehi ebhi imehi imebhi.
Ehi, ebhi, imehi, imebhi.
Ehi ebhi imehi imebhi.
‘‘Ṭa sasmāsmi’’miccādinā sabbassi+massa vā ṭādese assa imassa, vā ṭe esaṃ esānaṃ imesaṃ imesānaṃ.
By "ṭa sasmāsmiṃ", 'ṭa' optionally occurs for all 'ima', resulting in assa, imassa; optionally 'ṭe', resulting in esaṃ, esānaṃ, imesaṃ, imesānaṃ.
Theo ‘‘Ṭa sasmāsmi’’ v.v., khi "ṭa" tùy chọn thay thế cho tất cả "i": assa imassa, khi "ṭe" tùy chọn là esaṃ esānaṃ imesaṃ imesānaṃ.
Amhā asmā imamhā imasmā.
Amhā, asmā, imamhā, imasmā.
Amhā asmā imamhā imasmā.
Amhi asmiṃ imamhi imasmiṃ, esu imesu.
Amhi, asmiṃ, imamhi, imasmiṃ; esu, imesu.
Amhi asmiṃ imamhi imasmiṃ, esu imesu.
743
Itthiyaṃ ayaṃ, imā imāyo.
In the feminine, ayaṃ; imā, imāyo.
Trong giống cái: ayaṃ, imā imāyo.
Imaṃ, imā imāyo.
Imaṃ; imā, imāyo.
Imaṃ, imā imāyo.
Nā ‘‘ssā vā te+ti+mā+mūhī’’ti ssā vā, vā ṭādese ‘‘ssa’’ miccādinā iādese ca kate assā imissā imāya, imāhi imābhi.
For 'nā', 'ssā' optionally occurs by "ssā vā te, ti, mā, mūhi"; and with optional 'ṭa' substitution and 'iā' substitution by "ssaṃ", assā, imissā, imāya; imāhi, imābhi.
Nā, ‘‘ssā vā te+ti+mā+mūhī’’ (ssā tùy chọn cho số ít nā v.v.), khi "ṭa" tùy chọn thay thế và "i" được thay thế bởi ‘‘ssa’’ v.v. là assā imissā imāya, imāhi imābhi.
Assā imissā assāya imissāya imāya.
Assā, imissā, assāya, imissāya, imāya.
Assā imissā assāya imissāya imāya.
Naṃvacanassa sa+mādese imassa ca vā ṭādese assa ‘‘sunaṃhi sū’’ti dīghe ca kate āsaṃ, aññatra imāsaṃ imāsānaṃ.
With 'sa, mā' substitution for the 'naṃ' case ending and optional 'ṭa' substitution for 'ima', and with lengthening by "sunaṃhi sū", āsaṃ; otherwise, imāsaṃ, imāsānaṃ.
Khi "sa" được thay thế cho "naṃvacana" và "ṭa" tùy chọn thay thế cho "ima" và kéo dài trong ‘‘sunaṃhi sū’’ là āsaṃ, và những trường hợp khác là imāsaṃ imāsānaṃ.
Sattamiyaṃ assaṃ imissaṃ assā imissā imāyaṃ imāya, imāsu.
In the seventh case, assaṃ, imissaṃ, assā, imissā, imāyaṃ, imāya; imāsu.
Trong biến cách thứ bảy: assaṃ imissaṃ assā imissā imāyaṃ imāya, imāsu.
744
Napuṃsake –
In the neuter –
Trong giống trung –
745
201. Imassi+daṃ vā
201. Imassi + daṃ vā
201. Imassi+daṃ vā
746
Aṃsisu saha tehi imassi+daṃ hoti vā napuṃsake.
In the 'aṃ, si' case endings, along with 'te', 'idaṃ' optionally occurs for 'ima' in the neuter.
Trong "aṃ" và "si", "idaṃ" tùy chọn thay thế cho "ima" cùng với chúng trong giống trung.
Idaṃ imaṃ, ime imāni.
Idaṃ, imaṃ; ime, imāni.
Idaṃ imaṃ, ime imāni.
Idaṃ imaṃ, ime imāni.
Idaṃ, imaṃ; ime, imāni.
Idaṃ imaṃ, ime imāni.
Anena iminā iccādi pulliṅgasamaṃ.
Anena, iminā, etc., are the same as the masculine.
Anena iminā v.v. giống như giống đực.
747
197. Ime+tāna+menā+nvādese dutiyāyaṃ
197. Ime, tāna, menā, nvādese dutiyāyaṃ
197. Ime+tāna+menā+nvādese dutiyāyaṃ
748
Imaetasaddānaṃ kathitānukathanavisaye dutiyāya+menādeso hoti.
For the words 'ima' and 'eta', 'ena' occurs as an anaphora in the accusative case.
Trong biến cách thứ hai, "ena" thay thế cho "ima" và "eta" trong ngữ cảnh nhắc lại.
Imaṃ bhikkhuṃ vinaya+majjhāpaya, atho enaṃ dhamma+majjhāpaya.
Teach this monk the Vinaya; then teach him the Dhamma.
Imaṃ bhikkhuṃ vinaya+majjhāpaya (Hãy dạy vị tỳ khưu này về giới luật), atho enaṃ dhamma+majjhāpaya (rồi hãy dạy vị ấy về giáo pháp).
Ime bhikkhū vinaya+majjhāpaya, atho ene dhamma+majjhāpaya.
Teach these monks the Vinaya; then teach them the Dhamma.
Ime bhikkhū vinaya+majjhāpaya (Hãy dạy các vị tỳ khưu này về giới luật), atho ene dhamma+majjhāpaya (rồi hãy dạy các vị ấy về giáo pháp).
Eva+metassa ca yojanīyaṃ.
Similarly, 'eta' should be applied.
Tương tự, điều này cũng nên được áp dụng cho "eta".
749
Amu si,
Amu si,
Amu si,
750
129. Massā+mussa
129. Massā + mussa
129. Massā+mussa
751
Anapuṃsakassā+mussa makārassa so hoti simhi.
For the 'ma' of 'amu' when not neuter, 'sa' occurs in the 'si' ending.
Trong "si", "sa" thay thế cho âm "ma" của từ "amu" khi không phải giống trung.
Asu, yo –
Asu; yo –
Asu, yo –
752
86. Lopo+musmā
86. Lopo + musmā
86. Lopo+musmā
753
Niyamasutta+midaṃ, amusaddato yonaṃ lopo hoti niccaṃ pulliṅge.
This is a restrictive rule; the 'yo' case ending is always elided after the word 'amu' in the masculine gender.
Đây là một quy tắc xác định, "yo" luôn bị lược bỏ sau từ "amu" trong giống đực.
Dīghe amū.
With lengthening, amū.
Khi kéo dài là amū.
Jhalato yonaṃ ‘‘lopo’’ti lope siddhepi vo+pavādo+ya+mārambho.
Although elision is established for 'yo' after 'jhala' by "lopo", this is a special exception.
Mặc dù việc lược bỏ "yo" sau "jhala" đã được thiết lập bởi ‘‘lopo’’, nhưng đây là một khởi đầu để phủ định điều đó.
754
Ārambho vacanampatti, lakkhaṇaṃ yogalakkhaṇaṃ;
A beginning, a verbal convention, a characteristic, a characteristic of conjunction;
Sự khởi đầu là lời nói, đặc điểm là dấu hiệu;
755
Vākyaṃ satthañca iccādi, suttāna+mabhidhāyakā.
A sentence, and a treatise, etc., are terms for suttas.
Câu và văn bản v.v. là những từ ngữ chỉ định các quy tắc.
756
Amuṃ, amū.
Amuṃ, amū.
Amuṃ, amū.
Amunā, amūhi amūbhi.
Amunā; amūhi, amūbhi.
Amunā, amūhi amūbhi.
757
87. Na no sassa
87. Na no sassa
87. Na no sassa
758
Amusmā sassa no na hoti.
From 'amu', 'no' does not occur for 'ssa'.
Sau "amu", "no" không thay thế cho "ssa".
Amussa, amūsaṃ amūsānaṃ.
Amussa; amūsaṃ, amūsānaṃ.
Amussa, amūsaṃ amūsānaṃ.
‘‘Nāsmāssā’’ti lato smāssa nā, amunā amumhā amusmā.
By "nāsmāssā", 'nā' for 'smā' after 'lata', amunā, amumhā, amusmā.
Theo ‘‘Nāsmāssā’’, "nā" thay thế cho "smā": amunā amumhā amusmā.
Amumhi amusmiṃ, amūsu.
Amumhi, amusmiṃ; amūsu.
Amumhi amusmiṃ, amūsu.
759
Itthiyaṃ asu, amū amuyo.
In the feminine, asu; amū, amuyo.
Trong giống cái: asu, amū amuyo.
Amuṃ, amū amuyo.
Amuṃ; amū, amuyo.
Amuṃ, amū amuyo.
Nā, ‘‘ssā vā te+ti+mā+mūhī’’ti nādyekavacanānaṃ ssā vā, amussā amuyā, amūhi amūbhi.
For 'nā', 'ssā' optionally occurs for the singular of 'nādi' by "ssā vā te, ti, mā, mūhi", resulting in amussā, amuyā; amūhi, amūbhi.
Nā, ‘‘ssā vā te+ti+mā+mūhī’’ (ssā tùy chọn cho số ít nā v.v.), là amussā amuyā, amūhi amūbhi.
Amussā amuyā, amūsaṃ amūsānaṃ.
Amussā, amuyā; amūsaṃ, amūsānaṃ.
Amussā amuyā, amūsaṃ amūsānaṃ.
Sattamiyaṃ amussaṃ amussā amuyaṃ amuyā, amūsu.
In the seventh case, amussaṃ, amussā, amuyaṃ, amuyā; amūsu.
Trong biến cách thứ bảy: amussaṃ amussā amuyaṃ amuyā, amūsu.
760
Napuṃsake –
In the neuter –
Trong giống trung –
761
202. Amussā+duṃ
202. Amussā + duṃ
202. Amussā+duṃ
762
Aṃsisu saha tehi amussa aduṃ hoti vā napuṃsake.
In the 'aṃ, si' case endings, along with 'te', 'aduṃ' optionally occurs for 'amu' in the neuter.
Trong "aṃ" và "si", "aduṃ" tùy chọn thay thế cho "amu" cùng với chúng trong giống trung.
Aduṃ, silopo, amuṃ.
Aduṃ; elision of 'si', amuṃ.
Aduṃ, lược bỏ "si", amuṃ.
‘‘Jhalā vā’’ti vāniādese amūni amū.
By "jhalā vā", with optional 'āni' substitution, amūni, amū.
Khi "vā" thay thế bởi ‘‘Jhalā vā’’ là amūni amū.
Aduṃ amuṃ, amūni amū.
Aduṃ, amuṃ; amūni, amū.
Aduṃ amuṃ, amūni amū.
Amunā iccādi pulliṅgasamaṃ.
Amunā, etc., are the same as the masculine.
Amunā v.v. giống như giống đực.
763
‘‘Sakatte’’ti kapaccaye –
With the 'ka' suffix in the sense of 'one's own' –
Trong ‘‘sakatthe’’ (ý nghĩa sở hữu) khi thêm hậu tố "ka" –
764
130. Ke vā
130. Ke vā
130. Ke vā
765
Amu eva amukoti sakatthe kapaccaye taddhitavuttittā ‘‘ekatthatāyaṃ’’ti silope ca kate ‘‘nimittābhāve nemittikassābhāvo’’ti ñāyā nimittabhūtassa sissā+bhāve nemittikassa ‘‘massā+mussā’’ti kattabbassa sakārassa nivuttīti ‘ke vā’ti vikappena massa sakārattha+ mida+māraddhaṃ.
Amu, in the sense of 'one's own', becomes 'amuko' with the 'ka' suffix. When 'si' is elided due to being in the domain of a secondary derivative (taddhita) by "ekatthatāyaṃ", and by the maxim "nimittābhāve nemittikassābhāvo" (in the absence of a cause, its effect is absent), the 'sa' for 'ma' of 'amu' that should occur by "massā, mussā" is prevented due to the absence of the causal 'si'. Therefore, 'ke vā' is initiated for the optional 'sa' for 'ma'.
Từ "amu" trở thành "amuko" trong ý nghĩa sở hữu khi thêm hậu tố "ka". Vì nó là một trạng thái taddhita, khi "si" bị lược bỏ theo ‘‘ekatthatāyaṃ’’ (trong ý nghĩa một), theo quy tắc ‘‘nimittābhāve nemittikassābhāvo’’ (khi không có nguyên nhân thì không có kết quả), khi "si" là nguyên nhân không còn tồn tại, thì "sa" được tạo ra bởi ‘‘massā+mussā’’ cũng không còn, vì vậy ‘‘ke vā’’ được khởi xướng để thay thế "sa" cho "ma" một cách tùy chọn.
Amussa massa ke sa hoti vā.
For the 'ma' of 'amu', 'sa' optionally occurs for 'ka'.
Trong "ke", "sa" tùy chọn thay thế cho "ma" của "amu".
Asuko amukā, asukā amukā.
Asuko, amukā; asukā, amukā.
Asuko amukā, asukā amukā.
Asukaṃ amukaṃ iccādi.
Asukaṃ, amukaṃ, etc.
Asukaṃ amukaṃ v.v.
766
Kiṃ si.
Kiṃ si.
Kiṃ si.
767
198. Kissa ko sabbāsu
198. Kissa ko sabbāsu
198. Kissa ko sabbāsu
768
Sabbāsu vibhattīsu kissa ko hoti.
For 'ki', 'ko' occurs in all case endings.
Trong tất cả các biến cách, "ko" thay thế cho "kiṃ".
Sisso, ko, ke.
Sisso, ko, ke.
Sisso, ko, ke.
Kaṃ, ke.
Kaṃ, ke.
Kaṃ, ke.
Kena, kehi kebhi.
Kena; kehi, kebhi.
Kena, kehi kebhi.
769
199. Ki sasmiṃsu vā nitthiyaṃ
199. Ki sasmiṃsu vā nitthiyaṃ
199. Ki sasmiṃsu vā nitthiyaṃ
770
Anitthiyaṃ kissa ki vā hoti sasmiṃsu.
For 'ki', when not feminine, 'ki' optionally occurs in 'sa' and 'smiṃ'.
Trong "sa" và "smiṃ", "ki" tùy chọn thay thế cho "kiṃ" khi không phải giống cái.
Kissa kassa, kesaṃ kesānaṃ.
Kissa, kassa; kesaṃ, kesānaṃ.
Kissa kassa, kesaṃ kesānaṃ.
Kamhā kasmā.
Kamhā, kasmā.
Kamhā kasmā.
Kimhi kismiṃ kamhi kasmiṃ, kesu.
Kimhi, kismiṃ, kamhi, kasmiṃ; kesu.
Kimhi kismiṃ kamhi kasmiṃ, kesu.
771
Itthiyaṃ vibhattīsu paresu kādese kate akārantattā majjhe āpaccayakaraṇa+maviruddhanti ā, kā, kāyo.
In feminine forms, when the ka substitute is made in subsequent case endings, the insertion of the ā suffix in the middle is not contradictory because of its a-ending nature. Thus, ā, kā, kāyo.
Trong giống cái, khi các biến cách được thêm vào sau và khi sự thay thế kā được thực hiện, do tính chất kết thúc bằng a, việc thêm hậu tố ā vào giữa là không mâu thuẫn. Ví dụ: ā, kā, kāyo.
Kaṃ, kā kāyo iccādi sabbāva.
Kaṃ, kā, kāyo, etc., all are similar.
Kaṃ, kā kāyo, v.v... tất cả đều như vậy.
772
Napuṃsake –
In neuter gender –
Trong giống trung –
773
200. Ki+maṃsisu saha napuṃsake
200. Ki together with aṃ and si in neuter gender
200. Ki + aṃsisu saha napuṃsake
774
Aṃsisu saha tehi kiṃ saddassa kiṃhoti napuṃsake.
Together with aṃ and si, the word kiṃ becomes kiṃ in neuter gender.
Khi có aṃ và si theo sau, từ kiṃ trở thành kiṃ trong giống trung.
Kādesassa sāmaññattā ‘‘visesavihitā vidhayo sāmaññavidhayo nisedhentī’’ti ñāyā kiṃādesena kādesanivutti.
Since the substitution kā is general, according to the maxim "specific rules supersede general rules," the kā substitution is prevented by the kiṃ substitution.
Do sự phổ biến của sự thay thế kā, theo nguyên tắc ‘‘các quy tắc đặc biệt phủ nhận các quy tắc chung’’, sự thay thế kā bị loại bỏ bởi sự thay thế kiṃ.
Kiṃ, kāni.
Kiṃ, kāni.
Kiṃ, kāni.
Kiṃ, ke kāni.
Kiṃ, ke, kāni.
Kiṃ, ke kāni.
Kene+ccādi pubbeva.
Kena, etc., as before.
Kene + v.v... như đã nói trước đó.
775
Ekasaddo saṃkhyā+tulya+ñña+sahāyavacano.
The word eka (one) signifies number, similarity, other, and companion.
Từ eka có nghĩa là số lượng, tương tự, khác, và bạn bè.
Yadā saṃkhyāvacano, tadā ekavacananto, atra ekasaddo saṃkhyeyyavāpī.
When it signifies number, it is singular; here, the word eka also refers to the counted object.
Khi nó là một từ chỉ số lượng, nó ở dạng số ít; ở đây, từ eka cũng chỉ số lượng.
Aññatra tulyādīsu bahuvacanantopi.
Elsewhere, in the sense of similarity, etc., it can also be plural.
Trong các trường hợp khác như tương tự, v.v..., nó cũng có thể ở dạng số nhiều.
Eko, eke.
Eko, eke.
Eko, eke.
Ekā, ekā ekāyo.
Ekā, ekā, ekāyo.
Ekā, ekā ekāyo.
Ekaṃ, ekāni+ccādi sabbasamaṃ tiliṅge.
Ekaṃ, ekāni, etc., all are similar in the three genders.
Ekaṃ, ekāni + v.v... tất cả đều giống nhau ở cả ba giống.
776
Tulye eko vilāso dvinnaṃ kumārānaṃ, eke vaṇṇasaddā dvinnaṃ kumārānaṃ.
In the sense of similarity: eko vilāso dvinnaṃ kumārānaṃ (one charm for two princes), eke vaṇṇasaddā dvinnaṃ kumārānaṃ (similar sounding words for two princes).
Trong nghĩa tương tự: eko vilāso (một vẻ đẹp) cho hai hoàng tử, eke vaṇṇasaddā (những âm thanh tương tự) cho hai hoàng tử.
Aññatthe eko ācariyo eva+māha, eke ācariyā eva+māhaṃsu.
In the sense of other: eko ācariyo evaṃ āha (one teacher said thus), eke ācariyā evaṃ āhaṃsu (some teachers said thus).
Trong nghĩa khác: eko ācariyo (một vị thầy) nói như vậy, eke ācariyā (những vị thầy khác) đã nói như vậy.
Asahāyate ekova araññaṃ pavisitvā.
In the sense of companionless: ekova araññaṃ pavisitvā (having entered the forest alone).
Trong nghĩa không bạn bè: ekova (một mình) đi vào rừng.
777
Eko, eke.
Eko, eke.
Eko, eke.
Ekā, ekā ekāyo.
Ekā, ekā, ekāyo.
Ekā, ekā ekāyo.
Ekaṃ ekāni+ccādi sabbasamaṃ tiliṅge.
Ekaṃ, ekāni, etc., all are similar in the three genders.
Ekaṃ ekāni + v.v... tất cả đều giống nhau ở cả ba giống.
Ssā+ssaṃsu pana ‘‘ssa’’mādinā i, ekissā ekāya, ekissaṃ ekāyaṃ ekāya.
However, in ssa and ssaṃsu, i is introduced by "ssa" and so on, (yielding) ekissā, ekāya, ekissaṃ, ekāyaṃ, ekāya.
Tuy nhiên, trong ssa và ssaṃ theo quy tắc ‘‘ssa’’ v.v... thành i, ekissā ekāya, ekissaṃ ekāyaṃ ekāya.
778
Idha attaparagāravavasena ekassāpi ‘‘amhākaṃ rañño’’tipi ‘‘eke ācariyā’’tipi bahuvacanassa lokena icchitattā bahulavidhānā bahuvacaneneva sijjhati.
Here, on account of respect for oneself or others, the plural is desired by custom even for a single entity, as in "amhākaṃ rañño" (for our king) or "eke ācariyā" (some teachers), and is formed by the rule of bahula (frequent occurrence) with the plural.
Ở đây, do sự tôn trọng bản thân và người khác, ngay cả với số ít, việc sử dụng số nhiều như ‘‘amhākaṃ rañño’’ (của vua chúng ta) hoặc ‘‘eke ācariyā’’ (những vị thầy) được chấp nhận trong ngôn ngữ thông thường, và nó được hoàn thành bằng cách sử dụng số nhiều theo quy tắc bahulavidhāna (quy tắc phổ biến).
779
Tumha+amhasaddā aliṅgā, tathā ubha+kati+dvisaddā, pañcādayo aṭṭhārasantā ca.
The words tumha and amha are ungendered, as are ubha, kati, dvi, and those from pañca up to aṭṭhārasanta.
Các từ tumha và amha không có giống, cũng như các từ ubha, kati, dvi và các số từ pañca (năm) đến aṭṭhārasa (mười tám).
Tumha si, amha si.
Tumha si, amha si.
Tumha si, amha si.
780
212. Tumhassa tuvaṃtva+mamhi ca
212. Tumha becomes tuvaṃ, tvaṃ in aṃ and si
212. Tumhassa tuvaṃtva + mamhi ca
781
Amhi simhi ca tumhassa savibhattissa tuvaṃ+tvaṃ honti.
In aṃ and si, tumha with its case ending becomes tuvaṃ and tvaṃ.
Trong aṃ và si, tumha với biến cách trở thành tuvaṃ và tvaṃ.
Tuvaṃ tvaṃ.
Tuvaṃ, tvaṃ.
Tuvaṃ tvaṃ.
782
211. Simha+haṃ
211. Si becomes haṃ
211. Simha + haṃ
783
Simhi amhassa savibhattissa ahaṃ hoti.
In si, amha with its case ending becomes ahaṃ.
Trong si, amha với biến cách trở thành ahaṃ.
Ahaṃ, yevasve+ṭa, tu mhe.
Ahaṃ, and then yevasveṭa, tumhe.
Ahaṃ, yevasve + ṭa, tu mhe.
784
2,209. Maya+masmā+mhassa
2,209. Maya and asmā for mha
2,209. Maya + masmā + mhassa
785
Yosva+mhassa savibhattissa maya+masmā vā honti yathākkamaṃ.
In yo and sva, mha with its case ending optionally becomes maya and asmā respectively.
Trong yo và sva, amha với biến cách lần lượt trở thành maya và masmā.
Mayaṃ amhe.
Mayaṃ, amhe.
Mayaṃ amhe.
786
227. Aṃmhi taṃ+maṃ+tavaṃ+mamaṃ
227. In aṃ, taṃ, maṃ, tavaṃ, mamaṃ
227. Aṃmhi taṃ + maṃ + tavaṃ + mamaṃ
787
Aṃmhi tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ taṃ+maṃ+tavaṃ+mamaṃ honti yathākkamaṃ.
In aṃ, the words tumha and amha with their case endings become taṃ, maṃ, tavaṃ, mamaṃ respectively.
Trong aṃ, các từ tumha và amha với biến cách lần lượt trở thành taṃ, maṃ, tavaṃ, mamaṃ.
Taṃ, maṃ, tavaṃ, mamaṃ.
Taṃ, maṃ, tavaṃ, mamaṃ.
Taṃ, maṃ, tavaṃ, mamaṃ.
788
231. Dutiyā yomhi vā
231. Optionally in the second yo
231. Dutiyā yomhi vā
789
Tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ paccekaṃ ṅaṃ+ṅākaṃ vā honti yomhi dutiye, tumhaṃ tumhākaṃ tumhe, amhaṃ amhākaṃ amhe.
In the second yo, ṅaṃ and ṅākaṃ optionally occur for each of the words tumha and amha with their case endings. (Yielding) tumhaṃ, tumhākaṃ, tumhe, amhaṃ, amhākaṃ, amhe.
Trong yo của biến cách thứ hai, các từ tumha và amha với biến cách riêng lẻ tùy chọn trở thành ṅaṃ và ṅākaṃ. Ví dụ: tumhaṃ tumhākaṃ tumhe, amhaṃ amhākaṃ amhe.
790
228. Nāsmāsu tayā+mayā
228. In nā and smā, tayā and mayā
228. Nāsmāsu tayā + mayā
791
Nāsmāsu tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ tayā+mayā honti yathākkamaṃ.
In nā and smā, the words tumha and amha with their case endings become tayā and mayā respectively.
Trong nā và smā, các từ tumha và amha với biến cách lần lượt trở thành tayā và mayā.
‘‘Nāsmāsū’’ti bahuvacanesupi vibhattikkama+manapekkhitvā saddakkamena paccekaṃ dve dve honti.
Even in the plural case endings mentioned as "nāsmāsu", two forms occur for each word, disregarding the order of the case endings but following the order of the words.
Trong nāsmāsu, không cần quan tâm đến thứ tự của biến cách số nhiều, mỗi từ có hai dạng theo thứ tự của từ.
792
213. Tayātayīnaṃ tva vā tassa
213. Tva optionally for ta in tayā and tayī
213. Tayātayīnaṃ tva vā tassa
793
Tumhassa tayātayīnaṃ takārassa tva hoti vā.
For tumha, ta in tayā and tayī optionally becomes tva.
Trong tayā và tayī của tumha, chữ ta tùy chọn trở thành tva.
Tvayā tayā, mayā.
Tvayā, tayā, mayā.
Tvayā tayā, mayā.
Tumhehi tumhebhi, amhehi amhebhi.
Tumhehi, tumhebhi, amhehi, amhebhi.
Tumhehi tumhebhi, amhehi amhebhi.
794
229. Tava+mama+tuyhaṃ+mayhaṃ se
229. Tava, mama, tuyhaṃ, mayhaṃ in se
229. Tava + mama + tuyhaṃ + mayhaṃ se
795
Se tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ ete ādesā honti yathākkamaṃ.
In se, these substitutes occur for tumha and amha with their case endings respectively.
Trong se, các từ tumha và amha với biến cách lần lượt trở thành các dạng này.
Tava tuyhaṃ, mama mayhaṃ.
Tava, tuyhaṃ, mama, mayhaṃ.
Tava tuyhaṃ, mama mayhaṃ.
796
211. Naṃsesva+smākaṃ+mamaṃ.
211. In naṃsesva, asmākaṃ, mamaṃ.
211. Naṃsesva + smākaṃ + mamaṃ.
797
Naṃsesva+mhassa savibhattissa asmākaṃ+mamaṃ honti yathākkamaṃ.
In naṃsesva, mha with its case ending becomes asmākaṃ and mamaṃ respectively.
Trong naṃ, se và sva, amha với biến cách lần lượt trở thành asmākaṃ và mamaṃ.
Mamaṃ.
Mamaṃ.
Mamaṃ.
798
230. Ṅaṃ+ṅākaṃ naṃmhi
230. Ṅaṃ and ṅākaṃ in naṃ
230. Ṅaṃ + ṅākaṃ naṃmhi
799
Naṃmhi tumhaamhasaddānaṃ savitattīnaṃ ṅaṃ+ṅākaṃ honti paccekaṃ.
In naṃ, ṅaṃ and ṅākaṃ occur for each of the words tumha and amha with their case endings.
Trong naṃ, các từ tumha và amha với biến cách riêng lẻ trở thành ṅaṃ và ṅākaṃ.
Tumhaṃ tumhākaṃ amhaṃ amhākaṃ asmākaṃ.
Tumhaṃ, tumhākaṃ, amhaṃ, amhākaṃ, asmākaṃ.
Tumhaṃ tumhākaṃ amhaṃ amhākaṃ asmākaṃ.
Kaccāyane ekavacanassa aṃvidhānatthaṃ sutta+māraddhaṃ, ettha pana attagāravavasena aṃmhi tumhaṃ amhaṃbhi sijjhanti bahulādhikārā.
In Kaccāyana's grammar, a Sutta was started to prescribe aṃ for the singular; however, here, due to bahulādhikāra (rule of frequent occurrence), tumhaṃ and amhaṃ are formed in aṃ on account of self-respect.
Trong Kaccāyana, một sutta đã được bắt đầu để quy định aṃ cho số ít, nhưng ở đây, do sự tôn trọng bản thân, tumhaṃ và amhaṃ cũng được hoàn thành trong aṃ theo quy tắc bahulādhikāra.
800
214. Smāmhi tvamhā
214. In smā, tvamhā
214. Smāmhi tvamhā
801
Smāmhi tumhassa savitattissa tvamhā hoti vā.
In smā, tumha with its case ending optionally becomes tvamhā.
Trong smā, tumha với biến cách tùy chọn trở thành tvamhā.
Tvamhā tvayā tayā, mayā.
Tvamhā, tvayā, tayā, mayā.
Tvamhā tvayā tayā, mayā.
802
226. Smimhi tumhamhānaṃ tayi+mayi
226. In smim, tayi and mayi for tumha and amha
226. Smimhi tumhamhānaṃ tayi + mayi
803
Smimhi tumhaamhasaddānaṃsavibhattīnaṃ tayi+mayi hoti yathākkamaṃ.
In smim, tayi and mayi occur for tumha and amha with their case endings respectively.
Trong smiṃ, các từ tumha và amha với biến cách lần lượt trở thành tayi và mayi.
Tvayi tayi, mayi.
Tvayi, tayi, mayi.
Tvayi tayi, mayi.
Tumhesu.
Tumhesu.
Tumhesu.
804
203. Sumhā+mhassā+smā
203. Mha becomes asmā in sumhā
203. Sumhā + mhassā + smā
805
Amhassa asmā hoti vā sumhi.
In sumhi, amha optionally becomes asmā.
Trong su, amha tùy chọn trở thành asmā.
Asmāsu amhesu.
Asmāsu, amhesu.
Asmāsu amhesu.
Sabbādayo vutta+mapekkhantā vakkhamānaṃ vāti ida+mesaṃ lakkhaṇaṃ.
The words sabbādayo (all others) look back to what has been said and forward to what will be said, this is their characteristic.
Các từ sabba v.v... dựa trên những gì đã nói và những gì sẽ nói. Đây là đặc điểm của chúng.
806
232. Apādādo padate+kavākyeti
232. Not at the beginning of a pāda, and in one sentence
232. Apādādo padate + kavākyeti
807
Adhikāro.
This is an adhikāra (governing rule).
Phạm vi áp dụng.
Ettha pādo nāma gāthāya catutthaṃso, tasmā ‘‘tumhehi puññaṃ pasutaṃ anappakaṃ’’ti ettha vo na hoti.
Here, pāda refers to the fourth part of a stanza, therefore vo does not occur in "tumhehi puññaṃ pasutaṃ anappakaṃ" (by you much merit has been acquired).
Ở đây, pāda có nghĩa là một phần tư của một câu kệ (gāthā), do đó, trong ‘‘tumhehi puññaṃ pasutaṃ anappakaṃ’’ (phước báu các bạn đã tạo không nhỏ), vo không được sử dụng.
Ettha padanti vutta saddo sabhāvato –
Here, the word pada (word) is naturally said to be –
Ở đây, từ pada được nói đến là âm thanh tự nhiên –
808
Ākāsavāyuppabhavo sarīrā,
From the body, generated by space and wind,
Âm thanh phát sinh từ không gian và gió trong cơ thể,
809
Samuccaraṃ vatta+mupeti nādo;
A sound arises, progressing and becoming a voice;
Khi di chuyển, nó trở thành âm thanh;
810
Ṭhānantare suppaṭihaññamāno,
Being well-impeded at various locations,
Khi va chạm mạnh ở các vị trí khác nhau,
811
Vaṇṇatta+māgacchati so tu saddoti –
That sound then attains the nature of a letter –
Nó biến thành các chữ cái –
812
Vuttattā ekeko vaṇṇo saddo nāma, tabbaṇṇasamūho padaṃ, tappadasamūho vākyañca.
As stated, each letter is called saddo (sound), a collection of letters is a pada (word), and a collection of words is a vākya (sentence).
Theo đó, mỗi chữ cái là một sadda (âm thanh), một nhóm chữ cái là một pada (từ), và một nhóm từ là một vākya (câu).
Tathā hi –
Indeed –
Cũng vậy –
813
Vitatyantaṃ padaṃ tassa, ca yo vākyanti manvayaṃ;
The word ending in a case ending, and the collection of those words is a sentence;
Một từ là một đơn vị kết thúc bằng biến cách, và một câu là một chuỗi các từ;
814
Upacārā vaṇṇasadda-vāccaṃ taṃ na pariccaje.
Through figurative use, it refers to the sound of letters, which should not be abandoned.
Không nên từ bỏ việc gọi âm thanh chữ cái bằng cách ẩn dụ.
815
Taṃ padañca –
And that word –
Và từ đó –
816
Padaṃ catubbidhaṃ vuttaṃ, nāmā+khyāto+pasaggajaṃ;
A word is said to be of four kinds: that arising from nāma (noun), ākhyāta (verb), upasagga (prefix);
Từ được nói là có bốn loại: danh từ, động từ, tiền tố;
817
Nipātajañca taññū hi, asso khalvā+bhidhāvatīti.
And that arising from nipāta (particle). The knowers indeed say, "asso khalvābhidhāvati" (the horse indeed runs).
Và giới từ, như những người hiểu biết nói: ‘‘con ngựa này đang chạy’’.
818
Taṃ vākyañca –
And that sentence –
Và câu đó –
819
Ekākhyāto padaccayo, siyā vākyaṃ sakārakoti –
A collection of words with one main verb can be a sentence with an agent –
Một chuỗi từ với một động từ duy nhất có thể là một câu với các yếu tố ngữ pháp –
820
Vuttaṃ.
It is said.
Đã được nói.
Tasmā ‘‘vibhatyantaṃ padaṃ, padasamūho vākya’’nti ca vuccati.
Therefore, it is also said: "a pada is a word ending in a case ending, a vākya is a collection of padas."
Do đó, nó cũng được gọi là ‘‘một từ là một đơn vị kết thúc bằng biến cách, một nhóm từ là một câu’’.
821
233. Yonaṃhisva+pañcamyā vo+no
233. Vo and no for yo, naṃ, hi, su (excluding the fifth case)
233. Yonaṃhisva + pañcamyā vo + no
822
Apañcamiyāyonaṃhisva+pādādo vattamānānaṃ padasmā paresa+mekavākye ṭhitānaṃ tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ vo+no honti vā yathākkamaṃ.
In yo, naṃ, hi, su, excluding the fifth case, when they are not at the beginning of a pāda, and are in one sentence after a word, the words tumha and amha with their case endings optionally become vo and no respectively.
Trong yo, naṃ, hi, su không phải là biến cách thứ năm, vo và no tùy chọn được thêm vào các từ tumha và amha với biến cách, khi chúng đứng sau một từ và nằm trong cùng một câu, lần lượt.
Gāmaṃ vo gaccheyyātha, gāmaṃ tumhe gaccheyyātha.
Gāmaṃ vo gaccheyyātha (you should go to the village), gāmaṃ tumhe gaccheyyātha (you should go to the village).
Gāmaṃ vo gaccheyyātha (Các bạn hãy đi đến làng), gāmaṃ tumhe gaccheyyātha (Các bạn hãy đi đến làng).
Gāmaṃ no gaccheyyāma, gāmaṃ amhe gaccheyyāma.
Gāmaṃ no gaccheyyāma (we should go to the village), gāmaṃ amhe gaccheyyāma (we should go to the village).
Gāmaṃ no gaccheyyāma (Chúng tôi hãy đi đến làng), gāmaṃ amhe gaccheyyāma (Chúng tôi hãy đi đến làng).
Pahāya vo gamissāmi, mā no vikantiṃsu.
Pahāya vo gamissāmi (I will leave you and go), mā no vikantiṃsu (let them not injure us).
Pahāya vo gamissāmi (Tôi sẽ rời bỏ các bạn mà đi), mā no vikantiṃsu (Họ đừng cắt chúng tôi).
Dīyate vo, dīyate tumhaṃ.
Dīyate vo (it is given to you), dīyate tumhaṃ (it is given to you).
Dīyate vo (Được trao cho các bạn), dīyate tumhaṃ (Được trao cho các bạn).
Dīyate no, dīyate amhaṃ.
Dīyate no (it is given to us), dīyate amhaṃ (it is given to us).
Dīyate no (Được trao cho chúng tôi), dīyate amhaṃ (Được trao cho chúng tôi).
Tuṭṭho+smi vo pakatiyā, tuṭṭho+smi tumhaṃ.
Tuṭṭho'smi vo pakatiyā (I am pleased with your nature), tuṭṭho'smi tumhaṃ (I am pleased with you).
Tuṭṭho + smi vo pakatiyā (Tôi hài lòng với bản chất của các bạn), tuṭṭho + smi tumhaṃ (Tôi hài lòng với các bạn).
Satthā no bhagavā, eso amhākaṃ satthā.
Satthā no Bhagavā (the Teacher is our Blessed One), eso amhākaṃ satthā (this is our Teacher).
Satthā no bhagavā (Đức Thế Tôn là Bậc Đạo Sư của chúng tôi), eso amhākaṃ satthā (Đây là Bậc Đạo Sư của chúng tôi).
Kataṃ vo, kataṃ tumhehi.
Kataṃ vo (it was done by you), kataṃ tumhehi (it was done by you).
Kataṃ vo (Đã được các bạn làm), kataṃ tumhehi (Đã được các bạn làm).
Kataṃ no, kataṃ amhehi.
Kataṃ no (it was done by us), kataṃ amhehi (it was done by us).
Kataṃ no (Đã được chúng tôi làm), kataṃ amhehi (Đã được chúng tôi làm).
823
234. Te+me nāse
234. Te and me in nā and se
234. Te + me nāse
824
Nāmhi se ca apādādo vattamānānaṃ dasmā paresa+mekavākye ṭhitānaṃ tumhaamhasaddānaṃ savibhattīnaṃ te+me vā honti yathākkamaṃ.
In nā and se, when not at the beginning of a pāda, and are in one sentence after a word, the words tumha and amha with their case endings optionally become te and me respectively.
Trong nā và se, te và me tùy chọn được thêm vào các từ tumha và amha với biến cách, khi chúng đứng sau một từ và nằm trong cùng một câu, lần lượt.
Kataṃ te, kataṃ tayā.
Kataṃ te (it was done by you), kataṃ tayā (it was done by you).
Kataṃ te (Đã được bạn làm), kataṃ tayā (Đã được bạn làm).
Kataṃ me, kataṃ mayā.
Kataṃ me (it was done by me), kataṃ mayā (it was done by me).
Kataṃ me (Đã được tôi làm), kataṃ mayā (Đã được tôi làm).
Dīyate te, dīyate tava.
Dīyate te (it is given to you), dīyate tava (it is given to you).
Dīyate te (Được trao cho bạn), dīyate tava (Được trao cho bạn).
Dīyate me, dīyate mama.
Dīyate me (it is given to me), dīyate mama (it is given to me).
Dīyate me (Được trao cho tôi), dīyate mama (Được trao cho tôi).
Dhanaṃ te, dhanaṃ tava.
Dhanaṃ te (your wealth), dhanaṃ tava (your wealth).
Dhanaṃ te (Tài sản của bạn), dhanaṃ tava (Tài sản của bạn).
Dhanaṃ me, dhanaṃ mama.
Dhanaṃ me (my wealth), dhanaṃ mama (my wealth).
Dhanaṃ me (Tài sản của tôi), dhanaṃ mama (Tài sản của tôi).
825
237. Na ca+vā+hā+he+vayoge
237. Not with ca, vā, hā, he conjunctions
237. Na ca + vā + hā + he + vayoge
826
Cādīhi yoge tumhaamhasaddānaṃ vo+no, te+me na honti.
In conjunction with ca, etc., vo, no, te, me do not occur for tumha and amha.
Khi kết hợp với ca v.v..., vo, no, te, me của các từ tumha và amha không được sử dụng.
Gacchāma tumhe ca mayañca, passati tumhe ca amhe ca, kataṃ tumhehi ca amhehi ca, dīyate tumhañca amhañca, dhanaṃ tumhañca amhañca, kataṃ tayā ca mayā ca, dīyate tava ca mama ca, dhanaṃ tava ca mama ca.
Gacchāma tumhe ca mayañca (let both you and I go), passati tumhe ca amhe ca (he sees both you and us), kataṃ tumhehi ca amhehi ca (it was done by both you and us), dīyate tumhañca amhañca (it is given to both you and us), dhanaṃ tumhañca amhañca (the wealth of both you and us), kataṃ tayā ca mayā ca (it was done by both you and me), dīyate tava ca mama ca (it is given to both you and me), dhanaṃ tava ca mama ca (the wealth of both you and me).
Gacchāma tumhe ca mayañca (Chúng tôi và các bạn hãy đi), passati tumhe ca amhe ca (Anh ấy nhìn các bạn và chúng tôi), kataṃ tumhehi ca amhehi ca (Đã được các bạn và chúng tôi làm), dīyate tumhañca amhañca (Được trao cho các bạn và chúng tôi), dhanaṃ tumhañca amhañca (Tài sản của các bạn và chúng tôi), kataṃ tayā ca mayā ca (Đã được bạn và tôi làm), dīyate tava ca mama ca (Được trao cho bạn và tôi), dhanaṃ tava ca mama ca (Tài sản của bạn và tôi).
Evaṃ vādiyogepi.
Likewise in conjunction with vā, etc.
Cũng vậy khi kết hợp với vā v.v...
827
235. Anvādese
235. In anvādese (subsequent mention)
235. Anvādese
828
Kathitānukathitavisaye tumhaamhasaddānaṃ ādesā niccaṃ honti punabbidhānā.
In the context of subsequent mention, the substitutions for tumha and amha are compulsory due to reiterated prescription.
Trong trường hợp lặp lại (anvādesa), các sự thay thế của các từ tumha và amha là bắt buộc do quy định lặp lại.
Gāmo tumhaṃ pariggaho, atho janapado vo pariggaho.
Gāmo tumhaṃ pariggaho (the village is your possession), atho janapado vo pariggaho (and the country is your possession).
Gāmo tumhaṃ pariggaho (Làng là sở hữu của các bạn), atho janapado vo pariggaho (Và xứ sở là sở hữu của các bạn).
Anvādese atho athoti vāradvayābhāvā niccanti vuttaṃ.
In anvādese, it is stated to be compulsory because of the absence of repeating atho atho twice.
Trong anvādesa, do không có hai lần atho, nó được nói là bắt buộc (niccaṃ).
Athosaddo kathitasseva puna kathanato anvādesajotako.
The word athosaddo indicates anvādesa (subsequent mention) by repeating what has already been said.
Từ athosaddo chỉ ra anvādesa vì nó lặp lại điều đã nói.
829
236. Sapubbā paṭhamantā vā
236. Optionally for those preceded by a first case ending
236. Sapubbā paṭhamantā vā
830
Vijjamānapubbasmā paṭhamantā paresaṃ tumhāmhānaṃ ādesā vā honti anvādese.
In anvādese, the substitutions for tumha and amha optionally occur for those preceded by a word in the first case ending.
Trong anvādesa, các sự thay thế của tumha và amha tùy chọn được thêm vào sau các từ kết thúc bằng biến cách thứ nhất có từ đứng trước.
Gāme paṭo tumhākaṃ atho nagare kambalo vo atho nagare kambalo tumhākaṃ, athoti anukathanavāradvayattā vikappo sapubbāti kiṃ, paṭo tumhākaṃ, atho kambalo vo.
In the village, the cloth is yours; or in the town, the blanket is yours; or in the town, the blanket is yours. The word ‘atho’ (or) implies an option due to the repetition of the statement. What is meant by ‘with a prior (word)’? The cloth is yours, or the blanket is yours.
Ở làng, tấm vải là của các ngươi, hoặc ở thành phố, tấm chăn là của các ngươi, hoặc ở thành phố, tấm chăn là của các ngươi. "Atho" (hoặc) là một sự lựa chọn do sự lặp lại hai lần. "Với tiền tố là gì?": Tấm vải là của các ngươi, hoặc tấm chăn là của các ngươi.
Paṭhamantāti kiṃ, paṭo nagare tumhākaṃ, atho kambalo gāme vo.
What is meant by ‘at the end of the former’? The cloth in the town is yours, or the blanket in the village is yours.
"Với tiền tố là gì?": Tấm vải ở thành phố là của các ngươi, hoặc tấm chăn ở làng là của các ngươi.
831
238. Dassanatthe+nālocane
238. In the sense of seeing, not informing
238. Dassanatthe+nālocane (Trong ý nghĩa của việc nhìn thấy, không phải là lời khai báo)
832
Dassanatthe ālovacanavajjite payujjamāne tumhaamhāna+mādesā na honti.
When used in the sense of seeing, excluding the meaning of informing, the substitutes for tumha and amha do not occur.
Khi được sử dụng trong ý nghĩa của việc nhìn thấy, ngoại trừ lời khai báo, các đại từ tumha (các ngươi) và amha (chúng ta) không được thay thế.
Gāmo tumhe uddissa āgato, gāmo amhe uddissa āgato.
The village came for you; the village came for us.
Làng đến vì các ngươi, làng đến vì chúng ta.
Anālocaneti kiṃ, gāmo vo āloceti, gāmo no āloceti.
What is meant by ‘not informing’? The village informs you; the village informs us.
"Không phải là lời khai báo là gì?": Làng khai báo cho các ngươi, làng khai báo cho chúng ta.
833
239. Āmantaṇaṃ pubba+masantaṃva
239. An address, even if not prior
239. Āmantaṇaṃ pubba+masantaṃva (Lời gọi dường như không có tiền tố)
834
Āmantaṇaṃ pubba+vijjamānaṃ viya hoti tumhāmhāna+mādesavisaye.
An address acts as if it exists prior in the context of substitutes for tumha and amha.
Lời gọi dường như có tiền tố trong trường hợp thay thế tumha và amha.
Devadatta tava pariggaho.
Devadatta, your possession.
Devadatta, tài sản của ngươi.
Āmantaṇanti kiṃ, kambalo te pariggaho.
What is meant by ‘an address’? The blanket is your possession.
"Lời gọi là gì?": Tấm chăn là tài sản của ngươi.
835
240. Na sāmaññavacana+mekatthe
240. A general word does not act as not existing when there is one meaning
240. Na sāmaññavacana+mekatthe (Không phải là từ ngữ chung trong một ý nghĩa)
836
Samānādhikaraṇe parato sāmaññavacana+māmantaṇaṃ ekatthe asantaṃ viya na hoti māṇavaka jaṭilaka te pariggaho.
When there is a common word in apposition after it, an address with a single meaning does not act as not existing. O young brahmin, O ascetic, it is your possession.
Khi một từ ngữ chung là lời gọi ở phía sau trong cùng một trường hợp, thì nó dường như không phải là một ý nghĩa. "Hỡi thanh niên, hỡi người tóc bện, tài sản của ngươi."
Parāmanthaṇe asatipi pubba+mupādāya ādeso.
Even without emphasis, the substitute occurs based on the prior (word).
Ngay cả khi không có sự tham chiếu, sự thay thế vẫn xảy ra dựa trên tiền tố.
837
241. Bahūsu vā
241. Or in many
241. Bahūsu vā (Hoặc trong nhiều)
838
Bahūsu vattamāna+māmantaṇaṃ sāmaññavacana+mekatthe asantaṃ viya vā na hoti.
An address referring to many, which is a common word, may or may not act as not existing when it has a single meaning.
Hoặc khi lời gọi ở số nhiều, từ ngữ chung dường như không phải là một ý nghĩa.
‘‘Siddhe satyārambho nīyamāya vā vikappāyavā’’ti vuttattā vikappattha+midaṃ.
As stated, "When something is established, initiation (of a rule) is either for a fixed rule or for an option," this is for the purpose of option.
Điều này có nghĩa là một lựa chọn, vì đã nói rằng "Khi đã thành tựu, sự khởi đầu là để quy định hoặc để lựa chọn."
Brāhmaṇā guṇavanto tumhākaṃ pariggaho, brāhmaṇā guṇavanto vo pariggaho.
Brahmins, virtuous ones, your possession; brahmins, virtuous ones, your possession.
Hỡi các Bà-la-môn có phẩm chất, tài sản của các ngươi; hỡi các Bà-la-môn có phẩm chất, tài sản của các ngươi.
839
Ubha+katisaddā bahuvacanantā.
Both ubha and kati are plural words.
Cả hai từ ubha và kati đều ở số nhiều.
‘‘Ubha+gohi ṭo’’ti yonaṃ ṭo, ubho.
From ‘ubhagohi’, ṭo (is substituted) for yo, hence ubho.
"Ubha+gohi ṭo" (ṭo cho yo của ubha), ubho (cả hai).
Kathaṃ ‘‘ubhayo vasemase’’ti, ṭomhi yakārāgamo.
How is ‘ubhayō vasemase’ (we both dwell)? When ṭo is present, yakārāgamo (insertion of 'y').
Làm thế nào mà "ubhayo vasemase" (chúng ta cả hai cùng sống)? yakāra được thêm vào ṭo.
Ubho.
Ubho.
Ubho (cả hai).
840
59. Suhisu+bhasso
59. ssō for suhi
59. Suhisu+bhasso (Bhassa trong suhi)
841
Ubhassa suhisvo hoti.
ssō occurs for ubha before su and hi.
Ubha trở thành bhassa trong suhi.
Ubhohi ubhobhi.
Ubhohi, ubhobhi.
Ubhohi, ubhobhi (bởi cả hai).
842
50. Ubhi+nnaṃ
50. innaṃ for ubhi
50. Ubhi+nnaṃ (Innaṃ cho ubha)
843
Ubhā naṃvacanassa innaṃ hoti.
innaṃ occurs for ubha before the naṃ termination.
Ubha trở thành innaṃ cho naṃ.
Ubhinnaṃ, ubhosu.
Ubhinnaṃ, ubhosu.
Ubhinnaṃ (của cả hai), ubhosu (trong cả hai).
844
168. Ṭi katimhā
168. ṭi after kati
168. Ṭi katimhā (Ṭi từ kati)
845
Katimhā yonaṃ ṭi hoti.
ṭi occurs for yo after kati.
Yo từ kati trở thành ṭi.
Kati, kati.
Kati, kati.
Kati (bao nhiêu), kati (bao nhiêu).
Jhato yolopapasaṅge dīghanivattanatthaṃ ṭiādeso.
The substitution of ṭi is to prevent lengthening in the context of the potential elision of yo after jha.
Sự thay thế ṭi là để ngăn chặn sự kéo dài trong trường hợp yo bị lược bỏ từ jha.
Katīhi katībhi.
Katīhi, katībhi.
Katīhi, katībhi (bởi bao nhiêu).
‘‘Bahukatinnaṃ’’ti nuka, katinnaṃ, katīsu.
katinnaṃ (from ‘‘bahukatinnaṃ’’ without nuka), katinnaṃ, katīsu.
"Bahukatinnaṃ" (của nhiều bao nhiêu) là nuka, katinnaṃ (của bao nhiêu), katīsu (trong bao nhiêu).
846
1,54. Vicchā+bhikkhaññesu dve
1.54. Two forms for desire and repetition
1,54. Vicchā+bhikkhaññesu dve (Hai trong sự mong muốn và sự lặp lại)
847
Vicchāya+mābhikkhaññe ca dve rūpāni honti.
Two forms occur for vicchā (desire) and ābhikkhañña (repetition).
Có hai dạng trong sự mong muốn (vicchā) và sự lặp lại (ābhikkhañña).
Kriyā+guṇa+dabbehi byāpetu+micchā vicchā.
Vicchā is the desire to permeate actions, qualities, and substances.
Vicchā là sự mong muốn mở rộng thông qua hành động, phẩm chất, và vật chất.
Rukkhaṃ rukkhaṃ siñcanti, gāmo gāmo ramaṇīyo, gāme gāme pānīyaṃ.
They water tree after tree; village after village is delightful; in village after village, there is water.
Tưới cây này cây này, làng này làng này đẹp đẽ, nước trong làng này làng này.
Ābhikkhaññaṃ=ponopuññaṃ, pacati pacati, papacati papacati.
Ābhikkhañña means frequency, repetition: pacati pacati, papacati papacati.
Ābhikkhaññaṃ (sự lặp lại) = sự thường xuyên. Pacati pacati (nấu nấu), papacati papacati (đã nấu đã nấu).
848
1,55. Syādilopo pubbasse+kassa
1.55. Elision of syādi of the former of one
1,55. Syādilopo pubbasse+kassa (Sự lược bỏ syādi của cái đầu tiên)
849
Vicchāya+mekassa dvitte pubbassa syādilopo hoti.
In vicchā, the syādi (first part) of the former of one, when reduplicated, is elided.
Trong sự mong muốn, syādi của cái đầu tiên trong hai cái bị lược bỏ.
Ekassa ekassāti dvitte ekekassa.
When ekassa ekassa is reduplicated, it becomes ekekassa.
Ekassa ekassāti (của từng cái một) trở thành ekekassa (của từng cái một) khi lặp lại.
Kathaṃ ‘‘matthakamatthakenā’’ti, ‘‘syādilopo pubbassā’’ti yogavibhāgā, yogavibhāgā ca iṭṭhapasiddhīti.
How is ‘matthakamatthakenā’ (by head after head)? Through the division of the rule ‘‘syādilopo pubbassa’’ (elision of syādi of the former), and division of rules leads to desired outcomes.
Làm thế nào mà "matthakamatthakenā" (bởi đầu bởi đầu)? Bởi sự phân chia quy tắc "syādilopo pubbassa", và sự phân chia quy tắc là để đạt được điều mong muốn.
850
1,56. Sabbādīnaṃ vītihāre
1.56. For sabbādi in mutual action
1,56. Sabbādīnaṃ vītihāre (Của sabbādi trong sự trao đổi)
851
Sabbādīnaṃ vītihāre dve bhavanti.
For sabbādi (words like sabba), two forms occur in the sense of mutual action.
Có hai dạng của sabbādi trong sự trao đổi.
Pubbassa syādilopo ca, aññassa aññassa bhojakā aññamaññassa bhojakā, evaṃ itarītarassa.
And the syādi (first part) of the former is elided. They are eaters of one another, hence aññamaññassa bhojakā. Similarly for itarītarassa.
Sự lược bỏ syādi của cái đầu tiên. Aññassa aññassa bhojakā (những người ăn của nhau) là aññamaññassa bhojakā (những người ăn của nhau). Tương tự, itarītarassa (của lẫn nhau).
852
1,57. Yāvabodhaṃ sambhame
1.57. As far as comprehension in alarm
1,57. Yāvabodhaṃ sambhame (Cho đến khi hiểu trong sự bối rối)
853
Turitenā+pāyahetupadassanaṃ sambhamo, tasmiṃ sati vattu yāvantehi saddehi so+ttho viññāyate, tāvanto payujjante.
Sambhamo (alarm) is the quick indication of a cause of danger; when it occurs, as many words as are needed to convey that meaning to the speaker are used.
Sambhamo là sự chỉ ra nguyên nhân của sự sợ hãi một cách vội vàng. Khi có điều đó, người nói sử dụng bao nhiêu từ ngữ cần thiết để ý nghĩa đó được hiểu.
Sappo sappo sappo, bujjhassu bujjhassu bujjhassu, bhinno bhikkhusaṅgho, bhinno bhikkhusaṅgho.
Snake! Snake! Snake! Be aware! Be aware! Be aware! The Sangha is split! The Sangha is split!
Rắn! Rắn! Rắn! Hãy thức tỉnh! Hãy thức tỉnh! Hãy thức tỉnh! Tăng đoàn đã bị chia rẽ! Tăng đoàn đã bị chia rẽ!
854
Bhaye kodhe pasaṃsāyaṃ, turite kotūhala+cchare;
In fear, anger, praise, in haste, curiosity, and awe;
Trong sợ hãi, giận dữ, khen ngợi, vội vàng, tò mò, và vui vẻ;
855
Hāse soke pasāde ca, kare āmeḍitaṃ budho.
In laughter, sorrow, and devotion, the wise repeat words.
Trong tiếng cười, đau buồn, và sự thanh tịnh, người trí tuệ lặp lại.
856

Saṅkhyākaṇḍa

Chapter on Numerals

Chương về Số từ

857
Atha saṅkhyāsaddā vuccante.
Now numerical words are stated.
Bây giờ, các số từ sẽ được nói đến.
Ekādayo aṭṭhārasantā saṅkhyeyyavacanā.
From eka (one) up to aṭṭhārasa (eighteen) are words signifying the counted objects.
Từ eka (một) đến aṭṭhārasa (mười tám) là các từ chỉ số lượng.
Vīsatiādayo ‘‘bhikkhūnaṃ vīsatī’’tiādīsu saṅkhyāvacanā, ‘‘vīsati bhikkhavo’’tiādīsu saṅkhyeyyavacanā.
From vīsati (twenty) onwards, in phrases like ‘‘bhikkhūnaṃ vīsatī’’ (twenty of monks), they are numerical words; in phrases like ‘‘vīsati bhikkhavo’’ (twenty monks), they signify the counted objects.
Từ vīsati (hai mươi) trở đi là các từ chỉ số trong các trường hợp như "hai mươi vị tỳ khưu", và là các từ chỉ số lượng trong các trường hợp như "hai mươi vị tỳ khưu".
Ekasaddo sabbādīsu vuttova.
The word eka is already mentioned among the sabbādi words.
Từ eka đã được nói đến trong sabbādi.
Dvādayo aṭṭhārasantā bahuvacananthāva.
From dva (two) up to aṭṭhārasa (eighteen) are always plural.
Từ dva (hai) đến aṭṭhārasa (mười tám) chỉ có ở số nhiều.
858
219. Yomhi dvinnaṃ duve+dve
219. duve for dvi before yo
219. Yomhi dvinnaṃ duve+dve (Duve+dve cho dvi trong yo)
859
Yomhi dvissa savibhattissa duve+dve honti paccekaṃ.
duve occurs for dvi with its termination, each receiving duve before yo.
Trong yo, dvi với hậu tố trở thành duve+dve cho mỗi cái.
Duve dve, duve dve, dvīhi dvībhi.
Duve dve, duve dve, dvīhi dvībhi.
Duve (hai), duve (hai), dvīhi (bởi hai), dvībhi (bởi hai).
860
220. Duvinnaṃ naṃmhi vā
220. Or duvinnaṃ before naṃ
220. Duvinnaṃ naṃmhi vā (Hoặc duvinnaṃ trong naṃ)
861
Naṃmhi dvissa savibhattissa duvinnaṃ hoti vā.
duvinnaṃ optionally occurs for dvi with its termination before naṃ.
Trong naṃ, dvi với hậu tố có thể trở thành duvinnaṃ.
Duvinnaṃ, aññatra –
Duvinnaṃ, otherwise—
Duvinnaṃ (của hai), ngoài ra –
862
47. Naṃmhi nuka dvādīnaṃ sattarasannaṃ
47. nuka for dvi and others up to seventeen before naṃ
47. Naṃmhi nuka dvādīnaṃ sattarasannaṃ (Nuka trong naṃ cho dva và mười bảy số khác)
863
Dvādīnaṃ sattarasannaṃ saṅkhyānaṃ nuka hoti naṃmhi vibhattimhi.
nuka occurs for the numerals from dvi up to seventeen before the naṃ termination.
Nuka xảy ra cho các số từ dva và mười bảy số khác trong hậu tố naṃ.
Ukāro uccāraṇattho, kakāro antāvayavattho.
The u vowel is for pronunciation; the k consonant is for the ending part.
Ukāra là để phát âm, kakāra là để chỉ phần cuối.
Ettha nāgamo vibhattissa ādyāvayavo ce, ‘‘āgamā tagguṇībhūtā taggahaṇena gayhante’’ti ñāyā nāgamopi taṃgahaṇena gayhatīti ‘‘sunaṃhisū’’ti dīghappasaṅge pakatiyā antāvayavabhūte sarantatā natthīti na dīgho.
If the na insertion here is a beginning part of the termination, then by the rule that "insertions imbued with the nature of that (part) are taken by its apprehension," the na insertion is also taken by its apprehension. Thus, in the context of potential lengthening by ‘‘sunaṃhisu’’, there is no lengthening because there is no vowel ending in the nature of an ending part.
Nếu sự thêm na là một phần đầu của hậu tố, thì theo quy tắc "các sự thêm được coi là có cùng phẩm chất với cái mà chúng được thêm vào", sự thêm na cũng được coi là một phần của nó. Do đó, trong trường hợp có thể kéo dài trong "sunaṃhisu", vì không có nguyên âm cuối trong một phần cuối tự nhiên, nên không có sự kéo dài.
Dvinnaṃ, dvīsu.
Dvinnaṃ, dvīsu.
Dvinnaṃ (của hai), dvīsu (trong hai).
864
207. Pume tayo+cattāro
207. tayo and cattāro in masculine
207. Pume tayo+cattāro (Tayo+cattāro trong giống đực)
865
Yomhi savibhattīnaṃ ti+catunnaṃ tayo+cattāro honti yathākkamaṃ pulliṅge.
Before yo, tayo and cattāro occur respectively for ti and catu with their terminations in the masculine gender.
Trong yo, ti và catu với hậu tố lần lượt trở thành tayo và cattāro trong giống đực.
Tayo, tayo, tīhi tībhi.
Tayo, tayo, tīhi tībhi.
Tayo (ba), tayo (ba), tīhi (bởi ba), tībhi (bởi ba).
866
49. Ṇṇaṃ+ṇṇannaṃ tito jhā
49. ṇṇaṃ and ṇṇannaṃ after ti when jha is present
49. Ṇṇaṃ+ṇṇannaṃ tito jhā (Ṇṇaṃ+ṇṇannaṃ từ ti trước jha)
867
Jhasaññito tito naṃvacanassa ṇṇaṃ+ṇṇannaṃ honti.
Before the naṃ termination, ṇṇaṃ and ṇṇannaṃ occur after ti when jha is present.
Naṃ của ti trước jha trở thành ṇṇaṃ và ṇṇannaṃ.
Tiṇṇaṃ tiṇṇannaṃ, tīsu.
Tiṇṇaṃ, tiṇṇannaṃ, tīsu.
Tiṇṇaṃ (của ba), tiṇṇannaṃ (của ba), tīsu (trong ba).
868
Itthiyaṃ –
In feminine—
Trong giống cái –
869
205. Tisso catasso yomhi savibhattīnaṃ
205. tisso and catasso before yo with terminations
205. Tisso catasso yomhi savibhattīnaṃ (Tisso catasso trong yo với hậu tố)
870
Vibhattisahitānaṃ ticatunnaṃ yomhi tisso+catasso honti itthiyaṃ yathākkamaṃ.
Before yo, tisso and catasso occur respectively for ti and catu with their terminations in the feminine gender.
Ti và catu với hậu tố lần lượt trở thành tisso và catasso trong yo ở giống cái.
Tisso, tisso, tīhi tībhi.
Tisso, tisso, tīhi tībhi.
Tisso (ba), tisso (ba), tīhi (bởi ba), tībhi (bởi ba).
871
204. Naṃmhi ticatunna+mitthiyaṃ tissa+catassā
204. tissa and catassā for ti and catu in feminine before naṃ
204. Naṃmhi ticatunna+mitthiyaṃ tissa+catassā (Tissa+catassā trong naṃ cho ti và catu ở giống cái)
872
Naṃmhi ticatunnaṃ tissa+catassā honti+tthiyaṃ yathākkamaṃ.
Before naṃ, tissa and catassā occur respectively for ti and catu in the feminine gender.
Trong naṃ, ti và catu lần lượt trở thành tissa và catassā ở giống cái.
Naṃmhīti catutthīchaṭṭhīnaṃ sāmaññavacanaṃ, no ce naṃsūti vadati, yathākkamaṃti saddadvayāpekkhaṃ.
naṃ is a general term for the fourth and sixth cases. If it were not for the word naṃsu, it would imply both. (The term) yathākkamaṃ (respectively) depends on two words.
Naṃmhi là một từ ngữ chung cho cách thứ tư và thứ sáu. Nếu không nói naṃsu, thì nó liên quan đến hai từ lần lượt.
Eva+mīdisa+maññampi.
And similarly for others like this.
Và những trường hợp tương tự khác.
Tissannaṃ tīsu.
Tissannaṃ, tīsu.
Tissannaṃ (của ba), tīsu (trong ba).
873
206. Tīṇi+cattāri napuṃsake
206. tīṇi and cattāri in neuter
206. Tīṇi+cattāri napuṃsake (Tīṇi+cattāri trong giống trung)
874
Yomhi savibhattīnaṃ ticatunnaṃ yathākkamaṃ tīṇi+cattāri honti napuṃsake.
Before yo, tīṇi and cattāri occur respectively for ti and catu with their terminations in the neuter gender.
Trong yo, ti và catu với hậu tố lần lượt trở thành tīṇi và cattāri trong giống trung.
Tīṇi, tīṇi, tīhi iccādi pulliṅgeva.
Tīṇi, tīṇi, tīhi etc., as in the masculine.
Tīṇi (ba), tīṇi (ba), tīhi (bởi ba), v.v., giống như giống đực.
875
Catu yo,
For catu before yo—
Catu (bốn) trong yo.
876
208. Caturo vā catussa
208. Or caturo for catu
208. Caturo vā catussa (Hoặc caturo cho catu)
877
Catussa savibhattissa yomhi caturo hoti vā pulliṅge.
Before yo, caturo optionally occurs for catu with its termination in the masculine gender.
Trong yo, catu với hậu tố có thể trở thành caturo trong giống đực.
Caturo cattāro.
Caturo, cattāro.
Caturo (bốn), cattāro (bốn).
Kathaṃ ‘‘caturo nimitte nāddasāsi’’nti, liṅgavipallāsena siddhaṃ, cattāri nimittānīti attho.
How is ‘‘caturo nimitte nāddasāsi’’ (you did not see four signs)? It is established by a change of gender; the meaning is cattāri nimittāni (four signs).
Làm thế nào mà "caturo nimitte nāddasāsi" (ngươi đã không thấy bốn dấu hiệu)? Nó được thành tựu bởi sự đảo ngược giống, ý nghĩa là "cattāri nimittāni" (bốn dấu hiệu).
Vipallāso tividho liṅgavipallāso vacanavipallāso vibhattivipallāsoti.
There are three types of changes: gender change, number change, and case change.
Sự đảo ngược có ba loại: đảo ngược giống, đảo ngược số, đảo ngược cách.
Catūhi catūbhi.
Catūhi, catūbhi.
Catūhi (bởi bốn), catūbhi (bởi bốn).
Catunnaṃ, catūsu.
Catunnaṃ, catūsu.
Catunnaṃ (của bốn), catūsu (trong bốn).
878
Itthiyaṃ catasso.
In feminine: catasso.
Trong giống cái là catasso.
Catasso.
Catasso.
Catasso (bốn).
Catūhi catūbhi.
Catūhi, catūbhi.
Catūhi (bởi bốn), catūbhi (bởi bốn).
Catassannaṃ.
Catassannaṃ.
Catassannaṃ (của bốn).
Catassannaṃ.
Catassannaṃ.
Catassannaṃ (của bốn).
Catūsu.
Catūsu.
Catūsu (trong bốn).
879
Napuṃsake cattāri.
In neuter: cattāri.
Trong giống trung là cattāri.
Cattāri.
Cattāri.
Cattāri (bốn).
Catūhi catūbhi.
Catūhi, catūbhi.
Catūhi (bởi bốn), catūbhi (bởi bốn).
Iccādi pumeva.
Etc., as in masculine.
V.v., giống như giống đực.
880
169. Ṭa pañcādīhi cuddasahi
169. ṭa after pañca and the next fourteen
169. Ṭa pañcādīhi cuddasahi (Ṭa từ pañca và mười bốn số khác)
881
‘‘Sutte liṅgavacanamatta’’nti ñāyā ṭa-iti vuttaṃ.
It is called ṭa according to the rule ‘‘sutte liṅgavacanamatta’’ (only gender and number in the Sutta).
Ṭa được nói đến theo quy tắc "chỉ giống và số trong kinh văn".
Pañcādīhi cuddasahi saṅkhyāhi yonaṃ ṭa hoti.
ṭa occurs for yo after the numerals from pañca up to fourteen.
Yo từ pañca và mười bốn số khác trở thành ṭa.
Pañca.
Pañca.
Pañca (năm).
Pañca.
Pañca.
Pañca (năm).
Yonaṃ ṭā+ṭenivatthanatthaṃ ṭa-vidhānaṃ.
The prescription of ṭa is to prevent ṭā and ṭe for yo.
Sự quy định ṭa là để ngăn chặn ṭā và ṭeni cho yo.
882
90. Pañcādīnaṃ cuddasanna+ma
90. a for pañca and the next fourteen
90. Pañcādīnaṃ cuddasanna+ma (A cho pañca và mười bốn số khác)
883
Pañcādīnaṃ cuddasannaṃ sunaṃhisva hoti.
a occurs for pañca and the next fourteen numerals before su, naṃ, and hi.
A xảy ra cho pañca và mười bốn số khác trong sunaṃhisu.
Etta+dīghāpavādo+yaṃ.
This is an exception to the lengthening rule.
Đây là một ngoại lệ đối với sự kéo dài.
Apavādati bādhetīti apavādo.
An apavāda is that which overrides or sets aside (a general rule).
Apavādo (ngoại lệ) là cái làm mất hiệu lực.
Tasmā ‘‘pakapyāpavādavisayamussaggā abhinivisante’’ti ñāyā ‘‘suhisva+sse’’ ‘‘sunaṃhisu’’ti ca ussaggā ‘‘pañcādīnaṃ cuddasanna+ma’’ iti apavādavisayaṃ na pavisanti, sāmaññattā.
Therefore, by the maxim that "general rules do not enter the domain of specific exceptions," the general rules ‘‘suhisvassē’’ and ‘‘sunaṃhisu’’ do not enter the domain of the exception ‘‘pañcādīnaṃ cuddasanna+ma’’ because it is a general rule.
Do đó, theo quy tắc "các quy tắc chung không áp dụng cho các trường hợp ngoại lệ cụ thể", các quy tắc chung "suhisva+sse" và "sunaṃhisu" không áp dụng cho trường hợp ngoại lệ "pañcādīnaṃ cuddasanna+ma", vì tính chung của chúng.
Eva+muparipi ‘‘pañcamiyaṃ parassa’’ ‘‘ādissā’’ti.
Similarly above, for ‘‘pañcamiyaṃ parassa’’ and ‘‘ādissā’’.
Tương tự ở trên là "pañcamiyaṃ parassa" và "ādissā".
Pañcahi pañcabhi pañcannaṃ.
Pañcahi, pañcabhi, pañcannaṃ.
Pañcahi (bởi năm), pañcabhi (bởi năm), pañcannaṃ (của năm).
Pañcannaṃ.
Pañcannaṃ.
Pañcannaṃ (của năm).
Pañcasu.
Pañcasu.
Pañcasu (trong năm).
Evaṃ chādayo aṭṭhārasantā.
Similarly for cha and the next eighteen numerals.
Tương tự là cha (sáu) và các số khác cho đến aṭṭhārasa (mười tám).
884
‘‘Catthe’’ti eko ca dasa cāti cattasamāse ‘‘amādī’’ti ekena adhikā dasāti tatiyāsamāse vā kate ‘‘ekatthatāya’’nti vibhattilopo.
“Cattha” is formed either as a cattasamāsa meaning ‘one and ten’, or as a tatiyāsamāsa meaning ‘ten increased by one’ (amādī); in either case, the case-ending is elided in ‘ekatthatāya’.
Trong trường hợp hợp chất cattasamāsa là ‘‘Catthe’’ (bốn) nghĩa là một và mười, hoặc trong hợp chất tatiyāsamāsa là ‘‘amādī’’ (v.v.) nghĩa là mười nhiều hơn một, thì có sự lược bỏ biến cách (vibhattilopo) của ‘‘ekatthatāya’’ (vì có cùng nghĩa).
Eva+mupari ca.
And likewise, further on.
Tương tự như vậy ở trên.
885
3,102. Ekaṭṭhāna+mā
3,102. Ekaṭṭhānamā
3,102. Ekaṭṭhāna+mā
886
Ekaaṭṭhānaṃ ā hoti dase pare.
Eka-aṭṭhāna becomes ā when dasa follows.
Ekaṭṭhāna trở thành ā khi theo sau là dasa.
887
3,103. Ra saṃkhyāto vā
3,103. Ra optionally from a numeral
3,103. Ra saṃkhyāto vā
888
Saṃkhyāto parassa dasassa ra hoti vibhāsā.
The dasa following a numeral optionally becomes ra.
Dasa sau một số đếm (saṃkhyā) có thể trở thành ra.
Sa ca ‘‘pañcamiyaṃ parassā’’ti vattamāne ‘‘ādissā’’ti dakārasseva hoti.
And this occurs only to the initial da in “ādissa” when “pañcamiyaṃ parassā” is current.
Và điều đó xảy ra với dakāra (âm 'd') đầu tiên của dasa khi quy tắc ‘‘pañcamiyaṃ parassā’’ (đối với cái sau của biến cách thứ năm) đang được áp dụng, tức là ‘‘ādissā’’ (đối với cái đầu tiên).
Ekārasa ekādasa.
Ekārasa, ekādasa.
Ekārasa, ekādasa (mười một).
Ekārasahi ekādasahi.
Ekārasahi, ekādasahi.
Ekārasahi, ekādasahi (với mười một).
Ekārasannaṃ ekādasannaṃ.
Ekārasannaṃ, ekādasannaṃ.
Ekārasannaṃ, ekādasannaṃ (của mười một).
Ekārasasu ekādasasu.
Ekārasasu, ekādasasu.
Ekārasasu, ekādasasu (trong mười một).
Eva+mekādasaiccādipi.
Thus also ekādasa and so on.
Tương tự như vậy, ekādasa, v.v.
889
3,94. Ā saṃkhyāyā satādo nāññatthe
3,94. Ā from a numeral, not in sata and other instances
3,94. Ā saṃkhyāyā satādo nāññatthe
890
Saṃkhyāya+muttarapade dvissā hoti asatādo nāññatthe.
The numeral dvi (two) becomes ā in a succeeding word, not when sata (hundred) and other words follow, nor elsewhere.
Ā xuất hiện cho dvissa trong hậu tố của số đếm (saṃkhyā), không phải ở satādo và không ở nơi khác.
891
Āviṭṭhaliṅgattā saṃkhyāyaṃ uttarapade saliṅgeneva visesanaṃ bhavati.
Because it is āviṭṭhaliṅga, the numeral in the succeeding word becomes an adjective with its own gender.
Vì là āviṭṭhaliṅga, nên số đếm trong hậu tố được bổ nghĩa bằng chính giống của nó.
892
Suddhaṃ missañca saṃkiṇṇaṃ, upasajjanameva ca;
Pure, mixed, and compounded,
Thuần khiết, hỗn hợp và tạp nhạp, và chỉ là phụ thuộc;
893
Āviṭṭha+matha vā+byattaṃ, chadhā liṅgaṃ vivaṃyate.
Upasajjana, āviṭṭha, and abyatta — gender is explained in six ways.
Āviṭṭha và abyatta, sáu loại giống được phân loại.
894
Ettha yathākkamaṃ rukkho latā paṇṇaṃti suddhaṃ.
Here, in order: rukkho, latā, paṇṇaṃ are pure.
Ở đây, theo thứ tự, rukkho, latā, paṇṇaṃ là thuần khiết.
Ghaṭo ghaṭī, vajiro vajiraṃ, vedanā vedanaṃti missaṃ.
Ghaṭo, ghaṭī; vajiro, vajiraṃ; vedanā, vedanaṃ are mixed.
Ghaṭo, ghaṭī; vajiro, vajiraṃ; vedanā, vedanaṃ là hỗn hợp.
Taṭo taṭī taṭaṃti saṃkiṇṇaṃ.
Taṭo, taṭī, taṭaṃ are compounded.
Taṭo, taṭī, taṭaṃ là tạp nhạp.
Sukko paṭo, sukkā paṭi, sukkaṃ vatthaṃti upasajjanaṃ.
Sukko paṭo, sukkā paṭi, sukkaṃ vatthaṃ are upasajjana.
Sukko paṭo, sukkā paṭi, sukkaṃ vatthaṃ là phụ thuộc.
Rājā saraṇaṃ, guṇo pamāṇaṃti āviṭṭhaṃ.
Rājā saraṇaṃ, guṇo pamāṇaṃ are āviṭṭha.
Rājā saraṇaṃ, guṇo pamāṇaṃ là āviṭṭha.
Tuvaṃ ahaṃ kati pañcāti abyattaṃ.
Tuvaṃ, ahaṃ, kati, pañca are abyatta.
Tuvaṃ, ahaṃ, kati, pañca là abyatta.
Iti liṅgaṃ veditabbaṃ.
Thus, gender should be understood.
Vì vậy, giống (liṅga) cần được hiểu.
Dvādasa.
Dvādasa.
Dvādasa (mười hai).
895
3,98. Bā cattālīsā do
3,98. Bā from dvi (two) before cattālīsādo
3,98. Bā cattālīsā do
896
Dvissa bā vā hoti cattālīsā do nāññatthe.
The numeral dvi (two) optionally becomes bā before cattālīsādo, not elsewhere.
Bā hoặc do xuất hiện cho dvissa trong cattālīsā, không ở nơi khác.
Rāde se bārasa.
With rādesa, bārasa.
Khi có ra, thì bārasa.
897
3,95. Tisse
3,95. Before dasa
3,95. Tisse
898
Saṃkhyāya+muttarapade tissa e hota+satādo nā+ññatthe.
The numeral ti becomes e in a succeeding word, not before sata and other words, nor elsewhere.
E xuất hiện cho tissa trong hậu tố của số đếm (saṃkhyā), không phải ở satādo và không ở nơi khác.
899
3,104. Chatīhi ḷo ca
3,104. Ḷo and ra from dasa after ti and cha
3,104. Chatīhi ḷo ca
900
Chatīhi parassa dasassa ḷo hoti ro ca.
The dasa (ten) following ti (three) or cha (six) becomes ḷo and also ra.
Dasa sau chatī có thể trở thành ḷo và ro.
Teḷasa terasa.
Teḷasa, terasa.
Teḷasa, terasa (mười ba).
901
3,100. Catussa cuco dase
3,100. Cu and co from catu before dasa
3,100. Catussa cuco dase
902
Catussa cu+co honti vā dase pare.
The numeral catu optionally becomes cu and co when dasa follows.
Cu và co có thể xuất hiện cho catussa khi theo sau là dasa.
Dvitte cuddasa coddasa catuddasa.
With dvitta, cuddasa, coddasa, catuddasa.
Khi có dvitta, thì cuddasa, coddasa, catuddasa (mười bốn).
903
3,99. Vīsatidasesu pañcassa paṇṇa+pannā
3,99. Paṇṇa and pannā from pañca before vīsati and dasa
3,99. Vīsatidasesu pañcassa paṇṇa+pannā
904
Vīsati sesu paresu pañcassa paṇṇa+pannā honti yathākkamaṃ.
The numeral pañca (five) becomes paṇṇa and pannā respectively when vīsati and dasa follow.
Paṇṇa và pannā xuất hiện cho pañca khi theo sau là vīsati và dasa, theo thứ tự.
Pannarasa pañcadasa.
Pannarasa, pañcadasa.
Pannarasa, pañcadasa (mười lăm).
905
3,101. Chassa so
3,101. So from cha
3,101. Chassa so
906
Chassa so-icca+ya+mādeso hoti se pare.
The numeral cha becomes the substitute so when dasa follows.
So xuất hiện cho chassa khi theo sau là se.
Soḷasa sorasa.
Soḷasa, sorasa.
Soḷasa, sorasa (mười sáu).
Sattarasa sattadasa.
Sattarasa, sattadasa.
Sattarasa, sattadasa (mười bảy).
‘‘Ekaṭṭhāna+mā’’ti ā, aṭṭhārasa aṭṭhādasa.
Due to “Ekaṭṭhāna-mā”, ā, thus aṭṭhārasa, aṭṭhādasa.
Với quy tắc ‘‘Ekaṭṭhāna+mā’’, thì ā, aṭṭhārasa, aṭṭhādasa (mười tám).
907
Ūnā ca sā vīsati cāti ‘‘visesana+mekatthene’’ti visesanasamāse ‘‘itthiyaṃ bhāsitapumi+tthī pume+vekatthe’’ti pumatte ca kate ekena ūnā vīsatīti tatiyāsamāse ekūnavīsati.
“Ūnā ca sā vīsati cā”ti, in the visesanasamāsa “visesanam ekattena” and with the masculine gender according to “itthiyaṃ bhāsitapumitthī pumevekatte”, it becomes ekūnavīsati in the tatiyāsamāsa meaning ‘twenty lessened by one’.
Khi ‘‘visesana+mekatthene’’ (tính từ trong một) được tạo thành trong hợp chất visesanasamāsa, và ‘‘itthiyaṃ bhāsitapumi+tthī pume+vekatthe’’ (giống cái được nói đến như giống đực, thì giống đực trong một) được tạo thành trong giống đực, thì ekena ūnā vīsati (hai mươi ít hơn một) trong hợp chất tatiyāsamāsa là ekūnavīsati (mười chín).
908
Vīsatiādayo ānavutiyā itthiliṅge+kavacanā.
Vīsati and so on up to navuti are feminine, singular in number.
Vīsati, v.v., cho đến ānavuti (chín mươi chín) là giống cái, số ít.
Bho ekūnavīsati.
Bho ekūnavīsati.
Bho ekūnavīsati (hỡi mười chín).
Ekūnavīsatiṃ.
Ekūnavīsatiṃ.
Ekūnavīsatiṃ (mười chín).
Ekūnavīsatyā ekūnavīsatiyā.
Ekūnavīsatyā, ekūnavīsatiyā.
Ekūnavīsatyā, ekūnavīsatiyā (bởi mười chín).
Ekūnavīsatyaṃ ekūnavīsatiyaṃ ekūnavīsatyā ekūnavīsatiyā.
Ekūnavīsatyaṃ, ekūnavīsatiyaṃ, ekūnavīsatyaṃ, ekūnavīsatiyaṃ.
Ekūnavīsatyaṃ, ekūnavīsatiyaṃ, ekūnavīsatyā, ekūnavīsatiyā (trong mười chín).
Matisamaṃ.
Like mati.
Giống như mati.
909
Evaṃ vīsati, ekavīsati, dvāvīsati bāvīsati, tevīsati catuvīsatippabhutayo.
Similarly, vīsati, ekavīsati, dvāvīsati, bāvīsati, tevīsati, catuvīsati, etc.
Tương tự như vậy, vīsati (hai mươi), ekavīsati (hai mươi mốt), dvāvīsati, bāvīsati (hai mươi hai), tevīsati (hai mươi ba), catuvīsati (hai mươi bốn), v.v.
Paṇṇaādese paṇṇavīsati pañcavīsati.
With the substitute paṇṇa, paṇṇavīsati, pañcavīsati.
Với sự thay thế paṇṇa, thì paṇṇavīsati, pañcavīsati (hai mươi lăm).
Evaṃ chabbīsati, sattavīsati, aṭṭhavīsati.
Similarly, chabbīsati, sattavīsati, aṭṭhavīsati.
Tương tự như vậy, chabbīsati (hai mươi sáu), sattavīsati (hai mươi bảy), aṭṭhavīsati (hai mươi tám).
910
Ekena ūnā tiṃsati tiṃsā vāti ekūnatiṃsati ekūnatiṃsā vā.
‘Thirty lessened by one’ is ekūnatiṃsati or ekūnatiṃsā.
Ekena ūnā tiṃsati (ba mươi ít hơn một) hoặc tiṃsā, thì ekūnatiṃsati hoặc ekūnatiṃsā (hai mươi chín).
Karaṇe ekūnatiṃsāya.
In the instrumental case, ekūnatiṃsāya.
Trong biến cách dụng cụ, ekūnatiṃsāya.
Ekūnatiṃsāya, ekūnatiṃsāya, ekūnatiṃsāya, ekūnatiṃsāyaṃ.
Ekūnatiṃsāya (abl.), ekūnatiṃsāya (gen.), ekūnatiṃsāya (dat.), ekūnatiṃsāyaṃ (loc.).
Ekūnatiṃsāya, ekūnatiṃsāya, ekūnatiṃsāya, ekūnatiṃsāyaṃ.
Evaṃ tiṃsatiṇiṃsāvabhutayo.
Thus, tiṃsati, tiṇiṃsā, etc.
Tương tự như vậy, tiṃsati, ṇiṃsā, v.v.
Tiṃsāsaddassa pana silope ‘‘dīghasso’’ti yogavibhāgā rasso, tiṃsa.
However, when the sa of tiṃsā is elided, there is shortening due to the yogavibhāga of “dīghasso”, making it tiṃsa.
Đối với từ tiṃsā, sau khi lược bỏ si, thì có sự rút ngắn (rasso) do sự phân chia quy tắc ‘‘dīghasso’’, thành tiṃsa.
Niggahītāgamo, tiṃsaṃ.
With the insertion of niggahīta, tiṃsaṃ.
Thêm niggahīta, thành tiṃsaṃ.
Bhotiṃse+ccādi pumeva.
“Bho tiṃse” and so on are only masculine.
Bho tiṃse, v.v., chỉ là giống đực.
911
Cattālīsādīsupi yathāsambhavaṃ evameva.
In cattālīsā and so on, it is likewise as far as possible.
Trong cattālīsā, v.v., cũng tương tự như vậy tùy theo khả năng.
Dvitte ekattiṃsati ekattiṃsā.
With dvitta, ekattiṃsati, ekattiṃsā.
Khi có dvitta, thì ekattiṃsati, ekattiṃsā (ba mươi mốt).
Rassadvitte dvattiṃsati dvattiṃsa.
With shortening and dvitta, dvattiṃsati, dvattiṃsa.
Khi có rassadvitta, thì dvattiṃsati, dvattiṃsa (ba mươi hai).
Evaṃ tettiṃsati tettiṃsādayo yāva ekūnacattālīsati ekūnacattālīsā.
Thus, tettiṃsati, tettiṃsā, etc., up to ekūnacattālīsati, ekūnacattālīsā.
Tương tự như vậy, tettiṃsati, tettiṃsā, v.v., cho đến ekūnacattālīsati, ekūnacattālīsā (ba mươi chín).
Cattālīsāya simhi cattārīsā cattālīsā cattālīsaṃ, bho cattālīse+ccādi hoti.
When the si of cattālīsā is elided, it becomes cattārīsā, cattālīsā, cattālīsaṃ, “Bho cattālīse”, etc.
Khi có si trong cattālīsā, thì cattārīsā, cattālīsā, cattālīsaṃ, bho cattālīse, v.v.
Evaṃ ekacattārīsā.
Thus, ekacattārīsā.
Tương tự như vậy, ekacattārīsā (bốn mươi mốt).
912
3,97. Dvīssā ca
3,97. And from dvi (two)
3,97. Dvīssā ca
913
Asatādo nāññatthe cattālīsādo dvissa e vā hoti ā ca.
The numeral dvi (two) optionally becomes e and ā before cattālīsādo, not when sata and other words follow, nor elsewhere.
E hoặc ā có thể xuất hiện cho dvissa trong cattālīsā, v.v., không phải ở satādo và không ở nơi khác.
Dvecattālīsā dvecattālīsa dvecattālīsaṃ, evaṃ dvācattālīsa-iccādi.
Dvecattālīsā, dvecattālīsa, dvecattālīsaṃ; similarly dvācattālīsa, etc.
Dvecattālīsā, dvecattālīsa, dvecattālīsaṃ; tương tự như vậy, dvācattālīsa, v.v.
Dvecattārīsā dvecattārīsa dvecattārīsaṃ, evaṃ dvācattārīsā dvācattārīsa iccādi.
Dvecattārīsā, dvecattārīsa, dvecattārīsaṃ; similarly dvācattārīsā, dvācattārīsa, etc.
Dvecattārīsā, dvecattārīsa, dvecattārīsaṃ; tương tự như vậy, dvācattārīsā, dvācattārīsa, v.v.
Cattālīsati ekacattālīsati dvecattālīsati dvācattālīsati iccādi ekūnavīsatisamaṃ.
Cattālīsati, ekacattālīsati, dvecattālīsati, dvācattālīsati, etc. are like ekūnavīsati.
Cattālīsati, ekacattālīsati, dvecattālīsati, dvācattālīsati, v.v., giống như ekūnavīsati.
914
3,98. Cattālīsādo vā
3,98. Optionally before cattālīsādo
3,98. Cattālīsādo vā
915
Asatādo nāññatthe cattālīsādo tisse hoti vā.
The numeral ti (three) optionally occurs before cattālīsādo, not when sata and other words follow, nor elsewhere.
E có thể xuất hiện cho tissa trong cattālīsā, v.v., không phải ở satādo và không ở nơi khác.
Tecattālīsā tecattālīsa tecattālīsaṃ.
Tecattālīsā, tecattālīsa, tecattālīsaṃ.
Tecattālīsā, tecattālīsa, tecattālīsaṃ.
Bho tecattālīse iccādi hoti.
Bho tecattālīse and so on occur.
Bho tecattālīse, v.v.
Evaṃ ticattālīsā tecattārīsā ticattārīsā iccādi, tecattālīsati ticattālīsati iccādi pubbeva.
Similarly, ticattālīsā, tecattārīsā, ticattārīsā, etc.; tecattālīsati, ticattālīsati, etc. are as before.
Tương tự như vậy, ticattālīsā, tecattārīsā, ticattārīsā, v.v.; tecattālīsati, ticattālīsati, v.v., như trước.
916
Evaṃ catucattālīsā pañcacattālīsā catucattālīsati pañcacattālīsati iccādi yāva ekūnapaññāsā.
Thus, catucattālīsā, pañcacattālīsā, catucattālīsati, pañcacattālīsati, etc., up to ekūnapaññāsā.
Tương tự như vậy, catucattālīsā, pañcacattālīsā, catucattālīsati, pañcacattālīsati, v.v., cho đến ekūnapaññāsā (bốn mươi chín).
917
Paññāsā paññāsa paññāsaṃ iccādi hoti.
Paññāsā, paññāsa, paññāsaṃ, etc., occur.
Paññāsā, paññāsa, paññāsaṃ, v.v.
Evaṃ dvepaññāsā dvāpaññāsā dvipaññāsā dvepaṇṇāsā dvāpaṇṇāsā dvipaṇṇāsā.
Similarly, dvepaññāsā, dvāpaññāsā, dvipaññāsā, dvepaṇṇāsā, dvāpaṇṇāsā, dvipaṇṇāsā.
Tương tự như vậy, dvepaññāsā, dvāpaññāsā, dvipaññāsā, dvepaṇṇāsā, dvāpaṇṇāsā, dvipaṇṇāsā (năm mươi hai).
Tepaññāsā tipaññāsā tipaññāsaṃ tepaṇṇāsā tipaṇṇāsā.
Tepaññāsā, tipaññāsā, tipaññāsaṃ, tepaṇṇāsā, tipaṇṇāsā.
Tepaññāsā, tipaññāsā, tipaññāsaṃ, tepaṇṇāsā, tipaṇṇāsā (năm mươi ba).
Catupaṇṇāsā pañcapaṇṇāsā iccādi yāva ekūnasaṭṭhi.
Catupaṇṇāsā, pañcapaṇṇāsā, etc., up to ekūnasaṭṭhi.
Catupaṇṇāsā, pañcapaṇṇāsā, v.v., cho đến ekūnasaṭṭhi (năm mươi chín).
918
Evaṃ saṭṭhi, ekasaṭṭhi, dvesaṭṭhi dvāsaṭṭhi dvisaṭṭhi, tesaṭṭhi tisaṭṭhi, catusaṭṭhi pañcasaṭṭhi iccādi yāva ekūnasattati.
Similarly, saṭṭhi, ekasaṭṭhi, dvesaṭṭhi, dvāsaṭṭhi, dvisaṭṭhi, tesaṭṭhi, tisaṭṭhi, catusaṭṭhi, pañcasaṭṭhi, etc., up to ekūnasattati.
Tương tự như vậy, saṭṭhi (sáu mươi), ekasaṭṭhi (sáu mươi mốt), dvesaṭṭhi, dvāsaṭṭhi, dvisaṭṭhi (sáu mươi hai), tesaṭṭhi, tisaṭṭhi (sáu mươi ba), catusaṭṭhi (sáu mươi bốn), pañcasaṭṭhi (sáu mươi lăm), v.v., cho đến ekūnasattati (sáu mươi chín).
919
Sattati, ekasattati, dvesattati dvāsattati dvisattati, tesattati tisattati.
Sattati, ekasattati, dvesattati, dvāsattati, dvisattati, tesattati, tisattati.
Sattati (bảy mươi), ekasattati (bảy mươi mốt), dvesattati, dvāsattati, dvisattati (bảy mươi hai), tesattati, tisattati (bảy mươi ba).
Dvesattari dvāsattari dvisattari, catusattati, pañcasattati, catusattari, pañcasattarīti yāva ekūnāsīti.
Dvesattari, dvāsattari, dvisattari, catusattati, pañcasattati, catusattari, pañcasattari, up to ekūnāsīti.
Dvesattari, dvāsattari, dvisattari (bảy mươi hai), catusattati (bảy mươi bốn), pañcasattati (bảy mươi lăm), catusattari (bảy mươi bốn), pañcasattari (bảy mươi lăm), cho đến ekūnāsīti (bảy mươi chín).
920
Asīti, ekāsīti, dvāsīti, yāgame dviyāsīti, teasīti tiyāsīti, caturāsīti, pañcāsīti iccādi yāva ekūnanavuti.
Asīti, ekāsīti, dvāsīti; with yāgama, dviyāsīti; teasīti, tiyāsīti; caturāsīti, pañcāsīti, etc., up to ekūnanavuti.
Asīti (tám mươi), ekāsīti (tám mươi mốt), dvāsīti (tám mươi hai), yāgame dviyāsīti (tám mươi hai), teasīti, tiyāsīti (tám mươi ba), caturāsīti (tám mươi bốn), pañcāsīti (tám mươi lăm), v.v., cho đến ekūnanavuti (tám mươi chín).
921
Navuti, ekanavuti, dvenavuti dvānavuti dvinavuti, tenavuti tinavuti, catunavuti, pañcanavuti iccādi yāva ekūnasataṃ, etaṃ napuṃsakaliṅga+mekavacanantaṃ.
Navuti, ekanavuti, dvenavuti, dvānavuti, dvinavuti, tenavuti, tinavuti, catunavuti, pañcanavuti, etc., up to ekūnasataṃ; this is neuter, singular in number.
Navuti (chín mươi), ekanavuti (chín mươi mốt), dvenavuti, dvānavuti, dvinavuti (chín mươi hai), tenavuti, tinavuti (chín mươi ba), catunavuti (chín mươi bốn), pañcanavuti (chín mươi lăm), v.v., cho đến ekūnasataṃ (chín mươi chín), đây là giống trung, số ít.
922
Sataṃ, bho sata satā, sataṃ, sataṃ.
Sataṃ; bho sata, satā; sataṃ; sataṃ.
Sataṃ (một trăm), bho sata (hỡi trăm), satā (của trăm), sataṃ (trăm), sataṃ (trăm).
Satena, karaṇe satena.
Satena; in the instrumental case, satena.
Satena (bằng trăm), trong biến cách dụng cụ, satena.
Satassa, satā satamhā satasmā, satassa, sate satamhi satasmiṃ.
Satassa (dat.); satā, satamhā, satasmā (abl.); satassa (gen.); sate, satamhi, satasmiṃ (loc.).
Satassa (của trăm), satā, satamhā, satasmā (từ trăm), satassa (của trăm), sate, satamhi, satasmiṃ (trong trăm).
Evaṃ ekasatato pabhuti yāva sahassaṃ.
Thus, from ekasata up to sahassa.
Tương tự như vậy, từ ekasata cho đến sahassaṃ (một nghìn).
923
Koṭi pakoṭi koṭippakoṭi akkhobhiṇiyo itthiliṅge+kavacanantā.
Koṭi, pakoṭi, koṭippakoṭi, akkhobhiṇī are feminine, singular in number.
Koṭi, pakoṭi, koṭippakoṭi, akkhobhiṇī là giống cái, số ít.
Vaggabhede tu sabbāsampi saṃkhyānaṃ bahuvacanopi hoteva ‘‘dvevīsatiyo jinadantā’’ ‘‘tisso vīsatiyo dinaghaṭikā’’ iccādi.
However, in classification by groups, all numbers can also be plural, as in “dvevīsatiyo jinadantā” (twenty-two Buddha’s teeth), “tisso vīsatiyo dinaghaṭikā” (thirty twenty-hour segments of the day), etc.
Tuy nhiên, trong các loại nhóm, tất cả các số đếm đều có thể ở số nhiều, như ‘‘dvevīsatiyo jinadantā’’ (hai mươi hai răng của Đức Phật), ‘‘tisso vīsatiyo dinaghaṭikā’’ (hai mươi ba đơn vị thời gian trong ngày), v.v.
924
Dasadasakaṃ sataṃ nāma, dasasataṃ sahassaṃ nāma, dasasahassaṃ nahutaṃ, dasanahutaṃ lakkhaṃ, satasahassantipi vuccati.
Ten tens is called a sata (hundred); ten hundreds is called a sahassa (thousand); ten thousands is a nahuta; ten nahutas is a lakkha, also called satasahassa (one hundred thousand).
Mười lần mười là một trăm (sataṃ), mười lần trăm là một nghìn (sahassaṃ), mười nghìn là nahutaṃ, mười nahutaṃ là lakkhaṃ, cũng được gọi là satasahassaṃ (một trăm nghìn).
925
Lakkhasataṃ koṭi, koṭilakkhasataṃ pakoṭi, pakoṭilakkhasataṃ koṭippakoṭi, evaṃ nahutaṃ, ninnahutaṃ, akkhobhiṇī, bindu, abbudaṃ, nirabbudaṃ, ahahaṃ, ababaṃ, aṭaṭaṃ, sogaṇḍikaṃ, uppalaṃ, kumudaṃ, puṇḍarīkaṃ, padumaṃ, kathānaṃ, mahākathānaṃ, asaṅkhyeyyanti yathākkamaṃ satalakkhaguṇaṃ veditabbaṃ.
One hundred thousand lakkhas is a koṭi; one hundred thousand koṭis is a pakoṭi; one hundred thousand pakoṭis is a koṭippakoṭi; similarly, nahuta, ninnahuta, akkhobhiṇī, bindu, abbudaṃ, nirabbudaṃ, ahahaṃ, ababaṃ, aṭaṭaṃ, sogaṇḍikaṃ, uppalaṃ, kumudaṃ, puṇḍarīkaṃ, padumaṃ, kathānaṃ, mahākathānaṃ, asaṅkhyeyyaṃ should be understood as one hundred thousand times the preceding in order.
Một trăm lakkha là koṭi, một trăm lakkha koṭi là pakoṭi, một trăm lakkha pakoṭi là koṭippakoṭi. Tương tự như vậy, nahutaṃ, ninnahutaṃ, akkhobhiṇī, bindu, abbudaṃ, nirabbudaṃ, ahahaṃ, ababaṃ, aṭaṭaṃ, sogaṇḍikaṃ, uppalaṃ, kumudaṃ, puṇḍarīkaṃ, padumaṃ, kathānaṃ, mahākathānaṃ, asaṅkhyeyyaṃ, theo thứ tự, cần được hiểu là tăng gấp một trăm lakkha.
926
Iccevaṃ ṭhānato ṭhānaṃ, satalakkhaguṇaṃ mataṃ;
Thus, from stage to stage, it is understood as one hundred thousand times greater;
Vì vậy, từ vị trí này đến vị trí khác, được coi là tăng gấp một trăm lakkha;
927
Koṭippabhutīnaṃ vīsa-saṅkhyānañca yathākkamanti.
And for koṭi and so on, in their respective order, up to vīsa-saṅkhyā (the twentieth number).
Và đối với các số đếm từ koṭi, v.v., theo thứ tự.
928
Athā+saṃkhyā vuccate, abyayanti ca vuccate.
Now, asaṃkhyā (indeclinables) are explained; they are also called abyaya.
Bây giờ, các từ không biến đổi (asaṃkhyā) được nói đến, và cũng được gọi là abyaya.
Taṃ pādi cādi, upasagganipātāti ca duvidhaṃ.
They are of two kinds: pādi and cādi, which are upasagga (prefixes) and nipāta (particles).
Chúng có hai loại: pādi và cādi, hoặc upasagganipāta.
929
Pa parā apa saṃ anu ava o ni du vi adhi api ati su u abhi pati pari upa ā ime vīsati pādayo.
Pa, parā, apa, saṃ, anu, ava, o, ni, du, vi, adhi, api, ati, su, u, abhi, pati, pari, upa, ā — these are the twenty pāda prefixes.
Pa, parā, apa, saṃ, anu, ava, o, ni, du, vi, adhi, api, ati, su, u, abhi, pati, pari, upa, ā – đây là hai mươi pādayo (tiền tố).
Pādayo hi jotakā, na vācakā.
Indeed, prefixes are illustrative, not expressive.
Các tiền tố (upasagga) quả thực chỉ rõ, chứ không diễn đạt.
930
Tattha pa-saddo pakārā+dikamma, padhāna+ntobhāva, viyoga, tappara, bhusattha, sambhava, titti, anāvila, patthanādīsu.
There, the prefix pa- is used in meanings such as kind, beginning of an action, excellence, inclusion, separation, devotion, abundance, origin, satisfaction, clarity, and aspiration.
Trong đó, tiền tố "pa-" có các nghĩa như: các loại và khởi đầu hành động, sự ưu việt và sự bao hàm, sự ly khai, sự chuyên chú, ý nghĩa cường điệu, sự phát sinh, sự thỏa mãn, sự không vẩn đục, sự khao khát, v.v.
Yathā pakāre-paññā.
For example, in the sense of kind: paññā (wisdom).
Ví dụ: trong nghĩa các loại – paññā (trí tuệ).
Ādikamme-vippakataṃ, padhāne-paṇītaṃ, antobhāve-pakkhittaṃ, khittanti peraṇaṃ, pakkhittanti antokaraṇaṃ, dhātvatthassa bādhitattā.
In the sense of beginning of an action: vippakataṃ (begun), in the sense of excellence: paṇītaṃ (excellent), in the sense of inclusion: pakkhittaṃ (included); khittaṃ means throwing, pakkhittaṃ means putting inside, due to the verbal root's meaning being obstructed.
Trong nghĩa khởi đầu hành động – vippakataṃ (đã thực hiện), trong nghĩa ưu việt – paṇītaṃ (vi diệu), trong nghĩa bao hàm – pakkhittaṃ (đặt vào trong), khittaṃ (ném) là sự thúc đẩy, pakkhittaṃ (đặt vào trong) là sự đưa vào bên trong, vì ý nghĩa của căn bị cản trở.
Vutthañhi –
As it has been said—
Đã được nói rằng –
931
Dhātvatthaṃ bādhate koci, koci taṃ anuvattate;
One obstructs the meaning of the verbal root, another follows it;
Một số cản trở ý nghĩa của căn, một số làm theo ý nghĩa đó;
932
Tameva+ñño viseseti, upasaggagatī tidhāti.
Still another specifies it: the functions of prefixes are threefold.
Một số khác lại làm đặc biệt hóa chính nó, hành động của tiền tố có ba loại.
933
Ettha ca ‘‘anuruddhakā me saṅgāmayuddhe’’ti ca ime upasaggā dhātvatthaṃ visesenti nāma.
And here, the prefixes in "My Anuruddhas (are) in the battle-war" are said to specify the meaning of the verbal root.
Và ở đây, các tiền tố trong ‘‘anuruddhakā me saṅgāmayuddhe’’ (các chiến binh của tôi đã chiến đấu) được gọi là làm đặc biệt hóa ý nghĩa của căn.
Viyoge-pavāsī, tappare-pācariyo, bhusatthe-pavuddhakāyo, sambhave-himavantā gaṅgā pabhavati, tittiyaṃ-pahūta+mannaṃ, anāvile-pasanna+mudakaṃ, patthane-paṇihitaṃ.
In the sense of separation: pavāsī (one who dwells abroad), in the sense of devotion: pācariyo (teacher), in the sense of abundance: pavuddhakāyo (grown body), in the sense of origin: himavantā gaṅgā pabhavati (the Ganges originates from the Himalaya), in the sense of satisfaction: pahūta+mannaṃ (plentiful food), in the sense of clarity: pasanna+mudakaṃ (clear water), in the sense of aspiration: paṇihitaṃ (aspired).
Trong nghĩa ly khai – pavāsī (người đi xa), trong nghĩa chuyên chú – pācariyo (người nấu ăn chuyên nghiệp), trong nghĩa cường điệu – pavuddhakāyo (thân thể phát triển mạnh), trong nghĩa phát sinh – himavantā gaṅgā pabhavati (sông Hằng phát sinh từ Hy Mã Lạp Sơn), trong nghĩa thỏa mãn – pahūta+mannaṃ (thức ăn dồi dào), trong nghĩa không vẩn đục – pasanna+mudakaṃ (nước trong sạch), trong nghĩa khao khát – paṇihitaṃ (đã được ước nguyện).
934
Parāiti parihāni, parājaya, gati, vikkamā+masanādīsu.
The prefix parā- is used in meanings such as deterioration, defeat, going, exertion, and touching.
Tiền tố "parā-" có các nghĩa như: sự suy tàn, sự thất bại, sự đi, sự dũng mãnh và sự chạm vào, v.v.
Yathā parihāniyaṃ-parābhavo.
For example, in the sense of deterioration: parābhavo (ruin).
Ví dụ: trong nghĩa suy tàn – parābhavo (sự suy bại).
Parājaye-parājito, gatiyaṃ-parāyanaṃ, vikkame-parakkamati, āmasane-aṅgassa parāmasanaṃ.
In the sense of defeat: parājito (defeated), in the sense of going: parāyanaṃ (refuge), in the sense of exertion: parakkamati (exerts oneself), in the sense of touching: aṅgassa parāmasanaṃ (touching a limb).
Trong nghĩa thất bại – parājito (đã bị đánh bại), trong nghĩa đi – parāyanaṃ (nơi nương tựa), trong nghĩa dũng mãnh – parakkamati (nỗ lực), trong nghĩa chạm vào – aṅgassa parāmasanaṃ (sự chạm vào một chi thể).
935
Apaiti apagata, garaha, vajjana, pūjā, padussanādīsu.
The prefix apa- is used in meanings such as gone away, blame, avoidance, veneration, and defilement.
Tiền tố "apa-" có các nghĩa như: sự rời đi, sự khiển trách, sự tránh né, sự tôn kính, sự làm hư hỏng, v.v.
Yathā apagate-apamāno apeto, garahe-apagabbho, vajjane-apasālāya āyanti vāṇijā, pūjāyaṃ-vuddhāpacāyī, padussane-aparajjhanti.
For example, in the sense of gone away: apamāno apeto (measureless, gone away), in the sense of blame: apagabbho (impudent), in the sense of avoidance: apasālāya āyanti vāṇijā (merchants come, avoiding the hall), in the sense of veneration: vuddhāpacāyī (one who venerates the elders), in the sense of defilement: aparajjhanti (they commit an offense).
Ví dụ: trong nghĩa rời đi – apamāno apeto (không có sự đo lường, đã rời đi), trong nghĩa khiển trách – apagabbho (người không kiêu căng), trong nghĩa tránh né – apasālāya āyanti vāṇijā (các thương nhân đến tránh xa nhà kho), trong nghĩa tôn kính – vuddhāpacāyī (người tôn kính các bậc trưởng thượng), trong nghĩa làm hư hỏng – aparajjhanti (họ phạm lỗi).
936
Saṃiti samodhāna, sammāsama, samantabhāva, saṃgata, saṃkhepa, bhusattha, saha+ppattha, pabhavā+bhimukhabhāva, vidhāna, punappuna, karaṇa, samiddhādīsu.
The prefix saṃ- is used in meanings such as combination, complete equality, entirety, connection, abbreviation, abundance, with, origin/facing, arrangement, repetition, action, and success.
Tiền tố "saṃ-" có các nghĩa như: sự kết hợp, sự đúng đắn và tương xứng, sự bao trùm, sự hòa hợp, sự tóm tắt, ý nghĩa cường điệu, sự cùng với, sự phát sinh và hướng về, sự sắp xếp, sự lặp đi lặp lại, sự thực hiện, sự thành tựu, v.v.
Yathā samodhāne-sandhi, sammāsame-samādhi, sampayutto, samantabhāve-saṃkiṇṇaṃ, samullapanā, saṃgate-saṅgamo, saṃkhepe-samāso, bhusatthe-sārattho, sahatthe-saṃvāso, appatthe-samaggho, pabhave-sambhavo, abhimukhabhāve-sammukhaṃ.
For example, in the sense of combination: sandhi (juncture), in the sense of complete equality: samādhi (concentration), sampayutto (connected), in the sense of entirety: saṃkiṇṇaṃ (intermingled), samullapanā (conversation), in the sense of connection: saṅgamo (meeting), in the sense of abbreviation: samāso (compound), in the sense of abundance: sārattho (essence), in the sense of with: saṃvāso (dwelling together), in the sense of abundance (again): samaggho (valuable), in the sense of origin: sambhavo (origin), in the sense of facing: sammukhaṃ (facing).
Ví dụ: trong nghĩa kết hợp – sandhi (sự nối kết), trong nghĩa đúng đắn và tương xứng – samādhi (định), sampayutto (kết hợp đúng đắn), trong nghĩa bao trùm – saṃkiṇṇaṃ (hỗn tạp), samullapanā (trò chuyện), trong nghĩa hòa hợp – saṅgamo (sự gặp gỡ), trong nghĩa tóm tắt – samāso (sự tóm tắt), trong nghĩa cường điệu – sārattho (ý nghĩa cốt lõi), trong nghĩa cùng với – saṃvāso (sự cùng sống), trong nghĩa thiếu thốn – samaggho (đắt đỏ), trong nghĩa phát sinh – sambhavo (sự phát sinh), trong nghĩa hướng về – sammukhaṃ (đối diện).
Saṃgate-saṃgaṇhāti, vidhāne-saṃvutaṃ, punappunakaraṇe-sandhāvati, samiddhiyaṃ-sampanno.
In the sense of connection (again): saṃgaṇhāti (gathers), in the sense of arrangement: saṃvutaṃ (restrained), in the sense of repetition: sandhāvati (runs repeatedly), in the sense of success: sampanno (accomplished).
Trong nghĩa hòa hợp – saṃgaṇhāti (hòa hợp), trong nghĩa sắp xếp – saṃvutaṃ (đã được kiềm chế), trong nghĩa lặp đi lặp lại – sandhāvati (lang thang), trong nghĩa thành tựu – sampanno (thành tựu).
937
Anuiti anugatā+nupacchinna, pacchāttha, bhusattha, sādissa, hīna, tatiyattha, lakkhaṇi+tthambhūtakkhāna, bhāga, vicchādīsu.
The prefix anu- is used in meanings such as following/uninterrupted, after, abundance, similarity, inferiority, in the sense of the third case, indication/description of what has become, portion, and pervasion.
Tiền tố "anu-" có các nghĩa như: sự theo sau và không bị gián đoạn, ý nghĩa phía sau, ý nghĩa cường điệu, sự tương tự, sự thấp kém, ý nghĩa thứ ba, sự biểu thị đặc điểm và sự kể lại về trạng thái, sự chia phần, sự phân tán, v.v.
Anugate-anveti, anupacchinne-anusayo, pacchātthe-anurathaṃ, bhusatthe-anuratto, sādisse-anurūpaṃ, hīne-anusāriputtaṃ paññavanto, tatiyatthe-nadi+manvavasitā senā, lakkhaṇerukkha+manuvijjotate vijju, itthambhūtakhyāne-sādhu devadatto mātara+manu, bhāge-ya+dettha maṃ anu siyā, taṃ dīyatu, vicchāyaṃ-rukkhaṃ rukkhaṃ anu vijjotate cando.
In the sense of following: anveti (follows), in the sense of uninterrupted: anusayo (latent tendency), in the sense of after: anurathaṃ (behind the chariot), in the sense of abundance: anuratto (deeply attached), in the sense of similarity: anurūpaṃ (suitable), in the sense of inferiority: anusāriputtaṃ paññavanto (wiser than Sāriputta), in the sense of the third case: nadi+manvavasitā senā (the army encamped along the river), in the sense of indication: rukkha+manuvijjotate vijju (lightning flashes along the tree), in the sense of description of what has become: sādhu devadatto mātara+manu (Devadatta is good towards his mother), in the sense of portion: ya+dettha maṃ anu siyā, taṃ dīyatu (whatever portion of this belongs to me, let that be given), in the sense of pervasion: rukkhaṃ rukkhaṃ anu vijjotate cando (the moon shines on tree after tree).
Trong nghĩa theo sau – anveti (theo sau), trong nghĩa không bị gián đoạn – anusayo (tùy miên), trong nghĩa phía sau – anurathaṃ (theo sau xe), trong nghĩa cường điệu – anuratto (rất thích thú), trong nghĩa tương tự – anurūpaṃ (tương xứng), trong nghĩa thấp kém – anusāriputtaṃ paññavanto (những người trí tuệ theo sau Sāriputta), trong nghĩa thứ ba – nadi+manvavasitā senā (quân đội đóng quân dọc theo sông), trong nghĩa biểu thị đặc điểm – rukkha+manuvijjotate vijju (tia chớp sáng dọc theo cây), trong nghĩa kể lại về trạng thái – sādhu devadatto mātara+manu (Devadatta tốt bụng đối với mẹ), trong nghĩa chia phần – ya+dettha maṃ anu siyā, taṃ dīyatu (hãy cho tôi phần nào có ở đây), trong nghĩa phân tán – rukkhaṃ rukkhaṃ anu vijjotate cando (mặt trăng chiếu sáng từng cây một).
938
Avaiti adhobhāga, viyoga, paribhava, jānana,* nicchaya, desa, theyyādīsu.
The prefix ava- is used in meanings such as downward, separation, contempt, knowing, certainty, place, and theft.
Tiền tố "ava-" có các nghĩa như: phần dưới, sự ly khai, sự khinh miệt, sự biết, sự thanh tịnh, sự quyết định, nơi chốn, sự trộm cắp, v.v.
Adhobhāge-avakkhittacakkhu, viyoge-avakokilaṃ vanaṃ, paribhave-avajānanaṃ, avamaññati, jānane-avagacchati.
In the sense of downward: avakkhittacakkhu (downcast eyes), in the sense of separation: avakokilaṃ vanaṃ (a forest devoid of cuckoos), in the sense of contempt: avajānanaṃ (despising), avamaññati (despises), in the sense of knowing: avagacchati (understands).
Trong nghĩa phần dưới – avakkhittacakkhu (mắt nhìn xuống), trong nghĩa ly khai – avakokilaṃ vanaṃ (khu rừng không có chim cu), trong nghĩa khinh miệt – avajānanaṃ (sự khinh thường), avamaññati (khinh miệt), trong nghĩa biết – avagacchati (hiểu biết).
* , Nicchaye-avadhāraṇaṃ, dese-avakāso, theyye-avahāro.
In the sense of certainty: avadhāraṇaṃ (determination), in the sense of place: avakāso (opportunity), in the sense of theft: avahāro (theft).
*, trong nghĩa quyết định – avadhāraṇaṃ (sự xác định), trong nghĩa nơi chốn – avakāso (cơ hội), trong nghĩa trộm cắp – avahāro (sự trộm cắp).
939
Oiti oroharaṇa, nīharaṇa, suddhiādīsu dissati.
The prefix o- is seen in meanings such as descending, extracting, and purity.
Tiền tố "o-" được thấy trong các nghĩa như: sự hạ xuống, sự lấy ra, sự thanh tịnh, v.v.
Orohaṇe-pāsādā orohati, nīharaṇe-omukkupāhano, suddhiyaṃ-odātaṃ.
In the sense of descending: pāsādā orohati (descends from the palace), in the sense of extracting: omukkupāhano (having taken off one's shoes), in the sense of purity: odātaṃ (white, pure).
Trong nghĩa hạ xuống – pāsādā orohati (hạ xuống từ cung điện), trong nghĩa lấy ra – omukkupāhano (đã cởi bỏ giày dép), trong nghĩa thanh tịnh – odātaṃ (trắng sạch).
940
Niiti, nissesa, niggata, nīharaṇa,+ntopavesanā+bhāva, nisedhana, nikkhanta, pātubhāvā+vadhāraṇa, vibhajana, upamu+padhāraṇā+vasāna, cheka, nīharaṇā+varaṇādīsu.
The prefix ni- is used in meanings such as complete, gone out, extracting, entering, absence, prohibition, departed, manifestation, determination, division, simile, perception, completion, skill, extracting, and covering.
Tiền tố "ni-" có các nghĩa như: sự hoàn toàn, sự thoát ra, sự lấy ra, sự đưa vào trong, sự không hiện hữu, sự cấm đoán, sự xuất ly, sự xuất hiện, sự xác định, sự phân chia, sự so sánh, sự nhận thức, sự kết thúc, sự khéo léo, sự lấy ra, sự che chắn, v.v.
Nissese-nirutti, niggate-nikkileso, niyyāti, nīharaṇe-niddhāraṇaṃ, antopavesane-nikhāto, abhāve-nimmakkhikaṃ, nisedhe-nivāreti, nikkhante-nibbānaṃ, pātubhāve-nimmitaṃ, avadhāraṇe-nicchayo, vibhajane-niddeso.
In the sense of complete: nirutti (etymology), in the sense of gone out: nikkileso (without defilements), niyyāti (goes out), in the sense of extracting: niddhāraṇaṃ (extraction), in the sense of entering: nikhāto (buried), in the sense of absence: nimmakkhikaṃ (without flies), in the sense of prohibition: nivāreti (prevents), in the sense of departed: nibbānaṃ (Nibbāna), in the sense of manifestation: nimmitaṃ (created), in the sense of determination: nicchayo (certainty), in the sense of division: niddeso (description).
Trong nghĩa hoàn toàn – nirutti (sự phân tích ngôn ngữ), trong nghĩa thoát ra – nikkileso (không có phiền não), niyyāti (thoát ra), trong nghĩa lấy ra – niddhāraṇaṃ (sự xác định), trong nghĩa đưa vào trong – nikhāto (đã được chôn), trong nghĩa không hiện hữu – nimmakkhikaṃ (không có ruồi), trong nghĩa cấm đoán – nivāreti (ngăn cản), trong nghĩa xuất ly – nibbānaṃ (Niết Bàn), trong nghĩa xuất hiện – nimmitaṃ (đã được tạo ra), trong nghĩa xác định – nicchayo (sự quyết định), trong nghĩa phân chia – niddeso (sự chỉ dẫn).
Upamāyaṃ-nidassanaṃ, upadhāraṇe-nisāmanaṃ, avasāne-niṭṭhitaṃ, cheke-nipuṇo, nīharaṇe-nīharati, issa dīgho.
In the sense of simile: nidassanaṃ (example), in the sense of perception: nisāmanaṃ (hearing), in the sense of completion: niṭṭhitaṃ (completed), in the sense of skill: nipuṇo (skilled), in the sense of extracting: nīharati (takes out); the i is lengthened.
Trong nghĩa so sánh – nidassanaṃ (ví dụ), trong nghĩa nhận thức – nisāmanaṃ (sự lắng nghe), trong nghĩa kết thúc – niṭṭhitaṃ (đã hoàn thành), trong nghĩa khéo léo – nipuṇo (khéo léo), trong nghĩa lấy ra – nīharati (lấy ra), i trở thành ī dài.
Āvaraṇe-nīvaraṇaṃ.
In the sense of covering: nīvaraṇaṃ (hindrance).
Trong nghĩa che chắn – nīvaraṇaṃ (chướng ngại).
941
Duiti asobhaṇā+bhāva, kucchitā+samiddhi, kiccha, virūpatādīsu.
The prefix du- is used in meanings such as unpleasant, absence, blameworthy, imperfection, difficulty, and ugliness.
Tiền tố "du-" có các nghĩa như: sự không tốt đẹp, sự không hiện hữu, sự xấu xa, sự không thành tựu, sự khó khăn, sự xấu xí, v.v.
Asobhaṇe-duggandho, abhāve-dubbhikkhaṃ, kucchite – dukkaṭaṃ.
In the sense of unpleasant: duggandho (bad smell), in the sense of absence: dubbhikkhaṃ (famine), in the sense of blameworthy: dukkaṭaṃ (wrongdoing).
Trong nghĩa không tốt đẹp – duggandho (mùi hôi), trong nghĩa không hiện hữu – dubbhikkhaṃ (nạn đói), trong nghĩa xấu xa – dukkaṭaṃ (ác nghiệp).
Asamiddhiyaṃ-dussassaṃ, kicche-dukkaraṃ, virūpatāyaṃ-dubbaṇṇo dummukho.
In the sense of imperfection: dussassaṃ (bad horse), in the sense of difficulty: dukkaraṃ (difficult), in the sense of ugliness: dubbaṇṇo dummukho (ugly in complexion, ugly in face).
Trong nghĩa không thành tựu – dussassaṃ (ngựa xấu), trong nghĩa khó khăn – dukkaraṃ (khó làm), trong nghĩa xấu xí – dubbaṇṇo dummukho (xấu xí, mặt xấu).
942
Viiti visesa, vividha, viruddha, vigata, viyoga, virūpatādīsu.
The prefix vi- is used in meanings such as distinction, various, opposed, gone, separation, and ugliness.
Tiền tố "vi-" có các nghĩa như: sự đặc biệt, sự đa dạng, sự đối nghịch, sự rời đi, sự ly khai, sự xấu xí, v.v.
Visese-vimutti, visiṭṭho, vividhe-vimati, viruddhe-vivādo, vigate-vimalaṃ, viyoge-vippayutto, virūpatāyaṃ-virūpo.
In the sense of distinction: vimutti (liberation), visiṭṭho (distinguished), in the sense of various: vimati (doubt), in the sense of opposed: vivādo (dispute), in the sense of gone: vimalaṃ (stainless), in the sense of separation: vippayutto (separated), in the sense of ugliness: virūpo (ugly).
Trong nghĩa đặc biệt – vimutti (giải thoát), visiṭṭho (đặc biệt), trong nghĩa đa dạng – vimati (sự nghi ngờ), trong nghĩa đối nghịch – vivādo (tranh cãi), trong nghĩa rời đi – vimalaṃ (không tì vết), trong nghĩa ly khai – vippayutto (ly tán), trong nghĩa xấu xí – virūpo (xấu xí).
943
Adhiiti adhiki+ssarū+paribhāvā+dhibhavana+jjhāyā+dhiṭṭhāna, nicchaya, pāpuṇanādīsu.
The prefix adhi- is used in meanings such as superior, ruler, above, overcoming, studying, establishing, determination, and attaining.
Tiền tố "adhi-" có các nghĩa như: sự vượt trội, sự làm chủ, sự ở trên, sự chế ngự, sự học hỏi, sự quyết định, sự xác định, sự đạt được, v.v.
Adhike-adhisīlaṃ, issare-adhipati, adhi brahmadatte pañcālā, uparibhāve-adhirohati, pathaviṃ adhisessati, adhibhavane-adhibhavati, ajjhāyane-byākaraṇa+madhīte, adhiṭṭhāne-bhūmikampādiṃ adhiṭṭhāti, nicchaye-adhimokkho, pāpuṇane-bhogakkhandhaṃ adhigacchati.
In the sense of superior: adhisīlaṃ (higher morality), in the sense of ruler: adhipati (chief), adhi brahmadatte pañcālā (the Pañcālas are subject to Brahmadatta), in the sense of above: adhirohati (ascends), pathaviṃ adhisessati (will lie upon the earth), in the sense of overcoming: adhibhavati (overcomes), in the sense of studying: byākaraṇa+madhīte (studies grammar), in the sense of establishing: bhūmikampādiṃ adhiṭṭhāti (establishes an earthquake, etc.), in the sense of determination: adhimokkho (determination), in the sense of attaining: bhogakkhandhaṃ adhigacchati (attains a mass of wealth).
Trong nghĩa vượt trội – adhisīlaṃ (giới hạnh cao), trong nghĩa làm chủ – adhipati (chúa tể), adhi brahmadatte pañcālā (Pañcālā thuộc về Brahmadatta), trong nghĩa ở trên – adhirohati (leo lên), pathaviṃ adhisessati (nằm trên đất), trong nghĩa chế ngự – adhibhavati (chế ngự), trong nghĩa học hỏi – byākaraṇa+madhīte (học ngữ pháp), trong nghĩa quyết định – bhūmikampādiṃ adhiṭṭhāti (quyết định về động đất, v.v.), trong nghĩa xác định – adhimokkho (sự quyết định), trong nghĩa đạt được – bhogakkhandhaṃ adhigacchati (đạt được khối tài sản).
944
Apiiti sambhāvanā+pekkhā, samuccaya, garaha, pañhādīsu.
The particle api- is used in meanings such as possibility/expectation, aggregation, blame, and question.
Tiền tố "api-" có các nghĩa như: sự có thể xảy ra và sự mong đợi, sự tập hợp, sự khiển trách, câu hỏi, v.v.
Sambhāvanāyaṃ-api dibbesu kāmesu, merumpi vinivijjhitvā gaccheyya, apekkhāyaṃ-ayampi dhammo aniyato, samuccaye-itipi arahaṃ, antampi antaguṇampi ādāya, garahe-api amhākaṃ paṇḍitaka, pañhe-api bhante bhikkhaṃ labhittha.
In the sense of possibility: api dibbesu kāmesu (even in divine sense-pleasures), merumpi vinivijjhitvā gaccheyya (one might go, having pierced Mount Meru), in the sense of expectation: ayampi dhammo aniyato (this dhamma too is uncertain), in the sense of aggregation: itipi arahaṃ (He is indeed an Arahant), antampi antaguṇampi ādāya (taking even the smallest portion, even the smallest quality), in the sense of blame: api amhākaṃ paṇḍitaka (O our little wise one!), in the sense of question: api bhante bhikkhaṃ labhittha (Venerable sir, did you receive alms?).
Trong nghĩa có thể xảy ra – api dibbesu kāmesu (ngay cả trong các dục lạc cõi trời), merumpi vinivijjhitvā gaccheyya (có thể xuyên qua cả núi Meru mà đi), trong nghĩa mong đợi – ayampi dhammo aniyato (pháp này cũng không cố định), trong nghĩa tập hợp – itipi arahaṃ (Ngài là bậc A-la-hán), antampi antaguṇampi ādāya (lấy cả phần cuối và phẩm chất cuối), trong nghĩa khiển trách – api amhākaṃ paṇḍitaka (ngay cả kẻ học giả của chúng ta), trong nghĩa câu hỏi – api bhante bhikkhaṃ labhittha (bạch Thế Tôn, Ngài có nhận được thức ăn khất thực không?).
945
Atiiti atikkamanā+tikkantā+tisaya, bhusatthādīsu.
The prefix ati- is used in meanings such as surpassing, passed beyond, excess, and abundance.
Tiền tố "ati-" có các nghĩa như: sự vượt qua, sự đã vượt qua, sự vượt trội, ý nghĩa cường điệu, v.v.
Atikkame-atirocati amhehi, atīto, atikkante-accantaṃ, atisaye-atikusalo, bhusatthe-atikodho, ativuddhi.
In the sense of surpassing: atirocati amhehi (surpasses us), atīto (passed), in the sense of passed beyond: accantaṃ (extremely), in the sense of excess: atikusalo (very skilled), in the sense of abundance: atikodho (excessive anger), ativuddhi (excessive growth).
Trong nghĩa vượt qua – atirocati amhehi (vượt trội hơn chúng tôi), atīto (đã qua), trong nghĩa đã vượt qua – accantaṃ (tột cùng), trong nghĩa vượt trội – atikusalo (rất thiện xảo), trong nghĩa cường điệu – atikodho (quá giận dữ), ativuddhi (sự tăng trưởng quá mức).
946
Suiti sobhaṇa, suṭṭhu, sammā, samiddhi, sukhatthādīsu.
The prefix su- is used in meanings such as beautiful, well, properly, success, and ease.
Tiền tố "su-" có các nghĩa như: sự tốt đẹp, sự đúng đắn, sự hoàn hảo, sự thành tựu, ý nghĩa hạnh phúc, v.v.
Sobhaṇe-sugandho, suṭṭhu+sammādatthesu-suṭṭhu gato sugato, sammā gatotipi sugato, samiddhiyaṃ-subhikkhaṃ, sukhatthe-sukaro.
In the sense of beautiful: sugandho (pleasant fragrance), in the sense of well/properly: suṭṭhu gato sugato (gone well, Sugata), sammā gatotipi sugato (gone properly, Sugata), in the sense of success: subhikkhaṃ (plentiful alms), in the sense of ease: sukaro (easy to do).
Trong nghĩa tốt đẹp – sugandho (mùi thơm), trong nghĩa đúng đắn và hoàn hảo – suṭṭhu gato sugato (đã đi đúng đắn, bậc Thiện Thệ), sammā gatotipi sugato (đã đi đúng đắn cũng là bậc Thiện Thệ), trong nghĩa thành tựu – subhikkhaṃ (mùa màng tốt), trong nghĩa hạnh phúc – sukaro (dễ làm).
947
Uiti uggatu+ddhakamma, padhāna, viyoga, sambhava, attalābha, satti, sarūpakathanādīsu.
The prefix u- is used in meanings such as rising, upward action, excellence, separation, origin, attainment, power, and description of nature.
Tiền tố "u-" có các nghĩa như: sự nổi lên và hành động nâng lên, sự ưu việt, sự ly khai, sự phát sinh, sự tự đạt được, năng lực, sự mô tả bản chất, v.v.
Uggate-uggacchati, uddhakamme-āsanā uṭṭhito, ukkhepo, padhāne-uttamo, lokuttaro, viyoge-ubbhāsito, sambhave-ubbhuto, attalābhe-uppannaṃ ñāṇaṃ, sattiyaṃ-ussahati gantuṃ, sarūpakathane-uddisati suttaṃ.
In the sense of rising: uggacchati (rises), in the sense of upward action: āsanā uṭṭhito (risen from the seat), ukkhepo (lifting up), in the sense of excellence: uttamo (highest), lokuttaro (transcending the world), in the sense of separation: ubbhāsito (shone forth), in the sense of origin: ubbhuto (arisen), in the sense of attainment: uppannaṃ ñāṇaṃ (knowledge arisen), in the sense of power: ussahati gantuṃ (has the power to go), in the sense of description of nature: uddisati suttaṃ (recites a discourse).
Trong nghĩa nổi lên – uggacchati (nổi lên), trong nghĩa hành động nâng lên – āsanā uṭṭhito (đứng dậy từ chỗ ngồi), ukkhepo (sự nâng lên), trong nghĩa ưu việt – uttamo (tối thượng), lokuttaro (siêu thế), trong nghĩa ly khai – ubbhāsito (đã được chiếu sáng), trong nghĩa phát sinh – ubbhuto (đã phát sinh), trong nghĩa tự đạt được – uppannaṃ ñāṇaṃ (trí tuệ đã phát sinh), trong nghĩa năng lực – ussahati gantuṃ (nỗ lực đi), trong nghĩa mô tả bản chất – uddisati suttaṃ (giảng kinh).
948
Abhiiti abhimukhabhāva, visiṭṭhā+dhiku+ddhakamma, kula, sāruppa, vandana, lakkhaṇi+tthambhūtakkhāna, vicchādīsu.
The prefix abhi- is used in meanings such as facing, distinguished/superior/upward action, family, suitability, veneration, indication/description of what has become, and pervasion.
Tiền tố "abhi-" có các nghĩa như: sự hướng về, sự đặc biệt và vượt trội và hành động nâng lên, dòng dõi, sự tương xứng, sự đảnh lễ, sự biểu thị đặc điểm và sự kể lại về trạng thái, sự phân tán, v.v.
Abhimukhabhāve-abhimukho, abhikkamati, visiṭṭhe-abhidhammo, adhike-abhivasati, uddhakamme-abhiruhati.
In the sense of facing: abhimukho (facing), abhikkamati (advances), in the sense of distinguished: abhidhammo (higher Dhamma), in the sense of superior: abhivasati (dwells in command), in the sense of upward action: abhiruhati (ascends).
Trong nghĩa hướng về – abhimukho (hướng về), abhikkamati (tiến về phía trước), trong nghĩa đặc biệt – abhidhammo (vi diệu pháp), trong nghĩa vượt trội – abhivasati (cư ngụ), trong nghĩa hành động nâng lên – abhiruhati (leo lên).
Kule-abhijāto, sāruppe-abhirūpo, vandane-abhivādeti, lakkhaṇādīsu purimasamaṃ.
In the sense of family: abhijāto (well-born), in the sense of suitability: abhirūpo (handsome), in the sense of veneration: abhivādeti (salutes), in the sense of indication, etc., it is similar to the preceding.
Trong nghĩa dòng dõi – abhijāto (sinh ra trong dòng dõi cao quý), trong nghĩa tương xứng – abhirūpo (đẹp đẽ), trong nghĩa đảnh lễ – abhivādeti (đảnh lễ), trong nghĩa biểu thị đặc điểm, v.v. tương tự như trước.
949
Patiiti paṭigata, paṭiloma, paṭinidhi, paṭidāna, nisedha, nivattana, sādissa, paṭikaraṇā+dāna, paṭibodha, paṭicca, lakkhaṇitthambhūtakkhāna, bhāga, vicchādīsu.
The prefix paṭi- is used in meanings such as returning, opposite, substitute, returning a gift, prohibition, turning back, similarity, doing again/taking, awakening, dependent arising, indication/description of what has become, portion, and pervasion.
Tiền tố "paṭi-" có các nghĩa như: sự trở lại, sự ngược lại, sự thay thế, sự đền đáp, sự cấm đoán, sự quay lại, sự tương tự, sự đối phó và sự nhận lấy, sự giác ngộ, sự duyên khởi, sự biểu thị đặc điểm và sự kể lại về trạng thái, sự chia phần, sự phân tán, v.v.
Paṭigate-paccakkhaṃ, paṭilome-paṭisotaṃ, paṭinidhimhi-ācariyato pati sisso, paṭidāne-telatthikassa ghataṃ paṭidadāti, nisedhe-paṭisedheti, nivattane-paṭikkamati, sādisse-paṭirūpakaṃ, paṭikaraṇe-paṭikāro, ādāne-paṭiggaṇhāti, paṭibodhe-paṭivedho, paṭicce-paccayo, lakkhaṇādīsu purimasamaṃ.
Paṭi (in the sense of) 'opposite' means direct perception; 'against the current' means going against the stream; 'receiving from' means a pupil receiving from a teacher; 'giving back' means one gives ghee in return to a person desiring oil; 'prohibition' means one prohibits; 'turning back' means one retreats; 'likeness' means an image; 'requital' means a remedy; 'taking' means one receives; 'penetration' means comprehension; 'due to' means condition; and in meanings like 'characteristic', it is similar to the preceding ones.
Paṭi- có nghĩa là: đối lại, đối diện (paccakkhaṃ); nghịch lại, ngược dòng (paṭisotaṃ); thay thế (ācariyato pati sisso – học trò thay thầy); trả lại (telatthikassa ghataṃ paṭidadāti – trả dầu cho người cần dầu); ngăn cấm (paṭisedheti); quay lại (paṭikkamati); tương tự (paṭirūpakaṃ); đền đáp (paṭikāro); nhận lấy (paṭiggaṇhāti); giác ngộ (paṭivedho); tùy thuộc (paccayo); và các ý nghĩa khác tương tự như trước.
950
Pariiti samantatobhāva, pariccheda, vajjanā+liṅgana, nivasana, pūjā, bhojanā+vajānana, dosakkhāna, lakkhaṇādīsu.
Pari is used in the sense of 'all around', 'limitation', 'avoiding', 'embracing', 'dressing', 'worship', 'feeding', 'despising', 'finding fault', and 'characteristics', etc.
Pari- có nghĩa là: khắp mọi phía, bao quanh; phân định; tránh xa; ôm ấp; mặc; cúng dường; cúng dường thức ăn; khinh miệt; chỉ trích lỗi lầm; và các ý nghĩa khác.
Samantha- tobhāve-parivuto, paricchede-pariññeyyaṃ, vajjane-pariharati, āliṅgane-parissajati, nivasane-yo vatthaṃ paridahessati, pūjāyaṃ-paricariyā, bhojane-bhikkhuṃ parivisati, avajānane-paribhavati.
In the sense of 'all around' it is parivuto (surrounded); 'limitation' is pariññeyyaṃ (to be fully understood); 'avoiding' is pariharati (avoids); 'embracing' is parissajati (embraces); 'dressing' is yo vatthaṃ paridahessati (whoever will put on a robe); 'worship' is paricariyā (service/worship); 'feeding' is bhikkhuṃ parivisati (serves a monk with food); 'despising' is paribhavati (despises).
Khắp mọi phía: parivuto (được bao quanh); phân định: pariññeyyaṃ (cần phải hiểu rõ); tránh xa: pariharati (tránh xa); ôm ấp: parissajati (ôm ấp); mặc: yo vatthaṃ paridahessati (người nào sẽ mặc y); cúng dường: paricariyā (sự phụng sự); cúng dường thức ăn: bhikkhuṃ parivisati (cúng dường thức ăn cho Tỳ-kheo); khinh miệt: paribhavati (khinh miệt).
Dosakkhāne-paribhāsati, lakkhaṇādīsu-rukkhaṃ pari vijjotate vijju iccādi.
'Finding fault' is paribhāsati (criticizes); and in meanings like 'characteristic' (e.g.,) 'lightning shines around the tree'.
Chỉ trích lỗi lầm: paribhāsati (chỉ trích); và các ý nghĩa khác: rukkhaṃ pari vijjotate vijju (tia chớp sáng quanh cây), v.v.
951
Upaiti upagamana, samīpū+papatti, sādissā+dhiku+paribhāvā+nasana, dosakkhāna, saññā, pubbakamma, pūjā, gayhākāra, bhusatthādīsu.
Upa is used in the sense of 'approaching', 'nearness', 'coming into existence', 'similarity', 'excess', 'superiority', 'fasting', 'finding fault', 'recognition', 'preliminary action', 'worship', 'taking/receiving', 'abundance', etc.
Upa- có nghĩa là: đến gần; gần gũi; tái sanh; tương tự; hơn; ở trên; nhịn ăn; chỉ trích lỗi lầm; nhận biết; nghiệp quá khứ; cúng dường; cách thức thọ nhận; rất nhiều; và các ý nghĩa khác.
Upagamane-nisinnaṃ vā upanisīdeyya, samīpe-upanagaraṃ, upapattiyaṃ-saggaṃ lokaṃ upapajjati, atha vā upapatti=yutti, yathā upapattito ikkhatīti upekkhā, sādisse-upamānaṃ, upamā, adhike-upakhāriyaṃ doṇo, uparibhāve-upasampanno, anasane-upavāso, dosakkhāne-paraṃ upavadati, saññāyaṃ-upadhā, upasaggo, pubbakamme-upakkamo, upakāro, pūjāyaṃ-buddhupaṭṭhāko, mātupaṭṭhānaṃ, gayhākāre-soceyyapaccupaṭṭhānaṃ, bhusatthe-upādānaṃ, upāyāso, upanissayoti.
'Approaching' is nisinnaṃ vā upanisīdeyya (or one might sit near those who are seated); 'nearness' is upanagaraṃ (near the town); 'coming into existence' is saggaṃ lokaṃ upapajjati (is reborn in the heavenly world), or upapatti means suitability, as in upekkhā (equanimity) means 'one looks according to what is suitable'; 'similarity' is upamānaṃ, upamā (comparison, simile); 'excess' is upakhāriyaṃ doṇo (a measure of rice that is slightly more than a doṇa); 'superiority' is upasampanno (one who has attained full ordination); 'fasting' is upavāso (fast); 'finding fault' is paraṃ upavadati (criticizes another); 'recognition' is upadhā, upasaggo (distinction, prefix); 'preliminary action' is upakkamo, upakāro (effort, help); 'worship' is buddhupaṭṭhāko, mātupaṭṭhānaṃ (attendant of the Buddha, caring for one's mother); 'taking/receiving' is soceyyapaccupaṭṭhānaṃ (the appearance of purity); 'abundance' is upādānaṃ, upāyāso, upanissayo (clinging, distress, strong support).
Đến gần: nisinnaṃ vā upanisīdeyya (nên đến gần người đang ngồi); gần gũi: upanagaraṃ (gần thành phố); tái sanh: saggaṃ lokaṃ upapajjati (tái sanh vào cõi trời); hoặc upapatti = sự hợp lý, như upekkhā (xả) là ikkhatīti upapattito (quan sát một cách hợp lý); tương tự: upamānaṃ (sự so sánh), upamā (ví dụ); hơn: upakhāriyaṃ doṇo (một đấu hơn một gánh); ở trên: upasampanno (đã thọ giới cụ túc); nhịn ăn: upavāso (sự nhịn ăn); chỉ trích lỗi lầm: paraṃ upavadati (chỉ trích người khác); nhận biết: upadhā (sự xem xét), upasaggo (tiền tố); nghiệp quá khứ: upakkamo (sự khởi đầu), upakāro (sự giúp đỡ); cúng dường: buddhupaṭṭhāko (người phụng sự Đức Phật), mātupaṭṭhānaṃ (sự phụng dưỡng mẹ); cách thức thọ nhận: soceyyapaccupaṭṭhānaṃ (cách thức thọ nhận sự thanh tịnh); rất nhiều: upādānaṃ (sự chấp thủ), upāyāso (sự phiền muộn), upanissayo (duyên y chỉ) v.v.
952
Āiti abhimukhabhāvu+ddhakamma+mariyādā+bhividhi, patti+cchā, parissajana, ādikamma, gahaṇa, nivāsana, samīpa, āvhānādīsu.
Ā is used in the sense of 'facing towards', 'upward action', 'limit', 'comprehension', 'attainment', 'desire', 'embracing', 'beginning', 'taking', 'dwelling', 'nearness', 'invitation', etc.
Ā- có nghĩa là: hướng về; đi lên; giới hạn; bao gồm; đạt được; mong muốn; ôm ấp; khởi đầu; thọ nhận; cư trú; gần gũi; gọi; và các ý nghĩa khác.
Abhimukhabhāve-āgacchanti, uddhakamme-ārohati, mariyādāyaṃ-āpabbatā khettaṃ, abhividhimhi-ākumāraṃ yaso kaccāyanassa, pattiyaṃ-āpattiṃ āpanno, icchāyaṃ-ākaṅkhā, parissajane-āliṅganaṃ, ādikamme-ārambho, gahaṇe-ādīyati, āliṅgati, (ālimpati, rū), nivāse-āvasatho, āvāso, samīpe-āsannaṃ, āvhāne-āmanteti.
'Facing towards' is āgacchanti (they come); 'upward action' is ārohati (ascends); 'limit' is āpabbatā khettaṃ (the field up to the mountain); 'comprehension' is ākumāraṃ yaso kaccāyanassa (the fame of Kaccāyana extends to children); 'attainment' is āpattiṃ āpanno (has committed an offense); 'desire' is ākaṅkhā (desire); 'embracing' is āliṅganaṃ (embrace); 'beginning' is ārambho (beginning); 'taking' is ādīyati, āliṅgati (takes, embraces); 'dwelling' is āvasatho, āvāso (dwelling, residence); 'nearness' is āsannaṃ (near); 'invitation' is āmanteti (invites).
Hướng về: āgacchanti (họ đến); đi lên: ārohati (đi lên); giới hạn: āpabbatā khettaṃ (cánh đồng đến tận núi); bao gồm: ākumāraṃ yaso kaccāyanassa (danh tiếng của Kaccāyana lan đến cả trẻ con); đạt được: āpattiṃ āpanno (mắc tội); mong muốn: ākaṅkhā (sự mong muốn); ôm ấp: āliṅganaṃ (sự ôm ấp); khởi đầu: ārambho (sự khởi đầu); thọ nhận: ādīyati (thọ nhận), āliṅgati (ôm ấp), (ālimpati, rū); cư trú: āvasatho (nơi cư trú), āvāso (chỗ ở); gần gũi: āsannaṃ (gần); gọi: āmanteti (gọi).
953
Pa parā+pa sa+manva+va, o ni du rabhi byā+dhisu;
Pa, parā, apa, sa, anuvā, ava, ni, du, r, abhi, byā, adhi, su;
Pa, parā, apa, saṃ, anva, ava, ava, ni, du, abhi, byā, adhi, su;
954
Ati ni ppati pari apayo, upa ā iti vīsati;
ati, ni, pati, pari, apa, ayo, upa, ā – these are twenty (prefixes).
Ati, ni, ppa, ti, pari, apa, aya, upa, ā, đây là hai mươi tiền tố.
955
Esa hi bho upasagga-vidhi+kkamato kathito.
Thus, this method of upasagga has been expounded.
Thật vậy, đây là cách thức giải thích về các tiền tố.
956
Ettha ca –
And here –
Và ở đây –
957
Upasagga+nipātā ca, paccayā ca ime tayo;
Prefixes (upasaggas) and particles (nipātas), and these three types of suffixes (paccayas);
Các tiền tố và giới từ, cùng với các hậu tố này,
958
Neke+nekatthavācakā, iti neruttikā+bravuṃ.
Convey many meanings in many ways, thus say the etymologists.
Có nhiều ý nghĩa khác nhau, các nhà ngữ pháp đã nói như vậy.
959
118. Asaṃkhyehi sabbāsaṃ
118. Asaṃkhyehi sabbāsaṃ
118. Asaṃkhyehi sabbāsaṃ
Next Page →

Settings