Niruttidīpanī

5476

Tvādivikārarāsi

Section on `Tvādivikārarāsi` (modifications of `tvā` and similar suffixes)

Nhóm từ biến đổi `tvādi`

5477

Atha tvā, tvāna, tunānaṃ vikāro vuccate.

Now are explained the modifications of 'tvā', 'tvāna', and 'tuṃ'.

Bây giờ, sự biến đổi của tvā, tvāna, tuna được nói đến.

5478

I, kara, hana.

5479

758. Ito cco.

5480

Idhātumhā parassa tvāssa cco hoti vā.

After the root Idhā, 'tvā' optionally becomes 'cco'.

Tvā sau căn i có thể trở thành cco.

5481

Pecca, samecca, abhisamecca, avecca, anvecca, apecca, upecca, samupecca, adhicca, aticca, paṭicca.

Pecca (having passed away), samecca (having met together), abhisamecca (having fully understood), avecca (having understood), anvecca (having followed), apecca (having departed), upecca (having approached), samupecca (having fully approached), adhicca (having studied), aticca (having crossed over), paṭicca (having depended on).

Pecca (đã đi đến), samecca (đã gặp gỡ), abhisamecca (đã hoàn toàn hiểu biết), avecca (đã hiểu biết), anvecca (đã theo dõi), apecca (đã lìa bỏ), upecca (đã đến gần), samupecca (đã đến rất gần), adhicca (đã học), aticca (đã vượt qua), paṭicca (đã nương tựa).

5482

Vāti kiṃ?

Why 'vā' (optionally)?

‘Vā’ (hoặc) là gì?

Upetvā, samupetvā, adhiyitvā.

Upetvā (having approached), samupetvā (having fully approached), adhiyitvā (having studied).

Upetvā (đã đến gần), samupetvā (đã đến rất gần), adhiyitvā (đã học).

5483

759. Sādhikarā raccariccā^* .

759. Sādhikarā raccariccā .

759. Sādhikarā raccariccā.

5484

Santa, adhiparā karamhā tvāssa racca, riccā honti vā, suttavibhattaṃ idha labbhati.

After 'kara' preceded by 'santa' or 'adhi', 'tvā' optionally becomes 'racca' or 'riccā'. The splitting of the Sutta is taken here.

Tvā sau kara với tiền tố santa và adhi có thể trở thành racca, riccā, điều này được lấy từ suttavibhatta ở đây.

5485

Sakkacca, ‘sakkacca’nti bindāgamo, adhikicca.

Sakkacca (carefully), ‘sakkacca’ with the insertion of 'bindu'; adhikicca (concerning).

Sakkacca (đã làm kỹ lưỡng), ‘sakkacca’ có sự thêm binda, adhikicca (đã liên quan).

5486

Vāti kiṃ?

Why 'vā' (optionally)?

‘Vā’ (hoặc) là gì?

Sakkatvā, sakkaritvā, adhikaritvā.

Sakkatvā (having respected), sakkaritvā (having respected), adhikaritvā (having done concerning).

Sakkatvā (đã tôn kính), sakkaritvā (đã tôn kính), adhikaritvā (đã liên quan).

5487

Suttavibhatte-attaṃ niraṃkacca piyāni sevati^* , abhisaṅkhacca bhojanaṃ.

In the Sutta splitting: attaṃ niraṃkacca piyāni sevati (having disregarded himself, he cherishes loved ones); abhisaṅkhacca bhojanaṃ (having prepared food).

Trong suttavibhatta: attaṃ niraṃkacca piyāni sevati (đã từ bỏ bản ngã và theo đuổi những điều đáng yêu), abhisaṅkhacca bhojanaṃ (đã chuẩn bị thức ăn).

5488

760. Hanā racco^* .

760. Hanā racco .

760. Hanā racco.

5489

Hanamhā tvāssa racco hoti vā samāse.

After 'hana', 'tvā' optionally becomes 'racco' in a compound.

Tvā sau hana có thể trở thành racco trong trường hợp kết hợp.

Suttavibhattena haramhāpi.

Also after 'hara' by the Sutta splitting.

Cũng từ hara theo suttavibhatta.

5490

Āhacca, uhacca, vihacca, saṃhacca, upahacca.

Āhacca (having struck), uhacca (having uprooted), vihacca (having destroyed), saṃhacca (having crushed), upahacca (having injured).

Āhacca (đã đánh), uhacca (đã nhổ lên), vihacca (đã đánh tan), saṃhacca (đã đánh nát), upahacca (đã làm hại).

5491

Vāti kiṃ?

Why 'vā' (optionally)?

‘Vā’ (hoặc) là gì?

Āhanitvā, uhanitvā, vihanitvā, saṃhanitvā.

Āhanitvā (having struck), uhanitvā (having uprooted), vihanitvā (having destroyed), saṃhanitvā (having crushed).

Āhanitvā (đã đánh), uhanitvā (đã nhổ lên), vihanitvā (đã đánh tan), saṃhanitvā (đã đánh nát).

5492

Haramhi-sā no āhacca poseti^* , tato udakamāhacca.

In haramhi: sā no āhacca poseti (she nourishes us by harming); tato udakamāhacca (having drawn water from there).

Trong hara: sā no āhacca poseti (cô ấy nuôi dưỡng chúng ta mà không làm hại), tato udakamāhacca (sau đó đã lấy nước).

5493

Disa-pekkhane.

Disa in the sense of 'seeing'.

Disa (nhìn).

5494

761. Disā vānavā sa ca^* .

761. Disā vānavā sa ca .

761. Disā vānavā sa ca.

5495

Disamhā tvāssa vāna, vā honti vā, disassa ca sassa sa hoti, pararūpanisedhanamidaṃ.

After 'disa', 'tvā' optionally becomes 'vāna' or 'vā', and the 'sa' of 'disa' becomes 'sa'. This is a negation of assimilation to the following sound.

Tvā sau disa có thể trở thành vāna, vā, và sa của disa trở thành sa, đây là sự cấm đoán âm sau.

5496

Disvāna, disvā.

Disvāna (having seen), disvā (having seen).

Disvāna (đã thấy), disvā (đã thấy).

5497

Vāti kiṃ?

Why 'vā' (optionally)?

‘Vā’ (hoặc) là gì?

Passitvā.

Passitvā (having seen).

Passitvā (đã thấy).

5498

Khā, ñā, dā, dhā, hā, ki, khi, ci, ji, nī, lī, si, bhū.

5499

‘Pyo vā tvāssa samāse’ti tvāssa yo, mahāvuttinā vikappena kvaci yalopo, saṃpubbo khā-ñāṇe, saṅkhāya, saṅkhā, paṭisaṅkhāya, paṭisaṅkhā, aññāya, aññā, abhiññāya, abhiññā, pariññāya, pariññā.

By ‘Pyo vā tvāssa samāse’, 'tvā' optionally becomes 'yo'. By the rule of extensive application, 'ya-lopa' occurs somewhere. With 'saṃ' prefix: khā in the sense of 'knowing': saṅkhāya (having considered), saṅkhā (consideration); paṭisaṅkhāya (having reflected), paṭisaṅkhā (reflection); aññāya (having known), aññā (knowledge); abhiññāya (having directly known), abhiññā (direct knowledge); pariññāya (having fully known), pariññā (full knowledge).

‘Pyo vā tvāssa samāse’ (hoặc pyo cho tvā trong kết hợp), yo của tvā, đôi khi có sự lược bỏ ya theo quy tắc rộng rãi: saṅkhāya (đã suy xét), saṅkhā (sự suy xét) với khā có tiền tố saṃ (biết), paṭisaṅkhāya (đã suy xét lại), paṭisaṅkhā (sự suy xét lại), aññāya (đã hiểu biết), aññā (sự hiểu biết), abhiññāya (đã thắng tri), abhiññā (sự thắng tri), pariññāya (đã liễu tri), pariññā (sự liễu tri).

5500

Samāseti kiṃ?

Why 'samāse' (in a compound)?

‘Samāse’ (trong kết hợp) là gì?

Ñatvā.

Ñatvā (having known).

Ñatvā (đã biết).

5501

Vāti kiṃ?

Why 'vā' (optionally)?

‘Vā’ (hoặc) là gì?

Ājānitvā, abhijānitvā, parijānitvā.

Ājānitvā (having known), abhijānitvā (having directly known), parijānitvā (having fully known).

Ājānitvā (đã biết rõ), abhijānitvā (đã thắng tri), parijānitvā (đã liễu tri).

5502

Adhiṭṭhāya, adhiṭṭhā, patiṭṭhāya, patiṭṭhā.

Adhiṭṭhāya (having resolved), adhiṭṭhā (resolution); patiṭṭhāya (having stood firm), patiṭṭhā (firm standing).

Adhiṭṭhāya (đã quyết định), adhiṭṭhā (sự quyết định), patiṭṭhāya (đã an trú), patiṭṭhā (sự an trú).

5503

Samāseti kiṃ?

Why 'samāse' (in a compound)?

Kết hợp điều gì?

Ṭhatvā.

Ṭhatvā (having stood).

Đã đứng.

5504

Vāti kiṃ?

Why 'vā' (optionally)?

Có nghĩa là gì?

Adhiṭṭhahitvā, patiṭṭhahitvā.

Adhiṭṭhahitvā (having resolved), patiṭṭhahitvā (having stood firm).

Đã quyết định, đã an lập.

Mahāvuttinā ittaṃ, upaṭṭhitvā.

By the extensive application, there is 'ittaṃ': upaṭṭhitvā (having attended).

Theo Mahāvutti, ittaṃ, đã hầu hạ.

5505

Ādāya, upādāya, upādā.

Ādāya (having taken), upādāya (having grasped), upādā (grasping).

Đã lấy, đã chấp thủ, chấp thủ.

5506

Samāseti kiṃ?

Why 'samāse' (in a compound)?

Kết hợp điều gì?

Datvā.

Datvā (having given).

Đã cho.

5507

Vāti kiṃ?

Why 'vā' (optionally)?

Có nghĩa là gì?

Ādiyitvā, samādiyitvā, ‘ū byañjanassā’ti īāgamo, ‘dāssiyaṅa’iti suttena sare pare samāse iyādeso.

Ādiyitvā (having taken), samādiyitvā (having taken up). By ‘ū byañjanassā’, there is insertion of 'ī'; by the rule ‘dāssiyaṅa’, when a vowel follows in a compound, 'iya' is substituted.

Đã lấy, đã thọ trì, ‘ū byañjanassā’ là sự thêm ī, theo quy tắc ‘dāssiyaṅa’, khi một nguyên âm đứng sau trong một hợp từ, thì có sự thay thế iyā.

5508

762. Tuṃyānā.

5509

Tvāssa tuñca yānañca honti kvaci samāse.

'tvā' optionally becomes 'tuṃ' and 'yāna' somewhere in a compound.

Tvā đôi khi trở thành tu và yāna trong một hợp từ.

5510

Bahulādhikārā gāthāyaṃ asamāsepi, nekkhamaṃ daṭṭhu khemato^* , kimabbhutaṃ daṭṭhu marū pamoditā, bindulopo.

Due to extensive application, even outside compounds in verses: nekkhamaṃ daṭṭhu khemato (having seen renunciation as secure), kimabbhutaṃ daṭṭhu marū pamoditā (having seen what wonder were the devas delighted); 'bindu-lopa' (elision of the anusvāra) occurs.

Do thẩm quyền của Bahulā (quy tắc thông dụng), ngay cả trong trường hợp không hợp từ trong bài kệ, như nekkhamaṃ daṭṭhu khemato^*, kimabbhutaṃ daṭṭhu marū pamoditā, thì có sự lược bỏ dấu chấm.

5511

Abhihattuṃ pavāreyya, ‘‘abhihaṭu’’ntipi pāṭho, saṃyogādissa lopo tassa ṭattaṃ.

One should invite (to offer) "abhihaṭṭuṃ"; "abhihaṭuṃ" is also a reading; there is elision of the initial conjunct and its transformation to ṭ.

Abhihattuṃ pavāreyya, cũng có bản đọc là abhihaṭuṃ, sự lược bỏ của saṃyogādi và sự biến đổi thành ṭa.

‘‘Abhihaṭṭhu’’ntipi^* paṭhanti.

Some also read "Abhihaṭṭhuṃ".

Người ta cũng đọc là abhihaṭṭhuṃ.

Byañjanaṃ na sameti.

The consonant does not correspond.

Phụ âm không khớp.

5512

Ādiyāna, upādiyāna.

Having taken, having grasped.

Ādiyāna, upādiyāna.

Vidhāya, nidhāya, sandhāya, odhāya, samodhāya, vidahitvā, nidahitvā, odahitvā, samodahitvā.

Having arranged, having laid down, having combined, having placed down, having put together, having arranged, having laid down, having placed down, having put together.

Vidhāya, nidhāya, sandhāya, odhāya, samodhāya, vidahitvā, nidahitvā, odahitvā, samodahitvā.

Pahāya, vihāya, ohāya, hitvā, jahitvā.

Having abandoned, having forsaken, having neglected, having left, having forsaken.

Pahāya, vihāya, ohāya, hitvā, jahitvā.

5513

Ivaṇṇesu pyassa dvittaṃ, vikkiyya, vikkiṇitvā.

In words ending in ‘i’, ‘py’ is doubled: having sold, having sold.

Ở những từ có nguyên âm i, pyassa được lặp đôi, vikkiyya, vikkiṇitvā.

5514

Viceyya dānaṃ dātabbaṃ^* , ‘ūlasse’ti issa ettaṃ, vicinitvā, vineyya, vinetvā, vinayitvā, allīya, allīyitvā, paṭisallīya, paṭisallīyitvā, yāgamo.

A gift should be given discriminately; in ‘ūlasse’ the ‘i’ becomes ‘e’; having selected, having disciplined, having trained, having disciplined, having clung, having clung, having retired, having retired, with the insertion of ‘y’.

Viceyya dānaṃ dātabbaṃ^*, theo ‘ūlasse’, i trở thành e, vicinitvā, vineyya, vinetvā, vinayitvā, allīya, allīyitvā, paṭisallīya, paṭisallīyitvā, thêm yā.

5515

763. Pye sissā^* .

763. S becomes ā after Pye.

763. Pye sissā^*.

5516

Pye pare sissa ā hoti.

When ‘s’ follows ‘py’, it becomes ‘ā’.

Khi pye đứng sau, sissa trở thành ā.

5517

Nissāya, upanissāya, apassāya, apassayitvā, avassāya, avassayitvā.

Having leaned upon, having leaned upon, having supported, having supported, having relied, having relied.

Nissāya, upanissāya, apassāya, apassayitvā, avassāya, avassayitvā.

5518

Vāti kiṃ?

Why ‘vāti’?

Có nghĩa là gì?

Adhisetvā, adhisayitvā.

Having lain upon, having lain upon.

Adhisetvā, adhisayitvā.

5519

Bhū-sattāyaṃ, rassattaṃ, sambhuyya, vibhuyya, anubhuyya, adhibhuyya, paribhuyya, abhibhuyya.

In bhū-sattāyaṃ (to be, exist), short vowel, having been, having existed, having experienced, having overcome, having overcome, having conquered.

Bhū-sattāyaṃ (tồn tại), rút ngắn nguyên âm, sambhuyya, vibhuyya, anubhuyya, adhibhuyya, paribhuyya, abhibhuyya.

5520

Samāseti kiṃ?

Why samāseti?

Kết hợp điều gì?

Bhutvā, edantesu mahāvuttinā essa āttaṃ, nijjhāya, nijjhāyitvā, upanijjhāya, upanijjhāyitvā, abhijjhāya, abhijjhāyitvā.

Having eaten, in words ending in ‘e’, ‘e’ becomes ‘ā’ by the Mahāvutti rule, having meditated, having meditated, having observed, having observed, having desired, having desired.

Bhutvā, ở những từ kết thúc bằng e, theo Mahāvutti, e trở thành ā, nijjhāya, nijjhāyitvā, upanijjhāya, upanijjhāyitvā, abhijjhāya, abhijjhāyitvā.

5521

Byañjanantadhātūsu ‘vaggalalehi te’ti suttena cavagga, pavagga, sakārehi yassa pubbarūpattaṃ.

In consonant-ending roots, by the rule ‘vaggādīhi te’ (through the syllables of the vaggas, etc.), ‘y’ becomes a previous form (pubbarūpa) with the palatal, labial, and sibilant classes.

Trong các căn từ kết thúc bằng phụ âm, theo quy tắc ‘vaggalalehi te’, đối với các phụ âm cavagga, pavagga, và sakāra, y trở thành âm gốc.

Tavagge ‘tavaggavaraṇānaṃ ye cavaggabayañā’ti tavaggassa cavaggo, tato yassa pubbarūpattaṃ, vipacca, paripacca, vimucca, adhimucca.

In the dental class, by ‘tavaggavaraṇānaṃ ye cavaggabayañā’ (the dental class letters get palatal class letters), the dental class gets a palatal letter, then ‘y’ becomes a previous form (pubbarūpa); having cooked, having cooked, having released, having been released.

Trong tavagga, theo quy tắc ‘tavaggavaraṇānaṃ ye cavaggabayañā’, tavagga trở thành cavagga, sau đó y trở thành âm gốc, vipacca, paripacca, vimucca, adhimucca.

5522

Mahāvuttinā yalopo dīgho ca, āpucchā, anāpucchā, vibhajja, saṃvibhajja, visajja, nisajja, paṭinisajja.

Elision of ‘y’ and lengthening by Mahāvutti, having asked, not having asked, having divided, having shared, having dismissed, having sat down, having sat down again.

Theo Mahāvutti, yalopo và kéo dài nguyên âm, āpucchā, anāpucchā, vibhajja, saṃvibhajja, visajja, nisajja, paṭinisajja.

5523

Ujjha-visagge, yalopo, ujjha, ujjhiya, ujjhitvā.

In ujjha-visagge (to abandon, forsake), elision of ‘y’, having abandoned, having abandoned, having abandoned.

Ujjha-visagge (từ bỏ), yalopo, ujjha, ujjhiya, ujjhitvā.

5524

Kati-chedane, kacca, vikacca, kantitvā, vikantitvā.

In kati-chedane (to cut), having cut, having cut, having cut, having cut.

Kati-chedane (cắt), kacca, vikacca, kantitvā, vikantitvā.

5525

Nikara-vañcane, nikacca kitavasseva^* .

In nikara-vañcane (to deceive a crowd), "the cheat, having deceived".

Nikara-vañcane (lừa dối), nikacca kitavasseva^*.

5526

Pata-gatiyaṃ, pacca, nipacca, patitvā, nipatitvā.

In pata-gatiyaṃ (to fall), having fallen, having fallen, having fallen, having fallen.

Pata-gatiyaṃ (đi), pacca, nipacca, patitvā, nipatitvā.

5527

Katha-kathane, sākaccha.

In katha-kathane (to speak), having conversed.

Katha-kathane (nói), sākaccha.

5528

Pada-gatiyaṃ, pajja, āpajja, nipajja, vipajja, sampajja, upasampajja, paṭipajja.

In pada-gatiyaṃ (to go), having gone, having approached, having lain down, having fallen, having attained, having attained, having practiced.

Pada-gatiyaṃ (đi), pajja, āpajja, nipajja, vipajja, sampajja, upasampajja, paṭipajja.

5529

‘Ū byañjanassā’ti īāgame ‘padādīnaṃ yuka’iti yāgamo, pubbarūpaṃ, pajjiya, pajjiyāna, āpajjiya, āpajjiyāna, nipajjiya, vipajjiya, sampajjiya, paṭipajjiya.

By ‘ū byañjanassā’ (for the consonant), sometimes ‘ī’ is inserted, and by ‘padādīnaṃ yuka’ ‘y’ is inserted, a previous form (pubbarūpa); having gone, having gone, having approached, having approached, having lain down, having fallen, having attained, having practiced.

Theo ‘ū byañjanassā’, khi thêm ī, theo ‘padādīnaṃ yuka’, thêm yā, âm gốc, pajjiya, pajjiyāna, āpajjiya, āpajjiyāna, nipajjiya, vipajjiya, sampajjiya, paṭipajjiya.

5530

Āpubba sada-ghaṭṭane, āsajja naṃ tathāgataṃ^* , kākova selamāsajja.

In ā-pubba sada-ghaṭṭane (to strike, touch after ā), "having assaulted the Tathāgata," "a crow, having struck a rock."

Āpubba sada-ghaṭṭane (va chạm), āsajja naṃ tathāgataṃ^*, kākova selamāsajja.

Chejja, chijja, chindiya, acchijja, acchindiya, vicchijja, vicchindiya, paricchijja, paricchindiya, bhejja, bhijja, sambhijja, paṭisambhijja, bhindiya, sambhindiya.

Having cut, having cut, having cut, having cut off, having cut off, having severed, having severed, having delimited, having delimited, having broken, having broken, having broken open, having broken open, having broken, having broken open.

Chejja, chijja, chindiya, acchijja, acchindiya, vicchijja, vicchindiya, paricchijja, paricchindiya, bhejja, bhijja, sambhijja, paṭisambhijja, bhindiya, sambhindiya.

5531

Budha-ñāṇe, bujjha, sambujjha, abhisambujjha, bujjhiya, bujjhiyāna, ‘‘marīcikūpamaṃ abhisambuddhāno’’ti pāḷi, dādese assa ottaṃ katvā siddhā yathā ‘anupādiyāno’ti.

In budha-ñāṇe (to know), having awakened, having awakened, having completely awakened, having awakened, having awakened; the reading is "having completely awakened, like a mirage"; after changing ‘dā’ to ‘o’, it is established, just like ‘anupādiyāno’.

Budha-ñāṇe (biết), bujjha, sambujjha, abhisambujjha, bujjhiya, bujjhiyāna, bản Pāḷi là marīcikūpamaṃ abhisambuddhāno, sau khi thay đổi thành dā, a trở thành o, được thành lập giống như ‘anupādiyāno’.

5532

Vadha-hiṃsāyaṃ, vajjha, vajjhiya.

In vadha-hiṃsāyaṃ (to injure), having killed, having killed.

Vadha-hiṃsāyaṃ (làm hại), vajjha, vajjhiya.

5533

Vidha-tāḷane, vijjha, vijjhiya.

In vidha-tāḷane (to strike), having pierced, having pierced.

Vidha-tāḷane (đánh), vijjha, vijjhiya.

5534

Khana-vilekhane, khañña, khaṇiya, nāssa ṇattaṃ.

In khana-vilekhane (to dig), having dug, having dug; ‘n’ does not become ‘ṇ’.

Khana-vilekhane (đào), khañña, khaṇiya, n không biến thành ṇ.

5535

Pavagge –

In the labial class –

Trong pavagga –

5536

Khippa, nikhippa, saṃkhippa, khipiya, saṃkhipiya.

Having thrown, having thrown down, having contracted, having thrown, having contracted.

Khippa, nikhippa, saṃkhippa, khipiya, saṃkhipiya.

5537

Labi-avasaṃsane, yalopo, ālamba, vilamba, avalamba.

In labi-avasaṃsane (to hang down), elision of ‘y’, having hung, having swung, having hung down.

Labi-avasaṃsane (treo), yalopo, ālamba, vilamba, avalamba.

5538

Lubi-santhambhane, daṇḍamolumba tiṭṭhati, jhānamolumba vattati.

In lubi-santhambhane (to lean on), "he stands leaning on a staff," "he acts leaning on jhāna."

Lubi-santhambhane (chống đỡ), daṇḍamolumba tiṭṭhati, jhānamolumba vattati.

5539

Upubbo uddharaṇe ‘‘ullumbatu maṃ bhante saṅgho’’ti^* ādīsu viya, ullumba, ārabbha, samārabbha, labbhā, upalabbhā, dīgho.

When preceded by ‘u’, in uddharaṇe (to raise, lift), as in "Venerable Saṅgha, let them lift me up," having lifted up, having begun, having begun thoroughly, possible, obtainable, lengthened.

Upubbo uddharaṇe (nâng lên) giống như trong ullumbatu maṃ bhante saṅgho^* và các trường hợp khác, ullumba, ārabbha, samārabbha, labbhā, upalabbhā, kéo dài nguyên âm.

5540

Pakkamma, akkamma, vikkamma, nikkhamma, okkamma, abhikkamma, atikkamma, paṭikkamma, āgamma, saṅgamma.

Having departed, having approached, having gone away, having gone forth, having descended, having advanced, having transgressed, having retreated, having come, having met.

Pakkamma, akkamma, vikkamma, nikkhamma, okkamma, abhikkamma, atikkamma, paṭikkamma, āgamma, saṅgamma.

5541

Sama-upadhāraṇe.

In sama-upadhāraṇe (to observe, consider).

Sama-upadhāraṇe (quan sát).

Nisamma rāja kayirā, nānisamma disampati^* .

"A king should act after consideration, not without consideration, O lord of men."

Nisamma rāja kayirā, nānisamma disampati^*.

5542

Samu-santiyaṃ khede ca, upasamma, vūpasamma, vissamma.

In samu-santiyaṃ khede ca (to be tranquil, to be wearied), having calmed down, having become tranquil, having rested.

Samu-santiyaṃ khede ca (an tịnh và mệt mỏi), upasamma, vūpasamma, vissamma.

5543

Kasa-kaḍḍhane, apakassa.

In kasa-kaḍḍhane (to pull), having pulled away.

Kasa-kaḍḍhane (kéo), apakassa.

5544

Disa-pekkhane, ādissa, uddissa, odissa, apadissa.

In disa-pekkhane (to look), having pointed out, having aimed at, having indicated, having referred to.

Disa-pekkhane (nhìn), ādissa, uddissa, odissa, apadissa.

5545

Phusa-samphasse.

In phusa-samphasse (to touch).

Phusa-samphasse (chạm).

Phussa phussa byantīkaroti^* .

"Touching again and again, he torments."

Phussa phussa byantīkaroti^*.

5546

Vasa-nivāse.

In vasa-nivāse (to dwell).

Vasa-nivāse (cư ngụ).

Upavassaṃ kho pana kattikatemāsapuṇṇamaṃ^* , bindāgamo.

"Having stayed through the full moon of the three months of Kārttika," insertion of ‘bindu’.

Upavassaṃ kho pana kattikatemāsapuṇṇamaṃ^*, thêm bindu.

5547

Visa-pavesane, pavissa, nivissa, abhinivissa iccādi.

In visa-pavesane (to enter), having entered, having settled, having thoroughly settled, etc.

Visa-pavesane (đi vào), pavissa, nivissa, abhinivissa, v.v.

5548

Iti tvādivikārarāsi.

Thus ends the section on the transformations of the tvā-suffix.

Như vậy là tập hợp các biến thể của tvā, v.v.

5549

Paccayavikārarāsi niṭṭhito.

The section on the transformations of suffixes is completed.

Tập hợp các biến thể của hậu tố đã hoàn tất.

5550

Pakatirūparāsi

Section on Normal Forms

Tập hợp các dạng tự nhiên

5551

Tādipaccayarāsi

Section on the tā-suffix, etc.

Tập hợp các hậu tố tādi

5552

Atha pakatirūparāsi vuccate.

Now the section on normal forms is described.

Bây giờ, tập hợp các dạng tự nhiên được trình bày.

5553

Ta,ti, tu, tavantu, tāvī, tvā, tvāna, tuna, tuṃ, tave, tāye, tabba.

Ta, ti, tu, tavantu, tāvī, tvā, tvāna, tuna, tuṃ, tave, tāye, tabba.

5554

Dā, khyā, gā, ghā, ṭā, ṭhā, tā, thā, dā, dhā, pā, phā, bhā, mā, yā, lā, vā, sā, hā.

5555

Akkhāto, svākkhāto, ākhyāto, vikhyāto.

Declared, well-declared, announced, renowned.

Akkhāto, svākkhāto, ākhyāto, vikhyāto.

5556

‘Ū byañjanassā’ti kvaci īāgamo rasso ca, saṅgāyito, ghāyito, ñāto.

By ‘ū byañjanassā’, sometimes ‘ī’ is inserted and the vowel is shortened; sung, sniffed, known.

Theo ‘ū byañjanassā’, đôi khi có sự thêm ī và rút ngắn nguyên âm, saṅgāyito, ghāyito, ñāto.

5557

‘Jyādīhi knā’ti nāpaccayo, jānito.

By ‘jyādīhi knā’, the suffix ‘nā’ is applied; known.

Theo ‘Jyādīhi knā’, hậu tố nā, jānito.

5558

Kārite-ñāpito, ñāpayito.

In the causative, having been informed, having been informed.

Trong kārita – ñāpito, ñāpayito.

Puttaṃ tāyati rakkhatīti tāto-pitā.

He who protects a son is called ‘tāta’ (father).

Người bảo vệ con trai là tāto-pitā.

Datto, dvittaṃ rassattañca.

Given, doubled and shortened.

Datto, lặp đôi và rút ngắn nguyên âm.

Devadatto, brahmadatto, yaññadatto, dāpito, dāpayito.

Devadatta, Brahmadatta, Yajñadatta, having been given, having been given.

Devadatto, brahmadatto, yaññadatto, dāpito, dāpayito.

5559

Mahāvuttinā passa pivo, pivito.

By Mahāvutti, ‘p’ becomes ‘piv’; drunk.

Theo Mahāvutti, passa trở thành pivo, pivito.

5560

Phā-vuddhiyaṃ, phito pabhātā ratti.

In phā-vuddhiyaṃ (to grow), risen, the night has dawned.

Phā-vuddhiyaṃ (tăng trưởng), phito pabhātā ratti (đêm đã rạng đông).

5561

Mā-māne, mito, sammito, upamito, nimmito, yāto, lāto, vāto.

In mā-māne (to measure), measured, well-measured, compared, created, gone, taken, blown.

Mā-māne (đo lường), mito, sammito, upamito, nimmito, yāto, lāto, vāto.

5562

Mahāvuttinā vāssuttaṃ, nibbuto, parinibbuto, nibbāpito, parinibbāpito, osito, pariyosito, osāpito, pariyosāpito, pahito, pajahito, hāpito.

By Mahāvutti, ‘vā’ becomes ‘u’; extinguished, completely extinguished, having caused to extinguish, having caused to completely extinguish, ended, completely ended, having caused to end, having caused to completely end, sent, abandoned, having caused to abandon.

Theo Mahāvutti, vā trở thành utta, nibbuto, parinibbuto, nibbāpito, parinibbāpito, osito, pariyosito, osāpito, pariyosāpito, pahito, pajahito, hāpito.

5563

Timhi-ñatti, datti, pāti, phāti, nibbuti, parinibbuti.

In ‘ti’, knowing, giving, protecting, growing, extinction, complete extinction.

Trong timhi – ñatti, datti, pāti, phāti, nibbuti, parinibbuti.

5564

Tumhi-saṅkhātā sabbadhammānaṃ^* , akkhātāro tathāgatā^* aññātāro bhavissanti^* , ñāpetā, ñāpayitā.

In ‘tu’, of all phenomena, "the Tathāgatas are proclaimers," "they will be knowers," having caused to know, having caused to know.

Trong tumhi – saṅkhātā sabbadhammānaṃ^*, akkhātāro tathāgatā^*, aññātāro bhavissanti^*, ñāpetā, ñāpayitā.

Uṭṭhātā vindate dhanaṃ^* .

"He who strives obtains wealth."

Uṭṭhātā vindate dhanaṃ^*.

5565

‘Ū lasse’ti kvaci īssa ettaṃ, uṭṭhāpetā, samuṭṭhāpetā, aghassa tātā, tāyitā, dātā, dāpetā, sandhātā, sandhāpetā, māpitā, māpayitā, nibbāpetā, nibbāpayitā, hāpetā, hāpayitā.

By ‘ū lasse’, sometimes ‘ī’ becomes ‘e’; having caused to rise, having caused to rise up, a protector from suffering, a protector, a giver, a dispenser, a combiner, a combiner, a measurer, a measurer, an extinguisher, an extinguisher, an abandoner, an abandoner.

Theo ‘ū lasse’, đôi khi ī trở thành e, uṭṭhāpetā, samuṭṭhāpetā, aghassa tātā, tāyitā, dātā, dāpetā, sandhātā, sandhāpetā, māpitā, māpayitā, nibbāpetā, nibbāpayitā, hāpetā, hāpayitā.

5566

Tavantu, tāvīsu-akkhatā, akkhātāvī iccādi.

In tavantu and tāvī, declared, having declared, etc.

Trong tavantu, tāvīsu – akkhātā, akkhātāvī, v.v.

5567

Tvādīsu saṃyoge rassattaṃ, ñatvā, jānitvā, ñāpetvā, jānāpetvā, ṭhatvā.

In tvā-suffixes, shortening in a conjunct consonant; having known, having known, having caused to know, having caused to know, having stood.

Trong tvādīsu, khi hợp từ, rút ngắn nguyên âm, ñatvā, jānitvā, ñāpetvā, jānāpetvā, ṭhatvā.

5568

Pādito ṭhāssa ṭhaho, saṇṭhahitvā, patiṭṭhahitvā.

From ‘pāda’, ‘ṭhā’ becomes ‘ṭhaho’; having settled, having established.

Từ pādi, ṭhā trở thành ṭhaho, saṇṭhahitvā, patiṭṭhahitvā.

5569

Kārite kvaci rassattaṃ, ṭhapetvā, paṭṭhapetvā, patiṭṭhāpetvā, datvā, ādiyitvā, samādiyitvā, dajjitvā.

In the causative, sometimes shortening; having placed, having placed, having established, having given, having taken, having grasped, having given.

Trong kārita, đôi khi rút ngắn nguyên âm, ṭhapetvā, paṭṭhapetvā, patiṭṭhāpetvā, datvā, ādiyitvā, samādiyitvā, dajjitvā.

5570

Dada-dāne, tvāssa pyo, yamhi dassa jo, yassa pubbarūpaṃ dīgho, dajjā, dāpetvā.

In dada-dāne (to give), ‘tvā’ becomes ‘pyo’, when ‘m’ follows ‘d’ it becomes ‘jo’, ‘y’ becomes a previous form (pubbarūpa) and is lengthened; let him give, having caused to give.

Dada trong nghĩa cho, tvā biến thành pyo, trong yamhi da biến thành jo, nguyên âm trước được kéo dài, dajjā (nên cho), dāpetvā (đã khiến cho).

5571

Pādito rasso, samādapetvā.

From ‘pāda’, shortened; having caused to grasp.

Nguyên âm đầu bị rút ngắn, samādapetvā (đã khiến cho hoàn toàn).

5572

Dhā-dhāraṇe, dvittaṃ, pubbassa tatiyattaṃ rasso ca, parassa ‘dhāssa ho’ti ho, padahitvā, vidahitvā, nidahitvā, saddahitvā, odahitvā, pidahitvā, paridahitvā.

In dhā-dhāraṇe (to hold), doubled, the first (consonant) becomes the third and is shortened, the second (consonant) becomes ‘ho’ by ‘dhāssa ho’; having placed, having arranged, having laid down, having believed, having placed down, having covered, having encircled.

Dhā trong nghĩa giữ, gấp đôi, âm thứ ba của âm đầu và nguyên âm bị rút ngắn, âm sau dhā biến thành ho theo quy tắc ‘dhāssa ho’, padahitvā (đã đặt), vidahitvā (đã sắp đặt), nidahitvā (đã cất giấu), saddahitvā (đã tin tưởng), odahitvā (đã đặt xuống), pidahitvā (đã che đậy), paridahitvā (đã mặc).

5573

Kārite-ādhapetvā, sannidhāpetvā, pivitvā, pitvā vā, pāyetvā, māpetvā, osāpetvā, pariyosāpetvā, hitvā, pajahitvā, hāpetvā, pajahāpetvā.

In the causative – having caused to hold, having caused to place together, having drunk, or having drunk, having caused to drink, having caused to measure, having caused to end, having caused to completely end, having abandoned, having forsaken, having caused to abandon, having caused to forsake.

Trong thể Kārita: ādhapetvā (đã khiến đặt), sannidhāpetvā (đã khiến đặt gần), pivitvā (đã uống), pitvā vā (hoặc đã uống), pāyetvā (đã khiến uống), māpetvā (đã khiến đo/xây), osāpetvā (đã khiến kết thúc), pariyosāpetvā (đã khiến hoàn tất), hitvā (đã từ bỏ), pajahitvā (đã từ bỏ hoàn toàn), hāpetvā (đã khiến từ bỏ), pajahāpetvā (đã khiến từ bỏ hoàn toàn).

5574

Tuṃ, tavesu-akkhātuṃ, akkhātave, saṅkhātuṃ, saṅkhātave, ñātuṃ, ñātave, jānituṃ, jānitave, ñāpetuṃ, ñāpetave, jānāpetuṃ, jānāpetave, ṭhātuṃ, ṭhātave, saṇṭhātuṃ, saṇṭhātave, saṇṭhahituṃ, saṇṭhahitave, ṭhapetuṃ, ṭhapetave, saṇṭhāpetuṃ, saṇṭhāpetave, dātuṃ, dātave, padātuṃ, padātave, ādātuṃ, ādātave, dajjituṃ, dajjitave, dāpetuṃ, dāpetave, samādapetuṃ, samādapetave, sandhātuṃ, sandhātave, saddahituṃ, saddahetuṃ, saddahetave, nidhetuṃ, nidhetave sandhāpetuṃ, nidhāpetuṃ, pātuṃ, pivituṃ, pātave, pivetave, mātuṃ, minituṃ, pametuṃ, upametuṃ, yātuṃ, yāyituṃ, yātave, osāyetuṃ, osāpetuṃ, pariyosāpetuṃ, hātuṃ, pahātuṃ, māradheyyaṃ pahātave^* , jahituṃ, pajahituṃ, hāpetuṃ, pahāpetuṃ, jahāpetuṃ.

In tuṃ and tave forms: to tell, to explain; to count, to reckon; to know; to know; to make known, to inform; to make known, to inform; to stand, to stay; to stand firmly, to establish; to stand firmly, to establish; to place, to put; to establish, to set up; to give; to give forth, to bestow; to take; to give; to cause to give; to cause to undertake, to exhort; to connect, to unite; to believe, to have faith; to deposit, to lay down; to connect, to unite; to deposit, to lay down; to drink; to drink; to measure; to measure; to measure; to compare; to go; to go; to go; to finish, to complete; to finish, to complete; to finish completely; to abandon, to forsake; to abandon, to forsake; to abandon the realm of Māra; to abandon, to forsake; to abandon, to forsake; to cause to abandon, to cause to forsake; to cause to abandon, to cause to forsake; to cause to abandon, to cause to forsake.

Trong Tuṃ, Tavesu: akkhātuṃ (để nói), akkhātave (để nói), saṅkhātuṃ (để tính toán/kể), saṅkhātave (để tính toán/kể), ñātuṃ (để biết), ñātave (để biết), jānituṃ (để biết), jānitave (để biết), ñāpetuṃ (để khiến biết), ñāpetave (để khiến biết), jānāpetuṃ (để khiến biết), jānāpetave (để khiến biết), ṭhātuṃ (để đứng/thiết lập), ṭhātave (để đứng/thiết lập), saṇṭhātuṃ (để đứng vững), saṇṭhātave (để đứng vững), saṇṭhahituṃ (để đứng vững), saṇṭhahitave (để đứng vững), ṭhapetuṃ (để đặt), ṭhapetave (để đặt), saṇṭhāpetuṃ (để thiết lập), saṇṭhāpetave (để thiết lập), dātuṃ (để cho), dātave (để cho), padātuṃ (để ban cho), padātave (để ban cho), ādātuṃ (để nhận), ādātave (để nhận), dajjituṃ (để cho), dajjitave (để cho), dāpetuṃ (để khiến cho), dāpetave (để khiến cho), samādapetuṃ (để khiến thọ trì), samādapetave (để khiến thọ trì), sandhātuṃ (để kết nối), sandhātave (để kết nối), saddahituṃ (để tin), saddahetuṃ (để tin), saddahetave (để tin), nidhetuṃ (để cất giữ), nidhetave (để cất giữ), sandhāpetuṃ (để khiến kết nối), nidhāpetuṃ (để khiến cất giữ), pātuṃ (để uống), pivituṃ (để uống), pātave (để uống), pivetave (để uống), mātuṃ (để đo), minituṃ (để đo), pametuṃ (để đo lường), upametuṃ (để so sánh), yātuṃ (để đi), yāyituṃ (để đi), yātave (để đi), osāyetuṃ (để kết thúc), osāpetuṃ (để khiến kết thúc), pariyosāpetuṃ (để hoàn tất), hātuṃ (để từ bỏ), pahātuṃ (để từ bỏ), māradheyyaṃ pahātave (để từ bỏ cõi Ma vương)^*, jahituṃ (để từ bỏ), pajahituṃ (để từ bỏ hoàn toàn), hāpetuṃ (để khiến từ bỏ), pahāpetuṃ (để khiến từ bỏ), jahāpetuṃ (để khiến từ bỏ hoàn toàn).

5575

Tabbamhi-akkhātabbaṃ, saṅkhātabbaṃ, saṅkhyātabbaṃ, gāyitabbaṃ, ñātabbaṃ, jānitabbaṃ, ñāpetabbaṃ, jānāpetabbaṃ, ṭhātabbaṃ, ṭhapetabbaṃ, dātabbaṃ, ādātabbaṃ, samādātabbaṃ, dāpetabbaṃ, samādapetabbaṃ, vidhātabbaṃ, vidahitabbaṃ, pātabbaṃ, pivitabbaṃ, minitabbaṃ, minetabbaṃ, yātabbaṃ, lātabbaṃ, pahātabbaṃ.

In tabbaṃ forms: to be told, to be explained; to be counted, to be reckoned; to be counted, to be reckoned; to be sung; to be known; to be known; to be made known, to be informed; to be made known, to be informed; to be stood, to be stayed; to be placed, to be put; to be given; to be taken; to be undertaken; to be caused to give; to be caused to undertake; to be arranged, to be performed; to be arranged, to be performed; to be drunk; to be drunk; to be measured; to be measured; to be gone; to be taken; to be abandoned.

Trong Tabbamhi: akkhātabbaṃ (nên được nói), saṅkhātabbaṃ (nên được tính toán/kể), saṅkhyātabbaṃ (nên được tính toán/kể), gāyitabbaṃ (nên được hát), ñātabbaṃ (nên được biết), jānitabbaṃ (nên được biết), ñāpetabbaṃ (nên được khiến biết), jānāpetabbaṃ (nên được khiến biết), ṭhātabbaṃ (nên được đứng/thiết lập), ṭhapetabbaṃ (nên được đặt), dātabbaṃ (nên được cho), ādātabbaṃ (nên được nhận), samādātabbaṃ (nên được thọ trì), dāpetabbaṃ (nên được khiến cho), samādapetabbaṃ (nên được khiến thọ trì), vidhātabbaṃ (nên được sắp đặt), vidahitabbaṃ (nên được sắp đặt), pātabbaṃ (nên được uống), pivitabbaṃ (nên được uống), minitabbaṃ (nên được đo), minetabbaṃ (nên được đo), yātabbaṃ (nên được đi), lātabbaṃ (nên được nhận), pahātabbaṃ (nên được từ bỏ).

5576

Ivaṇṇesu vipubbo i-gatyaṃ, vīto, vītadoso vītamoho^* , udito, samudito, dāgamo.

Among verbs ending in i, vi with pubba prefix indicating departure: departed, free from defilement, free from delusion; arisen, completely arisen; with the addition of da.

Ở các nguyên âm ‘i’ với tiền tố ‘vi’: i-gatyaṃ (đi), vīto (đã lìa), vītadoso (đã lìa lỗi lầm), vītamoho (đã lìa si mê)^*, udito (đã khởi lên), samudito (đã khởi lên cùng nhau), dāgamo (thêm ‘d’).

5577

Samito, sameto, samaveto, apeto, upeto, samupeto, abhito, kīto, kayito, kiṇito, cito, cinito, ācito, upacito, sañcito, jito, parājito, ḍito, oḍḍito, nīto, ānīto, vinīto, oṇīto, paṇīto, nassa ṇattaṃ.

Composed, united, assembled, departed, approached, completely approached, near, bought, bought, bought, collected, collected, accumulated, accumulated, accumulated, conquered, defeated, flew, flew up, led, brought, disciplined, lowered, excellent; n becomes ṇ.

Samito (đã an tịnh), sameto (đã tụ họp), samaveto (đã tụ họp đầy đủ), apeto (đã lìa bỏ), upeto (đã đến gần), samupeto (đã đến gần đầy đủ), abhito (đã hướng tới), kīto (đã mua), kayito (đã mua), kiṇito (đã mua), cito (đã tích lũy), cinito (đã tích lũy), ācito (đã tích lũy nhiều), upacito (đã tích lũy), sañcito (đã tích lũy hoàn toàn), jito (đã chiến thắng), parājito (đã bị đánh bại), ḍito (đã bay), oḍḍito (đã bay xuống), nīto (đã dẫn dắt), ānīto (đã mang đến), vinīto (đã được huấn luyện), oṇīto (đã bị hạ xuống), paṇīto (đã được đặt ra), nassa ṇattaṃ (n trở thành ṇ).

5578

Pīto, bhīto, mito, sito, nissito, pahito.

Drunk, afraid, measured, bound, dependent, sent.

Pīto (đã uống), bhīto (đã sợ hãi), mito (đã đo), sito (đã buộc), nissito (đã nương tựa), pahito (đã gửi đi).

5579

Timhi-samiti, viciti, nīti, dvitte ādivuddhi, netti, saddhammanetti, bhīti.

In ti forms: assembly, investigation, guidance; in dual forms, initial lengthening: guidance, guidance of the good Dhamma; fear.

Trong Timhi: samiti (sự an tịnh), viciti (sự lựa chọn), nīti (sự dẫn dắt/chính sách), dvitte ādivuddhi (trong dạng đôi, nguyên âm đầu được kéo dài), netti (sự dẫn dắt), saddhammanetti (sự dẫn dắt của Chánh Pháp), bhīti (sự sợ hãi).

5580

Tumhi-sametā, abhisametā, vicetā, jetā, netā, vinetā, ninnetā.

In tu forms: one who has assembled, one who has thoroughly understood, one who investigates, one who conquers, one who leads, one who disciplines, one who disciplines.

Trong Tumhi: sametā (người đã tụ họp), abhisametā (người đã thấu hiểu), vicetā (người đã lựa chọn), jetā (người chiến thắng), netā (người dẫn dắt), vinetā (người huấn luyện), ninnetā (người dẫn dắt xuống).

5581

Tavantu, tāvīsu-sametavā, sametāvī, abhisametavā, abhisametāvī iccādi.

In tavantu and tāvī forms: one who has assembled, one who has assembled; one who has thoroughly understood, one who has thoroughly understood, and so on.

Trong Tavantu, Tāvīsu: sametavā (người đã tụ họp), sametāvī (người đã tụ họp), abhisametavā (người đã thấu hiểu), abhisametāvī (người đã thấu hiểu), v.v.

5582

Tvādīsu-sametvā, upetvā, kiṇitvā, vicinitvā, jetvā, vijetvā, jinitvā, vijinitvā, parājetvā, netvā, ānetvā vinetvā, nayitvā, ānayitvā, vinayitvā, allīyitvā, paṭisallīyitvā, sayitvā.

In tvā forms and similar: having assembled, having approached, having bought, having investigated, having conquered, having thoroughly conquered, having won, having thoroughly won, having defeated, having led, having brought, having disciplined, having led, having brought, having disciplined, having clung, having secluded oneself, having slept.

Trong Tvādīsu: sametvā (đã tụ họp), upetvā (đã đến gần), kiṇitvā (đã mua), vicinitvā (đã lựa chọn), jetvā (đã chiến thắng), vijetvā (đã chiến thắng), jinitvā (đã chiến thắng), vijinitvā (đã chiến thắng), parājetvā (đã đánh bại), netvā (đã dẫn dắt), ānetvā (đã mang đến), vinetvā (đã huấn luyện), nayitvā (đã dẫn dắt), ānayitvā (đã mang đến), vinayitvā (đã huấn luyện), allīyitvā (đã bám vào), paṭisallīyitvā (đã ẩn mình), sayitvā (đã nằm).

5583

Tuṃ, tavesu-sametuṃ, upetuṃ, samupetuṃ, sametave, ketuṃ, kiṇituṃ, ketave, vicetuṃ, vicinituṃ, jetuṃ, vijetuṃ, nituṃ, ānituṃ, vinituṃ, netuṃ, ānetuṃ, vinetuṃ, nayituṃ, ānayituṃ, vinayituṃ, netave.

In tuṃ and tave forms: to assemble, to approach, to completely approach; to assemble; to buy; to buy; to investigate, to investigate; to conquer, to thoroughly conquer; to lead, to bring, to discipline; to lead, to bring, to discipline; to lead, to bring, to discipline; to lead.

Trong Tuṃ, Tavesu: sametuṃ (để tụ họp), upetuṃ (để đến gần), samupetuṃ (để đến gần đầy đủ), sametave (để tụ họp), ketuṃ (để mua), kiṇituṃ (để mua), ketave (để mua), vicetuṃ (để lựa chọn), vicinituṃ (để lựa chọn), jetuṃ (để chiến thắng), vijetuṃ (để chiến thắng), nituṃ (để dẫn dắt), ānituṃ (để mang đến), vinituṃ (để huấn luyện), netuṃ (để dẫn dắt), ānetuṃ (để mang đến), vinetuṃ (để huấn luyện), nayituṃ (để dẫn dắt), ānayituṃ (để mang đến), vinayituṃ (để huấn luyện), netave (để dẫn dắt).

5584

Tabbamhi-sametabbaṃ, ketabbaṃ, kiṇitabbaṃ iccādi.

In tabbaṃ forms: to be assembled, to be bought, to be bought, and so on.

Trong Tabbamhi: sametabbaṃ (nên được tụ họp), ketabbaṃ (nên được mua), kiṇitabbaṃ (nên được mua), v.v.

5585

Uvaṇṇesu-cuto, cavito.

In u forms: fallen, swayed.

Ở các nguyên âm ‘u’: cuto (đã rơi rụng), cavito (đã rơi rụng).

5586

Kārite-cāvito.

In causative: caused to fall, caused to sway.

Trong thể Kārita: cāvito (đã khiến rơi rụng).

5587

Juto, javito, thuto, abhitthuto, abhitthavito,

Shone, moved, praised, highly praised, highly praised,

Juto (đã chiếu sáng), javito (đã nhanh chóng), thuto (đã được ca ngợi), abhitthuto (đã được ca ngợi), abhitthavito (đã được ca ngợi).

5588

Saṃpubbo dhu-vallabhe, sandhuto-mitto.

The root dhu with prefix saṃ means "to be dear"; sandhuto means "friend".

Động từ căn ‘dhu’ với tiền tố ‘saṃ’ có nghĩa là ‘thân hữu’, sandhuto (bạn bè).

‘‘Asaṇṭhutaṃ cirasaṇṭhutenā’’tipi pāḷi.

The Pāḷi also says: "one not intimate, with one who has been intimate for a long time."

Cũng có câu Pali: ‘‘Asaṇṭhutaṃ cirasaṇṭhutenā’’ti (người không thân quen với người đã thân quen lâu năm).

5589

Du-gatiyaṃ hiṃsāyañca, duto, upadduto.

The root du means "to go" or "to harm"; duto means "messenger", upadduto means "harassed, afflicted."

Động từ căn ‘du’ có nghĩa là ‘đi’ và ‘làm hại’: duto (người đưa tin), upadduto (đã bị quấy nhiễu).

5590

Dhū-kampane, dhuto, niddhuto.

The root dhū means "to shake"; dhuto means "shaken", niddhuto means "cast off, shaken off."

Động từ căn ‘dhū’ có nghĩa là ‘rung động’: dhuto (đã rũ bỏ), niddhuto (đã rũ bỏ hoàn toàn).

5591

Bhūto, sambhūto.

Become, arisen.

Bhūto (đã trở thành), sambhūto (đã sinh ra).

5592

Kārite-bhāvito, sambhāvito, vibhāvito, paribhāvito.

In causative: developed, fully developed, distinguished, cultivated.

Trong thể Kārita: bhāvito (đã được tu tập), sambhāvito (đã được tu tập đầy đủ), vibhāvito (đã được phát triển), paribhāvito (đã được tu tập kỹ lưỡng).

5593

Yu-missane, saṃyuto.

The root yu means "to mix"; saṃyuto means "joined, connected."

Động từ căn ‘yu’ có nghĩa là ‘hòa trộn’: saṃyuto (đã được kết hợp).

5594

Ru-sadde, ruto, luto, vuto, saṃvuto, susaṃvuto, suto, vissuto.

The root ru means "to sound"; ruto means "sounded"; luto means "cut"; vuto means "covered"; saṃvuto means "restrained"; susaṃvuto means "well-restrained"; suto means "heard"; vissuto means "famous."

Động từ căn ‘ru’ có nghĩa là ‘âm thanh’: ruto (đã kêu), luto (đã cắt), vuto (đã che đậy), saṃvuto (đã được kiềm chế), susaṃvuto (đã được kiềm chế tốt), suto (đã nghe), vissuto (đã nổi tiếng).

5595

Hu-pūjāyaṃ, huto.

The root hu means "to worship"; huto means "offered."

Động từ căn ‘hu’ có nghĩa là ‘cúng dường’: huto (đã được cúng dường).

5596

Timhi-cavanaṃ cuti, thavanaṃ thuti, bhūti, vibhūti, savanaṃ suti,

In ti forms: falling is cuti, praising is thuti, being is bhūti, eminence is vibhūti, hearing is suti.

Trong Timhi: cavanaṃ cuti (sự rơi rụng), thavanaṃ thuti (sự ca ngợi), bhūti (sự hiện hữu), vibhūti (sự thịnh vượng), savanaṃ suti (sự lắng nghe).

5597

Tumhi-cavitā, cāvetā, javitā, thavitā, santhavitā, sotā, sāvetā.

In tum forms: one who has swayed, one who causes to sway, one who has moved, one who has praised, one who has praised, one who hears, one who causes to hear.

Trong Tumhi: cavitā (người đã rơi rụng), cāvetā (người đã khiến rơi rụng), javitā (người đã nhanh chóng), thavitā (người đã ca ngợi), santhavitā (người đã ca ngợi), sotā (người nghe), sāvetā (người khiến nghe).

5598

Tavantu tāvīsu-cutavā, cutāvī, cāvetavā, cāvetāvī iccādi.

In tavantu and tāvī forms: one who has fallen, one who has fallen; one who has caused to fall, one who has caused to fall, and so on.

Trong Tavantu, Tāvīsu: cutavā (người đã rơi rụng), cutāvī (người đã rơi rụng), cāvetavā (người đã khiến rơi rụng), cāvetāvī (người đã khiến rơi rụng), v.v.

5599

Tvādīsu-cavitvā, cavitvāna, cavituna, javitvā, abhitthavitvā, bhutvā, anubhavitvā, bhāvetvā, bhāvayitvā, sutvā, suṇitvā, sāvetvā, sāvayitvā.

In tvā forms and similar: having swayed, having swayed, having swayed; having moved; having praised; having been; having experienced; having developed, having cultivated; having heard, having listened; having caused to hear, having caused to hear.

Trong Tvādīsu: cavitvā (đã rơi rụng), cavitvāna (đã rơi rụng), cavituna (đã rơi rụng), javitvā (đã nhanh chóng), abhitthavitvā (đã ca ngợi), bhutvā (đã trở thành), anubhavitvā (đã trải nghiệm), bhāvetvā (đã tu tập), bhāvayitvā (đã tu tập), sutvā (đã nghe), suṇitvā (đã nghe), sāvetvā (đã khiến nghe), sāvayitvā (đã khiến nghe).

5600

Tuṃ, tavesu-cavituṃ, cāvetuṃ, bhotuṃ, bhavituṃ, anubhavituṃ, bhāvetuṃ, bhāvayituṃ, sotuṃ, sāvetuṃ.

In tuṃ and tave forms: to sway, to cause to sway; to be, to be; to experience; to develop, to cultivate; to hear, to cause to hear.

Trong Tuṃ, Tavesu: cavituṃ (để rơi rụng), cāvetuṃ (để khiến rơi rụng), bhotuṃ (để trở thành), bhavituṃ (để trở thành), anubhavituṃ (để trải nghiệm), bhāvetuṃ (để tu tập), bhāvayituṃ (để tu tập), sotuṃ (để nghe), sāvetuṃ (để khiến nghe).

5601

Hū-sattāyaṃ, hotuṃ.

The root hū means "to be"; to be.

Động từ căn Hū có nghĩa là ‘hiện hữu’: hotuṃ (để hiện hữu).

‘‘Yā icche puriso hotuṃ^* .

The Pāḷi says: "Whatever a person wishes to be,

Câu Pali: ‘‘Yā icche puriso hotuṃ (người nào muốn hiện hữu)

Na so sakkā na hotuye’’ti^* pāḷī.

That cannot be otherwise."

Na so sakkā na hotuye’’ti (người đó không thể không hiện hữu)^*.

5602

Tabbamhi-cavitabbaṃ, bhavitabbaṃ, anubhavitabbaṃ, bhāvetabbaṃ, sotabbaṃ.

In tabbaṃ forms: to be swayed, to be; to be experienced; to be developed; to be heard.

Trong Tabbamhi: cavitabbaṃ (nên được rơi rụng), bhavitabbaṃ (nên được hiện hữu), anubhavitabbaṃ (nên được trải nghiệm), bhāvetabbaṃ (nên được tu tập), sotabbaṃ (nên được nghe).

Dvitte-sottabbaṃ, sāvetabbaṃ.

In dual forms: to be heard, to be caused to hear.

Trong dạng đôi: sottabbaṃ (nên được nghe), sāvetabbaṃ (nên được khiến nghe).

5603

Edantesu mahāvuttinā kvaci ekārassa ittaṃ, gāyito, apacāyito, apacito vā, ujjhāyito, nijjhāyito, abhijjhāyito.

In verbs ending in e, occasionally by the rule of mahāvutti, e becomes i: sung, respectfully served, or respectfully served, complained, meditated, envied.

Ở các từ kết thúc bằng ‘e’ (Edanta), theo quy tắc chung, đôi khi ‘e’ biến thành ‘i’: gāyito (đã được hát), apacāyito (đã được kính trọng), apacito vā (hoặc đã được kính trọng), ujjhāyito (đã được phàn nàn), nijjhāyito (đã được nhìn kỹ), abhijjhāyito (đã được nhìn kỹ).

5604

Gāyanaṃ gīti, apacāyanaṃ apaciti.

Singing is gīti, respectful service is apaciti.

Gāyanaṃ gīti (sự hát), apacāyanaṃ apaciti (sự kính trọng).

5605

Tumhi-gāyitā, apacāyitā, ujjhāyitā.

In tum forms: one who sings, one who respectfully serves, one who complains.

Trong Tumhi: gāyitā (người đã hát), apacāyitā (người đã kính trọng), ujjhāyitā (người đã phàn nàn).

5606

Tavantu, tāvīsu-gāyitavā, gāyitāvī iccādi.

In tavantu and tāvī forms: one who has sung, one who has sung, and so on.

Trong Tavantu, Tāvīsu: gāyitavā (người đã hát), gāyitāvī (người đã hát), v.v.

5607

Gāyitvā, jhāyitvā, abhijjhāyitvā.

Having sung, having meditated, having envied.

Gāyitvā (đã hát), jhāyitvā (đã thiền định), abhijjhāyitvā (đã nhìn kỹ).

5608

Gāyituṃ, gāyitave, apacāyituṃ, apacāyitave, jhāyituṃ, jhāyitave, abhijjhāyituṃ, abhijjhāyitave.

To sing, to sing; to respectfully serve, to respectfully serve; to meditate, to meditate; to envy, to envy.

Gāyituṃ (để hát), gāyitave (để hát), apacāyituṃ (để kính trọng), apacāyitave (để kính trọng), jhāyituṃ (để thiền định), jhāyitave (để thiền định), abhijjhāyituṃ (để nhìn kỹ), abhijjhāyitave (để nhìn kỹ).

5609

Gāyitabbaṃ, apacāyitabbaṃ, ujjhāyitabbaṃ.

To be sung, to be respectfully served, to be complained about.

Gāyitabbaṃ (nên được hát), apacāyitabbaṃ (nên được kính trọng), ujjhāyitabbaṃ (nên được phàn nàn).

5610

Iti ekabyañjanadhātūnaṃ pakatirūparāsi.

Thus ends the section on the basic forms of single-consonant roots.

Đây là phần hình thái cơ bản của các động từ căn một phụ âm.

5611

Bhūvādigaṇa

Bhūvādi Group

Nhóm Bhūvādi

5612

Anekabyañjanadhātūnaṃ pakatirūpāni tyādikaṇḍe vibhāganayena bhūvādīhi sattahi dhātugaṇehi ca kāritapaccayehi ca dhātupaccayehi ca yathālābhaṃ vibhajitvā vitthāretabbāni.

The basic forms of roots with multiple consonants should be expanded, as appropriate, in the tyādi section by means of classification into the seven groups of roots (such as Bhūvādi), and by means of causative suffixes and root suffixes.

Các hình thái cơ bản của các động từ căn nhiều phụ âm cần được phân loại và trình bày chi tiết theo phương pháp phân chia trong chương Tyādikaṇḍa, cùng với bảy nhóm động từ căn như Bhūvādi, và các hậu tố Kārita, cũng như các hậu tố động từ căn khác, tùy theo sự xuất hiện của chúng.

5613

Atridaṃ nayadassanaṃ –

Here is a demonstration of this method –

Đây là cách trình bày ví dụ:

5614

Āsa, isa, gamu, disa.

Āsa (ngồi), Isa (muốn), Gamu (đi), Disa (chỉ dạy).

5615

Āsa-upavesane, cchādesasutte ‘nta māna tyādīsū’ti adhikatattā tapaccayesucchādeso natthi, garuṃ upāsito, payirupāsito.

Āsa means "to sit"; in the cchādesa rule, because nta, māna, tyādi are mentioned as primary, there is no cchādesa for ta suffixes: respectfully served a teacher, diligently served.

Āsa (ngồi/phục vụ): Trong quy tắc ‘cchādesasutte ‘nta māna tyādīsū’ti’ (về việc thay thế ‘cchā’ trong các hậu tố ‘nta’, ‘māna’, ‘tyādi’), vì được đề cập thêm, nên không có sự thay thế ‘cchā’ trong các hậu tố ‘ta’; garuṃ upāsito (đã phục vụ thầy), payirupāsito (đã phục vụ).

5616

Tumhi-upāsitā, upāsetā vā, upāsitavā, upāsitāvī, upāsitvā, upāsitvāna, upāsituna.

In tum forms: one who has respectfully served, or one who respectfully serves; one who has respectfully served, one who has respectfully served; having respectfully served, having respectfully served, having respectfully served.

Trong Tumhi: upāsitā (người đã phục vụ), upāsetā vā (hoặc người đã phục vụ), upāsitavā (người đã phục vụ), upāsitāvī (người đã phục vụ), upāsitvā (đã phục vụ), upāsitvāna (đã phục vụ), upāsituna (đã phục vụ).

‘Pyo vā tvāssa samāse’ti pyādese-upāsiya, payirupāsiya, upasiyāna, upāsituṃ, upāsitave, upāsitabbo.

When pyādesa occurs by "or pya for tvā in compounds": having respectfully served, having diligently served, having respectfully served, to respectfully serve, to respectfully serve, to be respectfully served.

Với sự thay thế ‘pyā’ trong ‘Pyo vā tvāssa samāse’ti’ (hoặc ‘pya’ cho ‘tvā’ trong hợp chất): upāsiya (đã phục vụ), payirupāsiya (đã phục vụ), upasiyāna (đã phục vụ), upāsituṃ (để phục vụ), upāsitave (để phục vụ), upāsitabbo (nên được phục vụ).

5617

Isu-icchā, kantīsu, bahulādhikārā cchādeso, icchito, icchitā, icchitavā, icchitāvī, icchituṃ, icchitave, icchitabbaṃ.

Isu means "to wish, to desire"; by the rule of "much", cchādesa occurs: wished, desired; one who wished, one who wished; to wish, to wish; to be wished, to be desired.

Isu (mong muốn, khao khát): Do quy tắc ‘bahulādhikārā’ (quy tắc phổ quát), có sự thay thế ‘cchā’; icchito (đã mong muốn), icchitā (người đã mong muốn), icchitavā (người đã mong muốn), icchitāvī (người đã mong muốn), icchituṃ (để mong muốn), icchitave (để mong muốn), icchitabbaṃ (nên được mong muốn).

5618

Kārite-icchāpito, icchāpitā, icchāpitāvī, icchāpetvā, icchāpetuṃ, icchāpetave, icchāpetabbaṃ.

In causative: caused to wish, caused to wish; one who caused to wish; having caused to wish; to cause to wish, to cause to wish; to be caused to wish.

Trong thể Kārita: icchāpito (đã khiến mong muốn), icchāpitā (người đã khiến mong muốn), icchāpitāvī (người đã khiến mong muốn), icchāpetvā (đã khiến mong muốn), icchāpetuṃ (để khiến mong muốn), icchāpetave (để khiến mong muốn), icchāpetabbaṃ (nên được khiến mong muốn).

5619

Esadhātumhi-esito, pariyesito, esitā, pariyesitā, esitavā, pariyesitavā, esitvā, pariyesitvā, esitvāna, pariyesitvāna, esituṃ, pariyesituṃ, esitave, pariyesitave, esitabbaṃ, pariyesitabbaṃ.

In the root esadhātu: sought, searched; one who sought, one who searched; one who sought, one who searched; having sought, having searched; having sought, having searched; to seek, to search; to seek, to search; to be sought, to be searched.

Trong động từ căn Esadha: esito (đã tìm kiếm), pariyesito (đã tìm kiếm kỹ lưỡng), esitā (người đã tìm kiếm), pariyesitā (người đã tìm kiếm kỹ lưỡng), esitavā (người đã tìm kiếm), pariyesitavā (người đã tìm kiếm kỹ lưỡng), esitvā (đã tìm kiếm), pariyesitvā (đã tìm kiếm kỹ lưỡng), esitvāna (đã tìm kiếm), pariyesitvāna (đã tìm kiếm kỹ lưỡng), esituṃ (để tìm kiếm), pariyesituṃ (để tìm kiếm kỹ lưỡng), esitave (để tìm kiếm), pariyesitave (để tìm kiếm kỹ lưỡng), esitabbaṃ (nên được tìm kiếm), pariyesitabbaṃ (nên được tìm kiếm kỹ lưỡng).

5620

Gamu-gatimhi, gamito, gamitā, gamitavā, gamitāvī, gamitvā, gamitvāna, gamituna, gamituṃ, gamitave, gamitabbaṃ.

Gamu means "to go"; gone; one who went; one who went, one who went; having gone, having gone, having gone; to go, to go; to be gone.

Gamu (đi): gamito (đã đi), gamitā (người đã đi), gamitavā (người đã đi), gamitāvī (người đã đi), gamitvā (đã đi), gamitvāna (đã đi), gamituna (đã đi), gamituṃ (để đi), gamitave (để đi), gamitabbaṃ (nên được đi).

5621

Kārite-gamāpito, gamāpetā iccādi.

In causative: caused to go, one who causes to go, and so on.

Trong thể Kārita: gamāpito (đã khiến đi), gamāpetā (người đã khiến đi), v.v.

5622

Disa-pekkhane passito, passitā, passetā vā, passitvā, passitvāna, passituna, passituṃ, passitave, passitabbaṃ.

Disa means "to see"; seen; one who saw, or one who sees; having seen, having seen, having seen; to see, to see; to be seen.

Trong việc nhìn: đã thấy, người thấy, hoặc người nhìn, đã thấy, đã thấy, để thấy, để thấy, để thấy, nên được thấy.

5623

Kārite-dassito, dassayito, dassitā, dassetā, dassayitā, dassitavā, dassitāvī, dassetvā, dassayitvā, dassetvāna, dassayitvāna, dassetuṃ, dassayituṃ, dassetabbaṃ.

In causative: shown, caused to see; one who showed, one who causes to see, one who caused to see; one who showed, one who caused to see; having shown, having caused to see; having shown, having caused to see; to show, to cause to see; to be shown.

Dạng sai khiến: đã chỉ, đã chỉ, người chỉ, người chỉ, người chỉ, đã chỉ, người đã chỉ, đã chỉ, đã chỉ, đã chỉ, đã chỉ, để chỉ, để chỉ, nên được chỉ.

5624

Dakkhādese-dakkhito, dakkhitā, dakkhitavā, dakkhitāvī, dakkhitvā, dakkhituṃ, dakkhitave, ‘‘dakkhitāye aparājitasaṅgha’’nti^* pāḷi, dakkhitabbaṃ.

In dakkha substitute: seen, perceived; one who saw, one who saw; one who saw, one who saw; having seen, having seen; to see, to see; the Pāḷi says: "of the unconquered Sangha who has seen"; to be seen.

Trong việc thấy: đã thấy, người thấy, người đã thấy, người đã thấy, đã thấy, để thấy, để thấy, như trong Pāḷi: “dakkhitāye aparājitasaṅgha” (để thấy Tăng đoàn bất bại), nên được thấy.

5625

Dusa-nāse, kārite ṇipaccaye –

Dusa means "to perish"; in causative, with the ṇi suffix –

Dusa (làm hư hại), trong dạng sai khiến với tiếp vĩ ngữ ṇa:

5626

764. Ṇimhi dīgho dusassa^* .

764. Longening of dusa when ṇi follows.

764. Trong ṇa, dusa được kéo dài^*.

5627

Ṇimhi pare dusassa dīgho hoti.

When ṇi follows, dusa becomes long.

Khi ṇa theo sau, nguyên âm của dusa được kéo dài.

5628

Dūsito, dūsitā, dūsetā, dūsitavā, dūsitāvī, dūsetvā, dūsetvāna, dūsituna, dūsetuṃ, dūsetave.

Đã làm hư hại, người làm hư hại, người làm hư hại, đã làm hư hại, người đã làm hư hại, đã làm hư hại, đã làm hư hại, để làm hư hại, để làm hư hại, để làm hư hại.

5629

Ṇimhīti kiṃ?

Why "when ṇi follows"?

Tại sao là “trong ṇa”?

Duṭṭho.

Bị hư hại.

5630

Iti bhūvādigaṇo.

Thus ends the Bhūvādi class.

Kết thúc Bhūvādigaṇa.

5631

Rudhādigaṇa

Rudhādi Class

Rudhādigaṇa

5632

Bhuja, yuja, chida, bhida, rudha.

5633

765. Maṃ vā rudhādīnaṃ^* .

765. Or maṃ for the Rudhādis.

765. Māṃ hoặc Rudhādīnaṃ^*.

5634

Rudhādīnaṃ pubbantasarā paraṃ mānubandho niggahītāgamo hoti vā.

For the Rudhādis, the suffix maṃ or a niggahīta increment occurs after the preceding vowel.

Đối với Rudhādīnaṃ, một niggahīta (ṃ) được thêm vào sau nguyên âm cuối của gốc động từ, hoặc không.

5635

Bhuñjito, bhuñjitā, bhuñjitavā, bhuñjitāvī, bhuñjitvā, bhuñjitvāna, bhuñjituna, bhuñjituṃ, bhuñjitave, bhuñjitabbaṃ.

Đã ăn, người ăn, đã ăn, người đã ăn, đã ăn, đã ăn, để ăn, để ăn, để ăn, nên được ăn.

5636

Kārite-bhojito, bhojitā, bhojetā vā, bhojitavā, bhojitāvī, bhojetvā, bhojayitvā, bhojetuṃ, bhojetave, bhojetabbaṃ, yuñjito, anuyuñjito, bhujadhātusadisaṃ.

In the causative: Bhojito, bhojitā, or bhojetā, bhojitavā, bhojitāvī, bhojetvā, bhojayitvā, bhojetuṃ, bhojetave, bhojetabbaṃ, yuñjito, anuyuñjito, similar to the verb bhuj.

Dạng sai khiến: đã cho ăn, người cho ăn, hoặc người cho ăn, đã cho ăn, người đã cho ăn, đã cho ăn, đã cho ăn, để cho ăn, để cho ăn, nên được cho ăn, đã kết hợp, đã kết hợp, tương tự như gốc bhuja.

5637

Chindito, chinditā, chindetā vā, chinditavā, chinditāvī, chinditvā, chinditvāna, chindituna.

Chindito, chinditā, or chindetā, chinditavā, chinditāvī, chinditvā, chinditvāna, chindituna.

Đã cắt, người cắt, hoặc người cắt, đã cắt, người đã cắt, đã cắt, đã cắt, để cắt.

Pyādese-lataṃ dantehi chindiya^* , chindiyāna, sañchindiya, sañchindiyāna, chinditabbaṃ.

In the case of pyādese: lataṃ dantehi chindiya, chindiyāna, sañchindiya, sañchindiyāna, chinditabbaṃ.

Trong Pyādese: đã cắt cây nho bằng răng^*, đã cắt, đã cắt hoàn toàn, đã cắt hoàn toàn, nên được cắt.

5638

Kārite-chindāpito, chindāpetā iccādi.

In the causative: Chindāpito, chindāpetā, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến cắt, đã khiến cắt, v.v.

5639

Bhindito, bhinditā, bhindetā vā, chidadhātusadisaṃ.

Bhindito, bhinditā, or bhindetā, similar to the verb chida.

Đã phá vỡ, người phá vỡ, hoặc người phá vỡ, tương tự như gốc chida.

5640

Rundhito, rundhitā, rundhetā, rundhitavā, rundhitāvī, rundhitvā, rundhitvāna, rundhituṃ, rundhitave, rundhitabbaṃ.

Đã ngăn chặn, người ngăn chặn, người ngăn chặn, đã ngăn chặn, người đã ngăn chặn, đã ngăn chặn, đã ngăn chặn, để ngăn chặn, để ngăn chặn, nên được ngăn chặn.

5641

Kārite-rundhāpito, rundhāpayito iccādi.

In the causative: Rundhāpito, rundhāpayito, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến ngăn chặn, đã khiến ngăn chặn, v.v.

5642

Iti rudhādigaṇo.

Thus ends the Rudhādi class.

Kết thúc Rudhādigaṇa.

5643

Divādigaṇa

Divādi Class

Divādigaṇa

5644

Pada, budha, tusa, divu.

5645

766. Padādīnaṃ kvaci.

766. Sometimes for Padādis.

766. Đôi khi đối với Padādīnaṃ.

5646

Padādīnaṃ kvaci yuka hoti, yāgamo, ‘tavaggavaraṇānaṃ ye cavaggabayañā’ti cavaggattaṃ, ‘vaggalasehi te’ti yassa pubbarūpattaṃ.

Sometimes yu occurs for Padādis; the yā increment, and tavaggavaraṇānaṃ ye cavaggabayañā results in cavaggattaṃ, and vaggalasehi te results in the preceding form of ya.

Đôi khi đối với Padādīnaṃ, yuka xuất hiện, yāgama, ‘tavaggavaraṇānaṃ ye cavaggabayañā’ (các chữ cái của nhóm ta và va chuyển thành các chữ cái của nhóm ca và ya), ‘vaggalasehi te’ (y trở thành âm tiết trước đó).

5647

Pajjito, āpajjito, paṭipajjito, paṭipajjitā, paṭipajjitavā, paṭipajjitāvī, paṭipajjitvā, paṭipajjitvāna, paṭipajjituna, paṭipajjituṃ, paṭipajjitave, paṭipajjitabbaṃ.

Đã thực hành, đã đạt được, đã thực hành, người thực hành, đã thực hành, người đã thực hành, đã thực hành, đã thực hành, để thực hành, để thực hành, để thực hành, nên được thực hành.

5648

Kārite-āpādito, uppādito, nipphādito, sampādito, paṭipādito, āpāditā, āpādetā, uppāditā, anuppannassa maggassa uppādetā^* , nipphāditā, nipphādetā, sampāditā, sampādetā, paṭipāditā, paṭipādetā, āpādetvā, uppādetvā, nipphādetvā, sampādetvā, paṭipādetvā, āpādetuṃ, uppādetuṃ, nipphādetuṃ, sampādetuṃ, paṭipādetuṃ, āpādetabbaṃ, uppādetabbaṃ, nipphādetabbaṃ, sampādetabbaṃ, paṭipādetabbaṃ, bujjhito, bujjhitā saccānīti buddho^* , bujjhitavā, bujjhitāvī, bujjhitvā, bujjhitvāna, bujjhituna, bujjhituṃ, bujjhitave, bujjhitabbaṃ.

In the causative: Āpādito, uppādito, nipphādito, sampādito, paṭipādito, āpāditā, āpādetā, uppāditā, uppādetā of a path not yet arisen, nipphāditā, nipphādetā, sampāditā, sampādetā, paṭipāditā, paṭipādetā, āpādetvā, uppādetvā, nipphādetvā, sampādetvā, paṭipādetvā, āpādetuṃ, uppādetuṃ, nipphādetuṃ, sampādetuṃ, paṭipādetuṃ, āpādetabbaṃ, uppādetabbaṃ, nipphādetabbaṃ, sampādetabbaṃ, paṭipādetabbaṃ, bujjhito, bujjhitā, a Buddha because he has comprehended the truths, bujjhitavā, bujjhitāvī, bujjhitvā, bujjhitvāna, bujjhituna, bujjhituṃ, bujjhitave, bujjhitabbaṃ.

Dạng sai khiến: đã tạo ra, đã tạo ra, đã hoàn thành, đã hoàn thành, đã thực hành, người tạo ra, người tạo ra, người tạo ra, người tạo ra con đường chưa sinh^*, người hoàn thành, người hoàn thành, người hoàn thành, người hoàn thành, người thực hành, người thực hành, đã tạo ra, đã tạo ra, đã hoàn thành, đã hoàn thành, đã thực hành, để tạo ra, để tạo ra, để hoàn thành, để hoàn thành, để thực hành, nên được tạo ra, nên được tạo ra, nên được hoàn thành, nên được hoàn thành, nên được thực hành, đã giác ngộ, người giác ngộ các sự thật là Đức Phật^*, đã giác ngộ, người đã giác ngộ, đã giác ngộ, đã giác ngộ, để giác ngộ, để giác ngộ, để giác ngộ, nên được giác ngộ.

5649

Kārite-bodhito, bodhetā pajāyāti buddho^* , bodhetavā, bodhetāvī, bodhayitvā, bodhayitvāna, bodhetuṃ, bodhetave, bodhetabbaṃ, tussito, santussito, tussitā, tussitavā, tussitāvī, tussitvā, tussituṃ, tussitabbaṃ.

In the causative: Bodhito, bodhetā, a Buddha because he has enlightened beings, bodhetavā, bodhetāvī, bodhayitvā, bodhayitvāna, bodhetuṃ, bodhetave, bodhetabbaṃ, tussito, santussito, tussitā, tussitavā, tussitāvī, tussitvā, tussituṃ, tussitabbaṃ.

Dạng sai khiến: đã khiến giác ngộ, người khiến chúng sinh giác ngộ là Đức Phật^*, đã khiến giác ngộ, người đã khiến giác ngộ, đã khiến giác ngộ, đã khiến giác ngộ, để khiến giác ngộ, để khiến giác ngộ, nên được khiến giác ngộ, đã hài lòng, đã hoàn toàn hài lòng, người hài lòng, đã hài lòng, người đã hài lòng, đã hài lòng, để hài lòng, nên được hài lòng.

5650

Kārite-tosito, tositā, tosetā vā, tositavā, tositāvī, tosetvā, tosetuṃ, tosetabbaṃ, dibbito, dibbitā, dibbitavā, dibbitāvī, dibbitvā, dibbituṃ, dibbitabbaṃ.

In the causative: Tosito, tositā, or tosetā, tositavā, tositāvī, tosetvā, tosetuṃ, tosetabbaṃ, dibbito, dibbitā, dibbitavā, dibbitāvī, dibbitvā, dibbituṃ, dibbitabbaṃ.

Dạng sai khiến: đã làm hài lòng, người làm hài lòng, hoặc người làm hài lòng, đã làm hài lòng, người đã làm hài lòng, đã làm hài lòng, để làm hài lòng, nên được làm hài lòng, đã chơi đùa, người chơi đùa, đã chơi đùa, người đã chơi đùa, đã chơi đùa, để chơi đùa, nên được chơi đùa.

5651

Iti divādigaṇo.

Thus ends the Divādi class.

Kết thúc Divādigaṇa.

5652

Svādigaṇa

Svādi Class

Svādigaṇa

5653

Su, vu, āpa.

5654

Suṇito, suṇitā, sotā vā, suṇitavā, suṇitāvī, suṇitvā, suṇituṃ, suṇitabbaṃ.

Suṇito, suṇitā, or sotā, suṇitavā, suṇitāvī, suṇitvā, suṇituṃ, suṇitabbaṃ.

Đã nghe, người nghe, hoặc người nghe, đã nghe, người đã nghe, đã nghe, để nghe, nên được nghe.

5655

Kārite-sāvito, sāvetā, sāvetavā, sāvetāvī, sāvetvā, sāvetuṃ, sāvetabbaṃ, saṃvuṇito, āvuṇito, saṃvuṇitā, saṃvuṇitvā, saṃvuṇituṃ, saṃvuṇitabbaṃ, pāpuṇito, pariyāpuṇito, pāpuṇitā, pariyāpuṇitā, pāpuṇitavā, pariyāpuṇitavā, pāpuṇitāvī, pariyāpuṇitāvī, pāpuṇitvā pariyāpuṇitvā, pāpuṇituṃ, pariyāpuṇituṃ, pāpuṇitabbo, pariyāpuṇitabbo.

In the causative: Sāvito, sāvetā, sāvetavā, sāvetāvī, sāvetvā, sāvetuṃ, sāvetabbaṃ, saṃvuṇito, āvuṇito, saṃvuṇitā, saṃvuṇitvā, saṃvuṇituṃ, saṃvuṇitabbaṃ, pāpuṇito, pariyāpuṇito, pāpuṇitā, pariyāpuṇitā, pāpuṇitavā, pariyāpuṇitavā, pāpuṇitāvī, pariyāpuṇitāvī, pāpuṇitvā, pariyāpuṇitvā, pāpuṇituṃ, pariyāpuṇituṃ, pāpuṇitabbo, pariyāpuṇitabbo.

Dạng sai khiến: đã khiến nghe, người khiến nghe, đã khiến nghe, người đã khiến nghe, đã khiến nghe, để khiến nghe, nên được khiến nghe, đã bao phủ, đã bao phủ, người bao phủ, đã bao phủ, để bao phủ, nên được bao phủ, đã đạt được, đã hoàn toàn đạt được, người đạt được, người hoàn toàn đạt được, đã đạt được, đã hoàn toàn đạt được, người đã đạt được, người đã hoàn toàn đạt được, đã đạt được, đã hoàn toàn đạt được, để đạt được, để hoàn toàn đạt được, nên được đạt được, nên được hoàn toàn đạt được.

5656

Kārite-pāpito, pāpitā, pāpetā vā, pāpetvā, pāpetuṃ iccādi.

In the causative: Pāpito, pāpitā, or pāpetā, pāpetvā, pāpetuṃ, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến đạt được, người khiến đạt được, hoặc người khiến đạt được, đã khiến đạt được, để khiến đạt được, v.v.

5657

Iti svādigaṇo.

Thus ends the Svādi class.

Kết thúc Svādigaṇa.

5658

Kiyādigaṇo ekabyañjanesu vutto eva.

The Kiyādi class has already been mentioned in the "single consonant" section.

Kiyādigaṇa đã được đề cập trong phần các phụ âm đơn.

5659

Tanādigaṇa

Tanādi Class

Tanādigaṇa

5660

Kara, tana.

5661

‘Karotissa kho’ti kassa kho, abhisaṅkharito, abhisaṅkharitā, abhisaṅkharitavā, abhisaṅkharitāvī, karitvā, karitvāna, abhisaṅkharitvā, abhisaṅkharitvāna, abhisaṅkharituṃ, abhisaṅkharitabbaṃ.

karotissa kho refers to kha for ka, abhisaṅkharito, abhisaṅkharitā, abhisaṅkharitavā, abhisaṅkharitāvī, karitvā, karitvāna, abhisaṅkharitvā, abhisaṅkharitvāna, abhisaṅkharituṃ, abhisaṅkharitabbaṃ.

‘Karotissa kho’ (của kassa kho), đã chuẩn bị, người chuẩn bị, đã chuẩn bị, người đã chuẩn bị, đã làm, đã làm, đã chuẩn bị, đã chuẩn bị, để chuẩn bị, nên được chuẩn bị.

5662

Kārite-kārito, kārāpito, kāritā, kāretā, kārāpitā, kārāpetā, kāritavā, kāritāvī, kāretvā, kārāpetvā, kāretuṃ, kārāpetuṃ, kāretabbaṃ, kārāpetabbaṃ.

In the causative: Kārito, kārāpito, kāritā, kāretā, kārāpitā, kārāpetā, kāritavā, kāritāvī, kāretvā, kārāpetvā, kāretuṃ, kārāpetuṃ, kāretabbaṃ, kārāpetabbaṃ.

Dạng sai khiến: đã khiến làm, đã khiến làm, người khiến làm, người khiến làm, người khiến làm, người khiến làm, đã khiến làm, người đã khiến làm, đã khiến làm, đã khiến làm, để khiến làm, để khiến làm, nên được khiến làm, nên được khiến làm.

5663

Tanito, tanitvā, tanituṃ iccādi.

Tanito, tanitvā, tanituṃ, etc.

Đã trải ra, đã trải ra, để trải ra, v.v.

5664

Iti tanādigaṇo.

Thus ends the Tanādi class.

Kết thúc Tanādigaṇa.

5665

Curādigaṇa

Curādi Class

Curādigaṇa

5666

Kappa, cinta, cura, vida.

5667

Kappa-saṅkappane, kappito, saṅkappito, kappayito, saṅkappetā, saṅkappayitā, kappetavā, kappetāvī, kappetvā, kappayitvā, kappetuṃ, kappayituṃ, kappetabbaṃ, kappayitabbaṃ.

Kappa (in forming intentions): kappito, saṅkappito, kappayito, saṅkappetā, saṅkappayitā, kappetavā, kappetāvī, kappetvā, kappayitvā, kappetuṃ, kappayituṃ, kappetabbaṃ, kappayitabbaṃ.

Kappa (trong việc suy tính): đã suy tính, đã suy tính, đã suy tính, người suy tính, người suy tính, đã suy tính, người đã suy tính, đã suy tính, đã suy tính, để suy tính, để suy tính, nên được suy tính, nên được suy tính.

5668

Kārite-kappāpito iccādi.

In the causative: Kappāpito, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến suy tính, v.v.

5669

Cintito, cintayito, cintetā, cintayitā, cintitavā, cintitāvī, cintetvā, cintayitvā, cintituṃ, cintetuṃ, cintayituṃ, cintitabbaṃ, cintetabbaṃ.

Đã suy nghĩ, đã suy nghĩ, người suy nghĩ, người suy nghĩ, đã suy nghĩ, người đã suy nghĩ, đã suy nghĩ, đã suy nghĩ, để suy nghĩ, để suy nghĩ, để suy nghĩ, nên được suy nghĩ, nên được suy nghĩ.

5670

Kārite-cintāpito iccādi.

In the causative: Cintāpito, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến suy nghĩ, v.v.

5671

Corito, corayito, coretā, corayitā iccādi.

Corito, corayito, coretā, corayitā, etc.

Đã trộm cắp, đã trộm cắp, người trộm cắp, người trộm cắp, v.v.

5672

Vedito, vedayito, vedetā, vedayitā iccādi.

Vedito, vedayito, vedetā, vedayitā, etc.

Đã biết, đã biết, người biết, người biết, v.v.

5673

Iti curādigaṇo.

Thus ends the Curādi class.

Kết thúc Curādigaṇa.

5674

Titikkha, vīmaṃsa, bubhukkha, pabbatāya.

5675

Titikkhito, titikkhitā, titikkhitavā, titikkhitāvī, titikkhitvā, titikkhituṃ, titikkhitabbo.

Đã chịu đựng, người chịu đựng, đã chịu đựng, người đã chịu đựng, đã chịu đựng, để chịu đựng, nên được chịu đựng.

5676

Kārite-titikkhāpito iccādi.

In the causative: Titikkhāpito, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến chịu đựng, v.v.

5677

Vīmaṃsito, vīmaṃsetā, vīmaṃsitavā, vīmaṃsitāvī, vīmaṃsitvā, vīmaṃsituṃ, vīmaṃsitabbaṃ.

Đã khảo sát, người khảo sát, đã khảo sát, người đã khảo sát, đã khảo sát, để khảo sát, nên được khảo sát.

5678

Kārite-vīmaṃsāpito iccādi.

In the causative: Vīmaṃsāpito, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến khảo sát, v.v.

5679

Bubhukkhito, bubhukkhitā, bubhukkhitavā, bubhukkhitāvī, bubhukkhitvā, bubhukkhituṃ, bubhukkhitabbaṃ.

Đã đói, người đói, đã đói, người đã đói, đã đói, để đói, nên được đói.

5680

Kārite-bubhukkhāpito iccādi.

In the causative: Bubhukkhāpito, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến đói, v.v.

5681

Pabbatāyito, pabbatāyitā, pabbatāyitavā, pabbatāyitāvī, pabbatāyitvā, pabbatāyituṃ, pabbatāyitabbo.

Đã trở thành núi, người trở thành núi, đã trở thành núi, người đã trở thành núi, đã trở thành núi, để trở thành núi, nên được trở thành núi.

5682

Kārite-pabbatāyāpito iccādi.

In the causative: Pabbatāyāpito, etc.

Dạng sai khiến: đã khiến trở thành núi, v.v.

5683

Evaṃ kukkuccāyito, kukkuccāyitā, kukkuccāyitavā, kukkuccāyitāvī, kukkuccāyitvā, kukkuccāyituṃ, kukkuccāyitabbaṃ, piyāyito, piyāyitvā, piyāyituṃ iccādīni ca yojetabbāni.

Similarly, kukkuccāyito, kukkuccāyitā, kukkuccāyitavā, kukkuccāyitāvī, kukkuccāyitvā, kukkuccāyituṃ, kukkuccāyitabbaṃ, piyāyito, piyāyitvā, piyāyituṃ, etc., should be constructed.

Như vậy, các dạng như kukkuccāyito, kukkuccāyitā, kukkuccāyitavā, kukkuccāyitāvī, kukkuccāyitvā, kukkuccāyituṃ, kukkuccāyitabbaṃ, piyāyito, piyāyitvā, piyāyituṃ, v.v... cũng cần được kết hợp.

5684

Atha visesarāsi vuccate.

Now, special collections are stated.

Bây giờ, phần đặc biệt được nói đến.

5685

767. Kattari cārambhe^* .

767. In the agent and in the beginning.

767. Trong chủ cách và khi bắt đầu.

5686

Ārambho nāma ādikriyā-paṭhamārambho.

Beginning means the initial action, the first undertaking. When speaking of the beginning of an action, kto occurs in the agent, and in the state and object. By this, even in a continuous present action, due to the first beginning, the past tense suffix ta is prescribed. How?

Ārambha có nghĩa là hành động khởi đầu, sự bắt đầu đầu tiên.

Kriyārambhe vattabbe kattari ca bhāva, kammesu ca kto hoti, etena paccuppannepi kriyāsantāne paṭhamārambhaṃ paṭicca atītavisayo tapaccayo vihito, yathā?

Having eaten, he has concluded the invitation.

Khi nói về sự bắt đầu hành động, thì tiếp vĩ ngữ kto được dùng trong chủ cách, và trong trạng thái (bhāva) và đối cách (kamma); do đó, tiếp vĩ ngữ ta, liên quan đến sự bắt đầu đầu tiên trong chuỗi hành động hiện tại, được quy định cho quá khứ, như thế nào?

Bhuttāvī pavāritoti^* .

Bhuttāvī pavāritoti.

Bhuttāvī pavārito (đã ăn và đã thọ trai).

5687

Puriso kaṭaṃ pakato, purisena kaṭo pakato.

The man made the mat, the mat was made by the man.

Puriso kaṭaṃ pakato (người đàn ông đã làm tấm chiếu), purisena kaṭo pakato (tấm chiếu đã được người đàn ông làm).

5688

768. Ṭhāsavasasilisasīruhajarajanīhi^* .

768. Ṭhāsavasasilisasīruhajarajanīhi.

768. Với ṭhā, āsa, vasa, silisa, sī, ruha, jara, jani.

5689

Ṭhādīhi kattari ca bhāva, kammesu ca kto hoti.

The suffix kto occurs in the active voice for roots like ṭhā-, and in the impersonal and passive constructions.

Với ṭhā, v.v... thì tiếp vĩ ngữ kto được dùng trong chủ cách và trong trạng thái (bhāva) và đối cách (kamma).

5690

Ṭhāmhi-upaṭṭhito garuṃ sisso, upaṭṭhito garu sissena.

For the root ṭhā (to stand/attend): upaṭṭhito garuṃ sisso (the pupil who has attended upon the teacher); upaṭṭhito garu sissena (the teacher who has been attended upon by the pupil).

Với ṭhā: upaṭṭhito garuṃ sisso (học trò đã hầu hạ thầy), upaṭṭhito garu sissena (thầy đã được học trò hầu hạ).

5691

Āsamhi-upāsito garuṃ sisso, upāsito garu sissena.

For the root ās (to sit/serve): upāsito garuṃ sisso (the pupil who has served the teacher); upāsito garu sissena (the teacher who has been served by the pupil).

Với āsa: upāsito garuṃ sisso (học trò đã phụng sự thầy), upāsito garu sissena (thầy đã được học trò phụng sự).

5692

Vasamhi-anuvusito garuṃ sisso, anuvusito garu sissena.

For the root vas (to dwell): anuvusito garuṃ sisso (the pupil who has resided near the teacher); anuvusito garu sissena (the teacher who has been resided near by the pupil).

Với vasa: anuvusito garuṃ sisso (học trò đã ở cùng thầy), anuvusito garu sissena (thầy đã được học trò ở cùng).

5693

Silisa-āliṅgane, āsiliṭṭho pitaraṃ putto, āsiliṭṭho pitā puttena.

For silisa (to embrace): āsiliṭṭho pitaraṃ putto (the son who has embraced the father); āsiliṭṭho pitā puttena (the father who has been embraced by the son).

Với silisa-āliṅgane (ôm ấp): āsiliṭṭho pitaraṃ putto (con đã ôm cha), āsiliṭṭho pitā puttena (cha đã được con ôm).

5694

Sīmhi-adhisayito ukkhaliṃ jano, adhisayitā ukkhali janena, uddhanaṃ āropitāti attho.

For the root sī (to lie down): adhisayito ukkhaliṃ jano (a person who has lain down on the pot); adhisayitā ukkhali janena (the pot that has been lain down on by a person); the meaning is ‘placed on the hearth’.

Với sī: adhisayito ukkhaliṃ jano (người đã đặt nồi lên bếp), adhisayitā ukkhali janena (nồi đã được người đặt lên bếp), nghĩa là đã đặt lên lò.

5695

Ruhamhi-ārūḷho rukkhaṃ jano, ārūḷho rukkho janena.

For the root ruh (to ascend): ārūḷho rukkhaṃ jano (a person who has ascended the tree); ārūḷho rukkho janena (the tree that has been ascended by a person).

Với ruha: ārūḷho rukkhaṃ jano (người đã leo lên cây), ārūḷho rukkho janena (cây đã được người leo lên).

5696

Jaramhi-anujiṇṇo vasaliṃ devadatto, anujiṇṇā vasalī devadattena, anujāto māṇavikaṃ māṇavo, anujātā māṇavikā māṇavena.

For the root jar (to wear out/follow): anujiṇṇo vasaliṃ devadatto (Devadatta who has followed the outcaste woman); anujiṇṇā vasalī devadattena (the outcaste woman who has been followed by Devadatta); anujāto māṇavikaṃ māṇavo (the young man who has followed the maiden); anujātā māṇavikā māṇavena (the maiden who has been followed by the young man).

Với jara: anujiṇṇo vasaliṃ devadatto (Devadatta đã già đi cùng cô gái), anujiṇṇā vasalī devadattena (cô gái đã được Devadatta già đi cùng), anujāto māṇavikaṃ māṇavo (chàng trai đã sinh ra từ cô gái), anujātā māṇavikā māṇavena (cô gái đã được chàng trai sinh ra từ).

5697

769. Gamanatthākammakādhāre ca^* .

769. And in the locative case, for roots meaning 'to go' and for intransitive verbs.

769. Với các động từ có nghĩa đi, các động từ bất biến và trong sở sở.

5698

Gamanatthadhātūhi akammakadhātūhi ca paraṃ ādhāre ca kattari ca bhāva, kammesu ca kto hoti.

The suffix kto occurs in the locative case and in the active voice for roots meaning ‘to go’ and for intransitive roots, and also in the impersonal and passive constructions.

Tiếp vĩ ngữ kto được dùng sau các động từ có nghĩa đi, các động từ bất biến, và trong sở sở, cũng như trong chủ cách, trạng thái (bhāva) và đối cách (kamma).

5699

Yanti etthāti yātaṃ, idaṃ tesaṃ yātaṃ.

That which is gone to is yātaṃ (gone); idaṃ tesaṃ yātaṃ (this is their going).

Yanti etthāti yātaṃ (họ đi đến đây, đó là nơi họ đã đi), idaṃ tesaṃ yātaṃ (đây là nơi họ đã đi).

Padaṃ akkamati etthāti padakkantaṃ, idaṃ tesaṃ padakkantaṃ.

That which is trodden upon is padakkantaṃ (trodden); idaṃ tesaṃ padakkantaṃ (this is their treading).

Padaṃ akkamati etthāti padakkantaṃ (bước chân đến đây, đó là nơi bước chân đã đến), idaṃ tesaṃ padakkantaṃ (đây là nơi bước chân của họ đã đến).

Iha te yātā, ayaṃ tehi yāto maggo, iha tehi yātaṃ.

Iha te yātā (Here they went); ayaṃ tehi yāto maggo (This path was gone by them); iha tehi yātaṃ (Here it was gone by them).

Iha te yātā (họ đã đi đến đây), ayaṃ tehi yāto maggo (con đường này đã được họ đi), iha tehi yātaṃ (đây là nơi họ đã đi).

5700

Akammakamhi-idaṃ tesaṃ āsitaṃ ṭhānaṃ, iha te āsitā, idaṃ tehi āsitaṃ ṭhānaṃ, idha tehi āsitaṃ.

For intransitive verbs: idaṃ tesaṃ āsitaṃ ṭhānaṃ (This is the place where they sat); iha te āsitā (Here they sat); idaṃ tehi āsitaṃ ṭhānaṃ (This is the place where it was sat by them); idha tehi āsitaṃ (Here it was sat by them).

Với động từ bất biến: idaṃ tesaṃ āsitaṃ ṭhānaṃ (đây là nơi họ đã ngồi), iha te āsitā (họ đã ngồi ở đây), idaṃ tehi āsitaṃ ṭhānaṃ (đây là nơi đã được họ ngồi), idha tehi āsitaṃ (đã được họ ngồi ở đây).

5701

770. Āhāratthā^* .

770. For roots meaning 'to eat'.

770. Với các động từ có nghĩa ăn uống.

5702

Ajjhoharaṇatthadhātuto kattari ca bhāva, kammesu ca ādhāre ca kto hoti.

The suffix kto occurs in the active voice, in the impersonal and passive constructions, and in the locative case for roots meaning ‘to eat’.

Sau các động từ có nghĩa ăn uống, tiếp vĩ ngữ kto được dùng trong chủ cách, trạng thái (bhāva), đối cách (kamma) và sở sở.

5703

Iha te bhuttā, asitā, pītā, khāyitā, sāyitā.

Iha te bhuttā, asitā, pītā, khāyitā, sāyitā (Here they ate, consumed, drank, chewed, tasted).

Iha te bhuttā, asitā, pītā, khāyitā, sāyitā (họ đã ăn, đã dùng, đã uống, đã nhai, đã nếm ở đây).

Imāni tehi bhuttāni, asitāni, pītāni, khāyitāni, sāyitāni.

Imāni tehi bhuttāni, asitāni, pītāni, khāyitāni, sāyitāni (These things were eaten, consumed, drunk, chewed, tasted by them).

Imāni tehi bhuttāni, asitāni, pītāni, khāyitāni, sāyitāni (những thứ này đã được họ ăn, dùng, uống, nhai, nếm).

Iha tesaṃ bhuttaṃ, asitaṃ, pītaṃ, khāyitaṃ, sāyitaṃ.

Iha tesaṃ bhuttaṃ, asitaṃ, pītaṃ, khāyitaṃ, sāyitaṃ (Here their eating, consuming, drinking, chewing, tasting occurred).

Iha tesaṃ bhuttaṃ, asitaṃ, pītaṃ, khāyitaṃ, sāyitaṃ (đây là nơi họ đã ăn, đã dùng, đã uống, đã nhai, đã nếm).

Idaṃ tesaṃ bhuttaṃ ṭhānaṃ, asitaṃ ṭhānaṃ, pītaṃ ṭhānaṃ, khāyitaṃ ṭhānaṃ, sāyitaṃ ṭhānaṃ.

Idaṃ tesaṃ bhuttaṃ ṭhānaṃ, asitaṃ ṭhānaṃ, pītaṃ ṭhānaṃ, khāyitaṃ ṭhānaṃ, sāyitaṃ ṭhānaṃ

(This is the place of their eating, the place of their consuming, the place of their drinking, the place of their chewing, the place of their tasting).

Idaṃ tesaṃ bhuttaṃ ṭhānaṃ, asitaṃ ṭhānaṃ, pītaṃ ṭhānaṃ, khāyitaṃ ṭhānaṃ, sāyitaṃ ṭhānaṃ (đây là nơi họ đã ăn, đã dùng, đã uống, đã nhai, đã nếm).

5704

Iti tādipaccayarāsi.

Thus ends the section on tā and similar suffixes.

Như vậy là nhóm tiếp vĩ ngữ ta, v.v...

5705

Anīyapaccayarāsi

Section on `anīya` suffix

Nhóm tiếp vĩ ngữ anīya

5706

‘Bhāvakammesu tabbānīyā’ti anīyo, anubhuyyatīti anubhavanīyo.

anīya is derived from ‘tabba and anīya in impersonal and passive constructions’; anubhavanīyo (to be experienced) because it is experienced.

‘Bhāvakammesu tabbānīyā’ (trong trạng thái và đối cách, tabbā và anīya) - anīya, anubhuyyatīti anubhavanīyo (được trải nghiệm, cần được trải nghiệm).

5707

Ākārantesu parassaralopo, kvaci yāgamo, upaṭṭhānīyo, dānīyo, padahatīti padhānīyo-yogāvacaro, pātabbanti pānīyaṃ, sāyituṃ arahatīti sāyanīyaṃ, paṭisāyanīyaṃ, pahānīyaṃ, abhitthavanīyaṃ, sotabbanti savanīyaṃ, hutabbanti havanīyaṃ, upāsanīyo, abhikkamitabboti abhikkamanīyo, rañjetīti rajjanīyo, gantabboti gamanīyo, vuccatīti vacanīyo.

In roots ending in ā, the following vowel is dropped, and sometimes y is inserted: upaṭṭhānīyo (to be attended upon), dānīyo (to be given), padhānīyo (to be strived for) – a meditator (yogāvacaro) because he strives; pānīyaṃ (water/drink) because it is to be drunk; sāyanīyaṃ (to be tasted) because it is fit to be tasted; paṭisāyanīyaṃ (to be tasted back/retasted); pahānīyaṃ (to be abandoned); abhitthavanīyaṃ (to be praised); savanīyaṃ (to be heard) because it is to be heard; havanīyaṃ (to be offered) because it is to be offered; upāsanīyo (to be served/worshipped); abhikkamanīyo (to be gone to) because it is to be gone to; rajjanīyo (to be colored/delighted) because it colors/delights; gamanīyo (to be gone) because it is to be gone; vacanīyo (to be spoken) because it is spoken.

Ở cuối nguyên âm, nguyên âm sau bị lược bỏ, đôi khi có sự thêm yā; upaṭṭhānīyo (cần được hầu hạ), dānīyo (cần được cho), padahatīti padhānīyo-yogāvacaro (người hành thiền cần nỗ lực), pātabbanti pānīyaṃ (cần uống, nước uống), sāyituṃ arahatīti sāyanīyaṃ (xứng đáng được nếm), paṭisāyanīyaṃ (cần được nếm lại), pahānīyaṃ (cần được đoạn trừ), abhitthavanīyaṃ (cần được ca ngợi), sotabbanti savanīyaṃ (cần được nghe), hutabbanti havanīyaṃ (cần được cúng dường), upāsanīyo (cần được phụng sự), abhikkamitabboti abhikkamanīyo (cần phải đi tới), rañjetīti rajjanīyo (cần được làm cho vui thích), gantabboti gamanīyo (cần phải đi), vuccatīti vacanīyo (cần phải nói).

5708

Kara, tara, thara, dhara, sara, hara.

kara, tara, thara, dhara, sara, hara.

Kara, tara, thara, dhara, sara, hara.

5709

771. Rā nassa ṇo^* .

771. ṇa for na after ra.

771. N của rā thành ṇo.

5710

Rakārantadhātumhā parassa paccayanakārassa ṇo hoti.

The na of a suffix following a root ending in ra becomes ṇa.

Chữ n của tiếp vĩ ngữ sau các động từ kết thúc bằng rakāra trở thành ṇo.

5711

Kattabbanti karaṇīyaṃ, taritabbanti taraṇīyaṃ, attharitabbanti attharaṇīyaṃ, dhāretabbanti dhāraṇīyaṃ, sāretabbanti sāraṇīyaṃ, haritabbanti haraṇīyaṃ iccādi.

karaṇīyaṃ (to be done) because it is to be done; taraṇīyaṃ (to be crossed) because it is to be crossed; attharaṇīyaṃ (to be spread) because it is to be spread; dhāraṇīyaṃ (to be held) because it is to be held; sāraṇīyaṃ (to be remembered/moved) because it is to be remembered/moved; haraṇīyaṃ (to be carried) because it is to be carried; and so on.

Kattabbanti karaṇīyaṃ (cần làm), taritabbanti taraṇīyaṃ (cần vượt qua), attharitabbanti attharaṇīyaṃ (cần trải ra), dhāretabbanti dhāraṇīyaṃ (cần giữ), sāretabbanti sāraṇīyaṃ (cần nhớ), haritabbanti haraṇīyaṃ (cần mang đi), v.v...

5712

Rundhitabbanti rundhanīyaṃ, bhuñjitabbanti bhuñjanīyaṃ, bhojanīyaṃ, paribhojanīyaṃ, yojetabbanti yojanīyaṃ, dibbitabbanti dibbanīyaṃ, bujjhitabbanti bujjhanīyaṃ, pāpuṇitabbanti pāpanīyaṃ, ñāpetabbanti ñāpanīyaṃ, cintetabbanti cintanīyaṃ, vajjetabbanti vajjanīyaṃ, titikkhitabbanti titikkhanīyaṃ, vīmaṃsitabbanti vīmaṃsanīyaṃ iccādi.

rundhanīyaṃ (to be obstructed) because it is to be obstructed; bhuñjanīyaṃ (to be enjoyed/eaten); bhojanīyaṃ (to be eaten); paribhojanīyaṃ (to be fully enjoyed/eaten); yojanīyaṃ (to be yoked/connected) because it is to be yoked/connected; dibbanīyaṃ (to be played/shone) because it is to be played/shone; bujjhanīyaṃ (to be awakened/understood) because it is to be awakened/understood; pāpanīyaṃ (to be reached/obtained) because it is to be reached/obtained; ñāpanīyaṃ (to be made known) because it is to be made known; cintanīyaṃ (to be thought) because it is to be thought; vajjanīyaṃ (to be avoided) because it is to be avoided; titikkhanīyaṃ (to be endured) because it is to be endured; vīmaṃsanīyaṃ (to be investigated) because it is to be investigated; and so on.

Rundhitabbanti rundhanīyaṃ (cần ngăn chặn), bhuñjitabbanti bhuñjanīyaṃ (cần ăn), bhojanīyaṃ (cần ăn), paribhojanīyaṃ (cần hưởng thụ), yojetabbanti yojanīyaṃ (cần kết hợp), dibbitabbanti dibbanīyaṃ (cần chơi đùa), bujjhitabbanti bujjhanīyaṃ (cần thức tỉnh), pāpuṇitabbanti pāpanīyaṃ (cần đạt đến), ñāpetabbanti ñāpanīyaṃ (cần làm cho biết), cintetabbanti cintanīyaṃ (cần suy nghĩ), vajjetabbanti vajjanīyaṃ (cần tránh), titikkhitabbanti titikkhanīyaṃ (cần chịu đựng), vīmaṃsitabbanti vīmaṃsanīyaṃ (cần quán sát), v.v...

5713

Iti anīyapaccayarāsi.

Thus ends the section on anīya suffix.

Như vậy là nhóm tiếp vĩ ngữ anīya.

5714

Nta, mānapaccayarāsi

Section on `nta` and `māna` suffixes

Nhóm tiếp vĩ ngữ nta, māna

5715

Atha nta, mānapaccayā vuccante.

Now, the nta and māna suffixes are explained.

Bây giờ, các tiếp vĩ ngữ nta, māna được nói đến.

5716

772. Nto kattari vattamāne^* .

772. nta in the active voice for the present tense.

772. Nta trong chủ cách ở thì hiện tại.

5717

Vattamāno vuccati paccuppanno, vattamāne kāle kriyatthā paraṃ kattari nto hoti.

The present tense refers to the current time; nta occurs in the active voice after a root in the present tense.

Vattamāna được gọi là hiện tại; ở thì hiện tại, tiếp vĩ ngữ nta được dùng trong chủ cách sau động từ.

5718

Bhū-sattāyaṃ, ‘kattari lo’ti apaccayo, ‘yuvaṇṇānameopaccaye’ti ovuddhi, bhavatīti bhonto-puriso, bhontaṃkulaṃ, bhontī-itthī.

From the root bhū (to be), in the sense of existence: ‘lo in the active voice’ gives the a suffix; ‘o instead of u, a of a suffix’ gives the increase to o; bhonto-puriso (the existing man) because he exists; bhontaṃ-kulaṃ (the existing family); bhontī-itthī (the existing woman).

Bhū-sattāyaṃ (động từ bhū có nghĩa là tồn tại), ‘kattari lo’ (l trong chủ cách) - tiếp vĩ ngữ a, ‘yuvaṇṇānameopaccaye’ (yu và aṇṇa thành eo trong tiếp vĩ ngữ) - nguyên âm o tăng lên, bhavatīti bhonto-puriso (người đàn ông đang hiện hữu), bhontaṃkulaṃ (gia đình đang hiện hữu), bhontī-itthī (người phụ nữ đang hiện hữu).

5719

Puna ‘eonamayavā sare’ti ossa avādeso, bhavaṃpuriso, bhavantaṃ-kulaṃ, bhavantī, bhavatī, bhotī vā-itthī.

Again, ‘ava for o before vowels’ gives ava instead of o; bhavaṃ-puriso (the existing man); bhavantaṃ-kulaṃ (the existing family); bhavantī, bhavatī, or bhotī-itthī (the existing woman).

Lại nữa, ‘eonamayavā sare’ (eo, o thành aya, ava trước nguyên âm) - o thành avādeso, bhavaṃpuriso (người đàn ông đang hiện hữu), bhavantaṃ-kulaṃ (gia đình đang hiện hữu), bhavantī, bhavatī, bhotī vā-itthī (người phụ nữ đang hiện hữu).

5720

773. Māno^* .

773. māna.

773. Māna.

5721

Vattamāne kāle kriyatthā paraṃ kattari māno hoti.

The suffix māna occurs in the active voice after a root in the present tense.

Ở thì hiện tại, tiếp vĩ ngữ māna được dùng trong chủ cách sau động từ.

5722

Bhavamāno-puriso, bhavamānaṃ-kulaṃ, bhavamānā-itthī.

bhavamāno-puriso (the existing man); bhavamānaṃ-kulaṃ (the existing family); bhavamānā-itthī (the existing woman).

Bhavamāno-puriso (người đàn ông đang hiện hữu), bhavamānaṃ-kulaṃ (gia đình đang hiện hữu), bhavamānā-itthī (người phụ nữ đang hiện hữu).

5723

774. Bhāvakammesu ca^* .

774. And in the impersonal and passive constructions.

774. Và trong trạng thái và đối cách.

5724

Vattamāne kāle kriyatthā paraṃ bhāva, kammesu ca māno hoti.

The suffix māna also occurs in the impersonal and passive constructions after a root in the present tense.

Ở thì hiện tại, tiếp vĩ ngữ māna được dùng trong trạng thái (bhāva) và đối cách (kamma) sau động từ.

‘Kyo bhāvakammesū…’ti yapaccayo.

‘ya in impersonal and passive constructions’ gives the ya suffix.

‘Kyo bhāvakammesū…’ (ky trong trạng thái và đối cách) - tiếp vĩ ngữ ya.

5725

Anubhūyateti anubhūyamāno bhogo purisena, anubhūyamānā sampatti, anubhūyamānaṃ sukhaṃ.

anubhūyamāno bhogo purisena (wealth being experienced by the man) because it is experienced; anubhūyamānā sampatti (prosperity being experienced); anubhūyamānaṃ sukhaṃ (happiness being experienced).

Anubhūyateti anubhūyamāno bhogo purisena (sự hưởng thụ đang được người đàn ông trải nghiệm), anubhūyamānā sampatti (phúc lành đang được trải nghiệm), anubhūyamānaṃ sukhaṃ (hạnh phúc đang được trải nghiệm).

5726

Yassa dvittaṃ, anubhuyyamāno.

Where there is reduplication of y, anubhuyyamāno.

Khi ya được lặp đôi: anubhuyyamāno.

5727

775. Te ssapubbānāgate.

775. These suffixes are preceded by ssa in the future tense.

775. Chúng có ssapubbā ở thì vị lai.

5728

Anāgate kāle vattabbe te nta, mānapaccayā ssapubbā honti.

When expressing the future tense, these nta and māna suffixes are preceded by ssa.

Khi nói về thì vị lai, các tiếp vĩ ngữ nta, māna có ssapubbā (tiền tố ssa).

5729

Bhavissatīti bhavissanto^* -puriso, bhavissantaṃ-kulaṃ, bhavissantī-vibhatti, bhavissatī vā, bhavissamāno, bhavissamānaṃ, bhavissamānā.

bhavissanto-puriso (the man who will be) because he will be; bhavissantaṃ-kulaṃ (the family that will be); bhavissantī-vibhatti or bhavissatī (the case ending that will be); bhavissamāno, bhavissamānaṃ, bhavissamānā (the one who will be, etc.).

Bhavissatīti bhavissanto (sẽ hiện hữu) - puriso (người đàn ông), bhavissantaṃ-kulaṃ (gia đình), bhavissantī-vibhatti (biến cách), bhavissatī vā (hoặc bhavissatī), bhavissamāno (sẽ hiện hữu), bhavissamānaṃ (sẽ hiện hữu), bhavissamānā (sẽ hiện hữu).

5730

Kamme-anubhūyissamāno.

In the passive: anubhūyissamāno (that which will be experienced).

Trong đối cách: anubhūyissamāno (sẽ được trải nghiệm).

5731

776. Mānassa massa.

776. Deletion of ma in māna.

776. M của māna.

5732

Mānapaccayassa massa kvaci lopo hoti.

Sometimes the ma of the māna suffix is dropped.

Đôi khi chữ m của tiếp vĩ ngữ māna bị lược bỏ.

5733

Nisinno vā sayāno^* vā, sato sampajāno^* , niccaṃ nalopo.

nisinno vā sayāno vā (whether sitting or lying down); sato sampajāno (mindful and clearly comprehending); na is always dropped.

Nisinno vā sayāno (đang ngồi hoặc đang nằm), sato sampajāno (tỉnh giác và có chánh niệm), luôn luôn lược bỏ n.

5734

Paññāyanto, paññāyamāno.

paññāyanto, paññāyamāno (knowing/appearing).

Paññāyanto (đang được biết), paññāyamāno (đang được biết).

5735

Kamme-viññāyamāno.

In the passive: viññāyamāno (being understood).

Trong đối cách: viññāyamāno (đang được hiểu).

5736

Kārite-ñāpento, ñāpayanto, ñāpayamāno.

In the causative: ñāpento, ñāpayanto, ñāpayamāno (making known).

Trong sai khiến: ñāpento (đang làm cho biết), ñāpayanto (đang làm cho biết), ñāpayamāno (đang làm cho biết).

5737

Kamme-ñāpīyamāno.

In the passive: ñāpīyamāno (being made known).

Trong đối cách: ñāpīyamāno (đang được làm cho biết).

5738

Kiyādigaṇe-jānanto, jānamāno.

In the ki class: jānanto, jānamāno (knowing).

Trong nhóm kiyādi: jānanto (đang biết), jānamāno (đang biết).

5739

Kārite-jānāpento, jānāpayamāno.

In the causative: jānāpento, jānāpayamāno (causing to know).

Trong sai khiến: jānāpento (đang làm cho biết), jānāpayamāno (đang làm cho biết).

5740

Kamme-jānāpīyamāno.

In the passive: jānāpīyamāno (being caused to know).

Trong đối cách: jānāpīyamāno (đang được làm cho biết).

5741

Tiṭṭhaṃ, tiṭṭhanto, tiṭṭhamāno, saṇṭhahaṃ, saṇṭhahanto, saṇṭhahamāno.

tiṭṭhaṃ, tiṭṭhanto, tiṭṭhamāno (standing); saṇṭhahaṃ, saṇṭhahanto, saṇṭhahamāno (standing firmly).

Tiṭṭhaṃ (đang đứng), tiṭṭhanto (đang đứng), tiṭṭhamāno (đang đứng), saṇṭhahaṃ (đang đứng vững), saṇṭhahanto (đang đứng vững), saṇṭhahamāno (đang đứng vững).

5742

Kamme-upaṭṭhīyamāno.

In the passive: upaṭṭhīyamāno (being attended upon).

Trong đối cách: upaṭṭhīyamāno (đang được hầu hạ).

5743

Kārite-patiṭṭhāpento, patiṭṭhāpayanto, patiṭṭhāpayamāno.

In the causative: patiṭṭhāpento, patiṭṭhāpayanto, patiṭṭhāpayamāno (establishing).

Trong sai khiến: patiṭṭhāpento (đang thiết lập), patiṭṭhāpayanto (đang thiết lập), patiṭṭhāpayamāno (đang thiết lập).

5744

Kamme-patiṭṭhāpīyamāno.

In the passive: patiṭṭhāpīyamāno (being established).

Trong đối cách: patiṭṭhāpīyamāno (đang được thiết lập).

5745

Dento, dadanto, dajjanto, samādiyanto, dadamāno, dajjamāno, samādīyamāno.

dento, dadanto, dajjanto, samādiyanto (giving, taking up); dadamāno, dajjamāno, samādīyamāno (giving, taking up).

Dento (đang cho), dadanto (đang cho), dajjanto (đang cho), samādiyanto (đang thọ nhận), dadamāno (đang cho), dajjamāno (đang cho), samādīyamāno (đang thọ nhận).

5746

Kamme-dīyamāno, diyyamāno.

In the passive: dīyamāno, diyyamāno (being given).

Trong đối cách: dīyamāno (đang được cho), diyyamāno (đang được cho).

5747

Kārite-dāpento, dāpayanto, samādapayanto, rasso.

In the causative: dāpento, dāpayanto, samādapayanto (causing to give/take up); the vowel is shortened.

Trong sai khiến: dāpento (đang làm cho cho), dāpayanto (đang làm cho cho), samādapayanto (đang làm cho thọ nhận), nguyên âm ngắn.

5748

Kamme-dāpīyamāno, samādāpīyamāno.

In the passive: dāpīyamāno, samādāpīyamāno (being caused to give/take up).

Trong đối cách: dāpīyamāno (đang được làm cho cho), samādāpīyamāno (đang được làm cho thọ nhận).

5749

Nidhento, nidahanto, nidahamāno, nidhiyyamāno, nidhāpento, nidhāpayanto, nidhāpayamāno, nidhāpīyamāno, yāyanto.

nidhento, nidahanto, nidahamāno (depositing); nidhiyyamāno (being deposited); nidhāpento, nidhāpayanto, nidhāpayamāno (causing to deposit); nidhāpīyamāno (being caused to deposit); yāyanto (going).

Nidhento (đang đặt xuống), nidahanto (đang đặt xuống), nidahamāno (đang đặt xuống), nidhiyyamāno (đang được đặt xuống), nidhāpento (đang làm cho đặt xuống), nidhāpayanto (đang làm cho đặt xuống), nidhāpayamāno (đang làm cho đặt xuống), nidhāpīyamāno (đang được làm cho đặt xuống), yāyanto (đang đi).

Yāyanta’manuyāyanti^* , yāyamāno mahārājā, addā sīdantare nage^* .

yāyanta'manuyāyanti (they follow the one who goes); yāyamāno mahārājā (the great king going), addā sīdantare nage (he saw in the middle of the mountain).

Đang đi, đang theo; vị đại vương đang đi; đã thấy con voi đang ngồi giữa.

Vāyanto, vāyamāno, nibbāyanto, parinibbāyanto, nibbāyamāno, nibbāpento, nibbāpayamāno, nibbāpīyamāno, osāyanto, osāpento, osāpayanto, pahāyanto, pahāyamāno, jahanto, jahamāno, pahīyamāno, pahiyyamāno, jahīyamāno, hāpento, hāpayanto, hāpayamāno, jahāpento, jahāpayanto, jahāpayamāno, hāpīyamāno, jahāpīyamāno.

vāyanto, vāyamāno (blowing, striving); nibbāyanto, parinibbāyanto, nibbāyamāno (extinguishing, attaining Nibbāna); nibbāpento, nibbāpayamāno (extinguishing, causing to attain Nibbāna); nibbāpīyamāno (being extinguished); osāyanto, osāpento, osāpayanto (ending, causing to end); pahāyanto, pahāyamāno (abandoning); jahanto, jahamāno (abandoning); pahīyamāno, pahiyyamāno (being abandoned); jahīyamāno (being abandoned); hāpento, hāpayanto, hāpayamāno (causing to abandon); jahāpento, jahāpayanto, jahāpayamāno (causing to abandon); hāpīyamāno, jahāpīyamāno (being caused to abandon).

Đang thổi, đang quạt; đang tắt, đang nhập Niết-bàn, đang tắt; đang làm tắt, đang làm tắt, đang bị làm tắt; đang kết thúc, đang làm kết thúc, đang làm kết thúc; đang từ bỏ, đang từ bỏ; đang từ bỏ, đang từ bỏ; đang bị từ bỏ, đang bị từ bỏ, đang bị từ bỏ; đang làm giảm, đang làm giảm, đang làm giảm; đang làm giảm, đang làm giảm, đang làm giảm; đang bị làm giảm, đang bị làm giảm.

5750

Ivaṇṇesu-vikkayanto, vikkiṇanto, vinicchayanto, vinicchinanto, nito cassa cho.

In roots ending in i: vikkayanto, vikkiṇanto (selling); vinicchayanto, vinicchinanto (investigating); and its n becomes ch.

Trong các trường hợp này – đang bán, đang bán; đang quyết định, đang quyết định; và có sự loại bỏ.

5751

Ācayanto, ācinanto, jayanto, jinanto, ḍento, ḍemāno, nento, vinento, nayanto, vinayanto, nayamāno, niyyamāno, nayāpento, nayāpayamāno, sento, sayanto, semāno, sayamāno, sayāno vā, pahiṇanto, pahiṇamāno.

Accumulating, accumulating; conquering, winning; throwing, casting; leading, disciplining, leading, disciplining, leading, being led; causing to lead, causing to be led; lying down, lying down, lying down, lying down, or sleeping; sending, sending.

Đang tích lũy, đang tích lũy; đang thắng, đang thắng; đang cho, đang cho; đang dẫn, đang giáo huấn; đang dẫn, đang giáo huấn; đang dẫn, đang bị dẫn; đang làm dẫn, đang làm dẫn; đang nằm, đang nằm; đang nằm, đang nằm; hoặc đang nằm; đang gửi, đang gửi.

5752

Uvaṇṇesu-cavanto, cavamāno, ṭhānā cāvanto, cāvayanto, cāvayamāno, javanto, javamāno, abhitthavanto, abhitthavamāno, abhitthavīyamāno, sandhavanto, sandhavamāno, dhunanto, niddhunanto, dhunamāno, niddhunamāno, punanto, ravanto, lunanto, āvuṇanto, pasavanto, vissavanto.

In the group of u-verbs: falling, falling; departing from a state; causing to fall, causing to fall; running, running; praising, praising, being praised; flowing, flowing; shaking off, shaking off, shaking off, shaking off; purifying; crying; cutting; enveloping; producing; flowing out.

Trong các trường hợp này – đang di chuyển, đang di chuyển; đang di chuyển khỏi vị trí, đang làm di chuyển, đang làm di chuyển; đang chạy, đang chạy; đang ca ngợi, đang ca ngợi, đang bị ca ngợi; đang chạy nhanh, đang chạy nhanh; đang rũ bỏ, đang rũ bỏ; đang rũ bỏ, đang rũ bỏ; đang làm sạch, đang kêu, đang cắt, đang che phủ, đang sinh sản, đang chảy ra.

5753

Kamme-suyyamāno.

In the passive: being heard.

Trong thể bị động – đang được nghe.

5754

Kārite-sāvento, sāvayanto.

In the causative: causing to hear, causing to hear.

Trong thể sai khiến – đang làm nghe, đang làm nghe.

5755

Svādigaṇe-suṇanto, suṇamāno.

In the Svādi group: hearing, hearing.

Trong nhóm Svādi – đang nghe, đang nghe.

5756

Kārite-suṇāpento, suṇāpayanto.

In the causative: causing to hear, causing to hear.

Trong thể sai khiến – đang làm nghe, đang làm nghe.

5757

Hu-pūjāyaṃ, juhonto.

Hu (to worship): offering oblations.

Hu-trong ý nghĩa cúng dường, đang cúng dường.

5758

Papubbo pahutte, pahonto, sampahonto.

With pa prefix for 'abundance': abounding, abounding.

Pa-tiền tố với ‘hū’ trong ý nghĩa hiện hữu phong phú, đang hiện hữu phong phú, đang hiện hữu phong phú hoàn toàn.

5759

Hū-sattāyaṃ, honto.

Hū (to be): being.

Hū-trong ý nghĩa hiện hữu, đang hiện hữu.

5760

Edantesu-ento.

In the Edanta group: going.

Trong các trường hợp tận cùng bằng ‘e’ – đang đi.

Atthaṃ entamhi sūriye^* , samento, abhisamento, khāyanto, khāyamāno, gāyanto, gāyamāno, gāyīyamāno, gāyāpento, gāyāpayanto, apacāyanto, dhammaṃ apacāyamāno, jhāyanto, jhāyamāno, pajjhāyanto, ujjhāyanto, nijjhāyanto, abhijjhāyanto.

When the sun sets; calming, calming; appearing, appearing; singing, singing, being sung; causing to sing, causing to sing; honoring, honoring the Dhamma; meditating, meditating, contemplating, grumbling, reflecting deeply, wishing intensely.

Khi mặt trời đang lặn; đang bình tĩnh, đang bình tĩnh hoàn toàn; đang thấy, đang thấy; đang hát, đang hát, đang bị hát; đang làm hát, đang làm hát; đang tôn kính, đang tôn kính Pháp; đang thiền, đang thiền; đang thiền sâu, đang phàn nàn, đang quán sát, đang tham lam.

5761

Kārite-jhāpento, ujjhāpento, yalopo.

In the causative: causing to meditate, causing to grumble, with y elided.

Trong thể sai khiến – đang làm thiền, đang làm phàn nàn, có sự loại bỏ ‘y’.

5762

Bhāyanto, bhāyamāno, sāliṃ lāyanto, lāyamāno, cīvaraṃ vāyanto, vāyamāno.

Fearing, fearing; reaping rice, reaping; weaving a robe, weaving.

Đang sợ hãi, đang sợ hãi; đang gặt lúa, đang gặt; đang dệt y, đang dệt.

5763

Kile-kīḷāyaṃ pemane ca, kelāyanto, kelāyamāno, cālento piyāyantoti vā attho.

Kila (to play and to love): playing, playing; which means causing to move or loving.

Kile-trong ý nghĩa vui chơi và yêu mến, đang vui chơi, đang vui chơi; nghĩa là đang làm rung động, đang yêu mến.

5764

Gile-gelaññe, gilāyanto.

Gila (to be sick): being sick.

Gile-trong ý nghĩa bệnh tật, đang bệnh.

5765

Cine-avamaññane, cināyanto.

Cina (to despise): despising.

Cine-trong ý nghĩa khinh thường, đang khinh thường.

5766

Pale-gatiyaṃ, palāyanto.

Pala (to go): fleeing.

Pale-trong ý nghĩa đi, đang chạy trốn.

5767

Mile-hāniyaṃ, milāyanto.

Mila (to decrease): fading.

Mile-trong ý nghĩa suy giảm, đang suy giảm.

5768

Saṅkase-nivāse, saṅkasāyanto iccādi.

Saṅkasa (to dwell): dwelling, etc.

Saṅkase-trong ý nghĩa cư trú, đang cư trú, v.v.

5769

Anekabyañjanesu-asa-bhuvi, ‘‘ntamānāntantiyiyuṃsvādilopo’’ti nta, mānesu ādilopo, santo, samāno, upāsanto, upāsamāno, upāsīyamāno, icchanto, icchamāno, icchīyamāno, gacchanto, gacchamāno, gacchīyamāno.

In many forms: asa (to be) – "when there is nta or māna, the initial syllable is elided", thus with nta and māna suffixes, the initial vowel is elided – being, being; attending, attending, being attended; wishing, wishing, being wished; going, going, being gone.

Trong nhiều phụ âm – asa-trong ý nghĩa hiện hữu, “khi có sự loại bỏ âm đầu trong nta, māna của ‘ntamānāntantiyiyuṃsvādilopo’”, đang hiện hữu, đang hiện hữu; đang gần gũi, đang gần gũi, đang bị gần gũi; đang mong muốn, đang mong muốn, đang bị mong muốn; đang đi, đang đi, đang bị đi.

5770

Yassa pubbarūpatte-gammamāno, adhigammamāno, anāgate ssapubbo- ‘‘labha vasa chida gama bhida rudānaṃ cchaṅa’’iti ssena saha dhātvantassa ccho, gacchanto, gamissanto, gacchamāno, gamissamāno, jiranto, jiramāno, jiyyanto, jiyyamāno, dahanto, dahamāno.

When there is a preceding form with y: being gone, being fully gone. When there is ssa preceding for the future tense – "for labha, vasa, chida, gama, bhida, ruda, ccha replaces the final consonant of the root together with ssa" – going, will go; going, will go; decaying, decaying; decaying, decaying; burning, burning.

Khi có hình thức tiền tố ‘yassa’ – đang được đi, đang được đạt đến; trong tương lai với ‘ssa’ tiền tố – “khi có sự thay thế ‘ccha’ cho âm cuối của gốc cùng với ‘ssa’ của labha, vasa, chida, gama, bhida, rudānaṃ”, đang đi, sẽ đi; đang đi, sẽ đi; đang già, đang già; đang già, đang già; đang đốt, đang đốt.

5771

Dahassa dassa ḍo, ḍahanto, ḍahamāno.

d of daha becomes ḍa: burning, burning.

‘d’ của ‘daha’ thành ‘ḍa’, đang đốt, đang đốt.

5772

Kamme-ḍayhamāno.

In the passive: being burnt.

Trong thể bị động – đang bị đốt.

5773

Disa-pekkhane, passanto, passamāno, passīyamāno.

Disa (to see): seeing, seeing, being seen.

Disa-trong ý nghĩa nhìn, đang thấy, đang thấy, đang bị thấy.

5774

Kārite-dassento, dassayanto, dassayamāno.

In the causative: showing, showing, causing to see.

Trong thể sai khiến – đang cho thấy, đang cho thấy, đang cho thấy.

5775

Labhanto, labhamāno.

Obtaining, obtaining.

Đang nhận, đang nhận.

5776

Kamme pubbarūpaṃ, labbhamāno, upalabbhamāno.

In the passive with a preceding form: being obtained, being perceived.

Trong thể bị động, hình thức tiền tố, đang được nhận, đang được tìm thấy.

5777

Anāgate-lacchanto, labhissanto, lacchamāno, labhissamāno.

In the future: will obtain, will obtain; will obtain, will obtain.

Trong tương lai – sẽ nhận, sẽ nhận; sẽ nhận, sẽ nhận.

5778

Maranto, maramāno, miyanto, miyamāno.

Dying, dying; dying, dying.

Đang chết, đang chết; đang chết, đang chết.

5779

Yamu-uparame, niyamanto, saññamanto, saññamamāno, niyacchanto.

Yamu (to cease): restraining, restraining, restraining; restraining.

Yamu-trong ý nghĩa dừng lại, đang kiềm chế, đang tự kiềm chế, đang tự kiềm chế, đang kiềm chế.

5780

Kārite-niyāmento.

In the causative: causing to restrain.

Trong thể sai khiến – đang làm kiềm chế.

5781

Rudanto, rodanto, rodamāno.

Crying, crying, crying.

Đang khóc, đang khóc, đang khóc.

5782

Anāgate-rucchanto, rodissanto, rucchamāno, rodissamāno.

In the future: will cry, will cry; will cry, will cry.

Trong tương lai – sẽ khóc, sẽ khóc; sẽ khóc, sẽ khóc.

5783

Vacanto, vacamāno.

Speaking, speaking.

Đang nói, đang nói.

5784

Kamme ‘assū’ti uttaṃ, vuccamāno.

In the passive, it is stated as 'being spoken': being spoken.

Trong thể bị động, được nói là ‘assū’, đang được nói.

5785

Kārite-vācento, vācayanto, vācayamāno.

In the causative: causing to speak, causing to speak, causing to speak.

Trong thể sai khiến – đang làm nói, đang làm nói, đang làm nói.

5786

Kamme-vācīyamāno.

In the passive: being caused to speak.

Trong thể bị động – đang được làm nói.

5787

Anāgate-‘vaca bhuja muca visānaṃ kkhaṅa’iti ssena saha dhātvantassa kkhādeso, vakkhanto, vakkhamāno, vadanto, vadamāno, ovadanto, ovadamāno, vajjanto, vajjamāno.

In the future: "vaca, bhuja, muca, visa have kkhādeso (kkh-substitution) together with ssa as the final consonant of the root" – will speak, will speak; speaking, speaking; advising, advising; speaking, speaking.

Trong tương lai – “khi có sự thay thế ‘kkhā’ cho âm cuối của gốc cùng với ‘ssa’ của vaca, bhuja, muca, visa”, sẽ nói, sẽ nói; đang nói, đang nói; đang khuyên, đang khuyên; đang nói, đang nói.

5788

Kamme-vadīyamāno, ovadīyamāno, ovajjamāno.

In the passive: being spoken, being advised, being spoken.

Trong thể bị động – đang được nói, đang được khuyên, đang được nói.

5789

Kārite-bheriṃ vādento, vādayamāno.

In the causative: causing a drum to sound, causing to sound.

Trong thể sai khiến – đang đánh trống, đang đánh trống.

5790

Vasanto vasamāno.

Dwelling, dwelling.

Đang sống, đang sống.

5791

Kamme pubbarūpattaṃ, upavassamāno.

In the passive with a preceding form: observing (the Rains Retreat).

Trong thể bị động, hình thức tiền tố, đang trú ngụ.

5792

Vāsento, vāsayanto.

Causing to dwell, causing to dwell.

Đang làm cho sống, đang làm cho sống.

5793

Anāgate-vacchanto, vasissanto, vacchamāno, vasissamāno.

In the future: will dwell, will dwell; will dwell, will dwell.

Trong tương lai – sẽ sống, sẽ sống; sẽ sống, sẽ sống.

5794

Pavisanto, pavisamāno.

Entering, entering.

Đang đi vào, đang đi vào.

5795

Kamme-pavisīyamāno.

In the passive: being entered.

Trong thể bị động – đang được đi vào.

5796

Anāgate-pavekkhanto, pavisissanto, pavekkhamāno, pavisissamāno iccādi.

In the future: will enter, will enter; will enter, will enter, etc.

Trong tương lai – sẽ đi vào, sẽ đi vào; sẽ đi vào, sẽ đi vào, v.v.

5797

Rudhādimhi-rundhanto, rundhamāno.

In the Rudhādi group: obstructing, obstructing.

Trong nhóm Rudhādi – đang ngăn chặn, đang ngăn chặn.

5798

Kamme-rundhīyamāno.

In the passive: being obstructed.

Trong thể bị động – đang bị ngăn chặn.

5799

Pubbarūpatte-rujjhamāno.

In the preceding form: being obstructed.

Trong hình thức tiền tố – đang bị ngăn chặn.

5800

Rodhento, rodhamāno, rodhīyamāno.

Obstructing, obstructing, being obstructed.

Đang ngăn chặn, đang ngăn chặn, đang bị ngăn chặn.

5801

Chindanto, chindamāno, chindīyamāno, chijjamāno, chindāpento, chindāpayanto.

Cutting, cutting, being cut, being cut; causing to cut, causing to cut.

Đang cắt, đang cắt, đang bị cắt, đang bị cắt; đang làm cắt, đang làm cắt.

5802

Anāgate-checchanto, chindissanto, checchamāno, chindissamāno.

In the future: will cut, will cut; will cut, will cut.

Trong tương lai – sẽ cắt, sẽ cắt; sẽ cắt, sẽ cắt.

5803

Bhindanto, bhindamāno, bhindīyamāno, bhijjamāno, bhecchanto, bhindissanto, bhecchamāno, bhindissamāno.

Breaking, breaking, being broken, being broken; will break, will break; will break, will break.

Đang phá vỡ, đang phá vỡ, đang bị phá vỡ, đang bị phá vỡ; sẽ phá vỡ, sẽ phá vỡ; sẽ phá vỡ, sẽ phá vỡ.

5804

Bhuñjanto, bhuñjamāno.

Eating, eating.

Đang ăn, đang ăn.

5805

Kamme-bhuñjīyamāno.

In the passive: being eaten.

Trong thể bị động – đang được ăn.

5806

Pubbarūpatte-bhujjamāno.

In the preceding form: being eaten.

Trong hình thức tiền tố – đang được ăn.

5807

Bhojento, bhojayanto, bhojayamāno, bhojīyamāno.

Feeding, feeding, causing to eat, being fed.

Đang cho ăn, đang cho ăn, đang cho ăn, đang bị cho ăn.

5808

Anāgate-bhokkhanto, bhuñjissanto, bhokkhamāno, bhuñjissamāno.

In the future: will eat, will eat; will eat, will eat.

Trong tương lai – sẽ ăn, sẽ ăn; sẽ ăn, sẽ ăn.

5809

Muñcanto, muñcamāno, muñcīyamāno, muccamāno.

Releasing, releasing, being released, being released.

Đang giải thoát, đang giải thoát, đang bị giải thoát, đang được giải thoát.

5810

Anāgate-mokkhanto, muñcissanto, mokkhamāno, muñcissamāno iccādi.

In the future: will release, will release; will release, will release, etc.

Trong tương lai – sẽ giải thoát, sẽ giải thoát; sẽ giải thoát, sẽ giải thoát, v.v.

5811

Divādimhi suddhakatturūpaṃ suddhakammarūpañca pubbarūpe sadisameva, dibbanto, dibbamāno, dibbīyamāno.

In the Divādi group, the preceding form and the simple passive form are similar to the preceding form: playing, playing, being played.

Trong nhóm Divādi, hình thức tiền tố và hình thức bị động thuần túy tương tự như hình thức tiền tố, đang chơi, đang chơi, đang bị chơi.

5812

Pubbarūpatte-dibbamāno.

In the preceding form: being played.

Trong hình thức tiền tố – đang chơi.

5813

Chijjanto, chijjamāno, chedāpento, chedāpayamāno.

Being cut, being cut; causing to cut, causing to cut.

Đang bị cắt, đang bị cắt; đang làm cắt, đang làm cắt.

5814

Bujjhanto, bujjhamāno, bujjhīyamāno, bodhento, bodhayanto, bodhayamāno.

Awakening, awakening, being awakened; enlightening, enlightening, causing to awaken.

Đang giác ngộ, đang giác ngộ, đang bị giác ngộ; đang làm giác ngộ, đang làm giác ngộ, đang làm giác ngộ.

5815

Muccanto, muccamāno, mocento, mocayanto, mocayamāno, mocīyamāno.

Being released, being released; releasing, releasing, causing to release, being released.

Đang được giải thoát, đang được giải thoát; đang làm giải thoát, đang làm giải thoát, đang làm giải thoát, đang bị làm giải thoát.

5816

Yujjanto, yujjamāno iccādi.

Fighting, fighting, etc.

Đang chiến đấu, đang chiến đấu, v.v.

5817

Svādimhi-suṇanto, suṇamāno.

In the Svādi group: hearing, hearing.

Trong nhóm Svādi – đang nghe, đang nghe.

5818

Kamme-suyyamāno.

In the passive: being heard.

Trong thể bị động – đang được nghe.

5819

Kārite-sāvento, sāvayanto, sāvayamāno.

In the causative: causing to hear, causing to hear, causing to hear.

Trong thể sai khiến – đang làm nghe, đang làm nghe, đang làm nghe.

5820

Pāpuṇanto, dhammaṃ pariyāpuṇanto, pariyāpuṇamāno, pāpuṇīyamāno, pāpīyamāno.

Attaining, mastering the Dhamma, mastering; being attained, being attained.

Đang đạt được, đang hoàn tất Pháp, đang hoàn tất, đang bị đạt được, đang bị đạt được.

5821

Kārite-pāpento, pāpayanto, pāpayamāno.

In the causative: causing to attain, causing to attain, causing to attain.

Trong thể sai khiến – đang làm đạt được, đang làm đạt được, đang làm đạt được.

5822

Pari, saṃpubbo-parisamāpento, parisamāpayanto, parisamāpayamāno, parisamāpīyamāno.

With pari and saṃ prefixes: completing, completing, causing to complete, being completed.

Pari, saṃ tiền tố – đang làm hoàn tất, đang làm hoàn tất, đang làm hoàn tất, đang bị làm hoàn tất.

5823

Sakkuṇanto, āvuṇanto iccādi.

Being able, enveloping, etc.

Đang có thể, đang che phủ, v.v.

5824

Kiyādimhi-kiṇanto, kiṇāpento, vikkayanto iccādi.

In the Kiyādi group: buying, causing to buy, selling, etc.

Trong nhóm Kiyādi – đang mua, đang làm mua, đang bán, v.v.

5825

Tanādimhi-tanonto, karonto, kubbanto, kubbamāno, krubbanto, krubbamāno, kurumāno, kayiranto, kayiramāno.

In the Tanādi group: extending, doing, doing, doing, doing, doing, doing, being done, being done.

Trong nhóm Tanādi – đang trải ra, đang làm, đang làm, đang làm, đang làm, đang làm, đang làm, đang được làm, đang được làm.

5826

Kamme-karīyamāno, kayyamāno, ‘tavaggavaraṇānaṃ ye cavaggabayañā’ti dhātvantassa yādeso.

In the passive: being done, being done; "tavagga and varaṇa become y of cavaggabaña" – the final consonant of the root becomes y.

Trong thể bị động – đang được làm, đang được làm, “khi có sự thay thế ‘yā’ cho âm cuối của gốc của tavagga, varaṇa và cavaggabayañā”.

5827

Saṅkharonto, abhisaṅkharonto.

Preparing, preparing completely.

Đang chuẩn bị, đang chuẩn bị hoàn toàn.

5828

Kārite-kārento, kārayanto, kārayamāno, kārīyamāno.

In the causative: causing to do, causing to do, causing to do, being caused to do.

Trong thể sai khiến – đang làm, đang làm, đang làm, đang bị làm.

5829

Sakkonto iccādi.

Being able, etc.

Đang có thể, v.v.

5830

Curādimhi-corento, corayanto, corayamāno, thenento, thenayanto, thenayamāno, cintento, cintayanto, cintayamāno, cintīyamāno, cintāpento, cintāpayanto, cintāpayamāno, cintāpīyamāno iccādi.

In the Curādi group: stealing, stealing, causing to steal; stealing, stealing, causing to steal; thinking, thinking, causing to think, being thought; causing to think, causing to think, causing to think, being caused to think, etc.

Trong Curādi (nhóm động từ): corento, corayanto, corayamāno (đang trộm cắp); thenento, thenayanto, thenayamāno (đang trộm); cintento, cintayanto, cintayamāno (đang suy nghĩ); cintīyamāno (đang được suy nghĩ); cintāpento, cintāpayanto, cintāpayamāno (đang khiến suy nghĩ); cintāpīyamāno (đang được khiến suy nghĩ), v.v.

5831

Titikkhanto, titikkhamāno, titikkhīyamāno, titikkhāpento, titikkhāpayanto, titikkhāpayamāno, vīmaṃsanto, tikicchanto, cikicchanto, vicikicchanto.

Enduring, enduring, being endured; causing to endure, causing to endure, causing to endure; investigating, treating, treating, doubting.

Titikkhanto, titikkhamāno (đang nhẫn nại); titikkhīyamāno (đang được nhẫn nại); titikkhāpento, titikkhāpayanto, titikkhāpayamāno (đang khiến nhẫn nại); vīmaṃsanto (đang khảo sát); tikicchanto (đang chữa bệnh); cikicchanto (đang chữa bệnh); vicikicchanto (đang nghi ngờ).

5832

Bhuñjituṃ icchatīti bubhukkhanto, ghasituṃ icchatīti jighacchanto, pātuṃ paribhuñjituṃ icchatīti pipāsanto, gottuṃ saṃvarituṃ icchatīti jigucchanto, harituṃ pariyesituṃ icchatīti jigīsanto, vijetuṃ icchatīti vijigīsanto.

Desiring to eat means being hungry; desiring to eat means being hungry; desiring to drink or consume means being thirsty; desiring to protect or restrain means being disgusted; desiring to take or seek means desiring to acquire; desiring to conquer means desiring to conquer.

Bubhukkhanto (đang muốn ăn) vì muốn ăn; jighacchanto (đang đói) vì muốn ăn; pipāsanto (đang khát) vì muốn uống, muốn thọ hưởng; jigucchanto (đang ghê tởm) vì muốn che giấu, muốn kiềm chế; jigīsanto (đang muốn giành lấy) vì muốn mang đi, muốn tìm kiếm; vijigīsanto (đang muốn chinh phục) vì muốn chiến thắng.

5833

Pabbato viya attānaṃ caratīti pabbatāyanto, pabbatāyamāno, piyāyanto, mettāyantoiccādīni ca yojetabbāni.

Behaving like a mountain means being like a mountain, being like a mountain; loving, being compassionate, etc., should also be constructed.

Pabbatāyanto, pabbatāyamāno (đang cư xử như núi) vì cư xử bản thân như núi; piyāyanto (đang yêu mến); mettāyanto (đang từ ái), v.v. cũng nên được phối hợp.

5834

Iti nta, mānapaccayarāsi.

Thus ends the collection of māna suffixes.

Đây là tập hợp các hậu tố nta và māna.

5835

Ṇyādipaccayarāsi

Collection of ṇya and other suffixes

Tập hợp các hậu tố ṇyādi

5836

Atha ṇya, ya, yakapaccayantā vuccante.

Now, suffixes ending in ṇya, ya, and yak are discussed.

Bây giờ, các từ kết thúc bằng hậu tố ṇya, ya, yakka sẽ được nói đến.

5837

777. Ghyaṇa.

5838

Bhāva, kammesu gha, ṇānubandho yapaccayo hoti.

The ya suffix with the anubandhas gha and ṇa occurs in the sense of state (bhāva) and object (kamma).

Hậu tố ya, với các phụ tố gha và ṇa, được dùng trong nghĩa trạng thái (bhāva) và bị động (kamma).

Ghānubandho ‘kagācajānaṃ ghānubandhe’tiādīsu visesanattho.

The gha anubandha in (rules like) ‘kagācajānaṃ ghānubandhe’ and so forth has the meaning of specification.

Phụ tố gha có ý nghĩa đặc biệt trong các trường hợp như ‘kagācajānaṃ ghānubandhe’ (khi gha là phụ tố của ka, ga, ca, ja), v.v.

Ṇānubandho vuddhidīpanattho.

The ṇa anubandha signifies vowel lengthening (vuddhi).

Phụ tố ṇa có ý nghĩa chỉ sự tăng trưởng (vuddhi).

Evaṃ sabbattha.

This is the case everywhere.

Cũng vậy trong mọi trường hợp.

5839

Anubhavitabboti anubhāviyo bhogo purisena, anubhāviyaṃ sukhaṃ, anubhāviyā sampatti.

That which should be experienced is anubhāviyo bhogo by a man (enjoyable possession), anubhāviyaṃ sukhaṃ (enjoyable happiness), anubhāviyā sampatti (enjoyable prosperity).

Anubhāviyo bhogo (của cải đáng được thọ hưởng) bởi người; anubhāviyaṃ sukhaṃ (hạnh phúc đáng được thọ hưởng); anubhāviyā sampatti (sự thành tựu đáng được thọ hưởng) có nghĩa là đáng được thọ hưởng.

5840

778. Āsse ca.

778. And for ā.

778. Và cả āssa.

5841

Ādantadhātūnaṃ āssa e hoti ghyaṇamhi.

For verbal roots ending in ā, the ā becomes e when the ghyaṇa suffix is applied.

Trong Ghyaṇa, âm ā của các căn động từ kết thúc bằng ā biến thành e.

Casaddena ivaṇṇadhātūnaṃ āgamaīkārassa ca ettaṃ.

By the word ca (and), the ī that is augmented to verbal roots ending in i also becomes e.

Và với từ ca, âm ī thêm vào của các căn động từ kết thúc bằng i cũng biến thành e.

5842

Akkhātabbaṃ kathetabbanti akkheyyaṃ.

That which should be spoken or narrated is akkheyyaṃ (that which is to be told).

Akkheyyaṃ (đáng được nói, đáng được kể) có nghĩa là đáng được nói, đáng được kể.

5843

Yassa dvittaṃ, saṅkhātabbanti saṅkhyeyyaṃ, saṅkhātuṃ asakkuṇeyyanti asaṅkhyeyyaṃ, gāyitabbanti geyyaṃ-sagāthakaṃ suttaṃ, ghāyituṃ arahatīti gheyyaṃ, ghāyanīyaṃ, apacāyituṃ arahatīti apaceyyaṃ, ñātuṃ arahatīti ñeyyaṃ, ājānituṃ arahatīti aññeyyaṃ, viññeyyaṃ, abhiññeyyaṃ, pariññeyyaṃ.

If there is doubling: that which should be counted is saṅkhyeyyaṃ (countable); that which cannot be counted is asaṅkhyeyyaṃ (uncountable); that which should be sung is geyyaṃ-a sutta with verses; that which deserves to be smelled is gheyyaṃ, ghāyanīyaṃ (fragrant); that which deserves to be honored is apaceyyaṃ (to be venerated); that which deserves to be known is ñeyyaṃ (knowable); that which deserves to be known thoroughly is aññeyyaṃ, viññeyyaṃ, abhiññeyyaṃ, pariññeyyaṃ.

Saṅkhyeyyaṃ (đáng được đếm) là khi có sự lặp lại của ya; asaṅkhyeyyaṃ (không thể đếm được) là không thể đếm được; geyyaṃ (đáng được hát) là bài kệ có vần điệu; gheyyaṃ (đáng được ngửi), ghāyanīyaṃ (đáng được ngửi) vì đáng được ngửi; apaceyyaṃ (đáng được kính trọng) vì đáng được kính trọng; ñeyyaṃ (đáng được biết) vì đáng được biết; aññeyyaṃ (đáng được hiểu); viññeyyaṃ (đáng được nhận biết); abhiññeyyaṃ (đáng được thắng tri); pariññeyyaṃ (đáng được biến tri).

5844

Īāgame-jāniyaṃ, vijāniyaṃ, īssa rasso.

With the insertion of ī: jāniyaṃ, vijāniyaṃ; the ī becomes short.

Trong trường hợp thêm ī: jāniyaṃ (đáng được biết), vijāniyaṃ (đáng được hiểu), ī bị rút ngắn.

5845

Jāneyyaṃ, vijāneyyaṃ, adhiṭṭhātabbanti adhiṭṭheyyaṃ, adhiṭṭhaheyyaṃ, dātabbanti deyyaṃ, ādātabbanti ādeyyaṃ, saddahituṃ arahatīti saddaheyyaṃ, vidhātuṃ arahatīti vidheyyaṃ, na vidheyyaṃ avidheyyaṃ-anattalakkhaṇaṃ, mārassa āṇā dahati etthāti māradheyyaṃ, maccudheyyaṃ, sannihitabbanti sannidheyyaṃ, abhidhātabbaṃ kathetabbanti abhidheyyaṃ, pidahitabbanti pidheyyaṃ, alopo, apidheyyaṃ vā, pātabbanti peyyaṃ, minetabbanti meyyaṃ, pametabbanti pameyyaṃ, upecca minituṃ arahatīti upameyyaṃ, hātabbanti heyyaṃ, paheyyaṃ, pajaheyyaṃ.

Jāneyyaṃ, vijāneyyaṃ; that which should be resolved is adhiṭṭheyyaṃ, adhiṭṭhaheyyaṃ (to be resolved); that which should be given is deyyaṃ (a gift); that which should be received is ādeyyaṃ (to be taken); that which deserves to be believed is saddaheyyaṃ (believable); that which deserves to be arranged is vidheyyaṃ; that which is not to be arranged is avidheyyaṃ-the characteristic of not-self (anattalakkhaṇa); the command of Māra burns therein, thus māradheyyaṃ (realm of Māra), maccudheyyaṃ (realm of death); that which should be stored is sannidheyyaṃ (to be treasured); that which should be expressed or told is abhidheyyaṃ (that which is to be named); that which should be covered is pidheyyaṃ; a is elided, or apidheyyaṃ (to be concealed); that which should be drunk is peyyaṃ (a drink); that which should be measured is meyyaṃ; that which should be estimated is pameyyaṃ; that which deserves to be measured by comparison is upameyyaṃ (comparable); that which should be abandoned is heyyaṃ, paheyyaṃ, pajaheyyaṃ.

Jāneyyaṃ (đáng được biết), vijāneyyaṃ (đáng được hiểu); adhiṭṭheyyaṃ (đáng được quyết định), adhiṭṭhaheyyaṃ (đáng được quyết định) có nghĩa là đáng được quyết định; deyyaṃ (đáng được cho) có nghĩa là đáng được cho; ādeyyaṃ (đáng được nhận) có nghĩa là đáng được nhận; saddaheyyaṃ (đáng được tin) vì đáng được tin; vidheyyaṃ (đáng được tuân theo) vì đáng được tuân theo; avidheyyaṃ (không đáng tuân theo) là không đáng tuân theo – như đặc tính vô ngã (anattalakkhaṇa); māradheyyaṃ (lãnh địa của Ma vương), maccudheyyaṃ (lãnh địa của cái chết) vì ý chí của Ma vương đốt cháy ở đây; sannidheyyaṃ (đáng được giữ gìn) có nghĩa là đáng được giữ gìn; abhidheyyaṃ (đáng được nói đến) có nghĩa là đáng được nói đến, đáng được kể; pidheyyaṃ (đáng được che đậy) có nghĩa là đáng được che đậy, có sự lược bỏ; hoặc apidheyyaṃ (không đáng được che đậy); peyyaṃ (đáng được uống) có nghĩa là đáng được uống; meyyaṃ (đáng được đo lường) có nghĩa là đáng được đo lường; pameyyaṃ (đáng được đo lường) có nghĩa là đáng được đo lường; upameyyaṃ (đáng được so sánh) vì đáng được đo lường bằng cách tiếp cận; heyyaṃ (đáng được từ bỏ), paheyyaṃ (đáng được từ bỏ), pajaheyyaṃ (đáng được từ bỏ) có nghĩa là đáng được từ bỏ.

5846

Ivaṇṇesu-ajjhāyitabbanti ajjheyyaṃ, adhiyeyyaṃ, upetabbanti upeyyaṃ, vikkiṇitabbanti vikkeyyaṃ, vikkāyiyaṃ, vikkāyeyyaṃ, vikkiṇeyyaṃ vā, vicinitabbanti viceyyaṃ, vicineyyaṃ, jetabbanti jeyyaṃ, vijeyyaṃ, netabbanti neyyaṃ, vineyyaṃ, adhisayitabbanti adhiseyyaṃ, pahitabbanti pāheyyaṃ, pahiṇeyyaṃ vā.

In verbal roots with i: that which should be studied is ajjheyyaṃ, adhiyeyyaṃ (to be learned); that which should be approached is upeyyaṃ (to be approached); that which should be sold is vikkeyyaṃ, vikkāyiyaṃ, vikkāyeyyaṃ, or vikkiṇeyyaṃ (to be sold); that which should be discerned is viceyyaṃ, vicineyyaṃ (to be investigated); that which should be conquered is jeyyaṃ, vijeyyaṃ (conquerable); that which should be led is neyyaṃ, vineyyaṃ (to be guided); that which should be lain upon is adhiseyyaṃ (to be reclined upon); that which should be sent is pāheyyaṃ, or pahiṇeyyaṃ (to be dispatched).

Trong các trường hợp có âm i: ajjheyyaṃ (đáng được học), adhiyeyyaṃ (đáng được học) có nghĩa là đáng được học; upeyyaṃ (đáng được đến) có nghĩa là đáng được đến; vikkeyyaṃ (đáng được bán), vikkāyiyaṃ (đáng được bán), vikkāyeyyaṃ (đáng được bán) hoặc vikkiṇeyyaṃ (đáng được bán) có nghĩa là đáng được bán; viceyyaṃ (đáng được phân tích), vicineyyaṃ (đáng được phân tích) có nghĩa là đáng được phân tích; jeyyaṃ (đáng được chiến thắng), vijeyyaṃ (đáng được chiến thắng) có nghĩa là đáng được chiến thắng; neyyaṃ (đáng được dẫn dắt), vineyyaṃ (đáng được điều phục) có nghĩa là đáng được dẫn dắt; adhiseyyaṃ (đáng được nằm lên) có nghĩa là đáng được nằm lên; pāheyyaṃ (đáng được gửi đi) hoặc pahiṇeyyaṃ (đáng được gửi đi) có nghĩa là đáng được gửi đi.

5847

Uvaṇṇesu vuddhiāvādeso, ku-sadde, kuyyatīti kāveyyaṃ.

In verbal roots with u, there is lengthening (vuddhi) and the change to āvādesa: from the word ku, that which is created is kāveyyaṃ (poetry).

Trong các trường hợp có âm u: có sự tăng trưởng và biến đổi āva; trong từ ku: kāveyyaṃ (thơ ca) vì nó được làm.

5848

Īssa abhāve vassa battaṃ rasso ca, kabyaṃ.

If there is no ī, the v becomes b, and there is shortening (of the vowel): kabyaṃ (poem).

Khi không có ī, v biến thành b và nguyên âm rút ngắn, kabyaṃ (thơ ca).

5849

Pubbarūpatte kabbaṃ, cāvetabbanti cāveyyaṃ, javitabbanti javeyyaṃ, abhitthavitabbanti abhitthaveyyaṃ, bhavituṃ arahatīti bhabbaṃ.

With previous form (pubbarūpatta), kabbaṃ; that which should be moved is cāveyyaṃ; that which should be hastened is javeyyaṃ; that which should be praised is abhitthaveyyaṃ; that which deserves to be is bhabbaṃ (suitable).

Khi có dạng ban đầu: kabbaṃ (thơ ca); cāveyyaṃ (đáng được lay chuyển) có nghĩa là đáng được lay chuyển; javeyyaṃ (đáng được chạy nhanh) có nghĩa là đáng được chạy nhanh; abhitthaveyyaṃ (đáng được tán thán) có nghĩa là đáng được tán thán; bhabbaṃ (có khả năng) vì đáng được trở thành.

Juhotabbanti habyaṃ-sappi.

That which is offered is habyaṃ-ghee.

Habyaṃ (lễ vật cúng dường) – bơ sữa trong lễ tế vì nó được cúng tế.

5850

Edantesu-apacāyitabbanti apaceyyaṃ, apacāyiyaṃ.

In verbal roots ending in e: that which should be venerated is apaceyyaṃ, apacāyiyaṃ.

Trong các trường hợp kết thúc bằng e: apaceyyaṃ (đáng được kính trọng), apacāyiyaṃ (đáng được kính trọng) có nghĩa là đáng được kính trọng.

5851

Ve-tantasantāne, vetabbanti veyyaṃ.

From ve (to weave, extend a lineage), that which should be woven is veyyaṃ.

Trong ve – dòng dõi: veyyaṃ (đáng được dệt) có nghĩa là đáng được dệt.

5852

Vaca, bhaja, bhuja, yujādīhi ghyaṇapaccayo.

The ghyaṇa suffix occurs after vaca, bhaja, bhuja, yuja, and so forth.

Hậu tố Ghyaṇa được dùng với vaca, bhaja, bhuja, yuj, v.v.

5853

779. Kagā cajānaṃ ghānubandhe^* .

779. Of ca and ja, ka and gā (occur) when the gha anubandha (is present).

779. Kagā cajānaṃ ghānubandhe^*.

5854

Ca, jānaṃ dhātvantānaṃ ka, gā honti ghānubandhe paccaye pare.

The final sounds ca and ja of verbal roots become ka and gā respectively, when a suffix with the gha anubandha follows.

Khi hậu tố có phụ tố gha đứng sau, các phụ âm cuối của căn động từ ca và ja biến thành ka và gā.

5855

Vattabbanti vākyaṃ, vākkaṃ, vāccaṃ, vāceyyaṃ vā.

That which should be spoken is vākyaṃ, vākkaṃ, vāccaṃ, or vāceyyaṃ (a statement, word).

Vākyaṃ (câu nói), vākkaṃ (lời nói), vāccaṃ (lời nói), hoặc vāceyyaṃ (đáng được nói) có nghĩa là đáng được nói.

5856

Bhaja-sevāyaṃ, bhajitabbanti bhāgyaṃ, bhaggaṃ, bhuñjitabbanti bhogyaṃ, bhoggaṃ, yuñjitabbanti yogyaṃ, yoggaṃ.

From bhaja-to serve: that which should be served is bhāgyaṃ, bhaggaṃ (fortune, share); from bhuñji-to enjoy: that which should be enjoyed is bhogyaṃ, bhoggaṃ (enjoyable); from yuñji-to yoke: that which should be yoked is yogyaṃ, yoggaṃ (suitable).

Trong bhaja – phụng sự: bhāgyaṃ (phần), bhaggaṃ (phần) có nghĩa là đáng được phụng sự; bhogyaṃ (đáng được thọ hưởng), bhoggaṃ (đáng được thọ hưởng) có nghĩa là đáng được thọ hưởng; yogyaṃ (phù hợp), yoggaṃ (phù hợp) có nghĩa là đáng được phối hợp.

5857

780. Vadādīhi yo^* .

780. The ya suffix (occurs) after vada and others.

780. Vadādīhi yo^*.

5858

Vadādīhi bhāva, kammesu bahulaṃ yo hoti.

The ya suffix frequently occurs after vada and other verbal roots in the sense of state (bhāva) and object (kamma).

Hậu tố yo thường được dùng với vadādi (các căn động từ bắt đầu bằng vad) trong nghĩa trạng thái (bhāva) và bị động (kamma).

5859

Bhuñjibhabbanti bhojjaṃ, khāditabbanti khajjaṃ, vituditabbanti vitujjaṃ, panuditabbanti panujjaṃ, pajjitabbanti pajjaṃ, majjati etenāti majjaṃ.

That which should be eaten is bhojjaṃ (food); that which should be eaten (chewed) is khajjaṃ (food, eatable); that which should be pierced is vitujjaṃ; that which should be pushed away is panujjaṃ; that which should be entered is pajjaṃ; that by which one becomes intoxicated is majjaṃ (intoxicant).

Bhojjaṃ (đồ ăn) có nghĩa là đáng được ăn; khajjaṃ (đồ ăn) có nghĩa là đáng được ăn; vitujjaṃ (đáng được đẩy đi) có nghĩa là đáng được đẩy đi; panujjaṃ (đáng được xua đuổi) có nghĩa là đáng được xua đuổi; pajjaṃ (con đường) có nghĩa là đáng được đi; majjaṃ (chất say) vì người ta say bởi nó.

5860

Muda-hāse, pamodati etenāti pāmojjaṃ, vadīyatīti vajjaṃ.

From muda-to rejoice: that by which one rejoices is pāmojjaṃ (joy); that which is spoken is vajjaṃ (fault, to be avoided).

Trong muda – vui vẻ: pāmojjaṃ (niềm vui) vì người ta hoan hỷ bởi nó; vajjaṃ (lỗi lầm) vì nó được nói.

5861

Vadha-hiṃsāyaṃ, vadhitabbanti vajjhaṃ, vijjhitabbanti vijjhaṃ, punanti sujjhanti sattā etenāti puññaṃ, nāgamo.

From vadha-to injure: that which should be killed is vajjhaṃ (one to be executed); that which should be pierced is vijjhaṃ; beings are purified by this, thus puññaṃ (merit); na is augmented.

Trong vadha – làm hại: vajjhaṃ (đáng bị giết) có nghĩa là đáng bị giết; vijjhaṃ (đáng bị đâm) có nghĩa là đáng bị đâm; puññaṃ (phước đức) vì các chúng sinh được thanh tịnh bởi nó, có sự thêm n.

5862

Vihaññate vihaññaṃ, vapiyateti vappaṃ, supanaṃ soppaṃ, labhitabbanti labbhaṃ, gantabbanti gammaṃ, damituṃ arahatīti dammaṃ, ramitabbanti rammaṃ, abhirammaṃ, nisāmīyate nisammaṃ, visamīyate visammaṃ, phusīyateti phasso, ussa attaṃ.

That which is crushed is vihaññaṃ; that which is sown is vappaṃ (sowing); sleeping is soppaṃ; that which should be obtained is labbhaṃ (obtainable); that which should be gone is gammaṃ (passable); that which deserves to be tamed is dammaṃ (tameable); that which should be delighted in is rammaṃ (pleasant), abhirammaṃ (delightful); that which is observed is nisammaṃ; that which is confused is visammaṃ; that which is touched is phasso (touch); the u becomes a.

Vihaññaṃ (sự làm hại) vì nó bị làm hại; vappaṃ (ruộng) vì nó được gieo; soppaṃ (giấc ngủ) là sự ngủ; labbhaṃ (có thể đạt được) có nghĩa là đáng được đạt được; gammaṃ (có thể đi đến) có nghĩa là đáng được đi đến; dammaṃ (đáng được điều phục) vì đáng được điều phục; rammaṃ (thú vị), abhirammaṃ (rất thú vị) có nghĩa là đáng được vui thích; nisammaṃ (sự lắng nghe) vì nó được lắng nghe; visammaṃ (sự nghỉ ngơi) vì nó được nghỉ ngơi; phasso (xúc chạm) vì nó được xúc chạm, u biến thành a.

5863

Sāsitabboti sisso, ‘sāsassa sisā’ti sittaṃ.

That which should be taught is sisso (disciple); the s of sāsa becomes si in sittaṃ.

Sisso (học trò) có nghĩa là đáng được dạy, ‘sāsassa sisā’ (sās biến thành sis) là sittaṃ (được dạy).

5864

Gaha, guha, garaha, duha, vaha, saha.

5865

781. Guhādīhi yaka^* .

781. The yaka suffix (occurs) after guha and others.

781. Guhādīhi yaka^*.

5866

Etehi bhāva, kammesu bahulaṃ yaka hoti, hassa vipallāso.

The yaka suffix frequently occurs after these verbal roots in the sense of state (bhāva) and object (kamma); the h undergoes inversion.

Từ các căn này, hậu tố yaka thường được dùng trong nghĩa trạng thái (bhāva) và bị động (kamma), có sự đảo ngược của h.

5867

Gahetabbanti gayhaṃ, guhitabbanti guyhaṃ.

That which should be grasped is gayhaṃ (graspable); that which should be hidden is guyhaṃ (secret).

Gayhaṃ (đáng được nắm giữ) có nghĩa là đáng được nắm giữ; guyhaṃ (bí mật) có nghĩa là đáng được che giấu.

5868

Garaha-nindāyaṃ, garahitabbanti gārayhaṃ, duhitabbanti duyhaṃ, vahitabbanti vayhaṃ.

From garaha-to blame: that which should be blamed is gārayhaṃ (blameworthy); that which should be milked is duyhaṃ (milked); that which should be carried is vayhaṃ (vehicle).

Trong garaha – chỉ trích: gārayhaṃ (đáng bị chỉ trích) có nghĩa là đáng bị chỉ trích; duyhaṃ (đáng được vắt sữa) có nghĩa là đáng được vắt sữa; vayhaṃ (phương tiện vận chuyển) có nghĩa là đáng được chuyên chở.

5869

Saha-sāhase, sahitabbanti sayhaṃ, pasayhaṃ.

From saha-to overcome: that which should be endured is sayhaṃ (bearable), pasayhaṃ (forcibly).

Trong saha – chịu đựng: sayhaṃ (có thể chịu đựng), pasayhaṃ (có thể chịu đựng) có nghĩa là đáng được chịu đựng.

5870

782. Kicca ghacca bhacca gabba lyā^* .

782. Kicca, ghacca, bhacca, gabba, lyā.

782. Kicca ghacca bhacca gabba lyā^*.

5871

Ete saddā yapaccayantā sijjhanti, iminā yapaccayaṃ katvā tena saha karassa kiccaṃ, hanassa ghaccaṃ, bharassa bhaccaṃ, gussa gabbaṃ, lissa lyattaṃ katvā sijjhanti.

These words are formed with the ya suffix; by forming the ya suffix with them, kara becomes kiccaṃ, hana becomes ghaccaṃ, bhara becomes bhaccaṃ, gu becomes gabbaṃ, and lī becomes lyattaṃ, thus they are formed.

Các từ này được hình thành với hậu tố ya; sau khi thêm hậu tố ya này, kar biến thành kiccaṃ, han biến thành ghaccaṃ, bhar biến thành bhaccaṃ, gu biến thành gabbaṃ, lis biến thành lyattaṃ, rồi chúng được hình thành.

5872

Karīyateti kiccaṃ, kiccayaṃ vā, haññateti ghaccaṃ, haccaṃ vā, bharīyateti bhaccaṃ.

That which is done is kiccaṃ (duty), or kiccayaṃ; that which is killed is ghaccaṃ, or haccaṃ; that which is borne is bhaccaṃ (to be supported).

Kiccaṃ (việc cần làm), hoặc kiccayaṃ (việc cần làm) vì nó được làm; ghaccaṃ (đáng bị giết), hoặc haccaṃ (đáng bị giết) vì nó bị giết; bhaccaṃ (đáng được nuôi dưỡng) vì nó được nuôi dưỡng.

5873

Gu-dabbe, guyate gabbaṃ, paṭisallīyate paṭisalyaṃ.

From gu-to hide: that which is hidden is gabbaṃ (concealed); that which is secluded is paṭisalyaṃ (solitude).

Trong gu – tồn tại: gabbaṃ (sự kiêu ngạo) vì nó tồn tại; paṭisalyaṃ (sự ẩn dật) vì nó được ẩn dật.

5874

Visesavidhānaṃ –

Specific rules—

Quy định đặc biệt –

5875

Bhara-bharaṇe, bharitabbanti bhāriyaṃ, haritabbanti hāriyaṃ, bhājetabbanti bhājiyaṃ, bhājeyyaṃ, upāsitabbanti upāsiyaṃ, icchitabbanti iccheyyaṃ, adhigantabbanti adhigameyyaṃ iccādi.

From bhara-to bear: that which should be borne is bhāriyaṃ (heavy); that which should be carried is hāriyaṃ (to be taken); that which should be divided is bhājiyaṃ, bhājeyyaṃ (divisible); that which should be attended to is upāsiyaṃ; that which should be desired is iccheyyaṃ; that which should be reached is adhigameyyaṃ, and so forth.

Trong bhara – nuôi dưỡng: bhāriyaṃ (nặng nề) có nghĩa là đáng được nuôi dưỡng; hāriyaṃ (đáng được mang đi) có nghĩa là đáng được mang đi; bhājiyaṃ (đáng được chia), bhājeyyaṃ (đáng được chia) có nghĩa là đáng được chia; upāsiyaṃ (đáng được phụng sự) có nghĩa là đáng được phụng sự; iccheyyaṃ (đáng được mong muốn) có nghĩa là đáng được mong muốn; adhigameyyaṃ (đáng được đạt đến) có nghĩa là đáng được đạt đến, v.v.

5876

Rundhitabbanti rundheyyaṃ, chinditabbanti chindeyyaṃ, chejjaṃ iccādi.

That which should be obstructed is rundheyyaṃ; that which should be cut is chindeyyaṃ, chejjaṃ, and so forth.

Rundheyyaṃ (đáng được ngăn chặn) có nghĩa là đáng được ngăn chặn; chindeyyaṃ (đáng được cắt), chejjaṃ (đáng được cắt) có nghĩa là đáng được cắt, v.v.

5877

Dibbitabbanti dibbeyyaṃ, dibbaṃ, bujjhitabbanti bujjheyyaṃ, bodheyyaṃ, bojjhaṃ iccādi.

That which should be played is dibbeyyaṃ, dibbaṃ (divine, celestial); that which should be awakened is bujjheyyaṃ, bodheyyaṃ, bojjhaṃ, and so forth.

Dibbeyyaṃ (thần thánh), dibbaṃ (thần thánh) có nghĩa là đáng được chơi; bujjheyyaṃ (đáng được giác ngộ), bodheyyaṃ (đáng được giác ngộ), bojjhaṃ (đáng được giác ngộ) có nghĩa là đáng được giác ngộ, v.v.

5878

Sotabbanti suṇeyyaṃ, pāpuṇitabbanti pāpuṇeyyaṃ, sakkuṇitabbanti sakkuṇeyyaṃ, na sakkuṇeyyaṃ asakkuṇeyyaṃ iccādi.

That which should be heard is suṇeyyaṃ; that which should be attained is pāpuṇeyyaṃ; that which should be able is sakkuṇeyyaṃ; that which cannot be able is asakkuṇeyyaṃ, and so forth.

Suṇeyyaṃ (đáng được nghe) có nghĩa là đáng được nghe; pāpuṇeyyaṃ (đáng được đạt đến) có nghĩa là đáng được đạt đến; sakkuṇeyyaṃ (có thể làm được) có nghĩa là có thể làm được; asakkuṇeyyaṃ (không thể làm được) là không thể làm được, v.v.

5879

Tanitabbanti tāneyyaṃ, taññaṃ, kātabbanti kāriyaṃ, kayyaṃ.

That which should be extended is tāneyyaṃ, taññaṃ; that which should be done is kāriyaṃ, kayyaṃ.

Tāneyyaṃ (đáng được kéo dài), taññaṃ (đáng được kéo dài) có nghĩa là đáng được kéo dài; kāriyaṃ (việc cần làm), kayyaṃ (việc cần làm) có nghĩa là đáng được làm.

5880

Coretabbanti coreyyaṃ, thenīyate theyyaṃ, nassa pararūpattaṃ, cintetabbanti cinteyyaṃ, na cinteyyaṃ acinteyyaṃ, acintiyaṃ, manteyyaṃ, mantiyaṃ, vediyaṃ, vedeyyaṃ iccādi.

That which should be stolen is coreyyaṃ; that which is stolen is theyyaṃ; the na (of the root) becomes the preceding form (pararūpatta); that which should be thought is cinteyyaṃ; that which should not be thought is acinteyyaṃ, acintiyaṃ (unthinkable); manteyyaṃ (to be advised), mantiyaṃ (to be consulted), vediyaṃ (to be known), vedeyyaṃ (to be experienced), and so forth.

Coreyyaṃ (đáng bị trộm) có nghĩa là đáng bị trộm; theyyaṃ (sự trộm cắp) vì nó bị trộm, n biến thành dạng trước; cinteyyaṃ (đáng được suy nghĩ) có nghĩa là đáng được suy nghĩ; acinteyyaṃ (không thể suy nghĩ được), acintiyaṃ (không thể suy nghĩ được) là không thể suy nghĩ được; manteyyaṃ (đáng được bàn bạc), mantiyaṃ (đáng được bàn bạc); vediyaṃ (đáng được biết), vedeyyaṃ (đáng được biết), v.v.

5881

Titikkheyyaṃ, vīmaṃseyyaṃ iccādi ca yojetabbāni.

One should endure, one should investigate, and so on, should be applied.

Nên được chịu đựng, nên được xem xét, v.v... cũng nên được kết hợp.

5882

Iti ṇyādipaccayarāsi.

Thus ends the section on suffixes beginning with ṇya.

Đây là tập hợp các hậu tố ṇyādi.

5883

Table of Contents

Tvādivikārarāsi

Section on Tvādivikārarāsi (modifications of tvā and similar suffixes)

Nhóm từ biến đổi tvādi

Pakatirūparāsi

Section on Normal Forms

Tập hợp các dạng tự nhiên

Tādipaccayarāsi

Section on the tā-suffix, etc.

Tập hợp các hậu tố tādi

Bhūvādigaṇa

Bhūvādi Group

Nhóm Bhūvādi

Rudhādigaṇa

Rudhādi Class

Rudhādigaṇa

Divādigaṇa

Divādi Class

Divādigaṇa

Svādigaṇa

Svādi Class

Svādigaṇa

Tanādigaṇa

Tanādi Class

Tanādigaṇa

Curādigaṇa

Curādi Class

Curādigaṇa

Anīyapaccayarāsi

Section on anīya suffix

Nhóm tiếp vĩ ngữ anīya

Nta, mānapaccayarāsi

Section on nta and māna suffixes

Nhóm tiếp vĩ ngữ nta, māna

Ṇyādipaccayarāsi

Collection of ṇya and other suffixes

Tập hợp các hậu tố ṇyādi

Aādipaccayarāsi

Collection of Suffixes beginning with A

Tập hợp các hậu tố aādi

Settings

Section on `Tvādivikārarāsi` (modifications of `tvā` and similar suffixes)

Nhóm từ biến đổi `tvādi`

Section on `anīya` suffix

Section on `nta` and `māna` suffixes