11. Niyassakamme pāḷiyaṃ apissūti apicāti imasmiṃ atthe nipātasamudāyo.
11. In the Pāḷi for the act of banishment, apissū is a particle compound meaning ‘api ca’ (and also, even if).
11. Trong Pāḷi của hành động quy phục (niyassakamma), apissu là một tập hợp các giới từ với nghĩa là “và cũng”.
Nissāya te vatthabbanti ettha keci kalyāṇamittāyattavuttitaṃ sandhāya vuttanti vadanti, aññe pana nissayaggahaṇamevāti, ubhayenapissa serivihāro na vaṭṭatīti dīpitanti daṭṭhabbaṃ.
Regarding ‘they should dwell dependent (on you)’, some say this refers to living dependent on noble friends, while others say it is simply taking dependence. It should be understood that in both cases, his independent living is not permissible.
Trong câu “Nissāya te vatthabbaṃ” (họ phải sống nương tựa), một số người nói rằng điều này được nói đến để ám chỉ việc sống phụ thuộc vào bạn lành (kalyāṇamitta), những người khác thì nói rằng đó là việc nương tựa (nissaya-ggahaṇa) thuần túy. Cần hiểu rằng cả hai trường hợp đều chỉ ra rằng họ không được phép sống theo ý muốn của mình.
39. ‘‘Aṅgasamannāgamo purimehi asadiso’’ti iminā tajjanīyādīnaṃ vuttakāraṇamattena idaṃ kātuṃ na vaṭṭatīti dīpeti.
39. “The possession of factors is dissimilar to the former ones” indicates that this act should not be performed merely for the reasons stated for reproof, etc.
39. Với câu “sự hội đủ các yếu tố không giống như trước” (aṅgasamannāgamo purimehi asadiso), điều này chỉ ra rằng không được thực hiện hành động này chỉ với những lý do đã nêu của hành động khiển trách (tajjanīya) và tương tự.
Idha vuttena pana gihīnaṃ alābhāya parisakkanādinā aṅgena tānipi kātuṃ vaṭṭatīti gahetabbaṃ.
However, it should be understood that those acts (reproof, etc.) may also be performed with factors such as striving for the disadvantage of laypeople, as stated here.
Tuy nhiên, với các yếu tố được nói đến ở đây, chẳng hạn như việc cố gắng gây thiệt hại cho cư sĩ, thì các hành động đó cũng có thể được thực hiện.
Ettha ca ‘‘saddhaṃ pasannaṃ dāyakaṃ kārakaṃ saṅghupaṭṭhākaṃ hīnena khuṃsetī’’ti vuttattā tādisesu gihīsu khuṃsanādīhi gihipaṭisaṃyuttehi eva aṅgehi kammārahatā, na ārāmikaceṭakādīsu khuṃsanādīhi.
And here, since it is stated “he disparages a faithful, confident, generous, active supporter of the Saṅgha,” the eligibility for the act is based on disparaging such laypeople with factors related to laypeople, not with disparagement of monastery workers or servants, etc.
Ở đây, vì đã nói “phỉ báng một thí chủ, người hộ trì Tăng, có đức tin và hoan hỷ, với những lời lẽ thấp kém”, nên chỉ khi phỉ báng những cư sĩ như vậy bằng những yếu tố liên quan đến cư sĩ thì mới đáng chịu hành động, chứ không phải phỉ báng những người làm vườn hay người hầu, v.v.
Tatthāpi dāyakādīsu khamāpitesu kammārahatā natthi, āpatti ca yattha katthaci desetuṃ vaṭṭati.
Even in those cases, if the donors, etc., are appeased, there is no eligibility for the act, and the offense may be confessed anywhere.
Ngay cả trong trường hợp đó, nếu đã xin lỗi các thí chủ, v.v., thì không có việc đáng chịu hành động; và tội lỗi có thể được sám hối ở bất cứ đâu.
Yo ce tikkhattuṃ khamāpiyamānopi na khamati, akatakammenapi dassanūpacāre āpatti desetabbā.
If one does not become appeased even when asked to pardon three times, the offense should be confessed by way of dassana-upacāra, even by an unperformed act.
Nếu người đó, dù đã được xin lỗi ba lần mà vẫn không tha thứ, thì tội lỗi phải được sám hối trong phạm vi nhìn thấy, ngay cả khi hành động chưa được thực hiện.
So ce kālakato hoti, desantaraṃ vā gato, gatadisā na ñāyati, antarāmagge vā jīvitantarāyo hoti, katakammenapi akatakammenapi saṅghamajjhe yathābhūtaṃ viññāpetvā khamāpetvā āpatti desetabbāti vadanti.
If he has passed away, or gone to another country, and his direction is unknown, or if there is a danger to his life on the way, they say that the offense should be confessed after informing the Saṅgha of the truth, whether the act was done or not, and asking for forgiveness.
Nếu người đó đã qua đời, hoặc đã đi đến một quốc gia khác, hoặc không biết phương hướng đã đi, hoặc có nguy hiểm đến tính mạng trên đường đi, thì phải trình bày sự thật giữa Tăng chúng, xin lỗi rồi sám hối tội lỗi, dù hành động đã được thực hiện hay chưa được thực hiện, họ nói như vậy.
Dhammikapaṭissavassa asaccāpane pana tesaṃ santikaṃ gantvā ‘‘mayā asamavekkhitvā paṭissavaṃ katvā so na saccāpito, taṃ me khamathā’’tiādinā khamāpane vacanakkamo ñāpetabbo.
However, if the lawful promise was not fulfilled, the procedure for asking for forgiveness, such as going to them and saying, 'I made a promise without due consideration and did not fulfill it; please forgive me for that,' should be made known.
Tuy nhiên, nếu không thực hiện lời hứa hợp pháp, thì phải đến gặp họ và nói lời xin lỗi như “Tôi đã hứa mà không suy xét và đã không thực hiện lời hứa đó, xin quý vị tha thứ cho tôi”.
41. Pāḷiyaṃ maṅkubhūto nāsakkhi cittaṃ gahapatiṃ khamāpetunti tiṃsayojanamaggaṃ puna gantvāpi mānathaddhatāya yathābhūtaṃ dosaṃ āvikatvā akhamāpanena ‘‘nāhaṃ khamāmī’’ti tena paṭikkhitto maṅkubhūto khamāpetuṃ na sakkhi, so punadeva sāvatthiṃ paccāgantvāpi mānaniggahatthāyeva punapi satthārā pesito purimanayeneva khamāpetuṃ asakkonto punāgacchi.
41. In the Pali, maṅkubhūto nāsakkhi cittaṃ gahapatiṃ khamāpetuṃ (he was embarrassed and could not ask the householder Citta for forgiveness) means that even after going back the thirty yojanas, due to his stubborn pride, he could not reveal the fault truthfully and ask for forgiveness, and was rejected by him with "I do not forgive." He became embarrassed and could not ask for forgiveness. Even after returning to Sāvatthī, he was sent again by the Teacher for the sole purpose of subduing his pride, and being unable to ask for forgiveness in the same manner as before, he returned again.
41. Trong Pāḷi, “maṅkubhūto nāsakkhi cittaṃ gahapatiṃ khamāpetuṃ” (trở nên bối rối, không thể xin lỗi gia chủ Citta) có nghĩa là: dù đã đi lại ba mươi dojana, vì sự kiêu mạn và cứng đầu, không bày tỏ lỗi lầm đúng như thật và không xin lỗi, nên bị người đó từ chối “Tôi không tha thứ”, trở nên bối rối và không thể xin lỗi. Người đó lại trở về Sāvatthī, và để chế ngự sự kiêu mạn, lại được Đức Phật sai đi lần nữa, nhưng không thể xin lỗi theo cách cũ, nên lại trở về.
Athassa bhagavā ‘‘asantaṃ bhāvanamiccheyyā’’tiādināva (dha. pa. 73) dhammaṃ desetvā mānanimmathanaṃ katvā anudūtadānaṃ anuññāsīti daṭṭhabbaṃ.
Then, it should be understood that the Bhagavā, having taught the Dhamma with "one should desire the nonexistent" and so on (Dhp. 73), and having crushed his pride, permitted the sending of a second messenger.
Sau đó, cần hiểu rằng Đức Thế Tôn đã thuyết pháp như “mong muốn phát triển điều không có” (Dhammapada 73) và tương tự, chế ngự sự kiêu mạn và cho phép cử người đi thay (anudūtadāna).
46. Ukkhepanīyakammesu tīsu ariṭṭhavatthusmiṃ āpattiṃ āropetvāti visuṃ saṅghamajjheva pāpikāya diṭṭhiyā appaṭinissajjanapaccayā dukkaṭaṃ, samanubhāsanapariyosāne pācittiyaṃ vā āpattiṃ āropetvā.
46. In the three acts of suspension, concerning the case of Ariṭṭha, āpattiṃ āropetvā (having imposed an offense) means a dukkaṭa offense due to not relinquishing the evil view in the midst of the Saṅgha, or a pācittiya offense at the conclusion of the admonition.
46. Trong ba hành động cất bỏ (ukkhepanīyakamma), đối với sự việc của Ariṭṭha, “áp đặt tội” (āpattiṃ āropetvā) là: một tội dukkaṭa do không từ bỏ tà kiến xấu xa ngay giữa Tăng chúng, hoặc một tội pācittiya được áp đặt khi kết thúc việc chất vấn.
Etthāpi kammavācāya ‘‘tathāhaṃ bhagavatā’’tiādi vatthuvasena vuttaṃ.
Here too, the kammavācā (formal declaration) "tathāhaṃ bhagavatā" (Thus by the Bhagavā) and so on, is stated according to the case.
Ở đây, trong lời tác pháp (kammavācā), câu “Tathāhaṃ Bhagavatā” và tương tự được nói theo sự việc.
Yena yena pakārena diṭṭhigatikā vohariṃsu, tena tena pakārena yojetvā kammavācā kātabbā.
The kammavācā should be formed by combining it with whatever way the proponents of the view spoke.
Lời tác pháp phải được thực hiện bằng cách kết hợp theo cách mà những người có tà kiến đã hành xử.
Gahaṇākāraṃ pana vināpi ‘‘suṇātu me, bhante, saṅgho, itthannāmassa bhikkhuno pāpikaṃ diṭṭhigataṃ uppannaṃ, so taṃ diṭṭhiṃ appaṭinissajjati, yadi saṅghassa pattakalla’’nti evaṃ sāmaññatopi kammavācaṃ kātuṃ vaṭṭati.
However, it is permissible to perform the kammavācā generally, even without mentioning the specific manner, by saying, "May the Saṅgha, Venerable Sirs, listen to me. An evil view has arisen in the bhikkhu named so-and-so, and he does not relinquish that view. If it is suitable for the Saṅgha…"
Tuy nhiên, ngay cả khi không có cách thức chấp nhận, cũng có thể thực hiện lời tác pháp một cách chung chung như “Bạch Đại đức Tăng, xin Tăng lắng nghe, tỳ khưu tên là Itthannāma đã phát sinh tà kiến xấu xa, và người ấy không từ bỏ tà kiến đó. Nếu Tăng đã đồng ý…”.
65. ‘‘Yaṃ diṭṭhiṃ nissāya bhaṇḍanādīni karotī’’ti iminā diṭṭhiṃ nissāya uppannāni eva bhaṇḍanādīni idha adhippetāni, na kevalānīti dasseti.
65. By "yaṃ diṭṭhiṃ nissāya bhaṇḍanādīni karotī" (who, relying on a view, causes quarrels and so on), it is shown that only quarrels and so on that arise relying on a view are intended here, not merely any quarrels.
65. Với câu “những cuộc tranh cãi, v.v., phát sinh do tà kiến” (yaṃ diṭṭhiṃ nissāya bhaṇḍanādīni karotī), điều này chỉ ra rằng ở đây chỉ ám chỉ những cuộc tranh cãi, v.v., phát sinh do tà kiến, chứ không phải những cuộc tranh cãi thuần túy.
Yo pana ‘‘bhaṇḍanādīnaṃ karaṇe doso natthī’’ti diṭṭhiko hutvā bhaṇḍanādiṃ karoti, sāpissa diṭṭhi eva hoti, tassapi appaṭinissagge kammaṃ kātuṃ vaṭṭati.
But if someone, holding the view that "there is no fault in causing quarrels and so on," does cause quarrels and so on, that too is his view, and an act may be performed against him for not relinquishing it.
Tuy nhiên, nếu một người có tà kiến rằng “không có lỗi khi gây ra tranh cãi, v.v.” và gây ra tranh cãi, v.v., thì đó cũng là tà kiến của người đó, và có thể thực hiện hành động khi người đó không từ bỏ tà kiến.
75. Pārivāsikakkhandhake antamaso mūlāyapaṭikassanārahādīnampīti ādi-saddena mānattārahamānattacārikaabbhānārahe saṅgaṇhāti.
75. In the Pārivāsikakkhandhaka, antamaso mūlāyapaṭikassanārahādīnampī (even those who are liable for recommencement from the beginning, and so on)—the word ādi (and so on) includes those liable for mānatta, those undergoing mānatta, and those liable for abbhāna.
75. Trong chương về biệt trú (Pārivāsikakkhandhaka), “ngay cả những người đáng bị đày trở lại nguyên thủy (mūlāyapaṭikassanārahā) và tương tự” (antamaso mūlāyapaṭikassanārahādīnampi), từ “và tương tự” (ādi) bao gồm những người đáng chịu mānattā, những người đang thực hành mānattā (mānattacārika) và những người đáng được phục hồi (abbhānāraha).
Te hi pārivāsikānaṃ, pārivāsikā ca tesaṃ pakatattaṭṭhāne eva tiṭṭhanti.
For they, being probationers, and probationers, stand in the position of ordinary bhikkhus to them.
Những người này đứng ở vị trí bình thường của những người biệt trú, và những người biệt trú cũng đứng ở vị trí bình thường của họ.
Adhotapādaṭṭhapanakanti yattha ṭhatvā pāde dhovanti, tādisaṃ dāruphalakakhaṇḍādiṃ.
Adhotapādaṭṭhapanakaṃ (a foot-washing stand) refers to a piece of wood, plank, or similar object where one stands to wash one's feet.
Adhotapādaṭṭhapanakaṃ: Một mảnh gỗ, ván, v.v., nơi người ta đứng để rửa chân.
Pādaghaṃsananti sakkharakathalādiṃ.
Pādaghaṃsanaṃ (a foot-scrubber) means a stone slab or similar object.
Pādaghaṃsanaṃ: Một tảng đá sỏi, v.v., để chà chân.
‘‘Vattaṃ karontī’’ti ettakamattasseva vuttattā saddhivihārikādīhipi abhivādanādiṃ kātuṃ na vaṭṭati.
Since it is stated "Vattaṃ karontī" (they perform the duties) to this extent only, it is not permissible for even saddhivihārikas (co-residents) and so on to perform acts of salutation and so on.
Vì chỉ nói “thực hiện phận sự” (vattaṃ karontī) như vậy, nên các đồng học (saddhivihārika) và tương tự cũng không được phép chào hỏi, v.v.
Catussālabhattanti bhojanasālāya paṭipāṭiyā diyyamānabhattaṃ.
Catussālabhattaṃ (meal at the four halls) refers to the meal given in sequence at the refectory.
“Bữa ăn tại bốn sảnh” – là bữa ăn được cúng dường theo thứ tự tại sảnh đường ăn.
Hatthapāse ṭhitenāti dāyakassa hatthapāse paṭiggahaṇaruhanaṭṭhāneti adhippāyo.
Hatthapāse ṭhitenā (by one standing within arm's reach) means, the intention is, at a place where the donor's hand can reach to offer.
“Đứng trong tầm với tay” – ý muốn nói là ở vị trí mà người cúng dường có thể với tay dâng vật cúng.
Mahāpeḷabhattepīti mahantesu bhattapacchiādibhājanesu ṭhapetvā diyyamānabhattesupi.
Even in large food containers means even in food offered after being placed in large food baskets and other vessels.
“Ngay cả trong những bữa ăn đựng trong vật chứa lớn” – tức là ngay cả trong những bữa ăn được đặt trong các vật chứa lớn như giỏ đựng thức ăn, v.v. rồi cúng dường.
‘‘Kammanti pārivāsikakammavācā’’ti etena kammabhūtā vācāti kammavācā-saddassa atthopi siddhoti veditabbo.
“Kamma means the kammavācā for pārivāsa”; by this, it should be understood that the meaning of the word kammavācā is also established as ‘speech that has become an act’.
“Kamma (nghiệp) tức là lời tác bạch yết-ma cho người chịu biệt trú” – qua đó, ý nghĩa của từ “kammavācā” (lời tác bạch yết-ma) là “lời nói trở thành nghiệp” cũng được xác lập.
Savacanīyanti ettha ‘‘sadosa’’nti (sārattha. ṭī. cūḷavagga. 3.76) atthaṃ vadati.
Here, savacanīya means “faulty”.
Trong từ “Savacanīya” (có thể bị khiển trách), nó có nghĩa là “có lỗi” (Sārattha. ṭī. Cūḷavagga. 3.76).
Attano vacane pavattanakammanti evamettha attho daṭṭhabbo, ‘‘mā pakkamāhī’’ti vā ‘‘ehi vinayadharānaṃ sammukhībhāva’’nti vā evaṃ attano āṇāya pavattanakakammaṃ na kātabbanti adhippāyo.
Here, the meaning should be understood as an act that is carried out by one’s own word; the intention is that one should not perform an act that is carried out by one’s own command, such as “Do not depart!” or “Come, appear before the Vinaya-holders!”.
Ở đây, ý nghĩa nên được hiểu là “hành động được thực hiện theo lời nói của mình”, tức là không nên thực hiện hành động theo mệnh lệnh của mình như “chớ bỏ đi!” hoặc “hãy đến đối diện với các vị trì Luật!”.
Evañhi kenaci savacanīye kate anādarena atikkamituṃ na vaṭṭati, buddhassa saṅghassa āṇā atikkantā nāma hoti.
For if someone performs a savacanīya, it is not proper to disregard it and transgress, for it would be a transgression of the Buddha’s and the Saṅgha’s command.
Vì nếu có ai đó bị khiển trách (savacanīya) mà không chú ý vượt qua, thì đó là đã vượt qua mệnh lệnh của Đức Phật và Tăng-già.
Obaddhanti uṭṭhānādibyāpārapaṭibaddhaṃ.
Bound means bound by the activities of rising and so forth.
“Obaddha” – tức là bị ràng buộc bởi các hoạt động như đứng dậy.
Pīḷitanti attho.
The meaning is oppressed.
Có nghĩa là bị áp bức.
Mañce vā pīṭhe vāti ettha vā-saddo samuccayattho, tena taṭṭikācammakhaṇḍādīsu dīghāsanesupi nisīdituṃ na vaṭṭatīti dīpitaṃ hoti.
Here, in on a couch or a chair, the word or has a conjunctive meaning, thereby indicating that it is not proper to sit on mats, leather pieces, or other long seats.
Trong “trên giường hoặc trên ghế”, từ “hoặc” có nghĩa là tập hợp, do đó, điều này ngụ ý rằng không nên ngồi trên các ghế dài như chiếu, miếng da, v.v.
97. Samuccayakkhandhake vedayāmahanti jānāpemi ahaṃ, ārocemītiattho.
97. In the Samuccaya Khandhaka, we make known means I inform, I announce.
97. Trong chương Tích tập, “vedayāmahan” – tôi thông báo, tôi trình bày.
Anubhavāmītipissa atthaṃ vadanti.
Some also say its meaning is ‘we experience’.
Một số người cũng nói rằng nó có nghĩa là “tôi trải nghiệm”.
Purimaṃ pana pasaṃsanti āropanavacanattā.
But they praise the former because it is a statement of announcement.
Nhưng họ khen ngợi nghĩa trước vì nó là lời trình bày.
Ārocetvā nikkhipitabbanti dukkaṭaparimocanatthaṃ vuttaṃ.
Having announced, it should be laid aside is stated for the purpose of absolving a dukkaṭa.
“Phải trình bày rồi bỏ đi” – điều này được nói ra để giải trừ tội dukkaṭa.
Keci pana ‘‘tadaheva puna vattaṃ samādiyitvā aruṇaṃ uṭṭhāpetukāmassa ratticchedaparihāratthampī’’ti vadanti.
Some say, “Also for the purpose of avoiding a break in the night for one who wishes to undertake the observance again on that very day and make the dawn appear.”
Một số người khác nói rằng “ngay cả để tránh việc gián đoạn đêm đối với người muốn tái thọ giới bổn và đợi mặt trời mọc vào chính thời điểm đó”.
‘‘Sabhāgā bhikkhū vasantī’’ti vuttattā visabhāgānaṃ vasanaṭṭhāne vattaṃ asamādiyitvā bahi eva kātumpi vaṭṭatīti daṭṭhabbaṃ.
Since it is stated, “bhikkhus of the same class are dwelling”, it should be understood that it is proper to perform the observance outside, without undertaking it in a dwelling place where bhikkhus of a different class are dwelling.
Vì đã nói “có các tỳ-khưu cùng sinh hoạt”, nên cần hiểu rằng tại nơi có các tỳ-khưu không cùng sinh hoạt, cũng có thể không thọ giới bổn mà thực hiện ở bên ngoài.
‘‘Dve leḍḍupāte atikkamitvā’’ti idaṃ vihāre bhikkhūnaṃ sajjhāyādisaddasavanūpacāravijahanatthaṃ vuttaṃ.
“Having gone beyond two stone-throws” is stated for the purpose of avoiding the vicinity of bhikkhus listening to chanting and so forth in the monastery.
“Vượt qua hai tầm ném đất” – điều này được nói ra để tránh phạm vi nghe tiếng tụng kinh v.v. của các tỳ-khưu trong tu viện.
‘‘Mahāmaggato okkammā’’ti idaṃ maggapaṭipannānaṃ bhikkhūnaṃ upacārātikkamanatthaṃ vuttaṃ.
“Having turned off the main road” is stated for the purpose of avoiding the vicinity of bhikkhus traveling on the road.
“Rời khỏi đại lộ” – điều này được nói ra để tránh phạm vi của các tỳ-khưu đang đi trên đường.
Gumbena vātiādi dassanūpacāravijahanatthaṃ.
Or by a thicket and so forth is for avoiding the vicinity of sight.
“Bằng bụi cây hoặc” v.v. là để tránh phạm vi nhìn thấy.
‘‘Sopi kenaci kammena pure aruṇe eva gacchatī’’ti iminā ārocanāya katāya sabbesupi bhikkhūsu vihāragatesu ūne gaṇe caraṇadoso vā vippavāsadoso vā na hoti ārocitattā sahavāsassāti dasseti.
“If he also goes away before dawn due to some kamma” indicates that when such an announcement has been made, even if the number of bhikkhus in the monastery is insufficient, there is no fault of staying or fault of absence, because the co-residence has been announced.
“Ngay cả khi người đó phải đi vì một lý do nào đó trước khi mặt trời mọc” – điều này cho thấy rằng khi đã thông báo, nếu tất cả các tỳ-khưu đã vào tu viện mà số lượng thiếu, thì không có lỗi đi lại hoặc lỗi xa vắng vì đã thông báo về việc cùng sinh hoạt.
Tenāha ‘‘ayañcā’’ tiādi.
Therefore, it is said, “and this” and so forth.
Vì vậy, nó nói “và điều này” v.v.
Abbhānaṃ kātuṃ na vaṭṭatīti katampi akatameva hotīti attho.
It is not proper to perform the rehabilitation means that even if performed, it is as if not performed.
“Không nên làm lễ phục hồi (abbhāna)” – có nghĩa là ngay cả khi đã làm thì cũng coi như chưa làm.
102. Suddhassāti sabhāgasaṅghādisesaṃ anāpannassa, tato vuṭṭhitassa vā.
102. For a pure one means for one who has not incurred a saṅghādisesa of the same class, or for one who has emerged from it.
102. “Của người trong sạch” – tức là người không phạm tội Saṅghādisesa cùng loại v.v., hoặc người đã thoát khỏi tội đó.
Aññasminti suddhantaparivāsavasena āpattivuṭṭhānato aññasmiṃ āpattivuṭṭhāne.
In another means in another emergence from an offense, by way of pure pārivāsa.
“Trong một tội khác” – tức là trong một sự thoát tội khác ngoài sự thoát tội bằng cách biệt trú trong sạch.
Pāḷiyaṃ ‘‘paṭikassito saṅghena udāyi bhikkhu antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāyapaṭikassanā’’ti idaṃ karaṇavasena vipariṇāmetvā mūlāyapaṭikassanāya paṭikassitoti yojetabbaṃ.
In the Pāḷi, “The bhikkhu Udāyi, having been relegated by the Saṅgha in the midst of one offense…pe…relegation from the root” should be construed by transforming it into the instrumental case: “relegates by way of relegation from the root”.
Trong bản Pali, “Udāyi bhikkhu bị Tăng-già kéo lại giữa một tội…v.v… sự kéo lại từ gốc” – điều này cần được kết hợp bằng cách biến đổi theo cách hành động thành “kéo lại từ gốc”.
Atha vā ‘‘mūlāya paṭikassanā khamati saṅghassā’’ti uttarapadena saha paccattavaseneva yojetumpi vaṭṭati.
Or, it is also permissible to construe it in the accusative case with the latter word, "the Saṅgha agrees to the mūlāya paṭikassanā."
Hoặc cũng có thể kết hợp trực tiếp với từ tiếp theo là “Tăng-già chấp thuận sự kéo lại từ gốc”.
‘‘Udāyiṃ bhikkhuṃ antarā ekissā āpattiyā…pe… mūlāya paṭikassitvā’’ti ettha antarā ekissā āpattiyā hetubhūtāya udāyiṃ bhikkhuṃ mūlāya paṭikassitvā mūladivase ākaḍḍhitvā tassā antarāpattiyā samodhānaparivāsaṃ detūti yojanā.
Here, the construction is: "Having pulled back Bhikkhu Udāyi to the root due to an intervening offense... (etc.) ...having pulled back to the root," meaning, "having pulled back Bhikkhu Udāyi to the root-day due to that intervening offense, let them give samodhānaparivāsa for that intervening offense."
Trong “kéo lại tỳ-khưu Udāyi từ gốc giữa một tội…v.v.”, cách kết hợp là: “kéo tỳ-khưu Udāyi từ gốc do có một tội ở giữa, kéo về ngày gốc, rồi cho biệt trú tổng hợp cho tội ở giữa đó”.
Āvikārāpetvā vissajjetabboti tassa atekicchabhāvaṃ teneva saṅghassa pākaṭaṃ kāretvā lajjigaṇato viyojanavasena vissajjetabbo.
Having caused him to be exposed, he should be dismissed means, having made his incurability evident to the Saṅgha by that very act, he should be dismissed by way of separation from the company of the conscientious.
“Phải cho làm rõ rồi trục xuất” – tức là phải cho người đó tự làm rõ tình trạng không thể chữa trị của mình trước Tăng-già, rồi trục xuất bằng cách tách khỏi nhóm người có lòng hổ thẹn.
Sataṃ āpattiyoti kāyasaṃsaggādivasena ekadivase āpannā sataṃ āpattiyo.
A hundred offenses means a hundred offenses committed on one day, such as those related to physical contact.
“Một trăm tội” – tức là một trăm tội đã phạm trong một ngày do tiếp xúc thân thể v.v.
Dasasatanti sahassā āpattiyo.
Ten hundred means a thousand offenses.
“Một ngàn” – tức là một ngàn tội.
Rattisataṃ chādayitvānāti yojetabbo.
It should be construed as "having concealed for a hundred nights."
Cần kết hợp là “sau khi che giấu một trăm đêm”.
Sabbaparivāsakammavācāvasāneti heṭṭhā dassitānaṃ dvinnaṃ suddhantaparivāsānaṃ, tiṇṇaṃ samodhānaparivāsānañcāti imesaṃ sabbesaṃ parivāsānaṃ kammavācāpariyosāne.
At the conclusion of all parivāsa formal acts means at the conclusion of the formal acts for all these parivāsa — the two suddhantaparivāsa and the three samodhānaparivāsa shown previously.
“Khi kết thúc tất cả các lời tác bạch yết-ma biệt trú” – tức là khi kết thúc lời tác bạch yết-ma của tất cả các biệt trú này: hai loại biệt trú trong sạch đã được trình bày ở dưới, và ba loại biệt trú tổng hợp.
Purimanayenevāti paṭicchannaparivāse vuttanayena.
By the former method means by the method stated for the paṭicchannaparivāsa.
“Theo phương pháp trước” – tức là theo phương pháp đã nói trong biệt trú che giấu.
Vihārūpacāratopīti bahigāme bhikkhūnaṃ vihārūpacāratopi.
Even from the vicinity of the monastery means even from the vicinity of the bhikkhus' monastery outside the village.
“Ngay cả từ phạm vi tu viện” – tức là ngay cả từ phạm vi tu viện của các tỳ-khưu ở ngoài làng.
‘‘Dve leḍḍupātā atikkamitabbā’’ti idaṃ bhikkhūnaṃ savanūpacārātikkamanaṃ vuttaṃ.
"Two clod-throws must be exceeded" refers to the bhikkhus exceeding the range of hearing.
“Phải vượt qua hai tầm ném đất” – điều này được nói đến để vượt qua phạm vi nghe của các tỳ-khưu.
Gāmassāti na vuttanti gāmassa upacāraṃ muñcituṃ vaṭṭatīti na vuttaṃ.
"Of the village" is not stated means it is not stated that it is permissible to leave the vicinity of the village.
“Không nói về làng” – tức là không nói rằng được phép rời khỏi phạm vi của làng.
Tena gāmūpacāre ṭhitāpi tattha dassanasavanūpacāre atikkamitvā ṭhitā bhikkhū ca bhikkhuniyo ca tassā ratticchedaṃ na karontīti dīpeti.
This indicates that bhikkhus and bhikkhunīs who remain within the village vicinity, even having exceeded the range of sight and hearing there, do not break her ratticcheda.
Điều này ngụ ý rằng các tỳ-khưu và tỳ-khưu-ni đang ở trong phạm vi làng, nhưng đã vượt qua phạm vi nhìn và nghe ở đó, thì không làm gián đoạn đêm của người đó.
Anikkhittavattabhikkhūnaṃ vuttanayenevāti upacārasīmāya paviṭṭhānaṃ vasena ratticchedaṃ sandhāya vuttaṃ.
By the method stated for bhikkhus who have not laid down their observance refers to the breaking of the night in terms of entering the boundary of the vicinity.
“Theo phương pháp đã nói về các tỳ-khưu chưa bỏ giới bổn” – điều này được nói đến khi ám chỉ việc gián đoạn đêm theo cách đã vào trong phạm vi giới hạn.
Tasmiṃ gāmeti bhikkhunīnaṃ nivāsanagāme.
In that village means in the village where the bhikkhunīs reside.
“Trong làng đó” – tức là trong làng mà các tỳ-khưu-ni cư trú.
Attānaṃ dassetvāti yathā ārocetuṃ sakkā, tathā dassetvā.
Having shown herself means having shown herself in such a way that it is possible to inform her.
“Sau khi tự trình diện” – tức là sau khi tự trình diện sao cho có thể thông báo.
‘‘Sammannitvā dātabbā’’ti iminā sammatāya sahavāsepi ratticchedo na hotīti dasseti.
"Should be given after being authorized" indicates that even with authorized co-residence, there is no breaking of the night.
“Phải được Tăng-già chấp thuận rồi trao” – điều này cho thấy rằng ngay cả khi có sự chấp thuận để cùng sinh hoạt, thì cũng không có sự gián đoạn đêm.
108. Sace paṭicchannāti nikkhittavattenāpannāpattiṃ sandhāya vuttaṃ.
108. If concealed refers to an offense committed by one who has laid down their observance.
108. Sace paṭicchannā (Nếu che giấu) được nói đến để chỉ giới trọng tội đã phạm trong khi bị đình chỉ tư cách.
Pāḷiyaṃ pañcāhappaṭicchannavāre antarāpattikathāyaṃ ‘‘evañca pana, bhikkhave, chārattaṃ mānattaṃ dātabba’’nti idaṃ mūlāyapaṭikassanākammavācānantarameva dātuṃ vuttaṃ na hoti.
In the Pāḷi, in the discussion of intervening offenses during the five-day concealed period, "And thus, bhikkhus, the six-night mānatta should be given" is not stated to be given immediately after the mūlāya paṭikassanā formal act.
Trong kinh tạng, khi nói về giới trung gian trong trường hợp che giấu năm ngày, câu “Này các Tỳ-khưu, như vậy, cần phải ban Mānattā sáu đêm” không được nói đến ngay sau khi đọc tụng nghi thức kéo về gốc.
Mūlāyapaṭikassitassa pana pañcadivasāni parivasitvā yācitassa mānattacaraṇakāle āpannāya tatiyāya antarāpattiyā appaṭicchannāya mānattadānaṃ sandhāya vuttaṃ.
Rather, it is stated with reference to the giving of mānatta for a third intervening offense, unconcealed, committed during the period of observing mānatta by one who has been pulled back to the root, having completed five days of parivāsa and requested mānatta.
Mà nó được nói đến để chỉ việc ban Mānattā cho giới trung gian thứ ba không che giấu, đã phạm trong thời gian hành Mānattā của người đã bị kéo về gốc, đã biệt cư năm ngày và đã thỉnh cầu.
Evañca dinnamānattassa ekena chārattena pubbe dinnamānattāhi tīhi āpattīhi saha catassannampi āpattīnaṃ mānattaṃ ciṇṇameva hoti.
In this way, for one to whom mānatta has been given, the mānatta for all four offenses—the three previously given mānatta and this one six-night mānatta—is considered to have been observed.
Và như vậy, đối với người đã được ban Mānattā, với một Mānattā sáu đêm, Mānattā của bốn giới trọng tội đã được thực hành, cùng với ba giới trọng tội đã được ban Mānattā trước đó.
Iminā pana nayena abbhānārahakāle āpannāya antarāpattiyā, pakkhappaṭicchannavāre antarāpattīsu ca paṭipajjanaṃ veditabbaṃ.
However, by this method, the procedure for an intervening offense committed when one is eligible for rehabilitation, and for intervening offenses during the half-month concealed period, should be understood.
Theo cách này, cần phải hiểu việc thực hành đối với giới trung gian đã phạm trong thời gian đủ điều kiện phục quyền và đối với các giới trung gian trong trường hợp che giấu nửa tháng.
‘‘Ekāhappaṭicchannādivasena pañcā’’ti idaṃ ekāhappaṭicchannādīnaṃ catunnaṃ paccekaparivāsadānamānattadānaabbhānāni ekekaṃ katvā vuttaṃ.
"Five by way of one-day concealed, etc." refers to stating the giving of parivāsa, giving of mānatta, and rehabilitation for each of the four, such as one-day concealed, etc., individually.
“Năm theo cách che giấu một ngày, v.v.” được nói đến bằng cách thực hiện riêng biệt việc ban biệt cư, ban Mānattā và phục quyền cho mỗi trong bốn loại che giấu một ngày, v.v.
‘‘Antarāpattivasena catasso’’ti idampi mānattadānaabbhānāni tasmiṃ tasmiṃ mūlāyapaṭikassane ekattaṃ āropetvā vuttaṃ.
"Four by way of intervening offenses" also refers to stating the giving of mānatta and rehabilitation by combining them into one for each mūlāya paṭikassanā.
“Bốn theo cách giới trung gian” cũng được nói đến bằng cách gộp chung việc ban Mānattā và phục quyền trong mỗi trường hợp kéo về gốc đó.
125. ‘‘Yasmā paṭicchannā antarāpattī’’ti idaṃ samodhānaparivāsadānassa kāraṇavacanaṃ, na pana ciṇṇaparivutthadivasānaṃ makkhitabhāvassa, appaṭicchannāya antarāpattiyā mūlāyapaṭikassane katepi tesaṃ makkhitabhāvasambhavato.
125. "Because it is a concealed intervening offense" is the reason for giving samodhānaparivāsa, and not for the invalidation of the days of parivāsa already observed, since their invalidation can occur even if mūlāya paṭikassanā is performed for an unconcealed intervening offense.
125. “Yasmā paṭicchannā antarāpattī” (Vì có giới trung gian bị che giấu) là lời giải thích lý do cho việc ban biệt cư tổng hợp, chứ không phải là lý do cho việc các ngày đã thực hành biệt cư bị mất hiệu lực, vì việc các ngày đó bị mất hiệu lực có thể xảy ra ngay cả khi việc kéo về gốc được thực hiện đối với giới trung gian không che giấu.
Tasmā ‘‘mānattaciṇṇadivasāpi parivutthadivasāpi sabbe makkhitāva hontī’’ti imassānantaraṃ ‘‘samodhānaparivāso cassa dātabbo’’ti evamettha yojanā kātabbā.
Therefore, the construction here should be: "All the days of mānatta observed and the days of parivāsa observed are invalidated," and immediately after this, "and samodhānaparivāsa should be given to him."
Vì vậy, sau câu “tất cả các ngày hành Mānattā và các ngày biệt cư đều bị mất hiệu lực”, cần phải kết nối bằng cách nói “và cần phải ban cho người đó biệt cư tổng hợp”.
Tenāha ‘‘tenevā’’tiādi.
Therefore it is said, "for that very reason," and so on.
Do đó, có câu “tenevā” (chính vì vậy), v.v.
134. ‘‘Ekāpattimūlakañcā’’ti iminā ‘‘ekā āpatti ekāhappaṭicchannā, ekā āpatti dvīhappaṭicchannā’’tiādinayaṃ dasseti.
134. By "based on a single offense," it shows the method of "one offense concealed for one day, one offense concealed for two days," and so on.
134. Với câu “ekāpattimūlakañcā” (và có gốc là một giới), điều này cho thấy cách nói “một giới trọng tội bị che giấu một ngày, một giới trọng tội bị che giấu hai ngày”, v.v.
Appaṭicchannabhāvaṃ dassetunti ajānanādinā paṭicchannāyapi āpattiyā mānattārahatāvacanena appaṭicchannabhāvaṃ dassetuṃ.
"To show the state of being unconcealed" means to show the state of being unconcealed by stating that even an offense concealed due to ignorance, and so on, is still worthy of Mānatta.
Để chỉ ra tình trạng không che giấu có nghĩa là để chỉ ra tình trạng không che giấu bằng cách nói rằng ngay cả một giới trọng tội bị che giấu do không biết, v.v., cũng xứng đáng được ban Mānattā.
‘‘Ekassa, āvuso, māsassa bhikkhu mānattāraho’’ti (cūḷava. 153) hi vuttaṃ.
For it is said, "A bhikkhu, friends, is worthy of Mānatta for one month."
Vì đã nói rằng: “Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu xứng đáng được ban Mānattā trong một tháng” (Cūḷava. 153).
Ettha ekassa ajānanapaṭicchannamāsassa parivāsāraho na hoti, kevalaṃ āpattiyā appaṭicchannattā mānattāraho hotīti adhippāyo.
Here, the intention is that one is not worthy of probation for a month concealed due to ignorance, but is merely worthy of Mānatta because the offense is unconcealed.
Ở đây, ý nghĩa là một tháng che giấu do không biết thì không xứng đáng được biệt cư, mà chỉ xứng đáng được Mānattā vì giới trọng tội không bị che giấu.
Pāḷiyaṃ makkhadhammoti madditukāmatā.
In the Pāḷi, makkhadhammo means the desire to crush.
Trong kinh tạng, makkhadhammo là ý muốn làm nhục.
Saṅghādisesānaṃ parivāsadānādisabbavinicchayassa samuccayattā panesa samuccayakkhandhakoti vuttoti veditabbo.
This is to be understood as being called the Samuccayakkhandhaka because it is a collection of all decisions, such as the granting of probation for Saṅghādisesa offenses.
Và cần phải hiểu rằng đây được gọi là Samuccayakkhandhaka (phẩm tổng hợp) vì nó là sự tổng hợp của tất cả các phán quyết về giới, như việc ban biệt cư cho các giới Saṅghādisesa.
196. Cittavipariyāsakatoti katacittavipariyāso.
196. Cittavipariyāsakato means one whose mind is deranged.
196. Cittavipariyāsakato (do tâm điên đảo) có nghĩa là người đã làm cho tâm bị điên đảo.
Gaggaṃ bhikkhuṃ…pe… codentīti ettha pana ummattakassa idaṃ ummattakaṃ, ajjhāciṇṇaṃ.
Here, in "accusing the bhikkhu Gagga... and so on," this "insanity" of the madman is a transgression.
Trong câu “Gaggaṃ bhikkhuṃ…pe… codentī” (khiển trách Tỳ-khưu Gagga…v.v.), điều này là ummattakaṃ (điên loạn), điều đã được phạm bởi người điên loạn.
Tadeva cittavipariyāsena katanti cittavipariyāsakataṃ.
That very act, done due to derangement of mind, is called cittavipariyāsakata.
Chính điều đó được thực hiện do tâm điên đảo là cittavipariyāsakataṃ.
Tena ummattakena cittavipariyāsakatena ajjhāciṇṇena anācārena āpannāya āpattiyā gaggaṃ bhikkhuṃ codentīti evamattho daṭṭhabbo.
Thus, the meaning should be understood as: they accuse the bhikkhu Gagga of an offense committed through improper conduct, which was a transgression done by that madman due to derangement of mind.
Như vậy, cần phải hiểu ý nghĩa là “họ khiển trách Tỳ-khưu Gagga vì giới trọng tội đã phạm do hành vi bất tịnh đã phạm bởi người điên loạn đó, do tâm điên đảo”.
Paṭhamaṃ mūḷho hutvā pacchā amūḷhabhāvaṃ upagatassa dātabbo vinayo amūḷhavinayo.
The disciplinary act to be imposed on one who was first deluded and later regained clarity of mind is the amūḷhavinaya (undeluded-discipline).
Sự điều ngự được ban cho người ban đầu mê muội nhưng sau đó đã trở lại trạng thái không mê muội được gọi là Amūḷhavinaya (bất si tịnh pháp).
202. Dhammavādīnaṃ yebhuyyabhāvasampādikā kiriyā yebhuyyasikāti imasmiṃ atthe sa-kārāgamasahito ika-paccayantoyaṃ saddoti dassetuṃ āha ‘‘yassā’’tiādi.
202. To show that the word yebhuyyasikā in the sense of "an action that brings about a majority for those who speak according to the Dhamma" is a word ending with the suffix ika along with the insertion of the letter s, it says "yassā" and so on.
202. Để chỉ ra rằng đây là một từ tận cùng bằng hậu tố -ika kèm theo sự thêm vào của chữ -sa, trong ý nghĩa “hành động tạo nên đa số của những người nói Pháp là yebhuyyasikā”, đã nói “yassā”, v.v.
Tattha yassā kiriyāyāti gūḷhakavivaṭṭakādinā salākaggāhāpakakiriyāya.
There, yassā kiriyāyā means by the action of causing votes to be cast, whether openly or secretly, and so on.
Ở đây, yassā kiriyāyā (bằng hành động nào) có nghĩa là bằng hành động thu phiếu bầu, v.v., theo cách ẩn giấu hoặc công khai.
Yebhuyyabhāvaṃ nissitasamathakiriyā yebhuyyasikāti evaṃ yebhuyyasikāsaddassa attho gahetabbo.
Thus, the meaning of the word yebhuyyasikā should be taken as a settlement action based on the majority.
Ý nghĩa của từ yebhuyyasikā cần được hiểu là “sự điều ngự dựa trên đa số”.
Evañhi ayaṃ adhikaraṇasamatho nāma hoti.
For in this way, this becomes a settlement of a dispute.
Chỉ như vậy, đây mới được gọi là sự điều ngự tranh chấp.
Yathāvuttasalākaggāhena hi dhammavādīnaṃ yebhuyyabhāve siddhe pacchā taṃ yebhuyyabhāvaṃ nissāyeva adhikaraṇavūpasamo hoti, na dhammavādīnaṃ bahutarabhāvasādhakakiriyāmattena.
For when the majority of those who speak according to the Dhamma is established by casting votes as described, then the dispute is settled relying on that majority, and not merely by an action that brings about a greater number of those who speak according to the Dhamma.
Vì khi đa số những người nói Pháp được xác lập bằng cách thu phiếu bầu như đã nói, thì việc giải quyết tranh chấp sau đó chỉ dựa vào đa số đó, chứ không chỉ bằng hành động chứng minh đa số của những người nói Pháp.
207. ‘‘Sesamettha tajjanīyādīsu vuttanayamevā’’ti etena tajjanīyādisattakammāni viya idampi tassapāpiyasikākammaṃ asucibhāvādidosayuttassa, saṅghassa ca vinicchaye atiṭṭhamānassa kattabbaṃ visuṃ ekaṃ niggahakammanti dasseti.
207. By "the rest here is just as stated in the Tajjanīya, and so on," it shows that this tassapāpiyasikākamma (act of self-confession of grave demerit), like the seven acts such as the Tajjanīya, is a distinct act of censure to be performed for one who is associated with faults such as impurity, and who does not submit to the Sangha's decision.
207. Với câu “Sesamettha tajjanīyādīsu vuttanayamevā” (Phần còn lại ở đây cũng giống như cách đã nói trong Tajjanīya, v.v.), điều này chỉ ra rằng nghiệp tassapāpiyasikā này cũng là một nghiệp khiển trách riêng biệt, cần được thực hiện đối với người có các lỗi như bất tịnh và không tuân thủ phán quyết của Tăng-già, giống như bảy nghiệp Tajjanīya, v.v.
Etasmiñhi niggahakamme kate so puggalo ‘‘ahaṃ suddho’’ti attano suddhiyā sādhanatthaṃ saṅghamajjhaṃ otarituṃ, saṅgho cassa vinicchayaṃ dātuṃ na labhati, taṃ kammakaraṇamatteneva ca taṃ adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ hoti.
When this act of censure is performed, that person is not allowed to enter the midst of the Saṅgha to prove their purity by saying "I am pure," nor is the Saṅgha allowed to give a decision concerning them; and that dispute is settled merely by the performance of that act.
Khi nghiệp khiển trách này được thực hiện, người đó không được phép vào giữa Tăng-già để chứng minh sự trong sạch của mình rằng “tôi trong sạch”, và Tăng-già cũng không được phép đưa ra phán quyết cho người đó, và tranh chấp đó được giải quyết chỉ bằng việc thực hiện nghiệp đó.
Kathaṃ panetaṃ kammaṃ paṭippassambhatīti?
But how is this act revoked?
Vậy nghiệp này được đình chỉ như thế nào?
Keci panettha ‘‘so tathā niggahito niggahitova hoti, osāraṇaṃ na labhati.
Some here say, "One who has been censured in that way remains censured and does not receive reinstatement.
Một số người ở đây nói rằng: “Người bị khiển trách như vậy vẫn bị khiển trách, không được phục quyền.
Teneva pāḷiyaṃ osāraṇā na vuttā’’ti vadanti.
Therefore, reinstatement is not mentioned in the Pāḷi."
Chính vì thế, trong kinh tạng không nói đến việc phục quyền”.
Aññe pana ‘‘pāḷiyaṃ na upasampādetabbantiādinā sammāvattanassa vuttattā sammāvattitvā lajjidhamme okkantassa osāraṇā avuttāpi tajjanīyādīsu viya nayato kammavācaṃ yojetvā osāraṇā kātabbā evā’’ti vadanti, idaṃ yuttaṃ.
Others, however, say, "Since the Pāḷi mentions proper conduct, such as 'one should not give ordination,' even if reinstatement is not explicitly stated, it should still be performed by formulating a Kammavācā, following the method for the Tajjanīya and other acts, for one who has conducted themselves properly and has entered into the state of shame-abiding, and this is correct."
Những người khác lại nói rằng: “Vì trong kinh tạng đã nói về việc hành xử đúng đắn bằng cách ‘không được thọ cụ túc giới’, v.v., nên ngay cả khi việc phục quyền không được nói đến đối với người đã hành xử đúng đắn và đã thực hành pháp tàm quý, thì vẫn phải thực hiện việc phục quyền bằng cách kết hợp nghi thức tụng niệm theo cách đã nói trong Tajjanīya, v.v.”, điều này là hợp lý.
Teneva aṭṭhakathāyaṃ vakkhati ‘‘sace sīlavā bhavissati, vattaṃ paripūretvā paṭippassaddhiṃ labhissati.
Therefore, the Aṭṭhakathā will say, "If he is virtuous, he will fulfill his duties and attain revocation.
Chính vì thế, trong chú giải sẽ nói: “Nếu người đó có giới đức, người đó sẽ hoàn thành bổn phận và được đình chỉ.
No ce, tathānāsitakova bhavissatī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 238).
If not, he will remain in that state of destruction" (cūḷava. aṭṭha. 238).
Nếu không, người đó sẽ bị hủy hoại như vậy” (Cūḷava. Aṭṭha. 238).
Tassapāpiyasikākammanti ca aluttasamāsoyeva.
And tassapāpiyasikākamma is an unelided compound.
Và Tassapāpiyasikākamma là một hợp từ không bị biến đổi.
Tenāha ‘‘idaṃ hī’’ti ādi.
Therefore it is said, "For this," and so on.
Do đó, có câu “idaṃ hī” (thật vậy), v.v.
222. Sammutisabhāvāyapi āpattiyā kāraṇūpacārena akusalābyākatabhāvena vuccamāne kusalassāpi āpattikāraṇattā tadupacārena ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’nti vattabbaṃ bhaveyya, tathā avatvā ‘‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti evaṃvacanassa kāraṇaṃ dassetuṃ ‘‘ettha sandhāyabhāsitavasena attho veditabbo’’ti vuttaṃ.
222. If an offense, which is conventional in nature, is referred to as unwholesome or indeterminate by way of causal imputation, then it should also be said, “An offense-case may be wholesome,” by way of that imputation, because wholesome things can also be causes for offenses. To show the reason for not saying so, but rather saying, “There is no wholesome offense-case,” it is stated, “Here, the meaning should be understood as spoken with reference to something.”
222. Ngay cả đối với giới bổn (āpatti) mang tính quy ước, khi được nói là bất thiện hoặc vô ký theo nghĩa gián tiếp (kāraṇūpacāra) do là nguyên nhân, thì vì thiện cũng là nguyên nhân của giới bổn, nên theo nghĩa gián tiếp đó, đáng lẽ phải nói là “Giới bổn (āpattādhikaraṇa) có thể là thiện.” Để chỉ ra lý do tại sao không nói như vậy mà lại nói “Không có giới bổn (āpattādhikaraṇa) là thiện,” nên đã nói: “Ở đây, ý nghĩa phải được hiểu theo cách nói có dụng ý.”
Ettha cāyamadhippāyo – yadi hi āpatti nāma paramatthadhammasabhāvā bhaveyya, tadā ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusala’’ntiādivacanaṃ yujjeyya.
And the intention here is this: if an offense were to be of the nature of ultimate reality, then the statement “An offense-case may be unwholesome” and so forth would be appropriate.
Và ở đây, ý nghĩa là: Nếu giới bổn (āpatti) là một pháp chân đế, thì việc nói “Giới bổn (āpattādhikaraṇa) có thể là bất thiện,” v.v., sẽ hợp lý.
Yasmā duṭṭhadosasikkhāpadaṭṭhakathādīsu dassitadosappasaṅgato paramatthasabhaāvatā na yuttā, ekantasammutisabhāvā eva sā hoti, tasmā ‘‘siyā akusalaṃ siyā abyākata’’ntipi nippariyāyato na vattabbā.
Since its nature as ultimate reality is not appropriate due to the possibility of faults shown in the commentaries on precepts related to defilements, etc., and it is exclusively conventional in nature, it should not be said directly, “It may be unwholesome, it may be indeterminate.”
Bởi vì từ sự liên quan đến lỗi lầm được chỉ ra trong các chú giải về giới bổn (sikkhāpadaṭṭhakathā) như Duṭṭhadosa, v.v., nên không hợp lý khi nói rằng nó có bản chất chân đế, mà nó hoàn toàn có bản chất quy ước (sammutisabhāva). Do đó, không thể nói một cách trực tiếp (nippariyāya) rằng “có thể là bất thiện, có thể là vô ký.”
Yadi pana akusalaabyākatadhammasamuṭṭhitattameva upādāya pariyāyato ‘‘siyā akusalaṃ siyā abyākata’’nti vuttaṃ.
However, if it is said indirectly, “It may be unwholesome, it may be indeterminate,” by taking its arising from unwholesome or indeterminate phenomena as the basis.
Tuy nhiên, nếu nó được nói một cách gián tiếp (pariyāya) là “có thể là bất thiện, có thể là vô ký” chỉ vì nó phát sinh từ các pháp bất thiện và vô ký.
Tadā kusaladhammasamauṭṭhitattampi upādāya pariyāyato ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’ntipi vattabbaṃ bhaveyya.
Then, by taking its arising from wholesome phenomena as the basis, it should also be said indirectly, “An offense-case may be wholesome.”
Thì khi đó, cũng phải nói một cách gián tiếp là “Giới bổn (āpattādhikaraṇa) có thể là thiện” chỉ vì nó phát sinh từ các pháp thiện.
Yato cetaṃ vacanaṃ āpattiyā akusalābyākatūpacārārahattassa kusalūpacārānārahattassa visuṃ kāraṇasabbhāvaṃ sandhāya bhāsitaṃ, tasmā yaṃ taṃ kāraṇavisesaṃ sandhāya idaṃ bhāsitaṃ, tassa vasenevettha attho veditabbo.
Since this statement is spoken with reference to the existence of distinct reasons for an offense being worthy of the imputation of unwholesome or indeterminate, and unworthy of the imputation of wholesome, therefore, the meaning here should be understood according to that specific reason with reference to which this was spoken.
Vì lời nói này được nói với dụng ý về sự tồn tại của một nguyên nhân riêng biệt khiến giới bổn (āpatti) xứng đáng được gọi là bất thiện và vô ký, nhưng không xứng đáng được gọi là thiện, nên ý nghĩa ở đây phải được hiểu theo nguyên nhân đặc biệt mà lời nói này đã ám chỉ.
Idāni pana yo aṅgappahonakacittameva sandhāya āpattiyā akusalādibhāvo vutto, nāññaṃ visesakāraṇaṃ sandhāyāti gaṇheyya, tassa gāhe dosaṃ dassento ‘‘yasmiṃ hī’’tiādimāha.
Now, showing the fault in the grasp of someone who might take the unwholesome nature etc. of an offense to be stated only with reference to the mind that is sufficient for the constituent, and not with reference to any other specific reason, he states, “For in which,” and so forth.
Bây giờ, để chỉ ra lỗi lầm trong sự hiểu biết của người nào đó, nếu người đó cho rằng trạng thái bất thiện, v.v., của giới bổn (āpatti) chỉ được nói đến khi ám chỉ đến tâm là một phần của hành vi (aṅgappahonakacitta), chứ không ám chỉ đến một nguyên nhân đặc biệt nào khác, thì tác giả đã nói “Thật vậy, nếu…” v.v.
Tattha pathavīkhaṇanādiketi pathavīkhaṇanādinimitte paṇṇattivajje.
There, pathavīkhaṇanādike refers to offenses of designation, such as digging the earth.
Trong đó, pathavīkhaṇanādike có nghĩa là trong các lỗi do giới luật quy định (paṇṇattivajja) liên quan đến việc đào đất, v.v.
Āpattādhikaraṇe kusalacittaṃ aṅganti paṇṇattiṃ ajānitvā kusalacittena cetiyaṅgaṇādīsu bhūmisodhanādivasena pathavībhūtagāmavikopanādikāle kusalacittaṃ kāraṇaṃ hoti.
A wholesome mind is a constituent in an offense-case means that a wholesome mind is a cause at the time of digging the earth or causing damage to a village, etc., such as cleaning a cetiya courtyard with a wholesome mind, without knowing the rule of designation.
Tâm thiện là một phần của giới bổn (āpattādhikaraṇa) có nghĩa là, khi không biết giới luật, tâm thiện là nguyên nhân khi dọn dẹp sân tháp, v.v., hoặc khi đào đất ở làng, v.v., bằng tâm thiện.
Tasmiṃ satīti tasmiṃ āpattādhikaraṇe vijjamāne kusalacittasamuṭṭhitattena kusalavohārārahāya āpattiyā vijjamānāyāti adhippāyo.
Tasmiṃ satī means, when that offense-case exists, when an offense worthy of the designation “wholesome” exists due to its arising from a wholesome mind—this is the intention.
Tasmiṃ satī có nghĩa là, khi giới bổn (āpattādhikaraṇa) đó tồn tại, tức là khi giới bổn (āpatti) xứng đáng được gọi là thiện vì nó phát sinh từ tâm thiện, là tồn tại.
Sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. cūḷavagga 3.222) pana ‘‘tasmiṃ satī’’ti imassa ‘‘tasmiṃ kusalacitte āpattibhāvena gahite’’ti attho vutto, taṃ na yujjati ‘‘yasmi’’nti ya-saddena parāmaṭṭhasseva āpattādhikaraṇassa ‘‘tasmi’’nti parāmasitabbato.
However, in the Sāratthadīpanī (Sārattha. Ṭī. Cūḷavagga 3.222), the meaning of “tasmiṃ satī” is given as “when that wholesome mind is taken as an offense,” which is not appropriate, because the offense-case, which is referred to by the pronoun “yaṃ” in “yasmiṃ,” should be referred to by “tasmiṃ.”
Tuy nhiên, trong Sāratthadīpanī (Sārattha. ṭī. Cūḷavagga 3.222), ý nghĩa của “tasmiṃ satī” được giải thích là “khi tâm thiện đó được coi là giới bổn (āpatti),” điều này không hợp lý, vì “tasmiṃ” phải ám chỉ cùng một “āpattādhikaraṇa” đã được ám chỉ bởi từ “yasmiṃ.”
Na sakkā vattunti yadi sammutisabhāvāyapi āpattiyā akusalādisamuṭṭhitattena akusalādivohāro karīyati, tadā kusalavohāropi kattabboti ‘‘natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti na sakkā vattuṃ, aññathā akusalādibhāvopissa paṭikkhipitabboti adhippāyo.
It cannot be said means that if an offense, even if conventional in nature, is designated as unwholesome etc. due to its arising from unwholesome etc., then it should also be designated as wholesome. Therefore, it cannot be said, “There is no wholesome offense-case.” Otherwise, its unwholesome nature etc. should also be denied—this is the intention.
Na sakkā vattuṃ có nghĩa là, nếu đối với giới bổn (āpatti) mang tính quy ước, việc gọi là bất thiện, v.v., được thực hiện do nó phát sinh từ bất thiện, v.v., thì cũng phải gọi là thiện. Do đó, không thể nói “Không có giới bổn (āpattādhikaraṇa) là thiện.” Ngược lại, trạng thái bất thiện, v.v., của nó cũng phải bị phủ nhận, đó là ý nghĩa.
Tasmāti yasmā kusalādīnaṃ tiṇṇaṃ samānepi āpattiyā aṅgappahonakatte kusalavohārova āpattiyā paṭikkhitto, na akusalādivohāro, tasmā nayidaṃ aṅgappahonakaṃ cittaṃ sandhāya vuttanti ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākataṃ, natthi āpattādhikaraṇaṃ kusala’’nti idaṃ āpattiyā samuṭṭhāpakattena aṅgappahonakaṃ kāraṇabhūtaṃ cittamattaṃ sandhāya na vuttaṃ, aññathā ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’ntipi vattabbatoti adhippāyo.
Therefore—because, even though all three (states) beginning with wholesome are equally capable of being a constituent cause of an offense, only the designation of 'wholesome' is rejected for an offense, and not the designation of 'unwholesome,' etc.—therefore, this is not said with reference to a mind capable of being a constituent cause. The statement, "an offense-matter may be unwholesome, may be indeterminate; there is no offense-matter that is wholesome," is not said with reference to merely the mind that is a constituent cause and a condition, as it is the producer of an offense. Otherwise, it would also have to be said, "an offense-matter may be wholesome"—this is the intention.
Tasmā có nghĩa là, bởi vì mặc dù cả ba (thiện, bất thiện, vô ký) đều là nguyên nhân của giới bổn (āpatti) theo nghĩa là một phần của hành vi (aṅgappahonaka), nhưng chỉ việc gọi là thiện bị phủ nhận đối với giới bổn (āpatti), chứ không phải việc gọi là bất thiện, v.v., nên nayidaṃ aṅgappahonakaṃ cittaṃ sandhāya vuttaṃ có nghĩa là câu nói “Giới bổn (āpattādhikaraṇa) có thể là bất thiện, có thể là vô ký, không có giới bổn (āpattādhikaraṇa) là thiện” này không được nói chỉ ám chỉ đến tâm là nguyên nhân của giới bổn (āpatti) theo nghĩa là một phần của hành vi (aṅgappahonaka). Ngược lại, cũng phải nói “Giới bổn (āpattādhikaraṇa) có thể là thiện,” đó là ý nghĩa.
Etena āpattiyā akusalādibhāvopi kenaci nimittena pariyāyatova vutto, na paramatthatoti dasseti.
By this, it is shown that the unwholesome nature, etc., of an offense is stated indirectly, by some characteristic, and not in the ultimate sense.
Điều này cũng chỉ ra rằng trạng thái bất thiện, v.v., của giới bổn (āpatti) chỉ được nói một cách gián tiếp (pariyāya) thông qua một dấu hiệu nào đó, chứ không phải là chân đế.
Yathāha ‘‘yaṃ kusalacittena āpajjati, taṃ kusalaṃ, itarehi itara’’nti.
As it is said, "That which one commits with a wholesome mind is wholesome; the others are otherwise."
Như đã nói: “Cái gì phạm với tâm thiện thì là thiện, cái gì phạm với tâm khác thì là khác.”
Idaṃ panātiādīsu ayaṃ adhippāyo – ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākata’’nti idañhi yaṃ kiñci kadāci katthaci kāraṇaṃ bhavantaṃ aniyatakāraṇaṃ sandhāya vuttaṃ na hoti.
In "This, however," etc., this is the intention: The statement, "an offense-matter may be unwholesome, may be indeterminate," is not said with reference to any random, indeterminate condition that may arise at some time or place.
Trong Idaṃ panā v.v., ý nghĩa là: Câu nói “Giới bổn (āpattādhikaraṇa) có thể là bất thiện, có thể là vô ký” này không được nói ám chỉ đến bất kỳ nguyên nhân nào có thể xảy ra ở bất cứ đâu, bất cứ lúc nào, một nguyên nhân không cố định.
Yaṃ pana sabbasikkhāpadesu āpattiyā kāraṇaṃ bhavitumarahati, idameva kāraṇaṃ sandhāya vuttaṃ.
Rather, it is said with reference to this very condition that can be a cause of an offense in all training rules.
Mà nó được nói ám chỉ đến nguyên nhân này, nguyên nhân có thể là nguyên nhân của giới bổn (āpatti) trong tất cả các giới luật.
Akusalañhi paṇṇattiṃ ñatvā vītikkamantassa sabbāpattiyā kāraṇaṃ hoti, lokavajjāpattiyā pana paṇṇattiṃ ajānantassapi kāraṇaṃ hoti.
For unwholesome mind is the cause of all offenses for one who knows the rule and transgresses it; and for offenses blameworthy by the world, it is the cause even for one who does not know the rule.
Thật vậy, bất thiện là nguyên nhân của tất cả các giới bổn (āpatti) đối với người biết giới luật mà vi phạm, và nó cũng là nguyên nhân của giới bổn (āpatti) có lỗi thế gian (lokavajja) ngay cả đối với người không biết giới luật.
Kevalaṃ paṇṇattivajjāpattīsu kusalābyākatacittapavattikkhaṇe eva akusalaṃ na vattati, tadaññattha sayameva pavattati.
Only in offenses blameworthy by rule, the unwholesome does not operate at the moment of the arising of wholesome or indeterminate minds; otherwise, it operates on its own.
Chỉ là trong các giới bổn (āpatti) có lỗi do giới luật quy định (paṇṇattivajja), bất thiện không xảy ra vào thời điểm tâm thiện hoặc vô ký vận hành, còn ở những trường hợp khác, nó tự vận hành.
Abyākataṃ pana kāyavacībhūtaṃ kusalākusalādīnaṃ pavattikkhaṇe nirodhasamāpannassa sahaseyyāpattiyanti sabbāpattiyā aṅgameva hoti channaṃ āpattisamuṭṭhānānaṃ kāyavācaṅgavirahitattābhāvā.
The indeterminate, however, being physical and verbal, is a constituent of all offenses, such as the offense of sleeping together for one who has attained cessation during the arising moment of wholesome or unwholesome states, because there is no absence of the physical and verbal constituents among the six origins of offenses.
Còn vô ký (abyākata), là thân và lời nói, là một phần của tất cả các giới bổn (āpatti) vào thời điểm tâm thiện, bất thiện, v.v., vận hành, và đối với người nhập diệt thọ tưởng định (nirodhasamāpanna) khi phạm giới ngủ chung (sahaseyyāpatti), vì không có sự thiếu vắng các yếu tố thân và lời nói trong sáu cách phát sinh giới bổn (āpattisamuṭṭhāna).
Tasmā imesaṃ akusalābyākatānaṃ sabbāpattimūlakattameva sandhāya idaṃ āpattiyā akusalattaṃ, abyākatattañca vuttaṃ.
Therefore, it is with reference to the root-cause nature of these unwholesome and indeterminate states for all offenses that this unwholesome nature and indeterminate nature of an offense are stated.
Do đó, việc giới bổn (āpatti) được nói là bất thiện và vô ký này chỉ ám chỉ đến việc bất thiện và vô ký này là gốc rễ của tất cả các giới bổn (āpatti).
Yattha pana pathavīkhaṇanādīsu kusalampi āpattiyā kāraṇaṃ hoti, tatthāpi āpattiyā tadupacārena kusalattavohāro ayutto sāvajjānavajjānaṃ ekattavohārassa viruddhattā.
However, where a wholesome mind is also a cause of an offense, such as in digging the earth, the designation of 'wholesome' for an offense by way of that designation is inappropriate, because the designation of blameworthy and blameless as one is contradictory.
Tuy nhiên, ở những trường hợp như đào đất, v.v., nơi thiện cũng là nguyên nhân của giới bổn (āpatti), việc gọi giới bổn (āpatti) là thiện theo nghĩa gián tiếp đó là không hợp lý, vì việc gọi chung có lỗi và không có lỗi là mâu thuẫn.
Yadaggena aññamaññaṃ viruddhā, tadaggena kāraṇakāriyavohāropi nesaṃ ayutto.
To the extent that they are mutually contradictory, to that extent the designation of cause and effect is also inappropriate for them.
Ở mức độ mà chúng mâu thuẫn lẫn nhau, ở mức độ đó, việc gọi chúng là nguyên nhân và kết quả cũng không hợp lý.
Tasmā tattha vijjamānampi kusalaṃ abbohārikaṃ, kāyavacīdvārameva āveṇikaṃ kāraṇanti.
Therefore, even if a wholesome mind exists there, it is not to be designated; only the physical and verbal doors are the exclusive causes.
Do đó, ngay cả khi thiện tồn tại ở đó, nó cũng không được gọi tên (abbohārika), và chỉ có cửa thân và cửa lời nói là nguyên nhân đặc biệt (āveṇika kāraṇa).
Tattha ekantato akusalamevāti akusalacittena samuṭṭhahanato kāraṇūpacārato evaṃ vuttaṃ.
There, "it is exclusively unwholesome" is said in this way by way of designation of the cause, as it arises from an unwholesome mind.
Trong đó, hoàn toàn là bất thiện (ekantato akusalamevā) có nghĩa là, nó được nói như vậy theo nghĩa gián tiếp (kāraṇūpacāra) vì nó phát sinh từ tâm bất thiện.
Tatthāti lokavajje.
There means in what is blameworthy by the world.
Tatthā có nghĩa là trong lỗi thế gian (lokavajja).
Vikappo natthīti siyā-saddassa vikappanatthataṃ dasseti.
"There is no option" shows the meaning of 'no option' for the word 'may be'.
Không có sự lựa chọn (vikappo natthī) có nghĩa là chỉ ra rằng từ “siyā” (có thể) không mang ý nghĩa lựa chọn.
Akusalaṃ hotīti akusalasamuṭṭhitāya kāraṇūpacārena akusalaṃ hoti.
"It is unwholesome" means it is unwholesome by way of designation of the cause, as it arises from an unwholesome mind.
Là bất thiện (akusalaṃ hotī) có nghĩa là, do phát sinh từ bất thiện, nó là bất thiện theo nghĩa gián tiếp (kāraṇūpacāra).
Sahaseyyādivasena āpajjanato abyākataṃ hotīti itthiyādīhi saha piṭṭhipasāraṇavasappavattakāyadvārasaṅkhātarūpābyākatavaseneva āpajjitabbato kāraṇūpacāreneva āpatti abyākataṃ hoti.
"It is indeterminate by committing it through sleeping together, etc." means the offense is indeterminate by way of designation of the cause, as it is to be committed only through the indeterminate physical door, which consists of stretching out the back with women, etc.
Do phạm giới ngủ chung (sahaseyyādivasena āpajjanato) là vô ký (abyākataṃ hotī) có nghĩa là, giới bổn (āpatti) là vô ký theo nghĩa gián tiếp (kāraṇūpacāra) chỉ vì nó phải được phạm thông qua vô ký (abyākata) mang hình thức cửa thân vận hành do việc nằm nghiêng với phụ nữ, v.v.
Tatthāti tasmiṃ paṇṇattivajjāpattādhikaraṇe.
There means in that offense-matter blameworthy by rule.
Tatthā có nghĩa là trong giới bổn (āpattādhikaraṇa) có lỗi do giới luật quy định (paṇṇattivajja) đó.
Sañciccāsañciccavasenāti paṇṇattiṃ ñatvā, aññatvā ca āpajjanavasena imaṃ vikappabhāvaṃ sandhāya akusalattaabyākatattasaṅkhātaṃ yathāvuttaṃ imaṃ vikappasabhāvaṃ sandhāya idaṃ vacanaṃ vuttaṃ.
"By way of intentional and unintentional (action)", that is, by committing it knowing or not knowing the rule, with reference to this state of option, this statement is made with reference to this aforementioned nature of option, which is the unwholesome and indeterminate nature.
Sañciccāsañciccavasenā có nghĩa là theo cách cố ý và không cố ý phạm giới, tức là biết giới luật và không biết giới luật mà phạm giới, imaṃ vikappabhāvaṃ sandhāya có nghĩa là câu nói này được nói ám chỉ đến trạng thái lựa chọn đã nói ở trên, tức là trạng thái bất thiện và vô ký.
Yadi evaṃ asañciccāpajjanapakkhe kusalenāpi āpajjanato tampi vikappaṃ sandhāya ‘‘āpattādhikaraṇaṃ siyā kusala’’ntipi kasmā na vuttanti āha ‘‘sace panā’’tiādi.
If so, in the case of unintentional commission, since it is also committed with a wholesome mind, why is it not also said, "an offense-matter may be wholesome," with reference to that option? He says, "If, however," etc.
Nếu vậy, trong trường hợp phạm giới không cố ý, vì cũng có thể phạm giới bằng tâm thiện, vậy tại sao không nói “Giới bổn (āpattādhikaraṇa) có thể là thiện” ám chỉ đến lựa chọn đó? Để trả lời, tác giả nói “sace panā” v.v.
‘‘Acittakāna’’nti vuttamevatthaṃ samuṭṭhānavasena vibhāvetuṃ ‘‘eḷakalomapadasodhammādisamuṭṭhānānampī’’ti vuttaṃ.
The meaning already stated as "of those without mind" is explained by way of origin as "even of those origins like the sheep's wool case and the good Dhamma case."
Để làm rõ ý nghĩa đã nói là “không có tâm” (acittakānaṃ) theo cách phát sinh, tác giả đã nói “ngay cả đối với những cái phát sinh từ việc nhặt lông cừu, v.v.”
Acittakasamuṭṭhānānaṃ ‘‘kusalacittaṃ āpajjeyyā’’ti etena sāvajjabhūtāya āpattiyā kāraṇūpacārenāpi anavajjabhūtakusalavohāro ayuttoti dasseti.
By the phrase "one might commit with a wholesome mind" for those origins without mind, it is shown that the designation of 'blameless wholesome' is inappropriate for a blameworthy offense, even by way of designation of the cause.
Đối với những điều phát sinh không do tâm (acittakasamuṭṭhāna), việc nói ‘phạm lỗi do tâm thiện’ là không hợp lý, vì nó cho thấy một cách gọi thiện không có lỗi cho một lỗi có lỗi, ngay cả khi chỉ là một phép ẩn dụ về nguyên nhân.
‘‘Na ca tatthā’’tiādinā kusalassa āpattiyā kāraṇattaṃ vijjamānampi tathā voharituṃ ayuttanti paṭikkhipitvā kāyavācāsaṅkhātaṃ abyākatasseva kāraṇattaṃ dasseti.
By "Na ca tatthā" (and not there) and so on, it refutes that it is improper to refer to skillfulness (kusala) as the cause of an offense, even though it exists as such, and shows that only the undeclared (abyākata), consisting of body and speech, is the cause.
Với câu ‘Na ca tatthā’ (và không ở đó) v.v., bác bỏ việc gọi tâm thiện là nguyên nhân của lỗi, mặc dù điều đó có tồn tại, và chỉ ra rằng nguyên nhân là hành động thân và khẩu, vốn là bất định (abyākata).
Tattha calitappavattānanti calitānaṃ, pavattānañca.
There, "calitappavattānaṃ" means "of the moved and of the arisen."
Trong đó, calitappavattāna có nghĩa là của những gì đã lay động và đã diễn ra.
Calito hi kāyo, pavattā vācā.
Indeed, the body is moved, and speech has arisen.
Thân thì lay động, lời nói thì diễn ra.
Ettha ca kāyavācānamaññatarameva aṅgaṃ.
And here, either body or speech is a factor.
Ở đây, chỉ một trong thân hoặc khẩu là yếu tố.
Tañca…pe… abyākatanti evaṃ abyākatassa āpattikāraṇabhāveneva vuttattā.
"Tañca...pe... abyākata" (and that... and so on... undeclared): because it has been stated that the undeclared is the cause of an offense in this way.
Tañca…pe… abyākata (và điều đó…pe… là bất định), như vậy là vì đã nói rằng nguyên nhân của lỗi chỉ là bất định.
‘‘Āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākata’’nti idaṃ kāraṇūpacārena pariyāyato vuttaṃ, na nippariyāyatoti sijjhati.
It is established that the statement "An offense-case (āpattādhikaraṇa) may be unskillful (akusala), may be undeclared (abyākata)" is said figuratively by way of the cause, not literally.
Câu ‘‘Āpattādhikaraṇaṃ siyā akusalaṃ siyā abyākata’’ (vấn đề tranh chấp có thể là bất thiện, có thể là bất định) được hiểu là nói một cách gián tiếp, theo phép ẩn dụ về nguyên nhân, chứ không phải trực tiếp.
Yaṃ pana sāratthadīpaniyaṃ (sārattha. ṭī. cūḷava. 3.222) āpattiyā nippariyāyatova akusalādisabhāvataṃ samatthetuṃ bahuṃ papañcitaṃ, taṃ na sārato paccetabbaṃ duṭṭhadosasikkhāpadaṭṭhakathāyameva paṭikkhittattā.
However, what is extensively elaborated in the Sāratthadīpanī to establish the unskillful nature of an offense directly, should not be fundamentally accepted, as it has been refuted in the commentary on the Duṭṭhadosasikkhāpada itself.
Còn điều đã được trình bày rộng rãi trong Sāratthadīpanī (Sārattha. Ṭī. Cūḷava. 3.222) để chứng minh rằng lỗi có bản chất trực tiếp là bất thiện v.v., thì không nên tin một cách cốt yếu, vì điều đó đã bị bác bỏ trong chú giải về giới bổn Duṭṭhadosa.
Tenevetthāpi ‘‘yaṃ cittaṃ āpattiyā aṅgaṃ hotī’’tiādinā akusalacittassāpi āpattiyā kāraṇattena bhinnatāva dassitā.
Therefore, even here, by "yaṃ cittaṃ āpattiyā aṅgaṃ hotī" (which mind is a factor of an offense) and so on, the distinctness of the unskillful mind as a cause of an offense is shown.
Vì lẽ đó, ở đây cũng đã chỉ ra sự khác biệt của tâm bất thiện như là nguyên nhân của lỗi bằng câu ‘‘yaṃ cittaṃ āpattiyā aṅgaṃ hotī’’ (tâm nào là yếu tố của lỗi) v.v.
Yaṃ panettha vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā dassitamevāti idha na vitthārayimha.
What needed to be said here has already been shown below, so we have not elaborated on it here.
Những gì cần nói ở đây, đã được trình bày ở phần trước, nên chúng tôi không giải thích chi tiết ở đây.
Evaṃ vītikkamato yo vītikkamoti ettha akusalacittena ñatvā vītikkamantassa kāyavacīvītikkamasamuṭṭhitā āpattivītikkamoti vutto.
In "Evaṃ vītikkamato yo vītikkamo" (the transgression that is a transgression in this way), it is stated that the offense-transgression arises from bodily and verbal transgression for one who transgresses knowingly with an unskillful mind.
Trong câu Evaṃ vītikkamato yo vītikkamo (sự vượt phạm nào là từ sự vượt phạm như vậy), sự vượt phạm của lỗi được nói là sự vượt phạm của thân và khẩu, phát sinh từ việc người phạm biết rõ bằng tâm bất thiện.
Esa nayo abyākatavārepi.
The same method applies to the undeclared (abyākata) section.
Cách giải thích này cũng tương tự trong phần bất định.
228. Pāḷiyaṃ vivādādhikaraṇaṃ ekaṃ samathaṃ anāgammātiādi pucchā.
At Pali, "vivādādhikaraṇaṃ ekaṃ samathaṃ anāgammā" (a dispute-case, not having resorted to one settlement) and so on, is a question.
228. Trong Pāḷi, câu hỏi là vivādādhikaraṇaṃ ekaṃ samathaṃ anāgammā (vấn đề tranh chấp không cần một pháp hòa giải) v.v.
Siyātiādi vissajjanaṃ.
"Siyā" (it may be) and so on, is the answer.
Câu trả lời là Siyā (có thể) v.v.
Siyātissa vacanīyanti eteneva vūpasamaṃ siyāti vattabbaṃ bhaveyyāti attho.
"Siyātissa vacanīyaṃ" means that it should be said that it may be settled.
Siyātissa vacanīya (nên nói là có thể) có nghĩa là nên nói rằng có thể được hòa giải.
Sammukhāvinayasminti sammukhāvinayattasminti bhāvappadhāno niddeso daṭṭhabbo.
"Sammukhāvinayasmiṃ" (in the Sammmukhāvinaya): this should be understood as an instruction emphasizing the state of being the Sammukhāvinaya.
Sammukhāvinayasmi (trong pháp đối diện) nên được hiểu là một cách trình bày nhấn mạnh trạng thái, tức là trong trạng thái của pháp đối diện.
Evaṃ sabbavāresu.
This applies to all sections.
Trong tất cả các phần cũng vậy.
‘‘Kārako ukkoṭetī’’ti idaṃ upalakkhaṇamattaṃ, yassa kassaci ukkoṭentassa pācittiyameva.
"Kārako ukkoṭetī" (the doer revokes) is merely an indication; for anyone who revokes, it is a pācittiya offense.
‘‘Kārako ukkoṭetī’’ (người hành động làm mất hiệu lực) chỉ là một ví dụ, bất cứ ai làm mất hiệu lực đều phạm pācittiya.
Ubbāhikāya khīyanake pācittiyaṃ na vuttaṃ tattha chandadānassa natthitāya.
In the Ubbāhikā, a pācittiya is not mentioned for one who grumbles, because there is no giving of consent there.
Trong trường hợp Ubbāhikā (pháp biểu quyết), lỗi pācittiya không được nói đến đối với người phàn nàn, vì không có việc cho phép ở đó.
243. Khuddakavatthukkhandhake aṭṭhapadākārenāti jūtaphalake aṭṭhagabbharājiākārena.
In the Khuddakavatthukkhandhaka, "aṭṭhapadākārena" (in the manner of an eight-square board) means in the manner of eight rows of squares on a dice board.
243. Trong Khuddakavatthukkhandhaka, aṭṭhapadākārena (theo hình dạng tám ô) có nghĩa là theo hình dạng tám hàng ô trên bàn cờ.
Mallakamūlasaṇṭhānenāti kheḷamallakamūlasaṇṭhānena.
"Mallakamūlasaṇṭhānena" (in the shape of the root of a mallaka plant) means in the shape of the root of a mallaka plant (a kind of water lily).
Mallakamūlasaṇṭhānena (theo hình dạng gốc cây mallaka) có nghĩa là theo hình dạng gốc cây mallaka (cây trầu).
Idañca vaṭṭādhārakaṃ sandhāya vuttaṃ, kaṇṭake uṭṭhāpetvā katavaṭṭakapālassetaṃ adhivacanaṃ.
This is said with reference to a circular base; it is a designation for a bowl made by raising it on a stand.
Điều này được nói đến để chỉ vật đựng hình tròn, là tên gọi của một cái bát tròn được làm bằng cách dựng lên trên gai.
Kocchenāti usīratiṇādīni bandhitvā samaṃ chinditvā gahitakocchena.
"Kocchena" (with a brush) means with a brush made by binding usīra grass and so on, and cutting them evenly.
Kocchenā (bằng búi cỏ) có nghĩa là bằng búi cỏ được làm từ việc buộc cỏ usīra v.v. lại và cắt đều.
Cikkalenāti silesayuttatelena.
"Cikkalena" (with sticky oil) means with oil mixed with resin.
Cikkalenā (bằng dầu nhớt) có nghĩa là bằng dầu có chất keo dính.
Uṇhābhitattarajasirānampīti uṇhābhitattānaṃ rajokiṇṇasirānaṃ.
"Uṇhābhitattarajasirānampi" (even for those whose heads are afflicted by heat and dust) means for those whose heads are afflicted by heat and covered with dust.
Uṇhābhitattarajasirānampi (của những người đầu dính bụi bị nóng bức) có nghĩa là của những người đầu dính bụi bị nóng bức.
Addahatthenāti allahatthena.
"Addahatthena" (with a wet hand) means with a moist hand.
Addahattenā (bằng tay ướt) có nghĩa là bằng tay ướt.
248-9. Sādhugītanti aniccatādipaṭisaññuttaṃ gītaṃ.
"Sādhugītaṃ" (a good song) means a song connected with impermanence and so on.
248-9. Sādhugīta (bài hát hay) là bài hát liên quan đến vô thường v.v.
Caturassena vattenāti paripuṇṇena uccāraṇavattena.
"Caturassena vattenā" (with a complete recitation) means with a complete manner of recitation.
Caturassena vattenā (bằng cách phát âm tròn vẹn) có nghĩa là bằng cách phát âm tròn vẹn.
Taraṅgavattādīnaṃ sabbesampi sāmaññalakkhaṇaṃ dassetuṃ ‘‘sabbesaṃ…pe… lakkhaṇa’’nti vuttaṃ.
To show the common characteristic of all such as the wavy observance, it is said, "of all... etc. ... characteristic."
Để chỉ ra đặc điểm chung của tất cả các cách phát âm như taraṅgavatta (phát âm lượn sóng) v.v., đã nói ‘‘sabbesaṃ…pe… lakkhaṇa’’ (đặc điểm của tất cả…pe…).
Yattakāhi mattāhi akkharaṃ paripuṇṇaṃ hoti, tatopi adhikamattāyuttaṃ katvā kathanaṃ vikārakathanaṃ nāma, tathā akatvā kathanameva lakkhaṇanti attho.
Speaking by making it endowed with more measures than that by which a syllable is complete is called distorted speech; speaking without doing so is the characteristic—this is the meaning.
Việc nói một từ bằng cách thêm âm tiết vượt quá số âm tiết cần thiết để từ đó trở nên hoàn chỉnh được gọi là vikārakathanaṃ (cách nói biến dạng), và việc nói mà không làm như vậy được gọi là lakkhaṇa (cách nói đúng mực).
Bāhiralominti bhāvanapuṃsakaniddeso, yathā bahiddhā lomāni dissanti, evaṃ dhārentassa dukkaṭanti attho.
" Bāhiralomi" is a neuter designation indicating a state, meaning that just as hairs are seen externally, for one who wears it thus, there is a dukkata offense.
Bāhiralomi (lông bên ngoài) là một cách trình bày ở dạng trung tính chỉ trạng thái, có nghĩa là phạm dukkaṭa đối với người giữ tóc sao cho lông có thể nhìn thấy từ bên ngoài.
250. Pāḷiyaṃ taruṇaññeva ambanti taruṇaṃ asañjātabījaṃ eva ambaphalaṃ.
250. In the Pāḷi, " taruṇaññeva amba" means a young mango fruit, one whose seed has not yet formed.
250. Trong Pāḷi, taruṇaññeva amba (xoài non) là quả xoài non chưa có hạt.
Pātāpetvāti chindāpetvāva.
" Pātāpetvā" means having caused to be cut down.
Pātāpetvā (sau khi làm rụng) có nghĩa là sau khi làm rụng.
‘‘Mattāvaṇṇitā’’ti idaṃ ‘‘pare nindantī’’ti sāsanahitesitāya vuttaṃ.
" Mattāvaṇṇitā" is said out of concern for the Sāsana, meaning "others will criticize."
‘‘Mattāvaṇṇitā’’ (được khen ngợi vừa phải) được nói ra vì lòng mong muốn lợi ích cho Giáo pháp, lo sợ rằng ‘‘người khác sẽ chỉ trích’’.
Na pariyāpuṇiṃsūti nāsikkhiṃsu.
" Na pariyāpuṇiṃsū" means they did not learn.
Na pariyāpuṇiṃsū (họ không học được) có nghĩa là họ không học.
Virūpakkhehi me mettanti virūpakkhajātikehi nāgehi saha mayhaṃ mittabhāvo hotu, mettā hotūti attho, te sukhitā niddukkhā averā hontūti adhippāyo.
" Virūpakkhehi me mettaṃ" means may I have friendship with the Nāgas of the Virūpakkha lineage, may there be loving-kindness—this is the meaning. The intention is: may they be happy, free from suffering, free from enmity.
Virūpakkhehi me metta (nguyện tôi có lòng từ với loài Virūpakkha) có nghĩa là nguyện tôi có tình hữu nghị, có lòng từ với các loài rắn thuộc dòng Virūpakkha; ý là nguyện chúng được an vui, không khổ, không oán thù.
Evañhi mettāpharaṇaṃ hoti.
Thus, the radiation of loving-kindness occurs.
Như vậy là sự trải rộng lòng từ.
Sesesupi eseva nayo.
The same method applies to the rest.
Trong các câu còn lại cũng tương tự.
Apādakehīti ahikulehi saha sabbasattesu odhiso mettāpharaṇadassanaṃ.
" Apādakehī" shows the radiation of loving-kindness generally to all beings, including the legless snake families.
Apādakehī (với loài không chân) có nghĩa là sự thể hiện lòng từ trải rộng đến tất cả chúng sinh nói chung, bắt đầu từ các loài rắn.
Mā maṃ apādako hiṃsīti tāya mettāya attarakkhāvidhānadassanaṃ.
" Mā maṃ apādako hiṃsī" shows the method of self-protection through that loving-kindness.
Mā maṃ apādako hiṃsī (nguyện loài không chân đừng làm hại tôi) là sự thể hiện phương pháp tự bảo vệ bằng lòng từ đó.
Evaṃ mettāya attaguttiṃ dassetvā idāni ratanattayānussaraṇena dassetuṃ ‘‘appamāṇo’’tiādi vuttaṃ.
Having thus shown self-protection through loving-kindness, now to show it through recollection of the Triple Gem, " appamāṇo" and so on is said.
Sau khi thể hiện sự tự bảo vệ bằng lòng từ như vậy, bây giờ để thể hiện bằng cách niệm Tam Bảo, đã nói ‘‘appamāṇo’’ (vô lượng) v.v.
Tattha pamāṇakaradhammā akusalā, tabbipākā ca pamāṇā, tappaṭipakkhā sīlādayo guṇā, tabbipākā ca lokiyalokuttaraphalāni appamāṇā, te assa atthīti appamāṇo, appamāṇā vā aparimeyyaguṇā assātipi appamāṇo.
There, defilements and their results are limited (pamāṇa); their opposites, such as virtue and other qualities, and their worldly and supramundane fruits are limitless (appamāṇa). He possesses these, hence appamāṇo, or he has immeasurable qualities, hence appamāṇo.
Trong đó, các pháp có giới hạn là bất thiện và quả báo của chúng là hữu hạn; các đức tính như giới v.v. đối lập với chúng, và quả báo thế gian và siêu thế của chúng là vô lượng. Người có những điều đó được gọi là appamāṇo (vô lượng), hoặc người có những đức tính vô lượng, không thể đếm được cũng được gọi là appamāṇo.
Pamāṇavantānīti yathāvuttapamāṇakaradhammayuttāni.
" Pamāṇavantānī" means endowed with the aforementioned limiting defilements.
Pamāṇavantānī (những điều có giới hạn) là những điều có các pháp tạo ra giới hạn như đã nói.
Ahivicchikāti sarīsapānaññeva pabhedadassanaṃ.
" Ahivicchikā" shows the specific types of reptiles.
Ahivicchikā (rắn và bọ cạp) là sự thể hiện các loại bò sát.
Uṇṇanābhīti lomasanābhiko makkaṭo.
" Uṇṇanābhī" means a hairy-navelled spider.
Uṇṇanābhī (nhện lông rốn) là con nhện có rốn lông.
Sarabūti gharagoḷikā.
" Sarabū" means a house lizard.
Sarabū (thằn lằn nhà) là con thằn lằn nhà.
Paṭikkamantūti apagacchantu, mā maṃ vihesayiṃsūti attho.
" Paṭikkamantū" means may they go away, may they not harm me—this is the meaning.
Paṭikkamantū (nguyện chúng rút lui) có nghĩa là nguyện chúng tránh xa, nguyện chúng đừng làm hại tôi.
Sohaṃ namoti ettha ‘‘karomī’’ti pāṭhaseso.
In " Sohaṃ namo", the remainder of the phrase is "karomi" (I pay homage).
Trong câu Sohaṃ namo (tôi xin đảnh lễ), phần còn thiếu là ‘‘karomī’’ (tôi làm).
Yasmā mayā mettādīhi tumhākañca mayhañca rakkhā katā, yasmā ca sohaṃ bhagavato namo karomi, vipassīādīnaṃ sattannampi namo karomi, tasmā paṭikkamantu bhūtānīti yojanā.
The connection is: since I have provided protection for you and for myself with loving-kindness and so on, and since I pay homage to the Blessed One, and I pay homage to the seven Buddhas beginning with Vipassī, therefore may the beings retreat.
Vì tôi đã thực hiện sự bảo vệ cho quý vị và cho tôi bằng lòng từ bi v.v., và vì tôi đảnh lễ Đức Thế Tôn, tôi cũng đảnh lễ bảy vị Phật từ Vipassī trở đi, do đó, các loài hữu tình hãy lui đi – đó là cách kết nối (câu).
Aññamhīti kāmarāge asubhamanasikārādinā chetabbeti attho.
" Aññamhī" means it should be cut off from sensual desire by means of contemplation of impurity and so on—this is the meaning.
Aññamhī (ở nơi khác) nghĩa là phải cắt bỏ dục ái bằng sự tác ý bất tịnh v.v.
Aṅgajātanti bījavirahitaṃ purisanimittaṃ.
" Aṅgajāta" means the male organ without seed.
Aṅgajāta (bộ phận sinh dục) là dương vật không có hạt giống (tinh trùng).
Bīje hi chinne opakkamikapaṇḍako nāma abhabbo hotīti vadanti.
They say that if the seed is cut off, one who is an 'opakkamikapaṇḍako' (eunuch by external cause) becomes incapable.
Họ nói rằng, khi hạt giống bị cắt bỏ, người ái nam ái nữ do nghiệp (opakkamikapaṇḍaka) sẽ không thể (thực hiện hành vi đó) nữa.
Eke pana ‘‘bījassāpi chedanakkhaṇe dukkaṭāpatti eva kamena purisindriyādike antarahite paṇḍako nāma abhabbo hoti, tadā liṅganāsanāya nāsetabbo’’ti vadanti.
However, some say, "Even at the moment of cutting the seed, there is a dukkata offense; gradually, when the male faculty and so on disappear, one becomes an incapable eunuch. At that time, it should be destroyed by destroying the penis."
Tuy nhiên, một số người nói rằng: “Ngay cả khi cắt bỏ hạt giống, chỉ phạm tội Dukkaṭa. Dần dần, khi dương vật v.v. biến mất, người ái nam ái nữ sẽ không thể (thực hiện hành vi đó) nữa. Lúc đó, nên cắt bỏ bộ phận sinh dục.”
Tādisaṃ vā dukkhaṃ uppādentassāti muṭṭhippahārādīhi attano dukkhaṃ uppādentassa.
" Tādisaṃ vā dukkhaṃ uppādentassā" means for one who causes such suffering to himself by fist-blows and so on.
Tādisaṃ vā dukkhaṃ uppādentassā (hoặc gây ra nỗi khổ như vậy) nghĩa là gây ra nỗi khổ cho chính mình bằng cách đấm đá v.v.
252. Pāḷiyaṃ tuyheso pattoti ‘‘yo ca arahā ceva iddhimā ca, tassa dinnamevā’’ti seṭṭhinā vuttaṃ, taṃ sandhāya vadati.
252. In the Pāḷi, " tuyheso patto" refers to what the wealthy man said: "This is given to him who is both an Arahant and possessed of psychic power."
252. Trong Pāḷi, tuyheso patto (bát này là của ngài) là lời của vị trưởng giả nói rằng: “Ai là bậc A-la-hán và có thần thông, thì bát này là của vị ấy.” – lời này được nói dựa trên điều đó.
Taṃ pattaṃ gahetvā tikkhattuṃ rājagahaṃ anupariyāyīti ettha veḷuparamparāya baddhapattassa uparibhāge ākāse nagaraṃ tikkhattuṃ anupariyāyitvā ṭhitabhāvaṃ sandhāya ‘‘pattaṃ gahetvā’’ti vuttaṃ, na pana thero hatthena pattaṃ sayameva aggahesi.
In " Taṃ pattaṃ gahetvā tikkhattuṃ rājagahaṃ anupariyāyī", "pattaṃ gahetvā" is said with reference to the bowl remaining in the air above the city, having circled it three times, being tied to a bamboo pole, not that the elder himself took the bowl with his hand.
Taṃ pattaṃ gahetvā tikkhattuṃ rājagahaṃ anupariyāyī (cầm bát đó đi vòng quanh Rājagaha ba lần) – ở đây, dựa trên việc bát được buộc vào chuỗi tre và dừng lại trên không trung, bay vòng quanh thành phố ba lần, nên mới nói là “cầm bát đó”, chứ vị Trưởng lão không tự tay cầm bát.
Keci pana vadanti ‘‘iddhibalena taṃ pattaṃ veḷuparamparato muñcitvā theraṃ anubandhamāno aṭṭhāsi, so ca anena hatthena gahito viya ahosī’’ti.
However, some say, "By psychic power, that bowl detached from the bamboo pole and followed the elder, and it was as if it was taken by his hand."
Một số người lại nói rằng: “Nhờ thần thông, bát đó đã tự động rời khỏi chuỗi tre và theo sau vị Trưởng lão, và dường như vị Trưởng lão đã cầm nó bằng tay.”
Tathā ṭhitameva pana sandhāya ‘‘bhāradvājassa hatthato pattaṃ gahetvā’’ti vuttaṃ.
But it is said "having taken the bowl from Bhāradvāja's hand" with reference to it being in that state.
Tuy nhiên, chính dựa trên việc bát đó ở trạng thái như vậy mà mới nói là “cầm bát từ tay Bhāradvāja”.
Te ca manussā…pe… anubandhiṃsūti ye ca manussā paṭhamaṃ pāṭihāriyaṃ nāddasaṃsu, te amhākampi pāṭihāriyaṃ dassehīti theramanubandhiṃsu.
" Those people…etc.…followed" means: Those people who had not seen the first miracle followed the elder, thinking, "He will show a miracle to us too."
Te ca manussā…pe… anubandhiṃsū (và những người đó…v.v… đã theo sau) nghĩa là những người ban đầu không thấy thần thông đã theo sau vị Trưởng lão, nói rằng: “Hãy cho chúng tôi thấy thần thông của ngài.”
Thero ca sīhabyagghādirūpaṃ gahetvā vikubbaniddhiṃ dasseti, te ca acchariyabbhutajātā uccāsaddā mahāsaddā ahesuṃ.
The elder, having assumed the forms of a lion, tiger, etc., displayed a transformation-power, and those people, filled with wonder and astonishment, made loud noises and great clamor.
Vị Trưởng lão đã biến hóa thần thông bằng cách hóa thành hình sư tử, cọp v.v. Và những người đó đã vô cùng kinh ngạc, thốt lên những tiếng lớn, những tiếng ồn ào.
Tenāha ‘‘kiṃ nu kho so, ānanda, uccāsaddo mahāsaddo’’ti.
Therefore, it is said, " What, Ananda, is that loud noise, that great clamor?"
Do đó, (Đức Phật) đã nói: “Này Ānanda, tiếng ồn ào, tiếng lớn đó là gì?”
Iddhipāṭihāriyaṃ na dassetabbanti ettha ‘‘yo pakativaṇṇaṃ vijahitvā kumāravaṇṇaṃ vā dasseti, nāgavaṇṇaṃ vā…pe… vividhampi senābyūhaṃ dassetī’’ti (paṭi. ma. 3.13) evamāgatā attano sarīrassa vikārāpādanavasappavattā vikubbaniddhi adhippetāti āha ‘‘adhiṭṭhāniddhi pana appaṭikkhittā’’ti.
" A psychic miracle should not be displayed" – here, the transformation-power, which involves altering one's own body, as stated in "one who, abandoning their natural form, displays the form of a youth, or the form of a Nāga…etc.…or displays various battle arrays," is intended. Therefore, it is said, " But the power of determination is not forbidden."
Iddhipāṭihāriyaṃ na dassetabba (không nên thể hiện thần thông biến hóa) – ở đây, thần thông biến hóa (vikubbaniddhi) được nói đến là sự biến đổi thân thể của chính mình, như đã nói: “Ai từ bỏ màu sắc tự nhiên và thể hiện màu sắc của một hoàng tử, hoặc màu sắc của một con rắn Nāga…v.v… hoặc thể hiện các đội hình quân sự khác nhau” (Paṭi. Ma. 3.13) – đó là ý định được nói đến khi nói “adhiṭṭhāniddhi pana appaṭikkhittā” (nhưng thần thông tùy niệm thì không bị cấm).
Pakatiyā eko bahukaṃ āvajjati, sataṃ vā sahassaṃ vā satasahassaṃ vā āvajjetvā ñāṇena adhiṭṭhāti ‘‘bahuko homī’’ti (paṭi. ma. 3.10) evaṃ dassitā adhiṭṭhānavasena nipphannā adhiṭṭhāniddhi nāma.
By nature, one person turns into many; having turned into a hundred, or a thousand, or a hundred thousand, one determines with knowledge, "May I be many." The power thus displayed, accomplished by means of determination, is called adhiṭṭhāniddhi.
Thần thông tùy niệm (adhiṭṭhāniddhi) là sự thành tựu nhờ tùy niệm, như đã được trình bày: “Một người bình thường tùy niệm thành nhiều người, hoặc một trăm, hoặc một ngàn, hoặc một trăm ngàn, rồi tùy niệm bằng tuệ rằng ‘tôi trở thành nhiều người’” (Paṭi. Ma. 3.10).
Gihivikaṭānīti gihisantakāni.
" Laymen's oddities" means things belonging to laymen.
Gihivikaṭānī (những vật của gia chủ) nghĩa là những vật thuộc về gia chủ.
254. Bhūmiādhāraketi dantādīhi kate valayādhārake.
254. " On a ground-stand" means on a ring-stand made of ivory, etc.
254. Bhūmiādhārake (trên giá đỡ đặt dưới đất) là giá đỡ hình vòng tròn được làm bằng răng v.v.
Etassa valayādhārakassa anuccatāya ṭhapitā pattā na paripatantīti ‘‘tayo patte ṭhapetuṃ vaṭṭatī’’ti vuttaṃ.
Because of the low height of this ring-stand, bowls placed on it do not fall off, hence it is said, " It is permissible to place three bowls."
Vì giá đỡ hình vòng tròn này không cao, nên các bát được đặt sẽ không bị rơi. Do đó, mới nói “tayo patte ṭhapetuṃ vaṭṭatī” (được phép đặt ba bát).
Anuccatañhi sandhāya ayaṃ ‘‘bhūmiādhārako’’ti vutto.
Indeed, this is called a "ground-stand" with reference to its low height.
Chính vì không cao nên nó được gọi là “bhūmiādhāraka” (giá đỡ đặt dưới đất).
Dāruādhārakadaṇḍādhārakesūti ekadārunā kataādhārake, bahūhi daṇḍehi kataādhārake ca.
" On wooden stands and stick-stands" means on stands made of a single piece of wood, and on stands made of many sticks.
Dāruādhārakadaṇḍādhārakesū (trên giá đỡ bằng gỗ và giá đỡ bằng gậy) nghĩa là trên giá đỡ được làm bằng một thanh gỗ, và trên giá đỡ được làm bằng nhiều thanh gậy.
Ete ca uccatarā honti pattehi saha patanasabhāvā.
These are higher and prone to falling along with the bowls.
Những thứ này thường cao hơn, có thể bị đổ cùng với bát.
Tena ‘‘susajjitesū’’ti vuttaṃ.
Therefore, it is said, " well-arranged."
Do đó, mới nói “susajjitesū” (được sắp xếp cẩn thận).
Bhamakoṭisadisoti yattha dhamakaraṇādiṃ pavesetvā likhanti, tassa bhamakassa koṭiyā sadiso.
" Like the tip of a drill" means like the tip of a drill into which a drill-handle, etc., is inserted for carving.
Bhamakoṭisadiso (giống như đầu của cái dùi đục) là giống như đầu của cái dùi đục mà người ta dùng để đục lỗ v.v. để viết.
Tādisassa dāruādhārakassa avitthiṇṇatāya ṭhapitopi patto patatīti ‘‘anokāso’’ti vutto.
Because such a wooden stand is not wide, a bowl placed on it also falls, hence it is called " unsuitable."
Vì giá đỡ bằng gỗ như vậy không rộng, nên bát được đặt lên cũng sẽ bị rơi. Do đó, mới nói “anokāso” (không có chỗ).
Ālindakamiḍḍhikādīnanti pamukhamiḍḍhikādīnaṃ, uccavatthukānanti attho.
" Of eaves, parapets, etc." means of projecting parapets, etc., meaning things that are high.
Ālindakamiḍḍhikādīna (trên lan can hành lang v.v.) nghĩa là trên lan can hành lang v.v., tức là những vật có vị trí cao.
Bāhirapasseti pāsādādīnaṃ bahikuṭṭe.
" On the outer side" means on the outer wall of mansions, etc.
Bāhirapasse (ở mặt ngoài) nghĩa là trên bức tường bên ngoài của các cung điện v.v.
Tanukamiḍḍhikāyāti vedikāya.
" On a thin parapet" means on a railing.
Tanukamiḍḍhikāyā (trên lan can mỏng) nghĩa là trên hàng rào.
Sabbattha pana hatthappamāṇato abbhantare ṭhapetuṃ vaṭṭati.
However, in all cases, it is permissible to place it within a cubit's distance.
Tuy nhiên, ở bất cứ đâu, được phép đặt trong phạm vi một sải tay.
Ādhāre pana tato bahipi vaṭṭati.
But on a stand, it is permissible even beyond that.
Nhưng trên giá đỡ thì được phép đặt ra ngoài phạm vi đó.
Pāḷiyaṃ oṭṭhoti mukhavaṭṭi.
In the Pali, " lip" means the rim of the mouth.
Trong Pāḷi, oṭṭho (môi) nghĩa là vành miệng.
Pattamāḷakanti upacikānaṃ anuṭṭhahanatthāya bhūmito uccataraṃ kataṃ vedikākāramāḷakaṃ.
" Bowl-stand" means a railing-like stand, raised from the ground to prevent termites from rising.
Pattamāḷaka (mái che bát) là một mái che hình hàng rào được làm cao hơn mặt đất để kiến không bò lên được.
Mahāmukhakuṇḍasaṇṭhānāti mahāmukhacāṭisaṇṭhānā.
" Shaped like a large-mouthed pot" means shaped like a large-mouthed bowl.
Mahāmukhakuṇḍasaṇṭhānā (có hình dạng như cái vạc miệng rộng) nghĩa là có hình dạng như cái vạc miệng rộng.
Laggentassa dukkaṭanti kevalaṃ pattaṃ laggentassa, na thavikāya laggentassāti vadanti.
" A dukkaṭa for hanging" (a bowl) means for hanging only the bowl, not for hanging it in a bag, so they say.
Laggentassa dukkaṭa (phạm tội Dukkaṭa khi treo) – họ nói rằng chỉ phạm tội khi treo bát trực tiếp, chứ không phải khi treo trong túi đựng bát.
Vīmaṃsitabbaṃ.
It should be investigated.
Cần phải xem xét.
Aññena pana bhaṇḍakenāti aññena bhārabandhanena bhaṇḍakena.
" With another binding" means with another load-binding bundle.
Aññena pana bhaṇḍakenā (bằng một vật khác) nghĩa là bằng một vật buộc khác.
‘‘Bandhitvā olambetu’’nti vuttattā pattatthavikāya aṃsabaddhako yathā laggitaṭṭhānato na parigaḷati, tathā sabbathāpi bandhitvā ṭhapetuṃ vaṭṭati.
Since it is said, " to tie and hang," it is permissible to tie it in any way so that the shoulder-strap of the bowl-bag does not slip from where it is hung.
Vì đã nói “bandhitvā olambetuṃ” (buộc và treo xuống), nên được phép buộc và đặt túi đựng bát sao cho nó không bị tuột khỏi chỗ treo.
Bandhitvāpi upari ṭhapetuṃ na vaṭṭatīti upari nisīdantā ottharitvā bhindantīti vuttaṃ.
" It is not permissible to place it tied above" means that those sitting above would press down and break it, so it is said.
Bandhitvāpi upari ṭhapetuṃ na vaṭṭatī (ngay cả khi buộc cũng không được phép đặt lên trên) – điều này được nói vì những người ngồi lên trên sẽ đè bẹp và làm vỡ nó.
Tattha ṭhapetuṃ vaṭṭatīti nisīdanasaṅkābhāvato vuttaṃ.
" It is permissible to place it there" is said because there is no fear of sitting on it.
Tattha ṭhapetuṃ vaṭṭatī (được phép đặt ở đó) – điều này được nói vì không có nguy cơ bị ngồi lên.
Bandhitvā vāti bandhitvā ṭhapitachatte vā.
" Or tied" means or in a tied umbrella.
Bandhitvā vā (hoặc đã buộc) nghĩa là hoặc trên chiếc lọng đã được buộc và đặt.
Yo kocīti bhattapūropi tucchapattopi.
" Anyone" means even a bowl full of food or an empty bowl.
Yo kocī (bất cứ thứ gì) nghĩa là bát đầy thức ăn hoặc bát rỗng.
255. Pariharitunti divase divase piṇḍāya caraṇatthāya ṭhapetuṃ.
255. " To carry around" means to keep for going on alms-round day by day.
255. Pariharituṃ (để sử dụng) nghĩa là để đặt dùng cho việc đi khất thực hàng ngày.
Pattaṃ alabhantena pana ekadivasaṃ piṇḍāya caritvā bhuñjitvā chaḍḍetuṃ vaṭṭati.
However, one who cannot obtain a bowl may go on alms-round for one day, eat, and then discard it.
Tuy nhiên, đối với người không có bát, được phép đi khất thực một ngày, ăn xong rồi bỏ đi.
Tenāha ‘‘tāvakālikaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭatī’’ti.
Therefore, it is said, " It is permissible to use it temporarily."
Do đó, mới nói “tāvakālikaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭatī” (được phép sử dụng tạm thời).
Paṇṇapuṭādīsupi eseva nayo.
The same method applies to leaf-containers, etc.
Đối với các loại lá gói v.v., cũng theo cách tương tự.
Abhuṃ meti abhūti mayhaṃ, vināso mayhanti attho.
" It was for me" means "it was for me," meaning "it was my ruin."
Abhuṃ me (tôi đã bị hủy hoại) nghĩa là tôi đã bị hủy hoại, tôi đã bị tiêu diệt.
Pāḷiyaṃ pisāco vatamanti pisāco vatāyaṃ, ayameva vā pāṭho.
In the Pali, " Indeed, a goblin" means "indeed, this is a goblin," or this is the reading.
Trong Pāḷi, pisāco vatamaṃ (đúng là quỷ) hoặc cách đọc này cũng đúng.
Pisācillikāti pisācadārakā.
" Little goblins" means goblin children.
Pisācillikā (những con quỷ nhỏ) nghĩa là những đứa trẻ quỷ.
Chavasīsassa pattoti chavasīsamayo patto.
" A bowl of a corpse's head" means a bowl made of a corpse's head.
Chavasīsassa patto (bát sọ người chết) nghĩa là bát làm từ sọ người chết.
Pakativikārasambandhe cetaṃ sāmivacanaṃ.
This is a genitive case indicating the relationship between the natural state and its modification.
Và đây là cách dùng sở hữu cách trong mối quan hệ giữa vật tự nhiên và vật biến đổi.
Cabbetvāti niṭṭhubhitvā.
" Having spat out" means having expectorated.
Cabbetvā (nhổ ra) nghĩa là nhổ nước bọt.
‘‘Paṭiggahaṃ katvā’’ti vuttattā ucchiṭṭhahatthena udakaṃ gahetvā pattaṃ paripphositvā dhovanaghaṃsanavasena hatthaṃ dhovituṃ vaṭṭati, ettakena pattaṃ paṭiggahaṃ katvā hattho dhovito nāma na hoti.
Because it is stated, “having made a paṭiggaha,” it is permissible to take water with a soiled hand, sprinkle it on the bowl, and wash the hand by rinsing and scrubbing. By merely doing this, it is not considered that the bowl has been made a paṭiggaha and the hand washed.
Vì đã nói “paṭiggahaṃ katvā” (làm thành vật hứng), nên được phép lấy nước bằng tay dơ, vẩy nước vào bát, và rửa tay bằng cách rửa và chà xát. Làm như vậy không có nghĩa là đã rửa tay bằng cách làm cho bát thành vật hứng.
Ekaṃ udakagaṇḍusaṃ gahetvāti pattaṃ aphusitvā tattha udakameva ucchiṭṭhahatthena ukkhipitvā gaṇḍusaṃ katvā, vāmahattheneva vā pattaṃ ukkhipitvā mukhena gaṇḍusaṃ gahetumpi vaṭṭati.
Having taken one mouthful of water means that it is permissible to take water into the mouth with a soiled hand, without touching the bowl, or to lift the bowl with the left hand and take a mouthful.
Ekaṃ udakagaṇḍusaṃ gahetvā (lấy một ngụm nước) nghĩa là được phép lấy một ngụm nước bằng cách không chạm vào bát, chỉ dùng tay dơ múc nước lên, hoặc được phép dùng tay trái nhấc bát lên và lấy ngụm nước bằng miệng.
Bahi udakena vikkhāletvāti dvīsu aṅgulīsu āmisamattaṃ vikkhāletvā bahi gahetumpi vaṭṭati.
Having rinsed it outside with water means that it is permissible to rinse off merely the food particles from two fingers and take them outside.
Bahi udakena vikkhāletvā (rửa sạch bên ngoài bằng nước) nghĩa là được phép rửa sạch một chút đồ ăn dính trên hai ngón tay bằng nước rồi đưa ra ngoài.
Paṭikhāditukāmoti ettha na sayaṃ khāditukāmopi aññesaṃ khādanārahaṃ ṭhapetuṃ labhati.
Desiring to eat again: Here, one may not keep food for others to eat, even if one does not desire to eat it oneself.
Paṭikhāditukāmo (muốn ăn lại) – ở đây, không chỉ người muốn ăn lại mà còn không được phép để lại thức ăn cho người khác ăn.
Tattheva katvāti patteyeva yathāṭhapitaṭṭhānato anuddharitvā.
Having done so right there means without removing it from the place where it was kept, right in the bowl.
Tattheva katvā (đặt ngay tại đó) nghĩa là không nhấc ra khỏi chỗ đã đặt trong bát.
Luñcitvāti tato maṃsameva niravasesaṃ uppaṭṭetvā.
Having plucked off means having completely removed the meat from it.
Luñcitvā (nhổ ra) nghĩa là nhổ hết thịt ra khỏi đó.
256. Kiṇṇacuṇṇenāti surākiṇṇacuṇṇena.
256. With yeast powder means with liquor-yeast powder.
256. Kiṇṇacuṇṇenā (bằng bột men) nghĩa là bằng bột men rượu.
Makkhetunti sūciṃ makkhetuṃ.
To smear means to smear the needle.
Makkhetuṃ (để bôi) nghĩa là để bôi kim.
Nisseṇimpīti catūhi daṇḍehi cīvarappamāṇena āyatacaturassaṃ katvā baddhapaṭalampi.
Even a ladder means a frame made of four poles, rectangular in shape, the size of a robe, with planks fastened.
Nisseṇimpī (ngay cả thang) nghĩa là ngay cả cái giá được làm hình chữ nhật dài bằng kích thước y phục bằng bốn thanh gỗ và được buộc lại.
Ettha hi cīvarakoṭiyo samakaṃ bandhitvā cīvaraṃ yathāsukhaṃ sibbanti.
Here, the edges of the robe are tied evenly, and the robe is sewn comfortably.
Ở đây, người ta buộc các mép y lại cho đều rồi may y một cách thoải mái.
Tattha attharitabbanti tassā nisseṇiyā upari cīvarassa upatthambhanatthāya attharitabbaṃ.
To spread there means to spread it over that ladder to support the robe.
Nên trải ra nghĩa là nên trải ra trên cái thang đó để nâng đỡ y.
Kathinasaṅkhātāya nisseṇiyā cīvarassa bandhanakarajju kathinarajjūti majjhimapadalopīsamāsoti āha ‘‘yāyā’’tiādi.
The rope for tying the robe to the kathina-ladder is called kathinarajju, which is a compound with the middle term dropped, as stated in “yāyā” and so on.
Sợi dây dùng để buộc y vào cái thang gọi là kathina là kathinarajju, đây là một hợp từ rút gọn trung từ, vì thế Ngài nói “yāyā” (sợi dây nào) v.v.
Tattha yasmā dvinnaṃ paṭalānaṃ ekasmiṃ adhike jāte tattha valiyo honti, tasmā dupaṭṭacīvarassa paṭaladvayampi samakaṃ katvā bandhanakarajju kathinarajjūti veditabbaṃ.
Here, since wrinkles occur when one layer is longer than the other two, it should be understood that the rope for tying the two layers of a double-layered robe evenly is the kathinarajju.
Ở đây, vì khi một trong hai lớp bị dư ra thì sẽ có các nếp gấp, do đó nên biết rằng sợi dây dùng để buộc hai lớp y hai lớp lại cho đều là kathinarajju.
Pāḷiyaṃ kathinassa anto jīratīti kathine baddhassa cīvarassa pariyanto jīrati.
In the Pāḷi, the edge of the kathina wears out means the edge of the robe tied to the kathina wears out.
Trong Pāḷi, kathinassa anto jīratī (bên trong kathina bị rách) nghĩa là phần rìa của y được buộc vào kathina bị rách.
Kathinanissitañhi cīvaraṃ idha nissayavohārena ‘‘kathina’’nti vuttaṃ ‘‘mañcā ghosantī’’tiādīsu viya.
For here, the robe that relies on the kathina is called "kathina" by way of reliance, as in "the beds are shouting" and so on.
Y nương tựa vào kathina, ở đây được gọi là “kathina” bằng cách dùng từ theo nghĩa nương tựa, giống như trong các trường hợp “mañcā ghosantī” (giường kêu) v.v.
Anuvātaṃ paribhaṇḍanti kathine bandhanarajjūhi cīvarassa samantā pariyantassa ajīraṇatthaṃ yehi kehici coḷakehi dīghato anuvātaṃ, tiriyato paribhaṇḍañca sibbitvā kātuṃ yattha rajjuke pavesetvā daṇḍesu paliveṭhetvā cīvarasamakaṃ ākaḍḍhituṃ sakkā, tādisanti attho.
A lengthwise protection and a crosswise band means that to prevent the edges all around the robe tied to the kathina from wearing out, one should make something by sewing any pieces of cloth lengthwise as protection and crosswise as a band, such that ropes can be inserted into it, wrapped around the poles, and pulled taut to match the robe. This is the meaning.
Anuvātaṃ paribhaṇḍa (tấm vải che dài và rộng) nghĩa là để các mép y được buộc vào kathina không bị rách xung quanh, người ta may và làm một tấm vải che dài (anuvātaṃ) theo chiều dọc và rộng (paribhaṇḍa) theo chiều ngang bằng bất kỳ mảnh vải nào, nơi mà có thể luồn dây vào, quấn quanh các thanh và kéo căng cho bằng với y; đó là ý nghĩa.
Keci pana ‘‘kathinasaṅkhātesu kilañjādīsu eva ajīraṇatthāya anuvātaparibhaṇḍakaraṇaṃ anuññāta’’nti vadanti.
Some say that "the making of lengthwise protection and crosswise bands is permitted only for kilañja mats and similar items designated as kathina, to prevent them from wearing out."
Một số người nói rằng “chỉ cho phép làm anuvātaparibhaṇḍa để không bị rách trên các vật liệu như chiếu v.v. được gọi là kathina.”
Tassa majjheti purāṇakathinasseva anto.
In its middle means within the old kathina itself.
Tassa majjhe (ở giữa đó) nghĩa là bên trong của chính kathina cũ.
Bhikkhuno pamāṇenāti bhikkhuno cīvarassa pamāṇena.
According to the bhikkhu’s measure means according to the measure of the bhikkhu’s robe.
Bhikkhuno pamāṇenā (theo kích thước của tỳ khưu) nghĩa là theo kích thước y của tỳ khưu.
Aññaṃ nisseṇinti dīghato ca tiriyato ca aññaṃ daṇḍaṃ ṭhapetvā bandhituṃ.
Another ladder means placing another pole lengthwise and crosswise and tying it.
Aññaṃ nisseṇi (một cái thang khác) nghĩa là đặt một thanh khác theo chiều dài và chiều ngang để buộc.
Bidalakanti diguṇakaraṇasaṅkhātakiriyāvisesassa adhivacanaṃ.
Bidalaka is a term for a specific action, namely doubling.
Bidalaka là một tên gọi cho một hành động đặc biệt gọi là gấp đôi.
Tenāha ‘‘duguṇakaraṇa’’nti.
Therefore, it is said, “doubling.”
Vì thế Ngài nói “duguṇakaraṇa” (hành động gấp đôi).
Pavesanasalākanti valīnaṃ aggahaṇatthāya pavesanakaveḷusalākādi.
An inserting stick means a bamboo stick or similar for inserting, to prevent wrinkles.
Pavesanasalāka (que để luồn vào) là que tre v.v. để luồn vào nhằm tránh bị nhăn.
Pāḷiyaṃ paṭiggahanti aṅgulikañcukaṃ.
In the Pāḷi, paṭiggaha means a finger-stall.
Trong Pāḷi, paṭiggaha là bao ngón tay.
257. Pāti nāma bhaṇḍaṭṭhapanako bhājanaviseso.
257. Pāti is a type of vessel for holding goods.
257. Pāti là một loại bát dùng để đựng đồ vật.
Pāḷiyaṃ paṭiggahathavikanti pātiādibhājanatthavikaṃ.
In the Pāḷi, paṭiggahathavika means a bag for pāti and other vessels.
Trong Pāḷi, paṭiggahathavika là túi đựng bát v.v.
Cinitunti uccavatthupariyantassa apatanatthāya iṭṭhakādīhi cinituṃ.
To build up means to build up with bricks or similar, to prevent the high object from falling.
Cinituṃ (để xây) nghĩa là để xây bằng gạch v.v. để vật cao đó không bị đổ.
Ālambanabāhanti ālambanarajjudaṇḍādi.
A supporting arm means a supporting rope, pole, or similar.
Ālambanabāha là thanh dây treo v.v.
Paribhijjatīti kaṭasārādikaṃ kathinamajjhe bhaṅgaṃ hoti.
Breaks apart means a mat or similar breaks apart in the middle of the kathina.
Paribhijjatī (bị vỡ ra) nghĩa là chiếu cói v.v. bị vỡ ra ở giữa kathina.
Ussāpetvāti daṇḍakathinaṃ sandhāya vuttaṃ.
Having raised refers to a pole-kathina.
Ussāpetvā (treo lên) được nói đến liên quan đến kathina bằng thanh gỗ.
258-9. Udakaṃ akappiyanti sappāṇakaṃ.
258-9. Water is not permissible means it contains living creatures.
258-9. Udakaṃ akappiya (nước không hợp lệ) là nước có chúng sanh.
Upanandhīti veraṃ bandhi.
He bore a grudge means he harbored ill will.
Upanandhī (buộc mối thù) nghĩa là đã kết mối thù.
Addhānamaggo paṭipajjitabboti ettha addhayojanaṃ addhānamaggo nāma, taṃ paṭipajjitukāmassa sañcicca vihārūpacārātikkamane āpatti.
A journey must be undertaken: Here, a journey is half a yojana. For one who intends to undertake it, there is an offense if one deliberately transgresses the monastery precincts.
Addhānamaggo paṭipajjitabbo (nên đi trên con đường) ở đây, con đường dài nửa dojana được gọi là addhānamagga (con đường dài), nếu cố ý vượt qua giới hạn của tịnh xá khi muốn đi trên con đường đó thì phạm tội.
Asañcicca gatassa pana yattha sarati, tattha ṭhatvā saṅghāṭikaṇṇādiṃ anadhiṭṭhahitvā gamane padavārena āpattīti veditabbaṃ.
However, for one who went unintentionally, it should be understood that if one stops where one remembers and proceeds without establishing the corner of the outer robe or similar, there is an offense for each step.
Còn đối với người đi mà không cố ý, thì nên biết rằng nếu dừng lại ở nơi nhớ ra, không tác ý góc y saṅghāṭi v.v. rồi đi tiếp thì phạm tội theo từng bước chân.
Na sammatīti na pahoti.
It is not sufficient means it is not enough.
Na sammatī (không đủ) nghĩa là không đủ sức.
260. Abhisannakāyāti semhādidosasannicitakāyā.
260. Having an afflicted body means a body afflicted with phlegm and other humors.
260. Abhisannakāyā (thân thể tích tụ) nghĩa là thân thể tích tụ các bệnh như đàm v.v.
Tattha majjheti aggaḷapāsakassa majjhe.
In its middle means in the middle of the bolt-pin.
Tattha majjhe (ở giữa đó) nghĩa là ở giữa chốt cửa.
Uparīti aggaḷapāsakassa uparibhāge.
Uparī: in the upper part of the bolt-bar.
Uparī (ở trên) nghĩa là ở phần trên của chốt cửa.
Udakaṭṭhapanaṭṭhānanti udakaṭṭhapanatthāya paricchinditvā kataṭṭhānaṃ.
Udakaṭṭhapanaṭṭhāna: a place made by demarcating for the purpose of putting water.
Udakaṭṭhapanaṭṭhāna (nơi đặt nước) nghĩa là nơi được phân định để đặt nước.
261. Pāḷiyaṃ udapānanti kūpaṃ.
In the Pali, udapāna means a well.
261. Trong Pāḷi, udapāna là giếng.
Nīcavatthukoti kūpassa samantā kūlaṭṭhānaṃ, bhūmisamaṃ tiṭṭhatīti attho.
Nīcavatthuko: the bank area all around the well, meaning it stands level with the ground.
Nīcavatthuko (có nền thấp) nghĩa là nơi bờ xung quanh giếng, ngang bằng với mặt đất; đó là ý nghĩa.
Udakena otthariyyatīti samantā vassodakaṃ āgantvā kūpe patatīti attho.
Udakena otthariyyatī: the meaning is that rainwater comes from all sides and falls into the well.
Udakena otthariyyatī (bị nước bao phủ) nghĩa là nước mưa từ xung quanh chảy vào giếng; đó là ý nghĩa.
264. Namatakaṃ nāma santhatasadisanti keci vadanti.
Some say namataka is like a rug.
264. Một số người nói rằng namatakaṃ giống như một tấm thảm.
Keci pana ‘‘rukkhatacamaya’’nti.
Others say it is made of tree bark.
Một số người khác lại nói “làm bằng vỏ cây.”
Cammakhaṇḍaparihārenāti anadhiṭṭhahitvā sayanāsanavidhināti attho.
Cammakhaṇḍaparihārenā: meaning, without having designated it according to the rule for beds and seats.
Cammakhaṇḍaparihārenā (bằng cách sử dụng mảnh da) nghĩa là bằng cách không tác ý theo phương pháp giường và ghế; đó là ý nghĩa.
Peḷāyāti aṭṭhaṃsasoḷasaṃsādiākārena katāya bhājanākārāya peḷāya.
Peḷāya: in a container made in an octagonal or sixteen-sided shape.
Peḷāyā (trong cái hộp) nghĩa là trong cái hộp đựng được làm theo hình tám cạnh, mười sáu cạnh v.v.
Yattha uṇhapāyāsādiṃ pakkhipitvā upari bhojanapātiṃ ṭhapenti bhattassa uṇhabhāvāvigamanatthaṃ, tādisassa bhājanākārassa ādhārassetaṃ adhivacanaṃ.
This is a designation for a container-like receptacle where hot rice porridge, etc., is placed, and a food bowl is placed on top to prevent the food from losing its warmth.
Đây là tên gọi của một vật chứa hình bát, nơi người ta đặt cháo nóng v.v. vào rồi đặt bát thức ăn lên trên để giữ cho thức ăn không bị nguội.
Teneva pāḷiyaṃ ‘‘āsittakūpadhāna’’nti vuttaṃ.
Therefore, in the Pali, it is called "āsittakūpadhāna."
Vì thế trong Pāḷi, nó được gọi là “āsittakūpadhāna” (vật chứa có nước đổ vào).
Tassa ca pāyāsādīhi āsittakādhāroti attho.
And its meaning is a receptacle filled with rice porridge, etc.
Và đó là vật chứa có cháo v.v. đổ vào; đó là ý nghĩa.
Idañca āsittakūpadhānaṃ paccantesu na jānanti kātuṃ, majjhimadeseyeva karonti.
This āsittakūpadhāna is not known how to be made in border regions; it is made only in the Middle Country.
Vật chứa āsittakūpadhāna này không biết cách làm ở các vùng biên giới, chỉ làm ở vùng trung tâm.
Keci pana ‘‘gihiparibhogo ayomayādi sabbopi ādhāro āsittakūpadhānameva anulometī’’ti vadanti, eke pana ‘‘kappiyalohamayo ādhāro maḷorikameva anulometī’’ti.
Some say that any layperson's receptacle, whether made of iron or other materials, is considered āsittakūpadhāna; others say that a permissible iron receptacle is considered maḷorikā.
Một số người nói rằng “tất cả các vật chứa bằng sắt v.v. được cư sĩ sử dụng đều được phép dùng như āsittakūpadhāna”, còn một số người khác nói rằng “vật chứa bằng sắt hợp lệ chỉ được phép dùng như maḷorikā.”
Vīmaṃsitvā gahetabbaṃ.
It should be examined and understood.
Nên xem xét và chấp nhận.
Pubbe pattaguttiyā ādhāro anuññāto.
Previously, a receptacle for protecting the bowl was permitted.
Trước đây, vật chứa để bảo vệ bát đã được cho phép.
Idāni bhuñjituṃ maḷorikā anuññātā.
Now, maḷorikā for eating is permitted.
Bây giờ, maḷorikā để ăn đã được cho phép.
Chiddanti chiddayuttaṃ.
Chidda: having a hole.
Chidda (có lỗ) nghĩa là có lỗ.
Viddhanti antovinividdhachiddaṃ.
Viddha: a hole pierced through from inside.
Viddha (bị xuyên thủng) nghĩa là lỗ bị xuyên thủng từ bên trong.
Āviddhanti samantato chiddaṃ.
Āviddha: a hole all around.
Āviddha (có lỗ xung quanh) nghĩa là có lỗ khắp xung quanh.
265. Pattaṃ nikkujjitunti ettha kammavācāya asambhogakaraṇavaseneva nikkujjanaṃ, na pattānaṃ adhomukhaṭṭhapanena.
Here, pattaṃ nikkujjituṃ refers to the act of making one not share (the Sangha's resources) by means of a formal act (kammavācā), not by placing bowls face down.
265. Pattaṃ nikkujjituṃ (lật úp bát) ở đây, việc lật úp là để không chung đụng bằng hành động tụng giới, chứ không phải bằng cách úp bát xuống.
Tenāha ‘‘asambhogaṃ saṅghena karotū’’tiādi, taṃ vaḍḍhaṃ kammavācāya saṅghena saddhiṃ asambhogaṃ saṅgho karotūti attho.
Therefore, it says "asambhogaṃ saṅghena karotū" and so on, meaning the Sangha should make that elder not share (its resources) by means of a formal act.
Vì thế Ngài nói “asambhogaṃ saṅghena karotū” (hãy làm cho không chung đụng với Tăng) v.v., nghĩa là Tăng hãy làm cho người phạm lỗi đó không chung đụng với Tăng bằng hành động tụng giới.
Pattaṃ nikkujjeyyāti vaḍḍhassa pattanikkujjanadaṇḍakammaṃ kareyya.
Pattaṃ nikkujjeyyā: should perform the disciplinary act of overturning the bowl for the elder.
Pattaṃ nikkujjeyyā (nên lật úp bát) nghĩa là nên thực hiện hành động kỷ luật lật úp bát đối với người phạm lỗi.
Asambhogaṃ saṅghena karaṇanti saṅghena vaḍḍhassa asambhogakaraṇaṃ.
Asambhogaṃ saṅghena karaṇa: the Sangha's act of making the elder not share (its resources).
Asambhogaṃ saṅghena karaṇa (việc làm cho không chung đụng với Tăng) là việc Tăng làm cho người phạm lỗi không chung đụng.
Yathā asambhogo hoti, tathā karaṇanti attho.
The meaning is to act in such a way that there is no sharing.
Nghĩa là làm cho không chung đụng.
Nikkujjito…pe… asambhogaṃ saṅghenāti ettha saṅghena asambhogo hotīti attho daṭṭhabbo.
In nikkujjito…pe… asambhogaṃ saṅghenā, the meaning should be understood as: there is no sharing with the Sangha.
Nikkujjito…pe… asambhogaṃ saṅghenā (đã bị lật úp… v.v… không chung đụng với Tăng) ở đây, nên hiểu là không chung đụng với Tăng.
Evaṃ bhagavatā asambhogakaraṇassa āṇattattā, kammavācāya ca sāvitattā, aṭṭhakathāyañca ‘‘koci deyyadhammo na gahetabbo’’ti vuttattā patte nikkujjite tassa santakaṃ ñatvā gaṇhantassa dukkaṭamevāti gahetabbaṃ.
Since the Buddha commanded the act of not sharing, and it was announced by a formal act, and the commentary states "no gift should be accepted," it should be understood that one who knowingly accepts something belonging to him after his bowl has been overturned commits a dukkaṭa offense.
Vì Đức Thế Tôn đã ra lệnh về việc làm cho không chung đụng, và đã được tụng giới bằng kammavācā, và trong Chú Giải cũng nói “không được nhận bất kỳ vật cúng dường nào”, nên cần hiểu rằng nếu biết đó là tài sản của người bị lật úp bát mà vẫn nhận thì phạm tội dukkaṭa.
Accayoti ñāyappaṭipattiṃ atikkamitvā pavatti, aparādhoti attho.
Accayo: an occurrence that transgresses the proper practice, meaning an offense.
Accayo (sự vượt quá) nghĩa là hành động vượt quá sự thực hành đúng đắn, tức là tội lỗi.
Maṃ accagamāti maṃ atikkamma pavatto.
Maṃ accagamā: it has transgressed me.
Maṃ accagamā (đã vượt quá tôi) nghĩa là đã vượt quá tôi.
Taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāmāti taṃ te aparādhaṃ mayaṃ khamāma.
Taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāmā: we accept that offense from you (i.e., we forgive you).
Taṃ te mayaṃ paṭiggaṇhāmā (chúng tôi chấp nhận điều đó từ bạn) nghĩa là chúng tôi tha thứ cho tội lỗi đó của bạn.
Bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkatītiādīsu alābhāya parisakkanādito viratoti evamattho gahetabbo.
In bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkatī and so on, the meaning should be taken as abstaining from striving for the bhikkhus' loss, etc.
Trong các trường hợp bhikkhūnaṃ alābhāya parisakkatī (cố gắng gây bất lợi cho các tỳ khưu) v.v., nên hiểu nghĩa là từ bỏ việc cố gắng gây bất lợi v.v.
Asambhogaṃ bhikkhusaṅghenāti ettha ‘‘kato’’ti pāṭhaseso.
In asambhogaṃ bhikkhusaṅghenā, the omitted part is "kato" (made).
Asambhogaṃ bhikkhusaṅghenā (không chung đụng với Tăng tỳ khưu) ở đây, có phần còn thiếu là “kato” (đã được làm).
268. Yāva pacchimā sopānakaḷevarāti paṭhamasopānaphalakaṃ sandhāya vuttaṃ.
Yāva pacchimā sopānakaḷevarā: this is said with reference to the first step-plank.
268. Yāva pacchimā sopānakaḷevarā (cho đến bậc thang cuối cùng) được nói đến liên quan đến tấm ván bậc thang đầu tiên.
Tañhi pacchā dussena santhatattā eva vuttaṃ.
For it was covered with cloth afterwards, so it was called that.
Vì nó được phủ bằng vải sau đó nên mới nói như vậy.
‘‘Pacchimaṃ janataṃ tathāgato anukampatī’’ti idaṃ thero anāgate bhikkhūnaṃ celapaṭikassa akkamanapaccayā apavādaṃ sikkhāpadapaññattiyā nivāraṇena bhagavato anukampaṃ sandhāyāha.
"Pacchimaṃ janataṃ tathāgato anukampatī": the Elder said this referring to the Buddha's compassion in preventing future bhikkhus from blame due to treading on the cloth-rug by means of the promulgation of the training rule.
‘‘Như Lai thương xót chúng sanh đời sau’’ – lời này của Trưởng lão có ý nói đến lòng từ bi của Đức Thế Tôn, ngăn ngừa sự chỉ trích do việc các tỳ khưu giẫm lên y phế thải trong tương lai bằng cách chế định học giới.
Apagatagabbhāti vijātaputtā.
Apagatagabbhā: one who has given birth to a child.
Apagatagabbhā (đã bỏ thai) có nghĩa là đã sanh con.
Tenāha ‘‘maṅgalatthāyā’’ti.
Therefore, it says "maṅgalatthāyā" (for auspiciousness).
Vì thế nói rằng ‘‘vì mục đích tốt lành’’.
274-5. Anurakkhaṇatthanti pariggahetvā gopanatthaṃ.
274-5. Anurakkhaṇattha means for the purpose of keeping and protecting.
274-5. Anurakkhaṇattha (để bảo vệ) là để giữ gìn.
Dīghaṃ kārentīti kesehi saddhiṃ acchinditvā ṭhapāpenti.
Dīghaṃ kārentī means they have it made long, that is, they keep it without cutting it along with the hair.
Dīghaṃ kārentī (để dài) có nghĩa là để lại mà không cắt cùng với tóc.
Catukoṇanti yathā upari nalāṭantesu dve, heṭṭhā hanukapasse dveti cattāro koṇā paññāyanti, evaṃ caturassaṃ katvā kappāpanaṃ.
Catukoṇa means having it cut in a square shape, so that two corners appear on the forehead above and two on the jawline below, making four corners.
Catukoṇa (bốn góc) là cạo râu thành hình vuông sao cho hai góc ở trên trán và hai góc ở dưới hàm hiện rõ.
Pāḷiyaṃ dāṭhikaṃ ṭhapāpentīti uttaroṭṭhe massuṃ acchinditvā ṭhapāpenti.
In the Pāḷi, dāṭhikaṃ ṭhapāpentī means they keep the moustache on the upper lip without cutting it.
Trong Pāḷi, dāṭhikaṃ ṭhapāpentī (để râu) có nghĩa là để lại râu mép trên môi trên mà không cắt.
Rudhīti khuddakavaṇaṃ.
Rudhī means a small wound.
Rudhī (mụn nhọt) là vết thương nhỏ.
277. Pāḷiyaṃ lohabhaṇḍakaṃsabhaṇḍasannicayoti lohabhaṇḍassa, kaṃsabhaṇḍassa ca sannicayoti attho.
277. In the Pāḷi, lohabhaṇḍakaṃsabhaṇḍasannicayo means an accumulation of ironware and bronze ware.
277. Trong Pāḷi, lohabhaṇḍakaṃsabhaṇḍasannicayo (sự tích trữ đồ đồng và đồ hợp kim) có nghĩa là sự tích trữ đồ đồng và đồ hợp kim.
Bandhanamattanti vāsidaṇḍādīnaṃ koṭīsu apātanatthaṃ lohehi bandhanaṃ.
Bandhanamatta means merely binding, that is, binding with iron to prevent the ends of axe handles, etc., from falling off.
Bandhanamatta (chỉ là cái buộc) là việc buộc bằng sắt để các đầu của cán rìu, v.v., không bị rơi ra.
Tantakanti āyogavāyanatthaṃ tadākārena pasāritatantaṃ.
Tantaka means a thread stretched in that manner for weaving.
Tantaka (sợi) là sợi được căng ra theo hình dạng đó để dệt.
278. ‘‘Yattha sarati, tattha bandhitabba’’nti etena asañcicca kāyabandhanaṃ abandhitvā paviṭṭhassa anāpattīti dasseti.
278. By ‘‘Wherever it slips, it should be tied,’’ it is shown that there is no offense for one who enters without intentionally tying the body-band.
278. Với lời ‘‘Yattha sarati, tattha bandhitabba’’ (nơi nào nhớ thì nên buộc), điều này cho thấy rằng không có phạm lỗi đối với người đã vào mà không buộc dây lưng y một cách vô ý.
Murajavaṭṭisaṇṭhānaṃ veṭhetvā katanti evaṃ bahurajjuke ekato katvā nānāvaṇṇehi suttehi katanti keci vadanti.
Murajavaṭṭisaṇṭhānaṃ veṭhetvā kata means made by winding multiple cords together; some say it is made with threads of various colors.
Murajavaṭṭisaṇṭhānaṃ veṭhetvā kata (được làm bằng cách quấn theo hình dạng trống muraja) – một số người nói rằng đây là loại được làm bằng nhiều sợi dây gộp lại thành một và được làm bằng các sợi chỉ nhiều màu.
Ekavaṇṇasuttenāpi valayaghaṭakādivikāraṃ dassetvā veṭhitampi murajameva.
Even if wound with a single colored thread, showing variations like rings or knots, it is still a muraja.
Ngay cả loại được quấn bằng một sợi chỉ đơn màu, thể hiện các hình dạng khác nhau như vòng tròn hoặc khối, cũng là muraja.
Vikāraṃ pana adassetvā maṭṭhaṃ katvā nirantaraṃ veṭhitaṃ vaṭṭati.
However, if it is wound smoothly and continuously without showing variations, it is permissible.
Tuy nhiên, loại được quấn chặt mà không thể hiện hình dạng khác nhau thì được phép.
Teneva dutiyapārājikasaṃvaṇṇanāyaṃ vuttaṃ ‘‘bahurajjuke ekato katvā ekena nirantaraṃ veṭhetvā kataṃ ‘bahurajjuka’nti na vattabbaṃ, vaṭṭatī’’ti.
Therefore, in the commentary on the second Pārājika, it is said: ‘‘When many cords are brought together and continuously wound with one*, it should not be called ‘many-corded’; it is permissible.’’
Chính vì vậy, trong giải thích về tội Pārājika thứ hai, đã nói rằng: ‘‘Loại được làm bằng nhiều sợi dây gộp lại thành một và được quấn chặt bằng một sợi thì không nên gọi là ‘nhiều sợi dây’, nó được phép.’’
Muddikakāyabandhanaṃ nāma caturassaṃ akatvā sajjitaṃ.
Muddikakāyabandhanaṃ is a body-band made without being square.
Muddikakāyabandhanaṃ (dây lưng y hình nhẫn) là loại được làm mà không phải hình vuông.
Pāmaṅgadasā caturassā.
Pāmaṅgadasā is square.
Pāmaṅgadasā (dây thắt lưng) là hình vuông.
Mudiṅgasaṇṭhānenāti varakasīsākārena.
Mudiṅgasaṇṭhānena means in the shape of a drum head.
Mudiṅgasaṇṭhānena (theo hình dạng trống mudiṅga) là theo hình dạng đầu của hạt lúa.
Pāsantoti dasāpariyosānaṃ.
Pāsanto means the end of the tassel.
Pāsanto (kéo dài) là đến cuối tua rua.
279. Pāḷiyaṃ gaṇṭhikaphalakaṃ pāsakaphalakanti ettha dārudantādimayesu phalakesu gaṇṭhikapāsakāni appetvā cīvare ṭhapetuṃ anuññātaṃ.
279. In the Pāḷi, gaṇṭhikaphalakaṃ pāsakaphalaka means that it is permitted to attach knot-boards and loop-boards, made of wood, ivory, etc., to the robe.
279. Trong Pāḷi, gaṇṭhikaphalakaṃ pāsakaphalaka (tấm ván có nút thắt, tấm ván có móc) – ở đây, được phép đặt các nút thắt và móc trên các tấm ván bằng gỗ, ngà voi, v.v., và đặt chúng trên y.
Koṭṭo vivariyatīti anuvāto vivariyati.
Koṭṭo vivariyatī means the inner chamber is opened.
Koṭṭo vivariyatī (góc được mở ra) có nghĩa là luồng gió được mở ra.
282. Pamāṇaṅgulenāti vaḍḍhakīaṅgulena.
282. Pamāṇaṅgulena means with the carpenter’s finger-breadth.
282. Pamāṇaṅgulena (bằng ngón tay tiêu chuẩn) là bằng ngón tay của thợ mộc.
Keci pana ‘‘pakatiaṅgulenā’’ti vadanti, taṃ caturaṅgulapacchimakavacanena na sameti.
Some say ‘‘with a natural finger-breadth,’’ but this does not accord with the later statement of four finger-breadths.
Tuy nhiên, một số người nói rằng ‘‘bằng ngón tay bình thường’’, điều đó không phù hợp với câu cuối cùng là bốn ngón tay.
Na hi pakataṅgulena caturaṅgulappamāṇaṃ dantakaṭṭhaṃ kaṇṭhe avilaggaṃ khādituṃ sakāti.
For it is not possible to chew a tooth-stick of four natural finger-breadths without it sticking in the throat.
Vì không thể nhai một cành cây xỉa răng dài bốn ngón tay bằng ngón tay bình thường mà không bị vướng ở cổ.
295. Senāsanakkhandhake sisireti sisirakāle himapātavasena sattāhavaddalikādivassapātavassena ca uppanno kharo sītasamphasso adhippetoti āha ‘‘samphusitako’’ti.
295. In the Section on Dwellings, sisire means the harsh cold touch arising in the cold season due to snowfall or rain lasting for seven days, etc., as indicated by ‘‘samphusitako’’.
295. Trong Senāsanakkhandhaka, sisire (trong mùa đông) có nghĩa là sự tiếp xúc lạnh lẽo gay gắt phát sinh do tuyết rơi vào mùa đông hoặc do mưa lớn kéo dài bảy ngày, v.v., vì thế nói ‘‘samphusitako’’ (sự tiếp xúc).
‘‘Tato’’ti idaṃ kattuatthe nissakkavacanaṃ, tena ca vihārena vātātapo paṭihaññatīti atthoti āha ‘‘vihārena paṭihaññatī’’ti.
‘‘Tato’’ is a ablative case in the agentive sense, and it means that the wind and sun are warded off by the dwelling, as indicated by ‘‘vihārena paṭihaññatī’’.
‘‘Tato’’ (từ đó) là một từ chỉ nguyên nhân ở thể chủ cách, và nó có nghĩa là gió và nắng bị ngăn cản bởi tinh xá, vì thế nói ‘‘vihārena paṭihaññatī’’ (bị tinh xá ngăn cản).
296. Āviñchanachiddanti yattha aṅguliṃ vā rajjusaṅkhalikādiṃ vā pavesetvā kavāṭaṃ ākaḍḍhantā dvārabāhaṃ phusāpenti, tassetaṃ adhivacanaṃ.
296. Āviñchanachidda is the designation for the hole into which one inserts a finger or a rope, chain, etc., and pulls the door to make it touch the doorpost.
296. Āviñchanachidda (lỗ kéo) là tên gọi của nơi mà người ta đưa ngón tay hoặc dây xích, v.v., vào để kéo cánh cửa chạm vào khung cửa.
Senāsanaparibhoge akappiyaṃ nāma natthīti dassanatthaṃ ‘‘sacepi dīpinaṅguṭṭhenā’’tiādi vuttaṃ.
‘‘Sacepi dīpinaṅguṭṭhenā’’ and so on is stated to show that there is nothing unallowable in the use of dwellings.
Để cho thấy rằng không có gì không phù hợp trong việc sử dụng chỗ ở, đã nói ‘‘sacepi dīpinaṅguṭṭhenā’’ (ngay cả bằng đuôi cọp), v.v.
Cetiye vedikāsadisanti vātapānadāruṃ vā jālaṃ vā aṭṭhapetvā dāruṭṭhāne cetiye vedikāya paṭṭādīni viya iṭṭhakādīhi uddhaṃ, tiriyañca paṭṭikādayo dassetvā catuchiddayuttaṃ kataṃ.
"Like a railing at a cetiya" means having removed the window frame or lattice, and in place of the wood, showing planks and similar structures vertically and horizontally with bricks and so on, like the planks of a railing at a cetiya, made with four holes.
Cetiye vedikāsadisa (giống như lan can ở tháp) là việc không đặt khung cửa sổ hoặc lưới, mà thay vào đó, ở vị trí của khung gỗ, làm các dải gạch, v.v., được đặt lên và ngang, giống như các dải ở lan can tháp, tạo thành bốn lỗ.
Thambhakavātapānaṃ nāma tiriyaṃ dārūni adatvā uddhaṃ ṭhapitadārūhi eva kataṃ.
"Pillar-window" means one made only with vertically placed wooden pieces, without placing horizontal wooden pieces.
Thambhakavātapānaṃ (cửa sổ cột) là loại được làm chỉ bằng các thanh gỗ đặt dọc mà không có thanh gỗ ngang.
Coḷakapādapuñchanaṃ bandhitunti vātapānappamāṇena pādapuñchanasadisaṃ coḷakādinā bandhitvā vagguliādippavesananivāraṇatthaṃ, kathetunti attho.
"To tie a cloth foot-wiper" means to tie a cloth or similar material, of the size of the window and resembling a foot-wiper, in order to prevent bats and other creatures from entering, so it is said.
Coḷakapādapuñchanaṃ bandhitu (buộc một tấm vải chùi chân) có nghĩa là buộc một tấm vải, v.v., giống như tấm chùi chân có kích thước bằng cửa sổ, để ngăn chặn sự xâm nhập của dơi, v.v., và để nói chuyện.
Miḍḍhakanti mañcākārena kaṭṭhamattikādīhi katavedikākāraṃ.
"Miḍḍhaka" means a structure resembling a railing, made of wood, clay, and so on, in the shape of a bed.
Miḍḍhaka (bệ) là một loại lan can được làm bằng gỗ, đất sét, v.v., theo hình dạng giường.
297. Caturassapīṭhanti samacaturassaṃ.
297. "Square stool" means perfectly square.
297. Caturassapīṭha (ghế vuông) là hình vuông đều.
Aṭṭhaṅgulapādakaṃ vaṭṭatīti aṭṭhaṅgulapādakameva vaṭṭati.
"A stool with eight-finger legs is permissible" means only a stool with eight-finger legs is permissible.
Aṭṭhaṅgulapādakaṃ vaṭṭatī (chân cao tám ngón tay được phép) có nghĩa là chỉ chân cao tám ngón tay được phép.
Pamāṇātikkantopi vaṭṭatīti samacaturassameva sandhāya vuttaṃ.
"Even if it exceeds the measure, it is permissible" is stated with reference to a perfectly square one.
Pamāṇātikkantopi vaṭṭatī (ngay cả vượt quá kích thước cũng được phép) được nói đến ghế vuông đều.
Āyatacaturassā pana sattaṅgapañcaṅgāpi uccapādā na vaṭṭanti.
However, for rectangular ones, even those with seven- or five-finger high legs are not permissible.
Tuy nhiên, những ghế hình chữ nhật có chân cao bảy hoặc năm ngón tay thì không được phép.
Vetteheva caturassādiākārena kataṃ bhaddapīṭhanti āha ‘‘vettamayaṃ pīṭha’’nti.
It is called a good stool made of rattan in a square or similar shape, thus he says "a rattan stool".
Ghế tốt được làm bằng mây theo hình vuông, v.v., vì thế nói ‘‘vettamayaṃ pīṭha’’ (ghế bằng mây).
Dārupaṭṭikāya uparīti aṭaniākārena ṭhitadārupaṭalassa heṭṭhā uddhaṃ pādaṃ katvā.
"Above the wooden plank" means by making the leg below and above the wooden board that stands like an atani.
Dārupaṭṭikāya uparī (trên tấm gỗ) là làm chân ở dưới tấm gỗ được đặt theo hình dạng aṭani (thanh ngang của khung dệt).
Pavesanakālañhi sandhāya ‘‘uparī’’ti vuttaṃ.
The word "above" is used with reference to the time of insertion.
Vì nói đến thời điểm đưa vào nên nói ‘‘uparī’’ (trên).
Eḷakassa pacchimapādadvayaṃ viya vaṅkākārena ṭhitattā panetaṃ ‘‘eḷakapādapīṭha’’nti vuttaṃ.
Since it stands in a curved shape like the hind legs of a ram, it is called "ram-legged stool".
Vì nó cong như hai chân sau của con cừu nên được gọi là ‘‘eḷakapādapīṭha’’ (ghế chân cừu).
Paloṭhentīti saha mañcehi pavaṭṭenti.
"They drag" means they drag along with the beds.
Paloṭhentī (lăn) có nghĩa là lăn cùng với giường.
Rukkhe, latā ca muñcitvā avasesaṃ gacchādikaṃ sabbampi tiṇajāti evāti āha ‘‘yesaṃ kesañci tiṇajātikāna’’ntiādi.
All grasses and similar things, except trees and creepers, are of the grass species, thus he says "of whatever grass species" and so on.
Tất cả các loại cỏ, v.v., ngoại trừ cây và dây leo, đều là loại cỏ, vì thế nói ‘‘yesaṃ kesañci tiṇajātikāna’’ (bất kỳ loại cỏ nào), v.v.
Upadahantīti ṭhapenti.
"They place" means they put.
Upadahantī (đặt) có nghĩa là đặt xuống.
Sīsappamāṇaṃ nāma yattha gīvāya saha sakalaṃ sīsaṃ ṭhapetuṃ sakkā, tassa ca muṭṭhiratanaṃ vitthārappamāṇanti dassento ‘‘vitthārato’’tiādimāha.
The measure of the head is where the whole head, including the neck, can be placed, and its width is one fist-span (muṭṭhiratana), showing this, he says "in width" and so on.
Kích thước của gối đầu là nơi có thể đặt toàn bộ đầu cùng với cổ, và kích thước chiều rộng của nó là một nắm tay và một gang tay, vì thế nói ‘‘vitthārato’’ (theo chiều rộng), v.v.
Idañca bimbohanassa ubhosu antesu ṭhapetabbacoḷappamāṇadassanaṃ.
This is the indication of the size of the cloth to be placed at both ends of the pillow.
Và đây là sự chỉ định kích thước của tấm vải sẽ được đặt ở hai đầu của gối đầu.
Tassa vasena bimbohanassa vitthārappamāṇaṃ paricchijjati, taṃ vaṭṭaṃ vā caturassaṃ vā katvā sibbitaṃ yathā koṭito koṭi vitthārato puthulaṭṭhānaṃ muṭṭhiratanappamāṇaṃ hoti, evaṃ sibbitabbaṃ.
According to this, the width of the pillow is determined; it should be sewn so that, whether round or square, its widest part from end to end is one fist-span.
Theo đó, kích thước chiều rộng của gối đầu được xác định, nó phải được may thành hình tròn hoặc hình vuông sao cho từ góc này đến góc kia, phần rộng nhất có kích thước bằng một nắm tay và một gang tay.
Ito adhikaṃ na vaṭṭati, taṃ pana antesu ṭhapitacoḷaṃ koṭiyā koṭiṃ āhacca diguṇaṃ kataṃ tikaṇṇaṃ hoti.
More than this is not permissible; that cloth placed at the ends, when doubled from end to end, becomes three-cornered.
Nhiều hơn thế thì không được phép, nhưng tấm vải được đặt ở các đầu đó, khi gấp đôi từ góc này đến góc kia, sẽ có ba góc.
Tesu tīsu kaṇṇesu dvinnaṃ kaṇṇānamantaraṃ vidatthicaturaṅgulaṃ hoti, majjhaṭṭhānaṃ koṭito koṭiṃ āhacca muṭṭhiratanaṃ hoti, idamassa ukkaṭṭhappamāṇaṃ.
Among these three corners, the space between two corners is one span and four fingers; the middle part from end to end is one fist-span; this is its maximum measure.
Trong ba góc đó, khoảng cách giữa hai góc là một gang tay và bốn ngón tay, và phần giữa từ góc này đến góc kia là một nắm tay và một gang tay; đây là kích thước tối đa của nó.
Tenāha ‘‘tīsu kaṇṇesū’’tiādi.
Therefore, he says "in the three corners" and so on.
Do đó nói “ở ba góc” v.v.
Masūraketi cammamayabhisiyaṃ.
"In a masūraka" means in a leather mattress.
Masūraka là nệm làm bằng da.
Cammamayaṃ pana bimbohanaṃ tūlapuṇṇampi na vaṭṭati.
However, a leather pillow filled with cotton is not permissible.
Nhưng gối làm bằng da, dù nhồi bông, cũng không được phép.
Pāḷiyaṃ senāsanaparikkhāradussanti senāsanaparikkhārakaraṇatthāya dussaṃ.
In the Pali, "cloth for monastic requisites" means cloth for making monastic requisites.
Trong Pāḷi, senāsanaparikkhāradussaṃ là tấm vải để làm đồ dùng cho chỗ ở.
Bhisiṃ onandhitunti bhisitthavikāya pakkhipitvā bandhituṃ.
"To tie up the mattress" means to put it into a mattress cover and tie it.
Bhisiṃ onandhituṃ là đặt vào túi nệm rồi buộc lại.
Paribhijjatīti mañcādito sāriyamānā pīṭhakoṭiādīsu nisīdantehi ghaṃsiyamānā bhisi paribhijjati.
"It gets torn": The mattress gets torn when it is moved from beds and so on, or rubbed against the edges of stools by those who sit on them.
Paribhijjatī là nệm bị rách khi bị kéo từ giường v.v. hoặc bị cọ xát vào mép ghế v.v. khi người ta ngồi xuống.
Onaddhamañcanti bhisiṃ ekābaddhaṃ katvā baddhamañcaṃ.
"Tied bed" means a bed tied with the mattress as one unit.
Onaddhamañcaṃ là giường được buộc lại sao cho nệm trở thành một khối thống nhất.
Pāḷiyaṃ chaviṃ uppāṭetvā harantīti bhisicchaviṃ corā haranti.
In the Pali, "they tear off and take away the skin": Thieves take away the skin of the mattress.
Trong Pāḷi, chaviṃ uppāṭetvā harantī là bọn trộm lấy đi vỏ nệm.
Phositunti corehi haritassa pacchā haritasaññāṇaphusitabindūni dātuṃ.
"To sprinkle" means to apply marks or dots of identification to what has been stolen by thieves.
Phosituṃ là để đánh dấu vết tích của vật bị trộm bằng cách rắc các chấm.
Bhittikammanti nānāvaṇṇehi vibhittirājikaraṇaṃ.
"Wall painting" means making various coloured lines on a wall.
Bhittikammaṃ là việc tạo ra các đường phân chia bằng nhiều màu sắc.
Hatthakammanti hatthena yaṃ kiñci saññākaraṇaṃ.
"Handicraft" means making any kind of mark by hand.
Hatthakammaṃ là việc tạo ra bất kỳ dấu hiệu nào bằng tay.
299. ‘‘Karohī’’ti vattumpi na labbhatīti āṇattiyā eva paṭikkhittattā dvārapālaṃ ‘‘kiṃ na karosī’’tiādinā pariyāyena vattuṃ vaṭṭati.
299. "It is not permissible even to say 'Do it!'": Since it is directly forbidden by command, it is permissible to speak to the doorkeeper indirectly, saying "Why don't you do it?" and so on.
299. ‘‘Karohī’’ti vattumpi na labbhatī là vì đã bị cấm ra lệnh, nên được phép nói với người gác cửa bằng cách gián tiếp như “Sao anh không làm?” v.v.
Jātakapakaraṇanti jātakapaṭisaṃyuttaṃ itthipurisādi yaṃ kiñci rūpaṃ adhippetaṃ.
"Jātaka-related image" means any image, such as of men or women, connected with the Jātakas.
Jātakapakaraṇaṃ là bất kỳ hình tượng nào liên quan đến Jātaka, như nam nữ v.v.
‘‘Parehi kārāpetu’’nti vuttattā buddharūpampi sayaṃ kātuṃ na labhati.
Since it is said, "to have others make it," one is not allowed to make even a Buddha image oneself.
Vì đã nói ‘‘parehi kārāpetuṃ’’ (để người khác làm), nên không được phép tự mình làm tượng Phật.
Pāḷiyaṃ pañcapaṭikanti jātiādipañcappakāravaṇṇamaṭṭhaṃ.
In the Pali, pañcapaṭika refers to the five kinds of colors, such as those of various origins.
Trong Pāḷi, pañcapaṭikaṃ là năm loại màu sắc như màu của loài v.v.
300. Upacāro na hotīti gabbhassa bahi samantā anuparigamanassa okāso nappahoti.
300. Upacāra is not possible means that there is no sufficient space for circumambulation all around outside the inner chamber.
300. Upacāro na hotī là không đủ không gian để đi lại xung quanh bên ngoài ngôi nhà.
Rukkhaṃ vijjhitvāti tacchitasāradāruṃ aggasamīpe vijjhitvā.
Having pierced a tree means having pierced a trimmed, strong piece of wood near the tip.
Rukkhaṃ vijjhitvā là khoan một khúc gỗ cứng đã được đẽo gọt ở gần ngọn.
Katvāti chidde katvā.
Having made means having made holes.
Katvā là tạo ra các lỗ.
Kappakataṃ viya sārakhāṇuke ākoṭetvā evaṃ katameva ‘‘āharimaṃ bhittipāda’’nti vuttaṃ.
It is by hammering strong wooden posts as if they were already prepared, and making it in this way, that it is called "a removable wall-foot."
Việc đóng các cọc gỗ cứng vào như đã được phép, và làm như vậy, được gọi là ‘‘āharimaṃ bhittipādaṃ’’ (cột tường di động).
Upatthambhanatthaṃ bhūmiyaṃ patiṭṭhāpetunti jiṇṇabhittipādena bahi samānabhāraṃ khāṇukappasīsena ussāpetvā mūlena bhūmiyaṃ patiṭṭhāpetuṃ.
To establish it in the ground for support means to raise it with a post-like head, equal in weight to the old wall-foot, and establish it in the ground by its base.
Upatthambhanatthaṃ bhūmiyaṃ patiṭṭhāpetuṃ là để nâng lên bằng một đầu cọc gỗ có cùng trọng lượng với cột tường cũ ở bên ngoài, rồi đặt gốc xuống đất để chống đỡ.
Parittāṇatthanti ullittāvalittakuṭiyā ovassanaṭṭhānassa parittāṇatthaṃ.
For protection means for the protection of the leaking spot of a plastered and whitewashed hut.
Parittāṇattha là để bảo vệ chỗ nước mưa chảy xuống của túp lều đã được trát vôi và quét vôi.
Kiṭikanti tālapaṇṇādīhi katapadalaṃ.
Kiṭika means a mat made of palm leaves and so on.
Kiṭikaṃ là tấm chắn làm bằng lá cọ v.v.
Madditamattikanti ovassanachiddassa pidahanatthaṃ vuttaṃ.
Madditamattika is said for covering the leaking hole.
Madditamattikaṃ được nói là để che lỗ nước mưa chảy xuống.
Ubhatokuṭṭaṃ nīharitvā katapadesassāti yathā bahi ṭhitā ujukaṃ anto nisinne na passanti, evaṃ dvārābhimukhaṃ pidahanavasena bhittiñca aññato dvārañca yojetvā kataṭṭhānaṃ vadati.
Of a place made by removing two walls refers to a place made by joining a wall and another door, in such a way that those standing outside cannot directly see those sitting inside, by means of a covering facing the door.
Ubhatokuṭṭaṃ nīharitvā katapadesassā là nói về một nơi được làm bằng cách gắn một bức tường và một cánh cửa khác theo cách che chắn mặt cửa, sao cho những người đứng bên ngoài không thể nhìn thấy những người ngồi bên trong.
Samantā pariyāgāroti samantato āviddhapamukhaṃ.
Samantā pariyāgāro means a vestibule surrounding it on all sides.
Samantā pariyāgāro là một mái hiên có mái che xung quanh.
Vaṃsaṃ datvāti purisappamāṇe pāde nikhaṇitvā tesaṃ upari piṭṭhivaṃsasadisaṃ passavaṃsaṃ ṭhapetvā osāretvā.
Having given a bamboo means having dug in posts of a man's height, placed a crossbeam like a ridgepole on top of them, and lowered it.
Vaṃsaṃ datvā là đào các cột có chiều cao bằng người, đặt một xà ngang giống như xương sống lên trên chúng, rồi hạ xuống.
Ekaṃ daṇḍakoṭiṃ atiuccāya vihārabhittikoṭiyā ekaṃ koṭiṃ nīce vaṃsapiṭṭhiyaṃ ṭhapanavasena daṇḍake pasāretvā.
Having extended poles by placing one end of a pole high up on the corner of the monastery wall and the other end low down on the back of the bamboo.
Bằng cách đặt một đầu của cây sào rất cao vào góc tường tịnh xá và một đầu thấp hơn vào lưng xà ngang, rồi trải các cây sào ra.
Cakkalayutto kiṭikoti kavāṭaṃ viya vivaraṇathakanasukhatthaṃ cakkalabandhakiṭikaṃ.
A kiṭika with a wheel mechanism means a kiṭika with a wheel mechanism for ease of opening and closing, like a door.
Cakkalayutto kiṭiko là một tấm chắn có bánh xe để dễ dàng mở và đóng như một cánh cửa.
Pāḷiyaṃ ugghāṭanakiṭikanti āpaṇādīsu anatthikakāle ukkhipitvā, upari ca bandhitvā pacchā otaraṇakiṭikaṃ, kappasīsehi vā upatthambhanīhi ukkhipitvā pacchā otaraṇakiṭikampi.
In the Pali, ugghāṭanakiṭika refers to a kiṭika that is lifted up and tied above when not needed, as in shops, and then lowered; or a kiṭika that is lifted up by means of post-heads or supports and then lowered.
Trong Pāḷi, ugghāṭanakiṭikaṃ là một tấm chắn được nâng lên và buộc ở trên khi không cần thiết, như ở các cửa hàng v.v., rồi sau đó hạ xuống; hoặc một tấm chắn được nâng lên bằng các cọc gỗ hoặc các thanh chống rồi sau đó hạ xuống.
Sataṃ hatthīti gāthāya hatthino satasahassānīti evaṃ paccekaṃ sahassa-saddena yojetvā attho ñātabbo.
A hundred elephants means that the meaning should be understood by combining the word "thousand" with each, as in the verse "a hundred thousand elephants."
Sataṃ hatthī là trong bài kệ, "trăm ngàn con voi" – cần hiểu ý nghĩa bằng cách ghép mỗi từ với "ngàn" như vậy.
Padavītihārassāti ‘‘buddhaṃ vandissāmī’’ti ratanattayaṃ uddissa gacchato ekapadavītihārassa, tappaccayakusalaphalassāti attho.
Of a single step means of a single step taken by one going with the intention of "I will pay homage to the Buddha," dedicating it to the Triple Gem; that is, the fruit of the wholesome kamma associated with that.
Padavītihārassā là đối với một bước chân của người đi với ý định “Tôi sẽ đảnh lễ Đức Phật” hướng đến Tam Bảo, nghĩa là quả của thiện nghiệp do đó mà có.
Tassa soḷasamo bhāgo kalaṃ nāma, taṃ soḷasiṃ kalaṃ yathāvuttā hatthiādayo sabbe nāgghanti nārahanti, nidassanamattañcetaṃ.
Its sixteenth part is called kalaṃ; that sixteenth part, that kalaṃ, all the aforementioned elephants and so on do not equal, do not deserve. And this is merely an example.
Một phần mười sáu của nó được gọi là kalaṃ; một phần mười sáu kalaṃ đó không thể sánh bằng, không xứng đáng với tất cả các con voi v.v. đã nói, và đây chỉ là một ví dụ.
Anekasatasahassabhāgampi nāgghanti.
They do not equal even a fraction of many hundreds of thousands.
Ngay cả hàng trăm ngàn phần cũng không thể sánh bằng.
318. ‘‘Chamāsaccayena chamāsaccayenā’’ti idaṃ dvikkhattuṃ paccayadānakālaparicchedadassanaṃ, evaṃ uparipi.
318. "Every six months, every six months" indicates the period for giving provisions twice; similarly for what follows.
318. ‘‘Chamāsaccayena chamāsaccayenā’’ là việc chỉ ra thời gian cúng dường hai lần, cứ sáu tháng một lần; tương tự cho các trường hợp sau.
‘‘Taṃ na gāhetabba’’nti vacanassa kāraṇamāha ‘‘paccayeneva hi ta’’ntiādinā, paccayaññeva nissāya tattha vasitvā paṭijagganā bhavissantīti adhippāyo.
He states the reason for the saying "It should not be accepted" with "for indeed, by means of requisites" and so on, the intention being that relying solely on requisites, they will dwell there and be cared for.
Lý do của câu nói ‘‘Taṃ na gāhetabbaṃ’’ (không nên nhận cái đó) được giải thích bằng ‘‘paccayeneva hi taṃ’’ v.v., ý muốn nói rằng việc giữ gìn và chăm sóc sẽ xảy ra chỉ dựa vào sự cúng dường đó.
Ubbhaṇḍikāti ukkhittabhaṇḍā bhavissanti.
Ubbhaṇḍikā means they will be those whose belongings are removed.
Ubbhaṇḍikā là sẽ trở thành những người mang đồ đạc lên.
Dīghasālāti caṅkamanasālā.
Dīghasālā means a walking-hall.
Dīghasālā là sảnh đi kinh hành.
Maṇḍalamāḷoti upaṭṭhānasālā.
Maṇḍalamāḷo means a service-hall.
Maṇḍalamāḷo là sảnh phục vụ.
Anudahatīti pīḷeti.
Anudahatī means oppresses.
Anudahatī là làm phiền.
‘‘Adātuṃ na labbhatī’’ti iminā sañcicca adadantassa paṭibāhane pavisanato dukkaṭanti dīpeti.
By "It is not allowed not to give," it indicates a dukkata offense due to intentionally refusing to give, which involves obstruction.
Với câu ‘‘adātuṃ na labbhatī’’ (không được phép không cho), điều này cho thấy rằng việc cố ý không cho sẽ dẫn đến lỗi dukkaṭa do cản trở.
‘‘Na gocaragāmo ghaṭṭetabbo’’ti vuttamevatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘na tattha manussā vattabbā’’tiādi vuttaṃ.
To explain the meaning already stated, "The alms-village should not be disturbed," it is said, "People there should not be spoken to," and so on.
Để giải thích ý nghĩa đã nói ‘‘Na gocaragāmo ghaṭṭetabbo’’ (không nên làm phiền làng khất thực), đã nói ‘‘na tattha manussā vāttabbā’’ (không nên nói với người dân ở đó) v.v.
Vitakkaṃ chinditvāti ‘‘iminā nīhārena gacchantaṃ disvā nivāretvā paccaye dassantī’’ti evarūpaṃ vitakkaṃ anuppādetvā.
Vitakkaṃ chinditvā means without generating such a thought as, "Seeing him going in this manner, they will stop him and offer requisites."
Vitakkaṃ chinditvā là không khởi lên suy nghĩ như “Khi thấy tôi đi theo cách này, họ sẽ ngăn lại và cúng dường vật phẩm.”
Bhaṇḍappaṭicchādananti paṭicchādanabhaṇḍaṃ.
Bhaṇḍappaṭicchādana means covering-material.
Bhaṇḍappaṭicchādanaṃ là vật phẩm che thân.
Sarīrappaṭicchādanacīvaranti attho.
The meaning is a robe for covering the body.
Nghĩa là y phục che thân.
‘‘Suddhacittattāva anavajja’’nti idaṃ pucchitakkhaṇe kāraṇācikkhanaṃ sandhāya vuttaṃ na hoti asuddhacittassapi pucchitapañhavisajjane dosābhāvā.
This statement, "Due to a pure mind, it is blameless," is said with reference to explaining the reason at the time of questioning, not because there is no fault in answering a questioned problem even for one with an impure mind.
‘‘Suddhacittattāva anavajja’’ (không có lỗi vì tâm thanh tịnh) được nói để chỉ lý do tại thời điểm hỏi, chứ không phải vì không có lỗi trong việc giải đáp câu hỏi ngay cả khi tâm không thanh tịnh.
Evaṃ pana gate maṃ pucchissantītisaññāya agamanaṃ sandhāya vuttanti daṭṭhabbaṃ.
It should be understood that it is said with reference to not going with the thought that "If I go like this, they will question me."
Phải hiểu rằng điều này được nói là để ám chỉ việc không đi vì nghĩ rằng “Nếu tôi đi như vậy, họ sẽ hỏi tôi”.
Paṭijaggitabbānīti khaṇḍaphullapaṭisaṅkharaṇasammajjanādīhi paṭijaggitabbāni.
Paṭijaggitabbāni means to be cared for by repairing broken parts, sweeping, and so on.
Cần được chăm sóc (Paṭijaggitabbāni) nghĩa là cần được chăm sóc bằng cách sửa chữa những chỗ hư hỏng, quét dọn, v.v.
Muddavedikāyāti cetiyassa hammiyavedikāya ghaṭākārassa upari caturassavedikāya.
Muddavedikāyā means the square railing above the dome-shaped railing of the cetiya's platform.
Trên nền tháp (Muddavedikāya) nghĩa là trên nền cao của bảo tháp, trên nền vuông phía trên phần hình chum.
Kasmā pucchitabbantiādi yato pakatiyā labhati.
"Why should it be asked?" and so on, because one obtains it naturally.
Tại sao phải hỏi (Kasmā pucchitabba) v.v. là vì theo lẽ thường thì được nhận.
Tatthāpi pucchanassa kāraṇasandassanatthaṃ vuttaṃ.
Even there, it is said to show the reason for asking.
Điều đó được nói ra để chỉ rõ lý do của việc hỏi.
Paṭikkammāti vihārato apasakkitvā.
Paṭikkammā means having withdrawn from the monastery.
Sau khi rời đi (Paṭikkammā) nghĩa là sau khi rời khỏi tịnh xá.
Tamatthaṃ dassento ‘‘yojanadviyojanantare hotī’’ti āha.
Showing that meaning, he says, "It is at a distance of one or two yojanas."
Để chỉ rõ ý đó, Ngài nói: “Nó ở khoảng cách một hoặc hai do tuần”.
Upanikkhepaṃ ṭhapetvāti vaḍḍhiyā kahāpaṇādiṃ ṭhapetvā, khettādīni vā niyametvā.
Upanikkhepaṃ ṭhapetvā means having deposited a kahāpaṇa or other item as interest, or having designated fields and so on.
Sau khi đặt cọc (Upanikkhepaṃ ṭhapetvā) nghĩa là sau khi đặt cọc vàng bạc, v.v. để lấy lãi, hoặc sau khi quy định ruộng đất, v.v.
Iti saddhādeyyeti evaṃ heṭṭhā vuttanayena saddhāya dātabbe vassāvāsikalābhavisayeti attho.
Iti saddhādeyye means thus, in the manner stated below, in the matter of requisites to be given with faith, that is, pertaining to the gains of the vassāvāsa.
Trong những vật đáng tin cậy như vậy (Iti saddhādeyye) nghĩa là những vật đáng tin cậy được bố thí theo cách đã nói ở trên, thuộc về lợi lộc an cư mùa mưa.
‘‘Kappiyabhaṇḍavasenā’’ti sāmaññato vuttamevatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘cīvarataṇḍulādivaseneva cā’’ti vuttaṃ.
To explain the meaning stated generally as "by way of allowable items," it is said, "and by way of robes, rice, etc."
Để giải thích ý nghĩa chung được nói là “theo vật phẩm hợp pháp”, Ngài nói “và chỉ theo y phục, gạo, v.v.”.
Ca-kāro cettha pana-saddatthe vattati, na samuccayattheti daṭṭhabbaṃ.
Here, the particle ca functions in the sense of pana (but/however), not in the sense of conjunction, it should be understood.
Ở đây, từ ca được dùng với nghĩa của từ pana, chứ không phải với nghĩa tập hợp.
Puggalavaseneva, kappiyabhaṇḍavasena ca apalokanappakāraṃ dassetuṃ ‘‘taṃ pana evaṃ kattabba’’ntiādi vuttaṃ.
To show the method of apalokana (announcement) by way of individuals and by way of allowable items, it is said, "This, however, should be done thus" and so on.
Để chỉ rõ cách thỉnh cầu theo cá nhân và theo vật phẩm hợp pháp, Ngài nói “điều đó phải được thực hiện như vậy” v.v.
Cīvarapaccayaṃ sallakkhetvāti saddhādeyyatatruppādādivasena tasmiṃ vassāvāse labbhamānaṃ cīvarasaṅkhātaṃ paccayaṃ ‘‘ettaka’’nti paricchinditvā.
Cīvarapaccayaṃ sallakkhetvā means having determined the requisite, namely robes, to be obtained in that vassāvāsa by way of faith-offerings, produce from the land, etc., as "this much."
Sau khi xem xét vật dụng y phục (Cīvarapaccayaṃ sallakkhetvā) nghĩa là sau khi xác định “chừng này” vật dụng gọi là y phục có thể nhận được trong mùa an cư đó, theo vật phẩm đáng tin cậy, vật phẩm phát sinh từ đó, v.v.
Senāsanassāti senāsanaggāhāpanassa.
Senāsanassā means for the taking of lodging.
Của chỗ ở (Senāsanassa) nghĩa là của việc nhận chỗ ở.
‘‘Navako vuḍḍhatarassa, vuḍḍho ca navakassā’’ti idaṃ senāsanaggāhassa attanāva attano gahaṇaṃ asāruppanti vuttaṃ, dve aññamaññaṃ gāhessantīti adhippāyo.
"The junior for the senior, and the senior for the junior" is said to mean that it is improper for one to take one's own lodging by oneself; the intention is that two will take each other's.
“Người mới nhận chỗ ở của người lớn tuổi, và người lớn tuổi (nhận chỗ ở) của người mới” điều này được nói rằng việc tự mình nhận chỗ ở cho chính mình là không phù hợp, ý nghĩa là hai người sẽ nhận chỗ ở của nhau.
Aṭṭhapi soḷasapi jane sammannituṃ vaṭṭatīti ekakammavācāya sabbepi ekato sammannituṃ vaṭṭati.
"It is permissible to appoint eight or even sixteen persons" means it is permissible to appoint all of them together with a single kammavācā.
Tám hoặc mười sáu người đều có thể được chỉ định nghĩa là tất cả đều có thể được chỉ định cùng một lúc bằng một lời yết-ma.
Niggahakammameva hi saṅgho saṅghassa na karoti.
For the Saṅgha does not perform a censure kamma upon the Saṅgha itself.
Chỉ có Tăng đoàn mới không thực hiện yết-ma chế tài đối với Tăng đoàn.
Teneva sattasatikakkhandhake ‘‘ubbāhikakammasammutiyaṃ aṭṭhapi janā ekatova sammatāti.
Therefore, in the Sattasatikakkhandhaka, it is said, "In the appointment for the ubbāhika kamma, even eight persons are appointed together."
Chính vì thế, trong Phần Bảy Trăm (Sattasatikakkhandhake) có nói: “Trong việc chỉ định yết-ma ubbāhika, tất cả tám người đều được chỉ định cùng một lúc”.
Labhantīti tatravāsino bhikkhū labhanti.
Labhantī means the monks residing there obtain it.
Họ nhận được (Labhantī) nghĩa là các Tỳ-kheo trú tại đó nhận được.
Vijaṭetvāti ‘‘ekekassa pahonakappamāṇena viyojetvā.
Vijaṭetvā means having separated it into portions sufficient for each individual.
Sau khi chia ra (Vijaṭetvā) nghĩa là “sau khi chia ra với số lượng đủ cho mỗi người”.
Āvāsesu pakkhipitvāti ‘‘ito uppannaṃ asukasmiṃ asukasmiñca āvāse vasantā pāpetvā gaṇhantū’’ti vācāya upasaṃharitvā.
"Having assigned to the residences" means having presented with the words, "May those residing in such and such a residence receive and take what has arisen from this."
Sau khi bỏ vào các trú xứ (Āvāsesu pakkhipitvā) nghĩa là sau khi chuyển giao bằng lời nói “Hãy để những vật phẩm phát sinh từ đây được những người trú tại trú xứ này và trú xứ kia nhận lấy”.
Pavisitabbanti mahālābhe pariveṇe vasitvāva lābho gahetabboti adhippāyo.
"Should be entered" means the gain should be taken only by residing in a residence with great gains.
Nên vào (Pavisitabba) ý nghĩa là nên nhận lợi lộc khi đang trú tại tu viện có nhiều lợi lộc.
Ayampīti ettha yo paṃsukūliko paccayaṃ vissajjeti.
Here, "this also" refers to the rag-robe wearer who gives up the requisite.
Cái này cũng vậy (Ayampī) ở đây là người khất sĩ y phấn tảo bố thí vật phẩm.
Teneva vissaṭṭho ayaṃ cīvarapaccayopīti yojanā.
The connection is that this robe-requisite also was given up by that very one.
Vì vậy, y phục này cũng được bố thí, đó là cách kết nối câu.
Pādamūle ṭhapetvā sāṭakaṃ dentīti paccayadāyakā denti.
"They place the cloth at the foot and give it" means the donors of requisites give it.
Họ đặt dưới chân và trao y (Pādamūle ṭhapetvā sāṭakaṃ dentī) nghĩa là các thí chủ trao y.
Etena gahaṭṭhehi pādamūle ṭhapetvā dinnampi paṃsukūlikānampi vaṭṭatīti dasseti.
By this, it shows that even what is placed at the foot by householders and given is permissible for rag-robe wearers.
Điều này cho thấy rằng y phục được các gia chủ đặt dưới chân và trao cũng phù hợp cho các khất sĩ y phấn tảo.
Atha vassāvāsikaṃ demāti vadantīti ettha paṃsukūlikānaṃ na vaṭṭatīti ajjhāharitvā yojetabbaṃ.
Here, "Then we give the vassa-robe" should be construed by supplying "is not permissible for rag-robe wearers."
Rồi họ nói: ‘Chúng tôi sẽ trao y an cư mùa mưa’ (Atha vassāvāsikaṃ demāti vadantī) ở đây phải được thêm vào và kết nối câu rằng “không phù hợp cho các khất sĩ y phấn tảo”.
Vassaṃvutthabhikkhūnanti paṃsukūlikato aññesaṃ bhikkhūnaṃ.
"For bhikkhus who have completed the vassa" means for bhikkhus other than rag-robe wearers.
Cho các Tỳ-kheo đã an cư (Vassaṃvutthabhikkhūnaṃ) nghĩa là cho các Tỳ-kheo khác ngoài khất sĩ y phấn tảo.
Pāṭipadaaruṇatotiādi vassūpanāyikadivasaṃ sandhāya vuttaṃ.
"From the dawn of the first day" and so on, is said with reference to the day of entering the vassa.
Từ rạng đông ngày mùng một (Pāṭipadaaruṇato) v.v. được nói đến ngày an cư mùa mưa.
Antarāmuttakaṃ pana pāṭipadaṃ atikkamitvāpi gāhetuṃ vaṭṭati.
However, an antarāmuttaka is permissible to take even after the first day has passed.
Tuy nhiên, y phục phụ (antarāmuttaka) có thể được nhận ngay cả sau ngày mùng một.
Nibaddhavattaṃ ṭhapetvāti sajjhāyamanasikārādīsu nirantarakaraṇīyesu kattabbaṃ katikavattaṃ katvā.
"Having set aside the regular duties" means having made the agreement to perform what must be done in continuous duties such as recitation and mental application.
Sau khi đặt ra quy tắc hành trì thường xuyên (Nibaddhavattaṃ ṭhapetvā) nghĩa là sau khi thực hiện quy tắc hành trì cần thiết trong các việc phải làm liên tục như tụng đọc, tác ý, v.v.
Kasāvaparibhaṇḍanti kasāvarasehi bhūmiparikammaṃ.
"Kasāva-paribhaṇḍa" means preparing the ground with kasāva juices.
Trang trí bằng màu vàng nghệ (Kasāvaparibhaṇḍa) nghĩa là trang trí mặt đất bằng nước màu vàng nghệ.
Tividhampīti pariyattipaṭipattipaṭivedhavasena tividhampi.
"All three types" means all three types in terms of pariyatti, paṭipatti, and paṭivedha.
Cả ba loại (Tividhampī) nghĩa là cả ba loại theo văn học (pariyatti), thực hành (paṭipatti) và chứng ngộ (paṭivedha).
Sodhetvāti ācārādīsu upaparikkhitvā.
"Having purified" means having examined in terms of conduct, etc.
Sau khi thanh lọc (Sodhetvā) nghĩa là sau khi xem xét kỹ lưỡng về oai nghi, v.v.
Ekacārikavattanti bhāvanākammaṃ.
"The duty of solitary wandering" refers to the practice of meditation.
Hạnh độc cư (Ekacārikavatta) nghĩa là pháp hành thiền định.
Tañhi gaṇasaṅgaṇikaṃ pahāya ekacārikeneva vattitabbattā evaṃ vuttaṃ.
It is called this because it must be practiced by a solitary wanderer, abandoning association with groups.
Điều đó được nói như vậy vì nó phải được thực hành bởi người độc cư, từ bỏ sự tụ tập đông người.
Dasavatthukakathā nāma appicchakathā, santuṭṭhi, paviveka, asaṃsagga, vīriyārambha, sīla, samādhi, paññā, vimutti, vimuttiñāṇadassanakathāti imā dasa.
The ten topics of discourse are discourse on fewness of wishes, contentment, seclusion, non-association, energetic effort, sīla, samādhi, paññā, vimutti, and vimuttiñāṇadassana.
Mười pháp thoại (Dasavatthukakathā) là pháp thoại về thiểu dục, tri túc, viễn ly, không giao thiệp, tinh tấn, giới, định, tuệ, giải thoát, và giải thoát tri kiến. Đó là mười pháp thoại này.
Dantakaṭṭhakhādanavattanti dantakaṭṭhamāḷake nikkhittesu dantakaṭṭhesu ‘‘divase divase ekameva dantakaṭṭhaṃ gahetabba’’ntiādinā (pārā. aṭṭha. 1.109) adinnādāne dantaponakathāyaṃ vuttaṃ vattaṃ.
"The duty of chewing a tooth-stick" refers to the duty mentioned in the discourse on tooth-cleaning regarding taking what is not given, such as "only one tooth-stick should be taken each day" from among the tooth-sticks placed in the tooth-stick stand.
Hạnh nhai tăm xỉa răng (Dantakaṭṭhakhādanavatta) nghĩa là hạnh được nói trong pháp thoại về tăm xỉa răng (dantaponakathāyaṃ) liên quan đến việc không lấy của không cho, như “mỗi ngày chỉ được lấy một cây tăm xỉa răng” trong số các cây tăm xỉa răng được đặt ở chỗ để tăm xỉa răng.
Pattaṃ vā…pe… na kathetabbanti pattaguttatthāya vuttaṃ.
"A bowl or... should not be spoken of" is said for the protection of the bowl.
Bát hoặc…v.v…không nên nói (Pattaṃ vā…pe… na kathetabba) được nói để bảo vệ bát.
Visabhāgakathāti tiracchānakathā.
"Inappropriate discourse" means animal talk.
Pháp thoại không phù hợp (Visabhāgakathā) nghĩa là pháp thoại về loài vật.
Khandhakavattanti vattakkhandhake (cūḷava. 365) āgataṃ piṇḍacārikavattato avasiṭṭhavattaṃ tassa ‘‘bhikkhācāravatta’’nti visuṃ gahitattā.
"The Khandhaka duties" refers to the remaining duties from the piṇḍacārika duty mentioned in the Khandhaka on duties, because the "duty of alms-round" is taken separately.
Hạnh trong Khandhaka (Khandhakavatta) là những hạnh còn lại từ hạnh khất thực được đề cập trong Khandhaka về các hạnh (Vattakkhandhake), vì hạnh khất thực được đề cập riêng là “hạnh khất thực”.
Idāni yaṃ dāyakā pacchimavassaṃvutthānaṃ vassāvāsikaṃ denti, tattha paṭipajjanavidhiṃ dassetuṃ ‘‘pacchimavassūpanāyikadivase panā’’ti āraddhaṃ.
Now, to show the method of practice when donors give vassa-robes to those who have completed the latter vassa, "But on the day of entering the latter vassa" is commenced.
Bây giờ, để chỉ rõ cách thực hành đối với y an cư mùa mưa mà các thí chủ trao cho những người đã an cư mùa mưa cuối cùng, Ngài bắt đầu bằng “Vào ngày an cư mùa mưa cuối cùng”.
Āgantuko sace bhikkhūti cīvare gāhite pacchā āgato āgantuko bhikkhu.
"If the newcomer is a bhikkhu" refers to a newcomer bhikkhu who arrived after the robe was taken.
Nếu vị khách là Tỳ-kheo, thì đó là vị Tỳ-kheo khách đã đến sau khi y phục đã được nhận.
Pattaṭṭhāneti vassaggena pattaṭṭhāne.
"In the rightful place" means in the rightful place by seniority in vassa.
Tại vị trí xứng đáng (Pattaṭṭhāne) nghĩa là tại vị trí xứng đáng theo tuổi hạ.
Paṭhamavassūpagatāti āgantukassa āgamanato puretarameva pacchimikāya vassūpanāyikāya vassūpagatā.
"Those who entered the first vassa" refers to those who entered the vassa on the latter vassa-entering day, even before the arrival of the newcomer.
Những người đã an cư mùa mưa đầu tiên (Paṭhamavassūpagatā) nghĩa là những người đã an cư mùa mưa cuối cùng trước khi vị khách đến.
Laddhaṃ laddhanti punappunaṃ dāyakānaṃ santikā āgatāgatasāṭakaṃ.
"Whatever is received, whatever is received" means any cloth that comes repeatedly from the donors.
Những gì đã nhận được, những gì đã nhận được (Laddhaṃ laddhaṃ) nghĩa là những y phục liên tục đến từ các thí chủ.
Neva vassāvāsikassa sāminoti chinnavassattā vuttaṃ.
"Not belonging to the owner of the vassa-robe" is said because the vassa was cut short.
Không phải của chủ y an cư mùa mưa (Neva vassāvāsikassa sāmino) được nói vì đã bị cắt hạ.
Paṭhamameva katikāya katattā ‘‘neva adātuṃ labhantī’’ti vuttaṃ, dātabbaṃ vārentānaṃ gīvā hotīti adhippāyo.
"They are not allowed to give" is said because an agreement was made at the very beginning; the meaning is that those who prevent the giving will have their necks broken.
Vì đã có sự thỏa thuận ngay từ đầu, nên nói “họ không thể không trao”, ý nghĩa là những người ngăn cản việc trao sẽ bị trách phạt.
Tesameva dātabbanti vassūpagatesu aladdhavassāvāsikānaṃ ekaccānameva dātabbaṃ.
"Should be given to them alone" means it should be given to some of those who entered the vassa but did not receive a vassa-robe.
Chỉ nên trao cho họ (Tesameva dātabba) nghĩa là chỉ nên trao cho một số người trong số những người đã an cư mà chưa nhận được y an cư mùa mưa.
Bhatiniviṭṭhanti pānīyupaṭṭhānādibhatiṃ katvā laddhaṃ.
"Obtained by hire" means obtained by performing services such as providing drinking water.
Được thuê mướn (Bhatiniviṭṭha) nghĩa là được nhận bằng cách làm công việc như phục vụ nước uống, v.v.
Saṅghikaṃ panātiādi kesañci vādadassanaṃ.
"But what is Saṅghika" and so on, is the view of some.
Vật phẩm của Tăng đoàn (Saṅghikaṃ pana) v.v. là cách trình bày quan điểm của một số người.
Tattha apalokanakammaṃ katvā gāhitanti ‘‘chinnavassānaṃ vassāvāsikañca idāni uppajjanakavassāvāsikañca imesaṃ dātuṃ ruccatī’’ti anantare vuttanayena apalokanaṃ katvā gāhitaṃ saṅghena dinnattā vibbhantopi labhati.
There, "taken after performing the apalokana kamma" means taken after performing the apalokana in the manner mentioned immediately before, "It is agreeable to give the vassa-robes of those whose vassa was cut short and the vassa-robes that will now arise to these." Since it was given by the Saṅgha, even one who has deviated may receive it.
Ở đó, đã nhận bằng cách thực hiện yết-ma thỉnh cầu (apalokanakammaṃ katvā gāhitaṃ) nghĩa là đã nhận bằng cách thực hiện yết-ma thỉnh cầu theo cách đã nói ở trên: “Có nên trao y an cư mùa mưa của những người đã bị cắt hạ và y an cư mùa mưa sẽ phát sinh bây giờ cho những người này không?”. Vì được Tăng đoàn trao, nên ngay cả người đã rời bỏ (Phật giáo) cũng nhận được.
Pageva chinnavasso.
Much more so one whose vassa was cut short.
Huống chi người đã bị cắt hạ.
Paccayavasena gāhitaṃ pana temāsaṃ vasitvā gahetuṃ attanā, dāyakehi ca anumatattā bhatiniviṭṭhampi chinnavassopi vibbhantopi na labhatīti keci ācariyā vadanti.
However, "what is taken as a requisite" some teachers say that even one whose vassa was cut short or one who has deviated does not receive it, because it was agreed by oneself and by the donors to reside for three months and then take it, even if it was obtained by hire.
Nhưng một số vị thầy nói rằng, việc đã nhận theo cách hỗ trợ (paccaya) – tức là tự mình nhận sau khi an cư ba tháng và đã được các thí chủ cho phép – thì ngay cả khi đã được cấp dưỡng (bhati), người đã hủy bỏ an cư (chinnavassa) hay người đã rời bỏ (giới) (vibbhanta) cũng không được nhận.
Idañca pacchā vuttattā pamāṇaṃ.
And this is authoritative because it is stated later.
Điều này là chuẩn mực vì đã được nói sau đó.
Teneva vassūpanāyikadivase eva dāyakehi dinnavassāvāsikaṃ gahitabhikkhuno vassacchedaṃ akatvā vāsova heṭṭhā vihito, na pānīyupaṭṭhānādibhatikaraṇavattaṃ.
Therefore, on the very day of the Rains-residence undertaking, for a bhikkhu who has received the Rains-residence requisites given by donors, the Rains-residence is established below without severing the Rains, and not the duty of performing services like providing drinking water.
Chính vì vậy, đối với vị tỳ khưu đã nhận vật dụng an cư do các thí chủ dâng cúng ngay trong ngày nhập hạ, việc an cư đã được quy định ở dưới mà không hủy bỏ an cư, chứ không phải là bổn phận cấp dưỡng như việc dâng nước uống.
Yadi hi taṃ niviṭṭhameva siyā, bhatikaraṇameva vidhātabbaṃ.
For if that were truly established, only the performance of services should be prescribed.
Nếu điều đó thực sự là cấp dưỡng, thì việc cấp dưỡng mới phải được quy định.
Tasmā vassaggena gāhitaṃ chinnavassādayo na labhantīti veditabbaṃ.
Therefore, it should be understood that those who have severed their Rains-residence, etc., do not receive what was taken by means of the Rains-residence.
Do đó, cần biết rằng những người đã hủy bỏ an cư (chinnavassa) v.v... không được nhận những gì đã được nhận theo cách an cư.
‘‘Saṅghikaṃ hotī’’ti etena vutthavassānampi vassāvāsikabhāgo saṅghikato amocito tesaṃ vibbhamena saṅghiko hotīti dasseti.
By ‘it becomes Saṅghika,’ it is shown that even for those who have completed the Rains-residence, their share of Rains-residence requisites, not released from the Saṅgha's possession, becomes Saṅghika due to their confusion.
Với câu “thuộc về Tăng”, điều này cho thấy rằng phần vật dụng an cư của những người đã an cư vẫn chưa được tách ra khỏi tài sản của Tăng, và do sự sai lầm của họ, nó trở thành tài sản của Tăng.
Labhatīti ‘‘mama pattabhāgaṃ etassa dethā’’ti dāyake sampaṭicchāpenteneva saṅghikato viyojitaṃ hotīti vuttaṃ.
By ‘receives,’ it is said that it is separated from the Saṅgha's possession only when the donors are made to agree, saying, "Give my allotted share to him."
Được nhận nghĩa là đã được tách ra khỏi tài sản của Tăng khi các thí chủ đồng ý với câu “hãy trao phần của tôi cho vị này”.
320. Yaṃ tiṇṇaṃ pahotīti mañcapīṭhavinimuttaṃ yaṃ āsanaṃ tiṇṇaṃ sukhaṃ nisīdituṃ pahoti, idaṃ pacchimadīghāsanaṃ.
320. ‘That which suffices for three’ refers to a seat, other than a couch or chair, which suffices for three to sit comfortably; this is a long seat at the back.
Cái đủ cho ba người là chỗ ngồi không phải giường hay ghế đẩu, đủ cho ba người ngồi thoải mái, đây là chiếc ghế dài phía sau.
Ettha mañcapīṭharahitesu asamānāsanikāpi tayo nisīdituṃ labhanti.
Here, three persons, even if not sharing the same seat, can sit in places without couches or chairs.
Ở đây, ba người không cùng chỗ ngồi cũng có thể ngồi trên những chỗ không phải giường hay ghế đẩu.
Mañcapīṭhesu pana dve.
On couches and chairs, however, only two.
Còn trên giường và ghế đẩu thì hai người.
Adīghāsanesu mañcapīṭhesu samānāsanikā eva dve nisīdituṃ labhanti duvaggasseva anuññātattā.
On short seats, couches, and chairs, only two persons who share the same seat can sit, as it is permitted only for a pair.
Trên những chỗ ngồi không dài như giường và ghế đẩu, chỉ hai người cùng chỗ ngồi mới có thể ngồi vì chỉ được phép cho hai người.
Hatthinakho heṭṭhābhāge etassa atthīti hatthinakho, pāsādo.
It has an elephant's tusk at its lower part, hence ‘hatthinakho’ (elephant's tusk), a palace.
Hatthinakha (móng voi) là một cung điện, vì nó có phần dưới giống như móng voi.
Pāsādassa nakho nāma heṭṭhimabhāgo pādanakhasadisattā, so sabbadisāsu anekehi hatthirūpehi samalaṅkato ṭhito.
The ‘tusk of a palace’ refers to its lower part, resembling a toenail, and it stands adorned with many elephant figures in all directions.
Móng của cung điện (pāsādassa nakho) là phần dưới, giống như móng chân, được trang trí bằng nhiều hình voi ở khắp các hướng.
Tassūpari kato pāsādo hatthikumbhe patiṭṭhito viya hotīti āha ‘‘hatthikumbhe patiṭṭhita’’nti.
The palace built upon it is as if established on an elephant's forehead, hence it says, ‘established on an elephant's forehead.’
Cung điện được xây dựng trên đó giống như được đặt trên đầu voi, nên kinh nói “đặt trên đầu voi”.
Suvaṇṇarajatādivicitrānīti saṅghikasenāsanaṃ sandhāya vuttaṃ.
‘Adorned with gold, silver, etc.’ is stated with reference to Saṅghika lodgings.
Trang trí bằng vàng, bạc v.v… được nói để chỉ chỗ ở của Tăng.
Puggalikaṃ pana suvaṇṇādivicitraṃ bhikkhussa sampaṭicchitumeva na vaṭṭati ‘‘na kenaci pariyāyena jātarūparajataṃ sāditabba’’nti (mahāva. 299) vuttattā.
However, a bhikkhu is not permitted to accept personal belongings adorned with gold, etc., as it is stated, "Gold and silver should not be accepted by any means" (Mahāvagga 299).
Còn chỗ ở cá nhân được trang trí bằng vàng v.v… thì tỳ khưu không được nhận, vì kinh nói “không được thọ nhận vàng bạc dưới bất kỳ hình thức nào” (mahāva. 299).
Tenevettha aṭṭhakathāyaṃ ‘‘saṅghikavihāre vā puggalikavihāre vā’’ti na vuttaṃ, gonakādiakappiyabhaṇḍavisaye eva vuttaṃ ekabhikkhussāpi tesaṃ gahaṇe dosābhāvā.
Therefore, the Aṭṭhakathā does not state here, "whether in a Saṅghika monastery or a personal monastery," but it is stated only concerning inappropriate items like goat-hair rugs, as there is no fault in even a single bhikkhu accepting them.
Chính vì vậy, trong Aṭṭhakathā không nói “trong tịnh xá của Tăng hay trong tịnh xá của cá nhân”, mà chỉ nói về các vật dụng không thích hợp như thảm lông v.v… vì ngay cả một tỳ khưu cũng không có lỗi khi nhận chúng.
Gihivikaṭanīhārenāti gihīhi katanīhārena, gihīhi attano santakaṃ attharitvā dinnaniyāmenāti attho.
‘In the manner of householders’ arrangements’ means according to the arrangements made by householders, or according to the method by which householders spread their own possessions and give them.
Theo cách thức của gia chủ (gihivikaṭanīhārena) nghĩa là theo cách thức do gia chủ làm, theo cách thức mà gia chủ đã trải ra và dâng cúng tài sản của mình.
Labbhantīti nisīdituṃ labbhanti.
‘Are obtained’ means are obtained for sitting.
Được ngồi (labbhantīti) nghĩa là được phép ngồi.
Thāvarena ca thāvarantiādīsu pañcasu koṭṭhāsesu purimadvayaṃ thāvaraṃ, pacchimattayaṃ garubhaṇḍanti veditabbaṃ.
Among ‘immovable for immovable,’ etc., in the five categories, the first two are immovable, and the latter three are heavy articles, it should be understood.
Trong “vật cố định đổi vật cố định” v.v… trong năm loại, hai loại đầu là vật cố định, ba loại sau là vật nặng (garubhaṇḍa) cần được biết.
Samakameva detīti ettha ūnakaṃ dentampi vihāravatthusāmantaṃ gahetvā dūrataraṃ dukkhagopaṃ vissajjetuṃ vaṭṭatīti daṭṭhabbaṃ.
In ‘gives exactly the same,’ it should be noted that even when giving less, it is permissible to give away a monastery site that is difficult to guard and further away, taking into account the surrounding area.
Trong “cho ngang giá”, cần thấy rằng ngay cả khi cho ít hơn, cũng được phép đổi lấy một vùng đất xa hơn, khó bảo vệ hơn, gần với đất của tịnh xá.
Vakkhati hi ‘‘bhikkhūnaṃ ce mahagghataraṃ…pe… sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti (cūḷava. aṭṭha. 321).
For it will be said, "If it is more valuable for the bhikkhus…etc.…it is permissible to accept" (Cūḷavagga Aṭṭhakathā 321).
Vì kinh sẽ nói “nếu của các tỳ khưu có giá trị hơn… v.v… được phép nhận” (cūḷava. aṭṭha. 321).
Jānāpetvāti bhikkhusaṅghassa jānāpetvā, apaloketvāti attho.
‘Having informed’ means having informed the Saṅgha of bhikkhus, that is, having announced it.
Báo cho biết (jānāpetvā) nghĩa là báo cho Tăng đoàn tỳ khưu biết, tức là xin phép.
‘‘Nanu tumhākaṃ bahutarā rukkhāti vattabba’’nti idaṃ sāmikesu attano bhaṇḍassa mahagghataṃ ajānitvā dentesu taṃ ñatvā theyyacittena gaṇhato avahāro hotīti vuttaṃ.
‘“Indeed, you have more trees,” it should be said’ is stated to mean that if the owners, unaware of the greater value of their own property, give it, and one accepts it knowing its value with a thievish mind, it constitutes an act of taking what is not given.
“Chẳng phải cây của quý vị nhiều hơn sao” được nói như vậy để chỉ rằng khi các chủ sở hữu không biết giá trị cao của tài sản của mình mà dâng cúng, nếu người nhận biết điều đó và nhận với ý định trộm cắp thì sẽ phạm tội trộm cắp.
Vihārena vihāro parivattetabboti savatthukena aññesaṃ bhūmiyaṃ katapāsādādinā, avatthukena vā savatthukaṃ parivattetabbaṃ.
‘Monastery should be exchanged for monastery’ means a monastery with a site, or a palace, etc., built on another's land, should be exchanged for one with a site, or one without a site.
Tịnh xá đổi tịnh xá nghĩa là tịnh xá có đất (savatthuka) như cung điện v.v… được xây trên đất của người khác, hoặc tịnh xá không đất (avatthuka) được đổi lấy tịnh xá có đất.
Avatthukaṃ pana avatthukeneva parivattetabbaṃ.
However, a monastery without a site should only be exchanged for one without a site.
Còn tịnh xá không đất thì phải đổi lấy tịnh xá không đất.
Kevalaṃ pāsādassa bhūmito athāvarattā.
This is because a mere palace is not immovable from the ground.
Chỉ vì cung điện là vật không cố định so với đất.
Evaṃ thāvaresupi thāvaravibhāgaṃ ñatvāva parivattetabbaṃ.
Thus, even among immovable properties, exchanges should be made only after understanding their respective categories of immovability.
Như vậy, ngay cả trong các vật cố định, cũng cần biết rõ sự phân loại vật cố định rồi mới đổi.
‘‘Kappiyamañcā sampaṭicchitabbā’’ti iminā suvaṇṇādivicittaṃ akappiyamañcaṃ ‘‘saṅghassā’’ti vuttepi sampaṭicchituṃ na vaṭṭatīti dasseti.
By this, "suitable beds should be accepted," it is shown that even an unsuitable bed adorned with gold and so on is not permissible to accept, even if it is said "for the Saṅgha."
Với câu “giường thích hợp được phép nhận”, điều này cho thấy rằng ngay cả khi nói “cho Tăng”, giường không thích hợp được trang trí bằng vàng v.v… cũng không được phép nhận.
‘‘Vihārassa demā’’ti vutte saṅghassa vaṭṭati, na puggalassa khettādi viyāti daṭṭhabbaṃ.
When it is said, "We give it to the monastery," it is permissible for the Saṅgha, but not for an individual, unlike a field and so on; this should be understood.
Khi nói “chúng tôi dâng cho tịnh xá”, thì Tăng được phép nhận, chứ không phải cá nhân, không giống như ruộng đất v.v… cần được biết.
Etesūti mañcādīsu.
"Among these" refers to beds and so on.
Trong những vật này (etesu) là trong giường v.v….
Kappiyākappiyaṃ vuttanayamevāti āsandītūlikādivinicchayesu vuttanayameva.
"What is suitable and unsuitable is as stated" means it is as stated in the decisions regarding couches, mattresses, and so on.
Thích hợp và không thích hợp theo cách đã nói là theo cách đã nói trong các quyết định về ghế dài, nệm v.v….
Akappiyaṃ vāti āsandīādi, pamāṇātikkantaṃ bimbohanādi ca.
"Or unsuitable" refers to couches and so on, and also cushions and so on that exceed the prescribed measure.
Hoặc không thích hợp là ghế dài v.v…, và gối v.v… vượt quá kích thước cho phép.
Mahagghaṃ kappiyaṃ vāti suvaṇṇādivicittaṃ kappiyavohārena dinnaṃ.
"Or valuable and suitable" refers to something adorned with gold and so on, given with a suitable designation.
Hoặc vật thích hợp có giá trị cao là vật thích hợp được trang trí bằng vàng v.v… được dâng cúng theo cách dùng từ thích hợp.
‘‘Kāḷaloha…pe… bhājetabbo’’ti vuttattā vaṭṭakaṃsalohamayampi bhājanaṃ puggalikampi sampaṭicchitumpi pariharitumpi vaṭṭati puggalapariharitabbasseva bhājetabbattāti vadanti.
Because it is said, "black iron... (etc.) ... should be distributed," they say that even a vessel made of bronze or bell-metal, even if it is personal, is permissible to accept and to keep, as only what is to be kept by an individual should be distributed.
Vì đã nói “đồng đen… v.v… phải được phân chia”, nên họ nói rằng ngay cả đồ dùng bằng đồng thau hay đồng thau trắng cũng được phép nhận và giữ gìn như tài sản cá nhân, vì chỉ những vật dụng cá nhân mới phải được phân chia.
Taṃ upari ‘‘kaṃsalohavaṭṭalohabhājanavikati saṅghikaparibhogena vā gihivikaṭā vā vaṭṭatī’’tiādikena mahāpaccarivacanena virujjhati.
That contradicts the great Paccari statement above, "a vessel made from a modification of bell-metal or bell-metal is permissible for use by the Saṅgha or for laypeople."
Điều đó mâu thuẫn với lời của Mahāpaccari đã nói ở trên: “vật dụng bằng đồng thau hay đồng thau trắng, dù được làm bởi bất kỳ ai, nếu là vật dùng để đặt chân (pādaggaṇhanaka) ở đảo Sīhaḷa, thì được phép sử dụng bởi Tăng hay theo cách của gia chủ”.
Imassa hi ‘‘vaṭṭalohakaṃsalohānaṃ yena kenaci kato sīhaḷadīpe pādaggaṇhanako bhājetabbo’’ti vuttassa mahāaṭṭhakathāvacanassa paṭikkhepāya taṃ mahāpaccarivacanaṃ pacchā dassitaṃ.
Indeed, that great Paccari statement was given later to refute this Mahāaṭṭhakathā statement, "any bell-metal or bronze item, even a foot-scraper, made by anyone in Sri Lanka, should be distributed."
Vì lời nói của Mahāaṭṭhakathā này: “vật dụng bằng đồng thau hay đồng thau trắng, dù được làm bởi bất kỳ ai, nếu là vật dùng để đặt chân ở đảo Sīhaḷa, thì phải được phân chia” đã bị bác bỏ bởi lời của Mahāpaccari được đưa ra sau đó.
Tasmā vaṭṭalohakaṃsalohamayaṃ yaṃ kiñci pādaggaṇhanakavārakampi upādāya abhājanīyameva.
Therefore, anything made of bell-metal or bronze, including a foot-scraper, is not to be distributed.
Do đó, bất kỳ vật gì làm bằng đồng thau hay đồng thau trắng, ngay cả vật dùng để đặt chân, cũng không được phân chia.
Gihīhi diyyamānampi puggalassa sampaṭicchitumpi na vaṭṭati.
Even if given by laypeople, it is not permissible for an individual to accept.
Ngay cả khi được gia chủ dâng cúng, cá nhân cũng không được phép nhận.
Pārihāriyaṃ na vaṭṭatīti pattādiparikkhāraṃ viya sayameva paṭisāmetvā paribhuñjituṃ na vaṭṭati.
"It is not permissible to keep" means it is not permissible to keep it oneself and use it, like a bowl and other requisites.
Không được giữ gìn riêng (pārihāriyaṃ na vaṭṭati) nghĩa là không được tự mình cất giữ và sử dụng như các vật dụng như bát v.v….
Gihisantakaṃ viya ārāmikādayo ce sayameva gopetvā viniyogakāle ānetvā paṭinenti, paribhuñjituṃ vaṭṭati.
If monastery attendants and so on keep it themselves, like laypeople's property, and bring it when it is to be used, and return it, then it is permissible to use.
Nếu các ārāmika v.v… tự mình bảo quản như tài sản của gia chủ, và mang đến khi cần sử dụng rồi trả lại, thì được phép sử dụng.
‘‘Paṭisāmetvā bhikkhūnaṃ dethā’’ti vattumpi vaṭṭati.
It is also permissible to say, "Keep it and give it to the bhikkhus."
Cũng được phép nói “hãy cất giữ rồi dâng cho các tỳ khưu”.
Paṇṇasūci nāma lekhanīti vadanti.
They say that "paṇṇasūci" is a writing stylus.
Paṇṇasūci được gọi là bút viết.
‘‘Attanā laddhānipī’’tiādinā paṭiggahaṇe doso natthi, pariharitvā paribhogova āpattikaroti dasseti.
By "even those obtained by oneself" and so on, it is shown that there is no fault in receiving, but keeping and using it causes an offense.
Với câu “ngay cả những gì đã tự mình nhận” v.v…, điều này cho thấy không có lỗi trong việc nhận, nhưng việc giữ gìn và sử dụng mới là nguyên nhân gây ra tội lỗi.
Yathā cettha, evaṃ upari abhājanīyavāsiādīsu attano santakesupi.
Just as here, so too above, in the case of axes and so on that are not to be distributed, even if they are one's own.
Như ở đây, cũng vậy ở trên, đối với những vật không được phân chia như dao cạo v.v… ngay cả khi là tài sản của mình.
Anāmāsampīti suvaṇṇādimayampi sabbaṃ taṃ āmasitvāpi paribhuñjituṃ vaṭṭati.
"Even without touching" means that it is permissible to touch and use all such things, even if they are made of gold and so on.
Ngay cả không chạm vào (anāmāsampi) nghĩa là tất cả những vật làm bằng vàng v.v… cũng được phép chạm vào và sử dụng.
Upakkhareti upakaraṇe.
"Upakkhare" means in the equipment.
Upakkhare là vật dụng.
Aḍḍhabāhuppamāṇā nāma aḍḍhabāhumattā.
"Aḍḍhabāhuppamāṇā" means half an arm's length.
Aḍḍhabāhuppamāṇā là có kích thước bằng nửa cánh tay.
Aḍḍhabyāmamattātipi vadanti.
They also say half a fathom's length.
Cũng có người nói là có kích thước bằng nửa sải tay.
Yottānīti cammarajjukā.
"Yottānī" means leather ropes.
Yottānī là dây da.
‘‘Ghaṭṭanaphalakaṃ ghaṭṭanamuggaro’’ti idaṃ rajitacīvaraṃ ekasmiṃ maṭṭhe daṇḍamuggare veṭhetvā ekassa maṭṭhaphalakassa upari ṭhapetvā upari aparena maṭṭhaphalakena nikujjitvā eko upari akkamitvā tiṭṭhati.
"A beating board, a beating club"—this refers to the following: a dyed robe is wrapped around a smooth club, placed on a smooth board, and then pressed down from above with another smooth board. One person stands on top and presses.
“Tấm ván chà xát, chày chà xát” có nghĩa là y phục đã nhuộm này được quấn vào một cái chày hình trụ nhẵn, đặt lên một tấm ván nhẵn, rồi dùng một tấm ván nhẵn khác đè lên, và một người đứng lên trên đó.
Dve janā upari phalakaṃ dvīsu koṭīsu gahetvā aparāparaṃ ākaḍḍhanavikaḍḍhanaṃ karonti, etaṃ sandhāya vuttaṃ.
Two people hold the upper board at its two ends and pull it back and forth; this is what is meant.
Hai người nắm lấy tấm ván phía trên ở hai đầu và kéo qua kéo lại, điều này được nói đến.
Hatthe ṭhapāpetvā hatthena paharaṇaṃ pana niṭṭhitarajanassa cīvarassa allakāle kātabbaṃ.
However, striking it with the hands after holding it in the hands should be done when the dyed robe is wet.
Việc dùng tay đập khi y phục đã nhuộm xong còn ướt thì nên làm.
Idaṃ pana phalakamuggarehi ghaṭṭanaṃ sukkhakāle thaddhabhāvavimocanatthanti daṭṭhabbaṃ.
But this beating with boards and clubs should be understood as being for loosening stiffness when it is dry.
Tuy nhiên, việc chà xát bằng tấm ván và chày này được hiểu là để làm mềm khi y phục đã khô và cứng.
Ambaṇanti ekadoṇikanāvāphalakehi pokkharaṇīsadisaṃ kataṃ.
"Ambaṇa" is something made like a pond with planks from a one-log boat.
Ambaṇa là một cái được làm giống như ao hồ bằng các tấm ván thuyền một thân.
Pānīyabhājanantipi vadanti.
They also call it a water vessel.
Người ta cũng gọi đó là vật đựng nước uống.
Rajanadoṇīti ekadārunāva kataṃ rajanabhājanaṃ.
"Rajanadoṇī" is a dyeing vessel made from a single log.
Rajanadoṇī là vật đựng thuốc nhuộm được làm từ một thân cây.
Udakadoṇīpi ekadārunāva kataṃ udakabhājanaṃ.
"Udakadoṇī" is also a water vessel made from a single log.
Udakadoṇī cũng là vật đựng nước được làm từ một thân cây.
Bhūmattharaṇaṃ kātuṃ vaṭṭatīti akappiyacammaṃ sandhāya vuttaṃ.
"It is permissible to make a ground-covering" was stated in reference to unsuitable hides.
Bhūmattharaṇaṃ kātuṃ vaṭṭatī được nói đến để chỉ da không hợp lệ.
Tattha bhūmattharaṇasaṅkhepena sayitumpi vaṭṭatiyeva.
It is permissible to lie down even on a ground-covering of that kind.
Ở đó, cũng được phép nằm trên một tấm trải sàn nhỏ.
‘‘Paccattharaṇagatika’’nti iminā mañcādīsu attharitabbaṃ mahācammaṃ eḷakacammaṃ nāmāti dasseti.
By "paccattharaṇagatika," it is shown that the large hide to be spread on beds and so on is called a sheepskin.
“Paccattharaṇagatika” cho thấy rằng tấm da lớn dùng để trải trên giường và ghế, v.v., được gọi là da cừu.
323. Pāḷiyaṃ piṇḍanikkhepanamattenātiādīsu khaṇḍaphullaṭṭhāne mattikāpiṇḍaṭṭhapanaṃ piṇḍanikkhepanaṃ nāma.
323. In the Pāḷi, in phrases such as " by merely depositing a lump," 'piṇḍanikkhepana' refers to placing a lump of clay in a damaged or broken place.
323. Trong Pāḷi, piṇḍanikkhepanamattenā và các từ khác, việc đặt một cục đất sét vào chỗ hư hỏng được gọi là piṇḍanikkhepana.
Navakammanti navakammasammuti.
Navakamma means the authorization for new construction.
Navakamma là sự chấp thuận cho công trình mới.
Aggaḷavaṭṭi nāma kavāṭabandho.
Aggaḷavaṭṭi refers to a door-bar.
Aggaḷavaṭṭi là chốt cửa.
Chādanaṃ nāma tiṇādīhi gehacchādanaṃ.
Chādana means roofing a house with grass, etc.
Chādanaṃ là việc lợp nhà bằng cỏ, v.v.
Bandhanaṃ nāma daṇḍavalliādīhi chadanabandhanameva.
Bandhana means merely binding the roof with sticks, creepers, etc.
Bandhanaṃ là việc buộc mái che bằng gậy, dây leo, v.v.
Catuhatthavihāreti vitthārappamāṇato vuttaṃ.
Catuhatthavihāre (in a four-cubit dwelling) is stated with reference to its width.
Catuhatthavihāre được nói đến về kích thước chiều rộng.
Ubbedhato pana anekabhūmakattā vaḍḍhakīhatthena vīsatihatthopi nānāsaṇṭhānavicittopi hoti.
However, in terms of height, due to having many stories, it can be twenty cubits by a carpenter's cubit, and varied in many shapes.
Tuy nhiên, về chiều cao, do có nhiều tầng, nó có thể cao hai mươi cubit theo tay của thợ mộc và có nhiều hình dạng khác nhau.
Tenassa catuvassikaṃ navakammaṃ vuttaṃ.
Therefore, its new construction is said to be for four years.
Do đó, công trình mới của nó được nói là bốn năm.
Evaṃ sesesupi.
Similarly in other cases.
Tương tự với những cái còn lại.
Pāḷiyaṃ sabbe vihāreti bhummatthe upayogabahuvacanaṃ.
In the Pāḷi, " sabbe vihāre" (in all dwellings) is a plural used in the locative sense.
Trong Pāḷi, sabbe vihāre là số nhiều dùng cho ý nghĩa đất đai.
Ekassa sabbesu vihāresu navakammaṃ detīti attho.
The meaning is: one gives new construction permission for all dwellings.
Ý nghĩa là một người được cho công trình mới trong tất cả các trú xứ.
Sabbakālaṃ paṭibāhantīti navakammikā attano gāhitaṃ varaseyyaṃ sampattānaṃ yathāvuḍḍhaṃ akatvā utukālepi paṭibāhanti.
Sabbakālaṃ paṭibāhanti means that the new construction workers, without acting according to seniority for those who arrive at the excellent lodging they have taken, obstruct them even during the season.
Sabbakālaṃ paṭibāhantī có nghĩa là những người thợ xây công trình mới (navakammika) từ chối chỗ ngủ tốt nhất mà họ đã nhận được, không theo thứ tự tuổi tác, ngay cả trong mùa (thích hợp).
‘‘Sace so āvāso jīratī’’tiādi pāḷimuttakavinicchayo.
"If that dwelling wears out" and so on is a determination outside the Pāḷi.
“Sace so āvāso jīratī” và các từ khác là một phán quyết ngoài Pāḷi.
Mañcaṭṭhānaṃ datvāti mañcaṭṭhānaṃ puggalikaṃ datvā.
Mañcaṭṭhānaṃ datvā means having given a personal bed-place.
Mañcaṭṭhānaṃ datvā có nghĩa là cho một vị trí giường cá nhân.
Tibhāganti tatiyabhāgaṃ.
Tibhāgaṃ means the third part.
Tibhāgaṃ là một phần ba.
Evaṃ vissajjanampi thāvarena thāvaraparivattanaṭṭhāne eva pavisati, na itarathā sabbasenāsanānaṃ vinassanato.
Similarly, giving away also falls under the category of exchanging a permanent asset for another permanent asset, not otherwise, due to the destruction of all lodgings.
Tương tự, việc nhượng lại chỉ áp dụng cho việc trao đổi tài sản cố định lấy tài sản cố định, nếu không thì tất cả các chỗ ở sẽ bị mất.
Sace saddhivihārikānaṃ dātukāmo hotīti sace so saṅghassa bhaṇḍakaṭṭhapanaṭṭhānaṃ vā aññesaṃ bhikkhūnaṃ vasanaṭṭhānaṃ vā dātuṃ na icchati, attano saddhivihārikānaññeva dātukāmo hoti, tādisassa tuyhaṃ puggalikameva katvā jaggāti na sabbaṃ tassa dātabbanti adhippāyo.
Sace saddhivihārikānaṃ dātukāmo hotīti: if he does not wish to give the Sangha's storage place or a dwelling place for other bhikkhus, but wishes to give it only to his own co-residents, the intention is that you should maintain it as personal for such a person, and not that everything should be given to him.
Sace saddhivihārikānaṃ dātukāmo hotī có nghĩa là nếu người đó không muốn cho chỗ để đồ của Tăng đoàn hoặc chỗ ở của các tỳ khưu khác, mà chỉ muốn cho các đệ tử của mình, thì ý nghĩa là: đối với người như vậy, hãy giữ gìn nó như của riêng bạn, không phải tất cả đều phải được cho người đó.
Tattha pana kattabbavidhiṃ dassento āha ‘‘kamma’’ntiādi.
There, showing the method to be followed, it is said: "kamma" and so on.
Ở đó, để chỉ ra phương pháp cần làm, người ta nói “kamma” và các từ khác.
Evañhītiādimhi vayānurūpaṃ tatiyabhāge vā upaḍḍhabhāge vā gahite taṃ bhāgaṃ dātuṃ labhatīti attho.
In "Evañhī" and so on, the meaning is that if a third or half share is taken according to age, that share may be given.
Trong Evañhī và các từ khác, ý nghĩa là nếu một phần ba hoặc một nửa được lấy theo tuổi tác, thì người đó có thể cho phần đó.
Yenāti tesu dvīsu bhikkhūsu yena.
Yenā means by which of those two bhikkhus.
Yenā có nghĩa là bởi một trong hai tỳ khưu đó.
So sāmīti tassā bhūmiyā vihārakaraṇe sova sāmī, taṃ paṭibāhitvā itarena na kātabbanti adhippāyo.
So sāmīti: he is the owner for constructing a dwelling on that land, and the intention is that it should not be done by the other after obstructing him.
So sāmī có nghĩa là người đó là chủ sở hữu của mảnh đất đó để xây trú xứ, và ý nghĩa là người kia không được làm mà không được phép của người đó.
So hi paṭhamaṃ gahito.
For he was taken first.
Vì người đó đã được nhận trước.
Akataṭṭhāneti cayādīnaṃ akatapubbaṭṭhāne.
Akataṭṭhāne means in a place where no mound, etc., was previously made.
Akataṭṭhāne là ở một nơi chưa từng được xây dựng, v.v.
Cayaṃ vā pamukhaṃ vāti saṅghikasenāsanaṃ nissāya tato bahi cayaṃ bandhitvā, ekaṃ senāsanaṃ vā.
Cayaṃ vā pamukhaṃ vā means having built a mound outside, relying on the Sangha's lodging, or one lodging.
Cayaṃ vā pamukhaṃ vā có nghĩa là xây một đống gạch hoặc một trú xứ bên ngoài trú xứ của Tăng đoàn.
Bahikuṭṭeti kuṭṭato bahi, attano kataṭṭhāneti attho.
Bahikuṭṭe means outside the wall, that is, in a place made by oneself.
Bahikuṭṭe có nghĩa là bên ngoài bức tường, tức là ở nơi mình đã xây dựng.
Cakkalikanti pādapuñchanatthaṃ cakkākārena kataṃ.
Cakkalikaṃ means made in a circular shape for wiping the feet.
Cakkalikaṃ là một vật hình tròn dùng để lau chân.
Paribhaṇḍakatabhūmi vāti kāḷavaṇṇādikatasaṇhabhūmi vā.
Paribhaṇḍakatabhūmi vā means a smooth ground made with black color, etc.
Paribhaṇḍakatabhūmi vā là một nền đất được làm nhẵn hoặc có màu đen, v.v.
Senāsanaṃ vāti mañcapīṭhādi vā.
Senāsanaṃ vā means a bed, chair, etc.
Senāsanaṃ vā là giường, ghế, v.v.
‘‘Dvārampī’’tiādinā sāmaññato vuttattā dvāravātapānādayo aparikammakatāpi na apassayitabbā.
"Dvārampi" and so on, because it is stated generally, doors, windows, etc., even if not prepared, should not be leaned upon.
“Dvārampī” và các từ khác, do được nói một cách chung chung, nên cửa và cửa sổ, v.v., ngay cả khi chưa được hoàn thiện, cũng không được dựa vào.
Ajānitvā apassayantassapi idha lomagaṇanāya āpatti.
Here, even for one who leans unknowingly, there is an offense counted by the hairs.
Ở đây, ngay cả khi dựa vào mà không biết, lỗi cũng được tính theo số lông.
Vissaṭṭhadūtoti yathāruci vattuṃ labhanato nirāsaṅkadūto.
" A messenger who has been sent forth" means a messenger free from anxiety, because he is allowed to speak as he wishes.
Vissaṭṭhadūto là một sứ giả không lo lắng, vì được phép nói tùy ý.
Pucchāsabhāgenāti pucchāvacanapaṭibhāgena.
" By the part of the question" means by the reply to the question.
Pucchāsabhāgenā là bằng cách trả lời câu hỏi.
‘‘Ekā kūṭaṭṭhitikā nāmā’’ti vuttamevatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘rañño vā hī’’tiādi vuttaṃ.
To clarify the meaning already stated, "One is called a fixed arrangement," the phrase beginning with " or indeed of the king" was stated.
Để làm rõ ý nghĩa đã nói là “một loại gọi là kūṭaṭṭhitikā”, người ta nói “rañño vā hī” và các từ khác.
Āruḷhāyeva mātikaṃ, saṅghato aṭṭha bhikkhūti ettha ye mātikaṃ āruḷhā, te aṭṭha bhikkhūti yojetabbaṃ.
In "eight monks, who have indeed ascended to the roster," it should be construed as "those who have ascended to the roster are eight monks."
Trong câu ‘‘Đã nhận được danh sách, tám tỳ-khưu từ Tăng-già’’, cần phải ghép là ‘‘tám tỳ-khưu đã nhận được danh sách đó’’.
Uddesabhattanimantanabhattādisaṅghikabhattamātikāsu nimantanabhattamātikāya ṭhitivasena āruḷhe bhattuddesakena vā sayaṃ vā saṅghato uddisāpetvā gahetvā gantabbaṃ, na attano rucite gahetvāti adhippāyo.
The intention is that for the communal meal rosters such as allocated meals and invited meals, one should go and take by having the meal allocator or oneself allocate from the Saṅgha, based on the invited meal roster, not by taking those chosen by oneself.
Ý nghĩa là, trong các danh sách về bữa ăn của Tăng-già như bữa ăn theo danh sách, bữa ăn được thỉnh mời, v.v., khi đã nhận được theo danh sách bữa ăn được thỉnh mời, thì người phân chia bữa ăn hoặc chính mình phải xin phép Tăng-già rồi nhận lấy và đi, chứ không được tự ý chọn lựa.
Mātikaṃ āropetvāti ‘‘saṅghato gaṇhāmī’’tiādinā vuttamātikābhedaṃ dāyakassa viññāpetvāti attho.
" Having placed on the roster" means having informed the donor of the type of roster mentioned, such as "I will take from the Saṅgha."
‘‘Đã đưa danh sách’’ có nghĩa là đã thông báo cho thí chủ về loại danh sách đã được nói như ‘‘chúng tôi sẽ nhận từ Tăng-già’’, v.v.
Upanibandhitvāti likhitvā.
" Having inscribed" means having written.
‘‘Đã ghi lại’’ là đã viết.
Gāmavasenapīti yebhuyyena samalābhagāmavasenapi.
" Even by village" means mostly by villages with equal shares.
‘‘Ngay cả theo làng’’ là ngay cả theo làng có lợi lộc ngang bằng phần lớn.
Bahūni salākabhattānīti tiṃsaṃ vā cattārīsaṃ vā bhattāni.
" Many ticket meals" means thirty or forty meals.
‘‘Nhiều bữa ăn theo phiếu’’ là ba mươi hoặc bốn mươi bữa ăn.
‘‘Sace hontī’’ti ajjhāharitvā yojetabbaṃ.
It should be construed by supplying "if there are."
Cần phải ghép bằng cách thêm vào ‘‘nếu có’’.
Sallakkhetvāti tāni bhattāni pamāṇavasena sallakkhetvā.
" Having considered" means having considered those meals in terms of quantity.
‘‘Đã xem xét’’ là đã xem xét các bữa ăn đó theo số lượng.
Niggahena datvāti dūraṃ gantuṃ anicchantassa niggahena sampaṭicchāpetvā datvā.
" Having given under duress" means having made one who is unwilling to go far accept it under duress and then given it.
‘‘Đã cho một cách ép buộc’’ là đã cho bằng cách ép buộc người không muốn đi xa phải chấp nhận.
Puna vihāraṃ āgantvāti ettha vihāraṃ anāgantvā bhattaṃ gahetvā pacchā vihāre attano pāpetvā bhuñjitumpi vaṭṭati.
" Having come back to the monastery" - here, it is permissible to take the meal without coming back to the monastery, and then later have it brought to oneself at the monastery and eat it.
Trong câu ‘‘trở về tu viện lần nữa’’, ngay cả khi không trở về tu viện, vẫn được phép nhận bữa ăn và sau đó mang về tu viện để dùng.
Rasasalākanti ucchurasasalākaṃ.
" Juice ticket" means a sugarcane juice ticket.
‘‘Phiếu nước mía’’ là phiếu nước mía.
‘‘Salākavasena gāhitattā pana na sāditabbā’’ti idaṃ asāruppavasena vuttaṃ, na dhutaṅgabhedavasena.
" But because it is taken by way of a ticket, it should not be enjoyed" - this is stated in terms of impropriety, not in terms of breaking a dhutaṅga practice.
Câu ‘‘Vì đã nhận theo phiếu, nên không được dùng’’ này được nói theo nghĩa không phù hợp, chứ không phải theo nghĩa phá giới hạnh đầu đà.
‘‘Saṅghato nirāmisasalākā…pe… vaṭṭatiyevā’’ti (visuddhi. 1.26) hi visuddhimagge vuttaṃ.
For it is stated in the Visuddhimagga, "A ticket for non-material things from the Saṅgha... it is indeed permissible."
Vì trong Thanh Tịnh Đạo đã nói rằng: ‘‘Phiếu vật thực không có thịt từ Tăng-già… v.v. … vẫn được phép’’. (Visuddhi. 1.26)
Aggabhikkhāmattanti ekakaṭacchubhikkhāmattaṃ.
" Only a chief alms-portion" means only one ladleful of alms.
‘‘Chỉ một muỗng vật thực tối thượng’’ là chỉ một muỗng vật thực.
Laddhā vā aladdhā vā svepi gaṇheyyāsīti laddhepi appamattatāya vuttaṃ.
" Whether received or not received, you may take it tomorrow as well" - this is said due to the small amount, even if received.
‘‘Dù đã nhận hay chưa nhận, ngày mai cũng sẽ nhận’’ được nói ngay cả khi đã nhận, vì số lượng ít.
Tenāha ‘‘yāvadatthaṃ labhati…pe… alabhitvā ‘sve gaṇheyyāsī’ti vattabbo’’ti.
Therefore, it is said, " one receives as much as needed... if one does not receive, one should be told, 'You may take it tomorrow.'"
Vì thế, đã nói rằng ‘‘được nhận đủ… v.v. … nếu chưa nhận, phải nói ‘ngày mai sẽ nhận’’’.
Tatthāti tasmiṃ disābhāge.
" There" means in that direction.
‘‘Ở đó’’ là ở vùng đó.
Taṃ gahetvāti taṃ vāragāme salākaṃ attano gahetvā.
" Having taken that" means having taken that ticket in the turn-village for oneself.
‘‘Nhận lấy đó’’ là tự mình nhận lấy phiếu ở làng theo phiên đó.
Tenāti disaṃgamikato aññena tasmiṃ disaṃgamike.
"By that" means by another than the one gone to another district, in the case of that one gone to another district.
‘‘Bởi người đó’’ là bởi người khác ở nơi người đi đến vùng đó.
Devasikaṃ pāpetabbāti upacārasīmāya ṭhitassa yassa kassaci vassaggena pāpetabbā.
"Should be made to reach daily" means it should be made to reach whosoever is standing within the precincts, according to their seniority.
‘‘Phải được chuyển giao hàng ngày’’ là phải được chuyển giao cho bất kỳ ai đang ở trong giới hạn khu vực sinh hoạt, theo năm.
Evaṃ etesu agatesu āsannavihāre bhikkhūnaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati itarathā saṅghikato.
Thus, when these have not arrived, it is allowable for the bhikkhus in the nearby monastery to eat; otherwise, it is from the Saṅgha's portion.
Như vậy, khi những người này không đến, các tỳ-khưu ở tu viện gần đó được phép dùng; nếu không, thì từ vật của Tăng-già.
‘‘Sve pakkho’’ti ajja pakkhikaṃ na gāhetabbanti aṭṭhamiyā bhuñjitabbaṃ sattamiyā bhuñjanatthāya na gāhetabbaṃ, dāyakehi niyamitadivaseneva gāhetabbanti attho.
"Tomorrow is the fortnight," means a fortnightly meal should not be taken today; that is, a meal to be eaten on the eighth day should not be taken on the seventh day for eating, but should be taken only on the day appointed by the donors.
‘‘Ngày mai là nửa tháng’’, hôm nay không được nhận bữa ăn nửa tháng có nghĩa là bữa ăn sẽ được dùng vào ngày mùng tám, không được nhận vào ngày mùng bảy để dùng; mà phải nhận vào ngày đã được thí chủ quy định.
Tenāha ‘‘sace panā’’tiādi.
Therefore, it is said, "But if..." and so on.
Vì thế, đã nói rằng ‘‘nếu vậy…’’ v.v.
Sve lūkhanti ajja āvāhamaṅgalādikaraṇato atipaṇītabhojanaṃ karīyati, sve tathā na bhavissati, ajjeva bhikkhū bhojessāmīti adhippāyo.
"Tomorrow is coarse" means that today, due to a wedding ceremony or similar event, very exquisite food is prepared, but tomorrow it will not be so; the intention is to feed the bhikkhus today.
‘‘Ngày mai thô sơ’’ có nghĩa là hôm nay đang làm lễ cưới, v.v., nên sẽ làm món ăn rất ngon; ngày mai sẽ không như vậy, nên hôm nay sẽ cúng dường các tỳ-khưu.
Gamiko āgantukabhattampīti gāmantarato āgantvā avūpasantena gamikacittena vasitvā puna aññattha gacchantaṃ sandhāya vuttaṃ.
"A departing bhikkhu's visitor's meal also" is said with reference to one who has come from another village, stayed with a mind intent on departing, and then goes elsewhere again.
‘‘Ngay cả bữa ăn của người khách đi đường’’ được nói liên quan đến người đã đến từ làng khác, ở lại với tâm của người đi đường chưa an định, rồi lại đi đến nơi khác.
Āvāsikassa pana gantukāmassa gamikabhattameva labbhati.
However, an resident bhikkhu who intends to depart receives only a departing bhikkhu's meal.
Tuy nhiên, người cư trú muốn đi thì chỉ được nhận bữa ăn của người đi đường.
‘‘Lesaṃ oḍḍetvā’’ti vuttattā lesābhāve yāva gamanaparibandho vigacchati, tāva bhuñjituṃ vaṭṭatīti ñāpitanti daṭṭhabbaṃ.
Since it is said, "Having made a pretext," it should be understood that in the absence of a pretext, it is allowable to eat until the impediment to departure ceases.
Vì đã nói ‘‘đã đưa ra lý do’’, nên cần hiểu rằng nếu không có lý do, thì được phép dùng cho đến khi sự ràng buộc việc đi lại chấm dứt.
330. Saṅghabhedakakkhandhake pāḷiyaṃ anupiyaṃ nāmāti anupiyā nāma.
330. In the Chapter on Schism, in the Pali, "Anupiya by name" means Anupiyā by name.
330. Trong chương về chia rẽ Tăng-già, trong bản Pāḷi, ‘‘Anupiya’’ là Anupiyā.
Heṭṭhā pāsādāti pāsādato heṭṭhā heṭṭhimatalaṃ, ‘‘heṭṭhāpāsāda’’ntipi pāṭho.
"Below the palace" means the lower floor below the palace. "Heṭṭhāpāsāda" is also a reading.
‘‘Bên dưới lầu’’ là tầng dưới, bên dưới lầu; cũng có bản đọc là ‘‘heṭṭhāpāsāda’’.
Abhinetabbanti vapitakhettesu pavesetabbaṃ.
"To be led in" means to be led into the sown fields.
‘‘Phải đưa vào’’ là phải đưa vào các cánh đồng đã gieo hạt.
Ninnetabbanti tato nīharitabbaṃ.
"To be led out" means to be taken out from there.
‘‘Phải lấy ra’’ là phải lấy ra khỏi đó.
Niddhāpetabbanti sassadūsakatiṇādīni uddharitabbaṃ.
"To be cleared away" means to remove weeds and other things that harm the crops.
‘‘Phải làm sạch’’ là phải nhổ bỏ cỏ dại làm hại cây trồng, v.v.
Ujuṃ kārāpetabbanti puñjaṃ kārāpetabbaṃ, ayameva vā pāṭho.
"To be made straight" means to be made into a heap, or this itself is the reading.
‘‘Phải làm thẳng’’ là phải làm thành đống; hoặc đây là cách đọc đúng.
333. Manomayaṃ kāyanti jhānamanena nibbattaṃ brahmakāyaṃ, ‘‘kiṃ nu kho ahaṃ pasādeyyaṃ, yasmiṃ me pasanne bahulābhasakkāro uppajjeyyā’’ti paṭhamaṃ uppannaparivitakkassa mandapariyuṭṭhānatāya devadattassa tasmiṃ khaṇe jhānaparihāni nāhosi, pacchā eva ahosīti daṭṭhabbaṃ.
333. "Mind-made body" means a Brahma-body produced by the mind of jhāna. "What indeed might I please, that when pleased, much gain and honor might arise for me?" Due to the slight disturbance of the first thought that arose, Devadatta did not experience a decline in jhāna at that moment; it occurred only later, it should be understood.
333. Thân do ý tạo (Manomayaṃ kāyaṃ) là thân Phạm thiên được tạo ra bởi ý của thiền định. Nên hiểu rằng, đối với Devadatta, người mà ý nghĩ đầu tiên phát sinh là: "Ta nên làm hài lòng ai, khi ta làm hài lòng người ấy, nhiều lợi lộc và sự cung kính sẽ phát sinh?", do sự nhiễu loạn yếu ớt của ý nghĩ đó, vào khoảnh khắc ấy, sự suy giảm thiền định không xảy ra; mà xảy ra sau đó.
Tenāha ‘‘saha cittuppādā’’tiādi.
Therefore, it is said, "Immediately upon the arising of the thought," and so on.
Vì vậy, nói rằng "cùng với sự phát khởi của tâm" (saha cittuppādā) và vân vân.
Dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakhettānīti ettha magadharaṭṭhe khuddakaṃ gāmakhettaṃ gāvutamattaṃ, majjhimaṃ pana diyaḍḍhagāvutamattaṃ, mahantaṃ anekayojanampi hoti.
"Two or three Magadhan village-fields": here, a small village-field in the Magadha country is about a gāvuta, a medium one is one and a half gāvutas, and a large one can be many yojanas.
Trong câu "hai hoặc ba khu vực làng mạc Ma-kiệt-đà" (dve vā tīṇi vā māgadhakāni gāmakhettānī), ở xứ Ma-kiệt-đà, một khu vực làng mạc nhỏ là khoảng một gāvuta, một khu vực trung bình là khoảng một gāvuta rưỡi, và một khu vực lớn có thể dài nhiều dojana.
Tesu majjhimena gāmakhettena dve vā khuddakena tīṇi vā gāmakhettāni, tassa sarīraṃ tigāvutappamāṇo attabhāvoti vuttaṃ hoti.
Among these, it means two village-fields of medium size or three of small size; his body is said to be three gāvutas in extent.
Trong số đó, có nghĩa là thân của vị ấy có kích thước ba gāvuta, tương đương hai khu vực làng mạc trung bình hoặc ba khu vực làng mạc nhỏ.
334. Satthāroti gaṇasatthāro.
334. "Teachers" means group teachers.
334. Các bậc đạo sư (Satthāro) là các bậc đạo sư của chúng.
Nāssassāti na etassa bhaveyya.
"May not be for him" means may not be for this one.
Nāssassā có nghĩa là không nên có đối với vị ấy.
Tanti satthāraṃ.
"Him" refers to the Teacher.
Taṃ có nghĩa là bậc đạo sư.
Tenāti amanāpena.
"By that" means by the unpleasant.
Tenā có nghĩa là bởi sự không hoan hỷ.
Sammannatīti cīvarādinā amhākaṃ sammānaṃ karoti, parehi vā ayaṃ satthā sammānīyatīti attho.
"Honors" means he honors us with robes, etc., or it means this Teacher is honored by others.
Sammannatī có nghĩa là vị ấy cung kính chúng ta bằng y áo và vân vân, hoặc vị đạo sư này được người khác cung kính.
335. Nāsāya pittaṃ bhindeyyunti acchapittaṃ vā macchapittaṃ vā nāsāpuṭe pakkhipeyyuṃ.
335. “They should break bile through the nose” means they should insert either bear's bile or fish's bile into the nostrils.
335. Họ có thể nhỏ mật vào mũi (Nāsāya pittaṃ bhindeyyuṃ) nghĩa là họ có thể đặt mật gấu hoặc mật cá vào lỗ mũi.
Assatarīti vaḷavāya kucchismiṃ gadrabhassa jātā.
“A mule” is one born in the womb of a mare from a donkey.
Assatarī (con la) nghĩa là con vật được sinh ra trong bụng ngựa cái do con lừa.
Tassā hi gahitagabbhāya vijāyitumasakkontiyā udaraṃ phāletvā potakaṃ nīharanti.
For when she has conceived and is unable to give birth, they tear open her belly and extract the fetus.
Khi nó mang thai mà không thể sinh nở, người ta sẽ mổ bụng nó để lấy con non ra.
Tenāha ‘‘attavadhāya gabbhaṃ gaṇhātī’’ti.
Therefore it is said, “She conceives a fetus for her own destruction.”
Vì thế, có câu: “Nó mang thai để tự hủy diệt mình.”
342. Mā kuñjara nāgamāsadoti he kuñjara buddhanāgaṃ vadhakacittena mā upagaccha.
342. “Mā kuñjara nāgamāsado” means, “O elephant, do not approach the Buddha-elephant with murderous intent.”
342. Mā kuñjara nāgamāsado (Đừng, voi chúa, đừng đến gần Nāga) nghĩa là: này voi chúa, đừng đến gần Đức Phật Nāga với tâm ý sát hại.
Dukkhanti dukkhakāraṇattā dukkhaṃ.
“Dukkha” means suffering because it is a cause of suffering.
Dukkha (khổ) nghĩa là khổ vì nó là nguyên nhân của khổ.
Itoti ito jātito.
“Ito” means from this birth.
Ito (từ đây) nghĩa là từ sự sinh ra này.
Yatoti yasmā, yantassa vā, gacchantassāti attho.
“Yato” means from which; or it means of one who is going.
Yato (từ đâu) nghĩa là vì, hoặc là của người đang đi, tức là người đang tiến bước.
Mā ca madoti mado tayā na kātabboti attho.
“Mā ca mado” means that conceit should not be done by you.
Mā ca mado (và đừng có kiêu mạn) nghĩa là sự kiêu mạn không nên được thực hiện bởi ngươi.
343. Tikabhojananti tīhi bhuñjitabbaṃ bhojanaṃ, tato adhikehi ekato paṭiggahetvā bhuñjituṃ na vaṭṭanakaṃ gaṇabhojanapaṭipakkhaṃ bhojananti attho.
343. “Tikabhojana” means food to be eaten by three; it means food that is the opposite of gaṇabhojana, which should not be received and eaten together by more than that number.
343. Tikabhojana (bữa ăn ba người) nghĩa là bữa ăn được ăn bởi ba người, tức là một bữa ăn đối lập với gaṇabhojana (bữa ăn tập thể) mà không được phép nhận và ăn cùng với nhiều hơn số đó.
Kokālikotiādīni devadattaparisāya gaṇapāmokkhānaṃ nāmāni.
“Kokāliko” and so on are the names of the chief members of Devadatta’s faction.
Kokāliko và các tên khác là tên của các trưởng nhóm trong đoàn tùy tùng của Devadatta.
Kappanti mahāniraye āyukappaṃ, taṃ antarakappanti keci.
“Kappa” means the lifespan in the great hell; some say it is an antarakappa.
Kappa (kiếp) nghĩa là tuổi thọ của một đại địa ngục, một số người nói đó là antarakappa (tiểu kiếp).
Keci pana ‘‘asaṅkhyeyyakappa’’nti.
But some say it is an asaṅkhyeyyakappa.
Một số khác thì nói đó là asaṅkhyeyyakappa (vô số kiếp).