139. Sāvatthinidānaṃ.
At Sāvatthī.
139. Tại Sāvatthī.
‘‘Yāvatā, bhikkhave, sattā apadā vā dvipadā* vā catuppadā vā bahuppadā* vā rūpino vā arūpino vā saññino vā asaññino vā nevasaññīnāsaññino vā, tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati arahaṃ sammāsambuddho; evameva kho, bhikkhave, ye keci kusalā dhammā, sabbe te appamādamūlakā appamādasamosaraṇā; appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyati.
“As far as there are beings, bhikkhus, whether footless or two-footed, four-footed or many-footed, having form or formless, percipient or non-percipient or neither percipient nor non-percipient, the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One, is declared to be the foremost among them; in the same way, bhikkhus, whatever wholesome dhammas there are, all of them have heedfulness as their root, heedfulness as their convergence; heedfulness is declared to be the foremost among those dhammas.
“Này các Tỳ-khưu, cho đến chừng nào có các loài hữu tình không chân, hay hai chân, hay bốn chân, hay nhiều chân; có sắc, hay không sắc; có tưởng, hay không tưởng; hay phi tưởng phi phi tưởng, thì Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, được tuyên bố là tối thượng trong số đó. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, tất cả những pháp thiện nào, tất cả chúng đều có sự không phóng dật làm cội rễ, có sự không phóng dật làm nơi hội tụ; sự không phóng dật được tuyên bố là tối thượng trong các pháp đó.
Appamattassetaṃ, bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
For a heedful bhikkhu, bhikkhus, this may be expected: he will develop the Noble Eightfold Path, he will make much of the Noble Eightfold Path.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu không phóng dật thì có thể mong đợi rằng vị ấy sẽ tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, sẽ làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a heedful bhikkhu develop the Noble Eightfold Path, make much of the Noble Eightfold Path?
Này các Tỳ-khưu, và như thế nào một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view, supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment…pe… develops right concentration, supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự ly tham, nương tựa vào sự đoạn diệt, đưa đến sự xả ly…pe… tu tập Chánh Định nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự ly tham, nương tựa vào sự đoạn diệt, đưa đến sự xả ly.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
It is in this way, bhikkhus, that a heedful bhikkhu develops the Noble Eightfold Path, makes much of the Noble Eightfold Path.”
Này các Tỳ-khưu, chính như vậy một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
‘‘Yāvatā, bhikkhave, sattā apadā vā dvipadā vā catuppadā vā bahuppadā vā rūpino vā arūpino vā saññino vā asaññino vā nevasaññīnāsaññino vā, tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati arahaṃ sammāsambuddho; evameva kho, bhikkhave, ye keci kusalā dhammā, sabbe te appamādamūlakā appamādasamosaraṇā; appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyati.
“As far as there are beings, bhikkhus, whether footless or two-footed, four-footed or many-footed, having form or formless, percipient or non-percipient or neither percipient nor non-percipient, the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One, is declared to be the foremost among them; in the same way, bhikkhus, whatever wholesome dhammas there are, all of them have heedfulness as their root, heedfulness as their convergence; heedfulness is declared to be the foremost among those dhammas.
“Này các Tỳ-khưu, cho đến chừng nào có các loài hữu tình không chân, hay hai chân, hay bốn chân, hay nhiều chân; có sắc, hay không sắc; có tưởng, hay không tưởng; hay phi tưởng phi phi tưởng, thì Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, được tuyên bố là tối thượng trong số đó. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, tất cả những pháp thiện nào, tất cả chúng đều có sự không phóng dật làm cội rễ, có sự không phóng dật làm nơi hội tụ; sự không phóng dật được tuyên bố là tối thượng trong các pháp đó.
Appamattassetaṃ, bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
For a heedful bhikkhu, bhikkhus, this may be expected: he will develop the Noble Eightfold Path, he will make much of the Noble Eightfold Path.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu không phóng dật thì có thể mong đợi rằng vị ấy sẽ tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, sẽ làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a heedful bhikkhu develop the Noble Eightfold Path, make much of the Noble Eightfold Path?
Này các Tỳ-khưu, và như thế nào một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti rāgavinayapariyosānaṃ dosavinayapariyosānaṃ mohavinayapariyosānaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti rāgavinayapariyosānaṃ dosavinayapariyosānaṃ mohavinayapariyosānaṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view, culminating in the discipline of lust, culminating in the discipline of hatred, culminating in the discipline of delusion…pe… develops right concentration, culminating in the discipline of lust, culminating in the discipline of hatred, culminating in the discipline of delusion.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến với sự chấm dứt của tham dục, với sự chấm dứt của sân hận, với sự chấm dứt của si mê…pe… tu tập Chánh Định với sự chấm dứt của tham dục, với sự chấm dứt của sân hận, với sự chấm dứt của si mê.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
It is in this way, bhikkhus, that a heedful bhikkhu develops the Noble Eightfold Path, makes much of the Noble Eightfold Path.”
Này các Tỳ-khưu, chính như vậy một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
‘‘Yāvatā, bhikkhave, sattā apadā vā dvipadā vā catuppadā vā bahuppadā vā rūpino vā arūpino vā saññino vā asaññino vā nevasaññīnāsaññino vā, tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati arahaṃ sammāsambuddho; evameva kho, bhikkhave, ye keci kusalā dhammā, sabbe te appamādamūlakā appamādasamosaraṇā; appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyati.
“As far as there are beings, bhikkhus, whether footless or two-footed, four-footed or many-footed, having form or formless, percipient or non-percipient or neither percipient nor non-percipient, the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One, is declared to be the foremost among them; in the same way, bhikkhus, whatever wholesome dhammas there are, all of them have heedfulness as their root, heedfulness as their convergence; heedfulness is declared to be the foremost among those dhammas.
“Này các Tỳ-khưu, cho đến chừng nào có các loài hữu tình không chân, hay hai chân, hay bốn chân, hay nhiều chân; có sắc, hay không sắc; có tưởng, hay không tưởng; hay phi tưởng phi phi tưởng, thì Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, được tuyên bố là tối thượng trong số đó. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, tất cả những pháp thiện nào, tất cả chúng đều có sự không phóng dật làm cội rễ, có sự không phóng dật làm nơi hội tụ; sự không phóng dật được tuyên bố là tối thượng trong các pháp đó.
Appamattassetaṃ, bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
For a heedful bhikkhu, bhikkhus, this may be expected: he will develop the Noble Eightfold Path, he will make much of the Noble Eightfold Path.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu không phóng dật thì có thể mong đợi rằng vị ấy sẽ tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, sẽ làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a heedful bhikkhu develop the Noble Eightfold Path, make much of the Noble Eightfold Path?
Này các Tỳ-khưu, và như thế nào một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti amatogadhaṃ amataparāyanaṃ amatapariyosānaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti amatogadhaṃ amataparāyanaṃ amatapariyosānaṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view, having the Deathless as its plunge, the Deathless as its goal, the Deathless as its culmination…pe… develops right concentration, having the Deathless as its plunge, the Deathless as its goal, the Deathless as its culmination.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến có Nibbāna làm nơi đến, có Nibbāna làm nơi nương tựa, có Nibbāna làm mục đích cuối cùng…pe… tu tập Chánh Định có Nibbāna làm nơi đến, có Nibbāna làm nơi nương tựa, có Nibbāna làm mục đích cuối cùng.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
It is in this way, bhikkhus, that a heedful bhikkhu develops the Noble Eightfold Path, makes much of the Noble Eightfold Path.”
Này các Tỳ-khưu, chính như vậy một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
‘‘Yāvatā, bhikkhave, sattā apadā vā dvipadā vā catuppadā vā bahuppadā vā rūpino vā arūpino vā saññino vā asaññino vā nevasaññīnāsaññino vā, tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati arahaṃ sammāsambuddho; evameva kho, bhikkhave, ye keci kusalā dhammā, sabbe te appamādamūlakā appamādasamosaraṇā; appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyati.
“As far as there are beings, bhikkhus, whether footless or two-footed, four-footed or many-footed, having form or formless, percipient or non-percipient or neither percipient nor non-percipient, the Tathāgata, the Arahant, the Perfectly Self-Awakened One, is declared to be the foremost among them; in the same way, bhikkhus, whatever wholesome dhammas there are, all of them have heedfulness as their root, heedfulness as their convergence; heedfulness is declared to be the foremost among those dhammas.
“Này các Tỳ-khưu, cho đến chừng nào có các loài hữu tình không chân, hay hai chân, hay bốn chân, hay nhiều chân; có sắc, hay không sắc; có tưởng, hay không tưởng; hay phi tưởng phi phi tưởng, thì Như Lai, bậc A-la-hán, Chánh Đẳng Giác, được tuyên bố là tối thượng trong số đó. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, tất cả những pháp thiện nào, tất cả chúng đều có sự không phóng dật làm cội rễ, có sự không phóng dật làm nơi hội tụ; sự không phóng dật được tuyên bố là tối thượng trong các pháp đó.
Appamattassetaṃ, bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
For a heedful bhikkhu, bhikkhus, this may be expected: he will develop the Noble Eightfold Path, he will make much of the Noble Eightfold Path.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu không phóng dật thì có thể mong đợi rằng vị ấy sẽ tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, sẽ làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a heedful bhikkhu develop the Noble Eightfold Path, make much of the Noble Eightfold Path?
Này các Tỳ-khưu, và như thế nào một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti nibbānaninnaṃ nibbānapoṇaṃ nibbānapabbhāraṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti nibbānaninnaṃ nibbānapoṇaṃ nibbānapabbhāraṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view, inclining towards Nibbāna, leaning towards Nibbāna, converging towards Nibbāna…pe… develops right concentration, inclining towards Nibbāna, leaning towards Nibbāna, converging towards Nibbāna.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến hướng về Nibbāna, nghiêng về Nibbāna, dốc về Nibbāna…pe… tu tập Chánh Định hướng về Nibbāna, nghiêng về Nibbāna, dốc về Nibbāna.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
It is in this way, bhikkhus, that a heedful bhikkhu develops the Noble Eightfold Path, makes much of the Noble Eightfold Path.”
Này các Tỳ-khưu, chính như vậy một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
140. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, yāni kānici jaṅgalānaṃ pāṇānaṃ padajātāni, sabbāni tāni hatthipade samodhānaṃ gacchanti; hatthipadaṃ tesaṃ aggamakkhāyati, yadidaṃ – mahantattena; evameva kho, bhikkhave, ye keci kusalā dhammā, sabbe te appamādamūlakā appamādasamosaraṇā; appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyati.
“Just as, bhikkhus, whatever foot-impressions there are of jungle-dwelling animals, all of them fit into the elephant’s footprint; the elephant’s footprint is declared to be the foremost among them, that is, on account of its size; in the same way, bhikkhus, whatever wholesome dhammas there are, all of them have heedfulness as their root, heedfulness as their convergence; heedfulness is declared to be the foremost among those dhammas.
140. “Này các Tỳ-khưu, ví như tất cả các dấu chân của các loài động vật sống trên đất liền đều bao hàm trong dấu chân voi; dấu chân voi được tuyên bố là tối thượng trong số đó, tức là vì sự vĩ đại của nó. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, tất cả những pháp thiện nào, tất cả chúng đều có sự không phóng dật làm cội rễ, có sự không phóng dật làm nơi hội tụ; sự không phóng dật được tuyên bố là tối thượng trong các pháp đó.
Appamattassetaṃ, bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
For a heedful bhikkhu, bhikkhus, this may be expected: he will develop the Noble Eightfold Path, he will make much of the Noble Eightfold Path.
Này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu không phóng dật thì có thể mong đợi rằng vị ấy sẽ tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, sẽ làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a heedful bhikkhu develop the Noble Eightfold Path, make much of the Noble Eightfold Path?
Này các Tỳ-khưu, và như thế nào một Tỳ-khưu không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View, based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment…pe… he develops Right Concentration, based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment…pe… Thus, bhikkhus, a bhikkhu, being heedful, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.”
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo tu tập chánh kiến dựa vào sự ly dục, dựa vào sự ly tham, dựa vào sự đoạn diệt, hướng đến sự xả ly…pe… tu tập chánh định dựa vào sự ly dục, dựa vào sự ly tham, dựa vào sự đoạn diệt, hướng đến sự xả ly…pe… Như vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Dutiyaṃ.
Second.
Thứ hai.
148. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, yāni kānici tantāvutānaṃ vatthānaṃ, kāsikavatthaṃ tesaṃ aggamakkhāyati; evameva kho, bhikkhave, ye keci kusalā dhammā, sabbe te appamādamūlakā appamādasamosaraṇā; appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyati.
“Just as, bhikkhus, whatever woven cloths there are, Kasi cloth is declared to be the foremost among them; even so, bhikkhus, whatever wholesome dhammas there are, all of them have heedfulness as their root, converge on heedfulness; heedfulness is declared to be the foremost among those dhammas.
148. “Này các Tỳ-kheo, ví như trong tất cả các loại vải dệt, vải Kāsī được xem là tối thượng của chúng; cũng vậy, này các Tỳ-kheo, tất cả các pháp thiện đều có nền tảng là sự không phóng dật, quy tụ về sự không phóng dật; sự không phóng dật được xem là tối thượng của các pháp ấy.
Appamattassetaṃ, bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissati.
For a bhikkhu who is heedful, bhikkhus, this may be expected: he will develop the Noble Eightfold Path, he will make the Noble Eightfold Path abundant.
Này các Tỳ-kheo, điều này có thể mong đợi từ một Tỳ-kheo không phóng dật—vị ấy sẽ tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, sẽ làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, being heedful, develop the Noble Eightfold Path, make the Noble Eightfold Path abundant?
Và này các Tỳ-kheo, làm thế nào một Tỳ-kheo không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu appamatto ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View, based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment…pe… he develops Right Concentration, based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment…pe… Thus, bhikkhus, a bhikkhu, being heedful, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.”
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo tu tập chánh kiến dựa vào sự ly dục, dựa vào sự ly tham, dựa vào sự đoạn diệt, hướng đến sự xả ly…pe… tu tập chánh định dựa vào sự ly dục, dựa vào sự ly tham, dựa vào sự đoạn diệt, hướng đến sự xả ly…pe… Như vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo không phóng dật tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
Dasamaṃ.
Tenth.
Thứ mười.
149. Sāvatthinidānaṃ.
Occasion at Sāvatthī.
Tại Sāvatthī.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ye keci balakaraṇīyā kammantā karīyanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya evamete balakaraṇīyā kammantā karīyanti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti.
“Just as, bhikkhus, whatever deeds requiring strength are performed, all of them are performed relying on the earth, established on the earth; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.
“Này các Tỳ-kheo, ví như bất kỳ công việc nào cần sức lực được thực hiện, tất cả chúng đều dựa vào đất, đứng vững trên đất mà được thực hiện; cũng vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develop the Noble Eightfold Path, make the Noble Eightfold Path abundant?
Và này các Tỳ-kheo, làm thế nào một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View, based on seclusion, based on dispassion, based on cessation, culminating in relinquishment…pe… Thus, bhikkhus, a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.”
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo tu tập chánh kiến dựa vào sự ly dục, dựa vào sự ly tham, dựa vào sự đoạn diệt, hướng đến sự xả ly…pe… Như vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ye keci balakaraṇīyā kammantā karīyanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya evamete balakaraṇīyā kammantā karīyanti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti.
“Just as, bhikkhus, whatever deeds requiring strength are performed, all of them are performed relying on the earth, established on the earth; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.
“Này các Tỳ-kheo, ví như bất kỳ công việc nào cần sức lực được thực hiện, tất cả chúng đều dựa vào đất, đứng vững trên đất mà được thực hiện; cũng vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develop the Noble Eightfold Path, make the Noble Eightfold Path abundant?
Và này các Tỳ-kheo, làm thế nào một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti rāgavinayapariyosānaṃ dosavinayapariyosānaṃ mohavinayapariyosānaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti rāgavinayapariyosānaṃ dosavinayapariyosānaṃ mohavinayapariyosānaṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View, culminating in the subduing of lust, culminating in the subduing of hatred, culminating in the subduing of delusion…pe… he develops Right Concentration, culminating in the subduing of lust, culminating in the subduing of hatred, culminating in the subduing of delusion.
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo tu tập chánh kiến có mục đích cuối cùng là sự đoạn trừ tham, sự đoạn trừ sân, sự đoạn trừ si…pe… tu tập chánh định có mục đích cuối cùng là sự đoạn trừ tham, sự đoạn trừ sân, sự đoạn trừ si.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
Thus, bhikkhus, a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.”
Như vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ye keci balakaraṇīyā kammantā karīyanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya evamete balakaraṇīyā kammantā karīyanti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti.
“Just as, bhikkhus, whatever deeds requiring strength are performed, all of them are performed relying on the earth, established on the earth; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.
“Này các Tỳ-kheo, ví như bất kỳ công việc nào cần sức lực được thực hiện, tất cả chúng đều dựa vào đất, đứng vững trên đất mà được thực hiện; cũng vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develop the Noble Eightfold Path, make the Noble Eightfold Path abundant?
Và này các Tỳ-kheo, làm thế nào một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti amatogadhaṃ amataparāyanaṃ amatapariyosānaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti amatogadhaṃ amataparāyanaṃ amatapariyosānaṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View, leading to the Deathless, having the Deathless as its destination, culminating in the Deathless…pe… he develops Right Concentration, leading to the Deathless, having the Deathless as its destination, culminating in the Deathless.
Ở đây, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo tu tập chánh kiến có mục đích là sự bất tử, có nơi nương tựa là sự bất tử, có kết thúc là sự bất tử…pe… tu tập chánh định có mục đích là sự bất tử, có nơi nương tựa là sự bất tử, có kết thúc là sự bất tử.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
Thus, bhikkhus, a bhikkhu, relying on virtue, established in virtue, develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abundant.”
Như vậy, này các Tỳ-kheo, một Tỳ-kheo dựa vào giới, đứng vững trên giới mà tu tập Bát Chánh Đạo cao quý, làm cho Bát Chánh Đạo cao quý được sung mãn.”
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ye keci balakaraṇīyā kammantā karīyanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya evamete balakaraṇīyā kammantā karīyanti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti.
‘‘Bhikkhus, just as whatever tasks requiring strength are performed, all those tasks requiring strength are performed by relying on the earth, by being established on the earth; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, develops the Noble Eightfold Path, cultivates the Noble Eightfold Path.
Này các Tỳ-khưu, ví như bất cứ công việc nào cần sức lực được thực hiện, tất cả đều nương tựa vào đất, đứng vững trên đất, như vậy, những công việc cần sức lực ấy được thực hiện. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới (sīla), đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo (ariya aṭṭhaṅgika magga), làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, develop the Noble Eightfold Path, cultivate the Noble Eightfold Path?
Và này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn như thế nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti nibbānaninnaṃ nibbānapoṇaṃ nibbānapabbhāraṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti nibbānaninnaṃ nibbānapoṇaṃ nibbānapabbhāraṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View leading to Nibbāna, inclining towards Nibbāna, tending towards Nibbāna… and develops Right Concentration leading to Nibbāna, inclining towards Nibbāna, tending towards Nibbāna.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến (sammādiṭṭhi) hướng về Nibbāna, nghiêng về Nibbāna, dẫn đến Nibbāna…pe… tu tập Chánh Định (sammāsamādhi) hướng về Nibbāna, nghiêng về Nibbāna, dẫn đến Nibbāna.
Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.
It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, develops the Noble Eightfold Path, cultivates the Noble Eightfold Path.’’
Như vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn.”
Paṭhamaṃ.
The First.
Thứ nhất.
150. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ye kecime bījagāmabhūtagāmā vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti, sabbe te pathaviṃ nissāya pathaviyaṃ patiṭṭhāya evamete bījagāmabhūtagāmā vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjanti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu.
‘‘Bhikkhus, just as whatever seed-groups and plant-groups attain growth, increase, and abundance, all of them do so by relying on the earth, by being established on the earth; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, attains growth, increase, and abundance in the Dhamma.
“Này các Tỳ-khưu, ví như bất cứ loài hạt giống hay cây cối nào đạt được sự tăng trưởng, phát triển, lớn mạnh, tất cả đều nương tựa vào đất, đứng vững trên đất, như vậy, những loài hạt giống hay cây cối ấy đạt được sự tăng trưởng, phát triển, lớn mạnh. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, đạt được sự tăng trưởng, phát triển, lớn mạnh trong các pháp.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesu?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, attain growth, increase, and abundance in the Dhamma?
Và này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, đạt được sự tăng trưởng, phát triển, lớn mạnh trong các pháp như thế nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto vuḍḍhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ pāpuṇāti dhammesū’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View supported by seclusion… and develops Right Concentration supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, attains growth, increase, and abundance in the Dhamma.’’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến nương tựa sự viễn ly (vivekanissitaṃ)…pe… tu tập Chánh Định nương tựa sự viễn ly, nương tựa sự ly tham (virāganissitaṃ), nương tựa sự đoạn diệt (nirodhanissitaṃ), hướng đến sự xả bỏ (vossaggapariṇāmiṃ)…pe… Như vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, đạt được sự tăng trưởng, phát triển, lớn mạnh trong các pháp.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
151. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, himavantaṃ pabbatarājaṃ nissāya nāgā kāyaṃ vaḍḍhenti, balaṃ gāhenti; te tattha kāyaṃ vaḍḍhetvā balaṃ gāhetvā kusobbhe otaranti, kusobbhe* otaritvā mahāsobbhe otaranti, mahāsobbhe otaritvā kunnadiyo otaranti, kunnadiyo otaritvā mahānadiyo otaranti, mahānadiyo otaritvā mahāsamuddaṃ* otaranti, te tattha mahantattaṃ vepullattaṃ āpajjanti kāyena; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto mahantattaṃ vepullattaṃ pāpuṇāti dhammesu.
‘‘Bhikkhus, just as nāgas grow their bodies and gain strength by relying on the Himavanta mountain king; having grown their bodies and gained strength there, they descend into small lakes, having descended into small lakes, they descend into large lakes, having descended into large lakes, they descend into small rivers, having descended into small rivers, they descend into large rivers, having descended into large rivers, they descend into the great ocean, where they attain greatness and abundance in body; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, attains greatness and abundance in the Dhamma.
“Này các Tỳ-khưu, ví như các loài rồng nương tựa vào vua núi Hy-mã-lạp (Himavantaṃ pabbatarājaṃ) để tăng trưởng thân thể, tích lũy sức mạnh. Ở đó, sau khi tăng trưởng thân thể và tích lũy sức mạnh, chúng đi xuống các ao hồ nhỏ, sau khi đi xuống các ao hồ nhỏ, chúng đi xuống các ao hồ lớn, sau khi đi xuống các ao hồ lớn, chúng đi xuống các sông nhỏ, sau khi đi xuống các sông nhỏ, chúng đi xuống các sông lớn, sau khi đi xuống các sông lớn, chúng đi xuống đại dương. Ở đó, chúng đạt được sự vĩ đại và rộng lớn về thân thể. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, đạt được sự vĩ đại và rộng lớn trong các pháp.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto mahantattaṃ vepullattaṃ pāpuṇāti dhammesu?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, attain greatness and abundance in the Dhamma?
Và này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, đạt được sự vĩ đại và rộng lớn trong các pháp như thế nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sīlaṃ nissāya sīle patiṭṭhāya ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto mahantattaṃ vepullattaṃ pāpuṇāti dhammesū’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment… and develops Right Concentration supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu, by relying on sīla, by being established in sīla, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, attains greatness and abundance in the Dhamma.’’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến nương tựa sự viễn ly, nương tựa sự ly tham, nương tựa sự đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ…pe… tu tập Chánh Định nương tựa sự viễn ly, nương tựa sự ly tham, nương tựa sự đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ…pe… Như vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu nương tựa vào giới, đứng vững trên giới, tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, đạt được sự vĩ đại và rộng lớn trong các pháp.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Thứ ba.
152. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, rukkho pācīnaninno pācīnapoṇo pācīnapabbhāro.
‘‘Bhikkhus, suppose a tree is inclined to the east, leaning to the east, sloping to the east.
“Này các Tỳ-khưu, ví như một cái cây nghiêng về phía đông, ngả về phía đông, dốc về phía đông.
So mūlacchinno* katamena papateyyā’’ti?
If its roots are cut, in which direction would it fall?’’
Nếu nó bị chặt gốc, nó sẽ đổ về hướng nào?”
‘‘Yena, bhante, ninno yena poṇo yena pabbhāro’’ti.
‘‘To whichever direction it is inclined, leaning, sloping, venerable sir.’’
“Bạch Thế Tôn, nó sẽ đổ về hướng mà nó nghiêng, nó ngả, nó dốc.”
‘‘Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro.
‘‘In the same way, bhikkhus, a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, is inclined to Nibbāna, leaning to Nibbāna, sloping to Nibbāna.
“Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, sẽ nghiêng về Nibbāna, ngả về Nibbāna, dốc về Nibbāna.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, become inclined to Nibbāna, leaning to Nibbāna, sloping to Nibbāna?
Và này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, nghiêng về Nibbāna, ngả về Nibbāna, dốc về Nibbāna như thế nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto nibbānaninno hoti nibbānapoṇo nibbānapabbhāro’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment… and develops Right Concentration supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, is inclined to Nibbāna, leaning to Nibbāna, sloping to Nibbāna.’’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến nương tựa sự viễn ly, nương tựa sự ly tham, nương tựa sự đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ…pe… tu tập Chánh Định nương tựa sự viễn ly, nương tựa sự ly tham, nương tựa sự đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ…pe… Như vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, sẽ nghiêng về Nibbāna, ngả về Nibbāna, dốc về Nibbāna.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
153. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, kumbho nikkujjo vamateva udakaṃ, no paccāvamati; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto vamateva pāpake akusale dhamme, no paccāvamati.
‘‘Bhikkhus, just as an overturned pot only discharges water, it does not draw it back in; in the same way, bhikkhus, a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, only discharges evil unwholesome states, he does not draw them back in.
“Này các Tỳ-khưu, ví như một cái bình bị úp ngược, nó chỉ chảy nước ra ngoài chứ không chảy nước vào lại. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, chỉ xả bỏ các pháp bất thiện ác, chứ không thâu nhận lại.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto vamateva pāpake akusale dhamme, no paccāvamati?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, only discharge evil unwholesome states, and not draw them back in?
Và này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, chỉ xả bỏ các pháp bất thiện ác, chứ không thâu nhận lại như thế nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto vamateva pāpake akusale dhamme, no paccāvamatī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops Right View supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment… and develops Right Concentration supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, cultivating the Noble Eightfold Path, only discharges evil unwholesome states, and does not draw them back in.’’
Ở đây, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến nương tựa sự viễn ly, nương tựa sự ly tham, nương tựa sự đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ…pe… tu tập Chánh Định nương tựa sự viễn ly, nương tựa sự ly tham, nương tựa sự đoạn diệt, hướng đến sự xả bỏ…pe… Như vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo sung mãn, chỉ xả bỏ các pháp bất thiện ác, chứ không thâu nhận lại.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Thứ năm.
154. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, sālisūkaṃ vā yavasūkaṃ vā sammāpaṇihitaṃ hatthena vā pādena vā akkantaṃ hatthaṃ vā pādaṃ vā bhindissati lohitaṃ vā uppādessatīti – ṭhānametaṃ vijjati.
‘‘Bhikkhus, if a thorn of rice or a thorn of barley, properly positioned, were to be stepped on by hand or foot, it is possible that it would pierce the hand or foot and draw blood.
“Này các Tỳ-khưu, ví như một hạt lúa (sālisūka) hay hạt đại mạch (yavasūka) được đặt đúng cách, khi bị tay hay chân giẫm phải, nó có thể đâm thủng tay hay chân, hoặc làm chảy máu. Điều này là có thể xảy ra.
Taṃ kissa hetu?
What is the reason for that?
Tại sao vậy?
Sammāpaṇihitattā, bhikkhave, sūkassa.
It is because the thorn is properly positioned, bhikkhus.
Vì hạt lúa ấy, này các Tỳ-khưu, đã được đặt đúng cách.
Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu sammāpaṇihitāya diṭṭhiyā sammāpaṇihitāya maggabhāvanāya avijjaṃ bhindissati, vijjaṃ uppādessati, nibbānaṃ sacchikarissatīti – ṭhānametaṃ vijjati.
In the same way, bhikkhus, it is possible that a bhikkhu, with properly positioned view and properly cultivated path, will break through ignorance, generate knowledge, and realize Nibbāna.
Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, Tỳ-khưu với Chánh Kiến được đặt đúng cách, với sự tu tập Đạo được đặt đúng cách, có thể phá hủy vô minh (avijjā), phát sinh minh (vijjā), chứng ngộ Nibbāna. Điều này là có thể xảy ra.”
Taṃ kissa hetu?
What is the reason for that?
Điều đó do nguyên nhân gì?
Sammāpaṇihitattā, bhikkhave, diṭṭhiyā.
“Because the view is rightly placed, bhikkhus.
Này các Tỳ-khưu, do chánh kiến đã được thiết lập đúng đắn.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sammāpaṇihitāya diṭṭhiyā sammāpaṇihitāya maggabhāvanāya avijjaṃ bhindati, vijjaṃ uppādeti, nibbānaṃ sacchikaroti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu, with rightly placed view and rightly placed development of the path, break ignorance, produce knowledge, and realize Nibbāna?
Và này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu với chánh kiến đã được thiết lập đúng đắn, với sự tu tập con đường đã được thiết lập đúng đắn, làm sao vị ấy phá hủy vô minh, phát sinh minh, chứng ngộ Nibbāna?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sammāpaṇihitāya diṭṭhiyā sammāpaṇihitāya maggabhāvanāya avijjaṃ bhindati, vijjaṃ uppādeti, nibbānaṃ sacchikarotī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view dependent on seclusion… he develops right concentration dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu, with rightly placed view and rightly placed development of the path, breaks ignorance, produces knowledge, and realizes Nibbāna.”
Ở đây, này các Tỳ-khưu, vị Tỳ-khưu tu tập chánh kiến nương tựa viễn ly…pe… tu tập chánh định nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, hướng đến xả bỏ…pe… Này các Tỳ-khưu, như vậy, vị Tỳ-khưu với chánh kiến đã được thiết lập đúng đắn, với sự tu tập con đường đã được thiết lập đúng đắn, phá hủy vô minh, phát sinh minh, chứng ngộ Nibbāna.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ sáu.
155. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, ākāse vividhā vātā vāyanti – puratthimāpi vātā vāyanti, pacchimāpi vātā vāyanti, uttarāpi vātā vāyanti, dakkhiṇāpi vātā vāyanti, sarajāpi vātā vāyanti, arajāpi vātā vāyanti, sītāpi vātā vāyanti, uṇhāpi vātā vāyanti, parittāpi vātā vāyanti, adhimattāpi vātā vāyanti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto cattāropi satipaṭṭhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, cattāropi sammappadhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, cattāropi iddhipādā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, pañcapi indriyāni bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, pañcapi balāni bhāvanāparipūriṃ gacchanti, sattapi bojjhaṅgā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti.
155. “Just as, bhikkhus, various winds blow in the sky—east winds blow, west winds blow, north winds blow, south winds blow, dusty winds blow, dustless winds blow, cold winds blow, hot winds blow, gentle winds blow, strong winds blow; even so, bhikkhus, for a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, the four foundations of mindfulness (satipaṭṭhānā) reach the perfection of development, the four right strivings (sammappadhānā) reach the perfection of development, the four bases of psychic power (iddhipādā) reach the perfection of development, the five faculties (indriyāni) reach the perfection of development, the five powers (balāni) reach the perfection of development, and the seven factors of enlightenment (bojjhaṅgā) reach the perfection of development.
155. “Này các Tỳ-khưu, ví như trong không gian, nhiều loại gió thổi—gió đông thổi, gió tây thổi, gió bắc thổi, gió nam thổi; gió có bụi thổi, gió không bụi thổi; gió lạnh thổi, gió nóng thổi; gió nhẹ thổi, gió mạnh thổi. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì bốn niệm xứ cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bốn chánh cần cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bốn thần túc cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; năm căn cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; năm lực cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bảy giác chi cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto cattāropi satipaṭṭhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, cattāropi sammappadhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, cattāropi iddhipādā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, pañcapi indriyāni bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, pañcapi balāni bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, sattapi bojjhaṅgā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti?
And how, bhikkhus, for a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, do the four foundations of mindfulness reach the perfection of development, the four right strivings reach the perfection of development, the four bases of psychic power reach the perfection of development, the five faculties reach the perfection of development, the five powers reach the perfection of development, and the seven factors of enlightenment reach the perfection of development?
Và này các Tỳ-khưu, làm sao khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì bốn niệm xứ cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bốn chánh cần cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bốn thần túc cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; năm căn cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; năm lực cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bảy giác chi cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto cattāropi satipaṭṭhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, cattāropi sammappadhānā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, cattāropi iddhipādā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, pañcapi indriyāni bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, pañcapi balāni bhāvanāpāripūriṃ gacchanti, sattapi bojjhaṅgā bhāvanāpāripūriṃ gacchantī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that for a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, the four foundations of mindfulness reach the perfection of development, the four right strivings reach the perfection of development, the four bases of psychic power reach the perfection of development, the five faculties reach the perfection of development, the five powers reach the perfection of development, and the seven factors of enlightenment reach the perfection of development.”
Ở đây, này các Tỳ-khưu, vị Tỳ-khưu tu tập chánh kiến…pe… tu tập chánh định nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, hướng đến xả bỏ…pe… Này các Tỳ-khưu, như vậy, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì bốn niệm xứ cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bốn chánh cần cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bốn thần túc cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; năm căn cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; năm lực cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập; bảy giác chi cũng đạt đến sự viên mãn trong tu tập.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ bảy.
156. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gimhānaṃ pacchime māse ūhataṃ rajojallaṃ, tamenaṃ mahāakālamegho ṭhānaso antaradhāpeti vūpasameti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme ṭhānaso antaradhāpeti vūpasameti.
156. “Just as, bhikkhus, in the last month of summer, when dust and dirt have risen, a great unseasonal cloud suddenly makes it disappear and subside; even so, bhikkhus, a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, suddenly makes the arisen evil unwholesome states disappear and subside.
156. “Này các Tỳ-khưu, ví như vào tháng cuối mùa hè, bụi bẩn bay lên, rồi một trận mưa lớn trái mùa bất ngờ làm cho chúng biến mất và lắng xuống. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp bất thiện, ác pháp đã sinh khởi đều biến mất và lắng xuống ngay lập tức.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme ṭhānaso antaradhāpeti vūpasameti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, suddenly make the arisen evil unwholesome states disappear and subside?
Và này các Tỳ-khưu, làm sao khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp bất thiện, ác pháp đã sinh khởi đều biến mất và lắng xuống ngay lập tức?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme ṭhānaso antaradhāpeti vūpasametī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, suddenly makes the arisen evil unwholesome states disappear and subside.”
Ở đây, này các Tỳ-khưu, vị Tỳ-khưu tu tập chánh kiến…pe… tu tập chánh định nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, hướng đến xả bỏ…pe… Này các Tỳ-khưu, như vậy, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp bất thiện, ác pháp đã sinh khởi đều biến mất và lắng xuống ngay lập tức.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ tám.
157. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, uppannaṃ mahāmeghaṃ, tamenaṃ mahāvāto antarāyeva antaradhāpeti vūpasameti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme antarāyeva antaradhāpeti vūpasameti.
157. “Just as, bhikkhus, a great wind makes a arisen great cloud disappear and subside right in its midst; even so, bhikkhus, a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, makes the arisen evil unwholesome states disappear and subside right in their midst.
157. “Này các Tỳ-khưu, ví như một đám mây lớn đã hình thành, nhưng một cơn gió lớn bất ngờ làm cho nó tan biến và lắng xuống. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp bất thiện, ác pháp đã sinh khởi đều biến mất và lắng xuống ngay lập tức.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme antarāyeva antaradhāpeti vūpasameti?
And how, bhikkhus, does a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, make the arisen evil unwholesome states disappear and subside right in their midst?
Và này các Tỳ-khưu, làm sao khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp bất thiện, ác pháp đã sinh khởi đều biến mất và lắng xuống ngay lập tức?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto uppannuppanne pāpake akusale dhamme antarāyeva antaradhāpeti vūpasametī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, makes the arisen evil unwholesome states disappear and subside right in their midst.”
Ở đây, này các Tỳ-khưu, vị Tỳ-khưu tu tập chánh kiến…pe… tu tập chánh định nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, hướng đến xả bỏ…pe… Này các Tỳ-khưu, như vậy, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp bất thiện, ác pháp đã sinh khởi đều biến mất và lắng xuống ngay lập tức.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Thứ chín.
158. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, sāmuddikāya nāvāya vettabandhanabandhāya cha māsāni udake pariyādāya* hemantikena thalaṃ ukkhittāya vātātapaparetāni bandhanāni tāni pāvussakena meghena abhippavuṭṭhāni appakasireneva paṭippassambhanti, pūtikāni bhavanti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni bhavanti.
158. “Just as, bhikkhus, the rattan bindings of an ocean-going boat that have been kept in water for six months, then taken out onto land in winter, and dried by wind and sun, become easily loosened and rotten when drenched by a monsoon cloud; even so, bhikkhus, for a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, the fetters (saṃyojanāni) become easily loosened and rotten.
158. “Này các Tỳ-khưu, ví như một con thuyền đi biển, được buộc bằng dây mây, đã ở dưới nước sáu tháng, sau đó được kéo lên bờ vào mùa đông. Những mối dây bị gió và nắng làm khô cứng, khi được mưa lớn mùa mưa làm ướt, chúng sẽ dễ dàng nới lỏng và mục nát. Cũng vậy, này các Tỳ-khưu, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì các kiết sử sẽ dễ dàng nới lỏng và mục nát.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni bhavanti?
And how, bhikkhus, for a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, do the fetters become easily loosened and rotten?
Và này các Tỳ-khưu, làm sao khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì các kiết sử sẽ dễ dàng nới lỏng và mục nát?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhuno ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvayato ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroto appakasireneva saṃyojanāni paṭippassambhanti, pūtikāni bhavantī’’ti.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… It is in this way, bhikkhus, that for a bhikkhu who develops the Noble Eightfold Path, who cultivates the Noble Eightfold Path, the fetters become easily loosened and rotten.”
Ở đây, này các Tỳ-khưu, vị Tỳ-khưu tu tập chánh kiến…pe… tu tập chánh định nương tựa viễn ly, nương tựa ly tham, nương tựa đoạn diệt, hướng đến xả bỏ…pe… Này các Tỳ-khưu, như vậy, khi một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì các kiết sử sẽ dễ dàng nới lỏng và mục nát.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Thứ mười.
159. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, āgantukāgāraṃ.
159. “Just as, bhikkhus, a guest house.
159. “Này các Tỳ-khưu, ví như một nhà khách.
Tattha puratthimāyapi disāya āgantvā vāsaṃ kappenti, pacchimāyapi disāya āgantvā vāsaṃ kappenti, uttarāyapi disāya āgantvā vāsaṃ kappenti, dakkhiṇāyapi disāya āgantvā vāsaṃ kappenti, khattiyāpi āgantvā vāsaṃ kappenti, brāhmaṇāpi āgantvā vāsaṃ kappenti, vessāpi āgantvā vāsaṃ kappenti, suddāpi āgantvā vāsaṃ kappenti; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto ye dhammā abhiññā pariññeyyā, te dhamme abhiññā parijānāti, ye dhammā abhiññā pahātabbā, te dhamme abhiññā pajahati, ye dhammā abhiññā sacchikātabbā, te dhamme abhiññā sacchikaroti, ye dhammā abhiññā bhāvetabbā, te dhamme abhiññā bhāveti.
Therein, having come from the eastern direction, they establish dwelling; having come from the western direction, they establish dwelling; having come from the northern direction, they establish dwelling; having come from the southern direction, they establish dwelling. Khattiyas also, having come, establish dwelling; Brahmins also, having come, establish dwelling; Vessas also, having come, establish dwelling; Suddas also, having come, establish dwelling. Even so, monks, a bhikkhu developing the Noble Eightfold Path, making the Noble Eightfold Path abound, directly knows and fully understands those things that are to be fully understood by direct knowledge; directly knows and abandons those things that are to be abandoned by direct knowledge; directly knows and realizes those things that are to be realized by direct knowledge; directly knows and develops those things that are to be developed by direct knowledge.
Tại đó, từ phương Đông họ đến trú ngụ, từ phương Tây họ đến trú ngụ, từ phương Bắc họ đến trú ngụ, từ phương Nam họ đến trú ngụ; các người thuộc dòng Sát-đế-lợi cũng đến trú ngụ, các người thuộc dòng Bà-la-môn cũng đến trú ngụ, các người thuộc dòng Thương nhân cũng đến trú ngụ, các người thuộc dòng Hạ tiện cũng đến trú ngụ. Cũng vậy, này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, những pháp nào cần phải được thắng tri để liễu tri, thì vị ấy thắng tri để liễu tri những pháp ấy; những pháp nào cần phải được thắng tri để đoạn trừ, thì vị ấy thắng tri để đoạn trừ những pháp ấy; những pháp nào cần phải được thắng tri để chứng ngộ, thì vị ấy thắng tri để chứng ngộ những pháp ấy; những pháp nào cần phải được thắng tri để tu tập, thì vị ấy thắng tri để tu tập những pháp ấy.
‘‘Katame ca, bhikkhave, dhammā abhiññā pariññeyyā?
“And what, monks, are the things to be fully understood by direct knowledge?
Này chư Tỳ-khưu, những pháp nào cần phải được thắng tri để liễu tri?
Pañcupādānakkhandhātissa vacanīyaṃ.
It should be said: the five aggregates of clinging.
Đó là năm uẩn bám chấp.
Katame pañca?
Which five?
Năm uẩn nào?
Seyyathidaṃ – rūpupādānakkhandho…pe… viññāṇupādānakkhandho.
That is to say: the aggregate of clinging to form...pe... the aggregate of clinging to consciousness.
Đó là: sắc uẩn bám chấp… cho đến… thức uẩn bám chấp.
Ime, bhikkhave, dhammā abhiññā pariññeyyā.
These, monks, are the things to be fully understood by direct knowledge.
Này chư Tỳ-khưu, đây là những pháp cần phải được thắng tri để liễu tri.
Katame ca, bhikkhave, dhammā abhiññā pahātabbā?
And what, monks, are the things to be abandoned by direct knowledge?
Này chư Tỳ-khưu, những pháp nào cần phải được thắng tri để đoạn trừ?
Avijjā ca bhavataṇhā ca – ime, bhikkhave, dhammā abhiññā pahātabbā.
Ignorance and craving for existence — these, monks, are the things to be abandoned by direct knowledge.
Vô minh và ái hữu – này chư Tỳ-khưu, đây là những pháp cần phải được thắng tri để đoạn trừ.
Katame ca, bhikkhave, dhammā abhiññā sacchikātabbā?
And what, monks, are the things to be realized by direct knowledge?
Này chư Tỳ-khưu, những pháp nào cần phải được thắng tri để chứng ngộ?
Vijjā ca vimutti ca – ime, bhikkhave, dhammā abhiññā sacchikātabbā.
Knowledge and liberation — these, monks, are the things to be realized by direct knowledge.
Minh và giải thoát – này chư Tỳ-khưu, đây là những pháp cần phải được thắng tri để chứng ngộ.
Katame ca, bhikkhave, dhammā abhiññā bhāvetabbā?
And what, monks, are the things to be developed by direct knowledge?
Này chư Tỳ-khưu, những pháp nào cần phải được thắng tri để tu tập?
Samatho ca vipassanā ca – ime, bhikkhave, dhammā abhiññā bhāvetabbā.
Tranquillity and insight — these, monks, are the things to be developed by direct knowledge.
Samatha và vipassanā – này chư Tỳ-khưu, đây là những pháp cần phải được thắng tri để tu tập.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto, ye dhammā abhiññā pariññeyyā te dhamme abhiññā parijānāti…pe… ye dhammā abhiññā bhāvetabbā, te dhamme abhiññā bhāveti?
And how, monks, does a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, making the Noble Eightfold Path abound, directly know and fully understand those things that are to be fully understood by direct knowledge...pe... directly know and develop those things that are to be developed by direct knowledge?
Và này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp nào cần phải được thắng tri để liễu tri, vị ấy thắng tri để liễu tri những pháp ấy… cho đến… những pháp nào cần phải được thắng tri để tu tập, vị ấy thắng tri để tu tập những pháp ấy như thế nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto ye dhammā abhiññā pariññeyyā, te dhamme abhiññā parijānāti, ye dhammā abhiññā pahātabbā, te dhamme abhiññā pajahati, ye dhammā abhiññā sacchikātabbā, te dhamme abhiññā sacchikaroti, ye dhammā abhiññā bhāvetabbā, te dhamme abhiññā bhāvetī’’ti.
Here, monks, a bhikkhu develops right view...pe... develops right concentration, supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment...pe... It is in this way, monks, that a bhikkhu, developing the Noble Eightfold Path, making the Noble Eightfold Path abound, directly knows and fully understands those things that are to be fully understood by direct knowledge; directly knows and abandons those things that are to be abandoned by direct knowledge; directly knows and realizes those things that are to be realized by direct knowledge; directly knows and develops those things that are to be developed by direct knowledge.”
Ở đây, này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến… cho đến… tu tập Chánh Định, nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự đoạn diệt, nương tựa vào sự chấm dứt, đưa đến sự từ bỏ… cho đến… như vậy, này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì những pháp nào cần phải được thắng tri để liễu tri, vị ấy thắng tri để liễu tri những pháp ấy; những pháp nào cần phải được thắng tri để đoạn trừ, vị ấy thắng tri để đoạn trừ những pháp ấy; những pháp nào cần phải được thắng tri để chứng ngộ, vị ấy thắng tri để chứng ngộ những pháp ấy; những pháp nào cần phải được thắng tri để tu tập, vị ấy thắng tri để tu tập những pháp ấy.”
Ekādasamaṃ.
The Eleventh.
Pháp thoại thứ mười một.
160. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, gaṅgā nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā.
160. “Just as, monks, the river Ganga flows eastward, slopes eastward, inclines eastward.
160. “Này chư Tỳ-khưu, ví như sông Hằng chảy về phía Đông, xuôi về phía Đông, nghiêng về phía Đông.
Atha mahājanakāyo āgaccheyya kuddāla-piṭakaṃ ādāya – ‘mayaṃ imaṃ gaṅgaṃ nadiṃ pacchāninnaṃ karissāma pacchāpoṇaṃ pacchāpabbhāra’nti.
Then a great multitude of people might come, taking spades and baskets, thinking: ‘We will make this river Ganga flow westward, slope westward, incline westward.’
Sau đó, một đám đông người đến, mang theo cuốc và giỏ — ‘Chúng ta sẽ làm cho sông Hằng này chảy về phía Tây, xuôi về phía Tây, nghiêng về phía Tây!’
Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu so mahājanakāyo gaṅgaṃ nadiṃ pacchāninnaṃ kareyya pacchāpoṇaṃ pacchāpabbhāra’’nti?
What do you think, monks, would that great multitude of people be able to make the river Ganga flow westward, slope westward, incline westward?”
Các ông nghĩ sao, này chư Tỳ-khưu, liệu đám đông người ấy có thể làm cho sông Hằng chảy về phía Tây, xuôi về phía Tây, nghiêng về phía Tây được không?”
‘‘No hetaṃ, bhante’’.
“No, venerable sir.”
“Bạch Thế Tôn, không thể được.”
‘‘Taṃ kissa hetu’’?
“For what reason?”
“Tại sao không thể được?”
‘‘Gaṅgā, bhante, nadī pācīnaninnā pācīnapoṇā pācīnapabbhārā.
“The river Ganga, venerable sir, flows eastward, slopes eastward, inclines eastward.
“Bạch Thế Tôn, sông Hằng chảy về phía Đông, xuôi về phía Đông, nghiêng về phía Đông.
Sā na sukarā pacchāninnaṃ kātuṃ pacchāpoṇaṃ pacchāpabbhāraṃ.
It is not easy to make it flow westward, slope westward, incline westward.
Thật không dễ dàng để làm cho nó chảy về phía Tây, xuôi về phía Tây, nghiêng về phía Tây.
Yāvadeva pana so mahājanakāyo kilamathassa vighātassa bhāgī assā’’ti.
That great multitude of people would only be heirs to weariness and trouble.”
Đám đông người ấy chỉ chuốc lấy sự mệt mỏi và thất vọng mà thôi.”
‘‘Evameva kho, bhikkhave, bhikkhuṃ ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāventaṃ ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarontaṃ rājāno vā rājamahāmattā vā mittā vā amaccā vā ñātī vā ñātisālohitā vā bhogehi abhihaṭṭhuṃ pavāreyyuṃ – ‘ehambho purisa, kiṃ te ime kāsāvā anudahanti, kiṃ muṇḍo kapālamanusaṃcarasi!
“Even so, monks, while a bhikkhu is developing the Noble Eightfold Path, making the Noble Eightfold Path abound, kings or royal ministers, or friends or associates, or relatives or blood relations, might come and tempt him with wealth, saying: ‘Come, good man, what do these yellow robes avail you? Why do you wander about bald with an alms bowl?
“Cũng vậy, này chư Tỳ-khưu, khi một Tỳ-khưu đang tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, thì các vua chúa hay các đại thần của vua, hoặc bạn bè, hoặc người thân, hoặc bà con, hoặc huyết thống, có thể đến mời gọi với của cải rằng: ‘Này người thiện hữu, những y cà-sa này làm gì ngài phải khổ sở? Tại sao ngài lại cạo đầu, lang thang với cái bát khất thực?
Ehi, hīnāyāvattitvā bhoge ca bhuñjassu, puññāni ca karohī’ti.
Come, return to a lower life, enjoy wealth and make merit.’
Hãy trở lại đời sống thấp kém, hãy hưởng thụ của cải và làm các việc phước thiện!’
So vata, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvento ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaronto sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
That a bhikkhu, monks, who is developing the Noble Eightfold Path, making the Noble Eightfold Path abound, would renounce the training and return to a lower life — this is not possible.
Này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu đang tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn, mà lại từ bỏ giới luật để trở lại đời sống thấp kém – điều đó không thể xảy ra.
Taṃ kissa hetu?
For what reason?
Tại sao không thể xảy ra?
Yañhi taṃ, bhikkhave, cittaṃ dīgharattaṃ vivekaninnaṃ vivekapoṇaṃ vivekapabbhāraṃ taṃ vata hīnāyāvattissatīti – netaṃ ṭhānaṃ vijjati.
Because, monks, that mind which for a long time has inclined to seclusion, sloped to seclusion, gravitated to seclusion, for it to return to a lower life — this is not possible.
Bởi vì, này chư Tỳ-khưu, tâm của vị ấy đã từ lâu hướng về sự ly dục, xuôi về sự ly dục, nghiêng về sự ly dục. Việc tâm ấy trở lại đời sống thấp kém – điều đó không thể xảy ra.
Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkaroti?
And how, monks, does a bhikkhu develop the Noble Eightfold Path, make the Noble Eightfold Path abound?
Và này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn như thế nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāveti, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarotī’’ti.(Yadapi balakaraṇīyaṃ, tadapi vitthāretabbaṃ.) Dvādasamaṃ.
Here, monks, a bhikkhu develops right view, supported by seclusion...pe... develops right concentration, supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment...pe... It is in this way, monks, that a bhikkhu develops the Noble Eightfold Path, makes the Noble Eightfold Path abound.”
Ở đây, này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến nương tựa vào sự ly dục… cho đến… tu tập Chánh Định nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự đoạn diệt, nương tựa vào sự chấm dứt, đưa đến sự từ bỏ… cho đến… như vậy, này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Bát Chánh Đạo, làm cho Bát Chánh Đạo trở nên rộng lớn.” (Những gì cần được phát triển, tất cả đều phải được giải thích chi tiết.) Pháp thoại thứ mười hai.
161. Sāvatthinidānaṃ.
161. At Savatthi.
Tại Sāvatthī.
‘‘Tisso imā, bhikkhave, esanā.
“Monks, there are these three kinds of searching.
“Này chư Tỳ-khưu, có ba sự tìm cầu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba sự tìm cầu nào?
Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā – imā kho, bhikkhave, tisso esanā.
Searching for sensual pleasures (kāmesanā), searching for existence (bhavesanā), searching for the holy life (brahmacariyesanā) — these, monks, are the three kinds of searching.
Sự tìm cầu dục lạc (kāmesanā), sự tìm cầu hữu (bhavesanā), sự tìm cầu phạm hạnh (brahmacariyesanā) – này chư Tỳ-khưu, đây là ba sự tìm cầu.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the direct knowledge of these three kinds of searching, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Để thắng tri ba sự tìm cầu này, Bát Chánh Đạo cần phải được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Bát Chánh Đạo nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
Here, monks, a bhikkhu develops right view, supported by seclusion...pe... develops right concentration, supported by seclusion, supported by dispassion, supported by cessation, culminating in relinquishment.
Ở đây, này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến nương tựa vào sự ly dục… cho đến… tu tập Chánh Định nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự đoạn diệt, nương tựa vào sự chấm dứt, đưa đến sự từ bỏ.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge of these three kinds of searching, this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri ba sự tìm cầu này, Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
‘‘Tisso imā kho, bhikkhave, esanā.
“Monks, there are these three kinds of searching.
“Này chư Tỳ-khưu, có ba sự tìm cầu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba sự tìm cầu nào?
Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā – imā kho, bhikkhave, tisso esanā.
Searching for sensual pleasures, searching for existence, searching for the holy life — these, monks, are the three kinds of searching.
Sự tìm cầu dục lạc, sự tìm cầu hữu, sự tìm cầu phạm hạnh – này chư Tỳ-khưu, đây là ba sự tìm cầu.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the direct knowledge of these three kinds of searching, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Để thắng tri ba sự tìm cầu này, Bát Chánh Đạo cần phải được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Bát Chánh Đạo nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti rāgavinayapariyosānaṃ dosavinayapariyosānaṃ mohavinayapariyosānaṃ.
Here, monks, a bhikkhu develops right view...pe... develops right concentration, ending in the removal of lust, ending in the removal of hatred, ending in the removal of delusion.
Ở đây, này chư Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến… cho đến… tu tập Chánh Định, có sự chấm dứt tham dục, có sự chấm dứt sân hận, có sự chấm dứt si mê.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge of these three kinds of searching, this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri ba sự tìm cầu này, Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
‘‘Tisso imā kho, bhikkhave, esanā.
“Monks, there are these three kinds of searching.
“Này chư Tỳ-khưu, có ba sự tìm cầu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba sự tìm cầu nào?
Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā – imā kho, bhikkhave, tisso esanā.
Searching for sensual pleasures, searching for existence, searching for the holy life — these, monks, are the three kinds of searching.
Sự tìm cầu dục lạc, sự tìm cầu hữu, sự tìm cầu phạm hạnh – này chư Tỳ-khưu, đây là ba sự tìm cầu.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the direct knowledge of these three kinds of searching, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Để thắng tri ba sự tìm cầu này, Bát Chánh Đạo cần phải được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Bát Chánh Đạo nào?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti amatogadhaṃ amataparāyanaṃ amatapariyosānaṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration, which inclines towards the Deathless, leads to the Deathless, and culminates in the Deathless.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến…pe… tu tập Chánh Định, hướng đến Vô Sanh, có Vô Sanh làm nơi nương tựa, có Vô Sanh làm cứu cánh.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya) of these three quests, bhikkhus, this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri ba sự tìm cầu này, này các Tỳ-khưu, Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
‘‘Tisso imā kho, bhikkhave, esanā.
“Bhikkhus, there are these three quests.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự tìm cầu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā – imā kho, bhikkhave, tisso esanā.
The quest for sensual pleasures (kāmesanā), the quest for existence (bhavesanā), the quest for the holy life (brahmacariyesanā) – these, bhikkhus, are the three quests.
Sự tìm cầu dục lạc (kāmesanā), sự tìm cầu hữu (bhavesanā), sự tìm cầu phạm hạnh (brahmacariyesanā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba sự tìm cầu.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the direct knowledge (abhiññāya) of these three quests, bhikkhus, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Để liễu tri ba sự tìm cầu này, này các Tỳ-khưu, Bát Chánh Đạo cần phải được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Thế nào là Bát Chánh Đạo?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti nibbānaninnaṃ nibbānapoṇaṃ nibbānapabbhāraṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration, which inclines towards Nibbana, leads to Nibbana, and gravitates towards Nibbana.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến…pe… tu tập Chánh Định, hướng về Nibbāna, nghiêng về Nibbāna, dẫn đến Nibbāna.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ abhiññāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya) of these three quests, bhikkhus, this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri ba sự tìm cầu này, này các Tỳ-khưu, Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
‘‘Tisso imā, bhikkhave, esanā.
“Bhikkhus, there are these three quests.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự tìm cầu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā – imā kho, bhikkhave, tisso esanā.
The quest for sensual pleasures (kāmesanā), the quest for existence (bhavesanā), the quest for the holy life (brahmacariyesanā) – these, bhikkhus, are the three quests.
Sự tìm cầu dục lạc (kāmesanā), sự tìm cầu hữu (bhavesanā), sự tìm cầu phạm hạnh (brahmacariyesanā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba sự tìm cầu.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ pariññāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.(Yadapi abhiññā, tadapi pariññāya vitthāretabbaṃ.)
For the full understanding (pariññāya) of these three quests, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để toàn tri ba sự tìm cầu này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.” (Cũng như liễu tri, cũng vậy cần phải giải thích là toàn tri.)
‘‘Tisso imā, bhikkhave, esanā.
“Bhikkhus, there are these three quests.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự tìm cầu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā – imā kho, bhikkhave, tisso esanā.
The quest for sensual pleasures (kāmesanā), the quest for existence (bhavesanā), the quest for the holy life (brahmacariyesanā) – these, bhikkhus, are the three quests.
Sự tìm cầu dục lạc (kāmesanā), sự tìm cầu hữu (bhavesanā), sự tìm cầu phạm hạnh (brahmacariyesanā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba sự tìm cầu.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ parikkhayāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.(Yadapi abhiññā, tadapi parikkhayāya vitthāretabbaṃ.)
For the eradication (parikkhayāya) of these three quests, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để đoạn tận ba sự tìm cầu này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.” (Cũng như liễu tri, cũng vậy cần phải giải thích là đoạn tận.)
‘‘Tisso imā, bhikkhave, esanā.
“Bhikkhus, there are these three quests.
“Này các Tỳ-khưu, có ba sự tìm cầu này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Kāmesanā, bhavesanā, brahmacariyesanā – imā kho, bhikkhave, tisso esanā.
The quest for sensual pleasures (kāmesanā), the quest for existence (bhavesanā), the quest for the holy life (brahmacariyesanā) – these, bhikkhus, are the three quests.
Sự tìm cầu dục lạc (kāmesanā), sự tìm cầu hữu (bhavesanā), sự tìm cầu phạm hạnh (brahmacariyesanā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba sự tìm cầu.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ pahānāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the abandoning (pahānāya) of these three quests, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Để đoạn trừ ba sự tìm cầu này, Bát Chánh Đạo cần phải được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Thế nào là Bát Chánh Đạo?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ esanānaṃ pahānāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.(Yadapi abhiññā, tadapi pahānāya vitthāretabbaṃ.) Paṭhamaṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration, dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… For the abandoning (pahānāya) of these three quests, bhikkhus, this Noble Eightfold Path is to be developed.” The First.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến…pe… tu tập Chánh Định, nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự ly tham, nương tựa vào sự đoạn diệt, có sự xả bỏ làm kết quả…pe… để đoạn trừ ba sự tìm cầu này, Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.” (Cũng như liễu tri, cũng vậy cần phải giải thích là đoạn trừ.) Sutta thứ nhất.
162. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, vidhā.
“Bhikkhus, there are these three kinds of conceit (vidhā).
162. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại kiêu mạn (vidhā) này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
‘Seyyohamasmī’ti vidhā, ‘sadisohamasmī’ti vidhā, ‘hīnohamasmī’ti vidhā – imā kho, bhikkhave, tisso vidhā.
The conceit ‘I am superior’ (seyyohamasmī’ti vidhā), the conceit ‘I am equal’ (sadisohamasmī’ti vidhā), the conceit ‘I am inferior’ (hīnohamasmī’ti vidhā) – these, bhikkhus, are the three kinds of conceit.
Kiêu mạn ‘Ta hơn người’ (seyyohamasmīti vidhā), kiêu mạn ‘Ta bằng người’ (sadisohamasmīti vidhā), kiêu mạn ‘Ta kém người’ (hīnohamasmīti vidhā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại kiêu mạn.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ vidhānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three kinds of conceit, bhikkhus, the Noble Eightfold Path is to be developed.
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại kiêu mạn này, Bát Chánh Đạo cần phải được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Thế nào là Bát Chánh Đạo?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… imāsaṃ kho, bhikkhave tissannaṃ vidhānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.(Yathā esanā, evaṃ vitthāretabbaṃ).
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view… he develops right concentration, dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three kinds of conceit, bhikkhus, this Noble Eightfold Path is to be developed.” The Second.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến…pe… tu tập Chánh Định, nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự ly tham, nương tựa vào sự đoạn diệt, có sự xả bỏ làm kết quả…pe… để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại kiêu mạn này, Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.” (Cần phải giải thích như kinh về sự tìm cầu.)
Dutiyaṃ.
The Second.
Sutta thứ hai.
163. ‘‘Tayome, bhikkhave, āsavā.
“Bhikkhus, there are these three cankers (āsavā).
163. “Này các Tỳ-khưu, có ba lậu hoặc (āsava) này.
Katame tayo?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Kāmāsavo, bhavāsavo, avijjāsavo – ime kho, bhikkhave, tayo āsavā.
The canker of sensual desire (kāmāsavo), the canker of existence (bhavāsavo), the canker of ignorance (avijjāsavo) – these, bhikkhus, are the three cankers.
Dục lậu (kāmāsava), hữu lậu (bhavāsava), vô minh lậu (avijjāsava) – này các Tỳ-khưu, đây là ba lậu hoặc.
Imesaṃ kho, bhikkhave, tiṇṇannaṃ āsavānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three cankers, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba lậu hoặc này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Sutta thứ ba.
164. ‘‘Tayome, bhikkhave, bhavā.
“Bhikkhus, there are these three existences (bhavā).
164. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại hữu (bhava) này.
Katame tayo?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Kāmabhavo, rūpabhavo, arūpabhavo – ime kho, bhikkhave, tayo bhavā.
Sensual existence (kāmabhavo), fine-material existence (rūpabhavo), immaterial existence (arūpabhavo) – these, bhikkhus, are the three existences.
Dục hữu (kāmabhava), sắc hữu (rūpabhava), vô sắc hữu (arūpabhava) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại hữu.
Imesaṃ kho, bhikkhave, tiṇṇannaṃ bhavānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three existences, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại hữu này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Sutta thứ tư.
165. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, dukkhatā.
“Bhikkhus, there are these three forms of suffering (dukkhatā).
165. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại khổ (dukkhatā) này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Dukkhadukkhatā, saṅkhāradukkhatā, vipariṇāmadukkhatā – imā kho, bhikkhave, tisso dukkhatā.
Suffering as pain (dukkhadukkhatā), suffering as conditioned states (saṅkhāradukkhatā), suffering due to change (vipariṇāmadukkhatā) – these, bhikkhus, are the three forms of suffering.
Khổ khổ (dukkhadukkhatā), hành khổ (saṅkhāradukkhatā), hoại khổ (vipariṇāmadukkhatā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại khổ.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ dukkhatānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three forms of suffering, bhikkhus… the Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại khổ này…pe… Bát Chánh Đạo cần phải được tu tập.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Sutta thứ năm.
166. ‘‘Tayome, bhikkhave, khilā.
“Bhikkhus, there are these three impediments (khilā).
166. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại chướng ngại (khila) này.
Katame tayo?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Rāgo khilo, doso khilo, moho khilo – ime kho, bhikkhave, tayo khilā.
Lust is an impediment (rāgo khilo), hatred is an impediment (doso khilo), delusion is an impediment (moho khilo) – these, bhikkhus, are the three impediments.
Tham là chướng ngại (rāgo khilo), sân là chướng ngại (doso khilo), si là chướng ngại (moho khilo) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại chướng ngại.
Imesaṃ kho, bhikkhave, tiṇṇannaṃ khilānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three impediments, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại chướng ngại này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Sutta thứ sáu.
167. ‘‘Tīṇimāni, bhikkhave, malāni.
“Bhikkhus, there are these three stains (malāni).
167. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại cấu uế (mala) này.
Katamāni tīṇi?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Rāgo malaṃ, doso malaṃ, moho malaṃ – imāni kho, bhikkhave, tīṇi malāni.
Lust is a stain (rāgo malaṃ), hatred is a stain (doso malaṃ), delusion is a stain (moho malaṃ) – these, bhikkhus, are the three stains.
Tham là cấu uế (rāgo malaṃ), sân là cấu uế (doso malaṃ), si là cấu uế (moho malaṃ) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại cấu uế.
Imesaṃ kho, bhikkhave, tiṇṇannaṃ malānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three stains, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại cấu uế này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Sutta thứ bảy.
168. ‘‘Tayome, bhikkhave, nīghā.
“Bhikkhus, there are these three afflictions (nīghā).
168. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại phiền não (nīgha) này.
Katame tayo?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Rāgo nīgho, doso nīgho, moho nīgho – ime kho, bhikkhave, tayo nīghā.
Lust is an affliction (rāgo nīgho), hatred is an affliction (doso nīgho), delusion is an affliction (moho nīgho) – these, bhikkhus, are the three afflictions.
Tham là phiền não (rāgo nīgho), sân là phiền não (doso nīgho), si là phiền não (moho nīgho) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại phiền não.
Imesaṃ kho, bhikkhave, tiṇṇannaṃ nīghānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three afflictions, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại phiền não này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Sutta thứ tám.
169. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, vedanā.
“Bhikkhus, there are these three feelings (vedanā).
169. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại cảm thọ (vedanā) này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Sukhā vedanā, dukkhā vedanā, adukkhamasukhā vedanā – imā kho, bhikkhave, tisso vedanā.
Pleasant feeling (sukhā vedanā), painful feeling (dukkhā vedanā), neither-pleasant-nor-painful feeling (adukkhamasukhā vedanā) – these, bhikkhus, are the three feelings.
Lạc thọ (sukhā vedanā), khổ thọ (dukkhā vedanā), bất khổ bất lạc thọ (adukkhamasukhā vedanā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại cảm thọ.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ vedanānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three feelings, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại cảm thọ này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Sutta thứ chín.
170. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, taṇhā.
“Bhikkhus, there are these three cravings (taṇhā).
170. “Này các Tỳ-khưu, có ba loại ái (taṇhā) này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba điều ấy là gì?
Kāmataṇhā, bhavataṇhā, vibhavataṇhā – imā kho, bhikkhave, tisso taṇhā.
Craving for sensual pleasures (kāmataṇhā), craving for existence (bhavataṇhā), craving for non-existence (vibhavataṇhā) – these, bhikkhus, are the three cravings.
Dục ái (kāmataṇhā), hữu ái (bhavataṇhā), phi hữu ái (vibhavataṇhā) – này các Tỳ-khưu, đây là ba loại ái.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ taṇhānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three cravings, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại ái này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.
Katamo ariyo aṭṭhaṅgiko maggo?
What is the Noble Eightfold Path?
Thế nào là Bát Chánh Đạo?
Idha, bhikkhave, bhikkhu sammādiṭṭhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ…pe… sammāsamādhiṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ.
Here, bhikkhus, a bhikkhu develops right view, dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment… he develops right concentration, dependent on seclusion, dependent on dispassion, dependent on cessation, culminating in relinquishment.
Ở đây, này các Tỳ-khưu, một Tỳ-khưu tu tập Chánh Kiến, nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự ly tham, nương tựa vào sự đoạn diệt, có sự xả bỏ làm kết quả…pe… tu tập Chánh Định, nương tựa vào sự ly dục, nương tựa vào sự ly tham, nương tựa vào sự đoạn diệt, có sự xả bỏ làm kết quả.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ taṇhānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge (abhiññāya), full understanding (pariññāya), eradication (parikkhayāya), and abandoning (pahānāya) of these three cravings, bhikkhus… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Để liễu tri, toàn tri, đoạn tận, đoạn trừ ba loại ái này…pe… Bát Chánh Đạo này cần phải được tu tập.”
Dasamaṃ.
The Tenth.
Sutta thứ mười.
171. ‘‘Tisso imā, bhikkhave, tasinā.
171. “Monks, there are these three cravings.
171. “Này chư Tỳ-khưu, có ba loại khát khao này.
Katamā tisso?
Which three?
Ba loại nào?
Kāmatasinā, bhavatasinā, vibhavatasinā.
Craving for sensual pleasures, craving for existence, craving for non-existence.
Sự khát khao dục lạc (kāmatasinā), sự khát khao hữu (bhavatasinā), sự khát khao phi hữu (vibhavatasinā).
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ tasinānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… rāgavinayapariyosānaṃ dosavinayapariyosānaṃ mohavinayapariyosānaṃ…pe… amatogadhaṃ amataparāyanaṃ amatapariyosānaṃ…pe… nibbānaninnaṃ nibbānapoṇaṃ nibbānapabbhāraṃ.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these three cravings, monks, …pe… for the ending of lust, for the ending of hatred, for the ending of delusion…pe… leading to the Deathless, culminating in the Deathless, ending in the Deathless…pe… inclining towards Nibbāna, tending towards Nibbāna, sloping towards Nibbāna.
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ ba loại khát khao này…pe… để chấm dứt tham ái, để chấm dứt sân hận, để chấm dứt si mê…pe… để dẫn đến bất tử, để có bất tử làm nơi nương tựa, để có bất tử làm cứu cánh…pe… để hướng về Nibbāna, để nghiêng về Nibbāna, để dẫn đến Nibbāna.
Imāsaṃ kho, bhikkhave, tissannaṃ tasinānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these three cravings, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ ba loại khát khao này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Ekādasamaṃ.
The Eleventh.
Thứ mười một.
172. Sāvatthinidānaṃ.
At Sāvatthī.
Tại Sāvatthī.
‘‘Cattārome, bhikkhave, oghā.
“Monks, there are these four floods.
“Này chư Tỳ-khưu, có bốn loại ách lậu này.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn loại nào?
Kāmogho, bhavogho, diṭṭhogho, avijjogho – ime kho, bhikkhave, cattāro oghā.
The flood of sensual pleasures, the flood of existence, the flood of views, the flood of ignorance—these, monks, are the four floods.
Ách lậu dục (kāmogha), ách lậu hữu (bhavogha), ách lậu kiến (diṭṭhogha), ách lậu vô minh (avijjogha) – Này chư Tỳ-khưu, đây là bốn loại ách lậu.
Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ oghānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.(Yathā esanā, evaṃ sabbaṃ vitthāretabbaṃ.) Paṭhamaṃ.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these four floods, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.” (Like the Discourse on Seeking, everything should be elaborated.) The First.
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ bốn loại ách lậu này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.” (Cần được trình bày chi tiết như kinh Esanā.) Thứ nhất.
173. ‘‘Cattārome, bhikkhave, yogā.
173. “Monks, there are these four yokes.
173. “Này chư Tỳ-khưu, có bốn loại kiết sử này.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn loại nào?
Kāmayogo, bhavayogo, diṭṭhiyogo avijjāyogo – ime kho, bhikkhave, cattāro yogā.
The yoke of sensual pleasures, the yoke of existence, the yoke of views, the yoke of ignorance—these, monks, are the four yokes.
Kiết sử dục (kāmayoga), kiết sử hữu (bhavayoga), kiết sử kiến (diṭṭhiyoga), kiết sử vô minh (avijjāyoga) – Này chư Tỳ-khưu, đây là bốn loại kiết sử.
Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ yogānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these four yokes, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ bốn loại kiết sử này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Dutiyaṃ.
The Second.
Thứ hai.
174. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, upādānāni.
174. “Monks, there are these four clingings.
174. “Này chư Tỳ-khưu, có bốn loại chấp thủ này.
Katamāni cattāri?
Which four?
Bốn loại nào?
Kāmupādānaṃ, diṭṭhupādānaṃ, sīlabbatupādānaṃ, attavādupādānaṃ – imāni kho, bhikkhave, cattāri upādānāni.
Clinging to sensual pleasures, clinging to views, clinging to rites and rituals, clinging to the doctrine of a self—these, monks, are the four clingings.
Chấp thủ dục (kāmupādāna), chấp thủ kiến (diṭṭhupādāna), chấp thủ giới cấm (sīlabbatupādāna), chấp thủ ngã luận (attavādupādāna) – Này chư Tỳ-khưu, đây là bốn loại chấp thủ.
Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ upādānānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these four clingings, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ bốn loại chấp thủ này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Tatiyaṃ.
The Third.
Thứ ba.
175. ‘‘Cattārome, bhikkhave, ganthā.
175. “Monks, there are these four bodily bonds.
175. “Này chư Tỳ-khưu, có bốn loại trói buộc này.
Katame cattāro?
Which four?
Bốn loại nào?
Abhijjhā kāyagantho, byāpādo kāyagantho, sīlabbataparāmāso kāyagantho, idaṃsaccābhiniveso kāyagantho – ime kho, bhikkhave, cattāro ganthā.
Covetousness, the bodily bond; ill-will, the bodily bond; adherence to rites and rituals, the bodily bond; dogmatic adherence to the doctrine of the self, the bodily bond—these, monks, are the four bodily bonds.
Tham lam là trói buộc thân (abhijjhā kāyagantho), sân hận là trói buộc thân (byāpādo kāyagantho), chấp thủ giới cấm là trói buộc thân (sīlabbataparāmāso kāyagantho), chấp chặt ‘đây là sự thật’ là trói buộc thân (idaṃsaccābhiniveso kāyagantho) – Này chư Tỳ-khưu, đây là bốn loại trói buộc.
Imesaṃ kho, bhikkhave, catunnaṃ ganthānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these four bodily bonds, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ bốn loại trói buộc này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Catutthaṃ.
The Fourth.
Thứ tư.
176. ‘‘Sattime, bhikkhave, anusayā.
176. “Monks, there are these seven latent tendencies.
176. “Này chư Tỳ-khưu, có bảy loại tiềm miên này.
Katame satta?
Which seven?
Bảy loại nào?
Kāmarāgānusayo, paṭighānusayo, diṭṭhānusayo, vicikicchānusayo, mānānusayo, bhavarāgānusayo, avijjānusayo – ime kho, bhikkhave, sattānusayā.
The latent tendency of sensual lust, the latent tendency of aversion, the latent tendency of views, the latent tendency of doubt, the latent tendency of conceit, the latent tendency of craving for existence, the latent tendency of ignorance—these, monks, are the seven latent tendencies.
Tiềm miên dục tham (kāmarāgānusayo), tiềm miên sân hận (paṭighānusayo), tiềm miên tà kiến (diṭṭhānusayo), tiềm miên hoài nghi (vicikicchānusayo), tiềm miên mạn (mānānusayo), tiềm miên hữu tham (bhavarāgānusayo), tiềm miên vô minh (avijjānusayo) – Này chư Tỳ-khưu, đây là bảy loại tiềm miên.
Imesaṃ kho, bhikkhave, sattannaṃ anusayānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these seven latent tendencies, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ bảy loại tiềm miên này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Pañcamaṃ.
The Fifth.
Thứ năm.
177. ‘‘Pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā.
177. “Monks, there are these five strands of sensual pleasures.
177. “Này chư Tỳ-khưu, có năm loại dục trần này.
Katame pañca?
Which five?
Năm loại nào?
Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā…pe… jivhāviññeyyā rasā…pe… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā – ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā.
Forms cognizable by the eye that are desirable, agreeable, pleasing, lovely, connected with sensual pleasures, and enticing; sounds cognizable by the ear…pe… odours cognizable by the nose…pe… tastes cognizable by the tongue…pe… tactile objects cognizable by the body that are desirable, agreeable, pleasing, lovely, connected with sensual pleasures, and enticing—these, monks, are the five strands of sensual pleasures.
Các sắc khả tri bằng mắt, khả ái, khả hỷ, khả ý, khả lạc, liên hệ đến dục, khả nhiễm; các tiếng khả tri bằng tai…pe… các mùi khả tri bằng mũi…pe… các vị khả tri bằng lưỡi…pe… các xúc khả tri bằng thân, khả ái, khả hỷ, khả ý, khả lạc, liên hệ đến dục, khả nhiễm – Này chư Tỳ-khưu, đây là năm loại dục trần.
Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ kāmaguṇānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these five strands of sensual pleasures, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ năm loại dục trần này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Chaṭṭhaṃ.
The Sixth.
Thứ sáu.
178. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, nīvaraṇāni.
178. “Monks, there are these five hindrances.
178. “Này chư Tỳ-khưu, có năm loại triền cái này.
Katamāni pañca?
Which five?
Năm loại nào?
Kāmacchandanīvaraṇaṃ, byāpādanīvaraṇaṃ, thinamiddhanīvaraṇaṃ, uddhaccakukkuccanīvaraṇaṃ, vicikicchānīvaraṇaṃ – imāni kho, bhikkhave, pañca nīvaraṇāni.
The hindrance of sensual desire, the hindrance of ill-will, the hindrance of sloth and torpor, the hindrance of restlessness and remorse, the hindrance of doubt—these, monks, are the five hindrances.
Triền cái dục tham (kāmacchandanīvaraṇa), triền cái sân hận (byāpādanīvaraṇa), triền cái hôn trầm thụy miên (thinamiddhanīvaraṇa), triền cái trạo cử hối hận (uddhaccakukkuccanīvaraṇa), triền cái hoài nghi (vicikicchānīvaraṇa) – Này chư Tỳ-khưu, đây là năm loại triền cái.
Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ nīvaraṇānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these five hindrances, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ năm loại triền cái này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Sattamaṃ.
The Seventh.
Thứ bảy.
179. ‘‘Pañcime, bhikkhave, upādānakkhandhā.
179. “Monks, there are these five aggregates of clinging.
179. “Này chư Tỳ-khưu, có năm uẩn chấp thủ này.
Katame pañca?
Which five?
Năm loại nào?
Seyyathidaṃ – rūpupādānakkhandho, vedanupādānakkhandho, saññupādānakkhandho, saṅkhārupādānakkhandho, viññāṇupādānakkhandho.
That is, the aggregate of clinging to form, the aggregate of clinging to feeling, the aggregate of clinging to perception, the aggregate of clinging to mental formations, the aggregate of clinging to consciousness.
Đó là: sắc uẩn chấp thủ (rūpupādānakkhandho), thọ uẩn chấp thủ (vedanupādānakkhandho), tưởng uẩn chấp thủ (saññupādānakkhandho), hành uẩn chấp thủ (saṅkhārupādānakkhandho), thức uẩn chấp thủ (viññāṇupādānakkhandho).
Ime kho, bhikkhave, pañcupādānakkhandhā.
These, monks, are the five aggregates of clinging.
Này chư Tỳ-khưu, đây là năm uẩn chấp thủ.
Imesaṃ kho, bhikkhave, pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these five aggregates of clinging, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ năm uẩn chấp thủ này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Aṭṭhamaṃ.
The Eighth.
Thứ tám.
180. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, orambhāgiyāni saṃyojanāni.
180. “Monks, there are these five lower fetters.
180. “Này chư Tỳ-khưu, có năm loại hạ phần kiết sử này.
Katamāni pañca?
Which five?
Năm loại nào?
Sakkāyadiṭṭhi, vicikicchā, sīlabbataparāmāso, kāmacchando, byāpādo – imāni kho, bhikkhave, pañcorambhāgiyāni saṃyojanāni.
Identity view, doubt, adherence to rites and rituals, sensual desire, and ill-will—these, monks, are the five lower fetters.
Thân kiến (sakkāyadiṭṭhi), hoài nghi (vicikicchā), giới cấm thủ (sīlabbataparāmāso), dục tham (kāmacchando), sân hận (byāpādo) – Này chư Tỳ-khưu, đây là năm loại hạ phần kiết sử.
Imesaṃ kho bhikkhave, pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ abhiññāya pariññāya parikkhayāya pahānāya…pe… ayaṃ ariyo aṭṭhaṅgiko maggo bhāvetabbo’’ti.
For the direct knowledge, for the full understanding, for the utter destruction, for the abandonment of these five lower fetters, monks, …pe… this Noble Eightfold Path is to be developed.”
Này chư Tỳ-khưu, để thắng tri, để liễu tri, để đoạn tận, để từ bỏ năm loại hạ phần kiết sử này…pe… Bát Chánh Đạo này cần được tu tập.”
Navamaṃ.
The Ninth.
Thứ chín.