Table of Contents

⮲

Mahāvaṃsa

Edit
2514
Devānaṃpiyatissābhiseko
The Consecration of Devānaṃpiyatissa
Lễ Đăng Quang của Devānaṃpiyatissa
2515
1.
1.
1.
2516
Tassaccaye tassa suto, muṭasivo’ti vissuto;
Upon his demise, his son, renowned as Muṭasīva,
Sau khi ngài băng hà, con trai ngài, được biết đến là Muṭasīva,
2517
Suvaṇṇapāliyā putto, patto rajjamanākulaṃ.
son of Suvaṇṇapālī, attained the kingdom undisturbed.
con của Suvaṇṇapālī, đã lên ngôi vua một cách yên bình.
2518
2.
2.
2.
2519
Mahāmeghavanuyyānaṃ, nāmanugaguṇoditaṃ;
He, that king, created a beautiful garden,
Vị vua ấy đã xây dựng một khu vườn xinh đẹp,
2520
Phalapupphatarupetaṃ, so rājā kārayi subhaṃ.
abounding in fruit and flower trees, named Mahāmeghavana, celebrated for its qualities.
mang tên Mahāmeghavana, nổi tiếng với những cây trái và hoa.
2521
3.
3.
3.
2522
Uyyānaṭhānaggahaṇe, mahāmegho akālajo;
When the garden site was being taken, an unseasonal great rain cloud (mahāmegha)
Khi chọn địa điểm cho khu vườn, một trận mưa lớn bất thường
2523
Pāvassitena uyyānaṃ, mahāmeghavanaṃ ahu.
rained, and so the garden became Mahāmeghavana.
đã đổ xuống, và vì thế khu vườn được gọi là Mahāmeghavana (Rừng Mưa Lớn).
2524
4.
4.
4.
2525
Saṭṭhivassāni muṭasivo, rājā rājjamakārayi;
King Muṭasīva ruled for sixty years;
Vua Muṭasīva đã trị vì sáu mươi năm
2526
Anurādhe puravare, laṃkā bhuvadane subhe.
in the chief city of Anurādhapura, that beautiful crown of the land of Laṅkā.
tại kinh thành Anurādhapura, trên vùng đất xinh đẹp của Laṅkā.
2527
5.
5.
5.
2528
Tassa puttā dasā’hesuṃ, aññamaññahitesino;
He had ten sons, devoted to each other’s welfare;
Ngài có mười người con trai, luôn yêu thương nhau,
2529
Duve dhītā cā’nukulā, kulānucchavikā ahū.
and two daughters, agreeable and befitting their family.
và hai người con gái hiền lành, xứng đáng với dòng dõi.
2530
6.
6.
6.
2531
Devānaṃ piyatissoti, vissuto dutiyo suto;
Devānaṃpiyatissa, renowned, was the second son;
Người con trai thứ hai, được biết đến là Devānaṃpiyatissa,
2532
Tesu bhātūsu sabbesu, puññāpaññādhiko ahu.
among all those brothers, he was superior in merit and wisdom.
trong số tất cả các anh em, ngài vượt trội về phước báu và trí tuệ.
2533
7.
7.
7.
2534
Devānaṃ piyatisso so, rājā’si pituaccaye;
That Devānaṃpiyatissa became king upon his father’s demise;
Devānaṃpiyatissa đã trở thành vua sau khi phụ vương băng hà;
2535
Tassā’bhisekena samaṃ, bahūna’cchariyāna’huṃ.
and many marvels occurred simultaneously with his consecration.
cùng với lễ đăng quang của ngài, nhiều điều kỳ diệu đã xảy ra.
2536
8.
8.
8.
2537
Laṃkādīpamhi sakale, nidhayo ratanāni ca;
Throughout the entire island of Laṅkā, treasures and gems,
Trên khắp đảo Laṅkā, các kho báu và châu báu
2538
Antoṭhitāni uggantvā, pathavītalamāruhuṃ.
which were hidden underground, emerged and rose to the surface of the earth.
đã trồi lên từ lòng đất và hiện ra trên mặt đất.
2539
9.
9.
9.
2540
Laṃkādīpasamīpamhi, bhinnanāvāgatāni ca;
And gems from broken ships near the island of Laṅkā,
Những châu báu từ những con tàu bị đắm gần đảo Laṅkā,
2541
Tatrajātāni ca thalaṃ, ratanāni samāruhuṃ.
and those born there, rose to the land.
và những viên ngọc trai tự nhiên, cũng trồi lên bờ.
2542
10.
10.
10.
2543
Chātapabbatapādamhi, tisso ca veḷuyaṭṭhiyo;
At the foot of the Sātapabbata, three bamboo stalks
Tại chân núi Chātapabbata, ba cây tre
2544
Jātārathapatodena, samānā parimāṇato.
appeared, equal in size to the pole of a chariot.
mọc lên có kích thước bằng trục bánh xe.
2545
11.
11.
11.
2546
Tāsu ekālatāyaṭṭhi, rajatā’bhā tahiṃ latā;
Of these, one was a creeper-bamboo, its creeper having a silver luster;
Trong số đó, một cây tre là cây dây leo, có màu bạc; những dây leo trên đó
2547
Suvaṇṇāvaṇṇārucirā, dissantetā manoramā.
these beautiful ones appeared with a radiant golden color.
có màu vàng rực rỡ, trông rất đẹp mắt.
2548
12.
12.
12.
2549
Ekā kusumā yaṭṭhītu, kusumāni tahiṃ pana;
One was a flower-bamboo, and on it various flowers
Một cây tre là cây hoa, và trên đó
2550
Nānāni nānāvaṇṇāni, dissante’ti phuṭāni ca.
of diverse colors appeared, fully bloomed.
có nhiều loại hoa với đủ màu sắc, trông như đang nở rộ.
2551
13.
13.
13.
2552
Ekāsakuṇayaṭṭhitu, tahiṃ pakkhimigā bahū;
And one was a bird-bamboo, on which many birds and deer
Một cây tre là cây chim, và trên đó có rất nhiều chim và thú rừng,
2553
Nānā ca nānāvaṇṇā ca, sajīvā viya dissare.
of various kinds and colors appeared as if alive.
nhiều loại và nhiều màu sắc khác nhau, trông như còn sống.
2554
14.
14.
14.
2555
Bhayagajarathāmalakā, valayaṅguliveṭhakā;
Fear-dispelling elephant and chariot banners, Āmalaka fruit, bangles, rings,
Tám loại vật phẩm này: voi, xe, quả amalakā, vòng tay, nhẫn đeo ngón tay,
2556
Kakudhaphalāpākatikā, iccetā aṭṭhajātiyo.
Kakudha fruit naturally formed—these were the eight kinds.
quả kakudha chưa chín, đã hiện ra một cách tự nhiên.
2557
15.
15.
15.
2558
Muttāsamudā uggantvā, tīre vaṭṭi viya ṭhitā;
Clusters of pearls emerged from the sea and stood on the shore as if piled up;
Những viên ngọc trai từ biển đã trồi lên và đứng thành đống trên bờ,
2559
Devānaṃ piyatissassa, sabbaṃ puññavijambhitaṃ.
all these were the manifestation of Devānaṃpiyatissa’s merit.
tất cả đều là sự hiển hiện của phước báu của Devānaṃpiyatissa.
2560
16.
16.
16.
2561
Indanīlaṃ veḷuriyaṃ, lohitaṅkamaṇidhi’me;
Sapphires, beryls, rubies—these gems;
Ngọc bích, ngọc lưu ly, ngọc hồng ngọc, những kho báu này,
2562
Rajatāni pane’tāni, muttā tā tāvayaṭṭhiyo.
and these silver pieces, those pearls, and those three bamboo staffs.
cùng với bạc, ngọc trai và những cây tre ấy.
2563
17.
17.
17.
2564
Sattahabbhantareyeva, rañño santikamāharuṃ;
Within seven days, they were brought to the king;
Trong vòng bảy ngày, chúng đã được mang đến cho nhà vua;
2565
Tāni disvā patīto so, rājā iti vicintayi.
seeing them, that king, delighted, thus pondered:
nhà vua rất vui mừng khi thấy chúng và suy nghĩ như sau:
2566
18.
18.
18.
2567
Ratanāni anagghāni, dhammāsoko imānime;
“These invaluable gems, Asoka, the Righteous,
“Những châu báu vô giá này, ta không có ở đây;
2568
Sahāyo’rahatenā’ñño, tassa dassaṃ imāna’to.
my friend, no other is worthy of them. I shall send these to him.”
ta sẽ dâng chúng cho Dhammāsoka, người bạn đáng kính của ta.”
2569
19.
19.
19.
2570
Devānaṃ piyatisso ca, dhammāsoko ca te ime;
Indeed, Devānaṃpiyatissa and Dhammāsoka were these two kings
Vua Devānaṃpiyatissa và vua Dhammāsoka
2571
Dve adiṭṭhasahāyāhi, cirappabhuti bhūpati.
who had been friends unseen for a long time.
là hai vị vua đã làm bạn với nhau từ lâu mà chưa từng gặp mặt.
2572
20.
20.
20.
2573
Bhāgineyyaṃ mahāriṭṭhaṃ, amaccaṃ pamukhaṃ tato;
Then the king appointed his nephew, the chief minister Mahāriṭṭha,
Vì vậy, nhà vua đã cử cháu trai Mahāriṭṭha, vị quan đứng đầu,
2574
Dijaṃ amaccaṃ gaṇataṃ, rājā te caturo jane.
a brahmin minister, a minister skilled in reckoning, these four men.
một vị Bà la môn, một vị quan và một viên kế toán, tổng cộng bốn người.
2575
21.
21.
21.
2576
Dūto katvāna pāhesi, baloghaparivārite;
Having made them envoys, he sent them, accompanied by a host of forces;
Sau khi sai họ làm sứ giả, được bao quanh bởi một đội quân,
2577
Gāhā petvā anagghāni, ratanāni imāni so.
having taken these invaluable gems.
ngài đã cho mang theo những châu báu vô giá này.
2578
22.
22.
22.
2579
Maṇijātī ca tisso tā, tisso ca rathayaṭṭhiyo;
The three kinds of jewels and those three chariot staffs;
Ba loại ngọc quý và ba cây tre,
2580
Saṅkhañca dakkhiṇāvattaṃ, muttā jātī ca aṭṭha tā.
and a right-spiraled conch, and those eight kinds of pearls.
một vỏ ốc xà cừ xoay phải, và tám loại ngọc trai.
2581
23.
23.
23.
2582
Āruyha jambukolamhi, nāvaṃ sattadinena te;
Having embarked on a ship at Jambukola, in seven days they
Họ đã lên thuyền tại Jambukola, và trong bảy ngày,
2583
Sukhena titthaṃ laddhāna, sattāhena tato puna.
happily reached the port, and then again in seven days.
họ đã đến bến an toàn, và sau đó trong bảy ngày nữa,
2584
24.
24.
24.
2585
Pāṭaliputtaṃ gantvāna, dhammāsokassa rājino;
Having gone to Pāṭaliputta, they presented these gifts to King Dhammāsoka;
họ đã đến Pāṭaliputta và dâng những lễ vật ấy cho vua Dhammāsoka;
2586
Adaṃsu paṇṇākārete, disvā tāni pasīdi so.
seeing them, he was delighted.
khi thấy chúng, ngài rất hoan hỷ.
2587
25.
25.
25.
2588
Ratanāni’disānettha, natthi me iti cintiya;
Thinking, “I do not have such jewels here,”
Suy nghĩ rằng “Ta không có những châu báu như thế này ở đây,”
2589
Adā senāpatiṭṭhānaṃ, tuṭṭho’riṭṭhassa bhūpati.
the king, pleased, bestowed the position of general upon Ariṭṭha.
vị vua vui mừng đã ban chức tổng tư lệnh cho Ariṭṭha.
2590
26.
26.
26.
2591
Porohiccabrāhmaṇassa, daṇḍanāyataṃ pana;
To the royal chaplain brahmin, he gave the position of chief justice;
Ngài đã ban chức chỉ huy quân đội cho vị Bà la môn trưởng tế,
2592
Adāsi tassā’maccassa, seṭṭhittaṃ gaṇakassa tu.
to that minister, the position of chief; and to the accountant, a high rank.
và chức trưởng quan cho vị quan kia, và chức kế toán trưởng cho viên kế toán.
2593
27.
27.
27.
2594
Tesaṃ anappake bhoge, datvā vāsagharāni ca;
Having bestowed upon them abundant wealth and lodging houses;
Sau khi ban cho họ nhiều của cải và nhà cửa,
2595
Mahāmaccehi mantento, passitvā paṭipābhataṃ.
and having consulted with his great ministers, upon seeing the return gifts.
ngài đã hội ý với các đại thần, xem xét lễ vật hồi đáp.
2596
28.
28.
28.
2597
Vālabījanī muṇhisaṃ, khaggaṃ chattañca pādukaṃ;
A yak-tail whisk, a turban, a sword, a parasol, and sandals;
Một cây quạt đuôi chồn, một vương miện, một thanh kiếm, một cây dù, một đôi dép,
2598
Moḷiṃ vataṃ sapāmaṅgaṃ, bhiṅkāraṃ haricandanaṃ.
a diadem, a fan, an auspicious fly-whisk, a golden ewer, and yellow sandalwood.
một vương miện nhỏ, một khăn choàng vai phải, một bình nước, gỗ đàn hương vàng.
2599
29.
29.
29.
2600
Adhovimaṃ vatthakoṭiṃ, mahagghaṃ hatthapuñchaniṃ;
Undyed fine cloth, a precious hand-towel;
Một tấm vải chưa giặt, một chiếc khăn lau tay quý giá,
2601
Nāgā’haṭaṃ añjanañca, aruṇābhañca mattikaṃ.
collyrium brought by nāgas, and reddish-hued clay.
thuốc kẻ mắt do voi mang đến, và đất sét màu đỏ tươi.
2602
30.
30.
30.
2603
Anotattodakañceva, gaṅgāsalilameva ca;
Water from Lake Anotatta, and water from the Ganges;
Nước từ hồ Anotatta và nước sông Gaṅgā,
2604
Saṅkhañca nandiyāvaṭṭaṃ, vaḍḍhamānaṃ kumārikaṃ.
a conch and a auspicious kumārī-plant.
một vỏ ốc xà cừ Nandiyāvaṭṭa, một bình Vaḍḍhamāna, một cô gái.
2605
31.
31.
31.
2606
Hemabhojanakaṇḍañca, sivikañca mahārahaṃ;
A golden food plate, and a highly valuable palanquin;
Một đĩa thức ăn bằng vàng, một chiếc kiệu quý giá,
2607
Harīṭakaṃ āmalakaṃ, mahagghaṃ amatosadhaṃ.
chebulic myrobalan, emblic myrobalan, and precious divine medicine (ambrosia).
quả harīṭaka, quả āmalaka, một loại thuốc bất tử quý giá.
2608
32.
32.
32.
2609
Sukāhaṭānaṃ sālīnaṃ, saṭṭhivāhasatāni ca;
And sixty thousand loads of rice, skillfully prepared;
Sáu trăm gánh gạo lúa tốt do vẹt mang đến,
2610
Abhiseko pakaraṇaṃ, parivāravisesitaṃ.
equipment for consecration, enhanced with special adornments.
những vật phẩm đăng quang đặc biệt.
2611
33.
33.
33.
2612
Datvā kāle bhahāyassa, paṇṇākāre narissaro;
Having given these gifts to his friend at the right time, the king (narissaro)
Vào thời điểm thích hợp, vị vua đã ban những lễ vật hồi đáp ấy,
2613
Dūte pāhesisaddhamma-paṇṇākāramimampica.
also sent this gift of the True Dhamma to the envoys.
và cũng đã gửi những sứ giả mang theo lễ vật Pháp bảo này:
2614
34.
34.
34.
2615
Ahaṃ buddhañca dhammañca, saṅghañca saraṇaṃ gato;
“I have gone for refuge to the Buddha, the Dhamma, and the Saṅgha;
“Ta đã quy y Phật, Pháp và Tăng;
2616
Upāsakattaṃ desesiṃ, sakyaputtassa sāsane.
I have declared myself a lay follower in the teaching of the Sakyan Son.
ta đã tuyên bố làm một cư sĩ trong giáo pháp của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni.
2617
35.
35.
35.
2618
Tvampimāni ratanāni, uttamāni naruttama;
You too, O best of men, these supreme jewels;
Ngươi cũng vậy, hỡi vị vua cao quý nhất,
2619
Cittaṃ pasādayitvāna, saddhāya saraṇaṃ vaja.
having gladdened your mind with faith, go for refuge.”
hãy làm cho tâm mình thanh tịnh và với đức tin, hãy quy y những châu báu tối thượng này.”
2620
36.
36.
36.
2621
‘‘Karotha me sahāyassa, abhisekaṃ puno’’ iti;
“Perform the consecration again for my friend!” he said;
Nói rằng “Hãy thực hiện lễ đăng quang cho người bạn của ta một lần nữa,”
2622
Vatvā sahayā’maccete, sakkaritvā ca pesayi.
and having honored these friendly ministers, he sent them forth.
ngài đã tôn trọng và gửi những vị quan bạn bè ấy đi.
2623
37.
37.
37.
2624
Pañcamāse vasitvāna, te maccā’tivasakkatā;
Having stayed for five months, those greatly honored ministers,
Sau khi ở lại năm tháng, những vị quan ấy được đối đãi rất trọng thị;
2625
Vesākhasukkhapakkhādi-dine dūtā viniggatā.
the envoys, set out on the first day of the waxing moon of Vesākha.
vào ngày đầu tiên của nửa sáng tháng Vesākha, các sứ giả đã khởi hành.
2626
38.
38.
38.
2627
Tāmalittiyamāruyha, nāvaṃ tejambukolake;
Having embarked on a ship at Tāmalittī, at Jambukola;
Họ đã lên thuyền tại Tāmalittī, đến Jambukola;
2628
Oruyha kūpaṃ passiṃsu, patvā dvādasiyaṃ idha.
they disembarked and saw a well, arriving here on the twelfth day.
họ đã đến đây vào ngày mười hai và nhìn thấy bến cảng.
2629
39.
39.
39.
2630
Adaṃsu paṇṇākāre te, dūtā laṃkādīpassate;
Those envoys gave the gifts to the lord of Laṅkā Island;
Những sứ giả ấy đã dâng những lễ vật cho vua của đảo Laṅkā;
2631
Tesaṃ mahantaṃ sakkāraṃ, laṃkāpati akārayi.
the lord of Laṅkā performed a great honor for them.
vua Laṅkā đã tổ chức một buổi lễ trọng đại cho họ.
2632
40.
40.
40.
2633
Te maggasiramāsassa, ādicandodayejine;
On the day of the rising sun and moon in the month of Maggasira,
Vào ngày trăng tròn của tháng Maggasira,
2634
Abhisittañca laṃkindaṃ, amaccā sāmibhattino.
the loyal ministers consecrated the king of Laṅkā again.
các vị quan trung thành với chủ đã làm lễ đăng quang cho vua Laṅkā.
2635
41.
41.
41.
2636
Dhammāsokassa vacanaṃ, vatvā sāmi hiteratā;
Uttering the words of Dhammāsoka, those devoted to their lord’s welfare,
Nói lời của Dhammāsoka, những người mong muốn lợi ích cho chủ,
2637
Punopi abhisiñciṃsu, laṃkāhitasukherataṃ.
again consecrated him, who delighted in the welfare and happiness of Laṅkā.
đã một lần nữa làm lễ đăng quang cho vị vua mong muốn hạnh phúc cho Laṅkā.
2638
42.
42.
42.
2639
Vesākhe narapati puṇṇamāyamevaṃ;
Thus, on the full moon day of Vesākha, that king,
Vào ngày trăng tròn tháng Vesākha, vị vua
2640
Devānaṃ piyavacano pagūḷanāmo;
whose name was Devānaṃpiya, a secret friend,
mang tên Devānaṃpiya, đã làm lễ đăng quang cho chính mình
2641
Laṃkāyaṃ pavītatapīti ussavāyaṃ;
was consecrated in Laṅkā, bringing forth joy and celebration,
trên đảo Laṅkā, mang lại niềm vui và hạnh phúc cho mọi người.
2642
Attānaṃ janasukhado’bhisecayī soti.
he who brings happiness to the people.
43.
2643
Sujanappasādasaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
In the Mahāvaṃsa, composed for the serene joy and emotional urgency of the virtuous,
Trong Mahāvaṃsa được biên soạn vì sự thanh tịnh và cảm động của những người thiện lành,
2644
Devānaṃpiyatissābhisekonāma
titled The Consecration of Devānaṃpiyatissa,
Chương về Lễ Đăng Quang của Devānaṃpiyatissa,
2645
Ekādasamo paricchedo.
the eleventh chapter.
Chương thứ mười một.
2646

Dvādasama pariccheda

Twelfth Chapter

Chương Mười Hai

2647
Nānādesapasādo
The Conversion of Various Countries
Sự Hoan Hỷ ở Các Vùng Đất Khác Nhau
Next Page →

Settings