Table of Contents

⮲

Vibhaṅgapāḷi

Edit
1853

13. Appamaññāvibhaṅgo

13. Division of Appamaññā

13. Phân Tích Vô Lượng Tâm

1854

1. Suttantabhājanīyaṃ

1. Sutta Exposition

1. Phần Suttanta

1855
642. Catasso appamaññāyo – idha bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ* .
642. There are four immeasurables (appamaññāyo) – here, a bhikkhu dwells having pervaded one direction with a mind imbued with loving-kindness; likewise, the second; likewise, the third; likewise, the fourth.
642. Bốn vô lượng tâm – ở đây, một tỳ khưu an trú, biến mãn một phương với tâm từ bi, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư.
Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena* pharitvā viharati.
Thus, he dwells having pervaded the whole world, upwards, downwards, across, everywhere, in every way, with a mind imbued with loving-kindness that is vast, exalted, immeasurable, without hostility, and without ill-will.
Như thế, vị ấy an trú, biến mãn khắp cả thế gian, từ trên xuống dưới, ngang qua, mọi nơi, toàn thể, với tâm từ bi quảng đại, vô lượng, không hận thù, không ác ý.
Karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ.
He dwells having pervaded one direction with a mind imbued with compassion; likewise, the second; likewise, the third; likewise, the fourth.
Vị ấy an trú, biến mãn một phương với tâm bi, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư.
Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ karuṇāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
Thus, he dwells having pervaded the whole world, upwards, downwards, across, everywhere, in every way, with a mind imbued with compassion that is vast, exalted, immeasurable, without hostility, and without ill-will.
Như thế, vị ấy an trú, biến mãn khắp cả thế gian, từ trên xuống dưới, ngang qua, mọi nơi, toàn thể, với tâm bi quảng đại, vô lượng, không hận thù, không ác ý.
Muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ.
He dwells having pervaded one direction with a mind imbued with appreciative joy; likewise, the second; likewise, the third; likewise, the fourth.
Vị ấy an trú, biến mãn một phương với tâm hỷ, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư.
Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ muditāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
Thus, he dwells having pervaded the whole world, upwards, downwards, across, everywhere, in every way, with a mind imbued with appreciative joy that is vast, exalted, immeasurable, without hostility, and without ill-will.
Như thế, vị ấy an trú, biến mãn khắp cả thế gian, từ trên xuống dưới, ngang qua, mọi nơi, toàn thể, với tâm hỷ quảng đại, vô lượng, không hận thù, không ác ý.
Upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ.
He dwells having pervaded one direction with a mind imbued with equanimity; likewise, the second; likewise, the third; likewise, the fourth.
Vị ấy an trú, biến mãn một phương với tâm xả, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư.
Iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
Thus, he dwells having pervaded the whole world, upwards, downwards, across, everywhere, in every way, with a mind imbued with equanimity that is vast, exalted, immeasurable, without hostility, and without ill-will.
Như thế, vị ấy an trú, biến mãn khắp cả thế gian, từ trên xuống dưới, ngang qua, mọi nơi, toàn thể, với tâm xả quảng đại, vô lượng, không hận thù, không ác ý.
1856
1. Mettā
1. Loving-kindness
1. Từ Bi
1857
643. Kathañca bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati?
643. And how, bhikkhu, does he dwell having pervaded one direction with a mind imbued with loving-kindness?
643. Và này Tỳ-khưu, thế nào là vị ấy an trú trải khắp một phương với tâm câu hữu với từ (mettā)?
Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ piyaṃ manāpaṃ disvā mettāyeyya, evameva sabbe satte mettāya pharati.
Just as one would feel loving-kindness towards a beloved, pleasing person, even so, he pervades all beings with loving-kindness.
Ví như, khi thấy một người thân yêu, đáng ưa, vị ấy khởi tâm từ, cũng vậy, vị ấy trải tâm từ đến tất cả chúng sanh.
1858
Tattha katamā mettā?
Among these, what is loving-kindness?
Trong đó, thế nào là từ (mettā)?
Yā sattesu metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
That friendliness, the act of being friendly, the state of having been friendly towards beings, the liberation of mind through loving-kindness – this is called "loving-kindness."
Là tình thương, sự khởi tâm từ, trạng thái của tâm từ, tâm giải thoát từ đối với các chúng sanh – đây được gọi là “từ (mettā)”.
1859
Tattha katamaṃ cittaṃ?
Among these, what is mind?
Trong đó, thế nào là tâm (citta)?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ hadayaṃ paṇḍaraṃ mano manāyatanaṃ manindriyaṃ viññāṇaṃ viññāṇakkhandho tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, consciousness, heart, clear, mind, mind-base, mind-faculty, consciousness, aggregate of consciousness, the corresponding mind-consciousness element – this is called "mind."
Cái gì là tâm (citta), ý (mano), ý thức (mānasa), trái tim (hadayaṃ), cái trắng (paṇḍaraṃ), ý (mano), ý xứ (manāyatanaṃ), ý căn (manindriyaṃ), thức (viññāṇaṃ), uẩn thức (viññāṇakkhandho), ý thức giới tương ứng – đây được gọi là “tâm (citta)”.
Idaṃ cittaṃ imāya mettāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by, co-arisen with, conjoined with, and associated with this loving-kindness.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, hòa hợp, tương ưng với từ này.
Tena vuccati ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore it is called "with a mind imbued with loving-kindness."
Vì lẽ đó, được gọi là “với tâm câu hữu với từ (mettāsahagatena cetasā)”.
1860
644. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
644. "One direction" means the eastern direction, or the western direction, or the northern direction, or the southern direction, or upwards, or downwards, or across, or an intermediate direction.
644. “Một phương” tức là phương đông, hoặc phương tây, hoặc phương bắc, hoặc phương nam, hoặc phương trên, hoặc phương dưới, hoặc phương ngang, hoặc phương phụ.
1861
645. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
645. "Having pervaded" means having pervaded, having resolved.
645. “Trải khắp” tức là trải khắp, quán tưởng.
1862
646. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati.
646. "Dwells" means acts, proceeds, maintains, lives, abides, conducts, dwells.
646. “An trú” tức là đi đứng, hành xử, giữ gìn, duy trì, sống, an trú.
Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
Therefore it is called "dwells."
Vì lẽ đó, được gọi là “an trú”.
1863
647. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
647. "Likewise, the second" means just as one direction, so too the second direction, so too the third direction, so too the fourth direction, so too upwards, so too downwards, so too across, so too an intermediate direction.
647. “Cũng vậy, phương thứ hai” tức là như thế nào một phương, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư, cũng vậy phương trên, cũng vậy phương dưới, cũng vậy phương ngang, cũng vậy phương phụ.
1864
648. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ.
648. "The whole world, everywhere, in every way" means all, entirely, in every respect, completely, without remainder, without exception.
648. “Khắp mọi nơi, với tất cả sự tự ngã, toàn bộ thế giới” tức là hoàn toàn, trọn vẹn, không sót, không còn gì.
Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
This is a word that encompasses everything – "the whole world, everywhere, in every way."
Đây là lời nói bao hàm – “khắp mọi nơi, với tất cả sự tự ngã, toàn bộ thế giới”.
1865
649. ‘‘Mettāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā mettā?
649. "With a mind imbued with loving-kindness": among these, what is loving-kindness?
649. “Với tâm câu hữu với từ (mettāsahagatena cetasā)” tức là trong đó, thế nào là từ (mettā)?
Yā sattesu metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
That friendliness, the act of being friendly, the state of having been friendly towards beings, the liberation of mind through loving-kindness – this is called "loving-kindness."
Là tình thương, sự khởi tâm từ, trạng thái của tâm từ, tâm giải thoát từ đối với các chúng sanh – đây được gọi là “từ (mettā)”.
1866
Tattha katamaṃ cittaṃ?
Among these, what is mind?
Trong đó, thế nào là tâm (citta)?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, consciousness…pe… the corresponding mind-consciousness element – this is called "mind."
Cái gì là tâm (citta), ý (mano), ý thức… cho đến ý thức giới tương ứng – đây được gọi là “tâm (citta)”.
Idaṃ cittaṃ imāya mettāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by, co-arisen with, conjoined with, and associated with this loving-kindness.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, hòa hợp, tương ưng với từ này.
Tena vuccati ‘‘mettāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore it is called "with a mind imbued with loving-kindness."
Vì lẽ đó, được gọi là “với tâm câu hữu với từ (mettāsahagatena cetasā)”.
1867
650. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo* .
650. "Vast" means what is vast is exalted; what is exalted is immeasurable; what is immeasurable is without hostility; what is without hostility is without ill-will.
650. “Rộng lớn” tức là cái gì rộng lớn thì là cao thượng, cái gì cao thượng thì là vô lượng, cái gì vô lượng thì là không thù hằn, cái gì không thù hằn thì là không ác ý.
1868
651. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
651. "Having pervaded" means having pervaded, having resolved.
651. “Trải khắp” tức là trải khắp, quán tưởng.
1869
652. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
652. "Dwells" means…pe… therefore it is called "dwells."
652. “An trú”… cho đến vì lẽ đó, được gọi là “an trú”.
1870
2. Karuṇā
2. Compassion
2. Bi (Karuṇā)
1871
653. Kathañca bhikkhu karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati?
653. And how, bhikkhu, does he dwell having pervaded one direction with a mind imbued with compassion?
653. Và này Tỳ-khưu, thế nào là vị ấy an trú trải khắp một phương với tâm câu hữu với bi (karuṇā)?
Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ duggataṃ durūpetaṃ disvā karuṇāyeyya, evameva sabbe satte karuṇāya pharati.
Just as one would feel compassion towards a poor, unfortunate person, even so, he pervades all beings with compassion.
Ví như, khi thấy một người nghèo khổ, bất hạnh, vị ấy khởi tâm bi, cũng vậy, vị ấy trải tâm bi đến tất cả chúng sanh.
1872
Tattha katamā karuṇā?
Among these, what is compassion?
Trong đó, thế nào là bi (karuṇā)?
Yā sattesu karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
That compassion, the act of being compassionate, the state of having been compassionate towards beings, the liberation of mind through compassion – this is called "compassion."
Là lòng bi mẫn, sự khởi tâm bi, trạng thái của tâm bi, tâm giải thoát bi đối với các chúng sanh – đây được gọi là “bi (karuṇā)”.
1873
Tattha katamaṃ cittaṃ?
Among these, what is mind?
Trong đó, thế nào là tâm (citta)?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, consciousness…pe… the corresponding mind-consciousness element – this is called "mind."
Cái gì là tâm (citta), ý (mano), ý thức… cho đến ý thức giới tương ứng – đây được gọi là “tâm (citta)”.
Idaṃ cittaṃ imāya karuṇāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by, co-arisen with, conjoined with, and associated with this compassion.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, hòa hợp, tương ưng với bi này.
Tena vuccati ‘‘karuṇāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore it is called "with a mind imbued with compassion."
Vì lẽ đó, được gọi là “với tâm câu hữu với bi (karuṇāsahagatena cetasā)”.
1874
654. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
654. "One direction" means the eastern direction, or the western direction, or the northern direction, or the southern direction, or upwards, or downwards, or across, or an intermediate direction.
654. “Một phương” tức là phương đông, hoặc phương tây, hoặc phương bắc, hoặc phương nam, hoặc phương trên, hoặc phương dưới, hoặc phương ngang, hoặc phương phụ.
1875
655. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
655. "Pervading" means pervading and suffusing.
655. “Trải khắp” tức là trải khắp, quán tưởng.
1876
656. ‘‘Viharatī’’ti iriyati vattati pāleti yapeti yāpeti carati viharati.
656. "Dwells" means moves, acts, guards, sustains, maintains, behaves, dwells.
656. “An trú” tức là đi đứng, hành xử, giữ gìn, duy trì, sống, an trú.
Tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
Therefore, it is called "dwells."
Vì lẽ đó, được gọi là “an trú”.
1877
657. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
657. "And so the second" means just as one direction, so the second direction, so the third direction, so the fourth direction, so upwards, so downwards, so across, so intermediate directions.
657. “Cũng vậy, phương thứ hai” tức là như thế nào một phương, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư, cũng vậy phương trên, cũng vậy phương dưới, cũng vậy phương ngang, cũng vậy phương phụ.
1878
658. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ.
658. "In every way, with every aspect, the entire world" means completely, in every manner, entirely, without remainder, without exception.
658. “Khắp mọi nơi, với tất cả sự tự ngã, toàn bộ thế giới” tức là hoàn toàn, trọn vẹn, không sót, không còn gì.
Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
This is a phrase indicating comprehensiveness—"in every way, with every aspect, the entire world."
Đây là lời nói bao hàm – “khắp mọi nơi, với tất cả sự tự ngã, toàn bộ thế giới”.
1879
659. ‘‘Karuṇāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā karuṇā?
659. "With a mind imbued with compassion": What is compassion there?
659. “Với tâm câu hữu với bi (karuṇāsahagatena cetasā)” tức là trong đó, thế nào là bi (karuṇā)?
Yā sattesu karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
That which is compassion for beings, the state of being compassionate, the liberation of mind by compassion—this is called "compassion."
Là lòng bi mẫn, sự khởi tâm bi, trạng thái của tâm bi, tâm giải thoát bi đối với các chúng sanh – đây được gọi là “bi (karuṇā)”.
1880
Tattha katamaṃ cittaṃ?
What is mind there?
Trong đó, thế nào là tâm (citta)?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, mentality... (and so on) ...the mind-consciousness element pertaining thereto—this is called "mind."
Cái gì là tâm (citta), ý (mano), ý thức… cho đến ý thức giới tương ứng – đây được gọi là “tâm (citta)”.
Idaṃ cittaṃ imāya karuṇāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by this compassion, arisen together, associated, conjoined.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, hòa hợp, tương ưng với bi này.
Tena vuccati ‘‘karuṇāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore, it is called "with a mind imbued with compassion."
Vì lẽ đó, được gọi là “với tâm câu hữu với bi (karuṇāsahagatena cetasā)”.
1881
660. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.
660. "Vast" means that which is vast is exalted, that which is exalted is immeasurable, that which is immeasurable is without enmity, that which is without enmity is without ill-will.
660. “Rộng lớn” tức là cái gì rộng lớn thì là cao thượng, cái gì cao thượng thì là vô lượng, cái gì vô lượng thì là không thù hằn, cái gì không thù hằn thì là không ác ý.
1882
661. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
661. "Pervading" means pervading and suffusing.
661. “Trải khắp” tức là trải khắp, quán tưởng.
1883
662. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
662. "Dwells"... (and so on) ...therefore, it is called "dwells."
662. “An trú”… cho đến vì lẽ đó, được gọi là “an trú”.
1884
3. Muditā
3. Sympathetic Joy
3. Hỷ (Muditā)
1885
663. Kathañca bhikkhu muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati?
663. And how, bhikkhus, does a bhikkhu dwell pervading one direction with a mind imbued with sympathetic joy?
663. Và này Tỳ-khưu, thế nào là vị ấy an trú trải khắp một phương với tâm câu hữu với hỷ (muditā)?
Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ piyaṃ manāpaṃ disvā mudito assa, evameva sabbe satte muditāya pharati.
Just as one would be joyful upon seeing a dear, pleasing person, even so does one pervade all beings with sympathetic joy.
Ví như, khi thấy một người thân yêu, đáng ưa, vị ấy khởi tâm hỷ, cũng vậy, vị ấy trải tâm hỷ đến tất cả chúng sanh.
1886
Tattha katamā muditā?
What is sympathetic joy there?
Trong đó, thế nào là hỷ (muditā)?
Yā sattesu muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
That which is sympathetic joy for beings, the state of being sympathetically joyful, the liberation of mind by sympathetic joy—this is called "sympathetic joy."
Là sự hoan hỷ, sự khởi tâm hỷ, trạng thái của tâm hỷ, tâm giải thoát hỷ đối với các chúng sanh – đây được gọi là “hỷ (muditā)”.
1887
Tattha katamaṃ cittaṃ?
What is mind there?
Trong đó, thế nào là tâm (citta)?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, mentality... (and so on) ...the mind-consciousness element pertaining thereto—this is called "mind."
Cái gì là tâm (citta), ý (mano), ý thức… cho đến ý thức giới tương ứng – đây được gọi là “tâm (citta)”.
Idaṃ cittaṃ imāya muditāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by this sympathetic joy, arisen together, associated, conjoined.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, hòa hợp, tương ưng với hỷ này.
Tena vuccati ‘‘muditāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore, it is called "with a mind imbued with sympathetic joy."
Vì lẽ đó, được gọi là “với tâm câu hữu với hỷ (muditāsahagatena cetasā)”.
1888
664. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
664. "One direction" means the eastern direction, or the western direction, or the northern direction, or the southern direction, or upwards, or downwards, or across, or intermediate directions.
664. “Một phương” tức là phương đông, hoặc phương tây, hoặc phương bắc, hoặc phương nam, hoặc phương trên, hoặc phương dưới, hoặc phương ngang, hoặc phương phụ.
1889
665. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
665. "Pervading" means pervading and suffusing.
665. “Trải khắp” tức là trải khắp, quán tưởng.
1890
666. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
666. "Dwells"... (and so on) ...therefore, it is called "dwells."
666. “An trú”… cho đến vì lẽ đó, được gọi là “an trú”.
1891
667. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
667. "And so the second" means just as one direction, so the second direction, so the third direction, so the fourth direction, so upwards, so downwards, so across, so intermediate directions.
667. “Cũng vậy, phương thứ hai” tức là như thế nào một phương, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư, cũng vậy phương trên, cũng vậy phương dưới, cũng vậy phương ngang, cũng vậy phương phụ.
1892
668. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ.
668. "In every way, with every aspect, the entire world" means completely, in every manner, entirely, without remainder, without exception.
668. “Khắp mọi nơi, với tất cả sự tự ngã, toàn bộ thế giới” tức là hoàn toàn, trọn vẹn, không sót, không còn gì.
Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
This is a phrase indicating comprehensiveness—"in every way, with every aspect, the entire world."
Đây là lời nói bao hàm – “khắp mọi nơi, với tất cả sự tự ngã, toàn bộ thế giới”.
1893
669. ‘‘Muditāsahagatena cetasā’’ti tattha katamā muditā?
669. "With a mind imbued with sympathetic joy": What is sympathetic joy there?
669. “Với tâm câu hữu với hỷ (muditāsahagatena cetasā)” tức là trong đó, thế nào là hỷ (muditā)?
Yā sattesu muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
That which is sympathetic joy for beings, the state of being sympathetically joyful, the liberation of mind by sympathetic joy—this is called "sympathetic joy."
Là sự hoan hỷ, sự khởi tâm hỷ, trạng thái của tâm hỷ, tâm giải thoát hỷ đối với các chúng sanh – đây được gọi là “hỷ (muditā)”.
1894
Tattha katamaṃ cittaṃ?
What is mind there?
Trong đó, thế nào là tâm (citta)?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, mentality... (and so on) ...the mind-consciousness element pertaining thereto—this is called "mind."
Cái gì là tâm (citta), ý (mano), ý thức… cho đến ý thức giới tương ứng – đây được gọi là “tâm (citta)”.
Idaṃ cittaṃ imāya muditāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by this sympathetic joy, arisen together, associated, conjoined.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, hòa hợp, tương ưng với hỷ này.
Tena vuccati ‘‘muditāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore, it is called "with a mind imbued with sympathetic joy."
Vì lẽ đó, được gọi là “với tâm câu hữu với hỷ (muditāsahagatena cetasā)”.
1895
670. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.
670. "Vast" means that which is vast is exalted, that which is exalted is immeasurable, that which is immeasurable is without enmity, that which is without enmity is without ill-will.
670. ‘‘Vipulena’’ (rộng lớn) nghĩa là cái gì rộng lớn thì là cao thượng (mahaggata), cái gì cao thượng thì là vô lượng (appamāṇa), cái gì vô lượng thì là không oán thù (avero), cái gì không oán thù thì là không ác ý (abyāpajjo).
1896
671. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
671. "Pervading" means pervading and suffusing.
671. ‘‘Pharitvā’’ (trải khắp) nghĩa là trải khắp, chuyên chú.
1897
672. ‘‘Viharatī’’ti …pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
672. "Dwells"... (and so on) ...therefore, it is called "dwells."
672. ‘‘Viharati’’ (an trú) nghĩa là …pe… do đó được gọi là ‘‘an trú’’.
1898
4. Upekkhā
4. Equanimity
4. Xả
1899
673. Kathañca bhikkhu upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati?
673. And how, bhikkhus, does a bhikkhu dwell pervading one direction with a mind imbued with equanimity?
673. Và này Tỳ-khưu, thế nào là Tỳ-khưu an trú trải khắp một phương với tâm câu hữu với xả?
Seyyathāpi nāma ekaṃ puggalaṃ neva manāpaṃ na amanāpaṃ disvā upekkhako assa, evameva sabbe satte upekkhāya pharati.
Just as one would be equanimous upon seeing a person who is neither pleasing nor unpleasing, even so does one pervade all beings with equanimity.
Ví như thấy một người không đáng ưa cũng không đáng ghét thì giữ thái độ xả, cũng vậy, vị ấy trải khắp tất cả chúng sanh bằng xả.
1900
Tattha katamā upekkhā?
What is equanimity there?
Trong đó, thế nào là xả?
Yā sattesu upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
That which is equanimity for beings, the state of being equanimous, the liberation of mind by equanimity—this is called "equanimity."
Sự xả, sự xả ly, trạng thái xả ly đối với chúng sanh, sự giải thoát tâm bằng xả – đây được gọi là ‘‘xả’’.
1901
Tattha katamaṃ cittaṃ?
What is mind there?
Trong đó, thế nào là tâm?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, mentality... (and so on) ...the mind-consciousness element pertaining thereto—this is called "mind."
Tâm, ý, ý thức…pe… ý thức giới tương ứng – đây được gọi là ‘‘tâm’’.
Idaṃ cittaṃ imāya upekkhāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by this equanimity, arisen together, associated, conjoined.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, tương ưng, tương hợp với xả này.
Tena vuccati ‘‘upekkhāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore, it is called "with a mind imbued with equanimity."
Do đó được gọi là ‘‘với tâm câu hữu với xả’’.
1902
674. ‘‘Ekaṃ disa’’nti puratthimaṃ vā disaṃ pacchimaṃ vā disaṃ uttaraṃ vā disaṃ dakkhiṇaṃ vā disaṃ uddhaṃ vā adho vā tiriyaṃ vā vidisaṃ vā.
674. "One direction" means the eastern direction, or the western direction, or the northern direction, or the southern direction, or upwards, or downwards, or across, or intermediate directions.
674. ‘‘Một phương’’ nghĩa là phương đông, hoặc phương tây, hoặc phương bắc, hoặc phương nam, hoặc phía trên, hoặc phía dưới, hoặc phương ngang, hoặc phương phụ.
1903
675. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
675. "Pervading" means pervading and suffusing.
675. ‘‘Pharitvā’’ (trải khắp) nghĩa là trải khắp, chuyên chú.
1904
676. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
676. "Dwells"... (and so on) ...therefore, it is called "dwells."
676. ‘‘Viharati’’ (an trú) nghĩa là…pe… do đó được gọi là ‘‘an trú’’.
1905
677. ‘‘Tathā dutiya’’nti yatheva ekaṃ disaṃ tathā dutiyaṃ disaṃ tathā tatiyaṃ disaṃ tathā catutthaṃ disaṃ tathā uddhaṃ tathā adho tathā tiriyaṃ tathā vidisaṃ.
677. "And so the second" means just as one direction, so the second direction, so the third direction, so the fourth direction, so upwards, so downwards, so across, so intermediate directions.
677. ‘‘Cũng vậy phương thứ hai’’ nghĩa là như phương thứ nhất, cũng vậy phương thứ hai, cũng vậy phương thứ ba, cũng vậy phương thứ tư, cũng vậy phía trên, cũng vậy phía dưới, cũng vậy phương ngang, cũng vậy phương phụ.
1906
678. ‘‘Sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti sabbena sabbaṃ sabbathā sabbaṃ asesaṃ nissesaṃ.
678. "In every way, with every aspect, the entire world" means completely, in every manner, entirely, without remainder, without exception.
678. ‘‘Khắp mọi nơi, với tất cả, khắp cả thế gian’’ nghĩa là tất cả mọi thứ, mọi cách, không sót, không còn gì.
Pariyādāyavacanametaṃ – ‘‘sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ loka’’nti.
This is a phrase indicating comprehensiveness—"in every way, with every aspect, the entire world."
Đây là lời nói bao hàm – ‘‘khắp mọi nơi, với tất cả, khắp cả thế gian’’.
1907
679. ‘‘Upekkhāsahagatena cetasā’’ti, tattha katamā upekkhā?
679. "With a mind imbued with equanimity": What is equanimity there?
679. ‘‘Với tâm câu hữu với xả’’, trong đó, thế nào là xả?
Yā sattesu upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
That which is equanimity for beings, the state of being equanimous, the liberation of mind by equanimity—this is called "equanimity."
Sự xả, sự xả ly, trạng thái xả ly đối với chúng sanh, sự giải thoát tâm bằng xả – đây được gọi là ‘‘xả’’.
1908
Tattha katamaṃ cittaṃ?
What is mind there?
Trong đó, thế nào là tâm?
Yaṃ cittaṃ mano mānasaṃ…pe… tajjāmanoviññāṇadhātu – idaṃ vuccati ‘‘cittaṃ’’.
That which is mind, thought, mentality... (and so on) ...the mind-consciousness element pertaining thereto—this is called "mind."
Tâm, ý, ý thức…pe… ý thức giới tương ứng – đây được gọi là ‘‘tâm’’.
Idaṃ cittaṃ imāya upekkhāya sahagataṃ hoti sahajātaṃ saṃsaṭṭhaṃ sampayuttaṃ.
This mind is accompanied by this equanimity, arisen together, associated, conjoined.
Tâm này câu hữu, đồng sanh, tương ưng, tương hợp với xả này.
Tena vuccati ‘‘upekkhāsahagatena cetasā’’ti.
Therefore, it is called "with a mind imbued with equanimity."
Do đó được gọi là ‘‘với tâm câu hữu với xả’’.
1909
680. ‘‘Vipulenā’’ti yaṃ vipulaṃ taṃ mahaggataṃ, yaṃ mahaggataṃ taṃ appamāṇaṃ, yaṃ appamāṇaṃ so avero, yo avero so abyāpajjo.
680. "Vast" means that which is vast is exalted, that which is exalted is immeasurable, that which is immeasurable is without enmity, that which is immeasurable is without ill-will.
680. ‘‘Vipulena’’ (rộng lớn) nghĩa là cái gì rộng lớn thì là cao thượng (mahaggata), cái gì cao thượng thì là vô lượng (appamāṇa), cái gì vô lượng thì là không oán thù (avero), cái gì không oán thù thì là không ác ý (abyāpajjo).
1910
681. ‘‘Pharitvā’’ti pharitvā adhimuccitvā.
681. "Pervading" means pervading and suffusing.
681. ‘‘Pharitvā’’ (trải khắp) nghĩa là trải khắp, chuyên chú.
1911
682. ‘‘Viharatī’’ti…pe… tena vuccati ‘‘viharatī’’ti.
682. "Dwells"... (and so on) ...therefore, it is called "dwells."
682. ‘‘Viharati’’ (an trú) nghĩa là…pe… do đó được gọi là ‘‘an trú’’.
1912
Suttantabhājanīyaṃ.
The Division according to the Suttas is concluded.
Phần phân tích theo Kinh tạng.
1913

2. Abhidhammabhājanīyaṃ

2. The Abhidhamma Division

2. Phần phân tích theo Vi Diệu Pháp

1914
683. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.
683. There are four immeasurables (appamaññāyo): loving-kindness, compassion, sympathetic joy, equanimity.
683. Bốn vô lượng tâm – từ, bi, hỷ, xả.
1915
684. Tattha katamā mettā?
684. What is loving-kindness there?
684. Trong đó, thế nào là từ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, bhikkhus, when at a certain time one develops the path to rebirth in the rūpa realm, quite secluded from sensual pleasures... (and so on) ...one enters and dwells in the first jhāna, accompanied by loving-kindness—that which at that time is friendliness, the state of being friendly, the liberation of mind by loving-kindness—this is called "loving-kindness."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, ly dục, ly pháp bất thiện…pe… chứng và an trú thiền thứ nhất câu hữu với từ, thì sự từ, sự từ ái, trạng thái từ ái, sự giải thoát tâm bằng từ vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1916
Tattha katamā mettā?
What is loving-kindness there?
Trong đó, thế nào là từ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the cessation of applied thought and sustained thought... (and so on)... entering and dwelling in the second jhāna accompanied by loving-kindness — that loving-kindness, the act of loving-kindness, the state of having loving-kindness, the release of mind through loving-kindness at that time — this is called "loving-kindness."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, do sự lắng dịu của tầm và tứ…pe… chứng và an trú thiền thứ hai câu hữu với từ, thì sự từ, sự từ ái, trạng thái từ ái, sự giải thoát tâm bằng từ vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1917
Tattha katamā mettā?
Among these, what is loving-kindness?
Trong đó, thế nào là từ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the fading away of rapture... (and so on)... entering and dwelling in the third jhāna accompanied by loving-kindness — that loving-kindness, the act of loving-kindness, the state of having loving-kindness, the release of mind through loving-kindness at that time — this is called "loving-kindness."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, do sự ly hỷ…pe… chứng và an trú thiền thứ ba câu hữu với từ, thì sự từ, sự từ ái, trạng thái từ ái, sự giải thoát tâm bằng từ vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1918
685. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
685. Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, quite secluded from sensual pleasures... (and so on)... entering and dwelling in the first jhāna accompanied by loving-kindness — that loving-kindness, the act of loving-kindness, the state of having loving-kindness, the release of mind through loving-kindness at that time — this is called "loving-kindness."
685. Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, ly dục, ly pháp bất thiện…pe… chứng và an trú thiền thứ nhất câu hữu với từ, thì sự từ, sự từ ái, trạng thái từ ái, sự giải thoát tâm bằng từ vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1919
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unwholesome states, without applied thought and sustained thought, with rapture and pleasure born of seclusion, entering and dwelling in the second jhāna accompanied by loving-kindness — that loving-kindness, the act of loving-kindness, the state of having loving-kindness, the release of mind through loving-kindness at that time — this is called "loving-kindness."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, ly dục, ly pháp bất thiện, không tầm, chỉ có tứ, hỷ lạc do ly dục sanh, chứng và an trú thiền thứ hai câu hữu với từ, thì sự từ, sự từ ái, trạng thái từ ái, sự giải thoát tâm bằng từ vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1920
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the cessation of applied thought and sustained thought... (and so on)... entering and dwelling in the third jhāna accompanied by loving-kindness — that loving-kindness, the act of loving-kindness, the state of having loving-kindness, the release of mind through loving-kindness at that time — this is called "loving-kindness."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, do sự lắng dịu của tầm và tứ…pe… chứng và an trú thiền thứ ba câu hữu với từ, thì sự từ, sự từ ái, trạng thái từ ái, sự giải thoát tâm bằng từ vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1921
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the fading away of rapture... (and so on)... entering and dwelling in the fourth jhāna accompanied by loving-kindness — that loving-kindness, the act of loving-kindness, the state of having loving-kindness, the release of mind through loving-kindness at that time — this is called "loving-kindness."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, do sự ly hỷ…pe… chứng và an trú thiền thứ tư câu hữu với từ, thì sự từ, sự từ ái, trạng thái từ ái, sự giải thoát tâm bằng từ vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1922
686. Tattha katamā karuṇā?
686. Among these, what is compassion?
686. Trong đó, thế nào là bi?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, quite secluded from sensual pleasures... (and so on)... entering and dwelling in the first jhāna accompanied by compassion — that compassion, the act of compassion, the state of having compassion, the release of mind through compassion at that time — this is called "compassion."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, ly dục, ly pháp bất thiện…pe… chứng và an trú thiền thứ nhất câu hữu với bi, thì sự bi, sự bi mẫn, trạng thái bi mẫn, sự giải thoát tâm bằng bi vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘bi’’.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1923
Tattha katamā karuṇā?
Among these, what is compassion?
Trong đó, thế nào là bi?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the fading away of rapture... (and so on)... entering and dwelling in the second jhāna accompanied by compassion — that compassion, the act of compassion, the state of having compassion, the release of mind through compassion at that time — this is called "compassion."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, do sự ly hỷ…pe… chứng và an trú thiền thứ hai câu hữu với bi, thì sự bi, sự bi mẫn, trạng thái bi mẫn, sự giải thoát tâm bằng bi vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘bi’’.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1924
Tattha katamā karuṇā?
Among these, what is compassion?
Trong đó, thế nào là bi?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the fading away of rapture... (and so on)... entering and dwelling in the third jhāna accompanied by compassion — that compassion, the act of compassion, the state of having compassion, the release of mind through compassion at that time — this is called "compassion."
Ở đây, này Tỳ-khưu, khi nào vị ấy tu tập con đường đến sự tái sanh sắc giới, do sự ly hỷ…pe… chứng và an trú thiền thứ ba câu hữu với bi, thì sự bi, sự bi mẫn, trạng thái bi mẫn, sự giải thoát tâm bằng bi vào lúc đó – đây được gọi là ‘‘bi’’.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1925
687. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
687. Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, quite secluded from sensual pleasures... (and so on)... entering and dwelling in the first jhāna accompanied by compassion — that compassion, the act of compassion, the state of having compassion, the release of mind through compassion at that time — this is called "compassion."
687. Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, ly dục… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ nhất cùng với lòng bi, thì lòng bi, sự bi mẫn, trạng thái bi mẫn, sự giải thoát tâm do bi mẫn, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘bi’’.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1926
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unwholesome states, without applied thought and sustained thought, with rapture and pleasure born of seclusion, entering and dwelling in the second jhāna accompanied by compassion — that compassion, the act of compassion, the state of having compassion, the release of mind through compassion at that time — this is called "compassion."
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và an trú thiền thứ hai, không tầm không tứ, do định sanh hỷ lạc, cùng với lòng bi, thì lòng bi, sự bi mẫn, trạng thái bi mẫn, sự giải thoát tâm do bi mẫn, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘bi’’.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1927
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the cessation of applied thought and sustained thought... (and so on)... entering and dwelling in the third jhāna accompanied by compassion — that compassion, the act of compassion, the state of having compassion, the release of mind through compassion at that time — this is called "compassion."
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự lắng dịu của tầm và tứ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ ba cùng với lòng bi, thì lòng bi, sự bi mẫn, trạng thái bi mẫn, sự giải thoát tâm do bi mẫn, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘bi’’.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1928
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the fading away of rapture... (and so on)... entering and dwelling in the fourth jhāna accompanied by compassion — that compassion, the act of compassion, the state of having compassion, the release of mind through compassion at that time — this is called "compassion."
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự ly tham đối với hỷ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ tư cùng với lòng bi, thì lòng bi, sự bi mẫn, trạng thái bi mẫn, sự giải thoát tâm do bi mẫn, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘bi’’.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1929
688. Tattha katamā muditā?
688. Among these, what is appreciative joy?
688. Trong đó, thế nào là tùy hỷ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, quite secluded from sensual pleasures... (and so on)... entering and dwelling in the first jhāna accompanied by appreciative joy — that appreciative joy, the act of appreciative joy, the state of having appreciative joy, the release of mind through appreciative joy at that time — this is called "appreciative joy."
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, ly dục… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ nhất cùng với tùy hỷ, thì tùy hỷ, sự tùy hỷ, trạng thái tùy hỷ, sự giải thoát tâm do tùy hỷ, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘tùy hỷ’’.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with appreciative joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1930
Tattha katamā muditā?
Among these, what is appreciative joy?
Trong đó, thế nào là tùy hỷ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyatanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the cessation of applied thought and sustained thought... (and so on)... entering and dwelling in the second jhāna accompanied by appreciative joy — that appreciative joy, the act of appreciative joy, the state of having appreciative joy, the release of mind through appreciative joy at that time — this is called "appreciative joy."
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự lắng dịu của tầm và tứ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ hai cùng với tùy hỷ, thì tùy hỷ, sự tùy hỷ, trạng thái tùy hỷ, sự giải thoát tâm do tùy hỷ, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘tùy hỷ’’.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with appreciative joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1931
Tattha katamā muditā?
Among these, what is appreciative joy?
Trong đó, thế nào là tùy hỷ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, with the fading away of rapture... (and so on)... entering and dwelling in the third jhāna accompanied by appreciative joy — that appreciative joy, the act of appreciative joy, the state of having appreciative joy, the release of mind through appreciative joy at that time — this is called "appreciative joy."
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự ly tham đối với hỷ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ ba cùng với tùy hỷ, thì tùy hỷ, sự tùy hỷ, trạng thái tùy hỷ, sự giải thoát tâm do tùy hỷ, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘tùy hỷ’’.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with appreciative joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1932
689. Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
689. Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa-loka, quite secluded from sensual pleasures... (and so on)... entering and dwelling in the first jhāna accompanied by appreciative joy — that appreciative joy, the act of appreciative joy, the state of having appreciative joy, the release of mind through appreciative joy at that time — this is called "appreciative joy."
689. Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, ly dục… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ nhất cùng với tùy hỷ, thì tùy hỷ, sự tùy hỷ, trạng thái tùy hỷ, sự giải thoát tâm do tùy hỷ, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘tùy hỷ’’.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with appreciative joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1933
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi avitakkaṃ vicāramattaṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, having quite secluded himself from sensual pleasures, secluded himself from unwholesome states, enters and dwells in the second jhāna, which is without initial application and sustained application, born of seclusion, with rapture and happiness, accompanied by sympathetic joy—whatever sympathetic joy, feeling of sympathetic joy, state of being sympathetic joy, liberation of mind through sympathetic joy there is at that time—this is called "sympathetic joy".
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, ly dục, ly bất thiện pháp, chứng và an trú thiền thứ hai, không tầm không tứ, do định sanh hỷ lạc, cùng với tùy hỷ, thì tùy hỷ, sự tùy hỷ, trạng thái tùy hỷ, sự giải thoát tâm do tùy hỷ, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘tùy hỷ’’.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining states are associated with sympathetic joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1934
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, with the calming of initial application and sustained application… he enters and dwells in the third jhāna, accompanied by sympathetic joy—whatever sympathetic joy, feeling of sympathetic joy, state of being sympathetic joy, liberation of mind through sympathetic joy there is at that time—this is called "sympathetic joy".
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự lắng dịu của tầm và tứ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ ba cùng với tùy hỷ, thì tùy hỷ, sự tùy hỷ, trạng thái tùy hỷ, sự giải thoát tâm do tùy hỷ, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘tùy hỷ’’.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining states are associated with sympathetic joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1935
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti pītiyā ca virāgā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, with the fading of rapture… he enters and dwells in the fourth jhāna, accompanied by sympathetic joy—whatever sympathetic joy, feeling of sympathetic joy, state of being sympathetic joy, liberation of mind through sympathetic joy there is at that time—this is called "sympathetic joy".
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự ly tham đối với hỷ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ tư cùng với tùy hỷ, thì tùy hỷ, sự tùy hỷ, trạng thái tùy hỷ, sự giải thoát tâm do tùy hỷ, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘tùy hỷ’’.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining states are associated with sympathetic joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1936
690. Tattha katamā upekkhā?
690. What is equanimity?
690. Trong đó, thế nào là xả?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, with the abandoning of happiness… he enters and dwells in the fourth jhāna, accompanied by equanimity—whatever equanimity, feeling of equanimity, state of being equanimity, liberation of mind through equanimity there is at that time—this is called "equanimity".
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự đoạn trừ lạc… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ tư cùng với xả, thì xả, sự xả, trạng thái xả, sự giải thoát tâm do xả, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘xả’’.
Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.
The remaining states are associated with equanimity.
Các pháp còn lại tương ưng với xả.
1937
691. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.
691. There are four immeasurables: loving-kindness, compassion, sympathetic joy, equanimity.
691. Bốn pháp vô lượng là: Từ, Bi, Hỷ, Xả.
1938
692. Tattha katamā mettā?
692. What is loving-kindness?
692. Trong đó, thế nào là từ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and dwells in the first jhāna, accompanied by loving-kindness, at that time there is contact… there is undistractedness.
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, ly dục… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ nhất cùng với từ, vào lúc ấy có xúc… (rút gọn) có bất tán loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Các pháp này là thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
As a result of having performed and accumulated that rūpa-sphere wholesome kamma, as a result of its ripening, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and dwells in the first jhāna, accompanied by loving-kindness—whatever loving-kindness, feeling of loving-kindness, state of being loving-kindness, liberation of mind through loving-kindness there is at that time—this is called "loving-kindness".
Do sự tạo tác và tích lũy nghiệp thiện thuộc sắc giới ấy, quả dị thục là: ly dục… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ nhất cùng với từ, thì từ, sự từ mẫn, trạng thái từ mẫn, sự giải thoát tâm do từ mẫn, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining states are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1939
Tattha katamā mettā?
What is loving-kindness?
Trong đó, thế nào là từ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, with the calming of initial application and sustained application… he enters and dwells in the second jhāna, accompanied by loving-kindness, at that time there is contact… there is undistractedness.
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, do sự lắng dịu của tầm và tứ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ hai cùng với từ, vào lúc ấy có xúc… (rút gọn) có bất tán loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Các pháp này là thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
As a result of having performed and accumulated that rūpa-sphere wholesome kamma, as a result of its ripening, with the calming of initial application and sustained application… he enters and dwells in the second jhāna… the third jhāna… the first jhāna… the second jhāna… the third jhāna… the fourth jhāna, accompanied by loving-kindness—whatever loving-kindness, feeling of loving-kindness, state of being loving-kindness, liberation of mind through loving-kindness there is at that time—this is called "loving-kindness".
Do sự tạo tác và tích lũy nghiệp thiện thuộc sắc giới ấy, quả dị thục là: do sự lắng dịu của tầm và tứ… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ hai… (rút gọn) thiền thứ ba… (rút gọn) thiền thứ nhất… (rút gọn) thiền thứ hai… (rút gọn) thiền thứ ba… (rút gọn) thiền thứ tư cùng với từ, thì từ, sự từ mẫn, trạng thái từ mẫn, sự giải thoát tâm do từ mẫn, vào lúc ấy – điều này được gọi là ‘‘từ’’.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining states are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1940
693. Tattha katamā karuṇā?
693. What is compassion?
693. Trong đó, thế nào là bi?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and dwells in the first jhāna, accompanied by compassion, at that time there is contact… there is undistractedness.
Ở đây, một tỳ khưu, vào lúc nào tu tập con đường dẫn đến sự tái sanh vào cõi sắc, ly dục… (rút gọn) chứng và an trú thiền thứ nhất cùng với bi, vào lúc ấy có xúc… (rút gọn) có bất tán loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Các pháp này là thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
As a result of having performed and accumulated that rūpa-sphere wholesome kamma, as a result of its ripening, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and dwells in the first jhāna, accompanied by compassion—whatever compassion, feeling of compassion, state of being compassion, liberation of mind through compassion there is at that time—this is called "compassion".
Do đã thực hiện và tích lũy nghiệp thiện thuộc cõi sắc đó, quả dị thục là: ly khai dục lạc… chứng đạt và an trú sơ thiền câu hữu với bi. Cái gì vào thời điểm đó là bi, là sự bi mẫn, là trạng thái bi mẫn, là tâm giải thoát bi – đây được gọi là “bi”.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining states are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1941
Tattha katamā karuṇā?
What is compassion?
Trong đó, thế nào là bi?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, with the calming of initial application and sustained application… he enters and dwells in the second jhāna, accompanied by compassion, at that time there is contact… there is undistractedness.
Ở đây, một Tỷ-kheo vào thời điểm tu tập con đường dẫn đến tái sanh cõi sắc, do sự lắng dịu của tầm và tứ… chứng đạt và an trú nhị thiền câu hữu với bi. Vào thời điểm đó, có xúc… không tán loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Các pháp này là thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati karuṇāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye karuṇā karuṇāyanā karuṇāyitattaṃ karuṇācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘karuṇā’’.
As a result of having performed and accumulated that rūpa-sphere wholesome kamma, as a result of its ripening, with the calming of initial application and sustained application… he enters and dwells in the second jhāna… the third jhāna… the first jhāna… the second jhāna… the third jhāna… the fourth jhāna, accompanied by compassion—whatever compassion, feeling of compassion, state of being compassion, liberation of mind through compassion there is at that time—this is called "compassion".
Do đã thực hiện và tích lũy nghiệp thiện thuộc cõi sắc đó, quả dị thục là: do sự lắng dịu của tầm và tứ… nhị thiền… tam thiền… sơ thiền… nhị thiền… tam thiền… chứng đạt và an trú tứ thiền câu hữu với bi. Cái gì vào thời điểm đó là bi, là sự bi mẫn, là trạng thái bi mẫn, là tâm giải thoát bi – đây được gọi là “bi”.
Avasesā dhammā karuṇāya sampayuttā.
The remaining states are associated with compassion.
Các pháp còn lại tương ưng với bi.
1942
694. Tattha katamā muditā?
694. What is sympathetic joy?
694. Trong đó, thế nào là tùy hỷ (muditā)?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and dwells in the first jhāna, accompanied by sympathetic joy, at that time there is contact… there is undistractedness.
Ở đây, một Tỷ-kheo vào thời điểm tu tập con đường dẫn đến tái sanh cõi sắc, ly khai dục lạc… chứng đạt và an trú sơ thiền câu hữu với tùy hỷ. Vào thời điểm đó, có xúc… không tán loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Các pháp này là thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
As a result of having performed and accumulated that rūpa-sphere wholesome kamma, as a result of its ripening, having quite secluded himself from sensual pleasures… he enters and dwells in the first jhāna, accompanied by sympathetic joy—whatever sympathetic joy, feeling of sympathetic joy, state of being sympathetic joy, liberation of mind through sympathetic joy there is at that time—this is called "sympathetic joy".
Do đã thực hiện và tích lũy nghiệp thiện thuộc cõi sắc đó, quả dị thục là: ly khai dục lạc… chứng đạt và an trú sơ thiền câu hữu với tùy hỷ. Cái gì vào thời điểm đó là tùy hỷ, là sự tùy hỷ, là trạng thái tùy hỷ, là tâm giải thoát tùy hỷ – đây được gọi là “tùy hỷ”.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining states are associated with sympathetic joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1943
Tattha katamā muditā?
What is sympathetic joy?
Trong đó, thế nào là tùy hỷ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, with the calming of initial application and sustained application… he enters and dwells in the second jhāna, accompanied by sympathetic joy, at that time there is contact… there is undistractedness.
Ở đây, một Tỷ-kheo vào thời điểm tu tập con đường dẫn đến tái sanh cõi sắc, do sự lắng dịu của tầm và tứ… chứng đạt và an trú nhị thiền câu hữu với tùy hỷ. Vào thời điểm đó, có xúc… không tán loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Các pháp này là thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati muditāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye muditā muditāyanā muditāyitattaṃ muditācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘muditā’’.
As a result of having performed and accumulated that rūpa-sphere wholesome kamma, as a result of its ripening, with the calming of initial application and sustained application… he enters and dwells in the second jhāna… the third jhāna… the first jhāna… the second jhāna… the third jhāna… the fourth jhāna, accompanied by sympathetic joy—whatever sympathetic joy, feeling of sympathetic joy, state of being sympathetic joy, liberation of mind through sympathetic joy there is at that time—this is called "sympathetic joy".
Do đã thực hiện và tích lũy nghiệp thiện thuộc cõi sắc đó, quả dị thục là: do sự lắng dịu của tầm và tứ… nhị thiền… tam thiền… sơ thiền… nhị thiền… tam thiền… chứng đạt và an trú tứ thiền câu hữu với tùy hỷ. Cái gì vào thời điểm đó là tùy hỷ, là sự tùy hỷ, là trạng thái tùy hỷ, là tâm giải thoát tùy hỷ – đây được gọi là “tùy hỷ”.
Avasesā dhammā muditāya sampayuttā.
The remaining states are associated with sympathetic joy.
Các pháp còn lại tương ưng với tùy hỷ.
1944
695. Tattha katamā upekkhā?
695. What is equanimity?
695. Trong đó, thế nào là xả (upekkhā)?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
Here, a bhikkhu, at whatever time he develops the path to rebirth in the rūpa realm, with the abandoning of happiness… he enters and dwells in the fourth jhāna, accompanied by equanimity, at that time there is contact… there is undistractedness.
Ở đây, một Tỷ-kheo vào thời điểm tu tập con đường dẫn đến tái sanh cõi sắc, do sự đoạn trừ lạc… chứng đạt và an trú tứ thiền câu hữu với xả. Vào thời điểm đó, có xúc… không tán loạn.
Ime dhammā kusalā.
These states are wholesome.
Các pháp này là thiện.
Tasseva rūpāvacarassa kusalassa kammassa katattā upacitattā vipākaṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
As a result of having performed and accumulated that rūpa-sphere wholesome kamma, as a result of its ripening, with the abandoning of happiness and the abandoning of pain… he enters and dwells in the fourth jhāna, accompanied by equanimity—whatever equanimity, feeling of equanimity, state of being equanimity, liberation of mind through equanimity there is at that time—this is called "equanimity".
Do đã thực hiện và tích lũy nghiệp thiện thuộc cõi sắc đó, quả dị thục là: do sự đoạn trừ lạc và đoạn trừ khổ… chứng đạt và an trú tứ thiền câu hữu với xả. Cái gì vào thời điểm đó là xả, là sự xả, là trạng thái xả, là tâm giải thoát xả – đây được gọi là “xả”.
Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with equanimity.
Các pháp còn lại tương ưng với xả.
1945
696. Catasso appamaññāyo – mettā, karuṇā, muditā, upekkhā.
696. The four immeasurables – loving-kindness, compassion, altruistic joy, equanimity.
696. Bốn vô lượng tâm (appamaññā) là: từ, bi, hỷ, xả.
1946
697. Tattha katamā mettā?
697. Among these, what is loving-kindness?
697. Trong đó, thế nào là từ (mettā)?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, when a bhikkhu develops the rūpāvacara jhāna, which is neither wholesome nor unwholesome nor a result of kamma, a pleasant abiding in this present life, having secluded himself from sensual pleasures… (pe)… he enters and dwells in the first jhāna accompanied by loving-kindness; that loving-kindness, the act of showing loving-kindness, the state of having shown loving-kindness, the liberation of mind through loving-kindness at that time – this is called "loving-kindness".
Ở đây, một Tỷ-kheo vào thời điểm tu tập thiền cõi sắc, là hành (kiriya) không thiện, không bất thiện, không phải quả dị thục của nghiệp, là an trú lạc ngay trong hiện tại (diṭṭhadhammasukhavihāra), ly khai dục lạc… chứng đạt và an trú sơ thiền câu hữu với từ. Cái gì vào thời điểm đó là từ, là sự từ mẫn, là trạng thái từ mẫn, là tâm giải thoát từ – đây được gọi là “từ”.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1947
Tattha katamā mettā?
Among these, what is loving-kindness?
Trong đó, thế nào là từ?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ…pe… dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati mettāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye metti mettāyanā mettāyitattaṃ mettācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘mettā’’.
Here, when a bhikkhu develops the rūpāvacara jhāna, which is neither wholesome nor unwholesome nor a result of kamma, a pleasant abiding in this present life, with the calming of initial application and sustained application… (pe)… he enters and dwells in the second jhāna… (pe)… the third jhāna… (pe)… the first jhāna… (pe)… the second jhāna… (pe)… the third jhāna… (pe)… the fourth jhāna, accompanied by loving-kindness; that loving-kindness, the act of showing loving-kindness, the state of having shown loving-kindness, the liberation of mind through loving-kindness at that time – this is called "loving-kindness".
Ở đây, một Tỷ-kheo vào thời điểm tu tập thiền cõi sắc, là hành không thiện, không bất thiện, không phải quả dị thục của nghiệp, là an trú lạc ngay trong hiện tại, do sự lắng dịu của tầm và tứ… nhị thiền… tam thiền… sơ thiền… nhị thiền… tam thiền… chứng đạt và an trú tứ thiền câu hữu với từ. Cái gì vào thời điểm đó là từ, là sự từ mẫn, là trạng thái từ mẫn, là tâm giải thoát từ – đây được gọi là “từ”.
Avasesā dhammā mettāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with loving-kindness.
Các pháp còn lại tương ưng với từ.
1948
698. Tattha katamā karuṇā…pe… tattha katamā muditā…pe… tattha katamā upekkhā?
698. Among these, what is compassion?… (pe)… among these, what is altruistic joy?… (pe)… among these, what is equanimity?
698. Trong đó, thế nào là bi… Trong đó, thế nào là tùy hỷ… Trong đó, thế nào là xả?
Idha bhikkhu yasmiṃ samaye rūpāvacaraṃ jhānaṃ bhāveti kiriyaṃ neva kusalaṃ nākusalaṃ na ca kammavipākaṃ diṭṭhadhammasukhavihāraṃ sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati upekkhāsahagataṃ, yā tasmiṃ samaye upekkhā upekkhāyanā upekkhāyitattaṃ upekkhācetovimutti – ayaṃ vuccati ‘‘upekkhā’’.
Here, when a bhikkhu develops the rūpāvacara jhāna, which is neither wholesome nor unwholesome nor a result of kamma, a pleasant abiding in this present life, with the abandonment of pleasure and the abandonment of pain… (pe)… he enters and dwells in the fourth jhāna accompanied by equanimity; that equanimity, the act of showing equanimity, the state of having shown equanimity, the liberation of mind through equanimity at that time – this is called "equanimity".
Ở đây, một Tỷ-kheo vào thời điểm tu tập thiền cõi sắc, là hành không thiện, không bất thiện, không phải quả dị thục của nghiệp, là an trú lạc ngay trong hiện tại, do sự đoạn trừ lạc và đoạn trừ khổ… chứng đạt và an trú tứ thiền câu hữu với xả. Cái gì vào thời điểm đó là xả, là sự xả, là trạng thái xả, là tâm giải thoát xả – đây được gọi là “xả”.
Avasesā dhammā upekkhāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with equanimity.
Các pháp còn lại tương ưng với xả.
1949
Abhidhammabhājanīyaṃ.
Abhidhamma Analysis.
Phần phân tích Vi Diệu Pháp.
1950

3. Pañhāpucchakaṃ

3. Question Section

3. Phần Vấn Đáp

1951
699. Catasso appamaññāyo – idha bhikkhu mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; karuṇāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ karuṇāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ muditāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati; upekkhāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati tathā dutiyaṃ tathā tatiyaṃ tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati.
699. The four immeasurables – Here, a bhikkhu dwells pervading one direction with a mind accompanied by loving-kindness; likewise the second, likewise the third, likewise the fourth. Thus, above, below, across, everywhere, in all circumstances, the entire world, he dwells pervading with a mind accompanied by loving-kindness, vast, exalted, immeasurable, without hostility, without ill-will; he dwells pervading one direction with a mind accompanied by compassion; likewise the second, likewise the third, likewise the fourth. Thus, above, below, across, everywhere, in all circumstances, the entire world, he dwells pervading with a mind accompanied by compassion, vast, exalted, immeasurable, without hostility, without ill-will; he dwells pervading one direction with a mind accompanied by altruistic joy; likewise the second, likewise the third, likewise the fourth. Thus, above, below, across, everywhere, in all circumstances, the entire world, he dwells pervading with a mind accompanied by altruistic joy, vast, exalted, immeasurable, without hostility, without ill-will; he dwells pervading one direction with a mind accompanied by equanimity; likewise the second, likewise the third, likewise the fourth. Thus, above, below, across, everywhere, in all circumstances, the entire world, he dwells pervading with a mind accompanied by equanimity, vast, exalted, immeasurable, without hostility, without ill-will.
699. Bốn vô lượng tâm là: Ở đây, một Tỷ-kheo an trú bằng tâm câu hữu với từ, bao trùm một phương; cũng vậy phương thứ hai; cũng vậy phương thứ ba; cũng vậy phương thứ tư. Như vậy, ở trên, ở dưới, ở ngang, khắp mọi nơi, khắp tất cả, bao trùm toàn bộ thế giới bằng tâm câu hữu với từ, quảng đại, rộng lớn, vô lượng, không hận thù, không ác ý mà an trú. An trú bằng tâm câu hữu với bi, bao trùm một phương; cũng vậy phương thứ hai; cũng vậy phương thứ ba; cũng vậy phương thứ tư. Như vậy, ở trên, ở dưới, ở ngang, khắp mọi nơi, khắp tất cả, bao trùm toàn bộ thế giới bằng tâm câu hữu với bi, quảng đại, rộng lớn, vô lượng, không hận thù, không ác ý mà an trú. An trú bằng tâm câu hữu với tùy hỷ, bao trùm một phương; cũng vậy phương thứ hai; cũng vậy phương thứ ba; cũng vậy phương thứ tư. Như vậy, ở trên, ở dưới, ở ngang, khắp mọi nơi, khắp tất cả, bao trùm toàn bộ thế giới bằng tâm câu hữu với tùy hỷ, quảng đại, rộng lớn, vô lượng, không hận thù, không ác ý mà an trú. An trú bằng tâm câu hữu với xả, bao trùm một phương; cũng vậy phương thứ hai; cũng vậy phương thứ ba; cũng vậy phương thứ tư. Như vậy, ở trên, ở dưới, ở ngang, khắp mọi nơi, khắp tất cả, bao trùm toàn bộ thế giới bằng tâm câu hữu với xả, quảng đại, rộng lớn, vô lượng, không hận thù, không ác ý mà an trú.
1952
700. Catunnaṃ appamaññānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?
700. Of the four immeasurables, how many are wholesome, how many unwholesome, how many indeterminate?… (pe)… how many are with support, how many are without support?
700. Trong bốn vô lượng tâm (appamaññā), bao nhiêu là thiện, bao nhiêu là bất thiện, bao nhiêu là vô ký…pe… bao nhiêu là có nơi nương tựa, bao nhiêu là không nơi nương tựa?
1953
1. Tikaṃ
1. Triad
1. Bộ ba
1954
701. Siyā kusalā, siyā abyākatā.
701. Some are wholesome, some are indeterminate.
701. Có thể là thiện, có thể là vô ký.
Tisso appamaññāyo sukhāya vedanāya sampayuttā, upekkhā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā.
Three immeasurables are associated with pleasant feeling; equanimity is associated with neither-painful-nor-pleasant feeling.
Ba vô lượng tâm tương ưng với thọ lạc; xả vô lượng tâm tương ưng với thọ không khổ không lạc.
Siyā vipākā, siyā vipākadhammadhammā, siyā nevavipākanavipākadhammadhammā.
Some are results (vipāka), some are productive of results (vipākadhammadhamma), some are neither results nor productive of results.
Có thể là quả (vipāka), có thể là pháp có tính chất sinh quả (vipākadhammadhammā), có thể là không phải quả cũng không phải pháp có tính chất sinh quả (nevavipākanavipākadhammadhammā).
Siyā upādinnupādāniyā, siyā anupādinnupādāniyā.
Some are clung-to and clinging-producing (upādinnupādāniya), some are not clung-to but clinging-producing (anupādinnupādāniya).
Có thể là bị chấp thủ và là đối tượng chấp thủ, có thể là không bị chấp thủ nhưng là đối tượng chấp thủ.
Asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā.
Uncorrupted but corrupting.
Không bị nhiễm ô và có tính chất nhiễm ô.
Tisso appamaññāyo siyā savitakkasavicārā, siyā avitakkavicāramattā, siyā avitakkaavicārā; upekkhā avitakkaavicārā.
Three immeasurables are sometimes with initial application and sustained application, sometimes with sustained application only, sometimes without initial application and without sustained application; equanimity is without initial application and without sustained application.
Ba vô lượng tâm có thể là có tầm có tứ, có thể là chỉ có tứ không tầm, có thể là không tầm không tứ; xả vô lượng tâm là không tầm không tứ.
Tisso appamaññāyo siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, na upekkhāsahagatā, siyā na vattabbā pītisahagatāti; upekkhā upekkhāsahagatā.
Three immeasurables are sometimes accompanied by joy, sometimes accompanied by pleasure, not accompanied by equanimity; it should not be said that they are accompanied by joy; equanimity is accompanied by equanimity.
Ba vô lượng tâm có thể là đồng sanh với hỷ, có thể là đồng sanh với lạc, không đồng sanh với xả, có thể là không thể nói là đồng sanh với hỷ; xả vô lượng tâm là đồng sanh với xả.
Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā.
They are to be abandoned neither by seeing nor by development.
Không phải đoạn trừ bằng thấy, cũng không phải đoạn trừ bằng tu tập.
Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā.
They have causes to be abandoned neither by seeing nor by development.
Không phải nhân của pháp đoạn trừ bằng thấy, cũng không phải nhân của pháp đoạn trừ bằng tu tập.
Siyā ācayagāmino, siyā nevācayagāmināpacayagāmino, nevasekkhanāsekkhā, mahaggatā, na vattabbā parittārammaṇātipi, mahaggatārammaṇātipi, appamāṇārammaṇātipi.
Some are leading to accumulation, some are neither leading to accumulation nor to diminution; neither trainee nor arahant; exalted; it should not be said that their object is limited, nor that their object is exalted, nor that their object is immeasurable.
Có thể là dẫn đến tích lũy, có thể là không dẫn đến tích lũy cũng không dẫn đến tiêu trừ, không phải bậc hữu học cũng không phải bậc vô học, là đại hành (mahaggata), không thể nói là có đối tượng nhỏ hẹp, cũng không thể nói là có đối tượng đại hành, cũng không thể nói là có đối tượng vô lượng.
Majjhimā, aniyatā, na vattabbā maggārammaṇātipi, maggahetukātipi, maggādhipatinotipi.
Medium; undetermined; it should not be said that their object is the path, nor that they are a cause of the path, nor that they are a dominant factor of the path.
Trung bình, không nhất định, không thể nói là có đối tượng là đạo, cũng không thể nói là có nhân là đạo, cũng không thể nói là có quyền lãnh đạo là đạo.
Siyā uppannā, siyā anuppannā, siyā uppādino.
Some have arisen, some have not arisen, some are arising.
Có thể là đã sanh, có thể là chưa sanh, có thể là sẽ sanh.
Siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā.
Some are past, some are future, some are present.
Có thể là quá khứ, có thể là vị lai, có thể là hiện tại.
Na vattabbā atītārammaṇātipi, anāgatārammaṇātipi, paccuppannārammaṇātipi.
It should not be said that their object is past, nor that their object is future, nor that their object is present.
Không thể nói là có đối tượng quá khứ, cũng không thể nói là có đối tượng vị lai, cũng không thể nói là có đối tượng hiện tại.
Siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā, bahiddhārammaṇā, anidassanaappaṭighā.
Some are internal, some are external, some are internal and external; their object is external; non-apparent and non-impinging.
Có thể là nội phần, có thể là ngoại phần, có thể là nội phần và ngoại phần, có đối tượng ngoại phần, không hiện hữu không chống đối.
1955
2. Dukaṃ
2. Dyad
2. Bộ hai
1956
702. Mettā hetu, tisso appamaññāyo na hetū, sahetukā, hetusampayuttā.
702. Loving-kindness is a root (hetu); three immeasurables are not roots, but are rooted (sahetuka), associated with roots.
702. Từ (mettā) là nhân (hetu); ba vô lượng tâm không phải là nhân, là có nhân, tương ưng với nhân.
Mettā hetu ceva sahetukā ca; tisso appamaññāyo na vattabbā hetū ceva sahetukā cāti, sahetukā ceva na ca hetū.
Loving-kindness is both a root and rooted; it should not be said of three immeasurables that they are both a root and rooted, but they are rooted and not a root.
Từ là nhân và là có nhân; ba vô lượng tâm không thể nói là nhân và là có nhân, là có nhân và không phải là nhân.
Mettā hetu ceva hetusampayuttā ca; tisso appamaññāyo na vattabbā hetū ceva hetusampayuttā cāti, hetusampayuttā ceva na ca hetū.
Loving-kindness is both a root and associated with roots; it should not be said of three immeasurables that they are both a root and associated with roots, but they are associated with roots and not a root.
Từ là nhân và tương ưng với nhân; ba vô lượng tâm không thể nói là nhân và tương ưng với nhân, là tương ưng với nhân và không phải là nhân.
Tisso appamaññāyo na hetū sahetukā; mettā na vattabbā na hetu sahetukātipi, na hetu ahetukātipi.
Three immeasurables are not roots but are rooted; it should not be said of loving-kindness that it is not a root but rooted, nor that it is not a root and not rooted.
Ba vô lượng tâm không phải là nhân, là có nhân; từ không thể nói là không phải nhân có nhân, cũng không thể nói là không phải nhân không nhân.
1957
Sappaccayā, saṅkhatā, anidassanā, appaṭighā, arūpā, lokiyā, kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā, no āsavā, sāsavā, āsavavippayuttā, na vattabbā āsavā ceva sāsavā cāti, sāsavā ceva no ca āsavā, na vattabbā āsavā ceva āsavasampayuttā cātipi, āsavasampayuttā ceva no ca āsavātipi.
With condition, conditioned, non-apparent, non-impinging, formless, worldly, knowable by some, not knowable by some, not defilements (āsava), with defilements, dissociated from defilements; it should not be said that they are both defilements and with defilements, but they are with defilements and not defilements; it should not be said that they are both defilements and associated with defilements, but they are associated with defilements and not defilements.
Có duyên, hữu vi, không hiện hữu, không chống đối, không sắc, thuộc thế gian, có thể được nhận biết bởi một số, không thể được nhận biết bởi một số, không phải lậu hoặc (āsava), có lậu hoặc, ly lậu hoặc, không thể nói là lậu hoặc và có lậu hoặc, có lậu hoặc và không phải lậu hoặc, không thể nói là lậu hoặc và tương ưng với lậu hoặc, cũng không thể nói là tương ưng với lậu hoặc và không phải lậu hoặc.
Āsavavippayuttā sāsavā.
Dissociated from defilements but with defilements.
Ly lậu hoặc, có lậu hoặc.
1958
No saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā …pe… sārammaṇā, no cittā, cetasikā, cittasampayuttā, cittasaṃsaṭṭhā, cittasamuṭṭhānā, cittasahabhuno, cittānuparivattino, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino, bāhirā, no upādā, siyā upādinnā, siyā anupādinnā.
Not fetters (saṃyojana)… (pe)… not ties (gantha)… (pe)… not floods (ogha)… (pe)… not yokes (yoga)… (pe)… not hindrances (nīvaraṇa)… (pe)… not misapprehensions (parāmāsa)… (pe)… with object, not mind (citta), mental factors (cetasika), associated with mind, conjoined with mind, arisen with mind, co-existent with mind, following mind, conjoined, arisen, and co-existent with mind, conjoined, arisen, and following mind, external, not fuel for clinging (upādā); some are clung-to, some are not clung-to.
Không phải kiết sử (saṃyojana)…pe… không phải phược (gantha)…pe… không phải bộc lưu (ogha)…pe… không phải triền (yoga)…pe… không phải triền cái (nīvaraṇa)…pe… không phải thủ trước (parāmāsa)…pe… có đối tượng, không phải tâm, là sở hữu tâm, tương ưng với tâm, hợp với tâm, do tâm sanh, đồng sanh với tâm, tùy chuyển theo tâm, hợp sanh với tâm, đồng sanh do tâm hợp sanh, tùy chuyển do tâm hợp sanh, ngoại phần, không phải thủ (upādā), có thể là bị chấp thủ, có thể là không bị chấp thủ.
1959
No upādānā…pe… no kilesā…pe… na dassanena pahātabbā, na bhāvanāya pahātabbā, na dassanena pahātabbahetukā, na bhāvanāya pahātabbahetukā.
Not clingings (upādāna)… (pe)… not defilements (kilesa)… (pe)… not to be abandoned by seeing, not to be abandoned by development, not having causes to be abandoned by seeing, not having causes to be abandoned by development.
Không phải thủ (upādāna)…pe… không phải phiền não (kilesa)…pe… không phải đoạn trừ bằng thấy, không phải đoạn trừ bằng tu tập, không phải nhân của pháp đoạn trừ bằng thấy, không phải nhân của pháp đoạn trừ bằng tu tập.
Tisso appamaññāyo siyā savitakkā, siyā avitakkā; upekkhā avitakkā.
Three immeasurables are sometimes with initial application, sometimes without initial application; equanimity is without initial application.
Ba vô lượng tâm có thể là có tầm, có thể là không tầm; xả vô lượng tâm là không tầm.
Tisso appamaññāyo siyā savicārā, siyā avicārā; upekkhā avicārā.
The three immeasurables may be with applied thought, or without applied thought; equanimity is without applied thought.
Ba vô lượng tâm có thể là có tứ, có thể là không tứ; xả vô lượng tâm là không tứ.
Tisso appamaññāyo siyā sappītikā, siyā appītikā; upekkhā appītikā.
The three immeasurables may be with joy, or without joy; equanimity is without joy.
Ba vô lượng tâm có thể là có hỷ, có thể là không hỷ; xả vô lượng tâm là không hỷ.
Tisso appamaññāyo siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā; upekkhā na pītisahagatā.
The three immeasurables may be accompanied by joy, or not accompanied by joy; equanimity is not accompanied by joy.
Ba vô lượng tâm có thể là đồng sanh với hỷ, có thể là không đồng sanh với hỷ; xả vô lượng tâm là không đồng sanh với hỷ.
Tisso appamaññāyo sukhasahagatā, upekkhā na sukhasahagatā.
The three immeasurables are accompanied by happiness; equanimity is not accompanied by happiness.
Ba vô lượng tâm đồng sanh với lạc; xả vô lượng tâm không đồng sanh với lạc.
Upekkhā upekkhāsahagatā, tisso appamaññāyo na upekkhāsahagatā, na kāmāvacarā, rūpāvacarā, na arūpāvacarā, pariyāpannā, aniyyānikā, aniyatā, sauttarā, araṇāti.
Equanimity is accompanied by equanimity; the three immeasurables are not accompanied by equanimity, are not of the sense-sphere, are of the form-sphere, are not of the formless-sphere, are included, are not leading to liberation, are not definite, are with a superior, are free from contention.
Xả vô lượng tâm đồng sanh với xả; ba vô lượng tâm không đồng sanh với xả, không thuộc cõi dục, thuộc cõi sắc, không thuộc cõi vô sắc, bị bao gồm, không xuất ly, không nhất định, có bậc cao hơn, không nơi nương tựa.
1960
Pañhāpucchakaṃ.
Interrogation Section.
Phần vấn đáp.
1961
Appamaññāvibhaṅgo niṭṭhito.
The Analysis of the Immeasurables is concluded.
Phân tích Vô lượng tâm đã hoàn tất.
1962

14. Sikkhāpadavibhaṅgo

14. Analysis of the Precepts

14. Phân tích Giới học (Sikkhāpada)

1963

1. Abhidhammabhājanīyaṃ

1. Abhidhamma Division

1. Phần Abhidhamma

1964
703 .
703 .
703.
Pañca sikkhāpadāni – pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ, adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ, musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ.
There are five precepts: the precept of abstinence from the destruction of life, the precept of abstinence from taking what is not given, the precept of abstinence from sexual misconduct, the precept of abstinence from false speech, the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness.
Năm giới học – giới học tránh sát sanh, giới học tránh lấy của không cho, giới học tránh tà hạnh trong các dục, giới học tránh nói dối, giới học tránh chỗ phóng dật do rượu và các chất say.
1965
704. Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
704. What is the precept of abstinence from the destruction of life?
704. Trong đó, giới học tránh sát sanh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, has arisen in one who abstains from the destruction of life, whatever is at that time the avoiding, abstaining, refraining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgressing, non-overstepping of a boundary, breaking the barrier, from the destruction of life – this is called “the precept of abstinence from the destruction of life.”
Vào lúc nào tâm thiện thuộc cõi dục sanh khởi, đồng sanh với hỷ, tương ưng với tuệ, của người đang tránh sát sanh, sự từ bỏ, sự tránh, sự từ bỏ hoàn toàn, sự kiêng cữ, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm, sự không vượt quá giới hạn, sự chặt đứt cây cầu khỏi sát sanh vào lúc đó – đây được gọi là “giới học tránh sát sanh”.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with abstinence.
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ.
1966
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
What is the precept of abstinence from the destruction of life?
Trong đó, giới học tránh sát sanh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, has arisen in one who abstains from the destruction of life, whatever is at that time volition, purpose, having purposed – this is called “the precept of abstinence from the destruction of life.”
Vào lúc nào tâm thiện thuộc cõi dục sanh khởi, đồng sanh với hỷ, tương ưng với tuệ, của người đang tránh sát sanh, ý muốn, sự có ý muốn, trạng thái có ý muốn vào lúc đó – đây được gọi là “giới học tránh sát sanh”.
Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with volition.
Các pháp còn lại tương ưng với ý muốn.
1967
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
What is the precept of abstinence from the destruction of life?
Trong đó, giới học tránh sát sanh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ pāṇātipātā viramantassa, yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, has arisen in one who abstains from the destruction of life, whatever is at that time contact…pe… exertion, non-distraction – this is called “the precept of abstinence from the destruction of life.”
Vào lúc nào tâm thiện thuộc cõi dục sanh khởi, đồng sanh với hỷ, tương ưng với tuệ, của người đang tránh sát sanh, xúc (phassa)…pe… tinh tấn (paggāha) sự không tán loạn (avikkhepa) vào lúc đó – đây được gọi là “giới học tránh sát sanh”.
1968
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
What is the precept of abstinence from the destruction of life?
Trong đó, giới học tránh sát sanh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, with prompting…pe… accompanied by joy and dissociated from knowledge…pe… accompanied by joy and dissociated from knowledge, with prompting…pe… accompanied by equanimity and associated with knowledge…pe… accompanied by equanimity and associated with knowledge, with prompting…pe… accompanied by equanimity and dissociated from knowledge…pe… accompanied by equanimity and dissociated from knowledge, with prompting, has arisen in one who abstains from the destruction of life, whatever is at that time the avoiding, abstaining, refraining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgressing, non-overstepping of a boundary, breaking the barrier, from the destruction of life – this is called “the precept of abstinence from the destruction of life.”
Vào lúc nào tâm thiện thuộc cõi dục sanh khởi, đồng sanh với hỷ, tương ưng với tuệ, có tác động (sasaṅkhārena)…pe… đồng sanh với hỷ, không tương ưng với tuệ…pe… đồng sanh với hỷ, không tương ưng với tuệ, có tác động…pe… đồng sanh với xả, tương ưng với tuệ…pe… đồng sanh với xả, tương ưng với tuệ, có tác động…pe… đồng sanh với xả, không tương ưng với tuệ…pe… đồng sanh với xả, không tương ưng với tuệ, có tác động, của người đang tránh sát sanh, sự từ bỏ, sự tránh, sự từ bỏ hoàn toàn, sự kiêng cữ, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm, sự không vượt quá giới hạn, sự chặt đứt cây cầu khỏi sát sanh vào lúc đó – đây được gọi là “giới học tránh sát sanh”.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with abstinence.
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ.
1969
705. Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
705. What is the precept of abstinence from the destruction of life?
705. Trong đó, giới học tránh sát sanh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by equanimity and dissociated from knowledge, with prompting, has arisen in one who abstains from the destruction of life, whatever is at that time volition, purpose, having purposed – this is called “the precept of abstinence from the destruction of life.”
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với xả, không tương ưng trí tuệ, có tác ý, khi người ấy kiêng cữ sát sinh, thì cái tác ý, sự tác ý, trạng thái của sự tác ý vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ sát sinh’.
Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with volition.
Các pháp còn lại tương ưng với tác ý.
1970
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
What is the precept of abstinence from the destruction of life?
Trong số đó, giới điều kiêng cữ sát sinh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena pāṇātipātā viramantassa phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by equanimity and dissociated from knowledge, with prompting, has arisen in one who abstains from the destruction of life, contact…pe… exertion, non-distraction – this is called “the precept of abstinence from the destruction of life.”
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với xả, không tương ưng trí tuệ, có tác ý, khi người ấy kiêng cữ sát sinh, thì xúc…v.v… sự nỗ lực, sự không phóng dật vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ sát sinh’.
1971
706. Tattha katamaṃ adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
706. What is the precept of abstinence from taking what is not given…pe… the precept of abstinence from sexual misconduct…pe… the precept of abstinence from false speech…pe… the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness?
706. Trong số đó, giới điều kiêng cữ trộm cắp là gì…v.v… giới điều kiêng cữ tà hạnh trong các dục là gì…v.v… giới điều kiêng cữ nói dối là gì…v.v… giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, has arisen in one who abstains from intoxicants, which are the basis of heedlessness, whatever is at that time the avoiding, abstaining, refraining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgressing, non-overstepping of a boundary, breaking the barrier, from intoxicants, which are the basis of heedlessness – this is called “the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness.”
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với hỷ, tương ưng trí tuệ, khi người ấy kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo, thì sự tránh xa, sự kiêng cữ, sự đoạn trừ, sự từ bỏ, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm lỗi, sự không vượt giới hạn, sự phá hủy cây cầu vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo’.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with abstinence.
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ.
1972
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
What is the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness? At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, has arisen in one who abstains from intoxicants, which are the basis of heedlessness, whatever is at that time volition, purpose, having purposed – this is called “the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness.”
Trong số đó, giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo là gì, khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với hỷ, tương ưng trí tuệ, khi người ấy kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo, thì cái tác ý, sự tác ý, trạng thái của sự tác ý vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo’.
Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with volition.
Các pháp còn lại tương ưng với tác ý.
1973
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
What is the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness?
Trong số đó, giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, has arisen in one who abstains from intoxicants, which are the basis of heedlessness, whatever is at that time contact…pe… exertion, non-distraction – this is called “the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness.”
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với hỷ, tương ưng trí tuệ, khi người ấy kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo, thì xúc…v.v… sự nỗ lực, sự không phóng dật vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo’.
1974
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
What is the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness?
Trong số đó, giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome consciousness of the sense-sphere, accompanied by joy and associated with knowledge, with prompting…pe… accompanied by joy and dissociated from knowledge…pe… accompanied by joy and dissociated from knowledge, with prompting…pe… accompanied by equanimity and associated with knowledge…pe… accompanied by equanimity and associated with knowledge, with prompting…pe… accompanied by equanimity and dissociated from knowledge…pe… accompanied by equanimity and dissociated from knowledge, with prompting, has arisen in one who abstains from intoxicants, which are the basis of heedlessness, whatever is at that time the avoiding, abstaining, refraining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgressing, non-overstepping of a boundary, breaking the barrier, from intoxicants, which are the basis of heedlessness – this is called “the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness.”
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với hỷ, tương ưng trí tuệ, có tác ý…v.v… đi kèm với hỷ, không tương ưng trí tuệ…v.v… đi kèm với hỷ, không tương ưng trí tuệ, có tác ý…v.v… đi kèm với xả, tương ưng trí tuệ…v.v… đi kèm với xả, tương ưng trí tuệ, có tác ý…v.v… đi kèm với xả, không tương ưng trí tuệ…v.v… đi kèm với xả, không tương ưng trí tuệ, có tác ý, khi người ấy kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo, thì sự tránh xa, sự kiêng cữ, sự đoạn trừ, sự từ bỏ, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm lỗi, sự không vượt giới hạn, sự phá hủy cây cầu vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo’.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
The remaining phenomena are conjoined with abstinence.
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ.
1975
707. Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
707. What is the precept of abstinence from intoxicants, which are the basis of heedlessness?
707. Trong số đó, giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome kāmāvacara consciousness has arisen, accompanied by equanimity, dissociated from knowledge, with prompting, in one abstaining from intoxicating drinks that cause heedlessness, whatever volition, intention, act of intending there is at that time – this is called the "precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness."
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với xả, không tương ưng trí tuệ, có tác ý, khi người ấy kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo, thì cái tác ý, sự tác ý, trạng thái của sự tác ý vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo’.
Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with volition.
Các pháp còn lại tương ưng với tác ý.
1976
Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
Among these, which is the precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness?
Trong số đó, giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome kāmāvacara consciousness has arisen, accompanied by equanimity, dissociated from knowledge, with prompting, in one abstaining from intoxicating drinks that cause heedlessness, whatever contact...etc.... exertion, non-distraction there is at that time – this is called the "precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness."
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với xả, không tương ưng trí tuệ, có tác ý, khi người ấy kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo, thì xúc…v.v… sự nỗ lực, sự không phóng dật vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo’.
1977
708. Pañca sikkhāpadāni – pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ, adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ, musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ.
708. There are five precepts: the precept of abstinence from the destruction of life, the precept of abstinence from taking what is not given, the precept of abstinence from sexual misconduct, the precept of abstinence from false speech, the precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness.
708. Năm giới điều: giới điều kiêng cữ sát sinh, giới điều kiêng cữ trộm cắp, giới điều kiêng cữ tà hạnh trong các dục, giới điều kiêng cữ nói dối, giới điều kiêng cữ uống rượu và các chất say làm mất sự tỉnh táo.
1978
709. Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
Among these, which is the precept of abstinence from the destruction of life?
709. Trong số đó, giới điều kiêng cữ sát sinh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome kāmāvacara consciousness has arisen, accompanied by joy, associated with knowledge, inferior... medium... superior... with dominant desire... with dominant energy... with dominant consciousness... with dominant investigation... with dominant desire, inferior... medium... superior... with dominant energy, inferior... medium... superior... with dominant consciousness, inferior... medium... superior... with dominant investigation, inferior... medium... superior, in one abstaining from the destruction of life, whatever refraining, desisting, abstaining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgression of the limit, breaking of the bridge there is at that time from the destruction of life – this is called the "precept of abstinence from the destruction of life."
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với hỷ, tương ưng trí tuệ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do dục làm chủ… do tinh tấn làm chủ… do tâm làm chủ… do tư duy làm chủ… do dục làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do tinh tấn làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do tâm làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do tư duy làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng, khi người ấy kiêng cữ sát sinh, thì sự tránh xa, sự kiêng cữ, sự đoạn trừ, sự từ bỏ, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm lỗi, sự không vượt giới hạn, sự phá hủy cây cầu vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ sát sinh’.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with abstinence.
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ.
1979
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
Among these, which is the precept of abstinence from the destruction of life?
Trong số đó, giới điều kiêng cữ sát sinh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye cetanā sañcetanā sañcetayitattaṃ – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome kāmāvacara consciousness has arisen, accompanied by joy, associated with knowledge, inferior... medium... superior... with dominant desire... with dominant energy... with dominant consciousness... with dominant investigation... with dominant desire, inferior... medium... superior... with dominant energy, inferior... medium... superior... with dominant consciousness, inferior... medium... superior... with dominant investigation, inferior... medium... superior, in one abstaining from the destruction of life, whatever volition, intention, act of intending there is at that time – this is called the "precept of abstinence from the destruction of life."
Khi tâm thiện dục giới sinh khởi, đi kèm với hỷ, tương ưng trí tuệ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do dục làm chủ… do tinh tấn làm chủ… do tâm làm chủ… do tư duy làm chủ… do dục làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do tinh tấn làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do tâm làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng… do tư duy làm chủ, thấp kém… trung bình… cao thượng, khi người ấy kiêng cữ sát sinh, thì cái tác ý, sự tác ý, trạng thái của sự tác ý vào lúc đó – điều này được gọi là ‘giới điều kiêng cữ sát sinh’.
Avasesā dhammā cetanāya sampayuttā.
The remaining phenomena are associated with volition.
Các pháp còn lại tương ưng với tác ý.
1980
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
Among these, which is the precept of abstinence from the destruction of life?
Trong số đó, giới điều kiêng cữ sát sinh là gì?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ … paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yo tasmiṃ samaye phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome kāmāvacara consciousness has arisen, accompanied by joy, associated with knowledge, inferior... medium... superior... with dominant desire... with dominant energy... with dominant consciousness... with dominant investigation... with dominant desire, inferior... medium... superior... with dominant energy, inferior... medium... superior... with dominant consciousness, inferior... medium... superior... with dominant investigation, inferior... medium... superior, in one abstaining from the destruction of life, whatever contact...etc.... exertion, non-distraction there is at that time – this is called the "precept of abstinence from the destruction of life."
Vào lúc nào, tâm thiện dục giới sanh khởi, tương ưng hỷ, tương ưng trí, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do dục làm chủ… do tinh tấn làm chủ… do tâm làm chủ… do quán làm chủ… do dục làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tinh tấn làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tâm làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do quán làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng của người kiêng cữ sát sanh, xúc…pe… tinh cần, không xao lãng vào lúc đó – điều này được gọi là “giới điều kiêng cữ sát sanh”.
1981
Tattha katamaṃ pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
Among these, which is the precept of abstinence from the destruction of life?
Trong đó, thế nào là giới điều kiêng cữ sát sanh?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ pāṇātipātā viramantassa, yā tasmiṃ samaye pāṇātipātā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome kāmāvacara consciousness has arisen, accompanied by joy, associated with knowledge, with prompting...etc.... accompanied by joy, dissociated from knowledge...etc.... accompanied by joy, dissociated from knowledge, with prompting...etc.... accompanied by equanimity, associated with knowledge...etc.... accompanied by equanimity, associated with knowledge, with prompting...etc.... accompanied by equanimity, dissociated from knowledge...etc.... accompanied by equanimity, dissociated from knowledge, with prompting, inferior... medium... superior... with dominant desire... with dominant energy... with dominant consciousness... with dominant desire, inferior... medium... superior... with dominant energy, inferior... medium... superior... with dominant consciousness, inferior... medium... superior, in one abstaining from the destruction of life, whatever refraining, desisting, abstaining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgression of the limit, breaking of the bridge there is at that time from the destruction of life – this is called the "precept of abstinence from the destruction of life."
Vào lúc nào, tâm thiện dục giới sanh khởi, tương ưng hỷ, tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng hỷ, không tương ưng trí…pe… tương ưng hỷ, không tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng xả, tương ưng trí…pe… tương ưng xả, tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng xả, không tương ưng trí…pe… tương ưng xả, không tương ưng trí, có tác động, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do dục làm chủ… do tinh tấn làm chủ… do tâm làm chủ… do dục làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tinh tấn làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tâm làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng của người kiêng cữ sát sanh, sự từ bỏ, sự kiêng cữ, sự tránh xa, sự tiết chế, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm, sự không vượt quá giới hạn, sự phá hủy cây cầu vào lúc đó – điều này được gọi là “giới điều kiêng cữ sát sanh”.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā…pe… avasesā dhammā cetanāya sampayuttā…pe… phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
The remaining phenomena are associated with abstinence...etc.... The remaining phenomena are associated with volition...etc.... contact...etc.... exertion, non-distraction – this is called the "precept of abstinence from the destruction of life."
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ…pe… các pháp còn lại tương ưng với tư…pe… xúc…pe… tinh cần, không xao lãng – điều này được gọi là “giới điều kiêng cữ sát sanh”.
1982
710. Tattha katamaṃ adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
710. Among these, which is the precept of abstinence from taking what is not given...etc.... the precept of abstinence from sexual misconduct...etc.... the precept of abstinence from false speech...etc.... the precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness?
710. Trong đó, thế nào là giới điều kiêng cữ không cho của không cho…pe… giới điều kiêng cữ tà hạnh trong các dục…pe… giới điều kiêng cữ nói dối…pe… giới điều kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ … cittādhipateyyaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīmaṃsādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
At the time when a wholesome kāmāvacara consciousness has arisen, accompanied by joy, associated with knowledge, inferior... medium... superior... with dominant desire... with dominant energy... with dominant consciousness... with dominant investigation... with dominant desire, inferior... medium... superior... with dominant energy, inferior... medium... superior... with dominant consciousness, inferior... medium... superior... with dominant investigation, inferior... medium... superior, in one abstaining from intoxicating drinks that cause heedlessness, whatever refraining, desisting, abstaining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgression of the limit, breaking of the bridge there is at that time from intoxicating drinks that cause heedlessness – this is called the "precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness."
Vào lúc nào, tâm thiện dục giới sanh khởi, tương ưng hỷ, tương ưng trí, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do dục làm chủ… do tinh tấn làm chủ… do tâm làm chủ… do quán làm chủ… do dục làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tinh tấn làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tâm làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do quán làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng của người kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo, sự từ bỏ, sự kiêng cữ, sự tránh xa, sự tiết chế, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm, sự không vượt quá giới hạn, sự phá hủy cây cầu vào lúc đó – điều này được gọi là “giới điều kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo”.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā …pe… avasesā dhammā cetanāya sampayuttā…pe… phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
The remaining phenomena are associated with abstinence...etc.... The remaining phenomena are associated with volition...etc.... contact...etc.... exertion, non-distraction – this is called the "precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness."
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ…pe… các pháp còn lại tương ưng với tư…pe… xúc…pe… tinh cần, không xao lãng – điều này được gọi là “giới điều kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo”.
1983
711. Tattha katamaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ?
711. Among these, which is the precept of abstinence from intoxicating drinks that cause heedlessness?
711. Trong đó, thế nào là giới điều kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo?
Yasmiṃ samaye kāmāvacare kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… chandādhipateyyaṃ… vīriyādhipateyyaṃ… cittādhipateyyaṃ… chandādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… vīriyādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ… paṇītaṃ… cittādhipateyyaṃ hīnaṃ… majjhimaṃ paṇītaṃ surāmerayamajjapamādaṭṭhānā viramantassa, yā tasmiṃ samaye surāmerayamajjapamādaṭṭhānā ārati virati paṭivirati veramaṇī akiriyā akaraṇaṃ anajjhāpatti velāanatikkamo setughāto – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
When wholesome consciousness of the sensuous sphere has arisen, accompanied by joy and conjoined with knowledge, with prompting...or...accompanied by joy and disjoined from knowledge...or...accompanied by joy and disjoined from knowledge, with prompting...or...accompanied by equanimity and conjoined with knowledge...or...accompanied by equanimity and conjoined with knowledge, with prompting...or...accompanied by equanimity and disjoined from knowledge...or...accompanied by equanimity and disjoined from knowledge, with prompting; low...middling...superior...with dominance of desire...with dominance of energy...with dominance of consciousness...with dominance of desire, low...middling...superior...with dominance of energy, low...middling...superior...with dominance of consciousness, low...middling...superior; for one abstaining from the intoxicating drinks and drugs that are a basis for heedlessness, the aversion, abstention, refraining, abstinence, non-doing, non-committing, non-transgression of the boundary, breaking of the bridge from the intoxicating drinks and drugs that are a basis for heedlessness at that time – this is called "the training rule of abstinence from intoxicating drinks and drugs that are a basis for heedlessness."
Vào lúc nào, tâm thiện dục giới sanh khởi, tương ưng hỷ, tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng hỷ, không tương ưng trí…pe… tương ưng hỷ, không tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng xả, tương ưng trí…pe… tương ưng xả, tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng xả, không tương ưng trí…pe… tương ưng xả, không tương ưng trí, có tác động, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do dục làm chủ… do tinh tấn làm chủ… do tâm làm chủ… do dục làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tinh tấn làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng… do tâm làm chủ, hạ liệt… trung bình… thù thắng của người kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo, sự từ bỏ, sự kiêng cữ, sự tránh xa, sự tiết chế, sự không hành động, sự không làm, sự không phạm, sự không vượt quá giới hạn, sự phá hủy cây cầu vào lúc đó – điều này được gọi là “giới điều kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo”.
Avasesā dhammā veramaṇiyā sampayuttā…pe… avasesā dhammā cetanāya sampayuttā…pe… phasso…pe… paggāho avikkhepo – idaṃ vuccati ‘‘surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ’’.
The remaining phenomena conjoined with abstinence...or...the remaining phenomena conjoined with volition...or...contact...or...exertion, non-distraction – this is called "the training rule of abstinence from intoxicating drinks and drugs that are a basis for heedlessness."
Các pháp còn lại tương ưng với sự kiêng cữ…pe… các pháp còn lại tương ưng với tư…pe… xúc…pe… tinh cần, không xao lãng – điều này được gọi là “giới điều kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo”.
1984
712. Katame dhammā sikkhā?
712. Which phenomena are training?
712. Các pháp nào là sự học tập (sikkhā)?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
When wholesome consciousness of the sensuous sphere has arisen, accompanied by joy and conjoined with knowledge, perceiving a visible object...or...perceiving a mental object or whatever other object, at that time there is contact...or...there is non-distraction.
Vào lúc nào, tâm thiện dục giới sanh khởi, tương ưng hỷ, tương ưng trí, hoặc duyên theo sắc cảnh…pe… hoặc duyên theo pháp cảnh, hoặc duyên theo bất cứ điều gì, vào lúc đó có xúc…pe… có sự không xao lãng.
Ime dhammā sikkhā.
These phenomena are training.
Những pháp này là sự học tập.
1985
Katame dhammā sikkhā?
Which phenomena are training?
Các pháp nào là sự học tập?
Yasmiṃ samaye kāmāvacaraṃ kusalaṃ cittaṃ uppannaṃ hoti somanassasahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… somanassasahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇasampayuttaṃ sasaṅkhārena…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ…pe… upekkhāsahagataṃ ñāṇavippayuttaṃ sasaṅkhārena rūpārammaṇaṃ vā…pe… dhammārammaṇaṃ vā yaṃ yaṃ vā panārabbha, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
When wholesome consciousness of the sensuous sphere has arisen, accompanied by joy and conjoined with knowledge, with prompting...or...accompanied by joy and disjoined from knowledge...or...accompanied by joy and disjoined from knowledge, with prompting...or...accompanied by equanimity and conjoined with knowledge...or...accompanied by equanimity and conjoined with knowledge, with prompting...or...accompanied by equanimity and disjoined from knowledge...or...accompanied by equanimity and disjoined from knowledge, with prompting; perceiving a visible object...or...perceiving a mental object or whatever other object, at that time there is contact...or...there is non-distraction.
Vào lúc nào, tâm thiện dục giới sanh khởi, tương ưng hỷ, tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng hỷ, không tương ưng trí…pe… tương ưng hỷ, không tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng xả, tương ưng trí…pe… tương ưng xả, tương ưng trí, có tác động…pe… tương ưng xả, không tương ưng trí…pe… tương ưng xả, không tương ưng trí, có tác động, hoặc duyên theo sắc cảnh…pe… hoặc duyên theo pháp cảnh, hoặc duyên theo bất cứ điều gì, vào lúc đó có xúc…pe… có sự không xao lãng.
Ime dhammā sikkhā.
These phenomena are training.
Những pháp này là sự học tập.
1986
713. Katame dhammā sikkhā?
713. Which phenomena are training?
713. Các pháp nào là sự học tập?
Yasmiṃ samaye rūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti…pe… arūpūpapattiyā maggaṃ bhāveti…pe… lokuttaraṃ jhānaṃ bhāveti niyyānikaṃ apacayagāmiṃ diṭṭhigatānaṃ pahānāya paṭhamāya bhūmiyā pattiyā vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati dukkhapaṭipadaṃ dandhābhiññaṃ, tasmiṃ samaye phasso hoti…pe… avikkhepo hoti.
When one cultivates the path to rebirth in the rūpa realm...or...cultivates the path to rebirth in the arūpa realm...or...cultivates a supramundane jhāna that leads to liberation, that leads to elimination (of defilements), for the abandonment of wrong views, for the attainment of the first stage, quite secluded from sensual pleasures...or...enters upon and dwells in the first jhāna with painful practice and slow direct knowledge, at that time there is contact...or...there is non-distraction.
Vào lúc nào, hành giả tu tập đạo lộ tái sanh cõi sắc…pe… tu tập đạo lộ tái sanh cõi vô sắc…pe… tu tập thiền siêu thế, đưa đến giải thoát, làm giảm bớt (phiền não), để đoạn trừ các tà kiến, để đạt được địa vị đầu tiên, hoàn toàn ly dục…pe… chứng và an trú thiền thứ nhất, với sự thực hành khó khăn, sự chứng ngộ chậm chạp, vào lúc đó có xúc…pe… có sự không xao lãng.
Ime dhammā sikkhā.
These phenomena are training.
Những pháp này là sự học tập.
1987
Abhidhammabhājanīyaṃ.
Abhidhamma Analysis.
Phần phân tích Vi Diệu Pháp.
1988

2. Pañhāpucchakaṃ

2. Section of Questions

2. Phần vấn đáp

1989
714. Pañca sikkhāpadāni – pāṇātipātā veramaṇī sikkhāpadaṃ, adinnādānā veramaṇī sikkhāpadaṃ, kāmesumicchācārā veramaṇī sikkhāpadaṃ, musāvādā veramaṇī sikkhāpadaṃ, surāmerayamajjapamādaṭṭhānā veramaṇī sikkhāpadaṃ.
714. There are five training rules: the training rule of abstinence from the destruction of life, the training rule of abstinence from taking what is not given, the training rule of abstinence from sexual misconduct, the training rule of abstinence from false speech, the training rule of abstinence from intoxicating drinks and drugs that are a basis for heedlessness.
714. Năm giới điều học – giới điều kiêng cữ sát sanh, giới điều kiêng cữ không cho của không cho, giới điều kiêng cữ tà hạnh trong các dục, giới điều kiêng cữ nói dối, giới điều kiêng cữ rượu, bia và các chất say làm mất sự tỉnh táo.
1990
715. Pañcannaṃ sikkhāpadānaṃ kati kusalā, kati akusalā, kati abyākatā…pe… kati saraṇā, kati araṇā?
715. Of the five training rules, how many are wholesome, how many unwholesome, how many indeterminate...or...how many are with refuge, how many are without refuge?
715. Trong năm giới học, bao nhiêu là thiện, bao nhiêu là bất thiện, bao nhiêu là vô ký…pe… bao nhiêu là có nơi nương tựa, bao nhiêu là không nơi nương tựa?
1991
1. Tikaṃ
1. Triad
1. Ba Chi Pháp (Tika)
1992
716. Kusalāyeva.
716. They are only wholesome.
716. Chỉ là thiện.
Siyā sukhāya vedanāya sampayuttā, siyā adukkhamasukhāya vedanāya sampayuttā, vipākadhammadhammā, anupādinnupādāniyā, asaṃkiliṭṭhasaṃkilesikā, savitakkasavicārā, siyā pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā.
They might be conjoined with pleasant feeling, they might be conjoined with neither-painful-nor-pleasant feeling; phenomena that lead to results, ungrasped and graspable, undefiled and defiling; with initial application and sustained application; they might be accompanied by joy, they might be accompanied by pleasure, they might be accompanied by equanimity.
Có thể tương ưng với thọ lạc, có thể tương ưng với thọ xả, có pháp quả, không bị chấp thủ và không là đối tượng của chấp thủ, không bị nhiễm ô và không nhiễm ô, có tầm có tứ, có thể đồng sanh với hỷ, có thể đồng sanh với lạc, có thể đồng sanh với xả.
1993
Neva dassanena na bhāvanāya pahātabbā, neva dassanena na bhāvanāya pahātabbahetukā, ācayagāmino, nevasekkhanāsekkhā, parittā, parittārammaṇā, majjhimā, aniyatā, na vattabbā maggārammaṇātipi, maggahetukātipi, maggādhipatinotipi.
Not to be abandoned by seeing, nor by development; not having roots to be abandoned by seeing, nor by development; leading to accumulation; neither trainees nor adepts; limited; with limited object; middling; undetermined; not to be called 'with the path as object', nor 'having the path as cause', nor 'with the path as dominance'.
Không phải do thấy mà đoạn trừ, không phải do tu mà đoạn trừ, không phải do thấy mà có nhân đoạn trừ, không phải do tu mà có nhân đoạn trừ, tích lũy, không phải hữu học cũng không phải vô học, hữu hạn, có đối tượng hữu hạn, trung bình, bất định, không thể nói là đối tượng của đạo, cũng không thể nói là nhân của đạo, cũng không thể nói là chủ tể của đạo.
Siyā uppannā, siyā anuppannā, na vattabbā uppādinoti, siyā atītā, siyā anāgatā, siyā paccuppannā, paccuppannārammaṇā, siyā ajjhattā, siyā bahiddhā, siyā ajjhattabahiddhā, bahiddhārammaṇā, anidassanaappaṭighā.
They might have arisen, they might not have arisen; not to be called 'arising'; they might be past, they might be future, they might be present; with a present object; they might be internal, they might be external, they might be internal and external; with an external object; non-manifest and non-impinging.
Có thể đã sanh, có thể chưa sanh, không thể nói là đang sanh, có thể quá khứ, có thể vị lai, có thể hiện tại, có đối tượng hiện tại, có thể nội phần, có thể ngoại phần, có thể nội phần và ngoại phần, có đối tượng ngoại phần, không hiện sắc không chống đối.
1994
2. Dukaṃ
2. Dyad
2. Hai Chi Pháp (Duka)
1995
717. Na hetū sahetukā, hetusampayuttā.
717. Not roots, with roots, conjoined with roots.
717. Không phải nhân, có nhân, tương ưng với nhân.
Na vattabbā ‘‘hetū ceva sahetukā cā’’ti, sahetukā ceva na ca hetū, na vattabbā ‘‘hetū ceva hetusampayuttā cā’’ti, hetusampayuttā ceva na ca hetū, na hetu sahetūkā, sappaccayā, saṅkhatā, anidassanā, appaṭighā, arūpā, lokiyā, kenaci viññeyyā, kenaci na viññeyyā.
Not to be called "both roots and with roots"; with roots but not roots; not to be called "both roots and conjoined with roots"; conjoined with roots but not roots; not roots, with roots; with conditions; conditioned; non-manifest; non-impinging; formless; mundane; knowable by some, not knowable by some.
Không thể nói là “vừa là nhân vừa có nhân”, có nhân nhưng không phải nhân, không thể nói là “vừa là nhân vừa tương ưng với nhân”, tương ưng với nhân nhưng không phải nhân, không phải nhân có nhân, có duyên, hữu vi, không hiện sắc, không chống đối, vô sắc, thuộc cõi Dục, có thể được một số người biết, có thể không được một số người biết.
1996
No āsavā, sāsavā, āsavavippayuttā, na vattabbā ‘‘āsavā ceva sāsavā cā’’ti, sāsavā ceva no ca āsavā, na vattabbā ‘‘āsavā ceva āsavasampayuttā cā’’tipi, ‘‘āsavasampayuttā ceva no ca āsavā’’tipi.
Not taints, with taints, disjoined from taints; not to be called "both taints and with taints"; with taints but not taints; not to be called "both taints and conjoined with taints", nor "conjoined with taints but not taints".
Không phải lậu hoặc, có lậu hoặc, ly lậu hoặc, không thể nói là “vừa là lậu hoặc vừa có lậu hoặc”, có lậu hoặc nhưng không phải lậu hoặc, không thể nói là “vừa là lậu hoặc vừa tương ưng với lậu hoặc”, cũng không thể nói là “tương ưng với lậu hoặc nhưng không phải lậu hoặc”.
Āsavavippayuttā sāsavā, no saṃyojanā…pe… no ganthā…pe… no oghā…pe… no yogā…pe… no nīvaraṇā…pe… no parāmāsā…pe… sārammaṇā, no cittā, cetasikā, cittasampayuttā, cittasaṃsaṭṭhā, cittasamuṭṭhānā, cittasahabhuno, cittānuparivattino, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānā, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānasahabhuno, cittasaṃsaṭṭhasamuṭṭhānānuparivattino, bāhirā, no upādā, anupādinnā, no upādānā…pe… no kilesā.
Disjoined from taints, with taints; not fetters...or...not ties...or...not floods...or...not yokes...or...not hindrances...or...not adherences...or...with object; not consciousness; mental concomitants; conjoined with consciousness; associated with consciousness; arisen from consciousness; co-existent with consciousness; following consciousness; associated with, arisen from, and co-existent with consciousness; associated with, arisen from, and following consciousness; external; not substrata; ungrasped; not clingings...or...not defilements.
Ly lậu hoặc có lậu hoặc, không phải kiết sử…pe… không phải phược…pe… không phải bộc lưu…pe… không phải tùy miên…pe… không phải triền cái…pe… không phải thủ trước…pe… có đối tượng, không phải tâm, sở hữu tâm, tương ưng với tâm, hợp với tâm, do tâm sanh, đồng sanh với tâm, tùy chuyển theo tâm, hợp với tâm và do tâm sanh, đồng sanh với tâm, hợp với tâm và do tâm sanh, tùy chuyển theo tâm, bên ngoài, không phải thủ, không bị chấp thủ, không phải thủ…pe… không phải phiền não.
1997
Na dassanena pahātabbā, na bhāvanāyapahātabbā, na dassanena pahātabbahetukā, na bhāvanāya pahātabbahetukā, savitakkā, savicārā, siyā sappītikā, siyā appītikā, siyā pītisahagatā, siyā na pītisahagatā, siyā sukhasahagatā, siyā na sukhasahagatā, siyā upekkhāsahagatā, siyā na upekkhāsahagatā, kāmāvacarā, na rūpāvacarā, na arūpāvacarā, pariyāpannā, aniyyānikā, aniyatā, sauttarā, araṇāti.
Not to be abandoned by seeing, not to be abandoned by development; not having roots to be abandoned by seeing, not having roots to be abandoned by development; with initial application; with sustained application; they might be with joy, they might be without joy; they might be accompanied by joy, they might not be accompanied by joy; they might be accompanied by pleasure, they might not be accompanied by pleasure; they might be accompanied by equanimity, they might not be accompanied by equanimity; sensuous sphere; not fine-material sphere; not immaterial sphere; included; not leading to liberation; undetermined; with superior; without refuge.
Không phải do thấy mà đoạn trừ, không phải do tu mà đoạn trừ, không phải do thấy mà có nhân đoạn trừ, không phải do tu mà có nhân đoạn trừ, có tầm, có tứ, có thể có hỷ, có thể không có hỷ, có thể đồng sanh với hỷ, có thể không đồng sanh với hỷ, có thể đồng sanh với lạc, có thể không đồng sanh với lạc, có thể đồng sanh với xả, có thể không đồng sanh với xả, thuộc cõi Dục, không thuộc cõi Sắc, không thuộc cõi Vô sắc, bị bao hàm, không dẫn đến giải thoát, bất định, có thượng, không nơi nương tựa.
1998
Pañhāpucchakaṃ.
Section of Questions.
Phần vấn đáp.
1999
Sikkhāpadavibhaṅgo niṭṭhito.
The analysis of training rules is finished.
Phân tích Giới học đã xong.
2000

15. Paṭisambhidāvibhaṅgo

15. Analysis of Discriminative Knowledges

15. Phân Tích Tứ Vô Ngại Giải (Paṭisambhidāvibhaṅgo)

2001

1. Suttantabhājanīyaṃ

1. Suttanta Division

1. Phần Suttanta

2002
1. Saṅgahavāro
1. Summary Section
1. Chương Tổng Hợp
2003
718. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā* .
718. There are four discriminative knowledges (paṭisambhidā): discriminative knowledge of meaning (atthapaṭisambhidā), discriminative knowledge of phenomena (dhammapaṭisambhidā), discriminative knowledge of language (niruttipaṭisambhidā), discriminative knowledge of ready wit (paṭibhānapaṭisambhidā).
718. Có bốn vô ngại giải (paṭisambhidā) – nghĩa vô ngại giải (atthapaṭisambhidā), pháp vô ngại giải (dhammapaṭisambhidā), từ vô ngại giải (niruttipaṭisambhidā), biện vô ngại giải (paṭibhānapaṭisambhidā).
Atthe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, dhamme ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of meaning is discriminative knowledge of meaning; knowledge of phenomena is discriminative knowledge of phenomena; knowledge of the explanation of those phenomena in terms of language is discriminative knowledge of language; knowledge of knowledges is discriminative knowledge of ready wit.
Trí tuệ về nghĩa là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về pháp là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ saṅgahavāro.
This is the Summary Section.
Đây là chương tổng hợp.
2004
2. Saccavāro
2. Truth Section
2. Chương Chân Lý
2005
719. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
719. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
719. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Dukkhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, dukkhasamudaye ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, dukkhanirodhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, dukkhanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of suffering is analytical insight into meaning; knowledge of the origin of suffering is analytical insight into phenomena; knowledge of the cessation of suffering is analytical insight into meaning; knowledge of the path leading to the cessation of suffering is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về Khổ là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về Khổ tập là pháp vô ngại giải, trí tuệ về Khổ diệt là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về con đường đưa đến Khổ diệt là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ saccavāro.
This is the section on Truths.
Đây là chương chân lý.
2006
3. Hetuvāro
3. Section on Causes
3. Chương Nhân
2007
720. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
720. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
720. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Hetumhi ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, hetuphale ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of the cause is analytical insight into phenomena; knowledge of the result of the cause is analytical insight into meaning. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về nhân là pháp vô ngại giải, trí tuệ về quả của nhân là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ hetuvāro.
This is the section on Causes.
Đây là chương nhân.
2008
4. Dhammavāro
4. Section on Phenomena
4. Chương Pháp
2009
721. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
721. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
721. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Ye dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā, imesu dhammesu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā; yamhā dhammā te dhammā jātā bhūtā sañjātā nibbattā abhinibbattā pātubhūtā, tesu dhammesu ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā; tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā; ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
The phenomena that have arisen, come into being, been produced, manifested, become apparent—knowledge of these phenomena is analytical insight into meaning; the phenomena from which these phenomena have arisen, come into being, been produced, manifested, become apparent—knowledge of those phenomena is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về các pháp đã sanh, đã hiện hữu, đã phát sanh, đã hiện khởi, đã xuất hiện, đã hiển lộ là nghĩa vô ngại giải; trí tuệ về các pháp mà từ đó các pháp đó sanh, hiện hữu, phát sanh, hiện khởi, xuất hiện, hiển lộ là pháp vô ngại giải; trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải; trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ dhammavāro.
This is the section on Phenomena.
Đây là chương pháp.
2010
5. Paṭiccasamuppādavāro
5. Section on Dependent Origination
5. Chương Duyên Khởi
2011
722. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
722. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
722. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Jarāmaraṇe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, jarāmaraṇasamudaye ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, jarāmaraṇanirodhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, jarāmaraṇanirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of old age and death is analytical insight into meaning; knowledge of the origin of old age and death is analytical insight into phenomena; knowledge of the cessation of old age and death is analytical insight into meaning; knowledge of the path leading to the cessation of old age and death is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về già chết là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về tập khởi của già chết là pháp vô ngại giải, trí tuệ về diệt tận của già chết là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về con đường đưa đến diệt tận già chết là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
2012
723. Catasso paṭisambhidā – atthapaṭisambhidā, dhammapaṭisambhidā, niruttipaṭisambhidā, paṭibhānapaṭisambhidā.
723. The four analytical insights: analytical insight into meaning, analytical insight into phenomena, analytical insight into language, analytical insight into ready wit.
723. Có bốn vô ngại giải – nghĩa vô ngại giải, pháp vô ngại giải, từ vô ngại giải, biện vô ngại giải.
Jātiyā ñāṇaṃ…pe… bhave ñāṇaṃ…pe… upādāne ñāṇaṃ…pe… taṇhāya ñāṇaṃ…pe… vedanāya ñāṇaṃ…pe… phasse ñāṇaṃ…pe… saḷāyatane ñāṇaṃ…pe… nāmarūpe ñāṇaṃ…pe… viññāṇe ñāṇaṃ…pe… saṅkhāresu ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, saṅkhārasamudaye ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, saṅkhāranirodhe ñāṇaṃ atthapaṭisambhidā, saṅkhāranirodhagāminiyā paṭipadāya ñāṇaṃ dhammapaṭisambhidā, tatra dhammaniruttābhilāpe ñāṇaṃ niruttipaṭisambhidā, ñāṇesu ñāṇaṃ paṭibhānapaṭisambhidā.
Knowledge of birth…—knowledge of existence…—knowledge of clinging…—knowledge of craving…—knowledge of feeling…—knowledge of contact…—knowledge of the six sense bases…—knowledge of mentality-materiality…—knowledge of consciousness…—knowledge of formations is analytical insight into meaning; knowledge of the origin of formations is analytical insight into phenomena; knowledge of the cessation of formations is analytical insight into meaning; knowledge of the path leading to the cessation of formations is analytical insight into phenomena. Knowledge of the expression of the doctrine in language therein is analytical insight into language; knowledge regarding knowledges is analytical insight into ready wit.
Trí tuệ về sanh…pe… trí tuệ về hữu…pe… trí tuệ về thủ…pe… trí tuệ về ái…pe… trí tuệ về thọ…pe… trí tuệ về xúc…pe… trí tuệ về sáu xứ…pe… trí tuệ về danh sắc…pe… trí tuệ về thức…pe… trí tuệ về hành là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về tập khởi của hành là pháp vô ngại giải, trí tuệ về diệt tận của hành là nghĩa vô ngại giải, trí tuệ về con đường đưa đến diệt tận của hành là pháp vô ngại giải, trí tuệ về sự diễn đạt các pháp đó là từ vô ngại giải, trí tuệ về các loại trí tuệ là biện vô ngại giải.
Ayaṃ paṭiccasamuppādavāro.
This is the section on Dependent Origination.
Đây là chương Duyên Khởi.
2013
6. Pariyattivāro
6. Section on Learning
6. Chương Học Pháp
Next Page →

Settings