Table of Contents

⮲

Mahāvaṃsa

Edit
376
Paṭhamadhammasaṃgīti
The First Dhamma Saṅgīti (Council)
Kết Tập Pháp Lần Thứ Nhất
377
1.
1.
1.
378
Pañcanetto jino pañca-cattālīsasamā’samo;
The Victor, endowed with fivefold vision, for forty-five unequalled years
Đức Chánh Giác có năm mắt, không ai sánh bằng, trong bốn mươi lăm năm;
379
Ṭhatvā sabbāni kiccāni, katvā lokassa sabbathā.
Remained, having performed all tasks for the welfare of the world in every way.
Sau khi hoàn thành mọi việc, Ngài đã làm mọi điều lợi ích cho thế gian.
380
2.
2.
2.
381
Kusinārāyayamaka-sālānamantare vare;
Between the twin Sāla trees in excellent Kusinārā,
Giữa hai cây sāla song thọ ở Kusinārā,
382
Vesākhapuṇṇamāyaṃ so, dīpo lokassa nibbuto.
On the full moon day of Vesākha, that Lamp of the world attained final Nibbāna.
Vào ngày trăng tròn tháng Vesākha, Ngọn Đèn của thế gian ấy đã nhập Niết Bàn.
383
3.
3.
3.
384
Saṅkhyāpathamatikkantā, bhikkhū tattha samāgatā;
Bhikkhus beyond count gathered there;
Chư Tỳ khưu đã vân tập ở đó, số lượng không thể đếm xuể;
385
Khattiyā brāhmaṇā vassā, suddhā devā tatheva ca.
Khattiyas, Brāhmaṇas, Vessas, Suddhas, and likewise deities.
Cũng như các chiến sĩ, Bà-la-môn, thương gia, người thấp kém và chư thiên.
386
4.
4.
4.
387
Sattasatasahassāni, tesu pāmokkhabhikkhavo;
Among them, seven hundred thousand bhikkhus were prominent;
Trong số đó, bảy trăm ngàn Tỳ khưu là những vị đứng đầu;
388
Thero mahākassapova, saṅghatthero tadā ahu.
At that time, the Elder Mahākassapa was the leader of the Saṅgha.
Khi ấy, Trưởng lão Mahākassapa là vị Trưởng lão đứng đầu Tăng đoàn.
389
5.
5.
5.
390
Satthusarīrasārīra-dhātukiccāni kāriya;
Having performed the tasks concerning the relics of the Teacher’s body,
Sau khi hoàn thành các nghi lễ đối với xá lợi của Bậc Đạo Sư,
391
Icchanto so mahāthero, satthu dhammaciraṭṭhitiṃ.
That Great Elder, desiring the long endurance of the Teacher’s Dhamma,
Vị Đại Trưởng lão ấy mong muốn sự trường tồn của Giáo Pháp của Bậc Đạo Sư.
392
6.
6.
6.
393
Lokanāthe dasabale, sattāhaparinibbute;
When the Lord of the World, the Ten-Powered One, had attained final Nibbāna seven days prior,
Bảy ngày sau khi Đức Thế Tôn, Bậc Thập Lực, nhập Niết Bàn,
394
Dubbhāsitaṃ subhaddassa, buddhassa vacanaṃ saraṃ.
Remembering the ill-spoken words of Subhadda concerning the Buddha,
Nhớ lại lời nói thô lỗ của Subhadda về Đức Phật.
395
7.
7.
7.
396
Saraṃ cīvaradānañca, samatte ṭhapanaṃ tathā;
And remembering the gift of the robe, and likewise its laying aside,
Và cũng nhớ lại việc dâng y, và việc đặt y thành một đống,
397
Saddhammaṭhapanatthāya, muninā’nuggahaṃ kataṃ.
And the Sage’s support for the establishment of the True Dhamma,
Và sự ủng hộ của Đức Hiền Giả để thiết lập Chánh Pháp.
398
8.
8.
8.
399
Kātuṃ saddhammasaṃgītiṃ, sambuddhānamate yati;
To perform a Dhamma Saṅgīti (Council) according to the wish of the Buddhas, the Elder
Để thực hiện Kết Tập Chánh Pháp, các vị ẩn sĩ theo ý nguyện của Đức Phật,
400
Navaṅgasāsanadhare, sabbaṅgasamupāgate.
Who mastered the nine-fold Dispensation, and was perfect in all aspects,
Những vị thông thạo chín phần giáo pháp, đạt được mọi đức hạnh.
401
9.
9.
9.
402
Bhikkhū pañcasateyeva, mahākhīṇāsave vare;
Appointed five hundred noble Arahant bhikkhus,
Năm trăm Tỳ khưu, những vị lậu tận vĩ đại và ưu tú,
403
Sammanni ekenūne tu, ānandattherakāraṇā.
Lacking only one due to the Elder Ānanda.
Đã được Ngài chọn, chỉ thiếu một vị vì Trưởng lão Ānanda.
404
10.
10.
10.
405
Puna ānandattherā’pi, bhikkhūhi abhiyācito;
Again, the Elder Ānanda, being implored by the bhikkhus,
Sau đó, Trưởng lão Ānanda cũng được chư Tỳ khưu thỉnh cầu;
406
Sammanni kātuṃ saṃgītiṃ, sā na sakkā hi taṃ vinā.
Appointed himself to perform the Council, for it could not be done without him.
Ngài đã được chọn để thực hiện kết tập, vì không thể thiếu Ngài.
407
11.
11.
11.
408
Sādhukīḷanasattāhaṃ, sattāhaṃ dhātubhājanaṃ;
Having spent half a month—seven days in celebratory veneration and seven days in relic distribution—
Bảy ngày cho việc vui mừng, bảy ngày cho việc phân chia xá lợi;
409
Iccaddhamāsaṃ khepetvā, sabbalokānukampakā.
Those compassionate ones towards all worlds,
Sau khi trải qua nửa tháng như vậy, những vị từ bi với tất cả thế gian.
410
12.
12.
12.
411
Vassaṃ vasaṃ rājagahe, kassāma dhammasaṅgahaṃ;
“We shall spend the Rains-retreat in Rājagaha and hold the Dhamma Council;
Chúng ta sẽ an cư tại Rājagaha và kết tập Pháp;
412
Nāññehi tatta vatthabba-miti katvāna nicchayaṃ.
No others shall dwell there,” having made this decision.
Không ai khác được ở đó – họ đã đưa ra quyết định này.
413
13.
13.
13.
414
Sokāturaṃ tattha tattha, assāsento mahājanaṃ;
Comforting the sorrowful populace here and there,
An ủi đại chúng đang đau buồn ở khắp nơi,
415
Jambudīpamhi te therā, vicaritvāna cārikaṃ.
Those Elders, having wandered on tour throughout Jambudīpa,
Các Trưởng lão ấy đã du hành khắp Jambudīpa.
416
14.
14.
14.
417
Āsaḷhisukkapakkhamhi, sukkapakkhaṭhitatthikā;
In the bright fortnight of Āsaḷha, being desirous of the bright fortnight,
Vào nửa tháng sáng của tháng Āsaḷha, những vị mong muốn nửa tháng sáng,
418
Upāgamuṃ rājagahaṃ, sampannacatupaccayaṃ.
Arrived at Rājagaha, which was well-provided with the four requisites.
Đã đến Rājagaha, nơi đầy đủ bốn vật dụng.
419
15.
15.
15.
420
Tattheva vassūpagatā, te mahākassapādayo;
There, during the Rains-retreat, those Elders led by Mahākassapa,
Các Trưởng lão ấy, đứng đầu là Mahākassapa, đã an cư tại đó,
421
Therā thiraguṇūpetā, sambuddhamatakovidā.
Endowed with steadfast virtues, skilled in the Buddha’s teaching.
Những vị Trưởng lão có phẩm hạnh kiên cố, thông thạo ý nguyện của Đức Phật.
422
16.
16.
16.
423
Vassānaṃ paṭhamaṃ māsaṃ, sabbasenāsanesu’pi;
During the first month of the Rains-retreat, they performed repairs
Trong tháng đầu tiên của mùa an cư, tại tất cả các tu viện,
424
Kāresuṃ paṭisaṅkhāraṃ, vatvānā’jātasattuno.
At all monasteries, having spoken to Ajātasattu.
Họ đã tiến hành sửa chữa, sau khi nói với Ajātasattu.
425
17.
17.
17.
426
Vihārapaṭisaṅkhāre, niṭṭhite ahu bhūpati;
When the repair of the monasteries was completed, the king declared:
Khi việc sửa chữa các tu viện đã hoàn tất, nhà vua nói:
427
Idāni dhammasaṃgītiṃ, karissāmi mayaṃ iti.
“Now we shall perform the Dhamma Saṅgīti.”
“Bây giờ chúng ta sẽ thực hiện Kết Tập Pháp.”
428
18.
18.
18.
429
Kattabbaṃ kintipuṭṭhassa, nisajjaṭhānamādisuṃ;
When asked what should be done, they pointed out the place for the assembly and other things;
Khi được hỏi nên làm gì, họ đã chỉ ra nơi để ngồi;
430
Rājā katthāti pucchitvā, vuttaṭhānamhi tehi so.
When the king asked "Where?", he, at the place indicated by them,
Khi nhà vua hỏi "Ở đâu?", ông đã làm theo nơi họ chỉ định.
431
19.
19.
19.
432
Sīghaṃ vebhāraselassa, passe kāresi maṇḍapaṃ;
Swiftly had a beautiful pavilion constructed on the side of Mount Vebhāra,
Ông đã nhanh chóng xây dựng một giảng đường đẹp đẽ gần núi Vebhāra,
433
Sattapaṇṇiguhādvāre, rammaṃ devasabhopamaṃ.
At the entrance of the Sattapaṇṇi Cave, resembling a divine assembly hall.
Tại cửa hang Sattapaṇṇi, tráng lệ như cung điện chư thiên.
434
20.
20.
20.
435
Sabbathā maṇḍayitvā taṃ, attharāpesi tattha so;
Having adorned it in every way, he had priceless coverings
Sau khi trang hoàng mọi thứ, ông đã trải ở đó
436
Bhikkhūnaṃ gaṇanāyeva, anagghattharaṇāni ca.
Spread there, corresponding to the number of bhikkhus.
Những tấm thảm vô giá, đúng theo số lượng chư Tỳ khưu.
437
21.
21.
21.
438
Nissāya dakkhiṇaṃ bhāgaṃ, uttarāmukhamuttamaṃ;
Relying on the southern side, a supreme seat for the Elder, facing north,
Dựa vào phía nam, một chỗ ngồi cao quý hướng bắc,
439
Therāsanaṃ supaññattaṃ, āsi tattha mahārahaṃ.
Was well-arranged there, highly worthy of respect.
Một chỗ ngồi xứng đáng cho Trưởng lão đã được sắp đặt ở đó.
440
22.
22.
22.
441
Tasmiṃ maṇḍapamajjhasmiṃ, puratthamukhamuttamaṃ;
In the middle of that pavilion, a supreme Dhamma seat, facing east,
Ở giữa giảng đường ấy, một chỗ ngồi cao quý hướng đông,
442
Dhammāsanaṃ supaññattaṃ, ahosi sugatārahaṃ.
Was well-arranged, worthy of the Buddha.
Một chỗ ngồi Pháp xứng đáng cho Đức Sugata đã được sắp đặt.
443
23.
23.
23.
444
Rājā’rocayi therānaṃ, kammaṃ no niṭṭhitaṃ iti;
The king informed the Elders: “Our task is completed.”
Nhà vua đã thông báo với các Trưởng lão: “Công việc của chúng tôi đã hoàn tất.”
445
Te therā theramānanda-mānandakaramabravuṃ.
Those Elders spoke to Elder Ānanda, who brought joy.
Các Trưởng lão ấy đã nói với Trưởng lão Ānanda, người mang lại niềm vui:
446
24.
24.
24.
447
Sve sannipāto ānanda, sekhena gamanaṃ tahiṃ;
“Tomorrow is the assembly, Ānanda, and a learner’s going there
“Ngày mai là buổi họp, Ānanda, việc một vị hữu học đến đó
448
Na yuttante sadatthe tvaṃ, appamatto tato bhava.
Is not proper; therefore, be diligent in your own welfare.”
Là không thích hợp. Hãy tinh tấn trong việc của chính mình.”
449
25.
25.
25.
450
Iccevaṃ codito thero, katvāna vīriyaṃ samaṃ;
Thus exhorted, the Elder exerted right effort,
Được thúc giục như vậy, vị Trưởng lão đã nỗ lực bình đẳng,
451
Iriyāpathato muttaṃ, arahattamapāpuṇi.
And attained Arahantship, free from the constraints of posture.
Và đã đạt được A-la-hán, thoát khỏi mọi oai nghi.
452
26.
26.
26.
453
Vassānaṃ dutiye māse, dutiye divase pana;
In the second month of the Rains-retreat, on the second day,
Vào ngày thứ hai của tháng thứ hai trong mùa an cư,
454
Rucire maṇḍape tasmiṃ, therā sannipatiṃsu te.
In that beautiful pavilion, those Elders assembled.
Các Trưởng lão ấy đã vân tập trong giảng đường tráng lệ đó.
455
27.
27.
27.
456
Ṭhapetvā’nandattherassa, anucchavikamāsanaṃ;
Leaving a suitable seat for the Elder Ānanda,
Sau khi dành một chỗ ngồi thích hợp cho Trưởng lão Ānanda,
457
Āsanesu nisīdiṃsu, arahanto yathārahaṃ.
The Arahants sat down on their seats according to their seniority.
Các vị A-la-hán đã ngồi vào các chỗ của mình một cách xứng đáng.
458
28.
28.
28.
459
Thero’rahattapattiṃ so, ñāpetuṃ tehi nāgamā;
The Elder did not come to them to make known his attainment of Arahantship;
Vị Trưởng lão ấy, để cho họ biết mình đã đạt A-la-hán, đã không đến;
460
Kuhiṃ ānandatthero’ti, vuccamāne tu kehici.
When some were asking, “Where is Elder Ānanda?”
Khi một số người hỏi: “Trưởng lão Ānanda ở đâu?”
461
29.
29.
29.
462
Nimmujjitvā pathaviyā, gantvā jotipathena vā;
The Elder Ānanda emerged from the earth or came through the air,
Sau khi lặn xuống đất hoặc đi bằng con đường ánh sáng,
463
Nisīdi thero ānando, attano ṭhapitāsane.
And sat down on his reserved seat.
Trưởng lão Ānanda đã ngồi vào chỗ ngồi dành riêng cho mình.
464
30.
30.
30.
465
Upālithero vinaye, sesadhamme asesake;
All the Elders made Elder Upāli the foremost in Vinaya, and Elder Ānanda
Tất cả các Trưởng lão đã giao trách nhiệm cho Trưởng lão Upāli về Vinaya,
466
Ānandattheramakaruṃ, sabbe therā dhurandhare.
The foremost in the remaining Dhamma, making them lead the task.
Và cho Trưởng lão Ānanda về tất cả các Pháp còn lại.
467
31.
31.
31.
468
Mahāthero sakattānaṃ, vinayaṃ pucchituṃ sayaṃ;
The Great Elder (Mahākassapa) appointed himself to inquire about the Vinaya,
Vị Đại Trưởng lão đã tự mình hỏi về Vinaya,
469
Sammannu’pālithero ca, vissajjetuṃ tameva tu.
And appointed Elder Upāli to answer it.
Và đã chỉ định Trưởng lão Upāli trả lời về điều đó.
470
32.
32.
32.
471
Therāsane nisīditvā, vinayaṃ tamapucchi so;
Sitting on the Elder’s seat, he questioned him about the Vinaya;
Ngài đã ngồi trên chỗ của Trưởng lão và hỏi về Vinaya đó;
472
Dhammāsane nisīditvā, vissajjesi tameva so.
Sitting on the Dhamma seat, he answered it.
Vị ấy đã ngồi trên chỗ Pháp và trả lời về điều đó.
473
33.
33.
33.
474
Vinayaññūnamaggena, vissajjitakamena te;
In the manner of the answers given by the foremost of those skilled in Vinaya,
Theo thứ tự trả lời của vị thông hiểu Vinaya đứng đầu,
475
Sabbe sajjhāyamakaruṃ, vinayaṃ nayakovidā.
All those experts in the method recited the Vinaya together.
Tất cả những vị thông thạo phương pháp đã cùng nhau tụng đọc Vinaya.
476
34.
34.
34.
477
Aggaṃ bahussutādīnaṃ, kosārakkhaṃ mahesino;
The Elder (Mahākassapa) appointed himself the foremost among those of vast learning and others, the treasurer of the Sage’s teaching,
Vị Trưởng lão đã chỉ định mình là người đứng đầu trong số những người đa văn, người giữ kho báu của Đức Đại Hiền Giả,
478
Sammannitvāna attānaṃ, thero dhammamapucchi so.
And questioned him about the Dhamma.
Và đã hỏi Pháp.
479
35.
35.
35.
480
Tathā sammanniya’ttānaṃ, dhammāsanāgato sayaṃ;
And likewise, having appointed himself, Elder Ānanda, who had ascended the Dhamma seat,
Sau khi tự mình được chỉ định như vậy, từ chỗ ngồi Pháp,
481
Vissajjesi tamānanda-tthero dhammamasesato.
Answered that Dhamma in its entirety.
Trưởng lão Ānanda đã trả lời tất cả Pháp.
482
36.
36.
36.
483
Vedehamuninā tena, vissajjitakamena te;
In the manner of the answers given by that sage of Videha (Ānanda),
Theo thứ tự trả lời của vị hiền giả từ Videha ấy,
484
Sabbe sajjhāyamakaruṃ, dhammaṃ dhammatthakovidā.
All those experts in the meaning of the Dhamma recited the Dhamma together.
Tất cả những vị thông thạo ý nghĩa Pháp đã cùng nhau tụng đọc Pháp.
485
37.
37.
37.
486
Evaṃ sattahi māsehi, dhammasaṃgīti niṭṭhitā;
Thus, in seven months, the Dhamma Saṅgīti was completed,
Như vậy, trong bảy tháng, Kết Tập Pháp đã hoàn tất;
487
Sabbalokahitatthāya, sabbalokahi tehi sā.
For the welfare of all the world, by those who sought the welfare of all the world.
Vì lợi ích của tất cả thế gian, bởi những vị lợi ích cho tất cả thế gian.
488
38.
38.
38.
489
Mahākassapatherena, idaṃ sugatasāsanaṃ;
By the Elder Mahākassapa, this good Dispensation
Giáo Pháp của Đức Sugata này, bởi Trưởng lão Mahākassapa,
490
Pañcavassasahassāni, samatthaṃ vattane kataṃ.
Was made capable of enduring for five thousand years.
Đã được làm cho có khả năng tồn tại năm ngàn năm.
491
39.
39.
39.
492
Atīva jātapāmojjā, sandhārakajalantikā;
Filled with immense joy, with tears streaming down their faces,
Với niềm hoan hỷ vô cùng, và những giọt nước mắt tuôn chảy,
493
Saṃgītipariyosāne, chaddhākampi mahāmahī.
At the conclusion of the Council, the great earth quaked six times.
Khi Kết Tập hoàn tất, đại địa đã rung chuyển sáu lần.
494
40.
40.
40.
495
Acchariyāni cā’hesuṃ, lokenekāninekadhā;
Many wondrous things of various kinds occurred in the world;
Và nhiều điều kỳ diệu khác nhau đã xảy ra trên thế gian;
496
Thereheva katattā ca, theriyāyaṃ paramparā.
And because it was carried out by the Elders, this tradition is called the Elder’s Lineage.
Vì được thực hiện bởi các Trưởng lão, nên truyền thống này được gọi là Theriyā.
497
41.
41.
41.
498
Paṭhamaṃ saṅgahaṃ katvā, sabbalokahitaṃ bahuṃ;
Having held the first council, for the great welfare of all the world;
Sau khi kết tập lần đầu, lợi ích lớn cho toàn thế gian;
499
Te yāvatāyukaṃ ṭhatvā, therā sabbepi nibbutā.
They, having lived their full lifespan, all those Theras attained Nibbāna.
Các vị Trưởng lão ấy, sống cho đến hết tuổi thọ, tất cả đều đã nhập Niết Bàn.
500
42.
42.
42.
501
Therā’pi te matipadīpahatandhakārā,
Even those Theras, who dispelled darkness with the lamp of wisdom,
Các vị Trưởng lão ấy, đã xua tan bóng tối bằng ngọn đèn trí tuệ,
502
Lokandhakārahananamhi mahāpadīpā;
were great lamps in destroying the darkness of the world;
Là những ngọn đèn lớn trong việc diệt trừ bóng tối của thế gian;
503
Nibbāpitā maraṇaghoramahānilena,
were extinguished by the terrible great wind of death.
Đã bị dập tắt bởi ngọn gió lớn khủng khiếp của cái chết,
504
Tenāpi jīvitamadaṃ matimā jaheyyāti.
Therefore, the wise one should abandon the pride of life.
Do đó, người có trí tuệ nên từ bỏ sự kiêu mạn về sự sống.
505
Sujanappasādaṃsaṃvegatthāya kate mahāvaṃse
In the Mahāvaṃsa, composed for the edification and inspiration of good people,
Trong bộ Mahāvaṃsa, được biên soạn để mang lại niềm hoan hỷ và sự xúc động cho những người hiền thiện,
506
Paṭhamadhammasaṃgītināma
The First Dhamma Council,
Chương thứ ba,
507
Tatiyo paricchedo.
Is the Third Chapter.
Có tên là Kết Tập Pháp Lần Thứ Nhất.
508

Catuttha pariccheda

Chapter Four

Chương Thứ Tư

Next Page →

Settings